แสงแรก แสงลับฟ้า @ปัตตานี SUNRISE &SUNSET @PATTANI

SSuuannnrsdieste แหลมตาชี ตงั้ อยทู่ ต่ี �ำ บลแหลมโพธ์ิ อ�ำ เภอยะหรงิ่ เรียกอกี ช่อื หนงึ่ ว่า “แหลมโพธ”ิ์ เป็นสันทราย ทก่ี ่อตัวขึน้ จากคลน่ื ลมจนกลายเป็นแหลม ยนื่ ยาวงอกออกไปในทะเล มีระยะกว่า 19 กม. และจะเพมิ่ ขน้ึ ทกุ ปี สว่ นดา้ นนอกของอา่ วเปน็ หาดทรายทอดตัวยาวตลอด จึงสามารถมอง เหน็ ทศั นยี ภาพทส่ี วยงามของชายหาดคอ่ นขา้ ง เงยี บสงบ ไมม่ คี ลน่ื แตจ่ ะมลี มพดั เยน็ สบาย ใน ยามเชา้ เหน็ พระอาทติ ยข์ น้ึ เหนอื แผน่ นาํ้ และใน ยามเยน็ สามารถ ชมพระอาทติ ยต์ กลบั ขอบฟา้ ท่ีสวยงาม ตลอดจนภาพวิถีชีวิตของชาวบ้าน ซ่งึ ดำ�รงอาชีพประมงในอ่าวปตั ตานี 100 แสงแรก แสงลบั ฟ้า @ปตั ตานี

Laem Ta Chi It is also called \"Lam Pho\" , an extended sandy beach of more than 19 kilometers. The cape boasts beautiful landscape during the time of sunrise and sunset. It is the charming beach where you can see the sunrise in the morning and the sunset in the evening. There are many places for tourists to take a photograph for their first time visit. แสงแรก แสงลับฟ้า @ปตั ตานี 101

SSuuannnsrdieste ศูนย์ศึกษาธรรมชาติ ปา่ ชายเลน ต้ังอยู่บริเวณริมคลองยามู ตรงข้าม ที่ว่าการอำ�เภอยะหร่ิง อยู่ในเขตป่าสงวน แหง่ ชาตปิ า่ ชายเลนยะหรงิ่ มพี นื้ ทโ่ี ครงการรวม 500 ไร่ ศูนย์ฯ นี้มีทางเดินศึกษาธรรมชาติ ปา่ ชายเลนเปน็ สะพานทส่ี รา้ งดว้ ยไมต้ ะเคยี นทอง (Hopea Odorata) เปน็ ระยะทางยาวโดยรอบ 1,250 เมตร ตลอดเสน้ ทางเดนิ โดยรอบจะเหน็ กลุ่มไม้ในสังคมป่าชายเลนทั้งไม้ยืนต้น ไม้พุ่ม ไม้เถาและไม้พื้นล่าง ซ่ึงพันธุ์ไม้แต่ละชนิดมี ความสามารถข้ึนอยู่ได้ในบริเวณที่มีลักษณะ แตกต่างกัน โดยเฉพาะบริเวณที่อยู่ระหว่าง ระดับนํ้าทะเลตํ่าสุดและระดับน้ําทะเลสูงสุด เช่น กลุ่มไม้ถั่วขาว กลุ่มไม้ตะบูนดำ� กลุ่มไม้ 102 แสงแรก แสงลับฟ้า @ปัตตานี

ตาต่มุ ทะเล ฝาดดอกขาว เหงอื กปลาหมอดอกขาว เป็นต้น ตามเส้นทาง จะมรี ะเบยี งพกั และมซี มุ้ สอ่ื ความหมายอธบิ ายเกย่ี วกบั ปา่ ชายเลนพรอ้ มมี รูปภาพประกอบและยังมีสะพานทางเดินไม้ยกระดับ ศาลาพักผ่อน และ หอชมนก เพ่ือชมทัศนียภาพเหนือยอดของพันธ์ุไม้ป่าชายเลนซ่ึงหอนี้มี ความสงู ถึง 13 เมตร นอกเหนอื จากการเดนิ ศกึ ษาปา่ ชายเลนตามเสน้ ทางเดนิ แลว้ ยงั มี การล่องเรือชมปา่ ชายเลนซึ่งจดั เป็นกจิ กรรมหนึ่งของศูนย์ฯ นกั ท่องเทย่ี ว สามารถนง่ั เรอื ชมธรรมชาตปิ า่ ชายเลนตามล�ำ คลองนอ้ ยใหญซ่ ง่ึ แบง่ เปน็ 3 สายคอื คลองบางปู คลองกลาง คลองกอ และตลอดสองฝั่งคลองจะเห็น ปา่ ชายเลนทส่ี มบรู ณ์ ความอดุ มสมบูรณ์ของสตั วน์ ้ํา นกนานาชนิดวถิ ีชีวติ ของชาวบ้านกับป่าชายเลนและความสวยงามของอุโมงค์สวนป่าโกงกางท่ี สมบรู ณแ์ นวหนา้ ของประเทศไทยและเปน็ ทอี่ ยอู่ าศยั ของหงิ่ หอ้ ยทอี่ อกมา เปล่งแสงยามค่าํ คืนท่ีสวยงาม Yaring Mangrove Education Center Located near Khlong Yamu, in the Yaring National Forest Reserve with an area of 500 rai. There is a 1,250 meter long bridge and a 13-meter high bird-watching tower. แสงแรก แสงลบั ฟา้ @ปตั ตานี 103

SSuuannnsrdieste ชมุ ชนทอ่ งเท่ียวบางป:ู ชมแสงอาทติ ย์และฟัง นิทานหิง่ ห้อย ซึ่งเป็นแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศน์ดำ�รงลักษณะทางธรรมชาติเป็นเอกลักษณ์เฉพาะ ใน สภาพปา่ ชายเลนพนื้ ทอี่ า่ วปตั ตานที ค่ี งระบบนเิ วศนส์ มบรู ณ์ มกี ระบวนการเรยี นรรู้ ว่ มกนั ของชมุ ชน และผู้เกี่ยวข้อง เพื่อการจัดการสิ่งแวดล้อมและการท่องเที่ยวอย่างมีส่วนร่วม โดยมุ่งเน้นให้เกิด จติ ส�ำ นกึ ตอ่ การรกั ษาระบบนเิ วศนอ์ ยา่ งยงั่ ยนื ผา่ นกจิ กรรมหลกั ทส่ี นบั สนนุ การทอ่ งเทยี่ ว ประกอบ ดว้ ย การลอ่ งเรอื ชมปา่ ชายเลน อโุ มงคโ์ กงกางโคง้ ครงึ่ วงกลมมากเสนห่ ์ การตกปลาในอา่ วปตั ตานี นงั่ เรอื ชมพระอาทติ ยท์ อแสง ชมนกนานาพนั ธโ์ุ บยบนิ ออกหากนิ ยามสายณั หแ์ ละแนบรงั นอนเมอ่ื ใกลส้ นธยา บางขณะนอกจากจะตน่ื ตาตนื่ ใจกบั ความสวยงามของทอ้ งฟา้ ตะลงึ ลานไปกบั ภาพฝงู นกนอนรังท่ีเปรียบดังดอกไม้ทะเลยามคํ่าคืน และมีโอกาสพบเห็นฝูงห่ิงห้อยเปล่งแสงวาววับ ประดบั ราตรี จุดเด่นอกี ประการหน่งึ ของชุมชน คือ ความใสซอ่ื บรสิ ทุ ธ์ิของผูค้ น ทพี่ รอ้ มตอ้ นรับ ผมู้ าเยอื น ดวงตาฉายแววมงุ่ มน่ั พรอ้ มทมุ่ เทพฒั นาทอ้ งถน่ิ ของตนเองอยา่ งสรา้ งสรรค์ มงุ่ ปรบั สภาพ พนื้ ทรี่ องรบั ความตอ้ งการทหี่ ลากหลายของนกั ทอ่ งเทย่ี ว โดยยดึ ความพงึ พอใจของผมู้ าเยยี่ มเยอื น เปน็ หลกั ส�ำ คญั ดงั กลา่ วแลว้ บางปวู นั นจี้ งึ มจี ดุ ยนื ทชี่ ดั เจนและแนแ่ นว่ มธี รรมชาตทิ สี่ วยงาม และ มผี ้คู นท่ยี ิ้มแย้มเตม็ ไปดว้ ยอธั ยาศัยอนั ดี พร้อมต้อนรับผมู้ าเยอื นอยา่ งยนิ ดีในมิตรไมตรี 104 แสงแรก แสงลับฟ้า @ปตั ตานี

