การบัญชีธุรกิจซื้อขายสินค้า

หน่วยท่ี 2 ความรู้เบอื้ งต้นเกยี่ วกบั ภาษมี ูลค่าเพม่ิ

แนวคดิ ภาษีมูลค่าเพ่ิมเป็ นภาษีทางออ้ มที่เรียกเก็บจากบุคคลท่ีซ้ือสินคา้ หรือรับบริการ โดยจดั เก็บ เฉพาะจากมูลค่าส่วนท่ีเพ่ิมข้ึนในแต่ละข้นั ตอนของการผลิต การจาหน่ายหรือการให้บริการ เน่ืองจากโครงสร้างภาษีการคา้ มีความไม่เหมาะสม มีความซ้าซ้อนและความหลากหลายของ โครงสร้างอตั ราภาษีกระทรวงการคลงั จึงไดเ้ สนอพิจารณายกเลิกภาษีการคา้ และนาภาษีมูลค่าเพิ่ม มาใช้แทน ภาษีมูลค่าเพิ่มจะมีอตั ราเดียวท่ีใช้กบั สินคา้ และบริการทุกชนิด โดยเร่ิมมีการจดั เก็บ ภาษีมลู ค่าเพิม่ เป็นคร้ังแรก ในวนั ที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2535

สาระการเรียนรู้ 1. ความหมายของภาษีมลู ค่าเพมิ่ 2. ผมู้ ีหนา้ ท่ีเสียภาษีมูลค่าเพ่ิม 3. ผปู้ ระกอบการที่ไม่ตอ้ งจดทะเบียนภาษีมูลค่าเพม่ิ 4. หนา้ ที่ของผปู้ ระกอบการจดทะเบียนภาษีมูลค่าเพิม่ ชาระภาษี 5. สถานที่จดทะเบียนภาษีมูลค่าเพิ่ม 6. อตั ราภาษีมูลค่าเพิม่ 7. ใบกากบั ภาษี 8. การคานวณภาษีมูลค่าเพ่มิ 9. แบบแสดงรายการภาษีมลู ค่าเพ่ิม 10. กาหนดเวลา สถานท่ียนื่ แบบ และการชาระภาษี 11. รายงานที่ผปู้ ระกอบการตอ้ งจดั ทา

ผลการเรียนรู้ทค่ี าดหวงั 1. บอกความหมายของภาษีมูลค่าเพม่ิ ได้ 2. บอกผมู้ ีหนา้ ท่ีเสียภาษีมลู ค่าเพ่มิ ได้ 3. บอกผปู้ ระกอบการท่ีไม่ตอ้ งจดทะเบียนภาษีมูลค่าเพมิ่ ได้ 4. บอกหนา้ ที่ของผปู้ ระกอบการจดทะเบียนภาษีมลู ค่าเพม่ิ ได้ 5. บอกสถานที่จดทะเบียนภาษีมูลค่าเพิ่มได้ 6. บอกและยกตวั อยา่ งใบกากบั ภาษีได้ 7. บอกแบบแสดงรายการภาษีมลู ค่าเพ่ิมได้ 8. จดั ทารายงานตามที่กฎหมายกาหนดได้ 9. บอกกาหนดเวลา สถานท่ียน่ื แบบและการชาระภาษีได้ 10. มีกิจนิสยั มีระเบียบ ละเอียด รอบคอบ ซ่ือสตั ย์ มีวนิ ยั ตรงต่อเวลา และมีเจตคติท่ีดีต่อวชิ าชีพบญั ชี

ความหมายของภาษมี ูลค่าเพมิ่ ภาษมี ูลค่าเพมิ่ (Value Added Tax) หรือเรียกยอ่ ๆ วา่ แวต (VAT) คือภาษีที่เรียกเกบ็ จากผขู้ ายสินคา้ ผผู้ ลิตสินคา้ และผใู้ หบ้ ริการในส่วนที่เพ่ิมข้ึนภาษีมูลค่าเพิ่มประกอบดว้ ย 1. ภาษีซื้อ (Input Tax) คือ ภาษีมูลค่าเพิ่มที่เกิดจากการซ้ือวตั ถุดิบ/สินคา้ /สินทรัพย์ และ บริการต่างๆ จากกิจการท่ีจดทะเบียนเขา้ สู่ระบบภาษีมลู ค่าเพิ่ม 2. ภาษีขาย (Output Tax) คือ ภาษีมูลค่าเพ่ิมท่ีเกิดจากการขายวตั ถุดิบ/สินคา้ และ บริการต่างๆ ของกิจการที่จดทะเบียนเขา้ สู่ระบบภาษีมูลค่าเพม่ิ

ความหมายของภาษมี ูลค่าเพม่ิ ผูป้ ระกอบการท่ีขายสินคา้ หรือให้บริการในทางธุรกิจหรือวิชาชีพเป็ นปกติธุระ ไม่ว่าจะ ประกอบกิ จการในรู ปของบุคคลธรรมดาคณะบุคคลหรื อห้างหุ้นส่ วนสามัญที่ มิ ใช่ นิ ติบุคคล หรือนิติบุคคลใดๆ หากมีรายรับจากการขายสินค้าหรือให้บริการเกินกว่า 1.8 ล้านบาทต่อปี มีหน้าที่ตอ้ งย่ืนคาขอจดทะเบียน ภาษีมูลค่าเพ่ิมเพ่ือเป็ นผปู้ ระกอบการจดทะเบียน โดยคานวณ ภาษีท่ีตอ้ งเสียจากภาษีขายหกั ดว้ ยภาษีซ้ือ

