Book26_กฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา

๔๔ ๑. ผเู สียหายซงึ่ เปนผูเยาวไมม ผี แู ทนโดยชอบธรรม หรือผวู ิกลจรติ หรือคนไร ความสามารถไมม ีผูอ นบุ าล ๒. กรณีมีผูแทนโดยชอบธรรมหรือมีผูอนุบาล แตบุคคลดังกลาวไมสามารถ จะทําการตามหนาท่ีไดด วยเหตุใดเหตหุ นง่ึ เชน ทุพพลภาพ เจ็บปว ยจนไมสามารถทาํ การแทนได ๓. กรณผี ูแทนโดยชอบธรรมหรอื ผอู นุบาลน้นั มผี ลประโยชนข ัดกันกบั ผูเยาว หรือคนไรความสามารถ เชน ผแู ทนโดยชอบธรรมลวงละเมดิ ทางเพศกับผเู ยาวเสียเอง หรอื ผูอนุบาล ยักยอกเงนิ ของคนไรค วามสามารถ เปนตน เมื่อเห็นวา ผูเยาวหรือผูไรความสามารถน้ัน ไมมีผูแทนโดยชอบธรรม หรือผูอนุบาลหรือมีบุคคลดังกลาวอยู แตเขาไมสามารถจัดการแทนผูเสียหายที่เปนผูเยาวหรือผูไร ความสามารถได เพราะเหตดุ งั กลาวขา งตน เชน นี้ มาตรา ๖ ให ÞÒμÔËÃ×ͼٌÁռŻÃÐ⪹à¡ÕèÂÇ¢ŒÍ§¡Ñº¼ÙŒàÊÕÂËÒ·èÕá·Œ¨ÃÔ§¹Ñé¹ ยื่นคํารองขอใหศาลแตงตั้งตนเปนผูแทนเฉพาะคดี เมื่อศาลไดทําการไตสวนแลวเห็นวาเหมาะสม ศาลก็จะต้ังผูรองน้ันเองหรือบุคคลอื่น ซึ่งยินยอมท่ีจะเปนผูจัดการแทนผูเสียหายท่ีแทจริงนั้น เปนผแู ทนเฉพาะคดี แตหากไมมีบุคคลใดเลยท่ีจะเปนผูแทนใหกับผูเยาว หรือผูไรความสามารถได เชน นี้ ศาลก็จะตง้ั พนกั งานฝา ยปกครองเปน ผแู ทน การรอ งขอตงั้ ผแู ทนเฉพาะคดี ผรู อ งอาจยนื่ คาํ รอ งไดแ ตฝ า ยเดยี ว และเมอ่ื ศาล สั่งต้ังผใู ดเปนผแู ทนเฉพาะคดแี ลว ผหู น่งึ ผใู ดจะรองขอใหพิจารณาใหมไ มได μÑÇÍÂÒ‹ §คํา¾¾Ô Ò¡ÉÒÈÒÅ®¡Õ Ò คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·Õè öðô÷/òõóñ การรอ งขอใหต ง้ั ผแู ทนเฉพาะคดี ผรู อ งอาจยน่ื คาํ รอ ง ไดแตฝายเดียว การท่ีศาลชั้นตนส่ังใหโฆษณาประกาศวันนัดไตสวนทางหนังสือพิมพก็เพ่ือใหผูมีสวน เก่ียวของทราบโดยท่ัวไป หากผูท่ีเกี่ยวของจะคัดคานประการใด ใหยื่นคําคัดคานไดตามวัน เวลาที่ กําหนดนัด ท้ังนี้เพ่ือประโยชนของการไตสวนคํารองวามีความจําเปนตองตั้งผูแทนเฉพาะคดีหรือไม จงึ ไมจําเปน สงสาํ เนาคํารอ งและกาํ หนดวนั นดั ไตสวนใหผ ูใ ดทราบเปน การเฉพาะตวั และการทศ่ี าลจะ ต้งั ผูห นึง่ ผใู ดเปนผแู ทนเฉพาะคดกี โ็ ดยคํานึงถึงประโยชนเฉพาะตวั ของผเู สียหายเทา นั้น เมอื่ ศาลมคี าํ สง่ั ตงั้ ผรู อ งเปน ผแู ทนเฉพาะคดแี ลว ผหู นงึ่ ผใู ดจะรอ งขอใหพ จิ ารณาใหมไ มไ ด อยา งไรกต็ าม การรอ งขอตง้ั ผแู ทนเฉพาะคดี จะตอ งกระทาํ เมอื่ ผเู ยาวห รอื ผไู รค วามสามารถ หรือวิกลจริตน้ัน ยังคงมีชีวิตอยู เพราะหากผูเยาวหรือผูไรความสามารถถึงแกความตายไปกอนท่ี จะมกี ารไตส วนคํารอ ง ศาลกไ็ มอาจแตงต้งั ใหผูรองเปนผแู ทนเฉพาะคดีได

๔๕ μÇÑ ÍÂÒ‹ §คาํ ¾Ô¾Ò¡ÉÒÈÒÅ®¡Õ Ò คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·èÕ ñöòõ/òõóò การรองขอตั้งผูแทนเฉพาะคดีของผูวิกลจริตตาม ป.วิอาญา มาตรา ๖ นน้ั ตอ งเปนกรณผี ูวกิ ลจรติ ยังมีชีวติ อยู ฉะนน้ั การที่ ต. ผวู ิกลจริตถึงแกก รรม ไปกอนวันนัดไตสวนคํารองขอต้ังผูแทนเฉพาะคดีของโจทกแลว ดังนั้น ไมอาจตั้งโจทกเปนผูแทน เฉพาะคดขี อง ต. ได คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·èÕ óôóò/òõóö การรอ งขอเปน ผแู ทนเฉพาะคดตี าม ป.วอิ าญา มาตรา ๖ จะตองปรากฏวา โจทกตองมีสภาพบุคคลเปนผูวิกลจริตและไมมีผูอนุบาล แตเม่ือปรากฏวาโจทก ซึ่งผูรองอางวาเปนผูวิกลจริตและไมมีผูอนุบาลน้ันถึงแกความตายระหวางไตสวนคํารองขอเปนผูแทน เฉพาะคดี จงึ เหน็ ไดว า สภาพบคุ คลของโจทกไ ดส น้ิ สดุ ลงไปแลว กอ นทศ่ี าลจะมคี าํ สง่ั ตง้ั ผรู อ งใหเ ปน ผแู ทนเฉพาะคดี ผูรอ งจงึ ขอใหศาลตัง้ ผูรองเปนผูแทนเฉพาะคดขี องโจทกไมได ò.ô อํา¹Ò¨áÅÐÊ·Ô ¸¢Ô ͧ¼àÙŒ ÊÕÂËÒ ๑) ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญาไดใหสิทธิแกผูเสียหาย รวมทั้งผูมีอํานาจ จัดการแทนผูเสยี หาย ดงั นี้คอื (๑) รอ งทุกข (๒) เปนโจทกฟอ งคดีอาญา หรอื เขารวมเปน โจทกก ับพนกั งานอยั การ (๓) เปนโจทกฟองคดีแพงทเ่ี กยี่ วเนือ่ งกับคดอี าญา (๔) ถอนฟอ งคดีอาญา หรอื คดีแพง ทเ่ี กย่ี วเนือ่ งกบั คดีอาญา (๕) ยอมความในคดีความผดิ ตอ สวนตัว ๒) ในกรณที ีผ่ ูเ สยี หาย มีสิทธิทจี่ ะเรียกเอาคา สนิ ไหมทดแทน เพราะเหตไุ ดร ับอนั ตราย แกช วี ติ รา งกาย จติ ใจ หรอื ไดร บั ความเสอ่ื มเสยี ตอ เสรภี าพในรา งกาย ชอ่ื เสยี ง หรอื ไดร บั ความเสยี หาย ในทางทรัพยสิน อันเนื่องมาจากการกระทําความผิดของจําเลย และในคดีนั้นพนักงานอัยการ เปน โจทกฟอ ง เชนน้ี ผูเสยี หายมีสิทธิที่จะย่นื คํารองตอศาลที่พจิ ารณาคดีอาญานน้ั ขอใหศาลบังคับ ใหจ าํ เลยชดใชคา สนิ ไหมทดแทนแกตนได โดยจะตองปฏิบัตติ ามหลกั เกณฑท่ปี รากฏในมาตรา ๔๔/๑ ๓) ไดร บั สทิ ธติ ามกฎหมายพเิ ศษ เชน สทิ ธทิ จ่ี ะไดร บั การคมุ ครองในฐานะพยานผเู สยี หาย เมอ่ื เขา หลักเกณฑท ก่ี าํ หนดในพระราชบญั ญตั ิคมุ ครองพยานในคดอี าญา พ.ศ.๒๕๔๖ และสิทธทิ ี่จะ ไดร บั คา ตอบแทน เมอื่ เขา หลกั เกณฑท กี่ าํ หนดในพระราชบญั ญตั คิ า ตอบแทนผเู สยี หายและคา ทดแทน และคาใชจายแกจําเลยในคดีอาญา พ.ศ.๒๕๔๔ สิทธิท่ีจะไดรับเงินคาทดแทน และไมถูกดําเนินคดี ในบางความผิดท่ีกําหนดไว เมื่อเขาหลักเกณฑที่กําหนดในพระราชบัญญัติปองกันและปราบปราม การคามนุษย พ.ศ.๒๕๕๑

๔๖ ¢ŒÍ椄 à¡μ (๑) ¼áŒÙ ·¹â´ÂªÍº¸ÃÃÁ คอื บดิ ามารดาผใู ชอ าํ นาจปกครองตาม ป.พ.พ. มาตรา ๑๕๖๙ ประกอบ ๑๕๖๖ ผปู กครองตามมาตรา ๑๕๙๘/๓ และผรู บั บตุ รบญุ ธรรมในกรณบี ตุ รบญุ ธรรมยงั เปน ผเู ยาวต ามมาตรา ๑๕๙๘/๒๘ (๒) ÊÒÁÀÕ ÃÂÔ Òตอ งชอบดว ยกฎหมาย (ฎ.๑๐๕๖/๔๓) และมลู ความผดิ อาญาตอ งเกดิ ขน้ึ ในระหวา ง เปน สามภี รยิ าดวย (ฎ.๖๓๐/๘๙) (๓) º¾Ø ¡ÒÃÕ (ฎ.๑๓๘๔/๑๖ (ป)) และ¼ÊŒÙ º× Ê¹Ñ ´Ò¹ (ฎ.๓๐๓/๙๗ (ป)) ถอื ตามความเปน จรงิ โดยสายเลอื ด (๔) มาตรา ๕(๒) ใชเ ฉพาะกรณี ºÒ´á¼Å¶Ö§μÒÂ à¡´Ô ¨Ò¡¡ÒáÃзÒí ¢Í§¨íÒàÅ เทานั้น (ฎ.๓๘๗๙/๔๖) (๕) ¼àÙŒ ÂÒǏ¶¡Ù ·íÒÃÒŒ ¶§Ö μÒÂμÍŒ §ãªŒÁÒμÃÒ õ(ò) จะต้งั ผูแ ทนเฉพาะคดไี มได (ฎ.๘๙๐/๙๕) การรอ งขอตั้งผแู ทนเฉพาะคดตี อ งเปนกรณที ¼่ี ÙŒàÂÒǏ ѧÁªÕ ÕÇÔμÍ‹٠(ฎ.๑๖๒๕/๓๒) (๖) ผเู ยาวá Á¨Œ Ðä´ÃŒ ºÑ ¤ÇÒÁÂ¹Ô ÂÍÁจากบดิ ากไ็ มส ามารถฟอ งหรอื เขา รว มเปน โจทกก บั พนกั งานอยั การได (ฎ.๕๖๓/๑๗) แตม อี าํ นาจรอ งทกุ ขไ ดแ ละผแู ทนโดยชอบธรรมจะถอนคาํ รอ งทกุ ขโ ดยขดั ขนื ฝน ความประสงค ของผูเยาวไ มไ ด (ฎ.๒๑๔/๙๔ (ป)) (แหลง ขอ มูล : ธานิศ เกศวพิทกั ษ, ๒๕๕๘)

๔๗ á¼¹ÀÁÙ ÔáÊ´§¼ŒÁÙ อÕ ํา¹Ò¨¨Ñ´¡ÒÃá·¹¼àŒÙ ÊÂÕ ËÒÂμÒÁÁÒμÃÒ ô, õ áÅÐ ö (๑) ภายใตบังคับแหง มาตรา ๕ (๒) สามมี สี ิทธฟิ องคดอี าญาแทนภรยิ าได ตอเม่ือไดร ับอนุญาตโดยชดั แจง จากภริยา (มาตรา ๔) (๑) ¼ŒáÙ ·¹â´ÂªÍº¸ÃÃÁ } เฉพาะแตในความผิดซึ่งไดกระทํา ËÃÍ× ¼ŒÙ͹ºØ ÒÅ ตอผูเยาวหรือผูไรความสามารถ ซงึ่ อยูใ นความดูแล (๒) บุคคลเหลานี้มี อํานาจจัดการแทน } เฉพาะแตใ นความผดิ อาญาซง่ึ ผเู สยี หาย ¼ÁŒÙ อÕ ํา¹Ò¨¨Ñ´¡Òà ผูเ สียหายได (ม.๕) (๒) ¼ŒºÙ ¾Ø ¡ÒÃÕ ถูกทาํ รา ยถงึ ตายหรอื บาดเจบ็ á·¹¼ŒÙàÊÂÕ ËÒ ¼ÊÙŒ ׺Êѹ´Ò¹ จนไมสามารถจัดการเองได ÊÒÁËÕ ÃÍ× ÀÃÂÔ Ò }(๓) เฉพาะความผิดอาญาซึ่งกระทํา ¼ÙŒ¨´Ñ ¡ÒÃหรือ ลงแกน ติ บิ ุคคลน้ัน ¼áŒÙ ·¹Í¹è× æ ของนิติบุคคล (๓) ผแู ทนเฉพาะคดี (ม.๖) (๑) ในคดอี าญาซ่ึงผเู สยี หาย หลักเกณฑ - เปนผูเ ยาวไมม ีผแู ทนโดยชอบธรรม หรอื - เปนผูวิกลจรติ หรอื คนไรค วามสามารถ ไมมผี ูอนุบาล - หรอื ซง่ึ ผแู ทนโดยชอบธรรมหรอื ผูอนบุ าล ไมส ามารถจะทาํ การตามหนา ทโี่ ดยเหตุหนึ่ง เหตุใด รวมทง้ั มผี ลประโยชนก ันกบั ผเู ยาว หรือคนไรความสามารถน้ัน ๆ (๒) ญาตขิ องผูน ั้น หรือผมู ีประโยชนเกย่ี วขอ ง อาจรองขอตอ ศาลขอใหตง้ั เขาเปน ผูแทนเฉพาะคดไี ด (๓) เมอื่ ไดไตส วนแลว ใหศ าลต้งั ผูร อ งหรอื บุคคลอน่ื ซ่งึ ยินยอมตามทีเ่ ห็นสมควรเปน¼ŒÙ᷹੾ÒФ´Õ เม่ือไมมีบุคคลใดเปนผูแทนใหศ าลต้ังพนกั งาน ฝา ยปกครองเปนผแู ทน (แหลงขอ มูล : ธานิศ เกศวพิทักษ, ๒๕๕๘)

๔๘ μÑÇÍ‹ҧคาํ ¾Ô¾Ò¡ÉÒÈÒÅ®¡Õ Ò ¼ÙŒàÊÂÕ ËÒ ñ. ¡Ã³àÕ Í¡ª¹à»š¹¼àŒÙ ÊÕÂËÒ คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·Õè ñòøô/òõñô ผเู สยี หายในความผดิ ฐานบกุ รกุ ทาํ ใหเ สยี ทรพั ย และลกั ทรพั ย ไมจ าํ ตอ งเปน เจา ของกรรมสทิ ธใิ์ นทรพั ยน น้ั ผคู รอบครองดแู ลรกั ษาทรพั ยเ หลา นน้ั กเ็ ปน ผูเ สียหายมอี าํ นาจฟอ งคดไี ด คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè òöðð/òõñö ป. ตกลงวาจาง ส. ซอมรถยนตคิดเปนเงิน ๑๒,๕๐๐ บาท ในระหวางกําลังซอม จําเลยซ่ึงเปนลูกจางของ ส. ไดหลอกลวง ป.ใหหลงเชื่อวา ทางอขู อง ส. ใหจ าํ เลยมาขอรบั เงนิ ๕,๐๐๐ บาท เพอ่ื ไปซอื้ เครอ่ื งอะไหลใ นการซอ มรถ ป. จงึ มอบเงนิ ให จาํ เลยไป ดงั นี้ การกระทาํ ของจาํ เลยเปน ความผดิ ฐานฉอ โกง และ ป. ไดร บั ความเสยี หายจากการกระทาํ ของจาํ เลยแลว จงึ มอี ํานาจรองทุกขไ ด ถึงแม ส.จะรับเงินคา ซอมแซมอีกเพยี ง ๗,๕๐๐ บาท ไวจ าก ป. และมอบรถให ป. ไปก็ตาม ก็เปนเรื่องระหวาง ป. กับ ส. ไมเก่ียวกับจําเลยและเงินท่ีจําเลยรับไป ไมท าํ ให ป. ผูถูกหลอกลวงพนจากการเปนผูเสียหาย คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè òöñô/òõñø โจทกจําเลยย่ืนคํารองขอจดทะเบียนสมรส โดยจาํ เลยใหถ อ ยคาํ อนั เปน เทจ็ ตอ นายทะเบยี นสมรสวา จาํ เลยยงั ไมเ คยสมรสมากอ น นายทะเบยี นได จดทะเบียนสมรสใหโจทกจําเลย เพราะเช่ือถอยคําของจําเลย ดังนี้ แมขอความอันเปนเท็จดังกลาว จะเกยี่ วกบั ฐานะสว นตวั ของจาํ เลยเอง ไมม ขี อ ความพาดพงิ ไปถงึ ตวั โจทก และศาลอาจพพิ ากษาเพกิ ถอน การสมรสระหวา งโจทกจ าํ เลยได แตผ ลทเ่ี กดิ จากการจดทะเบยี นสมรสยอ มทาํ ใหก ารสมรสนน้ั สมบรู ณ ทาํ ใหโ จทกเ ปลยี่ นฐานะบคุ คลของตนไปเปน หญงิ มสี ามี โดยผลของกฎหมาย การแจง ขอ ความอนั เปน เทจ็ ของจําเลยจึงเกี่ยวกับฐานะของบุคคลของโจทกที่ไดเปล่ียนแปลงไปในขณะนั้นดวย หาใชจะเกี่ยวกับ ฐานะสวนตัวของจําเลยแตฝายเดียวไม และขอความดังกลาวเปนเรื่องท่ีเกี่ยวกับการที่นายทะเบียน สมรสจะจดทะเบียนสมรสใหโจทก จําเลยน้ันเอง จึงกระทบกระเทือนถึงความเปนอยูของโจทกดวย เม่ือจําเลยมีคูสมรสโดยชอบดวยกฎหมายอยูแลว การจดทะเบียนสมรสระหวางโจทกจําเลยยอมผิด เง่อื นไขตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชิ ย มาตรา ๑๔๕๑ (๓) ซ่งึ มาตรา ๑๔๙๐ ใหถอื เปนโมฆะ และเปน การฝาฝน มาตรา ๑๔๕๑ กรณีเปน ที่เห็นไดว า เม่อื มีบคุ คลอางวาการสมรสเปน โมฆะ และศาล พิพากษาวา เปนเชนนน้ั โจทกอาจไดรับความเสยี หาย เพราะตกอยูในฐานเปนหญิงมสี ามไี มชอบดว ย กฎหมาย โจทกจึงเปนผูไดรับความเสียหายเนื่องจากการกระทําผิดของจําเลย เมื่อโจทกมิไดรู ขณะจดทะเบียนสมรสวา จําเลยมีภรรยาชอบดวยกฎหมายอยูแลว จึงไมมีสวนรวมในการกระทําผิด กับจําเลย โจทกจึงเปนผเู สียหายมอี ํานาจฟองจาํ เลยในความผดิ ฐานแจงความเท็จได คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·èÕ òõøó/òõòò สามจี ดทะเบยี นสมรสกบั หญงิ อนื่ โดยทย่ี งั ไมข าด จากภริยาเดิมท่ีไดจดทะเบียนสมรสไว แตอางกับเจาหนาที่จดทะเบียนวาไมเคยจดทะเบียนสมรส มากอ น ภรยิ าเดิมเปนผูเสียหายฟอ งสามีตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๑๓๗ ได

๔๙ คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè ñôñ÷/òõòò จําเลยเขาทาํ การคาในแผงลอยท่ีโจทกเ ชา มา แตเ ปน เวลาหลงั จากทโ่ี จทกค นื แผงลอยทเี่ ชา แกผ ใู หเ ชา แลว โจทกม ใิ ชผ เู สยี หาย ไมม อี าํ นาจฟอ งจาํ เลย ฐานบกุ รุก คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·èÕ õ÷ùñ/òõóð ช. ผูรอ งเปน นองรว มบิดามารดาเดยี วกบั ผูตาย ไมใ ชผ ูเสียหายตาม ป.วิ.อ. มาตรา ๒ (๔) จงึ ไมมีสทิ ธิขอเขารวมเปน โจทกกับพนักงานอัยการ คาํ ¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·èÕ õðù÷/òõóñ ผูครอบครองทรัพย แมม ิใชเปนเจาของ ก็เปน ผเู สยี หายในความผดิ ฐานยกั ยอกทรัพยได ตามนัยแหง ป.วิ.อ. มาตรา ๒ (๔) คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè ñóõ÷/òõóó ผูเสียหายในความผิดฐานฉอโกงจะตองไดรับ ความเสยี หายอันเปน ผลท่เี กดิ ขน้ึ จากการถูกหลอกลวงนัน้ โดยตรง การท่โี จทกบรรยายฟองวา จาํ เลย รวมกันหลอกลวงโจทก และผลการหลอกลวงเปนเหตุใหจําเลยฟองโจทกเปนคดีแพงเพื่อเรียก คาเสียหายนั้น ถึงแมโจทกจะไดรับความเสียหายจากการถูกฟอง ความเสียหายดังกลาวก็มิใช ความเสียหายโดยตรงในคดีน้ี และการท่ีจําเลยไดย่ืนฟองโจทกเปนการกระทําอีกสวนหนึ่งตางหาก มิใชการกระทําในคดีน้ี โจทกจ งึ มใิ ชผ ูเสยี หายในคดีนี้ คาํ ¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·èÕ ñ÷ò/òõóõ ที่พพิ าทเปน สาธารณสมบัตขิ องแผนดิน มใิ ชข อง โจทก โจทกจ ึงไมใ ชผ ูเสียหายโดยนิตินัย ไมมอี าํ นาจฟอ งจาํ เลยขอหาบกุ รุก คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·èÕ òôñõ/òõóõ จําเลยแจงความรอ งทุกขต อ พนักงานสอบสวน วา โจทกล กั ทรพั ยจ าํ เลยอนั เปน ความเทจ็ ทาํ ใหโ จทกถ กู ดาํ เนนิ คดอี าญา โจทกจ งึ เปน ผเู สยี หายทแ่ี ทจ รงิ ในขอ หาฐานแจง ความเทจ็ แกเจาพนกั งาน ตาม ป.อ. มาตรา ๑๓๗ แมว า บทบญั ญตั ดิ งั กลาวจะเปน ความผดิ ตอเจาพนักงาน ซึ่งปกตริ ัฐเปนผเู สยี หายโดยตรงกต็ าม คํา¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·Õè ñôõ/òõóö จาํ เลยแจง ความเท็จตอ เจาพนกั งานสอบสวนวา ส.ค. ๑ ของ ท. ซึง่ จาํ เลยเก็บรกั ษาไวหายไป แลว นาํ สํานวนรายงานประจําวนั เกย่ี วกับคดีไปขอสาํ เนา ส.ค. ๑ ที่หายไป และนําไปยื่นเรื่องขอรังวัดที่ดินแปลงดังกลาวเพื่อออกโฉนดเปนที่ดินของจําเลย โดยอา งวา ท. มอบทด่ี นิ ใหจ าํ เลยครอบครอง การกระทาํ ของจาํ เลยอาจทาํ ใหโ จทกเ สยี หาย เพราะเมอื่ ท. ถงึ แกก รรม ทด่ี นิ ตาม ส.ค. ๑ ยอ มเปน มรดกตกทอดแกโ จทกท นั ที การกระทาํ ของจาํ เลยยอ มกระทบ กระเทอื นตอ สทิ ธคิ รอบครองของโจทกอ าจทาํ ใหโ จทกเ สยี หาย โจทกจ งึ เปน ผเู สยี หายและมอี าํ นาจฟอ ง คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè òöòõ/òõóö การที่จําเลยแจงความอันเปนเท็จเก่ียวกับ ความผิดอาญาจนโจทกถูกดําเนินคดีในความผิดตอ พ.ร.บ.วาดวยความผิดอันเกิดจากการใชเช็คฯ และการที่จําเลยเบิกความเท็จอันเปนขอสําคัญในคดีดังกลาวยอมทําใหโจทกไดรับความเสียหาย โดยตรง โจทกจึงเปนผูเสียหายตามกฎหมายและมีอํานาจฟองจําเลยในความผิดฐานแจงความเท็จ และฐานเบกิ ความเทจ็ ได

