Book25_สังคม เศรษฐกิจ การเมืองไทย

วชิ า ศท. (GE) ๒๒๑๐๕ สังคม เศรษฐกิจ การเมอื งไทย ใขนอสงภตาําวรกวาจรไณทย์ปัจจบุ ันกบั บทบาท

ตาํ ราเรยี น หลักสูตร นกั เรียนนายสบิ ตาํ รวจ ÇªÔ Ò È·. (GE) òòñðõ 椄 ¤Á àÈÃÉ°¡¨Ô ¡ÒÃàÁÍ× §ä·Â ã¹ÊÀÒÇ¡Òó »¨˜ ¨ºØ ѹ¡ºÑ º·ºÒ·¢Í§ตาํ ÃǨä·Â เอกสารนี้ “໚¹¤ÇÒÁÅѺ¢Í§·Ò§ÃÒª¡ÒÔ หามมิใหผูหน่ึงผูใดเผยแพร คัดลอก ถอดความ หรอื แปลสว นหนงึ่ สว นใด หรอื ทง้ั หมดของเอกสารนเี้ พอ่ื การอยา งอน่ื นอกจาก “à¾Íè× ¡ÒÃÈ¡Ö ÉÒͺÃÁ” ของขาราชการตํารวจเทานั้น การเปดเผยขอความแกบุคคลอ่ืนที่ไมมีอํานาจหนาที่จะมีความผิดตาม ประมวลกฎหมายอาญา กองบัญชาการศึกษา สํานักงานตาํ รวจแหงชาติ พ.ศ.๒๕๖๓

1

คาํ นาํ หลักสูตรนักเรียนนายสิบตํารวจ (นสต.) เปนหลักสูตรการศึกษาอบรมท่ีมีเปาหมาย เพื่อเสริมสรางใหบุคคลภายนอกผูมีวุฒิประกาศนียบัตรมัธยมศึกษาตอนปลาย (ม.๖) หรือ ประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.) หรือเทียบเทา ท่ีเขารับการฝกอบรมมีความรู ความสามารถ และ ทักษะวิชาชีพตํารวจ รวมถึงพัฒนาบุคลิกภาพรางกายใหเหมาะสมสําหรับการปฏิบัติงานตํารวจ ในกลุมสายงานปองกันปราบปราม ตลอดจนเตรียมความพรอมทางดานจิตใจและวุฒิภาวะใหมี จติ สํานึกในการใหบ ริการเพื่อบําบัดทกุ ขบ าํ รุงสขุ ของประชาชนเปน สาํ คัญ กองบัญชาการศึกษา ไดรวมกับ ครู อาจารย และครูฝก ในสังกัดกองบังคับการ ฝก อบรมตาํ รวจกลาง และกลมุ งานอาจารย กองบญั ชาการศกึ ษา ศนู ยฝ ก อบรมตาํ รวจภธู รภาค ๑ - ๙ และกองบัญชาการตํารวจตระเวนชายแดน ตลอดจนผูทรงคุณวุฒิจากภายนอก จัดทําตําราเรียน หลกั สตู รนกั เรยี นนายสบิ ตาํ รวจชดุ นี้ ซงึ่ ประกอบดว ยองคค วามรตู า งๆ ทจี่ าํ เปน ตอ การพฒั นาศกั ยภาพ ของนกั เรยี นนายสบิ ตาํ รวจใหเ ปน ขา ราชการตาํ รวจทพ่ี งึ ประสงคข องประชาชน เพอ่ื ใชส าํ หรบั ประกอบ การเรียนการสอนนักเรียนนายสิบตํารวจใหมีความพรอมทั้งดานความรู ความสามารถ กําลังกาย และจติ ใจ จนสามารถเปน ขา ราชการตาํ รวจทป่ี ฏบิ ตั งิ านใหบ รกิ ารสงั คมและประชาชนไดอ ยา งตรงตาม ความตอ งการอยา งแทจรงิ และมคี วามพรอมในการเขา สปู ระชาคมอาเซยี น ขอขอบคุณครู อาจารย ครูฝก และผูทรงคุณวุฒิทุกทาน ที่ไดรวมกันระดมความคิด ใหคําปรึกษา คําแนะนํา ประสบการณท่ีเปนประโยชน รวมถึงการถายทอดองคความรู ท่ีเปนประโยชน จนทําใหการจัดทําตําราเรียนหลักสูตรนักเรียนนายสิบตํารวจสําเร็จลุลวงไดดวยดี ซึ่งกองบัญชาการศึกษาหวังเปนอยางย่ิงวาตําราเรียนชุดนี้คงเปนประโยชนตอการจัดการเรียน การสอนและการจดั การฝกอบรมของครู อาจารย และครฝู ก รวมตลอดถึงใชเปนคูมือการปฏบิ ัตงิ าน ของขาราชการตํารวจ อันจะสงผลทําใหสํานักงานตํารวจแหงชาติสามารถสรางความเชื่อม่ัน ศรัทธา และความผาสุกใหแกประชาชนไดอ ยา งแทจ รงิ พลตํารวจโท ( อภิรตั นยิ มการ ) ผูบ ัญชาการศกึ ษา

1

ÊÒúÑÞ Ë¹ŒÒ ÇªÔ Ò Ê§Ñ ¤Á àÈÃÉ°¡¨Ô ¡ÒÃàÁÍ× §ä·Â ã¹ÊÀÒÇ¡Òó» ¨˜ ¨ºØ ¹Ñ ¡ºÑ º·ºÒ·¢Í§ตาํ ÃǨä·Â º··Õè ñ ¡ÒÃàÁ×ͧ àÈÃÉ°¡¨Ô áÅÐÊѧ¤Áä·Â ñ - วัตถุประสงค ๑ - สว นนาํ ๑ - วิวฒั นาการการเมอื งไทยหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง ๑ - การปฏวิ ัติ ๒๔ มิถนุ ายน ๒๔๗๕ ๒ - ผลการเปล่ียนแปลงการปกครอง มสี าระสําคัญ ๔ - รฐั ประหาร ๑๖ กนั ยายน พ.ศ. ๒๕๐๐ ๕ - วันมหาวปิ โยค หรือ เหตุการณ ๑๔ ตลุ าคม ๒๕๑๖ ๖ - เหตุการณพฤษภาทมฬิ ๗ - รัฐประหาร ๒๕๔๙ ๙ - ความขดั แยงสนธ-ิ ทกั ษิณ และกรณเี มอื งไทยรายสัปดาห ๑๐ - รัฐประหาร ๒๕๕๗ ๑๑ - วิวัฒนาการระบบเศรษฐกิจไทย ๑๒ - วิวัฒนาการสงั คมไทย ๑๔ - สงั คมไทยสมัยใหม ๑๗ - สังคมไทยในยคุ โลกาภวิ ัตน ๑๘ - สงั คมเมอื งและสงั คมชนบทของไทย ๑๙ - สังคมของเมืองไทย ๑๙ - สังคมชนบทของไทย ๒๐ - ความสมั พนั ธร ะหวา งสังคมเมืองกบั สังคมชนบท ๒๑ - ปญหาสังคมไทย ๒๑ - วิธีปองกันและแกไขปญหาสังคมไทย ๒๒ - บทสรปุ ๒๓ º··Õè ò ¤ÇÒÁ໚¹ÁÒ ¤ÇÒÁÊíÒ¤ÞÑ áÅС®ºμÑ Ã¢Í§»ÃЪҤÁÍÒà«Õ¹ òõ - วตั ถุประสงค ๒๕ - บทนํา ๒๕ - ความเปน มาและความสําคญั ของประชาคมอาเซยี น ๒๕

˹ŒÒ - คาํ ขวัญอาเซยี น ๒๗ - ธงประจาํ ประเทศสมาชิก ๒๘ - ธงอาเซียน ๒๘ - เพลงอาเซยี น ๒๙ - บทบาทของไทยกบั การจัดทําเพลงประจาํ อาเซียน ๒๙ - ความสําคญั ของเพลงประจาํ อาเซียน ๓๐ - กฎบตั รอาเซียน ๓๐ - การประกาศใช ๓๑ - โครงสรา งของกฎบัตรอาเซียน ๓๑ - วตั ถปุ ระสงคของกฎบัตรอาเซยี น ๓๒ - ความสําคัญของกฎบัตรอาเซียนตอประเทศไทย ๓๓ - บทสรุป ๓๕ º··Õè ó »ÃÐà·ÈÊÁÒªÔ¡»ÃЪҤÁÍÒà«ÂÕ ¹ ó÷ - วัตถุประสงค ๓๗ - บทนํา ๓๗ - ราชอาณาจกั รไทย (Kingdom of Thailand) ๓๘ - มาเลเซีย (Malaysia) ๔๐ - สาธารณรัฐอนิ โดนีเซีย (Republic of Indonesia) ๔๒ - สาธารณรฐั สงิ คโปร (Republic of Singapore) ๔๕ - รัฐบรไู นดารุสซาลาม (State of Brunei Darussalam) ๔๗ - สาธารณรฐั ฟล ิปปน ส (Republic of Philippines) ๕๐ - สาธารณรฐั สงั คมนิยมเวยี ดนาม (Socialist Republic of Vietnam) ๕๒ - สาธารณรฐั ประชาธิปไตยประชาชนลาว (Lao People’s Democratic Republic) ๕๔ - สาธารณรัฐแหง สหภาพเมยี นมา (Republic of the Union of Myanmar) ๕๗ - ราชอาณาจักรกัมพูชา (Kingdom of Cambodia) ๖๐ - ชาตพิ นั ธุกบั การเมอื งเร่ืองชนกลมุ นอ ยในสังคมไทย ๖๒ - นโยบายและมาตรการในการแกไขปญหาชนกลมุ นอยกับความมั่นคงของชาติ ๖๔ - บทสรปุ ๖๙

˹ŒÒ º··Õè ô ตําÃǨä·Â¡ºÑ ÍÒà«Õ¹ ÷ñ - วัตถุประสงค ๗๑ - บทนาํ ๗๑ - การเตรียมความพรอ มของไทยสกู ารเปน ประชาคมอาเซยี น ๗๑ - ความสอดคลอ งของยทุ ธศาสตรการเขาสูป ระชาคมอาเซยี นของประเทศไทย ๗๗ ๘๐ กบั ภารกจิ ของตํารวจ - บทสรปุ º··Õè õ ¡ÒÃàμÃÂÕ Á¤ÇÒÁ¾ÃŒÍÁ¢Í§»ÃÐà·Èä·ÂࢌÒÊ‹»Ù ÃЪҤÁÍÒà«Õ¹ øñ ´ÇŒ Â»ÃªÑ ÞÒàÈÃÉ°¡Ô¨¾Íà¾ÂÕ § ๘๑ - วตั ถุประสงค ๘๑ - บทนาํ ๘๑ - ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง ๘๓ - ศักยภาพของอาเซียน ๘๔ - ความสาํ คัญของอาเซยี นตอไทย ๘๕ - วิวฒั นาการความรวมมือดา นเศรษฐกจิ ของอาเซียน ๘๕ - ภาพรวมทีจ่ ะเกดิ ขน้ึ จากการเปน ประชาคมอาเซียน ๘๖ - ประโยชน/ผลกระทบทีไ่ ทยจะไดรบั จาก AEC ๘๗ - โอกาสและความทาทายของไทยจากการเปดตลาดใน AEC ๘๘ - การเตรียมพรอ มของไทยเขา สูประชาคมอาเซยี นดวยปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง ๘๙ - การประยกุ ตใ ชปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ๙๐ - บทสรุป º··èÕ ö »ÃÐà·Èä·Â ô.ð ùó - วตั ถปุ ระสงค ๙๓ - บทนาํ ๙๓ - Thailand ๔.๐ หรือประเทศไทย ๔.๐ ๙๓ - บทสรุป ๙๘

º··Õè ÷ ¡ÒÃàμÃÕÂÁ¤ÇÒÁ¾ÃÍŒ Á¢Í§ตาํ ÃǨä·Âã¹ÈμÇÃÃÉ·Õè òñ ˹Ҍ - วัตถปุ ระสงค ùù - บทนํา ๙๙ - ศตวรรษที่ ๒๑ ๙๙ - แนวคิดและความรวมมือ ๑๐๐ ๑๐๑ ºÃóҹءÃÁ ñð÷ ÀÒ¤¼¹Ç¡ ñðø

๑ º··Õè ñ ¡ÒÃàÁ×ͧ àÈÃÉ°¡¨Ô áÅÐÊѧ¤Áä·Â ÇμÑ ¶»Ø ÃÐʧ¤ ๑. เพื่อใหผูเรียนรูและเขาใจประวัติ วิวัฒนาการการเมืองไทยหลังการเปลี่ยนแปลง การปกครอง ๒. เพอ่ื ใหผ ูเรยี นรวู วิ ัฒนาการระบบเศรษฐกจิ ไทย วิวัฒนาการสงั คมไทย ๓. เพอ่ื ใหผ ูเรียนรูถ ึงสังคมไทยสมยั ใหมก บั สงั คมไทยในยคุ โลกาภิวตั น ʋǹนาํ ภายหลงั การปฏริ ปู การปกครองและการปฏริ ปู การศกึ ษาในรชั กาลที่ ๕ พระองคไ ดม กี ระแส ความคดิ ทจ่ี ะใหป ระเทศไทยมกี ารเปลย่ี นแปลงการปกครองจากระบอบสมบรู ณาญาสทิ ธริ าชย มาเปน ระบอบการปกครองทม่ี รี ฐั ธรรมนญู เปน กฎหมายสงู สดุ ในการปกครองประเทศ โดยมรี ฐั สภาเปน สถาบนั หลกั ท่ีจะใหประชาชนมีสวนรวมในการปกครองมากข้ึนเปนลําดับ จนกระท่ังไดมีคณะนายทหารชุดกบฏ ร.ศ.๑๓๐ ซึ่งมคี วามคดิ ทีจ่ ะปฏบิ ัติการใหบรรลคุ วามมุง หมายดังกลา ว แตไมทนั ลงมอื กระทําการกถ็ กู จบั ไดเสียกอนเมอ่ื พ.ศ. ๒๔๕๔ ในตนรัชกาลท่ี ๖ อยา งไรกต็ าม เสยี งเรยี กรอ งใหม กี ารเปลย่ี นแปลงการปกครองกย็ งั คงมอี อกมาเปน ระยะๆ นอกจากการปรับตัวของรัฐบาลทางดานการเมืองการปกครองใหทันสมัยยิ่งกวาเดิมแตเพียงเทานั้น แตก็ยังไมไดมีการประกาศใชรัฐธรรมนูญเปนกฎหมายสูงสุดในการปกครองประเทศแตประการใด จนกระทัง่ ในสมัยรชั กาลท่ี ๗ ไดมคี ณะผกู อการรายภายใตก ารนําของ พ.อ.พระยาพหลพลพยุหเสนา ซง่ึ ไดก อ การเปลยี่ นแปลงการปกครองเปน ผลสาํ เรจ็ ใน พ.ศ.๒๔๗๕ ดงั นน้ั การเปลยี่ นแปลงการปกครอง ใน พ.ศ. ๒๔๗๕ จึงเปน การเปลีย่ นแปลงทางการเมืองทสี่ ําคญั ของประวตั ศิ าสตรชาตไิ ทย ÇÇÔ ²Ñ ¹Ò¡ÒáÒÃàÁÍ× §ä·ÂËÅ§Ñ ¡ÒÃà»ÅÕè¹á»Å§¡Òû¡¤Ãͧ การศึกษาการเมืองการปกครองไทยหากจะแบงยุคสมัยใหเหมาะสมแกการศึกษาแลว จะแบง ออกไดเปน ๓ ยคุ สมยั ดวยกัน คอื สมยั สุโขทัย ระหวาง พ.ศ. ๑๗๘๑ – ๑๙๒๑ สมยั อยุธยา พ.ศ. ๑๘๙๓ – ๒๓๑๐ และสมยั รตั นโกสนิ ทร พ.ศ. ๒๓๒๕ – ๒๔๗๕ สว นหลงั จาก พ.ศ. ๒๔๗๕ จนถงึ ปจจุบัน ซ่ึงจะพูดถึงตอไปในบทเรียนจะถือไดวาเปนการเมืองสมัยใหมของไทยเพราะไดมีการลมลาง ระบบการปกครองเดมิ ทไ่ี ดม มี านาน เรยี กวา สมบรู ณาญาสทิ ธริ าชย เปน ระบอบการปกครองทมี่ กี ษตั รยิ  เปนผูปกครองและมีสิทธ์ิขาดในการบริหารประเทศ ในระบอบการปกครองน้ี กษัตริยก็คือกฎหมาย กลา วคอื ทม่ี าของกฎหมายทง้ั ปวงอยทู ก่ี ษตั รยิ  คาํ สง่ั ความตอ งการตา ง ๆ ลว นมผี ลเปน กฎหมาย กษตั รยิ  มอี าํ นาจในการปกครองแผน ดนิ และพลเมอื งโดยอสิ ระ โดยไมม กี ฎหมายหรอื องคก รตามกฎหมายใด ๆ

๒ จะหา มปรามได แมอ งคก รทางศาสนาอาจทดั ทานอาํ นาจกษตั รยิ ไ ด ในระบอบสมบรู ณาญาสทิ ธริ าชยน นั้ ไมมีรัฐธรรมนูญหรือกฎหมายใด ๆ ที่จะอยูเหนือกวาคําชี้ขาดของกษัตริย ตามทฤษฎีพลเมืองนั้น ระบอบสมบรู ณาญาสิทธริ าชยม อบความไวว างใจทงั้ หมดใหกบั พระเจา แผนดิน โดยบทเรียนน้ีจะใหบรรยายถึงวิกฤตการณการเมืองคร้ังสําคัญเทานั้น มิไดจะลง รายละเอียดครอบคลุมถึงการเมืองต้ังแตอดีตจนถึงปจจุบนั ¡Òû¯ÇÔ μÑ Ô òô Á¶Ô عÒ¹ òô÷õ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกลาเจาอยูหัวทรงปฏิรูปประเทศใหทันสมัยในหลายดาน แตการปฏิรูปรัฐธรรมนูญกลับเปนไปอยางเช่ืองชาซ่ึงสรางความไมพอใจในหมูพวกหัวกาวหนา และพวกหัวรนุ แรง ในป พ.ศ. ๒๔๕๔ ไดเ กดิ กบฏ ร.ศ. ๑๓๐ ซง่ึ ดาํ เนนิ การโดยคณะนายทหารหนมุ เปา หมาย ของคณะคอื เปล่ียนแปลงรูปแบบการปกครองและลม ลา งระบอบเกา และแทนที่ดว ยระบบรัฐธรรมนญู ตะวนั ตกทท่ี นั สมัย และอาจตอ งการยกพระบรมวงศานุวงศพระองคอ่นื เปน พระมหากษัตรยิ แ ทนดวย อาจกลาวไดวากบฏ ร.ศ. ๑๓๐ เปนแรงขับดันใหคณะราษฎรปฏิวัติ โดยภายหลังยึดอํานาจแลว พระยาพหลพลพยุหเสนาไดเชิญผูนําการกบฏ ร.ศ. ๑๓๐ ไปพบและกลาวกับขุนทวยหาญพิทักษ (เหล็ง ศรีจันทร) วา “ถาไมมีคณะคุณ ก็เห็นจะไมมีคณะผม” และหลวงประดิษฐมนูธรรมก็ไดกลาว ในโอกาสเดียวกันวา “พวกผมถือวาการปฏิวัติครั้งนี้เปนการกระทําตอเน่ืองจากการกระทํา เมอื่ ร.ศ. ๑๓๐” การปฏวิ ตั ดิ งั กลา วลม เหลวและผกู อ การถกู จาํ คกุ นบั แตน น้ั พระบาทสมเดจ็ พระมงกฎุ เกลา เจาอยูหัวทรงเลิกความพยายามสวนใหญในการปฏิรูปรัฐธรรมนูญ และทรงปกครองประเทศตอไป ภายใตระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย โดยมีขอยกเวนบางที่โปรดฯ แตงตั้งสามัญชนบางคนสู สภาองคมนตรีและรัฐบาล ตอมา สมเด็จพระเจานองยาเธอเจาฟา ฯ กรมหลวงสุโขทยั ธรรมราชา ทรงสบื ราชสมบตั ิ สบื ตอจากพระเชษฐา เปน พระบาทสมเด็จพระปกเกลาเจาอยูหวั หลังพระบาทสมเดจ็ พระมงกฎุ เกลา เจาอยูหัวเสด็จสวรรคต พระองคทรงสืบชวงปกครองประเทศในวิกฤตการณ พระเชษฐาของพระองค ทรงไดทําใหสถานะของประเทศเกือบจะลมละลาย เพราะทรงมักจะใชเงินจากกองคลังมาปกปด การขาดดลุ ของทอ งพระคลงั ขา งที่ และขอ เทจ็ จรงิ ยงั มวี า รฐั และประชาชนถกู บงั คบั ใหจ า ยเงนิ แกพ ระบรม วงศานวุ งศห ลายพระองค ซงึ่ มวี ถิ ชี วี ติ อนั หรหู ราฟมุ เฟอ ย พระองคท รงรบี จดั ตงั้ อภริ ฐั มนตรสี ภาขน้ึ เปน องคก รหลกั ในการปกครองรฐั เพอื่ พยายามแกไ ขปญ หาทป่ี ระเทศกาํ ลงั เผชญิ อยู สภานนั้ ประกอบดว ย เจานายอาวุโสมีประสบการณซึ่งเคยดํารงตําแหนงรัฐมนตรีในรัฐบาลกอนมาแลว เจานายเหลานั้น เรง เปลย่ี นตวั สามญั ชนทพี่ ระบาทสมเดจ็ พระมงกฎุ เกลา เจา อยหู วั ในขา ราชการพลเรอื นและทหารแลว แทนท่ีดวยคนของพวกตน สภาถูกครอบงําโดย สมเด็จพระเจาบรมวงศเธอ เจาฟาบริพัตรสุขุมพันธุ กรมพระนครสวรรคว รพนิ ิต เสนาบดกี ระทรวงมหาดไทย ผูท รงไดร ับการศึกษาจากเยอรมนี และเปน

