เล่มรายงานวิจัยนวัตกรรมเศรษฐกิจพอเพียง (ส (1)_compressed

184 1. การเผาถานจากไมเหลอื ใชโดยใชเ ตาทไี่ มทำใหเ กดิ มลพษิ 2.การทำกา ชชวี ภาพจากมลู สตั ว 3. การทำปยุ หมักระบายอากาศแบบธรรมชาตทิ ี่ทำมาเพือ่ บำรงุ ดินโดยเฉพาะ 4.การทำปยุ แหงโบกาชิ 5.การวจิ ัยการเลย้ี งกบและปลาใหอ าศัยการดำรงชวี ิตซ่งึ กันและกัน 6. การปลกู กุยชายขาว 7.การเล้ยี งเปด 8. การทำไขเคม็ สูตรดนิ ภเู ขาไฟ เม่อื ไดมีการนำแนวคดิ เศรษฐกจิ พอเพยี งมาใช ผานกิจกรรมการเรยี นรูจากศูนยเรยี นรฯู ทำให คนในชุมชนมีการเปล่ยี นแปลงพฤติกรรมในการดำรงชีวิตหลายๆ ดา น ไมวาจะเปนการปลูกผักโดย ไมใช สารเคมี ทำใหท กุ คนสุขภาพดขี นึ้ เนอ่ื งจากไดก ินอาหารท่ีปลอดภัยจากสารพษิ ไมเ นนใหท ำถึงอินทรยี  เพราะถาเปนอินทรียจ ะเปน ธุรกจิ เชงิ พาณชิ ย นอกจากนีย้ ังเกดิ กระบวนการเรยี นรูในเร่อื งของการนำวัชพืช มาทำปยุ รวมไปถึงการเตรยี มการรับมอื กับภัยธรรมชาติตามฤดกู าล การใหค ำแนะนำแกค นในชมุ ชนให ปลูกพชื ผักใหถกู ตองตามการดแู ล การปอ งกับแบบไรสารเคมี และตามฤดกู าล นอกจากนค้ี นในชุมชน ยงั ไดค วามรูเร่ืองการบรหิ ารจดั การพื้นทีท่ ำกินของตนเอง เพอ่ื ไมใหประสบ กับปญหาทเ่ี กดิ จากการทำการเกษตร โดยไดมกี ารใหแนวทางวา ในท่ีดิน1 ผืนนัน้ ไมควรปลกู พืชเชงิ เดี่ยว ทง้ั หมด เชน หากมที ีด่ ินอยู 1 ไร ควรทำประมาณ 1 งาน ลงมือปลูก และวางแผนวาควรจะปลกู อะไร ทำทลี ะ 1 งาน แลว คอยๆ ขยายไป จากกระบวนการดงั กลาว ทำใหเ กดิ การมีสว นรว มของสมาชิกกลมุ เศรษฐกจิ พอเพียงเกดิ ขึน้ ในชมุ ชน นำไปสกู ระบวนการการเรยี นรู แลกเปลีย่ นจากชุมชนตน แบบเศรษฐกิจ พอเพยี งในพ้นื ทต่ี างๆ แลวนำมาปรับใชใ นพืน้ ท่ีของตนเอง จนสามารถต้ังเปน ศูนยเ ศรษฐกจิ พอเพยี งที่ สามารถใหการอบรมความรตู า งๆ แกสมาชิกกลมุ และนำไปขยายผลใหกับบุคคลอน่ื รวมถงึ ผปู ระสบปญหา ทางสงั คม โดยมกี ารทดลองปฏบิ ัตจิ รงิ ทดลองทำผดิ ทำถกู จนไดแ นวทางการปฏบิ ัติดานเศรษฐกิจพอเพยี ง อีกทง้ั มกี ารใหคำปรึกษา ตดิ ตามประเมนิ ผลหลังจากการนำแนวคดิ เศรษฐกิจพอเพยี งไปใช โดยสามารถ กำหนดรปู แบบการดำเนนิ การได 11. ศนู ยเ รยี นรเู กษตรวถิ พี ุทธ นายวิฑรู หนูเสน 209 หมูที่ 9 ตำบลตะโหมด อำเภอตะโหมด จังหวดั พทั ลุง นวัตกรรมการประยุกตเ ศรษฐกจิ พอเพยี งสูการคมุ ครองทางสังคมที่เหมาะสมเพอ่ื ผดู อ ยโอกาส

185 แตเดมิ คุณลุงวิฑรู หนูเสน เปน ชาวตำบลตะโหมดโดยกำเนดิ พออายุได 21 ป ก็อปุ สมบท ซึ่ง หลงั จากบวชมานานถึง 18 พรรษา ลงุ วิฑรู ไดลาสิกขาบทเพ่อื กลับมาชว ยพอ แมทำนา และไดพ บกับปญหา ความยากจนของการเปน เกษตรกร รวมถงึ พอ แมข องลุงวฑิ ูร ดว ยเหตผุ ลดงั กลาว จึงไดน ำมาสกู ารแสวงหา แนวทางในการแกป ญ หาตามหลกั อรยิ สจั 4 ซง่ึ ลุงพบวารากเหงาและภมู ปิ ญญาของบรรพบรุ ุษ คอื ทางรอดของเกษตรกร ความเชอื่ นท้ี ำใหเ กดิ การคน หาส่ิงทเ่ี ปน รากเหงา และภูมปิ ญ ญาของคนเกา แกและ นำมาสูการฟน ฟสู วนยางเกา ใหเ ปน\"สวนศรัทธาธรรม\" ทก่ี นิ ท่อี ยูทก่ี ลายเปน ปา ผืนหนง่ึ ของพัทลุง จากแนวคดิ ปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพียงกบั การประยกุ ตใชใ นการแกไ ขปญ หาในชุมชนของลงุ ฑูร สามารถสรปุ ไดวา การเกษตรแบบวถิ ีพุทธ คือใชส ตเิ ปนสะพาน ทำใหไ ปถงึ \"ปญ ญา\" ซ่ึงลุงฑรู นั้นไดทำการ เกษตรท่เี ลียนแบบธรรมชาตหิ รือแบบ \"สวนพอ เฒา\" ยึดหลกั พุทธศาสนา และแนวทางเศรษฐกิจพอเพยี ง โดยกิจกรรมท่ลี งุ ฑรู ปฏบิ ตั ิคือการทำการเกษตรเลียนแบบธรรมชาติ โดยแบงออกเปน 2 สวน คือ สวน รว มกับวนเกษตรปายาง แตละสวนมีการหลกั คดิ ในการจดั การชดั เจน มงุ สูค วามกลมกลืนทเี่ ปน เนอ้ื เดยี ว กับธรรมชาติ จนทำใหเกิดผลสำเรจ็ ที่เปนรูปธรรมคอื การกอเกิดพืน้ ทสี่ เี ขียวในรูปแบบผสมผสาน เปน ทง้ั สวนปา และพนื้ ทที่ ำกินแบบเกษตรผสมผสาน จำนวน 71 ไร และกอใหเกิดชดุ ความรเู พือ่ แกป ญหาใหแก เกษตรกร โดยใชหลกั วถิ พี ทุ ธ คอื คนหาความจรงิ ไมเ บียดเบียนทำอยางเรียบงา ย และแบง ปน ส่ิงตา งๆ เหลา นส้ี ง ผลใหช ุมชนของลงุ ฑรู มผี ลผลติ จากกิจกรรมทส่ี รางความม่ันคงทางพืชอาหารทองถนิ่ ตลอดป 12. กลมุ วิสาหกจิ ชุมชนยะลาไบโอดีเซล ตำบลลำใหม อำเภอเมืองจัง หวัดยะลา กลมุ วิสาหกิจชมุ ชนยะลาไบโอดีเซล ตัง้ อยูในพ้ืนท่ตี ำบลลำใหม อำเภอเมือง ซ่งึ เปน ตำบลและ อำเภอหนึ่งของจังหวดั ยะลา กลุม ดังกลาวไดดำเนินการและกอตัง้ ขน้ึ ภายใตแ นวคิดเดนิ ตามรอย “พอ หลวง” (พระบาทสมเดจ็ พระปรมทิ รมหาภมู ิพลอดลุ ยเดช) ดำเนนิ การโครงการตามแนวพระราชดำรไิ บโอดเี ซล เปน กลมุ วิสาหกิจระดับชุมชนทคี่ นในชุมชนไดม กี ารรวมตวั กนั กอ ตั้งขน้ึ ตง้ั แต ป พ.ศ. 2552 เศรษฐกจิ พอเพยี งตามพระราชดำริของในหลวงรชั กาลที่ 9 ท่ีดำเนินการอยูห ลกั ๆ คอื ทางกลมุ วสิ าหกิจชุมชนยะลาไบโอดเี ซล จะเก็บนำ้ มนั พืชทีใ่ ชแ ลว ตามครัวเรือน รานอาหารและตลาด แลว ก็ เอามาแปรรูปเปน ไบโอดีเซลตามหลักปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพยี งดานพลงั งานทดแทนของพระบาทสมเด็จ นวตั กรรมการประยกุ ตเศรษฐกิจพอเพียงสกู ารคมุ ครองทางสังคมทเี่ หมาะสมเพ่ือผดู อยโอกาส

