ชุดวิชาการเงิน 2 ระดับ ม. ต้น

191 จากนั้นจะขอให้เหยื่อจ่ายค่าธรรมเนียมเพื่อยกเลิกการระงับเงินโอน โดย จะเริ่มจากค่าธรรมเนียมที่ไม่มากนักแล้วค่อย ๆ เพิ่มมูลค่าสูงขึ้นเรื่อย ๆ จนกว่าเหยื่อจะรู้ตัว เหยื่อบางรายโอนเงินให้แก่มิจฉาชีพมากกว่าสิบครั้ง มูลค่าความเสียหายรวมกันเป็นหลักล้าน ขอยกตัวอย่างเรอื่ งหลอกลวงท่ีมจิ ฉาชีพชอบใชด้ งั นี้ • นักธรุ กจิ ต้องการสง่ั สนิ ค้าจำนวนมาก – เหย่อื ส่วนมากเป็นผู้ประกอบ ธุรกิจขายสินค้าทางอินเทอร์เน็ต มิจฉาชีพจะส่งอีเมลแอบอ้างเป็นนักธุรกิจต่างชาติที่ต้องการ สั่งซื้อสินค้าจำนวนมาก แล้วส่งหลักฐานการโอนเงินปลอมให้เหยื่อตายใจว่าโอนเงินแล้ว ส่วนเหยื่อ นอกจากจะไม่ได้เงนิ ค่าสินค้าแล้ว ยังเสียเงินทุนและเวลาในการผลิตสินค้าตามคำส่ัง ซือ้ อกี ด้วย (บางรายสง่ สนิ ค้าไปให้มิจฉาชีพแลว้ ) • ผู้ใจบุญต้องการบริจาคเงินจำนวนมาก – เหยื่อมักจะเป็นองค์กร การกุศลทีเ่ ปิดรับเงินบริจาคอยู่แลว้ โดยมิจฉาชีพจะส่งอีเมลถึงเหยื่อแจ้งว่า ต้องการบริจาคเงิน พร้อมทั้งขอเลขที่บัญชีของเหยื่อ เมื่อได้ข้อมูลทางการเงินของเหยื่อแล้ว มิจฉาชีพจะนำข้อมูล ดังกลา่ วไปสร้างหลกั ฐานการโอนเงินปลอมแล้วสง่ มาให้เหยอื่ ดเู สมอื นว่ามีการโอนเงนิ จริง • ทายาทที่ไม่สามารถรับมรดกได้ – มิจฉาชีพมักติดต่อเหยื่อผ่าน ช่องทางโซเชียลมเี ดีย (social media) ต่าง ๆ แล้วอ้างว่าตนเองได้รับมรดกเป็นเงินจำนวนมาก ในประเทศหนง่ึ แตไ่ มส่ ามารถรับมรดกนน้ั ได้ดว้ ยติดเหตุผลทางการเมอื งหรือเหตผุ ลอนื่ ๆ จงึ ขอ ใช้ชื่อและเลขที่บัญชีเงินฝากของเหยื่อในการรับมรดก แล้วส่งหลักฐานการโอนเงินปลอมให้ เหย่ือดูเสมอื นวา่ มกี ารโอนเงินมรดกไปให้เหย่อื จริง • ชายหนุ่มที่ต้องการหารักแท้ – มิจฉาชีพจะเริ่มทำความรู้จักกับเหย่ือ ผา่ นทางโซเชยี ลมีเดียโดยอา้ งว่าตนเป็นชาวต่างชาติที่มีรายไดแ้ ละหน้าทกี่ ารงานท่ดี ี แลว้ ใช้เวลา ตีสนิทเป็นปีก่อนจะบอกว่าอยากย้ายมาแต่งงานและอยู่เมืองไทยกับเหยื่อ และหลอกว่าได้ โอนเงินมาใหเ้ พือ่ เตรยี มซ้ือบา้ นพรอ้ มส่งหลกั ฐานการโอนเงินปลอมมาให้แกเ่ หย่อื ชดุ วิชาการเงินเพอ่ื ชีวิต 2 (ฉบบั ปรบั ปรงุ พ.ศ.2564) l หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 5 ภัยทางการเงนิ

192 นอกจากหลอกว่าจะโอนเงินมาให้เหยื่อแล้ว มิจฉาชีพบางรายก็อ้างว่า ส่งของขวัญพร้อมเงินสดมาให้เหยื่อ แล้วอ้างตัวเป็นกรมศุลกากรเรียกเก็บค่าภาษี หรือ คา่ ธรรมเนยี มในการนำเงนิ สดออกมา • องค์กรใจดีแจกเงินทุนหรือรางวัล – เหยื่อจะได้รับอีเมลแจ้งว่าเหยื่อ ได้รับเงินทุนหรือรางวัล แต่เหยื่อจะต้องปฏิบัติตามขั้นตอนที่แจ้งมาตามอีเมล ซึ่งจะต้องจ่ายค่า เปดิ บญั ชี ค่าธรรมเนยี ม ค่าเอกสารต่าง ๆ สุดทา้ ยก็ไมไ่ ด้รบั เงนิ ทุนหรอื รางวัลใด ๆ ร้หู รือไม่ว่า ผู้รับสินค้าหรือรับเงินโอนจากต่างประเทศ ไม่จำเป็นต้องเสียภาษีหรือ ค่าธรรมเนียมเป็นเงินสดแก่เจ้าหน้าที่ในต่างประเทศ สำหรับการส่งสินค้าเข้ามาให้ผู้รับใน ประเทศ เจ้าหน้าที่จะเรียกเก็บอากรจากผู้รับตามกฎหมายไทยในขั้นตอนการรับสินค้า โดย ไม่มีการเปิดตรวจหรือเก็บภาษีที่ต่างประเทศ หากมีข้อสงสัย สามารถสอบถามเพิ่มเติมได้ที่ สายดว่ นศลุ กากร โทร. 1164 สำหรับการโอนเงินระหว่างประเทศ ผู้โอนสามารถเลือกได้ว่าจ่าย ค่าธรรมเนียมเอง หรือระบุให้หักค่าธรรมเนียมจากยอดเงินโอนได้โดยผู้รับโอนไม่จำเป็นต้อง จ่ายเป็นเงินสด แหลง่ ศึกษาขอ้ มลู เพม่ิ เตมิ เวบ็ ไซตก์ รมศลุ กากร http://www.customs.go.th/ 2. แอบอา้ งเปน็ คนรจู้ ัก มิจฉาชีพบางรายอาจใช้วิธีแฮกบัญชีอีเมลหรือแอปพลิเคชัน LINE หรือ เฟซบุ๊กของเหยื่อ ซึ่งอาจจะแอบอ้างเป็นผู้ให้บริการอีเมลหรือผู้ให้บริการแอปพลิเคชัน ติดต่อ เหยื่อ หลอกให้เหยื่อกรอกหรือให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ บัญชีผู้ใช้อีเมล (e-mail address) และ ชุดวชิ าการเงินเพือ่ ชีวิต 2 (ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ.2564) l หนว่ ยการเรียนรู้ที่ 5 ภยั ทางการเงนิ

193 รหัสผา่ น (password) หากเหย่ือให้ข้อมูลไป มิจฉาชีพก็จะนำข้อมูลดังกล่าวไปเข้าใช้บัญชีอีเมล หรือแอปพลิเคชันของเหยื่อแล้วเปลี่ยนรหัสผ่านใหม่ทันที เพื่อไม่ให้เจ้าของตัวจริงสามารถใช้ บญั ชีหรอื แอปพลเิ คชันน้นั ได้อีกตอ่ ไป หรือบางครั้งมิจฉาชพี อาจใช้วิธปี ลอมบัญชโี ดยใช้ชื่อ รปู ภาพโปรไฟล์ของ เหยื่อ หากไม่สังเกตดี ๆ อาจจะไม่รู้ว่าเป็นมิจฉาชีพ เช่น ชื่อที่ใกล้เคียงกันมาก ต่างกันที่ ตัวอกั ษรหรือใชเ้ คร่อื งหมายอน่ื ๆ เพิม่ เตมิ ในช่ือ หลังจากสวมรอยได้แล้ว ก็จะส่งอเี มลทักแชทไปยงั กลุม่ เพือ่ นของเหยื่อโดย สร้างเรือ่ งเพื่อหลอกใหโ้ อนเงนิ เชน่ • เหย่ือไปตา่ งประเทศและได้ทำกระเป๋าเงินหาย จึงใช้ความเป็นห่วงเพ่ือน ในการหลอกให้เพ่อื นของเหยื่อโอนเงินให้แกม่ จิ ฉาชพี • ทักแชทไปในกลุ่มเพื่อนเพื่อยืมเงิน โดยอ้างเหตุการณ์ต่าง ๆ เช่น กระเป๋าสตางค์หาย ต้องรีบใช้เงิน แต่จะอ้างว่าต้องโอนให้บัญชีของคนอื่นก่อน หรือให้จ่ายเงิน ค่าสินค้าแทนตนเองไปท่บี ัญชีของผู้อืน่ • เข้าไปยังกลุ่มสนทนา LINE group เช่น ปลอมเป็นเจ้าหน้าที่การเงิน หรือครูของโรงเรียน เข้าไปยังกลุ่มสนทนาของโรงเรียน แจ้งให้นักเรียนโอนเงินค่าเทอม ค่าใชจ้ า่ ยต่าง ๆ ซึ่งหากผู้เสียหายไม่ได้ทำการตรวจสอบโดยการติดต่อทางช่องทางอื่น เช่น โทรศัพท์เพื่อสืบถามความจริง ก็อาจหลงเชื่อว่ามิจฉาชีพนั้นเป็นเพื่อนหรือคนรู้จักของตนจริง แล้วโอนเงินให้ตามที่ร้องขอ ดังนั้นจึงต้องระมัดระวัง ไม่เชื่ออะไรง่ายเกินไป และตรวจสอบ ข้อเทจ็ จริงทุกครงั้ นอกจากนี้ ยังมีการแอบอ้างเป็นสถาบันการเงิน โดยสร้างบัญชีโปรไฟล์ ปลอมในแอปพลิเคชัน LINE หลอกขอข้อมูลส่วนตัวท่ีสำคัญของเหย่ือ เม่ือไดข้ อ้ มลู แล้วก็นำไปใช้ ทำธุรกรรมการเงิน ซึ่งที่จริงแล้วสถาบันการเงินไม่มีนโยบายขอข้อมูลที่ใช้ในการทำธุรกรรม ของลูกค้า เช่น username password รหัส OTP ข้อมูลบัตรเครดิต (เลขบัตรเครดิต ชดุ วิชาการเงนิ เพอื่ ชวี ติ 2 (ฉบับปรบั ปรุง พ.ศ.2564) l หน่วยการเรยี นรูท้ ่ี 5 ภยั ทางการเงนิ

194 วันบัตรหมดอายุ และเลข CVV ด้านหลังบัตรเครดิต) หรือข้อมูลส่วนบุคคลที่สำคัญอื่น ๆ เช่น เลขบนบัตรประชาชนด้านหน้าและด้านหลัง เพราะเป็นข้อมูลที่ธนาคารมีอยู่แล้ว ไมจ่ ำเปน็ ตอ้ งขอจากลูกคา้ อีก 3. หลอกขายของออนไลน์ มิจฉาชีพมักประกาศขายสินค้าดีราคาถูกในเว็บไซต์แล้วหลอกให้เหยื่อโอน เงินค่าสินค้าหรือเงินมัดจำให้ เมื่อถึงเวลาส่งของ ผู้ซื้อก็ไม่ได้รับสินค้าและไม่สามารถติดต่อ คนขายได้ เงินค่าสินค้าหรือเงินมัดจำที่โอนไปก็ไม่ได้คืน เมื่อตรวจสอบก็พบว่า มิจฉาชีพใช้วิธี จ้างคนอื่นเปิดบัญชี หรือหลอกใช้บัญชีคนอื่นรับเงินโอนเพื่อหลีกหนีการจับกุม เช่น กรณีท่ี เกิดขนึ้ เม่ือเดือนมิถุนายน 2562 ผ้เู สยี หายเปิดเผยกับเจ้าหน้าท่ีตำรวจชุดสืบสวนว่าตนเองได้ไป โพสต์หาซ้ือกล้อง ในเฟซบุ๊กเพจต่าง ๆ และมิจฉาชีพไดท้ ำทีเข้ามาทกั ในกลอ่ งข้อความว่ามีของ ท่ตี นอยากได้ และจะขายให้ตามราคาท่ีตกลงกันไวท้ ่ี 6,500 บาท แตเ่ มอื่ โอนเงินค่าสนิ ค้าไปแลว้ ผู้เสยี หายไม่ได้รับของตามที่ตกลงกัน ซ่ึงมจิ ฉาชีพกลุ่มน้ีจะใช้วิธีแฝงตวั เข้าไปในเฟซบุ๊กเพจทม่ี ีการโพสต์ซื้อ - ขาย ของต่าง ๆ เมื่อเห็นว่ามีใครต้องการสินค้าอะไรก็จะเข้าไปทักผ่านกล่องข้อความแล้วหลอกเอา เงินจากผู้เสียหาย ซึ่งถือเป็นความผิดฐานฉ้อโกง และผิด พ.ร.บ. คอมพิวเตอร์ ในการนำเข้า ขอ้ มูลอนั เป็นเทจ็ นอกจากน้ี มิจฉาชพี บางรายก็ประกาศขายสินค้าโดยใช้เลขที่บัญชีของผู้ขาย สนิ คา้ ตัวจริง เม่ือมีเหยอ่ื ส่งั ซอ้ื และโอนเงนิ ให้ผู้ขายตัวจริง มจิ ฉาชพี จะตดิ ต่อไปยังผู้ขายตัวจริง แล้วอ้างว่าตนโอนเงินผิดไปและขอรับคืนเป็นเงินสด ขณะเดียวกันเหยื่อที่สั่งซื้อสินค้าก็ไม่ได้ รบั สนิ ค้า ผขู้ ายสนิ คา้ ตัวจริงจึงกลายเปน็ ผู้ตอ้ งสงสัยทันที ดังน้ัน หากมผี ้อู ่ืนอ้างว่าได้โอนเงินผิด เข้าบัญชี ควรสอบถาม call center หรือสาขาของธนาคารที่เรามีบัญชีอยู่ ให้ดำเนินการ ตรวจสอบรายละเอียด หากตรวจสอบแล้วเป็นเงินที่โอนผิดบัญชีมาจริง ให้เราไปที่ธนาคารเพื่อ เซ็นยนิ ยอมให้ธนาคารดำเนนิ การโอนกลับไปยงั บัญชตี น้ ทางตอ่ ไป (อย่าโอนกลับดว้ ยตนเอง) ชดุ วชิ าการเงนิ เพ่อื ชีวิต 2 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2564) l หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 5 ภัยทางการเงนิ

