ຫຼັກ​ເຄ​ມີ​ທົ່ວ​ໄປ​ເຫຼັ້ມ2ສະ​ບັບ​ສົມ​ບູນ

ຫກຼັ ເຄມທີ ່ົ ວໄປເຫມຼັຼ້ັ 2 ສຳທຳລະນະລດຼັ ປະຊຳທປິ ະໄຕ ປະຊຳຊນລຳວ ສນັຼ ຕພິ ຳບ ເອກະລຳດ ປະຊຳທປິ ະໄຕ ເອກະພຳບ ວດຼັ ທະນະຖຳວອນ --------- ກະຊວງສກຶ ສຳທກິ ຳນ ແລະ ກລິ ຳ ກມສຳຼັ້ ງຄູ ວທິ ະຍຳໄລຄູ ຫວງນຳຼັ້ ທຳ ເອກະສຳນປະກອບກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ຫກັຼ ເຄມທີ ່ົ ວໄປເຫມຼັ້ັຼ 2 ແປໂດຍ : ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄີ ລ ສກຮຽນ 2019-2020 1 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກັຼ ເຄມທີ ່ົ ວໄປເຫມັຼ້ັຼ 2 ເອກະສຳນປະກອບກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ຫກັຼ ເຄມທີ ົ່ ວໄປເຫມຼັ້ັຼ 2 ແປຈຳກພຳສຳໄທມຳເປັຼນພຳສຳລຳວ ແປ ແລະ ພມິ ໂດຍ : ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ ກວດແກໂຼ້ັ ດຍ : 1. ອຳຈຳນ ປທ ນດິ ຍຳກອນ ຄນີ ຍຳເຍີ 3. ປທ ອົ່ ອນສີ ແກວ້ຼັ ມະນຄີ ຳ 4. ປທ ນຳງ ຫຳ້ັຼ ແສງແກວັ້ຼ ພນຼັ ລະພຳ 2 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກັຼ ເຄມທີ ່ົ ວໄປເຫມຼັ້ັຼ 2 ຄຳນຳ ເພົ່ ອເປຼັນກຳນປັຼບປຸງກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ແລະ ໃຫມຼ້ັ ປີ ະສດິ ທພິ ຳບ ແນ່ົ ໃສົ່ ສະມດຼັ ຖະພຳບຂອງຄູ ແລະ ພດຼັ ທະນຳອຳຊບີ ຄູໃຫດັ້ຼ ຂີ ນຶັ້ຼ ເທ່ົ ອລະກຳ້ຼັ ວ. ຂຳັ້ຼ ພະເຈຳັ້ຼ ຈ່ົ ງຶ ໄດແຼັ້ ປປຶມ້ັຼ ເຫມັຼ ນຂີຼັ້ ນຶຼັ້ ມຳ ເພົ່ ອຮບຼັ ໃຊຢ້ັຼ ່ົ ູໃນສະຖຳບນັຼ ສຳ້ັຼ ງຄູ ໂດຍພດຼັ ທະນຳຕຳມທດິ ທຳງກຳນສຳຼ້ັ ງຄແູ ບບໃໝ່ົ ທົ່ ເີ ນນັຼ້ຼັ ອຸດມກຳນ, ຄຸນນະທຳ ແລະ ຈດິ ວນິ ຍຳນຂອງຄວຳມເປັຼນ ຄູໃຫແ້ັຼ ກ່ົ ນກັຼ ຮຽນຄູ, ເຮດຼັ ໃຫເຼັ້ ຂຳັຼ້ ເຈຳຼ້ັ ມທີ ກັຼ ສະວຊິ ຳຊບີ ຄູທົ່ ໜີ ກຼັ ແໜນ້ັຼ , ເຂຳັ້ຼ ໃຈພດຼັ ທະນຳຂອງເດກຼັ ນອຼັ້ ຍ, ມຄີ ວຳມຮູ ້ັຼ ທ່ົ ວໄປ ແລະ ມຄີ ວຳມຮູວັ້ຼ ຊິ ຳສະເພຳະທ່ົ ແີ ທດເໝຳະກບັຼ ຊນຼັຼ້ັ ທ່ົ ຕີ ນເອງສອນ. ເອກະສຳນຫກັຼ ເຄມທີ ່ົ ວໄປເຫມຼັ້ັຼ 2 ເຫມັຼ້ັຼ ນໄີ້ັຼ ດແຼັ້ ປຂນຶ້ັຼ ມຳເພ່ົ ອນຳໃຊເັຼ້ ພົ່ ອປະກອບກຳນຮຽນ-ກຳນສອນສຳ ລບຼັ ນກັຼ ສກຶ ສຳລະດບຼັ ຊນັຼຼັ້ ສູງ, ປະລນິ ຍຳຕຂີ ອງວທິ ະຍຳໄລຄູ, ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລສ່ົ ງິ ຕົ່ ຳງໆ ທົ່ ມີ ຄີ ວຳມສນໃຈໃນສຳຂຳ ວຊິ ຳເຄມຕີ ົ່ ຳງໆທົ່ ມີ ຳກົ່ ຽວຂອຼັ້ ງໃນຊວີ ດິ ປະຈຳວນຼັ ຂອງມະນຸດເຮຳແນວໃດ, ກຳນສກຶ ສຳທຳຄວຳມເຂຳຼ້ັ ໃຈໃນທຳດເຄ ມທີ ່ົ ເີ ຮຳໃຊກ້ຼັ ນຼັ ໃນຊວີ ດິ ປະຈຳວນຼັ ທງຼັ ມປີ ະໂຫຍດ ແລະ ໂທດ ຈົ່ ງຶ ເປັຼນເລ່ົ ອງທົ່ ໜີ ຳັ້ຼ ສນໃຈ ແລະ ເໝຳະສຳລບຼັ ຜູທ້ຼັ ົ່ ີ ສນໃຈທົ່ ວໄປທ່ົ ໃີ ຊເ້ັຼ ປຼັນແນວທຳງໃນກຳນຄນ້ັຼ ຄວຳຼັ້ ທົ່ ວໄປ. ຜູແັ້ຼ ປເອກະສຳນເຫມັຼຼັ້ ນີ້ຼັ ເຫນັຼ ວ່ົ ຳຍງຼັ ມຂີ ຂ້ຼັ ຳດຕກບກຜົ່ ອງບົ່ ວົ່ ຳທຳງດຳັຼ້ ນເນອ້ັຼ ໃນ, ຄຳສບັຼ ວທິ ະຍຳສຳດຕ່ົ ຳງໆ ຖຳຼ້ັ ຫຳກຄູ - ອຳຈຳນ, ນກຼັ ສກຶ ສຳ ຫຳກອົ່ ຳນພບຂຂຼັ້ ຳດຕກບກຜົ່ ອງທ່ົ ເີ ໝຳະສມກະລຸນຳໃຫຄຼ້ັ ຳຕຊິ ມ ເພ່ົ ອປະກອບຄຳ ຄດິ ເຫນຼັ ເພ່ົ ອໃຫັຼ້ ເອກະສຳນເຫມຼັັ້ຼ ນີຼ້ັ ສມບູນກວ່ົ ຳເກົ່ ຳ. ວທິ ະຍຳໄລຄູຫວງນຳ້ັຼ ທຳ ວນຼັ ທີ 15 ພດຶ ສະພຳ 2020 ຜູແຼັ້ ປ ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ 3 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກັຼ ເຄມທີ ົ່ ວໄປເຫມັຼ້ຼັ 2 ສຳລະບຳນ ບດທີ 1 ເອເລກັຼ ໂຕຣໄລ ແລະ ກຳນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງ ………………………………………………….1 1. ເອເລກັຼ ໂຕຣໄລດ໌ ແລະ ນອນເອເລກັຼ ໂຕຣໄລ …………………………………………………..1 2. ກຳນເກດີ ອອີ ງໃນທຳດລະລຳຍນຳັ້ຼ ……………………………………………………………2 3. ທຳມະຊຳດຂອງໂປຣຕຣງໃນນຳັຼ້ ……………………………………………….…………….2 4. ເອເລກຼັ ໂຕຣໄລແກ່ົ ແລະ ເອເລກຼັ ໂຕຣໄລອົ່ ອນ ………………………………………………..3 5. ກຳນນຳໄຟຟງຼັ້ ຂອງທຳດລະລຳຍເອເລກັຼ ໂຕຣໄລ ………………………………………………..4 6. ຈດຸ ຟດ ແລະ ຈດຸ ກຳັ້ຼ ມແຂງຂອງທຳດລະລຳຍເອເລກຼັ ໂຕຣໄລ ……………………………………5 7. ກຳນດງຶ ດູດລະຫວ່ົ ຳງອອີ ງໃນທຳດລະລຳຍ ………………………………………………….....6 8. ປະລມິ ຳນກຳນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງ ……………………………………………………………7 9. ແຟກເຕຣີ ທ໌ ົ່ ກີ ົ່ ຽວຂອ້ຼັ ງກບຼັ ປະລມິ ຳນກຳນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງ …………………………………….10 10. ກຳນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງຂອງເອເລກັຼ ໂຕຣໄລອົ່ ອນ …………………………….……………......11 11. ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳທົ່ ອີ ອີ ງມສີ ົ່ ວນຮ່ົ ວມ ………………………...…………………………………12 ບດທີ 2 ອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊີ ..................................................................................................14 1. ອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊີ ..................................................................................................14 2. ອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊຂີ ອງອຳຣເ໌ ຣນຽດ ..............................................................................14 3. ອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊີ ຂອງເປຣນິ ສເຕດ-ລຳວຣີ ………………………………………………...15 4. ອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊຂີ ອງລວິ ອດິ ....................................................................................16 5. ຄວຳມແຮງຂອງອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊີ …………………………………………………………19 6. ກຳນເຮດຼັ ໃຫເັຼ້ ປຼັນກຳງ ...............................................................................................25 ບດທີ 3 ສມດຸນຂອງອອີ ງ ....................................................................................................28 1. ກຳນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງຂອງນຳ້ັຼ ....................................................................................28 2. pH ...................................................................................................................29 3. ກຳນແຕກຕວເປັຼນອອີ ງຂອງອຳຊດິ ອົ່ ອນ ແລະ ບຳເຊອີ ່ົ ອນ ....................................................30 4. ຜນຂອງອອີ ງຮ່ົ ວມ 5. ທຳດລະລຳຍບບັຼ ເຟີ ......................................................................36 5. ກຳນແຍກສະລຳຍດວ້ັຼ ຍນຳັຼ້ …………………………………………………………………38 6. ອນິ ດເີ ຄເຕີ ……………………………………………………………………………...44 7. ກຳນໄຕເຕຣດລະຫວົ່ ຳງອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊີ …………………………………………………..53 8. ສມດູນກ່ົ ຽວກບຼັ ທຳດທົ່ ລີ ະລຳຍໄດນຼັ້ ອຼັ້ ຍຫຳຍ....................................................................58 9. ກຳນຕກພກຶ ……………………………………………………………………………..60 10. ກຳນຕກຕກຶ ໂລຫະຊຸນຟວ…………………………………………………………………62 11. ສມດຸນອອີ ງເຊງີ ຊອັຼ້ ນ ..............................................................................................63 ບດທີ 4 ເຄມໄີ ຟຟຳັຼ້ ……………………………………………………………………………...67 1. ເຄມໄີ ຟຟຳ້ຼັ ……………………………………………………………………………...67 2. ກຳນແຍກສະລຳຍດວ້ຼັ ຍໄຟຟຳັ້ຼ .....................................................................................67 3. ກດເກນຂອງຟຳຣຳເດຍ ............................................................................................70 4 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກຼັ ເຄມທີ ່ົ ວໄປເຫມຼັຼັ້ 2 4. ກຳນຊຸບໂລຫະດວ້ັຼ ຍໄຟຟຳັ້ຼ .........................................................................................73 5. ປະໂຫຍດຂອງກຳນແຍກສະລຳຍດວຼັ້ ຍໄຟຟຳ້ັຼ …………………………………………………74 6. ພະລງຼັ ງຳນໄຟຟຳຼັ້ ທົ່ ມີ ຳຈຳກພະລງັຼ ງຳນເຄມີ .......................................................................75 7. ເຊລລແ໌ ກລແວນກິ ………………………………………………………………………77 8. ພະລງຼັ ງຳນເສລກີ ບຼັ ແຮງເຄົ່ ອນໄຟຟຳັຼ້ ຂອງເຊລລ໌ ………………………………………………80 9. ເຊລລແ໌ ຄເນຍ.........................................................................................................81 10. ເຊລລແ໌ ຫງັ້ຼ ..........................................................................................................82 11. ເຊລລສ໌ ະສມໄຟຟຳ້ັຼ .................................................................................................84 12. ເຊລລເ໌ ຊອັຼ້ ໄຟ .......................................................................................................85 13. ແຮງຂວ້ັຼ ໄຟຟຳ້ັຼ …………………………………………………………………………..87 14. ແຮງອອກຊເີ ດຊນັຼ ແລະ ແຮງຣດີ ກຼັ ຊນຼັ ມຳດຕະຖຳນ ………………………………………….90 15. ສມຜນເນນີ ສຕ.໌ .....................................................................................................96 16. ເຊລລຄ໌ ວຳມເຂມັຼ້ັຼ ຂຸນ້ັຼ ……………………………………………………………………100 17. ກຳນວດັຼ ຄວຳມເຂມັຼ້ັຼ ຂຸ ນ້ັຼ ຂອງອອີ ງຮໂີ ດຣແຊນໃນທຳດລະລຳຍ ………………………………...100 18. ແຮງຂວັ້ຼ ໄຟຟຳ້ັຼ ແລະ ກຳນແຍກສະລຳຍດວັ້ຼ ຍໄຟຟຳຼ້ັ ...........................................................102 19. ກຳນຫຸຍຫຽຼ້ັ ນຂອງໂລຫະ ........................................................................................103 ບດທີ 5 ທຳດທຣຳນຊຊິ ນັຼ (Tranaition Elements) ...............................................................106 1. ທຳດທຣຳນຊຊິ ນັຼ (Tranaition Elements) ...............................................................106 2. ຄຸນລກັຼ ສະນະທ່ົ ວໄປ ..............................................................................................107 3. ທຳດປະສມໂຄຣດເິ ນຊນັຼ ແລະ ອອີ ງເຊງີ ຊອຼ້ັ ນ ................................................................109 4. ຈທຸ ຳດສະແກນດຽມ ຫ ຈຸ IIIB ................................................................................122 5. ຈທຸ ຳດໄທເທນຽມ ຫ ຈຸ VB ……………………………………………………………..122 6. ຈທຸ ຳດວຳເນດຽມ ຫ ຈຸ ………………………………………………………………….123 7. ຈທຸ ຳດໂຄຣມຽມ ຫ ຈຸ VIB ……………………………………………………………..124 8. ຈທຸ ຳດມງຼັ ກຳນ ຫ ຈຸ VIIB ………………………………………………………………125 9. ຈຸ VIII .............................................................................................................126 10. ຈຸ IB .................................................................................................................131 11. ຈຸ IIB ...............................................................................................................131 ບດທີ 6 ທຳດເຣພຣເີ ຊນເທທຟິ ............................................................................................137 1. ທຳດເຣພຣເີ ຊນເທທຟີ ເປຼັນໂລຫະ, ອະໂລຫະ ແລະ ເຄ່ົ ງິ ໂລຫະ………………………………..137 2. ກຳນສະກດັຼ ໂລຫະຈຳກແຫົ່ ງກຳເນດີ ໃນທຳມະຊຳດ ...........................................................138 3. ຈຸ IA ໂລຫະດົ່ ງັຼ (ໂລຫະແອນຄຳໄລ) ……...................................................................139 4. ຈຸ IIA ໂລຫະດ່ົ ງັຼ ດນີ (ໂລຫະແອນຄຳໄລເອດິ ຣ)໌ …………………………………………….145 5. ຈຸ IIIA ..............................................................................................................151 6. ຈຸ IVA ………………………………………………………………………………156 7. ຈຸ VA ……………………………………………...………………………………...162 8. ຈຸ VIA ……………………………………………………………………………….171 5 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກຼັ ເຄມທີ ່ົ ວໄປເຫມັຼຼັ້ 2 9. ຈຸ VII A ……………………………………………………………………….……..179 10. ກຳສມສີ ະກຸນ(ກຳສເສ່ົ ອຍ)……………………………………………………………….186 6 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກຼັ ເຄມທີ ່ົ ວໄປເຫມຼັ້ັຼ 2 ບດທີ 1 ເອເລກຼັ ໂຕຣໄລ ແລະ ກຳນແຕກຕວເປັຼນອອີ ງ I. ເອເລກັຼ ໂຕຣໄລ ແລະ ນອນເອເລກຼັ ໂຕຣໄລ ກຳນນຳໄຟຟຳ້ຼັ ເປຼັນສ່ົ ງິ ທ່ົ ຕີ ອັຼ້ ງອຳໄສອະນຸພຳກທົ່ ມີ ບີ ນັຼ ຈໄຸ ຟຟຳຼັ້ ເຄ່ົ ອນທົ່ ໄີ ປມຳ, ໂລຫະນຳໄຟຟຳັຼ້ ໄດເຼ້ັ ພຳະໂລ ຫະມເີ ອເລກັຼ ຕຣງທ່ົ ເີ ຄ່ົ ອນທ່ົ ໄີ ດຢ້ັຼ ົ່ ູອອຼັ້ ມອະນຸພຳກບນຼັ ຈບຸ ວກ. ໃນແລຕທຊິ ຜກຶ ທຳດລະລຳຍທ່ົ ມີ ອີ ອີ ງຊ່ົ ງຶ ເປັຼນອະນຸ ພຳກທ່ົ ມີ ໄີ ຟຟຳ້ຼັ ບນຼັ ຈກຸ ນຳໄຟຟຳ້ັຼ ໄດເ້ຼັ ຊົ່ ນຼັ ກນຼັ ອອີ ງເຫ່ົ ຳນເີຼັ້ ຄົ່ ອນທົ່ ໄີ ດໃຼັ້ ນທຳດລະລຳຍ ເມ່ົ ອນຳັ້ຼ ເປຼັນຕວທຳລະລຳຍອອີ ງ ເຫົ່ ຳນນັຼ້ຼັ ເຖງິ ວ່ົ ຳຈະຖກໄຮເດຣດອອັ້ຼ ມຮອບດວັ້ຼ ຍນຳ້ັຼ ແຕ່ົ ກຍງຼັ ມບີ ນັຼ ຈໄຸ ຟຟຳ້ັຼ ຢ່ົ ູໃນຕວ ເມົ່ ອຈົ່ ມຸ ຂວຼັ້ ໄຟຟຳ້ຼັ ສອງຂວ້ັຼ ລງ ໃນທຳດລະລຳຍທ່ົ ມີ ອີ ອີ ງ ຕ່ົ ສຳຍຈຳກຂວ້ັຼ ເຂຳ້ັຼ ກບຼັ ຫອດໄຟຟຳຼ້ັ ແລະ ວງຈອນໄຟຟຳ້ັຼ , ຫອດໄຟຈະສະຫວ່ົ ຳງສະແດງ ວົ່ ຳມກີ ະແສໄຟຄບວງຈນທງັຼ ທົ່ ສີ ົ່ ວນໜ່ົ ງຶ ຂອງວງຈອນເປັຼນທຳດລະລຳຍ ໝຳຍຄວຳມວ່ົ ຳໄຟຟຳຼ້ັ ຈະຕອຼັ້ ງຜ່ົ ຳນທຳດລະ ລຳຍໄປໄດ.້ຼັ ສະວນຼັ ແຕ ອຳຣເຣນຽດ (Susante Arheriu) ໄດກຼັ້ ົ່ ຳວເຖິງກຳນນຳໄຟຟັຼ້ຳຂອງທຳດລະລຳຍເກອໃນ ເອກະສຳນ ພມິ ເມ່ົ ອ ຄ.ສ. 1887 ອຳຣເຣນຽດອະທບິ ຳຍວົ່ ຳ ກຳນທົ່ ີທຳດລະສຳຍເກອນຳໄຟຟັ້ຳຼ ໄດເ້ຼັ ພຳະພຳຍໃນ ທຳດລະລຳຍເກອ ມີອະນຸພຳກທົ່ ີມໄີ ຟຟ້ຼັຳບນັຼ ຈເຸ ອີນຼ້ັ ວ່ົ ຳອີອງແຕົ່ ທຳອິດຄວຳມຄດິ ເຫັນຼ ຂອງອຳເຣນຽດຍງັຼ ບົ່ ມີຜູ ້ັຼ ຮບຼັ ຮອງຊ່ົ ງຶ ກເປຼັນແບບທຳມະດຳສຳລບັຼ ຄວຳມຄດິ ໃໝ່ົ ໆໃນສະໄໝນນຼັ້ຼັ . ຕົ່ ມຳຈົ່ ງຶ ເປຼັນທົ່ ປີ ະຈກຼັ ວ່ົ ຳຄຳເວຳຼັ້ ຂອງອຳເຣ ນຽດມຄີ ວຳມໝຳຍຕ່ົ ວຊິ ຳເຄມຫີ ຳຍສ່ົ ຳໃດ. ກ່ົ ອນທ່ົ ຈີ ະກ່ົ ຳວເຖງິ ອອີ ງຕ່ົໄປອກີ ໃນບດນທີ້ຼັ ງັຼ ໝດ ໃຫເັຼ້ ຮຳມຳເຂຳຼ້ັ ໃຈຄວຳມໝຳຍຂອງຄຳວົ່ ຳອອີ ງສຳກົ່ ອນ ອອີ ງໝຳຍເຖງິ ອຳຕອມ ຫ ກ່ົ ຸມອຳຕອມທົ່ ມີ ໄີ ຟຟຳຼັ້ ບນັຼ ຈບຸ ວກ ຫ ໄຟຟຳຼັ້ ບນັຼ ຈລຸ ບ. ອຳຕອມ (ຫ ກົ່ ຸມອຳຕອມ) ເປຼັນ ກຳງທຳງໄຟຟຳ້ັຼ ຖຳ້ຼັ ຈຳນວນເອເລກຼັ ຕຣງເທ່ົ ຳກບຼັ ຈຳນວນໂປຣຕຣງ (ຫ ຜນບວກຂອງຈຳນວນໂປຣຕຣງ) ເມ່ົ ອອຳ ຕອມ (ຫ ກົ່ ຸມອຳຕອມ) ຂຳດເອເລກັຼ ຕຣງໄປໜົ່ ງຶ ຕວ ສ່ົ ວນທົ່ ເີ ຫອກຈະເປັຼນອະນຸພຳກທົ່ ມີ ໄີ ຟຟຳ້ັຼ ບນຼັ ຈບຸ ວກ ແຕ່ົ ຖຳ້ຼັ ໄດຮັຼ້ ບັຼ ເອເລກຼັ ຕຣງເພົ່ ມີ ເຂຳ້ັຼ ມຳໜ່ົ ງຶ ຕວ. ອຳຕອມ (ຫ ກ່ົ ຸມອຳຕອມ) ນນັຼັຼ້ ຈະກຳຍເປຼັນອະນພຸ ຳກທົ່ ມີ ໄີ ຟຟຳັ້ຼ ບນັຼ ຈລຸ ບ ທຳດຊ່ົ ງຶ ລະລຳຍໃນນຳ້ຼັ ແລວ້ຼັ ໃຫທັ້ຼ ຳດລະລຳຍທົ່ ນີ ຳໄຟຟຼ້ັຳໄດ້ັຼ ເອນີັ້ຼ ວ່ົ ຳ ເອເລກຼັ ໂຕຣໄລ ຕຳມທດິ ສະດອີ ອີ ງ ຂອງອຳຣເ໌ ຣນຽດ ເມົ່ ອເອເລກຼັ ໂຕຣໄລລະລຳຍນຳ້ຼັ ຈະແຕກຕວໃຫອ້ັຼ ີອງບວກ ແລະ ອອີ ງລບຫຳຍນອຼ້ັ ຍແລວັ້ຼ ແຕ່ົ ຊະນດິ ເອເລກຼັ ໂຕຣໄລ . ອອີ ງເຫ່ົ ຳນເີັຼ້ ປຼັນອະນພຸ ຳກເສລມີ ຄີ ຸນລກຼັ ສະນະ ແລະ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳຂອງມນຼັ ເອງໂດຍສະເພຳະ ອອີ ງທ່ົ ມີ ໄີ ຟຟຳັ້ຼ ບນັຼ ຈບຸ ວກເຄ່ົ ອນທົ່ ໄີ ປສົ່ ູແຄໂທດ ເອນີັ້ຼ ວົ່ ຳ ແຄດໄອອອນ ສ່ົ ວນອອີ ງທົ່ ມີ ໄີ ຟຟຳັ້ຼ ບນັຼ ຈລຸ ບເຄ່ົ ອນທົ່ ໄີ ປສົ່ ູ ແອໂນດ ເອນີັຼ້ ວົ່ ຳ ແອນໄອອອນ ນຳຕອີ ອມກລວ (NaCl) ແຕກຕວອອກໄປເປັຼນນຳຕອີ ອມອອີ ງ (Na+) ແລະ ກອີ ອງ (Cl-) Na+ ເປຼັນແຄດໄອອອນສ່ົ ວນ Cl- ເປຼັນແອນໄອອອນ ເອເລກຼັ ໂຕຣໄລໄດແ້ັຼ ກົ່ ອຳຊດິ , ບຳເຊີ ແລະ ເກອຕ່ົ ຳງໆ ທຳດປະສມໄອອອນກິ ເປຼັນເອເລກັຼ ໂຕຣໄລ. ສະນນຼັັຼ້ , ທຳດໄອອນກິ ເຖງິ ວົ່ ຳຈະປະກອບດວຼັ້ ຍອອີ ງຢ່ົ ູແລວັຼ້ ໃນສະພຳບທຳດແຂງ ແຕ່ົ ທຳດແຂງນນັຼ້ັຼ ນຳໄຟຟຳ້ຼັ ບ່ົ ໄດ້ຼັ ເພຳະອີ ອງເຫ່ົ ຳນນັຼຼັ້ ຢົ່ ູປະຈຳທົ່ ໃີ ນແລຕທຊິ ຜກຶ ຖຳຼັ້ ທຳດໄອອອນນກິ ນນັຼັ້ຼ ລງໄປຢົ່ ູໃນນຳັຼ້ ອອີ ງຫຸດຈຳກແລຕທຊິ ຜກຶ ແລວ້ຼັ ຖກ ໄຮເດຣດດວ້ັຼ ຍໂມເລກຸນນຳ້ັຼ ແລະ ສຳມຳດເຄົ່ ອນທ່ົ ໄີ ປມຳໄດໃ້ັຼ ນທຳດລະລຳຍ ເຮດຼັ ໃຫທັ້ຼ ຳດລະລຳຍນຳໄຟຟຼັ້ຳໄດ.້ຼັ ທຳດໂຄເວເລນຕບ໌ ຳງຊະນດິ ເປຼັນເອເລກຼັ ໂຕຣໄລ ເມ່ົ ອລະລຳຍນຳັຼ້ ແລວຼັ້ ໃຫອຼ້ັ ອີ ງ, ທຳດລະລຳຍຈ່ົ ງຶ ສຳມຳດ ນຳໄຟຟຳຼ້ັ ໄດ.້ັຼ ທຳດທ່ົ ລີ ະລຳຍນຳ້ັຼ ແລວ້ຼັ ໃຫທັຼ້ ຳດລະລຳຍທົ່ ບີ ົ່ ນຳໄຟຟຳຼັ້ ເອນີ້ຼັ ວົ່ ຳ ນອນເອເລກຼັ ໂຕຣໄລ ທຳດພວກນອີຼັ້ ຳດເປັຼນ ທຳດໂຄເວເລນຕທ໌ ່ົ ຢີ ົ່ ູໃນສະພຳບມຂີ ວັຼ້ ນອຼ້ັ ຍໆ ລະລຳຍນຳັ້ຼ ໄດເ້ັຼ ພຳະເກດີ ພນັຼ ທະຮໂີ ດຣແຊນກບັຼ ນຳັ້ຼ ເປຼັນຕນ້ັຼ . ຕວຢ່ົ ຳງ ເຊ່ົ ນຼັ : ນຳັຼ້ ຕຳນ, ເຫຳຼັ້ ຊ່ົ ງຶ ລະລຳຍນຳຼ້ັ ໄດັ້ຼ ແລະ ເນົ່ ອງຈຳກກຳນລະລຳຍນຳຼັ້ ບົ່ ເຮດຼັ ໃຫເຼ້ັ ກດີ ອອີ ງຂນຶຼັ້ ໃນທຳດລະລຳຍ ທຳດລະລຳຍຂອງທຳດເຫົ່ ຳນຈີຼ້ັ ່ົ ງຶ ບົ່ ນຳໄຟຟຳັ້ຼ . II. ກຳນເກດີ ອອີ ງໃນທຳດລະລຳຍນຳັຼ້ ເອເລກຼັ ໂຕຣໄລ ໃຫອັຼ້ ອີ ງໃນທຳດລະລຳຍນຳ້ັຼ ອອີ ງເຫົ່ ຳນນັຼຼ້ັ ອຳດເກດີ ຈຳກເອເລກັຼ ໂຕຣໄລແຕກຕວອອກ 7 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກັຼ ເຄມທີ ່ົ ວໄປເຫມຼັ້ັຼ 2 ໄປ ຫ ທຳປະຕກິ ລິ ຍິ ຳກບຼັ ນຳັ້ຼ ຕຳມແຕົ່ ປະເພດທຳດດ່ົ ງັຼ ນີັ້ຼ G 1). ທຳດໄອອອນນກິ ຫ ເອເລກຼັ ໂຕຣໄລ ທຳດປະເພດນເີັຼ້ ຖງິ ແມ່ົ ນວ່ົ ຳຈະຢ່ົ ູໃນສະພຳບທຳດແຂງກປະກອບ ດວຼ້ັ ຍອອີ ງຢ່ົ ູແລວ້ັຼ ແຕົ່ ອອີ ງເຫ່ົ ຳນນຼັ້ັຼ ຢ່ົ ູປະຈຳທ່ົ ໃີ ນແລຕທຊິ ຜກຶ , ເຄົ່ ອນທົ່ ບີ ່ົ ໄດ້ຼັ ເມົ່ ອໃສົ່ ທຳດໄອອອນນກິ ລງໄປໃນນຳັຼ້ ໂມເລກຸລນຳຼ້ັ ຊົ່ ງຶ ເປັຼນໄດໂພລດງຶ ດູດທງັຼ ອອີ ງບວກ ແລະ ອອີ ງລບຫຸດຈຳກແລຕທຊີ ຜກຶ ແລວ້ຼັ ອອັ້ຼ ມຮອບອອີ ງແຕົ່ ລະອີ ອງໄວ.