Important Announcement
PubHTML5 Scheduled Server Maintenance on (GMT) Sunday, June 26th, 2:00 am - 8:00 am.
PubHTML5 site will be inoperative during the times indicated!

Home Explore ✍️พจนานุกรมพระพุทธธรรม (บาลี-ไทย-อังกฤษ) ว่าที่ ร.ต.องอาจ ชาญเชาวน์ รวบรวม

✍️พจนานุกรมพระพุทธธรรม (บาลี-ไทย-อังกฤษ) ว่าที่ ร.ต.องอาจ ชาญเชาวน์ รวบรวม

Description: ✍️พจนานุกรมพระพุทธธรรม (บาลี-ไทย-อังกฤษ) ว่าที่ ร.ต.องอาจ ชาญเชาวน์ รวบรวม

Search

Read the Text Version

สนั ตรี ณะ น. จติ ทเี มอื รับอารมณ์แลว้ พจิ ารณาอารมณ์ เหมอื นหยบิ ของกนิ ขนึ มาแลว้ ตรวจสอบ ส ตรี ณจติ . สนั ตฐุ ี n. investigating thought. สนั นาหะ น. ความสนั โดษ. สนั นจิ ยะ n. contentment. สนั นธิ ิ น. เกราะ ; รัดใหต้ ดิ กนั ; ผกู สอด. สนั นบิ าต n. armour ; fastening together. สนั นวิ าส น. สะสม . สนั นษิ ฐาน n. accumulation ; hoarding. น. เก็บ ; สะสม. สปั ปฏภิ ยะ n. storing up ; hoarding. สปั ปะ น. ประชมุ กนั ; รวมกลมุ่ กนั . สปั ปิ n. assemblage ; congregation. สปั ปรุ สิ ะ น. อยรู่ ว่ มกนั ; สมาคมซงึ กนั . สพั พะ,สรรพ n. living together ; association. สพั พัญ ตุ ญาณ น. ดัดแปลงจากภาษาบาลี จาก สนฺนฏิ ฺฐาน , สว่ นภาษาสนั สกฤตปราศจากคํานี ตกลงใ ; ความเชอื มัน. n. conclusion ; conviction . คาดคะเนหรอื เดา ตา่ งจกภาษาบาลี คาดคะเนลว่ งหนา้ ภาษาบาลเี ป็ น ตกลงใจในทสี ดุ ว. มภี ัยเฉพาะหนา้ ; ประกอบดว้ ยภยั ; น่ากลวั อนั ตราย ; น่ากลัว. a. dangerous ; harmful. น. ง.ู n. snake. น. เนยใส . n. clarified butter ; ghee. น. มาจากบาลี วา่ สปฺปรุ สิ ; สตั บรุ ษุ ; คนดี ; คนทดี ;ี คนสงบระงบั . n. worthy person . ว. ทังปวง ; ทังสนิ ; ทังสนิ ทังปวง. a. whole ; all. น. ญาณ คอื ความเป็ นผรู ้ ใู ้ นสงิ ทังปวง. n. omniscience.

สพั พัญ ตุ า น. ความเป็ นผรู ้ ใู ้ นสงิ ทังปวง. สพั พัญ ู n. omniscience. สมั ปฏจิ ฉันนะ ว. ผรู ้ สู ้ งิ ในทังปวง . สมั ปยตุ ตปัจจัย a. omniscient. สมั ปโยคะ น. จติ ทรี ับอารมณ์ เมอื รแู ้ จง้ แลว้ รับไวเ้ หมอื นหยบิ ของกนิ ขนึ มาฉะนัน. สมั ปรายกิ ตั ถะ n. recipient thought. สมั ปัชญญะ น. ปัจจัยสนับสนุน กลา่ วคอื ความรว่ มกัน ; ความประกอบกัน. สมั ผัปปลาปะ n. supporting factor of association. สมั พันธะ,สมั พันธนะ น. รวมกนั ; ประกอบเขา้ ดว้ ยกนั . สมั พาธะ n. union . สมั พทุ ธะ น. ปะโยชนแ์ หง่ อนาคต ; ประโยชนภ์ ายภาคหนา้ . n. future benefit. สมั โพชฌงค์ น. ความรตู ้ ัว ; ความรชู ้ ดั . สมั โพธะ n. comprehension ; discrimination ; awareness. สมั ภวะ,สมภพ น. พดู เพอ้ เจอ้ ; พดู โปรยประโยชน.์ n. frivolous talk ; wind –bag. น. เกยี วขอ้ ง ; เกยี วเนอื ง. n. connection ; relation. น. อดั แอ ; ไมส่ ะดวก ; สภาพทคี ับแคบ ; สภาพทยี ําแย.่ n. pressure ; the state of being too narrow. ว. ทา่ นผตู ้ รัสรดู ้ แี ลว้ . a. one who has well or thoroughly. Understood. น. พระพทุ ธเจา้ ; ผตู ้ นื ตวั . n. Lord Buddha. น. มาจากบาลี สมฺโพชฺฌงฺค ; องคแ์ หง่ การตรัสร.ู ้ n. constituent of enlightenment. น. การตรัสรู ้ ; ปัญญาชนั สงู สดุ . n. enlightenment ; highest wisdom. น. เกดิ ; กําเนดิ ; ผลติ . n. birth ; origin ; น. นําสมั ภวะ ; นําอสจุ .ิ n. semen virile.

สมั ภเวสี ว. ผแู ้ สวงหาการเกดิ ; ผทู ้ มี งุ่ หาการเกดิ . สมั ภาระ a. seeking birth. สมั มัปปธาน น. ขา้ วของ ; เครอื งใชท้ จี ําเป็ น ; สะสม ; กอง. สมั มากัมมันตะ n. materials ; requisite ingredients ; heap. สมั มาญาณะ น. เพยี รชอบ. สมั มาทฏิ ฐิ n. Right Effort ; Right Exertion. สมั มาวาจา น. กระทําชอบ . สมั มาวมิ ตุ ิ n. Right Action. สมั มาสติ น. รชู ้ อบ. สมั มาสมาธิ n. Right Insight. สมั มาสงั กัปปะ น. เห็นชอบ . สมั มาอาชวี ะ n. Right View. สมั มขุ าวนิ ัย น. เจรจาชอบ . สลั ลกตั ตะ n. Right Speech. สลั ลปนะ น. หลดุ พน้ ชอบ. สลั ลหกุ ะ n. Right Salvation. น. ระลกึ ชอบ. n. Right Mindfulness ; Right Attentiveness. น. ตังใจมาชอบ. n. Right Concentration. น. ดํารชิ อบ. n. Right Motives. น. เลยี งชพี ชอบ. n. Right Means of Livelihood. ว. การระงบั อธกิ รณ์ ดว้ ยวธิ รี ะงบั ตอ่ หนา้ . n. proceeding in precence. น. ศลั ยแพทย์ ; ผทู ้ ําการผา่ ตดั ; ผผู ้ า่ ตัด. n. surgeon ; literally one who works on the arrow. น. สนทนา ; การพดู . n. conversation. ว. เบา. a. light.

สลั ละ น. ลกู ศร ; ศร. n. arrow. สลั ลกั ขณะ,สลั ใชใ้ นความหมายเปรยี บเทยี บดว้ ยลกู ศร ความชวั ; ความโศก ; ความเสยี ใจ ; ศร. ลกั ขณา n. metaphorically ; evil ; sorrow. สสั สตทฏิ ฐิ น. กําหนดดว้ ยปัญญา ; พจิ ารณา. สสั สตวาทะ n. discernment ; consideration. น. เห็นวา่ เทยี ง. สสั สตวาที n. eternalism. สสั สตะ น. วาทะวา่ เทยี ง. สสั สมณพราหมณะ n. eternalism. สสั สะ ทฏิ ฐิ ความเห็น กับ วาทะ ใชแ้ ทนกนั ได.้ สสั สามกิ ะ ว. ผมู ้ วี าทะหรอื ความเห็นวา่ เทยี งหรอื แน่นอน. สสั สริ กิ ะ a. eternalist. สสั ส,ุ สสั สู ว. ผมู ้ วี าทะหรอื ความเห็นวา่ เทยี งหรอื แน่นอน. สสั สรุ ะ a. eternalist. สาขา ว. เทยี ง ; ยังยนื ; อยตู่ อ่ ไป. a. eternal ว. รวมทังสมณะและพราหมณ.์ a. including recluses and brahmans. น. ขา้ วกลา้ . n. crop ; corn. ว. มเี จา้ ของ ; มสี ามี ; มผี ัว. a. having an owner ; having a husband. ว. มสี ริ ิ ; มคี วามรงุ่ เรอื ง. a. glorious ; resplendent. น. แมย่ าย ; แมผ่ ัว. n. mother –in –law. น. พอ่ ตา ; พอ่ ผัว. n. father – in - law. น. กงิ ไม ้ ; สว่ นทแี ยกออกไป เกยี วขอ้ งกับแหลง่ เดมิ . n. branch.

