สงครามนองเลือดนานกิง

1

เสยี งรอ้ งโหยหวนรอ้ งขอชีวติ คงเปน็ เสียงที่หลายๆคนคงคิดว่าจะได้ยินแค่ใน หนงั หรือละครเทา่ นั้น แตห่ ารไู้ ม่ในโลกของความเปน็ จริง มันโหดเหย้ี มมากกว่าท่คี ุณคดิ ภาพของชาวจีนท่ีถกู กระทาโดยทหารชาวญป่ี ุน่ ถูกทารุณกรรม ถูกข่มขืนโดย ทหารนบั พนั นาย เสยี งของปนื กลสน่นั หว่ันไหว เสียงระเบิดท่ีดังอยู่ตลอดเวลาทั้งวันทั้ง คืน เสียงพูดคุยของทหารชาวญ่ีปุ่นท่ีออกคาสั่งบังคับกับชาวจีน ไม่เว้นแม้แต่เด็กหรือ คนชราและหญิงสาวซึ่งไรห้ นทางสู้ ความหวาดกลัวเริ่มเกิดข้ึนภายในใจของชาวจีน ความฝันที่มนุษย์ทุกคน ปรารถนาให้มันเป็นจริงที่ทุกคนบนโลกจะมีความสุขกลับกลายเป็นเรื่องจริงอันแสน โหดรา้ ยท่ีคณุ คาดไมถ่ ึงเลยทเี ดียวว่ามันจะโหดเหีย้ มได้มากสกั เพียงใด หญิงสาวต้ังครรภ์และหญิงชราไม่แม้กระทั่งเด็กน้อยตัวเล็ก กาลังโดน นายทหารนับร้อยรุมข่มขืนโดยที่ไม่สามารถทาอะไรได้เลย ทุกคนต่างต้องทุกช์ทรมาน กบั การทารุณกรรมทางเพศอยา่ งถ้วนหน้าไมต่ ่างอะไรกับการตายท้ังเป็น คุณอาจจะคิด วา่ การฆา่ เพื่อนมนุษย์ด้วยกันเป็นส่ิงที่เลวร้ายมากแต่มีคนกลุ่มหนึ่งท่ีมองเห็นส่ิงเหล่านี้ เปน็ เกมสก์ ฬี า ฆา่ ไดอ้ ย่างไมร่ สู้ ึกรสู้ าอะไร เสียงกรดี ร้องน้ันดังปะปนไปกับเสียงร้องขอ ความช่วยเหลอื ที่แมจ้ ะรอ้ งตะโกนออกมาดงั มากสักเท่าไหนก็ไม่มีใครได้ยิน และฝนั รา้ ยบนดนิ ก็ไดเ้ ร่ิมตน้ ขึ้น 2

This book is dedicated to all Nanking people who pass away. หนังสือเลม่ นอ้ี ุทิศแดช่ าวนานกิงทุกคนที่ลว่ งลับไปแลว้ 3

4

5

บทนำ คนบางคนไม่มีความสุขกับชีวิตท่ีตนเองเป็นอยู่อยากมีชีวิตท่ีดีข้ึน แต่ในขณะ ที่บางคนขอเพียงแค่หลุดพ้นจากขุมนรกบนดินนี้ไปได้สักที “นรกบนดิน สงครามนอง เลือดนานกงิ ” ฝันรา้ ยทย่ี งั คงตราตรึงอยู่ในใจของชาวจนี ต้งั แตอ่ ดีตจนถงึ ปัจจุบัน หลาย คนคงเคยได้ยินคาเหล่าน้ี “การทารุณกรรม ” “การสังหารหมู่” คาเหล่าน้ีแค่ได้ยินก็ ทาใหร้ สู้ ึกถึงความหดหแู่ ละความน่ากลัว แตก่ ลับมีบางคนทไ่ี ดท้ าเรอื่ งเหล่านี้ได้ได้อย่าง ไม่รู้สึกอะไร “สงครามนานกิง” เหตุการณ์การทาลายล้างท่ีมนุษย์กระทาต่อมนุษย์ อย่างโหดร้ายทารณุ ที่สุด เท่าท่ีเคยมีมาในประวัติศาสตร์ เมื่อหลังจากกองทัพญี่ปุ่นเข้า ยึดนานกิงเมืองหลวงของชาวจีนในวันที่ 13 ธันวาคม ค.ศ. 1937 ถึงต้นปี 1938 ชีวิต ของชาวนานกิงถกู เซ่นสงั เวยไปนับหลายแสนคน ไม่เว้นแม้แตเ่ ด็ก ผู้หญิง หรือคนแก่ ทว่าเรื่องราวของการกระทาอันไร้อารยธรรมต่อชาวนานกิงที่เกิดข้ึนในช่วง สงครามโลกครั้งที่สองกลับมีน้อยคนนักที่จะรู้ และแทบไม่ปรากฏอยู่ในประวัติศาสตร์ ในช่วงสงครามโลกครง้ั ท่ีสอง “มีคนเพยี งไม่กี่คนท่รี ู้วา่ ทหารเอาดาบปลายปืนเสียบร่างทารกท่ียังเป็นๆแล้ว ตวัดรา่ งนัน้ ลงไปในหม้อนา้ เดือด” หรอื “รมุ ข่มขืนผู้หญิง ไล่ต้ังแต่อายุ 12 ปี ไปจนถึง 80 ปี จากน้ันก็ฆ่าท้ิงเม่ือพวกเธอไม่สามารถรับใช้ได้อีกต่อไป” น่ีเป็นเพียงส่วนหน่ึงท่ี เกิดข้นึ ในเหตุการณ์จริง 6

