วิชากฎหมายสาธารณสุข ศ.ดร.ฉัตรสมุน พฤฒิภิญโญ

แนวคดิ ทำงวิชำชีพ 201 สภาวิชาชีพ ซ่งึ เป็นตวั แทนวชิ าชีพ ทาหนา้ ท่คี วบคุมวนิ ยั ในการประกอบวิชาชีพ ระดบั ทอ้ งถ่นิ ระดบั มณฑลหรอื เขตและ คกก. ระดบั ชาติ ใชแ้ นวคดิ เร่อื งการกระจายอานาจทางบรกิ ารอยู่ภายใตห้ ลกั กฎหมายมหาชน บคุ ลากร ทรพั ยส์ นิ ทางบญั ชี และการบรหิ ารการเงนิ อยู่ภายใตห้ ลกั กฎหมายเอกชน อานาจของสภาวชิ าชีพเป็นอานาจบงั คบั ซ่งึ ถอื เป็ นอานาจพเิ ศษ วางขอ้ บงั คบั ทวั่ ไปในการประกอบวชิ าชีพ อานาจทางปกครองในการควบคมุ การประกอบวชิ าชีพ(หลกั คมุ้ ครองสวสั ดิภาพประชาชน) อานาจศาลในการพจิ ารณาลงโทษทางวินยั เม่ือผูป้ ระกอบวิชาชีพกระทาผิดจรรยาบรรณวชิ าชีพ บคุ ลากรผูใ้ ชอ้ านาจซ่งึ มาจากผูป้ ระกอบวชิ าชีพดว้ ยกนั เอง(หลกั ควบคมุ กนั เอง) 02/03/64

แนวปฏิบัตทิ ำงวชิ ำชีพ 202 มีความรขู้ ้นั สงู หรอื ถ้าไมม่ แี ล้วจะปฏบิ ัติงานวชิ าชพี น้นั ๆ ไมไ่ ด้ มีการขึน้ ทะเบยี นเป็นสมาชิกเพอ่ื ขอรับใบประกอบวชิ าชีพ บรรดาสมาชิกผู้ขึ้นทะเบยี นถูกเลอื กเขา้ มาเปน็ สภาหรอื คกก. วชิ าชพี สภาหรือ คกก. วิชาชพี ควบคุมสมาชิกให้รกั ษามาตรฐานวิชาชพี และจริยธรรมหรือจรรยาบรรณแหง่ วิชาชีพ สมาชกิ ผู้ข้นึ ทะเบียนทไี่ มร่ กั ษามาตรฐานวชิ าชพี และ/หรือจริยธรรม/จรรยาบรรณแห่งวชิ าชพี จะถูก ลงโทษ 02/03/64

มำตรกำรควบคุม 203  มาตรการควบคุมทางกฎหมาย ห้ามบคุ คลทีไ่ มม่ คี ณุ สมบตั ิทาการประกอบวชิ าชพี เพราะจะเปน็ อันตรายต่อชวี ติ ผ้รู บั บรกิ ารและเปน็ ภัยตอ่ สงั คม เวน้ แตเ่ ข้าเงอื่ นไขทีย่ กเวน้ หา้ มมิใหผ้ ้ปู ระกอบวิชาชพี กระทาการประกอบวิชาชพี ขณะอยรู่ ะหวา่ งสง่ั พกั หรอื เพกิ ถอนใบอนญุ าต ประกอบวชิ าชีพ มาตรการควบคุมทางศลี ธรรม ผ้ปู ระกอบวชิ าชพี ฯ ตอ้ งมจี รรยาบรรณเพื่อควบคมุ ความประพฤตขิ องกลมุ่ ผ้ปู ระกอบวิชาชีพเดยี วกัน เป็น การส่งเสริมเชิดชวู ชิ าชีพ มาตรการในการควบคุมคุณภาพของวชิ าชพี ควบคุมสถาบนั การศกึ ษา ควบคมุ คุณภาพผ้ปู ระกอบวิชาชพี 02/03/64

เกณฑ์กำรตดั สินกำรกระทำของมนุษย์ 204 1)ลทั ธสิ ัมพัทธนยิ ม (Relativism) : จารตี ประเพณีหรอื สภาพแวดล้อม;คนและสังคม 2) ลัทธิประโยชนน์ ิยม (Utilitarianism) : ประโยชนแ์ กค่ นจานวนมากหรือมหสุข มงุ่ ทผี่ ลมากวา่ วิธีการ 3) ลัทธสิ มั บรู ณน์ ิยม(Moral Absolutism) : มโนธรรมหรอื ปัญญาหรอื จติ สานึกท่อี ิสระทีเ่ ป็นวัตถุวสิ ยั 4) ลัทธิเจตจานงนิยมของค้านท์(Kantian) : เจตนาหรือแรงจูงใจ มุ่งการทาตามพันธหน้าท่ีด้วยปัญญา (เหตผุ ลหรือหลักการ)เปน็ พ้นื ฐานมากกว่าผล 02/03/64

