การบัญชีธุรกิจซื้อขายสินค้า

สาหรับวิธีที่มาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 2 ( ปรับปรุง 2561) เรื่ อง สินค้าคงเหลือ ของสภาวชิ าชีพบญั ชี ในพระบรมราชูปถมั ภ์ กาหนดใหถ้ ือปฏิบตั ิมีดงั น้ี 23 ตน้ ทุนสินคา้ คงเหลือของแต่ละรายการซ่ึงโดยปกติไม่อาจสับเปลี่ยนกนั ได้ หรือเป็ นสินคา้ หรือบริการที่ผลิตข้ึนและแยกต่างหากไวส้ าหรับโครงการหน่ึงโครงการใดโดยเฉพาะ ต้อง คานวณโดยใชว้ ธิ ีราคาเจาะจงสาหรับตน้ ทุนของแต่ละรายการ 24 ตน้ ทุนตามวธิ ีราคาเจาะจงเป็นวธิ ีการบนั ทึกตน้ ทุนท่ีเจาะจงไดใ้ นสินคา้ คงเหลือแต่ละรายการ วธิ ีน้ีจึงเหมาะท่ีจะใชส้ าหรับสินคา้ ท่ีแยกไวส้ าหรับโครงการหน่ึงโครงการใดโดยเฉพาะ โดยไม่ คานึงวา่ สินคา้ คงเหลือดงั กล่าวจะซ้ือมาหรือผลู้ ิตข้ึนเอง อยา่ งไรกด็ ี การบนั ทึกตน้ ทุนตามวิธีราคา เจาะจง จะไม่เหมาะสมหากสินคา้ คงเหลือมีรายการจานวนมากและโดยปกติมีลกั ษณะสับเปลี่ยนกนั ได้ ในสถานการณ์เช่นน้ีวิธีท่ีเลือกตีราคาสินคา้ คงเหลือรายการท่ีเหลืออาจเป็นช่องทางการกาหนด ผลกระทบของกาไรหรือขาดทุนไดล้ ่วงหนา้

25 ตน้ ทุนสินคา้ คงเหลือนอกจากท่ีกล่าวในยอ่ หนา้ 23 ตอ้ งคานวณมูลค่าโดยวิธีเขา้ ก่อนออกก่อน หรือวิธีตน้ ทุนถวั เฉล่ียถ่วงน้าหนัก กิจการตอ้ งใชว้ ิธีการคานวณตน้ ทุนดว้ ยวิธีเดียวกนั สาหรับ สินคา้ คงเหลือทุกชนิดที่มีลกั ษณะและการใช้คลา้ ยคลึงกนั สาหรับสินคา้ คงเหลือท่ีมีลกั ษณะ และการใชต้ ่างกนั อาจใชว้ ธิ ีคานวณตน้ ทุนที่ต่างกนั ไปไดห้ ากเหมาะสม 27 วธิ ีเขา้ ก่อนออกก่อนมีขอ้ สมมตวา่ สินคา้ คงเหลือรายการท่ีซ้ือมาหรือผลู้ ิตข้ึนก่อนจะขายออก ไปก่อนจึงเป็นผลให้รายการสินคา้ คงเหลือที่เหลืออยู่ ณ วนั สิ้นงวดเป็นสินคา้ ที่ซ้ือมาหรือผผู้ ลิต ข้ึ น ในคร้ังหลงั สุดสาหรับวิธีต้นทุนถวั เฉลี่ยถ่วงน้าหนัก ตน้ ทุนสินค้าคงเหลือแต่ละรายการจะ กาหนดจากการถวั เฉลี่ยตน้ ทุนของสินคา้ ท่ีคลา้ ยคลึงกนั ณ วนั ตน้ งวดกบั ตน้ ทุนของสินคา้ ที่ ค ล้ า ย ค ลึ ง กั น ท่ีซ้ือมา หรือผลู้ ิตข้ึนในระหว่างงวด ซ่ึงวิธีการคานวณตน้ ทุนถวั เฉล่ียอาจคานวณเป็นงวด ๆ ไป หรือคานวณทุกคร้ังท่ีไดร้ ับสินคา้ ท้งั น้ี ข้ึนอยกู่ บั สถานการณ์ของกิจการ

1. การคานวณต้นทุนสินค้าคงเหลอื : วธิ ีการบันทกึ บญั ชีสินค้าคงเหลอื แบบสิ้นงวด 1.1 วิธีราคาเจาะจง (Specific Identification Method) วิธีน้ีเป็ นวิธีการบันทึกต้นทุน ที่เจาะจงไดใ้ นสินคา้ คงเหลือแต่ละรายการวิธีน้ีจึงเหมาะที่จะใชส้ าหรับสินคา้ ที่แยกไวส้ าหรับ โครงการหน่ึงโครงการใดโดยเฉพาะ โดยไม่คานึงวา่ สินคา้ คงเหลือดงั กล่าวจะซ้ือมาหรือผลู้ ิตข้ึน เอง วิธีน้ีเป็ นวิธีท้งั ง่ายและสะดวก เหมาะกบั กิจการท่ีมีสินคา้ คงเหลือไม่มาก สามารถแยกไดว้ ่า สินคา้ คงเหลือเป็นสินคา้ ที่ซ้ือมาเมื่อใด

ตัวอย่างท่ี 2 กิจการแห่งหน่ึงจาหน่ายรถยนตม์ ือสอง ณ วนั สิ้นงวดบญั ชีมีรถยนตค์ งเหลือ อยู่ จานวน 5 คนั จากการตรวจสอบพบวา่ รถยนตท์ ้งั 5 คนั มีประวตั ิการไดม้ าดงั น้ี คนั ที่ 1 ซ้ือเขา้ มาต้งั แต่เดือน มีนาคม ราคาทุน 50,000 บาท คนั ท่ี 2 ซ้ือเขา้ มาต้งั แต่เดือน พฤษภาคม ราคาทุน 65,000 บาท คนั ที่ 3 ซ้ือเขา้ มาต้งั แต่เดือน ตุลาคม ราคาทุน 100,000 บาท คนั ท่ี 4 ซ้ือเขา้ มาต้งั แต่เดือน พฤศจิกายน ราคาทุน 80,000 บาท คนั ที่ 5 ซ้ือเขา้ มาต้งั แต่เดือน ธนั วาคม ราคาทุน 120,000 บาท

ให้ทา คานวณตน้ ทุนสินคา้ คงเหลือปลายงวดวธิ ีราคาเจาะจง ตน้ ทุนสินคา้ คงเหลือปลายงวด = 50,000 บาท = 65,000 บาท = 100,000 บาท = 80,000 บาท = 120,000 บาท = 415,000 บาท

