Гулнэр. Ойбай, саган не болды? Тауып берем, тауып берем. Ант етешн, саган бай тауып бермесем, жер басып журмей- ак кояйын. 031М елем! Тек балтамен урмашы! Жалынамын, балтамен урмашы. Нуржамал. Мен сеш ол упнн шакырган жокпын! Жоспар баска! Мен сеш олтфемш! Гулнэр. Ойбай, енд1 балталамасач болмай ма? вяпрудщ амалы коп кой, есщ дурыс па? Нуржамал. Аузывды жап! Сен-ак менщ канымды 1шш бггпц! Букш ем1ршд1 курткан мына сен! Бшдщ бе! Сен менщ ата жауымсьщ! Гулнэр. Мэссаган! Мен сенщ емф1ЦД1 кайтып куртыппын? Нуржамал. Менщ байым сенщ кесфщнен алкаш болып, акыры елш тынды... Жылайды. Гулнэр. Нуржамал! Нуржамал деймш мен саган! Босат меш! Акылыцнан алжассац, алжаскан шыгарсыц, бфак менде не акьщ бар? Жвнщмен жындан! Ненормальная! Нуржамал. Мен бе ненормальная? Ненормальная ол сенсщ! Сен бшесщ бе маган не ютегешщц? Сен... Сен... Жугхргп барып чемоданынан портрет шыгарып, терхс царатып, озх царамай портреттх Гулнэрдыц бетхне тъщпалайды. Нуржамал. Есвде ме? Мына адам еспцде ме деймш? Гулнэр. Арырак усташы. Иэ, Ленин! Нуржамал (мазах;тап цайталап). Иэ, Ленин! Арсыз! Барып турган арсыздыц езющ сен бшдщ бе? Гулнэр. Мэээ, катты жынданыпсьщ. Енд1 кайтпм? Кайдан кел1п едш мында. Кул болмасац, бул бол деп неге жата бермедш? Ес жок. Ес жок... Сосын келдш... Демек озш кшэлшш. Демек 031М... Нуржамал. ЕЫвде ме? Сол жылы казан айында кар жауды... ЕкеумЬ Курмангазы кошесш бойлап келе жаттык... Кун кенет курт суыткан... Гулнэр. Йемене? Не айтып турсьщ? Нуржамал. ЛениндН Ленинд1 айтып турмын! Гулнэр. Йемене Ленинд1 де мен влтфшпш ба? Нуржамал. Сен! Сенщ нагыз езщ! А ^УРжамал, колымды шеш, босат. Эйтпесе боктаймын! Аямаи боктаймын! Нуржамал. Боктап кер. Мына балтамен жагычды айырамын! ^ К01Ш',,КТЫ квРсе™'\"ше неге -в 150 в-
Нуржамал балтасын ала умтылады. Гулнэр. Жок! Стоп! Тек балтамен емес! Нуржамал. Ондатывда. Казан. Алакелецке. Кеш батып келедь Екеумгз Курмангазы кешест бойлап келемю. Шаршаганбыз. Кенет сен оз-езщнен... Сонда не айтканывды бшесщ бе? Гулнэр. Жок. Есшде жок. Нуржамал. Сен маган Ленин мерезбен ауырып влд1 дедщ... Сондай бф дерект1 фильм кершсщ? Гулнэр. Сойтсе? Нуржамал. Сен не? Тусшбедщ бе? Сен сол апак-сапак, кешкурым шакта Ленинд1 елтфгешщи сезбедщ бе? Гулнэр. Жок, не могу оказывается. Давай, шап! Мейл1, балта болса, балта болсын. Мундай сандыракты естш тф1 отыра алмайды екенм1н. Булцынады. Нуржамал (жылайды). Сен менщ журег1мдеп, мен1Ц журепмдеп Ленинн1ц асыл бейнес^н олтфД1н, ошфдщ. Салдакы! Содан бер1, содан бер1... М1не... Портрет1не карай алмаймын. Тер1С каратып устал журм1н... Мерез деген... Жыныстык ауру гой... Мен Ленинд1 кимаймын ондай лас нэрсеге... Гулнэр. Ленин де еркек болтан шыгар. Крупская оган кун кесем болтаны ушш табынбатан болар? Нуржамал. Сен бузылтан катынсыц... Гулнэр. Инесса Арманд ше? Нуржамал. Ол кш таты? Гулнэр. Ленинн1н ашынасы. Нуржамал. Болды, маган еш нэрсе айтпашы. Шаршатып Ж1берд1н. Эйтпесе укол саламын. Гулнэр. Йемене? Тусшдш. Кешф. Ештен кеш жаксы. Кешф1м ет. Ал сенщ байыцды калай олтф1пп1н? Нуржамал (жылап). Койшы, соны... Гулнэр. Жок, айт, бэр1н айт. Бшп журей1н. Ол адам кейп1ндеп айуан, алкаш, сенщ букш омф1НД1 екЫгп. Ана балацныц ынжык, сорлы болып калганы да сол азгынньщ кесфП 0м1р бойы тепк1С1Нде болдывдар! Еч болмаса о дуниеге бф 1С тындырдым деп кайтайын, айт! Айт оны калай елтфдгм? Нуржамал (лирикалъщ куйде). Жарайды. Гулнэр... Сен ес1вде ме, Азаматпен екеу!ВД1 мен таныстырдым той. Ж1гтм деп... Содан сен оны дереу унатпадьщ. Унатпаганын соншама, сенщ сол куйщ маган да от1п, оган турмыска шытудан бас тарттым. Гулнэр (лирикалъщ куйде). Ол сол балгын, жас шагынан 1шуш1 ед1 той. Оны калай унатамын, калай жаксы кабылдаймын? -= 151 ==-
Нуржамал (лирикалык; куйде). Сосын ол меш алып кашты... : Сосын Дэурен дуниеге келд1... Ал сен, сен болсац азаннан ' кара кешке дешн: «кет те кет, таста да таста. Ол оцбаган, ол жексурын, ол кашшер» деп кулагымньщ курыш етш жедщ. Ал мен оны жек корген устше жек коре бердш... Ол да сезд1 гой... Менщ оны жек керетшшд1 сездк Содан одан сайын 1ШТ1, одан сайын урды. Алдымен меш, содан соц Дэурендь.. Ещц кеттш дей бергенде, бауыры церроз екеш аныкталды. Калдым... Кдзф ойлаймын... Казф ойлаймын егер сонда сен меш азгырмаганда жап-жаксы турып та кетер ме ед1к... Барлыгы сол, менщ оны жек коретшшнен болды гой. Ал менщ оны жек корген себебш, сен азгырдьщ. Эйтпесе басында катты унапым гой оны мен. Гулнэр. Туу! Кудай-ай, жылапыц гой. Бшмеймш. Мен саган жаксы болсын дедш гой. Енд! не ютеймш, кеш, кеш меш, Нуржамал! Нуржамал. Болары болды. Бояуы С1ВД1. Енд1 емфД1 айналдырып кайталай алмайсыц. Гулнэр. Кайтаруга болса не 1стер ед1к? Нуржамал. Мен сеншен араласпай кетупп едш. Гулнэр. Крйшы? Меш сонша жек коресщ бе? Нуржамал. Иэ. Гулнэр. Сенбеймш. Нуржамал. 0зщ бш. Гулнэр. Бшесщ бе, менщ басыма мынандай ой келд1. Сен гой меш жек коресщ. Балтапап шауып тастау ушш мында шакырган екенсщ. Сен менщ журепмнщ тас-талканын шыгардын, Нуржамал. Бул дуниеде менщ сенен баска жакыным жок кой. Эке менен шешеден жалгызбын. Бала таппадым, байга тимедш. Барым - сенсщ. Ал сен былай болып отырсыц. Бэлюм, тфшшкпц мен ушш шынымен де мэш жок шыгар... Сен шынымен Дэурсндерден кетш калдьщ ба? Элде меш алдап шакырып алу уш1н ойлап тапкан амалыц ба? Нуржамал. Шын. Ол — шын. Бфак маган байдьщ кереп жок. Сеш олтфш, содан кешн оз1мд1 олтфешн дегенмш. Гулнэр. Мээ... (жаман сез айтады) Нуржамал. Боктама! Гулнэр. Жарайды, кенпрпп. Аузымнан шыгып кетп. Сен меш ,-ен а™ЫМЫН ^ен мен* босат. Мен осы жерден шыгьт барып банк тонайын. Тонай алсам. адшалы боламыз. 1лГт1™аСаМ’ кузет“^еР а™п тастаса, ол да макул. Туб! бф туратын кемп^РСЫН кб3ер?еСкесНщ>?КМ0КьшТИаЫзаНмСаЫнЗн- ьжщалшдаалмдаалрыыпаэктыемрдаек кемпф, кшге 152 =-
емес! Олар акылды! Олар бай кемтр ндейдь Ал мен банк тонап келсем, акшаны болт аламыз. Нуржамал. Букш Еуропаны аралаймыз! Музейлерге барамыз! Гулнэр. СПА салон дейсщ бе... кшмдер! Кишге кдрык боламыз! Нуржамал. Онда мен тура бар гой, 50 мьщ тедгеге етж алып киемш. Гулнор. Киесщ! Содан кешн карамай кореш шалдар! Коздерш шукып аламыз! Нуржамал. Алакай! Коздерш шукып-шукып аламыз! Гулнор (оган сескент царап). Алла-ай, сен кашан маньяк болып кеткенсщ? Нуржамал (ъщгайсызданып). Енд1 мына емф, мынат1ршш1к... Гулнор. Онда бол, тез, колымды шеш. Нуржамал оны босатады. Босатуы муц екеп, Гулнэр устелде т.урган болтаны алып оны бастан салып цалады. Нуржамал сылк, цулайды. Гулнор. Мынау елш калмасын. Нагыз жан алгыш мен болып журмеГпн тубк Тамырын устап квреди Шуберекпп сулап басына басады. Гулнор. Енд1 кайттш? Кой, баласына звондайын, кел1п алып кетсш. Нуржамал (ест жиып). Жок, жок, звондама! Ек1 дуниеде кульщ болайын тек Дэуренге звондама. Бармаймын. Мен оларга кайтып бармаймын. Гулнор. Саган соншама не ютеген? Нуржамал. Отырсам, опакпын, турсам сопакпын, Гулнэр. Зейнетакым гана жаксы да озш жаманмын, Гулнэр. Бармаймын. Кулыц болайын, эрец кутылганда кайта апара корме оларга. Гулнор. Енд1 маган бурын неге айтпадыц бэр1н? Маган неге келмедщ? Жатакхана демесец, куыктай тар б1р белме демесед, саган деген бф орын табылатын ед1 гой. Нуржамал. Сен адам баласы атаулыны жек кересщ гой. Мен былай (ауыр дем алып керсетедх) дем алсам, жетелсем, коркасыд гой... Гулнор. Иэ-иэ, бфак... Б1рак мен психиатрга барып емделер ед1м гой... Нуржамал. Олар сеш камап койса ше? Гулнэр. Ол да бар... Едщ не 1стем13? Нурэ/самал басын ауырсынып, сулгшен сышмдап басады. -= 153 =-
Нуржамал. Бшмеймш. I. Гулнэр. Царттар ушне барамыз ба? Мен кашангы осылай журсмш, жалгыздан жалгыз, жатакхана... Ертец еден жууга жарамай калсам калай кун керемш? Зейнетакым тукке де жетпейдь Картгар ушне кабылдацыз деп отшнн жасамыз ба? Нуржамал. Ол жакта катындары елш калган шалдар кеп шыгар... Гулнэр. Итпц басынан коп... Нуржамал. Бфак местный кемшрлер баягыда бф-бфден иемденш алган шыгар. Гулнэр. Ол да мумкш, бфак 613 бакытымыз уппн куресемга гой. Нуржамал. Карттар уЙ1Н1Ц какшацдаган кемпфлер1мен куресуге желание жок, айналайын. Одан баска кандай варианттар бар? Гулнэр. Банк тонау, карттар уЙ1, интернет... Залдан 1здеп керем1з бе? Алло! Залда мынандай алтын кемшрд1 алатын кайсар шалдар бар ма екен? Залмен диалог. Гулнэр. Бфак буларга мен сенбеймш. Казф спектакль б1те салысымен алды-арттарына карамай зытады. Керес1ц гой. Нуржамал. Неге олай жаман ойлайсьщ? Гулнэр. Сен баганалы бер1 оз репутациявды курттыц гой. Бул шалдарга жан керек емес дейс1Н бе. Кенет залдан б1р шал сахнага шыгады (Эрине, ол театр актеры). Шал. Кыздар, баганалы бер1 мен сендерге карап отырмын. Екеу1н де жаман адам емес сияктысывдар. Екеу1ц де былай (оз омырауын сипап) жаксы сияктысывдар. Егер карсы болмасавдар, Нуржамалдьщ улымен танысуга мен барайын. Севдер меш сынап кер1вдер, мен де сендерд1 жакын бше тусеЙ1н. Сойт1П, жайлап ортак бф шеш1мге кел1п те калармыз. Нуржамал. Ой, кел1Ц1з, торлетвдз. Шай 11шщз. Шал (шошып кетед1). Жок, шай 1Ш1П келгенм1н. Нуржамал. Элде арак 1шес1з бе? Шал. Жацагы С1зд1ц дэр1Ц13 аракта ма ед1 элде шайда ма ед1? Нуржамал (катты кысылып). А, дэр1Н1 айтасыз ба... Енд1 ол деген... аракта болатын... Гулнэр. ЕС1М1Ц13 К1М? Шал. Кудайберген. Гулнэр. Тебеден тускен демегешщзге ракмет. Нуржамал, бер! шыкшы. Эдпме бар. -в 154 в-
Екеуг оцашаланады. Нуржамал. Мынау б1р керемет болды, иэ? Гулнэр. Мен сенбей турмын мына к1С1ге. Нуржамал. Неге? Гулнэр. «Бул не кылган батпан куйрык, айдалада жаткан куйрык» дегенд1 естущ бар ма? Нуржамал. Гулнзр, кайта бастадыц ба? Гулнэр. Неменеш? Нуржамал. Менщ емфше араласуды. Кдлскартсацшы енд1. Гулнэр. Мынаган шынымен тиесщ бе? Нуржамал. Тисе нес1 бар? Гулнэр. Клм екенш де бшмейсщ гой. Нуржамал. Туршде тур гой, казактьщ кэдшп карапайым азаматы. Гулнэр. ПзлП Нуржамал. Элде кызганып турсьщ ба? Гулнэр. Жога да! Нуржамал. Онда болды! Екеуг устел басына цайтып оралады. Гулнэр. СЬдер жакын танысып, эцпмелесш отыра берщюдер. Кеш батып бара жатыр, мен осы тойганыммен кайтайын. Нуржамал. Кона салсацшы. Гулнэр. Сер1пц бар гой, мен неменеге конамын? Шал. Кеылрщюдер, мен шздердщ кезект1 жанжалдарыцызга себеп болгым келмейдь Кшкене эдептшк сактап, менщ кезшшеурсыспауларьщызды сураймын. Гулнэр. Йемене, немене? Нуржамал. Иэ, С13 ете дурыс айтасыз. КеппрщЬ бпдь Гулнэрдг жулцылап оцаишлайды. Нуржамал. Гулнэр, кетпе. Есщ дурыс па? Мына шал екеумЬ жеке сойлескенде осылай кел1СТ1 деп ойлап калады гой. Гулнэр. Ойлай берсш! Нуржамал. Меш жецш жур1ст! эйел екен деп ойлап калады гой. Гулнэр. Енд1 не 1стейм13? Нуржамал. Ушеумп отыра берешк. Гулнэр. Бшмеймш. Мына шалдан да айырылып калмасак екен. Нуржамал. Енд1 барынша тырысайык та. Гулнэр. Ж1птке кырындамагалы кай заман. Бундайда не 1стейт1Н1н вообще умытып калыппын. -= 155 =-
