ชาติสุดท้าย โดยหลวงตาพระมหาบัว

ไม่มาเกดิ มาตายเรียกว่า ชาตสิ ุดท้ายโดย หลวงตาพระมหาบวั ญาณสัมปนั โน วัดปา่ บ้านตาด จงั หวัดอุดรธานี 1ชาติสดุ ทา้ ย

ไมม่ าเกดิ มาตายเรียกว่าชาติสดุ ท้ายพิมพค์ รงั้ ที่ ๑ มกราคม ๒๕๕๔จำ�นวนพิมพ์ ๕,๐๐๐ เล่มISBN 978-616-7174-55-6ผู้จัดพิมพ์ คณะศิษยานศุ ษิ ยว์ ัดป่าภูสังโฆ จังหวัดอดุ รธานี บริษัท ศรีไทยใหม่ จ�ำ กัด และบรษิ ทั ในเครือ คณะศษิ ยานุศิษย์ ถ้าทา่ นผู้ใดประสงค์จะพมิ พแ์ จกเปน็ ธรรมทาน ทา่ นผู้นั้นกรณุ าพมิ พ์ได้ตามประสงค์โดยไมต่ ้องขออนุญาตแตอ่ ย่างใด นอกจากพิมพ์เพ่อื จำ�หน่ายจึงขอสงวนลขิ สิทธ์ิ เพราะผ้แู สดงไมต่ ้องการอะไรยง่ิ กว่าใจทเี่ ปน็ สมบัติลน้ คา่ กวา่ สมบตั ิใดๆ ในโลกพมิ พ์ที่ บริษัท ศิลป์สยามบรรจุภณั ฑแ์ ละการพิมพ์ จ�ำ กดั ๖๑ ถนนเลียบคลองภาษเี จริญฝง่ั เหนือ (ซอยเพชรเกษม ๖๙) แขวง/เขตหนองแขม กรุงเทพฯ ๑๐๑๖๐ โทรศัพท์ ๐-๒๔๔๔-๓๓๕๑-๙ โทรสาร ๐-๒๔๔๔-๐๐๗๘ e-mail: [email protected]ชาตสิ ดุ ท้าย

ค�ำ น�ำ “ครูบาอาจารย์เหล่าน้ีมีแต่ประเภทน้ำ�หนึ่งนะ น้ำ�สองมีแทรกนิดหน่อย มีเพชรนำ้�หนึ่ง ดูเอาพระอรหันต์ในสมัยปัจจุบันให้ดูเอา ไม่ต้องตีตรา พระภายในท่านรู้กันหมดนั่นละ ไม่รู้แต่ภายนอก เพราะถึงกันมีแต่อรรถแต่ธรรมถอดออกมาจากหัวใจ ถอดออกมาจากหัวใจมาสนทนากันเป็นช่ัวโมงๆ มีแต่ประเภทเพชรน้ำ�หนึ่ง นำ้�สองมีน้อยมากน้ำ�สองก็คือจวนแล้วจวนจะเข้าแล้ว น่ีประเภทเข้าแล้ว เพชรนำ้�หน่ึงเข้าเต็มสัดเต็มส่วน พระอรหันต์ในสมัยปัจจุบันดูเอา ท่านรู้กันหมด การปฏิบัติวงภายในรู้กันละ แต่ภายนอกท่านไม่ออก เฉย ภายในท่านรู้กันหมด เพราะสนทนาธรรมใครจะสนทนาสนิทสนมย่ิงกว่าพระปฏิบัติสนทนาต่อพระปฏิบัติด้วยกัน มีเรื่องอะไรก็รู้กันหมด แต่รู้แล้วก็แล้วเลยเหมือนไม่รู้ไม่ช้ี น่ีมีแต่เพชรนำ้�หน่ึงเหล่านี้ ของเล่นเมื่อไรเหล่านี้ เพชรน้ำ�หนึ่งเข้าถึงวิมุตติหลุดพ้นแล้วเพชรน้ำ�หนึ่งเข้าใจไหม มีแต่องค์สำ�คัญๆ นี่ ไม่ว่าหนุ่มว่าแก่ จิตใจไม่มีวัยชำ�ระได้เท่าไรก็บริสุทธ์ิเท่าน้ันๆเพชรนำ�้ หนึ่ง..น้�ำ สองมนี อ้ ยมาก เพชรน้�ำ หน่ึงมมี าก อยากดูพระอรหนั ต์ในสมยั ปจั จบุ นั ให้ดูเอา ถอดออกมาจากหัวใจคยุ กนั พอแล้วเหลา่ นี้ ไมใ่ ชม่ าโมเ้ ฉยๆ นะ มีแต่ประเภทเพชรน�ำ้ หนึง่ ละมาก” เมื่อวนั ที่ ๑ ตลุ าคม พุทธศกั ราช ๒๕๕๒ (๑๕.๑๐ น.) อย่าใหม้ ีใจหมายโทษ ขออานุภาพบารมีพระรัตนตรัยและอานิสงส์แห่งบุญที่ได้จัดทำ�หนังสือเล่มน้ีเพ่ือบูชาคุณองค์หลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน จงอำ�นวยผลให้ธาตุขันธ์ขององค์หลวงตาสมบูรณ์แข็งแรง อยู่เป็นร่มโพธ์ิร่มไทรของลูกหลานตราบนานเท่านาน และขอให้ข้าพเจ้า ตลอดจนผูม้ ีจิตศรัทธาที่เสยี สละทรพั ย์ในการจดั พิมพ์ท้ังหลายจงเจรญิ ดว้ ยอายุวรรณะ สุขะ พละ ปฏภิ าณธนสารสมบัตทิ ุกประการ เป็นผลเป็นปจั จยั ให้ถึงซง่ึ พระนพิ พานในอนาคตอนั ใกลน้ ้ีเทอญ คณะศิษยานุศิษย์ 3ชาติสดุ ทา้ ย

สารบัญ ค�ำ น�ำ ๓ สารบัญ ๔ พระสมบรู ณ์แบบ ๘ พระอรหันต์ ๔ ประเภท ๑๐ เพชรนำ้�หน่งึ ๑๒ องค์พระบูรพาจารย์ใหญ่ ๑๓4ชาติสดุ ทา้ ย

รากแกว้ พระกรรมฐาน หลวงปู่คำ�ดี ปภาโส ๖๔ หลวงปสู่ มิ พทุ ธาจาโร ๖๖ ท่านเจา้ คุณอบุ าลคี ุณปู มาจารย ์ ๑๘ หลวงตามหาบัว ญาณสัมปันโน ๖๘ ๒๐ หลวงปเู่ ขยี น ฐิตสีโล ๘๐ หลวงปเู่ สาร์ กันตสีโล ๒๒ หลวงปบู่ ญุ จันทร์ กมโล ๘๒ หลวงปู่ม่นั ภรู ทิ ตั โต ๒๖ หลวงปู่เจยี๊ ะ จนุ โท ๘๔ หลวงปูส่ งิ ห์ ขันตยาคโม ๒๘ หลวงปู่ชา สุภัทโท ๘๖ หลวงปู่ทองรัตน์ กันตสีโล ๓๐ หลวงปบู่ ัว สิริปณุ โณ ๘๘ หลวงปู่มี ญาณมนุ ี ๓๒ หลวงปู่สวุ ัจน์ สุวโจ ๙๒ หลวงปดู่ ูลย์ อตุโล ๓๔ หลวงป่พู ุธ ฐานโิ ย ๙๔ หลวงปู่กินรี จนั ทโิ ย ๓๖ หลวงปจู่ วน กลุ เชฏโฐ ๙๖ หลวงปู่อ่อน ญาณสริ ิ ๓๘ ทา่ นพระอาจารยส์ งิ ห์ทอง ธัมมวโร ๙๘ หลวงปชู่ อบ ฐานสโม ๔๐ หลวงปู่หล้า เขมปตั โต ๑๐๐ หลวงปู่หลยุ จนั ทสาโร ๔๒ หลวงปเู่ พียร วิริโย ๑๐๒ หลวงป่ขู าว อนาลโย ๔๔ หลวงปผู่ าง ปรปิ ุณโณ ๑๐๔ หลวงปู่ฝน้ั อาจาโร ๔๘ หลวงปู่ผาง จิตตคุตโต ๑๐๖ หลวงปู่พรหม จริ ปุญโญ ๕๐ หลวงปคู่ ำ�ตนั ฐิตธัมโม ๑๐๘ หลวงปู่เก่ิง อธมิ ุตโต ๕๒ หลวงปู่ฟกั สันตธิ มั โม ๑๑๐ หลวงปู่หลา้ ขันตโิ ก ๕๔ หลวงพ่อปัญญาวัฑโฒ ๑๑๒ หลวงปูแ่ หวน สจุ ณิ โณ ๕๖ พระอาจารยเ์ สถียร สมาจาโร ๑๑๔ หลวงปู่กงมา จริ ปญุ โญ ๕๘ แม่ชแี กว้ เสยี งล�้ำ ๑๑๖ ท่านพ่อลี ธมั มธโร ๖๐ หลวงปูต่ ้อื อจลธัมโม ๖๒ 5ชาติสุดท้าย หลวงปูส่ าม อกญิ จโน

เสาหลกั พระกรรมฐานในยคุ ปัจจบุ ัน หลวงปศู่ รี มหาวีโร ๑๒๐ หลวงปบู่ ุญมี ปรปิ ุณโณ ๑๒๒ หลวงปู่แบน ธนากโร ๑๒๔ หลวงป่ลู ี กุสลธโร ๑๒๖ หลวงพอ่ อทุ ยั สิรธิ โร ๑๒๘ หลวงปจู่ ันทรเ์ รยี น คุณวโร ๑๓๐ พระอาจารย์สชุ าติ อภชิ าโต ๑๓๒ พระอาจารย์วันชัย วจิ ติ โต ๑๓๔ พระธรรมเทศนา ธรรมะออกจากใจ ๑๓๘ (ฉบับย่อ)6ชาติสุดทา้ ย

7ชาติสดุ ทา้ ย

พระสมบูรณแ์ บบ พระเราท่ีจะเป็นพระสมบูรณ์แบบขึ้นอยู่กับพระวินัย เป็นหลักประกันพระในข้ันแห่งความเป็นพระทั่วๆ ไปตาม หลักนิยมของพุทธศาสนา การประพฤติทางกาย ทางวาจา มีใจเป็นธรรมนำ�มารับผิดชอบการเคล่ือนไหวของกายวาจา อยู่ด้วยความระมัดระวังเสมอ น่ีคือพระท่ีชอบธรรมตามหลัก ของศาสดาท่ีสอนไว้ นี่เป็นขั้นหน่ึงแห่งความสมบูรณ์ของพระ เจา้ ของกม็ คี วามอบอุน่ คนอืน่ มองเห็นกน็ ่าเคารพเล่อื มใส ขน้ั ที่สองกค็ อื ธรรม เจรญิ ธรรมข้ึนภายในใจ มีสมถธรรม หรอื สมาธธิ รรมเป็นขัน้ ๆ ดว้ ยความพากเพยี ร และปญั ญาธรรม ถึงวิมุตติหลุดพ้นเรียกว่าวิมุตติธรรม ทรงไว้ซ่ึงธรรมซ่ึงวินัย โดยสมบูรณ์ในหลักธรรมชาติของพระ นี้เป็นพระสมบูรณ์แบบ เป็นพระที่ควรอย่างย่ิงต่อความเป็นสรณะของโลกได้ ดังพระ ในครง้ั พทุ ธกาลที่ทา่ นได้เปน็ สรณะของโลกเร่อื ยมา พุทฺธํ สรณํ คจฺฉามิ ก็คอื พระพุทธเจา้ เป็นผูบ้ รรลวุ สิ ทุ ธิธรรม อันล�ำ้ เลิศ ด้วยการประพฤติปฏิบัติชอบย่งิ ของพระองค์เอง8ชาติสุดท้าย

