หนังสือรวมกลอนลำทางสั้น (พ.ศ.2512-2557)

ลำดบั ปี พ.ศ. ชอ่ื กลอน หนำ้ 1 1 2513 กลอนไหวอ้ ้อยอครู (ฝา่ ยชาย) 3 6 2 2513 กลอน ยกครู (ฝ่ายหญงิ ) 7 8 3 2513 กลอน เดนิ ดงชมดอก 10 13 4 2513 กลอน วาดปลาดกุ เขา้ ตอ้ น 15 17 5 2514 กลอน พระศรีอารยิ ะเมตตรยั ตอนที่ 1 19 21 6 2514 กลอน พระศรีอารยิ ะเมตตรัย ตอนท่ี 2 23 25 7 2514 กลอน พระศรอี ารยิ ะเมตตรยั ตอนท่ี 3 27 29 8 2515 กลอน พงศาวดารเวยี งจันทร์พันพรา้ ว ตอนท่ี 1 31 32 9 2515 กลอน พงศาวดารเวียงจนั ทรพ์ ันพรา้ ว ตอนที่ 2 34 36 10 2515 กลอน พงศาวดารเวียงจนั ทรพ์ นั พร้าว ตอนท่ี 3 37 39 11 2515 กลอน พงศาวดารเวยี งจันทรพ์ ันพร้าว ตอนท่ี 4 42 44 12 2515 กลอน พงศาวดารเวียงจนั ทรพ์ นั พร้าว ตอนที่ 5 46 48 13 2515 กลอน พงศาวดารเวียงจันทรพ์ นั พร้าว ตอนท่ี 6 49 50 14 2515 กลอน พงศาวดารเวียงจันทรพ์ นั พรา้ ว ตอนท่ี 7 52 54 15 2515 กลอน พงศาวดารเวยี งจนั ทร์พนั พรา้ ว ตอนท่ี 8 56 58 16 2515 กลอน พงศาวดารเวยี งจนั ทร์พนั พรา้ ว ตอนที่ 9 59 61 17 2515 กลอน พงศาวดารเวยี งจันทร์พนั พรา้ ว ตอนท่ี 10 63 65 18 2515 กลอน พงศาวดารเวยี งจนั ทร์พันพร้าว ตอนท่ี 11 67 69 19 2515 กลอน พงศาวดารเวยี งจนั ทรพ์ ันพรา้ ว ตอนท่ี 12 20 2515 กลอน พงศาวดารเวยี งจนั ทรพ์ ันพรา้ ว ตอนท่ี 13 21 2516 กลอน ประวตั ศิ าสตร์ความเปน็ มาของประเทศไทย ตอนที่ 1 22 2516 กลอน ประวตั ิศาสตร์ความเป็นมาของประเทศไทย ตอนที่ 2 23 2516 กลอน ประวัติศาสตร์ความเป็นมาของประเทศไทย ตอนท่ี 3 24 2516 กลอน ประวตั ิศาสตร์สุโขทัย ตอนท่ี 1 25 2516 กลอน ประวตั ิศาสตร์สโุ ขทยั ตอนท่ี 2 26 2516 กลอน ประวัตศิ าสตร์สโุ ขทยั ตอนที่ 3 27 2516 กลอน ประวตั ศิ าสตร์สุโขทยั ตอนท่ี 4 28 2516 กลอน ประวัติศาสตร์สุโขทยั ตอนท่ี 5 29 2516 กลอน ประวัติศาสตร์สุโขทัย ตอนที่ 6 30 2516 กลอน ประวัตศิ าสตร์สุโขทยั ตอนที่ 7 31 2517 กลอน ประวัตศิ าสตร์กรงุ ศรอี ยุธยา ตอนท่ี 1 32 2517 กลอน ประวัติศาสตร์กรุงศรีอยธุ ยา ตอนที่ 2 33 2517 กลอน ประวัติศาสตรก์ รงุ ศรีอยธุ ยา ตอนท่ี 3 34 2517 กลอน ประวัตศิ าสตร์กรุงศรอี ยธุ ยา ตอนที่ 4 35 2517 กลอน ประวตั ิศาสตรก์ รุงศรอี ยธุ ยา ตอนท่ี 5 36 2517 กลอน ประวตั ิศาสตร์กรงุ ศรีอยุธยา ตอนที่ 6 37 2517 กลอน ประวัติศาสตรก์ รุงศรอี ยุธยา ตอนท่ี 7

38 2517 กลอน ประวตั ศิ าสตรก์ รงุ ศรีอยธุ ยา ตอนท่ี 8 71 39 2517 กลอน ประวตั ิศาสตรก์ รุงธนบรุ ี ตอนท่ี 1 73 40 2517 กลอน ประวตั ศิ าสตรก์ รุงธนบรุ ี ตอนที่ 2 75 41 2517 กลอน ประวตั ิศาสตร์กรงุ ธนบุรี ตอนท่ี 3 77 42 2517 กลอน ประวัติศาสตรก์ รงุ ธนบรุ ี ตอนท่ี 4 79 43 2517 กลอน ประวตั ศิ าสตรก์ รงุ ธนบุรี ตอนที่ 5 81 44 2517 กลอน ประวตั ศิ าสตรก์ รุงธนบรุ ี ตอนท่ี 6 84 45 2517 กลอน แข่งวาดลา วาดคนเมาเหลา้ 87 46 2517 กลอน แข่งวาดลา เพลงตา่ งประเทศ 89 47 2517 กลอน แข่งวาทลา ทา่ ฟ้อนต่างๆ 91 48 2518 กลอน เจด็ ตานานแปล ตอนท่ี 1 93 49 2518 กลอน เจ็ดตานานแปล ตอนที่ 2 96 50 2518 กลอน เจด็ ตานานแปล ตอนท่ี 3 98 51 2518 กลอน คาฝ๎นพระปส๎ เสน ตอน 1 101 52 2518 กลอน คาฝ๎นพระปส๎ เสน ตอน 2 104 53 2518 กลอน คาฝ๎นพระปส๎ เสน ตอน 3 106 54 2518 กลอน คาฝน๎ พระปส๎ เสน ตอน 4 108 55 2518 กลอน ประกาศศรทั ธา (กลอนชาย) 110 56 2518 กลอน ประกาศศรัทธา (กลอนหญิง) 113 57 2518 กลอน คนสหิ าโซน้ ฮม่ โพธ์ิศรี หนีโลกวุ่น 116 58 2518 กลอน ปรากฏการณข์ องโลกปจ๎ จบุ นั 118 59 2518 กลอน มว้ นศลี แปด็ บอกศลิ ภิกษุณี 120 60 2518 กลอน สาดดา่ ทา้ ทาย 122 61 2518 กลอน สาดทา้ ด่าแบบคาคม 124 62 2519 กลอน เผวดสนั ดร ตอนท่ี 1 125 63 2519 กลอน เผวดสันดร ตอนที่ 2 126 64 2519 กลอน เผวดสนั ดร ตอนที่ 3 127 65 2519 กลอน เผวดสนั ดร ตอนท่ี 4 128 66 2519 กลอน เผวดสันดร ตอนที่ 5 130 67 2519 กลอน เผวดสนั ดร ตอนท่ี 6 132 68 2519 กลอน เผวดสนั ดร ตอนที่ 7 133 69 2519 กลอน เผวดสนั ดร ตอนท่ี 8 135 70 2519 กลอน ครอง 14 ตอนท่ี 1 137 71 2519 กลอน ครอง 14 ตอนท่ี 2 139 72 2519 กลอน ผูช้ ายผูส้ อ่ นถืกค้อนผู้หญงิ 140 73 2519 กลอน ฮตี สบิ สอง ตอนที่ 1 142 74 2519 กลอน ฮตี สิบสอง ตอนที่ 2 144 75 2519 กลอน ฮตื ผัวครองเมีย ตอนที่ 1 146 76 2519 กลอน เฮือนสามนาสี่ 147

77 2520 กลอน นิจจงั ต้ังบ่เทยี่ ง 149 78 2520 กลอน กาเนิดกฐินทาน สมยั พระเจา้ กัสปะ 151 79 2520 กลอน ชวี ติ คนบ่พอรอ้ ยปี ควรทาดกี ่อนตาย 153 80 2520 กลอน ทานตอ้ งเกดิ จากใจจ่ังไดบ้ ุญ 155 81 2520 กลอน ธรรมหลายมใี จเป็นหวั หนา้ 157 82 2520 กลอน บาป บญุ คุณ โทษ 159 83 2520 กลอน เปรยี บเทยี บหลักธรรมมะ 160 84 2520 กลอน ผ้สู รา้ งกฐินทานก่อนหมู่สมยั พระโคดม 161 85 2520 กลอน ลาภยศคือสิ่งนอกกาย ความตายคือสัจธรรม 163 86 2520 กลอน อราธนาศีล 5 ศลี 8 ศีล 10 165 87 2520 กลอน อานิสงส์ กฐนิ 167 88 2521 กลอน คนมักบค่ อื กนั 169 89 2521 กลอน สาดทา่ ด่าเสียดสี : สภุ าษิตคาคมโบราณ 171 90 2521 กลอน สาดทา้ ทาย 172 91 2521 กลอน สาดเย้ย เปรยี บเทบี ยภาษิต 174 92 2521 กลอน สาดเยย้ เปรยี บเทียบสุภาษติ 175 93 2522 กลอน นกกระยางขาว กลอนที่ 1 ตอนที่ 1 176 94 2522 กลอน นกกระยางขาว กลอนท่ี 1 ตอนท่ี 2 178 95 2522 กลอน นกกระยางขาว กลอนที่ 1 ตอนที่ 3 180 96 2522 กลอน นางนกกระยางขาว กลอนที่ 2 ตอนที่ 1 181 97 2522 กลอน นางนกกระยางขาว กลอนที่ 2 ตอนท่ี 2 183 98 2522 กลอน นางนกกระยางขาว กลอนท่ี 2 ตอนท่ี 3 185 99 2522 กลอน บวชแทนคุณพอ่ แม่ 187 100 2522 กลอน บอกบ้านพวงเพชร กาละพันธ์ 191 101 2523 กลอน กามนิต – วาสิฏฐี ตอนที่ 1 193 102 2523 กลอน กามนติ – วาสิฏฐี ตอนที่ 2 195 103 2523 กลอน กามนิต – วาสิฏฐี ตอนท่ี 3 197 104 2523 กลอน กามนติ – วาสฏิ ฐี ตอนท่ี 4 199 105 2523 กลอน กามนิต – วาสิฏฐี ตอนที่ 5 201 106 2524 กลอน วาดฟอ้ นอีสาน ตอนที่ 1 203 107 2524 กลอน วาดฟอ้ นอีสาน ตอนท่ี 2 206 108 2524 กลอน วาดฟ้อนอีสาน ตอนที่ 3 209 109 2524 กลอน วาดฟ้อนอสี าน ตอนท่ี 4 212 110 2525 กลอน กตญั ํรู ูค้ ณุ บิดามารดา ชุดท่ี 1 ตอนท่ี 1 216 111 2525 กลอน กตัญํูรคู้ ุณครบู าอาจารย์ ชุดท่ี 1 ตอนท่ี 2 218 112 2525 กลอน กตัญํรู คู้ ุณบิดามารดา ชุดที่ 2 ตอนท่ี 1 220 113 2525 กลอน กตญั ํคู ณุ ครูบาอาจารย์ ชดุ ท่ี 2 ตอนท่ี 2 222 114 2525 กลอน กตญั ํรู คู้ ณุ ครบู าอาจารย์ ชุดที่ 3 ตอนที่ 1 224 115 2528 กลอน นิทานสธี นมโนราห์ กลอนที่ 1 ตอนที่ 1 226

116 2528 กลอน นิทานสธี นมโนราห์ กลอนที่ 1 ตอนที่ 2 228 117 2528 กลอน นทิ านสธี นมโนราห์ กลอนท่ี 1 ตอนท่ี 3 229 118 2528 กลอน นิทานสีธนมโนราห์ กลอนที่ 1 ตอนที่ 4 231 119 2528 กลอน นิทานสธี นมโนราห์ กลอนท่ี 1 ตอนท่ี 5 233 120 2528 กลอน นทิ านสีธนมโนราห์ กลอนที่ 2 ตอนท่ี 1 234 121 2528 กลอน นิทานสธี นมโนราห์ กลอนที่ 2 ตอนท่ี 2 236 122 2528 กลอน นทิ านสีธนมโนราห์ กลอนท่ี 2 ตอนท่ี 3 238 123 2528 กลอน นทิ านสีธนมโนราห์ กลอนท่ี 2 ตอนที่ 4 239 124 2528 กลอน นิทานสธี นมโนราห์ กลอนที่ 2 ตอนที่ 5 241 125 2529 กลอน เทิดพระเกียรตพิ ระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หวั ตอนที่ 1 243 126 2529 กลอน เทดิ พระเกยี รตพิ ระบาทสมเด็จพระเจา้ อยู่หัว ตอนท่ี 2 245 127 2529 กลอน ลักษณะผูแ้ ทน ตอนท่ี 1 247 128 2529 กลอน เชิญชวนเลือกตั้งผแู้ ทนราษฎร ตอนที่ 2 249 129 2531 กลอน อีสานเขียว ตอนท่ี 1 251 130 2532 กลอน โครงการ ก.ส.ช. ตอนที่ 1 253 131 2532 กลอน โครงการ ก.ส.ช. ตอนท่ี 2 254 132 2532 กลอน โครงการ ก.ส.ช. ตอนท่ี 3 256 133 2532 กลอน โครงการ ก.ส.ช. ตอนท่ี 4 257 134 2532 กลอน รณรงค์โรคเอ๋อ ตอนที่ 1 258 135 2532 กลอน รณรงคโ์ รคเอ๋อ ตอนที่ 2 260 136 2532 กลอน รณรงค์โรคเอ๋อ ตอนที่ 3 262 137 2532 กลอน รณรงคอ์ ีสานไม่กนิ ปลาดบิ ชดุ ท่ี 1 ตอนที่ 1 263 138 2532 กลอน รณรงค์อีสานไม่กนิ ปลาดบิ ชุดท1ี่ ตอนที่ 2 265 139 2532 กลอน รณรงคอ์ ีสานไมก่ นิ ปลาดิบ ชดุ ท่ี 2 ตอนที่ 1 267 140 2532 กลอน รณรงคอ์ สี านไม่กนิ ปลาดบิ ชดุ ท่ี 2 ตอนที่ 2 268 141 2533 กลอน พทิ ักษ์ทรพั ยากรธรรมชาติและอนรุ ักษส์ ่งิ แวดลอ้ ม 269 142 2535 กลอน สตรีกบั การพฒั นาประชาธปิ ไตย 270 143 2535 กลอน ผหู้ ญงิ กบั ประชาธปิ ไตย 271 144 2537 กลอน อนุรักษว์ ฒั นธรรมไทย 273 145 2537 กลอน การประกนั สังคม ตอนที่ 1 275 146 2537 กลอน การประกันสงั คม ตอนท่ี 2 276 147 2537 กลอน ประวัติและความหมายของคาว่าหมอลา ตอนท่ี 1 277 148 2537 กลอน ประวัตแิ ละความหมายของคาว่าหมอลา ตอนท่ี 2 279 149 2537 กลอน โครงการพฒั นาคณุ ภาพชีวติ 280 150 2537 กลอน รกั ลูกให้ถูกทาง 281 151 2537 กลอน ฮักลูกบถ่ ูกทาง 282 152 2538 กลอน ป่าไม้คอื ทรัพยากรของชาติ 283 153 2538 กลอน ประโยชนข์ องป่าไม้ 284 154 2541 กลอน เทดิ พระเกียรติ 72 พรรษา องค์ราชนั ย์ ตอนที่ 1 285

