9ตำราอาหารมาตราฐานสำหรับเด็กปฐมวัย

ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย

ชอื่ หนงั สือ “ตำรบั อาหารมาตรฐานสำหรบั เดก็ ปฐมวยั ” พิมพครั้งท่ี 1 พ.ศ. 2551 จำนวน 1,500 เลม ผูจ ัดพมิ พ มหาวทิ ยาลัยราชภฏั สวนดสุ ติ 295 ถนนราชสมี า แขวงวชริ ะ เขตดสุ ิต กรุงเทพมหานคร 10300 จดั พิมพท ี่ เจรญิ ดมี ัน่ คงการพิมพ 231 ถนนเพชรเกษม 48 แขวงบางดว น เขตภาษเี จรญิ กรุงเทพมหานคร 10160 โทร 0-2457-2593 ราคา 500 บาท ตำรบั อาหารมาตรฐานส ำหรบั เดก็ ปฐมวัย

ต ำรบั อาหารมาตรฐานสำหร บั เดก็ ปฐมวัย

เด็กปฐมวยั เปนชว งชีวิตทีม่ คี วามสำคญั มาก ซงึ่ ตอ งไดร ับการดูแลเอาใจใสโ ดยเฉพาะทางดา นอาหาร และโภชนาการ เพราะมีผลตอการเจริญเติบโตของรางกาย สมอง ระบบประสาทและสติปญญา รวมทั้ง พฒั นาการทางอารมณแ ละบคุ ลกิ ภาพ เดก็ วยั นจ้ี ะมคี วามสนใจเรอ่ื งการรบั ประทานอาหารนอ ยลง เนอ่ื งจาก มคี วามสนใจสิง่ แวดลอมรอบตัวมากข้นึ และหว งการเลน เด็กจงึ มีโอกาสขาดสารอาหารได อทิ ธพิ ลที่มตี อ ภาวะโภชนาการของเด็กวัยนี้ ขึ้นอยูกับความพรอมทางเศรษฐกิจ สังคม ขนาดครอบครัว การศกึ ษา การทำงานนอกบาน ประเพณี ความเชื่อและนิสัยในการบริโภคของผูปกครอง ซึ่งจะมีผลตอปริมาณ และคุณภาพอาหารที่เด็กบริโภคและภาวะโภชนาการของเด็ก ทั้งนี้ยังพบว่าภาวะโภชนาการที่แตกต่าง กันจะทำใหเด็กมเีชาวป ญ ญาและพฒั นาการตางกนั เดก็ สว นใหญใ นปจจบุ นั จะพบกับปญ หาสำคญั คอื พอ แมห รือผูเลี้ยงดูไมมีเวลาดูแลเรื่องการรับประทานอาหารของเด็กใหถูกตองทุกมื้อ เนื่องจากตองออก ไปประกอบอาชีพนอกบานแทบทุกวัน ดังนั้นเมื่อเด็กมาอยูที่โรงเรียนการดูแลเรื่องอาหารและโภชนาการจึง เป็นโครงการที่ต้องทำอย่างจริงจัง มีหลักการทางวิชาการ และดำเนินการอย่างถูกต้องเนื่องจาก เด็กปฐมวัยเปนชวงที่มีการเจริญเติบโตรวดเร็ว และตองใชชีวิตอยูในโรงเรียนอยางนอยวันละประมาณ 7 ชว่ั โมง ในชว งเวลากลางวนั ซง่ึ เปน ชว งทต่ี อ งใชพ ลงั งานจากอาหารในการทำกจิ กรรมตา งๆ เพื่อสงเสริม พฒั นาการและการเรยี นรู ดงั น้นั โรงเรยี นจึงมบี ทบาทสำคญั ในการจดั บรกิ ารอาหารและโภชนาการสำหรบั เด็ก และมีสวนรวมรับผิดชอบเกี่ยวกับสุขภาพอนามัยของเด็กดวย รวมทั้งโรงเรียนตองพรอมที่จะ สงเสริมดานอาหารและโภชนาการเพื่อปรับปรุงภาวะโภชนาการใหแกเด็ก จากการที่มหาวิทยาลัยราชภัฏ สวนดสุ ติ มรี ากฐาน ความเชย่ี วชาญทางดา นการอาหารและการศกึ ษาปฐมวยั คณะผจู ดั ทำจงึ ไดบ รู ณาการ สาขาดังกลาวทั้งจากเอกสารทางวิชาการ ตำรับอาหาร ประสบการณจากการบริการอาหารใหกับเด็ก ปฐมวัยโรงเรียนสาธิตละอออุทิศ และที่สำคัญคืออาหารทุกรายการผานการวิจัยภายใตโครงการพัฒนา รูปแบบโภชนาการของเด็กปฐมวัย ประจำปีงบประมาณ 2551 โดยคัดเลือกเฉพาะรายการอาหารที่ เด็กๆชื่นชอบ และมีคุณคาทางโภชนาการ สะอาด ปลอดภัย จำนวนทั้งสิ้น 122 รายการ พรอมจัด เปนสำรับเหมาะสำหรับใชเปนคมู อื ในการจดั อาหารกลางวันในโรงเรียน เพื่อเป็นการบริการวิชาการโดยนำ องคความรูไปประยุกตสูสังคม ชุมชน โดยเฉพาะอยางยิ่งในโครงการความรวมมือระหวางกรมสงเสริม การปกครองทองถิ่นกับมหาวิทยาลัยราชภัฏสวนดุสิตในหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย ดร. อุบล ชนื่ สำราญ

เรอื่ ง หนา เร่ือง หนา อาหารสำหรบั เด็กปฐมวยั 1 อาหารชดุ ท่ี 18 ขา วผดั อเมรกิ นั , แกงจดื กะหลำ่ ปลหี ม,ู 89 การจัดการอาหารสำหรบั เด็กปฐมวัย 7 อาหารชุดที่ 1 ขาวสวย, แกงจดื วนุ เสนหมสู บั , 9 ฟรุตสลัด, ซปุ มกั กะโรนี หมบู ดทอด, ฝร่งั , ขนมปง สังขยา อาหารชดุ ที่ 19 เสน ใหญห มตู ุน, วุนผลไม, นักเก็ต 94 อาหารชดุ ที่ 2 บะหมหี่ มูสับ, สามแซ, โจกไก 15 อาหารชุดที่ 20 ผัดผักรวมมิตร, หมตู มเคม็ 98 อาหารชดุ ที่ 3 ปลากระพงนงึ่ สมุนไพร, ตม ยำอนบุ าล 19 แกวมงั กร, ขนมปงเนยน้ำตาล เอแคลร, กลว ยหอม ไมโลเยน็ อาหารชดุ ท่ี 4 วนุ เสนลูกชนิ้ , ขาวโพดคลุก 24 อาหารชุดท่ี 21 เยน็ ตาโฟ, กลว ยไข, บวั ลอยเผอื กสามสี 104 ขาวเหนียวหมหู ยอง/ไกห ยอง อาหารชุดที่ 22 ตม จบั ฉา ยหมู, ไขพ ะโล, มันแกว 108 อาหารชดุ ที่ 5 แกงจดื ฟกหมูสบั , ไกทอดกระเทยี ม 28 ลอดชองนำ้ กะทิ มะละกอ, ถ่ัวเขยี วตม น้ำตาล อาหารชดุ ท่ี 23 ขา วผดั สามส,ี แกงจดื ผกั กาดขาวหมู 113 อาหารชุดที่ 6 แกงจืดเตา หูห มสู ับ, ผดั ผักบุงหม,ู 33 แอปเปล, เบอเกอรจิ๋ว แตงโม, ไสก รอกลวก อาหารชุดที่ 24 เกย๊ี วกุง , แคนตาลปู , ไสกรอกลวก 118 อาหารชุดท่ี 7 เสนเล็กลูกช้ิน, วนุ สตอเบอรี่, 38 อาหารชดุ ที่ 25 ไขพ ระจนั ทร, แกงจดื ฟก , กระเพาะปลา 122 อาหารชดุ ที่ 8 ขา วมันไก, ซุปฟก, สม , ผดั มักกะโรนี 42 วนุ นำ้ เชอ่ื ม ใบเตย, สาคเูปย กมะพรา ว อาหารชุดที่ 9 เสน ใหญผ ดั ซีอ้วิ , ฟกทองแกงบวช, 48 อาหารชดุ ที่ 26 แกงจดื สาหรา ย, นอ งไกท อด, ฝรง่ั 127 เคก กลว ยหอม, น้ำองนุ อาหารชดุ ที่ 10 แกงจดื ผกั สามสี, ไขเจียวนิม่ ๆ, 53 เวเฟอร นมเย็น อาหารชดุ ท่ี 27 เสน ใหญร าดหนา , เฉากว ย, กลว ยบวดชี 132 แอปเปล , ซาหริม่ อาหารชดุ ท่ี 28 แกงจดื ผกั สามส,ี หมูซอี ิ้ว, 136 กลว ยหอม, ขา วตม หมู อาหารชดุ ท่ี 11 สตตู ับไก, แกงเลียงปลานิล, 58 อาหารชดุ ท่ี 29 แกงจืดเตาหหู มูสบั , ไขพะโล, 141 ฝรัง่ , ไมโล, คุกกี้ แตงโม, ลกู ชิ้นทอด อาหารชดุ ที่ 12 เสน หม่ีราดหนา หมู, ขนมฟกทอง, 64 อาหารชดุ ที่ 30 สปาเกต็ ต,้ี สามแช, กระเพาะปลา 146 อาหารชุดท่ี 31 ขา วมนั ไก, ซปุ ฟก , เงาะ, ขนมปง นำ้ แดง 150 ขนมปงหนา หมู+นำ้ จม้ิ อาหารชุดที่ 13 ผดั ฮองเต, มะมวง, ทบั ทิมกรอบ 68 อาหารชดุ ท่ี 32 กว ยจ๊บั น้ำใส, วนุ กะท,ิ โจก ไก 155 เอกสารอา งองิ 159 อาหารชดุ ที่ 14 หมูน้ำมนั หอย, แกงจดื ดอกกะหลำ่ , 72 รายชอ่ื คณะผจู ดั ทำ แคนตาลูป, สาคเูปยกมะพรา ว 160 อาหารชุดที่ 15 สกุ ้ีนำ้ , ขนมเปย กปนู , ขา วตมกุง 77 รายชอ่ื ทป่ี รกึ ษา 161 อาหารชดุ ท่ี 16 ปลา/ไกผ ดั ซอสมะเขอื เทศ, เงาะ, 81 ฐานสำหรบั เด็กปฐมว กลว ยบวดชี อาหารชุดท่ี 17 บะหมี่เหด็ หอมนำ้ มันหอย, มันเชอื่ ม, 85 ขาวเหนียวใบเตย/สงั ขยา ตำรับอาหารมาตร ยั

ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย ตำรบั อาหารมาตรฐานสำหรบั เด็กปฐมวยั ชดุ

ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย 1 อาหารสำหรับเด็กปฐมวัย อาหารมคี วามสำคัญตอการเจริญเตบิ โตของรา งกายและพัฒนาการของสมองตงั้ แตทารกอยใู นครรภม ารดาตลอดจน หลังคลอด และการดำรงชวี ติ ตอมาตลอดชว งอายุขยั ในวยั เดก็ หากภาวะโภชนาการบกพรองจะนำไปสูการชะงักงันของการเจริญ เติบโต รางกายแคระแกรน ภูมิคุมกันบกพรอง ทำใหเจ็บปวยบอย หากเด็กไดรับสารอาหารไมเพียงพอจะกลายเปนผูใหญ ที่ขาดคุณภาพ ที่สำคัญยิ่งคือมีผลกระทบตอสติปญญาและความสามารถในการเรียนรูของเด็ก อาหารที่มีคุณคาทางโภชนาการ เหมาะสมตามความตอ งการของเดก็ จะสง เสรมิ ใหเด็กมกี ารเจรญิ เติบโตตามวยั ได ชนดิ ของอาหาร หลงั จากทไ่ี ดม กี ารปรบั ปรงุ และจดั พมิ พเ ผยแพรป รมิ าณสารอาหารอา งองิ ทแ่ี นะนำสำหรบั คนไทยในป 2546 กรมอนามยั ไดจัดทำคูมือแนะนำการรับประทานอาหารสำหรับคนวยั ตา งๆ “ กินตามวัย ให้พอดี ” และไดแนะนำอาหารสำหรบั เดก็ ปฐมวยั แบงเปน 2 ชวง คือ ทารก (0-5 เดือน และ 6-11 เดือน) และ เด็ก (1-3 ป 4-5 ป และ 6-8 ป) โดยทารกอายุ 0-5 เดือน ไดพลังงานทั้งหมดจากน้ำนมแม ทารกอายุ 6-11 เดือน ควรไดพลังงาน 800 กิโลแคลอรี เด็กอายุ 1-3 ป ควรไดพลังงาน 1,000 กโิ ลแคลอรี เดก็ อายุ 4-5 ป ควรไดพ ลงั งาน 1,300 กโิ ลแคลอรี และ เดก็ อายุ 6-8 ป ควรไดพ ลงั งาน 1,400 กโิ ลแคลอรี โดยใหมกี ารกระจายตัวของพลังงานจากสารอาหาร คอื จากโปรตีนรอ ยละ 8-10 คารโ บไฮเดรตรอ ยละ 45-60 และ ไขมนั รอยละ 30-40 ของพลังงานท่ีควรไดรับตอ วนั โดยมปี รมิ าณอาหารที่แนะนำสำหรับการบริโภค ดังตารางที่ 1-2 ตารางท่ี 1 ปรมิ าณอาหารแนะนำสำหรับเด็กอายุ 1-3 ป (ความตองการพลังงาน 1,000 กโิ ลแคลอร)ี ชนิดของอาหาร ปริมาณอาหาร สวน* กรมั หนว ยครวั เรอื น นมธรรมดา 1 240 ซีซี 1 กลอ ง ขา วสวย 3 165 3 ทัพพี เนื้อสัตว (สุก) 1.5 45 3 ชอนโตะ ผกั รับประทานไดต ามตอ งการ ผลไม 4 แลวแตช นดิ ผลไม** ไขมัน 1 15 3 ชอ นชา ตารางที่ 2 ปริมาณอาหารแนะนำสำหรับเดก็ อายุ 4-5 ป (ความตองการพลังงาน 1,300 กโิ ลแคลอรี) ชนิดของอาหาร ปริมาณอาหาร สว น* กรมั หนว ยครวั เรอื น นมธรรมดา 1 240 ซซี ี 1 กลอง ขา วสวย 5 275 5 ทัพพี เนอ้ื สัตว (สกุ ) 1.5 45 3 ชอนโตะ ผกั รับประทานไดตามตองการ ผลไม 6 แลว แตชนิดผลไม** ไขมัน 2 30 6 ชอ นชา * สวนของอาหารในรายการอาหารแลกเปลี่ยน ซึ่งเปนรายการที่ใชสำหรับการจัดอาหารสำหรับผูที่ตองการควบคุม อาหาร โดยอาหาร 1 สวนจะกำหนดปริมาณอาหารในหมวดเดียวกันที่มีคุณคาทางโภชนาการใกลเคียงกันที่สามารถนำมา บริโภคทดแทนกันได ** ผลไมแบบผล 1 สว น เทากบั สม ผลกลาง 2 ผล หรอื กลว ยนำ้ วา 1 ผล และผลไมแ บบหน่ั เปนชนิ้ พอคำ 1 สว น เทากบั 8-10 ช้นิ คำ เชน สับปะรด 8-10 ชน้ิ คำ ท่มี า : กองโภชนาการ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณะสขุ

2 ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย ในการจดั การอาหารสำหรบั เด็กควรเนน ความหลากหลายของอาหาร และสามารถจัดอาหารหลากหลายชนิดทดแทน กนั ในหมวดอาหารเดียวกันได ดังตัวอยางในตารางท่ี 3 (สำนกั งานปลดั กระทรวงศกึ ษาธิการ, 2547) ตารางที่ 3 อาหารท่รี บั ประทานแทนกันไดใ นอาหารหมวดตางๆ หมวดอาหาร ตัวอยา งอาหารทีร่ ับประทานแทนกนั ได ขาว-แปง ขาวสกุ 1 ทพั พี = กว ยเต๋ยี วเสนเล็ก 1 ทพั พี = ขาวเหนยี ว 1/2 ทพั พี = ขนมจนี 1 จบั = ขนมปง 1 แผน ผัก ฟก ทองสุก 1 ทัพพี = ผักคะนาสกุ 1 ทพั พี = ผกั บงุ จนี สุก 1 ทัพพี = แตงกวาดิบ 2 ผลขนาดกลาง ผลไม เงาะ 4 ผล = ฝรง่ั 1/2 ผลกลาง = มะมว งดบิ 1/2 ผล = สบั ปะรด 6 ชนิ้ พอคำ = มะละกอสุก 8 ชน้ิ พอคำ เน้อื สตั ว ปลาทู 1 ชอ นโตะ (1/2ตวั ขนาดกลาง) = เน้ือหมู 1 ชอนโตะ = ไขไ ก 1/2 ฟอง = เตา หูขาวแข็ง 1/4 ชน้ิ = เตา หูห ลอด 1/2 หลอด นม นมสด 1 แกว = โยเกิรต 1 ถวย = นมพรองมันเนย 1 แกว ที่มา : สำนกั งานปลัดกระทรวงศกึ ษาธิการ (2547) ความตอ งการสารอาหาร (Nutritional requirement) ของเดก็ ปฐมวยั สารอาหารที่รางกายตองการในแตละวัน ไดแก คารโบไฮเดรต โปรตีน ไขมัน เกลือแร วิตามิน และน้ำ ซึ่งรางกาย มคี วามตอ งการในปรมิ าณทตี่ างกัน อาจแบงสารอาหารเปนสารอาหารท่ีรา งกายตองการปรมิ าณมาก (macronutrients) ได้แก่ คาร์โบไฮเดรต โปรตีน ไขมัน ซึ่งเป็นสารอาหารที่ให้พลังงาน และสารอาหารที่ร่างกายต้องการปริมาณน้อย (micronutrients) ไดแก วิตามิน และเกลือแร ซึ่งชวยในการทำงานและเปนสวนประกอบตางๆ ในรางกาย แตไมใหพลังงาน ความตอ งการสารอาหารของเดก็ (อายุ 1-8 ป) จะลดนอ ยลงกวา ในชว งวยั ขวบปแ รกเมอ่ื คดิ ตอ สดั สว นนำ้ หนกั ตวั แตเนอ่ื ง จากเด็กมีขนาดและน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นจึงทำใหปริมาณโดยรวมของสารอาหารที่เด็กควรไดรับมีปริมาณมากกวาวัยทารก ความตอ งการสารอาหารของเดก็ เพศหญงิ และเพศชายในวยั เดก็ เลก็ ไมแ ตกตา งกนั มาก จะมคี วามแตกตา งชดั เจนเมอ่ื อายมุ าก ขึ้นประมาณ 9 ป โดยเพศชายจะมีความตองการปริมาณสารอาหารมากกวาเพศหญิง (Grosvenor MB and Smolin LA, 2002) สารอาหารและความตอ งการสารอาหารในแตล ะวนั พลงั งาน รางกายไดรับพลังงานจากการเผาผลาญสารอาหาร macronutrients ไดแก ไขมันให 9 กิโลแคลอรี่/กรัม สวนคารโบไฮเดรตและโปรตีนให 4 กิโลแคลอรี่/กรัม เพื่อใหพลังงานในการเจริญเติบโต การทำงานของอวัยวะตางๆ เปนปกติ และการใหความอบอุนตอรางกาย การใหพลังงานมากเกินไปอาจเกิดการสะสมไขมันผิดปกติในตับ หนวยพลงั งานที่ใชท ั่วไป คือ กิโลแคลอรี่ (kcal) โดย 1 กิโลแคลอร่ี เทา กบั จำนวนความรอ นที่เพม่ิ อณุ หภมู ขิ อง น้ำ 1 กโิ ลกรมั จาก 15 องศาเซลเซียส เปน 16 องศาเซลเซยี ส

ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย 3 อาหารทีใ่ หพ ลังงาน ไดแก คารโ บไฮเดรต ไขมัน และโปรตนี ดงั นี้ คารโบไฮเดรต : เปน อาหารหลักทใ่ี ชบ รโิ ภคเกือบทกุ ประเทศ ไดแ ก ธญั พืช เปนอาหารประเภทแปง เชน ขาว ขาวสาลี ขาวโพด มนั สำปะหลัง และนำ้ ตาล ซ่ึงใหพลังงาน 4 กิโลแคลอร/่ี กรมั เปนสว นประกอบทสี่ ำคญั ของโครงสรางและการทำงาน ของรางกายในรูปของสารประกอบไกลโคโปรตีน (glycoprotein) และไกลโคลิปด (glycolipid) กลูโคสเปนสารอาหารที่สำคัญ ตอสมอง และปองกันการเกิดภาวะเลือดเปนกรดมากเกินไป (ketosis) คารโบไฮเดรตแบงตามขนาดโมเลกุลเปน น้ำตาล โอลิโกแซคคาไรด โพลีแซคคาไรด และใยอาหาร โดยมีรายละเอยี ด ดงั น้ี ควรบริโภคคารโบไฮเดรตเพื่อใหไ ดพลงั งานรอยละ 45-60 ของพลังงานทงั้ หมดทีไ่ ดร บั ตอวนั โดยมาจากนำ้ ตาลและอาหารที่มนี ้ำตาลธรรมชาติไมควรเกนิ รอยละ 25 นำ้ ตาล (sugar): มโี มเลกลุ ของกลูโคส (glucose) 1-2 ตัว ไดแก - นำ้ ตาลโมเลกุลเด่ียว (monosaccharide): ไมตอ งยอย สามารถดูดซึมไดทันที ไดแ ก กลโู คส และกาแลค็ โตส (galactose) ในนม และฟรุคโตส (fructose) ในผกั และผลไม - น้ำตาลโมเลกุลคู (disaccharide): จะถกู ยอ ยดวยนำ้ ยอยจากเซลลเ ย่อื บลุ ำไสเลก็ ไดเปน นำ้ ตาลโมเลกุลเด่ียว ไดแ ก นำ้ ตาลทราย (sucrose) นำ้ ตาลนม (lactose) และมอลโตส (maltose) ไดจ ากการยอ ยอาหารประเภทแปงในลำไสเล็ก ควรบรโิ ภคนำ้ ตาลนอ ยกวา รอยละ 10 ของพลังงานตอ วนั เพ่ือปองกันการเกิดฟน ผแุ ละโรคอว น โอลิโกแซคคาไรด (oligosaccharide): มีโมเลกุลของน้ำตาล 3-9 ตัว พบในผัก ธัญพืช ถั่ว และผลิตภัณฑอาหาร ไดแ ก เดก็ ซต รนิ (dextrin) ซง่ึ ไดจ ากการยอ ยแปง การดดู ซมึ เขา สรู า งกายตอ งอาศยั การยอ ยใหเปน โมเลกลุ เลก็ ลงกอ น บางชนดิ ไมสามารถยอยไดในลำไสคน ไดแก fructo-oligosaccharides(นำมาใชเปน prebiotic) stachyose และ rafinose แตแบคทีเรียใน ลำไสใ หญส ามารถยอ ยได โพลแี ซคคาไรด (polysaccharide): มีโมเลกลุ ที่ซับซอ นของน้ำตาลมากกวา 9 ตวั พบในธัญพืช พืชหัว ผกั และผลไม แบง เปน แปง (starch) ประกอบดวย amylase และ amylopectin ซงึ่ มโี มเลกุลของน้ำตาลตอเปน สายตรงและแตกเปน แขนงตาม ลำดบั ตอ งอาศัยการยอ ยใหโ มเลกลุ เลก็ ลงกอ นการดูดซมึ ใยอาหาร (dietary fiber) เปนสวนของ non-starch polysaccharides ไดแก cellulose, hemicellulose, pectins รางกายไมมีเอนไซม ทำใหยอยไมได แตแบคทีเรียในลำไสใหญสามารถยอยใยอาหารไดกาซ และ short-chain fatty acid (SCFA) ซึ่งให้พลังงาน 2 กิโลแคลอรี่/กรัม ของใยอาหาร ซึ่งเซลล์เยื่อบุลำไส้ใหญ่สามารถนำไปใช้ ช่วยกระตุ้นการดูดซึม เกลือแร-น้ำ กระตุนการแบงตวั ของเซลลเ ยอื่ บลุ ำไส การสรา งเมือก ลดความเปน กรดในลำไสใ หญ การบริโภคคารโบไฮเดรตเกนิ ความตองการ สวนทีเ่ กินจะถูกเก็บไวใ นรูปของไกลโคเจน (glycogen) ในตับ และในกลามเน้อื ประมาณรอ ยละ 1 ของน้ำหนกั ตวั การบรโิ ภคนำ้ ตาลปรมิ าณมากจะกระตุน การหลง่ั ฮอรโมนอนิ ซลู ิน ทำใหม ีการสังเคราะหไขมันสะสมในตบั ทำใหต บั โต และเกิด fatty liver เปนปญหาสุขภาพและฟนผุ