ธมมฺ ํ สรณํ คจฉฺ ามิ พระธรรมอันประเสริฐเลศิ เลอยิ่งกวา่ สงิ่ อน่ื ใดในโลก ได้ปรากฏขึน้ ในพระทยั เพราะการปฏบิ ตั ดิ ปี ฏิบตั ชิ อบย่ิงของพระองค์ สงฺฆํ สรณํ คจฉฺ ามิ ได้เกิดความเช่ือความเลอื่ มใสในหลักธรรมทีพ่ ระองคท์ รงสอนแลว้ นำ�ไปประพฤติปฏิบัติด้วยความเอาจริงเอาจัง เน่ืองมาจากความเช่ืออย่างถึงใจ การท�ำ ทุกส่ิงทุกอย่างย่อมถึงใจ เม่ือถึงใจแล้วก็ถึงทั้งส่ิงที่ชั่วมีอยู่ภายในจิตใจของตนมาด้ังเดิม ท้ังส่ิงท่ีดีซึ่งควรจะเกิดข้ึนได้ เพราะความถึงใจในความเช่ือเหตุผลดีช่วั นัน้ แลว้ ประพฤติปฏบิ ตั ดิ ว้ ยความถงึ ใจ สดุ ทา้ ยก็ปรากฏเป็น สงฺฆํ สรณํ คจฺฉามิ ขึน้ มาอยา่ งเตม็ ดวง นคี่ ือหลักแห่งความสมบูรณข์ องผู้ปฏิบัติตามหลกั ศาสนธรรมของพระพทุ ธเจ้าจริงๆ เพราะฉะนั้นศาสนธรรมจึงไม่ใช่เป็นเคร่ืองประกาศอยู่ธรรมดา โดยหาตัวจริงไม่ได้ ธรรมท่ีประกาศออกมาแต่ละแง่ละกระทงของศาสนธรรมน้ันออกมาจากความจริง และพร้อมท่ีจะแสดงความจริงให้แก่ผู้ปฏิบัติตามขั้นตามภูมิของตนอยู่ทุกระยะกาล จึงเรียกว่าอกาลิโก ธรรมไม่มีกาล ไม่มีเวลา ให้ผลได้ทุกเม่ือจากการกระทำ�ของผู้ไม่เลือกกาล เคร่ืองหล่อหลอมพระเราให้สมบูรณ์แบบ หรือให้มนุษย์สมบูรณ์แบบก็ไม่มีสิ่งใดนอกเหนือไปจากธรรม สิ่งใดงามก็ตามไม่ซาบซ้ึงไม่ถึงใจ ไม่แน่ใจ ไม่ตายใจ ไม่อบอุ่นใจยิ่งกวา่ ธรรม ธรรมจงึ เลิศ ธรรมจึงประเสรฐิ กว่าความดอี ืน่ ใดท้งั สน้ิ เมือ่ วันท่ี ๑๕ กันยายน พทุ ธศกั ราช ๒๕๒๓ เทศนอ์ บรมพระ ณ วัดป่าบ้านตาด 9ชาตสิ ุดท้าย

พระอรหันต์ นตฺถิ เสยฺโยว ปาปิโย ได้แก่จิตท่ีบริสุทธิ์หลุดพ้นเรียบร้อยแล้วน้ัน๔ ประเภท เสมอกันหมด นอกน้ันมีความเหล่ือมลำ้�ต่ำ�สูงต่างกัน ภูมิของศาสดาก็รู้ลึกซ้ึง กว้างขวางเต็มภูมิของศาสดา สาวกแต่ละองค์ๆ ก็เป็นตามนิสัยวาสนาของตน“ภิกษทุ ั้งหลาย ทีส่ ร้างมามากน้อย กวา้ งแคบเป็นลำ�ดับล�ำ ดามาพระขณี าสพทง้ั หลายนั้น เพราะฉะน้ัน ทา่ นถงึ ยกพระอรหนั ต์ขน้ึ เปน็ ๔ ประเภทดว้ ยกนั ประเภทไม่ยนิ ดีในกามสขุ ท่ีหนึ่ง สุกขวิปัสสโก การปฏิบัติอย่างเรียบๆ ราบๆ ไปเรื่อยๆ สมำ่�เสมอไมเ่ สพกาม ไปเร่ือย วิปัสสโกเก่ียวกับเรื่องวิปัสสนา สติปัญญาติดตามฆ่ากิเลสเรียบไปเลยเปรียบเสมือน รู้อย่างสงบสบาย ไม่กระทบกระเทือน ไม่ต่ืนไม่เต้นเกี่ยวกับเรื่องธาตุเร่ืองขันธ์หยาดน้ำ�ตกลงบน มากนัก ภูมิจากนั้นกระเทือนธาตุขันธ์ กระเทือนจิตใจเป็นพักๆ การบำ�เพ็ญใบบวั แลว้ ไม่ติดอยู่ กเิ ลสมหี ลายคลื่น ธรรมะตอ้ งมีหลายคลน่ื ดว้ ยกัน รบั กนั ตอบรบั กัน ฟดั กันบนยอ่ มกลิง้ ตกไป” เวที สำ�หรับสุกขวิปัสสโก รู้สึกท่านจะไปอย่างเรียบๆ แต่เราเล็งเอาตามศัพท์ ที่ท่านแปลออกมา แล้วการปฏิบัติของเรามันก็เข้ากันทุกอย่าง เพราะฉะนั้น เราจงึ ไม่สงสัยที่เทียบเคียงเหลา่ น้ี สุกขวปิ ัสสโก ผ้ทู ่รี อู้ ยา่ งสงบเรยี บไปเลย ไดแ้ ก่ ประเภทที่ ๑ เตวิชโช บรรลุแล้วยังได้วิชชา ๓ ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ ระลึกชาติ ย้อนหลังได้ จุตูปปาตญาณ อาสวักขยญาณ จากนั้นก็ฉฬภิญโญ ได้อภิญญา ๖ นหี่ มายถึงกรณีพเิ ศษ เครอ่ื งประดับทา่ นเปน็ พิเศษๆ ไป ลำ�ดับที่ ๔ นเี่ รียกวา่ สุดยอดบารมขี องพระอรหันตท์ า่ น จตปุ ฏสิ มั ภิทัปปตั โต เรียกว่าผู้แตกฉานมาก10ชาตสิ ดุ ท้าย

อัตถปฏิสัมภิทา ธัมมปฏิสัมภิทา นิรุตติปฏิสัมภิทา ปฏิภาณปฏิสัมภิทา นี้แตกฉานหมด นี่เรียกว่า จตุปฏิสัม-ภิทัปปัตโต อรหันต์ประเภทท่ี ๔ เคร่ืองประดับของท่านเรียกว่าหยดย้อยมากทีเดียว น่ีก็คือเป็นไปตามความปรารถนาของท่าน เวลาท่านปรารถนา เช่น ความวิมุตติหลุดพ้นต้องการด้วยกัน แต่มีความปรารถนาปลีกย่อยในเคร่ืองประดับ เหมือนต้นไม้ ต้นลำ�ของมันเป็นต้นไม้ชนิดเดียวกันก็ตาม แต่กิ่งก้านสาขาแตกแขนงไปจะต่างกันๆ มีลักษณะต่างกันอย่างน้ัน อรหันต์ ๔ น้ีเหมือนกัน หลักของอรหันต์นั้นก็ได้แก่ ผู้สิ้นจากกิเลสด้วยกันเรียบร้อยแล้ว น่ีเสมอกันหมด เรียกว่าต้นลำ� ทีนี้ก่ิงก้านสาขาที่แตกออกไปก็แตกไปเป็น สุกขวิปัสสโกเตวิชโช ฉฬภิญโญ จตุปฏิสัมภิทัปปัตโต ๔ ประเภท แยกสาขา คือก่ิงก้านของท่านออกไปตามนิสัยวาสนาท่ีผ้มู ีความปรารถนาอย่างไรๆ เปน็ เครือ่ งประดบั ความบริสุทธิ์ ท่านกป็ รารถนามา เวลาส�ำ เรจ็ แล้ว กง่ิ ก้าน สาขาดอก ใบ ซ่ึงเป็นความปรารถนาปลีกย่อยก็รวมๆ เป็นก่ิงเป็นก้านสวยงามตามนิสัยวาสนาของท่านท่ีได้ท�ำความปรารถนามา น่อี รหนั ต์ ๔ ท่านทั้งหลายให้ทราบเสียนะ ว่าอรหันต์ ๔ อยู่ในศาสนาพระพุทธเจ้า ที่เป็นต้นลำ�ของพุทธศาสนาเรยี กว่าช้ันเอกอุ ในสามแดนโลกธาตไุ มม่ ีศาสนาใดที่จะเทยี บเสมอเหมอื นพุทธศาสนาไดเ้ ลย เปน็ ศาสนาคโู่ ลกคู่สงสารจริงๆ ไม่บกพร่องเลย นี่เป็นอันหนึ่ง คือพระพุทธเจ้าทุกพระองค์ทรงสมบูรณ์อรรถธรรมทั้งหลายเต็มภูมิของศาสดา จากน้ันก็มาสอนสาวก น่ีคือออกจากพุทธศาสนานะ พอแตกออกมาก็เป็นสาวกบารมีญาณ สาวกท้ังหลายไปศึกษาอบรมจากท่าน แตกกระจัดกระจายออกมาเป็นมรรคเป็นผล แตกกระจัดกระจายไปหมดจากพุทธศาสนา เรื่อยมาจนกระท่ังบัดน้ี เม่ือยังมีผู้ปฏิบัติตามหลักศาสนธรรมอยู่มรรคผลนพิ พานจะกระจายอยอู่ ย่างนีต้ ลอด เมอื่ วันท่ี ๑๔ กันยายน พุทธศักราช ๒๕๔๕ อรหนั ต์ ๔ มใี นพทุ ธศาสนาเทา่ นนั้ 11ชาตสิ ุดท้าย

เพชรนำ�้ หนง่ึ เพชรนำ้�หน่ึงในเมืองไทยเรามีน้อยเม่ือไร ไม่น้อย แต่ส่วนมากหาตามตลาดลาดเลไม่มี หาอยู่ในป่าในเขาทา่ นเหล่านี้เปน็ อยใู่ นป่าในเขา ทปี่ รากฏช่ือลอื นามออกมาจากปา่ จากเขาทัง้ นน้ั ละ เมอื่ เช้าวนั ที่ ๑๒ เมษายน พุทธศักราช ๒๕๕๐ เพชรน�ำ้ หนงึ่ ของพทุ ธศาสนาแหง่ ชาติไทย “เพชรน�ำ้ หนึ่งจะเปน็ อะไรไปถา้ ไม่ใช่พระอรหนั ตน์ ่ะ” เมอ่ื วันที่ ๒๓ ธนั วาคม พทุ ธศักราช ๒๕๕๒ สุดส้ินลงทีธ่ รรมธาตุ น่ีเพชรน้ำ�หน่ึงมีหลายองค์นะน่ี ท่านสำ�เร็จเรียบร้อยแล้ว ถ้าเป็นสมัยคร้ังพุทธกาลเป็นพระอรหันต์ ทุกวันน่ีเทวทัตมันขวางหูขวางใจ ว่าอรหันต์ไม่ได้ เทวทัต คือพระที่ท่านจะรู้กันต้องเป็นนักภาวนาด้วยกัน ได้สนทนากันในวงภายในๆ รู้กันแต่ว่าภายใน นอกน้ันไปท่านเหมือนไม่รู้ไม่ชี้ เพราะฉะนั้นวงกรรมฐานกันมองเห็นกันรู้กันทันทีๆเพราะทราบจากใจ เมื่อวนั ท่ี ๓๐ ตลุ าคม พุทธศักราช ๒๕๕๒ คร้งั พทุ ธกาลเรียกผสู้ ้นิ กิเลสเป็นพระอรหันต์12ชาตสิ ดุ ท้าย