Нуржамал. Ол — менщ шалым. Сен оган неменеге / I кырындайсьщ? Гулнэр. Из, айтпакшы... Нуржамал. Кубфлесш оцашалана бермешк. Ол озш ыцгаисыз сезше бастаган сиякты. Екеуг сызыпып устел басына цайта оралады. Нуржамал. Мен устелд1 жацалап жгёерешн. Шайды ысытайын. Гулнэр. Мына бетелкеш лактырып жШернп. Нуржамал. Иэ-иэ. Эрине. Нуржамал устелЫ жондеп, шэйнек пен бвтелкет алып шыгып кетеди Гулнэр. 03Щ13 туралы айта отырсацызшы. Не кызмет ютейсЬ? Бала-шагацыз бар ма? Шал. Из, дурыс. Атым - Кудайберген дедш гой багана. Сур бойдакпын. Гулнэр. Кайда турасыз? Шал. Эзфше еш жерде турмаймын. Гулнэр. Калайша? Шал. Буйыртса, осы пэтерде турып калармын... Гулнэр. Калайша? Бомжсыз ба? Шал. Тебеден тускендей жаман сейлейд1 екенсп. СЬге Караганда курбьщыз жаксы екен. Гулнэр. Тусшбедш? Шал. Адамньщ кецшне карауды бшмейд1 екенс13. Бомжсыз ба деген не соз ол? Гулнэр (абдырып). Енд! калай айтамыз бомж деген С03Д1? Шал. Уакытша тургылыкты мекенжайы жок адам, жумыссыз. Гулнэр. Тус1н1кт1. Жагдайыцызды зейнетакысы бар кемшр алып туземек екенс1з гой. Шал. Неге дереу жаман ойлайсыз? Театрга келш, эйел табамын деген нэрсе тусше де кфген емес. 0здер1щз гой, бгр сагат болды, мше, кайдаи бай табамыз деп аласурып жаткан. Мен Т1ПТ1 ойымда тук жок оз1мше отырганмын. Гулнэр. Ал-да, бейкунэ бейшара-ай! Калган еркек бугынып, жасырынып, кашып жатса, сен гой: «Мен! Мен катын гздеп журмш» деп атып турдьщ. Содан-ак бф шикшкт! сезуге болатын едк Басымыз ютсмейдь Шал. Мен немене сенщ ырысывды шемш бе? Подружкац корсетс1н мен! баласына! Нес1 бар? 156 =-
Гулнэр. Содан соц не гстейсщ? Шал (кезт алып цашып). Содан сод эр1 карай тагы керемЬ. Гулнэр. Мен саган сенбеймш. Шал. Маган сенщ сенгенщ керек емес, подружкац сенсе болды. Шал болмет бгр айналып шыгады. Шал. Жаман бвлме емес. Туруга болады. Баласыныц уШ тшт1 хан сарайы шыгар. Сен сиякты подружкалардыц квзш курту керек. Гулнэр ауызын агиып, тац цалып турып крлады. Содан кейан тез ест жинап, ашуланып кетеди Гулнэр. Ей, сен немене бул жерде жен айтып, шшрейш турсыц? К|ане, табанывды жалтырат! Шал. Акырын, акырын сойле. КазФ ®зщ жалтыратасыц табанывды. Гулнэр жерде жатцан болтаны цолына алады. Шал. Мынау кайтед1, кутырган катын! Керек ед1вдер сендер маган! Ек1 дуниеде де байсыз от1вдер аумин! Гулнэр тура умтылады, шал к,аша жвнеледи К^олында ыстъщ шэугт1 бар Нуржамал юредг Нуржамал. Ей, токга! Кайда! Гулнэр, муныц не? Бар кайтар! Гулнэр (балтаны жерге тастап). Койшы соны. Кете берсш. Нуржамал. Бул не кылганыц? Гулнэр. Бомж! Тавдаганьщ бомж болып шыкты! Тус1нес1д бе? Нуржамал. Пэл1... М1не, каска! 031 айтты ма? Гулнэр. Иэ... Нуржамал. Мумк1н жаксы адам шыгар. Гулнэр. Жок, жаксы адам емес. Нуржамал. Енд1 не ютеймп? Гулнэр. Мен барып банк тонаймын... Гулнэр орнынан турып куйбецдеп жинала бастайды. Нуржамал. Бфге тонайык олай болса... Гулнэр. СойтеЙ1к... Нуржамал. Маган да ол шал бфден унамады. Гулнэр. Солай ма? Нуржамал. Бфтурл1, энергиясы жаман екен. Гулнэр. Жарайды, миллионер болганда, шалдьщ да кереп болмайды. Нуржамал. Келшге де, балага да сыйлысыц... Гулнэр. К3!*1\"1,3? уЙ1н сатып алып, екеумп б1рдей директор боламыз! -= 157 =-
Нуржамал (сеюрт куанып). Апакай! щ Гулнэр. Басы бос шалдарга гана арналган Карттар ушн ашамыз! Нуржамал цолын ишттана согады. Нуржамал {кшт тоцтап). Тек Казакстанньщ банки! тонамайыкшы. Гулнэр. Енд1? Нуржамал. Кытайдыц банкш тонайык. Экелерш танытайык С0ЙТ1П... Гулнэр. Сен де бф, елгел1 журш патриотсьщ. Нуржамал. Эйтеуф елшЬге зияндыгымызды типзбешюш. Гулнэр. Жарайды... Ал, онда не турыс? Барайык та тонайык! Нуржамал. Ал, Алла, езщ жар бола гор! Гулнэр. Буныц енд1 артык. Нуржамал. Иэ, кенпр, кешф, Алла бпдП Гулнэр. Тек кана 1ске сэт деймЫ 1ске сот! Екеу1 вте жхгерлг музыка аясында бастарына ею гиелкей кит, оныц сыртынан орамалдарын тагып, к;олдарына балтамен балганы устап, Ширак; басып шыгып кетеди Соцы 158 =-
ЖОЛАУШЫ (уъи кврШат пьеса) КАТЫСУШЫЛАР: 1. Кария - аксакал 2. Гулбаршын - Кдрияныц эйел1 3. Жамал - Карияньщ келш! 4. Баймырза - полицей, алые туыс 5. Жомарт - Карияныц Ш1С1, егде К1С1 6. Жумагул - Жомарттыц катыны 7. Айдар - Кдрияныц кенже улы 8. Рахат - Айдардыц досы 9. ШоПЬф Ж1Г1Т 10. Белпспжан. ПРОЛОГ Айдалада бф кШ взшен озг сойлест жур. Жынданып кеткен адам гспетти Белпсп жан. Мен Оныц алдынан етпедш емес, етпм. Мен Оныц Елппсшен сейлестш. Мен Оныц Елписше айттым: «Менщ тэу еткш келед1, кеппрш алгым келед1, маган арашашы бол» дедш. Бул маган оцай тид1 ме? Бэршен сон, бэршен кешн... калай киналдым... кисапсыз кумэн. Элп атын ешюр кун такаган сайын... Мен кеппрш алгым келдк.. Кдкым бар! Бар какым! Мен Оны мойындамаймын ба? Мен Оган кумэн келтфемш бе? Ей, Алла!!! Кудфет! кушт1 Алла, менщ кумэн келтфген сэтш болды ма? Барлыгы кепиршедь Кешфшмейтш кунэ жок. Тек шын еюну керек. Ал Мен екшбедш бе? А?! Сен бэрш бшесщ! бкшгешмд! де бшесщ!!! Сен маган сонда не дедщ? Бэрю керш, бшп турып сен маган не дедщ деймш? «Адамныц кабфше бар да сэжде ет, сонда кеппршесщ...». Жок! Жок! Ешкашан! Тфкянде сэжде етпедш, елгеншде сэжде етпеймш! Жок! Ешкашан! Кенет прожекторлар жанып, автобустыц такрп келе жатцан дыбысы естгледи Белпод жан. Келе жатыр! Бф автобус, толып отыр. Казф керсетемш буларга... Жасырынады. -= 159 я-
Б1Р1НШ1 КУН Лйдапа. Крзацтыц кэдтгг бетпац даласы. Сахнаныц аргы беттен автобустыц сулбасы кертеди Бьрнеше адамжур. Алые жолга шыщан журтшылъщ аялдап, демалганга уцеайды. Шопыр Ж1пт (абыржып) Автобус оталмайды. Жумагул. Ойбай, не дейд1? Журт уртпет цалады. Шопыр Ж1пт (ыржалацтап). Жылан баскандай шошыдьщыздар гой. Жумагул. Мынау жынды ма? Баймырза. Оталмаганы калай? Шопыр Ж1Г1Т. ЖурМеЙД1. Жомарт. Неге? Шопыр Ж1пт. Бузылып калды. Жомарт. Кай жер1 бузылды? Шопыр Ж1Г1Т. БшМвЙМШ. Баймырза. Бул кай жер ез1? Шопыр Ж1пт. Бшмеймш. Жомарт. Калай бгпмейсщ? Шопыр Ж1пт. Сайын дала гой, ажырата алмайды екенмш, эйтеуф осы жолмен журе берсек, Бектемюке жететшшвд бшемш. Жумагул. 0те жаксы. Баймырза. Эзщ бул жердш емессщ бе? Шопыр Ж1ГГГ. Жок. Баймырза. Онда неге кашыкка адам алып шыгасьщ? Шопыр Ж1Г1Т. Агам гой барып кел деген. Жомарт. Бул не деген жауапсыздык. Агац екеуще 613 ойыншык болган екенб13. Гулбаршын. Балам, бул барып кел дегенге шауып барып келе коятын сапар емес. Эр жердщ оз мшез1 бар. Оны бшмесец, алые жолга бекер шыккан екенещ. Жумагул. Жеггскен екенбЬ. Шопыр Ж1ГТГ. Енд1... кепнрщЬдер... Баймырза. Кеппр дейд! гой, накурыс! Жумагул. Не ютеймп? Шопыр Ж1Г1Т. Осы жактын адамысыздар гой. Маган негыл деиепдер. Маган, мысалы, бэрШф. Мынаньщ ес‘ ДУРЫс емес. Бунымен 613 бекер -в 160 в-
Баймырза. Турган жервде тепкшеп тезепвд1 шыгарайын ба. Гулбаршын. Е, Байеке, кой. Сабыр, сабыр. Баймырза. Жок, жецге. Казак; осы мшезш катан кояды? Маган бэр1бф, кул болмасавдар бул болывдар деп каскайып жатады твбеге карап. Мынаныц турш кердщ бе, колыцнан келсе шауып ал деп тур гой. Кдзф шабамын, басывды кесш колыца беремш, иттщ баласы. Шопыр балага умтылады, ол цашып жур. Барлыгы жабылып жатып ажыратып алады. Жумагул Баймырзаныц жагында, шопыр баланы жулып жур. Гулбаршын. Эй, Баймырза, Жумагул, сендерге не болды? Аталарьщ киналып калады. Эне, сыртымыздан карап тур. Токтатывдар. Айдар. Бундай да болады екен гой... Рахат. Тобелескенше жабылып автобусты жондешк те. Жумагул. Сен екеущ ауыздарывды жабывдар. Кетадерпп Эр1. Айдар мен Рахат ренжт тетке ыгысып турады. Жомарт. Эй, кокем, барлык кшэ сенде. Алые жолга кел1ПВД1 сайлап шыкпаймысьщ. Бул жердщ сырын бшесщ. Шопыр Ж1Г1Т (екглент). Бшмеши екенмш. Эггпрш тастасавдар да бшмеймш. Жумагул. Ешнэрсеш бшмеймш, бул жердщ адамы емеепш дед! емес пе. Бунымен атацньщ басына сойлесш турсьщ ба? Жомарт. Кетпн орк Мынандай жерде кол1п бузылган адамньщ кейде суйеп де табылмай калады. Ец болмаса, сондай-сондай нэрселерд1 ест1ген шыгарсьщ. ■ Шопыр Ж1пт. Колымнан не келед1? Эдешютеп тур дейс1з бе? Жомарт. Женде кок темф1ВД1. Крлымнан келмейд1 деп олемп бе? Жумагул (дауыс салып). Ойбай-ай, ку кудай-ай, тагы нен бар ед1 корсетпеген. Жомарт. Ей, кок ми, ауызывды жап! Жумагул унсгз егглуге тргсеЫ Айдар (шыдай алмай Э1сак;ындап). Бул - жын-пер1 иектеген жер. ! Гулбаршын. Балам, беталбатты сойлеме. Айдар. Ана жолы остш бф машина адам адасып кетш ед1 гой, газетке де шыкты. Не болган евдерге, барлыгымыз бфге окыдык емес пе? Гулбаршын. Болса болган шыгар, бфак жол уетшде оидай эцпменщ кереп жок. -== 161 =- 1
•: - • Жумагул. Баршын, осы сенщ мшезщдьай. Бар норсеш жок деп бетбактырмай коятыныц-ай. Гулбаршын. Боска дурлжкеннен не шыгады. Корыкканга кос коршедь Айдар. Апа, мен коркып турган жокпын. Жецешем гой (Жамалды нускрйды). Тус1 бузылып кетнгп. Жамал. Енд1 не 1стейм13? Апа, менщ олпм келмейдь Гулбаршынды цушацтайды. Баймырза. Корыкпа. Коянныц кожеп сиякты калтырайды гой. бзш койныма алып жатамын (царцылдайды). Айдар. Ага, артык сойлемецЬ. Баймырза. Ойбай-ай, сен де Ж1пт болып калыпсьщ гой. Зымыраган уакыт-ай. Бфак катын алу кайда саган! Кай сыныпта окисьщ? Кария (жацындап келш). Кысыр созд1 кыскарт, Баймырза, ауызывды жап. Баймырза. Ауызывды жап, ауызывды жап. Онда арак 1шемш барып. Жомарт. Арак автобустьщ артындагы жэпнкте. Баймырза. Хоп, мырзалар мен ханымдар. Кетт цалады. Шопыр бала. Газетке не жазды? Сойтсе не бопты? Элп адамдарды куткарды ма? Рахат. Куткаруын куткарды гой, бфак тец жарымыньщ ес1 ауып калыпты. Шопыр бала. Койшы. Рахат. Рас. Шопыр бала. БЬ неге ест1мед1к? Рахат. Сонда не болды деп сураса, бф ауыл керд1к, сонда конакта болдык дейд1 екен. Бфак ол мавда ешкандай ауыл жок, болган да емес. Енд1, мше, 613 де... Жумагул. Жаца осында токтай калайык дегенде журегш б1р нэрсеш сезш ед1. Рахат. Бопты. Бастысы ауыл кореек, жоламайьщ. Шопыр Ж1ПТ. Мунда ауыл тугш корым жок. Теп-тепс дала. Корт турсыздар гой. Рахат. Бул жер — тугае корым. Осы уакытка дейш неше миллиард адам олд1, солардьщ мурдес1 кайда кетп гой дейсщ. Осында жатыр. Шопыр Ж1Г1Т. Сонда Жер бетшде елген адамды осында экеп жерлей берген бе? Кария. Колис оз1 жонделетш кол1к пе? -в 162 &-