Bangpu Tourist to manage the environment and tourism Community: focusing on the awareness of the eco- Appreciate the logical sustainability. To do that, there Sunlight and are various activities supporting tourism Listen to Tales of including boat tour along the mangrove Fireflies forest, fishing in Pattani Bay, boat tours to view the sunshine, and bird watching. Bangpu is a source of ecotourism Thrilled by the beauty of the sky, visitors presenting a unique natural feature of will sometime be stunned with the abundant mangrove forest in Pattani image of birds nesting which looks like Bay. People in the community create magical flowers at night. If lucky, visitors a participatory process of mutual learning will see glowing fireflies twinkling at dark night. Another distinctive feature of the community is the simplicity of local people, who are always welcoming visitors. They are dedicated to develop of their community which trying to accommodate the various needs of tourists aiming at the guests’ satisfaction. Bangpu today has a clear direction of how to preserve their culture, and is still abundant of natural resources as well as happy people cordially welcoming visitors to their home. แสงแรก แสงลบั ฟา้ @ปัตตานี 105

SSuuannnsrdieste ชมุ ชนทอ่ งเทย่ี วยะหรง่ิ : บา้ นศลิ ปนิ และวงั ยะหรง่ิ อดตี เมืองปตั ตานี สำ�หรับผู้สนใจแหล่งท่องเท่ียวทาง ในลักษณะเรือนไม้สง่างามสไตล์ยุโรป ผสม ประวัติศาสตร์ ผ่านส่ิงก่อสร้างมากคุณค่าทาง ผสานศิลปกรรมพ้ืนเมืองและชวา ประดับ ศิลปะและสถาปัตยกรรม “ชุมชนท่องเท่ียว ลวดลายฉลุอย่างอ่อนหวาน ผนวกด้วย ยะหรง่ิ ” ภมู ใิ จน�ำ เสนอเรอ่ื งราวของ “วงั ยะหรง่ิ ” ประโยชนใ์ ชส้ อยอยา่ งลงตวั มเี ครอ่ื งโถถว้ ยชาม 1 ในวังสมัย 7 หัวเมืองท่ียังคงความสมบูรณ์ ท่ีมีการเก็บรักษาไว้เป็นอย่างดี รวมถึงการ มากท่ีสุด สร้างข้ึนตอนปลายสมัยรัชกาลท่ี 5 ทอผ้าลายตานที ่มี ใี ห้เหน็ ท่นี อี้ กี ดว้ ย 106 แสงแรก แสงลบั ฟา้ @ปตั ตานี

Yaring Tourist Community: Homes of Artists and Yaring Palace of former Pattani For those interested in historic attractions, rich with arts and architecture, Yaring Tourist Community is the place that will not disappoint you. Yaring Palace is one of the most perfect grand palaces built in the period of 7 Cities. Built in the reign of King Rama V, this wooden structure features a magnificent Western architecture blended with local and Javanese arts. The palace displays gorgeous decorative wood craftsmanship integrated seamlessly with functionality. Inside the palace, ancient earthen jars are well preserved as well as fabrics woven in Tani pattern. แสงแรก แสงลบั ฟ้า @ปัตตานี 107

SSuuannnrsdieste ชมุ ชนทอ่ งเทีย่ วแหลมโพธิ์ : จุดนัดพบของดวงอาทิตย์ และหัวใจ ไม่ว่าพระอาทิตย์จะข้ึนหรือตก ณ ทรายเม็ดสุดท้ายบนหาดสวยปลายแหลมตาชี ผู้มา เยือนสามารถดื่มดาํ่ มนตเ์ สน่หแ์ หง่ ดวงตะวนั ไดใ้ นจุดเดยี วกนั กลายเป็นเสนห่ ์มดั ใจให้มาเยือนอกี หลายๆ ครง้ั ครา “ชมุ ชนทอ่ งเทย่ี วแหลมโพธ”์ิ มจี ดุ เดน่ ครอบคลมุ การทอ่ งเทยี่ ว 3 ประเภท ไดแ้ ก่ การทอ่ งเทยี่ วทางธรรมชาติ ผา่ นมนตเ์ สนห่ ข์ องหาดทรายขาวเรยี วโคง้ ดงั่ ดวงจนั ทร์ และดวงตะวนั ทจ่ี ะโอบกอดสรรพสง่ิ ดว้ ยล�ำ แสงออ่ นโยน การทอ่ งเทยี่ วทางวฒั นธรรม จากวถิ ชี วี ติ ชาวประมงพนื้ บา้ นทีอ่ อกหาปลา โดยเรือกอและพื้นถิ่นซง่ึ พานพบจากสถานทอ่ี ืน่ ไดย้ ากยิ่ง ทา้ ยสดุ คอื การทอ่ งเทยี่ วทางประวตั ศิ าสตรจ์ ากแหลง่ ทอ่ งเรยี นรสู้ �ำ คญั ไมว่ า่ จะเปน็ สสุ าน เจา้ เมืองปัตตานตี นกบู อื ซาร์ สสุ านโต๊ะปันยงั และมสั ยดิ ดาโต๊ะ มัสยดิ โบราณรว่ มสมยั กับมสั ยดิ กรือเซะ ซึ่งเก็บงำ�อดีตเมืองปัตตานีอันยิ่งใหญ่ ควรค่าแก่การมาเยือนและศึกษาเรียนรู้ ประวัติศาสตร์ชุมชน 108 แสงแรก แสงลับฟ้า @ปัตตานี

Laem Pho Tourist Community: The meeting Point of the Sun and the Heart On Tachi Cape, every grain of sand absorbs the warmth of the sun, whether it rises or it sets. Filled with powerful feelings and charm, Visitors appreciate the orange globe more vividly than any other places. Laem Pho Tourist Community is distinctive as it offers the 3 types of tourist activities. You can experience the beauty of nature here by visiting a thin beach curved like the moon and the sun that embraces all things with its gentle beam. For cultural trips, try visit a community of see they go out fishing on their kolae boats. Such experiences are hardly found in other places. Lastly, Laem Pho offers historic sites, rich sources of ancient knowledge, examples can be the tomb of Pattani ruler in the past. Tongu Busar, Tohpanyang Tomb, and Datoh Mosque. These monumental sites the greatness of Pattani and are worth a visit. แสงแรก แสงลับฟ้า @ปตั ตานี 109

