Усен (Кипацпгап) Аман... Бц>ак аман емес. Ана бф жылы акшадан кысылганда сатып яабердш. Квке, ана Ж1пггерге не дешн? Тракторывды берест бе? Асан Мияны кетпенмен шауып, курекпен казып жаткан адамды кеп кордам. Жарга, кияга есет.н мияны трактормен калай ТСРУсенГ Ойбай, сока байламаймыз ба? Жумысты кебейтпей, жерд1 жыртып отсек, жшггтер трактордыц артынан журш отырып терш алмай ма? Сагира. Жарты акшасын беремш дейст бе? Усен. Кылдай етш болт аламыз. Сендерд! мен алдамаймын гой. Кемшр. Дуниеге кызыгамыз несш бшп, Аз кунп кызыгына есерленш. Жалацаш кеп, жалацаш кайтамыз гой, Мойынга торт кары без тест шп. Сагира. Бф кызык кврсетешн бе? Апа! НКВД!!! Кемшр зу етт сандъщтыц тане кгрт кетедг. Усен. НКВД? Ешцде ме, бвдщ бала кезшЬде апам НКВД келш калмасын деп сактанып отыратын ед1 гой. Асан. Кдзф тшт1 кушешп кетп. Бурын мына сандыгын аштырмайтын ед1, енд1 тшт* 1пнне юрш жататын болды. Оянса, устше шыгып отырады. НКВД келш актарып, соттатып Ж1беред1 дейд1. Бул бф кызык алжу болды. Усен. Шыныменкызык. Сонымен, кеке, келютж пе? Тракторывды алып ауылдыц сыртына барайык, жшггтер кутш калды деймш. Асан. Ау, койсацшы, осыныц бэрш шын айтып отырмысьщ? Мия оскен жердт бэрш сокамен жыртатын болсац, онымен кунарлы шоп коса кетедь Мал кайда жайылады сонда? Сокамен б1р жыртылган жер оцалмайды. Арам шоптен озге ешнэрсе шыкпай калады ертец. Кайрат. Агатай, дмаьлщадтаецмгыешктыса-мныапк,тымыЖн1агуптсетрелтщосныщп отыр. Олар дэл бупн 500 устше койып кетед1. Сагира. Эй, Асан, далада жаткан жердт, шыгатын шестик 100 =-
I Асан. Бармаймын. Усен. Эй, агатай, енд1 ана балаларга не айтамын? Асан. Баска трактор тауып ал. Онсыз да тонап жатыр. Енд1 менщ жыртканым калып ед1 осы жердь Усен. Кызьщсьщ осы сен... Сагира. Жыртады. Жыртпайтын болса, ал тракторды, баска бфеу рульге отырсын. Жакын мавда беден баска ешкшде трактор жок. Усен. Бшп турмын гой. Асан. Алмайды. Бермеймш тракторымды. Кемшр сандьщтыц шшен урпит бас квтереди К^опында шуберекке ораягаи бума цагаз бар. Кемтр саусацтары дфтдеп шуберектщ орауын э/сазады. Шуберектщ танен саргайып кеткен цагаз, хаттар шыгады. Кемшр. Заида, саган жетпм бе, жок па, бшмеймш. Аманатым бар. Согыста мен пошташы болдым гой. Кудай баска салмасын. Халык мен1 корсе, ажал коргендей кашады. К^згын да б1р мен де бф. 031м балигатка да толмаган баламын. Ауылда хат танитын жалгыз адам мен болдым да, содан пошташы етш койды гой. Сагира. Не айтып кетт1ц, апа. Андагыц не? Кемшр. Кара кагаз, кара кагаз... Мынаны Биб1ге бере алмадым. Ек1 улынан кара кагаз келд1. Апарып бергенм1н. Мынау кенжес1, Кайыржанньщ кагазы. Жасырып калдым. Умтн узбед1м. Акыры елгенше ек1 коз1 торт болып кут1п кета.Ал мынау... аналары баладан кетт1 сол екеу1Н1д, уш1нш1С1н босана алмай 0Л1П кетт1, ол кезде догдыр бар ма каз1рг1дег1дей, тас жетш Бакытбек пен Кулжанньщ экес1Н1К1. Сактарын сындыра алмадым, ум1ттер1н узуге дэт1м бармады. Тыгып алып калдым. Ал мынау... Мынау К1М, кудай-ау? А, Кулбаршынныц баласы екен гой. Жалгыз ул ед1. Кулбаршын ол согыска аттанганда-ак шатаса бастаган. Казасын котере алмас дед1м. НКВД, НКВД корсе турмеге салады гой меш. Кашангы астыма тыгып жатамын. Б1р кун1 олем1Н, сойт1п ана ек1 улга кес!р1м тие ме деймш. Енд1 сен жасыр. Саган аманат. 0лп бала кайда? Шопыр бала кайда? Усен. Апа, мен мундамын. Кемп1р. 0лг1 Асанд1К1не кайтып апарып тасташы, балам. Олай булай болып кетсем, кыздьщ босагасында ОЛ1ПТ1 демесш. Усен. Куп болады, командир. Отыр. 0р кэллэда б1р киял дегеи... Асан. Апамныц бул сырын кш бшшт!... Сагира. Алда бейшара, сол екен гой НКВД десе зэрес1 ушатыны... -= 101 =-
Асан. Сен оны мазак етш мэзсщ. Сэл колайьща жакпай калса НКВД деп бар ете каласыц, апам бейшара сандыктан бф-ак шыгады. Усен. Сагира, енд1 олай етпешь Сагнра (жылайды). Крйдым, болды. Мен де адамныц баласымын гой, шаршаймын гой кейде... Усен кемтрд/ сандыща цайта отыргызып, эрг-берг журе бастайды. Кемшрдщ басы гана цыптиып шыгьш тур. К^олына цагаздарды устан цалган Сагира элем танырац куйде. Кайрат. Усеке, болды койшы. Тасташы андагы сандыкты. Ана жшттерден уят болды. Кдидан таныстырып едш сендердь Озшнщ ауылым, агам бар, трактор бар деп ертш келдщ. Ещцлц мынау. Ага, мына бауырывды жаман жагдайга душар етш турсыц. Мен де сейшен косылып кара тЫмге енш кететш болдым. Олар бандиттер гой, нагыз бандиттер! Асан. Мен сендерд1 шакырган жокпын. К;айрат. Шакырсац да, шакырмасац да, осы турган жервде корага кфш кетесщ. Асан. Сен меш коркытпа. Ес1к анау, калай юрдщ солай шык. Кайрат. К^рысын, делдал болып нем бар ед1. Маскарам шыкпаса болды. Усен, юш енд1 сеншен болсын. 0з колыммен бауыздаймын. К^анывды судай шашамын сен иттщ. (Асанга) Сеш де елтфемш. Асан. Кет, бар! Аузы кандай жаман ед1 пэтшагардыц. К^айрат далага шыгып кетеди Сагира. Жок, сенщ есщ дурыс емес. Куш кеше гана тентфеп акша 1здеп кетпеп пе едщ. Агайынга елердеп сез1ВД1 айтып мьщ доллар таба алдыц ба? Усен. Коке, аналар меш елтфедк Асан толцып эрг-берг журе бастайды. Асан. Усен,сен мешц шшсщ... Усен. Тракторывды бермесец, жалгыз бауьфьщнан айырылайын деп турсыц. Асан. Юшкентай ксзЬще барлыгынан таяк жейтшсщ. Жаратылысьщ сондай едк Коршшщ сенщ жарымьщдай гана болатын тснтек улы бажылдатып сабап кететш. Бойыц мен дснец тыгыршыктай, тшт1 катарыцнан анагурлым дэу болсац Л’етГ'тГГ1111 келе жаткам тас топ баланыц шшдс тек саган табамына к-1пгр3НЬ'41ШШДС ИТСеН' гана кабатын. Сол кезде сенщ сезбеуш1еГ ж^гКеННЩ МСНЩ Мавдайыма кадалып жататынын кесек атып жазым 102 =-
еттш. Сеш апам сабаганда, шыпылдаган шыбык сенщ ет1щц осып жатса, менщ журепмд! езетш. Бф берекесв сорлы едщ. Бфак мен бауыр ет, бауыр дегенннщ не екенш бшемш. Ал сен бшмейсщ. Сен ол1 бшмейсщ. Усен. Жок. Мен де бшемш! Неге бшмеймш? Асан. Содан кешн не болдьщ? Окыдьщ. Сен окысын деп, мен ауылда калдым. Катын алдьщ. Уй алдьщ. Калада турдыц. Бойтумарьщ болсын деп ырымдап, экемЬден калган жалгыз кез ер-турманды тарту етпм. Ол кайда? Саггым дейсщ. Юмге саттыц айтшы? Барып озш кер1 сатып аламын. Усен. Шетелге кета гой. Таба алмайсьщ... Асан. Неге сатасьщ? Калай дэтщ барады? Саган не болды, Усен? Балаларывды неге ойламайсыц? Ец болмаса елде, казакта да калмапты... Усен. Енд1 ку Тфшш1к камы гой... балалар ушш... Асан. Адамды ашындырасыц. Экецнен калган ер-турманды сатып тапкан нэпакац- балаларьща кут бола ма? Нарам тамак, Парам акша емес пе... Ещи келш айтып турганыц мынау. Ауылдыц миясын шабайык дейсщ. Бес жыл жогалып кетш келгендеп бар шаруац осы... Кенет сырттап суыт э/сурт, турлерг суеты уш жтт келт к1реди Сандыцты ары-берг суйретт жургеп УсеидI корт турып цалады. Кайрат. Айттым гой, уйге калай кфД1, солай ес1 ауысты. Жынданып кета. 1-Ж1Г1Т. Не 1степ кеткенсв? Трактор кайда? Усен. Сыртта тосыцдар дедш гой. 1-Ж1Г1Т. Бастадывдар ма деп экш ею рет келш кета. Асан. Жол болсын? 1-Ж1ПТ. Ассалаумагалейкум. К,ол берт амаидасады, екшьш жтт те амандасады. 1-Ж1ПТ. Мына К1С1 (УсепЫ нусцайды) осы уйде трактор бар деп кеткен. Жарты кун тостык. План кушп барады. Уакыт есептеулП Не кецес курып отырсыздар? Кайрат. Мше, сандыкпен ойнап жур. АнаргулЫ жамбасынан цагады. Усен. Тиме дедш гой саган! Усен жуггрт барып беттен урады, анадай жаща ушып кеткен К^айрат бугэ/сшп отырып долган. 2-Ж1Г1Т. Тракторды берсец кольщнан аламыз, бермесец жолыцнан. Асан. Трактор жок. -н= 103 =-
1-Ж1ПТ. Жогы калай? Еадктщ алдында турган не нэрсе? Усен. Бузылып тур. 2-Ж1ПТ. Шыгып айтпайсыч ба? Усей. Эцлмелесш отырып калыппын. 1-Ж1Г1Т. Енд1 кайтпк? 2-Ж1Г1Т. Тракторды озш айналдырып корешн. Асан. Тиюли болмацдар. 2-Ж1ПТ. Мынау етф1К айтып тур. 1-Ж1Г1Т. Тусшбедш. Сен не (Усенге) келюкен тагы бфеулерщ бар ма? Б13Д1 лактырып турсыц ба? Усен. Жок, жнтггер. Агам келюшш бермед1. Ренжшевдер. Тракторга тшспейс1цдер. 1-Ж1Г1Т. Сонымен, ага, актык сезвдз? Асан. Мияга тшсуге болмайды. 2-Ж1ПТ. Неге болмайды? Асан. Жердщ киес1 урады. Усен. Эй, агатай-ай. Далада жаткан мияны корымасац етп. Бутар болмаса, баска бфеу бэрЁбф шауып алады. Асан. Ауылга жолатпаймын. Енд1 ешкшге берпзбеймш. 1-Ж1Г1Т. Жалгыз сауал. Неге? Себеп? Асан. Сендер кайдан шыккан бэлеЫвдер, а? Ауылдьщ дала- даласын шыгардывдар гой!Не акыларьщ бар, а?! Нес1 калды?! Енд1 мына бейшара мияга кездерщ туст1 ме? ©лтфемш, экецнщ ауызынЮсыдан мияга тшсш кер, елгпремш! 1-Ж1Г1Т. Тук укпадым. 2-Ж1ПТ (1-житгке). Мен уктым. Кеттж. Олар шыгып кетеЫ де, сэлден соц трактордыц оталган дауысы шыгады. Асан. Эй, экецнщ... Жугхре бергентде Усен тоцтатады. Усен. Кете берсш. Олардыц тапаншасы бар. Шыкпа. Асан. Ж1бер. Кемтр кенет сандыгынан мылтыц шыгарып, далага беттейди Кемтр. НКВД келгенде атамын деп жургенмш. Загира. Апа, токта елесщ! Кемтр. Толарсактан саз кешш, Токтамай тартып шыгарга, Кас улектен туган кэтсггп * Кара нар керек бвд бул кке. 104 =-
Шыгып кетедх. Оныц артынан Усен жугхрхп кетедх. Ею мэрте мылтъщ атылады. Усен (жугхрт юрт). Апам трактордыц ею децгелепн атып тусфД1. Жалмауызга да жан керек. Аналар тым-тыракай кашты. Асан. Кдйтып келмей ме? Усен. Бшмеймш. Асан. Не ютеймп? Усей. Бшмеймш. Кемшр. Келш, шай жасап Ж1бер. Сагира. Апа, кайдагы шай? Аиаргул. Мен казф. Сагира. Анаргул, саган не болды? Анаргул. Бшмеймш... Сагира. Аналар келш бэршюд! кырьт кетпесш. Маскара болмайьщ. Асан. Апа, мылтыкта ок калды ма? Кемшр. Сандыкга бар. (Анаргулге). Кел1н, дастархан камына Кф1С. Анаргул. Кдзф. Жугхрт кепхедх. Сагира. Апа, кайдагы келш? Мен гой кел1Н... Асан, анау Кайда кетт1? Асан. Бшмеймш. Сагира. Элде менен жасырып журген бгр нэрсе бар ма бул уйде? Асан. Тук те жок. Апа, кел1Н1ЩЗ, м1не, Сагира. Алдьщызда турган жок па? Кемп1р. Екшппсш айтамын. Сагира. Асан! Усен (М1цг1рлеп) Мен1 мецзеп турган шыгар апам. Сагира. Солай ма? Кемшр. Солай! Асан (Тац цалып). Кашан улгерд1цдер? Усен. Улгерд1к. Сагира. Бауырывды коргап турсьщ! Каз1р ол катынныц шашын жулайын. Бэсе, 031м де сезш ед1м. Осы уйден шыкпайтыны жаман ед1. Анаргул! Анаргул келедх. Анаргул. Ау! Сагира. Берх кел! Асан. Уят болады дейм1н, тук те жок. Сагира. Сен немене осы уйдщ катынына уксап журс1Н? -= 105 =-