สาคร น. มหาสมทุ ร. สาชวี ะ n. ocean. สาฎก น. กฎการครองชพี ของพระ. สาณะ n. rule of monastic life. สาณิ น. มาจากบาลี สาฏก ผา้ ; ผา้ นุ่งหม่ . สาดา n. cloth ; garment. สาตะ น. ตน้ ป่ าน ; ผา้ ป่ าน ; ป่ าน. n. hemp ; hempen cloth. สาตัจจะ น. มา่ น ; ฉากกัน ; มลู ี . สาไถย n. curtain ; screen. น. ดวงในภาษาพมา่ . สาทร n. sada , horoscope. สาทรยิ ,สาทรยิ ตา น. สาํ ราญ ; พอใจ. สาทุ n. pleasure. สาธารณะ ว. น่าพอใจ ; น่าชอบใจ ; น่าพงึ ใจ. สาธารณูปการจังหวดั a. pleasant ; agreeable ; nice. น. กระทําตดิ ตอ่ ; พากเพยี ร. n. perseverance. น. มาจากบาลี สาเฐยฺย, จากสนั สกฤต ศา ยฺ ; โออ้ วด ; ทํามายาใหห้ ลงเขา้ ใจผดิ ; มายาสาไถย. n. craft ; treachery. ว. เออื เฟือ ; งาม ; เออื . a. reverential ; well. น. การแสดงความเออื เฟือ. n. showing regard and consideration. ว. อรอ่ ย ; หวาน ; น่าพอใจ; ดี ; น่าพงึ ใจ. a. sweet ; nice. ว. ทัวไป ; เสมอกัน ; ในทางทัวไป. a. common ; general. น. ภกิ ษุผไู ้ ดร้ ับแตง่ ตังใหเ้ ป็ นเจา้ หนา้ ทปี ระจําจังหวัด โดยควบคมุ ดแู ลงานกอ่ สรา้ งตา่ ง ในจังหวดั นันๆ . n. province ecclesiastical official for public works.

สาธารณูปการอําเภอ น. ภกิ ษุผไู ้ ดร้ ับแตง่ ตังเป็ นเจา้ หนา้ ทสี าธารณูปการโดยประจําอําเภอ. สาธ,ุ สาหุ n. district ecclesiastical official for public works. สาปไตย,สาปเตยยะ ว. ดี มปี ระโยชน์ ; มปี ระโยชนด์ ี ; เป็ นธรรม. สามเณร a. good ; well ; beneficial ; virtuous. สามเณรี น. สมบัติ ; ทรัพย.์ สามคั คี n. property ; wealth. สามญั ญตา น. ศัพทแ์ ปลวา่ เหลา่ กองแหง่ สมณะ ; ผบู ้ วชดว้ ยการถงึ สรณคมนร์ ักษาศลี 10. สามัญญลักษณะ n. novice ; neophyte. สามญั ญะ น. สามเณรทเี ป็ นสตรี ; สามเณรหญงิ . n. female novice. สามนิ ี น. ความพรอ้ มเพรยี ง ; ความสมคั รสมานกัน ; การรวมกลมุ่ ; การรวมกัน ; องคป์ ระชมุ . สามสิ n. concord ; unanimity ; meeting ; quorum. สามสิ ทกุ ข์ น. ความเป็ นของสามญั ; ความเป็ นของเสมอกนั ; ความเป็ นของทัวไป. n. equality ; generality ; common characteristics. สามสิ เวทนา น. ลักษณะทที ัวไป . n. common characteristics. น. ความเป็ นสมณะ. n. Samanaship ; life of a recluse. ว. อนั สามัญ ; อันเสมอกนั “ a. universal ; common. น. ผหู ้ ญงิ ; เจา้ ของทเี ป็ นสตรี ; ภรยิ า. n. mistress ; wife. ว. ทางโลก เนอื งดว้ ยเนือหนัง ; เปือนอาหาร. a. worldly ; fleshly ; smeared with food. น. ทกุ ขเ์ จอื ดว้ ยอามสิ เจอื ดว้ ยอารมณท์ างโลก ไดแ้ ก่ รปู , เสยี ง, กลนิ , รส , โผฏฐัพพะ ; ทกุ ขใ์ นกาม. n. worldly sensual suffering. น. ความเสวยอารมณ์ เป็ นความรสู ้ กึ อารมณ์ประกอบดว้ ยอามสิ กลา่ วคอื อารมณ์ทาง โลก. n. worldly sensation.

สามสิ สขุ น. สขุ เจอื ดว้ ยอามสิ เจอื ดว้ ยอารมณ์ทางโลก กลา่ วคอื รปู , เสยี ง, กลนิ , รส, โผฏฐัพพ ; สขุ ในกามคณุ . สามี n. sensual happiness. สามจี ิ น. มาจากบาลี สามี ; ภาษาสนั สกฤตเป็ น สฺวามี นาย ; เจา้ ของ , ผัว . n. master ; owner ; husband. สามจี กิ รรม ว. ชอบ ; เหมาะสม ; ดแี ลว้ . สามจี ปิ ฏบิ ตั ิ a. proper ; appropriate. สามจี ปิ ฏปิ ันนะ น. ทางทชี อบทคี วร. สามกุ กงั สกิ า n. proper course. น. กรรมอนั เหมาะสม ; หนา้ ทที ถี กู และสมควร ; การแสดงคารวะ. สายระเดยี ง n. proper action ; right and proper duties ; homage สายัณห์ น. ปฏบิ ัตชิ อบ. สารถ,ิ สารถี n. proper course of life. สารทะ,สารทกิ ะ ว. ผปู ้ ฏบิ ตั ชิ อบ. สาระ a. entered into the right course ; correct in life. สารัมภะ ว. พระพทุ ธเจา้ ทรงเปิดหงายขนึ ไดเ้ อง ไดแ้ ก่ อรยิ สจั จ์ 4 พระพทุ ธเจา้ ทางคน้ พบ ท สาราคะ เปิดเผยดว้ ยพระองคเ์ อง. a. discovered and disclosed by the Lord Buddha himself. น. ราวตากผา้ ทที ําดว้ ยหวาย ของภกิ ษุหรอื สามเณร. n. rattan clothes –line of monks and novices. น. เวลาเย็น ; เย็น. n. evening. น. คนขบั รถ ; คนฝึกมา้ ; พระพทุ ธเจา้ ผฝู ้ ึกคน ; พทุ ธองคผ์ ฝู ้ ึก. n. charioteer ; horse – trainer ; man – trainer or Lord Buddha. ว. แหง่ ฤดใู บไมร้ ว่ ง ; อนั เนอื งดว้ ยฤดศู ารท ; ในฤดใู บไมร้ ว่ ง. a. autumnal. น. แกน่ ; เนอื หา ; สว่ นทสี ําคญั ทสี ดุ ; ความจรงิ แท ้ ; ความแข็งแรง ; ทรัพย.์ n. essence ; substance ; choicest part ; main point ; vigour ; wealth. น. การแขง่ ดี หรอื แขง่ รา้ ย ; ทะเลาะววิ าท ; โกรธ. n. quarrel ; anger. น. ความกําหนัดกลา้ ; รัก ; หลงรัก. n. lust ; affection ; love.

สาราณยิ ธรรม น. ธรรมทําใหร้ ะลกึ ถงึ กนั ; ธรรมเป็ นอธั ยาศยั ไมตรดี แี สดงตอ่ กนั . สาลิ n. states of courtesy. สาวก น. ขา้ วสาลี ; ขา้ ว ; พันธสุ์ าส.ี สาวกสงฆ์ n. wheat ; rice. สาวชั ชะ น. ผฟู ้ ัง ; ผเู ้ ชอื ฟังคําสอน. สาสปะ n. hearer ; disciple. สาสวะ น. สงฆห์ รอื หมแู่ หง่ พระสาวก. สาสงั กะ n. congregation of disciples. สาหัตถกิ ประโยค ว. มโี ทษ ; ควรแกก่ ารตาํ หน.ิ สํานักสงฆ์ a. faulty ; blamable. สกิ กะ น. เมล็ดพันธผุ์ กั กาด. สกิ ขมานา n. mustard seed. สกิ ขา ว. ยังมอี าสวะ ; มอี าสวะอย.ู่ สกิ ขาบท a. connected with intoxicants of passion. สกิ ขาสาชวี ะ ว. น่ารังเกยี จ สงสยั ; น่าอันตราย. สขิ ระ a. suspicious ; dangerous. น. อาการทที ําดว้ ยมอื ของตนเอง. n. procedure of one’s own hand. น. วดั ทไี ดร้ ับอนุญาตแลว้ ยงั ไมไ่ ดร้ ับพระราชทานวสิ งุ คามสมี า. n. ecclesiastical abode. น. สาแหรก ; สายเชอื ก ; สาย. n. string of balance ; string. น. สามเณรี ทเี ขา้ อบรม 2 ปีกอ่ นบวชเป็ นภกิ ษุณี ; สามเณรที จี ะเป็ นภกิ ษุณ.ี n. female novice undergoing a probationary course. น. ศกึ ษา ; ฝึก ; วนิ ัย. n. training ; discipline. น. บทแหง่ พระวนิ ัย ; วนิ ัยบท. n. disciplinary rule. น. ศกึ ษา และครองชพี ในทางศลี ธรรมของภกิ ษุ. n. training and monastic life. น. ยอดเขา ; หน่อ. n. top ; summit of a mountain ; bud.

สขิ า น. ป่ มุ ; ยอด ; ปลาย ; ปลายดา้ นบน. สคิ าละ,สงิ คาละ n. point ; crest สงิ คาร น. สนุ ัขจงิ จอก ; จงิ จอก. สงิ คโิ ลณกัปปะ n. jackal. สงิ ควิ รรณ,สงิ ควี รรณ ใชเ้ ป็ นชอื คนก็ได ้ ดังเชน่ สคิ าลมาณพ. สติ ะ น. ตรงกับ ศฺฤงฺคาร ในภาษาสนั สกฤต ภาษาไทยใชว้ า่ ทรัพยห์ รอื ความโออ่ า่ ภาษา บาลแี ละสนั สกฤต คอื ความรัก ; ความกําหนัดก็ได.้ สถิ ลิ ะ n. wealth ; love ; sexual passion. สทิ ธะ น. ความคดิ เห็นเกยี วกบั การเก็บเหลอื ไวใ้ นแขนง แตถ่ กู หา้ มในฐานะผดิ พระวนิ ัยขอ้ สทิ ธิ สะสม. สนิ ธุ n. theory that it is right to keep the salt in the horn. สนิ าตะ ว. สที อง ; ทอง. a. gold – coloured. สนิ านะ น. ยมิ ; ยมิ แยม้ ; แยม้ . n. smile. ว. เนอื ง ; อาศัย . a. attached ; depending on. ว. ยอ่ หยอ่ น ; หลวม ; หลวม ๆ . a. loose. ว. สาํ เร็จแลว้ ; สมบรู ณ์แลว้ ; ไดผ้ ลดแี ลว้ . a. accomplished ; successful. น. ความสําเร็จ ; ความเจรญิ ; ความสาํ เร็จผล. n. accomplishment ; prosperity. น. แมน่ ํา ; มหาสมทุ ร. n. river ; ocean ; sea. ว. อาบนําแลว้ . a. bathed. น. อาบนํา . n. bathing. น. สนาน ; อาบนํา . n. bathing.