หากนาบันทกึ เรื่องราวอนั เหย้ี มโหดที่มนุษย์กระทาต่อกันล้วนเป็นเรื่องอันน่า เศรา้ แต่ถึงอยา่ งน้นั หากนาบันทึกตอนเหล่าน้ัน มาเปรียบเทียบกับการสังหารโหดนาน กงิ ก็ยังนบั ว่าเปน็ รองอยู่มาก ตลอดระยะเวลา 14 ปีที่ชาวนานกิงตกอยู่ในสภาพเป็นรอง ที่ไม่ต่างอะไรกับ การตายทัง้ เปน็ เหตุการณอ์ ามหิตต่าง ๆ ท่แี ทบไมน่ า่ เช่อื เกิดขึ้นจนนบั ไม่ถว้ น ไม่มใี ครล่วงรูท้ ุก ๆ เหตกุ ารณ์ทีเ่ กิดขน้ึ ในหลายตอ่ หลายเมือง หมบู่ ้านจานวน แทบนบั ไม่ถว้ นตอ้ งสยบอยใู่ ต้อานาจของผรู้ กุ รานเหล่าน้ี แต่ท่ีสาคัญย่ิงกว่าน้ันคือเร่ืองน้ีไม่เพียงแต่ก่อความเสียหายให้กับชาวบ้านท่ี ต้องสังเวยชีวิตไปในสงครามนองเลือดนี้เท่านั้น แต่ยังก่อให้เกิดความเสียหายกับชาว ญ่ปี ุน่ เองดว้ ย หนังสือเล่มน้ีมิได้มีเจตนาที่จะวิพากษ์วิจารณ์บุคลิกลักษณะของชาวญ่ีปุ่น หรือชาติพนั ธข์ุ องผู้คนท่ีลงมือกระทาเรื่องเหล่านั้น แต่เจตนาจะช้ีให้เห็นถึงพลังบงการ แหง่ วฒั นธรรม ท่ีสามารถทาใหม้ นษุ ย์กลายเป็นปีศาจได้ พลังท่ีจะปลุกความเป็นปีศาจ อันปา่ เถ่ือนท่กี ล้าทาในส่งิ ทีม่ นุษย์ไม่คาดคดิ พฤตกิ รรมเยี่ยงสตั ว์เดรจั ฉาน มันช่างเป็นเร่ืองท่ีน่าเศร้า ที่โลกภายนอกมีโอกาสรับรู้เหตุการณ์ที่เกิดข้ึนใน นานกิงก็ตอ่ เมอื่ ชาวตา่ งชาติจานวนหนง่ึ ซงึ่ รู้เหน็ เป็นพยานในเรอื่ งของสงครามนองเลอื ด นี้ได้ส่งข่าวออกไป หรือ ได้ยินจากคากล่าวของคนจีนท่ีรอดชีวิตมาจากสงครามนี้ได้ เทา่ นนั้ 7

8

9

ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศจีนกับประเทศญ่ีปุ่นแย่ลงนับต้ังแต่ท่ีสงคราม จีน-สงครามญ่ีปุ่น ครั้งท่ี 1 และสืบเน่ืองยาวมาจนถึง สงครามจีน-ญี่ปุ่นครั้งท่ีสอง ระหว่างวันที่ 7 กรกฎาคม พ.ศ. 2480 ถึงวันที่ 9 กันยายน พ.ศ. 2488 เป็นสงคราม ระหว่างจีนกับญี่ปุ่นเกิดขึ้นก่อนสงครามโลกคร้ังท่ีสองต่อมากลายเป็นส่วนหน่ึงของ สงครามโลกคร้ังที่สองเรยี กว่า \"สงครามแปซฟิ ิก\" และดาเนินเรื่อยมาจนยุติลงพร้อมกับ สงครามโลกครั้งท่ีสอง เป็นสงครามที่ยิ่งใหญ่ท่ีสุดในทวีปเอเชียในศริสต์ศตวรรษท่ี 20 ย้อนกลับไปใน พ.ศ. 2474 ญ่ีปุ่นได้เข้ารุกรานแมนจูเรีย ซ่ึงเหตุการณ์นี้เรียกว่ากรณี มกุ เดน ทาให้ญ่ปี ุ่นสามารถเข้าไปมีอิทธิพลในดินแดนจีนแผ่นดินใหญ่ได้ จนกระทั่งเกิด เหตกุ ารณ์ ณ สะพานมารโ์ ค โปโล อันเป็นจุดเริ่มต้นอย่างเป็นทางการของสงครามครั้ง น้ี 10

ตัง้ แต่เร่มิ ตน้ สงครามจนถงึ พ.ศ. 2484 จีนตอ้ งต่อส้กู บั ญ่ปี นุ่ โดยลาพงั กระทั่ง ญีป่ นุ่ ได้โจมตฐี านทพั เรือสหรฐั ท่ีเพิร์ลฮาเบอร์ อันเป็นเหตุให้สหรัฐอเมริกาต้องเข้าร่วม สงคราม ทาให้สงครามระหว่างจนี กบั ญี่ปนุ่ ครั้งที่สองขยายวงกวา้ งเป็นสงครามโลกครั้ง ทีส่ องในที่สุด และเหตุการณน์ องเลือดอันแสนเลวร้าย ท่ีเกิดขึ้นในช่วงสงครามโลกครั้ง ที่ 2 และไม่ค่อยได้รับการกล่าวถึงเท่าไหร่นัก นั่นคือ การสังหารหมู่นานกิง (Nanking Massacre) 11

12

13

จุดเรม่ิ ตน้ ของเหตกุ ารณ์ จดุ เรมิ่ ต้นท่ีแท้จริงของสงครามเกิดขึ้นในค่าคืนวันท่ี 7 กรกฎาคม พ.ศ.2480 เม่ือกองทัพญี่ปุ่นอ้างว่ามีทหารญ่ีปุ่นนายหนึ่งหายสาบสูญและมีความประสงค์ขอเข้า ตรวจค้นเมืองหว่านผิง ซ่ึงต้ังอยู่ทางด้านตะวันตกเฉียงใต้ของกรุงปักก่ิง แต่ถูกทหาร ประจาการของ จีนปฏเิ สธ กองทัพญป่ี ุน่ เลยนากาลังทหารเข้าไปบุกโจมตีเมืองหว่านผิง และยิงลูกระเบิดใส่บริเวณสะพานหลูโกวเฉียว (สะพานมาร์โคโปโล) จากน้ันก็เข้าตี และยดึ เมอื งปักกง่ิ ไดอ้ ย่างรวดเร็ว แมท่ ัพสงู สุดของรฐั บาลจีนนามเจ่ียงจงเจิ้ง หรือท่ีคน ต่างชาติรู้จักในนาม นายพลเจียงไคเช็ค ก็ออกแถลงการณ์ปลุกระดมชาวจีนทั่วทุกหัว ระแหงให้ลุกข้ึนต่อตา้ นการรกุ รานของญ่ีปุ่น เดือนสิงหาคม พ.ศ.2480 กองทัพญ่ีปุ่นจึง ส่งกาลังทหารเขา้ โจมตี เมืองเซย่ี งไฮ้ และยึดได้ภายในระยะเวลาราว 3 เดือนเศษ 14