Йемене жузжара, немене сен? Басынып, казан-ошагымды I иелешп... Мен кара басып сериал керш жургенде, мына жакта тындырып журдш де! Асан екеу1вд1 катар буындырайын. I Аиаргул. Апай, сЬге не болды? Апам жаи айта бередг ОзщЬ I бшес13 гой. .. Сагира. Кайдагы апа саган ол? Бер1 кел! Олтфемш! Усен. Апам маган намек тастап жатыр... Неге тусшбейсвдер? Сагира Анаргулдг тура куады. Кемтр сандыща трт кетт, есшн жауып алады. Кенет уйге К^айрат келт кгреди Кайрат. Эй, Усен, бер1 шык! Аиаргул. Ол бармайды ешкайда! Сагира. Сенщ Усенде енд! не акьщ бар! Асан. Апа, мылтык кайда? Усен. Апам, кайда, апа! Кайрат. Усен, еркек болсац берг шык! Усен. Апа! Аиаргул. Усен, бер1 кел, бармайды ол ешкайда. Кайрат. Немене жулысып жатыр ма ед1вдер? Асан. Онда шаруан болмасын. Крйрат шыгып кетеди Артынан ерш ек1 бандит келт кгреди Мылтъщтары бар. 1-Ж1ПТ. Кане, колдарывды котервдер! Барлыгы цолдарын квтереди 1-Ж1Г1Т. Олп ес1 ауыскан кемшр кайда? 2-Ж1ПТ. Кор1НбеЙД1. Кайрат. Сандыкгыц шпнде. 1-Ж1Г1Т. Бар, шыгаршы. Крйрат сапдьщты ашады. Кайрат. Ммм, жок ешкш. 1-Ж1ПТ. Мылтык кайда? Кайрат. Коршбейдь 1-Ж1ПТ. Кыскасы былай. Мет ешнэрсе кызыктьфмайды. улдфдщдер ме, булдфД1вдер. Ойнап журген адам акшамдыкайтТрывдаГР ТаУЫП °СЫ ТУРГаНДЗ Сагира. Б1з сенен акша алган ЖОКПЫЗ. батырдыцдар. Осы 1-Ж1Г1Т. Бф миллион тецге турганда. шыгынга 2-Ж1Г1Т. Акшамызды кайтарасыцдар, немесе тугел бауыздап кетемЬ. баска траюгортауь'щ берсмй! каз^р.116061^0?111! Келкей1к те. Мен 106 =-
1-Ж1Г1Т. Жок. Сенбеймш. Анаргул. БЬдщ уйде трактор бар. Бфак журмейдь 1-Ж1ПТ. Журмейтш трактор керек емес. 2-Ж1Г1Т. Коп сездщ кереп жок. Тез болывдар. Кайрах. Асан, сен осы ауылдыд адамысыц. Сен табасыд тракторды. Асан. Таппаймын. Кайраг. Таппасад, елесщ. Асан. ©лтфе бер! Сагира. Ойбай! Мен табамын, мен тауып беремш! 1-Ж1ПТ. Онда шык уйден. Сагира. Кдзф. Орамалымды дурыстап байлап алайыншы. Апа, кайдасыд! Кайраг. Сендердщ каЬарман мамаларыд бф жерге барып елш калды шамасы. Асан. Оттама! Сагира, ешкайда бармайсыд. Ес1Д дурыс па? Сагира. 031м бшем. Барам... Асан. Тракторды кайдан табасыд? Сагира. Эюмнен сураймын. Кайрат. 0к1М1дце трактор жок. Болса, сендерде нем13 бар. Сагира. Совхозда ею трактор бар ед1 гой. Асан. Оны тунегун1 сатып ж1берген. Сагира. Енд1 кайток? 1-ж1гип Асанды шанен атып э/с1береди. 1-Ж1ПТ. Онда есептестж. Ж1пттер, кеток. Усен, сен бЬбен журес1д. Усен. Жедел жэрдем шакьф. Сагира, негып турсыд! Асан, бауырым! Кенет сахна сыртыпан кемтр шыгады, усттде ак; кейлек. 1-Ж1Г1Т. Кемп1р мында жур гой. Кемп1р. Эй, балалар кет1ддер! Асан. Апа, елд1М, комектес... Кемшр. 0лсед, ком1лерс1д. Ештеде жок артыдда бала-шагад бар. Ал жан алгыштар сендерге айтарым: Басыдды ит кемфсш, Суйег1де курт-кумырска сем1рс1н. Кутырган иттей далактап кал, Ашыккаи иттей жалактап кал. Коз1де кок шыбын уймслесш. Кудай бар болса, колыд кесшп, Туймедд1 шсшед туймелес1Н. Ек! дуниеде жолдарыд ашылмасын, мэ, саган! -нее 107 =-
Канрат. ЯаНттер, курысын, кеттне. 2-Ж1ПТ. Мына кемшр жынданган екен. Кетт1к. 1-Ж1ПТ. Акта ше? Кызыл мия те? Кайрат. Курысын бэр1, кетпк! 1-Ж1Г1Т. (Усенге) Оцай кутылдыц! Суыт шыгып кетеди Кемшр. Келш, шай кой. Анаргул. Казф> апа- Сагира. Жедел жэрдем шакырмайсывдар ма? Асан калайсыц? Эл-дэрменш жок, дфшдеп барамын. Жедел жэрдем шакырьщдаршы шамаларьщ болса. Асан. Сонда Анаргул бпге келш бола ма? Сагира. Ойбай, онда нец бар? Жаныц кала ма жок па, ойбай- ай, соны ойласацшы. Сацлагым-ай, боздагым-ай! Бф токал аласыц ба, бес токал аласыц ба, ала берпи, тек елменп, жаным- ау! Тек елменп. Асан. Ок жай гана сырып ото. Тиген жок. Неменеге олуш керек? Сагира. Ала гой, ала гой токал. Асан. Мына катын коя ма жок па? Сет корген адам кайтып катын ала ма? Фобия менде катыннан! Фобия! Тусшесщ бе? Алмаймын еншмдь Акымакты тапкан екенсщ! Сагира. О, жаным менщ! Усен. Ух, урыспацдаршы екеущ. Асан. Усен, Анаргулд1 аласыц ба? Усен. Тисе, алайын... Асан. Жанымда, ауылда каласыц ба? Усен. Калайын, агатай. Сагира. Анаргул, ойбай, болшы. Мынау влед1 казт. Анаргул. Каз1р-каз1р. Жуггрт кетеди Кемшр (сандыща барып отырып). Жасымнан Сфэ кайгылы, Жаудан алар кепм бар. Кек алатын ерш бар. Ер каруын сайлаган, Жецюке белш байлаган, КаЬарлы калыц елкм бар... Соцы 108 —
КОНЬЯК ЦОСЫЛГАН КОФЕ (екг актш драма) (Хичкокшалаганда) КАТЫСУШЫЛАР: 1 .Кейуана 2.0тагасы З.Эйел (отанасы) 4.Бойжеткен (Шэмен) - 25-30 жаста. 5.Ж1Г1Т (Батыр) - 35-40 жаста 1-АКТ. 1-квргшс. Конак белме. Ортада мерекел1к дастархан жайылган. Торде ак орамал тарткан кейуана отыр. Орта жастагы эйел дастархан мацында куйбевдейдь Тыныштыкты ара-тура ауыр курсшген эженщ дем1 гана бузады. Орта жастагы ер адам келш Кфедь Колын да кггап. Отагасы. Олсем орным кара жер сыз болмай ма? Отюр тш бф уялшак кыз болмай ма? Махаббат, гадауатпен майдандаскан, Кайран менщ журепм муз болмай ма, - дегт гулама Абай. Бул жердеп «гадауат» соз1 душпандык деген магынаны бшдфед1 екен. Махаббат, гадауатпен майдандаскан... Кандай керемет, э? Эйел. Не болса соны айтып мазаны алмай, бар, демала туршы. Сенс1з де миым айналып тур. Бетт басып дастархан шепине отыра кетеди Еркек те келт жайгасып, кгтапца уцигеди Кейуана. Жастар кенипп жатыр гой. Батыр айткан уакытында жетупп ед1. Эйел. Бойжеткен жиналып бггпей жаткан шыгар. Кейуана. Келед! гой, келсдк Тек Алла амандыгын берсш. Эйел. Бшмеймш, тым жаксы болып ест ед1 ботам. Кдндай кыздьщ тузагына шндь Уйленбесе - бф уайым, уйленсе - тагы уайым. -= 109 =-
Кейуана. Кум жиналып тас болмас, Куп жиылып бас болмас. Ек1 жаксы кас болмас, Ек1 жаман дос болмас, - деген екен бурынгыныц адамдары. «Куда - мьщ жылдык, куйеу - жуз жылдык». Кыздыц ата-анасы кандай адамдар екен? 0лп бвдщ бала уй-шимен танысып па? Корш пе кандай жердщ баласы екенш? Соны бшгенщ бар ма, келш? 0йел. Апа, оньщэке-шешесш не кыласыз? 031 кандай десещш. 0ке-шешес1 келш болмайды гой б1зге келш. С13 де айтасыз. Кейуана. 0й, балам-ай, казак «Аягын кор, асын ни. Шешесш кор, кызын ал» деп бекер айтты дейсщ бе? Тект1 жердщ адамы - окымаса да, шокымаса да баскаша болады. Коцыз терш жанын багып журсе де баскаша болады. Эйел. С1з балан екеущ такпакгап менщ тубше жететш болдындар. (Кубфлеп) Жуйкем жукарып бггп. Кор гана кугкарады меш сендерден. Кенет ест цоцырауы басылып, артынша Батыр мен Шэмен келт кгреди Эйел барып алдымен баласыныц, содан кешн Шэменнщ беттен суйеди Олар отагасымен, кейуанамен амандасып, дастархан басына жайгасады. Эйел куйбецдеп шай цамына кгргседи Кейуана. Сонымен, кызым, жошщц айта отыр. 0ке-шешец бар ма? К^ай жердш боласьщдар? Шэмен. Шешем ауылда турады. НегЫ осы Алматынш. 0кем жок. Кейуана. 0кец кайтып кеткен болды гой. Шэмен. Иэ... Кейуана. Иманды болсын, жарыкгык. Кай елден боласывдар? Шэмен. Осы Алматыданбыз. Кейуана. Суйепщц сурап отырмын, жаркыным. Суйепщц. Шэмен (кысылып калып, Батырга карап). Мен тусшбеймш. атыр. 0же, оны не кыласыз, мэселе онда емес кой. 1 анысьщыздар, эдпмелесщпдер. апа> жастар ондай нэрселерд1 бшмейдг Одан сонм яй!!ЖаН’ ИНСТИ^Ь1 бтрдщ, кайда жумыс ЮТвЙСЩ болмайды. Ренж1ме.НД1 ТаНЫСЭ КеЛГШ С°Н 6*ндай сУРактарсыз окьшаганмы^гг эрине- б'Ра1^ мен окымаганмын. Еш жерде Батырга суйенед])КеНДв СаТушы болып ‘стсйм'и (катты кысылып, 110 ==-
Жагымсыз тыныштъщ орнайды. Еркск (кенет тамагын кенеп). Балтык жагалауында карайлар деген халык бар. Еуропаланып кеткен ел. Солардыцтшнде бхздщ КЭД1МП желтоксан айы «согымай» деп аталады екен. Кацтарды «кышай», ал акпанды «каракышай» дейдь Тац каларлык жагдай. Сонда турю халыктары Балтык жагалауына дешнп аумакты алып жаткан болды гой. «Согым ай» деген тушшп бар халык дегешщз, кезшде мал шаруашылыгымен айналыскан, кешпел1 ел болган дегенд1 бшдфмей ме? Эйел (кубгрлеп). Жарайды, окыган-окымагандыкта турган ешнэрсе жок кой. Окыса да тук бтре алмай жургендер коп. Батыр, вйелге жумыс ютеп, окып тук кажет1 жок. Уйдщ берекес1н келтфш, балаларга дурыс карап отырса, баска не сурайсьщ эйел затынан. Кейуана. Балам-ау, уй болганнан кей1н урпак орбидх. Алганьщньщ теп, тектш1п сол урпак ушш керек. 0з1ц казаксыц ба, кызым? Шэмен (еспилер-естишес). Иэ, казакпын. Кейуана. Казак болсан ©зщнщ тепвд1 неге бшмейс1н? Шэмен. Маган шешем ешнэрсе айткан емес. Кейуана. Балам-ау, енд1 бшмейм1н не дершдг Б13 031 ескен- енген атаныц урпагы ед1к. Бабамыз кол бастаган батыр болган, аргы атамыз сез бастаган шешен, аузы дуалы би болган. Есшдер1 осы ездерхц окып журген тарих К1таптарына тускен ед1. Мен не дер1МД1 бшмей отырмын, балам. Сен де б1реуд1н элпештеген кызы шыгарсьщ. Батыр да юнд1ктен жалгыз, бет1не карап отырган улымыз. Менен келГЫм керек болса, бере алмаспын, айып етпе, жаным. Еркек. Менщ соз1М керек болса, вздерщ бхлепн де шыгарсывдар, Галлей атты куйрыкты жулдыз 80 жылда бф Жерге жакын ушып отед1. Еалымдардьщ айтуынша, гасырда б1р болатын бул кубылыс дуниеге турл1 апаттар, согыстар, жаман аурулар алып келед1 екен. УнсгздЫ. Дастархан басындагылардыц эрцайсысы ез ойымен 031. Еркек. Галымдар сонымен катар курлыктардыц унем1 козгалыста болатынын аныктаган. Аукымы геологиялык дэу1рлермен олшенгенмен, миллиондаган жылдардан кей1н Америка континент1Н1Ц Азияга келш согылу кау1П1 бар. Мен есептеп корсем, Калифорния штаты Кытайдьщ Ляодун провинциясын сузед1 екен. ЕлестепвдершП Гажап емес пе? Менщ айтайын деген1м, осындай гарыштык олшемдермен караган
кезде, боди Батырдын кандай «ызга, кашан уйленетшшде турган еш магына, мэн жок. Сондыктан, апа, сен бекер уаиымдаисьщ. Тагы да ауыр унсгздгк жайлайды. Батыр. Ракмет, эке. 2-кориас Сахнада цала квшеси Тунг\\ мезгш. Фонарь. Бэйтерек. Скамейка. Онда Батыр мен Шэмен бгрте-бф так,алып отыр. Шэментц усттде Батырдыц куртешеЫ. Шэмен. Сонымен анац мет унатпады. Батыр (култ). Мен сенщ орныца баска кандай кыз экелсем де унатпас ед1. Ол меш кимайды. Эл1 бала коредг Осылай мэцп касымда журе берсе дейдь Егер еркек эйел уннн жанын пида етуге дайын болса, демек ол оны суйед1, ал эйел еркек ушш жанын пида етуге дайын болса, демек, ол оны туган дейдь Ананьщ аты - ана. Шэмен. Бшмеймш. Ол ккяш ренжгпп бакыт таба аламыз ба? Эжец де озш бфтурл1 суык устады. Батыр(ойланып). Осыны озш детусше алмадым. Кдлыптаскан эдет бойынша, анам унатпаганды эжем унатуга тшс едь Ол екеу1 емф бойы осылай бфшжш бф1 жокка шыгарып келед1. Жас балалар секшд1 тайталасады. Бфак, бул жолы баскаша болды. Шэмен. Екеу1 бцин-бци жек коре ме? Батыр. Жок. Олай деуге болмайды. Ещц... Ене мен келшд1 кудай эу бастан бфше 61р1н карсы етш жараткан дейд1 гой. Тек парасаты баскадан асып туган эйел заты, томен етектшщ сырттандары гана тш табысып, тату-тэгп гумыр кешед1 екен. Ал, менщ эжем мен анам... сырттандыкка юшкене, бф ел1 гана жетпей туды ма деймш. Шэмен. Сонда калай? Батыр (култ). Енд!... бфш-бф1 жулып, ауыр соз айтуга бармаса да, озара юшкене бэсекелесш журетшдер1 бар. Мына тамакты мен сенен жаксы ютеймш, бала тэрбиесш мен сенен артык бшемш, сенен мен пысыкпын, сенщ тапкан баланнан менщ тапкан балам акылды деген сиякты эцпмелер гой. Шэмен. Бфак екеу1 де меш унатпады... Батыр. Опар сенЁ мулдем бшмейд! емес пе. Бгошни рет керш отыр. Содан Кеши мен олардан руксат сурап келген жокпын, таныстыруга апардым сен!. Жасым отыздьщ ортасына келгенде мГнкГм^ГГым*?^^1 деп уйленбей калсам, ! 112 =-