พฤตกิ รรมกำรประกอบวิชำชพี  พฤตกิ รรมของผู้ประกอบวชิ าชีพท่ีถูกตอ้ งทั้งจริยธรรมและกฎหมาย ผู้ประกอบวิชาชีพให้ยาผู้ป่วยถูกต้องตามหลักการและตามแผนการรักษา คือ ความถูกต้องของยาและจานวน การใหย้ า ท่ีถกู คนถกู เวลาและถกู ทางทใ่ี ห้  พฤตกิ รรมของผู้ประกอบวิชาชพี ทอ่ี าจจะมจี รยิ ธรรมแตผ่ ดิ กฎหมาย ผู้ประกอบวิชาชีพที่กาลังดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้ายของชีวิตซ่ึงทุกข์ทรมานกับความเจ็บปวดรุนแรง ได้ดาเนินการ ตามทผ่ี ปู้ ว่ ยรบเร้าขอความชว่ ยเหลือใหส้ นิ้ ชวี ติ ดว้ ยการใหย้ าทไี่ มไ่ ดอ้ ยใู่ นแผนการรักษาของแพทย์เกินขนาดเพือ่ ให้ ผ้ปู ว่ ยไดเ้ สยี ชีวติ อย่างสงบ  พฤติกรรมของผปู้ ระกอบวชิ าชีพทีอ่ าจจะถูกกฎหมายแต่ไรจ้ รยิ ธรรม ผ้ปู ระกอบวชิ าชีพใหย้ าบรรเทาความปวดแก่ผู้ป่วยเอดส์ในปริมาณมากซ่ึงแพทย์ได้เขียนแผนการรักษาไว้ แมจ้ ะรู้ วา่ ปริมาณยาทใ่ี หน้ ้อี าจมผี ลทาให้ผู้ปว่ ยหยดุ หายใจได้ แต่ยังคงให้ยาน้ีแกผ่ ปู้ ่วยอยู่  พฤตกิ รรมของผู้ประกอบวิชาชพี ท่ีผดิ กฎหมายและไร้จรยิ ธรรม ผู้ประกอบวิชาชีพให้ยาแก่คนไข้ผิดคนแต่ไม่ได้รายงานให้หัวหน้าเวรและแพทย์เจ้าของไข้ให้ทราบ 02ร/03ว/64มทั้งไม่ เขยี นรายงานของเหตกุ ารณท์ เี่ กิดข้นึ

ขอ้ บงั คบั สภาการสาธารณสขุ ชมุ ชนว่าดว้ ยจรรยาบรรณแหง่ วชิ าชีพการสาธารณสขุ พ.ศ. 2561 หลกั ทวั่ ไป ขอ้ 4 ผูป้ ระกอบวิชาชีพย่อมดารงตนใหส้ มควรในสงั คมโดยธรรม เคารพต่อกฎหมายของ บา้ นเมอื ง ขอ้ 5 ผูป้ ระกอบวชิ าชีพย่อมประกอบวชิ าชีพดว้ ยเจตนาดี โดยไม่คานึงถงึ ฐานะ เช้ือชาติ สญั ชาติ ศาสนา สงั คมหรือลทั ธกิ ารเมือง ขอ้ 6 ผูป้ ระกอบวิชาชีพยอ่ มไม่ประพฤตหิ รอื กระทาการใด ๆ อนั อาจเป็นเหตใุ หเ้ สอ่ื มเสยี เกยี รติ ศกั ด์ิแหง่ วิชาชีพ

