คํานาํ ตามยทุ ธศาสตรและจุดเนน การดาํ เนินงานของกระทรวงศกึ ษาธกิ าร และสาํ นกั งาน กศน.ประจําปงบประมาณ พ.ศ. 2560 ท่ีมีการสงเสริมและพัฒนาระบบเทคโนโลยีดิจิทลั เพ่อื การศกึ ษาท่ีมุงหวังใหคนไทยไดรับโอกาสในการเรียนรูอยางตอเน่ืองตลอดชีวิตโดยใชเทคโนโลยีสารสนเทศซ่งึ ตอบสนองการพัฒนาในดา นการเขาถงึ การใหบริการดา นความเทา เทียมและดา นประสทิ ธิภาพ เพือ่ ใหการดาํ เนนิ งานตามนโยบายดังกลาวบรรลตุ ามวัตถุประสงค ศูนยเทคโนโลยีทางการศกึ ษาภายใตสังกัดสํานักงาน กศน. ซึ่งเปนหนวยงานหลักในการผลิต พัฒนาและเผยแพรเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษาในรปู แบบโทรทศั นเ พอ่ื การศกึ ษา วทิ ยเุ พื่อการศึกษา คอมพิวเตอรเ พ่ือการศกึ ษา VCD / DVD / CDเพ่ือการศกึ ษาและสือ่ ในรูปแบบอื่นๆ จึงมคี วามจําเปนที่จะตองดําเนินการติดตามผลการใชเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาจากผูรับบริการในพ้ืนท่ี เพื่อท่ีจะไดนําขอมูลสารสนเทศมาใชในการวางแผนกําหนดทิศทางการพฒั นางานตอ ไป ศูนยเทคโนโลยีทางการศึกษาใครขอขอบคุณผูบริหารสํานักงาน กศน.จังหวดั ผูบริหารกศน. อาํ เภอ ครู กศน.ตาํ บล และเจาหนาทีผ่ เู กย่ี วของทุกทาน ที่ไดใ หความอนุเคราะหขอมูลจากการสัมภาษณและตอบแบบสอบถามดวยดี ทําใหภารกิจการติดตามผลการใชเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษาปง บประมาณ พ.ศ. 2560 บรรลุผลสาํ เร็จตามเปา หมายทุกประการ ศนู ยเทคโนโลยีทางการศึกษา พฤศจกิ ายน 2560
สารบัญ หนาบทสรปุ สําหรับผบู ริหารบทที่ 1 บทนาํ ......................................................................................................................................... 1 วัตถุประสงค......................................................................................................................... 4 ขอบเขตของการศึกษา ......................................................................................................... 4 ประเด็นท่ศี กึ ษา ................................................................................................................... 4 นยิ ามศพั ทเฉพาะ ................................................................................................................. 5 ประโยชนท ่คี าดวาจะไดร บั .................................................................................................... 5บทที่ 2 เอกสารและงานวิจัยท่เี กยี่ วของ ................................................................................................ 6 ความสาํ คญั ของเทคโนโลยีเพ่ือการศกึ ษา ............................................................................. 6 แนวโนมโนม เทคโนโลยีสารสนเทศในยคุ Education 4.0 ................................................... 8 บริบทดา นเทคโนโลยีเพื่อการศกึ ษาไทยในปจ จุบนั .............................................................. 12 ศูนยเ ทคโนโลยที างการศกึ ษา สาํ นักงาน กศน. กับบทบาทภารกจิ ดา นการผลิต พัฒนา และเผยแพรเทคโนโลยีเพือ่ การศกึ ษา ………………….……………………………..…………………. 15 งานวจิ ัยท่เี กยี่ วขอ งกบั การใชเ ทคโนโลยีเพือ่ การศึกษา …………………………..………………….. 21บทท่ี 3 วธิ ดี ําเนนิ การศึกษา ………………………………………………………………………………………………………. 24 ศึกษาปญ หา ความตอ งการดา นการผลติ พฒั นา เผยแพรและการใชเ ทคโนโลยี เพือ่ การศึกษาของปง บประมาณที่ผานมาและเอกสารที่เกยี่ วของ ……………………………………. 25 ศึกษานโยบาย จุดเนนการดาํ เนนิ งานดา นเทคโนโลยีเพือ่ การศกึ ษา / เทคโนโลยสี ารสนเทศและการส่อื สาร …..…………………………………………………………………….. 25 วิเคราะหปญหา สรุปประเด็นปญ หา ………………………………………………………………………..… 25 กําหนดวัตถปุ ระสงคข องการติดตามผล …………………………………………………………….……….. 25 ออกแบบวธิ กี ารติดตามผล ................................................................................................... 25 ประชากรและกลุม ตัวอยา ง ……………………………………………………………..…………………….…. 26 สรางเคร่ืองมอื ท่ีใชในการเกบ็ รวบรวมขอ มลู ………………………………...………………………….… 26 เกบ็ รวบรวมขอ มลู ………………………………………………………………………………………………….. 27 วิเคราะหข อมูลและสถติ ิท่ีใชใ นการวิเคราะหข อมลู ……………………………………………………… 27 เขียนรายงาน ………………………………………………………………………………………………………..... 28 เผยแพรรายงานไปยังหนวยงานทเี่ ก่ยี วของ .……………………………………………………………..... 28
สารบญั หนาบทท่ี 4 ผลการวเิ คราะหขอมลู …………………………………………………………………………………………………. 29 แสดงผลการวิเคราะหขอ มูลการตดิ ตามผลการใชเทคโนโลยเี พอ่ื การศกึ ษา ในภาพรวมของทุกภาค ....................................................................................................... 29 แสดงผลการวิเคราะหข อมูลการติดตามผลการใชเทคโนโลยเี พอ่ื การศึกษาภาคเหนือ .... 62 แสดงผลการวิเคราะหขอมูลการตดิ ตามผลการใชเทคโนโลยีเพอ่ื การศกึ ษา ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนอื .................................................................................................... 81 แสดงผลการวเิ คราะหข อมูลการติดตามผลการใชเ ทคโนโลยเี พอ่ื การศึกษาภาคกลาง .... 99 แสดงผลการวิเคราะหขอมลู การติดตามผลการใชเทคโนโลยเี พอื่ การศึกษาภาคตะวันออก ... 119 แสดงผลการวเิ คราะหข อ มูลการติดตามผลการใชเทคโนโลยเี พอื่ การศึกษาภาคใต ………. 139บทท่ี 5 สรปุ อภปิ รายผลและขอเสนอแนะ …………………………………………………………………………..…… 159 วัตถุประสงค.......................................................................................................................... 159 ความสําคัญของการตดิ ตามผล …………………………………………………………………………………. 159 ขอบเขตของการศึกษา ……………………………………………………………………………………………. 160 การเก็บรวบรวมขอมลู ……………………………………………………………………………………………. 160 เครื่องมือทใ่ี ชใ นการเก็บรวบรวมขอ มลู …………………………………………………………………..… 160 การวเิ คราะหขอ มลู และสถิติทีใ่ ชใ นการวิเคราะหขอ มูล ...................................................... 161 สรุปการติดตามผลการใชเทคโนโลยเี พอื่ การศกึ ษา ปงบประมาณ 2557 ……………….......... 161 อภปิ รายผล ........................................................................................................................ 171 ขอเสนอแนะ ………………………………………………………………………………………………………… 175บรรณานกุ รมภาคผนวก รายชือ่ กลมุ ตวั อยา งที่ใชในการเก็บขอ มูลการตดิ ตามผลการใชเทคโนโลยีเพ่ือการศกึ ษา ปง บประมาณ พ.ศ. 2560 หนังสือตดิ ตอประสานงานกบั สถานศกึ ษาในการติดตามผลการใชเ ทคโนโลยีเพ่อื การศึกษา ปง บประมาณ พ.ศ. 2560 แบบสอบถามการใหบ ริการเทคโนโลยีเพื่อการศกึ ษาเพอื่ สง เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและ การศกึ ษาตามอธั ยาศยั ปงบประมาณ พ.ศ. 2560 คณะผูจ ดั ทาํ
บทสรุปสําหรับผบู รหิ ารเรือ่ ง รายงานการติดตามผลการใชเ ทคโนโลยีเพอ่ื การศึกษา ปงบประมาณ พ.ศ. 2560วตั ถปุ ระสงค เพื่อศึกษาสภาพความพรอม การใหบรกิ าร ความตองการ ปญหาและขอ เสนอแนะเกย่ี วกบั การใหบรกิ ารและการใชเทคโนโลยีเพือ่ การศกึ ษากลมุ ตัวอยาง ครู กศน.ตาํ บล จาก 5 ภมู ภิ าค จํานวน 140 คนสรุปขอ มลู การตดิ ตามผล ความพรอ มในการใหบ รกิ ารเทคโนโลยีเพ่อื การศึกษา กศน.ตําบล - กศน.ตําบลสวนใหญมชี ดุ รบั สัญญาณ ETV (รอยละ 90) - กศน.ตําบลสวนใหญม เี ครื่องรบั โทรทัศนท่ใี ชง านได 1 เคร่อื ง (รอยละ 87.14) - มเี ครื่องเลน VCD/DVD 1 เครอื่ ง (รอยละ 80.71) ไมมรี อ ยละ 17.86 - มเี คร่ืองคอมพวิ เตอรใ หบ รกิ าร 1 เคร่ือง (รอยละ 33.57) ไมม ีรอ ยละ 8.57 - มีโครงขาย internet รอ ยละ 100การใหบ ริการเทคโนโลยเี พ่ือการศกึ ษา 1. โทรทัศนเพ่อื การศกึ ษา (ETV) - การใหบ รกิ ารโทรทศั นท ี่ กศน.ตาํ บล สว นใหญ ใหบรกิ ารรายการโทรทศั นผ านดาวเทยี ม (รอยละ 87.86) ใหบ ริการรับชมทางอินเทอรเ นต็ ผา นทาง www.etvthai.tv (รอ ยละ 56.43) ผา นทาง YouTube (รอ ยละ 37.86) - สวนใหญไดร บั ตารางออกอากาศรายการ ETV (รอ ยละ 99.29) - เนอ้ื หารายการทีเ่ ปดรับชมสว นใหญ ไดแ ก รายการสงเสริมการศึกษาสายสามัญ (รอยละ 90.71) รายการสง เสรมิ อาเซยี น (รอ ยละ 27.86) และรายการติวเขมเติมเต็มความรู (รอ ยละ 26.43) รายการสงเสรมิ การศกึ ษาตามอัธยาศัย (รอยละ 11.43) - สว นใหญเปดใหชมรายการ ETV สัปดาหละ 1 – 2 ครั้ง (รอ ยละ 67.87) - ผรู ับบรกิ ารสว นใหญเปน นักศกึ ษา กศน. (รอ ยละ 98.57) ครูและบคุ ลากรทางการศึกษา (รอ ยละ 53.57) ประชาชนทว่ั ไป (รอยละ 30.71) - มีผรู บั บรกิ าร ETV เฉลีย่ 1 สปั ดาหต อ จุดรับสญั ญาณผานดาวเทียม 21 – 40 คน (รอยละ 34.29) 1 – 20 คน (รอ ยละ 29.29) 41 – 60 คน (รอยละ 20.00) - ครู กศน.ตาํ บล มคี วามพึงพอใจในการรบั ชมรายการ ETV ในภาพรวมอยใู นระดับ พึงพอใจมาก (รอยละ 84.80) ปญหาท่ีพบในการใหบ ริการโทรทศั นเ พอื่ การศึกษา ETV - รายการบทเรียนวชิ าคณติ ศาสตร วิทยาศาสตร ภาษาอังกฤษ นาํ เสนอเนอื้ หายาก นกั ศึกษา ตดิ ตามบทเรยี นไมทัน - เนื้อหาไมต รงกับวิชาที่ลงทะเบยี น - นกั ศึกษาไมม เี วลารบั ชมรายการ ETV รายงานการติดตามผล การใชเทคโนโลยีเพื่อการศกึ ษา ปงบประมาณ พ.ศ. 2560 ก
ขอคิดเห็นและขอเสนอแนะเกยี่ วกับการใหบ รกิ ารโทรทัศนเพอ่ื การศกึ ษา ETV - ฝนตกไมส ามารถรบั สญั ญาณ ETV ได - ตองการใหจ ัดสรรอปุ กรณก ารรบั ชมใหครอบคลมุ ทุก กศน.ตําบล และ ศรช. - ตอ งการส่ือรายวชิ าสามัญท่ีมีความยาก ตอ งการเปนพเิ ศษ - ในรายวชิ าทยี่ ากควรมีเทคนคิ ในการสอนใหเ ขา ใจไดง าย สน้ั กระชับ - ควรนําเสนอรายการ ETV ใหมรี ปู แบบแปลกใหม นาสนใจ - ในรายวชิ าภาษาองั กฤษ นักศึกษาสว นใหญไมม พี นื้ ฐาน ไมเขา ใจบทเรยี นแตแ รก ควรเร่มิ ตงั้ แตข ัน้ พนื้ ฐาน - เวลาทอี่ อกอากาศมกั ไมตรงกับการจัดการเรยี นการสอน จะมีปญหากบั กศน.ตําบล ที่ไมม ชี ดุ รับสญั ญาณหรอื สญั ญาณอนิ เทอรเ น็ต - รายวชิ าคณติ ศาสตร วิทยาศาสตร ภาษาองั กฤษ ตอ งการใหเพ่ิมชวงเวลาใหน านมากขึน้ กวา เดมิ - ในรายวชิ าสามญั ตอ งการใหเ พิม่ แบบฝกหัด สาํ หรับนกั ศึกษาดาวนโ หลดเอกสารเอง - ควรมี Application ทางโทรศัพทม ือถือ เพือ่ ใหน ักศึกษาสามารถใชโทรศัพทช มรายการ ETV ได - ระยะเวลาการรบั ชมรายการ ETV ทางอินเทอรเน็ตยอนหลัง 2 เดือน นอ ยเกนิ ไป - ควรมีการประชาสมั พันธส ถานี / รายการ / เวลาออกอากาศของรายการดๆี ใหเ ปน ทรี่ จู ักมากขน้ึ2. คอมพิวเตอรเ พ่ือการศกึ ษา - กศน.ตําบล สวนใหญมีความพรอมดา นสถานทใ่ี นการใหบรกิ ารคอมพิวเตอร (รอ ยละ 92.86) - กศน.ตาํ บล ทุกแหง มีโครงขายอินเทอรเนต็ ใหบ รกิ าร (รอยละ 100) - สว นใหญมเี ครื่องคอมพวิ เตอรใหบ ริการ 1 เครื่อง (รอยละ 33.57) 6 เครื่อง (รอ ยละ 22.14) มากกวา 6 เครอ่ื ง (รอยละ 12.14) - สวนใหญความเรว็ ในการใชบ รกิ ารอนิ เทอรเ น็ต พอใชงานได (รอยละ 95.71) - ครู กศน. มกี ารนําสอื่ สังคมออนไลนม าใชใ นการสง เสริมการศกึ ษาของ กศน. (รอยละ 98.57) - สวนใหญใ ชสอ่ื สงั คมออนไลนเพอื่ ประชาสมั พันธเ ผยแพรข า วสาร (รอ ยละ 92.86) เพือ่ แจง นัดหมายนักศึกษา (รอ ยละ 91.43) - กศน.ตาํ บล สวนใหญ เคยมีการทํา Clip VDO เน้อื หาเกยี่ วกบั กศน. เผยแพรบ น YouTube (รอยละ 74.29) - สวนใหญของการทาํ Clip VDO จัดทาํ เปนเนอ้ื หาตามหลักสูตร กศน. สายสามัญ (รอ ยละ 60.00)ปญหาที่พบในการใหบริการคอมพิวเตอรเพ่ือการศกึ ษา - มีเคร่อื งคอมพิวเตอรใหบ ริการไมเ พยี งพอ , ไมม เี ครอ่ื งคอมพิวเตอรใหบรกิ าร , เคร่อื งคอมพวิ เตอรเ กา ลาสมยั - สัญญาณอินเทอรเ น็ตลาชา - ขาดบคุ ลากรทม่ี คี วามรชู ว ยดแู ล บํารงุ รกั ษา แกไ ขปญ หา ซอมแซมเบือ้ งตน - นกั ศึกษาสงู อายุขาดทกั ษะในการใชเคร่อื งคอมพวิ เตอร รายงานการตดิ ตามผล การใชเทคโนโลยีเพ่อื การศกึ ษา ปง บประมาณ พ.ศ. 2560 ข
ขอ คดิ เหน็ และขอเสนอแนะในการใชคอมพวิ เตอรเ พอื่ การศกึ ษา - ตอ งการใหสวนกลางจัดสรร คอมพวิ เตอรม าให กศน.ตาํ บล - ตอ งการสัญญาณอินเทอรเนต็ ใหเรว็ กวาน้ี - ปจจุบันนกั ศึกษา กศน. นยิ มใชส มารทโฟนมากกวาคอมพวิ เตอร - ตอ งการงบประมาณเพิ่มเตมิ ในการซอ มบาํ รุงคอมพวิ เตอร - นักศกึ ษา กศน.ใช WIFI ท่ี กศน.ตําบล พรอมกัน สญั ญาณอนิ เทอรเ น็ตท่ี กศน.ตําบลจะชา3. VCD/DVD เพือ่ การศึกษา - กศน.ตําบล มกี ารใหบรกิ าร VCD/DVD เพื่อการศกึ ษา (รอ ยละ 80.71) - สว นใหญม ีแผน VCD/DVD ใหบรกิ าร 51 – 100 แผน (รอ ยละ 35.71) - เนอื้ หาท่ีใหบ ริการสว นใหญเ ปน เนอ้ื หาสงเสรมิ การศึกษาสายสามญั (รอ ยละ 61.43) เน้อื หา สง เสริมการศกึ ษาอาชพี (รอ ยละ 32.86) - วธิ ีการใหบ ริการสว นใหญใหยืมแผน VCD/DVD ไปชมทบ่ี าน (รอ ยละ 76.43) เปดใหชมโดยใช เคร่อื งเลน VCD/DVD ที่ กศน.ตาํ บล (รอยละ 65.00)ปญ หาทพี่ บในการใหบรกิ าร VCD/DVD เพื่อการศึกษา - นกั ศึกษาไมคอ ยใหความสนใจ VCD/DVD ชอบสื่อออนไลนม ากกวา - แผนชํารดุ เปน รอย เพราะใชง านมานาน แผน มเี นื้อหาเกา ลา สมัย - ครูไมใช VCD/DVD ในการจัดการเรยี นการสอนเพราะมสี ือ่ อ่ืนท่ใี ชดีกวา - ไมม ีเครอื่ งเลน VCD/DVD/CDขอคดิ เหน็ และขอเสนอแนะเกยี่ วกับการใหบ รกิ าร VCD/DVD เพ่อื การศกึ ษา - ครู นักศกึ ษา กศน. ไมคอยไดใชส่อื VCD/DVD เพราะสวนใหญจ ะใชส ือ่ Online มากกวา - ตองการใหสว นกลางจดั สง VCD/DVD เนื้อหาใหมๆ มาลงที่ กศน.ตาํ บล - ตอ งการ VCD/DVD ในวิชาเกีย่ วกบั อาชีพ จดั สงถงึ กศน.ตําบลโดยตรง - ตองการสื่อวชิ าภาษาอังกฤษ เนนการสนทนา การสอบถาม เนน การสอ่ื สารในชวี ติ ประจําวัน - การใช VCD/DVD มขี อ จาํ กัดเร่อื งการใช ตอ งมีจอ มีเครอื่ งเลน การใช Smart Phone จะสะดวกกวา4. วิทยุศึกษา - กศน.ตาํ บลสว นใหญ ใชรายการวทิ ยุไปใชใ นการจัดการเรียนการสอนนอ ยมาก (รอยละ 2.86)ปญ หาเกยี่ วกับการใหบริการวทิ ยุเพอ่ื การศึกษา - ไมนยิ มใชวทิ ยุเปน เครอ่ื งมือในการสง เสรมิ การศึกษา เพราะมสี ื่อเทคโนโลยอี ่ืนๆ ที่ใชง านไดด ีกวา - ไมทราบวามรี ายการวทิ ยุสงเสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั ใหบ รกิ าร - ไมทราบรายละเอยี ดคล่นื ความถ่ีและชองทางการรบั ฟง/รบั ฟงไมได ไมมสี ญั ญาณ - ไมม เี ครอ่ื งรบั วทิ ยุ รายงานการตดิ ตามผล การใชเ ทคโนโลยีเพื่อการศกึ ษา ปงบประมาณ พ.ศ. 2560 ค
ขอคดิ เหน็ และขอเสนอแนะเกี่ยวกับการใหบริการวิทยเุ พอ่ื การศกึ ษา - ควรมีการประชาสัมพันธร ายการ สถานวี ิทยุใหเปนทีร่ จู ักอยางกวางขวางทว่ั ถงึ - สื่อวทิ ยุขาดความเรา ใจผเู รียน ส่ือโทรทศั น อินเทอรเนต็ ทําใหเ หน็ ภาพ ไดย ินเสียง ทาํ ใหเ ขา ใจ เนอ้ื หาไดมากกวา - ปจ จุบนั ส่อื วทิ ยุไมเหมาะกบั การใชใ นการเรยี นการสอน แตเหมาะสําหรบั การเผยแพรขา วสาร ความรทู ว่ั ไป - นกั ศึกษา กศน. ไมค อยมคี วามสนใจรายการวทิ ยุ สนใจโทรทัศน อินเทอรเ นต็ มากกวา 5. สอ่ื สง เสริมประชาคมอาเซยี น - กศน.ตําบลสว นใหญ มีการใหบริการเทคโนโลยีเพือ่ การศกึ ษาเพื่อสงเสรมิ ประชาคมอาเซียน (รอยละ 98.57) - สอ่ื สวนใหญท่ใี ชใ นการสงเสรมิ ไดแ ก สอ่ื VCD/DVD เพือ่ การศกึ ษา (รอ ยละ 67.86) สอื่ อน่ื ๆ ประเภทสิง่ พิมพ ปายนิเทศ (รอ ยละ 66.43) ปญ หาเกยี่ วกบั การใหบริการสือ่ การศกึ ษาสง เสรมิ ประชาคมอาเซียน - ส่อื สงเสรมิ เกี่ยวกบั อาเซยี นมีนอ ย - นักศกึ ษาและประชาชนขาดความสนใจ - ขาดสือ่ อิเลก็ ทรอนิกส เชน VCD / DVD / IT ขอคดิ เหน็ และขอเสนอแนะเกยี่ วกบั การใหบ ริการส่อื การศึกษาสง เสรมิ ประชาคมอาเซยี น - ตอ งการส่ือ VCD - ตอ งการใหสว นกลางจดั สงเนื้อหาเกี่ยวกับอาเซยี นมาลงที่ กศน.ตําบล - ตอ งการสือ่ ภาษาของแตละประเทศอาเซยี น - สื่ออาเซยี นที่ไดมาไมท ันสมยั แลว ขอมูลไมสอดคลองกบั ปจ จุบัน ควรทาํ ความรเู กยี่ วกบั อาเซียน เปน Application ซ่ึงจะสามารถอัพเดตขอ มลู ไดดกี วาการผลิตรายการโทรทัศน เพราะสามารถ แกไขไดรวดเร็วกวา - ตอ งการรายการภาษาพดู การออกเสยี ง การเสริมทักษะการทกั ทายแบบงา ยๆ ของภาษาของแตละประเทศความตองการดา นเน้ือหาของเทคโนโลยเี พ่อื การศึกษา 1. วชิ าสายสามัญ มีความตองการเนอ้ื ดังนี้ - วิทยาศาสตร (มีผูตอบ 115 คน) - ภาษาอังกฤษ (มีผตู อบ 112 คน) - คณติ ศาสตร (มีผูตอบ 109 คน) - ภาษาไทย (มีผูต อบ 22 คน) รายงานการติดตามผล การใชเทคโนโลยเี พ่อื การศกึ ษา ปงบประมาณ พ.ศ. 2560 ง