186 พระปรมินทรมหาภมู พิ ลอดุลยเดช “ไบโอดเี ซล (Biodiesel) คือนำ้ มนั พชื หรือน้ำมันสัตว รวมทง้ั นำ้ มนั ที่ ใชแ ลวจากการปรุงอาหารนำมาทำปฏกิ ิริยาทางเคมกี บั แอลกอฮอลล เรียกอกี อยางวา สารเฮสเตอร มี คุณสมบัตใิ กลเคียงกบั นำ้ มันดีเซลมาก และในกระบวนการผลติ ยงั ไดกลเี ซอรอล เปน ผลพลอยได ซ่ึงสามารถ นำมาใชในอตุ สาหกรรมเครื่องสำอางคอ กี ดวย (ท่ีมา : พระบิดาแหงการพัฒนาพลงั งานไทย, สำนักงาน นโยบายและแผนพลงั งงาน,กระทรวงพลังงาน) สำหรบั ทางกลมุ วิสาหกิจชุมชนยะลาไบโอดีเซล เม่ือนำนำ้ มันพืชทเี่ หลือใชมาผา นกระบวนการทำ ไบโอดเี ซลและจะมสี วนที่เรียกวา “เกสรีน” ออกมาเปนผลผลิตสุดทาย กลีเซอรีนตรงน้สี ามารถนำมาทำ เปนนำ้ ยาเคลอื บเงาลอ ดำไบโอแวก ซ โดยทางกลมุ ทำภายใตพระราชดำรัสของพระบาทสมด็จพระปรมนิ ทร มหาภูมิพลอดุลยเดช การทจ่ี ะพฒั นาคนนั้นตองพฒั นาตั้งแตรากฐานกค็ อื เรือ่ งของชีวติ ความเปนอยู ถา เมอ่ื ไร ความเปนอยขู องเขาคนนน้ั ดีขึน้ สิง่ ตางๆก็ดตี ามขึ้น และพฒั นาข้นึ ขน้ึ มา เหมอื นกับทที่ างกลมุ ไดสรา งอาชพี ใหก ลมุ คนพิการที่มฐี านะยากจนไดเ ขามารว มเปน สมาชกิ ทำใหค ุณภาพชวี ติ ดีขน้ึ สำหรบั การดำเนินกิจกรรมของกลมุ เปน การดำเนนิ การทเี่ กิดประโยชนใ นคนพ้นื ท่ีและชุมชน ใกลเคยี ง ไมวา จะเปนการสรางรายไดใหก บั ผดู อยโอกาสในพนื้ ท่ี เพราะน้ำมันพืชทใ่ี ชแลวหากเกิดใชซ ้ำ จะกอ ใหเกิดสารท่เี รยี กวา “โพลาร” ซึง่ เปนสาเหตุในการเกดิ มะเร็ง นอกจากนี้ยงั เปนการชวยลดภาวะ โลกรอ นดว ยมผี ลดตี อ สง่ิ แวดลอมดว ย การชวยเหลือท่ีกอใหเกิดกบั ประชาชนในพนื้ ท่มี ากทส่ี ุดในมมุ มอง ของกลมุ วิสาหกิจชุมชนยะลาไบโอดเี ซล คอื เมอ่ื ทางกลมุ มีความเขม แข็ง ประกอบกบั การเหน็ ผูพิการทีย่ งั ขาดโอกาส จงึ มีแนวคดิ ทีจ่ ะสรางรายได และขยายโอกาสไปยงั ผพู กิ าร จึงประสานไปยงั ผูพ กิ ารในจงั หวดั ยะลาใหมารวมเปน เครือขายรับซ้ือนำ้ มันพชื ท่ีใชแลว แลว ทางกลมุ จะไปรับซ้อื น้ำมนั ถงึ บา น เพราะเมอ่ื เขา มาเปนเครือขา ยกบั ทางกลุม ทางกลมุ จะมีอุปกรณใ หก ับสมาชิก ไดแก ตาช่งั ปายไวนิลการรบั ซอ้ื น้ำมัน พชื ใชแลว ซง่ึ มรี าคา 1,000 บาทตอ ชุดแกสมาชกิ ของกลุม ในสว นน้ีทางกลุมจะหักคาใชอปุ กรณดงั กลาว จากการนำนำ้ มนั พืชมาขายคร้งั ละ 5 บาท จนครบยอดจำนวน 1,000 บาท ดงั น้ันสมาชกิ โดยเฉพาะ ผูพ กิ ารท่มี ฐี านะยากจนสามารถนำเงนิ ตรงนีไ้ ปซอื้ ตอ ยอดใหกับคนอื่นทีเ่ ขาตอ งการจะมีรายได พรอมเหน็ คณุ คา มากขึ้นและรจู ักการใหด ว ย สำหรับทางกลมุ วสิ าหกิจชมุ ชนยะลาไบโอดีเซลที่ดำเนนิ งานตามแนวทางปรัชญาเศรษฐกิจพอเพยี ง สามารถเชื่อมโยงหรอื ชว ยเหลือผปู ระสบปญ หาทางสงั คมได และสามารถชวยแกไ ขปญ หาของคนใน ครอบครวั และชุมชนได เห็นไดจากการสรางโอกาส สรา งรายได ใหก ลมุ คนพิการในพ้ืนทท่ี ัง้ ในพื้นท่ี จงั หวดั ยะลา ปต ตานี และนราธิวาส และกำลังขยายเครือขา ยไปยงั จงั หวัดสงขลา เพราะเศรษฐกิจพอเพียง ของพระบาทสมเด็จพระเจา อยูห วั รชั กาลท่ี 9 เร่อื งพลงั งานทดแทน ดว ยการนำน้ำมนั พชื เหลือใชมาทำ ไบโอดเี ซลนน้ั เปนการสรา งภูมิคมุ กนั ใหกับทกุ คนท่เี ขามาเปนเครอื ขายสมาชกิ ลดภาวะโลกรอ นใหเ กดิ ข้นึ กับสิ่งแวดลอ มใกลตัวของเรา ตามพระราชดำรสั ของพระบาทสมเด็จพระปรมนิ ทรมหาภมู ิพลอดุลยเดช การอภิปรายผลการศึกษา จากการลงพน้ื ท่ศี กึ ษาทัง้ 12 กรณี ทำใหเห็นไดวาประเทศไทยมีจดุ เริม่ ตน มาจากสังคมภาค เกษตรกรรม ดังน้ันแลว จดุ เร่ิมตนของการพฒั นาเศรษฐกจิ พอเพียงจงึ เปน การฟนฟูเศรษฐกจิ ฐานรากใน ระดับชมุ ชน โดยเฉพาะอยางยิ่งดา นเกษตรกรรม โดยเนน แนวทางการพฒั นาที่ยง่ั ยืน ซึง่ ในกลมุ ของคนไทย ฐานรากเปนกลุมเกษตรกรทีถ่ ือไดวาเปน กลมุ ทอี่ าศัยการผลติ ในภาคครัวเรือนเปน หลกั อนั เปน การพฒั นา นวัตกรรมการประยุกตเ ศรษฐกจิ พอเพยี งสกู ารคุมครองทางสงั คมทเี่ หมาะสมเพ่อื ผูด อยโอกาส