155 2541 กลอน เทิดพระเกียรติ 72 พรรษา องค์ราชันย์ ตอนท่ี 2 287 156 2541 กลอน เทดิ พระเกียรตสิ มเด็จพระเทพฯ ตอนที่ 1 ชดุ ที่ 1 288 157 2541- กลอน เทิดพระเกยี รติสมเด็จพระเทพฯ ตอนท่ี 1 ชดุ ที่ 2 290 158 2541 กลอน เทดิ พระเกียรติสมเด็จพระเทพฯ ตอนที่ 1 ชดุ ที่ 3 292 159 2541 กลอน เทดิ พระเกยี รตสิ มเด็จพระเทพฯ ตอนท่ี 1 ชุดที่ 4 294 160 2541 กลอน เทดิ พระเกยี รตสิ มเด็จพระเทพฯ ตอนที่ 1 ชุดท่ี 5 296 161 2541 กลอน เทิดพระเกยี รตสิ มเด็จพระเทพฯ ตอนที่ 1 ชุดท่ี 6 297 162 2541 กลอน สาเหตุทเี่ ปน็ เอดสแ์ ละวธิ ีป้องกนั 298 163 2542 กลอน ประวตั ยิ าเสพตดิ 300 164 2542 กลอน ประเภทของยาเสพติด 302 165 2542 กลอน สังเกตผุ ตู้ ิดยา 304 166 2545 กลอน ชมเชยกรรมการ 306 167 2547 กลอน ไหวค้ รู -หญงิ 308 168 2547 กลอน ไหว้ครู ช-ญ 310 169 2547 กลอน แมงตบั เตา่ 312 170 2549 กลอน ดวงใจไทยถวายไท้องค์ราชัน 314 171 2549 กลอน รณรงคไ์ ขเ้ ลอื ดออก ตอนดวงใจพ่อแม่ 316 172 2550 กลอน คาศพั ย์ภาษาไทยถ่นิ อสี าน ตอนท่ี 1 319 173 2550 กลอน คาศพั ยภ์ าษาไทยถ่ินอสี าน ตอนที่ 2 321 174 2550 กลอน รายงานตวั หมอลากฤษณาดาวดวงใหม่ 322 175 2552 กลอน โรคไตวาย 324 176 2554 กลอน พระมหาชนก 326 177 2555 กลอน พุทธชยันตี กลอนท่ี 1 ตอนที่ 1 328 178 2555 กลอน พุทธชยนั ตี กลอนที่ 2 ตอนท่ี 1 330 179 2555 กลอน พุทธชยันตี กลอนท่ี 1 ตอนที่ 2 332 180 2555 กลอน พุทธชยันตี กลอนท่ี 2 ตอนท่ี 2 333 181 2555 กลอน แนะนาตวั สันติภาพ พรสวรรค์ 334 182 2555 กลอน แนะนาตัว โยธิน พลเขต 336 183 2555 กลอน เตือนภยั 3 ม 338 184 2555 กลอน แนะนาตวั หมอลา โจธนะชัย 340 185 2555 กลอน บอกข่าวบา้ นรายงานตัวรุ่งเรือง เครอื ชัย 342 186 2555 กลอน บอกบ้านตัวพวงเพชร 343 187 2555 กลอน บอกบา้ นรายงานตัว บุรินทร์พลเขต 346 188 2555 กลอน บอกบ้านรายงานตวั มนชยั เพชรนา้ พอง 348 189 2555 กลอน บอกบา้ นรายงานตัว หมอลาเกยี รติณรงค์ 350 190 2555 กลอน บอกบ้านรายงานตวั หมอลาเดยี่ วชยั 352 191 2555 กลอน บอกบ้านรายงานตัวนพกร 354 192 2555 กลอน บอกบ้านรายงานตัวบงั อรเพชรหนองบัว 357 193 2555 กลอน บอกบา้ นรายงานตวั หมอลาสายธาร 359

194 2555 กลอน บอกบา้ นรายงานนาตวั จกั รกฤช เพชรขามแก่น 361 195 2555 กลอน รายงานโต โยธกิ า 364 196 2555 กลอนบอกบ้านรายงานตวั ไกแ่ กว้ เพชรหนองบวั 367 197 2555 กลอนบอกบ้านรายงานตวั ดนยั พลเย่ยี ม 370 198 2555 กลอนบอกบา้ นรายงานตวั เอม็ วชั ชระ 372 199 2555 กลอนบอกบ้านรายงานนาตวั วาทะศกั ดิ์ 374 200 2556 กลอน บอกข่าวบา้ นประวติ รเพชรลาซี 376 201 2556 กลอน บอกบ้านรายงานตัวประกฤติ เยาวพนั ธ์ุ 379 202 2557 กลอน ยาตราโคเทียมเกวียน 381

กลอน ไหวค้ รลู ากลอน 1 ทานอง ลาทางสั้น 1 ประพนั ธโ์ ดย แม่ครูราตรี ศรีวไิ ล ปี พ.ศ. 2513 ใชส้ าหรับหมอลาชาย (กอลนขน้ึ ) โอละนอ.. จ่งั สาธุสา ผ๎ูข๎าขอบูชา คณุ พระรตั นตรยั พรอ๎ มดว๎ ยส่ิงศกั ด์ิสิทธ์ิ ทท่ี รงสถติ อยูํพื้นแผํนโลกา คณุ บิดามารดา คณุ ครูบาอาจารย๑ ให๎มากมุ๎ เหลือ่ มงําผ๎ขู า๎ ลาํ บนเวที อยําไดม๎ ีแนวคา สงิ่ ศักด์ิสิทธ์ิในโลกา ให๎มากมุ๎ หุม๎ หอํ ใน.. (วัน – คนื ) น้ี.. ละแมํนวําเดอนาย.. (เนือ้ ในกลอน) (บทที่ 1) สาธุสา จั่งวําสาธเุ ดอ อภวิ นั ทานอ๎ ม จอมใจแก๎วแกํน คุณพระยกใสํเกล๎า กวมกุม๎ ใสเํ ศยี ร (บทท่ี 2) ทกุ สิง่ เผย้ี น ก๎มกราบวนั ทา คณุ ครบู าอาจารย๑สอน ให๎สํงพรซูคาํ้ ผู๎ขา๎ ลําวันน้ี เวทีสนามขวํ ง ปวงน้นั เดอ ปวงประชาไพรฟํ ูา ทงั้ พ้ืนแผํนไตร (บทท่ี 3) ยามเมอ่ื ผข๎ู ๎าได๎ ออกกลาํ วกลอนแถลง ขอให๎แปลงยอยก เหลอื่ มงาํ กวมกุ๎ม กบั พระภมู ิสภานที่ เฮอื นซานบา๎ นชอํ ง ผูข๎ ๎าปองกลาํ วเว๎า ประนมไหวท๎ ่วั แดน (บทที่ 4) ตลอดโขงแมํนแวนํ แคว๎น แดนดาํ นเทวา เทวดาอนิ ทรพ๑ รหม ใหซ๎ อยปองปนุ ปูอง นาํ สมองของข๎า ป๓ญญาดกี ล๎ากล่ัน ขอเชญิ คุณทุกชั้น ให๎มาก๎ุมเหลอื่ มงาํ (บทที่ 5) จนตลอด เดอละแมนํ ทกุ กํ้า บาดเขาใสมํ นตย๑ ํา สาธุเดอ..ขอให๎กรรมเวรถงึ แลํนตําคนนัน้ ขอเซิญขันครูอ๎อ ยอมอื กม๎ุ เหลือ่ ม หนงั สือรวมกลอนลำทำงสั้น ศูนย์กำรเรียนภมู ิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

2 ใหม๎ าเทยี มปุองท๎าง ยามข๎าซิวําไป (บทท่ี 6) ครูราตรีผขู๎ า๎ ขอยกไว๎ เสมือนรํมโพธ์ิทอง ใหส๎ มองของผม เลื่อนปานหมากตูมกล้ิง ให๎คนแลตาสิ้ง เงยคอลืมเม่อื ย พอปานเหมอื่ ยหมอกย๎อย ฮาํ พน้ื แผนํ ทะลัง (บทที่ 7) อกี อนั หนงึ่ ยามขา๎ ผิดพลาดพล้ัง นอ๎ มกลาํ วกายกรรม ผข๎ู ๎าลําทางกาย บํถกื ครองอภัยดว๎ ย วจีกรรมยามข๎า วาจาบถํ กื ปอุ ง มโนกรรมบถํ ืกครอง บดั หาํ คดิ โลภเลี้ยว ลุงปูาอยาํ ซงั (บทท่ี 8) อุดมดีแมํนฤกษต๑ ง้ั ผมได๎ผํานมาเห็น เปน็ เพราะบารมีหลาย จงั่ ได๎มาพานพ๎อ เอาละนอคราวนี้ ฟ๓งลาํ คิดฮํา่ (ชื่อตวั เอง) ลําซเิ ว๎าไปหนา๎ ตํอกลอน (กลอนลง) ตํอกลอน ซิไปหนา๎ ตอํ กลอน… 2 หนังสือรวมกลอนลำทำงสั้น ศูนย์กำรเรียนภูมิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

กลอน ยกอ้อยอครู (ไหว้คร)ู 3 ทานอง ลาทางสนั้ 3 ประพันธโ์ ดย แม่ครู ราตรี ศรีวไิ ล ปี พ.ศ. 2513 ใชส้ าหรับหมอลาหญงิ (กอลนขน้ึ ) โอละนอ... สาธสุ า ผ๎ูขา๎ ขอบูชา คณุ พระรัตนตรัย พร๎อมดว๎ ยส่งิ ศักดิ์สิทธ์ิท่ีทรงสงิ สถิตอยพํู ื้นแผํนโลกา สุนนั ตุ ภูลโตสักโกเยเทวา ขอทวยเทพพระยะดา มาปกป๓กรกั ษา คุณสิบหกแผํนฟาู คุณสิบหาแผนํ ดิน คุณพระอินทร๑ พระพรม ยมนานที คณุ พระแมธํ รณี ทา๎ วบญุ สงองค๑มะลพี ระจตั ตทุ ง้ั สี่ พระตะถะรัตถะ พระวิรณุ ระหะ พระกเุ วรุราช ขออาํ นาจเดชา คุณบิดามารดา คุณครบู าอาจารย๑ ใหม๎ ากมุ๎ เล่อื มงํา ผ๎ูข๎าลําบนเวที อยําให๎มแี นวคา ส่งิ ศกั ดิส์ ิทธ์ิในโลกา ใหม๎ าก๎ุมหุมํ หอํ ในวันน้ี.. โอละนอ...นอคุณเอย... (เนอ้ื ในกลอน) (บทที่ 1) ละแมํนวําเดอ๎ นาย... สาธสุ า จง่ั วําสาธเุ ด๎อ ข๎าขอยกมอื นอ๎ ม จอมไตรอันประเสริฐ คณุ พระพุทธเลศิ ลํ้า ใหม๎ าก๎มุ เลื่อมงาํ พระธรรมเจา๎ พระสงั ฆงั พร๎อมพรํา่ ให๎มานาํ อยูํปอู ง สมองขา๎ ฮําลํา (บทท่ี 2) ไหว๎ทุกกา้ํ พระคุณสิ่งศักดิ์สทิ ธ์ิ คณุ ท้ังหลาย ผู๎ทรงฤทธิ์ ใหซ๎ อํ ยมาปูนปอู ง นาํ สมองของขา๎ ป๓ญญาดถี ๎วนถี่ พระจตั โุ ลกบาลท้ังส่ี ธรณีนาคนาํ้ นางน๎อยเมฆขลา (บทที่ 3) คุณพระอนิ ทร๑ ผ๎ูอยูฟํ ูา ให๎สอดสอํ ง สรญาณ อภบิ าลนาํ ชัย ให๎วอํ งไว ปานม๎า เทวดาพระพรมพร๎อม พระอศิ วรแสนสาํ่ ให๎ นาํ ป๓ดไปปุ อู ง ครองค๎มุ คซูํ ยูํ าม หนงั สือรวมกลอนลำทำงส้ัน ศูนย์กำรเรียนภมู ิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

4 (บทท่ี 4) อยาํ ใหต๎ กคะมะคาํ ม ยามวําหากลอน คณุ ครูบาอาจารย๑สอน ให๎สํงพรนาํ ย๎ู นํามาซมู าคาํ้ ยามลาํ อยําได๎หาํ ง หาหนทางซํอยให๎ ดีได๎ด่งั ใจ (บทที่ 5) ขอให๎คุณ ออ๎ ได๎ สอดสํองมองนํา แมนํ สิลาํ แนวใด๐ ใหม๎ ํอนปานบักตมู กลิ้ง หาหลกั อิงหลักอ๎าง ใหม๎ องเหน็ หนทาง ๆ อยาํ คาคา๎ งบํอนสวิ ํา ใหล๎ าํ ดังขนึ้ หน๎า พอปานฟูาลํวงบน (บทที่ 6) ให๎คดิ คน๎ ลําเลอื่ นเลียนไหล คุณบดิ ามารดา และครสู ุนทรชยั ผูส๎ งั่ สอนความรู๎ (ครูราตรี ศรีวิไล ผ๎ูสัง่ สอนความรู๎) ใหน๎ าํ ซนู ําค้ํามองนาํ ทุกเม่ือ มนตเ๑ ขาใสํ ลําเรือ ระเบิดผาํ ม๎าง มางา๎ งกะอยําถอง (บทที่ 7) ขอนน้ั เดอํ ขอใหด๎ ี ถกู ต๎อง ลําคํองปานลม ให๎สมองนางคม วบั ไวใสแจ๎ง- ลาํ แสดงเทิงฮ๎าน ปฏภิ าณอยาํ ได๎หยอํ น เทงิ บทกลอน - กะให๎คลอํ งทํานองหําว เล่ือนไหล (บทท่ี 8) ขอนนั้ เดํอ ขอให๎นกึ คิดได๎ ทุกอยํางเรียนมา อยาํ ใหค๎ าบทกลอน มอํ นไหลปานนํา้ ยามเขาถามเขาสอํ ยอคดีซซี้ ํอง- -ให๎มองเห็นค๎องน๎อง อยาํ มีข๎องคดั คา (บทที่ 9) ใหค๎ ุณอ๎อผู๎ แกํกล๎า ออกทําแผลงฤทธิ์ ใหน๎ ําทางความคิด โลํงไหลไปหน๎า- -แมํนเขาลองมนต๑กลา๎ คาถาเสกใสํ อยาํ ใหถ๎ องถืกได๎ มาใกลส๎ ํวนคงิ (บทท่ี 10) ขอนัน้ เดํอ ขอให๎คณุ ออ๎ ว่งิ ป๓ดไปุหนไี กล ศตั รูมาทางใด๐ ให๎แลํนไปทางนน้ั ขอเชญิ ขนั ครอู อ๎ ใหม๎ ายก มายอ สมองใหไ๎ หลหลั่ง- -คุณนะองค๑ จังงงั ใหค๎ นหอมฮักใครํใจลํมุ เหลาํ หลง 4 หนังสือรวมกลอนลำทำงส้ัน ศูนย์กำรเรียนภมู ิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

5 (บทที่ 11) คุณศักด์ิสิทธ์ิอยูํทั่วโซ๎ง โขงขอบจกั รวาล คนั ไดย๎ นิ คาํ ขาน เรียกวาน ขานเอิ้น เชญิ นั้นเด๎อ เชญิ ให๎มาครองคม๎ุ ปกค๎มุ ห๎ุมหํอ เชญิ มายกมายอ ใหผ๎ ข๎ู ๎าเกงํ กล๎าป๓ญญาลน๎ ลื่นคน (กลอนลง) ลืน่ คนปญ๓ ญาล๎น ลน่ื คน หนังสือรวมกลอนลำทำงสั้น 5 ศูนย์กำรเรียนภูมิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

6 กลอน เดินดงชมดอก ทานอง ลาทางสัน้ ประพันธโ์ ดย แม่ครู ราตรี ศรวี ไิ ล ปี พ.ศ. 2513 (บทท่ี 1) อ๎าวฮะนี้ คันพอคราวแลว๎ สเิ ดนิ ดงลดั ไลํ เลาะเลยี บไพร ซไิ ดน๎ บั ดอกไม๎ เจา๎ ใบต๎น ละอยปูํ น (บทที่ 2) เลาะเลยี บตน๎ ชมดอกดวนดก มีทั้งบกแจมจกิ กะจกี กะจี กะแจมจี้ (บทท่ี 3) กะมีจาํ ปีพรอ๎ ม ละซอมดอกจําปา สดี าแกม แมนํ จาํ ปี ละหม่ีมุย แกมม้ี มีมนั ตน๎ ซมโดน ดอกหลนํ กะโดนแกมดอกเปูา กะเบาซ๎อนปุงซอน ๆ (บทที่ 4) ดอกกะเบามันมาเกดิ ซ๎อน ซอนหมูํตมู ตงั ตามสะพงั นล้ี ะแมนํ วังหนอง ๆ ละแบงํ บานตามกา๎ น กะมบี านละตามต๎น ปนละกนั ละถันถ่ี ปิลิดอกแหง๎ ละแมงไมไ๎ ตตํ อม (บทท่ี 5) ลมพดั พร๎อม ละไกวกง่ิ แกมกนั กกโกแกม แมนํ กกกุง ละกํามละกวม ละกุมเก้ยี ว เหลยี วไปหน๎า ผ๎สู าขาหลายส่าํ เลาะไปนําเลยี บจ๎าย สายห๎วยปุาดอน (กลอนลง) สนี านวล ม๎วนไว๎ สากอํ น ทอํ นีน้ ํา… 6 หนังสือรวมกลอนลำทำงสั้น ศูนย์กำรเรียนภูมิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