ຼ້ັ ອອີ ງທ່ົ ຖີ ກໄຮເດຣດເຄ່ົ ອນທົ່ ໄີ ປມຳໄດພັຼ້ ຳຍໃນທຳດລະລຳຍ. NaCl(s) Na (aq)  Cl (aq) (1) ອຳດຂຽນສມຜນກຳນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງຂອງນຳຕີອອມກລວໂດຍບົ່ ສະແດງໄຮເດຣດຊນຼັ ຂອງອອີ ງໃນ ກລະນຊີ ່ົ ງຶ ບົ່ ຕອຼັ້ ງກຳນເນນຼັຼັ້ ຫ ເມົ່ ອເປັຼນທ່ົ ເີ ຂຳຼັ້ ໃຈກນຼັ ຢ່ົ ູໃນຕວດົ່ ງຼັ ນ:ີ້ຼັ NaCl  Na   Cl  (2) 2). ທຳດໂຄເວເລນບຳງຊະນດິ ເປັຼນເອເລກັຼ ໂຕຣໄລໂດຍປກກະຕທິ ຳດໂຄເວເລນບ່ົ ນຳໄຟຟຳ້ັຼ ເພຳະບົ່ ມອີ ອີ ງ ພຳຍໃນໂຄງສຳ້ັຼ ງເລຍີ ແຕ່ົ ທຳດໂຄເວເລນບຳງຊະນດິ ທ່ົ ໂີ ມເລກຸນເປັຼນໂມເລກຸນມຂີ ວັຼ້ ເມົ່ ອລະລຳຍໃນນຳ້ັຼ ຈະລວມກບັຼ ນຳ້ັຼ ເກດີ ອອີ ງຂນຶຼັ້ ໄດຄັ້ຼ ກນັຼ . ເນ່ົ ອງຈຳກນຳັຼ້ ເປັຼນທຳດທ່ົ ຢີ ົ່ ູໃນສະພຳບມຂີ ວ້ຼັ ຫຳຍ ດ່ົ ງຼັ ນນັຼັ້ຼ , ໂມເລກຸນນຳ້ັຼ ອຳດເກຳະກບຼັ ໂມ ເລກຸນທຳດໂຄເວເລນມຂີ ວຼັ້ ດວຼ້ັ ຍວທິ ໃີ ດວທິ ໜີ ົ່ ງຶ ເຊົ່ ນຼັ : ດວ້ັຼ ຍແຮງດງຶ ດູດໄດໂພລ-ໄດໂພລ ແລວຼັ້ ເຮດຼັ ໃຫພ້ັຼ ນຼັ ທະຂອງ ທຳດໂຄເວເລນແຕກອອກໄດອຼ້ັ ອີ ງ ເຊົ່ ນັຼ : HCl ເປຼັນທຳດໂຄເວເລນ ໃນພຳລະທຳດແຂງ, ທຳດແຫວ ແລະ ກຳສ ບົ່ ນຳໄຟຟຳ້ັຼ ແຕົ່ ເປັຼນເອເລກຼັ ໂຕຣໄລຄ ລະລຳຍນຳັ້ຼ ແລວັຼ້ ໃຫທັຼ້ ຳດລະລຳຍທ່ົ ນີ ຳໄຟຟຳັຼ້ ເພຳະ HCl ລວມກບັຼ ນຳຼັ້ ໃຫໄ້ຼັ ຮ ໂດຣນຽມອອີ ງ (H3O+) ແລະ ອອີ ງກ HCl + H2O  H3O+ + Cl- (3) ເທ່ົ ຳກບັຼ ວ່ົ ຳ HCl ໃຫ ຼ້ັ H+ ແກົ່ H2O ແອມໂມເນຍເປຼັນທຳດໂຄເວເລນລວມກບັຼ ນຳ້ັຼ ໃຫແັ້ຼ ອມໂມນຽມອອີ ງ NH  ແລະ ອອີ ງຮດີ ດກຊດິ OH- 4 NH  H 2O  NH  OH  (4) 4 3 ເອເລກຼັ ໂຕຣໄລໃຫທ້ຼັ ງຼັ ອອີ ງບວກ ແລະ ອອີ ງລບໃນທຳດລະລຳຍອຳຊດິ ເຊົ່ ນຼັ : HCl, H2SO4 ໃຫອັຼ້ ອີ ງ ບວກ H3O+ ແລະ ອອີ ງລບ Cl-, SO42 ,ບຳເຊເີ ຊ່ົ ນຼັ : NaOH ໃຫອ້ຼັ ອີ ງບວກ Na+ ແລະ ອອີ ງລບ OH+ ສ່ົ ວນ ເກອເຊົ່ ນັຼ NaCl ໃຫອ້ັຼ ອີ ງບວກ Na+ ແລະ ອອີ ງລບ Cl- ໃນສມຜນກຳນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງຜນບວກຂອງໄຟຟຳຼັ້ ບນຼັ ຈບຸ ວກຂອງອອີ ງບວກຈະເທົ່ ຳກບຼັ ຜນບວກຂອງໄຟຟຳັຼ້ ບນັຼ ຈລຸ ບ. H2SO4  2H2O  2H3O SO42 NaOH  Na+ + OH- CaCl2  Ca2+ + 2Cl- III. ທຳມະຊຳດຂອງໂປຣຕຣງໃນນຳ້ັຼ ສມຜນ (3) ສະແດງປະຕກິ ລິ ຍິ ຳຂອງໂມເລກຸນ HCl ໜົ່ ງຶ ໂມເລກຸດກບຼັ ນຳຼ້ັ 1 ໂມເລກຸນເກດີ ໄຮໂດນນຽມ ອອີ ງ H3O+ ແລະ ອອີ ງກ ຄວຳມເປຼັນອຳຊດິ ຂອງທຳດລະລຳຍເກດີ ຂນຶ້ັຼ ເນ່ົ ອງຈຳກອຳຊດິ ຖ່ົ ຳຍໂອນໂປຣຕຣງ H+ ໄປໃຫັຼ້ H2O ໂປຣຕຣງ ຫ ອອີ ງຮໂີ ດຣແຊນເອງນນັຼ້ຼັ ມຂີ ະໜຳດນອັຼ້ ຍຫຳຍຈ່ົ ງຶ ມຄີ ວຳມໜຳແໜນັຼ້ ໄຟຟຳັ້ຼ ຈບຸ ວກສູງ ຖກ ໄຮເດຣດງ່ົຳຍ ມກີ ຳນດງຶ ດູດກນັຼ ຢ່ົ ຳງແຮງລະຫວົ່ ຳງ H+ ກບັຼ ໂມເລກຸນນຳັຼ້ ດຳຼ້ັ ນທົ່ ເີ ປັຼນຂວ້ັຼ ລບ ດົ່ ງັຼ ນນຼັຼັ້ , ເຮຳຈົ່ ງຶ ໝນຼັັຼ້ ໃຈ ວົ່ ຳມີ ຢົ່ ູໃນທຳດລະລຳຍອອີ ງ H3O+ ຢົ່ ູໃນທຳດລະລຳຍນຳັຼ້ ຢົ່ ຳງໃດກຕຳມສະພຳບກຳນຈງິ ໃນນຳ້ັຼ ຊບຼັ ຊອຼັ້ ນກວົ່ ຳ ກຳນ 8 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກຼັ ເຄມທີ ົ່ ວໄປເຫມັຼຼັ້ 2 ເກດີ ພຽງແຕົ່ H3O+ ເຮຳໄດຮັ້ຼ ູແັຼ້ ລວຼັ້ ວົ່ ຳມພີ ນັຼ ທະຮໂີ ດຣແຊນແກດີ ຂນຶ້ຼັ ທົ່ ວໄປໃນນຳຼ້ັ ໂມເລກຸລນຳັ້ຼ ມພີ ນຼັ ທະຮໂີ ດຣ ແຊນລະຫວົ່ ຳງກນັຼ . ທຳນອງດຽວກນຼັ ອອີ ງ H3O+ ໃນທຳດລະລຳຍມພີ ນັຼ ທະຮໂີ ດຣແຊນ ກບຼັ ໂມເລກຸນນຳັຼ້ ໄດຈັ້ຼ ົ່ ງຶ ມອີ ີ ອງເຊົ່ ນັຼ : H5O2 , H9O4 ໄດຊຼ້ັ ົ່ ງຶ ກມຫີ ກັຼ ຖຳນວົ່ ຳມຢີ ່ົ ູຈງິ ແລະ ຂະນະນເີັຼ້ ຊ່ົ ອກນັຼ ຫຳຍວ່ົ ຳອອີ ງຈະເປຼັນຮູບ H9O4 ຫຳຍກວົ່ ຳ. ຮູບແບບຂອງໂປຣຕຣງທົ່ ຖີ ກໄຮເດຣດໃນທຳດລະລຳຍນຳ້ັຼ ທ່ົ ນີ ຍິ ມຂຽນກນຼັ ຫຳຍຄ H3O+ ຢ່ົ ຳງໃດກດເີ ຮຳ ບ່ົ ສຳມຳດທົ່ ີຈະຂຽນຫຍງຼັ ກຕຳມບົ່ ວົ່ ຳຈະເປັຼນ H+, H3O+, H5O2 , H9O4 ຢົ່ ຳງໃດຢົ່ ຳງໜ່ົ ງຶ ພຽງເພ່ົ ອສະແດງ ໂປຣຕຣງໃນທຳດລະລຳຍນຳຼ້ັ ໄດສ້ັຼ ມກບຼັ ຄວຳມເປັຼນຈງິ ຖຳຼ້ັ ຂຽນເປຼັນ H+ ກສະແດງວ່ົ ຳ ບົ່ ອອີ ງຮໂີ ດຣແຊນໄດຖຼັ້ ກໄຮ ເດຣດເລຍີ ຫ ເມ່ົ ອຂຽນເປັຼນ H3O+ ຄວນສະແດງວ່ົ ຳຖກໄຮເດຣດດວຼ້ັ ຍນຳຼ້ັ ພຽງໂມເລກຸນດຽວເທ່ົ ຳນນັຼຼັ້ ຫ ຈະ ຂຽນເປັຼນ H9O4 ກທຳນອງດຽວກນຼັ ເປັຼນກຳນຈຳກດຼັ ຈຳນວນໂມເລກຸນນຳຼ້ັ ແລະ ເພົ່ ອໃຫສັຼ້ ະດວກ ແລະງ່ົ ຳຍທ່ົ ີ ສຸດໃນໜງັຼ ສເຫລມັຼັຼ້ ນຈີ້ຼັ ະໃຊພ້ຼັ ຽງ H+ ແທນອອີ ງຮໂີ ດຣແຊນທ່ົ ຖີ ກໄອເດຣດ ຫ ອກີ ໃນໜ່ົ ງຶ ທົ່ ອີ ອີ ງຮໂີ ດຣແຊນຖກ ອອຼັ້ ມຮອບດວັຼ້ ຍໂມເລກຸລນຳັຼ້ ຊົ່ ງຶ ເປັຼນຕວທຳລະລຳຍໂດຍຈະຖມິຼ້ັ ໂມເລກຸລນຳ້ັຼ . ໃນກຳນຂຽນສະແດງກຳນແຕກຕວ ເປຼັນອອີ ງຂອງ HCl ໃນນຳ້ັຼ ຈະຂຽນສນຼັຼັ້ ໆດົ່ ງຼັ ນ:ີັຼ້ HCl  H+ + Cl- (5) ແລະ ເຮຳກຕອ້ັຼ ງນກຶ ເຖງິ ຄວຳມຈງິ ທ່ົ ວີ ົ່ ຳທຳດລະລຳຍອຳຊດິ ເກດີ ຂນຶັຼ້ ເນົ່ ອງຈຳກອຳຊດິ ຖົ່ ຳຍໂອນໂປຣຕຣງ ໃຫແັ້ຼ ກ່ົ ນຳຼ້ັ CI- ທ່ົ ເີ ກດີ ຂນຶ້ຼັ ຖກໄຮເດຣດດວັຼ້ ຍ ເຖງິ ວ່ົ ຳຈະບົ່ ແມ່ົ ນວທິ ດີ ຽວກບຼັ ໂປຣຕອນ. ທຸກແຫ່ົ ງທົ່ ຂີ ຽນ H+ ໃນທຳດລະລຳຍນຳຼ້ັ ຂໃຫຈັຼ້ ່ົ ໄວວ້ັຼ ົ່ ຳ H+ ຖກໄຮເດຣດ ຫ ອອ້ັຼ ມດວັ້ຼ ຍໂມເລກຸນນຳຼັ້ ນອກຈຳກນນຼັ້ຼັ ບ່ົ ວົ່ ຳອອີ ງຊະນດິ ໃດໃນທຳດລະລຳຍນຳ້ັຼ ກຈະບ່ົ ຂຽນນໄຮເດຣຊນັຼ ໄວໃຼັ້ ນສູດທງັຼ ໝດ ແຕ່ົ ຕອ້ັຼ ງຈ່ົໄວວຼັ້ ົ່ ຳອີ ອງທຸກຊະນດິ ໃນທຳດລະລຳຍນຳັຼ້ ຖກໄຮເດຣດທງຼັ ນນຼັັ້ຼ . ເມ່ົ ອໃດມຄີ ວຳມຈຳເປັຼນທົ່ ຈີ ະສະແດງໄຮເດຣດຊນຼັ ຈ່ົ ງຶ ຈະ ຂຽນໂມເລກຸນນຳັຼ້ ໄວດ້ຼັ ວັ້ຼ ຍ ສຳລບັຼ ອອີ ງຮໂີ ດຣແຊນກຈະໃຊຼ້ັ H3O+. IV. ເອເລກັຼ ໂຕຣໄລແກົ່ ແລະ ເອເລກັຼ ໂຕຣໄລອ່ົ ອນ ທຳດລະລຳຍເອເລກຼັ ໂຕຣໄລ ທົ່ ມີ ຄີ ວຳມເຂມຼັັ້ຼ ຂຸ ນັ້ຼ ເທ່ົ ຳກນັຼ ນຳໄຟຟຳັ້ຼ ໄດຫັຼ້ ຳຍນອັ້ຼ ຍຕ່ົ ຳງກນັຼ ບຳງເທ່ົ ອກນຳໄຟ ຟຳຼັ້ ໄດດ້ັຼ ີ ແລະ ບຳງເທ່ົ ອນຳໄຟຟຳ້ັຼ ບ່ົ ດີ ແລະໃນພວກທົ່ ນີ ຳໄຟຟຳຼັ້ ບ່ົ ດກີ ຍງັຼ ມບີ ່ົ ຫຳຍນອຼັ້ ຍຕົ່ ຳງກນຼັ . ທຳດລະລຳຍນຳໄຟ ຟຳ້ັຼ ໄດດ້ຼັ ີ ຫ ບົ່ ດຂີ ນຶັຼ້ ຢົ່ ູກບັຼ ປະລມິ ຳນຂອງອອີ ງ ຖຳັຼ້ ມອີ ອີ ງຈຳນວນຫຳຍ ທຳດລະລຳຍນນັຼັ້ຼ ນຳໄຟຟຳັ້ຼ ໄດດ້ຼັ ີ ຖຳ້ັຼ ມອີ ອີ ງຈຳ ນວນນອ້ຼັ ຍ ທຳດລະລຳຍນນັຼ້ັຼ ນຳໄຟຟຳຼ້ັ ບົ່ ດີ ດ່ົ ງັຼ ນນຼັ້ຼັ , ເອເລກຼັ ໂຕຣໄລຈ່ົ ງຶ ແບ່ົ ງອອກເປັຼນສອງພວກຄເອເລກຼັ ໂຕຣໄລແກົ່ ແລະ ເອເລກັຼ ໂຕຣໄລອ່ົ ອນ ພວກທຳອດິ ໝຳຍເຖງິ ທຳດທົ່ ລີ ະລຳຍໃນນຳ້ັຼ ແລວັ້ຼ ໃຫທັຼ້ ຳດລະລຳຍທົ່ ນີ ຳໄຟຟຳັຼ້ ໄດດ້ຼັ ທີ ຳດ ພວກນໃີຼ້ັ ຫອ້ຼັ ອີ ງຈຳນວນຫຳຍໃນທຳດລະລຳຍ ຕວຢ່ົ ຳງໄດແ້ັຼ ກ່ົ HCl, NaOH, NaCl ໂດຍປກກະຕເິ ກອທງຼັ ຫຳຍ ແລະ ໂລຫະຮດີ ດກຊດິ ທົ່ ລີ ະລຳຍນຳຼ້ັ ໄດ້ຼັ ເປັຼນເອເລກຼັ ໂຕຣໄລແກ່ົ ທ່ົ ແີ ຕກຕວເປຼັນອອີ ງຢົ່ ຳງສມບູນ ສ່ົ ວນພວກທສີ ອງ ໝຳຍເຖງິ ທຳດທ່ົ ລີ ະລຳຍໃນນຳຼ້ັ ແລວັຼ້ ໃຫທ້ັຼ ຳດລະລຳຍທົ່ ນີ ຳໄຟຟຳຼັ້ ບົ່ ດີ ເປຼັນທຳດທົ່ ໃີ ຫອ້ັຼ ອີ ງຈຳນວນນອັຼ້ ຍໃນທຳດລະ ລຳຍ. ສົ່ ວນໃຫຍ່ົ ທຳດຢ່ົ ູໃນສະພຳບໂມເລກຸນ, ທຳດພວກນມີ້ັຼ ທີ ງຼັ ອຳຊດິ , ບຳເຊີ ແລະ ມເີ ກອສອງສຳມຊະນດິ ຕວ ຢ່ົ ຳງຂອງເອເລກັຼ ໂຕຣໄລອ່ົ ອນໄດແຼັ້ ກ່ົ HC2H3O2 , NH3, HgCl2 9 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກັຼ ເຄມທີ ົ່ ວໄປເຫມັຼັຼ້ 2 V. ກຳນນຳໄຟຟຳັ້ຼ ຂອງທຳດລະລຳຍເອເລກຼັ ໂຕຣໄລ ຄວຳມສຳມຳດໃນກຳນນຳໄຟຟັຳ້ຼ ຂອງທຳດລະລຳຍເອເລກັຼ ໂຕຣໄລປົ່ ຽນແປງໄປເມົ່ ອຄວຳມເຂມັຼັຼ້ ຂຸ ນຼັ້ ຂອງ ທຳດລະລຳຍປ່ົ ຽໄປຄ ຖຳຼ້ັ ທຳດລະລຳຍຍ່ົ ງິ ເຈອຈຳງ (ເຂມຼັ້ຼັ ຂຸ ນ້ຼັ ນອຼັ້ ຍລງ) ທຳດລະລຳຍຈະນຳໄຟຟຳຼ້ັ ໄດດັຼ້ ຂີ ນຶ້ຼັ . ຄ່ົ ຳຂອງ ຄວຳມນຳໄຟຟຳຼັ້ ສູງຂນຶ້ັຼ ແລະ ສູງຂນຶ້ັຼ ໄປທຸກທຈີ ນສູງສຸດທ່ົ ຂີ ອບເຂດອນັຼ ໜົ່ ງຶ ເມົ່ ອທຳດລະລຳຍເຈອຈຳງຫຳຍ. ເຮຳອຳດປຽບທຽບຄວຳມນຳໄຟຟຳ້ຼັ ຂອງເອເລກັຼ ໂຕຣໄລ ທົ່ ມີ ປີ ະລມິ ຳນສມມູລກນັຼ ໂດຍໃຊຄ້ຼັ ົ່ ຳຄວຳມນຳໄຟ ຟຳຼ້ັ ສມມລູ , ຄວຳມນຳໄຟຟຳັ້ຼ ສມມູລ A ຂອງເອເລກັຼ ໂຕຣໄລ ຄຄວຳມນຳໄຟຟຳັຼ້ ຂອງທຳດລະລຳຍທົ່ ມີ ຕີ ວລະລຳຍໜ່ົ ງຶ ກຳມ. ຮູບທີ 1 ເສນັຼັ້ຼ ໂຄງຼັ້ ຄວຳມນຳໄຟຟຳຼັ້ ສມມລູ -ຄວຳມເຂມັຼ້ຼັ ຂຸນ້ຼັ ຂອງເອເລກຼັ ໂຕຣໄລຕ໌ ສມມລູ ທຳດລະລຳຍນຢີ້ັຼ ່ົ ູລະຫວ່ົ ຳງກຳງຂວຼັ້ ໄຟຟຳ້ຼັ ທົ່ ຫີ ົ່ ຳງກນຼັ ໜ່ົ ງຶ ຊງັຼ ຕແີ ມດຼັ ຄ່ົ ຳ A ຂອງທຳດລະລຳຍເອເລກັຼ ໂຕຣໄລແກ່ົ ເປຼັນຄົ່ ຳສູງຢ່ົ ູແລວຼ້ັ ແຕົ່ ຈະສູງຂນຶຼ້ັ ເມົ່ ອທຳດລະລຳຍເຈອຈຳງລງ ເຖງິ ແມົ່ ນວ່ົ ຳຄົ່ ຳເພ່ົ ມີ ຂນຶັ້ຼ ອກີ ບົ່ ເທ່ົ ຳໃດກ ຕຳມ ແລະ ຈະມຄີ ົ່ ຳຫຳຍທົ່ ສີ ຸດເປັຼນ A0 ເມົ່ ອທຳດລະລຳຍເຈອຈຳງທ່ົ ສີ ຸດເຮຳໄດຄຼ້ັ ວຳມສຳພນຼັ ລະຫວ່ົ ຳງຄວຳມນຳໄຟ ຟຳຼ້ັ ແລະ ຄວຳມເຂມຼັ້ັຼ ຂຸນ້ຼັ ຂອງທຳດລະລຳຍເອເລກຼັ ໂຕຣໄລແກົ່ ດ່ົ ງັຼ ນ:ີັຼ້ A  A0  k C (6) C ເປັຼນຄວຳມເຂມັຼ້ຼັ ຂຸ ນຼ້ັ ຫວໜົ່ ວຍເປັຼນນແມລ, k ເປັຼນຄ່ົ ຳຄງທ່ົ ສີ ະເພຳະຊະນດິ ເອເລກັຼ ໂຕຣໄລ ແລະ ຂນຶ້ຼັ ຢົ່ ູ ກບັຼ ອຸນຫະພູມດວຼັ້ ຍ ຄ່ົ ຳ A0 ຫ ຄວຳມນຳໄຟຟັຼຳ້ ສມມູລເມ່ົ ອທຳດລະລຳຍເຈອຈຳງທົ່ ສີ ຸ ດເປັຼນຄົ່ ຳທ່ົ ີໄດຈັ້ຼ ຳກ ກຣຳຟຖຳຼັ້ ເຮຳເຮດັຼ ກຣຳຟຂອງ A ກບຼັ C ຂອງທຳດລະລຳຍແລວ້ຼັ ຕົ່ ເສນຼັ້ຼັ ໃນກຣຳຟໄປຈນຕດັຼ ເສນຼັັຼ້ ຄວຳມເຂມຼັ້ັຼ ຂຸ ນັຼ້ ເທ່ົ ຳກບັຼ ສູນຈະໄດັ້ຼ A0 (ຮູບທີ 1) ສມຜນ (6) ໃຊໄັຼ້ ດດຼັ້ ກີ ບຼັ ທຳດລະລຳຍເຈອຈຳງ, ກຣຳຟໃຫເ້ັຼ ສນຼັຼັ້ ຊົ່ ເມົ່ ອທຳດລະ ລຳຍເຈອຈຳງຊ່ົ ງຶ ເຮຳສຳມຳດຕົ່ ເສນຼັຼັ້ ຊົ່ ນນຼັຼ້ັ ອອກໄປເພົ່ ອຊອກຫຳຄ່ົ ຳ A0 ສຳລບັຼ ເອເລກຼັ ໂຕຣໄລອົ່ ອນ ກຳນຊອກຫຳຄົ່ ຳ A0 ຈຳກກຣຳຟຕຳມວທິ ດີ ຽວກນັຼ ນເີຼັ້ ຮດັຼ ໄດຍ້ັຼ ຳກຫຳຍເພຳະເມົ່ ອທຳດລະລຳຍເຈອຈຳງຫຳຍ ຄ່ົ ຳ A ເພົ່ ມີ ຂນຶັ້ຼ ໄປສູງຈນ ກຳນຕ່ົ ເສນຼັ້ັຼ ໂຄງຼ້ັ ໄປໃຫຈ້ັຼ ດຸ ເສນຼັັ້ຼ ຄວຳມເຂມັຼັຼ້ ຂຸນຼັ້ ເທົ່ ຳກບຼັ ສູນເຮດຼັ ໄດຍຼ້ັ ຳກ. ໃນທຳດລະລຳຍເຈອຈຳງທ່ົ ສີ ຸດອອີ ງແຕ່ົ ລະອອີ ງເປັຼນອດິ ສະຫະຕົ່ ກນັຼ ໂດຍທ່ົ ຢີ ົ່ ູຫົ່ ຳງຈຳກກນຼັ ຈນບົ່ ມແີ ຮງດງຶ ດດູ ຕົ່ ກນັຼ ເລຍີ ດ່ົ ງັຼ ນນັຼ້ຼັ , ຄວຳມນຳໄຟຟຳັ້ຼ ສມມລູ ຂອງທຳດລະລຳຍເຈອຈຳງທ່ົ ສີ ຸດ A0 ຈ່ົ ງຶ ມຳຈຳກຜນບວກຂອງຄວຳມ ນຳໄຟຟຳ້ຼັ ສມມູລຂອງແຕົ່ ລະອອີ ງ ຖຳຼັ້ ໃຫ ຼັ້ 0 ແລະ 0 ເປຼັນຄວຳມນຳໄຟຟຳ້ຼັ ສມມູລຂອງອອີ ງບວກ ແລະຂອງອອີ ງ ລບ ໃນທຳດລະລຳຍເຈອຈຳງທ່ົ ສີ ຸດຈະໄດສັຼ້ ມຜນ. A0  0  0 (7) ສມຜນ (7) ຄ ກດເກນຂອງໂຄລເຣຳ ເຮຳອຳດໃຊສ້ຼັ ມຜນ (7) ນຄີ້ັຼ ຳນວນຊອກຄົ່ ຳ A0 ຂອງເອເລກຼັ ໂຕຣ ໄລອ່ົ ອນ ຊ່ົ ງຶ ຈະຊອກຫຳຈຳກກຣຳຟຂອງຄວຳມນຳໄຟຟຳຼັ້ ສມມູລກບຼັ ຄວຳມເຂມຼັັ້ຼ ຂຸ ນັ້ຼ ບົ່ ໄດດ້ັຼ ົ່ ງັຼ ທ່ົ ເີ ວຳ້ຼັ ມຳແລວ້ັຼ ກຳນຄຳ 10 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກຼັ ເຄມທີ ົ່ ວໄປເຫມຼັັ້ຼ 2 ນວນຕອຼ້ັ ງອຳໄສວທິ ບີ ວກລບຄ່ົ ຳ A0 ຂອງເອເລກຼັ ໂຕຣໄລແກົ່ ເຊ່ົ ນຼັ ຕອ້ັຼ ງກຳນຊອກຫຳຄົ່ ຳ A0 ຂອງອຳຊດິ ອຳເຊຕກິ ກອຳດເຮດຼັ ໄດດຼ້ັ ່ົ ງຼັ ນ:ີ້ັຼ A0 (CH3COONa)  A0 (HCl)  A0 (NaCl)  0 (Na )  0 (CH3COO )  0 (H  ) + 0 (Cl  )  0 (Na )  0 (Cl  ) = 0 (H  )  0 (CH3COO ) = A0 (CH3COOH) ຄົ່ ຳ A0 ຂອງ CH3COOH ໄດຈັ້ຼ ຳກກຳນບວກ A0 ຂອງເກອ CH3COONa ກບັຼ A0 ຂອງ HCl ແລວຼ້ັ ລບດວຼັ້ ຍ A0 ຂອງ NaCl VI. ຈດຸ ຟດ ແລະ ຈດຸ ກຳ້ຼັ ມແຂງຂອງທຳດລະລຳຍເອເລກັຼ ໂຕຣໄລ ຈດູ ຟດ ແລະ ຈດຸ ກຳັ້ຼ ມແຂງຂອງທຳດລະລຳຍຂອງນອນເອເລກຼັ ໂຕຣໄລ ຊົ່ ງຶ ບ່ົ ໃຫອຼັ້ ອີ ງໃນທຳດລະລຳຍ ໂມ ເລກຸນທຳດເຫ່ົ ຳນນຼັ້ັຼ ໃນທຳດລະລຳຍຍງັຼ ຄງສະພຳບໂມເລກຸນເຊ່ົ ນຼັ ດຽວກບັຼ ກ່ົ ອນກຳນລະລຳຍ ຈຳນວນອະນຸພຳກກ່ົ ອນ ແລະ ຫງັຼ ກຳນລະລຳຍເທົ່ ຳກນຼັ ຕົ່ ໄປນໃີັ້ຼ ຫເຼັ້ ຮຳມຳພຈິ ຳລະນຳເລ່ົ ອງຂອງທຳດລະລຳຍ ເອເລກັຼ ໂຕຣໄລພຳຍໃນທຳດລະ ລຳຍຊະນດິ ນີັຼ້ ອະນຸພຳກຂອງເອເລກັຼ ໂຕຣໄລ ຢົ່ ູໃນສະພຳບອອີ ງບວກ ແລະ ອອີ ງລບທຳດດ່ົ ງຼັ ກົ່ ຳວນີັ້ຼ 1 ໂມລຄວນ ແຕກອອກໃຫອັ້ຼ ອີ ງຈຳນວນຫຳຍກວົ່ ຳ 1 ໂມລ ເຊົ່ ນັຼ NaCl 1 ໂມລຄວນແຕກຕວໃຫຼ້ັ Na+ 1 ໂມລ ແລະ C 1 ໂມລ ທງັຼ ໝດເປຼັນ 2 ໂມລ ແລະ ເນົ່ ອງຈຳກຄຸນລກຼັ ສະນະຄອນລເິ ກທຟີ ຂອງທຳດລະລຳຍຂນຶຼັ້ ຢ່ົ ູກບັຼ ຈຳນວນອະນຸພຳກ ຂອງຕວລະລຳຍ. ດ່ົ ງຼັ ນນຼັັ້ຼ , ເຮຳຈ່ົ ງຶ ຄຳດຄະເນວ່ົ ຳທຳດລະລຳຍ 1 m NaCl ຄວນມຈີ ດຸ ເກຳຼ້ັ ມແຂງທົ່ ີ -3.72°C ແລະ ຟດທ່ົ ີ 101.02°C ເພຳະສຳເຫດທົ່ ວີ ົ່ ຳໃນທຳດລະລຳຍ 1 m ນມີັ້ຼ ຈີ ຳນວນອະນຸພຳກເຖງິ 2 ເທ່ົ ຳ ຈດຸ ກຳັຼ້ ມແຂງຈົ່ ງຶ ຄວນຫຸດລງ 2 ເທົ່ ຳ (2 x 1.6 2.2 ແກນວນິ ) ແລະຈດຸ ຟດສູງຂນຶ້ັຼ 2 ເທ່ົ ຳ (2 x .51 1.02 ແກນວນິ ) ທຳນອງດຽວ ກນັຼ ເຮຳຄຳດໄດວ້ັຼ ່ົ ຳທຳດລະລຳຍ 1 m CaCl2 ແລະ 1 m AlCl3 ມຈີ ດຸ ກຳ້ັຼ ມແຂງ -5.58°C ແລະ 7.44°C ຄ ຫຸດ ລງ ເປຼັນ 3 ແລະ 4 ເທ່ົ ຳຕຳມລຳດບັຼ . ແຕົ່ ປຳກດຕຳມຄວຳມເປັຼນຈງິ ວ່ົ ຳ ທຳດລະລຳຍ 1 m NaCl, 1 m CaCl2 ແລະ 1 m AlCl3 ມຈີ ດຸ ກຳ້ັຼ ມແຂງ -1.3°C, -4.8g 0C ແລະ -5.68°C ຕຳມລຳດບັຼ . ກຳນທ່ົ ທີ ຳດລະລຳຍ 1 m NaCl ມຈີ ດຸ ກຳຼັ້ ມແຂງຕ່ົ ຳລງ 3.37 ແກນວນິ ແທນທົ່ ຈີ ະເປັຼນ 12 ແກນວນິ ເຮດຼັ ໃຫເຼ້ັ ຂຳ້ຼັ ໃຈຜດິ ໄປໄດວ້ັຼ ່ົ ຳ NaCl ແຕກຕວເປັຼນອອີ ງ ບ່ົ ສມບູນ 100% ຄ ແຕກຕວເປຼັນອອີ ງປະມຳນ 90% ເທົ່ ຳນນັຼຼັ້ . ຊົ່ ງຶ ຄວຳມຈງິ ແລວຼ້ັ ເຮຳຖກນຼັ ວ່ົ ຳ NCl ແຕກຕວເປຼັນອອີ ງຢ່ົ ຳງສມບູນ ກຳນທົ່ ຄີ ົ່ ຳຈດຸ ກຳ້ຼັ ມແຂງຕ່ົ ຳລງບ່ົ ຽງເບນໄປຈຳກຄ່ົ ຳຕຳມທດິ ສະດີ ເປັຼນເພຳະມີ ແຮງດງຶ ດູດທຳງໄຟຟຳຼ້ັ ລະຫວ່ົ ຳງອອີ ງບວກ ແລະ ອອີ ງລບໃນທຳດລະລຳຍ ເຮດັຼ ໃຫກ້ັຼ ຳນເຄ່ົ ອນທ່ົ ຂີ ອງອີອງບ່ົ ເປຼັນ ອດິ ສະຫະເຕມຼັ ທົ່ .ີ ກຳນທົ່ ມີ ແີ ຮງດງຶ ດດູ ຕ່ົ ກນຼັ ລະຫວົ່ ຳງອອີ ງເທ່ົ ຳກບຼັ ເປຼັນກຳນຫຸດປະສດິ ທພິ ຳບຂອງອອີ ງລງໄປ ຖຳ້ັຼ ຫຳກອອີ ງ ບ່ົ ດງຶ ດູດກນຼັ ເລຍີ ທຳດລະລຳຍ 1 m NaCl ຈະກຳັ້ຼ ມແຂງທົ່ ີ -3.72°C ຕຳມທດິ ສະດີ ທຳດລະລຳຍຍ່ົ ງິ ມີ ປະລມິ ຳນອອີ ງຫຳຍກຳນບ່ົ ຽງເບນຈຳກຄົ່ ຳຕຳມທດິ ສະດຍີ ່ົ ງິ ຫຳຍ ທຳດລະລຳຍ 1 m CaCl2 ຊ່ົ ງຶ ໃຫຈັຼ້ ຳນວນອອີ ງທງຼັ ໝດ 3 ໂມລ ມຄີ ່ົ ຳຈດຸ ກຳັຼ້ ມແຂງຕົ່ ຳລງ ບົ່ ຽງເບນໄປຫຳຍກວົ່ ຳທຳດລະລຳຍ 1 m NaCl ຊົ່ ງຶ ໃຫຈຼ້ັ ຳນວນອອີ ງ 2 ໂມລ ຄ 4.83 ຕ່ົ ຳງຈຳກ 5.58 ຫຳຍກວົ່ ຳ 1.37 ຕົ່ ຳງຈຳກ 3.72 ທຳດລະລຳຍຍ່ົ ງິ ມປີ ະລມິ ຳນອອີ ງຫຳຍ ອອີ ງຢ່ົ ູໃກ ຼັ້ ຊດິ ກນັຼ ແຮງດງຶ ດດູ ຍົ່ ງິ ມກີ ຳລງຼັ ຫຳຍຂນຶຼ້ັ . ຕຳຕະລຳງ 1 ຈດຸ ຟດທົ່ ສີ ູງຂນຶຼັ້ ແລະ ຈດຸ ກຳຼັ້ ມແຂງທົ່ ຕີ ່ົ ຳລງຂອງທຳດລະລຳຍ 1 ໂມລ ແລະ NaCl, CaCI2 ແລະ AlCl3 ຈດຸ ຟດສູງຂນຶຼັ້ (ແກນວນິ ) ຈດຸ ກຳັຼ້ ມແຂງຕົ່ ຳລງ (ແກນວນິ ) ທຳດລະລຳຍ 1 m ນຳຼ້ັ ຕຳນ 0.51 1.86 NaCl 0.97 3.37 CaCl2 1.30 4.83 AlCl3 1.73 5.68 11 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກຼັ ເຄມທີ ່ົ ວໄປເຫມັຼຼ້ັ 2 ເມົ່ ອທຽບລະຫວ່ົ ຳງທຳດລະລຳຍຂອງທຳດດຽວກນັຼ ທ່ົ ມີ ຄີ ວຳມເຂມຼັຼ້ັ ຂຸນ້ັຼ ຕົ່ ຳງກນັຼ ເຊ່ົ ນັຼ : ທຳດລະລຳຍ NaCl ດົ່ ງັຼ ສະແດງໃນຕຳຕະລຳງ (2) ທຳດລະລຳຍຍ່ົ ງິ ເຈອຈຳງຫຳຍໆ ແຕົ່ ລະອອີ ງຢົ່ ູຫົ່ ຳງກນັຼ ແຮງດງຶ ດູດລະຫວົ່ ຳງກນັຼ ມນີ ອ້ັຼ ຍ ແຕົ່ ລະອອີ ງເປັຼນອດິ ສະຫະຫຳຍຂນຶ້ັຼ . ຄົ່ ຈດຸ ກຳຼັ້ ມແຂງຕ່ົ ຳລງຍ່ົ ງິ ໃກຄັຼ້ ຽງຄົ່ ຳຕຳມທດິ ສະດຂີ ອງ NaCl ຄ 3.72 ເຂຳ້ັຼ ໄປຫຳຍຂນຶຼ້ັ ທຸກທີ ແລະ ເມ່ົ ອທຳດລະລຳຍເຈອຈຳງທົ່ ສີ ຸດຈດຸ ເຢອກແຂງຕົ່ ຳລງໄປ 3.72 ແກນວນິ ຕຳມທ່ົ ຄີ ວນເປຼັນ. ຕຳຕະລຳງ 2 ຈດຸ ກຳັຼ້ ມແຂງທ່ົ ຕີ ົ່ ຳລງເມ່ົ ອທຳດລະລຳຍ NaCl ແລະ MgSO4 ມຄີ ວຳມເຂມຼັັຼ້ ຂຸ ນັຼ້ ຕົ່ ຳງກນຼັ ໂລແລລຕິ ີ ຈດຸ ກຳັຼ້ ມແຂງຕົ່ ຳລງຕົ່ ໂມລ (ແກນວນິ ) m NaCl MgSO4 1 3.37 2.02 0.1 3.47 2.25 0.01 3.61 2.85 0.001 3.66 3.38 ເຈອຈຳງຫຳຍ 3.72 3.72 ເນ່ົ ອງຈຳກກຳນບົ່ ຽງເບນຂອງຄ່ົ ຳຈດຸ ກຳັ້ຼ ມແຂງຕ່ົ ຳລງມສີ ຳເຫດເນ່ົ ອງມຳຈຳກກຳນດງຶ ດູດກນຼັ ລະຫວົ່ ຳງອອີ ງ. ດ່ົ ງັຼ ນນຼັ້ຼັ , ອີອງທົ່ ມີ ີໄຟຟຳຼ້ັ ບນຼັ ຈສຸ ູງຂນຶ້ັຼ ຍ່ົ ງິ ເຮດັຼ ໃຫເັ້ຼ ກີດກຳນບ່ົ ຽງເບນຫຳຍຂນຶ້ັຼ ເພຳະມກີ ຳນດງຶ ດູດກນຼັ ແຮງເຊົ່ ຼນັ : MgSO4 ໃຫອຼ້ັ ອີ ງທົ່ ມີ ໄີ ຟຟຳ້ຼັ ຈບຸ ວກສອງ ແລະ ໄຟຟຳຼ້ັ ບນັຼ ຈລຸ ບສອງ ຄ Mg2+ ແລະ SO42 ແຮງດງຶ ດູດລະຫວົ່ ຳງ Mg2+ ກບັຼ SO42 ມຄີ ່ົ ຳຫຳຍກວ່ົ ຳແຮງດງຶ ດູດລະຫວ່ົ ຳງ Na+ ແລະ Cl- ດົ່ ງຼັ ນນຼັຼັ້ , ກຳນບົ່ ຽງເບນຈຳກຄ່ົ ຳຕຳມທດິ ສະ ດຈີ ່ົ ງຶ ເກດີ ຂນຶຼັ້ ໃນກລະນີ MgSO4 ຫຳຍກວ່ົ ຳ NaCl ທຳດລະລຳຍ 1 m MgSO4 ມຈີ ດຸ ກຳັຼ້ ມແຂງຕ່ົ ຳລງໄປ 2.02 ແກນວນິ (ຕຳຕະລຳງ 2) ໃນຂະນະທ່ົ ທີ ຳດລະລຳຍ 1 m NaCl ມຈີ ດຸ ກຳັ້ຼ ມແຂງຕ່ົ ຳລງໄປ 3.37 ແກນວນິ ທງຼັ ທ່ົ ີ ທຳດລະລຳຍທງຼັ ສອງມຈີ ຳນວນອອີ ງຕ່ົ ໂມລຂອງທຳດເທ່ົ ຳກນຼັ . VII. ກຳນດງຶ ດູດລະຫວ່ົ ຳງອອີ ງໃນທຳດລະລຳຍ ພດຶ ຕກິ ຳບຳງຢ່ົ ຳງຂອງທຳດລະລຳຍເອເລກັຼ ໂຕຣໄລແກົ່ ເຮດຼັ ໃຫນຼ້ັ ກຶ ໄປວ່ົ ຳເອເລກຼັ ໂຕຣໄລແກ່ົ ແຕກຕວເປຼັນອີ ອງບ່ົ ໝດ. ກຳນນຳໄຟຟຳ້ຼັ ເປຼັນເລົ່ ອງໜ່ົ ງຶ ທົ່ ເີ ຮດັຼ ໃຫຄຼັ້ ດິ ໄປເຊົ່ ນັຼ ນນັຼຼັ້ ຖຳ້ັຼ ຫຳກເອເລກັຼ ໂຕຣໄລແກົ່ ແຕກຕວເປຼັນອອີ ງໝດ ຄວຳມນຳໄຟຟຳ້ຼັ ສມມູລຂອງທຳດລະລຳຍຄວນເປັຼນຄົ່ ຳຄງທ່ົ ເີ ທ່ົ ຳກນັຼ ບົ່ ວົ່ ຳຄວຳມເຂມຼັຼັ້ ຂຸ ນັ້ຼ ຫຳຍ ຫ ນອຼັ້ ຍພຽງໃດກ ຕຳມ ແຕ່ົ ຕຳມທົ່ ເີ ປຼັນຈງິ ນນັຼັ້ຼ ທຳດລະລຳຍເຂມັຼຼັ້ ຂຸນ້ັຼ ມຄີ ຳມນຳໄຟຟຳັຼ້ ສມມູລນອ້ຼັ ຍກວ່ົ ຳທົ່ ຄີ ວນ ເຮດຼັ ໃຫເ້ັຼ ບົ່ ງິ ກບັຼ ວົ່ ຳແຕກ ຕວເປຼັນອອີ ງບົ່ ເຖງິ 100% ແລະ ເມ່ົ ອທຳດລະສຳຍເຈອຈຳງຄວຳມນຳໄຟຟຳ້ັຼ ສມມູລມຄີ ່ົ ຳສູງຂນຶ້ັຼ . ນອກຈຳກນນຼັັ້ຼ ມຂີ ຼ້ັ ເທດຼັ ຈງິ ອກີ ປະກຳນໜ່ົ ງຶ ກົ່ ຽວກບັຼ ຈດຸ ຟດ ແລະ ຈດຸ ກຳັຼ້ ມແຂງຂອງທຳດລະລຳຍເອເລກຼັ ໂຕຣໄລ ຈຳນວນແກນວນິ ທົ່ ີ ສູງຂນຶ້ັຼ ຈຳກຈດຸ ຟດ ແລະ ຈຳນວນແກນວນິ ທົ່ ຕີ ົ່ ຳລງຈຳກຈດຸ ກຳ້ັຼ ມແຂງບ່ົ ຄອຼ້ັ ຍຕຳມຈຳນວນໂມລຂອງອະນຸພຳກທົ່ ມີ ຢີ ົ່ ູ ໃນທຳດລະລຳຍ ຕຳມທດິ ສະດີ ມກີ ຳນບົ່ ຽງເບນຈຳກຄ່ົ ຳຕຳມທດິ ສະດີ ຊ່ົ ງຶ ເຮດັຼ ໃຫເັຼ້ ບົ່ ງິ ຄຳ້ັຼ ຍຄກບຼັ ວົ່ ຳເອເລກຼັ ໂຕຣໄລ ແກົ່ ແຕກຕວເປັຼນອອີ ງພຽງບຳງສົ່ ວນ ເມ່ົ ອທຳດລະລຳຍເຈອຈຳງລງ ກຳນບ່ົ ຽງເບນນກີ້ຼັ ນອຼັ້ ຍລງ.ສຳເຫດເຫົ່ ຳນເີັຼ້ ຮດັຼ ໃຫ້ັຼ ພຳກນັຼ ເຂຳັ້ຼ ໃຈໄປວ່ົ ຳເອເລກຼັ ໂຕຣໄລແກ່ົ ເຊົ່ ນັຼ : ເກອ ຫ ອຳຊດິ ແຕກຕວເປັຼນອອີ ງບ່ົ ເຕມັຼ ທົ່ .ີ ໃນປີ ຄ.ສ. 1920 ພເີ ຕຣີ ໌ ເຈ. ດບຼັ ເບລີ ຍູ. ເດບຳຍ (Peter J.W. Debye) ແລະ ເອຣຊິ ຮກິ ເຄລ(Erch Hucke) ໃຫຄັຼ້ ຳອະທບິ ຳຍໃນເລ່ົ ອງນໄີັ້ຼ ດຊ້ຼັ ດຼັ ເຈນ ເດບຳຍ ແລະ ຮກິ ເຄລ ເວຳັຼ້ ວົ່ ຳ ເອເລກຼັ ໂຕຣໄລແກ່ົ ທຸກຊະນດິ ແຕກ ຕວເປຼັນອອີ ງຢ່ົ ຳງສມບູນ 100ໃນທຳດລະລຳຍເຈອຈຳງ ແຕົ່ ສຳເຫດທ່ົ ຄີ ວຳມນຳໄຟຟຳັຼ້ ຂອງທຳດລະລຳຍປ່ົ ຽນຄ່ົ ຳໄດ້ຼັ ຫ ຈຳນວນແກນວິນທົ່ ີຕົ່ ຳລງຈຳກຈດຸ ກຳ້ຼັ ມແຂງຜິດໄປຈຳກຄົ່ ຳທ່ົ ຄີ ວນເປຼັນນນັຼຼັ້ ເນົ່ ອງມຳຈຳກມກີ ຳນດຶງດູດກນັຼ ລະຫວ່ົ ຳງອອີ ງທ່ົ ມີ ໄີ ຟຟຳັ້ຼ ບນຼັ ຈຕຸ ່ົ ຳງຊະນດິ ເຖງິ ວ່ົ ຳອອີ ງຖກໄຮເດຣດຢົ່ ູກຕຳມ. ບລເິ ວນອອັ້ຼ ມໆໃກຄ້ັຼ ຽງແຕົ່ ລະອອີ ງໃນ ທຳດລະລຳຍ ມອີ ອີ ງທົ່ ມີ ໄີ ຟຟຳຼັ້ ບນັຼ ຈກຸ ງກນຼັ ຂຳັຼ້ ມມຳອອ້ຼັ ມກນັຼ ຢ່ົ ູຫຳຍ ເຮດຼັ ໃຫເຼັ້ ກດີ ສົ່ ງິ ທ່ົ ເີ ອນີ້ຼັ ໄດວຼັ້ ົ່ ຳ “ບນັຼ ຍຳກຳດອອີ ງ” ອອ້ັຼ ມຢ່ົ ູໂດຍຮອບອອີ ງນນນຼັຼັ້ ບນັຼ ຍຳກຳດອອີ ງນມີັ້ຼ ໄີ ຟຟຳັ້ຼ ບນຼັ ຈຕຸ ົ່ ຳງຊະນດິ ກບຼັ ອອີ ງນທີ ່ົ ຢີ ່ົ ູສູນກຳງຈ່ົ ງຶ ເກດີ ກຳນດງຶ ດູດ 12 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກັຼ ເຄມທີ ົ່ ວໄປເຫມຼັຼັ້ 2 ກນຼັ ໄວ.