การบัญชีธุรกิจซื้อขายสินค้า

ประเภทของรายการปรับปรุง ประเภทของรายการปรับปรุง (Types of adjusting entries) แบ่งออกเป็นประเภท ใหญ่ ๆ ได้ 3 ประเภท คือ  รายการคงค้าง (Accruals) หมายถึง รายการที่กิจการให้บริการหรือให้ ผลประโยชน์ไป แลว้ แต่ยงั มิไดร้ ับเงิน และยงั มิไดบ้ นั ทึกรายการ เช่น ค่านายหนา้ คา้ งรับ และรายการท่ีกิจการใชบ้ ริการ หรือไดร้ ับผลประโยชน์ไปแลว้ แต่ยงั มิไดจ้ ่ายเงิน และยงั มิไดบ้ นั ทึกรายการ เช่น ดอกเบ้ียคา้ งจ่าย รายการประเภทน้ีไดแ้ ก่ 1.1 รายไดค้ า้ งรับ (Accrued Income) 1.2 ค่าใชจ้ ่ายคา้ งจ่าย (Accrued Expenses)

ประเภทของรายการปรับปรุง ประเภทของรายการปรับปรุง (Types of adjusting entries) แบ่งออกเป็นประเภท ใหญ่ ๆ ได้ 3 ประเภท คือ  รายการรับ-จ่ายล่วงหนา้ (Prepayments) หมายถึงรายการที่กิจการไดร้ ับเงิน มาแลว้ ล่วงหน้า แต่ยงั ให้บริการแก่ผูจ้ ่ายเงินไม่ครบ เช่น ค่าเช่ารับล่วงหน้า หรือรายการ ท่ีกิจการจ่ายเงินล่วงหน้า แต่ยงั ได้รับบริการยงั ไม่ครบ เช่น ค่าโฆษณาจ่ายล่วงหน้า รายการประเภทน้ีไดแ้ ก่ 2.1 รายไดร้ ับล่วงหนา้ (Unearned Revenue/ Deferred Income) 2.2 ค่าใชจ้ ่ายจ่ายล่วงหนา้ (Prepaid Expenses) 2.3 วสั ดุสิ้นเปลือง (Supplies)

ประเภทของรายการปรับปรุง ประเภทของรายการปรับปรุง (Types of adjusting entries) แบ่งออกเป็นประเภท ใหญ่ ๆ ได้ 3 ประเภท คือ  รายการที่ไม่เกี่ยวกบั เงินสด (Non-Cash) หมายถึงรายการที่ไม่เกี่ยวขอ้ งกบั เงินสด แต่กิจการตอ้ งบนั ทึกรายการปรับปรุงเพื่อใหย้ อดคงเหลือในบญั ชีแยกประเภททว่ั ไป ของรายการท่ีเกี่ยวข้อง แสดงยอดตรงกับความเป็ นจริงและเป็ นไปตามหลักความ ระมดั ระวงั ในแม่บทการบญั ชี รายการประเภทน้ี ไดแ้ ก่ 3.1 ค่าเส่ือมราคา (Depreciation Expense) 3.2 หน้ีสงสัยจะสูญและค่าเผื่อหน้ีสงสัยจะสูญ (Doubtful and Allowance for Doubtful Debts)

วธิ ีบนั ทกึ รายการปรับปรุง ตวั อย่าง รายไดค้ า้ งรับ (Accrued Income/Accrued Revenue)

วธิ ีบนั ทกึ รายการปรับปรุง ตัวอย่างท่ี 1 เมื่อวนั ที่ 31 ธนั วาคม 25X1 ซ่ึงเป็นวนั ที่กิจการปิ ดบญั ชี พบวา่ เม่ือวนั ท่ี 1 ตุลาคม 25X1 กิจการไดต้ กลงให้ นางสาวม่านฟ้ า เช่าหน้าร้านเพ่ือต้งั แผงขายลูกชิ้นปิ้ ง คิดค่าเช่าในอตั ราเดือนละ 750 บาท ณ วนั สิ้นงวดบญั ชีกิจการยงั ไม่เคยไดร้ ับ ค่าเช่าจากนางสาวม่านฟ้ า ให้ทา 1. บนั ทึกรายการปรับปรุงในสมุดรายวนั ทว่ั ไป 2. ผา่ นรายการไปบญั ชีแยกประเภททว่ั ไป

วธิ ีบันทกึ รายการปรับปรุง 1. บนั ทึกรายการปรับปรุงในสมุดรายวนั ทว่ั ไป 2. ผา่ นรายการไปบญั ชีแยกประเภททว่ั ไป

วธิ ีบันทกึ รายการปรับปรุง ค่าใช้จ่ายค้างจ่าย (Accrued Expenses) ค่าใช้จ่ายคา้ งจ่าย คือ ค่าใช้จ่ายท่ีเกิดข้ึนแลว้ และไดร้ ับประโยชน์แลว้ ในงวด บญั ชีปัจจุบนั แต่ยงั ไม่ไดจ้ ่ายเงินและยงั ไม่ไดบ้ นั ทึกบญั ชี เช่น ค่าโฆษณา ค่าน้าค่าไฟฟ้ า ค่าขนส่งสินคา้ ค่าใชจ้ ่ายเหล่าน้ี กิจการจะจ่ายในงวดบญั ชีถดั ไป ดงั น้นั ณ วนั สิ้นงวดบญั ชี จึงถือวา่ ค่าใชจ้ ่ายที่เกิดข้ึนน้ีเป็นค่าใชจ้ ่ายของงวดบญั ชีปัจจุบนั และในขณะเดียวกนั กิจการ กม็ ีหน้ีสินหมุนเวยี นเกิดข้ึนดว้ ย การบนั ทึกรายการ ปรับปรุงจึงบนั ทึกบญั ชีคู่กนั ดงั น้ี