1.2 วิธีเขา้ ก่อนออกก่อน (First in,First out Method หรือ FIFO) วธิ ีน้ีมีขอ้ สมมติฐานวา่ สินค้าคงเหลือรายการท่ีซ้ือมาหรือผูล้ ิตข้ึนก่อนจะขายออกไปก่อนจึงเป็ นผลให้สินค้า คงเหลือรายการท่ีเหลืออยู่ ณ วนั สิ้นงวดเป็นสินคา้ ที่ซ้ือมาหรือผลู้ ิตข้ึนในคร้ังหลงั สุด ตวั อย่างท่ี 3 กิจการแห่งหน่ึงมีรายการซ้ือสินคา้ ดงั น้ี สินคา้ คงเหลือยกมา จานวน 150 หน่วย หน่วยละ 11.50 บาท ซ้ือคร้ังที่ 1 จานวน 100 หน่วย หน่วยละ 9.25 บาท ซ้ือคร้ังที่ 2 จานวน 200 หน่วย หน่วยละ 10.00 บาท ซ้ือคร้ังที่ 3 จานวน 150 หน่วย หน่วยละ 8.00 บาท สินคา้ คงเหลือปลายงวดคงเหลือจานวน 400 หน่วย

ให้ทา คานวณตน้ ทุนสินคา้ คงเหลือ วธิ ีเขา้ ก่อนออกก่อน จากการซ้ือคร้ังท่ี 3 จานวน 150 หน่วยหน่วยละ 8.00 บาท = 1,200.00 บาท จากการซ้ือคร้ังที่ 2 จานวน 200 หน่วยหน่วยละ 10.00 บาท = 2,000.00 บาท จากการซ้ือคร้ังที่ 1 จานวน 50 หน่วยหน่วยละ 9.25 บาท = 462.50 บาท ตน้ ทุนสินคา้ คงเหลือปลายงวด 3,662.50 บาท

1.3 วิธีตน้ ทุนถวั เฉลี่ยถ่วงน้าหนกั (Weighted Average Method) วิธีน้ีคือวิธีตน้ ทุนถวั เฉลี่ย (Average Cost Method) หากนามาใชก้ บั วิธีการบนั ทึกบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบสิ้นงวดจะเรียกวา่ วธิ ีตน้ ทุนถวั เฉล่ียถ่วงน้าหนกั (Weighted Average Method) ตน้ ทุนสินคา้ คงเหลือแต่ละรายการจะกาหนดจากการถวั เฉลี่ยตน้ ทุนของสินคา้ ที่เหมือนกนั ณ วนั ตน้ งวดกบั ตน้ ทุนของสินคา้ ท่ีเหมือนกนั ท่ีซ้ือมาหรือผูล้ ิตข้ึนในระหว่างงวดซ่ึงวิธีการ คานวณตน้ ทุนถวั เฉล่ียอาจคานวณเป็ นระยะ ๆ ไปหรือคานวณทุกคร้ังท่ีไดร้ ับสินคา้ ท้งั น้ีข้ึนอยู่ กบั สถานการณ์ของกิจการ

ตัวอย่างที่ 4 จากตวั อยา่ งท่ี 3 ใหค้ านวณตน้ ทุนสินคา้ คงเหลือวธิ ีถวั เฉลี่ยถ่วงน้าหนกั สินคา้ คงเหลือยกมา จานวน 150 หน่วย หน่วยละ 11.50 บาท = 1,725 บาท ซ้ือคร้ังท่ี 1 จานวน 100 หน่วย หน่วยละ 9.25 บาท = 925 บาท ซ้ือคร้ังที่ 2 จานวน 200 หน่วย หน่วยละ 10.00 บาท = 2,000 บาท ซ้ือคร้ังท่ี 3 จานวน 150 หน่วย หน่วยละ 8.00 บาท = 1,200 บาท รวม 600 หน่วย = 5,850 บาท ตน้ ทุนสินคา้ คงเหลือต่อหน่วย = 5,850 = 9.75 บาท 600 สินคา้ คงเหลือปลายงวดคงเหลือ = 400 X 9.75 = 3,900 บาท

การคานวณตน้ ทุนสินคา้ คงเหลือ : วธิ ีการบนั ทึกบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบต่อเนื่อง (Perpetual Inventory Method) 2.1 วธิ ีราคาเจาะจง (Specific Identification Method) กิจการที่ใชว้ ธิ ีการบนั ทึกบญั ชีสินคา้ คงเหลือ แบบต่อเนื่องจะเนน้ ในเรื่องของการเคลื่อนไหวของสินคา้ ดงั น้นั กิจการจะทาบตั รสินคา้ (Stock Card) ข้ึนเพื่อควบคุมสินคา้ ยอดคงเหลือในบตั รสินคา้ จะตอ้ งเท่ากบั ยอดคงเหลือในบญั ชีสินคา้ คงเหลือ

ตวั อย่างท่ี 5 ต่อไปน้ีเป็นรายการซ้ือขายสินคา้ ของร้านเท่ียงตรงนาฬิกา ระหวา่ งเดือน มกราคม 25X1 25X1 ม.ค. 5 ซ้ือสินคา้ คร้ังที่ 1 เป็นเงินสดจานวน 10 หน่วย หน่วยละ 300 บาท 10 ซ้ือสินคา้ คร้ังที่ 2 เป็นเงินสดจานวน 5 หน่วย หน่วยละ 280 บาท 12 ขายสินคา้ คร้ังท่ี 1 เป็นเงินสดจานวน 6 หน่วย หน่วยที่ 1-3 ราคาทุนหน่วยละ 300 บาท หน่วยที่ 4-6 ราคาทุนหน่วยละ 280 บาท 20 ซ้ือสินคา้ คร้ังที่ 3 เป็นเงินสดจานวน 10 หน่วย หน่วยละ 320 บาท 30 ขายสินคา้ คร้ังที่ 2 เป็นเงินสดจานวน 5 หน่วย หน่วยที่ 1-2 ราคาทุนหน่วยละ 300 บาท หน่วยที่ 3-4 ราคาทุนหน่วยละ 280 บาท หน่วยที่ 5 ราคาทุนหน่วยละ 320 บาท ให้ทา คานวณตน้ ทุนสินคา้ คงเหลือวธิ ีราคาเจาะจง โดยจดั ทาบตั รสินคา้ (สมมตสินคา้ เป็นชนิด เดียวกนั )