Шопыр бала. Казф керем. Кария. Жакын мавда ауыл-пауыл бар ма? Рахат. Мына К1С1 кызык кой. Ауыл кершсе жолауга болмайды дсп турган жокпын ба. Кария. Сен екеущ аулагырак барып ойнавдаршы. Шопыр Ж1ПТ. 0з1р саспай тура турыцыздар. Бэлкш, тукке тургысыз нэрсе шыгар. Жумагул. Ойбай-ай, той тойлаймыз деп жургенде жеткен жершгс осы болмаса бопты. Кария. Жаман ырым бастама, туте. Жумагул. Осындай бфдеценщ болатынын сезш едш. Гулбаршын. вй, Жумагул, тойга, куанышка бара жаткан жокпыз ба. Гулжан езщнщ екш кызьщ. Жумагул. Барлыгын бшп турмын гой, Гулбарыш. Кеше бф туе К0РД1М. Жомарт. 0й, болды, жап ауызыцды. Гулбаршын. Не туе, жай ма? Жумагул. Мына Жомартка осы жолга шыкпай-ак кояйык дедш. Бфак уят, парыз деп коймады. Жалгыз агамныц кызы деп шыр-шыр еткен соц не де болса керелж дедш. Бфак керген туеш жаман. Жомарт дуйсенбще шетелге аттануы керек. Бармай калса, болмайды. 0зщ бшесщ гой, мен туе кермеймш, керсем, кателескен кезш болган емес. Гулбаршын. Не кердщ соншама? Жамал. Казак уйдщ 1ппнде осы ата, Жомарт эулетшен тугел отыр екен. Кереге шет1 туруль Кенет улкен, аузынан ешкеш аккан кап-кара тобет келш, элп уйд! жулмалап Нетелей бастайды. Парша-паршасын шыгарып барады. Сосын шошып ояндым. Гулбаршын. Пыссымылда-пыссымалда. Кария. Болды, койывдар. Балаларды шошытпавдар (циналып). Негылган адамсывдар? ■ Жумагул. Жарайды, жарайды. К^ария айналып алыстау барып турады. К,асына Жамал жацындап келеди Жамал. Ата, калайсыз? Кария. Жаксымын, каргам. Корыкпа. Жамал. Корыкпаймын. Дэрпцзд! салып берешн. Кария. Сейте койшы. Кинкене киналыцкырап калдым. Жамал. Казф. Кария {циналып). Мынау ез1 калай болды. Жамал. Осы сапарга бекер шыктьщыз. Кария. Ана кыздыц артынан экес! келмепН демесш деп. -= 163 =-
! Жамал. Бармасадыз тусшер ед1 гой. ; Кария. Аты жаман дерт демесен, бф сапарга жетер каукар бар. Ракмет, каргам. Бара гой. Токташы... Саган ана Баймырза ТИ1С1П журген жок па? Жамал (цызарацмап)/. Жок, ата. Кария. 031НД1 Гулжанды узаткандай колымнан узатсам, арманым болмас едь.. Жамал. Ата, олай демеадз... Мен ешкайда кетпеймш. Кария. Эл1 жассьщ, бар емфщ алда... Жамал. Ата, бул не, куганьщыз ба? Кария. Жок, капкам, бар, бара гой. Сосын сойлесемю. К^мганын алып аулацца кетеди Сол жерге барып басы айналып цулайды. Барлыгы жугщп жетеди Жамал. Ата! Гулбаршын. Ойбай, не болды? Тф1 ме? Кария (1сыбырлап). 0лд1 деп умггтенш пе ец? Гулбаршын. Ойбай, сен олгенде не табам? 1^ария. Кайдан бшем, байга тиетш шыгарсыц. Жамал, карагым, элп дзр1вд1 кайта салшы. Эсер1 болмады ма деймш. Жамал. Дор1гер шамасын езш айтканда гана есфесщ деп ед1... Гулбаршын. Жолда бола бередк Сал! К,арияны ацырындап агашца суйеп отыргызып, Жамал дэрг егеди Жамал. Ата дем алсын. Уймелемевдер. Болды, жаксы. К,арияныц цасында Гулбаршын мен Жамалдан взге ешкш к;алмайды. Кария (кубфлеп, циналып). Е, Аллам, жанымды кинамай ал. Белпс13 конак. Ассалаумагалейкум! Кария (селк ете к;алып). Ойбай, бул кш? Белпсп конак. Шоп терт журш, адастым. 0ЛД1М деп ем, с1здерд1 керш куанып келемш. Колне бузылды ма? Кария. Иэ. Белпсп конак. Су берщвдш. Олт барамын. Кария. Эй, Жамал, Гулбаршын! Су, су экелпэдер берь Гулбаршын. Кдзф, Жамал, автобустан ал. Крлында б\\р шиша суы бар Жамал келеди БелгШз цонац су шео1. Жамал бурылып кепип цалады. Гулбаршын. Шопт! неменеге тересщ? Еартк1 емес пе? Белпсп конак. Жо-га. Емппмш. 164 =-
Гулбаршын. Емпп болсац, мына атавды караты, балам. Кария. Болды, кой, ест жисын. Маган бар Алладан баска ещи ешкш комектесе коймас. Белпсп конак. Олай демеадз. Умггсв - шайтан гана. Кария. Мешю - жаман ауру. Белпсп конаК' Кане, корешн. Тамырын устайды. Тацдайын цагып, айналып журеди Белпсп жан. Неге ем1 жок, емдеуге болады. Гулбаршын. Е, аузыца май, балам. Кария. Кайтып емдемексщ? Белпсп жан. Саз молдасыз ба, калай ез1? Кария. Молда болмасам да, жиырма уш жасымнан намазымды каза кылып кермепшн, балам. Белпсп жан. Иэ, ете такуа адам екенсп. Барлык гэп осында. Гулбаршын. Жумбактамай сойлепи. Белпсп жан. Эцпмем унамаса, айтпай-ак кояйын. Жарамсактанып, жабысып турган дэнемем жок, бшмесем айтпас едш. Озш осы ощрге есш1 мэшЬур емшшш, атам баксы болган. Ойнап журген бала емесшн. Кария. 0й, ой, карап отырып атша туладьщ гой. Балам, аман бол, бар бол. Меш емде деп суранып отырган жокпын, взщ айтпасац, емпп екешщц де бшмейтш едш. Шала булшгенщ не? Белпсп жан. Кеппрщп. 0бден шаршап шалдыккандш гой. Шынымен артык кетам, кенлрщпдер. Гулбаршын. Оны койшы, сен шал да, аяк астынан бекзада бола каласьщ. Емдей аламын деп отыр гой, соны айтсацшы. Мына атавды шынымен емдей аласын ба? Белпсп жан (ныгыздап). Иэ, дертшщ багыт-багдарын сезш отырмын, емдей аламын. Гулбаршын. Онда емде. Акысына не сурасац да, емде. Белпсп жан. Осы созщв рас болса, емдеп, кулан таза айыгып, шауып кететш кыламын. Мше, кол! Царияга цолын усынады. Гулбаршын. Йемене арест калдыц, берсещш колывды, баланын меселш кайтармасаншы. Кария. Енд1 айтсын да акысын? Белпсп жан. Акысын емдеп болган сон айтамын. Кария. Жок, болмайды. Гулбаршын. Туу, сен де... Мынандай мумкшдж турганда... Жок, сен адам болмайсын... Сен сшкашанда адам оолмайсьщ... Осы кеткенщ кеткен. Сет тек кор тузейдк.. Меши, оле берсш. -= 165 =-
Емдемей-ак кой, балам... Бундай кырсыкты емдеп когамга кайтармай-ак кой. Белпсп жан. Жарайды, вздерщв бшесвдер. К^арня. Енд1 акысын кешн сураймын дейдь бул дурыс па? Гулбаршын. Акысын емш конган соц бф-ак айтамын деп I тур. Дурыс емегенде. Акысын ем1 конган сон сурайтын канша •* емшш1 кездестфдщ осы кунге дешн? Бул бала эдш соз айтып тур. 1^арин. Не сурайтынынды туспалдап болса да айтсацшы... Белпсп жан. Жарайды, акысыз-ак емдешн Свдь Тек бф шартым, осы соттен бастап сэждеге бас иш, намаз окыганды токгатасыз? К^ария. Мэсссаган, керек болса! Белпсп жан. Себеб1, ем-дом барысында бар ынта- шынтанызбен мендж болуга тиюсп. Гулбаршын. Дурыс болды! Балам, сен бэрш дурыс айтып турсыц! Осыныц намазын койдыршы. Кулыц болып етешн... К^ария. Йемене есщ ауыскан ба, кемшр? Не тантып турсыц? Гулбаршын цолын бф сермеп кетт к;алады. Кария. Шартыц кызык екен. Кецшме конбай тур. Белпсп жан. Енд1 бф кун болса да керсецвпл. Кешн нэпш етш кайтарасыз гой. Ештеме жок. Кдрия. Иэ, бэлкш... Белпсп жан. Онда, ата, свге арнап шеп кайнатам. Цария. Жарайды, балам, ана кемшрд1 булкан-талкан етпей корешн. Жалгыз кызымыз куйеуге тиш, соныц артынан тесек- орнын апара жатырмыз. Белпсп жан. О, купы болсын, купы болсын. Мен казф. Лезде ем1МД1 бастаймын. Саспаныз, ата. Жамал мен Баймырза оцаша. Баймырза. Менен неге кашасьщ? Эр1 казсац, эмецгерлж какым бар. Сержбай маркум озшнщ шш болатын. Жамал. Свдщ эйелщв бар гой. Баймырза. Эйелшмен бакытсызбын. Кез1 емф1 бф ашылмаган сормандаймын. Сеш кергенде шим опай жанады. Жамал. Ага, койыцыз, уят болады! Гулбаршын. Жамал, не болды, даусыц капы шыкты гой? Жамал. Мына кю1 кызык екен. Гулбаршын. Эй, Баймырза, бул кай басынганыц? Баймырза. Йемене? Сержбайдыц елгешне ек1 жыл болды гои. Еид! кашангы аза журген бфеу1 бар ма? тутып отырады? Элде немене жасырып Жамал. Не деген оцбаган адамсыз. 166 ==-
Гулбаршыи. Аулак! Аулак, имансыз. Баймырза. Кудалыкка жур, погондарывды тагып ал, формавды киш кел дегенде иманды екенмш де. Гулбаршыи. Болды, жап ауызывды. Милицияныц киш1 Сержбайдын кезшдей болтан сон сурадык. Кулыным тф1 болса, саган жалынар ма едш. Курт кез1ЦД1. Баймырза. Соншама не айттым? Барлыгы завды, жоншен. Мына балага обал жасап отырсывдар. ЖШермейсщдер ме. Немесе эмецгерлж ретпен мен алайын. Какраз катыным жок. Гулбаршыи. Сенщ катынын казф жок, ертен бар. Оньщ да сен сиякты ес1 дурыс емес. Баймырза. Ес1 дурыс емес дейтш психиатрсын ба! Бшмейтш нэрсещи айтпа. Гулбаршыи. Ата сакалыц аузына тускенше ес1 К1рмейт1н негылган адамсыц. Бар, кетшП Байкус бала жылап калды, эне. Баймырза. Неменеге жылайды бет1 ашылмаган кыз ба? Бала кеткен сон кел1нд1 жШермейтш сендерд! керд1м. Обал емес пе. Гулбаршыи. Обал сауап туралы сен оцпме айтпа. 1степ журген 1С1НД1 халык кормей отырган жок, барлыгын кор1п отыр. К^удай кор1п отыр! Баймырза. Ойбай-ай, не 1степп1н мен? Дэлелщ бар ма? Бос сандырактамай алдымен дэлелде мыкты болсац. Жамал кулиг жгбереди Гулбаршыи. Эй, куйдфп, баршы, кер1нбеш1 коз1ме. Баймырза кетедг. Гулбаршыи (басын шащап). Не жыларынды, не кулер1НД1 б1ЛМеЙС1Н. Жамал. Бул 61ЗД1 мазак етсе, озш Кудай мазак етс1н. Гулбаршыи. Каргыстан адам олет1н болса, бул Баймырза бала куншде-ак ол1П калатын ед1. Жамал. Ит. Гулбаршыи. Кой, атана барайык. Элп Ж1птпен сойлес1п калып ед1, калай болды екен. Шал мен Белгшз к;онак; отырган жерге аяцдайды. Кария. Адам сенбейд1, бфак мына баланыц ушкфген1нен-ак жаксы болып калдым. Белпс13 коиак. Мен С1зге шоп берем1н. 1шкен сон судай жана болып шыгасыз. Гулбаршыи. Аузьща май, аузына май, карагым. Кария. Тустерщ бузылып кет1ПТ1 гой. Не болды? Гулбаршыи. Элп Баймырза гой. Сол баягы эцгшесш айтып, мына Жамалдын кон!Л1Н бузып жур де. -= 167 =-
Кария. Ит-куска дейш басынган соц не шара. Белпсп конак. Ол юм? Гулбаршын. Калада полицей, полковник. Нагашы агамныц кенжесь Кария. Сужукпастыц нагыз 031. Ал мына бала — келшш. ул ею жыл бурын кайтыс болды. Ол да полицей едь влген соц ' г КаЬарман атагын бердй Уш юсш1 ажалдан арашалап, в31 шешт ? кетп. Несш сурайсыц... Келш эл1 колымызда. ! Гулбаршын. Кимаймыз. Руксатымызды бердж. Ол да бпд1 1 кимайды. Белпсп конак. Дурыс... Шопыр бала. Ата, автобус бупн журмейдь Конатын болдык. Жомарт. Кайда конамыз? Кария. Далага, осында жата кетемп де. Нес1 бар? Жомарт. Агатай, бф шара кылыцыз. Мен айдалада конып жата алмаймын. Жалу шыгып барлау жасайык. Мумюн жакын манда ауыл бар шыгар. Кария. Ал бул Ж1Г1Т - менщ жар дегенде жалгыз шш. Жомарт атац. 031 калада коммерсант. Жумагул. Коммерсантьщыз не, бизнесмен. Кария. Иэ, арак шыгарады. Белпсп жан (кубфлеп). Жаксы екен. Жомарт. Жексенб1 куш шетелде алкогольды сусындардын кермесше катысуым керек. Ею кунде кайтам деп жоспарлап ем. Конганы калай? Бауырым, жакын мацда ауыл бар ма? Белпсп жан. Мен езш ею кун адастым. Тып-типыл, тук жок. Жомарт. Енд1 кайтпм? Барлау жасап келешн ец болмаса. Кария. Кеш батып барады, ертец барлаймыз. Бупнше ешюм козгалмайды. Жомарт. Жок, болмайды, мен кала алмаймын. Шопыр бала. Енд1 автобус журмей калды гой. Жумагул. «Кьфсыкканда кымыран фидЬ>. Сен албастыны б1зге кай кудай Ж1берд1. Бф ес1 дурью шопыр табылмады ма. Шопыр бала. Шыкканда, барлыгы дурью ед1. Не болганын 031м де укпай калдым. Тук юнэрат жок, тек оталмайды. Жумагул (мазацтап цайталап). Тек оталмайды. Турган жер1цде кылкындырып елтфешн бе? Шопыр бала. Колыцыздан келсе елтфщп. Жумагул. Неге келмейд1? Неге келмейд1 екен? Жаныцды суырып аламын. Еелгшз цонак, мырс етт култ жгбередй Барлыгы оган жалт цараиды. 168 ==-