195 4. ขอเลขทบ่ี ญั ชเี งนิ ฝากเป็นทพ่ี ักเงิน มิจฉาชีพจะประกาศรับสมัครงานผ่านทางอินเทอร์เน็ตหรืออาจติดต่อเหยื่อ ไปเองว่าเป็นบริษัทจากต่างประเทศที่ส่งสินค้าเข้ามาขายในประเทศไทย ต้องการพนักงานท่ี คอยรวบรวมเงินค่าสินค้าในประเทศไทย จึงต้องใช้บัญชีเงินฝากของเหยื่อเป็นที่พักเงิน โดยตกลงว่าจะแบ่งส่วนแบง่ จากการขายสินค้าให้ (เช่น ร้อยละ 25 ของเงินคา่ สนิ คา้ ) วันหนึ่งเหยื่อได้รับโทรศัพท์จากมิจฉาชีพแจ้งว่า มีคนโอนค่าสินค้า ให้เหยื่อ หักส่วนแบ่งไว้ตามที่ตกลงกัน และให้โอนเงินที่เหลือให้แก่บริษัทแม่ เมื่อเหยื่อตรวจสอบบัญชี เงนิ ฝาก ก็พบวา่ มเี งินเข้ามาจริง จงึ โอนเงินทเ่ี หลอื หลังหักส่วนแบง่ แล้วใหแ้ กม่ ิจฉาชีพ เวลาผ่านไป เหยื่อได้รับการติดต่อจากเจ้าหน้าที่ตำรวจว่า เงินที่เข้ามาใน บัญชีเงินฝากของเหยื่อนั้นเป็นเงินที่มิจฉาชีพไปหลอกเหยื่อรายอื่นมา สุดท้ายเหยื่อกลายเป็น ผตู้ อ้ งสงสยั ส่วนมิจฉาชีพตวั จรงิ ก็ลอยนวลหายไป 5. เงินก้อู อนไลน์ปลอม เหยื่อรายหนึ่งต้องการใช้เงินอย่างเร่งด่วนแต่ไม่มีเงินสำรองไว้ จึงคิดหาทาง ออกโดยการกู้เงินนอกระบบ พอดีได้อ่านโฆษณาบริการเงินกู้นอกระบบดอกเบี้ยต่ำ ในอนิ เทอรเ์ นต็ จงึ รบี คลิกลงิ กเ์ พื่อดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน จากนน้ั กไ็ ดแ้ อดไลน์คุยกับมิจฉาชีพ ท่ีอ้างตัวว่าเป็นเจ้าหน้าที่ของบริษัทให้กู้เงิน มิจฉาชีพจะสอบถามข้อมูลส่วนตัว อาชีพ ให้ทำ สัญญาเงินกู้ และขอเอกสารหลักฐานจากเหยื่อ เช่น สำเนาบัตรประชาชน ทะเบียนบ้าน สมุดบัญชเี งินฝาก คล้ายกับการขอกู้ทีธ่ นาคารจงึ ทำให้เหยื่อเร่ิมเชือ่ ใจ ส่งสัญญามาให้เหยือ่ เซน็ จากนั้นก็จะถามว่าเหยื่อมีอะไรค้ำประกันหรือไม่ โดยจะพยายามหลอกล่อให้เหยื่อต้องชำระค่า ค้ำประกัน เช่น 10% ของวงเงินกู้ หรือค่าธรรมเนียมอื่น ๆ เช่น ค่าทำสัญญา ค่าเอกสาร ค่ามัดจำ หรือดอกเบี้ยล่วงหน้าภายในเวลาที่กำหนด เช่น ภายในวันนี้เวลา 18.00 น. (เพื่อเร่งให้เหยื่อ ตดั สนิ ใจโดยไม่ไตรต่ รอง) โดยบอกวา่ จะคนื ให้พรอ้ มกบั เงินกู้ เมอื่ เหยือ่ หลงกลโอนเงินไปให้ มิจฉาชีพก็จะหากลเม็ดหลอกใหโ้ อนเงินต่อไปอีก เชน่ แจง้ วา่ ระบบการถอนเงินล้มเหลวเน่อื งจากเหยื่อกรอกข้อมูลเลขท่ีบญั ชผี ิด หรือต้องจ่ายค่า ลัดคิวจึงจะได้เงินเร็วขึ้น หรือมีค่าใช้จ่ายในการแก้ไขเอกสารเพื่อปลดล็อก ซึ่งจำนวนเงินที่ ชดุ วชิ าการเงนิ เพือ่ ชวี ติ 2 (ฉบับปรบั ปรงุ พ.ศ.2564) l หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี 5 ภัยทางการเงนิ

196 มิจฉาชีพหลอกให้โอนจะเริ่มสูงขึ้น บางครั้งก็ข่มขู่เหยื่อให้กลัวว่า หากไม่ดำเนินการโอนเงินให้ บริษัทจะดำเนินคดี หรือจะหักเงินจากบัญชีของเหยื่อมาชำระหนี้ หากเหยื่อเริ่มรู้ทันก็จะถูก บลอ็ กไลน์ทำให้ไมส่ ามารถตดิ ตอ่ มจิ ฉาชีพได้อกี ดังนั้น ผู้สนใจจะกู้เงินออนไลน์ต้องคิดให้ดีก่อนตัดสินใจ เพราะอาจไปเจอ กับเงินกูน้ อกระบบหรอื มิจฉาชีพได้ โดยมขี ้อพึงระวงั ดังนี้ 1) อย่าดาวน์โหลดแอปพลิเคชันที่ได้มาทาง SMS หรือโซเชียลมีเดีย เพราะอาจพาเราไปสแู่ อปเงินกู้นอกระบบ หรอื แอปเงินกู้ปลอม สมุ่ เส่ียงตอ่ การถูกหลอก แฮกข้อมูล เพื่อเอาข้อมูลส่วนตัวของเราไปสวมรอยทำธุรกรรมทางการเงิน หรือหลอกให้โอนเงินไปเป็น ค่าค้ำประกัน ค่าดำเนินการทางเอกสาร และการถูกเข้าถึงข้อมูลชื่อผู้ติดต่อในโทรศัพท์และ รูปภาพในโทรศัพท์มือถือ ที่ทำให้สามารถโทรหรือส่งข้อความไปทวงหนี้หรือประจานกับเพื่อน ของเราหรือบุคคลทีม่ ีชอื่ อยใู่ นเบอรโ์ ทรศัพท์ นอกจากนี้ หากจะดาวน์โหลดแอปพลิเคชันจากระบบปฏิบัติการที่เรามี ในโทรศัพท์มอื ถือ เช่น App store หรือ Play store ต้องไมล่ ืมอ่านรายละเอยี ดข้อมลู แอปและ ตรวจสอบใหแ้ นใ่ จก่อนดาวน์โหลด 2) ต้องตรวจสอบให้ดีว่าแอปพลิเคชันที่เราจะดาวน์โหลดนี้ เป็นผู้ ให้บริการสินเชื่อที่ได้รับอนุญาตจริงหรือไม่ โดยควรโทรติดต่อไปยังหน่วยงานหรือบริษัทที่ถูก อ้างชื่อ เพ่ือสอบถามว่าเปน็ ผู้ให้บรกิ ารแอปพลิเคชนั นีจ้ ริง ๆ หรอื ไม่ ซ่งึ สามารถหารายชอื่ /เบอร์ ตดิ ตอ่ สถาบันการเงินท่อี ยู่ภายใต้การดแู ลของทางการได้จาก เวบ็ ไซต์ธนาคารแห่งประเทศไทย https://www.bot.or.th/ เวบ็ ไซต์กระทรวงการคลัง https://1359.go.th/picodoc/ ชุดวชิ าการเงนิ เพือ่ ชีวติ 2 (ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ.2564) l หนว่ ยการเรียนรูท้ ี่ 5 ภัยทางการเงิน

197 3) อย่าโอน อย่าให้ หากมีการหว่านล้อมให้เราโอนเงินไปเป็นเงินค้ำ ประกัน หรือเพื่อเดินบัญชี เพื่อเป็นค่าใช้จ่าย เพื่อลัดคิวให้ได้รับสินเชื่อเร็วขึ้น หรืออ้างว่าเป็น ผูบ้ ริหารระดับสูงของหน่วยงานรฐั เชน่ แบงกช์ าติ ท่ีจะช่วยแก้ไข หรอื ให้ได้รับกู้เงินและตอ้ งเสีย คา่ ใช้จา่ ยไปให้กอ่ น ขอให้ฉกุ คดิ ไวก้ อ่ นว่าเป็นมจิ ฉาชพี แนน่ อน อยา่ ไดห้ ลงเชอ่ื 6. เรียกคา่ ไถข่ อ้ มูลดว้ ยมัลแวร์ มิจฉาชีพจะแอบอา้ งเป็นหนว่ ยงานหรอื องค์กรตา่ ง ๆ เช่น บริษทั ขนสง่ สินค้า และส่งอีเมลที่แนบไฟล์หรือแนบลิงก์ให้เหยื่อติดตั้งแรนซัมแวร์ในคอมพิวเตอร์ของเหยื่อ ซึ่งแรนซัมแวร์เป็นมัลแวร์ (malware) หรือไวรัสชนิดหนึ่ง เมื่อถูกติดตั้งในคอมพิวเตอร์จะทำการ เข้ารหัสลับ (encryption) ในไฟล์เอกสารต่าง ๆ ที่อยู่ในเครื่องคอมพิวเตอร์นั้น ทำให้ผู้ใช้งาน ไม่สามารถเปิดใชง้ านหรือแกไ้ ขไฟล์ได้ หากไม่มีรหัสจากผู้สร้างแรนซัมแวร์เพื่อถอดรหัสลับ ข้อมูล (decryption) เสมอื นถูกเรียกคา่ ไถ่ หลังจากนั้นหน้าจอจะแสดงหน้าต่างเรียกค่าไถ่ โดยผู้ใช้งานจะต้องจ่ายเงิน จำนวนหนึ่งเพื่อแลกกับการถอดรหัสใช้งานไฟล์ดังกล่าว แต่ก็ไม่มีใครรับประกันว่าจ่ายเงินแล้ว ชุดวชิ าการเงนิ เพื่อชวี ติ 2 (ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ.2564) l หน่วยการเรยี นร้ทู ่ี 5 ภยั ทางการเงนิ

198 เราจะได้รับรหัสหรือใชไ้ ฟล์งานเอกสารเหล่าน้ันหรอื ไม่ เหยื่ออาจต้องลบข้อมูลทั้งหมดในเคร่ือง คอมพิวเตอร์เพ่ือกำจัดแรนซัมแวร์ วิธปี อ้ งกันภัยร้ายบนโลกออนไลน์ 1. คิดทบทวน ว่าเรื่องที่เจอหรือได้ยินมามีความน่าเชื่อถือมากน้อยแค่ไหน หากโอนเงินไปแลว้ มีปญั หา จะมโี อกาสได้คืนไหม 2. เปิดเผยเท่าที่จำเป็น โดยเฉพาะขอ้ มูลส่วนตวั ในโซเชยี ลมีเดียทีม่ ิจฉาชพี อาจ นำไปแอบอา้ งใช้ทำธุรกรรมต่าง ๆ ได้ 3. ตรวจสอบข้อมลู ก่อนโอนเงิน หากอ้างถึงบคุ คล หนว่ ยงาน หรอื องค์กรใด ๆ ควรตดิ ต่อสอบถามบุคคลน้ัน หรือองค์กรนนั้ ๆ โดยตรง 4. ตดิ ตามข่าวสารกลโกงเปน็ ประจำ เพอื่ รู้เท่าทนั เลห่ เ์ หล่ยี มกลโกง ทำอยา่ งไรเม่ือตกเป็นเหยื่อภยั ร้ายบนโลกออนไลน์ 1. หากถูกแอบอ้างใช้อีเมล ให้ติดต่อผู้ให้บริการอีเมลทันที เพื่อเปลี่ยน รหัสผ่านหรอื ปดิ บัญชี 2. หากโอนเงนิ ใหม้ จิ ฉาชีพแล้ว ให้ 1) ติดต่อฝ่ายบริการลูกค้า (call center) ของธนาคารเพื่อระงับการโอน และถอนเงิน โดยรวบรวมเอกสารเพื่อเป็นข้อมูลประกอบด้วย ทั้งนี้ แต่ละธนาคารมีวิธีปฏิบตั ิท่ี แตกต่างกัน ควรตดิ ตอ่ สอบถามข้ันตอนจากธนาคารโดยตรง 2) แจ้งความดำเนินคดีที่สถานีตำรวจท้องที่ที่เกิดเหตุเพื่อติดตามคนร้าย หรอื ปรกึ ษาได้ท่ีศูนย์ปราบปรามอาชญากรรมทางเทคโนโลยสี ารสนเทศ โทร. 1599 กิจกรรมท้ายเรอ่ื งที่ 5 ภยั ออนไลน์ (ให้ผเู้ รียนไปทำกจิ กรรมเร่ืองที่ 5 ที่สมดุ บนั ทึกกิจกรรมการเรียนรู)้ ชุดวิชาการเงินเพอื่ ชีวิต 2 (ฉบบั ปรบั ปรุง พ.ศ.2564) l หนว่ ยการเรยี นรทู้ ี่ 5 ภัยทางการเงิน

199 เรื่องท่ี 6 ภัยธนาคารออนไลน์ เทคโนโลยีที่พัฒนาก้าวหน้าทำให้ธนาคารอยู่เพียงปลายนิ้วมือ ผู้ใช้บริการ สามารถจัดการบัญชีเงินฝากของตนเองผ่านทางอินเทอร์เน็ตได้โดยไม่ต้อง เดินทางไปธนาคาร ซง่ึ ข้นั ตอนหลัก ๆ ในการโอนเงินผา่ นทางอนิ เทอร์เนต็ มีดังนี้ 1. ผู้ใช้บริการเข้าระบบธนาคารออนไลน์โดยใชร้ หัสผูใ้ ชง้ าน (username) และ รหสั ผา่ น (password) และส่งคำสง่ั โอนเงิน 2. ธนาคารส่งรหัสผ่านชั่วคราว (OTP หรือ one time password) ผ่านทาง SMS ไปยังโทรศัพท์มือถือที่ผู้ใช้บริการลงทะเบียนไว้ เพื่อให้ผู้ใช้บริการยืนยันการทำธุรกรรมท่ี ต้องการทำ ซึ่ง OTP นี้เป็นรหัสผ่านที่ธนาคารออกให้ผู้ใช้บริการเพื่อใช้ยืนยันการทำธุรกรรม ธนาคารออนไลน์ท่ีสำคัญ โดยจะใช้ได้เพียงหนึ่งครั้งภายในเวลาที่กำหนด ทั้งนี้ ธนาคารจะส่ง OTP มาพรอ้ มกับรายละเอียดของธุรกรรมทีจ่ ะใช้ OTP นน้ั 3. เมือ่ ผ้ใู ชบ้ ริการไดร้ ับ OTP แล้ว กก็ รอก OTP เพอื่ ยนื ยันการโอนเงนิ ชดุ วชิ าการเงนิ เพ่ือชวี ิต 2 (ฉบบั ปรบั ปรุง พ.ศ.2564) l หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 5 ภัยทางการเงนิ