2.2 วิธีเขา้ ก่อนออกก่อน (First in, First outMethod หรือ FIFO) กิจการที่ใชว้ ธิ ีการบนั ทึกบญั ชี สินคา้ คงเหลือแบบต่อเนื่องจะเนน้ ในเร่ืองของการเคล่ือนไหวของสินคา้ ดงั น้นั กิจการจะทาบตั ร สินคา้ (Stock Card) ข้ึนเพอ่ื ควบคุมสินคา้ ยอดคงเหลือในบตั รสินคา้ จะตอ้ งเท่ากบั ยอดคงเหลือใน บญั ชีสินคา้ คงเหลือ ตวั อย่างท่ี 6 ต่อไปน้ีเป็นรายการซ้ือขายสินคา้ ของร้านเที่ยงตรงนาฬิกา ระหวา่ งเดือน มกราคม 25X1 25X1 ม.ค. 5 ซ้ือสินคา้ คร้ังที่ 1 เป็นเงินสดจานวน 10 หน่วย หน่วยละ 300 บาท 10 ซ้ือสินคา้ คร้ังท่ี 2 เป็นเงินสดจานวน 5 หน่วย หน่วยละ 280 บาท 12 ขายสินคา้ คร้ังที่ 1 เป็นเงินสดจานวน 6 หน่วย 20 ซ้ือสินคา้ คร้ังท่ี 3 เป็นเงินสดจานวน 10 หน่วย หน่วยละ 320 บาท 30 ขายสินคา้ คร้ังท่ี 2 เป็นเงินสดจานวน 5 หน่วย ให้ทา คานวณตน้ ทุนสินคา้ คงเหลือวธิ ีเขา้ ก่อนออกก่อน โดยจดั ทาบตั รสินคา้ (สมมตสินคา้ เป็นชนิดเดียวกนั )





2.3 วิธีถวั เฉล่ียเคล่ือนท่ี(Moving Average Method) วิธีน้ีคือวิธีต้นทุนถวั เฉลี่ย (Average Cost Method) หากนามาใช้กบั วิธีการบนั ทึกบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบต่อเนื่องจะเรียกว่า วิธีถวั เฉลี่ย เคล่ือนท่ี(Moving Average Method) วธิ ีน้ีจะตอ้ งคานวณตน้ ทุนของสินคา้ ต่อหน่วยทุกคร้ังที่มีการ ซ้ือสินค้า การคานวณต้นทุนขายจะใช้ราคาตน้ ทุนต่อหน่วยที่คานวณไวค้ ร้ังล่าสุดก่อนการ จาหน่ายสินคา้ ตัวอย่างที่ 7 ต่อไปน้ีเป็นรายการซ้ือขายสินคา้ ของร้านเท่ียงตรงนาฬิกา ระหวา่ งเดือนมกราคม 25X1 25X1 ม.ค. 5 ซ้ือสินคา้ คร้ังท่ี 1 เป็นเงินสดจานวน 10 หน่วย หน่วยละ 300 บาท 10 ซ้ือสินคา้ คร้ังที่ 2 เป็นเงินสดจานวน 5 หน่วย หน่วยละ 280 บาท 12 ขายสินคา้ คร้ังที่ 1 เป็นเงินสดจานวน 6 หน่วย 20 ซ้ือสินคา้ คร้ังท่ี 3 เป็นเงินสดจานวน 10 หน่วย หน่วยละ 320 บาท 30 ขายสินคา้ คร้ังท่ี 2 เป็นเงินสดจานวน 5 หน่วย ให้ทา คานวณตน้ ทุนสินคา้ คงเหลือวธิ ีถวั เฉลี่ยเคลื่อนที่โดยจดั ทาบตั รสินคา้ (สมมตสินคา้ เป็นชนิด เดียวกนั )

ตน้ ทุนสินคา้ คงเหลือวธิ ีถวั เฉล่ียเคล่ือนที่= 4,303.18 ( เท่ากบั ยอดคงเหลือในบญั ชีสินคา้ คงเหลือ)



2. การคานวณมูลค่าสุทธิทจ่ี ะได้รับ 28 ตน้ ทุนของสินคา้ คงเหลืออาจจะไม่ไดร้ ับคืนถา้ สินคา้ คงเหลือเหล่านนเกิดความเสียหาย หรือเกิดความลา้ สมยั บางส่วน หรือท้งั หมดีหรือราคาขายลดลง ตน้ ทุนของสินคา้ คงเหลืออาจจะ ไม่ไดร้ ับคืนหากประมาณการตน้ ทุนในการทาต่อใหเ้ สร็จหรือประมาณการตน้ ทุนที่เกิดข้ึนเพื่อทา ใหส้ ินคา้ ขายไดเ้ พมิ่ ข้ึนการตีราคาสินคา้ คงเหลือลดลงจากราคาทุนใหเ้ ท่ากบั มูลค่าสุทธิท่ีจะไดร้ ับ สอดคลอ้ งกบั แนวความคิดที่วา่ สินทรัพยไ์ ม่ควรแสดงมูลค่าตามบญั ชีที่สูงกว่ามูลค่าท่ีคาดว่าจะ ไดร้ ับจากการขาย หรือประโยชนท์ ่ีจะไดร้ ับจากการใช้ จากมาตรฐานการบญั ชีฉบบั ท่ี 2 ขอ้ 28 ขา้ งตน้ มกั จะเกิดกบั สินคา้ ท่ีเก่ียวกบั เทคโนโลยี ซ่ึงมีการพฒั นาตลอดเวลาเนื่องจากมีการแข่งขนั กนั สูง เช่น โทรศพั ทเ์ คล่ือนท่ีเครื่องคอมพิวเตอร์ เคร่ืองพิมพ์ กลอ้ งถ่ายรูป รถยนต์ เป็นตน้

ตวั อย่างท่ี 8 กิจการแห่ งหน่ึ งจาหน่ายโทรศัพท์เคล่ือนที่ ณ วันสิ้ นงวดบัญชี มีโทรศพั ท์เคลื่อนที่คงเหลือในราคาทุนจานวน 30,000 บาท โทรศพั ท์เคล่ือนที่ดงั กล่าว เป็ นโทรศพั ท์ รุ่นเก่า หากจะขาย จะต้องลดราคาลง 10% เสียค่าโฆษณา 1,000 บาท และค่าขนส่งถึงมือลกู คา้ อีก 200 บาท คานวณมลู ค่าสุทธิที่จะไดร้ ับ 30,000 บาท ราคาทุน 3,000 หัก ลดราคา 10 % (30,000 X 10%) 1,000 200 4,200 บาท ค่าโฆษณา ค่าขนส่ง 25,800 บาท มูลค่าสุทธิที่จะไดร้ ับ