วธิ ีบนั ทกึ รายการปรับปรุง ตวั อย่าง ค่าใชจ้ ่ายคา้ งจ่าย (Accrued Expenses)

วธิ ีบนั ทกึ รายการปรับปรุง ตัวอย่างที่ 2 เมื่อวันท่ี 31 ธันวาคม 25X1 ซ่ึงเป็ นวนั ที่กิจการปิ ดบัญชี พบว่าเม่ือวันท่ี 1 พฤศจิกายน 25X1 กิจการได้ตกลงเช่าเครื่ องถ่ายเอกสารจากบริ ษัท นิโก้ จากดั ในอตั ราเดือนละ 1,200 บาท แต่กิจการยงั ไม่เคยจ่ายค่าเช่าใหผ้ เู้ ช่า ให้ทา 1. บนั ทึกรายการปรับปรุงในสมุดรายวนั ทว่ั ไป 2. ผา่ นรายการไปบญั ชีแยกประเภททวั่ ไป

วธิ ีบันทกึ รายการปรับปรุง 1. บนั ทึกรายการปรับปรุงในสมุดรายวนั ทว่ั ไป 2. ผา่ นรายการไปบญั ชีแยกประเภททว่ั ไป

วธิ ีบันทกึ รายการปรับปรุง รายได้รับล่วงหน้า (Unearned Revenue/ Deferred Income) รายได้รับล่วงหน้า คือ รายได้ที่กิจการได้รับเงินมาล่วงหน้า แต่บริ การ หรือประโยชน์ท่ีให้แก่ลูกค้าหรือผูจ้ ่ายเงินยงั ไม่หมดหรือยงั ไม่ครบ ส่วนใหญ่จะเป็ น รายการ ที่คาบเกี่ยวระหวา่ งงวดบญั ชี ดงั น้นั เม่ือถึงวนั สิ้นงวดบญั ชีกิจการจะตอ้ งพิจารณารายการ รับล่วงหน้าในงวดบญั ชีปัจจุบนั ว่ามีรายไดเ้ กิดข้ึน แลว้ เป็ นจานวนเท่าใดและเป็ นรายได้ ที่ยงั ไม่เกิดข้ึนหรือรับล่วงหน้าเป็ นจานวนเท่าใด และต้องบันทึกรายการปรับปรุง ซ่ึงข้ึนอยู่กบั ตอนที่รับเงินเพราะสามารถบนั ทึกได้ 2 ลกั ษณะ คือ บนั ทึกเป็ นรายไดแ้ ละ บนั ทึกเป็นหน้ีสิน การบนั ทึกรายการปรับปรุงจึงบนั ทึกบญั ชีคู่กนั ดงั น้ี

วธิ ีบันทกึ รายการปรับปรุง กรณบี นั ทกึ เป็ นรายได้

วธิ ีบันทกึ รายการปรับปรุง ตัวอย่างที่ 3 เม่ือวนั ที่ 20 สิงหาคม 25X1 กิจการจาหน่ายสินคา้ แห่งหน่ึงรับค่าโฆษณาจานวน 12,000 บาท เป็ นค่าโฆษณาทางเวบ็ ไซต์ ซ่ึงกิจการเปิ ดข้ึนเพ่ือจาหน่ายสินคา้ กาหนดเวลาโฆษณา 6 เดือน สญั ญาเร่ิมต้งั แต่เดือนกนั ยายน 25X1 กิจการบนั ทึก รายการน้ีไวใ้ นบญั ชีรายได้โฆษณา ให้ทา 1. บนั ทึกรายการปรับปรุงในสมุดรายวนั ทว่ั ไป 2. ผา่ นรายการไปบญั ชีแยกประเภททว่ั ไป

วธิ ีบันทกึ รายการปรับปรุง 1. บนั ทึกรายการปรับปรุงในสมุดรายวนั ทว่ั ไป 2. ผา่ นรายการไปบญั ชีแยกประเภททว่ั ไป

วธิ ีบนั ทกึ รายการปรับปรุง กรณบี นั ทกึ เป็ นหนีส้ ิน-รายได้รับล่วงหน้า

วธิ ีบนั ทกึ รายการปรับปรุง ตัวอย่างท่ี 4 เม่ือวนั ที่ 1 พฤศจิกายน 25X1 ร้าน ส.การพาณิชย์ แบ่งที่จอดรถบางส่วนให้เช่า โดยรับค่าเช่าจากร้านอาหารอร่อยเหาะ เป็นเงิน 4,000 บาท เป็นค่าเช่าท่ีจอดรถ สาหรับระยะเวลา 3 เดือน เริ่มต้งั แต่เดือนพฤศจิกายน 25X1 นาเงินฝากธนาคาร ท้งั หมด กิจการบนั ทึกรายการน้ีไวใ้ นบัญชีเช่ารับล่วงหน้า ให้ทา 1. บนั ทึกรายการปรับปรุงในสมุดรายวนั ทว่ั ไป 2. ผา่ นรายการไปบญั ชีแยกประเภททวั่ ไป

วธิ ีบันทกึ รายการปรับปรุง 1. บนั ทึกรายการปรับปรุงในสมุดรายวนั ทว่ั ไป 2. ผา่ นรายการไปบญั ชีแยกประเภททว่ั ไป