๕๐ ò. ¡Ã³ÃÕ °Ñ ໚¹¼ÙŒàÊÕÂËÒ คาํ ¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè ññôò/òõñö การลงโทษฐานละเมดิ อาํ นาจศาล เปนอาํ นาจ ของศาลโดยเฉพาะ ผูอ ื่นหามสี ิทธฟิ อ งคดใี หล งโทษผกู ระทาํ ผดิ ไม คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·èÕ ÷ùó/òõñ÷ จาํ เลยที่ ๑ และจาํ เลยที่ ๒ รว มกนั กรอกขอ ความ เท็จ เปนเหตใุ หทางอาํ เภออนญุ าตใหจาํ เลยที่ ๒ ออกใบสุทธิ ซ่ึงเปนเอกสารปลอมใหจ าํ เลยท่ี ๑ แลว จาํ เลยท่ี ๑ นาํ ใบสทุ ธนิ นั้ ไปใชใ นการสมคั รรบั เลอื กตงั้ ผใู หญบ า นจนไดร บั เลอื ก ดงั นี้ ถอื ไดว า การกระทาํ ของจาํ เลยเปนการกระทาํ ตอเจาหนา ทข่ี องรัฐ รฐั เปน ผเู สยี หายโดยตรง การที่โจทกไ มไ ดรับเลือกเปน ผูใหญบาน มิใชผลโดยตรงจากการกระทําของจําเลย โจทกจึงไมใชผูเสียหายท่ีจะฟองจําเลยท้ังสอง ฐานทําและใชเ อกสารปลอม คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè ñõùô/òõòò บานปลูกไวแ ลว และขายฝากแกโ จทก จาํ เลยขอ ปลูกสรางบานเปน อบุ ายเพือ่ ขอเลขบา นใหม และไดรับเลขบานใหมไ ป เปนการแจง ความเทจ็ ซึ่งโจทก อางวาเพื่อยักยอกบานที่ขายฝาก การแจงความเท็จเปนการกระทําตอเจาพนักงานไมเก่ียวกับโจทก โจทกไมใชผูเสยี หายโดยตรง คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·èÕ õóð/òõòö การทจี่ าํ เลยในฐานะพนกั งานสอบสวนไมด าํ เนนิ คดี แก ช. ในขอหาแจงความเท็จแกโจทกซึ่งเปนเจาพนักงานผูสอบสวน ช. ที่ขอรับเงินสงเคราะห ผูป ระสบภยั การกระทาํ ของจาํ เลยตามฟอ งแมจ ะเปน ความจริง ก็เปน การกระทําความผดิ ตอ ตําแหนง หนาที่ราชการของจําเลยอันเปนผลเสียหายแกรัฐ มิไดกอใหเกิดความเสียหายหรือกระทบกระเทือน ตอสิทธิและหนาท่ีของโจทกโดยตรงแตประการใด โจทกจึงไมใชผูเสียหาย และไมมีสิทธิฟองจําเลย ในขอ หาความผดิ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๑๕๗, ๑๖๕ และ ๑๘๙ ได คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè óóð÷/òõòù ความผิดตาม พ.ร.บ.เคร่ืองหมายการคา พ.ศ.๒๔๗๔ มาตรา ๔๕ ไดบัญญัติเปนความผิดไวโดยเฉพาะเน่ืองจากทางราชการมีความมุงหมาย จะควบคมุ เครอื่ งหมายการคา เปน ความผิดตอรัฐโจทกไมม อี าํ นาจฟองในความผดิ น้ี คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè òøõ÷/òõóð ความผิดตอความมั่นคงของรัฐภายใน ราชอาณาจกั รตาม ป.อ. มาตรา ๑๑๓, ๑๑๔ และ ๑๑๖ เปน การกระทาํ ผดิ ตอ รฐั โดยตรง รฐั เทา นน้ั เปน ผเู สยี หายทม่ี อี าํ นาจดาํ เนนิ คดแี กผ กู ระทาํ ผดิ ผรู อ งแมจ ะเปน สมาชกิ สภาผแู ทนราษฎรกม็ ใิ ชผ เู สยี หาย ตาม ป.วิ.อ. มาตรา ๒ (๔) ไมมีอาํ นาจฟอ ง คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·èÕ ññôñ/òõóñ เจา ของรถทเี่ สียหายเพราะถูกรถทีจ่ าํ เลยขบั ชน มใิ ชผ ทู ไี่ ดร บั ความเสยี หายเนอื่ งจากการกระทาํ ความผดิ ของจาํ เลยตาม พ.ร.บ.จราจรทางบกฯ ทโี่ จทก ฟองอนั เปน ความผดิ เกี่ยวกับรฐั จงึ มิใชผูเสียหายท่จี ะมสี ทิ ธขิ อเขารว มเปนโจทกกับพนกั งานอยั การ คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·èÕ ôøðô/òõóñ ความผิดฐานเบิกความเท็จตาม ป.อ. มาตรา ๑๗๗ กฎหมายมุงคุมครองเจาพนักงานในการยุติธรรมและคูความใหไดรับผลในทาง ความยุติธรรมแหงคดีเปนสําคัญ ไมเกี่ยวกับบุคคลนอกคดี นอกจากน้ียังจะตองพิจารณาอีกดวยวา

๕๑ บคุ คลนนั้ เปน ผไู ดร บั ความเสยี หายโดยตรงจากการกระทาํ ของจาํ เลยหรอื ไม โจทกใ นคดนี ไี้ มไ ดถ กู ฟอ ง หรือเปนคูความคดีอาญาในขอหาบุกรุก แมจําเลยจะเบิกความในคดีน้ันวาอยางไร ก็ไมมีทางท่ีโจทก จะไดรับความเสียหายจากคําเบิกความของจําเลย โจทกจึงไมใชผูเสียหายโดยตรงจากคําเบิกความ ของจําเลยและไมมีอํานาจฟองจําเลยและไมมีอํานาจฟองจําเลยในความผิดฐานเบิกความเท็จ ตาม ป.ว.ิ อ. มาตรา ๒๘ (๒) คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·èÕ ñõöò/òõóò พ.ร.ก.การกูยืมเงินที่เปนการฉอโกงประชาชน พ.ศ.๒๕๒๗ บัญญัติขึ้นเพ่ือปราบปรามการกระทําที่เปนการฉอโกงประชาชนกับวางมาตรการ เพื่อคุมครองประโยชนของประชาชนเปนสวนรวม รัฐเทานั้นเปนผูมีอํานาจฟองคดีในความผิด ตาม พ.ร.ก. ดังกลาวเอกชนไมใ ชผ ูเ สยี หาย ไมม อี ํานาจฟอ ง คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·Õè òðôö/òõóó บทบญั ญตั ิ ป.อ. มาตรา ๑๗๐ มีความมุง หมาย จะเอาโทษแกผูท่ีไดขัดขืนหมายหรือคําส่ังของศาลใหมาใหถอยคํา ใหมาเบิกความหรือใหสงทรัพย หรอื เอกสารใดในการพจิ ารณาคดอี นั เปน บทบญั ญตั ถิ งึ การกระทาํ ความผดิ ตอ ศาลซง่ึ เปน เจา พนกั งาน ในการยุติธรรมโดยเฉพาะ แมโจทกจะอางวาไดรับความเสียหายจากการที่จําเลยขัดขืนคําส่ังศาล ไมสง เงนิ ทอ่ี ายัดไวไ ปยงั ศาลแพง แตก ็ไมใ ชค วามเสยี หายโดยตรงอนั เกดิ จากการกระทาํ ผิดของจําเลย เพราะโจทก จําเลยมิไดมีสิทธิและหนาท่ีตอกัน การกระทําของจําเลยไมเปนการลวงสิทธิของโจทก โจทกจึงมิใชผ เู สยี หายตาม ป.วิ.อ. มาตรา ๒ (๔) จึงไมม ีอาํ นาจฟอง คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè õööð/òõóó พ.ร.บ.การเลือกต้ังสมาชิกสภาผูแทนราษฎร พ.ศ.๒๕๒๒ มาตรา ๓๕ บญั ญัตขิ ้นึ เพ่อื คุม ครองประโยชนของประชาชนที่อาจจะไดร บั ความเสียหาย จากการถกู จงู ใจใหล งคะแนนเลอื กตงั้ แกผ ทู จ่ี งู ใจหรอื ผอู น่ื โดยไมส มคั รใจ อนั เปน การคมุ ครองประโยชน ของประชาชนเปน สว นรวม ไมไ ดค มุ ครองโจทกโ ดยตรงเปน พเิ ศษ หากการกระทาํ ของจาํ เลยเปน ความผดิ กต็ องถือวา เปน ความผดิ ตอ รัฐไมใชกระทาํ ความผิดตอโจทก โจทกจงึ ไมใชผเู สยี หายทจี่ ะมอี ํานาจฟอง จาํ เลยไดตาม ป.ว.ิ อ. มาตรา ๒ (๔) คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·èÕ öòðò/òõóø ความผดิ ฐานทาํ ลายพยานหลกั ฐานตาม ป.อ. มาตรา ๑๙๙ เปนความผิดเก่ียวกับรัฐ โจทกท้ังสองซ่ึงเปนบิดามารดาของผูตายท่ีถูกจําเลยรวมกัน ยายศพไมใชผูเสียหายที่จะมีอํานาจฟองตาม ป.วิ.อ. มาตรา ๒ (๔) และเปนขอกฎหมายเกี่ยวกับ ความสงบเรียบรอยซึ่งศาลมีอาํ นาจยกขึน้ วนิ จิ ฉยั ไดเ อง ó. äÁà‹ »¹š ¼àŒÙ ÊÕÂËÒÂâ´Â¹μÔ Ô¹ÂÑ คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·èÕ ñðøó/òõñð ผูตายกับจําเลยสมัครใจชกมวยเอาเงินกัน โดยมไิ ดร บั อนญุ าต จะถอื วา ฝา ยใดฝา ยหนงึ่ เปน ผเู สยี หายตามกฎหมายไมไ ด เมอ่ื ผตู ายถงึ แกค วามตาย เพราะการชกมวยนั้น ผูตายไมใชผูเสียหายตามกฎหมาย บิดาผูตายก็ยอมไมมีอํานาจฟองคดีแทน ผตู ายได คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·èÕ ñô÷ò/òõòò โจทกจา งจาํ เลยถางปา ผดิ ประมวลกฎหมาย ท่ีดิน มาตรา ๙๑ และ ๑๐๘ แมจ ําเลยหลอกลวงเอาเงินคาจา งโจทก โจทกกไ็ มใ ชผ เู สียหายเพราะรว ม กระทําผดิ กบั จําเลย

๕๒ คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè ñøñó/òõóñ จําเลยฉอโกงใหโจทกรวมเขาหุนเลนการพนัน ตมบุคคลทีส่ าม โจทกรวมเขา หนุ และเขา เลน การพนันโดยไมไ ดรับอนุญาตดวย ดงั น้นั เปนการรวมกบั จําเลยกระทําความผิด โจทกรวมไมใชผูเสียหายโดยนิตินัยที่จะมีสิทธิรองทุกขได พนักงานอัยการ จึงไมมอี าํ นาจฟอง คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·èÕ òñôø/òõóñ จาํ เลยออกเชค็ พพิ าทใหโจทกรวมเพ่อื ชาํ ระหนี้ การพนนั มลู หนี้ตามเชค็ ยอมไมสมบูรณต าม ป.พ.พ. มาตรา ๘๕๕ โจทกร วมยอ มไมมีสิทธินาํ คดีไป รองทกุ ขแ ละไมม อี ํานาจฟอ งจําเลยตาม พ.ร.บ. วาดวยความผดิ อนั เกิดจากการใชเ ชค็ พ.ศ.๒๔๙๗ คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè ñùöð/òõóô การท่ี บ. และ ส. ตกลงใหเงินแกจําเลย เพอ่ื นาํ ไปมอบใหแ กค ณะกรรมการสอบ หรอื ผสู ง่ั บรรจบุ คุ คลเขา รบั ราชการในตาํ แหนง เสมยี นได เพอื่ ให ชวยเหลือบุตรของตนเขาทํางานในกรมชลประทานโดยไมตองสอบน้ัน เปนการฝาฝนกฎหมาย และระเบียบแบบแผนของทางราชการ ถือไดว า บ. และ ส. ใชใ หจ ําเลยกระทําผิดน่ันเอง บ. และ ส. จงึ มใิ ชผ เู สยี หายในความผดิ ฐานฉอ โกง แมจ ะไดร อ งทกุ ขแ ละพนกั งานสอบสวนทาํ การสอบสวนมาแลว กไ็ มทําใหโ จทกม ีอาํ นาจฟอ ง คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·èÕ ññùñ/òõó÷ จําเลยทงั้ สฝ่ี า ย หน่ึงผตู ายและโจทกร วมที่ ๒ ท่ี ๓ กับ ส. อีกฝายหนึ่งสมัครใจวิวาททํารายซ่ึงกันและกัน ผูตายจึงมิใชผูเสียหาย ว. ภริยาผูตาย จงึ มใิ ชผ ูเสียหายตามกฎหมายดว ย ดังนัน้ ว. และโจทกรวมที่ ๒ ท่ี ๓ จงึ ไมมีสทิ ธิขอเขา รว มเปน โจทก คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·èÕ ôôöñ/òõóù การทผ่ี ตู ายและจําเลยตางขับรถดว ยความเรว็ และตางขับรถเขาไปในชองเดินรถของอีกฝายหน่ึง ฟงไดวาขับรถโดยประมาทท้ังสองฝาย เม่ือผูตาย มสี ว นกระทาํ ผดิ ดว ย ผตู ายจงึ มใิ ชผ เู สยี หายโดยนติ นิ ยั ตาม ป.ว.ิ อ. มาตรา ๒ (๔) โจทกร ว มซงึ่ เปน บดิ า ผูตายยอ มไมม อี าํ นาจจดั การแทนผูตายไดตามมาตรา ๕ (๒) ไมมีอาํ นาจเขารว มเปนโจทก

๕๓ º··Õè ó ¡ÒÃÃÍŒ §·Ø¡¢ จากประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา ไดบัญญัติในเร่ืองท่ีเกี่ยวกับการรองทุกข ไวใ นมาตรา มาตรา ๒ (๗) คํารองทกุ ข “หมายความถึงการทีผ่ ูเสียหายไดก ลา วหาตอ เจาหนา ทีต่ าม บทบัญญัติแหงประมวลกฎหมายนี้ วามีผูกระทําความผิดขึ้น จะรูตัวผูกระทําความผิดหรือไมก็ตาม ซงึ่ กระทาํ ใหเ กดิ ความเสยี หายแกผ เู สยี หาย และการกลา วหาเชน นน้ั ไดก ลา วโดยมเี จตนาจะใหผ กู ระทาํ ความผดิ ไดร บั โทษ” มาตรา ๑๒๑ วรรคสอง “แตถาเปนคดีความผิดตอสวนตัว หามมิใหทําการสอบสวน เวนแตจ ะมีคํารองทุกขต ามระเบยี บ” มาตรา ๑๒๐ “หามมิใหพนักงานอัยการย่ืนฟองคดีใดตอศาล โดยมิไดมีการสอบสวน ในความผิดน้นั กอ น” จากมาตราดังกลาวแสดงใหเห็นไดวา คํารองทุกขมีความสําคัญอยางมากโดยเฉพาะ อยา งยงิ่ ในคด¤ี ÇÒÁ¼Ô´μ‹ÍÊÇ‹ ¹μÇÑ ËÃÍ× ¤ÇÒÁ¼Ô´Í¹Ñ ÂÍÁ¤ÇÒÁไดน ้นั มาตรา ๑๒๑ วรรคสอง กําหนดไวอยางชัดเจนวา หากไมมีการรองทุกขตามระเบียบ มากอ น พนกั งานสอบสวนกไ็ มส ามารถทจี่ ะทาํ การสอบสวนได เมอ่ื สอบสวนไมไ ดก จ็ ะสง ผลใหพ นกั งาน อัยการไมมีอาํ นาจฟองคดีตามมาตรา ๑๒๐ นนั่ เอง ó.ñ ¼ŒÙÁÕอํา¹Ò¨ÃÍŒ §·¡Ø ¢ จากมาตรา ๒ (๗) ระบุใหผูเสียหายเปนผูมีอํานาจในการรองทุกข ซ่ึงผูเสียหายน้ัน หมายความถึง ผเู สียหายตามความหมายของมาตรา ๒ (๔) ไดแ ก (๑) ผเู สยี หายซงึ่ ไดรบั ความเสียหายเน่ืองจากการกระทําผดิ ฐานใดฐานหนึ่ง (๒) ผมู ีอํานาจจดั การแทนผูเสยี หายตามมาตรา ๔, ๕ และ ๖ นอกจากผูเสียหายตามท่ีระบุไวในมาตรา ๒ (๔) แลว ยังไดมีคําพิพากษาของศาลฎีกา ไดวางหลักเกณฑ คือ ¼ÙŒ·èÕä´ŒÃѺÁͺอํา¹Ò¨¨Ò¡¼ÙŒàÊÕÂËÒ¡çÁÕอํา¹Ò¨ã¹¡ÒÃÌͧ·Ø¡¢ä´Œ โดยตองระบุ การมอบอาํ นาจใหช ดั เจนและลงนามผมู อบอาํ นาจดวย μÑÇÍ‹ҧ¤Òí ¾¾Ô Ò¡ÉÒÈÒÅ®Õ¡Ò คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè ÷õõ/òõðò การรองทุกขนั้น ผูเสียหายยอมมอบอํานาจ ใหบุคคลอน่ื ไปรอ งทกุ ขแ ทนได คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè ñõóô/òõðó การรองทุกขน้ัน ยอมมอบอํานาจใหรองทุกข แทนกนั ไดและกฎหมายก็ไมไ ดบ งั คับใหรองทกุ ขไดเ ฉพาะตอพนกั งานสอบสวนเทา น้ัน

๕๔ ó.ò ¼ŒÙÁอÕ าํ ¹Ò¨ÃºÑ คําÃÍŒ §·Ø¡¢ จากประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๑๒๓ และ ๑๒๔ กําหนดให เจา พนักงานตอ ไปน้ี มอี ํานาจรับคาํ รอ งทุกข คอื ๑. พนกั งานสอบสวน (มาตรา ๑๒๓ วรรคแรก) ๒. พนกั งานฝา ยปกครองหรอื ตาํ รวจซงึ่ มตี าํ แหนง หนา ทร่ี องหรอื เหนอื พนกั งานสอบสวน และเปนผูซ่งึ มีหนาทีร่ กั ษาความสงบเรียบรอ ยตามกฎหมายก็ได (มาตรา ๑๒๔ วรรคแรก) จงึ เหน็ ไดว า บคุ คลอน่ื แมจ ะเปน ผบู งั คบั บญั ชาระดบั สงู กต็ าม เชน นายกรฐั มนตรี รฐั มนตรี วาการกระทรวงมหาดไทย ก็ไมมีอํานาจรับคํารองทุกข เพราะมิใชบุคคลที่ระบุไวในมาตรา ๑๒๓ วรรคแรก และมาตรา ๑๒๔ วรรคแรก μÇÑ Í‹ҧคาํ ¾Ô¾Ò¡ÉÒÈÒÅ®Õ¡Ò คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè ôñ÷/òõòó รองเลขาธิการคณะกรรมการตรวจและติดตามผล การปฏบิ ตั ริ าชการ (ก.ต.ป.) ไมม อี าํ นาจหนา ทอี่ ยา งเชน พนกั งานสอบสวนตาม ป.วอิ าญา และมไิ ดเ ปน พนักงานฝายปกครองหรือตํารวจ ซ่ึงจะรับคํารองทุกขไดโดยชอบดวยกฎหมาย การท่ีผูเสียหาย รองเรยี นไปยังรองเลขาธิการ ก.ต.ป. ในคดคี วามผดิ สวนตัว จงึ มใิ ชการรอ งทุกขตาม ป.วอิ าญา คาํ ¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè ñòòö/òõóð รัฐมนตรีวา การกระทรวงมหาดไทย ไมใ ชพ นักงาน ฝายปกครองหรือตํารวจ ซ่ึงมิใชผูท่ีจะรับคํารองทุกขได การท่ีโจทกย่ืนเร่ืองราวตอรัฐมนตรีวาการ กระทรวงมหาดไทย จงึ ไมมผี ลเปนคาํ รอ งทกุ ขตามกฎหมาย ó.ó ÅѡɳТͧคําÃÍŒ §·¡Ø ¢ จากนยิ ามศพั ทต ามมาตรา ๒ (๗) นน้ั พอจะสรปุ ไดว า กรณจี ะเปน คาํ รอ งทกุ ขน นั้ จะตอ ง มลี กั ษณะดังตอไปนี้ (๑) เปนการกลาวหาของผูเสียหายตอ਌Ò˹ŒÒ·Õè·èÕÁÕอํา¹Ò¨ÃѺคําÌͧ·Ø¡¢ตามประมวล กฎหมายน้ี (๒) เปนการกลาวหาวาÁÕ¼ÙŒ¡ÃÐทํา¤ÇÒÁ¼Ô´¢éÖ¹ จะรูตัวผูกระทําความผิดหรือไมก็ตาม ซง่ึ ¡ÃÐทําãËàŒ ¡´Ô ¤ÇÒÁàÊÂÕ ËÒÂá¡‹¼ŒàÙ ÊÂÕ ËÒ áÅÐ (๓) การกลาวหาเชนน้นั ä´¡Œ Å‹ÒÇâ´ÂÁàÕ ¨μ¹Ò¨ÐãËŒ¼ÙŒ¡ÃÐทาํ ¤ÇÒÁ¼´Ô ä´ŒÃºÑ â·É ดงั นน้ั คาํ รอ งทกุ ขต อ งมรี ายละเอยี ดครบถว นทง้ั สามขอ ขา งตน หาก¢Ò´¢ÍŒ ˹§Öè ¢ÍŒ ã´ä» ÂÍ‹ ÁäÁ‹ãª‹คําÃÍŒ §·¡Ø ¢ตามกฎหมาย ในการรองทุกขน้ัน นอกจากจะตองไปรองทุกขกับเจาหนาที่ที่มีอํานาจรับคํารองทุกข อันไดแก พนักงานสอบสวน (มาตรา ๑๒๓ วรรคแรก) หรือพนักงานฝายปกครองหรือตํารวจ (มาตรา ๑๒๔ วรรคแรก) ดงั ทกี่ ลา วมาแลว ขางตนแลว นั้น กรณจี ะเปนคํารองทกุ ขไ ดต อ เมือ่ มลี ักษณะ ของการกลาวหา โดยผเู สียหาย ซึ่งการกลาวหานัน้ จะตอ งประกอบดว ย