4 ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย ไขมัน ใหพลังงานสูง 9 กิโลแคลอรี่/กรัม ชวยละลายวิตามิน เอ ดี อี และ เค และใหกรดไขมันจำเปน ไดแก กรดไลโนเลนคิ (linoleic acid, LA, C18:2, n-6) และอลั ฟา-ไลโนเลนคิ ( -linolenic acid, ALA, C18:3, n-3) อาหาร ไขมันอยูในรูปของไตรกลีเซอไรด (triglyceride) โคเลสเตอรอล (cholesterol) และฟอสโฟลิปด (phospholipid) 1 โมเลกลุ ของไตรกลเีซอไรด ประกอบดว ยกลเีซอรอล และกรดไขมนั (fatty acid; FA) 3 ตวั กรดไขมนั แบง ตามจำนวนพันธะคู (double bond) เปน - กรดไขมันอ่มิ ตวั (saturated FA) ไมม พี นั ธะคู พบในไขมันสัตว เชน หมู เปด ไก และนำ้ มันพชื บางชนิด เชน ปาลม และ มะพรา ว - กรดไขมนั ไมอ ม่ิ ตวั (unsaturated FA) แบง ตามจำนวนพนั ธะคไู ดเปน - monounsaturated FA (MUFA) มี 1 พันธะคู พบมากในน้ำมันมะกอก - polyunsaturated FA (PUFA) มีพนั ธะคหู ลายแหง พบมากในนำ้ มนั พืชจากถ่ัวเหลือง ถวั่ ลสิ ง รำขาว เมลด็ ดอกทานตะวัน งา ขา วโพด และดอกคำฝอย มีกรดไขมันจำเปนสงู การบริโภคกรดไขมนั อม่ิ ตัวปริมาณมาก (เกินรอยละ 10) และนาน พบวามีความสมั พนั ธกบั การมีระดบั โคเลสเตอรอลสูงในเลือด ทำใหเกิดภาวะหลอดเลือดแข็ง (atherosclerosis) และโรคหัวใจขาดเลือดรวม กบั การมปี จ จัยเสย่ี งอน่ื ๆ ไดแก การสบู บุหรี่ ความดนั โลหิตสงู และขาดการออกกำลงั กาย กรดไขมัน แบงตามความยาวของคารบอนเปน - short chain fatty acid (SCFA): มีจำนวนคารบอนนอยกวาหรือเทากับ 6 อะตอม พบนอยมากในอาหาร รา งกายไดจ ากการยอยใยอาหารในลำไสใ หญโดยแบคทเีรีย - medium chain fatty acid (MUFA): มจี ำนวนคารบ อน 8 – 10 อะตอม ใหพลงั งาน 7.7 กิโลแคลอรี/่ กรมั - long chain fatty acid (LCFA): มีจำนวนคารบอน 12 – 18 อะตอม ใหพ ลงั งาน 9 กโิ ลแคลอร่/ี กรัม - very long chain fatty acid (VLCFA): มจี ำนวนคารบ อนมากกวาหรอื เทา กบั 20 อะตอม พบในปลาทะเล ประกอบดว ยกรดไขมนั ชนิดโอเมกา 3 มผี ลตอ ภูมคิ ุมกนั และลดการอกั เสบ อาหารไขมนั มผี ลตอ การเคลอ่ื นของอาหารในลำไส กระตนุ การหลง่ั นำ้ ดี และนำ้ ยอ ยไลเปสจากตบั ออ น ซง่ึ ยอ ยไขมนั เปนกรดไขมนั และกลีเซอรอล แลว ดดู ซมึ เขา สูเซลลเ ยื่อบุลำไสในรปู ของ ไมเซลล แลว รวมเปนไตรกลีเซอไรดสงเขา ทอนำ้ เหลือง ในรูปของไคโลไมครอนเขาสูก ระแสโลหติ รา งกายตองการกรดไขมันจำเปนรอ ยละ 1-3 ของพลงั านตอ วนั ถา ขาดจะเกิดการเปลย่ี นแปลงที่ผวิ หนัง บรเิ วณหนาและลำตัว เพ่ือสุขภาพที่ดแี นะนำใหเด็กอายตุ ั้งแต 2 ปข ้ึนไป บริโภคอาหารไขมนั รอยละ 30 ของพลังงานทั้งหมด โดยแบง เปน ไขมนั อมิ่ ตวั ไมเ กนิ รอ ยละ 10, MUFA รอยละ 12, PUFA รอยละ 6 (โดยมกี รดไขมนั ชนิดโอเมกา 6 รอ ยละ 1 และโอเมกา 3 รอยละ 0.2) และไขมัน trans ไมเ กนิ รอยละ 2 กรดไขมัน trans เปน กรดไขมนั ไมอ ่ิมตัวท่มี พี นั ธะคอู ยางนอย 1 ตำแหนงท่เีปน trans conguration มักพบใน hydrogenated fat เชน เนยเทียม มผี ลทำใหร ะดับโคเลสเตอรอลในเลอื ดสงู และระดบั HDL (ไขมันด)ี ต่ำ ปรมิ าณไขมันในเนอื้ สตั ว ข้ึนกับอาหารที่ใชเ ลี้ยงสัตว และตำแหนงของเน้ือ เชน เน้อื อกไกจะมีไขมันต่ำกวาเนอื้ ปก ไก เนื้อสันแดงจะมไี ขมันรอยละ 5 – 10 สวนเนือ้ ตดิ มนั จะมมี ันรอยละ 30 – 40 การบรโิ ภคไขมนั มากเกินไป ทำใหเกดิ ภาวะไขมนั ในเลอื ดสูง โรคอว น เบาหวาน และโรคหวั ใจ โดยเฉพาะการบรโิ ภค ไขมนั อ่มิ ตวั หรอื เนยเทยี ม (margarine) ซงึ่ มีไขมนั trans สูง

ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย 5 ควรบริโภคไขมันรอ ยละ 30-40 ของพลังงานทงั้ หมดที่ไดร ับตอ วัน โดยไดรับกรดไขมนั จำเปนกลุมโอเมกา 3 (กรดอลั ฟาไลโนเลนกิ ) ปรมิ าณเพยี งพอ คอื รอยละ 0.6-1.2 สวนกรดไขมันจำเปนกลุม โอเมกา 6 (กรดไลโนเลอิก) ปรมิ าณเพยี งพอ คอื รอ ยละ 5 แตไมควรเกินรอ ยละ 10 โปรตีน เปนสารอาหารที่มีความสำคัญตอการเจริญเติบโตและการทำงานที่ปกติของรางกาย เนื่องจากโปรตีนเปน ส่วนประกอบของส่วนต่างๆ ของร่างกาย เช่น กล้ามเนื้อ เนื้อเยื่อ และอวัยวะต่างๆ รวมทั้งน้ำย่อย เลือด ฮอร์โมน โปรตีน ประกอบดวยกรดอะมิโนที่รางกายใชสังเคราะหตอเปนสายเปปไทด จำนวน 20 ชนิด แบงออกเปน 2 กลุม (WHO, 1985) 1. กรดอะมโิ นจำเปน รา งกายไมสามารถสังเคราะหเองได ตองไดรบั จากอาหาร ในผูใ หญมี 8 ชนิด ( วาลีน ลวิ ซีน ไอโซลิวซีน เมทไธโอนีน ฟนลี อลานนี ธรีโอนีน ทรฟิ โตแฟน และไลซนี ) 2. กรดอะมิโนไม่จำเป็น ร่างกายสามารถสังเคราะห์เองได้ มี 12 ชนิด (อลานีน ซีรีน แอสปาราจีน ไทโรซีน แอสปาเตต กลูตาเมต ฮิสติดีน ซิสเตอีน กลูตามีน อารจินีน โปรลีน และไกลซีน) แตในบางสภาวะ เชน ทารกแรกเกิดตอง การฮิสติดีนเพิ่มอีก 1 ชนิด ทารกคลอดกอนกำหนดตองการซิสเตอีน ไทโรซีน และทอรีน เนื่องจากเอนไซมที่ใชสังเคราะห กรดอะมโิ นทัง้ 3 ยังไมพ ัฒนา นอกจากนภี้ าวะเจ็บปวย รางกายมขี อจำกดั ในการสงั เคราะห ทำใหไมเพียงพอตอ ความตอ งการ เกิดความจำเปนที่รางกายตองไดรับจากอาหาร ไดแก กลูตามีน อารจินีน โปรลีน ไกลซีน (Brake FWJ, et al., 2007) อาหารที่ใหโปรตีน ไดแก เนื้อสัตวตางๆ 100 กรัม มีโปรตีนประมาณ 20 กรัม ไข 50 – 60 กรัม/ฟอง มี โปรตีนประมาณ 7 กรัม นมวัวมีโปรตีนประมาณ 3.5 กรัม/เดซิลิตร นมแมมีโปรตีน 1.2 กรัม/เดซิลิตร แตโปรตีนใน นมแมมีคุณภาพและดูดซึมไดดีกวาเคซีนในนมวัว ซึ่งดูดซึมไดรอยละ 50 ถั่วเปนพืชที่มีโปรตีนสูง เชน ถั่วเหลืองมีโปรตีน ประมาณ 38 กรัม/100 กรัม ถั่วอื่นๆ มีโปรตีนประมาณ 20 กรัม/100 กรัม สำหรับธัญพืชใหโปรตีนต่ำ เชน ขาว มีโปรตีนประมาณ 7 กรมั /100 กรมั ผักมโี ปรตีนต่ำทงั้ ปรมิ าณและคณุ ภาพ เดก็ ปฐมวัยตอ งการโปรตนี 1.1 – 1.2 กรัม/ กโิ ลกรมั (WHO, 1990) ความตองการโปรตีนจะเพียงพอ ถาโปรตีนที่ไดรับมีคุณภาพดี มีสัดสวนของกรดอะมิโนจำเปนที่เหมาะสมและรางกาย ไดพลังงานอยางเพียงพอ ทำใหรางกายสามารถนำโปรตีนไปใชอยางมีประสิทธิภาพ อาหารที่ถือวามีโปรตีนมาตรฐาน คือ นมและไข่ โปรตีนจากพืชมีคุณภาพต่ำ เพราะมักจะขาดกรดอะมิโนจำเป็นบางตัว เช่น ธัญพืชมีไลซีนต่ำและถั่วมี เมทไธโอนีนต่ำ ขาวโพดขาดไลซีนและทริฟโตแฟน ดังนั้นการบริโภคขาวผสมกับถั่วงา จะทำใหไดรับอาหารโปรตีนที่มีคุณ ภาพดีขึ้น วิตามิน เป็นสารอินทรีย์ที่ร่างกายมีความต้องการปริมาณน้อย ทำหน้าที่เป็นโคเอนไซม์หรือโคแฟคเตอร์ ในเมตาบอลิสมของร่างกาย ภาวะเครียดหรือเจ็บป่วยร่างกายมีความต้องการหรือมีการสูญเสียสูงขึ้นทำให้ ขาดวิตามิน เกลือแรหรือแรธาตุ เปนสารอนินทรียที่เปนสวนประกอบในโครงสราง เชน กระดูก ฟนและชวยในการทำงาน ของรางกาย แบง ออกเปน 2 กลมุ ดังน้ี - macroelement : เป็นแร่ธาตุที่ร่างกายต้องการปริมาณวันละมากกว่าหรือเท่ากับ 100 มิลลิกรัม ได้แก่ โซเดียม โปตัสเซียม คลอไรด ฟอสฟอรัส แมกนีเซียม แคลเซียม เปนตน - traceelement : เปนแรธาตุที่รางกายตองการปริมาณนอย เปนมิลลิกรัมตอวัน ไดแก เหล็ก ฟลูออไรด แมงกานีส สังกะสี เปนตน การใหฟลูออไรดเสริมในเด็กอายุมากกวา 6 เดือน สามารถลดอัตราการเกิดฟนผุได ทั้งนี้ ปรมิ าณฟลูออไรดท ่ใี หข นึ้ กบั ปริมาณฟลูออไรดท่มี ใี นนำ้ ดม่ื

6 ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย กองโภชนาการ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข (2546) ไดจัดทำขอแนะนำปริมาณสารอาหารอางอิง (Dietary Reference Intake: DRI) สำหรับเด็กปฐมวัย โดยแบงออกเปน 5 ชวงอายุ คือชวงอายุ 0-5 เดือน 6-11 เดือน 1-3 ป 4-5 ป และ 6-8 ป ดังตารางที่ 4-5 โดยทารกวยั 0-5 เดือน ไดร ับสารอาหารท้งั หมดจากน้ำนมแม ตารางท่ี 4 ปริมาณพลังงานและสารอาหารอางองิ ที่ควรไดรับประจำวัน (Dietary Reference Intake: DRI) ของเด็กปฐมวัย พลังงานและวิตามิน ทารก เด็ก 6-11 เดือน 1-3 ป 4-5 ป 6-8 ป พลงั งาน (กโิ ลแคลอรี/วัน) 800 1,000 1,300 1,400 โปรตีน (กรัม/วนั ) 15 18 22 28 วิตามนิ เอ (ไมโครกรัม/วัน) 400 400 450 500 วิตามนิ ซี (มลิ ลกิ รมั /วัน) 35 40 40 40 วติ ามินดี (ไมโครกรัม/วัน) 5 55 5 วติ ามินอี (มลิ ลิกรมั /วนั ) 5 67 7 วติ ามนิ เค (ไมโครกรมั /วัน) 2.5 30 55 55 ไธอะมนิ (มลิ ลกิ รัม/วัน) 0.3 0.5 0.6 0.6 ไรโบฟลาวิน (มลิ ลกิ รัม/วนั ) 0.4 0.5 0.6 0.6 ไนอะซิน (มลิ ลิกรมั /วัน) 4 68 8 วิตามนิ บี 6 (มิลลกิ รมั /วนั ) 0.3 0.5 0.6 0.6 โฟเลท (ไมโครกรมั /วัน) 80 150 200 200 วิตามนิ บี 12 (ไมโครกรมั /วนั ) 0.5 0.9 1.2 1.2 กรดแพนโทเธนิก (มลิ ลิกรมั /วัน) 1.8 2 3 3 ไบโอติน (ไมโครกรมั /วัน) 6 8 12 12 โคลีน (มิลลกิ รมั /วัน) 150 200 250 250 ที่มา : กรมอนามยั (2546) ตารางท่ี 5 ปรมิ าณแรธ าตุอางอิงท่คี วรไดรับประจำวัน (Dietary Reference Intake: DRI) ของเดก็ ปฐมวัย แรธ าตุ ทารก เดก็ 6-11 เดือน 1-3 ป 4-5 ป 6-8 ป แคลเซียม (มิลลกิ รัม/วัน) 270 500 800 800 ฟอสฟอรัส (มลิ ลกิ รัม/วนั ) 275 460 500 500 แมกนีเซยี ม (มิลลิกรมั /วนั ) 30 60 80 120 ฟลูออไรด (มิลลิกรมั /วนั ) 0.4 0.6 0.9 1.2 ไอโอดีน (ไมโครกรัม/วนั ) 90 90 90 120 เหล็ก (มิลลิกรมั /วัน) 9.3 5.8 6.3 8.1

ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย 7 แรธาตุ ทารก 1-3 ป เดก็ 6-8 ป 6-11 เดือน 340 4-5 ป 440 ทองแดง (ไมโครกรัม/วัน) 2 440 4 สงั กะสี (มลิ ลกิ รัม/วนั ) 220 20 3 30 ซลี เีนยี ม (ไมโครกรัม/วนั ) 3 11 30 15 โครเมียม (ไมโครกรมั /วัน) 20 1.2 15 1.5 มังกานสี (มลิ ลกิ รมั /วนั ) 5.5 17 1.5 22 โมลิบดนี ัม (ไมโครกรัม/วนั ) 0.6 225-675 22 325-950 โซเดยี ม (มิลลกิ รมั /วนั ) 3 1,175-1,950 300-900 1,625-2,725 โปตสั เซยี ม (มลิ ลิกรัม/วนั ) 175-550 350-700 1,525-2,550 500-975 คลอไรด (มิลลกิ รมั /วนั ) 925-1,500 450-900 275-550 ที่มา : กรมอนามัย (2546) การจัดบริการอาหารสำหรับเด็กปฐมวัย การจัดอาหารใหเด็กปฐมวัย นอกจากคำนึงถึงปริมาณใหเด็กอิ่มทองแลวยังตองคำนึงถึงคุณคาสารอาหาร เชน โปรตนี แคลเซยี ม และวิตามินตา งๆ เน่ืองจากอาหารแตละชนดิ จะประกอบไปดวยสารอาหารในปรมิ าณมากนอ ยตางกัน ไมมอี าหารชนดิ ใดชนดิ หนึง่ มีปริมาณสารอาหารตา งๆ ครบในปริมาณทีร่ า งกายตอ งการใน 1 วัน การจัดเตรียมอาหาร ควรมีความหลากหลายชนิดหมุนเวียนในแตละสัปดาห เพื่อใหเด็กไดรับอาหารเพียงพอทั้งปริมาณและคุณภาพ นอกจาก น้ยี ังเปน การปลกู ฝง ลักษณะนสิ ัยในการรับประทานอาหารใหแ กเด็ก สงเสริมใหเด็กมสี ขุ ภาพทด่ี ี หลักการจดั อาหารสำหรบั เด็กปฐมวัย (สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา, 2546) 1. การจัดอาหารใหครบ 5 หมู ในสัดสวนที่เหมาะสม และมีการเตรียมที่สะอาดปลอดภัย ควรเนนกรรมวิธี ผานความรอนเพื่อฆาเชื้อโรคจนแนใจวาสะอาด ผักสดและผลไมตองลางใหสะอาด เนื้อสัตวตองปรุงสุกเสมอ การเตรียม อาหารไมควรนานเกิน 2 ชั่วโมงกอนใหเด็กรับประทาน อาหารที่ปรุงเสร็จหรือลางสะอาดแลว ควรเก็บในภาชนะที่มีฝาปด มิดชดิ ปองกนั แมลงและฝนุ ตา งๆ (สำนักอนามัยและสิ่งแวดลอม, 2547) 2. ใหร า งกายไดรบั ไขมนั พอเหมาะ คอื ประมาณรอ ยละ 30 ของพลังงานทง้ั หมด ในเด็กอายุ 1-3 ป ควรไดรบั น้ำมนั พืชและไขมันจากสัตว และนม และควรเลือกใชน ำ้ มนั ท่ีใหก รดไขมนั จำเปน ทรี่ างกายสรา งเองไมไ ด ไดแก นำ้ มันถั่วเหลือง น้ำมันดอกคำฝอย น้ำมันขาวโพด และน้ำมันจากปลาทะเล เด็กวัย 1-3 ป รับประทานไขไดวันละ 1 ฟอง 3. ใหร ับประทานน้ำตาลแตพอควร การรบั ประทานน้ำตาลทรายทใ่ี สในอาหาร ขนม และเครือ่ งดมื่ มากเกนิ ไปจะทำ ใหเกิดโทษ เชน ฟนผุ และยังเปนสาเหตุใหมีการสรางไขมันไตรกลีเซอไรดเพิ่มขึ้น เสี่ยงตอการเปนโรคอวน โรคหัวใจขาด เลือดและโรคเบาหวานในอนาคต ควรรบั ประทานอาหารคารโบไฮเดรตประเภทธัญพืช ซึ่งเม่ือยอ ยแลว จะใหน้ำตาล รา งกาย นำไปใชประโยชนไดและยังไดรับสารอาหารชนิดอ่ืนเพม่ิ เติมดว ย 4. ใหร บั ประทานอาหารที่ใหใ ยเปน ประจำ ไดจ ากการรบั ประทานผกั ผลไม อาหารท่ใี หใยอาหารเปน สว นของพชื ท่ี รา งกายยอ ยไมไ ด จงึ เหลือเปนกากอยูใ นลำไส ซงึ่ จะชว ยเพม่ิ ปริมาณอุจจาระ กระตนุ การขบั ถา ยของรางกายใหส มำ่ เสมอ มกี ารศกึ ษาพบวาจะชว ยลดความเสย่ี งตอ การทส่ี ารพิษสัมผัสกับผนังลำไสเปนเวลานาน ลดความเสี่ยงตอการเกิดโรค ลำไสโ ปง พอง ริดสดี วงทวาร โรคมะเรง็ บางชนิด โรคไขมันสงู ในเลอื ดเมอ่ื เติบใหญ ผักที่มีประโยชนส งู ไดแกผ กั ที่มีสเี ขียว สด เชน ผักตำลึง ผักบุง ผักคะนา ผักกวางตุง ฯลฯ ผักสีแดง สีเหลือง สีแสด เชน มะเขือเทศสุก ฟกทอง แครอท เปนตน ในวันหนึ่งๆ ควรไดรับผักอยางนอย 1-2 ชนิด

8 ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย 5. ให้เด็กรับประทานอาหารรสธรรมชาติ งดเว้นอาหารรสจัดทุกชนิด ควรลดการใช้เกลือและอาหารที่มี โซเดียมสูง เพราะอาหารรสเค็มจะมีความเสี่ยงตอการเกิดโรคความดันโลหิตสูง อาหารที่มีโซเดียมสูง เชน น้ำปลา ซีอิ๊ว เตาเจี้ยว ไขเค็ม ปลาเค็ม ผักดอง อาหารหมักดองอื่นๆ รวมถึงเครื่องดื่มบางชนิดที่มีโซเดียมสูงดวย 6. ใหเด็กรับประทานอาหารที่มีสวนปองกันโรคมะเร็ง ไดแก การเพิ่มผักและผลไมใหมากขึ้น ละเวนอาหารที่ไหม เกรยี มอาหารทม่ี คี วามชน้ื จนเกดิ เชอ้ื รา จำกดั ปรมิ าณไขมนั โดยเฉพาะทม่ี าจากสตั วแ ละไขมนั ทม่ี กี รดไขมนั อม่ิ ตวั ควรหลกี เลย่ี ง อาหารใสสีและสารเคม 7. ใหเด็กรับประทานอาหารในปริมาณที่เหมาะสม และสะดวกแกการรับประทาน เนื่องจากระบบทางเดินอาหาร ของเด็กยงั เตบิ โตไมเต็มท่ี กระเพาะอาหารยังมีขนาดเล็ก ปริมาณอาหารที่จัดใหเด็กจงึ ควรมปี รมิ าณพอเหมาะ เดก็ ทเี่ ล็กมาก ควรแบง มอ้ื อาหารใหม ากข้ึน ขนาดของอาหารควรหัน่ เปนชน้ิ เลก็ ทีส่ ะดวกในการตักและเคี้ยว นอกจากน้ีเดก็ ในวยั น้ยี ังมคี วาม ไมแนนอนในการรับประทาน บางวันอาจรับประทานไดมาก บางวันอาจรับประทานไดนอย หากเด็กรับประทานอาหารนอย ผูจัดอาหารไมควรวิตกกังวลมาก ควรหาวิธีจูงใจใหเด็กอยากรับประทานอาหารและถาเด็กไมยอมรับประทานควรแยก อาหารชนดิ นน้ั ออกไปกอ น ปลอยใหเดก็ ไดป รบั ตัวในการรบั ประทานอาหารม้อื ตอไป (กองโภชนาการ กรมอนามยั กระทรวง สาธารณะสขุ , 2546) รวมทั้งโรงเรียนตองพรอมที่จะสงเสริมดานอาหารและโภชนาการเพื่อเปนการชดเชยความบกพรองในการเลี้ยง ดูเด็กของครอบครัว และเพื่อปรับปรุงภาวะโภชนาการใหแกเด็กมีขอเสนอแนะดังนี้ (พระเจาวรวงศเธอพระองคเจาศรีรัศมิ์, 2550) 1. การจัดอาหารวางและอาหารกลางวันสำหรับเด็กที่ผสมผสานกันอยางเหมาะสม เพื่อที่จะชวยใหเด็กไดรับ สารอาหารเพียงพอ การจัดอาหารกลางวันแตเพียงอยางเดียว อาจมีความเสี่ยงที่เด็กไดรับสารอาหารอยางไมเพียง พอ เชน พลังงาน แคลเซียม เปนตน 2. ควรสงเสริมวัฒนธรรมการกินอาหารของไทย ดวยการใชอาหารไทยที่เหมาะสมสำหรับเด็กและใหเด็กรูจัก การกินขาวที่เปนอาหารหลักของไทยสลับกับอาหารแปงบางมื้อและใชวัตถุดิบที่หางายประหยัดงบประมาณ 3. ควรสอดแทรกคำแนะนำเกี่ยวกับมารยาทบนโตะอาหารแกเด็ก ควบคูไปกับตำรับอาหารเพื่อใหเด็กไดเรียนรู และฝกการปฏิบัติที่ถูกตองเหมาะสมตามวัย จากผลการคำนวนคุณค่าทางโภชนาการของอาหารที่ผ่านการคัดเลือกจากการชิมภายใต้โครงการพัฒนา รูปแบบโภชนาการของเด็กปฐมวัย ประจำปงบประมาณ 2551 เด็กปฐมวัยอายุระหวาง 1-5 ป ตองการพลังงาน วันละ 1,200 กิโลแคลอรี่ ซึ่งมื้อกลางวันและอาหารวางบาย เด็กควรไดรับพลังงาน 480 กิโลแคลอรี่ ซึ่งประกอบดวย คารโบไฮเดรท 66-72 กรัม โปรตีน 12-18 กรัม ไขมัน 13-16 กรัม จากงานวิจัยของโครงการดังกลาวไดพัฒนา ชดุ อาหารทม่ี คี ณุ คา ทางโภชนาการครบถว น ประกอบกบั เปน อาหารทไ่ีดร บั การยอมรบั จากเดก็ ๆ จำนวน 32 ชดุ เหมาะสำหรบั เปนคูมือสำหรับโรงเรียนไดใชในการจัดอาหารสำหรับเด็ก บ เดก็ ปฐมวัย ำรับอาหารมาตรฐานสำห ัร ต

ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย 9 ชุดที่ 1 1. ขาวสวย 2. แกงจดื วนุ เสน หมูสับ 3. หมบู ดทอด 4. ฝรงั่ 5. ขนมปง สงั ขยา