200 ความสะดวกสบายในการทำธุรกรรมผ่านทางอินเทอร์เน็ตน้ี ทำใหผ้ ใู้ ช้บริการสามารถจัดการเงิน ในบัญชีได้อย่างง่ายดาย แต่ใครจะรู้...ธนาคารออนไลน์ที่มาพร้อมกับความสะดวกสบายเหล่านี้ หากใช้ไม่ระวงั เงนิ ทีอ่ ยู่ในบญั ชอี าจหายไปได้ ลักษณะกลโกงทแ่ี ฝงอยู่ในธนาคารออนไลน์ 1. แฝงโปรแกรมรา้ ยหรือมัลแวร์ (malware) มาให้ดาวน์โหลด • โปรแกรมร้ายในคอมพวิ เตอร์ โปรแกรมร้ายหรือมัลแวร์ (malware) เช่น ไวรัส โทรจัน เป็นโปรแกรม ที่สร้างขน้ึ มาเพอ่ื ทำลายหรอื สร้างความเสยี หายใหแ้ ก่ระบบคอมพิวเตอร์ ระบบเครอื ขา่ ย รวมถึง ขโมยข้อมูลของผู้ใช้งาน ซึ่งมิจฉาชีพสามารถนำข้อมูลดังกล่าวไปทำธุรกรรมทางการเงินแทน เหย่อื ได้ มิจฉาชีพจะแฝงโปรแกรมร้ายในลิงกด์ าวนโ์ หลด ไฟล์ หรือโปรแกรม ต่าง ๆ และมักจะใช้ข้อความหลอกล่อให้คลิกลิงก์หรือติดตั้งโปรแกรม เช่น “คุณเป็นผู้โชคดี คลิกทนี่ ่เี พ่อื รบั รางวลั ” “คลิปฉาวลับสุดยอดของคู่จน้ิ เบอร์ 1 ของวงการ คลกิ ทน่ี ่ี” เมื่อโปรแกรมร้ายถูกติดตั้งในเครื่องคอมพิวเตอร์ จะทำหน้าที่ขโมย ข้อมูลหรือบันทึกข้อมูลการใช้งานของเจ้าของเครื่อง เช่น รหัสผู้ใช้งาน (username) รหัสผ่าน (password) หรืออาจเข้าควบคุมการใช้งาน รวมไปถึงปลอมแปลงคำขอทำธุรกรรมการเงินให้ เหมอื นเปน็ คำส่งั จากเจา้ ของบัญชี หากปลอมแปลงคำสง่ั โอนเงินแล้ว โปรแกรมร้ายจะสร้างหน้าต่างปลอม หรือหน้าจอ pop-up เพื่อหลอกถาม “รหัสผ่านชั่วคราว (OTP)” หรืออาจใช้โปรแกรมบันทึก การกด OTP แลว้ นำมาใชย้ นื ยันการโอนเงินออกจากบญั ชีเงินฝากของเหย่อื ชดุ วชิ าการเงนิ เพื่อชวี ติ 2 (ฉบบั ปรบั ปรงุ พ.ศ.2564) l หน่วยการเรยี นร้ทู ี่ 5 ภยั ทางการเงิน

201 • แอปพลิเคชันร้ายในสมาร์ตโฟน ไม่เฉพาะเครื่องคอมพิวเตอรเ์ ท่าน้ันที่มีโปรแกรมร้ายแฝงอยู่ ในสมาร์ตโฟน ก็มีแอปพลิเคชันร้ายแฝงอยู่ได้เช่นกัน โดยมิจฉาชีพจะส่งลิงก์ผ่าน SMS หรืออีเมลให้เหยื่อ ตดิ ตง้ั แอปพลิเคชันรา้ ยในสมารต์ โฟนหรอื แท็บเลต็ เมื่อแอปพลิเคชันร้ายถูกติดตั้งในสมาร์ตโฟนแล้ว จะทำหน้าที่เหมือน โปรแกรมรา้ ยในคอมพิวเตอร์คอื ขโมยข้อมูล หรอื บันทึกขอ้ มูลการใช้งาน หรือเข้าควบคุมการใช้ งานธนาคารออนไลน์ของเหยื่อ รวมถึงเข้าใช้งานธนาคารออนไลน์แทนเหย่อื ชุดวิชาการเงินเพื่อชีวิต 2 (ฉบับปรบั ปรงุ พ.ศ.2564) l หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี 5 ภยั ทางการเงิน

202 2. ปลอมแปลงอเี มลหลอกเหย่อื ใหข้ อ้ มูลในเวบ็ ไซตป์ ลอม นอกจากการแฝงโปรแกรมร้ายในเครื่องคอมพิวเตอร์หรือสมาร์ตโฟนแล้ว มิจฉาชีพก็อาจสร้างอีเมลและเว็บไซต์ปลอมขึ้นมาเพื่อหลอกขอข้อมูลจากเหยื่อ โดยเริ่มจาก ส่งอีเมลที่สร้างเรื่องโกหกขึ้นมาเพื่อทำให้เหยื่อตกใจ เช่น อ้างว่าจะอายัดบัญชี หรืออยู่ระหว่าง การปรบั ปรงุ ระบบความปลอดภัย จึงขอใหเ้ หย่อื กรอกข้อมูลในเวบ็ ไซต์ตามลงิ ก์ท่ีแนบมา เมื่อเหยื่อหลงเชื่อคลิกลิงก์ เหยื่อจะถูกเชื่อมต่อไปยังหน้าเว็บไซต์ปลอมที่มี ลักษณะคล้ายหรือเกือบจะเหมือนเว็บไซต์จริง หากเหยื่อไม่ระวัง ลงชื่อเข้าใช้ธนาคารออนไลน์ ในหนา้ เว็บไซต์ปลอม ทำให้ข้อมูลรหัสผู้ใช้งาน (username) และรหสั ผา่ น (password) ในการ ใช้งานธนาคารออนไลน์ของเหยื่อถูกมิจฉาชีพบันทึกเก็บไว้และนำไปเข้าใช้ทำธุรกรรมธนาคาร ออนไลน์เพ่ือถอนเงินเหยอ่ื ออกมา ชุดวชิ าการเงนิ เพื่อชีวิต 2 (ฉบบั ปรับปรงุ พ.ศ.2564) l หนว่ ยการเรียนรทู้ ่ี 5 ภัยทางการเงนิ

203 3. ปลอมแปลงแอปพลเิ คชันของธนาคารตา่ ง ๆ มจิ ฉาชพี อาจใช้การสร้างแอปพลิเคชนั ปลอมท่มี หี น้าตาเหมือนกับแอปพลิเคชัน ของธนาคารต่าง ๆ หากไม่พิจารณาให้ดีก่อนดาวน์โหลดมาใช้ เราก็จะเป็นผู้ที่เพิ่มความเสี่ยงให้ ตวั เองในการเปิดเผยข้อมลู รหัสผ่านต่าง ๆ ของเราใหม้ จิ ฉาชีพสามารถนำไปทำธุรกรรมกับบัญชี ธนาคารนน้ั ๆ ได้ทนั ที ชุดวชิ าการเงนิ เพื่อชวี ิต 2 (ฉบบั ปรบั ปรุง พ.ศ.2564) l หน่วยการเรียนรทู้ ี่ 5 ภัยทางการเงนิ

204 วิธีป้องกันภยั ธนาคารออนไลน์ 1. ไม่ติดตั้งหรือดาวน์โหลดโปรแกรมแปลก ๆ หรือละเมิดลิขสิทธิ์ หรือผิด กฎหมาย เพราะอาจเป็นช่องทางให้มัลแวร์เข้ามาในอุปกรณ์ที่ใช้ (คอมพิวเตอร์ สมาร์ตโฟน หรือแท็บเล็ต) ได้ 2. หลีกเลี่ยงการใช้งานธนาคารออนไลน์ผ่านอุปกรณ์ที่มีการดัดแปลง หรือ แกไ้ ขระบบปฏิบตั ิการ เพราะมคี วามเสีย่ งสูงทจ่ี ะถูกขโมยข้อมูล 3. หลีกเลี่ยงการทำธุรกรรมทางการเงินผ่านอินเทอร์เน็ตสาธารณะ หรือ ฟรี Wi-Fi เพื่อป้องกันการดักขโมยข้อมูล แต่หากจำเป็นต้องใช้ ให้รีบเปลี่ยนรหัสผ่านหลังจาก การใช้งาน 4. ตรวจสอบอุปกรณ์ที่ใช้ทำธุรกรรมออนไลน์เป็นประจำว่ามีมัลแวร์แฝงอยู่ หรือไม่ โดยใชโ้ ปรแกรมตรวจสอบและป้องกันไวรัสท่ถี ูกกฎหมายและเปน็ ปัจจบุ ัน 5. สังเกตอีเมลและเว็บไซต์ ก่อนคลิกลิงก์หรือลงชื่อเข้าใช้งานธนาคาร ออนไลน์ โดยสามารถสังเกตจุดต่าง ๆ ดังน้ี 1) อเี มล ชุดวิชาการเงินเพอ่ื ชวี ิต 2 (ฉบับปรบั ปรุง พ.ศ.2564) l หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 5 ภัยทางการเงิน

205 2) เวบ็ ไซต์ 6. สงั เกตก่อนดาวน์โหลดแอปพลเิ คชนั พจิ ารณาว่าแอปพลิเคชันของธนาคาร ตา่ ง ๆ ท่กี ำลังจะดาวน์โหลดมาใช้ เปน็ แอปพลิเคชันจริงท่พี ัฒนาขนึ้ โดยธนาคารตา่ ง ๆ ไม่ใช่การ ทำสัญลกั ษณ์ หรือไอคอน (icon) ของแอปพลเิ คชนั ให้คล้ายคลึงกบั ของจริง ชดุ วชิ าการเงนิ เพื่อชวี ติ 2 (ฉบบั ปรับปรงุ พ.ศ.2564) l หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี 5 ภยั ทางการเงนิ

206 7. จำกัดวงเงินในการทำธุรกรรมผ่านธนาคารออนไลน์ เพื่อลดความเสียหาย หากถกู แอบเข้าใช้บญั ชี 8. ตรวจสอบรายการเคลื่อนไหวในบัญชี และการเข้าใช้ระบบธนาคาร ออนไลนอ์ ยูเ่ สมอว่าเปน็ รายการที่ไดท้ ำไว้หรือไม่ 9. ควรกดปุ่ม “ออกจากระบบ” (log out) ทุกครั้งเมื่อไมใ่ ช้งาน ทำอย่างไรเม่อื ตกเปน็ เหยอื่ ภยั ธนาคารออนไลน์ 1. หากได้รับอีเมลหรือ SMS ท่ีต้องสงสัย หรือเผลอคลิกลิงก์เพื่อดาวน์โหลด โปรแกรมที่แนบมา หรือหลงเชื่อใหข้ ้อมูลในเวบ็ ไซตป์ ลอมไป รวมทั้งได้รับรหัสผา่ นชัว่ คราวโดย ท่ีไม่ได้สง่ คำสัง่ โอนเงิน ให้แจง้ เหตกุ ารณ์แก่เจ้าหน้าที่ธนาคารหรือฝ่ายบริการลูกค้า (call center) ของธนาคารทนั ที พร้อมท้ังขอคำปรกึ ษาเกย่ี วกบั วธิ ีแกไ้ ขและการใชง้ านท่ปี ลอดภัย 2. หากพบเว็บไซต์ปลอม หรือแอปพลิเคชันของสถาบันการเงิน ให้รีบแจ้ง สถาบนั การเงนิ นน้ั ๆ ทันที เพื่อดำเนนิ การตอ่ ไป เช่น แจ้งปดิ เว็บไซต์ดงั กลา่ ว ดำเนนิ คดี ชดุ วิชาการเงินเพื่อชวี ิต 2 (ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ.2564) l หนว่ ยการเรยี นรู้ท่ี 5 ภยั ทางการเงิน

207 เรือ่ งท่ี 7 ภยั บัตรอิเล็กทรอนิกส์ บัตรอิเล็กทรอนิกส์ถูกใช้กันอย่างแพร่หลาย ไม่ว่าจะเป็นบัตรเครดิต บัตรเดบิต บัตรเอทีเอ็ม หรือบัตรกดเงินสด ซึ่งข้อมูลของผู้ใช้ที่ถูกบันทึกไว้ภายในบัตรเป็นกุญแจสำคัญ ในการเข้าถงึ บญั ชีของเจา้ ของบัตร จึงเป็นส่งิ ท่ีเหลา่ มจิ ฉาชพี ต้องการ ลักษณะกลโกงภยั บตั รอิเล็กทรอนิกส์ 1. ใช้อุปกรณ์บางอย่างปิดกั้นช่องที่เงินจะออก เมื่อเหยื่อกดถอนเงินแล้วจะ ไม่ไดร้ ับเงนิ หลังจากเหยอ่ื เดนิ ออกไป มจิ ฉาชีพจะนำเงินน้ันออกไปแทน 2. ใช้เทปกาวติดไว้ในช่องเสียบบัตรเอทีเอ็ม เมื่อบัตรติดอยู่ในเครื่อง มิจฉาชีพจะทำทีเข้ามาช่วยเหลือ และหลอกถามรหัสเอทีเอ็ม อ้างว่าพอกดแล้วเครื่องจะคาย บัตรออก พอหลงั จากเหย่อื ออกไปแล้ว มิจฉาชีพก็จะกดเงนิ ด้วยรหสั นั้น และนำเงินออกไปแทน 3. ขโมยขอ้ มูลในบตั รแถบแมเ่ หล็ก (ผ่านเครอื่ งขโมยขอ้ มูล) 1) สกิมเมอร์ (skimmer): เคร่อื งขโมยขอ้ มลู ในบัตรทเี่ ครือ่ งเอทเี อ็ม มิจฉาชีพจะติดตั้งอุปกรณ์ คือ เครื่อง skimmer ไว้ที่ช่องสอดบัตรท่ี เครื่องเอทีเอ็ม และแป้นครอบตัวเลขหรือกล้องขนาดจิ๋วไว้บริเวณที่มองเห็นการกดรหัส เมื่อเหยื่อใช้บัตรที่เครื่องเอทีเอ็ม เครื่อง skimmer จะทำหน้าที่อ่านข้อมูลที่อยู่ในแถบแม่เหลก็ ของบัตรแล้วบันทึกเก็บไว้ ในขณะเดียวกันแป้นครอบตัวเลขหรือกล้องขนาดจิ๋วจะทำหน้าท่ี บนั ทกึ การกดรหัสผ่านของผใู้ ช้บริการ เมื่อได้ข้อมูลครบ มิจฉาชีพจะนำข้อมูลดังกล่าวไปผลิตบัตรปลอมแล้ว นำไปใช้โอนเงินของเหยื่อออกจากบัญชี ซ่ึงส่วนมากจะนำบัตรไปใช้ในต่างประเทศเพื่อป้องกัน การถกู เจา้ หน้าทีต่ ำรวจจับกุม ชุดวิชาการเงนิ เพ่ือชวี ติ 2 (ฉบับปรบั ปรงุ พ.ศ.2564) l หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี 5 ภยั ทางการเงนิ

