K A D E R İ NC İ L V E S İ231 H a n ı m ,tiksintiileçattığıkaşlarınınaltındank a y n a n a m ısüzerek: —Kadın,sendebuevindişitellâllarındanmısın?—B e nevsahibiyimefendim.Emrinizidinlemeğegeldim.'—Kocamıistiyorum.Onunlagörüleceksonhesabımvar.—Pekikızım.Pekiyavrum.Pekigüzelim.Kadınr u h u n u nb ü t ü nzaaflarınıbilenk a y n a n a m ı ngençlereh i t a pedergibikocakarıyıküçülteküçülteyavruluğak a d a rindirmesio n u nöfkesiniy a r ı d a naşağıd ü ş ü r d ü .Şemi,k a y n a n a m ı nbum a h a r e t i n ekarşıh a y r e t l e r edüşerekonayardakçılığau ğ r a ş ı r k e nbenodaya,N â t ı kBeyiny a m n adöndüm.A d a mdelika r a y a nbirfaregibiköşedenköşeyedolaşıyordu. İhtiyarlığınındermansızlığınısoluyanağzıile:—Ahbabacığımah...iksirib o ş u n aiçtim.K a n ı m ınafileateşledim.K a r ı mbugünhiçbirzevkimefırsatvermeyecek.Net u h a fbirtecelli...Yaşlarımızdab ü y ü kbirfarkyokkenbenN â t ı kBeyinbabası,k a y n a n a mkarısınınanasıoluyordu.Acıyarakşöylezavallınıns u r a t ı n ab a k t ı m :—Beyefendi,ondamlalıkt e n t ü r d i y o t u nkaybıpekokad a rüzülmeğedeğmez.Siziniçinşus a a t t ab a ş k abirtehlikevar. —N e d i r ?—Karınızhanımefendiyivücutçaetükanlı,sizdençokd e r m a n hg ö r ü y o r u m .E ğ e rişd a y a km u h a b b e t i n ev a r ı r s asiziiyicep a t a k l a y a c a ğ abenziyor.—Maazallah,işo r a l a r ak a d a rvarırsasizseyrimizebakacakdeğilsinizya....E l b e t t ek u d u r m u ş u neliniayağınıt u t a r s ı nız. Böylebir htimalinim ü m k ü nolduğunab a k a r a ka d a m ı nkarısındand a y a kyemeğealışkanlığınıkeşfedergibioldumvesord u m : —D e m e kbuh u s u s t atecrübelisiniz?—Kırkyıllıkk a r ıkocayız.Niçins a k l a y a y ı m ?Bazendövdüm,bazendedövüldüm.D a y a kk o r k u s uileN a t ı kB e ynasılsabudefaağzındanbuk ırk ı yılıkaçırdı.S o n r abiryılgınlıklasindi.
232 K A D E R İ NC İ L V E S İŞimdiikimizdekapınınaralığındandışarıyıdinliyorduk.Karısıbağırıyordu:—Valide,seniyibirk a d ı n abenziyorsun.SonnefesindeAllahsana. övbekârlıktnasipetsin.K a y n a n a m : —Teveccühünüzeteşekkürlerederimyavrucuğum,dedi.Bakınız,bakınız,k a y n a n a mkendisinetövbekârlıktemenniedilecekk a d a rgünahlıbirkadıng ö r ü n m e k t e nçekinmiyor.Veedilend u a y ateşekkürediyor.ö t e k i n i ndeyaşçaküçüldükçeöfkesiiniyor.H e r h a n g ibirk o c a k a r ı d a nçıkacakbirişinizvarsa,onutazelendiriniz,gençleştiriniz.Muvaffakolursunuz,iştebenşuolaykarşısındabugerçeğiöğrendim.Evimizer ü z g â rgibigirenmisafirink a y n a n a m akarşıyüreğiyumuşadı.F a k a tkocasıaleyhindekihızıyatışmadı.H â l âşöyleateşp ü s k ü r ü y o r d u :—•N e r e d eoherif,k a r ş ı m agelsin.D o y ad o y ayüzünetü-küreyim.i s t e m e martık,ihtimaliyok,geçinemeyeceğim.Ayağımınbağınıçözsün.rN â t ı k3 e yyüreğinintitremesinihissettirenbirseslekulağımadiyorduki:- t -L a f a bakınız lafa...Ayağınınbağını çözmeliymişim. Gecegündüzsinema,tiyatro,balo,gazino,lokanta,m e y h a n ekısacasıenh o v a r d abira d a m ı ngiripçıkabileceğiyerleretaşınır,. istediğiheriflerlegörüşür.Böyles ü p ü r g ebirkadınınayağındabirb a ğolduğuvehminekapılmasık a d a rb ü y ü kbirmünasebetsizlikolurm u ?B e nonunm a k s a d ı mç o k t a n d ı ranlıyorum.BendenboşanıpAzizEdip'evaracak.Oğluyerindebirdelikanlı.B i r k a çkırıntısıvar.Onuyedirecek.N i k â h a ,d u a y aneh a c e t ?Çoktandıronlarbirbirlerinevardılar.Hepsinibiliyor u m .K a r ı m ı nbenidışarıdaserbestb ı r a k m a s ıiçinh e rşeyihazmediyorum.B u n a kk a n . . .H a n g ierkeklecanıneisterseyapsm.B u n d a nsonradoğuramaz,dokuyamaz.B e ndelikanlılarlao y n a ş m a y açıkankocakarılarakızmam.F a k a tböylemuşmulalarıp a r ah a t ı r ıiçinsinesineçekengençjigololaralânelederim.Midesizler...—N â t ı kBey,t u h a ffelsefenizvar.P a r aiçinkocakarıları
K A D E R I NC I L V E S I233 kucaklayandelikanlılarakızıyorsunuzdaaynısebeplekendilerinialtmışlık,yetmişlikpinponlaraverenkörpecikkızlarahiddetlenmiyorsunuz. —E r k e k l ekadınınihtiyarlığıbirbiriyleeşolamaz.ÇünküT a n r ıÂdem'it o p r a k t a ny a r a t t ı .Havva'yıo n u noyluğundançıkardı.Kadınyaratılışm a y a s ı n d ae r k e k t e nbirgömlekdışarı.B u n u niçinzayıftır.E r k e ğ eo r a n l ad a h açabukpörsür.Heled o ğ u r d u k ç av ü c u d u n u ncevheriniboşaltır.Birk a b u kkalır.H a n ı maşağıdankocasınınkadınlaraleyhindekibutuhaftelâkkisiniişitiyormuşgibişöylebağırıyordu:—Evlereşenlik,kocadeğilkoçan...O n u nsabahlarıb a ş t ap a m u k l ut a k k e ,b u r u ş u ksurat,çapaklıgözlerledöşektenbirkalkışıvardır.A m a nefendim,ööööööö...Görenkırkyıllık-yolakaçar.B ü t ü nkadınlığım,b ü t ü ngüzelliğim,b ü t ü ngençüğimbugudubeteh e b aoldu.B u n d a ns o n r aolsunadostlar,birazgüngöreyim.H e rşeyeüstelikdebunadı.Yetmişindeyediyaşındaçocuğadöndü.Halinihiçbümez.Kendinih a y a tsuyuiçmiş,sonsuzbirgençlikiçindebirt a z ecivanzanneder.Çıkasıcaçipilgözlerid a i m aonyedisindekik ö r p ekızlardadır.Tüylerininaklarıbelliolmasındiyes u r a t ı n akıld ü ş ü r e ntemizlikp o m a t a s ıkullanır.H e r k e s i nb a ş k ayerinesürdüklerinibuyüzünesürer.Kocadeğil,elg ü nm a s k a r a s ı . . .S o n r akuvvetlenmekiçin,ayıptırsöylemesi,yemediğiherzekalmaz.Karyolasınınbaşındakigecelikdolabındak â s ekâsemacunlar...B a l a t ' t abirihtiyarY a h u d ieczacı,T a h t a k a l e ' d ebirefsuncuArap,O r t a k ö y ' d ebîrE r m e n ikarısık o c a m am a c u nyetiştirmeyeuğraşırlar.Böylem a c u n l ukocadostlarbaşındanuzakolsun,i s t e m e m .S o m ageceb a şyastığınınaltındab a h n a m e l e r i n(*)türlüsü...Zambak,ElfiyeH a n ı md a h ad abaşkaları...D a h ad akepazeleri.B a k t ı k ç ainsanınh a y adamarlarınıçatlatacakk a d a raçıksaçıkresimler.Herifm a c u n l a r ıyer,bunlarıokur,kudu-rur.Döşeğinded u r a m a zolur.Gençhizmetçikızlarınkapılarındadolaşır.K a çdefa,kaçdefao n uŞaihendelerin,K a t m a l a r ı nkirlidöşeklerindençıkardım.(»')içindeaçıksaçıkyazılarvsresimlerbulunankitap.
234 K A D E R I NC I L V E S IOhhkuzum,kuvvetm a c u n uileilâçlaerkeklikmiolurKendikendinialdatıyor.F a k a tbenialdatabilirm i ?Yazıkparalara.Bumacunlarıyedikçekuvvettendüşüyor.Birkaçheyhey...î ş t ehepsibuk a d a r .Alttarafıyok.N â t ı kBeybusözlerinhiçbiriniyalanlamacesaretinigöst e r m e d e nb ü t ü nsuçlamalarıağzıaçıkbirb o y u neğişlebenimleberaberkapıa r k a s ı n d a ndinliyordu.A m a nAllahım,bugeçkink a r ık o c a d a nhangisid a h aahlâksız?Yanındagençzamparasıyleböyleyerlerek a d a rkocasınıizleyenkadınm ı ?Cebindekit e n t ü r d i y o tşişesindenaradığınoktayıkadısındanuzaklardasarfetmeğeçalışan,ilâçlah a r e k e t egelenkocam ı ?K a y n a n a m l aŞemiçenelerininb ü t ü nm a h a r e tvekuvvetiniboşaltarakbirbirlerinek u r ş u na t a nbuk a r ıkocayıbarıştırmayamuvaffakoldular.AzizE d i pasıkbirs u r a t l apeşlerinetakıldı.Ü ç übirüktegittiler.Bud ü n y a d anetuhafaileler,yaşlarınınmevsimleriniu n u t a nneacayipinsanlarvar.Karı,koca,âşık...B ü t ü nsanatçılariçiniştedemirbaşbirkonu...,F a k a toihtiyarlıktabunesefalet?ZavallıN â t ı kBeyy u t t u ğ uoöndamlanınzevkiniç ı k a r a m a d a ngitti.15 B E Nyüzdek a çŞemi'yebenzedim?İ ş t epekkolaytayino l u n m a y a nbirnisbet...Bizeçirking ö r ü n e nşeylererastladıkçayüzümüzüekşiterek:«Rezalet»deriz,i ş t ebazıh a r e k e tvedavranışlarakarşıinsanlarına r a s ı n d ageçerlibirkelime.Bazenenhafiflerindenenağırlarınak a d a rb ü t ü nhareketlerimizikaps a y a nbirsöz.Buvadideinsanlarikikısımdır.Rezillerleonlarıyerenler...î ş t eşimdiçoknaziksınırınikitarafındayız.Rezilleriayıplayanlarınarasında,ö m r ü n d eburezaletigizliceİm;irtikâpetmemişlerrastlanabilirm i ?i ş t ebenb u n ahiçihtimalveremiyorum. Rezaletalenîleşinceoçirkinrengibağlıyor.Gizlikaldıkçaçirkinliğinikaybediyor.Buk o n u d at u h a f ı m agidenşeykalple
K A D E R İ NC İ L V E S İ235 rindet ü r l ürezaletlery a t a nkimselerinbukabahatleriniaçığavuranlarıayıplamalarıyleadicelânetlemeleridir.K a b a h a tdagizli,ibadetdeatasözübilmembuh u s u s t abirm a z e r e tolarakkabuledilebilirm i ?H e rşeydeincedeninceyegerçekaranırsa,insanlarınbug ü nkulaçattıklarıbulanıkçevreleriniçindetemizikirlidena y ı r m a kzannolunduğuk a d a rkolaybirişolmayacak.Rezalet,b u n uzevkiçin,p a r aiçin,k a z a n çiçinirtikâpedenlervar.Birdet u t u l d u ğ uşeyinrezaletolduğunubilmeyereky a p a n l a rvar.Rezaletia y ı p l a m a d a nöncesebebini,böylebirşeyinneniyetlegözealındığıma n l a m a kgerek.Yoksayanılabilir,haksızlıketmişolabiliriz.i ş t ebirisiben...Beniinsafsızcaayıplayacaklarakarşısayıpdökeceğimkuvvetlimazeretlerimvar.B u g ü n ek a d a rnam u s u n atozk o n d u r m a y a n ,d ü r ü s t l ü ğ ü n ü ns a k a t l a n m a s ı n aimk â nt a s a v v u redilemeyenyuvamızdaşimdiçenemizek a d a rçık a nrezaletçirkefiiçindeyüzüyoruz.B ü t ü nb ü t ü nboğulacağımızbirs a a tgelecekmî?B u n uşimdidenbilemiyor,kestiremiyoruz.F a k a tçabalıyoruz.Songücümüzledebeleniyoruz.Balçıktankurtulamıyoruz.B ü t ü nsaldırışlarımızınveçabalarımızınboşolduğunudüşünüyoruz.Üzerimizeaçılan .felâketinkaranlıkağzınanihayetlokmaolacakmıyız?Şemi,evimizi,semtimizi,sokağımızınsessizliğini,zatenseyrekolank o n uk o m ş u n u nilgisizliğiniticaretininidaresineçoku y g u nbuldu.Nez a m a nevdençıkmasıiçinz o r l a m a y akal-kışsakp a r aileavuçlarımızıdoldurarakbizis u s t u r m a y am u vaffakoluyor.Artıkböylebirzorlamayadasıkılıyorum.Ç ü n k üsankiheriftenfazlap a r ak o p a r m a y açalışıyor,b u n u niçinhileyapıyor-muşuzgibioluyor.Bazenn a m u s apekbağlıy a ş a m a kisteyeninsanlarvardırki,k a z a r aonuzedeledikleria n d agünahlarınıvücutlarıyleberaberölümünkaranlıkç u k u r u n ag ö m m e ğ eatılırlar.Bîrcanaözelliklekendicanınakıymakdabircinayetsayılmazm ı ?Ölümböylebirg ü n a h akefaretolurm u ?Bereketversinki,but ü rk a h r a m a n l a rbindebirdir.Vicdanlarınınkirinik a n ıÜetemiz-
236 K A D E R İ NC İ L V E S İtemekbahadırlığıyaygınlaşmışolsaydıdünyayıb u g ü nçoktenh abulurduk.Birmenfaatiküçümseyerekvicdanınınemriylekendiniöldürmek,bubirsaflık,bubirtemizlikmidir?Y a r a t ü ı şmıdır?K a r a k t e rm i d i r ?Kendimiyokluyorum.Yalanyereniçinöğü-neyim?Benüğiminderinliklerindeböylebirşeybulamıyorum.Kendimiöldürsem,ailemib ü s b ü t ü nm u h t a çbird u r u m adüşürm ü şolacağım.Sefil,perişanolacaklar.B e nb u n d abiriyilikdeğil,tersineb ü y ü kbirfenalıkg ö r ü y o r u m .Buzehirlikaynakt a nhepimizyiyipiçiyoruz.Şuhaldehepbirdenaileceintiharetmemizgerekir.F a k a tniçin?Bizfenalığıgidipkendimizaramadık.Ogeldibizibuldu.P a r a l a r ınefretle,tiksinerekaldık.Yineaynıduygularlaharcıyoruz.A m ahiçö ğ ü r d ü ğ ü m ü zyok.Midemiz,kanımızb u n ukabulediyor.Bugerçeğii n k â rederekdoğrulukt a s l a m a k t aa h l â k ç ahiçbiryükseklikgöremiyorum.B u g ü ndebuihtiyacımızıgörelim.Şub o r c u m u z uverelim.Filancayaramızıkapayalım,diyediyeejderinelindenyakamızısıyıramıyoruz.Anlatılmazbirzaafiçindeyiz.Herifbiziaşıladı.Bun a m u slâubaliliğininilkücretinialıpyediktens o n r aikincisindedüşünmekte,üçüncüsündeiğrenmekte,dördüncüsündeazapd u y m a k t abirm a n av a rm ı ?Buahlâksızlıkfidesiiçindeçolukçocuğumunbünyelerininnasıldeğiştiğininaçıklamasınay a n a ş a m ı y o r u m ,buk o n u y agirişemiyorum. B u g ü n ek a d a redindiğimtecrübelerimeg ö r epekçokfenalıklarınköklerizaafgübresiiçindebeslendiğinid e . biliyorum. H e rzaafınb ü y ü kbircezaveazaplasonuçlandığınadainanıyorum. B a k a l ı mbizimsondakicezamızneo l a c a k ?E k m e k s i zyaşadığımızgünlerdekisefaletimizia r a y a c a kmıyız?Yoksayenidenz a r u r e t edüşünceçıraklıkettiğimizbumeslektenyardımistemekfelâketindenkendimizia l a m a y a c a kmıyız?H e rk a f aiçinenb ü y ü km e k t e pçevredir.Çocuklarımaveremediğimm o d e r neğitimveöğrenimionlarşimdit a b i a t t a nalıyorlar.Kendilerinib ü s b ü t ü nsanatsizdab ı r a k m ı y o r u m .İ n s a n l a riçinderastlantılarınetkisine,kapılmayacak,önlerineaçılanyolatabiolmayacakk a d a razimveiradesahibibu-
K A D E R İ NC İ L V E S İ237 lunanlarınyokdenecekk a d a razdırsanıyorum.B ü t ü nötekilerina n a f o r u no r t a s m d adönençerçöptenfarklarıyok.î ş t ebendeo n l a r d a nbiriyim.İ n s a n l a r ı nçoğunluğubenimgibi.be-m msoyumdan,î ş t efelâketb u r a d a ngeüyor.16 N I Ç Î Nağaçlarınköklerigübredenhoşlanıyor?N e d e nbirt a k ı mk o k m u şmaddelerağaçlarıns u y u n akarışıplezzetlimey-v a l a rhalineg e ü y o r ?Buâlem,fenayıiyiyapan,iyiyiy e m d e nç ü r ü t e ngenişbirl â b o r a t u v a r .Bizhepimizcifeo l m a y am a h k û mzavallılardeğilmiyiz?i ş t ebens a ğ k e nç ü r ü y o r u m .K a n g r e ndimağımdan,kalb i m d e nbaşlıyor.D ü nç ü r ü d ü ğ ü m üd u y a r a kacıçekiyorum.Bug ü nised u y g u l a r ı m d abiry a v a ş l a m avar.Eskisineoranlaçokd a h aazhissediyorum.Şemi,beniçektiğisanatınına l a n m d agenişadımlarlasıçratıyor.B a k ı m znasıloldu?Burezila d a mbirs a b a ho d a m aindi.Yüzüçokgüleç,davranışlarıy u m u ş a kvey a nceb\"kaymelerleşişkindi,iltifatlaryağdırıyordu.Ş e y t a ninsan.şeklinegirsem u t l a kbuherifinkandırıcılığımtaklitederdi.Sırtımı,çenemibîrçocuko k ş a rgibipehpehlediktens o n r a :—B a b aSalâh,şüphesizşençokinançlıbirmüslümansın..—Çokş ü k ü r .•—İyilikvefenalık,k a z avek a d e rAllaht a ngelir.K a r ş ı m d a k i n î nbiryılanbüyüleyiciliğisaçanb a d e mgözlerineb a k a r a k :—B a z e ndeş e y t a n d a ngeür,dedim.O,benimbusözlerimehiça l d ı r m a y a r a kd e v a me t t i :—-S e n d e nb ü y ü kbirricamvar.Beniçoküzmedenbunukabuletmenioricadanö n c tricaediyorum.—H u y u m ubiliyorsun.K a b u ledilemeyecekbirşeyseboş u n ahiçricaetme.
