กฎหมายอาญา 1

ÅÒí ´Ñº àÃè×ͧ ¤íÒ͸ºÔ Ò ÁÒμÃÒ·Õèà¡èÂÕ Ç¢ÍŒ § ËÁÒÂàËμØ ๑๙๒ บทท่ี ๗ ความผิดเกีย่ วกบั การปกครอง ÷. ¡ÒÃáÊ´§μ¹áÅСÃзíÒ¡ÒÃ໚¹à¨ŒÒ¾¹Ñ¡§Ò¹ - ความผิดตอเจา พนักงาน มาตรา ๑๔๕ ผใู ดแสดงตนเปนเจาพนกั งาน และ ม.๑๔๕ ก ร ะ ทํ า ก า ร เ ป  น เ จ  า พ นั ก ง า น โ ด ย ต น เ อ ง มิ ไ ด  เ ป  น เจาพนักงานท่ีมีอํานาจกระทําการน้ัน ตองระวางโทษ จําคุกไมเกินหนึ่งปหรือปรับไมเกินสองหมื่นบาท หรือ ท้ังจําทง้ั ปรับ เจาพนักงานผูใดไดรับคําสั่งมิใหปฏิบัติการตาม ตาํ แหนง หนา ทต่ี อ ไปแลว ยงั ฝา ฝน กระทาํ การใดๆ ในตาํ แหนง หนา ทนี่ นั้ ตอ งระวางโทษตามทกี่ าํ หนดไวใ นวรรคแรกดจุ กนั มาตรานี้บัญญัติการกระทําอันเปนความผิด ๒ ความผิด คือ วรรคแรกบัญญัติลกั ษณะการกระทาํ อันเปน ความผิดฐานแสดงตนและกระทําการเปนเจาพนักงาน วรรคทา ยเปน กรณที เี่ จา พนกั งานไดร บั คาํ สง่ั มใิ หป ฏบิ ตั กิ าร ในตาํ แหนง แลว ยงั ฝาฝน คําส่งั อกี ความผิดตามวรรคแรก มีองคประกอบของ ความผิดดังน้ี ๑. แสดงตนเปน เจา พนกั งาน และกระทาํ การเปน เจาพนกั งาน ๒. โดยตนเองมิไดเปนเจาพนักงานท่ีมีอํานาจ กระทํานัน้ ๓. เจตนา

ÅíÒ´ºÑ àÃÍè× § ¤Òí ͸ºÔ Ò ÁÒμÃÒ·Õàè ¡ÂèÕ Ç¢ÍŒ § ËÁÒÂàËμØ บทท่ี ๗ ความผิดเกี่ยวกับการปกครอง ฎกี า ๘๙๙/๒๔๙๘ ø. á싧à¤ÃèÍ× §áººâ´ÂäÁ‹ÁÊÕ Ô·¸Ô ฎกี า ๖๗๐/๒๕๒๑ - ความผิดตอ เจา พนกั งาน มาตรา ๑๔๖ ผใู ดไมม สี ทิ ธทิ จ่ี ะสวมเครอ่ื งแบบ หรอื ม.๑๔๖ ฎีกา ๑๒๒๗/๒๔๗๙ ประดบั เครอื่ งหมายของเจา พนกั งาน สมาชกิ สภานติ บิ ญั ญตั ิ แหง รฐั สมาชกิ สภาจงั หวดั หรอื สมาชกิ สภาเทศบาลหรอื ไมม ี สทิ ธใิ ชย ศ ตาํ แหนง เครอ่ื งราชอสิ รยิ าภรณ หรอื สงิ่ ทห่ี มายถงึ เครื่องราชอิสริยาภรณ กระทําการเชนนี้เพื่อใหบุคคลอื่น เชอ่ื วา ตนมสี ทิ ธติ อ งระวางโทษจาํ คกุ ไมเ กนิ หนงึ่ ปห รอื ปรบั ไมเกินสองหม่ืนบาท หรอื ทัง้ จาํ ทง้ั ปรบั มาตรานมี้ คี วามผดิ ๒ ฐานความผดิ ดวยกนั คอื ฐานแรกแตงเครื่องแบบโดยไมมีสิทธิและฐานที่สองใหยศ ตําแหนง เคร่ืองราชอิสริยาภรณโดยไมมีสิทธิ ซ่ึงจะแยก อธบิ ายแตละฐานความผิดไป ¤ÇÒÁ¼Ô´áá ÁÕͧ¤»ÃСͺ¢Í§¤ÇÒÁ¼Ô´ ดงั น้ี ๑. สวมเครอื่ งแบบหรอื ประดบั เครอื่ งหมายของ เจาพนักงาน สมาชิกสภานิติบัญญัติแหงรัฐ สมาชิก สภาจงั หวดั หรอื สมาชกิ สภาเทศบาล ๒. โดยไมมีสิทธิ ๓. เจตนา ๔. เพื่อใหบคุ คลอื่นเช่อื วา ตนมสี ทิ ธิ ๑๙๓