SSuuannnrsdieste เทศกาลกินปลากะพง อ�ำ เภอยะหรง่ิ จงั หวดั ปตั ตานี ไดจ้ ดั งาน “เทศกาลปลากะพงและของดีเมืองยะหริ่ง” เปน็ ประจ�ำ ทกุ ปี เพอ่ื อนรุ กั ษส์ บื สานวฒั นธรรม ประเพณีท้องถิ่นพร้อมทั้งส่งเสริมการพัฒนา อาชีพ รวมถึงกระตุ้นการท่องเท่ียวภายใน อำ�เภอ โดยมีกิจกรรมต่างๆ มากมาย เช่น แข่งกินปลากะพง ประกวดผลิตผลทางการ 110 แสงแรก แสงลับฟา้ @ปตั ตานี

Sea Bass Fair เกษตร การแขง่ ขนั จกั รยานแรลลไ่ี ปยงั แหลมโพธ์ิ It is an activity to promote tourism ซึ่งเป็นแหล่งท่องเท่ียวท่ีสำ�คัญ การแสดง that features a sea bass eating contest, ดีเกร์ฮูลู การจัดนิทรรศการแสดงผลงานของ bike rally as well as Dikir Hulu show, ส่วนราชการ และขบวนของดีเมืองยะหริ่งของ seafood products for sale, etc. แตล่ ะชมุ ชน ผลติ ผลทางการเกษตร การประมง และผลิตภัณฑ์สินค้า OTOP และอื่นๆ อกี มากมาย แสงแรก แสงลับฟ้า @ปตั ตานี 111

“แดนประมง ดงนํ้าตาล บ้านเมอื งเกา่ นกเขาดี มีหาดสวย รวยป่าชายเลน” แหลง่ ท่องเที่ยวอำ�เภอปะนาเระ สอบถามขอ้ มลู การท่องเที่ยวได้ที่ ตลาดนัด ท่วี า่ การอำ�เภอปะนาเระ : 0-7349-9106 บา้ นปาลัส หาดชลาลยั ชุมชนทอ่ งเท่ียว นำ้ �บอ่ หาดราชรักษ์ หาดแฆแฆ วัดศรสี ุดาจนั ทร์

อำ�เภอปะนาเระ Panaraeh District

SSuuannnsrdieste วัดศรีสดุ าจนั ทร์ (วดั หลวงพ่อหนอน) เป็นวัดที่มีชื่อเสียงแห่งหน่ึงในอำ�เภอ ปานาเระ หลวงพ่อหนอนเป็นพระที่ออกบวช ในสมยั อยธุ ยาเปน็ ราชธานอี อกธดุ งค์ โดยอาศยั เรอื ส�ำ เภาของพอ่ คา้ มาทางภาคใต้ ในขณะเดนิ ทางน้ัน ท่านได้มองเห็นฝูงปลาว่ายตามเรือท่ี ท่านโดยสารมา จึงเกิดความเมตตาสงสาร ทา่ นจงึ เชอื ดเนอื้ ของทา่ นใหเ้ ปน็ ทานแกป่ ลาฝงู นั้นและเมื่อเรือสำ�เภาเทียบท่าท่ีเมืองปัตตานี ทา่ นไดอ้ อกธดุ งคม์ ายงั เขามะรวดและไดพ้ �ำ นกั อยู่ท่ีน่ี บาดแผลที่เกิดจากการเชือดเนื้อเพื่อ เป็นทานแก่ฝูงปลาได้เน่าเปื่อยมีหนอนชอนไช โดยท่านไม่ยอมรับการรักษาจากชาวบ้านที่ 114 แสงแรก แสงลับฟ้า @ปัตตานี

พบเห็น ด้วยเหตุน้ีเองชาวบ้านจึงเรียกท่านว่า Srisudachan “หลวงพอ่ หนอน” ขณะทท่ี า่ นพ�ำ นกั อยบู่ นเขา Temple มะรวดน้ัน ท่านได้เลี้ยงสุนัขและแมวไว้คู่หน่ึง เมอ่ื ทา่ นอาพาธหนกั ไมส่ ามารถลงมาบณิ ฑบาตได้ It is dedicated to Luang Pho Non, สุนัขกับแมวคู่น้ีจะพากันคาบย่ามลงมาจาก a forest monk during Ayutthaya period. ยอดเขาเพื่อรับอาหารจากชาวบ้านไปถวายแด่ The legend says he cut his arm and fed หลวงพ่อหนอนทุกวัน ต่อมาหลวงพ่อหนอน the flesh of his own arm to the fish that ท่านมรณภาพในท่าน่ังสมาธิ บำ�เพ็ญญาณ was following him. He passed away บนแท่นหินบนหน้าผาบนยอดเขามะรวด while doing meditation on the rock cliff. ชาวบ้านจึงได้ช่วยกันสร้างสถูปบรรจุอัฐิของ Later, villagers built a stupa as place ท่าน ไว้เพ่ือเป็นท่ีสักการะบูชาของชาวพุทธ of worship until present day. สบื ไป สถปู ทบ่ี รรจอุ ฐั ขิ องทา่ น ชาวบา้ นจงึ เรยี ก กันว่า “เจดยี ์หลวงพ่อหนอน” แสงแรก แสงลบั ฟา้ @ปัตตานี 115

SSuuannnsrdieste ประเพณลี าซงั ประเพณีลาซังจัดขึ้น ณ ชุมชนบ้าน ท่าข้าม อำ�เภอปะนาเระ จังหวัดปัตตานี ซึ่ง กจิ กรรมนมี้ อี ยเู่ ปน็ ประจ�ำ ทกุ ปี เปน็ พธิ กี รรมที่ กระทำ�ข้ึนเพื่อเป็นการอำ�ลาต้นข้าวหลังการ เกบ็ เกย่ี ว และเปน็ การสรา้ งขวญั ก�ำ ลงั ใจในการ ประกอบอาชพี การท�ำ นาของชาวนา เนอ่ื งจาก ประเพณลี าซงั - แห่งโต๊ะชุมพุก เปน็ ประเพณี ปฏิบัติอย่างหนึ่งท่ีมีคุณค่าทางวัฒนธรรมได้ เห็นการทำ�งานร่วมกันของคนในท้องถิ่นอันให้ เหน็ ถงึ ความรกั ความสามคั คี และทสี่ �ำ คญั ทสี่ ดุ คือความกตญั ญกู ตเวทที มี่ ีต่อพระแมโ่ พสพ ซึ่ง เปน็ เทพแห่งข้าว 116 แสงแรก แสงลับฟ้า @ปัตตานี

