แสงแรก แสงลับฟ้า @ปัตตานี SUNRISE &SUNSET @PATTANI

แ ส ง แ ร ก แ ส ง ลั บ ฟ้ า @ ปั ต ต า นี Sunrise&Sunset @Pattani

Coสารnบัญ tents สลามตั ปตั ตานี 4 Salamat Pattani ปตั ตานี : ดินแดนแห่งลงั กาสุกะ 10 Pattani : the Kingdom of Langkasuka ไปปตั ตานี...จะเลอื กทางไหนดี ? 14 Go to Pattani Province. How will you go ? ชมุ ชนทอ่ งเทยี่ วมนตเ์ สนห่ ์ของปัตตานี Travel Communities Pattani Charm 18 แหล่งทอ่ งเทีย่ วอำ�เภอเมืองปตั ตานี Muang District 24 แหล่งท่องเท่ียวในอำ�เภอหนองจกิ Nongchik District 58 แหล่งทอ่ งเทย่ี วในอำ�เภอโคกโพธิ์ Khok Pho District 68 แหลง่ ท่องเท่ียวในอ�ำ เภอยะหรง่ิ Yaring District 88 แหลง่ ท่องเที่ยวในอ�ำ เภอปะนาเระ Panaraeh District 112 แหล่งทอ่ งเทย่ี วในอำ�เภอยะรัง Yarang District 126 แหลง่ ท่องเท่ียวในอ�ำ เภอมายอ Mayo District 136 แหล่งท่องเที่ยวในอ�ำ เภอสายบุรี Sai Buri District 140 แหลง่ ทอ่ งเที่ยวในอ�ำ เภอทุ่งยางแดง Thung Yang Daeng District 152

Sแuส งnแ รrก iแsส eง ล&ั บ ฟ้ าS@uปั ตnต า sนี et @ Pattani แหล่งทอ่ งเที่ยวในอ�ำ เภอไม้แกน่ Maikaen District 156 แหลง่ ท่องเทย่ี วในอำ�เภอแม่ลาน Mae Lan District 164 แหลง่ ท่องเท่ยี วในอำ�เภอกะพอ้ Kapho District 172 เสนห่ ์ปัตตานี : อาหารและของฝาก 182 Charming Pattani : Local Food Products and Souvenirs 196 ท่ีพกั /โรงแรม 197 Hotel เบอรโ์ ทรศพั ท์ท่ีส�ำ คญั Hot line

SSuuannnsrdieste สลามตั ปตั ตานี ปัตตานี-ปาตอนี-ปตานิง เป็นจังหวัดท่ีมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว เพียบพร้อมด้วยแหล่ง ประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม และพื้นที่ธรรมชาติอันอุดมสมบูรณ์ ทั้งผืนป่า สายน้ําและท้องทะเล นบั เปน็ พน้ื ทท่ี งี่ ดงามดว้ ยวถิ ชี วี ติ ของผคู้ นและสภาพภมู ปิ ระเทศ สมกบั ความยงิ่ ใหญใ่ นฐานะเมอื ง หลวงของอาณาจักรลังกาสุกะ ปัตตานีเป็นดินแดนเก่าแก่ มีความเจริญรุ่งเรืองมาแต่อดีต ทำ�ให้ ปตั ตานไี ดร้ บั อารยธรรมจากชนชาตติ า่ งๆ เข้ามาผสมผสานกันอยา่ งลงตวั กลายเปน็ วัฒนธรรมที่ มเี อกลักษณเ์ ฉพาะมาจนถงึ ทุกวันนี้ 4 แสงแรก แสงลบั ฟา้ @ปตั ตานี

Salamat Pattani Pattani-Patoni-Pataning is the unique province including the historic sites, culture and complete natural areas such as the forest, stream and the sea. They are beautiful areas with way of life of people and topographical. It is worth of greatness as the capital of Langkasuka Kingdom. Pattani Province is the ancient area. Pattani Province has been developed since the past. Therefore, Pattani Province has been inherited the cultures from many different nations mixed one another perfectly. They have been becoming the unique cultures until now. แสงแรก แสงลบั ฟ้า @ปัตตานี 5

SSuuannnrsdieste 6 แสงแรก แสงลบั ฟ้า @ปตั ตานี

ปตั ตานตี งั้ อยภู่ าคใตฝ้ งั่ ตะวนั ออกของ อา่ วไทย พนื้ ทส่ี ว่ นใหญเ่ ปน็ ทรี่ าบลมุ่ เหมาะกบั การเกษตรกรรม โดยเฉพาะที่ราบลุ่มแม่น้ํา ปัตตานีหรือแม่น้ําตานี ซึ่งเป็นอู่ข้าวอู่นํ้าที่ สําคัญ แหล่งทำ�นาที่สำ�คัญของปัตตานีอยู่ที่ อ�ำ เภอโคกโพธิ์ รองลงมาคอื อ�ำ เภอยะรงั และ อำ�เภอมายอ นอกจากน้ันยังมีการทำ�สวนยาง สวนมะพร้าว และสวนผลไม้ แม่นํ้าปัตตานีมีต้นนํ้าอยู่ที่เทือกเขา สนั กาลาคีรใี นเขตจงั หวัดยะลา ไหลผ่านที่ราบ ออกสทู่ ะเลบรเิ วณตวั เมอื งปตั ตานี ซงึ่ ตงั้ อยบู่ น ดินดอนสามเหลี่ยมปากแม่นํ้าทับถมบริเวณท่ี เคยเป็นทะเลมาก่อน ตะกอนปากแม่น้ํา แสงแรก แสงลับฟ้า @ปัตตานี 7

SSuuannnsrdieste ประกอบด้วยดินเลนและดินทราย ก่อให้เกิด Pattani Province is located at the ป่าชายเลนทอ่ี ดุ มสมบรู ณ์ East Coast of Gulf of Thailand. The most ทิศตะวันออกเฉียงเหนือของจังหวัด areas are basin areas that are suitable บริเวณแหลมโพธ์ิ มีลักษณะภูมิประเทศแบบ foragriculture especially Pattani Curt สนั ดอนจะงอยทราย ทป่ี ลายลกั ษณะโคง้ ตาม River Plain or Tani River where is the อิทธิพลของกระแสน้ําและคล่ืนที่พัดสู่ชายฝั่ง important breadbasket. The important สนั ดอนจะงอยทรายโคง้ เปรยี บเสมอื นปราการ rice field, the important rice fields are ธรรมชาติป้องกันคล่ืนลมทำ�ให้อ่าวปัตตานี in Khok Phor,secondly is Yarang District เหมาะเป็นท่าจอดเรอื มาตัง้ แตอ่ ดตี and Mayo District. Moreover, there are จังหวัดปัตตานีมีชายฝ่ังทะเลและ Para Rubber garden, coconut garden, หาดทรายยาวถึง 116.40 กิโลเมตร ตอนเหนอื and orchard. ของอ�ำ เภอเมอื ง ทางดา้ นตะวนั ออกของอ�ำ เภอ Pattani River has the headwater ปะนาเระ และอำ�เภอสายบุรีไปจนถึงอำ�เภอ from Sankalakhiri Mountain, Yala ไม้แก่น ในบริเวณน้ีมีแม่นํ้าสายบุรีเป็นแม่นํ้า Province, it flows through the plain out สายสำ�คัญ เกดิ จากเทือกเขาสนั กาลาคีรีในเขต of the sea around the downtown of อำ�เภอแว้ง จังหวัดนราธิวาสไหลผ่านจังหวัด Pattani Province. It is located on the นราธิวาส ยะลา และออกสู่ทะเลอ่าวไทยท่ี river delta and heapedthe areas where ต�ำ บลตะลบุ ัน อำ�เภอสายบรุ ี จังหวัดปตั ตานี were ever the sea before. The silt of ดา้ นตะวนั ตกของจงั หวดั เปน็ เขตปา่ เขา estuaries include clay and sandy soil, ท่สี ำ�คัญคือเขาทรายขาวในอำ�เภอโคกโพธ์ิ ซึ่ง it causes the rich mangroves. เปน็ สว่ นหนงึ่ ของเทอื กเขาสนั กาลาครี ี นอกจาก The northeast of Pattani Province น้ันยังมีเนินเขาเล็กๆ กระจายอยู่ทั่วไป เช่น around Laem Pho includes the landscape เขาตมู อ�ำ เภอยะรงั เขามะรวด อ�ำ เภอปะนาเระ of sand spit, at the end is a curve in accordance with influence of stream 8 แสงแรก แสงลับฟา้ @ปตั ตานี