15

16

17

กองทัพญ่ีปุ่นใช้ประโยชน์จากภูมิประเทศที่ว่า มณฑลนานกิงถูกขนาบด้วย แม่น้าทั้งสองด้าน ซ่ึงเมืองนี้ ต้ังอยู่ทางใต้ของโค้งแม่น้าแยงซี ซึ่งเมื่อไหลมาจากทาง เหนือแล้วก็เล้ียวผ่านไปทางตะวันออก กองทัพญี่ปุ่นภายใต้การนาของ พลเอกนากาจิ มะ เคซาโกะ สามารถเดินทัพจากทางตะวันออกเฉียงใต้มาบรรจบกันท่ีด้านหน้าของ นานกิงในรูปคร่ึงวงกลม โดยใช้แม่น้าเป็นกาแพงธรรมชาติล้อมเมืองหลวงแห่งนี้ รวมทง้ั สกดั การฝา่ หนีออกไป ปลายเดอื นพฤศจิกายน ทหารญี่ปนุ่ สามกองทพั ด้านหนา้ เข้าหานานกงิ ทัพหน่ึงมุ่งตะวันตกทางฝ่ังเข้า มาทางแม่น้าไป๋เหมา โดยเดินทัพมาทางรถไฟสายนานกิง-เซ่ียงไฮ้ ทัพที่สองเตรียมตัว บุกจูโ่ จมนานกิงท้ังทางนา้ และทางบกโดยผนู้ าทัพน้ีคอื พลเอกมัตสึอิ อวิ าเนะ ทพั ท่ีสามภายใต้การนาของ พลเอกโทยานากาวะ ไฮซู เกะ เดินห่างจากทพั ของ พลเอกมัตสึอิ ลงไปทางใต้และหักเลี้ยวเข้าหานานกิงจากทาง ตะวนั ตกเฉยี งเหนอื ก่อนท่ีจะบุกถึงนานกิง นั้นทหารญี่ปุ่นได้เข้าโจมตีเมืองซูโจวและฆ่าทุกคนท่ี พบ การบุกเข้าเมืองซูโจวครั้งนี้ทาให้จานวนประชากรลดลง จนถึงรุ่งสางของวันที่ 13 ธันวาคม กองทัพญ่ีปุ่นสามารถบุกผ่านประตูเมืองนานกิงเข้ามาได้ หลังจากกองทัพ ญ่ีปนุ่ บุกเขา้ นานกงิ ได้เรยี บรอ้ ยแล้ว ก็ทาการเขา้ ปลดอาวุธทหารจนี ท่ี ยอมแพ้และยอม ตกเปน็ เชลย โดยมคี าสั่งตอ่ ทหารญีป่ นุ่ ว่าให้จดั คนจนี และเชลยทุกคนท่ีจับได้และจากที่ ประชมุ ตกลงวา่ จะทาการแบ่งเชลยออกเปน็ จานวนเทา่ ๆกนั และจะถูกนาออกมาจากที่ คมุ ขังเป็นกลมุ่ กลุ่มละ 50 คน เพอ่ื นาไปประหาร 18

คาสงั่ นน้ั เป็นไปอยา่ งเปน็ เหตเุ ปน็ ผลและเหยี้ มโหดเพราะไม่สามารถหาอาหาร ให้เชลยทัง้ หมดได้ โดยสามารถชว่ ยขจัดปัญหาเร่ืองอาหาร และลดการตอบโต้ได้ ญ่ีปุ่น ใช้วิธีการหลอกลวงเชลยเพอื่ นา ไปประหารหลายวิธดี ้วยกัน เช่น ให้สัญญาว่าจะปฏิบัติ อย่างดีหากไม่ต่อต้าน หลอกให้เข้ามอบตัว แบ่งผู้ชายออกเป็นกลุ่ม กลุ่มละร้อยหรือ สองร้อย แล้วหลอกไปยังจุดต่างๆท่ีนอกตัวเมืองเพื่อฆ่าท้ิง ทั้งหมดนี้ได้รับการปฏิบัติ อยา่ งงา่ ยดายเพราะทหารจนี สว่ นใหญท่ ิง้ อาวุธและทิ้งเมืองไปก่อนแลว้ 19

20

21

สงครามสว่ นใหญ่ผ้หู ญิงมกั จะตอ้ งตกเป็นเหย่อื ในสงครามเสมอคนแกค่ ือคนท่ี ต้องตายกลุ่มแรกเสมอเพ่ือเปน็ การประหยดั ค่าเล้ยี งดูเชลยและไมม่ ีการเมตตาปราณีใน สงคราม ในสงครามนานกิงผู้หญิงส่วนใหญ่ก็ตกเป็นเหยื่อในการข่มขืนท่ีกระทาโดย ทหารญี่ปุน่ ไม่วา่ จะเปน็ เดก็ หรอื คนชราก็เลีย่ งไมพ่ น้ การถูกข่มบางคนถุกข่มขืนจนถึงแก่ ชีวิต แต่ด้วยกฎของทหารญ่ีปุ่นท่ีห้ามยุ่งกับผู้หญิงของประเทศฝ่ายตรงข้ามจึงทาให้ ผหู้ ญงิ ทกุ คนโดนสังหารหลังจากถูกทหารญีป่ ุ่นขม่ ขนื “ พวกผู้หญิงโดนหนักท่ีสุด ” ทาโคโค โคโสะ อดีตทหารประจากองพลที่ 114 ของกองทัพญ่ปี ุ่นย้อนภาพความหลัง กล่าวว่า “….ไม่ว่าจะสาวหรือแก่ ต่างก็เลี่ยง ไม่พ้นการถูกข่มขืนท้ังส้ิน เราส่งรถขนถ่านหินจากเซ่ียวกวานออกไปตามถนน ตาม หมู่บ้าน จับผู้หญิงมาเยอะแยะ แล้วแบ่งสันกัน ผู้หญิงคนหนึ่งจะตกไปอยู่ในมือทหาร ประมาณ 15 ถงึ 20 ซ่งึ จะแบง่ กนั ชาเราหรือทายังไงกต็ ามใจชอบ…” 22