๕๕ ๑) การกลา วหาวามผี ูก ระทําความผดิ น้นั ซ่งึ ทาํ ใหเ กิดความเสยี หายแกผ เู สยี หาย ไมว า จะรูตัวผูกระทําความผดิ หรือไมก ต็ าม ๒) การกลาวหา โดยมีเจตนาใหผ ูก ระทาํ ความผดิ น้ันไดร ับโทษ ó.ó.ñ μŒÍ§¡Å‹ÒÇËÒÇ‹ÒÁÕ¼ÙŒ¡ÃÐทํา¤ÇÒÁ¼Ô´ ในการกลาวหาวามีผูกระทําความผิดนั้น ซึ่งทําใหเกิดความเสียหายนั้น ผูเสียหายเพียงกลาวถึงพฤติการณท่ีผูกระทําผิดกระทําตอตน และไดร บั ความเสยี หายจากการกระทาํ นน้ั อยา งไร โดยผเู สยี หายมคี วามประสงคท จี่ ะใหเ จา พนกั งานตาํ รวจ เอาตัวผูกระทําผิดมารับโทษเพียงแคนั้น ก็เพียงพอแลว ผูเสียหายäÁ‹จําμŒÍ§Ãкض֧°Ò¹¤ÇÒÁ¼Ô´·Õè ¼Œ¡Ù ÃÐทาํ ¤ÇÒÁ¼Ô´¹éѹ¡ÃÐทํา μÇÑ Í‹ҧคํา¾Ô¾Ò¡ÉÒÈÒÅ®Õ¡Ò คํา¾¾Ô Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè ÷ðó/òôøó การรอ งทุกขน ัน้ ผูเสียหายไมจาํ เปนตอ งอางระบุฐาน ความผดิ ดว ย รปู คดจี ะเปน ความผดิ ฐานใดนนั้ เปน ปญ หาขอ กฎหมาย ซง่ึ แลว แตเ จา พนกั งานจะวนิ จิ ฉยั และดําเนนิ การฟอ งรอ ง คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·èÕ öøùô/òõôù มกี ารละเมดิ ลขิ สทิ ธขิ์ องผูเสียหาย จึงขอแจง ความ รองทุกขเพ่ือดําเนินการตามกฎหมายตอไป แมไมปรากฏชื่อหรือรูปพรรณของผูกระทําความผิด แตเ มอื่ ปรากฏลกั ษณะแหง ความผดิ พฤตกิ ารณต า งๆ ทคี่ วามผดิ นนั้ ไดก ระทาํ ลงและความเสยี หายทไ่ี ดร บั กถ็ อื วาเปน คาํ รอ งทกุ ขแลว ó.ó.ò μŒÍ§ÁÕà¨μ¹ÒãËŒ¼ÙŒ¡ÃÐทํา¤ÇÒÁ¼Ô´ä´ŒÃѺâ·É ในการกลาวหาน้ันตองมีเจตนาให ผกู ระทาํ ความผดิ นน้ั ไดร บั โทษดว ย จงึ จะเปน คาํ รอ งทกุ ขต ามความหมายในประมวลกฎหมายวธิ พี จิ ารณา ความอาญา ดังน้ัน หากในคํากลาวหาของผูเสียหายไมมีสาระสําคัญท่ีจะแสดงใหเห็นถึงเจตนาท่ี ผูเสียหายตอ งการใหผ กู ระทําผิดไดรับโทษแลว คาํ กลา วหาน้ันกไ็ มใชค าํ รอ งทกุ ข μÑÇÍ‹ҧ¢Í§คํา¡Å‹ÒÇËÒ·èÕ “äÁÁ‹ Õà¨μ¹Òã˼Œ Œ¡Ù ÃÐทํา¼Ô´ä´ÃŒ ºÑ â·É” (๑) กรณแี จง วา Á¡Õ ÒáÃÐทํา¤ÇÒÁ¼Ô´ÍÒÞÒà¡Ô´¢¹Öé áμ¢‹ Í´Ù仡‹Í¹ μÇÑ Í‹ҧคํา¾Ô¾Ò¡ÉÒÈÒÅ®Õ¡Ò คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·Õè òòðö/òõòò ผเู สยี หายแจง ตอ ผใู หญบ า นวา ถกู จาํ เลยขม ขนื กระทาํ ชาํ เรา ฯลฯ áμ‹¢Í´Ù仡͋ ¹ ¶ŒÒจําàÅÂÂÍŒ ¹ÁÒÍ¡Õ ¡ç¨ÐàÍÒàÃèÍ× § ถา ไมก ลบั มาอกี ก็แลว ไป แสดงวาเปน แตแจงใหรับทราบเปนหลักฐาน ขณะน้ันยังไมมีเจตนาใหจําเลยรับโทษ ยอมไมเปนคํารองทุกขตาม ป.ว.ิ อ. มาตรา ๒ (๗) พนักงานสอบสวนยอมไมมีอาํ นาจสอบสวนและพนักงานอยั การจะฟอ งจําเลย ในความผดิ ฐานขม ขนื กระทําชําเราซ่ึงเปน ความผดิ ตอสว นตวั ไมได

๕๖ ¡ÒÃดาํ à¹Ô¹¤´Õ (๒) กรณแี จง วา มกี ารกระทาํ ความผดิ อาญาเกดิ ขน้ึ โดยนาํ ¤ÇÒÁÁÒᨧŒ à¾Íè× ªÐÅÍ μÇÑ Í‹ҧคํา¾¾Ô Ò¡ÉÒÈÒÅ®¡Õ Ò คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè óùñ/òõò÷ ในคดียักยอก ขอความท่ีวา นําความมาแจง เพ่อื ชะลอการดาํ เนนิ คดีไวกอ น ถาหากจาํ เลยไมช ําระเงินจะไดมาแจง ดาํ เนนิ คดตี อ ไปอีก จงึ นําความ มาแจงไวเปนหลักฐานดังน้ี ถือไมไดวาเปนการรองทุกขตามกฎหมาย เพราะขณะแจงยังไมประสงค จะใหพ นักงานสอบสวนดําเนนิ คดี ครัน้ พน กาํ หนด ๓ เดอื น นบั แตร เู รื่องความผิด และรูตัวผกู ระทําผิด ผูเสียหายจึงไดมาแจงความใหดําเนินคดีกับจําเลยคดี โจทกจึงขาดอายุความฟองรองตามประมวล กฎหมายอาญา มาตรา ๙๖ (๓) กรณีแจง วา ¢ÍᨧŒ änj໚¹ËÅÑ¡°Ò¹à¾Íè× ÁÔãËŒ¤´¢Õ Ò´ÍÒÂ¤Ø ÇÒÁ μÑÇÍÂÒ‹ §คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒÈÒÅ®¡Õ Ò คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè ÷õø/òõòó การท่ีโจทกรวมไปแจงความตอพนักงานสอบสวน เรอื่ งขา วสารและนาํ้ ตาลทรายทถี่ กู จาํ เลยยกั ยอกไปโดยระบวุ า เพยี งᨧŒ äÇàŒ »¹š ËÅ¡Ñ °Ò¹à¾Íè× äÁ㋠ˤŒ ´Õ ¢Ò´ÍÒÂ¤Ø ÇÒÁเทา นนั้ ถอื ไมไ ดว า เปน การแจง ในลกั ษณะของการกลา วหาโดยมเี จตนาจะใหจ าํ เลยไดร บั โทษ ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๒ (๗) จึงไมเปนคํารองทุกขตามกฎหมาย ฉะนั้นเมื่อขอหาความผิดฐานยักยอกตามท่ีโจทกฟองเปนความผิดอันยอมความได แตโจทกรวมมิได รอ งทกุ ขเ สยี ภายในสามเดอื นนบั แตว นั ทรี่ เู รอื่ งความผดิ และรตู วั ผกู ระทาํ ความผดิ คดจี งึ ขาดอายคุ วาม ó.ô ÇÔ¸Õ¡ÒÃÌͧ·¡Ø ¢ ตามประมวลกฎหมายวธิ พี จิ ารณาความอาญา มาตรา ๑๒๓ และ ๑๒๔ ไดว างหลกั เกณฑ ในการรองทุกขท ําได ๒ วิธี คือ ๑. การรองทกุ ขดว ยวาจา และ ๒. การรองทกุ ขโดยทําเปน หนังสอื ó.ô.ñ ¡ÒÃÃÍŒ §·Ø¡¢´ÇŒ ÂÇÒ¨Ò ในกรณีการรองทุกขดวยวาจาน้ัน จะตองปรากฏเน้ือหาสาระสําคัญ ตาม มาตรา ๑๒๓ วรรคสอง คอื - ชือ่ และทอี่ ยูข องผูรอ งทกุ ข - ลักษณะแหงความผิด พฤติการณตางๆ ท่คี วามผดิ นนั้ ไดกระทาํ ลง

๕๗ - ความเสียหายท่ไี ดรับ - ชื่อหรือรูปพรรณของผูกระทําความผดิ เทา ทีจ่ ะบอกได - ตลอดจนความประสงคที่จะใหนําตัวผูกระทําความผิดน้ันมารับโทษตาม กฎหมาย ตามมาตรา ๒ (๗) ¶ŒÒ¡ÒÃÌͧ·Ø¡¢´ŒÇÂÇÒ¨Ò¹Õéä´Œ¡ÃÐทําμ‹Í¾¹Ñ¡§Ò¹½†Ò»¡¤ÃͧËÃ×ÍμíÒÃǨ ซ่ึงมีตําแหนงหนาที่รองหรือเหนือพนักงานสอบสวนและเปนผูมีหนาท่ีรักษาความสงบเรียบรอย ตามกฎหมายเชน น้ี มาตรา ๑๒๔ วรรคสาม กาํ หนดใหพ นกั งานฝา ยปกครองหรอื ตาํ รวจ ผรู บั ฟง คาํ รอ งทกุ ข ดวยวาจาน้ัน ãËŒÃÕº¨Ñ´¡ÒÃãËŒ¼ÙŒàÊÕÂËÒÂ仾º¡Ñº¾¹Ñ¡§Ò¹ÊͺÊǹà¾è×ͨ´ºÑ¹·Ö¡คําÌͧ·Ø¡¢ แตใน กรณเี รง รอ น เจา พนกั งานผนู น้ั จะจดบนั ทกึ คาํ รอ งทกุ ขเ สยี เองกไ็ ด แตต อ งรบี สง ไปยงั พนกั งานสอบสวน ในกรณีดังกลาวเจา พนักงานผนู ้ันอาจจะจดหมายเหตอุ ะไรเพ่ือประโยชนข องพนักงานสอบสวนกไ็ ด ¶ŒÒคําÌͧ·Ø¡¢´ŒÇÂÇÒ¨Òä´Œ¡ÃÐทําμ‹Í¾¹Ñ¡§Ò¹ÊͺÊǹ ใหพนักงานสอบสวน บันทึกสาระสําคัญกลาวคือ ชื่อท่ีอยูผูรองทุกข พฤติการณท่ีความผิดไดกระทําลง ความเสียหายท่ี ผูรองทุกขนั้นไดรับ ช่ือหรือรูปพรรณของผูกระทําผิดและขอความท่ีระบุถึงเจตนาที่ผูรองทุกขตองการ ใหนําตัวผูกระทําผิดมารับโทษน้ันแลว มาตรา ๑๒๓ วรรคสองยังกําหนดใหพนักงานสอบสวน ผูบันทกึ น้นั ลงวนั เดือน ป และลายมือชื่อผบู นั ทึก และลายมือช่อื ผูรอ งทกุ ขนัน้ ในบันทกึ ดว ย ó.ô.ò ¡ÒÃÌͧ·Ø¡¢â ´Âทํา໹š ˹ѧÊ×Í ในกรณกี ารรอ งทกุ ขท ท่ี าํ เปน หนงั สอื นนั้ ในหนงั สอื นน้ั จะตอ งปรากฏสาระสาํ คญั ตามมาตรา ๑๒๓ วรรคสอง คือ - ชอ่ื และที่อยขู องผูรอ งทุกข - ลักษณะแหง ความผดิ พฤติการณตา ง ๆ ทคี่ วามผดิ น้นั ไดก ระทาํ ลง - ความเสยี หายทไี่ ดรับ - ชอ่ื หรือรปู พรรณของผกู ระทาํ ความผดิ เทาทบี่ อกได - ตลอดจนความประสงคท่ีจะใหนําตัวผูกระทําความผิดนั้นมารับโทษตาม กฎหมาย 㹡ó·Õ ¼Õè àŒÙ ÊÂÕ ËÒÂÃÍŒ §·¡Ø ¢à »¹š ˹§Ñ ÊÍ× μÍ‹ ¾¹¡Ñ §Ò¹½Ò† »¡¤ÃͧËÃÍ× ตาํ ÃǨนน้ั มาตรา ๑๒๔ วรรคสอง ใหพ นกั งานดงั กลา ว รบี จดั สง คาํ รอ งทกุ ขน น้ั ไปยงั พนกั งานสอบสวนและจะจด หมายเหตอุ ะไรเพอ่ื ประโยชนข องพนักงานสอบสวนก็ได ¡Ã³Õ¼ÙŒàÊÕÂËÒÂÌͧ·Ø¡¢à»š¹Ë¹Ñ§Ê×Íμ‹Í¾¹Ñ¡§Ò¹ÊͺÊǹ ในคํารองทุกขนั้น จะตองมวี นั เดือน ป และลายมอื ชอ่ื ของผูรองทกุ ขด ว ย เมอ่ื ไดม กี ารรอ งทกุ ขโ ดยถกู ตอ งแลว คาํ ʧÑè สาํ ¹¡Ñ §Ò¹ตาํ ÃǨá˧‹ ªÒμ·Ô Õè ôñù/òõõö àÃÍ×è § ¡ÒÃอาํ ¹Ç¤ÇÒÁÂμØ ¸Ô ÃÃÁ㹤´ÍÕ ÒÞÒ ¡ÒÃทาํ สาํ ¹Ç¹¡ÒÃÊͺÊǹáÅÐÁÒμáÒäǺ¤ÁØ μÃǨÊͺ àç‹ Ã´Ñ ¡ÒÃÊͺÊǹ¤´ÕÍÒÞÒ ขอ ๑.๑.๓ กาํ หนดให “พนักงานสอบสวนมีหนา ที่ตอ งรับคํารอ งทุกข

๕๘ หรือคํากลาวโทษตามกฎหมาย ไมวาเหตุจะเกิดหรืออาง หรือเชื่อวา เกิดภายในเขตอํานาจ การสอบสวนของตนหรอื ไม หา มปฏเิ สธวา เหตมุ ไิ ดเ กดิ เกดิ ในเขตอาํ นาจตน ใหร บั แจง ความโดยลงรายงาน ประจําวันเก่ียวกับคดีไว หลังจากนั้นใหสงเร่ืองไปยังพนักงานสอบสวนแหงทองท่ีที่รับผิดชอบ เพอ่ื ดาํ เนินการสอบสวนตอไป ó.õ ÍÒÂ¤Ø ÇÒÁ¡ÒÃÌͧ·¡Ø ¢ จากประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๙๖ ซึ่งไดบัญญัติวา “ภายใตบังคับมาตรา ๙๕ ในกรณคี วามผิดอันยอมความได ถาผูเสยี หายมิไดร อ งทกุ ขภ ายใน ๓ เดือน นบั แตว ันทีร่ ูเรอ่ื งความผิด และรูตวั ผกู ระทาํ ความผดิ เปน อนั ขาดอายคุ วาม” ใน¤´Õ¤ÇÒÁ¼Ô´μ‹ÍʋǹμÑÇนั้น นอกจากกฎหมายจะกําหนดใหผูเสียหายรองทุกข เพื่อให พนกั งานสอบสวนไดด าํ เนนิ การสอบสวนและสง ใหพ นกั งานอยั การฟอ งคดี ดาํ เนนิ คดกี บั ผกู ระทาํ ความผดิ ดังท่ีไดกลาวมาแลวขางตนน้ัน ประมวลกฎหมายอาญามาตรา ๙๖ ยังไดกําหนดเง่ือนไขสําคัญ เกี่ยวกบั อายุความรอ งทุกขไวอกี ดว ย กลา วคอื 㹤ÇÒÁ¼´Ô μÍ‹ ÊÇ‹ ¹μÇÑ ¹¹Ñé ¼àŒÙ ÊÂÕ ËÒ¨ÐμÍŒ §ÃÍŒ §·¡Ø ¢À ÒÂã¹ÃÐÂÐàÇÅÒ ó à´Í× ¹ ¹Ñºáμ‹Çѹ·Õè¼ÙŒàÊÕÂËÒ¹Ñé¹ ÃÙŒàÃ×èͧ¤ÇÒÁ¼Ô´áÅÐÃÙŒμÑǼٌ¡ÃзíÒ¤ÇÒÁ¼Ô´ เพราะหากไมรองทุกขภายใน ระยะเวลาดังกลาว จะทําใหคดีนั้นขาดอายุความ ซึ่งจะสงผลทําใหสิทธินําคดีอาญาฟองยอมระงับ ไปดวย ตาม ป.วิอาญา มาตรา ๓๙ (๖) แต㹤ÇÒÁ¼Ô´ÍÒÞÒἋ¹´Ô¹ ไมมีกฎหมายกําหนดอายุความในการรองทุกขไว วาจะตองทําการรองทุกขเม่ือใด เพราะคดีจะขาดอายุความหรือไมนั้นเปนไปตามอายุความตามที่ บัญญัติไว ในประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๙๕ กลาวคือ ถามีการฟองรองคดีภายในกําหนด ระยะเวลาตาม ป.อาญา มาตรา ๙๕ แลว คดกี ไ็ มขาดอายุความ ¢ŒÍ椄 à¡μ ๑) การนับอายุความการรองทุกขน้ัน จะเร่ิมนับระยะเวลาเริ่มตนตอเม่ือครบหลักเกณฑทั้งสองอยางแลว คือ รเู รอื่ ง¤ÇÒÁ¼´Ô áÅÐÃμŒÙ ÇÑ ¼¡ŒÙ ÃÐทาํ ¤ÇÒÁ¼´Ô ถา รเู พยี งวา มกี ารกระทาํ ความผดิ เกดิ ขนึ้ นนั้ ทาํ ใหต นเสยี หายแตย งั ไมร ตู วั ผกู ระทาํ ความผดิ เชนน้ี ยังจะไมเริ่มนบั อายุความ ๒) ถาผูเสียหายคดีความผิดอันยอมความได ไมไดรองทุกขแตฟองคดีเองภายในอายุความรองทุกขเชนนี้ ไมจ ําตองมารอ งทกุ ขอีก (คาํ พิพากษาฎีกาท่ี ๒๒๑๒/๒๕๑๕) μÇÑ Í‹ҧคาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒÈÒÅ®Õ¡Ò คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè ÷÷õ/òõðó ในคดีอาญาความผิดตอสวนตัวนั้น หากผูเสียหาย ไดร อ งทกุ ขภ ายในกาํ หนดสามเดอื นแลว แมจ ะนาํ คดมี าฟอ งศาลภายหลงั สามเดอื น แตไ มพ น อายคุ วาม ฟอ งรอ งในความผดิ น้ัน คดหี าขาดอายคุ วามไม

๕๙ คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·èÕ ñùõô/òõóð หนังสือพิมพลงขาววาจําเลยใหสัมภาษณ โดยมี ขอความ ซ่ึงอานแลวรูไดทันทีวาจําเลยหมิ่นประมาทโจทก ถือไดแลววาโจทกรูตัวผูกระทําความผิด ต้ังแตวันท่ีโจทกไดอานขาวตามหนังสือพิมพนั้น ไมจําตองแสวงหาหลักฐานเพื่อฟองคดีหรือสืบสวน จนเปน ทแี่ นใ จวา จาํ เลยเปน ผกู ระทาํ ความผดิ กอ น จงึ จะรอ งทกุ ขด าํ เนนิ คดี เมอ่ื โจทกไ มร อ งทกุ ขภ ายใน ๓ เดอื น คดขี องโจทกจงึ ขาดอายุความ ตาม ป.อาญา มาตรา ๙๖ คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·Õè óù/òõõò โจทกร ว มรวู า จาํ เลยเจตนาฉอ โกงตนในวนั ใด อายคุ วาม รองทุกข ตองเร่ิมต้ังแตวันนั้น การที่โจทกรวมพยายามโทรศัพทถึงจําเลยอีกหลายคร้ังหลายหน ในเวลาตอมา ท้ังๆ ที่จําเลยรับบางไมรับบาง หรือบางคร้ังรับปากวาจะนําเงินไปชําระแตแลวผิดนัด เปนเร่ืองท่ีโจทกรวมผอนผันหรือใหโอกาสแกจําเลย ถือไมไดวาโจทกรวมเพิ่งทราบถึงการกระทํา ความผดิ ของจําเลย คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè ñòö÷õ/òõõø ความผดิ ฐานยักยอกตาม ป.อ. มาตรา ๓๕๒ เปน ความผิดอันยอมความได โจทกรวมตองรองทุกขภายใน ๓ เดือน นับแตวันรูเร่ืองความผิดและรูตัว ผกู ระทําความผิด มฉิ ะน้นั คดีเปน อันขาดอายคุ วาม ตาม ป.อ. มาตรา ๙๖ คดนี ี้ขอ เทจ็ จริงปรากฏตาม คําเบิกความของโจทกรวมเองวา เมื่อวันท่ี ๑๐ มกราคม ๒๕๕๕ จําเลยยอมรับกับโจทกรวมวาได ยักยอกเงินคาจําหนายสินคาของโจทกรวมไปจริง ดังน้ี จึงเทากับโจทกรวมไดรูเร่ืองความผิดและรูตัว ผกู ระทาํ ความผดิ ตง้ั แตว นั ดงั กลา วแลว การทโี่ จทกร ว มใหจ าํ เลยนาํ เงนิ มาชดใชค นื และจะตรวจสอบบญั ชี เพอื่ ทราบยอดเงนิ ทส่ี ญู หายไปใหช ดั แจง อกี ครง้ั ดงั ทอ่ี า ง เปน เรอ่ื งโจทกร ว มยอมผอ นผนั หรอื ใหโ อกาส แกจ าํ เลยในฐานะทเี่ คยเปน ลกู จา งของตนเทา นน้ั ไมท าํ ใหส ทิ ธใิ นการรอ งทกุ ขข องโจทกร ว มขยายออกไป ดงั นนั้ เม่อื โจทกรวมเพ่งิ ไปรอ งทุกขเม่ือวนั ที่ ๑๙ มิถุนายน ๒๕๕๕ จงึ พน กาํ หนด ๓ เดือน นับแตวันที่ โจทกร ว มรเู รอื่ งความผดิ และรตู วั ผกู ระทาํ ความผดิ แลว คดขี องโจทกแ ละโจทกร ว มในความผดิ ฐานยกั ยอก จงึ ขาดอายุความตาม ป.อ. มาตรา ๙๖ สิทธินาํ คดีอาญามาฟอ งของโจทกแ ละโจทกร ว มยอ มระงับไป ตาม ป.ว.ิ อ. มาตรา ๓๙ (๖) พนกั งานอยั การโจทกจ งึ ไมม สี ทิ ธเิ รยี กทรพั ยส นิ หรอื ราคาแทนโจทกร ว มได ó.ö ¤ÇÒÁสํา¤ÞÑ ¢Í§คาํ ÃÍŒ §·¡Ø ¢ คาํ รอ งทกุ ขม คี วามสาํ คญั ตอ การดาํ เนนิ คดตี ามกฎหมายโดยเฉพาะอยา งยง่ิ ในคดคี วามผดิ ตอสวนตัว กลาวคอื ๑) คาํ รอ งทกุ ข นอกจากจะเปน เงอ่ื นไขสาํ คญั ของอาํ นาจสอบสวนของพนกั งานสอบสวน 㹤´Õ¤ÇÒÁ¼´Ô μÍ‹ ʋǹμÇÑ แลว ยงั สง ผลตอไปยังอํานาจฟอ งของพนักงานอยั การ เพราะในคดคี วามผิด ตอ สว นตวั นนั้ หากผเู สยี หายไมไ ดร อ งทกุ ขแ ลว พนกั งานสอบสวนกไ็ มอ าจทาํ การสอบสวนได พนกั งาน อัยการจึงไมอ าจฟองรอ งดําเนินคดีกบั ผกู ระทาํ ความผิดน้ันได แตหากเปน¤ÇÒÁ¼Ô´ÍÒÞÒἋ¹´Ô¹ ความสําคัญของการรองทุกขก็จะไมมีความ จาํ เปน ตอ การดาํ เนนิ คดขี องพนกั งานสอบสวนมากนกั เพราะพนกั งานสอบสวนสามารถเรม่ิ ตน คดจี าก “คาํ กลา วโทษ” ตาม ป.วอิ าญา มาตรา ๒ (๘) ได ซงึ่ ในกรณดี งั กลา วผกู ลา วโทษไมจ าํ ตอ งเปน ผเู สยี หาย