238 K A D E R İ NC İ L V E S İ—H u y u n ubiliyorum.Birdenk a b a r ı r s m .S o n r ayavaşyavaşyolayatarsın.F a k a tbuçocuklaray a r a ş ı rbirharekettir..Akıllıolanbirsözübaşlangıcındak a v r a r ,o n agörecevapverir..Lakırdılarımızıt a s a r r u fetmeyibilerekkonuşmalı,gereksizlaflardankaçınmalıyız.—B o ş u n alafe t m e kkabuledilemeyecekbirşeyio r t a y aç ı k a r m a kdemektir.—F a z l alakırdıyıbırak,benidinle.—Dinliyorum.—B e nönemübiriştendolayıbirkaçz a m a ni s t a n b u l ' d a nayrılmakzorundayım.Yolaçıkacağım.—Allahselâmetversin.—iyidileğineteşekkürlerederim.F a k a td ü ş ü n m e d e nsöylüyorsun.Beni s t a n b u l ' unasılt e r kedebilirim?Birkered ü ş ü n .—B u n ud ü ş ü n m e kb a n adeğils a n adüşer.—Buevikimeb ı r a k a y ı m ?—BUmem.—Buk u r u l m u şdolabıbenimy o k l u ğ u m d ak i md ö n d ü r e cek? —O n ahiçaklımermez.—P e k â l âerer.A m ab a kişteyinei n a d abaşladın.Direnişini,isyanımk ı r m a kiçinaçıkkonuşacağım.Benimb u r a d a k iyokluğumuhiçbellietmeyeceki s t a n b u l ' d abira d a mv a r s aodasensinB a b aSalâh.—Asla...H a ketmediğimbufazlateveccüheaslat e ş e k k ü retmeyeceğim. —E t ,e t m e .B e ngerçeğisöylüyorum.B e n i mevimsenin'anladığınm a n a d abirt i c a r e t h a n edeğildir.K a çdefasöyleyey i m ? —Hiçb o ş u n açeneniyorma.Seninkimolduğunu,neçeşitbirticaretlegeçindiğinibenbilmesemk i mbilecek?—-Bilmiyorsunişte.T u t t u ğ u mbuişşimdiyek a d a rhiçkimseninteşebbüsetmediğiiyibiralışverştir.Meselâbeny o k k e nb u r a d agizliced o ğ u r m a kiçinm u t s u zbirkadınb a şvur-sar e dmiedeceksin?iştegeçenlerdegözlerininö n ü n d eböylebirolaygeçti.Macerayıdamımızına l t ı n d aö r t e r e kkadınınnam u s uileberaberçocuğunh a y a t ı n ıdak u r t a r d ı k .F e n amıettik ?
K A D E R İ NC İ L V E S İ23a Buyavrucağıaileninşefkatlikucağınakabuletmeklen a m u s u n dannek a y b e t t i n ?Herifhileciçenesininkuvvetiylebinderedensu.getirerekbenik a n d ı r m a y ıbaşardı.O n u nyokluğundaeveerkek,dişiçiftleralmayacağım.Şe-mi'nindeyimincebuvadideyalnızinsancaişlergöreceğim.Önemli,kârlım ü r a c a a t l a rolursakendisinindönüşünekadarsavsaklayarakişiidareyolunagideceğim.Buk a r a rüzerineherifbirsabahbavuluşişirerekçıktıgitti.N e r e y e ?A v r u p a ' y am ı ?Asya'yım ı ?B u n ad a i rbirşeydemedi.Çabukdöneceğinisöyledi.F a k a tbuç a b u ğ u niçinekaçgün,kaçhafta,k a çaysıkışabileceğimt a h m i ndezordu.Şemi,ticaretevinibenime m r i m ebırakıpdefolduktansonraçıkanilkinsanlığayakışıriş...Bus e y a h a t i nikincigünü,k ı r kbeşük,ellilik,zayıf,ufaktefek,yıpranmışyüzlü,d ü ş k ü nkıyafetlibirkadıngeldi.Biro d a y aaldılar.Y a n m açıktım.Ü s t übaşıperişanlığınar a ğ m e ntemizcevesözleri,k o n u ş m a s ıdüzgündü.F a k a thalindebirürkeklik,kararsızlıkvebüyükbiralçakgönüllülükvardı.H e rlakırdıyıkendineaçındıracakezilmelerbüzülmeler,hafifgöğüsgeçirmelerlesöylüyordu..S o r d u m :—Neistiyorsunuzh a n ı m ?—ŞemiEfendiyig ö r m e y egeldim.—Kendisii s t a n b u l ' d ayoktur.—Vekiliv a r m ı ş .Galibaodasizolacaksınız..Bugalibayınereddedebildim,nedetasdik...«Sükûtikr a r d a ngelir!»kuralınau y a r a ksustum.A r a n ı l a nvekilinbenolduğumukadınanladı.Ç u k u r ak a ç m ı şgözlerinigözlerimedikti.B i r k a çdefaderinderiniçiniçekti.Söylesinmi,söylemesinm i ?T e r e d d ü tsınırınıbirt ü r l üatlayamıyordu.N i h a y e tacıbirilâçalacaklarıncesaretinebenzerbirek-şiliğiyle: —Efendi,geçinmekiçinhiçbirşeyayıpo l m a y a nbirzam a n d ayaşıyormuşuz.A m abenu t a n ı y o r u m ,dedi.Gözlerinigözlerimdenayırmadı.B e n d e ncesaretalacakbirsözbekliyordu.A c a b anesöyleyecekti?Yaşı,hali,şeklige-
www.cizgiliforum.com enginel
240 K A D E R İ NC İ L V E S İçinmekiçinv ü c u d u n uk i r a y av e r m e y eelverişlideğildir.Böylebirşeyhiçaklagelmezdi.Şuhalde?Açılacaksözlerinpekacıklıolduklarıma n l a m a kiçinkeram e tsahibiolmakgereküdeğildi.îçinidökmek,b o ş a n m a kiçink a d ı n acesaretvereyimmi,vermeyeyimm i ?Z a t e nn a m u sfacialarıiçindeyüzüyorduk.Busıskakadınınuzunuzadıyaderdinidinlemektenem a n av a r d ı ?İlletinebenden devau m m a k l aaklanıyordu.B e no n aneçarebulabilirdim?Bun u niçinfaciayıkısakesmeyiu y g u ngörerekdedimk i :—H a n ı m ,h e rz a m a nveh e ryerdeu t a m l m a y a c a kşeylervardır.Ahlâk,edepveterbiyebunlarınsınırlarımbelirtir.Ü t a n d ı ğ ı m z d a ndolayısizitebrikederim.Veh e rz a m a ndautanınız,z a r a retmezsiniz.—Yai n s a naçkalınca?—Açkalıncadau t a n m a d a nçalışacakgeçimyollarıçokt u r .Allahu t a n d ı r m a s ı nh a n ı m ,Allahu t a n d ı r m a s ı n .U t a n m a zolmakfelâketlerinenb ü y ü ğ ü d ü r .Kadınb uöğütlerimink a r ş ı s m d a«yalayarak:—AffedersinizEfendi,yanlışmıgeldim?Sizoaradığıma d a mdeğilmisiniz?—H a n ı m ,benbelkioaradığınızadamım.A mı... — T -YaniŞemiEfendininvekili?-• -E v e toyerebatasıcaherifb u r a d a k iişlerinibilmemnek a d a rbirz a m a niçinb a ş ı m ab ı r a k a r a kdefolupgitti.,,—Gelenegidenebuyoldanasiibatlarvermeniziçinmiişlerinisizeb ı r a k t ı ?—H a n ı m ,henüzu t a n m ah u y u n d a nvazgeçmemi?olduğunuzu imdişitirafettiniz.B e ndek ö t übirtalihlebuç u k u r adüşt ü m .F a k a th â l âu t a n m a m a y aalışamadım.Geçimderdibiziçirkefi'nbulantıverenderinliklerineçekiyor.L â k i narvehicaphislerindendeb ü t ü nb ü t ü nkurtulâmıyoruz.Buiseşuzamandaiftiharadeğerbüyükbire r d e msayılır,Kadıncağızbirikiuzunahçektiktens o n r a :'—-Efendi,e r d e m ep a r av e r e nyok.Bizböylek a r ş ıkarşıyageçmişu t a n ı pd u r u r s a kneb e nsizederdimisöyleyebilirim,nedesizb a n adermanınızı...M e ş h u r sözdür,derdinis a k l a y a nderm a nbulamazmış.
