บททำวัตร สวดมนต์(แปล) อักษรไทยบาลี

บททำวตั ร-สวดมนต (แปล) องคค วามรเู กยี่ วกบั พระปรติ ร บทสวดอนโุ มทนาวธิ ี ธรรมจกั ร และพระคาถาชนิ บญั ชร รวบรวม โดย แกว ชดิ ตะขบ ป.ธ. ๙, พ.ม., ศษ.บ. นักวิชาการศาสนาชำนาญการ จดั พมิ พเ ผยแพร โดย ฝา ยเผยแผพ ระพทุ ธศาสนา กองพทุ ธศาสนศกึ ษา สำนักงานพระพุทธศาสนาแหงชาติ พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๓

บททำวัตร-สวดมนต (แปล) ISBN 978 - 974 - 310 - 259 - 2 จัดพิมพเผยแพรตามโครงการวัสดุหนังสือ วารสาร ตำรา (หนังสือหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา) กองพุทธศาสนศึกษา สำนักงานพระพุทธศาสนาแหงชาติ ประจำปง บประมาณ ๒๕๕๓ พมิ พค รง้ั ท่ี ๑ จำนวน ๑๐,๐๐๐ เลม ทปี่ รกึ ษา : นางจฬุ ารตั น บณุ ยากร ผอู ำนวยการสำนกั งานพระพทุ ธศาสนาแหง ชาติ นางบญุ ศรี พานะจติ ต รองผอู ำนวยการสำนกั งานพระพทุ ธศาสนาแหง ชาติ นายนพรตั น เบญจวฒั นานนั ท รองผอู ำนวยการสำนกั งานพระพทุ ธศาสนาแหง ชาติ นายอำนาจ บัวศิริ ผอู ำนวยการสำนกั เลขาธกิ ารมหาเถรสมาคม นายพนม ศรศิลป ผอู ำนวยการกองพทุ ธศาสนศกึ ษา ขอ มลู /รวบรวม/จดั ทำตน ฉบบั : หวั หนา ฝา ยเผยแผพ ระพทุ ธศาสนา นายแกว ชิดตะขบ ตรวจตน ฉบบั : คณะกรรมการตรวจตน ฉบบั หนงั สอื หลกั ธรรมทางพระพทุ ธศาสนา สำนกั งานพระพทุ ธศาสนาแหง ชาติ พมิ พท ่ี : โรงพมิ พส ำนกั งานพระพทุ ธศาสนาแหง ชาติ ๓๑๔ – ๓๑๖ ปากซอยบา นบาตร ถนนบำรงุ เมอื ง เขตปอ มปราบศตั รพู า ย กรงุ เทพมหานคร ๑๐๑๐๐ โทร. ๐-๒๒๒๓-๓๓๕๑, ๐-๒๒๒๓-๕๕๔๘ โทรสาร ๐-๒๖๒๑-๒๙๑๐ E-mail : [email protected] นายพรี พล กนกวลยั ผพู มิ พผ โู ฆษณา

คำนำ พระพทุ ธศาสนา เปน ศาสนาประจำชวี ติ ของชนชาตไิ ทย เพราะคนไทยสว นใหญไ ด เคารพนบั ถอื และยกยอ งเทดิ ทนู บชู าเปน สรณะแหง ชวี ติ สบื ทอดตอ เนอื่ งกนั มาเปน เวลาชา นาน ขนบธรรมเนยี ม ประเพณแี ละศลิ ปวฒั นธรรมอนั ดงี ามของชาตไิ ทยสว นใหญม พี นื้ ฐานมาจาก คตธิ รรมและหลกั พระพทุ ธศาสนา องคพ ระมหากษตั รยิ ไ ทยทกุ พระองคท รงเปน พทุ ธมามกะ ทรงดำรงอยใู นฐานะเปน องคเ อกอคั รศาสนปู ถมั ภก ทรงยกยอ งเชดิ ชพู ระพทุ ธศาสนาตลอดมา ตงั้ แตอ ดตี อนั ยาวนานจวบจนกาลปจ จบุ นั ซงึ่ แสดงใหเ หน็ เปน ประจกั ษว า พระพทุ ธศาสนา ไดส ถติ สถาพรเปน สรณะทพี่ งึ่ ทย่ี ดึ เหนยี่ วจติ ใจของชนชาตไิ ทยตลอดมาทกุ ยคุ ทกุ สมยั ดงั นน้ั จึงกลาวไดวา ชาติไทยไดมีความเจริญมั่นคงดำรงเอกราชอธิปไตยสืบทอดตอกันมาต้ังแต โบราณกาลจวบจนปจ จบุ นั กเ็ พราะคนไทยทงั้ ชาตยิ ดึ มนั่ อยใู นหลกั ธรรมทางพระพทุ ธศาสนา มคี วามเคารพบชู าพระรตั นตรยั พระพทุ ธศาสนามบี ทบาทสำคญั ยงิ่ ตอ วถิ ชี วี ติ ของชาวไทย จนเรยี กไดว า วถิ พี ทุ ธคอื วถิ ไี ทย โดยมสี ว นเสรมิ สรา งอปุ นสิ ยั ของคนในชาตใิ หร จู กั รกั ความสงบ มจี ติ ใจเมตตาปรารถนาดี มนี ้ำใจเสยี สละ มคี วามกตญั รู คู ณุ รจู กั ใหอ ภยั และเออื้ เฟอ เผอ่ื แผ แบง ปน ตอ กนั รจู กั สงิ่ ทคี่ วรและไมค วร เปน ตน การเจรญิ พระพทุ ธมนต หรอื การสวดมนตภ าวนา ในพระพทุ ธศาสนา นบั เปน อบุ ายวธิ อี ยา งหนง่ึ ในการจงู จติ ใหเ ขา ถงึ พระพทุ ธศาสนาในเบอ้ื งตน มใิ ชเ ปน การออ นวอนขอพร จากพระผทู รงอำนาจเหนอื มนษุ ยใ หท รงโปรดบนั ดาลประทานสง่ิ ทผี่ สู วดตอ งการ แตเ ปน การ เจรญิ อนสุ สตกิ มั มฏั ฐานนอ มจติ ใหร ะลกึ นกึ ถงึ พระพทุ ธคณุ พระธรรมคณุ และพระสงั ฆคณุ พรอ มทงั้ แผเ มตตาจติ ใหส รรพสตั วอ ยดู มี สี ขุ พน จากการอยรู อ นนอนทกุ ข ประสบพบแตส ง่ิ ทเ่ี จรญิ ดงี ามโดยถว นหนา ซงึ่ พระพทุ ธมนตห รอื บทสวดมนตแ ตล ะบทนนั้ ลว นแตท รงคณุ ความหมายทแ่ี สดงถงึ การเปลง สจั วาจาอธษิ ฐานจติ อา งคณุ านภุ าพพระรตั นตรยั ทเี่ ปน สจั ธรรม ใหน อ มนำมาสกู ายและจติ ของผสู วดทง้ั สนิ้ มไิ ดม คี วามหมายในเชงิ ออ นวอนแตอ ยา งใด โดย ประโยชนท ไี่ ดจ ากการเจรญิ หรอื สวดมนตน น้ั กค็ อื ภาวะจติ ทเี่ ปน สมาธิ ไมถ กู กเิ ลสมคี วามโลภ ความโกรธ ความหลงเปน ตน รบกวนจติ ในชวั่ ขณะทเี่ ปลง วาจาสวดมนต เมอื่ หมน่ั เจรญิ หมน่ั สวดอยูเสมอ จิตก็สงบเปนสมาธิมากข้ึน เมื่อจิตสงบ ก็พบความสุขท่ีประณีตเยือกเย็น สง ผลใหม พี ลงั จติ ทคี่ วรแกก ารงาน ซงึ่ จะพฒั นาความคดิ สตปิ ญ ญาใหส ามารถปฏบิ ตั หิ นา ทห่ี รอื รังสรรคประกอบกิจการคุณงามความดีตางๆ ในชีวิตประจำวันไดอยางดีมีประสิทธิภาพสูง

(๔) บททำวัตร-สวดมนต (แปล) นอกจากน้ี ยงั เปน ทปี่ ระจกั ษช ดั วา ผทู เี่ จรญิ หรอื สวดมนตเ ปน ประจำจะสามารถสรา งสมาธจิ ติ อนั มพี ลงั สง ผลใหเ ปน คนใจเยน็ มสี ตปิ ญ ญารอบคอบ มคี วามอดทน รจู กั เหตผุ ล ไมห งดุ หงดิ รำคาญใจตอ สงิ่ ทมี่ ากระทบ สามารถปฏบิ ตั หิ นา ทกี่ ารงานและแกไ ขปญ หาชวี ติ ของตนใหเ ปน ไปในทางทถ่ี กู ตอ งไดเ ปน อยา งดอี กี ดว ย ดงั นน้ั บรรพบรุ ษุ พทุ ธศาสนกิ ชนไทยจงึ มคี ตนิ ยิ ม เจรญิ พระพทุ ธมนตห รอื สวดมนตก นั อยา งกวา งขวาง ไมว า จะในวถิ ชี วี ติ ประจำวนั หรอื ในโอกาส วนั สำคญั ตา งๆ ทง้ั น้ี เพอ่ื ความสงบแหง จติ ใจ เพอื่ ความเปน สริ มิ งคลแหง ชวี ติ เพอื่ ถวายเปน พระราชกศุ ลแดอ งคพ ระประมขุ หรอื เพอ่ื ถวายเปน พทุ ธบชู า ซง่ึ ไดร บั การปฏบิ ตั สิ บื ทอดตอ เนอ่ื ง กนั มาจนถงึ ปจ จบุ นั น้ี สำนักงานพระพุทธศาสนาแหงชาติ ในฐานะหนวยงานของรัฐท่ีมีภารกิจรับสนองงาน คณะสงฆและทำนุบำรุงสงเสริมพัฒนากิจการพระพุทธศาสนา ไดตระหนักและเล็งเห็นคุณ ประโยชนของการเจริญพระพุทธมนตหรือสวดมนตภาวนาดังกลาว จึงมีความมุงม่ันท่ีจะ อำนวยความสะดวกใหป ระชาชนทว่ั ไปไดร จู กั เขา ใจ และเขา ถงึ บทสวดมนตภ าวนาตา งๆ ไดอ ยา งกวา งขวาง ในการนี้ ไดม นี โยบายใหก องพทุ ธศาสนศกึ ษาจดั ทำหนงั สอื ทป่ี ระมวลบท ทำวัตรและบทพระพุทธมนตสำหรับเจริญหรือสวดในโอกาสตางๆ โดยใหมีคำแปลพรอม ทง้ั ใหค วามหมาย เสรมิ ความรเู กยี่ วกบั ความเปน มา และอานสิ งสข องบทสวดแตล ะบท แลว จดั พมิ พเ ผยแพรเ ปน ธรรมทานแกพ ทุ ธศาสนกิ ชนผสู นใจทว่ั ไป ตามโครงการจดั พมิ พห นงั สอื หลักธรรมทางพระพุทธศาสนา ประจำปงบประมาณ ๒๕๕๓ และเรียกช่ือหนังสือนี้วา “บททำวตั ร-สวดมนต (แปล) ฉบบั สำนกั งานพระพทุ ธศาสนาแหง ชาติ” โดยมอบให นายแกว ชดิ ตะขบ ป.ธ. ๙, พ.ม., ศษ.บ. หวั หนา ฝา ยเผยแผพ ระพทุ ธศาสนา เปน ผคู น ควา รวบรวมขอ มลู จดั ทำตน ฉบบั และมอบใหค ณะกรรมการตรวจตน ฉบบั หนงั สอื หลกั ธรรมทางพระพทุ ธศาสนา ทส่ี ำนกั งานพระพทุ ธศาสนาแหง ชาตแิ ตง ตงั้ เปน ผตู รวจตน ฉบบั สำนักงานพระพุทธศาสนาแหงชาติหวังวา หนังสือบททำวัตร-สวดมนต (แปล) นี้ จะอำนวยประโยชนตอการศึกษาคนควา สงเสริมสัมมาปฏิบัติของประชาชนผูสนใจในการ ปฏบิ ตั ติ นเพอ่ื เขา ถงึ หลกั พระพทุ ธศาสนาผา นกระบวนการสวดมนตภ าวนาไดต ามสมควร จงึ ขอขอบคณุ ผรู วบรวมเรยี บเรยี งไว ณ ทน่ี ี้ (นางจฬุ ารตั น บณุ ยากร) ผอู ำนวยการสำนกั งานพระพทุ ธศาสนาแหง ชาติ

คำชแ้ี จงการอา นคำบาลี เนอื่ งจาก คำภาษาบาลี ทปี่ รากฏในบทสวดของหนงั สอื นต้ี ลอดทง้ั เลม ไดพ มิ พด ว ย อกั ษรภาษาบาลแี ท คอื ไมพ มิ พส ระ อะ กำกบั เชน นโม ตสสฺ ไมพ มิ พเ ปน คำบาลไี ทย เปน นะโม ตสั สะ ทงั้ นเ้ี พอ่ื มงุ หมายใหพ ทุ ธศาสนกิ ชนสามารถอา นภาษาบาลแี ทไ ด ดงั นน้ั จงึ ขอชแี้ จงแนะนำหลกั กการอา นคำบาลแี ทโ ดยยอ ไว ณ ทน่ี ี้ ความจรงิ แลว การอา นคำบาลแี ทน นั้ หากพทุ ธศาสนกิ ชนตงั้ ใจหรอื สนใจศรทั ธาจะ อา นใหไ ดจ รงิ ๆ นนั้ งา ยนดิ เดยี ว เพราะภาษาบาลนี นั้ ไมม อี กั ษรเขยี นเปน การเฉพาะของตนเอง เหมอื นภาษาอน่ื ๆ เชน ภาษาองั กฤษหรอื ภาษาไทยของเรา มแี ตเ สยี งสอื่ ใหร คู วามหมาย เทา นนั้ เมอื่ คนชาตใิ ดนำไปจารกึ บนั ทกึ พทุ ธธรรม กจ็ ะใชอ กั ษรของคนชาตนิ นั้ เปน ตวั เขยี น เชน ภาษาบาลใี นพระไตรปฎ กของประเทศไทยเรา กใ็ ชอ กั ษรไทยเปน ตวั เขยี น เรยี กวา บาลอี กั ษรไทย ดงั นนั้ จงึ เปน การงา ยทจ่ี ะอา นคำบาลแี ท แมว า จะไมไ ดเ รยี น เพราะเรา คนุ เคยกบั อกั ษรไทยกนั ดอี ยแู ลว นนั่ เอง การอา นคำบาลแี ทน นั้ มหี ลกั สำหรบั การอา นทค่ี วรกำหนด ดงั น้ี ๑) การอา นพยญั ชนะทมี่ จี ดุ ( . ) มหี ลกั วา พยญั ชนะตวั ใดมจี ดุ กำกบั อยดู า นใต พึงรูวาพยัญชนะตัวนั้นทำหนาที่เปนตัวสะกด โดยถาสะกดพยัญชนะที่ผสมดวยสระ อะ ซง่ึ ไมป รากฏรปู เชน คำวา อคโฺ ค สจจฺ ํ กมมฺ ํ จดุ ใต ค, จ และ ม นนั้ มคี า เทา กบั เครอื่ งหมายไมห นั อากาศ ( ั ) พยญั ชนะทม่ี จี ดุ กำกบั นน้ั มคี า เทา กบั ตวั สะกด ใหอ า นออก เสยี งวา อคั โค, สจั จงั , กมั มงั ถา จะกดพยญั ชนะทน่ี อกจากสระ อะ คอื อา อิ อี อุ อู เอ โอ ซงึ่ ปรากฏรปู อยู เชน คำวา เวทนากขฺ นโฺ ธ จติ ตฺ ํ สกุ กฺ ํ อเุ ปกขฺ โก จดุ นนั้ ไมม คี า อะไร เพยี งแตเ ปน เครอื่ ง กำหนดพยญั ชนะทม่ี จี ดุ อยใู ตน น้ั ใหท ำหนา ทเ่ี ปน ตวั สะกด ออกเสยี งไมไ ด ใหอ า นออกเสยี ง ไปตามรปู สระทป่ี รากฏ คอื เว ทะ นาก ขนั โธ, จติ ตงั , สกุ กงั , อุ เปก ขะ โก ๒) การอา นพยญั ชนะหรอื สระทมี่ นี คิ คหติ ( ํ ) อยบู น มหี ลกั วา พยญั ชนะคอื องั ( ํ ) หรอื นคิ คหติ นี้ จะปรากฏอยบู นรว มกบั สระเสยี งสน้ั ๓ ตวั คอื อ อิ อุ เสมอ เมอ่ื ปรากฏอยบู นสระ อะ เชน คำวา เอวรปู ํ จติ ตฺ ํ กมมฺ ํ ใหแ ทนคา เปน ัง คอื ไมห นั อากาศตามดว ย ง สะกด อยรู ว มกบั พยญั ชนะตวั ใด กอ็ อกเสยี งไปตามพยญั ชนะตวั นน้ั เชน ในตวั อยา งนี้ กจ็ ะอา นวา เอ วะ รู ปง , จติ ตงั , กมั มงั

