อัญมณีแห่งมหานคร

สร้างเสริมเติมต่อ ก่อประโยชน์สูงสุด เ พ่ื อ ใ ห้ ส า ม า ร ถ ใ ช้ พื้ น ที่ ทุ ก วดั ราชนัดดาราม ตารางเมตรของอาคารนิทรรศน์รัตน โกสินทร์ท่ีมีอยู่อย่างจำกัดในส่วนของ ถนนราชดำเนนิ กลาง การจัดแสดง จึงมีความจำเป็นที่จะต้อง จั ด ส ร ร พื้ น ท่ี ใ ห้ ส า ม า ร ถ ร อ ง รั บ ร ะ บ บ แผนผังพน้ื ท่สี ่วนต่อเติมดา้ นหลงั อาคารนิทรรศนร์ ัตนโกสนิ ทร ์ สาธารณูปโภคต่างๆ ได้อย่างเหมาะสม หอ้ งควบคุมระบบไฟฟ้า แ ล ะ เ น่ื อ ง จ า ก บ ริ เ ว ณ ด้ า น ห ลั ง อ า ค า ร ระบบปรับอากาศ เป็นพ้ืนที่ว่าง จึงได้ก่อสร้างอาคารในพ้ืนที่ และระบบโทรศัพท์ ดั ง ก ล่ า ว เ พิ่ ม เ ติ ม ใ ห้ เ ป็ น พ้ื น ท่ี ร อ ง รั บ สาธารณูปโภคต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นระบบ สุขาภิบาล ระบบปรับอากาศ ระบบไฟฟ้า และระบบอิเล็กทรอนิกส์สำหรับควบคุม การจัดแสดง นอกจากน้ีพ้ืนที่ส่วนต่อเติม ยังสามารถใช้เป็นสำนักงานบริหารดูแล อาคารและเป็นหอ้ งสมดุ ไดอ้ ีกดว้ ย ชน้ั ท่ี ๑ ห้องสุขา ร้านจำหน่ายสินคา้ ทร่ี ะลกึ

ชั้นท่ี ๒ หอ้ งสมุดด้านหลัง ฝ่ายประชาสัมพันธ์ สำนกั งานนทิ รรศน์รตั นโกสินทร์ สำนกั งานนทิ รรศน์รตั นโกสนิ ทร ์ ต้งั อยู่บรเิ วณช้นั ๒ ทางเชอ่ื มระหวา่ งสำนักงาน หอ้ งประชมุ ใหญ่ หอ้ งประชมุ ใหญ่ ที่สามารถรองรับผเู้ ขา้ ประชุม ห้องควบคุมระบบการจดั แสดง และหอ้ งสมดุ ดา้ นหลัง ได้ ๒๑ คน 345

บรรยากาศย้อนอดีต เพลินพินิจรัตนโกสินทร์ นิทรรศน์รัตนโกสินทร์ ได้เนรมิตเรื่องราว ในอดีตของกรุงรัตนโกสินทร์ให้กลับมามีชีวิตอีกคร้ัง ด้ ว ย ก า ร จ ำ ล อ ง บ ร ร ย า ก า ศ แ ล ะ ก ล่ิ น อ า ย ข อ ง อ ดี ต เปิดโอกาสให้ผู้เข้าชมได้มีส่วนร่วมและมีประสบการณ์ อันน่าประทับใจในทุกส่วนของการจัดแสดง สร้างความ ต่ืนตาต่ืนใจให้ผู้เข้าชมเกิดความต้องการที่จะเรียนร ู้ เพมิ่ เตมิ การสร้างบรรยากาศด้วยการตกแต่งหอ้ งจดั แสดง ใหม้ คี วามคลา้ ยคลงึ กบั สถานทจี่ รงิ ไมว่ า่ จะเปน็ การจำลอง สิ่งก่อสร้าง ดังปรากฏในหอ้ งที่ ๕ สงา่ ศรสี ถาปตั ยกรรม พ้ืนห้องในส่วนจัดแสดงเรื่องราวเกี่ยวกับพระอารามหลวง ประจำรัชกาล ได้ออกแบบให้เหมือนปูด้วยอิฐมอญ ขนาดใหญ่วางตะแคงซ้อนกันเป็นก้างปลา อันเป็น การจำลองมาจากพ้ืนภายในวัดเมื่อสมัยอดีต และยังม ี การจำลองเรือนไทยท้ังเรือนเคร่ืองสับและเรือนเครอ่ื งผูก ห้องที่ ๘ เรืองรุ่งวิถีไทย มีการจำลองร้านค้าริมถนน บำรุงเมืองเม่ือแรกสร้างสมัยรัชกาลที่ ๔ หรือห้องที่ ๙ ซ้มุ พระบัญชรจำลอง จัดแสดงอย่ใู นห้องที่ ๒ เกยี รติยศแผ่นดนิ สยาม ดวงใจปวงประชา มกี ารจำลองกำแพงเมอื งสมยั รตั นโกสนิ ทร์ ตอนต้น สถานที่ทรงงานของรัชกาลที่ ๒ ตลอดจน หรอื หอ้ งท่ี ๘ เรอื งรงุ่ วถิ ไี ทย ทมี่ กี ารจำลองเสยี ง “หวอ” เรือสำเภาขนาดใหญ่ที่เคยใช้เป็นพาหนะบรรทุกสินค้า หรือสัญญาณเตือนภัยในช่วงสงครามโลกคร้ังท่ี ๒ ไปขายยังต่างประเทศ เปน็ ต้น เปน็ ต้น นอกจากนี้ ยงั มกี ารจำลองเหตกุ ารณต์ า่ งๆ ในอดตี การสร้างบรรยากาศเสมือนจริงทั้งการจำลอง ให้ผู้เข้าชมได้สัมผัสด้วยตนเอง ดังปรากฏในห้องที่ ๓ สถานท่ี ตลอดจนเหตกุ ารณต์ า่ งๆ ในนทิ รรศนร์ ตั นโกสนิ ทร์ เรอื งนามมหรสพศลิ ป์ ทมี่ กี ารฉายภาพมหรสพ ๓๖๐ องศา นอกจากเป็นการเร้าความรู้สึกของผู้เข้าชมให้ต้องการ เพื่อให้ผู้เข้าชมรู้สึกเสมือนอยู่ท่ามกลางเหตุการณ์ ติดตามเร่ืองราวการจัดแสดงต่างๆ ช่วยเสริมสร้าง การจัดงานมหรสพสมโภชที่ท้องสนามหลวง ซ่ึงเมื่อมอง จนิ ตนาการ ยงั ทำให้ภาพและเรื่องราวในอดตี กลบั มชี วี ติ ไปในทิศทางใดจะได้เห็นการแสดงตลอดจนการละเล่น ข้ึนมาอีกคร้ังหน่ึงโดยอาศัยเทคโนโลยีอันทันสมัย ในอดีต หรือหอ้ งท่ี ๔ ลอื ระบลิ พระราชพธิ ี ทีม่ กี ารจัดแสดง เป็นเคร่ืองมือ เพ่ือให้การจัดแสดงมีความสมจริงและ พระราชพิธีสิบสองเดือน โดยนำภาพจิตรกรรมฝาผนัง น่าสนใจ ที่วัดราชประดิษฐสถิตมหาสีมาราม มาดัดแปลง ในรปู แบบอะนเิ มชน่ั ซง่ึ ทำใหภ้ าพคนสามารถเคลอ่ื นไหวได้ 346