สนิ ทิ ธะ ว. ในบาลี สนิ ทิ ฺธ, ในสนั สกฤต สนิ คิ ฺธ, ไทยมาใชเ้ ป็ นสนทิ บา้ ง สนธิ บา้ ง ; เรยี บ ; เป็ นํามนั ; ชนื ; เป็ นทรี ัก. สเิ นหะ a. smooth ; glossy ; wet ; affectionate. สปิ ปะ น. เยอื ใย ; บางเหนยี ว ; ความรัก. สริ ะ n. bonds ; oil ; love. สริ ,ิ สริ ี น. ศลิ ปะ ; สาขาวชิ า ; การชา่ ง. สลิ า,ศลิ า n. art ; branch of knowledge ; craft. สโิ ลกะ น. ศรี ษะ . สตี ะ n. head. สตี ภิ ตู ะ น. สนั สกฤตเป็ น ศฺรี โชค ; ความรงุ่ เรอื ง ; ความสงา่ งาม ; ทรัพย.์ สมี ันตรกิ ะ n. luck ; splendour ; wealth. สมี า น. กอ้ นหนิ . สมี าสมคุ ฆาตะ n. stone. สมี าสงั กระ น. โศลก คําฉันท์ ; ชอื เสยี ง ; เกยี รตยิ ศ. สมี าสมั เภท n. stanza ; fame. สมี าสมั มติ ว. หนาว ; เย็น . a. cold ; cool. ว. สงบเย็น . a. tranquillized. น. ทวี า่ ง ; ชอ่ งวา่ งระหวา่ งสมี า. n. interval between the boundary. น. เขตแดน ; เขตทกี ําหนด ในการทําสงั ฆกรรม ; พมา่ เรยี ก thein. n. boundary ; limit ; parish . น. ถอนสมี า. n. removal or abolishing of the boundary. น. ความคาบเกยี วแหง่ สมี า. n. mixing up of the boundary. น. คาบเกยี วแหง่ สมี า. n. mixing up of the boundary. น. สมมตเิ ขตสมี า หรอื เนอื ทอี โุ บสถ. n. fixing of a new boundary ; convention of a chapel area.

สลี น. มาจากบาลี สลี แตใ่ ชต้ ามสนั สกฤตวา่ ศลี สลี ขนั ธ์ n. morality ; sila. สลี วบิ ตั ิ น. กองศลี . สลี วสิ ทุ ธิ n. moral group. สลี สมบัติ น. วบิ ัตแิ หง่ ศลี . สลี สมั ปทา n. moral transgression. สลี พั พตปรามาส น. หมดจดแหง่ ศลี . n. purity of precepts or morality. สวี ถกิ า น. ถงึ พรอ้ มดว้ ยศลี . สหี นาท n. moral accomplishment. สหี ไสยา,สหี เสยยา น. ถงึ ความพรอ้ มดว้ ยศลี . สุ n. moral accomplishment ; possession of virtues. น. ลบู คลําศลี และพรต หลงผดิ ในความประพฤตหิ รอื วตั ตจรยิ า วา่ จะทําใหพ้ น้ ทกุ ขไ์ ด สกุ กปักข์ ตดิ ในลัทธพิ ธิ .ี สกุ กะ n. contagion of mere rule and ritual. น. ป่ าชา้ ผดี บิ ; ทสี าํ หรับทงิ ศพใหเ้ ปือยเน่าไมต่ อ้ งฝังและเผา. n. place where the corpses are left to rot away. น. บรรลอื แหง่ ราชสหี ์ ; คําพดู ทอี งอาจกลา้ หาญ. n. lion’s roar ; brave speech. น. นอนแบบราชสหี ์ ; นอนตะแคงขวา. n. lion’s lying ; lying on the right side. ก. ทําใหส้ ะอาด ; ในภาษาโบราณ เชน่ สจุ วี ร คอื การตม้ จวี ร แลว้ ผสมวตั ถลุ งไป เชน่ นํามะกรดู เพอื ใหจ้ วี รสะอาด แลว้ นํามาซกั นําเย็น ในสมัยปัจจบุ นั ใชส้ บแู่ ลว้ ไมน่ ยิ มใช วา่ สุ ใชค้ ําวา่ ซกั . v. clean. น. จากสนั สกฤต เป็ น ศกุ ฺลปกฺษ ขา้ งขนึ . n. bright half of a month. ว. บรสิ ทุ ธสิ ะอาด ; ขาว ; บรสิ ทุ ธิ ; ดี ; สวา่ ง. a. white ; pure ; bright.

สกุ ขวปิ ัสสก ว. พระอรหนั ตผ์ ไู ้ ดบ้ รรลุ เหตเุ พราะวปิ ัสสนา ; ผเู ้ ห็นความทสี งั ขารเป็ นของทแี หง้ แลง้ ; ผเู ้ ห็นแจง้ มไิ ดฌ้ าน. สกุ ฏะ,สกุ ตะ a. “dry - visioned” ; one who attains Arahatship through spiritual insight สกุ ร one who considers every thing as dry ; bare insight works. สกุ รมัทวะ ว.ทําดแี ลว้ . a. well done. สกุ ระ น. สกู ระ ไทยใชค้ ํานจี ากสกู รเป็ นสกุ ร. สกุ ะ n. pig . สขุ น. มหานกิ าย แปลวา่ เนอื หมอู อ่ น แตก่ ลา่ ววา่ พระพทุ ธเจา้ เป็ นมงั สวริ ัตน์ คําวา่ สกุ รม สขุ ปฏสิ งั เวที วะนี ในภาษาบาลนี ่าจะเป็ นสกุ รมังสา มากกวา่ คํานอี าจคลา้ ยกบั hot dog ซงึ ไมไ่ ดท้ สขุ มุ จาก dog. สขุ มุ าละ n. SUKARA - MADDAVA. สคุ ติ ว. ทําไดง้ า่ ย ; งา่ ย ; งา่ ยดาย. สจุ ิ a. easily done ; easy. น นกแกว้ . สญุ ญตา,ศนู ยตา n. parrot. น. ความสบาย ; ไมเ่ ดอื ดเนอื รอ้ นใจ. n. happiness ; ease. ว. ผเู ้ สวยจากความสขุ . a. experiencing happiness. ว. ออ่ น ; ละเอยี ด ; ละเอยี ดออ่ น. a. subtle ; minute. ว. ละเอยี ดออ่ น ; ประณตี ; มคี วามละเอยี ดออ่ น เชน่ ผอู ้ ยใู่ นสกลุ กษัตรยิ ์ เป็ นตน้ . a. tender ; delicate ; refine ; delicately natured. น. ฐานะ ; สภาพทดี ี ; ทไี ปทดี ี ; ไปด.ี n. happy state ; happy fate or desting. ว. สะอาด ; หมดจด ; สะอาดหมดจด a. clean ; pure. น.ความสะอาด ; ความดงี าม n. cleanness ; pure thing. น. วา่ งเปลา่ ; ความสญู . n. emptiness.

สญุ ญะ,สญู ว. วา่ ง ; เปลา่ . สญุ ญาคาร a. void ; empty. สตุ ตะ น. เรอื นวา่ ง ; ทที ไี มม่ คี น ; ทปี ราศจากคน. n. empty shelter ; uninhabitated spot. สตุ ตนั ตะ น. เสน้ ดา้ ย ; สาย ; ดา้ ย. สทุ ธะ n. thread ; string ; line. สทุ ธนั ตปรวิ าส พระสตู ร. สทุ ธิ n. discourse ; aphorism. สนุ ทร น. พระสตู ร . สนุ ัข n. discourse. สบุ นิ ว. สะอาด ; หมดจด ; สะอาดหมดจด. สปุ ิตะ a. clean ; pure. น. อยปู่ รวิ าส ออกจากอาบัติ สงั ฆาทเิ สส ใหเ้ กดิ ความบรสิ ทุ ธสิ นิ อยา่ งสมบรู ณ.์ สภุ นมิ ติ ต์ n. probation of complete purification. สภุ ะ น. บรสิ ทุ ธิ ; ทําใหบ้ รสิ ทุ ธิ ; ความเป็ นของจรงิ ; สงิ ไมเ่ ทยี ม. สมุ นา n. purity ; genuineness. ว. ดี ; งาม ; ดงี าม. a. good ; well ; nice ; beautiful. น. หมา . n. dog. น. มาจากบาลี สปุ ิน , สนั สกฤต เป็ น สฺวปฺน ความฝัน ; ฝัน. n. dream. น. หลับ . n. sleep. ว. ผหู ้ ลับ ; ผหู ้ ลับใหล a. sleeping. น. กําหนดหมายทที ําใหเ้ ห็นวา่ งาม. n. feature of beauty in things. ว. งาม ; ผอ่ ง ; สดใส ;งามผดุ ผอ่ ง. a. beautiful ; bright. น. มะลซิ อ้ น ; ดอกมะลซิ อ้ น. n. great – flower jasmine.