(๖) บททำวัตร-สวดมนต (แปล) เมอ่ื ปรากฏอยบู นสระ อิ เชน คำวา ธมมฺ จารึ อหึ สคุ ตึ ใหแ ทนคา เปน ิง คอื สระ อิ ตามดว ย ง สะกด กจ็ ะอา นไดว า ธมั มะ จา รงิ , อะ หงิ , สุ คะ ตงิ และพงึ ตระหนกั วา ไมใ ชส ระ อึ จงึ ไมค วรอา นออกเสยี งเปน สระ อึ วา ธมั มะ จา ร,ึ อะ ห,ึ สุ คะ ตึ เมื่อปรากฏอยูบนสระ อุ เชนคำวา กาตุํ เสตํุ ใหแทนคาเปน ุง คือสระ อุ ตามดว ย ง สะกด กจ็ ะอา นไดว า กา ตงุ , เส ตงุ ดงั นเี้ ปน ตน ๓) การอา นพยญั ชนะทไ่ี มป รากฏรปู สระ เนอ่ื งจากสระ อะ ไมป รากฏรปู ในภาษา บาลี ดงั นน้ั จงึ นยิ มพมิ พเ ฉพาะตวั พยญั ชนะ แตเ วลาอา นใหอ า นออกเสยี งมสี ระ อะ กำกบั เชน คำวา อรหโต อา นออกเสยี งวา อะ ระ หะ โต คำวา ทาโส ว อา นวา ทาโส วะ ๔) การอา นคำทปี่ น พยญั ชนะควบกล้ำ คอื การอา นคำทมี่ พี ยญั ชนะอวรรค ย ร ล ว ส ห (ทป่ี รากฏมากคอื ร ว และ ส) เขา ไปผสมเปน ทง้ั อกั ษรนำและตวั สะกด ซงึ่ ใน ปจ จบุ นั นยิ มพมิ พม จี ดุ ใตพ ยญั ชนะตน เชน คำวา ทวฺ ิ เทวฺ สวฺ ากขฺ าโต ใหอ า นอออกเสยี ง อะ ทพี่ ยญั ชนะตน แตต อ งวา ใหเ รว็ เพราะพยญั ชนะเหลา นเี้ รยี กวา อฑั ฒสระ คอื ออกเสยี ง ไดเ ลก็ นอ ย แมจ ะเปน ตวั สะกด กส็ ามารถทำใหพ ยญั ชนะทคี่ วบกล้ำออกเสยี งไดค รงึ่ หนงึ่ หรอื กงึ่ มาตรา ขอแสดงตวั อยา งคำดงั กลา ว เพอ่ื ใหอ า นไดถ กู ตอ ง ดงั น้ี คำวา ทวฺ ิ อา นวา ทะ วิ คำวา เทวฺ อา นวา ทะ เว (ออกเสยี ง ทะ กง่ึ มาตรา) คำวา สวฺ ากขฺ าโต อา นวา สะวาก ขา โต (หรอื อา นออกเสยี งวา สะหวาก ขา โต ตามหลกั การอา นอกั ษรสงู ของไทย โดยออกเสยี ง สะ กง่ึ มาตรา) คำวา สพยฺ ชฺ นํ อา นวา สะ พะยนั ชะ นงั (ออกเสยี ง พะ กงึ่ มาตรา) คำวา ตวฺ ํ อา นวา ตะวงั คำวา เตวฺ ว อา นวา ตะเว วะ (ออกเสยี ง ตะ กงึ่ มาตรา) คำวา ครฺ เี มขลํ อา นวา คะรี เม ขะ ลงั (ออกเสยี ง คะ กง่ึ มาตรา) คำวา กลยฺ าโณ อา นวา กนั ละยา โน (ออกเสยี ง ละ กงึ่ มาตรา) คำวา อตรฺ โช อา นวา อตั ตะระ โช (ออกเสยี ง ตะ กงึ่ มาตรา) คำวา กตวฺ า อา นวา กดั ตะวา คำวา คนตฺ วฺ า อา นวา คนั ตะวา (ออกเสยี ง ตะ ก่ึงมาตรา) คำวา ตสมฺ า อา นวา ตดั สะมา หรอื ตดั สะมา คำวา ตสมฺ ึ อา นวา ตดั สะมงิ หรอื ตดั สะมง๊ิ (ออกเสยี ง สะ กง่ึ มาตรา) ยกเวนคำวา พฺรหฺม... ใหอานออกเสียงควบกลำ้ กันวา พรัมมะ และคำวา พรฺ าหมฺ ณ... ใหอ า นออกเสยี งควบกล้ำวา พรามมะนะ ฉะนแ้ี ล.

สารบญั (๓) (๕) คำนำ (๗) คำชแ้ี จงการอา นคำบาลี สารบญั ๓ สว นที่ ๑ ๓ บททำวัตรเชา-เย็น (แปล) ๔ และบทสวดมนตภาวนาพิเศษทายทำวัตร ๔ ๕ บททำวัตรเชา ๖ ๗ คำบชู าพระรตั นตรยั ๘ คำกราบพระรตั นตรยั ๙ ปพุ พภาคนมการ พทุ ธาภถิ ตุ ิ ๑๓ ธมั มาภถิ ตุ ิ สงั ฆาภถิ ตุ ิ ๑๓ รตนตั ตยปั ปณามคาถา ๑๕ สงั เวคปรกิ ติ ตนปาฐะ ๑๖ ๑๘ ประมวลบทนิยมสวดทายทำวัตรเชา ๑๙ ๑. ตงั ขณกิ ปจ จเวกขณปาฐะ ๒๒ ๒. ธาตุปฏิกูลปจจเวกขณปาฐะ ๓. เทวตาทิปตติทานคาถา ๒๒ ๔. สพั พปต ตทิ านคาถา ๒๓ ๕. ปฏ ฐนฐปนคาถา บททำวัตรเย็น คำบชู าพระรตั นตรยั คำกราบพระรตั นตรยั

(๘) บททำวัตร-สวดมนต (แปล) [ฉบบั พศ. ปพุ พภาคนมการ ๒๓ พทุ ธานสุ สติ ๒๔ พทุ ธาภคิ ตี ิ ๒๔ ธมั มานสุ สติ ๒๖ ธมั มาภคิ ตี ิ ๒๖ สงั ฆานสุ สติ ๒๘ สงั ฆาภคิ ตี ิ ๒๙ อตตี ปจ จเวกขณปาฐะ ๓๑ บทสวดมนตภาวนาพิเศษทายทำวัตร ๓๓ ๑. ปพุ พภาคนมการ ๓๓ ๒. สรณคมนปาฐะ ๓๓ ๓. ปพ พชติ อภณิ หปจ จเวกขณปาฐะ ๓๔ ๔. ปญ จอภณิ หปจ จเวกขณปาฐะ ๓๖ ๕. ทวตั ตงิ สาการปาฐะ ๓๗ ๖. เขมาเขมสรณทปี ก คาถา ๓๗ ๗. อรยิ ธนคาถา ๓๘ ๘. ตลิ กั ขณาทคิ าถา ๓๙ ๙. ภารสตุ ตคาถา ๔๐ ๑๐. ภัทเทกรัตตคาถา ๔๑ ๑๑. ธมั มคารวาทคิ าถา ๔๑ ๑๒. โอวาทปาตโิ มกขคาถา ๔๒ ๑๓. ปฐมพทุ ธภาสติ คาถา ๔๓ ๑๔. ปจ ฉมิ พทุ โธวาทปาฐะ ๔๔ ๑๕. บทพจิ ารณาสงั ขาร ๔๔ ๑๖. อทุ ทสิ สนาธฏิ ฐานคาถา ๔๕ ๑๗. ยงั กญิ จตี อิ าทกิ ปต ตทิ านคาถา ๔๗ ๑๘. บทอทุ ศิ สว นกศุ ล (กรวดนำ้ อกี แบบหนงึ่ ) ๔๘ ๔๘ บทกรวดน้ำยอ ๔๘ ๑๙. บทแผเ มตตาแกส รรพสตั ว ๔๙ บทแผเ มตตาแกส รรพสตั ว (อกี สำนวนหนง่ึ )

๒๕๕๓] สารบัญ (๙) สว นท่ี ๒ : พทุ ธมนตพ ธิ ี ๕๓ ประมวลบทพระปริตรเจ็ดตำนานและสิบสองตำนาน ๕๓ ในพธิ เี จรญิ พระพทุ ธมนต ๕๖ ๕๖ องคค วามรเู กย่ี วกบั พระปรติ ร ๕๘ ๕๘ ความหมายและความสำคญั ของพระปรติ ร ๕๙ ประเภทและจำนวนพระปรติ ร แหลง ทมี่ าของพระปรติ ร ๖๐ บทขัดพระปริตร พระปริตรที่ควรเจริญ/สวดประจำ ๖๐ อานสิ งสก ารสวดพระปรติ ร ๖๑ ๖๑ บทเรม่ิ ตน กอ นเจรญิ /สวดพระปรติ ร ๖๒ ๖๓ บทชุมนุมเทวดา ๖๔ ปพุ พภาคนมการ ๖๕ ไตรสรณคมน นมการสทิ ธคิ าถา ๖๘ นมการสทิ ธคิ าถา ๖๘ นโมการอฏั ฐกคาถา ๖๙ บทขดั ตำนาน (ชมุ นมุ เทวดาอกี สำนวนหนง่ึ ) ๖๙ ๗๒ ลำดับบทพระปริตร ๗๒ ในเจ็ดตำนานและสิบสองตำนาน ๗๓ ๗๔ ๑. มงั คลปรติ ร (มงคลสตู ร) ประวตั ติ ำนาน บทขดั (ชกั นำเชญิ ชวนสาธยาย) บทสวด (เตม็ สตู ร) ๒. รตั นปรติ ร (รตั นสตู ร) ประวตั ติ ำนาน บทขดั (ชกั นำเชญิ ชวนสาธยาย) บทสวด

(๑๐) บททำวัตร-สวดมนต (แปล) [ฉบบั พศ. ๓. เมตตปรติ ร (เมตตสตู ร) ๗๙ ประวตั ติ ำนาน ๗๙ บทขดั (ชกั นำเชญิ ชวนสาธยาย) ๘๐ บทสวดเตม็ สตู ร ๘๑ ๔. ขนั ธปรติ ร ๘๓ ประวตั ติ ำนาน ๘๓ บทขดั (ชกั นำเชญิ ชวนสาธยาย) ๘๓ บทสวด ๘๔ ๕. โมรปรติ ร ๘๕ ประวตั ติ ำนาน ๘๕ บทขดั (ชกั นำเชญิ ชวนสาธยาย) ๘๗ บทสวด ๘๗ ๖. วฏั ฏกปรติ ร ๘๘ ประวตั ติ ำนาน ๘๘ บทขดั (ชกั นำเชญิ ชวนสาธยาย) ๘๙ บทสวด ๙๐ ๗. ธชคั คปรติ ร ๙๑ ประวตั ติ ำนาน ๙๑ บทขดั (ชกั นำเชญิ ชวนสาธยาย) ๙๑ บทสวดเตม็ สตู ร ๙๒ ๘. อาฏานาฏยิ ปรติ ร ๙๖ ประวตั ติ ำนาน ๙๖ บทขดั (ชกั นำเชญิ ชวนสาธยาย) ๙๗ บทสวด ๙๘ ๙. องั คลุ มิ าลปรติ ร ๑๐๒ ประวตั ติ ำนาน ๑๐๒ บทขดั (ชกั นำเชญิ ชวนสาธยาย) ๑๐๓ บทสวด ๑๐๓

๒๕๕๓] สารบัญ (๑๑) ๑๐. โพชฌงั คปรติ ร ๑๐๔ ประวตั ติ ำนาน ๑๐๔ บทขดั (ชกั นำเชญิ ชวนสาธยาย) ๑๐๔ บทสวด ๑๐๕ ๑๐๖ ๑๑. อภยปรติ ร ๑๐๖ ประวตั ติ ำนาน ๑๐๗ บทขดั (ชกั นำเชญิ ชวนสาธยาย) ๑๐๗ บทสวด ๑๐๘ ๑๐๘ ๑๒. ชยั ปรติ ร ๑๐๘ ประวตั ติ ำนาน ๑๐๘ บทขดั (ชกั นำเชญิ ชวนสาธยาย) บทสวด ๑๑๐ ๑๑๐ ปกิรณกคาถา ๑๑๑ ประมวลบทสวดอวยพรเบ็ดเตล็ดทายตำนาน ๑๑๒ ๑๑๒ ๑. บทอวยพรเจา ภาพ ๑๑๔ ๒. บทอวยพรสวสั ดี สกั กตั วา ๑๑๖ ๓. บทอวยพรชยั มงคล นตั ถิ เม ๑๑๗ ๔. บทอวยพร ยงั กญิ จิ ๑๑๘ ๕. รตนตั ตยปั ปภาวาภยิ าจนคาถา ๑๑๙ ๖. สขุ าภยิ าจนคาถา ๗. เทวตาอยุ โยชนคาถา ๑๒๐ ๘. มงคลจกั รวาล (ใหญ) ๑๒๐ ๙. บทอวยพรสรรพมงคล ๑๒๑ ๑๐. บทสวดไลน กั ขตั ตยกั ข ๑๒๔ ๑๒๔ บทสวดถวายพรพระ ๑. นโม (สามจบ) ๒. บทอนสุ สรณปาฐะ ๓. พทุ ธชยั มงคลคาถา ๔. ชยั มงคลคาถา ๕. สพั พมงั คลคาถา

(๑๒) บททำวัตร-สวดมนต (แปล) [ฉบบั พศ. บทสวดอนโุ มทนาวธิ ี ๑๒๕ อนโุ มทนารมั ภคาถา ๑๒๖ สามญั ญานโุ มทนาคาถา ๑๒๖ มงคลจกั รวาลนอ ย ๑๒๗ มงคลจกั รวาลนอ ย (ยอ ) ๑๒๘ เกณยิ านโุ มทนาคาถา ๑๒๘ กาลทานสตุ ตคาถา ๑๒๙ วหิ ารทานคาถา ๑๓๐ เทวตาทสิ สทกั ขณิ านโุ มทนาคาถา ๑๓๑ เทวตาภสิ มั มนั ตนคาถา ๑๓๒ โภชนานโุ มทนาคาถา ๑๓๒ อาทยิ สตุ ตคาถา ๑๓๓ อคั คปั ปสาทสตุ ตคาถา ๑๓๔ ทานานโุ มทนาคาถา ๑๓๕ ตโิ รกฑุ ฑกณั ฑคาถา ๑๓๗ อาฏานาฏยิ านโุ มทนาคาถา ๑๓๘ ธมั มจกั กปั ปวตั ตนสตู ร ๑๓๙ ๑๓๙ ประวตั ติ ำนาน บทขัด ๑๔๘ บทสวดเตม็ สตู รและคำแปล ๑๕๑ ๑๕๑ พระคาถาชินบัญชร ๑๕๒ บทสวดและคำแปล ๑๕๔ เกร็ดความรูเรื่องคาถาชินบัญชร ๑๕๕ ตำนานความเปน มา คำอธษิ ฐานของสมเดจ็ พระพฒุ าจารย (โต) บรรณานกุ รม รายนามคณะกรรมการตรวจตน ฉบบั ฯ