การจำลองแผ่นหินท่ีใชป้ พู ้ืนภายใน บรเิ วณพระบรมมหาราชวัง ห้องที่ ๒ เกียรติยศแผ่นดนิ สยาม มกี ารปพู นื้ หอ้ งโดยจำลองแผน่ หินให้มีลกั ษณะคล้ายคลงึ กับพน้ื ภายในบริเวณพระบรมมหาราชวงั การจำลองการจัดแสดงมหรสพ โดยรอบอาณาบรเิ วณท้องสนามหลวง (ภาพจติ รกรรมฝาผนงั พระระเบยี ง วัดพระศรีรตั นศาสดาราม) จอภาพ ๓๖๐ องศา เพอ่ื ใหผ้ ู้เขา้ ชมร้สู กึ เสมอื นอยู่ทา่ มกลางเหตุการณ์การจัดงานมหรสพสมโภชท่ีท้องสนามหลวง 347

บรรจงรังสรรค ์ เนรมิตอดีตอันรุ่งโรจน ์ เพอื่ ใหน้ ทิ รรศนร์ ตั นโกสนิ ทร์ เป็นศูนย์การเรียนรู้อันมีเอกลักษณ์ และเป็นที่น่าจดจำ จึงให้ความสำคัญ กับการรังสรรค์นิทรรศน์รัตนโกสินทร์ ทุกรายละเอียด ไม่ว่าจะเป็นมิติของ สีและแสง ความคงทนของอุปกรณ์ Interactive Self-Learning ตลอดจน ค ว า ม ล ะ เ อี ย ด ป ร ะ ณี ต ข อ ง ง า น ศลิ ปกรรม โดยคำนงึ ถงึ หลกั การเลอื กใช้ เทคโนโลยีการจัดแสดงที่เหมาะสม สอดคล้องกับเรื่องราวที่ต้องการ นำเสนอ และเพ่ิมมูลค่าให้กับการ ออกแบบนิทรรศการ ด้วยระบบ ควบคุมการจัดแสดงระดับโลกแบบ World-Class Museum มติ ขิ องสแี ละแสง - มกี าร จั ด แ ส ง ที่ เ ป็ น เ อ ก ลั ก ษ ณ์ ข อ ง ห้ อ ง จั ด แ ส ด ง ใ ห้ ส อ ด ค ล้ อ ง กั บ สี ข อ ง อัญมณตี า่ งๆ ท้งั ๙ ในสำรบั นพรตั น ์ ซ่ึงนำมาเป็นสัญลักษณ์ของนิทรรศน์ รตั นโกสนิ ทร์ เชน่ หอ้ งที่ ๒ เกยี รตยิ ศ แผ่นดินสยาม ซึ่งเป็นห้องท่ีเป็น ตัวแทนของอัญมณีบุษราคัม จึงเน้น การจัดแสงสีเหลืองทองท่ีเรืองรอง เ พื่ อ ส ะ ท้ อ น คุ ณ ค่ า อั น สู ง ส่ ง ข อ ง แตล่ ะห้องจัดแสดง มกี ารจดั แสงให้สอดคล้องกบั สขี องอัญมณีในตำรานพรัตน์ พระบรมมหาราชวงั อคั รสถานอนั เปน็ 348

เกยี รตยิ ศของแผน่ ดนิ หรอื หอ้ งที่ ๓ เรอื งนามมหรสพศลิ ป์ ทเ่ี นน้ การจดั แสงใหส้ อดคลอ้ งกบั สขี องโกเมน อญั มณสี แี ดง ซ่ึงเชื่อกันว่ามีพลังในการกระตุ้นความรู้สึกและอารมณ์ ด้วยเป็นห้องที่รวบรวมศิลปวิทยาการด้านการแสดง ที่สวยงาม ตื่นเต้น เร้าใจ กระตุ้นให้เกิดความสนุกสนาน จึงใช้โกเมนเป็นตัวแทน อีกทั้งสีแดงเป็นสีที่ส่ือถึง การแสดงในยุคปัจจุบันที่มักใช้ม่าน เก้าอี้ หรือพรมสีแดง ตกแตง่ สถานที่ที่มีการแสดงมหรสพ ความคงทนของอุปกรณ์ - ปกติส่ืออินเทอร์ แอก็ ทฟี ในนทิ รรศการทวั่ ไปมกั ชำรดุ และไดร้ บั ความเสยี หาย จากการใชง้ านอยา่ งรวดเรว็ นทิ รรศนร์ ตั นโกสนิ ทรค์ ำนงึ ถงึ ปญั หาดงั กลา่ ว จงึ ไดห้ าแนวทางแก้ไขจนไดผ้ ลเปน็ ทนี่ า่ พอใจ ดว้ ยการออกแบบไม่ใหผ้ เู้ ขา้ ชมสมั ผสั กบั สอื่ อนิ เทอรแ์ อก็ ทฟี โดยตรง เช่น ลดทอนความซับซ้อนของปุ่มกดด้วยการใช้ หอ้ งท่ี ๖ ด่ืมด่ำยา่ นชมุ ชน เมือ่ ผูเ้ ข้าชมใช้เทา้ สัมผัสตรงจดุ ปุ่มสัมผัสท่ีเป็นแผ่นทองเหลืองที่ใช้ค่าความต่างศักย์ของ ท่ีมเี ซน็ เซอร์รบั สัญญาณ จะค่อยๆ ปรากฏภาพลวดลายอันสวยงาม ไฟฟ้าเป็นสือ่ ควบคมุ บนพนื้ ห้อง ซงึ่ ฉายจากเคร่อื งฉายภาพท่ซี อ่ นอยดู่ า้ นบน เช่นเดียวกับห้องท่ี ๖ ด่ืมด่ำย่านชุมชน มีการ ออกแบบการจัดแสดงด้วยระบบเซ็นเซอร์ท่ีทำงานสัมพันธ์ กับเคร่ืองฉายภาพ เมื่อผู้เข้าชมใช้เท้าสัมผัสที่พื้นห้องท่ีมี เซ็นเซอร์รับสัญญาณ เครื่องฉายภาพจะฉายลวดลาย อนั สวยงามไปทีพ่ นื้ ห้องโดยอตั โนมัต ิ ท่ีกล่าวมาทั้งหมดนี้ ทำให้นิทรรศน์รัตนโกสินทร์ สามารถนำเสนอเรื่องราวในอดีตได้อย่างน่าสนใจและช่วย “เนรมิตอดีต” ให้กลับมามีชีวิตชีวา ผู้เข้าชมสามารถสัมผัส และซาบซง้ึ ไปกบั ประวตั ศิ าสตร์ ศลิ ปะ ตลอดจนวฒั นธรรม ด้านต่างๆ ของกรุงรัตนโกสินทร์ท่ียังคงรุ่งโรจน์เรืองรอง จนถึงปัจจุบันด้วยการผสมผสานและการประยุกต์สื่อ ตลอดจนเทคโนโลยีที่ทันสมัยและมีความหลากหลายเข้าไว้ ด้วยกันเพือ่ ให้มคี วามเหมาะสมกบั ทุกเร่อื งราวท่ีนำเสนอ ระบบจอสัมผัสหรือทชั สกรนี ท่นี ำมาใชเ้ ปน็ สอ่ื ใหผ้ เู้ ข้าชม ได้ร่วมสนกุ กับการเลน่ เกม ไดร้ ับการออกแบบ ให้มีความคงทนเพื่อรองรบั การใช้งานจากผเู้ ขา้ ชมจำนวนมาก 349