องค์พระบรู พาจารยใ์ หญ่ 13ชาตสิ ดุ ทา้ ย

พระอรหันต์ท่ีส้ินกิเลสหายากมาก สมัยทุกวันน้ีจะมีหรือไม่มีก็ไม่รู้ แต่แน่ใจมี หากไม่มากเท่าน้ัน มีน้ีส่วนมากจะหาได้ในป่าในเขา ในตลาดลาดเลกระดูกหมูกระดูกวัวนี้ไม่มี มีตั้งแต่ส่วนมากอยู่ในป่าในเขาท่านภาวนาของท่านๆ ในสมัยปัจจุบันนี้ก็หลวงปู่มั่นอยู่ในป่าในเขา หลวงปู่เสาร์ก็เช่นเดียวกัน เป็นอาจารย์ของพวกเราทั้งหลายเรยี กว่าปรมาจารยเ์ ป็นอาจารย์ชั้นเย่ียมในสมัยปัจจุบัน ท่านก็อยู่ในป่าในเขาส�ำ เร็จอยู่ในป่าในเขา ออกมาเป็นสรณะในปัจจุบันของพวกเรา ก็คือท่านท้ังสองพระองค์น้ีละ ท่านอาจารย์เสาร์-ท่านอาจารย์มั่นเป็นพระอรหันต์ในสมัยปจั จุบัน เมือ่ วนั ที่ ๒๑ กมุ ภาพนั ธ์ พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑ วันนี้ให้ระลึกถงึ พระพทุ ธเจา้ พระธรรม พระสงฆ์ พระกรรมฐานรู้สึกจะมากทางภาคอีสานและมากเร่ือยมา เพราะรากแก้วของกรรมฐานในสมัยปัจจุบันก็อยู่ที่ภาคอีสานเป็นพื้นฐาน หลวงปู่เสาร์ หลวงปู่ม่ัน เป็นรากฐานของกรรมฐานมานาน เพราะฉะนั้นบรรดาลูกศิษย์ลูกหาที่ต้องการอรรถธรรมจริง จึงต้องหมุนหาครูหาอาจารย์ซ่ึงเป็นท่ีแน่ใจได้ แล้วก็ไม่พ้นหลวงปู่ท้ังสององค์น้ีหลวงปู่เสาร์ หลวงปู่มั่น หลวงปู่เสาร์เป็นร่มโพธ์ิร่มไทร ท่านไม่ค่อยเทศน์ เงียบแต่ว่าไม่เทศน์ ถ้าจะเทศน์ก็พูดเพียงสองสามประโยคแล้วหยุดเลย สำ�หรับหลวงปู่มั่นการเทศนาว่าการทุกสิ่งทุกอย่างอยู่นั้นหมดเลย ธรรมทุกข้ันอยู่นนั้ หมด ออกจา้ ๆ เลย จากนั้นมาบรรดาลูกศิษย์ลูกหาท่ีไปศึกษากับท่านท้ังสององค์น้ีมา ก็กลายเป็นครูเป็นอาจารย์ของพระทั้งหลายต่อมาเร่ือยๆ ดังที่เราเห็น เช่น อาจารย์น้ัน อาจารย์นี้ ออกจาก เฉพาะอย่างยิ่งหลวงปู่ม่ัน ออกจากนี้เรียกว่ามีอยู่ท่ัวประเทศไทยทุกภาค บรรดาที่ได้รับจากครูบาอาจารย์ที่ท่านศึกษามาจากหลวงปู่ม่ัน ยกตัวอย่างเช่นหลวงปู่ฝั้น หลวงปู่ขาว หลวงปู่คำ�ดี เหล่าน้ีมีแต่ออกจากนี้ล้วนๆ เลย น่ีเราพูดเพียงเอกเทศนะ ทีนี้แต่ละองค์ๆ น้ี14ชาตสิ ดุ ทา้ ย

ลูกศิษย์มากน้อยเพียงไรมาศึกษาอบรม แล้วก็แตกกระจายออกไป ซ่ึงก็มีอยู่ทุกภาคๆ เป็นรุ่นหลาน รุ่นลูกก็คือลูกศิษย์ผู้ใหญ่ของท่าน รุ่นหลานก็เป็นลูกศิษย์ของลูกศิษย์ผู้ใหญ่อีกทีนึง แตกกระจายออกไป ถึงจะไม่ได้แบบฉบับของครขู องอาจารย์ ก็พอเปน็ รอ่ งเป็นรอยบ้างก็ยังดี เรียกวา่ ฐานอนโุ ลม ดกี ว่าไม่ไดไ้ ปศึกษาอบรมมา ต้ังแต่หลวงปู่สิงห์ จังหวัดนครราชสีมา ที่สร้างวัดสาลวันข้ึน น่ันเป็นลูกศิษย์ผู้ใหญ่ของท่าน เท่าท่ีเราจำ�ได้ก็อาจารย์สุวรรณ ท่านเสียไปแล้ว แล้วก็ไล่เล่ียกัน อาจารย์สุวรรณท่านเคยไปอยู่ทางท่าบ่อ เคยสนิทสนมกับเราเพราะเราไปเท่ียวทางท่าบ่อ ไปพบกับท่านท่ีน่ัน น่ีเรียกว่าอาจารย์สุวรรณ คู่เคียงกันกับหลวงปู่สิงห์ วัดสาลวันหลวงปู่มหาป่ิน เป็นน้องของหลวงปู่สิงห์ เป็นเจ้าอาวาสวัดศรัทธารวม ด้านตะวันออกโคราช ติดกัน แต่ก่อนอยู่ชานเมืองไป ห่างจากตัวเมืองไปประมาณ ๒ กิโล เดี๋ยวน้ีมันจะกลายเป็นใจเมืองเข้าไปแล้ว บ้านครอบหมด น่ีก็องค์หน่งึ นอกจากนน้ั เรากจ็ ำ�ไมค่ ่อยได้ ลกู ศิษย์ผู้ใหญ่ของทา่ นมาหาหลวงปูแ่ หวนอย่างน้ี ไล่เลี่ยๆ กันมา แต่ก่อนท่านอยู่ในป่าจริงๆ เพราะหลวงปู่ม่ันท่านไม่ได้ออกมานอกๆ นาๆ ง่ายๆ ท่านอยู่ในป่าๆ จากป่าก็ภูเขา ออกมาตีนเขาตีนอะไร ถ้าไม่ใช่อยู่ภูเขาก็ต้องอยู่ในป่า ส่วนมากท่านจะอยู่ในภูเขา เอาจริงเอาจัง น่ีละต้นเป็นอย่างนั้น ทีนี้เวลากิ่งก้านแตกแขนงออกไปมันก็ปลอมก็แปลมไปเร่ือยๆ อย่างนั้น อย่างเรานี่เป็นวาระสุดท้ายท่านจริงๆ เราน้ีเรียกว่าเหลนก็ถูก เราน่ีเป็นรุ่นเหลนไป หรือยกๆ ขึ้นบ้างก็ว่าหลาน แต่ไม่เต็มใจนัก ถ้าว่าเหลนนั้นจะพอดี เพราะครัง้ สุดท้ายของทา่ น ลูกศษิ ยต์ ้น ท่ีสองล�ำ ดับมาทสี่ าม สดุ ท้ายกน็ ่าจะเปน็ อยา่ งพวกเราน้ี ต้นจริงๆ ก็ท่านอาจารย์สิงห์ อาจารย์สุวรรณ แล้วต่อเนื่องมาท่านอาจารย์ฝั้น เก่ียวโยงกันมาตลอดนะเรื่อยมา แล้วก็ค่อยต่อกันมาๆ ครูอาจารย์ทั้งหลายเหล่าน้ีได้รับการอบรมมาแล้วมาเป็นหลักเป็นเกณฑ์ก็แนะนำ�สงั่ สอน เป็นหลานไปละนะ เราจะอย่ใู นขัน้ หลานนี่ละ เมื่อวนั ที่ ๒๙ เมษายน พุทธศกั ราช ๒๕๔๕ รากแก้วของกรรมฐาน 15ชาตสิ ุดท้าย

16ชาตสิ ุดทา้ ย

รากแก้วพระกรรมฐาน 17ชาตสิ ุดทา้ ย

ทา่ นเจา้ คณุ พระอุบาลี คณุ ปู มาจารย์ (จนั ทร์ สิริจนั โท) วดั บรมนวิ าส จงั หวัดกรงุ เทพมหานคร “นน่ั ผู้ร้จู รงิ เหน็ จรงิ เทศนถ์ อดออกมาๆ ดงั พระพุทธเจ้าและสาวก ทั้งหลายทา่ นเทศน์” เม่ือวันท่ี ๑๙ กมุ ภาพนั ธ์ พุทธศักราช ๒๕๕๑ แสดงด้วยความรู้ความเห็นของธรรมแท้ๆ18ชาตสิ ุดทา้ ย

สมยั กอ่ นไมม่ เี สยี งเทปอยา่ งน้ี เวลาเทศนาวา่ การไมไ่ ดย้ นิ นะ พง่ึ มามขี น้ึ เรว็ ๆ น้ี อยา่ งพอ่ แมค่ รจู ารยม์ น่ั ยงั มชี วี ติอยกู่ ไ็ มม่ ีเสยี ดายครูบาอาจารยท์ ่ีท่านเทศนเ์ ป็นอรรถเปน็ ธรรมฟังแลว้ ซ้งึ ๆมากมันไม่มอี ะไรอัดมันพงึ่ มามเี มอ่ื เร็วๆนี้สมัยก่อนหน้าน้ีท่านเจ้าคุณอุบาลี วัดบรมนิวาส ฟังว่าเทศน์เป็นประโยชน์มากมาย วัดบรมนิวาสท่านเจ้าคุณอุบาลีประชาชนเขาเคยเลา่ ใหฟ้ งั ว่าเขาอยนู่ ู้นเลยพระโขนงไปนู้น เสียค่ารถเทา่ น้ันเทา่ น้ีเขาเล่าให้ฟัง เขามาฟงั เทศน์เจ้าคณุอุบาลี วดั บรมนวิ าส เขาอยทู่ างพระโขนงฟากพระโขนง เขาเสียค่ารถเท่านนั้ เท่านเี้ ขาเล่าใหฟ้ งั นะ เขาเป็นคนมาฟงั เอง คอื ทา่ นเจา้ คณุ อบุ าลที า่ นเทศนอ์ ยทู่ ว่ี ดั บรมนวิ าสเขาอยฟู่ ากพระโขนงยงั อตุ สา่ หม์ าเสยี คา่ รถเทา่ นนั้ เทา่ นเ้ี ขาเลา่ให้ฟงั ฟังท่ไี หนมันกไ็ มจ่ ุใจ วา่ อยา่ งนนั้ นะ มาฟงั เทศน์ทา่ นเจ้าคุณอบุ าลีแลว้ แหม ถึงใจ ไม่มจี ดื จางอะไรเลย ฟงั เมอื่ ไรถึงใจทกุ ครงั้ ๆ เขาอยู่ทางฟากพระโขนง เสียค่ารถมาวดั บรมนวิ าส เขายอมเสยี เขาไมเ่ สียดาย เงนิ ไมม่ คี ณุ คา่ เท่าธรรมเขาพูดน่าฟังนะ เสียค่ารถเท่านั้นเท่านี้ เขาพูดเอง เขาอยู่ทางพระโขนงแล้วเสียค่ารถมาฟังเทศน์วัดบรมนิวาส เสียเทา่ ไรเขาก็พอใจ เงนิ ไม่มคี ุณค่าเท่าธรรม น่ีละจดุ น้สี �ำ คญั มากนะ เงนิ ไมม่ คี ุณคา่ เทา่ ธรรม ทา่ นเจ้าคุณอุบาลเี ทศนอ์ ยู่วดั บรมนวิ าสเขามาฟงั เขาบอกว่าอยู่ทางฟากพระโขนงไปน้นู เทศนน์ ใี่ ห้สมบรู ณแ์ บบสมกบั ศาสนาของเราเปน็ ศาสนาของศาสดาองคเ์ อก ให้ได้ทั้งภายนอกภายใน ภายนอกตีกระจายออกท่ัวโลกดินแดน ภายในหมุนเข้าหาอวิชชาตวั ก่อภพก่อชาติ เทศนค์ ยุ้ เขย่ี ตลอดทั่วถึงท้งั ภายนอกภายในน่ันเรียกว่ารู้ธรรมเห็นธรรม เทศน์เป็นธรรมล้วนๆ แต่เทศน์ส่วนมากมันก็มักจะเป็นแกงหม้อใหญ่ ไม่ใช่แกงหม้อเล็กหมอ้ จ๋วิ คอื แกงหมอ้ เลก็ หมอ้ จ๋ิวน้นั หมนุ เขา้ เลย ตัง้ แตน่ อกตีเข้าไปๆ ถึงเรอื นรงั ของวัฏวนไดแ้ กอ่ วชิ ฺชาปจฺจยา นน่ั ผรู้ จู้ รงิ เหน็ จรงิ เทศนถ์ อดออกมาๆ ดงั พระพทุ ธเจา้ และสาวกทง้ั หลายทา่ นเทศนท์ า่ นจะดงึ ออกมาเลยรังแห่งภพแห่งชาติอยู่ที่ไหนท่านดึงออกมาๆ คือผู้เทศน์เทศน์ด้วยความรู้จริงๆ เห็นจริงๆ ถอดถอนกิเลสเหล่าน้ีได้จริงๆ คณุ คา่ ของธรรมทเี่ กิดข้ึนจากการถอดถอนกเิ ลสท่านจะน�ำ ออกมาเทศน์ทงั้ หมดเลย น่ีเรยี กวา่ เทศนถ์ ึงเหตถุ ึงผลถึงกิเลสถงึ ธรรม ถงึ ท้ังกเิ ลสถึงทงั้ ธรรม เมื่อวันท่ี ๑๙ กมุ ภาพันธ์ พทุ ธศักราช ๒๕๕๑ แสดงดว้ ยความรู้ความเหน็ ของธรรมแท้ๆ 19ชาตสิ ดุ ท้าย