ÅÒí ´ºÑ àÃèÍ× § ¤íÒ͸ԺÒ ÁÒμÃÒ·àèÕ ¡èÕÂÇ¢ŒÍ§ ËÁÒÂàËμØ ๑๙๔ บทที่ ๗ ความผิดเกีย่ วกบั การปกครอง ฎกี า ๒๒๘/๒๕๓๔ ¤ÇÒÁ¼Ô´μÍ‹ μÒí á˹§‹ ˹Ҍ ·ÕèÃÒª¡Òà ฎีกา ๙๕๘/๒๕๓๔ - ความผิดตอตําแหนง หนา ทีร่ าชการ ñ. à¨ÒŒ ¾¹Ñ¡§Ò¹Â¡Ñ ÂÍ¡ มาตรา ๑๔๗ ผใู ดเปน เจาพนกั งาน มีหนาทซ่ี ้อื ทํา ม.๑๔๗ จัดการ หรอื รักษาทรัพยใ ด เบียดบังทรพั ยนั้นเปน ของตน หรือเปนของผูอ่ืนโดยทุจริต หรือโดยทุจริต ยอมให ผูอื่นเอาทรัพยน้ันเสีย ตองระวางโทษจําคุกต้ังแตหาป ถงึ ยสี่ บิ ป หรอื จาํ คกุ ตลอดชวี ติ และปรบั ตง้ั แตห นงึ่ แสนบาท ถึงสแี่ สนบาท ͧ¤» ÃСͺ¢Í§¤ÇÒÁ¼Ô´ มีดงั น้ี ๑. เปน เจาพนกั งาน ๒. มีหนาที่ซอื้ ทาํ จดั การ หรอื รกั ษาทรพั ยใ ด ๓. เบยี ดบงั เอาทรพั ยส นิ นน้ั เปน ของตน หรอื เปน ของผอู ่ืนหรือยอมใหผูอ ืน่ เอาทรพั ยนนั้ เสยี ๔. เจตนา ๕. โดยทจุ รติ

ÅíÒ´ºÑ àÃÍ×è § ¤Òí ͸ԺÒ ÁÒμÃÒ·Õàè ¡ÂèÕ Ç¢ŒÍ§ ËÁÒÂàËμØ บทท่ี ๗ ความผิดเกี่ยวกบั การปกครอง ฎีกา ๓๘๖๑/๒๕๒๘ ò. ãªÍŒ íÒ¹Ò¨ã¹μÒí á˹§‹ ¢‹Á¢×¹ã¨àÍÒ·ÃѾ ฎกี า ๓๖๗๙/๒๕๒๙ - ความผดิ ตอตําแหนงหนา ท่ีราชการ มาตรา ๑๔๘ “ผูใดเปนเจาพนักงานใชอํานาจ ม.๑๔๘ ในตําแหนงโดยมิชอบ ขมขืนใจหรือจูงใจเพื่อใหบุคคลใด มอบให หรือหามาใหซึ่งทรัพยสินหรือประโยชนอ่ืนใดแก ตนเองหรือผูอ่ืนตองระวางโทษจําคุกต้ังแตหาปถึงยี่สิบป หรอื จาํ คกุ ตลอดชวี ติ และปรบั ตง้ั แตห นง่ึ แสนบาทถงึ สแ่ี สนบาท หรือประหารชวี ิต” ͧ¤»ÃСͺ¢Í§¤ÇÒÁ¼Ô´ มดี งั น้ี ๑. เปน เจาพนักงาน ๒. ใชอาํ นาจในตําแหนง โดยมิชอบ ๓. ขมขืนใจหรอื จงู ใจผูอน่ื ๔. เจตนา ๕. เพอ่ื ใหบ คุ คลใดมอบใหห รอื หามาใหซ งึ่ ทรพั ยส นิ หรอื ประโยชนอ นื่ ใดสําหรับตนเองหรอื ผอู น่ื ͸ԺÒ เปน เจา พนกั งาน เจา พนกั งานมคี วามหมายอยา งไรนนั้ ไดอ ธบิ ายไวโดยละเอยี ดแลว ฉะนน้ั สาํ หรับองคประกอบ ขอ น้ีจะไมก ลาวซา้ํ อกี ใชอํานาจในตําแหนงโดยมิชอบ เจาพนักงาน กย็ อ มมตี าํ แหนง ตา งๆ แลว แตก ฎหมายจะกาํ หนดเรยี กชอ่ื ตําแหนงน้ันๆ เชน ผูใหญบาน กํานัน ปลัดอําเภอ นายอาํ เภอ ศกึ ษาธกิ าร หัวหนาฝา ย หวั หนา กอง เปน ตน ๑๙๕