ศิลปวัตถุจำลองท่ีจดั แสดงในนิทรรศนร์ ตั นโกสินทร์ ล้วนไดร้ บั การเอาใจใสใ่ นทกุ รายละเอียด ของขั้นตอนการประดษิ ฐ์ที่ต้องอาศยั ความประณีตละเอียดออ่ น เพอื่ ใหม้ คี วามสวยงามใกล้เคยี ง กับตน้ แบบมากทส่ี ุด 350

ความละเอียดประณีตของงานศิลปกรรม - นิทรรศน์รัตนโกสินทร์ให้ความสำคัญกับความละเอียด ประณีตของฉาก ตลอดจนสิ่งของท่ีจำลองมาจัดแสดง ไม่ว่าจะเป็นสิ่งของขนาดใหญ่ เช่น บุษบกประดิษฐาน พระแก้วมรกตไปจนถึงส่ิงของขนาดเล็ก เช่น กระโถน ปากแตร ผักและผลไมแ้ กะสลัก ทจี่ ัดแสดงอยู่ในห้องท่ี ๒ เกยี รตยิ ศแผน่ ดนิ สยาม ซมุ้ หนา้ ตา่ ง ซมุ้ ประตู และหนา้ บนั พระที่น่ังองค์สำคัญในเขตพระราชฐานที่ได้รับการจำลอง ดว้ ยฝมี อื อนั ประณตี ของชา่ งสบิ หมู่ ซง่ึ โดยปกตติ อ้ งใชเ้ วลา ในการรังสรรค์ยาวนานกว่าจะสำเร็จออกมาเป็นผลงาน ที่ทรงคุณค่า แต่นิทรรศน์รัตนโกสินทร์ได้ลดทอนข้ันตอน บางอย่าง จึงร่นเวลาให้สำเร็จได้อย่างรวดเร็ว แต่ยังคง ความงดงามและทรงคณุ คา่ แบบรา่ งบษุ บกประดิษฐานพระแกว้ มรกต เพื่อจัดแสดงในห้องท่ี ๒ เกียรตยิ ศแผ่นดนิ สยาม แสดงใหเ้ หน็ ถงึ การให้ความสำคัญกับสัดสว่ น และความประณีตของงานศิลปกรรมไทย การประดิษฐห์ นุ่ ยักษ์ เป็นการจำลองจากตน้ แบบจริง ข้ันตอนการรังสรรคเ์ ครอ่ื งมกุ ผลงานศลิ ปกรรมทจ่ี ำลองมาจาก ซ่ึงตงั้ อยูท่ ว่ี ัดพระศรีรัตนศาสดาราม บานประตูประดับมกุ ปราสาทพระเทพบดิ ร จัดแสดงอยู่ภายในห้องที่ ๒ เกยี รตยิ ศแผน่ ดนิ สยาม 351

ห้องท่ี ๓ เรืองนามมหรสพศิลป์ มีการฉายภาพ ๓๖๐ องศา จากเครือ่ งฉายภาพ ทัง้ หมด ๙ เครื่อง ไปทีจ่ อขนาดใหญ่ ซ่ึงตดิ ตง้ั บนผนงั ของห้องท่ีมีลักษณะเป็นวงกลม ช่วยสร้างบรรยากาศให้ผูเ้ ข้าชมรสู้ กึ เสมอื นอยู่ท่ามกลางงานแสดงมหรสพในอดตี ผสมสื่อสร้างสรรค์ บันดาลความเพลิดเพลิน ส่ือและเทคโนโลยีท่ีนำมาใช้ในการจัดแสดงภายในนทิ รรศนร์ ตั นโกสนิ ทร์ แม้จะเป็นเทคโนโลยีที่ปรากฏโดยท่ัวไป แต่นิทรรศน์รัตนโกสินทร์ได้นำมา ผสมผสานให้เกิดเป็นสื่อผสมและเทคนิคการนำเสนอที่น่าสนใจ ไม่ว่าจะเป็น ห้องที่ ๑ รัตนโกสินทร์เรืองโรจน์ ห้องจัดแสดงท่ีมีระบบไฮโดรลิกที่จะยก พื้นห้องให้เล่ือนขึ้นจากช้ัน ๒ ไปสู่ชั้น ๓ พร้อมกับฉายวีดิทัศน์ถ่ายทอดประวัต ิ การสถาปนากรงุ รัตนโกสินทร์ หอ้ งที่ ๓ เรอื งนามมหรสพศลิ ป์ มีการใช้เคร่ืองฉายภาพ จำนวนมากถึง ๙ เคร่ือง ฉายภาพซ่ึงผู้เข้าชมสามารถมองเห็นได้ ๓๖๐ องศา เพื่อจำลอง บรรยากาศการสมโภชที่จัดข้ึน ณ ท้องสนามหลวงซ่ึงจะมีการแสดงมหรสพ รอบตวั ผชู้ ม ทางเข้าสหู่ อ้ งท่ี ๑ รตั นโกสนิ ทร์เรืองโรจน์ มกี ารยกระดับให้สงู ขึ้นจากพ้นื อาคาร เพ่ือรองรบั การจดั แสดงดว้ ยระบบไฮโดรลกิ 352