Белпсв конаК' Кепирщвдер. Жумагул. Мынау юм тагы? Гулбаршын. Адасып журген жтт. Кездейсок бфеу. Жумагул. О, Кудайым-ай! Жомарт. (царияга) Агатай, буп калай болды сонда? Жумагул. Енд1 жат осылай, агатайым да агатайым, кызыныц артынан журтка кез кылып мен бармасам, кш барады деп едщ. Карин. Кудалар да бекер кутетш болды-ау. Гулбаршын. Бв келмеген соц бер1 карай машина жШеретш шыгар. Жомарт. Жок, мен куте алмаймын. Жалу алые па? Шопыр бала. Алые. Жомарт. Арада ауыл бар ма? ь Айдар. Ауылдарга жолауга болмайды. Жомарт. Неге? Рахат. Болды, кой деймш саган. Жай, ага, жай калжындап жатыр. Бер! журш1 одан да мен саган бф нэрсе айтамын. Айдар. Йемене? Г Рахат. Мына Ж1Г1Т арамызга кайдан сап ете калды? Айдар. Шоп тер1п журген емпп гой. Экеме кемектес1пт1. Жецшдеп калдым деп отыр. Рахат. Жок, куд1кт1, ©те куд1КТ1. Тур1не карашы. Айдар. Ио... Рахат. Мынау елее деймш саган. Айдар. Елее болса бола береш. Енд1 кайтем1з? Рахат. Бф каракет кылмаймыз ба? Остш отыра беремв бе? Айдар. Енд1 не 1стейм13? Блеске не 1стей аламыз? Рахат. Б1лмейм1н. Жастыкпен туншыктырып корей1к. Айдар. Кетш1 бар. Елее елмейд1 гой. Ол баягыда 0Л1П калган. Рахат. А! Онда Куран окиык. Айдар. Бар, экеме айтшы. Рахат. Анау б1р нэрсе сезш отыр. Б1зге карап калды. Айдар. Эке, куран окып ж1бер141зш1! Карин. Караптан карап неменеге куран окимын? Гулбаршын. Балам, бос сойлеме. Рахат. Енд1 жат жер. К°нгалы отырмыз. Куранньщ артыгы болмас. Айдар.(ко«^кл оюалшн квзшен царап). Бэлк1м, аруактар оар ма, бэлкш, моланыц уст1нде отырмыз ба. Баймырза. Эй, эй балалар, не деп кетт1цдер. Белпсв жан. Мен окиын. Айдар. Жок, оке, ез!Н окы. -= 169 =-
Рахат. Иэ, ага, озвдз окьщызшы бф. ! Цария. Болды, жетедь Ешкш ешнэрсе окымайды. Жайгаса бер1вдер, эргам ез ыцгайын ез1 тапсын. Кыздьщ артынан апара жаткан корпе-жастык жетедь Тац атсын, бф жеш болар. Барлыгы жайгасып жата бастайды. Рахат. Кез алдыца елестетпи, сен батырдыц урпагысьщ. Бфак оны езщ бшмейсщ. Бфак период кызы бшедь Ол саган тунделетш келш, азгьфа бастайды. Айдар. Неменеге азгырады? Рахат. Урпак алу унин. Айдар. Алса ала берсш. Рахат. Есщ дурыс па, ол сенщ балац болады гой. Айдар. Бола берсш. Рахат. Сенщ балан - белпсв пер1 кызыньщ колында вседи Сенщ каньщ. Тусшесщ бе? Айдар. Сонда не ютеуш керек? Рахат. Азгырганына конбе. Айдар. Меш гам азгырыпты? Ешкш азгырып турган жок кой. Рахат. Азгырса деймш! Озщ соз тусшбейд1 екенсщ. Екеуипц коз1 уйщыга кете бастаганда кенет шъшылдьщ артынан хор к;ыздарыныц елес1 пайда болады. Олардыц арасынан ек1 к;ыз болиип шыгып, буларга жацындайды. Бфпшп кыз. Пай, пай, мына Ж1пттщ сулуын-ай. Екпшн кыз. Иэ, керемет екен. Бфйшп кыз. Мен гашыкпын. Мен осы мезеттен бастап гашыкпын. Ек1нш1 кыз. Онда екшшю1 менш. Рахат пен Айдар корпелерт буркешп, урейлент цалтырай бастайды. Бфпнш кыз. Жок, ояу екен. Ек1нш1 кыз. Жшггтер, бер1 каравдаршы. Рахат. Айдар, ойбай, карама. Бфпшп кыз. Супу Ж1пт сужурек болады деуцп ед1 анам. Рас екен. Рахат (жалма-жан) Мен коркып жаткан жокпын. Бфпшп кыз. Онда неге буркенесщ? Рахат бепйн ашып эхсонделт отырады. Рахат. Сендер кшЫвдер? Бфпшп кыз. БЬ мына жакта, ауылда турамыз. Шоршът тусед'дЫ буй'рдеи тУРт1п тпады. Ол элг буркеулх. Екншп КЫЗ. Досьщыздыц уйкысы катты екен. 170 ==-
Рахат. Из, шаршап жатыр. Бфпшн кыз. Журвдздер, бщдщ ауылга конак болып кайтьщыздар. Рахат. Жок, ракмет. Бул жерде де жаман емес. Бфпшп кыз (сщырланып). Бфак бюдщ ауылга жетпейдь Журщпдер. Кария. Эй, балалар, куцкшдеп кшмен сейлесш жатырсывдар? Рахат. Жай, ата! (цызга бурылып). Жок, болмайды. КеНвдер! Ол бурылганда цыздар гайып болган екен. Айналада еьикт жок,. Рахат Айдарды жулмалайды. Рахат. Айдар, Айдар, элп кыздар жок, жок болып кетп. Айдар. Кдйдагы кыздар? Рахат. Кдзф гана осында ею кыз келш, 613Д1 ауылдарына шакырды гой. Айдар. Жатшы, а? Кыз, кыз деп канды 1штщ гой. Не болган озще? Рахат шошынып, э/сатуга эзфлене бастайды. ЕК1НШ1 КУН Тац атады. К^арня аулак,та дэрет алып жатыр. Гулбаршын жерге дастархан твсеп, шай цамымен жур. Жамал мен Жумагул цасында. Гулбаршын. Тунде атац тагы киналды. Жамал. Меш неге оятпадьщыз? Гулбаршын. Уйкывды кимадым. Жамал. Болмайды олай, апа. Гулбаршын. взшнщ шалым гой, азабына да тоймаймын. Жумагул. Канша калды? Гулбаршын (.жылап). Бшмеймш. Жамал. Були кызык туе кердш. Гулбаршын. Айт, айта гой. Жамал. Тусше Сержбай юрдь вщмдегщей ап-анык. Ак боз уйдщ 1Ш1нде отыр екенмш, ол ес1КТ1 айкара ашып суыт юрт келд1 де: «Жамал, ана Баймырзага ти, коцшн калдырма» деп шалт бурылып шыгып кетп. Гулбаршын мен Жумагул ауыздарын ашып Жамалга к,арап к;алады. Жамал. Калай ойлайсыз, бунысы нес1? Жумагул. Юм бшеш. Гулбаршын. Пыссымылда-пыссымылда деп койшы.
; Жамал. Из, пыссымылда-пыссымылда. Гулбаршын. Курысын, Баймырзаны кайтесщ. Жамал. Бшмеймш гой. К,ария мен Белгхсщ жан келт, дастархан басына жайгасады. Кария. Балалар кайда? Гулбаршын. Автобусты шукылап жатыр. Кария. Шукылай-шукылай киратып тастамаса бопты. Гулбаршын. Жамал, бар, шайга шакыршы. Кария. Мына бала жаксы болды. Кешеп шоб1 кемектесш жатыр. Гулбаршын. Тунде киналдьщ гой. Белпсп жан. Дертвдз аскынып кеткен. Бфден сылып алып тастай алмаймын. Жумагул. Дэршерлер дауасыз дейд1 гой. Белпсп жан. Дэршерлер не бшедь.. Жумагул. Из, сен бшесщ, албасты. Крнац мырс етт кулиг жгбереди Кария (куанып). Емдеймш, колымнан келед1 деп отыр. Гулбаршын. «Жаксы сез - жарым ырыс». Ылайым солай болсын. Белпсп жан. Кулан таза айыгып кетпесе, атымды баскаша КОЙЬЩЫЗ. Гулбаршын. Калай емдейсщ? Белпсп жан. Емдеймш. Були тагы бф шеп шюземш. Кария. Сейтсе? Белпсп жан. Кореей. Кария {цобалжып). Япырым-ай, а. Гулбаршын. Мейл1, бер, бер, шеб1ЦД1. Кария. Бул калай болар екен? Гулбаршын. 1ше берсещш, байкус-ау. Кария. Жарайды, балам. Белпсп жан. Узде осы болсын. Елдщ барлыгы дастархан басына келт отырады. Жумагул. Эй, шопыр бала-ау. Не 1степ жатырсьщдар? Мына кол1к журе ме жок; па? Шопыр бала. Журетш шыгар. Жомарт. Бул баланыц колында тур дейсщ бе, мазасын ала бермей койсацшы. Шопыр бала. Иэ, тангы асымызды тыныш ннешк. Жумагул. Атауывды 1шкф. ^лбаршын, Ойпырым-ау, Жумагул. Журспмдз тас тобсме шыгардыц гои. Ауыз менш деп сойлей бересщ осы сен. -зз 172 ==-
Жумагул. Енд1 немене. Душм журтты айдалага шрш койып, журетш шыгар деп кергидь Шопыр бала. Апа, колымда турса, казф-ак журпзер едш. Еш акауы жок, барлыгы орнында, тек оталмайды. Жумагул. Бензиш бар ма? Шопыр бала цолын бгр-ац сермейди Барлыгы култ жатыр. Баймырза. Жамал, Жамал, Жамал. Барлыгы жалт бурылып оган царайды. Баймырза (шт алган, тоща жацындайды). Жер де - Жамал, кек те - Жамал. Жамал уялып, сызылады. Елдщ барлыгы тац-тамаша. Жумагул. Мына бейшара тан атпай тойып алганнан сау ма? Баймьфза. 1штш. Нес! бар? Гашыктыктан шгпм! Карин. Немене оттап турсыц? Бар демал. Баймьфза. Немене, тци адам тфшшгш ютейдй Жамал сенщ катыньщ емес. Гулбаршын. Ойбай, не дейд1? Баймьфза. Неменеге кызганасьщ? Элде катынын ба? Жомарт. Токтат! Жап ауызынды! Баймьфза. Суйемш мен оны! Куда тусш келсем, беремкэд? Элде мына бэйбшещц сурап тургандай шалканнан тусемющ? * Элде кэр1 деймгсщ? Ол да он жакта отырган кыз емес! Кария. Баймырза, Баймырза. Дол осы бупн, дол осы сатте козгайтын соз емес бул. Шектен шыкпа. Сабана туе. Мен сеш кор тутып турган жокпын. Бфак сен де абайлап сойле. Белпсп жан. Егер келш карсы болмаса, онда турган не бар, аксакал. Ульщыздьщ кайтканына ею жыл болыпты. Руксат беретш кез келген де шыгар. Барлыгы Жамалга царайды. Жамал. Кызык, мен бф кызык туе кердш бупн... Гулбаршын. Жарыгым, сосын айтасын туещдь Журегш кысылып бара жатыр. Айдар. Эй, еселан, саган кайдагы катын? Кайдагы Жамал? Баймырзаны жагасынан ала кетеди Апыр-топыр, тобелес. КелеЫ сэтте, Баймырза байлаулы. К^алгаи журт бф шетте ак;ылдасуда. Аргы жацта Баймырза мае дауыспен айцайлап жатыр. Баймырза. Босатыидар, ей, босатыцдар меш, борпци турмеде инрггем! Айдар. Таспсн атайык. Элтфешк. Канын шейж. Карин. Балам, кой, сабыр сакта. -ч= 173 ==-
Гулбаршын. Калай-калай сейлейсщ езщ? Жумагул. Енд1 кайтсш, намыстан елш барады. Гулбаршын. Осылай жата берсш. Автобус журген соц шешем13. Жумагул. Кудалардан уятын айтсацшы. Бас куданыц (йрш байлап матап экеггп дейд1 гой. 1^ария. Есш жиган соц кояды гой. Жомарт. Агатай, осы сенщ жуйкец мыкты, меш солай корласа, калтасындагы мылтыгын суырып алып, атып елпрер едш. К^арня. Акымакгыц корлаганы корлык емес. Саналы адам катты айтса, ауыр. Гулбаршын (жылап). Намыс жок сенде... Жомарт. ©мфде бэршен кур калып жургенщ осы пэлсапацнан гой. Белпсп жан (тостаган усынады). Ата, мынау элп шоп. 1Ш1Ц13. Гулбаршын. 1шсещш енд1, кудай-ай. Царил шт алады. Гулбаршын мен Жамал оны суйемелдеп, апарып жатцызады. Осы сэттен бастап Царил аздап мэцггрт цалады. Баймырза. Эй, халайык, босатыцдар меш. Ертец елге барганда аягымды кушып жылайсыцдар. «Бэке, кепйрщо, кеппре кврвдз» деп букшецдейЫцдер. Акымактар! Соны неге тусшбейсвдер? Алам мен, ерепскенде аламын мен Жамалды! Айдар. Аузын жауып келешн. Гулбаршын. Балам, оттай берсш. 1^айтесщ оны? Баймырза. Лацкестер отырган пэтерге мен Ж1бердш Сержбайды. Ал кайтеЫцдер! Баска жерде, каланыц баска бвлжшде журген Сержбайды эдешлеп шакыртып, лацкестер жаткан пэтерге мен ж1бердш. Бшдш елетшш, елсш дедш! Гулбаршын (шыцгырып жгбереЫ). Ойбай, не дейдН? Не акыц бар бЬде? Баймырза. Биттай болып алып езшше адал, езшше кекфек. Итпц етшен жек керем! Элтфсм, елтфдш! Айдар. Ах, атаца нэлет. Болды, сен де елдщ онда! Жерден кесек алып жгберт урады. Баймырзаныц басына шит, ут вшеди Гулбаршын. Ойбай, олдП 0лд1 ме? Жумагул жуггрт барып кеудест тыцдайды. Жумагул. Дем! жок, елдП 174 =-
Жомарт барып тамырын устайды. Сосын басын шайкрйды. Айдар. Эп, бэлем, сауап болды. Жомарт. Сорлы, неменеге мэз боласыц, сотталасыц гой ендь Шопыр бала. Шынымен елш калды ма не? Гулбаршын (э/сылап, басын токрацтап). Бф баладан ел1, бф баладан тф1 айьфылатын болдым. Кудай, саган не жаздым, ойбай! Жамал. Апа! Апа! Элде тф1 ме? Жугфт барып, жулцылап квреди Баймырза былц-сылц етеди Рахат. Кемш тастайьщ! Айдалада суйепн кш 1здейд1? Жомарт. Дурыс айтасьщ. Сонда Айдар сотталмайды. Гулбаршын. (жанталасып). Кемешк, тезфек кемешк. Шопыр бала. Эй, эй, койыцыздар! Бул кылмыс кой! Кылмысты жасьфган адам - кылмыскер! Бшешздер ме осыны? Бел пс13 жан. Иэ, барлыгыцыз агайын-туыссыздар. Баймьфзаныц сикын керш турсыздар. Юм бшп жатьф. Мына бф жапьфак баланы турмеге кш кияды? Жумагул. Олла-бшла мен ешнэрсе айтпаймын. Бфак мынау {шопыр баланы нуслайды), мынаныц айтуы мумкш. Жомарт. Эй, ауызына ие боласыц ба? Шопыр бала (кумглжт). Жасырсак бэршпдщ басымыз кетед1... Жумагул. Айттым гой! Жомарт. Эй, бер1 кел. Екеуг оцаша шыгады. Жомарт оган ацша усынып жапщан тэрЬди Талас, эрг царай сауда кетеди Журтшыльщ соларга ацтарылып 61раз царап г^алады. Айдар. Жомарт ага, керек емес. Ешнэрсе керек емес. Мен кетемш. Мен кеттш. Гулбаршын. Кайда барасьщ? Айдар. Мында ауыл бар. Кеше Рахат сен уйыктап калганда мен кыздардыц ауылына бардым. Раушан деген кызбен таныстым. Кайтып ораламын деген уэдемд1 алып калды. Сонда барамын. Рахат. Ей! Маган айтпай кызга бардьщ ба? Мен сеш турмеден калай куткарамын деп жанталасып журсем, сен маган айтпай кызга бардьщ ба немене? О, карабет! Айдар. Саган болмайды. Олар адам емес. Жамал. Бюсшалда дени, ерке бала, бюсшшда дени. Гулбаршын. Ойбай, мынау жынданып кегп! Айдар. Баймырзаны олтфш, айдалага безш кетп децдер. Кош! -= 175 ==-