หลวงปเู่ สาร์ กันตสีโล วัดเลยี บ อำ�เภอเมือง จงั หวัดอบุ ลราชธานี “หลวงป่เู สารก์ ็เช่นเดียวกัน เป็นอาจารยข์ องพวกเราทง้ั หลาย เรียกวา่ ปรมาจารย์ เป็นอาจารย์ ช้นั เยีย่ มในสมยั ปจั จุบัน” เมือ่ วันที่ ๒๔ ตลุ าคม พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๒ ปฏิบัตแิ บบพระสมบรู ณ์แบบ20ชาตสิ ุดทา้ ย

หลวงปู่ม่ันเราน้ีไปแบบหนึ่ง ส่วนหลวงปู่เสาร์นี้ก็ไปอย่างนั้นแหละ ไปเรียบๆ นี่ก็อัฐิเป็นพระธาตุเหมือนกันนะ หลวงปู่เสาร์อัฐิก็เป็นพระธาตุ หลวงปู่ม่ันก็เรียกว่าเป็นมาแล้ว นั่นก็เป็นต้ังแต่นู้นแหละต้ังแต่มรณภาพแล้วทีแรก หลวงปู่เสาร์ก็เป็นเหมือนกัน ท่านเป็นคู่กันนะไปท่ีไหนไปด้วยกัน ท่านติดกันมาแต่นู่นแหละ น่ีละสององค์นี้เบิกกรรมฐานเรานะ จากน้ันก็หลวงปู่ม่นั เปน็ ผู้เบกิ จรงิ ๆ เบิกกรรมฐานจึงได้มรี ่องรอยมาจนกระทง่ั ทกุ วันนี้มาจากหลวงปมู่ ั่นเรา เม่อื วันท่ี ๒๐ มกราคม พุทธศกั ราช ๒๕๔๔ อริ ยิ าบถบรรเทาทุกข์ 21ชาตสิ ุดทา้ ย

หลวงป่มู ัน่ ภรู ทิ ัตโต วดั ปา่ สทุ ธาวาส อำ�เภอเมอื ง จังหวัดสกลนคร “รากแก้วพระกรรมฐาน” เม่ือวันที่ ๒๙ เมษายน พทุ ธศักราช ๒๕๔๕ รากแก้วของพระกรรมฐาน22ชาตสิ ุดทา้ ย

หลวงปู่มั่น พ่อแม่ครูอาจารย์ม่ันเรานี้ ท่านปฏิบัติแบบคงเส้นคงวาหนาแน่นตามตำ�รับตำ�ราจริงๆ หาที่ต้องติไม่ได้เลย เรียกว่าปฏิบัตแิ บบสมบูรณ์แบบตามต�ำ รบั ตำ�รา ไม่มที ีต่ �ำ หนเิ รื่อยมาจนกระทงั่วันท่านมรณภาพ น่ีเป็นคติตัวอย่างแก่บรรดาลูกศิษย์ลูกหาท้ังหลายได้เป็นอย่างดี เพราะฉะน้ันท่านถึงประสิทธ์ิประสาทอรรถธรรมให้แก่ลูกศิษย์ จนกลายเป็นลูกศิษย์มีครู บรรดาลูกศิษย์ของหลวงปู่มั่นที่เป็นครูเป็นอาจารย์แนะนำ�สั่งสอนประชาชน เราอยากจะว่าทั่วประเทศไทย ออกจากหลวงปู่ม่ันท้ังน้ัน เป็นลูกศิษย์หลวงปู่มั่นมาโดยล�ำ ดบั อาจารย์องค์น้ันๆ ที่ปรากฏช่ือลือนาม มักจะมีแต่ลูกศิษย์ของหลวงปมู่ ัน่ เราทัง้ น้ัน คือสอนเป็นหลกั เปน็ เกณฑ์เปน็ อรรถเปน็ ธรรมจริงๆ เปน็ ท่ตี ายใจได้ ไม่ได้สอนแบบลบู ๆ คลำ�ๆขลงั ในสง่ิ น้ัน ขลังในสงิ่ นี้ อยา่ งนี้ไม่มใี นหลวงปูม่ น่ั และลกู ศษิ ย์ของทา่ นผ้มู ีธรรมเป็นหลกั ใจ สอนตรงอรรถตรงธรรมไปโดยล�ำ ดบั และมีจ�ำ นวนมากทว่ั ประเทศไทยของเรา คอื อยา่ งพระกรรมฐานนม่ี อี ยทู่ กุ ภาค...กรรมฐานในประเทศไทยมอี ยทู่ กุ ภาคทเ่ี ปน็ ลกู ศษิ ยห์ ลวงปมู่ น่ั ประสทิ ธป์ิ ระสาทให้แม้จะไม่เป็นลูกของท่านจริงๆ ท่ีอยู่กับท่าน แต่ก็เป็นหลาน คือได้รับจากครูจากอาจารย์ซ่ึงเป็นลูกศิษย์ของท่านมาก่อนแล้ว ก็ประสิทธ์ิประสาทธรรมะให้ แล้วก็เป็นครูเป็นอาจารย์ต่อไป ส่ังสอนญาติโยมในที่ต่างๆ มีจ�ำ นวนมากน่ีละเป็นผลงานของหลวงปู่มั่นเรา เป็นผลงานท่ีกว้างขวางมาก ลูกศิษย์ลูกหาองค์ไหนอยู่ที่ใด ถามแล้วมีแต่ลูกศิษย์หลวงปู่มั่นๆ ไม่ค่อยล่อแหลม มักจะมีหลักมีเกณฑ์อยู่เสมอ ไม่ได้สอนแบบออกนอกลู่นอกทาง ขลังไปในที่ต่างๆอยา่ งน้ีไม่ค่อยมี ลกู ศษิ ย์ของท่านอาจารยม์ ั่นจริงๆ ไม่คอ่ ยมี สอนไปตามอรรถตามธรรมลว้ นๆ ทา่ นสอนอยา่ งนี้ 23ชาติสดุ ท้าย

ท่านมาอยทู่ นี่ ่ี พระเณรก็หลัง่ ไหลเขา้ มาศกึ ษาอบรมกบั ทา่ นไมไ่ ด้ขาดเลย เตม็ อย่ใู นวัดนี้ เต็มตลอด อยา่ งครูบาอาจารย์ท้ังหลายที่ปรากฏชือ่ ลอื นามมาจนกระทง่ั ทกุ วันน้ี เราอยากจะพูดว่ารอ้ ยทงั้ ร้อยมีแต่ลูกศิษย์หลวงปมู่ ่ันทง้ั น้นัทร่ี �ำ่ ลอื อยทู่ กุ วนั นน้ี ะ แมท้ า่ นจะลว่ งไปแลว้ คณุ งามความดที า่ นไมล่ ว่ งไป กเ็ หมอื นอยา่ งหลวงปมู่ น่ั เรานท่ี า่ นลว่ งไปแลว้คณุ งามความดีของท่านที่ครอบเมอื งไทยเราอยู่เวลานี้ ไมไ่ ด้จดื จางไปไหน ครบู าอาจารยท์ ง้ั หลายซ่งึ เป็นลูกศิษยท์ ่านก็เหมือนกนั อย่างน้นั ส่วนมากมแี ตล่ ูกศษิ ยห์ ลวงปู่มัน่ ทงั้ น้ัน น่ีละผลงานของทา่ นเห็นอยา่ งนี้ แลว้ ไดล้ กู ศษิ ยเ์ พยี งองคห์ นง่ึ ๆ เปน็ ครเู ปน็ อาจารยส์ อนคนนจ้ี �ำ นวนมากขนาดไหน นผ่ี ลงานของทา่ น เราจะเอาเงนิ หมนื่ เงนิ แสนเงนิ ลา้ นมาซอื้ ไมไ่ ดน้ ะครบู าอาจารยแ์ ตล่ ะองคๆ์ ​ทปี่ ระพฤตติ วั มหี ลกั มเี กณฑจ์ นกลายเปน็ เพชรน�ำ้ หนงึ่ข้นึ มาอย่างน้ี เอาคุณค่าของโลกชนดิ ไหนมาเทียบไมไ่ ดเ้ ลย นนั่ ละจงึ เรียกวา่ ผลงานของทา่ นกว้างขวางมาก เม่ือวันท่ี ๑๓ พฤศจิกายน พทุ ธศักราช ๒๕๔๒ (บา่ ย) ผลงานของหลวงปมู่ ่นั แล้วใครท่ีจะทำ� ที่จะกระจายไปกว้างแสนกว้างเหมือนหลวงปู่มั่น หลวงปู่ม่ันจึงเป็นโรงงานใหญ่ สำ�หรับผลิตลูกศิษย์ลกู หาทงั้ หลายทางด้านอรรถด้านธรรม ให้กระจายออกไปทกุ วันนี้ กอ็ อกจากหลวงปู่มัน่ เทศนาวา่ การสง่ั สอนบรรดาลูกศิษย์ไปประพฤติปฏิบัติ ได้มรรคได้ผลข้ึนมาธรรมะกระจายออกไป เหล่าน้ีมีตั้งแต่ลูกศิษย์ท่านอาจารย์ม่ันทั้งนั้นนะ ท่ีแผ่กระจายท้ังฝ่ายธรรมยุตและมหานิกาย เป็นลูกศิษย์หลวงปู่มั่นท้ังน้ันแหละ องค์ท่านนิพพานไปแล้วชื่อเสียงนี้กระฉ่อนท่ัวประเทศท่ัวโลก เฉพาะองค์ท่านเองท่านไม่ค่อยไปสอนใครละ ถ้าสอนก็สอนพระ พระอยู่กับท่านไม่กี่องค์ ในป่าในเขายิ่งแล้วท่านไม่รับใคร ตอนท่านแก่นี้ท่านคงจะสงสารบ้างก็เลยรับพระมา แต่ก่อนไม่นะพระไปอยู่กบั ทา่ นไมไ่ ด้ ลกู ศษิ ยข์ องท่านองคไ์ หนๆ ที่ปรากฏชอ่ื ลอื นามเหล่าน้มี แี ต่เป็นลกู ศิษยห์ ลวงปมู่ ่นั ทง้ั น้นั นะ เมื่อวนั ท่ี ๒๖ กรกฎาคม พทุ ธศักราช ๒๕๔๘ จอมปราชญส์ มยั ปจั จบุ ัน24ชาตสิ ุดทา้ ย