หอ้ งท่ี ๘ เรอื งรุ่งวถิ ีไทย มกี ารจดั แสดงที่ใช้โปรแกรมพเิ ศษ Interactive Multimedia ในรปู แบบสายบงั เหยี น เพ่ือให้สามารถฉายภาพลงบนจอท่ีมลี กั ษณะเป็นเหล่ียมมุม ในหอ้ งที่ ๕ สง่าศรสี ถาปัตยกรรม ได้รับการออกแบบ ได้หลายภาพในเวลาเดยี วกัน ให้เปน็ อปุ กรณ์ควบคุมการเคล่ือนไหวของภาพทปี่ รากฏบนจอ หอ้ งที่ ๕ สงา่ ศรสี ถาปตั ยกรรม มีการนำเทคโนโลยี Multi-touch มานำเสนอในรูปแบบเกมท่ีให้ผู้เล่นสัมผัส หน้าจอเพื่อจัดวางส่ิงก่อสร้างต่างๆ ภายในวัดให้ถูกต้อง ตรงตามแผนผัง หรือการนำอุปกรณ์ Interactive Multimedia มาใช้ในส่วนการนำชมบรรยากาศบ้านเรือน แต่ละสมัย โดยออกแบบอุปกรณ์ควบคุมท่ีช่วยให้ผู้เข้าชม ได้รับความเพลิดเพลิน ทั้งการสะบัดสายบังเหียนม้า การพายเรือ และการเหยียบคันเร่งของรถท่ีสัมพันธ์กับ การเคล่ือนไหวของภาพบนจอที่ติดตั้งอยู่ในกรอบหน้าต่าง จำลอง หอ้ งที่ ๗ เยยี่ มยลถน่ิ กรงุ ที่มีการนำเทคโนโลย ี การตัดต่อภาพถ่ายผสมกับภาพอะนิเมชั่น โดยพัฒนา ซอฟต์แวร์ ให้สามารถแสดงผลได้อย่างรวดเร็ว เพื่อนำเสนอภาพถ่ายใบหน้าของผู้เข้าชมไปเป็นตัวละคร ของการ์ตนู บนจอขนาดใหญ่ ท่ีกล่าวมาข้างต้นเป็นเพียงตัวอย่างของ การออกแบบการจัดแสดงท่ีทางนิทรรศน์รัตนโกสินทร ์ ต้ังใจและภูมิใจท่ีได้นำเสนอและเผยแพร่แก่ประชาชน ด้วยความมุ่งหมายท่ีจะสร้างสรรค์ให้การจัดแสดงน่าสนใจ มคี วามสนุกสนาน และนา่ ประทับใจ เทคโนโลยกี ารตดั ต่อภาพถ่ายผสมกับภาพอะนิเมชั่น จดั แสดงภายในหอ้ งที่ ๗ เยย่ี มยลถน่ิ กรุง 353

ระดมผู้เช่ียวชาญ สืบสานรัตนโกสินทร ์ องค์ประกอบท่ีสำคัญประการหนึ่งคือการมีปฏิสัมพันธ์กับผู้คนและชุมชนโดยรอบอันจะส่งผลให้เกิด ความย่ังยืนดังท่ี พลอากาศตรี อาวุธ เงินชูกลิ่น อดีตอธิบดีกรมศิลปากรและศิลปินแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๔๑ ได้กล่าวไว้ว่า “...นิทรรศน์รัตนโกสินทร์ต้องอยู่ร่วมกับชุมชนอย่างเกื้อกูลกัน แล้วจะทำให้ อาคารนทิ รรศการยง่ั ยืนได้...” พลอากาศตรี อาวธุ เงนิ ชกู ล่นิ ศลิ ปินแหง่ ชาตสิ าขาทศั นศลิ ป์ (ประยุกตศ์ ลิ ป)์ และอดตี อธบิ ดกี รมศลิ ปากร ความถกู ตอ้ งกเ็ ปน็ สว่ นสำคญั ดว้ ยเชน่ กนั เชน่ ดนตรปี ระกอบการจดั แสดง ดร. สริ ชิ ยั ชาญ ฟกั จำรญู อดีตอธิบดีกรมศิลปากร ได้กล่าวถึงความเหมาะสมของดนตรีประกอบว่า “...เราไม่ได้ปิดก้ันดนตร ี ตะวันตก แต่คำนึงถึงความถูกต้องเหมาะสม เช่น นำดนตรีฝรั่งมาใช้ในเร่ืองท่ีเก่ียวกับ การรับวัฒนธรรมตะวันตก แต่ในพระราชพธิ ี รัฐพธิ ี หรือในพธิ กี รรมใช้เพลงไทย...” ดร. สริ ชิ ัยชาญ ฟกั จำรูญ อดีตอธบิ ดีกรมศิลปากรและผเู้ ชีย่ วชาญด้านดนตรีไทย ส่ิงสำคัญอีกประการหนึ่งคือการผสานการเรียนรู้ในมิติทางวัฒนธรรมเข้ากับความต้องการของคน ในปัจจุบันอย่างเหมาะสมและสอดคล้องกับยุคสมัย ดังที่อดีตอธิบดีกรมศิลปากร อาจารย์เกรียงไกร สัมปัชชลิต ได้กล่าวไว้ว่า “...พิพิธภัณฑ์หรือการจัดแสดงนิทรรศการไม่สามารถอยู่ได้อย่างโดดเด่ียว ต้องมอี งค์ประกอบในด้านอน่ื ๆ ทีส่ อดคล้องกบั ความตอ้ งการของผคู้ นและยุคสมยั ...” นายเกรยี งไกร สมั ปัชชลิต อดีตอธบิ ดกี รมศลิ ปากรและผู้เชี่ยวชาญด้านการจดั การพิพิธภัณฑ ์ ความละเอียดถี่ถ้วนในข้ันตอนต่างๆ ที่ได้กลั่นกรองจากคณะกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิทุกท่านได้ทำให้ นิทรรศน์รัตนโกสินทร์พร้อมท่ีจะทำหน้าท่ีถ่ายทอดเร่ืองราวอันเป็นความภาคภูมิใจของคนไทย ดังท่ี อดีตเลขาธิการคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ นางฉวีรัตน์ เกษตรสุนทร ได้กล่าวไว้ว่า “...นิทรรศน์ รัตนโกสินทร์ได้แสดงให้เห็นตัวตนของบรรพบุรุษ ผ่านนิทรรศการเคล่ือนไหว สร้างความอ่ิมเอมเปรมใจ แก่คนทุกเพศทกุ วัย เกบ็ เก่ียวเตมิ เต็มใหแ้ กต่ นเอง และสะทอ้ นใหเ้ หน็ ตวั ตนของเราในปจั จบุ ัน...” นางฉวีรตั น์ เกษตรสนุ ทร อดตี เลขาธิการคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาต ิ ด้วยเหตุน้ี จึงทำให้นิทรรศน์รัตนโกสินทร์เป็นศูนย์กลางการเรียนรู้ที่ครบวงจรที่สุดใน เกาะรตั นโกสินทร์ดังที่ ดร. ทศั นยั วงศพ์ ิเศษกุล ผ้อู ำนวยการอุทยานการเรียนรู้ไดก้ ลา่ วว่า “...นิทรรศน์ รัตนโกสินทร์ มีร้านค้า มีร้านกาแฟ มีร้านขายของท่ีระลึก มีรูปแบบเหมือนพิพิธภัณฑ์ในต่างประเทศ และทเี่ พิ่มเตมิ มาคอื ห้องสมดุ ซ่ึงเปน็ ประโยชนม์ ากสำหรับผูท้ ี่จะมาใชบ้ รกิ ารค้นควา้ ขอ้ มูลเพิม่ เติม...” ดร. ทัศนัย วงศ์พเิ ศษกลุ ผู้อำนวยการอทุ ยานการเรียนรู้ (TK Park) 354