K A D E R İ NC İ L V E S İ241 —Hanım,bueskiatasözlerişimdikiz a m a n ı nhükümlerineuymuyor.D e r therkesinağzındant u f a noluğugibiakıyor.F a k a taranıland e v a d a neseryok.—Sizdençarea r a m a y ak a r a rvererekb u r a y agelinceyek a d a rnelerçektiğimia n l a t a m a m .B ü y ü kbirıstıraplasonbirçareolaraksizegeldim.A r t ı kb u r a d a nboşn a s i h a t l a r l ageridönemem.Bubenimiçink o r k u n çbirdüşüş-siziniçindeb ü y ü kbirardır.A m aneyapalımki,pislikiçindeçöplenmekzorundakaldık.'Sîzeanlatacağım.M u t l a k aanlatacağım.Sizdeb a n aŞemiEfendininveküisıfatıyleves a n a t ıgereğiyolgöstereceksiniz.B a ş k açarekalmadıEfendi...,B ü t ü nsefaletimizi,b ü t ü ngerçeklerigözünüzünönünesereceğim.Sizdebendenmesleğinizinkolaylıklarımveyardımlarınızıesirgemeyeceksiniz.Böyleaşağılıkbirişteikiu t a n g a çkarşık a r ş ı y ageldik.Böylebirişiçindeolsabenb u n uhayırsayıyorum. Kadınlabirsüreyüzyüzed ü ş ü n d ü k .O n u nb a n aaçacağıdertöylepekkolaykolaysöylenecekbirşeyebenzemiyordu.Bukimliğinibilmediğimmisafirbendenneistiyordu?Netürlübiry a r d ı mbekliyordu?Yinenelerduyacak,nasılvicdanazaplarınau ğ r a y a c a k t ı m ?Bendenhayırbekliyordu.Buk a d a rkötülük,fesatvenamussuzlukiçinde«hayır»kelimesiney e rbulunabilirmiydi ? N i h a y e tk a r ş ı m d a k ibendebira c ı m aduygusuu y a n d ı r m a kiçinağlargibisözebaşladı:—Efendi,sizdebirb a k ı m az a m a n ed o k t o r usayılırsınız.ÇünkügemiEfendinininsanlığa'yakışırdavranışlarımsöyleyesöyleyebitiremiyorlar.Sizdeo n u nveMüsüiiz.Belkizamanınızçokkıymetlidir.Belkidakikalarınızınücretiyüksektir.F a k a tneolursaolsunb u g ü nbirsaatinizibizimiçinfedaetmeniziricayageldim.Çünküderdimizinsözleanlatılmasım ü m k ü ndeğildir.Görmeyinceolmaz.—H a n i m ,negöreceğim?Niçingöreceğim?Görüpdemeyapacağım?Benimelimdebiriktidarv a rsanıyorsunuz.Böylebirdüşüncenizv a r s ayanlış.E ğ e rbup a r a y ab a ğ kbirişisesi-kıntiyüzündenŞemigibibiradamınişlerineb a k m a kderecele-F.İG
242 K A D E R İ NC İ L V E S İrinek a d a rd ü ş t ü m .B uhaled ü ş t ü ğ ü m eb a k a r a kbenin a m u s s u zbira d a ms a n m a . . .—Efendi,Allahsizdenrazıolsun.Sözlerinizindoğruluğubesbelli.B i zden a m u s s u zbirailedeğiliz.F a k a tu ç u r u m u nke-narındayız.Halinizhalimizeçokbenziyor.T i y a t r o l a r agidipfaciaseyrediyorlar.D e m e kki,but e m a ş a l a r d a nalınacakbiribretdersivar.Böyleolaylarınu y d u r u l m u şolanlarındabileihsanbirşeylerhissediyor.F ı r s a td ü ş t ü k ç egerçekleriniçingidipgörmemeli?Kadınınbusözleribenibüyügibietkiledi.B e nkendiyağımlakendimkavruluyorvehertıeniradesizkalışımınıstıraplarıilekıvranıpd u r u y o r d u m .D e m e kbendenbeterlerideoluyormuş.Gideyim,göreyimdekendihalimeşükredeyim,dedim.Kadınlabirlikteyolaçıktık.SemtimizFındıklı...Yokuşl a r d a niniyoruz.Gidiyoruz,gidiyoruz.K a d ı nhiçs a ğ m asolunabakmıyor.Gözucuilebilearaba,t r a m v a yaraştırmıyor.'Görünür,dikkatiç e k e rb i rkesiklik,acınacakbirgayretlebiraztitrekbacaklarınınüzerindey ü r ü m e ğ eçabalıyor.N i h a y e ts o r d u m :,1—H a n ı m ,nereyek a d a rgideceğizböyle?Mahallenizneresi?'Yola r k a d a ş ı ms o r u m acevapvermeyidinlenmekiçinbirfırsatbilerekelleriyled a y a n a c a kbird u v a ra r a y aa r a y asüzüldü.Yüreğininb ü t ü nbaygmlığıyle:•—Sülüklü...—Ne,n e ?—Sülüklü...Hanım,b u r a d a no r a y ak a d a rbirçoktepelert ı r m a n a c a ğız.Bayırlarineceğiz,U ç a k l agitseky a r ı ms a a tsürer.Yayanmigideceğiz?—•Ahbenbuusulleribilirim.Siziy ü r ü t m e z ,husözüdesöyletmezdima m aney a p a y ı mki,çaresizdim.AnlarsmızyaEfendi..., 'Anladım.Zavallınınh e r h a n g ibir\" a s ı t a y avverecekcebindep a r a s ıy o k t u .B udermansızkadıno r a d a nb u r a y ak a d a rbugüny a y a nmıgeldi?M e r a kettim.S o r d u m .Birbirineb a ğ l a n a na h l a r d a nsonraşucevabıverdi:
K A D E R I NC I L V E S I243 —Efendi,benimsemtindenb u r a y ak a d a rgelişim.Ahsizeb ü t ü ntafsilâtıileanlatsam,u z u nbirhikâye,m e r a k l ıbirs e y a h a t n a m eolur.S a b a hkaranlığındakalktım.Y a n ı m abirçıkınk u r uekmeklezeytinaldım.E k m e kveh e rş e yböyleateşp a h a s ı n açıkahşimdikimseninevinde'e k m e ki k r a medilmiyor.Edilsedeinsanyemeğesıkılıyor.C a m iavlularında,çeşmekenarlarında,h a m a lküfeliklerindededinlenedinlenet a möğleü s t üSüleymaniye'yegeldim.Bira h b a pevinegirdimo t u r d u m .İkindiü s t üo r a d a nçıktım.Oyokuşlar!çıktım.Öncekalabalıkl a r d a n ,otomobillerden,t r a m v a y l a ra r a s ı n d a nbinkazaatlatar a ky ü r ü d ü m .Köprülerigeçtim.Heleş ü k ü rÇeşmeMeydanınıbuldum;O r a d aa k r a b a d a nbirk a d ı nv a r d ı :Z e h r a . . .A k ş a mü s t üo r a y ak a d a rd ü ş t ü m .Geceyio r a d ageçirdim.İ ş t ee r t e s igünüy a n ib u g ü ndesizegeldim.İnşallahşimdidesağsalimevedönm e knasipolur.T a n r ı mb ü y ü k t ü r .—H a m m ,dinlenerek,konaklayarak,geceleyerekbirbuçukg ü n d egeldiğinyolub u g ü nbirh a m l e d enasılyürüyeceksin?Galibaa r t ı ky a m n d ak u r uekmeklezeytinindekalmadı.Buyorg u n l u k t a nb a ş k abirdeaçlık...—Açlığaidmanlıyım.L â k i nküreğimina l t m d abirsancımv a r d ı r .0t u t a r s asokako r t a s ı n d abayılırkalırım.A hn efelâket...Kendikendimed ü ş ü n d ü m .Böyleh u y u n us u y u n ubilmediğimyabancıbirkadınlas o k a ğ açıkmak.,.Benkendiayağımlabaşımıh a n g ibelâlaras o k m a ğ agidiyorum?ilkd u r a k t arastladığımızbirt r a m v a y abindik.Kadınınbiletinialdım.B a n ay a n ay a n at e ş e k k ü retti.Hele.sancısıt u t m a d a na r a b adeğiştirerekTaşkasap'ıbulduk.Şimdiy a y aolarakcaddedens a ğ asaptık.R e h b e r i mönde,aşağıyadoğruiniyoruz.B u n l a rb ü y ü kbiryangınınsaldırısınd a nk u r t u l m u şbirkaçsokak.ÖtesiF a t i hsırtlarınad o ğ r uenin;b o y u n agözlerinalabildiğik a d a rkavrulmuş,taşt o p r a kyığm.batinegelmiş,halkıdağılmışbiryıkıntı,şehirortasındabi'çöl...A y a k t akalmışbirkaçmescitminaresiylebacalar.Bunlar»b u r a l a r d adavaktiyleezanlarokunduğunu,ocakl a rt ü t t ü ğ ü n ü ,birh a y a tsürüldüğünüsöylüyor.F a k a tokadaıhalk,evlerininyıkıntılarınıyarasalara,baykuşlara,s a n s a r l a r avebazıgecem a c e r a l a r ı n ab ı r a k a r a knereyeçekilmiş ?
244K A D E R İ NC İ L V E S İBazıbüyük,medenîşehirlerdeyangın,zelzelegibifelâketleroluyor.Ancak,âfetsahalarınaderhaleskilerinden çokdahamükemmelbinalarkuruluyor.İ n s a n l a rdoluyor.Medeniyetorta-,s m d ayıkıntılarınh a y a t akarşıböylesineü s t ü n l ü ğ ügörülmüyor. ö l ü mençokzayıflara,miskinlere,sefilleremusallatolur.Kendisiniilmin,fennin,kültürün,sanayiinsonteçhizatıylekarşılayanlarına r a s ı n asefaletgiremez.Yalınkılıçsokulmayauğ-r a ş s adayerleşemez.Fakirliğivesefaletih e m e nk o v m a kiçingereklivasıtalarasahipolmadığımızıiştebuviranelergösteriyor.Sefaletleciddîbirkararlılıklas a v a ş m a y agirenbirsinıfhalkıa r a m ı z d agöremiyoruz.Bizonukaçıramıyoruz.Obiziyıldırıyor.Zaruretlegüreşenlerancakbirgünlükboğazihtiyacıiçinonunlapençeleşiyorlar.Veçokdefadayenikdüşüyorlar.Medenîbirşehirhalkıiçinayıpsayılanaczinşumisking ö r ü n t ü s ü n übiranönceo r t a d a nkaldırmayıhiçd ü ş ü n e nyokm u ?Memleketinbuölükısmı,buiskeletcenaze,dirilerarasındad a h akaçyılböyleu p u z u ny a t a c a k?Busefils o k a k l a r d a ninerkena r a m ı z d alafolsundiyekadınazihnimdengeçenbuşeylerdenbirazsözetmekistedim.Onefretdolugözleriniyüzümedikerek:—Efendi,siznesöylüyorsunuz?;.S a v a ş t a ns o n r asizAnadolu'yahiçgitmedinizmi?Y a h u tbirgidipgelenoralarınhalinisizeanlatmadı,mı?O r a d a k iboşluğun,o r a d a k iyıkıntılarınyanındaburasıgülbahçesigibikalır.BurasınıAllahyaktı..Orasınıgâvurateşledi.Artıka r a d a k ifarkısizdüşününüz.Busemtlerdekimsenindikkatetmediği,dikkate t m e kgereğiniduymadığıbirfelâketd a h avar.Yangın,i s t a n b u levlerininkolerasıdır.Birkaçsaatiniçindemahalleleris ü p ü r ü rgider.F a k a tüzerimizeyıkılacakgibid u r a nşuk a r a r m ı şt a h t aevlerebakımz.Hepsim a n t a rkesilmiş.Bunlarınkaçyıllıkömürleriv a r ?Kimseninbirçiviçaktıracakhaliyok.Beşonyılsonrabunlarınhepsigürülgürültepemizeinecek,i s t a n b u l ' u nyangıngirmemişfakatsahiplerinino n a r m a y agüçleriy e t m e y e nböyleç ü r ü m ü şmahallelerinide.yoksayınız,O r t a d anek a l ı r ?BirDivanyolu,birCağaloğlü,birBeyoğlu...B u g ü nBoğaziçideböylesönüpgidiyor.Birkaçh a f t aönce
K A D E R İ NC İ L V E S İ245 vapurlageçtim,içleracısı...B u g ü nsahiliiharapolmuşbiryalısahibibinayıbeşdefas a t s ayinedeö n ü n ü nrıhtımınıt a m i rettiremez.Bud a i m asönenm ü s l ü m a nmahallelerininsonuneolacak?K a çyılsonrave, nasılbirmucizeilebuyıkıntılarüzerineyenibirşehir • urulacak ?kB i rt ü r l üaklımalmıyor.Şimdiolmazgibigörülenbuşeylerbelkiileridem ü m k ü nolur.Buyangınlarınüzerindegülleraçar,gülbahçeleridoğar.L â k i nzannediyorumki,Efendi,ogünlerinesiz,nebengöremeyeceğiz.H e rşeydenönceyaşlarımızm ü s a i tdeğil.Sonrabenkeridîh a k k ı m d asöylüyorum.Benimgibiçerçöpleriz a m a n eselis ü r ü pg ö t ü r ü y o r .Kopacakboralarıns o n u n d aolmadığımızıbizekimt e m i nedebilir?—H a n ı m ,sizg ü ng ö r m ü şbirkadınabenziyorsunuz.—Çokgünler,güneşlerg ö r d ü mEfendi.Sizdençokricaederim,h a n g iaileyem e n s u polduğumusormayınız,i s t a n b u l ' d açoktanınmışbirh a n e d a n am e n s u b u m .R ü z g â rbizik e n a r l a r aa t aa t aişteböyleSülüklü'leredüşürdü.B u g ü nenaşağılıkİnsanlarınbileyüzlerinik ı z a r t a c a kbirdileklesizievimizegötür ü y o r u m .H e rneteklifkarşısındabulunursanızbulunun,lütfenbeniayıplamayın.Hâlinizdenşikâyetetmeyiniz.Neoldumdemeyiniz,neolacağım,deyiniz.E ğ r ib ü ğ r üdaracıks o k a k l a r d a ny ü r ü y o r d u k .Sefaletbur a l a r ı mtehlikelibirtırtılgibiok a d a rsarmış,ok a d a rsustur-,muş,bitirmiştiki,kendimizişehirdedeğildet e r kedilmişbirköydesanıyorduk..Birköşedöndük.T a şyığınınabenzeyenharçsızduvarlarına r a s ı n d akulübemsibirevgördük.Kanısınınönünedörderbeşeryaşlarındadonsuzikikızçocuğuoturmuş,sidikyarışıediyorlardı.Bacaklarınına r a s ı n d a nsızansidikt o p r a ğ ııslatarakkıvrımlıbirakışlaileriyedoğruuzanıyor,burunlarınınoluklarıaşağıy u k a r ıh a r e k e tedenkoyusıvıiledolukirlikızlarçipilgözleriylebumarifetleriniseyrederekgülüşüyorlardı.Karşıkiduvarındibindeelindedeğnekled u r a nbiroğlanbuy a r ı ş m a y ıizüyor,yarışmanınhaklıbirh a k e m idavranışıyle:—E m i n e ' n i nsidikid a h azorlu.Ayşe'ninkinigeçti,diyerekk a r a nbildiriyordu.Yanımdakik a d ı nyüzünüvesesiniekşiterek:
246 K A D E R İ NC t D V E S İ—U t a n m a z l a r ,terbiyesizler...S o k a ğ aböyleşeyyapılırm ı ?Şimdigider,annenizesöylerim.Küçükkızsidiğinikesereks ü m ü ğ ü n üçekti:—Söyleteyze,a n n e mbizebirşeyy a p m a zki...Kenefikirletmeyinizdeçişinizisokağaediniz,diyebizekendisitembihediyor...Kadınsöylediğinesöyleyeceğinep i ş m a noldu.Ç ü n k üçocuklarınverdiğicevaptaannelerinind a h akabahatliolduğuanlaşıldı.Oğlandaö n ü n üçözerekyarışag i r m e küzereikenbizyürüdük.-Bu,gönüllereh ü z ü ndoldurans o k a k t a nyirmiotuzadımd a h agittiktens o n r ayıllarıny a ğ m u r l a r ıy a l a y ay a l a y aaslındakiaşıboyasımsilmiş,kaplamalarınık a r a r t m ı şviranbirevinönündedurduk.Temeldireklerinina r a s ıeskistildet a şdolması,basıkpencerelibira s m ak a t .Ü s t t eşehnişügenişoda.Eşiğiç ü r ü m ü ş ,kanadımn-birit o p r a ğ agömülmüş,k o c ahalkalıbattalkapınınüzerindedemirp a r m a k l ı kyerineiriçubuklardanyapılmışbaklavabiçimindekafesli,d ö r tköşebirpencere.Bahçed u v a r ı n d a nu z a n a r a kpencereyet u t u n d u k t a ns o n r abalkonadoğruatılanz ü m r ü tgibicoşkunbira s m a .Buyıkılmağayüzt u t m u şevinkasvetiüzerineiriy a p r a k l a r ı n ı ntazeyeşilliğiyieneşesaçıyordu.Medeniyetperisişehrinsokaklarınalütuflarmıdağıtırkenb u r a l a r ahiçu ğ r a m a m ı ş .Medenileşmişsemtlerimizlebumahallelera r a s ı n d azihin,AvrupaveA s y a ' n ı nÇin'iarasındakik a d a rbirmesafevehminedüşerekşaşırıyor.Neelektrik,nedeenbasitbiçimdebirkapızili.K a d ı nk o c a m a nbirsimitbüyüklüğündekih a l k a y auzandı,t a k ı r d a t t ı .Çoksürmedi-kanaty u k a r ı d a nbiripleçekilerekaçıldı.17 D Ü Z L Ü Ğ Übozulmuşyosunlubirm a l t a l ı k t a nyürüdük.Her adımımızınaltındaincinerekb a ğ ı r a nenliküpeşteMuzunbirmerdivendençıktık.Zeminiyalpahalindeb i rv a p u rgibiçarpılmışbirsofadangeçtik.İkiy a nkerevetli,adih a s ı rsandalyeli