ÅíÒ´ºÑ àÃ×Íè § ¤íÒ͸ԺÒ ÁÒμÃÒ·èàÕ ¡ÂèÕ Ç¢ŒÍ§ ËÁÒÂàËμØ ๑๙๖ บทท่ี ๗ ความผิดเกีย่ วกับการปกครอง ฎกี า ๙๔๙/๒๕๒๑ ó. àÃÕ¡ ÃºÑ ËÃ×ÍÂÍÁÃѺ¨ÐÃºÑ ÊÔ¹º¹ ฎีกา ๑๒๖๓/๒๕๓๒ - ความผิดตอตําแหนงหนา ทรี่ าชการ มาตรา ๑๔๙ ผูใดเปนเจาพนักงาน สมาชิก ม.๑๔๙ สภานิติบัญญัติแหงรัฐ สมาชิกสภาจังหวัด หรือสมาชิก สภาเทศบาล เรยี ก รบั หรอื ยอมจะรบั ทรพั ยส นิ หรอื ประโยชน อ่ืนใดสําหรับตนเองหรือผูอ่ืนโดยมิชอบ เพื่อกระทําการ หรือไมกระทําการอยางใดในตําแหนงไมวาการนั้นจะชอบ หรือมิชอบดวยหนาท่ี ตองระวางโทษจําคุกต้ังแตหาป ถงึ ยสี่ บิ ป หรอื จาํ คกุ ตลอดชวี ติ และปรบั ตง้ั แตห นงึ่ แสนบาท ถึงสี่แสนบาท หรอื ประหารชีวติ ͧ¤»ÃСͺ¢Í§¤ÇÒÁ¼´Ô มีดงั น้ี ๑. เปนเจาพนักงาน สมาชิกสภานิติบัญญัติ แหง รฐั สมาชิกสภาจังหวดั หรือสมาชิกสภาเทศบาล ๒. เรยี ก รบั หรอื ยอมจะรบั ทรพั ยส นิ หรอื ประโยชน อื่นใดสาํ หรบั ตนเองหรอื ผอู ่ืนโดยมิชอบ ๓. เจตนา เพอื่ กระทาํ การหรอื ไมก ระทาํ การอยา งใดในตาํ แหนง ไมวา การนน้ั จะชอบหรือไมชอบดวยหนาท่ี ¤Òí ͸ԺÒ เปนเจาพนักงาน สมาชิกสภานิติบัญญัติแหงรัฐ สมาชกิ สภาจงั หวดั หรอื สมาชกิ สภาเทศบาล มาตรานบ้ี ญั ญตั ิ เพ่ิมตัวบุคคลผูกระทําผิดนอกเหนือจากเจาพนักงานคือ รวมถงึ สมาชิกสภานติ บิ ัญญัตแิ หงรัฐ สมาชกิ สภาจงั หวดั และสมาชิกสภาเทศบาลดวย ความจริงบุคคลในตําแหนง ดังกลาว ไมมีฐานะเปนเจาพนักงาน แตโดยเหตุท่ีบุคคล เหลานี้อยูในตําแหนงสําคัญ เปนผูทํางานเพ่ือสวนรวม หากรบั สนิ บนกย็ อ มกอ ใหเ กดิ ความเสยี หายตอ สาธารณะได เชนเดียวกับเจาพนักงาน กฎหมายจึงบัญญัติเอาผิดดวย แตไมขยายไปถึงสมาชิกสุขาภิบาล หรือสมาชิกสภาตําบล เพราะกฎหมายจาํ กัดเฉพาะสมาชกิ ๓ ประเภทเทานนั้