สรุ ะ น. เทพ ; เทวดา. n. god . สรุ า ภาษาไทยใชค้ วามหมายวา่ กลา้ หาญ ; วรี บรุ ษุ ; วรี ชน ; brave ; hero , ดัดแปลงจา สรุ าธตุ ตะ สรู ะ มาเป็ น สรุ ะ. สรุ ยิ ะ น. นําเมา ; นําเมาทกี ลัน ; สรุ ะ. สลุ ภะ n. in toxicating liquor ; distilled liquor. สลุ กั ษณ์ ศวิ รักษ์ น นักเลงสรุ า ; คอสรุ า. สวุ รรณภมู ิ n. drunkard. สสุ สสู ะ น. ดวงอาทติ ย์ ; อาทติ ย์ . สสุ สสู า n. sun. สสุ าน ว. หาไดง้ า่ ย ; หางา่ ย. a. easily gotten. สสุ ริ ะ น. นักเคลอื นไหวทางพทุ ธ กอ่ ตงั Engaged Buddhism แบบ Thich Nhat Hanh. n. Sulak Sivaraks. สสุ ุ น. ชอื ในเมอื งพะโค; และไทย. สสุ ทุ ธะ,สสุ ทุ ธ์ Suvannabhumi. ว. ผตู ้ งั ใจฟัง ; ผเู ้ ชอื ฟัง ; ผตู ้ ังใจเชอื . a. wishing to hear ; obedient. น. ตงั ใจฟัง ; เชอื ฟัง. n. wish to hear ; attendance ; obedience. น. ป่ าชา้ . n. cemetery. ดงั เชน่ อามลกสสุ าน น. ป่ าชา้ ผดี บิ . น. โพรง ; ร.ู n. hollow. ว. เป็ นโพรง ; มโี พรง. a. perforated ; having a hollow. น. เด็ก ; เด็กหนุ่ม ; เด็กนอ้ ย. n. boy ; youngster ; lad. ว. สะอาดดี ; สะอาดมาก ; สะอาด. a. very clean.

สกู ระ,สกุ ร น. หมู ; หมปู ่ า. สจู ิ n. hog ; pig. สจู ฆิ ระ น. เขม็ . สตู ร n. needle. สทู ะ น. กลอ่ งเขม็ . สนู ุ n. needle case. สเู ปยยะ น. สาธยาย. สรู ะ n. discourse. สลู ะ น. พอ่ ครัว ; คนครัว. เสขะ n. cook. น. ลกู ; บตุ ร ; ลกู ชาย. เสขยิ วตั ร n. son. เสฏฐะ น. กับขา้ วทเี หลว ; ซปุ ; นําแกง ; แกง. เสฏฐ,ี เศรษฐี n.. soup ; broth ; curry. เสตะ,เศวต น. ดวงอาทติ ย์ ; วรี บรุ ษุ ; วรี ชน. เสนะ,เสนกะ n.. sun ; hero ; valiant man. น. หลาว ; อาวธุ ทมี ปี ลายแหลมคม. n. sharp , pointed weapon ; pike ; dart ; lance. ว. ตอ้ งศกึ ษาดู a. in want of training ; imperfect . น. พระเสขะ ; พระอรยิ บคุ คล ยังมไิ ดบ้ รรลอุ รหตั ตผล. n. one who has not yet attained to Arahatship. น. วตั ตท์ ตี อ้ งศกึ ษา ; รวมมารยาท. n. code of etiquette. ว. ประเสรฐิ ; ดมี าก ; เลศิ . a. excellent ; best ; noble. น. ผมู ้ ที รัพย์ ; ผรู ้ ํารวย. n. millionaire. ว. ขาว ; บรสิ ทุ ธ.ิ a. white ; pure. น. เหยยี ว . n. hawk.

เสนา น. กองทัพ . เสนาพยหู ะ n. army. เสนาสนปัญญาปกะ น. แถวทหาร. เสนาสนะ n. array of troops. เสรติ า ว. ผจู ้ ัดเสนาสนะ. เสสะ,เศษ a. one who assigns quaters. โสกะ น. ทอี ยู่ ; ทนี อน ; ทอี าศยั . โสดาบนั n. lodging ; sleeping place. น. เสรภี าพ ; ความเป็ นอสิ สระ ; อสิ สรภาพ. โสดาปัตตผิ ล n. freedom ; independence ; liberty. ว. เหลอื อยู่ ; ซงึ ทงิ ไว ้ ;หลงเหลอื . โสดาปัตตมิ รรค a. remaining ; left. น. โศก ; แหง้ ใจ. โสตทวาร n. grief. โสตวญิ ญาณ น. พระโสดาบัน ; มาจาก โสตาปนฺน คอื ผถู ้ งึ กระแสธรรม หรอื กระแสพระนพิ พาน ; จ โสตะ ไดเ้ ป็ นพระอรหันต์ ; พระอรยิ บคุ คลชนั แรกใน 4 ชนั ; ทา่ นผใู ้ กลบ้ รรลแุ ลว้ . โสภนะ,โสภณะ n. stream - winner ; stream - enterer ; one who has entered the stream of Path ; holy persons. น. มาจากบาลวี า่ โสตาปตฺตผิ ล ผลการเขา้ ถงึ กระแสธรรมหรอื กระแสพระนพิ พาน. n. fruition of the Stream - winning ; result of the Stream - entering ; stream – entering or entry. น. มาจากบาลี วา่ โสตาปตฺตมิ คฺค มรรค คอื ถงึ กระแสธรรม บางทใี ชค้ ําวา่ กระแสพระ นพิ พาน. n. path of the Stream - winning ; path of the Stream – entering . น.ประตู คอื หู ; ทวารห.ู n. ear – door. น. ความรแู ้ จง้ อารมณ์ทางหู ดว้ ยอาการทไี ดย้ นิ . n. consciousness through ear. น. ห.ู n. ear. ว. งาม ; สอ่ งแสง ; โชตชิ ว่ ง. a. beautiful ; shining ; bright.

โสภา น. ความงาม ; ความสงา่ ; ความงามสงา่ . โสมนัส n. beauty ; splendour ; being pretty. โสรัจจะ โสวจัสสตา น. ดใี จ ;สขุ ใจ. โสสานกิ ะ n. joy ; happiness. น. สงบเสงยี ม ; สภุ าพ. n. meekness ; gentleness ; modesty. น. เป็ นผวู ้ า่ งา่ ย. n. suavity. ว. ผอู ้ ยใู่ นป่ าชา้ . a. person who lives in a cemetery. พจนานกุ รมพระพทุ ธธรรม บาลี - ไทย - องั กฤษ THE PALI - THAI - ENGLISH DICTIONARY OF BUDDHIST TERMS แสดงหมวด ห อ ห หงสบาท ว. สแี ดงเขม้ . adj. crimson. หทยวตั ถุ น. เนอื หวั ใจ ; ทตี ังแหง่ หวั ใจ. n. substance of the heart. หทัย น. หัวใจ ; ใจ . n. heart. หทัยรปู น. รปู คอื หทัย. n. physical of mind foundation. หรติ ะ ว. ผัก ; เขยี ว ; สด . a. green ; fresh. หสนะ น. หวั เราะ ; ความรา่ เรงิ . n. laughter ; mirth. หสติ ะ น.หวั เราะ ; รา่ เรงิ . n. laughter ; mirth. หสติ ปุ บาท น. ความเกดิ ขนึ แหง่ การยมิ แยม้ . n. genesis of mirth. หอไตร สารบญั น. หอ้ งสมดุ ในวดั เก็บพระไตรปิฎก.

หอระฆงั n. Scripture library. หอสวดมนต์ น. หอตรี ะฆงั . หญั ญนะ n. belfry ; bell tower. น. หอใชส้ ําหรับการสวด. หฏั ฐะ n. chanting hall. หตั ถกรรม น. การทรมานในตวั ผอู ้ นื ; ความทรมานในใจตวั เอง ; ความ หัตถบาส เดอื ดรอ้ น ; ฆา่ หรอื ถกู ฆา่ . n. torture ; distress ; killing. หตั ถปสารณะ ว. รา่ เรงิ ; ยนิ ดี คาํ นมี าจากภาษาสนั สกฤต. หตั ถวกิ าร a. mirthful joyful. หัตถาจารย์ น. กรรมทที ําดว้ ยมอื ; งานทที ําดว้ ยมอื ; เรยี กหตั ถารก็ได.้ n. manual labour. หัตถาภรณ์ น. คํานมี าจาก หตฺถปาส บว่ งมอื , ระยะยาวทมี อื เออื มถงึ . หัตถาโรหะ n. hand’s length. หัตถนิ ี ในสงั ฆกรรมภกิ ษุสงฆป์ ระชมุ กัน ตอ้ งนังใกลช้ ดิ กันใหไ้ ด ้ หัตถบาส หตั ถี กลา่ วคอื ภายในระยะมอื เออื มถงึ กัน หรอื 1 คบื . หัพยะ น. เหยยี ดมอื . n. stretching out the hand. น. เคลอื นไหวมอื ; ไหวมอื . n. motion of the hand. น. มาจากบาลี หตฺถาจรยิ สารถผี ฝู ้ ึกชา้ ง ; หมอชา้ ง ; ผฝู ้ ึกหดั ชา้ ง. n. elephant – trainer. น. เครอื งประดบั มอื ; กําไลมอื ; สรอ้ ยมอื . n. bracelet. น. ผขู ้ ชี า้ ง ; ควานชา้ ง ; ทหารชา้ ง. n. elephant - driver. น. ชา้ งพัง เป็ นชา้ งตวั เมยี . n. she – elephant. น. ชา้ ง ; ชา้ งพลาย เป็ นชา้ งตวั ผ.ู ้ n. elephant. น. มาจากบาลี หวฺย เครอื งสงั เวย ; เครอื งเซน่ .