208 2) แฮนด์เฮลด์ สกิมเมอร์ (handheld skimmer): เครื่องขโมยข้อมูล ขนาดพกพา เครื่อง handheld skimmer เป็นเครื่องขโมยข้อมูลขนาดเล็กที่สามารถ พกพาได้ มิจฉาชีพจะใช้เลห่ ์เหล่ียมขอบตั รจากเหยื่อ เช่น แฝงตัวเป็นพนักงานเก็บเงินในร้านค้า หรืออ้างเป็นเจ้าหน้าที่ธนาคารท่ีคอยให้ความช่วยเหลือที่หน้าเครื่องเอทีเอ็ม เมื่อเหยื่อเผลอ กจ็ ะนำบตั รมารดู กบั เคร่ืองขโมยขอ้ มูลที่ซ่อนไว้ 4. ปลอมเอกสารสมัครบัตร/บัญชีสินเชื่อ มิจฉาชีพจะขโมยเอกสารส่วนตัว ของเหยื่อ เช่น สำเนาบัตรประจำตัวประชาชน แล้วนำไปสมัครบัตรเครดิตหรือบัตรกดเงินสด หรืออาจนำเอกสารดังกล่าวไปแจ้งเปลยี่ นบตั รพร้อมทงั้ เปล่ียนที่อยู่ในการสง่ บลิ เรียกเก็บแล้วนำ บตั รไปใชใ้ นนามของเหยอื่ กว่าเหยอ่ื จะรู้ตัวกโ็ ดนทวงหนแ้ี ลว้ วิธีปอ้ งกนั ภยั บตั รอิเลก็ ทรอนกิ ส์ 1. ไม่บอกขอ้ มลู สว่ นตัวแกบ่ ุคคลอนื่ ไมว่ า่ จะเปน็ รหสั บตั รเอทีเอ็ม บตั รเครดิต หรือข้อมลู ทางการเงิน หรอื ให้คนอน่ื ทำธุรกรรมแทน 2. สังเกตเครื่องเอทีเอ็ม ว่ามีสิ่งแปลกปลอมติดอยู่ที่ช่องสอดบัตร แป้นกด ตวั เลข และบริเวณโดยรอบวา่ มีกลอ้ งขนาดจิว๋ แอบดูการกดรหัสหรอื ไม่ ชุดวิชาการเงินเพื่อชีวติ 2 (ฉบบั ปรบั ปรงุ พ.ศ.2564) l หน่วยการเรียนรู้ที่ 5 ภัยทางการเงิน

209 3. เปลี่ยนรหัสผ่านอย่างน้อยทุก 3 เดือน หรือบ่อยกว่า โดยรหัสผ่านจะต้อง เดายาก เปน็ ความลับ แตเ่ จา้ ของบตั รต้องจำได้ 4. อยู่ในระยะที่มองเห็นการทำรายการเมื่อใช้บัตรที่ร้านค้า เพื่อป้องกัน พนักงานนำบตั รไปรดู กบั เครื่องขโมยขอ้ มูล 5. ตรวจสอบใบบันทึกรายการของบัตรเอทีเอ็มทุกครั้ง และควรเก็บไว้เพ่ือ เป็นหลักฐานในการตรวจสอบ 6. ตรวจสอบรายการใช้จา่ ยของบตั รเครดิตอย่างสม่ำเสมอ 7. แจง้ ธนาคารผู้ออกบตั รทนั ที หากมรี ายการผดิ ปกติ ทำอย่างไรเม่อื ตกเปน็ เหยอ่ื ภยั บตั รอิเลก็ ทรอนกิ ส์ 1. หากพบรายการถอนเงินหรือโอนเงินผิดปกติ ควรแจ้งอายัดบัตรทันที พรอ้ มทง้ั ตรวจสอบรายการและยอดเงินคงเหลอื 2. หากถูกขโมยข้อมูลจากเครื่อง skimmer ที่ติดอยู่กับเครื่องเอทีเอ็มของ ธนาคาร ใหป้ ฏิบัติดงั นี้ 1) ทบทวนเหตุการณ์ท่เี กิดข้นึ แลว้ รีบตดิ ตอ่ ฝ่ายบริการลกู ค้า (call center) ของธนาคารเพ่ืออายดั บัตร และขอทราบวธิ ีการและขน้ั ตอนการแกไ้ ขปญั หา ทั้งนี้ แต่ละธนาคาร มวี ธิ ีปฏิบัตทิ ่แี ตกตา่ งกนั ไป 2) รวบรวมข้อมูลที่เกี่ยวข้อง เช่น ตำแหน่งที่ตั้งเครื่องเอทีเอ็ม และ ไปแจง้ ความ ณ สถานตี ำรวจในทอ้ งทีท่ ีเ่ กิดเหตุ กิจกรรมท้ายเรื่องท่ี 6 ภยั ธนาคารออนไลน์ (ใหผ้ ้เู รยี นไปทำกิจกรรมเร่อื งท่ี 6 ท่สี มดุ บนั ทึกกจิ กรรมการเรยี นรู้) ชดุ วิชาการเงนิ เพื่อชวี ิต 2 (ฉบับปรบั ปรงุ พ.ศ.2564) l หน่วยการเรียนรู้ที่ 5 ภยั ทางการเงนิ

210 เฉลยแบบทดสอบกอ่ นเรยี น – หลังเรยี น เฉลยแบบทดสอบกอ่ นเรียน 1. ก 2. ค 3. ค 4. ง 5. ก 6. ข 7. ข 8. ก 9. ง 10. ง 11. ก 12. ก 13. ค 14. ก 15. ค 16. ง 17. ข 18. ง 19. ก 20. ง 21. ข 22. ค 23. ข 24. ง 25. ก 26. ค 27. ง 28. ข 29. ก 30. ข เฉลยแบบทดสอบหลังเรยี น 1. ข 2. ค 3. ก 4. ก 5. ค 6. ง 7. ก 8. ข 9. ก 10. ง 11. ง 12. ง 13. ค 14. ก 15. ก 16. ง 17. ข 18. ค 19. ข 20. ง 21. ก 22. ข 23. ค 24. ง 25. ค 26. ง 27. ก 28. ก 29. ข 30. ข เฉลยแบบทดสอบกอ่ นเรยี น-หลังเรยี น ชุดวชิ าการเงนิ เพื่อชวี ติ 2 (ฉบบั ปรบั ปรงุ พ.ศ.2564) l ระดับมัธยมศึกษาตอนตน้

211 เฉลย/แนวตอบกิจกรรมท้ายเรือ่ ง หน่วยการเรยี นรู้ท่ี 1 ว่าด้วยเรือ่ งของเงนิ กิจกรรมท้ายเรื่องท่ี 1 ความร้เู บ้อื งตน้ เก่ียวกับเงนิ 1. ระบบการแลกเปลีย่ นของตอ่ ของคอื อะไร ก) วารีนำไข่ไก่ 10 ฟอง ไปแลกกับมะพร้าวของกานดา 1 ลูก 2. ข้อใดคอื หนา้ ท่ขี องเงนิ ต่อระบบเศรษฐกจิ ค) ถูกทั้งข้อ ก และ ข้อ ข (ทำหน้าที่เป็นสื่อกลางในการแลกเปลี่ยน และเป็นมาตรฐาน ในการวดั มูลค่า) 3. ภาวะเงนิ ฝดื หมายถงึ ขอ้ ใดต่อไปนี้ ก) ภาวะที่ระดบั ราคาสนิ ค้าโดยทวั่ ไปลดต่ำลงเร่ือย ๆ 4. สมใจเคยซื้อข้าวราดแกงกับไก่ทอด 1 ชิ้น จานละ 20 บาท แต่ 10 ปีต่อมา เงิน 20 บาท ไดเ้ พยี งข้าวราดแกงอย่างเดยี ว เหตุการณน์ แ้ี สดงให้เห็นว่าเกดิ จากสาเหตุใด ข) ภาวะเงินเฟอ้ 5. ขอ้ ใดคอื บทบาทหน้าทข่ี องธนาคารแหง่ ประเทศไทย ค) ถกู ท้งั ขอ้ ก และขอ้ ข (ดำเนนิ นโยบายการเงิน และผลติ ธนบัตร) เฉลย/แนวตอบกจิ กรรมทา้ ยเร่อื ง ชุดวชิ าการเงนิ เพอื่ ชีวิต 2 (ฉบับปรบั ปรงุ พ.ศ.2564) l ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนต้น

212 กจิ กรรมทา้ ยเร่ืองท่ี 2 ประเภทของเงนิ กิจกรรมที่ 2.1 ให้ใส่เครื่องหมาย ✓ หน้าข้อความท่ีกล่าวถูกต้อง และใส่เครื่องหมาย X หนา้ ขอ้ หากเห็นว่าไม่ถูกต้อง ✓ 1. ธนาคารแห่งประเทศไทยทำหนา้ ทผ่ี ลิตและนำธนบัตรออกใชห้ มุนเวยี นในระบบ เศรษฐกจิ ✓ 2. แถบฟอยล์สามมติ ิมีอย่ใู นธนบตั รแบบ 16 ชนิดราคา 100 บาท 500 บาท และ 1000 บาท ✓ 3. กระดาษธนบัตรผลติ จากใยฝ้ายจงึ มีความเหนียวแกร่งตา่ งจากกระดาษทวั่ ไป ✓ 4. ธนบตั รชนดิ ราคา 1000 บาท แบบ 17 มีลายดอกประดษิ ฐท์ ่พี มิ พ์ดว้ ยหมึกพิมพ์ แม่เหล็กสามมิตทิ ส่ี ามารถเปลี่ยนสลบั สีไดแ้ ละเคลือ่ นไหวไปมาได้รอบทิศทาง ✓ 5. ตวั เลขแฝง จะมองเหน็ เม่ือพลกิ เอียงธนบัตรโดยจะเห็นเปน็ เลขอารบกิ ✓ 6. ลายนำ้ มีอยู่ในธนบัตรทกุ แบบทุกชนิดราคา ✓ 7. แถบสที ี่ฝงั ในเนอ้ื กระดาษธนบตั รแบบปัจจบุ นั สามารถเปลี่ยนสลับสีไปมาได้ เมอื่ พลิกธนบัตรไปมา ✓ 8. สนิ ทรพั ยท์ ่ใี ช้หนุนหลงั ธนบตั ร เพ่ือให้มีมูลคา่ ตามราคาท่ตี ราไวห้ น้าธนบัตร คือ ทนุ สำรองเงินตรา X 9. ลายนำ้ โปรง่ แสงในธนบตั รแบบ 17 เมอ่ื ยกส่องจะเห็นเป็นตวั เลขไทย X 10. ธนบตั รแบบปจั จบุ ันมคี วามกวา้ ง 79 มิลลิเมตร เท่ากันทุกชนิดราคา เฉลย/แนวตอบกจิ กรรมท้ายเรอ่ื ง ชุดวชิ าการเงินเพอื่ ชวี ติ 2 (ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ.2564) l ระดับมธั ยมศึกษาตอนตน้

213 กจิ กรรมที่ 2.2 ให้คำนวณอตั ราแลกเปล่ยี นเงนิ ตราตา่ งประเทศตามโจทย์ทใ่ี หม้ าดังตอ่ ไปน้ี 1. ซ้อื รองเท้าผ้าใบจากประเทศสหรัฐอเมรกิ า 1 คู่ ราคา 120 ดอลลาร์สหรัฐ คิดเปน็ เงินบาทไทย จำนวนเงนิ เท่าไร (อตั ราแลกเปลี่ยน 1 ดอลลาร์สหรัฐ เท่ากบั 35 บาท) 1 USD = 35 บาท 120 USD = [120 x 35] ÷ 1 = 4,200 บาท คำตอบ คดิ เปน็ เงนิ บาทไทยเทา่ กับ 4,200 บาท 2. ดวงแก้วจะเดินทางไปฮ่องกง ต้องการนำเงินบาทจำนวน 10,000 บาท ไปแลกเป็นเงิน ดอลลาร์ฮ่องกง ดวงแก้วจะได้เงินดอลลาร์ฮ่องกงเป็นจำนวนเงินเท่าไร (อัตราแลกเปลี่ยน 1 ดอลลาร์ฮอ่ งกงเทา่ กับ 4.50 บาท) 4.50 บาท = 1 HKD 10,000 บาท = [10,000 x 1] ÷ 4.5 = 2,222.22 HKD คำตอบ คดิ เปน็ เงนิ ดอลลารฮ์ ่องกงเทา่ กบั 2,222.22 HKD 3. พิพัฒน์กลับจากท่องเที่ยวเมืองจีน มีเงินหยวนติดตัวกลับมาด้วย 3,000 หยวน ต้องการนำมา แลกเปลี่ยนเป็นเงินไทย พิพัฒน์จะได้เงินบาทเป็นจำนวนเงินเท่าไร (อัตราแลกเปลี่ยน 1 หยวน เท่ากบั 5 บาท) 1 หยวน = 5 บาท 3,000 หยวน = [3,000 x 5] ÷ 1 = 15,000 บาท คำตอบ คดิ เป็นเงินบาทเท่ากบั 15,000 บาท เฉลย/แนวตอบกจิ กรรมท้ายเรื่อง ชุดวิชาการเงินเพือ่ ชีวิต 2 (ฉบับปรบั ปรงุ พ.ศ.2564) l ระดับมัธยมศกึ ษาตอนตน้

214 กจิ กรรมทา้ ยเร่อื งท่ี 3 การชำระเงินทางอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ กจิ กรรมท่ี 3.1 1. ให้ทำเครื่องหมาย ✓หน้าข้อที่เป็นการชำระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ และทำเครื่องหมาย X หนา้ ขอ้ ทีเ่ ห็นว่าไมใ่ ช่ระบบการชำระเงนิ ทางอิเล็กทรอนิกส์ X 1. สมชายเดนิ ไปกดเงนิ สดท่ตี ูเ้ อทเี อ็ม ✓ 2. เสนห่ ์จา่ ยคา่ งวดรถมอเตอร์ไซค์ผา่ น internet banking ✓ 3. ครสู มปองชำระค่าไฟผา่ นเคร่อื งเอทเี อม็ ของธนาคารมงุ่ ม่ัน X 4. กรกนกจา่ ยเงนิ สดซือ้ ของทีร่ า้ นสะดวกซื้อ ✓ 5. รัตนานำบตั รเครดติ ไปซอ้ื สนิ ค้าทีห่ า้ งสรรพสนิ ค้า X 6. พงศ์นำเงนิ ไปชำระหนีญ้ าติด้วยตนเอง ✓ 7. เสาวนยี ช์ ำระค่าสนิ คา้ ให้แก่ร้านค้าออนไลน์ผา่ นโทรศพั ทม์ อื ถอื ✓ 8. อมรใชบ้ ัตรเดบิตเพ่ือซ้อื สนิ คา้ ออนไลน์ X 9. ทอมรับเงนิ ภาษคี นื ดว้ ยเช็ค ✓ 10. วารใี ช้บตั รรถไฟฟ้าจา่ ยคา่ โดยสารแทนการจ่ายเงินสด 2. ให้ระบุประโยชนข์ องการชำระเงนิ ทางอิเล็กทรอนกิ ส์ท่ีมตี อ่ ประชาชน 1) โอนเงินหรือชำระเงินได้ทกุ ท่ที กุ เวลา 2) ไมต่ อ้ งเสียเวลาและค่าใชจ้ ่ายในการเดนิ ทาง 3) ปลอดภัย ไมต่ อ้ งกลวั เงนิ หายหรอื ถกู ขโมย 4) ตรวจสอบได้ มหี ลกั ฐานชัดเจน 5) มรี ปู แบบการชำระเงินให้เลือกไดห้ ลากหลายตามความสะดวก เฉลย/แนวตอบกิจกรรมท้ายเรื่อง ชุดวชิ าการเงินเพอ่ื ชีวติ 2 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2564) l ระดบั มธั ยมศึกษาตอนตน้