Рахат. Ей, токга, мен де барам. Жумагул. Негып турсывдар, уставдар аналарды! Белпаз жаи. Жок, барсын. ^ Гулбаршын. Барсыны калай? БелгкЬ жан. Бул жакта ел жок. 0здер1 сандалып кайтып келедк Кайта кннкене сабасына тусед1, КЮ1 олтфген оцай ма? Жомарт (Жумагулге сыбырлап). Мынау уй эперсевдер айтпаймын, эйтпесе ондай кунэш аркалап журе алмаймын деп тур. Жумагул (бетт шымшып). Элэээ, енд1 уй эпересщ бе? Жомарт. Баска не амал бар? Жумагул. Акымак, не амал барьщ не? Баймырзаньщ артынан жонелт. Эй, бфак сенщ батылыц жете коймас. 0зш, озш женелтем. Жомарт. Есщ дурыс па? Жумагул. Ундеме. Жомарт. Эй, калада не кеп, есю уй коп. Бфеуш эперем. Агатайымныц жалгыз улы, эулеттщ туягы. Аямаймын еш нэрсе! Жумагул. Санасыз, казф уй гана опер деп тур, ертец сол уйд1 дуниеге толтыр, сосын катын опер, сосын балаларымды окыт дейд1. Жиган-тергенщнщ бэрш осыган берш карап отырасыц М0ЛИ1П. Жомарт. Рас, бфак. Жумагул. 031м катьфамын, саспа. Эй, шопыр, бер! келпи. Жомарт (урейлент). Жецеше, Жамал карагым, жур1вдер, Баймьфзаны жерлешк. Жумагул. Колющ журе ме жок па? Шопыр бала. Эздерщш гой, быт-шыт болып кетпщздер. Жумагул. Жур, корсет. Шопыр бала. Аха, с1з жетпеп едщЬ ендь Жумагул. Казф коресщ жетпегендь Соз бар сеншен. Шопыр бала. А, сойтпейсЬ бе, автобус жондеймш дегенше. Гулбаршын. Жамалды араластырмайык, кайным. Жомарт. ЕкеумЬдщ элш13 келмейдк Кор казу керек. Гулбаршын. Шопыр кайда? Жомарт. Жок, ол шопыр. Гулбаршын. Кдзф гана осында ед1 гой. Неге ундемей калдыц? Жумагул элп баланы кайда алып кетп? Жомарт. Баймырзаны Айдар елтфД! деп полицияга айтам деп ои оермей тур. Жумагул сойлессш ендь Менщ созш таусылды. Ьол, ЖУР1Ц13. Кун ыстык, шстешп кетедк 176 &-
БслпсЬ жан. Мен жэрдемдесемш. Жомарт. Иэ, келщю. Белпсп жан. Шопырды да елтфш тастадывдар ма? Дым да етпейдь айдала юм бшп жатыр. Гулбаршын. Йемене дейд1?! Жамал. Атам каннен каперсЬ уйкыда. Жомарт. Уйыкгасын, уйыктай берсш, келвдер, гске юркешк. Сэлден кешн дастархан басында Белгшз жан (Кррияныц орпында), Гулбаршын, Жамал, Жомарт, Жумагул состиып- состиып шай шип отырады. Жумагул. Енд1 автобусты юм айдайды? Жомарт. Автобус айдап кермепшн. Гулбаршын (э/сылайды). Балалар ушт1-куйл1 жок;, Айдар жок. Жамал (э/сылайды). Булай боларын бшгенде, Баймырзага тие салар едш гой. Жумагул (э/сылайды). Осы жолга шьщпай-ак кояйьщ дедш. Белпсп жан. Иэ, бф кызык болды. Гулбаршын. Атац калай? Жамал. Бшмеймш. Гулбаршын. Шакыршы, балам. Мында келсш. УШ1НШ1 КУН Кенет туман котер/лд/ де, бул адамдардыц сулбасы комескшешп, озге, откен бф дэуфдегпие кшнген, турпаттары сэл баск,а адамдар тобы кортеди Бф топ еркек шал мен келшшекпп э/селкелеп, тебе басында турган адамга желе э/сатыр. Бгздщ замандастарымыз мына бф тылсым коршске ауыздарын ашып царап цалады. Камка. Жаным-ау, адам баласысыц гой, осы айыбымыз не? Не кылмаксьщдар? Айтып олтфсевдернн? 2-еркек. Анау атацмен - Кодармен жакын болганыц уипн казф екеущ де жайрайсыц. Кодар (тебе басындагы адамга айцайлап). Уай, халайык, меш кудайдын жылатканы аз ба ед1? Бу не кырсыгьщ? 1 -адам. Тарт тшвдк 2-адам. Кыскарт! 3-адам. Жап ауызывды! Кунанбай. Шыгартпа унш! Жогалт кезш! 1-адам. Ой, куарган коктобет! Кордар. Иэ, мен кок ит болсам, сендер кеп итсщ. Жабыларсыц, таларсын да жерсщ! -== 177 =-
Бф топ адом К,одар мен Цамцаны жар басына царай суйрей жонеледи Кодар. Ад, дарамды тексермедщ бе, ецшец дан жугдан, дара бет?! 2-адам. Шыд алып мынаныц басына! Кулатывдар содан кэшрлердП Бггсш сонымен! Ей, тардама туте! Тодта былай! Эл1 жандары шыддан жод. Енд1 анау кэшрлерден оз жанымызды адтап, аулад экету унин, дырыд рудьщ дырыд кюю1 кесек атсын. Ал осы жиындагы эр атаныц баласынан бф-бф ккп кесек алывдар долдарьща! Барльщ журт цолдарына бф-бф кесек алады. Ата бастайды. Сол кезде оцшаулау, осы топтыц арасында, бфац шеттеу турган бф адамныц сулбасы кортедг. Ол - айдалада квлт бузылып цалган топтыц жаца серт - Белгшз э/сан. Осыныц бэрте К,арня сырттан царап тур. Оны алдымен Жамал кореди Жамал. Ата, Ата! Гулбаршын. Ойбай, экес1, бп мында тоз-тозымыз шыдты гой. Айдар жод, кетш далды. Жомарт. Ойбай, мына донагымыз анда да жур гой. Крлымен сагымды нусцайды. Ол сейшп кеткен екен. Цария (ешнэрсеге мэи бермейЫ, Белгшз э/санды гана корт тур). Кшсщ? Белпсп жан. Метц кш екеншд1 сен тусшдщ гой. Кария. Ку жанымныц дамын ойлап, бетщмен жхберген екенмш. Намазывды таста дегенде-ад сез1ктенуш керек едь Балалар дайда? Белпсп жан. Баланы дайтесщ, дадпас. Жаньщ мурныцнын ушында шыгар-шыдпас болып тур. Кулкшд1 келтфмеци. Гулбаршын. Ойбай, бул им? Цария. Танысып дойыцдар, Шайтанныц над езь Гулбаршын. Балалар дайда? Белпсп жан. Олар енд1 менш. К,ария жерге малдас цурып отыра цалып, Эн-Нас суресхн зуылдата жопеледи Белпсп жан (жанушырып). Тодта, адсадал, тодта! Гулбаршын. Балаларды дайтар. Белпсп жан. Кдйтады барлыгы, дайтады. Кария. Озщ кет! Белпсп жан. Дертще дауа болар ем... К&рия. Алла салганга кондш. ~= 178 =-
Белпсгз жан. Олай болса, кел1ктерщ журш тур. Кеше мен... жай... токгатып едш. Журе бер1ндер. Руксат. Баймырза орнынан турады, Айдар мен Рахат, Шопыр бала барлыгы цайтып оралады. Жацагы оцига тугел сицыр, иллюзия болгапга уцсайды. Жамал (цысылып). Оз ше? Белпсп жан. Мен осында каламын. Каладан тагы бф автобус ШЫКТЫ. Адамдар царацшга сщгп жоц болады. Тым-тырыс. Тек Белгтз жан гана цалады. Белпсп жан. Меш уш жагдайда есще ал. Ашулансац меш есще ал, мен сенщ кан тамырыцмен журемш. Жауга бетпе-бет келгенде есще ал, мен ондай адамга бала-шагасын жэне эйелш есше салып кашуга итермелеймш. Ботен эйелмен отьфудан сак; 1 бол. Себеб1, мен екеущнщ аравда елшшк жасаймын. Сак жур, Адамныц урпагы, мен осындамьш... Соцы -= 179
ЭД1ЛЕТ (Екг квриисгт драма) КАТЫСУШЫЛАР: Эдшет - 35 жастагы Ж1ггг Дэулет - 35 жастагы Ж1ггг 1-корпас К,олында пистолет/ бар Эдшет улкен студия бвлметц питде дрг-берь жур. Болме футуриспик стильде жасацталган, тобеден цызыл там твгтп тур. Уйьщтайтын болме (к;ос адамдъщ тосек), ас уй, демалатып жер зоналарга болшген. Одшст. Бф. Ею. Уш. Бф. Ею. Уш. Бф. Ею. Уш. Эр1 карай санай аламын ба? Мысалы, терт. Содан сон бес. Жок, болмайды. Булай емес. Бф. Ею. Уш. Торт. Бес. Бф. Ею. Уш... Б13 жинаймыз куш... Жок. Кайта бастауга болмайды. Жузге дейш санаймын да, мына мылтыкты кеудеме тфейм1н. Тфейм1Н де, атамын. Т1реймш де атамын. Содан сон... Содан сон олуш керек. Не деп кетпм... Кайта бастаймын. Б1р. Ек1. Уш. Неге жузге дешн санаймын? Онга дейш санасам ше? Неге онга дейш санамаймын? Жок. Болмайды. Жузге дейш дедш бе, жузге деЙ1н санауым керек. Пистолетгт столга цойып, графиннен стакаига су цуйып алып шеди 0д1лст. Мына омф... Фэни жалган... Мына фэни жалган... Сонымен бэр1 61ТТ1... Мен туган жылы кыс катты болыпты. Иэ- иэ... Ондай аяз бЬдщ жакка б1ршш! рет келген екен. Меш экем мен анам перзентханадан уйге дей1н жаяу котер1П апарыпты. К1шкентай гана ауыл гой. Кенес кез1нде сол шагын совхоздын езшде уш орындык перзентхана болган екен. Болган екен-мыс дел1к... Каз1р адам сенбейд1. Мен дуние ес!пн ашкан фельдшерл1К бол1мшен!н орны жермен-жексен. Бф к1рп1ш жок, уЙ1Л1п кум мен топырагы гана жатыр. Кайдагы бф фельдшерл1к нуктен1 айтамын- ау, атандай совхоз да жок. Б1рак ауыл тур. Барып кайтканмын. К1нд1к каным тамган туган жер1м емес пе. Тура магынасында. Казф жермен жексен. Сол туган елш ансап алып ушкан мына мснщ журег1м де кап топалан, жермен жексен болады каз1р. -в 180 =-
Бф, ею, уш, терт, бес. Болды. Кайтадан бастамаймын. Алты, жет1. Кайран экем... Мет, жун керпеге оранып, бет1 буркеуш жаткан шакалак сэбшн кайран экем ауыл шшен зор мактанышпен алып етшть Кеудесш керш, былайша талтавдап журген гой. Артынан анам тыпьщ-тыпыц етш, эред ерш жетшть Ал экем калмактыд колын кыргандай, кемшде сэбшн тогыз ай кетерш, уш кун толгатып ез1 тугандай болтан гой. Оны кешн анам мен эжем айтып отыратын. Кыс катты болыпты. Бфак экем тогыз тонна кемф тушрш, уйд1 моншадай кайнатыпты. Уш кой сойыпты сол кыста. 031м экемд1 керген жокпын. Бфак осы 61р ацызга берпс13 эдг1мелер эл1 кунге дешн мен1д койны-коншымдагы, мына шек- карнымдагы тогыз тонна кемф сиякты. Жок, тогыз тонна кем1рд1ц шоктары тэр13Д1. Отыз бес жылгы емф1ме тамызык болды, мен1 локомотивше атойлатып, алга жылжытып келе жаткан улы куш - осы ыкылас, осы махаббат. Инстаграмды ашыдыз, фейсбукты ашыдыз, ВК-ныц ез1нде мен1д дизайндарым. Дизайн интерьера, эксклюзивная архитектура домов. Авторы - мына мен. Эдшет пакырларыдыз. Жыным кайнайды! Сег1з, тогыз, он. ЭЫлет пистолетпи цайипа алады. Эр1-6ерI журе бастайды. Мацдайына кезейди Эдшет. Айтпакшы, мен1Д коледкем бар. Ол кайда жур? Осындайда, керек кез1нде жок болып кетед1. Керек емес кезде пайда болады. Ау, енд1 кайдасыд? Барып цабырганы урады. Эд1лет. Кайдасыд, досым? Дос сымагым! Досым болса дейтшш. Бла-бла-бла! Цабырганы твмпештейди 0дшет. Ол керш1 турады. Мына пэтерде. Эй, кайдасыд? Осы бф акылды соз бар ед1 гой. «Жаман дос коледке. Кун шыкса, касыднан калмайды. Кун батса, ол тоже жок болып кетед1» дейт1н. Эй, Дэулет, кун батып бара жатыр. Содгы шансыдды ж1берме. Кел1п неге табаламайсыд меи1? Процест1 жылдамдатып ж1бер, ед болмаса сондай кемепд тисш... Эйтпесе айнып каламын. Айнып каламын... (дауысы баяулап кетед1). Айнып каламын. Айни аламын ба? Ас уй лсасацталгап жаща барып, кофе цайнатцыш машинага кофе эзхрлей бастайды. Эдшет (ньщ дауыспен). Айни алмайтын шыгармын. Цалта телефопыи алып, элдебгр нвмгрдг тереди Эдшет. Сэлеметшз бе. Бул аныктама бел1М1 ме екен? ^О, жаксы болды! Даусыдыз неткен жайлы ед1. Эбу-Дэбиге деЙ1Н -= 181 =-