Lasang Tradition Rice Mysterious Principle was happened from belief of Thai People. They believe that “Rice” has got a spirit, the mother goddess of grain is called Phramae Phosop or Mae Phosop is the spirit of grain or goddess takes care of rice. Phramae Phosop will protect and take care rice trees, ear of paddies and grain seeds. If the rice trees have spirit of Phramae Phosop resides each rice tree. Rice trees will grow up completely with out disease. Rice trees will produce high yielding when they are harvested. When they believe it, so Thai people pay respect “Rice Mys terious Principle” and try to show grat- itude by eating every grain because rice mys terious principle or sacrificing and making offerings to Phramae Phosop. แสงแรก แสงลบั ฟา้ @ปตั ตานี 117

SSuuannnsrdieste หาดแฆแฆ ต้ังอยู่ท่ีหมู่ท่ี 4 ตำ�บลบ้านนํ้าบ่อ อำ�เภอปะนาเระ ลักษณะเป็นชายหาด ซ่ึงมี ความสวยงามและน่าเที่ยวท่ีสุดแห่งหน่ึงของ ปัตตานีชายหาดโค้งเว้ามีความยาวเป็นระยะ ทางไกล ทรายมสี ที องละเอยี ดตดิ กบั นา้ํ ทะเลสี ครามในวันฟ้าใส นอกจากนั้นยังมี โขดหิน ขนาดใหญร่ ปู รา่ งแปลกตาจ�ำ นวนมากทเ่ี กดิ ขน้ึ เอง จงึ มลี ักษณะคลา้ ยสวนหินธรรมชาติ ไดร้ บั ความนยิ มจากนกั ทอ่ งเทย่ี วทอ้ งถน่ิ และตา่ งถนิ่ แวะเวยี นมาพกั ผอ่ น เลน่ นาํ้ กนั อยเู่ สมอ บรเิ วณ ชายหาดได้จัดทำ�เป็นซุ้มศาลาพักร้อน คำ�ว่า “แฆแฆ” เป็นภาษามลายู แปลว่า “อึกทึก ครึกโครม” 118 แสงแรก แสงลับฟ้า @ปัตตานี

Hat khae khae Khae khae Beach is located at short valley of Panareh District, it is sur- rounded by exotic rocks on the hill has pavilion for relaxing and the sightseeing spot. The beach is so beautiful and highlight its best Pattani. Curved beach with long distance, gold line of intersec- tion with turquoise water. Nearby there are Bang Maruat Beach, Ratcharak Beach, both of them have good definitions. แสงแรก แสงลบั ฟ้า @ปัตตานี 119

SSuuannnrsdieste หาดราชรกั ษ์ ตงั้ อยูห่ มทู่ ่ี 4 ตำ�บลบา้ นนาํ้ บ่อ อำ�เภอ ปะนาเระ อยู่ติดกับหาดแฆแฆ ลักษณะเป็น หาดทรายกว้างล้อมรอบด้วยโขดหินกลมมน น้อยใหญเ่ รียงรายตามกนั ไปอย่างสวยงาม Ratcharak Beach The broad sandy beach is surrounded by boulders and a small valley on the hill. 120 แสงแรก แสงลบั ฟ้า @ปตั ตานี

หาดชลาลยั Chalalai Beach ตง้ั อยทู่ หี่ มทู่ ี่ 2 ต�ำ บลปะนาเระ อ�ำ เภอ ปะนาเระ มีความงดงามไม่แพ้หาดแฆแฆ It is a large beach, close to the เพราะเปน็ ชายหาดตดิ กนั ดว้ ยความกวา้ งใหญ่ public park, making it an ideal spot for ลาดชันน้อยของหาดทราย จึงเหมาะสำ�หรับ relaxing and swimming. การพักผ่อนและเล่นน้ํา โดยปลูกสนเรียงราย สร้างความร่มรื่น ตลอดจนมีสวนสาธารณะไว้ สำ�หรับนักท่องเท่ียวพักชมและพักผ่อนหย่อน ใจ ซ่งึ จัดไว้รองรับนกั ท่องเทย่ี วสถานท่ีพักแรม สามารถเดินทางเที่ยวชมแบบไปกลับใน วันเดียวได้ ส่วนบริเวณหาดไม่มีจุดสำ�หรับ พักแรม แสงแรก แสงลับฟา้ @ปตั ตานี 121

SSuuannnsrdieste ชมุ ชนทอ่ งเทยี่ วน้ำ�บ่อ : หาดทราย สายลม และวิถปี ระมงพื้นบ้าน โคง้ ฟา้ และหาดทรายขาวยาวเหยยี ดท่ี จากนน้ั ชุมชนแห่งนี้ยังถือเป็นแหล่งท่องเที่ยว “ชมุ ชนทอ่ งเทยี่ วนาํ้ บอ่ ” ทอประกายอาบสที อง ทางวัฒนธรรม (Cultural attraction) ที่ ยามเมื่อต้องแสงอาทิตย์ใกล้ลับขอบฟ้า โดย สะทอ้ นวถิ ชี วี ติ ความเปน็ อยขู่ องประมงพนื้ บา้ น เฉพาะแหล่งท่องเท่ียวสำ�คัญท่ี “หาดแฆแฆ” ซงึ่ ระหวา่ งการเดนิ ทางภาพทเ่ี หน็ นอกจากสสี นั ผู้ไปเยือนจะได้ยินเสียงคลื่นซัดสาดกระทบ ของเรือประมงพ้ืนบ้านที่มีในลักษณะหลาย โขดหินคะนึงสมด่ังช่ือแฆแฆในภาษามลายูถ่ิน หลากแล้ว ฝงั่ ถนนตดิ ทะเลเหมอื นคูข่ นาน ซงึ่ อันมีความหมายว่า อกึ ทึกครกึ โครม ทีส่ �ำ คัญมี ภาพท่ีจักได้พบเห็นคือภาพชาวบ้านทำ�ปลา โขดหินแกรนิตขนาดใหญ่รายเรียงใหญ่น้อยรูป กะตกั แห้ง ตากไว้ 2 ขา้ งฝง่ั ถนนเรยี งรายตลอด ทรงแปลกตา เพื่อทำ�หน้าท่ีเป็นประติมากรรม แนวชายหาด โดยมฉี ากหลงั เปน็ ทะเลสคี รามฟา้ แห่งหินผาสร้างมนต์เสน่ห์ให้แก่มุมมองทาง สวยงาม ตัดกับภาพชีวิตประมงพ้ืนบ้านท่ีคง ธรรมชาติระหว่างหาดทรายและสายลม นอก อยอู่ ย่างงดงามในวถิ ี 122 แสงแรก แสงลบั ฟา้ @ปัตตานี

Nambo Tourist Community: A Place of Sand, Wind, and Local Fishing The curved blue sky and long perspective between the sand and the white beach of Nambo Tourist wind. Community also gleams when the sun The community is also a cultural dips below the horizon. A major attraction attraction reflecting the lifestyle of the is Kae Kae Beach where visitors can hear local fishermen. Apart from the colorful the waves tumultuously crashing onto fishing boats scattered along the coast, the rocks, which fits its name in the visitors can enjoy the sight of dried Malayu dialect meaning tumult. Large anchovies exposed on both sides of granite rocks lie everywhere forming the street along the beach with a different exotic shapes featuring a background of crystal clear sea and charming stone sculpture of the natural beautiful blue sky. แสงแรก แสงลับฟา้ @ปัตตานี 123