๒๕๕๓] บททำวัตรเชา 1 บททำวตั ร-สวดมนต (แปล)11111111111111111111111111112222222222222222222222222222333333333333333333333333333344444444444444444444444444445555555555555555555555555555666666666666666666666666666677777777777777777777777777778888888888888888888888888888999999999999999999999999999900000000000000000000000000001111111111111111111111111111222222222222222222222222222233333333333333333333333333334444444444444444444444444444555555555555555555555555555566666666666666666666666666667777777777777777777777777777888888888888888888888888888899999999999999999999999999990000000000000000000000000000111111111111111111111111111122222222222222222222222222223333333333333333333333333333444444444444444444444444444455555555555555555555555555556666666666666666666666666666777777777777777777777777777788888888888888888888888888889999999999999999999999999999000000000000000000000000000011111111111111111111111111112222222222222222222222222222111111111111111111111111111122222222222222222222222222223333333333333333333333333333444444444444444444444444444455555555555555555555555555556666666666666666666666666666777777777777777777777777777788888888888888888888888888889999999999999999999999999999000000000000000000000000000011111111111111111111111111112222222222222222222222222222333333333333333333333333333344444444444444444444444444445555555555555555555555555555666666666666666666666666666677777777777777777777777777778888888888888888888888888888999999999999999999999999999900000000000000000000000000001111111111111111111111111111222222222222222222222222222233333333333333333333333333334444444444444444444444444444555555555555555555555555555566666666666666666666666666667777777777777777777777777777888888888888888888888888888899999999999999999999999999990000000000000000000000000000111111111111111111111111111122222222222222222222222222221111111111111111111111111111222222222222222222222222222233333333333333333333333333334444444444444444444444444444555555555555555555555555555566666666666666666666666666667777777777777777777777777777888888888888888888888888888899999999999999999999999999990000000000000000000000000000111111111111111111111111111122222222222222222222222222223333333333333333333333333333444444444444444444444444444455555555555555555555555555556666666666666666666666666666777777777777777777777777777788888888888888888888888888889999999999999999999999999999000000000000000000000000000011111111111111111111111111112222222222222222222222222222333333333333333333333333333344444444444444444444444444445555555555555555555555555555666666666666666666666666666677777777777777777777777777778888888888888888888888888888999999999999999999999999999900000000000000000000000000001111111111111111111111111111222222222222222222222222222211111111111111111111111111112222222222222222222222222222333333333333333333333333333344444444444444444444444444445555555555555555555555555555666666666666666666666666666677777777777777777777777777778888888888888888888888888888999999999999999999999999999900000000000000000000000000001111111111111111111111111111222222222222222222222222222233333333333333333333333333334444444444444444444444444444555555555555555555555555555566666666666666666666666666667777777777777777777777777777888888888888888888888888888899999999999999999999999999990000000000000000000000000000111111111111111111111111111122222222222222222222222222223333333333333333333333333333 สว นท่ี ๑ บททำวตั รเชา -เยน็ (แปล) และบทสวดมนตภ าวนาพเิ ศษ ทา ยทำวตั ร

2 บททำวัตร-สวดมนต (แปล) [ฉบบั พศ.

๒๕๕๓] บททำวัตรเชา 3 บททำวตั รเชา111111111111122222222222223333333333333444444444444455555555555556666666666666777777777777788888888888889999999999999000000000000011111111111112222222222222333333333333344444444444445555555555555666666666666677777777777778888888888888999999999999900000000000001111111111111222222222222233333333333334444444444444555555555555566666666666667777777777777888888888888899999999999990000000000000111111111111122222222222221111111111111222222222222233333333333334444444444444555555555555566666666666667777777777777888888888888899999999999990000000000000111111111111122222222222223333333333333444444444444455555555555556666666666666777777777777788888888888889999999999999000000000000011111111111112222222222222333333333333344444444444445555555555555666666666666677777777777778888888888888999999999999900000000000001111111111111222222222222211111111111112222222222222333333333333344444444444445555555555555666666666666677777777777778888888888888999999999999900000000000001111111111111222222222222233333333333334444444444444555555555555566666666666667777777777777888888888888899999999999990000000000000111111111111122222222222223333333333333444444444444455555555555556666666666666777777777777788888888888889999999999999000000000000011111111111112222222222222111111111111122222222222223333333333333444444444444455555555555556666666666666777777777777788888888888889999999999999000000000000011111111111112222222222222333333333333344444444444445555555555555666666666666677777777777778888888888888999999999999900000000000001111111111111 ในการทำวัตรเชา-เย็นเปนหมูคณะ เมื่อพรอมกันแลว ประธานสงฆหรือหัวหนา พทุ ธบรษิ ทั ลกุ ขนึ้ ไปจดุ ธปู เทยี นทโี่ ตะ หมบู ชู า พระภกิ ษสุ ามเณรหรอื อบุ าสก-อบุ าสกิ า ทง้ั นนั้ ประนมมอื พรอ มกนั (สำหรบั ฆราวาส ชาย พงึ นงั่ คกุ เขา หญงิ พง่ึ นงั่ คกุ เขา ราบ) เมอื่ จดุ ธปู เทียนเสร็จแลว ประธานหรือหัวหนากลับมายังอาสนะ น่ังคุกเขาประนมมือนำกลาวคำ บชู าและคำกราบพระรตั นตรยั และนำสวดเฉพาะบทนำ ทขี่ น้ึ ตน ดว ยคำวา หนทฺ มยํ .... ผเู ขา รว มทงั้ หมดรบั พรอ มกนั และสวดไปตามลำดบั บท สำหรบั การสวดภาษาบาลนี นั้ นยิ ม สวดเปน ประโยค เปน วรรค หรอื เปน บทๆ คอื หยดุ จงั หวะตามทม่ี เี ครอื่ งหมายจดุ มหพั ภาค (.) เครอ่ื งหมายจลุ ภาค ( ,) หรอื ตามทพี่ มิ พเ ปน บทและมคี ำแปลกำกบั ดงั น้ี คำบชู าพระรตั นตรยั โย โส ภควา อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ. พระผูมีพระภาคเจา เปนพระอรหันต ดับเพลิงกิเลสเลิงทุกขสิ้นเชิง ตรัสรูชอบได โดยพระองคเ อง สฺวากฺขาโต เยน ภควตา ธมฺโม. พระธรรมเปน ธรรมอนั พระผมู พี ระภาคเจา พระองคใ ด ตรสั ไวด แี ลว สุปฏิปนฺโน ยสฺส ภควโต สาวกสงฺโฆ. พระสงฆส าวกของพระผมู พี ระภาคเจา พระองคใ ด ปฏบิ ตั ดิ แี ลว ตมฺมยํ ภควนฺตํ สธมฺมํ สสงฺฆํ, อิเมหิ สกฺกาเรหิ ยถารหํ อาโรปเตหิ อภิปูชยาม. ขา พเจา ทง้ั หลายขอบชู าอยา งยงิ่ ซง่ึ พระผมู พี ระภาคเจา พระองคน น้ั พรอ มทง้ั พระธรรม และพระสงฆ ดว ยเครอ่ื งสกั การะทงั้ หลายเหลา น้ี อนั ยกขนึ้ ตามสมควรแลว อยา งไร สาธุ โน ภนฺเต ภควา สุจิรปรินิพฺพุโตป. ขา แตพ ระองคผ เู จรญิ พระผมู พี ระภาคเจา แมป รนิ พิ พานนามาแลว ทรงสรา งคณุ อนั สำเรจ็ ประโยชนไ วแ กข า พเจา ทงั้ หลาย ปจฺฉิมาชนตานุกมฺปมานสา. ทรงมพี ระหฤทยั อนเุ คราะหแ กพ วกขา พเจา อนั เปน ชนรนุ หลงั

4 บททำวัตร-สวดมนต (แปล) [ฉบบั พศ. อิเม สกฺกาเร ทุคฺคตปณฺณาการภูเต ปฏิคฺคณฺหาตุ. ขอพระผูมีพระภาคเจาจงรับเคร่ืองสักการะ อันเปนบรรณาการของคนยากท้ังหลาย เหลา น้ี อมฺหากํ ทีฆรตฺตํ หิตาย สุขาย. เพอ่ื ประโยชนแ ละความสขุ แกข า พเจา ทงั้ หลาย สนิ้ กาลนานเทอญ. คำกราบพระรตั นตรยั อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ ภควา, พระผมู พี ระภาคเจา เปน พระอรหนั ต ดบั เพลงิ กเิ ลส เพลงิ ทกุ ขส นิ้ เชงิ ตรสั รชู อบได โดยพระองคเ อง พุทฺธํ ภควนฺตํ อภิวาเทมิ. ขา พเจา อภวิ าทพระผมู พี ระภาคเจา ผรู ู ผตู น่ื ผเู บกิ บาน. (กราบหนึ่งครั้ง) สฺวากฺขาโต ภควตา ธมฺโม, พระธรรมเปน ธรรมทพี่ ระผมู พี ระภาคเจา ตรสั ไวด แี ลว ธมฺมํ นมสฺสามิ. ขา พเจา นมสั การพระธรรม. (กราบหนึ่งคร้ัง) สุปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ, พระสงฆส าวกของพระผมู พี ระภาคเจา ปฏบิ ตั ดิ แี ลว สงฺฆํ นมามิ. ขา พเจา นอบนอ มพระสงฆ. (กราบหนึ่งคร้ัง) ปุพพภาคนมการ (คำแสดงความนอบนอมพระพุทธเจาเปนเบื้องตน) (นำ) หนฺท มยํ พุทฺธสฺส ภควโต ปุพฺพภาคนมการํ กโรม เส. นโม ตสฺส ภควโต ขอนอบนอ มแดพ ระผมู พี ระภาคเจา พระองคน น้ั

๒๕๕๓] บททำวัตรเชา 5 อรหโต ซง่ึ เปน ผไู กลจากกเิ ลส สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ตรสั รชู อบไดโ ดยพระองคเ อง. (วา สามครง้ั หรอื สามจบ ทง้ั คำบาลแี ละไทย) พทุ ธาภถิ ตุ ิ (บทสดุดีพระพุทธเจา) (นำ) หนฺท มยํ พุทฺธาภิถุตึ กโรม เส. โย โส ตถาคโต พระตถาคตเจา นน้ั พระองคใ ด อรหํ เปน ผไู กลจากกเิ ลส สมฺมาสมฺพุทฺโธ เปน ผตู รสั รชู อบไดโ ดยพระองคเ อง วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน เปน ผถู งึ พรอ มดว ยวชิ ชาและจรณะ สุคโต เปน ผไู ปแลว ดว ยดี โลกวิทู เปน ผรู โู ลกอยา งแจม แจง อนุตฺตโร ปุริสทมฺมสารถิ เปน ผสู ามารถฝก บรุ ษุ ทส่ี มควรฝก ไดอ ยา งไมม ใี ครยง่ิ กวา สตฺถา เทวมนุสฺสานํ เปน ครผู สู อน ของเทวดาและมนษุ ยท งั้ หลาย พุทฺโธ เปน ผรู ู ผตู นื่ ผเู บกิ บานดว ยธรรม ภควา เปน ผมู คี วามจำเรญิ จำแนกธรรมสงั่ สอนสตั ว โย อิมํ โลกํ สเทวกํ สพฺรหฺมกํ สสฺสมณพฺราหฺมณึ ปชํ สเทวมนุสฺสํ สยํ อภิฺญา สจฺฉิกตฺวา ปเวเทสิ. พระผมู พี ระภาคเจา พระองคใ ด ไดท รงทำความดบั ทกุ ขใ หแ จง ดว ยปญ ญาอนั ยง่ิ เองแลว ทรงสอนโลกนพ้ี รอ มทง้ั เทวดา มาร พรหม และหมสู ตั ว พรอ มทงั้ สมณพราหมณ พรอ ม ทงั้ เทวดาและมนษุ ยใ หร ตู าม โย ธมฺมํ เทเสสิ. พระผมู พี ระภาคเจา พระองคใ ด ทรงแสดงธรรมแลว อาทิกลฺยาณํ ไพเราะในเบอื้ งตน มชฺเฌกลฺยาณํ ไพเราะในทา มกลาง

6 บททำวัตร-สวดมนต (แปล) [ฉบบั พศ. ปริโยสานกลฺยาณํ. ไพเราะในทส่ี ดุ สาตฺถํ สพฺยฺชนํ เกวลปริปุณฺณํ ปริสุทฺธํ พฺรหฺมจริยํ ปกาเสสิ. ทรงประกาศพรหมจรรย คอื แบบแหง การปฎบิ ตั อิ นั ประเสรฐิ บรสิ ทุ ธ์ิ บรบิ รู ณส น้ิ เชงิ พรอ มทง้ั อรรถ พรอ มทง้ั พยญั ชนะ ตมหํ ภควนฺตํ อภิปูชยามิ ขา พเจา บชู าอยา งยง่ิ เฉพาะพระผมู พี ระภาคเจา พระองคน นั้ ตมหํ ภควนฺตํ นมามิ ขา พเจา นอบนอ มพระผมู พี ระภาคเจา พระองคน น้ั ดว ยเศยี รเกลา (กราบระลึกถึงพระพุทธคุณ) ธมั มาภถิ ตุ ิ (บทสดดุ พี ระธรรม) (นำ) หนฺท มยํ ธมฺมาภิถุตึ กโรม เส. โย โส สฺวากฺขาโต ภควตา ธมฺโม. พระธรรมนน้ั ใด เปน สง่ิ ทพ่ี ระผมู พี ระภาคเจา ไดต รสั ไวด แี ลว สนฺทิฏฐิโก เปน สง่ิ ทผ่ี ศู กึ ษา และปฏบิ ตั พิ งึ เหน็ ไดด ว ยตนเอง อกาลิโก เปน สง่ิ ทปี่ ฏบิ ตั ไิ ด และใหผ ลไดไ มจ ำกดั กาล เอหิปสฺสิโก เปน สงิ่ ทค่ี วรกลา วกบั ผอู น่ื วา ทา นจงมาดเู ถดิ โอปนยิโก เปน สง่ิ ทคี่ วรนอ มเขา มาใสต วั ปจฺจตฺตํ เวทิตพฺโพ วิฺูหิ. เปน สง่ิ ทผี่ รู ู กร็ ไู ดเ ฉพาะตน ตมหํ ธมฺมํ อภิปูชยามิ. ขา พเจา บชู าอยา งยงิ่ เฉพาะพระธรรมนน้ั ตมหํ ธมฺมํ สิรสา นมามิ. ขา พเจา นอบนอ มพระธรรมนนั้ ดว ยเศยี รเกลา . (กราบระลึกถึงพระธรรมคุณ)

๒๕๕๓] บททำวัตรเชา 7 สงั ฆาภถิ ตุ ิ (บทสดุดีพระสงฆ) (นำ) หนฺท มยํ สงฺฆาภิถุตึ กโรม เส. โย โส สุปฏิปนฺโน ภคโต สาวกสงฺโฆ. สงฆส าวกของพระผมู พี ระภาคเจา นนั้ หมใู ด ปฏบิ ตั ดิ แี ลว อุชุปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ. สงฆส าวกของพระผมู พี ระภาคเจา หมใู ด ปฏบิ ตั ติ รงแลว ญายปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ. สงฆส าวกของพระผมู พี ระภาคเจา หมใู ด ปฏบิ ตั เิ พอ่ื รธู รรมเปน เครอ่ื งออกจากทกุ ขแ ลว สามีจิปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ. สงฆส าวกของพระผมู พี ระภาคเจา หมใู ด ปฏบิ ตั สิ มควรแลว ยทิทํ ไดแ ก บคุ คลเหลา นี้ คอื จตฺตาริ ปุริสยุคานิ อฏฐ ปุริสปุคฺคลา. คแู หง บรุ ษุ ๔ คู นบั เรยี งบรุ ษุ ได ๘ บรุ ษุ เอส ภควโต สาวกสงฺโฆ. นน่ั แหละสงฆส าวกของพระผมู พี ระภาคเจา อาหุเนยฺโย เปน สงฆค วรแกส กั การะทเ่ี ขานำมาบชู า ปาหุเนยฺโย เปน สงฆค รแกส กั การะทเี่ ขาจดั ไวต อ นรบั ทกฺขิเณยฺโย เปน ผคู วรรบั ทกั ษณิ าทาน อฺชลีกรณีโย เปน ผทู บ่ี คุ คลทวั่ ไปควรทำอญั ชลี อนุตฺตรํ ปุฺญกฺเขตฺตํ โลกสฺส. เปน เนอื้ นาบญุ ของโลก ไมม เี นอื้ นาบญุ อน่ื ยงิ่ กวา ตมหํ สงฺฆํ อภิปูชยามิ ขา พเจา บชู าอยา งยง่ิ เฉพาะพระสงฆห มนู น้ั ตมหํ สงฺฆํ สิรสา นมามิ. ขา พเจา นอบนอ มพระสงฆห มนู นั้ ดว ยเศยี รเกลา . (กราบระลึกถึงคุณของพระสงฆ)