2. สง เสรมิ อาชพี มีความตองการเนื้อหาดังน้ี - ชา งซอ มเครอื่ งยนต (มผี ูตอบ 12 คน) - การแปรรปู ผลิตภัณฑการเกษตร (สบั ปะรด) การทาํ นาสมยั ใหม การทํานาเกษตรอินทรีย - (มีผตู อบเนื้อหาละ 10 คน) - ชา งซอ มคอมพิวเตอร การทําเกษตรปลอดสารพษิ เกษตรอินทรยี การทําขนมไทย (มีผูตอบเนือ้ หาละ9 คน) - ชางไฟฟา (มผี ตู อบ 8 คน) - การเปน มคั คุเทศกแ นะนาํ แหลงทองเท่ียวในพนื้ ที่ การเพาะเห็ด การปลูกยางพารา การทําปยุ อินทรีย ชา งเสรมิ สวยทรงผมใหมๆ (มีคนตอบเน้ือหาละ 7 คน) - การปลกู ลําไย (มีผูต อบ 6 คน) - การคา ขายออนไลน การแพค็ ก้งิ อาหาร (บรรจุหบี หอตางๆ) การปลูกพืชผักสวนครวั แบบประยกุ ต การเลี้ยงโคขนุ การปลกู สบั ปะรด , มะพราว (มีผตู อบเน้ือหาละ 5 คน) - การขยายพนั ธุพชื ท่ัวไป เชน การตอน , ปกชาํ , ติดตา การปลูกมะนาว การทํานา้ํ หมักชวี ภาพ การนวดแผนไทย ชางซอมโทรศพั ทมือถือ ชา งปูน ชา งทาํ ลวดหนาม ชา งทอผา (มผี ูตอบเนื้อหาละ 4 คน) - การกรดี ยางพารา การเลีย้ งปลานิล เศรษฐกจิ พอเพยี ง การทาํ เบเกอรี ศิลปะประดิษฐการถกั การเลี้ยงไสเดอื น การแปรรูปสตั วน้าํ (มีผูตอบเน้ือหาละ 3 คน) 3. สงเสริมผูสูงอายุ - การดแู ลสุขภาพผสู ูงอายุ (มีผตู อบ 107 คน) - กจิ กรรมนันทนาการ การออกกําลังกายสาํ หรับผสู ูงอายุ กายภาพบําบัด (มีผูตอบ 81 คน) - โภชนาการสําหรบั ผูส ูงอายุ (มีผูตอบ 62 คน) - อาชพี ที่เหมาะสมสําหรับผูส งู อายุ (มผี ตู อบ 32 คน) - ความรเู กี่ยวกบั โรคผูสูงอายุ (มผี ตู อบ 15 คน) - การสง เสรมิ สขุ ภาพจิต (มผี ตู อบ 10 คน) - สมนุ ไพรเกยี่ วกับการกนิ อยบู าํ รงุ รา งกายสาํ หรับผสู งู อายุ (มีผูตอบ 5 คน)ปญหาและขอเสนอแนะเก่ียวกับการใหบ รกิ ารเทคโนโลยีเพอ่ื การศกึ ษาของศนู ยเทคโนโลยีเพ่ือการศกึ ษา - ตอ งการใหศนู ยเทคโนโลยที างการศึกษาแนะนาํ ประชาสมั พันธก จิ กรรมการใหบรกิ ารส่ือตางๆ ที่มแี นะนําใหท กุ ตําบลรูจกั เพอ่ื ใชป ระโยชนจ ากส่ือเทคโนโลยตี า งๆ ไดอยางเตม็ ประสิทธิภาพ (มคี นตอบ 12 คน) - ตองการสือ่ VCD/DVD ท่ีครอบคลมุ ทกุ เนื้อหาสง มาใหครู กศน. เพอ่ื ความสะดวกในการเรยี น การสอน (มผี ูตอบ 8 คน) - ขาดอปุ กรณการสอนเชนเครอ่ื งโปรเจคเตอร เคร่ืองรบั วทิ ยุ คอมพิวเตอร (ผตู อบ 3 คน) - สอื่ ETV และส่อื อื่นๆ ดอี ยูแ ลว มคี วามหลากหลาย แตยงั ขาดการนําไปใชอ ยางมีประสิทธภิ าพ ของตวั ผใู ชในพื้นท่ีเอง - ตอ งการใหศนู ยเทคโนโลยที างการศกึ ษาผลติ สือ่ ทม่ี ชี ีวติ ชีวา มีความตื่นเตน นาสนใจและ มีความแปลกใหมใ หม ากกวา นี้ รายงานการติดตามผล การใชเทคโนโลยีเพ่อื การศกึ ษา ปง บประมาณ พ.ศ. 2560 จ
- รายการ ETV เชน วชิ าคณิตศาสตร สอนเร็วไป เน่อื งจาก นกั ศกึ ษา กศน. ไมม ีความรูพื้นฐาน- ตองการใหศนู ยเทคโนโลยีทางการศกึ ษาคงไวในวชิ าหลกั ๆ และเพ่ิมเตมิ วชิ าเสรมิ ตา งๆ ใหสามารถดาวนโ หลดได- ตองการให รายการ ETV สามารถรับชมผา นชดุ รบั สญั ญาณระบบ C - Band เพราะประชาชน ไมน อ ยติดต้งั จานดาวเทียมระบบ C - Band รายงานการตดิ ตามผล การใชเทคโนโลยเี พ่ือการศกึ ษา ปง บประมาณ พ.ศ. 2560 ฉ
บทท่ี 1 บทนาํ ในปจจุบันสังคมไทยกาวเขาสูโลกยุคดิจิตอลอยางเต็มตวั ทําใหกิจกรรมทางเศรษฐกิจสังคมลวนดําเนินไปอยางรวดเร็วมีการแขงขันสูงการเขาถึงแหลงขอมูลปริมาณมหาศาลผานโลกออนไลนมากข้ึนสงผลใหค ณุ ลักษณะเดก็ เยาวชนเปลี่ยนไป ประกอบกับรฐั บาลไดป ระกาศนโยบายไทยแลนด 4.0 มีเปาหมายใหประเทศไทยกาวออกจากกับดักรายไดปานกลาง และกาวไปสูประเทศรายไดสูง ใชนวัตกรรมทางเศรษฐกิจสังคมและการพัฒนาทรัพยากรมนุษยที่มีคุณภาพสูงเพื่อการขับเคลื่อนประเทศ การศึกษาจึงเปนเคร่ืองมือสําคัญในการยกระดับคุณภาพทรพั ยากรมนุษยในประเทศ เพ่ือเตรียมกําลังคนใหพ รอ มในการเปนกลไกสําคัญในการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมไทยสูเวทีเศรษฐกิจในระดับภูมิภาคและระดับนานาชาติ (ศ.ดร.ไพฑูรยสินลารัตน 2560.) ไดน ําเสนอการศกึ ษาของไทยดงั น้ี การศกึ ษาไทย 4.0 การศึกษายคุ นี้ ควรเปน การศึกษาเพ่ือการสรางนวัตกรรม เปนการศึกษาเพ่ือปวงชน เปนการศึกษาเพ่ือสังคม ที่คนที่ไดรับการศึกษาน้ันตองหันมาชว ยเหลือสังคมอยางจรงิ จัง และกวางขวาง โดยท่ีไมใ ชการศึกษาเพ่ือวตั ถุประสงคใด วัตถุประสงคหน่ึงดังเชนท่ีผานมา และการจัดการศึกษาตองบูรณาการ ท้ังศาสตร ศิลป ชีวิต และเทคโนโลยีเขาดวยกันอยางกลมกลืนเพอื่ สรา งคนที่สังคมตองการไดใ นทกุ มติ ิ และมรี ปู แบบการจดั การศกึ ษาท่หี ลากหลาย สอดคลองและตอบสนองตอความตองการของผูเรียน โดยครูอาจจะไมมีความจําเปนอีกตอไป หรือถาจําเปนตองมีก็ตองเปลี่ยนแปลงบทบาทไปอยางมาก จากขอมูลขา งตนเทคโนโลยีสารสนเทศถือวาเปนปจจัยสําคัญในการผลักดนั การศึกษาในยคุ การศกึ ษาไทย 4.0 ใหป ระสบความสําเรจ็ เปนการเปด โลกกวา งทางการศกึ ษาท่ีผูเรียนสามารถตัดสินใจท่ีจะศึกษาหาความรไู ดตามความตอ งการ ไมจ ํากดั ไวเฉพาะหองเรยี นเทา นั้น ประเทศไทยไดใหความสําคัญกับการใชเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษาอยางมาก เห็นไดจากการบรรจุเนื้อหาที่เก่ียวของกับการนําเทคโนโลยีสารสนเทศ เทคโนโลยีโทรคมนาคมและสื่อสารมวลชน มาใชเ ปนเครอื่ งมือสําคัญในการพัฒนาการศึกษา ในหมวด 9 ตามพระราชบัญญัติการศกึ ษาแหงชาติ พ.ศ. 2542 และท่ีแกไขเพิ่มเติม (ฉบับท่ี 3) พ.ศ. 2553 คือ มาตรา 63 รัฐตองจัดสรรคลื่นความถี่ สื่อตัวนําและโครงสรางพื้นฐานอ่ืนที่จําเปนตอ การสงวิทยุกระจายเสียง วิทยุโทรทศั น วิทยุโทรคมนาคม และการสื่อสารในรูปแบบอ่ืนเพื่อใชป ระโยชนสําหรบั การศึกษาในระบบ การศึกษานอกระบบ การศึกษาตามอัธยาศัย การทะนุบํารงุ ศาสนาศิลปะและวัฒนธรรมตามความจําเปน มาตรา 64 รัฐตองสงเสริมและสนับสนุนใหมีการผลิต และพัฒนาแบบเรยี น ตํารา หนังสือทางวิชาการ ส่ือส่ิงพิมพอ่ืน วัสดุอุปกรณและเทคโนโลยีเพอื่ การศึกษาอื่น โดยเรงรัดพัฒนาขีดความสามารถในการผลิต จัดใหมีเงินสนับสนุนการผลิตและมีการใหแรงจูงใจแกผูผลิต และพัฒนาเทคโนโลยเี พ่ือการศกึ ษาทัง้ น้ี โดยเปดใหมกี ารแขงขนั โดยเสรีอยางเปนธรรม มาตรา 66 ผูเรียนมีสิทธิไดรับการพฒั นาขีดความสามารถในการใชเทคโนโลยีเพือ่ การศึกษาในโอกาสแรกท่ีทําได เพือ่ ใหมีความรูและทักษะเพยี งพอที่จะใชเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษาในการแสวงหาความรูดวยตนเองไดอยางตอเนื่องตลอดชีวิต จากขอมูลขางตนซง่ึ ถือไดวาเปนกฎหมายการศึกษาท่ีใหความสําคญั กับการใชเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาเปนอยา งมากและเม่ือมีการเชื่อมโยงเทคโนโลยีคอมพิวเตอรเขากับเทคโนโลยีสารสนเทศและเทคโนโลยีโทรคมนาคมเขาดวยกันแลวย่ิงทําใหโลกแหงการเรียนรูของผูเรียนเปลี่ยนแปลงไปจากเดิม เปดโอกาสใหผูเรียนเขาถึงแหลงเรียนรูไดงายสะดวกและมที างเลอื กมากย่งิ ข้ึน รายงานการตดิ ตามผล การใชเทคโนโลยีเพอ่ื การศึกษา ปงบประมาณ พ.ศ. 2560 1
แผนพัฒนาการศึกษาของสํานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการฉบับท่ี 12 (พ.ศ.2560-2564) (2559 :ออนไลน) รฐั บาลไดต ระหนกั ถึงการใชส ือ่ เทคโนโลยีเพ่ือการศึกษา จึงใหความสําคญั กับการนาํ เทคโนโลยีดานตา งๆมาประยกุ ตใชเพื่อการพฒั นายกระดับคณุ ภาพการศกึ ษามาโดยตลอด ดงั น้นั กระทรวงศึกษาธิการ โดยสํานักงานปลดั กระทรวงศึกษาธิการในฐานะหนวยงานท่ีทาํ หนาทใ่ี นการพัฒนายุทธศาสตร จึงไดก ําหนดแผนพัฒนาการศกึ ษาของกระทรวงศึกษาธิการฉบับที่ 12 (พ.ศ. 2560 – 2564) เพื่อใชเปนแนวทางการดําเนินงานของ สวนราชการภายใตสงั กัดกระทรวงศึกษาธิการ โดยในสวนที่เก่ียวของกับเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา ไดกําหนดไวในยุทธศาสตรที่ 4ขยายโอกาสการเขาถึงบริการทางการศกึ ษาและการเรยี นรูอยา งตอเนอ่ื งตลอดชีวิตที่มงุ หวังใหการบริการการศึกษาแกผูเรียนทุกกลุมทุกวัยในระดับที่เหมาะสมกับสภาพบริบทและสภาพพื้นที่ซึ่งตอบสนองการพัฒนาในดานการเขาถึงการใหบริการและยกระดับคุณภาพในการใหบรกิ าร เด็กพิการและดอยโอกาสไดโอกาสทางการศกึ ษาท้ังในระบบโรงเรียนและนอกระบบโรงเรียน และในยุทธศาสตรที่ 5 สง เสรมิ และพัฒนาระบบเทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อการศึกษา ท่ีมุงหวังใหคนไทยไดรับโอกาสในการเรียนรูอยางตอเนื่องตลอดชีวิตโดย ใชเทคโนโลยีสารสนเทศซึง่ ตอบสนองการพฒั นาในดานการเขา ถึงการใหบริการดา นความเทาเทยี มและดานประสิทธิภาพ มีองคความรูเทคโนโลยีเพ่ือการศกึ ษาเพื่อเพิม่ ผลสัมฤทธทิ์ างการเรยี นทส่ี ูงข้ึน รวมท้ังมีศูนยกลางในการจัดเก็บรวบรวมส่ือการเรียนการสอนแบบดิจทิ ลั ที่ทันสมัยและระบบฐานขอมลู กลางทางการศึกษาของประเทศท่ถี ูกตอ งและเปนปจจุบัน รูปแบบการใชเทคโนโลยีสารเทศในปจจุบันไดมีการเปล่ียนแปลงไปอยางรวดเร็ว โทรศพั ทมือถือ Smartphone เขามีบทบาทอยางมากในการดํารงชวี ิต การศึกษาหาความรูสามารถสืบคนไดอยางรวดเร็วทุกท่ีทุกเวลา ดังนัน้ หนว ยงานภาครัฐจําเปนตอ งมีการพัฒนาส่ือในรปู แบบตา งๆ เพ่ือตอบสนองความตองการของผเู รียน สํานักงานสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย (สํานักงาน กศน.) สังกัดสํานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการตอบสนองนโยบายในการนําเทคโนโลยีเพื่อการศึกษามาใชในการพัฒนาการศกึ ษาตลอดชีวิต จงึ ไดกําหนดยุทธศาสตรและจุดเนนการดําเนินงาน สํานักงาน กศน. ประจําปงบประมาณพ.ศ. 2560 ในภารกิจตอเนื่อง (ยุทธศาสตรและจุดเนนการดําเนินงาน สํานักงาน กศน. ประจําปงบประมาณพ.ศ. 2560 : หนา 9 - 26) 1.) จัดการและสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยที่มีคุณภาพเพือ่ ยกระดับการศกึ ษา พัฒนาทกั ษะการเรียนรขู องประชาชนทุกกลุมเปาหมายใหเหมาะสมทุกชวงวัยและพรอมรบัการเปลี่ยนแปลงบรบิ ททางสังคม และสรางสังคมแหงการเรียนรูตลอดชวี ิต 2.) สงเสริมสนับสนุนและประสานการมสี ว นรวมของภาคเี ครือขาย ในการจัดการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั และการเรียนรูตลอดชีวิตของชมุ ชน รวมทั้งการดาํ เนนิ กิจกรรมของศูนยการเรียนและแหลงการเรยี นรอู ื่น ในรูปแบบตาง 3.) สงเสริมและพัฒนาการนาํ เทคโนโลยีทางการศึกษา และเทคโนโลยีดิจิทัลมาใชใหเกิดประสิทธิภาพในการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยใหกับประชาชนอยางท่ัวถึง จุดเนนการดําเนินงาน กศน. ตามยุทธศาสตรของกระทรวงศึกษาธิการ ขอ 5 สง เสริมและพัฒนาเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารเพื่อการศึกษามีจุดเนนการดําเนินงานท่ีเกี่ยวชองกับเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษาคือพัฒนา กศน.ตําบล ใหมีความพรอมเก่ียวกับโครงสรางพื้นฐานดา น ICT และเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาอื่นท่ีเหมาะสมกับพ้ืนท่ี เพื่อให กศน. ตําบลทุกแหงเขาถึงการใชบริการอินเทอรเน็ต มีความพรอ มในการใหบรกิ ารการศกึ ษาและการเรียนรูท ่ีเปนไปตามความตองการของประชาชนและชุมชน และสรางโอกาสในการเรียนรูไดอยางท่ัวถึง และมีภารกิจตอ เนื่องขอ 3 ดานเทคโนโลยีเพือ่ การศกึ ษาคือ1.) ผลติ และพัฒนารายการวิทยแุ ละรายการโทรทศั นเพ่อื การศกึ ษาใหเชอ่ื มโยงและตอบสนองตอ การจัดกิจกรรมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยของสถานศึกษาเพ่ือกระจายโอกาสทางการศึกษาสําหรับกลุม เปา หมายตา งๆ ใหมที างเลอื กในการเรียนรทู ีห่ ลากหลายและมีคณุ ภาพ สามารถพัฒนาตนเองใหรูเทาทันส่ือและเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการสื่อสาร เชน รายการพัฒนาอาชีพเพื่อการมีการทํา รายการติวเขมเติมเต็มความรู ฯลฯ เผยแพรท างสถานีวิทยุศกึ ษา สถานีวิทยุโทรทัศนเพือ่ การศึกษา กระทรวงศึกษา (ETV) และทางอินเทอรเน็ต2.) พัฒนาชอ งทางการเผยแพรการจัดการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัย ผา นระบบเทคโนโลยสี ารสนเทศ รายงานการติดตามผล การใชเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา ปง บประมาณ พ.ศ. 2560 2
และการสื่อสารแบบออนไลน เพอ่ื สง เสริมใหค รู กศน. นําเทคโนโลยีสารสนเทศและการสอื่ สารมาใชใ นการสรา งกระบวนการเรียนรูดว ยตนเอง (Do It Yourself : DIY) 3.) พัฒนาสถานวี ิทยุศึกษาและสถานีโทรทัศนเ พื่อการศึกษาเพ่ือเพ่ิมประสิทธิภาพการผลิต และการออกอากาศใหกลุมเปาหมายสามารถใชเปนชองทางการเรียนรูที่มีคุณภาพไดอยา งตอ เนอ่ื งตลอดชวี ติ โดยขยายเครือขายการรับฟงใหสามารถรับฟง ไดท ุกท่ี ทกุ เวลาครอบคลุมพื้นท่ีท่ัวประเทศและเพิ่มชองทางใหสามารถรบั ชมรายการโทรทัศนไดท้ังระบบ KU – Band , C – Band และทางอินเทอรเน็ตพรอ มท่ีจะรองรบั การพฒั นาเปน สถานีวิทยุโทรทัศนเพือ่ การศึกษาสาธารณะ (Free ETV) 4.) พัฒนาระบบการใหบ ริการสือ่เทคโนโลยีเพ่อื การศกึ ษาใหไ ดหลายชองทางท้ังทางอินเทอรเน็ต และรูปแบบอ่ืนๆ เชน Application บนโทรศัพทเคลื่อนท่ีและ Tablet , DVD , CD , VCD และ MP3 เปนตน เพือ่ ใหกลุมเปาหมายสามารถเลือกใชบริการเพ่ือเขาถึงโอกาสทางการศกึ ษาและการเรยี นรไู ดต ามความตอ งการ 5.) สํารวจ วจิ ัย ติดตามประเมินผลดานสื่อเทคโนโลยีเพ่ือการศกึ ษาอยางตอเนื่อง และนําผลมาใชในการพัฒนางานใหมีความถูกตองทันสมัยและสามารถสงเสริมการศกึ ษาและการเรยี นรูตลอดชวี ติ ของประชาชนไดอยา งแทจ รงิ จากบริบทการศึกษาของไทยขางตน เห็นไดวาแนวนโยบายของรัฐบาลและทิศทางแผนการดาํ เนนิ งานของกระทรวงศกึ ษาธิการมีการนําเทคโนโลยเี พ่ือการศึกษามาใชเปนเครื่องมือสาํ คัญอีกประการในการขบั เคลือ่ นการดาํ เนินงานเพ่ือแกไขปญหาดานการศึกษา ดังน้ัน ศูนยเทคโนโลยีทางการศึกษา ภายใตส ังกัดสํานักงาน กศน.สาํ นักงานปลดั กระทรวงศกึ ษาธกิ าร ในฐานะหนวยปฏิบัติทีร่ ับผดิ ชอบงานดา นเทคโนโลยีเพ่อื การศึกษาโดยตรง จึงมงุ จัดผลิต พัฒนา เผยแพรและใหบริการเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษาทมี่ ีคุณภาพและทันสมัยเพือ่ ตอบสนองนโยบายดังกลาวในรูปแบบรายการวทิ ยกุ ระจายเสียงเพื่อการศกึ ษา รายการโทรทัศนเพอื่ การศึกษา สอื่ คอมพิวเตอรเ พ่ือการศึกษาส่ือการศกึ ษาเพือ่ คนพิการและส่ืออืน่ ๆ ในรปู แบบ VCD / DVD / CD / MP3 เพอ่ื สง เสรมิ การศกึ ษาท้ังในระบบโรงเรียนนอกระบบโรงเรียนและการศึกษาตามอัธยาศัย โดยมีชองทางการเผยแพรใหผูรับบริการสามารถเลือกใชบริการไดอยางหลากหลาย ไดแก ทางสถานีวิทยุศึกษาของกระทรวงศึกษาธิการ สถานีวิทยุโทรทัศนเ พ่ือการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ(ETV) นอกจากนย้ี ังพฒั นาการใหบ รกิ ารสอื่ เทคโนโลยี เพื่อการศกึ ษาผา นระบบ Online ทางอินเทอรเนต็ Social Networkผานอุปกรณเ ทคโนโลยีสมยั ใหม เชน โทรศัพทมือถือ Smartphone เพื่อตอบสนองตอพฤตกิ รรมของกลุมเปาหมายและเปนทางเลือกใหแกป ระชาชนอีกดว ย ดงั นัน้ เพ่ือใหการดําเนินงานดานการผลิต พัฒนาและเผยแพรเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาซึ่งเปนภารกิจหลักของศูนยเทคโนโลยีทางการศึกษาสามารถดําเนินงานไดอยางเต็มประสิทธิภาพ สามารถบรรลุตามเจตนารมณท่ีจะนาํ เทคโนโลยีเพอ่ื การศกึ ษามาเปน เครื่องมอื สําคัญในการขับเคลื่อนการดําเนินงานเพ่ือแกไขปญหาดา นการศกึ ษาจึงมีความจําเปนที่ศูนยเทคโนโลยีทางการศึกษาตองดําเนินการติดตามผลการใชเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาในปงบประมาณ พ.ศ. 2560 เพื่อใหไดขอมูลสารสนเทศท่ีเปนปจจุบันเก่ียวกับสภาพการใหบริการและการใชเทคโนโลยีเพื่อการศกึ ษาของสถานศึกษาในสังกัดสํานกั งาน กศน. ขอมลู ความตองการดา นตางๆ จากกลุมเปา หมายผูใ ชบริการเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษาโดยตรง เพ่ือนําขอมูลสารสนเทศทไี่ ดมาวิเคราะหเพื่อการตัดสินใจ ประกอบการวางแผนในการผลติ พฒั นาเทคโนโลยเี พอ่ื การศกึ ษาใหม ีคุณภาพมีเนือ้ หาสาระทีต่ รงกับความตอ งการของกลมุ เปาหมายอยางแทจริง และสามารถกําหนดแนวทางการบริหารจัดการเพ่ือการเผยแพรแ ละใหบรกิ ารเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษาใหมีประสิทธิภาพและสอดคลองกับบริบทในปจจุบัน อยางเปนรูปธรรม อันสงผลใหเกิดความคุมคาและสรางประโยชนสงู สุดตอกลมุ เปา หมายทุกกลุม รายงานการติดตามผล การใชเทคโนโลยีเพอ่ื การศึกษา ปงบประมาณ พ.ศ. 2560 3