້ຼັ ກຳນດງຶ ດດູ ກນັຼ ເຊົ່ ນຼັ ນເີັ້ຼ ຮດັຼ ໃຫອຼັ້ ອີ ງແຕ່ົ ລະອອີ ງບົ່ ສຳມຳດເຄົ່ ອນໄຫວໄດໂຼ້ັ ດຍສະດວກ ຈ່ົ ງຶ ເຮດຼັ ໃຫເຼັ້ ບ່ົ ງິ ຄວ່ົ ຳ ຈຳນວນອະນພຸ ຳກໃນທຳດລະລຳຍມນີ ອ້ຼັ ຍລງທງັຼ ທ່ົ ມີ ອີ ອີ ງຢົ່ ູຈຳນວນຫຳຍ ທດິ ສະດຂີ ອງເດບຳຍ ແລະ ຮກິ ເຄລ ເອນີຼັ້ ວ່ົ ຳ: ທດິ ສະດຂີ ອງກຳນດງຶ ດດູ ລະຫວ່ົ ຳງອອີ ງ. ແຮງດງຶ ດູດລະຫວ່ົ ຳງອອີ ງທ່ົ ມີ ໄີ ຟຟຳ້ັຼ ບນຼັ ຈຕຸ ່ົ ຳງຊະນດິ ມຄີ ວຳມສຳພນຼັ ກບຼັ ຂະໜຳດຂອງໄຟຟຳ້ຼັ ບນຼັ ຈອຸ ກີ ດວ້ຼັ ຍ. ຖຳ້ັຼ ໄຟຟຳັ້ຼ ບນັຼ ຈເຸ ພ່ົ ມີ ຂນຶຼັ້ ແຮງດງຶ ດູດກຫຳຍຂນຶຼັ້ ໄປ ໃນທຳດລະລຳຍ MgSO4 ແຮງດງຶ ດດູ ລະຫວ່ົ ຳງ Mg2+ ກບັຼ SO42 ຄວນຫຳຍກວ່ົ ຳແຮງດງຶ ດູດລະຫວ່ົ ຳງ Na+ ກບຼັ Cl- ໃນທຳດລະລຳຍ NaCl ທົ່ ມີ ຄີ ວຳມເຂມັຼ້ຼັ ຂຸ ນ້ັຼ ເທົ່ ຳກນຼັ . ກຳນດງຶ ດູດລະຫວ່ົ ຳງອອີ ງຫຸດກຳມນຼັ ຕະພຳບຂອງອອີ ງເຮດຼັ ໃຫຄັ້ຼ ວຳມເຂມຼັຼ້ັ ຂຸ ນັ້ຼ ທົ່ ີປຳກດວ່ົ ຳມຄີ ່ົ ຳນອັ້ຼ ຍກວົ່ ຳ ຄວຳມເຂມັຼັ້ຼ ຂຸນ້ັຼ ຕຳມທົ່ ເີ ປຼັນຈງິ ເຊ່ົ ນຼັ ທຳດລະລຳຍ 0.01 m NaCl ມຈີ ດຸ ກຳ້ັຼ ມແຂງຕົ່ ຳລງໄປ 1.61 ແກນວນິ ແທນທົ່ ີ ຈະເປຼັນ 3.2 ຄຳ້ຼັ ຍຄກບັຼ ວົ່ ຳທຳດລະລຳຍນເີຼັ້ ຂມັຼ້ັຼ ຂຸນ້ຼັ ພຽງ 3.61 x0.1 = 0.0097 m, 0.0097 m ນເີັ້ຼ ປັຼນຄວຳມເຂມຼັຼັ້ 3.72 ຂຸ ນຼັ້ ທ່ົ ປີ ຳກດ ຊົ່ ງຶ ເອນີ້ັຼ ວ່ົ ຳ ຄວຳມເຂມັຼຼ້ັ ຂຸ ນັຼ້ ກມຼັ ມນັຼ ຫ ຄວຳມເຂມັຼ້ັຼ ຂຸ ນຼັ້ ຍງັຼ ຜນອດຼັ ຕຳສົ່ ວນລະຫວົ່ ຳງຄວຳມເຂມຼັ້ຼັ ຂຸ ນຼັ້ ກມັຼ ມນຼັ ຕຕ໌ ົ່ ຄວຳມເຂມຼັຼັ້ ຂຸນຼັ້ ທົ່ ເີ ປັຼນຈງິ ເອນີັຼ້ ວົ່ ຳ: ສຳປະສດິ ກຳມນຼັ ຕະພຳບ f a (8) c ຫ a = fc (f  1) a ເປັຼນຄວຳມເຂມັຼ້ຼັ ຂຸ ນັຼ້ ກມຼັ ມນຼັ ເປຼັນຄວຳມເຂມ້ັຼ ຂນັຼ້ ຈງິ f ຄສຳປະສດິ ກຳມນັຼ ຕະພຳບເຫນຼັ ໄດວັຼ້ ່ົ ຳ f ເປຼັນ ແຟກເຕທີ ່ົ ຫີ ຸດຄົ່ ຳຄວຳມເຂມຼັຼັ້ ຂຸ ນັ້ຼ ລງໄປ d ຄ່ົ ຳ f ປ່ົ ຽນໄປຕຳມຄວຳມເຂມຼັັຼ້ ຂຸນ້ຼັ ຂອງທຳດລະລຳຍ ຄວຳມເຂມັຼຼັ້ ຂຸ ນ້ຼັ ນອັ້ຼ ຍລງ ຄົ່ ຳ f ຍົ່ ງິ ຫຳຍຂນຶັ້ຼ . ໃນທຳດ ລະລຳຍເຈອຈຳງຫຳຍມຄີ ົ່ ຳສູງສຸດເທົ່ ຳກບັຼ 1 ເຮດຼັ ໃຫັຼ້ a ເທ່ົ ຳກບັຼ c ອອີ ງມກີ ຳມນຼັ ຕະພຳບເຕມຼັ ທົ່ ເີ ຮດຼັ ໃຫຄຼ້ັ ວຳມເຂມັຼ້ັຼ ຂຸ ນຼັ້ ກມັຼ ມນຼັ ຕ໌ ຫ ຄວຳມເຂມຼັຼ້ັ ຂຸ ນຼ້ັ ຍງັຼ ຜນມຄີ ່ົ ຳເທ່ົ ຳກບັຼ ຄວຳມເຂມັຼັຼ້ ຂຸ ນັຼ້ ທ່ົ ແີ ທຈັຼ້ ງິ ຄ່ົ ຳ f ຂອງທຳດລະລຳຍ NaCl ມຄີ ່ົ ຳ ເທ່ົ ຳກບຼັ 0.03, 0.97 ແລະ 0.99 ເມ່ົ ອຄວຳມເຂມັຼຼ້ັ ຂຸນຼ້ັ ເທົ່ ຳກບັຼ 0.1 m, 0.01 m ແລະ 0.001 m ຕຳມລຳດບຼັ ໂດຍ ປກກະຕໃິ ນກຳນຄຳນວນກ່ົ ຽວກບຼັ ຄວຳມເຂມຼັຼັ້ ຂຸ ນ້ຼັ ຂອງທຳດລະລຳຍ ເຮຳມກັຼ ໃຊຄ້ັຼ ່ົ ຳຄວຳມເຂມຼັຼັ້ ຂຸ ນັຼ້ ຕຳມທົ່ ແີ ຈງ້ຼັ ໄວັ້ຼ (ຄ່ົ ຳ c ) ນອກຈຳກໃນກລະນທີ ົ່ ຕີ ອ້ັຼ ງກຳນຜນຢົ່ ຳງລະອຽດຈ່ົ ງຶ ຕອຼ້ັ ງໃຊຄ້ັຼ ່ົ ຳ a ແທນ c ເຊົ່ ນຼັ : ກຳນຄຳນວນຄົ່ ຳຄງທົ່ ດີ ຸນ ດ່ົ ຽງ ເມ່ົ ອຕອັຼ້ ງກຳນຄ່ົ ຳຖົ່ ຖີ ວຼ້ັ ນຕອຼ້ັ ງໃຊຄ້ຼັ ່ົ ຳ a ແທນຄວຳມເຂມັຼ້ັຼ ຂຸນຼ້ັ ໃນສມຜນຄ່ົ ຳ K. VIII. ປະລມິ ຳນກຳນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງ ເອເລກັຼ ໂຕຣໄລແກົ່ ທງຼັ ຫຳຍຈດຼັ ວົ່ ຳແຕກຕວເປັຼນອອີ ງໝດ 100% ເຖງິ ແມົ່ ນວ່ົ ຳເກອບຳງຊະນດິ ລະລຳຍນຳ້ັຼ ໄດເັ້ຼ ລກຼັ ນອັ້ຼ ຍ ແຕົ່ ສົ່ ວນທົ່ ລີ ະລຳຍໄດກຼ້ັ ເປຼັນອອີ ງໝດເຊ່ົ ນຼັ BaSO4 ລະລຳຍໄດປຼ້ັ ະມຳນ 4 x 10-5 M ຊ່ົ ງຶ ເປຼັນ ປະລມິ ຳນທົ່ ນີ ອ້ຼັ ຍຫຳຍ ຢົ່ ຳງໃດກຕຳມ BaSO4 ສ່ົ ວນທົ່ ລີ ະລຳຍໄດນ້ຼັ ຈີ້ຼັ ະຢ່ົ ູໃນສະພຳບອອີ ງ Ba2+ ແລະ SO42 ທງັຼ ໝດ ທຳດລະລຳຍ 1 ລດິ ມີ Ba2+ 4 x 10-5 ໂມລ ແລະ SO42 4 x 10-5 ໂມລ ເອເລກຼັ ໂຕຣໄລແກ່ົ ທ່ົ ລີ ະລຳຍນຳັ້ຼ ໄດັຼ້ ໃຫປຼ້ັ ະລມິ ຳນອອີ ງຈຳນວນຫຳຍໃນທຳດລະລຳຍ ຕວຢ່ົ ຳງເຊ່ົ ນຼັ NaCl 1 ໂມລ ແຕກຕວໃຫ ້ັຼ Na+ 1 ໂມລ ແລະ Cl- 1 ໂມລ ທງັຼ ໝດເປັຼນ 2 ໂມລ. ສ່ົ ວນ CaCl2 1 ໂມລ ແຕກຕວໃຫ ັຼ້ Ca2+ 1 ໂມນ ແລະ Cl- 2 ໂມລ ທງັຼ ໝດເປັຼນ 3 ໂມລ, ທຳດລະລຳຍ 0.1 M NaCl ໃຫປັຼ້ ະລມິ ຳນອອີ ງທງຼັ ໝດ 0.2 ໂມລຕ່ົ ລດິ ແລະ ທຳດລະລຳຍ 0.1 M CaCl2 ໃຫປຼ້ັ ະລມິ ຳນອອີ ງທງັຼ ໝດ 0.3 ໂມລຕົ່ ລດິ . NaCl ແຕກຕວເປຼັນອອີ ງ Na+ + Cl- 100% 1 ໂມລ 1 ໂມລ (ຕ່ົ ມ 1 ໂມລ) 13 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ແຕກຕວເປັຼນອອີ ງ ຫກຼັ ເຄມທີ ່ົ ວໄປເຫມັຼຼ້ັ 2 CaCl2 Ca2+ + 2Cl- 100% (ຕົ່ ມ 1 ໂມລ) 1 ໂມລ 2 ໂມລ ສົ່ ວນເອເລກຼັ ໂຕຣໄລອົ່ ອນແຕກຕວເປັຼນອອີ ງພຽງບຳງສົ່ ວນຈະເຫອໂມເລກຸນທ່ົ ບີ ່ົ ແຕກຕວເປັຼນອອີ ງຢ່ົ ູເປັຼນ ສົ່ ວນໃຫຍ່ົ ໃນທຳດລະລຳຍ ປະລມິ ຳນກຳນແຕກຕວເປຼັນອີອງອຳດວັຼດເປັຼນລະດບຼັ ຂນຼັັຼ້ ກຳນແຕກຕວເປັຼນອອີ ງຄ ສ່ົ ວນທ່ົ ແີ ຕກຕວອອກໄປຈຳກປະລມິ ຳນທຳດທງັຼ ໝດ ຖຳ້ັຼ ທຳດແຕກຕວພຽງ 50 ໂມເລກຸນຈຳກປະລມິ ຳນທງັຼ ໝດ 1000 ໂລເລກຸ ນ ຫ 1 ສ່ົ ວນກໝຳຍຄວຳມວົ່ ຳ ລະດບຼັ ຂນັຼ້ຼັ ກຳນແຕກຕວເປັຼນອອີ ງເທົ່ ຳກບຼັ 0.05 ຕວຢ່ົ ຳງເຊ່ົ ນຼັ : 20 ທຳດລະລຳຍອຳຊດິ ອຳເຊຕກິ 0.1 ໂມລຕ່ົ ລດິ ແຕກຕວເປັຼນອອີ ງພຽງ 0.0014 ໂມລຕ່ົ ລດິ ລະດບັຼ ຂນຼັຼັ້ ກຳນແຕກຕວ ເ ປັຼ ນ ອີອ ງ ຂ ອ ງ ທ ຳ ດ ລ ະ ລຳ ຍ ນ ີ ຼັ້  0.0014  0.014 ພຳຍໃນທຳດລະລຳຍທົ່ ີເວຳຼ້ັ ມຳນີຼັ້ 1 ລິດມີ H+ ແລະ 0.1 CH3COO- ຢົ່ ຳງລະ 0.0014 ໂມລ ຍງັຼ ຄງເຫອ CH3COOH ທົ່ ຍີ ງຼັ ບ່ົ ໄດແ້ຼັ ຕກຕວຢົ່ ູ 0.0986 ໂມລ. CH3COOH  H+ + CH3COO- 0.0986 ໂມລ/ລດິ 0.0014 ໂມລ/ລດິ 0.0014 ໂມລ/ລດິ ໂດຍສົ່ ວນຫຳຍມກຼັ ກົ່ ຳວເຖງິ ປະລມິ ຳນກຳນແຕກຫວເປຼັນອອີ ງເປຼັນເປີເຊນັຼ ຊົ່ ງຶ ໝຳຍເຖງິ ປະລມິ ຳນຄດິ ເປຼັນ ສ່ົ ວນຮອັຼ້ ຍທ່ົ ແີ ຕກຕວອອກໄປຈຳກປະລມິ ຳນທຳດທງັຼ ໝດ ຕຳມຕວຢ່ົ ຳງຂຳັ້ຼ ງເທງິ ນີຼ້ັ 0.1 M CH3COOH ແຕກຕວ 0.0014 1.4% 0.1 ກຳນວດັຼ ປະລມິ ຳນກຳນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງຂອງເອເລກັຼ ໂຕຣໄລໃນທຳດລະລຳຍເຈອຈຳງອຳດເຮດັຼ ໄດໃັຼ້ ນ ທຳງປະຕບິ ດຼັ ໂດຍກຳນວດຼັ ຄວຳມນຳໄຟຟຳັຼ້ ຫ ຊອກຫຳຈດຸ ເກຳຼ້ັ ມແຂງ,ຈດຸ ຟດຂອງທຳດລະລຳຍ 1). ໂດຍກຳນວດຼັ ຄວຳມນຳໄຟຟຳັຼ້ ຂອງທຳດລະລຳຍ ຄວຳມນຳໄຟຟຳ້ັຼ ຂອງທຳດລະລຳຍເອເລກຼັ ໂຕຣໄລອົ່ ອນຂນຶ້ັຼ ຢ່ົ ູກບຼັ ຈຳນວນອອີ ງ ດົ່ ງຼັ ນນຼັ້ັຼ , ຄົ່ ຳຄວຳມນຳໄຟຟຳຼ້ັ ຈ່ົ ງຶ ບອກໃຫຮັຼ້ ູປຼ້ັ ະລມິ ຳນກຳນແຕກຕວເປຼັນອີອງຂອງທຳດໄດຢ້ັຼ ່ົ ຳງໜົ່ ງຶ ເນົ່ ອງຈຳກປະລມິ ຳນກຳນແຕກຕວເປັຼນອອີ ງ ໝຳຍເຖງິ ອດັຼ ຕຳສ່ົ ວນຂອງຈຳນວນອອີ ງໃນທຳດລະລຳຍຕົ່ ຈຳນວນອອີ ງທ່ົ ຄີ ວນຈະມຢີ ່ົ ູທງຼັ ໝດຖຳັຼ້ ນນຼັ້ັຼ ແຕກຕວຼັ ໝດ ເຮເອເລກັຼ ໂຕຣໄລອຳດນຳມຳປຽບທຽບກບຼັ ຄວຳມນຳໄຟຟຳ້ັຼ ໂດຍລະດບຼັ ຂນັຼັ້ຼ ກຳນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງ ຈະມຄີ ່ົ ຳເທ່ົ ຳກບັຼ ອດຼັ ຕຳສົ່ ວນຂອງຄວຳມນຳໄຟຟຳັ້ຼ ຂອງທຳດລະລຳຍນນັຼ້ຼັ ຕ່ົ ຄວຳມນຳໄຟຟຳັ້ຼ ຂອງທຳດລະລຳຍເຈອຈຳງຫຳຍ.  A (9) A0  ເປຼັນລະດບັຼ ຂນຼັ້ຼັ ກຳນແຕກຕວເປັຼນອອີ ງ A ເປຼັນຄວຳມນຳໄຟຟຳັຼ້ ສມມູລຂອງທຳດລະລຳຍຂອງເອເລກັຼ ໂຕຣໄລອ່ົ ອນ ເມ່ົ ອມຄີ ວຳມເຂມຼັ້ັຼ ຂຸ ນັ້ຼ ຄົ່ ຳໜ່ົ ງຶ A0 ເປຼັນຄວຳມນຳໄຟຟຳຼັ້ ສມມູລຂອງທຳດລະລຳຍຂອງເອເລກັຼ ໂຕຣໄລ ນນັຼັຼ້ ເມ່ົ ອເຈອຈຳງຫຳຍ ຄ່ົ ຳ A ເພ່ົ ມີ ຂນຶັຼ້ ຕຳມຄວຳມເຈອຈຳງຂອງທຳດລະລຳຍ ແລະ ມຄີ ົ່ ຳຫຳຍທົ່ ສີ ຸດເປຼັນ A0 ເມ່ົ ອ ທຳດລະລຳຍເຈອຈຳງຫຳຍ ຈຳນວນອອີ ງຫຳຍຂນຶ້ັຼ ໃນຂະນະດຽວກນັຼ . 2). ໂດຍກຳນວດັຼ ຈດຸ ກຳັຼ້ ມແຂງ ຫ ຈດຸ ຟດຂອງທຳດລະລຳຍ ເນ່ົ ອງຈຳກຈດຸ ກຳັຼ້ ມແຂງຂອງທຳດລະລຳຍຕົ່ ຳລງຈຳກຈດຸ ກຳ້ຼັ ມແຂງຂອງຕວທຳລະລຳຍບລສິ ຸດຕຳມສົ່ ວນຈຳ ນວນໂມລຂອງອະນຸພຳກທົ່ ີມຢີ ່ົ ູໃນທຳດລະລຳຍນນັຼ້ັຼ . ໃນທຳດລະລຳຍຂອງເອເລກັຼ ໂຕຣໄລອົ່ ອນມທີ ງັຼ ອີອງສອງ ຊະນດິ ແລະໂມເລກຸນທົ່ ຍີ ງຼັ ບ່ົ ໄດແ້ັຼ ຕກຕວເປັຼນອອີ ງ ຈດຸ ກຳຼັ້ ມແຂງຂອງທຳດລະລຳຍດ່ົ ງັຼ ກ່ົ ຳວນຈີັຼ້ ະຫຸດລງຫຳຍນອ້ຼັ ຍ ເທ່ົ ຳໃດແມ່ົ ນຂນຶຼ້ັ ຢົ່ ູກບຼັ ຈຳນວນໂມລຂອງອະນຸພຳກທງັຼ ໝດເຫົ່ ຳນນຼັຼ້ັ ລວມກນັຼ ຕວຢົ່ ຳງເຊົ່ ນຼັ ເຮຳຕອຼ້ັ ງກຳນຊອກຫຳວົ່ ຳ ທຳດລະລຳຍ 0.1 m ຂອງອຳຊດິ ອ່ົ ອນ HA ແຕກຕວເປຼັນອອີ ງຈກຼັ ເປີເຊນຼັ , ແລວັ້ຼ ກນຳທຳດລະລຳຍນນຼັຼັ້ ໄປຊອກຫຳ ຈດຸ ກຳຼັ້ ມແຂງ ພບວົ່ ຳມຈີ ດຸ ກຳຼັ້ ມແຂງເທ່ົ ຳກບັຼ 0.197°C ແລວ້ຼັ ນຳມຳຄຳນວນດົ່ ງຼັ ຕ່ົໄປນ:ີັ້ຼ 14 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກຼັ ເຄມທີ ົ່ ວໄປເຫມຼັ້ັຼ 2 ສມມຸດວົ່ ຳ HA 0.1 ໂມລ ແຕກຕວເປຼັນອອີ ງໄດຼ້ັ x ໂມລ HA  H+ + A- (0.1-x) ໂມລ x ໂມລ x ໂມລ ໃນນຳຼັ້ 1000 ກຳມທ່ົ ມີ ີ HA ລະລຳຍຢົ່ ູ 0.1 ໂມລຈະມີ H+ ແລະ A- ຢົ່ ຳງລະ x ໂມນ ແລະ HA ທົ່ ບີ ົ່ ແຕກຕວເທົ່ ຳກນັຼ (0.1-x) ໂມລ ລວມຈຳນວນໂມລທງັຼ ໝດຂອງອະນຸພຳກທງຼັ ສຳມຊະນດິ ເທົ່ ຳກບັຼ x + x + (0.1 - x) = 0.1 + x ໂມລ ຖຳ້ຼັ ມທີ ຳດຢ່ົ ູ 1 ໂມລໃນນຳັຼ້ 1000 ກຳມຈດຸ ກຳັຼ້ ມແຂງຕ່ົ ຳລງ 1.86 ແກນວນິ ສະນນັຼັ້ຼ , ຖຳຼ້ັ ຈດຸ ກຳຼັ້ ມແຂງຕ່ົ ຳລງ ພຽງ 0.197 ແກນວນິ ຄວນມທີ ຳດຢົ່ ູ 0.197  0.106 ໂມລໃນນຳັຼ້ 1000 ກຳມ. 1.86 ຈດຸ ກຳ້ັຼ ມແຂງສະແດງວ່ົ ຳມຕີ ວລະລຳຍຢົ່ ູ 0.106 ໂມລ ດ່ົ ງັຼ ນນຼັຼັ້ 0.1 + x = 0.106 x = 0.006 ໂມລ HA 0.1 ໂມລ ແຕກຕວເປັຼນໄອອອນໄດຼັ້ 0.006 ໂມລ ຄດິ ເປັຼນ % ກຳນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງໄດເ້ັຼ ທົ່ ຳກບັຼ 0.006 x100  6% 0.1 ຫ ເວຳຼັ້ ວົ່ ຳລະດບຼັ ຂນັຼຼັ້ ກຳນແຕກຕວເປັຼນອອີ ງເທ່ົ ຳກບັຼ 0.06 ຖຳ້ຼັ ຕອັຼ້ ງກຳນສມຜນເພົ່ ອໃຊເ້ຼັ ປັຼນສູດຄຳນວນ ກອຳດຄດິ ມຳຈຳກສມຜນ (32 ບດທີ 1 ຫກັຼ ເຄມີ 1 )ໄດ້ັຼ ສມ ມຸດໃຫ້ຼັ AB ເປຼັນເອເລກັຼ ໂຕຣໄລຕອ໌ ່ົ ອນທ່ົ ແີ ຕກຕວໃຫຼັ້ A ແລະ B ຈຳນວນເທົ່ ຳກນຼັ ຢົ່ ຳງລະໜ່ົ ງຶ ອອີ ງຕ່ົ ໜົ່ ງຶ ໂມເລກຸນ AB AB  A+ + B- ໃຫ້ັຼ  ເປັຼນລະດບັຼ ຂນັຼຼັ້ ກຳນແຕກຕວເປັຼນອອີ ງ ທຳດ AB 1 ໂມລແຕກຕວເປຼັນອອີ ງໄປ  ໂມລ AB 1 ໂມນ ໃຫ ຼ້ັ A+  ໂມລ B+  ໂມລ ເຫອ AB 1- ໂມລ ລວມຈຳນວນໂມລທງັຼ ໝດ =  +  + (1 -  ) = 1 +  ໂມລ ເມົ່ ອທຳດລະລຳຍ AB ຂຸ ນ້ັຼ m ໂມແລຕ (AB m ໂມລໃນນຳັ້ຼ 1000 ກຳມ) ຄວຳມເຂມັຼຼ້ັ ຂຸ ນັ້ຼ ກມຼັ ມນຼັ ຕ໌ ເປັຼນ (1 + ) m ໂມແລຕ ຈຳກສມຜນ (32) Tf = Kf x m ໃນກລະນນີ ີັ້ຼ Tf = Kf x (1+ ) m Tf 1 K f xm   Tf 1 (10) K f xm ຕຳມຕວຢົ່ ຳງຂຳັ້ຼ ງເທງິ ນີ້ຼັ ຖຳ້ຼັ ໃຊສ້ັຼ ມຜນ (10)   0.197 1  0.06 1.86x0.1 ຕວຢົ່ ຳງ 1 ຈ່ົ ງຊອກຫຳ [ NH  ], [OH-] ແລະ [NH3] ໃນທຳດລະລຳຍ 0.01 M NH3 ຊົ່ ງຶ ແຕກຕວເປັຼນອອີ ງ 4 4%? ວທິ ແີ ກ:ຼ້ັ NH3  H 2O  NH   OH  4 15 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກັຼ ເຄມທີ ົ່ ວໄປເຫມຼັັ້ຼ 2 NH3 ແຕກຕວເປັຼນອອີ ງໃຫ້ຼັ NH  ແລະ OH- ຢ່ົ ຳງລະເທ່ົ ຳກນັຼ 4 ປະລມິ ຳນກຳນແຕກຕວເປັຼນອອີ ງ = 4% ທຳດລະລຳຍເຂມັຼຼັ້ ຂຸນ້ັຼ 0.01 M ທຳດລະລຳຍນແີັຼ້ ຕກຕວໄປ 4 x0.01  0.0004M ຫ 4 x 10-4 M 1000 [ NH  ]= [OH-] = 4 x 10-4 M 4 [NH3] = 0.01 – 0.0004 = 0.0096 ຫ 9.6 x 10-3 M ຕວຢ່ົ ຳງ 2 ຈ່ົ ງຊອກຫຳລະດບຼັ ຂນັຼ້ັຼ ກຳນແຕກຕວເປັຼນອອີ ງຂອງທຳດລະລຳຍ CH3COOH ຊ່ົ ງຶ ມີ CH3COOH 0.36 ກຳມໃນນຳຼັ້ 100 ກຳມ ຈດຸ ກຳ້ັຼ ມແຂງຂອງທຳດລະລຳຍວດັຼ ໄດັຼ້ = 0.114°C ວທິ ແີ ກ:ຼັ້   Tf 1 K f xm Tf = 0 –(-0.114)=0.114 ແກນວນິ Kf ຂອງນຳັ້ຼ = 1.86 m = 3.6  0.06 60   0.114 1  0.021 1.86x0.06 ລະດບັຼ ຂນຼັຼັ້ ກຳນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງ = 0.021 ຫ ຄດິ ເປຼັນ% = 2.1% IX. ແຟກເຕທີ ່ົ ກີ ົ່ ຽວຂອ້ັຼ ງກບຼັ ປະລມິ ຳນກຳນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງ ປະລມິ ຳນກຳນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງຂອງເອເລກັຼ ໂຕຣໄລຂນຶຼ້ັ ຢ່ົ ູກບຼັ ຊະນດິ ຂອງຕວລະລຳຍ, ຊະນດິ ຂອງຕວທຳ ລະລຳຍ, ອຸນຫະພູມ ແລະ ຄວຳມເຂມຼັ້ັຼ ຂຸນຼ້ັ ຂອງທຳດລະລຳຍ. 1). ຊະນດິ ຂອງຕວລະລຳຍ ເອເລກັຼ ໂຕຣໄລຕົ່ ຳງຊະນດິ ກນັຼ ແຕກຕວເປັຼນອອີ ງໄດຫ້ັຼ ຳຍນອ້ຼັ ຍຕ່ົ ຳງກນັຼ HCl, NaOH. NaCl ແຕກຕວ ເປັຼນອອີ ງໄດຫັ້ຼ ຳຍ CH3COOH, NH3, HgCl2 ແຕກຕວເປຼັນອອີ ງໄດນັຼ້ ອຼັ້ ຍ. ເກອໄອອອນນກິ ຕົ່ ຳງໆ ແລະ ຮດີ ດກ ຊດິ ຂອງໂລຫະທົ່ ລີ ະລຳຍນຳັ້ຼ ໄດລຼັ້ ວັ້ຼ ນແຕ່ົ ແຕກຕວເປັຼນອອີ ງ 100% ເກອໄອອອນນກິ ເຊົ່ ນຼັ : NaCl ໃນສະພຳບ ຂອງແຂງກປະກອບດວ້ັຼ ຍອອີ ງນລວັ້ຼ ນຢົ່ ູແລວ້ັຼ . ເກອບຳງຊະນດິ ລະລຳຍນຳຼັ້ ໄດນ້ັຼ ອຼ້ັ ຍ ເຖງິ ວ່ົ ຳສ່ົ ວນທ່ົ ລີ ະຕຳຍຈະເປຼັນອີ ອງໝດ ແຕົ່ ຄວຳມເຂມຼັຼັ້ ຂຸນັຼ້ ຂອງອອີ ງໃນທຳດລະລຳຍນອ້ຼັ ຍຫຳຍ. ກຳນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງຂນຶັ້ຼ ຢົ່ ູກບັຼ ພນຼັ ທະພຳຍໃນທຳດດວ້ັຼ ຍຄກນັຼ ອຳຊດິ ຂອງພວກຮຳໂລແຊນ HCl, HBr ແລະ HI ລວັ້ຼ ນເປັຼນເອເລກຼັ ໂຕຣໄລແກົ່ ຈດັຼ ວ່ົ ຳແຕກຕວໄດ້ັຼ 100% ໃນນຳຼ້ັ ແຕົ່ HF ເປັຼນເອເລກັຼ ໂຕຣໄລອົ່ ອນ ແຕກຕວໄດປັຼ້ ະມຳນ 1% ທງຼັ ນເີ້ຼັ ພຳະພນຼັ ທະໃນໂມເລກຸນ HF ແຂງແຮງຫຳຍກຳນທຳລຳຍພນັຼ ທະນເີັ້ຼ ປັຼນຂອງບ່ົ ງົ່ຳຍ. ເປຼັນທ່ົ ສີ ງັຼ ເກດວ່ົ ຳສຳລບຼັ ອຳຊດິ ທ່ົ ປີ ະກອບດວຼ້ັ ຍທຳດສຳມຊະນດິ ຄ H, O ແລະ ອະໂລຫະ ໜົ່ ງຶ ຢ່ົ ຳງ ຄວຳມ ແກ່ົ ຂອງອຳຊດິ ຈະເພ່ົ ມີ ຂນຶັ້ຼ ຖຳຼັ້ ເລກອອກຊເິ ດຊນັຼ ຂອງອະໂລຫະມຄີ ່ົ ຳສູງຂນຶ້ຼັ ເຊ່ົ ນັຼ : ອຳຊດິ ຊຸນຟູຣກິ ກບຼັ ອຳຊດິ ຊນຼັ ຟິວ ຣດັຼ Sໃນ H2SO4 ມເີ ລກອອກຊເິ ດຊົ່ ນຼັ ເທົ່ ຳກບຼັ +6 ສົ່ ວນ S ໃນ H2SO3 ມເີ ລກອອກຊເິ ດຊນັຼ +4 ເຮຳພບວົ່ ຳ H2SO4 ແກົ່ ກວ່ົ ຳ H2SO3 ທຳນອງດຽວກນຼັ HNO3 ແກົ່ ກວ່ົ ຳ HNO2 . 2). ຊະນດິ ຂອງຕວທຳລະລຳຍ ຕວລະລຳຍຊະນດິ ດຽວກນຼັ ອຳດແຕກຕວເປຼັນອອີ ງໄດຫັ້ຼ ຳຍນອ້ຼັ ຍຕົ່ ຳງກນັຼ ໃນຕວທຳລະລຳຍຕົ່ ຳງຊະນດິ ເຊົ່ ນຼັ 16 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກຼັ ເຄມທີ ່ົ ວໄປເຫມັຼຼ້ັ 2 HCl ແຕກຕວັຼ ໄດໝ້ັຼ ດໃນນຳຼັ້ ຈດຼັ ເປຼັນເອເລກັຼ ໂຕຣໄລແກ່ົ ແຕົ່ ໃນແບນຊນີ HCl ແຕກຕວໄດນ້ັຼ ອ້ຼັ ຍກວົ່ ຳ 1% ຕວ ທຳລະລຳຍ ທ່ົ ມີ ຄີ ົ່ ຳຄງທ່ົໄີ ດເອລກຼັ ຕຣກິ ສູງມກັຼ ເຮດັຼ ໃຫເ້ັຼ ກດີ ປະລມິ ຳນອອີ ງຈຳນວນຫຳຍໃນທຳດລະລຳຍ. ທຳດມຂີ ວຼັ້ ເຊ່ົ ນັຼ : ນຳ້ັຼ ມຄີ ່ົ ຳຄງທົ່ໄີ ດເອເລກຼັ ຕຣກິ ສູງ ສົ່ ວນທຳດບ່ົ ມຂີ ວຼັ້ ເຊ່ົ ນັຼ ແບນຊນີ ມຄີ ົ່ ຳຄງທ່ົໄີ ດເອເລກຼັ ຕຣກິ ຕົ່ ຳ. 3). ອຸນຫະພູມ ຄວຳມສຳພັນຼ ລະຫວົ່ ຳງອຸ ນຫະພູມກັຼບປະລິມຳນກຳນແຕກຕວເປຼັນອີອງເປັຼນເລ່ົ ອງຊຼັບຊອຼັ້ ນ ເພຳະ ອຸນຫະພູມ ກົ່ ຽວຂອຼ້ັ ງກບຼັ ຫຳຍສ່ົ ງິ ຫຳຍຢົ່ ຳງໃນຂະບວນກຳນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງບົ່ ມກີ ດເກນຫຍງຼັ ວຳງໄວໃຼ້ັ ຫເ້ັຼ ປຼັນແນວ ງ່ົຳຍໆ ທ່ົ ຈີ ະບອກໄດວຼ້ັ ່ົ ຳທຳດຊະນດິ ໃດແຕກຕວເປັຼນອອີ ງຫຳຍຂນຶັ້ຼ ຫ ນອັຼ້ ຍລງເມ່ົ ອອຸນຫະພູມປ່ົ ຽນແປງ ກຳນເພ່ົ ມີ ອຸນຫະພູມອຳດເຮດຼັ ໃຫທັ້ຼ ຳດບຳງຊະນດິ ແຕກຕວເປັຼນອອີ ງໄດຫຼ້ັ ຳຍຂນຶຼ້ັ . ບຳງຊະນດິ ແຕກຕວໄດນັ້ຼ ອັ້ຼ ຍລງ ແລະ ບຳງ ຊະນດິ ແຕກຕວເທ່ົ ຳເດມີ ແຕ່ົ ໂດຍຫຳຍເປີເຊນັຼ ກຳນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງເພ່ົ ມີ ຂນຶັ້ຼ ເມົ່ ອອຸນຫະພູມເພົ່ ມີ . 4). ຄວຳມເຂມັຼ້ຼັ ຂຸ ນ້ັຼ ຂອງທຳດລະລຳຍ ທຳດລະລຳຍຍົ່ ງິ ເຈອຈຳງເອເລກັຼ ໂຕຣໄລຍ່ົ ງິ ແຕກຕວເປັຼນອອີ ງໄດຫຼ້ັ ຳຍຂນຶັຼ້ ແລະ ເມ່ົ ອທຳດລະລຳຍເຈອຈຳງ ຫຳຍ ເອເລກຼັ ໂຕຣໄລ ຈະແຕກຕວໄດໝັຼ້ ດ 100% ແມ່ົ ນເອເລກັຼ ໂຕຣໄລອ່ົ ອນ ຕຳຕະລຳງ (3) ສະແດງເປີເຊນຼັ ກຳນ ແຕກຕວເປຼັນອອີ ງຂອງອຳຊດິ ອຳເຊຕກິ ເມ່ົ ອທຳດລະລຳຍເສອຈຳງລງ. ຖຳຼັ້ ທຳດລະລຳຍເຈອຈຳງຫຍໆ ບ່ົ ວົ່ ຳເອເລກຼັ ໂຕຣໄລແກົ່ ຫ ເອເລກັຼ ໂຕຣໄລອ່ົ ອນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງໄດຼັ້ ຫຳຍ. ສະນນັຼັຼ້ , ໃນກຳນແຍກປະເພດວ່ົ ຳເປຼັນເອເລກຼັ ໂຕຣໄລແກ່ົ ຫ ເອເລກຼັ ໂຕຣໄລອ່ົ ອນ ໃຫເຼ້ັ ບົ່ ງິ ປະລມິ ຳນກຳນ ແຕກຕວເປຼັນອອີ ງຂອງທຳດລະລຳຍເຂມັຼ້ຼັ ຂຸ ນຼ້ັ 1 M ຖຳຼ້ັ ແຕກຕວໄດຫຼ້ັ ຳຍທ່ົ ຄີ ວຳມເຂມຼັຼ້ັ ຂຸ ນັ້ຼ 1 M ຈດຼັ ວົ່ ຳເປຼັນເອເລກຼັ ໂຕຣໄລແກ່ົ ຖຳ້ັຼ ແຕກຕວໄດນ້ັຼ ອຼັ້ ຍທ່ົ ຄີ ວຳມເຂມຼັຼັ້ ຂຸນ້ັຼ 1 M ກຈດັຼ ວົ່ ຳເປຼັນເອເລກຼັ ໂຕຣໄລອ່ົ ອນ. ຕຳຕະລຳງ 3 ເປີເຊນຼັ ກຳນແຕກຕວເປັຼນອອີ ງຂອງອຳຊດິ ອຳເຊຕກິ ເມ່ົ ອສທຳດລະລຳຍເຈອຈຳງລງ ຄວຳມເຂມັຼ້ັຼ ຂຸນັຼ້ ຂອງທຳດລະລຳຍ % ກຳນແຕກຕວເປັຼນອອີ ງ CH3COOH 0.4 1M 0.1 M 1.3 0.01 M 4.3 0.001 M 15 0.00001 N 75 ເຈອຈຳງຫຳຍ 100 X. ກຳນແຕກຕວເປັຼນອອີ ງຂອງເອເລກັຼ ໂຕຣໄລອ່ົ ອນ ເນ່ົ ອງຈຳກເອເລກັຼ ໂຕຣໄລແກົ່ ແຕກຕວເປັຼນອອີ ງຢົ່ ຳງສມບູນ ສມຜນທົ່ ຂີ ຽນແທນປະຕກິ ລິ ຍິ ຳກຳນແຕກຕວ ເປັຼນອອີ ງຈ່ົ ງຶ ໃຊລຼັ້ ູກສອນດ່ົ ຽວ ບອກເຖງິ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳດຳເນນີ ໄປທຳງຂວຳທຳງດຽວ ເຊົ່ ນັຼ : ກຳນແຕກຕວເປັຼນອອີ ງ ຂອງ NaCl ຂຽນເປຼັນສມຜນດົ່ ງຼັ ນ:ີຼ້ັ NaCl  Na+ + Cl- ສ່ົ ວນເອເລກັຼ ໂຕຣໄລອ່ົ ອນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງພຽງສ່ົ ວນໜ່ົ ງຶ ເທ່ົ ຳນນຼັຼ້ັ ຍງັຼ ມໂີ ມເລກຸນຂອງທຳດທ່ົ ຍີ ງັຼ ບົ່ ແຕກ ຕວເຫອຢົ່ ູຫຳຍ ເມົ່ ອແຕກຕວໄປແລວ້ັຼ ອອີ ງທ່ົ ໄີ ດສັຼ້ ຳມຳດລວມກນຼັ ກບຼັ ມຳເປັຼນໂມເລກຸນເດມີ ໄດອ້ຼັ ກີ ແລະ ມຄີ ວຳມ ໂນມ້ັຼ ອຽງ ທົ່ ີຈະເຮດຼັ ເຊົ່ ນັຼ ນນຼັ້ັຼ ເພຳະເອເລກັຼ ໂຕຣໄລອ່ົ ອນບ່ົ ມກັຼ ແຕກຕວຢ່ົ ູແລວັຼ້ . ຄວຳມເຂມັຼ້ັຼ ຂຸ ນຼ້ັ ຂອງອອີ ງກດີ ຫ ຂອງໂມເລກຸນທ່ົ ຍີ ງຼັ ບ່ົ ແຕກຕວກດີ ບ່ົ ແມົ່ ນຄົ່ ຳທ່ົ ແີ ນ່ົ ນອນ ອຳດປົ່ ຽນໄປໄດເຼ້ັ ມົ່ ອເກດີ ພຳວະບຳງປະກຳນ. ກຳນແຕກ ຕວເປັຼນອອີ ງຂອງເອເລກຼັ ໂຕຣໄລອ່ົ ອນຈດັຼ ເປັຼນປະຕກິ ລິ ຍິ ຳປີຼັ້ນກບັຼ ໄດ້ັຼ ຕວຢົ່ ຳງເຊົ່ ນັຼ : ກຳນແຕກຕວເປັຼນອອີ ງຂອງອຳ ຊດິ ອຳເຊຕກິ ຂຽນສມຜນໄດດຼ້ັ ົ່ ງຼັ ນ:ີຼັ້ CH3COOH  H   CH3COO 17 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກຼັ ເຄມທີ ່ົ ວໄປເຫມຼັຼ້ັ 2 ລູກສອນຄົ່ ູໃນສມຜນບອກເຖິງປະຕກິ ລິ ຍິ ຳໄປຂຳ້ຼັ ງໜຳ້ຼັ ແລະ ປີຼັ້ນກບຼັ ເນົ່ ອງຈຳກກຳນແຕກຕວເປັຼນອອີ ງ ຂອງເອເລກຼັ ໂຕຣໄລອ່ົ ອນເປຼັນປະຕກິ ລິ ຍິ ຳປີນຼ້ັ ກບຼັ ໄດຼ້ັ ດຸນດ່ົ ຽງເຄມຈີ ່ົ ງຶ ເກດີ ຂນຶຼ້ັ ໄດັຼ້ ແລະ ຖຳຼ້ັ ມພີ ຳວະກຳນຢ່ົ ຳງໃດຢ່ົ ຳງ ໜ່ົ ງຶ ມຳເຮດັຼ ໃຫດຼັ້ ຸນດ່ົ ຽງກະເທອນໄປ ກຈະມກີ ຳນປັຼບໃຫເ້ັຼ ຂຳັຼ້ ສ່ົ ູດຸນດົ່ ຽງໃໝົ່ ອກີ ເທ່ົ ອໜົ່ ງຶ ໄດຕ້ັຼ ຳມຫກຼັ ຂອງ ເລີ ຊຳເຕລີ ິ ເອ ກຳນແຕກຕວເປັຼນອອີ ງຂອງເອເລກັຼ ໂຕຣໄລອ່ົ ອນທຸກຊະນດິ ນຳໄປສ່ົ ູພຳວະດຸນດົ່ ຽງໄດໝ້ຼັ ດ ອນຼັ ທົ່ ຈີ ງິ ປະຕິ ກລິ ຍິ ຳຄ່ົ ອນຂຳ້ຼັ ງມຳທຳງຊຳ້ຼັ ຍຫຳຍກວົ່ ຳໄປທຳງຂວຳ ເພຳະກຳນແຕກຕວເກດີ ຂນຶຼ້ັ ພຽງເລກຼັ ນອຼ້ັ ຍ ເມ່ົ ອເຖງິ ພຳວະດຸນ ດ່ົ ຽງທົ່ ອີ ຸນຫະພູມໃດອຸນຫະພູມໜົ່ ງຶ ເຮຳອຳດຄຳນວນຄ່ົ ຳຄງທົ່ ດີ ຸນດົ່ ຽງໄດຈັຼ້ ຳກຄວຳມເຂມັຼ້ຼັ ຂຸ ນ້ຼັ ຂອງອອີ ງ ແລະຂອງ ໂມເລກຸນ ທ່ົ ຍີ ງຼັ ບົ່ ແຕກຕວໃນກລະນອີ ຳຊດິ ອຳເຊຕກິ ເຮຳຂຽນສມຜນຄ່ົ ຳ K ໄດດຼັ້ ົ່ ງຼັ ນ:ີັຼ້ K  [H  ][CH3COO ] [CH3COOH] ເນົ່ ອງຈຳກເປຼັນດຸນດົ່ ຽງທ່ົ ເີ ກດີ ຈຳກກຳນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງ ຄ່ົ ຳຄງທົ່ ດີ ຸນດົ່ ຽງອນັຼ ນຈີຼັ້ ົ່ ງຶ ເອນີຼັ້ ວົ່ ຳ ຄົ່ ຳຄງທ່ົ ກີ ຳນ ແຕກຕວເປັຼນອອີ ງ ໃຊ້ັຼ Ki ແທນ Ki ຂອງເອເລກັຼ ໂຕຣໄລອ່ົ ອນມຄີ ົ່ ຳນອຼັ້ ຍ. ເອເລກຼັ ໂຕຣໄລຕຍ໌ ່ົ ງິ ອົ່ ອນລງຄແຕກຕວ ໄດນຼ້ັ ອ້ັຼ ຍລງຄ່ົ ຳ Ki ຈະຍ່ົ ງິ ນອ້ຼັ ຍລງ. Ki ຈົ່ ງຶ ເປຼັນຄົ່ ຳທ່ົ ບີ ອກຄວຳມແກ່ົ , ອົ່ ອນກວ່ົ ຳກນັຼ ຂອງເອເລກຼັ ໂຕຣໄລໄດດ້ັຼ ວຼ້ັ ຍ ເຊົ່ ນຼັ : ມເີ ອເລກຼັ ໂຕຣໄລອ່ົ ອນ 2 ຊະນດິ A ແລະ B ຖຳ້ຼັ Ki ຂອງ A ມຄີ ົ່ ຳນອຼ້ັ ຍກວ່ົ ຳ Ki ຂອງ B ເຮຳເວຳ້ຼັ ໄດວ້ຼັ ົ່ ຳ A ເປັຼນເອເລກຼັ ໂຕຣໄລທົ່ ອີ ່ົ ອນກວົ່ ຳ B XI. ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳທ່ົ ອີ ອີ ງມສີ ່ົ ວນຮົ່ ວມ ອອີ ງໃນທຳດລະລຳຍມຄີ ຸນລກັຼ ສະນະໃນຕວຂອງມນັຼ ເອງ ແລະ ເປຼັນຕວກຳນສຳຄນຼັ ທົ່ ີຮົ່ ວມຢົ່ ູໃນປະຕິ ກລິ ຍິ ຳຫຳຍຊະນດິ ດ່ົ ງຼັ ຕວຢົ່ ຳງຕົ່ ໄປນ:ີ້ຼັ 1). ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳຕກຜກຶ ອອີ ງບຳງຊະນດິ ທຳປະຕກິ ລິ ຍິ ຳກນຼັ ຫ “ຈບຼັ ຄົ່ ”ູ ກນັຼ ເຂຳຼ້ັ ເປຼັນທຳດຊະນດິ ໜົ່ ງຶ ຕກ ຜກຶ ອອກມຳ ດົ່ ງັຼ ຕວຢ່ົ ຳງເຊ່ົ ນັຼ : ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳທົ່ ເີ ກດີ ຂນຶັຼ້ ເມົ່ ອປະສມເງນິ ນຕີ ຣດັຼ ກບັຼ ນຳຕອີ ອມກລວເຂຳັ້ຼ ນຳກນຼັ ຈະໄດັ້ຼ ຜນເປັຼນຜກຶ ເງນິ ກລວອອກມຳ ສມຜນໂມເລກຸລຳຣຂ໌ ຽນໄດດຼັ້ ່ົ ງັຼ ນ:ີ້ຼັ AgNO3 + NaCl  AgCl(s) + NaNO3 (11) ເງນິ ນຕີ ຣດຼັ ແລະ ນຳຕອີ ອມກລວຊົ່ ງຶ ເປຼັນເອເລກັຼ ໂຕຣໄລແກົ່ ຢົ່ ູໃນສະພຳບອອີ ງ Ag+, NO3 , Na+ ແລະ Cl- ໃນທຳດລະລຳຍ (ຊ່ົ ງຶ ຄວນຖກໄຮເດຣດ) ນຳຕອີ ອມນຕີ ຣດັຼ ກເຊ່ົ ນຼັ ດຽວກນຼັ ເປຼັນອອີ ງ Na+ ແລະ NO3 ສ່ົ ວນເງນິ ກລວເປັຼນທຳດແຂງບົ່ ລະລຳຍນຳັ້ຼ ອຳດຂຽນສມຜນສະແດງອອີ ງໄດດ້ັຼ ົ່ ງັຼ ນ:ີ້ຼັ Ag   NO3  Na  Cl   AgCl(s)  Na  NO3 (13) ຫ Ag  Cl  AgCl (15) ສ່ົ ງິ ທ່ົ ເີ ກດີ ຂນຶ້ຼັ ຄ Ag+ ລວມກບຼັ Cl- ເປັຼນຜກຶ AgCl ຕຳມສມຜນ (13) ສົ່ ວນ Na+ ແລະ NO3 ຢົ່ ູໃນ ທຳດລະລຳຍກົ່ ອນ ແລະ ຫງຼັ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳ ສມຜນ (13) ເປັຼນສມຜນໄອອອນນກິ ຂອງປະຕກິ ລິ ຍິ ຳນ.ີັຼ້ 2). ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳທົ່ ອີ ອີ ງລວມກນຼັ ແລວ້ຼັ ເກດີ ເອເລກັຼ ໂຕຣໄລອ່ົ ອນທ່ົ ບີ ່ົ ຄົ່ ອຍແຕກຕວເປຼັນອອີ ງເຊົ່ ນຼັ : ປະຕກິ ລິ ິ ຍຳລະຫວົ່ ຳງອຳຊດິ ແກ່ົ ກບຼັ ເກອຂອງອຳຊດິ ອ່ົ ອນ ດົ່ ງັຼ ຕວຢົ່ ຳງຂອງທຳດລະລຳຍອຳຊດິ ກຮດີ ຣກິ ລວມກບັຼ ທຳດລະລຳຍ ນຳຕອີ ອມອຳເຊຕຣດຼັ . HCI + CH3COONa  CH3COOH + NaCl ທງັຼ ອຳຊດິ ກຮດີ ຣກິ ແລະ ນຳຕອີ ອມອຳເຊຕຣດຼັ ເປັຼນເອເລກຼັ ໂຕຣໄລແກ່ົ ໃນທຳດລະລຳຍຢົ່ ູໃນສະພຳບອອີ ງສ່ົ ວນ ອຳຊດິ ອຳເຊຕກິ ເປຼັນເອເລກັຼ ໂຕຣໄລອ່ົ ອນໃນທຳດລະລຳຍຢົ່ ູໃນສະພຳບໂມເລກຸນເປັຼນສ່ົ ວນໃຫຍ່ົ . H   Cl   Na  CH3COO CH3COOH  Na  Cl  ສ່ົ ງິ ທ່ົ ເີ ກດີ ຂນຶຼ້ັ ຄ H   CH3COO CH3COOH 18 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກຼັ ເຄມທີ ່ົ ວໄປເຫມັຼຼ້ັ 2 ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳທ່ົ ໃີ ຫນັຼ້ ຳັ້ຼ ເປັຼນຜນປະຕກິ ລິ ຍິ ຳຢ່ົ ຳງໜ່ົ ງຶ ກຈດຼັ ຢ່ົ ູໃນປະເພດນີັຼ້ ເພຳະນຳເປັຼນເອເລກຼັ ໂຕຣໄລອ່ົ ອນ ຕວຢົ່ ຳງເຊົ່ ນັຼ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳລະຫວ່ົ ຳງອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊີ HCl + NaOH  NaCl + H2O ອຳຊິດກູຮີດຣິກ, ນຳຕີອອມຮີດດກຊດິ ແລະ ນຳຕີອອມກລວເປຼັນເອເລກັຼ ໂຕຣໄລແກ່ົ ໃນທຳດລະລຳຍຢົ່ ູໃນ ສະພຳບອອີ ງ H+, CI-, Na+, OH-, Na+, Cl- ແຕ່ົ ນຳັຼ້ ເປັຼນເອເລກັຼ ໂຕຣໄລອົ່ ອນຈົ່ ງຶ ຢ່ົ ູໃນສະພຳບໂມເລກຸນ H2O ເປຼັນສ່ົ ວນໃຫຍົ່ ເມົ່ ອຂຽນສມຜນສະແດງອອີ ງທງັຼ ໝດແລວຼ້ັ ຈະເຫນັຼ ໄດວຼັ້ ່ົ ຳປະຕກິ ລິ ຍິ ຳລະຫວ່ົ ຳງ HCl ກບັຼ NaOH ນຄີັ້ຼ ກຳນລວມກນຼັ ລະຫວ່ົ ຳງ H+ ກບຼັ OH- ເປັຼນນຳັຼ້ ນນັຼ້ັຼ ເອງ. H   Cl  Na  OH   Na  Cl  H2O ຫ H   OH  H2O 3). ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳທ່ົ ອີ ອີ ງລວມກນັຼ ແລວັຼ້ ເກດີ ກຳສ ຕວຢ່ົ ຳງເຊ່ົ ນັຼ : ທຳດລະລຳຍນຳຕຮີ ໂີ ດຣກຳກໂບນດຼັ ທຳ ປະຕິ ກລິ ຍິ ຳກບຼັ ອຳຊດິ ກຮດີ ຣກິ ໃຫກ້ຼັ ຳສດອີ ກຊດິ ກຳກບອນ NaHCO3 + HCI  NaCl + H2O + CO2(g) ຫ ຂຽນສມຜນສະແດງອອີ ງໃນທຳດລະລຳຍ Na  HCO3  H   Cl  Na  Cl  H2O  CO2 (g) ຊົ່ ງຶ ອອີ ງທົ່ ເີ ຂຳຼ້ັ ຮ່ົ ວມປະຕກິ ລິ ຍິ ຳກຄ HCO3 ແລະ H+ ເທົ່ ຳນນັຼ້ຼັ HCO3  H   H2O  CO2 (g) ຈົ່ ງສງັຼ ເກດວົ່ ຳປະຕກິ ລິ ຍິ ຳປະເພດ (1), (2) ແລະ (3) ເປັຼນປະຕກິ ລິ ຍິ ຳທ່ົ ອີ ອີ ງຖກກຳຈດຼັ ອອກຈຳກທຳດລະລຳຍໄປ ໃນຮູບຜກຶ ເອເລກຼັ ໂຕຣໄລອົ່ ອນ ແລະ ກຳສ. 4). ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳອອກຊເິ ດຊນັຼ -ຣດີ ກັຼ ຊນຼັ ຕວຢົ່ ຳງເຊ່ົ ນັຼ ຜົ່ ຳນກລງໃນທຳດລະລຳຍກຳລອີ ອມອອີ ດດວກອອກ ຊໄີ ດສອ໌ ອີ ດດວໄດໄຼ້ັ ອໂອດນີ . Cl2 + 2KI  2KCl + I2 ອະນຸພຳກທົ່ ຖີ ກກອອກຊໄິ ດສຄ໌ ອອີ ງອອີ ດດວ, ອອີ ງກຳລອີ ອມຄງຢົ່ ູໃນທຳດລະລຳຍຕະຫອດເວລຳບ່ົ ໄດຼັ້ ເຂຳັຼ້ ຮົ່ ວມໃນປະຕກິ ລິ ຍິ ຳ Cl2  2K   2I  2K   2Cl  I2 ຫ Cl2  2I  2Cl  I2 5). ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳທົ່ ເີ ກດີ ອອີ ງເຊງີ ຊອ້ຼັ ນ ຕວຢົ່ ຳງເຊົ່ ນັຼ ຕົ່ ມທຳດລະລຳຍແອມໂມເນຍລງໃນທຳດລະລຳຍທອງ (II) ຊຸນ ຟັຼດ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳເກດີ ຂນຶັຼ້ ດ່ົ ງັຼ ນ:ີຼ້ັ CuSO4  4NH3 [Cu(NH3 )4 ]SO4 ຊ່ົ ງຶ ຂຽນສມຜນສະແດງອອີ ງໃນທຳດລະລຳຍໄດດ້ັຼ ່ົ ງຼັ ນ:ີັ້ຼ Cu2  SO42  4NH3 [Cu(NH3 )4 ]2  SO42 ສ່ົ ງິ ທົ່ ເີ ກດີ ຂນຶຼ້ັ ຄກຳນລວມກນຼັ ລະຫວ່ົ ຳງທອງ (II) ອອີ ງກບຼັ ແອມໂມເນຍເປັຼນອອີ ງເຊງີ ຊອັຼ້ ນ Cu2  4NH3 [Cu(NH3 )4 ]2 19 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກັຼ ເຄມທີ ່ົ ວໄປເຫມັຼຼ້ັ 2 ບດທີ 2 ອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊີ I. ອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊີ ອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊເີ ປຼັນທຳດສອງຊະນດິ ທົ່ ມີ ຄີ ຸນສມບດັຼ ກງກນັຼ ຂຳັ້ຼ ມກນັຼ ເມ່ົ ອກ່ົ ຳວເຖງິ ອຳຊດິ ກມກັຼ ກ່ົ ຳວເຖງິ ບຳເຊຄີ ຽງຄ່ົ ູກນັຼ ໄປດວ້ຼັ ຍສະເໝີ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳລະຫວ່ົ ຳງອຳຊດິ ກບຼັ ບຳເຊີ ເປັຼນປະຕກິ ລິ ຍິ ຳທົ່ ເີ ຮຳຄຸນຼັ້ ເຄຍີ ເປຼັນຢົ່ ຳງດີ ໃນ ວຊິ ຳເຄມເີ ບອັ້ຼ ງຕນຼັ້ ມກັຼ ເວຳຼັ້ ເຖງິ ວົ່ ຳອຳຊດິ ເປັຼນທຳດທົ່ ປີ ົ່ ຽນສລີ ດິ ມສັຼ ຈຳກສນີ ຳ້ຼັ ເງນິ ເປຼັນສແີ ດງ ທຳປະຕກິ ລິ ຍິ ຳກບັຼ ໂລ ຫະບຳງຊະນດິ ໃຫກ້ັຼ ຳສຮໂີ ດຣແຊນ, ທຳປະຕກິ ລິ ຍິ ຳກບຼັ ເກອກຳກໂບນດຼັ ຫ ຮໂີ ດຣກຳກໂບນດັຼ ໃຫເ້ຼັ ກດີ ດອີ ກຊີດ ກຳກບອນ, ທຳປະຕກິ ລິ ຍິ ຳກນຼັ ບຳເຊໄີ ດເ້ຼັ ກອ ບຳງເທ່ົ ອມລີ ດດສມັຼ້ ແລະ ມລີ ດິ ກດັຼ ເມົ່ ອເວຳຼັ້ ເຖງິ ອຳຊດິ ຊຳວບຳັ້ຼ ນມກັຼ ນກຶ ເຖງິ ອຳຊດິ ມຳດ (ຫ H2SO4) ກບັຼ ອຳຊດິ ດນິ ປະສວິ (ຫ HNO3) ອຳຊດິ ສຳມນຼັ ທ່ົ ຮີ ູຈຼັ້ ກຼັ ກນຼັ ດໄີ ດແຼ້ັ ກົ່ HCl HNO3, H2CO3, H2SO4, H3PO4) ເປັຼນຕນ້ັຼ . HCl ເປຼັນອຳຊດິ ທະວພີ ຳກປະກອບດວ້ັຼ ຍທຳດພຽງສອງທຳດ ສົ່ ວນອຳຊດິ ອີກ 4 ຊະນດິ ເປຼັນອຳຊດິ ໄຕຣພຳກ ປະກອບດວັຼ້ ຍທຳດສຳມທຳດ ເຮຳຈະເຫຼນັ ໄດວຼັ້ ່ົ ຳອຳຊດິ ເຫົ່ ຳນີັຼ້ ປະກອບດວັ້ຼ ຍຮໂີ ດຣແຊນທງັຼ ໝດຢ່ົ ູກບັຼ ອະໂລຫະ ຫ ຈອຸ ະຕອມຂອງອະໂລຫະທ່ົ ເີ ອນີຼັ້ ວ່ົ ຳ: ອະນຸມູນອຳຊດິ ອຳຊດິ ທຸກຊະນດິ ເປັຼນທຳດປະສມໂຄເວເລນຕທ໌ ົ່ ມີ ກີ ຳນໃຊເັຼ້ ອເລກັຼ ຕຣງຮົ່ ວມກນຼັ ລະຫວ່ົ ຳງອຳຕອມຂອງອຳຊດິ . ສົ່ ວນບຳເຊນີ ນຼັ້ຼັ ມກັຼ ເວຳ້ຼັ ວົ່ ຳເປັຼນທຳດທ່ົ ປີ ົ່ ຽນສລີ ດິ ມສັຼ ຈຳກສີແດງເປັຼນນຳ້ຼັ ເງນີ ທຳປະຕກິ ລິ ຍິ ຳກບັຼ ອຳຊດິ ໃຫ້ັຼ ເກອມລີ ດຝຳດ ແລະ ໝນມຄຳຼັ້ ຍສະບ່ົ ູ. ບຳເຊສີ ຳມຍຼັ ນທ່ົ ຮີ ູຈ້ຼັ ກຼັ ກນຼັ ໄດແຼັ້ ກ່ົ ໂຊດຳໄຟ ຫ ນຳຕຮີ ດີ ດກຊດິ NaOH, ປູນ ຂຳວ ແລະ ນຳັຼ້ ປູນໃສ Ca(OH)2, ນຳັຼ້ ແອມໂມເນຍ NH3 ເປັຼນຕນ້ຼັ . ເນ່ົ ອງຈຳກອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊີ ເປຼັນທຳດປະສມເຄມທີ ່ົ ສີ ຳຄນັຼ ຈ່ົ ງຶ ຄວນຮູເັ້ຼ ລົ່ ອງລຳວຂອງທຳດສອງປະເພດນີຼັ້ ໃຫຫ້ຼັ ຳຍສມຄວນ. ນຍິ ຳມຂອງອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊີ ນນັຼຼ້ັ ມຜີ ູເ້ຼັ ວຳັ້ຼ ໄວຫັ້ຼ ຳຍຢ່ົ ຳງນຳກນັຼ ນຍິ ຳມບຳງແບບກົ່ ຳວເຖງິ ອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊໄີ ວກຼ້ັ ວຳຼັ້ ງຂວຳງຫຳຍ ທຳດບຳງຊະນດິ ບົ່ ມຮີ ໂີ ດຣແຊນເປັຼນສ່ົ ວນປະສມກອຳດເປັຼນອຳຊດິ ໄດ.້ຼັ II. ອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊຂີ ອງອຳເຣນຽດ ຄຳນຍິ ຳມຂອງອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊທີ ົ່ ຄີ ຸນ້ັຼ ເຄຍີ ກນຼັ ຫຳຍທົ່ ສີ ຸດເຫນຼັ ຈະໄດແັຼ້ ກ່ົ ຄຳນຍິ ຳມຂອງອຳເຣນຽດ ຊົ່ ງຶ ເວຳຼັ້ ວ່ົ ຳ ອຳຊດິ ຄທຳດທ່ົ ີແຕກຕວໃຫໂ້ຼັ ປຣຕຣງ (ຫ ອອີ ງຮໂີ ດຣແຊນ) ເມົ່ ອຢົ່ ູໃນທຳດລະລຳຍນຳັ້ຼ ສ່ົ ວນບຳເຊີຄທຳດທ່ົ ີ ແຕກຕວ ໃຫຮ້ັຼ ດີ ດກຊດິ ອອີ ງເມ່ົ ອຢົ່ ູໃນທຳດລະລຳຍນຳັ້ຼ ເຊົ່ ນັຼ : HCl, H2SO4 , HCO3 ເປັຼນອຳຊດິ ແລະ NaOH, Ba(OH)2 ເປັຼນບຳເຊ.ີ HCl  H+ + Cl- H2SO4  2 H+ + SO42 HCO3  H+ + CO3 NaOH  Na+ + OH- Ba(OH)2  Ba2+ + 2 OH- ດ່ົ ງຼັ ທົ່ ກີ ່ົ ຳວນີ້ັຼ H+ ແລະ OH- ຈ່ົ ງຶ ເປັຼນສ່ົ ງິ ສຳຄນຼັ ທົ່ ສີ ະແດງເຖງິ ອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊີ ຕຳມຄວຳມໝຳຍຂອງອຳ ເຣນຽດ ຄຳນຍິ ຳມຍງຼັ ບອກອກີ ວົ່ ຳຕອັຼ້ ງເປຼັນທຳດລະລຳຍນຳ້ັຼ ຊົ່ ງຶ ອອກຈະແຄບຢົ່ ູຫຳຍເນ່ົ ອງດວຼ້ັ ຍປະຕກິ ລິ ຍິ ຳເຄມບີ ົ່ ຈຳ ເປັຼນຕອຼັ້ ງ ເກດີ ຂນຶັ້ຼ ໃນນຳັຼ້ ສະເໝໄີ ປ ອຳດເກດີ ຂນຶັຼ້ ໃນຕວທຳລະລຳຍຊະນດິ ອົ່ ນກໄດ້ັຼ ຫ ຫຳຍຄງຼັຼ້ັ ບ່ົ ຈຳເປຼັນຕອ້ຼັ ງມຕີ ວ ທຳລະລຳຍດວຼ້ັ ຍເລຍີ ໃນປະຕກິ ລິ ຍິ ຳ. ຢ່ົ ຳງໃດກຕຳມ ຄຸນລກັຼ ສະນະຂອງອຳຊຕິ ຳມທ່ົ ກີ ົ່ ຳວເຖງິ ໃນຕອນ (15.1) ສອດຄົ່ ອງກບັຼ ນຍິ ຳມຂອງອຳຣເ໌ ຣ ນຽດ ເປຼັນຢົ່ ຳງດເີ ພຳະວ່ົ ຳຄຸນລກັຼ ສະນະຕົ່ ຳງໆ ທົ່ ີເວຳັ້ຼ ໄວເ້ັຼ ປຼັນຕນັ້ຼ ວົ່ ຳທຳປະຕກິ ລິ ຍິ ຳກບຼັ ໂລຫະໃຫກັ້ຼ ຳສຮໂີ ດຣແຊນ ແລະ ອົ່ ນໆ ລວຼັ້ ນແຕົ່ ເປຼັນປະຕກິ ລິ ຍິ ຳທ່ົ ີເກດີ ຂນ້ຼັ ໃນນຳຼ້ັ ຖຳ້ັຼ ເນນັຼັ້ຼ ແຕົ່ ທຳດລະລຳຍນຳັ້ຼ ເປັຼນສົ່ ວນໃຫຍ່ົ ຄຳນຍິ ຳມຂອງ ອຳເຣນຽດກໃຊໄຼ້ັ ດພ້ັຼ ແລວ້ັຼ . 20 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກັຼ ເຄມທີ ່ົ ວໄປເຫມຼັັຼ້ 2 III. ອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊີ ຂອງເບຣນິ ສະເຕດ-ລຳວຣີ ເບຣນິ ສເຕດ ແລະ ລສວຣີ ໄດໃັ້ຼ ຫຄຼັ້ ຳນຍິ ຳມ ອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊໄີ ວຊ້ັຼ ົ່ ງຶ ໃຊໄຼ້ັ ດກຼັ້ ວຳຼັ້ ງຂວຳງກວ່ົ ຳນຍິ ຳມຂອງ ອຳຣເ໌ ຣນຽດ ໂດຍກຳໜດວົ່ ຳ ອຳຊດິ ເປັຼນທຳດຊ່ົ ງຶ ໃຫໂຼ້ັ ປຣຕຣງ ສົ່ ວນບຳເຊເີ ປັຼນທຳດຊົ່ ງຶ ຮບຼັ ໂປຣຕຣງ ເຈ. ເອນັຼ . ເບ ຣນິ ສເຕດ (J.N. Bronted) ເປັຼນນກຼັ ເຄມຊີ ຳວເດນມຳຣກ໌ ສົ່ ວນ ທ.ີ ເອມຼັ . ລຳວຣີ (T.M. Lowry) ເປັຼນນກຼັ ເຄມີ ຊຳວອງຼັ ກດິ ຕ່ົ ຳງກໃຫຄັ້ຼ ຳນຍິ ຳມອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊໄີ ວກຼ້ັ ງກນັຼ ໃນປີດຽວກນັຼ (ຄ.ສ. 1923) ກຳນທຳປະຕກິ ລິ ຍິ ຳລະຫວົ່ ຳງອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊຕີ ຳມນຍິ ຳມນີັ້ຼ ໝຳຍເຖງິ ກຳນຖ່ົ ຳຍໂອນໂປຣຕຣງໃຫແັຼ້ ກ່ົ ກນັຼ ນນຼັັ້ຼ ເອງ ເມົ່ ອລະລຳຍ HCl ໃນນຳັຼ້ ຈະໄດຼັ້ H3O+ ກບຼັ Cl- ຕຳມສມຜນ HCl + H2O  H3O+ + Cl- (1) ອຳຊດິ ບຳເຊີ ໃນທົ່ ນີ ີ້ັຼ HCl ໃຫໂຼ້ັ ປຣຕຣງແກົ່ H2O, HCl ຈົ່ ງຶ ເປັຼນອຳຊດິ ສ່ົ ວນ H2O ຮບຼັ ໂປຣຕຣງຈຳກ HCl ຈົ່ ງຶ ເປັຼນບຳເຊີ NH   H2O NH3  H 3O  (2) 4 ອຳຊດິ ບຳເຊີ NH  ໃຫໂ້ັຼ ປຣຕຣງແກົ່ H2O ແລະ H2O ຮບັຼ ໂປຣຕຣງໄປເປັຼນ H3O+, NH  ຈ່ົ ງຶ ເ ປຼັນອຳຊດິ ເບຣິນ 4 4 ສະເຕດ-ລຳວຣີ ສົ່ ວນນຳຼ້ັ ເປັຼນບຳເຊເີ ບຣນິ ສະເຕດ-ລຳວຣີ ກຳນຖ່ົ ຳຍໂອນໂປຣຕຣງເກດີ ຂນຶ້ັຼ ໄດໂັ້ຼ ດຍບ່ົ ຈຳເປັຼນຕອ້ັຼ ງມີ ນຳັຼ້ HCI ເປຼັນອຳຊດິ ເບຣນິ ສເຕດ-ລຳວຣີໃນຕວທຳລະລຳຍດວຼັ້ ຍ ຫ ແມ່ົ ນແຕົ່ ບົ່ ມຕີ ວທຳລະລຳຍເລຍີ HCl ກຍງັຼ ເປັຼນອຳຊດິ ໄດຕັຼ້ ຳມຄວຳມໝຳຍຂອງເບຣນິ ສະເຕດ-ລຳວຣີ ເພຳະມນຼັ ໃຫໂ້ັຼ ປຣຕຣງ HCl  NH3  NH   Cl  (3) 4 ອຳຊດິ ບຳເຊີ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳ (3) ເກດີ ຂນຶ້ຼັ ໂດຍບົ່ ມຕີ ວທຳລະລຳຍ ກຳສ HCl ລວມກບັຼ ກຳສ NH3 ໃຫທຼັ້ ຳດແຂງ NH4Cl ຊົ່ ງຶ ປະກອບດວຼັ້ ຍ NH  ແລະ CI- ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳທ່ົ ມີ ກີ ຳນຖົ່ ຳຍໂອນໂປຣຕຣງບຳງທເີ ອນີ້ຼັ ວ່ົ ຳ ໂພຣໂທລຊິ ສິ ຫ ປະຕກິ ລິ ິ 4 ຍຳໂພຣໂທລຕິ ກິ . ອຳຊດິ ເບຣິນສະເຕດ-ລຳວຣີ ຕອັ້ຼ ງມີ H ເພຳະເປຼັນຕວໃຫໂຼັ້ ປຣຕຣງ ອຳດເປັຼນໂມເລກຸນ ເຊ່ົ ນຼັ : HCl, CH3COOH, H2O ອຳດເປຼັນອອີ ງບວກ ເຊົ່ ນຼັ : NH  ຫ ອຳດເປຼັນອອີ ງລບ ເຊ່ົ ນັຼ : HSO4 ສ່ົ ວນບຳເຊເີ ບຣນິ 4 ສະເຕດ-ລຳວຣີ ກອຳດເປັຼນໂມເລກຸນ ເຊົ່ ນຼັ NH3 ຫ ອອີ ງລບ ເຊົ່ ນັຼ CI-, CH3COO-, CO32 ຫ ອອີ ງບວກ ເຊ່ົ ນຼັ [Al(H2O)5 (OH)]2 ທຳດໃດທ່ົ ສີ ຳມຳດຮບຼັ ໂປຣຕຣງໄດກັ້ຼ ຖກຈດັຼ ເປັຼນບຳເຊເີ ບຣນິ ສະເຕດ-ລຳວຣໄີ ດທ້ັຼ ງັຼ ນນຼັຼ້ັ . ອຳຊດິ ເມົ່ ອໃຫໂຼັ້ ປຣຕຣງໄປແລວັຼ້ ຕວເອງປົ່ ຽນເປັຼນບຳເຊີ ຊ່ົ ງຶ ສຳມຳດທົ່ ຈີ ະຮບັຼ ໂປຣຕຣງກບັຼ ຄນເປັຼນອຳຊດິ ໄດດ້ຼັ ົ່ ງຼັ ສມຜນ (1) HCl ໃຫໂັຼ້ ປຣຕຣງແກົ່ ນຳ້ຼັ ໄປແລວຼ້ັ ປ່ົ ຽນເປຼັນ Cl- ຊ່ົ ງຶ Cl- ນຈີ້ັຼ ດຼັ ເປຼັນບຳເຊີ ສຳມຳດຮບຼັ ໂປຣຕຣງ ກບັຼ ຄນເປຼັນ HCl ທຳນອງດຽວກນັຼ ບຳເຊເີ ມົ່ ອຮບັຼ ໂປຣຕຣງແລວຼ້ັ ຈະປົ່ ຽນໄປເປັຼນອຳຊດິ ເຊົ່ ນັຼ H2O ຮບຼັ ໂປຣຕຣງ ແລວັຼ້ ປົ່ ຽນເປັຼນ H3O+ ຊົ່ ງຶ ເປັຼນອຳຊດິ ຄກນັຼ ສຳມຳດໃຫໂັ້ຼ ປຣດຕຣງແກົ່ Cl- ໄດ.ຼ້ັ ຊົ່ ງຶ ເວຳຼ້ັ ໄດວັ້ຼ ່ົ ຳອຳຊດິ ຊະນດິ ໜ່ົ ງຶ ທຳ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳກບຼັ ບຳເຊຊີ ະນດິ ໜ່ົ ງຶ ໄດອຼັ້ ຳຊດິ ອກີ ຊະນດິ ໜ່ົ ງຶ ກບັຼ ບຳເຊອີ ກີ ຊະນດິ ໜົ່ ງຶ . ອຳຊດິ 1  H+ + ບຳເຊ1ີ ບຳເຊ2ີ + H+  ອຳຊດິ 2 ອຳຊດິ 1 + ບຳເຊ2ີ  ອຳຊດິ 2 + ບຳເຊ1ີ (4) ບຳເຊທີ ່ົ ໄີ ດຈັຼ້ ຳກອຳຊດິ ຊົ່ ງຶ ໃຫໂ້ັຼ ປຣຕຣງໄປແລວັຼ້ ເປັຼນຄົ່ ູບຳເຊຂີ ອງອຳຊດິ ນນຼັຼ້ັ . ບຳເຊ1ີ ເປຼັນຄ່ົ ູບຳເຊຂີ ອງອຳ ຊດິ 1 ຈຳກສມຜນ (1) Cl- ເປຼັນຄ່ົ ບູ ຳເຊຂີ ອງ HCl HCl + H2O  H3O+ + Cl- ອຳຊດິ 1 ບຳເຊ2ີ ອຳຊດິ 2 ບຳເຊ1ີ 21 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກັຼ ເຄມທີ ່ົ ວໄປເຫມຼັຼັ້ 2 ທຳນອງດຽວກນຼັ ອຳຊດິ ຊົ່ ງຶ ເກດີ ຂນຶ້ຼັ ເມ່ົ ອບຳເຊຮີ ບຼັ ໂປຣຕຣງເຂຳຼ້ັ ໄວເຼັ້ ອນີ້ັຼ ວ່ົ ຳ ຄົ່ ູອຳຊດິ ຂອງບຳເຊນີ ນັຼຼ້ັ . ອຳຊດິ 1 ເປຼັນຄ່ົ ອູ ຳຊດິ ຂອງບຳເຊ2ີ ຫ ຕຳມຕວຢົ່ ຳງຂຳຼັ້ ງເທງິ ນີຼ້ັ H3O+ ເປັຼນຄົ່ ອູ ຳຊດິ ຂອງ H2O ອຳຊດິ 1 + ບຳເຊ2ີ  ອຳຊດິ 2 + ບຳເຊ1ີ ຄ່ົ ອູ ຳຊດິ ຄ່ົ ູບຳເຊີ ຄົ່ ູອຳຊດິ ຄົ່ ບູ ຳເຊີ ຂອງບຳເຊ1ີ ຂອງອຳຊດິ 2 ຂອງບຳເຊ2ີ ອຳຊດິ 1 ສມຜນ (1) HCl, Cl- ເປຼັນຄົ່ ູອຳຊດິ -ບຳເຊຄີ ່ົ ູໜົ່ ງຶ H3O+, H2O ກເປຼັນອກີ ຄົ່ ູໜ່ົ ງຶ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳລະຫວົ່ ຳງອຳ ຊດິ ແລະ ບຳເຊຕີ ຳມແບບຂອງເບຣນິ ສເຕດ-ລຳວຣີ ທ່ົ ເີ ປຼັນລະບບທົ່ ຢີ ົ່ ູໃນດຸນດ່ົ ຽງລະຫວ່ົ ຳງຄົ່ ອູ ຳຊດິ -ບຳເຊີ 2 ຄ່ົ ູ. ນຳ້ັຼ ອຳດເປັຼນໄດທ້ຼັ ງັຼ ອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊີ ເມົ່ ອທຳປະຕກິ ລິ ຍິ ຳກບັຼ HCl ນຳ້ຼັ ເຮດຼັ ໜຳ້ຼັ ທ່ົ ເີ ປັຼນບຳເຊີ ແຕ່ົ ເມ່ົ ອທຳ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳກບຼັ NH3 ນຳ້ຼັ ເປັຼນອຳຊດິ HCl + H2O  H3O+ + Cl- ອຳຊດິ ບຳເຊີ NH3 + H2O  NH  + OH- (5) 4 ບຳເຊີ ອຳຊດິ ທຳດຊົ່ ງຶ ສຳມຳດໃຫໂຼັ້ ປຣຕຣງໄດັຼ້ ຫ ຮບັຼ ໂປຣຕຣງໄດເ້ຼັ ອນີັຼ້ ວົ່ ຳ: ທຳດແອມຟິໂພຣຕກິ ຄເປຼັນໄດທ້ຼັ ງັຼ ອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊແີ ລວຼັ້ ແຕົ່ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳທ່ົ ເີ ຂຳຼັ້ ຮົ່ ວມດວັ້ຼ ຍ. ນອກຈຳກນຳ້ຼັ ຍງັຼ ມທີ ຳດອ່ົ ນອກີ ເຊົ່ ນັຼ : NH2 HSO4 , HCO3 , H2PO4 ທ່ົ ເີ ປັຼນທຳດແອມຟິໂພຣຕກິ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳເຊົ່ ນັຼ ສມຜນ (5) NH3 ເປັຼນບຳເຊເີ ພຳະຮບັຼ ໂປຣຕຣງຈຳກ H2O ແຕ່ົ ໃນບຳງປະຕກິ ລິ ຍິ ຳ NH3 ເປຼັນອຳຊດິ ໃຫໂັ້ຼ ປຣຕຣງ ແລະ ຕວເອງປ່ົ ຽນໄປເປັຼນ NH  , ຊ່ົ ງຶ ເອນີັ້ຼ ວົ່ ຳ: ແອໄມອອີ ງ. 2 ໃນແອມໂມເນຍແຫວ ເກອກຳລອີ ອມແອໄມ KNH2 ເຮດຼັ ຕວເປັຼນບຳເຊເີ ບຣນິ ສເຕດ-ລຳວຣີ ແລະ ແອມ ໂມນຽມກລວ NH4Cl ເປັຼນອຳຊດິ ເບຣນິ ສເຕດ-ລຳວຣີ ທຳດສອງຢົ່ ຳງທຳປະຕກິ ລິ ຍິ ຳກນຼັ ດ່ົ ງັຼ ນ:ີຼ້ັ KNH2 + NH4CI  KCl + NH3 ຫ ຖຳັຼ້ ຕດຼັ ເອຳອອີ ງທ່ົ ບີ ົ່ ໄດກ້ັຼ ົ່ ຽວຂອ້ັຼ ງກບັຼ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳລະຫວ່ົ ຳງກນັຼ ອອກສຳ ເຮຳອຳດຂຽນສມຜນເປັຼນ NH  + NH   NH3 2 4 ບຳເຊີ ອຳຊດິ NH4Cl ກບັຼ KNH2 ທຳປະຕກິ ລິ ຍິ ຳກນຼັ ໃນແອມໂມເນຍແຫວເໝອນກບຼັ HCl ທຳປະຕກິ ລິ ຍິ ຳກບຼັ NaOH ໃນນຳຼ້ັ ແອມໂມເນຍແຫວເປັຼນຕວທຳລະລຳຍຢ່ົ ຳງໜ່ົ ງຶ ທົ່ ນີ ຳມຳໃຊເັຼ້ ມ່ົ ອບ່ົ ຕອຼັ້ ງກຳນໃຫປຼ້ັ ະຕກິ ລິ ຍິ ຳເກດີ ຂນຶ້ັຼ ໃນນຳຼ້ັ ນຳຼັ້ ແລະ ແອມໂມເນຍມຄີ ຸນສມບດຼັ ທົ່ ເີ ອນີ້ຼັ ວົ່ ຳ ແຕກເປັຼນອອີ ງດວ້ັຼ ຍຕວເອງ ຫ ຕວເອງເປຼັນທງັຼ ອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊຖີ ່ົ ຳຍໂອນໂປຣຕຣງໃຫແ້ັຼ ກ່ົ ກນັຼ ແລະ ກນັຼ H2O + H2O  H3O+ + OH- (6) NH3 + NH3  NH  + NH  (7) 4 2 ນຳ້ັຼ ໂມເລກຸນໜ່ົ ງຶ ໃຫໂຼ້ັ ປຣຕຣງໄປແກ່ົ ນຳຼ້ັ ອກີ ໂມເລກຸນໜ່ົ ງຶ ຖົ່ ຳຍໂອນໂປຣຕຣງຊົ່ ງຶ ກນຼັ ແລະ ກນຼັ ຜນທົ່ ໄີ ດເ້ັຼ ປຼັນອອີ ງ ສອງຊະນດິ ແອມໂມເນຍກເຊ່ົ ນຼັ ດຽວກນຼັ ເມ່ົ ອປຽບທຽບກນັຼ ແລວຼ້ັ H3O+ ຄຳຼັ້ ຍຄກບັຼ NH  ແລະ OH- ກຄຳຼັ້ ຍ 4 ກບຼັ NH  2 IV. ອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊຂີ ອງລວິ ອດິ ຈ.ີ ເອນັຼ . ລວິ ອດິ (G.N. Lewis) ໄດສ້ັຼ ະເໜນີ ຍິ ຳມຂອງອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊອີ ກີ ແບບໜ່ົ ງຶ ໃນປີ ຄ.ສ. 1923 ປີ ດຽວກນຼັ ກບຼັ ທ່ົ ເີ ບຣນິ ສເຕດ ແລະ ລຳວຣີ ໃຫຂັຼ້ ສຼັ້ ະເໜໄີ ວ້ັຼ ນຍິ ຳມຂອງລວິ ອດິ ກົ່ ຽວຂອຼັ້ ງກບຼັ ເອເລກັຼ ຕຣງ ໂດຍກ່ົ ຳວ 22 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກັຼ ເຄມທີ ່ົ ວໄປເຫມັຼ້ັຼ 2 ວ່ົ ຳ ອຳຊດິ ໝຳຍເຖິງທຳດຊົ່ ງຶ ຮບັຼ ຄ່ົ ູເອເລກັຼ ຕຣງ ແລະ ບຳເຊີທຳດຊົ່ ງຶ ໃຫຄັຼ້ ົ່ ູເອເລກັຼ ຕຣງ ໂດຍໃນນີັຼ້ ປະຕກິ ິລິຍຳ ລະຫວ່ົ ຳງອຳຊດິ ລວິ ອດິ ກບັຼ ບຳເຊລີ ວິ ອດິ ຈ່ົ ງຶ ເປັຼນກຳນນຳເອຳເອເລກັຼ ຕຣງມຳໃຊຮ້ັຼ ່ົ ວມກນັຼ ລະຫວ່ົ ຳງທຳດທງຼັ ສອງ. ຕຳມແບບຂອງລວິ ອດິ ທຳດທ່ົ ຈີ ດຼັ ວົ່ ຳເປັຼນບຳເຊຈີ ະຕອ້ັຼ ງມຄີ ົ່ ູເອເລກຼັ ຕຣງທ່ົ ຢີ ົ່ ູຕຳມລຳພງຼັ ໃນລະດບຼັ ນອກບ່ົ ຜູກພນຼັ ກບຼັ ອຳຕອມໃດ ແລະ ສຳມຳດໃຫເຼ້ັ ອເລກັຼ ຕຣງຄົ່ ູນແີັ້ຼ ກົ່ ທຳດອົ່ ນທົ່ ຂີ ຳດຄ່ົ ູເອເລກັຼ ຕຣງ, ທຳດທ່ົ ຈີ ດຼັ ວົ່ ຳເປຼັນອຳ ຊດິ ຈະຕອັ້ຼ ງຂຳດຄົ່ ູເອເລກັຼ ຕຣງ ໂດຍມອີ ອກບຕີ ຳນວ່ົ ຳງທ່ົ ສີ ຳມຳດຊອັຼ້ ນກບັຼ ອອກບຕີ ຳນຂອງເອເລກຼັ ຕຣງຄົ່ ູທົ່ ເີ ວຳ້ຼັ ມຳ ນນັຼຼັ້ ໃນບຳເຊີ ກຳນໃຊເັ້ຼ ອເລກຼັ ຕຣງຮ່ົ ວມກນຼັ ໜ່ົ ງຶ ຄ່ົ ລູ ະຫວົ່ ຳງອຳຕອມສອງອຳຕອມເຮດຼັ ໃຫເຼ້ັ ກດີ ພນຼັ ທະໂຄເວເລນຕຊ໌ ົ່ ງຶ ໃນກລະນເີ ຊ່ົ ນຼັ ນເີັ້ຼ ປັຼນຊະນດິ ພນັຼ ທະໂຄເວເລນຕແ໌ ບບໂຄອດເິ ນດ ເພຳະເອເລກຼັ ຕຣງທງັຼ ຄ່ົ ູມຳຈຳກອຳຕອມໃດອຳ ຕອມໜົ່ ງຶ ໃນສອງອຳຕອມ. A + : B  A: B (8) ອຳຊດິ ລວິ ອດິ ແລະ ບຳເຊລີ ວິ ອດິ ເປັຼນໄດທັຼ້ ງັຼ ໂມເລກຸນ ແລະ ອອີ ງເຊົ່ ນັຼ : ອຳຊດິ ບຳເຊີ (9) (10) (11) (12) (13) (14) 23 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກັຼ ເຄມທີ ົ່ ວໄປເຫມຼັັ້ຼ 2 (15) (16) ຕຳມສມຜນທງຼັ 8 ຂຳ້ັຼ ງເທງິ ນີັຼ້ H  , HCl, Be2 , Ag  , BF3, SO3, HBr ເປຼັນອຳຊດິ , ອຳຊດິ ສຳມຳດຮບຼັ ຄ່ົ ູເອເລກຼັ ຕຮງ ສ່ົ ວນ OH- , H2O, NH3, CN- ,CaO, CH3 - CH = CH3 ເປັຼນບຳເຊ.ີ ເນົ່ ອງຈຳກມຄີ ົ່ ູເອເລກັຼ ຕຣງ ຊ່ົ ງຶ ນຳ ໄປໃຊຮ້ຼັ ົ່ ວມກບຼັ ອຳຊດິ ເກດີ ພນຼັ ທະໂຄເວເລນຕແ໌ ບບໂຄອດເິ ນດໄດທ້ຼັ ຳດໃໝ່ົ . ທຳດທ່ົ ເີ ປັຼນອຳຊດິ ລວິ ອດິ ໄດແ້ຼັ ກົ່ : (1). ອອີ ງຊົ່ ງຶ ມອີ ອກບຕີ ຳນວົ່ ຳງໃນລະດບັຼ ນອກສຳມຳດຮບຼັ ຄ່ົ ູເອເລກຼັ ຕຣງໄດຼັ້ Be2+ ແລະ Ag+ ໃນສມຜນ (12) ແລະ (13) ເປັຼນອຳຊດິ ລວິ ອດິ ກຳນເກດີ ອອີ ງເຊງີ ຊອ້ັຼ ນທງັຼ ຫຳຍເປັຼນປະຕກິ ລິ ຍິ ຳລະຫວົ່ ຳງອຳຊດິ ກບັຼ ບຳເຊແີ ບບ ລວິ ອດິ ດ່ົ ງຼັ ຕວຢົ່ ຳງເຊ່ົ ນຼັ ກຳນລວມກນຼັ ລະຫວົ່ ຳງ Be2+ ໃນສມຜນ (12) ແລະ Ag+ ກບັຼ CN- 2 ອີອງເປັຼນ [Ag(CN)2]- ໃນສມກຳນ (13) Al3+ ລວມກບັຼ ນຳ້ັຼ 6 ໂມເລກຸນເປຼັນ [AI(H2O)6]3+ ໂດຍໂມເລກຸລນຳ້ັຼ ແຕ່ົ ລະ ໂມເລກຸນໃຫຄັຼ້ ົ່ ູເອເລກັຼ ຕຣງແກ່ົ Al3+ ເກດີ ພນຼັ ທະໂຄເວເລນຕແ໌ ບບໂຄອດີເນດ 6 ພນຼັ ທະ. ອີອງເຊີງຊອ້ັຼ ນ [AI(H2O)6]3+ ມໂີ ຄງສຳຼັ້ ງເປັຼນຮູບແປດໜຳ້ັຼ ໂດຍ Al ຢ່ົ ູເຄົ່ ງິ ກຳງ. (2). ໂມເລກຸນຊົ່ ງຶ ອຳຕອມຢົ່ ູເຄ່ົ ງິ ກຳງມເີ ອເລກຼັ ຕຣງບ່ົ ຄບແປດເຊົ່ ນຼັ : BF3 ໃນສມຜນ (14) ອຳຕອມ B ຂອງ BF3 ມເີ ອເລກຼັ ຕຣງລະດບັຼ ນອກບົ່ ຄບ 8 ສຳມຳດຮບຼັ ເອເລກຼັ ຕຣງໄດອັ້ຼ ກີ ໜ່ົ ງຶ ຄົ່ ູ ເຊ່ົ ນຼັ : ຮບັຼ ຈຳກ NH3 ຊົ່ ງຶ ມເີ ອ ເລກັຼ ຕຣງພອຼ້ັ ມທ່ົ ຈີ ະໃຫແຼັ້ ກ່ົ ທຳດອົ່ ນໄດໜັຼ້ ່ົ ງຶ ຄົ່ ູ. (3). ໂມເລກຸນຊົ່ ງຶ ອຳຕອມກຳງມພີ ນັຼ ທະຄ່ົ ູກບຼັ ອຳຕອມທົ່ ມີ ສີ ະພຳບໄຟຟຳັຼ້ ລບຕ່ົ ຳງກນຼັ ເຊ່ົ ນັຼ : SO3 ຊົ່ ງຶ ມອີ ຳ ຕອມ S ມພີ ນຼັ ທະຄົ່ ູກບັຼ ອຳຕອມ O ຕວໃດຕວໜົ່ ງຶ ໃນສຳມຕວ. ອຳຕອມ O ມສີ ະພຳບໄຟຟຳັຼ້ ລບຫຳຍກວ່ົ ຳອຳຕອມ S ເອເລກຼັ ຕຣງໄພຂອງພນຼັ ທະຄົ່ ູຖກຍູອັຼ້ ອກໄປທຳງອຳ ຕອມ O ເຮດັຼ ໃຫອ້ຼັ ຳຕອມກຳງ ຄ S ເປຼັນບວກຫຳຍຂນຶຼ້ັ ສຳມຳດຮບຼັ ຄ່ົ ູເອເລກຼັ ຕຣງຈຳກບຳເຊລີ ວິ ອດິ ມຳເຮດັຼ ໃຫເຼ້ັ ກດີ ພນັຼ ທະໂຄເວເລນແບບໂຄອດເິ ນດ ຕຳມສມຜນ (15) SO3 ຮບັຼ ຄ່ົ ູເອເລກຼັ ຕຣງຈຳກອອີ ງອກຊດິ ຂອງ CaO ຊົ່ ງຶ ເປຼັນ ບຳເຊລີ ວິ ອດິ . ໃນຂນຼ້ັ ບີຼ້ັ ່ົ ລວມທຳດປະສມຂອງກຳກບອນ (ທຳດອງຄະທຳດ) ທົ່ ມີ ພີ ນັຼ ທະຄົ່ ູລະຫວົ່ ຳງອຳຕອມກຳກບອນ ທຳດເຫ່ົ ຳນນັຼ້ຼັ ບ່ົ ແມົ່ ນອຳຊດິ ລວິ ອດິ . ທຳດທົ່ ເີ ປຼັນບຳເຊລີ ວິ ອດິ ໄດແ້ຼັ ກ່ົ : (1). ອອີ ງລບເຊົ່ ນັຼ ອກຊດິ ອອີ ງໃນ CaO ຕຳມສມຜນ (15) ມຄີ ່ົ ູເອເລກັຼ ຕຣງທົ່ ສີ ຳມຳດໃຫແ້ັຼ ກົ່ ອຳຊດິ ລວິ ອດິ ໄດ.ັ້ຼ (2). ໂມເລກຸນຊ່ົ ງຶ ອຳຕອມກຳງມຄີ ົ່ ເູ ອເລກຼັ ຕຣງໜົ່ ງຶ ຫ ສອງຄ່ົ ູທົ່ ບີ ່ົ ໄດຮັ້ຼ ່ົ ວມກບັຼ ອຳຕອມໃດເຊ່ົ ນັຼ NH3 24 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກຼັ ເຄມທີ ່ົ ວໄປເຫມຼັ້ຼັ 2 ແລະ H2O ມຄີ ່ົ ູເອເລກັຼ ຕຣງດ່ົ ງັຼ ກ່ົ ຳວໜົ່ ງຶ ແລະ ສອງຄົ່ ູຕຳມລຳດບັຼ ສຳມຳດໃຫແັຼ້ ກ່ົ ທຳດອ່ົ ນໄດຈຼັ້ ົ່ ງຶ ເປຼັນບຳເຊລີ ວິ ອດິ ດົ່ ງັຼ ສມຜນ (10), (11) ແລະ (14) (3). ໂມເລກຸນທົ່ ມີ ພີ ນັຼ ທະຄົ່ ູລະຫວົ່ ຳງອຳຕອມກຳກບອນ (>C = C<) ດົ່ ງັຼ ຕວຢົ່ ຳງໃນສມຜນ (16) ເປຼັນບຳເຊີ ລວິ ອດິ ໃຫຄັຼ້ ່ົ ເູ ອເລກຼັ ຕຣງແກ່ົ H ຂອງ HBr ກຳຍເປັຼນ ຊົ່ ງຶ ຈະລວມກບຼັ ບຳເຊີ Br- ໃຫຜັຼ້ ນເປັຼນ ນຍິ ຳມອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊຂີ ອງລວິ ອດິ ໃຊໄ້ັຼ ດກັຼ້ ວຳັຼ້ ງຂວຳງກວ່ົ ຳຂອງເບຣນິ ສເຕດ-ລຳວຣີ ແລະ ຂອງອຳເຣ ນຽດ. ນຍິ ຳມທງັຼ ສຳມແບບນແີັຼ້ ບບຂອງອຳເຣນຽດໃຊໄຼັ້ ດແ້ັຼ ຄບຫຳຍເນ່ົ ອງຈຳກຄຳວົ່ ຳກດຈຳກດຼັ ຢົ່ ູແຕ່ົ ທຳດຊ່ົ ງຶ ໃຫຮ້ັຼ ີ ໂດຣແຊນອອີ ງ ໃນທຳດລະລຳຍນຳຼ້ັ ແລະ ບຳເຊຄີ ທຳດຊ່ົ ງຶ ໃຫຮ້ັຼ ດີ ດກຊດິ ອອີ ງໃນທຳດລະລຳຍນຳຼ້ັ . ນຍິ ຳມຂອງເບຣນິ ສະເຕດ - ລຳວຣີ ຂະຫຍຳຍກວຳ້ຼັ ງຂວຳງອອກໄປດວັ້ຼ ຍໂດຍລວມເອຳທຳດໃດກໄດທັ້ຼ ່ົ ໃີ ຫໂຼັ້ ປຣຕຣງຈດັຼ ວ່ົ ຳເປຼັນອຳຊດິ ສ່ົ ວນທຳດທ່ົ ຮີ ບຼັ ໂປຣຕຣງຈດຼັ ວ່ົ ຳເປຼັນບຳເຊ.