8 บททำวัตร-สวดมนต (แปล) [ฉบบั พศ. รตนตั ตยปั ปณามคาถา (คำฉนั ทน อบนอ มพระรตั นตรยั ) (นำ) หนฺท มยํ รตนตฺตยปฺปณามคาถาโย เจว สํเวคปริกิตฺตนปาฐฺจ ภณาม เส. พุทฺโธ สุสุทฺโธ กรุณามหณฺณโว พระพทุ ธเจา ผบู รสิ ทุ ธิ์ มพี ระกรณุ าดจุ หว งมหรรณพ โยจฺจนฺตสุทฺธพฺพรญาณโลจโน พระองคใ ด มตี าคอื ญาณอนั ประเสรฐิ หมดจดถงึ ทสี่ ดุ โลกสฺส ปาปูปกิเลสฆาตโก เปน ผฆู า เสยี ซง่ึ บาป และอปุ กเิ ลสของโลก วนฺทามิ พุทฺธํ อหมาทเรน ตํ. ขา พเจา ไหวพ ระพทุ ธเจา พระองคน น้ั โดยใจเคารพเออื้ เฟอ . ธมฺโม ปทีโป วิย ตสฺส สตฺถุโน พระธรรมของพระศาสดา สวา งรงุ เรอื งเปรยี บดวงประทปี โย มคฺคปากามตเภทภินฺนโก จำแนกประเภท คอื มรรค ผล นพิ พาน สว นใด โลกุตฺตโร โย จ ตทตฺถทีปโน ซงึ่ เปน ตวั โลกตุ ตระ และสว นใดทช่ี แี้ นวแหง โลกตุ ตระนน้ั วนฺทามิ ธมฺมํ อหมาทเรน ตํ. ขา พเจา ไหวพ ระธรรมนน้ั โดยใจเคารพเออื้ เฟอ . สงฺโฆ สุเขตฺตาภยฺติเขตฺตสฺญิโต พระสงฆเ ปน นาบญุ อนั ยงิ่ ใหญก วา นาบญุ อนั ดที งั้ หลาย โย ทิฏฐสนฺโต สุคตานุโพธโก เปน ผเู หน็ พระนพิ พาน ตรสั รตู ามพระสคุ ต หมใู ด โลลปฺปหีโน อริโย สุเมธโส เปน ผลู ะกเิ ลสเครอ่ื งโลเล เปน พระอรยิ เจา มปี ญ ญาดี วนฺทามิ สงฺฆํ อหมาทเรน ตํ. ขา พเจา ไหวพ ระสงฆห มนู น้ั โดยใจเคารพเออ้ื เฟอ .

๒๕๕๓] บททำวัตรเชา 9 อิจฺเจวเมกนฺตภิปูชเนยฺยกํ วตฺถุตฺตยํ วนฺทยตาภิสงฺขตํ ปุฺญํ มยา ยํ มม สพฺพุปทฺทวา มา โหนฺตุ เว ตสฺส ปภาวสิทฺธิยา. บญุ ใด ทข่ี า พเจา ผไู หวอ ยซู ง่ึ วตั ถสุ าม คอื พระรตั นตรยั อนั ควรบชู ายงิ่ โดย สว นเดยี ว ไดก ระทำแลว เปน อยา งยงิ่ เชน นนี้ ้ี ขออปุ ท ทวะ (ความชว่ั ) ทงั้ หลาย จงอยา มแี กข า พเจา เลย ดว ยอำนาจความสำเรจ็ อนั เกดิ จากบญุ นนั้ . สงั เวคปรกิ ติ ตนปาฐะ (บทสวดแสดงธรรมสังเวชในเบญจขันธ) อิธ ตถาคโต โลเก อุปฺปนฺโน, พระตถาคตเจา เกดิ ขน้ึ แลว ในโลกนี้ อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ. เปน ผไู กลจากกเิ ลส ตรสั รชู อบไดโ ดยพระองคเ อง ธมฺโม จ เทสิโต นิยฺยานิโก, และพระธรรมทท่ี รงแสดงเปน ธรรมเครอ่ื งออกจากทกุ ข อุปสมิโก ปรินิพฺพานิโก, เปน เครอื่ งสงบกเิ ลส เปน ไปเพอื่ ปรนิ พิ พาน สมฺโพธคามี สุคตปฺปเวทิโต. เปน ไปเพอ่ื ความรพู รอ ม เปน ธรรมทพ่ี ระสคุ ตประกาศ มยนฺตํ ธมฺมํ สุตฺวา เอวํ ชานาม. พวกเราเมอื่ ไดฟ ง ธรรมนน้ั แลว จงึ ไดร อู ยา งนว้ี า ชาติป ทุกฺขา. แมความเกิดก็เปนทุกข ชราป ทุกฺขา. แมค วามแกก เ็ ปน ทกุ ข มรณมฺป ทุกฺขํ. แมความตายก็เปนทุกข

10 บททำวัตร-สวดมนต (แปล) [ฉบบั พศ. โสกปริเทวทุกฺขโทมนสฺสุปายาสาป ทุกฺขา. แมค วามโศก ความรำ่ ไรรำพนั ความไมส บายกาย ความไมส บายใจ ความคบั แคน ใจ ก็เปนทุกข อปฺปเยหิ สมฺปโยโค ทุกฺโข. ความประสบกบั สง่ิ ไมเ ปน ทร่ี กั ทพ่ี อใจกเ็ ปน ทกุ ข ปเยหิ วิปฺปโยโค ทุกฺโข. ความพลดั พรากจากสงิ่ ทเ่ี ปน ทร่ี กั ทพ่ี อใจกเ็ ปน ทกุ ข ยมฺปจฺฉํ น ลภติ ตมฺป ทุกฺขํ. มคี วามปารถนาสง่ิ ใด ไมไ ดส ง่ิ นนั้ นน่ั กเ็ ปน ทกุ ข สงฺขิตฺเตน ปญจุปาทานกฺขนฺธา ทุกฺขา. วา โดยยอ อปุ าทานขนั ธท ง้ั หา เปน ตวั ทกุ ข เสยฺยถีทํ. ไดแ ก สงิ่ เหลา นคี้ อื รูปูปาทานกฺขนฺโธ, ขนั ธ อนั เปน ทต่ี งั้ แหง ความยดึ มนั่ คอื รปู เวทนูปาทานกฺขนฺโธ, ขนั ธ อนั เปน ทต่ี งั้ แหง ความยดึ มนั่ คอื เวทนา สฺูปาทานกฺขนฺโธ, ขนั ธ อนั เปน ทตี่ ง้ั แหง ความยดึ มน่ั คอื สญั ญา สงฺขารูปาทานกฺขนฺโธ, ขนั ธ อนั เปน ทตี่ งั้ แหง ความยดึ มน่ั คอื สงั ขาร วิฺญาณูปาทานกฺขนฺโธ, ขนั ธ อนั เปน ทต่ี งั้ แหง ความยดึ มน่ั คอื วญิ ญาณ เยสํ ปริฺญาย. เพอื่ ใหส าวกกำหนดรอบรอู ปุ าทานขนั ธเ หลา นเี้ อง ธรมาโน โส ภควา, จงึ พระผมู พี ระภาคเจา นน้ั เมอื่ ยงั ทรงพระชนมอ ยู เอวํ พหุลํ สาวเก วิเนติ. ยอ มทรงแนtนำสาวกทง้ั หลาย เชน นเ้ี ปน สว นมาก

๒๕๕๓] บททำวัตรเชา 11 เอวํภาคา จ ปนสฺส ภควโต สาวเกสุ อนุสาสนี พหุลา ปวตฺตติ. อนงึ่ คำสงั่ สอนของพระผมู พี ระภาคเจา นน้ั ยอ มเปน ไปในสาวกทง้ั หลาย สว นมาก มสี ว นคอื การจำแนกอยา งนว้ี า รูปํ อนิจฺจํ, รูปไมเท่ียง เวทนา อนิจฺจา, เวทนาไมเ ทยี่ ง สฺญา อนิจฺจา, สญั ญาไมเ ทยี่ ง สงฺขารา อนิจฺจา, สงั ขารไมเ ทยี่ ง วิฺญาณํ อนิจฺจํ, วญิ ญาณไมเ ทย่ี ง รูปํ อนตฺตา, รปู ไมใ ชต วั ตน เวทนา อนตฺตา, เวทนาไมใ ชต วั ตน สฺญา อนตฺตา, สญั ญาไมใ ชต วั ตน สงฺขารา อนตฺตา, สงั ขารไมใ ชต วั ตน วิฺญาณํ อนตฺตา, วญิ ญาณไมใ ชต วั ตน สพฺเพ สงฺขารา อนิจฺจา, สังขารทั้งหลายทั้งปวงไมเท่ียง สพฺเพ ธมฺมา อนตฺตาติ. ธรรมทงั้ หลายทงั้ ปวงไมใ ชต วั ตน ดงั นี้ เต (ตา)๑ มยํ โอติณฺณามฺห, พวกทง้ั หลาย เปน ผถู กู ครอบงำแลว ชาติยา, โดยความเกิด ชรามรเณน, โดยความแกแ ละความตาย โสเกหิ ปริเทเวหิ ทุกฺเขหิ โทมนสฺเสหิ อุปายาเสหิ, โดยความโศก ความรำ่ ไรรำพนั ความไมส บายกาย ความไมส บายใจ ความคบั แคน ใจ ท้ังหลาย ทุกฺโขติณฺณา, เปน ผถู กู ความทกุ ขห ยงั่ เอาไวแ ลว ทุกฺขปเรตา. เปน ผมู คี วามทกุ ขเ ปน เบอื้ งหนา แลว อปฺเปวนามิมสฺส เกวลสฺส ทุกฺขกฺขนฺธสฺส อนฺตกิริยา ปฺญาเยถาติ. ทำไฉน การทำทสี่ ดุ แหง กองทกุ ขท งั้ สน้ิ นี้ จะพงึ ปรากฏชดั แกเ ราได. ๑ คำในวงเล็บ สำหรับอุบาสิกาหรือผูหญิงสวด เพ่ือใหถูกตองตามหลักไวยากรณของภาษาบาลี

12 บททำวัตร-สวดมนต (แปล) [ฉบบั พศ. สำหรับพระภิกษุสามเณรสวด จิรปรินิพฺพุตมฺป ตํ ภควนฺตํ อุทฺทิสฺส อรหนฺตํ สมฺมาสมฺพุทฺธํ, เราทง้ั หลายอทุ ศิ เฉพาะพระผมู พี ระภาคเจา ผไู กลจากกเิ ลส ตรสั รชู อบไดโ ดยพระองค เอง แมป รนิ พิ พานนานแลว พระองคน น้ั สทฺธา อคารสฺมา อนคาริยํ ปพฺพชิตา. เปน ผมู ศี รทั ธา ออกบวชจากเรอื น ไมเ กย่ี วขอ งดว ยเรอื นแลว ตสฺมึ ภควติ พฺรหฺมจริยํ จราม. ประพฤตอิ ยซู ง่ึ พรหมจรรย ในพระผมู พี ระภาคเจา พระองคน น้ั ภิกฺขูนํ (สามเณรานํ) สิกฺขาสาชีวสมาปนฺนา. ถึงพรอมดวยสิกขาและธรรมเปนเคร่ืองเลี้ยงชีวิต ของภิกษุท้ังหลาย (ของสามเณร ทั้งหลาย) ตํ โน พฺรหฺมจริยํ อิมสฺส เกวลสฺส ทุกฺขกฺขนฺธสฺส อนฺตกิริยาย สํวตฺตตูติ. ขอใหพรหมจรรยของเราท้ังหลายนั้น จงเปนไปเพื่อการทำท่ีสุดแหงททุกขทั้งส้ินน้ี เทอญ. สำหรับอุบาสก-อุบาสิกาสวด จิรปรินิพฺพุตมฺป ตํ ภควนฺตํ สรณํ คตา, เราทงั้ หลายผถู งึ แลว ซง่ึ พระผมู พี ระภาคเจา แมป รนิ พิ พานนานมาแลว พระองคน น้ั เปน สรณะ ธมฺมฺจ สงฺฆฺจ. ถงึ พระธรรมดว ย ถงึ พระสงฆด ว ย ตสฺส ภควโต สาสนํ ยถาสติ ยถาพลํ มนสิกโรม อนุปฏิปชฺชาม. จกั ทำในใจอยู ปฏบิ ตั ติ ามอยู ซง่ึ คำสง่ั สอนของพระผมุ พี ระภาคเจา นน้ั ตามสตกิ ำลงั สา สา โน ปฏิปตฺติ ขอใหค วามปฏบิ ตั นิ น้ั ๆ ของเราทง้ั หลาย อิมสฺส เกวลสฺส ทุกฺขกฺขนฺธสฺส อนฺตกิริยาย สํวตฺตตูติ. จงเปน ไปเพอ่ื การทำทสี่ ดุ แหง กองทกุ ขท ง้ั สนิ้ น้ี เทอญ. (จบ บททำวตั รเชา )

๒๕๕๓] ประมวลบทนิยมสวดทายทำวัตรเชา 13 ประมวลบทนิยมสวดทายทำวัตรเชา ๑. ตงั ขณกิ ปจ จเวกขณปาฐะ๑ (คำสวดพจิ ารณาปจ จยั ๔ ขณะบรโิ ภคใชส อย) (นำ) หนฺท มยํ ตงฺขณิกปจฺจเวกฺขณปาฐํ ภณาม เส. (พจิ ารณาจวี ร/เครอ่ื งนงุ หม ) ปฏิสงฺขา โยนิโส จีวรํ ปฏิเสวามิ เราพจิ ารณาโดยแยบคายแลว นงุ หม จวี ร ยาวเทว สีตสฺส ปฏิฆาตาย เพยี งเพอ่ื บำบดั ความหนาว อุณฺหสฺส ปฏิฆาตาย เพอื่ บำบดั ความรอ น ฑํสมกสวาตาตปสิรึสปสมฺผสฺสานํ ปฏิฆาตาย เพอ่ื บำบดั สมั ผสั อนั เกดิ จากเหลอื บ ยงุ ลม แดด และสตั วเ ลอื้ ยคลานทงั้ หลาย ยาวเทว หิริโกปนปฏิจฺฉาทนตฺถํ. และเพยี งเพอ่ื ปกปด อวยั วะอนั ใหเ กดิ ความละอาย (พจิ ารณาอาหารบณิ ฑบาต) ปฏิสงฺขา โยนิโส ปณฺฑปาตํ ปฏิเสวามิ เราพจิ ารณาโดยแยบคายแลว บรโิ ภคบณิ ฑบาต เนว ทวาย ไมใ หเ ปน ไปเพอื่ ความเพลดิ เพลนิ สนกุ สนาน น มทาย ไมใ หเ ปน ไปเพอ่ื ความเมามนั เกดิ กำลงั พลงั ทางกาย น มณฺฑนาย ไมใ หเ ปน ไปเพอ่ื ประดบั น วิภูสนาย ไมใ หเ ปน ไปเพอื่ ตกแตง ยาวเทว อิมสฺส กายสฺส ฐิติยา แตใ หเ ปน ไปเพยี งเพอ่ื ความตง้ั อยแู หง กายนี้ ยาปนาย เพอื่ ความเปน ไปไดข องอตั ภาพ ๑ เปนบทกำหนดนิยมสวดสำหรับพระภิกษุสามเณร แตอุบาสก-อุบาสิกาก็อนุโลมสวดได