วตั ถปุ ระสงค 1. เพือ่ ศกึ ษาสภาพความพรอ มในการใหบริการเทคโนโลยีเพอื่ การศึกษาของ กศน. ตาํ บล 2. เพ่อื ศกึ ษาการใหบริการ การใชบ ริการ ปญหา ขอเสนอแนะในการใหบริการเทคโนโลยี เพ่ือการศกึ ษาในรูปแบบโทรทัศนเพ่ือการศึกษา คอมพิวเตอรเพื่อการศึกษา VCD / DVD เพือ่ การศึกษา วิทยุเพื่อการศกึ ษา รวมทั้งเทคโนโลยเี พอ่ื การศกึ ษาเพื่อสงเสรมิ ความรูเก่ยี วกบั ประชาคมอาเซยี น 3. เพอื่ ศกึ ษาความตองการดานเนอื้ หารายวิชาสามญั รายการสง เสรมิ การศกึ ษาอาชีพ รายการสงเสรมิ การศกึ ษาสําหรับผสู ูงอายุเพือ่ ใชในการผลติ และเผยแพรเทคโนโลยีเพื่อการศกึ ษา 4. เพ่ือศึกษาปญหาและขอเสนอแนะเกี่ยวกบั การใหบริการเทคโนโลยีเพือ่ การศกึ ษา ของศนู ยเ ทคโนโลยีทางการศกึ ษาขอบเขตของการศกึ ษา การตดิ ตามผลการใชเทคโนโลยเี พ่อื การศกึ ษาครง้ั น้ีมขี อบเขตของการศึกษา ดังน้ี 1. ขอบเขตดานเทคโนโลยีเพ่อื การศึกษา การติดตามผลครั้งนี้ ติดตามผลเฉพาะเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา ที่ผลิตและเผยแพรโดยศูนยเทคโนโลยีทางการศึกษา สังกัดสํานักงานสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยในรูปแบบโทรทัศนเพอื่ การศึกษา (ETV) คอมพิวเตอรเ พ่ือการศึกษา VCD/DVD เพื่อการศึกษา วิทยุเพ่ือการศึกษา และเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาเพื่อสงเสรมิ ความรูเกี่ยวกับประชาคมอาเซียน และสอบถามความตองการดานเนอ้ื หารายวิชาสามัญรายการสงเสริมการศึกษาอาชีพ รายการสงเสริมการศึกษาสําหรับผูสูงอายุ ตลอดจนปญหาและขอเสนอแนะตางๆเกยี่ วกบั การใหบริการเทคโนโลยเี พือ่ การศึกษาของศนู ยเ ทคโนโลยีทางการศึกษา 2. ขอบเขตดานประชากรและกลุมตวั อยา ง การติดตามผลในคร้ังน้ี เก็บรวบรวมขอมูลจากกลุมตัวอยางจาก กศน. ตําบล ในสังกดั สํานกั งานสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัย ในพื้นที่ 5 ภาค ไดแก ภาคเหนอื ภาคตะวันออกเฉียงเหนือภาคกลาง ภาคตะวันออก และภาคใต กลุมตวั อยา ง ไดแก ครู กศน. ตาํ บล หรือเจาหนาท่ีที่รับผิดชอบการใหบริการเทคโนโลยเี พื่อการศึกษา ซง่ึ ผูบรหิ าร กศน. อาํ เภอ พจิ ารณามอบหมายใหเปน ผูตอบแบบสอบถาม ใหก ารสมั ภาษณดา นเทคโนโลยเี พือ่ การศกึ ษา รวมจาํ นวนกลมุ ตวั อยางทัง้ สนิ้ 140 คน 3. ขอบเขตดานระยะเวลาในการเก็บรวบรวมขอมลู การตดิ ตามผลในครง้ั น้กี ระทําในปงบประมาณ พ.ศ. 2560 ระยะเวลาการเก็บรวบรวมขอมูล อยูในระหวางเดือนธันวาคม พ.ศ. 2559 ถึง เดอื นกรกฎาคม พ.ศ. 2560ประเด็นทีศ่ ึกษา ในการตดิ ตามผลคร้งั นี้ มปี ระเดน็ ทีม่ ุง ศึกษา ไดแ ก 1. ขอมูลทวั่ ไปของผใู หการสมั ภาษณ 2. ความพรอมในการใหบ รกิ ารเทคโนโลยีเพื่อการศกึ ษาของ กศน. ตาํ บล 3. การใหบ ริการและการใชเทคโนโลยเี พ่ือการศกึ ษา / ปญ หาและขอ เสนอแนะ 3.1 โทรทัศนเพื่อการศกึ ษา (ETV) 3.2 คอมพวิ เตอรเ พ่อื การศึกษา 3.3 VCD / DVD เพื่อการศกึ ษา 3.4 วิทยเุ พอ่ื การศกึ ษา 3.5 เทคโนโลยเี พอื่ การศกึ ษาเพอ่ื สงเสรมิ ความรูเ ก่ยี วกับประชาคมอาเซยี น รายงานการตดิ ตามผล การใชเทคโนโลยเี พือ่ การศกึ ษา ปง บประมาณ พ.ศ. 2560 4
4. ความตอ งการดา นเน้อื หารายวิชาสามญั รายการสงเสรมิ การศกึ ษาอาชพี รายการสงเสรมิ การศกึ ษาสาํ หรับผูสูงอายุ เพ่ือการผลติ และเผยแพรเทคโนโลยีเพอ่ื การศกึ ษา 5.ปญหาและขอเสนอแนะเกยี่ วกับการใหบริการเทคโนโลยเี พื่อการศกึ ษา ของศนู ยเทคโนโลยีทางการศกึ ษานยิ ามศัพทเฉพาะ 1. เทคโนโลยีเพ่ือการศึกษา หมายถึง การใชสื่อการศึกษาในรูปของโทรทัศนเพื่อการศึกษา (ETV)คอมพวิ เตอรเพื่อการศึกษา VCD/DVD เพื่อการศกึ ษา วทิ ยเุ พือ่ การศึกษา เทคโนโลยีเพื่อการศึกษาเพื่อสงเสริมความรูเกีย่ วกบั ประชาคมอาเซยี น เพือ่ ใชในการสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั 2. การใหบริการและการใช หมายถึง การใหบริการและการใชเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษาในรูปของโทรทัศนเพอื่ การศกึ ษา (ETV) คอมพิวเตอรเ พื่อการศกึ ษา VCD/DVD เพื่อการศกึ ษา วิทยุเพื่อการศึกษา เทคโนโลยีเพ่ือการศึกษาเพอื่ สง เสรมิ ความรเู ก่ยี วกับประชาคมอาเซยี น เพ่ือใชในการสงเสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัยประโยชนท ่คี าดวาจะไดรับ 1. การติดตามผลการใชเทคโนโลยีเพือ่ การศกึ ษาในครัง้ น้ีจะทําใหไดขอ มูลสารสนเทศท่ถี ูกตองตามความเปนจริงในปจจุบนั เกย่ี วกบั สภาพการใหบรกิ ารและการใชเทคโนโลยเี พ่ือการศึกษาของสํานกั งานสงเสริมการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศยั ตลอดจนความตองการ ปญหาและขอเสนอแนะตางๆ เพ่ือนําไปปรับปรุงพัฒนาประสิทธิภาพการใหบริการเทคโนโลยเี พ่ือการศึกษาตอไป 2. ศูนยเทคโนโลยีทางการศึกษา จะไดนําขอมูลสารสนเทศท่ีไดร ับจากการติดตามผลในคร้ังน้ี ไปใชในการวางแผน การดําเนนิ งานดานการผลิต การเผยแพร รายการโทรทัศนเพื่อการศกึ ษา คอมพิวเตอรเพ่ือการศึกษา VCD/DVDเพือ่ การศึกษา รายการวิทยุเพื่อการศกึ ษาและเทคโนโลยีเพือ่ การศึกษาเพื่อสง เสริมความรูเก่ียวกับประชาคมอาเซียนใหมีเนื้อหาสาระสอดคลองกับความตองการของกลุมเปาหมายผูรับบริการอยางแทจริง รวมทั้งนําเสนอรายงานการติดตามผลน้ีใหกับกลุมแผนงาน สํานักงาน กศน. เพ่ือเปนขอมูลในการวางแผนบริหารจัดการดาน Hardware Softwareโครงขายดานเทคโนโลยีสารสนเทศและการส่ือสาร การบริหารคาใชจายดานคาบริการ เพื่อใหการบริการเทคโนโลยีเพื่อการศกึ ษาเกิดความคลอ งตวั และเกดิ ประโยชนสงู สุดตอ กลมุ เปาหมาย รายงานการติดตามผล การใชเ ทคโนโลยีเพ่อื การศกึ ษา ปงบประมาณ พ.ศ. 2560 5
บทที่ 2 เอกสารและงานวจิ ยั ท่ีเกีย่ วของ การติดตามผลการใชเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาของศูนยเทคโนโลยีทางการศึกษา สํานักงานสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั ปง บประมาณ พ.ศ. 2560 ไดมกี ารศึกษาคน ควา เอกสารและงานวจิ ัยท่ีเกี่ยวขอ ง เรียงตามลาํ ดับ ดังน้ี 1. ความสําคญั ของเทคโนโลยเี พ่อื การศกึ ษา 2. แนวโนมเทคโนโลยสี ารสนเทศในยุค Education 4.0 3. บรบิ ทดานเทคโนโลยเี พอื่ การศึกษาไทยในปจจุบัน 4. ศูนยเทคโนโลยที างการศกึ ษา สํานกั งาน กศน. กบั บทบาทภารกจิ ดา นการผลติ พัฒนาและเผยแพรเทคโนโลยเี พอ่ื การศกึ ษา 5. งานวจิ ัยท่ีเกยี่ วของกับการใชเทคโนโลยเี พอื่ การศกึ ษา1. ความสําคญั ของเทคโนโลยีเพอ่ื การศึกษา ในปจจุบันเทคโนโลยีไดเขามามีบทบาทสําคัญ ในการพัฒนาเกือบทุกๆดานท้ังดานธุรกิจดานสาธารณสุข ดานการทหารและความมั่นคง ดา นโทรคมนาคมและการสื่อสาร ซ่ึงจะสงผลตอ การเพิ่มศักยภาพการแขงขันของประเทศใหสูงขึ้นทดั เทียมกับนานาประเทศไทย ดังจะเห็นไดว า หนวยงานธุรกิจสวนใหญจ ําเปน ตองใชเทคโนโลยีมาเปน เคร่ืองมือสําคัญในการบริหาร การจัดการในองคกร อีกท้ังเพิ่มระดับความสําคัญมากข้ึนในแตละปมกี ารจดั สรรงบประมาณสว นหนึ่งไวเพ่ือการจัดการกับขอมูลสารสนเทศเปนการเฉพาะ มีการใช เทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อวางกลยทุ ธห าความไดเปรยี บในตลาดโดยรวม อกี ทั้งยงั เปนเครือ่ งมอื สําคัญในการจัดการเพ่ือเพ่ิมผลผลติ รวมถึงใชเปนชองทางสาํ หรับเผยแพรสารสนเทศขององคกรมากขนึ้ ดว ย ในสวนของการศกึ ษา เทคโนโลยกี ม็ บี ทบาทที่สําคญั ในการเปนเครือ่ งมือสาํ คญั ในการสงเสริมการจัดการศึกษาใหแกกลุมเปาหมาย เพ่ือใหเปนไปตามเจตนารมณของพระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติโดยคณะกรรมาธกิ ารเก่ยี วกบั เทคโนโลยีทางการศกึ ษาแหงสหรัฐอเมริกา (The Commission on InstructionalTechnology) ไดสรุปสาระสําคัญของเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษาวามีความสําคัญตอระบบการศึกษา ดังน้ี(Tickton, 1970 : 108 อา งถึงในเอกวิทย แกว ประดิษฐ, 2545 หนา 25 – 27) 1. ทาํ ใหก ารเรยี นการสอน การจดั การศกึ ษามคี วามหมายมากข้ึน การนําเทคโนโลยีทางการศึกษามาใชในการเรียนการสอนจะชวยทาํ ใหผูเรียนเรยี นไดม ากและรวดเรว็ ทําสิ่งท่เี ปน นามธรรมใหเปนรูปธรรมงายตอ การทําความเขา ใจ ทาํ ใหการเรยี นสนุกนาสนใจ เมอ่ื ผเู รยี นไดเ ห็นหรือไดส มั ผัสกับสง่ิ ที่ตนเรียนและยังทําใหครูมเี วลาใหกับผเู รียนมากขึ้นเนอื่ งจากเทคโนโลยีเพอื่ การศึกษาจะชว ยลดเวลาในการเรยี นนน่ั เอง 2. สามารถสนองตอบเร่อื งความแตกตา งระหวางบุคคลได ผเู รียนแตละคนมีภูมิหลังท่แี ตกตางกันมีความแตกตางกันทั้งทางดานสติปญญา การอบรมเล้ียงดูดานสิ่งแวดลอมและดา นอ่ืนๆ ผูเรียนแตละคนจะมีความถนัดหรือมีความสนใจแตกตางกันตามสภาวะของแตละบุคคล เม่ือนําเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาเขามาใชจะชวยใหผูเรียนสามารถศึกษาไดตาม ความสนใจของตนเอง ผูเรียนจะมีอิสระในการศึกษาหาความรู เทคโนโลยีเพือ่ การศึกษาจะชว ยให การเสาะแสวงหาความใหมสะดวกและงายข้ึน เปรียบเสมือนวาเปน การเปด โอกาสใหผูเรียนไดเ ลือกโอกาสท่ีจะเรยี นตามความสามารถ ตามความตองการ รายงานการติดตามผล การใชเทคโนโลยเี พ่ือการศกึ ษา ปง บประมาณ พ.ศ. 2560 6
3. ทาํ ใหก ารจัดการศึกษาตง้ั อยูบนรากฐานของวิธีการทางวิทยาศาสตร เพราะเทคโนโลยีเพื่อการศึกษามิไดหมายถงึ เฉพาะแตเครื่องมอื และอุปกรณแตเพียงอยางเดยี ว ยังรวมถึงแนวคิด เทคนิคและวิธีการตางๆ ท่ีนํามาใชในการศึกษาดวย ดังน้ันวิธีระบบก็เปนรูปแบบของการจัดการศกึ ษาอีกลักษณะหนึ่งท่ีตรวจสอบไดตามวิธีการทางวิทยาศาสตร 4. ชวยใหการจัดการศึกษามีพลังมากขึ้น ส่ือที่ใชในการเรียนการสอนนับวนั จะพฒั นาตัวมันเองใหม คี ุณคาสะดวกตอ การใชม ากขึน้ และงายตอการเรยี นรู เมื่อนาํ ส่อื มาใชจะทําใหป ระหยดั เวลาในการเรียนแตเ รียนไดปริมาณมากขึ้น ทําใหการเรียนนาสนใจ สอ่ื สามารถจับยึดประสบการณใหจําไดนาน ทุกวันนีโ้ ลกมีการเปลยี่ นแปลงไปรวดเรว็ สอื่ กเ็ ปน ผลติ ผลอยา งหนึ่งของความกา วหนา ทางเทคโนโลยี ดงั นนั้ หากนําสอ่ื อันเปนสวนหน่ึงของความกาวหนาทางเทคโนโลยมี าใชอยา งจรงิ จัง จะเปน เคร่อื งยืนยนั ไดวา ทําใหก ารศึกษามีประสิทธภิ าพ มีประสิทธิผล เพ่ิมพลังการเรยี นรู 5. ชวยทําใหการเรียนรูอยูแคเอ้ือม การนําเทคโนโลยีทางการศึกษามาใชทําใหผูเรียนไดเรียนรูอยางกวางขวางมากขึ้น เน่ืองจากสามารถศึกษาหาความรูจากสื่อประเภทตางๆ ส่ือแตละชนิดจะไมมีความสมบูรณใ นตัวมนั เอง สือ่ ทกุ ชนดิ จะมีขอจาํ กัดเฉพาะตัว ดังนั้นเมอื่ ไดศึกษาจากส่ือหลายๆ แหลงทาํ ใหเปนการเปด โลกทศั นก ารเรียนรูไดกวางขวาง ไดเห็นสภาพความเปนจริงในสังคมดวยประสาทสมั ผัสของผูเรียนเองเปนการนําโลกภายนอกเขามาสูหองเรียน เปนการลดชองวางทางการเรียนรูระหวางโรงเรียนกับสังคมและสิง่ แวดลอ มใหล ดนอ ยลง เชน การศึกษาทางอนิ เทอรเ น็ต การศกึ ษาโดยผานส่อื โทรคมนาคม การศกึ ษาผานทางโทรทศั น วทิ ยแุ ละส่อื มวลชนอืน่ 6. ชวยทําใหเกิดความเสมอภาคในทางการศึกษา เทคโนโลยีเพื่อการศึกษาชวยทําใหขยายโอกาสทางการศึกษาของบุคคลในสังคมใหมีมากข้ึนทุกระดับช้ัน ทุกภูมิภาคสามารถศึกษาหาความรูไดอยางทดั เทยี มกนั ท้ังในแงปรมิ าณและคณุ ภาพ เชน การผลิตส่ือที่มคี ุณภาพใหสามารถใชสอนวิชาเดียวกันกับผเู รียนท่ีอยูต า งถนิ่ ตา งสถานท่ีกัน เปน ตน นอกจากน้ันเทคโนโลยีทางการศึกษายังเปดโอกาสใหทุกคนศึกษาไดอยางมีอิสระเสรีตามความสนใจ ตามความตองการและความสามารถของตนเองได ท้ังยังสามารถทําใหการศึกษาของผูพิการเปนไปไดอยา งมีประสิทธภิ าพย่ิงขน้ึ เม่ือนําเทคโนโลยีเพือ่ การศกึ ษามาใช ทําใหการศึกษาของประชากรมอี ยางเตม็ รูปแบบ เชน จัดใหมีการเรียนการสอนนอกระบบ (Informal Education) การจัดการศึกษาแบบเอกัตบุคคล(Individualized Education) การจัดการศึกษาทางไกล (Distance Education) เปนตน ทําใหสามารถลดชองวางหรือลดความแตกตา งในสงั คมไดอยางมาก รายงานการติดตามผล การใชเทคโนโลยเี พอ่ื การศกึ ษา ปงบประมาณ พ.ศ. 2560 7
2. แนวโนมเทคโนโลยสี ารสนเทศในยคุ Education4.0 ศ.ดร.ไพฑูรย สนิ ลารตั น (2559 : ออนไลน) แนวโนมเทคโนโลยีสารสนเทศในยคุ Education 4.0 ในปจจบุ นั สงั คมไทยยังเปน สงั คมบริโภคนยิ ม ซ้ือกินซือ้ ใช ไมผลิตหรือสรา งอะไร ถาสังคมเปนเชนนี้จะเกิดการแขงขันไดอยางไร การศึกษาก็เชนกัน ยังเปนบริโภคนิยมไมคอยคนควาวิจัย ดวยเหตุน้ีจึงตองมีการปรับปรุงการศึกษาใหม โดยสอนใหเด็กมีความคิดวิเคราะห สรางสรรค สรางผลิตภัณฑ และตองมีความรบั ผดิ ชอบตามคณุ ลกั ษณะของผเู รยี นของ CCPR Model ศตวรรษที่ 21 ถือเปน ยุคแหงการเปล่ียนแปลงทั้งดานสงั คม เศรษฐกิจและเทคโนโลยีซึ่งสงผลกระทบตอวิถชี ีวิตและวิถีการทํางาน ทําใหทรัพยากรมนุษยตองปรับตัวและยกระดับสมรรถนะของตน เพ่ือใหทันตอการเปล่ียนแปลง ตลอดจนสามารถเปนกําลังสําคัญของการขับเคลื่อนสูประเทศ 4.0 หรือพัฒนาประเทศใหกาวสูการเปนประเทศโลก ปรับเปลี่ยนจากเศรษฐกิจที่ขับเคลื่อนดวยประสิทธิภาพเปนเศรษฐกิจที่ขับเคล่ือนดวยนวัตกรรม ซึ่งเปนเปาหมายสําคัญของการปฏิรูปประเทศไทย แตเม่ือหนั กลับมามองกาํ ลังคนของประเทศกลบั พบวาไมเปนที่นาพอใจเทาท่ีควร ดังน้ันสํานักงานเลขาธิการสภาการศึกษา ในฐานะหนวยงานที่มีภารกิจจัดทํานโยบายการศึกษา เพือ่ พฒั นากาํ ลงั คนผา นกระบวนการศึกษา จึงไดด ําเนินการจัดทาํ “ขอเสนอแนวทางการเสรมิ สรางสมรรถนะกําลงั คนรองรบั โลกศตวรรษที่ 21” และแบง การดําเนนิ ออกเปน 3 ระยะ ไดแก ระยะที่ 1 : สํารวจ 3 สมรรถนะ โดยอิงตามแนวทางการดาํ เนินงานของโครงการ Programmer for theInternational Assessment of AdultComprtencies (PIAAC) 1) การรูหนังสือความสามารถในการอาน 2) ความสามารถในการคิดคาํ นวณ และ3) ความสามารถในการแกป ญหาภายใตสภาพแวดลอ มท่ใี ชป ระโยชนจากเทคโนโลยี ระยะที่ 2 : ทําการศกึ ษาวิเคราะหปจ จยั เชิงสาเหตุของการพัฒนาสมรรถนะพืน้ ฐาน รายงานการติดตามผล การใชเ ทคโนโลยเี พือ่ การศกึ ษา ปง บประมาณ พ.ศ. 2560 8
ระยะที่ 3 : สํารวจสมรรถนะกําลังคนและความคาดหวังตอสมรรถนะของเจาของกิจการและสถานประกอบการ เพอ่ื นําขอ มลู ดงั กลาวมาวเิ คราะหค วามตอ งการจาํ เปนทกั ษะของเด็กในศตวรรษท่ี 21 3R คือ Reading - อา นออก, (W) Riting - เขยี นได, (A) Rithenmatics - คดิ เลขเปน 8C คอื - Critical Thinking and Problem Solving: มีทักษะในการคิดวิเคราะห การคดิ อยา งมีวจิ ารณญาณ และแกไขปญ หาได - Creativity and Innovation: คิดอยางสรางสรรค คดิ เชงิ นวัตกรรม - Collaboration Teamwork and Leadership: ความรว มมอื การทาํ งานเปนทมี และภาวะผูนาํ - Communication Information and Media Literacy: ทักษะในการสือ่ สารและการรเู ทา ทนั สอื่ - Cross - cultural Understanding: ความเขาใจความแตกตางทางวฒั นธรรมกระบวนการคดิ ขา มวฒั นธรรม - Computing and ICT Literacy : ทกั ษะการใชคอมพิวเตอร และการรเู ทาทันเทคโนโลยีซ่ึงเยาวชนในยุคปจจุบันมีความสามารถดานคอมพิวเตอร และเทคโนโลยีอยางมากหรือเปน Native Digital สวนคนรุนเกาหรือผูสูงอายุเปรยี บเสมอื นเปน Immigrant Digital แตเ ราตอ งไมอ ายท่จี ะเรียนรูแ มวาจะสงู อายแุ ลวกต็ าม - Career and Learning Skills: ทกั ษะทางอาชีพ และการเรียนรู - Compassion: มคี ณุ ธรรม มีเมตตา กรุณา มีระเบียบวนิ ัย Thailand 4.0 เปนเร่ืองของการพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศ โดยในยุค 1.0 เปนยุคเกษตรกรรมจากนั้นกลายเปนยุค 2.0 ที่มีการนําเคร่ืองจักรเขามาชวยงานหรือเปนยุคของอุตสาหกรรมเบา ในขณะท่ียุค 3.0 เปนยุคอุตสาหกรรมหนักและมีการลงทุนจากตางชาติ อยางไรก็ตาม เศรษฐกิจในยุค 3.0 ยังมีความเปราะบางตอสถานการณโลก และประเทศไทยยังไมสามารถกาวขามความเปนประเทศรายไดปานกลางไดดังนน้ั จงึ นาํ มาสู Thailand 4.0 ทีเ่ นน ท่ีการแกป ญหาใหประเทศหลุดพนจากกับดกั รายไดป านกลาง เราจึงตองพัฒนาโครงสรางเศรษฐกิจใหมท่ีเรียกวา New Economy Model มีการใชหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงที่ประชาชนสามารถสรางรายไดไดดวยตนเอง ตอ งมีการปฏิรูปท้ังโครงสรางในทุกมิติ ไมวาจะเปน ภาคธุรกิจ การเกษตร การศึกษาและแรงงาน จากระบบเศรษฐกิจท่เี นน การผลิตโดยใชแ รงงาน เครอื่ งจกั รและทรพั ยากร เปลย่ี นมาเปน การผลิตบนฐานความรแู ละเทคโนโลยี โดยมีการดึงสถาบันวิจัยระดับโลกเขามาตั้งในประเทศไทย และมีความรว มมอื ระหวางรัฐเอกชน สถาบันการศกึ ษา และสถาบันการเงิน ใหมากขึ้นท่ีเรียกวาประชารัฐ โดยมีเปาหมายใหเกิดผลสัมฤทธิ์ภายใน 3-5 ป ในการสรางโมเดล Thailand 4.0 หรือ \"ประเทศไทย 4.0\" หรือ \"ไทยแลนด 4.0\" ท่ีเปน Value-basedEconomy นนั้ ตองการปรบั เปลย่ี นโครงสรา งการผลิต เนนการใชเ ทคโนโลยแี ละนวัตกรรมเพื่อเพิม่ มลู คา สนิ คาและบริการ โดยมเี ปา หมายอยูที่ 5 อุตสาหกรรมหลกั ไดแก 1. Food, Agriculture & Bio-tech 2. Health, Wellness & Bio-Medical 3. Smart Devices, Robotics & electronics 4. Digital & Embedded Technology 5. Creative, Culture & High Value Service รายงานการติดตามผล การใชเ ทคโนโลยเี พ่อื การศกึ ษา ปง บประมาณ พ.ศ. 2560 9