and wave blew into the coast. The The west of Pattani Province is landscape of sand spit is the same as the important forest and mountain, it is natural defenders to protect wave and called Saikhao Mountain in Khokpho wind, so Pattani Bay is suitable to be District that is one part of Sankalakhiri marina since the past. mountain. In addition that there are Pattani Province has the coast still small mountains spread such and the beach 116.40 kms far. The north as Kao Tum, Yarang District, Maruat of Muang District, the east of Panareh Mountain, Panareh District. District and Saiburi District through Mai Kaen District around here includes แสงแรก แสงลบั ฟ้า @ปตั ตานี 9 the important main rivers which have headwaters from Sankalakhiri Mountain in the area of Waeng District, Narathiwat Province, the rivers flow through Narathiwat Province, Yala Province and out through Gulf of Thailand at Taluban Sub-district, Sai Buri District, Pattani Province.

SSuuannnrsdieste ปัตตานี... ดินแดนแห่งลังกาสกุ ะ Pattani : the Kingdom of Langkasuka ก่อนประวัติศาสตร์ แหล่งโบราณคดีสำ�คัญ เช่น แหล่ง โบราณคดีบ้านลานควาย อำ�เภอยะรัง และ แหลง่ โบราณคดวี ดั สกุ ขี (วดั สทุ ธกิ าวาส) อ�ำ เภอ สายบุรี แสดงให้เห็นวฒั นธรรมชาวถาํ้ ท่ดี �ำ รง ดว้ ยการเก็บของปา่ ล่าสัตว์ ก่อนคลี่คลายเป็น ชุมชนเกษตรกรรม บริเวณลุ่มแม่น้ําปัตตานี ดังปรากฏหลักฐานเครื่องมือขวานหินท่ีพบที่ บ้านปา่ บอน อ�ำ เภอโคกโพธิ์ ก่อนประวตั ศิ าสตรต์ อนปลาย (3,500 ปี พทุ ธศตวรรษท่ี 11 ก่อนพทุ ธกาลจนถงึ พทุ ธศตวรรษแรก) ชาวชวากลุ่มหน่ึงอพยพสู่แหลมมลายู หลังการเส่ือมอำ�นาจของอาณาจักร (รวมท้ังภาคใต้ตอนล่าง) หมู่เกาะอินโดนีเซีย ฟูนัน อาณาจักรลังกาสุกะมีอำ�นาจปกครอง รวมท้ังเกาะบอร์เนียวและสุมาตรา ก่อให้เกิด และควบคมุ เสน้ ทางการคา้ บนคาบสมทุ รมลายู วัฒนธรรมชาวมลายู คำ�ว่า “มลายู” แปลว่า ทง้ั หมด จนถงึ คอคอดกระและเมืองทา่ ชายฝงั่ ผอู้ พยพหรอื ผูท้ ่ขี า้ มฟาก ของอ่าวเบงกอล ศูนย์กลางการปกครองของ ลงั กาสกุ ะในขณะนนั้ สนั นษิ ฐานวา่ ตงั้ อยใู่ นเขต พุทธศตวรรษท่ี 5 เมืองโบราณยะรงั รับอารยธรรมฮนิ ดู-พราหมณ์ และรบั พทุ ธศาสนานกิ ายเจดยี ว์ าทจากอนิ เดยี สบื เนอ่ื ง กันมา เช่ือว่าศาสนาทั้งสองผ่านเข้ามาทางฝั่ง ตะวันตกของคาบสมุทรมลายูแถบรัฐเคดาร์ กอ่ นเขา้ สดู่ ินแดนปัตตานี 10 แสงแรก แสงลบั ฟ้า @ปัตตานี

Prehistory The fifth century The important archaeological People received Hindu-Brahman such as Ban Lankhwai Archaeological, civilization and Chediyawat from India- Yarang District and Sukkhee Temple traditionally. It was believed that both Archaeological (Suthikawat Temple), religions came through the west of Saiburi District show the cultures of cave Malay Peniusula around Kedar before dwellers who lived by gathering the into Pattani region. forest things, hunting before they became into the agriculture community The eleventh century around Pattani River that appeared the evidences of tomahawk found at Ban After Funan Kingdom had power Pabon, Khok Pho District. loss, Langkasuka Kingdom had power Late prehistoric (3,500 years before togovern and controlled the trade route Buddha era until the first century) onMalay Peninsula through Khorkotkra A group of Javanese immigrated andcoast ports of Bengal Bay. The ad- to the Malay Peninsula ( It’s including ministrativecenter of Langkasuka in the deep south), Indonesia, Borneo and those days,it was assumed that it was Sumatra. Therefore, it was happened located in the area of Yarang Ancient Malay, Javanese culture. This word City. “Malay” means that immigrantsor over- sea people. แสงแรก แสงลับฟ้า @ปตั ตานี 11

SSuuannnsrdieste พ.ศ.2351 พ.ศ. 2476 ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระพุทธ เมอื งปตั ตานี เมอื งหนองจกิ เมอื งยะหรง่ิ ยอดฟ้าจุฬาโลก ปัตตานเี ป็น 1 ใน 7 หัวเมอื ง และเมอื งสายบรุ ี มฐี านะเปน็ อ�ำ เภอของจงั หวดั ภายใตก้ ารปกครองของรตั นโกสนิ ทร์ ประกอบ ปตั ตานี เมอื งยาลอ และเมอื งรามนั ห์ มฐี านะ ด้วยเมืองปัตตานี เมืองหนองจิก เมืองยะหริ่ง เปน็ อ�ำ เภอของจงั หวดั ยะลา เมอื งระแงะมฐี านะ เมอื งสายบรุ ี เมอื งยาลอ เมอื งรามนั ห์ และเมอื ง เปน็ อ�ำ เภอของจงั หวัดนราธวิ าส ระแงะ จากเมอื งทเี่ คยรงุ่ เรอื งในอดตี ปตั ตานี เปรียบเสมือนเป้าหลอมทางวัฒนธรรมจาก พ.ศ. 2433 ผู้คนหลากหลายเช้ือชาติ ท่ีใช้เส้นทางผ่าน คาบสมทุ ร ทง้ั อนิ เดยี อาหรบั เปอรเ์ ซยี และจนี พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้า โดยเฉพาะวัฒนธรรมอินเดียอันเนื่องมาจาก เจ้าอยู่หัว ทรงจัดการปกครองหัวเมืองแบบ ศาสนาพราหมณ์และพุทธมหายาน จนถึง มณฑลเทศาภิบาล และจัดมณฑลปัตตานีใน ยุคสมัยที่ปัตตานีเป็นศูนย์กลางวัฒนธรรม ปี พ.ศ. 2449 ประกอบด้วย เมืองปัตตานี อิสลามในภาคใต้ตอนล่าง เมอื งสายบุรี เมืองยาลอ และเมอื งระแงะ พ.ศ. 2474 ยกเลิกการปกครองแบบมณฑล เทศาภบิ าล 12 แสงแรก แสงลับฟา้ @ปัตตานี