ผู้ประกอบการทไี่ ม่ต้องจดทะเบยี นภาษมี ูลค่าเพมิ่ 1. ผปู้ ระกอบการที่มีรายรับจากการขายสินคา้ หรือใหบ้ ริการไม่เกนิ 1.8 ล้านบาทต่อปี 2. ผปู้ ระกอบการท่ีขายสินคา้ หรือใหบ้ ริการที่ได้รับการยกเว้นภาษีมูลค่าเพมิ่ ตามกฎหมาย 3. ผปู้ ระกอบการท่ีให้บริการจากต่างประเทศ และได้มกี ารใช้บริการน้ันในราชอาณาจักร 4. ผูป้ ระกอบการที่อยู่นอกราชอาณาจกั รและเขา้ มาประกอบกิจการขายสินคา้ หรือให้บริการ ในราชอาณาจกั รเป็ นคร้ังคราว ท้งั น้ีตอ้ งเป็นไปตามหลักเกณฑ์วธิ ีการ และเง่ือนไขท่ีกาหนดไว้ ในประกาศอธิบดีกรมสรรพากรเกี่ยวกบั ภาษีมูลค่าเพิ่ม (ฉบบั ท่ี 43) ลงวนั ท่ี 29 มกราคม พ.ศ. 2536 5. ผปู้ ระกอบการอื่นตามที่อธิบดจี ะประกาศกาหนดเมื่อมีเหตุอนั สมควร

หน้าทขี่ องผู้ประกอบการทตี่ ้องจดทะเบยี นภาษมี ูลค่าเพม่ิ 1. เรียกเกบ็ ภาษีมูลคา่ เพ่มิ จากผซู้ ้ือสินคา้ หรือผรู้ ับบริการ และออกใบกากบั ภาษเี พอื่ เป็ นหลกั ฐานในการเรียกเกบ็ ภาษมี ูลค่าเพม่ิ 2. จดั ทารายงานตามท่ีกฎหมายกาหนด ซ่ึงไดแ้ ก่ (1) รายงานภาษีซื้อ (2) รายงานภาษขี าย (3) รายงานสินค้าและวัตถุดบิ 3. ยนื่ แบบแสดงรายการเพือ่ เสียภาษีตามแบบ ภ.พ.30

สถานทจี่ ดทะเบยี นภาษมี ูลค่าเพม่ิ การจดทะเบียนภาษีมลู ค่าเพม่ิ ของผปู้ ระกอบการใหย้ นื่ คาขอจดทะเบียนภาษีมลู ค่าเพม่ิ ตามแบบ ภ.พ.01 ณ สถานท่ีดงั ต่อไปน้ี 1. กรณีสถานประกอบการต้งั อยใู่ นเขตกรุงเทพมหานคร ใหย้ นื่ ณ สานกั งานสรรพากรพ้ืนท่ีหรือสานกั งานสรรพากรพ้ืนท่ี สาขาในเขตทอ้ งท่ีที่สถานประกอบการต้งั อยู่ 2. กรณีสถานประกอบการต้งั อยนู่ อกเขตกรุงเทพมหานคร ใหย้ น่ื ณ สานักงานสรรพากรพนื้ ที่สาขา (อาเภอ) ในเขตทอ้ งที่ ที่สถานประกอบการต้งั อยู่ และกรณีสถานประกอบการต้งั ในทอ้ งท่ีอาเภอหรือกิ่งอาเภอต้งั ใหม่ ที่กรมสรรพากรมิไดจ้ ดั อตั รากาลงั ไวใ้ หย้ นื่ ณ สานกั งานสรรพากรพ้ืนท่ีสาขา (อาเภอ) ท่ีเคยควบคุมพ้ืนท่ีเดิม ของอาเภอหรือก่ิงอาเภอต้งั ใหม่น้นั กรณีมีสถานประกอบการหลายแห่ง ใหย้ น่ื คาขอจดทะเบียนไดท้ ่ีสานกั งานสรรพากรในพ้ืนท่ี หรือสานักงานสรรพากร พนื้ ทีส่ าขา ในทอ้ งที่ที่สถานประกอบการอนั เป็นท่ีต้งั ของสานกั งานใหญ่เพียงแห่งเดียว 3. กรณีสถานประกอบการที่อยใู่ นความกากบั ดูแลของสานกั บริหารภาษีธุรกิจขนาดใหญ่ใหย้ นื่ ณ สานักบริหารภาษธี ุรกจิ ขนาดใหญ่ หรือจะยน่ื ผ่านสานักงานสรรพากรพนื้ ที่ หรือสานักงานสรรพากรพนื้ ทีส่ าขาทส่ี ถานประกอบการต้งั อยู่กไ็ ด้



อตั ราภาษีมูลค่าเพมิ่ มี 2 อตั รา คือ อตั ราภาษมี ูลค่าเพม่ิ 1. ร้อยละ7เป็นอตั ราภาษีมูลค่าเพ่ิมสาหรับการขายสินคา้ หรือบริการทุกประเภท รวมท้งั การนาเขา้ ซ่ึง ไม่อยใู่ นข่ายยกเวน้ ภาษีมลู ค่าเพม่ิ ตามประมวลรัษฎากร อตั ราน้ีไดร้ วมภาษีทอ้ งถ่ินแลว้ (อตั รา ภาษีมูลค่าเพมิ่ สาหรับประเทศไทยเดิมใชอ้ ตั ราร้อยละ 10 ปัจจุบนั อตั ราภาษีมูลค่าเพิ่มลดลงเหลือร้อย ละ 7 เป็นการชวั่ คราว 2. ร้อยละ 0 เป็นอตั ราภาษีมูลค่าเพม่ิ สาหรับการขายสินคา้ หรือบริการสาหรับการประกอบการ ดงั ต่อไปน้ี 2.1 การส่งออกสินคา้ ตามมาตรา 81 (3) และตามคาสง่ั กรมสรรพากรท่ี ป.33/2536 ลงวนั ท่ี 24 มิถุนายน 2536 2.2 การใหบ้ ริการขนส่งระหวา่ งประเทศโดยอากาศยานหรือเรือเดินทะเล ท่ีกระทา โดยผปู้ ระกอบการท่ีเป็นนิติบุคคลท่ีจดั ต้งั ข้ึนตามกฎหมายไทย