นิทรรศน์รัตนโกสินทร์ได้รับความอนุเคราะห์จากผู้ทรงคุณวุฒิ ผู้มีชื่อเสียงเป็นท่ียอมรับ ในระดับประเทศ ในสาขาวชิ าต่างๆ ไม่ว่าจะเปน็ ประวตั ิศาสตร์ โบราณคดี อกั ษรศาสตร์ สถาปัตยกรรม นิเทศศาสตร์ ผู้ทรงคุณวุฒิเหล่าน้ีได้ให้ข้อเสนอแนะอันมีประโยชน์เป็นอย่างมาก และได้ทำให้นิทรรศน์ รตั นโกสินทร์ เป็น “นิทรรศการทีม่ ีชีวิต” สมดงั เจตนารมณ์ ศาสตราจารย์กติ ตคิ ุณ ม.ร.ว.แนง่ นอ้ ย ศักดศิ์ รี อาจารย์ผ้ทู รงคุณวฒุ ปิ ระจำคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ไม่เพียงเท่าน้ันทุกภาคส่วนจะต้องตระหนักถึงความรับผิดชอบต่อสังคมอันจะเก้ือหนุนให้เกิด ความย่ังยืนได้ สมดังท่ี ดร. สิริกร มณีรินทร์ อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธกิ ารและอดีต รฐั มนตรชี ว่ ยวา่ การกระทรวงสาธารณสขุ กลา่ ววา่ “...เปน็ ความรบั ผดิ ชอบของพวกเราทกุ คน ทต่ี อ้ งรว่ มมอื กนั คนื สิง่ ดีๆ ให้แก่สงั คม...นทิ รรศน์รัตนโกสินทร์เป็นของขวัญที่ลำ้ ค่าที่เราตั้งใจมอบให้แกค่ นไทยทุกคน...” ดร. สิริกร มณีรนิ ทร์ อดตี รัฐมนตรชี ่วยว่าการกระทรวงศกึ ษาธกิ าร อดตี รฐั มนตรชี ่วยวา่ การกระทรวงสาธารณสุข ประธานกรรมการอทุ ยานการเรยี นรู้ (TK Park) ไม่เพียงเท่านั้น กิจกรรมและส่ือประเภทต่างๆ ก็มีส่วนสำคัญไม่ยิ่งหย่อนไปกว่ากัน ดังท่ี รศ.ดร. ปาริชาต สถาปิตานนท์ ได้กล่าวไว้ว่า “...จำเป็นมากเลยท่ีจะต้องทำต่อเน่ืองก็คือเร่ืองของ กิ จ ก ร ร ม ท่ี ช่ ว ย ใ ห้ เ ด็ ก รุ่ น ใ ห ม่ ไ ด้ สั ม ผั ส ถึ ง วั ฒ น ธ ร ร ม อั น ดี ง า ม ข อ ง ไ ท ย . . . ด้ ว ย กิ จ ก ร ร ม พิ เ ศ ษ หรือส่ือง่ายๆ เช่น การระบายสี หรือส่ือมัลติมีเดีย ท่ีจะช่วยให้เขาคิดต่อ ฝันต่อ อยากเที่ยวต่อ อยากเรียนรตู้ อ่ ...” รศ.ดร. ปารชิ าต สถาปิตานนท ์ รองคณบดีบณั ฑติ วทิ ยาลัย จฬุ าลงกรณ์มหาวทิ ยาลัย การเปิดมิติทางการศึกษาและการเรียนรู้อย่างเป็นองค์รวม รศ.ดร. กรรณิการ์ สัจกุล อาจารย์ คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลยั ผคู้ ร่ำหวอดในแวดวงการศึกษาไทยมาเปน็ เวลานานได้กลา่ วว่า “...นิทรรศน์รัตนโกสินทร์แสดงให้เห็นท้ังกระบวนการเรียนรู้ เพ่ือที่ครูบาอาจารย์และเด็กจะได้เรียนร้ ู และเข้าใจประวัตศิ าสตร์วัฒนธรรมไดต้ ามเหตปุ ัจจยั ท่สี ัมพนั ธ์กนั ...” รศ.ดร. กรรณิการ์ สัจกลุ อาจารยค์ ณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั ในส่วนของการจัดแสดง นิทรรศน์รัตนโกสินทร์ใช้วิธีการนำเสนอด้วยเทคโนโลยีอันทันสมัย ทำให้เยาวชนและบุคคลทั่วไปศกึ ษาเรอื่ งราวต่างๆ ได้อยา่ งสนุกสนาน อาจารยว์ ัฒนะ บุญจบั ไดก้ ล่าวถงึ ประเด็นน้ีไว้ว่า “...เทคโนโลยีต่างๆ ท่ีมีอยู่ในปัจจุบันช่วยให้นิทรรศการเหล่าน้ีมีชีวิตข้ึนมาได้ ช่วยกระตุ้นให้ผู้ชมรู้สึกเป็นอันหน่ึงอันเดียวกันกับนิทรรศการ อันน้ีเป็นอันหน่ึงท่ีจะช่วยให้นิทรรศการ มชี ีวิตขึน้ มา เป็นเรอื่ งค่อนขา้ งสมัยใหม่ท่ีเรามาใส่ไว.้ ..” นายวฒั นะ บุญจบั นักอกั ษรศาสตรช์ ำนาญการพิเศษ กรมศิลปากร 355