K A D E R I NC I L V E S I247temizcebiro d a y agirdik.Silinmiş,s ü p ü r ü l m ü şbiroda.A m ah e rşeyçokeski,çokyıprak.Kıymetsizbirerpartallıkta,eşyanınh e rbirikullanışlarınınsondöneminde.Sabun,iğne,ü t übueşyadanhiçbirininyıpranmışlığınıörtememiş.R e f a hiçindeb u l u n a nbirevdeniçeriyegirildiğivakitmidelerintokluğunuyüzlersöyler.Gözlerinkarası,dudaklarınneşesibellieder.Yağlarınenadileri,petrollerinenpislerikullanılan,ucuzolsundiyedaimam i k t a r ıçok,ağıryemeklerpişirilenvesabuna,sıcaksuyapekkıyılamayanevlereisebirsefaletk o k u s usiner.R e f a h aalışkınbira d a mböylebird a maltınagirergirmez,derhalbulunduğuyeriy a d ı r g a y a r a kz a r u r e tk o k u s u n d a nazapduyar.E e nöyledeğildim.Benimyıllardırbuk o k u y aalışıklığımvardır.Enkirlidöşeklerebirk ö p e kgibikıvrılaraky a t t ı m .Enfenabiçimdepişirilmişb a y a tyemekleriyedim.Mideminbüsb ü t ü nboşkaldığız a m a n l a r d aekşimişsofraartıklarınah a s r e tçektiğimgünleroldu.B e ngirdiğimbuevdeoa k ş a mbole k m e k•d o ğ r a n a r a katıştırılanhazmıağırçorbanınçeşidinib u r n u m l atayinedebilirhassasiyetteidim.Tecrübelerimb a n aşuodanıniçindeteneffüsettiğimsefaletledoluh a v a n ı nh e ry u d u m u n d apekacıklıgerçeklerduyuruyor.Yineohaled ü ş t ü ğ ü m ü ,yineogeçengünlered ö n d ü ğ ü m üzannederekt i t r i y o r d u m .BenŞemi'ninsayesindeevimibuk o k u d a ntemizledim.Sefaletinu ğ u r s u zçapaklarını,çoluğumünçocuğumunsuratlarınd a nsildim.F a k a tsefaletin a m u skayıtsızlığıiledeğiştirdim.Şimdib a ş k at ü r l übirazapiçindeyim.Buzavallılardab a n ab a şvurdular.H e rşeylerinisatıpyemişebenziyorlar.Acabakıymetlinemallarıkaldıki,benitellâllığaçağırıyorlar?Böylebirgünah.'sevapşeklindeişlenirm i ?Kapınınaralığındangizligizüb a k a nbirkaçgözünincelermelerialtındab u l u n d u ğ u m ufarkettim.Kadınb a n abitikbiryüzle:—Efendi,gideyimsizebiryorgunlukkahvesipişireyim,dedi. Oysakikahvepişirilecekbirevdemisafirdenböylebirm ü s a a d e y e hiçlüzumyoktur.Busoru,k a h v e n i npek-büyükkül-
rann 248K A D E R İ NC İ L V E S İfetlervemasraflarlapişirilebileceğinianlatır.Bug a r i psualem a r u zk a l a nmisafir,vereceğikesinredcevabıileevsahibinibu k r a mikülfetinden,kurtarmışolur.B u n u niçinkahveyikesinliklereddettim.K a d ı ndışarıçıktı.Sekizond a k i k as o n r akendindenbirkaçyaşküçükolduğuanlaşılanyeldirmeli,başörtülübirhanımlageldi.^İkimizibirbirimizegöstererek:—AradığımızŞemiEfendininvekiliSalâhEfendivekızk a r d e ş i mR a t i b aHanım..Böylesöyleyerekbizibirbirimizletanıştırdı-.Bug ü d ü kikiadlabizdebirbirimizitanımışolduk.B a n am ü r a c a a t ı n ı nsebebibukadınmıydı?Benonunyüzündesatılığaçıkarılacakbirm a lçeşnisigöremedim.İçindekavrulduğugeçimsıkıntısınınveçokzorgeçtiğianlaşılanyıllarınyüzündederinizlerio k u n a npekhazinbirkadın.Buh ü z ü n d ebilmemnasılbirsoylulukv a r ?Istırabınheykeliniyapm a kgerekseb u n d a nd a h au y g u nbirmodeld ü ş ü n e m e m .Uçkişibirazbirbirimizebakıştık.A r a m ı z d aderinbiryabancılıkvardı.Birfacianınkapısındagibiydik.Açılacakacıklıbirs i m l iperdesinihangiu c u n d a nkaldıracaklarımkadınlarbilmiyorlarveb u n acesaretgösteremediklerimanlatırkararsızlıklarlaeziliyorlardı.K â b u s at u t u l m u şgibidillerimizdebirağırlıkvardı.Besbellibirsözolsundiyebenimlegelenkadınbirdenbire:—B e n i ma d ı mRasime'dir,dedi.Bunemükâfatlandırılacaknedetebrikedilecekbirşeydi.S u s m a k l akarşılıkverdim.Aşağıdakio d a d a npekk a r t / p ü r ü z l übirsesinciğerlerinikazıyakazıyagırtlağınıninatçıbalgamlarınıtemizlemeğeuğraştığıişitildi.R a s i m eH a n ı mfacianınbaşlangıcındaolduğumuzuanlatırbirhüzünle:.—•Babamız,dedi..R a t i b eH a n ı msadeceiçiniçekti,i h t i y a r ı nö k s ü r ü ğ üsözünaçılmasınasebepoldu.•R a s i m eH a n ı m :—Zavallıbabamız,ikinciçocuklukdöne-
www.cizgiliforum.com enginel
www.cizgiliforum.com enginel
K A D E R İ NC İ L V E S İ249 minegirdi.Nek a d a rsert,nek a d a rhırçınoldubilseniz.H e rşeyekızıyor.Hiçsözanlamıyor.H a v aveheveslerinetâbiçılgıntorunlarıilebuihtiyarına r a s ı n d akaldık,ikit a r a f adam e r a manlatamıyoruz.Amadaneolursabizeoluyor.R a s i m eH a n ı mkardeşininyüzünebirmedetu m a nbakışlarınıfırlataraksustu.F a k a tişteartıkgizlilikk u t u s u n u nkapağıaçılıyordu.Felâketinbaşıh a v aveheveslerinetâbitorunlarınbaşlarındankopacağınıanlargibioldum.(Eubaşlangıçtans o n r akardeşininhüzünlübirsessizliğegömülmesiner a ğ m e nRasimeH a n ı mcesaretlendi,ilkadımıa t a r a kbirdenbire:—Birkızımızvar,k o c a y averemiyoruz.O n u nevdekalmasıbaşımızam ü t h i şbirfelâketörüyor.Diyerekk o n u y uo r t a y aattı.—Niçinveremiyorsunuz?Affedersiniz,beğenilmeyecekbirhaldem i ?—O h hhayır...Tersine.'ö v ü n m e kiçinsöylemiyorum,güzellikçebireşiniyalnızi s t a n b u l ' d adeğilb ü t ü nd ü n y a d abilebulmakzordur.—Ohaldekocayaverilememektekisakınca,k u s u rnedir?CevapolarakR a s i m eH a n ı maltd u d a ğ ı mısırdı.KardeşiRatibeH a n ı mgözpınarlarındansızandamlalarıelinintersiylesüdi.Söylemekiçinkadınlarıngereklim e t a n e t ibulmalarınıbirsürebekledim.A r a d ayinebaşgösterensessizliği,ihtiyarınaşağıdakio d a d a ngelenöksürüğü,sonnefesahşlarıandırırhırıltılı-acıklıö k s ü r ü ğ üdoldurdu.R a s i m eH a m mlakırdıyıt a m a m l a m a kzorunluğununkamçısıaltından i h a y e t :—Veremiyoruz,veremiyoruz.Ç ü n k übakiredeğil.—-B a ş ı n d a nnikâhmıgeçti?K a d ı nbudefagözlerimyereindirereky a v a ş ç a :—Hayır,diyemırıldandı.Şimdiailesırrınınd ü ğ ü m üüzerindeidik.Kadınlarıkonuşt u r m a kiçjn:—Tarifettiğinizderecedegüzelbirkızıbakireolmadığıhaldedealacaklarbulunur.B u n d azannettiğinizk a d a rbüyükbirfelâketgöremiyorum.
:':,()K A D E R I NC I L V E S IRatibeH a n ı mgözlerinisilesilesözek a r ı ş t ı :,—Anlatılacaksakıncalarv a rEfendi.Kızbenimkızım.Yüreğimincayırcayırnasılyandığınıa n l a t a m a m .Allahmkahrınauğrasın,a k r a b a m ı z d a nçapkınbiroğlanv a r :F e h m i . . .Öncekızımıişteohaylazb e r b a tetti.Seviştiler,Bizimengelolmamızahiçö n e mv e r m e y e r e kbirliktekaçtılar.Efendi,py a ş t açocuklarsevgiyinebilirler?Nerelerdenasılm a c e r a l a riçindeyaşadılar?Nesizsorunuz,neb e nanlatayım.N i h a y e tkızımSemiha,F e h m i ' d e nusandı.O n d a nd a h a birçapkınına,hayırsızınakaçtı.F e r r u h . . .İkidelikanlıa r a s ı n d atehlikelibirr e k a b e ta t e şaldı.Kızımızınkısageçmişindeok a d a rkirü,ök a d a rb e r b a tbirbiyografiv a rki,bunlarıd u y a nhiçbirerkekonukarılığakabuleces a r e t edemez.•-...}'İştebizsizeb ü t ü nsırlarımızıaçıkçasöylüyoruz:Benzetm e m iaffedersiniz,denizedüştük,yılanasarılıyoruz.Gözyaşlarıa r t a nRatibeHaninihüzünlühıçkırıklararasındakardeşined ö n e r e k :—Tıkanacağım.A r t ı kötesinisenanlat,diyeyalvardı.Artıka n l a t a c a knekaldı?Denizedüşmüşler,yılanasarılı-yorlarmış.Besbelliyılanben...F a k a tbendenneistiyorlar?Budereceyek a d a rb a ş t a nçıkmışbirkızıbennasılyolagetirebilirim?.„ . V 'VekilUğiniy a p t ı ğ ı mŞemi,kızlarıd o ğ r uyolaçekmekledeğil,k ö t üyolad ü ş ü r m e k l et a n ı n m ı şbira d a m .İ ş t ehiçaklımınalmadığıbirşey...B a k a l ı maltt a r a f ıneçıkacak?KardeşininteklifiüzerineR a s i m eH a n ı myaşlıgözlerinib a n açevirdi:—İ ş t eEfendi,zannederimki.felâketimizianladınız.H a limizeacıdınız.Öyleyasizdeinsan,belkibirkoca,b i rbabasınız.Ahyüreğitemizbirkimse,kızınınoğlununk ö t üyolasap-masıyleinsanlıktançıkarm ı ?Semiha'nınhikâyesib ü t ü nist a n b u l ' abirp a r m a kbaloldudahaldena n l a y a n l a ryinedebizek ö t ügözlebakmıyorlar.—Teveccühünüzeçokt e ş e k k ü rederim,işikavradım.Denklemik u r d u m .F a k a th a n g iusulleçözümlemekgerektiğinebirtürlüaklımermiyor.Bilineniaz,bilinmeyeniçok...
K A D E R İ 'NC İ L V E S İ251 —BizeŞemiEfendiyisalıkverenler,oh e rzorluğabirçarebulur,demişlerdi.—D o ğ r ua m akendisib u r a d ayok.N e r e d eb u l u n d u ğ u n ubirAllahbirdeş e y t a nbilir.'R a t i b eH a n ı mıslakmendiliniy ü z ü n d e nçekereklakırdıyak a r ı ş t ı : —Buişlerdekıdeminiz,tecrübeniz,ustalığınızolmasaydıŞemiEfendisizikendiyerinevekilbırakmazdı.Efendi,ayaklarınızıöpeyim,bizişud e r t t e nkurtarınız.A z açoğabakmayınız.Eskivaktimizolsaydım i n n e ta l t ı n d akalmazdık.D ü ş m e zkalkm a zbirAllah,elimizdea v c ü m u d abîrşeyyok.O n u niçinkarşınızdasüklümp ü k l ü myalvarıpduruyoruz.Sizdehizmetlerinizinecrinib a ş k a s ı n d a ngörürsünüz.—Sözünkısası,SemihaH a n ı mkızımızF e h m i ' y ekaçmış.S o n r ao n d a nbıkmış,F e r r u h ' u nk u c a ğ m aatılmış.İkigencibirbirined ü ş ü r m ü ş .Şimdisîzbugelgeçh u y l uç o c u ğ u nbaşınıbiryereb a ğ l a m a kistiyorsunuz.'İştemeselenind ü ğ ü m üb u r a d a .Kâfirherif,onbeşadetsomyalıy a t a kb ı r a k a c a ğ ı n aoş e y t a n c azekâsındanbirparçacıkbıraksaydı.—Demincekkıdeminizden,tecrübelerinizdenfalansözetmiştimya.—Benimkıdemim,tecrübemfalanyok.B u n u n l abirlikteh e rhaldebirustalığımvarmışki,b u n ubendeyeniyenideğerlendiriyorum. —Estağfurullah...Ehliyetinizyüzünüzdenbelli.RasimeH a n ı m ı nbunezaketiüzerinebirkaçdefayutkundum.Yüzdenk a r a k t e ro k u m ailmininbufaslınıbilmiyordum.Kavislikaş,kemerliburun,inced u d a kdedikoduculuğadelâletettiğigibitabiatınpezevenkolmaküzereyarattığım u t s u z l a rdayüzlerindebirözelliktaşıyorlarmışh a ?Alnımdanu,b u r n u m damı,çenemdemi,m u t l a kbiryerimdebîrişaretvar»Olmasaydıaçlıktanölümügözea l a r a kn a m u s u m uk o r u d u ğ u mgünlerdeŞemiy ü z ü m üg ö r ü rg ö r m e z :« H a hişte,sent a maradığımadamsın»takdirinis a v u r u rm u y d u ?S o n r aN â t ı kBeyinkarısı,ok a d a rsaygıveciddiliklesord u ğ u m :«KimiistiyorsunuzHanımefendi?»sualinek a r ş ıyü-
252 K A D E R I NC I L V E S Izümeşöylebirb a k t ı k t a ns o n r a :«Pezevenkbasıyıistiyorum.Sendeğilmisin?»teşhisinifırlatırmıydı?Tevekkelis o k a k t ahiçtanımadığımadamlar,sankiyüzümebirs o y t a r ımaskesit a k m ı ş ı mgibidikkatlidikkatlibakıpdud a kb ü k m ü y o r l a r . . .—Ned ü ş ü n d ü n ü z ?B a r ibirç a r ebulabildinizm i ?Eksenleriüzerindet e r sdönerekkendiyüzümeb a k m a kisteyengözlerimibendenm e d e tu m a nzavallılarakaldırdım.Açlıktana v u r t l a r :çökmüş,derileriburuşmuş,saçlarıdökülm ü ş t ü .H e rhalleriırzn a m u sülkesininsonmertebesineçekilmişolduklarınıgösteriyordu.Şüphesizb a n aSemiha'nıngençliğiniteklifedeceklerdi.A n c a kahlâkıneliağızlarımtutuyor,iğrençşeylerk u s m a l a r ı n aengeloluyordu.D e d i mk i :—Ç a r ebulabilmekiçinarzunuzuöğrenmeğe htiyacımivar.M a d e mkiaçıkkonuşuyoruz.Ohalde.hiçsıkılmadansöyleyiniz.Kızıevdenu z a k l a ş t ı r m a kistiyorsunuzdeğilm i ?\"—H a s r e t i n edayanamadığımızvakitgidipg ö r m e kşartiy-leevet..-—Öylebiryeregitmesiniistiyorsunuzki,h e msokakkadınıo l m a k t a nkurtulsun,h e mayaklarıbirn i k â hu r g a n ıilebağlanmasın.H e mkendih a y a t ı mkazansın,h e mdesizeazçokyardımıdokunsun,ö y l em i ?—H a yAllahrazıolsunEfendi,neiyikeşfettiniz.T a mbirkalbd o k t o r ugibi...Şimdib a n adaacayipbirg u r u rgelmişti.Sankibirisinedoğupb ü y ü d ü ğ ü mevitarifedergibio n l a r ayüreklerininiçersinisöylüyordum.B i r k a ça y d abuilerlemeazşeydeğildi.Koltuklarımık a b a r t a r a k :—•Kalbdoktoru,kalbind a m a r l a r ı n d a n ,k a n ı n d a n ,sinirindenfaaliyetindena n l a r .B e nruhlarınızınhastalıklarınıteşrihediyorum.B u n apsikolojidömizerderler.Şemiu ğ u r s u z ub u r a daolsaydıd a h au y g u nbiradbulurduya....B u n u n l ab i r ü k t ebenimsözümdepekmünasebetsizdeğildirh a .Evet,nediyord u m ? Kızkardeşindend a h azekig ö r ü n e nR a t i b eH a n ı mdiyeceklerimih a t ı r l a t t ı :
K A D E R İ NC İ L V ES t253—Semiha'nınöyleb i ryeregitmesiniarzuediyoruzki...—Evet,evetbenöyleb i r k a çyerbiliyoruma m akefilolam a m ,y—H a yAllaht u t t u ğ u n u z ukolaygetirsin,işlerinizrastgit-sin.C a nkulağıylesizidinliyoruz.—MeselâTaksim'deFeridiye,mahallesi...K a r ş ı m d a k ikadınlarbuadresingenişm a n a s ı n ayabancıidiler.S o r a nbakışlarlabirbirlerininyüzlerinebaktılar.Belkidezenginbirt i c a r e t h a n esanmışlardı.D u avet e ş e k k ü riçinağızlarınıaçtıklarıa n d aa r k a m d a nincebirs e s :—BeyefendiSandalBedesteninisalıkvermeklûtfundabulunsaydısanırımçokd a h au y g u nOlurdu.Neoa n n e ?Benisahiplerikaybolmuşmallargibiaçıka r t t ı r m a y amıçıkardınız?18'H A R A B E L E R EdoğanbiraygüzelliğiyleSemihabuvirand e k o r u nortasınagirince:Benimhalim,derin,akıllaradurgunlukverenbirşaşkınlık,b ü y ü kbirhayranlık( 1 ) .A n n eileteyzeninhalleri,Kırkbirbuçukmaşallah.Bizbuhazineyinasılkoruyabiliriz?•Semiha'nınhali,öpünüz.Pekâlâ...Mersi.Şap...A m aablakbirs u r a t aş a m a rv u r u rgibiy a h u tarsızbir-çocukk a r p u zk a b u ğ usıyırırgibikeskin,sulu,salyalıseslerç ı k a r a r a kö p t ü ğ ü mşeyelimiydiyoksabileğimiydi?DoğrusuFehmi'ye,F e r r u h ' a ,annesine,teyzesineh a kv e r m e m e km ü m k ü ndeğil.încekâkülü,m a s u mgözleri,tıraşlıensesiylebaşı,birmektepliçocuğundertsizbaşınabenziyor.F a k a tinsanıngözüyuvarlakomuzlarındanşişkingöğsüne-t a ş k ı nkalçalarınadoğrukayıncayüreğinebirgıdıklanmageliyor.Birbirinezıtrenklidörtçeşitk u m a ş t a nbirelbisegiymiş.Ok a d a rdekoltebirelbiseki,v ü c u d u n uö r t m e k t e nziyadegüzelyerlerined a h ahırslan-(1)Yazarınburadakullandığıasılcümleşudur,:(Sübhanemente-hayyerefisün'ihilukul).«Yaptığışeylerleakıllarahayref^verenl(Tan-rı'yı)anarım!»anlamınagelir.