การศึกษาไทย 1.0 เปนยุคการศึกษาเพ่ือสรางนักปกครอง เปนการศึกษาสําหรับชนช้ันสูงในสังคมโดยมีการจัดการศึกษาอยางไมเปนทางการใหกับบุตรหลานชนช้ันปกครอง มีวัตถุประสงคเพื่อใหเปนนักปกครองในรนุ ตอไป การศกึ ษาในยคุ น้ไี มเ ปนทีแ่ พรห ลาย มีการจัดการศกึ ษาเฉพาะกลุมเทานนั้ รูปแบบการจดั การศกึ ษาเปนแบบบอกความรจู ากผูสอน ถาผสู อนไมม ีอะไรจะสอนแลว ถือวา สาํ เร็จการศึกษา การศึกษาไทย 2.0 เปนยุคแหงการจัดการศึกษาทเี่ ปด กวางข้ึน เหตุจากการจัดการศึกษ ในยุค 1.0 นั้นไมสามารถผลติ กาํ ลังคนไดทันตอความตองการในการบรหิ ารราชการบา นเมือง ทําใหชนชั้นปกครองตองแกปญหาดวยการจัดใหมีการศึกษาสําหรับลูกหลานขุนนางชั้นสูง เพื่อผลิตกําลังคนปอนเขาสูระบบราชการที่นับวันจะขยายขอบเขตงานเพมิ่ มากขน้ึ ตามความเจริญและการขยายตัวทางเศรษฐกิจของประเทศในยุคนั้น รปู แบบการจดั การศกึ ษาเริ่มมรี ะบบโรงเรยี น แตยังเปน การเรียนแบบบอกความรูจากผูสอนอยูเชน เดิม การศึกษาไทย 3.0 ในยุคนี้เปนยุคที่ประเทศไทยกาวเขาสูการเปนประเทศกําลังพัฒนาที่พึ่งพาอุตสาหกรรมเบาในการขับเคล่ือนเศรษฐกิจของประเทศ เปนเหตใุ หการศึกษายุคน้ี เปนการจัดการศกึ ษาเพื่อผลิตกําลังคนปอนเขาสูโรงงานอุตสาหกรรม เกิดการทําซํ้าบัณฑิตอยางมโหฬารเปนเหตุใหเกิดความตกตํ่าของบัณฑิตในทุกระดับ ทุกสถาบันการผลิต โดยรูปแบบการจัดการเรียนรูนั้น เปนแบบทางการเหมือนสายพานการผลติ ในโรงงานอุตสาหกรรม การศึกษาไทย 4.0 การศึกษายุคน้ี ควรเปนการศึกษาเพ่ือการสรา งนวัตกรรม เปนการศึกษาเพ่ือปวงชนเปน การศึกษาเพอื่ สังคม ทค่ี นทีไ่ ดรับการศึกษานัน้ ตองหันมาชวยเหลือสังคมอยางจริงจัง และกวางขวาง โดยที่ไมใชการศึกษาเพื่อวัตถุประสงคใด วัตถุประสงคหน่ึงดังเชนที่ผานมา และการจัดการศึกษาตองบูรณาการท้ังศาสตร ศิลป ชีวิต และเทคโนโลยีเขาดวยกันอยางกลมกลืน เพื่อสรางคนที่สังคมตองการไดในทุกมิติ รายงานการตดิ ตามผล การใชเทคโนโลยเี พอื่ การศกึ ษา ปงบประมาณ พ.ศ. 2560 10
และมีรูปแบบการจัดการศึกษาท่ีหลากหลาย สอดคลองและตอบสนองตอความตองการของผูเรียนโดยครูอาจจะไมมีความจาํ เปน อีกตอไป หรือถาจําเปนตอ งมกี ต็ องเปล่ียนแปลงบทบาทไปอยางมาก ลกั ษณะพเิ ศษ Education 4.0 สืบเน่ืองจาก การเขาถึงเนือ้ หาความรูมีลักษณะเปด Open Education Resource เขาถึงไดงาย ย่ิงในยุคสมารทโฟน Mobile Education การเขาถึงยิ่งสะดวกมากย่ิงข้ึน การแสวงหาความรูจึงทําไดเร็ว เด็กเยาวชน ยุคใหมมีลกั ษณะเปนชนพืน้ เมืองดิจิทัล Digital native การเรียนการสอนแบบเกาในหองเรยี น ท่ีทองบนเน้อื หาตามแผนการสอน ตามกรอบหลกั สูตร หรือทาํ โจทย ทําขอ สอบแบบเดมิ จงึ ไมเหมาะกับการศึกษายุคใหม การศึกษายุคใหม Next Generation Education ตองเนนแสวงหา เรียนรูไดเอง อยางทาทาย สรางสรรคความรูใหม ตอยอดความรูเดิม คิดและประยุกตใชความรูใหเกิดประโยชนได เหมาะกับตนเอง สังคมตามสถานการณ การจัดการศึกษา 4.0 จงึ ตองนาํ เอาหลักการ เก่ียวกบั ยุคสมัยใหมที่ตรงความสนใจของชนพื้นเมืองดิจิทัล ทม่ี ชี วี ิตในโลกไซเบอร ซึง่ ประกอบดว ย การจัดการศึกษาที่กอใหเกิดการทํางานรวมกันบนไซเบอร โดยใชขีดความสามารถของระบบเช่ือมโยงทางฟสิคัลกับไซเบอร ที่มีอุปกรณสมารทสมัยใหมชวย เชน สมารทโฟน ตองรูจักใชเครื่องมือสมัยใหมเพ่ือการแสวงหาเรียนรจู ากความรูอ ันมหึมาบนคลาวด โดยการใชเ ครอ่ื งมือที่สมารท สมัยใหมเช่ือมโยงสิ่งตา งๆเขาดว ยกัน การจดั การศกึ ษายุคใหมต อ งใชเครอื่ งทนุ แรงทําเรอ่ื งยากใหเขา ใจไดงายขนึ้ และเรียนรไู ดเร็ว Learning curveสรางกิจกรรมใหมๆบนไซเบอร โดยมเี คร่ืองมือทางดิจิทัล และเทคโนโลยีเกิดใหม IT เปน สิ่งทุนแรงเหมือนเครื่องจักรกลชวยใหเรียนรูในสิ่งท่ียาก และสูงข้ึน ใชรูปแบบเสมือนจริง Virtualization ใหผูเรียนใชรูปแบบการใชเช่ือมตอบนคลาวดแบบเสมือนจริง เคร่ืองมือการเรียนรูแบบใหมๆ เปนการใหผูเรียนมีสวนรวมแสดงออกในความคิดเหน็ Socratic method การจดั การศกึ ษาใหมีรปู แบบการบริการ Service oriented และเขาถึงไดในรูปแบบ real time ตลอดเวลา ท่ัวถึงทกุ ท่ี ทกุ เวลา Ubiquitous การศึกษาตองไมเนนกรอบการเรียนรู แตเนนการตอยอดองคความรู สรางความรูใหม ไมอยูในกรอบหลกั สูตรแบบเดิม เปน การเรียนรตู ามความตอ งการมากขน้ึ โมเดลการจัดการศึกษาจะเปล่ียนไป เหมือนการฟงเพลง เมื่อกอนตองซ้ือเทป ซีดี หรือผเู รียนตองจายคาเลาเรียน แตการศึกษาแบบใหม การเขาถึงบริการกิจกรรมการเรียนรูบนไซเบอร จะเหมือนการฟงเพลงบนYouTube โดยไมต องจา ยเงนิ ซ้ือเทปซดี ี เพียงการเขา ถงึ บนคลาวด ในโลกไซเบอร 2.1 แนวโนมเทคโนโลยีการศกึ ษาในอนาคต ศ.ดร.ไพฑรู ย สินลารตั น (2559 : ออนไลน) แนวโนมเทคโนโลยีสารสนเทศในยคุ Education 4.0 เทคโนโลยีในปจจุบันมีวิวัฒนาการเปลี่ยนแปลงไปอยางรวดเร็ว ทําใหมีวัสดุ อุปกรณ และเทคนิควิธีการใหมๆ เพื่อนํามาใชประโยชนอยางไมม ีขีดจํากัดในทุกวงการ เชนเดียวกับวงการศึกษาท่ีนําเทคโนโลยีเหลาน้ีมาใชเพ่ือเพ่ิมประสิทธิภาพการเรียนการสอนและการบริหารจัดการ การนําเอาเทคโนโลยี เขามามีสวนรวมในการจัดการเรียนการสอน เปนการเพิม่ พูน ประสิทธิภาพทางการเรียนรูแกผูเ รียน และในสภาพปจจุบันการเรียนการสอนก็ไมอาจหลีกเลี่ยงสิ่งน้ีได ครูจะตองปรับเปล่ียนพฤติกรรมการสอนของตนเอง ตองยอมรับความเปลีย่ นแปลงท่ีเกดิ ขึ้น จึงตองเรยี นรูเทคโนโลยีตาง ๆ แลว วิเคราะหค วามเปนไปได ใชใหเกิดประสิทธภิ าพสูงสุด ใหเหมาะสมกับสภาพของโรงเรียน ท่ีมีความพรอมในระดับหนึ่ง ครูควรตองพัฒนาตนเองเพ่ือพัฒนาผูเรยี นไดอยางเหมาะสม และยึดผเู รยี นเปน ศนู ยกลาง เพือ่ นําพาผูเรยี นใหสามารถเรียนรู ดํารงตนอยูไ ดอยางมีความสุข รายงานการติดตามผล การใชเทคโนโลยเี พื่อการศกึ ษา ปง บประมาณ พ.ศ. 2560 11
สามารถสรุปไดวา Education 4.0 คือ การเรียนการสอนท่ีสอนใหผูเรียนสามารถนําองคความรูท่ีมีอยูทุกหนทุกแหงบนโลกน้ี มาบูรณาการเชิงสรางสรรค เพ่ือพัฒนานวัตกรรมตางๆ มาตอบสนองความตองการของคนสังคม แตในความเปนจริงการเรียนการสอนในยุคปจจุบันแตกตางกับจุดมุงหมายของ Education4.0 อยา งส้ินเชงิ เชน เราไมเคยสอนใหเด็กไดค ิดเองทาํ เอง สว นใหญสอนใหเด็กทําโจทยแบบเดิมๆ เด็กสวนใหญใชเ วลาในโลกออนไลนไปกับการเลน เกม การแชท เลน Facebook Line Instargram เปนการใชเ ทคโนโลยโี ดยไมคอ ยสรางสรรคแ ตเหรยี ญมักมีสองดา น เราจะนาํ ไปใชใ นดานใดใหเกดิ ประโยชน มันเปน ความยากและความทาทาย ของผูทีต่ องทําหนาที่สอนเดก็ ๆ ในยุคนี้ เพราะการเรียนการสอนในยุค 4.0 ตอ งปลอยใหเด็กไดใชเทคโนโลยีในการเรียนรูดวยตนเอง ปลอยใหเด็กกลาคิดและกลาที่จะทําผิด แตท้ังหมดก็ยังคงตองอยูในกรอบท่ีสังคมตองการหรือยอมรบั ได ไมใชวาเกงจริง คิดอะไรใหมๆ ไดเสมอมีความคดิ สรางสรรค แตไมเปนที่ยอมรับของสังคม Education4.0 เหมือนจะเปนเรื่องงา ยเพราะมีปจ จยั หลักเพียง แค 3 ปจจยั คอื 1. Internet เปนเครอ่ื งมือสําคญั สําหรบั การคน หาความรู ดังนน้ั ทางสถาบันการศกึ ษาตองสนับสนุนใหนักเรียน นิสิต นักศึกษาเขาถึงInternet ไดงาย มากกวามอง Internet เปนผูรายแลวกลัววานักเรียน นิสิตนกั ศึกษาจะใช Internet ไปในทางที่ไมด ีเลยไมส นับสนนุ โครงสรางพ้นื ฐานเหลาน้ใี นสถาบัน 2. ความคดิ สรา งสรรค หลายๆทานอาจคิดวา เร่อื งของความคดิ สรา งสรรค เปน พรสวรรคไมใชพรแสวงเรยี นรกู ันไมได เพราะคดิ กันแบบนีเ้ ราถงึ ไมสามารถสรางอะไรใหมข้ึนมาได หลักสตู ร การเรียนการสอนควรจะเปด โอกาส ใหนักเรียน นิสติ นกั ศึกษา กลาทจี่ ะคิดนอกกรอบหรอื ตอ ยอดจากตํารา 3. การปฏิสมั พันธกับสังคม เพือ่ ท่ีจะสามารถตอบสนองความตองการของสังคมและทํางานรวมกันในสงั คมได สถานศึกษาควรมีกจิ กรรมใหนักเรียน นสิ ติ นักศกึ ษาไดเขารวมเปนประจํา มีการสนบั สนุนการทํางานเปนกลุมมากกวา งานเด่ยี ว หากเราสามารถทําตามปจจัยท้ัง 3 ขอ ไดเ ปนอยางดี Education 4.0 ก็จะสามารถสรางและพัฒนาคน ใหสามารถคนหาความรูตางๆ มาปะติดปะตอและประยุกตเขากับงานที่ทํา สามารถตอยอดและพัฒนาส่ิงใหมๆ ได มีเพื่อนฝงู มคี อนเนคชัน่ ซึง่ ทั้งหมดก็คอื คุณสมบัติหลกั ๆ ของบุคลากรที่ตลาดแรงงานในยุค Industry4.0 ตอ งการ อาทิเชน ชวยกันปรบั การเรียนเปลี่ยนการสอนในโรงเรียน จากระบบการทองจําและบรรยายโดยการที่ไมแสดงความคิดเห็นท่ีแตกตา ง มาเปนระบบที่สอนใหผูเรียนไดหัดคดิ หัดทํา สามารถที่จะโตตอบดวยเหตผุ ลได แตก ย็ ังคงตองมีกรอบใหเ ขา ใจถงึ การอยรู วมในสงั คมดว ย ผูเรียนจะไดม ีโอกาสสรางนวัตกรรมแขงขันกบั ชาติอนื่ ๆ ได3. บริบทดานเทคโนโลยเี พื่อการศกึ ษาไทยในปจ จุบนั พระราชบัญญัตกิ ารศึกษาแหงชาติ พ.ศ.2542และทีแ่ กไขเพิม่ เติม(ฉบบั ที่ 3)พ.ศ.2553.(2559:ออนไลน) การจัดการศึกษาไทยในปจจุบันอยูภายใตการขับเคล่ือนยุทธศาสตรของการปฏิรูปการศึกษาตามนยั ของกฎหมายทางการศึกษาท่กี ําหนดไวในพระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. 2542 ที่ทุกภาคสวนที่เกย่ี วขอ งตองดําเนนิ บทบาทภารกิจตามที่กฎหมายบัญญัตไิ ว นอกจากนี้ ยังมีแผนงานตางๆ ในระดบั นโยบายซึ่งเปนกรอบทิศทางการดําเนินงานที่สําคัญท่ีจะเปนแนวทางถายทอดเช่ือมโยงในการจัดทําแผนปฏิบัติราชการของสวนราชการและแผนปฏิบัติงานหนวยงานท่ีเกี่ยวของ เพ่ือรวมเปนกลไกในการขับเคลื่อนการยกระดับคุณภาพการศึกษาไทยใหท ัดเทียมนานาชาติ โดยมีรายละเอียดทเ่ี กย่ี วของดงั น้ี รายงานการติดตามผล การใชเทคโนโลยีเพอ่ื การศกึ ษา ปง บประมาณ พ.ศ. 2560 12
3.1 พระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. 2542 และทแี่ กไ ขเพมิ่ เติม (ฉบับท่ี 3) พ.ศ. 2553หมวด 9 เทคโนโลยเี พื่อการศึกษา เปนกฎหมายที่กําหนดบทบัญญัติ เปนกรอบแนวทางในการปฏิรูปการศึกษาท้ังระบบท้ังในเร่ืองสทิ ธิและหนาท่ีทางการศึกษา ระบบการศกึ ษา แนวทางการจัดการศึกษา การบริหารและการจัดการศึกษามาตรฐานและการประกันคุณภาพการศึกษา ครู อาจารยและบุคลากรทางการศกึ ษา ทรัพยากรและการลงทุนเพ่ือการศึกษาและเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา ซ่ึงกฎหมายฉบับนี้ถือไดวาเปนกฎหมายการศึกษาที่ใหความสําคัญกับการนําเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษามาใชประโยชน โดยมีบทบัญญัติท่ีเกี่ยวของดานเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษาท้ังหมด 7 มาตรา(มาตรา 63 – 69) ดังน้ี มาตรา 63 รัฐตอ งจัดสรรคล่ืนความถ่ี สื่อตัวนําและโครงสรางพ้นื ฐานอื่นที่จําเปนตอการสงวิทยุกระจายเสียง วิทยุโทรทัศน วิทยุโทรคมนาคม และการส่ือสารในรปู อ่ืน เพ่ือใชประโยชนส ําหรบั การศึกษาในระบบการศกึ ษานอกระบบ การศกึ ษาตามอธั ยาศัย การทะนบุ ํารงุ ศาสนา ศิลปะและวฒั นธรรมตามความจาํ เปน มาตรา 64 รัฐตอ งสงเสรมิ และสนบั สนุนใหมกี ารผลติ และพัฒนาแบบเรยี น ตาํ รา หนงั สือทางวิชาการส่ือส่ิงพิมพอื่น วัสดุอุปกรณและเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาอ่ืน โดยเรงรัด พัฒนา ขีดความสามารถในการผลิตจัดใหมีเงินสนับสนุนการผลิตและมีการใหแรงจูงใจแกผูผลิต และพัฒนาเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา ทั้งน้ีโดยเปดใหมีการแขง ขนั โดยเสรอี ยางเปน ธรรม มาตรา 65 ใหม กี ารพัฒนาบุคลากรทั้งดานผูผลิต และผูใชเทคโนโลยีเพื่อการศกึ ษา เพ่ือใหม ีความรูความสามารถ และทักษะในการผลิต รวมทง้ั การใชเ ทคโนโลยที ่ีเหมาะสม มีคุณภาพ และประสิทธิภาพ มาตรา 66 ผูเรียนมีสิทธิไดรับการพัฒนาขีดความสามารถในการใชเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาในโอกาสแรกที่ทําได เพ่ือใหมีความรู และทักษะเพียงพอท่ีจะใชเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษาในการแสวงหาความรูดว ยตนเองไดอ ยางตอ เน่อื งตลอดชวี ิต มาตรา 67 รัฐตอ งสง เสริมใหมีการวจิ ัยและพฒั นา การผลติ และการพฒั นาเทคโนโลยีเพอ่ื การศึกษารวมท้ังการติดตาม ตรวจสอบ และประเมินผลการใชเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา เพ่ือใหเกิดการใชท่ีคุมคาและเหมาะสมกับกระบวนการเรียนรูของคนไทย มาตรา 68 ใหมีการระดมทุน เพ่ือจัดต้ังกองทุนพัฒนาเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษาจากเงินอุดหนุนของรัฐ คาสัมปทาน และผลกําไร ทีไ่ ดจากการดําเนินกิจการสื่อสารมวลชน เทคโนโลยีสารสนเทศ และโทรคมนาคมจากทุกฝายท่ีเก่ียวของ ทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน และองคกรประชาชน รวมทั้งใหมีการลดอัตราคาบริการเปนพิเศษในการใชเทคโนโลยีดงั กลา วเพื่อพัฒนาคนและสังคม โดยหลกั เกณฑและวิธีการจัดสรรเงินกองทุนเพื่อการผลิตการวจิ ัยและการพัฒนาเทคโนโลยเี พอ่ื การศกึ ษาใหเปน ไปตามกาํ หนดในกฎกระทรวง มาตรา 69 รฐั ตอ งจัดใหม ีหนวยงานกลางทาํ หนา ทพ่ี จิ ารณาเสนอนโยบาย แผน สง เสริม และประสานการวจิ ยั การพฒั นา และการใช รวมท้ังการประเมนิ คณุ ภาพ และประสิทธิภาพของการผลติ และการใชเทคโนโลยเี พื่อการศกึ ษา 3.2 นโยบายและจุดเนน การดาํ เนนิ งาน สํานักงาน กศน. ประจาํ ปงบประมาณ พ.ศ. 2560 (ยทุ ธศาสตรและจุดเนนการดําเนินงาน สํานักงาน กศน. ประจําปงบประมาณ พ.ศ. 2560. 2560)สํานักงานสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย (สํานักงาน กศน.) ไดจัดทํานโยบายและจดุ เนน การดําเนินงาน สํานกั งาน กศน. ประจําปงบประมาณ พ.ศ. 2560 เพือ่ เปน กรอบทิศทางและเคร่ืองมือในการดําเนนิ งานตามบทบาทหนา ที่ในการจดั สงเสรมิ สนับสนนุ และประสานงาน การจัดการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั ในอนั ทจ่ี ะเพิม่ และกระจายโอกาสทางการศึกษาใหประชาชนกลุมเปาหมายไดรับการศึกษา รายงานการติดตามผล การใชเทคโนโลยีเพ่ือการศกึ ษา ปง บประมาณ พ.ศ. 2560 13
นอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัยอยางทั่วถึงและมีคุณภาพ ภายใตกรอบทิศทาง การพัฒนาประเทศ อาทิแผนการบริหารราชการแผนดิน แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ แผนการศึกษาชาติ นโยบายการศกึ ษา แผนปฏิบัติราชการของกระทรวงศึกษาธิการ โดยสํานักงาน กศน. ใหความสําคัญกับการนําส่ือและเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษามาใชในการยกระดบั คณุ ภาพการจดั การศกึ ษา จึงไดบรรจไุ วใ นจุดเนน สาํ คญั นโยบาย แนวทางหลักการดําเนนิ งานและโครงการสาํ คัญของกระทรวงศึกษาธกิ าร(ท่ีเก่ียวของกับสํานักงาน กศน. ดานเทคโนโลยี) ขอ 4 ดานการสรางโอกาสความเสมอภาคและการลดความเล่ือมล้ําทางการศึกษา แนวทางหลัก : โอกาสและความเสมอภาคทางการศึกษา ขอ 4.1 สรางโอกาสและความเสมอภาคทางการศึกษาโดยยกระดับคุณภาพสถานศึกษาที่ตองการความชวยเหลือและพฒั นาเปน พิเศษอยา งเรง ดว น (ICU) รวมทั้งการดําเนนิ การตามแนวทาง No ChildLeft Behind คอื จดั ทาํ ขอมลู เพื่อสงตอผูเรียน การปกปอ ง การตดิ ตาม เด็กออกกลางคันโดยชุมชน ผูปกครองรว มรบั ผดิ ชอบและคัดกรองเดก็ ทีม่ คี วามจําเปนและตอ งการเปนพเิ ศษ ขอ 4.2 เพิ่มโอกาสทางการศึกษาผานเทคโนโลยีดิจิทัลโดยบูรณาการเทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อการศึกษา ใหสามารถใชประโยชนรวมกันทั้งดานโครงสรางพ้ืนฐานและระบบเครือขาย ดานระบบขอมูลสารสนเทศเพ่ือการศึกษา ดานสื่อและองคความรู รวมถึงการพัฒนาบุคลากรใหใชเทคโนโลยีดิจิทัลอยางสรางสรรคแ ละรูเทา ทันการเปลย่ี นแปลง นอกจากนี้ สํานกั งาน กศน. ไดกําหนดเปนนโยบายตอเน่ืองไวอยางชัดเจนในขอที่ 5 นโยบายดานสื่อและเทคโนโลยีเพ่อื การศึกษา รายละเอยี ดดงั นี้ ขอ 5 สงเสริมและพัฒนาเทคโนโลยีสารสนเทศและการส่ือสารเพือ่ การศึกษา จุดเนนการดําเนินงานคือพัฒนา กศน.ตําบล ใหมีความพรอมเก่ียวกับโครงสรางพื้นฐานดา น ICT และเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษาอื่นที่เหมาะสมกับพื้นที่ เพ่ือให กศน. ตําบลทกุ แหงเขาถึงการใชบริการอินเทอรเน็ต มีความพรอมในการใหบรกิ ารการศกึ ษาและการเรียนรทู ่ีเปนไปตามความตอ งการของประชาชนและชุมชน และสรางโอกาสในการเรยี นรูไดอยางท่วั ถึง ภารกิจตอเนอื่ งขอ 3 ดานเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาคือ 1.) ผลติ และพัฒนารายการวิทยุและรายการโทรทศั นเ พอื่ การศึกษาใหเช่ือมโยงและตอบสนองตอการจัดกิจกรรมการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัยของสถานศึกษาเพื่อกระจายโอกาสทางการศึกษาสาํ หรับกลุมเปาหมายตางๆ ใหมีทางเลือกในการเรียนรูท่ีหลากหลายและมีคุณภาพ สามารถพัฒนาตนเองใหรเู ทา ทันส่ือและเทคโนโลยีสารสนเทศเพอ่ื การส่อื สาร เชน รายการพัฒนาอาชีพเพอื่ การมีการทาํ รายการติวเขมเติมเต็มความรู ฯลฯ เผยแพรทางสถานีวิทยุศึกษา สถานีวิทยุโทรทัศนเพ่ือการศึกษา กระทรวงศึกษา (ETV)และทางอนิ เทอรเนต็ 2.) พัฒนาชอ งทางการเผยแพรการจดั การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัย ผานระบบเทคโนโลยีสารสนเทศและการส่ือสารแบบออนไลน เพ่ือสงเสริมใหครู กศน. นําเทคโนโลยีสารสนเทศและการส่ือสารมาใชใ นการสรางกระบวนการเรียนรดู ว ยตนเอง (Do It Yourself : DIY) 3.) พัฒนาสถานีวิทยุศึกษาและสถานีโทรทัศนเพ่ือการศกึ ษาเพื่อเพ่ิมประสิทธิภาพการผลิตและการออกอากาศใหกลุมเปาหมายสามารถใชเ ปนชองทางการเรียนรูที่มีคุณภาพไดอยางตอเน่ืองตลอดชีวิต โดยขยายเครอื ขายการรับฟงใหสามารถรับฟงไดทุกท่ี ทุกเวลาครอบคลุมพ้ืนที่ทั่วประเทศ และเพ่ิมชองทางใหสามารถรับชมรายการโทรทัศนไดท ัง้ ระบบ KU – Band , C – Band และทางอินเทอรเน็ต พรอ มท่ีจะรองรบั การพัฒนาเปนสถานีวทิ ยุโทรทศั นเ พอื่ การศกึ ษาสาธารณะ (Free ETV) รายงานการติดตามผล การใชเทคโนโลยีเพ่ือการศกึ ษา ปง บประมาณ พ.ศ. 2560 14