๓ พระเชษฐารวมสมเด็จพระบรมชนกนาถของพระบาทสมเด็จพระปกเกลาเจาอยูหัว พระองคยังเปน รชั ทายาทดว ย ตามกฎหมายการสบื ราชสนั ตติวงศอ ันซบั ซอ นของราชวงศจักรี กลายเปน วาพระบาท สมเดจ็ พระปกเกลา เจา อยหู วั เปน พระมหากษตั รยิ ผ เู หน็ อกเหน็ ใจ ทรงตดั รายจา ยในพระราชวงั และเสดจ็ พระราชดาํ เนินทัว่ ประเทศอยางกวา งขวาง และเม่อื เสด็จกลับมายงั พระนคร พระองคท รงทําใหเปน ที่ ยอมรับ และโดดเดนแกหมูชนช้ันสูง และชนช้ันกลางในกรุงเทพมหานคร ซึ่งเติบโตขึ้นกวาแตกอน โดยทรงประกอบพระราชกรณยี กจิ สาธารณะหลายอยา ง จนถงึ เวลานี้ นกั เรยี นหลายคนทถี่ กู สง ไปศกึ ษา ตางประเทศเม่ือหลายทศวรรษกอนเริ่มเดินทางกลับประเทศแลว แตนักเรียนเหลาน้ีกลับขาดโอกาส การยดึ มั่นของเจา นายและความลา หลังเปรียบเทยี บของประเทศ สวนมากจงึ หูตาสวา งกับสถานะเดมิ เมื่อถึง พ.ศ. ๒๔๗๓ สถานการณโลกหนักหนาเกินกวาประเทศจะรับได เมื่อตลาดหุน วอลลส ตรถี ลม และความลม สลายทางเศรษฐกจิ มาถงึ สยามในทส่ี ดุ พระบาทสมเดจ็ พระปกเกลา เจา อยหู วั ทรงเสนอใหจัดเก็บภาษีรายไดทั่วไป และภาษีอสังหาริมทรัพย เพื่อชวยบรรเทาความเดือดรอนของ คนยากจน แตน โยบายดงั กลา ว ถกู สภาปฏเิ สธอยา งรนุ แรง ซงึ่ สภาเกรงวา ทรพั ยส นิ ของพวกตนจะลดลง สภาหันไปลดคาตอบแทนของขาราชการพลเรือน และลดงบประมาณทางทหารแทน ทําใหอภิชน ผูไดรับการศึกษาในประเทศสวนใหญโกรธ โดยเฉพาะอยางย่ิงเหลานายทหาร และในป ๒๔๗๔ พระวรวงศเ ธอ พระองคเ จา บวรเดช เสนาบดกี ระทรวงกลาโหม ลาออก พระองคเ จา บวรเดชมใิ ชส มาชกิ อภิรัฐมนตรีสภา และสงสัยวาความไมลงรอยกับสภาเร่ืองการตัดงบประมาณนําไปสูการลาออกน้ี พระบาทสมเด็จพระปกเกลาเจาอยูหัว ผูทรงยอมรับวาพระองคทรงขาดความรูการคลังอยางเปดเผย พยายามตอสูกับเจา นายที่อาวุโสกวา ในเรอื่ งนี้ แตก็สาํ เรจ็ เพยี งเล็กนอย ขณะเดียวกัน พระองคทรงทุมความพยายามรางรัฐธรรมนูญ อันจะนําประชาธิปไตยสู สยามเปน ครง้ั แรก ดว ยความชว ยเหลอื จากเจา นายอกี สองพระองค และทป่ี รกึ ษานโยบายตา งประเทศ ชาวอเมริกัน เรยมอนด บารทเล็ตต สตีเฟนส แมจะไดรับการกราบทูลทัดทานวาประชาชนสยาม ยงั ไมพ รอ ม แตพ ระองคย งั ทรงมงุ มนั่ ทจี่ ะมอบรฐั ธรรมนญู แกป วงชนกอ นงานเฉลมิ ฉลองครบรอบ ๑๕๐ ป ราชวงศจักรีในป ๒๔๗๕ ทวา เอกสารดังกลาวไดถูกเจานายในอภิรัฐมนตรีสภาปฏิเสธอยางส้ินเชิง แตม มี ุมมองอีกฝา ยหนงึ่ วา พระองคท รงมพี ระราชกระแสรับสงั่ ทส่ี ่ือวา พระองคไ มโ ปรดประชาธิปไตย คือ “ประเทศน้ีพรอมแลวหรือยังที่จะมีการปกครองแบบมีผูแทน... ตามความเห็นสวนตัวของ ขาพเจา แลว ขาพเจาขอย้ําวาไม” เมอื่ สนิ้ เดือนเมษายน พ.ศ. ๒๔๗๕ พระบาทสมเดจ็ พระปกเกลา เจาอยหู วั เสด็จออกจาก กรงุ เทพมหานครในชว งเสดจ็ แปรพระราชฐานฤดรู อ น โดยทรงมอบหมายใหส มเดจ็ พระเจา บรมวงศเ ธอ เจา ฟา บรพิ ตั รสขุ มุ พนั ธุ กรมพระนครสวรรคว รพนิ ติ เปน ผสู าํ เรจ็ ราชการแทนพระองค โดยพระองคเ สดจ็ ไปประทับยงั วงั ไกลกังวล ท่หี วั หนิ จังหวดั ประจวบคีรีขันธ

๔ ¼Å¡ÒÃà»ÅÂèÕ ¹á»Å§¡Òû¡¤Ãͧ ÁÊÕ ÒÃÐสํา¤ÞÑ ´§Ñ ¹Õé ๑. ยกเลิกการปกครองแบบสมบูรณาญาสิทธิราชย เปลี่ยนมาเปนการปกครองแบบ ประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตรยิ เปน ประมขุ ๒. มีกฎหมายรฐั ธรรมนญู เปนกฎหมายสูงสดุ และเปนหลักในการปกครองประเทศ ๓. พระมหากษตั รยิ ท รงมพี ระราชฐานะและพระราชอาํ นาจตามทร่ี ฐั ธรรมนญู บญั ญตั ไิ ว โดยพระองคทรงเปนผใู ชอาํ นาจอธิปไตยโดยทางออม ๓ ทาง คอื ๑) อํานาจนิตบิ ัญญัติ ผานทางรัฐสภา ๒) อํานาจบรหิ าร ผานทางคณะรฐั มนตรี ๓) อํานาจตุลาการ ผา นทางศาลยุตธิ รรม ๔. มีการจดั ระเบยี บบรหิ ารราชการแผน ดิน ออกเปน ๓ สว น คือ ๑) สว นกลาง ไดแก กระทรวง ทบวง กรม ๒) สว นภูมภิ าค ไดแก จงั หวดั อําเภอ ตําบล หมบู าน ๓) สว นทอ งถน่ิ ไดแ ก เทศบาล องคก ารบรหิ ารสว นตาํ บล องคก ารบรหิ ารสว นจงั หวดั เมืองพัทยา และกรุงเทพมหานคร เปน ทส่ี งั เกตไดว า การเปลย่ี นแปลงการปกครองของไทยเปน ไปอยา งสงบไมร นุ แรงเหมอื น หลายๆ ประเทศ เน่ืองจากพระบาทสมเดจ็ พระปกเกลาเจา อยูหัว ยอมเหน็ ตามคณะราษฎรแตโ ดยดี เพ่ือหลีกเลี่ยงความรุนแรง แตอยางไรก็ตามลักษณะการเมืองการปกครอง มิไดเปนประชาธิปไตย โดยสมบรู ณ อาํ นาจบางสว นตกอยกู บั ผนู าํ ทางการเมอื ง หรอื ผบู รหิ ารประเทศ มกี ารขดั แยง กนั ในดา น นโยบาย มกี ารแยง ชงิ ผลประโยชน เปน เหตใุ หเ กดิ การปฏวิ ตั ริ ฐั ประหารขน้ึ หลายครง้ั ระบบการปกครอง ของไทยจงึ มลี กั ษณะกลบั ไปกลบั มาระหวา งประชาธปิ ไตยกบั คณาธปิ ไตย (การปกครองโดยคณะปฏวิ ตั )ิ ในระยะหา ปแ รกของการปกครองระบอบรฐั ธรรมนญู ปรากฏวา มเี หตกุ ารณเ กดิ ขน้ึ หลาย เหตุการณ อันมีผลนําไปสูความคลอนแคลนของรัฐบาล เหตุการณสําคัญประการหนึ่ง ไดแก กรณี การนําเสนอเคาโครงเศรษฐกิจของนายปรีดี พนมยงค เม่ือ พ.ศ.๒๔๗๖ กลาวคือ ในขณะที่มี การยดึ อาํ นาจเปลย่ี นแปลงการปกครองนนั้ ไดม ปี ระกาศของคณะราษฎรซง่ึ ระบถุ งึ นโยบาย ๖ ประการ นายปรีดี ไดยกรางเคาโครงการเศรษฐกิจแหงชาติข้ึนจากนโยบายขอสาม เคาโครงเศรษฐกิจนี้ไดรับ การวพิ ากษว จิ ารณม าก วา มลี กั ษณะแนวทางแบบสงั คมนยิ ม ทาํ ใหเ กดิ การแตกแยกกนั ในรฐั บาล จนถงึ กบั ตอ งมกี ารปด การประชมุ สภาผแู ทนราษฎร และงดใชร ฐั ธรรมนญู บางมาตรา สว นนายปรดี ี ตอ งเดนิ ทาง ออกจากประเทศไทย อยา งไรกต็ าม คณะทหารภายใตก ารนาํ ของนายพนั เอกพระยาพหลพลพยหุ เสนา ไดทําการยึดอํานาจรัฐบาลของพระยามโนปกรณนิติธาดา เม่ือวันที่ ๒๐ มิถุนายน พ.ศ.๒๔๗๖ แลวตั้งตวั เองเปนรฐั บาล วันที่ ๑ ตุลาคม พ.ศ.๒๔๗๖ ไดเกิดการกบฏของกลุมนายทหาร และขาราชการ ในตา งจงั หวดั ภายใตก ารนาํ ของพระองคเ จา บวรเดช อดตี รฐั มนตรวี า การกระทรวงกลาโหม โดยประกาศวา ตองการใหประเทศชาติมีการปกครองระบอบประชาธิปไตยอยางแทจริง อยางไรก็ตาม การกบฏ

๕ ครงั้ นกี้ ถ็ กู ปราบปรามลง เจา นายหลายพระองคต อ งเสดจ็ นริ าศไปประทบั ยงั ตา งประเทศ มหี ลายคนใน คณะกบฏตองรับโทษจําคุก หลงั จากน้ันไมถึงสองป พระบาทสมเด็จพระปกเกลาเจา อยหู ัวไดเสดจ็ ไป ประทับอยูในประเทศอังกฤษ และทรงสละราชสมบัติ คณะราษฎรจึงไดถวายราชบัลลังกแดพระบาท สมเด็จพระเจา อยูหวั อานนั ทมหิดล ในเวลาตอมา ในเดอื นธนั วาคม พ.ศ.๒๔๘๑ พระยาพหลพลพยหุ เสนากไ็ ดล าออกจากตาํ แหนง เนอื่ งจาก สขุ ภาพไมด ีจึงทาํ ใหจอมพล ป. พิบูลสงคราม ไดด ํารงตาํ แหนงตอมา หลังจากนั้นทหารเริม่ มีอาํ นาจ มากขน้ึ เรื่อย ๆ ตง้ั แตเดือนธันวาคม พ.ศ.๒๔๘๑ ถงึ เดือนกรกฎาคม พ.ศ.๒๔๘๗ จอมพล ป. ไดเ ปน นายกรฐั มนตรเี ปน เวลาหา ปค รง่ึ ซงึ่ มบี ทบาทอยา งมากในการสรา งประวตั ศิ าสตรข องเมอื งไทย นโยบาย ท่ีสาํ คัญที่สุดคือ รฐั นยิ ม ซง่ึ เปน นโยบายรกั ชาติ แสดงออกโดยการรณรงคตอตานคนจนี และนโยบาย สงครามท่ีเปนมติ รกบั ญ่ีปุน พรอ มกับประกาศสงครามกับประเทศองั กฤษ และสหรัฐอเมรกิ า นโยบาย ดังกลาวมีต้ังแตโครงการรวมชาติ การสรางเอกลักษณของชาติ การสรางความเปนชาตินิยมท้ังทาง เศรษฐกิจและสังคม และความสนใจตอผลประโยชนของสาธารณะ ขอ ผดิ พลาดอยา งใหญห ลวง และทาํ ใหต อ งเสยี ฐานอาํ นาจไปอยา งมาก กค็ อื นโยบายของ จอมพล ป. ทตี่ ัดสินใจรว มเปนพนั ธมิตรกบั ญป่ี นุ สมยั สงครามโลกครง้ั ท่ีสอง และประกาศสงครามกบั สหรฐั อเมรกิ า และองั กฤษนน้ั เกดิ จากเหตผุ ลหลายประการ ทส่ี าํ คญั ทส่ี ดุ คอื ความกดดนั จากสถานการณ และอาจจะมาจากการคาดการณผ ดิ คดิ วา ญปี่ นุ จะชนะสงคราม ดงั นนั้ การเขา รว มกบั ญป่ี นุ กเ็ หมอื นกบั การเขา รว มกบั ผชู นะ ซง่ึ ประเทศไทยอาจไดผ ลประโยชนร ว มกบั ผชู นะ แตว า การตดั สนิ ใจของจอมพล ป. กลายเปนส่ิงทผี่ ดิ ทนี่ าํ พาจอมพล ป. ไปสูการสนิ้ สุดอาํ นาจหลงั จากสงครามโลกสิน้ สุดลง ปจ จยั สองขอ ทที่ าํ ใหผ นู าํ ไทยสามารถจดั การกบั สถานการณเ พอื่ หลดุ พน จากวกิ ฤตการณ ครง้ั นี้ ปจ จัยสองประการนคี้ อื (๑) ม.ร.ว.เสนีย ปราโมช ซ่ึงเปนเอกอัครราชทูตไทยประจํากรุงวอชิงตันปฏิเสธท่ีจะสง สาสนประกาศสงครามใหก บั รัฐบาลสหรัฐอเมรกิ า (๒) ไดมีการจัดตั้งขบวนการเสรีไทยซ่ึงประกอบดวยคนไทยท่ีอยูท้ังในประเทศ และตางประเทศ โดยมีเปา หมายเพอื่ การกเู อกราชของชาติ ÃÑ°»ÃÐËÒà ñö ¡Ñ¹ÂÒ¹ ¾.È. òõðð ชว งปลายของยุคจอมพล ป. พิบูลสงคราม คอื ชว งหลงั ๒๔๙๐-๒๕๐๐ เปน เวลา ๑๐ ป มีการเปลย่ี นแปลงคอ นขา งมาก การเมอื งไทยกแ็ ตกเปน ๓ กลมุ สาํ คัญๆ ท่ีเรยี กวา การเมอื งสามเสา คอื กลมุ ของจอมพล ป. พล.ต.อ.เผา ศรยี านนท และจอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต ซง่ึ การตอสูทางการเมอื ง ในชว ง ๒-๓ ปหลังคอ นขา งเขมขน มาก เน่ืองจากมีกระแสตอตานอํานาจของจอมพล ป. จากหลายฝาย รัฐบาลจอมพล ป. คอนขางมีปญหาในการบริหารกับวุฒิสภา ซ่ึงเปนวุฒิสภาท่ีมาจากการแตงต้ังโดยอํานาจของสถาบัน

๖ พระมหากษัตริย ซ่ึงบรรดาวุฒิสภาสวนใหญจะเปนขุนนางเกา เจานาย คุณพระ พระยา ที่หัวเกา ดังน้ัน จึงมีความคิดในการบริหารที่ไมคอยจะตรงกัน ประกอบกับความไมโปรงใสในการบริหาร บานเมือง จึงนําไปสูรัฐประหารในวันที่ ๑๖ กันยายน ๒๕๐๐ จอมพลสฤษด์ิ ธนะรัชต เปนหัวหนา คณะนายทหารนํากําลังเขายึดอํานาจของรัฐบาลซึ่งมีจอมพล ป. พิบูลสงคราม เปนนายกรัฐมนตรี ภายหลงั จากเกดิ การเลอื กตงั้ สกปรก และรฐั บาลไดร บั การคดั คา นจากประชาชนอยา งหนกั จอมพล ป. พิบลู สงคราม และพลตํารวจเอกเผา ศรยี านนท ตองหลบหนอี อกไปนอกประเทศ จงึ ถอื วา รัฐประหาร คร้ังน้ีเปนการโคนลมรัฐบาลจอมพล ป. พิบูลสงคราม ท่ีมาจากการเลือกตั้งลงน้ี ถือเปนการสิ้นสุด นายกรัฐมนตรีเปนเชอื้ สายคณะราษฎรอยางเดด็ ขาด หลังจากรัฐประหาร ๑๖ กันยายน ๒๕๐๐ เพยี งแค ๑ ปก ม็ รี ฐั ประหารเกดิ ขนึ้ อกี ครัง้ หน่ึง ในวันท่ี ๒๐ เดือนตุลาคม พ.ศ. ๒๕๐๑ สงผลใหรฐั ธรรมนูญของป ๒๔๙๕ จึงถูกยกเลิก เปนการยุติ รัฐบาลแบบประชาธิปไตย หลังจากน้ันประเทศไทยไดถูกปกครองโดยเผด็จการแบบพอขุนภายใต จอมพลสฤษดแ์ิ ละผสู บื ทอดคอื จอมพลถนอม กติ ตขิ จร และจอมพลประภาส จารเุ สถยี ร ระบบเผดจ็ การ แบบพอขุนอยูไดเปนเวลา ๑๕ ป โดยมีประชาธิปไตยครึ่งใบแทรกเขามาเล็กนอย กอนท่ีจะถูกลม โดยการลุกฮือซ่ึงนําโดยนักศึกษาเม่ือวันที่ ๑๔ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๑๖ และเหตุการณนั้นเรียกวา “การปฏวิ ัติเดือนตลุ าคม” ÇѹÁËÒÇ»Ô â¤ ËÃ×Í àËμØ¡Òó ñô μÅØ Ò¤Á òõñö เหตุการณเริ่มมาจากการที่จอมพล ถนอม กิตติขจร รัฐประหารตัวเอง ในวันที่ ๑๗ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๑๔ ซ่ึงนักศึกษาและประชาชนมองวา เปนการสืบทอดอํานาจตนเองจาก จอมพลสฤษดิ์ ธนะรชั ต นอกจากน้ี จอมพลถนอม จะตอ งเกษยี ณอายรุ าชการเนอื่ งจากอายคุ รบ ๖๐ ป แตกลับตออายุราชการตนเองในตําแหนงผูบัญชาการทหารสูงสุดออกไป ทั้งพลเอก ประภาส จารเุ สถียร บุคคลสําคญั ในรัฐบาล ทีม่ ไิ ดร บั การยอมรบั เหมอื นจอมพลถนอม กลบั จะไดรับยศจอมพล และตาํ แหนง ผูบ ัญชาการทหารบก ประกอบกบั ขา วคราวเรื่องทุจรติ ในวงราชการ สรางความไมพ อใจ ในหมูประชาชนอยางมาก เหตุการณ ๑๔ ตลุ า หรือ วนั มหาวปิ โยค เปนเหตุการณการกอการกําเรบิ โดยประชาชน ครงั้ สาํ คญั ในประวตั ศิ าสตรก ารเมอื งไทย เปน เหตกุ ารณท ม่ี นี กั ศกึ ษาและประชาชนมากกวา ๕ แสนคน ชุมนมุ เพอ่ื เรยี กรอ งรัฐธรรมนญู จากรัฐบาลเผด็จการจอมพลถนอม กติ ตขิ จร นาํ ไปสูค ําส่ังของรัฐบาล ใหใชกาํ ลงั ทหารเขา ปราบปราม ระหวา งวันท่ี ๑๔ ถึง ๑๕ ตลุ าคม พ.ศ. ๒๕๑๖ จนมีผูเสียชีวิตกวา ๗๗ ราย บาดเจบ็ ๘๕๗ ราย และสูญหายอีกจํานวนมาก เหตุการณคร้ังน้ีไดเกิดข้ึนดวยสาเหตุท่ีสะสมกอนหนาน้ีหลายประการท้ัง ขาวการทุจริต ในรัฐบาล การพบซากสตั วปาจากอทุ ยานในเฮลคิ อปเตอรท หาร แสดงใหเหน็ ถึงการทจุ ริตของจอมพล ถนอม กติ ตขิ จร ตอจาก จอมพลสฤษด์ิ ธนะรัชต ซ่ึงเปน ชวงเวลาที่รัฐบาลทหารเขา ปกครองประเทศ

๗ นานเกอื บ ๑๕ ป และรวมถงึ การรฐั ประหารตวั เอง พ.ศ. ๒๕๑๔ ซง่ึ เปนชนวนเหตุทท่ี ําใหป ระชาชน เบอ่ื หนา ยการปกครองในระบอบเผดจ็ การทหาร และตอ งการเรยี กรอ งรฐั ธรรมนญู ทเ่ี ปน ประชาธปิ ไตยขน้ึ การประทวงเร่ิมขึ้นอยางเดนชัดเมื่อมีการตีพิมพ “บันทึกลับจากทุงใหญ” ออกเผยแพร ทําใหเกิดความสนใจในหมูประชาชน สูการเดินแจกใบปลิวเรียกรองรัฐธรรมนูญของนิสิตนักศึกษาใน สถานทต่ี า งๆ ในกรงุ เทพฯ จนถกู ทหารควบคมุ ตวั ภายหลงั เปน ทรี่ จู กั กนั ในฐานะ “๑๓ ขบถรฐั ธรรมนญู ” ทาํ ใหเ กดิ ความไมพ อใจครง้ั ใหญแ กม วลนกั ศกึ ษา และประชาชนเปน อยา งมาก เกดิ การประทว งเรม่ิ ตน ที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร สูการเดินประทวงในถนนราชดําเนิน โดยมีประชาชนทยอยเขารวม จาํ นวนมาก ทาํ ใหร ฐั บาลไดท าํ การสลายการชมุ นมุ จนมผี เู สยี ชวี ติ และบาดเจบ็ เปน จาํ นวนมาก จนเมอื่ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช และสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ไดมี พระราชดาํ รสั ทางโทรทศั นร วมการเฉพาะกจิ แหง ประเทศไทยตอ เหตกุ ารณค รงั้ น้ี ในเวลาตอ มาจอมพล ถนอม กิตติขจร ก็ไดประกาศลาออก และไดเดินทางออกตางประเทศรวมถึง พ.อ.ณรงค กิตติขจร และจอมพลประภาส จารุเสถียร กลมุ บคุ คลท่ีประชาชนในสมยั นน้ั เรยี กวา “๓ ทรราช” เหตุการณ ๑๔ ตุลา เปนการลุกฮือของประชาชนคร้ังแรกที่เรียกรองประชาธิปไตยไทย สําเร็จและยังถือเปนการรวมตัวของประชาชนมากท่ีสุดคร้ังหน่ึงในประวัติศาสตรไทย จนกลายเปน แรงบนั ดาลใจใหแ กภาคประชาชนในประเทศอน่ื ๆ ทําตามในเวลาตอมา เชน ที่เกาหลใี ตใ นเหตุการณ จลาจลทเี่ มอื งกวางจู เปน ตน àËμØ¡Òó¾ ÄÉÀÒ·ÁÔÌ เหตุการณคร้ังน้ี เร่ิมตน มาจากเหตุการณรฐั ประหาร ๒๓ กุมภาพันธ พ.ศ. ๒๕๓๔ หรอื ๑ ปก อ นหนา การประทว ง ซง่ึ รสช. ไดย ดึ อาํ นาจจากรฐั บาล ซง่ึ มพี ลเอก ชาตชิ าย ชณุ หะวณั เปน นายก รฐั มนตรี โดยใหเ หตผุ ลหลกั วา มกี ารฉอ ราษฎรบ งั หลวงอยา งหนกั ในรฐั บาล และรฐั บาลพยายามทาํ ลาย สถาบนั ทหาร โดยหลงั จากยดึ อํานาจ คณะ รสช. ไดเลือก นายอานนั ท ปนยารชุน เปนนายกรฐั มนตรี รกั ษาการ มกี ารแตง ตง้ั สภานติ บิ ญั ญตั แิ หง ชาตขิ นึ้ รวมทง้ั การแตง ตงั้ คณะกรรมการรา งรฐั ธรรมนญู ๒๐ คน เพอ่ื รา งรฐั ธรรมนญู ใหม หลังจากรางรัฐธรรมนูญสําเร็จ ก็ไดมีการจัดการเลือกตั้งท่ัวไปเม่ือวันท่ี ๒๒ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๓๕ โดยพรรคทไ่ี ดจ าํ นวนผแู ทนมากทส่ี ดุ คอื พรรคสามคั คธี รรม (๗๙ คน) ไดเ ปน แกนนาํ จดั ตงั้ รัฐบาล โดยมีการรวมตัวกับพรรครวมรัฐบาลอ่ืน ๆ คือ พรรคชาติไทย พรรคกิจสังคม และพรรค ราษฎร และมกี ารเตรยี มเสนอนายณรงค วงศว รรณ หวั หนา พรรคสามคั คธี รรมในฐานะหวั หนา พรรคทมี่ ี ผแู ทนมากทส่ี ดุ ขนึ้ เปน นายกรฐั มนตรี แตป รากฏวา ทางโฆษกกระทรวงการตา งประเทศสหรฐั อเมรกิ า นางมารกาเร็ต แท็ตไวเลอร ไดออกมาประกาศวา นายณรงค น้ันเปนผูหน่ึงที่ไมสามารถขอวีซา เดินทางเขาสหรฐั ฯ ได เนื่องจากมคี วามใกลชดิ กบั นกั คายาเสพติด