14 บททำวัตร-สวดมนต (แปล) [ฉบบั พศ. วิหึสุปรติยา เพอื่ ความสน้ิ ไปแหง ความลำบากทางกาย พฺรหฺมจริยานุคฺคหาย. เพอื่ อนเุ คราะหแ กก ารประพฤตพิ รหมจรรย อิติ ปุราณฺจ เวทนํ ปฏิหงฺขามิ, ดว ยการทำอยา งนี้ เรายอ มระงบั เสยี ได ซง่ึ ทกุ ขเวทนาเกา คอื ความหวิ นวฺจ เวทนํ น อุปฺปาเทสฺสามิ. และไมท ำทกุ ขเวทนาใหมใ หเ กดิ ขนึ้ ยาตฺรา จ เม ภวิสฺสติ อนวชฺชตา จ ผาสุวิหาโร จาติ. อนงึ่ ความเปน ไปโดยสะดวกแหง อตั ภาพนด้ี ว ย ความเปน ผหู าโทษมไิ ดด ว ย และ ความเปน อยโู ดยผาสกุ ดว ย จกั มแี กร า ดงั น.้ี (พจิ ารณาเสนาสนะทอ่ี ยอู าศยั ) ปฏิสงฺขา โยนิโส เสนาสนํ ปฏิเสวามิ เราพจิ ารณาโดยแยบคายแลว ใชส อยเสนาสนะ ยาวเทว สีตสฺส ปฏิฆาตาย เพยี งเพอ่ื บำบดั ความหนาว อุณฺหสฺส ปฏิฆาตาย เพอ่ื บำบดั ความรอ น ฑํสมกสวาตาตปสิรึสปสมฺผสฺสานํ ปฏิฆาตาย เพอ่ื บำบดั สมั ผสั อนั เกดิ จากเหลอื บ ยงุ ลม แดด และสตั วเ ลอ้ื ยคลานทงั้ หลาย ยาวเทว อุตุปริสฺสยวิโนทนํ ปฏิสลฺลานารามตฺถํ. เพยี งเพอื่ บรรเทาอนั ตรายอนั จะพงึ มจี ากดนิ ฟา อากาศ และเพอ่ื ความเปน ผยู นิ ดอี ยไู ด ในทห่ี ลกี เรน สำหรบั ภาวนา. (พจิ ารณาคลิ านเภสชั /ยารกั ษาโรค) ปฏิสงฺขา โยนิโส คิลานปจฺจยเภสชฺชปริกฺขารํ ปฏิเสวามิ เราพจิ ารณาโดยแยบคายแลว ใชส อยเภสชั บรขิ ารอนั เกอื้ กลู แกค นไข ยาวเทว อุปฺปนฺนานํ เวยฺยาพาธิกานํ เวทนานํ ปฏิฆาตาย เพยี งเพอื่ บำบดั ทกุ ขเวทนาอนั บงั เกดิ ขนึ้ แลว มอี าพาธตา งๆ เปน มลู อพฺยาปชฺฌปรมตายาติ. เพยี งเพอ่ื ความเปน ผไู มม โี รคเบยี ดเบยี นเปน อยา งยงิ่ ดงั นี้

๒๕๕๓] ประมวลบทนิยมสวดทายทำวัตรเชา 15 ๒. ธาตปุ ฏกิ ลู ปจ จเวกขณปาฐะ (คำสวดพิจารณาปจจัย ๔ โดยความเปนธาตุและปฏิกูล) (นำ) หนฺท มยํ ธาตุปฏิกูลปจฺจเวกฺขณปาฐํ ภณาม เส. ยถาปจฺจยํ ปวตฺตมานํ ธาตุมตฺตเมเวตํ ยทิทํ จีวรํ, จวี รนใ้ี ด สกั แตว า เปน ธาตเุ ปน ไปตามปจ จยั ตทุปภุฺชโก จ ปุคฺคโล, ถงึ บคุ คลผเู ขา ไปนงุ หม ซงึ่ จวี รนน้ั เลา ธาตุมตฺตโก นิสฺสตฺโต นิชฺชีโว สุฺโญ. กส็ กั แตว า เปน ธาตุ มใิ ชส ตั ว มใิ ชช วี ติ เปน ของสญู เปลา สพฺพานิ ปน อิมานิ จีวรานิ อชิคุจฺฉนียานิ, จวี รทง้ั ปวงเหลา นี้ หาใชเ ปน ของนา เกลยี ดไม อิมํ ปูติกายํ ปตฺวา อติวิย ชิคุจฺฉนียานิ ชายนฺติ. ครน้ั มาถงึ กายอนั เนา นแ้ี ลว กก็ ลายเปน ของนา เกลยี ดยงิ่ นกั ไป. ยถาปจฺจยํ ปวตฺตมานํ ธาตุมตฺตเมเวตํ ยทิทํ ปณฺฑปาโต, บณิ ฑบาตนใ้ี ด สกั แตว า เปน ธาตเุ ปน ไปตามปจ จยั ตทุปภุฺชโก จ ปุคฺคโล, ถงึ บคุ คลผเู ขา ไปบรโิ ภคซงึ่ บณิ ฑบาตนนั้ เลา ธาตุมตฺตโก นิสฺสตฺโต นิชฺชีโว สุฺโญ. กส็ กั แตว า เปน ธาตุ มใิ ชส ตั ว มใิ ชช วี ติ เปน ของสญู เปลา สพฺโพ ปนายํ ปณฺฑปาโต อชิคุจฺฉนีโย, บณิ ฑบาตทง้ั ปวงน้ี หาใชเ ปน ของนา เกลยี ดไม อิมํ ปูติกายํ ปตฺวา อติวิย ชิคุจฺฉนีโย ชายติ. ครน้ั มาถงึ กายอนั เนา นแ้ี ลว กก็ ลายเปน ของนา เกลยี ดยง่ิ นกั ไป. ยถาปจฺจยํ ปวตฺตมานํ ธาตุมตฺตเมเวตํ ยทิทํ เสนาสนํ, เสนาสนะนใ้ี ด สกั แตว า เปน ธาตเุ ปน ไปตามปจ จยั ตทุปภุฺชโก จ ปุคฺคโล, ถงึ บคุ คลผเู ขา ไปใชส อยซงึ่ เสนาสนะนน้ั เลา ธาตุมตฺตโก นิสฺสตฺโต นิชฺชีโว สุฺโญ. กส็ กั แตว า เปน ธาตุ มใิ ชส ตั ว มใิ ชช วี ติ เปน ของสญู เปลา

16 บททำวัตร-สวดมนต (แปล) [ฉบบั พศ. สพฺพานิ ปน อิมานิ เสนาสนานิ อชิคุจฺฉนียานิ, เสนาสนะทงั้ ปวงเหลา น้ี หาใชเ ปน ของนา เกลยี ดไม อิมํ ปูติกายํ ปตฺวา อติวิย ชิคุจฺฉนียานิ ชายนฺติ. ครน้ั มาถงึ กายอนั เนา นแี้ ลว กก็ ลายเปน ของนา เกลยี ดยง่ิ นกั ไป. ยถาปจฺจยํ ปวตฺตมานํ ธาตุมตฺตเมเวตํ ยทิทํ คิลานปจฺจยเภสชฺชปริกฺขาโร คลิ านเภสชั (ยาบำบดั อาการปว ยไข) นใี้ ด สกั แตว า เปน ธาตเุ ปน ไปตามปจ จยั ตทุปภุฺชโก จ ปุคฺคโล ถงึ บคุ คลผเู ขา ไปใชส อยคลิ านเภสชั นน้ั เลา ธาตุมตฺตโก นิสฺสตฺโต นิชฺชีโว สุฺโญ. กส็ กั แตว า เปน ธาตุ มใิ ชส ตั ว มใิ ชช วี ติ เปน ของสญู เปลา สพฺโพ ปนายํ คิลานปจฺจยเภสชฺชปริกฺขาโร อชิคุจฺฉนีโย, คลิ านเภสชั ทงั้ ปวงน้ี หาใชเ ปน ของนา เกลยี ดไม อิมํ ปูติกายํ ปตฺวา อติวิย ชิคุจฺฉนีโย ชายติ. ครน้ั มาถงึ กายอนั เนา นแี้ ลว กก็ ลายเปน ของนา เกลยี ดยงิ่ นกั ไป. ๓. เทวตาทปิ ต ตทิ านคาถา (คำแผสวนบุญกุศลแกทวยเทพเปนตน) (นำ) หนฺท มยํ เทวตาทิปตฺติทานคาถาโย ภณาม เส. ยา เทวตา สนฺติ วิหารวาสินี, เทพยดาทงั้ หลายเหลา ใด มปี กตอิ ยใู นวหิ าร ถูเป ฆเร โพธิฆเร ตหึ ตหึ, สงิ สถติ ทเ่ี รอื นพระสถปู ทเี่ รอื นโพธใิ์ นทนี่ น้ั ๆ ตา ธมฺมทาเนน ภวนฺตุ ปูชิตา, เทพยดาทง้ั หลายเหลา นนั้ เปน ผอู นั เราทง้ั หลายบชู าแลว ดว ยธรรมทาน โสตฺถึ กโรนฺเตธ วิหารมณฺฑเล. ขอจงทำซงึ่ ความเจรญิ ในมณฑลวหิ ารนี้ เถรา จ มชฺฌา นวกา จ ภิกฺขโว, พระภกิ ษทุ ง้ั หลายทเี่ ปน เถระกด็ ี ทเ่ี ปน ปานกลางกด็ ี ทใ่ี หมก ด็ ี

๒๕๕๓] ประมวลบทนิยมสวดทายทำวัตรเชา 17 สารามิกา ทานปตี อุปาสกา, อบุ าสกอบุ าสกิ าทงั้ หลาย ทเี่ ปน ทานาบดี พรอ มดว ยอารามกิ ชนกด็ ี คามา จ เทสา นิคมา จ อิสฺสรา, ทเี่ ปน ชาวบา นกด็ ี ทเ่ี ปน ชาวเมอื งกด็ ี ทเ่ี ปน ชาวนคิ มกด็ ี ทเี่ ปน อสิ ระกด็ ี สปฺปาณภูตา สุขิตา ภวนฺตุ เต. ชนทงั้ หลายเหลา นน้ั จงเปน ผมู คี วามสขุ ทกุ เมอื่ เถดิ . ชลาพุชา เยป จ อณฺฑสมฺภวา, สตั วท ง้ั หลายทเี่ กดิ จากครรภก ด็ ี ทเ่ี กดิ จากฟองไขก ด็ ี สงฺเสทชาตา อถโวปปาติกา, ทเ่ี กดิ ในเถา ไคลกด็ ี ทเ่ี กดิ ขนึ้ โตทเี ดยี วกด็ ี นิยฺยานิกํ ธมฺมวรํ ปฏิจฺจ เต, สตั วท งั้ หลายเหลา นนั้ ไดอ าศยั ซง่ึ ธรรมอนั ประเสรฐิ เปน นยิ ยานกิ ธรรม ประกอบใน อนั นำผปู ฏบิ ตั ใิ หอ อกจากสงั สารทกุ ข สพฺเพป ทุกฺขสฺส กโรนฺตุ สงฺขยํ. แมท งั้ หมดจงกระทำซง่ึ ความสน้ิ ไปพรอ มแหง ทกุ ขเ ถดิ ฐาตุ จิรํ สตํ ธมฺโม ธมฺมทฺธรา จ ปุคฺคลา, ขอธรรมของสตั บรุ ษุ ทง้ั หลายจงตงั้ อยนู าน อนง่ึ ขอบคุ คลทง้ั หลายผทู รงไวซ ง่ึ ธรรม จงดำรงอยนู าน สงฺโฆ โหตุ สมคฺโค ว อตฺถาย จ หิตาย จ. ขอพระสงฆจ งมคี วามสามคั คี พรอ มเพรยี งกนั ในอนั ทำประโยชนแ ละสง่ิ อนั เกอื้ กลู เถดิ อมฺเห รกฺขตุ สทฺธมฺโม สพฺเพป ธมฺมจาริโน, ขอพระสทั ธรรมจงรกั ษาไวซ งึ่ เราทง้ั หลาย แลว จงรกั ษาไวซ ง่ึ บคุ คลทง้ั หลาย ผปู ระพฤติ ธรรมแมทั้งปวง วุฑฺฒึ สมฺปาปุเณยฺยาม ธมฺเม อริยปฺปเวทิเต. ขอเราทงั้ หลายพงึ ถงึ พรอ มซง่ึ ความเจรญิ ในธรรม ทพี่ ระอรยิ เจา ประกาศไวแ ลว เถดิ ปสนฺนา โหนฺตุ สพฺเพป ปาณิโน พุทฺธสาสเน, ขอสรรพสตั วท ง้ั หลายทงั้ ปวง จงเปน ผเู ลอ่ื มใสในพระพทุ ธศาสนา

18 บททำวัตร-สวดมนต (แปล) [ฉบบั พศ. สมฺมาธารํ ปเวจฺฉนฺโต กาเล เทโว ปวสฺสตุ, ขอฝนทง้ั หลายจงหลง่ั อทุ กธารโดยชอบตกตอ งตามฤดกู าล วุฑฺฒิภาวาย สตฺตานํ สมิทฺธํ เนตุ เมทนึ, ขอฝนจงนำความสำเรจ็ มาสพู นื้ ปฐพี เพอ่ื ความเจรญิ แกส ตั วท ง้ั หลาย มาตา ปตา จ อตฺรชํ นิจฺจํ รกฺขนฺติ ปุตฺตกํ, มารดาและบดิ า ยอ มรกั ษาบตุ รทเ่ี กดิ เปน ตนเปน นจิ ฉนั ใด เอวํ ธมฺเมน ราชาโน ปชํ รกฺขนฺตุ สพฺพทา. ขอพระราชาจงปกครองประชาชนโดยชอบธรรมในกาลทกุ เมอื่ ฉนั นน้ั เทอญ. ๔. สพั พปต ตทิ านคาถา (คำแผส ว นบญุ กศุ ลแกส รรพสตั ว หรอื กรวดนำ้ ตอนเชา ) (นำ) หนฺท มยํ สพฺพปตฺติทานคาถาโย ภณาม เส. ปุฺญสฺสิทานิ กตสฺส ยานฺญานิ กตานิ เม เตสฺจ ภาคิโน โหนฺตุ สตฺตานนฺตาปฺปมาณกา. สตั วท ง้ั หลายไมม ที สี่ ดุ ไมม ปี ระมาณ จงมสี ว นแหง บญุ ทข่ี า พเจา ไดท ำ ในบดั นี้ และแหง บญุ ทไ่ี ดท ำไวก อ นแลว เย ปยา คุณวนฺตา จ มยฺหํ มาตาปตาทโย ทิฏฐา เม จาปยทิฏฐา วา อฺเญ มชฺฌตฺตเวริโน. คือจะเปนสัตวเหลาใด ซึ่งเปนท่ีรักใครและมีบุญกุศล เชนบิดามารดาของขาพเจา เปน ตน กด็ ี ทขี่ า พเจา เหน็ แลว หรอื ไมไ ดเ หน็ กด็ ี สตั วเ หลา อนื่ ทเ่ี ปน กลางๆ หรอื เปน คเู วรกนั กด็ ี สตฺตา ติฏฐนฺติ โลกสฺมึ เต ภุมฺมา จตุโยนิกา ปฺเจกจตุโวการา สํสรนฺตา ภวาภเว. สตั วท งั้ หลายตงั้ อยใู นโลก อยใู นภมู ทิ งั้ สาม อยใู นกำเนดิ ทงั้ ส่ี มขี นั ธห า มขี นั ธเ ดยี ว มขี นั ธส ่ี กำลงั ทอ งเทย่ี วอยใู นภพนอ ยภพใหญก ด็ ี ญาตํ เย ปตฺติทานมฺเม อนุโมทนฺตุ เต สยํ