254 K A D E R İ NC İ L V E S İdırıcıb i rçekicilikveriyor.HasılıSemiha'yıilkbakışta'arzuedilecekbirm a h l û kbuldum.İncebirzincirleb o y n u n ataktığıküçük,çapkın,m u t l um a dalyonunyerindekeşkebenbulunsaydım.—S o k a ğ amıçıkıyorsuny a v r u m ?Hazırlanmışsın.—Süleymaniye'debirziyarety a p a c a ğ ı manne.Aşağıdakiişlerimibitirdim.H e rşeyhazırdır.—Efendiileseningeleceğinüzerinekonuşuyorduk.Semihab a n ad ö n e r e k :—Sonsözlerinizitesadüfeseriişittim.T e ş e k k ü re d e r i mefendim.Çoklûtufkârsmız..G ö r g ükuralları,alaylıdaolsabirteşekkürlemukabeleyiemreder.Tatsızk a v u n atozşekerekergibimukabeleyebirtut a mistihzaekiv e r m e ğ eizinvardır.B\" kınız,benŞemi'denneleröğrenmişim.Oysakim e m u r l u khayatım,kalemdekih o k k aileevimdekicanlıh o k k aarasında,gidipgelmeklegeçti.B a ş ı m d ay o r g u n l u k t a nb a ş k ahiçbirizbırakmadı.Obiley a ş a m a k m ı ş .K a d r odışıbırakılıncainsanlıkdışınaçıkmışgibioldum.D o y m a kiçinyoruldum.Yoruldukça,d a h açokacıktım.Bizceh a y a tdimdikbiryokuşat ı r m a n m a k t ı .Çolukçocukellerimiz,dizlerimizp a r ç a l a n a r a kh e radımday u v a r l a n m at e h likeleria t l a t a r a kyularcabaşy u k a r ıs ü r ü n d ü k t e ns o m agünün,birindeailemleb e r a b e rkendimiyalçınbirdağınd o r u ğ u n d abuldum.Geriyedönmekkabildeğildi.İleriyedoğruadıma t a c a kyerkalmamıştı.A ş a ğ ı y abaktım,b a ş ı mdöndü.Gözlerimkarardı.A m a nAllahım,onedibigörünmezbiru ç u r u m d u .N e r e dengeldiğimbilmediğimbirsesk u l a ğ ı m a :«Yürü,d u r m ay ü r ü » diyehaykırıyordu.Evet,eytabiat,senyerdengöğek a d a rhaklısın.Y a ş a m a nınh a r e k e tdemekolduğunu,birkimseningebermedikçed u r madöneminegirmeyeceğinib e ndebiliyorum.Yürümek,yürümekistiyorum.A m anereye?«YürüB a b aSalâh,sürünerek,sendeleyerek,d ü ş ü pkalkar a kd a i m ayürü.»B a şüstüne,yürüyeyim.İ ş t esağayağımıattım.Boşlukta,sallanıyor.Neolur,yolversene.Oz a m a nbilinmeyenbirelbe-
K A D E R İ NC l l ıV ES İ 255 niitti.A m a ndemeğevakitkalmadı.Tekerm e k e ru ç u r u m ayuvarlandım.D e r k e neteğimsivribirk a y a n ı nu c u n atakıldı.D u r dum.Şimdib u l u tgibiyerlegöka r a s m d aidim.Gözlerimidağıntepesined o ğ r uk a l d ı r a r a kyalvardım:—Efendiler,bird a k i k aönceb e ndeorada,sizinaranızdaidim.Şimdih a y a t aç ü r ü kbirbezparçasıilebağlıd u r u y o r u m .Enk ü ç ü kbirsarsıntıs o nbağımıkırabilir.İçinizdebudüşmeğem a h k û molanaeliniuzatacakbirdostyokm u ?Düşüş,düşüş...Vesessizlik.Aheyyüzbinlerceyıldanberitoprağınü s t ü n d ek a y n a ş a ninsanlar.İnsan,insan...Senyalancısın.Senbizzatyalansın.Birkered a h as a n adönersemnasıly a ş a y a c a ğ ı m ışimdipekiyibiliyorum.F a k a tneyazık...Birdenbirekaranlıkyırtıldı.Şemi'ninş e y t a ngibiyüzügör ü n d ü :.''—V a yzavallıB a b aSalâh.Şeref,onur,ırz,namus,doğrulukgibia h l â kseraplarıa r a s m d akoşakoşas o n u n d abuv a r t a y ad ü ş t ü nh a ?D u rsenik u r t a r a y ı m .Dedi.Belimeşiddetlibirçifteattı.—Eyvah,mahvoldum.F e r y a d ıileu ç u r u m u nderinliğineu ç t u m .On e ?B a ş k abirâlemsandığımbuçukur,çöplüklerindeeşindiğimd ü n y a n ı ntakendiymiş.Evet,iştedostlar,iştesevgililer,iştedüşmanlar,işteb ü t ü ntanıdığımsimalar...Otırmanışlar,oyuvarlanışlar,öyalvarışlarhepr ü y amıidi?Yineevimde,ailemina r a s m d a y ı m .H e r ş e ybıraktığımgibiyerliyerindeduruyor.Yalnızgözlerimdebirşişkinlik,kulaklar ı m d abirağırlık,başımınidindebirbozuklukvar.Çokuzunuyk u l a r d a nu y a n m ı şdah â l âm a h m u r l u k t a nk u r t u l a m a m ı şgibiyim.Kırkyılkullandığımbirkudret,birustalık,birgönülgözüb a n a nsanlarıniiçyüzlerinigösteriyor.Nekirli,nepis,nekokmuş,nesıkıntıverenbirg ö r ü n t ü . . .BufelsefemiSemidinlese,d ü n k üsaf,a h m a ktalebesiniistanbulçiftehanelerineyüksekrütbelibirN a z ı rt a y i neder.Bun u n l abirlikted a h abirt a k ı mmanevieksiklerimv a rki,insanınyaratılışındabuh e rd u r u m aalışmakilletiv a roldukçaon-
256 K A D E R I NC I L V E S Il a ndayavaşyavaşt a m a m l a y a c a ğ ı m .Eh.kırkyıllıkKâni'ninbirdenbireYâniolmasıpekkolaydeğildir.Budüşüncelerzihnimdengerçişimşekhızıylegeçtia m abirdakikadayerinegöreuzunbirz a m a nsayılır.S e m i h a ' m niltifatıüzerineiskemlemed a h ar a h a to t u r u pdüşünceyedaldımsanmayınız.H e r k e sgibigenelliklebenimdefikrimbaşka,fiilimbaşkadır.Çokseyrekolarakd ü ş ü n d ü ğ ü m übelüederim.Veg ö r ü n ü ş t eh e m e nh e m e niçy ü z ü m üörtmeyey a r a y a nsüslübirp a r a v a ngibikeyfimegöreaçar,k a p a r ı m .Düşününüz,b a n adeğil,kendikendinizeitirafediniz,sizdebenimgibideğümisiniz ?SözünkısasıK ü ç ü k h a n ı m mönündet e k r a reğüdim.Belkiyineeliniuzatırdaöperimdiyordum.B a ş ı m d a ntenceregibiyuvarlak,çukurbirşeyd ü ş t ü .H a ş a r ıçocuk,değneğiyemişbirçenberhızıyledöşemetahtalarınınü s t ü n d etekerlendi.K a p ı y ad o ğ r ugitti.Eşikleçarpışarakdurdu.Sallandı.K a m b u r uyukarı,yerekapandı.H a yAllah,h a yAllahcezasınıversin,meğerb e ndemin-denberihanımlarınkarşısındak a f a m d aş a p k a m l ao t u r m a kterbiyesizliğindebulunmamışmıyım?A n a d a ngelmeolduğuiçinbirt ü r l üy a k a m ıb ı r a k m a y a nu t a n g a ç l ı k t a nkıpkırmızıkesildim. Semiha'yaikincibirrövenansy a p a r a k :—Binkerepardon,dedim.D a h aacemiyim.Ob a n aalıştıa m abenonah â l âalışamadım.R e s m e nkızsayılangençkadınfıkırfıkırgülüyordu.Bellikisalonadabınınacemiliğiylealayam ü s a a d eetmeyenincelikleriniodahazmetmemişti.E k s i kolmasınRatibeHanım,zavallış a p k a m ı ntozunusilerekd u v a r d abirçiviyetaktı.Artıkciddid u r u m adönmeninzamanıgelmişti.—GeleceğinizdensözediyordukS ç m i h aH a n ı m .Gerçisîziniçinaileo o a ğ m d a nayrılmakbirazzorolacak.A m aneçareki,annenizindediğigibib a ş agelençeküir.Bizimdeşubirk a çayiçindebaşımızagelmeyenfelâketkalmadı.Çekipçekipoturuyoruz. —-A n n e mbirz a m a n d a n b e r igeleceğimleu ğ r a ş m a y abaşladıefendim.Birkızıngeleceği...O n u nöncekadıns o n r aanne,
K A D E R İ NC İ L V E S İ257 d a h as o n r ak a y n a n aolmasıdemektir.B e nb u n l a r ı nhiçbiriniistemiyorum. —B u n u n l abirliktebirgençkızM a n a s t ı r ak a p a n m a d ı k ç asonunak a d a rbakirekalamaz.—Tabii.—E f e n d i m ?—Sizionaylıyorum.Ölünceyek a d a rbakirek a l m a kherh a n g ibirgençkıziçintalihsizliklerinenacıklısıdır.R a s i m eH a n i n id a r g ı nbiryüzle:—Abuneserbestliky a v r u m ?K a r ş ı n d akırkyıllıkefendininbiledilidolaşıyorvallahi...—Ricaederimanne,bizçokiyianlaşıyoruz.Kadın,kırkyıllıkk e r h a n e c id e m e kistiyordu.Neyalansöyleyeyim,buövgüyüyergilerinenağırıbuluyordum.«YanlışH a n ı myanlış.B e nd a h aüçaylıkefendiyim.»diy e m e mya..BariS e m i h ailea n l a ş m a y ad e v a medehım—E v e tS e m i h aHanım>talihsizHğinenaçıklisiuır.Pekdoğrua m ah e mkızk a l m a m a k ,herndekadıno l m a m a kiçinyalnızbirçarevardır.Oçarede...—Sıkılmayınız.D e v a mediniz.Sözüy a r ı d akesmeminsebebi,çokşükür,sıkümakdeğildi.Kulağımasofay ö n ü n d e nk o r k a kbira y a ksesigelmişti.Birazs o n r aodakapısınına r k a s ı n d a nbiri:—RatîbeHala,RatibeHala,diyeseslendi.—Nev a rG ü ü s t a n ?CevabımvermekleberaberRatibeH a n ı m ,Gülistan'ıb a n at a k d i me t m e k t ek u s u re t m e d i :—Zenginbirk o m ş u m u zvar.Ş u r a c ı k t aoturuyorlar.Onlarınevlâtlığı...Çocuky a n ı kbirşiveile:—H a n ı mselâmetti.BizimT e r k o ss a a t ibozuktur.Mösyögeçerkenu ğ r a s ı ndabakıversindedi.B u n usöylerkenk ü ç ü kkızş a p k a n ı nipekkurdelasınabakıyordu. Şemihas e r tbirbakışlaGülistan'ıazarladı.Kadınlarnediyeceklerinişaşırdılar.Onlarıbuzord u r u m d a nk u r t a r m a kiçindedimk i :F..17
www.cizgiliforum.com enginel
258 K A D E R İ NC İ L V E S İ—Sizinevdedebirfincank a h v eiçmeki s t e r d i ma m aneyazıkki,T e r k o smüfettişideğilim.SemihaH a n ı m ı nyenid a n söğretmeniyim. Açık,d u r uT ü r k ç e m iişiterekafallayanahretlik,koşakoşamerdivenleriindi,s o m asokakkapısıkapandı.RatibeH a n ı mgizlibirendişeilegözlerimeb a k a r a k :—Affedersiniza m ad a n söğretmeniyimdemekleiyietmediniz.Şimdi'Gülistanhanımına,hanımık o m ş u s u n a ,odakendikomşularınab u n uilânedecek.Ond a k i k aiçindeb ü t ü nSü-lüklü,Semiha'yad a n shocasıgeldiğiniduyacak.Z a t e ndedikod u n u nönünüalamıyoruz.Biziyenib a ş t a ntefek o y u pçalacaklarındank o r k u y o r u m .Bengülerekonuy a t ı ş t ı r m a y açalıştım:—A d a msendeH a n ı m ,şimdib a ş k abirk o m ş u n u z u nevlâtlığıg e ü rdebenik ü ç ü k h a n ı m ıiçinçağırırsao n adad a n söğretmenideğil,J K n m l SH o r o z ' u ntahsildarıyımderim.Şimdiböylebaltalaras a polmakayıpdeğil,mâFİfstsayılır.RasimeH a n ı matıldı:—Sakınöylebirşeyyapmayın.Z a t e nevlerimizt a m t a k ı r ,s o n r ab a k k a ldefterinik a p a nbaşımızaüşer.—Neise,ok o n u y ubırakalımdagelelimesasmeseleye...S e m i h adayanılmazbirişveile:—Gelelimefendim.—Ned i y o r d u m ?Haevet...Birçarevardır.Oda...—SöylesenizeBeyefendi,deminsalıkverdiğinizadresem ü r a c a t ,öyledeğilm i ?—ZiziteminederimkiSemihaH a m m ,eğerbenimyerimdeŞemi,kendisibulunsaydıyineh u z u r u n u z d aderinbirsaygıileeğilirdi.Sankiiçinded o k u n u n c ap a t l a y a c a kbirb o m b avarmışgibiikis a a t t i rmeseleninkapağınıa ç m a ğ acesaretedemiy o r u m . —Niçin?Sizü n l üŞemiEfendininvekili,yardımcısı,eliayağıdeğümisiniz?—AhdeğilimH a n ı mkızım,değilim.F a k a tk i m eanlatay ı m ?Melunherifinalnımav u r d u ğ ud a m g azindandöğmesigibitaderinlereişlemiş.Nesuilenesabunlaçıkıyor.B a n aöylegeliyorki,cennettekevserşarabıiley ı k a n s a myinedeorada