7 กลอน วาดปลาดุกเข้าตอ้ น ทานอง ลาทางส้ัน (ทานองเดนิ กลอนแบบด่ังเดมิ ) ประพนั ธ์โดยแม่ครู ราตรี ศรวี ิไล ปี พ.ศ. 2513 ใชส้ าหรับหมอลาหญิง (บทที่ 1) บัดน้ีโจ๎ะ บทซอ๎ นๆ ถา๎ ฟง๓ กลอนของคูํ กลอนยกอ๎อยอครู หยุดไว๎เพียง สํา่ น้ี ๆ กํอนเด๎อ ซูผ๎ ฟู๎ ๓ง (บทที่ 2) หยดุ พักย้ัง ฟง๓ เบง่ิ ตอนสอง ฟง๓ บทกลอน ทํานอง ๆ ผู๎สองเขาเวา๎ คอยฟ๓งเอากลอนเฮี้ยว เทียวซอน ซอ๎ นตํอ เปน็ บทยาว และยํอ ฟง๓ แลว๎ มํวนใจ (บทที่ 3) ครูราตรีแตงํ ไว๎สารพดั -กลอนดี มกี ลอนเดด็ กลอนดัง โปกฮา เฮเฮี้ยว มกี ลอนเปร้ียว เคม็ จางทุกทาํ มจี ังหวะทาํ เฮยี้ ว เตรยี มพรอ๎ ม สูํทาง ๆ (บทที่ 4) กลอนใด๐ดีเด้ิกมา จั่งง๎าง ๆ จ๎าวใสํกลอนจัง ให๎คนฟง๓ น้ีละแมํน ลืมหลง ๆ เบงิ่ กันจนแจง๎ เอาใหข๎ นตาแหง๎ คนฟง๓ ควดหมอํ งเยยี่ ว กลอนเดด็ ๆ เฮี้ยว ๆ มาลําไงใ๎ สํกัน (บทที่ 5) ยกนน้ี ้นั โจะ๎ กอํ นบทกลอน ๆ ยกทีส่ องจั่งฟ๓งตอน ผ๎ชู ายเขาเว๎า- คอยฟง๓ เอา ตอนหน๎า ๆ เด๊ิกมาแฮํงน่ํา ยกแรกลําทํอน้ี ทีหน๎าตํอกลอน ตอํ กลอน ทีหน๎าตํอกลอน (กลอนลง) ดฉิ นั ขอวงิ วอน ให๎พ่ีน๎องฟง๓ ตํอ เอาเดอ๎ ทําน หนังสือรวมกลอนลำทำงส้ัน 7 ศนู ย์กำรเรียนภมู ิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

8 กลอน พระศรีอารยิ ะเมตรัย: ลงเกิด ตอนที่ 1 ทานอง ลาทางสน้ั ประพนั ธ์โดย แมค่ รูราตรี ศรีวไิ ล ปี พ.ศ. 2514 (กลอนขึน้ ) โอลํ ะนอ... กกุ สุ ันโทโกนาคามะโน กสั โปโคตาโม พระศรีอริยะเมตตรัยโย ลว๎ นแตํหนํอพุทโธ ผ๎ูเพน่ิ ลงมาโปรดมนษุ ย๑โลกโลกา สขิ อเปิดตําราคัดออกมาเปน็ บทกลอน ลําเป็นตอนเร่ืองพระศรอี ริยะเมตตรัย หําผิดพลาดประการใดขอน๎อมกราบอภัย ทํานผฮ๎ู ไู๎ ว๎กอํ นในตอนน้ี โอละนอ๎ ...นวลเอย๎ (กลอนเนื้อใน) (กลอนตดั ) ละแมนํ วําเด๎อนาย ไผปากขนึ้ กะวําแตํอยากเห็นศรอี าริย๑ผาํ นฟูา วําแตํอยากเห็นหน๎าองค๑พระเมตตรัย จักวําเพ่นิ อยใํู สจักเป็นผู๎จ่งั ใดบ๐ ํฮูจํ กั ซ้าํ ดอก ได๎ยนิ แตํเพ่ินบอกวําพระศรอี ารย๑ ไผอยากฮใู๎ หเ๎ ข๎ามาถามหลานราตรเี ด๎อพํอ คันอยากฮจู๎ กั หนํอองค๑ศพั พญั ๒ู พระบรมครูศรีอารย๑องคเ๑ ลศิ ทาํ นได๎ลงมาเกิดตัง้ แตปํ ีขาล ตง้ั แตพํ ุทธกาลสองพนั สรี่ ๎อย ส่สี ิบสามปเี ศษ กาํ เนดิ อยใูํ นเขตพมําอนิ เดีย แจมหมํูชา๎ ง หมูํเสือดอยดงพงปุา บ๎านของเพิ่นชอ่ื วําบา๎ นปลายหลาํ นํา้ ริมทรายทะเล บอํ นสินค๎าเรือเมล๑เทย่ี วเดินไมฮํ อด เป็นบ๎านทล่ี ดิ ลอดเลียนอยูํสามหลัง ตะวันออกมสี ระพงั ภูเขาลอ๎ มลอบ มีภูเขาประกอบใกล๎ชิดติดกัน เฮยี งกนั อยูํสองอนั ชื่อวําครกตําขา๎ ว ตามประวตั ิบอกเหลํารูปรํางเหมอื นมอง ภเู ขาหนํวยท่สี องชอื่ วําครกกระเด่ืองหือวาํ โครกกระเดง่ิ บ๎านเพิ่นตั้งอยํเู ข่งิ กลางน้าํ กลางภู 8 หนังสือรวมกลอนลำทำงสั้น ศูนย์กำรเรียนภมู ิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

9 องค๑พระศัพพญั ๒ูศรีอารยผ๑ าํ นฟูา เกดิ มาเปน็ กําพรา๎ แตํอายุเจด็ ปี พระบดิ าตายหนหี ๎าสิบสองปไี ด๎ อายยุ ํางพวมใหญํเกา๎ ขวบปปี ลาย เกิดมาเป็นผ๎ูชายเลําเรยี นความฮ๎ู ไปเฮยี นหนงั สอื อยวูํ ดั บ๎านหนองใหมํ ตาํ บลบา๎ นหนองใหมํทพ่ี ักทอ๎ งพระลนิ ตามท่ีฉันไดย๎ นิ ภาษาพมาํ ในประวตั บิ อกวาํ บวชๆ สกึ ๆ เพิน่ บวชอยํูเจ็ดทีสกึ หนเี จ็ดเท่อื พวกเพอ่ื นบวชเขาเบือ่ เปิดหนํายหนกั หนา เว๎าเรือ่ งการศกึ ษาวิชาความรู๎ จนบํมีไผสู๎เรยี นแล๎วไมํหลง หนอํ พระพุทธองค๑ศรอี ารยไ๑ ด๎โลด เรยี นหนังสือเกงํ โพดแตํตน๎ ถงึ ปลาย พวกพระเณรทง้ั หลายเกยี จชังนา้ํ หน๎า พากนั ตกี ันฆํากันบอ๎ ยกนั เวร ขา๎ วจังหันจงั เพลบไํ ด๎กนิ พร๎อมหมูํ ตง้ั แตํเพ่ินบวชอยํูเจด็ เท่ือเจ็ดที เพิน่ เลยสึกออกหนีจากคองคาระวาด พวกบัณฑิตนกั ปราชญ๑ คนฮ๎ายคนพาล ซังเอาเหลอื ประมาณจนบมํ บี ํอนอยูํ เลยไดห๎ นีจากหมไูํ ปบวชเปน็ ฤาษี ดว๎ ยบุญญะบารมีสมภารแกกํ ลา๎ เปน็ ฤาษีชปี ุาในถ้าํ ในเหว บรรลธุ รรมโดยเรว็ สําเร็จตรัยเภท เดียวนี้อยํใู นเขตแคว๎นมันดาเล บําเพ็ญธรรมเพ็ญพจนร๑ ักษาศีลแกว๎ มนษุ ย๑คนบํเหน็ แหลํวคันบํบนล๎นหย่ิง ไผอยากฮ๎คู วามจริงพระศรีอารยร๑ ปู น้ีเป็นแท๎จ่งั ใด๐ (กลอนลง) ประวตั ิองค๑พระศรอี ริยะเมตตรัย ขอโจไ๐ ว๎ตอนหน่งึ ทอํ นนี้ ๎า... หนงั สือรวมกลอนลำทำงส้ัน 9 ศนู ย์กำรเรียนภูมิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

10 กลอน พระศรีอารยิ ะเมตรัย: โปรดโลกมนษุ ย์ ตอนท่ี 2 10 ทานอง ลาทางสน้ั ประพันธโ์ ดย แมค่ รูราตรี ศรีวไิ ล ปี พ.ศ. 2514 (กลอนข้นึ ) โอลํ ะนอ... ฟ๓งเอ๎ยฟง๓ ด๎วยดี มปี ระโยชนบ๑ มํ ีโทษบมํ ภี ัย เวา๎ เรอ่ื งองค๑พระศรอี ริยะเมตตรยั ตอนสวงรองตํอ คนั อยากฮจ๎ู กั หนอํ องค๑ศพั พญั ๒ู โปรดสดับฮบั ฟง๓ ดูเป็นความฮเู๎ พิ่นตื่มอยาํ ลืมเดอ๎ ... โอลํ ะนอ... นวลเอยํ (กลอนเน้อื ใน) ละแมนํ วาํ เดอ๎ นาย มาบัดน้ี สิได๎จาถงึ เรื่อง รูปรํางลกั ษณะ องคพ๑ ระศรอี ริยะ มีนิสัยผดิ กบั คนธรรมดา มากมายหลายลน๎ ตนตัวท๎าว ปานกลางฮูบฮาํ ง คนบํหนาบํบาง เป็นรูปสีอ๎อต๎อ คือแท๎ครุตทอง (บทที่ 1) สองใบหน๎า วําแมนํ ครุต ดเู หมอื น จมูกเจียนเหมอื นยักษ๑ แขํวฟ๓นเหมอื นมา๎ ตาวบั แววสองกํ้า แอวกลมลึกขนาด ทอ๎ งใหญบํ า๎ งเล็กนอ๎ ย มอื เท๎ามักยาว (บทที่ 2) สํวนน้ิวมือเบือ้ งซา๎ ย จวิ๋ ขอดคลอกลม สองไหลํขดเอกิ แบน ผึ่งผายลายดา๎ ม ตามไหลํซ๎าย มีขนยาวเส๎นหนึ่ง บนศีรษะมีแผลปานแดงอยูํฝุาเทา๎ หมายไวฝ๎ ุายขวา (บทท่ี 3) แตวํ าํ ตนตวั น้นั พอปานกลางกํ้าเก่ิง เบ่งิ บํอนใด๐ มตี ําหนริ า๎ ย หมายไวส๎ อํู ัน ยามเมือ่ เจรจาน้นั เสยี งแลบออกลายฟน๓ อศั จรรย๑เสียงดงั ดง่ั เสยี งแมงงว๎ ง ไผไดฟ๎ ๓งเสยี งทาํ น ศรอี ารยล๑ ืมยําง เวา๎ ให๎ฟง๓ กระจํางแจ๎ง แสดงไว๎สํูอัน (บทท่ี 4) คาวเป็นทา ระกานั้น นอนดง่ั ลิงลม คราวเมอ่ื บวชนอนคือกัน กับนกกาํ ลากานํา้ หนังสือรวมกลอนลำทำงส้ัน ศูนย์กำรเรียนภูมิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

11 ยามเม่อื สกึ มาแล๎ว นอนคือกนั กบั ช๎าง ภายสารสัตวใ๑ หญํ เม่อื พระศรอี ริยะเมตตรัย ไดส๎ าํ เร็จบรม ธรรมมกิ ราชแลว๎ นอนดั่งราชสหี ๑ (บทท่ี 5) ตําราหนงึ่ วําสี่สิบเก๎าปี อีกตาํ ราหน่งึ วําหา๎ สบิ ห๎าปี จ่งั สิมาปรากฏ โลกคนบนพืน้ เดยี วนี้บาํ เพญ็ สร๎าง ศีลธรรมทรงอยํู ฮาํ ลางเทือ่ เสดจ็ ออกมาดู ประชาชนชาติเชื้อ เหนอื ใตไ๎ พรพํ ล (บทท่ี 6) รศั มีพรงํุ พ๎น แจ๎งฮงํุ ทางบน คนเหลียวเหน็ ปรากฏ เปน็ คอื ผลหนวํ ยมะนาวผลพรา๎ ว แสงพรุงํ ยาวเปน็ เสน๎ เหาะไปยอ๎ ยหยาด ดังบขํ าดคร้ึกก๎อง คะนองพ้นื แผนํ ดิน (บทท่ี 7) รวมทังสิ้น เพ่นิ เอ้ินจกั รวัตรโกลาหล แปลวาํ คนมีบญุ เกดิ เนาในพื้น ยามกลางคืนคอยจอ๎ ง มองดเู ด๎อปูุ ของหมูํนีค้ นั เกดิ อยูบํ ํอนใด๐ เข๎าใจวําพระเจา๎ เนาหั่นแนนํ อน (บทที่ 8) กํอนวาํ เพิน่ สิได๎ มาเกิดกลางศกึ ย๎อนกรรมพัวพัน ตอํ กันแตํคราวแล๎ว คราวเมือ่ เปน็ สหายแก๎ว เกลอกันครัง้ กํอน เอาดอกบัวเส่ียงซุกซอ๎ น ซอนไว๎เสยี่ งกัน ของไผบานกอํ นนน้ั ได๎เป็นพระสพั พญั ๒ู เป็นบรมครู โลกคนภายพ้นื ตน่ื ฮงํุ เซ๎า พระศรีอารย๑บานกอํ น เกิดกรรมบังเส่ยี งซ๎อน นําขอ๎ งบํเซา (บทที่ 9) ต่ืนมื้อเชา๎ สองเส่ยี วสหายเกลอ ไปเบิ่งดวงประทุมมา ดอกบวั บานอ๎า ของพระโคดมนั้น บานใบเหมิดดอก ของพระศรีอารยบ๑ ํอา๎ จมู จ๎อบํบาน (บทที่ 10) ในตอนนัน้ พระศรอี ารย๑จึงไดม๎ าเกิดลนุ หลงั เปน็ เพราะกรรมเวรยงั แตชํ าติหลังปรางก้ี เกิดมแี นวบงั ไว๎ บํใหอ๎ งค๑พระเมตตรยั ลงมาผายโผด ตกฮอดหวาํ งพระโคสิไดล๎ งมาโปรด ไถโํ ทษคนโลกใต๎จ่งั จําให๎ดวํ นมา หนังสือรวมกลอนลำทำงสั้น 11 ศูนย์กำรเรียนภูมิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

12 (บทท่ี 11) สวํ นโรคาพยาธิฮ๎าย พระโครบั เอาเหมดิ ส่ิงดดี ีมอบให๎ เป็นของพระศรอี ริยะชาตสิ มิ าภายหน๎า จําเอาเด๎อลงุ ปูา อาวอานอ๎ ยใหญํ เรือ่ งพระศรีอริยะเมตรัย พากันจําจ่อื ไว๎เมอื หน๎าอยําหลง (กลอนลง) โค๎งท่ีสามคอยฟง๓ บ้นั สเิ อาเขงิ ฮอํ น คนดีไว.๎ .. 12 หนงั สือรวมกลอนลำทำงส้ัน ศนู ย์กำรเรียนภูมิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

13 กลอน พระศรีอารยิ ะเมตรยั : เอาเขิงทองคาฮ่อนคนไว้ฮ่มโพธส์ิ ามตน้ ตอนที่ 3 ทานอง ลาทางสนั้ ประพันธโ์ ดยแมค่ รู ราตรี ศรีวไิ ล ปี พ.ศ. 2514 (กลอนขึ้น) โอํละนอ... โลกเอย๎ โลกขอดเข่ยี วมันขอํ งเก่ียวจากหลายอนั สรรพส่งิ ในโลกยอํ มมกี ารแปรผัน ไปตามกาลเวลา สามพญาชนชา๎ งใกล๎สิยํางเขา๎ มาเถงิ ตกหวํางเขิงสฮิ อํ นคนเอาไปโซน๎ ไว๎สามฮมํ โพธศิ์ รี โปรดจงฟง๓ ดว๎ ยดีเปน็ คติสอนใจ ฮอดวาํ งองค๑พระศรอี ริยะเมตรยั เพิ่นสิลงมาโปรดลงมาโผดมาผาย เอามาลําบรรยายจากหนงั สือหลักธรรม เขงิ ฮํอนคนบคํ อื เขิงฮอํ นฮาํ เปน็ ตาเขิงทองคําฟ๓งแล๎วให๎คิดฮา่ํ หมอลําเว๎า… โอํละนอ... นวลเอย (กลอนเน้ือใน) ละแมนํ วาํ เด๎อนาย มาบดั น้ีเถิงภาวะโลกฮ๎อน เขิงสิฮํอนเอากนั ทางเวียงจนั ทน๑เมืองเจ๏ก เมอื งสุวรรณภูมสิ ิได๎เปน็ สนามรบแหงํ พญาสามท๎าว ตกเถงิ คราวหากสพิ อ๎ สรี อๆไวจ๎ ักหนํอย ชือ่ วาํ ดอยสวุ รรณครี นี ี้ละคอื บํอนบา๎ นสถานหอ๎ งแหํงพระธรรม (บทที่ 1) เงินและคาํ กะสมิ มี าหั่นของดีมีคํา วาสนาซาตาซินสาไผหลายจัง่ สิได๎พบพอ๎ บจํ อน้กี ะแมํนกลุ (บทที่ 2) อนาคตหน๎าพ๎ุนสิเขย่ี วขนํุ กวนกัน ไทยและลาวเวียงจันทน๑ เจก๏ จีน หิน ห่ี อิตาลี มอญ พมํา อนิ เดยี พวกแขก จีนแดงเกิดแตกร๎าวคราวนนั้ บํเหลือ พวกรสั เซีย กับอเมรกิ าน้นั ขันตอี วดแขํง ตํางคนตาํ งแขง็ แขํงฝมี ืออวดอา๎ งวางเขา๎ ใสกํ ัน (บทท่ี 3) สร๎างอาวธุ ทกุ ชั้นน๎อยใหญใํ นสนาม สงครามโลกครั้งทสี่ าม คอยถ๎าฟ๓งเดอ๎ คนบํโดนคงพอ๎ บํแมํนจอกะกลุ บํแมํนกลุ กะชวดบแํ มนํ ชวดกะฉลู ไฟสขิ ลู งไหมเ๎ ผาดนจดู จ่ี หนังสือรวมกลอนลำทำงส้ัน 13 ศูนย์กำรเรียนภมู ิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