B.E.2351 (A.D.1808) B.E.2476 (A.D.1933) In the reigh of King Rama 1 Muang Pattani, Muang Nongchik, (Phrabatsomdet Phraphutthayotfachu- Muang Yaring and Muang Sai Buri are lalok), Pattani Province was 1 of 7 the districts of Pattani Province. Muang provinces under dominance of Rattana- Yaloand Muang Raman are the districts kosin that include Muang Pattani, Muang of Yala Province. Muang Rangaeh is the Nongchik, Muang Yaring, Muang Sai Buri, district of Narathiwat Province. Muang Yalo, Muang Raman and Muang Fromtheportwaseverprosperous Rangaeh in the past, Pattani Province likened the cultural center from many different B.E.2433 (A.D.1890) nationswho were on the way through peninsula such as India, Arabian, Persia The King Rama 5 (Phrabatsomdet and China especially India culture aris- Phrachunlachomklaochaoyuhua), ing from Brahmanism and Mahayana governed the provinces to be etsapibal Buddhism until Pattani Province is Islam and established Pattani County in 1906 Culture Center in the Deep South. that included Muang Pattani, Muang Sai Buri, Muang Yalo and Muang Rangaeh. B.E.2474 (A.D.1931) The etsapibal dominance was canceled. แสงแรก แสงลับฟ้า @ปตั ตานี 13

SSuuannnsrdieste ไปปตั ตานี...จะเลือกทางไหนดี ? ง๊าเดยินทงางา่ไปย... ปตั ตานี บรรยากาศ ด.๊ี ..ดี ปตั ตานอี ยหู่ า่ งจากกรงุ เทพฯ ประมาณ 1,055 กิโลเมตร สามารถเดนิ ทางไดห้ ลายวธิ ี ท้งั ทางรถยนต์ส่วนตัว รถประจำ�ทาง รถไฟ และเครอ่ื งบนิ (ตน้ ทางจากกรงุ เทพฯ) Pattani Province is far from Bangkok about 1,055 kms. You can go to Pattani Province many ways by personal car, bus, train and aircraft (At the beginning from the capital of Thailand). 14 แสงแรก แสงลบั ฟา้ @ปตั ตานี

Go to Pattani Province. โดยรถไฟ How will you go ? มรี ถไฟออกจากสถานหี วั ล�ำ โพงไปถงึ สถานโี คกโพธ์ิ จงั หวดั ปตั ตานี ทกุ วนั สอบถาม รายละเอียดไดท้ กี่ ารรถไฟแหง่ ประเทศไทย Tel.1690 www.railway.co.th และจากสถานี โคกโพธ์เิ ข้าไปยังตวั เมอื งปัตตานี ระยะทาง 29 กโิ ลเมตร โดยการใชบ้ ริการรถสองแถวหรอื รถแท็กซี่ ซงึ่ จอดอยหู่ นา้ สถานีรถไฟ By train You leave from Hua Lam Phong Railway Station into Khok Pho Railway Station, Pattani Province every day. You can inquire information at State Railway of Thailand. Tel. 1690 www.railway.co.th from Khok Pho Railway Station into Pattani downtown. The distance is 29 kms by using taxi and pick up taxi parked in front of the railway station. โดยรถยนต์ ใชท้ างหลวงหมายเลข 4 จนถงึ จงั หวดั ชุมพร จากน้ันจึงใช้ทางหลวงหมายเลข 41 หรอื 42 ผา่ นจงั หวดั สรุ าษฎรธ์ านี นครศรธี รรมราช สงขลา ปากนํ้าเทพา เขา้ สู่ตวั เมอื งปตั ตานี โดยรถประจำ�ทางมีรถโดยสารธรรมดา และรถโดยสารปรับอากาศของบรษิ ัท ขนสง่ จ�ำ กัด และของเอกชน สายกรุงเทพฯ-ปัตตานี ออกจากสถานีขนส่งสายใต้ ถนนบรมราชชนนี ทกุ วนั วนั ละหลายเทย่ี ว ใชเ้ วลาเดินทางประมาณ 15 ช่ัวโมง สอบถามรายละเอยี ด ได้ที่ บริษทั ขนสง่ จ�ำ กดั Tel.1490 www.transport.co.th แสงแรก แสงลับฟ้า @ปตั ตานี 15

SSuuannnsrdieste โดยเคร่อื งบิน การเดนิ ทางโดยเครือ่ งบนิ สามารถ นั่งเครื่องบินจากกรุงเทพฯ มาลงหาดใหญ่ โดยใช้เวลา 1 ชว่ั โมง 10 นาที และต่อรถ มายังปตั ตานี ระยะทาง 104 กิโลเมตร โดย ใช้เวลาเพียง 1 ช่ัวโมง 30 นาที By car By flight You can use the highway No.4 There is no flight from Bangkok to until Chumphon Province, and then Pattani Province. You must get on you use the Highway No.41 or Highway the aircraft from Bangkok to Hatyai No.42 through Surat Thani Province, District. After that you get on the bus Nakhon Si Thammarat Province, or van from Hatyai District to Pattani Songkhla Province, Thepha Estuary Province or you get on limosine at into Pattani downtown by bus Hatyai International Airport, the including normal bus or bus with 30 distance is about 104 kms. Travelling air-conditioner of Transport Company around and inside Pattani Province, and private company. The bus from you can get on the minibus Bangkok-Pattani that leaves from the conveniently to other districts. The Southern Bus Terminal on Borom- visitors can choose to use service for ratchachonnanee Road every day. many different vehicles. There are many rounds of bus. It takes 15 hours for travel from Bangkok to Pattani Province. You can inquire information at the Southern Bus Terminal, Tel. 1490 www.transport.co.th 16 แสงแรก แสงลับฟ้า @ปัตตานี