ÅÒí ´ºÑ àÃ×Íè § ¤Òí ͸ºÔ Ò ÁÒμÃÒ·èÕà¡èÂÕ Ç¢ŒÍ§ ËÁÒÂàËμØ บทที่ ๗ ความผิดเกี่ยวกับการปกครอง ฎีกา ๓๖๔/๒๕๓๑ ô. »¯ÔºÑμÔËÃ×ÍÅÐàÇŒ¹¡Òû¯ÔºÑμÔ˹ŒÒ·Õèâ´ÂÁԪͺ - ความผดิ ตอตาํ แหนงหนาท่รี าชการ ËÃ×Íâ´Â·Ø¨ÃμÔ มาตรา ๑๕๗ ผูใดเปนเจาพนักงาน ปฏิบัติหรือ ม.๑๕๗ ละเวน การปฏบิ ตั หิ นา ทโี่ ดยมชิ อบ เพอ่ื ใหเ กดิ ความเสยี หาย แกผูหน่ึงผูใด หรือปฏิบัติหรือละเวนการปฏิบัติหนาที่โดย ทจุ รติ ตอ งระวางโทษจําคกุ ตั้งแตหน่งึ ปถึงสบิ ป หรอื ปรบั ตั้งแตส องหม่ืนบาทถงึ สองแสนบาท หรอื ท้งั จําทัง้ ปรับ มาตราน้ีบัญญัติการกระทําอันเปนความผิด ๒ ความผดิ คอื ความผดิ แรกเปน เร่ืองการปฏิบัติหรอื ละเวน กกาารรปปฏฏบิิบัตัติหิหรนอื าลทะี่โเดวยนมกิชารอปบฏบิแตัลิหะคนวาาทมโ่ี ดผยิดททุจี่สรอติ งเปนเรื่อง ค๑ว. าเมปผนดิ เแจรา กพนมักีองงาคนป ระกอบของความผิดดังนี้ ๒๓.. ปเจฏตบินัตาิหรือละเวน การปฏบิ ัตหิ นาที่โดยมชิ อบ ¤๔Òí. Íเ¸พºÔอ่ื ใÒหÂเ กิดความเสียหายแกผ ูหน่งึ ผูใด เปน เจาพนักงาน ความผิดเก่ยี วกับการปฏบิ ัติหรอื ละเวนการปฏิบัติหนาท่ีโดยมิชอบ หรือโดยทุจริตเพื่อให เกดิ ความเสยี หายแกผ หู นงึ่ ผใู ด ผกู ระทาํ จะตอ งมฐี านะเปน เจาพนักงาน ปฏิบัติหรือละเวนการปฏิบัติหนาที่โดยมิชอบ บทบัญญัติในมาตราน้ีเปนการควบคุมทั่วไป หรือเรียกวา บททัว่ ไป คอื เอาผิดแกเจาพนกั งานทกุ คนทุกประเภท และ ไมจํากัดวาจะตองมีหนาที่โดยเฉพาะเจาะจงแตประการใด ฉะน้นั หากเปนเจา พนกั งาน เมอื่ การกระทําทเี่ กี่ยวของกบั หซ่ึงนราะทบี่ไมุหเนปานทค่ีขวอามงเผจิดาตพานมักมงาาตนราโตดายงเๆฉพทาี่เะปเนจาบะทจเฉงแพลาะว เกปอ็ นาจคผวดิาตมาผมิดมตาาตมรบานทีซ้ เฉ่งึ เพปานะบแทลทวว่ั ไกป็ไไมดผ แิดตตถ าา มกบารทกทระ่ัวทไปาํ ในมาตรา ๑๕๗ น้อี ีก ๑๙๗