14 เหลอื สามฮํมโพธศ์ิ รีบํอนท่ไี ฟบไํ หม๎คอื ตรยั แกวหนวํ ยสาม 14 (บทที่ 4) โลกแผนํ ดินและน้าํ สไิ ด๎เสื่อมหากนั กลางวนั เปน็ กลางคนื กลางคืนเป็นกลางวนั มดื มวั มแี จ๎ง แสงพระอาทิตยเ๑ ศร๎าศูนยแ๑ สงมวั มดื คนอดึ อยากยากแค๎นแสนชนั้ สํอู นั (บทท่ี 5) ใกลแ๎ ล๎วเด๎อใกล๎สฮิ อดบํอนบัน้ ข๎าวยากหมากแพง เกดิ แสดงอาการปาฏิหารยิ อ๑ ิทธฤิ ทธิมากมายหลายลน๎ คนสิศูนย๑หายเส่ียงโดยภัยธรรมชาติ แสดงอานุภาพข้นึ ไปตามคลน่ื โลกหมนุ (บทท่ี 6) ตกฮอดหวาํ งโลกมนษุ ย๑เขย่ี วขุํนหมนุ เปล่ยี นแปรผัน ใกลห๎ วาํ งไฟมลยั กันย๑สิไหมช๎ มพพู ้นื ผนื แผนํ ดินสลิ มํ หลบุ ลงใตห๎ าบคอื หน๎ากองชยั คนสเิ กดิ พันธ๑ใุ หมํ มหาภยั เกดิ ไดก๎ ลายกลํ่าหนาํ่ มา (บทที่ 7) ตกหวาํ งนาํ้ สิทวํ มฟาู ปลาสสิ วบกินดาว ซาวมนุษยศ๑ ูนยห๑ ายคนสิตายกองกันดั่งหนิ กองไว๎ คนสิตายดว๎ ยไฟตายยอ๎ นลมดนิ นา้ํ กองกันเดียรดาด พญาธรรมมกิ ราชจั่งสมิ าโผดให๎ ถา๎ ไผนั้นบตํ าย (บทที่ 8) พวกมนุษย๑บาปฮ๎ายสิเปน็ เหงอื่ เดียรฉาน พวกบาปหนาคนพาลสิบหํ ยังเหลอื ค๎าง เหลือแตํพวกคนสรา๎ งศิลธรรมคํ้าสงํ สเิ หน็ องค๑พระเจา๎ เนาพ้ืนแผํนตรัย (บทที่ 9) พญาธรรมเพนิ่ สทิ อ๎ นคนไวอ๎ ยสํู ามฮมํ โพธ์ศิ รี สิฮอํ นเอาคนดีผม๎ู ีศลี กินทานสิตม๎ุ โฮมเอาไว๎ องค๑พระศรอี ริยะเมตตรยั เพ่นิ สเิ กบ็ โฮมท๎อนแลว๎ เอาเขงิ มาฮอํ น ซุมบาปหนาปาปง๓ กะสิคอํ ยๆท๎อนเอาเขิงรํอนฮอํ นหนี (บทท่ี 10) ผม๎ู ีบุญจั่งสคิ า๎ งโลกน้บี ถํ ึงท่ีมรณา ได๎เสวยโลกาโลกคนบนเบื้อง สเิ ห็นเมอื งพระธรรมสรา๎ งหอปางหลงั ใหญํ กะบํแมํนผู๎ใดแ๐ มนํ หมอลํานแ้ี หลํว สเิ ห็นแก๎วหนํวยใส (กลอนลง)ยกตํอไปคอยฟ๓งสรปุ บ้ันลําลํอง ในตอนท๎าย... หนังสือรวมกลอนลำทำงส้ัน ศูนย์กำรเรียนภมู ิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

15 กลอน พงศวดารเวยี งจนั ทร์: ตอนซอกคน้ หาแผนที่สร้างเวียงจันทน์ ตอนที่ 1 ทานอง ลาทางสน้ั ประพนั ธโ์ ดยแมค่ รู ราตรี ศรวี ไิ ล ปี พ.ศ. 2515 (กลอนเนื้อใน) (บทท่ี 1: กลอนตดั ) จ่งั ไดว๎ าํ แผนท่อี ยูํนําไผ แผนทอ่ี ยํูนาํ ตาพระยานาค แผนที่อยูํนําดากพระยาแถน แผนทอ่ี ยํนู าํ แคนกับขลุยํ แผนทอี่ ยนํู าํ สีอิฐกบั สหี มํยุ แผนทอ่ี ยูํนาํ พระเจ๎าลืบหลือลืบลอ่ื ลืบหลอื หนงั สือบอกกลําว คราวฤาษจี ากฟาู มาผาํ ยโลกคน (บทท่ี 2) น้ีหละเปน็ บํอนต๎นสรา๎ งกอํ หวั ที ทาํ นฤาษที รงธรรมพร่าํ เพียรศิลแกว๎ นาํ เอาแนวผืนทม่ี าวางสรา๎ งกอํ เฒําฮมํ ขาวมาตํอกบั พํอเฒาํ ฮํมก๎วงตวงไวบ๎ อํ นสิทํา (บทท่ี 3) เอาหลกั เงนิ หลกั คําหลักศลิ าฝ๓งไวใ๎ นเขตอนิ โดจนี ดนิ อนาจกั รลาวแตเํ หนือจดใต๎ ทางเหนอื ไปจดเท๎าภูเขาแดนธิเบต เขตใต๎จดแหงํ หอ๎ งถงึ นํา้ อําวทะเล (บทท่ี 4) ตะวันออกบอกไว๎ไมล๎ ๎มแบงํ แดนแกว ตะวันตกจดแถวเทอื กทวิ ของภเู ขาหมิ าลยั ตํอไปแดนพมาํ มาอนิ เดียทางกา้ํ ทะเลหลวงกว๎างใหญํ มหาพรมแทรกไว๎กําหนดใหอ๎ ยํางดี (บทท่ี 5) เนื้อทร่ี อ๎ ยแปดล๎านพนั กวําตารางไมล๑ กาํ หนดไปตามแผนแทกตวงเอาไว๎ กลกั เงินฝ๓งทางใตข๎ ุดไปแปดศอก ตอกตะเคียนฝ๓งแนนํ ลงไว๎ใสหํ ลมุ (บทท่ี 6) ซมุ หนึ่งนนั้ สีห่ มน่ื ศิลา ส่ีทศิ สามีครบด่งั กันจนสิน้ พระอนิ ทรเ๑ อาหลกั แกว๎ เงนิ คําหลายอยําง หนงั สือรวมกลอนลำทำงส้ัน 15 ศนู ย์กำรเรียนภูมิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

16 ฝ๓งไว๎กกฮากไมจ๎ นั ทรไ๑ ดด๎ อกบาน (บทท่ี 7) ตน๎ ปรชิ าตไิ มเ๎ ป็นมงิ่ หลกั เมือง บปุ ผาผายสํยู ามหอมเอา๎ ต๎นจนั ทน๑สงู ได๎รอ๎ ยเจด็ สิบวาเป็นเขต ลวงใหญํไดเ๎ จด็ อมุ๎ จอดกนั (บทท่ี 8) ถดั ไปหนัน่ พระจ่ึงบายเอาไดห๎ ินศลิ ากอ๎ นใหญํ เลือกวําก๎อนกาํ ยฟาู มาวางไวบ๎ อํ นหมาย (บทที่ 9) กาํ ยไปห่ันเลยเอานํ้าเต๎าแกว๎ มาหดเสาทงั ส่ี เพือ่ ให๎วเิ ศษกล๎าไปหนา๎ ฮุํงเฮือง (บทท่ี 10) นี้หละเรื่องเวยี งเกิดมมี า ทางเชยี งดงเชยี งทองศรสี ัตนาคาตามตาํ ราเวียงจันทรว๑ าํ มาสนั น้ี ลาวเวียงจนั ทร๑คาวกมี้ ีนาโคขึ้นซอํ ย สมยั ท๎าวอํอยหลวํ ยเฒําฮํมขาวฮํมกั้งฟง๓ บ้นั ตอํ ไป (บทท่ี 11) เวยี งจันทรส๑ ตั ตะนาคได๎สลิ ําไลํให๎มนั คัก มีหลายตอนหลายวรรคเร่อื งเวยี งจนั ทรน๑ ั้น ตอนสาํ คัญมไี วแ๎ มํราตรีตรีศรวี ิไลเขียนไว๎ครบคํุ พอํ ปเูุ สรมิ ศกั ด์ดิ ี ปูอนขอ๎ มูลสํงใหเ๎ รียนได๎จากตาํ รา (บทท่ี 12) ตอนซอกหาแผนที่สร๎างกํอเวียงจนั ทน๑ พอฮู๎กนั สมควรสวํ นวาจาอา๎ ง หลวงพระบางเวียงจนั ทรไ๑ ผเปน็ คนมาสร๎างวางแปลนแผนท่ี ผ๎ูประดษิ ฐ๑บํงซ้เี ตมิ ให๎ใสนํ าม (กลอนลง) คอยติดตามบทกลอนฮอนบ้ันลงต่ืมซืมคอื นาํ้ ... 16 หนงั สือรวมกลอนลำทำงสั้น ศนู ย์กำรเรียนภูมิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

17 กลอน พงศวดารเวยี งจันทร์: ยา่ งมื่ ใสไ่ ซได้นาคมาเลีย้ ง ตอนท่ี 2 ทานอง ลาทางสน้ั ประพันธ์โดยแมค่ รู ราตรี ศรีวไิ ล ปี พ.ศ. 2515 (บทที่ 1) บัดน้ีจักกลาํ วกํ้ายํางมึ อยํทู ึมเขา กับเฒาํ ฮดู ังแดงนอนตะแคงเอาขากํายฟูา เดก็ นอ๎ ยเลํนบกั บา๎ ทางในบฮํ ูเ๎ ม่ือ สองผัวเมยี อยูเํ ฝาู เปน็ เจ๎าดํานดง (บทที่ 2) เลาะเลยี บซง๎ ดงใหญไํ พรหนา ยาํ ง่มึ เฝาู รักษาทัว่ ดงแดนดา๎ ว คราวนน้ั สองเขือเฒาํ ไปป๓กไซใสลํ อบ จอบเอาปลาและก๎งุ หามข้ึนสูํวัน (บทที่ 3) ซ่อื ห๎วยสองหนองสามไดน๎ ามมาจากหัน่ บอํ นยาํ งม่ึ ตกปลา อยตํู ํอมาเลยเปน็ ทํุงสามหมืน่ เมอื งเฟืองซื่อเมืองนามเคา๎ กลําวถงึ นาโคเจ๎าเนาในพืน้ แผนํ ได๎ยนิ ขาํ ววําแดนเมอื งมนุษย๑ฮงํุ เหลอ่ี มเทยี มทํานผํานนคร (บทที่ 4) ลูกนาคเกดิ เดอื ดร๎อนอยากมาเที่ยวเมอื งคน โดดทะยานหลบหนพี ํอตนคนเลย้ี ง ข้นึ มาเมืองคนพ้ีสองเขือนอ๎ งพ่ี บริวารนั้นมสี ิบสองโกฏโทษทว๎ งลอยนํ้าลํวงบน (บทท่ี 5) ลอยบทํ นั ได๎พน๎ หว๎ ยใหญหํ นองแสง นาคเหบดิ แฮงเหบิดฤทธ๑ลอํ งลอยบมํ ีได๎ ลอยไปติดลอบเฒาํ ฮูดงั แดงยาํ ง่ึม ลืมฮอดฤทธเ๑ ดชกลา๎ คาค๎างอยํไู ซ (บทที่ 6) เฒํายํางึม่ จบั ไดน๎ อ๎ งพ่ีทังสอง มึงซาํ งจองหองคดิ เข๎ารอบไซกไู ด๎ ตดั สินใจวาํ สฆิ าํ นาโคทังคํู มองเหลยี วดปู ระหลาดลํา้ ทําใหเ๎ ปลีย่ นใจ (บทท่ี 7) แตลํ ะโตน้นั ได๎มอี ยูํเจด็ หาง ทางหัวมเี จด็ หัวรปู ตัวงามโก๎ เลยบํโสทางฆาํ กลบั ใจเปลีย่ นใหมํ หนังสือรวมกลอนลำทำงส้ัน 17 ศูนย์กำรเรียนภูมิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

18 เอาไปขอมอบใหถ๎ วายทํานพอํ พญา (บทที่ 8) ชยั เชษฐาเปน็ เจ๎าเนานั่งครองเมอื ง บํได๎เคอื งขดั ใจรับนาโคไว๎ เลีย้ งไวใ๎ นสระนาํ้ วงั เวียงของทําน สวํ นวาํ บรวิ ารกลับคนื ไปกราบไหว๎ทลู ไทพ๎ ํอเมอื ง (บทท่ี 9) พอํ นันโททราบเร่ืองวําลูกรกั หายไป เตนิ กันหาเร็วไวไพรบํ รวิ ารร๎อง พอแตํมาถงึ ห๎องหนองแสงทราบขาํ ว พอแตทํ ราบเรอ่ื งราวเฒํายํางมึ่ บอกให๎เรว็ ฟาู วดวํ นพลัน (บทท่ี 10) ในตอนนัน้ เวยี งบฮํ งุํ ปานใด๐ เลื่อมใสยอ๎ น สัญญาตอนนาคขอบตุ รนอ๎ ย ขอเอาสองจอมสร๎อยคนื วังเคยอยูํ ชยั เชษฐากะอดี ูเพราะวําฮักนาคนอ๎ ยสองหลาํ ดงั่ กัน (บทที่ 11) เหตมุ ันเปน็ จ่ังซ้นั พญานาคนนั โท เลยเหลําโสทางดีกราบทูลขอนอ๎ ม ยอมเปน็ ขอํ ยอาสาทกุ อยาํ ง วําแตํทางฝุายเจา๎ เอาบตุ รน๎อยสํงคนื (บทท่ี 12) ขอํ ยบขํ นื คาํ เจ๎าชัยเชษฐาพระยาใหญํ ขันอาสาเฮด็ ให๎เมอื งบา๎ นยํานนคร (บทท่ี 13) สบิ ใํ ห๎เดือดร๎อนฮ๎อนเฮงํ แนวใด๐ นาคจัดการเรว็ ไวสร๎างแปรงเมืองบ๎าน เสกเปน็ หอเป็นฮ๎านเฮือนซานทกุ อยําง นิรมิตกอํ สร๎างกาํ แพงบ๎านทัว่ เมือง (บทท่ี 14) สรา๎ งเวยี งวังคลังนากอํ กําแพงออ๎ มจง่ั เอิน้ เวียงจนั ทร๑ ออกจากหนั่ สรา๎ งเมืองจนั ทะบุรีบรุ ีแปลวําเมืองจงั่ ใสํนามตามข่ัน จันแปลมาจากไม๎จนั ใดต๎นใหญํ เวยี งแปลมาจากกาํ แพงออ๎ มไวค๎ นได๎เลํากนั (กลอนลง) บ้ันตํอไปคอยฟง๓ เจา๎ อนุราชพงศาวดารตํอผู๎ปอป๓น้ .. 18 หนังสือรวมกลอนลำทำงสั้น ศูนย์กำรเรียนภูมิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