๖๐ μÇÑ ÍÂÒ‹ §คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒÈÒÅ®Õ¡Ò คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè ôðøð/òõôð ในความผิดฐานลักทรัพยหรือรับของโจร ซ่ึงเปน ความผดิ อาญาแผน ดนิ การทห่ี นงั สอื มอบอาํ นาจของผเู สยี หายใหม ารอ งทกุ ขร ะบชุ อ่ื ผกู ระทาํ ความผดิ ไมถูกตอ ง เจาพนักงานตาํ รวจก็ดาํ เนินคดกี บั ผูกระทาํ ความผิดได คํา¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·èÕ ôõóù/òõõô ความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๑๕๒, ๑๕๗ เปนความผิดอาญาแผนดิน ไมใชความผิดตอสวนตัว พนักงานสอบสวนมีอํานาจสอบสวนได โดยไมจาํ ตอ งมคี ํารอ งทุกข โจทกจ ึงมอี ํานาจฟอ งตาม ป.วอิ าญา มาตรา ๑๒๐ และมาตรา ๑๒๑ ๒) ในกรณีท่ีผูเสียหายถอนคํารองทุกข ถาคดีที่ฟองรองนั้น ໚¹¤´Õμ‹ÍʋǹμÑÇเชนน้ี ไมวา ผูเสยี หายจะขอถอนคาํ รอ งทกุ ขเม่อื ใดยอมกระทําได (ป.วิอาญา มาตรา ๑๒๖ วรรคแรก) ดังนั้น ไมวาคดีน้ันจะอยูในข้ันตอนการพิจารณาของศาลช้ันตน ศาลอุทธรณหรือศาลฎีกาก็ตาม กอนคดี ถึงท่ีสุด ผเู สยี หายยอมถอนคาํ รอ งทกุ ขไดเ สมอ และเมอื่ ถอนคาํ รองทกุ ขแ ลวจะสง ผลในคดอี าญานัน้ ระงับไปตามมาตรา ๓๙ (๒) แตห ากเปน ¤ÇÒÁ¼´Ô ÍÒÞÒá¼¹‹ ´¹Ô แมว า ผเู สยี หายจะถอนคาํ รอ งทกุ ขก ต็ าม การถอน คาํ รอ งทกุ ขเ ชน นน้ั ไมต ดั อาํ นาจของพนกั งานสอบสวนทจ่ี ะสอบสวนตอ ไป หรอื ไมต ดั อาํ นาจพนกั งาน อยั การท่จี ะฟองคดนี ้ัน ó.÷ ¡Ò贺ѹ·Ö¡คําÃÍŒ §·¡Ø ¢ã¹¤´·Õ è¼Õ ÙàŒ ÊÕÂËÒÂ໚¹à´¡ç ËÃÍ× àÂÒǪ¹ ในกรณที ผี่ เู สยี หายเปน เดก็ อายไุ มเ กนิ ๑๘ ป นน้ั ประมวลกฎหมายวธิ พี จิ ารณาความอาญา มาตรา ๑๒๔/๑ บัญญตั ิวา “ใหนําบทบัญญตั ิในมาตรา ๑๓๓ ทวิ วรรคหนงึ่ วรรคสอง และวรรคสาม มาใชบังคับโดยอนุโลมแกการจดบันทึกคํารองทุกขในคดีที่ผูเสียหายเปนเด็กอายุไมเกินสิบแปดป เวนแตมีเหตุจําเปนไมอาจหาหรือรอนักจิตวิทยาหรือนักสังคมสงเคราะห บุคคลท่ีเด็กรองขอและ พนักงานอัยการได และเด็กไมประสงคจะใหมีหรือรอบุคคลดังกลาวตอไป ท้ังนี้ ใหผูรับคํารองทุกข ตามมาตรา ๑๒๓ หรือมาตรา ๑๒๔ แลวแตกรณี บันทึกเหตุดังกลาวไวในบันทึกคํารองทุกขดวย” จากมาตราดังกลาวท่ีระบุใหการจดบันทึกรองทุกขคดีท่ีผูเสียหายเปนเด็กอายุไมเกิน ๑๘ ป โดยนํา หลักเกณฑที่กาํ หนดไวใ นมาตรา ๑๓๓ ทวิ มาบังคบั ใชโ ดยอนโุ ลม มาตรา ๑๓๓ ทวิ วรรคหนงึ่ บญั ญตั วิ า “ในคดคี วามผดิ เกยี่ วกบั เพศ ความผดิ เกย่ี วกบั ชวี ติ และรางกายอนั มใิ ชความผิดทเ่ี กดิ จากการชุลมุนตอ สู ความผดิ เก่ยี วกบั เสรภี าพ ความผิดฐานกรรโชก ชิงทรัพยและปลนทรัพย ตามประมวลกฎหมายอาญา ความผิดตามกฎหมายวาดวยการปองกัน และปราบปรามการคาประเวณี ความผิดตามกฎหมายวา ดว ยมาตรการในการปองกนั และปราบปราม การคา หญงิ และเดก็ ความผดิ ตามกฎหมายวา ดว ยสถานบรกิ ารหรอื คดคี วามผดิ อน่ื ทมี่ อี ตั ราโทษจาํ คกุ ซึ่งผูเสียหายหรือพยานที่เปนเด็กอายุไมเกินสิบแปดปรองขอ การถามปากคําผูเสียหายหรือพยาน

๖๑ ท่ีเปนเด็กอายุไมเกินสิบแปดป ใหพนักงานสอบสวนแยกกระทําเปนสวนสัดในสถานท่ีท่ีเหมาะสม สาํ หรบั เดก็ และใหม นี ักจิตวทิ ยาหรือนักสังคมสงเคราะห บคุ คลท่ีเด็กรองขอ และพนักงานอัยการรว ม อยดู ว ยในการถามปากคาํ เดก็ นน้ั และในกรณที นี่ กั จติ วทิ ยาหรอื สงั คมสงเคราะหเ หน็ วา การถามปากคาํ เดก็ คนใดหรือคําถามใด อาจจะมีผลกระทบกระเทือนตอจิตใจเด็กอยางรุนแรงใหพนักงานสอบสวนถาม ผานนักจิตวิทยาหรือนักสังคมสงเคราะหเปนการเฉพาะตามประเด็นคําถามของพนักงานสอบสวน โดยมิใหเด็กไดยินคําถามของพนักงานสอบสวนและหามมิใหถามเด็กซ้ําซอนหลายครั้งโดยไมมีเหตุ อันสมควร” ดงั นน้ั จะเห็นไดว า เมอ่ื นาํ บทบัญญตั ิมาตรา ๑๓๓ ทวิ วรรคหนึง่ ดงั กลา ว มาบงั คับใช โดยอนุโลมในการบันทึกคํารองทุกขคดีที่ผูเสียหายเปนเด็กอายุไมเกิน ๑๘ ป ตามท่ีมาตรา ๑๒๔/๑ กาํ หนดแลว เชน นี้ พนกั งานสอบสวนและพนกั งานฝา ยปกครองหรอื ตาํ รวจซง่ึ เปน ผรู บั คาํ รอ งทกุ ขต าม มาตรา ๑๒๓ และ ๑๒๔ มีหนา ทปี่ ฏิบตั ิตามหลักเกณฑของกฎหมายดงั นี้ ๑) วธิ กี ารจดบนั ทกึ คาํ รอ งทกุ ขท จี่ ะตอ งปฏบิ ตั ติ ามหลกั เกณฑท ม่ี าตรา ๑๒๔/๑ ประกอบ มาตรา ๑๓๓ ทวิ กาํ หนดใหต อ งม¡ี ÅÁ‹Ø ÊËÇªÔ Òª¾Õ ÃÇ‹ Áดว ยนนั้ จะใชà ©¾ÒлÃÐàÀ·¤´ทÕ กี่ ฎหมายกาํ หนด ไวเทาน้นั คอื (๑) คดคี วามผิดตามประมวลกฎหมายอาญา เฉพาะ - ความผิดเก่ียวกับเพศ - ความผดิ เกี่ยวกบั ชวี ิตรางกาย อันมใิ ชค วามผดิ ท่เี กิดจากการชลุ มนุ ตอ สู - ความผิดเกยี่ วกับเสรีภาพ - ความผดิ ฐานกรรโชก ชงิ ทรพั ย และปลนทรพั ย (๒) คดีความผิดตามกฎหมายวาดวยการปอ งกนั และปราบปรามการคา ประเวณี (๓) คดีความผิดตามกฎหมายวาดวยมาตรการในการปองกันและปราบปราม การคา หญงิ และเดก็ (๔) คดคี วามผิดตามกฎหมายวา ดวยสถานบริการ (๕) คดีความผิดอื่นที่มีอัตราโทษจําคุกซึ่งผูเสียหายที่เปนเด็กอายุไมเกิน ๑๘ ป รอ งขอ

๖๒ ¢ÍŒ 椄 à¡μ นายธานิศ เกศวพิทักษ รองประธานศาลฎกี า ไดใหขอ สงั เกตวา เจตนารมณข องÁÒμÃÒ ñóó ·ÇÔ äÁ»‹ ÃÐʧ¤ ¨ÐãˤŒ ÇÒÁ¤ØŒÁ¤Ãͧᡋà´ç¡ ¡Ò÷àÕè ¢ŒÒËÇÁ㹡ÒêÅØ Áعμ‹ÍÊÙŒ กลาวคือ ไมคมุ ครองผูเสยี หายหรอื พยานทีเ่ ปน เด็กท่ีเขาในการ ชลุ มนุ ตอ สู แมจะเปนคดอี าญาตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา ๒๙๔, ๒๙๙ ก็ตาม แตห ากผูเสยี หายหรอื พยานทเ่ี ปน เด็กนน้ั เปนผบู รสิ ทุ ธ์ิไมไ ดเ ขารวมในการชุลมุนตอ สู แตบังเอิญอยูในบรเิ วณดังกลา วเชนนี้ เด็กนัน้ นา จะไดรับความคุม ครอง สิทธิตามมาตรา ๑๓๓ ทวนิ ้ี โดยไมตอ งรองขอ (ธานิศ เกศวพิทักษ, ๒๕๕๗) เห็นไดวา คดีตามขอ (๑) - (๔) ขา งตน น้ันเปนหนา ทีข่ องผรู ับคาํ รองทกุ ขร อง ทจี่ ะตอ งจัดใหมีกลุมสหวชิ าชีพรวมในการ จดบันทึกคํารองทุกข แตถาเปนคดีความผิดอื่นที่มีอัตราโทษจําคุกมิใชคดีตามขอ (๑) - (๔) ซึ่งนอกเหนือจากท่ีมาตรา ๑๓๓ ทวิ วรรคแรกระบุไวนั้น ผูรับคํารองทุกขจะนําหลักเกณฑการจดบันทึกคํารองทุกข ที่กําหนดไวตามมาตรา ๑๒๔/๑ ประกอบมาตรา ๑๓๓ ทวิ วรรคแรกมาใชเ มอื่ ผเู สียหายทเ่ี ปนเดก็ รอ งขอ ๒) พนกั งานสอบสวนและพนกั งานฝา ยปกครองหรอื ตาํ รวจผรู บั คาํ รอ งทกุ ขจ ะตอ งปฏบิ ตั ิ ตามที่มาตรา ๑๓๓ ทวิ กําหนดกลา วคือ (๑) จะตอ งá¡¡ÃÐทาํ ໚¹Ê‹Ç¹Ê´Ñ ã¹Ê¶Ò¹·èÕ·Õàè ËÁÒÐÊÁสาํ หรับเดก็ (๒) ตองจัดãËŒÁÕ¡ÅØ‹ÁÊËÇÔªÒªÕ¾ คือ นักจิตวิทยาหรือนักสังคมสงเคราะห บุคคลท่ี ผูเสียหาย ซ่ึงเปนเด็กรองขอ และพนักงานอัยการ รวมอยูดวยในการจดบันทึกคํารองทุกข โดยมาตรา ๑๓๓ ทวิ วรรคสอง กาํ หนดใหเ ปน หนา ทขี่ องพนกั งานสอบสวน ทจี่ ะตอ งแจง ใหน กั จติ วทิ ยา หรือนกั สังคมสงเคราะห บุคคลที่เด็กรอ งขอ และพนักงานอยั การทราบ ในกรณีจําเปนเรงดวนอยางย่ิงซึ่งมีเหตุอันควร ไมอาจรอบุคคลในกลุมสหวิชาชีพ หรือบุคคลที่เด็กรองขอ เขา รวมในการถามปากคําพรอ มกันได มาตรา ๑๓๓ ทวิ วรรคหา ใหพ นักงาน สอบสวนถามปากคํา โดยมีบคุ คลใดบคุ คลหนึ่งดังทกี่ ลาวมาขา งตน อยูรว มกไ็ ด แตตอ งบนั ทึกเหตทุ ี่ไม อาจรอบุคคลอื่นไวในสํานวนการสอบสวน และมิใหถือวาการถามปากคําผูเสียหายหรือพยานซึ่งเปน เด็กในกรณีดังกลา วทไี่ ดกระทําไปแลวไมชอบดว ยกฎหมาย ¢ŒÍ椄 à¡μ ในกรณที ไี่ มอ าจรอบคุ คลในกลมุ สหวชิ าชพี หรอื บคุ คลทเ่ี ดก็ รอ งขอนน้ั ในมาตรา ๑๒๔/๑ ไดบ ญั ญตั ไิ วต อนทา ยวา “.....เวนแตมีเหตุจําเปนไมอาจหาหรือรอนักจิตวิทยาหรือนักสังคมสงเคราะห บุคคลที่เด็กรองขอ และพนักงานอัยการได และเด็กไมประสงคจะใหมีหรือรอบุคคลดังกลาวตอไป ท้ังน้ี ใหผูรับคํารองทุกขตามมาตรา ๑๒๓ หรือมาตรา ๑๒๔ แลวแตก รณี บันทกึ เหตุดงั กลาวไวในบนั ทึกคาํ รอ งทกุ ขดวย” จากมาตราดังกลาว แสดงวา กฎหมายยอมยกเวนใหผูรับคํารองทุกขมีอํานาจจดบันทึกคํารองทุกขในกรณีมีเหตุ จําเปน ไมอาจหาหรือรอบุคคลในกลุมสหวิชาชีพใหครบถวนทุกประเภทได กลาวคือ μŒÍ§à»š¹¡Ã³Õà´ç¡äÁ‹»ÃÐʧ¤¨ÐãËŒÁÕ ËÃ×ÍäÁ»‹ ÃÐʧ¤¨ ÐÃͺؤ¤Åดังกลาวตอ ไป ดงั นนั้ หากเดก็ ยงั ประสงคจ ะใหม หี รอื รอบคุ คลดงั กลา ว ผรู บั คาํ รอ งทกุ ขต อ งปฏบิ ตั ติ ามเงอื่ นไขทก่ี ฎหมายกาํ หนด อยางไรกต็ าม การทก่ี ฎหมายยอมรับความประสงคข องผเู สยี หายท่ีเปนเด็กอายไุ มเกนิ ๑๘ ป ท่ีไมตอ งการใหม ีหรอื รอบุคคล ทกี่ ฎหมายกาํ หนด จะใชเ ฉพาะเรอ่ื ง การจดบนั ทกึ คาํ รอ งทกุ ข ในคดที ผี่ เู สยี หายเปน เดก็ อายไุ มเ กนิ ๑๘ ป ตามมาตรา ๑๒๔/๑ เทา นน้ั แตห ากเปน กรณที พี่ นกั งานสอบสวนถามปากคาํ ผเู สยี หายหรอื พยานตามมาตรา ๑๓๓ ทวิ วรรคหนง่ึ หรอื ถามปากคาํ ผูตองหาที่เปนเด็กอายุไมเกิน ๑๘ ปตามมาตรา ๑๓๔/๒ ประกอบมาตรา ๑๓๓ ทวิ พนักงานสอบสวนตองปฏิบัติตาม มาตรา ๑๓๓ ทวิ อยา งเครงครัด จะปฏิบตั ิตามความตอ งการของเด็กไมไ ด (ธานิศ เกศวพิทักษ, ๒๕๕๘)

๖๓ ๓) ในการถามปากคาํ ผเู สยี หายหรอื พยานซงึ่ เปน เดก็ หากนกั จติ วทิ ยาหรอื นกั สงั คมสงเคราะห เหน็ วา การ¶ÒÁ»Ò¡คาํ à´¡ç ¤¹ã´ËÃÍ× คํา¶ÒÁã´ ÍÒ¨ÁռšÃзº¡ÃÐà·×͹μ‹Í¨μÔ ã¨à´¡ç ÍÂ‹Ò§Ã¹Ø áç ã˾Œ ¹¡Ñ §Ò¹ÊͺÊǹ¶ÒÁ¼Ò‹ ¹¹¡Ñ ¨μÔ Ç·Ô ÂÒËÃÍ× ¹¡Ñ 椄 ¤Áʧà¤ÃÒÐËà »¹š ¡ÒÃ੾ÒÐ μÒÁ»ÃÐà´¹ç คาํ ¶ÒÁ ¢Í§¾¹Ñ¡§Ò¹ÊͺÊǹ โดยมิใหเด็กไดย ินคําถามของพนักงานสอบสวน และหา มมใิ หถามเดก็ ซ้ําซอน หลายครั้ง โดยไมม เี หตอุ ันสมควร ๔) เปน หนา ทขี่ องพนกั งานสอบสวนทจี่ ะตอ งแจง ใหน กั จติ วทิ ยาหรอื นกั สงั คมสงเคราะห บคุ คลทเี่ ดก็ รอ งขอและพนกั งานอยั การทราบ และแจง สทิ ธดิ งั กลา วขา งตน ใหผ เู สยี หายหรอื พยานทเ่ี ปน เด็กทราบ ๕) หากผูเสียหายหรือพยานที่เปนเด็ก ไมพอใจ นักจิตวิทยาหรือนักสังคมสงเคราะห หรือพนักงานอัยการท่ีเขารวมในการจดบันทึกนั้น ผูเสียหายหรือพยานท่ีเปนเด็กต้ังรังเกียจได ซ่ึงมาตรา ๑๓๓ ทวิ วรรคสาม ไดระบุไว แตมิไดระบุถึงหลักเกณฑหรือสาเหตุในการต้ังรังเกียจ เพยี งแตร ะบใุ หเ ปลย่ี นตวั บคุ คลดงั กลา ว ดงั นนั้ จงึ ควรคาํ นงึ ถงึ ความพอใจและสบายใจของเดก็ เปน สาํ คญั ¢ÍŒ Êѧà¡μ (๑) โดยทวั่ ไป ตามประมวลกฎหมายวธิ พี จิ ารณาความอาญา ไดก าํ หนดใหผ แู ทนโดยชอบธรรม มอี าํ นาจจดั การแทน ผเู สยี หาย ซงึ่ เปน ผเู ยาวไ ด หากเปน กรณคี วามผดิ ทไ่ี ดก ระทาํ ตอ ผเู ยาวซ งึ่ อยใู นความดแู ล และผแู ทนโดยชอบธรรมทม่ี อี าํ นาจจดั การ แทนผเู สยี หายซง่ึ เปน ผเู ยาวต ามมาตรา ๕(๑) เชน วา นยี้ อ มมอี าํ นาจรอ งทกุ ขแ ทนผเู สยี หายทเ่ี ปน ผเู ยาวไ ดต ามมาตรา ๓(๑) หากเปน กรณที ผ่ี แู ทนโดยชอบธรรมใชอ าํ นาจจดั การแทนตามมาตรา ๕(๑) ประกอบ มาตรา ๓(๑) รอ งทกุ ขแ ทนผเู สยี หายทเี่ ปน เดก็ พนกั งาน สอบสวนยอ มไมอ ยใู นบงั คบั ทจ่ี ะตอ งปฏบิ ตั ติ ามมาตรา ๑๒๔/๑ กลา วคอื พนกั งานสอบสวนไมต อ งนาํ บทบญั ญตั ใิ นมาตรา ๑๓๓ ทวิ วรรคหนึ่ง วรรคสอง และวรรคสาม มาใชบังคับโดยอนุโลมแกการจดบันทึกคํารองทุกขของผูแทนโดยชอบธรรมแตอยางใด ทงั้ นเ้ี พราะวตั ถปุ ระสงคห ลกั ของการแกไ ขเพม่ิ เตมิ มาตรา ๑๒๔/๑ กค็ อื มงุ ประสงคจ ะคมุ ครองเดก็ ทเี่ ขา สกู ระบวนการยตุ ธิ รรม ไมวาจะในฐานะเปน ผเู สยี หาย ผตู องหา หรอื พยาน มิใหเดก็ ไดร ับผลกระทบจากกระบวนการยุตธิ รรม หรือปอ งกันมใิ หม ีการ กระทําการใดๆ อันอาจเปนการซ้าํ เตมิ จิตใจเดก็ ดงั นั้น มาตรา ๑๒๔/๑ ท่เี พม่ิ เติมข้นึ ใหมน ้ี จงึ ไมอาจนาํ ไปใชบังคบั แกกรณี ผแู ทนโดยชอบธรรมใชอาํ นาจจดั การแทนตามมาตรา ๕(๑) ประกอบมาตรา ๓(๑) รอ งทุกขแทนผูเ สียหายท่เี ปนผูเ ยาวซงึ่ อยู ในความดแู ลได หากแตจะมีผลใชบ งั คบั สาํ หรับกรณที ผี่ เู สียหายเปน เดก็ อายุไมเกิน ๑๘ ป ซ่งึ เปน ผเู สยี หายโดยตรงรองทกุ ข ดว ยตนเองเทา น้นั และมาตรา ๑๒๔/๑ นใ้ี ชบ งั คบั ทง้ั ทเี่ ปน การรอ งทกุ ขต อ พนกั งานสอบสวนตามมาตรา ๑๒๓ และกรณที ผ่ี เู สยี หาย รองทุกขตอ พนักงานฝายปกครองหรือตํารวจ ตามมาตรา ๑๒๔ (ธานศิ เกศวพิทักษ, ๒๕๕๘) (๒) การนับอายุของผูเสียหายที่เปนเด็กอายุไมเกิน ๑๘ ปนั้น จะใชหลักเกณฑอยางไรในเร่ืองนี้ นายธานิศ เกศวพทิ กั ษ รองประธานศาลฎกี า ไดใ หค วามเหน็ วา “เจตนารมณข องมาตรา ๑๒๔/๑ ทเ่ี พมิ่ เตมิ ใหมท มี่ งุ ประสงคจ ะคมุ ครอง ผูเสียหายท่ีเปนเด็กท่ีเขาสูกระบวนการยุติธรรม มิใหเด็กไดรับผลกระทบจากกระบวนการยุติธรรมหรือปองกันมิใหมีการ กระทําใดๆ อันอาจเปนการซํ้าเติมจิตใจเด็กแลว ก็นาจะตองนับอายุของผูเสียหายท่ีเปนเด็กจนถึงวันที่ผูเสียหายท่ีเปนเด็ก รองทุกข ดังน้ันแมในวันท่ีมีการกระทําความผิด ผูเสียหายซึ่งเปนเด็กยังมีอายุไมเกิน ๑๘ ป แตในวันที่ผูเสียหายรองทุกข ผูเสียหายมอี ายุเกิน ๑๘ ปแลว กรณีไมนาจะตอ งดว ยหลกั เกณฑตามมาตรา ๑๒๔/๑” (ธานิศ เกศวพทิ กั ษ, ๒๕๕๘)