สว่ นท่ี 1 การปฏบิ ตั ิตนตอ่ ผูป้ ่วยหรอื ผูใ้ ชบ้ รกิ าร  ขอ้ 7 ผูป้ ระกอบวชิ าชีพตอ้ งรกั ษามาตรฐานของวชิ าชีพท่สี ภาการสาธารณสขุ ชมุ ชนประกาศกาหนดโดยไม่เรยี กรอ้ งสนิ จา้ งรางวลั พเิ ศษนอกเหนือจากค่าบรกิ ารท่คี วรไดร้ บั ตามปกติ  ขอ้ 8 ผูป้ ระกอบวชิ าชีพตอ้ งไม่จูงใจหรอื ชกั ชวนใหผ้ ูป้ ่วยมารบั บรกิ ารทางวชิ าชีพเพอ่ื ผลประโยชนข์ องตน  ขอ้ 9 ผูป้ ระกอบวชิ าชีพตอ้ งไม่เรยี กรอ้ งขอรบั ผลประโยชนเ์ ป็นค่าตอบแทนเน่ืองจากการรบั หรอื สง่ ผูป้ ่ วยหรอื ผูใ้ ชบ้ รกิ าร สาธารณสขุ ชมุ ชน  ขอ้ 10 ผูป้ ระกอบวชิ าชีพตอ้ งปฏบิ ตั ติ อ่ ผูป้ ่วยหรอื ผูใ้ ชบ้ รกิ ารโดยสภุ าพแ ละปราศจากการบงั คบั ขู่เข็ญ  ขอ้ 11 ผูป้ ระกอบวชิ าชีพตอ้ งไม่หลอกลวงผูป้ ่ วยหรอื ผูใ้ ชบ้ รกิ ารใหห้ ลงเขา้ ใจเพอ่ื ผลประโยชนข์ องตน  ขอ้ 12 ผูป้ ระกอบวชิ าชีพตอ้ งไม่ใชอ้ บุ ายดว้ ยประการใด ๆ โดยปราศจากเหตผุ ลอนั สมควร เพอ่ื จะใหต้ นไดร้ บั ผลประโยชน์ นอกเหนือจากทผ่ี ูป้ ่ วยหรอื ผูใ้ ชบ้ รกิ ารไดต้ กลงตามสญั ญา  ขอ้ 13 ผูป้ ระกอบวชิ าชีพตอ้ งไม่ประกอบวชิ าชีพโดยไม่คานึงถงึ ความปลอดภยั และความส้นิ เปลอื งของผูป้ ่ วยหรอื ผูใ้ ชบ้ รกิ าร

สว่ นท่ี 1 การปฏบิ ตั ติ นตอ่ ผูป้ ่วยหรอื ผูใ้ ชบ้ รกิ าร (ต่อ) ขอ้ 14 ผูป้ ระกอบวชิ าชีพตอ้ งไม่สงั่ หรอื สนบั สนุนรวมทง้ั ใชอ้ ปุ กรณ์ในการใหบ้ รกิ ารโดยไม่เปิดเผยสว่ นประกอบ ขอ้ 15 ผูป้ ระกอบวชิ าชีพตอ้ งไม่ออกใบรบั รองอนั เป็นเทจ็ โดยเจตนา หรอื ใหค้ วามเหน็ โดยไม่สุจรติ ในเรอ่ื งใด ๆ อนั เก่ยี วกบั วชิ าชีพของตน ขอ้ 16 ผูป้ ระกอบวชิ าชีพตอ้ งไม่เปิดเผยความลบั ของผูป้ ่วยหรอื ผูใ้ ชบ้ รกิ ารซ่ึงตนทราบมา เน่ืองจากการ ประกอบวชิ าชีพ เวน้ แต่ดว้ ยความยนิ ยอมของผูป้ ่วยหรอื ผูใ้ ชบ้ รกิ าร หรอื เม่ือตอ้ งปฏบิ ตั ติ ามกฎหมายหรอื ตาม หนา้ ท่ี ขอ้ 17 ผูป้ ระกอบวชิ าชีพตอ้ งไม่ปฏเิ สธการช่วยเหลอื ผูท้ ่อี ยู่ในระยะอนั ตรายจากการเจบ็ ป่ วยเม่ือไดร้ บั คาขอรอ้ ง และตนอยูใ่ นฐานะท่จี ะช่วยได้ ขอ้ 18 ผูป้ ระกอบวชิ าชีพตอ้ งไม่จงใจละเวน้ หนา้ ท่ที ่คี วรกระทาอนั เกย่ี วหรอื ปิดบงั ขอ้ ความท่คี วรแจง้ ให้ ผูร้ บั บรกิ ารทราบ