ີ ນຍິ ຳມຂອງລວິ ອດິ ຍ່ົ ງິ ເຮດັຼ ໃຫຄັຼ້ ວຳມໝຳຍຂອງອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊີ ກວຳ້ັຼ ງອອກໄປອກີ . ນອກຈຳກກນິ ຄວຳມໝຳຍລວມອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊຂີ ອງອຳເຣນຽດ ແລະ ຂອງເບຣນິ ສະເຕດ- ລຳວຣີ ເອຳໄວດັ້ຼ ວັ້ຼ ຍແລວັຼ້ ຍງຼັ ໃຊກຼັ້ ບັຼ ທຳດປະເພດອົ່ ນໄດອຼ້ັ ກີ . ຊ່ົ ງຶ ທຳດເຫ່ົ ຳນນັຼຼັ້ ຈດັຼ ເປຼັນອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊຕີ ຳມອຳເຣ ນຽດ ແລະ ເບຣນິ ສະເຕດ-ລຳວຣບີ ່ົ ໄດ.້ັຼ ສຳລບຼັ ບຳເຊນີ ນຼັ້ັຼ ມຄີ ວຳມໝຳຍກງກນຼັ ໃນຄວຳມເຫນັຼ ຂອງເບຣນິ ສະເຕດ-ລຳວ ແລະ ຂອງລວິ ອດິ ພຽງແຕົ່ ວົ່ ຳ ບຳເຊຂີ ອງເບຣນິ ສະເຕດ-ລຳວຣີຮບຼັ ໂປຣຕຣງ ແຕົ່ ລວິ ອດິ ເນນຼັຼັ້ ວົ່ ຳບຳເຊມີ ຄີ ່ົ ູເອເລກຼັ ຕຣງທົ່ ໃີ ຫໄັຼ້ ດຊຼ້ັ ົ່ ງຶ ເຖງິ ຢ່ົ ຳງໃດ ບຳເຊີ ເບຣນິ ສະເຕດ-ລຳວຣີ ຄວນມຄີ ົ່ ເູ ອເລກຼັ ຕຣງທ່ົ ເີ ສລຊີ ່ົ ງຶ ສຳມຳດເອຳມຳລວມກບຼັ ໂປຣຕອນ ເພຳະໂປຣຕອນຂຳດ ເອເລກຼັ ຕຣງຢ່ົ ູແລວັຼ້ . NH3 ເປັຼນໄດທຼ້ັ ງຼັ ບຳເຊເີ ບຣນິ ສະເຕດ-ລຳວຣີ ແລະ ບຳເຊລີ ວິ ອດິ ນຍິ ຳມຂອງເບຣນິ ສະເຕດ -ລຳວຣີ ແລະ ຂອງລວິ ອດິ ຕ່ົ ຳງກນັຼ ທ່ົ ຄີ ວຳມໝຳຍຂອງອຳຊດິ , ອຳຊດິ ຂອງລວິ ອດິ ບ່ົ ຈຳເປຼັນຕອ້ຼັ ງມີ H ສະເໝໄີ ປບ່ົ ພຽງແຕ່ົ ໂປຣຕຣງເທົ່ ຳນນັຼຼັ້ ທ່ົ ີ ສຳມຳດໃຊເ້ຼັ ອເລກັຼ ຕຣງຮ່ົ ວມກບັຼ ບຳເຊ,ີ ອຳຊດິ ລວິ ອດິ ຄວບຄຸມລວມໄປໝດ. ທຳດ ໃດກໄດບ້ຼັ ົ່ ວ່ົ ຳຈະເປັຼນໂມເລກຸນ ຫ ອອີ ງທ່ົ ຂີ ຳດຄົ່ ູເອເລກຼັ ຕຣງເປຼັນອຳຊດິ ລວິ ອດິ ໄດທັຼ້ ງັຼ ນນັຼຼັ້ . ແນວຄວຳມຄດິ ຂອງລວິ ອດິ ກທຳນອງດຽວກບຼັ ຂອງເບຣນິ ສະເຕດ-ລຳວຣີ ບົ່ ຈຳເປັຼນວົ່ ຳປະຕກິ ລິ ຍິ ຳໃນທຳດ ລະລຳຍທ່ົ ີມນີ ຳ້ັຼ ເປັຼນຕວທຳລະລຳຍສະເໝໄີ ປ ຫ ແມົ່ ນບົ່ ມຕີ ວທຳລະລຳຍເລຍີ ໂດຍທົ່ ທີ ຳດທຳປະຕກິ ລິ ຍິ ຳກນັຼ ໃນ ສະພຳບທຳດແຂງ ຫ ກຳສກຍງຼັ ຈດຼັ ເປັຼນປະຕກິ ລິ ຍິ ຳລະຫວົ່ ຳງອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊໄີ ດຄ້ັຼ ກນຼັ . ຊ່ົ ງຶ ນຳໄປໃຊໄ້ັຼ ດກັຼ້ ບັຼ ປະຕິ ກລິ ຍິ ຳເຊ່ົ ນັຼ : ອຳຊດິ ກຮດີ ຣກິ ລວມກບັຼ ກຳສແອມໂມເນຍໃຫເ້ຼັ ກອແອມໂມນຽມກລວ ຫ ກຳນລວມກນັຼ ລະຫວົ່ ຳງອກ ຊດິ ທ່ົ ເີ ປັຼນອຳຊດິ ກບັຼ ອກຊດິ ທົ່ ເີ ປຼັນບຳເຊໃີ ຫເັຼ້ ກອ. ນຍິ ຳມຂອງລວິ ອດິ ມປີ ະໂຫຍດຫຳຍໃຊກຼ້ັ ບຼັ ກຳນປ່ົ ຽນແປງທຳງ ເຄມໄີ ດຫຼັ້ ຳຍປະເພດຖຳຼັ້ ມກີ ຳນຖ່ົ ຳຍໂອນເອເລກັຼ ຕຣງ ແມົ່ ນແຕົ່ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳບຳງຊະນດິ ຂອງທຳດອງຄະທຳດ ຫ ແມ່ົ ນແຕ່ົ ກຳນເກດີ ທຳດເຊງີ ຊອ້ັຼ ນກຢ່ົ ູໃນປະເພດປະຕກິ ລິ ຍິ ອຳຊດິ -ບຳເຊແີ ບບລວິ ອດິ . ຢ່ົ ຳງໃດກຕຳມ ເນົ່ ອງຈຳກທຳດລະລຳຍໂດຍທ່ົ ວໄປເປຼັນທຳດລະລຳຍນຳັຼ້ ຫຳຍກວ່ົ ຳຢ່ົ ຳງອ່ົ ນ ແລະ ເຮຳຄຸນຼັ້ ເຄຍີ ກບຼັ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳໃນທຳດລະລຳຍນຳ້ັຼ ຈົ່ ງຶ ໃຊນັຼ້ ຍິ ຳມຂອງອຳເຣນຽດກນັຼ ໂດຍທົ່ ວໄປ ແລະ ຄຳນງຶ ເຖງິ H+ ກບັຼ OH- ເປັຼນສົ່ ວນໃຫຍ່ົ ໃນປະຕກິ ລິ ຍິ ຳຕົ່ ຳງໆຂອງອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊ.ີ V. ຄວຳມແຮງຂອງອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊ.ີ ອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊີ ຊະນດິ ຕົ່ ຳງໆມຄີ ວຳມແຮງບົ່ ເທ່ົ ຳກນຼັ ຕຳມນຍິ ຳມຂອງອຳເຣນຽດ ຄວຳມເປຼັນອຳຊດິ ຂນຶຼ້ັ ຢົ່ ູກບຼັ H+ ແລະ ຄວຳມເປຼັນບຳເຊຂີ ນຶັຼ້ ກບັຼ OH-. ດົ່ ງັຼ ນນັຼຼັ້ , ປະລມິ ຳນຂອງອອີ ງທງຼັ ສອງຊະນດິ ໃນທຳດລະລຳຍຈົ່ ງຶ 25 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກຼັ ເຄມທີ ົ່ ວໄປເຫມັຼຼັ້ 2 ບອກຄວຳມແຮງຂອງອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊີ ຖຳ້ັຼ ມປີ ະລມິ ຳນ H+ ຫຳຍໃນທຳດລະລຳຍຂອງອຳຊດິ ໃດອຳຊດິ ນນັຼ້ັຼ ເປຼັນອຳ ຊດິ ແກົ່ , ຖຳ້ຼັ ມປີ ະລມິ ຳນ OH- ຫຳຍໃນທຳດລະລຳຍຂອງບຳເຊໃີ ດ ບຳເຊນີ ນຼັຼັ້ ເປັຼນບຳເຊແີ ກົ່ ແລະໃນທຳງກງກນັຼ ຂຳ້ັຼ ມ ຖຳັຼ້ ມອີ ອີ ງທງຼັ ສອງຊະນດິ ພຽງເລກັຼ ນອ້ັຼ ບໃນທຳດລະລຳຍອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊນີ ນັຼັຼ້ ກເປັຼນອຳຊດິ ອ່ົ ອນ ແລະ ເບເຊອີ ່ົ ອນ. ທງຼັ ນກີຼ້ັ ່ົ ຽວກບຼັ ປະລມິ ຳນກຳນແຕກຕວເປັຼນອອີ ງອຳຊດິ ເຊົ່ ນຼັ HCI ແລະ ບຳເຊີ ເຊ່ົ ນຼັ NaOH ເຮຳຖວ່ົ ຳແຕກຕວເປັຼນ ອອີ ງໄດຼ້ັ 100% ຈດຼັ ເປຼັນອຳຊດິ ແກ່ົ ແລະ ບຳເຊແີ ກົ່ . ສ່ົ ວນ CH3COOH ແລະ NH3 ແຕກຕວເປຼັນອອີ ໄດນັຼ້ ອັຼ້ ຍ ຈດັຼ ເປັຼນອຳຊດິ ອົ່ ອນ ແລະ ບຳເຊອີ ົ່ ອນ. ຕຳຕະລຳງ 1 ຄວຳມແຮງຂອງອຳຊດິ ບຳງຊະນດິ ສູດ ຊ່ົ ຄວຳມແຮງ HCl ອຳຊດິ ກຮດີ ຣກິ ແກ່ົ HBr ອຳຊດິ ໂບມມກິ ແກ່ົ HI ອຳຊດິ ອອີ ດຣກິ ແກ່ົ HNO3 ອຳຊດິ ນຕີ ຣກິ ແກ່ົ HClO3 ອຳຊດິ ກຣກິ ແກ່ົ HClO4 ອຳຊດິ ແປກກຣກິ ແກ່ົ H2SO4 ອຳຊດິ ຊຸນຟູຣກິ ແກົ່ HOCl ອຳຊດິ ຮໂີ ປຣກຣສັຼ ອ່ົ ອນ HCN ອຳຊດິ ໄຊຍຳນກິ ອ່ົ ອນ CH3COOH ອຳຊດິ ອຳເຊຕກິ ອ່ົ ອນ H2CO3 ອຳຊດິ ກຳກໂບນກິ ອ່ົ ອນ H2SO3 ອຳຊດິ ຊຸນຟູຣສຼັ ອ່ົ ອນ H2S ຮໂີ ດຣຊຸນຟວ ອົ່ ອນ H2BO3 ອຳຊດິ ບຣກິ ອົ່ ອນ H3PO4 ອຳຊດິ ຟດສະຟຣກິ ອ່ົ ອນ ຮດີ ດກຊດິ ໂລຫະຈຸ IA (ໂລຫະແອນຄຳໄລ) ເປຼັນບຳເຊແີ ກົ່ ຮດີ ດກຊດິ ຂອງໂລຫະໃນໝ່ົ ູຖດັຼ ໄປ,ໃນແຖວ ດຽວກນຼັ ເປັຼນບຳເຊອີ ່ົ ອນລງ. ໃນລະຫວົ່ ຳງໂລຫະແອນຄຳໄລນຳກນຼັ ຄວຳມແຮງຂອງເບຳເຊເີ ພົ່ ີມຂນຶຼ້ັ ເມົ່ ອຂະໜຳດ ຂອງອອີ ງໂລຫະໃຫຍົ່ ຂນຶັ້ຼ ເຊົ່ ນຼັ : K+ ມຂີ ະໜຳດໃຫຍົ່ ກວົ່ ຳ Na+ ,KOH ເປັຼນບຳເຊທີ ົ່ ແີ ກ່ົ ກວ່ົ ຳ NaOH. ຕຳມນຍິ ຳມອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊຂີ ອງເບຣນິ ສະເຕດ-ລຳວຣີ ອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊີ ໃຫຼັ້ ແລະ ຮບຼັ ໂປຣຕຣງຊ່ົ ງຶ ກນັຼ ແລະ ກນຼັ ໂດຍຄວຳມໝຳຍນີັຼ້ ອຳຊດິ ໃດໃຫໂຼັ້ ປຣຕຣງໄດດັ້ຼ ຈີ ດັຼ ວົ່ ຳເປຼັນອຳຊດິ ແກົ່ ແລະ ບຳເຊໃີ ດຮບັຼ ໂປຣຕຣງ ໄດດ້ັຼ ຈີ ດຼັ ວົ່ ຳເປັຼນບຳເຊແີ ກົ່ . ອຳຊດິ ເບຣນິ ສະເຕດ-ລຳວຣີ ແລະ ບຳເຊເີ ບຣນິ ສເຕດ-ລຳວຣແກົ່ ເປັຼນທຳດທົ່ ໃີ ຫັ້ຼ ແລະ ຮບຼັ ໂປຣຕຣງໄດງຼັ້ ົ່ຳຍຫຳຍ. ເມົ່ ອປຽບທຽບລະຫວົ່ ຳງອຳຊດີິ ເບຣນິ ສະເຕດ-ລຳວຣີ 2 ຊະນດິ ຊະນດິ ໃດໃຫໂຼັ້ ປຣຕຣງໄດດຼ້ັ ກີ ວ່ົ ຳຄວນ ເປຼັນອຳຊດິ ທ່ົ ແີ ກ່ົ ກວ່ົ ຳ ຕວຢົ່ ຳງເຊ່ົ ນັຼ ປຽບທຽບ HCI ກບັຼ H3O+ ແລະ CH3COOH ກບັຼ H3O+. HCl + H2O  H3O+ + Cl- (17) ອຳຊດິ 1 + ບຳເຊ2ີ ອຳຊດິ 2 + (18) ແກົ່ ກວ່ົ ຳ ແກ່ົ ກວ່ົ ຳ ບຳເຊ1ີ CH3COOH H2O  ອ່ົ ອນກວ່ົ ຳ ອ່ົ ອນກວ່ົ ຳ H3O+ CH3COO- 26 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກັຼ ເຄມທີ ່ົ ວໄປເຫມັຼ້ຼັ 2 ອຳຊດິ 1 ບຳເຊ2ີ ອຳຊດິ 2 ບຳເຊ1ີ ອົ່ ອນກວ່ົ ຳ ອ່ົ ອນກວົ່ ຳ ແກ່ົ ກວ່ົ ຳ ແກ່ົ ກວ່ົ ຳ ລະຫວົ່ ຳງ HCl ກບຼັ H3O+ ໃນສມຜນ (17) HCI ໃຫໂ້ັຼ ປຣຕຣງໄດດ້ຼັ ກີ ວົ່ ຳ H3O+ ຫຳຍຈົ່ ງຶ ເປຼັນອຳຊດິ ທົ່ ແີ ກ່ົ ກວົ່ ຳ ໃນທຳດລະລຳຍບົ່ ມີ HCl ເພຳະໂປຣຕຣງແຍກອອກໄປໝດ ແຕ່ົ ມີ H3O+ ຈຳນວນຫຳຍເມົ່ ອປຽບທຽບ CH3COOH ກບຼັ H3O+ ໃນສມຜນ (18) H3O+ ເປຼັນອຳຊດິ ທົ່ ແີ ກົ່ ກວ່ົ ຳ CH3COOH ແລະ ທຳນອງດຽວກນັຼ ຖຳຼັ້ ທຽບລະຫວ່ົ ຳງບຳເຊເີ ບຣນິ ສະເຕດ-ລຳວຣີ 2 ຊະນດິ , ຊະນດິ ໃດຮບຼັ ໂປຣຕຣງໄດງັຼ້ ່ົ ຳຍກວ່ົ ຳຄວນເປຼັນບຳເຊທີ ່ົ ແີ ກ່ົ ກວົ່ ຳ ຕວຢົ່ ຳງເຊົ່ ນຼັ H2O ກບັຼ Cl- ໃນສມຜນ (17) ຕ່ົ ຳງເປຼັນບຳເຊີ ແຕົ່ H2O ຮບັຼ ໂປຣຕຣງໄດດຼ້ັ ກີ ວົ່ ຳຈ່ົ ງຶ ເປຼັນບຳເຊີ ທົ່ ແີ ກ່ົ ກວ່ົ ຳ Cl-, Cl- ບົ່ ມກັຼ ລວມກບຼັ ໂປຣຕຣງຖຳ້ັຼ ປຽບທຽບລະຫວ່ົ ຳງ H2O ກບັຼ CH3COO- ໃນສມຜນ(18) ຊົ່ ງຶ ຕ່ົ ຳງກເປັຼນບຳເຊເີ ບຣນິ ສະເຕດ-ລຳວຣີ ເມ່ົ ອຢ່ົ ູລວມກນັຼ ໃນທຳດລະລຳຍນຳຼັ້ CH3COO- ສຳມຳດຍຳດເອຳ H+ ມຳລວມເປຼັນ CH3COOH ໄດດັ້ຼ ກີ ວ່ົ ຳ H2O ເອຳ H+ ມຳລວມເປັຼນ H3O+ ອຳເຊຕຣດຼັ ອອີ ງຈ່ົ ງຶ ເປັຼນບຳເຊທີ ່ົ ແີ ກົ່ ກ ວ່ົ ຳນຳ້ັຼ . ຄຳວ່ົ ຳແກົ່ ກວ່ົ ຳ ແລະ ອົ່ ອນກວົ່ ຳໃນສມຜນ (17) ແລະ (18) ໃຊທຼ້ັ ຽບລະຫວ່ົ ຳງອຳຊດິ ຫ ບຳເຊີ 2 ຊະນດິ ໃນສມຜນດຽວກນັຼ . ໃນປະຕກິ ລິ ຍິ ຳລະຫວ່ົ ຳງອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊີ 2 ຄ່ົ ຕູ ວຢ່ົ ຳງສມຜນ (17) ຫ ສມຜນ (18) ເຊ່ົ ນັຼ ນມີັຼ້ ກີ ຳນແຂ່ົ ງ ຂນັຼ ລະຫວ່ົ ຳງອຳຊດິ 2 ອຳຊດິ ທົ່ ຈີ ະໃຫໂຼັ້ ປຣຕຣງ ແລະ ລະຫວົ່ ຳງບຳເຊີ 2 ບຳເຊທີ ົ່ ຈີ ະຮບັຼ ໂປຣຕຣງ ອຳຊດິ ແລະ ບຳ ເຊທີ ່ົ ແີ ກົ່ ກວ່ົ ຳຈະຊະນະກຳນແຂ່ົ ງຂນັຼ ແລະ ບງັຼ ຄບັຼ ໃຫດັຼ້ ຸນດ່ົ ຽງເລ່ົ ອນໄປທຳງດຳ້ຼັ ນອຳຊດິ ອ່ົ ອນ ແລະ ບຳເຊອີ ່ົ ອນຕຳມ ສມຜນ (17) ຜນທ່ົ ໄີ ດຈ້ຼັ ະໄປທຳງດຳັຼ້ ນຂວຳ ຄ ໃຫ ັຼ້ H3O+ ແລະ Cl- ຈຳນວນຫຳຍ. ສ່ົ ວນສມຜນ (18) ຜນທ່ົ ໄີ ດັຼ້ ຈະໄປທຳງຊຳັຼ້ ຍ ໃນທຳດລະລຳຍມປີ ະລມິ ຳນ CH3COOH ກບຼັ ນຳັ້ຼ ຢົ່ ູຫຳຍ ປະຕກິ ລິ ຍິ ເຊ່ົ ນັຼ HCl ກບຼັ H2O ຕຳມ ສມຜນ (1) ດຸນດົ່ ຽງໄປທຳງຂວຳຫຳຍຈນເອນີຼ້ັ ໄດວ້ຼັ ່ົ ຳປະຕກິ ລິ ຍິ ຳເກດີ ຂນຶຼ້ັ ສມບູນ ແລະ ເຮຳສຳມຳດໃຊລ້ຼັ ູກສອນດ່ົ ຽວ ໃນສມຜນສຳລບັຼ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳເຊົ່ ນັຼ ນຖີຼັ້ ຳັ້ຼ ເຮຳເອຳອຳຊດິ ແກົ່ ເຊົ່ ນັຼ HNO3 ທຳປະຕກິ ລິ ຍິ ຳກບຼັ ບຳເຊີແກົ່ ເຊ່ົ ນັຼ NH3 (ຈຳກຕຳຕະລຳງ 2) ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳຈະດຳເນນີ ໄປເອນີັຼ້ ໄດວັຼ້ ົ່ ຳສມບູນ 100%. HNO3  NH 3  NH   NO3 4 ແຕ່ົ ຖຳັຼ້ ເຮຳເອຳອຳຊດິ ອົ່ ອນ ເຊ່ົ ນັຼ HCN ມຳລວມກບຼັ ບຳເຊອີ ົ່ ອນ ເຊົ່ ນຼັ Cl- (ຈຳກ NaCl ກໄດ)້ຼັ ຈະພບວ່ົ ຳບົ່ ມປີ ະຕິ ກລິ ຍິ ຳເກດີ ຂນຶ້ຼັ . HCN + Cl-  ບ່ົ ມປີ ະຕກິ ລິ ຍິ ຳ ເຮຳອຳດປຽບທຽບຄວຳມແຮງຂອງອຳຊດິ ໂດຍວດຼັ ຄວຳມສຳມຳດທ່ົ ຈີ ະໃຫໂຼັ້ ປຣຕຣງແກົ່ ບຳເຊຊີ ະນດິ ດຽວ ກນຼັ ເຊົ່ ນັຼ : ໃຊນຼ້ັ ຳັຼ້ ເປັຼນບຳເຊປີ ຽບທຽບໃຫອ້ັຼ ຳຊດິ ລວມກບັຼ ນຳຼັ້ ແລວັຼ້ ວດຼັ ເບ່ົ ງິ ວ່ົ ຳປະຕກິ ລິ ຍິ ຳເກດີ ຂນຶ້ັຼ ຫຳຍນອັຼ້ ຍພຽງໃດ ແລວ້ຼັ ລຽງອຳຊດິ ຕຳມລຳດບຼັ ຄວຳມແຮງຂອງແຕົ່ ລະຊະນດິ . ຢົ່ ຳງໃດກຕຳມໃນທຳດລະລຳຍນຳ້ັຼ , ອຳຊິດເຊົ່ ນັຼ : HCIO4, HCI, H2SO4 ແລະ HNO3 ແກ່ົ ເທ່ົ ຳກນຼັ ແຕກຕວໄດ້ັຼ 100% ໃນນຳັ້ຼ ອຳຊດິ ເຫ່ົ ຳນຖີັ້ຼ ່ົ ຳຍໂອນໂປຣຕຣງໃຫ ຼ້ັ ນຳຼ້ັ ໄດດັ້ຼ ຫີ ຳຍ. ອຳຊດິ ທົ່ ທີ ຳປະຕກິ ລິ ຍິ ຳກບຼັ ນຳຼ້ັ ໃຫ້ຼັ H3O+ ໄດສັ້ຼ ມບູນ ຫ ເກອບສມບູນຈດຼັ ວ່ົ ຳເປຼັນອຳຊດິ ແກົ່ ທງຼັ ໝດ (ແກົ່ ກວົ່ ຳ H3O+ ) ດ່ົ ງຼັ ນນຼັຼ້ັ , ຈ່ົ ງຶ ປຽບທຽບຄວຳມແຮງຂອງອຳຊດິ ເຫ່ົ ຳນໃີັຼ້ ນນຳຼ້ັ ບົ່ ໄດຈຼ້ັ ະເບົ່ ງິ ເປຼັນອຳຊດິ ແກ່ົ ເທົ່ ຳກນັຼ ໄປ ໝດ ບອກບົ່ ໄດວ້ຼັ ່ົ ຳຊະນດິ ໃດ ແກ່ົ ກວົ່ ຳກນຼັ ກຳນທົ່ ອີ ຳຊດິ ບຳງຊະນດິ ເປັຼນອຳຊດິ ແກົ່ ເທ່ົ ຳກນັຼ ໝດໃນນຳຼັ້ ເຊົ່ ນັຼ ນີັຼ້ ເອນີ້ັຼ ວົ່ ຳ ປຳກດກຳນລະດບັຼ ດຽວກນຼັ . ນຳ້ຼັ ເປຼັນຕວທຳລະລຳຍທ່ົ ໃີ ຫລັຼ້ ະດບຼັ ດຽວກນຼັ ໂດຍທ່ົ ເີ ຮດຼັ ໃຫອຼ້ັ ຳຊດິ ເຫ່ົ ຳນນຼັຼັ້ ມຄີ ວຳມ ແຮງຢ່ົ ູໃນລະດບຼັ ສະເໝກີ ນັຼ ຖຳັ້ຼ ຫຳກໃຊຕຼັ້ ວທຳລະລຳຍຊະນດິ ອ່ົ ນ ເຮຳອຳດປຽບທຽບຄວຳມແຮງຂອງອຳຊດິ ທ່ົ ແີ ກົ່ ເທ່ົ ຳກນຼັ ໃນນຳັ້ຼ ໄດັຼ້ ເພຳະອຳຊດິ ອຳດແກ່ົ ຫ ອົ່ ອນ ຜດິ ກນັຼ ໃນຕວທຳລະລຳຍຕົ່ ຳງກນຼັ ເຊົ່ ນັຼ : CH3COOH ເປຼັນອຳຊດິ ອ່ົ ອນໃນທຳດລະລຳຍນຳັ້ຼ ແຕ່ົ CH3COOH ເປຼັນອຳຊດິ ແກ່ົ ໃນແອມໂມເນຍແຫວເພຳະ NH3 ເປັຼນບຳເຊແີ ກົ່ ກວົ່ ຳນຳຼັ້ ສຳມຳດຮບຼັ ໂປຣຕຣງຈຳກອຳຊດິ ໄດດ້ຼັ ກີ ວ່ົ ຳນຳຼັ້ . ອຳຊດິ ທ່ົ ເີ ປັຼນອຳຊດິ ແກ່ົ ໃນນຳັ້ຼ ອຳດເປັຼນອຳຊດິ ອ່ົ ອນໃນຕວ ທຳລະ ລຳຍທົ່ ເີ ປຼັນບຳເຊອີ ົ່ ອນກວ່ົ ຳນຳຼັ້ ເພຳະບຳເຊອີ ົ່ ອນຮບັຼ ໂປຣຕຣງຍຳກ ເຊົ່ ນັຼ HCl ເປຼັນອຳຊດິ ອ່ົ ອນໃນ CH3COOH 27 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກັຼ ເຄມທີ ົ່ ວໄປເຫມັຼັຼ້ 2 ບລສິ ຸດ. ກຳນປຽບທຽບຄວຳມແຮງຂອງອຳຊດິ ເຊົ່ ນັຼ HCIO4, HCI, H2SO4 , HNO3 ຈົ່ ງຶ ເຮດຼັ ໄດໂັຼ້ ດຍໃຊບຼ້ັ ຳເຊີ ທົ່ ອີ ່ົ ອນກວົ່ ຳນຳັຼ້ ຫຳຍໆເຊ່ົ ນຼັ ໃຊັ້ຼ CH3COOH ບລສິ ຸດແທນນຳັຼ້ CH3COOH ເຮດຼັ ໜຳັຼ້ ທ່ົ ບີ ຳເຊໄີ ດຄັຼ້ ກນັຼ ຄ ສຳມຳດ ຮບຼັ ໂປຣຕຣງມຳເປຼັນ H2C2H3O2 ແຕ່ົ ກຈດັຼ ວ່ົ ຳເປຼັນບຳເຊອີ ົ່ ອນບົ່ ຄົ່ ອຍມກັຼ ລວມກບຼັ ໂປຣຕຣງປຳນໃດ ເຮຳຈະພບ ຄວຳມແຕກຕ່ົ ຳງໃນກຳນໃຫໂຼ້ັ ປຣຕຣງໄດຫຼັ້ ຳຍນອຼັ້ ຍໃນປະຕກິ ລິ ຍິ ຳຕົ່ໄປນ:ີັ້ຼ HClO4  HC2 H3O2  H 2C2 H3O2  ClO4 (19) HCl  HC2 H 3O2  H 2C2 H3O2  Cl  (20) H2SO4  HC2 H3O2  H2C2 H3O2  HSO4 (21) HNO3  HC2H3O2  H2C2H3O2  NO3 (22) ຄວຳມແຮງຂອງອຳຊດິ ທງັຼ ສົ່ ລີ ຽງຕຳມລຳດບັຼ ດົ່ ງັຼ ນີັ້ຼ HCIO4 > HCl > H2SO4 > HNO3 , HCIO4 ເປັຼນ ອຳຊດີິ ແກ່ົ ທ່ົ ສີ ຸດສົ່ ວນ HNO3 ອ່ົ ອນທ່ົ ສີ ຸດໃນບນັຼ ດຳອຳຊດິ ສົ່ ຊີ ະນດິ ນນັຼຼັ້ . ເນົ່ ອງຈຳກອຳຊດິ ອຳເຊຕກິ ສຳມຳດເຮດັຼ ໃຫ້ັຼ ອຳຊດິ ເຫົ່ ຳນມີັ້ຼ ຄີ ວຳມແຮງຕ່ົ ຳງກນຼັ ໄດຈັຼ້ ່ົ ງຶ ເອນີ້ຼັ ວົ່ ຳ ຕວທຳລະລຳຍທ່ົ ໃີ ຫຄຼ້ັ ວຳມແຕກຕົ່ ຳງ. ປຳກດກຳນລະດບັຼ ດຽວກນັຼ ເກດີ ຂນຶັ້ຼ ກບຼັ ບຳເຊດີ ວັ້ຼ ຍ, ບຳເຊແີ ກົ່ ເຊົ່ ນຼັ : O2-, NH  ທຳປະຕກິ ລິ ຍິ ຳ ກບັຼ ນຳັ້ຼ 2 ຢ່ົ ຳງສມບູນໃຫ ້ັຼ OH- O2- + H2O  OH- + OH- (23) NH  + H2O  NH3 + OH- (24) 2 ບຳເຊທີ ງຼັ ສອງຊະນດິ ນຮີ້ຼັ ບຼັ ໂປຣຕຣງຈຳກນຳ້ັຼ ໄດດັ້ຼ ີ ດົ່ ງັຼ ນນຼັ້ຼັ , ຖຳ້ັຼ ໃຊນຼ້ັ ຳ້ຼັ ເປັຼນຕວທຳລະລຳຍເຮຳກບົ່ ອຳດບອກຄວຳມ ແຕກຕ່ົ ຳງລະຫວ່ົ ຳງຄວຳມແຮງຂອງບຳເຊເີ ຫ່ົ ຳນໄີຼັ້ ດ.ັ້ຼ ອຳຊດິ ເບຣນິ ສເຕດ-ລຳວຣີ ນນັຼັ້ຼ ເມ່ົ ອປົ່ ອຍໂປຣຕຣງໄປແລວ້ັຼ ສ່ົ ວນທົ່ ເີ ຫອຄຄົ່ ູບຳເຊຖີ ຳັຼ້ ຫຳກອຳຊດິ ໃດພອຼ້ັ ມ ທົ່ ຈີ ະປົ່ ອຍໂປຣຕຣງອອກໄປໄດງັ້ຼ ່ົຳຍ ບົ່ ປຳດຖະໜຳຍດຶ ໂປຣຕຣງເອຳໄວປັ້ຼ ຳນໃດ ຄ່ົ ູບຳເຊຂີ ອງອຳຊດິ ນນັຼຼ້ັ ບົ່ ມກຼັ ລວມ ກບັຼ ໂປຣຕຣງກບຼັ ໄປເປຼັນອຳຊດິ ເດມີ ຫ ອຳດເວຳັ້ຼ ໄດວຼ້ັ ່ົ ຳຄົ່ ູບຳເຊນີ ນຼັຼ້ັ ເປັຼນຊະນດິ ບຳເຊອີ ົ່ ອນ ຕວຢົ່ ຳງເຊົ່ ນັຼ : HCl ພອມ ທົ່ ຈີ ະໃຫ ັ້ຼ H+ ອອກມຳຢ່ົ ູສະເໝເີ ມ່ົ ອ H+ ຫຸດໄປແລວ້ັຼ ເຫອ Cl- ເປັຼນຄົ່ ູບຳເຊຊີ ົ່ ງຶ Cl- ນບີຼ້ັ ່ົ ມກຼັ ລວມກບັຼ H+ ກບັຼ ໄປ ເປຼັນ HCI. CI- ກບຼັ H+ ມສີ ຳພນັຼ ທະພຳບຕົ່ ກນຼັ ນອັຼ້ ຍຈດັຼ ວົ່ ຳ Cl- ເປຼັນບຳເຊອີ ່ົ ອນ, ອຳຊດິ ເບຣນິ ສເຕດ-ລຳວຣທີ ົ່ ີ ແກ່ົ ມຄີ ົ່ ູບຳເຊີອົ່ ອນ ແລະ ກງກນັຼ ຂຳ້ັຼ ມອຳຊດິ ເບຣິນສເຕດ-ລຳວຣີທ່ົ ອີ ່ົ ອນມຄີ ົ່ ູເບດແກົ່ ເຊົ່ ຼນັ : CH3COOH ມີ CH3COO- ເປຼັນຄ່ົ ູບຳເຊແີ ກົ່ ຕຳມຕຳລຳງ (2) ທຳງແຖວຊຳ້ັຼ ຍຄວຳມແຮງຂອງອຳຊດິ ຫຸດລງຈຳກເທງິ ລງມຳລົ່ ຸມ ຂຳັ້ຼ ງ ເທງິ ເປຼັນອຳຊດິ ແກ່ົ ລ່ົ ຸມລງມຳເປັຼນອຳຊດິ ອ່ົ ອນລງມຳຕຳມລຳດບຼັ ທຳງຂວຳສະແດງຄົ່ ູບຳເຊຂີ ອງແຕົ່ ລະອຳຊດິ ຄ່ົ ູກນຼັ ຄວຳມແຮງຂອງບຳເຊຈີ ່ົ ງຶ ເປຼັນໄປໃນທຳງກງກນຼັ ຂຳຼັ້ ມ ຄ ຂຳຼັ້ ງເທງິ ເປັຼນບຳເຊອີ ່ົ ອນແລວຼັ້ ແກ່ົ ຂນຶຼັ້ ຕຳມລຳດບຼັ ຈຳກເທງິ ລງ ມຳລົ່ ຸມຂອງແຖວຂວຳ. ອຳຊດິ ແປກກຣກິ ເປຼັນອຳຊດິ ແກົ່ ຫຳຍແຕ່ົ ຄ່ົ ູບຳເຊຂີ ອງມນຼັ ຄເປີຣກ໌ ຣດຼັ ອອີ ງເປັຼນບຳເຊອີ ່ົ ອນ ຫຳຍ. ນຳຼ້ັ ເປັຼນອຳຊດິ ອົ່ ອນຫຳຍແຕ່ົ ຄ່ົ ູບຳເຊຂີ ອງມນັຼ ຄຮດີ ດກຊດິ ອອີ ງເປັຼນບຳເຊທີ ່ົ ແີ ກ່ົ ຫຳຍ, ອຳຊດິ ທົ່ ຢີ ່ົ ູເໜອຄົ່ ູອຳຊດິ - ບຳເຊີ H3O+ - H2O ໃນຕຳຕະລຳງ (2) ເປັຼນອຳຊດິ ແກົ່ ໃນທຳດລະລຳຍນຳຼັ້ ແລະ ອຳຊດິ ທົ່ ຢີ ່ົ ູໃຕຄ້ັຼ ົ່ ູ H3O+ - H2O ເປັຼນອຳຊດິ ອົ່ ອນມຄີ ວຳມໂນມຼ້ັ ອຽງທ່ົ ຈີ ະຖ່ົ ຳຍໂອນໂປຣຕຣງໃຫນ້ຼັ ຳ້ັຼ ຫຸດນອຼັ້ ຍລງໄປເປຼັນລຳດບຼັ .ກຳນລຽງລຳ ດບຼັ ຄວຳມແຮງຂອງອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊດີ ົ່ ງັຼ ໃນຕຳຕະລຳງ (2) ເຊ່ົ ນຼັ ນີັຼ້ ຈະບອກໃຫຮັຼ້ ູກ້ັຼ ົ່ ຽວກບັຼ ປຳກດກຳນລະດບຼັ ດຽວ ກນຼັ ໃນຕວທຳລະລຳຍຢ່ົ ຳງໃດຢົ່ ຳງໜ່ົ ງຶ ໄດອ້ັຼ ກີ ຕວຢົ່ ຳງເຊົ່ ນຼັ ເມົ່ ອໃຊນ້ຼັ ຳັຼ້ ເປຼັນຕວທຳລະລຳຍ HCI ເປັຼນອຳຊດິ ແກ່ົ ແຕ່ົ HF ເປຼັນອຳຊດິ ອົ່ ອນ ຄວຳມແຮງແຕກຕົ່ ຳງກນຼັ ເຫນຼັ ໄດແຼັ້ ຈງ້ັຼ ຈຳກຄວຳມສຳມຳດໃນກຳນໃຫໂ້ຼັ ປຣຕຣງແກົ່ ນຳ້ັຼ ຊ່ົ ງຶ ໃນ ກລະນນີ ໃີຼ້ັ ຊເັ້ຼ ປຼັນບຳເຊປີ ຽບທຽບ ແຕ່ົ ຖຳຼັ້ ໃຊແ້ັຼ ອມໂມເນຍແຫວເປັຼນຕວທຳລະລຳຍ HCl ແລະ HF ເປັຼນອຳຊດິ ແກົ່ ທງຼັ ຄົ່ ມູ ຄີ ວຳມແຮງເທ່ົ ຳກນັຼ HCl  NH3  NH   Cl  (25) 4 (26) HF  NH3  NH   F 4 28 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກຼັ ເຄມທີ ່ົ ວໄປເຫມັຼຼ້ັ 2 ຕຳຕະລຳງ 2 ຄວຳມແຮງຂອງອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊຕີ ຳມລຳດບຼັ ຫຳຍນອັຼ້ ຍທົ່ ປີ ຽບທຽບກນັຼ ຄວຳມແຮງຂອງອຳຊິດ ຸຫດລງ ຄວຳມແຮງຂອງບຳເຊີເ ່ົພີມຂຶ້ັຼນ ທງັຼ HCl ແລະ HF ໃຫໂ້ັຼ ປຣຕຣງແກ່ົ NH3 ໄດດັຼ້ ປີ ະຕກິ ລິ ຍິ ຳເກດີ ຂນຶ້ຼັ ສມບູນ ທຳນອງດຽວກນຼັ ຄວຳມແຮງຂອງບຳ ເຊອີ ຳດພຈິ ຳລະນຳຈຳກອຳຊດິ (ທຽບຕຳແໜົ່ ງຂອງອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊໃີ ນຕຳຕະລຳງ 2) ເຊົ່ ນັຼ NH3 ເປັຼນບຳເຊອີ ່ົ ອນ ໃນນຳ້ັຼ ບ່ົ ຄ່ົ ອຍຮບຼັ ໂປຣຕຣງຈຳກ H2O ແຕົ່ ເມົ່ ອປ່ົ ຽນຕວທຳລະລຳຍເປັຼນ CH3COOH, NH3 ມພີ ດຶ ຕກິ ຳເປຼັນຍຳເຊີ ແກົ່ ສຳມຳດຮບັຼ ໂປຣຕຣງໄດດຼັ້ .ີ ໃນກຳນປຽບທຽບຄວຳມແຮງຂອງອຳຊດິ ທ່ົ ມີ ສີ ່ົ ວນປະກອບໃກຄຼັ້ ຽງກນັຼ ມຂີ ສ້ັຼ ງັຼ ເກດໄວເຼັ້ ປຼັນຫກຼັ ກຳນດ່ົ ງັຼ ນ:ີ້ັຼ 1). ສຳລບັຼ ອຳຊດິ ທະວພິ ຳກຊ່ົ ງຶ ປະກອບດວຼ້ັ ຍທຳດສອງທຳດ ເມ່ົ ອເປຼັນທຳດໃນຈດຸ ຽວກນຼັ ຄວຳມແຮງຂອງ 29 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກຼັ ເຄມທີ ່ົ ວໄປເຫມັຼຼັ້ 2 ອຳຊດິ ເພ່ົ ມີ ຂນຶຼັ້ ເມ່ົ ອເລົ່ ອນຈຳກຂຳ້ັຼ ງເທງິ ລງມຳຂຳັ້ຼ ງລົ່ ຸມຂອງຈຸ ເຊົ່ ນັຼ : ອຳຊດິ ຂອງທຳດຮຳໂລແຊນໄດແຼັ້ ກ່ົ HF, HCl, HBr, Hl ຄວຳມແຮງຂອງອຳຊດິ ລຽງຕຳມລຳດບັຼ ຈຳກນອັຼ້ ຍໄປຫຳຫຳຍດ່ົ ງຼັ ນີຼັ້ HF < HCl< HBr < HI ຈຳກ HF ເຖງິ HI ພະລງັຼ ງຳນພນັຼ ທະລະຫວົ່ ຳງຮໂີ ດຣແຊນກບັຼ ທຳດຮຳໂລແຊນມຄີ ່ົ ຳຫຸດລງພອັຼ້ ມກບຼັ ຂະໜຳດຂອງອຳຕອມຮຳ ໂລແຊນເພົ່ ມີ ຂນຶັ້ຼ ເຮດັຼ ໃຫໂຼັ້ ປຣຕຣງຫຸດໄປໄດງຼັ້ ່ົຳຍຂນຶຼ້ັ ຕຳມລຳດບຼັ HI ຈົ່ ງຶ ເປັຼນອຳຊດິ ແກ່ົ ທົ່ ສີ ຸດໃນບນັຼ ດຳອຳຊດິ ທງັຼ 4 ຊະນດິ ນຖີຼ້ັ ຳຼັ້ ເປຼັນຮອບວຽນດຽວກນັຼ ເຊ່ົ ນັຼ C, N, O, F ຄວຳມແຮງຂອງອຳຊດິ ທະວພິ ຳກຈະເພ່ົ ມີ ຂນຶຼ້ັ ຈຳກຊຳັ້ຼ ຍໄປ ຂວຳຂອງຮອບວຽນເຊ່ົ ນັຼ : ຄວຳມແຮງລຽງຕຳມລຳດບັຼ ນີ້ຼັ CH4 < NH3 < H2O< HF 2). ສຳລບຼັ ອຳຊດິ ຕພີ ຳກຊົ່ ງຶ ປະກອບດວັຼ້ ຍທຳດສຳມທຳດມີ H,O ແລະ ອຳຕອມກຳງໜົ່ ງຶ ທຳດ ອຳຊດິ ພວກ ນມີ້ັຼ ຈີ ຸ OH- ແລະ ອຳຕອມ O ຕ່ົ ກບຼັ ອຳຕອມກຳງທ່ົ ເີ ປຼັນອະໂລຫະ. ກ) ເລກອອກຊເິ ດຊນັຼ ຂອງອຳຕອມກຳງຍົ່ ງິ ສູງຂນຶຼັ້ ອຳຊດິ ຍ່ົ ງິ ແກ່ົ ຂນຶັຼ້ ທງັຼ ນໝີ້ັຼ ຳຍເຖງິ ອຳຕອມກຳງເປຼັນທຳດ ດຽວກນຼັ ຊົ່ ງຶ ມເີ ລກອອກຊເິ ດຊນັຼ ຕົ່ ຳງກນັຼ ຫ ຈະເບ່ົ ງິ ທົ່ ຈີ ຳນວນອຳຕອມ O ຊ່ົ ງຶ ບ່ົ ມີ H ທ່ົ ມີ ຳຕົ່ ກບັຼ ອຳຕອມກຳງກໄດັຼ້ ຖຳັຼ້ ມຫີ ຳຍ ອຳຊດິ ຍ່ົ ງິ ແກົ່ ຂນຶຼ້ັ . ປຽບທຽບລະຫວ່ົ ຳງ H2SO4 ແລະ H2SO3 ຊ່ົ ງຶ ອຳຕອມ S ມເີ ລກອອກຊເິ ດຊນຼັ +6 ແລະ +4 ຕຳມລຳດບຼັ ໃນ H2SO4 ມອີ ຳຕອມ O ທ່ົ ບີ ົ່ ມີ H ມຳມພີ ນຼັ ທະກບັຼ S ເຖງິ 2 ອຳຕອມໃນເມົ່ ອ H2SO3 ມອີ ຳຕອມ O ຊະນດິ ນນັຼ້ຼັ ພຽງອຳຕອມດຽວເທ່ົ ຳນນຼັ້ັຼ . ຢ່ົ ຳງໃດກຕຳມທງັຼ ສອງອຳຊດິ ມໝີ ່ົ ູ -OH ມຳຕ່ົ ກບັຼ ອຳຕອມ S ສອງຈຸ ແລະ ຄວຳມແຮງຂອງອຳຊດິ ຂນຶັຼ້ ຢ່ົ ູກບຼັ ຄວຳມຍຳກງ່ົຳຍທົ່ ີ H ຈະຫຸດອອກໄປຈຳກພນຼັ ທະ O – H. ອຳຕອມ O ທົ່ ບີ ົ່ ມີ H ດງຶ ຄ່ົ ເູ ອເລກັຼ ຕຣງທ່ົ ໃີ ຊຮ້ັຼ ່ົ ວມກບຼັ ອຳຕອມ S ເຂຳັຼ້ ມຳທຳງດຳຼ້ັ ນຕວມນັຼ ເຮດັຼ ໃຫອັຼ້ ຳຕອມ S ເປັຼນບວກ ຊົ່ ງຶ ພະຍຳຍຳມດງຶ ຄົ່ ູເອເລກັຼ ຕຣງຈຳກພນັຼ ທະ S-OH ຕົ່ ໄປ ອຳຕອມ O ເປຼັນອຳຕອມທ່ົ ມີ ສີ ະພຳບໄຟຟຳຼ້ັ ລບສູງ ບົ່ ຢຳກເສຍຄວຳມໜຳແໜນຼັ້ ເອເລກັຼ ຕຣງຈົ່ ງຶ ດງຶ ຄົ່ ູເອເລກັຼ ຕຣງໃນພນັຼ ທະ O-H ເຂຳຼັ້ ມຳຫຳຕວມນັຼ ເຮດຼັ ໃຫພ້ັຼ ນຼັ ທະ O-H ຢົ່ ູໃນສະພຳບມຂີ ວັຼ້ ຫຳຍ H ຫຸດອອກໄປໄດງັຼ້ ່ົ ຳຍ ຖມິ້ຼັ ຄ່ົ ູເອເລກຼັ ຕຣງໄວກ້ຼັ ບັຼ O ອຳຕອມ S ໃນ H2SO4 ເປຼັນບວກຫຳຍກວ່ົ ຳອຳຕອມ S ໃນ H2SO3 ເພຳະມອີ ຳຕອມ O ລຖຳຼ້ັ ດງຶ ຄ່ົ ູເອເລກັຼ ຕຣງອອກໄປເຖງິ 2 ອຳຕອມ. 