ÅíÒ´ºÑ àÃ×Íè § ¤Òí ͸ԺÒ ÁÒμÃÒ·èàÕ ¡ÕèÂǢ͌ § ËÁÒÂàËμØ ๑๙๘ บทท่ี ๗ ความผิดเกย่ี วกบั การปกครอง õ. »ÅÍÁàÍ¡ÊÒÃâ´ÂÍÒÈÑÂâÍ¡ÒÊ·ÁèÕ ËÕ ¹ŒÒ·Õè ฎกี า ๖๓๕/๒๕๑๗ - ความผิดตอ ตําแหนงหนาท่ีราชการ มาตรา ๑๖๑ “ผูใดเปนเจาพนักงาน มีหนาที่ทํา ม.๑๖๑ เอกสาร กรอกขอ ความลงในเอกสารหรอื ดแู ลรกั ษาเอกสาร กระทาํ การปลอมเอกสารโดยอาศยั โอกาสทต่ี นมหี นา ทน่ี นั้ ตองระวางโทษจําคุกไมเกินสิบป และปรับไมเกินสองแสน บาท” ͧ¤» ÃСͺ¢Í§¤ÇÒÁ¼´Ô มีดังน้ี ๑. เปน เจา พนักงาน ๒. มหี นา ทท่ี าํ เอกสาร กรอกขอ ความลงในเอกสาร หรอื ดแู ลรกั ษาเอกสาร ๓. กระทาํ การปลอมเอกสารโดยอาศยั โอกาสทตี่ น มหี นาที่นั้น ๔. เจตนา ¤Òí ͸ºÔ Ò เปน เจา พนกั งาน การปลอมเอกสารทจี่ ะมคี วามผดิ ตามมาตราน้ี ผกู ระทาํ จะตอ งเปน เจา พนกั งานซงึ่ มหี นา ทที่ าํ กรอกขอความ หรือดแู ลรกั ษาเอกสารน้ัน มีหนาที่ทําเอกสาร กรอกขอความลงในเอกสาร หรือดูแลรักษาเอกสาร หมายความวาเจาพนักงานซ่ึงจะ กระทาํ ความผดิ ตามมาตรานจี้ ะตอ งเปน ผมู หี นา ทที่ าํ เอกสาร กรอกขอ ความลงในเอกสาร หรอื ดแู ลรักษาเอกสาร เอกสาร มีความหมายตามบทนิยามในมาตรา ๑(๗) หมายถึง กระดาษหรอื วตั ถุอน่ื ใด ซึ่งไดทาํ ใหป รากฏ ความหมายดว ยตวั อกั ษร ตวั เลข ผงั หรอื แผนแบบอยา งอนื่ จะเปน โดยวธิ พี มิ พถ า ยภาพ หรอื วธิ อี น่ื ใดอนั เปน หลกั ฐาน แหงความหมายนนั้

ÅíҴѺ àÃèÍ× § ¤Òí ͸ԺÒ ÁÒμÃÒ·èàÕ ¡ÂÕè Ç¢ŒÍ§ ËÁÒÂàËμØ บทที่ ๗ ความผิดเก่ยี วกับการปกครอง หนาท่ีของเจาพนักงานตามมาตราน้ี แยกไดเปน ๓ ประการ คอื (๑) หนา ทที่ าํ เอกสาร (๒) หนา ทกี่ รอกขอ ความ - ความผิดตอ ตาํ แหนงหนา ท่ีราชการ ลงในเอกสาร (๓) หนา ท่ีดแู ลรักษาเอกสาร (๑) หนา ทที่ าํ เอกสาร หมายถงึ ทาํ เอกสารนที้ ง้ั ฉบบั หรือแตบางสวน หรือลงลายมือชื่อในการออกเอกสาร สวนใครจะเขยี นขึ้นไมส าํ คญั (๒) หนาท่ีกรอกขอ ความลงในเอกสาร เชน กรอก ขอความลงในแบบพิมพตางๆ ของทางราชการในบัญชี ใบเสร็จรับเงิน ทะเบียนทีด่ นิ ทะเบยี นบาน เปนตน (๓) หนาที่ดูแลรักษาเอกสาร ซึ่งหมายถึง ดูแล รกั ษาเอกสารทที่ าํ สมบรู ณแ ลว และเอกสารแบบพมิ พต า งๆ เพ่ือกรอกขอความดวย ขอสําคัญคือ เจาพนักงานผูนั้นจะตองมีหนาที่ โดยตรงในการทํา กรอก หรือดูแลรักษาเอกสารนั้น หากมิใชหนาท่ีโดยตรงแลว ก็ไมผิดตามมาตรา ๑๖๑ แตอาจผดิ ฐานปลอมเอกสารตามมาตรา ๒๖๔ ๑๙๙