๒๕๕๓] ประมวลบทนิยมสวดทายทำวัตรเชา 19 เย จิมํ นปฺปชานนฺติ เทวา เตสํ นิเวทยํุ. สตั วเ หลา ใดรสู ว นบญุ ทขี่ า พเจา แผใ หแ ลว สตั วเ หลา นนั้ จงอนโุ มทนาเองเถดิ สว นสตั วเ หลา ใดยงั ไมร สู ว นบญุ นี้ ขอเทวดาทง้ั หลายจงบอกสตั วเ หลา นน้ั ใหร ู มยา ทินฺนาน ปุฺญานํ อนุโมทนเหตุนา สพฺเพ สตฺตา สทา โหนฺตุ อเวรา สุขชีวิโน เขมปฺปทฺจ ปปฺโปนฺตุ เตสาสา สิชฺฌตํ สุภา. เพราะเหตุที่ไดอนุโมทนาสวนบุญท่ีขาพเจาแผใหแลว สัตวท้ังหลาย ท้ังปวงจงเปนผูไมมีเวร อยูเปนสุขทุกเมื่อ จงถึงบทอันเกษม กลาวคือพระ นพิ พาน ความปรารถนาดงี ามของสตั วเ หลา นน้ั จงสำเรจ็ เถดิ . ๕. ปฏ ฐนฐปนคาถา (คำแผสวนบุญกุศลแกสรรพสัตวโดยต้ังความปรารถนา) (นำ) หนฺท มยํ ปฏฐนฐปนคาถาโย ภณาม เส. ยนฺทานิ เม กตํ ปุฺญํ เตนาเนนุทฺทิเสน จ ขิปฺปํ สจฺฉิกเรยฺยาหํ ธมฺเม โลกุตฺตเร นว. บญุ ใดทข่ี า พเจา ไดท ำในบดั นี้ เพราะบญุ นนั้ และการอทุ ศิ แผส ว นบญุ นนั้ ขอใหข า พเจา ทำใหแ จง โลกตุ ตรธรรม ๙ ในทนั ที สเจ ตาว อภพฺโพหํ สํสาเร ปน สํสรํ. ถา ขา พเจา เปน ผอู าภพั อยู ยงั ตอ งทอ งเทยี่ วไปในวฏั ฏสงสาร นิยโต โพธิสตฺโตว สมฺพุทฺเธน วิยากโต นาฏฐารสป อาภพฺพ- ฐานานิ ปาปุเณยฺยหํ. ขอใหขาพเจาเปนเหมือนโพธิสัตว ผูเท่ียงแท ไดรับพยากรณแต พระพทุ ธเจา แลว ไมถ งึ ฐานะแหง ความอาภพั ๑๘ อยา ง ปฺจเวรานิ วชฺเชยฺยํ รเมยฺยํ สีลรกฺขเน ปฺจกาเม อลคฺโคหํ วชฺเชยฺยํ กามปงฺกโต. ขาพเจาพึงเวนจากเวรทั้งหา พึงยินดีในการรักษาศีล ไมเกาะเก่ียวใน

20 บททำวัตร-สวดมนต (แปล) [ฉบบั พศ. กามคณุ ทงั้ หา พงึ เวน จากเปอ กตมกลา วคอื กาม ทุทฺทิฏฐิยา น ยุชฺเชยฺยํ สํยุชฺเชยฺยํ สุทิฏฐิยา ปาเป มิตฺเต น เสเวยฺยํ เสเวยฺยํ ปณฺฑิเต สทา. ขอใหขาพเจาไมพึงประกอบดวยทิฏฐิชั่ว พึงประกอบดวยทิฏฐิท่ีดีงาม ไมพ งึ คบมติ รชวั่ พงึ คบแตบ ณั ฑติ ทกุ เมอ่ื สทฺธาสติหิโรตฺตปฺปา- ตาปกฺขนฺติคุณากโร อปฺปสยฺโห ว สตฺตูหิ เหยฺยํ อมนฺทมุยฺหโก. ขอใหขาพเจาเปนบอเกิดแหงคุณ คือ ศรัทธา สติ หิร โอตตัปปะ ความเพยี ร และขนั ติ พงึ เปน ผทู ศ่ี ตั รคู รอบงำไมไ ด ไมเ ปน คนเขลาคนหลงงมงาย สพฺพายาปายุปาเยสุ เฉโก ธมฺมตฺถโกวิโท เญยฺเย วตฺตตฺวสชฺชํ เม ญาณํ อเฆว มาลุโต. ขอใหขาพเจาเปนผูฉลาดในอุบายแหงความเส่ือมและความเจริญ เปน ผเู ฉยี บแหลมในอรรถและธรรม ขอใหญ าณของขา พเจา เปน ไปไมข อ งขดั ในธรรม ทคี่ วรรู ดจุ ลมพดั ไปในอากาศฉะนนั้ ยา กาจิ กุสลา มฺยาสา สุเขน สิชฺฌตํ สทา เอวํ วุตฺตา คุณา สพฺเพ โหนฺตุ มยฺหํ ภเว ภเว. ความปรารถนาใดๆ ของขา พเจา ทเี่ ปน กศุ ล ขอใหส ำเรจ็ โดยงา ยทกุ เมอื่ คณุ ทข่ี า พเจา กลา วมาแลว ทงั้ ปวงนี้ จงมแี กข า พเจา ทกุ ๆ ภพ. ยทา อุปฺปชฺชติ โลเก สมฺพุทฺโธ โมกฺขเทสโก ตทา มุตฺโต กุกมฺเมหิ ลทฺโธกาโส ภเวยฺยหํ. เม่ือใด พระสัมพุทธเจาผูแสดงธรรมเครื่องพนทุกขอุบัติข้ึนแลวในโลก เมอื่ นนั้ ขอใหข า พเจา พน จากกรรมกนั ชว่ั ชา ทง้ั หลาย เปน ผไู ดโ อกาสแหง การ บรรลุธรรม มนุสฺสตฺตฺจ ลิงฺคฺจ ปพฺพชฺชฺจูปสมฺปทํ ลภิตฺวา เปสโล สีลี ธาเรยฺยํ สตฺถุสาสนํ. ขอใหขาพเจาพึงไดความเปนมนุษย ไดเพศบริสุทธ์ิ ไดบรรพชาและ อปุ สมบทแลว เปน คนรกั ศลี มศี ลี ทรงไวซ ง่ึ พระศาสนาของพระศาสดา สุขาปฏิปโท ขิปฺปา- ภิฺโญ สจฺฉิกเรยฺยหํ

๒๕๕๓] ประมวลบทนิยมสวดทายทำวัตรเชา 21 อรหตฺตปฺผลํ อคฺคํ วิชฺชาทิคุณลงฺกตํ. ขอใหเปนผูมีการปฏิบัติโดยสะดวก ตรัสรูไดพลัน กระทำใหแจงซ่ึง อรหตั ตผลอนั เลศิ อนั ประดบั ดว ยธรรมมวี ชิ ชาเปน ตน ยทิ นุปฺปชฺชติ พุทฺโธ กมฺมํ ปริปูรฺจ เม เอวํ สนฺเต ลเภยฺยาหํ ปจฺเจกโพธิมุตฺตมนฺติ. ถา หากพระพทุ ธเจา ไมบ งั เกดิ ขน้ึ แตก ศุ ลกรรมของขา พเจา เตม็ เปย มแลว เมอื่ เปน เชน นน้ั ขอใหข า พเจา พงึ ไดญ าณเปน เครอ่ื งรเู ฉพาะตนอนั สงู สดุ เทอญ.

22 บททำวัตร-สวดมนต (แปล) [ฉบบั พศ. บททำวตั รเยน็111111111111222222222222333333333333444444444444555555555555666666666666777777777777888888888888999999999999000000000000111111111111222222222222333333333333444444444444555555555555666666666666777777777777888888888888999999999999000000000000111111111111222222222222333333333333444444444444555555555555666666666666777777777777888888888888999999999999000000000000111111111111222222222222111111111111222222222222333333333333444444444444555555555555666666666666777777777777888888888888999999999999000000000000111111111111222222222222333333333333444444444444555555555555666666666666777777777777888888888888999999999999000000000000111111111111222222222222333333333333444444444444555555555555666666666666777777777777888888888888999999999999000000000000111111111111222222222222111111111111222222222222333333333333444444444444555555555555666666666666777777777777888888888888999999999999000000000000111111111111222222222222333333333333444444444444555555555555666666666666777777777777888888888888999999999999000000000000111111111111222222222222333333333333444444444444555555555555666666666666777777777777888888888888999999999999000000000000111111111111222222222222111111111111222222222222333333333333444444444444555555555555666666666666777777777777888888888888999999999999000000000000111111111111222222222222333333333333444444444444555555555555666666666666777777777777888888888888999999999999000000000000111111111111 คำบชู าพระรตั นตรยั โย โส ภควา อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ. พระผมู พี ระภาคเจา เปน พระอรหนั ต ดบั เพลงิ กเิ ลส เพลงิ ทกุ ขส น้ิ เชงิ ตรสั รชู อบได โดยพระองคเ อง สฺวากฺขาโต เยน ภควตา ธมฺโม. พระธรรมเปน ธรรมอนั พระผมู พี ระภาคเจา พระองคใ ด ตรสั ไวด แี ลว สุปฏิปนฺโน ยสฺส ภควโต สาวกสงฺโฆ. พระสงฆส าวกของพระผมู พี ระภาคเจา พระองคใ ด ปฏบิ ตั ดิ แี ลว ตมฺมยํ ภควนฺตํ สธมฺมํ สสงฺฆํ, อิเมหิ สกฺกาเรหิ ยถารหํ อาโรปเตหิ อภิปูชยาม. ขา พเจา ทง้ั หลายขอบชู าอยา งยง่ิ ซงึ่ พระผมู พี ระภาคเจา พระองคน น้ั พรอ มทงั้ พระธรรม และพระสงฆ ดว ยเครอ่ื งสกั การะทง้ั หลายเหลา นี้ อนั ยกขนึ้ ตามสมควรแลว อยา งไร สาธุ โน ภนฺเต ภควา สุจิรปรินิพฺพุโตป. ขา แตพ ระองคผ เู จรญิ พระผมู พี ระภาคเจา แมป รนิ พิ พานนามาแลว ทรงสรา งคณุ อนั สำเรจ็ ประโยชนไ วแ กข า พเจา ทงั้ หลาย ปจฺฉิมาชนตานุกมฺปมานสา. ทรงมพี ระหฤทยั อนเุ คราะหแ กพ วกขา พเจา อนั เปน ชนรนุ หลงั อิเม สกฺกาเร ทุคฺคตปณฺณาการภูเต ปฏิคฺคณฺหาตุ. ขอพระผูมีพระภาคเจาจงรับเคร่ืองสักการะ อันเปนบรรณาการของคนยากท้ังหลาย เหลา นี้ อมฺหากํ ทีฆรตฺตํ หิตาย สุขาย. เพอื่ ประโยชนแ ละความสขุ แกข า พเจา ทงั้ หลาย สนิ้ กาลนานเทอญ.

๒๕๕๓] บททำวัตรเย็น 23 คำกราบพระรตั นตรยั อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ ภควา, พระผมู พี ระภาคเจา เปน พระอรหนั ต ดบั เพลงิ กเิ ลส เพลงิ ทกุ ขส นิ้ เชงิ ตรสั รชู อบได โดยพระองคเ อง พุทฺธํ ภควนฺตํ อภิวาเทมิ. ขา พเจา อภวิ าทพระผมู พี ระภาคเจา ผรู ู ผตู น่ื ผเู บกิ บาน. (กราบหน่ึงคร้ัง) สฺวากฺขาโต ภควตา ธมฺโม, พระธรรมเปน ธรรมทพ่ี ระผมู พี ระภาคเจา ตรสั ไวด แี ลว ธมฺมํ นมสฺสามิ. ขา พเจา นมสั การพระธรรม. (กราบหน่ึงครั้ง) สุปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ, พระสงฆส าวกของพระผมู พี ระภาคเจา ปฏบิ ตั ดิ แี ลว สงฺฆํ นมามิ. ขา พเจา นอบนอ มพระสงฆ. (กราบหน่ึงครั้ง) ปุพพภาคนมการ (คำแสดงความนอบนอมพระพุทธเจาเปนเบ้ืองตน) (นำ) หนฺท มยํ พุทฺธสฺส ภควโต ปุพฺพภาคนมการํ กโรม เส. นโม ตสฺส ภควโต ขอนอบนอ มแดพ ระผมู พี ระภาคเจา พระองคน น้ั อรหโต ซง่ึ เปน ผไู กลจากกเิ ลส สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส ตรสั รชู อบไดโ ดยพระองคเ อง. (วา สามครงั้ หรอื สามจบ ทง้ั คำบาลแี ละไทย)

24 บททำวัตร-สวดมนต (แปล) [ฉบบั พศ. พทุ ธานสุ สติ (บทสวดระลึกถึงพระพุทธคุณ) (นำ) หนฺท มยํ พุทฺธานุสฺสตินยํ กโรม เส. ตํ โข ปน ภควนฺตํ เอวํ กลฺยาโณ กิตฺติสทฺโท อพฺภุคฺคโต กก็ ติ ตศิ พั ทอ นั งามของพระผมู พี ระภาคเจา นน้ั ไดฟ งุ ไปแลว อยา งนว้ี า อิติป โส ภควา เพระาะเหตอุ ยา งนๆี้ พระผมู พี ระภาคเจา นน้ั อรหํ เปน ผไู กลจากกเิ ลส สมฺมาสมฺพุทฺโธ เปน ผตู รสั รชู อบไดโ ดยพระองคเ อง วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน เปน ผถู งึ พรอ มดว ยวชิ ชาและจรณะ สุคโต เปน ผไู ปแลว ดว ยดี โลกวิทู เปน ผรู โู ลกอยา งแจม แจง อนุตฺตโร ปุริสทมฺมสารถิ เปน ผสู ามารถฝก บรุ ษุ ทสี่ มควรฝก ไดอ ยา งไมม ใี ครยงิ่ กวา สตฺถา เทวมนุสฺสานํ เปน ครผู สู อน ของเทวดาและมนษุ ยท งั้ หลาย พุทฺโธ เปน ผรู ู ผตู นื่ ผเู บกิ บาน ดว ยธรรม ภควาติ. เปน ผมู คี วามจำเรญิ จำแนกธรรมสงั่ สอนสตั ว ดงั น.้ี พทุ ธาภคิ ตี ิ (คำฉันทสดุดีพระพุทธคุณ) (นำ) หนฺท มยํ พุทฺธาภิคีตึ กโรม เส. พุ ทฺธฺ วารหนฺตวรตาทิคุณาภิยุตฺโต, พระพทุ ธเจา ประกอบดว ยคณุ มคี วามประเสรฐิ แหง อรหนั ตคณุ เปน ตน สุทฺธาภิญาณกรุณาหิ สมาคตตฺโต, มพี ระองคอ นั ประกอบดว ยพระญาณ และพระกรณุ าอนั บรสิ ทุ ธิ์ โพเธสิ โย สุชนตํ กมลํว สูโร, พระองคใ ด ทรงกระทำชนทด่ี ใี หเ บกิ บาน ดจุ อาทติ ยท ำบวั ใหบ าน

๒๕๕๓] บททำวัตรเย็น 25 วนฺทามหํ ตมรณํ สิรสา ชิเนนฺทํ. ขา พเจา ไหวพ ระชนิ สหี  ผไู มม กี เิ ลสพระองคน นั้ ดว ยเศยี รเกลา พุทฺโธ โย สพฺพปาณีนํ สรณํ เขมมุตฺตมํ, พระพทุ ธเจา พระองคใ ด เปน สรณะอนั เกษมสงู สดุ ของสตั วท ง้ั หลาย ปฐมานุสฺสติฏฐานํ วนฺทามิ ตํ สิเรนหํ. ขาพเจาไหวพระพุทธเจาพระองคนั้น อันเปนที่ต้ังแหงความระลึกองคที่หนึ่ง ดวย เศียรเกลา พุทฺธสฺสาหสฺมิ ทาโส๑ ว พุทฺโธ เม สามิกิสฺสโร, ขา พเจา เปน ทาสของพระพทุ ธเจา พระพทุ ธเจา เปน นาย มอี สิ ระเหนอื ขา พเจา พุทฺโธ ทุกฺขสฺส ฆาตา จ วิธาตา จ หิตสฺส เม. พระพทุ ธเจา เปน เครอื่ งกำจดั ทกุ ข และทรงไวซ ง่ึ ประโยชนแ กข า พเจา พุทฺธสฺสาหํ นิยฺยาเทมิ สรีรฺชีวิตฺจิทํ, ขา พเจา มอบกายถวายชวี ติ นแี้ ดพ ระพทุ ธเจา วนฺทนฺโตหํ๒ จริสฺสามิ พุทธสฺเสว สุโพธิตํ. ขา พเจา ผไู หวอ ยจู กั ประพฤตติ าม ซง่ึ ความตรสั รดู ขี องพระพทุ ธเจา นตฺถิ เม สรณํ อฺญํ พุทฺโธ เม สรณํ วรํ, สรณะอนื่ ของขา พเจา ไมม ี พระพทุ ธเจา เปน สรณะอนั ประเสรฐิ ของขา พเจา เอเตน สจฺจวชฺเชน วฑฺเฒยฺยํ สตฺถุ สาสเน. ดว ยการกลา วคำสจั น้ี ขา พเจา พงึ เจรญิ ในพระศาสนาของพระศาสดา พุทฺธํ เม วนฺทมาเนน๓ ยํ ปุฺญํ ปสุตํ อิธ, ขา พเจา ผไู หวอ ยซู ง่ึ พระพทุ ธเจา ไดข วนขวายบญุ ใดในบดั น้ี สพฺเพป อนฺตรายา เม มาเหสุํ ตสฺส เตชสา. อนั ตรายทงั้ ปวงอยา ไดม แี กข า พเจา ดว ยเดชแหง บญุ นนั้ . ๑ อบุ าสกิ าหรอื ผหู ญงิ สวดวา ทาสี ทกุ แหง เพอื่ ใหถ กู ตอ งตามหลกั ไวยากรณภ าษาบาลี ๒ อบุ าสกิ าหรอื ผหู ญงิ สวดวา วนทฺ นตฺ หี ํ ทกุ แหง เพอ่ื ใหถ กู ตอ งตามหลกั ไวยากรณภ าษาบาลี ๓ อบุ าสกิ าหรอื ผหู ญงิ สวดวา วนทฺ มานาย ทกุ แหง เพอ่ื ใหถ กู ตอ งตามหลกั ไวยากรณภ าษาบาลี