บรรณานุกรม กัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์, สมเด็จพระเจ้าพ่ีนางเธอ ราชเลขาธิการ, สำนัก. มรดกสถาปัตยกรรมกรุงรัตนโกสินทร์ฯ. กรุงเทพฯ เจา้ ฟา้ . เจ้านายเล็กๆ - ยวุ กษัตรยิ ์. พิมพค์ รง้ั ท่ี ๘. กรงุ เทพฯ : โรงพิมพก์ รุงเทพ, ๒๕๓๗. : บรรณกิจ, ๒๕๕๐. . สถาปัตยกรรมพระบรมมหาราชวัง เล่ม ๑ และ ๒. กัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์, สมเด็จพระเจ้าพ่ีนางเธอ กรงุ เทพฯ : โรงพิมพ์กรงุ เทพ, ๒๕๓๑. เจ้าฟ้า. แมเ่ ลา่ ใหฟ้ งั . พมิ พค์ รงั้ ท่ี ๑๓. กรงุ เทพฯ : บรรณกจิ , ราชเวที, พระ และคณะ [เรียบเรียง]. วิหารพระนอนวัดโพธิ์. กรุงเทพฯ ๒๕๕๐. : วดั พระเชตพุ นวิมลมังคลาราม, ๒๕๔๙. การปกครอง, กรม. กระทรวงมหาดไทย. พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว วิชาการ, กรม. กระทรวงศึกษาธิการ. แนวพระราชดำริเก้ารัชกาล. กรุงเทพฯ พระผู้อยู่ในหัวใจนักปกครอง. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์อาสา : โรงพมิ พค์ ุรุสภาลาดพร้าว, ๒๕๒๗. รักษาดนิ แดน, ๒๕๔๒. วิไลเลขา บรุ ณศริ ิ และคณะ. ประวัตศิ าสตรไ์ ทย ๒. พมิ พ์ครัง้ ที่ ๑๔. กรงุ เทพฯ คณะกรรมการพฒั นาระบบราชการ, สำนกั งาน. ๙ แผ่นดินของการปฏิรปู : มหาวทิ ยาลยั รามคำแหง, ๒๕๓๙. ระบบราชการ. กรุงเทพฯ : บริษัทวิช่ันพร้ินแอนด์มีเดีย ศลิ ปากร, กรม. เครอ่ื งแตง่ กายละคร และการพัฒนา : การแตง่ กายยนื เคร่ือง จำกดั , ๒๕๔๙. ละครในของกรมศิลปากร. กรงุ เทพฯ : รุ่งศลิ ป์การพิมพ,์ ๒๕๔๗. คณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเน่ืองมาจากพระราชดำริ, สำนักงาน. อันเน่ืองมาจากพระราชดำริ. พิมพ์ครั้งท่ี ๒. . สถาปัตยกรรมไทย. กรุงเทพฯ : บริษัท อมรินทร์พริ้นต้ิง กรุงเทพฯ : อรุณการพมิ พ์, ๒๕๔๙. แอนด์ พบั ลชิ ชง่ิ จำกัด (มหาชน), ๒๕๓๘. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลยั . ใตร้ ่มพระบารมพี ระบรมธรรมิกราชา. กรงุ เทพฯ : จุฬาลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั , ๒๕๕๐. . อนสุ าวรยี ใ์ นประเทศไทย เล่ม ๑. กรงุ เทพฯ : บริษัท อมรนิ ทร์ ทพิ ยส์ เุ นตร อนมั บตุ ร. วรรณกรรมพระบาทสมเดจ็ พระมงกฎุ เกลา้ เจ้าอยู่หัว. พรนิ้ ต้ิง แอนด์ พับลชิ ชิง่ จำกดั (มหาชน), ๒๕๓๙. พมิ พค์ รงั้ ท่ี ๓. กรงุ เทพฯ : มหาวิทยาลัยรามคำแหง, ๒๕๓๔. สลากกินแบ่งรัฐบาล, สำนกั งาน. จติ รกรรมฝาผนงั เรอ่ื งรามเกยี รต์.ิ พิมพ์คร้ังที่ เทพชู ทับทอง. กรุงเทพฯ ในอดตี . พมิ พ์ครัง้ ที่ ๓. กรงุ เทพฯ : บรรณกิจ, ๓. กรุงเทพฯ : บรษิ ัท รุง่ ศิลป์การพิมพ์ (๑๙๗๗) จำกัด, ๒๕๓๘. ๒๕๒๕. สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชน โดยพระราชประสงค์ในพระบาทสมเด็จ นิยะดา เหล่าสุนทร. การฟื้นฟูอักษรศาสตร์ในรัชกาลพระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัว, โครงการ. สารานุกรมไทย ฉบับกาญจนาภิเษก. พระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช. พิมพ์ครั้งท่ี ๒. กรุงเทพฯ พมิ พ์ครัง้ ท่ี ๔. กรุงเทพฯ : ด่านสทุ ธาการพิมพ,์ ๒๕๔๗. : แม่คำผาง, ๒๕๓๙. อนุมานราชธน, พระยา. ชีวิตชาวไทยสมัยก่อน. พิมพ์ครั้งท่ี ๒. กรุงเทพฯ : นสิ ิตเกา่ จฬุ าลงกรณม์ หาวิทยาลัย ในพระบรมราชปู ถมั ภ,์ สมาคม. ๑๐๐ ป ี ราชบณั ฑติ ยสถาน, ๒๕๓๑. พระราชสมัญญานาม พระปิยมหาราชกับการศึกษาไทย. อมรดรณุ ารกั ษ์ (แจม่ สนุ ทรเวช), จมน่ื [เรยี บเรยี ง]. ดสุ ติ ธานี เมอื งประชาธปิ ไตย กรุงเทพฯ : บริษัท ที.เค.เอส. เทคโนโลยี จำกัด (มหาชน), ของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว. พระนคร : โรงพิมพ์ ๒๕๕๑. ไทยวฒั นาพานชิ , ๒๕๑๓. บุษยา สนิทวงศ์ ณ อยุธยา, คุณหญิง [บรรณาธิการ]. พระมหากษัตริย์ อำนวยการจัดงานฉลอง ๑๐๐ ปี พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว, ในพระบรมราชจักรีวงศ์ เล่ม ๑-๙. กรุงเทพฯ : บริษัท คณะกรรมการ. การเสด็จประพาสยุโรปของพระบาทสมเด็จ อมรนิ ทรพ์ รน้ิ ต้ิง แอนด์ พับลิชชิ่ง จำกดั (มหาชน), ม.ป.ท. พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ร.ศ. ๑๑๖ เล่ม ๑. พิมพ์ครั้งที่ ๒. ผังเมือง, สำนัก. กรุงเทพมหานคร. สองศตวรรษวัดสุทัศนเทพวราราม. กรงุ เทพฯ : บรษิ ัท ศรีเมอื งการพมิ พ์ จำกัด, ๒๕๔๒. กรุงเทพฯ : บริษัท อมรินทร์พร้ินติ้ง แอนด์ พับลิชชิ่ง จำกัด เอนก นาวกิ มูล [รวบรวม]. สิง่ พิมพส์ ยาม. กรงุ เทพฯ : ริเวอร์ บุ๊คส์, ๒๕๔๒. (มหาชน), ๒๕๔๙. Beek, Steve Van. Bangkok Then and Now. Bangkok: AB Publications, พัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ, สำนักงาน. พระมหากษัตริย ์ 2008. กับวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีไทย. กรุงเทพฯ : สำนักงาน Chandavij, Natthapatra and Promporn Pramualratana. Thai Puppets & พัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยแี ห่งชาติ, ๒๕๓๙. Khon Masks. Bangkok: River Book Ltd., 1998. ภัทรวดี ภูชฎาภิรมย์. วัฒนธรรมบันเทิงในชาติไทย. กรุงเทพฯ : มติชน, Mcquail, Lisa. Treasures of Two Nations. Washington: Asian Cultural ๒๕๕๐. History Program Smithsonian Institution, 1997. ภูมิพลอดุลยเดช, พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหา. ภาพถ่ายฝีพระหัตถ์ Warren, William and Manit Sriwanichpoom. Treasured Homes of พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว. กรุงเทพฯ : บริษัทเงินทุน Thailand. Bangkok: Amarin Printing and Publishing (PCL) หลักทรัพยท์ สิ โก้, ๒๕๓๒. Co., Ltd., 2003. ยุพร แสงทักษิณ. วรรณคดีการเมืองเร่ืองสามกรุง. กรุงเทพฯ : มติชน, Wright, Arnold and Oliver T. Breakspear. Twentieth Century ๒๕๓๘. Impression of Siam: Its History, People, Commerce, Industries, and Resources. Bangkok: White Lotus Co., Ltd., 2003. 356

