✍️ ตำราแผนนวดของไทย ในศิลาจารึกวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม (วัดโพธิ์) เล่ม ๑

ตำราแผนนวดไทย ในศิลาจารึกวดั พระเชตพุ นวมิ ลมงั คลาราม (วดั โพธ์)ิ เลม 1 คำอา นปจ จบุ นั จารกึ แผนที่ 15 แผนนวดหงาย ลกั ษณะแผนหงาย บอกกำเนิดอสรุ ินทญั ญาณธาตุ เกดิ แตกองปถ วพี บิ ัติ เสนน้พี ยตั วิ าโยมรรค ํสา ันก ุ้คมครองภู ิม ัปญญาการแพท ์ยแผนไทย๏ เสนนี้วปิ สสนวาตะ เสน น้ีกติกะปถวี เสน น้สี มะปถ วี ระคนดวยอชริ ณธาตุ ระคนในมหาสันนิบาต เสน นี้มนั ทะปถ วี เสนนี้วสิ มะปถ วี ระคนดว ยเสมหะ ระคนดวยองั คารวาต เสนนีส้ ณั ฑฆาตขวา เสน นี้สัณฑฆาตซาย ระคนดวยวิทราธปิ ระชุม ระคนดว ยลม-โลหติ -มังสะประชมุ 87

ชุดตำราภมู ิปญ ญาการแพทยแผนไทย ฉบบั อนรุ กั ษ ภาพตน ฉบับ จารึกแผนที่ 15 แผนนวดควำ่ 88 สํานักคุ้มครองภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย

ตำราแผนนวดไทย ในศิลาจารึกวดั พระเชตพุ นวิมลมังคลาราม (วดั โพธิ์) เลม 1 คำปรวิ รรต จารึกแผนท่ี 15 แผนนวดควำ่ 30 ๏ ลักษณแผนขวำ้ รูปนี้ บอกกำเหนดิ อะสุริณฑณั ญาณธาตุ เกดิ แตกองปถวีพบิ ตั ิ ๚ะ๛ ๏ เสน น้วี ปิ ศนะวาตะ ๚ะ ํสา ันก ุ้คมครองภู ิม ัปญญาการแพท ์ยแผนไทย๏ เสนนี้พยตั ิโยมรรค ๚ะ ๏ เสน นีก้ ะตกิ ะปถวี ๏ เสนนี้สมะปถวี แลน ออกมาดง่ั น้ี ๚ะ แลน ออกมาดงั่ นี้ ๚ะ ๏ เสนนม้ี ันทะปถ วี ๏ เสน นว้ี สิ มะปถ วี แลน ออกมาดง่ั นี้ ๚ะ แลน ออกมาดง่ั น้ี ๚ะ ๏ เสน นส้ี ันทะฆาตขวา ๏ เสน น้ีสันทะฆาตซาย แลนออกมาด่ังน้ี ๚ะ แลน ออกมาด่ังนี้ ๚ะ 89

ชุดตำราภูมิปญญาการแพทยแผนไทย ฉบับอนรุ ักษ คำอา นปจจุบนั จารึกแผน ที่ 15 แผนนวดคว่ำ ลกั ษณะแผนคว่ำรปู นี้ บอกกำเนิดอสรุ นิ ทัญญาณธาตุ เกดิ แตกองปถวพี ิบตั ิ เสนนีว้ ิปส สนวาตะ ํสา ันก ุ้คมครองภู ิม ัปญญาการแพท ์ยแผนไทยเสน น้ีพยัติโยมรรค เสน นก้ี ตกิ ะปถวี เสน นีส้ มะปถ วี แลน ออกมาดงั นี้ แลนออกมาดงั นี้ เสนนมี้ ันทะปถ วี เสนนวี้ ิสมะปถวี แลน ออกมาดังนี้ แลน ออกมาดังนี้ เสน นี้สณั ฑฆาตขวา เสนนี้สัณฑฆาตซา ย แลนออกมาดงั น้ี แลน ออกมาดังน้ี 90

สํานักคุ้มครองภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย ตำราแผนนวดไทย ในศิลาจารึกวัดพระเชตพุ นวมิ ลมังคลาราม (วดั โพธ์)ิ เลม 1 ภาพตน ฉบับ จารึกแผน ที่ 16 แผนนวดหงาย 91

ชดุ ตำราภูมิปญญาการแพทยแ ผนไทย ฉบบั อนุรกั ษ คำปรวิ รรต จารึกแผนท่ี 16 แผนนวดหงาย 31 ๏ ลักษณแผนหงายรปู นี้ บอกท่แี กไ นยกองสมเุ ตโชประชุมในสมถุ าณตามอาจารยแ นะไว ๚ะ๛ ๏ แกป วดปกังกไ็ ด ๚ะ ํสา ันก ุ้คมครองภู ิม ัปญญาการแพท ์ยแผนไทย๏ แกไหลตายทังสองขา ง ๚ะ ๏ แกลมมหาสนกุ ๚ะ ๏ แกเ สียดขา งทงั สอง ๚ะ ๏ แกชวิ หาสดม ๚ะ ๏ แกปศ ฆาตซาย ๚ะ ๏ แกสอกึ เพอ่ื พิศ ๚ะ ๏ แกฤศดวงไอ ๚ะ ๏ แกส ครวิ เพลิง ๚ะ ๏ แกเมื่อยขบทังสองขาง ๚ะ ๏ แกปศ ฆาตขวา ๚ะ ๏ แกสคริวชักมอื ๚ะ ๏ แกป ระวาตะคุณ ๚ะ ๏ แกสรรพลมทังปวง ๚ะ 92