187 ขดี ความสามารถในการผลิตและบริโภคอยา งพออยูพอกนิ และนำไปสนู วัตกรมการแปรรปู อตุ สาหกรรม ครัวเรอื นสรางอาชีพ และทกั ษะวชิ าการ ซ่ึงจะเปนการพฒั นาทีละขัน้ ตอนเปนลำดับ จากฐานทรพั ยากร และภูมิปญ ญาทีม่ อี ยใู นชมุ ชนน้ันๆ เม่อื สังคมเปลยี่ นเขาสูกระแสทุนนิยมมากเทา ไร ความเหล่อื มล้ำทางสงั คมยอ มเกดิ ขึ้นในสงั คมไทย และกอ ใหเ กดิ กลมุ คนท่ีดอยโอกาสข้นึ มา ทำใหใ นปจ จบุ นั การหันกลับมามองถึงวถิ ชี ีวติ ด้ังเดมิ เรมิ่ มหี ลาย ชุมชนเหน็ ถึงผลกระทบที่เกิดจากการพฒั นาเขาสทู นุ นยิ มมากขน้ึ เชนกัน และเรมิ่ เปลย่ี นมมุ มองวิธปี รับชีวติ เขาสคู ำวา และคำวา “เศรษฐกจิ พอเพียง” ตามแนวพระราชดำรสั ของพระบาทสมเดจ็ พระเจา อยหู ัวรัชกาล ท่ี 9 จากการศึกษา พบวา “เศรษฐกิจพอเพียง” เปนแนวทางทที่ ำใหป ระชาชนดำเนินตามวิถีแหง การดำรงชวี ติ ทด่ี ขี ึน้ โดยมีธรรมะเปน เคร่ืองกำกับจิตใจตนเปนสำคัญ ซง่ึ กค็ อื วิถีชวี ิตไทยทย่ี ดึ เสนทาง สายกลางของความพอดี การประยุกตใ ชป รชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งในการพฒั นาชมุ ชน คือ การยดึ ทางสายกลางในการดำรงชีวิตตามวิถเี ศรษฐกิจพอเพยี ง โดยนอมนำเอาหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง ของพระบาทสมเด็จพระเจา อยูหัวรัชกาลที่ 9 มาปรบั ใชใ นชมุ ชน ซึ่งไดกอ ใหเกิดกระบวนการเรยี นรวู ิธกี าร พึ่งตนเองภายใตห ลักการและเง่อื นไขดงั นี้คือ “หลักความพอประมาณ” หมายถึง ความพอดีพอเหมาะตอ ความจำเปน ทไ่ี มน อ ยเกินไป และ ไมมากเกินไป โดยไมเ บยี ดเบียนตนเองและผูอื่น “หลักความมเี หตุมีผล” หมายถงึ การตดั สนิ ใจเก่ียวกับระดบั ความพอเพยี งนนั้ จะตอ งเปน ไป ตามเหตุผล โดยพจิ ารณาจากเหตปุ จจยั ท่ีเก่ียวขอ งตลอดจนคำนึงถึงผลที่คาดวาจะเกดิ ขึน้ จากการกระทำ น้นั ๆ อยางรอบคอบ “หลกั การมภี ูมคิ มุ กนั ที่ดีในตวั ” หมายถึง การเตรียมตัวใหพรอ มรับผลกระทบและการ เปล่ยี นแปลงดานตา ง ๆ ทีจ่ ะเกิดขน้ึ โดยคำนงึ ถึงความเปนไปไดข องสถานการณต าง ๆ ท่คี าดวาจะเกดิ ขน้ึ ในอนาคตทั้งใกลแ ละไกล “เงือ่ นไขความรู” ประกอบดว ย ความรอบรูเ กี่ยวกบั วิชาการตาง ๆ ทีเ่ ก่ียวขอ งอยา งรอบดา น ความรอบคอบทีจ่ ะนำความรเู หลาน้ันมาพิจารณาใหเชือ่ มโยงกัน เพอ่ื ประกอบการวางแผน และความ ระมดั ระวงั ในข้นั ปฏบิ ตั ิ “เงอ่ื นไขคณุ ธรรม” ประกอบดว ย ความตระหนักในคณุ ธรรม ความซอื่ สตั ยส ุจรติ ความอดทน มีความเพยี ร และใชสตปิ ญญาในการดำเนนิ ชวี ติ เศรษฐกิจพอเพียงกบั สงั คมไทย ภาพสะทอ นในอดตี จากการศึกษา ทำใหเ หน็ ไดวาคนในชุมชนที่เร่มิ มกี ารดำเนินชวี ติ ตามปรชั ญา เศรษฐกจิ พอเพยี งอยูแลว หลายๆ ชมุ ชน แตอาจยงั ไมเห็นเดน ชดั เปนรูปธรรมเทา ใดนัก และเมอ่ื พระบาท สมเด็จพระเจาอยหู วั รัชกาลที่ 9 ทรงพระราชทานแนวทางปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพยี งใหป ระชาชนทกุ คน จึงไดเกดิ มิตกิ ารพฒั นาชุมชนภายใตก ารนอ มนำปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพยี งมาเปน แนวทางในการดำเนิน ชีวิต โดยกิจกรรมตางๆ ท่ชี มุ ชนแตล ะแหงเลอื กท่จี ะปฏบิ ตั นิ ้ันมคี วามสอดคลองกบั แนวคิดสามหว ง สอง เง่อื นไข คอื ชมุ ชนมีความพอประมาณ มเี หตุผล มภี มู ิคมุ กันท่ีดีในตวั รวมถงึ การมคี วามรคู ูคณุ ธรรม นวัตกรรมการประยุกตเศรษฐกิจพอเพียงสกู ารคมุ ครองทางสังคมท่ีเหมาะสมเพือ่ ผดู อยโอกาส