4.) พัฒนาระบบการใหบริการส่ือเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษาใหไ ดหลายชองทางทั้งทางอินเทอรเน็ตและรูปแบบอนื่ ๆ เชน Application บนโทรศัพทเคลื่อนที่ และ Tablet , DVD , CD , VCD และ MP3 เปนตนเพอ่ื ใหกลุมเปาหมายสามารถเลือกใชบ รกิ ารเพอื่ เขา ถึงโอกาสทางการศึกษาและการเรยี นรไู ดต ามความตอ งการ 5.) สาํ รวจ วิจยั ติดตามประเมินผลดา นส่ือเทคโนโลยีเพื่อการศกึ ษาอยางตอ เน่ือง และนําผลมาใชในการพฒั นางานใหมีความถูกตองทันสมัยและสามารถสงเสริมการศึกษาและการเรยี นรูต ลอดชีวิตของประชาชนไดอ ยางแทจรงิ จากบริบทดานเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาไทยต้ังแตอดีตจนถึงปจจุบัน พบวาภายหลังจากพระราชบญั ญัติการศกึ ษาแหง ชาติ พ.ศ. 2542 มผี ลบงั คบั ใชเ ปนตนมา รฐั บาลและหนวยงานท่ีเกี่ยวของดานการศึกษาตระหนกั และเหน็ ความสําคัญกบั การนาํ เทคโนโลยเี พือ่ การศกึ ษามาใชป ระโยชนมากข้ึน เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารถูกนํามาใชเปนเคร่ืองมือในการยกระดับคุณภาพการศึกษาของไทยใหทัดเทียมกับนานาชาติหนวยงานตางๆ ไดริเริ่มและจัดทําแผนพัฒนาและแผนการปฏิบัติงานของหนวยงานโดยคํานึงถึงการนําเทคโนโลยีสารสนเทศและการส่ือสารมาบูรณาการเชื่อมโยงในทุกระดับ ตั้งแตหนวยงานระดับนโยบายจนถึงหนวยงานระดบั ปฏบิ ตั ิ สวนดานนักวิชาการ นักพฒั นาเทคโนโลยีก็เร่มิ ดาํ เนนิ การพัฒนาเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาอยางเปนรูปธรรมมาอยางตอเนื่อง เพื่อรวมเปนกลไกในการขับเคลื่อนการยกระดับคุณภาพการศกึ ษาไทยใหทัดเทยี มนานาชาติไดอยา งแทจ รงิ4. ศูนยเ ทคโนโลยีทางการศึกษา สาํ นักงาน กศน. กบั บทบาทภารกิจดานการผลิต พัฒนาและเผยแพรเทคโนโลยีเพ่อื การศึกษา 4.1 ความเปน มาของศนู ยเ ทคโนโลยที างการศึกษา ศนู ยเทคโนโลยีทางการศกึ ษา เดิมช่ือกองเผยแพรการศึกษา สังกัดกรมวิชาการ กระทรวงศกึ ษาธิการกอ ตั้งขึ้นเมื่อวันท่ี 8 มีนาคม 2495 ทําหนาที่โฆษณาเผยแพรใหประชาชนเห็นคุณคาของการศกึ ษาและอาชีพตอ มารัฐบาลไดเหน็ ความสาํ คัญของการใชวิทยุเพื่อการศึกษา จึงมีมติอนุมตั ิใหกระทรวงศึกษาธิการ จัดตั้งสถานีวิทยุกระจายเสียงข้ึน โดยใชชื่อวา “สถานีวิทยุศึกษา” สังกัดกองเผยแพรการศึกษา เร่ิมออกอากาศเพื่อใหการศึกษาแกประชาชนในสาขาตา งๆ ตง้ั แตว ันที่ 1 มกราคม 2497 และในปเ ดียวกันนั้นเอง รัฐบาลไดออกพระราชกฤษฎีกาจดั วางระเบยี บราชการใหม โดยโอนกองเผยแพรการศึกษาไปขึ้นกับสาํ นกั งานปลัดกระทรวงศกึ ษาธิการ หลังจากท่ีมีประสบการณเ กี่ยวกบั การจัดรายการวิทยุเพื่อใหการศึกษาแกประชาชนแลว กองเผยแพรการศึกษาไดเร่ิมทดลองใชวิทยุ เพ่ือเปนส่ือการเรียนการสอนในโรงเรียน เรียกวา “วิทยุโรงเรียน” เริ่มดําเนินการออกอากาศรายการในป พ.ศ. 2501 เปนตน มา และในเดอื นตุลาคม 2502 ไดเ ร่ิมจัดรายการโทรทัศนเ พื่อการศึกษาเปนครงั้ แรก โดยออกอากาศรายการสงเสริมเผยแพร ศิลปะการฟอนรําและการดนตรีของไทย ออกอากาศทางสถานีวทิ ยุโทรทัศนก องทัพบก (ชอ ง 5) สถานวี ิทยโุ ทรทศั นไทยทวี สี ีชอ ง 4 (ชอง 9 ในปจจุบนั ) พ.ศ. 2515 รัฐบาลไดรวมงานการกระจายเสียงทั้งวิทยุ โทรทัศน งานผลิตเอกสาร วารสารของกองเผยแพรการศึกษา สํานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ งานผลิตโสตทัศนูปกรณข องกรมวิชาการ และแผนกโสตทัศนศึกษาของกรมสามัญศึกษา ตั้งเปน “ศูนยเทคโนโลยีทางการศึกษา” สังกัดกรมวิชาการตามพระราชกฤษฎีกา เมื่อเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2515 ตอมาไดโอนเขาสังกัดกรมการศกึ ษานอกโรงเรยี น เมื่อวันที่ 24 มนี าคม 2522 ตามพระราชบญั ญัติแกไขเพิ่มเติม ประกาศของคณะปฏิวัติ ฉบบั ที่ 216 ท่ีไดม กี ารต้ังกรมการศึกษานอกโรงเรียนข้ึน และรัฐบาลไดอนุมัติโครงการพัฒนาวิทยุกระจายเสียง ตามโครงการพัฒนาการศกึ ษา คร้ังท่ี 5 ซง่ึ มรี ะยะเวลาดาํ เนินการตั้งแต พ.ศ. 2522 – 2527 ในสวนหน่ึงของโครงการนี้ รัฐบาลได รายงานการตดิ ตามผล การใชเทคโนโลยีเพื่อการศกึ ษา ปงบประมาณ พ.ศ. 2560 15
อนุมัติใหสรา งอาคารศนู ยเ ทคโนโลยีทางการศึกษาขึน้ ใหม พรอ มหอ งบันทึกเสียงและหอ งผลิตรายการวิทยุ และไดย ายทที่ าํ การจากเดมิ ซึง่ อยภู ายในบรเิ วณกระทรวงศกึ ษาธิการ มาอยู ณ อาคารใหม ถนนศรีอยุธยา เขตราชเทวีกรุงเทพมหานคร ต้ังแต พ.ศ. 2526 และอนุมัติใหตอเติมอาคารดานทิศตะวันตกของศูนยเทคโนโลยีทางการศึกษา พรอมติดต้ังอุปกรณการผลิตรายการโทรทัศนและวิดีโอเทปตามโครงการจัดตั้งศูนยผลิตรายการโทรทัศนแ ละวิดีโอเทปเพ่อื การศกึ ษา ต้งั แตว นั ที่ 22 มิถุนายน 2527 พ.ศ. 2536 คณะรัฐมนตรมี ีมติเห็นชอบใหดําเนินโครงการพัฒนาศูนยผลิตรายการโทรทัศนและวิดโี อเทปเพื่อการศึกษา โดยเล็งเห็นวารายการโทรทัศนเปนสื่อเทคโนโลยีอีกส่ือหน่ึงทีม่ ีบทบาทสาํ คญั ในการจัดการศึกษาทางไกล ซ่ึงจะชวยเสริมเติมและอธิบายขอมูลความรูแกกลุมเปาหมายไดอยางชัดเจนและนา สนใจย่ิงขึ้น จึงอนุมัติงบประมาณใหกอสรางอาคาร ศูนยผลติ รายการโทรทัศนและวิดีโอเทปเพ่ือการศึกษาโดยใชพื้นท่ี จํานวน 30 ไร บริเวณคลอง 6 ถนนรังสิต-นครนายก อําเภอธัญบุรี จังหวัดปทุมธานี เพื่อผลิตรายการโทรทศั นแ ละวิดีโอเทป ออกอากาศสัปดาหละ 19 ชั่วโมง พ.ศ. 2537 รัฐบาลไดอนุมัติใหกระทรวงศึกษาธิการ ดําเนินโครงการจัดการศึกษาทางไกลผานดาวเทยี มไทยคม โดยใชสือ่ โทรทศั นเ พื่อจัดการศกึ ษาทางไกล ใหก ับประชาชน ผูดอยโอกาสทางการศกึ ษาและเพื่อยกระดับการศึกษาข้ันพื้นฐานของประชากรกลุมเปาหมาย 3 กลุม คือ กลุมนกั เรียนในระบบโรงเรียนกลุม นักศกึ ษานอกโรงเรียน และกลุมประชาชนท่วั ไป โดยเร่ิมทดลองออกอากาศคร้งั แรกเมือ่ วันที่ 12 สิงหาคม2537 ทางสถานวี ทิ ยุโทรทศั นเ พือ่ การศึกษา กระทรวงศกึ ษาธิการ (ETV) และดําเนนิ การตอมาจนถงึ ปจ จุบัน 4.2 บทบาท ภารกจิ ดานการผลติ พัฒนาและเผยแพรเ ทคโนโลยเี พ่อื การศึกษา ปจ จุบันศนู ยเทคโนโลยีทางการศึกษา อยูภายใตสังกัดสํานักงานสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย สํานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ มีบทบาท สําคัญในการดําเนินการผลิต พัฒนาและเผยแพรเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษาที่มีคุณภาพ เพื่อใชเปนเคร่ืองมือในการขับเคล่ือนการดําเนินงานในการสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศยั รวมท้ังสงเสรมิ การศึกษาเพ่ือคนพิการ ผูด อยโอกาสทางการศึกษาท้ังน้ีเพ่ือมุงหวังในการพฒั นาคณุ ภาพของเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษา อีกทั้งมุงพัฒนาการใหบริการในรูปแบบตางๆเชน รายการวิทยุเพื่อการศึกษา รายการโทรทัศนเพ่ือการศึกษา ส่อื การศกึ ษาเพื่อคนพิการ ส่ือการศึกษา Onlineรวมท้ังสื่อการศกึ ษา Offline ประเภท CD VCD DVD และ MP3 เปนตน โดยใหบริการผา นชองทางตา งๆ ที่หลากหลายเชน ทางสถานีวิทยุศึกษา ทางสถานีวิทยุโทรทัศนเพื่อการศึกษา (ETV) และเคเบ้ิลทีวีทองถ่ิน ทางเครือขายสากลตามเว็บไซตท่ีศูนยเทคโนโลยีทางการศกึ ษาเปนผูรับผิดชอบทางโทรศัพทมือถือ Smartphone ท้ังระบบปฏิบัติการAndroid และ IOS และทางสังคมออนไลน (Social Network) เพื่อเปนการเพิ่มโอกาสทางการศึกษา ใหประชาชนทุกคน ทุกเพศ ทุกวัย มีโอกาสเขาถึงการศึกษาอยางตอเนื่องตลอดชีวิตอยางทั่วถึงและเทาเทียมกัน สามารถสนองตอบเจตนารมณ ในการปฏิรูปการศึกษาในทศวรรษท่ีสอง (พ.ศ. 2552-2561) “คนไทยไดเรียนรูตลอดชีวิตอยางมคี ุณภาพ” โดยศูนยเทคโนโลยที างการศึกษามบี ทบาท ภารกจิ ดังน้ี (ศนู ยเ ทคโนโลยีทางการศกึ ษา, มปป. หนา5 – 28) 1. วิทยุเพื่อการศกึ ษา สอ่ื วทิ ยกุ ระจายเสียงมบี ทบาทตอชีวติ ของคนในสังคมไทยมานานกวา 80 ป ซึ่งเปน สื่อที่มีบทบาทหนา ทใี่ นการเผยแพรขาวสาร ความรคู วามบันเทิง ทีส่ ามารถเขาถงึ กลุมคนไดเปนจํานวนมากและเปนทีย่ อมรับกนั วาวิทยุกระจายเสียงเปนส่ือท่ีมคี วามสามารถในการบริการผูฟงในเขตรัศมีการสงกระจายเสียงที่กวางและไกลมาก โดยเฉพาะอยางย่งิ สามารถเขา ไปถึงชนบทท่อี ยหู า งไกลความเจริญและทรุ กนั ดารเพียงใดกไ็ ด ในขณะที่ส่ืออ่ืน รายงานการติดตามผล การใชเทคโนโลยีเพอ่ื การศกึ ษา ปงบประมาณ พ.ศ. 2560 16
เขาไปไมถึง เพราะเคร่ืองรับส่ือวิทยุกระจายเสียงมีราคาถูกและสามารถพกพาไปไดอยางสะดวก สถานีวิทยุศกึ ษาปจจบุ ันกาวเขาสูยคุ แหง การปฏริ ปู การศึกษา ซ่งึ มีภารกิจสําคัญในการสงเสริมใหเกิดสังคมแหงการเรียนรูตลอดชีวิตแกประชาชน ลดความเหลื่อมล้ําทางการศึกษา เพื่อสรา งศกั ยภาพและความสามารถในการแขง ขันปรับตัว รูเทาทันการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีสมัยใหม รวมทั้งมีคานิยมและพฤติกรรมท่ีเหมาะสม และอนุรักษสบื ทอดประเพณีวัฒนธรรมที่ดีงาม จึงเนนการพัฒนาคณุ ภาพรายการและการออกอากาศ โดยเฉพาะการขยายชองทางการรับฟง ทั้งการรับฟงผานดาวเทียม และระบบออนไลน เพื่อใหผูฟงสามารถเลือกรับฟงรายการไดตามความตองการและในเวลาที่สะดวก ปจจุบันสถานีวิทยุศึกษานอกจากกระจายเสียงดวยระบบFM ความถ่ี 92 MHz และระบบ AM ความถี่ 1161 kHz แลว ยังสามารถรบั ฟงผา นดาวเทียมไดท าง ชอ ง R 32และทางอินเทอรเ น็ตท่ี www.moeradiothai.net ซ่ึงผูฟงสามารถรับฟงไดท้ังรายการสด (Live Radio) และเลือกรับฟงรายการตามความตองการ (Radio on Demand) จากทศิ ทางการปฏิรูประบบการศกึ ษาไทยในปจจุบันที่ใหความสําคัญกับการศกึ ษาตลอดชวงชวี ิตโดยสรางโอกาสในการเรียนรูอยางตอเนือ่ งใหกับคนทุกชวงวัย โดยจัดการศึกษาและการเรียนรูที่มีความยืดหยุน หลากหลาย เขาถึงไดง ายและสัมพันธกับวัฒนธรรม วิถีชวี ิต และการประกอบอาชพี ในแตละทองถ่ินซงึ่ มงุ หวังผลิตและพฒั นากําลังคนที่พึงประสงค คือ มีการเรยี นรูแ ละทกั ษะท่ีจําเปน มคี วามรูอยางรอบดานเพื่อเปน ภมู ิคมุ กันสาํ คัญในการดํารงชวี ิต สามารถปรับตวั ใหทนั กับการเปลี่ยนแปลงของโลกในศตวรรษท่ี 21 ดังน้ันหากพิจารณาแลว จะเหน็ ไดว า การดาํ เนนิ งานท่ีผานมาตงั้ แต พ.ศ. 2497 จนถึงปจจบุ นั ปของสถานวี ทิ ยศุ ึกษานน้ัมคี วามสอดคลอ งกับทิศทางการปฏิรปู ระบบการศกึ ษาไทยในปจ จบุ นั รายการทีส่ ถานีวิทยศุ กึ ษาดาํ เนินการผลิตและออกอากาศเพอื่ ตอบสนองนโยบายการพฒั นาการศกึ ษาเพื่อพัฒนาคนตลอดชวงชวี ติ ซง่ึ มีเน้อื หาสาระครอบคลุม 5 ชวงอายุ มตี ัวอยา งรายการดงั น้ี 1) ชว งแรกเกดิ -ปฐมวยั เชน - รายการโลมา...ล้ันลา : นําเสนอนิทานแสนสนกุ และเพลงท่ีเหมาะสมกบั เด็กโดยเปดโอกาสใหเ ดก็ ๆ ไดโ ทรศพั ทเขามาเลา นิทานหรือแสดงความสามารถพเิ ศษออกอากาศทุกวันจันทร-ศกุ ร เวลา 17.00 – 18.00 น. 2) ชว งวัยนักเรยี น เชน - รายการรอบร้ัวเสมา : รายงานขาวสารความกาวหนาและการพัฒนาการศึกษาของทุกภาคสวนสรางการมีสวนรว มในการรักการอาน กิจกรรมสรางสรรคและการเรียนรูอยางตอเน่ืองตลอดชีวิตออกอากาศทุกวันจนั ทร - ศกุ ร เวลา 08.00 – 09.00 น. - รายการสรวล...สนุก : เปนรายการสําหรับเดก็ และเยาวชน นําเกร็ดความรูดานตาง ๆ มาใหนอง ๆไดรูจักกัน พูดคุยกับกูรูในสาขาตาง ๆ และเกาะติดกิจกรรมเยาวชนท่ัวไทย พรอมฟงเพลงสนุกสนานออกอากาศทกุ วนั เสาร- อาทติ ย เวลา 16.00 – 17.00 น. 3) ชว งวยั รุน/นกั ศึกษา เชน รายการสรางเสรมิ เติมความรภู าษาไทย : เปน รายการสรางสรรคต ามหลักสูตร เพ่ือใหนักศึกษาและผฟู ง ไดทบทวนเน้ือหาภาษาไทยฝก คดิ วเิ คราะหขอ สอบทุกระดับออกอากาศทกุ วนั เสาร-อาทิตย เวลา 13.00– 14.00น. รายการภาษาตางประเทศ : เรียนรูภาษาตางประเทศทั้งภาษาสากลและภาษาของประเทศประชาคมอาเซียน พรอมรจู ักศลิ ปวัฒนธรรม ประเพณี และวิถีชีวิตของประชนในแตละประเทศสมาชิกอาเซียนออกอากาศทกุ วัน เวลา 07.30 – 08.00 น. รายงานการตดิ ตามผล การใชเทคโนโลยีเพื่อการศกึ ษา ปง บประมาณ พ.ศ. 2560 17
2. โทรทศั นเ พื่อการศกึ ษา สื่อโทรทัศนเปนสื่อประเภทหนึ่งท่ีพัฒนาอยางรวดเร็ว และไดรับความนิยมจากประชาชนอยางมาก ในทุกเพศ ทุกวัย ทกุ ระดบั ชนชัน้ ทกุ ระดบั การศกึ ษา เพราะเปน สอ่ื ทีใ่ หทงั้ ภาพและเสียง ซึ่งสามารถกระทาํ ไดหลากหลายรูปแบบและมีปจ จัยมากมายท่ีจะใชดึงดูดความสนใจของผชู มตลอดเวลา ทั้งยังทาํ ใหผ ูชมเขาใจเรื่องราวไดดี พรอ มทงั้ รูสึกสนุกสนานขณะชมรายการ ดวยเหตนุ ้ี สื่อโทรทัศนจ ึงเขาถึงผชู มไดมาก และสงผลใหส่ือวิทยุโทรทัศนมีอิทธิพลตอประชาชนในดานความคิด ความรูสึก และดานพฤติกรรมอยางมากกระทรวงศึกษาธิการไดเล็งเห็นถึงความสําคัญในการนําสื่อโทรทัศนมาใชผลิตรายการโทรทัศนเพ่ือการศึกษาโดยผลิตรายการที่สงเสริมและพัฒนาการเรียนรูของเด็ก เยาวชน และครอบครัว เพื่อสรางสังคมไทยใหเปนสังคมแหงการเรียนรู เสริมพลังสมองใหแกเด็กและเยาวชน สรางครอบครัวไทยใหเขมแข็ง และพรอมจะกาวไปสูสังคมแหง สุขภาวะไดอยางยั่งยืน รวมทั้งผลิตรายการที่มีเนื้อหาความรูตามหลักสตู รการศกึ ษาทั้งในระบบโรงเรียนและนอกระบบโรงเรียน ตลอดจนผลิตรายการท่ีพัฒนาครูและบุคลากรทางการศกึ ษา เพอื่ ใหบคุ ลากรไดรับความรูและไดร บั การพัฒนาทักษะที่จําเปน เพือ่ นําไปปรับใชในการปฏิบตั งิ าน ประกอบกับผลิตรายการท่ีใหข า วสารขอ มูลความรแู ละทกั ษะท่เี ปน ประโยชนตอการพัฒนาคุณภาพชวี ติ ของประชาชนทว่ั ไป ในปงบประมาณ พ.ศ. 2560 ศูนยเทคโนโลยีทางการศึกษา ไดผลิตและพัฒนารายการโทรทัศนเพ่ือการศึกษาใหเชื่อมโยงและตอบสนองตอกลุมเปาหมายตาง ๆ ใหเรียนรูอยางมีคุณภาพตอเน่ืองตลอดชีวิตเปนกระจายโอกาสทางการศึกษา ลดความเหลื่อมล้ําทางสังคมใหกับกลุมเปาหมาย โดยมีทางเลือกในการเรยี นรูที่หลากหลาย สามารถพัฒนาตนเองใหรูเทาทันส่ือและเทคโนโลยีสารสนเทศเพื่อการส่ือสาร เชนรายการพัฒนาอาชีพเพือ่ การมีงานทํา รายการติวเขมเติมเต็มความรู ขาวสารความเคล่ือนไหวทางการศึกษา ฯลฯผา นทางสถานวี ิทยุโทรทัศนเพ่ือการศกึ ษา กระทรวงศกึ ษาธกิ าร (ETV) และทางอนิ เทอรเ น็ต www.etvthai.tv - บริหารจัดการสถานวี ทิ ยโุ ทรทศั นเพอ่ื การศกึ ษา กระทรวงศกึ ษาธิการ (ETV) ดําเนินการบรหิ ารจัดการ ออกอากาศรายการโทรทัศนเพอ่ื การศกึ ษาใหเหมาะสมและสอดคลองกับกลมุ เปา หมายผูรับชมรายการต้ังแตเ วลา 06.00 – 24.00 น. ทุกวัน วันละ 18 ช่ัวโมง จัดทําประกาศแจงรายการประจาํ วัน จัดทําผงั รายการตารางออกอากาศและคูมือรับชมรายการ ควบคุมดําเนินการออกอากาศสถานีวิทยุโทรทัศนเพ่ือการศึกษากระทรวงศึกษาธิการ (ETV) ตรวจสอบคุณภาพรายการ เพือ่ ใหมีเนื้อหาถูกตอ งตามหลักวิชาการ และถูกตองตามระเบียบและกฎหมายของทางราชการ จัดการประชุมผูบริหาร ผูใช ETV พัฒนาการประชาสัมพันธจัดนิทรรศการ เพ่ือเพ่ิมผูชมและพัฒนาบริการ ETV รวบรวมขอมูลและสถิติเกี่ยวกับการออกอากาศ ควบคุม/ตรวจสอบ / พัฒนาระบบ การเผยแพรขอมูล ของสถานีโทรทัศน ETV ใหบริการรายการโทรทัศนผานทางเครือขายสากล (Internet) ท่ี www.etvthai.tv ในรูปแบบ Live TV และ TV on demand รวมท้ังการใหบ ริการรายการโทรทัศนผ านทางโทรศพั ทม ือถอื (Smartphone) - จัดผลิตรายการโทรทัศนเพื่อการศึกษาตามหลักสูตร พรอมสื่อประกอบเพื่อสงเสริมการศกึ ษาตามหลกั สูตรกระทรวงศึกษาธกิ าร ทกุ ระดบั การศกึ ษา ทุกกลมุ สาระสําหรับนกั เรียนในระบบโรงเรยี นนักศึกษานอกระบบโรงเรียน ผลิตและพัฒนารายการโทรทัศนที่เกี่ยวกับเทคนิคและวิธีการสอนการศึกษาตามหลักสูตร เพื่อสงเสริมและพัฒนาคุณภาพและมาตรฐานการจัดการเรียน การสอนตามหลักสูตร สําหรับครูอาจารยและบุคลากรทางการศึกษา โดยมีรายการโทรทัศนเพือ่ การศกึ ษาที่เผยแพรออกอากาศ ไดแก ติวเขมเตรยี มสอบ O-NET และ A-NET รายการครจู อแกว กศน. ติวเขมวชิ าตา งๆ ครปู ระถมคนเกง เปนตน - จัดผลิตรายการโทรทัศนเพ่ือการศึกษาตามอัธยาศัย เผยแพรแกประชาชนท่ัวไปทุกกลุมเปาหมาย ใหไดมีโอกาสในการเรียนรูอยางตอเน่ืองตลอดชีวิต สามารถพัฒนาตนเองไดอยางเต็มที่ ตาม รายงานการตดิ ตามผล การใชเทคโนโลยีเพ่ือการศกึ ษา ปงบประมาณ พ.ศ. 2560 18