๘ ในท่สี ดุ จงึ มกี ารเสนอช่ือ พลเอก สจุ ินดา คราประยรู ข้ึนเปน นายกรัฐมนตรแี ทน ซึง่ เมื่อ ไดร บั พระราชทานแตง ตง้ั อยา งเปน ทางการแลว กเ็ กดิ ความไมพ อใจของประชาชนในวงกวา ง เนอ่ื งจาก กอนหนานี้ ในระหวางท่ีมีการทักทวงโตแยงเกี่ยวกับรัฐธรรมนูญท่ีรางขึ้นมาใหมวา ไมมีความเปน ประชาธิปไตย ซึ่งรัฐธรรมนูญฉบับน้ีก็ไดถูกประกาศใช พลเอก สุจินดา คราประยูร ไดใหสัมภาษณ หลายครงั้ วา ตนและสมาชกิ ในคณะรกั ษาความสงบเรยี บรอ ยแหง ชาตจิ ะไมร บั ตาํ แหนง ทางการเมอื งใด ๆ แตภ ายหลงั ไดม ารบั ตาํ แหนง รฐั มนตรี ซง่ึ ไมต รงกบั ทเี่ คยพดู ไว เหตกุ ารณน จ้ี งึ ไดเ ปน ทมี่ าของประโยคทว่ี า “เสยี สตั ยเ พอื่ ชาต”ิ และเปน หนง่ึ ในชนวนใหฝ า ยทค่ี ดั คา นรฐั ธรรมนญู ฉบบั นที้ าํ การเคลอ่ื นไหวอกี ดว ย เหตุการณคร้ังน้ีนําไปสูการตอตานของประชาชนอีกครั้ง นําไปสูการเคล่ือนไหวคัดคาน ตา ง ๆ ของประชาชน รวมถงึ การอดอาหารของ ร.ต.ฉลาด วรฉตั ร และ พล.ต.จาํ ลอง ศรเี มอื ง (หวั หนา พรรคพลงั ธรรมในขณะนนั้ ) สหพนั ธน สิ ติ นกั ศกึ ษาแหง ประเทศไทย ทม่ี นี ายปรญิ ญา เทวานฤมติ รกลุ เปน เลขาธกิ าร ตามมาดว ยการสนบั สนนุ ของพรรคฝา ยคา นประกอบดว ยพรรคประชาธปิ ต ย พรรคเอกภาพ พรรคความหวงั ใหม และพรรคพลงั ธรรม โดยมขี อ เรยี กรอ งใหน ายกรฐั มนตรลี าออกจากตาํ แหนง และ เสนอวา ผดู าํ รงตาํ แหนง นายกรฐั มนตรตี อ งมาจากการเลอื กตงั้ หลงั การชมุ นมุ ยดื เยอ้ื ตงั้ แตเ ดอื นเมษายน เมอื่ เขา เดอื นพฤษภาคมรฐั บาลเรมิ่ ระดมทหารเขา มารกั ษาการในกรงุ เทพมหานคร และเรมิ่ มกี ารเผชญิ หนากันระหวางผูชุมนุมกับเจาหนาท่ีตํารวจและทหารในบริเวณราชดําเนินกลาง ทําใหสถานการณ ตึงเครียดมากขึ้นเร่ือย ๆ มีการเคล่ือนขบวนประชาชนจากสนามหลวงไปยังถนนราชดําเนินกลาง เพื่อไปยังหนาทําเนียบรัฐบาล ตํารวจและทหารไดสกัดการเคลื่อนขบวนของประชาชน เร่ิมเกิดการ ปะทะกนั ระหวา งประชาชนกบั เจา หนา ทต่ี าํ รวจในบางจดุ และมกี ารบกุ เผาสถานตี าํ รวจนครบาลนางเลง้ิ จากนนั้ รฐั บาลไดป ระกาศสถานการณฉ กุ เฉนิ ในกรงุ เทพมหานคร และใหท หารทาํ หนา ทร่ี กั ษาความสงบ แตไดนําไปสูการปะทะกันกับประชาชน มีการใชกระสุนจริงยิงใสผูชุมนุมในบริเวณถนนราชดําเนิน จากนั้นจึงเขาสลายการชุมนุมในเชามดื วันเดยี วกนั นนั้ ตามหลกั ฐานทปี่ รากฏมผี เู สยี ชีวิตหลายสิบคน กอนเที่ยงวันท่ี ๑๘ พฤษภาคม ทหารไดค วบคุมตัว พล.ต.จําลอง ศรีเมอื ง จากบริเวณที่ ชมุ นมุ กลางถนนราชดาํ เนนิ กลาง และรฐั บาลไดอ อกแถลงการณห ลายฉบบั และรายงานขา วทางโทรทศั น ของรัฐบาลทุกชอ ง ยืนยนั วาไมมกี ารเสยี ชวี ติ ของประชาชน แตการชมุ นุมตอ ตา นของประชาชนยงั ไม สน้ิ สดุ เรม่ิ มปี ระชาชนออกมาชมุ นมุ อยา งตอ เนอ่ื งในหลายพน้ื ทท่ี ว่ั กรงุ เทพฯ โดยเฉพาะทม่ี หาวทิ ยาลยั รามคาํ แหง พรอ มมกี ารตง้ั แนวปอ งกนั การปราบปรามตามถนนสายตา ง ๆ และยงั ปรากฏขา วรายงาน การปะทะกันระหวางเจาหนาท่ีกับประชาชนในหลายจุด และเริ่มเกิดการปะทะกันรุนแรงมากข้ึน เจาหนาที่เริ่มเขาควบคุมพ้ืนที่บริเวณถนนราชดําเนินกลางได และควบคุมตัวประชาชนจํานวนมาก ขนึ้ รถบรรทกุ ทหารไปควบคมุ ไว พล.อ.สจุ นิ ดา คราประยรู นายกรฐั มนตรี แถลงการณย า้ํ วา สถานการณ เริม่ กลับสคู วามสงบ และไมใ หป ระชาชนเขารวมชุมนมุ อีก แตยงั ปรากฏการรวมตัวของประชาชนใหม ที่มหาวิทยาลัยรามคําแหงในคนื วันเดยี วกัน และมกี ารเร่มิ กอ ความไมส งบเพ่อื ตอตานรัฐบาลโดยกลมุ จักรยานยนตหลายพ้ืนที่ในกรุงเทพมหานคร เชน การทุบทําลายปอมจราจรและสัญญาณไฟจราจร

๙ วนั เดยี วกนั นนั้ เรมิ่ มกี ารออกแถลงการณเ รยี กรอ งใหน ายกรฐั มนตรลี าออกจากตาํ แหนง เพอ่ื รบั ผดิ ชอบ ตอ การเสยี ชวี ติ ของประชาชน ขณะทสี่ อ่ื ของรฐั บาลยงั คงรายงานวา ไมม กี ารสญู เสยี ชวี ติ ของประชาชน แตส าํ นกั ขา วตา งประเทศไดร ายงานภาพของการสลายการชมุ นมุ และการทาํ รา ยผชู มุ นมุ หนงั สอื พมิ พ ในประเทศไทยบางฉบับเร่ิมตีพิมพภาพการสลายการชุมนุม ขณะท่ีรัฐบาลไดประกาศใหมีการตรวจ และควบคุมการเผยแพรขาวสารทางส่ือมวลชนเอกชนในประเทศซ่ึงการชุมนุมในคร้ังน้ี ดวยผูชุมนุม สวนใหญเปนชนชั้นกลางในเขตตัวเมือง เปนนักธุรกิจหรือบุคคลวัยทํางาน ซ่ึงแตกตางจากเหตุการณ ๑๔ ตุลา ในอดีต ซ่ึงผูชุมนุมสวนใหญเปนนิสิต นักศึกษา ประกอบกับเทคโนโลยีโทรศัพทมือถือ ทเ่ี พิ่งเขามาในประเทศไทย และใชเปน เคร่ืองมือสาํ คัญในการติดตอสอื่ สารในคร้ังนี้ เหตกุ ารณพฤษภาทมฬิ น้ีจึงไดช อื่ เรียกอกี ชื่อหน่งึ วา “มอ็ บมือถือ” เหตกุ ารณค รัง้ นีส้ น้ิ สดุ ลงไดดวยพระราชดํารัสของพระเจาอยูหัวภูมิพลอดุลยเดชฯ ซึ่งหลังจากน้ันประมาณ ๑ สัปดาห พลเอก สุจนิ ดา คราประยรู จึงกราบถวายบังคมลาออกจากตาํ แหนงนายกรฐั มนตรี พระราชดํารัสมขี อ ความวา “... ฉะน้ัน กข็ อใหท าน โดยเฉพาะสองทา น พลเอก สุจนิ ดา และพลตรี จําลอง ชวยกันคดิ คอื หนั หนา เขาหากัน ไมใชเผชิญหนากัน เพราะวาเปนประเทศของเรา ไมใชประเทศของหนึ่งคน สองคน เปน ประเทศของทุกคน ตองเขา หากนั ไมเผชิญหนากนั แกป ญ หา เพราะวา อันตรายมอี ยูเ วลาคนเราเกดิ ความบา เลือด ปฏิบัติการรุนแรงตอกัน มันลืมตวั ลงทายกไ็ มร วู า ตกี นั เพราะอะไร แลว ก็จะแกป ญ หา อะไร เพียงแตว า จะตอ งเอาชนะ แลว ก็ใครจะชนะ ไมม ีทางชนะ อันตรายท้ังนน้ั มีแตแพ คอื ตางคน ตางแพ ผทู ี่เผชิญหนาก็แพ แลว ก็ที่แพท ีส่ ุดกค็ อื ประเทศชาติ ประชาชน จะเปน ประชาชนท้ังประเทศ ไมใ ชป ระชาชนเฉพาะในกรงุ เทพมหานคร ถา สมมตวิ า กรงุ เทพมหานครเสยี หาย ประเทศกเ็ สยี หายไป ทง้ั หมด แลว ก็จะมปี ระโยชนอะไร ที่จะทะนงตัววา ชนะเวลาอยบู นกองสิ่งปรกั หกั พงั ...” Ã°Ñ »ÃÐËÒà òõôù วกิ ฤตการณการเมืองไทย พ.ศ. ๒๕๔๘-๒๕๕๓ เปนความขดั แยงระหวา งกลุมการเมือง ซงึ่ ตอ ตา น และสนบั สนนุ ทกั ษณิ ชนิ วตั ร อดตี นายกรฐั มนตรี โดยวกิ ฤตการณด งั กลา วทาํ ใหเ กดิ ขอ สงสยั เกี่ยวกับเสรีภาพสอื่ เสถยี รภาพทางการเมืองในไทย ทั้งยังสะทอ นภาพความไมเสมอภาค และความ แตกแยกระหวางชาวเมืองและชาวชนบท การละเมิดพระราชอํานาจ การหมิ่นพระบรมเดชานุภาพ และผลประโยชนท บั ซอน ซึง่ วิกฤตการณดังกลา วไดบ นั่ ทอนเสถยี รภาพทางการเมืองตั้งแตป ๒๕๔๘ ในการดํารงตําแหนงนายกรัฐมนตรีสมัยท่ีสองของ พ.ต.ท.ทักษิณ ไดถูกนักวิชาการ บางกลมุ ออกมาวพิ ากษว จิ ารณว า อยภู ายใต “ระบอบทกั ษณิ ” คอื ไมใ สใ จตอ เจตนารมณป ระชาธปิ ไตย ของเก่ียวกับผลประโยชนทางเศรษฐกิจ และการฉอราษฎรบังหลวง นอกจากนี้ยังไมสามารถควบคุม ความรนุ แรงทเี่ กดิ ขนึ้ จนกลายเปน การละเมดิ สทิ ธมิ นษุ ยชน โดยเฉพาะอยา งยง่ิ จากการกวาดลา งขบวนการ คายาเสพติด ซ่งึ มีผูเสยี ชีวิตมากกวา ๑,๐๐๐ คน ทง้ั น้ี ประชาชนบางกลุมไดใ ชค าํ วา “ระบอบทักษณิ ”

๑๐ ในป ๒๕๔๘ เรมิ่ มกี ารขบั ไลท กั ษณิ ชนิ วตั ร จากตาํ แหนง นายกรฐั มนตรี เนอ่ื งจากขอ กลา วหา การบริหารประเทศของรัฐบาลที่อาจมีผลประโยชนทับซอนในเร่ืองตาง ๆ รวมท้ังปญหาฉอราษฎร บังหลวง และไดขยายตวั เปน วงกวา งย่ิงขึ้น โดยกลมุ พนั ธมิตรประชาชนเพอื่ ประชาธิปไตย (พธม.) ที่มี สนธิ ลิ้มทองกุล เปน ผนู าํ ¤ÇÒÁ¢´Ñ ᧌ ʹ¸Ô-·¡Ñ É³Ô áÅСóàÕ ÁÍ× §ä·ÂÃÒÂÊ»Ñ ´Òˏ สนธิ ลิ้มทองกุล เคยสนบั สนนุ ทกั ษณิ ในการดาํ รงตําแหนง นายกรฐั มนตรีสมัยแรกกอนท่ี นายสนธิเปลี่ยนมาเปนโจมตีทักษิณ หลังจากท่ีตนเสียผลประโยชนทางธุรกิจ ความขัดแยงดังกลาว ไดข ยายตวั ขึน้ เมอื่ ชอ งโทรทศั น ๑๑/๑ ของนายสนธิถูกส่ังยุติการออกอากาศชัว่ คราว จากการพิพาท ในหนังสอื สัญญากบั ผวู างระเบยี บของรัฐบาล กลางเดือนกนั ยายน พ.ศ. ๒๕๔๘ ฝา ยบรหิ ารของ อสมท. มมี ตใิ หระงบั การออกอากาศ รายการเมืองไทยรายสัปดาห ทางสถานีโทรทัศนโมเดิรนไนนทีวีอยางไมมีกําหนด เนื่องจาก สนธิ ล้ิมทองกุล ผูดําเนินรายการ ไดอานบทความเรื่อง “ลูกแกะหลงทาง” ซึ่งมีเนื้อหาโดยออมกลาวหา รฐั บาลทกั ษณิ และเชอ่ื มโยงไปถงึ สถาบนั เบอื้ งสงู นายสนธจิ งึ เปลย่ี นเปน การจดั รายการนอกสถานทแ่ี ทน แตห ลงั จากนน้ั กม็ กี ลมุ คนทสี่ นบั สนนุ นายกรฐั มนตรอี อกมาเคลอ่ื นไหวเชน เดยี วกนั ทาํ ใหเ กดิ ความเหน็ ตา ง ทางการเมือง ตอมาเกิดรัฐประหาร สงผลใหฝายทหารในนามคณะปฏิรูปการปกครองในระบอบ ประชาธปิ ไตยอนั มพี ระมหากษตั รยิ ท รงเปน ประมขุ (ภายหลงั เปลยี่ นเปน คณะมนตรคี วามมน่ั คงแหง ชาติ (คมช.) นําโดย พลเอก สนธิ บญุ ยรัตกลนิ เถลิงอาํ นาจ และเขา มามีบทบาททางการเมอื ง ตอ มาคณะรฐั ประหารไดแ ตงตั้งรัฐบาลช่วั คราว ซึง่ มพี ลเอก สรุ ยทุ ธ จุลานนท เปน นายก รัฐมนตรี ระหวางป ๒๕๔๙-๒๕๕๐ ซึ่งในชวงดังกลาว มีกลุมออกมาเคลื่อนไหวตอตานรัฐประหาร หลายกลุม กลุมที่มีชื่อเสียง คือ กลุมแนวรวมประชาธิปไตยขับไลเผด็จการ (นปก.) โดยกลาวหาวา พลเอก เปรม ติณสูลานนท ประธานองคมนตรี อยูเบ้ืองหลังรัฐประหาร และตองการขับไล คมช. และรัฐบาล ตอมา พรรคพลังประชาชน ซึ่งถูกมองวาเกี่ยวของทางการเมืองกับทักษิณ ชินวัตร ชนะการเลอื กตงั้ ทวั่ ไป พ.ศ. ๒๕๕๐ และจดั ตง้ั รฐั บาลผสม ทาํ ใหพ นั ธมติ รประชาชนเพอ่ื ประชาธปิ ไตย กลับมาชุมนุมอีกคร้ัง ในเดือนธันวาคม ๒๕๕๑ ไดบุกยึดทาอากาศยานดอนเมืองและสุวรรณภูมิ เพ่ือกดดันใหนายกรัฐมนตรีสมัคร สุนทรเวช และสมชาย วงศสวัสดิ์ ออกจากตําแหนง กอนยุติการ ชุมนุมเมอื่ ศาลรฐั ธรรมนญู ยุบพรรคพลงั ประชาชน ผลการลงมตเิ ลอื กนายกรฐั มนตรเี มอ่ื เดอื นธนั วาคม ๒๕๕๑ ปรากฏวา อภสิ ทิ ธ์ิ เวชชาชวี ะ หัวหนาพรรคประชาธิปตย และผูนําฝายคานในสภาผูแทนราษฎร ไดรับเลือก ทําใหกลุมแนวรวม ประชาธิปไตยตอตานเผด็จการแหงชาติ (นปช., เดิมคือ นปก.) กลับมาชุมนุมอีกครั้งในป ๒๕๕๒ และ ๒๕๕๓ เพือ่ กดดนั ใหอ ภสิ ิทธิ์ เวชชาชวี ะ ออกจากตําแหนงนายกรัฐมนตรีแตไ มป ระสบผลสาํ เรจ็ ในเดอื นพฤษภาคม ๒๕๕๓ มกี ารสลายการชมุ นมุ ทแี่ ยกราชประสงค หลงั จากนนั้ ยงั ไมม กี ารชมุ นมุ จาก กลมุ การเมอื งตาง ๆ พักหนง่ึ จนในป ๒๕๕๖ ไดเกิดวกิ ฤตการณก ารเมอื งรอบใหม

๑๑ Ã°Ñ »ÃÐËÒà òõõ÷ ในการเลอื กตงั้ สมาชกิ สภาผแู ทนราษฎรไทยเปน การทว่ั ไป พ.ศ. ๒๕๕๔ ยงิ่ ลกั ษณ ชนิ วตั ร และพรรคเพื่อไทยชนะเลือกต้ัง และต้ังรัฐบาลใหมโดยมียิ่งลักษณเปนนายกรัฐมนตรี มีการประทวง ตอ ตา นการเสนอกฎหมายรา งพระราชบญั ญตั นิ ริ โทษกรรมฯ นาํ โดย สเุ ทพ เทอื กสบุ รรณ อดตี เลขาธกิ าร พรรคประชาธิปตย เร่ิมต้ังแตเดือนพฤศจิกายน ๒๕๕๖ ภายหลังสุเทพตั้งคณะกรรมการประชาชน เพอ่ื การเปลยี่ นแปลงประเทศไทยใหเ ปน ประชาธปิ ไตยทส่ี มบรู ณ อนั มพี ระมหากษตั รยิ ท รงเปน ประมขุ (กปปส.) โดยมีวัตถุประสงคเพ่ือตั้ง “สภาประชาชน” ที่ไมไดมาจากการเลือกตั้งเพื่อดูแลการปฏิรูป การเมอื ง กลุมนยิ มรฐั บาล รวมท้งั แนวรวมประชาธิปไตยตอ ตานเผด็จการแหงชาติ (นปช.) จัดชมุ นมุ เชนกัน มีความรุนแรงเกิดข้ึนเปนคร้งั คราว เปน เหตใุ หมีผูเสียชีวิตและบาดเจ็บจาํ นวนมาก ในเดือนธันวาคม ๒๕๕๖ ยิ่งลักษณยุบสภาผแู ทนราษฎรและกาํ หนดการเลอื กตง้ั สมาชิก สภาผูแทนราษฎรไทย เปนการท่ัวไปในวันท่ี ๒ กุมภาพันธ ๒๕๕๗ การเลือกต้ังไมเสร็จสมบูรณ ในวันน้ันเพราะถูกผูประทวงตอตา นรัฐบาล ขัดขวางศาลรฐั ธรรมนญู เพกิ ถอนการเลอื กตง้ั ในวนั ที่ ๒๑ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๕๗ ในวันที่ ๗ พฤษภาคม ๒๕๕๗ ศาลรัฐธรรมนญู พิจารณาคํารองของ ไพบลู ย นติ ติ ะวนั สมาชกิ วฒุ สิ ภา และมคี าํ วนิ จิ ฉยั เปน เอกฉนั ทใ หย ง่ิ ลกั ษณแ ละรฐั มนตรที ม่ี มี ตยิ า ยขา ราชการ ระดบั สงู ซึ่งเปนทโ่ี ตเ ถียงในป ๒๕๕๔ รฐั มนตรที เี่ หลืออยเู ลอื ก นวิ ฒั นธ าํ รง บญุ ทรงไพศาล รองนายก รัฐมนตรีและรัฐมนตรีวาการกระทรวงพาณิชย เปนผูปฏิบัติราชการนายกรัฐมนตรีแทนยิ่งลักษณ แตก ารประทว งยังดําเนนิ ตอ สเุ ทพ เทอื กสบุ รรณ เลขาธกิ าร กปปส. เปด เผยวา ตนพดู คยุ กบั พลเอก ประยทุ ธ จนั ทรโ อชา ใหถอนรากถอนโคนอิทธิพลของทักษิณ และพันธมิตร นับแตการชุมนุมทางการเมืองในป ๒๕๕๓ เขากลา ววา ไดต ดิ ตอ เปน ประจาํ ผา นแอพไลน กอ นรฐั ประหาร พลเอกประยทุ ธต ดิ ตอ เขาวา “คณุ สเุ ทพ คณุ กบั มวลมหาประชาชน กปปส.เหนอื่ ยเกินไปแลว ตอ ไป ขอเปนหนา ทีก่ องทัพบกทีจ่ ะทําภารกจิ นี้ แทน” และกองทพั ไดร บั ขอ เสนอของ กปปส. หลายอยา ง เชน มาตรการชว ยเหลอื เกษตรกร ดา นโฆษก คสช. ออกมาปฏเิ สธขา วดงั กลา ว แหลง ขาววา พลเอกประยุทธ “อารมณเ สยี มาก” วนั ที่ ๒๗ กมุ ภาพันธ ๒๕๕๙ ผูจัดการรายวัน เขียนวา รฐั ประหารรอบนจ้ี ะตองไมเพียง หยุดความขัดแยงทางการเมืองชั่วคราว ตองถอนรากถอนโคน “ระบอบทักษิณ” และตองประคอง อยใู น “ชว งเปลีย่ นผา น” โดยมี คสช. หรอื องคการสืบทอดอยูในอาํ นาจอีกอยางนอ ย ๕ ป รัฐประหาร ในประเทศไทย พ.ศ. ๒๕๕๗ เกดิ ข้ึนเมือ่ วนั ที่ ๒๒ พฤษภาคม ๒๕๕๗ เวลา ๑๖.๓๐ น. โดยคณะรกั ษา ความสงบแหง ชาติ (คสช.) อันมีพลเอก ประยุทธ จันทรโอชา เปน หวั หนา คณะ โคนรฐั บาลรกั ษาการ นวิ ฒั นธ าํ รง บญุ ทรงไพศาล นบั เปน รฐั ประหารครงั้ ท่ี ๑๓ ในประวตั ศิ าสตรไ ทย รฐั ประหารดงั กลา วเกดิ ขน้ึ หลงั วกิ ฤตการณก ารเมอื งซง่ึ เรมิ่ เมอ่ื เดอื นตลุ าคม ๒๕๕๖ เพอื่ คดั คา นรา งพระราชบญั ญตั นิ ริ โทษกรรมฯ และอทิ ธพิ ลของดร.ทกั ษณิ ชนิ วตั ร ในการเมอื งไทย