10 ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย ขาวสวย สวนผสม ปริมาณ 10 ที่ หนว ย ขาวสาร 350 กรมั น้ำซปุ โครงไก น้ำ 525 กรัม คุณคาทางโภชนาการตอ 1 ที่ คณุ คา ทางโภชนาการ ปริมาณ 1 ที่ หนว ย พลงั งาน 77.5 กโิ ลแคลอรี่ โปรตีน 1.3 กรัม ไขมนั 0.2 กรมั คารโ บไฮเดรต 17.1 กรมั ใยอาหาร 0.1 กรมั วิตามนิ A - ไมโครกรัม วิตามนิ B1 - มิลลกิ รัม วิตามิน B2 - มิลลิกรมั วติ ามิน C - มลิ ลกิ รัม แคลเซยี ม 2.5 มิลลิกรัม เหลก็ 0.3 มิลลกิ รมั สว นผสม ปรมิ าณ 10 ที่ หนวย โครงไก 500 กรมั นำ้ 2,000 กรัม คณุ คาทางโภชนาการตอ 1 ที่ คณุ คาทางโภชนาการ ปรมิ าณ 1 ที่ หนว ย พลงั งาน 10.5 กิโลแคลอร่ี โปรตีน 0.25 กรัม ไขมนั 0 กรมั วธิ ีทำ คารโ บไฮเดรต 0 กรัม 1. ลา งโครงไกใหส ะอาด ใยอาหาร 0 กรัม 2. เทนำ้ ใสห มอ ตง้ั ไฟ ใสโครงไก 3. เมอ่ื นำ้ เดอื ดลดไฟลงเคย่ี วทง้ิ ไว ประมาณ 20 นาท่ี วิตามนิ A 0 ไมโครกรมั 4. ตกั โครงไกอ อก วิตามิน B1 0.03 มิลลิกรัม วติ ามนิ B2 0.03 มิลลกิ รัม วิตามนิ C 0 มิลลกิ รมั แคลเซียม 0.5 มลิ ลกิ รมั เหล็ก 0.5 มิลลิกรัม

ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย 11 สว นผสม ปริมาณ 10 ท่ี หนว ย แกงจืดวนุ เสน หมสู ับ หมูสับ 100 กรัม วนุ เสน 110 กรมั 250 กรัม ผักกาดขาว กรัม 27 กรัม ซีอ๊วิ ขาว กรัม 5.5 กรัม ซอสปรงุ รส กรมั 0.5 พรกิ ไทยปน กรมั 0.5 กรมั เกลือปน 22 ตน หอมซอย 22 ผักชซี อย 1,000 นำ้ ซุปโครงไก คุณคาทางโภชนาการตอ 1 ที่ คณุ คาทางโภชนาการ ปริมาณ 1 ท่ี หนวย พลังงาน 57.3 กิโลแคลอร่ี โปรตีน 3.0 กรมั ไขมัน 1.5 กรัม คารโบไฮเดรต 7.5 กรัม ใยอาหาร 0.4 กรมั วิตามิน A - ไมโครกรมั วติ ามนิ B1 0.1 มิลลกิ รมั วติ ามนิ B2 0.1 มลิ ลิกรัม วิตามิน C 4.5 มลิ ลกิ รมั แคลเซยี ม 18.5 มลิ ลกิ รัม เหลก็ 0.7 มิลลิกรมั วธิ ที ำ 1. หมกั หมูสบั กับเกลอื ปน พริกไทยปน และซอสปรุงรส ท้งิ ไวประมาณ 30 นาที 2. หั่นผกั กาดขาว เปนชนิ้ เลก็ แช วุน เสน ในนำ้ ใหน ิ่มแลวตัดเปนทอนๆ ยาวประมาณ 2 น้วิ 3. ปนหมูสับทหี่ มักไวเปน กอ นกลม พกั ไว 4. เทนำ้ ซปุ โครงไก ใสหมอตง้ั ไฟตมใหเดอื ด ใสห มทู ่ีปน เปน กอนลงไปตม จนสุก 5. ใสผ กั กาดขาวและวนุ เสน ท่ีเตรียมไวล งไป ปรงุ รสดวยซอี ๊วิ ขาว โรยตน หอมผกั ชี พรอ มจดั เสริ ฟ

12 ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย หมูบดทอด สว นผสม ปรมิ าณ 10 ที่ หนว ย หมูสับ 600 กรัม ไขไก 180 กรัม 90 กรัม หอมใหญ กรัม ผักชี 15 กรัม แปง สาลี 45 กรมั 14 กรัม แปง ขา วโพด กรมั นำ้ ปลา 30 15 กรัม ซอี ๊วิ ขาว กรมั 1 กรัม เกลือปน 1.5 พริกไทยปน น้ำมันพชื สำหรบั ทอด 150 คณุ คา ทางโภชนาการตอ 1 ท่ี คณุ คา ทางโภชนาการ ปริมาณ 1 ที่ หนว ย พลงั งาน 140.6 กโิ ลแคลอร่ี โปรตีน 14.9 กรัม ไขมัน 6.5 กรัม คารโบไฮเดรต 5.8 กรัม ใยอาหาร 0.2 กรัม วิตามนิ A 78.0 ไมโครกรมั วติ ามนิ B1 1.0 มลิ ลกิ รัม วติ ามิน B2 0.1 มิลลิกรมั วิธีทำ วิตามิน C 1.8 มลิ ลิกรัม 1. สบั หอมใหญกับผักชใหละเอียด ผสมรวมกบั แคลเซียม 28.5 มิลลกิ รมั หมูสับ ไขไก ซีอิ๊วขาว นำ้ ปลา เกลือปน และ เหลก็ 1.0 มิลลิกรัม พริกไทย นวดใหเ ขากัน 2. ใสแปง สาลี แปงขาวโพด ลงไปคลุกเคลา ใหสวนผสมเขากนั 3. ปน หมเูปน กอ นกลมแบน ชนิ้ ละประมาณ 50 กรมั 4. ต้ังกระทะใสน ำ้ มนั พืชใหรอ นใชไฟปานกลาง นำหมลู งไปทอดใหสกุ 5. ตักขน้ึ ใสก ระชอนใหส ะเด็ดนำ้ มนั จัดใสจ านพรอ มจัดเสิรฟ

ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย 13 ฝร่ัง สวนผสม ปรมิ าณ 10 ท่ี หนวย ฝรง่ั 400 กรมั คณุ คา ทางโภชนาการตอ 1 ที่ คณุ คา ทางโภชนาการ ปริมาณ 1 ท่ี หนว ย พลงั งาน 16.7 กิโลแคลอร่ี โปรตนี 0.2 กรัม ไขมนั - กรมั คารโบไฮเดรต 3.8 กรมั ใยอาหาร 1.1 กรัม วติ ามนิ A 1.2 ไมโครกรมั วิตามนิ B1 - มลิ ลกิ รัม วติ ามิน B2 - มลิ ลิกรัม วิตามิน C 72.6 มิลลกิ รัม แคลเซยี ม 0.8 มลิ ลกิ รัม เหลก็ 0.2 มิลลิกรัม วธิ ีเตรียม 1. นำฝร่งั ท่ีคัดไวแลว ไปลางน้ำใหส ะอาด 2. หลังจากน้ันหน่ั เปน ช้ินๆ และนำเมลด็ ออก (1 ลูก 10 ชิน้ ) 3. จดั ใสจ านพรอ มเสริ ฟ

14 ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย ขนมปง สังขยา สวนผสม ปริมาณ 10 ที่ หนวย กรัม ขนมปง 153 กรัม ไขไก 106 กรมั 5.5 กรมั แปงขาวโพด กรมั กะทิ 55 กรัม 42 กรมั นมขนหวาน กรมั นมสด 42 83 น้ำตาลทราย ใบเตย 10 คุณคา ทางโภชนาการตอ 1 ท่ี คุณคาทางโภชนาการ ปริมาณ 1 ที่ หนวย พลงั งาน 121.6 กิโลแคลอร่ี โปรตีน 3.7 กรมั ไขมนั 3.5 กรัม คารโ บไฮเดรต 19.0 กรมั ใยอาหาร 0.7 กรมั วิตามิน A 48.6 ไมโครกรัม วติ ามิน B1 - มิลลกิ รัม วติ ามนิ B2 0.1 มลิ ลิกรัม วิตามิน C - มลิ ลิกรัม แคลเซยี ม 29.8 มลิ ลิกรัม เหลก็ 1.0 มิลลกิ รัม วิธีทำ 1. ตอกไขไ กใ สอา งผสมใสกะทิ ในมขนหวาน นมสด นำ้ ตาลทรายและแปงขาวโพด 2. ขยำกับใบเตยประมาณ 5 นาทีแลวนำมากรองดวยผาขาวบางหรือตะแกรงถ่ี 3. นำไปนง่ึ ประมาณ 15-18 นาที จากนั้นนำไปปน ใหละเอียด 4. จดั เสิรฟพรอ มกับขนมปง

ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย 15 สามแช่ ชดุ ท่ี 2 1. บะหม่นี ้ำหมูสับ 2. สามแซ 3. โจกไก

16 ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย บะหม่นี ำ้ หมูสบั สวนผสม ปริมาณ 10 ท่ี หนวย บะหมี่ 900 กรัม หมสู ับ 250 กรมั 250 กรมั ผกั กวางตงุ กรมั 22 กรัม ผักชซี อย กรมั 22 กรัม ตน หอมซอย กรมั 60 ซีอวิ๊ ขาว กรัม 15 กรมั ซอสปรุงรส กรมั 22 กรมั น้ำตาลทราย 7 เกลอื ปน 4 พริกไทยปน 22 น้ำมนั พืช 3,000 น้ำซปุ โครงไก คณุ คาทางโภชนาการตอ 1 ท่ี คุณคา ทางโภชนาการ ปริมาณ 1 ที่ หนวย พลงั งาน 185.5 กโิ ลแคลอร่ี โปรตีน 11.3 กรัม ไขมนั 4.5 กรมั คารโ บไฮเดรต 24.7 กรมั ใยอาหาร 0.3 กรัม วิธที ำ วติ ามนิ A 718.3 ไมโครกรมั 1. เทนำ้ ซุปโครงไกใ สหมอตงั้ ไฟ ตมใหน้ำเดือด วิตามนิ B1 0.1 มิลลิกรัม 2. เตมิ นำ้ ตาลทราย เกลือปน ซอี ๊ิวขาว วติ ามนิ B2 0.1 มลิ ลิกรัม วิตามนิ C 5.3 มลิ ลิกรมั ซอสปรงุ รส พริกไทยปน ลงในนำ้ ซปุ แคลเซียม 40.6 มิลลกิ รัม 3. รวนหมสู บั ใหสุก เหลก็ 1.9 มิลลกิ รมั 4. หน่ั ผักกวางตุง นำไปลวก พักไว 5. ลวกเสน บะหม่ี ใหน่ิม ทำการคลกุ กับน้ำมันพชื เพื่อไมใ หเสน ตดิ กนั 6. จดั สว นผสมลงชาม เตมิ นำ้ ซปุ โรยดว ยผกั ชแี ละตนหอมซอย จดั เสริ ฟ

ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย 17 สวนผสม ปรมิ าณ 10 ท่ี หนว ย สามแซ ลูกเดอื ย กรัม 125 กรัม ถ่วั เขียวกระเทาะเปลอื ก 125 กรัม ขนนุ 25 กรมั ลำไยแหง กรมั 8 กรัม น้ำตาลทราย 250 นำ้ 250 คุณคาทางโภชนาการตอ 1 ที่ คุณคาทางโภชนาการ ปรมิ าณ 1 ที่ หนว ย พลังงาน 32.8 กโิ ลแคลอรี่ โปรตีน 1.3 กรัม ไขมนั 0.2 กรัม คารโ บไฮเดรต 6.4 กรัม ใยอาหาร - กรัม วิตามนิ A 0.4 ไมโครกรัม วิตามนิ B1 - มิลลกิ รมั วติ ามนิ B2 - มิลลกิ รัม วติ ามิน C 1.8 มิลลกิ รมั แคลเซียม 2.0 มลิ ลิกรัม เหล็ก 0.1 มิลลกิ รัม วธิ ีทำ 1. แชถ ั่วเขียวกะเทาะเปลอื กและลกู เดือย ในน้ำใหนิ่ม 2. ตม ลูกเดือย ถวั่ เขียวกะเทาะเปลือก ใหส ุกนุม ตักข้ึนพกั ใหส ะเดด็ นำ้ 3. หัน่ ขนุนหรือฉกี เปน เสน ยาว เตรียมไว 4. นำน้ำและน้ำตาลทรายใสห มอ ตัง้ ไฟ คนใหน ้ำตาลทรายละลาย ใสลำไยแหง พอเดอื ด ยกลงท้ิงไวใหเ ยน็ 5. ตักถัว่ เขยี วกระเทาะเปลอื ก ลูกเดือย และขนุน ใสถ ว ยเติมนำ้ เชื่อมและเน้ือลำไย ตกั น้ำแข็งใสโรยดว ยขนุน พรอมจดั เสิรฟ