การบันทกึ รายการซื้อขายสินค้า หน่วยท่ี 5 ในสมุดรายวนั เฉพาะ

แนวคดิ กิจการซ้ือขายสินคา้ ที่มีรายการซ้ือขายสินคา้ จานวนมาก ควรใชส้ มุดรายวนั เฉพาะเป็ น สมุดบนั ทึกรายการข้นั ตน้ นอกเหนือจากสมุดรายวนั ทว่ั ไป เพราะจะทาใหก้ ารบนั ทึกรายการ คา้ ง่ายและสะดวก อีกท้งั ประหยดั เวลาในการผา่ นรายการไปบญั ชีแยกประเภท สาระการเรียนรู้ 1. ความหมายของสมุดรายวนั เฉพาะ 2. ประโยชนข์ องสมุดรายวนั เฉพาะ 3. ประเภทของสมุดรายวนั เฉพาะ 4. วธิ ีบนั ทึกรายการในสมุดรายวนั เฉพาะ 5. ศพั ทบ์ ญั ชี

ผลการเรียนรู้ท่ีคาดหวงั 1. บอกความหมายของสมุดรายวนั เฉพาะได้ 2. บอกประโยชน์ของสมุดรายวนั เฉพาะได้ 3. บอกประเภทของสมุดรายวนั เฉพาะได้ 4. บนั ทึกรายการในสมุดรายวนั เฉพาะได้ 5. บอกศพั ทบ์ ญั ชีได้ 6. มีกิจนิสยั มีระเบียบ ละเอียด รอบคอบ ซ่ือสตั ย์ มีวนิ ยั ตรงต่อเวลา และมีเจตคติที่ดีต่อวชิ าชีพบญั ชี

ความหมายของสมุดรายวนั เฉพาะ สมุดรายวนั เฉพาะ (Special Journals) คือสมุดบนั ทึกรายการข้นั ตน้ (Book of original entry) ที่ถูกออกแบบมาเพื่อความสะดวกในการบนั ทึกรายการค้า และการผ่านรายการไปบัญชีแยกประเภทสมุดรายวนั เฉพาะเหมาะสาหรับ กิ จ ก า ร ท่ี มี ร า ย ก า ร ซ้ า ๆ เ กิ ด ข้ึ น บ่ อ ย ๆ เ ช่ น กิ จ ก า ร ซ้ื อ ม า ข า ย ไ ป จะมีรายการซ้ือขายสินคา้ เกิดข้ึนในแต่ละวนั หลายรายการ ท้งั ที่เป็นเงินสดและ เป็ นเงินเช่ือ

ประโยชน์ของสมุดรายวนั เฉพาะ ประโยชนข์ องสมุดรายวนั เฉพาะ มีดงั น้ี 1. สะดวกและประหยดั เวลาในการบนั ทึกรายการคา้ และการผา่ นรายการไปบญั ชีแยกประเภท 2. รวมรายการคา้ ท่ีเหมือนกนั ไวด้ ว้ ยกนั ทาใหส้ ะดวกในการคน้ หา 3. สามารถแบ่งงานกนั ทา ทาใหป้ ้ องกนั การทุจริตได้ 4. โอกาสท่ีจะเกิดความผดิ พลาดในการบนั ทึกบญั ชีมีนอ้ ย ประเภทของสมุดรายวนั เฉพาะ ประเภทของสมุดรายวนั เฉพาะ (Types of Special Journals) แบ่งออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ๆ คือ 1. สมุดรายวนั รายได้ (Revenue Journals) ไดแ้ ก่

1.1 สมุดรายวนั ขายสินคา้ (Sales Journal) ใชบ้ นั ทึกรายการขายสินคา้ เป็นเงินเชื่อ สมุดรายวนั ขายสินค้า (1) หน้า 1 พ.ศ. 25x1 เลขท่ี ชื่อลูกหนีก้ ารค้า เงื่อนไ หน้าบญั ชี เครดิต เดบติ เดือน วนั ที่ ใบกากบั ข ขายสินค้า ภาษขี าย สินค้า ลกู หนีก้ ารค้า (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10) รูปท่ี 1 สมุดรายวนั ขายสินค้า หมายเลข (1) ช่ือสมุด หมายเลข (2) หนา้ สมุด (เรียงตามลาดบั ) หมายเลข (3) วนั เดือน ปี ท่ีเกิดรายการคา้ (เรียงตามลาดบั ) หมายเลข (4) เลขท่ีใบกากบั สินคา้ /ใบกากบั ภาษี หมายเลข (5) ชื่อลูกหน้ีการคา้ หมายเลข (6) เงื่อนไขในการขายสินคา้ หมายเลข (7) หนา้ บญั ชี (ทาเคร่ืองหมาย Check Mark √ ในช่องน้ีเม่ือผา่ นรายการไปบญั ชีแยกประเภทลูกหน้ีราย ตวั ) หมายเลข (8) เครดิต ขายสินคา้ (ราคาสินคา้ ก่อนภาษีมูลคา่ เพิ่ม) หมายเลข (9) เครดิต ภาษีขาย (มาจากจานวนเงินในช่องท่ี 8 X 7%) หมายเลข (10) เดบิต ลกู หน้ีการคา้ (ราคาสินคา้ รวมภาษีมูลค่าเพิ่มมาจากจานวนเงินในช่อง 8+ ช่อง 9)

1.2 สมุดรายวนั รับคืนสินคา้ และจานวนท่ีลดให้ (Sales return & allowances Journal) ใชบ้ นั ทึก รายการรับคืนสินคา้ ที่ขายเป็นเงินเชื่อ สมุดรายวนั รับคนื สินค้าและจานวนทล่ี ดให้ (1) หน้า 1 พ.ศ. 25x1 เลขที่ ช่ือลูกหนีก้ ารค้า หน้า เครดิต เดบติ เดือน วนั ที่ Cr.Memo บัญชี รับคนื สินค้า ภาษขี าย ลูกหนีก้ ารค้า (3) (4) (5) (6) (8) (9) (10) รูปที่ 2 สมุดรายวนั รับคนื สินค้าและจานวนทลี่ ดให้ หมายเลข (1) ช่ือสมุด หมายเลข (2) หนา้ สมุด (เรียงตามลาดบั ) หมายเลข (3) วนั เดือน ปี ท่ีเกิดรายการคา้ (เรียงตามลาดบั ) หมายเลข (4) เลขท่ี Cr.Memo หมายเลข (5) ชื่อลกู หน้ีการคา้ หมายเลข (6) หนา้ บญั ชี (ทาเคร่ืองหมาย Check Mark √ ในช่องน้ีเม่ือผา่ นรายการไปบญั ชีแยกประเภทลูกหน้ีรายตวั ) หมายเลข (7) เดบิต รับคืนสินคา้ (ราคาสินคา้ ก่อนภาษีมูลคา่ เพ่ิม) หมายเลข (8) เดบิต ภาษีขาย (มาจากจานวนเงินในช่องที่ 7 X 7%) หมายเลข (9) เดบิต ลูกหน้ีการคา้ (ราคาสินคา้ รวมภาษีมลู ค่าเพ่ิมมาจากจานวนเงินในช่อง 7+ ช่อง 8)