K A D E R İ NC İ L V E S İ259 s i m s i y a hbirlekeo l a r a kkalacak.Hurilere,meleklere,;b ü t ü nömürlerincesevapk a z a n m ı şcennetkişilerinek i molduğumuilânedecek.•—ÇoktuhafsınızBeyefendi.E ğ e rmesleğinizii n k â redecekderecedeutanıyorsanızbueveniçingeldiniz?Nefesatlab e n i mgeleceğimeb u r n u n u z us o k t u n u z ?Neyetkiylea n n e m eEeridiyegenelevlerininadresiniveriyorsunuz?Mavigözleribüyümüş,k u m r a lbaşıyükselmiş,gerdanınınt a t l ıçizgilerid a h aziyadekeskinleşmişti.G ö ğ s ük a b a r a r a ksustu.Odayıağırbîrsessizlikkapladı.Yalnıza ş a ğ ı d a n yukarıya vh a s t a n ı nhırıltısıgeliyordu.—Gönülkılavuzluğundau z m a m my a h u tdeğilim.Şimdibunubiry a n ab ı r a k a l ı mS e m i h aH a n ı m ,yalmzyeniolduğumulütfenkabulediniz.Sizidinliyorum.Hayatınızıbirdüzenekoym a kiçinsizenegibibirhizmettebulunabilirim?KatibeH a m mbiracılıa n n edjlgunluğuile:—D a h anazikolkızım.B a kEfendiyii s t a n b u l ' u nt a aöbürucundangetirdik.Biracık a h v eolsuni k r a medemedik.M a d e mkifakiriz.AlçakgönüUüolmayıdabilmeliyiz.M a d e mkigünahımızvar.Âleminkarşısındaaltperdedenk o n u ş m a y ıdaöğrenmeliyiz.Artıkt a k a t i mkalmadı.Neredeysed ü ş ü pbaydaca-ğım. —Sizingözünüzdebeno r o s p u y u manne.O n u niçinzenginbirgenelevinm ü d ü r ü n em ü r a c a a tettiniz,ö y l edeğilmi?H e rh a s t a y ahastalığınt ü r ü n egöred o k t o rçağırılır.Sizden a m u sh a s t a s ıkızınıza,uzmanlığınah a y r a no l d u ğ u mbuEfendiyigetirdiniz.Şimdibiz,h a s t ailedoktor,ikimizkonuşuyor,dertİeşiyoruz. ikikadınb i r d e n :—S u sAllahaşkınasus.Senbirçapkınınkötülüğünekurbanoldun.S e nmazlumsun.M a s u m s u n .N e d e norospuolacaksın? —Sizinsözlüğünüzdeh a r e k e t i m i nadınaorospulukderler.Aklmızcaerkeklekadınınilişkisim e ş r uolabilmekiçinbirkavuğunsallanmasınaihtiyaçvardır.B e nF e h m iileseviştim.Onunlabirlikteyaşadım.S o n r ao n d a nbıktım.F e r r u h ' agittim.Bizİşteikitarafınisteğiylem e y d a n agelenbubirleşmelere,buay-
260 K A D E R İ NC İ L V E S İrılmalaran a m u s u nasılgerekleridirdiyoruz.Duaya,amine,şerbetelüzumgörmüyoruz.Heleağırlık,yüzgörümlüğü,nikâhk ı y ü m a d a nönceverilecekp a r a y a ,nikâhkıyıldıktans o n r aboş a n m aolursaödenecekşeylere,but ü rpazarlıklarahiçtenezzületmiyoruz.Asladaetmeyeceğiz,anladınızm ı ?Annesiboğulaboğulaa ğ l a y a r a kdışarıçıktı.Teyzesikur u m u şgözlerinih a y r e tvedehşettenfaltaşıgibia ç a r a kdondukaldı. —B a n akalırsah a n ı mkızım,sizeensonmodelevlenmeilkelerinigereğigibih a z m e t m i şyenibireşbulmalı.—F a k a töylebireşibenkendimdea r a rbulurum.—Ş ü p h eyok,ş ü p h eyok...Yalnızbenimgibiçekirdektenyetişmebirefendininyardımıdad ü ş ü n m e d e nreddedilemezzan-mndayım.tthtimalki,b ü r o m u z d azenginbirsicildosyasıvardır,i s t a n b u l ' u nh e rçeşityaşlı,zengin,fakirhalkıbelkiödosyadayeralmiştır.—Ohaldearacılığınızıkabuledebilirim.Şimdiş a r t l a r ı m ısöyleyeyim:Birincisi,bulacağınıza d a mçokihtiyarbirçapkınolmah.Evliy a h u tb e k â rolmasıönemlideğüdir.Benimiçinfarketmez.F a r ketmezdiyoruma m aevliolmasınıd a h aü s t ü nsayarım. —Acayip.—ikincisi,çoka m açokzenginolmalı.K u r s a ğ ıpatlamışbirşişirmed ü d ü ka n c a kbuş a r t l aağızaâhnabilir.Üçüncüsü,oğlukızıolmamalı.Bua r z u mm i r a sy e m e kisteğindendoğmuşdeğildir.Anlıyorm u s u n u z ?E ğ e revliisekarısınınsonderecenamuslu,y u m u ş a ktabiatlı,uysal,pırlantagibitertemizbirhanımolmasıgereklidir.Ben,şeriatüzereevlenmişbazıgençkadınlargibiteknik â h l ah e mkocama,h e mortağıma,h e md eü v e yoğlumav a r m a kistemiyorum.Anlıyorsunuzdeğilmiefendim?—ŞemiEfendininyanındabirkaçaydanbericanlabaşlaçalışmamar a ğ m e nzihnimd u r d uSemihaH a n ı m .Maksadınızık a v r a y a m a d ı m .B u n u n l aberabersözveriyorum,sizeöylebirtalihlia d a mb u l m a ğ ag a y r e tedeceğim.—Muvaffakolduğunuzt a k d i r d ed ö r d ü n c übirş a r t ı mv a rki,odabulduğunuzihtiyarınsizeikikatlıü c r e tvermesinden
K A D E R I NC I L V E S I261 ibarettir.Ç ü n k übenkendihisseme, üşenidşimdiliködemegücündedeğilim.Sizonlarınsöylediklerinebakmayınız.D a h aF e h miileF e r r u h ' d a nb a ş k ae r k e kyüzügörmedim.V ü c u d u m usat a r a kgeçinmeğehiçbirz a m a ntenezzületmeyeceğim.Busıradah a s t a n ı nodasındanbirg ü r ü l t üyankılandı.Ra-simeH a n ı maşağıyakoştu.Vakith a y ügeçmişti.Ş a p k a m ıaldımves o k a ğ aç ı k m a d a nbaşımak o y m a m a kgereğinikendikendimeşiddetlehatırlatarak,k o l t u ğ u m u naltınasıkıştırdım,S e m i h a ' m neliniöptüm.'Y a ny a n ah a r a pmerdivenleriindik.H a s t a n ı nodakapısıa r d ı n ak a d a raçıktı.E r k â nminderinesaçlısakallıbiriskeleto t u r m u ş t u ,i k ikadınına r a s ı n d açırpınıyor,ağzındanköpüklers a ç a r a kanlaşılmazbirşeylerhomurdanıyor,etrafınarastgeletekmeler,çiftelersavuruyordu.Kadınınönündebenigörüncesilkinerekyerindenfırladı.Titrekbacaklarınınü s t ü n d eikiadımilerledi.Gözleriniaçıpyumruklarınısıkarakavazıçıktığık a d a rh a y k ı r m a ğ abaşladı:—H e ySinyorT ı k a l a m a k aCenapları,b a n abak.Asılh a s t aben'im.B a ş ı m ayetmişyılınkarlarıyağdı.B a c a mk u r u mt u t tu.S u y u mselimkurudu.Hiçbirdeliğimiyiişlemez.Gözlerimseçmez.Kulaklarımağıralır.Nefesdarhğı,kabızlık,sidikzoruhepsibende...Bizimh a n ı mâdetinis ö k t ü r m e kiçinilâçmıistiyor?Geçmişola...B u n aL o k m a nbileçarebulamaz,insanıniçindeağzındandibinek a d a rbirk a n a lvarmış.H a y r e tmihayret... S o n r aolduğuyereboşbirçuvalgibiyığıldı.Elleriniyüzünekapadı.H ü n g ü rh ü n g ü r ,aksıraöksüre,sarsılasarsılaağlam a ğ abaşladı.Zavaüı.nek a d a rıstırapçekiyor,nek a d a rı s t ı r a p ! ! !veriyordu.S e m i h a ' n mbulutlugözlerineb a k a r a kbuaileninişinikutsalbirğorevgibiy a p m a ğ aiçimdeny e m i nettim.Sokakkapısındançıktım.O r a y abirt a k ı mkadınlar,çocuklartoplanmıştı.Hepsininyüzleriyanık,gözleriçürük,üstleribaşlarıperişandı.H i çbiriS e m i h a ' m nevindeg ö r d ü ğ ü mtiplerebenzemiyordu.Otalihsizailekimbilirnereden,nek a d a ryükseklerdeny u v a r l a n a r a kb uç u k u r ad ü ş m ü ş t ü ?
262 K A D E R İ NC t L V E S tYenidensınırsızyangınyerlerindengeçerekt r a m v a ydur a ğ ı n ageldiğimvakitgüneşyavaşyavaşi s t a n b u lufkunainiyordu. . ,19.Ş E M Îgittigidelikulaklarımızdinçoldu:Gönlümüzr a h a t ladı.Diyebilirimki,gözlerimizen u rgeldi.B u n l a rh e piyialâmetlera m ap a r adas u y u n uçekti.Krediyioldukçadüzelttiğimesnafyinesuratınıa s m a y abaşladı.B i r k a çg ü ns o n r aeskihaledüşeceğimizm u h a k k a k .Yalnızşufarklaki,oz a m a nbudergâhtayedicandık.VelinimetinyadigârbıraktığıpiçveEleniileberaberşimdit a mdokuzkişiyiz.E s k ihalimleb u g ü n k üd u r u m u ra r a s ı n d amanevibirfarkd a h avar.B e nahlâkçahaylisarsıldım.E s k ibird u v a rgibisonfırtınayıbeküyorum.K a y n a n a mbahşişeçokalıştı.Gecegündüzseccadesininü s t ü n d ekapınınçalınmasınıbekliyor.KızkardeşimleŞefika'nmmünasebetlerinedehşettibiriçdenlikgeldi.Geling ö r ü m c eeskidenkediileköpekgibiydilr.G ö r ü y o r u mki,k u z uilek o y u n adöndüler.Rıdvan'ıhiçsormayınız.S o r a r s a n ı zcevapv e r m e mya...Çoktanberiyüzünü-g ö r d ü ğ ü myok.H a b e raldığımagörebas-ketbojlsevdasmat u t u l m u ş .Bilmemh a n g ikulübeyazümış.Sepetet o pd ü ş ü r m eyarışıediyormuş.A r a d abirevedamlayıpannesindendünyalıkistiyor.Venek o p a r ı r s aa h pgidiyor.Geçenlerdebirgecegöktaşıgibiateşs a ç a r a kevedüştü.P a r adiyedayandı.Dizginlerimkısmanınt a mz a m a m y d ı .—Rıdvan,dedim,gidişimbeğenmiyorum.—Hayır,senasılgelişimibeğenmiyorsunbaba.—Şöyley a n ı m aotur.S a n asöyleyeceklerimvar.—Benpng ü ns o n r ao t u r s a molmazm ı ?Bilsennesıkıbiregzersizdönemindeyim.—Beşongündeyenikabaıhatlaryapar,yenin a s i h a t l a r am u h t a çolursun.—Baba...—Lebbeyk.—Sendilenciilen a s i h a t ç ı n mhikâyesinibilirmisin?
K A D E R I NC I L V E S I263 —Rıdvan,eminolki,p a r ayerinen a s i h a tv e r m e ğ ekalkanımsebebiparasızlığımdır.Olsaesirgerm i y i mhiç?Kiraları,lemedenaldıkyedik.Aylıkdefterinis a r r a f ayatırdık.Boğa-ımızak a d a rd aborcab a t t ı k .—Şimdibaba,ileridesendenm i r a syediğimvakitödemeküzere,b a n aödünçverecekbeşp a p e ü nyokm u ?—Vallahb ü l a hyok.—-Ohaldeiştebendegidiyorum.Bird a h aevinea y a kb a s a r s a msendenbeterolayım..Buh a r e k e t itopuzgibib a ş ı m avurdu.O d a d a nfırladı.Anası,ninesi,halasıy a y g a r a y abaşladı.Oğlanhaklı,,benhaksız.Oğlanmazlum,benzalimidim.E t r a f ı n ıalmışlar,öpeo k ş a y ayalvarıyorlardı.N i h a y e tk o c a k a r ı :«Dişimdent ı r n a ğ ı m d a nbeşonp a r aa r t t ı r m ı ş t ı m .Gidipb a k a y ı mdahayırsızb a b a naşır-madıysagetireyimyavrum»dedi.Beşond a k i k asessedakesildi.S o n r aasiçocuğubint ü r l üşaklabanlıklarlauğurladılar.Gidişh â l âogidiş...H a d i s eg ö z ü m üaçmışolacakki,eyh a l k ı n abirerbirerdikk a tediyorum.H e p s i n d eçileyik ı r m a kisteyenbirdervişsabır-sızjığıvar.Hazmedemediğimiftirasıiçink a y n a n a m aç a t m a kistedim.Dedimk i :—Rıdvan'ınkarşısındabenihırsızlıklasuçlarkenA l l a h t a nkorkmadınmıvalide?,G ü m ü şgözlüacuzep a r m a ğ ı y l ey u k a r ık a t l a r ıgöstererekşusaçmalarıy u m u r t l a d ı :—Püf,böylebirdolabıd ö n d ü r e nadamahırsızlıkvızgeür.—Dolabıd ö n d ü r e nbendeğüdim.Onundanesuyukaldıneseli.İşterüzgârsızbirdeğirmengibiörümceklenipduruyor.M a n a hmanalıgözsüzerek:—Nebelli?,Bu ğneiensonhaysiyetd a m a r ı m ık a n a t t ı .İçimebirşüp-hodüştü.Sakınbenimdışarıdab u l u n d u ğ u ms a a t l a r d egündüzmisafirlerigelipgitmesindiyed ü ş ü n m e ğ ebaşladım.K a r ı m ı nağzıkilitgibiydi.Kocakarıbeceriksizliğimleeğlenmektenb a ş k abirşeyyapmıyordu.R a n d e v umeselelerinedairbilgisineb a şv u r a r a kkızkardeşimleyüzgözolmakdabenimİşimegelmiyor.Neyapmalı?