หัมมยิ ะ n. oblation. น. ปราสาท. หัวหนา้ คณะวนิ ัยธร n. castle . ในอรรถกถาวนิ ัยอธบิ ายวา่ ปราสาททมี เี รอื นยอดตังอยบู่ นพนื ชนั หสั สะ บน ทอี ยขู่ องผมู ้ ที รัพย์ ดงั เชน่ พอ่ คา้ แตม่ ใิ ชข่ องพระมหากษัตรยิ ์ หานภาคยิ ะ หรอื พระราชา. หานะ น. ภกิ ษุไดร้ ับแตง่ ตังเป็ นประมขุ ของคณะวนิ ัยธร กลา่ วคอื คณะผู ้ หานิ วนิ จิ ฉัยอธกิ รณ์ชนั ใดชนั หนงึ ใน 3 ชนั คอื ชนั ตน้ ชนั อทุ ธรณ์ และ หายนะ ชนั ฎกี า. หาสะ n. Chief of the Ecclesiastical court. หงิ สนะ ว. น่าหัวเราะ . หติ ะ a. ridiculous. ว. มสี ว่ นแหง่ ความเสอื ม หรอื ขาดทนุ . หริ ิ a. conducive to loss or degradation. หตุ ะ น. ความเสอื มถอย ; ความลดลงไป. n. degradation ; diminution. น. ความเสอื มถอย ; ความเสยี หาย ; ความลดลงไป. n. degradation ; decrease. น. ความเสอื ม ; ความเลวลง ; ความฉบิ หาย. n. diminution ; decay ; deterioration. น. รา่ เรงิ ;ยนิ ดี ; หวั เราะ. n. mirth ; laughter. น. เบยี ดเบยี น ; ทํารา้ ย. n. violence ; hurting ; harassment. น. ประโยชน์ ; สวสั ดกิ าร . n. benefit ; welfare. ว. อนั เป็ นประโยชน์ ; อนั มปี ระโยชน.์ b. beneficial ; useful ; to benefit. บางทเี ขยี นวา่ หติ น. ละลายใจตอ่ บาป . n. shame of sin ; moral shame. น. เครอื งสงั เวย ; สงิ ทถี กู บชู ายญั ; การเซน่ สรวง.

หู n. oblation ; thing sacrificed . เหตุ n. ear. เหตปุ ัจจัย น. ปัจจัยทเี ป็ นสาเหตุ หรอื เหตผุ ล มาจากบาลแี ละสนั สกฤต. โหราศาสตร์ n. causal ground. น. เครอื งสนับสนุน คอื เหตุ ; ปัจจัยดว้ ยความเป็ นเหต.ุ อ n. supporting factor by way of root. อกตะ น. พมา่ เรยี ก Sada ไทยเรยี ก ชะตา โดยทัวไปเป็ น เดรัจฉานวชิ า (low arts) อกตญั ตุ า n. astrology. อกตัญ ู อกรณยี ก์ จิ ว. มไิ ดถ้ กู กระทํา ; มไิ ดถ้ กู สรา้ ง . อกริ ยิ ทฏิ ฐิ a. not done ; not made. อกริ ยิ วาทะ น. นพิ พาน . อกศุ ลจติ n. nibbana ; nirvana. อกศุ ลมลู น. อกตญั ู ; เป็ นผไู ้ มร่ คู ้ ณุ ทผี อู ้ นื ทําใหแ้ ลว้ . อโคจร n. ingratitude ; ungratefulness . ว. ผไู ้ มร่ คู ้ ณุ ทผี อู ้ นื ทําไวแ้ ลว้ . a. ungrateful. น. สงิ ทไี มพ่ งึ ทํา. n. improper action. น. เห็นวา่ กระทําไมม่ ผี ล. n. view of the inefficienoy of action. น. เห็นวา่ ทําไมเ่ ป็ นอันทํา. n. theory of non – action. น. จติ เป็ นอกศุ ล กลา่ วคอื ฝ่ ายชวั . n. demeritorious thought. น. รากเงา่ แหง่ กศุ ล ; รากเงา่ แหง่ ความชวั . n. root or principle of sin ; demeritorious root. ว. ไมค่ วรเทยี วไปของพระ เชน่ รา้ นสรุ าเมรัย. a. uncongenial sphere for monks such as a drinking booth .

องคก์ ารปกครอง น. ศนู ยก์ ลางของคณะสงฆ์ มสี งั ฆมนตรวี า่ การองคก์ ารปกครอง เป็ นผบู ้ ังคับบญั ชา อาจเทยี บกบั กระทรวงมหาดไทย. องคก์ ารเผยแผ่ n. Organization of Administration . น. องคก์ ารของคณะสงฆ์ ในการเผยแผพ่ ระศาสนา มสี งั ฆมนตรี องคก์ ารศกึ ษา วา่ การองคก์ ารเผยแผเ่ ป็ นผบู ้ ังคับบัญชาองคก์ ารน.ี n. Organization of Propagation. องคก์ าร น . องคก์ ารของคณะสงฆ์ มสี งั ฆมนตรวี า่ การองคก์ ารศกึ ษาเป็ น สาธารณูปการ ผบู ้ ังคบั บัญชา อาจเทยี บดว้ ยกระทรวงศกึ ษาธกิ าร. อจเฉททฏิ ธิ n. Organization of Education. อจติ ตกะ น. องคก์ ารของสงฆเ์ พอื ควบคมุ การกอ่ สรา้ ง และปฏสิ งั ขรณ์ใน อเจตสกิ ะ วดั มสี งั ฆมนตรวี า่ การองคก์ ารสาธารณูปการเป็ นผบู ้ งั คับบัญชา. อตวิ ากยะ n. Organization of Public Works. อทสกนสิ ที นะ น. เห็นวา่ สญู . n. annhilationism. อทสิ สมานกาย ว. ไมม่ เี จตนา ; อาบตั ปิ ระเภทลว่ งละเมดิ ใหถ้ อื วา่ ผดิ . อทกุ ขมสขุ a. unintentional. ว. ไมเ่ กยี วกบั จติ ; ไมเ่ นอื งดว้ ยจติ ; ไมพ่ ัวพันจติ . อโทสะ a. non – mental. อธรรม น. คําลว่ งเกนิ ; คําดา่ ; คําดา่ ทอ. n. abuse ; reproach ; abusive language. น. ผา้ ปนู ังไมม่ ชี าย เป็ นอยา่ งหนงึ ใน10 ขอ้ เป็ นเหตทุ ําสงั คายนา พระธรรมวนิ ัย ครังที 2. n. borderless seat. ว. มกี ายมองไมเ่ ห็น. a. having invisible body. ว. ไมท่ กุ ขไ์ มส่ ขุ ; เฉย ๆ . a. neither painful nor happy. น. ความไมท่ กุ ขไ์ มส่ ขุ . n. neither suffering nor happiness. น. ความไมโ่ กรธ. n. absense of hatred. น. ประพฤตผิ ดิ ; คําสอนทผี ดิ ; ความผดิ ธรรม.

อธมั มกิ ะ n. misconduct ; unrighteousness ; unlawfulness. อธกิ รณ์ ว. ผดิ ธรรม ; ไมช่ อบธรรม ; เลว. อธกิ รณสมถะ a. irreligious ; wicked. อธคิ ม , อธคิ มะ, น. คดี ; พพิ าท ; เรอื งทถี กเถยี งกัน ; ศาล. อธคิ มนะ n. case ; dispute ; subject of discussion. อธปิ ตปิ ัจจัย น. ระงับอธกิ รณ์ ; วธิ รี ะงบั อธกิ รณ.์ อธศิ ลี n. settlement of cases ; method of the settlement cases. น. บรรลุ . อนรยิ ปรเิ ยส n. attainment. อนวชั ชะ น. ปัจจัยสนับสนุน คอื ความเป็ นใหญ.่ อนันตตา n. supporting factor of dominance. อนันตรปัจจัย น. ศลี อันยงิ หรอื ทสี งู กวา่ ศลี สามญั เชน่ ศลี 5 กบั ศลี 8 ศลี 8 ยอ่ มเป็ นอธศิ ลี , ระหวา่ งศลี 8 กบั ศลี 10 ศลี 10 ยอ่ มเป็ นอธศิ ลี , อนันตรกิ กรรม. หรอื ศลี 10 กบั ศลี 227 ศลี 227 เป็ นอธศิ ลี . อนันตรยิ กรรรม n. higher morality. อนันตวญิ ญาณ น. แสวงหาแหง่ อนารยะ. อนันตากาศ n. ignoble search. อนาคามผิ ล ว. ไมม่ โี ทษ ; สจุ รติ . a. blameless ; cleanly. ว. อันไมใ่ ชต่ ัวตน. a. soulless ; non – self ; non – ego. น. ปัจจัยสนับสนุน คอื ความใกลช้ ดิ ตดิ ตอ่ กนั . n. relation or supporting factor of contiguity or proximity. น. กรรมทไี มม่ กี รรมอนื ใหผ้ ลคนั ในระหวา่ ง ; เป็ นกรรมทหี นักทสี ดุ . n. uninterrupted Karma. น. วญิ ญาณไมม่ ที สี นิ สดุ . n. infinity of consciousness. น. อากาศเป็ นชอ่ งวา่ งไมม่ ที สี นิ สดุ . n. infinity of space น. ผลของผไู ้ มม่ าเกดิ อกี อันเป็ นอรยิ ผลชนั ที 3 ใน 4 ชนั . n. Result of the Non – returner.