SSuuannnrsdieste 124 แสงแรก แสงลบั ฟ้า @ปตั ตานี

ตลาดนดั บา้ นปาลสั จากตวั เมอื งปตั ตานี สอู่ �ำ เภอปะนาเระ Palas Market ระยะทางประมาณ 30 กโิ ลเมตร ทกุ เชา้ ของวนั พธุ และวนั อาทติ ยจ์ ะมตี ลาดนดั รมิ ทาง ณ บา้ น About 30 kilometers from Pattni ปาลัส ชาวบ้านเรียกกันว่าตลาดปาลัส เสน่ห์ City to Panaraeh District, on Wednesday ของตลาดแห่งน้ีคือภาพคนซ้ือและคนขาย and Sunday mornings, there is a street มุสลมิ ทีล่ ้วนแต่งกายแบบพ้นื เมอื ง ผูห้ ญงิ มผี า้ market called “Palas Market”. The คลุมศีรษะ สวมผ้าปาเตะสีสันฉูดฉาด ผู้ชาย charm of it is the picture of Muslim สวมชุดยาวแบบไทยมุสลิมเดินไปมาขวักไขว่ people dressed in their native style. The สิ น ค้ า เ ด่ น คื อ สิ น ค้ า ใ น ท้ อ ง ถ่ิ น เ ช่ น women are in their colorful Pateh attire อาหารพน้ื เมอื ง ทั้งอาหารสดและอาหารแห้ง with Hiyab covering their head while โดยเฉพาะอาหารจากทะเล ผลไม้ตามฤดูกาล men are in their long Muslim attire ตลอดจนเสอื้ ผา้ และเคร่อื งใช้ทั่วไป สะท้อนให้ busily walking hither and thither. The เหน็ วถิ ชี วี ติ ทอ้ งถน่ิ ชาวไทยมสุ ลมิ ไดอ้ ยา่ งแจม่ ชดั outstanding goods are local merchan- dise such as native fresh and dry food especially seafood, seasonal fruits, clothes and general appliances which obviously reflect the local way of living of the Thai-Muslim people. แสงแรก แสงลับฟ้า @ปัตตานี 125

“ยะรังเมืองเกา่ นกเขาเสียงดี ข้นึ ช่อื ลกู หยี ทเุ รยี นดีหมอนทอง ลองกองหวานอร่อย” แหลง่ ท่องเท่ยี วอำ�เภอยะรัง สอบถามข้อมูลการท่องเทีย่ วไดท้ ่ี ที่ว่าการอำ�เภอยะรัง : 0-7343-9059 เมืองโบราณ ชมุ ชนท่องเท่ยี ว บ้านปราแว ยะรงั เมืองโบราณ เมืองโบราณ บ้านจาเระ บา้ นวดั เมอื งโบราณยะรัง

อำ�เภอยะรัง Yarang District

SSuuannnsrdieste เมอื งโบราณยะรัง ซึ่งถือว่าเป็นชุมชนสมัยแรกเร่ิม บ้านจาเละ เมืองโบราณบา้ นจาเละ ศูนยก์ ลาง ประวตั ศิ าสตรใ์ หญท่ ส่ี ดุ แหง่ หนงึ่ ในภาคใต้ เชอื่ อยู่ที่สระนํ้า โอบล้อมด้วยคูเมืองรูปสี่เหลี่ยม วา่ เปน็ ทต่ี งั้ อาณาจกั รโบราณ “ลงั กาสกุ ะ” หรอื ถัดจากกลุ่มโบราณสถานบ้านวัดข้ึนไปทาง “ลังยาเสียว” ตามที่มีหลักฐานปรากฏใน ทศิ เหนอื ประมาณ 1 กโิ ลเมตร และเมอื งโบราณ เอกสารของชาวจีน ชวา มลายู และอาหรับ บา้ นปราแว เป็นเมืองคนู ํ้า คันดินขนาดเล็กทม่ี ี ลักษณะของเมืองโบราณยะรงั โดยสันนิษฐาน ผงั เมอื งเป็นรปู สเ่ี หล่ียม ดา้ นไม่เท่า มีป้อมดิน ว่ามีผังเมืองเป็นรูปวงรีขนาดใหญ่ในพื้นที่ 9 ท้ัง 4 มุมเมืองและมีคลองส่งนํ้าต่อเช่ือมกับ ตารางกิโลเมตร ซ่ึงเป็นเมืองที่มีการสร้าง คูเมืองโบราณบ้านจาเละ สี่มุมเมืองด้านทิศ ทับซ้อนกันถึง 3 เมือง ขยายตัวเชื่อมต่อกัน เหนือ ทั้ง 2 ด้าน นอกจากร่องรอยของคูน้ํา ประกอบไปดว้ ย เมอื งโบราณบา้ นวดั มศี นู ยก์ ลาง คนั ดนิ คเู มอื งโบราณทง้ั 3 แหง่ แลว้ ภายในกลมุ่ เป็นลานจัตุรัสกลางเมือง ล้อมรอบด้วยคูน้ํา เมืองโบราณน้ี โดยในปัจจุบันยังปรากฏซาก และมซี ากเนนิ ดนิ โบราณสถานกระจายอยโู่ ดย โบราณสถานเนินดินกระจัดกระจายอยู่ท่ัวไป รอบกว่า 25 แห่ง โดยเฉพาะอย่างย่ิงทาง ไมน่ อ้ ยกว่า 30 แห่ง ทิศตะวันตกและทางทิศเหนือในบริเวณพ้ืนที่ 128 แสงแรก แสงลับฟ้า @ปัตตานี

Yarang Ancient City Yarang was one of greatest around, which were mostly found in the ancient communities in the history of west and north areas of Jaleh Village. the south of Thailand. It is believed to Ancient Jaleh City had its center, which be the very area where the ancient was a pond. This part was surrounded kingdom called “Langkasuka” or “Lang- by a square shaped moat, and was kasiaw” was located as appeared in found around 1 kilometer north to Ban written evidence in Chinese, Java, Wat. Ancient Prawae City was largely Malayu, and Arab. It is assumed that moat area. There were small earthen the city plan of ancient Yarang formed ridge in a trapezium shape with the a large oval shape covering the area of turrets on four corners and a canal about 9 square kilometers. The city itself connecting the ancient moat of Jaleh. was built in adjacent to other 3 intercon- Apart from the traces of ancient moats nected cities including Ancient Ban Wat and canals found in the 3 ancient cities, City, which had a square yard as 30 sites of mounds were discovered all a center. It was surrounded by a moat over the places. and 25 sites of ancient ruins scattered แสงแรก แสงลับฟา้ @ปตั ตานี 129

SSuuannnsrdieste เมอื งโบราณบ้านจาเละ มศี ูนยก์ ลางอยทู่ สี่ ระนา้ํ โอบล้อมดว้ ย คูเมืองรูปสี่เหล่ียมถัดจากกลุ่มโบราณสถาน บา้ นวดั ขนึ้ ไปทางทศิ เหนอื ประมาณ 1 กโิ ลเมตร Ban Chaleh Ancient Town With a pond as its center, this community is surrounded by a square- shaped moat. 130 แสงแรก แสงลบั ฟา้ @ปัตตานี