ถ.มหรรณพ ถ.ตะนาว พไปรสะบนรามมมหหลาวรงา ชวัง ถ.บำรงุ เมือง ถ.ราชดำเนนิ กลาง วดั บวรนิเวศวหิ าร วดั สุทศั นเทพวราราม เสาชงิ ช้า อปนระุสชาาวธรปิยี ไ์ ตย ถ.ดนิ สอ ถ.สำราญราษฎร ์ ถ.ราชดำเนนิ กลาง ถ.มหาไชย วดั เทพธิดาราม ถ.พระสเุ มรุ โลหะปราสาท ถ.ราชดำเนนิ นอก มลาหนาพเจลษับฎพาลบาด ินทร ์ พพสมิพระเธิดบภจ็รณั พมฑรราะ์หชนอนิาศงนี ลิเาจปถา้ ์ สิรกิ ติ ์ิ ป้อมมหากาฬ ถ.นครสวรรค ์ วดั สระเกศ ถ.หลานหลวง ภูเขาทอง สพมิพเธิดภ็จัณพรฑะเ์พจปา้รกอะเยบกหู่าลทัว้า วันและเวลาทำการ เปิดให้บรกิ ารทุกวัน ยกเว้นวนั จนั ทร ์ อังคาร - ศุกร์ เวลา ๑๑.๐๐ - ๒๐.๐๐ น. เสาร์ - อาทติ ย์ และวนั หยุดนกั ขัตฤกษ์ เวลา ๑๐.๐๐ - ๒๐.๐๐ น. เปิดใหเ้ ขา้ ชมเป็นรอบ ทุกๆ ๒๐ นาที *รอบเขา้ ชมสดุ ทา้ ย เวลา ๑๘.๐๐ น. อัตราค่าเข้าชม ผู้ใหญ่ ราคา ๑๐๐ บาท (ทัง้ ชาวไทยและชาวตา่ งชาต)ิ เข้าชมฟรี สำหรบั v เด็ก (สูงไมเ่ กิน ๑๒๐ เซนตเิ มตร) v นกั เรยี น นักศึกษา (ไมเ่ กนิ ระดบั ปริญญาตรี) ในเคร่อื งแบบหรือแสดงบัตร v พระภิกษุ สามเณร และนักบวช v ผสู้ ูงอายุ (๖๐ ปีข้นึ ไป) v ผู้พิการ การเดินทาง รถประจำทาง : สาย ๒, ๓, ๙, ๑๕, ๓๑, ๓๓, ๔๒, ๔๗, ๕๙, ๖๐, ๖๔, ๖๘, ๗๐, ๗๙ ๘๒, ๘๖, ๑๕๗, ๒๐๑, ๕๐๓, ๕๐๙ ข้อแนะนำในการเดินทาง * ควรใชบ้ ริการรถสาธารณะจะสะดวกทีส่ ดุ * รถยนต์ส่วนตวั ให้ใช้บริการท่จี อดรถของอาคารนทิ รรศน์รตั นโกสินทร ์ หรอื ใชบ้ รกิ ารทจี่ อดรถเอกชน และบรเิ วณวดั ราชนดั ดาราม (อตั ราคา่ บรกิ ารตามทส่ี ถานทน่ี น้ั กำหนด) *ท่านสามารถชมนิทรรศการแต่ละห้องไดต้ ามอัธยาศยั โดยไม่จำกัดเวลาภายในวันทร่ี ะบใุ นบัตรเข้าชม ยกเวน้ ห้องรตั นโกสนิ ทรเ์ รอื งโรจน์ ห้องเรอื งรุง่ วถิ ีไทย และห้องดวงใจปวงประชา ซ่ึงทางอาคารจำเปน็ ตอ้ งขอสงวนสิทธิ์ในการเขา้ ชมเฉพาะรอบเวลาท่รี ะบไุ ว้ในบตั รเขา้ ชมเท่าน้ัน 357

คณะกรรมการ คณะกรรมการวชิ าการ เพอ่ื การจัดต้งั อาคารนิทรรศนร์ ตั นโกสินทร์ คณะท่ีปรึกษา ดร. สริ ชิ ยั ชาญ ฟักจำรูญ ทป่ี รึกษาคณะกรรมการ นายเกรียงไกร สัมปัชชลติ ทปี่ รึกษาคณะกรรมการ นางฉวีรัตน์ เกษตรสนุ ทร ท่ีปรกึ ษาคณะกรรมการ ดร. ทัศนยั วงศ์พเิ ศษกุล ที่ปรกึ ษาคณะกรรมการ ศาสตราจารย์กติ ตคิ ุณ ม.ร.ว.แน่งน้อย ศกั ด์ิศร ี ท่ีปรกึ ษาคณะกรรมการ คณะกรรมการ พลอากาศตรี อาวธุ เงินชกู ลิ่น ประธานกรรมการ ดร. สริ กิ ร มณรี นิ ทร ์ กรรมการ ดร. ปารชิ าติ สถาปติ านนท ์ กรรมการ ดร. กรรณกิ าร์ สัจกลุ กรรมการ นายวัฒนะ บุญจับ กรรมการ นางวนี า โปรานานนท์ กรรมการและเลขานกุ าร นายธนา คชาไพร กรรมการและผู้ช่วยเลขานกุ าร นางสาววรรณรัตน์ ชัยสงคราม กรรมการและผชู้ ่วยเลขานุการ ผู้ออกแบบแนวความคิด บ รู ณะ และปรบั ปรุงอาคาร รวมทงั้ จดั ทำนทิ รรศการ “อาคารนิทรรศนร์ ตั นโกสนิ ทร”์ บรษิ ัท ไร้ท์แมน จำกดั คณะทำงานเพ่อื ให้ความเหน็ และกำหนดแนวทางการบริหารจัดการ อาคารนิทรรศนร์ ัตนโกสินทร์ นายสมบรู ณ์ ชยั เดชสุรยิ ะ ประธานคณะทำงาน นางสาวสุภาภรณ์ ตรีแสน คณะทำงาน นางพัชรนิ ทร์ วจิ ิตตนันท ์ คณะทำงาน นางสาวผ่องศรี สนั ตพิ นั ธ์ุ คณะทำงาน นางวนี า โปรานานนท ์ คณะทำงาน นางกุลวดี สถติ ิรัต คณะทำงาน นางสาวชนกณฐั สมิ พะลกิ คณะทำงาน นางสาวขนษิ ฐา ดนวาท ี คณะทำงาน นางจุฑามาศ ภิยโยทยั คณะทำงาน นางสุนยี ์ สะเทือนวงษา คณะทำงาน นางสาวหทยั รัตน์ ยุภาศ คณะทำงาน นางสาวจติ รลดา พนั ธเ์ุ สอื คณะทำงาน นายธนา คชาไพร คณะทำงานและเลขานุการ นางศิริภร สัตยธรา คณะทำงานและผู้ชว่ ยเลขานกุ าร 358