264 K A D E R İ NC İ L V E S İN i h a y e tŞ ü k r a n ' ıbirk e n a r açektim.Saçlarım,çenesiniokşadım.B ü t ü nkurnazlığımıt o p l a y a r a ks o r g u y agiriştim:—Buevdes a b a h t a na k ş a m ak a d a ryapayalnızkimbilirnasılsıkılıyorsunŞ ü k r a n ?—-B e nmibabacığım?Tersine...Evişlerindensıkılmayavakitb u l a m ı y o r u m .—YemeğiElenipişiriyor,ortalığıMihribantopluyor.Annen,halan,h a m i n n e ndidinipduruyor.Böyleişçilerledolubirevdes a n aişd ü ş e rm i ?—G ü n d ü z l e r ia r a m ı z d adeğilsinizbabacığım.Eleni,yuk a r ık a t l a r ı ntemizhgiyleuğraşıyor.H a m i n n e mçocukdadısı.Annemleh a l a mçalışacakdeğillerya...O r t a d aMihriban'labenkalıyorum. —Elem'n e d e ny u k a r ık a t l a r ıh e rg ü ntemizlemekgereğinid u y u y o r ?H â f t a l a r d a n b e r iboşd u r a nodalarınong ü n d ebirtozualınsaolurgider.Ş ü k r a nkıvırcıkkirpiklerinikaldırdı.K a y n a n a mgibimanalım a n a l ıgözleriminiçinebaktı.Mutlakbuiçlikızdabirşeylerbiliyordu.T a k t i ğ ideğiştirdim.Cephede-savunmayageçerekyanlard a nsaldırıyak a r a rverdim'.—S a n ay a k ı n d apiyanoalacağım/TıpkısattığımızgibihalisF r a n s ı zmalıolacak.T a b ubirde.ö ğ r e t m e nt u t a c a ğ ı m .İyikia k l ı m a , g e l d iŞ ü k r a n ,h a n isenbird a n smektebinegitmeki s t i y o r d u n .Şimdivazgeçtinm i ?-—U y g u nbulmadığınıziçinbird a h aağzımaa l m a mbabacığım. —Od e v i rgeçtiy a v r u m .Bak,yıldırımhızıylemedenileşi-yoruz.H e l e , b i r a zd a h asabret.P i y a n o d ab a ş a r ıgöster.AllahbilirŞ ü k r a n ,senid a n smektebineg ö n d e r m e kdeğilh a t t âevdem ü k e m m e lb i rd a n skulübüa ç a r ı md a . . .A l a t u r k am ıalafrang am ıö ğ r e n m e kistiyorsun?—-A l a f r a n g ababacığıma m ayinedesiznasıla r z uederseniz.•1—§ Y eŞ ü k r a n .Eleni'nind a i m ay u k a r ı d ameşgulolduğunusöylemiştin.Ohaylazsizethiçy a r d ı me t m i y o rm u ?Yanide-
K A D E R I NC I L V E S I265 raek s t i y o r u miki,aşağıyainmemesitenbelliğindenmiyoksayukarık a t l a r ah e rg ü nmisafirlerimigeliyor?Y a v r u c u ğ u nbenziuçtu.Neşesikaçtı.D a r g ı nbirs ü k â n e t l e :—Misafirsizkaldığımızy o kki,dedi.Annemin,halamınbirçokahbabıvar.—B e nonus o r m u y o r u m .Yukarıyatanımadığınhanımların,beyleringeldiklerioluyorm u ?Böyleyabancımisafirlergözüneilişiyormudemekistiyorum.Mücevhergibitemizk a l a nyavrucuğum,iffetininennazikyerindenyaralandı,iskemleyeçöktü.Yüzünükollarıarasınaaldı.H ı ç k ı r ahıçkıraa ğ l a m a y abaşladı,,Yaptığımap i ş m a noldum.F a k a tb a b akalbininçektiğicezat a mdegümiş.Onudak ü ç ü k h a n ı m mimdadınak o ş a nMih-riban a m a m l a d ı :t\"—AfferinsizeBeyefendi.O n d a nneistediniz?Nasılkıydınızdazavallınınh a s t asinirlerined o k u n d u n u z ?Demindenbe-rineolacakdiyem u t f a k t a nsizidinliyorum.Maksadınızıanladım.Kurnazlıklaağzındanlâkırdık a p m a kiçinnedenb a ş k abirk i m s ebulamadınız?Beyefendi,s a n k ibizyokm u y d u k ?Çaresizbirkaçg ü nbeklemekgerekti.Şaşılacakbirsabıryesakinliklep u s u y agirdim.T a v ş a nu y k u s u n ay a t t ı m .S o n r ah e rşeyianladım,i s t a n b u lhalkım 'kafilekafileAda'lara,Boğaziçi'ne,F l o r y a ' y adökengüneşüC u m a l a r d a nbiriydi.Kadınlarınbirtakımıgezmeyegitmişlerdi.B i r t a k ı m ıdamisafirlerleuğraşıyordu.Yavaşyavaşikincik a t açıktım.Odalarıhırsızgibisessizsedasızdolaştım.G ö r ü n ü r d ehiçbirfevkalâdelikyoktu.Üçüncük a t açıkarkeny u k a r ı d a nbir mırıltıgelirgibioldu.Dinledim.BizimRum\"hizmetçiş a r k ısöylüyordu.Sesingeldiğit a r a f ay ü r ü d ü m .B a h ç eü s t ü n egenişbalkonuu z a n a nbüyükodanınö n ü n d ed u r d u m .H e rşeyb u r a d ab i râlemyapıldığımgösteriyordu.Yerdehâlât o p l a n m a m ı şk a d e h l e r ,çatallar,mezekırıntılarıvardı.Vebirudk a n a p e n i nüzerindeyüzük o y u nyatıyordu.Kapıdaniçerigirinceb u r n u m u niçis e r tbirispirtokokusuileyandı;Kendimit u t a m a d ı m .Acıaçıaksırdım.Karyolayıdüzeltmeğeu ğ r a ş a nE l e mhafifbirhaykırışladöndü.Karşısındadirektöryardımcısınıgördü.Göğsü,k o l l a naçık,bacaklarıbal-
266 K A D E R İ NC t L V E S tdırlarıçıplaktı.Bueskisüpürgeninepeycedolgunbirvücuduvardı.Avcıg ö r m ü şdevekuşuahmaklığıylebasınıyorganlarına r a s ı n as o k t uvepekziyadeü r k m ü şgibih a n t a layaklarıyletepinipk u y r u ksallıyordu.•—Ah,kaymeni,b a n ak o r k u t t u n u z .S a n d ı mkîVortikodadagelmiş.Simdib ü y ü k h a n ı mduyazak.iEpsiepsibasımızadaüsüsezek. —S u sEleni.G ü r ü l t ü n ü ngereğiyok.B e ndeb ü y ü k h a m -mmduymasınıarzue t m i y o r u ma m asebebiseninanladığıngibideğil.H a y d idoğrulbakayım.S a k a tgözünüs a k l a m a kiçiny a nd ö n ü p :—Birm a t m a z e lyanındaroblesanbiilegelmekkomilfoerkeğey a r a ş ı rmı?—Matmazelm i ?Yanlışsöylüyorsunmübtezel...BenimlesabahleyincileveleşmekisteyenbuVortik'martığınıistediğimgibisöyletmekiçinyatağınınu c u n ao t u r d u m :—BenidinleEleni,dedim.SemiBeygiderkenkendisiylesözleşmiş.fabrikayık a p a t m a ğ ak a r a rvermiştik.Oysakisizingizligizlimisafirkabulettiğinizianlıyorum.Söylebakayım,d ü nb u r a y akimlergeldi?—ParoldönörSeselâhBey,hiçkimsegelmemiştir.—ö y l e y s eb uyatılmışyatak,b ukullanılmışsofranedir?.—Yatağıh a v aalsmdiyebozdum.A m akadehler,şişelerçokkirliydi.N a t obuiçino r t a y adökmüşler.—Yabuk a r m a k r ı ş ı krakı,meze,pudra,esans,k u s m u kk o k u s u n an eb u y u r u y o r s u n ?—Bukokularçokv a k i t t e nbumobleniniçersindeislemişböyle.B u r a s ıbirrandevuevi.Günlükk o k a z a kdeğilya...—AvukatlığıngereğiyokEleni.B u g ü n eb u g ü nbenŞemi'-ninvekiliyim.U y u ş u r s a ksenib a ş k a l a r ı n d a nziyadem e m n u mederim.Z a t e ngelipgidenolmazsakocaevneiled ö n e r ?Değilmiy a ?Olanıbitenianlatdab e ndeo n agöretezgâht u t a yım.Setig ü z e r b i rkızsın.Güzellerinh u y udagüzelolur.H e msöylüyor,h e mdebus e r m a y eeskisininyüzünü,çenesiniokşuyordum.E l i mdudaklarında,y a n a k l a r ı n d agezindikçekedigibikeyifligerinmelerleodadizlerimesokuluyordu.Bir-
K A D E R İ NC İ L V E S İ267 denbirea v u c u m u niçinesıcakbiröpücükk o n d u r d u .Fısıltıgibibirsesle:—Kale,b u y u k h a n ı m d a nk o r k u y o r u m .—B e nv a r k e nhiçkimsedenk o r k m aEleni.H e rh u s u s t aVortik'inyerinit u t a r ,senib ü t ü nd ü n y a y ak a r s ık o r u r u m .Göğsündenh a çç ı k a r a r a k :—Gecekimsegelmez.A m agündüzleriçokm ü ş t e r ivar.—Güpegündüzgelengidenoluyordakimseg ö r ü pş ü p h e lenmiyorm u ?—Önkapıyıaçmıyoruz.A r k ak a p ı d a nalıyoruz.Şimdimeseleanlaşıldı.Meğer(hınzırk a r ıfabrikayıa r k akapıdanç a h ş t ı r ı y o r m u ş .Köpeğian,sopayıh a z ı r l aderler.T a mbua n d ao n u ne r k e ksesi:—Aaa...Biry a ş ı m ad a h agirdim.Şallakmallakkaryolanıniçindeneyapıyorsunuzkepazeler?K a y n a n a mb un a r a y ıa t a r a ko d a d a niçeriyegirdi.Elenisaçlarınıyolarakbirköşeyesindi.Şirretşirretb a ğ ı r m a ğ abaşladı: —Ah,kaimeni,ahp a n ay a m u . . .B u y u k h a n ı mduyazak,birıskandals ı k a r a k a z a kdememiştimb e n ?K a y n a n a melibelinde,gözlükb u r n u n d a ,odanıno r t a s ı n akadargeldi:—T ü hmidesizk e r a t a .Aşağıdafidangibik a r ı nd u r u r k e nbutekgözlüm ı r ö a r l ay a t t ı nöylem i ?Derinbîrsoğukkanlılıkiçindeyim.î k iyüzlüacuzeyehiçfinemvermeyerekEleni'yed ö n d ü m :—Şimdiaşağıyain.Mihriban'asöyle,bukadınınsandığınıt u t u pb u r a y agetirin.2Jatenk a ç m a y ab a h a n ea r a y a nşirretR u mkarısıo d a d a nfırladı.K a y n a n a msersemlemişti.—Sandığımım ı ?AllahAllah,sençüdırdınmıherif?Şe-fika'nınü s t ü n ebuk e r h a n esüpürgesi,bus a r h o şk u s m u ğ uilehlyanetetmeğeu t a n m a d ı nmıdiyorum t Bend eo n ad o ğ r uy ü r ü d ü m .T ab u r n u n u ndibinded u r d u m :—Biziçirkefea t a nŞemibileseniny a n ı n d azemzemleyılı anmışbirn a m u s l ukişikalır.Fesatçılığıb ı r a kdabanah a b e r
268 K A D E R I NC I L V E S Iverbakayım,bahçekapısındaniçeris o k t u ğ u nyağlımüşterilergündüzlükk a çk â ğ ı tveriyorlar?Evsahibivem ü d ü rvekiliolduğumiçinb u n ub ü m e kbenimhakkımdır.—Dilint u t u l s u ndasonnefestekelime-iş e h a d e tgetirmekt e nm a h r u mkali n ş a ü a hemiherif?B a h ç ekapısındankimik o y m u ş u m ?G ü n d ü z ü np a r a y ıkimdenalmışım?—Sandığıgetirsinlerdegörürüz.K o c a k a r ıy u v a r l a n ay u v a r l a n aaşağıyakoştu.Telâşsız,heyecansızbendeonuizledim.î k ihizmetçiyeşilboyalısandığıaltk a t ı nsofasınaçıkarmışlardı.K a y n a n a mv ü c u d u n uhazinesininü s t ü n eattı.Oavazıçıktığık a d a r :«Yetişin.Hırsızvar.Katilvar.Yangınvar»diyeb a ğ ı r a r a ktepinirkenbizdeb a c a k l a r ı n d a nçekereksandığık u r t a r m a ğ açalışıyorduk.Bereketversinki,acuzeninbayılmailletivardı.Mahalleyibaşımızaü ş ü ş t ü r m e d e ndişleriküitlendi.K a s k a t ıkesildi. iK o y n u n d a na n a h a t a r ıaldık.Definenintılsımımbozarakişegiriştik.ÇamaşırlarınaltındannelerçıktıbiUyorm u s u n u z ?Şefika'nmeskiyüzgöriimlüğündenkoparılmışikit a n einci,r a h m e t i iA m c aBeyinRıdvan'ınd o ğ u m u n d ahediyeettiğinaz a rtakımı,k e h r i b a rzannedilecekkimbikrkiminb a s t o n u n d a nsökülmüşs a nc a mparçası.Onluk,yirmiliksekizont a n eziynetaltım,birgazeteyeözenles a n l m ı şyetmişyedik r a h kevrak,makbuz,y ü nhalinegelmişiğretisaçlar,içlerindekisıvılank u r u m u şdüzgünhokkaları,açılmamışbirşişeş a m p a n y a . . .Kendinefsindenbilekıskandığıbueşyayıb e nm a s a n ı nü s t ü n eserinceyek a d a raklıcinnets e m a s m d a nd ö n ü pdolaştıkt a ns o n r ayenidenb a ş ı n agelenk a y n a n a m ,sürüklenesürüklenesofayaçıktı.'Koltuğununaltınakızgıny u m u r t akoymuşlargibiacıacıb a ğ ı r m a ğ abaşladı:\"—-Hepsinia l s a mdah a k k ı mvar^dedim.F a k a tt a m a mişim e y a r a y a c a ğ ı nbirg ü n d esenik a y b e t m e kistemem.Müsterihol.B e nyalnıztic^ethanemingizliB a s d a t m i ' a l ı y o r u m .'Böylediyerekp a r a y ıcebimemdirdim.ö b ü rh u r d a l a nsandığayerleştirmeğebaşladım.
K A D E R İ NC I D V E S I269 K a y n a n a m : —K a r ag ü n l e riçinSakladımdı,diyordu.Yinesizevereeek-Um.Yinesizeyedirecektim.—.Aç,çıplakgeçirdiğimizgünlerseninçıkasıgözlerinebembeyazmıg ö z ü k ü y o r d u ?20 K A Y N A N A M L Aaçıktan,açığaolmayıpdolasıylebirmüt a r e k eyaptık.T a r t at a r t a ,kollayak o ü a y aöylelafonikkonuşmalarımızv a rki,büyükbirk i t a b müçer,beşerkelimelikfihristinebenziyor.İ d a r e y id o ğ r u d a nd o ğ r u y akendiekmealışımınsebebiniilkgünlerdet a m a h k â r l ı ğ ı m averiyordu.B a n asezdirmektenk o r k ak o r k aişlettiğibukocak e r h a n e ,e s r a rperdesiyırtıldıktansonrad a h akârlıbirfaaliyetdöneminegireceksanıyordu.İşigücübana.h o şgörünerekt e m e t t u d a naldığıhisseyia r t t ı r m a k t ı .G ü n l e rgeçipdetahminleriboşaçıkıncaplanıdeğiştirmeğebaşladı.G ö r ü y o r u mki,beniyak a n d ı r a r a ky a h u taldatarakoiğrençs a n a t adevame t m e kemelindedir.B u n u n l abirlikteaklınıbaşınat o p l a y a nB a b aSalâh'danek a n a c a kyüzvarneaklanacakgöz...K a p ıdibindekio d a d a nhiçç ı k m a m a kiçinsandığı,y a t a ğ ı nveDinarioğlununpiçinitaşıdı.N a m a zkılarkenbilepencereyigörmekiçinonüçyüzyıllıkkıbleyideğiştirdi.Benib a ş ı n d a ns a v m a kendişesiylekendinizorluyor,beyninikemiriyor;evhalkıylealeyhimebirleşmeler,b a ğ d a ş m a l a ryapıyor.F a k a tn ey a p s anafile...Kendiliğindenmisafirhanedeyalnızk a l m a kiçinsarfettiğiemeklerdenhiçbirsonuçalamayacağınıa r t ı kodaanladı.Sessizceoynadığımızm a s a n mü s t ü n esonkozunuattı.Benigörünüştekendihalimebıraktı.A m ayined a i m abirbirimizinkontrolüaltındayız.Müşterigelirdeevek o y m a mdiyecadınıniçiİçinesığmıyor.Maskesinikopardığımg ü nfenak o r k m u ş ,ö y l e
270K A D E R İ NC İ L V E S İşefkatlibira n at a v r ıtakındıki,ben,kendim,ipliğinip a z a r açıkarmışo l m a s a mbuhallereinanacağım.Birg ü nyinebirbirimizigözhapsinealmışo t u r u y o r d u k .BilmemnasıloldudaŞefika'mnçokiyiy e m e kpişirdiğindensözaçıldı.K a y n a n a mdedik i :—H e yoğulhey...Kızkeny u m u r t abilepişiremezdi.Yavr u c a kşimdiiyik ö t ühepsinibeceriyor.K a r ı mkızgın:•—Keşkeöğretseydinizanne,dedi,'Hiçsıkıntıçekmezdim.—Buvakitleringeleceğinin e r e d e nbilirdikakızım?Aşçı,işçisankioz a m a np a r ailemiydi?R a h m e t l ibalpan,esnafkahvesinebirh a b e rgönderir,aşçınınikisiü ç übirdengelirdi.ıSönrab a n adönereks o r d u :—Yineh e resnafınkahvesiv a rm ı ?B e nsafsaf:—Zannederim.—BizimŞemîB e ygibilerindeötedeberidekendüerinem a h s u skahveleriolurm u ?N edersin?—Nedemekistiyorsun?—D a r ı l m aayol,konuşuyoruz.Meselâd ü k k â naçması,aynayaftaasması,gazetelereilânvermesim ü m k ü nolmayanesnafkimbilirnek a d a rzorlukçeker?Pencereyeo t u r u pbekleseyolcularınhiçbirikapısınıçalmaz.Sokağaçıkıps a b a h ak a d a rdolaşsanecisindiyes o r a nolmaz.Oysasokakzavallınınmüşterileriylehıncahınçdoludur.Sankiobalık,ahalideniz...Gözlerimle:«Yeter.A r t ı kkes»dedim.O n u ngözlerinded e :«Maksadımıanladınya»demekisteyenbirifadeokudum.B a ş k abirg ü ndemisafirlerigelmişti.C e m a a tdağıldıktans o n r alâfolsundiyes o r d u m :—Eynehavadisvar,bakalım,h a n ı m l a rneanlatıyorlar?K a y n a n a msinirinedokunulmuşbirk o c a k a r ışirretliğiyledizlerinidöğerek:—S u soğulsus...Başımızat a şy a ğ m a d ı ğ ı n aşaşalım.Biryiyelimdebinş ü k ü redelim.Irzım,n a m u s u ms a n ae m a n e tTanr ı m . . . —Amin...