กรุงเทพฯ แสงแรก แสงลบั ฟ้า @ปตั ตานี 17

SSuuannnsrdieste ชมุ ชนทอ่ งเท่ยี วมนต์เสนห่ ข์ องปตั ตานี Travel Communities Pattani Charm จากเมอื งประวตั ศิ าสตรอ์ าณาจกั รลงั กาสกุ ะ หวั เมอื งส�ำ คญั ทางภาคใต้ จนปจั จบุ นั ยังคงไว้ซึ่งกล่ินอายวัฒนธรรมที่มีมากด้วยมนต์เสน่ห์ท่ีน่าหลงไหล โดยจังหวัดปัตตานี แบง่ เขตการปกครองออกเป็น 12 อำ�เภอ ซึ่งแต่ละอ�ำ เภอมเี รือ่ งราวมากมายจงึ ไดน้ �ำ เสนอ ผา่ นคำ�ขวญั ดงั นี้ Pattani Province has the boundary next to nearly areas that the north adjoins Songkhla Province, the south adjoins Narathiwat Province and Yala Province, the east adjoins Gulf of Thailand and the west adjoins Yala province and Songkhla Province. From Langkasuka Kingdom Historical City, important province of the Southern. In the present it is still a lot of fascinating cultures that Pattani Province has divided 12 administrative districts. Each district includes many different stories, so it has slogan as follow : 18 แสงแรก แสงลบั ฟา้ @ปตั ตานี

>> อำ�เภอเมอื ง Muang District “ถ่ินศึกษาสงขลานครินทร์ แหล่งทำ�กินนาเกลือ ท่าเรือเศรษฐกิจ มัสยิดโบราณ ศาลเจ้าแมล่ มิ้ กอเหน่ียว ที่ท่องเทยี่ วสวนสมเด็จฯ” “Songklanakarin University, Salt-field, Economy port, Ancient mosque, Lim Ko Nieo Chinese Joss-house, Somdet Park for sight-seeing” >> อำ�เภอหนองจกิ Nongchik District “เมืองเก่าวังพระยา ทหารกล้าขุนอิงคยุทธ อารามหลวงมุจลินทร์ สนามบินบ่อทอง ถน่ิ ทองกุ้งกุลา หาดรชั ดาเพลินใจ” “Old city Wang Phraya, Brave Soldiers in Ingkhayut Soldier Camp, Mutcharin Monastery, Bothong Airport, Black Tiger Shrimps, Nice Ratchada Beach” >> อำ�เภอโคกโพธิ์ Khok Pho District “ศูนย์บริหารราชการงามสง่า บารมีหลวงปู่ทวดวัดช้างให้ เมืองผลไม้ดก น้ําตก ทรายขาว วนั เสารต์ ลาดนดั ใหญ่ ศนู ยฝ์ กึ อาชพี เลอ่ื งลอื ไกล อนรุ กั ษป์ ระเพณไี ทยงานชกั พระ” “Nice government office, Virtue of Luangpu Tuat Changhai Temple, Fruit City, Saikhao Waterfall, Big Plaza Market on Saturday, Celebrated Vocational Training, Conserve Thai culture “Chak Phra” >> อำ�เภอยะหร่งิ Yaring District “แดนประมง ดงนํา้ ตาล บ้านเมืองเกา่ นกเขาดี มีหาดสวย รวยปา่ ชายเลน” “ Fishing land, Sugar, Old sugar, Old city, Good dove, Beautiful beach, A lot of mangrove forest” แสงแรก แสงลับฟา้ @ปตั ตานี 19

SSuuannnrsdieste >> อำ�เภอปะนาเระ Panaraeh District “แฆแฆหาดสวรรค์ สรา้ งสรรค์สิง่ จักสาน ประเพณพี น้ื บ้านลาซัง เจดยี ด์ ังหลวงพอ่ หนอน” “Hat Khae Khae, Invent wicker, Local culture Lachang, Famous Pagoda of Luang Pho Non” >> อำ�เภอยะรงั Yarang District “ยะรงั เมืองเก่า นกเขาเสยี งดี ข้นึ ชื่อลกู หยี ทุเรียนดีหมอนทอง ลองกองหวานอร่อย” “Yarang is old, Beautiful sound of pigeon, Famous Dialium, Good Monthong Durian, Delicious Longkong” >> อำ�เภอมายอ Mayo District “บ่อนํ้าศกั ดิ์สทิ ธ์ิ แหลง่ ผลติ บาติกสวย กล้วยฉาบรสดี มากมีไม้ผล ชมุ ชนนา่ อยู่” “Holy well, Beautiful Batik, Flavor banana, Many different fruit, Good mommunity” >> อำ�เภอสายบรุ ี Sai Buri District “บดู สู ะอาด หาดงามวาสุกรี สักขวี ดั เก่า ภูเขาสลินดง คงวัฒนธรรม งามลํา้ เมืองสายบุร”ี “Clean Budu, Beautiful Wasuri Beach, Old Sakkhee Temple, Salindong Mountain, Remain Culture, Muang Sai Buri is so beautiful and classic.” 20 แสงแรก แสงลับฟา้ @ปัตตานี

>> อำ�เภอทุ่งยางแดง Thung Yang Daeng District “ทุ่งทองกว้างไกล พรุใหญแ่ หลง่ ปลา ภาษาถน่ิ พิเทน พเ่ี ณรเชือ้ สายเก่า ขุนเขา ชา้ งคลาน อุทยานนางผมหอม” “Large Thung Thong, Large swamp with fishes, Phiten local language, Neophyte, Chang Khlan Mountain, Nang Phom Hom Park” >> อำ�เภอไมแ้ กน่ Maikaen District “ไม้แก่นน่าอยู่ นํ้าบูดูสะอาด หาดทรายสวยประทับใจ ด้วยวัดสารวัน ผูกพันพลับพลา บ้านละเวง” “There are a lot of fields, Clean Budu, Beautiful beach, Impressive Sarawan Temple, Ban Laweng Rostrum” >> อำ�เภอแม่ลาน Mae Lan District “ลองกองหวาน ชลประทานดี วิถีอ�ำ นวย พระนอนสวย รวยทงุ่ กว้าง” “Sweet Longkong, Good irrigation, Convenient way, Beautiful Reclining Buddha, Large field” >> อำ�เภอกะพ้อ Kapho District “เสน่ห์เทือกเขาบูโด กริชยาวใหญ่โตมโหฬาร ลองกองมากมายมหาศาล มัสยิด สวยงาม ตระการตา” “Fascination of Budo Mountain, Long and big knife, A lot of Longkongs, Beautiful mosque” แสงแรก แสงลบั ฟ้า @ปัตตานี 21

SSuuannnrsdieste Check in Pattani 22 แสงแรก แสงลบั ฟา้ @ปตั ตานี

Welcome To Pattani แสงแรก แสงลับฟา้ @ปัตตานี 23

อำ�เภอเมือง Muang District

“ถ่ินศึกษาสงขลานครินทร์ แหล่งทำ�กินนาเกลอื ทา่ เรือเศรษฐกิจ มสั ยดิ โบราณ ศาลเจา้ แม่ล้มิ กอเหนี่ยว ทท่ี อ่ งเท่ียวสวนสมเด็จฯ” แหล่งท่องเทีย่ วอำ�เภอเมอื ง สอบถามขอ้ มลู การทอ่ งเทย่ี วไดท้ ่ี มัสยดิ กลาง จงั หวัดปัตตานี ทว่ี า่ การอำ�เภอเมืองปตั ตานี : 0-7334-9121 ศาลเจา้ เลง่ จูเกยี ง (ศาลเจา้ แมล่ ิม้ กอเหนย่ี ว) มสั ยิดกรือเซะ วงั จะบงั ตกิ อ หอนาฬกิ าสาม วฒั นธรรม สุสานพระยาอนิ ทริ า