188 เศรษฐกิจพอเพยี ง เปนปรัชญาทีช่ ้แี นวทางการดำรงชวี ิต ทีพ่ ระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหา ภูมิพลอดุลยเดช มพี ระราชดำรสั แกช าวไทยนบั ตั้งแตป พ.ศ.2517 เปนตนมาและถกู พูดถงึ อยางชดั เจน ในวนั ท่ี 4 ธันวาคม พ.ศ. 2540 เพื่อเปนแนวทางการแกไ ขปญ หาเศรษฐกิจของประเทศไทยใหสามารถ ดำรงอยไู ดอ ยางม่ันคงและย่งั ยืนในกระแสโลกาภวิ ัตนและความเปลีย่ นแปลงตา งๆ เศรษฐกจิ พอเพยี งมบี ทบาทตอ การกำหนดอุดมการณการพฒั นาของประเทศโดยปญญาชนใน สังคมไทยหลายทา นไดรวมแสดงความคดิ เห็น อยางเชน ศ.นพ.ประเวศ วะสี, ศ.เสนห จามริก, ศ.อภชิ ัย พันธเสน,และศ.ฉัตรทพิ ย นาถสุภา โดยเชื่อมโยงแนวคิดเศรษฐกจิ พอเพยี งเขา กบั วฒั นธรรมชมุ ชน ซงึ่ เคย ถกู เสนอมากอนหนาโดยองคก รพัฒนาเอกชนจำนวนหนึ่งนบั ตั้งแตพ ุทธทศวรรษ 2520 และไดช วยให แนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงเปน ทรี่ จู กั อยา งกวางขวางในสงั คมไทย สำนกั งานคณะกรรมการพฒั นาการเศรษฐกจิ และสังคมแหง ชาตไิ ดเ ชญิ ผูทรงคณุ วุฒิในทางเศรษฐกจิ และสาขาอ่นื ๆมารวมกันประมวลและกลนั่ กรองพระราชดำรสั เรือ่ งเศรษฐกจิ พอเพียงเพ่อื บรรจุในแผน พัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหง ชาติ ฉบับท่ี 9 และไดจดั ทำเปนบทความเรอ่ื ง \"ปรัชญาของเศรษฐกิจ พอเพียง\" และไดน ำความกราบบังคลทลู พระกรณุ าขอพระราชทานพระบรมราชวินิจฉยั เม่ือวนั ที่ 22 ตุลาคม พ.ศ. 2542 โดยทรงพระกรุณาปรบั ปรุงแกไขพระราชทานและทรงพระกรุณาโปรดเกลาฯ พระราชทานพระบรมราชานญุ าตใหนำบทความทที่ รงแกไขแลว ไปเผยแพร เพือ่ เปน แนวทางปฏบิ ัติของ สำนกั งานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกจิ และสังคมแหงชาตแิ ละทกุ ฝายที่เก่ียวขอ ง ตลอดจนประชาชน โดยทั่วไป เมอ่ื วันที่ 21 พฤศจิกายน พ.ศ. 2542 ปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพยี งนไี้ ดร บั การเชดิ ชเู ปนอยา งสงู จากองคก ารสหประชาชาติ วาเปน ปรัชญา ทม่ี ปี ระโยชนต อ ประเทศไทยและนานาประเทศและสนบั สนนุ ใหป ระเทศสมาชิกยึดเปนแนวทางสูการพฒั นา แบบยงั่ ยนื โดยมนี กั วชิ าการและนักเศรษฐศาสตรหลายคนเหน็ ดว ยกบั แนวทางเศรษฐกิจพอเพียง แตในขณะ เดียวกัน บางสอื่ ไดมกี ารตั้งคำถามถงึ การยกยอ งขององคก ารสหประชาชาติ รวมท้งั ความนา เช่อื ถอื ของ รายงานศึกษาและทาทขี ององคการ (อางถึงใน http://th.wikipedia.org/wiki/ สืบคนเม่ือ 5 เมษายน 2560) พระราชดำรวิ า ดวยเศรษฐกิจพอเพียง “...การพฒั นาประเทศจำเปนตองทำตามลำดับขัน้ ตองสรา งพ้ืนฐานคือ ความพอมี พอกนิ พอใช ของประชาชนสวนใหญเ บอื้ งตน กอ น โดยใชวธิ ีการและอปุ กรณที่ประหยัดแตถูกตองตามหลกั วิชาการ เม่อื ไดพ้ืนฐานความม่ันคงพรอมพอสมควร และปฏบิ ัตไิ ดแลว จึงคอยสรางคอ ยเสรมิ ความเจรญิ และ ฐานะทางเศรษฐกจิ ขัน้ ทีส่ ูงข้นึ โดยลำดับตอไป...” (18 กรกฎาคม 2517) “เศรษฐกิจพอเพียง” เปนแนวพระราชดำรใิ นพระบาทสมเดจ็ พระเจา อยูห ัว ทพี่ ระราชทานมา นานกวา 30 ป เปน แนวคดิ ที่ตง้ั อยูบนรากฐานของวฒั นธรรมไทย เปนแนวทางการพัฒนา ทีต่ งั้ บนพ้ืนฐาน ของทางสายกลาง และความไมประมาท คำนงึ ถึงความพอประมาณ ความมีเหตุผลการสรางภมู คิ มุ กนั ใน ตวั เอง ตลอดจนใชค วามรแู ละคุณธรรม เปน พ้นื ฐานในการดำรงชวี ิต ท่ีสำคัญจะตองมี “สติ ปญญา และ ความเพยี ร” ซง่ึ จะนำไปสู “ความสุข” ในการดำเนินชวี ิตอยา งแทจริง นวตั กรรมการประยกุ ตเศรษฐกจิ พอเพียงสกู ารคมุ ครองทางสงั คมทเี่ หมาะสมเพ่ือผดู อ ยโอกาส

189 “...คนอ่ืนจะวาอยา งไรกช็ า งเขา จะวาเมอื งไทยลา สมัย วา เมืองไทยเชย วาเมืองไทยไมม ี ส่งิ ที่ สมัยใหม แตเ ราอยพู อมพี อกนิ และขอใหทุกคนมีความปรารถนาท่ีจะใหเมืองไทย พออยพู อกนิ มีความ สงบ และทำงานต้ังจิตอธิษฐานตั้งปณิธาน ในทางนท้ี จี่ ะใหเมอื งไทยอยแู บบพออยพู อกิน ไมใ ชวา จะรงุ เรอื ง อยา งยอด แตว า มคี วามพออยพู อกนิ มคี วามสงบ เปรยี บเทียบกบั ประเทศอื่นๆ ถาเรารกั ษาความพออยู พอกนิ นไี้ ด เรากจ็ ะยอดยิ่งยวดได...” (4 ธันวาคม 2517) พระบรมราโชวาทน้ี ทรงเห็นวาแนวทางการพฒั นาทีเ่ นน การขยายตวั ทางเศรษฐกิจของประเทศ เปน หลกั แตเ พยี งอยา งเดยี วอาจจะเกิดปญหาได จงึ ทรงเนน การมีพอกินพอใชของประชาชนสว นใหญ ใน เบ้ืองตน กอ น เมือ่ มพี ื้นฐานความม่นั คงพรอมพอสมควรแลว จึงสรางความเจรญิ และฐานะ ทางเศรษฐกจิ ใหสูงข้นึ ซง่ึ หมายถงึ แทนท่จี ะเนน การขยายตัวของภาคอตุ สาหกรรมนำการพฒั นาประเทศ ควรทจ่ี ะสรา ง ความมัน่ คงทางเศรษฐกจิ พ้ืนฐานกอน นัน่ คือ ทำใหป ระชาชนในชนบทสว นใหญพ อมพี อกนิ กอ น เปน แนวทางการพฒั นาที่เนน การกระจายรายได เพ่ือสรางพนื้ ฐานและความมั่นคงทางเศรษฐกิจโดยรวมของ ประเทศ กอ นเนน การพัฒนาในระดับสงู ขึ้นไป ทรงเตือนเรื่องพออยพู อกนิ ต้ังแตป  2517 คือ เมอื่ 30 กวา ปทแี่ ลวแตทิศทางการพฒั นามิได เปลีย่ นแปลง “...เมื่อป 2517 วนั นั้นไดพ ูดถงึ วา เราควรปฏิบตั ใิ หพอมีพอกนิ พอมีพอกินนกี้ ็แปลวาเศรษฐกิจ พอเพียงนนั่ เอง ถาแตล ะคนมีพอมพี อกิน กใ็ ชได ยง่ิ ถา ทั้งประเทศพอมีพอกนิ ก็ยิ่งดี และประเทศไทย เวลานั้นกเ็ ร่มิ จะเปนไมพ อมีพอกนิ บางคนกม็ ีมาก บางคนก็ไมมีเลย...” (4 ธันวาคม 2541) (อางถงึ ในhttp://www.chaipat.or.th/chaipat/content/porpeing/porpeing.html สบื คน เมอื่ 5 เมษายน 2560) จากการลงพืน้ ทเ่ี พื่อศกึ ษาตัวแบบการพัฒนาชมุ ชนท่ีไดการประยกุ ตใ ชแนวคดิ เศรษฐกจิ พอเพยี ง เขามาในวิถีชวี ติ วิถีชุมชน ทำใหเหน็ ไดอ ยางชัดเจนในหลายๆ ดา นไมวาจะเปนการลดรายจา ย เพิ่มรายได การประหยัดอดออม การเรยี นรูเ รื่องการอนรุ ักษแ ละใชทรพั ยากรธรรมชาตอิ ยา งคุมคาและเอ้ือเฟอเออื้ อารตี อกนั โดยแนวทางการประยุกตใชปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพียงเปน ปรัชญาท่ีช้ถี งึ แนวทางการดำรงชวี ติ และการปฏิบตั ติ นของประชาชนทุกระดับตัง้ แต ครอบครัวชมุ ชน องคกร ธรุ กิจ จนถงึ ระดบั รฐั ทั้งในการ ดำรงชวี ิตประจำวนั การพัฒนาและบรหิ ารองคก ร ประเทศชาติ ใหด ำเนินไปในทางสายกลาง โดยเฉพาะ การพฒั นาภาคธุรกิจ เพอ่ื ใหกา วหนาตอการเปลี่ยนแปลงของโลก เศรษฐกิจพอเพียง เปนเศรษฐกิจที่ สามารถอุมชูตนเองไดใ หม ีความพอเพยี งกับตวั เอง (Self-Sufficiency) อยไู ดโ ดยไมสราง ความเดอื ดรอ น ใหต นเองและผอู ื่น ซง่ึ ตอ งสรางพ้ืนฐานทางเศรษฐกิจของตนเองใหด เี สียกอ นมคี วามพอกนิ พอใชสามารถ พ่ึงพาตนเองได ยอมสามารถสรา งความเจรญิ กา วหนา และฐานะทางเศรษฐกิจของประเทศได เศรษฐกจิ พอเพียงเปน แนวปรชั ญาทีท่ ุกๆคนหรอื ทกุ องคกร ธรุ กจิ สามารถนำไปปฏิบัตใิ นชีวติ ประจำวนั ได ไมว าจะ เปน พนักงาน หัวหนา งาน ผูบริหารระดับกลาง ระดับสูง สามารถนำปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงดงั กลา วไป ปฏบิ ัติ เพ่อื ดำรงชวี ติ และพัฒนาธรุ กจิ การคา ไดอ ยา งจรงิ จงั การดำเนินธรุ กจิ ตามหลกั เศรษฐกจิ พอเพยี ง ตองตงั้ อยูบนพน้ื ฐานของทางสายกลาง และความไมป ระมาท โดยคำนึงถึงหลกั การ 3 ประการทีส่ ำคญั คือ นวัตกรรมการประยุกตเศรษฐกิจพอเพยี งสูการคุมครองทางสังคมท่ีเหมาะสมเพ่ือผดู อยโอกาส