ศักยภาพของแตละบุคคล เพ่ือใหเกิดการพัฒนาอาชีพ พัฒนาคุณภาพชีวิตและสังคมไทย ไดอยางยั่งยืน โดยมีรายการโทรทศั นเ พอื่ การศึกษาท่เี ผยแพรออกอากาศ เชน ชองทางการประกอบอาชีพ รายการภูมิปญญาแพทยแผนไทย คนทางชีวิต ชุมชนมืออาชีพ รอยบุปผา สอนภาษาตางประเทศ เปนตน นอกจากนี้ยังผลิตรายการโทรทัศนเพือ่ ตอบสนองนโยบายการเตรียมความพรอมเขาสูประชาคมอาเซยี น โดยผลิตรายการทองโลก 10+1 ภาษาเพือ่ อาชีพเรยี นแบบอาเซยี น แงม ประตสู ูลาว เปนตน - จัดผลติ และเผยแพรขาวโทรทัศนเพื่อการศึกษา นําเสนอสาระขาวสารเพื่อการศึกษารายงานขา วความเคล่อื นไหวทางการศึกษา การเผยแพรส าระความรู ความกาวหนาของการศึกษาในดานตาง ๆเชน เทคโนโลยีเพื่อการศึกษา วิทยาศาสตร ศาสนา ศิลปวัฒนธรรม เพ่ือใหนักเรียน นักศึกษา ครู อาจารยผูบรหิ ารการศกึ ษา ไดรบั ความรขู าวสารขอมูลในการพฒั นาคุณภาพชวี ติ เพื่อใหเ กดิ การเรยี นรอู ยางตอเนอื่ ง 3. ส่อื การศกึ ษา Online ศูนยเทคโนโลยีทางการศึกษา ไดใหความสําคัญกับการเรียนรูตอเน่ืองตลอดชีวิต โดยใหบ ริการการศกึ ษาและการเรยี นรทู เ่ี ปน ไปตามความตอ งการของประชาชนในแตล ะชวงวยั และสามารถเรียนรูไดอยา งทั่วถึง โดยผานชองทางแหลง เรยี นรูออนไลนทเี่ ว็บไซต www.onie-mediacenter.com ซึ่งเปนเว็บไซตรวมส่ือที่ใหบริการแกครู นกั ศกึ ษา กศน. และประชาชนทัว่ ไป ไดเขามาเรยี นรูและใชสื่อจากเว็บไซตน้ี โดยแบงกลุมของสื่อไวเปนประเภทอยางชดั เจน เพ่ืองายตอ การสืบคน ซงึ่ มีเนอ้ื หาในการใหบ รกิ ารดังนี้ - สอื่ การศึกษาขั้นพ้ืนฐาน เชน วิชาคณิตศาสตร ภาษาองั กฤษ ฟส กิ ส เคมี สังคมศึกษา และอืน่ ๆรวม 93 ตอน - บทเรียน e – Learning เชน วิชาภาษาองั กฤษ คณติ ศาสตร วทิ ยาศาสตร สังคมศกึ ษา ภาษาไทยการงานอาชีพและเทคโนโลยี และอืน่ ๆ รวม 124 เรื่อง - สอ่ื อาเซียน รายการสง เสรมิ ความรดู านภาษาและสรา งความเขาใจในบรบิ ทศลิ ปวัฒนธรรม ความเปนอยูของประเทศในกลมุ อาเซยี น ทัง้ ในรปู แบบไฟลว ีดิทศั นและไฟลเ สยี ง รวม 308 ตอน - ส่ือสงเสริมอาชีพ เชน ทํากินก็ได ทําขายก็ดี สารบัญอาชีพ อาชีพเลือกไดกลเม็ดเคล็ดอาชีพภมู ปิ ญ ญาแพทยแ ผนไทย และอนื่ ๆ รวม 213 ตอน - สื่อตามอัธยาศัย เชน รายการนาทีแหงธรรมธรรมสาธุ แฟนซีบอลลูน คนทางชีวิต คลินิกโฟนอคู ูเลเลพาเพลิน และอนื่ ๆ รวม 301 ตอน นอกจากน้ีศนู ยเ ทคโนโลยีทางการศึกษายงั พัฒนาการใหบ รกิ ารสือ่ การศกึ ษา Online ในรูปแบบของบทเรียน E-Learning ที่มีเน้ือหาสอดคลองกับหลักสูตรการศึกษานอกระบบระดับการศึกษาขั้นพ้ืนฐานพุทธศักราช 2551รวมทง้ั หลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน ผานอินเทอรเน็ต www.ceted.orgซึ่งเปนอีกชองทางหนึ่งที่ใหบ รกิ ารกลมุ เปา หมายไดอยา งกวางขวางและมีประสิทธิภาพ โดยมีเน้อื หาบทเรยี น E-Learning ดงั น้ี วิชาภาษาไทย ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนตนและมัธยมศึกษาตอนปลาย เรอ่ื ง การดู การฟง การอานการเขยี น และหลกั การใชภ าษา กลเมด็ เคลด็ ลบั กบั ภาษาไทย ภาษากับเหตุผล อานแลว คดิ พนิ ิจความ วชิ าวทิ ยาศาสตร ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนตนและมัธยมศึกษาตอนปลาย เรือ่ ง วิทยาศาสตรน ารูโลกและดาราศาสตร วชิ าคณิตศาสตร ระดับมัธยมศึกษาตอนตน เร่อื ง เศษสวน ทศนยิ ม เลขยกกําลงั อัตราสว น สดั สว นการบวกเลขและลบจํานวนเตม็ รปู เรขาคณติ การแปลงทางเรขาคณิต วิชาภาษาอังกฤษ ระดับมัธยมศึกษาตอนตนและมัธยมศึกษาตอนปลาย เร่ือง Job Interview,Buying and Selling, Talking on the Phone และLocation/Direction รายงานการติดตามผล การใชเทคโนโลยเี พ่ือการศกึ ษา ปง บประมาณ พ.ศ. 2560 19
วชิ าสงั คมศกึ ษา ศาสนา และวฒั นธรรม ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนตนและมธั ยมศกึ ษาตอนปลาย เรอ่ื งแผนท่ี วกิ ฤตการณส ง่ิ แวดลอม อารยธรรมตะวันตก ตวั ช้ีวัดความเจริญเตบิ โตทางเศรษฐกิจ วิชาการงานอาชีพและเทคโนโลยี ระดับมัธยมศึกษาตอนตน เร่ือง การทําโครงงานโดยใช ICT เปนฐานการใช ICT ในการเสนอผลงาน การทําบัญชีอยางงาย การคดิ ตนทุนขาย การประดิษฐของใชจากเศษวัสดุการขยายพันธพุ ชื การซอมแซมบํารุงเครื่องใชไฟฟาอัตโนมัติภายในบา น 4. ส่ือการศกึ ษาเพอ่ื คนพกิ าร ศูนยเทคโนโลยีทางการศึกษา ใหความสาํ คญั กับกลุมเปาหมายคนพิการ จึงมุงเนนการสรางโอกาสในการเขาถึงการศึกษาอยางเทาเทียมกับบุคคลท่ัวไป โดยผลิต พัฒนาและเผยแพรส อ่ื การศกึ ษาเพื่อคนพกิ ารและผูเกี่ยวของกับคนพิการทุกประเภท เชน บุคคลทีม่ ีความบกพรองทางสายตา บกพรองทางการไดยิน บุคคลออทิสตกิรวมทั้งบุคคลทมี่ คี วามบกพรองทางสติปญญา เปนตน ปจจุบันไดพัฒนาเว็บไซตศูนยส่ือการศึกษาเพื่อคนพิการ www.braille-cet.in.th ในรูปแบบ AccessibleWeb ท่ีทุกคนสามารถเขาถึงสื่อการศึกษาเพื่อคนพิการ เชน หนังสือเสียง หนังสืออักษรเบรลล วีดิทัศน บทความรายงานวิจัยและจดหมายขาวท่ีเก่ียวของกับคนพิการไดอยางงายดาย ตามหลกั ขององคก าร World Wide WebConsortium (W3C) ซ่งึ หมายถงึ มกี ารออกแบบจดั ทาํ เนอ้ื หาเว็บไซตใหผพู ิการทกุ ประเภทเขาถึงได นักศึกษา กศน.ท่ีเปน ผพู ิการดานการมองเหน็ สามารถดาวนโ หลดหนงั สือเสียงทเ่ี ปนแบบเรียนของ กศน. หรือหนังสือเสยี งตามอัธยาศัยที่สงเสริมการอาน เชน นวนิยาย ประวัติศาสตร สารคดี ธรรมะ ฯลฯ ซึง่ หนังสือเสียงนี้ยังเหมาะสําหรบั ทานท่ีสายตาไมด ี บกพรองทางการอานก็สามารถฟงออนไลนผ านทางเว็บไซตไดเชนกัน และสามารถดาวนโหลดแบบเรียน กศน.หรือหนังสืออักษรเบรลลเกี่ยวกับประชาคมอาเซียน ท่ีเปนไฟลอิเล็กทรอนิกสเบรลลได โดยสามารถขอใชบริการเครื่องพิมพอักษรเบรลลท่ีมีไวใหบริการไดที่ศูนยการศึกษาพิเศษเขตท้ัง 13 เขตทว่ั ประเทศ คือ กรุงเทพฯ นครปฐมยะลา สงขลา ตรัง สุพรรณบรุ ี ลพบรุ ี พิษณุโลก เชยี งใหม ขอนแกน อุบลราชธานี นครราชสมี า และชลบรุ ี สําหรับผูบกพรองทางการไดย นิ โดยท่ัวไปอาจจะกําลังมองหาอาชีพที่เหมาะสมกับตนเองและตองการหาสื่อท่ีเรียนรูไดท้ังส่ือที่สอนภาษามือและสื่อวีดิทัศนสอนอาชีพที่มีภาษามือประกอบ ก็มีใหเลือกมากมายเชน ภาษามอื นา รู เคลด็ ลับตํารบั ไทย สรา งงานสรางอาชพี น้าํ พกั นาํ้ แรง เปนตน ท่ีสําคัญเราไมไดมีเพยี งภาษามือประกอบเทานั้น แตยังมคี ําบรรยายใตภาพประกอบอีกดวย (Sub Title) เพ่ือใหเหมาะสําหรับบางทา นที่ถนัดภาษาเขียนมากกวาภาษามือ 5. พัฒนาสอ่ื เทคโนโลยีและจัดการทรัพยากร ดําเนินการผลิต พฒั นา สื่อการศึกษา offline ในรปู แบบ VCD DVD CD MP3 เพ่ือใหบริการแกกลุมเปา หมาย พฒั นาระบบขอ มูลสารสนเทศเพ่ือการเผยแพรและบรกิ ารส่ือการศึกษาทาง Internet พัฒนาสื่อการศึกษาใหมีรูปแบบที่สอดคลองกับความตองการของกลุมเปาหมาย เพ่ือใชสือ่ การศกึ ษาในการพัฒนาความรู ทักษะ และคุณภาพชวี ิตอยางกวา งขวาง จัดการดานสทิ ธิประโยชนใ นส่อื การศึกษาท่ีเปนทรัพยสินทางปญญาขององคกร พัฒนาระบบหอ งสมดุ ส่ือการศึกษา (Media Archives) มีระบบจัดเก็บส่ือตนฉบับ และ Stockshot ดว ยเทคโนโลยีทเ่ี หมาะสมเพ่ือใหบ รกิ าร นาํ ไปใชป ระโยชนในการปฏิบัตงิ าน และในปจจุบันไดพัฒนาระบบการใหบริการโดยผสู นใจสามารถเลอื กดขู อ มลู รายการสอ่ื การศกึ ษา พรอ มทัง้ สั่งซอ้ื ผาน www.cet-media.comไดอยางงา ยดาย ซงึ่ สามารถตอบสนองความตอ งการของกลุมผรู บั บรกิ ารทีอ่ าศยั อยูในเขตพื้นทห่ี างไกลไดอ ยางมีประสิทธภิ าพ รายงานการติดตามผล การใชเทคโนโลยีเพอื่ การศกึ ษา ปง บประมาณ พ.ศ. 2560 20
6. สง เสรมิ การวจิ ยั การสาํ รวจ ติดตามผลดานเทคโนโลยเี พ่อื การศกึ ษา ดําเนินการวิจัย สํารวจ ตดิ ตามผลการผลติ และเผยแพรเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาเพ่ือนําขอมูลมาใชในการวางแผน ผลิต พัฒนา และเผยแพรรายการวิทยุเพ่ือการศึกษา รายการโทรทัศนเ พื่อการศึกษา ส่ือการศึกษาOnline ส่ือการศึกษาเพื่อคนพิการและส่ืออื่น ๆ ใหมีคณุ ภาพตอบสนอง กับยุทธศาสตรและจุดเนน การดําเนินงานดา นการสงเสริมการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัย เหมาะสมและสอดคลองกับความตองการของผรู ับบรกิ ารเทคโนโลยเี พ่ือการศึกษา 7. พฒั นาบุคลากรทางเทคโนโลยีเพ่ือการศกึ ษา ดําเนนิ การพัฒนาบคุ ลากรภายในองคก รและหนว ยงานเครือขายใหมีความรูความสามารถและทักษะที่สอดคลองกับความกาวหนาของเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษา มีสมรรถนะ ที่พรอมสําหรับการปฏิบัติงานดําเนินการศึกษา วิเคราะห ติดตามและประเมินผลการพัฒนาบุคลากร เพื่อนําขอมูลมาใชเปนแนวทางในการพัฒนาหลักสูตร ส่ือประกอบการฝกอบรม และพัฒนารูปแบบการฝกอบรม เพ่ือพัฒนาองคความรูที่เก่ียวของกับงานพัฒนาบุคลากรดานเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษา รวมทั้งพัฒนาระบบขอมูลสารสนเทศดานการพัฒนาบคุ ลากรใหทนั สมัย5. งานวจิ ัยท่เี กี่ยวของกบั การใชเทคโนโลยีเพ่อื การศกึ ษา พรภิมล สาคร (2557) ไดศึกษาความคิดเห็นเกี่ยวกับเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาของผูบรหิ ารโรงเรียนเอกชนอาชีวศกึ ษาสงั กัดสํานักบริหารงานคณะกรรมการสง เสริมเอกชน กรงุ เทพมหานคร พบวา ในมาตรา 63ดานการจัดสรรคลืน่ ความถี่ มาตรา 64 ดานการสงเสริมการผลิตและการพัฒนาแบบเรยี น อยูในระดับไมแนใจสวนมาตรา 65 ดานการพัฒนาบุคลากรในดานการผลิตและผูใชเทคโนโลยีการเพ่ือการศึกษา มาตรา 66ดานการพฒั นาผูเรียน มาตรา 67 ดา นการตดิ ตามตรวจสอบประเมนิ ผลการใชเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษา มาตรา68 ดานการจัดต้งั กองทุนพฒั นาเทคโนโลยีเพ่ือการศกึ ษา มาตรา 69 ดานการจัดใหมีหนวยงานกลางเพ่ือเสนอนโยบายสงเสริมเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษา อยูในระดับเห็นดวย ในการจัดนโยบาย แผนงาน และโครงการของผบู รหิ ารสถานศกึ ษาตามพระราชบัญญัตกิ ารศึกษาแหงชาติ พ.ศ. 2542 ในหมวดเทคโนโลยีเพ่ือการศกึ ษาพบวา มีนโยบายเก่ียวกับการบริหารสถานศึกษามากท่ีสุด มีการวางแผนเตรียมความพรอมทุกดานไมวาจะเปนบุคลากรทั่วไป ครู ผูบรหิ าร ชุมชน คณะกรรมการบริหารสถานศึกษา เพื่อใหเห็นถึงความสําคัญของเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษา รองลงมา คือ การสงเสริม และสนับสนุนในดานงบประมาณ ใหไดร ับการพัฒนาความรูเกี่ยวกับเทคโนโลยีทางการศึกษาใหมๆ เพื่อใชในกระบวนการเรียนการสอนในระดับอาชีวศึกษาและสนับสนนุ ใหบุคลากรทว่ั ไปนาํ เทคโนโลยีคอมพวิ เตอรมาใชในการปฏิบัติงานในหนาท่ี เพื่อใหไดสารสนเทศที่เกิดประโยชนสูงสุดในเวลาอันรวดเร็ว สุดทายเกี่ยวกับผูเรียน คือ การสงเสริมและสนับสนุนใหผูเรียนไดเ รียนรจู ากเทคโนโลยีเพ่อื การศกึ ษา โดยกําหนดใหจ ดั เปนกิจกรรมการเรียนการสอนเพื่อใหผูเรียน เกิดทักษะสามารถนําความรูไ ปใชใ นการประกอบอาชีพ ศึกษาตอ และแสวงหาความรูดวยตนเองไดตลอดชีวิต วรดานันท เหมนิธิ (2551) ไดศึกษาแนวโนมการใชนวัตกรรมและเทคโนโลยีทางการศึกษาระดบั อุดมศกึ ษาของอาจารยมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนคร พบวา การวิจัยครั้งนี้มีจุดมุงหมายเพ่ือศึกษาแนวโนมการใชนวัตกรรมและเทคโนโลยีทางการศึกษาระดับอุดมศึกษาของอาจารยมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนครเพื่อเปนแนวทางในการวางแผนพัฒนานวัตกรรมและเทคโนโลยีการศึกษาในอนาคต เครื่องมือท่ใี ชในการวิจัย คือ แบบสอบถาม ซง่ึ แบงออกเปน 5 ดาน คือ ดานรูปแบบและวิธีการใช รายงานการติดตามผล การใชเทคโนโลยเี พอ่ื การศกึ ษา ปงบประมาณ พ.ศ. 2560 21
นวัตกรรมและเทคโนโลยีการศกึ ษา ดานการบริหาร ดา นแหลง ทรพั ยากรการเรยี น ดานการพัฒนาการเรยี นการสอน และดา นการสอนและการจัดระบบการสอนในหอ งเรียน กลุมประชากรทใ่ี ชในการวจิ ยั ครั้งน้ี คอื อาจารย(สายสอน) ในมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลพระนครท้ัง 9 คณะ จํานวน 484 คน โดยสุมเปนกลุมตัวอยางดวยวิธีการสุมแบบแบง ชั้นและกําหนดขนาดของกลุมตัวอยางจากตาราง Kerjcie & Morgan ไดกลุมตวั อยางจํานวน 250 คน สํารวจขอมูลโดยใชแบบสอบถาม วิเคราะหขอมูลโดยใชสถิติ การหาคาเฉล่ีย และสวนเบี่ยงเบนมาตรฐานและนําเสนอโดยตาราง ผลการวิเคราะหขอมูลพบวา 1) รูปแบบและวิธีการใชนวัตกรรมและเทคโนโลยีทางการศึกษายังมีการใชสอื่ แผนใสและเครื่องฉายภาพขามศรีษะ เครื่องวิชวลไลเซอร และเครื่องวดิ โี อโปรเจคเตอรในการเสนองานมากขึ้น 2) ดานบรหิ ารมกี ารใชร ะบบ office Automation ในหนว ยงานและใชระบบ Teleconference ในการประชุม มีการติดต้ังระบบเครือขายสารสนเทศในหนวยงานและใชสื่ออิเลก็ ทรอนิกสในการบรหิ ารจัดการในการประชาสัมพันธทาง Internet มากข้ึน 3) ดานแหลงทรัพยากรการเรยี นมกี ารสรา งสอื่ บทเรยี น มกี ารใชเ ครอื ขา ย Internet เปน แหลง ทรัพยากรเรียนแทนส่อื หนังสือ และส่ิงพิมพมากขนึ้ 4) ดานการพฒั นาการเรยี นการสอนมกี ารใชเทคโนโลยีเปนสื่อเสรมิ เพือ่ สนับสนุนการสอนของอาจารยผเู รยี นและผูสอนมกี ารเรยี นการสอนและตดิ ตอ กันทางระบบออนไลน 5) ดา นการสอนและจัดระบบการสอนในหอ งเรยี น ผูสอนสามารถผลิตส่ือดวยตนเอง กิจกรรมการเรียนการสอนเนนใหผูเรียนใชความคิดวิเคราะหโดยการคนควาอา งอิงผานส่ืออิเล็กทรอนิกสในหองสมดุ ในสวนความคิดเห็นของอาจารยท่ีมีตอการใชนวัตกรรมและเทคโนโลยีทางการศกึ ษาเห็นวามีการใชระบบอินเทอรเน็ต มีเปาหมายเพ่ือใหผูเรียนไดเรียนไดทุกที่ ทุกเวลา และควรจัดบรกิ ารดานฐานขอมูลและแหลง การเรียนรูในคณะใหเพียงพอกับผูเรยี นในการสืบคนขอมูลยังแหลง เวบ็ ไซตท ผ่ี ูสอนไดจัดทาํ ไวเ พ่ือเปนส่ือเสรมิ ใหมากขึ้น วิไลวรรณ เรืองอุไร (2556) ไดศึกษาแนวโนมการใชเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาสําหรับสาขาวิชาเทคโนโลยีและสอ่ื สารการศกึ ษาสูประชาคมอาเซียน พบวา ดานสื่อสารมวลชน ดา นเทคโนโลยีการศึกษาและดานเทคโนโลยีสารสนเทศอยูในระดับมากท่ีสดุ ในแตละดา นประกอบดวย 1) ดานสื่อสารมวลชน คือ การนํารูปแบบทีวีดิจิทัล และระบบวิดีทัศนตามประสงค มาใชเ พอ่ื จัดการเรยี นการสอน 2) ดานเทคโนโลยีการศึกษาคือ การใชหลักสูตรการเรียนออนไลนแบบเปด (MOOC) การเรียนการสอนแบบรวมมือ การจัดต้ังศูนยการเรยี นรสู ังคมและวัฒนธรรมประชาคมอาเซียน การใชเทคโนโลยีกอใหเกิดทักษะและการแสวงหาความรไู ดดวยตนเองอยางตอ เนื่องตลอดชีวิต และการจัดการเรียนการสอนควรมุงเนนการเช่ือมโยงและแลกเปลี่ยนเรียนรูประสบการณ 3) ดานเทคโนโลยสี ารสนเทศ คือ การสงเสรมิ และพฒั นาเครือขา ยเพ่ือการศึกษาแหงชาติ (NEIS)การเรียนทางไกลผานเครือขายอินเทอรเน็ต การใชสมารทโฟน ดาวเทียมเพื่อการศึกษา ระบบการเรียนการสอนผานทางอินเทอรเน็ตและเว็บเพจหองเรียนเสมือนจริง เทคโนโลยีในรูปแบบคลาวดคอมพิวต้ิง (Cloudcomputing) และการใชเ ครือขายสงั คมออนไลน เพชรรัตน เวสนไพบูลย (2556) ไดศึกษาสภาพการบริหารงานศูนยเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาของโรงเรียนราชนันทาจารย สามเสนวิทยาลัย 2 สังกัดสํานักงานเขตพ้ืนที่การศึกษามัธยมศึกษาเขต 1 พบวา มีคาเฉลี่ยอยูในระดบั ปานกลาง และเม่ือพิจารณาเปนรายดานโดยเรียงตามลําดับคาเฉล่ีย พบวา ดานการใชเทคโนโลยีสารสนเทศและการส่อื สาร มคี าเฉลีย่ อยใู นระดบั มาก รองลงมาคอื ดานการพัฒนาโครงสรางพื้นฐานดานเทคโนโลยสี ารสนเทศและการสื่อสาร ดา นการสนับสนุนการเรยี นการสอนดวยการใชเทคโนโลยีสารสนเทศและดา นการสรา งกําลังคนใหม ศี ักยภาพในการใชเ ทคโนโลยีสารสนเทศและการส่ือสาร ตามลาํ ดับ ความคิดเห็นของครูตอ สภาพการบรหิ ารงานศูนยเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษาที่มเี พศ อายุ ระดับการศึกษา และประสบการณการทาํ งาน แตกตางกัน มีความคดิ เห็นไมแ ตกตางกัน รายงานการติดตามผล การใชเทคโนโลยีเพอ่ื การศกึ ษา ปงบประมาณ พ.ศ. 2560 22
ปาริชาติ โตะเอี่ยม (2556) ไดศึกษาสภาพและปญหาการบริหารเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาของสถานศึกษา ในสังกัดสํานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาประถมศึกษาพระนครศรีอยุธยาเขต 1 และเขต 2 พบวาโดยรวมมีสภาพการบรหิ ารอยูในระดับมากโดยสถานศกึ ษาขนาดใหญมีสภาพการบริหารโดยรวมอยูในระดับมากที่สุด รองลงมา คือ สถานศึกษาขนาดเล็ก และสถานศึกษาขนาดกลาง ปญหาการบริหารเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษา โดยรวมมีปญหาอยูในระดับปานกลางโดยสถานศึกษาขนาดเล็ก มีปญหาการบริหารโดยรวมอยูในระดับมากทีส่ ดุ รองลงมาคอื สถานศึกษาขนาดกลาง และสถานศกึ ษาขนาดใหญ ผลการเปรียบเทียบสภาพการบรหิ ารเทคโนโลยีเพื่อการศกึ ษา พบวา สถานศึกษาทมี่ ีขนาดตางกัน มีสภาพการบริหารโดยรวมไมแตกตางกันเมอื่ พจิ ารณารายดา น พบวา ดา นการจดั บุคลากร และดา นงบประมาณของสถานศกึ ษาขนาดเลก็ กบั ขนาดกลางมีสภาพการบริหารแตกตางกัน ผลการเปรียบเทียบปญหาการบริหารเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษา พบวาสถานศึกษาที่มีขนาดตางกัน มีปญหาการบริหารโดยรวมไมแ ตกตา งกัน เม่ือพิจารณารายดาน พบวา ดานการจัดบุคลากรและดานงบประมาณเทานั้นที่พบวา สถานศึกษาขนาดเล็กและสถานศึกษาขนาดกลางมปี ญหาการบริหารแตกตา งกัน รายงานการตดิ ตามผล การใชเทคโนโลยเี พือ่ การศกึ ษา ปง บประมาณ พ.ศ. 2560 23
บทท่ี 3 วิธีดาํ เนินการศกึ ษา การติดตามผลการใชเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษา ปงบประมาณ 2560 คร้ังน้ี เปนการติดตามผลการใชเทคโนโลยีเพอื่ การศกึ ษาท่ีผลิต พฒั นาและเผยแพรโดยศูนยเทคโนโลยีทางการศึกษา สํานักงาน กศน. ซึ่งเผยแพรใหบริการกลุมเปา หมายในรูปแบบโทรทศั นเพื่อการศกึ ษา (ETV) คอมพิวเตอรเ พ่ือการศึกษา VCD / DVD เพื่อการศึกษาวิทยเุ พ่ือการศึกษาและเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาเพ่ือสง เสริมความรูเก่ียวกับประชาคมอาเซียน โดยศึกษาเก่ียวกับความพรอม การใหบริการและการใช ปญหาและขอเสนอแนะเก่ียวกับการใหบริการเทคโนโลยีเพื่อการศึกษารวมท้งั สอบถามความตองการดานเนื้อหารายวิชาสามญั รายการสงเสริมการศึกษาอาชีพ รายการสงเสริมการศึกษาสาํ หรับผสู งู อายุ เพ่อื นาํ เสนอผา นเทคโนโลยเี พือ่ การศกึ ษา โดยมวี ธิ ีดําเนินการศกึ ษาเปนขัน้ ตอนตามแผนภูมิ ดงั นี้ ศกึ ษาปญหา ความตอ งการดา นการผลติ พฒั นา เผยแพรและการใชเ ทคโนโลยี เพ่ือการศึกษาของปง บประมาณที่ผานมาและเอกสารทเ่ี ก่ียวขอ ง ศกึ ษานโยบาย จดุ เนน การดําเนนิ งานดานเทคโนโลยเี พอื่ การศกึ ษา / เทคโนโลยีสารสนเทศและการสือ่ สาร วิเคราะหป ญ หา สรุปประเดน็ ปญ หา กําหนดวัตถุประสงคก ารติดตามผล ออกแบบวธิ กี ารตดิ ตามผล คดั เลอื กกลุม ตัวอยาง สรา งเคร่ืองมอื ทใี่ ชใ นการเกบ็ รวบรวมขอ มลู เก็บรวบรวมขอ มลู วิเคราะหขอ มูล เขยี นรายงาน เผยแพรร ายงานไปยังหนวยงานทเ่ี กย่ี วขอ ง แผนภูมิท่ี 1 แสดงขนั้ ตอนการดําเนินงานตดิ ตามผลการใชเทคโนโลยเี พอ่ื การศกึ ษา รายงานการตดิ ตามผล การใชเทคโนโลยีเพ่ือการศกึ ษา ปง บประมาณ พ.ศ. 2560 24
