หนังสือ "เมื่อผมถูกทรมาน...ผมจึงมาตามหาความยุติธรรม"

(1) เพื่อให้ได้มาซึ่งข้อมูลหรือค�ำรับสารภาพจากบุคคลนั้น หรือ ทรมานบุคคลน้ันเพื่อให้คนอื่นเช่นทรมานพ่อเพ่ือให้ลูกให้ข้อมูล หรือรับสารภาพ (2) เพือ่ ลงโทษ (3) เพื่อข่มขู่บุคคลนั้นหรือบุคคลอื่นเช่นทรมานภรรยาเพื่อข่มขู่ สามีเปน็ ตน้ 2. กฎหมายให้ถือว่าการกระท�ำทรมานและการบังคับให้บุคคล สญู หายโดยเจา้ หนา้ ทร่ี ฐั ทปี่ ฏบิ ตั หิ นา้ ทเ่ี ปน็ ความผดิ อาญารา้ ยแรง มโี ทษสูง 3. ให้มีคณะกรรมการระดับชาติเพ่ือกำ� หนดมาตรการในการป้องกัน และปราบปรามการทรมาน การอุ้มหาย การปฏิบัติที่โหดร้ายไร้ มนษุ ยธรรม ยำ�่ ยศี กั ดศิ์ รี เพอื่ ปอ้ งกนั มใิ หม้ กี ารปกปดิ ขอ้ มลู เกย่ี วกบั ผู้ถูกจับหรือควบคุมตัว รวมทั้งก�ำหนดมาตรการในการช่วยเหลือ ฟ้นื ฟูเยยี วยาเหยอ่ื และผูเ้ สยี หาย 4. ก�ำหนดให้เจ้าหน้าท่ีต้องจัดท�ำบันทึกรายละเอียดต่างๆ กี่ยวกับผู้ ถกู จบั และควบคมุ ตวั รวมทง้ั สภาพรา่ งกาย กอ่ น ระหวา่ งและหลงั คมุ ขงั โดยใหญ้ าติมีสิทธติ รวจข้อมลู ได้ 5. ใหบ้ คุ คลใดกไ็ ด้มีสิทธิรอ้ งตอ่ ศาลใหไ้ ตส่ วนโดยพลัน กรณที เ่ี ชอ่ื วา่ มีผู้ถูกทรมานหรืออุ้มหาย ให้ศาลมีอ�ำนาจก�ำหนดมาตรการเพ่ือ ปอ้ งกนั ไมใ่ หบ้ คุ คลนนั้ ถกู การทรมานหรอื อมุ้ หายอกี เชน่ ใหเ้ ปลย่ี น สถานทีค่ ุมขงั 6. ใหค้ ดที รมานและอมุ้ หายเปน็ คดพี เิ ศษทก่ี รมสอบสวนคดพี เิ ศษหรอื ดเี อสไอมอี ำ� นาจในการสบื สวนสอบสวนและใหศ้ าลอาญาคดที จุ รติ และประพฤติมิชอบเปน็ ผู้พจิ ารณาคดี 7. ให้ผู้บังคับบัญชาท่ีละเลยไม่ระงับหรือป้องกันการทรมานหรืออุ้ม หาย มีความผดิ 184 | เมอื่ ผมถกู ทรมาน…ผมจงึ มาตามหาความยตุ ธิ รรม

ส่วนรา่ งพ.ร.บ. อนุวตั ิการฉบับอ่นื ๆ มีหลักการท่สี ำ� คัญๆ เพ่ิมเติม หรือต่างไปจากร่างของรฐั บาลบ้างเช่น 1. กำ� หนดใหก้ ารทเ่ี จา้ หนา้ ทที่ ำ� ใหผ้ อู้ น่ื เกดิ ความเจบ็ ปวดรา่ งกายหรอื จติ ใจอยา่ งรา้ ยแรงเพราะเหตจุ ากการเลอื กปฏบิ ตั ิ เชน่ เพราะเปน็ คนมาจากชาตพิ นั ธท์ุ ตี่ นเกลยี ดชงั ถอื เปน็ การกระทำ� ผดิ อาญาฐาน ทรมานดว้ ย 2. ให้ถอื วา่ การกระทำ� ทโ่ี หดรา้ ย ไร้มนษุ ยธรรมหรือย่ำ� ยีศักด์ศิ รี เป็น ความผดิ อาญาด้วย 3. ขอใหค้ ณะกรรมการตดิ ตามตรวจสอบขอ้ รอ้ งเรยี นกรณกี ารทรมาน และอุ้มหาย ตรวจเยย่ี มสถานที่คมุ ขงั โดยไมต่ ้องแจง้ ล่วงหน้า 4. หา้ มส่งบุคคลเป็นผู้รา้ ยข้ามแดนถา้ ผู้น้นั อาจถูกทรมาน ถูกกระท�ำ อย่างโหดร้ายไรม้ นุษยธรรมหรือถูกอุ้มหาย 5. เมอ่ื เจา้ หนา้ ทค่ี วบคมุ ตวั บคุ คลเจา้ หนา้ ทตี่ อ้ งรายงานใหน้ ายอำ� เภอ และอยั การทราบโดยทนั ที 6. ในการสอบปากค�ำผู้ถูกจับหรือถูกคุมขัง ต้องกระท�ำต่อหน้า ทนายความ 7. ในกรณผี ถู้ กู ควบคมุ ตวั เสยี ชวี ติ ตอ้ งทำ� สำ� นวนชนั สตู รพลกิ ศพและ ประสานงานกับคณะกรรมการโดยทันที 8. ใหพ้ นกั งานอัยการมอี ำ� นาจสอบสวนคดีทรมาน การกระทำ� ทีโ่ หด ร้าย ไรม้ นุษยธรมและอมุ้ หาย 9. การกระท�ำผิดฐานทรมาน การกระท�ำที่โหดร้าย ไร้มนุษยธรรม และอมุ้ หายไมม่ อี ายคุ วาม และไมอ่ ยใู่ นอำ� นาจของสำ� นกั งานคณะ กรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตในภาครัฐ (ป.ป.ท.) และส�ำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริต แห่งชาติ (ป.ป.ช.) มลู นิธิผสานวัฒนธรรม | 185