พ่อแม่ครูจารย์มั่นน้ีเราเคารพสุดยอดเลยนี่คือพระอรหันต์ในสมัยปัจจุบัน หลวงปู่มั่นคือพระอรหันต์ในสมัยปัจจุบัน เราเคารพสุดยอดเลยเพราะฉะนั้นรูปของเราจะอยู่สูงกว่าท่านไม่ได้ ให้ลดลง ให้ท่านอยู่สูงกว่า เราเคารพมาก หายสงสัย ท่านยังมชี ีวิตอยู่ ธรรมะอะไรๆ ได้ยินไดฟ้ ังเต็มเม็ดเต็มหน่วยแล้วหายสงสัย ท่านบริสุทธิ์พุทโธเต็มท่แี ล้วหลวงปมู่ นั่ เรา เมือ่ วนั ที่ ๒๑ มนี าคม พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๓ (เทยี่ ง) อย่ดู ้วยกันเหล่าน้ีจะไมไ่ ปดว้ ยกนั นะ 25ชาติสุดท้าย

หลวงปสู่ ิงห์ ขันตยาคโม วดั ป่าสาลวนั อ�ำ เภอเมือง จงั หวัดนครราชสีมา “หลวงปู่สงิ หน์ ช้ี ัดแลว้ เป็นพระธาต”ุ เม่ือค่ำ�วนั ที่ ๑๑ เมษายน พุทธศักราช ๒๕๔๘ ฟอกจติ โดยหลักธรรมชาติ26ชาตสิ ุดทา้ ย

หลวงปู่สิงห์ได้ทราบว่าเป็นพระธาตุแล้วนะ ก็สมช่ือสมนามที่ท่านเป็นอาจารย์ใหญ่อยู่ท่ีวัดสาลวัน โคราช ท่านเป็นลูกศิษย์เรียกว่าต้นปีละ (ถ้านับก็ ๑๙ ครับ ถ้านับหลวงปู่สิงห์ก็ ๑๙ หลวงปู่ป่ินครับ)อันนีไ้ ม่ค่อยชัดนะ หลวงปู่สงิ หน์ ้ชี ัดแล้วเป็นพระธาตุ คือวดั ส่วนหยาบต้องเอาพระธาตุวัดกันตามหลักเกณฑ์ของตำ�รับตำ�ราบอกไว้อย่างชัดเจน อัฐิที่จะกลายเป็นพระธาตุได้นั่นคืออัฐิของพระอรหันต์เท่านั้น ฟังแต่ว่าเท่านั้น ช้ีขาดเลย เมื่อออกมาอย่างน้ีก็ประกาศป้างเลยชัดเจน ธรรมดาผู้ที่จะออกมานี้ท่านทราบก่อนแล้วแหละ ต้ังแต่ยังไม่ตาย ครูบาอาจารย์องค์ไหนองค์ใดเป็นยังไงในวงปฏิบัติลูกศิษย์ลูกหาท่านทราบมาชัดเจนตลอด อันนี้มาประกาศตอนสุดท้ายของท่านที่ล่วงไปแล้วเท่าน้ันเองสำ�หรับภายในท่ีทา่ นอยู่ด้วยกัน ศึกษาอบรมมาดว้ ยกัน ท่านทราบกันมาตลอดๆ เลย เพราะวิถจี ติ วิถธี รรมอาจารย์กบัลูกศิษย์ไม่พูดต่อกันจะพูดต่อใคร การเทศนาว่าการเร่ืองจิตใจ การดำ�เนินก้าวเดินเป็นยังไงๆ เพ่ือมรรคเพ่ือผลขั้นใดภูมิใด ท่านจะชี้แจงแสดงเหตุผล ท่านไม่ได้บอกว่าท่านได้บรรลุธรรมข้ันนั้นๆ ก็ตาม แต่ธรรมชาติท่ีท่านนำ�ออกนี้คือธรรมล้วนๆๆ ออกเป็นข้ันเป็นภูมิไปเลย น่ัน ใครจะไม่ยอมรับ บรรดาลูกศิษย์ลูกหาท่ีอยู่ใกล้ชิดติดพันท่านทราบกันหมด เปน็ แต่ว่าทา่ นไมพ่ ูดเฉยๆ เงยี บๆ เท่านัน้ เอง อนั นี้ออกมาเปดิ เผยแล้วจงึ ประกาศให้พ่ีน้องทั้งหลายทราบ เมือ่ ค�ำ่ วนั ที่ ๑๑ เมษายน พทุ ธศักราช ๒๕๔๘ ฟอกจิตโดยหลกั ธรรมชาติ 27ชาตสิ ุดทา้ ย

หลวงปู่ทองรตั น์ กนั ตสโี ล วัดป่าบา้ นคุ้ม อ�ำ เภอส�ำ โรง จังหวดั อบุ ลราชธานี “สมบรู ณ์แบบแล้วน่ี ไมว่ ่าธรรมยตุ -มหานกิ าย น่ีสมบูรณ์แบบ” เมอื่ วนั ที่ ๒๔ ตุลาคม พุทธศกั ราช ๒๕๕๒ ปฏิบัตแิ บบพระสมบูรณแ์ บบ28ชาตสิ ุดทา้ ย

หลวงปู่ม่ันไม่ให้ญัตตินะ ไปหาหลวงปู่ม่ันอยู่ทางสามผง ท่านห้ามไม่ให้ญัตติ สมบูรณ์แบบแล้วนี่ไม่ว่าธรรมยุต-มหานิกาย นี่สมบูรณ์แบบ สังคมยอมรับแล้ว มรรคผลนิพพานไม่ห้าม อยู่ในข้อปฏิบัติ ให้ปฏิบัติตามหลักธรรมหลักวินัยนะ ท่านว่า ท่านจึงไม่ได้ญัตตินะ ไม่อย่างน้ันท่านก็ญัตติ ท่านอาจารย์มีท่านไม่จับเงินนะ ท่านอาจารย์มีทา่ นเปน็ มหานกิ าย (ทีห่ ลวงตาเลา่ หลวงปทู่ องรัตน์ หลวงปกู่ ินร)ี เหล่านล้ี ะทเี่ ปน็ ลูกศิษย์รุน่ ของทา่ นละ คือท่านไม่ใหญ้ ตั ติเลย เคารพทา่ นเลยอยากญัตตกิ บั ท่าน ไมต่ ้องญัตติ ทา่ นสง่ั เลยไม่ใหญ้ ตั ติ เลยไมญ่ ัตตทิ ุกองค์ สมมตุ ินิยมเขามีแล้วก็ให้มีไปอย่างนั้นละ ไม่ทำ�ลาย แต่ที่จะมาพลิกเปลี่ยนไปไม่ต้อง ไม่ให้ญัตติ พลิกไปใหม่ ไม่ให้ญัตติสว่ นทเ่ี ป็นมาแล้วกเ็ ปน็ ไปละ ส่วนท่ีเป็นอย่แู ล้วกใ็ ห้เป็นอยอู่ ยา่ งนั้น ไม่ได้ญัตติ ทา่ นอาจารย์มไี มไ่ ดญ้ ตั ติ เวลาท่านมรณภาพแล้วอัฐิของท่านกลายเป็นพระธาตุนะ นี่ละลูกศิษย์หลวงปู่มั่น ท่านเคารพหลวงปู่มั่นมากท่ีสุด แล้วอาจาย์ทองรัตน์ อาจารย์ไหนบ้างละ (อาจารย์กินรี) น่ีละฝ่ายมหานิกายท่ีท่านไม่ให้ญัตติ อยู่ด้วยกันนน่ั แหละทา่ นไม่ใหญ้ ตั ติ ประเพณีไหนก็ท�ำ ตามประเพณีก็แล้วกัน หลักธรรมหลักวนิ ัยน่นั ละหลักๆ ของพระคือธรรมวินยั เม่อื วันที่ ๒๔ ตลุ าคม พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๒ ปฏบิ ัติแบบพระสมบูรณแ์ บบ 29ชาตสิ ุดทา้ ย

หลวงปูม่ ี ญาณมนุ ี วดั ป่าสูงเนนิ อำ�เภอสงู เนิน จงั หวัดนครราชสีมา “ท่านอย่สู งู เนนิ อนั นีก้ ส็ ำ�คญั เพชรนำ้ �หนงึ่ เปน็ ลูกศิษย์ ของหลวงปมู่ ่นั เรา” เม่ือวันที่ ๒๔ ตลุ าคม พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๒ ปฏิบัตแิ บบพระสมบูรณแ์ บบ30ชาตสิ ดุ ท้าย

หลวงปู่มีญาณมุนีวัดถ�ำ้ ซบั มืดจ.นครราชสีมาอยู่ทางสูงเนินทแ่ี ถวนัน้ เป็นท�ำ เลที่ท่านอยสู่ ะดวกสบายเป็นป่าเป็นเขา เราไปบุกไปหาท่านถึงท่านเลยละ เอะอะมาได้อย่างไร ท่านรู้สึกว่าเมตตามากนะ กุลีกุจอทุกสิ่งทุกอย่างทา่ นวิ่งเองนะทำ�ไมทา่ นมหามาได้อย่างน้ีละครูบาอาจารย์อยูท่ ไ่ี หนผมมาได้อยา่ งไรละคุยกนั สนกุ นะอาจารย์มนี เ้ี ป็นคนสูงเนิน เป็นลูกศิษย์หลวงปู่ม่ันมาอยู่ทางน้ี ต้ังแต่ท่านศึกษาปฏิบัติอยู่ทางสามผงหนุ่มน้อยทางนี้ละ อยู่หลายองค์พรอ้ มๆ กันกับหลวงปูฝ่ ั้น พร้อมๆ กนั หลวงปฝู่ ้นั หลวงปูม่ ีคอื องคน์ ีล้ ะ ทา่ นอยสู่ งู เนิน อนั นี้กส็ �ำ คัญเพชรนำ�้ หนึ่งเป็นลูกศิษย์ของหลวงปู่มั่นเรา คราวน้ันมีหลายองค์อยู่เราจำ�ไม่ได้หมดละ คือรุ่นราวคราวเดียวกันก็คือหลวงปู่มีหลวงป่อู ะไรนา้ โอ้หลายองค์เราจ�ำ ไม่ได้ ลูกศิษยห์ ลวงปมู่ ่ันท้งั หมด เมอื่ วันท่ี ๒๔ ตุลาคม พุทธศักราช ๒๕๕๒ ปฏบิ ัตแิ บบพระสมบูรณ์แบบ 31ชาติสุดท้าย

หลวงปู่ดลู ย์ อตโุ ล วดั บูรพาราม อ�ำ เภอเมือง จังหวัดสุรินทร์ “หลวงปู่ดูลย์ท่ีสุรนิ ทร์ เปน็ ลูกศิษยห์ ลวงปมู่ ่นั รุน่ ใหญ่” เม่อื วันที่ ๑ มนี าคม พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๐ ตำ�หนิอาจารยข์ องตวั เอง32ชาตสิ ดุ ทา้ ย