อนาคามมิ รรค น. มาจากบาลี วา่ อนาคามมิ คฺค มรรคของผไู ้ มม่ าเกดิ อกี อนั เป็ น อรยิ มรรคชนั ที 3 ใน 4 ชนั . อนาคามี n. Path of the Non – returner. น. ผไู ้ มม่ าเกดิ อกี จะนพิ พานในชนั สทุ ธาวาส เป็ นพรหมโลกทอี ยู่ อนาคามี 4 ของพระอนาคามี , เป็ นพระอรยิ บคุ คล ชนั ที 3 ใน 4 ชนั . อนจิ จตา n. non – returner . อนจิ จะ,อนจิ จัง น. ผไู ้ มเ่ วยี นกลับมาอกี . อนนิ ทรยี รปู n. non – returner น. แปรปรวนแตกสลาย. อนุชาทนิ นกสงั ขาร n. impermanence. อนุฎกี า ว. ไมเ่ ทยี ง. a. impermanent ; unstable. อนุสยั น. รปู มใิ ชอ่ นิ ทรยี ์ คอื รปู อนื จาก ตา, ห,ู จมกู , ลนิ , กาย และใจ. n. non-faculty material –qualities other than eye , ear , อปทาน nose , tongue and body. อภัยมทู รา น. สงิ ทกี รรมไมย่ ดึ ครอง. n. karmically ungrasped phenomena. อภัสสร น. คําอธบิ ายฎกี า เป็ นอรรถกถาอธบิ ายบาลพี ระไตรปิฏก, ฎกี า อภชิ ฌา อธบิ ายอรรถกถา, อนุฎกี าอธบิ ายฎกี า อกี ชนั หนงึ . n. sub – subcommentary. น. กเิ ลสละเอยี ด ทนี อนเนอื งในสนั ดาน แฝงตวั คลา้ ยไมป่ รากฎ เมอื มอี ารมณ์มายวั จงึ แสดงตัวใหป้ รากฏ . n. latent bias. น. ชวี ประวตั ิ ; ขอ้ อา้ งหรอื เรอื งราว. n. life – history ; references. น. มาจากภาษาสนั สฤต ใชพ้ ระหัตถซ์ า้ ย แปลวา่ ไมเ่ กรงกลัวและ บรรลสุ นั ติ n. Abhaya – mudra. น. ชนชนั ของเทวดาในชนั ที 4 มคี วามปิตแิ ละไมตร.ี n. Abhassara. น. โลภ ; อยากได ้ ; อยากม.ี n. covetousness.

อภธิ รรมอวตาร น. บทนําอภธิ รรม บาลี คอื อภธิ รรม งานนเี ป็ นกวนี พิ นธ.์ อภนิ กิ ขมนะ n. Abhidhamma – avatar. อมฬู หวนิ ัย น. ออกบวช. อโมหะ n. retirement from the household life. อโยนโิ ส มนสกิ าร ว. การระงบั อธกิ รณ์ โดยยกใหว้ า่ เป็ นบา้ เมอื ผนู ้ ันหายบา้ แลว้ . อรหตั ตมรรค a. proceeding in the case of those who are no longer out of their mind. อรหนั ต์ น. ไมห่ ลง ; ไมห่ ลงใหล. n. absence of delusion. อรยิ ทรัพย์ น. ใสใ่ จไมแ่ ยบคาย ; พจิ ารณาโดยไมแ่ ยบคาย ; ไมใ่ ชค้ วามคดิ อรยิ ธนะ ถกู วธิ .ี อรยิ บคุ คล n. improper consideration. อรยิ ปรเิ ยสนา น. มาจากบาลี วา่ อรหตฺตมคฺค มรรคเป็ นความเป็ นผไู ้ กลจากขา้ ศกึ อรยิ ผล ไดแ้ ก่ กเิ ลส ; มรรคของพระอรหันต์ เป็ นอรยิ มรรคชนั ที 4 ใน 4 ชนั ดว้ ยกัน. n. path of the Passionless one. น. ทา่ นผสู ้ มควร ในการเคารพบชู า ทา่ นผไู ้ กลจากขา้ ศกึ กลา่ วคอื กเิ ลส ; ทา่ นผไู ้ รก้ เิ ลส ; พระอรยิ บคุ คลชนั สงู สดุ ใน 4 ชนั ;ผบู ้ รรลุ อรหนั ตผ์ ลแลว้ . n. worthy one ; venerable one ; sanctified one ; passionless one . น. ทรัพยอ์ ันประเสรฐิ ไดแ้ ก่ คณุ ธรรม. n. noble treasure ; sublime wealth. น. ทรัพยอ์ ันประเสรฐิ ; คณุ ธรรมภายใน ; มคี ณุ ธรรม 7 ประการ. n. noble wealth ; spiritual qualifications. น. บคุ คลผปู ้ ระเสรฐิ ; พระอรยิ เจา้ ; บางทพี ดู วา่ พระอรยิ ะ. n. noble man ; one who has attained higher knowledge ; noble individual. น. แสวงหาอยา่ งอารยะ. n. ariyan search. น. ผลอนั ประเสรฐิ ; ผลอันสบื มาแตอ่ รยิ มรรค ; ผลทดี .ี n. noble result ; noble state ; noble consequence to which

อรยิ มรรค the noble path leads. อรยิ มรรคมอี งค์ 8 น. มรรคทใี หบ้ รรลธุ รรมอนั ประเสรฐิ ; มรรคอันประเสรฐิ ; ทางอนั อรปู ประเสรฐิ . อรปู ฌาน 4 n. path leading to noble state ; noble path. อโลภะ ธรรมอนั วเิ ศษ. อวคิ ตปัจจัย n. noble eightfold path. อวชิ ชา ว. ไมม่ รี ปู ; มใิ ชร่ ปู ; นามธรรม. อวนิ พิ โภครปู a. formless ; nonsubstantial ; mentality ; immaterial sphere. อสงั ขารปรพิ าพายี น. ฌานทมี อี รปู ธรรม. อสภุ นมิ ติ n. Thanas of the Five – Material Sphere. อสภุ ะ น. ไมโ่ ลภ. n. absence of greed. อักขะ น. ปัจจัยเป็ นความไมห่ ายไป คอื ความสบื ตอ่ . n. supporting factor of continuance or non – disappearance. น. ความไมร่ ู ้ ดงั เชน่ ไมร่ อู ้ รยิ สจั จ์ 4 . n. ignorance . น. รปู ทแี ยกออกไมไ่ ด ้ กลา่ วคอื ส,ี กลนิ , รส , โอชะ และธาตุ ทัง 4 รวมเป็ น 8 อยา่ งดว้ ยกัน. n. inseparable material qualities , all together eight in number. น. ผปู ้ รนิ พิ พานโดยไมต่ อ้ งใชค้ วามเพยี รนัก. n. one attaining pari – nirvana without exertion. น. เครอื งหมายทําใหเ้ ห็นวา่ ไมส่ วยงาม ; เป็ นนมิ ติ ทไี มด่ ไี มง่ าม. n. feature of ugliness . ว. ไมง่ าม ; น่ารังเกยี จ ; คนไทยบางทอี า่ นวา่ อสภ และ อาสภ. a. ugly ; unpleasant. น. ซากศพ ; ศพ. n. corpse. น. อนิ ทรยี ห์ รอื อายตนะสาํ หรับรับรู ้ กลา่ วคอื ตา หู จมกู ลนิ กาย .

องั คตุ ตรนกิ าย n. organ of sense. อชั ฌาจาร ตา ; อัชฌาสยั ,อัธยาศยั n. eye. เพลาลอ้ รถ เป็ นแกนสาํ หรับสอดในดมุ เกวยี น ดมุ เป็ นสว่ นกลาง อัญญมญั ญปัจจัย ของลอ้ เกวยี น มรี สู ําหรับสอดเพลาไว ้ . อญั ญสมานา เจตสกิ n. axle of a wheel. อัฏฐกถา,อตั ถกถา การพนัน ; ลกู เตา๋ ; ลกู บาศก์ ; อฏั ฐบาน n. gambling ; die (plural of dice). อัฏฐังคกิ มรรค มาตราวดั นําหนัก เทา่ กับ 2 มาสก. อัฑฒโยคะ n. weight equal to two masakas. น. หมวดยงิ ดว้ ยองค์ ; หมวดพระสตู รวา่ ดว้ ยขอ้ ธรรมทมี อี งค์ 1,2,3 จนถงึ เกนิ 10 ; นกิ าย 1 ใน 5 ของสตั ตันตปิฎก. n. Book of Gradual Sayings. น. ลว่ งละเมดิ ; ประพฤตผิ ดิ ; เสพเมถนุ ; ลว่ งมารยาท. n. transgression ; sexual intercourse. น. มาจากบาลี อชฺฌาสย , สนั สกฤตเป็ น อธ+ิ อาศย เหตเุ ป็ นเพยี ง การสนั นษิ ฐานหารปู เดมิ ของศัพท์ เพราะไมม่ ที ใี ช ้ ความโนม้ เอยี ง ; ความปรารถนา ; เจตนา. n. inclination ; wish ; intention. น. เครอื งสนับสนุน กลา่ วคอื การองิ อาศยั กันและกนั . n. supporting factor of reciprocity. น. เจตสกิ มใี นจติ ทกุ ชนดิ ทกุ ประเภท. n. psychic factors or mental activities . น. คําอธบิ ายเนอื ความ. n. exposition ; commentary. น. นําดมื 8 อยา่ ง ประเภทนําผลไมท้ อี นุญาตใหภ้ กิ ษุดมื ไดใ้ นเวลา เทยี งวนั แลว้ . n. eight kinds of soft-drink generally made of juice. น. มรรคมอี งค์ 8 ; ขอ้ ปฏบิ ัตมิ สี ว่ นทังหมดประกอบ 8 อยา่ ง ดว้ ยกัน. n. Eightfold Path. น. อาคารทมี งุ เพยี งครงึ เดยี วเป็ นเพงิ .