Шэмен (култ). Меш эйтеуф олардан белек туратынымыз куантады. Кунде бетпе-бет келш, кездесе бермеймЬ дегенш гой. Батыр. Ол жагынан саспа. Мен сеш ешкшге ренжптфмеймш. Шэмен. Оларга менщ жетшдтм унамаган секщщ, содан сон сенщ тешн емесшн. Окымаганмын, дукенде сатушы болып 1стейм1н. Куйеуде болганмын. Батыр. Сенщ шешец бар емес пе. Жетшсщ деп отьфган ешюм жок. Куйеуде болсац... Куйеуден шыгып келген жоксын, Кудайдыц ез ажыратты сендердь Ол кайтыс болгалы бер1 канша уакыт отп? Шэмен (муцайып). Терт жыл болды гой, мше. Батыр. Неден кайтып ед1? Шэмен. Журек талмасынан... Батыр (Шэмендг цушацтап). Жарайды, тунжырама. Жакында юшкентай бепе келедх емфге. Содан сон менщ ата-анам, эжем барлыгы сеш менен де катты жаксы керетш болады. Кересщ. Барлыгы тамаша болады. Шэмен. Бшмеймш, журепм кобалжи бередь Меш койшы, касымда сен барсын, туыстарын анамды ренжгге ме деп коркамын. Бшесщ гой, бундай кезде кандай эщтмелердщ болатынын. Ал шешем болса, меш жалгыз ез1 тютелеп журш ес1рд1. Кеп киындык кердж. Енд1 казф есш-жетшген сон оган ауыр сез естфткш келмейдь Тусшесщ ба? Батыр. Ол жагынан саспа. Ондай кезде артык сезге баруга тек менщ шешем гана кабшегп. Ал, ол юс1 менщ айтканымнан шыкпайды. 031М катты-катты айтып, тапсырып коямын. Ешюм сенщ мамана тж карап сейлемейдк Соз берем саган. Шэмен. Экен ше? Батыр. Ол К1СШЩ как-сокпен ки жок. Озщ де байкаган шыгарсьщ. Отагасы болып, сыртка жалын кудфейткенмен, бюдщ уйдщ бастыгы - шешем. Бфак, ол - ашсам алаканымда, жумсам жудырыгымда. Демек, бастык - мен. К^алай айтсам, барлыгы солай болады. К^ушацтасады. Сахна жабылады. 2-АКТ. 1-корппс. Сахна ортасында модерн стил'тдегг улкен кок диван тур. Шетте б1р сары кресло жэне эйнектен жасалган журнал столы. Столда графинде су тур жэне стакан. Ац шащы цабырга. Ауруханада болатын мэм\\лес1з, жагымсыз тазалъщ -= 113 =-
атмосферасы. Диванда Шэмен журнал парацтап отыр. Батыр Батыр. Ес1кт1 неге ашпайсыц? Уйде екенсщ гой. Шэмен. Кигпц бар гой. Батыр мырс етт, галстугын агыта бастайды. Батыр. Шаршап келдш. Бастык миды жеп Ж1берд1. Кан соргыш. Нагыз кан соргыш. Эйтеуф ретш тауып, амалын келтфш, канывды урттап-урттап алады. Шаршадым. Егер сен екеущ болмасандар, барлыгын тастап кацгып кетер едш. Шын айтамын. Эбден саудам бггп. Шэмен. Басымды катырмашы. Элде сен оз кезепнде менщ канымды шешн дедщ бе? Еркек (кеиет септ етт). Эйгерш кайда? Шэмен. Эйгершдц не кыласыц? Батыр. Не кылганы калай? Кайда жШердщ 0йгершд1? Айт жаньщныц барында. Эйел (журиалдан квзт алмаган куш). Айкайлама. Басымды ауыртып хабердщ. Еркек сахна сыртына жугфт кетеди «Эйгерш, Эйгерш» деген дауысы алыстан талып жетеЫ.Эйел журналдан басын квтерт алыстагы нуктеге жанарын цадайды. Шэмен (озшен-взг кубгрлеп, куцггрт дауыспен). Сен адам елтарш керш пе едщ? Алкызыл ыстык кан алаканыцды жуып, журепцде муз боп катып жаткан кесек кекке нурша куйылган сэтт1 бастан кепип пе едщ? Кан, тек кан гана жуа алатын, тазарта алатын кек болады вмфде... Еркек цайта мредц Батыр (дауысына жалыныш араласцан). Шэмен, 0йгер1МД1 кайда жЁбердщ? Шэмен. Апасына, ауылга апарып тастадым. Батыр. Неге? Неге меншен келгспей бшгенщдц ютегенсщ? Ол менщ де кызым гой. Шэмен. Дем алайын дедш. Балага караган онай гой дейсщ бе. Сен кун1 бойы жумыстасыц. Азабын мен тартамын. Содан сон келш алып «балам, балам» деп вбектейсщ. Жыныма тиме. атыр (естшер-естглмес). Мен акша тауып жатырмын гой. Шэмен цолын сштейдг де, журналга цайта уцмеди кесе шЯйпмСеНЩ Ш^ШеЦ кайсыб1Р карайды дейсщ. Барганда бф кесе шаиды дурыс бере алмайды. Шэмен. блтЁрш тастамас. к!шГ,рй ма екен. Бекер болды. 114 ==-
Шэмен. Бфак сен оны юшкентай деп, обал деп кабылдамаган сияктысьщ гой. Батыр. Йемене айтып турсыц? Шэмен. 1шщ сезш турган шыгар менщ немене айтып турганымды. Батыр. Жок, еш нэрсе сезш турган жокпын. Айт, жаньщныц барында айт. Жумбактама. Шэмен цолымен басын цысып, бетт басады. Шэмен. Батыр, мен бэрш бшемш. Алдында да сезш жургенмш. Бфак кеше Ойгершнщ 031 бшдфдк Куыршагына сенщ жасап журген 1стер1вд1 ютеп ойнап отырганыньщ устшен тустш. Бурын да сезш жургенмш. Бфак; муншама сумдыкты кутпеп едш. Кайдан, юмнен уйрендщ дегеншде, экем осылай 1стейд1 дед1. 031 айтты. Батыр сахнаны эрг-берг кезт журе бастайды. Тур1 элем- тапыръщ. Адами кейтнен айырылып, элдебгр жарпщышца айналган тэргздг. Батыр. 0тф1к, етфж. Сен, сен эдеш 1степ отырсьщ муньщ бэрш. Неге? Не уппн? Мен саган соншама не штедш, Шэмен? Жазыгым кацгып журген жерщнен жуындырып, кшндфш уйленгенш, ушме кфпзш, жар еткенш бе? Окытканым ба кшэм? Менен не жамандык кердщ? Шэмен. Сен де, мен де, екеум13 де бшем1з буньщ шындык екенш. Меш алдаганьщмен Алланы кайда Ж1бересщ? Ол барлыгын керш тур. Ертец Кудайдьщ алдына барамын деп корыкпайсыц ба? Не бет!ВД1 айтасьщ сонда? Ол сенщ ез перзентщ гой. Мунша неге текс13 болдыц? 0з кулыньща шауып не болды соншама? Батыр. Жап ауызывды! Ушып барып Шэмендг мыжгылай бастайды. Диванга езт, енгШп э/аберердей болып туншьщтырады. Эйел басында тырбыцдап, царсылъщ керсеткентен, квп узамай кцшылсыз цалады. Батыр сонда барып тоцтап, орнынан квтершедг. Батыр. 0лд1 ме? Кимылсыз. Не дейд1? Не дейд1 мынау? Маскара. Эйгерш, Ойгерш... Кайда? Кызым кайда? Шэмен, Шэмен. Эйгерш кайда? Эйелдг жулцылайды, Журнал столында стаканда турган суды желт бетте шашады. Шапалацтап, оята бастайды, элден кешн Шэмен ыцырсып, жан к\\ред1. Басын котерш отырады, бфац мец-зец. Шэмен (озше-оз1). Бекер болды. Бекер болды. Булай болмау керек ед1. 0зш кшэлшш. -= 115 =-
Батыр. Шэмен, Эйгерш кайда? Шынымен шешеде апарып ( Шэмен {б1р езулеп жымияды). Эйгершд! кайтесщ? Эйтеуф бф каушс13 жерде. Батыр. Кайда? Кайда?!! Шэмен. Батыр, байкайсын ба, Эйгершд1 баласын 1здеген оке сиякты емес, наксуйерш жогалткан бозбалаша аласурып 1здейсщ} сен ауруга шалдыккансын. Сен аурусьщ. Ен болмаса, езщ ушш, ез1де езщ мойындашы. Бф сотке болса да мойындашы. Батьф (эйелдщ к,асына келт, бетте беппн тацап свйлеШ). Шомен, Шомен, Алланыц атымен ант етемш, етф1к айтсам, Тозакта ертенешн, Эйгершге саусагымньщ ры тиген емес. Не болтан саган? Ес1ВД1 жи! Не болды саган? Калай дэтщ барып, ауызын барып, осындай нэрсеш айтасьщ? Сен езщ неге Кудайдан корыкпайсын? Шэмен. Эйгершнщ ез1 айтты, ез1 керсегп деп турмын гой. Терт жасар сэби ондай нэрселерд1 кайдан бшед1? Батыр. Сен куш бойы телевизордан еркек пен катын арасындагы махаббатты кересщ. Ол да карап журед1 гой. Бала болтан сон санасына еще берген шыгар. Мен кайдан бшемш оньщ кайдан бшетшш, кайдан кергенш. Куш бойы сеншен калады гой ол. Жай айта салган шыгар экем керсегп деп. Бала болтан сод епрж айтады гой. Киялданып, кеп епрж айтады гой бала болтан сон. Шэмен, сен не айтып турсыц? Шэмен. Акталма. Мен егер сешмаз болсам, егер тырнакгай кумэнш болса, бул энпменщ шетш де шыгармас едш. Мен осы кунге дешн сеш бакылап журдш. Куджш баягыда оянган. Б1рак кунэга бармайын, кателесш, обальща калмайын дедш, тек бакылаумен болдым. Сенщ эрбф кимыльща, эрбф кезкарасына калт жхбермей караумен болдым. Баска кыз балалармен карым- катынасыц, юшкентай кыздарды кергенде саусактарьщньщ уштары дф1лдеп, ернщнщ кезерепш, ез-езнци устай алмай эбес жагдайларга тап болатыныц — барлыгы менщ назарымнан бф сотке де тыс калган емес. Мен эбден кез жсткпген сон айтып турмын муны. Сондыктан сен дол менщ алдымда акталмай-ак айналыГке^Готыр °ЛМа’ °ДаН Д& °ТЬф' 0р1\"бер1 жУРме> басым Батыр барып креслога отырады. Ек1 коз1 еденде. гой ЭМеН ЫНЫВДЫ а^тшы» Ку-ндыздын ОЛ1М1 сснщ мойнында Батыр (басьш котерт). Кай Ку.ндыз? Сен б1ЛСС1Н мен1Ч кай Ку-ндызды айтып т.урганымды. 116 ==-
Батыр. К^ндыз? Керипнщ кызын айтасыц ба? Иэ, бшемш. Шэмен. Перденщ артына жасырынып сол кыздыц ауладагы жур1с-турысын ацдитыныцды байкаганмын. Сейтш жургенде эйтеуф 13-тузс13 жогалды гой ол кыз. Шешес1 эл1 кала кезш Ьдеп жур. Умт узтген жок. Бф жыл отсе де умш узшмедь Батыр. Есшде. Ол озгеше болатын. Селтиш турысында, жалт-жулт еткен тынымсыз жанарында калыпка сыймай ететш жанныц белпсш керунп ем. Сондай бф адамдар болады. ©мфдщ озше ботен. Шэмен (кубгрлеп, бхрщ Батыр оны естиЫ). Азгын. Батыр. Сен байкайсыц ба, Т1ПТ1 жез0кшел1кт1ц, каракшылыктьщ 031НД1К рет1, уйлес1М1 бар. Ондагы адамдар сол ортага тастай батып, жарасыммен С1Ц1П жатады. Олардыц тфЛ1П ешк!мге огаш кер1нбейд1. Байкадыц ба? Дегенмен, адамзаттыц б1р ерекше жаратылган тобы кайда журсе де, не ютесе де ботенд1П сезшп, бетенд1Г1н сез1п журед1. Олар алдымен оз жануясында, мейл1 ол айрандай уйып отырган улг1Л1 отбасы болсын, оз жануясында бакытсыз. Баксыныц моласындай одагай. Мектепте де, жумыс орнында да жат. Состиып еш жерге еще алмайтын жаратылысы белек жандар. Олар журген жерлер1не беймазальщ, элдебф рухани ызгар ала келет1н сиякты. Ешк1м олардыц езгешел1пн козге туртш айтып бере алмаса да, сезш децгеЙ1нде бойларын кашык устайды. Мен ол жасосшрш кыздыц бойынан осындай М1незд1 сез1Н1п, узак бакылайтын болдым. Рас, мен оны сыртынан бакылап журд1м. Ауладагы сайгак жур1С1н, баскаларга уксагысы кел1п, жугыскысы кел1п тырыскан эрекеттер1н пердеьйц тасасында турып коз алмай бакылайтын болдым. Шомен. Мешп, солай-ак болсын, б1рак неге елтфдщ? Алдымен корлаган шыгарсыц, азгын. Денесш кайда жасырдыц?! Батыр (тацкала карайды). Мен оган тигскен емесп1н. Мен тек сыртынан карап журет1нм1н. Не болганын бшмейм1н. Не айтып турсыц? Кбайта бастадыц ба? Шэмен. Бундай сумдыкты жасаган азгынныц оны мойындамауга бетпактыгы жетед!. Сенен будан артык еш нэрсен1 куткен жокпын. Жарайды, осымен догар. Алла б!лед1, мен бшемш, сен 031ц б1лес1ц. Осы да жетедг Батыр. Мен ол кызды, Кундызды ез1ме уксатамын. Мен де омф бойы сенделумен келемш. Жасым кырыкка таяп калды. ©М1рден бар керген кызыгым Эйгерхм гана сиякты. Баска бакыт сезбепп!Н. Шэмен, мен саган кызыгамын. Сен1Ц анац бар. Ана жолы ауылга барганда анацмен екеу1цн1ц арацдагы эцпмен1 кулагым шалып калды. Сендер анацныц коц1лдестер1н естер1це