19 กลอน พงศวดารเวียงจันทร์: วษิ ณกุ รรมใหโ้ หรมาทานายทายทกั เวยี งจันทน์ ตอนที่ 3 ทานอง ลาทางสั้น ประพันธโ์ ดยแมค่ รู ราตรี ศรีวิไล ปี พ.ศ. 2515 (บทที่ 1) ฟง๓ บทตอนวษิ ณกุ รรมให๎โหรมาทํานายทายเสี่ยง วาํ เวยี งจนั ทนส๑ เิ ศร๎าหรือกา๎ วตอํ ไป (บทท่ี 2) กํอสิบนั ดาลให๎ใสฮุงํ เวียงจันทร๑ เวา๎ แตํตอนสําคัญจ่ือจาํ ลาํ ได๎ ในตอนนั้นอัศจรรยห๑ ลายอยําง ข๎อท่ี 1 ตาผ๎าขาวกํอสร๎างวางไว๎แบบแผน (บทที่ 3) ข๎อที่ 2 พรมเป็นผู๎เอาแปนู มาตอกตีหลกั ขอ๎ ท่ี 3 วศิ นุกรรมมาทักทายหมายไว๎ ในตอนนั้นมีโหรมาทายให๎ คติกลอนซ๎อนแตํง ทางอดุ รคาํ ยหมากแขง๎ บทํ ันเตย่ี งเส่ยี งเสง (บทท่ี 4) ยงั มเี จก๏ โขงเบ๎งตัวเกํงโขงจือ ตัวหนังสือบมํ ีเลยแผํผายลายดว๎ ย ขวยกินายบํทันต้งั โพนตะแกบทํ ันโปุง เมอื งเซียงดงเซยี งทองเป็นของเฒาํ ฮํมกว๎ ง มากวมกง้ั นง่ั เซา (บทที่ 5) หวดิ จากหนแ้ี มํนเจ๎าอํวยลํอยมาครอง เป็นกษตั ริ ค๑ นสองจากพอํ ตนคนเคา๎ คอยฟ๓งตอนกกเหงา๎ เวียงจันทนเ๑ ด๎อทําน เวยี งจนั ทร๑สัตนาคนํา้ ตอนเป็นบ๎านยํานของ (บทท่ี 6) ตอน้นั นาคถึกต๎องกันเว๎าคลอํ งนํากนั รัฐบาลขวาซา๎ ยเมอื งลาวกา๎ วกําย สุวรรณภูมิกับสภุ านวงษ๑ ตกลงกันบํไดไ๎ ปล้อี ยํูดง โขงเขตแคว๎นแดนซ๎ายฝาุ ยเหนือ พี่ชายครองเวยี งจันทรแ๑ ยกกันสองจม๎ุ มซี ุมขวาซมุ ซา๎ ยซุมกลางซมุ เคิง่ เป็นตาเบิ่งแท๎ๆมันแหยํสา่ํ ใด๐ หนงั สือรวมกลอนลำทำงส้ัน 19 ศูนย์กำรเรียนภมู ิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

20 (บทท่ี 7) เขา๎ หากนั บไํ ด๎ลาวแตกสามัคคี ตํางกูดมี งึ ดีรบกนั ฟ๓นม๎าง ทางนายพลเกสรพรมวิหารเลยมาแยํง แซงเอากาํ อํานาจ ขาดจากลาวสูมํ ้ือนเ้ี ป็นกํ้าฝุายแดง (บทท่ี 8) ตํางคนตํางแยํงแขง็ ข๎อบรํ อกนั ตาํ งคนตาํ งดันมนั จ่งั เปน็ แนวน้ี ขาดความสามัคคีมนั จั่งเปน็ แนวนน้ั ฟง๓ กันถํวนถี่ ดหี รือใหมฝ๓ง่ ซ๎ายเขาปกครองแบบน้ดี ีบ๎อพํอลงุ (บทที่ 9) สามประเทศนีแ้ ยงํ ฮ๎อนแฮํงปานไฟ ประเทศไทยของเฮาอยาํ ให๎เปูนแนวนี้ สามคั คกี ันไวใ๎ ผมนั ให๎รวมหมํู อยําสิอยูํโดดเดี่ยวเทียวแยํงแบงํ กนั (บทที่ 10) ประเทศเขาแตกน้ันมันขาดศลิ ธรรม ขาดผนู๎ าํ คนดคี รอบครองเมืองบ๎าน ราชการทกุ หนา๎ หากนิ บอํ เข๎าฮอํ ม ซอมเอาผิดคิดแตํได๎ใบแบง๎ ใสํกระเป๋า (กลอนลง) คอยฟง๓ เอาตอนจังตกบ้ังเวียงสฮิ ุงํ พํอเอ๎ย 20 หนังสือรวมกลอนลำทำงส้ัน ศูนย์กำรเรียนภมู ิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

21 กลอน พงศวดารเวียงจันทร์: สทุ โทธะนาค-สวุ รรณนาคา สรา้ งนองกระแส ตอนที่ 4 ทานอง ลาทางสน้ั ประพันธ์โดยแม่ครู ราตรี ศรวี ิไล ปี พ.ศ. 2515 (บทท่ี 1) ในตอนนี้ สกิ ลําวซือ่ แมํน้าํ นามซ่ือหนองกระแส และห๎วยสองหนองสามหลาํ มสีนทีโคง๎ แมํน้ําโขงคาวกีห้ นองแสงเปน็ ซื่อ คอื ตํารากลําวไว๎สองทาํ นเส่ียวสหาย (บทที่ 2) ตอนน้นั เกิดเหตุฮา๎ ยสองเส่ยี วสหายกนั ตอนแบํงปน๓ ลําโขงแมนํ นาคสุทโธสรา๎ ง ปางหลังกีส้ หายเกลอสองเสีย่ ว เทียวสงํ สนี้ และเนอื้ อาหารเค้ยี วเคร่อื งกนิ (บทท่ี 3) ผหู๎ นง่ึ สํงส้ีนแมํน สํวนผ๎ูหน่งึ สงํ สิน้ สัตวใ๑ หญภํ ายสาร ตามตํานาน วําผิดกันรบฟ๓นเลวฆํา เพราะวาํ สี้นเหมํนนนั้ ขนหลายเนื้อหนํอย สวํ นสนี้ ชา๎ งขนหนอํ ย ทางเนอ้ื ผดั เหลาํ หลาย (บทท่ี 4) อ๎ายผไุ๎ ดเ๎ นื้อเหมํนเลยเคยี ดเคํงโมโห วาํ สหายของโตบํเที่ยงตรงคงที่ สุดโธหนไี ปใต๎ บรวิ ารสิบสองโกฏิ กระโดดตาํ แผนํ พื้นทางใต๎หลมํ ลง (บทที่ 5) เกดิ เป็นโขงแมํนา้ํ นามซ่อื ลําของ ตัวท่ีสองซอ่ื สวุ รรณนาคา ควดไปทางพ๎ุน หนไี ปปนุ แปงสร๎าง ทางเดนิ แมํนํา้ นําน ทาํ นสุวรรณนาคานั้นใจฮ๎อนฮอํ นฮน (บทท่ี 6) เรม่ิ จากต๎นควดจากหนองกระแส บอํ มีแวตัดตรงสํงไปทางใต๎ ควดลงไปถงึ เทาํ นทีหลวงกว๎างใหญํ เพิ่นได๎เขียนบอกไวน๎ ามเอนิ้ แมํพระยา สทุ โธทะนาคน้ันเป็นผ๎ูใจดี ควดทวีไปถึงหลี่ผีผากัง้ ภเู ขาบงั ขวางหนา๎ นาคาล๎าเมอ่ื ย หนังสือรวมกลอนลำทำงส้ัน 21 ศูนย์กำรเรียนภูมิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

22 สทุ โธอดิ เมื่อยลา๎ พาเพื่อนพักแฮง (บทที่ 7) ทน่ี ัน้ เอ้นิ วาํ แจง๎ หว๎ ยหล่ีสามเปา แตํแดนเขาลาวแกวหมํเู ขมรเป็นบ๎าน ไหลขนานลงใต๎ ตกทะเลเททาํ ว กลําวแตํพอยอํ ยํอ ถ๎าฟง๓ ข๎อตอํ ไป (กลอนลง) ฉนั ราตรศี รวี ิไลขอฝากไว๎ ใหเ๎ ตมิ ตํอเอานอทําน ... 22 หนงั สือรวมกลอนลำทำงส้ัน ศูนย์กำรเรียนภมู ิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

23 กลอน พงสาวดารเวียงจันทร์ตอนตน้ : เว้าเร่ืองพงศาวดารพันพรา้ ว พันแซงพนั หนว่ ย ตอนท่ี 5 ทานอง ลาทางส้นั ประพนั ธ์โดย แมค่ รู ราตรี ศรวี ิไล ปี พ.ศ. 2515 (บทท่ี 1) เพิน่ ได๎เอาผลไม๎พอประมาณพนั หนํวย เปน็ สวนกลว๎ ยสวํ ยหลํวยทงั สวนกลว๎ ยลวํ งกัน (บทท่ี 2) พอแตํปลกู แลว๎ น้ันพนั หนํวยในดิน ฝนตกลินบมํ เี ซาซืน่ บานเป็นก๎าน บทํ นั นานผลพร๎าวมีประมาณพนั หนํวย ท๎าวอํวยลํวยปลกู ไว๎จัง่ มาไดแ๎ ตงํ กลอน (บทที่ 3) เรยี กวาํ ดอนพันพรา๎ วคราวนน้ั ซื่อนามมนั ข๎อสําคัญนิรมิตเกดิ มามพี รอ๎ ม เขียนไว๎ในหนิ กองรมิ ของท๎องที่ วํานาโคนาคีสถานทีบ่ ํอนนี้สมิ าตั้งแตงํ เมือง (บทท่ี 4) ตกบอํ นนเี้ รม่ิ เร่อื งนาคเปน็ เส่ียวสหายกนั ตอนเวยี งจันทรืมีฤทธฮิ์ ุงํ เฮืองเมอื งบ๎าน อยํูมานานชัยเชษฐามาสร๎างปางหลังครั้งใหมํ ใสํซื่อเมืองครง้ั น้นั เปน็ บั้นเท่อื สอง (บทท่ี 5) เมืองเซียงดงเซยี งทองเมอื งชวาเมอื งเชํา นามเกําเสยี หายหลายพันปีเปลย่ี นนามตามเรือ่ ง เมอื งศรีสตั นาคหมํูนม้ี นี ามเอ้ินวาํ ซือ่ พระยาตะกะรตั ถะวสิ ดุ โสดา กลําวซบ้ี า๎ งกเ็ ลํามา จนั ทะราจันทะรจี ันสถี ี (บทที่ 6) ท๎าวศรสี ตั นาคนํา้ มอี ยเูํ จ็ดหัว แตลํ ะตัวเจด็ หางตาํ งบรวิ ารด๎วย ซอํ ยพากนั มาสร๎างเวียงจันทรบ๑ ้นั ตอํ จันสีภกี อํ สร๎างเมืองบ๎านอยดํู ี (บทที่ 7) ตอนบอํ นานมาหนี้เวียงบํฮงุํ ปานใด๐ มเี พ่ือนฝูงอาศัยอยํเู นาในพ้ืน หนงั สือรวมกลอนลำทำงส้ัน 23 ศูนย์กำรเรียนภูมิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

24 จนั สภี ีเปนู เมอื งขึน้ นาโคดูชวํ ย มีนาคคอยอยูํเฝูาทางนํ้าแมนํ ที (บทที่ 8) ก้าํ ฝาุ ยดงจัง่ ซี้กะมีหมูํฮวํ มแฮง เป็นผสี างคางแดงอยูํปุาดงดอนด๎าว ผนี ัน้ เป็นผเู๎ ฝูาอยูํทางดงแดนปาุ ซอ่ื ยาํ งึ้มกบั เฒาํ ฮูดงั แดงนอนตะแคงเอาขากาํ ยฟูา เดก็ น๎อยเลํนบกั บา๎ ทางในบํฮ๎เู มือ มผี วั เมียอยเูํ ฝาู เปน็ เจา๎ ปาุ ดง (บทที่ 9) สํวนวาํ ซง๎ แมํน้ํานามนาคอาศัย เปน็ พญาเนาในห๎วยแสงแรงกล๎า ซื่อพญานนั โทปะนันทะนาคนาํ้ นามพญานาคใหญํ มีลูกชายลือไว๎สองเจ๎าเหลําตระกลู (บทที่ 10) ซื่อสทุ โธกบั สวุ รรณาเจา๎ เนาอยูหํ นองแสง อทิ ฤทธแิ์ ฮงทงั สองรูปกายงามพร๎อม บรวิ ารมีพรอ๎ มรวมกนั สิบสองโกฏ ใผกะโทดๆทว๎ งนาโคนอ๎ ยฤทธิ์หลาย (บทที่ 11) ลกู สองโตฤทธฮิ์ อ๎ ยคอื พํอนนั โท แตลํ ะโตมหี ัวๆหางๆตาํ งบรวิ ารเฝูา ในตอนนั้นจันทะสีภีเศรา๎ ชัยเชษฐามาตํอ กอํ วาํ นาคสไิ ดม๎ าขน้ึ แตงํ เวยี ง (บทท่ี 12) อนั นีเ้ วา๎ ตามเร่ืองหนังสอื เกําลาวเดมิ ครูราตรีเปูนคนเติมแตงํ กลอนสอนแตม๎ แนมเบิ่งเด๎อคณุ ทํานกลอนใผสหิ นักหนวํ ง ฉนั สบิ อํ กลาํ วกวา๎ งหนั เขา๎ สกํู ลอน 24 หนังสือรวมกลอนลำทำงส้ัน ศูนย์กำรเรียนภูมิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

25 กลอน พงศวดารเวยี งจนั ทร์: พรมลงมาสร้างเวียงจันทน์ ตอนที่ 6 ทานอง ลาทางส้ัน ประพันธโ์ ดย แมค่ รู ราตรี ศรวี ไิ ล ปี พ.ศ. 2515 (บทท่ี 1) เว๎าเร่ืองพงศวดารแดนลาวคราวกํอน ตอนแตปํ แู๋ ตํปเู ดิมเค๎าเกําหลัง (บทที่ 2) ตัง้ แตกํ อํ นแตกํ ้ีพื้นทีบ่ ํแปลงจดั คราวอนาจักรรัฐบแํ ตํงแปลงเป็นบ๎าน พทุ ธกาลบํทนั ต้งั ไกลกันตง้ั หลายเซํน คราวพระยาป๓จเสนบํทันลงเกิดซ้ําแดนก้ําฝุายโขง (บทท่ี 3) ฟากแตเํ ฒาํ เล็บโคง๎ ยําง่มึ บทํ นั มี แตหํ ลีปีบํทนั เฮ็ดแทรกหนิ บํทนั ป้๓น ตอนเวียงจันทรบ๑ ํทนั ตงั้ ไกลกนั ตั้งหลายโยช คราวศรีโคตรเป็นกาํ พร๎ากรรมฆาํ นกเขา (บทที่ 4) ฟง๓ ราตรสี เิ ว๎าบนั้ บํอนเปน็ ประวัติ ตามหนงั สอื อบุ ัตบิ รมจักรลาวกลําวกลอนสอนไว๎ เพ่นิ วาํ ไทยลาวน้นั เปน็ เมืองนอ๎ งพ่ี หลายพนั ปีนับไดห๎ ลายซั้นซว่ั คน (บทท่ี 5) ตอนเรมิ่ ต๎นฟ๓งเสยี งจักจ่นั ฮ๎องเดือนส่บี มํ ฝี น อรหนั มวั มุดมืดกุมทะลุงฟืน้ กลางเวน็ คืนบอํ มีแจ๎งลมแดงหลูหลั่ง บอํ นน้นั หละบํอนตัง้ เมืองบา๎ นยํานลาว (บทท่ี 6) คราวนนั้ ฝนตกโหํงลงมาฟูากํอง ครัง้ ท่ีสองน้นั เป็น ไฟมลัยตกมาไหม๎แผํนผื้นดินจ้ืนเหลาํ เซา (บทที่ 7) ลมพดั ดนิ อูดเอ๎าเทําท่วั เมืองสวรรค๑ พรมผัวเมยี อัศจรรย๑กลิน่ ดินหอมกม๎ุ หลงั ไฟสุมเผาแลว๎ หอมดนิ ล้ินซ่วั พรมผวั เมยี กะเลยอดบํไดห๎ อลํ้าลวํ งลง (บทท่ี 8) พอแตมํ าฮอดซํงเขตถิ่นดนิ หอม พรอ๎ มพากนั กนิ ดนิ กลิน่ หอมเอาฮ๎าย หนังสือรวมกลอนลำทำงส้ัน 25 ศูนย์กำรเรียนภมู ิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