ทหารผา่ นศึกญปี่ ่นุ ทยี่ งั มชี ีวิตอา้ งว่ากองทัพประกาศห้ามการข่มขืนผู้หญิงของ ฝา่ ยตรงข้ามแล้ว แต่การขม่ ขนื เปน็ เร่อื งฝังลกึ อยใู่ นวัฒนธรรมและความเช่ือของกองทัพ ญ่ีปุ่นกระท่ังไม่มีใครใส่ใจกับกฎน้ันทหารจานวนมากเชื่อว่าการได้ข่มขืนหญิงช่วยเพิ่ม พลงั ในการรบ กฎของกองทัพท่ีห้ามข่มขืนย่ิงทาให้ทหารสังหารเหยื่อเสียเมื่อเสร็จธุระ ระหวา่ งให้สมั ภาษณป์ ระกอบภาพยนตส์ ารคดีช่ือ “ในนามแห่งพระจักรพรรดิ” อสุมะ ชิโร อดีตทหารญี่ปุ่นเลา่ หมดเปลือกถึงขั้นตอนของการข่มขืนแล้วฆ่าท่ี นานกิง ตอนแรกพวกพวกเราใช้คาพูดทะลึ่งๆ อย่าง “Pikankan” แปลว่า “เอาขา ออ่ นมาดกู ้นหน่อย”เปน็ ภาษาจีนแบบท่ีคนญี่ปุน่ พูด ไม่ใชภ่ าษาจีนแทๆ้ พฤตกิ รรมเหลา่ นไ้ี ม่ได้กระทาแคท่ หารเทา่ นน้ั แมร้ ะกบั นายๆก็ไม่เว้นไม่เพียง สนับสนุนการข่มเหง แต่ยังเตือนให้พลทหารจัดการกับเหย่ือเม่ือเสร็จธุระเพื่อกาจัด หลักฐาน “ใหเ้ งนิ พวกหลอ่ นไป หรอื ไม่ก็ฆา่ ซะ” นายพลทหารคนหนง่ึ บอกลิ่วลอ้ 23

‘ นายทหารญ่ปี ุ่นรมุ ขม่ ขนื หญิงสาวไมเ่ ว้นแมแ้ ตค่ นชรา ’ 24

บำงท่ีทหำรญปี่ ุ่นกบ็ งั คับให้เหย่อื ท่ีตนขม่ ขืน ถ่ำยภำพในท่ำลำมกต่ำง ๆ เพอ่ื เกบ็ เอำไว้เปน็ ที่ระลึก 25

สตรชี ำวนำนกิงไม่ไดเ้ พียงแค่ถกู ข่มขนื เทำ่ นนั้ แตย่ งั ถูกตอกลิม่ รำวไมใ่ ช่คน 26

ซำกของหญิงสำวชำวนำนกิงหลงั ถูกขม่ ขนื และทรมำน 27

การข่มขืนน้ันถือเป็นผลงานอันเลวร้ายของทหารญ่ีปุ่นในนานกิงที่นานาชาติ มกั โจมตีญีป่ ุ่นมากทส่ี ดุ สตรชี าวนานกิงนัน้ ไดช้ อ่ื ว่าเป็นผู้รับเคราะห์มากกว่าใคร เหยื่อบางรายที่ร้องขอความเมตตาอาจได้รับการไว้ชีวิต แต่ส่ิงท่ีตามมาของ ผู้รอดชีวิตคือประสบการณ์อันวิปลาสท่ียังหลอกหลอนไม่ต่างอะไรกับการตายทั้งเป็น ส่วนใหญ่นั้น สตรีชาวนานกิงทุกเพศทุกวัยจะถูกขมขื่น ถูกทารุณกรรมไม่ต่างอะไรกับ สตั ว์ จากนนั้ ส่วนใหญ่จะถูกสังหารหรือไม่ก็ถูกทรมานโดยใช้ดาบปลายปืนตัดเฉือนเต้า นมทง้ั สองขา้ งท้งิ ไป ระหว่างที่เสร็จสิ้นจากการสังหารแล้ว กองทหารก็พากันหัวเราะชอบใจ ปรบมอื กันอย่างสนุกสนานกบั สง่ิ ที่พวกเขาไดก้ ระทาลงไป ชาวนานกิงผู้หนง่ึ ไดพ้ ดู ถึงเหตกุ ารณ์ที่พบเจอวา่ \" วันที่ 16 ธนั วาคมน้ัน ผมถูกกองทหารญ่ีปนุ่ คุมตวั ไป มันไม่ได้สังหารผม แต่ บังคับให้ผมทาหน้าท่ีเป็นพ่อครัวให้พวกมัน ขณะที่ผมเดินตามพวกมันไปตามถนนนั้น ผมเห็นชาวนานกิงทเ่ี ปน็ ชายเชน่ เดยี วกบั ผมนอนตายอยา่ งนา่ เวทนานับเป็นร้อย ๆ ศพ\" แต่ส่ิงที่น่าหดหู่ยิ่งกว่านั้นก็คือ บรรดาศพสตรีท้ังหลายท่ีพอประเมินได้ จากจานวน 8 ใน 10 คนน้ันล้วนแต่ถูกของมีคมตัดขาดกระจุย เห็นไส้และอวัยวะภายในพุ่งทะลัก ออกมาแทบท้ังสิ้น พวกเธอเหล่าน้ันล้วนแต่เป็นหญิงท้องแก่ท่ีถูกผ่าเอาทารกอ่อน ภายในออกไปแล้ว ไม่เพียงเท่าน้ัน ทั้งหย่อมเลือด และเต้านมของพวกเธอเหล่าน้ันถูก ตัดหาย \" 28