ÅÒí ´Ñº àÃÍè× § ¤íÒ͸ºÔ Ò ÁÒμÃÒ·àÕè ¡èÂÕ Ç¢ŒÍ§ ËÁÒÂàËμØ ๒๐๐ บทท่ี ๗ ความผิดเก่ียวกับการปกครอง ฎีกา ๔๙๐๐/๒๕๒๘ ö. ÃѺÃͧËÃ×Í¡ÃÍ¡¢ŒÍ¤ÇÒÁŧã¹àÍ¡ÊÒà ฎกี า ๔๖๔๙/๒๕๓๓ - ความผดิ ตอ ตําแหนง หนาทร่ี าชการ Íѹ໹š à·¨ç ฎกี า ๓๕๗๒/๒๕๒๙ มาตรา ๑๖๒ ผูใดเปนเจาพนักงาน มีหนาที่ทํา ม.๑๖๒ เอกสาร รับเอกสารหรือกรอกขอความลงในเอกสาร กระทําการดงั ตอไปนใ้ี นการปฏบิ ัตกิ ารตามหนาที่ (๑) รบั รองเปน หลกั ฐานวา ตนไดก ระทาํ การอยา งใดขน้ึ หรือวาการอยางใดไดกระทําตอหนาตนอันเปนความเท็จ (๒) รบั รองเปน หลกั ฐานวา ไดม กี ารแจง ซง่ึ ขอ ความ อันมิไดมีการแจง (๓) ละเวนไมจดขอความซึ่งตนมีหนาท่ีตองรับจด หรอื จดเปลีย่ นแปลงขอความเชน วานน้ั หรอื (๔) รบั รองเปน หลกั ฐานซง่ึ ขอ เทจ็ จรงิ อนั เอกสารนนั้ มงุ พสิ จู นค วามจริงอนั เปนความเท็จ ตองระวางโทษจําคุกไมเกินเจ็ดป และปรับไมเกิน ส่หี ม่นื บาท ͧ¤»ÃСͺ¢Í§¤ÇÒÁ¼Ô´ มดี งั น้ี ๑. เปน เจาพนักงาน ๒. มหี นา ทที่ าํ เอกสาร รบั เอกสารหรอื กรอกขอ ความ ลงในเอกสาร ๓. กระทําการดังตอไปน้ี ในการปฏิบัติการตาม หนา ท่ี (๑) รับรองเปนหลักฐานวา ตนไดกระทําการ อยางใดขึ้น หรือวาการอยางใด ไดกระทําตอหนาตน อันเปนความเท็จ (๒) รบั รองเปน หลกั ฐานวา ไดม กี ารแจง ขอ ความ อันมิไดมกี ารแจง (๓) ละเวนไมจดขอความซ่ึงตนมีหนาที่ตอง รบั จด หรอื จดเปล่ยี นแปลงขอ ความเชนวา นน้ั หรือ (๔) รบั รองเปน หลกั ฐานซงึ่ ขอ เทจ็ จรงิ อนั เอกสารนน้ั มุง พสิ จู นความจรงิ อนั เปน ความเทจ็