อตั ราภาษมี ูลค่าเพม่ิ 2.3 การขายสินคา้ หรือการให้บริการส่วนราชการหรือรัฐวิสาหกิจ ตามโครงการเงินกูห้ รือเงิน ช่วยเหลือจากต่างประเทศ 2.4 การขายสินค้าหรือการให้บริการกับองค์การสหประชาชาติทบวงการชานัญพิเศษของ สหประชาชาติ สถานเอกอคั รราชทูต สถานกงสุลใหญ่ สถานกงสุล ตามท่ีอธิบดีกาหนด 2.5 การขายสินคา้ หรือการใหบ้ ริการระหวา่ งคลงั สินคา้ ทณั ฑบ์ นดว้ ยกนั หรือระหวา่ ง ผปู้ ระกอบการท่ีประกอบการอยใู่ นเขตอุตสาหกรรมส่งออก รวมท้งั การขายสินคา้ หรือใหบ้ ริการระหวา่ งคลงั สินคา้ ทณั ฑบ์ นกบั ผปู้ ระกอบการท่ีประกอบกิจการ อยใู่ นเขตอุตสาหกรรมส่งออก

ใบกากบั ภาษี ใบกากบั ภาษี (Tax Invoice) เป็นเอกสารสาคญั ในระบบภาษีมูลค่าเพ่มิ และถือเป็นของคกู่ นั ทกุ คร้ังที่ ผปู้ ระกอบการจาหน่ายสินคา้ หรือใหบ้ ริการแก่ลูกคา้ กิจการจะตอ้ งออกใบกากบั ภาษีใหแ้ ก่ลกู คา้ ทนั ที ถึงแมว้ า่ จะยงั ไม่ไดร้ ับชาระเงิน เพราะความรับผดิ ในการเสียภาษีมลู ค่าเพ่ิมจะเกิดข้ึนทนั ทีท่ีมีการส่ง มอบสินคา้ หรือเม่ือไดร้ ับชาระราคาค่าบริการ และระมดั ระวงั ในการออกใบกากบั ภาษีใหถ้ ูกตอ้ ง เช่น ช่ือ ที่อยจู่ านวนเงิน เป็นตน้ ส่วนผซู้ ้ือสินคา้ หรือผรู้ ับบริการกค็ วรเรียกใบกากบั ภาษีจากผขู้ ายทนั ทีที่ ไดร้ ับมอบสินคา้ หรือไดร้ ับบริการ และควรเลือกซ้ือวตั ถุดิบ สินคา้ สินทรัพยห์ รือรับบริการ จากกิจการที่จดทะเบียนเขา้ สู่ระบบภาษีมูลค่าเพ่มิ

ใบกากบั ภาษี มิเช่นน้นั กิจการจะไม่สามารถเรียกคืนภาษีมูลค่าเพ่มิ หรือขอคืนโดยวิธีเครดิตได้ ทาใหก้ ิจการเสีย ประโยชน์ เนื่องจากใบกากบั ภาษีเป็นเอกสารสาคญั ดงั น้นั เม่ือผปู้ ระกอบการออกใบกากบั ภาษีใหแ้ ก่ ลูกคา้ แลว้ จะตอ้ งเก็บสาเนาไวใ้ นแฟ้ ม เรียงตามลาดบั วนั ที่ หรือในกรณีที่เป็ นผูร้ ับใบกากบั ภาษีจาก ผอู้ ื่น กจ็ ะตอ้ งตรวจสอบความครบถว้ นของรายการตามที่กฎหมายกาหนดและเกบ็ ตน้ ฉบบั หรือสาเนา ในกรณีท่ีใบกากบั ภาษีน้นั เป็ นเอกสารออกเป็ นชุดท่ีผปู้ ระกอบการออกร่วมกบั เอกสารทางการคา้ อ่ืน ไวใ้ นแฟ้ มเรียงตามลาดบั วนั ที่เช่นกนั ใบกากบั ภาษีแบ่งออกเป็น 2 ประเภท ดงั น้ี

1.ใบกากบั ภาษเี ต็มรูป คือเอกสารหลกั ฐานสาคัญที่ 1) ใบกากับภาษีแบบเต็มรูป (Tax Invoice) ผปู้ ระกอบการ จดทะเบียนภาษีมลู ค่าเพม่ิ ออกใหแ้ ก่ ผซู้ ้ือสินคา้ หรือผรู้ ับบริการใบกากบั ภาษี แบบน้ีตอ้ งมีรายการครบถว้ นตาม ที่กรมสรรพากรกาหนด (มาตรา 86/4) และใชเ้ ป็นหลกั ฐานในการชาระ หรือเรียกคืนภาษีมูลคา่ เพิม่

2) ใบกากบั ภาษอี ย่างย่อ (Abbreviation Tax Invoice) หรือเรียกยอ่ ๆ วา่ ABB Tax Invoice คือใบกากบั ภาษีที่ออกโดยผปู้ ระกอบการท่ี จาหน่ายสินคา้ ในลกั ษณะขายปลีกหรือใหบ้ ริการรายยอ่ ยแก่บุคคลจานวนมาก ใบกากบั ภาษีอยา่ งยอ่ น้ีอาจออกดว้ ยมือหรือออกดว้ ย เคร่ืองบนั ทึกเงินสด (Cash Register) ใบกากบั ภาษีแบบน้ีใชเ้ ป็นหลกั ฐานในการ ชาระหรือเรียกคืนภาษีมูลค่าเพิ่มไม่ได้ ดงั น้นั ผซู้ ้ือสินคา้ หรือผรู้ ับบริการตอ้ ง แจง้ ความประสงคว์ า่ ตอ้ งการใบกากบั ภาษีแบบเตม็ รูป