คณะทำงานชดุ ย่อย เพื่อใหค้ วามคดิ เหน็ เสนอแนะแนวทางและกำกบั ดแู ลการดำเนนิ งาน ของผูร้ ับผดิ ชอบบรหิ ารจดั การอาคารนิทรรศน์รตั นโกสินทร์ ด้านการประชาสมั พนั ธ ์ นางสาวสภุ าภรณ์ ตรีแสน ประธานคณะทำงาน นางวนี า โปรานานนท์ คณะทำงาน นางกลุ วดี สถิติรัต คณะทำงาน นางสาวหทัยรัตน์ ยุภาส คณะทำงาน นางสาวชนกณัฐ สมิ พะลกิ คณะทำงาน นายธนา คชาไพร คณะทำงาน นางสาวจิตรลดา พันธุ์เสือ คณะทำงาน นายกำธร รัตนคำ คณะทำงาน นางสาววราภรณ์ ทบั นอ้ ย คณะทำงานและเลขานกุ าร นายสิทธพิ งศ์ จตพุ รยิง่ ยง คณะทำงานและผู้ชว่ ยเลขานกุ าร ดา้ นบญั ชีการเงิน นางสาวผ่องศรี สันติพนั ธุ์ ประธานคณะทำงาน นางสาวขนษิ ฐา ดนวาท ี คณะทำงาน นางสุนีย์ สะเทอื นวงษา คณะทำงาน นางสาวชวศิ า สุขวลิ ยั คณะทำงาน นางจนั ทร คุ้มขนาบ คณะทำงานและเลขานุการ นางณีรนุช พภิ ัทรอักษร คณะทำงานและผูช้ ว่ ยเลขานุการ ด้านการคัดกรองขอ้ มลู และความคิดเหน็ นางกลุ วดี สถติ ิรตั ประธานคณะทำงาน นางจฑุ ามาศ ภิยโยทยั คณะทำงาน นายธนา คชาไพร คณะทำงาน นางสาวปภัสสร ชืน่ อารมณ์ คณะทำงานและเลขานุการ นางสาวสรุ ีนาฐ ด่านพิธพร คณะทำงานและผชู้ ว่ ยเลขานุการ ด้านการบริหารจัดการท่ัวไป นางวีนา โปรานานนท์ ประธานคณะทำงาน นายปรเมศร์ ไกรฤกษ ์ คณะทำงาน นายปัทมนิธิ เสนาณรงค ์ คณะทำงาน นายธนา คชาไพร คณะทำงาน นางศิรภิ ร สัตยธรา คณะทำงาน นายสิทธพิ งศ์ จตุพรย่งิ ยง คณะทำงาน นางสาวสุดามาศ ช่ืนฤดี คณะทำงานและเลขานุการ นางสาววรรณนิภา วรวงศเ์ ธอ คณะทำงานและผู้ชว่ ยเลขานุการ 359

อำนวยการผลติ สำนกั งานทรัพย์สินสว่ นพระมหากษตั ริย ์ ISBN 978-974-8259-51-2 ปที ีพ่ ิมพ์ พิมพ์คร้ังท่ี ๑ กุมภาพนั ธ์ ๒๕๕๕ จำนวนพมิ พ์ ปกแข็ง ๓,๐๐๐ เล่ม ปกอ่อน ๗,๐๐๐ เล่ม บทอาศริ วาท เนาวรตั น์ พงษไ์ พบูลย์ กองบรรณาธกิ าร เลศิ ลักษณา ยอดอาวุธ เทอดศกั ดิ์ รม่ จำปา สุวชิ ญ์ หาญดำรงคร์ ักษ์ เอนก มากอนันต์ ศลิ ปกรรม แกว้ ขวัญ นวลไม้หอม อัญเรศ รอดศาสตรา โสรยา บนุ นาค นันทวรรณ อทิ ธโิ ชติ 360 นนั ทยิ า พลู กระจ่าง นวตั ดุสิตชยางกูร จักร์กรติ จาตรุ นตร์ ัศมี เอ้อื เฟ้อื ขอ้ มลู และภาพประกอบ บริษทั ไรท้ ์แมน จำกดั RIGHT MAN CO.,LTD. พิมพท์ ี่ บรษิ ทั อมรินทร์พรนิ้ ต้ิง แอนด์ พับลชิ ช่งิ จำกัด (มหาชน) ดำเนินการผลิต บรษิ ทั ดาวฤกษ์ คอมมนู ิเคชนั่ ส์ จำกดั (หนึ่งในกลุ่มบริษัททมี ) ๑๕๑ ถนนนวลจนั ทร์ แขวงนวลจันทร์ เขตบึงกุม่ กรงุ เทพฯ ๑๐๒๓๐ โทรศพั ท์ ๐๒ ๕๐๙ ๙๐๙๑-๒ โทรสาร ๐๒ ๙๔๔ ๖๒๖๐

จะกล่าวตำนานแห่งกรุงกวี เจ้าพระยาธารานทีเลาะรอบขอบโค้งคูคลองสองฝั่ง ก่อเกิดเป็นเมืองรุ่งเรืองอลัง มีถนนกำแพงรั้ววังยอดปราสาทสูงอำไพ ปวงประชาร่มเย็นล้วนเป็นสุขสืบกันมายาวนาน ใต้บรมโพธิสมภารพระองค์มิ่งขวัญแห่งปวงไทย ทวยเทวาคุ้มครองซ้องแซ่ประสาทอำนวยพรชัย ประกาศกรุงไกรยิ่งยศวิไลเลิศฟ้า ดั่งสวรรค์วิมานแมนแสนพิลาสงามตา เป็นดังคำสวยงามสง่าดุจมณีล้ำค่าของโลกนี้ เอกลักษณ์ที่เป็นไทยมั่นในประเพณี สืบทอดกันมาชั่วนาตาปี ผ่านวิถีหนทางงามอย่างไทย รัตนโกสินทร์มณีบดินทร์สมัย ส่องแสงประกายสดใสยั่งยืนคู่กาลเวลา

ตราสญั ลักษณ ์ นทิ รรศนร์ ัตนโกสนิ ทร ์ ผสานรูปทรงทแ่ี สดงออกถงึ ความเป็นรตั นโกสินทร์ เขา้ กับ นพรตั น์ แก้วสิริมงคลทัง้ ๙ ชนดิ เพื่อสอ่ื ถึงวัตถุประสงค์ของนทิ รรศน์รัตนโกสินทร์ ทต่ี ้องการสะทอ้ นศลิ ปะ ประเพณี และวฒั นธรรมอนั มีคุณค่า และการผสมผสานกันของยุคสมยั ทหี่ มนุ เวยี นเปลีย่ นแปลงตลอดเวลา นพร ัตน์ แกว้ สิริมงคล ๙ ชนดิ ตามคติความเชอ่ื มาแต่โบราณ ผ่านกาลสมยั คร้ังสถาปนากรุงเทพมหานคร เมืองอมรรัตนโกสนิ ทร์จวบจนปัจจุบัน โคลงนพรตั น์ เพชรด ี มณแี ดง ทับทิม เขยี วใสแสง มรกต เหลืองใสสด บษุ ราคมั แดงแกก่ ่ำ โกเมนเอก สีหมอกเมฆนิลกาฬ ไพลิน มุกดาหาร หมอกมัว แดงสลวั เพทาย สังวาลย์สาย ไพฑูรย์