ชายจนี อกี คนหน่ึงทีท่ าหน้าท่ฝี ังศพชาวเมืองนานกงิ ให้สมั ภาษณ์วา่ \" ผมเหน็ ศพมากมายในหมู่บ้านแหง่ หนงึ่ ศพน้ันมีมหาศาลนบั หม่ืนศพ กระจัด กระจายไปตามบึงน้า หรือบ่อน้อยบ่อใหญ่ แม้แต่บนกองฟางก็มีมากมาย ภาพท่ีอยู่ เบ้ืองหน้าทาให้ผมตะลึงจนเกือบช็อก มันเป็นเร่ืองยากที่จะบรรยายออกเป็นคาพูดได้ แต่ภาพผู้หญิงที่เห็นแต่ละคนนั้นทาให้ผมเห็นความโหดร้ายของกองทัพญี่ปุ่นก่อนท่ีจะ สังหารเธอ ใบหน้าของพวกเธอหมองหม่น ฟันร่วงหลุดจากปาก ช่วงแก้มก็บ่งบอกถึง รอยซ้าจากการถูกของแข็งกระแทกจนกะโหลกแก้มหักร้าว เลือดท่ีแห้งคาปากชวนให้ คิดวา่ พวกเธอคงสาลกั เลือดหรือไมก่ ค็ วามเจบ็ ปวดสดุ ทรมาน \" \" ผมเหน็ ทรวงอกเธอมีร่องรอยบาดแผลถกู ของมีคมบาดจนเต้านมขาดกระจุย และมแี ผลตดั ลึกถงึ ซ่ีโครง ต่าลงไปที่ช่องท้องของพวกเธอนั้นแทบทุกคนต่างก็ถูกของมี คมแทงทะลุแล้วคว้านไปมาทาให้ ตับ ไส้ พงุ และพวงไส้ของพวกเธอหลุดจากร่างอย่าง นา่ สยดสยอง ส่วนทีท่ ้องน้อยน้นั มรี อยแผลจากดาบปลายปืนกระหนา่ แทงไปทวั่ \" เหตุผลทเี่ มอ่ื ข่มขนื แล้วต้องฆ่าท้ิง น่นั กเ็ พราะพวกเขาถือหลักว่า \"สังหารหลัง ข่มขืนเพ่ือปิดปากมนั \" น้ีคอื ขอ้ อา้ งของบรรดาทหารญีป่ นุ่ ที่ถือปฏิบตั ิกนั ถ้วนหนา้ นานกงิ จึงต้องรับเคราะห์ไปอย่างช่วยไม่ได้ และเป็นท่ีน่าสังเกตว่าเหตุการณ์ การข่มขืนนีไ้ ม่มีการหา้ มปรามจากผบู้ ังคบั บัญชาระดบั สูงแต่อย่างใด เสมือนว่าพวกเขา สนับสนนุ กับการทากระทาแบบสัตว์นรกนี้ดว้ ย 29

ภำพของทหำรทห่ี ยอกล้อโดยใช้ดำบปลำยปนื ที่เสียบทำรกนั้น แลว้ ทำกำรโบกปลำยมำคล้ำยกบั เป็นกำรทำควำมเคำรพแบบล้อเลยี น 30

รำ่ งที่เรยี งรำยเหลำ่ นี้เปน็ ของทำรกและเดก็ ๆ ที่ถกู ฆำ่ ในสงครำม 31

32

33

การข่มขืนเริ่มเบาลงเม่ือพลเอกมัตสึอิ วาเนเร่ิมเหน่ือยล้าและเพ่ิงหาย จากวรรณโรคและได้เดินทางเข้าเมืองเพ่ือเฉลิมฉลองชัยชนะ เขาเดินทางโดยเรือ แล้ว ใชท้ างผา่ นเขา้ สู่นานกิงบงั ณ ที่น้ัน มัตสึอิ วาเนะได้บังคับม้าที่ขี่อยู่ให้หันหน้าไปทางพระราชวังอิมพี เรยี ลแลว้ นาทหารเปล่งเสียง “บันไซ” สามครง้ั เสียงนัน้ ได้ถกู ถา่ ยทอดสดผา่ นทางสถานี วทิ ยุของญ่ปี ุน่ ดว้ ย “แด่พระจอมทัพ พระองค์ผู้ทรงเสวยสวรรค์บันไซ” หลังจากน้ันก็เข้าสู่พิธีเล้ียงต้อนรับ ในระหว่างงานเลี้ยงมัตสึก็สงสัยว่าต้องมี เหตุการณบ์ างอยา่ งทเ่ี ลวร้ายมากเกิดขน้ึ กบั นานกิง วนั ตอ่ มาสอ่ื มวลชนตะวันตีพมิ พ์ข่าว ว่ากองทัพญป่ี นุ่ ปิดบงั เขาเก่ียวกบั เรอื่ งราวเลวร้ายท่เี กิดขน้ึ กบั นานกิง 34

เมือ่ มัตสอึ ิ ไดร้ เู้ ร่อื งราวท่ีเกดิ ขึน้ เก่ียวกบั การ ฆ่า ขม่ ขนื ทารุณกรรม ท่าทขี อง เขาเสียใจเป็นอยา่ งย่งิ เขาอกกบั ผู้ชว่ ยพลเรอื นวา่ “ถงึ ตอนนี้ผมรวู้ า่ เราทาความหายนะให้กับเมืองน้อี ยา่ งไม่สามารถประมาณได้ เมื่อคิดถึงความร้สู กึ ชาวจนี ผมกไ็ ด้แตร่ ู้สึกเศรา้ ใจ ท่ีไมอ่ าจรว่ มชน่ื ชมกับชัยชนะครง้ั น้ี” 35

36

37

การข่มขนื ทเี่ กดิ ขนึ้ แบบไมเ่ ลือกหน้าในนานกิง ทาให้เกิดเสียงวิพากษ์วิจารณ์ อย่างรุนแรง แต่ปฏิกิริยาของรัฐบาลญ่ีปุ่นกลับแปลกประหลาดเพราะแทนที่จะห้าม ปรามหรือลงโทษแต่ผบู้ ัญชาการญ่ีปุ่นกลบั วางแผนทาซ่องใต้ดิน ท่ีใช้ผู้หญิงนับพัน จาก ทว่ั ทง้ั เอเชยี โดยสง่ั ใหส้ ร้าง ‘บ้านผอ่ นคลาย’ ขน้ึ โยชิมิ โยชิอาชิ ศาสตราจารย์นักประศาสตร์ ตั้งข้อสังเกตุว่า บ้านผ่อนคลาย เกิดข้ึนเพราะญ่ีปุ่นกลัวถูกวิพากษ์วิจารณ์จากจีน สหรัฐอเมริกา และยุโรปต่อจานวน ของผหู้ ญิงที่ถูกขม่ ขืนระหว่างสงครามในนานกงิ ฝ่ายญี่ปุ่นจึงแอบจัดต้ัง ‘ซ่อง’ หลังจากนั้นก็เริ่มซื้อขายหรือลักพาตัวผู้หญิง ส่วนใหญ่มาจากมาจากเกาหลีซ่ึงซึ่งตกเป็นอาณานิคมของญ่ีปุ่น แต่ก็มีจานวนมากท่ีมา จาก จนี ไต้หวัน และอนิ โดนีเซยี กองทัพญี่ปุ่นหลังจะลดตัวเลขของผู้หญิงท่ีถูกข่มขืนไม่เลือกหน้าลงให้ได้ นอกจากน้ันยังแจกถุงยางอนามัยโดยหวังว่าจะหยุดโรคติดต่อจากการร่วมเพศ และ เพื่อให้รางวัลแก่ทหารที่เครียดจากสนามรบมานาน ต่อมาเม่ือโลกรับรู้เรื่องราวน้ีทาง รัฐบาลญี่ปุ่นก็ยังไม่มีท่าทีว่าจะรับผิดชอบและยืนยันเป็นเวลานานว่า เอกชนเป็นคน ดาเนินการเก่ยี วกบั ซอ่ งนนั้ ไมเ่ ก่ยี วกับรัฐบาลแห่งจักรพรรดิ ในปี ๑๙๙๑ โยชิมิ โยชิอาอิ ได้พบเอกสารที่จั่วหัวว่า ‘การรับผู้หญิงเข้าซ่อง ทหาร’ ตราที่ประทบั ในเอกสารแสดงให้เห็นวา่ ผบู้ ังคบั บัญชาระดับสูงของกองทพั คาสั่ง ระบุไว้คือ ให้จัดสถานที่เพ่ือความผ่อนคลายทางเพศ เพ่ือให้ทหารหยุดข่มขืนหญิงชาว จีน 38