30 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກຼັ ເຄມທີ ່ົ ວໄປເຫມຼັຼັ້ 2 ກຳນດງຶ ເອເລກັຼ ຕຣງຈຳກພນັຼ ທະ O-H ເຂຳຼ້ັ ມຳສ່ົ ູອຳຕອມ S ຍົ່ ງິ ມຫີ ຳຍກວົ່ ຳທົ່ ເີ ກດີ ຂນຶັຼ້ ພຳຍໃນ H2SO4, ດົ່ ງຼັ ນນຼັັຼ້ , ໂປຣຕຣງຈົ່ ງຶ ຫຸດຈຳກ H2SO4ໄດງັຼ້ ່ົຳຍກວ່ົ ຳຫຸດຈຳກ H2SO3 , H2SO4 ຈົ່ ງຶ ເປັຼນອຳຊດິ ແກ່ົ ກວົ່ ຳ H2SO3. ເລົ່ ອງທຳນອງດຽວກັຼນຈະເຫນຼັ ໄດຈ້ັຼ ຳກອຳຊດິ ອອກໂຊຂອງກຊ HCIO, HCIO2, HCIO3, ແລະ HCIO4 ຊ່ົ ງຶ ອຳດຂຽນເປັຼນແບບ CIOH, OClOH, O2ClOH ແລະ O2ClOH ອຳຕອມ Cl ມເີ ລກອອກຊເິ ດ ຊນັຼ +1,+3, +5 ແລະ +7 ຕຳມລຳດບັຼ . ຈຳນວນອຳຕອມ O ຊົ່ ງຶ ບ່ົ ມີ H ທ່ົ ມີ ຳຕົ່ ກບຼັ ອຳຕອມ Cl ມຢີ ົ່ ູ 0, 1, 2 ແລະ 3 ອຳຕອມຜນທ່ົ ເີ ກດີ ຈຳກກຳນດງຶ ເອເລກັຼ ຕຣງຫຳຍຂນຶັ້ຼ ເປັຼນລຳດບັຼ ເຮດຼັ ໃຫໂ້ັຼ ປຣຕຣງຫຸດໄປງ່ົ ຳຍຍົ່ ງິ ຂນຶ້ັຼ O2CIOH ຫ HClO4 ຊ່ົ ງຶ ມອີ ຳຕອມ O ທົ່ ບີ ົ່ ມີ H ເຖງິ 3 ອຳຕອມ ແລະ Cl ມເີ ລກອອກຊເິ ດຊນັຼ +7 ຈ່ົ ງຶ ເປັຼນອຳຊດິ ແກ່ົ ທ່ົ ີ ສຸດ. ຄວຳມແຮງຂອງອຳຊດິ ທງຼັ ສລີ ຽງກນຼັ ຕຳມລຳດບຼັ ດ່ົ ງຼັ ນີ້ັຼ HClO4 > HClO3 > HClO2> HOCl ຖຳ້ຼັ ໃຫ ັຼ້ OmX (OH)n ເປຼັນສູດໂດຍທົ່ ວໄປຂອງອຳຊດິ ຕພີ ຳກໂດຍມີ X ເປຼັນອຳຕອມກຳງ m ເປຼັນຈຳນວນອຳຕອມ O ແລະ n ເປຼັນຈຳນວນຈຸ OH ຄວຳມແຮງຂອງອຳຊດິ ຈະເປັຼນດ່ົ ງຼັ ນ:ີັຼ້ m=0 ອຳຊດິ ອ່ົ ອນຫຳຍ m=1 ອຳຊດິ ອ່ົ ອນ m = 2, 3 ອຳຊດິ ແກ່ົ HOCl ເປຼັນອຳຊດິ ອົ່ ອນຫຳຍ HClO2 ແລະ H2SO3 ເປຼັນອຳຊດິ ອ່ົ ອນສົ່ ວນ HClO3, HClO4 ແລະ H2SO4 ເປັຼນອຳຊດິ ແກົ່ . ຂ). ຖຳັຼ້ ອຳຊດິ ມສີ ູດຄກນຼັ ແລະ ອຳຕອມກຳງມເີ ລກອອກຊເິ ດຊນັຼ ເທ່ົ ຳກນັຼ ເຊ່ົ ນັຼ HClO4, HBrO4, HIO4 ຄວຳມແຮງຂອງອຳຊດິ ເພ່ົ ມີ ຂນຶ້ຼັ ຖຳຼັ້ ສະພຳບໄຟຟຳ້ັຼ ລບຂອງອຳຕອມກຳງເພົ່ ມີ ຂນຶຼັ້ ເມົ່ ອອຳຕອມກຳງມສີ ະພຳບໄຟ ຟຳ້ຼັ ລບຫຳຍ ກຳນດງຶ ດູດເອເລກຼັ ຕຣງເຂຳ້ັຼ ຫຳຕວມນັຼ ຄວນຫຳຍກວົ່ ຳ. ເຮດັຼ ໃຫພຼ້ັ ນຼັ ທະ O-H ຢ່ົ ູໃນສະພຳບມຂີ ວັ້ຼ ຫຳຍ ເປຼັນສຳເຫດເຮດຼັ ໃຫໂ້ຼັ ປຣຕຣງຫຸດງົ່ ຳຍ ຄວຳມແຮງຂອງອຳຊດິ ທງັຼ ສຳມຈ່ົ ງຶ ລຽງກນຼັ ດ່ົ ງຼັ ນີຼັ້ HClO4 > HBrO4 > HIO4 ໃນກລະນນີ ອີຼັ້ ຳດເບົ່ ງິ ວ່ົ ຳເປຼັນທຳດໃນຈດຸ ຽວກນັຼ ຄວຳມແຮງຂອງອຳຊດິ ລຸດລງເມ່ົ ອເລົ່ ອນຂຳັຼ້ ງເທງິ ມຳຂຳັ້ຼ ງລົ່ ຸມ ຂອງຈຸ ເຊ່ົ ນັຼ : ທຳດໃນຈຸ VA ຄວຳມແຮງລຽງກນັຼ H3PO4 > H3AsO4> H3SbO4. ສຳລບຼັ ຄວຳມແຮງຂອງອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊີແບບລວິ ອດິ ເນົ່ ອງຈຳກຄວຳມໝຳຍຂອງອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊີ ແບບນກີຼັ້ ນິ ຄວຳມໝຳຍກວຳ້ັຼ ງຂວຳງຫຳຍ ຈ່ົ ງຶ ເປຼັນກຳນຍຳກທ່ົ ຈີ ະນຳເອຳທຳດທງຼັ ໝດມຳລຽງລຳດບັຼ ຄວຳມແກ່ົ ອ່ົ ອນ ຂອງມນັຼ ແຕົ່ ເຮຳອຳດປຽບທຽບໃນລະຫວົ່ ຳງທຳດບຳງຊະນດິ ທົ່ ີໃກຄ້ັຼ ຽງກຼັນ ຫ ເປັຼນພວກດຽວກນັຼ ເຊ່ົ ນຼັ : ໃນ ລະຫວົ່ ຳງອອີ ງບວກຊ່ົ ງຶ ເປັຼນອຳຊດິ ລວິ ອດິ ຖຳ້ຼັ ຄວຳມໜຳແໜນຼ້ັ ໄຟຟຳຼັ້ ບນຼັ ຈຂຸ ອງອອີ ງເພົ່ ມີ ຂນຶຼັ້ ຄວຳມສຳມຳດໃນກຳນ ຮບຼັ ຄົ່ ູເອເລກັຼ ຕຣງກເພ່ົ ມີ ຂນຶັ້ຼ ໝຳຍຄວຳມວ່ົ ຳເປັຼນອຳຊດິ ແກົ່ ຂນຶຼັ້ ແລະໃນກລະນອີ ອີ ງລບທ່ົ ເີ ປຼັນບຳເຊລີ ວິ ອດິ . ຖຳຼ້ັ ຄວຳມໜຳແໜນັ້ຼ ໄຟຟຳຼັ້ ບນັຼ ຈຂຸ ອງອອີ ງເພ່ົ ມີ ຂນຶ້ັຼ ກຍ່ົ ງິ ເພົ່ ມີ ຄວຳມສຳມຳດທົ່ ຈີ ະໃຫຄ້ັຼ ່ົ ູເອເລກຼັ ຕຣງນນັຼັຼ້ ຄເປຼັນບຳເຊລີ ວິ ອດິ ທ່ົ ແີ ກົ່ ຂນຶ້ຼັ ອອີ ງທ່ົ ມີ ຂີ ະໜຳດນອ້ັຼ ຍ ແລະ ມໄີ ຟຟຳ້ັຼ ບນັຼ ຈສຸ ູງຈະມຄີ ວຳມໜຳແໜນັຼ້ ໄຟຟຳ້ັຼ ບນັຼ ຈຫຸ ຳຍ. VI. ກຳນເຮດັຼ ໃຫເັ້ຼ ປຼັນກຳງ ອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊີ ເປຼັນທຳດປະສມສອງປະເພດທົ່ ມີ ຄີ ຸນລກຼັ ສະນະກງກນັຼ ຂຳັຼ້ ມກນຼັ ເມົ່ ອເອຳບຳເຊມີ ຳທຳ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳກບຼັ ອຳຊດິ , ບຳເຊອີ ຳດເຮດຼັ ໃຫອັຼ້ ຳຊດິ ໝດສະພຳບຄວຳມເປຼັນອຳຊດິ ໄປ ເອນີ້ຼັ ວົ່ ຳ ບຳເຊເີ ຮດັຼ ໃຫອຼັ້ ຳຊດິ ເປຼັນ ກຳງ. ທຳນອງດຽວກນັຼ ອຳຊດິ ເຮດັຼ ໃຫ້ັຼ ບຳເຊເີ ປັຼນກຳງໄດຼັ້ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳລະຫວ່ົ ຳງອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊເີ ອນີ້ຼັ ວ່ົ ຳ ກຳ ນເຮດັຼ ໃຫເ້ຼັ ປຼັນກຳງ. ຕຳມນຍິ ຳມອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊີ ຂອງອຳເຣນຽດ ກຳນເຮດຼັ ໃຫເັຼ້ ປຼັນກຳງເປຼັນປະຕກິ ລິ ຍິ ຳລະຫວົ່ ຳງອຳຊດິ ກບຼັ ບຳເຊີ ໃຫນຼັ້ ຳ້ຼັ ແລະ ເກອ. ຢ່ົ ຳງໃດກຕຳມທ່ົ ເີ ວຳັຼ້ ວ່ົ ຳໄດເັຼ້ ກອດວັຼ້ ຍນນັຼຼັ້ ບ່ົ ຄ່ົ ອຍຈະມຄີ ວຳມໝຳຍປຳນໃດເພຳະເກອຍງັຼ ຄງ ຢ່ົ ູໃນທຳດລະລຳຍໃນສະພຳບອອີ ງຂອງເກອ ເຮຳບ່ົ ໄດເຼ້ັ ກອແຍກອອກມຳ. ນອກຈຳກຈະເອຳທຳດລະລຳຍໄປລະເຫຍີ ຈນເກອຕກຜກຶ ອອກມຳ ຕວຢົ່ ຳງເຊົ່ ນັຼ : ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳລະຫວ່ົ ຳງ HCl ກບຼັ NaOH 31 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກັຼ ເຄມທີ ົ່ ວໄປເຫມັຼຼັ້ 2 (H   Cl )  (Na  OH  ) Na  Cl  H2O (27) ທງຼັ Na+ ແລະ CI- ຍງຼັ ຄງຢ່ົ ູໃນທຳດລະລຳຍບົ່ ໄດເັຼ້ ກອ NaCl ແຍກອອກມຳ ແລະ ເມ່ົ ອຕດຼັ ເອຳອອີ ງທ່ົ ຄີ ກນັຼ ອອກສຳຈຳກສອງຂຳ້ັຼ ງສມຜນ (27) ກຈະໄດັ້ຼ H+ + OH-  H2O (28) ຊົ່ ງຶ ເທ່ົ ຳກບຼັ ວົ່ ຳປະຕກິ ລິ ຍິ ຳກຳນເຮດຼັ ໃຫເ້ັຼ ປັຼນກຳງລະຫວົ່ ຳງ HCl ແລະ NaOH ເປຼັນປະຕກິ ລິ ຍິ ຳລະຫວົ່ ຳງ H+ ທົ່ ໄີ ດ້ຼັ ຈຳກອຳຊດິ ກບຼັ OH- ທົ່ ໄີ ດຈ້ັຼ ຳກບຳເຊແີ ລວ້ັຼ ເກດີ ນຳ້ັຼ ນນັຼັຼ້ ເອງ ຄຳວ່ົ ຳເປຼັນກຳງສບເນົ່ ອງມຳຈຳກຜນທົ່ ໄີ ດຼັ້ ເມ່ົ ອ H+ ກບຼັ OH- ທຳປະຕກິ ລິ ຍິ ຳກນຼັ ພດບີ ່ົ ເຫອອອີ ງຢົ່ ຳງໜົ່ ງຶ ຢ່ົ ຳງໃດໄວຫ້ັຼ ຳຍກວ່ົ ຳອກີ ຢົ່ ຳງໜົ່ ງຶ . ທຳດລະລຳຍທົ່ ໄີ ດເຼ້ັ ປຼັນກຳງບົ່ ເປຼັນ ທງັຼ ອຳຊດິ ຫ ບຳເຊ.ີ ໃນກຳນເຮດຼັ ໃຫເຼັ້ ປຼັນກຳງ ອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊີ ຈະຕອຼ້ັ ງທຳປະຕກິ ລິ ຍິ ຳດວັ້ຼ ຍຈຳນວນທ່ົ ສີ ມມູລກນຼັ ເຊົ່ ນຼັ : ຖຳັ້ຼ ໃຊອຼັ້ ຳຊດິ ໜ່ົ ງຶ ສມມລູ ກຕອຼັ້ ງໃຊບັຼ້ ຳເຊໜີ ົ່ ງຶ ສມມູລດວ້ັຼ ຍຈົ່ ງຶ ຈະເປັຼນກຳງພດີ ທງັຼ ນເີ້ັຼ ຮຳຄດິ ປະລມິ ຳນຂອງອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊີ ຕຳມຈຳນວນ ທົ່ ອີ ຳຊດິ ແລະ ບຳເຊີ ຈະໃຫ ້ັຼ H+ ແລະ OH- ໄດ້ຼັ . ໃນກຳນເຮດັຼ ໃຫ ັ້ຼ NaOH ໜ່ົ ງຶ ສມມູລເປຼັນ ກຳງເຮຳໃຊຼັ້ HCl ໜົ່ ງຶ ສມມູລ ຫ CH3COOH ໜົ່ ງຶ ສມມູ]ເທ່ົ ຳກນັຼ ສະແດງວ່ົ ຳເຮຳຄຳນງຶ ເຖງິ ແຕົ່ ປະລມິ ຳນ H+ ທງັຼ ໝດທ່ົ ອີ ຳຊດິ ໃຫໄຼ້ັ ດເ້ັຼ ທ່ົ ຳນນັຼັ້ຼ ບ່ົ ໄດພັຼ້ ຈິ ຳລະນຳວ່ົ ຳ CH3COOH ເປຼັນອຳຊດິ ອົ່ ອນ ແລະ HCl ເປັຼນອຳຊດິ ແກົ່ ໃນກຳນ ທຳປະຕກິ ລິ ຍິ ຳລະຫວ່ົ ຳງ NaOH ກບັຼ CH3COOH ເຖງິ ແມົ່ ນວົ່ ຳ CH3COOH ແຕກຕວເປຼັນອອີ ງໄດນັ້ຼ ອຼ້ັ ຍ ແຕົ່ ເມ່ົ ອຈຳນວນ H+ ທ່ົ ີໄດນັ້ຼ ອຼັ້ ຍໆຈຳກ CH3COOH ເຂຳຼັ້ ລວມກບຼັ OH- ຈຳກ NaOH ໝດໄປແລວ້ຼັ ໂມເລກຸນ CH3COOH ຈະແຕກຕວເປຼັນອອີ ງເພົ່ ມີ ຂນຶັ້ຼ ເລອ້ຼັ ຍໆ ໃຫ ຼັ້ H+ ອອກມຳລວມກບັຼ OH- ຈນໝດ. ຖຳຼັ້ ຫຳກອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊີ ທ່ົ ເີ ຂຳຼ້ັ ທຳປະຕກິ ລິ ຍິ ຳມຄີ ວຳມແຮງເທ່ົ ຳກນັຼ ເຊ່ົ ນຼັ ເປັຼນອຳຊດິ ແກົ່ ແລະ ບຳເຊີ ແກ່ົ ທງຼັ ຄ່ົ ູທຳດລະລຳຍ ທົ່ ໄີ ດຈ້ຼັ ່ົ ງຶ ຈະເປັຼນທຳດລະລຳຍທົ່ ເີ ປຼັນກຳງຢົ່ ຳງແທຈຼ້ັ ງິ ດົ່ ງຼັ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳ (27) ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳເຊ່ົ ນຼັ ນີ້ັຼ ເໝອນກບັຼ ວົ່ ຳອອີ ງຮໂີ ດຣແຊນ ລວມກບຼັ ອອີ ງຮດີ ດກຊດິ ເປັຼນໂມເລກຸນນຳຼັ້ . ອອີ ງຮໂີ ດຣແຊນສມມູລກບັຼ ອອີ ງຮດີ ດກຊດິ ພດີ ບົ່ ມອີ ອີ ງຢ່ົ ຳງໜ່ົ ງຶ ເຫອຢ່ົ ູຫຳຍກວົ່ ຳອກີ ຢ່ົ ຳງໜົ່ ງຶ ທຳດລະລຳຍທົ່ ໄີ ດຈ້ຼັ ົ່ ງຶ ບ່ົ ເປັຼນອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊີ ສມຜນສຸດ ທຂິ ອງປະຕກິ ລິ ຍິ ລະຫວົ່ ຳງອຳຊດິ ແກົ່ ກບຼັ ບຳເຊແີ ກົ່ ຄ: H   OH  H2O ແຕົ່ ຖຳ້ັຼ ອຳຊດິ ຫ ບຳເຊີ ຢົ່ ຳງໃດໜົ່ ງຶ ຢ່ົ ຳງໜ່ົ ງຶ ເປັຼນອຳຊດິ ອົ່ ອນ ຫ ບຳເຊອີ ່ົ ອນ ເຖງິ ແມ່ົ ນປະລມິ ຳນອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊີ ສມມລູ ກນຼັ . ທຳດລະລຳຍທ່ົ ໄີ ດບ້ັຼ ົ່ ເປັຼນກຳງ ອຳດເປຼັນທຳດລະລຳຍທ່ົ ເີ ປຼັນອຳຊດິ ຫ ທຳດລະລຳຍທ່ົ ເີ ປຼັນ ບຳເຊີ ເພຳະມປີ ະລມິ ຳນ H+ ຫ ປະລມິ ຳນ OH- ຢ່ົ ຳງໃດຢົ່ ຳງໜ່ົ ງຶ ຫຳຍກວົ່ ຳອກີ ຢົ່ ຳງໜົ່ ງຶ ເມົ່ ອປະຕກິ ລິ ຍິ ຳໄດດັ້ຼ ຸນດົ່ ຽງ ສຳລບັຼ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳກຳນເຮດຼັ ໃຫເຼັ້ ປັຼນກຳງລະຫວົ່ ຳງອຳຊດິ ອົ່ ອນ ຊ່ົ ງຶ ສມມຸດໃຫເັ້ຼ ປັຼນ HA ແລະ ບຳເຊແີ ກ່ົ ມສີ ມຜນສຸດ ທດິ ່ົ ງຼັ ນ:ີ້ຼັ HA + OH-  A- + H2O (29) ໂດຍໃຫັຼ້ HA ເປັຼນໂມເລກຸນອຳຊດິ ອ່ົ ອນຊົ່ ງຶ ແຕກຕວເປັຼນອອີ ງນອ້ຼັ ຍທຳດລະລຳຍທ່ົ ໄີ ດເຼັ້ ປັຼນບຳເຊ.ີ ເນ່ົ ອງ ຈຳກກຳນແຍກສະລຳຍດວ້ັຼ ຍນຳຼ້ັ ຂອງອອີ ງ A- ສົ່ ວນປະຕກິ ລິ ຍິ ຳກຳນເຮດຼັ ໃຫເຼັ້ ປຼັນກຳງລະຫວ່ົ ຳງອຳຊດິ ແກ່ົ ກບຼັ ບຳເຊີ ອ່ົ ອນ ຊ່ົ ງຶ ສມມຸດໃຫເັ້ຼ ປຼັນ BOH ເປັຼນດົ່ ງັຼ ນ:ີຼັ້ H+ + BOH  B+ + H2O (30) ທຳດລະລຳຍທົ່ ໄີ ດເ້ຼັ ປັຼນອຳຊດິ ເນົ່ ອງຈຳກກຳນແຍກຍະລຳຍດວ້ັຼ ຍນຳຼັ້ ຂອງອອີ ງ B+ ດ່ົ ງັຼ ທ່ົ ຈີ ະໄດເ້ຼັ ວຳັຼ້ ໃນເລົ່ ອງ ກຳນແຍກສະລຳຍ ດວ້ຼັ ຍນຳັຼ້ (ຕອນທີ 6) ໃນກລະນທີ ົ່ ອີ ຳຊດິ ຫ ບຳເຊທີ ່ົ ເີ ຂຳ້ັຼ ທຳປະຕກິ ລິ ຍິ ຳກຳນເຮດຼັ ໃຫເ້ັຼ ປຼັນກຳງ ເປັຼນເອເລກຼັ ໂຕຣໄລອ່ົ ອນ ແລະ ເຮດັຼ ໃຫທຼັ້ ຳດລະລຳຍທ່ົ ໄີ ດບັຼ້ ່ົ ເປຼັນກຳງໂດຍແທຈັຼ້ ງິ ເຊ່ົ ນຼັ ນີັ້ຼ ເຮຳໃຊຄັ້ຼ ຳວົ່ ຳກຳນເຮດັຼ ໃຫ້ັຼ ເປັຼນກຳງເບົ່ ງິ ບົ່ ຄົ່ ອຍເໝຳະສມປຳນໃດ. ຢົ່ ຳງໃດກຕຳມໂດຍທ່ົ ວໄປແລວັ້ຼ ກຳນເຮດັຼ ໃຫເ້ັຼ ປຼັນກຳງໃຊກຼັ້ ບຼັ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳ ລະຫວ່ົ ຳງອຳຊດິ ກບຼັ ບຳເຊ.ີ 32 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກັຼ ເຄມທີ ົ່ ວໄປເຫມັຼຼັ້ 2 ຖຳັຼ້ ເຮຳຖວ່ົ ຳກຳນເຮດຼັ ໃຫເຼ້ັ ປຼັນກຳງໝຳຍເຖງິ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳລະຫວ່ົ ຳງອຳຊດິ ກບັຼ ບຳເຊີ ກຳນເຮດັຼ ໃຫເັຼ້ ປຼັນກຳງ ລະຫວ່ົ ຳງອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊແີ ບບເບຣນິ ສະເຕດ-ລຳວຣີ ໃຫຜ້ັຼ ນເປຼັນອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊີ ອກີ ຄ່ົ ູໜ່ົ ງຶ . ອຳຊດິ 1 + ບຳເຊ2ີ  ອຳຊດິ 2 + ບຳເຊ1ີ ເມົ່ ອເຖງິ ຈດຸ ດຸນດ່ົ ຽງ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳຈະດຳເນນີ ໄປທຳງດຳ້ຼັ ນອຳຊດິ ອ່ົ ອນ ແລະ ບຳເຊອີ ່ົ ອນເປັຼນສ່ົ ວນໃຫຍ່ົ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳ ເປຼັນກຳງແບບ ເບຣນິ ສະເຕດ-ລຳວຣີ ດ່ົ ງຼັ ຕົ່ ໄປນດີ້ຼັ ຳເນນີ ໄປທຳງດຳັຼ້ ນຂວຳຂອງສມຜນ HCl + NH3  NH  + Cl- (31) 4 (32) CH3COOH + OH-  CH3COO- + H2O CH3COOH + CN-  CH3COO- + HCN (33) ສຳລບັຼ ອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊີ ແບບລວິ ອດິ ໃນກຳນລວມກນຼັ ບຳເຊໃີ ຫຄັ້ຼ ່ົ ູເອເລກັຼ ຕຣງແກ່ົ ອຳຊດິ . ດ່ົ ງຼັ ນນຼັ້ັຼ , ກຳນ ເຮດັຼ ໃຫເຼັ້ ປຼັນກຳງ ຫ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳລະຫວ່ົ ຳງອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊີ ແບບລວິ ອດິ ຄ ກຳນເກດີ ພນັຼ ທະໂຄເວເລນແບບໂຄອ ດເິ ນດ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳລະຫວົ່ ຳງ BF3 ຊ່ົ ງຶ ເປຼັນອຳຊດິ ລວິ ອດິ ກບຼັ NH3 ຊ່ົ ງຶ ເປັຼນບຳເຊລີ ວິ ອດິ ໃຫຜັຼ້ ນເປັຼນ BF3NH3 ໂດຍເກດີ ພນັຼ ທະໂຄເວເລນແບບໂຄອດເິ ນດລະຫວ່ົ ຳງ B ກບຼັ N. 33 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກັຼ ເຄມທີ ົ່ ວໄປເຫມັຼຼ້ັ 2 ບດທີ 3 ສມດຸນຂອງອອີ ງ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳສ່ົ ວນຫຳຍເກດີ ຂນຶັຼ້ ໃນທຳດລະລຳຍນຳັ້ຼ ແລະໃນທຳດລະລຳຍທຳດມກຼັ ຢົ່ ູໃນສະພຳບອອີ ງເຮຳໄດ້ັຼ ຮູແຼັ້ ລວ້ຼັ ວ່ົ ຳກຳນປ່ົ ຽນແປງທຳງເຄມມີ ກຼັ ດຳເນນີ ໄປຢ່ົ ຳງບ່ົ ສມບູນ ແລະ ສຸດທຳັຼ້ ຍເກດີ ຈດຸ ສມດຸນເມ່ົ ອອອີ ງເຂຳັຼ້ ມຳກົ່ ຽວ ຂອ້ັຼ ງດວ້ັຼ ຍກບັຼ ກຳນປ່ົ ຽນແປງນນັຼ້ຼັ . ສມດຸນທົ່ ໄີ ດຈັຼ້ ົ່ ງຶ ເປຼັນສມດຸນຂອງອອີ ງ ໃນບດນຈີັ້ຼ ະເວຳັຼ້ ເຖງິ ສມດຸນອອີ ງກ່ົ ຽວກບັຼ ອຳຊດິ -ບຳເຊີ ທຳດທົ່ ບີ ົ່ ລະລຳຍ ແລະ ອອີ ງເຊງີ ຊອຼັ້ ນ I. ກຳນແຕກຕວເປັຼນອອີ ງຂອງນຳ້ັຼ ນຳຼ້ັ ເປຼັນເອເລຼັກໂຕຣໄລອົ່ ອນແຕກຕວເປັຼນອີອງໄດພັ້ຼ ຽງນອຼັ້ ຍ ສຳມຳດແຕກຕວເປຼັນອອີ ງດວັຼ້ ຍຕວເອງ (ຕອນ 3) ໂດຍຖົ່ ຳຍໂອນໂປຣຕຣງໃຫແຼັ້ ກົ່ ກນຼັ ລະຫວົ່ ຳງໂມເລກຸນນຳັຼ້ . H2O + H2O  H3O+ + OH- ເຮຳອຳດຂຽນຄົ່ ຳຄງທສີ ຳລບັຼ ສມດຸນນໄີຼ້ັ ດ້ັຼ [H3O ][OH  ] [ H 2O]2 K  ເນ່ົ ອງຈຳກຄວຳມເຂມຼັຼັ້ ຂຸ ນຼັ້ ຂອງນຳຼັ້ [H2O] ເປັຼນຄ່ົ ຳຄງທ່ົ ີ (ເທ່ົ ຳກບັຼ 55.5 ໂມລ/ລດິ ) ດົ່ ງຼັ ນນັຼຼ້ັ ຄົ່ ຳ [H2O]2 ຄນູ ກບັຼ ຄົ່ ຳຄງທດີ ຸນດ່ົ ຽງຈ່ົ ງຶ ໃຫຄຼ້ັ ົ່ ຳຄງທົ່ ອີ ກີ ຄົ່ ຳໜົ່ ງຶ ເອນີັ້ຼ ວົ່ ຳ ຄົ່ ຳຄງທົ່ ຜີ ນຄນູ ອອີ ງຂອງນຳັຼ້ ໃຊຼັ້ Kw ແທນ K H2O]2 = Kw = [H3O+][OH-] ກຳນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງຂອງນຳັ້ຼ ອຳດຂຽນໃຫງັ້ຼ ົ່ຳຍຂນຶຼ້ັ ໄດໂັຼ້ ດຍກຳນຕດັຼ ຕວທຳລະລຳຍ (ນຳຼັ້ ) ອອກໃຊແ້ັຼ ຕົ່ H+ ແທນໂປຣຕຣງທ່ົ ແີ ວດລອຼ້ັ ມດວັຼ້ ຍນຳັຼ້ ດ່ົ ງັຼ ນ:ີັຼ້ H2O  H+ + OH- ສມຜນຄ່ົ ຳ Kw ຈົ່ ງຶ ເປຼັນ Kw = [H+][OH-] ທ່ົ ີ 25°C Kw = 1 x 10-14 (2) (3) K3 ກເໝອນກບັຼ ຄົ່ ຳຄງທົ່ ດີ ຸນດົ່ ຽງທງຼັ ຫຳຍທົ່ ເີ ປຼັນຄົ່ ຳຄງທົ່ ສີ ະເພຳະອຸນຫະພູມ ເມົ່ ອອຸນຫະພູມປ່ົ ຽນຄ່ົ ຳ Kw ປົ່ ຽນໄປດວັຼ້ ຍໂດຍທ່ົ ວໄປໃນກຳນຄຳນວນໃຊຄຼ້ັ ່ົ ຳ [H+][OH-] = 1 x 10-14 (4) ຜນຄູນຂອງຄວຳມເຂມັຼັຼ້ ຂຸ ນັຼ້ ຂອງຮໂີ ດຣແຊນອອີ ງກບັຼ ຄວຳມເຂມຼັຼັ້ ຂຸ ນັຼ້ ຂອງຮດີ ດກຊດິ ອອີ ງໃນນຳ້ຼັ ບລສິ ຸດ ຫ ໃນທຳດລະລຳຍນຳ້ັຼ ໃດໆກຕຳມ ມຄີ ່ົ ຳເທົ່ ຳກບັຼ 1 x 10-14 ຕຳຕຳລຳງ 1 Kw ທົ່ ອີ ຸນຫະພູມຕ່ົ ຳງໆ ອຸນຫະພູມ (°C) Kw 0 1.2 x 10-15 20 6.9 x 10-15 25 1.0 x 10-14 50 5.5 x 10-14 100 5.1 x 10-14 ສມຜນ (4) ມປີ ະໂຫຍດຫຳຍໃນກຳນຄຳນວນຫຳ [H+] ຫ [OH-] ຢ່ົ ຳງໃດຢ່ົ ຳງໜ່ົ ງຶ ໃນທຳດລະລຳຍນຳຼັ້ ຖຳ້ັຼ ຮູຄ້ຼັ ່ົ ຳອກີ ຄ່ົ ຳໜ່ົ ງຶ ເພຳະຜນຄນູ ຂອງຄ່ົ ຳທງຼັ ສອງເທົ່ ຳກບັຼ 1 x 10-14 ສະເໝີເປັຼນຕນຼັ້ ວ່ົ ຳ ຖຳ້ຼັ [H+] ໃນທຳດລະລຳຍເທົ່ ຳ ກບັຼ 10 ໂມລ/ລດິ [OH-] ໃນທຳດລະລຳຍນນັຼັຼ້ ຈະມຄີ ່ົ ຳເທ່ົ ຳກບຼັ 10-14 ໂມລ/ ລດິ . ຕວຢົ່ ຳງ 1 ຈ່ົ ງຊອກຫຳ [H+] ແລະ [OH-] ໃນທຳດລະລຳຍ 0.01 M HCl ວທິ ແີ ກ:ັຼ້ HCl ເປັຼນອຳຊດິ ແກົ່ ແຕກຕວເປັຼນອອີ ງໄດໝັຼ້ ດໃນທຳດລະລຳຍ HCl  H+ + Cl- [H+] ທ່ົ ມີ ຳຈຳກ HCl = 0.1 ໂມລ/ລດິ 34 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກັຼ ເຄມທີ ່ົ ວໄປເຫມຼັັ້ຼ 2 ອອີ ງຮໂີ ດຣແຊນໃນທຳດລະລຳຍສ່ົ ວນຫຳຍມຳຈຳກອຳຊດິ ທ່ົ ມີ ຳຈຳກກຳນແຕກຕວຂອງນຳຼັ້ ເປັຼນສ່ົ ວນນອ້ັຼ ຍ ຫຳ ເມ່ົ ອທຽບກບຼັ ທົ່ ມີ ຳຈຳກອຳຊດິ . ດ່ົ ງັຼ ນນັຼັ້ຼ [H+] =0.1 ຫ 10 ໂມລ/ລດິ ແລະ [OH-] = 10 14  10 14  1012 ໂມລ/ລດິ [H ] 10 2 ໃນນຳັຼ້ ບລສິ ຸດຄວຳມເຂມັຼ້ັຼ ຂຸນັຼ້ ຂອງອອີ ງຮໂີ ດຣແຊນເທ່ົ ຳກບຼັ ຄວຳມເຂມັຼ້ັຼ ຂຸ ນັ້ຼ ຂອງຮດີ ດກຊດິ ໄອອອນ [H+] = [OH-] ດ່ົ ງັຼ ນນຼັັຼ້ [H+]2 = KW = 1 x 10-14 ແລະ [H+] = Kw  1x107 ໂມລ/ລດິ ໃນທຳດລະລຳຍນຳ້ັຼ ໃດໆ ກຕຳມ ຖຳ້ຼັ [H+] ມຄີ ່ົ ຳຫຳຍກວົ່ ຳ 1 x 10-7 ໂມລ/ລດິ [OH-] ຈະມຄີ ່ົ ຳນອ້ຼັ ຍກວ່ົ ຳ 1 x 10-7 ໂມລ/ລດິ ແລະກງກນັຼ ຂຳັຼ້ ມ ຖຳ້ຼັ [H+] ມຄີ ົ່ ຳນອ້ຼັ ຍກວ່ົ ຳ ຄວນມຄີ ່ົ ຳຫລຳຍກວ່ົ ຳ 1 x 10-7 ໂມລ/ລດິ [OH-] ມຄີ ່ົ ຳນອຼ້ັ ຍກວ່ົ ຳ 1 x 10-7 ໂມລ/ລດິ . II. pH ເມົ່ ອກົ່ ຳວເຖງິ ທຳດລະລຳຍນຳັຼ້ ບ່ົ ວົ່ ຳຈະເປຼັນທຳດລະລຳຍອຳຊດິ - ບຳເຊີ ຫ ເກອ ເຮຳມກຼັ ສນໃຈວ່ົ ຳທຳດລະ ລຳຍ ນນັຼ້ັຼ ມຄີ ວຳມເປຼັນອຳຊດິ ຫ ເປຼັນບຳເຊຫີ ຳຍນອຼັ້ ຍເທ່ົ ຳໃດ ສົ່ ງິ ທ່ົ ຊີ ບີັຼ້ ອກຄວຳມເປຼັນອຳຊດິ ຄຄວຳມເຂມຼັຼັ້ ຂຸ ນັ້ຼ ຂອງຮີ ໂດຣແຊນອີອງ ແລະ ສ່ົ ງິ ທົ່ ບີ ອກຄວຳມເປຼັນບຳເຊີ ຄ ຄວຳມເຂມຼັຼ້ັ ຂຸ ນຼັ້ ຂອງອອີ ງຮດີ ດກຊດິ ແຕົ່ ກຳນເວຳຼ້ັ ເຖງິ ຄວຳມ ເຂມັຼັ້ຼ ຂຸ ນັ້ຼ ຂອງອອີ ງຮໂີ ດຣແຊນດວຼ້ັ ຍຕວເລກເຊ່ົ ນັຼ : 3.45 x 10 ຫ 5.3 x 10-5 ໂມລ/ລດິ ແຕ່ົ ບ່ົ ສະດວກຈ່ົ ງຶ ມີ ວທິ ີ ບອກຄວຳມເປັຼນອຳຊດິ ໃຫເຼັ້ ຂຳຼ້ັ ໃຈໄດງ້ັຼ ົ່ຳຍກວ່ົ ຳດວ້ຼັ ຍຫວໜົ່ ວຍທ່ົ ເີ ອນີ້ັຼ ວົ່ ຳ pH pH ຂອງທຳດລະລຳຍຄ ຄ່ົ ຳລບຂອງໂລກຳລກິ ຂອງຄວຳມເຂມັຼຼັ້ ຂຸນ້ຼັ ຂອງຮໂີ ດຣແຊນອອີ ງ pH = log [H+] (5) ທຳດລະລຳຍທົ່ ມີ ີ [H+] ເທົ່ ຳກບັຼ 10-2 ໂມລ/ລດິ ຈະມີ pH = log(10-2) = 2 ທຳດລະລຳຍທ່ົ ມີ ີ [H+] ເທົ່ ຳກບຼັ 10-10 ໂມລ/ ລດິ ຈະມີ pH = - log (10-10) = 10 ນຳຼັ້ ບລສິ ຸດມີ [H+] = 10-7 ໂມລ/ ລດິ pH ຂອງນຳຼ້ັ = 7 ນຳຼັ້ ເປຼັນກຳງໂດຍແທຈຼັ້ ງິ ບ່ົ ເປັຼນທງຼັ ອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊີ ດົ່ ງຼັ ນນັຼ້ັຼ ທຳດລະລຳຍໃດກຕຳມທົ່ ບີ ົ່ ເປຼັນທງັຼ ອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊີ ຫ ເອນີ້ຼັ ວ່ົ ຳທຳດລະລຳຍເປັຼນກຳງມີ pH ເທ່ົ ຳກບັຼ 7 ທງຼັ ໝດ. [H+] ມຄີ ່ົ ຳຫຳຍກວ່ົ ຳ 10-7 ຫ pH ຕ່ົ ຳກວ່ົ ຳ 7 ທຳດລະລຳຍເປັຼນອຳຊດິ [H+] ມຄີ ົ່ ຳເທົ່ ຳ 10-7 ຫ pH ເທ່ົ ຳກບັຼ 7 ທຳດລະລຳຍເປັຼນກຳງ [H+] ມຄີ ົ່ ຳນອຼ້ັ ຍກວົ່ ຳ 10-7 ຫ pH ສູງກວ່ົ ຳ 7 ທຳດລະລຳຍເປຼັນບຳເຊີ 1 7 14 ເປັຼນກຳງ pH ເປັຼນອຳຊດິ ຫຳຍຂນຶຼ້ັ ເປັຼນບຳເຊຫີ ຳຍຂນຶຼ້ັ ຄ່ົ ຳ [H+] ຍ່ົ ງິ ຫຳຍ ຫ ອກີ ໃນໜ່ົ ງຶ ທຳດລະລຳຍຍົ່ ງິ ເປັຼນອຳຊດິ ຫຳຍ pH ຈະຍ່ົ ງິ ຕົ່ ຳ ຊົ່ ງຶ ເປຼັນກຳນປິນຼ້ັ ກນັຼ ກຳນ ບອກຄວຳມເປັຼນບຳເຊຂີ ອງທຳດລະລຳຍອຳດໃຊຼ້ັ pOH ທຳນອງດຽວກບັຼ pH (6) pOH = log [OH-] ເນ່ົ ອງຈຳກ pH = log[H+] =  log 10 14 [OH  ] = -(log 10-14 –log[OH-]) 35 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກັຼ ເຄມທີ ົ່ ວໄປເຫມັຼັ້ຼ 2 = 14 - pOH pH + pOH = 14 (7) ຖຳຼັ້ ຮູຄັ້ຼ ົ່ ຳ pH ຫ pOH ຄ່ົ ຳໃດຄົ່ ຳໜ່ົ ງຶ ກຈະຮູອັ້ຼ ກີ ຄ່ົ ຳໜ່ົ ງຶ ໄດັຼ້ ຕຳຕຳລຳງ 2 pH ແລະ pOH ທຽບກບັຼ [H+] ແລະ [OH-] [H+] [OH-] pH pOH ສະພຳບລະລຳຍ 1 x 10-0 1 x 10-14 0 14 ເປັຼນອຳຊດິ ຄວຳມເ ັຼປນບຳເຊີເ ່ົພີມຂຶ້ຼັນ ຄວຳມເ ັຼປນອຳຊິດເ ່ົພີມຂຶ້ຼັນ 1 x 10-1 1 x 10-13 1 13 ເປັຼນອຳຊດິ 1 x 10-3 1 x 10-11 3 11 ເປຼັນອຳຊດິ 1 x 10-5 1 x 10-9 5 9 ເປັຼນອຳຊດິ 1 x 10-7 1 x 10-7 7 7 ເປັຼນກຳງ 1 x 10-9 1 x 10-5 9 5 ເປັຼນບຳເຊີ 1 x 10-11 1 x 10-3 11 3 ເປັຼນບຳເຊີ 1 x 10-13 1 x 10-1 13 1 ເປຼັນບຳເຊີ 1 x 10-14 1 x 100 14 0 ເປຼັນບຳເຊີ ຕວຢ່ົ ຳງ 1 ຈົ່ ງຊອກຫຳ pH ຂອງທຳດລະລຳຍທົ່ ມີ ຄີ ວຳມເຂມັຼຼັ້ ຂຸ ນ້ັຼ ຂອງຮໂີ ດຣແຊນອອີ ງເທົ່ ຳກບຼັ 3.8 x 10-14 M ວທິ ແີ ກ:້ັຼ [H+] = 3.8 x 10-14 mol/L /log 3.8 = 0.58 pH = -log[H+] = -log(3.8 x 10-14) = -0.58 + 4 = 3.42 ຕວຢ່ົ ຳງ 2 ຈ່ົ ງຊອກຫຳ pH ຂອງທຳດລະລຳຍ 0.01 M NaOH ວທິ ແີ ກ:ຼ້ັ NaOH ເປຼັນບຳເຊແີ ຮງຈົ່ ງຶ ແຕກຕວເປັຼນອອີ ງໄດໝັ້ຼ ດ ດ່ົ ງັຼ ນນັຼັຼ້ [OH-] = 0.01 ຫ 10-2 mol/L [H  ]  10 14  10 14  102 mol / L [OH  10 2 ] = -log[H+] = -log(10-2) = 12 ອຳດໃຊວ້ຼັ ທິ ອີ ກີ ວທິ ໜີ ົ່ ງຶ ຄຈຳກ pOH pOH = -log [OH-] = -log(10-2) = 2 pH = 14 - pOH = 14 – 2 =12 ຕວຢົ່ ຳງ 3: ຈົ່ ງຊອກຫຳ [H+] ຂອງທຳດລະລຳຍທົ່ ມີ ີ pH = 4.40 ວທິ ແີ ກ:ຼ້ັ pH = -log[H+]= 4.40 log[H+] = -4.40 [H+] = 10-4.40 = 100.60 x 10-5 = 4x 10-5 mol/L III. ກຳນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງຂອງອຳຊດິ ອ່ົ ອນ ແລະ ບຳເຊອີ ່ົ ອນ ໃນທຳດລະລຳຍນຳ້ັຼ , ອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊລີ ວມກບັຼ ນຳັ້ຼ ໃຫອ້ັຼ ອີ ງ ກຳນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງຂອງອຳຊດິ ແລະ ບຳ ເຊເີ ປຼັນປະຕກິ ລິ ຍິ ຳປີນຼັ້ ກບຼັ ໄດ.