ตำราแผนนวดไทย ในศิลาจารกึ วดั พระเชตุพนวมิ ลมังคลาราม (วดั โพธ์ิ) เลม 1 คำอา นปจจบุ ัน จารึกแผนที่ 16 แผนนวดหงาย ลกั ษณะแผนหงายรปู นี้ บอกทแ่ี กในกองสมุเตโช ประชมุ ในสมุฏฐาน ตามอาจารยแนะไว ํสา ันก ุ้คมครองภู ิม ัปญญาการแพท ์ยแผนไทยแกปวดปะกังก็ไดแกไหลต ายทง้ั สองขา ง แกล มมหาสนกุ แกเ สยี ดขางทงั้ สอง แกชิวหาสดมภ แกป ตคาดซา ย แกส ะอกึ เพอ่ื พษิ แกรดิ สดี วงไอ แกตะคริวเพลิง แกเม่อื ยขบทง้ั สองขาง แกต ะครวิ ชักมอื แกปต คาดขวา แกส รรพลมทัง้ ปวง แกป ระวาตะคณุ 93

ชุดตำราภมู ิปญ ญาการแพทยแผนไทย ฉบบั อนรุ กั ษ ภาพตน ฉบับ จารึกแผนที่ 16 แผนนวดควำ่ 94 สํานักคุ้มครองภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย

ตำราแผนนวดไทย ในศิลาจารึกวดั พระเชตุพนวมิ ลมงั คลาราม (วัดโพธ์)ิ เลม 1 คำปรวิ รรต จารึกแผนท่ี 16 แผนนวดควำ่ 32 ๏ ลักษณแผนควำ่ รูปน้ี บอกท่แี กไนยกองสมุเตโชประชุมไนยสมุถาน ๚ะ๛ ๏ แกโสตโรค ๚ะ ํสา ันก ุ้คมครองภู ิม ัปญญาการแพท ์ยแผนไทย๏ แกศีศะโรค ๚ะ ๏ แกไหลตายที่หน่งึ ๚ะ ๏ แกไหลตายทีหน่ึง ๚ะ ๏ แกไหวตัวมไิ ด ๏ แกย กมอื มขิ ้ึน ๚ะ ๏ แกป ศ ฆาตนอก ๚ะ ใหเ สียดแทง ๚ะ ๏ แกรตั ฆาตนอก ๚ะ ๏ แกจ ะโปง ๚ะ ๏ แกส นั ทฆาตนอก ๚ะ ๏ แกเขาคูเยียดมอิ อก ๚ะ ๏ แกชกั เทาสทก ๚ะ ๏ แกขัดเขา ๚ะ 95

ชดุ ตำราภมู ิปญ ญาการแพทยแผนไทย ฉบบั อนุรักษ คำอา นปจจบุ ัน จารึกแผน ท่ี 16 แผนนวดคว่ำ ลักษณะแผนควำ่ รปู น้ี บอกที่แกใ นกองสมุเตโช ประชมุ ในสมุฏฐาน แกโสตโรค ํสา ันก ุ้คมครองภู ิม ัปญญาการแพท ์ยแผนไทยแกศรี ษะโรค แกไหลตายที่หน่งึ แกไ หลต ายทห่ี นึง่ แกไ หวตวั มิได แกยกมอื มิข้ึน ใหเสยี ดแทง แกป ตคาดนอก แกร ัตฆาตนอก แกจบั โปง แกสณั ฑฆาตนอก แกเ ขา คูเหยยี ดมิออก แกช ักเทาสะทก แกข ัดเขา 96

สํานักคุ้มครองภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย ตำราแผนนวดไทย ในศิลาจารึกวัดพระเชตพุ นวมิ ลมังคลาราม (วดั โพธ์)ิ เลม 1 ภาพตน ฉบับ จารึกแผน ที่ 17 แผนนวดหงาย 97

ชดุ ตำราภูมิปญ ญาการแพทยแผนไทย ฉบับอนุรักษ คำปรวิ รรต จารึกแผน ท่ี 17 แผนนวดหงาย 33 ๏ ลกั ษณแผนหงายรปู นี้ บอกทีแ่ กในกองวสิ มะเตโชประชมุ ในกองวาตะโรคตามอาจารยแนะไวด ังนี้๚ะ๛ ๏ แกปวดศีศะํสา ันก ุ้คมครองภู ิม ัปญญาการแพท ์ยแผนไทยเชา๚ะ๏ แกปากเบย้ี วเพือ่ ค่ำ กำเดาแลลมรคนกนั ๚ะ ๏ แกก ระหายนำ้ ๚ะ ๏ แกเ จบ็ หลัง ๚ะ ๏ แกปศ ฆาตตึง ๚ะ ๏ แกวิงเวียนจกั ษุ ๚ะ ๏ แกขอมอื ตาย ๚ะ ๏ แกเ ขา เคล็ดแคลง ๚ะ ๏ แกหนักหลังจักษุ ๚ะ ๏ แกล มเหน็ดชา ๚ะ ๏ แกส รรนบิ าตปวด ศศี ะนำ้ ตาตก ๚ะ ๏ แกลมสะทา นด่งั พศิ งู ๚ะ 98