1.3 สมุดรายวนั รับเงิน (Cash Receipts Journal) ใชบ้ นั ทึกรายการรับเงินทุกรายการท้งั ที่เป็นเงินสดและ เงินฝากธนาคาร เช่น รับค่าขายสินคา้ รับชาระหน้ีจากลกู หน้ี รูปที่ 3 สมดุ รายวนั รับเงิน หมายเลข (1) ช่ือสมุด หมายเลข (2) หนา้ สมุด (เรียงตามลาดบั ) หมายเลข (3) วนั เดือน ปี ที่เกิดรายการคา้ (เรียงตามลาดบั ) หมายเลข (4) เลขท่ีใบสาคญั (ใบกากบั ภาษี/ใบเสร็จรับเงิน/ใบสาคญั รับเงิน) หมายเลข (5) ชื่อบญั ชี (ทางดา้ นเครดิต) หมายเลข (6) ค าอธิบายรายการ หมายเลข (7) เดบิต เงินสด หมายเลข (8) เดบิต เงินฝากธนาคาร

หมายเลข (9) เดบิต ส่วนลดจ่าย หมายเลข (10) Check Mark (ทาเคร่ืองหมาย √ ในช่องน้ีเมื่อผา่ นรายการไปบญั ชีแยกประเภทลกู หน้ีการคา้ รายตวั ) หมายเลข (11) เครดิต ลกู หน้ีการคา้ (จานวนเงินที่รับชาระจากลกู หน้ี) หมายเลข (12) เครดิต ขายสินคา้ (ราคาสินคา้ ก่อนภาษีมูลค่าเพิ่ม) หมายเลข (13) เครดิต ภาษีขาย (มาจากจานวนเงินในช่องท่ี 12 X 7%) หมายเลข (14) เลขท่ีบญั ชี (เลขท่ีบญั ชีอ่ืนๆ ท่ีบนั ทึกคกู่ บั เงินสด/เงินฝากธนาคารหรือเลขที่บญั ชีของบญั ชีในช่องช่ือบญั ชี) หมายเลข (15) เครดิต บญั ชีอ่ืน ๆ (บนั ทึกจานวนเงินของบญั ชีอื่นๆ ) 2.สมุดรายวนั ค่าใชจ้ ่าย (Expense Journals) ไดแ้ ก่ 2.1 สมุดรายวนั ซ้ือสินคา้ (Purchases Journal) ใชบ้ นั ทึกรายการซ้ือสินคา้ เป็นเงินเชื่อ

สมุดรายวนั ซือ้ สินค้า (1) หน้า 1 พ.ศ. 25x1 เลขท่ี ชื่อเจ้าหนีก้ ารค้า เงอ่ื นไ หน้าบัญชี เครดิต เดบิต เดอื น วนั ท่ี ใบกากบั ข ซื้อสินค้า ภาษซี ื้อ เจ้าหนีก้ ารค้า (3) สินค้า (8) (9) (5) (6) (7) (10) (4) รูปที่ 4 สมุดรายวนั ซือ้ สินค้า หมายเลข (1) ชื่อสมุด หมายเลข (2) หนา้ สมุด (เรียงตามลาดบั ) หมายเลข (3) วนั เดือน ปี ท่ีเกิดรายการคา้ (เรียงตามลาดบั ) หมายเลข (4) เลขที่ใบกากบั สินคา้ /ใบกากบั ภาษี หมายเลข (5) ช่ือเจา้ หน้ีการคา้ หมายเลข (6) เงื่อนไขในการซ้ือสินคา้ หมายเลข (7) หนา้ บญั ชี (ทาเครื่องหมาย Check Mark √ ในช่องน้ีเม่ือผา่ นรายการไปบญั ชีแยกประเภทเจา้ หน้ีการคา้ รายตวั ) หมายเลข (8) เดบิต ซ้ือสินคา้ (ราคาสินคา้ ก่อนภาษีมูลคา่ เพิ่ม) หมายเลข (9) เดบิต ภาษีซ้ือ (มาจากจานวนเงินในช่องท่ี 8 X 7%) หมายเลข (10) เครดิต เจา้ หน้ีการคา้ (ราคาสินคา้ รวมภาษีมลู ค่าเพิ่มมาจากจานวนเงินในช่อง 8+ ช่อง 9)

2.2 สมุดรายวนั ส่งคืนสินคา้ และจานวนที่ไดล้ ด (Purchases return & allowances Journal) ใชบ้ นั ทึกรายการ ส่งคืนสินคา้ ที่ซ้ือเป็นเงินเชื่อ สมุดรายวนั ส่งคืนสินคา้ และจานวนที่ลดให้ (1) หนา้ 2 พ.ศ. 25x1 เลขท่ี ช่ือเจ้าหนีก้ ารค้า หน้า เครดติ เดบิต เดือน วนั ที่ Dr.Memo บญั ชี ส่งคืนสินคา้ ภาษีซ้ือ เจา้ หน้ีการคา้ (3) (4) (5) (6) (8) (9) (10) รูปท่ี 2 สมุดรายวนั ส่งคืนสินคา้ และจานวนที่ไดล้ ด หมายเลข (1) ชื่อสมุด หมายเลข (2) หนา้ สมุด (เรียงตามลาดบั ) หมายเลข (3) วนั เดือน ปี ที่เกิดรายการคา้ (เรียงตามลาดบั ) หมายเลข (4) เลขที่ Dr.Memo หมายเลข (5) ช่ือเจา้ หน้ีการคา้ หมายเลข (6) หนา้ บญั ชี (ทาเคร่ืองหมาย Check Mark √ ในช่องน้ีเม่ือผา่ นรายการไปบญั ชีแยกประเภทเจา้ หน้ี การคา้ รายตวั ) หมายเลข (7) เครดิต ส่งคืนสินคา้ (ราคาสินคา้ ก่อนภาษีมลู คา่ เพิ่ม) หมายเลข (8) เครดิต ภาษีซ้ือ (มาจากจานวนเงินในช่องที่ 7 X 7%) หมายเลข (9) เดบิต เจา้ หน้ีการคา้ (ราคาสินคา้ รวมภาษีมูลค่าเพ่ิมมาจากจานวนเงินในช่อง 7+ ช่อง 8 )