เอกสารอน่ื ทถ่ี อื เป็ นใบกากบั ภาษี 01 02 ใบเพม่ิ หนี้ (Debit Note) ใบลดหนี้ (Credit Note) คือใบกากบั ภาษี คือใบกากบั ภาษีท่ีออกเพ่ิมเติม ที่ออกเพ่ิมเติมในกรณีท่ีตอ้ งลดหน้ีโดยอาจ ในกรณีที่ตอ้ งเพิ่มหน้ีโดยอาจคานวณ คานวณจานวนเงินผดิ หรือตอ้ งการ จานวนเงินผดิ หรือนบั จานวนสินคา้ ผดิ ลดราคาสินคา้ ใหล้ ูกคา้ เน่ืองจากสินคา้ ชารุด หรือมีการส่งคืนสินคา้ 03 04 ใบเสร็จรับเงนิ ท่ีส่วนราชการออกใหใ้ นการขายทอดตลาด ใบเสร็จรับเงนิ ของกรมสรรพากร กรมศุลกากร หรือกรมสรรพสามิต เฉพาะส่วนที่เป็น ภาษีมลู ค่าเพ่ิม คือใบเสร็จรับเงินค่ามูลคา่ เพ่ิมที่ไดร้ ับ จากกรมสรรพากรตามมาตรา 83/5 และ 83/6 และใบเสร็จรับเงินที่ไดร้ ับจากกรมศุลกากร ในกรณีนาเขา้ สินคา้



การคานวณภาษมี ูลค่าเพมิ่ เ ม่ื อ ถึ ง วั น สิ้ น เ ดื อ น ผู้ ป ร ะ ก อ บ ก า ร จ ะ ต้ อ ง ค า น ว ณ ภ า ษี มู ล ค่ า เ พ่ิ ม และนาส่งภายในกาหนดเวลา การคานวณภาษีมลู ค่าเพม่ิ แยกเป็น 2 กรณี ดงั น้ี 1. กรณีผู้ประกอบการจดทะเบียนภาษีมูลค่าเพิ่มในอัตราร้อยละ 7 ให้คานวณภาษีซ้ือ และภาษีขายประจาเดือน โดยดูจากบญั ชีภาษีซ้ือและภาษีขายหรือจากรายงานภาษีซ้ือ และภาษีขายและหาผลต่าง ถ้า ภาษซี ื้อ > ภาษขี าย จะได้รับคนื ถ้า ภาษซี ื้อ < ภาษขี าย จะต้องชาระเพม่ิ

หมายเหตุ ภาษีซ้ือบางรายการไม่สามารถนาไปหกั จากภาษีขาย เช่น • ไม่มีใบกากบั ภาษีหรือใบกากบั ภาษีขาย • ใบกากบั ภาษีชารุดในส่วนท่ีเป็นสาระสาคญั หรือมีการแกไ้ ข • ใบกากบั ภาษีแสดงช่ือผซู้ ้ือหรือผจู้ ่ายเงินไม่ถกู ตอ้ ง • ภาษีซ้ือที่เกิดจากรายการที่ไม่เก่ียวขอ้ งโดยตรงกบั กิจการ เช่น รายจ่ายส่วนตวั คา่ น้ามนั รถผจู้ ดั การ ค่ารับรองลกู คา้ ในส่วนท่ีเกินจากที่สรรพากรกาหนด • ภาษีซ้ือท่ีเกิดจากการซ้ือ/เช่าซ้ือหรือรับโอนรถยนตน์ งั่ • /โดยสารที่มีที่นง่ั ไม่เกิน 10 คน

ตวั อย่างท่ี 1 ร้านศรรามคา้ ขายมียอดซ้ือสินคา้ ปประจาเดือนเมษายน 25X1 จานวน 45,000 บาทยอดขายสินคา้ จานวน 56,000 บาท อตั ราภาษีมูลคา่ เพ่มิ 7% ให้ทา 1. คานวณภาษีซ้ือ 2. คานวณภาษีขาย 3. คานวณจานวนเงินที่ตอ้ งชาระเพมิ่ /ไดร้ ับคืน ภาษีซื้อเท่ากบั 45,000 x 7% = 3,150 บาท ภาษีขายเท่ากบั 56,000 x 7% = 3,920 บาท ร้านศรรามค้าขายต้องชาระหนีภ้ าษีมูลค่าเพม่ิ เท่ากบั 3,920 – 3,150 = 770 บาท

ตวั อย่างที่ 2 ในเดือนมีนาคม 25X1 ร้านเต๋าบริการ จ่ายคา่ วสั ดุสิ้นเปลือง และค่าใชจ้ ่ายต่างๆท่ีเสียภาษีมูลค่าเพิม่ เป็นเงิน 65,400 บาท รายไดค้ า่ บริการ มีจานวน 56,000 บาทอตั ราภาษีมลู คา่ เพม่ิ 7% ให้ทา 1. คานวณภาษีซ้ือ 2. คานวณภาษีขาย 3. คานวณจานวนเงินท่ีตอ้ งชาระเพิม่ /ไดร้ ับคืน ภาษีซื้อเท่ากบั 65,000 x 7% = 4,578 บาท ภาษีขายเท่ากบั 56,000 x 7% = 3,920 บาท ร้านศรรามค้าขายต้องชาระหนีภ้ าษมี ูลค่าเพมิ่ เท่ากบั 4,578 – 3,920 = 658 บาท

2. กรณีผปู้ ระกอบการจดทะเบียนภาษีมลู ค่าเพ่มิ ในอตั ราร้อยละ 0 ให้ คานวณในอตั ราร้อยละ 0 ซ่ึงจะส่งผลทาใหภ้ าษีขายเท่ากบั 0 และคานวณ ภาษีซ้ืออตั ราร้อยละ 7 ดงั น้นั ภาษีซ้ือจะมียอดมากกวา่ ภาษีขาย ซ่ึงมีผลทาให้ ผปู้ ระกอบการไดร้ ับคืนภาษี