อัตตกามะ n. pinnacled house. ว. ผรู ้ ักตน ; ความรักในตวั ตน. อัตตกลิ มถานุโยค a. one who loves his own self. อัตตทันตะ น. ความรักตน . อตั ตประจกั ษ์ n. love of self. น. ทรมานตนใหล้ ําบาก. อัตตภาพ n. self – mortification ; extreme as ascetism. ว. ผฝู ้ ึกตน . อัตตวาทะ a. self – restrained. อตั ตสมั ปทาน ว. มาจากบาลี อตฺตปจฺจกฺข , จากสนั สกฤต อาตฺมปฺรตฺยกฺษ อัน อัตตะ,อัตตา ประจักษ์ไดแ้ ก่ ตน. อตั ตัญ ู a. self – witnessed. อตั ถจรยิ า น. รา่ งกาย ; รา่ งกายพรอ้ มทังจติ ใจ ; ตัวตน ; บางทเี ขยี นวา่ อตั ถวณั ณนา อตั ภาพ. n. body ; body and mind. อัตถัญ ู น. ความเห็นวา่ มตี วั ตน. n. belief in the existence of soul. อตั ถปิ ัจจัย น. ถงึ พรอ้ มแหง่ ตัว. n. self – realization. น. ตวั ; ตน ; อาตมัน ; บางทเี ขยี นวา่ อัตต.์ n. self ; soul. ผรู ้ จู ้ ักตนเอง . a. knowing oneself. น. บําเพ็ญประโยชน์ หรอื รับใช.้ n. benefaction ; doing a favour ; life of service. น. พรรณนาเนอื ความ ; อธบิ ายเนอื ความ ใชแ้ ทน อัฏฐกถาหรอื อรรถกถา. n. commentary. ว. ผรู ้ คู ้ วามหมาย ; ผรู ้ เู ้ นอื ความ สปั ปรุ สิ ธัมมสตู ร คอื รคู ้ วามหมาย แหง่ นวังคสตั ถศุ าสน์ กลา่ วคอื รคู ้ ําสอนมอี งค์ 9. a. knowing the meaning. น. เครอื งสนับสนุนในความมอี ยู่ .

อัทธานะ n. supporting factor of presence. อนั ตคาหกิ ทฏิ ฐิ น. ทางไกล ; กาลยดื ยาว ; เดนิ ทางไกล ; ระยะไกล. n. long path ; long time ; long journey. อนั ตราปรนิ พิ พายี น. เห็นทถี อื เอาสว่ นสดุ ; เห็นหรอื คําสอนทผี ดิ . n. view taking extreme sides ; extremist or opposite อันเตวาสกิ ; heretical doctrine. น. ผปู ้ รนิ พิ พาน อายยุ งั ไมถ่ งึ กงึ . อัปปนาสมาธิ n. one who attain pari – nivana within the first half life – อปั ปมาทสมั ปทา span. อัปปมาทะ น. ภกิ ษุผอู ้ ยใู่ นปกครองของอาจารย์ ; ภกิ ษุผเู ้ ป็ นศษิ ย์ ; ศษิ ย์ อัปปะ ของสงฆ.์ อัปปิ จฉตา n. pupil. อัปปิยสมั ปโยค น. สมาธแิ นบสนทิ . อัพยยศพั ท์ n. attainment concentration. อพั ยากตจติ น. ถงึ พรอ้ มแหง่ อปั ปมาทะ. อัมพวนั n. posseseion of being earnest. อมั พะ น. ความไมป่ ระมาท. n. earnestness. ว. นอ้ ย ; เล็กนอ้ ย ; เล็ก ๆ นอ้ ยๆ. a. trifling. น. ปรารถนานอ้ ย ; ไมเ่ ห็นแกไ่ ด.้ n. desiring little ; fewness of wishes. น. ประจวบกับอารมณ์อันไมเ่ ป็ นทรี ัก. n. association with the unpleasant. น. ศัพทแ์ จกดว้ ยวภิ ัตนิ าม และวภิ ตั อิ าขยาตไมไ่ ด.้ n. infinitive words. น. จติ ทเี ป็ นกลาง ไมช่ วั ไมด่ ี ; กลา่ วคอื ไมช่ ชี ดั วา่ ชวั หรอื ด.ี n. neutral thought. น. ป่ ามะมว่ ง . n. mango grove. น. ตน้ มะมว่ ง ; ผลมะมว่ ง ไทยใชว้ า่ อัมพพฤก. n. mango tree ; mango fruit.

อากาศธาตุ น. สภาวะชอ่ งวา่ ง. อาทาสะ n. space – element. น. กระจก ; แวน่ ; เป็ นโลหะทเี งาสาํ หรับสอ่ งในยคุ ไมม่ กี ระจกแกว้ อาบตั ,ิ อาปัตติ . n. mirror. อาปัตตาธกิ รณ์ น. ขอ้ ผดิ พลาดเป็ นความผดิ ของการละเมดิ เป็ นขอ้ วนิ ัยที อาโปธาตุ พระพทุ ธเจา้ ทรงบญั ญัตไิ ว ้ ของภกิ ษุ. อามสิ ทาน n. offence. อามสิ บชู า น. ทเี กดิ ขนึ เนอื งดว้ ยการตอ้ งอาบตั ขิ องภกิ ษุ. อามสิ ปฏสิ นั ถาร n. case of offence. อามสิ ฤทธิ น. ธาตเุ หลว. อามสิ เวปลุ ละ n. fluid element. อามสิ สงั คหะ น. ใหส้ งิ ของ ; ใหข้ อง. อายตนะภายนอก n.. carnal gift. น. บชู าดว้ ยของ. อายตนะภายใน n. material worship. ก. การปฏสิ นั ถารโดยสงิ ของ. v. worldly hospitality. น. รงุ่ เรอื งทางวตั ถ.ุ n. carnal prosperity. น. ความไพบลู ยแ์ หง่ อามสิ . n. material abundance. น. สงเคราะหด์ ว้ ยอามสิ . n. material aid. น. แดนหรอื เครอื งตดิ ตอ่ ภายนอก ; อายตนะ บางทเี ขยี นวา่ อาย ตน. n. outer spheres of sense ; object of sense- organs. ไดแ้ ก่ รปู , เสยี ง, กลนิ , รส, โผฏฐัพพะ , ธรรมะ. form , sound, odour ,taste , tangible object, phenomena. น. แดนหรอื เครอื งตดิ ตอ่ ภายในกบั อายตนะภายนอก. n. inner spheres of sense. ไดแ้ ก่ ตา, ห,ู จมกู , ลนิ , กาย, ใจ.

อารมณ์ eye, ear , nose, tongue, body, mind. น. สงิ ทผี า่ นทางทวารหก กลา่ วคอื ทาง ตา, ห,ู จมกู , ลนิ , กาย, อารัญญกะ และใจ ไดแ้ ก่ รปู เสยี ง , กลนิ , รส, สงิ ทถี กู ตอ้ งได ้ ; สงิ ทรี ไู ้ ด ้ ; อารัญญกิ ะ เครอื งยดึ เหนยี วจติ ใจ. อารัพภธาตุ n. sense – objects ; form , sound , odour, taste , tangible อารัมมณปัจจัย object , cognizable object. อารัมมณูปนชิ ฌาน น. ผอู ้ ยปู่ ่ า. อาสวะ n. forest dweller. อาสวกั ขยะ ว. ผถู ้ อื การอยปู่ ่ าเป็ นวตั ร. อาสาฬหบชู า a. forest dweller. น. ธาตเุ ป็ นการลงมอื ทําความเพยี ร. อาเสวนปัจจัย n. element of putting forth effort. อาหารปัจจัย น. ปัจจัยเครอื งสนับสนุน คอื อารมณ์ . อาหารรปู n. supporting factor of object. อจิ ฉาวฆิ าตะ น. เพง่ . n. object scrutinizing Thana. น. กเิ ลสทดี องสนั ดาน ; กเิ ลสทไี หลไป. n. intoxicants of passion ; evil passions which flow. สนิ อาสวะ ; หมดกเิ ลสทดี องในสนั ดาน. destruction of intoxicants of the mind. (Asalhpuja) น. การบชู าในวนั พระจันทรเ์ พ็ญ เดอื นอาสาฬหะ ; บชู าเดอื นอาสาฬหะ. n. worship on the full moon day of Asalha month. เป็ นวนั เพ็ญกอ่ นวนั เขา้ พรรษา 1 วัน. Day before Buddhist Lent. น. เครอื งสนับสนุน เป็ นการสอ้ งเสพ หรอื คลกุ คล.ี n. supporting factor of frequency or habitual recurrence. น. ปัจจัยสนับสนุน คอื อาหาร. n. supporting factor of food. น. รปู คอื อาหาร. n. material quality of nutrition. น. ปรารถนาสงิ ใดไมไ่ ดส้ งิ นัน ; ความขดั ขอ้ งในความปรารถนา ;