2.3 สมุดรายวนั จ่ายเงิน (Cash Payment Journal) ใชบ้ นั ทึกรายการจ่ายเงินทุกรายการท้งั ท่ีเป็นเงินสดและเงิน ฝากธนาคาร เช่น จ่ายเงินซ้ือสินคา้ จ่ายชาระหน้ีใหเ้ จา้ หน้ี จ่ายคา่ ใชจ้ ่ายต่างๆ รูปที่ 3 สมุดรายวนั จ่ายเงิน หมายเลข (1) ช่ือสมุด หมายเลข (2) หนา้ สมุด (เรียงตามลาดบั ) หมายเลข (3) วนั เดือน ปี ท่ีเกิดรายการคา้ (เรียงตามลาดบั ) หมายเลข (4) เลขที่ใบสาคญั (ใบกากบั ภาษี/ใบเสร็จรับเงิน/ใบสาคญั จ่าย) หมายเลข (5) ช่ือบญั ชี (ทางดา้ นเดบิต)

หมายเลข (6) คาอธิบายรายการ หมายเลข (7) เครดิต เงินสด หมายเลข (8) เครดิต เงินฝากธนาคาร หมายเลข (9) เครดิต ส่วนลดรับ หมายเลข (10) Check Mark (ทาเคร่ืองหมาย √ ในช่องน้ีเม่ือผา่ นรายการไปบญั ชีแยกประเภทเจา้ หน้ีรายตวั ) หมายเลข (11) เดบิต เจา้ หน้ีการคา้ (จานวนเงินท่ีจ่ายชาระใหเ้ จา้ หน้ี) หมายเลข (12) เดบิต ซ้ือสินคา้ (ราคาสินคา้ ก่อนภาษีมูลค่าเพ่มิ ) หมายเลข (13) เดบิต ภาษีซ้ือ (มาจากจานวนเงินในช่องที่ 12 X 7%) หมายเลข (14) เลขท่ีบญั ชี (เลขที่บญั ชีอ่ืนๆ ที่บนั ทึกค่กู บั เงินสด/เงินฝากธนาคารหรือเลขที่บญั ชีของบญั ชี ในช่องช่ือบญั ชี) หมายเลข (15) เดบิต บญั ชีอ่ืนๆ (บนั ทึกจานวนเงินของบญั ชีอ่ืนๆ)

วิธีบนั ทึกรายการคา้ ในสมุดรายวนั เฉพาะ การบนั ทึกรายการคา้ ในสมุดรายวนั เฉพาะมีข้นั ตอนดงั น้ี 1. จาแนกรายการคา้ ท่ีเกิดข้ึนเป็ นกลุ่มๆ หรือเป็ นประเภทๆ ให้สอดคลอ้ งกับสมุดรายวนั เฉพาะท่ีกิจการเลือกใช้ 2. บนั ทึกรายการคา้ ตามประเภทที่จาแนกไวใ้ นสมุดรายวนั เฉพาะ รายการใดไม่สามารถบนั ทึก ในสมุดรายวนั เฉพาะได้ ให้บนั ทึกในสมุดรายวนั ทว่ั ไป เช่น กิจการใช้สมุดรายวนั เฉพาะ 2 เล่ม คือสมุดรายวนั ซ้ือสินคา้ และสมุดรายวนั ขายสินคา้ และสมุดรายวนั ทว่ั ไป ดงั น้นั กิจการตอ้ งเลือก รายการเฉพาะซ้ือสินคา้ เป็ นเงินเชื่อ บนั ทึกในสมุดรายวนั ซ้ือสินคา้ เลือกรายการเฉพาะ ขายสินคา้ เป็นเงินเช่ือ บนั ทึกในสมุดรายวนั ขายสินคา้ ส่วนรายการคา้ อื่นๆ ใหบ้ นั ทึกในสมุดรายวนั ทว่ั ไป 3. ผ่านรายการจากสมุดรายวนั เฉพาะ ไปบญั ชีแยกประเภทลูกหน้ีการคา้ รายตวั และเจา้ หน้ี การคา้ รายตวั และบญั ชีแยกประเภททว่ั ไปอ่ืนๆ ทนั ที และทาเคร่ืองหมาย Check Mark (√) ในช่องท่ี กาหนด 4. ผา่ นรายการจากสมุดรายวนั ทวั่ ไป ไปบญั ชีแยกประเภททวั่ ไป 5. เม่ือถึงวนั สิ้นเดือน ใหค้ านวณหายอดรวมในสมุดรายวนั เฉพาะ 6. ผา่ นรายการจากสมุดรายวนั เฉพาะไปบญั ชีแยกประเภททวั่ ไป โดยใชย้ อดรวม

ตวั อยา่ งท่ี 1 ต่อไปน้ีเป็นรายการซ้ือสินคา้ เป็นเงินเชื่อและรายการส่งคืนสินคา้ ของร้านพรรคพวกคา้ ขาย ระหวา่ งเดือนตุลาคม 25X1 25X1 ต.ค. 1 ซ้ือสินคา้ เป็นเงินเชื่อจากร้านดิอิมพอสซิเบิลราคา 20,000 บาท ภาษีมูลค่าเพม่ิ 7% ใบกากบั ภาษีเลขที่ 7070 เงื่อนไข 2/10,N/30 10 ซ้ือสิ นค้าเป็ นเงินเช่ือจากร้านแกรนด์เอ็กซ์ราคา 36,000 บาท ภาษีมูลค่าเพ่ิม 7% ใบกากบั ภาษีเลขท่ี 1010 ไดส้ ่วนลดการคา้ 10% เงื่อนไข N/45 15 ส่งคืนสิ นค้าให้ร้านดิอิมพอสซิเบิล ราคา 6,000 บาท ภาษีมูลค่าเพิ่ม 7% Dr.memo เลขที่ 10/01 20 ซ้ื อสิ นค้าเป็ นเงินเช่ื อจากร้านบอด้ีสแลม ราคา 18,000 บาท ภาษีมูลค่าเพ่ิม 7% ใบกากบั ภาษีเลขท่ี 8080 ไดส้ ่วนลดการคา้ 5% เงื่อนไข N/30 25 ส่ งคืนสิ นค้าให้ร้านบอด้ีสแลม ราคา 4,000 บาท (ราคาก่อนหักส่ วนลดการค้า) ภาษีมลู ค่าเพิม่ 7 % Dr.memo เลขที่ 10/02 30 ซ้ือสินค้าเป็ นเงินเชื่อจากร้านดิอิมพอสซิเบิล ราคา 15,000 บาท ภาษีมูลค่าเพิ่ม 7 % ใบกากบั ภาษีเลขที่ 7090 เง่ือนไข 2/10,N/45 ใหท้ า บนั ทึกรายการคา้ ในสมุดรายวนั ซ้ือสินคา้ และสมุดรายวนั ส่งคืนสินคา้ และจานวนที่ไดล้ ด