ÅíҴѺ àÃ×Íè § ¤Òí ͸ºÔ Ò ÁÒμÃÒ·èàÕ ¡ÕèÂÇ¢ŒÍ§ ËÁÒÂàËμØ บทที่ ๗ ความผิดเกีย่ วกับการปกครอง ๔. เจตนา ม.๒๐๔ - ความผิดตอตาํ แหนงหนา ท่รี าชการ ¤íÒ͸ºÔ Ò เปนเจาพนักงาน การทําเอกสาร รับเอกสาร กรอกขอความลงในเอกสาร หรือรับรองเอกสารอันเปน เทจ็ ตามมาตราน้ี ผกู ระทาํ จะตอ งมฐี านะเปน เจาพนักงาน มีหนาที่ทาํ เอกสาร รบั เอกสารหรอื กรอกขอความ ลงในเอกสาร เจาพนักงานซ่ึงจะกระทําผิดตามมาตราน้ี ตองเปนเจาพนักงานซึ่งมีหนาที่อยางหนึ่งอยางใดคือทํา เอกสาร รับเอกสารหรอื กรอกขอความลงในเอกสาร มาตรา ๒๐๔ ความผิดฐาน “เจาพนักงานผูควบคุม ผตู อ งขังทําใหผูตอ งขงั หลดุ พนจากการคุมขัง” ͧ¤» ÃСͺÀÒ¹͡ (๑) เจาพนักงานมีตําแหนงหนาที่ควบคุมดูแลผูที่ตอง คมุ ขงั ตามอํานาจของศาล ของพนกั งานสอบสวนหรือของ เจาพนกั งานผูมอี าํ นาจสบื สวนคดีอาญา (๒) กระทําดวยประการใดๆ ใหม ีการหลดุ พนจากการ ถูกคุมขัง (๓) ซงึ่ ผทู ี่อยใู นระหวางคุมขงั ͧ¤»ÃСͺÀÒÂã¹ à¨μ¹Ò¸ÃÃÁ´Ò เหตุฉกรรจตามวรรคสอง ผูท่ีหลุดพนจากการคุมขัง ไปนั้น เปนบุคคลที่ตองคําพิพากษาของศาลหน่ึงศาลใด ใหล งโทษ (ก) ประหารชีวติ หรอื (ข) จําคุกตลอดชีวติ หรือ (ค) จาํ คุกต้งั แตสบิ หา ปข ้ึนไป หรือ (ง) มีจํานวนต้ังแตส ามคนขึน้ ไป ๒๐๑

ÅÒí ´ºÑ àÃèÍ× § ¤Òí ͸ºÔ Ò ÁÒμÃÒ·Õèà¡èÕÂǢ͌ § ËÁÒÂàËμØ ๒๐๒ มาตรา ๒๐๕ ความผดิ ฐาน “เจา พนกั งานผคู วบคมุ ผตู อ งขงั ทาํ ใหผ ตู อ งขงั หลดุ พน จากการคมุ ขงั โดยประมาท” ͧ¤» ÃСͺÀÒ¹͡ (àËÁ×͹ÁÒμÃÒ òðô) ͧ¤» ÃСͺÀÒÂã¹ »ÃÐÁÒ· เหตุฉกรรจตามวรรคสอง (เหมือนเหตุฉกรรจ ตามวรรคสองของมาตรา ๒๐๔) วรรคสาม เหตงุ ดการลงโทษ คือ ผกู ระทําความผิด จดั ใหไ ดต วั ผทู ห่ี ลดุ พน จากการคมุ ขงั คนื มาภายในสามเดอื น