215 กิจกรรมที่ 3.2 ให้นำตัวเลือกด้านล่างมาเติมในช่องประเภทสื่ออิเล็กทรอนิกส์ให้มี ความสมั พันธก์ ับลกั ษณะของระบบการชำระเงิน ประเภทสื่ออิเลก็ ทรอนกิ ส/์ ลกั ษณะของระบบการชำระเงินทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์ ช่องทางการชำระเงิน พร้อมเพย์ 1. โอนเงินโดยใชห้ มายเลขโทรศพั ทแ์ ทนการใส่เลขทีบ่ ญั ชี บัตรเดบติ 2. ทำธุรกรรมทางการเงิน เช่น ฝาก/ถอน/โอน/ชำระเงิน ที่เครื่องเอทีเอ็ม ใช้ซื้อสินคา้ และบริการ ณ สถานที่ขายสินค้า/ บริการ และซ้อื ออนไลนโ์ ดยตดั เงินจากบัญชีเงินฝากทันที บตั รเครดิต 3. มีวงเงินในบัตร สามารถเบิกถอนเงินสดจากเครื่องเอทีเอ็ม ใชช้ ำระค่าสนิ ค้าและบรกิ ารแทนเงินสด และผอู้ อกบตั รจะเรียก เก็บเงินจากเจา้ ของบตั รตามระยะเวลาที่กำหนด internet banking 4. โอนเงิน/ชำระเงินในการซื้อสินค้าและบริการ ตรวจสอบ ยอดเงินในบัญชี ผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ตของธนาคารที่เปิด บญั ชีไว้ mobile banking 5. ชำระค่าสินค้าและบริการผ่านเครือข่ายของระบบ โทรศัพท์มือถือ โดยผู้ใช้มีบัญชีเงินฝากอยู่กับธนาคารและ ดาวน์โหลดแอปพลเิ คชันของธนาคารลงในโทรศพั ท์มอื ถือ บตั รเครดติ internet banking บตั รเดบติ พรอ้ มเพย์ mobile banking เฉลย/แนวตอบกิจกรรมทา้ ยเร่ือง ชุดวชิ าการเงนิ เพือ่ ชีวิต 2 (ฉบบั ปรบั ปรงุ พ.ศ.2564) l ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนตน้

216 กิจกรรมที่ 3.3 ให้ทำเครื่องหมาย ✓หน้าข้อท่ีเห็นว่าถูกต้อง และทำเครื่องหมาย X หน้าข้อ ที่เห็นวา่ ไม่ถกู ตอ้ ง X 1. ผู้ที่ต้องการโอนเงินผ่านระบบพร้อมเพย์ต้องไปลงทะเบียนกับธนาคารก่อนใช้ บรกิ าร ✓ 2. หมายเลขโทรศัพท์ 1 หมายเลขสามารถผูกกับบัญชีเพื่อรับโอนเงินผ่านระบบ พร้อมเพยไ์ ด้เพียง 1 บัญชเี ท่าน้นั ✓ 3. ร้านค้าต้องหมั่นตรวจเช็ค QR code ว่าเป็น QR code ของร้านค้าจริง (บัญชี ของร้านค้าที่ใช้รับเงิน) เพราะมิจฉาชีพอาจนำ QR code ปลอมมาปิดทับ เพอื่ เอาเงนิ ร้านค้าไป ✓ 4. ลูกค้าต้องไม่ลืมตรวจสอบจำนวนเงินที่โอนให้ถูกต้อง และตรวจชื่อผู้รับเงินให้ ตรงกบั ช่อื ท่ีระบุไว้ที่ QR code ของร้านค้าก่อนยืนยนั การจ่ายเงนิ ทุกคร้งั เฉลย/แนวตอบกิจกรรมทา้ ยเร่อื ง ชุดวชิ าการเงินเพื่อชีวิต 2 (ฉบับปรบั ปรงุ พ.ศ.2564) l ระดับมัธยมศกึ ษาตอนต้น

217 หน่วยการเรยี นรูท้ ี่ 2 การวางแผนการเงนิ กจิ กรรมท้ายเร่ืองท่ี 1 การวางแผนการเงิน 1. บุคคลในวยั ไหนท่ีตอ้ งวางแผนการเงิน และต้องวางแผนอย่างไร ตอบ ทกุ วัย โดยแต่ละวยั อาจวางแผน ดงั น้ี เหมาะแก่การบ่มเพาะนิสัยการออมอย่างสม่ำเสมอ ให้รู้จักค่าของเงิน และใช้จ่ายอย่างสมเหตุสมผล เช่น ฝึกให้ออมเงินเพื่อซื้อของท่ี อยากได้ หรือฝึกจัดสรรเงินโดยให้เงินเมื่อไปเที่ยว แล้วให้วางแผน วยั เด็ก ใชจ้ า่ ยเอง ควรวางแผนการใช้จ่ายไม่ให้เกินรายได้ที่มีอยู่ ระมัดระวังการก่อหนี้ และควรเริ่มวางแผนการออมโดยกำหนดเป้าหมายการออมให้ชัดเจน เช่น ออมเพื่อซื้อบ้าน ซื้อรถ แต่งงาน หรือแม้กระทั่งเพื่อใช้จ่าย ในวัยชรา วัยทำงาน ต้องวางแผนการเงินอย่างรัดกุม ตั้งงบประมาณสำหรับค่าใช้จ่าย แต่ละประเภทและพยายามใช้จ่ายไม่ให้เกินงบ เพื่อป้องกันปัญหา เงินไม่พอใช้ นอกจากนี้ ควรวางแผนการเงินเพื่อการศึกษาบุตร และ ลงมือทำตามแผนการเงินเพือ่ ใชจ้ า่ ยในวยั ชราอย่างจรงิ จัง วัยสรา้ งครอบครัว เฉลย/แนวตอบกิจกรรมทา้ ยเร่อื ง ชุดวชิ าการเงินเพ่อื ชวี ิต 2 (ฉบับปรบั ปรงุ พ.ศ.2564) l ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนตน้

218 ควรวางแผนใช้จ่ายให้ไม่เกินเงินที่มีอยู่ จำกัดวงเงินในการใช้จ่าย แต่ละประเภท และกันเงินส่วนหนึ่งไว้เป็นค่ารักษาพยาบาล แต่ทางที่ดีควรออมเงินเพื่อใช้ในยามชราและควรเตรียมความพร้อม เรื่องสวัสดิการหรือการประกันสุขภาพตั้งแต่ยังหนุ่มสาวจะได้มีชีวิต วยั ชรา ในวัยชราอยา่ งสขุ สบาย 2. กรณศี ึกษา นางมาลตี ้องการซือ้ โทรศัพทม์ อื ถือเครือ่ งใหม่ แตม่ ีเงินไมพ่ อ จึงไปปรึกษานางมาลา วา่ ควรทำอยา่ งไร นางมาลาเขยี นข้นั ตอนการวางแผนการเงนิ เพอื่ ซ้ือมือถือให้แก่นางมาลีท้ังหมด 5 ขั้นตอนในเศษกระดาษจำนวน 5 แผน่ แต่ระหว่างทางกลับบ้าน นางมาลีทำเศษกระดาษหล่นทำให้ขั้นตอนวางแผน การเงนิ เพอ่ื ซื้อมอื ถือสลับข้อกัน โดยเศษกระดาษท้ังหมดมีข้อความดงั น้ี ก. ปฏบิ ัติตามแผนการออมอยา่ งเคร่งครดั ไมเ่ ผลอนำเงินไปซื้ออย่างอ่ืน ข. วางแผนการเงินว่าจะออมเงนิ วนั ละหรือเดอื นละเทา่ ไร เพ่อื ใหไ้ ดเ้ งนิ ตามจำนวนท่ีต้ังเปา้ หมายไว้ ค. ตงั้ เปา้ หมายว่าจะซอื้ มือถอื ราคากบี่ าทและจะซือ้ เมือ่ ไร ง. หากทำตามแผนไม่ได้ ก็ใหป้ รบั แผนให้สอดคล้องกับสถานการณ์ จ. ดเู งินเก็บและหน้ีทม่ี ตี อนน้ี เพือ่ ประเมินฐานะการเงิน เฉลย/แนวตอบกจิ กรรมท้ายเรอ่ื ง ชุดวชิ าการเงนิ เพือ่ ชีวิต 2 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2564) l ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนตน้

219 จากกรณศี ึกษา ใหเ้ รยี งลำดับข้นั ตอนวางแผนการเงินเพ่ือซื้อมอื ถือของนางมาลีลงใน ชอ่ งวา่ ง ตอบ ข้ันตอนท่ี 1: จ. ดเู งนิ เกบ็ และหนี้ที่มตี อนนี้ เพ่ือประเมนิ ฐานะทางการเงนิ ขน้ั ตอนที่ 2: ค. ตั้งเป้าหมายว่าจะซ้ือมือถือราคากี่บาทและจะซื้อเม่ือไร ขนั้ ตอนท่ี 3: ข. วางแผนการเงนิ วา่ จะออมเงนิ วันละหรือเดือนละเทา่ ไรเพอื่ ใหไ้ ด้ เงนิ ตามจำนวนท่ตี งั้ เป้าหมายไว้ ขั้นตอนท่ี 4: ก. ปฏบิ ตั ติ ามแผนการออมอย่างเครง่ ครัด ไมเ่ ผลอนำเงนิ ไปซอ้ื อยา่ งอน่ื ขน้ั ตอนที่ 5: ง. หากทำตามแผนไม่ได้ กใ็ ห้ปรับแผนใหส้ อดคล้องกับสถานการณ์ เฉลย/แนวตอบกิจกรรมท้ายเร่ือง ชุดวิชาการเงินเพื่อชีวิต 2 (ฉบบั ปรบั ปรงุ พ.ศ.2564) l ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนตน้

220 กิจกรรมท้ายเรื่องท่ี 2 การประเมนิ ฐานะการเงนิ 1. การประเมนิ ฐานะการเงินทีส่ ำคัญมอี ะไรบ้าง ให้อธิบาย ตอบ 1) รู้ฐานะการเงิน คำนวณหาความมงั่ ค่ังสทุ ธิ ซ่งึ กค็ อื มูลค่าท่ีเหลืออยู่หลังจาก ที่นำทรัพย์สินทั้งหมดลบด้วยหนี้สินทั้งหมด โดยความมั่งคั่งสุทธิจะบอกฐานะที่แท้จริงของ เราวา่ มสี ินทรัพยท์ ี่เปน็ ของเราจรงิ ๆ เท่าไร 2) รู้พฤติกรรมการใช้จ่าย จากการบันทกึ รายรับ-รายจ่าย จะทำใหท้ ราบถงึ ลักษณะของรายรับและนสิ ัยการใช้จา่ ยของผู้บันทกึ 2. ใหค้ ำนวณความม่ังค่ังสุทธขิ องนางมาลี คำนวณมลู ค่าสินทรัพย์ทงั้ หมดของนางมาลี โดยแยกประเภทของสนิ ทรัพยต์ ามตาราง ตอบ สนิ ทรัพย์ 1. สนิ ทรพั ยส์ ภาพคล่อง เงินสด 2,000 บาท บัญชีเงินฝากออมทรพั ย์ 10,000 บาท รวม 12,000 บาท 2. สนิ ทรัพย์เพ่อื การลงทุน กองทนุ รวม 12,000 บาท เฉลย/แนวตอบกจิ กรรมท้ายเรอื่ ง ชุดวิชาการเงินเพอ่ื ชีวติ 2 (ฉบบั ปรบั ปรุง พ.ศ.2564) l ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนตน้

บญั ชีเงนิ ฝากประจำ รวม 221 สลากออมทรัพย์ รวม 22,000 บาท 3. สนิ ทรพั ยส์ ว่ นตัว 5,000 บาท บ้านท่ีใชเ้ ปน็ ที่อยอู่ าศัย 39,000 บาท รถยนต์ส่วนตัว 900,000 บาท รวมมูลค่าทรัพยส์ ินทง้ั หมด 150,000 บาท 1,050,000 บาท 1,101,000 บาท คำนวณมูลคา่ หนส้ี ินทง้ั หมดของนางมาลี โดยแยกประเภทของหน้ีตามตาราง ตอบ 1. หน้ีสินระยะส้ัน หนี้สิน 5,000 บาท หน้ีบัตรกดเงนิ สด รวม 5,000 บาท 2. หนี้สนิ ระยะยาว รวม 700,000 บาท หน้ีบา้ น 100,000 บาท หน้ีรถยนต์ 800,000 บาท 805,000 บาท รวมมลู คา่ หน้ีสินทงั้ หมด เฉลย/แนวตอบกจิ กรรมทา้ ยเรื่อง ชุดวิชาการเงินเพื่อชวี ติ 2 (ฉบบั ปรบั ปรงุ พ.ศ.2564) l ระดบั มัธยมศึกษาตอนต้น

222 คำนวณความมง่ั คั่งสุทธิของนางมาลี ตอบ 1,101,000 - 805,000 = 296,000 บาท 3. ให้ทำเครื่องหมาย ✓ หน้าความหมายของรายจ่ายที่เป็น “รายจ่ายจำเป็น” และให้ทำ เครือ่ งหมาย X หน้าความหมายของรายจ่ายทีเ่ ปน็ “รายจ่ายไม่จำเปน็ ” ตอบ 1) ✓ รายจ่ายที่จะตอ้ งจ่าย เพราะมผี ลต่อการดำรงชวี ิต 2) X รายจ่ายที่จะจ่ายหรอื ไม่จ่ายก็ยังสามารถมีชวี ิตอยไู่ ด้ 3) ✓ ค่ารักษาพยาบาล 4) X ค่าเหลา้ 5) ✓ ค่าอาหาร ค่าทอ่ี ยอู่ าศยั 6) ✓ ค่าเทอม 7) X คา่ หวย เฉลย/แนวตอบกจิ กรรมท้ายเรื่อง ชุดวิชาการเงินเพ่อื ชวี ติ 2 (ฉบบั ปรบั ปรงุ พ.ศ.2564) l ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น