26 ศิลธรรมหายเสียสน้ิ เพาะหอมดินเคา๎ ค่ืน เลยเหาะคนื บํได๎หาหมํองพกั นอน (บทท่ี 9) อยตูํ ํอมาพรมผวั เมียเสบซอ๎ นนอนสสํู มกนั ขยายพันธอ๑ อกหลายเซื้อสายของทาํ น ตอนน่ีพรมลงสรา๎ งเวยี งจนั ทรค๑ รงั้ แรก คาํ นวณแจกออกไวห๎ ลายขอ๎ ตํอกนั (บทที่ 10) สวํ นตําราหนึ่งนนั้ ผัดวําฤาษเี จา๎ ตกแตงํ แปลงเป็น พระอินทรเ๑ ห็นตาทิพยส๑ อํ งลงภายพื้น หลงิ เหลียวคนื กบั ทงั หลงิ ไปหน๎าโลกาฟูาฮํอ สรญาณแจง๎ แสงลาํ้ ลวํ งลง (บทท่ี 11) ถอื เอาไมเ๎ ท๎าโปูงลงยง่ั ฝ๓งดนิ มอื หนึ่งถอื ตาํ ราลวํ งมาภายใต๎ นาํ เอาผลผลาไม๎จนั ดามาหวาํ น กะประมาณไวแ๎ ล๎วเลยฟาู วดํวนหนี (บทท่ี 12) ทาํ นฤาษเี พิ่นได๎ฮูฮ๎ ํองครองธรรม นําเอาหลักธรรมะ มาหยงั่ แดนแผนที่ จงั่ ได๎มีนามไวส๎ มัยพรมสรา๎ งกอํ คอยฟ๓งตอนตอํ หนา๎ ยังหนากว๎างกอํ กนั เวา๎ เรอ่ื งพงศวดารเวยี งจันทร๑ มหี ลายบ้นั หลายตอํ รอฟง๓ ไว.๎ .. 26 หนังสือรวมกลอนลำทำงส้ัน ศูนย์กำรเรียนภูมิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

27 กลอน พงศวดารเวยี งจนั ทร์: เวยี งจนั ทรพ์ ันพร้าว ตอนท่ี 7 27 ทานอง ลาทางส้นั ประพนั ธ์โดย แม่ครู ราตรี ศรีวิไล ปี พ.ศ. 2515 (บทที่ 1) เว๎าเร่อื งพงศาวดารพนั พรา๎ วลาวไทยเกาะกาํ ย มีหลากหลายวาดเวา๎ มาโฮมเขา๎ ใสํกัน (บทที่ 2) ตอนเวียงจนั ทรพ๑ ันพร๎าวพนั หนวํ ยพนั แซง ลาํ แสดงตามหลัก นกั ประพันธจ๑ านไว๎ เรม่ิ แรกมีผลไม๎โฮมกนั ถนั ถี่ มสี วนพรา๎ วส๎วยหล๎วยกบั สวนกล๎วยซา๎ ยล๎ายหลายตน๎ ฮวํ มกนั (บทท่ี 3) พอแตํปลูกแลว๎ น้นั พันหนวํ ยในดนิ ฝนตกลินซาํ ซาํ ซ่นื บานเปน็ ก๎าน บทํ ันนานผลพร๎าวมปี ระมาณพนั หนํวย ท๎าวอํวยลํวยปลกู ไว๎จงั่ มาไดแ๎ ตงํ กลอน (บทท่ี 4) เรียกวําดอนพนั พร๎าวคราวนน้ั ซื่อนามมนั ของสาํ คัญนริ มติ เกิดมีมาพรอ๎ ม เขยี นไว๎ในหนิ กอ๎ นฮมิ ของทอ๎ งท่ี วํานาโคนาคีสถานที่บํอนน้ีสิมาตง้ั แตํงเมือง (บทที่ 5) เร่มิ บํอนเบ้อื งนาคเปน็ เส่ียวสหายกนั ตอนเวียงจนั ทน๑มฤี ทธิ์ฮํงุ เฮืองเมืองบ๎าน บํทนั นานชยั เชษฐามาสร๎างปางหลังครัง้ ใหมํ ใสํซือ่ เมอื งครงั้ นั้นเป็นบัน้ เท่อื สอง (บทท่ี 6) เมืองเซยี งดงเซยี งทองเมืองชวาเมืองเชาํ นามเกําเสียหาย อยูํมาหลายพันปเี ปล่ียนนามตามเรือ่ ง เมืองศรสี ตั นาคหมูนํ ีม้ ีนามเอ้ินวํา ซือ่ พระยาตะถะรัตถะวิสดุ โสดากลําวซ้ปี างกี้เลาํ มา (บทท่ี 7) จนั ทะราจนั ทะรีจนั ทะรังสี ทา๎ วศรีสัตนาคนาํ้ มีอยเูํ จด็ หัว แตลํ ะตวั มีเจ็ดหางตํางบริวารดว๎ ย ซอํ ยพากนั มาสรา๎ งเวยี งจันทร๑บ้ันตํอ จันสภี ีกํอสรา๎ งเมอื งบา๎ นอยํูดี หนงั สือรวมกลอนลำทำงสั้น ศูนย์กำรเรียนภมู ิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

28 (บทท่ี 8) 28 ตอนบํอนหหนเี่ วยี งบฮํ งํุ ปานใด๐ มเี พ่ือนฝูงอาศยั อยูํเนาในพน้ื จนั สีภเี ปน็ เมอื งขึ้นนาโคดชู ํอย มีนาคคอยอยูเํ ฝูาทางนา้ํ แมนํ ะที (บทท่ี 9) ก้ําฝาุ ยดงจง่ั ซี้กะมหี มํูโฮมแฮง เปน็ ผสี างคางแดงอยํูปุาดงดอนด๎าว ผีสางเป็นผู๎เฝาู อยูํทางดงแดนปาุ ใช๎วาจาปากเวา๎ พอฮู๎เรือ่ งกัน (บทที่ 10) ผใี นดงดอนนน้ั มีชิอ่ นามแฝง ซ่ือยาํ งึม้ กับเฒาํ ฮดู ังแดงนอนตะแคงเอาขากํายฟาู เดก็ น๎อยเลนํ บกั บา๎ ทางในบฮํ เ๎ู มอ่ื ผผี วั เมยี อยเํู ฝูาเปน็ เจ๎าปุาดง (บทที่ 11) สวํ นวําโซง๎ แมํนาํ้ มีนามนาคอาศัย เปน็ พญาเนาในหว๎ ยแสงแรงกล๎า มีนามวาํ นนั โทปะนนั ทะนาคนํา้ นามพญานาคใหญํ มลี กู ชายสืบไว๎สองเจ๎าเหลาํ ตระกลู (บทท่ี 12) ซ่อื สุทโธกบั สุวรรณนาคเจ๎าเนาอยหํู นองแสง ทังสองอทิ ฤทธิ์แฮงรูปกายงามพรอ๎ ม บริวารมลี อ๎ มรวมกันสบิ สองโกฏ ไผกะโทดโทดท๎วงนาโคน๎อยฤทธิ์หลาย (บทท่ี 13) ลกู ท้งั สองฤทธ์ฮิ อ๎ ยคือพอํ นนั โท แตลํ ะโตมีเจ็ดหัว พรอ๎ มกบั มเี จด็ หางตํางบริวารเฝูา ในตอนน้ันจนั ทะสภี ีเศรา๎ ชยั เชษฐามาตํอ กํอวาํ นาคสิได๎มาขึ้นแตงํ เวียง (บทที่ 14) อนั นเ้ี ว๎าตามเรื่องหนงั สือเกาํ ลาวเดิม พอํ ปเุู สรมิ ศักดิ์ดี ซอกตํารามาได๎ ครูราตรีศรวี ไิ ล เปน็ ผู๎นํามาแตม๎ เขียนกลอนเกาะกําย ขอบรรยายทอํ นท้ี ีหนา๎ จงั่ ตํอกลอน มีหลายตอนสําคัญคอยฟง๓ บั้นติดตอํ ไปนอทาํ น... หนังสือรวมกลอนลำทำงสั้น ศูนย์กำรเรียนภมู ิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

29 กลอน พงศวดารเวยี งจันทร์: ทา้ วอ่วยหล่วยมาสร้าง ตอนท่ี 8 29 ทานอง ลาทางส้นั ประพันธ์โดย แม่ครู ราตรี ศรวี ิไล ปี พ.ศ. 2515 (บทที่ 1) กลายจากบ๎านพนั พร๎าว มีหนํวยพนั ธ๑แซง ได๎แถลงนาํ เมอื ง ซื่อจนั ทร๑พันพรา๎ ว คราวทสี องเลยฮ๎างเพพังม๎างมนุํ เอ้นิ วําบญุ ขาดแล๎วเลยเศรา๎ เกําลง (บทที่ 2) ย๎ายไปตั้งอยซูํ ง๎ ดอนช่อื เวยี งจันทน๑ ตอนสําคญั เอนิ้ วําดอน เนรมิตหวึ ําดอนจนั ทรไ๑ ม๎ ในสมยั องค๑เจา๎ กะทาชายอํวยหลํวย นาคมาซวยกํอสรา๎ งปางกก้ี ํอนหลงั (บทท่ี 3) ยุคนัน้ ต้ัง ชอื่ บ๎านสตั นาคนาคา หลายร๎อยปตี อํ มาเปล่ยี นเปน็ ลานช๎าง คราวน้นั สโี คตรสรา๎ งเวียงวังงามสงํา ยอ๎ นพํอเฒาํ เขํนฆํา กะเลยลม๎ ทาํ วตาย (บทท่ี 4) ตอนน้ันเปน็ ยุคฮา๎ ยถกู สาบปาป๓ง คอยถ๎าฟง๓ บทเลกิ ผ๎ูสรา๎ งแปลงเมืองบ๎าน ชัยเชษฐาแปลงสร๎างเวียงจันทน๑ข้นึ ใหมํ ป้๓นฮอนชา๎ งเผอื กไว๎ วลิ ยั อ๎างตํางมี (บทที่ 5) บา๎ นกองนางวํานแ้ี มนํ บ๎านทํานพญาจันทร๑ เฮาเรยี กจนั ทนก๑ องนาง หมจูํ นั ทรพ๑ ันพร๎าว ปางคราวเวียงจนั ทน๑ตั้งฟง๓ เอาเคา๎ เรือ่ ง เป็นสาํ เนียงชอื่ ชัน้ นามบ๎านยํานเมอื ง เวยี งจนั ทน๑นม้ี หี ลายอยํางสาํ คัญ สรรหาความดงี าม แตงํ แปลงเอาไว๎ ทางวดั ไตรไกล วัดศรีไค องคเ๑ ซยี งมงมาสรา๎ ง อารามหลวงเขตที่ เรียกวาํ ถิน่ จาํ ปี สามพญายาดซ๎างปางกกี้ ํอนมา (บทที่ 6) องคท๑ ่ี 1 แมนํ เจา๎ ฟูาพญาหนุมํ ซยี งทอง องค๑ท่ี 2 เซยี งมงุ หม่นื เทวาออ๎ ม พญามงุ ตายอยกํู ลางวงล๎อมชีวาขาดทํอง พระขนั ธ๑ตัดถืกท๎องตายเซี่ยงบํยงั หนงั สือรวมกลอนลำทำงสั้น ศูนย์กำรเรียนภมู ิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

30 (บทที่ 7) กองทพั เวยี งเลยแตกไปอยํูกาํ้ เมืยงไผํหนามหนา พญาเภาปตุู า ยกหนีไปลี้ จ่ังได๎มนี ามไว๎ เวียงจนั ทนป๑ ุาไผํ ศรษี ะเกษดา๎ นซ๎ายอุโมงน้นั ตอํ เวยี ง (บทท่ี 8) มาทางเบอื้ งวัดใหญํศรีเมือง ทางวดั ปกขวาขาว แมํนพญาขวาสรา๎ ง มาทางหลวงพระบางนแี้ มนํ เจดียเ๑ ปน็ ธาตใุ หญํ บนั้ ตํอไปข๎างหน๎า สมิ าสรา๎ งตํอไป (บทที่ 9) นาคอยูํใต๎ พื้นแผนํ ปฐพี สมิ ผี ู๎มาไขนาคอยูํในบาดาลสิขึ้นมาหนาแนนํ แผนเวยี งต้งั ฟ๓งไปหากสิแมํน ฮอดหมอํ งเวา๎ แปนแปนตามแบบแผนวาํ ไวไ๎ ทยใหต๎ อํ ลาว (บทที่ 10) สาวเอย๎ หลําราชวงศ๑ตายแลว๎ เมอื งแกวมดิ หม่ี มแี ตสํ องพ่นี อ๎ งสมิ าเม้ียนบอํ นดี (บทที่ 11) กระดูกล้เี สีย่ งไว๎ถ้ําใหญเํ มอื งพวน สวํ นน้ีนัน้ ท๎าวเจยี งคําทองดําสิกงึ่ หินอัดไว๎ ไฟบทํ นั ไดไ๎ หม๎ราชวงศย๑ ังอยํู ตกถึงปถี งึ ฤดูผม๎ู บี ุญเกดิ ขึ้นสิเอาล๎างใสํสงฆ๑ (บทท่ี 12) องศเ๑ อกเจา๎ อนรุ าชคือกนั พอํ พบิ ูรณส๑ งครามผู๎ตายไปนนั้ สเิ อามารวมห่นั เวยี งจันทร๑หนงั สอื กลาํ ว ตกถงึ คราวสพิ ๎อบํจอน้ีกะแมํนกลุ บญุ ผลาไผมีสร๎างไวแ๎ ตเํ กําเฮาคงพอ๎ ... 30 หนังสือรวมกลอนลำทำงส้ัน ศูนย์กำรเรียนภูมิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

31 กลอน พงศวดารเวยี งจนั ทร์: ตะฐาระฐาสรง้ เมือง ตอนท่ี 9 31 ทานอง ลาทางสั้น ประพันธ์โดยแมค่ รู ราตรี ศรีวิไล ปี พ.ศ. 2515 โอละนอ…วถิ ีแปลทางชวี ิต แปลวําความเป็นอยํู อนั น้หี มายถึงผ๎ทู บ่ี ทํ ันตาย สัพเพสตั วต๑ าจาหะระนิธนิ า สตั ว๑ท้งั หลายเกิดมาอยไูํ ดเ๎ พราะอาหารการกิน คนเฮานเ้ี กดิ มาได๎เพราะอาหารกบั วาสนาของแอว ตามเชือ้ ตามแนวของปูุสังใครสากบั ยาสงั ใครสี วัฒนธรรมไทยมีมาแตโํ บราณการทําบุญให๎ทานถือเปน็ งานสําคญั เอกสนั สามคั คอี ุตสาหกรรมครอบครัวมีดมี าแตโํ บราณ ให๎พี่นอ๎ งไดจ๎ ือ่ เอาเดอ๎ ทําน โอละนอ…..นวลเอย… จาตามเร่ืองแผนเมืองเบอื้ งเกําเว๎าเฉพาะหมบูํ า๎ น ตามขา๎ งตะฝ๓่งของจําเอาเดอ๎ พน่ี ๎องน๎อยใหญไํ ทยลาวเอาแตคํ ราวหลงั ๆ กะทั่งจนเดี๋ยวนีน้ ิทานมีไขอ๎างปางหลังคราวกํอน ตอนทตี่ ง้ั หมูํนทิ านเอามา สวํ นเวียงจันทน๑ บอกวําชื่อเวยี งจนั ทนพ๑ ันพรา๎ วปากอาํ วบงึ กาฬ เชียงคานเชียงขวางหลวงพระบางเวยี งจันทน๑ เชยี งดงเชียงทอง เลาะของคองช๎งเมอื งเชยี งดงเป็นบ๎านหมอลํา พนั นาแก๎งไกํ เชยี งใหมํหมํูนี้นิทานเวา๎ เลําไป ตัดลงไปแมนํ ทางใต๎บา๎ นใหมกํ องนาง ทางปามางสมสนกุ และบริพานใต๎ ตัดลงไปทางใต๎ คาํ ไหลทําบํอ ตอํ โพนสาทําบกั เฟืองเมืองคกุ ประโค หมํเู มอื งหมีนอ๎ ยกวนวนั บา๎ นพร๎าว จอมมณมี ชี ัยแมํนผู๎ใด๐ผต๎ู งั้ ทางบ๎านยาํ นเมือง ก้าํ ฝุายเมอื งใหญํหนองคาย กายเด๎อพํอกายถงึ โพนพิสยั ตลอดบึงกาฬพุน๎ ปุนเป็นเรอื่ งประวัตเิ มืองคราวกํอนๆ ตอนทตี่ ั้งหมบูํ า๎ น นทิ านเวา๎ เลาํ มา พงศวดาร บอกวาํ เวา๎ เร่ืองเวียงจนั ทน๑ ปน๓ ออกไปเปน็ ยคุ แบงํ สรรคป๑ น๓ ไว๎ ในสมยั องค๑เจา๎ กระทาชายอํวยหลํวย นาคมาชวํ ยกอํ สร๎างแปลงบ๎านยาํ นเมือง อนั นแ้ี มํนเว๎าเร่อื งประวตั ิเลาะริมของ ลาวกับไทยปรองดองซํอยกันสรรสรา๎ ง หนังสือรวมกลอนลำทำงส้ัน ศนู ย์กำรเรียนภูมิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