๑๒ กอนหนาน้ันสองวัน คือ วันที่ ๒๐ พฤษภาคม ๒๕๕๗ พลเอก ประยุทธ จันทรโอชา ผูบัญชาการทหารบก ประกาศใชกฎอัยการศึกทั่วราชอาณาจักรต้ังแตเวลา ๓.๐๐ น. กองทัพบก ต้ังกองอํานวยการรักษาความสงบเรียบรอย (กอ.รส.) และใหยกเลิกศูนยอํานวยการรักษาความสงบ เรยี บรอ ย (ศอ.รส.) ทรี่ ฐั บาลยง่ิ ลกั ษณตงั้ ขึน้ กอ.รส. ใชว ิธีการปด ควบคมุ ส่อื ตรวจพจิ ารณาเน้อื หาบน อนิ เทอรเ นต็ และจดั ประชมุ เพอ่ื หาทางออกวกิ ฤตการณก ารเมอื งของประเทศ แตก ารประชมุ ไมเ ปน ผล จึงเปนขอ อา งรัฐประหารครั้งนี้ หลังรัฐประหาร มีประกาศใหรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๕๐ สิ้นสุดลงยกเวนหมวด ๒ คณะรัฐมนตรีรักษาการหมดอํานาจ ตลอดจนใหยุบวุฒิสภา จนเม่ือวันท่ี ๒๒ กรกฎาคม ๒๕๕๗ มกี ารประกาศใชร ฐั ธรรมนญู แหง ราชอาณาจกั รไทย (ฉบบั ชว่ั คราว) พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๗ ซ่ึงใหมีสภานิติบัญญัติแหงชาติทําหนาที่แทนสภาผูแทนราษฎร วุฒิสภา และรัฐสภา วันท่ี ๒๑ สิงหาคม ๒๕๕๗ สภาฯ มมี ติเลอื กพลเอก ประยทุ ธ จันทรโ อชา เปน นายกรฐั มนตรี หลายประเทศประณามรฐั ประหารครง้ั น้ี รวมทงั้ มีการกดดันตาง ๆ เชน ลดกิจกรรมทาง ทหาร และลดความสัมพันธระหวางประเทศ แตคนไทยจํานวนหน่ึงแสดงความยินดี โดยมองวาเปน ทางออกของวกิ ฤตการณก ารเมอื ง แตก ม็ ีคนไทยอีกจาํ นวนหนงึ่ ท่ีไมเ ห็นดว ย เน่อื งจากไมเ ปนไปตาม วิถีประชาธิปไตย (ดรู ายช่อื นายกรฐั มนตรีของประเทศไทยในภาคผนวก) ÇÇÔ ²Ñ ¹Ò¡ÒÃÃкºàÈÃÉ°¡Ô¨ä·Â ประเทศไทยมีวิวัฒนาการทางดานเศรษฐกิจจากการเร่ิมตนจากโครงสรางเกษตรกรรม มาเปนโครงสรางอุตสาหกรรมในระยะ ๒๐๐ ปท่ีผานมา การเปดประเทศของประเทศไทย และลัทธิ ลาอาณานิคมของประเทศตะวันตก ไดเขามามีบทบาทในการเปล่ียนแปลง สงผลกระทบโดยตรงตอ ระบบเศรษฐกจิ ของประเทศอยางใหญหลวง ถือวา เปน จุดเปลยี่ นของระบบเศรษฐกิจของไทยในระดบั มหภาค เพราะระบบเศรษฐกจิ ของไทยถกู ผกู ไวก บั ทนุ นยิ มโลก ซงึ่ บทเรยี นนจี้ ะทาํ การแบง หว งเวลาของ ระบบเศรษฐกจิ ไทยออกเปน ๓ ชว งดว ยกัน ไดแ ก ชว งกอนสนธสิ ัญญาเบาริง ชวงสนธสิ ญั ญาเบาริง ถึงยุคสงครามโลกครง้ั ที่ ๒ และชวงหลังสงครามโลกครั้งท่ี ๒ ถึงปจ จบุ ัน ๑. ชว งกอนสนธิสัญญาเบารงิ ป พ.ศ. ๒๓๙๘ ระบบเศรษฐกจิ ของไทยจะมลี กั ษณะทเี่ รยี กวา เศรษฐกจิ ระบบธรรมชาติ วตั ถปุ ระสงค ของการผลติ นน้ั เพอื่ การเลย้ี งชพี ของตวั เอง รากฐานของเศรษฐกจิ โดยรวมเปน เกษตรกรรมและหตั ถกรรม เชน การทาํ ไรทํานา ทอผา ทาํ เครื่องมอื เกษตรกรรม ผลติ เครอ่ื งปน ดินเผา การประมง จะเห็นไดว า การผลิตตางๆ เหลาน้ี ทําเพ่ือการยังชีพตนเอง ผลิตเพื่อใชสอยกันเองภายในชุมชนของตน อาจจะ มสี ว นเกนิ ไวจ า ยเปน สว ยอากรบา ง หรอื ผลติ ไวเ พอื่ แลกเปลย่ี นหรอื ขายกนั ในขอบเขตทจ่ี าํ กดั บทบาท ในการกาํ หนดใชท รัพยากรอยทู ีร่ ัฐบาล ซง่ึ โดยมากดําเนนิ ไปตามพนั ธะทางศาสนา การผูกขาดการคา พวกสินคา สาํ คัญๆ ไวใ ตก ารควบคมุ ของพระคลังสินคา รฐั บาลจะทาํ หนา ทกี่ ําหนดราคาสินคา

๑๓ ท่ีดินท้ังหลายท่ีมีอยูภายในเขตราชอาณาจักรน้ันเปนของพระเจาแผนดิน ดังน้ัน ระบบ กรรมสิทธิ์ในทรัพยสินเอกชนยังไมเกิดข้ึน รัฐบาล และชนชั้นนํา ไดรับสวนแบงผลผลิตจากระบบ เศรษฐกิจแบบน้ีโดยระบบสวยและอากร การเกณฑแรงงานและบริการจากขาทาสบริวาร ไพรทุกคน ตองข้ึนทะเบียนสังกัดมูลนาย ไพรจะตองถูกเกณฑไปทํางานท่ัวไป เชน ทํางานโยธา สรางวัดสราง โบสถ กาํ แพงเมอื ง สถานทรี่ าชการตา งๆ นอกจากนไี้ พรก ไ็ มม สี ทิ ธใิ นการรบั จา งงานอนื่ ๆ นอกจากจะ ไดร บั การอนญุ าตจากมลู นาย ในสว นของแรงงานทาสทม่ี มี ากมายนน้ั ไมม อี สิ ระเสรใี นการทาํ มาหากนิ เทาทค่ี วร ระบบเศรษฐกิจแบบธรรมชาติเชนน้ี ทําใหการคาภายในประเทศอยูในลักษณะท่ีแคบ สวนใหญเปนการแลกของกับของ เงินไมมีการใชอยางแพรหลาย การเคล่ือนยายผลผลิตเปนไป ในรูปของการสงสวย เปนสวยส่ิงของที่ชนชั้นปกครองเกณฑจากไพรทาส ในกรณีท่ีมีความตองการ สนิ คา ฟมุ เฟอ ยจากตา งประเทศ จะมกี ารนาํ สว นทเี่ หลอื ไปใชแ ลก ดงั นน้ั การคา ตา งประเทศสมยั นน้ั คอื การแลกเปลยี่ นสนิ คา ฟมุ เฟอ ยเพอื่ การบรโิ ภคของชนชนั้ นาํ นนั่ เอง ในเมอื่ การคา อยภู ายใตก ารผกู ขาด ของรฐั อตั ราการขยายตวั ของการผลติ จงึ แทบไมมกี ารขยายตัวเลย ๒. ชว งสนธิสัญญาเบาริงถึงสงครามโลกครงั้ ที่ ๒ การเขารวมในการคา ระหวา งประเทศใน พ.ศ. ๒๙๓๘ ไดเกดิ การเปล่ียนโครงสราง สินคาออกและสินคาเขา เกิดมีการผลิตเฉพาะอยางขึ้น สินคานําเขา เกิดมีการผลิตเฉพาะอยางข้ึน สินคานําเขาแตเดิมประกอบดวยสินคาฟุมเฟอยเพ่ือการบริโภคของชนช้ันนําก็เปล่ียนมาเปนสินคา หลายชนดิ เพอ่ื การบรโิ ภคของคนทวั่ ไป สว นสนิ คา สง ออกทผ่ี า นมาจะมปี รมิ าณนอ ยแตห ลากหลายชนดิ กเ็ ปลย่ี นมาเปน สนิ คา สาํ คญั ไมก ชี่ นดิ แตผ ลติ ในปรมิ าณทมี่ าก ยคุ นจ้ี งึ สามารถเรยี กไดอ กี อยา งวา เปน การ ผลติ แบบแบงงานกนั ทําระหวา งประเทศ สงผลใหก ารผลติ แบบอสิ ระเลือนรางหายไป ลกั ษณะทั่วไปท่ี สําคัญของเศรษฐกิจไทยในชวงนี้ก็คือ ประเทศไทยเราถูกหลอมรวมเขาไปในระบบเศรษฐกิจทุนนิยม ระดบั โลกมากขนึ้ ประเทศไทยทาํ หนา ทผ่ี ลติ สนิ คา เฉพาะอยา ง แตเ ปน สนิ คา ปฐมภมู หิ รอื สง ออกวตั ถดุ บิ สนิ คา เพอื่ การสงออกหลักๆ จะมี ขาว ไมส กั ดีบุก การแลกเปลย่ี นสินคา กเ็ ปนไปในลกั ษณะของสินคา สาํ เรจ็ รปู เพอื่ นาํ เขา มาเพอ่ื การบรโิ ภคภายในประเทศ จะเหน็ ไดว า การกา วเขา สเู ศรษฐกจิ แบบทนุ นยิ ม แบบน้ี สง ผลใหห ตั ถกรรมพนื้ บา นพงั ทลายลง ๓. ระบบเศรษฐกิจชวง ป พ.ศ. ๒๕๐๓ เปน ตน มา ชว งสงครามโลกครงั้ ท่ี ๒ ไดม กี ารเปลยี่ นแปลงทางดา นโครงสรา งทางเศรษฐกจิ มากขน้ึ ทง้ั ในดา นการผลติ สนิ คา ปฐมภมู ิ การขยายตวั ของอตุ สาหกรรมมขี นาดใหญข นึ้ ตามกนั ไป ประกอบกบั การดาํ เนนิ นโยบายเศรษฐกจิ เสรที เ่ี ปด ใหน ายทนุ ตา งชาติ เชน สหรฐั อเมรกิ า ญปี่ นุ และยโุ รปตะวนั ตก เขา มาลงทนุ โดยตรง ขณะเดยี วกนั ธนาคารโลก กองทนุ การเงนิ ระหวา งประเทศกเ็ ขา มามบี ทบาทเสนอ ใหป ระเทศไทยปรบั ปรงุ โครงสรา งทางเศรษฐกจิ ใหใ หญข น้ึ เพอ่ื ตอบสนองการขยายตวั ของทนุ นยิ มโลก ซงึ่ เปนภายใตการนําของบรรษทั ขา มชาติ

๑๔ ชวงน้ีประเทศไทยถูกจัดอยูในโลกท่ีสามมีความสําคัญในฐานะการเปนแหลงที่ต้ัง ของการผลิตสินคาอุตสาหกรรมเพ่ือตลาดโลกเหมือนประเทศโลกที่สามอ่ืนๆ เหตุผลนี้เองเปนแรง ผลกั ดนั ใหเ กดิ การพฒั นาอตุ สาหกรรมของประเทศ มกี ารนาํ เขา เครอื่ งจกั รกลและสนิ คา ขนั้ กลาง ไดแ ก ชน้ิ สว นอปุ กรณแ ละวตั ถดุ บิ ในการผลติ มาถงึ ยคุ นพี้ วกการยงั ชพี แบบเดมิ ๆ จะแทบไมเ หน็ นอกจากแถบ ชนบทที่หางไกลความเจริญและชวงปลายของ พ.ศ. ๒๕๑๓ ไดมีการสงออกสินคาท่ีผลิตจากโรงงาน อตุ สาหกรรมมากขน้ึ โดยเฉพาะสนิ คา ประเภทสงิ่ ทอ อาหารกระปอ ง ผลไมก ระปอ ง วงจรทรานซสิ เตอร เพชรพลอย เคร่อื งประดบั และอาหารสตั ว เปน ตน จะเหน็ ไดว า ในชว งนป้ี ระเทศไทยไดผ นั ตวั เขา ไปผกู มดั กบั ระบบทนุ นยิ มโลกอยา งมาก ทาํ ใหสูญเสียความเปนอสิ ระไปอยางส้นิ เชงิ ผลกระทบจากการขยายฐานอยางรวดเร็วนี้ คือ ปญหา ส่ิงแวดลอมเปนพิษ เพราะการขยายฐานการผลิตแบบเรงดวนเพื่อตอบสนองระบบทุนนิยมโลกน้ัน จาํ เปน ตอ งเปลย่ี นโครงสรา งการผลติ ใหเ ปน อตุ สาหกรรมนน้ั สรา งผลกระทบโดยตรงใหก บั สง่ิ แวดลอ ม และธรรมชาติ ÇÔÇ²Ñ ¹Ò¡ÒÃ椄 ¤Áä·Â ÊÁÑÂ¡Ã§Ø ÃÑμ¹â¡Ê¹Ô ·Ã สภาพบา นเมอื งหลงั จากทพี่ ระเจา ตากสนิ ทาํ ศกึ สงครามเพอ่ื กอบกเู อกราชนนั้ เตม็ ไปดว ย ความเสยี หาย จงึ ตอ งยายมาสรางเมอื งใหมท่กี รุงธนบุรี เปน ชวงเวลาสนั้ ๆ จนในป พ.ศ. ๒๓๒๕ จึงมี การยา ยมาสถาปนากรงุ รตั นโกสนิ ทร ชว งนจี้ งึ เปน ชว งทบี่ า นเมอื งยงั คงวนุ วายกบั การพฒั นาเมอื งหลวง สรา งสาธารณปู โภคตา งๆ เชน การขดุ คลองรอบกรงุ การจดั ระเบยี บชมุ ชน สรา งปอ มและกาํ แพงเมอื ง สภาพสังคมในสมัยกรุงรัตนโกสินทร มีการแตงต้ังบุคคลใหดํารงตําแหนงขุนนางเปนจํานวนมาก เพราะขนุ นางเสยี ชวี ติ ในคราวสงครามกบั พมา ปลายสมยั กรงุ ศรอี ยธุ ยาและสมยั กรงุ ธนบรุ ี ตลอดจนการ จลาจลปลายสมยั กรงุ ธนบรุ เี ปน จาํ นวนมาก ไดม กี ารแกไ ขปญ หาขาดแคลนขา ราชการโดยยกเลกิ กฎเกณฑ คณุ สมบัตขิ องผูเขาเปน ขนุ นาง เปดโอกาสใหส ามญั ชนซ่งึ มคี วามรู ความประพฤตดิ เี ขาเปน ขุนนางได พระมหากษตั รยิ ใ นสมยั นม้ี คี วามใกลช ดิ กบั ขนุ นางดว ยการสรา งความสมั พนั ธท างเครอื ญาติ กับบรรดาขนุ นางตระกลู สาํ คัญ ๆ เพือ่ เพ่มิ ความจงรักภกั ดีในหมูขุนนางใหแนนแฟน มากขึ้น เปน การ สรา งเสถยี รภาพ และความมนั่ คงของราชบลั ลงั ก นอกจากนนี้ โยบายเศรษฐกจิ ของรฐั บาลในการคา ขาย ตา งประเทศใหพ ระบรมวงศานวุ งศแ ละขนุ นาง มคี วามสมั พนั ธท างเครอื ญาตแิ ละอปุ ถมั ภอ ยา งใกลช ดิ ทําใหสามารถแสวงหารายไดผลประโยชนจากตําแหนงหนาที่เปนผูท่ีมีฐานะมั่งคั่งทางเศรษฐกิจ มีอํานาจทางเศรษฐกิจ มีอํานาจทางการเมือง มีการประสานประโยชนระหวางพระมหากษัตริย เจานาย และขนุ นาง การเลื่อนฐานะของพวกเจานายในสมัยกรุงรัตนโกสินทรโดยเฉพาะสมัยพระบาทสมเด็จ พระพุทธยอดฟาจุฬาโลก มีลักษณะเปนกาวกระโดด เพราะเปนชวงตั้งเมืองหลวงและราชวงศใหม

๑๕ การเลอื่ นชน้ั ทางสงั คมจงึ เลอ่ื นจากสามญั ชน ในสกลุ ขนุ นางซงึ่ สนบั สนนุ พระองคใ นการปราบดาภเิ ษก และสถาปนาราชวงศใหมข้ึนเปนชนช้ันเจา การแตงต้ังเจาใหทรงกรมข้ึนอยูกับความเปนเครือญาติ ใกลช ดิ กบั พระมหากษตั รยิ  และมคี วามสามารถชว ยเหลอื ในการบรหิ ารบา นเมอื ง อาํ นาจของเจา นายแตล ะ พระองคไ มเ ทา เทยี มกนั ทง้ั นขี้ น้ึ อยกู บั ตาํ แหนง ทางราชการกาํ ลงั ไพรใ นสงั กดั และตามพระราชอธั ยาศยั ของพระมหากษัตริย อน่ึงสมัยกรุงรัตนโกสินทรตอนตนมีการเปล่ียนแปลงเกี่ยวกับขอบเขตอํานาจ เจานายในเรื่องไพรสมในสังกัด ซ่ึงเปนปญหาในสมัยกรุงศรีอยุธยา เพราะเจาทรงมีอํานาจและเปน ผูคุกคามท่ีสําคัญของพระมหากษัตริย กลาวคือมีการสงขาราชการช้ันสูงจากเมืองหลวงไปทําการสัก ไพรท วั่ ราชอาณาจกั รทกุ ตน รชั กาลใหม โดยสกั ชอ่ื มลู นายและชอ่ื เมอื งทส่ี งั กดั ทข่ี อ มอื ไพรเ ปน มาตรการ จํากัดกําลังเจานายอีกประการหน่ึง คือ ไพรสมจะโอนเปนไพรหลวงเมื่อเจานายหรือขุนนางผูใหญ ถึงแกอนิจกรรม เจานายมีสิทธิพิเศษตามกฎหมาย คือ จะพิจารณาคดีเจานายในศาลกรมวังเทาน้ัน และจะนําเจานายไปขายเปนทาสมไิ ด พระมหาอปุ ราชเปน เจา วงั หนา ตาํ แหนง กรมพระราชวงั บวรสถานมงคล และมกั จะสถาปนา พระอนชุ าใหด าํ รงตําแหนง นอกจากนนั้ ยงั มีอัครเสนาบดี และเสนาบดีจตุสดมภ คือ กรมเวียง กรมวัง กรมคลัง กรมนา ตําแหนง เหลา นถี้ าเกิดเหตสุ งครามกต็ องไปเปน แมทัพ ไพรในสมัยกรุงรัตนโกสินทรตอนตน ไดรับการผอนปรนเร่ืองการเกณฑแรงงานจากปละ ๖ เดือน (เขาเดือนออกเดือน) ในสมัยกรุงศรีอยุธยา เหลือปละ ๔ เดือน (เขาเดือนออก ๒ เดือน) ในรชั สมยั พระบาทสมเดจ็ พระพทุ ธยอดฟา จฬุ าโลกมหาราช (กฎหมายตราสามดวง. ๒๕๐๖ : ๒๐๕-๒๐๗) ในรชั สมยั พระบาทสมเดจ็ พระพทุ ธเลศิ หลา นภาลยั ลดเหลอื ปล ะ ๓ เดอื น (เขา เดอื นออก ๓ เดอื น) อตั รา การเกณฑแ รงงาน ปล ะ ๓ เดอื นนใ้ี ชไ ปจนถงึ รชั สมยั พระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกลา เจา อยหู วั กอ นการ ประกาศใชพระราชบญั ญตั กิ ารเกณฑท หาร อยางไรกด็ ีระบบไพรทาํ ใหขดั ขวางความชาํ นาญในการทาํ อาชพี ของคนไทย จงึ ทาํ ใหช าวตา งชาตโิ ดยเฉพาะชาวจนี เขา ควบคมุ กจิ การดา นเศรษฐกจิ เกอื บทงั้ หมด ทาสในสมัยกรุงรัตนโกสินทรตอนตน ยังคงมีสภาพเชนเดียวกับทาสสมัยกรุงศรีอยุธยา ทาสในสมัยกรุงรัตนโกสินทรตอนตน มักจะเปนทาสสินไถ ซ่ึงสามารถไถตัวใหพนจากการเปนทาสได ทาสเชลยไมมีคาตวั ตอ งเปน เชลยไปตลอดชวี ิตจนกระทัง่ พ.ศ. ๒๓๔๘ จงึ มกี ฎหมายระบุใหท าสเชลย มีคาตัว และไถตัวเองได สวนทาสในเรือนเบี้ยหรือลูกทาสตองเปนทาสตลอดชีวิต ไมมีสิทธิไถตัว พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัวทรงออกพระราชบัญญัติ เกษียณอายุลูกทาสลูกไท พ.ศ. ๒๔๑๗ ประกาศใหลูกทาสท่ีเกิดตั้งแตปท่ีพระองคข้ึนครองราชย (พ.ศ. ๒๔๑๑) เปนอิสระ เม่อื มอี ายบุ รรลนุ ิติภาวะ และขายตวั เปนทาสอีกไมไ ด ชาวตางชาติ ชาวจีนเปนผมู ีบทบาทและความสําคญั ตอสังคมไทยดานเศรษฐกิจมาตัง้ แต สมัยอาณาจักรอยุธยา ชาวจีนอพยพเขามาอยูในดินแดนไทยมากข้ึนเรื่อย ๆ โดยเฉพาะสมัยกรุง รัตนโกสินทรตอนตน ซึ่งอาจแบงออกเปน ๒ ประเภท คือ ประเภทแรก เปนพวกท่ีมีความสัมพันธ ใกลชิดกับชนช้ันสูงในสังคมไทย และมีการอุปถัมภซึ่งกันและกัน เพ่ือเปนหนทางในการเล่ือนฐานะ