223 4. ใหเ้ รียงลำดบั ขั้นตอนของการจดั ทำบนั ทกึ รายรับ-รายจา่ ยให้แกน่ างเยน็ ตอบ ขั้นตอนที่ 1: ค. ใหก้ ำหนดระยะเวลาที่จดรายรับ-รายจา่ ยวา่ จะจดก่ีวัน ขัน้ ตอนที่ 2: ก. หากระดาษหรอื สมุดทพ่ี กง่าย ๆ มาเป็นบนั ทึกรายรบั -รายจา่ ย ขน้ั ตอนท่ี 3: ง. จดทกุ ครัง้ ไม่ว่าจะรบั หรอื จา่ ย ขน้ั ตอนที่ 4: ข. สรปุ การใชจ้ า่ ยเมื่อถึงสิ้นเดือน 5. สว่ นประกอบทีส่ ำคัญของบนั ทึกรายรบั -รายจ่ายมอี ะไรบา้ ง ใหอ้ ธบิ าย ตอบ การบันทกึ รายรบั -รายจ่ายสามารถทำได้หลากหลายรปู แบบ ผูบ้ นั ทึกสามารถออกแบบ ตารางบันทึกได้ตามความถนัดหรือที่ตนเองชื่นชอบ แต่การบันทึกรายรับ-รายจ่ายในแต่ละ เดอื นน้นั ควรมสี ว่ นประกอบดังน้ี 1) ส่วนของการบันทึกรายรับ-รายจ่าย ควรเปน็ ตารางท่มี ีความยาวเพียงพอต่อ การบันทึกตลอดระยะเวลาอยา่ งนอ้ ย 1 เดอื น (อาจใช้กระดาษมากกว่า 1 หน้า) โดยจะตอ้ ง ประกอบด้วยหวั ขอ้ ดังน้ี ▪ วนั ที่ – กรอกวนั ที่ท่ีมรี ายรับหรอื รายจ่ายเกดิ ขึน้ ▪ รายการ – กรอกรายการรายรับหรือรายจ่ายที่เกิดขึ้น และหากมี คำอธบิ ายเพิม่ เติมกส็ ามารถกรอกลงในช่องน้ไี ด้ ▪ รายรับ – กรอกจำนวนเงินสำหรับรายการทเี่ ปน็ รายรบั ▪ เงนิ ออม – กรอกจำนวนเงนิ สำหรับรายการท่ีการออมเงิน ▪ รายจ่าย – กรอกจำนวนเงินสำหรับรายการที่เป็นรายจ่าย ซึ่งผู้บันทึก ต้องแยกระหว่างรายจ่ายจำเป็นและรายจ่ายไม่จำเป็น โดยพิจารณาถึงความจำเป็นของ รายจ่ายนน้ั ตอ่ การดำรงชีวิต เฉลย/แนวตอบกิจกรรมท้ายเร่ือง ชุดวิชาการเงินเพื่อชีวิต 2 (ฉบับปรบั ปรุง พ.ศ.2564) l ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนตน้

224 2) ส่วนของการสรุปรายรับ-รายจ่าย เป็นสรุปการใช้จ่ายในแต่ละเดือนเพื่อให้ ทราบวา่ ผูบ้ นั ทึกใช้จา่ ยเกนิ รายรับทีไ่ ด้รบั มาหรอื ไม่ สามารถคำนวณได้จากนำยอดรวมของ รายรับตลอดทั้งเดือน ลบออกด้วยเงินออมและรายจ่ายทั้ง 2 ประเภทที่เกิดขึ้นตลอด ระยะเวลา 1 เดือน 3) ส่วนของการวิเคราะห์รายรับ-รายจ่าย เป็นการวิเคราะห์รายรับ-รายจ่าย ทเี่ กิดข้นึ ตลอดระยะเวลา 1 เดอื น โดยผูบ้ นั ทึกสามารถวิเคราะห์บันทึกรายรับ-รายจ่ายของ ตนเองได้ 4 ด้านได้แก่ รายรบั เงินออม รายจ่ายไม่จำเปน็ รายจา่ ยจำเป็น 6. การจัดทำบนั ทกึ รายรบั -รายจา่ ยมปี ระโยชน์อย่างไร ให้อธบิ าย ตอบ 1) ทำให้รู้พฤติกรรมการใช้จ่ายที่อาจทำให้เกิดปัญหาเงินไม่พอใช้ การบันทึก รายจ่ายที่เกิดขึ้นทุกครั้ง จะทำให้ทราบว่าใช้จ่ายเงินไปกับสิ่งใดบ้าง เช่น จ่ายค่าสังสรรค์ หรอื ค่าเหลา้ เดอื นละ 2,000 บาท (1 ปีก็เปน็ เงิน 24,000 บาท) ซ้อื หวยงวดละ 1,000 บาท (แต่ในระยะเวลา 2 ปี ไม่เคยถูกรางวัลเลย) เมื่อทราบว่าเงินหายไปไหน ก็สามารถวางแผน ให้มเี งินพอใช้ได้ เชน่ ลดค่าเหล้าเหลือเดือนละ 1,000 บาท (กจ็ ะได้เงินเก็บปีละ 12,000 บาท) หรืองดเหล้าไปเลย เลิกซื้อหวยเดือนละ 1,000 บาทแล้วนำเงินมาออมแทน (สิ้นปีกเ็ หมอื น ถูกรางวัล 24,000 บาท 4 ปีกม็ ีเงนิ เก็บเกอื บแสน) 2) ทำให้สามารถวางแผนการเงินท่ีเหมาะสมกับชีวิตของตนเองได้ เพราะจะทำให้ เรารู้จักลักษณะของรายรับและรายจ่ายว่ามีความถี่แค่ไหน จะเกิดขึ้นเมื่อใด จำนวนเท่าไร ซึ่งข้อมูลเหล่านี้จะเป็นประโยชน์ให้เราสามารถเตรียมตัวล่วงหน้า เช่น วางแผนแบ่งรายรับ เป็นส่วน ๆ ให้มีพอจ่ายเมื่อถึงเวลาท่ีต้องจ่าย และหากพบว่ารายรับไม่เพียงพอกับรายจ่าย ก็มาคิดหาทางลดรายจ่ายหรือหารายไดเ้ พ่ิมเพอื่ จะได้ไมต่ อ้ งไปก้ยู มื เงนิ หรือก้ใู ห้นอ้ ยท่ีสุด 3) ทำให้เห็นสัญญาณของปัญหาทางการเงินและสามารถวางแผนแก้ไขได้ การ บันทึกรายรับ-รายจ่ายเป็นประจำ จะทำให้ทราบทันทีหากมีสัญญาณของปัญหาการเงิน เช่น มีรายจ่ายเกินรายรับติดต่อกันหลายเดือนจนต้องก่อหนี้ ต้องจ่ายหนี้มากกว่า 1 ใน 3 เฉลย/แนวตอบกจิ กรรมท้ายเร่อื ง ชุดวิชาการเงนิ เพอื่ ชีวติ 2 (ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ.2564) l ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนตน้

225 ของรายรับ (อาจทำให้ไม่มีเงินเหลือไว้ใช้จ่ายอื่น ๆ จนต้องก่อหนี้เพิ่ม หนี้ก็มีมากอยู่แล้ว ก็ยิ่งเพมิ่ มากข้นึ จนเงนิ ไม่พอจา่ ย) ไมม่ ีเงนิ ออมเลย (เม่อื มคี วามจำเปน็ ตอ้ งใช้เงนิ ก้อน ก็ต้อง ก่อหนี้) และเมื่อทราบสัญญาณของปัญหา ก็จะสามารถวางแผนป้องกันหรือแก้ไขก่อนท่ีจะ กลายเปน็ ปัญหาใหญ่โต 7. จากกรณีศึกษาและตามหลักการจัดลำดับความสำคัญของรายจ่าย นายประชาควรทำ อย่างไรกับคา่ ใช้จ่ายของเขาต่อไปน้ี ตอบ 1) ค่ารักษาพยาบาลของพอ่ ให้จา่ ยก่อน 2) ค่าเรียนภาษาองั กฤษ ให้ออมเงนิ กอ่ นแล้วคอ่ ยจา่ ย 3) คา่ แต่งรถ ให้พยายามตัดใจ แต่หากตดั ใจไมไ่ ด้ ก็ให้ออมเงินเพ่อื แต่งรถ 8. ให้จัดทำบันทึกรายรบั -รายจ่ายของนางมาลี (1) สรุปรายรับ-รายจ่าย ตอบ ยอดรวมรายรบั 22,000 บาท หัก ยอดรวมเงนิ ออม 1,000 บาท หกั ยอดรวมรายจา่ ยจำเปน็ 19,850 บาท หัก ยอดรวมรายจ่ายไม่จำเป็น (หวย) 3,000 บาท + คงเหลือ / -ใช้เกิน - 1,850 บาท ผลลัพธ์ติดลบ แสดงว่ามีการใช้เงินเกินรายรับที่มีอยู่ตามจำนวนที่ติดลบ จึงต้องหาสาเหตุของ การใช้เงินเกิน เช่น อาจมีค่าใช้จ่ายเยอะเกินไป ดังนั้น จะต้องวางแผนลด รายจ่าย โดยเร่ิม เฉลย/แนวตอบกจิ กรรมท้ายเรอ่ื ง ชุดวชิ าการเงนิ เพ่อื ชีวติ 2 (ฉบบั ปรบั ปรุง พ.ศ.2564) l ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนตน้

226 พิจารณาจาก “รายจ่ายไม่จำเป็น” ว่ามีรายการใดที่สามารถตัดหรือลดได้ หรือพิจารณาจาก “รายจา่ ยจำเปน็ ” วา่ มีรายจ่ายทไี่ ม่จำเปน็ แอบแฝงอยู่หรือไม่ (2) วเิ คราะห์รายรับ-รายจา่ ย ตอบ 1) รายรับ รายรับส่วนใหญ่มาจากเงินเดือนจำนวน 20,000 บาท และมีรายได้ พิเศษ 2,000 บาท ซึ่งต้องวางแผนใช้เงินว่า เงินที่ได้รับนั้นจะต้องใช้อีกกี่วัน จึงจะไดร้ บั เงินรอบใหม่ หากมีค่าใช้จ่ายเกิดขึ้นในวันที่ยังไม่ได้รับเงิน จะนำเงินส่วนไหนออกมาใช้ จา่ ย และหากจำเป็นตอ้ งหารายได้เพิ่มเตมิ จากแหล่งใด 2) เงินออม แต่ละเดือนมีความสามารถในการออมได้ 1,000 บาท ซึ่งเป็น ประโยชน์ต่อการวางแผนการออม อย่างไรก็ดี ถือว่าออมน้อยเกินไปเพราะออมต่ำกว่า 25% หรือเรม่ิ ที่ 10% กอ่ นก็ได้ (2,200 บาท) 3) รายจา่ ยจำเป็น มีรายจ่ายจำเปน็ 19,850 บาท ใหท้ บทวนรายจ่ายจำเป็นว่า ทุกรายการเป็นรายจ่ายจำเป็นทั้งหมดจริงหรือไม่ หากบางรายการสามารถลดหรือซ้ือ ของทถ่ี กู กวา่ มาทดแทนได้ กค็ วรลองลดหรอื ซือ้ ของทถี่ ูกกวา่ มาใชแ้ ทน 4) รายจ่ายไม่จำเป็น ได้แก่ คา่ หวย ถ้าสามารถลดได้เหลือ 1,150 บาทจะช่วยให้ เงินไม่ติดลบ (รายรับ 22,000 บาท = เงินออม 1,000 บาท + รายจ่ายจำเป็น 19,850 บาท + รายจา่ ยไมจ่ ำเป็น 1,150 บาท) หรอื หากเลิกซือ้ หวยไปเลยก็จะมีเงินเหลือ 1,150 บาท 9. ลักษณะของการมีสุขภาพการเงินทีด่ ีมอี ะไรบา้ ง ตอบ 1) มสี ัดสว่ นภาระผ่อนหน้ีต่อรายได้ไม่เกนิ 33% 2) มสี ดั ส่วนเงินออมตอ่ รายไดอ้ ยา่ งน้อย 25% 3) มีเงนิ ออมเผื่อฉกุ เฉินอย่างนอ้ ย 3-6 เท่าของรายจ่ายจำเปน็ และภาระผอ่ น หนีต้ อ่ เดอื น เฉลย/แนวตอบกจิ กรรมท้ายเรอ่ื ง ชุดวิชาการเงินเพ่ือชีวติ 2 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2564) l ระดับมธั ยมศึกษาตอนต้น

227 กิจกรรมทา้ ยเรอื่ งท่ี 3 การตง้ั เปา้ หมายและจดั ทำแผนการเงนิ 1. ประโยชน์ของการมเี ปา้ หมายการเงินมอี ะไรบ้าง ใหอ้ ธบิ าย ตอบ 1) ทำให้จัดทำแผนการเงินได้ง่ายขึ้น เช่น มีเป้าหมายที่จะออมเงินเผื่อฉุกเฉิน จำนวน 12,000 บาทภายใน 1 ปี ก็จะสามารถจัดทำแผนได้ว่า ต้องฝากเงินในบัญชีออมทรัพย์ ที่เปิดไว้สำหรับออมเงินเผื่อฉุกเฉินโดยเฉพาะ (แยกจากบัญชีที่ใช้รับเงินเดือน) เดือนละ 1,000 บาทนาน 12 เดือน 2) ทำให้เกิดความมุ่งมั่นและบรรลุส่ิงที่ต้องการง่ายขึ้น เป้าหมายและแผนการ เงนิ ท่ชี ัดเจนเปรียบเสมือนแผนท่นี ำทางชวี ติ เพ่ือให้บรรลุเป้าหมายโดยไม่เสียเวลาไปกับสิ่งล่อใจ อื่น ๆ เช่น มีเป้าหมายเงินออมเผื่อฉุกเฉินจำนวน 12,000 บาทภายใน 1 ปี ซึ่งในช่วงก่อนครบ 1 ปี เราอาจเจอกับสิ่งล่อใจให้ซื้อหรือก่อหน้ีเพิ่ม เช่น โทรศัพท์มือถือรุ่นใหม่ แต่เมื่อ ตั้งเป้าหมายไว้แล้ว ก็จะเกดิ การยับยั้งชั่งใจขึน้ แทนที่จะซื้อของเหลา่ นั้นทนั ที ก็อาจเลื่อนไป ซอ้ื หลงั จากเก็บเงนิ ครบตามเป้าหมายแลว้ หรือตดั ใจไมซ่ ้อื เลยได้ 3) ทำให้ทราบถึงอุปสรรคที่อาจทำให้ไม่บรรลุเป้าหมายที่ตั้งไว้ เช่น มเี ปา้ หมายเก็บเงินเพ่ือไปเที่ยวจำนวน 24,000 บาทภายใน 1 ปี จึงจดั ทำแผนออมเงินเดือนละ 2,000 บาท แต่นึกขึ้นได้อีกว่าในอีก 4 เดือนข้างหน้าจะต้องจ่ายค่าชุดนักเรียนใหม่ ให้ลูก จงึ อาจตอ้ งปรับเป้าหมายการทอ่ งเทย่ี วหรือต้ังเป้าหมายออมเงินเพ่อื ซือ้ ชุดนักเรียนเพ่ิมเตมิ ด้วย 2. ใหต้ ัง้ เป้าหมายการเงินของตนเองท้ัง 3 ประเภทลงในตารางด้านล่าง ตอบ เป้าหมายการเงินสามารถตั้งไดด้ งั น้ี 1) เป้าหมายระยะสั้น เป็นเป้าหมายที่สามารถบรรลุได้ในเวลา 1 ปี เช่น ออมเงินเผ่อื ฉกุ เฉนิ ใหไ้ ดจ้ ำนวน 30,000 บาท ออมเพือ่ ซื้อโทรศัพทม์ ือถือ 2) เป้าหมายระยะกลาง เปน็ เปา้ หมายท่สี ามารถบรรลไุ ดใ้ นระยะเวลา 1 – 3 ปี เช่น ซื้อมอเตอรไ์ ซค์ หรอื ออมเงินเพอื่ ดาวน์รถยนต์ เฉลย/แนวตอบกิจกรรมทา้ ยเร่ือง ชุดวชิ าการเงนิ เพือ่ ชีวติ 2 (ฉบับปรบั ปรุง พ.ศ.2564) l ระดับมธั ยมศึกษาตอนต้น