‘บ้านผ่อนคลาย’ แห่งแรกเปิดท่ีนานกิงในปี ค.ศ. ๑๙๓๘ ภายในซ่องน้ัน สกปรกเกินกว่ามนุษย์ท่ีเจริญแล้วจะนึกภาพออก ไม่มีใครทราบว่าผู้หญิงพวกน้ีก่ีคนที่ ปลิดชีวิตของตัวเองเมื่อรู้ว่าจะต้องถูกส่งตัวไปท่ีน่ัน ผู้หญิงส่วนมากตายเพราะติดโรค หรือไม่ก็ถูกฆ่า พวกท่ีรอดชีวิตคือพวกท่ีต้องทนทรมานเพราะความอับอายหรือต้อง แยกตวั ออกจากสังคม ตอ้ งทนใช้ชวี ิตในความแหง้ แลง้ กบั สุขภาพทีท่ รุดโทรมลงไปเรื่อย เหย่ือส่วนใหญ่มาจากสังคมที่ให้ความสาคัญกับพรหมจารีเพราะแบบน้ีแม้ หลังสงครามผู้ท่ีรอดชีวิตมาได้ก็ไม่มีใครพูดถึงเร่ืองน้ี บางคนท่ียอมเล่าเก่ียวกับ ประสบการณ์ที่เลวรา้ ยในครัง้ นน้ั ก็เมื่อหลายสิบปีผ่านไป 39

40

41

ความเหย้ี มโหดของทหารชาวญ่ีปุ่นมิได้มีแค่ในสมรภูมิเท่าน้ัน แต่พวกเขาน้ัน ได้ฆ่าผู้คนท่ีไม่ใช่ทหารอย่างไม่เลือกหน้าด้วย แบบฝึกหัดนานาชนิดถูกนามาใช้ฝึกฝน เหล่าทหารแหง่ กองทพั เพ่ือให้เกิดความร้สู กึ คัดค้านต่อการตอ้ งฆา่ ผไู้ มม่ ีทางสู้ เหตกุ ารณร์ ะหว่างการสงั หารหมู่ เริ่มต้นข้ึนต้ังแต่ก่อนท่ีกองทัพญี่ปุ่นจะ บกุ เขา้ นานกิง ทหารญปี่ ่นุ ไดล้ งมือเขน่ ฆา่ ข่มขืน และทารุณชาวจีน ระหว่างที่เกิดกรณี สังหหารหมู่นานกิง มีเหตุการซ้อนอีกเหตุการณ์คือ \"การแข่งตัดคอคนให้ถึง 100 หัว เป็นการแข่งขันระหว่างร้อยตรีมูไค โทชิอะกิ กับร้อยตรีโนดะ ซึโยชิทั้งคู่แข่งกันว่าใคร จะสามารถใชด้ าบญปี่ ่นุ ตัดศรี ษะคนจนี ไดถ้ งึ 100 คนก่อนกัน 42

โดยการแขง่ ขันน้นั มสี ื่อญ่ีปนุ่ รายงานอยา่ งใกล้ชดิ เกือบทุกระยะ จนกระท่ังได้ ความว่ามูไคตัดไปได้ 106 หัว ส่วนโนดะได้ไป 105 หัว กรณีน้ีมักถูกยกข้ึนมาเป็น ตัวอย่างความโหดเหี้ยมของกองทัพญ่ีปุ่นที่กระทาหลังจากสิ้นสงคราม กองบัญชาการ กลางของสหรัฐในญีป่ ุน่ ได้ทราบเรือ่ งนี้ และควบคุมตัวนายทหารท้ัง 2 ไว้จากน้ันส่งตัว ไปให้ทางการจนี ศาลอาชญากรสงคราม ตัดสินว่าท้ังคู่ก่ออาชญากรรมจริง ฐานสังหาร พลเรอื นและนกั โทษสงคราม ใหป้ ระหารชวี ติ เสียที 43