วธิ ีบันทกึ รายการปรับปรุง ค่าใช้จ่ายจ่ายล่วงหน้า (Prepaid Expenses) ค่าใช้จ่ายจ่ายล่วงหน้า คือ ค่าใช้จ่ายท่ีกิจการจ่ายล่วงหน้า แต่ได้รับบริการ หรือประโยชน์ยงั ไม่หมดหรือยงั ไม่ครบ ส่วนใหญ่จะเป็ นรายการท่ีคาบเก่ียวระหว่างงวด บญั ชี ดงั น้นั เม่ือถึงวนั สิ้นงวดบญั ชี กิจการจะตอ้ งพิจารณารายการจ่ายล่วงหนา้ ว่าในงวด บั ญ ชี มีค่าใชจ้ ่ายเกิดข้ึนแลว้ เป็ นจานวนเท่าใด และตอ้ งบนั ทึกรายการปรับปรุง วิธีการบนั ทึก ข้ึนอยู่กับตอนที่จ่ายเงินเพราะสามารถบันทึกได้ 2 ลักษณะ คือ บันทึกเป็ นค่าใช้จ่าย และบนั ทึกเป็นสินทรัพย์ การบนั ทึกรายการปรับปรุงจึงบนั ทึกบญั ชีคู่กนั ดงั น้ี

วธิ ีบนั ทกึ รายการปรับปรุง กรณบี นั ทกึ เป็ นค่าใช้จ่าย

วธิ ีบนั ทกึ รายการปรับปรุง ตัวอย่างที่ 5 เมื่อวนั ที่ 1 สิงหาคม 25X1 ร้านกิจเจริญโภคภณั ฑ์ จ่ายค่าโฆษณาทางวิทยชุ ุมชน จานวน 5,400 บาท เป็ นค่าโฆษณาสาหรับระยะเวลา 6 เดือน กิจการบนั ทึก รายการน้ีไวใ้ นบัญชีค่าโฆษณา ให้ทา 1. บนั ทึกรายการปรับปรุงในสมุดรายวนั ทวั่ ไป 2. ผา่ นรายการไปบญั ชีแยกประเภททว่ั ไป

วธิ ีบันทกึ รายการปรับปรุง

วธิ ีบันทกึ รายการปรับปรุง กรณบี นั ทกึ เป็ นสินทรัพย์-ค่าใช้จ่ายจ่ายล่วงหน้า

วธิ ีบันทกึ รายการปรับปรุง ตัวอย่างท่ี 6 เมื่อวันท่ี 31 มีนาคม 25X1 ศูนย์แว่นตาคุณภาพ จ่ายค่าเช่าร้านจานวน 24,000 บาท เป็นค่าเช่าร้านสาหรับระยะเวลา 1 ปี กิจการบนั ทึกรายการน้ีไวใ้ น บญั ชีค่าเช่าจ่ายล่วงหน้า ให้ทา 1. บนั ทึกรายการปรับปรุงในสมุดรายวนั ทว่ั ไป 2. ผา่ นรายการไปบญั ชีแยกประเภททวั่ ไป

วธิ ีบันทกึ รายการปรับปรุง

วธิ ีบันทกึ รายการปรับปรุง วสั ดุสิ้นเปลอื ง (Supplier) วสั ดุสิ้นเปลือง เป็นสินทรัพยห์ มุนเวยี นชนิดหน่ึงซ่ึงมีลกั ษณะเป็นของสิ้นเปลือง ใช้แล้วหมดไป และมีมูลค่าต่อหน่วยไม่สูงมาก วสั ดุสิ้นเปลืองมีหลายประเภทแลว้ แต่ ลั ก ษ ณ ะ การใชง้ าน เช่น วสั ดุสานักงาน ได้แก่ ปากกา ยางลบ น้ ายาลบคาผิด คลิปเสียบกระดาษ แฟ้ มเอกสาร กระดาษ ถ่ายเอกสาร ฯลฯ วสั ดุคอมพิวเตอร์ ไดแ้ ก่ แผน่ ดีวดี ี กระดาษต่อเน่ือง กระดาษพมิ พ์ ฯลฯ วสั ดุการศึกษา ไดแ้ ก่ ปากกาไวทบ์ อร์ด กระดาษเขียนตอบ กระดาษคาตอบ ฯลฯ วสั ดุกีฬา ไดแ้ ก่ ลูกขนไก่ ลูกปิ งปอง ลกู เทนนิส ลูกกอลฟ์ ลกู บอล ฯลฯ

วธิ ีบนั ทกึ รายการปรับปรุง การซ้ือวสั ดุสิ้นเปลืองมาใชง้ าน ส่วนใหญ่จะซ้ือในปริมาณมาก เพราะไดร้ าคา ถูกกวา่ แลละมีวสั ดุสิ้นเปลืองใชไ้ ม่ขาดมือ การเบิกจ่ายจะมีกาควบคุมโดยใชห้ ลกั ฐานการ เบิกจ่าย ณ วนั สิ้นงวดบญั ชีจะมีการตรวจนบั วสั ดุสิ้นเปลืองคงเหลือ เพือ่ จะไดท้ ราบจานวน วสั ดุสิ้นเปลืองใชไ้ ป (Supplies Used) มีวธิ ีการคานวณ ดงั น้ี วสั ดุสิ้นเปลืองคงเหลือตน้ งวด XX บาท บวก ซ้ือระหวา่ งงวด XX บาท วสั ดุสิ้นเปลืองมีไวใ้ ชท้ ้งั สิ้น XX บาท หกั วสั ดุสิ้นเปลืองคงเหลือปลายงวด XX บาท วสั ดุสิ้นเปลืองใชไ้ ป XX บาท

วธิ ีบนั ทกึ รายการปรับปรุง วสั ดุสิ้นเปลืองส่วนท่ีใชห้ มดไป ถือเป็นค่าใชจ้ ่ายประจาสาหรับงวดบญั ชี ส่วนที่ เหลืออยถู่ ือเป็นสินทรัพยห์ มุนเวยี นท่ีจะยกไปงวดบญั ชีถดั ไป การบนั ทึกรายการปรับปรุง จึงบนั ทึกรายการคู่กนั ดงั น้ี