ตวั อย่างที่ 3 ผปู้ ระกอบการรายหน่ึง ซ้ือเส้ือผา้ สาเร็จรูปมาจาหน่ายในราคา 30,000 บาท ภาษีมลู คา่ เพ่ิม 7% และส่งออกไปจาหน่ายในต่างประเทศ ในราคา 42,000 บาท ภาษีมูลค่าเพม่ิ 0% ให้ทา 1. คานวณภาษีซ้ือ 2. คานวณภาษีขาย 3. คานวณจานวนเงินที่ตอ้ งชาระเพ่มิ /ไดร้ ับคืน ภาษซี ื้อ = 30,000 x 7% = 2,100 บาท ภาษขี าย = 42,000 x 0% = 0 บาท จานวภาษีทจ่ี ะได้รับคนื = 2,100 – 0 = 2,100 บาท

แบบแสดงรายการภาษมี ูลค่าเพมิ่ มีรายละเอยี ดดังนี้ ลาดบั ช่ือย่อ ช่ือเต็ม ผู้มหี น้าทยี่ นื่ แบบ 1 ภ.พ. 30 แบบแสดงรายการ แบบ ภ.พ.30 น้ี เป็นแบบแสดงรายการสาหรับผปู้ ระกอบการ ซ่ึงจด ภาษีมูลคา่ เพ่ิม ตาม ทะเบียนภาษีมูลคา่ เพ่ิมแลว้ และเป็นผปู้ ระกอบการที่ตอ้ งเสียภาษี โดย ประมวลรัษฎากร คานวณจากภาษีขายหกั ดว้ ยภาษีซ้ือในแต่ละเดือนภาษี ท้งั น้ี ไม่วา่ ผปู้ ระกอบการน้นั จะประกอบการในรูปของบุคคลธรรมดา คณะบุคคล หา้ งหุน้ ส่วนสามญั กองมรดก บริษทั หรือหา้ งหุน้ ส่วนนิติบุคล องคก์ าร ของรัฐบาล หรือนิติบุคคล ในรูปแบบใดกต็ าม ใชย้ น่ื แสดงรายการเป็น รายเดือนภาษี ผปู้ ระกอบการที่มีสถานประกอบการหลายแห่ง จะมีความ ประสงค์ จะขอยน่ื แบบ ภ.พ.30 และชาระภาษีมลู คา่ เพ่ิมร่วมกนั กท็ าได้ โดยตอ้ ง ขออนุมตั ิต่อกรมสรรพากรก่อน และเม่ือไดร้ ับอนุมตั ิจาก กรมสรรพากรแลว้ จึงจะยน่ื แบบและชาระภาษีร่วมกนั ได้ ในกรณีน้ีให้ ผปู้ ระกอบการยนื่ แบบ ภ.พ.30 เพียงฉบบั เดียวพร้อมกบั ใบแนบตามท่ี กรมสรรพากรกาหนด

แบบแสดงรายการภาษมี ูลค่าเพม่ิ มีรายละเอยี ดดังนี้ ลาดบั ช่ือย่อ ช่ือเต็ม ผู้มหี น้าทย่ี น่ื แบบ 2 ใบแนบ ภ.พ. ใบแนบ ภ.พ. 30 (ใชค้ ู่กบั ภ.พ.30 ในกรณีท่ีผปู้ ระกอบการมีสถานประกอบการ หลาย 30 รายละเอียดภาษี ขาย แห่ง และมีความประสงคจ์ ะยน่ื แบบร่วมกนั ) และภาษีซ้ือ ของสถาน ประกอบการแต่ละแห่ง 3 ภ.พ. 30.2 แบบแสดงรายการ แบบ ภ.พ.30.2 น้ี เป็นแบบแสดงรายการสาหรับผปู้ ระกอบการ จด ภาษีมูลคา่ เพ่ิม กรณี ทะเบียนที่เสียภาษีมูลคา่ เพ่ิมโดยคานวณจากภาษีขายหกั ดว้ ยภาษีซ้ือ ใน ปรับปรุงภาษีซ้ือ ที่ แต่ละเดือนภาษีใชย้ น่ื ปรับปรุงภาษีซ้ือท่ีเฉล่ียตามส่วนของรายได้ ซ่ึง เฉลี่ยตามส่วนของ เป็นไปตามประกาศอธิบดีกรมสรรพากรท่ีเก่ียวกบั ภาษีมูลค่าเพิ่ม (ฉบบั รายได้ ท่ี 29) กรณีผปู้ ระกอบการฯ ประกอบกิจการท้งั ประเภทท่ีตอ้ งเสีย ภาษีมูลคา่ เพ่ิมและประเภทไม่ตอ้ งเสียภาษีมลู คา่ เพ่มิ ไดจ้ ่ายภาษีซ้ือเพื่อ ใชใ้ นกิจการท้งั สองประเภทซ่ึงไม่สามารถแยกไดอ้ ยา่ งชดั แจง้ วา่ เป็น ภาษีซ้ือ ของประเภทใด และไดเ้ ฉลี่ยภาษีซ้ือตามส่วนของรายไดข้ องแต่ ละ กิจการแลว้ ใหผ้ ปู้ ระกอบการท่ีปรับปรุงภาษีซ้ือดงั กล่าวขา้ งตน้ ยนื่ แบบ ภ.พ.30.2 น้ีเพ่ิมข้ึนอีก 1 ฉบบั แยกต่างหากเป็น ภ.พ.30 ที่ตอ้ งยนื่ ตามปกติ