1. ศกึ ษาปญ หา ความตองการดา นการผลติ พฒั นา เผยแพรและการใชเ ทคโนโลยีเพื่อการศกึ ษา ของปง บประมาณ ทีผ่ า นมาและเอกสารท่เี ก่ียวของ ผูดําเนินการไดศึกษาปญหา ความตองการดานการผลิต พัฒนา เผยแพรและการใช เทคโนโลยีเพื่อการศึกษา โดยศึกษาจากรายงานการติดตามผลการใชเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษาปงบประมาณ 2559 และศึกษาจากแผนปฏิบัติราชการศูนยเทคโนโลยีทางการศึกษา ปงบประมาณ 2559 ปงบประมาณ 2560 และจากสรุปรายงานการประชุมผูบรหิ ารสถานศกึ ษาของสาํ นักงาน กศน. เพือ่ รวบรวมปญหา ขอเสนอแนะตาง ๆ ท่ีเกี่ยวของดานการผลิต พฒั นาเผยแพรและการใชเทคโนโลยเี พ่อื การศกึ ษาของศนู ยเ ทคโนโลยที างการศกึ ษา2. ศกึ ษานโยบาย จดุ เนน การดําเนนิ งานดานเทคโนโลยีเพือ่ การศกึ ษา/เทคโนโลยสี ารสนเทศและการส่อื สาร ตามพระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. 2542 และท่ีแกไขเพิ่มเติม (ฉบับท่ี 3) พ.ศ. 2553 ในหมวด 9เทคโนโลยีเพ่ือการศึกษา ซึ่งกฎหมายฉบับน้ี มีบทบัญญัติที่เกี่ยวของดานเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาท้ังหมด 7มาตรา ทางคณะผูดําเนินงานไดศึกษานโยบาย จุดเนนการดําเนินงานดานเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษา /เทคโนโลยีสารสนเทศและการสอื่ สารของรฐั บาล ยุทธศาสตรจดุ เนนการดาํ เนินงานดานเทคโนโลยีเพ่ือการศกึ ษาของสํานักงาน กศน. ประจําปงบประมาณ พ.ศ. 2560 รวมทัง้ ขอมูลขอเสนอแนะการปฏิรูปการศึกษาในทศวรรษที่สอง (พ.ศ. 2552 – 2561) เพ่ือรวบรวมนโยบาย ขอเสนอแนะ บริบทตาง ๆ ที่เกี่ยวของกับการดําเนินงานดานเทคโนโลยเี พอื่ การศกึ ษา3. วเิ คราะหป ญ หา สรปุ ประเดน็ ปญหา ผดู าํ เนนิ งานไดนําปญหาดานการผลิต พัฒนา เผยแพร และการใชเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษา ท่ีไดรวบรวมมาศกึ ษาวิเคราะหใ นประเดน็ ตาง ๆ แลว สรุปประเดน็ สําคัญ4. กาํ หนดวตั ถุประสงคข องการติดตามผล ผูดําเนินงานไดนําขอมูลตาง ๆ ที่ไดจากการวิเคราะห สรุปประเด็นมาเปนขอมูลสําหรับการกําหนดวัตถุประสงคของการติดตามผลการใชเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา ปงบประมาณ พ.ศ. 2560 โดยกําหนดวตั ถปุ ระสงคข องการติดตามผลไวดงั น้ี 1. เพือ่ ศึกษาสภาพความพรอมในการใหบริการเทคโนโลยเี พ่อื การศกึ ษาของ กศน. ตาํ บล 2. เพ่อื ศกึ ษาการใหบ ริการ การใชบ รกิ าร ปญหา ขอ เสนอแนะในการใหบริการเทคโนโลยี เพื่อการศกึ ษาในรูปแบบโทรทัศนเพื่อการศึกษา คอมพิวเตอรเพ่ือการศึกษา VCD / DVD เพื่อการศึกษา วิทยุเพื่อการศกึ ษา รวมทั้งเทคโนโลยีเพือ่ การศึกษาเพือ่ สงเสรมิ ความรูเ กี่ยวกับประชาคมอาเซยี น 3. เพื่อศกึ ษาความตอ งการดา นเน้ือหารายวชิ าสามัญ รายการสง เสรมิ การศึกษาอาชพี รายการสง เสริมการศกึ ษาสําหรบั ผสู ูงอายเุ พ่ือใชในการผลติ และเผยแพรเทคโนโลยีเพื่อการศกึ ษา 4. เพ่ือศึกษาปญหาและขอเสนอแนะเกย่ี วกับการใหบริการเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา ของศูนยเทคโนโลยที างการศกึ ษา5. ออกแบบวธิ ีการติดตามผล ออกแบบวิธีการติดตามผลการใชเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษา โดยการเก็บขอมูลโดยการสงบุคลากรของศนู ยเทคโนโลยที างการศึกษาไปสัมภาษณเชิงลึกในพ้ืนที่ กศน. กลุมตัวอยาง โดยมีครู กศน. ตําบล หรอื เจาหนาท่ีที่เปน ผูร บั ผิดชอบดแู ลบรหิ ารจดั การเกย่ี วกับเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษาของ กศน. ตําบล โดยตรงเปนผูตอบ เพื่อใหไดข อมลู ท่ีชัดเจนเก่ียวกับสภาพความพรอม การใหบรกิ าร การใชบรกิ าร ปญ หาและขอเสนอแนะตาง ๆ เกี่ยวกับ รายงานการตดิ ตามผล การใชเทคโนโลยีเพอ่ื การศกึ ษา ปงบประมาณ พ.ศ. 2560 25
การใหบริการและการใชเทคโนโลยีเพื่อการศึกษา รวมทั้งความตองการดานเนื้อหาเพื่อนําเสนอผานเทคโนโลยีเพือ่ การศึกษา6. ประชากรและกลุมตวั อยา ง ประชากร ไดแก ครู กศน. ตําบล หรือเจาหนาที่ท่ีรับผิดชอบในการใหบริการเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาของ กศน. ตําบล จาํ นวน 7,424 ตาํ บล กลุมตัวอยาง ไดแก ครู กศน. ตําบล คัดเลือกโดยการสุมตัวอยางจาก 5 ภาค คือ ภาคเหนือภาคตะวันออกเฉียงเหนอื ภาคกลาง ภาคตะวันออก และภาคใต ภาคละ 3 - 4 จังหวัด จังหวัดละ 2 - 3 อําเภออําเภอละ 3 กศน. ตาํ บล โดยใหผอู ํานวยการ กศน.อาํ เภอเปน ผูพ ิจารณาคดั เลือกครู กศน. ตําบลหรือเจาหนาที่ท่ีรับผิดชอบในการใหบริการเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาเปนกลุมตัวอยางในการตอบแบบสอบถามและการใหสมั ภาษณเ ชงิ ลึก ตําบลละ 1 คน รวมกลมุ ตัวอยา งทีใ่ ชในการศกึ ษาทัง้ ส้นิ 140 คนตารางท่ี 1 แสดงจาํ นวนกลุมตัวอยางท่ใี ชใ นการตดิ ตามผลการใชเทคโนโลยีเพ่ือการศกึ ษาภาค จังหวัด อาํ เภอ กศน. ตําบล เหนอื 3 10 29ตะวนั ออกเฉียงเหนอื 4 10 30 4 9 29 กลาง 4 8 23 ตะวันออก 4 10 29 ใต 19 47 140 รวม7. สรางเคร่ืองมือทใ่ี ชในการเก็บรวบรวมขอ มูล เคร่ืองมือที่ใชในการเก็บรวบรวมขอมูลสําหรับการติดตามผลการใชเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษาในครั้งน้ีเปนแบบสอบถามเพื่อใชสอบถามขอเท็จจริงที่เก่ียวของกับสภาพความพรอม การใหบริการและการใชบริการความตองการ ตลอดจนความตองการดานเน้ือหารายวิชาสามัญ รายการสงเสริมการศึกษาอาชีพ รายการสงเสริมการศึกษาสําหรบั ผูส ูงอายุ ปญหาและขอเสนอแนะเกย่ี วกับการใหบ รกิ ารเทคโนโลยี เพือ่ การศึกษาในพื้นท่ี กศน. ตําบลโดยมรี ายละเอียดเกยี่ วกบั การสรางเครอื่ งมือในการเก็บรวบรวมขอมลู ดงั นี้ 7.1 ศึกษาคนควา รวบรวมแนวความคิดตาง ๆ เกี่ยวกับการผลิต การพัฒนา การเผยแพรและการใชเ ทคโนโลยีเพื่อการศกึ ษาในรูปแบบตาง ๆ ไดแ ก โทรทัศนเพ่ือการศึกษา คอมพิวเตอรเ พ่ือการศึกษาVCD / DVD เพื่อการศกึ ษา วิทยุเพื่อการศึกษาและเทคโนโลยเี พอ่ื การศึกษาเพื่อสง เสริมความรเู ร่อื งประชาคมอาเซียน 7.2 ศกึ ษาคน ควาเกี่ยวกับกระบวนการวิธีการสง เสรมิ การศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัย 7.3 ศึกษาคนควา วิธกี ารสรางแบบสอบถาม 7.4 สรางกรอบแนวคดิ และรางตน ฉบับแบบสอบถาม 7.5 ประชมุ คณะทาํ งานเพ่ือสรางแบบสอบถามฉบับสมบูรณ โดยมรี ายละเอยี ดดงั น้ี 7.5.1 คาํ ช้แี จง แจงวตั ถุประสงคแกผ ตู อบแบบสอบถาม 7.5.2 ขอ คาํ ถามในแบบสอบถาม แบงออกเปน 3 ตอน คอื รายงานการติดตามผล การใชเทคโนโลยีเพ่อื การศกึ ษา ปงบประมาณ พ.ศ. 2560 26
ตอนที่ 1 ขอมูลทวั่ ไปของผูตอบแบบสอบถาม เปน แบบสอบถามชนดิ เลอื กตอบและเติมคาํ ลงในชอ งวา ง ประกอบดวยขอ คาํ ถาม 4 ขอ ตอนท่ี 2 ความพรอมในการใหบริการเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษาของ กศน. ตําบล การใหบริการเทคโนโลยีเพอ่ื การศกึ ษา เปนแบบสอบถามชนิดเลือกตอบและเติมคาํ ลงในชองวาง ประกอบดวยขอคาํ ถามที่เกีย่ วขอ งกับการใหบ รกิ ารและการใชบริการเทคโนโลยีเพ่อื การศึกษาแตละประเภท ไดแ ก โทรทัศนเพือ่ การศกึ ษา (ETV)คอมพิวเตอรเ พื่อการศึกษา VCD/DVD เพ่ือการศึกษา วิทยุเพื่อการศึกษา และเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษาเพื่อสงเสริมความรูเ ก่ียวกับประชาคมอาเซยี น รวมท้ังหมด 55 ขอ นอกจากน้ีแลวยังมคี ําถามปลายเปดท่ีถามเกี่ยวกับปญหาและขอเสนอแนะในการใหบริการเทคโนโลยีเพื่อการศกึ ษาแตล ะประเภท ตอนท่ี 3 ความตองการดานเน้ือหาเพ่ือใชในการผลิตและเผยแพรเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษา เปนแบบสอบถามชนิดเติมคําลงในชองวางและใหเรียงลําดับตามลําดับความสําคัญ สอบถามเน้ือหาท่ีตองการใหศูนยเทคโนโลยีทางการศึกษาดําเนินการผลิตและเผยแพรมากที่สุด โดยแบงเปนเน้ือหารายวิชาสายสามัญ รายการสงเสริมการศึกษาอาชีพ และรายการสงเสริมการศึกษาผูสูงอายุ และยังมีขอคําถามแบบปลายเปด สอบถามเก่ียวกับปญหาและขอเสนอแนะในภาพรวมเก่ียวกับการใหบริการเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษาของศนู ยเทคโนโลยีเพือ่ การศกึ ษา 7.6 นาํ แบบสอบถามทส่ี รางเสร็จแลวเสนอใหผเู ชี่ยวชาญพิจารณาตรวจสอบ จํานวน 3 ทานไดแก ผูเช่ียวชาญดานเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษา ผูเชี่ยวชาญดานการใชภาษา และผูเชี่ยวชาญดานการวัดและประเมนิ ผลทางการศึกษา แลวปรับปรงุ แกไขแบบสอบถามใหสมบูรณ ตามคําแนะนําของผูเชยี่ วชาญ (พวงรัตนทวีรัตน. 2543) 7.7 นําแบบสอบถามท่ีปรับปรุงแกไขแลวไปทดลองใชกับครูที่รับผิดชอบดานเทคโนโลยีเพือ่ การศึกษาของ กศน. เขต 1 ทา น แลว ปรับปรุงแกไ ขใหไ ดต นฉบับแบบสอบถามที่สมบูรณ 7.8 จดั พิมพแบบสอบถามเพอ่ื ใชใ นการตดิ ตามผล8. เก็บรวบรวมขอมลู ใชว ิธีการเก็บรวบรวมขอ มูล คอื เก็บรวบรวมขอ มูลโดยสงบุคลากรจากศนู ยเทคโนโลยีทางการศึกษาไปเก็บขอมูลใน 5 ภาค คอื ภาคเหนือภาคตะวันออกเฉียงเหนอื ภาคกลาง ภาคตะวันออก และภาคใต ในจังหวดั /อําเภอ ที่คัดเลือกเปนกลุมตัวอยางโดยทําหนังสือประสานงานขอความอนุเคราะหใหผูอํานวยการ กศน. อําเภอคัดเลือกครู กศน. ตําบลหรือเจาหนาท่ีท่ีรับผิดชอบการใหบริการเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาในสังกัด อําเภอละ 3 คน เพื่อเปนกลุมตัวอยางใหก ารสัมภาษณเ ชงิ ลกึ ตามโครงสรา งของแบบสอบถาม แลว บันทึกรายละเอยี ดลงในแบบสอบถาม9. วเิ คราะหขอมูลและสถติ ิที่ใชในการวิเคราะหข อมูล ในการตดิ ตามผลการใชเทคโนโลยีเพ่ือการศกึ ษา ในปงบประมาณ พ.ศ. 2560 นี้ ไดมีการวิเคราะหขอ มลู และการเขยี นรายงานดงั น้ี 9.1 นาํ แบบสอบถามทส่ี มบรู ณม าทําการแจงนับความถขี่ องขอ มูลตามตวั แปร ศึกษา จาํ แนกตามรายภาค 9.2 วิเคราะหขอมูลสรุปเปนภาพรวมของทุกภาคและจําแนกเปนรายภาค วิเคราะหขอมูลท่ีเปนขอ คําถามปลายปด โดยใชคาสถิติเบื้องตน คาแจกแจงความถี่ คารอยละ แลวนําเสนอผลการวิเคราะหขอมลู ในรปู กราฟขอมลู และรปู แบบตารางประกอบคําบรรยาย รายงานการติดตามผล การใชเทคโนโลยเี พื่อการศกึ ษา ปง บประมาณ พ.ศ. 2560 27
9.3 วิเคราะหขอมูลที่เปนขอคําถามปลายเปดในสวนที่เปนความตองการเน้ือหารายวิชาสายสามัญ รายการสงเสริมการศึกษาอาชีพ และรายการสงเสริมการศึกษาผูสูงอายุ รวมถึงปญหา ขอคดิ เห็นขอเสนอแนะ ใชวธิ กี ารวิเคราะหเน้ือหา สรปุ ประเดน็ แลว นําเสนอเปนหัวขอ10. เขียนรายงาน นําขอมูลที่ผานการวิเคราะหมาเขียนเปนรายงานการติดตามผลการใชเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาปงบประมาณ พ.ศ. 2560 โดยนาํ เสนอรายงานออกเปน 5 บท คอื 1. บทนํา 2. เอกสารและงานวิจัยที่เกย่ี วขอ ง 3. วธิ ีดาํ เนนิ การศึกษา 4. ผลการวิเคราะหข อมูล 5. สรปุ อภปิ รายผลและขอเสนอแนะ11. เผยแพรรายงานไปยังหนว ยงานทเี่ กี่ยวขอ ง จัดสงเอกสารรายงานเผยแพรไปยังหนวยงานที่เกี่ยวของของสํานักงาน กศน. เชน กลุมแผนงานกลมุ พฒั นาการศึกษานอกโรงเรียน กศน. เขต/อาํ เภอ สาํ นกั งาน กศน. จังหวดั รวมทัง้ หอ งสมดุ ประชาชนทเ่ี กีย่ วของ รายงานการตดิ ตามผล การใชเทคโนโลยีเพ่อื การศกึ ษา ปง บประมาณ พ.ศ. 2560 28
สรุปการติดตามผลการใชเทคโนโลยีเพ่ือการศกึ ษาในภาพรวมของทุกภาค กลมุ ตัวอยา ง ไดแ ก ครู กศน.ตาํ บล หรือครูท่ีรบั ผดิ ชอบดา นเทคโนโลยเี พ่ือการศึกษาของ กศน.ตาํ บลใน 5 ภูมิภาค ไดแ ก ภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ภาคกลาง ภาคตะวันออก และภาคใต รวมกลุมตวั อยา งทงั้ ส้นิ 140 คน มผี ลสรุปในภาพรวมของทุกภาคดังนี้ตอนที่ 1 ขอมูลทัว่ ไปของผูต อบแบบสอบถาม จํานวน (N = 140) รอ ยละตารางที่ 1 แสดงขอมลู ทว่ั ไปของผูตอบแบบสอบถาม 55 85 39.29 รายการ 60.71เพศ 133 5 95.00 ชาย 2 3.57 หญิง 1.43 26ปฏบิ ตั ิหนา ท่ี 48 18.57 ครู กศน.ตําบล 41 34.29 ครูอาสา 25 29.29 ครู ศรช. 17.86 71ระยะเวลาการปฏิบัติหนา ที่ 55 50.71 1 – 5 ป 1 39.29 6 – 10 ป 8 0.71 11 – 15 ป 5 5.71 16 – 20 ป 3.57สือ่ เทคโนโลยีเพ่ือการศึกษาทีใ่ ชเ ปน ประจําหรือบอยทส่ี ุด คอมพวิ เตอร (Internet เว็บไซต YouTube) รายการโทรทัศน รายการวิทยุ VCD/DVD/CD อน่ื ๆ จากตารางท่ี 1 แสดงวาขอมูลท่ัวไปของผูตอบแบบสอบถาม ผูใหการสัมภาษณของกลุมตัวอยาง สวนใหญเปนเพศหญงิ คิดเปนรอยละ 60.71 และเปนเพศชาย คิดเปนรอยละ 39.29 โดยผูตอบแบบสอบถามสวนใหญปฏิบัตหิ นาที่เปน ครู กศน.ตําบล คดิ เปน รอยละ 95.00 รองลงมาปฏบิ ัตหิ นาที่เปนครูอาสา คิดเปนรอยละ 3.57และเปน ครู ศรช. คดิ เปนรอยละ 1.43 ตามลําดบั โดยมรี ะยะเวลาการปฏบิ ัติหนา ท่ี สว นใหญ 6 - 10 ป คิดเปนรอยละ 34.29 รองลงมาคือ 11 - 15 ป คิดเปนรอยละ 29.29 ปฏิบัติหนาที่ 1 – 5 ป คิดเปนรอยละ 18.57และปฏิบตั หิ นาท่ี 16 – 20 ป คิดเปนรอยละ 17.86 ตามลําดับ ส่ือเทคโนโลยีเพื่อการศึกษาท่ีกลุมตวั อยางใชเปนประจําหรือบอยที่สุดสวนใหญ คือ คอมพิวเตอร (Internet เว็บไซต YouTube) คิดเปนรอยละ 50.71รองลงมาคือรายการโทรทัศน คิดเปนรอยละ 39.29 ส่ือ VCD/DVD/CD คิดเปนรอยละ 5.71 และสื่ออ่ืนๆ คิดเปนรอ ยละ 3.57รายงานการติดตามผล การใชเทคโนโลยีเพอื่ การศกึ ษา ปง บประมาณ พ.ศ. 2560 30
เปรยี บเทียบความนยิ มการใชสอื่ คอมพิวเตอร (INTERNET ) ของ กศน.ตําบล แตล ะภูมิภาค ประจาํ ป พ.ศ. 2560 ภาคใต้ ภาคเหนือ 24% 11% ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือ 18%ภาคตะวนั ออก 24% ภาคกลาง 23% ภาคเหนือ ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนือ ภาคกลาง ภาคตะวนั ออก ภาคใต้ เปรียบเทยี บความนิยมการใชร ายการโทรทัศน (ETV)ของ กศน.ตําบล แตละภมู ภิ าค ประจําปงบประมาณ พ.ศ.2560 ภาคใต ภาคเหนอื 16% 29%ภาคตะวนั ออก 7%ภาคกลาง ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนือ ภาคกลาง ภาค 22% ตะวนั ออกเฉยี งเหนอื ภาคเหนอื 26% ภาคตะวันออก ภาคใต รายงานการติดตามผล การใชเทคโนโลยเี พ่อื การศกึ ษา ปง บประมาณ พ.ศ. 2560 31
ตอนที่ 2 ความพรอมในการใหบ รกิ ารและการใชเทคโนโลยีเพอื่ การศกึ ษาของ กศน.ตําบลดงั แสดง ในตารางท่ี 2 - 7ตารางที่ 2 แสดงการใหบริการโทรทัศนเพือ่ การศกึ ษา (ETV) จาํ นวน (N = 140) รอยละ รายการ 126กศน.ตาํ บล มีชุดรับสัญญาณ ETV 10 90.00 4 7.14 ระบบ KU - Band 2.86 ระบบ C- Band ไมมีกศน.ตาํ บล มีเครือ่ งรบั โทรทัศนที่สามารถใชงานได 122 87.14 1 เครอื่ ง 15 10.71 2 เครือ่ ง 3 2.14 ไมม ีวธิ ีการใหบริการโทรทศั นเ พ่อื การศกึ ษาของ กศน.ตําบล 123 87.86 รับชมทางโทรทศั นผา นดาวเทยี ม 2 1.43 79 56.43 รบั ชมทางเคเบ้ิลทวี ีสวนทองถนิ่ 53 37.86 รับชมทางอนิ เทอรเน็ตทาง www.etvthai.tv รบั ชมทางอินเทอรเน็ตทาง YouTubeการไดร ับตารางออกอากาศ 139 99.29 ไดรบั 1 0.71 ไมไ ดรบั 125 89.29มกี ารใหบริการดาวนโ หลดตารางออกอากาศ ETV ทางเว็บไซต 15 10.71www.etvthai.tv 132 94.29 ทราบ 8 5.71 ไมท ราบ 137 97.86มีการใหบริการรบั ชมผา นเว็บไซต YouTube 3 2.14 ทราบ ไมทราบมีการรบั ชมรายการ ETV ทางอนิ เทอรเ นต็ รับชม ไมร บั ชมรายงานการตดิ ตามผล การใชเทคโนโลยเี พอ่ื การศกึ ษา ปง บประมาณ พ.ศ. 2560 32
ตารางท่ี 2 แสดงการใหบ รกิ ารโทรทศั นเ พ่ือการศึกษา (ETV) (ตอ) รายการ จาํ นวน (N = 140)เนอื้ หารายการ ETV ท่ีเปดใหนกั ศึกษาชมเปนประจํา ไดแก รอยละ 127 รายการสง เสริมการศึกษาสายสามญั 39 90.71 16 27.86 รายการสง เสริมการศกึ ษาอาชีพ 54 11.43 11 38.57 รายการสง เสริมการศกึ ษาตามอัธยาศยั 37 7.86 26.43 รายการพัฒนาครูและบุคลากรทางการศกึ ษา รายการสง เสรมิ ประชาคมอาเซียน รายการติวเขม เติมเต็มความรูจํานวนคร้งั ท่ีเปด ETV ใหนักศกึ ษาชมรายการภายใน 1 สปั ดาห 1 – 2 คร้ัง 95 67.86 3 – 4 ครง้ั 39 27.86 5 – 6 ครงั้ 4 2.86 ไมไ ดเปด ใหช มเลย 2 1.43ผรู ับบรกิ ารโทรทัศนเ พื่อการศกึ ษา (ETV) ไดแก 138 98.57 นกั ศกึ ษา กศน. 43 30.71 ประชาชนท่วั ไป 13 9.29 นกั เรยี นในระบบ 75 53.57 ครแู ละบุคลากรทางการศกึ ษา 15 10.71 เดก็ และเยาวชนมีผูรบั บรกิ าร ETV โดยเฉล่ยี ภายใน 1 สัปดาหตอ จดุ รับสัญญาณ 1 – 20 คน 41 29.29 21 – 40 คน 48 34.29 41 – 60 คน 28 20.00 61 – 80 คน 8 5.71 81 คน ขนึ้ ไป 14 10.00 ไมตอบ 1 0.71 จากตารางท่ี 2 แสดงความพรอมในการใหบริการเทคโนโลยีเพ่ือการศึกษา ท่ี กศน.ตําบลสวนใหญมีชุดรับสัญญาณETV ระบบ KU - Band คิดเปนรอยละ 90.00 มีชดุ รับสัญญาณ ETV ระบบ C - Band คิดเปนรอ ยละ 7.14และไมมีชุดรับสัญญาณ คิดเปนรอยละ 2.86 กศน.ตําบลสวนใหญมีเครื่องรับโทรทัศนท่ีสามารถใชงานได1 เคร่ือง คิดเปนรอยละ 87.14 มีเคร่ืองรับโทรทัศนท่ีสามารถใชงานได 2 เคร่ือง คิดเปนรอยละ 10.71 และไมมีเครอ่ื งรับโทรทัศน คดิ เปนรอยละ 2.14 วิธีการใหบ รกิ ารโทรทัศนเพื่อการศกึ ษาของ กศน.ตําบล สวนใหญรบั ชม รายงานการตดิ ตามผล การใชเทคโนโลยีเพื่อการศกึ ษา ปงบประมาณ พ.ศ. 2560 33