тусЫп, оларды санап, тустерш-тустеп шек-сшелерщ катып жаттыддар. Мен сол кезде тудгыш рет сенщ бакытты екешвдр тусшдш. Коре алмай кызганышка туншыктым. Далага шыгып кет1п жылап алдым. Сен меш бшемш дейсщ. Б1рак> сол жолы еш нэрсеш сезген жоксыц. Шэмен (тащала цсхрайды). Менщ неменемд! кызганасыд? Сешд экед де, шешен де бар. Омф бойы екеу| кол устасып журд|, ! кызмет 1стед1. Сендердщ ушеу1де де жогары бшм берд1, уй эпердь Не 1шем1н, не киемш деген жоксывдар. Ал мен... Мен экемнщ юм екенш де бшмеймш, шешемнщ 031 де бшмейдь Сурай калсам, шатасып ею-уш К1С1Н1Н атын айтады (жымиып). Уйшз-куйшз, кол устасып кадгырып журдж. Шешем ет1 ковдылау, мырзалау кодшдес кездестфсе, устьбасымызды жамап-жаскап, жылы уйге юрт, жетюш каламыз. Эйтпесе... Эйтеуф Кедес кез1 болып елген жокпыз. Эйтпесе казф, мына заманда адам болмас едж. Батыр. Бундай нэрсеш бурын айтпаушы едщ. Шэмен. Ауылдагы уйд1 кешн алдык кой. Менщ шешем балалар ушнде тэрбиеленген, туыстары жок. Киындыкты коп кордж. Рас, арамызда жасырын сыр жок. Екеумп де тулмыз гой. Эйтеуф Эйгерш келд1 дуниеге. ©мф жалгасып жатыр. Батыр (мысцылдап). «Анасын керш кызын ал» деупп ме ед1. Из... Шэмен. Бфак мен анамнан б!р нэрсеш жасырып калдым. Эли де жасырамын. Элгенде озшмен кететш купиям бар. Менщ сол элг1 Кундыздай кезш. Он уш-он торт жастамын. Бэлкш, он екще ме екенмш. Эйтеуф ешкашан оспейтшдей, бойжетпейтвдей коршетшмш озше. Уакыт сагызша созылып етпейдь Тезфек есейпм келедь Содан сод окуга туссем деп армандайтынмын. Адамша омф сурпм келетш. ©зшнщ ушм болса дейтшмш. Анама дуниенщ бар кызыгын корсетсем деупй едш. Батыр. Бп бугш тамак 1шем1з бе, жок па? Басым сынып бара жатьф. Шэмен. Кдзф мен кофе жасап экелешн. Элде шай 1шесщ бе? Батыр. Кою кофе болса. Були бэр1бф жатпайтын сияктымыз гой. Шэмен Казф (шыгып кетедх). ша-йешнкасал1кзс-ошжкэтшлаерйкктрыейшн; ш“’-^ыазсатмадрыханоя«таайдыыл. гТанамсаок-нкуталевкздыыш,пак,кыыалрсыауккйтоайржмыаамкстеаынн 1гып ж^лынатыны, дуга ютаптарын элдебго -в 118 =-
ошпендшкпен парактап, тосепнщ устшде зыгырданы кайнап отырып алатыны - айта берсе сез жетпес, осындай мшездер! жынымды коздырады. Тамакты шпп-жегешнщ ©31 бф хикая. Жапырайып, алдына койылган асты терлеп-тешшп, рахаттанып апандай улкен, Т1СС13 кызыл иек аузына тыккыштайды. Не тамак берсец де колымен жейдЁ, сорпасын тэрелкеге басын салып жКгсрш, сылкылдатып жргады. Содан кешн ею колын кезек-кезек жалап, эр саусагын жеке-жеке сорып, тагы бфаз рахаттанады. «Тэтетай, журепм айнып бара жатыр, койыцызшы» десен, «Онда еле калайын, ешюмге керепм жок болса, аракты 1Ш1П-1Ш1П еле калайын» деп аттай тулап шыга келедь «Сейлесем де жакпаймын. Тамак 1шсем де жакпаймын. Буйткен омф! курысын. Булай азаптаганша бул кудай меш неге алмайды» деп, элдебф аза бойыцды каза кылатын ызьщ дауыспен миыцды ! шагып Ж1беред1. Адам кейпшдеп макулык сиякты. Жас кезшде кандай болды екен? Шэмен жылжымапы ас столын суйретт кгреди Дастарханда ет кофе шынысы, кофе шэйнегх, жэне жецт-желт, т 'гске басар I тамак,. Диванга отырып, кофе цуйып Батырга усынады. Батыр (урттап). Не коскансьщ? Ненщ дэм1? Шэмен. Коньяк каттым. 0зше коньяк куйып экелдш. Бф ауыр эцпме айткалы отырмын. Мен уплн ауыр. Бурын-соцды тюшнен шыкпаган едь Саган айтайын. Мен он ею-он ушке келген кезшде шешем екеушв бхр еркектщ ушнде турдык. Елуден аскан, кара сакал, улкен кип. Эйел1 олген екен. Балалары жан-жакка тарап, жалгыз калган-ау деймш тусшгенш. Кэдшпдей уйльбаранды жандай арка-жарка болып калдык. Шешем сол жердеп тэгп жасайтын фабрикага жумыска юрд1, ал мен мектепке баратын болдым. Бфак, элп еркек шешемнщ кезш ала бере хмаган кол жупртетш. Жыланга арбалаган бозторгайша шырылдатып, куып, неше турл1 сумдыкты корсегп гой, кыскасы. Батыр. Неге айтпадьщ? Неге айтпадыц шешеце? Шэмен. Аядым. Шешемд1 аядым. Бфак бфде элп кубыжык 1Ш1П келш, шешемд1 сабады. Овдырмай сабады. Содан кешн маган кош1п, жагымнан перш Ж1бердь Сол кезде менщ арык, элжуаз шешемнщ жолбарысша ширыгып барып, анаган атылганын кореец. бзшен ею есе улкен еркекп урып жыгып, алкымын сыгымдаганын кореец. Мен олтфш, сотталып кетед1 екен деп анамды кер1 тартамын. Эрец ажырады. Аягы ауыр едь Баласы туст1 бфак. Ул бала екен. Казф шш болар едь Батыр. Сумдык, сумдык. Бфак, мен сеш туешбеймш. Мен сеш тушнуден баягыда калдым. Кдлайша аузыц барып осындай -= 119 =-
нэрселерд! айтып отырсын. Бала тусш калса куанбайсьщ ба? Ондай адамнан туган бала кандай болады? Сенщ есще сол кезд1 мэнп тусфш втпеунп ме едь1нш болар ед1 дейд1 гой... Шомен. Баланыц кандай кшэсы бар. Буныц бэрш айтып отырганым, мен бул тектес нэрселерд1 катты сеземш. Орыстар «алтыншы туйсж» деп жатады гой. Мен буны саган Эйгершге... жэне Кулдызга катыстырып айтып отырмын. Батыр. Ой, Алла-ай, кайта бастадыц ба? Шаршаган жоксыц ба? Мен саган тусшдфш айттым емес пе? Койшы. Тагы бф кесе куйып Ж1берш1 одан да. Содан, элп еркек кайда казф? Шэмен (кофе к$йып бер 'т жатып). Юм бшедь Сол окигадан кеГйн анам екеушЬ жиналып, тагы кегли басымыз ауган жакка. Кайтып кездеслрген емесшн. Жана сен шешец екеущ бфюп кещлдестерт санамаладындар дедщ гой. Бфак, ол кюшщ аты ешкашан содан кешн аталган емес екеумЬдщ арамызда. Аталмайды да. Батыр. Сен Бэтесп жаксы кересщ ба? Шэмен (тац цалып). Ол менщ шешем гой. Кдлай жаксы кермешн. Ол - менщ журепм. Батыр. Бшмеймш, ондай шешеш калай жаксы коруге болатынын. Бфге отырып тамак 1шу мумкш емес. Нас. Басына закым келген сиякты. Бурын да осындай ма ед1? Шэмен. Бурын жас болды гой. Оныц устше емф1 былай ©то. Бэр1 эсерш ТИГ13Д1. Мен оны актамаймын. Сен юшкене устфт ойлайсыц, устфт кабылдайсыц. Бэтестщ кеюреп тунган казына. Оны тек к©ре алатын кередь Батыр. Жацагы сен айткан окигага ананды кшэЛ1 деп есептемейсщ бе? Егер ол ондай жолга туспесе, дурыс турып, дурыс журсе, бэлкш тагдырларыц мулде баскаша болар ед1 деп ойламайсьщ ба? Шэмен. Менщ тагдырга еш ренпшм жок. Анамньщ да емфге екпе-назы бар деп ойламаймын. Негайбыл. Дурыс емю ол сенщше калай? Батыр. Бшмеймш. Менщ ата-анам... Сен бшесщ гой, олар Г1гГЫ^ЖаКСЫ 'ПФДЬ1’ калган халык кезекте 'гурып, нан мен ЖСТе алмай 'жУРгенде, бЬдщ уйде барлыгы болды. 1згеле жоКТ?РГеН Же.рш.13 Ж0*' Ек{ карындасым да, мен де - се^лд1^жып1КИД'К’ 1ШТ1К-жед1к- Ата-анам езгенщ эке-шешес! Шэмен. Ж0К’ ТШТ1 °ЛГеН Де жок- Барлыгымыз аман- ’ СЫ ШЫГЭР ОДРЫС 0м1Р Д^ен. Мен бшмеймш, 120 ==-
Шэмен. Клайдам. Сенщ карындастарьща карап, дурыс еш нэрсе кермеймш. Куйеулершен ажыраскан, бала-шагаларыньщ козшше 1Ш1П те жатады, кусып та жатады. Батыр (есттегендей). Бфак мен бакытты болдым, алацсыз ест1м деп айта алмаймын. Эке-шешем, екеу1 де жаксы кызметте болды, уйдщ бетш кермейтш. Кутупи кыздар келед1, тамакты ботен бфеу жасайды, тагы б1реу! келш кфШ13Д1 жуады. Ананыц жылы алаканын сезшген кезш, ана элдшне маужырап уйыктаган кезш есшде жок. Карындастарым да солай, жабайы мысыкша есть Бэлюм, сондыктан да шыгар... Сенбьжексенбще боге конак келед1 немесе олар конакка кетедь Содан соц кызып алган экемнщ даусы... Анамньщ сачгырлаган мае кулккл... Миымды куйдфед1, эл1 кунге дешн басымда жацгырып, миымды куйдфедк Шэмен. Тф1 жетшмш десещш... Батыр. Сондыктан, Шэмен... Мен жаца айттым гой, сенщ Бэтес екеущнщ аравдагы эцгшеш естш, кызыктым, 1нпм кушп, жыладым деп. Мен сендердщ араларыцдагы жакындыкты сездш. Екеущнщ кулюлерщ, сенщ оны кушактаганыц... Сондагы айтып отыргандарьщ - анацныц кещлдестерь.. Метц эке-шешем еспсе, беттерш басып, беттерш шымшылап бастары ауган жакка безш кетер едь Ал мен жыладым. Кызганыштан жыладым. Мен де езшнщ эке-шешемд1 жаксы керемш гой, Шэмен. Бфак кенпре алмаймын. Бшмеймш. 1шшде, журепмде элдебф ыза, ©кпе бар. Кеше алмаймын. Шэмен. Саган Караганда, менщ балалагым бакытты екен. Дуние тецкершш тускен тэрюдь Енд1 туашкп неге мундай болганыц. Батыр (есттегендей). Олар менен бф гана нэрсеш талап етп. Ешкшнен кем болмауды. Жок, барлыгынан артык болуды. Сабакты тек беске окуым керек, институтты тек кызылга бтруш керек. Ананыц баласынан да, мынаныц баласынан да артык болуым керек. Артык, артык, тек бес, бес, бес... Акша, акша, акта... Ал, менщ журепмде не болып жатыр? Мен нет калаймын - кызыктырмайды. Шэмен. Батыр, мен саган у бердш. Батыр (басын шалт кетерт алады). А? Шэмен. Мен саган кофеге у катып бердш. Казф елесщ. Журек талмасынан ©лгендей боласыц. Батыр. Йемене? Шэмен. Бул эцпмеден кешн бхз бэргёф бфге тура алмас ед1к. Ал, мен кете алмаймын. Эйгерш мен керген корлык-зорлыкты кермесе деймш. Сен меш тусш, Батыр. -= 121 =-
Батыр. Не ушш? Мен саган не ктедш? I Шэмен. Сен Кундызды елтфдщ, сен 0йгершд1 корладьщ. Тагы кандай себеп керек саган? I Батыр. Шэмен, есщ дурыс па? Кдйдагы Кундыз? 0йгерш. 0йгер1мд1 Кайда жгёердщ? Жедел жэрдем шадыр жаньщньщ / барында! / Жуггре берелгЫ деп цулайды, журек тусын басады. Батыр. Шэмен, мен кшэсызбын. Бекер болды буныц, бекер. Жедел жэрдем шакыр, жалынамын. Мен сеш кеииремш. Мен сеш суйемш гой, Шэмен. Маган сенпп. Эйгерш мен сенен баска ешюмнщ кереп жок. Маган сеюш, жаным. Шэмен (цасына келт жулцылайды). Батыр, Батыр, сен олш бара жатырсьщ. Мен саган у бердш. Естисщ ба? У бердш. Енд1 айтшы, кетш бара жатып шындыкты айтшы, мен кателескен жокпын гой, иэ? Мен кателескен жокпын гой? Батыр (бук тусиг). Кдтелестщ. Сен кателестщ. Шэмен. Батыр оледи Шэмен (аз унсгздгктен соц). Жок, кателескен жокпын. Сахнада там свнеди Шэментц сулбасы гана кррайып цалган. Олец. -Хак - думаным унпн О баста дэл сен сынды пэк туганым упин, Ал одан кешн влещмд1 елтфш, 031МД1 лайга лактырганым упин Кепир меш, жацбыр! Батпак вмф, сатпак тхрлж, лай кун Бфде - Нурмын! Ал бфесе... былаймын... Сонау кектен кулдырап кеп кулаймын. Арман куып Алматыныц кошесше таре еткен Мавдайымныц сорын кшнен сураймын? Жалган кулш... Коз ушында жалт еткен, Содан кешн сары лайга жалп еткен, Сезшшнщ кунын кшнен сураймын, Жауын?.. Ертелеу келген кектемнщ еркеа ме едщ? гашыктыц дауын кай кезде тец шешш ед! тагдьф? Алладан, Одан, взшнен етше алмадым, 1ым болмаса сен кенар меш, Жанбьго» Сен кенар меш... Сахна жабылады. *0лец - Нэзира Бердалынш -в 122 ==-
✓Г** КВАРТИРАНТТАР (Екг кертстг комедиялъщ драма) Катысушылар: 1.Есшбек - 50-55 шамасындагы еркек 2.Гулсш - 40-45 шамасындагы эйел Б1Р1НШ1 К0Р1Н1С Зэулт бшк, салтанатты уйдщ алдыцгы жагы.Сахнага жацын шуста «Жалга берглеЫ» деген э/сазуы бар тацтайша цагулы. Аула штде бгр адом езшен-езг шахмат ойнап отыр. Оган Гулет жацындайды. Гулам. Осы дурыс кеше ме жок па? Кайда туеш кетпм? Мына кющен сурайыншы. Агай, агай! Керец бе немене ез1? Агай деймш! Жок, козгалмайды. Керемет болды. Жолы болар житгтщ жецгеа шыгар алдынан. 031 шахмат ойнап отыр. Демек сацырау шахматшы. 0те жаксы. К,асына жацындап барып. Гулам. Сэлеметаз бе, агай! Жок... еетшейдь Кдндай киын, бейшара. Жердщ тубше тыгылып, бгр ез1 шахмат ойнап отыр. Тас керец болса кайтеш, не шара бар? Жолда журе алмайды, музыка тывдап лэззат алу деген жок. Агай деймш! (жулкылайды) Кенет еркек отырган орындыгынан к#лап туседи Гулам. Ойбай! СЛзге не болды? Еркек тырп етпей жатыр. Гулам. Маскдра! Крркамын, мына кия елш калган сиякгы. Енд1 кайтпм? Телефонымды уйде калдырып едш. Жакын мавда адам жок. Не кылган елс1з жер. Енд1 кайтпм? 0лде мына кюшщ телефоны бар ма екен. Жок, карай алмаймын. Коркамын. Ендг кайтпм? 0лде кеудесшде жаны бар ма? Журепн тывдап керу керек. Тф1 шыгар, жедел жэрдем керек шыгар. Бюсшшдэ. Бук туст жатцан еркекпп шалк;асынан жатцызады. Гулам. Жок, елш калыпты. Енд1 не ютеймш? Еамбек. Кемпцз. -= 123 =-