วธิ ีบนั ทกึ รายการปรับปรุง ตัวอย่างท่ี 7 เมื่อวนั ท่ี 1 มกราคม 25X1 ร้านเฟอร์บ้ีพาณิชย์ มีวสั ดุสิ้นเปลืองยกมาราคา 2,700 บาท เม่ือวันท่ี 15 สิ งหาคม 25X1 ซ้ือเพ่ิมเติมอีก 3,300 บาท เป็ นเงินเช่ือ ในวนั ที่ 31 ธันวาคม 25X1 ซ่ึงเป็ นวนั สิ้นงวดบัญชี กิจการ ไดท้ าการตรวจนบั และคานวณตน้ ทุนได้ 1,800 บาท ให้ทา 1. บนั ทึกรายการปรับปรุงในสมุดรายวนั ทวั่ ไป 2. ผา่ นรายการไปบญั ชีแยกประเภททว่ั ไป

วธิ ีบันทกึ รายการปรับปรุง

วธิ ีบนั ทกึ รายการปรับปรุง ค่าเสื่อมราคา (Depreciation) ตามมาตรฐานการบญั ชีฉบบั ท่ี 16 (ปรับปรุง 2561) เรื่อง ที่ดิน อาคาร และอุปกรณ์ ของ สภาวชิ าชีพบญั ชี ไดใ้ หค้ านิยามและขอ้ พงึ ปฏิบตั ิเก่ียวกบั ค่าเส่ือมราคาไวด้ งั น้ี ค่ าเส่ื อมราคา หมายถึง การปั นส่ วนจานวนท่ีคิดค่าเสื่ อมราคาของสิ นทรัพย์ อยา่ งมีระบบตลอด อายกุ ารใชป้ ระโยชน์ของสินทรัพยน์ ้นั อายุการใช้ประโยชน์ หมายถึง กรณีใดกรณีหน่ึงต่อไปน้ี 1. ระยะเวลาที่กิจการคาดวา่ จะมีสินทรัพยไ์ วใ้ ชห้ รือ 2. จานวนผลผลิตหรื อจานวนหน่วยในลักษณะอื่นที่คล้ายคลึงกันซ่ึงกิจการ คาดวา่ จะไดร้ ับจากสินทรัพย์ จานวนที่คิดค่าเสื่อมราคา หมายถึง ราคาทุนของสินทรัพย์หรื อมูลค่าอ่ืนที่ใช้แทน ราคาทุน หกั ดว้ ยมูลค่าคงเหลือของสินทรัพย์ มูลค่าคงเหลือ หมายถึง จานวนเงินโดยประมาณที่กิจการคาดว่าจะไดร้ ับในปัจจุบัน จ า ก กา ร จ า ห น่ า ย สิ น ท รั พ ย์หลัง จ า ก หัก ต้น ทุ น ท่ี ค า ด ว่า จ ะเ กิ ดข้ึ น จ า ก กา ร จ า ห น่ า ย สิ นท รั พ ย์น้ ัน หากสินทรัพยน์ ้นั มีอายแุ ละสภาพที่คาดวา่ จะเป็น ณ วนั สิ้นสุดอายกุ ารใชป้ ระโยชน์

วธิ ีบันทกึ รายการปรับปรุง ทดี่ นิ อาคารและอุปกรณ์ หมายถึง สินทรัพยท์ ่ีมีตวั ตนซ่ึงเขา้ เง่ือนไขทุกขอ้ ต่อไปน้ี 1. มีไวเ้ พื่อใช้ประโยชน์ในการผลิต ในการจาหน่ายสินคา้ หรือให้บริการ เพอื่ ใหเ้ ช่า หรือเพือ่ ใชใ้ นการบริหารงาน และ 2. คาดวา่ จะใชป้ ระโยชนม์ ากกวา่ หน่ึงรอบระยะเวลา ประเภทของท่ีดนิ อาคารและอุปกรณ์ หมายถึง กลุ่มของสินทรัพยท์ ี่มีลกั ษณะและ ประโยชน์ การใชง้ านที่คลา้ ยคลึงกนั ต่อการดาเนินงานของกิจการ ตวั อยา่ งการแบง่ ประเภท ของท่ีดินอาคารและอุปกรณ์ ไดแ้ ก่ 1. ท่ีดิน 2. ท่ีดินและอาคาร 3. เครื่องจกั ร 4. เรือ 5. เครื่องบิน 6. ยานพาหนะ 7. เครื่องตกแต่งและติดต้งั 8. อุปกรณ์สานกั งาน และ 9. พชื เพ่อื การใหผ้ ลิตผล

วธิ ีบนั ทกึ รายการปรับปรุง วธิ ีการคดิ ค่าเสื่อมราคา กิจการตอ้ งเลือกใชว้ ิธีการคิดค่าเส่ือมราคาท่ีสะทอ้ นรูปแบบของประโยชน์เชิงเศรษฐกิจ ในอนาคตท่ีกิจการคาดวา่ จะไดร้ ับจากสินทรัพย์ การเลือกวิธีการคิดค่าเส่ือมราคาและการประมาณอายุการใชป้ ระโยชน์ของสินทรัพย์ เป็นเร่ืองท่ีตอ้ งใชด้ ุลยพินิจ กิจการสามารถใชว้ ิธีการคิดค่าเสื่อมราคาซ่ึงมีหลายวิธีปันส่วนจานวนท่ีคิดค่าเส่ือมราคา ของสินทรัพยอ์ ยา่ งมีระบบตลอดอายกุ ารใชป้ ระโยชน์ของสินทรัพยว์ ิธีการคิดค่าเส่ือมราคามีหลายวิธี เช่น 1. วิธีเส้นตรง (Straight line Method) วิธีเส้นตรงมีผลทาให้ค่าเส่ือมราคามีจานวนคงที่ ตลอดอายกุ ารใหป้ ระโยชน์ของสินทรัพยห์ ากมูลค่าคงเหลือของสินทรัพยน์ ้นั ไม่เปลยี่ นแปลง 2. วิธียอดคงเหลอื ลดลง (Diminishing balance Method) วิธียอดคงเหลือลดลงมีผลทาให้ ค่าเส่ือมราคาลดลงตลอดอายกุ ารใหป้ ระโยชนข์ องสินทรัพย์ 3 . วิ ธี จ า น ว น ผ ล ผ ลิ ต ( Unit output Method) วิ ธี จ า น ว น ผ ล ผ ลิ ต มี ผ ล ท า ใ ห้ ค่าเสื่อมราคาข้ึนอยกู่ บั ประโยชน์หรือผลผลิตท่ีคาดวา่ จะไดร้ ับจากสินทรัพย์