๑๖ ทางสังคมและกาวข้ึนสูชนชั้นขุนนางดวยการใหผลประโยชนแกเจานายและขุนนางไทยออกไปคาขาย ยงั ประเทศจนี ดงั จะเหน็ ไดจ ากการทหี่ วั หนา ชาวจนี ไดเ ขา สชู นชนั้ ขนุ นางโดยการเปน เจา ภาษนี ายอากร มยี ศหรอื บรรดาศักดิ์ เปนพระ ขุน หมืน่ มีศกั ดนิ า ๔๐๐ ข้ึนไป พอคาหรือเจาภาษี ชาวจนี ในหัวเมือง หลายคนไดรับแตงต้ังใหเปนเจาเมือง คนเหลาน้ีมีฐานะมั่งคั่ง บางครอบครัวมีความสัมพันธ โดยการแตงงานกับชนช้ันเจานาย ขุนนาง หรือถวายตัวตอพระมหากษัตริย ชาวจีนประเภทท่ีสอง คือ พวกท่ีรับจางเปนกรรมกรเพื่อทํางานสาธารณูปโภคตาง ๆ แทนแรงงานไพร ทํางานในเหมือง แรด บี กุ ชา งปนู ชา งตอ เรอื กรรมการในโรงงานนาํ้ ตาลทราย ทาํ ไรอ อ ย พรกิ ไทย ยาสบู และคา ขายแถบ ลุม แมน ํ้าแมกลอง หรอื หวั เมืองชายทะเลตะวนั ออกและภาคใตข องไทย พอ คา ชาวจนี ไดร บั อภสิ ทิ ธหิ์ ลายประการ เชน เดนิ ทางและตงั้ ถนิ่ ฐานไดท วั่ ราชอาณาจกั ร ไมตอ งเกณฑแรงงานแตเสยี เงินคา ผกู ปข อ มือเปน เงิน ๑.๕๐ บาทตอทกุ สามป ตอมาในสมัยพระบาท สมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัว รัฐบาลประกาศเลิกวิธีผูกปขอมือชาวจีนมาเปนการเก็บเงินคา ราชการปละ ๖ บาท การที่การคาของไทยท้ังการคาตางประเทศและการคาภายในประเทศชวงสมัย กรุงรัตนโกสินทรตอนตน ดําเนินการโดยพระมหากษัตริย เจานาย ขุนนาง และพอคาจีน พอคา เจา ภาษนี ายอากรชาวจนี มฐี านะมง่ั คง่ั เหลา นไี้ ดเ ขา มาอยใู นสงั คมชนั้ เดยี วกบั ชนชน้ั สงู ของไทยไดอ าศยั ระบบศกั ดนิ าและการอปุ ถมั ภข องชนชน้ั สงู เหลา นด้ี าํ เนนิ ธรุ กจิ จนกลายเปน ผมู ฐี านะราํ่ รวย กลายเปน คา นยิ มทเ่ี หน็ ความสาํ คญั ของทรพั ยส มบตั หิ รอื ฐานะทางเศรษฐกจิ ควบคไู ปกบั คา นยิ มการสะสมไพรบ รวิ าร สภาพเศรษฐกิจของประเทศไทยในชวงตนจึงเปนลักษณะแบบเลี้ยงตัวเอง พลเมืองมี อาชพี เกษตรเปนหลัก ผลผลิตสําคัญคอื ขา ว ฝา ย ออย ยาสูบ เปน ตน รฐั บาลมีรายไดหลายทาง เชน จงั กอบ อากร ฤชา สว ย และรายไดจ ากการคา ตา งประเทศ การคา สําเภา และการคาแบบผูกขาด ภาษี สว นใหญร ฐั บาลมอบใหพ อ คา จนี ผกู ขาดเกบ็ ภาษแี ทนรฐั บาล และจะมกี ารเดนิ สวนใหมท กุ ครงั้ ทม่ี กี าร เปลยี่ นรชั กาลเพอื่ วดั ทดี่ นิ แลว เกบ็ เงนิ ตามโฉนดนนั้ ความสมั พนั ธก บั ตา งชาตอิ นั ดบั แรกนน้ั คอื ชาตจิ นี โดยมกี ารตดิ ตอ คา ขายมาตงั้ แตค รง้ั สมยั สโุ ขทยั แลว โดยทางเรอื สาํ เภา พอมาในสมยั รตั นโกสนิ ทรช าวจนี กไ็ ดอ พยพมาต้งั ถ่ินฐานทีป่ ระเทศไทยมากขน้ึ เรื่อยๆ และสว นใหญก ารคาขายมกั จะเปน ไปในลักษณะ เกื้อกูลกัน สวนชาติตะวันตกที่เขามามีบทบาทคือ โปรตุเกส เพราะไดมีการสงสาสนในการขอใหเรือ ของตนเขา มาคา ขายไดอ ยางสะดวก และทางไทยกําลังตอ งการซ้ือปนมาใชร ักษาพระนคร อยา งไรก็ดี การตดิ ตอ กับโปรตุเกสทําใหไทยไดเ รียนรวู ิทยาการตาง ๆ มากมาย เชน การทาํ ปน ไฟ ขนม ตาํ รายา เปนตน ซึ่งผิดกับการเขามาของชาวอังกฤษท่ีเร่ิมในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหลานภาลัย โดยมีวัตถปุ ระสงคหลกั คือ การเมอื งและการคา โดยมีครอวเ ฟรด เปนผูท่เี ขา เจรจาทางการคา กบั ไทย คนแรกๆ โดยไทยยงั คงไดผลประโยชนอยบู าง แตตอมาเฮนรี เบอรน ี ซง่ึ เปน ทตู คนท่สี องไดเ ขามาได ตกลงทําสัญญาคาขายใหอังกฤษเขามาทําการคาไดโดยเสรี สวนอเมริกาน้ันก็เขามาในประเทศไทย ดวยเชนกันและก็ไดใหความรูเก่ียวกับการศึกษาไวมาก แตอยางไรก็ดีจุดประสงคหลักคือการไดเขามา คาขายในประเทศไทยไดอยา งเสรี

๑๗ 椄 ¤Áä·ÂÊÁÂÑ ãËÁ‹ ความเจริญทางดานการคา การเห็นคุณคาของการศึกษาหาความรู และความสนใจรับ วทิ ยาการจากตะวนั ตกของชนชน้ั นาํ และสามญั ชนในกรงุ เทพฯ และตามหวั เมอื งใหญ ๆ ทเี่ ปน ศนู ยก ลาง การคา มอี ทิ ธพิ ลตอ การเปลยี่ นแปลงสงั คมไทย ไดม กี ารพฒั นาดา นสงั คมและประเพณี เพอื่ ความทนั สมยั การปฏิรูปการบริหารราชการแผนดิน และปฏิรูปสังคมในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลา เจาอยูหัว ดวยการเลิกระบบไพรและการยกเลิกระบบทาส การเลิกระบบไพร ไพรมีความสําคัญ ทางสังคม เศรษฐกิจและการเมืองการปกครองของไทยดังที่ไดกลาวมาแลวขางตน พระบาทสมเด็จ พระจลุ จอมเกลา เจา อยหู วั ทรงดาํ เนนิ การอยา งคอ ยเปน คอ ยไป ดว ยการดงึ การควบคมุ กาํ ลงั จากขนุ นาง เจานายมาสูพระมหากษตั รยิ โ ดยใหม กี ารจดั ทาํ สํามะโนครัวแทนการสักขอ มือ พระราชบญั ญตั เิ ปลีย่ น วธิ เี กบ็ เงินคา ราชการ ร.ศ.๑๑๖ (พ.ศ. ๒๔๔๑) ซง่ึ ลดเงนิ คาราชการทีเ่ ก็บจากไพรจ ากปล ะ ๑๘ บาท ใหเ ปน ปละ ๖ บาท และเปลย่ี นการควบคุมไพรจ ากมลู นายมาใหทองทท่ี ่ไี พรอ าศัยอยเู ปนผูด แู ลแทน พระราชบัญญตั เิ กณฑจ า ง ร.ศ.๑๑๙ (พ.ศ. ๒๔๔๔) เปน การทําลายลกั ษณะของระบบไพร คอื ใหเลกิ การเกณฑแ รงงาน ไพรเ ปน อสิ ระในการประกอบอาชพี และเลอื กทอ่ี ยอู าศยั ซง่ึ นบั วา เปน การคลค่ี ลายวธิ ี การเกณฑแ รงงานตามระบบไพร และสอดคลอ งกบั ระบบเศรษฐกจิ แบบเงนิ ตราซง่ึ กาํ ลงั ขยายเขา มาใน ประเทศไทย และพระราชบัญญัตเิ กบ็ คา ราชการ ร.ศ.๑๒๐ (พ.ศ. ๒๔๔๕) กําหนดใหช ายฉกรรจทุกคน ตอ งเสยี เงนิ คา ราชการคนละ ๖ บาท เปน อยา งสงู ทวั่ ราชอาณาจกั ร นบั วา เปน การทาํ ลายระบบมลู นาย ใน พ.ศ. ๒๔๔๘ ไดมีการประกาศใชพ ระราชบญั ญัติเกณฑท หาร ร.ศ.๑๒๔ โดยกําหนด ใหชายฉกรรจท ีไ่ ดรบั เลือกและมอี ายุ ๑๘-๒๐ ป เปนทหารประจําการอยู ๒ ป แลว ปลดเปนกองหนนุ มีภาระหนา ทฝ่ี ก ซอ มทกุ ปเปนเวลา ๑๕ ป แลวปลดพนจากการเสียเงินคาราชการตลอดชีวติ สว นผทู ่ี ไมไ ดรบั การคดั เลือกตองเสียเงนิ คา ราชการตามอตั ราที่กําหนดของทองถนิ่ ตน พระราชบญั ญตั ฉิ บบั น้ี ไดท ยอยประกาศใชท มี่ ณฑลจนครบทว่ั ราชอาณาจกั รในสมยั พระบาทสมเดจ็ พระมงกฎุ เกลา เจา อยหู วั ซ่ึงเปนการยุติพันธะสังคมตามระบบไพรในสังคมไทยโดยปริยาย และเปนการนําประเทศไทยเขาสู สมยั ใหม สามญั ชนซงึ่ เคยอยใู นฐานะไพรแ ละทาสหนั ไปประกอบอาชพี ชาวนา ชาวไร กรรมการ ชา งฝม อื ลูกจา ง เสมยี น เปนตน การเลกิ ระบบทาสไดร บั อทิ ธพิ ลวฒั นธรรมตะวนั ตกเรอื่ งสทิ ธเิ สรภี าพของมนษุ ย พระบาท สมเดจ็ พระจลุ จอมเกลา เจา อยหู วั ทรงทาํ เปน ขน้ั ตอนอยา งละมนุ ละมอ ม ตง้ั แตท รงออกพระราชบญั ญตั ิ พกิ ดั เกษยี ณอายลุ กู ทาสลกู ไท พ.ศ. ๒๔๑๗ กาํ หนดใหล กู ทาสทเี่ กดิ ใน พ.ศ. ๒๔๑๑ ซง่ึ เปน ปท พ่ี ระองค ขึ้นครองราชย เกษียณอายเุ ปน ไท เมอ่ื อายุ ๒๑ ป หา มขายตัวเปนทาสอกี ทรงปลกู ฝงคานยิ มในการ บรจิ าคเงนิ ไถท าสใหเ ปน อสิ ระ ขยายการศกึ ษาและอาชพี โดยตง้ั โรงเรยี นใหล กู ทาสทย่ี งั ไมบ รรลนุ ติ ภิ าวะ สมคั รใจเขา เรยี น และจะปลอ ยใหเ ปน ไท ประกาศพระราชบญั ญตั เิ ลกิ ทาสในมณฑลพายพั พ.ศ. ๒๔๔๓ พระราชบญั ญตั เิ ลกิ ทาสในมณฑลบรู พา พ.ศ. ๒๔๔๗ และในวนั ที่ ๑ เมษายน พ.ศ.๒๔๔๘ ไดป ระกาศ พระราชบญั ญตั เิ ลกิ ทาสทว่ั ราชอาณาจกั ร พวกทซ่ี อื้ ขายทาสจะถกู ลงโทษตามประมวลกฎหมายลกั ษณะ อาญา พ.ศ. ๒๔๕๑ การเลกิ ทาสและไพร อาจกลา วไดว า เปน การปลดปลอ ยใหพ น จากพนั ธะทางสงั คม ในรูปแบบศักดินา เพือ่ เปน การพัฒนารองรบั การปรับปรุงบานเมอื งใหทนั สมยั แบบตะวนั ตก

๑๘ ในดานการศึกษา การท่ีวัฒนธรรมและวิทยาการตะวันตกไดหลั่งไหลเขาสูสังคมไทย พรอมกบั การเขา มาของชาวตะวันตกไดถายทอดความรดู านตา ง ๆ สงผลใหเกิดการเปลี่ยนแปลงทาง สังคมต้ังแตสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกลาเจาอยูหัว ความสนใจในการเรียนภาษาอังกฤษและ วิทยาการเทคโนโลยีตะวันตกเปนการเปล่ียนรูปแบบการศึกษาแบบเดิมซึ่งอิงอยูกับวัด วัง และบาน ขุนนางเจานายมาเปนการศึกษาในระบบโรงเรียนตามแบบแผนตะวันตก ในสมัยพระบาทสมเด็จ พระจลุ จอมเกลา เจา อยหู วั มกี ารตงั้ โรงเรยี นสาํ หรบั ราษฎรทวั่ ไป และขยายไปทง้ั กรงุ เทพฯ และตา งจงั หวดั มกี ารตง้ั โรงเรยี นขา ราชการพลเรอื นเพอ่ื ฝก หดั ขา ราชการ ซง่ึ ตอ มาสถาปนาเปน จฬุ าลงกรณม หาวทิ ยาลยั โรงเรียนราชแพทยาลัย ซึ่งตอมาเปนมหาวิทยาลัยแพทยศาสตรและมหาวิทยาลัยมหิดล โรงเรียน นายรอ ยพระจลุ จอมเกลา ฯ โรงเรยี นกฎหมาย ฯลฯ ลว นเปนการพฒั นาคณุ ภาพของคนท้งั ส้นิ 椄 ¤Áä·Âã¹ÂؤâÅ¡ÒÀÔÇμÑ ¹ สังคมโลกยุคโลกาภวิ ตั น มีลกั ษณะสาํ คญั หลายประการ สรุปไดด งั นี้ ๑. การใชคอมพิวเตอรเปนกลไกสําคัญ ในสังคมโลกาภิวัตน คอมพิวเตอรมีบทบาท สาํ คญั มากเพราะเปน เครอื่ งมอื ทจ่ี ะรบั และแปลงขอ มลู ไดอ ยา งรวดเรว็ และไมค อ ยมขี อ จาํ กดั คอมพวิ เตอร ไดถูกนํามาใชในการจัดเก็บ บันทึกขอมูล จัดระบบขอมูลและนํามาใชสื่อสารถึงกันในเวลาอันรวดเร็ว ทกุ มมุ โลก ในระยะไมก ปี่ ม านไ้ี ดม กี ารพฒั นาระบบคอมพวิ เตอรไ ปอยา งมาก จากเครอ่ื งทม่ี ขี นาดใหญ ราคาแพง เปนระบบคอมพิวเตอรสวนบุคคลท่ีมีขนาดเล็กแตมีคุณภาพ ศักยภาพสูงมากและ ราคาถูกลง เคร่ืองคอมพิวเตอรจ ึงเปนเครือ่ งมือสําคญั ในการแพรขอ มูลขาวสารในยคุ โลกาภิวตั น ๒. การไหลบาของขอมูลขาวสาร วิทยาศาสตร และเทคโนโลยีมีสวนชวยใหเศรษฐกิจ และสงั คม เจรญิ กา วหนา เศรษฐกจิ ทเ่ี จรญิ กา วหนา ทาํ ใหโ ลกตะวนั ตกมงั่ คง่ั ราํ่ รวย ซง่ึ จะมผี ลทาํ ใหเ กดิ เปนแรงกระตุนใหมีการวิจัยและพัฒนา เพื่อศึกษาคนควาหาขาวสารที่เปนประโยชนอยางไมหยุดย้ัง สถาบนั การศึกษาตา ง ๆ ก็ทาํ หนาท่ีคนควาวิจยั เพ่ือใหไดมาซงึ่ ความรูใ หม ๆ เพิม่ มากขน้ึ เทคโนโลยี สื่อสารอันทันสมัยก็มีสวนชวยใหเกิดการเปลี่ยนถายทอดขอมูลใหม ๆ หมุนเวียนอยูตลอดเวลา อยางไมมีท่ีสิ้นสดุ กอ ใหเ กดิ ปรากฏการณท เี่ รยี กวา “การไหลบา ของขา วสาร” ๓. การเพิ่มข้ึนของแรงงานดานขาวสาร จํานวนแรงงานท่ีทํางานเกี่ยวกับขาวสารขอมูล มีจํานวนเพ่ิมมากขน้ึ แรงงานเหลา นีไ้ ดแ กผ ทู ่อี ยูใ นวงการศึกษา การคมนาคม การพมิ พ การโฆษณา ประชาสมั พนั ธ ส่อื สารมวลชนทุกประเภท การเงนิ การบัญชี รวมทงั้ อุตสาหกรรมผลิตคอมพวิ เตอร หรอื ชน้ิ สว นคอมพวิ เตอรแ ละงานทเ่ี กยี่ วกบั การนาํ เทคโนโลยมี าจดั การกบั ขา วสารทกุ ชนดิ กลา วกนั วา ปจจุบันในอเมริกามีแรงงานที่ทํางานดานขาวสารมากกวา รอยละ ๕๐ ในขณะที่แรงงานเกษตร และอตุ สาหกรรมลดลงมากกวารอยละ ๒๕ สังคมไทยในยุคโลกาภิวัตนจะมี ๒ ลักษณะดวยกัน สังคมเมืองจะเปนสังคมของ ความวุนวายมีชีวิตเรงรีบ แขงขันอยูตลอดเพราะการใชชีวิตประจําวันน้ันเปนการพึ่งพาขอมูลขาวสาร และเทคโนโลยี เพ่ือเพิ่มขีดความสามารถในการทํากําไร เน่ืองจากโลกมีความเช่ือมตอกันหมด

๑๙ ผลกระทบจะเกิดขึ้นเร็ว คนจะรับรูขาวสารไว ชีวิตคนเมืองจะเปนรูปแบบอุตสาหกรรมอยางชัดเจน และเนื่องจากระบบส่ือสารไรพรมแดนทําใหเกิดการครอบโลกทางวัฒนธรรม อิทธิพลของวัฒนธรรม และอาํ นาจของเศรษฐกจิ จากประเทศทพี่ ฒั นาแลว ไดไ หลบา เขา สปู ระเทศอน่ื อยา งรนุ แรง กอ ใหเ กดิ กระแส วฒั นธรรมโลก (Neo-Westernization) ครอบงาํ ทางดา นความคดิ การมองโลก การแตง กาย การบรโิ ภคนยิ ม แพรห ลายเขา ครอบคลุมเหนอื วัฒนธรรมชาตขิ องประชาคมทัว่ โลก ผลที่ตามมาคือ เกดิ ระบบผกู ขาด ไรพ รมแดน สว นสงั คมชนบทนนั้ จะมคี วามเคลอ่ื นไหวอยา งเชอื่ งชา แตก ไ็ มไ ดถ กู ตดั ขาดจากสงั คมเมอื ง มากเหมือนเชนเมื่อกอนเนื่องจากการพัฒนาในดานสาธารณูปโภคและการพัฒนาดานการสงตอเรื่อง ขอมูลขาวสารทําใหการติดตอนั้นเร็วข้ึนกวาเดิม ประกอบกับคนในยุคนี้เขามาทํางานในกรุงเทพฯ หรือตามหวั เมืองตางๆ จํานวนมาก Êѧ¤ÁàÁ×ͧáÅÐ椄 ¤Áª¹º·¢Í§ä·Â ลักษณะสงั คมไทย ๑. เปน สงั คมทม่ี โี ครงสรา งแบบหลวมๆ คอื ผคู นไมเ ครง ครดั ตอ ระเบยี บ วนิ ยั กฎเกณฑ ชอบความสะดวกสบาย สนกุ สนาน การไมเ ครง ครดั ตอ ระเบยี บวนิ ยั เปน ผลใหเ กดิ ความยอ หยอ นในการ รักษากฎเกณฑ ขอ บังคับ และกติกาของสงั คม ๒. เปนสงั คมเกษตร ประชาชนสว นใหญร อ ยละ ๗๕ ประกอบอาชีพทางเกษตร ๓. เปนสังคมที่มีการแบงชนช้ัน ยึดถือฐานะทางเศรษฐกิจและสังคมเปนสําคัญ เชน ทรัพยส มบตั ิ ความร่าํ รวย ตําแหนงหนาทกี่ ารงาน อํานาจ ชอ่ื เสยี ง ฯลฯ ๔. เปน สงั คมทม่ี กี ารอพยพเคลอื่ นยา ยไปสถู น่ิ อนื่ สงู เนอื่ งจากประชาชนสว นใหญม กี าร ศกึ ษาตํ่า ยากจน อัตราการเกดิ ของประชาชนเพมิ่ มากขนึ้ อตั ราการตายลดลง ทาํ ใหช าวชนบทอพยพ เขา เมอื งหรอื อพยพไปชนบทอน่ื ๆ สงู สว นใหญเ ปน การอพยพยา ยถนิ่ แบบชวั่ คราว เชน ชาวอสี านไป รบั จางในเมือง หรือเดินทางไปขายแรงงานในตางประเทศ ฯลฯ ๕. เปนสังคมเปด สังคมไทยยอมรับวัฒนธรรมตางชาติ โดยเฉพาะอยางยิ่งวัฒนธรรม ตะวันตกเขามาทําใหเกิดการเปลี่ยนแปลง ความคิด วิถีดําเนินชีวิตเปลี่ยนไปจากเดิมเปนอันมาก การพฒั นาประเทศจะใหค วามสาํ คญั การพฒั นาวตั ถมุ ากกวา การพฒั นาจติ ใจ สภาพวถิ ชี วี ติ ของบคุ คล โดยเฉพาะสังคมเมืองเปลีย่ นแปลงไปโดยรวดเร็ว Êѧ¤Á¢Í§àÁ×ͧä·Â สังคมเมืองมีประชาชนอาศัยอยูหนาแนน มีการปกครองแบบเทศบาล บางแหง มีการปกครองโดยเฉพาะ เชน กรุงเทพมหานคร เมืองพัทยา สังคมเมืองมีความเจริญทางดานวัตถุ เปนศนู ยก ลางความเจริญทางดานเศรษฐกิจ การศึกษา สาธารณสุข ฯลฯ