ขณะน้ีมูลนิธิผสานวัฒนธรรม ภาคประชาสังคมและหน่วยงานด้าน สทิ ธิมนษุ ยชนไดพ้ ยามยามอย่างเตม็ ที่ เพอ่ื ให้รฐั สภารีบพิจารณาและผา่ น (รา่ ง) พ.ร.บ.ปอ้ งกนั และปราบปรามการทรมานและการกระทำ� ใหบ้ คุ คลสญู หาย พ.ศ. ...2 เพื่อให้ออกเป็นกฎหมาย โดยหวังว่ารัฐสภาจะไม่เปล่ียนแปลงหลักการส�ำคัญๆ ของร่างกฎหมายดังกล่าว เพ่ือให้กฎหมายสามารถป้องกันและปราบปรามการ ทรมาน การกระทำ� ที่โหดรา้ ย ไรม้ นษุ ยธรรมย่�ำยศี ักดศ์ิ รีและการอมุ้ หายต่อไป สมชาย หอมลออ ทปี่ รกึ ษาอาวุโส มูลนธิ ิผสานวัฒนธรรม 2 ล่าสุด เดือนกรกฎาคม 2564 ส�ำนักงานสภาผู้แทนราษฎรได้บรรจุวาระการพิจารณาร่าง พ.ร.บ.ปอ้ งกนั และปราบปรามการทรมานและการกระทำ� ใหบ้ คุ คลสญู หาย พ.ศ. ... ของสมาชกิ สภาผูแ้ ทนราษฎรทัง้ 3 ฉบบั ไวเ้ มือ่ วันท่ี 14 กรกฎาคม 2564 คือ ลำ� ดบั ที่ 5.16 ร่างฉบบั พรรค ประชาชาติ ล�ำดบั ที่ 5.17 ร่างฉบบั พรรคประชาธิปัตย์ และลำ� ดบั ท่ี 5.18 รา่ งฉบับพรรคพลงั ประชารฐั รว่ มกับพรรคก้าวไกล ขณะท่ีรา่ งฉบบั รฐั บาล ที่ถูกรา่ งโดยกระทรวงยุติธรรม รฐั บาล ได้ระบใุ นมติครม. เมื่อวันที่ 6 กรกฎาคม 2564 วา่ ร่าง พ.ร.บ.นี้ ได้พิจารณาตามขั้นตอนและ กระบวนการของกฎหมายตามล�ำดับ โดยได้ผ่านการพิจารณาของคณะกรรมการกฤษฎีกา เม่ือวันท่ี 17 กันยายน 2563 และ กระทรวงยุติธรรมไดย้ ืนยันรา่ ง พ.ร.บ.ดังกล่าวไปยงั ส�ำนัก เลขาธิการคณะรฐั มนตรี (สลค.) แล้วเมื่อวนั ที่ 21 ตลุ าคม 2563 และปัจจุบัน สลค. ไดส้ ง่ ร่าง พระราชบญั ญัติปอ้ งกนั ฯ ไปยังคณะกรรมการประสานงานสภาผ้แู ทนราษฎรเรยี บร้อยแลว้ 186 | เมอ่ื ผมถกู ทรมาน…ผมจงึ มาตามหาความยตุ ธิ รรม



ด้ว้ ยความเคารพต่่อหลักั การสิทิ ธิมิ นุุษยชนและศัักดิ์�ศรีีความเป็น็ มนุษุ ย์์ มลู นธิ ิผสานวัฒนธรรม (Cross Cultural Foundation) 89 ซอยสิทธชิ น ถนนสทุ ธิสารวนิ จิ ฉยั แขวงสามเสนนอก เขตห้วยขวาง กรุงเทพฯ 10310 โทรศัพท์ (+66) 02-1015-481 โทรสาร (+66) 02-1015-482 อีเมล [email protected] หนังั สืือเล่่มนี้�ไม่่สงวนสิทิ ธิ์�ในการนำำ�บางส่่วนหรืือทั้�งหมดไปใช้้ในการศึึกษา การจััดกิิจกรรมรณรงค์ด์ ้้านสิทิ ธิิมนุษุ ยชน ทั้้�งนี้�กรุณุ าอ้า้ งอิงิ ที่�มา มา ณ ที่่�นี้้�ด้้วย