SSuuannnsrdieste มสั ยดิ กลางจังหวดั ปตั ตานี ศูนย์กลางการประกอบศาสนกิจของ ชาวไทยมุสลิมภาคใต้ กล่าวกันว่าเป็นมัสยิด ท่ีสวยท่ีสุดของไทย สร้างข้ึนเมื่อปี พ.ศ.2497 ได้ทำ�พิธีเปิดโดยจอมพลสฤษด์ิ ธนะรัชต์ เม่ือ วันที่ 25 พฤษภาคม 2506 เป็นสถาปัตยกรรม รปู ทรงคล้ายกบั “ทชั มาฮาล” ประเทศอินเดีย หลังคาทรงสเี่ หลี่ยมชั้นเดยี ว มีโดมใหญ่ 2 โดม รายรอบไปดว้ ยโดมเลก็ ๆ พรอ้ มหอคอยสองขา้ ง ดูสวยงาม บริเวณด้านหน้ามีสระน้ําส่ีเหล่ียม ขนาดใหญ่ เมอื่ วนั ท่ี 21 ตลุ าคม 2536 พระบาท สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ได้เสด็จพระราชดำ�เนิน พรอ้ มดว้ ยสมเดจ็ พระนางเจา้ ฯพระบรมราชนิ นี าถ 26 แสงแรก แสงลับฟา้ @ปัตตานี

Pattani Province Central Mosque เพ่ือพบปะเย่ียมผู้นำ�ศาสนาอิสลามและ Pattani Central Mosque is a ประชาชน ณ มสั ยดิ กลางจงั หวดั ปตั ตานี ซง่ึ ตงั้ center for the Muslims in southern อยู่ในตัวเมืองปัตตานี ริมถนนสายปัตตานี Thailand to perform their religious rites. ยะลา (ทางหลวงหมายเลข 410) หรือจาก The mosque, built in 1954, is said to be ถนนพิพิธ เล้ียวขวาถนนไปยังจังหวัดยะลา the most beautiful mosque in Thailand. ระยะทาง 500 เมตร จะเห็นมัสยิดกลาง ซ่ึง Later on May 3rd, 1963. Field Marshall ตัง้ ตระหงา่ นอย่รู ิมถนนอย่างสง่างาม Sarit Thanarat came to perform an inauguration ceremony. The mosque structure is based on western architec- tural style and similar to the Taj Mahal of India. It has a square shaped roof with two large domes surrounded by other smaller domes as well as the two towers on both sides. In front of the mosque, there is a large rectangular pool. Inside a main hall,there is a high and narrow shaped throne. The Central Mosque is situated in the heart of Pattani, on Pattani – Yala Road (Highway 410), or if you start your journey from Pipit Road, turn right down the road to Yala for about 500 meters, the mosque stands gracefully on your right hand. แสงแรก แสงลบั ฟา้ @ปตั ตานี 27

SSuuannnrsdieste มัสยดิ กรือเซะ เปน็ อาคารทส่ี รา้ งกบั อฐิ แดงทกุ กอ้ นที่ ถูกประกอบโดยสร้างเป็นสัญลักษณ์อดีต ปัตตานีท่ียิ่งใหญ่ยุคสมัยหนึ่ง ในฐานะมัสยิด ประจ�ำ เมอื ง สรา้ งขนึ้ สมยั สลุ ตา่ นมซู ฟั ฟาร์ ชาห์ เป็นเจ้าเมืองปัตตานี (พ.ศ. 2073-2107) ลกั ษณะการกอ่ สรา้ งเปน็ แบบเสากลมกอ่ อฐิ ปนู แบบศิลปะทางตะวันออกกลาง ประตูรูปโค้ง แหลม ผอู้ อกแบบคอื ชยั คซอฟยี ดุ ดนี อลั อมิ าส อูละมะแห่งปอเนาะกรือเซะ มัสยิดกรือเซะยัง คงเป็นเอกลักษณ์แห่งอู่อารยธรรมอิสลามของ ราชอาณาจักรปาตานีดารุสลามจนทุกวันนี้ กรมศิลปากรได้ประกาศข้ึนทะเบียนเป็น โบราณสถานเมื่อปี พ.ศ.2478 และทำ�การ บรู ณะซอ่ มแซมลา่ สดุ เมอื่ พ.ศ.2547 เพอ่ื ใหค้ ง สภาพเปน็ โบราณสถานส�ำ คญั ทาประวตั ศิ าสตร์ 28 แสงแรก แสงลบั ฟ้า @ปตั ตานี

ของเมอื งปตั ตานี และใชเ้ ปน็ ท่ีปฏิบตั ิศาสนกจิ Krueseh Mosque ต่อไป ท่ีต้ังของมัสยิดกรือเซะ อยู่ริมถนนสาย ปตั ตาน-ี นราธวิ าส หรอื ทางหลวงแผน่ ดนิ สาย 42 Krueseh Mosque, another legend ในบรเิ วณบา้ นกรอื เซะ หา่ งจากตวั เมอื งปตั ตานี of Pattani History, is located at Tanyong 7 กิโลเมตร Luloh Sub-district, Muang Pattani District, is about 8.5 kms. from Pattani Province City Hall, on Highway No.42. The ancient mosque is more than 300 years old and important history of Pattani Province. The architecture and technique mixed with Arabian art. It was built during the reign of Sultan Muhammad Shah Adolphus who is the eldest son of Phaya Inthira (The first Governor who embrassed Islam) and it is the first mosque with bricks in Southeast Asia by using the base as tray to support the mosque. แสงแรก แสงลบั ฟา้ @ปตั ตานี 29

SSuuannnsrdieste ศาลเจา้ เลง่ จูเกยี ง (ศาลเจา้ แม่ลม้ิ กอเหน่ียว) ศาลเจา้ เล่งจเู กียง หรอื ศาลเจ้าแมล่ ้ิม กอเหน่ียวเป็นศาลท่ีประดิษฐานรูปแกะสลัก ของเจา้ แมล่ ม้ิ กอเหนย่ี ว พระหมอ เจา้ แมท่ บั ทมิ ศาลเจา้ แหง่ นเ้ี ปน็ ทเ่ี คารพสกั การะของชาวจนี และชาวไทยโดยทว่ั ไปเปน็ จ�ำ นวนมาก ประวตั ิ การสร้างหรือความเป็นมาของศาลเจ้าแม่ ลิ้มกอเหนี่ยวได้มีการเล่าสืบต่อๆ กันมาเป็น ตำ�นานท่ีเกี่ยวกับประวัติเมืองปัตตานี และใน วันข้ึน 15 คํ่า เดือน 3 ของทุกปี จะมีงาน ประเพณีแห่เจ้าแม่ล้ิมกอเหน่ียวไปตามถนน สายตา่ งๆ ในตัวเมอื ง และท�ำ พธิ ีลยุ ไฟบรเิ วณ 30 แสงแรก แสงลับฟา้ @ปัตตานี