44

45

ผา่ นมานานหลายศตวรรษแล้วทีไ่ มม่ ใี ครได้สามารถตอบขอ้ สงสัยเก่ียวกับการ ลม่ สลายของนานกิง นั้นก็คือคาถามที่ถามว่า ทาไม ในขณะท่ีมีทหารจานานมากอยู่ใน พื้นท่ีแต่นานกิงก็ยังพ่ายแพ้ให้แก่ญี่ปุ่นในเวลาเพียง ๔ วันทั้งท่ีจานวนกระสุนมีมาก พอท่ีจะอยู่ได้หลายเดือน เพราะเหตุน้ีทั้งผู้รอดชีวิต นักหนังสือพิมพ์ และนัก ประวัติศาสตรจ์ ึงต่างเชอื่ ว่าเหตุผลทีน่ านกงิ ล่มสลายคือความขาดสติในหมู่ทหารจีนเอง คนเหล่าน้นั จึงตราหน้าว่าถังเป็นคนช่วั รา้ ยท้ิงกองทพั ไปในเวลาท่ที หารต้องการผนู้ ามาก ที่สุด ต่อมานักประศาสตร์ได้หลักฐานชื้นใหม่ๆ มา ภาพท่ีได้มานั้นต่างออกไป ระหว่างการรบท่ีเซี่ยงไฮ้กองทัพอากาศของญ่ีปุ่นท่ีมีจานวนมากข่มกองทัพอากาศของ จีนทม่ี เี พียงนอ้ ยนิด พดู กันงา่ ยๆคือ กองกาลังของจีนไมม่ ที างเทยี บกองกาลงั ขอญ่ีปุ่นได้ เลยแม่แตน่ อ้ ย นอกจากน้ันทหารจีนที่ผ่านการฝึกอบรมแบบทหารอิตาลียังสร้างความ วุ่นวายในตวั เมืองโดยการท้ิงระเบิดใกล้กับเรือของฝ่ายตะวันตก หรือแม้แต่บนถนนท่ีมี คนมากมายหรอื ตวั อาคารท่อี ยู่ในเขตท่พี ักของนานาชาติด้วย แต่มีกองทัพอากาศที่แย่ก็ ยงั ดีกวา่ ไม่มเี ลยนัน้ คอื สถานการณท์ แ่ี ม่ทัพถังเซงิ จือ้ ไดร้ ับรายงาน เหตุผลแรกท่ีจีนได้เสียเมืองนานกิงให้ญี่ปุ่นในเวลาเพียงไม่ก่ีวันน้ันคือ เจียง และเหล่าที่ปรึกษาของเขากท็ ิ้งเมือนานกิงไปเช่นเดียวกบั กองทหารอากาศกองน้อยของ จีน ถังต่อสู้ไปโดยไม่ได้รับรายงานอะไรเก่ียวกับทหารญ่ีปุ่นเลย น้ันส่งผลให้อาวุธหรือ ปนื ราคาแพงตา่ ง ๆ ดไู รป้ ระโยชน์ไปเลย เหตุผลทสี่ องคือ พวกข้าราชการท้ังหลายที่ย้ายจากเมืองนานกิงไปยังเมืองจุง กิงนั้นนาเอาเคร่ืองมือส่ือสารดี ๆ ไปด้วยเกือบท้ังหมด ส่งผลให้ส่วนต่าง ๆ ทั้งทาง ราชการและกองทพั ขาดการตดิ ต่อสื่อสาร เหตผุ ลท่สี ามคือ ทหารทั้งหมดได้ได้มาจากภูมิภาคเดียวกันดังน้ันการส่ือสาร กันจึงเป็นเรื่องที่ยุ่งยากมากในหมู่ทหาร เจ้าหน้าที่การแพทย์พูดสาเนียงกวางตุ้งใน ขณะที่ทหาพดู ภาษาจีนกลาง จึงทาใหเ้ กดิ ความวุ่นวายเปน็ อยา่ งมาก 46

เหตผุ ลที่สี่คือ ผคู้ นสว่ นมากที่ถกู เรยี กว่า “ทหาร” บางคนถูกลากมาหรือไม่ก็ ถกู เรยี กตัวมาจากชนบท สว่ นใหญไ่ ม่ไดเ้ ตม็ ใจมาประจาการทหารบางสว่ นยังไม่เคยผ่าน สนามรบบางคอื แม้แตป่ นื กย็ งั ไมเ่ คยไดจ้ ับมาก่อน และกระสุนก็มอี ยอู่ ยา่ งจากดั พวกทหารจริง ๆ ก็เพิ่งเดินทางกลับมาจากเซ่ียงไฮ้ พวกเขาท้ังบาดเจ็บ ป่วย และหิวโหย ทหารสว่ นใหญห่ มดแรงจากการรบกอ่ นหน้านจ้ี งึ ทาให้เขาไมม่ แี รงทีจ่ ะทาไร ไรเลย แม้แต่ทาส่ิงกีดขว้างหรือขุดหลุมพราง และที่แย่ท่ีสุดนั้นคือ ทหารจีนมีไม่มี ความรู้สึกเรื่องความสามัคคีหรือการทาอะไรต่าง ๆ ร่วมกันเลย คารายงานเก่ียวกับ สถานการณ์ต่าง ๆ ในนานกิงน้ัน ทหารจีนนานหน่งได้บันทึกว่า ไม่ว่าทหารส่วนใดจะ เข้ามาร่วมในพนื้ ที่ประจาการต่าง ๆ พวกเขาก็จะไม่เอาธุระต่อกัน แทนท่ีจะมีความคิด ในการเข้าร่วมกองทัพอ่ืน ๆ ที่กาลังสู้รบกับกองทัพขอญ่ีปุ่นอยู่ในพ้ืนท่ีใกล้เคียง แม้กระทง่ั ทหารระดบั สูงหรอื ผบู้ งั คับการกรมกเ็ ป็นเช่นนีไ้ ม่ต่างอะไรกบั นายทหาร “พวกเขาไม่เชื่อใจและไมพ่ ่งึ พากนั และกัน” เพราะเหตุนี้ทาให้กองกาลังของญ่ีปุ่นสามารถบุกเข้ายึดเมืองนานกิงและตี กองทัพของจีนแตกได้โดยใช้เวลาเพยี งไม่กว่ี ัน ในเดือนธันวาคม เครื่องบินของญี่ปุ่นเริ่มท้ิงใบปลิวลงแถวตัวเมืองซ่ึงเป็นสาร จาก พลเอกมตั สึอิ วาเนะ “วธิ ที ่ดี ที ส่ี ดุ ในการปกป้องประชาชนผูบ้ ริสุทธ์ิและโบราณวัตถุในตัวเมืองก็คือ การยอมจานนเสยี ” ในใบปลิวยังประกาศอีกว่า “ทหารญ่ีปุ่นจะใช้ความรุนแรงและจะไม่มีการ ปราณีกบั ผ้ทู ข่ี ดั ขนื ตอ่ กองกาลังญี่ปุน่ แต่ จะใจก้วางและเมตตาแก่ประชาชนและทหาร ที่ไม่ทาการขัดขืนต่อกองกาลังของญี่ปุ่น” ใบปลิวน้ีเป็นเหมือนสารเตือนให้ยอมแพ้ที่ ปลิวไปทั่วท้ังเมืองผู้บังคับบัญชาถังทีโกรธต่อสารเตือนนั้น เขาออกาสั่งไปสองประการ คือ หน่ึงห้ามถอยทัพโดยเด็ดขาดและสองห้ามทหารทุกนายใช้เรือเพ่ือการข้ามน้าเป็น 47