26 บททำวัตร-สวดมนต (แปล) [ฉบบั พศ. (พึงหมอบกราบลงแลวกลาววา) กาเยน วาจาย ว เจตสา วา ดว ยกายกด็ ี ดว ยวาจากด็ ี ดว ยใจกด็ ี พุทฺเธ กุกมฺมํ ปกตํ มยา ยํ กรรมนา ตเิ ตยี นอนั ใด ทขี่ า พเจา กระทำแลว ในพระพทุ ธเจา พุทฺโธ ปฏิคฺคณฺหตุ อจฺจยนฺตํ ขอพระพทุ ธเจา จงงดซงึ่ โทษลว งเกนิ อนั นนั้ กาลนฺตเร สํวริตุํ ว พุทฺเธ. เพอ่ื การสำรวมระวงั ในพระพทุ ธเจา ในกาลตอ ไป. ธมั มานสุ สติ (บทสวดระลึกถึงคุณของพระธรรม) (นำ) หนฺท มยํ ธมฺมานุสฺสตินยํ กโรม เส. สฺวากฺขาโต ภควตา ธมฺโม พระธรรม เปน สง่ิ ทพ่ี ระผมู พี ระภาคเจา ไดต รสั ไวด แี ลว สนฺทิฏฐิโก เปน สงิ่ ทผี่ ศู กึ ษาและปฏบิ ตั ิ พงึ เหน็ ไดด ว ยตนเอง อกาลิโก เปน สงิ่ ทป่ี ฏบิ ตั ไิ ดแ ละใหผ ลได ไมจ ำกดั กาล เอหิปสฺสิโก เปน สงิ่ ทคี่ วรกลา วกบั ผอู น่ื วา ทา นจงมาดเู ถดิ โอปนยิโก เปน สง่ิ ทค่ี วรนอ มเขา มาใสต วั ปจฺจตฺตํ เวทิตพฺโพ วิฺูหีติ. เปน สงิ่ ทผ่ี รู ู กร็ ไู ดเ ฉพาะตน ดงั น.้ี ธมั มาภคิ ตี ิ (คำฉนั ทส ดดุ พี ระธรรม) (นำ) หนฺท มยํ ธมฺมาภิคีตึ กโรม เส. สฺวากฺขาตตาทิคุณโยควเสน เสยฺโย, พระธรรม เปน สงิ่ ทป่ี ระเสรฐิ เพระประกอบดว ยคณุ คอื ความทพี่ ระผมู พี ระภาคเจา ตรสั ไวด แี ลว เปน ตน

๒๕๕๓] บททำวัตรเย็น 27 โย มคฺคปากปริยตฺติวิโมกฺขเภโท, เปน ธรรมอนั จำแนกเปน มรรค ผล ปรยิ ตั ิ และนพิ พาน ธมฺโม กุโลกปตนา ตทธาริธารี, เปน ธรรมทรงไวซ ง่ึ ผทู รงธรรม จากการตกไปสโู ลกทช่ี วั่ วนฺทามหํ ตมหรํ วรธมฺมเมตํ. ขา พเจา ไหวพ ระธรรมอนั ประเสรฐิ นนั้ อนั เปน เครอ่ื งขจดั เสยี ซง่ึ ความมดื ธมฺโม โย สพฺพปาณีนํ สรณํ เขมมุตตมํ, พระธรรมใด เปน สรณะอนั เกษมสงู สดุ ของสตั วท ง้ั หลาย ทุติยานุสฺสติฏฐานํ วนฺทามิ ตํ สิเรนหํ. ขา พเจา ไหวพ ระธรรมนน้ั อนั เปน ทตี่ งั้ แหง ความระลกึ องคท ส่ี อง ดว ยเศยี รเกลา ธมฺมสฺสาหสฺมิ ทาโส ว ธมฺโม เม สามิกิสฺสโร, ขา พเจา เปน ทาสของพระธรรม พระธรรมเปน นาย มอี สิ ระเหนอื ขา พเจา ธมฺโม ทุกฺขสฺส ฆาตา จ วิธาตา จ หิตสฺส เม. พระธรรมเปน เครอื่ งกำจดั ทกุ ข และทรงไวซ ง่ึ ประโยชนแ กข า พเจา ธมฺมสฺสาหํ นิยฺยาเทมิ สรีรฺชีวิตฺจิทํ, ขา พเจา มอบกายถวายชวี ติ นแี้ ดพ ระธรรม วนฺทนฺโตหํ จริสฺสามิ ธมฺมสฺเสว สุธมฺมตํ. ขา พเจา ผไู หวอ ยจู กั ประพฤตติ าม ซง่ึ ความเปน ธรรมดขี องพระธรรม นตฺถิ เม สรณํ อฺญํ ธมฺโม เม สรณํ วรํ, สรณะอนื่ ของขา พเจา ไมม ี พระธรรมเปน สรณอนั ประเสรฐิ ของขา พเจา เอเตน สจฺจวชฺเชน วฑฺเฒยฺยํ สตฺถุ สาสเน. ดว ยการกลา วคำสจั น้ี ขา พเจา พงึ เจรญิ ในพระศาสนาของพระศาสดา ธมฺมํ เม วนฺทมาเนน ยํ ปุฺญํ ปสุตํ อิธ, ขา พเจา ผไู หวอ ยซู งึ่ พระธรรม ไดข วนขวายบญุ ใดในบดั นี้ สพฺเพป อนฺตรายา เม มาเหสุํ ตสฺส เตชสา. อนั ตรายทงั้ ปวงอยา ไดม แี กข า พเจา ดว ยเดชแหง บญุ นน้ั .

28 บททำวัตร-สวดมนต (แปล) [ฉบบั พศ. (พึงหมอบกราบลงแลวกลาววา) กาเยน วาจาย ว เจตสา วา ดว ยกายกด็ ี ดว ยวาจากด็ ี ดว ยใจกด็ ี ธมฺเม กุกมฺมํ ปกตํ มยา ยํ กรรมนา ตเิ ตยี นอนั ใด ทขี่ า พเจา กระทำแลว ในพระธรรม ธมฺโม ปฏิคฺคณฺหตุ อจฺจยนฺตํ ขอพระธรรม จงงดซง่ึ โทษลว งเกนิ อนั นน้ั กาลนฺตเร สํวริตุํ ว ธมฺเม. เพอื่ การสำรวมระวงั ในพระธรรม ในกาลตอ ไป. สงั ฆานสุ สติ (บทสวดระลึกถึงคุณของพระสงฆ) (นำ) หนฺท มยํ สงฺฆานุสฺสตินยํ กโรม เส. สุปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ. สงฆส าวกของพระผมู พี ระภาคเจา หมใู ด ปฏบิ ตั ดิ แี ลว อุชุปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ. สงฆส าวกของพระผมู พี ระภาคเจา หมใู ด ปฏบิ ตั ติ รงแลว ญายปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ. สงฆส าวกของพระผมู พี ระภาคเจา หมใู ด ปฏบิ ตั เิ พอ่ื รธู รรมเปน เครอื่ งออกจากทกุ ขแ ลว สามีจิปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ. สงฆส าวกของพระผมู พี ระภาคเจา หมใู ด ปฏบิ ตั สิ มควรแลว ยทิทํ. ไดแ ก บคุ คลเหลา น้ี คอื จตฺตาริ ปุริสยุคานิ อฏฐ ปุริสปุคฺคลา. คแู หง บรุ ษุ ๔ คู นบั เรยี งบรุ ษุ ได ๘ บรุ ษุ เอส ภควโต สาวกสงฺโฆ. นนั่ แหละ สงฆส าวกของพระผมู พี ระภาคเจา

๒๕๕๓] บททำวัตรเย็น 29 อาหุเนยฺโย เปน สงฆค วรแกส กั การะทเ่ี ขานำมาบชู า ปาหุเนยฺโย เปน สงฆค วรแกส กั การะทเี่ ขาจดั ไวต อ นรบั ทกฺขิเณยฺโย เปน ผคู วรรบั ทกั ษณิ าทาน อฺชลีกรณีโย เปน ผทู บี่ คุ คลทวั่ ไปควรทำอญั ชลี อนุตฺตรํ ปุฺญกฺเขตฺตํ โลกสฺสาติ. เปน เนอื้ นาบญุ ของโลก ไมม เี นอื้ นาบญุ อนื่ ยง่ิ กวา ดงั น.้ี สงั ฆาภคิ ตี ิ (คำฉันทสดุดีพระสงฆ) (นำ) หนฺท มยํ สงฺฆาภิคีตึ กโรม เส. สทฺธมฺมโช สุปฏิปตฺติคุณาทิยุตฺโต, พระสงฆท เ่ี กดิ โดยพระสทั ธรรม ประกอบดว ยคณุ มคี วามปฏบิ ตั ดิ ี เปน ตน โยฏฐพฺพิโธ อริยปุคฺคลสงฺฆเสฏโฐ, เปน หมแู หง พระอรยิ บคุ คลอนั ประเสรฐิ ๘ จำพวก ลีลาทิธมฺมปวราสยกายจิตฺโต, มกี ายและจติ อนั อาศยั ธรรมมศี ลี เปน ตน อนั บวร วนฺทามหํ ตมริยานคณํ สุสุทฺธํ. ขา พเจา ไหวห มแู หง พระอรยิ เจา เหลา นนั้ อนั บรสิ ทุ ธดิ์ ว ยดี สงฺโฆ โย สพฺพปาณีนํ สรณํ เขมมุตฺตมํ, พระสงฆห มใู ด เปน สรณะอนั เกษมสงู สดุ ของสตั วท ง้ั หลาย ตติยานุสฺสติฏฐานํ วนฺทามิ ตํ สิเรนหํ. ขา พเจา ไหวพ ระสงฆห มนู น้ั อนั เปน ทตี่ ง้ั แหง ความระลกึ องคท สี่ าม ดว ยเศยี รเกลา สงฺฆสฺสาหสฺมิ ทาโส ว สงฺโฆ เม สามิกิสฺสโร, ขา พเจา เปน ทาสของพระสงฆ พระสงฆเ ปน นาย มอี สิ ระเหนอื ขา พเจา

30 บททำวัตร-สวดมนต (แปล) [ฉบบั พศ. สงฺโฆ ทุกฺขสฺส ฆาตา จ วิธาตา จ หิตสฺส เม. พระสงฆเ ปน เครอ่ื งกำจดั ทกุ ข และทรงไวซ งึ่ ประโยชนแ กข า พเจา สงฺฆสฺสาหํ นิยฺยาเทมิ สรีรฺชีวิตฺจิทํ, ขา พเจา มอบกายถวายชวี ติ นแี้ ดพ ระสงฆ วนฺทนฺโตหํ จริสฺสามิ สงฺฆสฺโสปฏิปนฺนตํ. ขา พเจา ผไู หวอ ยจู กั ประพฤตติ าม ซงึ่ ความปฏบิ ตั ดิ ขี องพระสงฆ นตฺถิ เม สรณํ อฺญํ สงฺโฆ เม สรณํ วรํ, สรณะอน่ื ของขา พเจา ไมม ี พระสงฆเ ปน สรณะอนั ประเสรฐิ ของขา พเจา เอเตน สจฺจวชฺเชน วฑฺเฒยฺยํ สตฺถุสาสเน. ดว ยการกลา วคำสจั น้ี ขา พเจา พงึ เจรญิ ในพระศาสนาของพระศาสดา สงฺฆํ เม วนฺทมาเนน ยํ ปุฺญํ ปสุตํ อิธ, ขา พเจา ผไู หวอ ยซู งึ่ พระสงฆ ไดข วนขวายบญุ ใดในบดั น้ี สพฺเพป อนฺตรายา เม มาเหสุํ ตสฺส เตชสา. อนั ตรายทงั้ ปวงอยา ไดม แี กข า พเจา ดว ยเดชแหง บญุ นน้ั . (พึงหมอบกราบลงแลวกลาววา) กาเยน วาจาย ว เจตสา วา ดว ยกายกด็ ี ดว ยวาจากด็ ี ดว ยใจกด็ ี สงฺเฆ กุกมฺมํ ปกตํ มยา ยํ กรรมนา ตเิ ตยี นอนั ใด ทข่ี า พเจา กระทำแลว ในพระสงฆ สงฺโฆ ปฏิคฺคณฺหตุ อจฺจยนฺตํ ขอพระสงฆ จงงดซง่ึ โทษลว งเกนิ อนั นนั้ กาลนฺตเร สํวริตุํ ว สงฺเฆ. เพอ่ื การสำรวมระวงั ในพระสงฆ ในกาลตอ ไป (จบ คำทำวตั รเยน็ )

๒๕๕๓] อตีตปจจเวกขณปาฐะ ทายทำวัตรเย็น 31 อตตี ปจ จเวกขณปาฐะ* (บทพจิ ารณาปจ จยั ๔ ทบ่ี รโิ ภคใชส อยแลว ) (นำ) หนฺท มยํ อตีตปจฺจเวกฺขณปาฐํ ภณาม เส. (พจิ ารณาจวี ร/เครอ่ื งนงุ หม ) อชฺช มยา อปจฺจเวกฺขิตฺวา ยํ จีวรํ ปริภุตฺตํ. จวี รใดอนั เรานงุ หม แลว ไมท นั พจิ ารณา ในวนั น้ี ตํ ยาวเทว สีตสฺส ปฏิฆาตาย, จวี รนนั้ เรานงุ หม แลว เพยี งเพอ่ื บำบดั ความหนาว อุณฺหสฺส ปฏิฆาตาย, เพอ่ื บำบดั ความรอ น ฑํสมกสวาตาตปสิรึสปสมฺผสฺสานํ ปฏิฆาตาย, เพอ่ื บำบดั สมั ผสั อนั เกดิ จากเหลอื บ ยงุ ลม แดด และสตั วเ ลอ้ื ยคลานทง้ั หลาย ยาวเทว หิริโกปนปฏิจฺฉาทนตฺถํ. และเพยี งเพอ่ื ปกปด อวยั วะอนั ใหเ กดิ ความละอาย. (พจิ ารณาอาหารบณิ ฑบาต) อชฺช มยา อปจฺจเวกฺขิตฺวา โย ปณฺฑปาโต ปริภุตฺโต. บณิ ฑบาตใดอนั เราฉนั แลว ไมท นั พจิ ารณาในวนั นี้ โส เนว ทวาย, บณิ ฑบาตนน้ั เราฉนั แลว ไมใ ชเ ปน ไปเพอื่ ความเพลดิ เพลนิ สนกุ สนาน น มทาย, ไมใ ชเ ปน ไปเพอ่ื ความเมามนั เกดิ กำลงั พลงั ทางกาย น มณฺฑนาย, ไมใ ชเ ปน ไปเพอ่ื ประดบั น วิภูสนาย. ไมใ ชเ ปน ไปเพอ่ื ตกแตง ยาวเทว อิมสฺส กายสฺส ฐิติยา, แตใ หเ ปน ไปเพยี งเพอื่ ความตง้ั อยไู ดแ หง กายน้ี ยาปนาย, เพอื่ ความเปน ไปไดข องอตั ภาพ วิหํิงสุปรติยา, เพอื่ ความสนิ้ ไปแหง ความลำบากทางกาย * เปนบทกำหนดนิยมสวดตอจากทายทำวัตรเย็น สำหรับพระภิกษุสามเณร