Leng Chu Kiang Shrine (Lim Ko Niao Goddess Shrine) หน้าศาลเจ้าเล่งจูเกียง ว่ายน้ําข้ามแม่นํ้า Lean Chu Kiang Shrine or lim Ko ปัตตานีบริเวณสะพานเดชานุชิตในงานนี้มีผู้ที่ Niao Goddess Shrine is the shrine เคารพศรทั ธามาร่วมงานเปน็ จ�ำ นวนมากทกุ ปี enshrined with carved statue of Chao Mae Lim Ko Niao, Phra Mo, Thapthim Goddess. The Chinese and many Thai people have been paying respect this shrine. The history of establishment and general history of Leng Chu Kiang Shrine was told continuously into the legend concerning with the history of Muang Pattani. Every year on waxing moon 15, Lunar month 3 Lim Ko Niao Goddess Parade Festival is celebrated on the roads in the city. There is Fire Ceremony in front of Leng Chu Kiang Shrine and swimming cross Pattani River River around Dechanuchit Bridge. Many people who respect and believe it come to celebrate this festival every year. แสงแรก แสงลับฟา้ @ปัตตานี 31

SSuuannnsrdieste สสุ านเจา้ แมล่ ม้ิ กอเหนี่ยว ตั้งอยู่ใกล้กับมัสยิดกรือเซะ มีตำ�นาน เล่าว่าลิ้มกอเหน่ียวได้ลงเรือสำ�เภาเพื่อมาตาม พี่ชายช่อื ล้ิมโต๊ะเค่ียม ซึง่ ไดม้ าแตง่ งานกบั ธิดา พระยาตานี และได้เปล่ียนมานับถือศาสนา อสิ ลาม แตพ่ ชี่ ายไมย่ อมกลบั ประเทศจนี จงึ ได้ ผูกคอตายที่ต้นมะม่วงหิมพานต์ ล้ิมโต๊ะเคี่ยม และได้ฝังศพลิ้มกอเหน่ียวไว้ท่ีน่ี ต่อมา ชาวปัตตานีได้นำ�ต้นไม้ท่ีล้ิมกอเหนี่ยวผูกคอ ตาย มาแกะสลกั เปน็ รูปบชู าและสร้างศาลเจ้า แหง่ นีข้ ึ้น 32 แสงแรก แสงลับฟา้ @ปัตตานี

The Tomb of Lim Kor Niew Deity The Tomb is located near Krue Sae Mosque, Tunyongluloh Sub-district, Muang District, on Highway 42 (Pattani-Narathiwat). A legend has it that Lim Kor Niew traveled on a big ship from China to find her brother Lim to Kiam, who married with a daughter of Phraya Tani and converted to Islam. Lim Kor Niew was extremely sad and disappointed that she was unable to fulfill her wish, convincing her brother to return to China as she promised to her mother. She then committed suicide by hanging herself to death at a cashew tree. Her brother, after hearing the tragic news, buried her body here in Pattani. Later, local people carved the tree where she hang herself into a statue and built a shrine for her. แสงแรก แสงลบั ฟา้ @ปตั ตานี 33

SSuuannnrsdieste งานสมโภชเจ้าแม่ลิ้มกอเหนย่ี ว เทศกาลสมโภชเจ้าแม่ลิ้มกอเหนย่ี ว จงั หวัดปตั ตานี จดั ขน้ึ ในวนั ขนึ้ 15 คา่ํ เดือน 3 ของ ทกุ ปี ปัจจบุ นั ถือได้ว่าเปน็ พธิ ีเฉลมิ ฉลองท่ีสำ�คัญพธิ หี นึ่งของชาวปตั ตานแี ละภาคใต้ เป็นโอกาสที่ ผเู้ คารพศรทั ธาในอภนิ หิ ารของเจา้ แมล่ มิ้ กอเหนยี่ วจากทวั่ ทกุ สารทศิ ซง่ึ ไดน้ ยิ มเดนิ ทางมารว่ มงาน ฉลองสมโภชนี้ มีท้งั ชาวไทย และชาวตา่ งชาติ แตส่ ่วนใหญเ่ ป็นกลุ่มชาวจนี จากสงิ คโปร์ มาเลเซยี ฮ่องกง ด้วยเช่ือกันว่า ความศกั ดส์ิ ทิ ธข์ิ องเจา้ แมล่ ม้ิ กอเหนย่ี ว สามารถดลบันดาลให้ผู้เคารพบูชา สมประสงค์ในส่งิ ทห่ี วงั หรอื ตามคำ�บนบานได้ นอกจากผู้ศรทั ธาในเจ้าแมล่ ิ้มกอเหนี่ยวแลว้ ยังมี นักทอ่ งเที่ยวเดนิ ทางมาร่วมชมขบวนแห่ และการแสดงตา่ งๆ ในงานน้ีด้วย 34 แสงแรก แสงลับฟา้ @ปตั ตานี

Lim Kor Nieo Goddess Celebration Festivity of Chao Mae Lim Kor Nieo, Pattani Province is organized on 15th Waxing moon, 3rd, Lunar month every year. In the present, it is the important festivity of Pattani and the southern People. The people who pay respect, believe in miracle performing power of Chao Mae Lim Kor Nieo around the world travel to celebrate including Thais and the foreigners, mostly, are the Chinese from Singapore, Malaysia and Hong Kong. They believe that it is holiness. When they wish anything, they can get them. The tourists travel to see the parade and shows in this festivity. แสงแรก แสงลบั ฟา้ @ปตั ตานี 35

SSuuannnrsdieste หอนทิ รรศน์ สานอารยธรรมปตั ตานี หอนิทรรศน์สานอารยธรรมปัตตานี หรือพพิ ิธภณั ฑเ์ จา้ แม่ล้ิมกอเหนย่ี ว เปน็ อาคาร ทรงจนี 2 ชนั้ ซง่ึ ไดอ้ อกแบบสถาปตั ยกรรมเปน็ 3 วฒั นธรรม เพ่อื ให้สอดคลอ้ งกับวิถชี วี ิตของ ขาวปตั ตานี ต้ังอย่ทู ี่อาคารสันตสิ ุขติดกบั ศาล เจ้าแม่ลิ้มกอเหน่ียว เป็นสถานท่ีแสดงประวัติ ปัตตานีในส่วนท่ีเกี่ยวข้องกับชุมชนจีนปัตตานี ซงึ่ มีประวตั ยิ าวนานมากกวา่ 400 ปแี ล้ว 36 แสงแรก แสงลบั ฟ้า @ปตั ตานี

ภายในอาคารไดจ้ ดั แสดง 1. ประวตั จิ ังหวดั ปตั ตานี 2. ประวัตศิ าลเจ้าแมล่ มิ้ กอเหนีย่ ว 3. ประวตั ขิ ององคพ์ ระหมอ (พระประธาน ของศาลเจ้าเลง่ จเู กยี ง 4. ประวัตเิ จ้าแม่ลิ้มกอเหนี่ยว 5. ประวัติงานสมโภชเจ้าแม่ การลุยไฟ การเชิดสิงโต 6. ประวัติการเสด็จของราชวงศ์และ เจ้านายชั้นสงู ของไทย 7. ประวตั ิบุคคลสำ�คญั ภายในหอนิทรรศน์ฯ ได้มีการนำ�เสนอ ประวัติต่างๆเป็นโมเดลเสมือนจริง ใช้ระบบ มัลตมิ เี ดยี และการฉายภาพยนตร์ Lim Ko Neaw Goddess Heritage Exhibition Hall Lim Ko Neaw Goddess Heritage Exhibition Hall or Lim Ko Neaw Goddess Museum is a two storey Chinese style building, a combination of three cultures. The place depicts the 400 year history of Chinese community in Pattani. แสงแรก แสงลับฟา้ @ปัตตานี 37