190 ประการท่ี 1 ความพอประมาณ ไดแก การใชช วี ิตอยางเรยี บงา ย ประหยดั การทำอะไรทพ่ี อเหมาะพอควร สมดุลกับอตั ภาพ ศักยภาพของตนและสภาวะแวดลอม ตามความสามารถของแตล ะคน พอประมาณกับภมู สิ งั คม สง่ิ แวดลอ ม สถานการณ การทำงานทุกอยา งตองเรยี บงา ย ประหยัด อยา ทำงานใหยุง ทำใหงายตอการเขาใจ มกี ำหนด การทำงานตามลำดับขนั้ ตอน และมีการปฏบิ ตั ิอยางชดั เจน เชน การพัฒนาคณุ ภาพของผลิตภัณฑ ตอ ง รวู าพนกั งานตองการอะไร ผบู รโิ ภคตอ งการอะไร เพราะทกุ กจิ กรรม ทุกงานที่ทำมีตน ทุน อยาทำงานทง้ิ ๆ ขวา ง ๆ การทำงานตอ งมีประโยชน มผี ลผลิตทเี่ กดิ ข้ึนอยางเปนรปู ธรรม ประการท่ี 2 ความมีเหตผุ ล คือ การคดิ ฟง ปฏบิ ัติ การทำงานตอ งใชหลักความรูในการทำงาน วางแผนงานตองระมดั ระวัง ตองใชหลกั วิชาการชว ยสนับสนุน อยาใชความรสู กึ และอารมณใ นการทำงานทุกคนมศี กั ยภาพในการทำงาน การพัฒนาตนเองตอ งเกิดขึ้นจากภายในตวั เองของแตละคน จึงตองแสดงศกั ยภาพออกมาใหได ประการที่ 3 มรี ะบบภมู คิ มุ กนั ในตวั ท่ีดี คอื องคก รตอ งมกี ารจัดการเชงิ กลยุทธ เพราะในการทำงานตองใหเ กดิ ประโยชนสงู สดุ ตองมอง ภาพรวม ทกุ คนตองมสี วนรวม คือ การประสานงาน และการบูรณาการ ปรบั วธิ กี ารทำงาน หนว ยงาน องคก รตอ งมธี รรมาภิบาลเพ่อื เปน การสรา งภมู ิคุน กนั ภายในองคกรธรุ กจิ (อางถึงใน http://203.155.220.217/pdd/magazine/08_49/08_01.htm สืบคน เมอื่ 5 เมษายน 2560) สรุปผลการศกึ ษา ผลท่ีไดจ ากการศึกษา ผา นกระบวนการเรียนรแู ละลองผดิ ลองถกู ของบคุ คล กลมุ หรอื องคกร ทำใหพ บวา กระบวนการทไี่ ดมกี ารเรียนรูแ ละทดลองปฏิบัติจริง โดยนำเอาแนวคิดเศรษฐกจิ พอเพียงมา ประยุกตใชใ นการพัฒนาตนเอง ชุมชน และองคก ร สามารถทำใหเหน็ ไดจริง และเปนการทดสอบทฤษฎี น้ีวา “เศรษฐกจิ พอเพยี ง” เสมอื นเปนทฤษฎฐี านรากทท่ี กุ คนสามารถนำมาพลิกฟน วิถชี วี ิตความเปนอยู ที่มีปญหา ใหห ายจากความเปน คนดอยโอกาส คนจนโอกาส คนที่ขาดหนทางไดใ นหลากหลายวธิ แี ตกตาง กันไป ซึ่งในการศึกษาคร้งั น้ี ทำใหเหน็ ขอคนพบหลายๆ ประการวา แนวคดิ เศรษฐกจิ พอเพียง สามารถ สรางใหเ กดิ นวตั กรรมทางความคิดและวิธีการมากมายทจี่ ะกอ ใหเกิดผลในเชงิ บวก ตอ ผทู น่ี ำไปปฏบิ ัติ เพอื่ แคมีหลกั ของความพอเพยี ง และอยูดำรงในวถิ ีของธรรมชาติ กลับไปสูจดุ เร่มิ ตน ของอดตี เรียนรูจาก ส่ิงทงี่ า ย และอยูใกลตวั จนสามารถหลุดพน จากวกิ ฤตปิ ญหาตางๆมากมาย ซ่ึงปญหาสวนใหญทีพ่ บเกือบ ทกุ กรณี มปี ญหาหลักเดยี วกนั คอื “ความยากจน” สง่ิ นีท้ ำใหท กุ คนกลายเปนคนดอยโอกาส และคดิ วาตน ขาดโอกาส แตห าไดมองยอนไปถึงสิ่งท่ีเปนทุนทางสงั คม ทุนทางวัฒนธรรม และองคความรู หรอื ภมู ิปญญา ตางๆ ท่ีบรรพบุรษุ ไดสรา งไวให แตเ มอื่ ทุกคนไดล องศกึ ษา และปฏิบัติตามแนวคิดเศรษฐกจิ พอเพยี ง รแู ละเขา ใจอยา งถองแท แลวก็สามารถทจ่ี ะแกปญ หาของตนเองได จากการศึกษาวจิ ัยครั้งน้ี สามารถสรปุ ไดดังแผนภาพตอไปนี้ นวัตกรรมการประยุกตเ ศรษฐกจิ พอเพยี งสกู ารคุม ครองทางสงั คมทเ่ี หมาะสมเพื่อผูด อยโอกาส

191 แผนภาพสรปุ นวัตกรรมการประยุกตเศรษฐกจิ พอเพยี งสูการคุมครองทางสังคม ทเ่ี หมาะสมเพอ่ื ผดู อ ยโอกาส นวตั กรรมการประยกุ ตเศรษฐกิจพอเพียงสกู ารคมุ ครองทางสงั คมทีเ่ หมาะสมเพ่อื ผูดอ ยโอกาส

192 “...ใชจ า ยอยางประหยัด เปน หลักประกนั ความสมบูรณพ ูนสขุ ของตนและครอบครวั ชว ยปอ งกันความขาดแคลนในวนั ขา งหนา และจะมผี ลดแี กป ระเทศชาตดิ วย...” พระราชดำรัสพระบาทสมเด็จพระปรมนิ ทรมหาภูมพิ ลอดุลยเดช เน่อื งในโอกาสวันขนึ้ ปใหม ธันวาคม 2502 “...เศรษฐกิจพอเพยี ง...จะทำความเจริญใหแกประเทศได แตต องมีความเพียร แลว ตอ งอดทน ตองไมใ จรอน ตอ งไมพูดมาก ตอ งไมทะเลาะกัน ถา ทำโดยเขาใจกัน เชื่อวาทุกคนจะมคี วามพอใจได...” พระราชดำรสั เศรษฐกิจพอเพยี ง ของพระบาทสมเด็จพระปรมนิ ทรมหาภูมพิ ลอดลุ ยเดช พระราชทาน ณ วนั ท่ี 4 ธนั วาคม 2541 นวตั กรรมการประยกุ ตเศรษฐกจิ พอเพียงสูก ารคมุ ครองทางสงั คมทเี่ หมาะสมเพื่อผูด อยโอกาส