๖๔ (๓) หลักเกณฑมาตรา ๑๒๔/๑ คาํ นงึ ถงึ วฒุ ิภาวะของผูเสียหายซง่ึ เปนเด็กโดยใชเกณฑอ ายไุ มเกิน ๑๘ ปเ ทา นนั้ หาใชหลักเรื่อง “ผเู ยาว” หรือ “ผูบรรลุนิตภิ าวะ” ไม ดังเหน็ ไดจาก บันทกึ สํานกั งานคณะกรรมการกฤษฎกี า ประกอบรางพระราชบัญญตั แิ กไ ขเพ่ิมเตมิ ประมวลกฎหมายวธิ ีพจิ ารณา ความอาญา (ฉบบั ที.่ ..) พ.ศ. ... เรอ่ื งเสรจ็ ที่ ๔๔๐/๒๕๕๐ หนา ๖ มขี อสังเกตของสํานกั งานอยั การสงู สุด เก่ยี วกบั เจตนารมณ ของการแกไขเพิ่มเติม มาตรา ๑๒๔/๑ ตามพระราชบัญญัติแกไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา (ฉบบั ที่ ๒๖) พ.ศ.๒๕๕๐ มีขอ ความตอนหนึง่ วา “...ในกระบวนการดําเนินคดีชั้นสอบสวน ไดแก การรองทุกข การชี้ตัว การสอบปากคําผูตองหา ผูเสียหาย หรือพยานท่ีเปนเด็ก จําเปนจะตองมีนักจิตวิทยาหรือนักสังคมสงเคราะห และพนักงานอัยการทําหนาท่ีดูแลชวยเหลือเด็ก โดยนักจิตวิทยาหรือนักสังคมสงเคราะหมีบทบาทในการดูแลชวยเหลือเด็กทางดานจิตใจและสังคมโดยท่ัวไป สวนพนักงาน อัยการทําหนาท่ีดูแลกระบวนการดําเนินคดีซึ่งสอบสวนใหเปนธรรม การทําหนาที่ดังกลาว จึงเปนมาตรฐานความคุมครอง ขั้นต่ําที่รัฐใหแกเด็ก โดยคํานึงถึงความมีวุฒิภาวะของเด็กเปนสําคัญ...” ซ่ึงเม่ือพิจารณาประกอบถอยคําในตัวบทมาตรา ๑๒๔/๑ ทบี่ ญั ญตั วิ า “...ในคดนี ี้ ผเู สยี หายเปน เดก็ อายไุ มเ กนิ สบิ แปดป. ..” แลว ยอ มเหน็ เจตนารมณข องกฎหมายมาตรานวี้ า มาตรา ๑๒๔/๑ คาํ นงึ ถงึ วฒุ ภิ าวะของผเู สยี หายทเ่ี ปน เดก็ โดยใชเ กณฑอ ายไุ มเ กนิ ๑๘ ป เทา นนั้ หาไดใ ชห ลกั เกณฑเ รอื่ งความเปน “ผเู ยาว” ตามทบี่ ญั ญัตไิ วในประมวลกฎหมายแพง และพาณิชย มาตรา ๑๙ และมาตรา ๒๐ ไม ดงั นนั้ แมผเู สียหายทีเ่ ปนเด็ก จะพน จากภาวะผเู ยาวแ ละบรรลนุ ติ ภิ าวะโดยการสมรส เมอ่ื ทาํ การสมรส หากการสมรสนนั้ ไดท าํ ตามบทบญั ญตั มิ าตรา ๑๔๔๘ อันเปนเหตุใหผูเสียหายเปนผูบรรลุนิติภาวะ ตามมาตรา ๒๐ แลวก็ตาม หากวาผูเสียหาย ซึ่งบรรลุนิติภาวะโดยการสมรส ตามมาตรา ๒๐ น้ัน ยังมีอายุไมเกิน ๑๘ ป เปนผูรองทุกข พนักงานสอบสวนและพนักงานฝายปกครองหรือตํารวจ ผูร บั คํารอ งทุกขยอมอยูในบังคับทจ่ี ะตองดําเนนิ การตามมาตรา ๑๒๔/๑ (ธานศิ เกศวพิทกั ษ, ๒๕๕๘)

๖๕ μÇÑ ÍÂÒ‹ §คาํ ¾Ô¾Ò¡ÉÒÈÒÅ®¡Õ Ò คําÌͧ·¡Ø ¢ คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè ñòùø/òõñð คํารองทุกขของผูเสียหายไมไดระบุชื่อจําเลยเปน ผรู ว มกระทาํ ผดิ จงึ ไมเ ปน คาํ รอ งทกุ ขท ผ่ี เู สยี หายประสงคจ ะใหจ าํ เลยรบั โทษ ตามประมวลกฎหมายวธิ ี พิจารณาความอาญา มาตรา ๒ (๗), ๑๒๓ (ขอ ๗) คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè ùøõ/òõñô โจทกไปแจงความกลาวหาวาจําเลยกับพวกรวมกัน ออกเช็คไมมีเงินใหโจทก โจทกยังไมประสงคใหทางเจาหนาท่ีตํารวจจับกุมตัวจําเลยมาดําเนินคดี แตมาแจงใหทราบไวเปนหลักฐานมิใหเช็คขาดอายุความเทานั้น ขอความตามท่ีโจทกแจงไวนี้ไมใช คาํ รองทกุ ขใ นความผิดฐานฉอโกง คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·èÕ ñöôñ/òõñô คาํ แจง ความนเ้ี พยี งแตแ จง ใหเ จา พนกั งานตาํ รวจทราบ ไวเปนหลกั ฐาน มไิ ดขอใหดาํ เนนิ คดีกับผูกระทําผดิ ไมเ ปนคาํ รองทกุ ข คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè òù÷ô/òõñö การพิจารณาปญหาวา พนักงานสอบสวนผูรับ คาํ รอ งทกุ ขไ วจ ะมอี าํ นาจรบั คาํ รอ งทกุ ขน นั้ หรอื ไมเ ปน คนละเรอ่ื งกบั การพจิ ารณาวา พนกั งานสอบสวน ผนู ั้น จะมีอาํ นาจสอบสวนในความผดิ เรื่องนัน้ ดวยหรือไม ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๑๒๔ มิไดบังคับใหรองทุกขเฉพาะตอเจาพนักงานผูมีอํานาจสอบสวนเสมอไป เหตุนี้ พนักงานสอบสวนในทองที่ใดทองท่ีหน่ึง ซ่ึงแมจะมิไดมีอํานาจสอบสวนในคดีใดเลย ก็ยังมีอํานาจ รบั คาํ รอ งทกุ ขใ นคดนี นั้ ได คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·èÕ öò/òõòñ แจงความตอตํารวจวา แจงใหทราบไวเปนหลักฐาน เกรงเช็คจะขาดอายุความก็ดี แจงใหทราบไวเปนหลักฐานก็ดี แจงใหทราบไวเปนหลักฐาน เพ่ือจะ ฟองรองเองตอไปก็ดี มิไดเจตนาใหพนักงานสอบสวนดําเนินคดีแกจําเลย ไมเปนการรองทุกข ตามกฎหมาย คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·èÕ òðöö/òõòò หางหุนสวนจํากัดเจาหน้ีของจําเลยเปนผูทรงเช็ค หุนสวนผูจัดการนําเช็คไปเบิกเงินจากธนาคารในนามของหาง ธนาคารปฏิเสธการจายเงิน หุนสวน ผจู ัดการไปรองทกุ ขในนามตนเอง ไมใชใ นนามหาง จึงไมใชผ ูเ สียหายรองทกุ ข พนักงานสอบสวนไมมี อํานาจสอบสวน และอยั การฟอ งไมได คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè òòðö/òõòò ผูเสียหายแจงตอผูใหญบานวา จําเลยรวมขมขืน กระทาํ ชําเรา แตขอดไู ปกอน ถา จาํ เลยยอนมาอกี กจ็ ะเอาเรื่อง ถาไมมาอีกกแ็ ลวไป แสดงวาเปน แต แจงใหร ับทราบเปนหลักฐาน ขณะนั้นยังไมเ จตนาใหจําเลยรับโทษ ไมเปน คาํ รอ งทุกข คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·Õè òó÷ñ/òõòò คาํ รองทุกขซ ่งึ ผูเ สยี หายแจง ตอ พนกั งานสอบสวน พนกั งานสอบสวนยงั ไมไ ดลงบนั ทึกประจําวนั กเ็ ปนคาํ รอ งทุกขแ ลว

๖๖ คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè òó÷ñ/òõòò วินิจฉัยวาผูเสียหายในความผิดอันยอมความได มารอ งทกุ ขต อ พนกั งานสอบสวน โดยพนกั งานสอบสวนผรู บั คาํ รอ งทกุ ขไ ดด าํ เนนิ การสอบปากคาํ ผเู สยี หาย และพยานอกี ปากหนง่ึ โดยยงั ไมไ ดล งบนั ทกึ ประจาํ วนั และไมไ ดท าํ บนั ทกึ การมอบคดี หมายเหตบุ นั ทกึ การมอบคดีคือบันทึกท่ีแสดงวาผูเสียหายมอบคดีใหพนักงานสอบสวนดําเนินคดีใหผูกระทําความผิด ไดร บั โทษ พนกั งานสอบสวนผนู น้ั กไ็ ดย า ยไปรบั ราชการทอ่ี นื่ ตอ มาพนกั งานสอบสวนคนใหมม าทาํ การ สอบสวนตอจึงไดจัดใหมีการลงรายงานประจําวันและทําบันทึกการมอบคดีขึ้น การสอบสวนที่ได กระทําไปยอมเปน การสอบสวนที่ชอบดว ยกฎหมายโดยตลอด อัยการจึงมอี ํานาจฟอ ง คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·èÕ óùñ/òõò÷ ในคดยี กั ยอก ขอ ความทว่ี า นาํ ความมาแจง เพอ่ื ชะลอ การดาํ เนนิ คดไี วก อ นถา หากจาํ เลยไมช าํ ระเงนิ จะไดม าแจง ดาํ เนนิ คดตี อ ไปอกี จงึ นาํ ความมาแจง ไวเ ปน หลักฐาน ดงั นี้ ถอื ไมไ ดวา เปนการรองทุกขตามกฎหมาย เพราะขณะแจงยงั ไมป ระสงคจะใหพนักงาน สอบสวนดําเนินคดี ครั้นพนกําหนด ๓ เดือน นับแตรูเร่ืองความผิดและรูตัวผูกระทําผิด ผูเสียหาย จึงไดมาแจงความใหดําเนินคดีกับจําเลย คดีโจทกจึงขาดอายุความฟองรองตามประมวลกฎหมาย อาญา มาตรา ๙๖ คํา¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·Õè ñôöñ/òõòó จําเลยหลอกเอาเงนิ ว. โดยบอกวาสามารถติดตอ วิง่ เตน ให น. เปนเสมยี นปกครองไดตามทสี่ มัครสอบไว เทา กบั ว. ใชใหจําเลยไปจูงใจใหเ จาพนกั งาน กรรมการสอบทาํ การอนั ไมช อบดว ยหนาที่ ถือไดว า ว. ใชใหจาํ เลยทาํ ผิด ว. ไมใชผ ูเสยี หายรองทกุ ข ไมไ ด คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·Õè óùñ/òõò÷ ในคดยี กั ยอก ขอ ความทว่ี า นาํ ความมาแจง เพอื่ ชะลอ การดาํ เนนิ คดไี วก อ น ถา หากจาํ เลยไมช าํ ระเงนิ จะไดม าแจง ดาํ เนนิ คดตี อ ไปอกี จงึ นาํ ความมาแจง ไวเ ปน หลักฐาน ดงั น้ี ถือไมไ ดว า เปนการรองทกุ ขต ามกฎหมาย เพราะขณะแจงยังไมประสงคจะใหพ นักงาน สอบสวนดําเนนิ คดี ครน้ั พน กําหนด ๓ เดือน นับแตร เู รอ่ื งความผดิ และรูตัวผูกระทาํ ผิด ผูเสียหายจงึ ไดมาแจงความใหด าํ เนนิ คดีกบั จําเลย คดีโจทกจึงขาดอายคุ วามฟอ งรอ งตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๙๖ คํา¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·èÕ òøøò/òõò÷ บดิ าของผูเ ยาวซ ง่ึ มไิ ดจดทะเบยี นสมรสกบั มารดา ของผูเยาว ท้ังไมปรากฏวาไดจดทะเบียนวาผูเยาวเปนบุตร หรือศาลพิพากษาวาผูเยาวเปนบุตร ไมเ ปน ผแู ทนโดยชอบธรรมของผเู ยาว และไมม อี าํ นาจจดั การรอ งทกุ ขแ ทนผเู ยาวใ นความผดิ ฐานขม ขนื กระทาํ ชาํ เราตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๒๗๖ วรรคแรก จงึ ถอื ไดว า ไมม คี าํ รอ งทกุ ข พนกั งาน สอบสวนไมมีอาํ นาจสอบสวน และพนักงานอยั การไมม ีอาํ นาจยืน่ ฟองคดีตอ ศาล คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒ®¡Õ Ò·èÕ òñö÷/òõòø บนั ทกึ คาํ รอ งทกุ ขข องผเู สยี หายมขี อ ความวา จาํ เลย เขา กอดปลา้ํ ถอดเสอื้ ผา และพยายามขม ขนื กระทาํ ชาํ เรา กบั ไดท าํ รา ยผเู สยี หาย แตพ นกั งานสอบสวน บนั ทกึ ระบขุ อ หาไวว า ใหด าํ เนนิ คดใี นขอ หากระทาํ อนาจารเทา นน้ั ไมร ะบขุ อ หาพยายามขม ขนื กระทาํ ชาํ เราดว ย การไมร ะบพุ ฤตกิ ารณข องจาํ เลยในการขม ขนื กระทาํ ชาํ เราผเู สยี หายเปน ความบกพรอ งของ

๖๗ พนกั งานสอบสวน เมอ่ื พนกั งานสอบสวนไดท าํ การสอบสวนผเู สยี หายในเวลาตอ มา ผเู สยี หายกไ็ ดร ะบุ พฤติการณข องจําเลยทขี่ ม ขืนกระทําชาํ เราผูเ สียหายไวด วยอยา งชัดแจง ถอื ไดว าผเู สยี หายไดรอ งทกุ ข ในความผิดฐานพยายามขม ขืนกระทําชําเราแลว คํา¾¾Ô Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè òòóù/òõòø โจทกฟ องอางวา ช. ผูสมัครรับเลือกตงั้ กระทําผิด พ.ร.บ.การเลือกต้ังสมาชกิ สภาผูแ ทนราษฎร พ.ศ.๒๕๒๒ และ บ. ซง่ึ เปนผูวาราชการจังหวดั กระทําผิด พ.ร.บ.การเลอื กตง้ั ฯ มาตรา ๒๖ และประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๑๕๗, ๑๖๕ โจทกไดรอ งเรียน ไปยงั จาํ เลยทง้ั หา ใหม กี ารสอบสวนดําเนนิ คดกี ับ ช. และ บ. และจาํ เลยท้งั หา มิไดดาํ เนินคดีกบั บคุ คล ทั้งสอง ขอใหลงโทษจําเลยท้ังหาตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๑๕๗, ๑๖๕, ๒๐๐ ดังนี้ เมื่อโจทกไมใชบุคคลท่ีอาจรองคัดคานการเลือกตั้งไดตาม พ.ร.บ.การเลือกตั้งฯ มาตรา ๗๘ จึงมิใช ผูมีสวนไดเสียหรือผูเสียหายเนื่องจากการกระทําผิด พ.ร.บ.การเลือกต้ังฯ มาตรา ๒๖ ดังนั้น การที่ โจทกรองเรียนตอจําเลยท้ังหาใหดําเนินคดีกับ ช. และ บ. และจําเลยท้ังหามิไดดําเนินคดีกับบุคคล ท้ังสอง เมื่อโจทกมิใชผูเสียหาย โดยนิตินัยในกรณีที่ ช. และ บ. กระทําผิดดังกลาว โจทกยอมมิใช ผเู สยี หายโดยนติ นิ ยั สาํ หรบั ความผดิ ทโี่ จทกฟ อ งจาํ เลยทงั้ หา ดว ย โจทกจ งึ ไมม อี าํ นาจฟอ งจาํ เลยทงั้ หา คาํ ¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè óñô/òõòù ในคดคี วามผดิ ตอ พ.ร.บ.วา ดวยความผดิ อนั เกดิ จาก การใชเช็คฯ คําแจงความท่ีวามาแจงความรองทุกขเพ่ือที่จะใหดําเนินคดีแกผูตองหาใหถึงที่สุด แตใน ช้ันนี้ผูแจงยังไมขอมอบคดี โดยจะขอไปติดตามทวงถามดวยตนเอง ถาไดรับการปฏิเสธการใชเงิน จะกลบั มามอบคดใี หพ นกั งานสอบสวนดาํ เนนิ การถงึ ทสี่ ดุ จงึ ขอลงประจาํ วนั ไวเ ปน หลกั ฐานดงั น้ี ในวนั ท่ี มกี ารลงบนั ทกึ ประจาํ วนั เปน การแจง ไวเ ปน หลกั ฐานเทา นนั้ จงึ มใิ ชค าํ รอ งทกุ ขต าม ป.ว.ิ อ. มาตรา ๒ (๗) คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè óùöö/òõóô การรองทุกขหาจําตองระบุรายละเอียดในการ กระทําผิดในขณะรองทุกขแตอยางใดไม แตเปนหนาท่ีของพนักงานสอบสวนจะสอบสวนตอไป แมร ายละเอยี ดในการรอ งทกุ ขจ ะแตกตา งกบั คาํ บรรยายฟอ งไปบา งกไ็ มท าํ ใหก ารรอ งทกุ ขเ ปน ไมช อบ

๖๘

๖๙ º··èÕ ô ËÁÒÂàÃÕ¡ ËÁÒÂÍÒÞÒ ô.ñ ËÁÒÂàÃÕ¡ เนอ่ื งจากประมวลกฎหมายวธิ พี จิ ารณาความอาญามไิ ดน ยิ ามคาํ วา หมายเรยี กไว แตเ มอื่ พจิ ารณาจากขอ ความที่ปรากฏในบทบญั ญตั ิทีเ่ กย่ี วของ (มาตรา ๕๒) ก็พอจะสรุปไดวา หมายเรยี ก หมายถงึ หนงั สอื ราชการซง่ึ ออกโดยพนกั งานสอบสวน พนกั งานฝา ยปกครอง หรือตํารวจชน้ั ผใู หญ หรอื ศาลทส่ี ั่งใหบุคคลทถี่ กู ระบไุ วใ นหมายเรยี กนัน้ ใหมาพบกับผทู อ่ี อกหมายนนั้ เพ่ือการสอบสวน ไตสวนมูลฟอง หรือการพิจารณา หรือเพื่อการอันใดตามบทบัญญัติแหงประมวล กฎหมายวิธพี ิจารณาความอาญา (ณรงค ใจหาญ, ๒๕๕๖) ô.ò ¼ÙÁŒ Õอํา¹Ò¨ÍÍ¡ËÁÒÂàÃÂÕ ¡ ตามประมวลกฎหมายวธิ ีพิจารณาความอาญา มาตรา ๕๒ มาตรา ๕๒ “การทจ่ี ะใหบ คุ คลใดมาทพ่ี นกั งานสอบสวนหรอื มาทพี่ นกั งานฝา ยปกครอง หรือตํารวจช้ันผูใหญหรือมาศาล เน่ืองในการสอบสวน การไตสวนมูลฟอง การพิจารณาคดี หรือการอยางอื่นตามบทบัญญัติแหงประมวลกฎหมายนี้ จักตองมีหมายเรียกของพนักงานสอบสวน หรือพนักงานฝา ยปกครองหรอื ตํารวจช้นั ผใู หญห รือของศาล” แลวแตก รณี แตในกรณีที่พนักงานสอบสวนหรือพนักงานฝายปกครองหรือตํารวจชั้นผูใหญไปทําการ สอบสวนดวยตนเอง ยอ มมอี าํ นาจหนาท่ีจะเรียกผูตองหาหรือพยานมาไดโดยไมต องออกหมายเรยี ก จะเห็นไดวา ผมู ีอํานาจออกหมายเรยี ก ไดแ ก พนักงานสอบสวน พนักงานฝายปกครอง หรอื ตํารวจชัน้ ผใู หญแ ละศาล สําหรับบุคคลท่ีอาจถกู เรยี กตามหมายเรยี ก ไดแก ๑. 㹪¹éÑ ÊͺÊǹ พนกั งานสอบสวนอาจเรยี กº¤Ø ¤Å·àÕè ¡ÂèÕ Ç¢ÍŒ §ÁÒà¾Íè× ทาํ ¡ÒÃÊͺÊǹ ได เชน ผูตองหา บุคคลที่จะเปนพยานหรือบุคคลที่มีเอกสารหรือวัตถุอ่ืนๆ อยูในความครอบครอง ท่ีอาจเปนประโยชนตอการสอบสวน ๒. ในชั้นไตสวนมูลฟองบุคคลท่ีอาจถูกเรียกมา ไดแก ºØ¤¤Å·Õè໚¹¾ÂÒ¹ ºØ¤¤Å·ÕèÁÕ àÍ¡ÊÒà ËÃ×ÍÇμÑ ¶Ø ซง่ึ อาจเปน ประโยชนในการไตส วนมูลฟองตามที่คคู วามอางถึงหรอื ศาลเห็นสมควร ๓. ในช้ันศาล ศาลอาจเรียก¨íÒàÅ ºØ¤¤Å·èÕ໚¹¾ÂÒ¹ËÃ×ͺؤ¤Å·èÕ¤Ãͺ¤Ãͧ ¾ÂÒ¹เอกสารพยานวัตถุ หรือºØ¤¤Å·ÕèÈÒÅàËç¹Ç‹ÒÁÕ¤ÇÒÁจํา໚¹μŒÍ§àÃÕ¡ เชน ผูบัญชาการเรือนจํา (มาตรา ๙๐)