สว่ นท่ี 1 การปฏบิ ตั ติ นตอ่ ผูป้ ่วยหรอื ผูใ้ ชบ้ รกิ าร (ตอ่ ) ขอ้ 19 ผูป้ ระกอบวชิ าชีพตอ้ งไม่ประกอบการในทางสาธารณะหรอื สถานท่ี สาธารณะ เวน้ แต่ในเหตฉุ ุกเฉินในการปฐมพยาบาลหรอื ในการปฏบิ ตั หิ นา้ ท่กี าร งานของกระทรวง ทบวง กรม กรุงเทพมหานคร เมอื งพทั ยา องคก์ ารบรหิ ารสว่ น จงั หวดั เทศบาล องคก์ ารบรหิ ารสว่ นทอ้ งถน่ิ อน่ื ๆ ตามรฐั มนตรปี ระกาศในราช กจิ จานุเบกษา หรอื สภากาชาดไทย ขอ้ 20 ผูป้ ระกอบวชิ าชีพตอ้ งไม่ใชห้ รอื สนบั สนุนใหม้ ีการประกอบวิชาชีพการ สาธารณสุขชมุ ชนการประกอบวชิ าชีพดา้ นการแพทยห์ รอื การประกอบโรคศิลปะ โดยผิดกฎหมาย

สว่ นท่ี 2 การปฏบิ ตั ิต่อผูร้ ว่ มวชิ าชีพ ขอ้ 21 ผูป้ ระกอบวชิ าชีพพงึ ยกยอ่ งใหเ้ กยี รตแิ ละเคารพในศกั ด์ศิ รซี ง่ึ กนั และกนั รวมทง้ั สรา้ งความสามคั คีในหมู่ผูร้ ว่ มวชิ าชีพ ขอ้ 22 ผูป้ ระกอบวชิ าชีพตอ้ งไม่เอาผลงานของผูป้ ระกอบวชิ าชีพอน่ื มาเป็นของตน ขอ้ 23 ผูป้ ระกอบวชิ าชีพตอ้ งไม่ใหร้ า้ ย หรอื กลนั่ แกลง้ ผูร้ ว่ มวชิ าชีพดว้ ยกนั ขอ้ 24 ผูป้ ระกอบวชิ าชีพตอ้ งไม่ชกั จูงผูป้ ่วยหรอื ผูใ้ ชบ้ รกิ ารของผูอ้ น่ื มาเป็นของตน

สว่ นท่ี 3 การปฏบิ ตั ิต่อผูร้ ว่ มงาน ขอ้ 25 ผูป้ ระกอบวชิ าชีพพงึ ยกยอ่ งใหเ้ กยี รตแิ ละเคารพในศกั ด์ิศรขี องผูร้ ว่ มงาน ขอ้ 26 ผูป้ ระกอบวิชาชีพตอ้ งไม่ใหร้ า้ ย หรอื กลนั่ แกลง้ ผูร้ ่วมงาน ขอ้ 27 ผูป้ ระกอบวชิ าชีพพงึ สง่ เสรมิ และสนบั สนุนใหผ้ ูร้ ว่ มงานมโี อกาสเพ่มิ พูนความรูท้ างวชิ าการท่ี เก่ยี วขอ้ ง สว่ นท่ี 4 จรรยาบรรณต่อสาธารณะ ขอ้ 28 ผูป้ ระกอบวิชาชีพตอ้ งประกอบวิชาชีพโดยใหค้ วามสาคญั ต่อความปลอดภยั สุขอนามยั และสวสั ดิภาพ ของสาธารณชน ตลอดจนทรพั ยส์ นิ และสง่ิ แวดลอ้ มอนั เป็ นสาธารณะ

สว่ นท่ี 5 การทดลองในมนุษย์ ขอ้ 29 ผูป้ ระกอบวชิ าชีพผูท้ าการทดลองในมนุษยต์ อ้ งไดร้ บั ความยนิ ยอมจากผูถ้ กู ทดลองเป็นลายลกั ษณ์ อกั ษร และตอ้ งพรอ้ มท่จี ะป้ องกนั ผูถ้ กู ทดลองจากอนั ตรายท่อี าจเกดิ ข้ึนจากการทดลองน้นั ขอ้ 30 ผูป้ ระกอบวชิ าชีพตอ้ งปฏบิ ตั ติ ่อผูถ้ กู ทดลองเช่นเดียวกบั การปฏบิ ตั ติ ่อผูป้ ่ วยหรอื ผูใ้ ชบ้ รกิ าร ขอ้ 31 ผูป้ ระกอบวชิ าชีพตอ้ งรบั ผิดชอบตอ่ อนั ตรายหรอื ผลเสยี หายเน่ืองจากการทดลองท่บี งั เกดิ ตอ่ ผูถ้ กู ทดลองอนั มิใช่ความผิดของผูท้ ดลอง ขอ้ 32 ผูป้ ระกอบวชิ าชีพสามารถทาการวจิ ยั ไดเ้ ฉพาะเม่ือโครงการศึกษาวจิ ยั หรอื การทดลองดงั กลา่ วไดร้ บั ความเหน็ ชอบจาก คกก. ดา้ นจรยิ ธรรมท่เี ก่ยี วขอ้ งแลว้ เทา่ น้นั ขอ้ 33 ผูป้ ระกอบวชิ าชีพจะตอ้ งปฏบิ ตั ติ ามแนวทางจรยิ ธรรมของการศึกษาวจิ ยั และการทดลองในมนุษยแ์ ละ จรรยาบรรณของนกั วจิ ยั