228 3) เปา้ หมายระยะยาว เปน็ เป้าหมายท่ตี อ้ งใชร้ ะยะเวลามากกวา่ 3 ปเี พอื่ บรรลุ เป้าหมาย เชน่ ออมเงนิ เพอื่ ดาวนบ์ ้าน ออมเงินไว้ใช้ในยามสงู วยั 3. ให้วางแผนการเงนิ ของตนเองลงในช่องวา่ ง ตอบ วางแผนการเงินสามารถทำได้ดังนี้ 1) ระบุเป้าหมายการเงิน เพอื่ บอกจดุ มุ่งหมายของแผนทงั้ หมด โดยจะต้องเป็นไป ตามหลกั การตง้ั เปา้ หมายการเงนิ ทด่ี ี 2) ระบุจำนวนเงินที่ต้องการ โดยจะต้องระบุเป็นจำนวนเงินหรือตัวเลขให้ ชดั เจนว่าตอ้ งใช้เงินเท่าไร เพอื่ ใหบ้ รรลเุ ปา้ หมาย 3) ระบุระยะเวลาที่ต้องใช้เพื่อให้บรรลุเป้าหมายการเงิน โดยระบุเป็นจำนวน วนั เดอื น หรือปี 4) คำนวณจำนวนเงินที่ต้องออมต่อเดือน สามารถคำนวณได้โดยนำจำนวนเงิน ที่ตอ้ งการหารด้วยระยะเวลา (เดือน) ก็จะทำให้ทราบวา่ ควรเกบ็ เงินเดือนละเท่าไรเพ่ือให้ได้ เงนิ ตามจำนวนทีต่ ้องการ 5) จัดทำแผนการออม โดยกำหนดแหล่งเงินที่จะใช้เป็นเงินออมในแต่ละเดือน ซึ่งสามารถทำได้ทั้งการเพิ่มรายรับและลดรายจ่าย โดยพิจารณารายจ่ายจากการบันทึก รายรับ-รายจ่ายว่ามีรายจ่ายไม่จำเป็นใดที่สามารถลดหรือเลิกแล้วนำมาเป็นเงินออมได้ หรือไม่ เช่น ลดค่ากาแฟจากที่ดื่มทุกวันเป็นดื่มวันเว้นวัน หากกาแฟราคา 30 บาทต่อแก้ว ลดคา่ กาแฟจำนวน 15 วัน จะไดเ้ งนิ 450 บาท เฉลย/แนวตอบกิจกรรมทา้ ยเร่อื ง ชุดวชิ าการเงินเพอ่ื ชวี ิต 2 (ฉบบั ปรบั ปรงุ พ.ศ.2564) l ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น

229 กจิ กรรมทา้ ยเรื่องที่ 4 การออม 1. ใหบ้ อกความหมายของการออม ตอบ การออมเปน็ การแบ่งรายไดส้ ่วนหนึ่งในปจั จบุ นั ไปเกบ็ สะสมไว้ใชใ้ นอนาคต ซ่ึงสามารถ ทำได้หลายรูปแบบ ตั้งแต่การเก็บสะสมด้วยตนเอง เช่น หยอดกระปุกออมสิน เก็บสะสมไว้ ที่บ้าน ไปจนถึงการนำไปฝากไวก้ ับสถาบนั การเงนิ ซึ่งมักอยู่ในรปู แบบท่ีมีความเสี่ยงต่อการ สูญเสียเงินต้นต่ำ และได้รับผลตอบแทนไม่สูงนักเมื่อเทียบกับการลงทุน เช่น การฝากใน บญั ชีเงนิ ฝากออมทรัพย์ บัญชีเงินฝากประจำ การซื้อสลากออมทรัพย์ 2. ประโยชน์ของการออมมอี ะไรบ้าง ให้อธิบาย ตอบ 1) ช่วยแบ่งเบาภาระเมื่อเกิดเหตุฉุกเฉิน โดยไม่ต้องก่อหนี้หรือขอความ ช่วยเหลือจากบคุ คลอื่น 2) ช่วยทำให้ความฝันเป็นความจริง เงินออมที่มีอาจนำไปเป็นเงินทุนเพื่อทำ กิจการของตนเอง เรียนเพิ่มทักษะหรือวุฒิการศึกษา เป็นเงินดาวน์บ้าน ดาวน์รถ หรือเพื่อ สร้างครอบครวั เชน่ เพ่ือจดั งานแตง่ งาน ส่งลูกเรียนสงู ๆ พาครอบครัวไปเท่ียว 3) ช่วยสร้างโอกาสให้มีรายได้มากขึ้น เช่น นำเงินออมไปซื้อหุ้น พันธบัตร กองทนุ รวม หรือนำไปลงทุนซือ้ หอ้ งแถวให้เชา่ ซ่ึงทำให้มีโอกาสทจี่ ะทำใหเ้ งินท่มี ีอยงู่ อกเงย มากขึน้ 3. หลกั การออมให้สำเร็จมอี ะไรบา้ ง ใหอ้ ธบิ าย ตอบ 1) ออมก่อนใช้ เมื่อได้รับเงินมา ควรแบ่งเงินไปออมไว้ทันที เพราะหากใช้ก่อน ออม สุดทา้ ยอาจไมเ่ หลือเงนิ ออมตามทีต่ ง้ั ใจไว้ เฉลย/แนวตอบกจิ กรรมท้ายเร่อื ง ชุดวชิ าการเงนิ เพอ่ื ชีวิต 2 (ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ.2564) l ระดบั มัธยมศึกษาตอนตน้

230 2) แบ่งเงินเป็นส่วน ๆ ตามเป้าหมายที่ต้องการใช้ เช่น เงินออมเผื่อฉุกเฉิน เงนิ ออมเพ่ือใช้จ่ายในยามชรา เงนิ ออมเพ่ือซื้อของท่ีอยากได้ และใช้เงินตามวัตถุประสงค์น้ัน ๆ ไม่ปะปนกนั 3) มีวินัยในการออม โดยใช้เทคนิคการออมที่สนุกสนาน ทำได้ง่าย เพื่อสร้าง แรงจงู ใจในการออมใหไ้ ดต้ ามท่ีต้งั ใจไว้ เชน่ - หยอดกระปุกกอ่ นออกจากบ้านวนั ละ 10 บาท - ผกู การออมกบั พฤติกรรมทีช่ อบทำ เชน่ เล่นเกมชวั่ โมงละ 10 บาท - ไดแ้ บงก์ 50 มาเม่ือไร กเ็ กบ็ ไวไ้ ปหยอดกระปุก ไม่นำมาใช้ - ไม่ชอบพกเหรียญเพราะมันหนัก พอได้เหรียญทอนมาก็หยอดกระปุก ใหห้ มด - ซื้อของไม่จำเป็นไปเท่าไร ก็ให้นำเงินมาออมเท่านั้น เช่น ถ้าซื้อของ ไม่จำเป็น 1,000 บาท กต็ อ้ งออมเงนิ ให้ได้ 1,000 บาท - ต้ังคำสัง่ หักเงินอัตโนมัติจากบัญชีเงนิ เดือนไปฝากเขา้ บญั ชีเงินออม เฉลย/แนวตอบกจิ กรรมทา้ ยเร่ือง ชุดวิชาการเงินเพ่ือชีวิต 2 (ฉบับปรบั ปรุง พ.ศ.2564) l ระดบั มัธยมศึกษาตอนตน้

231 กิจกรรมทา้ ยเรื่องที่ 5 การฝากเงนิ และการประกนั ภัย 1. ให้พิจารณาลักษณะของบัญชีเงนิ ฝากด้านล่างว่าเป็นลักษณะของบัญชีเงินฝากประเภทใด จากนน้ั ให้นำหมายเลขมาใสใ่ นตารางให้ถกู ตอ้ ง (แต่ละบญั ชีสามารถมหี มายเลขซ้ำกนั ได)้ บญั ชีเงนิ ฝาก บัญชีเงินฝากประจำ บัญชเี งินฝากประจำ บัญชีเงินฝากประจำ ออมทรพั ย์ ท่วั ไป ปลอดภาษี แบบขนั้ บนั ได 5, 7, 8 2, 4, 9 1, 3, 9, 10 2, 4, 6, 9 ลกั ษณะของบัญชีเงนิ ฝาก 1. ตอ้ งฝากตอ่ เนอ่ื งในจำนวนท่เี ทา่ กนั ทุก ๆ 2. มีระยะเวลาการฝากหลายแบบ เชน่ เดอื น เดอื นละ 1 ครั้ง เป็นเวลาไมน่ อ้ ย 3 เดอื น 6 เดือน 12 เดอื น กวา่ 24 เดือน 3. เป็นบัญชีเงินฝากประจำที่ได้รบั ยกเวน้ 4. เสียภาษหี ัก ณ ท่ีจา่ ย 15% ภาษี แตเ่ ปดิ ไดเ้ พียงบัญชเี ดยี ว 5. สามารถฝากหรือถอนเงินเมือ่ ไรก็ได้ 6. ในแตล่ ะชว่ งเวลาการฝาก ดอกเบย้ี จะ คอ่ ย ๆ เพ่ิมสูงขน้ึ สว่ นใหญเ่ ดอื นสุดทา้ ย อัตราดอกเบี้ยจะสูงทีส่ ุด 7. เหมาะกบั การใช้เปน็ บญั ชีเพื่อรับ 8. ถ้าดอกเบีย้ รบั ไมเ่ กิน 20,000 บาท เงินเดือน/ค่าจา้ ง ไม่ตอ้ งเสยี ภาษี ณ ทจ่ี า่ ย 15% ของ ดอกเบีย้ ที่ไดร้ ับ (รวมรับจากทกุ สถาบัน การเงินใน 1 ป)ี 9. เป็นบัญชเี กบ็ ออมเพอ่ื เพิ่มรายไดจ้ าก 10. ขาดฝากไดไ้ ม่เกนิ 2 ครงั้ ดอกเบี้ย และไม่มีความจำเป็นทจี่ ะใช้เงิน ในช่วงระยะเวลาหน่ึง เฉลย/แนวตอบกจิ กรรมท้ายเรือ่ ง ชุดวชิ าการเงนิ เพ่ือชวี ิต 2 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2564) l ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น

232 2. ผลิตภัณฑ์ใดดงั ตอ่ ไปนเี้ ปน็ ผลติ ภณั ฑ์ทไ่ี ดร้ ับการคมุ้ ครองจากสถาบันคมุ้ ครองเงนิ ฝาก โดยทำเคร่ืองหมาย ✓หนา้ ขอ้ ความทถี่ ูกต้อง และทำเครื่องหมาย X หนา้ ข้อความที่ ไมถ่ กู ต้อง ✓ 1. เงนิ ฝากออมทรัพย์ ✓ 2. บตั รเงนิ ฝาก X 3. เงนิ ฝากท่เี ปน็ เงินตราตา่ งประเทศ X 4. เงนิ ฝากระหว่างสถาบันการเงนิ ✓ 5. เงนิ ฝากประจำ ✓ 6. เงนิ ฝากกระแสรายวนั X 7. เงนิ ฝากในสหกรณ์ X 8. กองทนุ รวม ✓ 9. เงนิ ฝากใน “บัญชีรว่ ม” หรือ“บัญชเี พอ่ื ” ✓ 10. ใบรบั ฝากเงิน X 11. สลากออมทรัพย์ X 12. พันธบตั รรฐั บาล X 13. หุน้ กู้ X 14. ต๋วั แลกเงิน เฉลย/แนวตอบกจิ กรรมทา้ ยเรื่อง ชุดวชิ าการเงินเพื่อชีวติ 2 (ฉบบั ปรบั ปรงุ พ.ศ.2564) l ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนตน้

233 3. ให้เลอื กคำตอบท่ีถูกตอ้ งทส่ี ุดเพียงคำตอบเดยี ว 1) ข้อใดตอ่ ไปนก้ี ล่าวถูกต้อง ก) การทำประกนั ภยั เปน็ การโอนความเสย่ี งในอนาคตไปใหผ้ ู้รับประกันภยั 2) ขอ้ ใดต่อไปน้เี ปน็ การประกนั วินาศภยั ก) ประกนั ภัยรถยนต์ 3) ลักษมีต้องการทำประกันภัยเพื่อที่ว่าหากรถยนต์เกิดอุบัติเหตุจะได้ไม่ต้องเสียค่าใช้จ่าย ในการซ่อมแซมรถ หรือรถสูญหาย หรือไฟไหม้ตัวรถยนต์ และคุ้มครองชีวิตร่างกาย และทรพั ย์สนิ ของบคุ คลภายนอกด้วย ลกั ษมคี วรทำประกันภยั แบบใด ค) ประกันภยั รถยนตภ์ าคสมัครใจประเภท 1 4) ประกันภัยประเภทใดทเ่ี หมาะกับผู้มรี ายได้นอ้ ย ก) ประกนั ภัย 200 สำหรับรายยอ่ ย 5) บคุ คลใดตอ่ ไปนสี้ ามารถสมคั รเปน็ สมาชิกกองทนุ การออมแห่งชาติได้ ค) ถูกทุกขอ้ (นกั ศึกษา และเกษตรกร) 6) ข้อใดตอ่ ไปนก้ี ลา่ วถกู ต้องเกี่ยวกับการได้รับเงินคืนของสมาชิกกองทนุ การออมแหง่ ชาติ ค) อายคุ รบ 60 ปบี ริบรู ณ์ จะไดร้ ับเปน็ เงนิ บำนาญตลอดชีวิตเปน็ รายเดือน 7) ขอ้ ใดตอ่ ไปนก้ี ล่าวถกู ต้องเกี่ยวกับกองทุนประกันสังคม ค) ถูกทุกขอ้ (พนักงานเอกชนทสี่ ง่ เงินสมทบเข้ากองทุนประกนั สังคมเปน็ ผปู้ ระกันตน มาตรา 33 และผูท้ ี่อยู่ในระบบประกันสงั คมจะไดร้ บั ประโยชน์ทดแทน เม่อื เจ็บป่วย ทพุ พลภาพ หรอื ตาย) เฉลย/แนวตอบกจิ กรรมท้ายเร่อื ง ชุดวชิ าการเงินเพื่อชีวิต 2 (ฉบับปรบั ปรงุ พ.ศ.2564) l ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนต้น