๗๐ ÇÑμ¶Ø»ÃÐʧ¤¢Í§¡ÒÃÍÍ¡ËÁÒÂàÃÂÕ ¡ ๑. เพื่อการสอบสวน โดยมีขอยกเวนวา หากพนักงานสอบสวน หรือพนักงาน ฝา ยปกครองหรอื ตํารวจชน้ั ผใู หญไ ปทําการสอบสวนดว ยตนเอง ยอมมอี ํานาจที่จะเรียกผูตองหาหรอื พยานมาไดโ ดยไมต อ งออกหมายเรยี ก เชน เมอื่ เจา พนกั งานดงั กลา วไปดทู เี่ กดิ เหตุ หรอื ไปยงั ทอ่ี ยขู อง ผูตอ งหา หรอื พยานเอง เจา พนกั งานมอี าํ นาจทีจ่ ะเรียกบุคคลนั้นมาพบได โดยไมต องออกหมายเรยี ก (มาตรา ๕๒ วรรคสอง) ¢ÍŒ Êѧà¡μ μÑÇÍ‹ҧ ตํารวจชั้นผูใหญไดทราบวามีการฆาตกรรมเกิดขึ้นในโรงแรมแหงหน่ึง จึงรีบไปที่เกิดเหตุ และทําการ สอบสวน ตํารวจช้ันผูใหญยอมมีอํานาจท่ีจะเรียกบุคคลใดบุคคลหนึ่งซ่ึงอยูในบริเวณท่ีเกิดเหตุสอบปากคําไดโดยไมตองมี หมายเรียก ๒. เพื่อการไตสวนมูลฟอง หมายถึง กระบวนไตสวนของศาลเพ่ือวินิจฉัยถึงมูลคดี ซงึ่ จาํ เลยตองหา (มาตรา ๒ (๑๒)) หรอื เปน การพิจารณาหลักฐานของโจทกในเบ้ืองตน วามีมลู ที่ศาล จะรับฟองของโจทกไวพิจารณาหรือไม ศาลตองไตสวนมูลฟองเสมอในคดีท่ีราษฎรเปนโจทกฟองเอง แตถาคดีท่ีพนักงานอัยการเปนโจทกไมจําเปนตองไตสวนมูลฟอง เวนแตศาลเห็นสมควร (มาตรา ๑๖๒ (๒)) ดังนน้ั เมื่อมกี ารไตส วนมลู ฟอ งศาลจะออกหมายเรียกพยานมายงั ศาลได ๓. เพอื่ การพจิ ารณา หมายถงึ กระบวนพจิ ารณาทง้ั หมดในศาลใดศาลหนงึ่ กอ นศาลนนั้ ชขี้ าดตดั สนิ หรอื จําหนายคดโี ดยคําพิพากษาหรอื คาํ สงั่ (ป.ว.ิ แพง มาตรา ๑ (๘)) ซ่งึ ในกรณีนศ้ี าลอาจ จะออกหมายเรียกไปยงั คูความหรอื พยานใหม ายงั ศาลได ๔. เพอ่ื การอยางอน่ื ตามประมวลกฎหมายนีท้ อี่ าจมกี ารออกหมายเรยี ก Ẻ¢Í§ËÁÒÂàÃÂÕ ¡ หมายเรยี ก ตอ งทําตามแบบทีก่ าํ หนดไวตาม ป.วิ.อาญา มาตรา ๕๓ ซึ่งบัญญัติวา “หมายเรยี กตองทําเปน หนงั สือ และมขี อความ ดงั ตอ ไปนี้ (๑) สถานท่ที ี่ออกหมาย (๒) วนั เดือนป ทีอ่ อกหมาย (๓) ช่อื และตาํ บลท่ีอยขู องบคุ คลท่ีออกหมายเรียกใหม า (๔) เหตทุ ีต่ องเรียกผนู ้นั มา (๕) สถานที่ วนั เดือนป และเวลาท่ีจะใหผนู ั้นไปถงึ (๖) ลายมือชื่อ และประทับตราของศาลหรือลายมือช่ือ และตําแหนงเจาพนักงาน ผูออกหมาย” หมายเรียกจําเปนตองทําเปนหนังสือ และมีขอความตามท่ีระบุไวดังกลาว โดยเฉพาะ รายการทสี่ าํ คัญ คอื

๗๑ ตามรายการขอ (๔) เหตทุ ต่ี อ งเรยี กผนู นั้ มา หมายถงึ วา ¡ÒÃμÍŒ §ÃкàØ Ëμ·Ø áÕè Ê´§ÇÒ‹ º¤Ø ¤Å ¼ÙŒ¹éѹ¶Ù¡ËÁÒÂàÃÕ¡ÁÕ¤ÇÒÁà¡èÕÂǾѹ¡Ñº¤´Õ¹éѹÍ‹ҧäà เปนผูตองหา จําเลย หรือพยาน หรือเปนผูมี เอกสาร หรอื วัตถใุ นครอบครอง ทง้ั นเ้ี พ่อื ใหผ ูถ ูกหมายเรยี กไดร ูถ ึงฐานะของตนเอง สว นตามรายการขอ (๕) ทตี่ อ งÃкØʶҹ·Õè Çѹà´Í× ¹»‚ áÅÐàÇÅÒ·¨Õè Ðã˼Œ ÙŒ¶Ù¡ËÁÒÂàÃÕ¡ 件§Ö ¹¹éÑ เพราะตามมาตรา ๕๔ กําหนดไวว า ในการกําหนดวนั และเวลาท่ีจะใหมาตามหมายเรยี กนั้น ใหพ งึ ระลกึ ถงึ เรอ่ื งระยะทางใกลไ กล เพอ่ื ใหผ ถู กู หมายเรยี กมโี อกาสมาถงึ ตามวนั เวลาทก่ี าํ หนดในหมาย เพราะการไมมาหรือมาภายหลังกําหนดเวลาน้ัน อาจถือเปนการขัดขืนหมายเรียก หรือขัดขืนคําสั่ง หรือคาํ บงั คบั ของศาลหรอื ของเจาพนกั งานก็ได ô.ó ¡ÒÃÊ‹§ËÁÒÂàÃÂÕ ¡ ตามประมวลกฎหมายวธิ พี จิ ารณาความอาญา มาตรา ๕๕ “การสง หมายเรยี กแกผ ตู อ งหา จะสง ใหแ กบ คุ คลอนื่ ซง่ึ มใิ ชส ามภี รยิ า ญาติ หรอื ผปู กครองของผรู บั หมายรบั แทนไมไ ด” จากบทบญั ญตั ิ ดงั กลา วเห็นไดว า ๑) ËÁÒÂàÃÕ¡¼ŒμÙ ÍŒ §ËÒ จะตอ งสง ใหแ กผ ตู อ งหา ณ ภมู ลิ ําเนาของผูต อ งหาน้นั เทานัน้ แตหากไมพบตวั อาจสง หมายเรียกนั้นใหแ กสามีภรยิ า ญาติ หรอื ผูปกครองของผตู อ งหานัน้ ได แตจะ สง ใหแกบ คุ คลอนื่ ใดอีกไมได ๒) ËÁÒÂàÃÂÕ ¡จาํ àÅ แมป ระมวลกฎหมายวธิ พี จิ ารณาความอาญามไิ ดบ ญั ญตั วิ า กรณี ของการสงหมายเรียกจําเลยโดยเฉพาะ แตเน่ืองจากจําเลยหรือผูตองหาซ่ึงเปนบุคคลคนเดียวกัน เพยี งแตเ ปลยี่ นสถานะเพราะผลของการรบั ฟอ งคดเี ทา นนั้ ดงั นนั้ จงึ ควรใชห ลกั เกณฑก ารสง หมายเรยี ก เชนเดียวกับการสงหมายเรียกผูตองหาตองสงใหกับจําเลยเองหรือหากไมพบตัว ก็อาจสงใหแกสามี ภรยิ า ญาติ หรอื ผปู กครองของจาํ เลยเทา น้ัน จะสงใหบุคคลอ่นื ไมได ๓) ËÁÒÂàÃÕ¡¾ÂÒ¹ËÃ×ͺؤ¤ÅÍ×è¹ ในเรื่องดังกลาวประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา ความอาญาไมไดกําหนดไว ดังนั้นจึงอาศัยมาตรา ๑๕ ที่ใหนําบทบัญญัติแหงประมวลกฎหมาย วธิ พี จิ ารณาความแพง มาใชบ งั คบั เทา ทพ่ี อจะใชบ งั คบั ได ดงั นน้ั จงึ ตอ งนาํ หลกั เกณฑก ารสง หมายเรยี ก พยานในประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพง มาตรา ๗๖ มาใชโดยอนุโลม กลาวคือ จะตองสง หมายเรยี กนน้ั ใหแ กพ ยานหรอื บคุ คลอนื่ ซงึ่ มชี อ่ื ตามหมายเรยี ก ณ ภมู ลิ าํ เนาหรอื สาํ นกั ทาํ การของผนู น้ั ถาไมพ บตัวอาจสง หมายเรยี กใหแกบุคคลอน่ื ท่ีมอี ายเุ กนิ ๒๐ ป ซ่ึงอยใู นบา นหรือทอ่ี ยูห รือสาํ นักงาน ของผรู ับหมายเรียก ô.ó.ñ ¼ŒÊÙ §‹ ËÁÒÂàÃÕ¡ ในการสงหมายเรียกผูตองหา พยานหรือบุคคลอื่นนั้น จะมีขอแตกตางกันบาง กลา วคือ ๑) กรณเี ปน หมายเรยี กผตู อ งหา พยาน หรอื บคุ คลอนื่ ในชน้ั สอบสวน พนกั งาน สอบสวน หรือพนกั งานฝายปกครองหรือตํารวจเปนผูสง

๗๒ ๒) การสงหมายเรยี กพยานในคดที พ่ี นักงานอัยการเปน โจทก ถาศาลมคี ําสั่งให ออกหมายเรยี ก และมไิ ดก าํ หนดวธิ กี ารสง ไว มาตรา ๕๕/๑ กาํ หนดใหพ นกั งานอยั การมหี นา ทดี่ าํ เนนิ การ ใหห วั หนา พนกั งานสอบสวนแหง ทอ งทเี่ ปน ผจู ดั สง หมายและตดิ ตามพยาน โจทกม าศาลตามกาํ หนดนดั ดงั นี้ มาตรา ๕๕/๑ “ในคดีพนักงานอัยการเปนโจทก ถาศาลมีคําส่ังใหออก หมายเรียกพยานโจทกโดยมิไดกําหนดวิธีการสงไว ใหพนักงานอัยการมีหนาที่ดําเนินการใหหัวหนา พนักงานสอบสวนแหงทองท่ีเปนผูจัดสงหมายเรียกแกพยาน และติดตามพยานโจทกมาศาลตาม กําหนดนัด แลวแจงผลการสงหมายเรียกไปยังศาลและพนักงานอัยการโดยเร็ว หากปรากฏวาพยาน โจทกมีเหตุขัดของไมอาจมาศาลไดหรือเกรงวาจะเปนการยากที่จะนําพยานนั้นมาสืบตามท่ีศาลนัดไว ก็ใหพ นักงานอัยการขอใหศ าลสืบพยานนนั้ ไวลวงหนาตามมาตรา ๑๗๓/๒ วรรคสอง เจาพนักงานผูสงหมายเรียกมีสิทธิ์ไดรับคาใชจายตามระเบียบท่ีกระทรวง ยุตธิ รรมกาํ หนด โดยไดรบั ความเห็นชอบจากกระทรวงการคลงั ” ตามบทบัญญัติในมาตรา ๕๕/๑ กําหนดภาระหนาที่ในการจัดสงหมาย และติดตามพยานโดยใหพนักงานอัยการเปนผูดําเนินการในลักษณะของการประสานงานกับหัวหนา พนักงานสอบสวนแหงทองท่ีนั้นและเม่ือหัวหนาพนักงานสอบสวนไดรับหมายที่จะสงแลวจะเปน ผูจดั การสง หมายใหแ กพยานและติดตามพยานโจทกมาศาลตามกาํ หนดนดั นอกจากนี้ เพ่ือใหพนักงานอัยการและศาลทราบถึงผลการสง หมายเรียกพยาน หัวหนาพนักงานสอบสวนตองแจงผลการสงหมายเรียกพยานศาลและพนักงาน อยั การโดยเรว็ เนื่องจากปจจุบันการพิจารณากระทําโดยตอเนื่องและครบองคคณะ ดังน้ี หากสงหมายเรียกแลวปรากฏวาพยานมีเหตุขัดของไมอาจมาศาลไดหรือเกรงวาจะเปนการยากท่ีจะ นาํ มาสืบตามที่ศาลนัดไว ดังน้ี กฎหมายใหพ นักงานอยั การขอใหศ าลสบื พยานไวล วงหนาตามมาตรา ๑๗๓/๒ วรรคสอง กฎหมายกาํ หนดสทิ ธขิ องเจา พนกั งานผนู าํ สง ทจ่ี ะไดร บั คา ใชจ า ยตามระเบยี บ ทีก่ ระทรวงยุตธิ รรมกาํ หนด ๓) สวนการสงหมายเรียกจําเลยหรือหมายเรียกบุคคลเพื่อกิจการอื่นของศาล เจาพนกั งานศาลเปนผสู ง (ป.วิ.แพง มาตรา ๗๐) สว นการสง หมายใหแ กพ ยานในคดที ่รี าษฎรเปน โจทก คคู วามฝายทอี่ างพยานเปนผูสง เวน แตศ าลจะสงั่ เปนอยางอื่น หรอื เม่อื พยานปฏเิ สธไมย อมรับหมาย เจาพนักงานศาลจะเปนผูนาํ สง (ป.ว.ิ แพง มาตรา ๗๐ (๑)) การนําสงหมายของคูความหรือเจาพนักงานศาล ผูสงอาจจะไมตอง นําสงเองแตสงโดยทางไปรษณียลงทะเบียนตอบรับ ในกรณีท่ีศาลเห็นสมควรสั่งใหสงทางไปรษณีย และใหคูความฝายที่มีหนาที่นําสงเปนผูเสียคาธรรมเนียมไปรษณีย เชน การสงในกรณีนี้ใหถือวา หมายเรียกท่ีสงโดยเจาพนักงานไปรษณียมีผลเสมือนเจาพนักงานศาลเปนผูสง (ป.วิ.แพง มาตรา ๗๓ ทวิ)

๗๓ ô.ó.ò ¡Òû¯àÔ Ê¸äÁË ºÑ ËÁÒ ในการสงหมายเรียกน้ัน หากไมพ บตวั ผทู ่รี ะบชุ อ่ื ในหมายเรยี ก หรือพบตวั แตไม ยอมรบั หมายเชน น้ี จะตอ งดําเนนิ การ ดังน้ี ๑) กรณีพบตัวผูท่ีระบุไวในหมายเรียกแตผูนั้นปฏิเสธไมยอมรับหมายเรียก จากพนกั งาน โดยปราศจากเหตอุ นั ชอบดว ยกฎหมาย เจา พนกั งานนนั้ ชอบทจ่ี ะขอใหพ นกั งานเจา หนา ที่ ฝายปกครองหรือเจาพนักงานตํารวจไปดวย เพื่อเปนพยานและถาผูน้ันยังคงปฏิเสธไมยอมรับอยูอีก ก็ใหว างหมายไว ณ ท่นี น้ั (ป.ว.ิ แพง มาตรา ๗๘) ๒) กรณีไมพบตัวผูท่ีระบุไวในหมายเรียก แตพบตัวบุคคลอ่ืนที่อาจรับหมายไว แทนได (ตาม ป.วิ.อาญา มาตรา ๕๕ และ ป.วิ.แพง มาตรา ๗๘) หากบุคคลเหลา นนั้ ปฏเิ สธไมยอม รับทราบ ไมมีบทบัญญัติบังคับบุคคลเหลาน้ันจําตองรับไว และเห็นวาไมอาจนําบทบัญญัติมาตราใด มาใชบังคับโดยอนุโลมได จึงไมสามารถวางหมายได ดังน้ันเจาพนักงานผูสงหมายก็คงตองนําหมาย กลับมาสงคืนและรายงานเจาพนักงานผูออกหมาย และก็คงถือวาÂѧÁÔä´ŒÁÕ¡ÒÃÊ‹§ËÁÒÂใหผูท่ีถูก ระบตุ วั ในหมายเรยี ก อยา งไรกด็ กี รณเี ปน ËÁÒ¢ͧÈÒÅ ศาลอาจสงั่ ใหส ง โดยวธิ อี นื่ แทน (ตาม ป.ว.ิ แพง มาตรา ๗๙) คือ (๑) ปด หมายเรยี กไว ณ ทแี่ ลเหน็ ไดง า ย ณ ภมู ลิ าํ เนาหรอื สาํ นกั ทาํ การงาน ของผถู กู ระบุช่อื ไวในหมายเรยี กหรอื (๒) มอบหมายเรียกไวแกเจาพนักงานฝายปกครองหรือตํารวจในทองถิ่น และปด ประกาศแสดงการมอบหมายนน้ั หรอื ลงโฆษณา หรอื ทําวธิ ีอื่นใดตามท่ีศาลเห็นสมควร ô.ó.ó àÇÅÒáÅÐʶҹ·èÊÕ §‹ ËÁÒÂàÃÂÕ ¡ เวลาสง หมายเรียก การสงหมายเรียกไมวาใหแกบุคคลใด ไมวาหมายเรียกน้ันจะออกโดยบุคคลใด ใหสง ไดเฉพาะแตใ นเวลากลางวัน ต้งั แตระหวางเวลาพระอาทิตยขึ้นจนถงึ เวลาพระอาทิตยต ก สถานทีส่ ง หมายเรียก (๑) โดยปกติตองสงใหแกผูรับหมาย ณ ภูมิลําเนาหรือสํานักทําการงานของ ผูรับหมาย (ป.ว.ิ แพง มาตรา ๗๗) (๒) ถาพบตัวผูรับหมายที่อื่นนอกจากภูมิลําเนา หรือสํานักทําการงานของ ผรู บั หมาย หากบุคคลผนู ัน้ ยอมรับก็ถือวาเปนการสง โดยชอบ (ป.ว.ิ แพง มาตรา ๗๗ (๑)) (๓) ถาเปนหมายเรียกของศาล หากตัวผูรับหมายอยูในศาลนั้น ก็อาจสงใหแก ผูน น้ั ในศาลไดเ ชน กัน (ป.วิ.แพง มาตรา ๗๗ (๒)) (๔) บุคคลท่ีรับหมายเรียกอยูตางทองที่กับทองท่ีที่ออกหมาย เปนหมายศาล กใ็ หส งไปศาล แตถาเปนหมายของพนักงานฝายปกครองหรือตํารวจ ก็ใหสงไปยังพนักงาน ฝายปกครองหรือตํารวจท่ีมีอํานาจออกหมายเรียกซึ่งผูถูกเรียกอยูในทองที่ เม่ือศาลหรือพนักงาน ฝายปกครอง หรือตํารวจไดรับหมายเชนนั้นแลวก็ใหสลักหลังหมายแลวจัดการสงแกผูรับตอไป (มาตรา ๕๖)

๗๔ ô.ô ¼Å¢Í§¡Òâ´Ñ ¢×¹ËÁÒÂàÃÕ¡ การขดั ขนื หมายเรยี ก หมายถงึ การทผ่ี ถู กู ระบใุ นหมายไดร บั หมายนนั้ และไดร บั ทราบคาํ สงั่ หรือคําบงการตามหมายนัน้ แลวจงใจขดั ขืนไมปฏิบัตติ ามนนั้ โดยไมม ีเหตอุ นั จะอางไดตามกฎหมาย ผลทางกฎหมายแหงการขัดขืนหมาย แตกตางกัน แลวแตวาผูขัดขืนหมาย เปนพยาน เปนผูมเี อกสาร หรือวตั ถใุ นครอบครอง เปน ผูตอ งหาหรือจาํ เลย กลา วคือ ๑. ผูรับหมายเปนพยานของพนักงานสอบสวน หรือเปนผูที่พนักงานสอบสวนสั่งให สงเอกสาร หรือวัตถุ การขัดขืนหมายมีความผิดฐานขัดขืนคําบังคับของเจาพนักงาน (ตาม ป.อาญา มาตรา ๑๖๘, ๑๖๙) ๒. ถา ผรู บั หมายเปน พยานของศาล หรอื เปน ผทู ศี่ าลสง่ั ใหส ง ทรพั ยห รอื เอกสารการขดั ขนื หมายเรยี ก มคี วามผดิ ฐานขัดขนื หมายหรอื คําสัง่ ศาล (ตาม ป.อาญา มาตรา ๑๗๐) ๓. ถาผูรับหมายเปนผูตองหาหรือจําเลย ซึ่งขัดขืนหมายของเจาพนักงาน หรือศาล แลวแตกรณี ¡ÒâѴ¢×¹ËÁÒ ทําใหเจาพนักงานหรือศาล มีอํานาจÍÍ¡ËÁÒ¨Ѻบุคคลน้ันได ตามประมวลกฎหมายวิธพี ิจารณาความอาญา มาตรา ๖๖ วรรคทา ย โดยสนั นษิ ฐานวา “จะหลบหน”ี อันเปนเหตุออกหมายจบั ได แตไ มมโี ทษทางอาญาอยา งอ่นื อีก นอกจากน้ียังมีคําวินิจฉัยของศาลฎีกาที่วินิจฉัยวา ผูขัดขืนหมายท่ีเปนผูตองหาไมมี ความผิดฐานขัดคําส่ังเจาพนักงานอีกกระทงหนึ่งเพราะ ป.วิ.อาญา มาตรา ๖๖ (๓) (ปจจุบันคือ มาตรา ๖๖ วรรคทาย) กําหนดวิธีการในทางท่ีเปนโทษแกผูตองหาท่ีขัดขืนหมายเรียกนั้นแลว (ฎีกาท่ี ๑๑๔๐/๒๔๘๑ และฎีกาที่ ๑๓๔๑/๒๕๐๙) ô.ô.ñ ¼ÙÁŒ ÒμÒÁËÁÒÂàÃÂÕ ¡ áμ‹äÁ‹ÂÍÁãË¡Œ Òà ผลของการไมย อมใหก ารหรอื เบกิ ความแตกตา งกนั แลว แตว า ผนู น้ั เปน ผตู อ งหา จําเลยพยานในช้ันสอบสวน หรอื พยานในช้ันศาล ๑. ผตู อ งหาหรอื จาํ เลย บคุ คลเหลา นกี้ ฎหมายไมบ งั คบั วา ตอ งใหก าร แตถ อื เปน สทิ ธวิ าจะใหการก็ไดไ มใ หกไ็ ด (มาตรา ๑๓๔/๓) ถา เขาไมเต็มใจใหการ กฎหมายเพยี งใหเ จาพนักงาน หรือศาลบนั ทึกหรือจดรายงานไวเ ทาน้นั (มาตรา ๑๓๔, ๑๖๕, ๑๗๒) ๒. พยานในช้ันสอบสวน เมื่อพยานมาตามหมายเรียกของพนักงานสอบสวน แลวแตไมยอมใหการเปนความผิดฐานขัดขืนคําบังคับของพนักงานสอบสวนท่ีใหการ มีความผิดตาม ประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๑๖๙ ๓. พยานในช้ันศาล เมื่อพยานมาศาลแลวไมยอมเบกิ ความ ศาลอาจขังพยาน ไวจ นกวา จะยอมเบกิ ความ (ป.ว.ิ แพง มาตรา ๑๑๑ (๒)) และพยานยังอาจมีความผดิ ฐานขัดคาํ สง่ั ศาล (ตาม ป.อาญา มาตรา ๑๗๑)