້ັຼ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳດຳເນນີ ໄປຂຳຼັ້ ງໜຳ້ຼັ ແລະ ປີນ້ຼັ ກບຼັ ເປັຼນທຳດເດມີ ຢົ່ ູໃນຈດຸ ສມດຸນ ເມ່ົ ອລະ ບບຢົ່ ູທ່ົ ຈີ ດຸ ສມດຸນ ເຮຳກສຳມຳດຊອກຫຳຄົ່ ຳຄງທົ່ ດີ ຸນດ່ົ ຽງຂອງກຳນແຕກຕວເປັຼນອອີ ງໄດ້ັຼ ທຳນອງດຽວກບັຼ ກຳນ ຊອກຫຳຄົ່ ຳຄງທ່ົ ຂີ ອງລະບບສມດຸນອົ່ ນໆ. ສຳລບຼັ ອຳຊດິ ແກ່ົ ແລະ ບຳເຊແີ ກ່ົ ກຳນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງເກດີ ຂນຶຼັ້ ຫຳຍ 36 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກັຼ ເຄມທີ ົ່ ວໄປເຫມຼັຼັ້ 2 ໄດຼັ້ H3O+ ເທ່ົ ຳ ຫເກອບເທົ່ ຳຈຳນວນໂມລຂອງອຳຊດິ . ຖຳຼ້ັ ຫຳກຄຳນວນຄ່ົ ຳ K ສຳລບັຼ ສມດຸນກຳນແຕກຕວເປຼັນອີ ອງຂອງອຳຊດິ ແກ່ົ ຫ ບຳເຊແີ ກ່ົ ກຈະພບວ່ົ ຳ K ມຄີ ່ົ ຳສູງ ໂດຍປກກະຕແິ ລວຼ້ັ ເຮຳຖວ່ົ ຳອຳຊດິ ແກ່ົ ແລະ ບຳເຊແີ ກົ່ ແຕກ ຕວເປັຼນອອີ ງໄດ້ຼັ 100% ແລະໃນສມຜນກຳນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງໃຊລຼ້ັ ກູ ສນດຽວ ເຊົ່ ນັຼ : HCl + H2O  H3O+ + Cl- ຫ ຂຽນໃຫເັ້ຼ ຂຳັ້ຼ ໃຈງົ່ຳຍ HCl  H+ + Cl- ສົ່ ວນອຳຊດິ ອົ່ ອນ ແລະ ບຳເຊອີ ່ົ ອນແຕກຕວເປັຼນອອີ ງໄດນ້ຼັ ອຼ້ັ ຍ ໃຫອຼັ້ ອີ ງຈຳນວນເລກັຼ ນອ້ຼັ ຍໃນທຳດລະລຳຍ ຍງັຼ ຄງມໂີ ມເລກຸນທົ່ ບີ ່ົ ໄດແັຼ້ ຕກຕວເຫອຢ່ົ ູຫຳຍ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳແບບນບີຼັ້ ົ່ ສມບູນອອີ ງທ່ົ ໄີ ດມຼ້ັ ຄີ ວຳມໂນມຼັ້ ອຽງທ່ົ ຈີ ະລວມ ກນັຼ ກບຼັ ບມຳເປັຼນອຳຊດິ ຫ ບຳເຊເີ ດມີ ຕວຢ່ົ ຳງເຊ່ົ ນັຼ : ກຳນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງຂອງອຳຊດິ ອຳເຊຕກິ ເປັຼນດ່ົ ງຼັ ນ:ີຼ້ັ CH3COOH + H2O  H3O+ + CH3COO- (8) ທ່ົ ພີ ຳວະດຸນດ່ົ ຽງ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳຈະໄປທຳງຊຳຼັ້ ຍເປຼັນສົ່ ວນໃຫຍ່ົ ຄ່ົ ຳຄງທ່ົ ດີ ຸນດ່ົ ຽງຄຳນວນໄດຈຼັ້ ຳກສມຜນ K  [H3O ][CH3COO ] [CH 3COOH][H 2O] ໃນທຳດລະລຳຍນຳຼັ້ [H2O] ເປຼັນຄ່ົ ຳຄງທ່ົ ີ (ປະມຳນ 55.5 ໂມລ/ລດິ ) ດົ່ ງັຼ ນນຼັັຼ້ K[H2O]= [H3O ][CH3COO ] [CH3COOH] ເຮຳຈະໄດຄ້ຼັ ົ່ ຳຄງທົ່ ຊີ ່ົ ງຶ ເອນີັ້ຼ ວ່ົ ຳ ຄົ່ ຳຄງທກີ ົ່ ຳນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງເພຳະເປັຼນສມດຸນອນັຼ ເນົ່ ອງມຳຈຳກກຳນແຕກ ຕວເປັຼນອອີ ງ ຫ ເອນີັ້ຼ ວົ່ ຳຄ່ົ ຳຄງທົ່ ກີ ຳນແຕກຕວ ໂດຍປກກະຕໃິ ຊຼັ້ Kl ຫ Kdissແທນ ແຕ່ົ ສຳລບັຼ ອຳຊດິ ໃຊ້ຼັ Ka ດ່ົ ງັຼ ນີັຼ້ Ka  [H3O ][CH3COO ] (9) [CH3COOH] ຖຳ້ຼັ ເຮຳຂຽນກຳນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງໃຫງ້ັຼ ົ່ ຳຍຂນຶຼັ້ ໂດຍລະເວນຼັ້ຼັ ຕວທຳລະລຳຍຄນຳຼັ້ ກຳນແຕກຕວຂອງອຳຊດີ ອຳເຊຕກິ ເປັຼນດ່ົ ງັຼ ນ:ີ້ັຼ CH3COOH  H+ + CH3COO- Ka  [H  ][CH3COO ] (10) [CH3COOH] ຖຳັ້ຼ ໃຫ້ັຼ HA ເປັຼນສູດທົ່ ວໄປຂອງອຳຊດິ ອົ່ ອນ HA  H+ + A- Ka  [H  ][A ] (11) [HA] ເນົ່ ອງຈຳກສມຜນຄ່ົ ຳ Ka (11) ມຄີ ວຳມເຂມຼັຼ້ັ ຂຸ ນ້ັຼ ຂອງອອີ ງທົ່ ໄີ ດຈັຼ້ ຳກອຳຊດິ ເປັຼນຕວຕງັຼຼ້ັ ແລະ ຄວຳມເຂມຼັ້ັຼ ຂຸ ນັ້ຼ ຂອງອຳຊດິ ທ່ົ ຍີ ງຼັ ບ່ົ ໄດແ້ັຼ ຕກຕວເປຼັນຕວຫຳນ ຈ່ົ ງຶ ເຫນັຼ ໄດວຼັ້ ົ່ ຳຖຳ້ັຼ ກຳນແຕກຕວເປັຼນອອີ ງໄດນຼັ້ ອຼ້ັ ຍ Ka ຈະມຄີ ່ົ ຳນອຼັ້ ຍ ແລະ ຖຳຼ້ັ ອຳຊດິ ແຕກຕວເປັຼນອອີ ງໄດຫຼັ້ ຳຍ Ka ກຈະມຄີ ົ່ ຳຫຳຍ ຄ່ົ ຳ Ka ຊ່ົ ງຶ ເປັຼນແນວທຳງບອກໃຫຮັ້ຼ ູຄ້ັຼ ວຳມແຮງຂອງ ອຳຊດິ ຖຳຼ້ັ Ka ມຄີ ່ົ ຳນອັຼ້ ຍຫຳຍ ສະແດງວົ່ ຳອຳຊດິ ອ່ົ ອນຫຳຍ ເມ່ົ ອປຽບທຽບຄວຳມແຮງຂອງອຳຊດິ A ແລະກດ B ຊົ່ ງຶ ເປຼັນອຳຊດິ ອ່ົ ອນສອງຊະນດິ ຖຳັຼ້ Ka ຂອງອຳຊດິ A ມຄີ ົ່ ຳນອຼັ້ ຍກວ່ົ ຳ Ka ຂອງແຳຊກິ B ສະແດງວ່ົ ຳອຳຊດິ A ອົ່ ອນກວ່ົ ຳອຳຊດິ B ຕວຢົ່ ຳງເຊົ່ ນຼັ : Ka ຂອງ CH3COOH = 1.8 x 10-5 ແລະ Ka ຂອງ HCN = 4 x 10-10 ເຮຳຈະເວຳັ້ຼ ໄດວຼ້ັ ົ່ ຳອຳຊດິ HCN ອົ່ ອນກວ່ົ ຳອຳຊດິ CH3COOH ອຳຊດິ ແກົ່ ມຄີ ົ່ ຳ Ka ສູງເກນີ ໄປຈນເຮຳບົ່ ເວຳັຼ້ ເຖງິ ຄ່ົ ຳ Ka ຂອງອຳຊດິ ແກ່ົ ກນຼັ ເລຍີ . ອຳຊດິ ບຳງຊະນດິ ໃຫຈັຼ້ ຳນວນໂປຣຕຣງໄດຫັ້ຼ ຳຍກວ່ົ ຳໜົ່ ງຶ ໂປຣຕຣງຕົ່ ອຳຊດິ ໜ່ົ ງຶ ໂມເລກຸນ ອຳຊດິ ພວກນີຼັ້ ເອນີຼ້ັ ວ່ົ ຳ ອຳຊດິ ຫຳຍໂປຣຕຣງ ຖຳ້ັຼ ນບັຼ ຕຳມຈຳນວນໂປຣຕຣງທ່ົ ອີ ຳຊດິ ນນຼັ້ັຼ ໃຫໄ້ັຼ ດັ້ຼ CH3COOH ຈດັຼ ເປຼັນອຳຊດິ ໜົ່ ງຶ ໂປຣຕຣງ H2SO3, H2SO4, H2CO3,H2S ເປຼັນອຳຊດິ ສອງໂປຣຕຣງ ແລະ H3PO4 ເປັຼນອຳຊດິ ສຳມໂປຣຕຣງ. 37 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກັຼ ເຄມທີ ່ົ ວໄປເຫມັຼັຼ້ 2 ກຳນແຕກຕວເປັຼນອອີ ງຂອງອຳຊດິ ຫຳຍໂປຣຕຣງທງຼັ ຫຳຍເກດີ ຂນຶຼ້ັ ເທົ່ ອລະຂນຼັັຼ້ ແຕົ່ ລະຂນັຼັຼ້ ໃຫໂັຼ້ ປຣຕຣງຂນັຼັ້ຼ ລະໜົ່ ງຶ ໂປຣຕຣງ, ກດສອງໂປຣຕຣງຈົ່ ງຶ ມກີ ຳນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງສອງຂນັຼຼັ້ ແລະ ອຳຊດິ ສຳມໂປຣຕຣງມກີ ຳນແຕກຕວເປຼັນ ອອີ ງທງັຼ ໝດສຳມຂນັຼຼ້ັ ເຊົ່ ນັຼ : ກຳນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງຂອງ H2S ເປັຼນດ່ົ ງຼັ ນ:ີ້ັຼ H2S  H+ + HS- (12) HS-  H+ + S2- (13) ກຳນແຕກຕວແຕົ່ ລະຂນຼັັຼ້ ເກດີ ສມດຸນຂອງມນັຼ ເອງ ດົ່ ງັຼ ນນຼັັຼ້ ອຳຊດິ ຫຳຍໂປຣຕຣງຈ່ົ ງຶ ມຄີ ົ່ ຳ K ຫຳຍກວົ່ ຳ 1 ຄ່ົ ຳ ມກຼັ ໃຊ້ັຼ K1, K2, K3 ຄ່ົ ຳສຳລບັຼ ກຳນແຕກຕວຂນັຼັ້ຼ ທົ່ ໜີ ົ່ ງຶ , ຂນຼັຼ້ັ ທົ່ ສີ ອງ ແລະຂນຼັ້ັຼ ທົ່ ສີ ຳມຕຳມລຳດບຼັ . ສຳລບຼັ H2S ມີ K ສອງຄົ່ ຳ ຄ K1 ແລະ K2 K1 = [H  ][HS  ]  1.0x107 (14) [H2S] K2 = [H  ][S 2 ]  1.0x1014 (15) [HS  ] H3PO4 ຊ່ົ ງຶ ເປັຼນອຳຊດິ ສຳມໂປຣຕຣງມກີ ຳນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງສຳມຂນຼັັ້ຼ ແລະ ຄົ່ ຳ K 3 ຄ່ົ ຳ ດ່ົ ງຼັ ນ:ີ້ຼັ H3PO4  H   H 2 PO4 H2PO4  H   HPO42 HPO42  H   PO43 K1 = [H  ][H2PO42 ]  7.5x103 [H3PO4 ] K2 = [H  ][HPO42 ]  6.2x105 [H2PO4 ] K3 = [H  ][PO43 ]  4.2x1013 [HPO42 ] ຈະສງັຼ ເກດວົ່ ຳ K1 ມຄີ ່ົ ຳນອຼັ້ ຍກວົ່ ຳ K2 ແລະ K3 ມຄີ ົ່ ຳນອັ້ຼ ຍກວ່ົ ຳ K2 ຕຳມລຳດັຼ ແຕ່ົ ລະຂນັຼັ້ຼ ຄ່ົ ຳ K ຫຸດລງໄປປະ ມຳນ 10-5 ສະແດງວົ່ ຳກຳນແຕກຕວເປັຼນອອີ ງແຕົ່ ລະຂນັຼ້ຼັ ຫຸດນອັ້ຼ ຍລງໄປທ່ົ ເີ ປຼັນແບບນເີຼ້ັ ພຳະວ່ົ ຳໃນກຳນແຕກຕວຂນຼັ້ຼັ ທ່ົ ສີ ອງ ເປັຼນກຳນປົ່ ອຍໂປຣຕຣງ (ທ່ົ ມີ ໄີ ຟຟຳຼັ້ ບນັຼ ຈບຸ ວກ) ອອກຈຳກອອີ ງລບທ່ົ ມີ ໄີ ຟຟຳັຼ້ ບນຈຸ -1 ຊົ່ ງຶ ເປັຼນກຳນຍຳກ ກວ່ົ ຳກຳນປ່ົ ອຍໂປຣຕຣງອອກຈຳກໂມເລກຸນທົ່ ີເປັຼນກຳງ ແລະໃນກຳນແຕກຕວຂນັຼັ້ຼ ທ່ົ ສີ ຳມ ໂປຣຕຣງຍົ່ ງິ ຫຸດອອກ ຈຳກອອີ ງລບທ່ົ ມີ ໄີ ຟຟຳັ້ຼ ບນັຼ ຈຸ -2 ໄດຍັຼ້ ຳກຫຳຍຂນຶຼ້ັ . ຖຳ້ັຼ ຄດິ ໂດຍປະມຳນເວຳຼັ້ ໄດວັ້ຼ ່ົ ຳ H+ ທງຼັ ໝດໃນທຳດລະລຳຍມຳ ຈຳກກຳນແຕກຕວເປັຼນອອີ ງຂນຼັຼັ້ ທຳອດິ . ອຳຊດິ ສອງໂປຣຕຣງ 1 ໂມລ ສຳມຳດລວມກບັຼ ບຳເຊີ 2 ໂມລ ແລະ ມເີ ກອໄດັ້ຼ 2 ຊະນດິ ເຊົ່ ນຼັ : H2CO3 ກບຼັ NaOH ໃຫເັ້ຼ ກອ NaHCO3 ແລະ Na2CO3 ສົ່ ວນອຳຊດິ ສຳມໂປຣຕຣງ 6 ໂມລ ສຳມຳດລວມກບັຼ ບຳເຊີ 3 ໂມລ ແລະ ມເີ ກອໄດັ້ຼ 3 ຊະນດິ ເຊົ່ ນັຼ : H3PO3 ກບຼັ NaOH ໃຫເັຼ້ ກອ NaH2PO4,Na2HPO4 ແລະ Na3PO3 ບຳເຊທີ ່ົ ໃີ ຫຮຼ້ັ ດີ ດກຊດິ ອອີ ງຫຳຍກວ່ົ ຳໜ່ົ ງຶ ໂມລຈຳກບຳເຊີ 1 ໂມລ ແລະ ສຳມຳດລວມກບັຼ ອຳຊດິ ໜ່ົ ງຶ ໂປຣຕຣງຫຳຍ ກວ່ົ ຳໜົ່ ງຶ ໂມລຕ່ົ ບຳເຊີ 1 ໂມລ ເອນີ້ຼັ ວົ່ ຳ: ບຳເຊໂີ ປຣລໄີ ຮດອກຊີຕວຢົ່ ຳງເຊ່ົ ນຼັ : Ca(OH)2, Ba(OH)2 Al(OH)3 Cr(OH)3. ສຳລບຼັ ກຳນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງຂອງບຳເຊອີ ່ົ ອນ ກທຳນອງດຽວກບຼັ ກຳນແຕກຕວເປັຼນອອີ ງຂອງອຳຊດິ ອົ່ ອນ ປະຕກິ ລິ ບິ ຳຳເຖງິ ຈດຸ ສມດຸນໂດຍມອີ ອີ ງໃນທຳດລະລຳຍບ່ົ ຫຳຍປຳນໃດ ເຊົ່ ນຼັ : ກຳນແຕກຕວຂອງແອມໂມເນຍໃນ ນຳ້ັຼ ເປັຼນດົ່ ງຼັ ນ:ີ້ຼັ NH3  H2O  NH   OH  (16) 4 38 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກັຼ ເຄມທີ ົ່ ວໄປເຫມຼັຼັ້ 2 K = [ NH  ][HO ] 4 [NH3 ][H2O] K[H2O] = [ NH  ][HO ] 4 [NH3 ] ຄົ່ ຳຄງທົ່ ກີ ຳນແຕກຕວເປັຼນອອີ ງຂອງບຳເຊອີ ່ົ ອນໃຊັຼ້ Kb Kb = [ NH  ][HO ] (17) 4 [NH3 ] ຖຳັ້ຼ ໃຊ້ັຼ B ເປຼັນສູດທ່ົ ວໄປຂອງບຳເຊອີ ່ົ ອນ B  H2O  BH   OH  Kb = [BH  ][HO  ] [B] ຄົ່ ຳໂລກຳລກິ ລບທ່ົ ໃີ ຊກຼັ້ ບັຼ ຄວຳມເຂມັຼັຼ້ ຂຸ ນຼັ້ ຂອງຮໂີ ດຣແຊນອອີ ງ ແລະ ຄວຳມເຂມັຼຼັ້ ຂຸ ນັຼ້ ຂອງໄຮດອກໄຊຮດີ ດກຊດິ ອອີ ງອຳດນຳໄປໃຊກຼ້ັ ບຼັ ຄົ່ ຳຄງທົ່ ກີ ຳນແຕກຕວເປັຼນອອີ ງຂອງອຳຊດິ ແລະ ບຳເຊໄີ ດດ້ຼັ ົ່ ງັຼ ນ:ີ້ຼັ pKa = -log pKa pKb = -log pKb ທຳນອງດຽວກບັຼ ເລ່ົ ອງຂອງ pH ຊ່ົ ງຶ ຖຳັ້ຼ [H+] ຍົ່ ງິ ນອ້ຼັ ຍ ຄົ່ ຳ pH ຍ່ົ ງິ ສູງເປຼັນກຳນປີັ້ນຼ ກນຼັ ສຳລບຼັ pKa ຄົ່ ຳ Ka ຍ່ົ ງິ ນອັ້ຼ ຍ ຫ ອກີ ໃນໜົ່ ງຶ ອຳຊດິ ອົ່ ອນຫຳຍຄົ່ ຳ pKa ຍົ່ ງິ ສູງ. HC2H3O2 ມຄີ ່ົ ຳ Ka = 1.8 x 10-5 pKa = - log(1.8 x 10-5)= 5 – 0.26 = 4.74 HCN ຊ່ົ ງຶ ອ່ົ ອນກວົ່ ຳ HC2H3O2 ມຄີ ່ົ ຳ Ka = 4 x 10-10 pKa = - log(4 x 10-10)= 10 – 0.60 = 9.40 ຕຳຕຳລຳງ (3) ສະແດງຄົ່ ຳ Ka, Kb ແລະ pH ຂອງອຳຊດິ ບຳງຊະນດິ Ka ແລະ Kb ເປັຼນຄ່ົ ຳຄງທົ່ ສີ ະເພຳະອຸນຫະພູມທຳນອງດຽວກບຼັ ຄ່ົ ຳຄງທ່ົ ຂີ ອງສມດຸນອົ່ ນໆ ຖຳຼ້ັ ຫຳກຮູເຼ້ັ ປີເຊນັຼ ກຳນ ແຕກຕວເປຼັນອອີ ງຂອງອຳຊດິ ຫ ບຳເຊີ ເຮຳອຳດຄຳນວນຫຳຄ່ົ ຳ Ka ຫ Kb ໄດັຼ້ ແລະໃນທຳງກງກນັຼ ຂຳຼ້ັ ມກນຼັ ເມ່ົ ອຮູ ້ັຼ ຄົ່ ຳ Ka ຫ Kb ກອຳດຄຳນວນຫຳປະລມິ ຳນກຳນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງໄດເຼັ້ ຊ່ົ ນຼັ ດຽວກນັຼ ຫ ຈະເຮດັຼ ກຳນຄຳນວນອອກ ມຳເປັຼນຄວຳມເຂມຂນຼັ້ ຂອງ H+ ກໄດ.້ຼັ ໃນກຳນຄຳນວນກົ່ ຽວກບັຼ ສມດຸນຂອງອອີ ງມກຼັ ຈະໃຊຄ້ັຼ ່ົ ຳປະມຳນສະເໝໃີ ນ ກລະນທີ ົ່ ມີ ກີ ຳນລບ ຫ ກຳນບວກຕວເລກນອຼ້ັ ຍກບຼັ ຕວເລກຫຳຍເພ່ົ ອຄວຳມສະດວກໃນກຳນຄຳນວນດ່ົ ງຼັ ຕວຢົ່ ຳງ ເຊົ່ ນຼັ : ຕອ້ັຼ ງກຳນຮູຄ້ຼັ ວຳມເຂມຼັັ້ຼ ຂຸ ນັ້ຼ ຂອງ H+ ໃນທຳດລະລຳຍ 0.1 M HC2H3O2 ຊົ່ ງຶ ມຄີ ົ່ ຳ K ເທົ່ ຳກບຼັ 1.8 x 10-5 HC2 H3O2  H C2 H3O2 ສມຸດໃຫັ້ຼ x ເປຼັນຄວຳມເຂມັຼ້ຼັ ຂຸ ນ້ັຼ ຂອງ H+ ທ່ົ ຕີ ອ້ຼັ ງກຳນຮູ ້ຼັ [H+] = [ C2H3O2 ] = x mol/L [ C2H3O2 ] = 0.1 – x mol/L Ka = [H  ][C2 H3O2 ]  1.8x105 [HC2O2 ] (X )(X ) 1.8x105 0.1 X x2 = 1.8 x 10-5 x(0.1 - x) ເມ່ົ ອພຈິ ຳລະນຳຕຳມຮູບສມຜນຈະເຫນຼັ ເປັຼນສມຜນກຳລງຼັ ສອງ x2 + (1.8 x 10-5) x - 1.8 x 10-5 = 0 39 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກັຼ ເຄມທີ ່ົ ວໄປເຫມັຼັຼ້ 2 ຊົ່ ງຶ ຖຳຼ້ັ ຊອກຫຳຄ່ົ ຳ x ອອກມຳຈະໄດ້ັຼ 1.3 x 10-3 ກຳນທົ່ ຕີ ອັ້ຼ ງເຂຳ້ຼັ ສມຜນກຳລງຼັ ສອງເຮດຼັ ໃຫເຼັ້ ປຼັນເລ່ົ ອງຫຍຸງັຼ້ ຍຳກ ເຮຳອຳດເຮດຼັ ໃຫເັຼ້ ປຼັນເລ່ົ ອງງ່ົຳຍຂນຶັຼ້ ແລະ ໄດຕັ້ຼ ວເລກທ່ົ ໃີ ກຄຼ້ັ ຽງຫຳຍ ເນ່ົ ອງຈຳກອຳຊດິ ອ່ົ ອນແຕກຕວໄດນຼັ້ ອຼ້ັ ຍ ຄ່ົ ຳ ຂອງ x ນອັ້ຼ ຍຢົ່ ູແລວ້ຼັ ເມ່ົ ອປຽບທຽບກບຼັ ຄວຳມເຂມັຼຼ້ັ ຂຸ ນັຼ້ ຂອງອຳຊດິ ເຊ່ົ ນັຼ : ຖຳຼ້ັ ແຕກຕວ 1% ແລະ ຄວຳມເຂມັຼຼັ້ ຂຸ ນ້ຼັ ຂອງເທົ່ ຳກບັຼ 0.1 M ຄ່ົ ຳ x ເທ່ົ ຳກບັຼ 1 x10-3 ເທົ່ ຳນນຼັຼ້ັ ເມົ່ ອແຕກຕວເປຼັນອອີ ງອອກໄປນອັຼ້ ຍ ອຳຊດິ ທ່ົ ຍີ ງັຼ ບ່ົ ໄດແ້ັຼ ຕກ ຕວຈ່ົ ງຶ ມຄີ ວຳມເຂມັຼັຼ້ ຂຸ ນຼັ້ ເກອບເທ່ົ ຳເດມີ . ດ່ົ ງັຼ ນນັຼັຼ້ , ຈົ່ ງຶ ສມມຸດເອຳວົ່ ຳຄວຳມເຂມັຼຼ້ັ ຂຸ ນັ້ຼ ເທົ່ ຳເດມີ ໃນຕວຢົ່ ຳງຂຳຼ້ັ ງຕນຼ້ັ ນີຼັ້ ສມມຸດໃຫ້ັຼ 0.1 –x  0.1 M ແລວຼ້ັ ໃຊຄ້ຼັ ່ົ ຳ 0.1 M ຫ ຄວຳມເຂມັຼ້ັຼ ຂຸ ນັຼ້ ເດມີ ໃນສມຜນກຳນຊອກຫຳຄົ່ ຳ Ka ດົ່ ງັຼ ນີຼັ້ Ka = (X )(X ) 1.8x105 0.1 x2 = (1.8 x 10-5) x 0.1 = 1.8 x 10-6 ຈະເຫນຼັ ວົ່ ຳຄ່ົ ຳທົ່ ຊີ ອກຫຳໄດໂ້ັຼ ດຍວທິ ສີ ມມຸດໃຫ້ຼັ 0.1 - x  0.1 ນໃີຼ້ັ ກຄຼ້ັ ຽງຄົ່ ຳ x ທ່ົ ຄີ ຳນວນຈຳກສມຜນກຳລງັຼ ສອງ ເປຼັນຢ່ົ ຳງຫຳຍ ຄວຳມແຕກຕົ່ ຳງລະຫວ່ົ ຳງຄ່ົ ຳທ່ົ ຖີ ກຕອັ້ຼ ງກບັຼ ຄ່ົ ຳທົ່ ໄີ ດໂັ້ຼ ດຍກຳນປະມຳນບົ່ ສຳຄນັຼ ປຳນໃດ ເຮຳຈົ່ ງຶ ຄວນ ເລອກໃຊຼັ້ ວທິ ປີ ະມຳນເພົ່ ອໃຫກ້ຼັ ຳນຄຳນວນສະດວກ ແລະ ວ່ົ ອງໄວຂນຶຼ້ັ ຢ່ົ ຳງໃດກຕຳມ ກຳນປະມຳນຄວນເຮດັຼ ເມົ່ ອ ອຳຊດິ ຄົ່ ອນຂຳັ້ຼ ງອົ່ ອນຫຳຍ (Ka < 10-5 ) ແລະ ທຳດລະລຳຍອຳຊດິ ບ່ົ ເຈອຈຳງເກນີ ໄປເທ່ົ ຳໃດ. ([HA] > 10-2 ) ຕຳຕຳລຳງ 3 ຄົ່ ຳຄງທ່ົ ກີ ຳນແຕກຕວເປັຼນອອີ ງຂອງອຳຊດິ ອ່ົ ອນ ແລ ະບຳເຊອີ ົ່ ອນຍຳງຊະນດິ (ທົ່ ີ 25 0C) ສູດ ຊ່ົ Ka ືຫຼ Kb pK HCHO2 ອຳຊດິ ຟອກມກິ 1.8 x 10-4 3.74 HNO2 ອຳຊດິ ນຕີ ຣດີ 4.5 x 10-4 3.35 CH3COOH ອຳຊດິ ອຳເຊຕກິ 1.8 x 10-5 4.74 HCN ອຳຊດິ ໄຊຍຳນກິ 4 x 10-10 9.40 H2CO3 ອຳຊດິ ກຳກໂບນກິ K1 = 4.6 x 10-7 6.34 K2 = 5.6 x 10-11 10.25 H2S ອຳຊດີ ຮໂີ ດຣຊລຼັ ຟິວຣກິ K1 = 1.0 x 10-7 7.00 K2 = 1.0 x 10-14 14.00 H2SO3 ອຳຊດິ ຊຸນຟິດ K1 = 1.3 x 10-2 1.89 K2 = 6.3 x 10-8 7.20 H3PO4 ອຳຊດິ ຟດສະຟຣກິ K1 = 7.5 x 10-3 2.12 K2 = 6.2 x 10-3 7.21 NH3 (aq) ທຳດລະລຳຍແອມໂມເນຍ K3 = 4.2 x 10-13 12.38 CH3NH2 ເມຕລີ ອຳມນີ 4.74 ໄຮຣຳຊນີ 1.8 x 10-5 3.43 N2H4 ປີຣີດນີ 3. x 10-4 5.77 C6H5N 1.7 x 10-6 8.77 1.7 x 10-9 ຕວຢ່ົ ຳງ 1 ຈ່ົ ງຄຳນວນຫຳຄົ່ ຳຄງທ່ົ ກີ ຳນແຕກຕວເປັຼນອອີ ງຂອງອຳຊດິ HA ຖຳັ້ຼ ທຳດລະລຳຍ 0.2 M HA ແຕກຕວ ໄດັຼ້ 2.5% ວທິ ແີ ກ:ັ້ຼ 0.2 M HA ແຕກຕວ 2.5% [H+] = 2.5 x0.2  5x103 mol / L - x 0.2 = 5 x 10 ໂມນ/ ລດີ 100 [A-] = [H+] - 5 x 10-3 mol/L 40 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກຼັ ເຄມທີ ົ່ ວໄປເຫມັຼັຼ້ 2 [HA] = 0.2 - 5 x 10-3 = 0.195 mol/L HA  H+ + A- [H  ][A ] Ka = [HA] = (5x103 )(5x103 ) 1.28x104 0.195 ຕວຢ່ົ ຳງ 2 ຖຳຼັ້ Ka ຂອງ HCN ເທົ່ ຳກບັຼ 4 x 10-19 ທ່ົ ີ 25 °C ຈ່ົ ງຄຳນວນຫຳຄວຳມເຂມຼັັ້ຼ ຂຸ ນ້ັຼ ຂອງ H+ ໃນ ທຳດລະລຳຍ 0.1 M HCN ວທິ ແີ ກ:ຼັ້ HCN  H   CN  0.1-x x x ໃຫ ຼັ້ [H+] = x mol/L [CN-] = [H+] = x mol/L [HCN] = 0.1 – x  0.1 mol/L Ka = [H  ][CN  ]  4x1010 [HCN ] = (x)(x)  4x1010 0.1 x2 = 4x 10-11 [H+] = x = 6.3x10-6 mol/L ຕວຢ່ົ ຳງ 3 ຄ່ົ ຳຄງທ່ົ ກີ ຳນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງຂອງ NH3 = 1.8 x 10-5 ຈົ່ ງຊອກຫຳ % ກຳນແຕກຕວເປັຼນອອີ ງຂອງ 0.05 M NH3 ວທິ ແີ ກ:້ຼັ ສມມຸດໃຫ ັຼ້ 0.05 M NH3 ແຕກຕວ x M NH3  H 2O  NH   OH  4 0.05 –x xx [ NH  ][OH  ]  x mol/L 4 [NH3] = 0.05 –x  0.05 mol/L [ NH  ][OH  ] 4 Kb =  1.8x105 [NH3 ] = (x)(x)  1.8x105 0.05 x2 = 9.0 x 10-7 x = 9.5 x10-4 mol/L % ກຳນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງ = 9.5x104 x100 1.9% 0.05 ຕວຢ່ົ ຳງ 4 ຈົ່ ງຊອກຫຳ pH ຂອງທຳດລະລຳຍ 2.5 M CH3COOH Ka ຂອງ CH3COOH = 1.8 x 10-5 ວທິ ແີ ກ:ຼ້ັ ຈະຕອຼ້ັ ງຄຳນວນຫຳ [H+] ໃນທຳດລະລຳຍເພົ່ ອເອຳໄປຊອກຫຳຄ່ົ ຳ pH CH3COOH  H   CH3COO Ka = [H  ][CH3COO ]  1.8x105 [CH3COOH] ໃຫ ້ັຼ [H+] = x mol/L ດ່ົ ງຼັ ນນັຼັຼ້ , [CH3COOH] = 0.5 –x  0.5 mol/L 41 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກຼັ ເຄມທີ ່ົ ວໄປເຫມຼັັຼ້ 2 Ka = x2  1.8x105 0.5 [H+] = x = 3 x 10-3 mol/L pH = -log [H+] = log (3 x 10-3)= 3 – 0.48 = 2.52 pH = 2.52 ຕວຢົ່ ຳງ 5: ຖຳັ້ຼ ທຳດລະລຳຍ 2.2 M HOCl ມີ pH 3.85 ອຳຊດິ ນມີັຼ້ ຄີ ່ົ ຳຄງທ່ົ ກີ ຳນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງເທ່ົ ຳໃດ ? ວທິ ແີ ກ:້ຼັ pH = 3.85 = -log [H+] log [H+] = -3.85 [H+] = 10-3.85 = 100.15 x 10-4 = 1.41 x 10-4 mol/L HOCl  H   OCl  Ka = [H  ][OCl  ] [HOCl ] = (1.41x104 )2  (1.41x10 4 )2 (0.2 1.41x104 0.2 ) = 1 x 10-7 IV. ຜນຂອງອອີ ງຮົ່ ວມ ສມດຸນທ່ົ ເີ ກດີ ຈຳກກຳນແຕກຕວເປັຼນອອີ ງຂອງອຳຊດິ ອົ່ ອນ ແລະ ບຳເຊອີ ົ່ ອນກເຊ່ົ ນຼັ ດຽວກບັຼ ສມດຸນອົ່ ນໆ ຖຳ້ັຼ ມກີ ຳນເຮດັຼ ອນັຼ ໃດເກດີ ຂນຶັຼ້ ໃນທຳງລບກວນສມດຸນ ເຊົ່ ນຼັ : ຄວຳມເຂມັຼ້ັຼ ຂຸ ນຼັ້ ຂອງທຳດໃດທຳດໜົ່ ງຶ ໜ່ົ ງຶ ໃນລະບບ ໝດປົ່ ຽນແປງໄປ ສມດຸນຈະປັຼບຕວໄປສ່ົ ູສມດຸນໃໝົ່ ຕຳມຫກັຼ ກຳນຂອງເລີ ຊຳເຕລີ ເິ ອ ເຊົ່ ນຼັ ສມດຸນທົ່ ເີ ກດີ ຂນັຼ້ ກບັຼ ກຳນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງຂອງອຳຊດິ ອຳເຊຕກິ CH3COOH  H   CH3COO ຖຳຼັ້ ບ່ົ CH3COO ລງໄປໃນລະບບສມດຸ ນໂດຍກຳນຕ່ົ ມເກອ ເຊົ່ ັນຼ : ນຳຕີອອມອຳເຊຕຼັດ CH3COONa, CH3COO ຈະລວມກບັຼ H+ ໄປເປຼັນໂມເລກຸນ CH3COOH ທ່ົ ບີ ່ົ ແຕກຕວເຮດຼັ ໃຫສຼັ້ ມດຸນເລົ່ ອນມຳທຳງຊຳັຼ້ ຍ ຜນທ່ົ ເີ ກດີ ຂນຼ້ັ ກຄຄວຳມເຂມັຼຼ້ັ ຂຸ ນ້ຼັ ຂອງ H+ ໃນທຳດລະລຳຍນຫີຼັ້ ຸດລງ ສົ່ ວນຄວຳມເຂມຼັ້ັຼ ຂຸ ນ້ັຼ ຂອງ CH3COOH ເພົ່ ມີ ຂນຶຼັ້ . ກຳນຕ່ົ ມ H+ ໂດຍວທິ ໃີ ສ່ົ ອຳຊດິ ເຊ່ົ ນັຼ : HCl ລງໄປໃນທຳດລະລຳຍກໃຫຜຼັ້ ນເຊົ່ ນຼັ ດຽວກນັຼ ຄສມດຸນເລ່ົ ອນ ມຳທຳງຊຳ້ັຼ ຍ ກຳນກະທຳດົ່ ງຼັ ກົ່ ຳວເຮດຼັ ໃຫກຼ້ັ ຳນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງຂອງອຳຊດິ ອຳເຊຕກິ ຖກອຳຊດິ ເອຳໄວອ້ຼັ ກີ ເໝອນ ກບຼັ ຖກບງຼັ ຄບັຼ ໃຫແັ້ຼ ຕກຕວນອ້ັຼ ຍລງ ແລະໃນກລະນທີ ່ົ ເີ ພົ່ ມີ CH3COO ເຮດັຼ ໃຫຄັ້ຼ ວຳມເຂມຼັັຼ້ ຂຸ ນ້ຼັ ຂອງ H+ ຫຸດ ນອຼ້ັ ຍລງ ເຮດັຼ ໃຫທັ້ຼ ຳດລະລຳຍເປັຼນອຳຊດິ ນອຼ້ັ ຍລງ. ກຳນທ່ົ ສີ ມດຸນປົ່ ຽນແປງໄປເນ່ົ ອງຈຳກກຳນຕົ່ ມອອີ ງຢົ່ ຳງໃດຢົ່ ຳງ ໜົ່ ຶງທ່ົ ີຄກັຼນກຼັບທ່ົ ີມີຢົ່ ູແລວ້ັຼ ໃນສມດຸ ນເອີນຼ້ັ ວ່ົ ຳ ຜນຂອງອີອງຮ່ົ ວມໃນທຳດລະລຳຍມີ CH3COO ຢ່ົ ູ ແລວັ້ຼ CH3COO ທົ່ ຕີ ່ົ ມລງໄປຈ່ົ ງຶ ເປຼັນອອີ ງທ່ົ ຮີ ົ່ ວມຊະນດິ ກນຼັ . ກຳນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງຂອງບຳເຊທີ ່ົ ຢີ ່ົ ູໃນສມດຸນແລວັ້ຼ ເຊ່ົ ນຼັ : NH3  H 2O  NH   OH  4 ຖຳ້ຼັ ຕ່ົ ມ NH4Cl ລງໄປເທ່ົ ຳກນັຼ ຕົ່ ມ NH  ຊ່ົ ງຶ ເປຼັນອອີ ງຮ່ົ ວມຊະນດິ ກບຼັ ອອີ ງທ່ົ ມີ ຢີ ່ົ ູແລວຼັ້ ໃນທຳດລະລຳຍ 4 NH  ຈະເຂຳຼ້ັ ລວມກບັຼ OH- ໄປເປຼັນໂມເລກຸນ NH3 ສມດຸນເລ່ົ ອນໄປທຳງຊຳຼ້ັ ຍຜນທ່ົ ເີ ກດີ ຂນັຼ້ ເຮດຼັ ໃຫຄຼ້ັ ວຳມເຂມຼັ້ຼັ 4 ຂຸ ນັຼ້ ຂອງຮດີ ດກຊດິ ອອີ ງຫຸດລງ ແລະ ຄວຳມເຂມັຼ້ັຼ ຂຸ ນຼັ້ ຂອງ NH3 ເພົ່ ມີ ຂນຶັ້ຼ . ຕວຢົ່ ຳງ 1 Ka ຂອງ CH3COOH = 1.8 x 10-5 ຈະສະແດງໃຫເ້ັຼ ຫນັຼ ວ່ົ ຳ [H+ ] ຂອງທຳດລະລຳຍ 6.1 M CH3COOH ຫຸດລງຖຳັຼ້ ໃສ່ົ CH3COONa 0.5 mol ລງໃນທຳດລະລຳຍນຊີຼ້ັ ່ົ ງຶ ມບີ ລມິ ຳດ 1 ລດິ ? 