แบบแสดงรายการภาษมี ูลค่าเพมิ่ มรี ายละเอยี ดดังนี้ ลาดบั ชื่อย่อ ช่ือเตม็ ผู้มหี น้าทยี่ น่ื แบบ 4 ภ.พ. 30.3 แบบแสดงรายการ แบบ ภ.พ.30.3 น้ี เป็นแบบแสดงรายการสาหรับผปู้ ระกอบการ จด ภาษีมูลค่าเพ่ิม กรณี ทะเบียนที่เสียภาษีมูลคา่ เพิ่มโดยคานวณจากภาษีขายหกั ดว้ ยภาษีซ้ือ ใน ปรับปรุงภาษีซ้ือ ที่ แต่ละเดือนภาษี ใชย้ นื่ ปรับปรุงภาษีซ้ือท่ีเฉลี่ยตามส่วนของการใช้ พ้ืนที่ เฉลี่ยตาม ส่วนของการ อาคาร ซ่ึงเป็นไปตามประกาศอธิบดีกรมสรรพากรเกี่ยวกบั ใชพ้ ้ืนท่ีอาคาร ภาษีมูลค่าเพิ่ม (ฉบบั ท่ี29) กรณีภาษีซ้ือน้นั เกิดจาการก่อสร้างอาคาร เพ่ือ ใชใ้ นงานประกอบกิจการของตนเองซ่ึงเป็นกิจการประเภทท่ีตอ้ ง เสีย ภาษีมลู คา่ เพ่ิมและเพ่อื การอ่ืน ใหผ้ ปู้ ระกอบการที่ตอ้ งปรับปรุงภาษีซ้ือ ดงั กล่าวตอ้ งยนื่ แบบ ภ.พ.30.3 แยกต่างหากจากแบบ ภ.พ.30 ที่ตอ้ งยนื่ ตามปกติ

แบบแสดงรายการภาษมี ูลค่าเพม่ิ มีรายละเอยี ดดงั นี้ ลาดบั ชื่อย่อ ชื่อเต็ม ผู้มหี น้าทย่ี นื่ แบบ 5 ภ.พ. 36 แบบนาส่งภาษีมลู คา่่ 1.ผจู้ ่ายเงินท่ีจ่ายค่าซ้ือสินคา้ หรือค่าบริการใหแ้ ก่ (ก) ผปู้ ระกอบการที่ เพิ่ม ตามประมวล อยนู่ อกราชอาณาจกั ร ซ่ึงไดเ้ ขา้ มา ประกอบกิจการขายสินคา้ หรือ รัษฎากร ใหบ้ ริการในราชอาณาจกั รเป็นการชวั่ คราว และไม่ไดจ้ ดทะเบียน ภาษีมลู คา่ เพ่ิมเป็นการชวั่ คราว หรือ (ข) ผปู้ ระกอบการท่ีไดใ้ หบ้ ริการ ในต่างประเทศ และไดม้ ี การใชบ้ ริการน้นั ในราชอาณาจกั ร หรือ (ค) ผปู้ ระกอบการอ่ืนตามที่ก าหนดโดยพระราชกฤษฎีกา (ปัจจุบนั ยงั ไม่ก าหนด) 2. ผรู้ ับโอนสินคา้ หรือผรู้ ับโอนสิทธิในบริการที่ไดเ้ สีย ภาษีมูลคา่ เพิ่ม ในอตั ราร้อยละ 0 ไดแ้ ก่ การรับโอนสินคา้ หรือรับโอน สิทธิในการ บริการ ที่ไดม้ ีการขายหรือใหบ้ ริการกบั องคก์ ารสหประชาชาติ ทบวง การชานญั พิเศษของสหประชาชาติ สถานเอกอคั รราชทตู สถานทตู สถานกงสุลใหญ่ สถานกงสุล ท้งั น้ี เฉพาะการขายสินคา้ หรือการ ใหบ้ ริการที่เป็นไปตามหลกั เกณฑ์ วธิ ีการ และเงื่อนไขท่ีอธิบดีก าหนด 3. ผทู้ อดตลาดซ่ึงขายทอดตลาดทรัพยส์ ินของผปู้ ระกอบการ จด ทะเบียนหรือส่วนราชการ ซ่ึงขายทรัพยส์ ินของผปู้ ระกอบการ จด ทะเบียนท่ีถูกยดึ ตามกฎหมายโดยวิธีอื่นนอกจากการขายทอดตลาด









กาหนดเวลา สถานทยี่ นื่ แบบและการชาระภาษี 1. กาหนดเวลายื่นแบบ ผปู้ ระกอบการจดทะเบียนตอ้ งยน่ื แบบ ภ.พ.30 พร้อมชาระภาษีมูลค่าเพิ่ม (ถา้ มี) เป็นรายเดือน ทุกเดือนภาษี ไม่วา่ จะมีการขายสินคา้ หรือใหบ้ ริการในเดือนภาษีน้นั หรือไม่กต็ าม โดยให้ ยน่ื แบบภายใน วนั ที่ 15 ของเดือนถดั ไป ในกรณีผปู้ ระกอบการมีสถานประกอบการหลายแห่ง ใหแ้ ยก ยน่ื แบบแสดงรายการภาษี และชาระภาษีเป็นรายสถานประกอบการ เวน้ แต่ไดย้ นื่ คาร้องขออนุมตั ิยนื่ แบบ แสดงรายการภาษีและ ชาระภาษีรวมกนั (ภ.พ.02) เมื่อได้รับอนุมตั ิจากอธิบดีกรมสรรพากรแล้ว ก็ สามารถยนื่ แบบ ภ.พ.30 รวมกนั ไดต้ ้งั แต่เดือนภาษีที่อธิบดีกาหนดเป็นตน้ ไป 2. สถานที่ยื่นแบบ กรณีสถานประกอบการต้งั อยใู่ นเขตกรุงเทพมหานคร ให้ย่ืน ณ สานกั งานสรรพากร พ้ืนท่ี สาขา (เขต/อาเภอ) ในทอ้ งท่ีที่สถานประกอบการต้งั อยู่ กรณีสถานประกอบการต้งั อยู่นอกเขต กรุงเทพมหานคร ใหย้ นื่ ณ สานกั งานสรรพากรพ้นื ท่ี สาขา (อาเภอ) ในทอ้ งท่ีที่สถานประกอบการต้งั อยู่ 3. การชาระภาษี 3.1 ชาระเป็ นเงินสด 3.2 ชาระด้วยเช็คขีดคร่ อม สั่งจ่ายแก่กรมสรรพากร โ ด ย ขี ด ฆ่ า ค า ว่ า ผู้ถื อ แ ล ะ / ห รื อ ต า ม ค า สั่ ง ก า ร ยื่ น แ บ บ แ ส ด ง ร า ย ก า ร แ ล ะ ช า ร ะ ภ า ษี สามารถยื่นผ่านเวบ็ ไซตข์ องกรมสรรพากรได(้ ดูรายละเอียด เพิ่มเติมไดท้ ี่ http://www.rd.go.thในหวั ขอ้ บริการยน่ื แบบผา่ นอินเทอร์เน็ต)