บนั ทึกรายการคา้ ในสมุดรายวนั ซ้ือสินคา้ สมุดรายวนั ซ้ือสินคา้ หนา้ 1 พ.ศ. 25x1 เลขท่ี ช่ือเจ้าหนีก้ ารค้า เงอื่ นไข หน้า เครดิต เดบติ เดือน วนั ที่ ใบกากบั บญั ชี ซ้ือสินคา้ ภาษซี ้ือ เจา้ หน้ีการคา้ สินค้า ร้านดิอิมพอสซิ 2/10,N/30 ต.ค. 1 เบิล N/45 20,000 - 1,400 - 21,400 - 10 7070 ร้านแกรนดเ์ อก็ ซ์ N/30 20 ร้านบอด้ีสแลม 32,400 - 2,268 - 34,668 - 30 1010 ร้านดิอิมพอสซิ 2/10,N/30 17,100 - 1,197 - 18,297 - 8080 เบิล 15,000 - 1,050 - 16,050 - 7090 84,500 - 5,915 - 90,415 - (501) (105) (201)

บนั ทึกรายการคา้ ในสมุดรายวนั ส่งคืนสินคา้ และจานวนท่ีไดล้ ด สมุดรายวนั ส่งคืนสินคา้ และจานวนท่ีไดล้ ด หนา้ 1 พ.ศ. 25x1 เลขที่ ช่ือเจ้าหนีก้ ารค้า หน้า เครดติ เดบิต เดือน วนั ที่ Dr.Memo บัญชี ส่งคืนสินคา้ ภาษีซ้ือ เจา้ หน้ีการคา้ ต.ค. 15 10/01 ร้านดิอิมพอสซิ 6,000 - 420 - 6,420 - เบิล 4,066 - 25 10/02 ร้านบอด้ีสแลม 3,800 - 266 - 10,486 - (201) 9,800 - 686 - (502) (105)

ตัวอย่างที่ 2 ต่อไปน้ี เป็ นรายการขายสินค้าเป็ นเงินเชื่อและรายการรับคืนสินค้า ของร้านสวนหลวงพาณิชย์ ระหวา่ งเดือนกนั ยายน 25X1 25X1 ก.ย. 2 ขายสินคา้ เป็นเงินเช่ือใหน้ ายวนั ชยั ราคา 12,000 บาท ภาษีมลู คา่ เพ่ิม 7% ใบกากบั ภาษีเลขที่ 09/0001 เง่ือนไข 2/10,N/45 9 ขายสินคา้ เป็นเงินเช่ือใหน้ างสาวไอยรา ราคา 24,000 บาท ภาษีมูลค่าเพิ่ม 7%ใบกากบั ภาษีเลขที่ 09/0002 ใหส้ ่วนลดการคา้ 5% เง่ือนไข N/30 16 ขายสินคา้ เป็นเงินเชื่อใหน้ ายวนั ชยั ราคา 8,000 บาท ภาษีมูลค่าเพ่ิม 7 % ใบกากบั ภาษีเลขที่ 09/0003 เงื่อนไข 2/10,N/3022 รับคืนสินคา้ จากนางสาวไอยราราคา 2,000 บาท (ราคาก่อนหกั ส่วนลดการคา้ ) 22 รับคืนสินค้าจากนางสาวไอยราราคา 2,000 บาท (ราคาก่อนหักส่วนลดการค้า)ภาษีมูลค่าเพ่ิม 7% Cr.memo เลขที่ 9/001 26 รับคืนสินคา้ จากนายวนั ชยั ราคา 3,000 บาท ภาษีมลู คา่ เพ่ิม 7% Cr.memo เลขท่ี9/002 30 ขายสินคา้ เป็นเงินเช่ือใหน้ ายพาณิชย์ ราคา 43,000 บาท ภาษีมูลคา่ เพ่ิม 7% ใบกากบั ภาษีเลขที่ 09/0004 เงื่อนไข 2/10,N/60 ใหท้ า บนั ทึกรายการคา้ ในสมุดรายวนั ขายสินคา้ และสมุดรายวนั รับคืนสินคา้ และจานวนที่ลดให้

ให้ทา บนั ทึกรายการคา้ ในสมุดรายวนั ขายสินคา้ สมุดรายวนั ขายสินคา้ หนา้ 1 พ.ศ. 25x1 เลขที่ ช่ือลูกหนีก้ ารค้า เงอื่ นไข หน้าบญั ชี เครดิต เดบิต เดือ วนั ใบกากบั ขายสินคา้ ภาษีขาย น ท่ี สินค้า ลกู หน้ีการคา้ ก.ย. 2 นายวนั ชยั 2/10,N/45 12,000 - 840 - 09/0001 นางสาวไอยรา N/30 22,800 - 1,596 - 12,840 - 9 นายวนั ชยั 8,000 - 560 - 24,396 - 16 09/0002 นายพาณิชย์ 2/10,N/30 43,000 - 3,010 - 8,560 - 30 2/10,N/30 85,800 - 6,006 - 46,010 - 09/0003 (401) (203) 91,806 - (103) 09/0004

ให้ทา บนั ทึกรายการคา้ ในสมุดรายวนั รับคืนสินคา้ และจานวนท่ีลดให้ สมุดรายวนั รับคืนสินคา้ และจานวนที่ลด หนา้ 1 พ.ศ. 25x1 เลขท่ี ช่ือลูกหนี้ ให้ เครดติ เดบิต Cr.Mem การค้า เดือ วนั หน้า รับคืน ภาษีขาย ลกู หน้ีการคา้ น ท่ี o บัญชี สินคา้ 2,033 - ก.ย. 22 9/001 นางสาวไอยรา 1,900 - 133 - 3,210 - 5,243 - 26 9/002 นายวนั ชยั 3,000 - 210 - (103) 4,900 - 343 - (402) (203)

ตัวอย่างที่ 3 ต่อไปน้ี เป็ นรายการรับ-จ่ายเงิ น ของร้ านตลาดน้ าบริ การสิ นค้า ระหวา่ งเดือนมีนาคม 25X1 25X1 มี.ค. 1 ซ้ื อสิ นค้าเป็ นเงินสด ราคา 3,000 บาท ภาษีมูลค่าเพิ่ม 7% ใบกากับภาษี เลขที่ 010101 3 ขายสิ นค้าเป็ นเงินสด ราคา 7,500 บาท ภาษีมูลค่าเพ่ิม 7% ใบกากับภาษี เลขท่ี 03/0001 นาเงินไปฝากธนาคาร 7,000 บาท 9 ซ้ืออุปกรณ์สานักงานราคา 19,900 บาท ภาษีมูลค่าเพ่ิม 7 %ใบกากับภาษี เลขที่ 4444 โดยจ่ายเป็นเชค็ 10 รับชาระหน้ีจากลูกหน้ี-นายเป้ ท้งั หมด (เมื่อวนั ที่ 1 มีนาคม 25X1 ขายสินคา้ ใหน้ ายเป้ เป็นเงินเช่ือราคา 6,000 บาท ภาษีมลู ค่าเพ่ิม 7% เง่ือนไข 2/10,n/30) นาเงินฝากธนาคารท้งั หมด 12 จ่ายเงินสดใหล้ ูกคา้ เนื่องจากรับคืนสินคา้ ราคาสินคา้ 1,000 บาท ภาษีมูลค่าเพ่มิ 7% 15 จ่ายเช็คชาระหน้ีให้เจา้ หน้ี-นางสาวปานท้งั หมด (เมื่อวนั ท่ี 5 มีนาคม 25X1 กิจการ ซ้ือสินคา้ จากนางสาวปาน เป็นเงินเชื่อราคา 14,000 บาท ภาษีมลู ค่าเพ่มิ 7% เงื่อนไข3/10,n/45)