32 บททำวัตร-สวดมนต (แปล) [ฉบบั พศ. พฺรหฺมจริยานุคฺคหาย. เพอ่ื อนเุ คราะหแ กก ารประพฤตพิ รหมจรรย อิติ ปุราณฺจ เวทนํ ปฏิหงฺขามิ. ดว ยการทำอยา งนี้ เรายอ มระงบั เสยี ไดซ ง่ึ ทกุ ขเวทนาเกา คอื ความหวิ นวฺจ เวทนํ น อุปฺปาเทสฺสามิ. และไมท ำทกุ ขเวทนาใหมใ หเ กดิ ขน้ึ ยาตฺรา จ เม ภวิสฺสติ อนวชฺชตา จ ผาสุวิหาโร จาติ. อนงึ่ ความเปน ไปโดยสะดวกแหง อตั ภาพนด้ี ว ย ความเปน ผหู าโทษมไิ ดด ว ย และความ เปน อยโู ดยผาสกุ ดว ย จกั มแี กเ รา ดงั น.้ี (พจิ ารณาเสนาสนะ/ทอ่ี ยอู าศยั ) อชฺช มยา อปจฺจเวกฺขิตฺวา ยํ เสนาสนํ ปริภุตฺตํ. เสนาสนะใดอนั เราใชส อยแลว ไมท นั พจิ ารณา ในวนั น้ี ตํ ยาวเทว สีตสฺส ปฏิฆาตาย, เสนาสนะนน้ั เราใชส อยแลว เพยี งเพอ่ื บำบดั ความหนาว อุณฺหสฺส ปฏิฆาตาย, เพอ่ื บำบดั ความรอ น ฑํสมกสวาตาตปสิรึสปสมฺผสฺสานํ ปฏิฆาตาย, เพอื่ บำบดั สมั ผสั อนั เกดิ จากเหลอื บ ยงุ ลม แดด และสตั วเ ลอ้ื ยคลานทง้ั หลาย ยาวเทว อุตุปริสฺสยวิโนทนํ ปฏิสลฺลานารามตฺถํ. เพยี งเพอื่ บรรเทาอนั ตรายอนั จะพงึ มจี ากดนิ ฟา อากาศ และเพอ่ื ความเปน ผยู นิ ดอี ยไู ด ในทหี่ ลกี เรน สำหรบั ภาวนา. (พจิ ารณาคลิ านเภสชั ) อชฺช มยา อปจฺจเวกฺขิตฺวา โย คิลานปจฺจยเภสชฺชปริกฺขาโร ปริภุตฺโต. คลิ านเภสชั บรขิ ารใดอนั เราบรโิ ภคแลว ไมท นั พจิ ารณา ในวนั นี้ โส ยาวเทว อุปฺปนฺนานํ เวยฺยาพาธิกานํ เวทนานํ ปฏิฆาตาย. คิลานเภสัชบริขารน้ันเราบริโภคแลว เพียงเพ่ือบำบัดทุกขเวทนาอันบังเกิดข้ึนแลว มอี าพาธตา งๆ เปน มลู อพฺยาปชฺฌปรมตายาติ. เพอื่ ความเปน ผไู มม โี รคเบยี ดเบยี นเปน อยา งยงิ่ ดงั น.้ี

๒๕๕๓] บทสวดมนตภาวนาพิเศษทายทำวัตร 33 บทสวดมนตภาวนาพิเศษทายทำวัตร ๑. ปพุ พภาคนมการ (บทนอบนอมพระผูมีพระภาคเจาเปนเบื้องตน) (นำ) หนฺท มยํ พุทฺธสฺส ภควโต ปุพฺพภาคนมการํ กโรม เส. นโม ตสฺส ภควโต ขอนอบนอ มแดพ ระผมู พี ระภาคเจา พระองคน น้ั อรหโต ซงึ่ เปน ผไู กลจากกเิ ลส สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส. ตรสั รชู อบไดด ว ยพระองคเ อง. (สามจบ) ๒. สรณคมนปาฐะ (บทขอถึงพระรัตนตรัยเปนสรณะ) (นำ) หนฺท มยํ ติสรณคมนปาฐํ ภณาม เส. พุทฺธํ สรณํ คจฺฉามิ. ขา พเจา ขอถงึ พระพทุ ธเจา เปน สรณะ ธมฺมํ สรณํ คจฺฉามิ. ขา พเจา ขอถงึ พระธรรม เปน สรณะ สงฺฆํ สรณํ คจฺฉามิ. ขา พเจา ขอถงึ พระสงฆ เปน สรณะ ทุติยมฺป พุทฺธํ สรณํ คจฺฉามิ แมค รงั้ ทสี่ อง ขา พเจา ขอถงึ พระพทุ ธเจา เปน สรณะ ทุติยมฺป ธมฺมํ สรณํ คจฺฉามิ. แมค รงั้ ทส่ี อง ขา พเจา ขอถงึ พระธรรม เปน สรณะ ทุติยมฺป สงฺฆํ สรณํ คจฺฉามิ. แมค รัง้ ทส่ี อง ขา พเจา ขอถงึ พระสงฆ เปน สรณะ ตติยมฺป พุทฺธํ สรณํ คจฺฉามิ. แมค รง้ั ทส่ี าม ขา พเจา ขอถงึ พระพทุ ธเจา เปน สรณะ ตติยมฺป ธมฺมํ สรณํ คจฺฉามิ. แมค รง้ั ทส่ี าม ขา พเจา ขอถงึ พระธรรม เปน สรณะ ตติยมฺป สงฺฆํ สรณํ คจฺฉามิ. แมค รง้ั ทสี่ าม ขา พเจา ขอถงึ พระสงฆ เปน สรณะ.

34 บททำวัตร-สวดมนต (แปล) [ฉบบั พศ. ๓. ปพ พชติ อภณิ หปจ จเวกขณปาฐะ (สง่ิ ทบ่ี รรพชติ พงึ พจิ ารณาเนอื งๆ ๑๐ ประการ) (นำ) หนฺท มยํ ปพฺพชิตอภิณฺหปจฺจเวกฺขณปาฐํ ภณาม เส. ทส อิเม ภิกฺขเว ธมฺมา. ดกู อ นภกิ ษทุ งั้ หลาย ธรรมทงั้ หลาย ๑๐ ประการเหลา นม้ี อี ยู ปพฺพชิเตน อภิณฺหํ ปจฺจเวกฺขิตพฺพํ. เปน ธรรมทบี่ รรพชติ พงึ พจิ ารณาโดยแจม ชดั อยเู นอื งนติ ย. กตเม ทส ? ธรรมทงั้ หลาย ๑๐ ประการนนั้ เปน อยา งไรเลา ? เววณฺณิยมฺหิ อชฺฌูปคโตติ ปพฺพชิเตน อภิณฺหํ ปจฺจเวกฺขิตพฺพํ. คอื บรรพชติ พงึ พจิ ารณาโดยแจม ชดั อยเู นอื งนติ ยว า เราเปน ผเู ขา ถงึ เฉพาะแลว ซง่ึ วรรณะอนั ตา งพเิ ศษ (มเี พศตา งจากคฤหสั ถแ ลว อาการกริ ยิ าใดของสมณะ เราตอ งทำอาการ กริ ยิ านนั้ ๆ) ดงั นี้ ปรปฏิพทฺธา เม ชีวิกาติ ปพฺพชิเตน อภิณฺหํ ปจฺจเวกฺขิตพฺพํ. บรรพชติ พงึ พจิ ารณาโดยแจม ชดั อยเู นอื งนติ ยว า การเลย้ี งชวี ติ ของเราเนอ่ื งเฉพาะแลว ดว ยผอู น่ื (เราควรทำตวั ใหเ ขาเลย้ี งงา ย) ดงั น้ี อฺโญ เม อากปฺโป กรณีโยติ ปพฺพชิเตน อภิณฺหํ ปจฺจเวกฺขิตพฺพํ. บรรพชติ พงึ พจิ ารณาโดยแจม ชดั อยเู นอื งนติ ยว า ระเบยี บการปฏบิ ตั อิ ยา งอนื่ ทเี่ ราจะ ตอ งทำ (ใหด ขี น้ึ ไปกวา น)้ี ยงั มอี ยู (มใิ ชเ พยี งเทา น)้ี ดงั นี้ กจฺจิ นุ โข เม อตฺตา สีลโต น อุปวทตีติ ปพฺพชิเตน อภิณฺหํ ปจฺจเวกฺขิตพฺพํ. บรรพชติ พงึ พจิ ารณาโดยแจม ชดั อยเู นอื งนติ ยว า เมอื่ กลา วโดยศลี เรายอ มตำหนติ เิ ตยี น ตนเองไมไ ด มใิ ชห รอื ดงั นี้ กจฺจิ นุ โข เม อนุวิจฺจ วิฺู สพฺรหฺมจารี สีลโต น อุปวทนฺตีติ ปพฺพชิเตน อภิณฺหํ ปจฺจเวกฺขิตพฺพํ. บรรพชติ พงึ พจิ ารณาโดยแจม ชดั อยเู นอื งนติ ยว า เมอื่ กลา วโดยศลี เพอื่ นสพหรมจารี ทเ่ี ปน วญิ ชู นใครค รวญแลว ยอ มตำหนติ เิ ตยี นเราไมไ ด มใิ ชห รอื ดงั น้ี

๒๕๕๓] บทสวดมนตภาวนาพิเศษทายทำวัตร 35 สพฺเพหิ เม ปเยหิ มนาเปหิ นานาภาโว วินาภาโวติ ปพฺพชิเตน อภิณฺหํ ปจฺจเวกฺขิตพฺพํ. บรรพชติ พงึ พจิ ารณาโดยแจม ชดั อยเู นอื งนติ ยว า ความพลดั พรากจากของรกั ของชอบใจ ทงั้ สน้ิ จกั มแี กเ รา ดงั นี้ กมฺมสฺสโกมฺหิ กมฺมทายาโท กมฺมโยนิ กมฺมพนฺธุ กมฺมปฏิสรโณ, ยํ กมฺมํ กริสฺสามิ กลฺยาณํ วา ปาปกํ วา, ตสฺส ทายาโท ภวิสฺสามีติ ปพฺพชิเตน อภิณฺหํ ปจฺจเวกฺขิตพฺพํ. บรรพชติ พงึ พจิ ารณาโดยแจม ชดั อยเู นอื งนติ ยว า เราเปน ผมู กี รรมเปน ของตน มกี รรม ทตี่ อ งรบั ผลเปน มรดกตกทอด มกี รรมเปน ทกี่ ำเนดิ มกี รรมเปน เผา พนั ธุ มกี รรมเปน ทพ่ี งึ่ อาศยั เราทำกรรมใดไว ดกี ต็ าม ชวั่ กต็ าม เราจกั เปน ผรู บั ผลตกทอดแหง กรรมนน้ั ดงั นี้ กถมฺภูตสฺส เม รตฺตินฺทิวา วีติปตนฺตีติ ปพฺพชิเตน อภิณฺหํ ปจฺจเวกฺขิตพฺพํ. บรรพชติ พงึ พจิ ารณาโดยแจม ชดั อยเู นอื งนติ ยว า วนั คนื ลว งไป-ลว งไป ในเมอื่ เรากำลงั เปน อยใู นสภาพเชน ไร (บดั นเี้ รากำลงั ทำอะไรอย)ู ดงั น้ี กจฺจิ นุ โขหํ สุฺญาคาเร อภิรมามีติ ปพฺพชิเตน อภิณฺหํ ปจฺจเวกฺขิตพฺพํ. บรรพชิตพึงพิจารณาโดยแจมชัดอยูเนืองนิตยวา เรายอมยินดีในโรงเรือนอันสงัดอยู หรอื หนอ ดงั นี้ อตฺถิ นุ โข เม อุตฺตริมนุสฺสธมฺมา อลมริยญาณทสฺสนวิเสโส อธิคโต โสหํ ปจฺฉิเม กาเล สพฺรหฺมจารีหิ ปุฏโฐ น มงฺกุ ภวิสฺสามีติ ปพฺพชิเตน อภิณฺหํ ปจฺจเวกฺขิตพฺพํ. บรรพชิตพึงพิจารณาโดยแจมชัดอยูเนืองนิตยวา ญาณทัสนะอันวิเศษ ควรแก พระอรยิ เจา อนั ยง่ิ กวา วสิ ยั ธรรมดาของมนษุ ย ทเี่ ราไดบ รรลแุ ลว เพอื่ เราจะไมเ ปน ผเู กอ เขนิ เมอ่ื ถกู เพอ่ื นสพรหมจารดี ว ยกนั ถามในภายหลงั มอี ยแู กเ ราหรอื ไม ดงั น้ี อิเม โข ภิกฺขเว ทส ธมฺมา. ดกู อ นภกิ ษทุ ง้ั หลาย ธรรมทงั้ หลาย ๑๐ ประการ เหลา นแ้ี ล ปพฺพชิเตน อภิณฺหํ ปจฺจเวกฺขิตพฺพา. เปน ธรรมทบี่ รรพชติ พงึ พจิ ารณาโดยแจม ชดั อยเู นอื งนติ ย อิติ ดว ยอาการอยา งนแ้ี ล.

36 บททำวัตร-สวดมนต (แปล) [ฉบบั พศ. ๔. ปญ จอภณิ หปจ จเวกขณปาฐะ (สง่ิ ทพ่ี ทุ ธบรษิ ทั พงึ พจิ ารณาอยเู นอื งๆ ๕ ประการ) (นำ) หนฺท มยํ ปฺจอภิณฺหปจฺจเวกฺขณปาฐํ ภณาม เส. ชราธมฺโมมฺหิ (ชราธมฺมามฺหิ)* ชรํ อนตีโตติ (อนตีตาติ)* อภิณฺหํ ปจฺจเวกฺขิตพฺพํ. พทุ ธบรษิ ทั พงึ พจิ ารณาโดยแจม ชดั อยเู นอื งนติ ยว า เรามคี วามแกเ ปน ธรรมดา จะลว ง พน ความแกไ ปไมไ ด ดงั น้ี พฺยาธิธมฺโมมฺหิ (พฺยาธิธมฺมามฺหิ)* พฺยาธึ อนตีโตติ (อนตีตาติ)* อภิณฺหํ ปจฺจเวกฺขิตพฺพํ. พทุ ธบรษิ ทั พงึ พจิ ารณาโดยแจม ชดั อยเู นอื งนติ ยว า เรามคี วามเจบ็ ไขเ ปน ธรรมดา จะลว ง พน ความเจบ็ ไขไ ปไมไ ด ดงั นี้ มรณธมฺโมมฺหิ (มรณธมฺมามฺหิ)* มรณํ อนตีโตติ (อนตีตาติ)* อภิณฺหํ ปจฺจเวกฺขิตพฺพํ. พทุ ธบรษิ ทั พงึ พจิ ารณาโดยแจม ชดั อยเู นอื งนติ ยว า เรามคี วามตายเปน ธรรมดา จะลว ง พน ความตายไปไมไ ด ดงั น้ี สพฺเพหิ เม ปเยหิ มนาเปหิ นานาภาโว วินาภาโวติ อภิณฺหํ ปจฺจเวกฺขิตพฺพํ. พุทธบริษัทพึงพิจารณาโดยแจมชัดอยูเนืองนิตยวา เราจักตองพลัดพรากจากของรัก ของชอบใจทงั้ สน้ิ ดงั น้ี กมฺมสฺสโกมฺหิ กมฺมทายาโท กมฺมโยนิ กมฺมพนฺธุ กมฺมปฏิสรโณ ยํ กมฺมํ กริสฺสามิ กลฺยาณํ วา ปาปกํ วา ตสฺส ทายาโท ภวิสฺสามีติ อภิณฺหํ ปจฺจเวกฺขิตพฺพํ. พทุ ธบรษิ ทั พงึ พจิ ารณาโดยแจม ชดั อยเู นอื งนติ ยว า เราเปน ผมู กี รรมเปน ของตน มกี รรม ทต่ี อ งรบั ผลเปน มรดกตกทอด มกี รรมเปน ทกี่ ำเนดิ มกี รรมเปน เผา พนั ธุ มกี รรมเปน ทพี่ งึ่ อาศยั เราทำกรรมใดไว ดกี ต็ าม ชวั่ กต็ าม เราจกั เปน ผรู บั ผลตกทอดแหง กรรมนน้ั ดงั น้ี เอวํ อมฺเหหิ อภิณฺหํ ปจฺจเวกฺขิตพฺพํ. ธรรมทงั้ ๕ ประการน้ี เปน ธรรมทพี่ ทุ ธบรษิ ทั พงึ พจิ ารณาโดยแจม ชดั อยเู นอื งนติ ย อิติ ดว ยอาการอยา งนแี้ ล. * คำบาลีในวงเล็บในทุกแหง กำหนดใหพุทธบริษัทฝายอุบาสิกาหรือผูหญิงสวด