อติ ถัตตะ,อติ ถนิ ทรยี ์ ขดั ขอ้ ง. อติ ถี n. unsatisfied desire. อติ ถธี ตุ ตะ น. เพศหญงิ . อทิ ธิ n. feminity. อทิ ธบิ าท น. ผหู ้ ญงิ ; หญงิ . n. woman ; female. อทิ ธบิ าท 4 น. นักเลงหญงิ ; นักเลงผหู ้ ญงิ . n. debauchee. อนิ ทรยิ ปัจจัย น. ฤทธิ ; ความสําเร็จ ; ความเจรญิ . อนิ ทรยี รปู n. psychic power . น. บาทเบอื งของฤทธิ ; บาทเบอื งของความสําเร็จ ; กฏแหง่ อสิ สา ความสาํ เร็จผล ; คณุ เครอื งใหบ้ รรลคุ วามประสงค.์ อทุ เทส n. basis of psychic power ; law of success. อทุ ธจั จกกุ กจุ จะ น. คณุ ใหป้ ระสพความสาํ เร็จ 4 อยา่ ง. อทุ ธัจจะ n. Four Bases of Psychic Power ; Four Principles of อทุ ร Success. อทุ รยิ ะ น. เครอื งสนับสนุน อนิ ทรยี เ์ ป็ นสงิ ทเี ป็ นใหญใ่ นหนา้ ทขี องตน. n. supporting factor of faculty. น. รปู คอื อนิ ทรยี ์ รปู ทเี ป็ นใหญใ่ นหนา้ ทขี องตน คอื ตา, ห,ู จมกู , ลนิ , กาย. n. material faculties ; eye , nose, tongue, and body. น. รษิ ยา ; เห็นผอู ้ นื ไดด้ ที นอยไู่ มไ่ ด.้ n. jealousy ; envy. น. แสดง ; ชแี จง ; อธบิ าย ; สวด . ดังเชน่ สวดปาฏโิ มกข.์ n. indication ; recitation. น. ฟ้งุ ซา่ นรําคาญใจ. n. flurry and worry. น. ฟ้งุ ซา่ น ; ฟ้งุ . n. distraction ; flurry ; haughtiness. น. ทอ้ ง ; กระเพาะอาหาร ; ภายใน ; มดลกู . n. belly ; interior. น. อาหารใหม่ อาหารทยี งั อยใู่ นทอ้ งใชค้ กู่ บั อาหารเกา่ ไดแ้ ก่

อทุ ัย อจุ จาระ ซงึ ใชศ้ พั ทว์ า่ กรสี . อทุ าน n. undigested food in the stomach. อทุ าหรณ์ น. ขนึ ไป ; ความเจรญิ . อบุ าสถ n. rise ; increase. อบุ าสกิ า น. เปลง่ วาจาออกมา . อเุ บกขา n. utterance. น. ตัวอยา่ ง ; อา้ งองิ . อโุ บสถศลี n. example , instance. อปุ จย น. ผนู ้ ังใกล ้ ; ผภู ้ ักดที เี ป็ นคฤหสั ถ์ ; ผรู ้ ับใช.้ อปุ จารสมาธิ n. one who sits near. อปุ นสิ สยปัจจัย น. ผนู ้ ังใกลท้ เี ป็ นหญงิ ; ผภู ้ กั ดที เี ป็ นหญงิ ; ผรู ้ ับใชเ้ ป็ นหญงิ . อปุ ปัตตเิ ทพ n. female who sits near or a female devotee. อปุ มะ น. วางใจเป็ นกลาง ; วางเฉย ; ความรสู ้ กึ เฉย ๆ ไมส่ ขุ หรอื ทกุ ข์ ; อปุ มา ไมม่ คี วามลําเอยี ง. อปุ ไมย n. neutrality ; indifference. น. ศลี 8 ทรี ักษาในวนั พระ. n. eight precepts observed on uposatha day. น. กอ่ ตวั . n. growth. น. สมาธจิ วนจะแน่วแน่. n. access concontration. น. ปัจจัยสนับสนุน กลา่ วคอื องิ อาศยั . n. foundation ; basis. น. เทวดาโดยกําเนดิ ; เกดิ เป็ นเทวดา. n. god by birth. ว. เหมอื น ; เปรยี บดว้ ย ; มคี ณุ สมบตั .ิ a. similar ; having a quality of. น. เปรยี บเทยี บ ; ขอ้ เปรยี บเทยี บ. n. simile ; parable ; comparison. ว. มาจากบาลี อปุ เมยฺย มาจากสนั สกฤต อปุ เมย สงิ ทถี กู เปรยี บเทยี บหรอื พงึ เปรยี บ. a. that which is to be likened.

อปุ สมั บัน ว. ผบู ้ วชหรอื อปุ สมบทแลว้ . a. ordained as a monk. อปุ ัหัจจปรนิ พิ พายี น. ภกิ ษุ หรอื ภกิ ษุณี ; บางทกี ็พดู วา่ อปุ สมบัน. อปุ าทาน n. Bhikkhu of Bhikkhuni. อปุ าทารปู ,อปุ าทาน น. ผจู ้ วนจะบรรลปุ รนิ พิ พาน มอี ายพุ น้ กงึ . รปู n. one attaining pannivana after the first half life – span. อปุ าทนิ นกสงั ขาร น. ยดึ มนั ถอื มนั ; ยดึ ถอื . อปุ ายาส n. grasping ; attachment. อปุ าสนะ น. รปู อาศยั . อปุ าหนะ n. derivative materiality. อยุ ยาน,อทุ ยาน น. สงิ ทกี รรมยดึ ครอง . n. karmically grasped phenomena. อยุ โยชนะ น. คบั แคน้ ใจ . อรุ คะ n. despair. อรุ ัพภะ น. นังใกล ้ ; รับใช ้ ; ฝึกหัด. อสุ สกกะ n. sitting near ; attendance ; training. อสุ สวะ น. รองเทา้ ไมห่ มุ ้ สน้ ; รองเทา้ หมุ ้ สน้ ก็ได.้ อสุ สาหะ,อตุ สาหะ n. sandal ; shoe. น. คําแรกมาจากบาลี , คําหลังมาจากสนั สกฤต ; สวน ; ป่ าน่า รนื รมย.์ n. park ; pleasant grove. น. สง่ ไป ; รบเรา้ . n. sending away ; instigation. น. งู ; สตั วเ์ ลอื ยคลาน ;อันเต็มไปดว้ ยอก. n. snake ; creeping animal ; creeper. น. แกะ . n. ram. น. ขวนขวาย ; กระตอื รอื รน้ . n. zeal ; energy. น. มหรสพ . n. festival. น. มาจากบาลี เป็ นคําแรก คําหลังเป็ นสนั สกฤต ; เพยี ร ;บากบนั .

อสุ สกุ ะ n. endeavour ; effort ; exertion. อฬุ าร ว. ผขู ้ วนขวาย ; ผกู ้ ระตอื รอื รน้ ; ผขู ้ ยนั . เอกคั คตา a. zealous ; energetic ; diligence. เอกังสพยากรณ์ ว. ยงิ ใหญ่ ; โอโ่ ถง ; เดน่ ; ประเสรฐิ ; โอฬาร. เอกาหะ a. great ; eminent ; noble. เอกกี าวะ น. ความสงบแหง่ จติ ใจ; จติ ใจมอี ารมณ์เป็ นหนงึ เดยี ว . เอสนา n. onepointedness. เอสกิ า น. ตอบปัญหาแงเ่ ดยี ว เอหปิ ัสสกิ ะ n. one aspect of answering question. เอฬกะ น. วนั เดยี ว ; วนั หนงึ . เอฬา n. one day. เอฬาลกุ ะ น. ความเป็ นอันหนงึ อันเดยี วกัน ; ความเดยี วดาย ; อันเดยี วกัน. โอกะ n. unity ; solitude. โอการะ น. แสวงหา ; คน้ หา ; คน้ . โอกาส n. seeking ; searching. โอกริ ณะ น. เสาระเนยี ด ; เสาทปี ักไวม้ ันคงหนา้ ประตเู มอื ง ; ระเนยี ด. n. strong post before a city gate. ว. ควรเรยี กใหม้ าดู ; ควรเปิดโอกาสใหด้ .ู a. open to all. น. แพะ . n. ram. น. นําลาย. n. saliva. น. ฟักทอง ; แตงกวา ; ฟัก. n. pumpkin ; cucumber. น. นํา ; ทอี ยู่ ; ทอี ยอู่ าศยั . n. water ; habitation. น. ตําทราม ; เสอื มทราม ; ความเสอื ม. n. lowliness ; degradation. น. ชอ่ งวา่ ง ; เหตกุ ารณท์ เี กดิ ขนึ โดยมไิ ดค้ าดหมาย ; อนุญาต. n. open space ; chance ; permission. น. ทําใหเ้ รยี ราย ; ทําใหก้ ระจดั กระจาย ; ทําใหก้ ระจาย.

โอคาหะ,โอคาหนะ n. scattering ; casting out. โอฆะ น. จมลง ; ดงิ . โอชะ,โอชา n. diving ; plunging into. โอฏฐะ น. มหาสมทุ ร ; หว้ งนํา ; นําทหี ลากมาทว่ ม ; นําทไี หลมา. โอตตัปปะ n. ocean . น. รสอาหาร ; นําผลไม ้ ; รส. โอตรณะ n. nutritive essence ; juice. โอปนยกิ ะ น. อฐู ; รมิ ฝีปาก ; รมิ ปาก. n. camel ; lip. น. เกรงกลัว ทจี ะทํากรรมชวั . n. fear of doing sin shrinking ; back from doing wrong ; moral dread. น. กา้ วลง ; ลงมา. n. descent ; coming down. ว. ควรนอ้ มเขา้ มาในตน . a. worthy of bringing inside ; worth to bring inside. วา่ ที ร.ต.องอาจ ชาญเชาว์ ผ้รู วบรวม ทมี า http://www.nkgen.com/buddhist/buddhist.htm สบื ค้นเมือวนั ที 26 มถิ นุ ายน 2557