(มีนายตำ�รวจคนหน่ึงติดตามธรรมะของหลวงตาทางวิทยุเกี่ยวกับที่หลวงตาพูดถึงเพชรน้ำ�หนึ่งเขาเลยบอกเพ่ิมเติมมาว่าเขาได้ไปกราบอัฐิของพระอริยสงฆ์ต่างๆ ท่ีหลวงตายังไม่พูดถึง เขาก็เลยกราบเรยี นมาใหห้ ลวงตารับทราบ) ไปเห็นพระเวลาทา่ นมรณภาพแล้วอัฐิท่านกลายเป็นพระธาตุเป็นเพชรนำ้�หน่ึงว่างั้นหรือ (ครับมีบางองค์หลวงตายงั ไม่ได้พูด เขาเลยกราบเรียนมา อยา่ งหลวงปูด่ ลู ย์ท่ีสุรินทร์ หลวงปู่บุญ ที่สว่างแดนดิน) อัฐิกลายเป็นพระธาตุเหรออันนี้ก็เป็นลูกศิษย์หลวงปู่มั่น หลวงปู่ดูลย์ที่สุรินทร์เป็นลูกศิษย์หลวงป่มู ัน่ รุ่นใหญ่ เม่ือวนั ที่ ๑ มีนาคม พุทธศักราช ๒๕๕๐ ต�ำ หนิอาจารยข์ องตัวเอง 33ชาติสุดท้าย

หลวงปู่กนิ รี จนั ทโิ ย วดั กนั ตศลิ าวาส อำ�เภอธาตุพนม จงั หวัดนครพนม “โอ๋ย มหานกิ ายก็มี มีเตม็ ไปหมด.… . ปรากฏวา่ อัฐิของท่าน กลายเป็นพระธาตนุ ะ” เม่อื ค่ำ�วันที่ ๒ กรกฎาคม พทุ ธศกั ราช ๒๕๔๗ พระพทุ ธเจ้าเป็นสกลุ แห่งพระปา่34ชาตสิ ุดทา้ ย

โอ๋ย มหานิกายก็มี มีเต็มไปหมด อย่างสายท่านอาจารย์ชาน้ีก็เป็นลูกศิษย์หลวงปู่มั่น อาจารย์ชานี้เป็นลกู ศษิ ยม์ าต้งั แต่อาจารย์กนิ รี อาจารยท์ องรัตน์ ท่ีเปน็ อาจารยข์ องอาจารยช์ ามา และอาจารย์ทองรตั น์ อาจารยก์ นิ รีเปน็ ต้นเขา้ มาศึกษาอบรมกับหลวงปมู่ ัน่ แลว้ อาจารยม์ ีทีม่ วกเหล็ก ท่านเสยี ทม่ี วกเหล็ก ปรากฏว่าอัฐขิ องทา่ นกลายเป็นพระธาตุนะ น่ีเป็นลูกศิษย์ของหลวงปู่ม่ันแล้วมาขอญัตติ นี่ท่านพูดเป็นธรรมนะ มาขอญัตติกับท่าน โอ๋ย ท่านอยา่ ญตั ตเิ ลย เมอ่ื คำ่�วันท่ี ๒ กรกฎาคม พุทธศักราช ๒๕๔๗ พระพทุ ธเจา้ เป็นสกุลแหง่ พระป่า 35ชาตสิ ดุ ทา้ ย

หลวงปู่ออ่ น ญาณสิริ วัดปา่ นโิ ครธาราม อำ�เภอหนองววั ซอ จังหวดั อดุ รธานี “ทา่ นอาจารย์อ่อนกใ็ ช”่ เมอื่ วันท่ี ๑๓ ธันวาคม พทุ ธศกั ราช ๒๕๔๑ ผู้ประสิทธ์ิประสาทธรรม36ชาตสิ ุดทา้ ย

ลูกศิษย์องค์ไหนๆ มีแต่ลูกศิษย์ของท่านท้ังนั้น กระจายอยู่ทั่วไปมีแต่ลูกศิษย์ของท่าน อย่างท่านอาจารย์ลีนี่ก็ใช่เสีย ท่านอาจารย์กงมาที่วัดดอยธรรมเจดีย์ก็ใช่เสีย อย่างท่านอาจารย์พรหมก็เคยอยู่เชียงใหม่กับท่านเสียทา่ นอาจารยข์ าวกล็ ูกศษิ ยท์ ่าน ท่านอาจารยฝ์ น้ั กล็ ูกศิษยท์ า่ นเสยี ที่กล่าวนม้ี ีแต่ประเภทเพชรนำ้�หน่ึงนะ ท่ีท่านผลิตข้ึนมาได้ ท่านอาจารย์คำ�ดี หลวงปู่แหวนนี้ก็ใช่ ท่านอาจารยอ์ อ่ นกใ็ ช่ เราพูดถึงประเภทเพชรน�้ำ หนงึ่ นะ นอกนนั้ เราไม่ค่อยเกย่ี วถึงนักนะ ใครจะเป็นอะไรเราก็ไม่ค่อยสนใจนัก เราสนใจพูดเฉพาะเพชรน้ำ�หนึ่งๆ อย่างท่านอาจารย์พรหมนี่ก็เหมือนกัน เพชรน้ำ�หนึ่ง หลวงปู่ตื้อก็เพชรนำ้�หน่ึง โอ๋ย อัฐิของท่านกลายเป็นพระธาตุน้ีสวยงามมาก เราไปดเู อง ไดท้ ราบว่าอัฐขิ องทา่ นกลายเปน็ พระธาตุ เราตง้ั หน้าตง้ั ตาไปดูเลย ใหพ้ ระเอาออกมาใหด้ ู พระกเ็ อาออกมา ร้สู ึกวา่ สวยงามมาก เม่อื วนั ท่ี ๑๓ ธันวาคม พุทธศกั ราช ๒๕๔๑ ผูป้ ระสิทธป์ิ ระสาทธรรม 37ชาตสิ ุดทา้ ย

หลวงปู่ชอบ ฐานสโม วัดป่าสัมมานุสรณ์ อ�ำ เภอวังสะพุง จงั หวดั เลย “อาจารยห์ ลวงปู่ชอบนี้ เป็นพระทีม่ ีคุณธรรมสงู ส่ง” เมือ่ วนั ที่ ๑๐ มกราคม พุทธศักราช ๒๕๒๗ (บ่าย) อยา่ พากันลงนรก38ชาตสิ ุดทา้ ย

อาจารย์หลวงปชู่ อบน้ีเปน็ พระที่มีคณุ ธรรมสงู ส่ง การประพฤตปิ ฏบิ ัตอิ งค์ทา่ นเปน็ ความราบร่นื ดีงาม เป็นความสงบร่มเย็น เย็นตาเย็นใจ แก่ผู้ได้เห็น ได้ยิน ได้ฟังตลอดมา เวลาท่านมรณภาพลงไปแล้วก็แสดงคุณลักษณะแห่งความดี และความดีเลิศให้พี่น้องทั้งหลายได้ประจักษ์เป็นพยานเร่ืองพระพุทธศาสนา ส่งผลให้ผู้ปฏิบัติต้ังแต่ต้นจนอวสานสุดยอดแห่งธรรม คือท่านมรณภาพจากไปแล้ว อัฐิของท่านได้กลายเป็นพระธาตุเป็นลำ�ดับลำ�ดามาแล้วเวลาน้ี น่ีคือประวัติของหลวงปู่ชอบ ที่ท่านชอบเป็นนิสัยดั้งเดิมมาต้ังแต่ออกปฏิบัติ คือบวชแล้วท่านต้ังหน้าต้ังตาประพฤติปฏิบัติ ได้พูดอรรถพูดธรรมต่อหน้าต่อตากันกับหลวงตาน้ีหลายครั้งหลายหน เพราะมีความสนิทสนมกันมาก มาตง้ั แตส่ มยั อยหู่ นองผือ เวลาท่านไปกราบเยยี่ มหลวงปูม่ นั่ ไปพบกนั คยุ กนั ทา่ นพกั เวลานานๆ จึงได้สนิทสนมต้ังแต่บัดน้ันมาจนกระท่ังท่านมรณภาพ น่ีเป็นอย่างไรบ้างพี่น้องชาวพุทธเรา พอฟังได้ไหม เสียงอรรถเสียงธรรมท่ีแสดงความสัตย์ความจริงมาให้เราทั้งหลายฟัง จากพระผู้ท่านปฏิบัติดีปฏิบัติชอบ ไม่ใช่ท่านผู้จะประพฤติตัวมาเป็นคนโกหกหลอกลวงตวั เองแล้วก็หลอกลวงคนอนื่ ดังท่ีมอี ยทู่ วั่ ๆ ไป ท่านเป็นผู้ตั้งอกต้ังใจปฏิบัติต่อศีลต่อธรรมตลอดมา เวลาท่านมรณภาพจากไปแล้ว อัฐิของท่านได้กลายเป็นพระธาตขุ ้ึนมาให้เห็นประจกั ษ์ ตามต�ำ ราทีท่ า่ นแสดงไว้เปน็ ขอ้ ยนื ยันว่า อัฐิท่จี ะกลายเป็นพระธาตุไดน้ ัน้ ตอ้ งเป็นอฐั ิของพระอรหันตโ์ ดยถา่ ยเดียวเท่านน้ั นอกนัน้ ไม่เปน็ นค่ี ือความยนื ยนั จากพระบรมศาสดาทปี่ ระทานไว้ เมื่อวนั ท่ี ๑๐ มกราคม พทุ ธศกั ราช ๒๕๔๗ (บ่าย) อยา่ พากนั ลงนรก 39ชาติสุดทา้ ย

จหนัลทวงสปาโู่หรลุย วัดถ�ำ้ ผาบง้ิ อำ�เภอวงั สะพงุ จงั หวดั เลย “เห็นไหมละ่ อฐั ิของท่าน กลายเปน็ พระธาตุแลว้ นน่ั ละตีตราบอกแลว้ น่นั คือพระอรหันต์” เมอ่ื วันท่ี ๒๖ พฤศจกิ ายน พุทธศกั ราช ๒๕๕๐ เรือ่ งธรรมใครคาดไม่ถึง40ชาตสิ ดุ ทา้ ย