เมืองโบราณบ้านวดั Ban Wat Ancient Town โบราณสถานบ้านวดั หมู่ที่ 1 หมู่ท่ี 2 ตำ�บลบ้านวัด และหมู่ท่ี 5 ตำ�บลปิตูมุดี ของ With a plaza as its centre, this กลมุ่ โบราณสถานบ้านวดั ประกอบด้วย เมอื ง community is surrounded by a moat โบราณบ้านวัด เป็นเมืองโบราณรูปสี่เหลี่ยม and mound. ผืนผ้า กำ�หนดเขตด้วยคูน้ําและมีเมืองชั้นใน รูปส่ีเหล่ียมผืนผ้าเป็นเนินสูง ซึ่งเป็นเนิน แสงแรก แสงลับฟา้ @ปัตตานี 131 สิ่งก่อสร้างอิฐภายในเมืองโบราณบ้านวัด จำ�นวน 4 แห่ง สระน้ําโบราณภายในเมือง โบราณบ้านวดั 3 แห่ง เนนิ ส่งิ ก่อสร้างอิฐรวม กันอยู่เป็นกลุ่มทางตะวันตกของเมืองโบราณ บ้านวดั จำ�นวน 13 แหง่ สระนาํ้ โบราณขนาด ใหญ่ 2 แหง่ เนินส่ิงกอ่ สร้างอิฐกระจายอยทู่ าง เหนือ ทางตะวันตก และทางใต้ของเมือง โบราณบ้านวัด จ�ำ นวน 11 แห่ง

SSuuannnrsdieste 132 แสงแรก แสงลบั ฟ้า @ปตั ตานี

เมืองโบราณ บา้ นปราแว เป็นเมืองคูนํ้า คันดินขนาดเล็กที่มี ผังเมืองเป็นรูปสี่เหล่ียมด้านไม่เท่า มีป้อมดิน ทั้ง 4 มุมเมือง และมีคลองส่งน้ําต่อเช่ือมกับ คูเมืองโบราณบ้านจาเละสี่มุมเมืองด้านทิศ เหนือท้ัง 2 ด้าน ในปัจจุบันพ้ืนที่ภายในเมืองโบราณ บ้านปราแวเป็นพ้ืนที่เกษตรกรรมเพาะปลูก และอยู่อาศัย Ban Prawae เสน้ ทางเขา้ ส่แู หลง่ : Ancient Town เมืองโบราณบ้านประแว อยู่ในกลุ่ม เมืองโบราณยะรัง ซึ่งตั้งอยู่ในเขตพื้นที่อำ�เภอ It is a small trapezoid town with ยะรัง จังหวัดปัตตานี มีเส้นทางเข้าสู่แหล่ง 4 earthen forts in the corners. There โบราณคดไี ด้ 2 ทาง คอื were canals connecting to the other > ตามเสน้ ทางหลวงหมายเลข 410 moats. (ปตั ตานี – ยะลา) จากจงั หวดั ปตั ตานี ประมาณ 15 กโิ ลเมตร ถนนจะเลียบแนวคเู มืองทางทศิ ตะวันตกทางด้านเหนือลงไปและผ่านที่ว่าการ อำ�เภอเมืองยะรัง ห่างจากจังหวัดยะลา ประมาณ 24 กโิ ลเมตร > ตามเสน้ ทางหลวงหมายเลข 4016 แยกจากอำ�เภอยะรังไปอำ�เภอมายอ ถนนตัด ผา่ นคเู มอื งทางดา้ นทศิ ตะวนั ตกเขา้ สกู่ ลางเมอื ง โบราณและตดั ผา่ นคเู มอื งโบราณบา้ นจาเละไป ทางทิศตะวนั ออก แสงแรก แสงลับฟ้า @ปตั ตานี 133

SSuuannnrsdieste ชมุ ชนท่องเท่ียวยะรัง : และทยี่ งั ไม่ได้บรู ณะ กลายเปน็ ซากปรกั หักพงั อดีตแสนรุ่งโรจน์ของ ปะปนไปกบั พน้ื ทท่ี รี่ ายลอ้ มไปดว้ ยสวนอนั เขยี ว อาณาจักรลงั กาสกุ ะ ชอุ่มของประชาชนในท้องถิ่น ที่มีสภาพทั่วไป คงลักษณะอาคารปราสาทและคูคลองท่ีใช้ นบั พันปมี าแล้ว มอี าณาจักรหนึง่ ทค่ี ง ป้องกันข้าศึกในสมัยก่อน ซ่ึงบ่งบอกถึงความ ความยงิ่ ใหญเ่ กรยี งไกร เปน็ ดนิ แดนทพี่ ระพทุ ธ เป็นอยู่ของผู้คนในศตวรรษท่ี 12-14 ได้เป็น ศาสนาเจริญรุ่งเรือง ยิ่งก่อนท่ีสายศรัทธาของ อย่างดี และยังมีจุดเด่นอีกประการหน่ึงของ ศาสนาอสิ ลามจะมาเยอื นจนกลายเปน็ ดนิ แดน ชมุ ชนนี้ คือ ภมู ปิ ัญญาทอ้ งถ่นิ ในการถา่ ยทอด เด่นของมลายูมุสลิม “ชุมชนท่องเท่ียวยะรัง” การท�ำ อาหารโบราณทห่ี ารบั ประทานไดย้ ากใน มแี หลง่ ทอ่ งเทยี่ วทางประวตั ศิ าสตรม์ ากคณุ คา่ ปัจจุบนั ทัง้ อาหารคาวหวาน เชน่ ลูกหยี มงั คดุ ทางโบราณคดีและประวัติศาสตร์ ปรากฏร่อง กวน ฯลฯ รวมถึงวฒั นธรรมประเพณอี ันดีงาม รอยหลกั ฐานทางประวตั ศิ าสตรม์ าก คณุ คา่ ทาง ทีถ่ ูกถา่ ยทอด สืบสาน กันมาตงั้ แต่อดีตกาล โบราณคดีและประวตั ิศาสตร์ ปรากฏร่องรอย หลักฐานทางประวัติศาสตร์กว่า 30 แห่ง ใน เมืองโบราณยะรัง ท้ังที่ได้รับการบูรณะแล้ว 134 แสงแรก แสงลบั ฟ้า @ปตั ตานี

Yarang Tourist Community: The Past Glory of Langkasuka Kingdom A thousand years ago, there was a glorious kingdom, a land where Bud- dhism flourished. Then, it welcomed the faith of Islam and became the land of the Malayu Muslim. Yarang Tourist Community presents many historic sites revealing archaeological and historical values. 30 historical traces were found in the Ancient Yarang City. Some sites have been restored while the others have not. Ruins became parts of the lush tropical gardens of local residents. Amazingly, the ancient city still features a certain structures of castle and ditches built to prevent the enemies, perfectly revealing the living conditions of people in 12th – 14th Century. Another distinctive feature of this local community is the local wis- dom of old recipes hardly found nowadays. Here, visitors can witness the old cultural heritage passed down and well maintained from the ancient times. แสงแรก แสงลับฟา้ @ปตั ตานี 135

“บอ่ น้ําศักด์ิสิทธิ์ แหลง่ ผลติ บาติกสวย กลว้ ยฉาบรสดี มากมไี มผ้ ล ชุมชนน่าอย”ู่ แหล่งทอ่ งเทยี่ วอำ�เภอมายอ สอบถามข้อมลู การท่องเท่ียวไดท้ ่ี ท่ีว่าการอำ�เภอมายอ : 0-7349-7108 ศูนยศ์ ลิ ปาชีพ กลุ่มทอผ้าบ้านตรัง