SSuuannnsrdieste วงั จะบงั ติกอ ลักษณะเป็นอาคารช้ันเดียวหลังคา ทรงปั้นหยารูปสี่เหล่ียมผืนผ้า สร้างด้วยไม้ ยกพน้ื สงู ประมาณ 1 เมตร กอ่ สรา้ งโดยชา่ งชาว จนี ในสมยั ของสลุ ตา่ นมฮู มั หมดั หรอื ตนกบู อื ซาร์ ซึ่งเป็นเจ้าเมืองปัตตานี (พ.ศ. 2388-2399) ตนกูบือซาร์เป็นทายาทของเจ้าเมืองกลันตัน พระบาทสมเดจ็ พระนงั่ เกลา้ เจา้ อยหู่ วั ทรงโปรด เกล้าฯ แต่งต้ังให้เป็นเจ้าเมืองปัตตานีเม่ือปี พ.ศ.2388 ภายในอาคารมีห้องโถงขนาดใหญ่ ใชเ้ ปน็ ทท่ี �ำ งานของเจา้ เมอื ง ดา้ นหลงั เป็นทอี่ ยู่ 38 แสงแรก แสงลบั ฟา้ @ปตั ตานี

Chabang Tiko Palace Chabang Tiko Palace the residence of Sultan Abdul Koder who is the last sultan of Pattani, now it is the residence of the officers. The old palace remain the originer of history. The history comes from palace walls which made of clay brick and curve of the door in accordance with Architecture of Chinese and original Indian, Chabang Tiko community is the historical community with life style in accordance with unambitious Islam and original excellent Malay culture. Muslim community have been continued to live in modern Muslim style. อาศัยของภรรยาและบริวาร มีกำ�แพงอิฐล้อม รอบ ใช้เป็นศูนย์กลางการปกครองในท้องถ่ิน และเปน็ ทอ่ี ยอู่ าศยั ของเจา้ เมอื งปตั ตานคี นตอ่ ๆ มา วงั จะบงั ตกิ อตง้ั อยรู่ มิ แมน่ า้ํ ปตั ตานี บรเิ วณ สามแยกตำ�บลจะบังติกอ เขตเทศบาลเมือง ปัตตานี ตวั วังหันหนา้ ไปทางทศิ ตะวันออกบน เนอื้ ท่ปี ระมาณ 7 ไร่ แสงแรก แสงลับฟา้ @ปัตตานี 39

SSuuannnrsdieste สุสานพระยาอินทิรา สถานที่ฝังพระศพของเจ้าเมืองปัตตานีคนแรกท่ีนับถือศาสนาอิสลาม โดยภายนอกของ ศพมหี ติ แกรนติ สลกั เปน็ รปู กอ้ นเมฆ และมอี กั ษรภาษาอาหรบั ก�ำ กบั อยู่ พญาอนิ ทริ าเปน็ โอรสของ ราชาศรีวังสาแห่งเมืองโกตามหลิฆัย (เมืองโบราณยะรังในปัจจุบัน) เมื่อได้สร้างเมืองปัตตานี แห่งใหม่ทก่ี รือเซะบานา ไดเ้ ป็นเจา้ เมืองคนแรก มีพระนามวา่ สุลตา่ น อิสมาอลิ ชาห์ ปกครอง เมอื งปตั ตานี ปี พ.ศ.2043-2073 ทรงไดส้ ถาปนาเมอื งปตั ตานเี ปน็ นครปาตานดี ารสุ ลาม และพฒั นา บ้านเมอื งให้เขม้ แข็ง มกี ารหลอ่ ปนื ใหญข่ น้ึ เป็นครง้ั แรก เพอ่ื ใชใ้ นการปอ้ งกันเมอื งตามแบบฉบบั ของเมอื งขนาดใหญ่ยุคนั้น สมัยของพระองค์ เมืองปัตตานีมชี อื่ เสยี งเปน็ ทร่ี ูจ้ กั ไปกวา้ งไกลไพศาล ทง้ั ดา้ นการเปน็ ศนู ยก์ ลางทางการคา้ และการเผยแพรศ่ าสนาอสิ ลาม นอกจากน้ันยงั มคี วามสมั พนั ธ์ ทด่ี กี บั สยาม มพี อ่ คา้ ชาตติ า่ งๆ เขา้ มาคา้ ขายทเ่ี มอื งปตั ตานอี ยา่ งสมา่ํ เสมอ และสลุ ตา่ นอสิ มาอลิ ชาห์ ได้ถึงแก่กรรมในปี พ.ศ.2073 พระศพถกู ฝงั ไวท้ ส่ี สุ านมรั โฮม บา้ นปาเระ มีหินเหนือหลุมฝังศพท่ี สรา้ งดว้ ยหนิ ทราย สลกั ลวดลายสวยงามประดบั ไวค้ กู่ บั พระศพชายาของพระองคใ์ นบรเิ วณเดยี วกนั 40 แสงแรก แสงลับฟา้ @ปัตตานี

Paya Indira Tomb This is a burial place of the first Islamic ruler of Pattani. Paya Indira was a son of SriRacha SriWangs of Gotahmahalikai (Yarang ancient city today). When Paya Indira built new Pattani City at Krue Sae Bana, has become the first ruler named Sultan Ismail Shah and ruled Pattani from 1500- 1530. He established the city of Pattani as Pattani Darussalam and strengthened the city. Cannon was forged for the first time to defense the city, a tradition of large cities back then. Pattani became well-known during his reign as a commer- cial center, a center of Islamic studies, and also developed a good relationship with Siam. A large number of merchants from different countries were heading towards Pattani. Sultan Ismail Shah passed away in the year 1530. His body was buried at Murhome Tomb, Panareh Village. On top of the Tomb, there is sandstone adorned with beautifully engraves, alongside with the body of his wife in the same area. Paya Indira Tomb is located at Moo 2, Panareh Villege, Barahome Sub-district, Muang Pattani District. แสงแรก แสงลับฟ้า @ปัตตานี 41