ทางโทรทัศน ผานดาวเทียมคิดเปนรอยละ 87.86 รองลงมาคือรับชมทางอินเทอรเน็ตทาง www.etvthai.tv คิดเปนรอยละ 56.43 รับชมทางอินเทอรเน็ตทาง YouTube คิดเปนรอยละ 37.86 และรับชมทางเคเบ้ิลทีวีทองถิ่น คิดเปนรอยละ 1.43 ตามลําดับ กศน.ตําบล ไดรับตารางออกอากาศคิดเปน รอยละ 99.29 และไมไดรับตารางออกอากาศคิดเปนรอยละ 0.71 สวนใหญทราบวามีการใหบริการดาวนโหลดตารางออกอากาศ ETVทางเว็บไซต www.etvthai.tv คิดเปนรอยละ 89.29 ไมทราบ คิดเปนรอยละ 10.71 สวนใหญทราบวาสามารถรับชมรายการ ETV ผานเว็บไซต YouTube ได คิดเปนรอยละ 94.29 ไมทราบ คิดเปนรอยละ 5.71มกี ารรับชมรายการ ETV ทางอินเตอรเ น็ต คดิ เปนรอยละ 97.86 และไมเ คยรบั ชม คิดเปน รอ ยละ 2.14 เนื้อหารายการ ETV ทเ่ี ปด ใหน ักศึกษาชม เปน ประจําสวนใหญคอื รายการสง เสรมิ การศกึ ษาสายสามัญ คิดเปนรอยละ90.71 รองลงมาคือรายการพัฒนาครูและบุคลากรทางการศกึ ษา คดิ เปนรอยละ 38.57 รายการสงเสริมอาชีพคิดเปน รอยละ 27.86 รายการติวเขมเติมเต็มความความรู คิดเปนรอยละ 26.43 รายการสงเสริมการศึกษาตามอัธยาศยั คิดเปนรอ ยละ 11.43 และรายการสงเสริมประชาคมอาเซยี น คิดเปนรอยละ 7.86 ตามลําดับ กศน.ตําบลเปด ETV ใหน กั ศึกษาชมรายการภายใน 1 สัปดาห สว นใหญ 1 – 2 ครัง้ คิดเปน รอ ยละ 67.86 รองลงมาคือ 3 – 4 ครงั้ คดิ เปน รอยละ 27.86 เปด ใหชมจาํ นวน 5 – 6 คร้ัง คดิ เปนรอยละ 2.86 และไมไดเ ปดใหรับชมเลย คิดเปนรอยละ 1.43 ตามลําดับ มีผูรับบริการ ETV สวนใหญเปนนักศึกษา กศน.คิดเปน รอยละ 98.57รองลงมาเปน ครแู ละและบุคลากรทางการศึกษา คิดเปนรอยละ 53.57 ประชาชนทว่ั ไป คิดเปน รอ ยละ 30.71เดก็ และเยาวชน คิดเปน รอ ยละ 10.71 และเปน นักเรียนในระบบ คดิ เปน รอยละ 9.29 ตามลาํ ดับ กศน.ตาํ บลมีผูรับบริการ ETV โดยเฉลี่ยภายใน 1 สัปดาหตอจุดรับสญั ญาณสวนใหญ 21 – 40 คน คิดเปนรอยละ 34.29รองลงมาคือ 1 – 20 คน คิดเปนรอยละ 29.29 จํานวน 41 – 60 คน คดิ เปนรอยละ 20.00 จํานวน 81 คนข้นึ ไป คิดเปนรอยละ 10.00 และจํานวน 61 – 80 คน คิดเปน รอ ยละ 5.71 รายงานการตดิ ตามผล การใชเทคโนโลยเี พ่ือการศกึ ษา ปง บประมาณ พ.ศ. 2560 34
แสดงการใชเทคโนโลยีเพอ่ื การศกึ ษาท่คี รู กศน.ตาํ บล นิยมใชสงเสรมิ การศึกษาเปนประจํา ประจาํ ป พ.ศ. 2560 VCD/DVD/CD อื่นๆ 6% 3%รายการวทิ ยุ 1%รายการโทรทศั น คอมพิวเตอร 39% (Internet) 51%คอมพิวเตอร (Internet) รายการโทรทศั น รายการวิทยุ VCD/DVD/CD อื่นๆแสดงผรู ับชมโทรทศั นเ พ่ือการศกึ ษาเฉลยี่ 1 กศน.ตาํ บลตอ สัปดาห ภาคเหนอื 17%ภาคใต้ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 38% 15% ภาคตะวันออก ภาคกลาง 15% 15% ภาคเหนอื ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื ภาคกลาง ภาคตะวนั ออก ภาคใต้ รายงานการตดิ ตามผล การใชเทคโนโลยเี พือ่ การศึกษา ปงบประมาณ พ.ศ. 2560 35
ตารางท่ี 3 แสดงความพึงพอใจในการรับชมรายการโทรทัศนเ พอ่ื การศึกษา (ETV) ของครู กศน.ตาํ บล รายการ คา เฉล่ยี รอ ยละ สรุปผลการประเมนิ ดา นการคัดเลือกเน้ือหาของรายการ 4.38 87.60 พึงพอใจมาก ดานการออกแบบสรา งสรรครายการ 4.20 84.00 พงึ พอใจมาก ดา นวิทยากรและผูดาํ เนนิ รายการ 4.37 87.40 พงึ พอใจมาก ดา นวธิ ีการนาํ เสนอรายการ 4.27 85.40 พงึ พอใจมาก ดานเวลาเผยแพรร ายการ 4.00 80.00 พงึ พอใจมาก 4.02 80.40 พงึ พอใจมาก ดานความยาวของรายการ 4.01 80.20 พึงพอใจมาก ดานกราฟก ตัวอักษรทีใ่ ชใ นรายการ 4.58 91.60 พึงพอใจมากทีส่ ุด ดานสาระประโยชนท่ไี ดร บั จากรายการ 4.24 84.80 พงึ พอใจมากสรุปความพงึ พอใจการรับชมรายการ ETV ในภาพรวมเกณฑก ารประเมนิ เกณฑการประเมินความพึงพอใจในการรับชมรายการ (ETV) ของครู กศน.ตําบล แบบมาตราสวนประมาณคา วิเคราะหโดยการหาคา เฉลี่ย ( X ) ซึง่ กําหนดคาเฉลี่ย และแปลความหมายของคาเฉล่ียโดยอาศยั การปรบั ปรุงเกณฑของบญุ ชม ศรสี ะอาด (2556 : 100) ดังน้ี คา เฉลีย่ อยูระหวาง 4.51 – 5.00 หมายถึงระดับพึงพอใจมากทส่ี ุด คา เฉลย่ี อยูระหวาง 3.51 – 4.50 หมายถงึ ระดบั พึงพอใจมาก คา เฉลยี่ อยูระหวาง 2.51 – 3.50 หมายถงึ ระดับพึงพอใจปานกลาง คา เฉล่ียอยูร ะหวาง 1.51 – 2.50 หมายถึงระดับพึงพอใจนอย คา เฉลย่ี อยูร ะหวาง 1.00 – 1.50 หมายถงึ ระดับพึงพอใจนอยทส่ี ดุจากตารางท่ี 3 แสดงการประเมินความพึงพอใจในการรับชมรายการโทรทัศนเพื่อการศึกษา (ETV) ของครู กศน.ตําบลในดา นการคดั เลอื กเน้ือหามาจัดทาํ รายการ ครู กศน.ตําบล มีความพึงพอใจอยูในระดบั มาก ดานการออกแบบสรา งสรรคร ายการ ครู กศน.ตาํ บลมคี วามพึงพอใจอยูในระดับมาก ดานวิทยากรและผดู ําเนินรายการ ครู กศน.ตําบลมคี วามพงึ พอใจอยใู นระดับมาก ดา นการนาํ เสนอรายการครู กศน.ตําบลมีความพึงพอใจอยูในระดับมากดา นเวลาในการเผยแพรร ายการ ครู กศน.ตําบลมคี วามพึงพอใจอยูในระดับมาก ดานกราฟก ตัวอักษรท่ีใชในรายการครู กศน.ตําบลมีความพึงพอใจอยูใ นระดบั มากดานสาระประโยชนทีไ่ ดรับจากรายการ ครู กศน.ตาํ บลมคี วามพงึ พอใจอยูในระดบั มากทส่ี ุดและดา นความพงึ พอใจการรับชมรายการ ETV ในภาพรวมอยูใ นระดับ มากรายงานการติดตามผล การใชเทคโนโลยเี พือ่ การศกึ ษา ปง บประมาณ พ.ศ. 2560 36
ปญหาที่พบในการใชโทรทัศนเ พอื่ การศึกษา ETV - รายการบทเรยี นวิชาสามัญ วิชาคณิตศาสตร วิทยาศาสตร ภาษาองั กฤษ นําเสนอเนอื้ หายาก นกั ศกึ ษาตามบทเรยี นไมท นั (มีผูต อบ 31 คน) - เนอ้ื หาไมต รงกับวิชาท่ีลงทะเบียน (มีผตู อบ 20 คน) - นกั ศกึ ษาไมม เี วลาชมรายการ ETV (มผี ตู อบ 16 คน) - ไมม ีอปุ กรณร ับชมรายการ (มีผตู อบ 4 คน) - รายการ ETV ยาวเกนิ ไป (มผี ตู อบ 4 คน)ขอ คดิ เห็นและขอเสนอแนะในการใชเพอ่ื การศกึ ษา ETV เพอ่ื สงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย - ฝนตกไมสามารถรับสัญญาณได (มีผตู อบ 8 คน) - รายการ ETV ออกอากาศไมต รงกบั วันที่พบกลุม (มผี ตู อบ 6 คน) - ชมรายการผา นอินเทอรเน็ตสัญญาณภาพชา (มผี ูตอบ 3 คน) - ในรายวชิ าสามัญการนาํ เสนอเนือ้ หารายการ ควรแทรกมุกตลก สอนใหสนุก มวี ิทยากรท่สี อนสนุกสนานนา สนใจ (มีผตู อบ 3 คน) - ตอ งการ TV ใหมจี อขนาดใหญ เพ่อื ประกอบการเรยี นการสอนที่ดีขนึ้ (มผี ตู อบ 3 คน) - ตอ งการใหศ นู ยเ ทคโนโลยีทางการศกึ ษาทาํ กราฟกใหนา สนใจ ดงึ ดูดความสนใจใหม ากขึน้ มีการนําเขา สบู ทเรยี นทน่ี าสนใจใหม ากกวา นี้ (มีผตู อบ 3 คน) - ในรายการสอนภาษา ตอ งการใหเ พมิ่ เวลาการออกอากาศ จาก 30 นาที เปน 45 นาที (ผูตอบ 2 คน) - มีการรบั ชมยอ นหลังไดถือวา มีประโยชนม าก (ผูตอบ 2 คน) - ตองการใหต ารางออกอากาศของ ETV ตรงกบั วิชาท่ี กศน.เปดสอน (มีผตู อบ 2 คน) - เนอ้ื หาความรูสวนใหญร ายการจะสัน้ เกินไป (มีผูตอบ 2 คน) - ตองการใหมี Clip VDO ลงผา นส่ือออนไลน ไดค รบทกุ วิชา (ผูตอบ 2 คน) - ตองการใหม ีการนําเสนอรายการเกย่ี วกบั วชิ าบังคบั ท่ไี มใชวิชาพน้ื ฐาน เชน วชิ าพัฒนาอาชพี เพอ่ื ความ มน่ั คง ทักษะการเรียนรู ฯลฯ มานําเสนอใน ETV - นักศึกษา กศน. สามารถใชป ระโยชนจาก ETV ได สามารถศึกษาจากทบ่ี านได - ตอ งการสื่อรายวชิ าสามญั ท่มี ีความยาก ตอ งการเปน พิเศษ - ตอ งการใหม กี ารนําเสนอรายการอืน่ ๆ ของ กศน. โดยตรง เชน วชิ าชองทางทํากิน ,ศาสนา,หนาท่ี พลเมือง อ่ืนๆท่นี อกเหนอื จากวชิ าสามญั ทมี่ ีอยูแลว - รายการท่เี ก่ียวกบั อาชีพภาพอาจจะตกขอบบา ง แตร ายการสามญั ทบ่ี นั ทึกในสตดู โิ อไมคอยมีปญ หา - ภาพจากสถานี ETV ยงั ไมคมชัดหากดูจาก TV แตหากดผู าน YouTube คอมพวิ เตอร ภาพจะชดั เจนกวา - ตองการใหม ีขา วเกย่ี วกบั กิจกรรมของ กศน. ทกุ พ้ืนทีใ่ นประเทศไทย - ในรายวชิ าทีย่ ากควรจะมีเทคนคิ ในการสอนใหเ ขา ใจงา ย สนั้ กระชับและเขา ใจงา ยกวาน้ี - ในการรบั ชมบางครง้ั มเี นื้อหาทย่ี าก วิทยากรสอนเรว็ ผูเรยี นตามไมท ัน ตัวอักษรเลก็ มองไมช ดั เจน - ตองการเนนใหม ตี ัวการตนู สอดแทรก เพอ่ื ดึงดูดความสนใจ - ควรนําเสนอรายการ ETV ใหมรี ปู แบบแปลกใหมท นี่ าสนใจ รายงานการตดิ ตามผล การใชเทคโนโลยีเพื่อการศกึ ษา ปงบประมาณ พ.ศ. 2560 37
- ถา จะให กศน. ใชส อื่ ETV มากข้นึ ควรที่จะใหบุคคล หนวยงานของ กศน.เขาไปมีสว นรว มมากกวา นี้ เพราะจะชว ยใหคนในพื้นทตี่ ื่นตัวและสนใจรายการมากขึ้น- ตองการใหการจัดสรรอุปกรณการรับชมใหค รอบคลมุ ทกุ กศน.ตาํ บล- ตอ งการใหศูนยเ ทคโนโลยีทางการศกึ ษานาํ เสนอวิชาเลอื กใหเหมาะสมกบั ผูรบั ชมในแตล ะภาค เพอ่ื ประกอบการเรยี นสอน- ตองการเพ่ิมเนอ้ื หาวิชาภาษาไทยใหม ากขนึ้- ตอ งการสอ่ื วิชาสามัญ ม.ตน ใหค รบ 4 วชิ าหลัก- รปู แบบ สาระเนื้อหารายการดมี ากและเหมาะสมตอ กลุมเปาหมาย กศน.อยูแลว- ตอ งการสือ่ รายการเกย่ี วกับการสอนท่ีเปน รายการทีส่ ามารถโตตอบ 2 ทางกับผูร ับชม ในสว นเนือ้ หาตา งๆ ดีอยแู ลว- ในการใช ETV ไดอ ยางมปี ระสทิ ธิภาพ ไมส ามารถรับชมตรงกับเวลาทีอ่ อกอากาศของสถานีไดจ ริง จึงเนน รบั ชมยอ นหลังแทน- ในวิชาหลัก เชน วทิ ย คณติ องั กฤษ ควรออกอากาศในชวง 09.00 – 12.00 หรือ 13.00 - 16.00 ใหเหมาะกบั สภาพการเรยี นรขู อง นกั ศึกษา กศน.- นักศึกษาไมตัง้ ใจดรู ายการ เพราะรายการเปนวชิ าการมากเกนิ ไป (ในรายวิชาสามัญ)- ไมไ ดใชส อ่ื ETV เปน หลกั ในการสอน ใชสือ่ อยางอืน่ มากกวา เพราะมนี ักศกึ ษา 900 คน- ควรมีการออกแบบรายการใหเหมาะสมกับเน้ือหาและนาสนใจ- รายการวิชาสามัญ ตองการใหทํารายการใหนา สนใจมากกวานี้- รายการเกยี่ วกบั เศรษฐกิจพอเพียง ถอื เปนรายการทด่ี ีมาก นําเสนอตง้ั แตแ นวคดิ การลงมือทาํ จรงิ นาํ เสนอผทู าํ สาํ เรจ็ ประสบความสาํ เร็จจรงิ เหน็ ของจริง- ระยะเวลารบั ชมยอนหลงั รายการ ETV ทางอินเทอรเ นต็ 2 เดอื นนอยเกนิ ไป- ขาดแคลนอปุ กรณในการรับชม เชน ทวี ี เมอื่ ทวี ีเสียแลวไมมีงบประมาณซอม- ตอ งการแผน VCD / DVD รายการ ETV เพมิ่- ตอ งการรายการที่สอนสนุกสนานโดยเฉพาะวิชาสายสามัญ- มคี วามเหมาะสมดแี ลว ควรเนน ประชาสัมพนั ธชอ งทางการเขาถงึ สอื่ ใหมากกวาน้ี- ในบทเรียนทีเ่ นือ้ หายากๆ เชน ภาษาอังกฤษ ควรมีการสอนทเี่ ปน ไปตามลาํ ดบั และหาวิธีการสอนการ นําเสนอที่นา สนใจ จดจาํ ไดง า ย- ส่ือ ETV เปน ส่ือกลางท่ใี หน ักศึกษา กศน. และประชาชนทวั่ ไปไดรบั ความรแู ละศกึ ษามากยิง่ ขึ้น- ตอ งการรายวิชาท่มี ีความหลากหลายตา งๆ นอกเหนือจากวิชาหลักสายสามญั- ตองการเนื้อหาทีต่ รงกบั การออกขอสอบ กศน.- ควรเพ่มิ ความเรว็ สญั ญาณอนิ เทอรเ น็ตใหก บั กศน.ตําบล เพอ่ื จะเขา ถึงรายการ ETV ยอ นหลังไดสะดวกขน้ึ- ตอ งการให ETV มกี ารจัดสอ่ื การศึกษาวิชาบังคับ เชน การเงนิ เพ่อื ชีวิต การใชพ ลงั ไฟฟา ใน ชีวิตประจําวนั- ตัวอกั ษรที่ใชในบางรายการมกี ารนําเสนอสน้ั และเรว็ ไป บางทีควรมีการคา งไวเพอ่ื ใหนกั ศึกษา กศน.จดไดทนั- ตองการสอ่ื ทม่ี คี วามนาสนใจ มีรูปแบบรายการใหมคี วามสนกุ สนานมากขน้ึ- รายวิชาสามญั ตวั หนงั สอื ประกอบเล็กมาก วิทยากรพดู เร็วเกนิ ไป นักศกึ ษาไมมีพื้นฐาน รายงานการตดิ ตามผล การใชเทคโนโลยเี พ่อื การศกึ ษา ปง บประมาณ พ.ศ. 2560 38
- ควรมี Application ทางโทรศพั ทมอื ถือ เพอ่ื ใหน ักศึกษาสามารถใชโ ทรศพั ทชมรายการ ETV ได- ในรายวชิ าภาษาอังกฤษ นักศกึ ษาสว นใหญไมม ีพืน้ ฐาน ไมเ ขาใจบทเรียนตัง้ แตแ รก ควรเริ่มตง้ั แต ขนั้ พน้ื ฐาน- ในรายวิชาสามัญ ควรนาํ เสนอรายการตง้ั แตขนั้ พ้นื ฐาน เพราะนักศกึ ษา กศน.ติดตามบทเรียนไมทัน- ในรายวชิ าติวเขมเตมิ เต็มความรู เนอ้ื หาเหมาะสมกับนักเรียนในระบบมากกวา นกั ศึกษา กศน. นักศกึ ษา กศน. ตามบทเรยี นไมทนั- บทเรียนภาษาองั กฤษ ควรนําเสนอชาๆ และควรมคี ําแปล- ควรปรบั ผงั รายการ รายการวชิ าสายสามญั ไมควรออกอากาศชวงเวลา 11.00 น. ถงึ 12.00 น. นักศกึ ษาจะไมอยูชมรายการ ควรนําเสนอในชว งเชา- ในรายวิชาสามญั ตองการใหเ พมิ่ แบบฝก หัดไวสําหรบั ใหนกั ศึกษาดาวนโหลดเอกสาร สาํ หรับฝก หัดทําได- พนื้ ฐานของ นกั ศึกษา กศน. มไี มเทา กันทาํ ใหไมส ามารถตามบทเรยี นไดทนั- รายการสอนควรแทรกกจิ กรรมนอกเหนอื จากบรรยายใน studio เทาน้นั ลดความนา เบ่ือ ควรสรา ง ความนา สนใจในรายการมากขึ้น ไมพ ดู คุยกนั อยา งเดียว- เนอ้ื หารายการสวนใหญไมต รงกบั เนอ้ื หาในหนงั สอื กศน. มกั ไปตรงกับเน้ือหาในระบบมากกวา จงึ ไมค อ ยไดใ ชอ ยา งเตม็ ประสิทธิภาพ- เน้อื หารายการวิชาเลือก 5 สาระวิชา จะไมคอ ยมีรายการใหด ู จะมแี ตวิชาพืน้ ฐานเทา นั้น- ถาใช Smart phone สญั ญาณไมเ สถียร ดใู น YouTube ไมไ ด- เนอ้ื หาวิชาการเยอะเกนิ ไป ตอ งการใหม กี ารผอนคลายจากเนอื้ หาเครยี ดๆ- เวลาที่ออกอากาศมกั ไมตรงกับจดั การเรียนการสอน จะมปี ญ หากับ กศน.ตาํ บลทไ่ี มม ชี ุดรับสัญญาณ ดาวเทียมหรอื สัญญาณอนิ เทอรเนต็- กราฟก ขอใหมสี ีสนั มากขน้ึ เชน คณิตศาสตร ไมค วรเขยี นบนบอรดอยา งเดยี ว ควรมกี ราฟก อยา งอนื่ วิชาสังคมศึกษา ควรเนน Choice มากใหเลอื ก ควรเปน กราฟกลูกเลนใหมๆ ใหมคี วามนา สนใจมากขนึ้ ควรสรา งความนา สนใจในรายการใหมีความตื่นเตน ใหมๆ- รายวชิ าคณติ ศาสตร วิทยาศาสตร ภาษาองั กฤษ ตอ งการใหเพ่ิมชว งเวลาใหน านมากขน้ึ กวา เดมิ- เน้อื หารายการดีและหลากหลายแลว เพียงขาดเร่อื งการนําเสนอรปู แบบใหมๆ- ควรมกี ารประชาสัมพนั ธส ถานี /รายการ/เวลาที่ออกอากาศของรายการดีๆ ใหเปนที่รูจ ักมากขึ้น ทําอยางไรใหป ระชาชนในพน้ื ท่ีรบั ทราบจะเปน ประโยชนอยางมาก- ควรมกี ารประชาสมั พันธใ นรปู แบบโปสเตอรใหเ ปนทีร่ ูจักอยางกวา งขวาง รายงานการติดตามผล การใชเทคโนโลยีเพ่อื การศกึ ษา ปงบประมาณ พ.ศ. 2560 39
ตารางท่ี 4 แสดงการใหบ ริการคอมพิวเตอรเ พอ่ื การศกึ ษาที่ กศน.ตาํ บล รายการ จาํ นวน (N = 140)ความพรอมดานสถานท่ใี นการใหบริการ รอ ยละ 130 มีความพรอม 10 92.86 ไมมีความพรอม 7.14 140ความพรอมดา นโครงขา ยเพอ่ื ใหบ รกิ ารอินเทอรเ น็ตท่ี กศน.ตาํ บล - 100 มีโครงขา ยอนิ เทอรเ น็ต - ไมม ีโครงขา ยอินเทอรเ นต็ 47 15 33.57กศน.ตําบล มจี ํานวนเครอ่ื งคอมพิวเตอรใหบรกิ าร 8 10.71 มี 1 เครื่อง 6 5.71 มี 2 เครอื่ ง 4 4.29 มี 3 เคร่ือง 31 2.86 มี 4 เครื่อง 17 22.14 มี 5 เครอื่ ง 12 12.14 มี 6 เคร่อื ง 8.57 มมี ากกวา 6 เครื่อง 140 ไมมีเคร่อื งคอมพิวเตอร - 100 -กศน.ตาํ บลมีบคุ ลากรใหบริการคอมพิวเตอร 134 มี ครู บคุ ลากร ใหบ ริการ 6 95.71 ไมม ีบคุ ลากรใหบริการ 4.29 116ความเร็วในการใชบรกิ ารอนิ เทอรเน็ต 24 82.86 พอใชงานได 17.14 ชา 129 50 92.14กศน.ตาํ บล มกี ารใหบ ริการคอมพิวเตอรเพอ่ื การศึกษา 61 35.71 มีใหบริการ 25 43.57 ไมมใี หบริการ 71 17.86 67 50.71กลุมเปาหมายสวนใหญใชคอมพิวเตอร เพ่ือ 47.86 ศึกษาคน ควาขอ มลู ฝกการใชโปรแกรม พิมพง าน ศกึ ษาบทเรยี น Online ติดตอสงั คม Online ดหู นัง ฟง เพลง เลน เกมรายงานการติดตามผล การใชเทคโนโลยเี พอ่ื การศกึ ษา ปงบประมาณ พ.ศ. 2560 40
ตารางท่ี 4 (ตอ) แสดงการใหบริการคอมพิวเตอรเ พอ่ื การศกึ ษาที่ กศน.ตาํ บล รายการ จํานวน (N = 140)ผูใชบริการคอมพิวเตอร ไดแ ก รอ ยละ 130 นกั ศกึ ษา กศน. 82 92.86 ประชาชนท่วั ไป 35 58.57 นักเรียนในระบบ 69 25.00 ครแู ละบุคลากรทางการศกึ ษา 31 49.20 เด็กและเยาวชน 22.14ครู กศน. มกี ารนาํ ส่อื สงั คมออนไลนม าใชใ นการสงเสริมการศกึ ษาของ กศน. 138 มีการนาํ มาใช 2 98.57 ไมม ีการนาํ มาใช 1.43โปรแกรมสือ่ สงั คมออนไลนที่นํามาใช ไดแ ก 137 FACEBOOK 131 97.86 LINE 4 93.57 ส่อื อนื่ ๆ 2.86วตั ถุประสงคข องการนําสื่อสงั คมออนไลนมาใช ไดแ ก 44 สรุปยอเนอ้ื หาความรูส น้ั ๆ เผยแพร 128 31.43 เพื่อแจงนดั หมายนักศกึ ษา 130 91.43 เพื่อประชาสมั พนั ธเผยแพรข า วสาร 39 92.86 อ่ืนๆ 27.86เคยมีการทาํ Clip VDO เนอ้ื หาเกีย่ วกบั กศน. เผยแพรบ น YouTube 104 เคยทํา 36 74.29 25.71 ไมเคยทาํ 84 13 60.00เน้อื หาทีท่ าํ Clip VDO เผยแพรไดแก 7 9.29 เน้อื หาตามหลักสตู ร กศน. สายสามัญ 36 5.00 เนือ้ หาเกีย่ วกับอาชพี 25.71 เนื้อหาเผยแพรก ิจกรรม กศน. ไมเคยทาํ 40.00 22.14มผี ูใ ชบรกิ ารคอมพิวเตอรที่ กศน.ตาํ บล เฉล่ยี ภายใน 1 สปั ดาห 56 16.43 1 – 20 คน 31 4.29 21 – 40 คน 23 11.43 41 – 60 คน 6 5.71 61 – 80 คน 16 81 คน ข้ึนไป 8 ไมต อบรายงานการติดตามผล การใชเทคโนโลยีเพอ่ื การศกึ ษา ปงบประมาณ พ.ศ. 2560 41
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- 185
- 186
- 187
- 188
- 189
- 190
- 191
- 192
- 193
- 194
- 195