K A D E R İ NC İ L V E S İ271 Kocakarıöksürmeler,geyirmeler,nefretler,lanetleriçindeanlattı.E s k id o s t l a r d a nbirz a tm e ğ e revinik e r h a n e y eçevirmiş.K a s a m nbaşınageçmiş.Tıkır ıkırtp a r ak a z a n ı y o r m u ş .Bu şigizliyapılırsaağırcezasıvarmış.F a k a ta ç ı k t a naçığaolursabirşeysöylenmiyormuş.Yalnızelinebirtezkereveriliyormuş.İşteok a d a r . . .K a y n a n a m ı n - m a k s a d ıbeniyolagetirmekti.O n u niçinkazançt a r a f ı msalyalarıa k aa k aa b a r t a r a kgöklereçıkarıyordu.Damadınıkerhaneciliğekışkırtanbukadın,kızınıt o r u n u n uhiçdüşünmedenomüesseseyes e r m a y eyazdıracakyaratılıştaidi.İçimebirh ü z ü nçöktü.Yülardanberiu n u t t u ğ u mbirşeyiyaptım.Birikik a d e hr a k ı çtim.iÇ ü n k ür a k ıyalnızciğerleriçürütüyor,n a m u s ad o k u n m u y o r d u .O hd ü n y avarmış...Helebirtekd a h a . . .Gelkeyfimgel.—KızımEleni.•—Oristip a ş a m .—Bird a h açağırdığımvakitTürkçesinisöyle.Vallahbil-lahn a m u s uiadeyek a r a rverdiğimgece,edebit e r kedenlerinköpekgibibaşınıezerim.Anladınızm ı ?B uhallerimiu n u t m u şg ö r ü n e nk a r ı mh a y r e tv ek o r k uile:—Yavaşsöyleyin.S o k a k t a ngeçenlerdebîrşeyv a rzannederler. Dedi. K a y n a n a m : —B ı r a kA l l a h a ş k m aŞefika,k a çz a m a n d ı rsıkıntıdanboğuldu.Zavallıcıkbirazneşelensin.Diyebenisavunuyordu.Benbua r a d abirtekd a h ayuvarladım.Şen,m u t l ubirbakışlaetrafımıgözdengeçirdim.V a ycanına. . . Ş ü k r a na d a m akıllıserpilmiş.B ü y ü m ü ş ,a d e t abıldırcıngibibirgençkızolmuş.Şefikazannettiğimk a d a rkansız,çelimsizdeğil.Kızkardeşimbayağışişmanlamış.K a y n a n a m ı nb u r u ş u kyüzündeapaçıkbiriçdenlikvar.Ele-nl'ninbüe.profilifenadeğil.Çevremebugüzelliğiv e r e ntılsım,İçtiğimsıvıdanmıilerigeldi?Yoksaonlarçoktanberideğişmişilebenmifarkındaolmamışım?—Eleni.
272 —Efendüiiiiim.—•Yukarıdakiu d ub u r a y agetir.E t r a f ı m d ahaykırışlar,hayretler,sorgular...Merdivendenpaldırk ü l d ü ryuvarlanmalar.Odakapısınınönündebirikitıntın...N i h a y e tdelikdeşik,göğsüboynuzlu,başıveşişkinliğiner a ğ m e nbomboşmidesiyleudodayagirdi.N a m u s l uailereisininsözüişteböyledinlenir.—Eleni,içimizdeb u n u ndüindenkima n l a r ?D o ğ r usöylersenikibuçukpapelvar.K e m e r a l t ıkaçkını,herkesinyüzüneşaşkınşaşkınbaktıkt a ns o n r a :—K ü ç ü k h a m m ,diyeŞ ü k r a n ' ıgösterdi,kaçtı.Beşaltıyılöncem o d a y auymuş,Ş ü k r a n ' abirazçalgıöğretmiştik.A m as o m aneudnedem o d akalmıştı.B u n u n l abirliktedehşetlibirkriziçindeb u l u n d u ğ u m ç i n :i—Şükran,dedim,şöylemızrabıtellerinü s t ü n d ebirgezdir,b a ş k abirşeyistemem.—Hepsiniu n u t t u mbabacığım.A k o r t ileby a p a m a y a c a ğ ı m .Kızımbirsürenazlandı,sıkıldı*S o n r amandallarıçekipçevirerekt ı r n a ğ ı nucuiletellerehafifhafifvurdu.Birdenbiresazlısözlübira h e n ktufanıboşandı.Meğereskim a y açok-kuvvetüymiş.Şemi'ninu d udaişeyaramış.Ş ü k r a ngizliköşelerdenotasız,hocasızmeşkedeedebuhalegelmiş.Haylizoraniabut e m i n a t ai n a n m a k t a nbaşkaçareyok.•Z a t e nş u . d ü n y a d aolmayacakşeydiyenekaldı?özellikleŞ ü k r a nbenimkızım.Güneşgibip a r l a körneklerleispatettiğimT a n r ıvergisielbetteonadageçecek.—AferinŞ ü k r a n .N u rolyavrum.Netatlımızrabın,ney a m ksesinvar.Ş ü k r a nbaşınısazınaeğmiş,kendir u hâleminedalmış,sakinsakinağlıyordu.Bellikibizdençokuzaklarda,düşüncesibenit i t r e t e nufuklardauçuyordu.erMihribandasevimübirkediy a v r u s uyumuşaklığıyleonuny a n m asokulmuş,benivehanımlarınıu n u t m u ş ,işitilirişitilmezbirseslea h e n g ekatılmıştı.KızkardeşimleŞefika'mnd u r u m l a r ıgörülecekşeydi.Baş
K A D E R İ NC İ L V E S İ273 ı l a nbirbirinedayanmış,ellerikenetlenmiş...B e n d eanlatılmasızorbirteessüruyandırdıbug ö r ü n t ü .K a y n a n a mb a y k u ş abenzeyenbaşıyleb us a h n e y ehâkimdi.Bakışlarımızkarşılaşınca:«Ahmak,işteailen...»demekistedi..;,E v e tailem...H a y a t ı ny o k u ş u n d aolduğugibiinişindedebenia d ı madımizleyenailem.>F a k a tnedenneşenk a ç t ı ?Niçinbud u y g uveteessürlevhası?Kuşlarıd a h asıcakülkelereu ç u pgitmeğehazırlanmışbiryuvag ö r m ü ş t ü mgibiiçimed o k u n d u .E ğ e rd ü ş ü n m e ğ evakitbulsaydımevelAllahh e rşeyikeşfederdim.» F a k a tfelâketinbeynimeh ü c u medenu y u ş t u r u c ud u m a n ıbenikör,sağırvesersemediyordu.Buıstıraplarıd u y m a m a kiçins a r h o şedenb i ru y k uilâcıiçmişgibiydim.But a b usarhoşlukv ü c u d u m ubelkibirçokdertlerden,dimağımıfelço l m a k t a nk u r t a r ı y o r d u .K j - . - > / •, . ;:-2i;'-'-v\"V';' ;D Ü Ş Ü N C E L E R İ M İtamamiylekaybedinceyek a d a riçtim.Sabahleyingözlerimi.açıncayinekendimid ö n m e m e kistediğimh a y a t ı n , r e z a l e ta c ı l a niçindebuldum.A k ş a m d a niçkiiledindirmeğeu ğ r a ş t ı ğ ı mkalbyarasınınacılarıyinetazedentazeyecanlanmağa,sızılarkendinigöstermeğebaşladı.B e nöylekirilbird a maltındaidimki,nek a d a rç ı r p m s a mbuçirkefçukurundançıkamazdım.Çünküorasıbenimevim,y u r d u m d u .Ço-luğumçocuğumbubataklığınöldürücühavasınıy u d u my u d u mıtlarakzehirleniyordu.Onlarınahlâkven a m u skatilibenoluyordum.B a b a l a n . . .*K a y n a n a mkerfhaneciüğinkârınıt a t t ı .Yolunut u t t u .Oğlumdakızımdadeğişti.Onlardadabuh a v ailet e m a s ı nbelirtileriburamb u r a mt ü t m e ğ ebaşladı.Zehirlenmeninderecesinisoruşturmaya,a n l a m a y acesaretedemiyorum.Ç ü n k üburezilliğinkaynağıbendim.B i r k a çz a m a ns o n r aaiecehalimizneolacaktı?Burezaletç a m u r u n d a nnasılsıyrılıpçıkaoaktık?Hayır,artıkbizimiçinF.18
274 K A D E R I NC I L V E S Idüzelmeyoktu.Bozulan,a h l â kkirilç a m a ş ı rgibidezenfekteedilemez.Vebalıbirevgibio t u r a n l a r l aberaberbizimevit u t u ş t u r u pkületmedikçebizkurtulamazdık.Beynimibinp a r ç aedecekşimşeğibekleyerekzihnimbukarabulutlarına r a s ı n d ayuvarlanırkenk a p ıçalındı.Bilmemne-'relerindenzorlarıolanlardanb a ş k abizimevek i mgelir?Buseferkimisafir,giyinişiyaşınauygun,tavırlarıkibarveh a t t âüzerindenârven a m u svekarıa k a nterbiyeli,,ellilikbira d a m .F a k a tböylesininbizimrezalethanemizdeneişiv a r ?Misafiribirincik a t t a k iküçüksalonaaldık.P e keskiikidostmuşuzgibielimisıcakavucununiçineçekti.Gözleriminderinliklerineb a k ab a k abirkaçdefaiçtenliklesıktı.B e nkendikendimebuateşlibaşlangıçtannasılsonuççıkacağınıd ü ş ü n ü y o r d u m .N i h a y e tk a h v eyudumlarıile.sigaradumanlarıa r a s ı n d atatlıgülümsemelergöstererekbirazsıkılganbiredailesözebaşladı:'—Benieğlentimaksadıylebuevegelenhafifmüşterilerdenbirisanmamanızıricaederim.Bizimevebilinen-kötüm a k s a t t a nb a ş k abirfikirlegelindiğinideişteşimdiyenid u y u y o r d u m .B a k a l ı mbudab a n ahangieşsizk u m a ş t a nsözK a r ş ı m d a k igaripolduğuk a d a rkarışıkb u l d u ğ u mifadesindedevamla:—B e nh e rşeyibiliyorum.•—Affedersiniz.Bu«her»kelimesiylegenelleştirdiğinizşeylerdenbenhiçbirinibilmiyorum.Bildiklerinizneyedair,negibişeylerdir?.—Bueve,ailenize,biyografinizedair...—Buadişeyleriöğrenmekzahmetineb o ş u n akatlanmış,yorulmuşolmanızah e mş a ş a rh e macınırım.- — N i ç i nefendimniçin?—Çünkübiyografimdet a r i h egeçecekdeğerliolaylaryok-tuı\"'4,'•—Aksineefendimaksine...—Benih a y r e t t e nçatlatacaksınız.—H a y a t ı ,z a m a n ı netkilibir bretilevhasıo l m a y adeğerbiradamsınız.
K A D E R İ NC İ L V E S İ275 —Feleğinfeci.kirlisemtlerineu ğ r a d ı m .A m az a m a n e n i nteşekküredilecekbiribretlevhasıolabileceğimihiçt a h m i netmiyorum. —SalâhEfendi,çokacıbirm a c e r a n ı nk a h r a m a n ı s ı n .,—AhBeyefendi,b a n aaitkelimelerisabunla,asitfenikley ı k a y a r a ksöylüyorsunuz.B a n asizdenb a ş k ahiçkimsek a h r a manlıkunvanınılâyıkg ö r m ü y o r .Benik a çz a m a n d ı riçindeyuvarlandığımkirli,iğrençırzolaylarınıngerektirdiğisıfatlaçağırıyorlar.M a d e mkiiğrençbiyografimeaith e rşeyiöğrenmişsiniz,b a n adüzcesiŞemi'ninvekilidediklerinidebilmenizgerekir.Temizbira d a m abenziyorsunuz.Karşınızdakelimeninçirkinaslınıağzımaa l m a k t a nçekinirim.—A m a nestağfurullah.Estağfurullah...—Beyefendi,benh u z u r u n u z d aöğülecekbira d a mdeğilim.T e m a s ı n d a nkaçılacakbirz a m a n eahlâksızıyım.—H â ş â . . .H â ş â . . .—Öyleysebiyografimiyanlışöğrenmişsiniz.—Hayır,hayır,a r a ş t ı r m a l a r ı mdoğrudur.—îlyibîrkimseolduğumuağzınızdanişiterekh e mşaşayım,h e msevineyim.Lütfensöyleyinizbana,bennasılbiradam ı m ?Kimliğimnedir?—ŞemiEfendininevsahibisiniz.'—Busözünüzreziinğimii s p a t ayetmezm i ?—Hiçbirvakitte...Sizonu,s a n a t ıneolduğunubilmedenevinizekiracıo l a r a kkabulettiniz.S o n r aistemeyerekn a m u s ,vicdanıstıraplarıiçindeh e ranbazıişlerekarıştırıldınız.Şuundaçokacıçektiğinizibiliyorum.—Araştırmalarınızyanlışdeğil.Lâkırdılarınızın-içindeHızırağzındançıkargibiilâhisözlervar .-.—Üzerimek e r a m e tbuyurmayınız.Hızır'lahiçbira k r a b a lığımy o k t u r .—Ziyaretmaksadınızıanlayabilirmiyim?—P e km a s u m c aveh a t t ânamusluca...—Hademekmaksadınızbirdenbiren a m u s l u c adenilebilecekbirçeşnidedeğil.—Sizdenbirişricaetmeğegeldim.
www.cizgiliforum.com enginel
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- 185
- 186
- 187
- 188
- 189
- 190
- 191
- 192
- 193
- 194
- 195
- 196
- 197
- 198
- 199
- 200
- 201
- 202
- 203
- 204
- 205
- 206
- 207
- 208
- 209
- 210
- 211
- 212
- 213
- 214
- 215
- 216
- 217
- 218
- 219
- 220
- 221
- 222
- 223
- 224
- 225
- 226
- 227
- 228
- 229
- 230
- 231
- 232
- 233
- 234
- 235
- 236
- 237
- 238
- 239
- 240
- 241
- 242
- 243
- 244
- 245
- 246
- 247
- 248
- 249
- 250
- 251
- 252
- 253
- 254
- 255
- 256
- 257
- 258
- 259
- 260
- 261
- 262
- 263
- 264
- 265
- 266
- 267
- 268
- 269
- 270
- 271
- 272
- 273
- 274
- 275
- 276
- 277
- 278
- 279
- 280
- 281
- 282
- 283
- 284
- 285
- 286
- 287
- 288
- 289
- 290
- 291
- 292
- 293
- 294
- 295
- 296
- 297
- 298
- 299
- 300
- 301
- 302
- 303
- 304
- 305
- 306
- 307
- 308
- 309
- 310
- 311
- 312
- 313
- 314
- 315
- 316
- 317
- 318
- 319
- 320
- 321
- 322
- 323
- 324
- 325
- 326
- 327
- 328
- 329
- 330
- 331
- 332
- 333
- 334
- 335
- 336
- 337
- 338
- 339
- 340
- 341
- 342
- 343
- 344
- 345
- 346
- 347
- 348
- 349
- 350
- 351
- 352
- 353
- 354
- 355
- 356
- 357
- 358
- 359
- 360
- 361
- 362
- 363