Гулам. Ойбай! Журепм, журепм-ай! Зэрем зэр тубше кегп- I : ау. Есвдз дурыс па? ! Еркек жердей квтертп отырады. Еамбек. Енд1... елген адамды комбей ме? 1 Гулам. Тэщрш-ай, неше турл1 адам бар бул дуниеде. Журепм токтап кала жаздады-ау. Оумесер, жынды! Жас бала болса бф жон. Дап-дардай адамсыз, шашы-басыцыз аппак кудай. 1степ отырганыцыз мынау. Уятсыз, оцбаган! Еамбек. Жердей алып жерге салдьщыз гой. Не болды соншама? СЬге менщ елш калганым керек пе сонда? Тф1 болып шыкканыма куанбайсыз ба? Гулам. О, шешек шыккыр, албасты! Сенщ тцмппцнщ куны маган бес тиын! Куанбайсыз ба дейд1 гой. Уятсыз! Еамбек. Жарайды, жарайды. Кайтер екен десе, кутырып бара жатыр гой. Аузыцызды жабьщыз. Гулет. Сен енд1 маган ауызывды жап дейсщ бе? Бфесе санырау болып, бфесе елген адам болып бшгешвди ютегеннен кешн енд1 маган ауызывды жап дейсщ бе? Кдзф андагы шахматывды басыца каптаймын жыныма тиме! Еамбек. Болды дед1к кой, кепирнцз. Не деген шаптыккан катынсыз. Гулам (кенет жуасып). Сиге айтылган создщ бэр1 зая екен. Курысын КОЙДЫМ. Тусшдш. Есшбек (мщггрлеп). Аю керсевдер отф1к елш калывдар деп кецес берш жатады гой... Гулет. Олай болса, оте дурыс ютеген екенсп. С13Д1 тусшбей, жердей алып жерге салганым ушн кеиирицз. Есшбек. Жарайды, барлыгы ойын-кулк1 ушш гой. Кдлжьщ кетермейтш негылган адамсыз. Гулет. Журепм шаншып кеттьау, кудай-ай. Еамбек. Валидол бар. Бсрешн бе? Эйел басып изейди Волидолды алып, ауызыиа салып, алысца теллирт орындъщта отырады. Ес1мбек. Жана бфдеце сурамак; болдьщыз гой. Агай, агай деп. Гулсш. Ешнэрсе керек емес. Естбек. Кешфвдз, С13Д1 булай катты шошиды деп ойлаган жокпын. Гулет. Жарайды, бопты. Ес1мбек. Турвдз бфтурл1 болып кетп. кулап^ЫшЧ^3 СИЯКТЫ каныпезер болсам, казф орындыктан тарай-ондай ■— жок. 124 ~
Гулам. Болды, сейлемеадзпп. Ундемей сэл отыратурыцызшы. Содан соц мен кетемш. Есшбек (ренжиг). Жаксы. Куйбецдеп шахматын жинайды. Эйел оныц сыртынан кррап отыр. Гулам. Бул 031 бф кызык болды. Еамбек. Неменеа кызын? Гулам. Жай, ешнэрсе. Есшбек. Жаца аз меш алдымен сацырау дедвдз гой. Сол шымбайыма батып кетп. Ойымда тук жок, озшше отырсам, С13 келш алып, бейшара-ай сацырау гой деп эр1 айналасыз, бер! айналасыз. 631Ц13Д1 менщ орныма койып корсещзци. Гулам. Енд1 сэлем алмайсыз. Есшбек. Ал алдык! Сэлеметаз бе. Гулам. Сэлеметаз бе. Калыцыз калай? Есшбек. Сен сурагалы жацсымын. Гулам (култ). К,ойъщызшы. Есшбек. Рас айтамын. Гулам. Осы мавда бф уй жалга бершед1 дейд1, соны 1здеп журмш. Есшбек. Мше, кызык! Ол ушщз осы, мше. Гулам. Калайша осы? Еамбек. Осы уй, эне тактайша 1лул1 тур гой: «Жалга бершед!» дегеи. Гулсш. Рас, бфак. Менщ пдегенш осы уй гой. Со кожайынсыз ба? Есшбек. Уксамаймын ба? Гулам. Уксайтын шыгарсыз... Бьпмеймш... Еамбек. Унаймын ба? Гулам. Ренжшещзнн, жацагы жагдайдан кешн бул суракты жауапсыз калдыргым келедк Бфак ушщз керемет. Осындай тыныш, жайлы жерден улкен уй пдеп жур едш. Есшбек. Унай ма? Гулам. Жаксы екен. Багасына келксек болар ед1. Еамбек. Жалгыз езщнге тым улкен емес пе? Гулам. Мен жалгыз емеспш. Есшбек. Иэ? Гулам. Балаларым бар. Есшбек. Куйеущп ше? Гулам. Ол да бар. Есшбек. Дурыс. Уй сонымен унайды? Бфак куйеувдз бар... Гулам. 1шш аралап шыксак;... -= 125 ==-
Есшбек. Осылай, бфден бе? Гулсш. Енд1 калай? Есшбек. Ей болмаса этикет уппн шахмат ойнамаймыз ба? Гулсш. Кдндай этикет? Есшбек. Енд1 бфден бфтдоп емес пе? Гулсш. Калжьщьщыз туманданып, кулкш болудан калып барады. С13Д1Ю осы не мшез? Есшбек. Калжьщсыз, шахмат ойнацызшы меншен. Гулсш. Бул уйд1 керудщ манызды шарты ма? Есшбек. Устшен туствдз. Гулсш. КЬ13ЫК. Есшбек. Сонымен шахмат ойнай бшес13 бе? Гулсш. Аздап. Есшбек. Онда кетпк. Гулсш. Керемет шахматшымын деп айта алмаймын. Адам, вйелдердщ кылымсымаса бф 1С1 бггпейдк Гулсш. Мунда шахмат ойнауга келген жокпын. Есшбек. Онда турган не бар. Гулсш. Бшмеймш, эй жок, шэй жок... Есшбек. Жас емесшз... Гулсш. С13Д1 бшмеймш, оз басым калтылдап турганым жок. Есшбек. Калжьщым катгы тисе, ренжшещз, карындас. Гулсш (култ). Уау! Есшбек. Куанып кетпщз гой. Гулсш. Карындас дегенд! естшегел1 кай заман. Есшбек. Онда соныц курметше бф партия. Нысыпьщыз? Гулсш. Гулсш. Есшбек. Метц есшш - Есшбек. Гулсш. Танысканыма куаныштымын. Есшбек. Ойнайсыз ба жок па? Гулсш. Тек узакка созылып кетпесш. Есшбек. Ол енд1 сЬге байланысты. СЛздщ шеберл1пщзге... тэжфибещзге... Куаныилпен тацтага фигураларды тхзе бастайды. Гулсш. Ой, кудай-ай! Есшбек. Не болды? Гулсш. Жай. Есшбек. Жок айтыцыз енд1, квкфегвдз каре айырылып курсжш отырсыз. Кызык бф нэрсеш жасырып отырган СИЯКТЫСЫЗ. .01ЙЙЙЙЙ кеадеспейд! УШЫ 126 ~
Есшбек. Сонда с1зге кездескен адам бггкеншц барлыгыньщ шапкасы кисык болып шыга ма? Гулам. Из. Есшбек. Естшеген елде коп деген осы. Гулам. Неменеге мэз боласыз? СНздщозщ13 сол таныстарымды тугел жинап, кол бастауга жарап гурсыз. Есшбек. Мзссаган, мен не жаздым? Гулам. Адам оз мшш бшмейд1 деген осы. Жарайды, бопты, бул такырыпты эр1 карай козгамайык. Есшбек. Жок, керюшше, ете кызык такырып. Менщ нем ; жакпай отыр с1зге? Гулам (цопын сермеп уй жацты корсетт). Жалпы барлыгы, атмосфера... СоздерщЬ... Кылыктарыныз... Есшбек. Менщ есш абсолютах децгейде дурыс. Гулам. Мойындай кояр деп озш де куткен жокпын. Жылдамдатыцызшы. Есшбек. Асыгыс па ед1щз? Гулам. 031Ц13 тусшгендей, пэтер 1здеп журмш. Есшбек. УЙЩ13 жок па? Гулам. Сол жок болган сон жалга 1здеп журмш емес пе. Есшбек. Уш мулде жок адамдар да болады екен гой. Гулам. Тусшбедш. Есшбек. Енд1 ен болмаса ауылда ушщз жок па? Гулам (муцданып). Сп меш табалап отырган сияктысыз. Есшбек. Юс1 табалайтын шама жок. Гулам. Уй мешю деп тым катты кетпесещзпи енд1. Есшбек (култ). Жарайды, квщлвдзге келсе кеипрвдз. Гулам. Кдтын сиякты тшююленетш еркектерд1 жек керемш. Есшбек. Сонда катындардын унем1 тшюкшенш журетш болганы гой. Гулам. СЬге эйелщЬ калай шыдайды екен. Есшбек. Ол орын бос. Бак сынап керемш десещз, кэнеки. Гулам. Туашкп. Есшбек. Йемене туашкп? Меш емфодзде бфшпп рет керш турсыз, он минут еткен жок. СЬге ненщ туашкп болуы мумкш? Гулам. Йемене здеш хабарландыру берш, мен сияктыларды мазак етш кещл кетереаз бе? Есшбек. Ойпырым-ай деген, мен сиякты дейтшдей не боп капты азге. ^ол-аягыныз балгадай... Журвдз енд1. ГуЛС1М. КеН1Л-КуЙ1МД1 бузып Ж1берД1Ч13. Ойнамаймын. УЙДЩ I 1Ш1н керсетеаз бе жок па? -= 127 ==-
Есшбек. Юшкентай бала сиякты ойнамаймын деп шыга ; келетшвдз кызык екен. I Гулсш (орнынан турып жатып). Кой, курысын. Есш барда ■ ел1мд1 табайын. Алматыда жалга бершетш жалгыз уй осы емес шыгар. Есшбек. Ренжггсем, айып етпевдз. Барлыгы ойын-кулю, сез ушш гой. Мына уйдщ акшасын калай толейаз соны айтьщызшы. Гулсш. Саспацыз, жумыс ютеймш. Есшбек. Сейтсе? Гулам. Кудайга тэуба, терт балам бар. Куйеуш бар. Есшбек. Мэссаган! Гулам. Не мэссаган? Есшбек. Сонда туа берген болып турсыз гой. Гулам (<орнынан турып). Кудай кеп кермесш. Шын айтамын, С13 меш шаршатып жШердщЬ. Вампир екеназ. Есшбек. Отырыцыз, ойнацыз! Гулам (отырып жатып). Маньяксыз ба немене? Есшбек. Эйтеуф эйелдердщ ойы бузьщ. Гулам. Мен бшсем, С13 мулде жалгыз турасыз. Уйленш кермеген де шыгарсыз. Есшбек. Казактан шыккан Шерлок Холмс С13 болмацыз. Гулам. Кайдан бшд1 дейс13 бе? Есшбек. Кайдан? Гулам. Адам психологиясына терец бойлай алмайды екенсп. Коммуникацияльщ цасиеттерден мулде журдайсыз! Есшбек. Мэссаган! Гулам. Иэ. Есшбек. Бекер олай дейсЬ, эйелш болган. Гулам. Кайдам... Есшбек. Кайтыс болып кета. Гулам. Кешфйцз... Ойыннан от шыгады деген осы. Есшбек. Жарайды, кенпрдш, журвдз. Гулам (ойынга назар аударып). Рацмет. Неден кайтып ед1? Есшбек. Баладан... Гулс1м. Казак; екщабат эйелд1 бф аягы жерде, бф аягы керде деп бекер айтпайды гой. Есшбек. Осыдан отыз жыл бурын болган жай гой. I улсш. Кайтып уйленбедщЬ бе? Есшбек. Жоц. Гулсш. Бала ше? Есшбек. Кызым бар. Гулсш. Ол да болса алданыш. -» 128 =-
Есшбек. Кдзф турмыста. Шетелге кетп. Жылына бф келедь Гулсш. Сонда шынымен мулде жалгызсыз ба? Есшбек. Осы уакытка дешн анаммен турдым. Гулсш. Ол К1С1 кайда? Есшбек. Кдйтыс болганына жыл жарым болды. Гулсш. Иманды болсын. Есшбек. Катты сыркапанды. взш карадым. Жаны эбден киналды маркумныд. Содгы сэтше дешн касында болдым. Колынан устасад, эбден жукарган, кагаздай кургактершш сезесщ, ар жагында майда гана, буын тэрЬд1 солкылдак суйектер1 бар. Ею кез! нгудфешп, жагы солган. Сол шудфейген кездердщ аргы жагынан тфшшк жылтырайды. Кеудесшдеп жаны жылтындап, маган тадыркай карайтын тэрЬдь Тэн картайганмен жан картаймайды. Осыны уктым. Маган жабыркай карап отырган бул шал юм дейтш тэрвд1. Сэби жаны жылт-жылт етш жанып турып- турып, бф уакытта сондь Ушып кепи Содан кешн жерледш. Перзент парызы гой. Гулсш. С1зге киын болган екен. Есшбек. Анамсыз киын. Бурын бала кезшде анам маган: «Мен сеш уйледщремш, тойыдды жасап беремш» дегенде мен: «Ал мен С13 елгенде кемем» дейтшмш. ЕкеумЬ де сезшпде турдык. Гулсш. Жаксы гой. Есшбек. Кш бшсш. Кейде дуниеге мулде келмеген жаксы ма деймш. Гулсш. Олай кушрл1к жасамадыз. Алла емф берген сод, оны суру керек. Есшбек (култ). Сурш жатырмыз гой. Гулсш. Шах! Есшбек (селк ете цалып). Туу, зэремд1 ушырдыдыз... Тактаны умытып кетшшн. Кбайта ойнайык. ! Гулсш. Кешф1Д13... НегЫ мен онша ойнай алмаймын. Есшбек. Иэ, кездейсок болды. Кдйта ойнаймыз. Шахматтарды цайталап пизедг. Есшбек. Сонымен мугалшшз гой? Гулсш. Оны кайдан бшдвдз? Есшбек. Мугалшдер мен дэршерлер баска мамандык иелершен озгеше болып турады, шатастыру мумюн емес. Гулсш (култ). Несшей? Есшбек (култ). Оз-оздершсн мадгазданып, бфтурл1 жер- кокт! баскарып па... сондай бф нэрселер! бар. -== 129 &■
й Гулсш. Байкамаппын. I Есшбек. Назар салып журсекцз байкайсыз. Гулсш. Из, мугалшмш, дэлфек айтканда мугалш болганмын. ' Есшбек. Казф не ютейшз? I Гулсш. Жеке кэсш. Есшбек. Зауыт па, фабрика ма? . Гулсш. Тусшбедш. ' Есшбек. Кандай ондфю орныньщ кожайынысыз деймш? : Гулсш. А, жок, мына Бшкектен тауар экеп сатамын. Шагын дукенш бар. Есшбек. Тамаша. Мэссаган! Атымды жеп койдыцыз гой! ЕС1Ц13 дурыс па? Гулсш. Енд1 031Ц13 коргаусыз калдырдыцыз. Есшбек. Ойнай алмаймын дегенге мзн бермей отырсам. БзлеЫз гой! Гулсш. Койыцызшы. 031Ц13 гой. Мше, тагы шах. Есшбек. Ей! Мумкш емес! Гулсш. Такта коз алдыцызда тур гой. Есшбек. Жок, булай болмайды. Кбайта ойнаймыз. С13 меш алдадьщыз. Гулсш. Мзссаган! Есшбек. Ойнай алмаймын дейдк 031 уш журютен кейш шах кояды. Астапыралла, зйел - зымиян деген осы. Осы! Жок, болмайды, кайта ойнаймыз. Гулсш. Кызыксыз гой. Осымен догарайык. Есшбек. Жо-жок, тура турыныз. Тагы бф партия. Содан соц болды. Гулсш. Жаксы. Бфтурл1 болып кегпщз гой. Есшбек. Из, 031М кшзлшш. СЬге карап есш ауып калыпты. Гулсш. Койьщызшы. Есшбек. Рас. Жасыдыз каншада? Гулсш. Кднша бересЬ? Есшбек. Отыз жет1. Гулсш (кылымсып). Отыз жетще сиякты коршемш бе? &сшоек. Шындыгында отыз екщес1з бе? ГулС1М. Жок. Есшбек. Астапыралла! Гулсш. Кырык алтыдамын. гГ?Гд0ЙЛаМаС ед1м' Жаксы с^алыпсыз. Гулсш. Ал С13ДЩ жасьщыз каншада? Есшбек. Отыз жетщемш. ГуЛСШ. К^ойыцызшы. 130 ==-