๒๐๓ ๔. คาํ ถามทายบท ๑. เจาพนกั งาน ตามความหมายของประมวลกฎหมายอาญา หมายความวา อยา งไร ๒. ในความผิดฐานดูหม่นิ เจาพนกั งาน หากไมเ ปน การดูหมนิ่ เจาพนกั งานโดยตรง แตมี บคุ คลทสี่ ามอยูดวยในที่นั้น จะมีความผดิ ฐานอ่นื หรอื ไม อยา งไร ๓. การที่เจาพนักงานจับกุมผูขับขี่รถฝาฝนสัญญาณไฟจราจร แลวเรียกเงินคาปรับเอง โดยไมออกใบสั่งใหน ั้น การกระทาํ ของเจาพนกั งานเปนความผดิ ฐานใด ๔. การท่ีเจาพนักงานตํารวจเรียกผูขับขี่รถจักรยานยนตใหจอดรถ แลวกลาวหาวา ขบั รถผิดกฎหมายจราจร แลวเรียกเงนิ ดงั น้ี การกระทาํ ดงั กลา วมีความผดิ ฐานใด ๕. กรณีที่เจาพนักงานมีหนาท่ีรับแจงความ ไดรับแจงขอความอันเปนเท็จจาก ประชาชนทม่ี าแลว และจดขอความอนั เทจ็ นนั้ ลงในเอกสาร เจาพนักงานผูจดจะมีความผิดตอตาํ แหนง หนาท่ีราชการหรอื ไม ๖. ร.ต.ท. ดี พนักงานสอบสวน กําลังสอบปากคํานายติ๊กคนรายลักรถจักรยานยนต และไดชกตอยเตะถีบนายต๊ิก เน่ืองจากโมโหที่นายติ๊กปฏิเสธความรับผิด ไมยอมรับสารภาพ กรณีนี้ ร.ต.ท. ดี จะมีความผดิ ฐานเจาพนักงานปฏบิ ตั ิหนาที่โดยมชิ อบตามมาตรา ๑๕๗ หรือไม เพราะเหตใุ ด ๗. เจาหนาท่ีราชทัณฑอยูเวรควบคุมผูตองขังซ่ึงออกมารักษาตัวท่ีโรงพยาบาล แตมิได ปฏบิ ตั ิตามระเบยี บของกรมราชทณั ฑที่ใหล า มโซผตู องขงั ไวกบั เตียงในตอนกลางคืน และยังนงั่ หลับอยูท ี่ ระเบยี งนอกหอ งคุมขงั ดวย เปนเหตใุ หผ ูตองขังหลบหนีไปจะผดิ มาตรา ๒๐๕ หรือไม

๒๐๔ เอกสารอางอิง เกียรติขจร วัจนสวัสด์ิ.(๒๕๕๑).คําอธิบายกฎหมายอาญา ภาค ๑.กรุงเทพฯ: พลสยาม พริน้ ต้งิ จิตติ ติงศภัทิย.(๒๕๕๕).กฎหมายอาญา ภาค ๑.กรุงเทพฯ: สํานักอบรมศึกษากฎหมาย แหงเนตบิ ัณฑิตยสภา. ทวีเกยี รติ มนี ะกนิษฐ.(๒๕๕๓).คาํ อธบิ ายกฎหมายอาญา ภาคท่วั ไป.กรงุ เทพฯ:วญิ ชู น. ทวเี กยี รติ มนี ะกนิษฐ.(๒๕๕๑).ประมวลกฎหมายอาญา ฉบบั อางอิง.กรงุ เทพฯ:วญิ ชู น. สมศกั ดิ์ เอี่ยมพลบั ใหญ. (๒๕๕๗).เกรด็ กฎหมายอาญา.กรุงเทพฯ:บณั ฑติ อักษร. มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.สาขาวิชานิติศาสตร.(๒๕๔๐).เอกสารการสอนชุดวิชา กฎหมายอาญา ๑ ภาคบทบัญญัตทิ ่ัวไป.นนทบุร:ี โรงพมิ พมหาวิทยาลยั สุโขทยั ธรรมาธิราช. สหรฐั กติ ิศภุ การ.(๒๕๕๗).หลกั และคาํ อธบิ ายกฎหมายอาญา.กรุงเทพฯ:อมรินทรพร้ินติ้ง แอนด พับลิชชิ่ง หยุด แสงอุทัย.(๒๕๕๕).กฎหมายอาญาภาค ๑.กรุงเทพฯ:สํานักพิมพมหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร วิเชียร ดิเรกอุดมศักด์ิ.(๒๕๕๓).กฎหมายอาญาพิสดาร เลม ๑.กรุงเทพฯ : แสงจันทร การพิมพ.

๒๐๕

๒๐๖ จัดพมิ พโ ดย โรงพิมพตํารวจ ถ.เศรษฐศิริ ดุสติ กรงุ เทพฯ ๑๐๓๐๐ โทรศัพท ๐-๒๖๖๘-๒๘๑๑-๓ โทรสาร ๐-๒๒๔๑-๔๖๕๘

“เปนองคกรบังคับใชกฎหมายที่นําสมัย ในระดับมาตรฐานสากล เพ�อใหประชาชนเช�อมั่นศรัทธา” พลตํารวจเอก สุวัฒน แจงยอดสุข ผูบัญชาการตํารวจแหงชาติ