หมวด 3 การโฆษณา ขอ้ 34 ผูป้ ระกอบวชิ าชีพตอ้ งไม่โฆษณา ใช้ จา้ ง หรอื ยนิ ยอมใหผ้ ูอ้ น่ื โฆษณาการประกอบวชิ าชีพความรู้ และความชานาญในการประกอบวชิ าชีพของตนหรอื ผูอ้ น่ื ขอ้ 35 การโฆษณาตามขอ้ 34 อาจกระทาไดใ้ นกรณีต่อไปน้ี (1) การแสดงผลงานในวารสารทางวชิ าการ หรอื ในการประชมุ วชิ าการ (2) การแสดงผลงานในหนา้ ท่ี หรอื ในการบาเพญ็ ประโยชนส์ าธารณะ (3) การแสดงผลงานหรอื ความกา้ วหนา้ ทางวชิ าการเพอ่ื การศึกษาของมวลชน (4) การประกาศเกยี รตคิ ณุ เป็นทางการโดยสถาบนั วชิ าการ สมาคม หรอื มลู นิธิ

หมวด 3 การโฆษณา (ตอ่ ) ขอ้ 36 ผูป้ ระกอบวชิ าชีพอาจแสดงขอ้ ความเก่ยี วกบั การประกอบวชิ าชีพของตนท่ีสถานท่ที าการประกอบ วิชาชีพไดเ้ พยี งขอ้ ความเฉพาะเร่อื งต่อไปน้ี (1) ช่ือนามสกลุ และอาจมีคาประกอบช่ือไดเ้ พยี ง ตาแหน่งทางวิชาการ ฐานนั ดรศกั ด์ิ ยศและบรรดาศกั ด์ิ เทา่ น้นั (2) ช่ือปรญิ ญา วฒุ บิ ตั รหรอื หนงั สอื อนุมตั ิ หรอื หนงั สอื แสดงคณุ วฒุ อิ ย่างอน่ื ซ่ึงตนไดร้ บั มาโดยถกู ตอ้ ง ตามหลกั เกณฑข์ องสภาการสาธารณสุขชมุ ชน หรอื สถาบนั ท่ที างราชการรบั รอง (3) สาขาวชิ าชีพการสาธารณสขุ ชุมชน (4) เวลาทาการ ขอ้ 37 ผูป้ ระกอบวชิ าชีพอาจแจง้ ขอ้ ความการประกอบวชิ าชีพ เฉพาะการแสดงท่อี ยูท่ ่ตี ง้ั สานกั งาน หมายเลขโทรศพั ท์ หรอื การสอ่ื สารอน่ื หรอื ขอ้ ความท่อี นุญาตตามขอ้ 36

หมวด 3 การโฆษณา (ต่อ) ขอ้ 38 ผูป้ ระกอบวชิ าชีพผูท้ าการเผยแพรใ่ หข้ อ้ มูลทางวชิ าการหรอื ตอบปญั หา เก่ยี วกบั วชิ าชีพทางสอ่ื มวลชน ถา้ แสดงตนวา่ เป็ นผูป้ ระกอบวชิ าชีพตอ้ งไม่แจง้ สถานท่ที าการ ประกอบวชิ าชีพสว่ นตวั ทานองการโฆษณา และตอ้ งไม่มกี ารแจง้ ขอ้ ความตามขอ้ 36 ในท่เี ดียวกนั หรอื ขณะเดียวกนั น้นั ดว้ ย ขอ้ 39 ผูป้ ระกอบวชิ าชีพตอ้ งระมดั ระวงั ตามวสิ ยั ท่พี งึ มมี ใิ หก้ ารประกอบวิชาชีพของ ตนแพรอ่ อกไปในสอ่ื มวลชนเป็นทานองโฆษณาความรู้ ความสามารถ

216 สวัสดคี ่ะ 02/03/64