วธิ ีบนั ทกึ รายการปรับปรุง กิจการตอ้ งเลือกใชว้ ิธีคิดค่าเสื่อมราคาที่สะทอ้ นรูปแบบของประโยชน์เชิงเศรษฐกิจที่คาด ว่าจะไดร้ ับในอนาคตของสินทรัพยอ์ ย่างแทจ้ ริงและตอ้ งใชอ้ ยา่ งสม่าเสมอในทุกรอบระยะเวลาบญั ชี เวน้ แต่ รูปแบบของประโยชนเ์ ชิงเศรษฐกิจท่ีคาดวา่ จะไดร้ ับในอนาคตจากสินทรัพยน์ น้ั เปลี่ยนไป การเปิ ดเผยข้อมูล การเลือกวิธี การคิ ดค่าเส่ื อมราคาและการประมาณอายุการให้ประโยชน์ของสิ นทรั พย์ เป็ นเร่ืองท่ีตอ้ งใช้ดุลยพินิจ ดงั น้ัน การเปิ ดเผยวิธีการที่ใช้และอายุการให้ประโยชน์โดยประมาณ หรืออตั ราค่าเส่ือมราคาจะให้ขอ้ มูลแก่ผูใ้ ชง้ บการเงินเพ่ือใชท้ บทวนนโยบายการบญั ชีที่ฝ่ ายบริหาร เลือกใชแ้ ละทาใหส้ ามารถเปรียบเทียบขอ้ มูลกบั ของกิจการอื่นได้ และดว้ ยเหตุผลที่คลา้ ยคลึงกนั กิจการ ตอ้ งเปิ ดเผยขอ้ มลู ต่อไปน้ี 1. ค่าเสื่อมราคา ท้ังน้ี ไม่ว่าค่าเส่ือมราคาน้ันจะรับรู้ในกาไรหรื อขาดทุนหรื อรับรู้ เป็นส่วนหน่ึงของตน้ ทุนของสินทรัพยอ์ ่ืนในระหวา่ งงวดและ 2. ค่าเส่ือมราคาสะสม ณ วนั สิ้นงวด จากมาตรฐานการบญั ชี สรุปไดว้ ่าวิธีการคิดค่าเส่ือมราคามีหลายวิธี เช่น วิธีเส้นตรง วิธี ยอด คงเหลือลดลง และวธิ ีจานวนผลผลิต ในที่น้ีจะใชว้ ิธีที่กิจการส่วนใหญ่นิยมใชค้ ือวิธีเส้นตรง

วธิ ีบันทกึ รายการปรับปรุง จากมาตรฐานการบัญชี สรุปได้ว่าวิธีการคิดค่าเส่ือมราคามีหลายวิธี เช่น วิธี เส้นตรง วธิ ียอด คงเหลือลดลง และวธิ ีจานวนผลผลิต ในท่ีน้ีจะใชว้ ธิ ีที่กิจการส่วนใหญ่นิยมใช้ คือวธิ ีเสน้ ตรง การคานวณค่าเสื่อมราคาต่อปี = ราคาทุนของสินทรัพยห์ รือมูลค่าอื่นที่ใช้แทน ราคาทุนหกั ดว้ ย มูลค่าคงเหลือของสินทรัพยห์ ารดว้ ยอายกุ ารใหป้ ระโยชนห์ รือ ค่าเสื่อมราคาต่อปี = ราคาทุนของสินทรัพย-์ มูลค่าคงเหลือ อายกุ ารใชป้ ระโยชน์ การบนั ทึกรายการปรับปรุงในสมุดรายวนั ทว่ั ไป จะบนั ทึกรายการค่าเสื่อมราคาใน บญั ชีค่าเสื่อม ราคา ซ่ึงถือเป็นค่าใชจ้ ่ายประจางวดบญั ชีของกิจการที่ไมไ่ ดเ้ ป็นตวั เงิน แสดงใน งบกาไรขาดทุนคู่กบั บญั ชีค่าเส่ือมราคาสะสมถือเป็ นสินทรัพย์ แต่เป็ นบญั ชีปรับมูลค่าของ ที่ดิน อาคาร และอุปกรณ์น้นั ๆ จึงแสดงในงบแสดงฐานะการเงินโดยแสดงเป็นรายการหกั

วธิ ีบันทกึ รายการปรับปรุง

วธิ ีบนั ทกึ รายการปรับปรุง ตัวอย่างท่ี 8 เม่ือวนั ท่ี 1 มกราคม 25X1 ร้านสารพดั สินคา้ ซ้ือเคร่ืองบิน 1 ลาราคา 10,000,000 บาท เพื่อใช้สาหรับส่งสินค้าให้ลูกค้าที่ประสบอุทกภัย คาดว่าอายุการให้ประโยชน์ ของเครื่องบินลาน้ีเท่ากบั 5 ปี หลงั จากน้นั จะขายไดป้ ระมาณ 2,000,000 บาท กิจการ ปิ ดบญั ชีวนั ท่ี 31 ธนั วาคม 25X1 ให้ทา 1. บนั ทึกรายการปรับปรุงในสมุดรายวนั ทวั่ ไป 2. ผา่ นรายการไปบญั ชีแยกประเภททวั่ ไป