18 ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย โจก ไก สวนผสม ปรมิ าณ 10 ที่ หนวย กรมั ปลายขา ว 500 กรัม กรมั ไกบด 290 กรมั 45 กรัม ตน หอมซอย กรมั ต้ังฉา ย 22 กรัม 115 ซอี ๊ิวขาว 2 พรกิ ไทยปน 1,500 น้ำซปุ โครงไก คุณคาทางโภชนาการตอ 1 ที่ คณุ คาทางโภชนาการ ปรมิ าณ 1 ท่ี หนว ย พลังงาน 59.4 กโิ ลแคลอร่ี โปรตีน 2.4 กรมั ไขมัน 0.8 กรมั คารโ บไฮเดรต 10.5 กรัม ใยอาหาร 0.1 กรมั วิตามิน A 6.7 ไมโครกรมั วิตามนิ B1 - มลิ ลิกรมั วิตามิน B2 - มิลลกิ รัม วิตามนิ C 0.4 มิลลิกรมั แคลเซยี ม 4.1 มลิ ลิกรัม เหลก็ 0.3 มิลลิกรมั วิธที ำ 1. ตม ปลายขาว ใหเมล็ดขา วบานมากๆ 2. เทนำ้ ซุปโครงไก ใสห มอต้ังไฟ ตมใหเดอื ด 3. ใสไ กบ ดท่เีตรยี มไว ตมจนสุก 4. นำขาวตม ผสมลงไปคนใหเขากนั ปรงุ รสดวย ซีอ๊วิ ขาว พริกไทยปน ยกลง 5. ตกั ใสถ ว ย โรยดว ยตนหอมซอยและตง้ั ฉาย จัดเสิรฟ

ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย 19 ชดุ ที่ 3 1. ขา วสวย 2. ปลากระพงนง่ึ สมนุ ไพร 3. ตม ยำอนบุ าล 4. เอแคลร 5. กลว ยหอม

20 ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย ปลากระพงนง่ึ สมนุ ไพร สวนผสม ปรมิ าณ 10 ท่ี หนวย 240 กรมั เนอื้ ปลากะพง กรมั 200 กรัม ผกั กาดขาว กรมั ข้ึนฉา ย 20 กรมั ขงิ ออ น 20 กรัม ขงิ แก 20 กรมั 20 กรัม กระเทยี ม 20 กรัม ซอสปรงุ รส 16 น้ำตาลทราย 4 เกลอื ปน คณุ คาทางโภชนาการตอ 1 ที่ คณุ คาทางโภชนาการ ปรมิ าณ 1 ที่ หนวย พลังงาน 105.1 กิโลแคลอร่ี โปรตีน 13.6 กรัม ไขมนั 2.0 กรมั คารโ บไฮเดรต 7.4 กรมั ใยอาหาร 1.1 กรัม วติ ามนิ A 59.6 ไมโครกรมั วิตามนิ B1 0.1 มิลลิกรัม วติ ามนิ B2 0.2 มลิ ลกิ รมั วิตามิน C 17.0 มลิ ลกิ รัม วธิ ที ำ แคลเซียม 58.7 มิลลิกรมั 1. แลปลากะพง เปนชิ้น ๆ ละ 50 กรมั เหล็ก 1.5 มลิ ลิกรมั 2. แกะเปลอื กกระเทียมออกแลว ทบุ ขงิ ออ นห่ันเปน ช้ินบางๆ ขิงแก ทบุ พอแตก 3. ห่ันผักกาดขาว และขึน้ ฉา ย เปน ทอน ๆ 4. นำกระเทียม ขงิ ออน ข่งิ แก วางบนภาชนะท่จี ะใสนึ่ง ตามดว ยผกั กาดขาว แลว นำเน้ือปลาวางบนผักกาดขาวตามดวยข้นึ ฉายวางดานบน 5. ผสมซอสปรงุ รส นำ้ ตาลทราย เกลอื ปนเขา ดว ยกันคนใหละลาย แลว ราดลงบน ปลาและผกั หลังจากน้นั น้ำไปนึง่ จนสกุ จัดใสจ านพรอ มจัดเสริ ฟ

ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย 21 สว นผสม ปรมิ าณ 10 ท่ี หนวย ตม ยำอนบุ าล เนือ้ อกไก กรมั 63 กรัม นมสด 563 กรมั ฟก ทอง กรมั 63 กรมั แครอท 63 กรมั มะเขือเทศสุกใหญ กรัม ผกั ชฝี รงั่ 63 กรัม กรัม 63 กรัม ขา 22.5 กรมั ตะไคร 22.5 กรัม ใบมะกรูด 22.5 เกลือปน 22.5 นำ้ มะนาว 22.5 นำ้ ซุปโครงไก 450 คุณคาทางโภชนาการตอ 1 ท่ี คณุ คาทางโภชนาการ ปรมิ าณ 1 ที่ หนว ย พลังงาน 152.7 กิโลแคลอรี่ โปรตนี 11.2 กรัม ไขมนั 5.9 กรมั คารโบไฮเดรต 13.4 กรมั ใยอาหาร 1.5 กรัม วิตามนิ A 100.1 ไมโครกรมั วติ ามนิ B1 วิตามิน B2 0.1 มลิ ลกิ รัม วิตามิน C แคลเซียม 0.4 มลิ ลกิ รมั วิธีทำ เหล็ก 20.5 มลิ ลิกรัม 1. หนั่ เนอื้ อกไก เปนชิ้นเล็กๆ หั่นฟกทอง 221.4 มิลลกิ รัม แครอท เปน ลกู เตา เลก็ มะเขอื เทศผา ครง่ึ ลกู 1.2 มลิ ลกิ รัม 2. หั่นขา ตะไคร เปนแวนเฉียงๆ ใบมะกรูด ฉีกเอาเสนกลางใบออก ผกั ชีฝร่งั หั่นหยาบ 3. นำน้ำซุปตั้งไฟ รอจนเดือด ใส ขา ตะไคร ใบมะกรูด ตมประมาณ 5 นาที 4. ใสเนอ้ื อกไก รอจนเดอื ด ใสฟ ก ทอง แครอท และมะเขอื เทศ ทเ่ีตรยี มไวล งไปตม จนสกุ 5. ใสน มสดปรงุ รสดว ยเกลือปน นำ้ มะนาว ตักใสถว ยพรอ มจัดเสริ ฟ

22 ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย เอแคลร สวนผสม ปรมิ าณ 10 ที่ หนวย ตัวแปงเอแคลร กรมั กรมั แปงเคก 125 กรมั กรัม ผงฟู 4 กรัม ไขไก 45 กรมั กรัม เนยสด 100 กรมั กรัม น้ำ 150 กรมั กรมั ไสเอแคลร กรัม เนยสด 200 น้ำตาล 400 น้ำ 1100 แปง ขา วโพด 200 ไขไก 60 นมสด 400 วนลิ า 4 คุณคาทางโภชนาการตอ 1 ท่ี คุณคาทางโภชนาการ ปรมิ าณ 1 ที่ หนว ย วธิ ที ำ ตวั เอแคลร พลงั งาน 1. รอ นแปง เคก และผงฟู พกั ไว 283.6 กิโลแคลอรี่ 2. ตมน้ำและเนยสด ใชไฟกลาง จนเดอื ด โปรตนี 8.4 กรัม 3. เทสว นผสมแปงลงไป คนจนแปง รอนไมต ดิ หมอ ไขมนั 17.1 กรัม 4. ทิง้ แปง จนอุน ใสเครื่องตีประมาณ 1 นาที คารโ บไฮเดรต 23.4 กรมั ใยอาหาร ความเรว็ ตำ่ สุด 0.6 กรมั 5. ใสไข ตตี อพอเขากนั ( ตีประมาณ 2 นาที ) วติ ามิน A 6. ใสถ งุ บบี เปนตวั เรยี งบนถาด นำเขา อบ ประมาณ 303.1 ไมโครกรัม วติ ามนิ B1 0.3 มิลลิกรมั 20-25 นาที วิตามนิ B2 0.3 มลิ ลกิ รมั วติ ามิน C 0.1 มิลลกิ รัม ไสเ อแคลร 1. นำสว นผสมทกุ อยางผสมกนั ยกเวนเนยสดต้ัง แคลเซียม 57.5 มลิ ลิกรมั ไฟกลางจนสว นผสมมลี ักษณะขน เหล็ก 2.3 มลิ ลกิ รมั 2. ใสเนยสด คนเร็วๆ เม่อื เนยเขา กับสว นผสมดีแลว รบี ยกลง 3. พกั ใหเ ย็น บบี ใสต ัวเอแคร

ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย 23 กลวยหอม สว นผสม ปริมาณ 10 ท่ี หนว ย กลว ยหอม 400 กรัม คณุ คาทางโภชนาการตอ 1 ที่ คุณคาทางโภชนาการ ปรมิ าณ 1 ที่ หนว ย พลังงาน 52.9 กิโลแคลอร่ี โปรตีน 0.4 กรัม ไขมนั 0.1 กรมั คารโบไฮเดรต 12.7 กรมั ใยอาหาร 0.8 กรมั วิตามนิ A 6.8 ไมโครกรมั วิตามิน B1 - มลิ ลกิ รมั วติ ามนิ B2 - มิลลกิ รัม วติ ามิน C 10.8 มิลลกิ รัม แคลเซยี ม 10.4 มลิ ลิกรมั เหล็ก 52.9 มิลลกิ รัม วิธีเตรียม 1. นำกลวยท่ีคดั ไวแ ลว ไปลา งนำ้ ใหสะอาด 2. หลังจากนำไปตดั ออกเปนลกู ๆ 3. จัดใสจ านพรอ มเสิรฟ

24 ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย ชุดท่ี 4 1. วนุ เสน ลกู ชิ้น 2. ขา วโพดคลุก 3. ขาวเหนียวหมูหยอง/ไกหยอง

ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย 25 สวนผสม ปรมิ าณ 10 ท่ี หนวย วุนเสนลูกชิน้ วุนเสน 500 กรัม 600 กรัม ลกู ชนิ้ หมู กรมั ถัว่ งอก 220 กรมั 20 กรัม ตนหอมซอย กรัม 20 กรัม ผักชีซอย กรัม 50 ซอี ิ๊วขาว กรมั 7.5 กรัม ซอสปรุงรส กรัม 15 กรมั น้ำตาลทราย 5 เกลอื ปน 4 พรกิ ไทยปน 20 น้ำมันพชื 2,000 น้ำซุปโครงไก คุณคาทางโภชนาการตอ 1 ท่ี คุณคา ทางโภชนาการ ปรมิ าณ 1 ที่ หนว ย พลังงาน 271.6 กิโลแคลอรี่ โปรตีน 9.5 กรมั ไขมนั 16.4 กรมั คารโบไฮเดรต 22.5 กรมั ใยอาหาร 1.8 กรมั วติ ามนิ A 24.4 ไมโครกรมั วิธที ำ วิตามิน B1 0.1 มลิ ลกิ รมั 1. เทนำ้ ซปุ โครงไกใ สหมอตงั้ ไฟ ตม ใหเดอื ด วติ ามนิ B2 0.1 มิลลกิ รมั 2. เติมนำ้ ตาลทราย เกลอื ปน ซอี ๊วิ ขาว วติ ามิน C 3.6 มลิ ลกิ รัม แคลเซยี ม 35.7 มลิ ลิกรมั ซอสปรุงรส พรกิ ไทยปน ลงในน้ำซปุ เหล็ก 1.9 มลิ ลิกรัม 3. ผาลกู ชน้ิ ใหเปน ช้นิ เลก็ ประมาณ 1/8 ของลูกช้ิน ลวกใหส กุ พักไว 4. ลวกถว่ั งอก พกั ไว ลวกวนุ เสน ใหน ม่ิ คลกุ กบั นำ้ มนั พชื เพอ่ื ไมใ หเ สน ตดิ กนั 5. จดั สว นผสมลงชาม เติมนำ้ ซุปโรยดว ยผกั ชแี ละตน หอมซอย จดั เสริ ฟ

26 ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย ขา วโพดคลกุ สวนผสม ปริมาณ 10 ท่ี หนว ย ขาวโพด กรมั 440 กรัม มะพรา วทึนทึก 88 กรมั น้ำตาล 20 กรัม เกลือปน 3 คณุ คาทางโภชนาการตอ 1 ที่ คุณคาทางโภชนาการ ปริมาณ 1 ที่ หนวย พลงั งาน 44.3 กโิ ลแคลอรี่ โปรตนี 1.0 กรมั ไขมนั 0.7 กรัม คารโ บไฮเดรต 8.3 กรมั ใยอาหาร 1.4 กรัม วติ ามิน A 4.0 ไมโครกรัม วิตามิน B1 - มลิ ลกิ รมั วิตามิน B2 - มิลลกิ รัม วติ ามิน C 2.5 มิลลกิ รมั แคลเซยี ม 1.8 มิลลกิ รัม เหล็ก 0.4 มิลลกิ รมั วธิ ีทำ 1. ตม ขาวโพดท้งั ฝกใหส กุ นำมาฝานเปนช้นิ วางใสจานพักไว 2. ขดู มะพราวทนึ ทึกเปน เสนฝอย 3. ผสมนำ้ ตาลทราย เกลอื ปน และมะพรา วขดู เขาดว ยกนั จากน้ัน ใสขา วโพดคลุกใหเ ขา กนั ตกั เสริ ฟ

ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย 27 สว นผสม ปริมาณ 10 ท่ี หนวย ขาวเหนยี วหมูหยอง/ไกห ยอง กรัม ขาวเหนียว 220 กรมั กรมั หมหู ยอง 55 กรมั กรัม ไกห ยอง 5 กรมั กะทิ 110 น้ำตาลทราย 110 เกลือปน 1.6 คณุ คา ทางโภชนาการตอ 1 ที่ คณุ คาทางโภชนาการ ปริมาณ 1 ท่ี หนวย พลงั งาน 170.4 กโิ ลแคลอร่ี โปรตีน 4.4 กรัม ไขมัน 3.33 กรมั คารโ บไฮเดรต 31.4 กรมั ใยอาหาร 0.6 กรมั วิตามิน A - ไมโครกรัม วิตามิน B1 - มลิ ลิกรมั วิตามิน B2 - มลิ ลกิ รัม วิตามนิ C 0.3 มลิ ลกิ รมั แคลเซียม 6.9 มลิ ลกิ รัม เหล็ก 1.7 มิลลิกรัม วิธที ำ 1. นำขา วเหนยี วลา งใหส ะอาดแชนำ้ ไว 3-5 ช่ัวโมง หรือคา งคืน 1 คนื ลา งนำ้ ใหส ะอาดประมาณ 3-4 ครงั้ 2. นำขาวเหนียวใสภ าชนะน่งึ ประมาณ 30 นาที ยกลงจากเตา 3. ผสม กะทิ เกลือและนำ้ ตาลทราย ตง้ั ไฟใหล ะลาย 4. เทขาวเหนียวนึ่งรอนๆลงในกะทิ คนใหทั่ว 10-15 นาที กลับอีกฝงขึ้นมาปดฝาพักไว 5. ตกั ขาวเหนยี วใสถ ว ย โรยหนา ดว ยหมหู ยอง ไกห ยอง จดั เสิรฟ

28 ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย ชุดที่ 5 1. ขา วสวย 2. แกงจดื ฟก หมูสบั 3. ไกทอดกระเทยี ม 4. มะละกอ 5. ถั่วเขียวตมน้ำตาล

ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย 29 สว นผสม ปรมิ าณ 10 ท่ี หนวย แกงจดื ฟกหมสู ับ หมูสับ 100 กรัม 750 กรัม ฟกออน 5 กรมั ตน หอมซอย 5 กรมั ผกั ชซี อย 11 กรมั ซอี ิ๊วขาว 35 กรัม ซอสปรุงรส 2 กรัม กระเทียมบด 2,000 กรมั น้ำซปุ โครงไก คุณคาทางโภชนาการตอ 1 ที่ คุณคา ทางโภชนาการ ปริมาณ 1 ที่ หนวย พลังงาน 36.7 กิโลแคลอรี่ โปรตนี 2.7 กรัม ไขมนั 1.5 กรมั คารโบไฮเดรต 2.9 กรัม ใยอาหาร 1.0 กรัม วิตามิน A - ไมโครกรัม วิตามนิ B1 0.1 มลิ ลิกรมั วิตามนิ B2 - มลิ ลิกรัม วติ ามนิ C 17.8 มลิ ลิกรัม แคลเซยี ม 11.8 มลิ ลิกรัม เหลก็ 0.6 มลิ ลกิ รัม วิธีทำ 1. ปอกเปลอื กฟก แลวหนั่ เปนชน้ิ เล็กๆ 2. นำหมสู ับไปหมกั กับซอี ี๊วขาว กระเทียมบดท้ิงไว 30 นาที 3. เทนำ้ ซปุ โครงไก ใสห มอต้งั ไฟ ตมใหเดอื ด ปรงุ รสดวยซอสปรุงรส 4. ใสฟ ก ลงไปตมจนเดือดอีกคร้งั แลว ใสหมูสบั ทีห่ มกั ไว 5. ลดไฟออนเคยี่ วไปเรอ่ื ยๆพอฟกสุก โรยดว ยตน หอมและผกั ชีซอย 6. ตักใสถ วยพรอมจัดเสิรฟ

30 ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย ไกทอดกระเทียม สว นผสม ปรมิ าณ 10 ที่ หนว ย กรมั เนื้ออกไก 400 กรมั กรัม กระเทียม 12 กรัม กรมั รากผักชี 5 กรัม กรมั ซอี ิ๊วขาว 5.5 กรัม เกลือปน 5.5 กรัม น้ำปลา 5.5 5.5 นำ้ ตาลทราย 2 พริกไทยเม็ด นำ้ มันพืชสำหรบั ทอด 150 คุณคา ทางโภชนาการตอ 1 ที่ คณุ คา ทางโภชนาการ ปริมาณ 1 ที่ หนวย พลงั งาน 66.6 กิโลแคลอรี่ โปรตนี 7.8 กรัม ไขมัน 3.2 กรมั คารโ บไฮเดรต 1.7 กรมั ใยอาหาร 0.1 กรมั วติ ามนิ A 1.1 ไมโครกรัม วิตามนิ B1 - มลิ ลกิ รมั วิตามิน B2 0.1 มลิ ลกิ รัม วิตามนิ C 0.2 มิลลกิ รมั วิธีทำ แคลเซียม 5.9 มิลลกิ รมั 1. โขลกกระเทียม พรกิ ไทยเมด็ รากผักชี ใหล ะเอยี ด เหล็ก 0.4 มลิ ลิกรัม แลว นำไปคลุกเคลา เขา กบั เนอ้ื อกไก ใสเ กลือปน น้ำปลา นำ้ ตาลทราย ซอี ิ๊วขาว หมักไวประมาณ 20 นาที 2. ตั้งกระทะใสน ำ้ มันใชไ ฟปานกลาง นำอกไกลงไปทอดจนสุก 3. ตกั ขึ้นใสก ระชอนใหส ะเด็ดน้ำมนั นำไปหน่ั เปน ชิน้ บางๆ 4. ตักใสจานพรอ มจดั เสริ ฟ

ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย 31 มะละกอ สว นผสม ปรมิ าณ 10 ที่ หนว ย มะละกอ 500 กรัม คุณคา ทางโภชนาการตอ 1 ที่ คณุ คาทางโภชนาการ ปรมิ าณ 1 ท่ี หนวย พลงั งาน 29.4 กิโลแคลอร่ี โปรตีน 0.4 กรัม ไขมัน 0.2 กรัม คารโ บไฮเดรต 6.5 กรมั ใยอาหาร 0.3 กรมั วิตามนิ A 241.3 ไมโครกรมั วิตามิน B1 - มลิ ลิกรมั วิตามนิ B2 - มลิ ลิกรมั วิตามนิ C 43.3 มิลลกิ รัม แคลเซียม 6.7 มลิ ลกิ รมั เหลก็ 1.4 มลิ ลกิ รมั วิธีเตรียม 1. นำมะละกอสกุ ทคี่ ัดไวแลว ไปลางน้ำใหส ะอาด แลว ปอกเปลอื ก นำเมล็ดออก 2. หน่ั เปน ชน้ิ เลก็ ๆ 3. จัดใสจานพรอมเสริ ฟ

32 ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย ถวั่ เขียวตม น้ำตาล สวนผสม ปรมิ าณ 10 ที่ หนวย กรมั ถัว่ เขียว 165 กรมั 235 กรมั นำ้ ตาลทราย กรัม ใบเตย 1.5 น้ำ 250 คุณคาทางโภชนาการตอ 1 ท่ี คุณคา ทางโภชนาการ ปรมิ าณ 1 ท่ี หนว ย พลงั งาน 149.3 กโิ ลแคลอร่ี โปรตีน 3.6 กรมั ไขมัน 0.3 กรัม คารโ บไฮเดรต 33.9 กรมั ใยอาหาร 4.4 กรัม วิตามนิ A 0.8 ไมโครกรัม วิตามนิ B1 0.1 มลิ ลกิ รัม วิตามนิ B2 - มิลลกิ รมั วติ ามนิ C - มิลลิกรมั แคลเซยี ม 12.9 มิลลกิ รมั เหล็ก 1.2 มิลลกิ รมั วิธที ำ 1. ลา งถว่ั เขียวใหสะอาด แชน้ำประมาณ 3-5 ช่ัวโมง แลว ลา งนำ้ ใหส ะอาด ประมาณ 3-4 ครั้ง 2. ตม น้ำใหเดอื ด ใสถว่ั เขยี ว ใบเตย ตมถัว่ เขยี วจนสุกบานเล็กนอย 3. ใสน ้ำตาลทรายตม ตอจนนำ้ ตาลเขา เน้ือถ่วั เขียว ยกลง จัดเสริ ฟ

ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย 33 ชดุ ท่ี 6 1. ขา วสวย 2. แกงจืดเตาหหู มูสับ 3. ผดั ผักบงุ หมู 4. แตงโม 5. ไสก รอกลวก

34 ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย แกงจดื เตาหหู มสู บั สว นผสม ปรมิ าณ 10 ที่ หนว ย หมสู ับ 100 กรัม เตา หไู ข 360 กรัม ตน หอม 5 กรมั ผักชี 5 กรัม ซีอิ๊วขาว 6 กรมั ซอสปรงุ รส 2 กรัม เกลอื ปน 38 กรมั พรกิ ไทยปน 2 กรัม นำ้ ซปุ โครงไก 2,000 กรัม คณุ คา ทางโภชนาการตอ 1 ท่ี คุณคาทางโภชนาการ ปริมาณ 1 ท่ี หนวย พลงั งาน โปรตนี 39.7 กโิ ลแคลอร่ี 4.1 กรมั ไขมนั 1.8 กรัม คารโบไฮเดรต 1.3 กรัม ใยอาหาร - กรมั วิตามนิ A - ไมโครกรัม วติ ามิน B1 0.1 มิลลิกรมั วิตามิน B2 - วิธที ำ มลิ ลกิ รัม 1. นำหมูสับหมักกับซีอิ๊วขาว และพริกไทยปน วติ ามิน C - มิลลิกรมั หมักไว 30 นาที แลว นำมาปน เปน กอนเลก็ พักไว แคลเซยี ม 26.3 มิลลกิ รัม 2. หน่ั เตา หูไข เปน แวนๆ หนาประมาณ 1.5 ซม. เหลก็ 0.8 มลิ ลิกรมั ตน หอมผักชีหัน่ เปนทอนเลก็ ๆ เตรียมไว 3. เทนำ้ ซปุ โครงไกใสห มอ ตัง้ ไฟ เตมิ เกลือปน ตมใหเดอื ดใสหมหู มักลงไป รอใหน ำ้ เดือดอกี ครง้ั ใสเตา หทู ่หี ัน่ เตรยี มไวล งไป 4. ปรงุ รสดวย ซอสปรุงรส ใสต น หอมและผักชซี อย รอจนน้ำเดอื ดอกี ครั้ง แลว ยกลง ตักใสถ วยพรอมจดั เสิรฟ

ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย 35 สวนผสม ปรมิ าณ 10 ที่ หนวย ผดั ผักบุงหมู กรัม เนอื้ หมู 55 กรัม กรมั ผกั บุง จนี 400 กรัม กรมั กระเทยี มสับ 5 กรมั กรัม เตา เจยี้ ว 11 กรัม กรัม ซอสปรุงรส 5.5 กรมั กรมั ซอสหอยนางรม 5.5 ซอี ี๊วขาว 4 นำ้ ตาลทราย 3 พริกไทยปน 1 นำ้ มนั พืช 10 นำ้ ซปุ โครงไก 15 คณุ คา ทางโภชนาการตอ 1 ที่ คุณคา ทางโภชนาการ ปรมิ าณ 1 ท่ี หนวย 26.3 กิโลแคลอรี่ พลังงาน โปรตนี 2.4 กรัม ไขมัน 1.0 กรมั 1.9 กรมั คารโบไฮเดรต 1.4 กรัม ใยอาหาร 81.6 ไมโครกรมั วติ ามนิ A วติ ามนิ B1 0.1 มิลลิกรมั วิตามิน B2 0.1 มลิ ลกิ รัม 3.7 มลิ ลกิ รัม วิตามนิ C 22.4 มิลลิกรัม วิธีทำ 1. หน่ั ผักบุงเปนทอ นๆ เลก็ แคลเซียม 2. หัน่ เน้ือหมู เปน ชนิ้ เลก็ ๆ บางๆ เหล็ก 2.1 มิลลิกรัม 3. ตั้งกระทะ ใสน้ำมนั พอรอ นใสกระเทยี มสบั 4. ผัดกระเทยี มใหหอม ใสห มูลงไปผัด พอหมสู กุ ใสผกั บงุ 5. เมอ่ื ผักบงุ สกุ นม่ิ แลว ใสซอี ิว๊ ขาว ซอสปรงุ รส เตา เจ้ียว ซอสหอยนางรม นำ้ ตาลทรายและน้ำซุปโครงไก 6. ตักใสจานพรอ มจดั เสิรฟ