ตำราแผนนวดไทย ในศลิ าจารกึ วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม (วัดโพธ)์ิ เลม 1 คำอานปจจบุ นั จารึกแผน ท่ี 17 แผนนวดหงาย ลกั ษณะแผนหงายรปู น้ี บอกทแ่ี กในกองวิสมะเตโช ประชุมในกองวาตโรค ตามอาจารยแนะไวด งั นี้ ํสา ันก ุ้คมครองภู ิม ัปญญาการแพท ์ยแผนไทยแกปวดศีรษะ เชา , ค่ำแกป ากเบี้ยวเพ่ือ แกกระหายนำ้ กำเดาแลลมระคนกัน แกวิงเวยี นจกั ษุ แกเ จบ็ หลัง แกห นกั หลงั จักษุ แกปต คาดตงึ แกขอ มอื ตาย แกสนั นิบาตปวด แกเ ขา เคล็ดแพลง ศรี ษะนำ้ ตาตก แกล มเหนบ็ ชา แกล มสะทานดง่ั พษิ งู 99

ชุดตำราภมู ปิ ญญาการแพทยแ ผนไทย ฉบบั อนรุ กั ษ ภาพตน ฉบับ จารึกแผนที่ 17 แผนนวดควำ่ 100 สํานักคุ้มครองภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย

ตำราแผนนวดไทย ในศิลาจารกึ วัดพระเชตุพนวิมลมงั คลาราม (วดั โพธิ์) เลม 1 คำปริวรรต จารึกแผน ที่ 17 แผนนวดคว่ำ 34 ๏ ลกั ษณแผนควำ่ บอกท่ีแกว สิ มะเตโช ประชุมในกองวาตะโรค ตามอาจารแนะไว ๚ะ๛ ํสา ันก ุ้คมครองภู ิม ัปญญาการแพท ์ยแผนไทย๏ แกจกั ษุมวั หมอก ๚ะ๏ แกล มใหเวียรศีศะ๚ะ ๏ แกลมไหลต าย ๚ะ ๏ แกจกั ษุโรคให วงิ ๏ แกล มแทงสขี าง เวียน เกิดแตกองปศ ฆาต ๚ะ ๏ แกล มใหข าตาย ๚ะ เจบ็ ในกระบอกจกั ษุ ๚ะ ๏ แกลมข้นึ สงู ตลอด กะมอ มทงั สองขา ง ๚ะ ๏ แกโ สตตึง ๚ะ ๏ แกปวดกระบอกจักษุ ๚ะ 101 ๏ แกโลหติ ตีข้ึน ๚ะ ๏ แกเ สยี ดตะโพก ๚ะ

ชุดตำราภูมิปญ ญาการแพทยแผนไทย ฉบบั อนุรกั ษ คำอานปจจบุ นั จารึกแผนท่ี 17 แผนนวดคว่ำ ลกั ษณะแผนคว่ำ บอกที่แกว ิสมะเตโช ประชุมในกองวาตะโรค ตามอาจารยแ นะไว แกจักษุมัวหมอก ํสา ันก ุ้คมครองภู ิม ัปญญาการแพท ์ยแผนไทยแกลมใหเ วียนศีรษะ แกจ ักษุโรคใหวงิ ใหเ วียน แกลมไหลตาย แกล มแทงสขี า ง เจ็บในกระบอกจกั ษุ เกิดแตกองปต คาด แกโ สตตงึ แกล มใหขาตาย แกป วดกระบอกจกั ษุ แกล มขน้ึ สงู ตลอด แกโ ลหิตตีขึ้น กระหมอมทัง้ สองขา ง แกเ สยี ดสะโพก 102

สํานักคุ้มครองภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย ตำราแผนนวดไทย ในศิลาจารึกวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม (วดั โพธ์)ิ เลม 1 ภาพตน ฉบับ จารึกแผน ที่ 18 แผนนวดหงาย 103

ชดุ ตำราภมู ปิ ญ ญาการแพทยแ ผนไทย ฉบับอนรุ กั ษ คำปรวิ รรต จารึกแผน ที่ 18 แผนนวดหงาย 35 ๏ ลักษณแผนหงายรปู น้ี บอกท่ีแกในกองกะตกิ ะเตโช ประชมุ ในสรรพพศิ ตามอาจารแนะไว ๚ะ๛ ๏ แกจับสรรนิบาต ๚ะ ํสา ันก ุ้คมครองภู ิม ัปญญาการแพท ์ยแผนไทย๏ แกลมใหตาวิง ๚ะ ๏ แกส รรนิบาตสทาน ๚ะ ๏ แกลมปากเบ้ียว๚ะ ๏ แกตามืดแลหหู นัก ๚ะ ๏ แกล มใหน้ำตาตก ๚ะ ๏ แกลนิ้ กดา งคางเขง ๚ะ ๏ แกกำเดาปดตะรคน ๚ะ ๏ แกจ กุ อกทังสองขาง ๚ะ ๏ แกล มมีพศิ ๚ะ ๏ แกล มอัศฎากาษ ๚ะ ๏ แกล มสรรนบิ าต ๚ะ ๏ แกลมจบั น่งิ ไป ๚ะ ๏ แกเ จ็บสันหลัง ๚ะ 104

ตำราแผนนวดไทย ในศลิ าจารึกวดั พระเชตพุ นวิมลมงั คลาราม (วดั โพธ์ิ) เลม 1 คำอานปจจบุ นั จารึกแผนท่ี 18 แผนนวดหงาย ลกั ษณะแผนหงายรปู นี้ บอกท่แี กใ นกองกตกิ ะเตโช ประชุมในสรรพพษิ ตามอาจารยแ นะไว ํสา ันก ุ้คมครองภู ิม ัปญญาการแพท ์ยแผนไทยแกจ ับสันนิบาตแกลมใหตาวิง แกส นั นบิ าตสะทา น แกล มปากเบ้ยี ว แกต ามืดแลหหู นัก แกล มใหนำ้ ตาตก แกก ำเดาปตตะระคน แกลนิ้ กระดางคางแข็ง แกจุกอกท้ังสองขาง แกล มอัศฎากาศ แกล มมีพษิ แกล มจบั นิ่งไป แกลมสนั นิบาต แกเจบ็ สนั หลัง 105