234 หนว่ ยการเรยี นรทู้ ่ี 3 สินเช่อื กิจกรรมท้ายเรอ่ื งที่ 2 ลักษณะของสินเชอ่ื ประเภทต่าง ๆ และการคำนวณดอกเบย้ี กจิ กรรมที่ 2.1 ใหน้ ำหมายเลขขอ้ ดา้ นลา่ งมาใส่ในช่อง “ลักษณะ” โดยให้มีความสัมพันธ์กบั ผลิตภณั ฑท์ างด้านซา้ ยมอื 1. ผ่อนชำระได้นานถึง 25 - 30 ปี 2. ควรมีเงนิ ดาวน์อยา่ งน้อย 20% 3. คดิ ดอกเบ้ยี แบบเงนิ ตน้ คงที่ (flat rate) 4. วงเงินเกิน 50,000 บาท ต้องจัดทำสัญญากู้เงินอย่างน้อย 2 สัญญา ไม่เกินสัญญาละ 50,000 บาท 5. คิดอัตราดอกเบี้ย ค่าปรับ คา่ บริการ และค่าธรรมเนียม รวมกนั ไมเ่ กนิ 25% ตอ่ ปี 6. ผู้ใช้บรกิ ารต้องมีเงนิ เดอื นขน้ั ต่ำ 15,000 บาท เฉลย/แนวตอบกจิ กรรมท้ายเร่อื ง ชุดวชิ าการเงนิ เพื่อชวี ติ 2 (ฉบบั ปรับปรงุ พ.ศ.2564) l ระดับมัธยมศกึ ษาตอนตน้

235 7. คิดอตั ราดอกเบีย้ ค่าปรบั คา่ บรกิ าร และค่าธรรมเนยี ม รวมกันไม่เกนิ 33% ตอ่ ปี 8. ได้รับระยะเวลาปลอดดอกเบยี้ 45 - 56 วัน 9. คิดอัตราดอกเบี้ย ค่าปรับ ค่าบริการ และค่าธรรมเนียม รวมกันไม่เกิน 28% ต่อปี หรือ 36% ต่อปี ข้นึ อย่กู ับวงเงนิ ที่ได้รบั 10. คิดอัตราดอกเบีย้ คา่ ปรบั คา่ บรกิ าร และค่าธรรมเนยี ม รวมกันไมเ่ กนิ 16% ต่อปี 11. วงเงนิ ขึ้นอย่กู ับรายได้แต่สงู สุดไม่เกนิ 5 เทา่ ของรายไดต้ ่อเดือน 12. วงเงินไมเ่ กนิ 100,000 บาทตอ่ ราย 13. ใช้บัตรซื้อสินค้าและบริการแทนการใช้เงินสด และไม่เสียดอกเบี้ยถ้าจ่ายตรงเวลาและ เตม็ จำนวน 14. กรรมสทิ ธ์จิ ะตกเป็นของผ้เู ช่าซ้ือเมอ่ื ชำระเงินครบตามจำนวน 15. มกั ใช้อตั ราดอกเบ้ียลอยตวั (float rate) เฉลย/แนวตอบกิจกรรมท้ายเรื่อง ชุดวิชาการเงนิ เพือ่ ชวี ติ 2 (ฉบบั ปรบั ปรุง พ.ศ.2564) l ระดับมธั ยมศึกษาตอนตน้

236 กจิ กรรมท่ี 2.2 พิจารณาข้อมลู ทีก่ ำหนดให้ และนำไปตอบคำถามใหถ้ กู ตอ้ ง ร้านขายรถจักรยานยนต์ 2 แห่ง ติดป้ายขายรถยี่ห้อเดียวกันในราคาเท่ากัน คือ 50,000 บาท แตร่ ะยะการผ่อนชำระต่างกัน โดยมรี ายละเอยี ดดังน้ี รา้ น ก รา้ น ข รถจักรยานยนตร์ าคา 50,000 บาท รถจกั รยานยนต์ราคา 50,000 บาท ดาวน์ 10,000 บาท ดาวน์ 10,000 บาท ยอดเงินกู้ 40,000 บาท ยอดเงินกู้ 40,000 บาท อัตราดอกเบ้ยี (flat rate) 4% ตอ่ ปี อตั ราดอกเบีย้ (flat rate) 4% ต่อปี ระยะเวลาผอ่ นชำระ 60 เดอื น ระยะเวลาผ่อนชำระ 48 เดือน (5 ปี) (4 ป)ี 1. ให้คำนวณหาดอกเบี้ยที่ต้องชำระทั้งหมด และจำนวนเงินผ่อนชำระต่อเดือนของ ท้ัง 2 รา้ น พร้อมแสดงวธิ ีการคำนวณ ร้าน ก ร้าน ข 2. คิดว่าควรเลอื กเชา่ ซอ้ื รถจักรยานยนต์จากรา้ นใด หากไม่ต้องการเสยี ดอกเบ้ยี มาก เลือกซื้อรถจักรยานยนต์จากร้าน ข เพราะระยะเวลาที่ผ่อนชำระน้อย ทำให้เสียดอกเบี้ย น้อยกว่า ซึ่งหากสามารถผ่อนชำระเดือนละ 966.67 บาทได้ จะประหยัดดอกเบี้ยที่จะต้องจา่ ย 1,600 บาท (8,000 - 6,400) เฉลย/แนวตอบกิจกรรมท้ายเรื่อง ชุดวชิ าการเงนิ เพื่อชีวติ 2 (ฉบบั ปรับปรงุ พ.ศ.2564) l ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนตน้

237 กิจกรรมที่ 2.3 พจิ ารณาขอ้ มูลทีก่ ำหนดให้ และนำไปตอบคำถามให้ถกู ตอ้ ง รถกระบะยี่หอ้ A 850,000 บาท รถกระบะยห่ี ้อ B 700,000 บาท ดาวน์ 170,000 บาท ดาวน์ 140,000 บาท ยอดเงินกู้ 680,000 บาท ยอดเงนิ กู้ 560,000 บาท อัตราดอกเบีย้ (flat rate) 4% ตอ่ ปี อัตราดอกเบย้ี (flat rate) 4% ต่อปี ระยะเวลาผ่อนชำระ 60 เดอื น ระยะเวลาผอ่ นชำระ 60 เดอื น (5 ปี) (5 ป)ี 1. ให้คำนวณหาดอกเบี้ยที่ต้องชำระทั้งหมด และจำนวนเงินผ่อนชำระต่อเดือนของ รถกระบะทั้ง 2 ยีห่ อ้ รถกระบะย่ีหอ้ A รถกระบะยี่หอ้ B 2. หากผูเ้ รยี นมีรายได้ 40,000 บาทต่อเดือน 2.1 ภาระผ่อนหนี้ของผู้เรียนต่อเดือนไม่ควรเกินเท่าใด (ภาระผ่อนหนี้ไม่ควร 1 ใน 3 หรือ 33% ของรายไดต้ อ่ เดือน) ภาระผ่อนหนี้ต่อเดอื นไมค่ วรเกนิ 13,333.33 บาท (40,000 ÷ 3) 2.2 หากผู้เรียนมีภาระผ่อนชำระหนี้อื่นอยู่แล้วเดือนละ 1,500 บาท ผู้เรียนควรเลือกเช่าซ้ือ รถยนต์ยีห่ อ้ ใดจึงจะไม่เดอื ดร้อน พร้อมใหเ้ หตุผล เลือกซื้อรถกระบะยี่ห้อ B เพราะปัจจุบันมีผ่อนชำระหนี้อยู่แล้วเดือนละ 1,500 บาท หากรวม กับค่าผ่อนรถยี่ห้อ B รวมภาระหนี้ทั้งสิ้น 12,700 บาท (1,500 + 11,200) จึงไม่เกิน เฉลย/แนวตอบกจิ กรรมท้ายเรอื่ ง ชุดวชิ าการเงนิ เพื่อชีวติ 2 (ฉบับปรบั ปรงุ พ.ศ.2564) l ระดบั มัธยมศกึ ษาตอนต้น

238 ความสามารถในการผอ่ นชำระ (ถ้าผอ่ นรถยี่ห้อ A จะมีภาระหนี้ทัง้ ส้ิน 15,100 บาท (1,500 + 13,600) ซึ่งเกนิ ความสามารถในการผอ่ นชำระ) กจิ กรรมทา้ ยเรอ่ื งที่ 3 เครดิตบูโร ทำเครื่องหมาย ✓ หน้าข้อ หากเห็นว่าถูกต้อง และทำเครื่องหมาย X หน้าข้อ หากเห็นว่า ไม่ถกู ตอ้ ง ✓ 1. เครดิตบโู รมีความสำคญั ในระบบเศรษฐกิจไทย ✓ 2. รายงานข้อมูลเครดิตจะมีรายละเอียดเกี่ยวกับข้อมูลส่วนบุคคลของผู้ขอ สนิ เชอ่ื และรายละเอียดของบญั ชีสนิ เชอ่ื ท่ีใชบ้ รกิ าร ✓ 3. หากคา้ งชำระหนี้ ประวัติการค้างชำระหนีจ้ ะถูกบนั ทึกอยู่ในประวตั เิ ครดิต X 4. เครดิตบูโรจัดเกบ็ เฉพาะข้อมูลผู้ทีค่ า้ งชำระหน้ี ✓ 5. เครดิตบูโรจะจัดเก็บข้อมูลเครดิตไว้เพื่อเป็นข้อมูลกลาง แก่สถาบันการเงินท่ี เปน็ สมาชิกเพอื่ พจิ ารณาประกอบในการพจิ ารณาสนิ เชอื่ ✓ 6. สถาบนั การเงินใช้ข้อมลู ด้านภาระหนี้สินและประวตั ิการชำระหนที้ ผ่ี า่ นมาของ ลกู คา้ จากเครดติ บูโร เพื่อประกอบพิจารณาสนิ เชอ่ื X 7. เครดิตบูโรทำหนา้ ที่จัดเกบ็ ข้อมลู ผคู้ ้ำประกัน ✓ 8. เครดติ บโู รมิได้จัดเก็บขอ้ มลู เงินฝาก ✓ 9. เครดิตบโู รไมม่ กี ารจัดเก็บขอ้ มูลบัญชีดำ หรือทำให้ผูใ้ ดผหู้ นง่ึ ตดิ เครดิตบูโร X 10. การพจิ ารณาสนิ เชอื่ ขน้ึ อยูก่ บั ขอ้ มลู เครดติ บโู รเพียงอย่างเดยี ว เฉลย/แนวตอบกจิ กรรมท้ายเรื่อง ชุดวชิ าการเงินเพ่อื ชวี ติ 2 (ฉบบั ปรบั ปรุง พ.ศ.2564) l ระดับมัธยมศึกษาตอนตน้

239 กจิ กรรมท้ายเรอ่ื งที่ 4 วิธกี ารปอ้ งกนั ปญั หาหน้ี ให้ขีดเส้นใต้ข้อความท่ีเห็นว่าเป็นพฤติกรรมที่ควรทำ เพื่อป้องกันไม่ให้หนี้กลายเป็นปัญหา ในภายหลัง 1. กู้เงินมาเพื่อต่อเติมบ้าน โดยแบ่ง 2. ชำระหน้ีตามยอดขั้นต่ำจะได้นำเงิน เงินกู้ที่ได้มาบางส่วนไปซื้อโทรศัพท์ ไปทำประโยชนอ์ ยา่ งอ่นื รนุ่ ล่าสุดดว้ ย 3. แจ้งเจา้ หน้ีใหท้ ราบทุกคร้ังเม่ือมีการ 4. ชำระหน้ตี ามจำนวนทีก่ ำหนด เปลย่ี นแปลงท่ีอยู่ 5. ชำระหนี้เมื่อมีเจ้าหน้าที่โทรมา 6. ชำระหน้ีตรงเวลา ทวงหนี้เทา่ น้ัน 7. ตรวจสอบความถูกต้องทุกครั้งเมื่อ 8. ใช้เงินที่กู้มาให้ตรงตามวัตถุประสงค์ ได้รบั ใบแจ้งหน้ี ท่ตี ง้ั ใจ เฉลย/แนวตอบกิจกรรมทา้ ยเร่ือง ชุดวิชาการเงินเพ่ือชวี ติ 2 (ฉบับปรบั ปรุง พ.ศ.2564) l ระดับมัธยมศกึ ษาตอนตน้

240 กจิ กรรมทา้ ยเรื่องที่ 5 วิธีการแก้ไขปัญหาหนี้ ใหศ้ กึ ษาปญั หาหนี้ของนายณรงค์ แลว้ ตอบคำถามให้ถกู ต้อง ในสถานการณ์นี้ ณรงค์ควรแก้ไขปัญหาหนี้ด้วยวิธีการใดจึงเหมาะสมที่สุด พร้อมอธิบาย เหตุผล แกไ้ ขปญั หาหนีด้ ว้ ยตนเอง  เจรจากบั เจ้าหน้ี เน่ืองจากณรงคม์ ีภาระผอ่ นหนี้สูงมากเม่ือเทียบกับรายได้ ดงั นัน้ เมื่อเหน็ วา่ มีปัญหาทางการเงิน และเริ่มที่จะไม่สามารถผ่อนชำระหน้ีได้ เขาควรรีบเจรจาและชี้แจงเหตุผลให้เจ้าหน้ีทราบ โดยเร็วเพื่อขอความช่วยเหลือ ซึ่งณรงค์อาจเจรจาขอขยายระยะเวลาการชำระหนี้ ขอลดอัตรา ดอกเบี้ย ขอลดค่างวดในการผ่อนชำระต่อเดือน ขอลดค่าปรับค่าธรรมเนียมต่าง ๆ ซึ่งจะทำให้มี เงินเหลือในแต่ละเดือนเพิ่มมากขึ้น ทั้งนี้ หากณรงค์ไม่สามารถชำระหนี้ได้และเลือกที่จะไม่รับ โทรศัพท์ หรือไม่ติดต่อกลับเจ้าหนี้เลย จนปล่อยให้สินเชื่อที่มีอยู่ค้างชำระเกิน 90 วันและ กลายเป็นหนี้เสียหรือ NPL จะส่งผลเสียต่อข้อมูลของณรงค์ในเครดิตบูโร เนื่องจากจะมีการ แสดงข้อมูลว่าณรงค์ค้างชำระมาแล้วกี่วัน และอาจทำให้ขอสินเชื่อกับสถาบันการเงินได้ยาก หากมคี วามจำเป็นตอ้ งใช้สินเช่อื ในอนาคต เฉลย/แนวตอบกิจกรรมท้ายเรื่อง ชุดวชิ าการเงินเพอ่ื ชวี ิต 2 (ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ.2564) l ระดับมธั ยมศึกษาตอนต้น