36 ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย แตงโม สว นผสม ปริมาณ 10 ท่ี หนว ย แตงโม 200 กรมั คุณคาทางโภชนาการตอ 1 ท่ี คุณคา ทางโภชนาการ ปริมาณ 1 ท่ี หนวย พลงั งาน 5.6 กิโลแคลอร่ี โปรตีน 0.1 กรัม ไขมัน - กรมั คารโ บไฮเดรต 1.2 กรมั ใยอาหาร 0.1 กรัม วิตามนิ A 6.9 ไมโครกรัม วิตามิน B1 - มลิ ลิกรัม วิตามนิ B2 - มลิ ลิกรมั วิตามิน C 1.3 มลิ ลิกรัม แคลเซียม 2.2 มิลลิกรัม เหลก็ - มลิ ลกิ รัม วิธีเตรยี ม 1. นำแตงโมทค่ี ดั ไวแลว ไปลา งน้ำใหส ะอาด 2. หลังจากนนั้ หน่ั เปน ช้ินๆ 3. จดั ใสจานพรอมเสิรฟ

ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย 37 ไสก รอกลวก สว นผสม ปริมาณ 10 ท่ี หนว ย กรัม ไสก รอก 500 กรัม น้ำจมิ้ กรมั กรมั นำ้ ตาลทราย 72 ซอสมะเขอื เทศ 44 นำ้ สม สายชู 22 คุณคา ทางโภชนาการตอ 1 ท่ี คณุ คาทางโภชนาการ ปริมาณ 1 ที่ หนว ย 151.5 กโิ ลแคลอร่ี พลงั งาน โปรตีน 5.7 กรัม ไขมัน 9.2 กรัม คารโบไฮเดรต 11.9 กรัม 0.5 กรัม ใยอาหาร 0.3 ไมโครกรมั วิตามนิ A - มิลลกิ รัม วติ ามิน B1 วติ ามนิ B2 0.1 มลิ ลกิ รัม 0.6 มิลลกิ รัม วิตามนิ C 24.4 มลิ ลิกรมั แคลเซยี ม เหล็ก 0.8 มลิ ลิกรัม วธิ ีทำ 1. ลวกไสก รอกในน้ำเดอื ด 2. ทำน้ำจม้ิ โดยผสมนำ้ ตาลทราย น้ำสมสายชู นำไปตง้ั ไฟ คนจนน้ำตาล ละลาย ใสซอสมะเขอื เทศ คนใหเ ขา กัน ยกลงจากเตา 3. นำไสก รอกลวกจัดใสจ านเสิรฟ พรอ มกับน้ำจมิ้

38 ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย ชุดท่ี 7 1. เสน เลก็ ลูกชิ้น 2. วุนสตอเบอร่ี 3. กระเพาะปลา

ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย 39 สวนผสม ปริมาณ 10 ที่ หนวย เสนเลก็ ลูกช้ิน เสนเลก็ 450 กรัม ลกู ชิน้ หมู 550 กรัม ถั่วงอก 200 กรัม ตน หอมซอย 20 กรัม ผักชซี อย 20 กรมั ซีอว๊ิ ขาว 50 กรมั ซอสปรุงรส 7.5 กรัม นำ้ ตาลทราย 15 กรมั เกลือปน 20 กรมั พริกไทยปน 4 กรัม นำ้ มนั พืช 15 กรัม นำ้ ซุปโครงไก 2,000 กรมั คุณคา ทางโภชนาการตอ 1 ท่ี คุณคาทางโภชนาการ ปริมาณ 1 ที่ หนวย 333.1 กโิ ลแคลอรี่ พลงั งาน โปรตีน 11.4 กรัม ไขมัน 16.6 กรัม คารโ บไฮเดรต 34.1 กรัม 1.8 กรัม ใยอาหาร 24.4 ไมโครกรัม วิตามนิ A วิตามิน B1 0.1 มลิ ลิกรัม - มลิ ลกิ รัม วิธีทำ วิตามิน B2 1. เทนำ้ ซปุ โครงไกใสหมอ ตั้งไฟ ตมใหเดือด 3.6 มลิ ลกิ รัม 2. เติมนำ้ ตาลทราย เกลอื ปน ซีอว๊ิ ขาว วติ ามนิ C 34.8 มิลลิกรัม ซอสปรุงรส พรกิ ไทยปน ลงในน้ำซปุ แคลเซียม 3. ผาลกู ชิ้นใหเปน ชน้ิ เลก็ ประมาณ 1/8 เหล็ก 2.4 มิลลกิ รัม ของลกู ช้นิ ลวกใหส ุก พักไว 4. ลวกถั่วงอก พักไว ลวกเสนเล็ก ใหส กุ คลกุ กับนำ้ มันพืช เพ่ือไมใหเ สน ติดกนั 5. จดั สว นผสมลงชามเติมนำ้ ซปุ โรยดว ยผกั ชแี ละตน หอมซอย จดั เสิรฟ

40 ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย วนุ สตอเบอรี่ สวนผสม ปรมิ าณ 10 ท่ี หนวย ผงวนุ 2.7 กรมั 22 กรมั ผงเยลลี่ กรมั 30 กรมั สตอเบอรรี่ กรัม 11 น้ำตาลทราย น้ำ 100 คณุ คา ทางโภชนาการตอ 1 ท่ี คุณคาทางโภชนาการ ปริมาณ 1 ที่ หนว ย พลังงาน 5.4 กโิ ลแคลอร่ี โปรตนี - กรัม ไขมนั - กรมั คารโ บไฮเดรต 1.4 กรมั ใยอาหาร 0.1 กรัม วิตามิน A 0.2 ไมโครกรมั วติ ามิน B1 - มลิ ลกิ รมั วิตามนิ B2 - มลิ ลกิ รัม วิตามนิ C 1.8 มิลลิกรมั แคลเซียม 0.8 มิลลิกรมั เหล็ก - มิลลิกรมั วธิ ีทำ 1. ห่ันสตอเบอรร เ่ีปนสเี่หลี่ยมลูกเตา เล็กๆ 2. ผสมผงเยลล่กี บั น้ำตงั้ ไฟหมั่นคน พอเดอื ด ใสนำ้ ตาลทราย 3. ใสสตอเบอรี่คนใหเ ขากัน ตักใสพ ิมพทงิ้ ไวใหเ ยน็ จัดเสริ ฟ

ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย 41 สว นผสม ปรมิ าณ 10 ที่ หนวย กระเพาะปลา 30 กรมั กระเพาะปลา กรัม เนื้ออกไกตม สกุ ฉกี ฝอย 85 กรมั 120 กรมั เลอื ดหมู กรัม 250 กรัม หนอ ไมซ อย กรัม 15 กรมั ตน หอมซอย 15 กรมั ผักชซี อย กรัม แปงมนั 190 กรัม 67 กรัม ซีอว้ิ ขาว กรัม ซอสหอยนางรม 67 50 ซอสปรงุ รส 6 พรกิ ไทย 6 เกลือปน 500 นำ้ ซุปโครงไก คณุ คาทางโภชนาการตอ 1 ท่ี คณุ คา ทางโภชนาการ ปริมาณ 1 ที่ หนว ย พลงั งาน 10.6 กโิ ลแคลอรี่ โปรตนี 0.3 กรัม วธิ ที ำ 1. ตม กระเพาะปลาในน้ำเดอื ด เม่อื สุกแลว ยกลง ไขมัน - กรมั ตกั ข้ึนใหสะเดด็ นำ้ คารโบไฮเดรต 2.3 กรมั 2. เทนำ้ ซุปโครงไกใสหมอต้ังไฟ ตมใหเดอื ด ใยอาหาร 0.3 กรมั ใสห นอ ไมซอย เนื้ออกไกตมฉีกฝอย เลอื ดหมู ตามดวยกระเพาะปลา วติ ามนิ A 570.2 ไมโครกรัม 3. ปรงุ รสดวย ซอสปรงุ รส ซอี ๊ิวขาว เกลอื ซอสหอยนางรม พรกิ ไทย วิตามิน B1 - มิลลกิ รัม 4. ละลายแปงมนั กับนำ้ เทลงไปในนำ้ ทก่ี ำลังเดอื ดคน วติ ามนิ B2 - มิลลกิ รมั เรว็ ๆ ใหเ ขา กัน พอขนยกลง วติ ามนิ C 15.1 มลิ ลกิ รมั 5. ตกั ใสชาม โรยดวยตนหอม ผักชีซอย จดั เสริ ฟ แคลเซยี ม 6.7 มลิ ลกิ รัม เหลก็ 0.2 มลิ ลิกรมั

42 ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย ชุดที่ 8 1. ขาวมนั ไกทอด 2. ซุปฟก 3. ผดั มกั กะโรนี 4. สม

ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย 43 สวนผสม ปริมาณ 10 ท่ี หนว ย ขา วมันไกทอด ขาวมนั กรัม กรัม ขาวสาร 1,000 กรัม กรัม น้ำมนั พืช 20 กรัม กรมั กระเทียมสับ 10 กรมั ขงิ แกส บั 10 กรมั กรมั เกลือปน 1 กรัม กรัม น้ำซปุ โครงไก 1,900 กรัม กรมั ไกทอด กรมั เน้อื อกไก 1,000 แปง สาลี 30 แปง ขา วโพด 10 ซอี ิ๊วขาว 66.5 นำ้ ตาลทราย 35 ซอสมะเขอื เทศ 225 นำ้ 100 นำ้ มนั พืชสำหรับทอด 300 เแหววคววติลใติคยิตลไติโขพก็าปคาาอเาคมมซารมรมลณุามุณยีนันิโนิตหบินงันิมีนาคไงCคฮBรBาา าเ2Aดน1ททราาตงงโโภภชชนนาากกาา3ร31ร00.16010ต1.3.117.29..4ป4อ3427323ร...44991.ิม1.2าทณ่ี 1 ท่ี หนว ย วิธที ำขา วมนั 1. นำขา วสาร ไปซาว 2 - 3 นำ้ ใหส ะอาดแลว กโิ ลแคลอรี่ กรัม ใสก ระชอนใหส ะเด็ดน้ำ กรมั 2. นำน้ำซุปโครงไกต ้ังไฟใสเ กลอื ปน กระเทยี มสับ กรมั กรัม ขงิ แกส ับ นำ้ มันพชื พอเดอื ดยกลง ไมโครกรมั 3. นำขา วสารใสห มอ หงุ ขา ว เทนำ้ ซปุ ทเ่ีตรยี มไวใสห มอ มลิ ลิกรัม มลิ ลิกรมั คนใหเ ขากัน มลิ ลกิ รัม วิธที ำไกท อด มิลลกิ รมั 1. นำเน้ืออกไกม าหมกั กับ ซอี ๊วิ ขาว น้ำตาลทราย มิลลิกรัม ทิ้งไวป ระมาณ 30 นาทีหรอื มากกวา น้นั 2. ผสมนำ้ แปง สาลี แปงขาวโพด ใหเขา กนั 3. ตั้งกระทะใสน้ำมันพอรอน ใสไกชุบแปงทอดจน สุก ตักขึ้นทิ้งไวใหสะเด็ดน้ำมัน 4. หั่นไกเปนชิ้นเล็กๆ บาง ๆ เสิรฟพรอมกับน้ำ ซุปฟก และซอสมะเขือเทศ

44 ตำรับอาหารมาตรฐานสำหรับเด็กปฐมวัย ขาวมนั ไก สว นผสม ปรมิ าณ 10 ที่ หนว ย ขาวมัน กรมั กรมั ขา วสาร 1,000 กรมั กรมั น้ำมนั พชื 20 กรัม กรมั กระเทยี มสบั 10 กรัม ขิงแกสบั 10 กรมั กรมั เกลอื ปน 1 กรัม น้ำซุปโครงไก 1,900 กรัม กรัม ไกตม กรมั กรัม เนือ้ อกไก 1,000 กรัม กรัม เกลือปน 20 น้ำ 2,400 นำ้ จมิ้ ขาวมนั ไก ขิงแกส ับ 30 กระเทยี มสบั 15 เตาเจีย้ วโขลก 62.5 น้ำสมสายชู 90 ซีอวิ๊ ขาว 62.5 ซอี ว๊ิ ดำ 30 นำ้ ตาลทราย 62.5 เแหววคววลติใติคยติลไิตโข็กพาปคาาอเาคมมซารมรมลุณามุณยีนันิ โนิตหบินงั นิ มีนาคไงCคฮBรBาาาเ2Aดน1ททราาตงงโโภภชชนนาากกาา1ร2-ร00.1350ต5.1.112.12.3ป4อ4.2.076.ร2.771ิม.1าทณ่ี 1 ท่ี หนว ย วิธที ำไกต ม กิโลแคลอร่ี 1. ตมน้ำและเกลือปนจนเดือด ใสเนื้ออกไกลงไป กรัม กรมั ตมจนสุก ตักขนึ้ พักไว กรัม 2. หั่นอกไกเปน ชิน้ เลก็ ๆ บางๆ กรมั 3. เวลาเสริ ฟเรียงไกบ นขา วมัน เสิรฟ พรอม ไมโครกรมั มิลลกิ รมั น้ำซุป และน้ำจม้ิ มลิ ลกิ รมั วิธีทำน้ำจ้ิม : นำสว นผสมท้งั หมด ยกเวน เตา เจ้ียว มลิ ลิกรัม ใสลงในโถปน เมื่อสวนผสมทั้งหมดละเอียดใส มลิ ลิกรัม เตา เจี้ยวลงไปปน พอแหลก ตกั ใสถวยเล็ก มิลลิกรัม