วธิ ีบันทกึ รายการปรับปรุง

วธิ ีบนั ทกึ รายการปรับปรุง ตัวอย่างที่ 9 เม่ือวนั ที่ 18 ตุลาคม 25X1 ร้านเส้ือผา้ มือสอง ซ้ือเครื่องปรับอากาศ 1 เคร่ืองราคา 19,900 บาท โดยวิธีผ่อนชาระ 10 งวด ไม่มีดอกเบ้ีย ต่อมาเม่ือวนั ที่ 19 ตุลาคม 25X1 ไดว้ ่าจา้ งช่างมาติดต้งั โดยคิดค่าติดต้งั เป็นเงิน 1,100 บาท เร่ิมใชง้ านวนั แรกวนั ที่ 20 ตุลาคม 25X1 เครื่องปรับอากาศ เคร่ืองน้ี คาดวา่ จะมีอายกุ ารใหป้ ระโยชน์ 5 ปี หลงั จากน้นั จะขายไดป้ ระมาณ 2,000 บาท กิจการ ปิ ดบญั ชีวนั ท่ี 31 ธนั วาคม 25X1 ให้ทา คานวณค่าเสื่อมราคา

วธิ ีบนั ทกึ รายการปรับปรุง หนีส้ งสัยจะสูญและค่าเผอ่ื หนีส้ งสัยจะสูญ (Doubtful and Allowance for Doubtful Debts) ตามมาตรฐานการบญั ชีฉบบั ที่ 101 เร่ืองหน้ีสงสัยจะสูญและหน้ีสูญของสภาวิชาชีพ บญั ชีไดใ้ หค้ านิยามและขอ้ พึงปฏิบตั ิเกี่ยวกบั หน้ีสงสยั จะสูญและหน้ีสูญไวด้ งั น้ี ลูกหนี้การค้า (Trade Receivable) หมายถึง ลูกหน้ีท่ีเกิดจากการดาเนินการค้า ตามปกติของธุรกิจ และจะมีช่ือบญั ชีแตกต่างกนั ไดต้ ามประเภทของธุรกิจ เช่น ธุรกิจธนาคาร พาณิชย์ หมายถึง บญั ชีระหว่างธนาคารที่มีดอกเบ้ีย เงินให้สินเชื่อและดอกเบ้ียคา้ งรับ กิจการ ประกนั ภยั หมายถึง บญั ชีเบ้ียประกนั ภยั คา้ งรับ เงินคา้ งรับเกี่ยวกบั การประกนั ต่อ และเงินให้ กยู้ มื ลูกหนี้อื่น (Other Receivable) หมายถึง ลูกหน้ีท่ีไม่ได้เกิดจากการดาเนินการค้า ตามปกติ ของธุรกิจ เช่น - ลูกหน้ีและเงินใหก้ ยู้ มื แก่กรรมการและลูกจา้ ง - เงินใหก้ ยู้ มื แก่บริษทั ในเครือและบริษทั ร่วม - รายไดอ้ ่ืนคา้ งรับ

วธิ ีบนั ทกึ รายการปรับปรุง หนีส้ ูญ (Bad Debt) หมายถึง ลูกหน้ีท่ีไดต้ ิดตามทวงถามจนถึงที่สุดแลว้ แต่ไม่ไดร้ ับ ชาระหน้ีและไดต้ ดั จาหน่ายออกจากบญั ชี หนี้สงสัยจะสูญ (Doubtful Accounts) หมายถึง ลูกหน้ีท่ีคาดว่าจะเรียกเก็บไม่ได้ และถือเป็นค่าใชจ้ ่ายของรอบระยะเวลาบญั ชีน้นั ค่าเผ่ือหนี้สูญหรือค่าเผ่ือหนี้สงสัยจะสูญ (Allowance for Doubtful Accounts) หมายถึง จานวนท่ีกนั ไวส้ าหรับลูกหน้ีท่ีคาดว่าจะเรียกเก็บไม่ได้ และถือเป็ นบญั ชีปรับมูลค่า (Valuation Account) ที่ต้งั ข้ึนเพื่อแสดงเป็ นรายการหักจากบญั ชีลูกหน้ีในงบการเงินเพื่อให้ คงเหลือเป็นมลู ค่าสุทธิของลกู หน้ีท่ีคาดหมายวา่ จะเกบ็ ได้

วธิ ีบันทกึ รายการปรับปรุง การบนั ทึกลกู หน้ีท่ีเกบ็ เงินไม่ได้ มีวธิ ีปฏิบตั ิ 2 วธิ ีคือ 1. วิธีตัดจาหน่ายโดยตรง (Direct Write – Off Method) วิธีน้ีไม่บันทึกรายการ จนกวา่ ใน รอบระยะเวลาบญั ชีที่มีลูกหน้ีสูญจริง จึงบนั ทึกเป็นผลเสียหายในรอบระยะเวลาบญั ชี น้นั โดยบนั ทึกบญั ชีดงั น้ี เดบิต หน้ีสูญ (เป็นค่าใชจ้ ่าย) XX เครดิต ลกู หน้ี XX 2. วิธีต้ังค่าเผ่ือ (Allowance Method) วิธีน้ีจะประมาณหน้ีท่ีคาดว่าจะเกบ็ ไม่ได้ โดย คานวณจากยอดขายหรือจากยอดลูกหน้ี แล้วบันทึกจานวนที่ประมาณข้ึนน้ัน รายการน้ี ทาในรอบระยะเวลาบญั ชีท่ีบนั ทึกรายการขาย โดยบนั ทึกบญั ชีดงั น้ี เดบิต หน้ีสงสยั จะสูญ (เป็นค่าใชจ้ ่าย) XX เครดิต ค่าเผอ่ื หน้ีสงสยั จะสูญ (เป็นบญั ชีปรับมลู ค่าลกู หน้ี) XX วธิ ีตดั จาหน่ายโดยตรง เป็นวธิ ีที่ง่ายและสะดวกแต่มีขอ้ บกพร่องและไม่เป็นท่ียอมรับ ส่วนวธิ ีต้งั ค่า เผอื่ เป็นวธิ ีท่ีถูกตอ้ งตามหลกั บญั ชี ดงั น้นั ในที่น้ีจะใชว้ ธิ ีต้งั ค่าเผอ่ื