Есшбек. Рас. Гулсш. Мумкш емес. Есшбек. Неге мумкш емес. Мше, сЬге ете эдем1 шах. Енд1 ЭД1ЛД1К орнады. Гулам. Иэ. Жаксы. Есшбек. Бэсе, езш де бул калай болды деп ойлап едш. Уш журютен кешн маган шах кою деген ел естш, кез кермеген уакига. Гулам. Койыцызшы енд1. Умытьщыз. Жуйкещз жука екен. Есшбек. Енд1... жас емесшз. Гулам. Сонымен каншадасыз? Есшбек. Елу алтыдамын. Гулам. Не кызмет ютейаз. Есшбек. Жазушымын. Гулам, ©тфж сокпацыз. Есшбек. Рас айтамын. Гулам. Сонда не жазасыз? Есшбек. Бэрш, рет1 келсе, сэт1 туссе бэрш жазамын. Титл бугшп кепгп де жазып жйеруш мумкш. Гулам. Бугшп кештщ несш жазасыз... Екеуг де унЫз цалады. Есшбек. Сонда мында терт балацмен келмексщ бе? Гулам. Иэ. Есшбек. Бшмеймш, кожайынга унай коймас... Гулам. Кандай кожайын? Баганалы бер1 мен С13Д1 кожайын деп отырмын гой. Есшбек. Жок, мен езш де кожайынды кутш отырмын. Гулам. Онда неменеге азбен шахмат ойнадым? Есшбек. Бшмеймш. взщ гой. Гулам. 1<СЬ кожайынсыз ба» дегенде: «Иэ» дедщЬ гой. Есшбек. Жок, иэ деген жокпын. Гулсш. Туу! Есшбек. Ренж1мец13Ш1. Гулам. Басымды эбден катырдыцыз. Ренжшещз, бфак жан Т03ПС13 К1С1 екеНС13. Орнынан турып, жиналып, кетуге ыцгайланады. Гулам. Танысканыма куаныштымын. Жок, етфж айтып турмын. Тук те куанышты емеспш. СЬбен танысканыма тук те куанышты емеспш. Бфак бэрйф сау больщыз. Кетхп цалады. Есшбек мулде жалгыз. Шахматтарын дурыстап, жеке-жеке сипапап отырып цалады. -= 131 ==-
в Есшбек. Бекер ренжптш-ау. Осы эумесер мшезщдь ; ; ай. Кдндай жаксы эйел. Бейшараны неге сонша мазак етпм. 1 Кешф1щз. Сю меш кеппрвдзпи, Гулсш. Кайда болсадыз да аман- ! есен журйоз. «Мен болмасам болмаиын, сол аман ба...», «Журеп I еттен бе элде коладан ба...». Калай шаршадым. Жалт еткен бф сэуле шыгып ед1, кандай кылдым... Кашып кета, бездь Ол ! да кашкан ед1. Осындай бф сэулеш бурын, оте бурын студент кезшде кездеспргенмш. Жаксы керупп едш. Бфактыным бердщ бе? «Былай отыр, былай сойле, былай кара»... «Мына кищдг киме, ананы ки»... «Кезщмен былай карама, олай кара»... Шукылап, отырса опак, турса сопак еткен жокпын ба. Ол меш жаксы керетш. Жок, ол меш суйд1. Бфак кашты. Себеб1 меншен емцинщ тозак болатынын бшд!. Ол емфге куштар жан едк Кулегеш... Жок, кешн баскага, Кулэндага уйлендш. Маркум жаксы эйел болды. Жанын кинамадым, барлыгы бфкалыпты. Тату-тэта. Неге мен онымен баска болдым? Себебш бшемш. Себебш мен беске бшемш. Суймейтшмш. Себеб1 мен оны ешкашан суйген емеспш. Дауа жок маган... Сауап, сауап... 0л! Шындап неге елмейсщсен? Меш кеш1рщ13Ш1, Гулсш. Кенет Гулсш цайтып оралады. Есшбек состиып ац-тац. Гулсш. Сю менен кепирш сурап отырсыз ба? Есшбек. Жок, жок, эрине. Бхр нэрсецюд1 умыттыцыз ба? Гулсш. Жок. Жас балаша тура капщаным ыцгайсыз болды. Акыры келген соц, уйд1 керш, багасын бшп кетейш деп... Енд1 шын кожайын кайда? Есшбек. Бшмеймш. Телефон шалганымда аулада кут, келемш деген. Гулсш. Маган да солай деген ед1. Содан кешн гой, сад кожайын екен деп калганым... Сонда сюдщ де уйщю жок па? Есшбек. Пэтерш бар... Бфак анам кайткалы... ол жерден б!ртурл1... жерш кетам. Гулсш. Аруак мазалай ма? Есшбек. Жогада. 0зш гой... тургым келмейд1, кыскасы. Гулсш. Онда неге сатып Ж1бермейсю? Есшбек. 0зф ол шешшге келген жокпын. Гулсш. Иэ, мына жер сондай жайлы екен. Тыныш, табигат... Есшбек. Мен де сонысына кызыгып отырмын. Жазу жазганга ыцгайлы. Гулсш. Сюдщше, кожайын меш торт баламен мына уйге юрпзе ме? Есшбек. Балаларыц жас па? -з= 132
ГулсЁм. Жок, юшкентайы екеу гана, калган екеуЁ ересек, езЁммен жумыс ЁстейдЁ. ЕсЁмбек. Онда юргЁзетЁн шыгар. Хабарландыруда «баласы бар жуптардыц мазаламауын сураймыз» деп жазылмаган гой. ГулсЁм. Солай жазылган шыгар деп шошып кегпм. ЕсЁмбек. Жазылмаган деймЁн. ГулсЁм. Ал мен жазылган екен деп калдым. ЕсЁмбек. Жолдасьщыз не жумыс ЁстейдЁ? ГулсЁм (кумтжт). Уакытша жумыс ЁстемейдЁ. ЕсЁмбек. Терт баласы бола тура, жумыссыз журген негылган еркек. Гулам. Жумыстан шыгып калганына кеп болган жок. ЕсЁмбек. А-а, тусЁшктЁ. КуйеуЁцЁздЁ жактайтыньщыз унайды, ойтпесе эйелдер 1шед1, урады, журед1 деп еркек бейшараны жердей етед1. ГулсЕМ. К^ол кетерген емес, бфак калганын корд1к кой. ЕсЁмбек. Эл1 де кере беремш дейсЁз гой. ГулсЕМ. Баска салса керермЁз. ЕсЁмбек. ЭйелдердЁ тывдасац, еркек бЁткендЁ ею аякты хайуан деп каласьщ. ГулсЁм. Мен де солай дер едш. ЕсЁмбек. Еркектер хайуан ба сонда? ГулсЁм. КЁшкене келедЁ. ЕсЁмбек. Улдарыц бар ма? . ГулсЁм. Ею ул. ЕсЁмбек. Онда сЁзге олай айтуга болмайды. ГулсЁм. Бёз ерте косылдык. БЁр класты бтрдЁк. Калада окып журген кезЁмде келЁп журдЁ. Содан сез буйдага кеп салмай, алып • кашып кеттЁ. Жиырмага да толмаган кезЁм. ЕсЁмбек. Бул да бЁр тЁршЁлЁк... Оны суйесЁд бе? ГулсЁм. Мукагалидыц бЁр еленЁ бар гой. Калай едЁ? ЕсЁмбек. Жургенде катал турмыс илеуЁнде, БЁлмеймЁн, суйдЁм бе мен, суймедЁм бе... ГулсЁм (култ). Иэ, осы. Тым жас косылдык. Балалар дуниеге келдЁ, алдымен екеуЁ, содан кейЁн арага он жыл салып, тагы екеуЁн тудым. Ол там-тумдап суи бастады. Уйге алдымен кеш келетЁн болды, содан сон конбауга айналды. Апталап жогалып кетедЁ, ЁшедЁ, бЁр сезбен айтканда... Жарайды, бос энгЁме гой барлыгы (тЁтЁркенЁп). Дала салкындап барады. ЕсЁмбек. Мына кёсё келмейЁн дедЁ гой деймЁн. Телефоны сендЁрулЁ. -= 133 =-
Гулам. Енд1 не 1стейм13? 1 Еамбек. Кафеге барып, шай-пай шпп, жылынамыз ба? Гулам. Жакын мавда кафе бар ма? Еамбек. Бшмеймш. Гулам. Уйге кайтуым керек. Балалар кайда кетп деп жаткан шыгар. Есшбек. Из, С13 кайта бервдз. Мен тагы бфаз отырамын. Телефон немфЩ13Д1 калдырып кетвдз. Калай болганда да хабарласып, уакиганыц немен аякталганын айтамын. Гулам. Кай уакиганыц? Еамбек. Мына уйдщ хикаясын да. Гулам. А! Из, эрине. С1з немфщцда кагазга жазып берсещзпи, уйге барган соц звондаймын, сол кезде менщ немфш С1зде шыгады. Есшбек. Былай айта берсещзпи. Соншама курделендфш Ж1берД1Ц13 гой. Гулсш. Соны жатка бшмейтш болып турмын гой. Калта телефонымды калдырып кетшпш. Еамбек. Из, жагдай киын болды. Менде кагаз-калам жок. Гулам. С13Д1 де жазушы дейд1 гой. Еамбек. Егер немфшд1 айтсам, жаттап аласыз ба? Гулам. Айтып КврЩ13. Есшбек. Бфак с1з немфД1 кагып, жаттап алатын адамга уксамайсыз. Гулам. Из, жаттай алмаймын. Есшбек. Енд1 кайтпк? Гулсш. Жарайды. Кнпкене отыра турайын. Келш калар. Есшбек (костюмш шеппп). Мынаны жамыла турьщыз. Гулсш. Из, ракмет. Гулсш. С13 зйелвдзбен канша жыл турдьщыз? Еамбек. Ек1 жыл. Гулсш. Ал 613 жиырма бес жыл. Ею жыл деген не ол? Жарыцыздыц кундел1кт1 куйбец тфлшкпен, кзршжпен, турл1 сыркат-дерттермен, суйектен етер ауыр создермен ластанбаган асыл бейнесш журепщзде сактап келе жатьфсыз. Бакыттысыз. Еамбек. Солай болса солай шыгар. Гулсш. Жазушы болтан кызьщ па? Еамбек. Кызьщ. Гулсш. Мысалы? Есшбек.Жазасыц... Гулсш. Осы-ак па? 134 =-
Есшбек. Жазушыны адам психологиясыныц майталманы деп бекер айтпайды гой. Адам танисыц. Психолог мамандарыц шац кауып жолда калады. Барлыгын керш турасьщ. Гулсш. Ал менен не керш отырсыз? Есшбек. Тагы б!р партая ойнайьщ. Содан кейш айтамын. Гулсш. Жаксы, реттещз. Есшбек. Содан кешн не болды? Гулсш. Не айтып отыр едш? Есшбек. Куйеуш 1ишш, журпш дедщ. Гулсш. Ойбай, койыцыз, олай деген жокпын. Есшбек. Суймеймш деген де жоксыз ба? Гулсш. Олай деуш мумкю емес... Есшбек. Онда суйешз гой? Гулсш. С13 кызыксыз, жиырма бес жыл бфге келе жаткан адамды калай суйемш немесе суймеймш дейсщ. Есшбек. Кайдам, езш епшммен жиырма бес жыл турып кермепшн. Гулсш. Элдене деу киын, кенуге тура келедь Есшбек. Кш мэжбурлейд!? ГуЛС1М. ЕШКШ. 03Щ. Есшбек. Ажырасу деген нэрсе келмеп пе ед1 басыца. Гулсш. Жок, кайдагы!Кер1сшше, енд! балаларды купы орындарына кондырып, немере суйсек, ата-эже болсак дейм13. Есшбек. Сондай эдем1 эйелсЬ. Гулсш. Олай калжывдамацызшы. Есшбек. Кайдагы калжьщ, С13Д1 жасы елуге келш калган, терт бала тапкан деп кш айтады. Гулсш. Капы калжывдайды екенс13. Есшбек. 0тф1кш1 екенсщ демегенще ракмет. Пшда кайда апара жатырсьщ? Алдында пешк1 тур гой. Гулсш. Байкамаппын, кеппродз. Онша ойнай алмаймын деп айттым гой. Мынау Уэзф ме еда. Есшбек. Из. (Озше 031) Кенет жынды болЫп калды. Гулсш. Сонымен неге сонша коп жэне кепе кернеу вприс айтасыз? Есшбек. Акыры айттыцыз-ау вприош деп. Гулсш. Жаксы, неге сонша калжыцкойсыз? Есшбек. ©дет болып кеткен. Гулсш. Тусишсп. 0стш журш, шыныцызды айтканда ешкш сенбей кояды. Мен балаларга унем1 осылай деймш. 0тфиеп кейде, айтпауга болмайтын кезде гана айту керек, эйтпесе шын сезще епшм сенбейтш болады деймш. Шах! -= 135 ==-
Есшбек. Былай алып кетпм. Дегенмен аз бэлесп. Гулсш. Крйыцызшы. Казф кезвдз тиедь Есшбек. Жарайды. бприсп айтпауга болмайтын кез деген кай кез сонда? Гулсш. Бшмеймш. бмцше турл1 жагдайлар болады гой. Аса мацызды, екггалай кезде, жаныц кысылганда гана айту керек. Есшбек. Мынауьщыз керемет жацалык болды гой. Гулсш. Сол кезде втфшце журт кумэнданбай сенедк Бурын ешкашан отф1К айтпайтын адамды кенет отфж айтады деп елшм кутпейдг Есшбек. Керемет. Бутан вз акылыцызбен жетпщз ба? Гулсш. Иэ, омф уйрегп. Пеиш былай жей ме? Есшбек. Жейдь Енд1 жещз, неге тосылып калдыцыз, жалмауыз. Кеппрщп, С1зге айтпаймын. Гулсш. Енд! юмге айтып отырсыз? Есшбек. Ал маган, бупн, осы таныскалы бер! отф1к айттыцыз ба? Гулсш (кулплжидг). С13 кызыксыз, адамнан олай сурауга болмайды. Есшбек. Неге? Гулсш. Сурауга болмайтын нэрселер болады, бул соньщ бф1. Есшбек. Онда айткан болдьщыз гой. Гулет цатты ыцгайсызданады, Есшбек. Сонда не жаньщызга зор келд1? Ешкандай кауш- катер Т0Н1П турмаган сьщайлы. 0з-озщ1зден отф1к айтатын болып турсыз гой. Гулсш. Кейде жапсырып жамау ушш, киысып кетсе айтасыц гой. Есшбек. Неге? Гулсш. Бшмеймш. Есшбек (тац-тамаша цалып). СЬге карап 1шепмд1 тартып тац калгым келш тур. Гулсш. Крйыцызшы. Уялта бердщЬ гой. Есшбек.-Сонымен? Гулсш. Не сонымен? Есшбек. Сезвдздщ кай жершде кетп етфж? Гулсш (тездетш, жиналып). Кой, курысын, кеш болып бара больщызТаИЫН' Ренж'мен!з- Танысканыма куаныштымын. Сау Есшбек. Ей, карындас, карындас! Гулс!м (кутп жШередО. С1з де коймайды екежпз. 136 ==-