42 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກຼັ ເຄມທີ ົ່ ວໄປເຫມຼັຼ້ັ 2 ວທີ ແີ ກ:້ຼັ CH3COOH  H   CH3COO Ka = [H  ][CH3COO ]  1.8x105 [CH3COOH] [H+] = [ CH3COO ] ແລະ [CH3COOH] = 0.1 [H+]  0.1 mol/L ດົ່ ງຼັ ນນັຼັ້ຼ [H  ]2 = 1.8 x 10-5 0.1 [H+] = 1.34 x 10-3 mol/L ຖຳຼັ້ ໃສ່ົ CH3COONa 0.05 M CH3COONa Na  CH3COO [ CH3COO ] ທົ່ ຕີ ່ົ ມລງໄປ = 0.05 mol/L ໃຫ ້ຼັ [H+] = x = ບລມິ ຳດທົ່ ອີ ຳຊດິ ແຕກຕວເປຼັນອອີ ງ ໂມລ/ລດິ [ CH3COO ] = ບລມິ ຳດທົ່ ຕີ ່ົ ມລງໄປ + ບລມິ ຳດທ່ົ ແີ ຕກຕວຈຳກອຳຊດິ = 0.05 + x mol/L [ CH3COOH ] = ບລມິ ຳດທ່ົ ມີ ຢີ ົ່ ູ - ບລມິ ຳດທົ່ ແີ ຕກຕວໄປເປຼັນອອີ ງ = 0.1 – x mol/L Ka = (x)(0.05  x)  1.8x105 (0.1  x) ເນ່ົ ອງຈຳກ x ມຄີ ່ົ ຳນອັຼ້ ຍກວົ່ ຳ 0.05 ຫຳຍ ຈ່ົ ງຶ ໃຫັຼ້ 0.05 + x = 0.05 ແລະ 0.1 –x= 0.1 ດ່ົ ງັຼ ນນຼັ້ຼັ (x)(0.05) 1.8x105 0.1 [H+] = x = 3.6 x10-5 mol/L ສະແດງວ່ົ ຳ [H+] ຫຸດລງຈຳກ 1.34 x10-3 ໄປເປັຼນ 3.6 x10-5 mol/L ຕວຢ່ົ ຳງ 2 ຈະຕອຼ້ັ ງມີ NaCN ຈກຼັ ໂມລໃນທຳດລະລຳຍ 0.2 M HCN 1 ລດີ ຈ່ົ ງຶ ຈະເຮດຼັ ໃຫທຼັ້ ຳດລະລຳຍມຄີ ວຳມ ເຂມຼັ້ັຼ ຂຸ ນຼັ້ ຂອງຮໂີ ດຣແຊນອອີ ງເທົ່ ຳກບຼັ 1 x 10-6 ໂມລ/ລດິ Ka ຂອງ HCN = 4 x 10-10 ວທິ ແີ ກ:້ັຼ HCN  H   CN  Ka = [H  ][CN  ]  4x1010 [HCN ] [H+] = 1 x 10-6 mol/L [HCN] = 0.2 – 1 x 10-6  0.2 mol/L [H  ][CN  ]  4x1010 [HCN ] [1x106 ][CN  ]  4x1010 [0,2] [CN-] = 8 x 10-5 mol/L ຈະມີ NaCN = 8 x 10-5 mol/L 43 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກັຼ ເຄມທີ ົ່ ວໄປເຫມັຼຼັ້ 2 V. ທຳດລະລຳຍບບັຼ ເຟີ ລະບບທຳງເຄມບີ ຳງລະບບຕອຼັ້ ງກຳນ pH ທ່ົ ຄີ ງທົ່ ີ ຖຳັ້ຼ pH ປ່ົ ຽນແປງໄປອຳດຈະເຮດັຼ ໃຫລັ້ຼ ະບບນນັຼັ້ຼ ຄງຢົ່ ູບ່ົ ໄດຼ້ັ ລະບບຈະຖກທຳລຳຍ ຫ ໃຫຜ້ັຼ ນຂອງປະຕກິ ລິ ຍິ ຳເປຼັນທຳດອົ່ ນທ່ົ ເີ ຮຳບ່ົ ຕອຼ້ັ ງກຳນ. ເຮຳອຳດຮກຼັ ສຳ pH ໄວບຼ້ັ ົ່ ໃຫັຼ້ ປົ່ ຽນແປງໄປຈຳກເດມີ ເທ່ົ ຳໃດດວັ້ຼ ຍທຳດລະລຳຍທົ່ ເີ ອນີຼ້ັ ວົ່ ຳ ທຳດລະລຳຍບບັຼ ເຟີຣ.໌ ທຳດລະລຳຍບບັຼ ເຟີຄທຳດລະລຳຍຊ່ົ ງຶ pH ບ່ົ ປົ່ ຽນແປງໄປເທົ່ ຳໃດເມົ່ ອຕ່ົ ມອຳຊດິ ແກົ່ ຫ ບຳເຊແີ ກ່ົ ເລກຼັ ນອຼັ້ ຍ ທຳດລະລຳຍບບຼັ ເຟີມກັຼ ຈະເຮດຼັ ຈຳກອຳຊດິ ອ່ົ ອນປະສມກບັຼ ເກອຂອງອຳຊດິ ຫ ເຮດຼັ ຈຳກບຳເຊອີ ົ່ ອນປະສມກບຼັ ເກອ ຂອງບຳເຊ.ີ ອຳຊດີິ ອຳເຊຕກິ CH3COOH ກບຼັ ເກອ ນຳຕອີ ອມອຳເຊຕດັຼ . ເປັຼນສຳນ CH3COOH ເປຼັນທຳດລະ ລຳຍບບັຼ ເຟີຊະນດິ ໜົ່ ງຶ ຖຳ້ັຼ ຕົ່ ມອຳຊດິ ແກ່ົ ລງໄປເລກັຼ ນອັ້ຼ ຍ H+ ທົ່ ມີ ຳຈຳກອຳຊດິ ທົ່ ຕີ ່ົ ມລງໄປຈະບົ່ ເຮດັຼ ໃຫຄຼັ້ ວຳມເຂມັຼຼ້ັ ຂຸ ນ້ຼັ ຂອງຮໂີ ດຣແຊນອອີ ງ ປ່ົ ຽນແປງໄປເທ່ົ ຳໃດເນົ່ ອງຈຳກ H+ ຈະເຂຳ້ຼັ ໄປລວມກບັຼ CH3COO- ຊ່ົ ງຶ ມຈີ ຳນວນຫຳຍ ໃນທຳດລະລຳຍນນັຼຼ້ັ ໄປເປັຼນໂມເລກຸນ CH3COOH ຊົ່ ງຶ ບ່ົ ແຕກຕວເປຼັນອອີ ງ. H   CH3COO CH3COOH ເທ່ົ ຳກບຼັ ເປັຼນກຳນກຳຈດັຼ H+ ໄປໃນຕວຄົ່ ຳ [H+] ຈົ່ ງຶ ບົ່ ປ່ົ ຽນໄປເທ່ົ ຳໃດບົ່ ເໝອນຕົ່ ມອຳຊດິ ແກ່ົ ລງໃນທຳດລະລຳຍທົ່ ບີ ່ົ ມີ CH3COOH ຢົ່ ູນຳຜນທ່ົ ໄີ ດນ້ັຼ ຄີັ້ຼ [CH3COOH] ເພ່ົ ມີ ຂນຶັ້ຼ . ສົ່ ວນ [CH3COO-] ຫຸດລງ ແລະຖຳັຼ້ ຫຳກຕ່ົ ມບຳເຊີ ແກ່ົ ລງໄປໃນທຳດລະລຳຍ CH3COOH ທ່ົ ມີ ີ CH3COO- , OH- ທົ່ ເີ ພົ່ ມີ ຂນຶຼ້ັ ໃນທຳດລະລຳຍຈະບົ່ ເຮດັຼ ໃຫທັຼ້ ຳດ ລະລຳຍປົ່ ຽນເປັຼນບຳເຊເີ ທົ່ ຳໃດເພຳະວ່ົ ຳ OH- ຈະເຂຳຼັ້ ລວມກບຼັ H+ ທ່ົ ແີ ຕກຕວຈຳກ CH3COOH ຊົ່ ງຶ ເປຼັນອຳຊດິ ອົ່ ອນຄົ່ ອຍແຕກຕວໃຫ ັ້ຼ H+ ຢົ່ ູຕະຫອດເພົ່ ອໃຫລັຼ້ ະບບເຂຳ້ຼັ ຈດຸ ສມດຸນຜນທົ່ ໄີ ດຈ້ຼັ ຳກກຳນລວມລະຫວົ່ ຳງ OH- ກບຼັ H+ ທ່ົ ມີ ຳຈຳກ CH3COOH ເຮດັຼ ໃຫໄັ້ຼ ດ້ັຼ CH3COO- ກບຼັ H2O OH   CH3COOH CH3COO  H2O OH- ທົ່ ຕີ ົ່ ມລງໄປຖກກຳຈດັຼ ອອກໄປດວຼ້ັ ຍວທິ ນີ ີຼັ້ ແລະ ຜນທ່ົ ໄີ ດຄ້ັຼ [CH3COO-] ເພ່ົ ມີ ຂນຶ້ັຼ ສົ່ ວນ[CH3COOH] ຫຸດລງ. ຂເຼັ້ ທດຼັ ຈງິ ຈະເຫນຼັ ໄດດ້ຼັ ່ົ ງຼັ ຕ່ົ ໄປນ:ີຼ້ັ ກ. pH ຂອງສຳນລະລຳຍ 1 ລດິ ທົ່ ມີ ີ HCl ຫ NaOH 0.01 mol ເມ່ົ ອໃສ່ົ HCl 0.01 mol ລງໃນນຳັຼ້ 1 ລດິ [H+] ເກອບທງັຼ ໝດມຳຈຳກອຳຊດິ ທົ່ ຕີ ່ົ ມລງໄປ [H+] ທ່ົ ແີ ຕກຕວຈຳກນຳຼ້ັ ເປຼັນສ່ົ ວນນອຼັ້ ຍ. ດ່ົ ງັຼ ນນັຼ້ັຼ [H+] = 10 mol/L pH = 2 ຖຳຼັ້ ຕົ່ ມ NaOH 0.01 mol ລງໃນນຳັຼ້ 1 ລດີ [OH-] = 10-2 mol/L [H+] = 10-12 mol/L pH = 12 ຂ. pH ຂອງທຳດລະລຳຍ 0.1 M CH3COOH CH3COOH  H   CH3COO Ka = [H  ][CH3COO ]  1.8x105 [CH3COOH] [H  ]2 = 1.8 x 10-5 0.1 [H+] = 1.34 x 10-3 mol/L pH = 2.87 ຄ. pH ຂອງທຳດລະສຳຍຕຳມຂ້ັຼ (ຂ) ຊ່ົ ງຶ ໄດຕັ້ຼ ົ່ ມ HCl 0.01 mol/L HCl 0.01 mol/L ໃຫ ້ຼັ [H+] =0.01 ຫ 10-2 mol/L ຄ່ົ ຳ 10-2 ນຫີ້ັຼ ຳຍກວົ່ ຳປະລມິ ຳນຮໂີ ດຣແຊນອອີ ງທ່ົ ໄີ ດຈັຼ້ ຳກກຳນແຕກຕວເປຼັນອອີ ງຂອງ CH3COOH 44 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກຼັ ເຄມທີ ົ່ ວໄປເຫມຼັ້ັຼ 2 ຫຳຍ. ດ່ົ ງັຼ ນນຼັຼັ້ , ເຮຳອຳດເວຳຼັ້ ໄດວຼ້ັ ່ົ ຳ [H+] ຂອງທຳດລະລຳຍ = 10-2 mol/L ຫ pH =2 ງ. pH ຂອງທຳດລະລຳຍຕຳມຂຼັ້ (ຂ) ຊ່ົ ງຶ ໄດຕຼັ້ ່ົ ມ NaOH 0.01 mol/L NaOH 0.01 mol/L ໃຫ ້ຼັ [OH-] = 0.01 mol/L OH- ນເີຼັ້ ຂຳ້ຼັ ລວມກບັຼ CH3COOH ເປັ ນ CH3COO- = 0.01 mol/L ໃຫ ັ້ຼ [H+] =x mol/L [CH3COO- ]  0.01 mol/L [CH3COOH] = (0.01 + x)  0.09 mol/L = (0.1 -0.01-x) mol/L Ka = x.(0.01)  1.8x105 (0.09) [H+] = x = 1.62 x 10-4 pH = 3.79 ຈ. pH ຂອງທຳດລະລຳຍ 0.1 M CH3COOH ທ່ົ ມີ ີ CH3COONa 0.08 M ທຳດລະລຳຍນຄີ້ຼັ ທຳດລະ ລຳຍບບຼັ ເຟີຣ໌ [CH3COO- ] ຈຳກເກອ = 0.08 mol/L ທ່ົ ພີ ຳວະດຸນດ່ົ ຽງໃຫ ັຼ້ [H+] = x mol/L [CH3COO- ] = ຄວຳມເຂມັຼ້ຼັ ຂຸ ນັຼ້ ຂອງເກອ + x = 0.08+x  0.08 mol/L [CH3COOH] = ຄວຳມເຂມຼັ້ັຼ ຂຸ ນັຼ້ ຂອງອຳຊດິ -x = 0.1-x  0.1 mol/L Ka = x.(0.08)  1.8x105 (0.1) [H+] = x = 2.25 x 10-5 mol/L pH = 4.65 ສ. ຕ່ົ ມ HCl 0.01 mol/L ລງໃນທຳດລະລຳຍບບຼັ ເຟີຣ໌ ຕຳມຂັ້ຼ (ຈ) [H+] ທົ່ ມີ ຳຈຳກ HCl = 0.01 mol/L H+ ຈຳກ HCl ຕ່ົ ມລງໄປຈະເຂຳ້ຼັ ລວມກບຼັ CH3COO- ເປັຼນ CH3COOH ຊົ່ ງຶ ໃຫ ັຼ້ [CH3COO-] ຫຸດລງ ແລະ [CH3COOH] ເພ່ົ ມີ ຂນຶັ້ຼ ທົ່ ພີ ຳວະດຸນດົ່ ຽງພຳຍຫງັຼ ຕ່ົ ມອຳຊດິ ແກ່ົ ຈະໃຫ້ັຼ [H+] = x mol/L [CH3COO- ] = ຄວຳມເຂມຼັຼ້ັ ຂຸ ນັຼ້ ເດມີ - ຄວຳມເຂມຼັັຼ້ ຂຸ ນຼັ້ ຂອງ CH3COO- ທ່ົ ໄີ ດເຼ້ັ ປັຼນອຳຊດິ + x = 0.08-0.01+ x  0.07 mol/L [CH3COOH] = ຄວຳມເຂມຼັ້ັຼ ຂຸ ນັ້ຼ ເດມີ + ຄວຳມເຂມັຼ້ັຼ ຂຸ ນຼ້ັ ຂອງອຳຊດິ ທົ່ ເີ ກດີ ຈຳກ CH3COO- - x = 0.1 + 0.01  0.11 mol/L Ka = x.(0.07)  1.8x105 (0.11) [H+] = x = 2.83 x 10-5 mol/L pH = 4.55 ຊ. ຕ່ົ ມ NaOH 0.01 mol/L ລງໃນທຳດລະລຳຍບບັຼ ເຟີຣຕ໌ ຳມຂຼ້ັ (ຈ) [OH-] ທົ່ ມີ ຳຈຳກ NaOH = 0.01 mol/L OH- ຈຳກ NaOH ທົ່ ຕີ ົ່ ມລງໄປຈະເຂຳຼັ້ ລວມກບຼັ CH3COOH ເປຼັນ CH3COO- ຊົ່ ງຶ ເຮດັຼ ໃຫ ຼ້ັ [CH3COO-] ເພົ່ ມີ ຂນຶຼັ້ ແລະ [CH3COOH] ຫຸດລງ ທົ່ ພີ ຳວະດຸນດົ່ ຽງໃຫ ັຼ້ [H+] = x mol/L [CH3COO- ] = ຄວຳມເຂມັຼ້ັຼ ຂຸ ນ້ຼັ ເດມີ + ຄວຳມເຂມັຼັຼ້ ຂຸ ນັຼ້ ຂອງ CH3COO- ທ່ົ ໄີ ດຈ້ຼັ ຳກກຳນຕ່ົ ມ OH- + x = 0.08+0.01+ x  0.09 mol/L 45 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກຼັ ເຄມທີ ົ່ ວໄປເຫມັຼ້ຼັ 2 [CH3COOH] = ຄວຳມເຂມັຼ້ຼັ ຂຸ ນຼ້ັ ເດມີ - ຄວຳມເຂມຼັ້ຼັ ຂຸ ນ້ຼັ ຂອງອຳຊດິ ທົ່ ເີ ຂຳັຼ້ ໄປລວມ OH- - x = 0.1 - 0.01 -x  0.09 mol/L Ka = x.(0.09)  1.8x105 (0.09) [H+] = x = - 1.8 x 10-5 mol/L pH = 4.74 ຈະເຫນັຼ ໄດວຼ້ັ ່ົ ຳ ເມົ່ ອຕ່ົ ມອຳຊດິ ແກ່ົ ຫ ບຳເຊແີິ ກົ່ 0.01 M ລງໄປໃນນຳຼັ້ ຊົ່ ງຶ ມີ pH = 7 ຈະເຮດັຼ ໃຫັ້ຼ pH ປົ່ ຽນໄປ ເປັຼນ 2 ແລະ 12 ຊົ່ ງຶ ເປັຼນກຳນປົ່ ຽນແປງຢ່ົ ຳງຫວງຫຳຍເຖງິ 5 ຫວໜ່ົ ວຍຍ pH ແລະເມ່ົ ອຕ່ົ ມອຳຊດິ ແກົ່ ຫ ບຳເຊແີ ກົ່ ຈຳນວນເທ່ົ ຳນລີັຼ້ ງໃນ 0.1 M CH3COOH ກສຳມຳດປ່ົ ຽນ pH ຈຳກ 2.87 ໄປເປັຼນ 2 ແລະ 3.70 ຕຳມ ລຳດບຼັ pH ປ່ົ ຽນໄປປະມຳນ 0.9 ຫວໜົ່ ວຍແຕ່ົ ຖຳັ້ຼ ຕົ່ ມອຳຊດິ ແກົ່ ຫ ບຳເຊແີ ກົ່ ດ່ົ ງຼັ ກ່ົ ຳວລງໃນທຳດລະລຳຍບບັຼ ເຟີຣທ໌ ່ົ ີ ເຮດັຼ ໃຫຂັຼ້ ນຶຼັ້ ຈຳກ 0.1 M. CH3COOH ກບັຼ 0.06 M CH3COONa pH ປ່ົ ຽນຈຳກ 4.65 ໄປເປຼັນ 4.55 ແລະ 4.74 ຕຳມລຳດບັຼ pH ປ່ົ ຽນໄປພຽງ  0.1 ເທົ່ ຳນນັຼັ້ຼ ຊ່ົ ງຶ ເປຼັນກຳນປົ່ ຽນແປງພຽງເລກຼັ ນອ້ຼັ ຍ. ສມມຸດໃຫອຼັ້ ຳຊດິ ອົ່ ອນເປັຼນ HA ທຳດລະລຳຍມີ H+ ແລະ A- ຢ່ົ ູໃນສມດຸນ HA  H   A [H  ][A ] Ka = [HA] [H+] = Ka [HA] (18) [A ] pH = pKa -log [HA] [A ] [HA] (19) pH = pKa + log [ A ] ຫ ອອີ ງລບ (20) pH = pKa + log ອຳຊດິ ສມຜນນເີ້ຼັ ອນີັ້ຼ ວົ່ ຳ ສມຜນເຮນເດຣີ ສ໌ ນຼັ - ຮສຼັ ເຊລບລຼັ ຊ໌ ຕຳມສມກຳນ (18) ຈະເຫນັຼ ໄດວັຼ້ ົ່ ຳ [HA] ເປຼັນອດັຼ ຕຳສ່ົ ວນຂອງຄວຳມເຂມຼັັ້ຼ ຂຸ ນຼ້ັ ຂອງອຳຊດິ ຕົ່ ຄວຳມເຂມັຼັ້ຼ ຂຸ ນ້ຼັ ຂອງອີ [A ] ອງລບຫ ຄົ່ ູບຳເຊຂີ ອງອຳຊດິ ນນຼັັ້ຼ ໃນທຳດລະລຳຍບບັຼ ເຟີຣຖ໌ ຳ້ຼັ ເຕມີ H+ ລງໃນທຳດລະລຳຍບບັຼ ເຟີຣ໌ A- ຈະປ່ົ ຽນໄປ ເປຼັນ HA- ເປັຼນກຳນເພົ່ ມີ [HA] ແລະ ຫຸດ [A-] ຫ ຖຳ້ັຼ ຕົ່ ມ OH- ,HA ຈະລວມກບຼັ OH- ໄປເປັຼນ A- ເປຼັນກຳນ ເພ່ົ ມີ [A-] ແລະ ອຳຊດິ [HA-] ເມົ່ ອທຽບເປຼັນອດຼັ ຕຳສົ່ ວນ [HA] ຕ່ົ [A-] ຖຳຼັ້ ອດຼັ ຕຳສ່ົ ວນນປີຼັ້ ່ົ ຽນໄປບ່ົ ຫຳຍປຳນໃດ [H+] ກຈະບົ່ ປົ່ ຽນຫຳຍ ຫ ຖຳ້ຼັ ເຮດັຼ ໃຫທຼັ້ ຳດລະລຳຍບບັຼ ເຟີຣເ໌ ຈອຈຳງລງ [H+] ກບ່ົ ປ່ົ ຽນຄກນຼັ ເພຳະຄວຳມເຂມຼັັ້ຼ ຂຸ ນ້ັຼ ຂອງອຳຊດິ ແລະ ຄວຳມເຂມຼັຼັ້ ຂຸນ້ັຼ ຂອງເກອຶ ປົ່ ຽນໄປຄກນຼັ ທງຼັ ສອງຢົ່ ຳງເຮດຼັ ໃຫອຼ້ັ ດຼັ ຕຳສົ່ ວນມຄີ ່ົ ຳຄງທ.ີ ແທນທົ່ ຈີ ະເປັຼນຄວຳມເຂມັຼັຼ້ ຂຸນຼ້ັ ຂອງຮໂີ ດຣແຊນອອີ ງ ເຮຳອຳດຄດິ ອອກມຳເປັຼນຄ່ົ ຳ pH ດົ່ ງຼັ ສມຜນ (19) ຫ ຕຳມສມຜນ (29) ທົ່ ໃີ ຊຄຼັ້ ຳວ່ົ ຳ “ແອນໄອອອນ” ແລະ “ອຳຊດິ ” ເປຼັນກຳງ. ໂດຍທົ່ ວໄປອຳດໃຊຄຼັ້ ຳວົ່ ຳ “ເກອ” ແທນ “ແອນໄອອອນ” ໄດໃ້ັຼ ນກລະນທີ ່ົ ແີ ຄດໄອອອນຂອງເກອນນັຼ້ັຼ ມໄີ ຟຟຳັ້ຼ ບນັຼ ຈຸ +1 ເຊ່ົ ນຼັ : Na+ , K+. ທຳດລະລຳຍບບຼັ ເຟີຣເ໌ ຮດັຼ ຈຳກອຳຊດິ ອົ່ ອນ ແລະ ຄົ່ ູບຳເຊຂີ ອງອຳຊດິ ນນັຼຼັ້ ຫ ໃຊບ້ັຼ ຳເຊອີ ົ່ ອນກບຼັ ຄົ່ ູອຳຊດິ ຂອງ ບຳເຊນີ ນັຼ້ັຼ ເຊົ່ ນຼັ : CH3COOH ກບຼັ CH3COO- ຫ NH3 ກບຼັ NH  , CH3COOH - CH3COO- ກດີ ຫ 4 NH3 - NH  ກດີ ເອນີ້ຼັ ວ່ົ ຳຄົ່ ູບບຼັ ເຟີຣ.໌ ສຳລບຼັ ຄ່ົ ູບຳເຊີ ແລະ ຄົ່ ູອຳຊດິ ໃຊເັຼ້ ກອຊົ່ ງຶ ປກກະຕແິ ຕກຕວຢ່ົ ຳງສມບູນໃຫອັ້ຼ ີ 4 ອງຊະນດິ ນນຼັຼ້ັ ເຊົ່ ນຼັ ໃຊ:້ຼັ CH3COONa ແລະ NH4Cl ເປຼັນຕນຼັ້ . 46 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກັຼ ເຄມທີ ົ່ ວໄປເຫມັຼຼ້ັ 2 ຕວຢ່ົ ຳງບບັຼ ເຟີໄດແຼັ້ ກົ່ CH3COOH + CH3COONa NaH2PO4 + NaHPO4 NH3 + NH4Cl ອຳຊດິ ຊຕີ ຣກິ + ນຳຕອີ ອມຊຕີ ຣດັຼ ສຳລບຼັ ບບຼັ ເຟີຣທ໌ ົ່ ເີ ຮດຼັ ຈຳກບຳເຊອີ ່ົ ອນ ລວມກບັຼ ເກອຂອງບຳເຊອີ ່ົ ອນ ເຊ່ົ ນັຼ : NH3 ກບຼັ NH4Cl ເມົ່ ອຕົ່ ມບຳເຊແີ ກົ່ ລງໄປ OH- ຈຳກບຳເຊແີ ກົ່ ຈະເຂຳ້ັຼ ລວມກບຼັ NH3 ທົ່ ມີ ຢີ ົ່ ູຫຳຍໃນທຳດລະລຳຍບບຼັ ເຟີໄປເປຼັນໂມເລ ກຸນ NH3 . OH   NH   NH3  H 2O 4 ແລະເມົ່ ອຕົ່ ມອຳຊດິ ແກົ່ H+ ຈຳກອຳຊດິ ແກ່ົ ຈະເຂຳັ້ຼ ລວມກບັຼ NH3 ໃຫ ້ຼັ NH  4 H   NH3  NH  4 OH- ແລະ H+ ຈຳກບຳເຊແີ ກົ່ ແລະ ອຳຊດິ ແກ່ົ ຖກກຳຈດຼັ ອອກໄປໂດຍ pH ຂອງທຳດລະລຳຍບ່ົ ປ່ົ ຽນ ແປງເທົ່ ຳໃດ. ທຳນອງດຽວກບັຼ ລະບບບບຼັ ເຟີຣ໌ ທ່ົ ເີ ຮດັຼ ຈຳກອຳຊດິ ອ່ົ ອນກບັຼ ຄົ່ ູບຳເຊໃີ ນລະບບລະບບບບຼັ ເຟີທ່ົ ເີ ຮດຼັ ຈຳກບຳ ເຊອີ ົ່ ອນກບຼັ ຄົ່ ູອຳຊດິ ກອຳດຊອກຫຳ pOH ໄດດ້ັຼ ່ົ ງັຼ ນ:ີັ້ຼ ສມມຸດໃຫບຼັ້ ຳເຊອີ ົ່ ອນເປຼັນ B ແລະ ທຳດລະລຳຍມີ BH+ ແລະ OH- ຢົ່ ູໃນສມດຸນ B  H2OBH   OH Kb = [BH  ][OH  ] [B] [OH-] = K [ BH  ] [B] b pOH = pK b  log [BH  ] (21) [B] ຫ pOH = pKb  log ອອີ ງບວກ (22) ບຳເຊີ ຖຳັ້ຼ ບຳເຊອີ ົ່ ອນມສີ ູດ BOH ແລະໃຫອຼ້ັ ອີ ງ B+ ແລະ OH- ຈະໄດຼ້ັ [OH-] = Kb [BOH [B ] ຈຳກສມຜນ (18) [H+] = Ka [HA] [A ] ຈະເຫນຼັ ໄດວັ້ຼ ່ົ ຳຖຳຼ້ັ ຄວຳມເຂມັຼ້ັຼ ຂຸນັ້ຼ ຂອງອອີ ງລບເທົ່ ຳກບຼັ ຄວຳມເຂມຼັຼ້ັ ຂຸນັຼ້ ຂອງອຳຊດິ . [A-] = [HA] ຈະໄດຼ້ັ [H+] = Ka ຫ pH = pKa ເຊ່ົ ນຼັ ອຳຊດິ ອຳເຊຕກິ ມີ Ka = 1.8 x 10-5 pH ຂອງທຳດລະລຳຍບບຼັ ເຟີທ່ົ ມີ ຄີ ວຳມເຂມຼັັຼ້ ຂຸນັ້ຼ ຂອງອຳຊດິ ອຳເຊຕກິ ເທ່ົ ຳກບັຼ ຄວຳມເຂມັຼຼ້ັ ຂຸ ນຼັ້ ຂອງອຳຊຕີ ຣດັຼ ອອີ ງ = - log (1.8 x 10-5) = 4.74 ກຳນເຮດຼັ ໜຳຼັ້ ທ່ົ ບີ ບັຼ ເຟີຈະມປີ ະສດິ ທພິ ຳບຫຳຍຖຳັຼ້ pH ຂອງບບຼັ ເຟີນນຼັັ້ຼ ຢົ່ ູໃກຄຼ້ັ ຽງກນຼັ pH ເມົ່ ອຄວຳມເຂມັຼ້ັຼ ຂຸ ນຼັ້ ຂອງອີອງລບກບັຼ ຂອງອຳຊດິ ເທ່ົ ຳກນັຼ (ຄ = pK) ຄວຳມເຂມຼັ້ັຼ ຂຸ ນຼັ້ ຂອງຄ່ົ ູບບຼັ ເຟີທງຼັ ສອງບ່ົ ຄວນແຕກຕົ່ ຳງກນຼັ ເທົ່ ຳໃດຈະເຫນຼັ ໄດວຼ້ັ ົ່ ຳຖຳຼ້ັ ເຮດຼັ ທຳດລະລຳຍບບັຼ ເຟີຈຳກ 0.01 M CH3COOH ກບັຼ 1 M CH3COONa ເມ່ົ ອໃສ່ົ 47 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກຼັ ເຄມທີ ົ່ ວໄປເຫມຼັ້ັຼ 2 ບຳເຊແີ ກົ່ ລງໄປອຳຊດິ ອຳເຊຕກິ ທ່ົ ີມຢີ ົ່ ູພຽງນອັ້ຼ ຍໆກຈະຖກເຮດັຼ ໃຫເຼ້ັ ປຼັນກຳງດວັ້ຼ ຍບຳເຊແີ ກ່ົ ນນຼັັ້ຼ ໝດໄປ pH ຂອງ ທຳດລະລຳຍບບັຼ ເຟີນນຼັັຼ້ ຈະປ່ົ ຽນໄປໄດຫຼັ້ ຳຍບົ່ ສຳມຳດເຮດຼັ ໜຳ້ັຼ ທົ່ ບີ ບັຼ ເຟີໄດດັຼ້ .ີ ຫກຼັ ກຳນໃນກຳນຕຽມທຳດລະລຳຍບບັຼ ເຟີຄ ເລອກອຳຊດິ ຫ ບຳເຊທີ ົ່ ມີ ີ pK ຫລ pKb ປະມຳນເທ່ົ ຳກບັຼ pH ຫ pOH ທົ່ ຕີ ອັ້ຼ ງກຳນໂດຍໃຫ ້ັຼ pH ຫ pOH ທ່ົ ຕີ ອັ້ຼ ງກຳນນນຼັຼ້ັ ມຢີ ົ່ ູໃນເກນ pKa  1 ຫ pKb  1 ຖຳຼັ້ ອດຼັ ຕຳສົ່ ວນ [ແອນໄອອອນ]/[ອຳຊດິ ] ເປຼັນ 10 pH = pKa +1 ແລະ ຖຳຼ້ັ ອດຼັ ຕຳສ່ົ ວນ [ແອນໄອອອນ]/[ອຳຊດິ ] 1 ເປັຼນ 1 pH = pKa - 1 ໂດຍທົ່ ວໄປອດັຼ ຕຳສ່ົ ວນ [ແອນໄອອອນ]/[ອຳຊດິ ] ຄວນຈະຢ່ົ ູໃນຂອບເຂດ 10 ລງໄປ 10 1 ເຖງິ 1 ເມ່ົ ອເລອກອຳຊດິ (ຫ ບຳເຊ)ີ ໄດແຼ້ັ ລວ້ຼັ ກຄຳນວນອດຼັ ຕຳສ່ົ ວນຄວຳມເຂມັຼ້ຼັ ຂຸ ນັ້ຼ ຂອງແອນໄອອອນຕ່ົ ຄວຳມ 10 ເຂມຼັຼັ້ ຂຸ ນ້ັຼ ຂອງອຳຊດິ ທົ່ ຄີ ວນໃຊ.ັ້ຼ ສມມຸດວ່ົ ຳຖຳັ້ຼ ປະສມແອນໄອອອນ : ອຳຊດິ ເປັຼນອດັຼ ຕຳສົ່ ວນຄວຳມເຂມັຼັ້ຼ ຂຸ ນັ້ຼ 1 : 5 [H+] ຂອງທຳດລະລຳຍບບຼັ ເຟີນນັຼຼັ້ ຈະເທ່ົ ຳກບຼັ Ka x  5  (ຫ 5 Ka ກຳນປ່ົ ຽນແປງອດັຼ ຕຳສ່ົ ວນແອນໄອອອນແລະ 1 ອຳຊດິ ເຮດັຼ ໃຫໄັ້ຼ ດັຼ້ [H+] ຫ pH ຢົ່ ູໃນເກນທ່ົ ຕີ ອ້ັຼ ງກຳນ. ລະບບທຳງຊວີ ະເຄມສີ ົ່ ວນຫຳຍຕອຼັ້ ງກຳນ pH ຄງທ່ົ ເີ ຊ່ົ ນຼັ : ເລອດຂອງຄນເຮຳນຕີັຼ້ ອັ້ຼ ງຮກັຼ ສຳ pH ໃຫຢຼັ້ ົ່ ູໃນ ລະດບຼັ 7.2 ເຖງິ 7.5 ໂດຍປກກະຕິ pH ຂອງເລອດຈະເທົ່ ຳກບຼັ 7.4 ໃນເລອດມລີ ະບບບບັຼ ເຟີຣຫ໌ ຳຍລະບບທົ່ ສີ ຳ ຄນັຼ 2 ລະບບຄ: H2CO3  HCO3 ແລະ H2PO4  HPO42 . ນອກຈຳກນນັຼັຼ້ ຍງຼັ ມໂີ ປຣຕນີ ຊ່ົ ວຍດວ້ຼັ ຍໂປຣ ຕນີ ປະກອບດວຼ້ັ ຍອຳຊດິ ອຳມໂີ ນໃນຊ່ົ ງຶ ເປຼັນເອເລກັຼ ໂທຣໄລເຮດັຼ ໜຳ້ັຼ ທ່ົ ບີ ບັຼ ເຟີໄດ້ັຼ ທ່ົ ສີ ຳຄນຼັ ຄຮໂີ ມໂກລບນິ ເປຼັນໂປຣ ຕນີ ທ່ົ ຊີ ົ່ ວຍຄຸມ pH ປະມຳນ 7 ແລະ ມພີ ລຳສມຳໂປຣຕນີ ອົ່ ນໆ ອກີ ທ່ົ ຊີ ົ່ ວຍເປັຼນບບັຼ ເຟີ. ຕຳຕຳລຳງ 4 ຄ່ົ ບູ ບຼັ ເຟີ ແລະ pH ຂອງທຳດລະລຳຍທົ່ ມີ ຄີ ວຳມເຂມຼັັ້ຼ ຂຸນ້ັຼ ຂອງທຳດທງຼັ ສອງເທົ່ ຳກນັຼ ຄົ່ ບູ ບຼັ ເຟີ Ki pH ອຳຊດິ ອອກຊຳລກິ + ອອກຊຳຣດັຼ ອອີ ງ ໄບຊຸນຟັຼດ + ຊຸນຟຼັດອອີ ງ Ka = 3.8 x 10-2 1.24 ອຳຊດິ ອຳເຊຕກິ + ອຳເຊຕຣດັຼ ອອີ ງ Ka = 1.26 x 10-2 1.89 ອຳຊດິ ກຳກໂບນກິ + ກຳກໂບນດຼັ ອອີ ງ Ka = 1.8 x 10-5 4.74 ອຳຊດິ ຮໂີ ດຣໄຊຍຳນກິ + ໄຊຍຳນດຼັ ອອີ ງ Ka = 4.2 x 10-7 6.38 ແອມໂມເນຍ + ແອມໂມນຽມອອີ ງ Ka = 4 x 10-10 9.40 Ka = 1.8 x 10-5 9.26 ຕວຢ່ົ ຳງ 1: ຈ່ົ ງຊອກຫຳ pH ຂອງທຳດລະລຳຍບບັຼ ເຟີຊ່ົ ງຶ ມີ 0.4 M HCN ແລະ 0.2 M NaCN ວທິ ແີ ກ:້ຼັ [CN-] ທົ່ ໄີ ດຈ້ຼັ ຳກເກອ = 0.2 mol/L ໃຫ ຼ້ັ [H+] = x mol/L [CN-] = 0.2 + x  0.2 mol/L [HCN] = 0.4 - 2  0.4 mol/L Ka = [H  ][CN  ]  4x1010 [HCN ] x.(0.2)  4x1010 (0.4) [H+] = x = 8 x 10-10 mol/L pH = 9.10 48 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກັຼ ເຄມທີ ່ົ ວໄປເຫມຼັັ້ຼ 2 ຫ ຄຳນວນໂດຍໃຊສຼັ້ ມຜນດົ່ ງຼັ ນ:ີຼັ້ [CN  ] pH = pKa -log [HCN ] [CN  ] = pKa - log [HCN ] = -log (4x10-10)-log (0.4) (0.2) = 9.40 -0.30 = 9.10 ຕວຢົ່ ຳງ 2 ຈົ່ ງຊອກຫຳ pH ຂອງທຳດລະລຳຍບບຼັ ເຟີຣທ໌ ່ົ ເີ ຮດຼັ ຂນຶຼ້ັ ຈຳກກຳນປະສມທຳດລະລຳຍ NH3 5 M 50 cm3 ກບຼັ ທຳດລະລຳຍ HCl 1 M 500 cm3 ວທິ ແີ ກ:້ັຼ ເມົ່ ອປະສມທຳດລະລຳຍທງັຼ ສອງເຂຳຼ້ັ ນຳກນັຼ ແລວ້ຼັ ໄດທຼັ້ ຳດລະລຳຍ 1 L ມີ NH  ເກດີ ຂນຶ້ັຼ ຈຳກ 4 ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳລະຫວ່ົ ຳງ NH3 ກບຼັ HCl, HCl ໝດໄປ ແລະ NH3 ເຫອຢົ່ ູຈຳນວນໜ່ົ ງຶ [ NH  ] ທ່ົ ເີ ກດີ ຂນຼ້ັ = 0.05 mol/L 4 [NH3] ທ່ົ ເີ ຫອຢ່ົ ູ = 0.2 mol/L Kb = 1.8 x 10-5 pOH = pKb + log [ NH  ] 4 [NH3 ] = -log (1.8 x 10-5)+ log 0.05 0.2 = 4.74 – 0.60 = 4.14 pH = 14-pOH = 14-4.14 = 9.86 ຕວຢ່ົ ຳງ 3 ທຳດລະລຳຍບບັຼ ເຟີ 1 L ມີ CH3COOH ແລະ CH3COONa ຢ່ົ ຳງລະ 0.1 mol ຕ່ົ ມ HCl ລງໄປ 0.02 mol pH ປົ່ ຽນໄປເທ່ົ ຳໃດ? ວທິ ແີ ກ:ຼ້ັ ທຳດລະລຳຍບບັຼ ເຟີຣມ໌ ີ pH ຄຳນວນໄດດັຼ້ ົ່ ງັຼ ນ:ີຼັ້ pH = pKa + log [CH3COO ] [CH3COOH] = - log (1.8 x 10-5 ) + l0g 0.1 0.1 = 4.74 ຕ່ົ ມ [H+] = 0.02 mol/L ກ່ົ ອນຕົ່ ມ HCl ຫງັຼ ຕົ່ ມ HCl [CH3COO-] 0.1 M 0.1 – 0.02 M [CH3COOH] 0.1 M 0.1 + 0.02 pH = pKb + log 0.08 0.12 = 4.74 – 0.17 = 4.54 ຕວຢົ່ ຳງ 4 ຈະຕຽມທຳດລະລຳຍບບຼັ ເຟີທ່ົ ມີ ີ pH 4.00 ຈຳນວນ 1 ລດິ ດວຼັ້ ຍລະບບ CH3COOH- CH3COO-ໄດັຼ້ ແນວໃດຈຳກທຳດລະລຳຍ 0.1 M CH3COOH ແລະ 0.1 M CH3COONa ວທິ ແີ ກ:ັ້ຼ Ka = 1.8 x 10-5 pKa = 4.74 pH = pKa + log [CH3COO ] [CH3COOH] 49 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ

ຫກັຼ ເຄມທີ ົ່ ວໄປເຫມັຼຼັ້ 2 4.00 = 4.74 + log [CH3COO ] [CH3COOH] ຫ 4.00 = 4.74 - log [CH 3COOH ] [CH 3COO  ] log [CH 3COOH ] = 4.74 – 4.00 = 0.74 [CH 3COO  ] [CH 3COOH ] = 5.5 [CH 3COO  ] ເນົ່ ອງຈຳກທຳດລະລຳຍອຳຊດິ ແລະ ເກອເຂມັຼຼັ້ ຂຸນ້ຼັ 0.1 M ເທ່ົ ຳກນຼັ ດ່ົ ງັຼ ນນັຼຼັ້ ໃນກຳນຕຽມບບັຼ ເຟີ 1 ລດິ ອດັຼ ຕຳສ່ົ ວນ ບລມິ ຳດ CH3COOH 5.5 ບລມິ ຳດ CH3COO- 1 ໃຫບຼັ້ ລມິ ຳດ CH3COOH = x ລດິ ບລມິ ຳດ CH3COO- = 1 –x ລດິ x  5.5 1 x x = 0.85 ລດິ 1 – x = 0.15 ລດິ ໃຊທັ້ຼ ຳດລະລຳຍ CH3COOH 0.85 ລດິ ປະສມກບຼັ ທຳດລະລຳຍ CH3COONa 0.15 ລດິ VI. ກຳນແຍກສະລຳຍດວ້ຼັ ຍນຳັ້ຼ ເມ່ົ ອລະລຳຍເກດນຳຕກີ ລງ NaCl ໃນນຳັຼ້ ທຳດລະລຳຍທ່ົ ໄີ ດເຼ້ັ ປັຼນທຳດລະລຳຍເປັຼນກຳງແຕ່ົ ທຳດລະລຳຍ ຂອງນຳຕອີ ອມອຳເຊຕດຼັ CH3COONa ໃນນຳ້ັຼ ເປຼັນທຳດລະລຳຍທ່ົ ເີ ປຼັນບຳເຊີ ສົ່ ວນທຳດລະລຳຍຂອງເກອແອມໂມ ນຽມກລວ NH4Cl ໃນນຳ້ັຼ ເປຼັນທຳດລະລຳຍທົ່ ເີ ປັຼນອຳຊດິ ກຳນທົ່ ທີ ຳດລະລຳຍຂອງ CH3COONa ເປັຼນທຳດລະ ລຳຍທົ່ ເີ ປຼັນບຳເຊີ ແລະ ທຳດລະລຳຍຂອງ NH4Cl ເປັຼນທຳດລະລຳຍທ່ົ ເີ ປັຼນອຳຊດິ ໄດນ້ຼັ ນັຼັ້ຼ ເພຳະອອີ ງຂອງເກອດ່ົ ງັຼ ກ່ົ ຳວທຳປະຕກິ ລິ ຍິ ຳກບຼັ ນຳັ້ຼ ປະຕກິ ລິ ຍິ ຳຊະນດິ ນເີ້ຼັ ອນີຼັ້ ວົ່ ຳ: ກຳນແຍກສະລຳຍດວ້ຼັ ຍນຳັຼ້ . ນຳັ້ຼ ຊ່ົ ງຶ ແຕກຕວເປັຼນອອີ ງໄດນ້ັຼ ອັ້ຼ ຍມຄີ ວຳມເຂມັຼຼ້ັ ຂຸ ນັຼ້ ຂອງ H+ ເທ່ົ ຳກບຼັ ຄວຳມເຂມຼັຼັ້ ຂຸ ນ້ຼັ ຂອງ OH- H2OH   OH  (23) ເມົ່ ອລະລຳຍເກອ NaCl ລງໄປ NaCl ແຕກຕວໝດໄດຼັ້ Na+ ແລະ Cl- ທງັຼ Na+ ແລະ Cl- ບົ່ ແຍກສະລຳຍ ດວ້ັຼ ຍນຳຼ້ັ ຄບົ່ ທຳປະຕກິ ລິ ຍິ ຳກບຼັ ນຳ້ຼັ ເພຳະ Na+ ບົ່ ລວມກບັຼ OH- ເນົ່ ອງຈຳກ NaOH ເປັຼນບຳເຊແີ ກ່ົ ຄອຍຖຳ້ັຼ ແຕົ່ ຈະ ແຕກຕວເປຼັນອອີ ງໝດ ແລະ Cl- ບ່ົ ລວມກບັຼ H+ ເນ່ົ ອງຈຳກ HCl ເປຼັນອຳຊດິ ແກ່ົ ຄົ່ ອຍຈະແຕກຕວເປຼັນອອີ ງ ໝດຄກນຼັ . ຖຳຼ້ັ ເຮຳໃສ່ົ Na+ ລງໃນນຳຼ້ັ ເຮຳບົ່ ໄດ້ຼັ NaOH ທຳນອງດຽວກນັຼ ຖຳັຼ້ ໃສົ່ Cl- ລງໃນນຳ້ັຼ ເຮຳບົ່ ໄດ້ັຼ HCl ,Na+ ແລະ Cl- ບົ່ ລບກວນສມດຸນຂອງນຳ້ັຼ ຕຳມສມຜນ (23). ດົ່ ງັຼ ນນຼັັ້ຼ , ປະລມິ ຳນຂອງ H+ ແລະ ຂອງ OH- ໃນທຳດ ລະລຳຍຍງຼັ ຄງເທ່ົ ຳກນຼັ ຕຳມເດມີ ຄໃນນຳ້ັຼ ບລສິ ຸດ ທຳດລະລຳຍຈົ່ ງຶ ເປັຼນກຳງ ເຮຳເວຳຼັ້ ວົ່ ຳ Na+ ແລະ Cl- ບົ່ ແຍກສະລຳຍ ດວຼັ້ ຍນຳຼັ້ . ກ. ກຳນລະລຳຍຂອງເກອຂອງອຳຊດິ ແຕ່ົ ກບັຼ ບຳເຊແີ ກົ່ ເປຼັນທຳດລະລຳຍເປຼັນກຳງ ຖຳຼັ້ ຫຳກລະລຳຍເກອ CH3COONa ໃນນຳຼັ້ CH3COONa ແຕກຕວໝດໃຫ ້ັຼ Na+ ແລະ CH3COO- Na+ ບ່ົ ລວມກບຼັ ນຳັຼ້ ແຕ່ົ CH3COO- ທຳປະຕກິ ລິ ຍິ ຳກບັຼ ນຳ້ັຼ ໂດຍລວມກບຼັ H+ ຂອງນຳ້ັຼ ໄດັ້ຼ CH3COOH ຊົ່ ງຶ ເປັຼນອຳ 50 ແປໂດຍ: ປຕ ສຄີ ຳ ສວີ ໄິ ລ