๒๐ Å¡Ñ É³ÐáÅÐâ¤Ã§ÊÌҧ¢Í§Ê§Ñ ¤ÁàÁÍ× §ä·Â ๑. พ่ึงพาอาศัยกัน สังคมเมืองจําเปนตองพ่ึงพาอาศัยกันทางดานเศรษฐกิจ สังคม ทุกส่ิงทุกอยางดําเนินไปดวยกันเหมือนเคร่ืองจักร หากสิ่งใดหยุดชะงักสังคมเมืองจะประสบ ความยงุ ยากทนั ที ๒. มีการรวมตวั กันอยา งหลวม ๆ สมาชกิ ของสงั คมเมืองมแี บบแผน วิถดี ําเนนิ ชวี ติ ใน แตละกลุมแตกตางกัน ท้ังดานความคิด ความเชื่อ ศาสนา และประสบการณ เพราะสมาชิกมาจาก แหลงตาง ๆ กัน ๓. มีลักษณะความแตกตา งทางเศรษฐกจิ สงู คือ สังคมเมือง มที ั้งนายจา ง ลกู จาง มีคน ท่ีประกอบอาชพี ทห่ี ลากหลาย เชน พอ คา ขาราชการ นกั การเมือง นกั ธุรกิจ และอืน่ ๆ อีกมากมาย ทาํ ใหมรี ะดบั ความแตกตา งของสมาชิกทางเศรษฐกิจสงู ๔. การติดตอสัมพันธกนั มีลักษณะแบบทุติยภูมิ ทงั้ นีเ้ นือ่ งจากผูคนในสังคมเมืองมมี าก จึงมีการตดิ ตอกันตามสถานภาพ มากกวา การตดิ ตอ กนั เปน สวนตวั หรอื แบบปฐมภูมิ ๕. การรวมกลมุ เปน องคกรเปนไปในรูปแบบทางการ คอื เปน การคํานงึ ถงึ ผลประโยชน ของตนเองหรอื ของกลุมตนเองมากทส่ี ุด ๖. มีการแขงขันกันสูง คือ สังคมเมือง ผูคนจะมีการแขงขันกันสูง เปนการแขงขัน เพ่ือชัยชนะคูแขง หรือเพื่อความอยูรอดในสังคม คนในสังคมเมืองจึงเปนโรคประสาทมาก เมื่อเปรยี บเทยี บกับชาวชนบท 椄 ¤Áª¹º·¢Í§ä·Â มกี ารรวมตวั กนั อยเู ปน ชมุ ชนเลก็ ๆ เปน การรวมตวั กนั เปน หมบู า น ตาํ บล กระจดั กระจาย ไปทั่วประเทศ ประชาชนสว นใหญข องสังคมไทยอาศยั อยูในชนบท ÅѡɳÐáÅÐâ¤Ã§ÊÃÒŒ §¢Í§Ê§Ñ ¤Áª¹º·¢Í§ä·Â ๑. มีการรวมตัวกันอยางเหนียวแนน ท้ังน้ีเพราะสังคมชนบทไทยมีความคลายคลึงกัน ของแบบแผนสังคมและแบบแผนของวัฒนธรรมข้ันพื้นฐาน สภาพความเปนอยูมีความคลายคลึงกัน เปนอันมาก การรวมตวั ของสงั คมชนบทจึงเปนการรวมตัวอยา งเหนียวแนน ๒. มีพื้นฐานทางเศรษฐกิจและสังคมไมแตกตางกันมาก ชาวชนบทสวนใหญประกอบ อาชีพทางเกษตรกรรม แบบแผนของสังคมเปน แบบแผนสังคมเกษตร พ้ืนฐานทางเศรษฐกจิ และสงั คม จงึ ไมแ ตกตางกนั มาก ๓. พ่ึงธรรมชาติส่ิงแวดลอมเปนสวนใหญ ชีวิตของชาวชนบทผูกพันอยูกับธรรมชาติ ทงั้ อาชพี และความเปน อยู ความทกุ ขม ผี ลจากภยั ธรรมชาติ คอื ความแหง แลง นาํ้ ทว ม และความหนาวเยน็ หากปใดไมมภี ยั ธรรมชาตปิ ระกอบอาชีพไดผ ลดี จะมคี วามสุข ๔. การรวมกลมุ ของคนชนบทอยูในวงจาํ กัด และมลี ักษณะไมเ ปน ทางการ สังคมชนบท จะรูจักคุนเคยกันดี มีการติดตอสัมพันธกันเปนสวนตัวในลักษณะกลุมปฐมภูมิมากกวาสัมพันธกันใน ลกั ษณะกลมุ ทุตยิ ภมู ิ

๒๑ ๕. มีการแขงขันกันนอย ผูคนในสังคมชนบทมีการชวยเหลือซ่ึงกันและกันมาโดยตลอด ประกอบอาชพี คลายคลงึ กนั รวมสุขรว มทุกข เผชิญภยั ธรรมชาตมิ าดวยกัน มีความเห็นอกเหน็ ใจกัน มคี วามเคารพนับถือกันมาโดยตลอด ระบบการแขงขนั จงึ มนี อ ย ¤ÇÒÁÊÑÁ¾Ñ¹¸Ã ÐËÇÒ‹ §Ê§Ñ ¤ÁàÁ×ͧ¡ÑºÊѧ¤Áª¹º· สังคมเมืองกับสังคมชนบทมีความสัมพันธกันอยางใกลชิด ตองพ่ึงพาอาศัยกัน สังคม ชนบทผลิตและสงอาหาร ตลอดท้ังผลิตผลทางการเกษตรใหแกสังคมเมือง รวมท้ังขายแรงงานใหแก สังคมเมือง ในขณะเดียวกัน สังคมเมืองก็เปนตลาดขายผลิตผลทางการเกษตร เปนแหลงผลิตทาง อุตสาหกรรม สงผลิตผลทางอุตสาหกรรมขายใหแกสังคมชนบท เปนแหลงความรูทางเทคโนโลยีให แกส งั คมชนบท เปนตน »˜ÞËÒÊѧ¤Áä·Â ñ. »Þ˜ ËÒ¤ÇÒÁÂÒ¡¨¹ ความยากจน คอื สภาพการดาํ รงชวี ติ ของบคุ คลทม่ี รี ายไดไ มพ อ กบั รายจา ย ไมส ามารถจะหาสงิ่ จาํ เปนมาสนองความตอ งการทางรางกาย และจติ ใจไดอ ยา งเพยี งพอ จนทําใหบคุ คลนนั้ มสี ภาพความเปนอยูท่ีตํา่ กวา ผลเสยี ของความยากจน ๑. ผลเสยี ตอ บคุ คลและครอบครวั ทาํ ใหบ คุ คลสญู เสยี บคุ ลกิ ภาพทด่ี ี ครอบครวั ขาด เคร่อื งอุปโภคบริโภคทจ่ี าํ เปน แกก ารดํารงชพี ไมส ามารถจะสง บุตรหลานเลาเรยี นไดเทาทีค่ วร ๒. เปนภาระแกสงั คม สงั คมตองอมุ ชูดูแลคนยากจน ทําใหป ระเทศชาตไิ มส ามารถ จะทุมเทการพฒั นาได ๓. ทําใหเศรษฐกิจ สังคม และการเมืองไมมั่นคง ประเทศที่มีคนยากจนมากก็ไม สามารถจะพัฒนาเศรษฐกิจ สังคมและการเมืองได ทําใหเศรษฐกิจ สังคมและการเมืองของประเทศ ไมม่ันคง ò. »˜ÞËÒÂÒàʾμÔ´ ยาเสพติด หมายถึง ยาเสพติดใหโทษ องคการอนามัยโลกไดให คาํ นยิ ามยาเสพตดิ ใหโ ทษวา “เมอ่ื เสพแลว ผเู สพจะเกดิ ความตอ งการทงั้ ทางรา งกายและจติ ใจในการที่ จะไดเสพตอ ไป โดยไมสามารถหยดุ เสพได จํานวนการเสพกจ็ ะเพิม่ ข้ึนเรอ่ื ย ๆ จนทาํ ใหเ กิดอันตราย ตอ รางกายและจติ ใจในภายหลัง ยาเสพติดในปจจุบนั มีมากมายทปี่ รากฏแพรหลาย เชน ฝน เฮโรอีน กญั ชา กระทอม แอมเฟตามีน บารบิทูเรต สารระเหย ยาบา ผลเสยี ของผตู ิดยาเสพติดใหโทษ ๑. ผลเสยี ทางรา งกายและจติ ใจ รา งกายออ นเพลยี เบอ่ื อาหาร นอนไมห ลบั อารมณ หงุดหงดิ โกรธงา ย ฟงุ ซา น ๒. ผลเสยี ทางสงั คม ผตู ดิ ยาเสพตดิ ไมค าํ นงึ ถงึ กฎระเบยี บของสงั คม ชอบละเมดิ กฎ ระเบยี บ ผูต ดิ ยาเสพตดิ เปนที่รังเกียจของสังคม เปน ผูทําลายชือ่ เสยี งวงศตระกูล

๒๒ ๓. ผลเสยี ทางเศรษฐกจิ ผตู ดิ ยาเสพตดิ สว นใหญอ ยใู นวยั แรงงาน ตดิ ยาเสพตดิ แลว ไมชอบทํางาน ออนแอ ทําใหสูญเสียแรงงาน การผลิตของประเทศลดลง รายไดของประเทศลดลง นอกจากน้นั รฐั ยงั ตอ งสูญเสยี งบประมาณจํานวนมากในการรักษาพยาบาลผูตดิ ยาเสพติด ó. »˜ÞËÒ¤ÍÃÃ»Ñ ª¹Ñ คอรรัปชนั คือ การทจุ ริตโดยใชหรืออาศยั ตําแหนง หนาที่ อํานาจ และอทิ ธิพลทีต่ นมีอยู เพ่ือประโยชนแ กต นเองและหรอื ผอู ่นื รวมถงึ การเลือกที่รกั มกั ทช่ี งั การเห็นแก ญาตพิ นี่ อ ง กนิ สนิ บน ฉอ ราษฎรบ งั หลวง การใชร ะบบอปุ ถมั ภแ ละความไมเ ปน ธรรมอน่ื ๆ ทข่ี า ราชการ หรอื บคุ คลใดใชเปน เครื่องมอื ในการลิดรอนความเปน ธรรมและความถูกตองตามกฎหมายของสงั คม ผลเสยี ของการคอรรปั ชนั ๑. ดานรัฐ ทําใหเกิดการผูกขาด ขาราชการจะติดตอซื้อขายกับพรรคพวกของตน หรือผูท่ีใหผลประโยชนตอตนเองเทานั้น ทําใหสินคาแพงกวาความเปนจริง วัสดุส่ิงของคุณภาพต่ํา ทาํ ใหเกดิ กลุมผลประโยชนในวงราชการ ใชสถานทร่ี าชการหากนิ ในทางไมส ุจริต ๒. ดานขาราชการ ทําใหขาราชการที่ซื่อสัตยสุจริตหมดกําลังใจในการทํางาน ถาผูบังคับบัญชารวมกับลูกนองใกลชิดกระทําการคอรรัปชันดวยแลว ขาราชการที่สุจริตยอมอยูใน วงราชการยากเพราะจะโดนกล่ันแกลง ตลอดเวลา ๓. ดา นประชาชน ประชาชนเส่อื มศรัทธาขาราชการ เพราะขา ราชการท่ีคอรร ปั ชัน จะทําใหขา ราชการทีซ่ ือ่ สัตย พลอยเสยี ชือ่ เสียง เกยี รตยิ ศ ไปดว ย ô. »˜ÞËÒÊÔè§áÇ´ÅÍŒ Á໚¹¾ÔÉ สง่ิ แวดลอมเปน พิษ หมายถงึ สงิ่ ตา ง ๆ ทอี่ ยูรอบตวั เรา เชน อากาศ นาํ้ เสียง เปนตน เปนพิษจะโดยมนุษยทําใหเปนพษิ หรอื เปน พษิ ดวยตัวของมันเองก็ตาม ถอื วาสงิ่ แวดลอ มเปนพษิ ประเทศไทยส่ิงแวดลอมเปนพษิ ไดทวีความรนุ แรงขน้ึ เปน ลาํ ดบั อากาศเสีย เต็มไปดวยควันไอเสียจากรถยนต ฝุนละอองจากโรงงาน คนสูดอากาศเปนพิษทําใหเกิดอันตรายตอ สขุ ภาพ นาํ้ ในลาํ คลองเนา เหมน็ ใชอ ปุ โภคบรโิ ภคไมไ ด เพราะโรงงานตา ง ๆ ปลอ ยนา้ํ เสยี ลงไปในแมน าํ้ ลาํ คลอง ประชาชนทงิ้ เศษขยะเนาเหมน็ ลงแมน าํ้ ฯลฯ õ. »˜ÞËÒâäàʹʏ โรคเอดส (AIDS : Aequired Deficency Syndrome) แพรม าสู ประเทศไทยจากประเทศตะวนั ตก ประเทศไทยไดร บั อนั ตรายจากโรคเอดสร นุ แรงขน้ึ โรคเอดสเ กดิ จาก สาเหตทุ สี่ าํ คญั เชน การสาํ สอ นทางเพศ การใชเ ขม็ ฉดี ยารว มกนั การถา ยเทเลอื ดทขี่ าดความระมดั ระวงั ปจจุบันยังไมมียารักษาโรคเอดส ผูปวยจะตองเสียชีวิตทุกราย ประเทศไทยตองสูญเสียงบประมาณ จาํ นวนมากในการรกั ษาผปู วยโรคเอดส ซ่งึ เปน บคุ คลทส่ี ังคมรงั เกียจ Ç¸Ô »Õ ‡Í§¡Ñ¹áÅÐá¡äŒ ¢»˜ÞËÒÊѧ¤Áä·Â ๑. ใหก ารศกึ ษาแกป ระชาชนใหท ว่ั ถงึ และสงู ขนึ้ การศกึ ษาเปน การยกระดบั คณุ ภาพชวี ติ ของมนุษยใหสูงข้ึน รัฐจึงควรทมุ เทงบประมาณในการใหก ารศึกษาแกประชาชน ๒. รัฐตองจัดสวัสดิการที่ดีใหแกประชาชน ตองจัดใหประชาชนมีการศึกษาท่ีดี และมีงานทาํ ทุกคนเพ่ือเปนหลกั ประกนั ของชวี ิต ควรจดั ใหม ีการประกนั สังคมโดยทว่ั ถึง

๒๓ ๓. พฒั นาเศรษฐกจิ อยา งเหมาะสมกบั ประเทศ โดยพฒั นาเศรษฐกจิ เพอ่ื สว นรวม กระจาย รายไดส ชู นบทมากข้ึน พยายามลดชองวางระหวา งคนจนกบั คนรวยใหอยใู นระดับเดียวกนั ๔. มีการพัฒนาสังคมใหเหมาะสม โดยเฉพาะระดับครอบครัว ซึ่งเปนสถาบันที่สําคัญ ตอ งพัฒนากอ นสถาบนั อื่น ๆ ควรสรา งคา นยิ มท่ดี ีใหกบั เด็ก เชน ใหม ีความซือ่ สตั ย ขยัน ใฝศ กึ ษา ไมเห็นแกเงิน ชอบศึกษาคนควา ฯลฯ รัฐตองพัฒนาบุคคลใหมีคุณธรรม จริยธรรม ดําเนินชีวิตใน ครรลองแหง จริยธรรม คณุ ธรรม หรอื ตามหลักพระศาสนาทตี่ นเองยอมรบั นับถอื º·ÊÃ»Ø จากวิวัฒนาการตามรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๕๐ ซ่ึงถูกเลิก ไปแลว ประเทศไทยปกครองระบอบราชาธิปไตยภายใตรัฐธรรมนูญ และประชาธิปไตยระบบรัฐสภา ซ่ึงมีพระมหากษัตริยซึ่งทรงอยูภายใตรัฐธรรมนูญเปนประมุขแหงรัฐ และนายกรัฐมนตรีเปนหัวหนา รัฐบาล ฝายนิติบัญญัติ และฝายบริหารถวงดุลอํานาจซึ่งกันและกัน สวนฝายตุลาการเปนอิสระจาก การถวงดุลอํานาจ ฝายบริหารมีนายกรัฐมนตรีเปนประมุขแหงอํานาจ ฝายนิติบัญญัติของไทยอยูใน ระบบสภาคู แบง ออกเปนวฒุ สิ ภาและสภาผูแทนราษฎร ฝา ยตลุ าการ มศี าลเปนองคกรบริหารอาํ นาจ สวนใหญประเทศไทยมีระบบพรรคการเมืองเปนระบบหลายพรรค กลาวคือ ไมมี พรรคการเมืองใดสามารถจัดตั้งรัฐบาลพรรคเดียวไดอยางเด็ดขาด จึงตองจัดตั้งรัฐบาลผสมปกครอง ประเทศ ตั้งแตโบราณกาล ราชอาณาจักรไทยอยูภายใตระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย อยางไร กต็ าม หลงั จากการปฏวิ ตั สิ ยาม พ.ศ. ๒๔๗๕ ประเทศไทยจงึ อยภู ายใตก ารปกครองระบอบราชาธปิ ไตย ภายใตรัฐธรรมนูญ รัฐธรรมนูญเขียนฉบับแรกถูกรางขึ้น อยางไรก็ตาม การเมืองไทยยังมีการตอสู ระหวางกลมุ การเมอื งระหวา งอภิชนหวั สมัยเกา และหวั สมยั ใหม ขาราชการ และนายพล ประเทศไทย เกดิ รฐั ประหารหลายครง้ั ซง่ึ มกั เปลยี่ นแปลงใหป ระเทศไทยอยภู ายใตอ าํ นาจของคณะรฐั ประหารชดุ แลว ชดุ เลา จนถงึ ปจ จบุ นั **ประเทศไทยมกี ารประกาศใชร ฐั ธรรมนญู มาแลว ทง้ั สน้ิ ๒๐ ฉบบั โดยฉบบั ที่ ๒๐ คือ รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๖๐ เริ่มประกาศใชต้ังแตวันท่ี ๖ เมษายน พ.ศ.๒๕๖๐ (นับรวมฉบับปจจุบัน) ซ่ึงสะทอนใหเห็นถึงความไรเสถียรภาพทางการเมืองอยางสูง หลงั รฐั ประหารแตล ะครงั้ รฐั บาลทหารมกั ยกเลกิ รฐั ธรรมนญู ทม่ี อี ยเู ดมิ และประกาศใชร ฐั ธรรมนญู ชว่ั คราว สงั คมเกดิ ขน้ึ มาพรอ มกบั มนษุ ย และไดว วิ ฒั นาการมาตามลาํ ดบั สงั คมเปน ผลของสญั ญา ท่ีมนุษยตกลงจดั ทําขน้ึ ดว ยความสมัครใจของมนุษยเ อง เพ่ือความสขุ สมบรู ณ และความเปนระเบียบ วตั ถปุ ระสงคข องการจดั ตั้งสงั คมขึ้น เพือ่ ขจดั ความซ่ึงโหดราย ความยงุ ยากซับซอน และความสับสน ตางๆ ตามสภาพธรรมชาติของมนุษย แนวความคิดของนักปราชญ กลุมนี้เรียกกลุม “ทฤษฎีสัญญา ** อางองิ เกร็ดความรู. net หมวดหมกู ารเมอื งการปกครองและกฎหมาย

๒๔ สังคม” “ทฤษฎีเนนถึงธรรมชาติ” กลาวคือ ทฤษฎีน้ีเชื่อวามนุษยด้ังเดิมนั้นอยูรวมกันเปนสังคม เชน ปจ จบุ นั คอื มนษุ ยไ ดอ าศยั อยตู ามธรรมชาติ แตเ นอื่ งจากความชว่ั รา ย ความยงุ ยากสบั สน การเพม่ิ จาํ นวนมนษุ ย ตลอดจนอารยธรรม เปน เหตใุ หม นษุ ยต อ งละทงิ้ ธรรมชาติ และสญั ญาดว ยความสมคั รใจ ทีจ่ ะรวมกนั ในสังคม ทัง้ นโ้ี ดยมุงหวงั ทีจ่ ะไดร ับความคุมครอง และประโยชนสุขเปนการตอบแทน

๒๕ º··èÕ ò ¤ÇÒÁ໚¹ÁÒ ¤ÇÒÁÊÒí ¤ÞÑ áÅС®ºμÑ Ã¢Í§»ÃЪҤÁÍÒà«Õ¹ ÇμÑ ¶Ø»ÃÐʧ¤ ๑. เพ่อื ใหผ ูเ รยี นรูความเปน มาและความสาํ คญั ของประชาคมอาเซยี น ๒. เพ่อื ใหผูเรยี นรวู ตั ถปุ ระสงคห ลกั ของการกอต้ังประชาคมอาเซยี น ๓. เพื่อใหผูเรียนรูวัตถุประสงคหลักของกฎบัตรอาเซียน และรูความสําคัญของกฎบัตร อาเซยี นตอ ประเทศไทย º·นาํ ประชาคมอาเซยี นกอ ตง้ั ขนึ้ โดยมวี ตั ถปุ ระสงคจ ากความตอ งการสภาพแวดลอ มภายนอก ท่ีมั่นคง (เพื่อที่ผูปกครองของประเทศสมาชิกจะสามารถมุงความสนใจไปท่ีการสรางประเทศ) ความกลวั ตอ การแพรข ยายของลทั ธคิ อมมวิ นสิ ต ความศรทั ธาหรอื ความเชอื่ ถอื ตอ มหาอาํ นาจภายนอก เสอื่ มถอยลงในชว งพทุ ธทศวรรษ ๒๕๐๐ รวมไปถึงความตองการในการพฒั นาเศรษฐกิจของประเทศ การจดั ตงั้ กลุม อาเซียนมีวัตถุประสงคต า งกบั การจัดตัง้ สหภาพยโุ รป เน่ืองจากกลมุ อาเซยี นถกู สรางข้นึ เพ่ือสนบั สนนุ ความเปนชาตินิยมและเพือ่ สรา งสนั ตภิ าพในภมู ิภาคเอเชียตะวนั ออกเฉียงใต อันนาํ มา ซ่ึงเสถียรภาพทางการเมือง และความเจริญกาวหนาทางเศรษฐกิจ สังคม และวัฒนธรรม และเม่ือ การคาระหวางประเทศในโลกมีแนวโนมกีดกันการคารุนแรงข้ึน ทําใหอาเซียนไดหันมามุงเนนกระชับ และขยายความรวมมอื ดานเศรษฐกิจการคา ระหวา งกนั มากข้นึ ¤ÇÒÁ໹š ÁÒáÅФÇÒÁสํา¤Ñޢͧ»ÃЪҤÁÍÒà«Õ¹ อาเซยี นหรอื สมาคมประชาชาตแิ หง เอเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใต (Association of Southeast Asian Nations หรอื ASEAN) กอ ตง้ั ขน้ึ โดยพธิ ลี งนาม “ปฏญิ ญากรงุ เทพฯ” (Bangkok Declaration) เพื่อต้ังสมาคมความรวมมือกันในการเพ่ิมอัตราการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ การพัฒนาสังคม การพัฒนาวัฒนธรรมในกลุมประเทศสมาชิก และการธํารงรักษาสันติภาพและความม่ันคงในพื้นท่ี และเปน การเปด โอกาสใหค ลายขอ พพิ าทระหวา งประเทศสมาชกิ อยา งสนั ตขิ องระดบั ภมู ภิ าคของประเทศ ตางๆ ในเอเชยี เม่ือวันที่ ๘ สงิ หาคม ๒๕๑๐ โดยมผี รู ว มกอ ตงั้ ๕ ประเทศ ดังตอไปน้ี ๑. ไทย โดย พันเอก (พเิ ศษ) ถนดั คอมนั ตร (รฐั มนตรีตา งประเทศ) ๒. สิงคโปร โดย นายเอส ราชารตั นมั (รัฐมนตรีตางประเทศ) ๓. มาเลเซีย โดย ตุน อับดุล ราชัก บิน ฮุสเซน (รองนายกรัฐมนตรี รัฐมนตรี กลาโหมและรัฐมนตรกี ระทรวงพฒั นาการแหง ชาต)ิ