การส่วนตัว ทหารหน่วยใดมีเรือในครอบครองต้องส่งเรือนั้นคืนให้หน่วยขนส่ง ทหาร หน่วยใดขัดขืนหรือฝ่าฝืนจะต้องถูกลงโทษ แม้จะประกาศสู้จนทหารคนสุดท้าย แต่ ในทางส่วนตัวถังกลับดาเนินการเจรจาขอพักรบ ดูเหมือนเขาพยายามที่จะหลีกเล่ียง การท่ีจะต้องพา่ ยแพ้ไปท้ังเมือง ซึ่งมีชาวยุโรปและชาวอเมริกาเพียงไม่ก่ีคนท่ีสนับสนุน เขาอยู่ ผู้คนท่ีมีเห็นแก่ตัวและเลือกท่ีจะอยู่ช่วยเมืองนานกิงเท่าที่จะช่วยได้ และได้ จดั ตง้ั กนั ข้ึนเปน็ “คณะกรรมการสากลของเขตปลอดภัยนานกิง” ส่ิงแรกๆที่คณะกรรมการต้องทาคือ ก้ันเขตปลอดภัยขึ้นที่นอกเมืองแล้ว ประกาศให้ท่นี น้ั เป็นเขตปลอดภยั นานกิง หรือเขตปลอดภยั สากล ด้วยความพยายามท่ีจะช่วยปกป้องชีวิตของประชาชน คณะกรรมการเสนอ จะช่วยเจรจาขอพกั รบ แผนก็คือจะให้มีการหยุดยิงเป็นเวลาสามวัน ซึ่งเป็นเวลาท่ีฝ่าย ญ่ีปุ่นจะอยู่น่ิงกับที่ หลังจากน้ันจึงบุกเข้านานกิงอย่างเต็มกาลัง ส่วนกองทัพจีนก็จะ ถอยทพั ออกจากตัวเมอื งไป ถงั และคณะกรรมการได้สง่ ขา่ วผ่านสถานทูตอเมริการไปยัง เจยี งไคเชค็ ซ่ึงแผนไดถ้ กู สง่ ผ่านวทิ ยจุ ากเรือปนื ลาทชี่ ื่อ พานาย แต่เจียงปฏเิ สธทนั ที เม่ือเที่ยงวันที่ ๑๐ ธันวาคม นายทหารของญ่ีปุ่นสองนายได้ออกมาดูว่ามี ตัวแทนจีนออกมายกธงขอยอมแพ้แล้วหรือไม่ และเมื่อไม่เห็นในส่ิงที่ต้องการผู้ บัญชาการสูงสุดของกองทัพญี่ปุ่นก็สั่งให้กองกาลังของญ่ีปุ่นก็ได้บุกเข้าเมืองนานกิง อย่างเต็มกาลัง หลายวันต่อมาเป็นวันที่เกิดการต่อสู้ท่ีรุนแรงที่สุดการสู้รบดาเนินไปเร่ือย ๆ ทหารญีป่ ุ่นท้ิงระเบิดใสเ่ มืองลกู แลว้ ลูกเล่าจนเมืองเสยี หายเป็นอย่างมาก ซ่ึงถังรายงาน ทางโทรเลขไปหาเจยี งไคเช็ค แต่กไ็ ดแ้ ตผ่ ดิ หวัง ในเท่ียงของวันท่ี ๑๑ธันวาคม พลเอกกู้ จู้ ถง โทรศพั ทเ์ ขา้ มาท่กี องบงั คับบัญชาของถังเพอื่ บอกคาสง่ั ของเจียงโดยตรง คาส่ังที่บอกให้ถอยทัพท้ังหมด ส่วนตัวถังนั้นเร่งให้ดาเนินการให้เดินทางไป ยงั ผโู ขว่ ซึ่งเป็นจดุ ที่มที งั้ ท่าเรือและทางรถไฟที่ทอดข้ามแม่น้า และเป็นที่ซึ่งนายพลเอก อกี คนเพ่อื ท่ีจะคอยพาเขาไปยังทีป่ ลอดภัย 48

ถังเกิดกา รตกใจเ น่ืองจากถูกสั่ งให้ ทอด ท้ิงกองทัพแล ะปร ะชา ชนซ่ึ ง เป็น ทางเลอื กที่ผู้นาคนไหนกไ็ ม่อยากเลือกอยูแ่ ลว้ และเขายังต้องพบกับปัญหาใหญ่อีกอย่าง ด้วยนั่นคือขณะน้ันกองทัพกาลังสู้รบอยู่กับศัตรูถังบอกงกกับ กู้ จู้ ถง ว่าศัตรูบุกทะลุ แนวหน้ามาได้แล้ว ดังนั้นการถอยทัพอย่างเป็นขบวนจึงเป็นไปไม่ได้ แต่จะกลายนเป็น การพ่ายแพ้อย่างหมดรูป ในวันเดียวกันขณะที่ถังยังเจอกับเรื่องกลุ้มใจอยู่ก็ได้รับโทรเลขอีกฉบับ เป็น โทรเลขที่เร่งให้ถอยทัพเช่นเดิม เพราะไม่สามารถรักษาแนวหน้าไว้ได้ และยังถูกบีบ บังคับอีกมากมายให้ทาตามคาสั่งและน้ันเป็นการตัดสินใจท่ีเลวร้ายท่ีสุดของจีน ในวัน ต่อมาถงั ก็ตอ้ งบอกผูใ้ ต้บังคบั บญั ชาอย่างลาบากใจว่ากองทัพแนวหน้าได้แตกแล้ว และ มคี าสง่ั จากเจยี งให้เร่งถอยทัพและคาสั่งกไ็ ดถ้ ่ายทอดไปสูผ่ ูใ้ ต้บังคับบญั ชา แต่ข่าวท่ีน่าตกใจคือ กองทัพของญี่ปุ่นยังบุกเข้ามาอย่างไม่มีทีท่าว่าจะหยุด และได้วางระเบิดไว้ตามริมน้า ถังได้จัดประชุมขึ้นและบอกกับคนที่เข้าร่วมประชุมว่า กองทัพญี่ปุ่นฝ่าแนวป้องกันเข้ามาแล้ว “พวกคุณยังม่ันใจว่าจะรักษาประตูไว้ได้ไหม” ทั้งห้องได้แต่เงียบ ก่อนจะบอกว่า “การอพยพจะเริ่มในอีกไม่กี่นาทีข้างหน้า” ไม่น่า แปลกในทค่ี าสั่งถอยเป็นไปอย่างว่นุ วาย นายทหารบางคนบอกทุกคนท่ีพบเจอเก่ียวกับ การถอย แตท่ หารบางส่วยกก็ ลับไมบ่ อกใครเลย ดังนั้นทหารที่รบอยู่กับทหารญี่ปุ่นเม่ือ เห็นกองร้อนอ่ืน ๆ ว่ิงจึงคิดว่าพวกนั้นหนีทัพจึงกราดยิงใส่พวกเดียวกันเองในความ สับสนที่จะหนีออกจากเมอื งทาให้ถถงั ของจีนแล่นทบั ทหารของจีนทอี่ ยู่ตามขา้ งทางและ จะหยดุ ก็ตอ่ เมือ่ มคี นขว้างระเบิดใส่ 49

50