อำ�เภอมายอ Mayo District

SSuuannnrsdieste ศูนย์ศิลปาชีพ กลมุ่ ทอผ้าบ้านตรงั ศนู ยศ์ ิลปาชพี กลุ่มทอผ้าบ้านตรงั ได้ก่อตง้ั ขน้ึ เมื่อวันท่ี 15 กนั ยายน 2526 เนอ่ื งจาก สมเดจ็ พระนางเจา้ พระบรมราชนิ นี าถ ไดท้ รงเสดจ็ พระราชด�ำ เนนิ เปน็ การสว่ นพระองคท์ รงเยยี่ ม ราษฎรทวี่ ดั ประเวศนภ์ ผู า บา้ นตรงั หมทู่ ี่ 2 ต�ำ บลตรงั อ�ำ เภอมายอ จงั หวดั ปตั ตานี ทรงเหน็ ราษฎร มีฐานะยากจน พระองค์ทรงเป็นห่วงจึงได้มีพระราชเสาวนีย์ช่วยเหลือราษฎรให้มีการประกอบ อาชีพทอผ้าข้ึนในหมู่บ้านเป็นการเสริมรายได้ให้กับครอบครัวและสร้างอาชีพอิสระอีกทางหน่ึง โดยไดม้ ีสมาชิกกอ่ ตัง้ กลุม่ ทอผ้าบา้ นตรังในคร้งั แรกจ�ำ นวน 15 คน และเพ่มิ ขึ้นเรอื่ ยๆ จนปจั จบุ นั มจี ำ�นวน 23 คน และในปี 2558 ไดด้ ำ�เนินการจดทะเบียนเปน็ วิสาหกิจชมุ ชนตอ่ นายทะเบียน เกษตรอำ�เภอ ประเภทสนิ คา้ ท่มี ี ประกอบด้วย ผา้ มัดหมล่ี ายจวนตานี ผ้ามัดหม่ี ผ้าลายพกิ ลุ ผา้ ลาย ราชวตั ร ผ้าขาวม้า 138 แสงแรก แสงลับฟา้ @ปัตตานี

Royal Folk Arts and Crafts Center (Ban Trang Cloth- weaving Group) The center was established in 1983 under the royal patronage of Her Majesty Queen Sirikit. Their famous products include Kian Lima, Ikat fabric, Pikul fabric, Rachawat pattern fabric and loincloth. แสงแรก แสงลบั ฟา้ @ปตั ตานี 139

“บดู ูสะอาด หาดงามวาสุกรี สกั ขวี ัดเกา่ ภูเขาสลินดง คงวฒั นธรรม งามลํา้ เมอื งสายบรุ ”ี แหล่งทอ่ งเที่ยวอำ�เภอสายบุรี สอบถามขอ้ มูลการทอ่ งเท่ยี วได้ท่ี เกาะโลซิน ที่ว่าการอำ�เภอสายบุรี : 0-7341-1008 ประเพณีแห่เจา้ พ่อ หเลาา่ดเอวา๊ียสะกุกรง๋ ี หาดวาสุกรี มัสยิดรายอ วงั พระยาสายบุรี วังพิพิธภักดี

อำ�เภอสายบรุ ี Sai Buri District

SSuuannnsrdieste วงั พพิ ธิ ภกั ดี ใกล้ๆ กับวังสายบุรีนั่นเอง วังพิพิธภักดีเป็น อาคารไม้ 2 ชนั้ ช่างทอ้ งถ่ินเป็นผสู้ รา้ งโดยน�ำ วงั พพิ ธิ ภกั ดตี งั้ อยตู่ รงขา้ มกบั วงั สายบรุ ี ศิลปะแบบตะวันตกและศิลปะของท้องถิ่นมา สบื เนอ่ื งจากพระพพิ ธิ ภกั ดี ไดม้ าหลงรกั หลาน ผสมผสานกันคือ มีหน้ามุขแบบตะวันตก สาวพระยาสุริยสุนทรบวรภักดีบุตรชายของ ลกู กรงบนั ไดเปน็ ลายปนู ปน้ั รปู ดอกไมล้ กั ษณะ เจ้าเมืองยะหร่ิง ต่อมาเมื่อพระพิพิธภักดีได้ เด่นอีกประการหน่ึงคือ ผนังก้ันห้องภายใน แต่งงานกับหลานสาวพระยาสุริยสุนทรบวร อาคารเป็นผนังโค้งอิทธิพลศิลปะตะวันตก ภักดี จึงได้สร้างวังพิพิธภักดีเป็นเรือนหออยู่ มีช่องลมเปน็ ลวดลายพรรณพฤกษา มีอิทธิพล มาจากศิลปะชวา ปัจจุบันวังพิพิธภักดียังคงมี 142 แสงแรก แสงลับฟ้า @ปตั ตานี สภาพสมบรู ณ์ โดยไดม้ กี ารดแู ลตกแต่งวังหลัง นี้ให้คงอยู่ในสภาพเดิม วังพิพิธภักดีจึงเป็นวัง อีกแห่งหน่ึงในจังหวัดปัตตานี ที่ยังคงความ งดงามอยา่ งสมบรู ณ์แบบในปจั จุบัน

Phra Phiphit Phakdee Palace Itisaveryimportantarchaeological by Western Art. It showed that Muang site of history. It was the bridal house Sai Buri in the past was the port trading of Phra Phiphit Phakdee who was the with the foreign merchants especially eldest son of Phraya Phiphitsenamart, European. For this reason, the architecture he got married with the niece of Phraya of the European is combined with the Suriyasunthorn-bawornphakdee as local architecture harmoniously. Sai Buri governor. Therefore, Phra Nearby there is also Sai Buri Old Phiphit Phakdee Palace was built to be Place built by Java architects and local the bridal house nearby SaiBuri Palace. architects in 1885. The prefects changed Itisaveryimportantarchaeological occupation several times. In the present, site of Sai Buri District, bridal house of there are concierges and many tourists Phra Phiphit Phakdee. Here is the charm come to visit the building. of the architecture has been influenced แสงแรก แสงลบั ฟา้ @ปัตตานี 143