๒๖ ๔. ฟล ิปปนส โดย นายนาซโิ ซ รามอส (รัฐมนตรตี างประเทศ) ๕. อินโดนีเซยี โดย นายอาดมั มาลิก (รฐั มนตรีตา งประเทศ) ในเวลาตอมาประเทศตา งๆ เขา รว มเปน สมาชิกเพมิ่ เติม คือ บรูไนดารุสซาลาม (๘ ม.ค. ๒๕๒๗), สาธารณรัฐสงั คมนยิ มเวยี ดนาม (๒๘ ก.ค. ๒๕๓๘), สาธารณรัฐประชาธปิ ไตยประชาชนลาว และสหภาพมา (๒๓ ก.ค. ๒๕๔๐), ราชอาณาจกั รกมั พูชา (๓ เม.ย. ๒๕๔๒) ตามลาํ ดบั ทําใหปจ จุบนั มีสมาชกิ อาเซยี นทง้ั หมด ๑๐ ประเทศ ÀÒ¾¨Ò¡ http://www.wangitok.com/khwam-ru-xaseiyn ÇμÑ ¶»Ø ÃÐʧ¤ËÅ¡Ñ ปฏญิ ญากรงุ เทพฯ ไดร ะบวุ ตั ถปุ ระสงคส ําคัญ ๗ ประการ ของการจัดต้งั อาเซียน ไดแก ๑. สง เสรมิ ความรว มมอื และความชว ยเหลอื ซง่ึ กนั และกนั ในทางเศรษฐกจิ สงั คม วฒั นธรรม เทคโนโลยี วทิ ยาศาสตร และการบริการ ๒. สง เสริมสันตภิ าพและความมน่ั คงสว นภมู ิภาค ๓. เสริมสรางความเจริญรุง เรอื งทางเศรษฐกจิ พัฒนาการทางวฒั นธรรมในภมู ิภาค ๔. สง เสรมิ ใหประชาชนในอาเซียนมคี วามเปน อยูแ ละคุณภาพชวี ิตที่ดี ๕. ใหความชวยเหลือซึ่งกันและกันในรูปของการฝกอบรมและการวิจัยและสงเสริม การศึกษาดา นเอเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใต ๖. เพ่ิมประสิทธิภาพของการเกษตรและอุตสาหกรรม การขยายการคา ตลอดจน การปรับปรุงการขนสงและการคมนาคม

๒๗ ๗. เสรมิ สรา งความรว มมอื อาเซยี นกบั ประเทศภายนอก องคก ารความรว มมอื แหง ภมู ภิ าค อื่นๆ และองคก ารระหวางประเทศ ÊÞÑ Åѡɳ͏ Òà«Õ¹ รปู รวงขา วสเี หลอื งบนสญั ลกั ษณส แี ดงลอ มรอบดว ย วงกลมสขี าวและสนี า้ํ เงนิ รวมขา ว ๑๐ ตน มดั รวม กนั ไว หมายถงึ ประเทศสมาชกิ รวมกนั เพอื่ มติ รภาพ และความเปน นาํ้ หนง่ึ ใจเดยี วกนั พนื้ วงกลมสแี ดง สีขาว และสีนํา้ เงิน ซ่งึ แสดงถึงความเปน เอกภาพ มีตวั อักษรคําวา “ASEAN” สนี ํา้ เงิน อยใู ตภ าพ รวงขา ว อนั แสดงถงึ ความมงุ มน่ั ทจี่ ะทาํ งานรว มกนั เพื่อความม่นั คง สนั ตภิ าพ เสรภี าพและเอกภาพ ของประเทศและความกา วหนา ของสมาชกิ อาเซยี น ภาพที่ ๒ แสดงสัญลักษณอ าเซยี น คาํ ¢ÇÑÞÍÒà«ÂÕ ¹ ภาพท่ี ๓ แสดงคาํ ขวัญอาเซียน

๒๘ ¸§»ÃÐจาํ »ÃÐà·ÈÊÁÒªÔ¡ ภาพท่ี ๔ แสดงธงประจําประเทศสมาชิกอาเซียน ¸§ÍÒà«Õ¹ ภาพท่ี ๕ แสดงธงอาเซียน “¸§ÍÒà«Õ¹” พื้นธงเปนสีน้ําเงินมีตราสัญลักษณอาเซียนอยูตรงกลาง แสดงถึงความมี เสถยี รภาพ สนั ตภิ าพ ความสามคั คแี ละพลวตั ของอาเซยี น ซงึ่ สที ใ่ี ชอ นั ประกอบไปดว ย สนี า้ํ เงนิ สแี ดง สขี าวและสีเหลือง ซึง่ เปน สีหลักในธงชาตขิ องแตล ะประเทศสมาชิกอาเซียน

๒๙ à¾Å§ÍÒà«ÂÕ ¹ ¤ÇÒÁ໚¹ÁÒ ๑. จดุ เรม่ิ ตน ของความคดิ ในการมเี พลงประจาํ อาเซยี นเกดิ ขน้ึ เปน ครง้ั แรกจากการหารอื ในที่ประชุมอาเซียนทางดานวัฒนธรรมและสนเทศ (ชื่อทางการคือคณะกรรมการอาเซียนวาดวย วฒั นธรรมและสนเทศ) คร้งั ท่ี ๒๙ ในเดือนมิถนุ ายนป ๒๕๓๗ ซึง่ ในครง้ั นนั้ ทีป่ ระชมุ มีความเห็นตรง กนั วา อาเซยี นควรจะมเี พลงประจาํ อาเซยี นโดยกาํ หนดจะใหเ ปด เพลงประจาํ อาเซยี นในชว งของการจดั กจิ กรรมตา งๆ ทางดา นวฒั นธรรมและสนเทศ ทงั้ นี้ ในเรอื่ งการสนบั สนนุ ดา นการเงนิ ทป่ี ระชมุ ตกลงให ใชเ งนิ จากกองทนุ วฒั นธรรมอาเซยี นเพอ่ื สนบั สนนุ การจดั ทาํ โครงการเพอื่ คดั เลอื กเพลงประจาํ อาเซยี น ๒. ตอมาในการประชุมครั้งที่ ๓๒ ของคณะกรรมการอาเซียนวาดวยวัฒนธรรม และสนเทศในเดือนพฤษภาคม ป ๒๕๔๐ ที่ประเทศมาเลเซียไดพิจารณาแตงต้ังคณะกรรมการ เพอื่ คดั เลอื กเพลงในรอบสดุ ทา ยโดยเพลงทเ่ี ขา รอบในครงั้ นน้ั เปน เพลงจากไทย มาเลเซยี และฟล ปิ ปน ส และเพลง ASEAN Song of Unity หรือ ASEAN Oh ASEAN จากฟล ิปปนสไดรับรางวลั ชนะเลิศ อยางไรก็ดี เพลงดังกลาวไมเปนที่รูจักแพรหลายในประเทศสมาชิกอาเซียนเนื่องจากใชเปดเฉพาะ ในการประชมุ คณะกรรมการอาเซยี นวาดวยวัฒนธรรมและสนเทศและกิจกรรมทเ่ี ก่ยี วของ ๓. ดว ยเหตนุ ท้ี าํ ใหใ นการประชมุ สดุ ยอดอาเซยี นทมี่ าเลเซยี และทสี่ งิ คโปรป ระเทศทเ่ี ปน เจา ภาพการประชมุ จงึ ไดแ ตง เพลงเพอื่ ใชเ ปด ในทป่ี ระชมุ โดยมาเลเซยี แตง เพลง “ASEAN Our Way” และสงิ คโปรแ ตงเพลง “Rise” º·ºÒ·¢Í§ä·Â¡Ñº¡Òè´Ñ ทําà¾Å§»ÃÐจาํ ÍÒà«Õ¹ ๑. การจดั ทําเพลงประจาํ อาเซยี นเปนการดําเนินการตามกฎบัตรอาเซยี น โดยบทท่ี ๔๐ ระบใุ หอาเซียน มเี พลงประจําอาเซียนโดยหากเปน ไปไดใหเ สรจ็ เรียบรอ ยกอนการใหส ตั ยาบนั กฎบตั ร อาเซยี น และการประชุมสดุ ยอดอาเซียนครงั้ ท่ี ๑๔ ๒. ประเทศไทยไดรับความไววางใจจากประเทศสมาชิกอาเซียนใหเปนเจาภาพจัดการ แขงขันเพลงประจําอาเซียนโดยท่ีประชุมประเทศสมาชิกอาเซียนไดเห็นชอบใหกําหนดรูปแบบ การแขง ขนั เปน open competition โดยใหส าํ นกั เลขานกุ ารอาเซยี นในแตล ะประเทศกลนั่ กรองคณุ สมบตั ิ เบอื้ งตน และจดั สง ใหประเทศไทยภายในเดือนกันยายน ๒๕๕๑ โดยเนอื้ รอ งตอ งมีเกณฑด ังนี้ ๒.๑ เปน ภาษาอังกฤษ ๒.๒ มลี กั ษณะเปนเพลงชาติประเทศสมาชกิ อาเซยี น ๒.๓ มคี วามยาวไมเกิน ๑ นาที ๒.๔ เนื้อรองสะทอนความเปนหน่ึงเดียวของอาเซียน และความหลากหลาย ทางดานวัฒนธรรม และเชือ้ ชาติ ๒.๕ เปน เพลงทแ่ี ตง ขนึ้ ใหม ทงั้ นผ้ี ชู นะเลศิ จะไดร บั เงนิ รางวลั ๒ หมน่ื ดอลลารส หรฐั

๓๐ ที่ประชมุ มีมตเิ ปนเอกฉนั ทเ ลือกเพลง “ASEAN Way” ของไทยทแี่ ตงโดยนายกติ ตคิ ณุ สดประเสริฐ (ทํานองและเรียบเรียง) นายสําเภา ไตรอุดม (ทํานอง) และนางพะยอม วลัยพัชรา (เน้อื รอง) ใหเปน เพลงประจําอาเซยี น ¤ÇÒÁสาํ ¤ÞÑ ¢Í§à¾Å§»ÃÐจําÍÒà«ÂÕ ¹ การมีเพลงอาเซียนถือวามีความสําคัญตออาเซียนเปนอยางย่ิงเน่ืองจากนับจากน้ีไป อาเซยี นจะมเี พลงประจาํ อาเซยี นซงึ่ จะชว ยสนบั สนนุ การเสรมิ สรา งอตั ลกั ษณข องอาเซยี นในการเชอ่ื มโยง อาเซียนเขาไวดวยกัน นอกจากนี้การไดรับความไววางใจจากประเทศสมาชิกอาเซียนใหเปนเจาภาพ จัดการประกวดแขงขันครั้งนี้ รวมทั้งการที่เพลงจากไทยไดรับคัดเลือกใหเปนเพลงประจําอาเซียน ถือเปน เกียรตภิ ูมิของประเทศและแสดงถึงความสามารถของคนไทยดวย THE ASEAN WAY ภาษาองั กฤษ คาํ แปล Raise our flag high, sky high. ชธู งเราใหส ูงสุดฟา Embrace the pride in our heart. โอบเอาความภาคภูมไิ วในใจเรา ASEAN we are bonded as one. อาเซียนเราผูกพันเปนหน่ึง มองมงุ ไปยังโลกกวาง Look’in out to the world. สนั ตภิ าพ คือเปาหมายแรกเรม่ิ For peace our goal from the very start ความเจริญ คือปลายทางสดุ ทาย And prosperity to last. เรากลา ฝน We dare to dream, และใสใจตอการแบง ปน We care to share. รวมกนั เพอื่ อาเซยี น Together for ASEAN. เรากลาฝน We dare to dream, We care to share และใสใจตอ การแบงปน นคี่ อื วิถอี าเซียน For it’s the way of ASEAN. ¡®ºÑμÃÍÒà«Õ¹ เปนรางสนธิสัญญาที่ทํารวมกันระหวางประเทศสมาชิกในสมาคมประชาชาติแหงเอเชีย ตะวันออกเฉียงใต เพื่อเปน เคร่อื งมอื ในการวางกรอบทางกฎหมาย และโครงสรางองคกรของสมาคม ทัง้ น้ี เพอ่ื เพม่ิ ประสิทธิภาพของอาเซียนในการดาํ เนินการตามวัตถปุ ระสงคและเปาหมาย โดยเฉพาะ อยางย่ิงการขับเคลื่อนการรวมตัวเปนประชาคมอาเซียน ภายในป พ.ศ.๒๕๕๘ ตามที่ผูนําอาเซียน ไดตกลงกนั ไว

๓๑ ¡ÒûÃСÒÈ㪌 ผูนาํ อาเซยี นไดลงนามรับรองกฎบัตรอาเซียน ในการประชมุ สุดยอดอาเซยี น ครงั้ ท่ี ๑๓ เมื่อวนั ท่ี ๒๐ พฤศจิกายน ๒๕๕๐ ณ ประเทศสิงคโปร ในโอกาสครบรอบ ๔๐ ปข องการกอ ต้งั อาเซยี น เพ่ือแสดงใหประชาคมโลกไดเห็นถึงความกาวหนาของอาเซียนท่ีกําลังจะกาวเดินไปพรอมกับประเทศ สมาชกิ ทงั้ ๑๐ ประเทศ และถอื วา เปน เอกสารประวตั ศิ าสตรช นิ้ สาํ คญั ทจี่ ะปรบั เปลยี่ นอาเซยี นใหเ ปน องคกรท่ีมีสถานะเปนนิติบุคคลในฐานะท่ีเปนองคกรระหวางรัฐบาล ประเทศสมาชิกไดใหสัตยาบัน กฎบตั รอาเซยี น ครบทง้ั ๑๐ ประเทศแลวเมือ่ วนั ท่ี ๑๕ พฤศจิกายน ๒๕๕๑ กฎบตั รอาเซยี นจึงมีผล บังคบั ใช ตงั้ แตว ันท่ี ๑๕ ธันวาคม ๒๕๕๑ เปน ตน ไป โดยสงผลใหก ารดาํ เนินงานของอาเซียนเปนไป ภายใตก ฎหมายเดยี วกนั และปทู างไปสกู ารสรา งตลาดเดยี วในภมู ภิ าคใน ๗ ป â¤Ã§ÊÌҧ¢Í§¡®ºμÑ ÃÍÒà«ÂÕ ¹ โครงสรา งของกฎบตั รอาเซียน ประกอบดวย ๕๕ ขอ ใน ๑๓ หมวด หมวด รายละเอยี ด หมวด ๑ วัตถปุ ระสงคและหลกั การ (กลา วถึงวัตถปุ ระสงคแ ละหลักการ) หมวด ๒ สภาพบคุ คลตามกฎหมาย (ระบฐุ านะทางกฎหมาย) หมวด ๓ สมาชกิ ภาพ (สมาชกิ การรบั สมาชกิ ใหม) หมวด ๔ องคกร (กลาวถึงองคกรและคณะทํางาน ประกอบดวย ที่ประชุมสุดยอดอาเซียน คณะมนตรปี ระสาน คณะมนตรปี ระชาคมอาเซยี นตา งๆ องคก รรฐั มนตรเี ฉพาะสาขา คณะกรรมการถาวรประจําอาเซียน เลขาธิการและสํานักเลขาธิการ องคกรสิทธิ มนุษยชนอาเซียน หมวด ๕ องคก รท่ีมคี วามสมั พันธกบั อาเซยี น (รายชือ่ ตามภาคผนวก ๒) หมวด ๖ ความคมุ กันและเอกสทิ ธ์ิ (เอกสิทธทิ์ างการทตู ของอาเซียน) หมวด ๗ การตดั สินใจ (กลาวถงึ เกณฑก ารตัดสนิ ท่อี ยบู นหลักการปรึกษาและฉันทามติ) หมวด ๘ การระงับขอพิพาท (กลาวถึงวิธีระงับขอพิพาทและคนกลางโดยที่ประชุมสุดยอด อาเซียนเปน ชองทางสดุ ทาย) หมวด ๙ งบประมาณการเงิน (กลาวถึงการจัดทํางบประมาณของสํานักงบประมาณ สํานัก เลขาธกิ าร)

๓๒ หมวด รายละเอียด หมวด ๑๐ การบรหิ ารและขนั้ ตอนการดาํ เนนิ งาน (กลา วถงึ ประธานอาเซยี น พธิ กี ารทางการทตู หมวด ๑๑ อตั ลกั ษณและสัญลกั ษณ (กลา วถงึ คําขวัญ ธง ดวงตรา วนั และเพลงอาเซยี น) หมวด ๑๒ ความสมั พนั ธภ ายนอก (กลา วถงึ แนวทาง ขนั้ ตอนการเจรจาของอาเซยี นกบั คเู จรจา) หมวด ๑๓ บทบญั ญตั ิทว่ั ไปและบทบญั ญัติสุดทา ย (กลา วถงึ การบังคับใช) ภาคผนวก ๑ – กลาวถึงองคก รระดบั รัฐมนตรอี าเซียนเฉพาะสาขา ภาคผนวก ๒ – กลาวถงึ องคกรท่ีมีความสมั พันธกับอาเซียน คือ รฐั สภา องคก ร ภาคธุรกจิ สถาบนั วชิ าการ และองคก รภาคประชาสงั คม ภาคผนวก ๓ – อธบิ ายรายละเอยี ดธงอาเซยี น ภาคผนวก ๔ – อธบิ ายรายละเอียดตราอาเซยี น ÇμÑ ¶»Ø ÃÐʧ¤¢Í§¡®ºμÑ ÃÍÒà«ÂÕ ¹ ÀÒ¾ÃÇÁ¢Í§»ÃЪҤÁÍÒà«ÂÕ ¹ การรกั ษาและเพม่ิ พนู สนั ตภิ าพ ความมน่ั คง เสถยี รภาพ การเพิ่มความรวมมอื ดานการเมือง ความม่นั คง เศรษฐกจิ และสังคม วฒั นธรรม เปนเขตปลอดอาวธุ นิวเคลียรและอาวุธท่ีมีอานภุ าพทาํ ลายลา งสงู ´ŒÒ¹àÈÃÉ°¡Ô¨ สรางตลาดและฐานการผลิตเดียวและความสามารถในการแขงขันสูง การรวมตวั ทางเศรษฐกจิ ทม่ี คี วามเคลอื่ นยา ยเสรขี องสนิ คา /บรกิ าร การลงทนุ และแรงงาน การเคลอ่ื นยา ย ทนุ เสรีย่งิ ขึน้ ´ŒÒ¹¤ÇÒÁÁèѹ¤§¢Í§Á¹Øɏ บรรเทาความยากจน และลดชองวางการพัฒนา สงเสริม พัฒนาทรัพยากรมนุษยผ า นความรวมมอื ดานการศกึ ษา และการเรยี นรูตลอดชพี ´ŒÒ¹Êѧ¤Á สงเสริมอาเซียนที่มีประชาชนเปนศูนยกลาง สรางสังคมท่ีปลอดภัย ม่ันคง จากยาเสพติด เพิ่มพูนความกินดีอยูดีของประชาชนอาเซียน ผานโอกาสท่ีทัดเทียมกันในการเขาถึง การพัฒนามนษุ ย สวัสดิการ และความยตุ ธิ รรม ´ŒÒ¹Êè§Ô áÇ´ÅŒÍÁ สนับสนนุ การพัฒนาอยางยง่ั ยนื ท่คี มุ ครองสภาพแวดลอ ม ความย่งั ยืน ของทรัพยากรธรรมชาติ ´ŒÒ¹Ç²Ñ ¹¸ÃÃÁ สงเสรมิ อตั ลกั ษณของอาเซยี นโดยเคารพความหลากหลาย และอนรุ กั ษ มรดกทางวฒั นธรรม ´ŒÒ¹¡ÒÃàÁ×ͧ¤ÇÒÁÁÑ蹤§ คุมครองสิทธิมนุษยชน และเสรีภาพข้ันพื้นฐาน เสริมสราง ประชาธิปไตย เพิ่มพูนธรรมาภิบาล และหลักนิติธรรม ตอบสนองตอส่ิงทาทายความมั่นคง เชน การกอ การราย

๓๓ ¤ÇÒÁสํา¤ÞÑ ¢Í§¡®ºÑμÃÍÒà«ÂÕ ¹μÍ‹ »ÃÐà·Èä·Â กฎบัตรอาเซียนใหความสําคัญกับการปฏิบัติตามพันธกรณีตางๆ ของประเทศสมาชิก ซ่ึงจะชวยสรางเสริมหลักประกันใหกับไทยวา จะสามารถไดรับผลประโยชนตามที่ตกลงกันไวอยาง เต็มเม็ดเต็มหนวย นอกจากน้ี การปรับปรุงการดําเนินงานและโครงสรางองคกรของอาเซียน ใหมีประสิทธิภาพมากขึ้น และการเสริมสรางความรวมมือในท้ัง ๓ เสาหลักของประชาคมอาเซียน จะเปนฐานสําคัญท่ีจะทําใหอาเซียนสามารถตอบสนองตอความตองการและผลประโยชน ของรัฐสมาชิก รวมท้ังยกสถานะและอํานาจตอรอง และภาพลักษณของประเทศสมาชิกในเวที ระหวางประเทศไดดียิ่งข้ึน ซ่ึงจะเอื้อใหไทยสามารถผลักดันและไดรับผลประโยชนดานตางๆ เพม่ิ มากขน้ึ ดว ย ตวั อยา งเชน - อาเซยี นขยายตลาดใหก ับสนิ คา ไทยจากประชาชนไทย ๖๐ ลา นคน เปน ประชาชน อาเซียนกวา ๕๕๐ ลานคน ประกอบกับการขยายความรวมมือเพื่อเชื่อมโยงโครงสรางพื้นฐาน เชน เสน ทางคมนาคม ระบบไฟฟา โครงขา ยอนิ เทอรเ นต็ ฯลฯ จะชว ยเพม่ิ โอกาสทางการคา และการลงทนุ ใหกบั ไทย นอกจากนี้ อาเซียนยังเปนทั้งแหลงเงินทุนและเปาหมายการลงทุนของไทย และไทยได เปรียบประเทศสมาชกิ อ่นื ๆ ท่ีมีท่ีตั้งอยูใจกลางอาเซียน สามารถเปน ศนู ยกลางทางการคมนาคมและ ขนสง ของประชาคม ซง่ึ มกี ารเคลอ่ื นยา ยสนิ คา บรกิ าร และบคุ คล ระหวา งประเทศสมาชกิ ทสี่ ะดวกขน้ึ - อาเซียนชวยสงเสริมความรวมมือในภูมิภาคเพื่อเผชิญกับภัยคุกคามที่สงผลกระทบ ตอประชาชนโดยตรง เชน SARs ไขหวัดนก การคามนุษย ภัยพิบัติทางธรรมชาติ หมอกควัน ยาเสพติด ปญหาโลกรอ น และปญหาความยากจน เปน ตน - อาเซยี นจะชว ยเพมิ่ อาํ นาจตอ รองของไทยในเวทโี ลก และเปน เวทที ไ่ี ทยสามารถใชใ น การผลกั ดนั ใหม กี ารแกไ ขปญ หาของเพอ่ื นบา นทก่ี ระทบมาถงึ ไทยดว ย เชน ปญ หาพมา ในขณะเดยี วกนั ความสมั พันธพหภุ าคี ในกรอบอาเซียนจะเกือ้ หนุนความสมั พนั ธของไทยในกรอบทวิภาคี เชน ความ รวมมอื กับมาเลเซยี ในการแกไขปญ หา ๓ จงั หวดั ชายแดนใตดวย