I Есшбек. Кетш улгереаз. Ец болмаса айтып кетсещзшь Эйтпесе турл! жорамалмен мына шакшадай басым шарадай болады гой. Гулам. Жаман ьщгайсызданып турмын... Есшбек. Жарайды, не боп калды соншама, о несП Кудайдыц алдында турган жоксыз гой. бтфисп карта боратканда уялмайды да, мойындауга уялады. Окушыларга кандай онеге бергеназ 63Щ13? Гулам. Иэ, дурыс айтасыз. Мойындай бшу керек. Дурыс. Есшбек. Со-ны-мен... Гулам. Иэ. Куйеуше катысты... айтканмын... Есшбек. Сонда немене куйеущв жок па? Гулам. Каз1р жок, бфак ол кайтып оралады. Есшбек.Мше, кызык-тамаша! Сондакайда? Сайыпкыраныцыз бас бостандыгынан айырылып, абактыда жатыр ма? Гулсш (уш тукгрт, устелдг уш рет тацылдатады). Жога, кудай сактасын. Уакытша бфге турмаймыз. Есшбек. Баска катын алып кеткен болып тур гой. Гулсш. Казф онымен де ажырасып кетп. Есшбек. Сонда С1зге кайта косылгысы келед1 гой. Гулам. Иэ. Есшбек. Ал С13 ше? Гулам. Бшмеймш. Терт баланы жалгыз асырап баккан киын. Есшбек. ТуС1Н1КТ1. Гулам. Солай. Есшбек. Бшеаз бе, мынауйд! аз-акалыцыз, маган кереп жок. Кара басыма баспана табылар. (Ядщ жагдайыцызда керепрек. Терт бала, алда байьщызбен кайта кауышу бакыты кутш тур. Гулам. Жок, С13 дурыс тусшбедвдз. Есшбек. Жок, бэрш ете дурыс тусшдш, кош больщыз. Кетт цалады. Сахна царацгыланады. Сахнада Гулет жалгыз к,алады. ЕК1НШ1 К0Р1Н1С Сол баягы сахна. Гулсш отыр. Есшбек цайтып келеди Есшбек. Шахматымды умытыппын. Журе бершпш гой. Джентельменд1к дегенд1 койсацшы. Есшбек шахматын жинап куйбецдеп жур. Гулсш жацындайды. -= 137 =-
Гулам. Сиге ракмет. Мынандай су тепн, хан сарайындай : зэушм уйд1 тастап журе бергенщ13Д1 ерл1кке балаймын. : , Есшбек (кубгрлеп). Ерл1к туп де жод. Гулам. Жок, бул С13Д1Ч азаматтык; болмысыцызды керсетедг Есшбек (ыцгайсызданып). Кайдагыны айтпацызшы. Терт бала деген оцай емес, терт баламен ойнауга болмайды... Гулам. Иэ... Есшбек. Содан кеШн эл1 кожайынмен келюкен жоксыз... Юм бшед1... Дегенмен онымен де шахмат ойнасацыз, багыцыз жанып калар. Гулам (кумипжт). Ойнайьщ десе... бшмеймш... керемв. Есшбек. Бфак; куйеувдз болса, ею баладыз жумыс 1стесе, С13Д1Ц сипатьщыз, мше, кос бшепщзд1 сыбанып турсыз... Свдщ отбасьщыздыц касында мен коргансыз бейшара болып калады екенмш де. Гулам. Олай демещз. Тепсе темф узетш жптг агасысыз. Соншама асылык; жасамацыз. Есшбек. Мугедекгпн. ГуЛС1М. КрЙЫЦЫЗШЫ. Есшбек. Рас. Гулам. Баягы кырык; етфтцвдщ бф1 шыгар. Есшбек. 0з басыма ондай нэрсе тшеп етцик айтпайтын шыгармын. Гулам. Кдйдам... Есшбек. Сенбейсщ бе? Куэкаттарымды керсетешн. Гулом. Былай сап-сау сияктысыз. Есшбек. Есш юресш-шыгасылы. Були керген нэрсемд1 ертен тып-типыл умытып каламын. Мысалы, бупн свбен танысып, сейлесш отырмыз гой, ертен кешеде кездессек касыцыздан танымай ете шыгамын. Гулам. Егер мен токгатып, амандассам ше? Есшбек. Жылы жымиып, колыцызды дысуым мумюн. Ал егер жанарьщызда сикырлы сыр сезсем, мыкыныцыздан битш сипауым да гажап емес. Гулсш. Ойбай! Есшбек (ыцгайсызданып). Кеинрщв, жай, керсеткенш гой. улам. Жаксы, бопты, тусшдш. Тйгп жаксы. Жолыцыздан а^койыцыГ343 КеГГШ жатыР еД>Ч13. Танымасаныз, танымай- бай^да^ с=5п крсш гойКеТ‘ПП‘Н' ЗЙ“\" “П,Я*™ 0зМз аС>У -в 138 ==-
щт Гулам (жылап цалады). Айдалага келш, кш кершгенге мазак болганымды-ай. Ку тфшшк-ай не ютетпедщ... Естбек цатты сасады. Еамбек. Кепйрщп енд1, ренжггешн деген ойым болтан жок. Гулам. Шаршап кетпм, бул ит емфден катты шаршадым. Не кэабшмен жумыс 1стей алмадым, анда тартсацмында, мында тартсац анда жетпейд1, байымныц тург анау, ал аз... сЬ болсаныз мынау... Еамбек (кубгрлеп). Кенпрвдзпп. Кдласацыз, тюерлеп турып кешф1м сурайын. Гулам. Кезше кершбещзни. Кетщшш. Еш нэрсенщ кереп жок. Тек кетнцзни. Естбек тизерлеп отырады. ! Гулам (шошынып). Кой, турыцыз, не болды азге? Еркек емесаз бе? Еамбек. Жыламацызшы. Гулам. Кайдан таныстым азбен, кайдан кезнспщз... Еамбек. Жыламацызшы. Гулам. Болды, жыламаймын. Неменеге жылаймын, ел аман, журттыныш... Еамбек (взг де жыларман болып). Сейтщшш евдц. ГуЛС1М. Турыцыз. Суйемелдеп тургызады. Гулам. Шындыгында ешнэрсеш умытпайсыз ба? Еамбек. бкшшпме карай, ешнэрсеш умытпаймын. СЬд1 эаресе... умытуым нетайбыл... Гулам (умггпен). Мугедекпш деп те калжывдадьщыз ба? Еамбек. Кдлжывдатан жокпын. Гулам. Сенбеймш. Еамбек. Чернобыльда радиация алганмын. 1шек-карнымныц сау тамтыгы жок. Гулам (сенбей мазацтап). Ойбуу, кудай-ай! Алда байкус-ай. Есшбек. Калжыц емес. Кунше б!р кел1 дэр1нпемш. Гулам. Киын екен. Еамбек. Кудайдан елш тшесец азап бередь Чернобыльге . суранып 031м барып едш. ГулсЫ (илана бастап). Сонда... елу унин бе. Олай болмайды той. КецнрщЬ... Былай караса, сап-сау сияктысыз. Бойыцыз, денещз... -= 139 =-
Есшбек. Денем унай ма? :' Гулс1М. Жок. С13 меш дурыс тусшбедвдз. Есшбек (шахматты тез жинастырып). Демек унамаймын I гой. 1 Гулам. Жок, унайды... Унайсыз. I. Еамбек (жацындап). СЬ де маган бф коргеннен капы V унадьщыз. Гулам. Ракмет. С13 де маган катты унап калдьщыз. Еамбек. Кызык. Бугш тацертец турганда бупнп куннщ баска кундерден озгеше болатынын тшт1 сезбедш де. Барлыгы эдеттепдей едк Енд1 м1не кутпеген жерден С13 кездествдз. Гулс1М. Иэ, ем1рд1ч тосын сыйлыктары мол. Ес1мбек. С1ЗД1 кайдам, 031МД1 тосын сыйлыкка малынып журм!н деп айта алмаймын. Гулс1М. Мен де, мен де малынып журген жокпын. Ес1мбек. Б1рак буг1н тосын кун болды. ГуЛС1М. Иэ. Ес1мбек. Мен осында мэцг! калуга кел1сер едш. Шахмат, Сен, жасыл желекке беленген аула. Гулс1м. Керемет. Ес1мбек. Ал сен1ч балаларыц уйде телевизор керш отыр. Гулс1м. Иэ, олар телевизорды бас алмай керед1. Ес1мбек. Ал 613 екеу1М13 аулада шахмат ойнап отырмыз. Гулс1м. Керемет. Мына жерде ыстык шай, ыстык бауырсактар тур. Кесец босаганда, мен шай куиып коямын. Ес1мбек. Иэ... Мен ез бакытыма ез1М сене алар емесшн. Гулс1М. Мен де... Эндетеди Асыл жарым, Жайнаган жасыл багым... Арманды дара кумаймыз, Кустьщ кос канатындаймыз. Жанарга от жагып, Тауларды беткс алып Бфге ушып барамыз болашакка... Ес1мбек (тапцып). Осында калайыкшы. Гулс1м. Б1р-бфШ!зд1 танымай, бшмей, кала берем1з бе? ЁС1мбек. Барлыгы тус1Н1кт1 емес пе. Гулсш. Мен С13Д1 б1лмейм1н гой... Ес1мбек. Бул жок деген1н бе? -в 140 ==- ;
Гулам. СИ бэрШф балаларыма туган экесшдей бола алмайсыз. Еамбек. Оны кайдан бшесщ? Бэлюм, туган экелершен артык болатын шыгармын? Гулам. Бшмеймш... Еамбек. Батылдыгыц жетпей ме? Гулам. Жетпейдь Мулде... Есшбек шахматын цолтыгына цысып, орындъщца отырады. Еамбек. Бул емцще не тындырганымды езш де бшмеймш. Не отбасын курмадым, не уй салмадым. К^ызыма да женд! тэрбие бере алмаган сияктымын. Гулам. Крйыцызшы, неге олай дейсИ? Еамбек. Эйтпесе осьшайша тойганына мэз болып жат жерде калар ма ед1. Анам бакты гой ол кызды. Ал мен сагым куып, коз алдым туманданып журе бершшн. К|иял элем! мекенш болыпты. Ол да болса анамньщ аркасы. Ал казф... Ол юа кеткель.. бшмеймш. Кенет ес1мд1 жигандаймын. Мулде жалгызбын. Гулам. Туыстарыцыз жок па? Есшбек (колын сермеп). Кайдагы туыс? Гулам. Агайын-туган, бауырларьщыз, нагашы-жекжат. Еамбек. Жок. Ешкш жок! Гулам. Иэ, киын екен. Еамбек. Бфак С13Д1 тывдап отырсам, аздщ де жетгсш жургенвдз шамалы сиякты. Гулам. Неге олай дейсИ, балаларым бар, куйеуш бар. Аллага . тэуба. Еамбек. Ол не емф, куйеущИд1 не суйепшщзд! не V суймейтшщ1зд1 бшмейсИ. Гулам. Кызьщсыз, дуниеде барлыгы сую мен суймеуге тфелш турган жок кой. Еамбек. Калайша? Мен тусшбеймш! Суймейтш адамыдмен б1рге туру, оныц койнына жату кылмыс емес пе? СИ кылмыскерсН! Гулам. Ашуланбацызшы. Еамбек. Жок;, ашуланып турган жокпын. Жок, шынывды айтшы, сен ол адамнан 1штей тшркенесщ гой. Шынывды айтшы... Гулс1м. Эспресе тамак; 1шш отырганда... Шалп-шалп етхп шайнап, кылк етш жутканы, содан кейш ершн шыны 1шше батырып шай шкеш... Есшбек (сыбырлап).Керщн бе? I Гулам (сыбырлап). Иэ... -= 141 я-
Есшбек. Онда неменеге каласыц? Не устап тур сет? Обал емес пе? Саган да, оган да... Малсывдар ма? Гулсш. Жок— Есшбек. Енд1 кетпеймгсщ? Гулам. Кайда? Есшбек (шалт тузепт). Кетем деген адамга кететш жер табылады гой. Гулам. Мысалы? Есшбек. бзщнщ жеке кэабщ бар, ек1 балац ескен, оз колдары ез ауыздарына жеткен, ею баланы ейтш-буйтш асырауга болады гой. Гулсш. Сосын? Есшбек. Сосын - болды. Гулам. Максат не? • > Есшбек. 0тф1к айтпайсьщ, арьщныц алдында таза боласыц, Кудайдыц алдына барганда мен жалган омф сурген жокпын, денем ттркенш, жек кере тура суймейтш адамыммен бфге турган жокпын, ез1ме езш, Саган адал болдым дейсщ. Бул аз ба? Гулс1м. Шынымен кияли екенс13... Ес1мбек. СЬ мен1 тусшбедщЬ. Гулс1М. Жок, тус1НД1М. Айтып отырганьщыз идеалдагы емф гой. Ол мына фэни жалганда мумк1н емес. Есшбек. Неге мумкш емес? С1з екеумЬге Алатаудьщ ец бюк шьщына кетершу мумк1н емес. Б1рак оныц езхн максат ет1п койса, мумк1н. Мумкш! Адал емф суру эбден мумкш нэрсе. Тукке де турмайды. Сенбейс13 бе? Неге сенбейс1з? Гулс1М. Ал ол ше? Есшбек. Кш? Гулс1м. Мен1Ц жолдасым. Аягыныц астында турган кара жер бф-ак сэтте булк ет1п булкынып, тайып шыга келсе, оныц кун1 не болады? Соны ойладьщыз ба? Ол мулде жалгыз кала ма сонда? Есшбек. Неге жалгыз? ©зш суйетш, ас 1шкен1не суйс1не карап, рахаттанатын баска б1реуд1 табады. СЬ оны кун сайын аз-аздан улап елтфш жатырсыз гой. Коц1л-куЙ1Ц1збен, жифкен1Ш1Ц1збен. Ал ол езш суйетш баска жанды тауып, нурга малынган гулше рахаттанып жапырак жаяды, кулпырады. Гулс1м. Шын айтасыз ба? Ес1мбек. Шын. Гулс1м. Ал С1з ше? СЬ осы уакытка деЙ1н сондай б1реуд1 неге таппадьщыз? Неге жалгызсыз? Есшбек. Менщ жырым баска... 142 =-
\". Гулам. Купия болмаса ол кандай жыр? Еамбек. Маган жан баласы унамайды. Ешкшд1 жаксы кормеймш. Бфак адамдар мен сиякты емес. Олар баска. Св де баскасыз. Сю, мысалы, езвдзге сушки болатын жанды кездеспре аласыз. Гулам. Ракмет, эрине. Кой, курысын, есш барда елшд1 табайын шынымен де. Есшбек. Б1рак аз маган унайсыз. Кетпей-ак койыцызшы. Гулам. Мумкш емес... Есшбек. Неге? 6мфД1 613 езшю курделендфемю, барынша курделендфемю. Ал шындыгында барлыгы оп-оцай, карапайым. Гулам. Мен С13Д1 мулде тусшбеймш. Бфак сю маган ете унайсыз. Есшбек. Каласыз ба? Гулам (куледь). Ал сю калай ойлайсыз? Есшбек. Бшмеймш. Гулам. Мен де бшмеймш... Есшбек. Сонда юм бшедЁ? Гулам. Бшмеймш. Есшбек (муцданып).Омф етш бара жатыр. Гулам. Иэ. Мен кетпм. Балалар алавдап жаткан шыгар. Есшбек. Иэ, эрине, сау больщыз. Мен уйд1 жалга алып коямын. Сюд1 осы жерде кутемш. Естш турсыз ба? Кутемш! Гулам. Иэ. Алла жар болсын Сюге. Есшбек. Сен бфак ораласьщ гой? Гулам (жылап). Бшмеймш. Оны кайдан бшемш? Есшбек. Мен кутемш. Гулам (жуггрт кетедг). Иэ-иэ..... Гулет кетеЫ. Есшбек жалгыз цалады. Соцы -= 143 ==-
Гулнэр мен Нуржамал (Бхр актт трагикомедия) КАТЫСУШЫЛАР: Гулнэр - 60-тагы эйел Нуржамал - 60-тагы эйел Шал 1-акт Бгр болмелг жупыны потер. Ортада телир тосек тур. Онда бук туст б1реу жатыр. Кенет цацгыр-к&цгыр епйп шелекке шалынып, орта жастагы Гулнэр юрт келеЫ. Гулнэр. Ах, антурган! Мына шелект1 кш жолга койып койган? Нуржамал! Нуржамал! Осындамысьщ? Жолга шелект1 эдеш тастадыц ба? Аягы сынып, ажалы жетпей олсш дедщ бе меш? Нуржамал тосектен басып жулып алады. Нуржамал. Гулешка, жетгщ бе, жаным? Гулнэр. Есщ дурыс па, буп жерде негып жатырсьщ? вред таптым гой! Буп не пэтер? Нуржамал. Мен енд1 осында турамын. Гулнэр. Пэл1... Акылынан алжасдан болар мына катын. взщнщ уйщ кайда? Нуржамал. Балаларга тастадым. Гулнэр. Сосын? Нуржамал. Осында кешш алдым. Гулнэр. Сатып алдьщ ба? Нуржамал. Жок, жалга алдым. Гулнэр. Тэуфлеу пэтер таппадьщ ба? Ит влген жерде... Жэне сикын дара. Барлыгы тозган, бфтурл1 шс шыга ма калай? Нуржамал (жан-жагына цабагын шытып к,арап). Иэ, кегерген бф тс бар. Сыздан ба деймш. Гулнэр. Тэу1рлеу пэтер таппадьщ ба? Нуржамал. Зейнетакымньщ жеткеш осы болды... -в 144 =-