วธิ ีบนั ทกึ รายการปรับปรุง วธิ ีการประมาณหน้ีสงสยั จะสูญ วธิ ีการประมาณหน้ีสงสยั จะสูญ ท่ีนิยมใชม้ ี 3 วธิ ีดงั น้ี 1. คานวณเป็นร้อยละของยอดขาย (Percentage of Sales) 1.1 คานวณเป็นร้อยละของยอดขายรวม 1.2 คานวณเป็นร้อยละของยอดขายเช่ือ 2. คานวณเป็นร้อยละของยอดลูกหน้ี (Percentage of Outstanding Receivable) 2.1 คานวณเป็ นร้อยละของยอดลูกหน้ี โดยถือว่าอตั ราส่วนของจานวนหน้ี สงสยั จะสูญ สาหรับลูกหน้ีท้งั หมดจะคงที่ 2.2 คานวณโดยจดั กลุ่มลูกหน้ีจาแนกตามอายุของหน้ีท่ีคา้ งชาระ โดยถือว่า ลกู หน้ีท่ีคา้ งชาระนานจะมีโอกาสไม่ชาระหน้ีมากกวา่ ลกู หน้ีท่ีเร่ิมเกิดข้ึน 3. คานวณโดยพิจารณาลูกหน้ีแต่ละราย วิธีน้ีจะกระทาไดย้ ากในธุรกิจท่ีมีลูกหน้ี จานวนมากราย

วธิ ีบนั ทกึ รายการปรับปรุง หมายเหตุ 1. อตั ราร้อยละท่ีนามาใชใ้ นการประมาณการ จะตอ้ งมีการทบทวนและปรับปรุงอยเู่ สมอ 2. จานวนหน้ีสงสยั จะสูญท่ีประมาณไดเ้ มื่อนามาเปรียบเทียบกบั จานวนที่แสดงในบญั ชีค่า เผอ่ื หน้ีสงสยั จะสูญที่มีอยแู่ ลว้ ถา้ หากจานวนท่ีประมาณไดม้ ากกวา่ กจ็ ะตอ้ งเพิม่ ใหเ้ ท่ากบั จานวน ที่ประมาณได้ โดยถือเป็นหน้ีสงสยั จะสูญ แสดงเป็นค่าใชจ้ ่ายในงบกาไรขาดทุน แต่ถา้ จานวนที่ ประมาณได้มีน้อยกว่าท่ีแสดงอยู่ในบญั ชี ก็ให้ลดจานวนในบญั ชีลงให้เหลือเท่ากบั จานวนท่ี ประมาณได้ และแสดงเป็นยอดเครดิตในงบกาไรขาดทุน

วธิ ีบันทกึ รายการปรับปรุง ตัวอย่างท่ี 10 ในวนั ที่ 31 ธนั วาคม 25X1 ซ่ึงเป็ นวนั สิ้นงวดบญั ชี กิจการมียอดลูกหน้ีการคา้ คงเหลือ 30,000 บาท กิจการประมาณค่าเผื่อหน้ีสงสัยจะสูญ 2% ของยอด ลกู หน้ีการคา้ ให้ทา บนั ทึกรายการปรับปรุงในสมุดรายวนั ทว่ั ไป (กิจการปิ ดบญั ชีวนั ที่ 31 ธนั วาคม 25X1) 25X1 600 600 ธ.ค. 31 เดบิต หน้ีสงสยั จะสูญ (30,000 X 2%) เครดิต ค่าเผอ่ื หน้ีสงสยั จะสูญ

วธิ ีบนั ทกึ รายการปรับปรุง ตัวอย่างที่ 11 ในวนั ท่ี 31 ธนั วาคม 25X1 ซ่ึงเป็ นวนั สิ้นงวดบญั ชี กิจการมียอดลูกหน้ีการคา้ คงเหลือ 50,000 บาท ค่าเผื่อหน้ีสงสัยจะสูญคงเหลือ 1,000 บาท กิจการ ประมาณค่าเผอ่ื หน้ีสงสยั จะสูญ 3% ของยอดลูกหน้ีการคา้ ให้ทา บนั ทึกรายการปรับปรุงในสมุดรายวนั ทว่ั ไป (กิจการปิ ดบญั ชีวนั ท่ี 31 ธนั วาคม 25X1) 25X1 500 ธ.ค. 31 เดบิต หน้ีสงสยั จะสูญ (30,000 X 3%) – 1,000500 เครดิต ค่าเผอ่ื หน้ีสงสยั จะสูญ

วธิ ีบนั ทกึ รายการปรับปรุง ตวั อย่างท่ี 12 ในวนั ที่ 31 ธนั วาคม 25X1 ซ่ึงเป็นวนั สิ้นงวดบญั ชี กิจการมียอดขายเชื่อท้งั สิ้น 1 00,000 บาท ค่าเผอ่ื หน้ีสงสยั จะสูญคงเหลือ 2,000 บาท กิจการประมาณค่า เผื่อหน้ีสงสัย จะสูญ 3% ของยอดขายเช่ือ ให้ทา บนั ทึกรายการปรับปรุงในสมุดรายวนั ทว่ั ไป (กิจการปิ ดบญั ชีวนั ท่ี 31 ธนั วาคม 25X1) 25X1 3,000 ธ.ค. 31 เดบิต หน้ีสงสยั จะสูญ (100,000 X 3%) 3,000 เครดิต ค่าเผอื่ หน้ีสงสยั จะสูญ