๗๕ ô.ô.ò ¼ÁŒÙ ÒμÒÁËÁÒÂàÃÕ¡ã˶Œ ŒÍÂคํา໹š à·ç¨ ผลของการใหถ อ ยคาํ เปน เทจ็ นนั้ มคี วามแตกตา งกนั แลว แตว า ผนู นั้ เปน ผตู อ งหา จาํ เลย หรือพยานชัน้ สอบสวน หรือพยานในช้นั ศาล กลาวคอื ๑. ผูตองหาหรือจําเลย บุคคลทั้งสองประเภทนี้กฎหมายใหสิทธิท่ีจะใหการ อยา งใดก็ได และมสี ทิ ธติ อสคู ดไี ดอ ยางเต็มที่หากบุคคลดงั กลา วใหถ อ ยคําเปน เทจ็ จึงไมม ีความผิดตอ กฎหมายอาญา μÑÇÍÂÒ‹ §คาํ ¾Ô¾Ò¡ÉÒÈÒÅ®Õ¡Ò คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè òòõ/òõðø วินิจฉัยวาจําเลยถูกตํารวจจับหาวาเลนการพนัน สลากกินรวบ จําเลยจึงแจงตอตํารวจผูคนตัววากระดาษจดตัวเลขที่คนไดเปนสลากกินรวบที่ซื้อ จากบุคคลอื่น เปนการแจงในฐานะผตู องหาไมม คี วามผิด (ตาม ป.อาญา มาตรา ๑๗๒) คาํ ¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè ôðôø/òõòø วนิ ิจฉยั วา การท่จี าํ เลยซึง่ ถูกจบั กมุ ในขอหาวาเปน คนญวนอพยพหนจี ากเขตควบคมุ ใหก ารปฏเิ สธพรอ มทง้ั แสดงบตั รประจาํ ตวั ประชาชนใหต าํ รวจดนู น้ั เปนการปฏิเสธในฐานะผูตองหา แมขอความที่จําเลยใหการน้ันจะเปนเท็จก็ไมเปนความผิดฐาน แจง ความเทจ็ ตาม ป.อาญา มาตรา ๑๓๗ และจะเอาผดิ แกจ าํ เลยฐานใชห รอื อา งเอกสารอนั เกดิ จากการ กระทําผิดฐานแจงใหเจาพนักงานจดความเท็จลงในเอกสารราชการ (ตาม ป.อาญา มาตรา ๒๖๘) กไ็ มไ ดอกี เชนกัน ๒. พยานชั้นสอบสวน เมื่อใหถอยคําในชั้นสอบสวนเปนเท็จยอมมีความผิด (ตาม ป.อาญา มาตรา ๑๗๒, ๑๗๓, ๑๗๔) แลวแตกรณี ๓. พยานชน้ั ศาล เมอ่ื เบกิ ความในศาลเปน เทจ็ ยอ มมคี วามผดิ ฐานเบกิ ความเทจ็ (ตาม ป.อาญา มาตรา ๑๗๗, ๑๘๑) แลวแตกรณี ô.ô.ó ¡ÒÃÍÍ¡ËÁÒÂàÃÕ¡¤´·Õ èÕ¹ÔμºÔ ¤Ø ¤Å໹š ¼ÙμŒ ŒÍ§ËÒËÃÍ× ¨Òí àÅ ในคดีที่นิติบุคคลเปนผูตองหาหรือจําเลย (ผูแทนนิติบุคคลมิไดถูกดําเนินคดี รว มดว ย) ในการสอบสวน ไตส วนมลู ฟอ ง หรอื พจิ ารณา พนกั งานสอบสวนหรอื ศาล จะออกหมายเรยี ก ¼ÙŒ¨Ñ´¡ÒÃËÃ×ͼٌ᷹¢Í§¹ÔμԺؤ¤Åน้ันใหไปยังพนักงานสอบสวนหรือศาล หากผูจัดการหรือผูแทนนั้น ไมปฏบิ ตั ติ ามหมายเรยี ก พนกั งานสอบสวนหรือศาลมอี ํานาจออกหมายจบั ผูน ั้นมาเพื่อการสอบสวน ไตสวนมูลฟอง หรือพิจารณาได และเมื่อเสร็จการสอบสวน ไตสวนมูลฟอง หรือพิจารณาแตละคร้ัง แลว กจ็ ะตองปลอ ยผนู ้นั ไป ¨Ð¤Çº¤ÁØ ËÃ×Í¢§Ñ äÇËŒ ÃÍ× ¨Ð»Å‹ÍÂâ´ÂãËÁŒ Õ»ÃСѹäÁ‹ä´Œ เวนแต ผแู ทน นติ บิ คุ คลถูกดําเนินคดีอาญาดว ยอกี คนเปนผตู องหาทีส่ อง

๗๖ μÑÇÍ‹ҧคํา¾Ô¾Ò¡ÉÒÈÒÅ®¡Õ Ò คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒ®Õ¡Ò·Õè óññ÷/òõóó กรณีท่ีนิติบุคคลเปนผูตองหาหรือจําเลยจะไมมีการ จับกุมนิติบุคคลน้ัน เพราะนิติบุคคลไมอยูในสภาพที่จะใหจับกุมได คงใชวิธีออกหมายเรียกผูจัดการ หรือผูแทนของนิติบุคคลเพ่ือสอบสวนหรือพิจารณาแลวแตกรณี ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา ความอาญา มาตรา ๗ ตามท่ีผูรองซ่ึงเปนพนักงานสอบสวนออกหมายเรียกผูจัดการบริษัทจําเลย ใหไปพบ แลวแจงขอหาวาบริษัทจําเลยกระทําความผิดนั้น ไมเปนการจับกุม ผูรองจึงไมมีสิทธิ ไดรับรางวัลตาม พ.ร.บ. ใหบาํ เหนจ็ ในการปราบปรามผกู ระทําความผิดฯ การจะพจิ ารณาวา ใครเปน ผแู ทนนติ บิ คุ คลนน้ั ใหด จู าก˹§Ñ ÊÍ× ÃºÑ Ãͧ·¨èÕ ´·ÐàºÂÕ ¹äÇ¡Œ ºÑ ¡ÃÁ¾²Ñ ¹Ò¸ÃØ ¡¨Ô ¡ÒäҌ

๗๗ ËÁÒÂàÃÕ¡¼μÙŒ ŒÍ§ËÒ คําàμÍ× ¹ หากทา นไมมาตามหมายเรยี ก ครัง้ ที.่ ........ พนกั งานสอบสวนจะขอใหศ าลออกหมาย จบั กมุ ตวั ทา นมาดาํ เนนิ คดตี ามกฎหมาย สาํ ¹¡Ñ §Ò¹ตําÃǨá˧‹ ªÒμÔ สถานที่ออกหมาย........................................................................ ออกหมายวันท่.ี .............เดือน............................................พ.ศ. .............. ¤ÇÒÁÍÒÞÒ { .........................................................................................ผกู ลาวหา ¤´ÕÃÐËÇ‹Ò§ .........................................................................................ผตู องหา อาศยั อาํ นาจตามประมวลกฎหมายวธิ พี จิ ารณาความอาญา พทุ ธศกั ราช ๒๔๗๗ มาตรา ๕๒ หมายยัง.............................................................................. บา นเลขท.่ี ..................ถนน..............................................แขวง/ตาํ บล............................................. เขต/อาํ เภอ.........................................................จงั หวดั .................................................................. ผใู หญบ า น.................................................................กาํ นนั ............................................................. ดว ยเหตทุ ท่ี า นตอ งหาวา .................................................................................................................. ฉะนนั้ ให. .................................................................................................................... ไป ณ ท.ี่ ...............................................พบ............................................พนกั งานสอบสวนเจา ของคดี ในวนั ที่..............เดือน..................................พ.ศ. .............. เวลา....................................นาฬกา ลายมอื ชอื่ ....................................................ผอู อกหมาย ตําแหนง..................................................... ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ ãºÃѺËÁÒÂตําÃǨ วันที่.......เดอื น........................พ.ศ. ............. เวลา..............นาฬก า ขา พเจา .......................................................................................ไดร บั หมายเรยี กของพนกั งานตาํ รวจ ซึ่งกําหนดใหขาพเจาไปยัง...................................................... ในวันท.่ี .........เดอื น.........................................พ.ศ. ................. เวลา........................นาฬก า ไวแ ลว (ลงชอื่ )............................................................ผูรับหมาย (ลงช่ือ)............................................................ผูสง หมาย *ËÁÒÂàËμØ ในสว นนี้ใหผูนาํ สงหมาย นํากลับมาสงคนื แกพนักงานสอบสวนผอู อกหมาย

๗๘ ËÁÒÂàÃÂÕ ¡¾ÂÒ¹ คําàμ×͹ การขัดขืนหลีกเล่ียงไมมาตาม หมายเรยี กของพนกั งานสอบสวนมคี วามผดิ ตองระวางโทษจําคุกไมเกินสามเดือน ปรบั ไมเ กนิ หา รอ ยบาท หรอื ทงั้ จาํ ทงั้ ปรบั ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๑๖๘ สาํ ¹¡Ñ §Ò¹ตาํ ÃǨáË‹§ªÒμÔ สถานท่อี อกหมาย........................................................................ ออกหมายวันท.ี่ .............เดือน............................................พ.ศ. .............. ¤ÇÒÁÍÒÞÒ { .........................................................................................ผกู ลา วหา ¤´ÃÕ ÐËÇ‹Ò§ .........................................................................................ผูตองหา อาศยั อาํ นาจตามประมวลกฎหมายวธิ พี จิ ารณาความอาญา พทุ ธศกั ราช ๒๔๗๗ มาตรา ๕๒ หมายยัง.............................................................................. บา นเลขท.่ี ..................ถนน..............................................แขวง/ตาํ บล............................................. เขต/อาํ เภอ.........................................................จงั หวดั .................................................................. ผใู หญบ า น.................................................................กาํ นนั ............................................................. ดว ยเหต.ุ ......................................................................................................................................... ฉะนนั้ ให. .................................................................................................................... ไป ณ ท.่ี ...............................................พบ............................................พนกั งานสอบสวนเจา ของคดี ในวนั ท.ี่ .............เดอื น..................................พ.ศ. .............. เวลา....................................นาฬก า ลายมอื ชอ่ื ....................................................ผอู อกหมาย --------------------------------------------------ต--าํ -แ--ห--น--ง-.-.-..-.-.-..-.-.-.-..-.-.-..-.-.-..-.-.-..-.-.-.-..-.-.-..-.-.-..-.-.-.-..-.-.-..-.-.-..-.-.-------------- ãºÃºÑ ËÁÒÂตาํ ÃǨ วนั ท่ี.......เดอื น........................พ.ศ. ............. เวลา..............นาฬก า ขา พเจา .......................................................................................ไดร บั หมายเรยี กของพนกั งานตาํ รวจ ซง่ึ กําหนดใหข าพเจา ไปยัง...................................................... ในวนั ที่..........เดอื น.........................................พ.ศ. ................. เวลา........................นาฬกา ไวแลว (ลงชื่อ)............................................................ผรู ับหมาย (ลงช่ือ)............................................................ผูสงหมาย *ËÁÒÂàËμØ ในสวนนใี้ หผนู าํ สง หมาย นาํ กลับมาสง คนื แกพนกั งานสอบสวนผูออกหมาย (Ê õö - óõ)

๗๙ (๑๔) สาํ หรับศาลใช หมายเรยี ก คดอี าญา คดหี มายเลขดาํ ที่....................../๒๕...... คดหี มายเลขแดงท.ี่ ...................../๒๕...... ã¹¾ÃÐÁËÒ»ÃÁÒÀäÔ ¸Â¾ÃÐÁËÒ¡ÉÑμÃÂÔ  ศาล................................................................ วันท.ี่ ...........เดอื น.............................พทุ ธศักราช ๒๕....... ความ.............................................................. ...................................................................................................โจทก คดีระหวา ง ..................................................................................................จําเลย หมายถงึ ........................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ตามที่โจทกไดย่ืนฟองกลาวโทษจําเลยตอศาลน้ี หาวากระทําผิดเปนความอาญา มี ขอ ความตามสาํ เนาคําฟอ งซง่ึ ไดส ง มาใหท ราบพรอ มกบั หมายนดั ไตส วนมลู ฟอ งแลวนั้น บัดน้ี ศาลไดมคี าํ ส่งั ประทับฟอ งในกระทงความผดิ ....................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... และนัดจําเลยใหก ารแกข อ หาแหง คดี พรอมกับนดั สบื พยานโจทก วันท.่ี .......เดอื น............................ พ.ศ.๒๕............เวลา...............................นาฬก า เพราะฉะน้นั ใหจาํ เลยไปศาลตามกําหนดนี้ ..........................................................ผูพิพากษา ศาล.................................................... โทรศพั ท. ............................................ พลิก

๘๐ จาํ เลยอยบู า นเลขท.่ี .......................หมทู .่ี .................ถนน................................................................ ตรอก/ซอย................................ตาํ บล/แขวง................................อาํ เภอ/เขต.................................. จงั หวดั .............................รหสั ไปรษณยี . ..............................โทรศพั ท. ............................................. คําเตือน หากจาํ เลยไมมาตามหมายเรยี กโดยไมมีขอ แกตัวอันควร เปน เหตทุ ีศ่ าลอาจออกหมายจบั ได

๘๑ ô.õ ËÁÒÂÍÒÞÒ หมายอาญา หมายความถงึ “หนงั สอื บงการทอ่ี อกตามบทบญั ญตั แิ หง ประมวลกฎหมายนี้ สง่ั ใหเจาหนาที่ทาํ การจบั ขัง จาํ คุก หรอื ปลอยผตู อ งหา จําเลย หรอื นักโทษ หรอื ใหท ําการคน รวมท้งั สาํ เนาหมายจับหรอื หมายคน อันไดร บั รองวา ถูกตอง และคาํ บอกกลาวทางโทรเลขวา ไดอ อกหมายจบั หรอื หมายคนแลว ตลอดจนสาํ เนาหมายจับหรอื หมายคนที่ไดสง ทางโทรสาร สือ่ อเิ ลก็ ทรอนกิ ส หรือ สอื่ เทคโนโลยสี ารสนเทศประเภทอน่ื ทงั้ นี้ ตามท่บี ญั ญตั ิไวใ นมาตรา ๗๗” (มาตรา ๒(๙)) จากบทบญั ญตั ิดังกลาวขางตน จงึ อาจแบงหมายอาญาไดเ ปน ๕ ประเภท คือ ñ. ËÁÒ¨ºÑ ออกเพอ่ื จบั ผตู อ งหาหรอื จาํ เลยตามพฤตกิ ารณ ดงั เชน ทร่ี ะบไุ วใ นมาตรา ๖๖ ò. ËÁÒ¤¹Œ ออกเพื่อคนหาบุคคลหรือสิ่งของตามพฤติการณ ดังเชนที่ระบุไวใน มาตรา ๖๙ ó. ËÁÒ¢ѧ ออกเพ่ือขังผูตองหาหรือจําเลยในระหวางการสอบสวนไตสวนมูลฟอง หรือพิจารณาดงั เชน ท่รี ะบุไวน ัน้ มาตรา ๗๑ ô. ËÁÒÂจาํ ¤¡Ø ออกเพื่อจําคุกจําเลยซ่ึงตองคําพิพากษาใหจําคุก หรือประหารชีวิต หรือจําคุกแทนคา ปรบั ดังเชน ทร่ี ะบุไวในมาตรา ๗๔ õ. ËÁÒ»ŋÍ ออกเพื่อปลอยผูตองหาหรือจําเลยในพฤติการณ ดังเชนท่ีระบุไวใน มาตรา ๗๒, ๗๓ และ ๗๕ ô.ö ¼ÁÙŒ อÕ าํ ¹Ò¨ÍÍ¡ËÁÒÂÍÒÞÒ ÁÒμÃÒ õ÷ บัญญัติวา “ภายใตบังคับแหงบทบัญญัติในมาตรา ๗๘ มาตรา ๗๙ มาตรา ๙๐ มาตรา ๙๒ และมาตรา ๙๔ แหง ประมวลกฎหมายนี้ จะจบั ขงั จําคกุ หรอื คนในท่ีรโหฐาน หาตวั คนหรอื ส่ิงของตองมคี าํ Êè§Ñ ËÃ×ÍËÁÒ¢ͧÈÒÅสาํ หรับการนัน้ บุคคลซง่ึ ตองขังหรอื จาํ คกุ ตามหมายศาล จะปลอยไปไดก เ็ ม่ือมีหมายปลอย” ÁÒμÃÒ õø บัญญัติวา “ศาลมีอํานาจออกคําส่ังหรือหมายอาญาไดภายในเขตอํานาจ ตามหลกั เกณฑแ ละวิธีการที่กาํ หนดในขอบงั คบั ของประธานศาลฎีกา” จากบทบัญญัติดังกลาว แสดงใหเห็นวา “ÈÒÅ” เทานั้น ท่ีจะเปนผูออกหมายอาญา ไมวาจะเปนหมายจับ หมายคน หมายขัง หรือหมายปลอย การท่ีศาลจะออกหมายจับ หมายคน หมายขงั นนั้ ศาลจะออกหมายดังกลาวใหตอ เมื่อ - ศาลเห็นสมควร ซ่งึ กรณนี เี้ ปน การใชดุลพินิจของศาล - มีผูรองขอใหออกหมาย สําหรับกรณีท่ีผูรองขอใหศาลออกหมาย ผูที่รองขอใหศาล ออกหมายเปนพนักงานฝายปกครอง จะตองเปน¾¹Ñ¡§Ò¹½†Ò»¡¤ÃͧÃдѺÊÒÁ Ëҡ໚¹ ਌Ҿ¹Ñ¡§Ò¹ตําÃǨμŒÍ§ÁÂÕ Èμ§Ñé áμ‹ÃŒÍÂตาํ ÃǨμÃÕหรอื เทยี บเทา ขนึ้ ไป (มาตรา ๕๙ วรรคสอง)

๘๒ ô.÷ ËÁÒ¨ºÑ ËÁÒ¤¹Œ เจาพนักงานตํารวจมีหนาท่ีสําคัญในการรักษาความสงบเรียบรอยและความมั่นคงของ บานเมือง หากแตเม่ือใดที่เกิดการกระทําความผิดอาญาขึ้น ก็เปนหนาที่ของเจาพนักงานตํารวจท่ีจะ ตองติดตามจับตัวนําผูกระทําความผิดมาสูกระบวนการยุติธรรม เพื่อพิจารณาตัดสินวาผูคนผูน้ันได เปนผูกระทําความผิดน้ันจริงหรือไม และในการปฏิบัติงานน้ัน ส่ิงท่ีเปนเคร่ืองมือสําคัญในการปฏิบัติ หนาทใี่ หลุลว งไปไดดไี ดนน้ั จะตอ งอาศัยหมายจับ และหมายคน เปนสาํ คัญ ¡ÒÃÍÍ¡ËÁÒ¨ºÑ ËÁÒ¤¹Œ เนอื่ งจากการจบั การคน นนั้ เปน การกระทาํ ทกี่ ระทบกระทงั่ สทิ ธขิ องบคุ คล แมว า กฎหมาย จะใหอํานาจแกเจาพนักงานตํารวจในการจับ คน ไดก็ตาม แตเจาพนักงานตํารวจจะตองปฏิบัติตาม กฎเกณฑท่ีกฎหมายกําหนดไว กลาวคือ จะตองยื่นคําขอตอศาลเพื่อใหศาลออกหมายจับ หมายคน เพ่อื นาํ หมายน้ันไปดําเนินการตอไป ดังนนั้ ขั้นตอนการออกหมาย จึงมีดังน้ี ๑) การยนื่ คาํ รอ งขอใหศ าลออกËÁÒ¨ºÑ ใหย นื่ คาํ รอ งขอตอ ÈÒÅ·ÁèÕ àÕ ¢μอาํ ¹Ò¨ชาํ ÃФ´Õ หรือศาลท่มี เี ขตอํานาจเหนือทองที่ทจ่ี ะทําการจบั สวนการยื่นขอใหออกËÁÒ¤Œ¹ ใหย่ืนคํารองขอตอศาล·ÕèÁÕà¢μอํา¹Ò¨à˹×Í·ŒÍ§·Õè ·èÕ¨Ðทํา¡Ò䌹 (ระเบียบราชการฝายตุลาการศาลยุติธรรมวาดวยแนวปฏิบัติในการออกหมายจับและหมายคนในคดีอาญา พ.ศ.๒๕๔๕ ขอ ๔ และ ๖, ขอบังคับประธานศาลฎีกาวาดวยหลักเกณฑและวิธีการเกี่ยวกับออกคําส่ังหรือหมายอาญา พ.ศ.๒๕๔๘ ขอ ๘ วรรคแรก) ๒) ผรู อ งขอใหศ าลออกหมายจบั หรอื หมายคน นน้ั จะตอ งเปน ผมู อี าํ ¹Ò¨·àèÕ ¡ÂèÕ Ç¢ÍŒ §¡ºÑ ¡Òà Ê׺ÊǹËÃ×ÍÊͺÊǹ¤´Õ·èÕÃÍŒ §¢Í¹¹Ñé และตอ งพรอมท่จี ะมาใหผ พู ิพากษาสอบสวนได (ขอบังคับประธาน ศาลฎีกาฯ ขอ ๙) ๓) ในการรอ งขอใหÈ ÒÅÍÍ¡ËÁÒ¨ºÑ ผรู อ งขอจะตอ งมËี Å¡Ñ °Ò¹μÒÁÊÁ¤ÇÃวา ผจู ะถกู จบั นา จะไดก ระทาํ ความผดิ อาญา «Öè§ÁÕÍμÑ ÃÒâ·Éจํา¤¡Ø Í‹ҧÊÙ§à¡¹Ô ó »‚ ËÃÍ× ÁÕàËμÍØ Ñ¹¤ÇÃàª×èÍÇÒ‹ ¼Œ·Ù Õè ¹‹Ò¨Ðä´Œ¡ÃÐทํา¤ÇÒÁ¼´Ô ÍÒÞÒ¹‹Ò¨ÐËÅºË¹Õ ËÃÍ× ä»Â§Ø‹ àËÂ§Ô ¡Ñº¾ÂÒ¹ËÅÑ¡°Ò¹ËÃÍ× ¡Í‹ àËμÍØ Ñ¹μÃÒ »ÃСÒÃ͹×è (ขอ บังคบั ประธานศาลฎีกาฯ ขอ ๑๔) สวนการรองขอใหÍÍ¡ËÁÒ¤Œ¹น้ัน ผูรองขอตองเสนอพยานหลักฐานที่¹‹Òàªè×ÍÇ‹Ò º¤Ø ¤ÅËÃÍ× Ê§èÔ ¢Í§·Õ褌¹ÁÒÍ‹Ùã¹Ê¶Ò¹·è·Õ Õè¨Ð¤Œ¹ áÅÐ - ส่ิงของนั้นจะเปน¾ÂÒ¹ËÅÑ¡°Ò¹»ÃСͺการสอบสวน ไตสวนมูลฟองหรือ พจิ ารณาคดี - ส่ิงของนั้นÁÕäÇŒเปนความผิด หรือä´ŒÁÒโดยผิดกฎหมาย หรือมีเหตุอันควรสงสัย วา ä´ãŒ ªŒËÃ×Íμѧé 㨨Ð㪌ในการกระทําความผิด หรอื - เปนสิ่งของซ่ึงตองยึดหรือริบ ตามคําพิพากษา ตามคําส่ังศาลในการที่จะพบ หรอื จะยดึ â´ÂÇ¸Ô ÍÕ ×¹è äÁ‹ä´áŒ ÅŒÇ (ขอ บังคับประธานศาลฎีกาฯ ขอ ๑๕.๑)