193 บรรณานกุ รม เกษรา จทู อง. 2554. การนำแนวคดิ ปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพยี งไปใชในชวี ติ ประจำวัน: กรณศี ึกษา ประชาชนในตำบลวงั ตะกู อำเภอเมอื ง จงั หวดั นครปฐม. วิทยานพิ นธหลักสูตรปรญิ ญา ศิลปศาสตรมหาบณั ฑิต. มหาวทิ ยาลยั ศิลปากร. ชินชยั ช้ีเจรญิ . ม.ป.ป. การพัฒนาระบบการชว ยเหลอื ทางสงั คมของประเทศไทย. ไชยยศ เรอื งสุวรรณ. 2551. หลักการทฤษฎีและนวตั กรรมของการศึกษา. กาฬสินธุ: ประสานการพมิ พ. ไชยยศ เหมรัชตะ. 2543. “กฎหมายกบั ชีวติ ทพี่ อเพียง” ใน เอกสารประกอบการประชุมทางวชิ าการ เรอ่ื งสังคมศาสตรกับชวี ิตท่ีพอเพยี ง: ปจจุบัน-อนาคต. กรงุ เทพมหานคร. สำนกั ธรรมศาสตร และการเมอื ง ณรงค โชควัฒนา. 2542.เศรษฐกจิ ชุมชน:ทางเลอื กเพอื่ ทางรอดสังคมไทย. พมิ พค รง้ั ที่ 1.กรงุ เทพมหานคร. อมรนิ ทรพ ริ้นติ้งแอนดพ บั ลิชชง่ิ ธนภาส อยูใจเย็น. 2553. การพฒั นารปู แบบการแลกเปลย่ี นเรียนรใู นการฝก อบรมแบบผสมผสานตาม แนวคิดการเรยี นรูเปนทมี เพอ่ื พฒั นานวัตกรรมดา นการตลาดและพฤตกิ รรมการแลกเปลี่ยน เรียนรสู ำหรับพนกั งานบริษัทประกนั ชวี ิต. วิทยานิพนธห ลักสตู รปรญิ ญาปรัชญาดษุ ฎบี ณั ฑิต. มหาวทิ ยาลัยศลิ ปากร. พิทกั ษ สพุ รรณโณภาพ. 2553. กระบวนทศั นความคดิ และการปฏบิ ัติตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง ของชมุ ชนบา นดอนขนุ วิเศษ ตำบลหว ยหมอนทอง อำเภอกำแพงแสน จงั หวดั นครปฐม. วทิ ยานิพนธหลกั สูตรปริญญาศลิ ปศาสตรมหาบณั ฑติ . มหาวิทยาลัยศลิ ปากร ราชภัฎนครราชสมี า. 2546. บทเรยี นออนไลน วิชาเทคโนโลยีการศกึ ษา. ศุภชัย หลอ โลหการ. 2550. หนึ่งทศวรรษหลังวกิ ฤตเศรษฐกิจ หน่งึ เดือนหลังวิกฤตคาเงนิ บาท บทสรุป ความสามารถดา น “นวัตกรรม” ของไทย. มติชน, 23 มกราคม 2550. สุเมธ ตันติเวชกลุ . 2543. “การดำเนินชวี ิตในระบบเศรษฐกจิ พอเพียงตามแนวพระราชดำริ” ในวารสาร ขาราชการ 1-6 มนี าคม-เมษายน. เสนห  จามรกิ . 2541. ฐานคดิ สูท างเลอื กใหมข องสงั คมไทย. กรงุ เทพมหานคร. อมรนิ ทรพ ร้ินต้ิงแอนด พบั ลชิ ชิ่ง อภิชัย พนั ธเสนและคณะ. 2550. รายงานการวิจัยโครงการสงั เคราะหงานวิจัย ขอเขยี นและบทความ เกี่ยวกับเศรษฐกิจพอเพยี ง สถาบันการจัดการเพื่อชนบทและสงั คม มูลนิธบิ รู ณะชนบทแหง ประเทศไทย ในพระบรมราชปู ถัมภ. อำนวย เดชชยั ศรี. 2544. นวตั กรรมและเทคโนโลยกี ารศึกษา. กรงุ เทพฯ : องคก ารการคา ครุ ุสภา. Website https://th.wikipedia.org/ สบื คน เม่ือวนั ท่ี 4 ตุลาคม 2558 www.m-society.go.th สบื คนเม่ือวนั ท่ี 4 ตุลาคม 2558 www.opp.go.th สืบคนเมื่อวันที่ 4 ตุลาคม 2558 www.social-protection.org สบื คน เม่อื วันที่ 4 ตุลาคม 2558 http://swhcu.nนeวtัต/kกmรร/มmกาkร-aปrรtะicยlกุeตs/เศswรษ-kฐmกิจ/พ1อ0เ1พ-ยีt-งdสgูก.าhรtคmุมlครสอบื งคทนาเงมสื่องั ควมันททเ่ี ี่ห4มตาะุลสามคเมพอื่ 2ผ5ดู 5อ 8ยโอกาส เอกสาร การประยุกตใ ชห ลกั เศรษฐกจิ พอเพยี ง. 2550. สำนกั งานกรพฒั นาเศรษฐกจิ และสงั คมแหงชาต.ิ

194 บรรณานุกรม (ตอ) Website https://th.wikipedia.org/ สบื คนเมอื่ วันที่ 4 ตลุ าคม 2558 www.m-society.go.th สบื คน เม่ือวันท่ี 4 ตลุ าคม 2558 www.opp.go.th สบื คนเมอ่ื วนั ท่ี 4 ตุลาคม 2558 www.social-protection.org สืบคน เมื่อวนั ท่ี 4 ตุลาคม 2558 http://swhcu.net/km/mk-articles/sw-km/101-t-dg.html สบื คนเม่อื วันที่ 4 ตุลาคม 2558 Intranet.dop.go.th สบื คนเมอ่ื วนั ที่ 9 กนั ยายน 2560 เอกสาร การประยุกตใชห ลักเศรษฐกจิ พอเพยี ง. 2550. สำนกั งานกรพฒั นาเศรษฐกจิ และสงั คมแหงชาติ. พมิ พค รัง้ ที่ 1 กนั ยายน 2550. การประเมินการคมุ ครองทางสงั คมจากการหารือระดบั ชาตเิ พอื่ กา วสูฐานการคมุ ครองทางสงั คม ภายใตบ ริบทของประเทศไทย. 2556. กรงุ เทพฯ. การประเมินความเสี่ยงและความเปาะบางทางสงั คม : การประเมินการคมุ ครองทางสงั คมในระดบั องคการและสถาบันของประเทศไทย. 2549.กรุงเทพฯ เรยี นรเู ศรษฐกจิ พอเพียง. 2554. พมิ พค รัง้ ที่ 2 กันยาน 2554 นวัตกรรมการประยกุ ตเ ศรษฐกจิ พอเพียงสกู ารคุมครองทางสังคมทีเ่ หมาะสมเพ่ือผูดอยโอกาส