SSuuannnrsdieste 42 แสงแรก แสงลบั ฟ้า @ปตั ตานี

ศาลหลักเมืองปตั ตานี ศาลแห่งนี้เป็นที่เคารพสักการะของ ชาวเมืองปัตตานีและนักท่องเท่ียวท่ีแวะไป เทยี่ วในจงั หวดั ปตั ตานี มกั จะพากนั ไปสกั การะ บชู าเพ่อื เสรมิ ความเป็นสริ ิมงคล ให้มแี ตค่ วาม สุขความเจริญ ซึ่งสร้างเมื่อปี พ.ศ. 2494 ใน สมัยพระยารัตนภักดีเป็นผู้ว่าราชการจังหวัด เป็นศาสนสถานท่ีเป็นผลจากความเช่ือทาง ศาสนาพราหมณ์ แมว้ ่าปัตตานใี นปัจจบุ ันไมม่ ี ผนู้ บั ถอื ศาสนาพราหมณโ์ ดยตรง แตด่ ว้ ยความ เชอื่ และประเพณบี างอยา่ งทยี่ งั เกย่ี วขอ้ งกบั พธิ ี พราหมณ์ จึงได้มีการก่อสร้างศาล และเม่ือ วนั ที่ 13 พฤศจิกายน 2496 เวลา 09 นาฬกิ า 28 นาที สมเด็จพระสังฆราช (อยู่ญาโณทัย) วัดสระเกศ เป็นผู้ให้พระฤกษ์ดวงเมืองจังหวัด ปตั ตานี ปจั จบุ นั ไดม้ กี ารบรู ณะปรบั ภมู ทิ ศั นไ์ ด้ สวยงาม Shrine for City Guardians Day and Night this charming Shrine for City Guardians welcome local people and tourists from the outside of Pattani to pay homage and pray for luck. Built on May 13th, 1951 while Praya Rattanapakdi was the governor, the Shrine is located near Saksini Stadium, across from the City Hall near Pattani River. แสงแรก แสงลบั ฟ้า @ปตั ตานี 43

SSuuannnrsdieste วัดตานนี รสโมสร เปน พระอารามหลวงชน้ั ตรี ชนดิ สามญั ตั้งอยู่บนถนนปัตตานีภิรมย์ ริมแม่นํ้าปัตตานี ฝั่งตลาดเก่าเขตตำ�บลอาเนาะรู หน้าวัดและ หน้าอโุ บสถหันลงแม่น้ําทางทิศตะวนั ตก สรา้ ง ในรชั กาลท่ี 4 ครน้ั มาในสมยั รัชกาลท่ี 5 โปรด เกล้าฯ สถาปนาข้ึนเป็นวัดประจำ�เมือง มีชื่อ ใหม่ว่า วัดตานีนรสโมสร มีรูปตราพระเก้ียว น้อยติดอยู่กับอุโบสถและศาลากลางหลังเก่า ซงึ่ ได้บรู ณะใหม่ เม่อื พ.ศ. 2480 ในอโุ บสถมี แผ่นศิลาจารึกประวัติการสร้าง และมีแผ่น โลหะรปู หลอ่ รชั กาลท่ี 5 และรชั กาลที่ 8 ตดิ อยู่ 44 แสงแรก แสงลบั ฟ้า @ปตั ตานี

ท่ีหน้าอุโบสถ ท่ีซุ้มหน้าอุโบสถมีพระพุทธรูป เนื้อดีบุกแบบนครศรีธรรมราช (ขนมต้ม) สงู 67 เซนตเิ มตร ขนาดหนา้ ตกั 49 เซนตเิ มตร ซงึ่ น�ำ มาจากสงขลา องคพ์ ระประธานในอโุ บสถ เป็นพระพุทธรูปสำ�ริด ลงรักปิดทอง หน้าตัก 80 เซนติเมตร Dhani Samosorn Temple The temple was built and promoted to be a particular temple of the palace in the reign of king Rama V. In 1937, it was restored. The principle buddha Image in the chapel at Wat Songtham Worawihan-Royal Monastery is 80 centimeter wide at the lap, bronze and gilded. แสงแรก แสงลับฟ้า @ปตั ตานี 45

SSuuannnrsdieste หอนาฬกิ า Three Cultural สามวัฒนธรรม Clock Towers หอนาฬกิ าสามวัฒนธรรม ตั้งเด่นเห็น It stands opposite Pattani City เป็นตระหง่านตรงข้ามศาลหลักเมืองจังหวัด pillar Shrine. The structures indicate the ปัตตานี ตัวโครงสร้างบ่งบอกถึงความเป็น plural culture of Pattani City comprising พหุวัฒนธรรมของเมืองปัตตานี ท่ีประกอบไป of Thai Muslims, Thai Buddhists and Thai ด้วยชาวไทยมุสลิม ชาวไทยพุทธและชาวไทย Chinese. The Clock clearly represents the เชอ้ื สายจนี ตวั หอนาฬกิ าแสดงถงึ ลกั ษณะศลิ ป 3 artistic culture of architecture of วัฒนธรรมทางสถาปัตย์ของทั้ง 3 วัฒนธรรม Pattani City. ของเมอื งปตั ตานไี ด้อย่างชดั เจน 46 แสงแรก แสงลบั ฟ้า @ปัตตานี

แสงแรก แสงลบั ฟ้า @ปตั ตานี 47

SSuuannnrsdieste สวนสมเด็จ พระศรนี ครินทร์ (สวนแม่ สวนลกู ) เร่ิมดำ�เนินการสร้างเมื่อวันท่ี 16 มกราคม 2527 ณ บรเิ วณ หมทู่ ่ี 1 ต�ำ บลรสู ะมแิ ล ครอบคลมุ พนื้ ที่ 155 ไร่ ทางดา้ นทศิ ตะวนั ออก ของมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขต ปตั ตานี มสี ภาพพน้ื ทเี่ ปน็ ทร่ี าบรมิ ทะเล หลาก หลายดว้ ยพรรณไม้ และสตั วน์ า้ํ นานาชนดิ ตา่ งๆ เมื่อการก่อสร้างสวนสมเด็จพระศรีนครินทร์ ปัตตานีแล้วเสร็จ สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราช นครินทร์ ได้เสด็จเป็นองค์ประธานในพิธีเปิด สวนสมเด็จพระศรีนครินทร์ปัตตานีอย่างเป็น 48 แสงแรก แสงลับฟ้า @ปัตตานี

ทางการ เมอ่ื วันท่ี 21 สงิ หาคม 2537 ตอ่ มา Princess Srinakarin คณะกรรมการบริหารมูลนิธิสวนสมเด็จ Park พระศรีนครินทร์ ปัตตานี เห็นควรให้จัดสร้าง พระราชานุสรณ์ ซ่ึงสมเด็จพระศรีนครินทรา It is situated on the east side of บรมราชชนนี ประดิษฐานในสวนสมเด็จ Prince of Songkhla University, with the พระศรนี ครนิ ทร์ ปตั ตานี เพอื่ เปน็ อนสุ รณส์ ถาน area of 155 Rai. The park is by the sea ใหป้ ระชาชนไดส้ �ำ นกึ ในพระมหากรณุ าธคิ ณุ แหง่ and suitable for relaxing or doing exer- องคส์ มเดจ็ พระศรนี ครทิ ราบรมราชชนนี จงั หวดั cises in the morning and in the evening. ปัตตานีจึงได้อัญเชิญพระบรมราชานุสาวรีย์ สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี มา ประดิษฐาน ณ สวนสมเด็จพระศรีนครินทร์ ปตั ตานี เพอื่ ใหป้ ระชาชนชาวปตั ตานี และผมู้ า เยอื น ไดส้ กั การะสบื ไป นบั ตง้ั แตม่ กี ารกอ่ สรา้ ง สวนแห่งนี้ ได้มีผู้คนต่างเข้ามาใช้บริการเป็น จ�ำ นวนมาก และสถานทท่ี ป่ี ระชาชนนยิ มมาออก กำ�ลังกาย ท้งั เช้าและเย็น และน่งั รับประทาน อาหารทา่ มกลางธรรมชาตทิ ส่ี วยงาม แสงแรก แสงลบั ฟา้ @ปตั ตานี 49