ชุดตำราภมู ปิ ญญาการแพทยแ ผนไทย ฉบบั อนรุ กั ษ ภาพตน ฉบับ จารึกแผนที่ 18 แผนนวดควำ่ 106 สํานักคุ้มครองภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย

ตำราแผนนวดไทย ในศลิ าจารึกวดั พระเชตพุ นวิมลมังคลาราม (วัดโพธ)ิ์ เลม 1 คำปรวิ รรต จารึกแผน ที่ 18 แผนนวดควำ่ 36 ๏ ลักษณแผนควำ่ รูปนี้ บอกทแ่ี กใ นกองกะตกิ ะเตโช ประชมุ ในสรรพศิ ตามอาจารยแ นะไว ๚ะ๛ ํสา ันก ุ้คมครองภู ิม ัปญญาการแพท ์ยแผนไทย๏ แกร าชยักษ ๚ะ๏ แกล มใหก รน ๚ะ ๏ แกชกั ปากเบี้ยว ๚ะ ๏ แกลมชวิ ะหาสดม๚ะ ๏ แกจ กั ษเุ หลือก ๚ะ ๏ แกจักษุพราง ๚ะ ๏ แกต ัวรอนสดุง ๚ะ ๏ แกพศิ อนั ทพฤกษ ๚ะ ๏ แกบวมมพี ศิ ๚ะ ๏ แกเสมหะทน ๚ะ ๏ แกร อนปลายมอื ๚ะ ๏ แกสคร้ิวเพลิง ๚ะ ๏ แกรอ นปลายเทา ๚ะ ๏ แกบ าทเพลิง ๚ะ 107

ชุดตำราภมู ปิ ญญาการแพทยแผนไทย ฉบับอนรุ กั ษ คำอา นปจ จุบัน จารกึ แผนท่ี 18 แผนนวดคว่ำ ลักษณะแผนควำ่ รูปน้ี บอกทแี่ กใ นกองกติกะเตโช ประชุมในสรรพพิษ ตามอาจารยแนะไว แกร าชยักษ ํสา ันก ุ้คมครองภู ิม ัปญญาการแพท ์ยแผนไทยแกล มใหก รน แกชกั ปากเบ้ียว แกล มชวิ หาสดมภ แกจ ักษุเหลอื ก แกจ ักษุพราง แกต วั รอ นสะดงุ แกพ ษิ อณั ฑพฤกษ แกบ วมมีพิษ แกเสมหะทน แกร อนปลายมือ แกต ะครวิ เพลิง แกร อ นปลายเทา แกบ าทเพลิง 108

สํานักคุ้มครองภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย ตำราแผนนวดไทย ในศิลาจารึกวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม (วดั โพธ์)ิ เลม 1 ภาพตน ฉบับ จารึกแผน ที่ 19 แผนนวดหงาย 109

ชดุ ตำราภูมิปญญาการแพทยแ ผนไทย ฉบบั อนรุ กั ษ คำปรวิ รรต จารกึ แผนที่ 19 แผนนวดหงาย 37 ๏ ลกั ษณแผนหงายรปู นี้ บอกที่แกในกองมนั ทะเตโช ประชุมในกองเสมหะตามอาจารยแ นะไวดงั นี้ ๚ะ๛ ๏ แกป วดศศี ะฤศดวง๚ะ ํสา ันก ุ้คมครองภู ิม ัปญญาการแพท ์ยแผนไทย๏ แกเ สมหะประอก ๚ะ ๏ แกต น ลนิ้ กระดา ง ๏ แกเ สยี ดราวขาง ๚ะ เจรจามิชัด ๚ะ ๏ แกส อกึ เพ่อื เสมหะ ๚ะ ๏ แกแขนตาย ๚ะ ๏ แกมอื ตายทงั สอง ๚ะ ๏ แกล งใหปวดมวน ๏ แกอ ันทะภาทธ์ิ ๚ะ ๏ แกป ศฆาตขวา ๚ะ เสมหะมพี ศิ ๚ะ ๏ แกก ลอนแหง ๚ะ ๏ แกก ลอ นน้ำ ๚ะ 110

ตำราแผนนวดไทย ในศิลาจารกึ วัดพระเชตุพนวมิ ลมงั คลาราม (วดั โพธ์)ิ เลม 1 คำอานปจ จบุ ัน จารึกแผนที่ 19 แผนนวดหงาย ลักษณะแผนหงายรปู น้ี บอกทแ่ี กในกองมนั ทะเตโช ประชมุ ในกองเสมหะ ตามอาจารยแ นะไวด ังน้ี ํสา ันก ุ้คมครองภู ิม ัปญญาการแพท ์ยแผนไทยแกปวดศีรษะรดิ สีดวงแกเสมหะประอก แกเ สยี ดราวขา ง แกต นลน้ิ กระดาง แกสะอกึ เพือ่ เสมหะ เจรจามชิ ัด แกแขนตาย แกล งใหปวดมวน แกม อื ตายท้ังสอง เสมหะมพี ิษ แกอ ณั ฑพาต แกก ลอนน้ำ แกปต คาดขวา แกกลอนแหง 111

ชุดตำราภมู ปิ ญญาการแพทยแ ผนไทย ฉบบั อนรุ กั ษ ภาพตน ฉบับ จารึกแผนที่ 19 แผนนวดควำ่ 112 สํานักคุ้มครองภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย

ตำราแผนนวดไทย ในศิลาจารกึ วดั พระเชตพุ นวิมลมงั คลาราม (วัดโพธิ์) เลม 1 คำปรวิ รรต จารกึ แผนที่ 19 แผนนวดคว่ำ 38 ๏ ลกั ษณแผนคว่ำรปู นี้ บอกทีแ่ กในมันทะเตโช ประชมุ ในกองเสหะตามอาจารก ลาวไว ๚ะ๛ ๏ แกขบศศี ะเปนกำลัง ๚ะ ํสา ันก ุ้คมครองภู ิม ัปญญาการแพท ์ยแผนไทย๏ แกเ สมหะเหนยี ว ๚ะ ๏ แกมวนเสมหะ ๚ะ ๏ แกป ลายปศฆาต ๏ แกส อกึ เพือ่ เสมหะ ๚ะ เบือนฅอมไิ ดใ หป วดขบ ๚ะ ๏ แกมือเหนด็ ชา ๚ะ ๏ แกป วดเสมหะ ๚ะ ๏ แกขอมอื เคล็ด ๚ะ ๏ แกกลอนนำ้ ใหไ ป ๏ แกอำภาทธมิ์ พี ศิ ปสาวะบอยบอ ย ๚ะ ใหเ สโทตก ๚ะ 113 ๏ แกโสภะโรค ๚ะ

ชุดตำราภมู ปิ ญญาการแพทยแ ผนไทย ฉบบั อนุรกั ษ คำอา นปจจบุ นั จารกึ แผนที่ 19 แผนนวดคว่ำ ลักษณะแผนควำ่ รูปนี้ บอกท่แี กใ นกองมนั ทะเตโช ประชมุ ในกองเสมหะ ตามอาจารยกลาวไว แกข บศรี ษะเปน กำลังํสา ันก ุ้คมครองภู ิม ัปญญาการแพท ์ยแผนไทยแกเ สมหะเหนยี ว แกปลายปต คาด แกม วนเสมหะ แกส ะอึกเพ่ือเสมหะ เบือนคอมไิ ดใ หป วดขบ แกม ือเหน็บชา แกข อ มอื เคลด็ แกป วดเสมหะ แกก ลอนน้ำใหไ ป แกอ มั พาตมพี ิษ ปส สาวะบอยๆ ใหเสโทตก แกโสภะโรค 114

สํานักคุ้มครองภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย ตำราแผนนวดไทย ในศิลาจารึกวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม (วดั โพธ์)ิ เลม 1 ภาพตน ฉบับ จารึกแผน ที่ 20 แผนนวดหงาย 115

ชดุ ตำราภมู ิปญ ญาการแพทยแผนไทย ฉบับอนุรกั ษ คำปริวรรต จารึกแผนท่ี 20 แผนนวดหงาย 39 ๏ ลกั ษณแผนหงายรูปน้ี บอกที่แกใ นกองสมะอาโป ประชุมในสมุถาณตามอาจารยแนะไว ๚ะ๛ ๏ เสนน้แี กจบั เจลยี ง ๚ะํสา ันก ุ้คมครองภู ิม ัปญญาการแพท ์ยแผนไทย๏ เสนน้ีแกล มจับมพี ศิ ๚ะ ๏ เสน นแี้ กสรรนบิ าต ๏ เสนนแี้ กตาวงิ กลางคืน ปกงั มักจบั เพลาเชา ๚ะ แกเจ็บจักษุแลไขจับ ๚ะ ๏ เสน นีแ้ กลมจบั ทำ ๏ เสนนแ้ี กลมชกั ใหป าก ใหจ ักษแุ หกนำ้ ตาตก ๚ะ เบย้ี วแลจักษมุ ืด ๚ะ ๏ เสน นแ้ี กช ีวะหาสดม จบั ตน ลน้ิ เจรจามิชดั ๚ะ ๏ เสน นี้แกล มมพี ศิ จบั ดงั พิศไขเ หนอื ๚ะ 116

ตำราแผนนวดไทย ในศิลาจารึกวดั พระเชตพุ นวมิ ลมงั คลาราม (วัดโพธ)์ิ เลม 1 คำอานปจจบุ นั จารกึ แผนท่ี 20 แผนนวดหงาย ลกั ษณะแผนหงายรปู นี้ บอกที่แกใ นกองสมะอาโป ประชุมในสมุฏฐาน ตามอาจารยแนะไว ํสา ันก ุ้คมครองภู ิม ัปญญาการแพท ์ยแผนไทยเสน นแ้ี กจับเจลยี งเสน น้แี กลมจบั มีพิษ เสน นี้แกส ันนิบาต เสนนแ้ี กตาวิงกลางคืน ปะกังมักจบั เพลาเชา แกเจบ็ จักษแุ ลไขจ บั เสนนแี้ กลมจับทำ ใหจักษแุ หกนำ้ ตาตก เสน น้แี กล มชักใหปาก เสนน้แี กชิวหาสดมภ เบ้ียวแลจกั ษุมืด จบั ตนล้ินเจรจามิชดั เสนนีแ้ กลมมพี ษิ จับดงั พิษไขเ หนอื 117

ชุดตำราภมู ปิ ญญาการแพทยแ ผนไทย ฉบบั อนรุ กั ษ ภาพตน ฉบับ จารึกแผนที่ 20 แผนนวดควำ่ 118 สํานักคุ้มครองภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย

ตำราแผนนวดไทย ในศลิ าจารึกวัดพระเชตพุ นวมิ ลมงั คลาราม (วัดโพธิ์) เลม 1 คำปริวรรต จารึกแผน ที่ 20 แผนนวดคว่ำ 40 ๏ ลักษณแผนคว่ำรปู น้ี บอกทแี่ กในกองสมะอาโป ประชมุ ในสมุถาณตามอาจารยแนะไว ๚ะ๛ ๏ เสน น้ีแกตอเกิดในจักษุ ๚ะํสา ันก ุ้คมครองภู ิม ัปญญาการแพท ์ยแผนไทย๏ เสน นี้แกช กั ไขเ จลยี ง ๚ะ ๏ เสน น้แี กอ ันทะพฤกษ ๏ เสน แกล มใหห ูหนกั ทังสองขา ง ๚ะ มีพศิ แลลมวิไสยคุณ ๚ะ ๏ เสน น้ีแกล มจบั ให ๏ เสนนี้แกจ ักษุเปน จกั ษุมดื ทงั สองขาง ๚ะ หมอกดวยกำลงั ลม ๚ะ ๏ เสนน้ีแกล มจบั ชกั ๏ เสน นแ้ี กปวดศีศะให สะทกใหเ จบอก๚ะ จักษวุ ิงเปนน้ำหมอก ๚ะ 119

ชดุ ตำราภูมปิ ญญาการแพทยแ ผนไทย ฉบบั อนุรักษ คำอา นปจ จุบัน จารกึ แผน ท่ี 20 แผนนวดควำ่ ลักษณะแผนควำ่ รปู น้ี บอกท่แี กใ นกองสมะอาโป ประชมุ ในสมฏุ ฐาน ตามอาจารยแ นะไว เสนน้ีแกต อ เกดิ ในจักษุํสา ันก ุ้คมครองภู ิม ัปญญาการแพท ์ยแผนไทยเสน น้ีแกชกั ไขเจลียง เสน แกลมใหห ูหนกั เสน น้แี กอ ัณฑพฤกษ ท้ังสองขาง มีพิษแลลมวิไสยคุณ เสนนแี้ กลมจบั ให จักษุมืดทัง้ สองขาง เสนนี้แกจ กั ษเุ ปน หมอกดวยกำลังลม เสน นแี้ กล มจบั ชกั สะทกใหเ จบ็ อก เสน นแ้ี กป วดศีรษะให จกั ษวุ งิ เปน น้ำหมอก 120

สํานักคุ้มครองภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย ตำราแผนนวดไทย ในศิลาจารึกวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม (วดั โพธ์)ิ เลม 1 ภาพตน ฉบับ จารึกแผน ที่ 21 แผนนวดหงาย 121

ชุดตำราภมู ิปญ ญาการแพทยแผนไทย ฉบับอนุรกั ษ คำปรวิ รรต จารกึ แผน ที่ 21 แผนนวดหงาย 41 ๏ ลักษณแผนหงายรปู นี้ บอกทแ่ี กในกองวสิ มะอาโปประชมุ ในกองวาตะโรคดงั อาจารยแ นะไว ๚ะ๛ ๏ เสน นแ้ี กช ักเขมน จกั ษุ ๚ะํสา ันก ุ้คมครองภู ิม ัปญญาการแพท ์ยแผนไทย๏ เสน นแี้ กล มจุกลำฅอ ๚ะ ๏ เสนนี้แกฤ ศดวงกระ ๏ เสน น้แี กล มสรรนบิ าต ทำใหไ อมิหยุด ๚ะ ๏ เสนนี้แกล มกระทำให ขึน้ สูงปวดศีศะ ๚ะ เจรจามิได ใหล น้ิ หด ๚ะ ๏ เสน นี้แกล มใหค นั ๏ เสน นีแ้ กลมรตั คณุ ให กมอมมักเกิดรงั แค ๚ะ มอื ตายแลเหนด็ ชา ๚ะ ๏ เสนนแ้ี กล มมอื ตาย 122 แลจุกอกแลเจบ็ ในอก ๚ะ

ตำราแผนนวดไทย ในศิลาจารกึ วดั พระเชตุพนวิมลมังคลาราม (วดั โพธ์)ิ เลม 1 คำอานปจจบุ ัน จารกึ แผนที่ 21 แผนนวดหงาย ลกั ษณะแผนหงายรปู น้ี บอกท่แี กใ นกองวสิ มะอาโป ประชุมในกองวาตะโรค ดงั อาจารยแนะไว ํสา ันก ุ้คมครองภู ิม ัปญญาการแพท ์ยแผนไทยเสนนี้ แกช ักเขมนจกั ษุเสนน้ี แกลมจุกลำคอ เสนนี้ แกลมสันนิบาต เสน น้ี แกริดสดี วงกระ ขน้ึ สูงปวดศีรษะ ทำใหไ อมหิ ยุด เสน น้แี กล มใหคัน เสน นแี้ กลมกระทำให กระหมอ มมกั เกดิ รงั แค เจรจามิได ใหลิ้นหด เสน นี้ แกลมมอื ตาย เสนน้แี กล มรัตตคณุ ให แลจกุ อกแลเจ็บในอก มอื ตายแลเหนบ็ ชา 123

ชุดตำราภมู ปิ ญญาการแพทยแ ผนไทย ฉบบั อนรุ กั ษ ภาพตน ฉบับ จารึกแผนที่ 21 แผนนวดควำ่ 124 สํานักคุ้มครองภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย

ตำราแผนนวดไทย ในศลิ าจารึกวดั พระเชตุพนวิมลมงั คลาราม (วดั โพธ์)ิ เลม 1 คำปรวิ รรต จารึกแผนท่ี 21 แผนนวดคว่ำ 42 ๏ ลักษณแผนควำ่ รูปน้ี บอกที่แกใ นกองวิสมะอาโป ประชมุ ในกองวาตะโรค ตามอาจารยทานแนะไว ด่งั น้ี ๚ะ๛ ๏ เสน นแี้ กจักษมุ ืด ๚ะํสา ันก ุ้คมครองภู ิม ัปญญาการแพท ์ยแผนไทย๏ เสนนแี้ กไ หลต าย ยกมไิ ด ๚ะ ๏ เสนนแี้ กเ ถาปศฆาตนอก ๏ เสน นี้แกเ จบ็ แกวโสต มกั เปนนำ้ หนวก ๚ะ ใหเจบ็ สันหลังตลอดตน ฅอ ๚ะ ๏ เสนนี้แกโ ลหิตตีขึ้นโดย ๏ เสน น้ีแกเ จบ็ กระบอก จักษุด่ังมดตะนอยตอ ย ๚ะ กำลงั ลมกลานัก ๚ะ ๏ เสน น้แี กล มชักใหแ ขน ๏ เสน นีแ้ กลมใหเ ปน ลัน่ ทงั สองขางดจุ กัน ๚ะ เหน็ดแลเสนตายใหม นึ ๚ะ 125

ชดุ ตำราภมู ปิ ญญาการแพทยแผนไทย ฉบับอนุรักษ คำอา นปจจุบนั จารกึ แผนที่ 21 แผนนวดควำ่ ลกั ษณะแผนควำ่ รปู นี้ บอกทแี่ กในกองวสิ มะอาโป ประชมุ ในกองวาตะโรค ตามอาจารยทานแนะไว ดงั นี้ เสน นี้ แกจกั ษมุ ืดํสา ันก ุ้คมครองภู ิม ัปญญาการแพท ์ยแผนไทยเสน นแ้ี กไ หลตาย ยกมิได เสน น้ี แกเจบ็ แกวโสต เสน นี้ แกเ ถาปต คาดนอก มกั เปน นำ้ หนวก ใหเจ็บสันหลังตลอดตน คอ เสนน้ี แกเ จ็บกระบอก เสน น้ี แกโลหิตตขี ้นึ โดย จกั ษุด่ังมดตะนอยตอย กำลงั ลมกลา นกั เสนน้ี แกลมชักใหแขน เสนนแ้ี กลมใหเ ปน ลั่นท้งั สองขา งดจุ กัน เหน็บแลเสนตายใหม ึน 126

สํานักคุ้มครองภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย ตำราแผนนวดไทย ในศิลาจารึกวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม (วดั โพธ์)ิ เลม 1 ภาพตน ฉบับ จารึกแผน ที่ 22 แผนนวดหงาย 127

ชุดตำราภูมิปญ ญาการแพทยแผนไทย ฉบับอนรุ กั ษ คำปริวรรต จารกึ แผน ที่ 22 แผนนวดหงาย 43 ๏ ลักษณแผนหงายรูปน้ี บอกทแี่ กในกองกะติกะอาโป ประชมุ ในกองพิศ ตามอาจารยแนะไว ๚ะ๛ ๏ เสน นี้แกป วดศีศะเพ่อื ํสา ันก ุ้คมครองภู ิม ัปญญาการแพท ์ยแผนไทย๏ เสน น้ีแกน อนมิหลบั ๚ะ โลหิตสมถุ าน ๚ะ ๏ เสน นแี้ กกระหายน้ำ ๏ เสนน้แี กฅ อแกง ๚ะ ใหห อบเปนกำลงั ๚ะ ๏ เสนนแี้ กเ ปนเหน็ด ๏ เสนนีแ้ กส คริวเพลงิ ๚ะ หยิกมิเจบ็ ใหชา ๚ะ ๏ เสน นแี้ กบ าทเพลงิ ๚ะ ๏ เสนนแ้ี กอันทะพฤกษ ๏ เสน นแ้ี กใขใหตัวรอ น นกั มกั ใหเมอื่ ย ๚ะ เกดิ เพอื่ เตโชมพี ศิ ๚ะ 128

ตำราแผนนวดไทย ในศลิ าจารึกวดั พระเชตพุ นวิมลมงั คลาราม (วัดโพธ์ิ) เลม 1 คำอา นปจ จุบัน จารกึ แผนที่ 22 แผนนวดหงาย ลักษณะแผนหงายรูปน้ี บอกทแ่ี กใ นกองกตกิ ะอาโป ประชมุ ในกองพิษ ตามอาจารยแนะไว เสน นี้ แกปวดศรี ษะเพ่อื ํสา ันก ุ้คมครองภู ิม ัปญญาการแพท ์ยแผนไทยเสนนี้ แกนอนมหิ ลับ โลหิตสมุฏฐาน เสน น้ี แกกระหายนำ้ ใหห อบเปนกำลงั เสน น้ี แกค อแหง เสนน้ี แกต ะคริวเพลงิ เสน น้ี แกเปน เหนบ็ เสน นี้ แกบาทเพลงิ หยกิ มเิ จบ็ ใหชา เสนน้ีแกอัณฑพฤกษ เกิดเพ่ือเตโชมีพษิ เสน นี้ แกไขใ หต วั รอน นกั มักใหเ มอื่ ย 129

ชุดตำราภมู ปิ ญญาการแพทยแ ผนไทย ฉบบั อนรุ กั ษ ภาพตน ฉบับ จารึกแผนที่ 22 แผนนวดควำ่ 130 สํานักคุ้มครองภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย

ตำราแผนนวดไทย ในศิลาจารกึ วัดพระเชตพุ นวมิ ลมงั คลาราม (วัดโพธิ์) เลม 1 คำปริวรรต จารึกแผนท่ี 22 แผนนวดคว่ำ 44 ๏ ลักษณแผนคว่ำรูปน้ี บอกที่แกใ นกองกะตกิ ะอาโป ประชมุ ในกองสรรพิศ ตามอาจารยแ นะไว ๚ะ๛ ๏ เสนนี้แกเชื่อมมนึ ๚ะ ํสา ันก ุ้คมครองภู ิม ัปญญาการแพท ์ยแผนไทย๏ เสนนี้แกป ศ ฆาตมพี ิศ ๚ะ ๏ เสน นแ้ี กเ จ็บกระดกู ๏ เสนนแ้ี กใขกระทำ ใหร อนเปนกำลงั ๚ะ สนั หลังเพอ่ื พิศทงั ปวง ๚ะ ๏ เสนนีแ้ กแสยง ๏ เสน น้ีแกอ าเจยี ร เทาทังสองดจุ กัน ๚ะ กระทำใหเหมน็ อาหาร ๚ะ ๏ เสน แกต ัวรอน ๏ เสนนแ้ี กสมุ ระณนั ติให เทา เยน็ ยง่ิ นัก ๚ะ แพทยพงึ ยึดใหอ ยู ๚ะ 131

ชดุ ตำราภมู ปิ ญ ญาการแพทยแ ผนไทย ฉบบั อนุรักษ คำอานปจ จุบัน จารกึ แผน ที่ 22 แผนนวดคว่ำ ลักษณะแผนควำ่ รปู นี้ บอกท่แี กใ นกองกตกิ ะอาโป ประชุมในกองสรรพพษิ ตามอาจารยแนะไว เสน น้ี แกเชอ่ื มมึนํสา ันก ุ้คมครองภู ิม ัปญญาการแพท ์ยแผนไทยเสนนี้ แกปต คาดมพี ษิ เสนน้ี แกไ ขก ระทำ เสนนี้ แกเ จบ็ กระดูก สนั หลังเพอ่ื พิษท้ังปวง ใหรอ นเปนกำลงั เสนนแ้ี กอาเจยี น เสน น้ี แกแ สยง กระทำใหเ หม็นอาหาร เทา ท้งั สองดุจกนั เสน นแ้ี กส มุ ะระณนั ตใิ ห เสน แกตัวรอน แพทยพึงยดึ ใหอยู เทาเย็นยง่ิ นกั 132

สํานักคุ้มครองภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย ตำราแผนนวดไทย ในศิลาจารึกวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม (วดั โพธ์)ิ เลม 1 ภาพตน ฉบับ จารึกแผน ที่ 23 แผนนวดหงาย 133

ชุดตำราภมู ปิ ญญาการแพทยแ ผนไทย ฉบบั อนรุ ักษ คำปรวิ รรต จารึกแผนที่ 23 แผนนวดหงาย 45 ๏ ลกั ษณแผนหงายรูปนบ้ี อกทแ่ี กในกองมันทะอาโปประชมุ ในกองเสมหะ ตามอาจารยแ นะไว ๚ะ๛ ๏ เสนน้แี กลมมหาสดม ๚ะ ํสา ันก ุ้คมครองภู ิม ัปญญาการแพท ์ยแผนไทย๏ เสนนแ้ี กส ลักอก ๚ะ ๏ เสน นี้แกส รรนบิ าต ๏ เสน นี้แกจับใหจักษุ ๚ะ พทุ ธยักษมพิ ิศ ๚ะ แขงดงั ตาเนื้อ ๚ะ ๏ เสนนแี้ กน อนมิหลับ ๚ะ เพ่อื เสมหะ ๚ะ ๏ เสน นีแ้ กล มกามะจร ๚ะ กลายเปนลมวหิ ก ๚ะ ๏ เสนนีแ้ กลมบาทา ๚ะ ชกั ใหเ สียวใหเย็น ๚ะ ๏ เสน น้ีแกลมใหเสยี ว ๚ะ เสียดไหวตัวมไิ ด ๚ะ 134

ตำราแผนนวดไทย ในศลิ าจารึกวัดพระเชตุพนวมิ ลมังคลาราม (วดั โพธ์ิ) เลม 1 คำอานปจ จบุ ัน จารกึ แผน ท่ี 23 แผนนวดหงาย ลักษณะแผนหงายรูปน้ี บอกทีแ่ กในกองมันทะอาโป ประชมุ ในกองเสมหะ ตามอาจารยแนะไว เสน นี้ แกลมมหาสดมภ ํสา ันก ุ้คมครองภู ิม ัปญญาการแพท ์ยแผนไทยเสนนี้ แกสลักอก เสนนี้ แกจับใหจักษุ เสนน้ี แกส ันนิบาต แขง็ ดังตาเนือ้ พทุ ธยกั ษม ีพษิ เสน น้ี แกลมกามจร เสน นี้ แกน อนมหิ ลบั กลายเปนลมวหิ ค เพอ่ื เสมหะ เสนนี้ แกล มใหเสยี ว เสยี ดไหวตวั มิได เสน นี้ แกลมบาทา ชกั ใหเสียวใหเ ย็น 135

ชุดตำราภมู ปิ ญญาการแพทยแ ผนไทย ฉบบั อนรุ กั ษ ภาพตน ฉบับ จารึกแผนที่ 23 แผนนวดควำ่ 136 สํานักคุ้มครองภูมิปัญญาการแพทย์แผนไทย