นั่นละเร่ืองของธรรมท่านเป็นอย่างง้ัน ท่านไม่ฟุ้งเฟ้อเห่อเหิมนะเร่อื งธรรม เพราะฉะน้นั จงึ สงบเย็นทุกอยา่ ง ทา่ นกะแตพ่ อดๆี สลั เลขธรรม๑๐ ข้อนี้ สำ�หรับพระผู้ปฏิบัติออกหน้าแหละ อัปปิจฉตา มักน้อย แน่ะเหมือนท่านอาจารย์หลุย ไปหาซิลูกศิษย์หลวงปู่มั่นเราองค์ไหนจะเหมือนท่านอาจารย์หลุยไม่มี เรายกให้เลยเรื่องมักน้อย จนกระทั่งย่ามขาดหมดข้างนอกข้างใน มันมีสองชั้น เราไปจับย่าม จับท�ำ ไม ข้ึนทันทีเลย มันยังดีอยู่น่ี มันดีอะไรไม่ใช่คนตาบอดดู มนั ดอี ยู่ขา้ งในคือชั้นในดอี ยู่ ท่านพูดของท่านกถ็ ูก ไอ้เราไปจบั กถ็ ูก กเ็ ราดูมันดูไม่ได้ดขู ้างนอก อยา่ งนัน้ ละท่านใช้ มักน้อยท่ีสดุ ก็คือทา่ นอาจารย์หลุย บรรดาลกู ศิษย์พอ่ แม่ครูจารยม์ ัน่ เด่นทางมกั น้อย ทกุ สิ่งทุกอยา่ งไม่มีคำ�ว่าสดสวยงดงามอะไรเลย ผ้าก็เอาจีวรเก่าๆ มาอย่างงั้นละ ท่านมักน้อยมาก ในบรรดาลูกศิษย์พ่อแม่ครูจารย์มั่นเราน้ีท่านอาจารย์หลุยเป็นท่ีหนึ่ง ความมักน้อยนะ เห็นไหมล่ะอัฐิของท่านกลายเป็นพระธาตุแล้ว น่ันละตีตราบอกแล้วนั่นคือพระอรหันต์ ถ้าลงอัฐิกลายเป็นพระธาตุแล้วประกาศป้างขึ้นมา ทางส่วนสกลกายภายนอกอย่างแจ้งชัด ภายในน้ันท่านรู้กันมาละ ในวงกรรมฐานรู้กัน องค์ไหนภูมิจิตภูมิธรรมอยู่ช้ันใดภูมิใดน้ีรู้กันในวงกรรมฐานท่านพูดกันเรียกว่าธรรมะในครอบครัว ท่านพูดกันในวงปฏิบัติเงียบๆ รู้กันเงียบๆ อยู่ง้ันละ ท่านไม่ฟู่ฟ่า ไม่ฟุ้งเฟ้อไมโ่ อไ้ มอ่ วด เม่ือวนั ที่ ๒๖ พฤศจกิ ายน พุทธศกั ราช ๒๕๕๐ เรอ่ื งธรรมใครคาดไมถ่ ึง ถ้าพูดถึงเร่ืองความมักน้อยน้ี บรรดาลูกศิษย์พ่อแม่ครูจารย์มั่นนี้ไม่มีใครเกินท่านอาจารย์หลุย ความมักน้อยมักนอ้ ยท่ีสุดเลย มอี งคเ์ ดียว ไม่มีใครสไู้ ด้ ความมักน้อย ทา่ นเปน็ นสิ ัยอยงู่ า่ ย ไปง่าย กนิ งา่ ย นอนง่าย สบาย ไม่ยงุ่กับอะไรนะท่านอาจารย์หลุย หาได้ยาก บรรดาลูกศิษย์หลวงปู่ม่ันก็ท่านอาจารย์หลุยละองค์หน่ึงมักน้อยที่สุด ไม่ยุ่งกบั อะไรเลย ไปสบาย มาสบาย อย่สู บาย ท่านอาจารยห์ ลุย เม่ือวันท่ี ๑๖ มกราคม พทุ ธศักราช ๒๕๕๒ ท่านปฏบิ ัติตามนสิ ยั 41ชาติสุดทา้ ย

หลวงปู่ขาว อนาลโย วดั ถ้�ำ กลองเพล อำ�เภอเมือง จังหวัดหนองบัวลำ�ภู “พระอรหันต์ในสมัยปจั จบุ ัน ก็หลวงปูข่ าวองค์หนง่ึ แน่ รอ้ ยเปอรเ์ ซน็ ต”์ เมือ่ เช้าวันที่ ๒๙ สงิ หาคม พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๓ ข้ันสกุ ขวิปัสสโก42ชาตสิ ุดทา้ ย

พูดถึงเร่ืองหลวงปู่ขาว ท่านเป็นอยู่ที่โรงขอด ท่านเล่าให้ฟัง ท่ีอำ�เภอแม่แตงหรืออะไรเชียงใหม่ ท่านบอกว่าไปเป็นอยู่ที่โรงขอด เราก็บอกตรงๆ เลยเราเป็นอยู่ที่วัดดอยธรรมเจดีย์ ไม่มีอะไรค้านกัน รื่นเริงบันเทิงกัน เพราะธรรมะทางภาคปฏิบัติผิดที่ไหนจะรู้กันทันทีๆ เลย เราก็เล่าถวายท่านสุดขีดของเราเลยเราเป็นฝ่ายเล่าถวายท่านก่อน เสร็จอะไรก็มอบถวายท่านเลย จะขัดข้องอะไรก็ให้ครูบาอาจารย์ ไม่ต้องเกรงใจ ให้บอกมาเลย เวลาน้ีสุดแล้ว ถ้าว่ากำ�ลังก็สุดจนกระทง่ั ไมแ่ สวงหาอะไรอกี แลว้ ถา้ หากว่าหลงกห็ ลงเต็มท่ีเรากว็ ่างั้น ท่านก็ตอบรบั ดว้ ยความเป็นมงคล เออ ตายใจแหละทา่ นว่า ท่านกเ็ ล่าของท่านย่อๆ นิดหน่อย เพราะอะไรๆ ท่านมหาก็เล่าไปหมดแล้ว ท่านเลยเล่าย่อๆให้ฟงั นิดหน่อย ท่านไปเปน็ ที่โรงขอดท่านว่า โรงขอดนี้อยทู่ อ่ี �ำ เภอแม่แตง เวลามันจะเป็นท่านออกไปอาบนำ้�ไปเหน็ ข้าวเขาเป็นรวงแก่แล้ว ท่านกเ็ อาขา้ วมาพจิ ารณาปัญญาขั้นนี้เป็นปัญญาหมุนตัวเองนะ คือเจออะไรมันจะเป็นสติปัญญาขึ้นมาเพ่ือแก้ตัวเองๆ ท่านเอาข้าวมาพิจารณา เกิดเป็นข้าวแล้วก็หมุนไปหมุนมา เป็นข้าวแล้วเอาไปหว่านเป็นกล้าๆ ก็เป็นตน้ ข้าวแล้วเป็นข้าวแก่ ทา่ นก็หมุนไป วฏั วนของจติ ก็เป็นอย่างน้ๆี ท่านพจิ ารณา เลยบรรลุธรรมในเวลานั้น ในคืนวันน้ัน ทา่ นเลา่ ใหฟ้ ังว่าโรงขอด เราก็เล่าถวายทา่ นว่าที่วัดดอยธรรมเจดยี ์ เวลาท่านจะจากที่น่ันไป มันแปลกนะท่านมหา ผมจึงระลึกได้ทันทีเลย อย่างต้นโพธ์ิเป็นต้นไม้ที่พระพุทธเจ้าตรัสรู้ เพราะฉะนั้นท่านถึงยกต้นโพธ์ิเป็นคู่เคียงกันกับพุทธศาสนา ท่านเห็นบุญเห็นคุณของต้นไม้นั้น เราก็เหมือนกนั เห็นบญุ เห็นคณุ ของกุฏกิ ระต๊อบหลังเลก็ ๆ เวลาจำ�เป็นที่จะจากไป ไปแลว้ ยงั หันหนา้ กลบั มาดอู ีก เปน็ ความอาลัยอาวรณ์ท่านว่า เพราะกุฏินี้เป็นสถานให้บุญให้คุณแก่เรา มันก็เข้ากันได้เลยกับต้นโพธ์ิเป็นคู่เคียงของพระพุทธเจ้าตรสั รูธ้ รรม อย่างท่ที า่ นอาจารยข์ าวบอกวา่ กระต๊อบที่โรงขอดเปน็ ท่ีตรสั รธู้ รรมเหมอื นกัน เมื่อวันที่ ๑๔ กุมภาพนั ธ์ พทุ ธศักราช ๒๕๕๐ เราไมไ่ ด้อวด 43ชาตสิ ุดทา้ ย

อหาลจวางโปรูฝ่ นั้ วัดป่าอุดมสมพร อำ�เภอพรรณานคิ ม จงั หวัดสกลนคร “หลวงปฝู่ น้ั เราพดู ให้ฟังชดั ๆ ท่เี ราแนใ่ จต่อท่านวา่ ต้องเป็น พระธาตุนี่นะ” เมอื่ วันที่ ๑๖ กุมภาพันธ์ พทุ ธศกั ราช ๒๕๔๕ จากแมวถงึ เพชรน�ำ้ หนงึ่44ชาตสิ ุดทา้ ย

หลวงปู่ฝ้ันเราพูดให้ฟังชัดๆ ที่เราแน่ใจต่อท่านว่าต้องเป็นพระธาตุน่ีนะ คือท่านจะเข้าจุดแล้ว เวลาไปคุยธรรมะกัน พยายามหาเวลาจะเข้าไปคุยกับท่านโดยเฉพาะ เข้าไปคุยทีไรๆ มันก็หากมีอยู่น้ันละเพราะนิสัยวาสนาต่างกัน หมอเขาไม่ให้รับแขก ท่านไม่รับแขกแต่ท่านรับพระ มันเลยไม่มีเวลา เราเข้าไปหาท่าน ท่านก็เลยเล่าให้ฟัง ไปเผาศพหลวงปมู่ ัน่ มาแล้วทา่ นว่าท่านจะเปน็ จะตายจรงิ ๆทา่ นกม็ ากำ�หนดภาวนาทีน้ีมันจะไปท่านว่าอย่างน้ัน พิจารณาปั๊บเข้าไปตรงนี้ ท่านว่าอย่างน้ันเราก็จับปุ๊บ น่ีเห็นไหมมันมีสูงมีต�่ำ เม่ือไร มันนึกถึงครูบาอาจารย์นะ พอเขา้ ไปถงึ จดุ นนั้ ป๊บั ทางน้ีข้นึ เลยทนั ที เหอ ยงั นอนตายอยูน่ ้ีเหรอ นู่นนะฟังซมิ ันว่านะ ธรรมว่าให้ธรรมเปน็ อะไรไป เราไม่ได้ว่าให้ครูบาอาจารย์ใช่ไหมล่ะ เราว่าให้ธรรมอยู่ในหัวใจครูบาอาจารย์ ท่านไปอยู่ตรงน้ัน ทางนี้ดูอยู่ตลอดพิจารณาตลอด พอไปถึงนั้นท่านก็หยุดของท่าน เรียกว่าภูมิของท่านในระยะนั้นอยู่ตรงน้ัน ทางน้ีมันก็ออกรับกันซิ ยังนอนตายอยู่น้ีเหรอ น่ีมันเป็นในจิตนะ ถ้าหากว่าไม่มีใครเลยน้ีจะเอากันตอนน้ันเลย ผางทันทีเลยน่ีละธรรมเป็นอย่างนั้น ครูบาอาจารย์ท่ีเป็นภูมินั้นเป็นสมมุติอันหน่ึง หลักธรรมชาติน้ีเป็นธรรมไม่มีสูงมีตำ่� เช่นท่านพูดออกวันนั้นทางนี้ยังขึ้น ก็เลยพูดให้ลูกศิษย์ลูกหาฟัง พอท่านพูดถึงจุดนั้นท่านไปอยู่ตรงน้ันเสีย ยังนอนตายอยู่น้ีเหรอ นนู้ นะ นกึ ว่าไปถึงไหนแล้ว เราวา่ อย่างนนั้ นะความหมาย 45ชาติสุดทา้ ย