: Гулнэр. Дэурен комектеспей ме? Жэне олардан неге кеттщ? Нуржамал. Ой, сурама... Жылайды. Гулнэр. Дэурен ренжггп ме? Нуржамал. Дэурен ренж1тпейд1 гой... Гулнэр. Келш бе? Нуржамал басын изеп, коз жасына туншыгып жылайды. Гулнэр. Ах, атаца нэлет, келсап! Мшезщ жумсак, басынган екен. Жур, жылама, экесш танытайьщ барып! Нуржамал. Бармаймын... Гулнэр. Кррыкпа, езш жайгаймын бэрш. Керсетешн мен оган. Сеш де сабайтын адам жок! Кеше гана институт бтрген шштиген бокмурынга элщ келмед1 ме? Сен ынжыксын бшдщ бе! Мен саган айттым емес пе, «келшд1 бастан», есфтпе, еркелетпе, кутыртпа деп. Енд! неменеге жылайсыц? Сем13Д1кт1 кой гана котеред1, 6ШД1Н бе! Кой гана! Нуржамал. Айкайламашы. Гулнэр. Айкайлама дейд1 гой! влтфешн бе осы турган жер1вде! 0С1рд1Д, жет1лд1рд1Ц, окыттьщ, катын эпердщ! Енд1 отырысыц мынау! Мук сасыган пэтерде соравды агызып! Кэне, тый коз жасывды! Тур, жур! Сен неменеге кетесщ? Олар кетс1н пэтерден. Олар жас, жас семья! Оларга уюмет взьак беред1 пэтердЁ. Нуржамал. Айканы аяймын... К1шкентай гой эль Пэтерден пэтерге кеш1п жургенде ауырып калса ше. Гулнэр. Ал сеш олар аяп отыр ма? Нуржамал. Дэурен эл1 бшмейд1. Жада смс жазыпты (телефонын шыгарып окытады). Мше, «Мама, кайда кет1п калдьщ? Б1зд1 шошытпай кайтып орал. Анар мен Айка жылап отыр» депт1. Гулнэр. Калайша? Балаца айтпай калай кеттщ? Нуржамал. Олар кинога кеткенде жиналып кет1п калдым. Гулнэр. Неге? Нуржамал цайта жылай бастайды. Гулнэр. Мынаньщ деш сау ма? Нуржамал екеШн эрец басады. Нуржамал. Сеш не ушш шакырдым, бшесщ бе? Гулнэр. Жок, эрине. Бф тосын сый эз1рлед1 ме деп ойладым. Содан соц салып урып жет1п келген турш. Т1пл туск1 асымды 1шш улгерген жокпын. Тамак бар ма? Нуржамал. Эл1 азык-тул1к алган жокпын. Гулнэр. Енд! кайтт1к? Жакын манда кафе-сэпе де жок. -= 145 =-
Нуржамал. Менде арак бар. 1шесщ бе? Гулнэр. Мэээ! Сен кашаннан бер1 арак шкепн болгансыд? Жалгыз улыдныд тойын 1Ш1МД1КС13 0ТК131П, бэр1М13Д1 кадтарып койып ед гой? Мынау жадалык кой! Кайсы арагыд? Нуржамал цол сомкесшен арак, шыгарады. Гулнэр. Карным ашып тур, содан кешн бшесщ гой менщ кышкылым жогары, гастритш бар. Аш карынга арак шшзш елтфешн деп пе едщ? Кдлжыддап отыр екен десем. Нуржамал (муцайып). Кдйдагы калжыд... (Кенет серпшп) Курбым-ау, сенщ кемепц керек болып тур емес пе... Гулнэр (кррны ашып муцайып). Из, айта бер. Нуржамал. Дэуренге мынандай жауап жаздым. Крл телефонын ашып Гулнэрга оцытады. Гулнэр. «Менде бэр1 жаксы. Мен турмыска шыктым». Йемене? Нуржамал. Окысадшы эр! карай. Гулнэр. «Менде бэр1 жаксы. Мен турмыска шыктым. Сенб1 куш (йз сендерге конакка келемп. Сонда таныстырамын». Нуржамал. «Жада экецмен» деп жазайын дедш де, койшы это слишком деп ойладым. Дурыс па? Гулнэр. Енд1... кайда? Нуржамал. Не кайда? Гулнэр. Жада эке... жок, ойбай, жада куйеущ кайда? Нуржамал. Жок кой. Сеш сол упнн шакырдым емес пе! Гулнэр. Мен еркек болып кишем бе? Нуржамал. Жога, кудай-ау, табайык! Маган куйеу 1здеп табайык. Тезфек. Сенб1 куш баламныд ушне куйеумен баруым керек. Гулнэр. Тура туршы. Меши, куйшы, мынауыдды. ©леем ол1п-ак кетешн. Нуржамал бгр жацтан екг стакан алып келт арацты цуяды. Гулнэр цагып салады. Нуржамал стаканды шуцылап пипей отыр. Бгруацытта жылай бастайды. Нуржамал. Ещц не ютеймш? Олар меш мазак етш кулетш болды-ау... Тшт1 жындыханага еткшп Ж1берер... Ек1 кунде куйеущ кайдан табамын? Гулнэр. Куйеуден баска нэрсе айтуыд керек ед1. Нуржамал. Мысалы? Гулнэр. Шындыкты! Шындыкты неге айтпайсьщ? келмейд^аМаЛ\" ^ КЫрлысады гой- дымный отбасын бузгым 146 в-
Гулнэр. Бшмеймш. Интернеттен Ьдешк. Нуржамал. Ол калай? Гулнэр. Меш кунде тура салып интернеттен бай 1здейд1 дейсщ бе? Мен кайдан бшем! Не деген катынсын, ушцде тюке басар каткан нан да жок. бзвде ми жок. Кдйдагы бай? Бф рет болдьщ гой байда. Сол жетпед1 ме саган! Нуржамал. Шаптыкпашы. Онсыз да басым катып отыр. Енд1 комектессещш. Сен гашкене пысыктаусыц гой. Гулнэр. Куйдфп! Бар тамак тауып экел, тек тамак упин комектесемш. Нуржамал (куанып). Кдзф. Кдзф. Мен тез келемш. Ыр нэрсе етт тез жиналып, жугфгендей болып шыгып кетеЫ. Гулнэр белмет эрг-берг кезт журеди Кенет тоцтап, Нуржамалдыц стаканындагы арацты да кргып салады. Содан кешн кенет муцданып, телир твсекке барып отырады. Гулнэр. Кезшде неткен эдем1 ед1.Эдемшщ эдемю1, керхктшщ кор1кт1С1 болатын. Бфак сорлы ацкау-тугын. Сол ацкаулыгынан маскунемге жолыкты гой. Эйтпесе уйленбей турып-ак бф сау куш болмайтын. Ес1 дурыс кыз маскунемге жолай ма. Ал Нуржамал жолады. Бала тапты. 031 емф бойы архивте ютедь Итец-итец, итец-итец... Алатыны коктиын. Тупне жетпейдь Анау маскунем. Жумыс 1стемейд1. Дэуренд1 калай адам кылды, соган тан каламын. Кдзф де ацкау гой. Бфак жас кезшдеп ацкаулыгын сипаттауга соз жетпейдк Мысыкты керсетш: «Мынаны карашы, Нуржамал, мынау мысык емес, ит» десец, соган куш бойы тац калып журетш. Оныц эдемшпн кудай маган берсе гой, онда мен... Наташа Ростовага уксап балга барушы едш. Содан кейш та-та-та-та-та (вальс ыргагына салып билей бастайды, музыка пайда болады)... Ракмет, сударь. Жок, сударь. Жарайды, сударь. Семкемд1 кетерсещз котерщп енд1... хи-хи... Бфак мен юшкене домалактаумын жэне тапалдаумын... сондыктан Ростовага кнпкене келщкфемеймш... Нуржамал болса, озшщ маскунемшен жиырма жыл турды. Содан сон ол ауырды, суйрелеп емдед1, акыры тукке жарамай елш калып ед1, арулап жерледь Сейтш букш емф1 етп де кетп.. Ецщ, мше... Мында корил шал-шаукан жок па екен, а? (Терезеден басын шыгарып ащайлайды). Кто здесь оставил бутылку водки?!! Кто говорю оставил здесь бутылку водки!!! (Терезеден жан-жагына багдарлап царайды). Тыныштык. ©стш айкайласа, шалдар атып- атып шыгушы ед! гой... Шошынып Нуржамал кетп кгреди -= 147 =-
Нуржамал. Гулнэр, саган не болды? Бф нэрсенщ шалыгы ; ! тид1 ме? Мен гой ол аракгы экелген. взщ кердщ емес пе... Келпи, тандайьщды кетерш кояйыншы... Гулнэр. Жога да. Мында шалдар бар ма екен деп тексерш жатьфмын. Не алдыц? Нуржамал. Мше, жумыртка, казф куырып жШеремш. Кызанак, кияр. Пицца алдым. Сен пицца жаксы кврупи едщ гой. Гулнэр. Йемене мен туралы откен шакта айтып калгансыц? Нуржамал. Дауысыц жаман шыкты да. Гулнэр. Саган бай юдедш, бай 1здеп айкайладым. Нуржамал. Адам куйеуд1 свйтш те 1здей ме екен? Гулнэр. Барлык мумкшд1кт1 байкап коруш1з керек. Нуржамал. Жарайды. Ренжшепи енд1. Казф екеум13 жаксылап турып шай 1шем13. Дастарханды жайлап, екеуг отырады. Гулнэр. Ес1цде ме... «Бойында Арыстыц, езщмен таныстым...». Екеуг цосылып айтады. Содан соц муцайып отырып цалады. Гулнэр. Мен саган жаца етфж айттым. Нуржамал. Не деп? Гулнэр. Интернеттен бай пдемеймш деп. Нуржамал. Крйшы. Гулнэр. Интернеттен бай пдеймш. Гздегенде кандай... Бфак бф жеш тузу адам кездеспедг Неше турл1 адам бар гой... Нуржамал. Койшы. Гулнэр. Шын айтамын. Бхр жыл бурын б!р кюшен таныстым. Интеллигент. Сондай! Болады гой бф! Нагыз интеллигент! Ушне конакка шакырады. Жетш барамын! Жайлап сут катып шай бередь «Бф-бф1М1зд1 бшешк, жакындасуга асыкпайык» дейдь Эртурл1 эцпме айтады. Сирия дей ме, кудай-ау, Путин дей ме... Тук тусшбеймш. Бфак тамак ютеп апарып беремш, ауруханага жатып ед1, тура бар гой, катыны сиякты жупрдш гой. 0зш тура эбфжш кеттш. Аттай б1р жыл! Бф жыл кеткен асыл уакытым-ай десещш... Нуржамал. Сойтсе? 0лш калды ма? Гулнэр. Сол елш калса дурью болар ед1. Ана жагы да интеллигент болып шыкты. Тусшдщ бе? Ана жагы. Нуржамал (ерши сылп еткЫп). Сен де катырасыц. Гулнэр. Сондай жагдай... Басында айтса да болады гой. Сагат алты жарым деп. Адамды жынды кылмай. Саган да сондай бфеуд! табуга болады. 148 =г-
Нуржамал. Ондайды мен не кыламын? Гулнэр. Кордщ бе. Проблема. «Бойында Арыстыц, езщмен таныстым...». Кенет Гулнэр съищ етт отырган жертде щглап туседи Нуржамал (туст курт суытып). вп, бэлем! Кдлай екен! Берген дэрш енд1 эсер етп. Мыкдысын кордщ бе, малтасын езш жарты сагат отырды. Тура салып Гулнэрды орындъщца арцанмен байлап тастайды. Нуржамал. Колыма тустщ... (мазацтап) «Бойында Арыстыц езщмен таныстым» дейд1 гой... Устелдщ астынан балта алып, Гулнэрга царайды. Нуржамал. Бейшара. Жаным ашиды бф жагынан. Далак- далак етш эр1 жупред1, бер1 жупред1. «Нуржамал, жиналайык», «Нуржамал, мен койлек сатып алдым», «Нуржамал, тэта балмуздак сататын жер таптым», «Нуржамал, Нуржамал...». Осымен таныскалы ест1генш урыс. Кврд1цдер гой, жанымды шыгарып, тура бар гой, жердщ астына тусга кетсем де 1здеп табады, юрген теыпмнен шашымнан суйреп суырып алады. «Нуржамал, жур, кегпк», «Нуржамал, барып кел, алып кел, шауып кел». Шыдамныц да шеп бар, карагым! Бшдщбе! Не байга тимед1, байкус. Буны кш алады? Сурын корт отырсыздар. Мшез1 болса мынау. Жок, мен буны влтфш жагын карыстырмасам, кутылмайды екенмш. Соны тусшдш. Крлындагы балтасын квтереди Нуржамал. Бфак... бфак... аяймын... бмфден не кызык корд1? 0рт1С боламын дед1. Содан кырыкка келгенше тапсырды гой актерлыкка. Отпейдк 031 су ми. Бф шумак олещц жаттай алмайды. Кдзф супермаркетте еден жуады. Акшасы жетпейдь Кашан кореец, акшасы жок, карны аш. Бфак жалмац-жалмац, Нуржамал, Нуржамал. Жок, елтцип тастайын. (взм-вз1 цайрап) Нуржамал, цурбыца жаныц ашыса, как мацдайдан пер. Буйткен ) ом1р1 курысын. Содан соц озщ де у 1Ш1П ката каласыц. Ынжык болма! Давай! (кбайта взгерт). Жо-жок! Калайша? Ол менщ Гулнэрым гой! Курбым, бауырым... Мешп зейнетакысы тукке жетпесш, меши, аш-жалацаш калсын, бфак мына тфшшкке, бф кун Тф1 жургенге жететш не бар? Оныц омфш копешгенш бе? Маган не болды? Не ютесем болады? Гулнэр цозгалып, ест жинай бастайды. Нуржамал болтаны цайта квтередг. Гулнэр. Нуржамал, Нуржамал... Нуржамал. Жап аузыцды! -= 149 =-
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- 185
- 186
- 187
- 188
- 189
- 190
- 191
- 192
- 193
- 194
- 195
- 196
- 197
- 198
- 199
- 200
- 201
- 202
- 203
- 204
- 205
- 206
- 207
- 208
- 209
- 210
- 211
- 212
- 213
- 214
- 215
- 216
- 217
- 218
- 219
- 220
- 221
- 222
- 223
- 224
- 225
- 226
- 227
- 228
- 229
- 230
- 231
- 232
- 233
- 234
- 235
- 236
- 237
- 238
- 239
- 240
- 241
- 242
- 243
- 244
- 245
- 246
- 247
- 248
- 249
- 250
- 251
- 252
- 253
- 254
- 255
- 256
- 257
- 258
- 259
- 260