18 ถอนเงินจากธนาคารมาใชใ้ นร้าน 5,000 บาท 21 รับเงินสดจากร้านคา้ เนื่องจากส่งคืนสินคา้ ราคาสินคา้ 1,500 บาท ภาษีมลู ค่าเพ่มิ 7% 25 นาเงินสดไปฝากธนาคาร 40,000 บาท 27 จ่ายค่าเช่าร้าน 10,000 บาท 30 จ่ายเงินเดือนพนกั งาน 25,000 บาท เป็นเช็ค ใหท้ า บนั ทึกรายการคา้ ในสมุดรายวนั รับเงินและสมุดรายวนั จ่ายเงิน (ใบสาคญั รับเร่ิมเลขท่ี รง.03/001 ใบสาคญั จ่ายเริ่ม เลขท่ีจง.03/001)

บนั ทึกรายการคา้ ในสมุดรายวนั รับเงิน

บนั ทึกรายการคา้ ในสมุดรายวนั รับเงิน

หน่วยที่ 6 การผ่านรายการไปบญั ชีแยกประเภท และการจดั ทางบทดลอง

หน่วยท่ี 6 การผ่านรายการไปบัญชีแยกประเภทและการจดั ทางบทดลอง แนวคิด บัญชีแยกประเภทเป็ นบัญชีที่แยกรายการค้าออกเป็ นหมวดหมู่ ถือเป็ นสมุดบันทึกรายการข้นั ปลาย ประกอบด้วยกลุ่มบญั ชี 5 หมวด หลงั จากหายอดคงเหลือในบญั ชีแยกประเภทแลว้ ควรพิสูจน์ความถูกตอ้ งของการบนั ทึกรายการตามหลกั บญั ชีท่ีรับรองโดยทวั่ ไป ก่อนที่จะนายอดคงเหลือเหล่าน้นั ไปจดั ทางบการเงินหรือรายงานอ่ืน ๆ ต่อไป สาระการเรียนรู้ 1. ความหมายของบญั ชีแยกประเภท 5. การทารายละเอียดลกู หน้ีการคา้ 2. ประเภทของบญั ชีแยกประเภท และรายละเอียดเจา้ หน้ีการคา้ 3. รูปแบบของบญั ชีแยกประเภท 4. การผา่ นรายการจากสมุดรายวนั เฉพาะไปบญั ชีแยกประเภท 6. งบทดลอง 7. ศพั ทบ์ ญั ชี ผลการเรียนรู้ท่ีคาดหวงั 1. บอกความหมายของบญั ชีแยกประเภท 5. จดั ทางบทดลองสาหรับธุรกิจซ้ือขายสินคา้ ได้ 2. บอกประเภทและรูปแบบของบญั ชีแยกประเภทได้ 6. บอกศพั ทบ์ ญั ชีได้ 3. ผา่ นรายการจากสมุดรายวนั เฉพาะไปบญั ชีแยกประเภททว่ั ไปได้ 7. มีกิจนิสยั มีระเบียบ ละเอียด รอบคอบ ซ่ือสตั ย์ 4. ทารายละเอียดลูกหน้ีการคา้ และรายละเอียดเจา้ หน้ีการคา้ ได้ มีวนิ ยั ตรงต่อเวลา และมีเจตคติท่ีดีต่อวชิ าชีพบญั ชี

ความหมายของบัญชีแยกประเภท บัญชีแยกประเภท (Ledger) ถือเป็ นสมุดบันทึกรายการข้นั ปลายใช้ สาหรับบนั ทึกรายการต่อจากสมุดบนั ทึกรายการข้นั ตน้ ที่เรียกวา่ การผา่ นรายการ ไปบัญชีแยกประเภท (Posting) โดยจาแนกรายการค้าไว้เป็ นหมวดหมู่ มีความสาคัญในการจัดทางบและรายงานต่าง ๆ เช่น งบทดลองได้รวดเร็ว และประหยดั เวลาเพราะบญั ชีแยกประเภทแต่ละบญั ชีไดจ้ ัดทาและเรียงลาดบั ตามหมวดบญั ชีไวเ้ รียบร้อยแลว้

ประเภทของบญั ชีแยกประเภท บญั ชีแยกประเภทแบ่งออกเป็น 2 ประเภทคือ 1. บัญชีแยกประเภทท่ัวไป General (Ledger) เป็ นสมุดบญั ชีแยกประเภทหลกั ซ่ึงแบ่งบญั ชี ออกเป็ น 5 หมวด คือ หมวดสินทรัพย์ หมวดหน้ีสิน หมวดส่วนของเจ้าของ หมวดรายได้ และหมวดค่าใชจ้ ่าย 2. บัญชีแยกประเภทย่อย Subsidiary (Ledger) คือกลุ่มของบญั ชีหลาย ๆ บญั ชีท่ีเหมือนกนั และมียอดคงเหลือรวมกนั เท่ากบั ยอดคงเหลือในบญั ชีแยกประเภททว่ั ไปท่ีเก่ียวขอ้ งกนั บญั ชี แยกประเภทท่ัวไป ที่มีบัญชีแยกประเภทย่อยเรี ยกว่าบัญชีคุมยอด (Control Account) หรือบญั ชีหลกั (Master Account) เช่น บญั ชีคุมยอดลูกหน้ีประกอบดว้ ยบญั ชีแยกประเภทยอ่ ย หลาย ๆ บญั ชีเท่ากบั จานวนลูกหน้ี บญั ชีคุมยอดลูกหน้ีจะแสดงยอดลูกหน้ีรวม ส่วนบญั ชี แยกประเภทยอ่ ยจะแสดง รายละเอียดของลกู หน้ีแต่ละรายดงั ตวั อยา่ ง

ประเภทของบัญชีแยกประเภท