แต่จากน้ันเป็นท่ีแน่ไปแล้ว เพราะฉะนั้นหลังจากนั้นมาต้ัง ๒๐ ปี ท่านก็มรณภาพ คือ พ.ศ. ๒๕๒๐ ปีท่านมรณภาพ ปี พ.ศ. ๒๕๐๖ เราไปเผาศพท่านอาจารยก์ งมา นั่นละเข้าไปแวะทา่ นปี พ.ศ. ๒๕๐๖ ท่านก็เลา่ เรื่องภูมธิ รรมภูมิจิตให้เราฟัง เพราะเราพยายามจะเข้าหาท่านทีไร ท่านไม่รับแขกแต่ท่านรับพระอยู่ตลอด มันไม่มีเวลาละซิ ท่านเลยเล่าเรื่องของท่านออกมาๆ เราก็จับเอาจนได้ ยังเสียใจอยู่ ถ้าได้แย็บออกสักนิดหนึ่งก็จะได้ประโยชน์มากมายพอไปถึงที่น่ัน มันกระเทือนใจมาก ความหมายว่าอย่างน้ันนะ พอท่านไปพูดถึงน้ันท่านตายใจแล้วน่ี ทางน้ีก็ขึ้นรับฮึ ยังนอนตายอยู่น้ีเหรอนึกว่าไปถึงไหนแล้ว แต่จากน้ันไปแล้วภูมิจิตของท่านจะด่ิงแล้วเราก็รู้แล้วน่ีนะ ทีนี้ตั้งแต่พ.ศ. ๒๕๐๖ มาถงึ ๒๕๒๐ กห็ ลายปี เพราะฉะนั้นเราถึงแนใ่ จ แตก่ ม็ ีพยานแล้วนะ พอท่านมรณภาพไปนาน อัฐิของท่านเราเป็นประธานกรรมการท่ีจะเก็บรักษาจ่ายไปท่ีไหนๆ เราเป็นคนไปตรวจไปดู เสร็จแล้วเราก็หาอุบายวิธีการเพราะเป็นประธานน่ีว่าไง อันน้ีเอาไว้บรรจุน้ันๆ อันน้ีไม่เอา เราทำ�ท่าไม่เอา อันน้ีจำ�เป็นมากกว่า คือความหมายว่าจะแจกลูกศิษย์ เราก็บอกพระอนั น้ไี ม่เอาแหละ โอย๋ รมุ เลย น่ีละท่ีเขาเอาไปแลว้ กลายเปน็ พระธาตอุ ยใู่ นบา้ นของเขา เขาก็มาเลา่ ใหฟ้ งั ว่าอฐั ขิ องทา่ นอาจารย์ฝั้นเปน็ พระธาตแุ ลว้ เรายอมรบั ทันที น่ลี ะเรอื่ งราวเป็นอย่างนัน้ จึงหาอบุ ายให้ลูกศิษย์ ก็เราเป็นประธานกรรมการนว่ี ะ อันไหนสมควรๆ เราก็แยกออก อนั น้ไี มจ่ ำ�เปน็ แลว้ พอว่าไมจ่ ำ�เป็นแลว้ ลกู ศษิ ย์รมุ เลยหมดเลย เขาได้อันนี้ละ ทเี่ อามาอวดเราว่าเปน็ พระธาตุเรียบรอ้ ยแล้ว เป็นมากตอ่ มากน่ีกอ็ ย่างนั้นแหละ ถ้าเข้าตรงนั้นแล้วไมเ่ ปน็ อ่ืนชา้ กบั เรว็ เท่าน้ันเอง นล่ี ะองค์หน่ึง เมอื่ วันที่ ๑๖ กุมภาพนั ธ์ พทุ ธศักราช ๒๕๔๕ จากแมวถงึ เพชรน�้ำ หนงึ่46ชาติสดุ ท้าย

อย่างหลวงปู่ฝ้ันพลังจิตเก่งมาก ยกให้เลยสมัยปัจจุบัน แล้วยังมีรู้ด้วยสิ่งต่างๆ ยกตัวอย่างเช่น วันน้ันจวนจะเข้าพรรษา ท่านจะพาลูกศิษย์ลูกหาไปกราบพ่อแม่ครูอาจารย์มั่นที่หนองผือ เรามันเป็นอย่างนั้นละ ถ้ามีครูบาอาจารย์องค์ใดมาเราจะเข้าถึงก่อนแล้ว เข้าถึงดูทุกสิ่งทุกอย่างก่อนๆๆๆ เร่ือยเลย พอวันน้ันไปท่านข้ึนไปเราก็นั่งอยนู่ นั้ แล้ว คอย ครูบาอาจารยล์ กู ศิษยข์ องทา่ นช้นั ผูใ้ หญ่มาแต่ละองค์ๆ ทา่ นปฏิบัตปิ ฏสิ ันถารตอ้ นรับภายในภายนอกเรื่องศีลเรื่องธรรมอย่างไรบ้างๆ ท่านจะไม่ปฏิบัติเหมือนกันนะ พ่อแม่ครูอาจารย์มั่นนี้ องค์นี้ขึ้นมามีกิริยามารยาทอรรถธรรมเปน็ อย่างนั้น องค์น้ขี นึ้ มามีกิรยิ ามารยาทอรรถธรรมเปน็ อย่างนัน้ ไม่ไดซ้ �ำ้ กนั นะ พอดีวันน้ันท่านขึ้นมากราบ พอกราบลงไปท่านยิ้ม เพราะนิสัยท่านอาจารย์ฝ้ันน่ีท่านยิ้ม ยิ้มสวยงามมากนะไม่เหมอื นหลวงตาบัวยิ้ม ถ้าหลวงตาบัวย้ิมน้ีศาลาแตกฮอื เลยเข้าใจไหม ทา่ นอาจารยฝ์ ั้นย้มิ สวยงามมากนะ พอกราบลงๆ ทา่ นมอง “เออวนั นีม้ ันหอมอะไรนา แต่ไมใ่ ช่หอมธูป” ทางน้ัน “เอ๊ วันนหี้ อมอะไรนา แต่ไมใ่ ชห่ อมธปู หอมเทยี น”เท่านั้นพอ พอท่านกราบลงไปเสร็จแล้ว ท่านย้ิมๆ “เอ๊ วันนี้หอมอะไรนา แต่ไม่ใช่หอมธูปหอมเทียน” ทางน้ันท่านตอบรับ “เออใชแ่ ล้ว” เทา่ นัน้ พอ พอทา่ นกราบลงไปเสร็จแลว้ ท่านยมิ้ ๆ “เอ๊ วันน้ีหอมอะไรนา แต่ไมใ่ ช่หอมธปู หอมเทยี น” ทางนั้นทา่ นตอบรับเออใช่แล้ว เวลาน้ันท่านไม่มีโอกาสท่ีจะถามท่านได้ “จากนั้นแล้วข้ึนไปหาท่านโดยเฉพาะ แล้วเป็นอย่างไรเวลาท่านอาจารย์ฝั้นมากราบพ่อแม่ครูอาจารย์มีลักษณะย้ิมๆ แล้วว่า วันนี้มันหอมอะไรนา แต่ไม่ใช่หอมธูปมันหมายความว่าอย่างไร หมายความว่ารุกขเทพเต็มหมด ท่านบอกเออใช่แล้ว รุกขเทพมาเคารพบูชาครูบาอาจารย์เต็มไปหมดท่านว่าอย่างน้ันนะ ท่านตอบป๋ึงเลยนะพ่อแม่ครูอาจารย์มั่น แต่เวลาจะพูดได้ขนาดน้ันก็เออใช่แล้ว เรางงเป็นบ้าอยู่เป็นบ้าอย่นู าน พอได้โอกาส ท่านออกทันทเี ลย พวกเทวดาเต็มมาคอยฟงั เทศน์ทา่ น นานๆ จะมที ีหนงึ่ เวลาพ่อแม่ครูอาจารย์ตอบนะนี่นะ ท่านบอกว่าเออใช่แล้วเท่านั้นละไม่มาก เวลาเราไปถามธรรมท่านตอบออกมาอย่างนั้นจงึ ชดั เจนมาก เมอื่ วนั ที่ ๗ กรกฎาคม พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑ เวลา ๑๓.๓๐ น. สตวิ นิ ัยบังคบั บัญชา 47ชาตสิ ุดท้าย

หลวงปพู่ รหม จิรปุญโญ วดั ป่าประสทิ ธิธรรม อ�ำ เภอบา้ งดุง จังหวดั อดุ รธานี “อัฐิของท่านอาจารย์องคน์ ี้ จะเป็นพระธาตแุ นน่ อน เราบอกอย่างน้ี” เมอ่ื วันท่ี ๑๔ พฤษภาคม พทุ ธศักราช ๒๕๔๕ องค์น้อี งคห์ น่งึ อัฐจิ ะกลายเปน็ พระธาตุ48ชาตสิ ุดทา้ ย

เวลาท่านคุยกันนี้ พอคุยกันป๊ับน้ีจะบอกทันทีเลย เป็นข้ันใดภูมิใดอยู่ในระยะใด ขอให้ท่านผู้ที่ฟังน้ันเป็นผู้เข้าใจในอรรถธรรมเรียบร้อยแล้วเถอะ จะเข้าใจทุกระยะๆ ผิดถูกช่ัวดีตรงไหนจะรู้ทันทีๆ เมื่อเป็นเช่นนั้นทายกันจะผิดไปท่ีตรงไหน ว่าอัฐิขององค์นี้จะกลายเป็นพระธาตุๆ น้ี บอกไปแล้วตั้งแต่ท่านยังไม่ตาย เห็นแล้ว จุดสุดท้ายของท่านคือหลุดพ้นแล้ว รู้แล้วต้ังแต่ยังไม่ตายที่บอกเล่ากันหรือเล่าสู่กันฟังเวลายังไม่ตาย พอเข้าถึงจุดน้ันแล้วก็เป็นอันวา่ หมดสน้ิ เวลาตายแล้วอัฐนีจ้ ะกลายเปน็ พระธาตนุ ะ น่นั ก็เป็น เราตัวเท่าหนูเราพูดที่ตรงไหนผิดท่ีไหน ว่าอย่างนี้เลยเราไม่ได้คุยนะ ยกตัวอย่างเช่นหลวงปู่พรหม ลูกศิษย์ทางกรุงเทพแหละหลั่งไหลไป เราก็ไปกระซิบว่า ให้พยายามเอาอัฐิของท่านอาจารย์องค์น้ีให้ได้นะ อัฐิของท่านอาจารย์องค์น้ีจะเป็นพระธาตุแน่นอน เราบอกอย่างนี้ พอเผาศพแล้ว โอ๋ย คณะกรรมการกี่ชั้นอยู่ในน้ันรักษาอัฐิเข้าไมถ่ งึ เปิดเลย ไมไ่ ด้ คร้ันต่อมาไมน่ านนะทราบวา่ อัฐิของท่านกลายเปน็ พระธาตแุ ล้ว น่ันเห็นไหมล่ะ ทา่ นเคยพดู ให้ฟังตั้งแต่อยู่บ้านนามน ท่านอาจารย์พรหม เวลาเงียบๆ วันไหนไม่ได้ขึ้นหาพ่อแม่ครูจารย์ม่ันก็แอบไปหาท่านคุยกันสองต่อสองทกุ คนื คุยสนกุ สนาน ท่านพูดให้ฟงั ทุกแง่ทุกมุมในการปฏบิ ัติธรรมของทา่ น น่ที ่านก็ผ่านทเ่ี ชียงใหม่ท่านผ่านมานานแล้วนี่ กร็ ไู้ ด้อยา่ งชัดเจนละซี ทา่ นเล่าใหฟ้ งั ถงึ เรายงั ไมร่ ้อู ีโหนอ่ ีเหนอ่ ะไร ทางปริยัติทางอะไรมนั ก็เข้ากันไดๆ้ ลงใจทนั ที น่อี ัฐขิ องท่านกลายเปน็ พระธาตุ เมอ่ื วันที่ ๑๔ พฤษภาคม พุทธศกั ราช ๒๕๔๕ องค์นอี้ งค์หนง่ึ อฐั จิ ะกลายเปน็ พระธาตุ 49ชาตสิ ดุ ท้าย

หลวงปู่เก่ิง อธมิ ตุ โต วดั โพธ์ชิ ยั อำ�เภอศรสี งคราม จงั หวดั นครพนม “ฟงั วา่ อฐั ขิ องท่านกลายเปน็ พระธาตุ สมควรแลว้ ท่าน นา่ เคารพเลอ่ื มใสมานานแล้ว” เมอ่ื วันที่ ๙ พฤษภาคม พุทธศกั ราช ๒๕๕๑ ทา่ นอาจารย์เก่ิงนิสยั เด็ดเดย่ี ว50ชาตสิ ุดทา้ ย