■Г ею билеттщ кунын толеп койып едш. Иелер1 ушты ма? А, жаксы г болды. Ракмет. Сю мынандай дауыспен аныктама белЫнде калай отырсыз? Энд1 керемет салатын шыгарсыз. Кдйдан бшгенде, унщю жумактыц хор кызыньщ лебЫндей. Эрбф сезвдз жанымды тербеп барады. Жок, акын емесшн. Иэ, тусшемш. Онда калта телефоньщыздьщ номфш айтсадызшы. Неменеге коркасыз, барлык дерепм кольщызда тур емес пе. Сюдщ компанияньщ туракгы клиентшш. Клиента ренжггуге бола ма? Жаксы, айта койыцыз. 8-6-3-4-5-9-10. Оннан аспаганы кызык болды. Сю, бэлюм, пер1ште шыгарсыз? Жуз дей ме екен деп журепм токтап кала жаздады. Калжьщ. Калжывдаймын. бзш хабарласамын. Мшдета турде. Тутцаны жабады. Эд1лет. Есшш сурамаппын. Кызда нем бар? Йемене айтып жатыр едш... Туу... Кофест куйып алып, креслога жайгасады. Эд1лет. Он бф, он ею, он уш. Мен он ушке келгенде шешем кайтыс болды. Шешемнщ эпкесшщ колында остш, эр1 карай меш сол юс1 тэрбиеледь Осы пэтерде. Дэулет деген де сол кезде пайда болды. Дэулет, Дэулет дещз... Квщлдщ бф кездер1 болады, кек майса шоп кешкщ келш, кен далага шыгасьщ. Жаньщ эн салып, кектеп пер1штедей шалыктайды. Жумакта жургендей рахаттанасьщ... Бфак кенет элдебф жагымсыз сезш пайда болады. Басында бул не деп тусшбейсщ, элдене балтырьщды жыбырлатып, шсюлейтш сиякты ма? Мыц сан ине сугып жаткандай. Токтай каласыц. Кдрасац балагьща т1кен жабыскан болып шыгады. Содан кешн эуелеген коцшцд1 «сори» деп жинап койып, элп Т1кенектерд1 ажыратып, жшркене лактырумен айналысып кетесщ. Озщнщ кэдшп ет пен суйектен жаратылган адам екешщц угып, артывды кысасьщ. Жан-жагьща жт, пайда Ьдеген козбен карап, экелген тамагывды самаркау 1ппп жей бастайсьщ. Дала да, аспан да, жусанньщ ащы ига де жайына калады. Дэулет - сол тженек! Орнынап турып цабырганы согады. Эд1лет. Ой! Ой! Досым, кайдасьщ? Дос болугажарамайтыным! Бфакжанымнан бф сэтте калмайтыным! Кайдасьщ деймш саган! Кенет ту сыртынан Дэулет пайда бола кетеЫ. Тура квлецке сищты элде жылан сияцты ма. Сумацдаган бф нэрсе. Ырац, адам. Дара китген. ддшет июшып кетеди Дэулет. Не болды? 0Д1Лст. Астапыралла! Кайда журсщ? Дэулет. Келд1к, мше. -в 182 =-
Одшст. Кайдан пайда болдьщ? Дэулет. Не шаруа, айта берсещш. 0д1лст. Кабырганы тест койган жоксын ба? Дэулет. ЕЫгщ ашык тур. Йемене айкайпап жатырсыц, уЙКЫМДЫ бузып Ж1берД1Ц. 0д1лет. Сен-ак куш-туш уйыктай беред1 екенсщ. Дэулет. Кецшм тыныш, алацсызбын. Содан сод уйыктаймын. 0Д1лет. 0... Жаксы. Жаксы екен. Кофе шесщ бе? Дэулет. Сен байсыц гой. Виски куйсащпы. 0д1лет. Иэ, эрине. Бай демеюш... Менде б1р коммерциялык усыныс бар. Саган акша керек кой? Дэулет. Керек екенш ©зщ де бшесщ. 0д1лет. Бфак, бул ез1 б!р кызык болып тур. Казф тура тур. Эдшет сейфпи ашып, штен бгр бума ак,ша шыгарады. 0дшет. Мше, мынанын бэр1 сенш болады. Дэулет ысцырып жгбереди Дэулет. Нифига себе! Суретке тусфш алсам бола ма? Жок, давай, селфи. Ацшамен селфиге туседи 0дшет. Бфак бул акша сенш болу ушш саган меш елтфу керек. Дэулет. Йемене?! 0дшет. Меш елтфесщ. Мше, пистолет. Басымнан атсад болады. Глушител1 бар, шу болмайды. Атасьщ да, акшаны жинап алып койньща тыгып, кете бересщ. Ешкп жаба сал. Содан сон мэйтмд! эйтеуф бфеу келш тауып алганша тып-тыныш жата бер. Болды. Дэулет. Сен меш юм деп турсыц? 0дшет. Меш елтфетш адам деп турмын. Керпмешк Дуниеде бф 1С1М тускен екен. Еркексщ бе жок па? Дэулет. Сен немене шын елмектсщ? ЭЫлет басын изейди Дэулет пистолетпи алып эр1-бер1 аударыстырып царайды. Екеуг бф-бгршен кез алмай арбасып, цатып цалады. 0д1лет. Бундай нэрсемен калжьщдай ма? Дэулет. Не ушш? Сенде бэр1 жаксы гой. 0д1лет. Себеп бар. Дэулет. влтфетш болсак, себебш бшешк те. ЭЫлет шыдай алмай квзт тайдырып экетедг. 0д1лет (-сэл цырылдап). И такхреново. Не лезь в душу. Дэулет. Тус1ШКТ1. Мшдегп турде бастан ату керек пе, 1штен атсам ше? -= 183 =-
Эд1лет. влмей калып, ауырганга шыдамай айнып калуым ] мумкш. Дэулет куледх. Содан соц царцъхлдайдьх. Дэулет. Ойбай, 1шепм-ай. Ойбай-ай, ойбай-ай. Меш сол ушщ шакырдьщ ба? 1пнм-ай, 1Ш1М-ай! Эдхлет оган оте бей-жай царап тур. Дэулет эбден кулхп болып, озхне виски цуйьхп хшедх. Содан соц екхншх стаканды цьхлгытады. Дэулет. Ой, слабак. Не деген сорлы едщ. Не могу... Сеш олтфу... Маган сенщ елшщ емес, осылай сорлы болган тфшшгщ керек, бшдщ бе? Маган сенщ кок тиыньщньщ кереп жок. Сен каз1р оз-оз1НД1 атып кан-жоса болып жатсац, мен сеш мына бок-сщ1пцмен коса ертеп ж1берер едш. Менде тек жшркешш тудырасын сен, бшдщ бе? Эдшет (сол салцьхнцанды цалпында). Дэулет, сен меш неге сонша жек коресщ? Дэулет. Мен сеш жек кврмеймш. Жшркенемш. Екеу1 ею баска нэрсе. Эд1лет. Дэулет, менде видеорегистратор бар гой. Дэулет. Сейтсе? 0д1лет. Ол тунде де ютейдк Келш туракта турса да. Дэулет ыцгайсызданып цсхлады. Дэулет. Туюргенш бар. 0Д1лет. Сен кудайдьщ кутты туш, ершбей тацгы тертте турып, менщ машинамньщ донгалагына К1Ш1 дэрет сындырасьщ гой. Бф тун ж1бермейсщ. Бул не сонда? Сен аурусыц ба? Йемене буп? Меш сонша жек керетш болсац, неге келпп кетпейсщ, неге урмайсыц, неге казф елтфмейсщ? Неге тацгы тертте келш менщ машинамныц устше... дэретке отырып кетесщ? Мен тусшбеймш. ТуС1НДфШ1. Дэулет. Менщ сит бастаганыма уш жыл болды. Содан бер1 бул суракты неге коймадыц? Кездескенде сэлемшд1 аласыц, кабыргамды токпактап уйще шакырасыц. Еркек тэр13Д1 «неге менщ машинама сит журсщ» деп бетше неге айта алмайсыц? Неге?! 0д1лет. Ттт1 ыцгайсыз кордш. Бул 031 бфтурл1, адам санасына сыймайтын нэрсе. Дэулет. вйелще де айтпадыц ба? 0Д1лет. Айтпадым. Д,эулет. Жчаркайды, бет моншагыц топл1п ыцгайсызданып кал (ызаланады). Придурок! (кайта сабасына тусш) Шрак сол 184 &-
бейнежазбаны керсетш, полицияга неге шагымданбадьщ? г Бузакылык деген бапка сай маган айыппул салар ед1, тэрт1пке шакырар ед1. Буны да гстемедщ гой. Неге? Од1лет. Неге дегенде, бшмеймш. Ыдгайсыздандым. Буп ез1 оте соракы, санага сыймайтын нэрсе... Дэулет. Айтайын ба не себеп екенш? Себеб! сен катынсыд! Катынсыд, коркаксыд. Казф ез1ДД1 елтфуге дэтщ шыдамай, маган акта усынып турсьщ. Бшесщ бе неге екенш? Себеб1 колыднан тук келмейдП (келекелеп) Дэулет, жаным, дос болуга жарамаганым; ит болсан да, кус болсац да, машинамды тун сайын сиш журсед де, келе койшы. Меш еяпр'ш берпн, жарыгым. Эйтпесе бо-бо- дан коркам. Куткаршы меш! Мше, мынаны кердщ бе? (Дэулет колын шыгарады) Осы! Это мой ответ! Интеллигент хренов! Сен I интеллигент емессщ, коркаксьщ! Содан сод езщше мэдениетп адам болып, ырбиып журесщ! Мен интеллигентен деп акталып, насамом деле кишкатанка! Дэулет тагы виски цуйып шеди ЭЫлет барып кофесте цант цосып, жацсылап турып араластырады, цасыцтыц бокалга I уйкел'т шацур-шуцыр еткен дыбысы оте цатты. Ол жынданып- жынданып барып, лезде (без перехода) сабасына туседI. Эдшет. Жарайды... Дэулет. Йемене жарайды? Эдшет. ©лтфмесед кой. Он терт, он бес, он алты, он жет1, он сепз, он тогыз... Он жет1, он сепз, он тогыз жасымда мен Гупшмен бфге болдым. Дэулет. Сендер мектепте-ак косылып алдындар гой. I Эдшет. Иэ, он бфшнп сыныптан бфге тура бастадык. Ол туп жетш ед1, балалар ушнщ тэрбиеленуинсъ БЬдщ уйдщ жертелесш паналап журген кезшде уйге шакырдым. Мэдп бфгемЬ деуий едш. Ею мудпык, ею жалгыз. Бп екеуми де сэби болдык кой. Тагдырдыд жазуымен мына жарык дуниеде жападан жалгыз калган ею сэби. Кол устасып, калт-култ етш элемд1 тани бастадык... Окыдык, кэсш игердж. Жубымыз жазылмайтын... Эпкем мына пэтерд1 менщ атыма жазды да, аргы бетке аттанып кете барды. Ол юс1 менщ кэмелетке толуымды гана кутш жургендей екен. Апыл-гупыл аттанды. Ею-ак апта тумауратып жатты да, кете барды. Шок, стресс, одиночество... Состиган жалгыздык. Эрине, сен болдыд. Бфак сол кездщ озшде 1Стемейт1НД1ютейтш едщ... Мектепте юлтшд1 урлап алып, уш кун уйге юре алмай подъезде конып журдш. Зинаида Михайловна болмаса, сол куш кадгыбас болып кетер ме едш. Маркум Зинаида апай слесарь шакырып, ес1ПМД1 ашып, кулпын ауыстырып бердъ -= 185 =-
Жаны жэннатта болгыр... Содан бастап сак; болуды, ешкшге I сенбеущ уйрендш. Такчто сен менщ алгашкы устазымсыц. Дэулет (мазацтап, цолын цусырып). Устаз болуга жарап жатсам... ракмет. Эд!лет (елемей). Ол екеушз Сэулет жэне курылыс институтын бфге бтрдж. Ецбек жолымызды бфге бастадьщ. Дэулет. Сенщ осы кунге деШнп жет1ст1ктерщнщ бэр1 соныд аркасы. Мойындашы. Ол болмаса сен кай жерде журер едщ. Мына байлык, мына атак-дацк- барлыгы соныц ецбеп. Сею алга итерш, 031 келецкеде калды, кара жумыстыц бэрш Ол гстедь Эд1лет. Оньщ Музам болганы рас. Чертеждарды сызатыны рас. Бфак бэр1 тек соныц аркасы дегешц артык. Дэулет. Шындыкты езщнен жасыра алмайсыц. Мойындашы. 0Д1лет. Жобалардыц барлыгы - метки Не оттап турсыц? Дэулет. Сенщ койнында жатып киялдамаса, ертеп сарайлар жайлы тацгажайып ойларымен болюпесе, ол идеялардыц бэр1 сенщ басыцда кайдан туушы ед1? 0Д1лет. Сен оны кайдан бшесщ? Дэулет мырс етт кулеЫ. 0Д1лет. Сен не? ЭЫлет цабыргага царайды. 0д1лет. Бейнебакылау орнатып койгансыц ба? Дэулет. Мен кун сайын сендердщ эрбф с©здер1цщ естимш. Мына кабыргада апандай тес1К бар, ана картинаныц артында. Бэр1 еспледи 0дшет. Сендер жактан ешнэрсе естшмейдг гой. Дэулет. Ал 6Ь тып-тыныш журш-турамыз. Ол белмеде сейлеспейм1з. Бул менщ анамнан калган акыл. Б1з сендерд1 емф бойы ацдып келемп. Эдглет барып картинаны котериг астын царайды. Ар жагынан Дэулеттщ белместщ сулбасы шыгады.. ЭЫлет басын шайцап, тацдайын цагып бграз турады. 0Д1лет. Сенен шыгып калуы мумкш. Бфак анацды араластырмасацшы. Аруагынан корыксацшы. Дэулет. Осыныц бэрш ютеген анам. Оныц несш жасырамын? 0д1лет. Меш сыйламасац да, Гугпмд! сыйлауга болатын ед1 гой. Дэулет. Мен буны Гулшд! сыйлагандыктан жасадым. Оны сенен коргау максатында. 0дшет. Кулк1мд1 келтфмеип. Оны неменеге коргайсыц? Дэулет. Себеб1 ол сенен коркады. 0д1лет. Менен? Бфшни рет естш турмын. -в 186 ==-
Дэулет. Ол сенщ 0з-ез1ВД1 устай алмай калатын кездерщ болатыны жайлы анама айткан. 0д1лст. Йемене? Дэулет. Иэ. Эдшет. Бфшпп рет если турмын. Дэулет. Эрине, анам оган сенбедь Керилнше балапар ушнщ тэрбиеленуш1С1 Эдшетке зияндыгын типзер деп, кабырганы бургылап тесж жасады да, сендердщ белмеде айтылган эрбф сез бпде естшетшдей етш жарактап койды. Эдшет. Сендер оны жарактап жургенде мен кайда болдым? Дэулет. 1с сапармен кеткенсщ. Эдшет. Гул1м бше ме? Дэулет. Иэ, бшед1. Эдшет. Оньщ кей мшезш енд1 тусше бастагандаймын... Да ну вас, маньяки! Ацтарылып цалган Эдшет ест жиып, жудырыгын ала умтылады. Столда турган пистолеттх ала салып Дэулет оны цац шекеден бхр-ак, урады. Эдглет кулан туседи Содан соц Дэулет оны тургызып, диванга отыргызады. Холодилъниктен муз шыгарып, сулггге оран к;олына устатып цояды. Эдшет. Воттыманьяк!.. Анац да, маркум, кара жер хабар бермесш, маньяк болган екен. ©те мэдениетп болып кершупп ед1... Не деген сумдык... Дэулет. Анам маркум сеш аузынан тастамайтын. Эдшет бакылаудан бес алыпты, Эдшет жас суретшшердщ халыкаралык байкауынан жулде алыпты, Эдшет, Эдшет... Менщ анам... Менщ анам сенщ фанатыц болды. Элгенше сеш мактаумен, сеш маган улп тутумен етп. ТшН ауруханада, соцгы дем1 узшерде маган «Эдшет, улым, аман бол, жольщ ашык болсын» деп, б!р нэрселерд! былдырлап барып елдь (Айкайлайды) Бул не мазак?!! Мен ше? Мама, мен гой сенщ ульщ. Менщ атым Эдшет емес, Дэулет кой. Саган не болган, анашым? Сен осы уйге, Гулнар эпкенщ колына келгел1 тек Эдшет, Эдшет деген сезд1 гана естумен келемт! Миым ызывдайды! Журепм айниды! Бул Эдшетте соншама не бар? Тук жок! Тук жок кой! Мама, ал, енд1 мында кара. Егер керш турсац, кез1ВД1 ашып кара, Эдшетщнщ тур1 мынау. Мше! ©зш ез1 елтфуге шамасы жетпей, сенщ жолы болмаган, жаман окитын улыца елердеп созш айтып жалынып отыр. Мше! Турш кердщ бе? Сеш маньяк дейд1 озшщ сурына карап алмай. Эйел1, сен аузьщньщ суыц курып табынатын Акылды, Сулу эйел1 ойнасымен дем алуга курортка кетп. -= 187 ==-