32 ตุ๎มโฮมกันฟน๓ มา๎ งถางดงพงปุา 32 คราวตะฐารฐั า เปน็ ลกู พรมซาติซัน้ สายเซือ้ หมํลู าว... กลอน พงศวดารเวยี งจันทร์: พญานาคสรา้ งหนองแสง (แม่น้าโขง) ตอนที่ 10 ทานอง ลาทางส้ัน ประพนั ธโ์ ดย แมค่ รู ราตรี ศรวี ิไล ปี พ.ศ. 2515 (บทท่ี 1) แมนํ ํ้าโขงสํุม้ือแตํกํอนแมนํ หนองแสง พอแตํงแปลงเมืองเสร็จนาคมาขอสัญญาเปน็ เสย่ี วเหยเกยแก๎ว ตกลงกนั ดแี ลว๎ ยินยอมทุกทํา นาคสัญญาวําสิขดุ ปุองท๎างใหถ๎ งึ เทา๎ ฮอดเมือง (บทท่ี 2) ขุดจากเวยี งถึงบา๎ นนันโทสนั ตะนาค พร๎อมกบั ฝากกองหมากแข๎ง สรา๎ งให๎เอาไวค๎ ูํกัน (บทท่ี 3) สวํ นไมห๎ มากแข๎งนน้ั อยบูํ ๎านเดอ่ื เขอื พวง นาคทงั ปวงมาตัดเอาแตํเหง๎ายงั เหลอื ไว๎ พี่น๎องไปบ๎านห๎วยเมอื งอุดรให๎แวะเบิง่ สร๎างโบสถ๑ถวํ มทางเทิงเหง๎าหมากแข๎งอยใูํ ต๎เขียนไว๎ใสํนาม (บทที่ 4) นามอุดรคาํ ยหมากแข๎งจ่งั ได๎แตงํ เป็นประวัติ ถ๎าจะลําใหม๎ นั ชัดต๎องคัดเอาตามเรอื่ ง เมืองอุดรแตกํ ีน้ ามเดมิ บา๎ นเดื่อ เหลือจากต๎นหมากแข๎งยงั มเี หงาํ อยํูใน (บทท่ี 5) อยูํในวดั มชั ฉมิ วาสบอกไวค๎ นั สไิ ลํตามหลกั การลําพงศาวดารลําให๎มันคักๆจง่ั สิสมเรียนร๎ู ครูราตรเี ขยี นเรือ่ งเรยี งกลอนคักแหนํ นบั ต้งั แตนํ าคสร๎างกองหมากแขง๎ คํูเมือง (บทท่ี 6) นาคสัง่ วาํ บัดฮําเวียงเกดิ เรือ่ งใหต๎ ีตอํ ยยังกอง ใผสิหาญมาลองฤทธ์ินาโคกลา๎ ตอนนน้ั เวยี งกา๎ วหน๎านาโคมาซอํ ย กํอวาํ เมอื งสสิ วํ ยเป็นด๎วยเหตุได๐ เหมดิ สมยั พระเจา๎ ชัยเชษฐาองค๑ท่ีครองตอํ มาแมํนเจา๎ อนุราช ไดเ๎ สวยปราสาทล๎านซา๎ งเวียงจันทร๑ หนงั สือรวมกลอนลำทำงส้ัน ศนู ย์กำรเรียนภูมิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

33 มนั เปน็ ตอนสําคัญอํานหนงั สอื เขาอา๎ ง 33 เขาวําเวียงจนั ทร๑ฮา๎ งคือโพนขหี้ มาจอก บางกอกฮา๎ งคือมงุ๎ กระตํายนอน (บทท่ี 7) ตอนบํอนน้ีแมํนไทยวาํ คนลาว บัดฮาํ คราวลาวลาํ อาํ นหนังสือคือเกี้ยว เขาวาํ เวยี งจนั ทรเ๑ ศร๎าสาวเอํยอยําฟาู ววาํ (บทท่ี 8) มันสิโปบู าดหลา๎ บักแตงซ๎างหนวํ ยปลาย บัดฮาํ เคลือมันตายสิเอาหยังมาโปู เบ่ิงบอํ นใดก๐ ะโขํโหลํแมงๆอยคูํ อื เกาํ กํอเวียงจนั ทรส๑ เิ ศรา๎ มันเป็นดว๎ ยพํอตา (บทที่ 9) ตอนสีโคตรน้นั น๎าสาปแสงํ เวียงจันทร๑ ฟง๓ เบิ่งตอนสาํ คญั อํานหนังสอื เขาเว๎า ฟ๓งเอาเดอ๎ คนเฒาํ ฟ๓งเอาหากสแิ มนํ อันนีเ้ วา๎ ตามแปนตามแบบแผนกลาํ วไวไ๎ ทยสใิ หต๎ ํอลาว (บทที่ 10) สาวเอํยหล๎าศรีโคตรตายไปหนั่ เวียงจนั ทร๑มดิ หม่ี นาคกะหนเี บดิ จ๎อยบมํ าซ้ําซอํ ยเวียง (บทท่ี 11) ไผเปน็ ผูเ๎ รมิ่ เรอ่ื งไปอดั นาคฮแู ปว ลาํ เป็นแถวเวยี งจันทรบ๑ ํอนมนั สดุ ท๎าย ซุมตายายคนเฒาํ ฟง๓ เอาบอํ นสิมวํ น ตกหวํางลาวสิม๎วนเสียให๎แกํญวณ (บทท่ี 12) บดั นีต้ กบอํ นม๎วนลาํ มวํ นซวนสนกุ เด๋ียวน้ีตกถงึ ยคุ พฒั นามาแล๎ว มหี ลายแนวหลายซัน้ บทประพนั ธเ๑ พิ่มแตงํ แสดงได๎ทุกหน๎าบมํ ีล๎าหลําถอย (บทท่ี 13) ทางผู๎ใหญํผ๎นู อ๎ ยไดฟ๎ ง๓ มวํ นนํากัน นกั ประพนั ธบ๑ ทกลอนบอํ ยอํ นคนพอดี้ ฉนั ราตรเี รียนแตงํ กลอนสอนเพ่มิ นําพํอเสรมิ ศักดิ์ดวี าทีหรอื วาท สาดตลกยกเยย๎ เคยบเํ คยไดห๎ วั่นไหว (บทที่ 14) ซ่ือวําเซอื้ หมากไม๎มนั บหํ ลํนไกลกก หนังสือรวมกลอนลำทำงสั้น ศนู ย์กำรเรียนภูมิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

34 เลอื ดนักมวยเคยซกเสตดใดเอาได๎ 34 วาํ แตสํ วมนามใหเ๎ อาเลยบไํ ด๎เกีย่ ง เรื่องชนะและแพ๎ คอยแก๎เท่อื หลงั (กลอนลง) สีลังจังสขิ อจง่ั ไวก๎ ํอนในตอนน.้ี .. กลอน พงศวดารเวยี งจันทร์: เจา้ อนรุ าชครองเมอื ง ตอนท่ี 11 ทานอง ลาทางสนั้ ประพนั ธโ์ ดย แมค่ รู ราตรี ศรีวไิ ล ปี พ.ศ. 2515 ฟง๓ สพิ รรณาเรอ่ื งเวียงจันทน๑บน้ั สิมํวน ตกถงึ หวาํ งสิม๎วนเสียให๎แกํเขา ตอนชยั ยะเชษฐา เจ๎าเนาวป๑ างตม๎ุ ไพรํ เวียงจันทนส๑ ัตตะนาถ ไดเ๎ จรญิ ขึ้นฮุํงเฮอื ง ตอนนั้นเวียงซ่ือเฟ่อื งเฮืองฮงุํ ถงึ จุด ใกล๎ระหวาํ งซาตาทรดุ ประเทศลาวคราวนั้น ชาวเวยี งจนั ทน๑ กะเสรมิ สรา๎ งทางกรงุ มงํุ มาํ น สมัยเมืองและบา๎ นบํทนั เศร๎าเกําหมอง นาคอยํูทอ๎ งแมนํ ้าํ นามแมกํ ระแสโขง มไี ฮนาโคลงปุองแปวแถวน้าํ ยามเมอื่ การเมอื งฮอ๎ นตีกลองหมากแขง๎ ใหญํ นาคมาสรา๎ งไวใ๎ หเ๎ ปน็ ของค้ําคูํเมือง กลายมาถงึ บํอนเมอื งเดือนสี่ปจี อ หลาย พ.ศ. เป็นมาชยั เชษฐาเลยกายมง่ิ มรณังเม้ยี น เวยี นมาถงึ ขา๎ งหน๎า พระราชาองค๑ใหมํ เจา๎ อนุราชไดท๎ รงสร๎างนัง่ ปอง คราวนัน้ นาคถกื ต๎องกนั อยํูบเํ ปน็ หยัง เนาสบายเวียงวังนัง่ นอนหมอนเฒเทา๎ ฝูงหมอูํ าหารขา๎ วในนากลา๎ หวาํ น บมํ แี นวกันดาร ตลอดฝนและฟาู นาแลง๎ บํมี เจา๎ อนสุ ั่งชี้ประกาศวําหาคน ไผมีมนตก๑ ลใดสิปราบภายสารได๎ มวี ิธใี ดฆ๐ าํ นายสารกะบวํ ํา วาํ แตํฆําช๎างไดส๎ ิยอมใหน๎ ัง่ เมอื ง พรอ๎ มกับยอมใหเ๎ ลี้ยงน๎อยนาถเขียวกาย ยกลูกสาวให๎เปน็ ภรรยานั่งเวียงวงั พรอ๎ ม ยอมใหค๎ รองเมืองบา๎ นนาํ กัน เค่งิ หนง่ึ ประชาชนซําต้ึงหวังเขา๎ นัง่ เมอื ง แตํวําบไํ ด๎เร่อื งสู๎ตอํ พอตาย หนงั สือรวมกลอนลำทำงสั้น ศนู ย์กำรเรียนภูมิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

35 ชา๎ งมนั หลายเหลอื เกนิ ใหญํแฮงแข็งฮา๎ ย คนท้ังหลายยอมแพแ๎ วํไปทางอ่ืน ไผสผิ ินสูช๎ ๎างแฮงน๎อยบํหลาย ผท๎ู ่สี ู๎ชา๎ งไดต๎ อ๎ งเป็นผู๎มฤี ทธ์ิ ผม๎ู ีสทิ ธิ์เก๎ามาแฮงแกงํ กะบองกวยแกว๎ อยูํแดนแกวคราวนัน้ หนีกันไหม๎ลม๎ แบงํ ฟง๓ สเิ ว๎าให๎แจ๎งตามขอ๎ เรื่องมัน ในกาละครัง้ นน้ั สีโคตระบอง บํมเี ลยคนลองเกงํ กะบองไวคํอง ดนิ เป็นครองคราวนน้ั หนีกนั มันตาํ ง ตอนสโี คตรฆาํ ซา๎ งวางค๎อนยอ๎ นมอื เทาํ กระทง่ั ทกุ ม้อื เอ้ินวําแดนแกว แถวหัวภเู ขาหลวงลวํ งลงถึงใต๎ มหี มแํู นวนามไมส๎ ลักใดแปลกตําง แตกไปคนละทางลม๎ ไปเหนือและใต๎แนวไมแ๎ บํงกนั ฆอ๎ นที่ฆําช๎างนล้ี ากแกํแป๋ตาย คนทง้ั หลายจนงึดอํอนเกรงขามยา๎ น เตม็ พระลานหนิ เว้งิ เป็นเวิงชา๎ งเว่ิน เอิน้ เวียงจนั ทน๑ ดํานช๎างตอนนั้นตํอมา ตอนนีล้ ูกเขยหลา๎ สไิ ด๎นง่ั ครองเมอื ง เสยี งหมูํคนลือซาํ ไปเหนือใต๎ คนอยูํในหนหอ๎ งเวยี งจันทนเ๑ หน็ ชอบ มอบใหส๎ ีโคตรสร๎างเนาบ๎านนงั่ เมอื ง งัวควายบํไดเ๎ ลีย้ งบจํ กเสี่ยงของกนั ขโมยโจรคนพาลบมํ ีในบ๎าน สนุกปานเมืองฟาู หากินเกนิ คอํ ง อยํูตามแมํนํ้าของ บอํ ดึ เลยบํแกว๎ แนวกอ๎ นทอํ นคํา… หนังสือรวมกลอนลำทำงสั้น 35 ศนู ย์กำรเรียนภูมิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

36 กลอน พงศวดารเวียงจันทร์: สีโคตรถึกฆ่า ตอนท่ี 12 36 ทานอง ลาทางส้ัน ประพนั ธโ์ ดยแม่ครู ราตรี ศรีวิไล ปี พ.ศ. 2515 บดั นี้จกั กลําวกาํ้ อณุชายเขย บดํ ใี จสาเลยนัง่ เหงาเมางํวง ดวงมโนในขอ๎ กับหมอยนต๑หําว ตอนเขยี วคํอมลูกสาวสิได๎เป็นแมหํ ม๎ายวายวุนํ หมูํลาว ตอนนล้ี ะข๎าวจา๎ วสิไดก๎ ลาํ วเป็นเหนยี ว ไทยเฮอื นเดยี วผิดกันหวํางมันสิเพม๎าง ตกมากลางเดอื นห๎าพระยาเมอื งเคอื งขืน่ เอิน้ เสนาออกวืน่ เสยี งเศรา๎ เลําจา ระหวํางนน้ั เลือดบ๎าเจ๎าอณุมเี ข็น เวรของเขยนาํ ทนั เกีย่ วกันพนั ม๎าง คราวเอาหมาลงสาํ งหลาวตํานาํ ไลํ มาบรรจบพบให๎หลาวจ้ําน่าํ ทะลาย เจ๎าอณุเลอื ดฮา๎ ยฮ๎ฮู ํอมชอบกล จดั ให๎คนไปแปลงแตํงยนตย๑ านหําง ไว๎ตรงกลางบํอนเคยเว๎าทางในสว๎ มถาํ ย สีโคตรตายนนั้ กะย๎อนพํอเฒํา เอายนตห๑ ํางหวาํ งเซา คราวนัน้ สีโคตรเขา๎ สว๎ มถํายปลดทกุ ข๑ ฉกุ ละหุกยนตด๑ งั ดัง่ ไดย๎ นิ ยนตก๑ ํ้า ตําเขา๎ ในฮ๎ขู ้ี ทีเดียวบดั นัง่ ท๎าวสีโคตรเหมิดหวังบํมีความสเิ วา๎ เสียงเศร๎าส่งั เมีย… (ลาล่องสับสพี นั ดอน) จาํ เขยี วเอย๎ .. พ่ีนีเ้ สยี กลล๎อบิดาเจา๎ ฮ๎างฮาํ ว จ่งั แมํนถาดถงึ คาวซาตาสดุ ขาดส้นิ บมํ ีม้อื สิตาํ วคืน สโี คตรยกมือขึน้ รอ๎ งปุาวเทวดา ตอนจะมรณามดิ มอดควายคราบเมีย้ น สีโคตรเวียนเวรไหว๎เวยี งจนั ทรใ๑ หม๎ ันเส่อื ม เสอื่ มลงนําเรือ่ ยเจรญิ อยําไดม๎ ี เวียงจันทร๑นีอ้ ยาํ ให๎มนี านโดน คุณผู๎ไดม๎ าครองนง่ั มองเป็นเจา๎ บํทันโดนใหม๎ ันเศร๎าสญู ไปได๎งาํ ย ๆ คอื เม็ดทรายหวาํ นใสํนา้ํ สญู สนิ้ เมอ่ื ได๐ ใหม๎ นั ฮํอข๎างในระหวํางวหี ู ฮงํุ ทอํ งมู นื คาทํอวายงุ ฮ้นิ อมั รนิ ทร๑อยเูํ ทงิ ฟาู อนิ ทรต๑ าใหห๎ ลงิ หลํ่า หนงั สือรวมกลอนลำทำงส้ัน ศนู ย์กำรเรียนภมู ิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