195 ภาคผนวก ก ประเด็น แบบสมั ภาษณบุคคล/กลุม โครงการนวตั กรรมการประยกุ ตเ ศรษฐกจิ พอเพยี งสกู ารคมุ ครองทางสงั คมเพอื่ ผดู อยโอกาส 1.ศกึ ษาประวัติ ความเปน มา และบรบิ ทชุมชน (วิถชี วี ิตของคนในชุมชน สถานการณผ ดู อ ยโอกาสในชุมชน หรอื การสรางภมู คิ ุมกนั ขององคก รใหกบั ประชาชนทป่ี ระสบปญ หาทางสงั คมใหมชี วี ติ ความเปนอยูทด่ี ีขึน้ ) 2.การดำรงชีวิตแบบเศรษฐกิจพอเพยี งของทาน/ชุมชน กับการชว ยเหลอื ทางสังคมหรือการสรา งภูมิคมุ กนั ของชุมชน มผี ลอยางไรตอสมาชกิ ในชมุ ชน และนอกชมุ ชน ทัง้ ทางบวกและทางลบ 3.ทา นคดิ วาในสังคมของทา นมีผปู ระสบปญหาทางสงั คมหรือไม มากนอยเพียงใด (ผปู ระสบปญหาทางสงั คม หมายถงึ คนยากจน/เรร อ น/คนไมมที ะเบียนราษฎร/ผตู ิดเช้อื HIV และ ผูพน โทษ) 4.ประชาชนในสังคม/ชมุ ชน เขาถึงบรกิ ารทางสงั คมของภาครัฐหรอื ไม อยา งไร 5 องคประกอบของการสงเสริมสวสั ดภิ าพ และคมุ ครองพิทักษสทิ ธผิ ูดอยโอกาส คือ 1) ความม่นั คงในชีวติ 2) การศกึ ษา 3) เศรษฐกิจ 4) สงั คม 5) สทิ ธิทางสังคมและการคุมครอง 6.เศรษฐกิจพอเพียงตามพระราชดำรขิ องในหลวงรชั การท่ี 9 ที่ทา นดำเนนิ การอยูเปนอยางไร มกี รี่ ูปแบบ มีทิศทางการดำเนินงานอยางไร มีผดู ำเนนิ งานเปน ใครบาง ผูด ำเนินงานเปนอยา งไร 7.การดำเนินกิจกรรมของชมุ ชน มีการดำเนินกจิ กรรมอยางไรทไี่ มก อ ใหเกดิ ความเดอื ดรอ นตอชุมชน สิง่ แวดลอ ม มกี ารชว ยเหลืออยา งไรเพอื่ ใหเ กดิ ประโยชนก บั ประชาชน และดำเนนิ การดว ยรปู แบบใด 8.เมอื่ ทา น/ชุมชน พัฒนาหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาเปนแนวทางในการดำเนินชวี ติ แลว คดิ การ เปลีย่ นแปลงอยางไรบางตอทา น/ชมุ ชน 9.ทา นคิดวาการดำเนนิ งานตามแนวทางปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง สามารถเช่อื มโยงหรอื ชว ยเหลือผปู ระสบ ปญ หาทางสงั คมไดหรือไมอยางไร หรอื สามารถชว ยแกไขปญหาของคนในครอบครัวและชุมชนได หรอื ไมอ ยา งไร 10.ทา น/ชมุ ชนของทานนอ มนำหลกั ปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพยี งมาใชในการแกไ ขปญ หาของทา น/ชมุ ชน ในเรือ่ งอะไรบาง และผลเปน อยา งไร 11.ปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพียงสามารถชวยแกไขปญ หาของคนในครอบครวั และชมุ ชนไดห รอื ไมอยางไร 12.การบรหิ ารจดั การขององคกรทา น มีระบบการบรหิ ารงานอยางไร จึงสงผลใหการดำเนินงานประสบผล สำเร็จ 13.ทา นมีวธิ ีดำเนนิ งานอยางไร เพอื่ ใหก ารดำเนนิ ตามหลกั ปรชั ญาเศรษฐกิจพอเพยี งมคี วามย่ังยืน 14.ปญ หาอุปสรรคในการดำเนนิ งาน/ขอ เสนอแนะ 15.ทา นมีแนวทางในการประยุกตเศรษฐกจิ พอเพียงไปชว ยเหลอื ไดอยางไร 16.ส่งิ ที่ทา นคนพบ/แนวทางปฏบิ ัติที่ใหมๆ เกย่ี วกบั เศรษฐกจิ พอเพยี งทส่ี ามารถนำมาเปน แนวทาง/ขยายผล ใหก บั ชมุ ชนอืน่ หรอื ผปู ระสบปญ หาทางสังคม (วิธกี ารดำเนินการ) นวตั กรรมการประยุกตเ ศรษฐกิจพอเพยี งสกู ารคมุ ครองทางสงั คมทเี่ หมาะสมเพ่ือผูด อ ยโอกาส

196 ภาคผนวก ข แบบสำรวจความสำเรจ็ ในการนอมนำหลกั ปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพียงใชในการดำรงชีวติ 1. ช่ือ-สกลุ .............................................................................................................................................. บานเลขที่.............หมูที่ ............ ตำบล........................... อำเภอ........................จงั หวดั ...................... 2. ทา นนำแบบอยางการดำเนนิ ชวี ิตตามหลกั ปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพียงมาจากไหน ดวยวธิ ใี ด (ตอบไดมากกวา 1 ขอ ) ศนู ยเรียนรชู ุมชน ฯลฯ หนว ยงานภาครัฐใหค วามรู จากเพอ่ื นบา น คนในชุมชน หนงั สอื พระราชดำริ สื่อโทรทัศน ส่ืออเิ ล็กทรอนกิ ส หนวยงานภาคเอกชน วัด สถานศึกษา อืน่ ๆ โปรดระบุ....................................... 3. นอ มนำความรูเ รือ่ งเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกตใชในชีวิตประจำวนั ไดอยา งไร (ตอบไดมากกวา 1 ขอ) ปลกู เพ่ือบริโภค ปลูกเพอื่ คา ขาย ปลูกเพือ่ กนิ เองและแจกจายเพอ่ื นบา น ฝก การทำบัญชีครวั เรอื น ลดรายจาย เพม่ิ รายได ลด ละ เลกิ อบายมุข รูจักคุณคา รจู ักใช และรูจกั ใชอ อมเงนิ มกี ารแบงปนภายในครอบครัว ชมุ ชน สงั คม การใหความชว ยเหลอื ผูด อ ยโอกาส โปรดระบุ ……………………….………………… การดำรงชวี ติ โดยความไมประมาท สามารถพึง่ ตนเองได อื่นๆ โปรดระบุ................................................................................................. 4. เศรษฐกิจพอเพยี งชวยแกไ ขปญหาขอทา นในเรื่องใดบา ง (ตอบไดมากกวา 1 ขอ ) ไมม หี นีส้ ิน ชีวิตความเปน อยดู ีขึน้ มเี งินออม สขุ ภาพดีขึ้น พึ่งพาตนเองได ลดการใชสารเคมีในการเพาะปลูก รูจกั การแบง ปน อนื่ ๆ โปรดระบ.ุ .................................................. 5. ขอเสนอแนะ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ขอขอบคุณในการตอบแบบสำรวจเปนอยา งสงู สำนกั งานสง เสริมและสนับสนุนวิชาการ 1-12 นวตั กรรมการประยกุ ตเ ศรษฐกจิ พอเพียงสกู ารคุมครองทางสังคมท่ีเหมาะสมเพอ่ื ผดู อยโอกาส

197 รูปกิจกรรม นวตั กรรมการประยกุ ตเศรษฐกจิ พอเพยี งสูการคมุ ครองทางสงั คมท่เี หมาะสมเพอ่ื ผดู อยโอกาส

198 “...สจั จวาจา นน้ั เปน รากฐานของการทำงาน หรือการดำรงชีวิตทด่ี ีทง่ี ามท่ีมคี วามกา วหนา มคี วามสำเรจ็ “สัจ” เปน การตัง้ ใจ ตง้ั จติ ใจ “วาจา” เปนคำพดู ออกมา แสดงถึงคำพดู น้ันตอ งออกมาจากใจ คอื เปนการตงั้ ใจทจี่ ะทำอะไรเพือ่ ความสำเร็จในงานนนั้ ...” พระราชดำรัส พระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ในโอกาสทผ่ี ูพ ิพากษาประจำกระทรวงยุตธิ รรมเฝาฯ ถวายสตั ยปฏญิ าณ กอนเขารบั หนา ท่ี 18 มนี าคม 2525 “...โครงการตางๆ หรอื เศรษฐกิจท่ีใหญ ตอ งมคี วามสอดคลอ งกนั ดีทไี่ มใชเ หมือนทฤษฎใี หม ทใี่ ชท่ดี ินเพยี ง 15 ไร และสามารถท่จี ะปลูกขา วพอกนิ กจิ การนีใ้ หญก วา แตก ็เปนเศรษฐกจิ พอเพียงเหมอื นกัน คนไมเ ขา ใจวา กิจการใหญๆ เหมอื นสรางเข่อื นปาสกั ก็เปน เศรษฐกิจพอเพยี งเหมอื นกนั เขานึกวา เปนเศรษฐกจิ สมัยใหม เปนเศรษฐกิจทีห่ า งไกลจากเศรษฐกิจพอเพียง แตทจ่ี ริงแลวเปน เศรษฐกจิ พอเพียงเหมอื นกัน...” พระราชดำรสั พระบาทสมเด็จพระปรมนิ ทรมหาภูมพิ ลอดุลยเดช เนอื่ งในโอกาสวนั เฉลิมพระชนมพรรษา ณ ศาลาดสุ ดิ าลัย วนั ท่ี 23 ธันวาคม 2542 นวัตกรรมการประยุกตเศรษฐกิจพอเพยี งสูก ารคุมครองทางสงั คมที่เหมาะสมเพื่อผูดอ ยโอกาส

199 การประชุม นวัตกรรมการประยุกตเ ศรษฐกิจพอเพยี งสูการคมุ ครองทางสังคมทเ่ี หมาะสมเพื่อผดู อ ยโอกาส

200 นวตั กรรมการประยุกตเศรษฐกิจพอเพยี งสูการคมุ ครองทางสังคมท่เี หมาะสมเพ่อื ผูดอ ยโอกาส

201 นวัตกรรมการประยุกตเศรษฐกจิ พอเพียงสกู ารคมุ ครองทางสงั คมที่เหมาะสมเพ่อื ผูดอ ยโอกาส

202 นวตั กรรมการประยุกตเ ศรษฐกิจพอเพยี งสูการคุมครองทางสังคมที่เหมาะสมเพ่อื ผูดอ ยโอกาส

203 นวัตกรรมการประยุกตเศรษฐกจิ พอเพียงสกู ารคมุ ครองทางสงั คมที่เหมาะสมเพ่อื ผูดอ ยโอกาส

204 นวตั กรรมการประยุกตเ ศรษฐกิจพอเพยี งสูการคุมครองทางสังคมที่เหมาะสมเพ่อื ผูดอ ยโอกาส

205 นวัตกรรมการประยุกตเศรษฐกจิ พอเพียงสกู ารคมุ ครองทางสงั คมที่เหมาะสมเพ่อื ผูดอ ยโอกาส

206 นวตั กรรมการประยุกตเศรษฐกิจพอเพยี งสูการคมุ ครองทางสังคมท่เี หมาะสมเพ่อื ผูดอ ยโอกาส

207 ศกึ ษาดงู าน นวตั กรรมการประยุกตเศรษฐกิจพอเพยี งสูก ารคุมครองทางสังคมท่เี หมาะสมเพื่อผูดอ ยโอกาส

208 นวตั กรรมการประยุกตเศรษฐกิจพอเพยี งสูการคมุ ครองทางสังคมท่เี หมาะสมเพ่อื ผูดอ ยโอกาส

209 นวัตกรรมการประยุกตเศรษฐกจิ พอเพียงสกู ารคมุ ครองทางสงั คมที่เหมาะสมเพ่อื ผูดอ ยโอกาส

210 นวตั กรรมการประยุกตเศรษฐกิจพอเพยี งสูการคมุ ครองทางสังคมท่เี หมาะสมเพ่อื ผูดอ ยโอกาส

211 นวัตกรรมการประยุกตเศรษฐกจิ พอเพยี งสกู ารคมุ ครองทางสงั คมที่เหมาะสมเพ่อื ผูดอ ยโอกาส

212 นวตั กรรมการประยุกตเ ศรษฐกิจพอเพยี งสูการคุมครองทางสังคมที่เหมาะสมเพ่อื ผูดอ ยโอกาส

213 นวัตกรรมการประยุกตเศรษฐกจิ พอเพยี งสกู ารคมุ ครองทางสงั คมที่เหมาะสมเพ่อื ผูดอ ยโอกาส

214 นวัตกรรมการประยุกตเศรษฐกจิ พอเพยี งสกู ารคมุ ครองทางสงั คมที่เหมาะสมเพ่อื ผูดอ ยโอกาส

215 เวทนี ำเสนอ นวตั กรรมการประยกุ ตเ ศรษฐกจิ พอเพียงสูการคุม ครองทางสงั คมท่เี หมาะสมเพอ่ื ผดู อยโอกาส

216 นวตั กรรมการประยุกตเ ศรษฐกิจพอเพยี งสูการคุมครองทางสังคมที่เหมาะสมเพ่อื ผูดอ ยโอกาส

217 นวัตกรรมการประยุกตเศรษฐกจิ พอเพยี งสกู ารคมุ ครองทางสงั คมที่เหมาะสมเพ่อื ผูดอ ยโอกาส

218 “...ทีเ่ ขาเห็นวาประเทศไทยเราน่กี า วหนาดี การเงินการอุตสาหกรรมการคา ดี มกี ำไร แลว ก็ประเทศกเ็ จริญมีหวังวา จะเปนมหาอำนาจ ขอโทษเลยตองเตอื นเขาวา จรงิ ตวั เลขดี แตวา ถา เราไมร ะมดั ระวงั ในความตองการพื้นฐาน ของประชาชนน้นั ไมมีทาง...” พระราชดำรสั พระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภูมิพลอดลุ ยเดช เนอื่ งในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา ณ ศาลาดุสดิ าลัย วันที่ 5 ธนั วาคม 2536 “...บำเพ็ญกรณีกจิ ของตนดวยความซ่ือสัตยสุจริต ขยันหมน่ั เพียร อดทน และกลาหาญ อุทศิ ความเสยี สละสว นตัว ดง่ั บรรพบรุ ุษผซู ง่ึ ไดกอสรางชาติ เปนมรดกทอดมาถงึ พวกเราชาวไทยจนบดั นี.้ ..” พระราชดำรัส พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช พระราชทานแกป ระชาชนชาวไทย ในโอกาสขน้ึ ปใ หม ธนั วาคม 2494 นวตั กรรมการประยุกตเ ศรษฐกิจพอเพียงสูการคมุ ครองทางสงั คมท่ีเหมาะสมเพ่ือผดู อยโอกาส

219 คณะนักวิจัย 1. นางชุลที พิ ย เรืองดี สำนักงานสงเสริมและสนับสนนุ วชิ าการ 1 2. นางสาวสวุ รรณา บุญมา สำนกั งานสง เสริมและสนับสนนุ วชิ าการ 2 3. นางสาวสกุ ัญญา คดิ คา สำนักงานสงเสริมและสนบั สนนุ วชิ าการ 3 4. นางสาวภริ ญา จารโุ ชคนภธร สำนกั งานสงเสรมิ และสนับสนุนวชิ าการ 4 5. นางสาวจีรภา พรมทอง สำนกั งานสงเสรมิ และสนับสนนุ วิชาการ 5 6.นางสาวกรี ติกา กรี ติพงษไ พศาล สำนกั งานสงเสรมิ และสนบั สนนุ วชิ าการ 6 7. นายชวลติ ขลุย เงิน สำนกั งานสง เสริมและสนับสนนุ วชิ าการ 7 8. นางสาวภทั รภร พลอยสงี าม สำนักงานสงเสริมและสนับสนนุ วชิ าการ 8 9. นางสาวศศยิ าภรณ เศรษฐธนโชค สำนักงานสง เสรมิ และสนบั สนนุ วชิ าการ 9 10. นางสาวภารำพึง อริยะ สำนักงานสง เสริมและสนบั สนุนวิชาการ 10 11. นางสาวอัจฉรา สุระกุล สำนักงานสง เสรมิ และสนบั สนุนวิชาการ 11 12. นางกลุ วดี เมืองจีน (หวั หนา โครงการ) สำนักงานสงเสริมและสนบั สนุนวชิ าการ 12 นวตั กรรมการประยกุ ตเ ศรษฐกจิ พอเพยี งสูการคมุ ครองทางสังคมท่ีเหมาะสมเพ่อื ผดู อยโอกาส

222106 นวตั กรรมการประยกุ ตเ ศรษฐกจิ พอเพยี งสกู ารคมุ ครองทางสงั คมท่ีเหมาะสมเพื่อผูดอยโอกาส

ผูจ ดั พมิ พ สำนักงานสงเ สรมิ และสนบั สนนุ วิชาการ 11 33 หมู 1 ตำบลขุนทะเล อำเภอเมือง จงั หวดั สรุ าษฎรธ านี โทร 0 7735 5022-3 E-mail : [email protected]