รายงานทผ่ี ู้ประกอบการต้องจดั ทา รายงานท่ีผปู้ ระกอบการตอ้ งจดั ทาตามที่กฎหมายกาหนด ซ่ึงไดแ้ ก่ 1. รายงานภาษีซ้ือ (Input Tax Report) 2. รายงานภาษีขาย (Output Tax Report) 3. รายงานสินคา้ และวตั ถุดิบ (Goods and Raw materials Report)











ตวั อย่างท่ี 4 ต่อไปน้ีเป็นรายการซ้ือขายสินคา้ ระหวา่ งเดือนกนั ยายน 25X1 ของ ร้านเลง้ นาฬิกา ซ่ึงเป็นของนายเลง้ เก่งคา้ ขาย สานกั งานใหญ่ ต้งั อยทู่ ี่ 11 ถนนดินแด เขตหว้ ยขวาง กทม. 10400 ของเลขประจาตวั ผเู้ สียภาษีอาการ 1020304050607 ให้ทา 1. รายงานภาษีซ้ือ 2. รายงานภาษีขาย 25X1 ก.ย. 1. ซ้ือสินคา้ จากบริษทั เท่ียงตรง จากดั ราคา 50,000 บาท ภาษีมลู คา่ เพิ่ม 7% ใบกากบั ภาษีเลขที่ 007 5. ขายสินคา้ ใหร้ ้านตลาดนดั นาฬิกา ราคา 30,000 บาท ภาษีมูลคา่ เพ่ิม 7% ใบกากบั ภาษีเลขท่ี 09/01 10. ขายสินคา้ ใหร้ ้านตรงเวลาพาณิชย์ ราคา 15,000 บาท ภาษีมลู ค่าเพิ่ม 7% ใบกากบั ภาษีเลขที่ 09/02 15. ซ้ือสินคา้ จากหา้ งหุน้ ส่วนจากดั วนั เวลา ราคา 40,000 บาท ภาษีมลู คา่ เพิ่ม 7% ใบกากบั ภาษีเลขที่ 1201 20. ซ้ือสินคา้ จากบริษทั เที่ยงตรง จากดั ราคา 24,000 บาท ภาษีมลู ค่าเพิ่ม 7% ใบกากบั ภาษีเลขที่ 015 25. ขายสินคา้ ใหร้ ้านซื่อสตั ยพ์ าณิชย์ ราคา 7,000 บาท ภาษีมลู ค่าเพิ่ม 7% ใบกากบั ภาษีเลขท่ี 09/03 30. ซ้ือสินคา้ จากหา้ งหุน้ ส่วนจากดั วนั เวลา ราคา 10,000 บาท ภาษีมลู คา่ เพิ่ม 7% ใบกากบั ภาษีเลขที่ 1215

ข้อมูลเพม่ิ เตมิ : ผู้ขายสินค้า/ผู้ให้บริการ ลาดับ ชื่อผู้ขายสินค้า/ผู้ให้บริการ เลขประจาตัวผู้เสียภาษีอากรของผู้ขาย สถานประกอบการ หมายเหตุ สินค้า/ผู้ให้บริการ หมายเหตุ 1 บริษทั เท่ียงตรง จากดั สานกั งานใหญ่ สาขาที่ 2 หา้ งหุน้ ส่วนจากดั วนั เวลา 0105454545454 3 บริษทั เท่ียงตรง จากดั 0107676767676  4 หา้ งหุน้ ส่วนจากดั วนั เวลา 0105454545454 0107679797979   00001 ผ้ซู ื้อสินค้า/ผู้รับบริการ ลาดับ ช่ือผู้ขายสินค้า/ผู้ให้บริการ เลขประจาตัวผู้เสียภาษีอากรของผู้ขาย สถานประกอบการ สินค้า/ผู้ให้บริการ 1 ร้านตลาดนดั นาฬิกา สานกั งานใหญ่ สาขาที่ 2 ร้านตรงเวลาพาณิชย์ 0119898989898 3 ร้านซื่อสตั ยพ์ าณิชย์ 0113636363636  0105454545454 00002 





กรณีท่ีผปู้ ระกอบการจดทะเบียนยนื่ แบบแสดงรายการภาษีมูลคา่ เพิ่มไวไ้ ม่ถกู ตอ้ ง ครบถว้ น ไม่วา่ การคลาดเคล่ือนน้นั จะเป็นเหตุใหจ้ านวนภาษีในเดือนภาษีเปลี่ยนแปลง ไปหรือไม่ กต็ าม จะยน่ื แบบ แสดงรายการภาษีมูลค่าเพม่ิ เพิ่มเติมไดอ้ ีกพร้อมกบั ชาระ ภาษี (ถา้ มี) ใหถ้ กู ตอ้ งครบถว้ น ณ หน่วยงาน ที่ไดย้ น่ื แบบแสดงรายการภาษีมูลคา่ เพ่ิม ไวก้ ่อน

หน่วยท่ี 3 การบนั ทึกรายการเกย่ี วกบั การซื้อขายสินค้า สาหรับกจิ การทไ่ี ม่จดทะเบยี น และจดทะเบียนภาษีมูลค่าเพมิ่