๓๔ ó àÊÒËÅÑ¡»ÃЪҤÁÍÒà«Õ¹¡ºÑ ¤ÇÒÁàª×Íè Áâ§ÃÐËÇ‹Ò§¡Ñ¹ã¹ÍÒà«ÂÕ ¹ (ASEAN Connectivity) ¡ÒÃà¢ÒŒ ÊÙ»‹ ÃЪҤÁÍÒà«Õ¹ »‚ òõõø »ÃСͺ´ÇŒ  ó àÊÒËÅ¡Ñ ñ. »ÃЪҤÁ¡ÒÃàÁ×ͧ ò. »ÃЪҤÁàÈÃÉ°¡Ô¨ ó. »ÃЪҤÁÊѧ¤ÁáÅÐ áÅФÇÒÁÁ¹èÑ ¤§ÍÒà«ÂÕ ¹ ÍÒà«ÂÕ ¹ (AEC) ÇѲ¹¸ÃÃÁÍÒà«ÂÕ ¹ (ASCC) (APSC) à»Ò‡ ËÁÒ : ໹š 椄 ¤Á·ÕèÊÁÒª¡Ô➡ ➡➡ à»Ò‡ ËÁÒ : ¾²Ñ ¹Ò¢´Õ ¤ÇÒÁÊÒÁÒö à»Ò‡ ËÁÒ : ໹š 椄 ¤Á·ÁèÕ àÕ Í¡ÀÒ¾ Á¤Õ ÇÒÁäÇàŒ ¹Í×é àªÍ×è 㨫§èÖ ¡¹Ñ áÅС¹Ñ➡ ➡➡㹡ÒÃᢧ‹ ¢¹Ñ ¡ºÑ âÅ¡ÀÒ¹͡ àÍ×éÍÍÒ·Ã ÁÕ¡ÒþѲ¹Ò¤Ø³ÀÒ¾ ÁàÕ Ê¶ÂÕ ÃÀÒ¾ Ê¹Ñ μÀÔ Ò¾ áÅФÇÒÁ➡ ➡➡ ªÇÕ μÔ ¤ÇÒÁ໹š Í·‹Ù ´Õè Õ áÅÐÁ¤Õ ÇÒÁ »ÅÍ´ÀÂÑ ã¹ªÇÕ μÔ áÅзÃѾÂʏ ¹Ô Áè¹Ñ ¤§·Ò§Êѧ¤ÁáÅÐÇѲ¹¸ÃÃÁ á¼¹¡Òè´Ñ μ§éÑ »ÃЪҤÁ¡ÒÃàÁÍ× § á¼¹¡ÒèѴμéѧ»ÃЪҤÁÊѧ¤Á á¼¹¡ÒèѴμéѧ»ÃЪҤÁÊѧ¤Á áÅФÇÒÁÁ¹èÑ ¤§ÍÒà«ÂÕ ¹ (APSC àÈÃÉ°¡¨Ô ÍÒà«Õ¹ (AEC) áÅÐÇ²Ñ ¹¸ÃÃÁÍÒà«ÂÕ ¹ (ASCC Blueprint) Blueprint) á¼¹áÁº‹ ·ÇÒ‹ ´ÇŒ ¤ÇÒÁàªèÍ× Áâ§ÃÐËÇÒ‹ §¡¹Ñ ã¹ÍÒà«Õ¹ (ASEAN Connectivity) ñ. ¤ÇÒÁàªè×ÍÁ⧢Ñé¹¾é×¹°Ò¹ ò. ¤ÇÒÁàª×Íè Á⧠ó. ¤ÇÒÁàªÍ×è Á⧠´ÒŒ ¹¡®ÃÐàºÕº ´ŒÒ¹»ÃЪҪ¹ - ¾Ñ²¹ÒÃкºμ‹Ò§æ ·ÕèÁ¤Õ ÇÒÁ - àªè×ÍÁ⧡®ÃÐàºÕºμ‹Ò§æ - ¡Ãкǹ¡ÒÃÊÃÒŒ §¤ÇÒÁà¢ÁŒ ᢧç ËÅÒ¡ËÅÒÂã¹ÀÙÁÔÀÒ¤ãËŒÁÕ ¼Ò‹ ¹¡Òè´Ñ ·Òí ¢ÍŒ μ¡Å§ÃÐËÇÒ‹ § ·Ò§ÍÑμÅѡɳáÅФÇÒÁ ¤ÇÒÁàªè×ÍÁ⧡¹Ñ »ÃÐà·È ¤ÇÒÁμ¡Å§ÃдѺ ໹š Í¹Ñ Ë¹§Öè Í¹Ñ à´ÂÕ Ç¢Í§ÍÒà«ÂÕ ¹ ÀÙÁÀÔ Ò¤ ¾Ô¸ÊÕ ÒÃμÒ‹ §æ - ºÃÙ ³Ò¡ÒÃ㪻Œ ÃÐ⪹Ï Ç‹ Á¡¹Ñ ä´Œ - ª‹Ç»ÃÐÊÒ¹·Ò§Êѧ¤ÁáÅÐ Í‹ҧÁ»Õ ÃÐÊ·Ô ¸ÀÔ Ò¾ ÇѲ¹¸ÃÃÁ - ʧ‹ àÊÃÁÔ »ÃÐÊ·Ô ¸ÀÔ Ò¾¢Í§¤ÇÒÁ àªÍ×è Á⧴Ҍ ¹â¤Ã§ÊÃÒŒ §¾¹é× °Ò¹ áÅдŒÒ¹¡®ÃÐàºÕº

๓๕ º·ÊÃØ» ไทยไดร ับประโยชนเปน อยางมากจากความรว มมอื ดา นตางๆ ของอาเซียน ไมวาจะเปน ประโยชนจ ากการทภี่ มู ภิ าคมเี สถยี รภาพและสนั ตภิ าพอนั เปน ผลจากกรอบความรว มมอื ดา นการเมอื งและ ความมน่ั คงของอาเซยี น ซงึ่ เปน ปจ จยั สาํ คญั ทที่ าํ ใหน กั ลงทนุ ตา งชาตเิ ดนิ ทางเขา มาลงทนุ และทอ งเทย่ี ว ในประเทศไทย การทไี่ ทยสามารถสง ออกไปยงั ประเทศสมาชกิ อาเซยี นไดม ากขน้ึ และมตี น ทนุ การผลติ ที่ต่ําลง รวมถึงการมีนักทองเที่ยวจากประเทศสมาชิกอาเซียนเดินทางยังประเทศไทยเพิ่มมากข้ึน อันเปนผลมาจากการมีกรอบความรวมมือดานเศรษฐกิจของอาเซียน และการที่ไทยสามารถแกไข ปญหาท่ีมีผลกระทบตอสังคมไดอยางมีประสิทธิภาพมากย่ิงข้ึน เชน โรคระบาด เอดส ยาเสพติด สิ่งแวดลอม ภัยพิบัติ และอาชญากรรมขามชาติ อันเปนผลมาจากการมีความรวมมือทางดานสังคม และวฒั นธรรมของอาเซียน ซ่ึงหากไมม แี ลว ก็คงเปนการยากที่ไทยจะแกไ ขปญ หาเหลานี้ไดโดยลาํ พงั การทําสนธิสัญญาหรือกฎบัตรอาเซียนน้ันก็เพ่ือประโยชนรวมกันในภูมิภาคและอาศัย อาเซียนเปนเคร่ืองมือในการดําเนินความรวมมือ และพันธกรณีหรือหนาที่ตามสนธิสัญญานั้น ยอ มสง ผลกระทบตอ การดาํ เนนิ ความรว มมอื ภายใตก รอบอาเซยี นโดยปรยิ าย นอกจากนอ้ี าเซยี นยงั ได เปน เวทที ที่ าํ ใหเ กดิ สนธสิ ญั ญาในเรอ่ื งอน่ื ๆ เชน การทาํ ใหภ มู ภิ าคปลอดจากอาวธุ นวิ เคลยี ร หรอื ลา สดุ ในดานการตอตานการกอการราย ตลอดจนความตกลงเร่ืองเศรษฐกิจ และความรวมมือเฉพาะดาน เชน ดานการสงเสริมสวัสดิการสังคม การศึกษา การปองกันและปราบปรามอาชญากรรมขามชาติ ส่ิงแวดลอม การจัดการภัยพบิ ัติ ฯลฯ ซง่ึ ลวนอาศัยอาเซียนเปนกลไกสําคัญทั้งสน้ิ ดงั นนั้ แมในทาง รูปแบบแลวจะไมถือวาอาเซียนไดตั้งอยูบนฐานกฎหมายระหวางประเทศ แตในทางเนื้อหากฎหมาย ระหวา งประเทศและความตกลงเหลา นกี้ จ็ ะไดม อี ทิ ธพิ ลตอ การดาํ เนนิ การของอาเซยี นในชว งเวลาทผี่ า นมา

๓๖

๓๗ º··èÕ ó »ÃÐà·ÈÊÁÒª¡Ô »ÃЪҤÁÍÒà«Õ¹ ÇÑμ¶Ø»ÃÐʧ¤ ๑. เพื่อใหผ เู รียนรูท่ตี ้งั เมอื งหลวง ภาษาทใ่ี ช การปกครอง หนว ยเงนิ ตรา ของประเทศ สมาชิกประชาคมอาเซยี น ๒. เพอ่ื ใหผ เู รยี นรสู งิ่ ทค่ี วรปฏบิ ตั หิ รอื ไมค วรปฏบิ ตั ใิ นประเทศสมาชกิ ประชาคมอาเซยี น º·นํา “ÃŒÙà¢Ò ÃàŒÙ ÃÒ ÃºÃÍŒ ¤ÃÑ§é ª¹ÐÃÍŒ ¤Ãéѧ” เปน ประโยคทีค่ ุนหูกนั ดี ซึ่งเปนขอ คดิ เชงิ ปรชั ญา จากซุนวู ผูเขียนตําราพิชัยสงครามของซุนวู “¡Òê¹Ð·éѧÌÍÂÁÔ㪋ÇÔ¸Õ¡ÒÃÍѹ»ÃÐàÊÃÔ°á·Œ á싪¹Ð â´ÂäÁ‹μÍŒ §ÃºàÅ ¨Ö觶×ÍÇÒ‹ ໚¹ÇÔ¸¡Õ ÒÃÍѹÇàÔ ÈÉÂèÔ§” áÅÐ “ËÒ¡ÃÙàŒ ¢Ò ÃàŒÙ ÃÒ áÁŒ¹Ãº¡Ñ¹μÑé§ÃŒÍ¤çéÑ ¡ç äÁ‹ÁÍÕ Ñ¹μÃÒÂÍѹ㴠¶ÒŒ äÁ‹ÃàÙŒ ¢Òáμ‹ÃŒÙà¾ÂÕ §àÃÒ á¾Œª¹Ð‹ÍÁกํ้า¡è֧͋٠ËÒ¡äÁ‹ÃÙŒã¹μÑÇà¢ÒμÇÑ àÃÒàÊÕÂàÅ ¡μç ŒÍ§»ÃÒªÂÑ ·Ø¡¤Ã§éÑ ·ÕèÁ¡Õ ÒÃÂ·Ø ¸¹ ¹éÑ áÅ” เชนเดยี วกนั กบั ในยุคปจ จุบนั ท่เี รากาํ ลังจะกา วเขาสูศตวรรษ ที่ ๒๑ ซ่ึงเปนศตวรรษแหงความกาวหนาในหลายๆ ดานท้ังดานเทคโนโลยี ดานการคมนาคมขนสง ดานการติดตอสื่อสาร ดานเศรษฐกิจ ดานการเมือง ดานการศึกษา ฯลฯ ฉะน้ัน นอกจากเราตองรู ขีดความสามารถของเราหรือประเทศของเราแลว เราจึงจําเปนตองรูภาพรวมของโลกเพ่ือใหสามารถ แขงขันกับประเทศอ่ืนได โดยเฉพาะอยางย่ิงในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต หรือประเทศสมาชิก อาเซียน เพ่ือใหสามารถเขาใจ รับรู รวมมือ และอาจจะตองแขงขันในเวทีทางการคาและเศรษฐกิจ ในอกี หลายๆ มิติ

๓๘ ñ. ÃÒªÍÒ³Ò¨¡Ñ Ãä·Â (Kingdom of Thailand) ท่ีต้ัง ต้ังอยูบนคาบสมุทรอินโดจีน ภูมิภาคตะวันออกเฉียงใต ทิศตะวันออกติดกับ ประเทศลาวและกัมพูชา ทิศใตติดกับอาวไทยและประเทศมาเลเซีย ทิศตะวันตก ติดกับทะเลอันดามันและประเทศพมา ทศิ เหนือติดกบั ประเทศพมาและลาว พื้นที่ ๕๑๓,๑๒๐ ตารางกโิ ลเมตร เปนอันดบั ท่ี ๕๐ ของโลก เมืองหลวง กรุงเทพมหานคร (Bangkok) ประชากร ประมาณ ๖๙ ลานคน ภาษา ภาษาไทย เปนภาษาราชการ ศาสนา ประมาณรอยละ ๙๕ นับถือศาสนาพุทธ ศาสนาอิสลามประมาณรอยละ ๔ ศาสนาครสิ ตและศาสนาอน่ื ประมาณรอ ยละ ๑ การปกครอง ระบอบประชาธปิ ไตยผา นระบบรฐั สภา โดยมพี ระมหากษัตรยิ ท รงเปนประมขุ ประมขุ พระมหากษัตริยองคปจจุบันคือ พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทร มหาวชริ าลงกรณพระวชริ เกลาเจาอยหู วั รชั กาลที่ ๑๐ แหงราชวงศจักรี ผูนาํ รัฐบาล นายกรฐั มนตรี ดํารงตาํ เเหนงวาระละ ๔ ป นายกรฐั มนตรี ปจ จุบนั (พ.ศ. ๒๕๖๒) พล.อ.ประยทุ ธ จันทรโ อชา หนว ยเงินตรา บาท (Baht )

๓๙ ¢ÍŒ ¤Çû¯ÔºÑμ/Ô ¢ŒÍ¤ÇÃÃÙŒ ขอ ปฏิบัติ (DO) ขอ ควรรู (Don’t) ● สถาบันกษตั ริยเ ปนที่เคารพสักการะ การละเมดิ ● ภิกษุ สามเณร ถือวาเปนบุคคลที่คนไทย ไมวาตอหนาหรือลับหลังถือเปนความผิด ใหความเคารพนับถือมากที่สุด หามผูหญิง ตามรัฐธรรมนูญ แตะเนือ้ ตองตัวพระสงฆโดยเดด็ ขาด ● การแสดงความเคารพตอสถาบันกษัตริยเปนส่ิง ● ชาวไทยถือวาศีรษะเปนของสูงจึงไมควร พึงปฏิบัติ แตะตอ งศรี ษะของผใู ด หากบงั เอญิ พลาดไป แตะศีรษะของผูใด ควรกลาวคําขอโทษ โดยเร็ว ● การยนื ถวายความเคารพระหวา งเพลงสรรเสรญิ ● ชาวไทยถอื วา เทา เปน ของตา่ํ จงึ ไมค วรยกเทา พระบารมเี ปน ส่งิ พึงปฏิบตั ิ พาดบนโตะ เกาอี้ หรือใชเทาชี้คนอื่น หรอื สิ่งของใดๆ ● เมอื่ ใดไปวดั ในพระพทุ ธศาสนาควรแตง กายสภุ าพ ● การแสดงความรูสึกทางเพศอยางเปดเผย เรยี บรอ ย อนญุ าตใหส วมรองเทา เดนิ รอบอโุ บสถ ในทสี่ าธารณะ ถอื เปน สง่ิ ทไ่ี มไ ดร บั การยอมรบั (โบสถ) แตต อ งถอดรองเทา กอ นเขา อโุ บสถ (โบสถ) ในวัฒนธรรมไทย และบริเวณทมี่ ีปายบอกแสดงไว ● ในกรณีของศาสนาอื่นใหปฏิบัติตามประเพณี ● ธงชาตถิ อื เปน ของสงู ไมค วรนาํ มากระทาํ การ ปฏิบตั ิของศาสนานั้นๆ ใดๆ ท่เี ปนการเหยยี ดหยาม ● ควรแตงกายอยางสุภาพเรียบรอยในการติดตอ ● ในระหวางรับประทานอาหารไมควรให สถานที่ราชการและวดั ชอนสอมกระทบกัน ● การเดินผานผูท่ีนั่งอยู ควรที่จะคอมตัวลง ● พระสงฆเ ปน บคุ คลทชี่ าวไทยใหค วามเคารพ โดยเฉพาะอยา งยงิ่ กลุมคนทอ่ี าวุโสกวา อยางสงู ● ไมต ะโกนหรอื พดู คยุ เสยี งดงั ขณะอยใู นเขตวดั รวมถึงศาสนสถานอน่ื ๆ

๔๐ ò. ÁÒàÅà«ÂÕ (Malaysia) ทต่ี ง้ั ตั้งอยูใ นเขตเสน ศนู ยส ตู ร ประกอบดวยดินแดนสองสว น คือ - มาเลเซียตะวันตก ตั้งอยูบนคาบสมุทรมลายู ทิศเหนือติดกับประเทศไทย และทศิ ใตติดกับสิงคโปร - มาเลเซยี ตะวนั ออก ตงั้ อยบู นเกาะบอรเ นยี ว (กาลมิ นั ตนั ) ทศิ ใตต ดิ ประเทศอนิ โดนเี ซยี และมีดนิ แดนลอมรอบประเทศบรไู น พ้นื ที่ ๓๓๐,๘๐๓ ตารางกโิ ลเมตร เปนอันดบั ท่ี ๖๖ ของโลก เมอื งหลวง กรงุ กวั ลาลมั เปอร (Kuala Lumpur) ประชากร ประมาณ ๓๓ ลา นคน ภาษา ภาษามาเลย เปน ภาษาราชการ ศาสนา อิสลามรอ ยละ ๖๐ พุทธรอ ยละ ๑๙ และครสิ ตร อยละ ๑๒ การปกครอง ระบอบประชาธิปไตยในระบบรฐั สภา ประมขุ สมเด็จพระราชาธบิ ดี เจาผปู กครองรฐั ผลัดเปล่ียนกนั ขึ้นดาํ รงตาํ แหนง วาระละ ๕ ป ปจจุบันคือ สมเด็จพระราชาธิบดีอัลวาทิก ตวนกู มิซาน ไซนัล อิบนี อัลมารฮุม สลุ ตา นมะหม ดู อลั มกุ ดาฟ บลิ ลาห ซาห จากรฐั ตรงั กานู ทรงเปน สมเดจ็ พระราชาธบิ ดี องคที่ ๑๓ ของมาเลเซยี ผนู าํ รัฐบาล นายกรัฐมนตรี ปจ จุบนั (พ.ศ.๒๕๖๒) คือ มาฮีดี บนิ โมฮมั หมดั หนว ยเงินตรา รงิ กิต

๔๑ ¢ŒÍ¤Çû¯ÔºÑμÔ/¢ŒÍ¤ÇÃÃÙŒ ขอปฏิบตั ิ (DO) ขอ ควรรู (Don’t) • สงั คมชาวมาเลยเ นน ความสภุ าพและความเกรงใจ • หามแตะศีรษะชาวมาเลยโดยเด็ดขาด เพราะถือเปนการหยาบคาย • ควรทักทายบุคคลตางเพศท่ีมิใชญาติ ดวย • ไมควรใชมือซา ยในการรับ-สงของ คํากลา วพรอมการคอ มศรี ษะเลก็ นอย • “สวัสดี” ดวยการกลา วคําวา “เซอลามดั ดาตงั ” • ในการรับของ สงของและการรับประทาน อาหาร จะใชมอื ขวาเพียงขางเดียวเทา นน้ั • “ขอโทษ” ดว ยการกลา วคําวา “มา อฟั กนั ซา ยา” • เครอื่ งด่มื แอลกอฮอลถือเปนเรอ่ื งตอ งหา ม • “ขอบคณุ ” ดว ยการกลาวคาํ วา “เตอรีมา กาซิฮ” • เคร่ืองดมื่ แอลกอฮอลถ อื เปนเรือ่ งตองหา ม • “ลากอ น” ดว ยการกลา วคาํ วา “ซาลามตั ตงิ กลั ป” • ไมค วรสัง่ กาแฟ ๑ แกว แลวนัง่ นานเกนิ ไป หรือประมาณ ๑ ช่ัวโมง • ควรลองรับประทานอาหารประจําชาติของ • ไมค วรสงเสียงระหวา งรบั ประทานอาหาร ชาวมาเลย • ควรเรียนรกู ารรบั ประทานอาหารดวยมอื • ไมโตเ ถยี งเรอื่ งความเช่อื ทางศาสนา • ควรระวังการมอบของขวัญแกผูท่ีมิไดมีความ • ไมควรสวมหมวก ใสแวน กนั แดด หรอื สวม สนทิ สนมหรือคนุ เคยกนั มากอ น อาจถกู มองวา รองเทา ขณะเขาไปในศาสนสถาน เปน การกระทําเพือ่ ตดิ สินบน • ควรใชกระดาษหอของขวัญสีเขียวและสีแดง • ไมควรนําอาหารและเครื่องด่ืมเขามัสยิด เนือ่ งจากชาวมาเลยนยิ มใชก ระดาษหอของขวญั โดยเดด็ ขาด • ไมควรใชเทาชี้ หรือเข่ียสิ่งของใดๆ ชาวมาเลยถ ือวาเทา เปนซึ่งที่ไมส ะอาด • ไมค วรยนื เทา เอว เพราะชาวมาเลยถ อื วา เทา เปน ส่งิ ที่ไมสะอาด • ไมควรยืนลวงกระเปาระหวางการสนทนา เพราะถอื วา เปน การกระทาํ ทไ่ี มส ภุ าพอยา งยง่ิ