Эдыет. Путевка мен билетп Эдшеттщ ез1 алып берд1 де. < Дэулет тац цалып царайды. : Дэулет. Йемене? : Эдыет. Екеуше де. Дэулет. Ха-ха-ха! Есгш турсыц ба! Путевка алып бернгп. Ой, ] не могу! Енд1 озш-оз1 олтфмек больш отыр. Мынау анекдотца берпсп окига гой... (Жыламсырап) Мама, карашы, корпи осыныц бэрш! Кенет тоцтай цалады. Дэулет. Сен оныц ойнасын кердщ бе? Эдыет. Кордш. Дэулет. Кандай екен? Эдыет. Жап-жас бала. Жиырма уш-жиырма терттерде. Сары ауыз балапан. Дэулет. Одан не тапты екен? Эдыет. Юм б1лед1... Жиырма, жиырма бф, жиырма ею, жиырма уш, жиырма, торт, жиырма бес, жиырма алты, жиырма жет1, жиырма сепз, жиырма тогыз, отыз. Дэулет. Оныц бундай кадамга баруына сен юнэлысыц. Эдыет. Не айтып турсыц? Дэулет. Сен оныц кадфш бымедщ. Эдыет. Отыз бф, отыз ею, отыз уш, отыз торт, отыз бес... Екеумп де отыз бестемЬ. Дэулет, 613 не деген бакытсыз ед1К. Сен де, мен де... Дэулет (муцдана). Давай, онда косылайык. Эдыет. Енд1п жетпей турганы осы ед1 да бпгс... Дэулет. Бакыт, бакытсыздык... Юмге керек... Жаръщ сонед'и Ыршгм корШспиц соцы. 2-корийс Сол болме. Эдшет болмет эр-бер1 кезт жур. Долында пистолет. Эдыет. 36, 37, 38, 39, 40, 41. Мен шынымен сендерд1 кормеймш ба? Бейтаныс цифрлар... Мен ешкашан кырык бф жаска келмеймш. 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48. Кырык сепз, сен кандайсыц? Дэулет. Сешц ссщнщ ауысканына куэ болып, жаным жэннаттыц тор1ндс калыктагандай керемет бф рахат сезшге боленш, балцып бара жатырмын... Эдыет. Кьфык тогыз. Кырык тогыз. Кьфык тогыз. Неге соншама таныс сан? Кьфык тогызыншы жыл. Кьфык тогыз жас. 188 =-
Кырык тогыз. Анам маркам кырык тогызыншы жылгы екен гой. Кой аузынан шеп алмайтын момын ед1 жарыктык. Жок, ол ешкашан епшмнщ емцмне кулак турш, баска бфеудщ емфшен вз емцмн былгамайтын. Кудайга да жаксы адамдар керек. Кенир меш, анашым! Мына дуниенщ ызгарына жаным тезбей, озщнщ соныннан аттанып барамын. Аттануга ниет етпм. Елу, елу бф. Дэулет. Сонда менщ анам жаман болды депц келш тур ма? Эд1лет. Бэршпге бф кудай торешк Бфак кабырганын ар жагындагы коршшердщ сезше кулак турш, езшщ кол-аягы балгадай улын мюе тутпай, бфеудщ тас жетшепне кызыккан адам жайлы не деуге болады? Ол осылай сенщ журегще кызганыштьщ Кызыл отын тутаггы емес пе? Ещц, мше. Отырысымыз мынау. Дэулет. Менщ анам жайлы олай айтуга сенщ какын жок. Ол елгенде сенщ есш1щц кубфлеп кетп. 0Д1лет. Оган менщ кандай катысым бар? Ол - оз санасыньщ туткыны. Дэулет. Осы сен тиген жерще касфет экелесщ, из? Карашы, экен сен туган жылы кайтыс болды, содан сон анан, содан сон эпкец, содан сон сеш туган баласынан артык корт жаксы корген менщ анам. Тштё мектеп жасынан косылган жарын болса, зйтеуф шыбын жанын олжа корт, колденен кок атты бфеудщ етепнен устап тайып турды. Енд1 отырып алып жалгыз жакынын, кудайы кершщ меш косяккатыкпакшысын. Меш олтфии деп акша усынып коясьщ. Ертен усталсам, жиырма жылга сотталып кете барамын гой. Сен соны ойладын ба? Жок, ойлаган жоксыц. ск кара басынды гана ойлайсын. Эдшет. Енд1 не ютеймш? Дэулет. Нартэуекел. 6з!ЦД1 озщ ©лтф. Эдшет. Жарайды. 52, 53, 54, 55, 56, 57. - пеп Дэулет. Цифрлардын астында калып, туншыгып елсстетш турсын ба? Неге санай берссщ? Эдшет (ынгайсызданып). Жок— Жай озш... пинанга Доулет. Жарайды. Мо, пистолей кольта ал. Жур, диванга отыр. Жайланып отыр. Жаксы. шыгасын. Куыгынды ойлама. бе. Жаксы, барып ксл. -= 189 зэ-
Эдшет шыгып кетеди Дэулет. 031Н ез1 олтфш, тозактьщ отына какталсын. Мынау немене бфжолата пэтерден шыгып кетп? Орнынан турып барып царап келеди Дэулет. Иэ, шыгып кетпгп... Кызьщ. Осыныц мшез1 кызык. Негш емфде киындык кермеген адамдар ацгал болады. Былай карасан жетш дейсщ. 031 мектептен де жетш ретшде нешетурл1 кемек алып журдь Ал менщ шешем бар. Жок, болды гой, казф 0ЛД1, дегенмен бала кезшде де, житг кезшде де анам болды. «Экесв жетш - ерке жетш, анасыз жетш - нагыз жетш» демекпп, тул демесец, анам екеум13 коп киындык кердис. Ол юс1 дшкэс, ес1мд1 бшгел1 наукас. Кара жумыс 1стей алмайды, жогары бш1М1 жок. Мугедектжке тусетш акшаны бхр болмел1 пэтердщ коммуналдык акысына толер1ЦД1 не тамакка жумсарывды бшмейсщ. Дэрю1 бар. Анамныц киналганын керш мен мьщ есе, он есе киналамын. Мына терше сыймай озшд1 озш тшгшеймш былай. Ал мынанш не? Не 1шем не кием деген емес. Эке-шешес1 ©лее де эпкес! болды. ©мф бойы саудада ютеген адам. Ол ©лш ед1, Гул1м кагып алды... Гулш... Сенщ бул не еткенщ? Эдшет кгреди Эдшет. Кшмен сойлесш жатырсьщ? Дэулет. Дайынсыц ба? Кайда барып келдщ? ЭЫлет столдан пистолеттх алып, орындыща цайта отырады. Б'храк, оныц жузх озгерген, желтым тур. Эдшет. Сенщ пэтерще. Дэулет. Немене? Эдшет. Сенщ пэтерще барып, тосегще Гупшнщ мэйтн жаткызып келдш. Дэулет. Немене? ЕсЫке тура жугхрмек болганында Эдшет оны к^улац шекеден пистолетпен бхр урып, цулатады. Эдшет. Козгалма. Дэулет. Немене... Гупшнщ мэйтн? Мен сенбеймш. Эдшет. Маган сенщ сенгенщ керек емес. Полиция сенсе болды. Дэулет. Нс унпн? Эдшет. Сол уиин. Дэулет. Ол Эбу-Дэбиге кеткен жок па? Эд1лет. Жок, сенщ тосспцде жатыр. Эдсттепсшдсй. Дэулет. Сонда бэр! отф1к пс? екс^н Л^‘- Б'РСу1е от'р1к> б'РеУге шыи. Сонымен, сен Гулш УЩ К0,|1ЛДСС болгансывдар, оны кызганыштан олтфш, мен! -за 190 =-
влтфмек болып келгешцде мен корганып, сеш влтфдш. Кдлай? Сен1МД1 гой? Дэулет. Тук тусшсем буйырмасын. Не айтып турсьщ? Мен Гулшмен кещлдес емесшн. 0д1лет. Калайша? Ол сенщ уйщс менщ квзшд1 ала бере юрш-шыгып журген адам. Бфнеше корил куэларым бар. Екеущ онашаланып дойбы ойнамайтын шыгарсьщдар. Дэулет айрст-асыр тац цалады. Дэулет. Жок. Сонда осы турганда сен меш алдап согып турсыц ба? 0д1лет. Иэ. Мылтыгын кезеп атпак, болады. Дэулет. Жок, токта. Тура туршы. 0дшет. Неменен1 кутемю? Дэулет. Каз1р. Ес1мд1 жинап алайыншы. Саган не болган? Бундай емес едщ гой. 0дшет. Сен меш кайдан бшес1Ц? Сен мен! бшмейсщ гой. Дэулет. Солай болып тур. 0дшет. Жарайды, в31ЦН1Ц тэрт1б1Ц жайлы ойлана тур. Мен жузге дешн санаймын. Содан сон атамын. Елу сепз, елу тогыз, алпыс. Дэулет. Неге елу сепз? Бфден бастамайсыц ба? 0Д1лет. Баягыда бастап койганмын. 61, 62, 63, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 70... Дэулет. Зуылдатпайшы! Токта деймш саган! Жарайды. Жарайды. Иэ. БЬ Гулш екеум13 коцшдес болдык. Ол - рас. Менщ сен1 жек коретшш соншама эйел1ЧД1 де... Дэулет пистолетке царап, свзт догара цояды. 0Д1лет (цабагын тушп). Айта бер. Дэулет. Ол сен1 суймейпн. Ешкашан суйген емес. Ол сен1мен амалсыз турды. Алдымен кошеде кангып жургешмде уй1не К1рпз1п, жогары бш1м алып берд1 деп кете алмады, содан кешн мына бейшара, каукарсыз кейпще карап менс1з кун1 не болады деп жауапкершшктен турды. Ол сенен кетк1С1 кел1п журген. Обу- Дэбиге квцшдесшен кетт1 дегенге сенген1м де сол. Меш де, оныц сеншен откен ом1р1н1н ер1кс13 куэс! болган меш де тастаганы гой деп ойладым. Осынын бэр1Н айтып, талай жылады гой ол. 0дшет. Сен ше? Сол кезде сен де жыладьщ ба? Дэулет. Мен неменеге жылаймын? 0д1лет. Мен1 аяган жоксыц ба? Дэулет. Мен сен1 неменеге аяйды скенм1н? 0Д1ЛСТ. 61, 62, 63, 64, 65, 66... -= 191 в-
Дэулет. Аядым! I Эдшет култ царайды. I Дзулет. Аядым деуге де болады... Санамай тура туршы... Дем1мд1 алып алайын. Туу! Гулшд! шынымен олтфш тастадьщ ба? Эдшет. Олтфуге тура келдг.. Дзулет. Эбу-Дэбиге ушып кегп деп... Отфшнп. Юм ойлаган? Эдшет. Жай айта салгам. Сенщ реакцияцды керешн деп (кулед1). Кызганады екенсщ. Дэулет. Сеш бекер жек кормепшн. Осындай азгын екешщи сезгенмш. Баягыдан сезгенмш. Эдшет. Из, жарайды. 0бу-Дзбиге менщ кощлдесш, курбысымен ушып кегп. Эх, Дэулет, Дэулет, менщ коцшдесш бар гой... Сондай керемет, жас, денес1 деген... Бал гой. Тура бал! Сенесщ бе, ал мен Гулшд1 аяп журдш. Шынымен мен!Н проектшершнщ бэр1Н1ц иес1 сол Гул1м гой. Екеущнщ араларьщдагы козгалысты баягыда байкаганмын. Егер ол кет1п калып жатса жагдайымньщ нашар болатынын тус!НД1М... Ертец соз шыгуы, абыройыма дактусу1 мумк1н гой. Содан сон... осындай шешшге келуге тура келд1. Айып етпесс1цдер, дос сымактарым менщ. 67, 68, 69, 70... Дэулет, мен оны шынымен суйдш гой. Шынымен... Бфак балалар уй1нде тэрбиеленген адам дсген... Саган калай айтсам екен... Оны озщ де сезген боларсьщ, сондай салкыи. Ешкашан, биттей кез1нен, кудай-ау, 613 кашан табыстык, он беске толмаган кез1 гой. Кангырып, жабайы мысык сиякты подвалда жаткан жер1нен тауып алдым емес пе. Жуындырып, кишдфш, емдеп... Бэр1н 1стед1м гой. 031 токсикоман болды... Мен козге коршбейтш талай жын-шайтанмен алыстым гой. Гулшд1 ажыратып алып калу уш1н алыстым! Сен мына кабырганыц ар жагында кулак Т1пп жатсац, б1зд1нтарихымызды жаксы б1лсс1ц гой! Сен! Айуан! Эдшет ес1не бэр( туст эрг-берг болмеш кезт журвди Сабасына эрец туседи 0д1лет. Бфак бар гой. Ол бф жылымай койды. Сол бф салкындык, тоц, муз б1р ж1бшедь.. Не деген дш1 катты ед1... Дзулет. Адам жасаган жамандыкты кенпрсе де, жаксылыкты кенпрс алмайды, Эдшет. Мумкш сен шын айтып турган шыгарсыц. Суйсен суйген шыгарсыц... Жаксылыкты шактап жасау керек. Соны да бшмсйсщ бс? шамадан тыс жаксылыктьщ салмагы ауыр болады. Гул1м сеш сол ушш жск корд|. Сен оны жасаган жаксылыгыцмси байлап-матап -33 192 =-
тусап тастадьщ. Ал адамга ец бастысы - бостандык. Эдшет, сен оньщ жанын, журепн торда устадьщ. Соны ол потере алмады. Эдшет. Осыны оз1 айтты ма? Дэулет. Мен оны сездш. Бул - айтылмайтын нэрсе гой, Эдшет. Тек сезу керек. Эдшет. Эдшет, Эдшет дей бермепп! 0з ес1М1МД1 сенщ аузьщнан есппм келмейдП 71,72, 73,74, 75, 76, 77, 78, 79, 80, 81, 82, 83. Йемене ундемей калдыц? Дэулет. Бшмеймш. Элтфсец елтфе бершь Шаршап кетпм бул емфден... Эдшет. Ваша воля будет исполнена, подсудимый! Пистолеты атпак, болып ыцгайлайды. Дэулет. Тура туршы. Мына емфД1 киып кету - кандай киын... Эдшет. 84, 85, 86, 87, 88, 89, 90. Дэулет. бмфдщ секундтары сиякты. Эдшет. 91, 92, 93, 94, 95, 96, 97, 98, 99, 100! Пистолет дауысы шащ ете цалады. Дэулет к^лайды. Эдшет пистолеттщ уцгысын урлеп, столга цояды. Содан соц цалта телефонын алып тереди Эдшет. Сэлеметшз бе, карындас. Жаца есшщод сурамаппын. Кызметтен кольщыз босады ма? Кешке кездессек калай болады? Сагат сепзде, езш барып алып кетемш. Эбу-Дэбиге ушак аман- есен конды дейшз бе? Жаксы болды. Иэ, жакын адамдарым едк Екеу1 де емес, бфеу1 гана. Бфак ол - откен шакта калган адам. Осы шакта тек С13Д1 керпм келедн Жок, казак тшнщ мугал1М1 емесшн... Осылай свилей басып, ол сахнадаи шыгып кете барады. Сахна бос, еищандай Дэулет жок;. Бул 6Ь куэ болгап полемика ЭЫлеттщ оз озтен, озийц жармац егхзхмен болганга уцсайды... Соцы -= 193 ==-