แนวคิด ในกรณีท่ีกิจการค้าเป็ นกิจการขนาดเล็ก อาจใช้สมุดบันทึกรายการ ข้นั ตน้ เล่มเดียวคือสมุดรายวนั ทว่ั ไป บนั ทึก รายการทุกรายการที่เกิดข้ึน ในกิจการ การบนั ทึกรายการจะแยกเป็ นกรณีท่ีกิจการไม่จดทะเบียน ภาษีมูลค่าเพ่ิมและจดทะเบียนภาษีมูลค่าเพ่ิม ส่วนวิธีการบนั ทึกบญั ชี เก่ียวกับสินค้าน้ันมี 2 วิธี คือ วิธีการบันทึกบัญชีสินค้าเม่ือสิ้นงวด หรือ เมื่อตรวจนบั (Periodic Accounting System) และวธิ ีการบนั ทึก บญั ชีสินคา้ แบบต่อเน่ือง (Perpetual Accounting System)รายละเอียดจะ กล่าวในหน่วยถดั ไป ในท่ีน้ีจะใชว้ ิธีการบนั ทึกบญั ชีสินคา้ เม่ือสิ้นงวด หรือเมื่อตรวจนบั ซ่ึงเป็น วธิ ีที่นิยมิ ใชโ้ ดยทว่ั ไป

สาระการเรียนรู้ 1. การบนั ทึกรายการกรณีไม่จดทะเบียนภาษีมลู ค่าเพิม่ 2. การบนั ทึกรายการกรณีจดทะเบียนภาษีมูลค่าเพ่ิม ผลการเรียนรู้ทค่ี าดหวงั 1. การบนั ทึกรายการกรณีไม่จดทะเบียนภาษีมลู ค่าเพ่ิมได้ 2. การบนั ทึกรายการกรณีจดทะเบียนภาษีมลู ค่าเพิ่มได้ 3. มีกิจนิสยั มีระเบียบ ละเอียด รอบคอบ ซื่อสตั ย์ มีวนิ ยั ตรงต่อเวลา และมีเจตคติท่ีดีต่อวชิ าชีพบญั ชี

การบนั ทึกรายการกรณีไม่จดทะเบียนภาษีมลู ค่าเพม่ิ จะไม่มีบญั ชีที่เกี่ยวกบั ภาษีมูลค่าเพม่ิ มาเก่ียวขอ้ งเช่น ภาษีซ้ือ ภาษีขาย ลูกหน้ี-กรมสรรพากร เจา้ หน้ี-กรมสรรพากร ฯลฯ การบนั ทึกรายการในสมุดรายวนั ทวั่ ไปเป็นดงั น้ี วธิ ีการบนั ทึกบญั ชีการบนั ทึกบญั ชีเป็นดงั น้ี การบันทกึ รายการกรณไี ม่จดทะเบียนภาษมี ูลค่าเพมิ่ รายการค้า การบันทึกบัญชี 1. เม่ือซ้ือสินคา้ เป็นเงินสด ซ้ือสินคา้ XX เงินสด XX 2. เมื่อส่งคืนสินคา้ จากการซ้ือเงินสด เงินสด XX ส่งคืนสินคา้ XX 3. เม่ือซ้ือสินคา้ เป็นเงินเช่ือ ซ้ือสินคา้ XX เจา้ หน้ีการคา้ XX 4. เม่ือส่งคืนสินคา้ จากการซ้ือเป็นเงินเช่ือ เจา้ หน้ีการคา้ XX ส่งคืนสินคา้ XX 5. เม่ือชาระหน้ีใหเ้ จา้ หน้ี เจา้ หน้ีการคา้ XX เงินสด XX

การบนั ทึกรายการกรณีไม่จดทะเบียนภาษีมูลค่าเพม่ิ จะไม่มีบญั ชีท่ีเก่ียวกบั ภาษีมลู ค่าเพิ่ม มาเก่ียวขอ้ งเช่น ภาษีซ้ือ ภาษีขาย ลูกหน้ี-กรมสรรพากร เจา้ หน้ี-กรมสรรพากร ฯลฯ การบนั ทึกรายการในสมุดรายวนั ทว่ั ไปเป็นดงั น้ี วธิ ีการบนั ทึกบญั ชีการบนั ทึกบญั ชีเป็นดงั น้ี การบนั ทกึ รายการกรณไี ม่จดทะเบยี นภาษมี ูลค่าเพมิ่ รายการค้า การบันทกึ บัญชี 6. เม่ือชาระหน้ีและไดส้ ่วนลด เจา้ หน้ีการคา้ XX เงินสด XX ส่วนลดรับ XX 7. เมื่อจ่ายค่าขนส่งเขา้ ค่าขนส่งเขา้ XX เงินสด XX 8. เมื่อจ่ายค่าขนสง่แทนกรณีซ้ือสนิคา้ เป็นเงินสด ลูกหน้ีการคา้ XX เงินสด XX 9. เม่ือจ่ายคา่ ขนสง่แทนกรณีซ้ือสนิคา้ เป็นเงินเช่ือ เจา้ หน้ีการคา้ XX เงินสด XX 10. เม่ือขายสินคา้ เป็นเงินสด เงินสด XX ขายสินคา้ XX

การบนั ทกึ รายการกรณไี ม่จดทะเบียนภาษมี ูลค่าเพม่ิ รายการค้า การบนั ทกึ บัญชี 11. เมื่อรับคืนสินคา้ เป็นเงินสด รับคืนสินคา้ XX 12. เมื่อรับคืนสินคา้ เป้ นเงินเช่ือ เงินสด XX ไม่มีการบนั ทึกตน้ ทุนขาย 13. เม่ือรับชาระหน้ีจากลูกหน้-ี ไม่ใหส้ ่วนลด 14. เม่ือรับชาระหน้ีจากลูกหน้-ี ใหส้ ่วนลด รับคืนสินคา้ XX ลกู หน้ีการคา้ XX 15. เม่ือจ่ายค่าขนส่งออก ไม่มีการบนั ทึกตน้ ทุนขาย 16. เมื่อจ่ายค่าขนส่งแทน กรณีขายสินคา้ เป็นเงินสด/เงินเช่ือ เงินสด XX ลกู หน้ีการคา้ XX เงินสด XX ส่วนลดจ่าย XX ลูกหน้ีการคา้ XX ต่าขนส่งออก XX เงินสด XX ลกู หน้ีการคา้ XX เงินสด XX