SSuuannnsrdieste วงั พระยาสายบรุ ี สร้างโดยสถาปนิกชาวชวา และชาว เป็นพระยาสายบุรี คร้ันถึงสมัยรัชกาลที่ 3 ทอ้ งถิน่ เมือ่ ปี พ.ศ.2428 ใชเ้ วลาในการสร้าง พระยาสายบรุ ี (หนดิ ะ) ถงึ แกก่ รรมลง พระองค์ 1 ปี ปัจจุบันอยู่ในความครอบครองของคุณ จึงโปรดเกล้าฯ พระราชทานตราให้หนิละไม กูอับดุลราฮัม สะมาแอ ซึ่งเป็นเจ้าของวังคน บุตรของพระยาสายบุรี (หนิดะ) เป็นพระยา ปัจจบุ ัน พระยาสายบุรี (หนแิ ปะ) หรือพระยา สายบุรีแทน จนถึงสมัยรัชกาลท่ี 5 พระยา สรุ ยิ สนุ ทรบวรภกั ดฯี (พ.ศ.2451) เปน็ เจา้ เมอื ง สายบุรี (หนิละไม) ถึงแก่กรรมลง จึงได้โปรด คนแรกและเป็นผู้สร้างวังสายบุรีหลังปัจจุบัน เกล้าฯ ให้หนิแปะ บุตรพระยาสายบุรี หลังจากนั้นได้มีการสืบเชื้อสายภายในวัง (หนิละไม) เปน็ พระยาสุริยสนุ ทรบวรภักดี ศรี สายบรุ เี รม่ิ จากพระยาอภยั สงครามและพระยา มหาราชา มัตตาอัลดุลวิบูลย์ขอบเขตประเทศ สงขลา (เถี้ยนจ๋อง) แปรเขตแดนเมืองสายบุรี มลายู ผวู้ า่ ราชการเมอื งสายบรุ ี และไดเ้ ลอ่ื นมา เสร็จ จึงให้หนิดะเป็นผู้รักษาราชการเมือง ตง้ั บา้ นเรือนหรอื ที่เรยี กวา่ เมอื งสายบรุ ี สายบรุ ี ตอ่ มารชั กาลท่ี 2 ไดโ้ ปรดเกลา้ ฯ ใหห้ นดิ ะ 144 แสงแรก แสงลับฟ้า @ปตั ตานี

Palace of Phraya Sri MahaRayaAbdulviboonkhobkhet- Sai Buri pradeshmalayu, the ruler of Sai Buri then. This L-shaped wooden building The palace is a masterpiece of entire has 2 stories with hipped roof magnificent art, especially the decoration built by Javanese and local craftsmen. on the vents with perforated wood all Apart from being the official residence over the entire building. The exquisite of the governors and their family members, features also included brass stencil on the palace was also a center for settling the eaves with native Javanese flora and complaints and lawsuits. Until the year fauna patterns placed under the roof. 1902, there was the administrative This palace is also referred to as Salin- reform and this palace became less dongbayu Palace, built in 1885 in important. Palace of Phraya Sai Buri is a period of Tongu Abdul Mutoleb (Nipae) located on Kalapo Road, Taluban or Phraya Suriyasundhornbavornphakd Municipality, Sai Buri District. แสงแรก แสงลับฟา้ @ปัตตานี 145

SSuuannnsrdieste มสั ยดิ รายอ มสั ยดิ รายอ หรอื มัสยดิ เกา่ ต้ังอยู่ทถ่ี นนลกู เสือ ติดเขาสลินดงบายู ในเนือ้ ท่ี 2 ไร่ 3 งาน 48 วา สรา้ งเมือ่ ปี พ.ศ. 2428 โดยมสี ถาปนิกชาวชวา และชาวท้องถ่ิน ใชเ้ วลาสร้าง 1 ปี ซงึ่ เปน็ มัสยดิ หลงั แรกของเมอื งสายบุรี ลกั ษณะตวั อาคารมัสยิด เป็นส่ีเหล่ยี มหลังคามี 3 ชว่ ง ช่วงท่ี 1, 2 หลังคาทรงปันหยา (ลีมะ) ปูด้วยกระเบอ้ื งเล็ก ช่วงที่ 3 เปน็ สว่ นทจ่ี ะตอ่ เตมิ จากชว่ งท่ี 1 จะมโี ดม เลก็ ๆ ยอดบนสดุ จะเปน็ แกว้ กลม และดา้ นขวาจะเปน็ ระเบียง หลงั คากระเบอ้ื งดินเผา ผนงั ฉาบปนู เปลือกหอย ปัจจบุ ันได้มีการบูรณะใหมจ่ นสามารถใช้ประกอบศาสนกจิ ของชาวมสุ ลมิ 146 แสงแรก แสงลบั ฟ้า @ปตั ตานี

Rayo Pattani Mosque or Old Mosque It was built in 1885 by a Java architect and it took one year to finish. It was also the first mosque of Sai Buri town. The mosque is a square building with sea shell wall and clay roof. Currently the mosque is still in use by Muslim people. แสงแรก แสงลับฟา้ @ปัตตานี 147

SSuuannnsrdieste หาดวาสกุ รี Wasukri Beach หาดวาสกุ รเี ปน็ ชายหาดทม่ี บี รรยากาศ Wasukri Beach, the recommended สงบ เหมาะแกก่ ารพักผอ่ นหย่อนใจ เป็นสถาน tourist attraction, is a quiet beach ท่ีท่องเที่ยวแนะนำ�ของตำ�บลตะลุบัน อำ�เภอ suitable for relaxation. It is situated at สายบรุ ี และเปน็ ดง่ั สวรรคข์ องผชู้ นื่ ชอบกฬี าตก Tambon Taluban, Saiburi District, Pattani ปลา ในทุกๆ วันเสาร-์ อาทติ ยท์ ส่ี องของเดือน Province. It is a heaven for fishing lovers. พฤษภาคม เทศบาลเมืองตะลุบัน จดั ให้มีการ EverysecondSaturdayandSundayof May, แขง่ ขนั ตกปลา เปน็ ประจ�ำ ทุกปี ซง่ึ จะมีนักตก an annual fishing competition is held. ปลาจากทั่วประเทศเดินทางมาร่วมแข่งขันกัน There are a lot of anglers throughout อย่างครกึ ครื้น the country joyfully participating in this ใกล้ๆ กับหาดสุกรี เป็นท่ีต้ังของ competition. หมู่บ้านชาวมุสลิมพ้ืนเมืองที่ประกอบอาชีพ Near Wasukri Beach is a native ประมงมาหลายชั่วอายุคน และด้วยวิถีชีวิต Muslim village where fishing has been ดังกล่าวจึงเป็นที่มาของงานศิลปะประจำ�ถ่ิน the living of these people from generation อันเป็นเอกลกั ษณเ์ ฉพาะตวั นนั่ คือเรือกอและ to generation. This lifestyle results in หนึ่งในเอกลกั ษณ์เฉพาะของชาวใต้ their unique typical local art called “Rua Korlae” (Korlae Boat) a characteristic of 148 แสงแรก แสงลบั ฟ้า @ปตั ตานี the southern people.

ประเพณีแหเ่ จา้ พ่อ Shrine of เล่าเอย๊ี ะก๋ง Lao la Kong ในวนั แรม 2 คา่ํ และ 3 คํ่า เดอื น 3 This over 100 year old shrine was บริเวณศาลเจ้ายางตะโละ ฝั่งตรงข้ามตำ�บล once called Jai Heng Keng Shrine, ตะลุบันและบริเวณศาลเจ้าแม่แห่งใหม่ในเขต a Fukien dialect. It is regarded as one เทศบาลเมืองตะลุบัน อำ�เภอสายบุรี โดย of the oldest Chinese shrines of Sai Buri ผลดั กนั จัดงานสมโภชน์แต่ละแห่งปีเว้นปี โดย District. Inside the shrine, there is Ti Hu เจ้าพ่อเล่าเอี๊ยะก๋งน้ีเป็นที่นับถือของชาวไทย Ong Ia God or Ti Hu Sian Soay God พทุ ธในอ�ำ เภอสายบรุ ี และใกล้เคียง highly revered by Sai Buri people and visitors from neighboring provinces as well as Chinese-Malay. The shrine is located on Therdtham Road Sai Buri District. Khok Pho District. แสงแรก แสงลบั ฟ้า @ปตั ตานี 149