ЖУЗДЕСУ (бгр актш мистикальщ драма) КДТЫСУШЫЛАР: 1 .БерЁк 2.Айдос 3.Гулсара 4.Ажар 5.Алпамыс Алпамыстан баскасы 36-38 жас шамасында, кластастар. Сахнада жак,сы агаштан согылган тау-ормандарда балатын демалыс уйи Камин. Каминнщ алдында аюдыц тергсг жатыр. От маздап жанып тур. Мамыражай, жайлы корЫс. Кенет сахнага ербшп-ербит, ургккен торт адом шыгады. Гулсара. (БерЁкке). Айткан жерЁц осы ма? БерЁк. Жок, эрине. Айдос. ЕртегЁ сиякты. КазЁр хор кызы шыга келетшдсй. Гулсара. Бул болмаса, кегли онда. БерЁк. Кайда? Гулсара. Сыртца шыгайык. БерЁк. Содан соц? Гулсара. Телефон шал ауылга. БерЁк. Таудыц арасында телефон устамайды. Ажар. ИесЁ келсе, бэле кылар. Далада кутейж шынында. БерЁк. Тура турывдаршы. Айдос. Бэлё, дастархан жаюлы, ёшёмдёк, казы-карта. Мынау бЁр керемет жер болды гой! Гулсара. Конак; кутЁп отырган шыгар. БерЁк. Ау, кожайын! Кожайын! Ажар. ЖЁгЁттер, кетейЁкшЁ. Нс дсген коркынышты уй. Суык, калтырап барамын. г5л1араТш<Й0ТУРаТУРЫВДарШЫ' К'М бЯР МУ',Да! 194 ==-
Ажар. Болды деймш, сыртта кутешк, уят болады. Гулсара. Бф нэрсес1 жогалса, бюден керер. Айдос. Катындар, какылдамаддаршы. Гулсара. Сайланып шыкпайсыддар ма. Сендерд1 де еркек дейдьау. Айдос. Осындай да еркекке жете алмай журген жоксыд ба. Гулсара. Шшту! Сен сиякты еркек керек болса, он байга тиер ем. Айдос. Алмай кетпд деп жылаган кш ед1 сонда? Не деген памятыд кыска? Каргап-сыеп, еспчмшд алдына кекбеттенш отырып алган жоксыд ба. Буюл ауыл бетш шымшыды. Гулсара. Сонда кудай сактады меш! Саган тисем жетюер ем. Жаксы еркекп катын тастай ма, бф емес уш катын бфшен сод бф1 тастады! Айдос. Сешд каргысыд тид1. Акыры алмайтынымды кордщ, бакыт тшеп кала берсед, сен де жаксы, мен де жаксы, тымпиып отырар ед1к. Гулсара {цолын шыгарады). Мше, саган! Мше, не тшмеймш мен саган! Айдос. Ойдойт! Маган гой уш катын тид1, ал сет бфде бгр еркек алган жок! Ажар. Болды койыддаршы, не болды сендерге? Гулсара. Иэ, отырайын содан сод шапылдасып сен сиякты бфеумен. Аллага тэуба, тэуба, тэуба, тэуба!!! Ешкш алмаса да, арым таза! Берт мырс етт култ жШередг. Гулсара. Сен неменеге жетгсш кулесщ? Берж. Жай... Ешкш жок деймш... мында. Ажар. Иес13 уй емес екеш жэне анык. Айдос. Мыстан кемшрдщ уш болып шыкса... Гулсара. Кияли, придурак! Ажар. Койыддаршы, басым ауырып кетп. Берж. Кожайын! Ешкш жауап бермейди Гулсара. Не гстеймЬ. Берж. Куте турайык. Баска не амал бар? Ажар. Жаяулатып болса да кете берешюш. Мына жер бфтурл1\\ Айдос. Не болды коледкеднен шошып. Торт баланы калай тапкансыд. Берж (оз-озтеп сойлескепдей ойлы). Корка-корка тапкан болып тур гой. -= 195 =-
Ажар. Кетпи! Куледи Алпамыс шыгады. Ол бозбала, оныншы кластыц окушысы бейнестде цалган. Алпамыс. Ассаламагалейкум! Терлетвдздер! Сендерд1 кутш отырмын. Берт пен Айдос цол берм амандасады. Берж. Сен бхзд1 бфеумен шатастырдьщ. Айдос. Мында машинамыз ешш калды. Жанармай таусылды. Ажар. Уй турган сон кфе салдык. Айып етпещз. Гулсара. Турщ сондай таныс. Кшнщ баласысын? Алпамыс. Сендер мет танисьщдар. Мен тап сендерд1 кутш отырмын. Асыкпай жайгаса бервдер. Дом алындар. Асыкпандар. Кдзф бэрш шешем13. Мен казф. Берж. Эй, иишек! Алпамыс. Каз1р, казф... Шыгып кетеди К^алгандары ац-тац. Ажар. Байкус бала бфеумен шатастырды-ау 613Д1. Гулсара. Жуз1 таныс. Элгенше таныс. Айдос. Мен бшдш кшге уксайтынын. Берж. Тек айтпашы. Айтпашы... Ажар. Кшге? Айдос (Бертке жалтацтап). Неге айтпаймын? Сен де байкадьщ ба? Гулсара. Из, есше тусть Журвдер, кеттж курысын. Айдос. Тура кашканымыз бфтурл! болмай ма? Берж. Тук те етпейдь Олар естке жуггреЫ, Ест жабъщ. Ары-берг эрекеттешп, аша алмай кбайта оралады. Ажар. Тусшбедш. Айтсачдаршы, не бул? Гулсара. Ана бала... шынымен байкамадьщ ба? Туп-тура Алпамыс! Ажар. Кай... Ал-па-мыс... Гулсара. Сол. Туп-тура сол. Ажар. Мумкш емес... Айдос. Элдс баласы ма? Жап-жас. Алпамыс 61ЗД1Н курДас кой. Бул жай, кездейсок бфеу... Гулсара. Кайдагы баласы? Ол кшге бала жасап улгерд!? Ботсагозд! сен алдыц. Ол тшт! сенен дс котерген жок. Берж. Иэ, бфак. Туу! Журепм ушып кетп гой. Алпамыс оолса, картаяр сд1 гой... Куледг. 196 =-
Бердк. Дегенмен, жындымыз! Жок жерден шошып. Ажар. Онда неге есж жабык? Гулсара. Эй, бала! Бала кайдасьщ?! Алпамыс келт кгреЫ. Айдос. Эй, некем, бпд1 камап кеткенщ не? Алпамыс. А, ес1к пе? Сондайы бар. 1штен ашылмай калады. Бердк (оз\\мен-вз1 сойлеп). Жок, дегенмен, аумайды. Бет1, шашы... Буп мумкш бе? Эй, бала, аты-женщ кдм? Алпамыс (култ). Алпамыс. Бэр1 ере турегелеЫ. Ажар. К^ай Алпамыс? Алпамыс (ныгыздап). Алпамыс. Алпамыс. Бердк. Дурыс-дурыс. Айдос. Жай, бЬдщ бдр танысымызга уксайды екенсщ. Алпамыс. Мен сол Алпамыспын. Гулсара. Кай сол? Алпамыс. Гулсара, Ажар, Берж, Айдос! Бул менмш. Алпамыспын! Ажар шыцгырып ж1беред\\. Гулсара естке умтылады. Ест жабьщ. Бердк. Бала, калжывды кой. Алпамыс... бдздщ Алпамыс сонау бала кезде, мектеп кезшде упгп-куйл1 жогалып кеткен. Тауга шыгып адасып кеткен... Сенщ ол болуьщ мумкш емес. Алпамыс. Неге мумкш емес? Бердк. Онда неге картаймагансьщ? Алпамыс (муцайып). Бшмеймш. Жарайды, сендер эздр отыра турыадар. Дэмнен ауыз тшвдер. Барлыгы сендер уилн жасалган. Сендер келедд деген соц бэрш озш эздрледш. Корыкпавдар. Каз1р борш тусшдфемш. Сэл шыдавдар. Алпамыс шыгып кетед. Гулсара дастарханга барып, жузшнен алып жей бастайды. Берт арах, цуйып альт цагып салады, опы корт Айдос та пиеди Ажар. Бдзге де куйсандаршы. Гулсара. Берж сен ролдесщ гой. 1шпе. Айдос. Кдшкене ешнэрсе етпейдь Асудан отш алдык кой. Гулсара. 1ш-жедесе, 1шш жей бсресдндер ме? Корыкпайсындар ма? Мынау маньяк шыгар, одан кетсе, призрак болар? Тамакка у Косса ше9 Бердк. Киыспайды. Не дессндер де киыспайды... Бфшппден, сол калпы, жап-жас... Екшнпдси... екшшщсн... умытып калдым... не айтайыи дсп еддм... -= 197 =-
Гулсара. Айттым гой, у косылган деп. Бешен айырыла бастады. Берж. Мына арак басыма шыгып кетп. Тура гурты. Айдос. Гулсара, иди нафиг! Егер ол табылса, ауылга оралса, 613 естф ед1к кой. Эке-шешес1 айтар едь.. бшмеймш... Мумкш емес! Гулсара. Бфак Алпамыс. Алпамыстьщ нак езН Ажар. Элде оны сол жолы баска планеталыктар алып кетп ме екен... Гулсара. Мумкш емес. Киялданбандаршы. Бул Алпамыстьщ шип болар, бгсден агасыньщ кепи кайтаргалы отыр. Берж. Бпдщ бул жердей ететшш13Д1, тап осы арада К0Л1ПМ13Д1Н бузылатынын кайдан бшд1? Гулсара. Мен сен-дер-джу-тш отыр-мын дед1 гой. Не болган сендерге? Ажар. К^ашайык. Берж. Ес1к таре жабык. Сындыруга келмейд1, шойыннан куйылган. Ажар. Терезеден секфей1к. Гулсара пердет ашып, цайта жаба салады. Гулсара. Куз. Мына уйдщ ар жагы шьщырау куз. Барлыгы жапатаргамай барып царайды. Айдос. Сумдык-ай. Загондагы мал сиякты болып турмыз гой. Бул - уйымдастырылган ю. Бср1к. Б13Д1 кут1п отырдым дейд1... Машинаньщ тура осында бузылатынын кайдан 61ЛД1 сонда? Гулсара. Дсмек, Алпамыс олмеген болды гой? Ажар. Ол тауда адасып кетпеп пе ед1? Ол1-т1р1С1Н ешк1М б^лмейд! емес пе? Берж. Б1зден баска... Гулсара. Айтпа! Бер1к. Неге? Неге айтпаймыз? Енд1 мына психты Алпамыс деп кабылдаймыз ба? К1мд1 алдаймыз? Оз1М13Д1 косып алдаймыз ба? Мынау, к1м скеш белг1с1з бфеу Алпамыспын десе, соган сенем1з бс? Алпамыс олген! Нс болды сендерге? Озш1з, мына тортеуЫз емес пе оны комген! Ажар (бетш басып). Жане... олт1рген... Гулсара мен Ажар бхр'т-бхрх цушацтап, тецселт жылайды. Ажар. Меш неге алып шыктьщдар уйдсн. Бармаймын десем коидывдар ма. Не 1здсп келд1м мунда. Кудай-ай, тып-тыныш уиде отыра бермей нем бар сд1... -в 198 =-
Гулсара. Берж, сен гой шыгарган. Тауга барайык, демалайьщ деп... Айдос. Содан бер1, сол жаздан бер1 тауга шыкпап едш... Неменем бар ед1... Берж, сен, сен кшэл1... Берж. Мен? Алпамыска пышак суккан мен бе сонда? Айдос (бгрден жуасып). 031 келш пышакка урынды гой. Маган негыл дейЫвдер. Борщ сонда болдывдар гой. Гулсара (узт-узт). Иэ-иэ. Жупрш келш екпшмен, сенщ колывдагы пышакка кулады. Есшде. Не болганын тус1Н1п улгерд1к пе? Шошып кетпк. Ал ол жатты, аппак болып кеткен. Содан соц кан. Жердщ бэр1 кан болды гой. Айдос. Менде кшэ жок. Бер1к. Сенщ жалгыз К1нэц содан кешн Ботагезге уйленгенщ болды. Гулсара (жылап). Иэ, содан кей1н Ботагозге уйленд1ц... Сен маган... екеумЁз... Ал сен Ботагозге. Ажар. Ол кезд!кке кулаган жок. Сен кезен1п турган пышакка урынды. Мен карап турдым. Гулсара. Жок! Берж. Ажар, абайла. Коркынышты нэрсе айтып турсыц. Айдос. Ажар, бшмесец, кормесец, адамды бекер каралама. Ажар. Ио-иэ. Сол б1р сурет коз алдымнан кетер емес. Алпамыс жуг1р1П келед1, айтпакшы, ол К1мнен кашты сол тун1? Б1з жондеп сойлескен де жокпыз гой. Асыгыс коштастык, бул такырыпка кайтып оралган емесшз, енд1 М1не, жиырма жылдыкта кездескенде, Алпамыс та келд1. Бул калай болды? Бер1к. Ажар, сандырактама. Бул Алпамыс емес. Айдос. Алпамыска уксайтын баска бозбала. Не болды сендерге? Бекер, бекер бас костык. Неменеге жел!кт1к? Бекер болды бэр1. Гулсара. Сен неге Ботагозге уйлендщ? Екеум13 соз байласып журд1к те, кенет бф кунде Ботагозд1 апарып тусфдщ. Неге? Айдос. Жиырма жыл бурый болган нэрсен1 казбаламашы. Берж (кекетт). 0йелд1Ц от1Н1Ш1Н жерге тастамасацшы, Айдос. Тус1НД1рсецш1. Айдос. Ботагоздсн кеЙ1Н мен тагы ек1 катын алдым. Соларды неге сурамайсывдар? Гулсара. Себебх Ботагоз Алпамыстын кызы болатын. Олар ушйшл кластан жуптары жазылмайтын. Егер... Егер Алпамыс ушт!-куйл1 жогалмаганда уйленетш ед1. Алпамыс жогала салысымен, ссн оныц кызына уйлснд!Ц. Ал Ажар сеш Алпамыска -= 199 =-
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- 185
- 186
- 187
- 188
- 189
- 190
- 191
- 192
- 193
- 194
- 195
- 196
- 197
- 198
- 199
- 200
- 201
- 202
- 203
- 204
- 205
- 206
- 207
- 208
- 209
- 210
- 211
- 212
- 213
- 214
- 215
- 216
- 217
- 218
- 219
- 220
- 221
- 222
- 223
- 224
- 225
- 226
- 227
- 228
- 229
- 230
- 231
- 232
- 233
- 234
- 235
- 236
- 237
- 238
- 239
- 240
- 241
- 242
- 243
- 244
- 245
- 246
- 247
- 248
- 249
- 250
- 251
- 252
- 253
- 254
- 255
- 256
- 257
- 258
- 259
- 260