ข้อผดิ พลาดและการแก้ไขข้อผดิ พลาด ความหมายและลกั ษณะของข้อผดิ พลาด ขอ้ ผิดพลาดในที่น้ี หมายถึง ขอ้ ผิดพลาดที่เกิดข้ึนในทางบญั ชีมีท้งั ขอ้ ผิดพลาดที่ถูก บนั ทึกบญั ชีไวแ้ ลว้ ขอ้ ผดิ พลาดที่ยงั ไม่ไดบ้ นั ทึกบญั ชี และขอ้ ผดิ พลาดอื่น ๆ ขอ้ ผดิ พลาดท่ีถูกบนั ทึกบญั ชีไวแ้ ลว้ : - ขอ้ ผดิ พลาดท่ีเกิดจากการบนั ทึกจานวนเงินมากหรือนอ้ ยเกินไป เช่น จ่ายค่าขนส่งสินคา้ 890 บาท บนั ทึกบญั ชีเป็น 980 บาท รับรายไดเ้ บด็ เตลด็ 150.75 บาท บนั ทึกบญั ชีเป็น 1,507.50 บาท - ขอ้ ผดิ พลาดที่เกิดจากการบนั ทึกบญั ชีผดิ เช่น จ่ายค่าแรงใหค้ นงาน บนั ทึกบญั ชีเป็น จ่ายค่าพาหนะ ขายสินคา้ เป็นเงินเชื่อ บนั ทึกบญั ชีเป็น ซ้ือสินคา้ เป็นเงินเช่ือ จ่ายเงินเดือนพนกั งานและหกั เงินประกนั สงั คม บนั ทึกบญั ชีเป็นจ่ายเงินเดือนพนกั งานและหกั ภาษีเงินได้ ณ ท่ีจ่าย

ข้อผดิ พลาดและการแก้ไขข้อผดิ พลาด ขอ้ ผดิ พลาดที่ยงั ไม่ไดบ้ นั ทึกบญั ชี : - ขอ้ ผดิ พลาดที่เกิดจากพนกั งานบญั ชีลืมบนั ทึกบญั ชี เช่น ไดร้ ับใบแจง้ หน้ีค่าไฟฟ้ า ยงั ไม่ไดบ้ นั ทึกบญั ชี เจา้ ของกิจการถอนเงินสดไปใชส้ ่วนตวั ยงั ไม่ไดบ้ นั ทึกบญั ชี - ขอ้ ผดิ พลาดอ่ืน ๆ : รวมจานวนเงินผดิ หายอดคงเหลือในบญั ชีแยกประเภทผดิ ผา่ นรายการจากสมุดบนั ทึกรายการข้นั ตน้ ไปบญั ชีแยกประเภทไม่ครบถว้ น นารายการจากบัญชีแยกประเภททว่ั ไป ไปแสดงในงบหรือรายงานต่าง ๆ ไม่ ครบถว้ น

ข้อผดิ พลาดและการแก้ไขข้อผดิ พลาด การแก้ไขข้อผดิ พลาด (Correction of Errors) ดงั น้ี การแกไ้ ขขอ้ ผิดพลาด ให้บนั ทึกรายการในสมุดรายวนั ทว่ั ไป แยกพิจารณาได้  การคน้ พบขอ้ ผิดพลาดกรณียงั ไม่ปิ ดบญั ชี กรณีน้ีให้บนั ทึกรายการแกไ้ ข ขอ้ ผดิ พลาดโดยขบ้อผนั ดิ ทพึกลบาดญั ชีท่ีเก่ียวขอ้ งตามปกติ เช่น การแก้ไข ก. จ่ายค่าเบ้ียเล้ียงพนกั งานขาย 5,950 บาท เดบิต ค่าเบ้ียเล้ียงพนกั งานขาย 360 บนั ทึกจานวนเงินเป็น 5,590 บาท เครดิต เงินสด 360 ข. ขายสินคา้ เป็นเงินเชื่อ 2,300 บาท เดบิต ขายสินคา้ 900 บนั ทึกจานวนเงินเป็น 3,200 บาท เครดิต ลูกหน้ีการคา้ 900 ค. จ่ายคา่ ขนส่งเขา้ 400 บาท เดบิต ค่าขนส่งเขา้ 400 บนั ทึกบญั ชีเป็นค่าขนส่งออก เครดิต ค่าขนส่งออก 400 ง. จ่ายค่าทางด่วน 100 บาท เดบิต คา้ จ่ายเก่ียวกบั รถยนต์ 100 ลืมบนั ทึกบญั ชี เครดิต เงินสด 100

ข้อผดิ พลาดและการแก้ไขข้อผดิ พลาด การแก้ไขข้อผดิ พลาด (Correction of Errors) การแกไ้ ขขอ้ ผิดพลาด ให้บนั ทึกรายการในสมุดรายวนั ทว่ั ไป แยกพิจารณาได้ ดงั น้ี  การค้นพบข้อผิดพลาดกรณีปิ ดบญั ชีแล้วกรณีน้ีให้บนั ทึกรายการแก้ไข ข้อผิดพลาดโดยบันทึกบัญชีหมวด 1 หมวด 2 และหมวด 3 (ยกเว้นถอนใช้ส่วนตัว) ตามปกติ แต่บญั ชีหมวด 4 และหมวด 5 ใหบ้ นั ทึกในบญั ชีทุน-เจา้ ของกิจการ ท้งั น้ีเพราะเมื่อ กิจการปิ ดบญั ชีแลว้ แสดงว่าบญั ชีหมวด 3 (ถอนใชส้ ่วนตวั ) บญั ชีหมวด 4 และบญั ชีหมวด 5 ซ่ึงเป็นบญั ชีชว่ั คราวถูกปิ ดไปแลว้ เช่น