๘๓ - กรณีที่เปนการคนเพ่ือหาบุคคล ผูรองขอตองเสนอพยานหลักฐานที่นาเช่ือวา º¤Ø ¤Å·¶èÕ ¡Ù ˹Nj §à˹ÂÕè ÇËÃÍ× ¡¡Ñ ¢§Ñ โดยมชิ อบดว ยกฎหมาย หรอื มหี มายใหจ บั บคุ คลนน้ั (ขอ บงั คบั ประธาน ศาลฎีกาฯ ขอ ๑๕.๒) ๔) ¾ÂÒ¹ËÅÑ¡°Ò¹ที่จะใชแ สดงตอ ศาลเพ่ือขอใหศ าลÍÍ¡ËÁÒ¨ºÑ น้ัน ใหร วมถึง - ขอ มลู ทไี่ ดจ ากการสบื สวนสอบสวน เชน บนั ทกึ ถอ ยคาํ ของสายลบั ขอ มลู ทไ่ี ดจ าก รายงานของแหลง ขา ว ขอ มลู ทไี่ ดจ ากการเฝา สงั เกตการณข องเจา พนกั งานทท่ี าํ ไวà »¹š ÅÒÂÅ¡Ñ É³Í ¡Ñ Éà - ขอ มลู ทไ่ี ดจ ากการวเิ คราะหท างนติ วิ ทิ ยาศาสตร หรอื ทไี่ ดจ ากการใชเ ครอ่ื งมอื ทาง วทิ ยาศาสตร เชน เครอื่ งตรวจลายพมิ พน้ิวมือ เคร่ืองมอื ตรวจพสิ ูจนทางพนั ธุกรรม - ขอ มลู ทไี่ ดจ ากส่ืออิเลก็ ทรอนิกส เชน จากอเี มล หรืออินเทอรเนต็ - ขอ มลู ทไ่ี ดจ ากหนงั สอื ของพนกั งานอยั การ (อ.ก.๒๙) (ขอ บงั คบั ประธานศาลฎกี าฯ ขอ ๑๗) ๕) หมายคน ทศี่ าลออกใหน นั้ ศาลจะระบชุ อื่ และตาํ แหนง ของผมู อี าํ นาจไปจดั การตาม หมายคน และหากมีเหตุสมควรอาจจะระบุช่ือไวห ลายคนก็ได แตบุคคลเหลาน้นั จะตองเปนพนักงาน ฝา ยปกครองต้งั แตร ะดับปฏิบตั กิ ารข้นึ ไปหรือตํารวจซงึ่ มยี ศต้ังแตÃ ŒÍÂตาํ ÃǨμÃÕขนึ้ ไปเทา นน้ั หมายคน จะระบุสถานท่ี วัน เวลา ที่ทําการคนอยางชัดเจน แตหากไมอาจระบุเวลา สิน้ สดุ การคนได กจ็ ะระบุไวว า “คน ไดติดตอกนั จนเสรจ็ สน้ิ ” (ขอบงั คบั ประธานศาลฎกี าฯ ขอ ๒๐) ¡ÒÃÌͧ¢ÍÍÍ¡ËÁÒ¨ºÑ ËÁÒ¤Œ¹ ¡Ã³¾Õ ÔàÈÉ การรองขอออกหมายจับ หมายคน กรณีพเิ ศษ มีอยู ๓ กรณี คือ ๑. การรองขอออกหมายจบั หมายคน นอกเขตศาล ๒. การรองขอออกหมายจบั หมายคน โดยสือ่ เทคโนโลยีสารสนเทศ ๓. การรองขอออกหมายคนเพื่อจับผูดรุ า ยหรือผูรา ยสําคัญในเวลากลางคืน ¡ÒÃÃÍŒ §¢ÍÍÍ¡ËÁÒ¨Ѻ ËÁÒ¤¹Œ ¹Í¡à¢μÈÒŹ¹éÑ การทเ่ี จา พนกั งานตาํ รวจจะตอ งขอหมายจบั หมายคน นอกเขตศาลนน้ั จะตอ งดาํ เนนิ การ ดังนี้ ๑) เจาพนักงานซึ่งจะทําการจับหรือคนนอกเขตÈÒÅÍÒÞÒนั้น จะตองรองขอตอ ศาลอาญาใหออกหมายจับหรือหมายคนไดตอเม่ือเปน¡ÒÃจํา໚¹à˧´‹Ç¹Í‹ҧÂÔè§ áÅСÒÃÌͧ¢Í μ‹ÍÈÒÅ·ÁèÕ àÕ ¢μอาํ ¹Ò¨¹¹Ñé ¨Ðà¡Ô´¤ÇÒÁÅÒ‹ ªÒŒ àÊÂÕ ËÒÂÍÂÒ‹ §ÃŒÒÂáçμ‹Í¡Òû¯ºÔ ÑμÔ˹ŒÒ·èÕ เชน ผจู ะถกู ออกหมายจบั กาํ ลงั จะหลบหนี หรอื สงิ่ ของทต่ี อ งการจะหานน้ั กาํ ลงั จะถกู โยกยา ยทาํ ลาย (ขอ บงั คบั ประธาน ศาลฎีกาฯ ขอ ๒๕) ๒) ผทู จี่ ะรอ งขอหมายจบั หมายคน นอกเขตศาลในกรณนี ี้ หากเปน พนกั งานฝา ยปกครอง ตอ งดาํ รงตําแหนง ตง้ั แตระดับ ๙ ข้นึ ไป ในกรณีท่เี ปน ตํารวจ จะตอ งมียศต้ังแต พล.ต.ต.ขึน้ ไป (ขอ บงั คับ ประธานศาลฎกี าฯ ขอ ๒๖)

๘๔ ¡ÒÃÃÍŒ §¢ÍÍÍ¡ËÁÒ¨Ѻ ËÁÒ¤¹Œ â´ÂÊÍè× à·¤â¹âÅÂÊÕ ÒÃʹà·È การรองขอออกหมายจับ หมายคน ในกรณดี ังกลาว จะตองปฏิบตั ติ ามขอบังคบั ประธาน ศาลฎีกา กลาวคือ ๑) ตองเปนกรณีจํา໚¹à˧´‹Ç¹ áÅÐÁÕàËμؼÅÍѹÊÁ¤Çà ซ่ึงผูรองออกหมายจับ หมายคนนั้น ไมอาจไปพบผูพิพากษาได ผูรองขอใหออกหมายดังกลาวอาจรองขอตอผูพิพากษา ทางโทรศัพท โทรสาร ส่ืออิเล็กทรอนิกส หรือสื่อเทคโนโลยีสารสนเทศประเภทอ่ืนท่ีเหมาะสม เมื่อขอใหศ าลออกหมายจับหรอื หมายคนกไ็ ด (ขอบังคับประธานศาลฎกี าฯ ขอ ๒๘) ๒) การรอ งขอในกรณเี ชน นี้ หากสามารถทาํ ใหป รากฏหลกั ฐานเปน หนงั สอื ได ใหผ รู อ งขอ นนั้ ทาํ คาํ รอ งขอพรอ มแสดงเหตคุ วามจาํ เปน เรง ดว นและเหตทุ ไ่ี มอ าจไปพบผพู พิ ากษาได ขอ มลู พยาน หลกั ฐาน หรอื เอกสารทเี่ ปน รายละเอยี ดแหง คาํ รอ งนน้ั สง มาใหผ พู พิ ากษาทางโทรสาร สอื่ อเิ ลก็ ทรอนกิ ส หรือส่ือเทคโนโลยีสารสนเทศประเภทอ่ืนที่เหมาะสม โดยระบุรหัสประจําหนวย หมายเลขโทรศัพท โทรสารสําหรับใหผ พู พิ ากษาตดิ ตอ กลับไปยงั ผรู องขอในการตอบขอ ซกั ถาม แตหากไมสามารถทําใหปรากฏหลักฐานเปนหนังสือได ผูพิพากษาจะใชวิธีการ จากบันทึกถอยคําของผูรอง แลวลงรหัสประจําหนวย ลงลายมือช่ือใสซองปดผนึกไว (ขอบังคับประธาน ศาลฎกี าฯ ขอ ๓๐) และเมอื่ ผพู พิ ากษาออกหมายใหแ ลว กจ็ ะแจง ใหผ รู อ งขอหมายนน้ั ใหร อรบั สาํ เนาหมาย ทางโทรสาร สื่ออิเล็กทรอนิกส หรือสื่อเทคโนโลยีสารสนเทศประเภทอื่น เพื่อใหผูรองขอนําไป ดาํ เนนิ การจับหรอื คน ตอ ไป (ขอบงั คับประธานศาลฎกี าฯ ขอ ๓๓) และผพู ิพากษาจะแจงใหผ รู อ งขอใหอ อก หมายมาพบเพ่อื สาบานตัว ¡ÒÃÌͧ¢ÍÍÍ¡ËÁÒ¤¹Œ à¾Í×è ¨Ñº¼ÙŒ´ÃØ ŒÒÂËÃÍ× ¼ŒÙÃÒŒ Âสาํ ¤ÞÑ ã¹àÇÅÒ¡ÅÒ§¤×¹ การรอ งขอใหศ าลออกหมายคน เปน พเิ ศษเพอ่ื จบั ผดู รุ า ยหรอื ผรู า ยสาํ คญั ในเวลากลางคนื นั้น จะตอ งดาํ เนินการดงั น้ี ๑) ผรู อ งขอใหศ าลออกหมายคน นนั้ ตอ งเปน พนกั งานฝา ยปกครองทด่ี าํ รงตาํ แหนง ตงั้ แต ระดบั ๘ ขน้ึ ไป หรอื กรณที ่เี ปนตาํ รวจ ตอ งมียศต้งั แตช ้นั ¾¹Ñ ตาํ ÃǨàÍ¡ขนึ้ ไป ๒) ในการรองขอใหออกหมายคนเพื่อจับผูดุรายหรือผูรายสําคัญในเวลากลางคืนนั้น นอกจากจะมีหลักฐานที่นาเชื่อวาบุคคลท่ีมีหมายจับยังอยูในสถานที่ท่ีจะคนแลวผูรองขอμŒÍ§àÊ¹Í ¾ÂÒ¹ËÅ¡Ñ °Ò¹ทน่ี า เชือ่ วา (๑) ผนู ้นั เปนผดู รุ า ยหรอื เปนผูรายสาํ คญั (๒) มเี หตจุ าํ เปนเรงดวนที่ตองทาํ ในเวลากลางคนื มิฉะน้นั ผูน้ันจะหลบหนี หรอื กอ ใหเกดิ อันตรายอยา งรายแรง (ขอ บงั คับประธานศาลฎกี าฯ ขอ ๓๖)

๘๕ คําส่ังสํานักงานตํารวจแหงชาติ ท่ี ๔๑๙/๒๕๕๖ เร่ือง การอํานวยความยุติธรรมใน คดีอาญา การทําสํานวนการสอบสวนและมาตรการควบคุมตรวจสอบเรงรัดการสอบสวนคดีอาญา ขอ ๒.๒) ไดใหค วามหมายของ ผดู ุราย และผูรายสาํ คญั ไวดงั นี้ ¼ÙŒ´ØÌҠหมายถึง ผูท่ีกระทําอยางโหดเห้ียม และหมายความรวมถึงบุคคลท่ียังไมใช ผูกระทําความผิด เชน คนท่ีมีจิตไมปกติเคยทํารายผูอื่นมากอน คนบา หรือคนที่เปนโรคจิตควบคุม อารมณหรือพฤติกรรมตนเองไมไ ด อาจเกดิ อนั ตรายตอชวี ิตและทรัพยสนิ ของตนเองหรอื ผอู ่ืน ¼ÙŒÃŒÒÂสํา¤ÑÞ หมายถึง ผูกระทําความผิดในคดีที่มีลักษณะรายแรง เชน คดีฆาคนตาย โดยเจตนา หรอื ปลน ทรพั ยห รอื เปน ผกู ระทาํ ผดิ ตดิ นสิ ยั จนมชี อ่ื เสยี งเปน ทห่ี วาดกลวั แกป ระชาชนทวั่ ไป หรือเปนท่ีตอ งการตัวของทางราชการ หรอื มีหมายจับหลายคดี

๘๖ μÑÇÍÂÒ‹ §คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒÈÒÅ®¡Õ Ò ËÁÒÂàÃÕ¡ ËÁÒÂÍÒÞÒ คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒÈÒÅ®¡Õ Ò·Õè ñóôñ/òõðù เมอ่ื มผี ไู ปแจง ความตอ พนกั งานสอบสวนกลา วหา วาจําเลยบุกรุกที่ดิน จําเลยยอมตกอยูในฐานะเปนผูตองหาตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณา ความอาญา มาตรา ๒ (๒) แลว ซึ่งในชั้นสอบสวนตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๑๓๔ พนกั งานสอบสวนจะบังคับใหผตู อ งหาใหถ อ ยคําใด ๆ ไมไ ดแ ละมาตรา ๑๓๕ กบ็ ัญญตั ิ หามมิใหพนักงานสอบสวนลอลวงหรือขูเข็ญผูตองหาใหใหการอีกดวย จึงเห็นไดวาหมายเรียกของ พนกั งานสอบสวนทใ่ี หผ ตู อ งหามาเพอ่ื ใหก าร ไมเ ขา ลกั ษณะเปน คาํ บงั คบั ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๑๖๘ กรณีผูตองหาขัดขืนไมมาใหการตามหมายเรียกโดยไมมีขอแกตัวอันควรนั้น ประมวล กฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๖๖ (๓) บัญญัติทางแกไว ใหพนักงานสอบสวนมีอํานาจ ออกหมายจับตัวมาได เปนการลงโทษอยูแลว จึงเห็นไดวาเจตนารมณของประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๑๖๘ หาไดมุงหมายจะใชบังคับกับผูตองหาที่ขัดขืนไมมาใหการตอพนักงานสอบสวนตาม หมายเรยี กดวยไม (ประชมุ ใหญคร้งั ท่ี ๑๗/๒๕๐๙) คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒÈÒÅ®¡Õ Ò·Õè ñùõô/òõñõ พนกั งานสอบสวนเชญิ จาํ เลยไปใหถ อ ยคาํ ในฐานะ พยานท่ีสถานีตํารวจโดยไมไดออกหมายเรียก จําเลยยอมมาโดยดีและพนักงานสอบสวนบอกจําเลย วาจะสอบสวนเปนพยาน ยอมหมายความวาส่ังใหจําเลยใหถอยคํา คําสั่งของพนักงานสอบสวน เชนน้ีจึงเปนคําบังคับตามกฎหมายใหจําเลยใหถอยคํา เม่ือจําเลยขัดขืนคําบังคับดังกลาว ยอมมี ความผดิ ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา ๑๖๙ คํา¾Ô¾Ò¡ÉÒÈÒŮաҷèÕ ôòùó/òõô÷ คดีนี้หมายเรียกและสําเนาคําฟองไดสง ใหแกจ ําเลยที่ ๒ โดยทางไปรษณียล งทะเบียนตอบรับ จงึ มผี ลเสมือนวาเจาพนกั งานศาลเปนผูสง ตาม ป.ว.ิ พ. มาตรา ๗๓ ทวิ เมือ่ ร. ซง่ึ เปน ภรรยาของจําเลยท่ี ๒ ซง่ึ มอี ายเุ กิน ๒๐ ป และอยบู า นเดียวกนั ไดรับหมายเรียกและสําเนาคําฟองดังกลาวเม่ือวันท่ี ๓ พฤษภาคม ๒๕๔๖ ตามรายงานเจาหนาที่ และใบตอบรบั ในประเทศ ยอ มถอื ไดว า มกี ารสง หมายเรยี กและสาํ เนาคาํ ฟอ งใหจ าํ เลยที่ ๒ โดยชอบแลว ตาม ป.วิ.พ. มาตรา ๗๖ วรรคหนึง่ จําเลยท่ี ๒ อาจยนื่ คําใหก ารไดภายใน ๑๕ วัน นบั แตวนั ดงั กลาว ตาม ป.วิ.พ. มาตรา ๑๗๗ วรรคหนึ่ง ซง่ึ จะครบกาํ หนดในวันท่ี ๑๘ พฤษภาคม ๒๕๔๖ การท่จี าํ เลย ที่ ๒ ยนื่ คาํ ใหก ารในวนั ท่ี ๒๙ พฤษภาคม ๒๕๔๖ จงึ เปน การยนื่ คาํ ใหก ารเกนิ กาํ หนด ๑๕ วนั ซง่ึ เปน การ ไมปฏิบัติตามกฎหมาย ท้ังการสงหมายเรียกและสําเนาคําฟองใหแกจําเลยที่ ๒ โดยทางไปรษณีย ลงทะเบยี นตอบรับเชน น้ี หาใชเ ปนการสงโดยวธิ อี นื่ ตาม ป.ว.ิ พ. มาตรา ๗๙ ไม

๘๗ คาํ ¾¾Ô Ò¡ÉÒÈÒÅ®¡Õ Ò·Õè ô÷ù/òõõõ การออกหมายจบั ผตู อ งหาตามคาํ รอ งของพนกั งาน สอบสวนเปนอํานาจของผูพิพากษาคนเดียวในศาลช้ันตน เปนอํานาจพิเศษท่ีกฎหมายบัญญัติ ใหผ พู พิ ากษาคนเดยี วในศาลชนั้ ตน มอี าํ นาจออกหมายจบั ผตู อ งหาตามคาํ รอ งของพนกั งานสอบสวนได ภายใตบทบัญญัติแหง ป.วิ.อ. มาตรา ๖๖ และมาตรา ๕๙/๑ โดยเฉพาะ จึงไมใชเรื่องที่กฎหมาย มีความประสงคจ ะใหผูต องหาย่นื อทุ ธรณไดต าม ป.วิ.อ. มาตรา ๑๙๓

๘๘

๘๙ º··Õè õ ¡ÒèѺáÅСÒäǺ¤ÁØ õ.ñ ¡ÒèºÑ áÅСÒäǺ¤ÁØ การจบั กมุ นนั้ เปน การกระทาํ ใหผ ถู กู จบั เสยี ความเปน อสิ รภาพ เจา พนกั งานตาํ รวจจงึ ควร ระมัดระวังการใชอํานาจในการจับและการกระทําเม่ือมีความจําเปน โดยใหถูกตองตามที่รัฐธรรมนูญ และกฎหมายใหอํานาจไว พึงเขาใจวาวัตถุประสงคสวนใหญของการจับเพ่ือประโยชนในการระงับ ปราบปรามเหตุอันบังเอิญเกิดขึ้นเฉพาะหนา หรืออาจเกิดขึ้นเพ่ือปองกันมิใหผูกระทําผิดมีโอกาส หลบหนีไดสะดวกเทาน้ัน ดังนั้นในการปฏิบัติหนาที่ของเจาพนักงานตํารวจในการจับกุมบุคคลที่ตอง สงสยั วา เปนผกู ระทาํ ความผิดนน้ั จงึ ตองมเี คร่ืองมอื ท่ีสาํ คญั ในการท่จี ะใชอ ํานาจ นัน่ กค็ อื หมายจบั และเนื่องจากการจับกุมเปนการละเมิดสิทธิสวนบุคคลดังท่ีกลาวมาแลวนั้น ในประมวล กฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา ๖๐ จึงกําหนดใหทําเปนหนังสือและในหมายจับจะตองมี ขอความดังตอ ไปนี้ ๑. สถานทท่ี อ่ี อกหมาย ๒. วนั เดอื นปท อี่ อกหมาย ๓. เหตทุ อี่ อกหมาย ๔. ตอ งระบชุ ื่อหรอื รูปพรรณของบคุ คลท่ีจะถกู จับ ๕. ใหระบคุ วามผดิ และหมายจบั นน้ั จะตอ งลงลายมอื ชอื่ และประทบั ตราของศาลลงในหมายจบั นนั้ ดว ย ตามแบบพมิ พท ่ี ๔๗ (สีขาว) (ทายขอบังคับของประธานศาลฎีกา วาดวยหลักเกณฑและวิธีการเกี่ยวกับการออกคําสั่ง หรอื หมายอาญา พ.ศ.๒๕๔๘)

๙๐

๙๑ (๔๗ ทว)ิ สาํ หรบั ศาลใช หมายจบั ที.่ ......................./๒๕.......... ã¹¾ÃлÃÁÒÀäÔ ¸Â¾ÃÐÁËÒ¡ÉÑμÃԏ ศาล................................................................... วันท่ี...........เดอื น...........................พทุ ธศกั ราช ๒๕.......... ความอาญา ...................................................................................................ผูรอ ง หมายถงึ ........................................................................................................................................... ดว ย........................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ซงึ่ ตอ งหาวา กระทาํ ความผดิ ฐาน...................................................................................................... ....................................................................................................................................................... กรณมี หี ลกั ฐานตามสมควรวา *......................................................................................................... ๑. ไดห รือนา จะไดก ระทําความผดิ อาญาซึ่งมอี ัตราโทษจาํ คกุ อยา งสูงเกนิ สามป ๒. ไดห รอื นาจะไดกระทาํ ความผิดอาญาและมเี หตุอันควรเช่อื วา ๒.๑ จะหลบหนี ๒.๒ จะไปยงุ เหยิงกบั พยานหลกั ฐาน ๒.๓ กอเหตุอันตรายประการอน่ื ๓. อนื่ ๆ ............................................................................................................................. เพราะฉะนนั้ ใหท า นจบั ตวั *...................................................................................... เลขประจาํ ตวั ประชาชน - - - - เชอ้ื ชาต.ิ ................. สญั ชาต.ิ ....................อาชพี ........................................อยบู า นเลขท.่ี ....................หมทู .่ี .................... ถนน.......................................ตรอก/ซอย....................................ใกลเ คยี ง...................................... ตาํ บล/แขวง.....................................อาํ เภอ/เขต...................................จงั หวดั ................................. โทรศพั ท. ..............................................ไปสง ท.่ี ............................................................................... ภายในอายุความ...........ป นับต้ังแตว ันที่...........เดือน..........................พ.ศ. ๒๕....... เพอ่ื จะได ดําเนินการตามกฎหมาย แตไมเ กนิ วันที.่ ............เดอื น.......................................พ.ศ. ๒๕....... ..........................................ผูพิพากษา (พลิก) ËÁÒÂàËμØ : *ãËÃŒ кªØ ×Íè μÑÇ ªèÍ× Ê¡ØÅ áÅÐṺตาํ ˹ÃÔ »Ù ¾Ãó¢Í§º¤Ø ¤Å·èըж¡Ù ¨ºÑ à·Ò‹ ·Õè·ÃҺ仾ÃÍŒ Á¡ºÑ ËÁÒ¹Õé´ŒÇÂ

๙๒ บันทึก วันท.ี่ .............เดอื น............................................พ.ศ. ๒๕........... เจา พนกั งานผจู ดั การตามหมายไดแ จง ขอ ความในหมายใหแ กผ เู กย่ี วขอ งทราบและไดส ง หมายใหต รวจ ดแู ลว ..................................................................เจา พนกั งานผจู ดั การตามหมาย ขา พเจาผมู ชี อ่ื ขางทายนี้ไดร ับทราบขอ ความในหมาย และไดตรวจดูหมายแลว .......................................................ผูรบั ทราบ (..................................................) คาํ เตือน เจาพนักงานผูจัดการตามหมายพึงปฏิบัติตามกฎหมาย และตองแจงขอกลาวหา ใหผ ถู กู จบั ทราบ แสดงหมายจบั ตอ ผถู กู จบั พรอ มทงั้ แจง ใหผ ถู กู จบั ทราบถงึ สทิ ธติ ามประมวลกฎหมาย วิธพี ิจารณาความอาญา มาตรา ๘๓

๙๓ (๔๗) สําหรบั ศาลใช หมายจบั คดหี มายเลขดาํ ท.่ี ........../๒๕........ ระหวา ง คดหี มายเลขแดงท.่ี ........../๒๕........ พจิ ารณา ที.่ ....................... ã¹¾ÃлÃÁÒÀäÔ ¸Â¾ÃÐÁËÒ¡ÉÑμÃԏ ศาล................................................................... วันท่.ี ..........เดอื น...........................พุทธศักราช ๒๕.......... ความ............................................... .......................................................................................................................โจทก {ระหวา ง ........................................................................................................................จาํ เลย หมายถงึ ........................................................................................................................................... ดว ย........................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ในความเรอ่ื งนต้ี อ งหาวา กระทาํ ความผดิ ฐาน.................................................................................... ....................................................................................................................................................... กรณมี หี ลกั ฐานตามสมควรวา *......................................................................................................... ๑. ไดห รอื นา จะไดกระทําความผิดอาญาซ่งึ มอี ัตราโทษจําคุกอยางสงู เกินสามป ๒. ไดห รือนาจะไดก ระทําความผิดอาญาและมเี หตอุ ันควรเชื่อวา ๒.๑ จะหลบหนี ๒.๒ จะไปยงุ เหยงิ กับพยานหลกั ฐาน ๒.๓ กอ เหตุอันตรายประการอืน่ ๓. อน่ื ๆ ............................................................................................................................. เพราะฉะนนั้ ใหทานจับตัว*...................................................................................... เลขประจาํ ตวั ประชาชน - - - - เชอื้ ชาต.ิ ................. สญั ชาต.ิ ....................อาชพี ........................................อยบู า นเลขท.่ี ....................หมทู .ี่ .................... ถนน.......................................ตรอก/ซอย....................................ตาํ บล/แขวง..................................... อําเภอ/เขต...................................จังหวัด.................................โทรศัพท...................................... ไปสง ทศ่ี าลนภ้ี ายในกาํ หนดอายคุ วาม...........ป นบั ตงั้ แตว นั ท.ี่ ..........เดอื น....................พ.ศ. ๒๕....... เพอื่ จะไดด าํ เนนิ การตามกฎหมาย แตไ มเ กนิ วนั ท.ี่ ............เดอื น..................................พ.ศ. ๒๕......... ................................................ผูพพิ ากษา (พลิก) ËÁÒÂàËμØ : *ãËÃŒ кªØ Íè× μÑÇ ªè×ÍÊ¡ØÅ áÅÐṺตํา˹Ôû٠¾Ãó¢Í§º¤Ø ¤Å·Õè¨Ð¶Ù¡¨Ñºà·‹Ò·Õè·ÃҺ仾ÃÍŒ Á¡ÑºËÁÒ¹é´Õ ÇŒ Â