37 ขอให๎เวรและกรรมอนิ ผขู๎ า๎ นอแซงํ ไว๎ ให๎เป็นไดค๎ สูํ แูํ นวโอ๎ยเด๎นอ…ละน๎า… กลอน พงศวดารเวยี งจันทร์: สโี คตรสาบแซง่ เวียงจันทน์ ตอนที่ 13 ทานอง ลาทางส้ัน ประพนั ธโ์ ดย แม่ครู ราตรี ศรีวไิ ล ปี พ.ศ. 2515 (บทที่ 1) มาบดั น้ี ฟ๓งบอํ น สโี คตรแศรา๎ เอา๎ อ่งั มะโนใน เสยี ฮใ๎ู หพ๎ ํอตาสฆิ าํ ตายทางออ๎ ม ตรอมใจกน้ั กระสนั แดดิ้นดั่น ฮอดหวํางขันธ๑สิแตกมา๎ ง เลยเอน้ิ สง่ั ลา (บทท่ี 2) ผ๎ขู า๎ สร๎างไว๎แลว๎ เวยี งจนั ทนฮ๑ งุํ เฮอื งสี มันบมํ ีบญุ คุณตอบแทนเอาสาซ้าํ ขอใหก๎ รรมนําข๎องจองเวรน๎าวจอํ ง ไผมาครองกะอยําให๎มันได๎ฮงํุ เจริญ (บทที่ 3) วําแล๎วสี่โคตรเอ้นิ มาส่ังเขียวคํา ตกหวํางกรรมนําเถงิ สิส่ังลาเมยี แกว๎ ฟ๓งเสียงแจวแจว ตา๎ นวานเมยี ค๎นเกีย้ กํอม เขียวคํอมนางนาถนอ๎ ยสวอยกล้ันหวั่นไหว (บทท่ี 4) โลหติ ไหลเต็มราํ งเหน็ ผวั นางกิง้ เกื่อน เหมือนดังฟูาฮํา่ ฮ๎อง เสยี งดงั ก๎องส่งั เมีย (ล่องสับสพี นั ดอน) วาํ เขียวเอ๎ยพ่ีตายแลว๎ อยาํ เอาพ่ีไปเผา ใหน๎ างเอาแพรไหลลอํ งไปตามนา้ํ เอาแตมํ ันสไิ ปคา๎ งทางใด๐กะตามซาํ ง แล๎วแตํกรรมกอํ สรา๎ งสิไปค๎างอยูํหวาํ งใด๐ (บทที่ 5) ขอใหเ๎ ขยี วคอํ มไดฟ๎ ง๓ คาํ สัง่ อันเปน็ สทิ ธิ์ ท๎าวสโี คตรพระตะบอง พอส่ังเมยี เลยมดิ ม่งิ มรนังเมย้ี น พอปานเดอื นเพ็งเศรา๎ สญู แสงพอท๎าวแซงํ น้ําในอใู๐ นแอํงเฟือน สลบทบท๎อนดนิ ยอ๎ นออํ นกวย (บทที่ 6) นํา้ ในหนองในห๎วยไหลหลั่งลงของ กองมดั เช้ือเฮอื คาํ แลนํ ตาํ กันต้งึ หนังสือรวมกลอนลำทำงส้ัน 37 ศนู ย์กำรเรียนภูมิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

38 คนกะองึ คะนงึ ลน๎ อลวนปานแมงเมาํ ตอนเวยี งจนั ทนส๑ ิเศรา๎ ถา๎ ฟ๓งแมนํ ตอํ ไป... (ลาย่าวต่อ) คันเจ๎าได๎ให๎ลําตอํ เปน็ กลอน อทุ าหรสาทก ยกมาตามเร่ือง เรียงหวั ข๎อ ยอกลอนซอ๎ นไลํ สโี คตรสาบแซงํ ไว๎ ไปหน๎าสจิ ่ังใด (กลอนลง) ความเป็นมาเปน็ ไปฟง๓ ไว๎สากอํ นฮ่ําฮอนเด๎อ...... 38 หนังสือรวมกลอนลำทำงส้ัน ศูนย์กำรเรียนภมู ิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

39 กลอน ประวตั ิศาสตร์ไทย: ความเปน็ มาของประเทศไทย ตอนท่ี 1 ทานอง ลาทางส้ัน ประพนั ธโ์ ดย แมค่ รู ราตรี ศรีวิไล ปี พ.ศ. 2516 (บทท่ี 1) ขอกราบเรยี นผู๎ฮูน๎ กั ปราชญอ๑ าจารย๑ ขอสืบสานศลิ ปะด๎านแตงํ กลอนฮอนไว๎ ประวตั ศิ าสตรช๑ าตไิ ทยไลํใหฟ๎ ๓งเปน็ สาํ วสาวกลอนซอ๎ นเร่ือง เรียงเปน็ ตอนใหฮ๎ ูป๎ ระวตั เิ ช้อื ชาติไทย (บทที่ 2) หมอลําควรฮไู๎ ว๎ เร่อื งเดํนเหน็ ปะจกั ษ๑ อ่ีพํอครูเสริมศักดิ์ ผคู๎ น๎ ตําราไว๎ ฉนั ราตรีศรีวไิ ลเขียนแต๎ม บทกลอนซอ๎ นตื่ม ความซมื ซับพอํ ใหเ๎ ขยี นไดอ๎ าํ นเปน็ (บทท่ี 3) เรื่องเหน็ จากตําราศาสตราจารย๑ผ๎ฮู ๎เู กิดอยํเู ยอรมนั สันนิษฐานความจริงแนํนอนมาแล๎ว วําเช้ือแนวแถวพันธ๑ของคนไทยเฮานม้ี มี าจัง่ ได๎แหนํ ตําราแปลบอกเวา๎ เป็นกกเหง๎าเผําพนั ธุ๑ (บทท่ี 4) มาลายนั บงํ บอกให๎ชาติเช้อื สัญชาตญาณ สันนษิ ฐานมีมาหา๎ ประการฟง๓ ไว๎ หนึง่ หนา๎ ตาของคนไทย นีค้ ล๎ายมาลายูสวํ นใหญํ ไทย ญี่ปุน อินเดยี ลาวพมํา ลังกาพรอ๎ มและญวน (บทท่ี 5) คือครบถว๎ น ตะวันออกเฉยี งเหนือ แถวเอเซีย อาคเนยเ๑ ชื้อซุมสายน้ี ตามประวตั ิบํงชี้ ประเพณีถอื อยูํ หมูชํ าวเกาะบาหลี ภาคเหนือและภาคใต๎ กะคลึงคล๎ายดั่งกนั (บทท่ี 6) นอกจากนนั้ การแตงํ ตัวตน ในสวํ นตน กบั การกินอาหารกะดั่งกนั กบั ไทยนี้ มีสําเนยี งเสยี งเว๎า ภาษานีก้ ะแมนํ แดนเอเชียแถบน้มี ีไว๎ดั่งกัน (บทท่ี 7) สนั นษิ ฐานดั่งนนั้ ตามพิสูจนป๑ ระวัติการ นานตอํ นาน มาหลายศตวรรษโลกดนิ หินก๎อน เกิดความหนาวความฮอ๎ นแปรปรวนปน้ี ไปุ หนังสือรวมกลอนลำทำงส้ัน 39 ศนู ย์กำรเรียนภูมิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

40 ภูเขาไฟระเบดิ ขน้ึ ภูมพิ นื้ แตกสลาย 40 (บทที่ 8) กลายเป็นเกาะใหญนํ ๎อย ลอยลํองฟองหมุน มนุษยค๑ นทง้ั หลายนก่ี ลํุมจามานัน้ อาระยนั ซมุ นี้ หนไี ปตั้งอยํู หมหํู น่ึงไปอาศยั ในทะเลแมํนํ้านามช้นั สบื ตระกลู (บทท่ี 9) พวกน้ีเอน้ิ อ๎ายยํุน ญ่ีปุนชาวเกาะ พวกสองเดนิ เรือเลาะขน้ึ ฝ่ง๓ ชนบนพ้นื กลุงํ หน่งึ ฝืนเดนิ หน๎า ไปหาผืนดนิ ใหญํ ในลํมุ แถวแมํน้ํานามช่ือเหหอื ง (บทท่ี 10) ทะเลเหลอื งกะเอิ้นเตนิ เอาหมํูรวมโต แยงซีเกียงฮวงโหเลาะทะเลหยังจื้อ ถือเอาแถวภูมพิ น้ื ดินดอนบอํ นอยูํ หมูเํ ทอื กเขาอนิ ซาน ยาํ นอันไตหมิ าลยั เขตขนั ธ๑นั้นแดนขน้ั ตอํ กนั (บทท่ี 11) ไดแ๎ กไํ ทยคราวน้ันไดน๎ ามช่อื มมี า วําอา๎ ยเล๎อไทซ๎ าน อยูํหยํานถอยลงใต๎ ไทยเลอ๎ น๎อย ถอยลงทางหลมํุ ชมุ หนึ่งเป็นชาตเิ ช้อื มองโกเลียวําไวส๎ มยั เค๎าเผําตระกูล (บทที่ 12) ยา๎ ยมาลุนพวกนปี้ กี อํ นพทุ ธกาล นานสองพนั เก๎ารอ๎ ยปี ที่พวกมองโกเลยี นัน้ ชนเผาํ พนั ธุม๑ องโกนม้ี ีมาแตทํ างลํุม ชมุ ทะเลสาบ แคสเปย้ี นถอยเลื้อนเคลอื่ นมา (บทท่ี 13) กอํ นศาสนาลวํ งได๎สองพันสี่ร๎อยปี มชี นชาตไิ อยะคุบ ยกมาผสมไว๎ พวกชาวไต๐ ชาวจ๋นิ ไทยตาดหมางเจี้ยว แยงํ สะดมเทีย่ วปลน๎ โจรร๎ายฝุายเหนือ (บทที่ 14) เช้ือชาวจ๋นิ สะยงเหนา ชาวเขาสะยงหน๐ูแถวภปู ป้ี ุน โจรรบกวนอยํูบํได๎ ถอยเลื่อนเคลื่อนหนี (บทท่ี 15) ตกมาในระหวํางนี้ มีนามวาํ ไทยมุง ชาวไทยลุงไทยปากลาํ วมาสมัยนั้น หนังสือรวมกลอนลำทำงสั้น ศูนย์กำรเรียนภูมิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

41 ลําดบั กนั มาหนั่ ชาวจ๋นิ ซุ พวกตาด ชาติมองโกนหลุํมนํ้านามชนั้ แคสเปยี น (บทที่ 16) เคลอ่ื นลงมาสํูใต๎ผสมชาติไทยมุง นครลงุ นครปาวตอํ มาจนเดียวนี้ ปรี าวพนั สามร๎อยพทุ ธกาลทาํ นกลําว เอิน้ ไทยวาํ อ๎ายลาวชาวไทยลุงแตํก้ีเดยี วนี้เปล่ียนไป ฟ๓งประวตั ศิ าสตรไ๑ ทยแล๎วเอวไปฮอนฮ่าํ หมอลําเว๎า… (กลอนลง) ละนา หนังสือรวมกลอนลำทำงส้ัน 41 ศนู ย์กำรเรียนภมู ิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

42 กลอน ประวัติศาสตรไ์ ทย: จนี ลุกลานขับไลไ่ ทย ตอนท่ี 2 42 ทานอง ลาทางสัน้ ประพันธโ์ ดยแมค่ รู ราตรี ศรีวิไล ปี พ.ศ. 2516 (บทที่ 1) ฟ๓งบํอนจนี ลกุ ล้าํ ขบั ไลไํ ทยหนี มันบํมีความจริงแนํนอนตอนน้ี ไทยเราหนีเพราะประชากรหนํอยถอยไปที่อนื่ คนจนี หลยาดาษดืน่ ไทยบอํ ยากเสย่ี งสู๎เลยถอยลน๎ หยํอนมา (บทท่ี 2) นครปานครลุง นครมงุ เลยได๎ ตกไปเปน็ อื่น ไทยย๎ายลงสูํผืน พ้นื ทดี่ ินราบลํุมซุมใต๎ใหมแํ ทน (บทที่ 3) แดนสถานถ่นิ น้ี มีมงุํ ซยุ -เอ้ียแซํ ชีหลาง – ลางกง เมืองมงเต๎ ฮนุ หนาํ กุย๐ จือ้ กวางตุ๎งกวงไส ใสนํ ามตามเรอื่ ง (บทท่ี 4) เมืองทีเ่ วา๎ มาหน่เี ปน็ ของไทยสมยั กํอน ตอนไทยหนีเคลื่อนยา๎ ยจีนเข๎าเลาํ จอง (บทท่ี 5) จนี ครอบครองสมัยนนั้ ไทยดนั ขา๎ มลวํ ง ในแผนํ ดินใหญํกว๎างของขนั่ หล่ันเดียว (บทท่ี 6) นครง้ิว นครเงย้ี ว นครใหญไํ ทยเพงาย อา๎ ยลาวหนีลงมา ปา๋ ที่เดิมถิน่ ถานให๎เจก๏ จนี ครองตม๎ุ ซุมกษัตริยฟ๑ ูรี่ จีนจามนามก่งิ ความเปน็ จริงหน่งึ นนั้ ทีว่ างใหแ๎ กเํ ขา (บทท่ี 7) เฮาไมํชอบถนิ่ นน้ั เพราะมันบํสมบูรณ๑ อยูํตอํ มาภายลุน อยํูถ่นิ ฐานตอนใต๎ ไลนครเมอื งถ่ิมหนีไปสรา๎ งใหมํ แยกกันไป เปน็ สองซุมเช้อื ชาติเช้ือเครอื เหงา๎ เผาํ ไทย (บทท่ี 8) พวกหน่งึ ได๎ไปทางทิศตะวันตก ยกยอให๎ มณฑลเสฉวนราชธานนี ี้ กลํมุ หน่ึงหนมี าสร๎างงายลาวชาวปาุ มาตงั้ เมอื งเพงาย เมืองงว้ิ ลายกลาํ วแลว๎ แถวนี้ท่เี ดิม (บทที่ 9) เปน็ จุดเร่ิม ปรกึ แผํนแดนไทย หนังสือรวมกลอนลำทำงส้ัน ศูนย์กำรเรียนภูมิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

43 ไดห๎ ยับถอยลงมาอยอํู าณานาํ นเจ๎า 43 ดินแดนไทยของเฮาบํแมํนมีหนอํ ยๆ เหลือประมาณลน๎ ลน่ื กว๎างกวาํ ประเทศอื่น ลนื่ ประมาณลา๎ นเทําที่เฮาได๎ปลอํ ยไป (บทที่ 10) ภาคทางเหนือปลอํ ยให๎จีนอยํูปปู ก ยกเอาดนิ แดนมอญหมเํู ขมรลาวแม๎ว แถวทางเหนอื เสียไปน้นั อาณาจกั รล๎านนาตามประวตั บิ อกวํา ฮอดสิบเกา๎ เจ๎าฟาู หรอื สิบห๎าแหํงไทย (บทที่ 11) สวํ นสบิ สองป๓นนา สิบสองจไุ ทยนเ้ี สยี ให๎ลาวในสมัยกอํ น ตอนลา๎ นนาและลา๎ นชา๎ งปางก้กี ํอนหลัง (บทท่ี 12) ครั้งไทยเฮาอพยพยา๎ ยขยายสํสู ุวรรณภูมิ แยกกนั เปน็ สองซุมแบงํ เปน็ คนก้าํ ไปตามลาํ โขงนั้นอนิ โดจนี สิน้ สวํ น เอิ้นญวนลาวชาวเขมร และหอํ แถวใต๎หลี่ผี (บทท่ี 13) ชุมนเ้ี อ้ินไทยน๎อย สวํ นไทยใหญํไปทางเหนอื เหลือมาทางสายลาํ นํา้ สินธวุ า ผําไปทางน้ี แมํนทแ่ี ถวแนวนํ้านามอาหม หรอื เง้ียวไทยเดยี วนอ๎ ยใหญํ ได๎แกํมอญแม๎วพมาํ กุลาหอํ ตอํ แดน (บทท่ี 14) แคว๎นเขตโขงเหลําน้ีแตกํ ํอนเป็นของไทย สมัยกอํ นพุทธกาลผํานมานานช๎า หมดเวลาสมัยแล๎วแนวไทยบํได๎อยูํ หมอํู ินเดยี และพมาํ ชาวขําถน่ิ เขา (บทที่ 15) เปน็ ของเฮาสมัยน้ันเขตถ่นิ ดนิ แดน ดนิ ไทยแลนดแ๑ หลมทองสวูํ ันเดียวนี้ มอี ยํูในภูมิพ้นื จกั ตารางรูบ๎ ํ มีแมนํ า้ํ น้ําหมํุ หอํ และภูเขาขีดก้นั ตนั ไวท๎ อํ ได๐ (บทท่ี 16) ทางทศิ เหนือและทศิ ใตต๎ ะวันออกตะวนั ตก ยกเป็นกลอนมาลาํ เบิง่ ดู๏คณุ รู๎ ลําเบ่งิ ดคู๏ นั ไดป๎ ระวัติไทยเฮาอยูํ เกดิ เป็นไทย ตอ๎ งฮู๎ประวัติบ๎านยาํ นไทย (กลอนลง)ตอนตํอไปคอยฟ๓งการตงั้ บ๎านเมอื งใหมขํ องไทยเดอ๎ ... หนงั สือรวมกลอนลำทำงส้ัน ศูนย์กำรเรียนภูมิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร