หนังสือรวมกลอนลำทางยาว (พ.ศ. 2513-2560)

ลำดับ ปี พ.ศ. รำยชอ่ื กลอน หนำ้ 1 1 2513 กลอน หวีเป็นยา ตอนที่ 1 2 3 2 2513 กลอน หวีเป็นยา ตอนท่ี 2 6 8 3 2514 กลอน นิทานนางโตวา 10 11 4 2515 กลอน ฮ่าฮอนน่าสังขาร ตอนท่ี 1 13 15 5 2515 กลอน ฮ่าฮอนนา่ สังขาร ตอนท่ี 2 17 19 6 2515 กลอน ลอ่ งตอ่ สง่ ดวงวิญญาณผวู้ ายชนม์ 21 23 7 2516 กลอน ประเพณีฮีตสบิ สอง ตอนท่ี 1 25 27 8 2516 กลอน ประเพณีฮีตสบิ สอง ตอนท่ี 2 28 29 9 2516 กลอน ล่องอา่ ลายามเช้า 31 33 10 2516 กลอน อวยพรผูฟ้ งั 35 37 11 2516 กลอน อา่ ลาพาจาก 39 41 12 2517 กลอน พ่อมา้ ยใจบาป ตอนท่ี 1 43 45 13 2517 กลอน พอ่ มา้ ยใจบาป ตอนที่ 2 47 49 14 2517 กลอน พ่อม้ายใจบาป ตอนท่ี 3 51 53 15 2517 กลอน ล่าลอ่ งสภุ าษิตค่าคม 54 55 16 2517 กลอน สาดเย้ย เปรยี บเทียบสภุ าษติ 57 58 17 2518 กลอน เรื่อง จระเข้หลงกล ตอนท่ี 1 61 62 18 2518 กลอน เร่อื ง จระเข้หลงกล ตอนที่ 2 63 65 19 2519 กลอน อยกู่ ับความผิดหวัง ตอนที่ 1 20 2529 กลอน เทดิ พระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจา้ อยู่หวั ตอนท่ี 1 21 2529 กลอน เทดิ พระเกียรตพิ ระบาทสมเด็จพระเจา้ อยู่หวั ตอนที่ 2 22 2529 กลอน เทดิ พระเกยี รติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ตอนท่ี 3 23 2529 กลอน ล่อง เชิญชวนเลือกตัง้ สส. ตอนที่ 1 24 2529 กลอน ล่อง เชญิ ชวนเลือกต้งั สส. ตอนท่ี 2 25 2529 กลอน ลักษณะผูแ้ ทนทไ่ี มค่ วรเลอื ก 26 2529 กลอน พระคณุ แม่ 27 2529 กลอน อ่าลาพาจาก 28 2531 กลอน มบี า้ นอยูอ่ าศัย ตอนที่ 1 29 2531 กลอน มีบ้านอย่อู าศยั ตอนที่ 2 30 2531 กลอน อนามัยถว้ นท่วั 31 2532 กลอน รณรงคอ์ สี านไม่กนิ ปลาดิบ ตอนที่ 1 32 2532 กลอน รณรงค์อสี านไมก่ นิ ปลาดิบ ตอนที่ 2 33 2532 กลอน รณรงคอ์ สี านไมก่ นิ ปลาดบิ ตอนท่ี 3 34 2533 กลอน เทดิ พระเกียรติสมเด็จพระเจา้ ตากสนิ มหาราช ตอนท่ี 1 35 2533 กลอน เทดิ พระเกียรติสมเด็จพระเจา้ ตากสนิ มหาราช ตอนที่ 2 36 2533 กลอน พิทกั ษท์ รัพยากรธรรมชาตแิ ละอนรุ กั ษส์ ่งิ แวดลอ้ ม ตอนที่ 1 37 2533 กลอน พิทักษ์ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละอนรุ ักษส์ ่ิงแวดลอ้ ม ตอนท่ี 2

38 2533 กลอน รณรงคป์ ลกู หมอ่ นเลี้ยงไหม 67 39 2534 กลอน สตรกี ้าวหน้าพัฒนาเลือกตั้ง ตอนท่ี 1 69 40 2534 กลอน สตรีก้าวหนา้ พัฒนาเลอื กตัง้ ตอนที่ 2 70 41 2534 กลอน อาการของเอดส์ 71 42 2534 กลอน ควรปูองกันดีกวา่ แก้ 73 43 2534 กลอน เปน็ โรคอ่นื ดกี วา่ เปน็ โรคเอดส์ 75 44 2534 กลอน ประวัติของโรคเอดส์ 76 45 2534 กลอน สาเหตุการเป็นโรคเอดส์ 78 46 2535 กลอน ประชาธิปไตยกับบทบาทสตรี ตอนท่ี 1 79 47 2535 กลอน ประชาธิปไตย ตอนท่ี 2 80 48 2535 กลอน ประชาธิปไตย ตอนท่ี 3 81 49 2536 กลอน ลา่ ล่องชมเมอื งขอนแก่น ตอนท่ี 1 82 50 2536 กลอน ลา่ ลอ่ งชมขอนแก่น ตอนที่ 2 84 51 2537 กลอน เทิดพระเกยี รติสมเด็จพระนางเจา้ พระบรมราชินีนาถ ตอนที่ 1 85 52 2537 กลอน เทดิ พระเกียรตสิ มเด็จพระนางเจา้ พระบรมราชินีนาถ ตอนที่ 2 87 53 2537 กลอน หนเี วน้ อบายมุขทง้ั ปวง 88 54 2539 กลอน โทษของการทา่ ลายปุาไม้โทษของการท่าลายปุาไม้ 89 55 2539 กลอน สตรีกบั การพฒั นาประชาธิปไตย 91 56 2541 กลอน เทดิ พระเกยี รติสมเด็จพระเทพ ตอนที่ 1 93 57 2541 กลอน เทดิ พระเกยี รติสมเด็จพระเทพ ตอนท่ี 2 94 58 2541 กลอน เทิดพระเกียรตสิ มเด็จพระเทพ ตอนที่ 3 95 59 2541 กลอน เทดิ พระเกียรติสมเด็จพระเทพ ตอนท่ี 4 97 60 2541 กลอน เทดิ พระเกียรติสมเด็จพระเทพ ตอนที่ 5 98 61 2541 กลอน เทดิ พระเกยี รติสมเด็จพระเทพ ตอนท่ี 6 100 62 2541 กลอน อา่ ลาพาจาก 102 63 2543 กลอน เทิดพระเกยี รติ พระบรมโอรสาธริ าชสยามมกฎุ ราชกมุ าร 104 64 2546 กลอน โขง ชี มูล ตอนที่ 1 105 65 2546 กลอน โขง ชี มูล ตอนที่ 2 107 66 2546 กลอน ลาหมอล่ามานพ เพชรคลองลาน 109 67 2547 กลอน ลอ่ งลาสาว 111 68 2548 กลอน คนื รอยยิม้ อนั สดใสใหผ้ ู้สงู วยั 112 69 2548 กลอน สง่ ดวงใจช่วยภัยสนึ ามิ 114 70 2549 กลอน ทา่ อย่างไรจึงปลอดภัยจากไข้เลือดออก ตอนที่ 1 115 71 2549 กลอน ท่าอยา่ งไรจงึ ปลอดภัยจากไข้เลือดออก ตอนที่ 2 117 72 2549 กลอน รณรงคใ์ หค้ วามรูเ้ รือ่ งหน่วยก้ชู พี ตอนที่ 1 118 73 2549 กลอน รณรงค์ใหค้ วามรเู้ รื่องหนว่ ยกู้ชพี ตอนท่ี 2 121 74 2549 กลอน เทดิ ไท้ในหลวง ปมี หามงคล 122 75 2549 กลอน ออมวนั สามบาทเลกิ เหล้าเลิกจน 123 76 2550 กลอน ขนั้ ตอนการลงคะแนนออกเสียงประชามติ ตอนที่ 1 124

77 2550 กลอนเชญิ ชวนเลือกตัง้ ส.ส. ตอนที่ 1 126 78 2550 กลอน ขนั้ ตอนการลงคะแนนออกเสียงประชามติ ตอนที่ 2 128 79 2550 กลอนเชิญชวนเลอื กต้งั ส.ส. ตอนที่ 2 134 80 2550 กลอนเชญิ ชวนเลอื กตัง้ ส.ส. ตอนท่ี 1 129 81 2550 กลอนเชิญชวนเลือกต้ัง ส.ส. ตอนท่ี 2 132 82 2550 กลอนเชญิ ชวนเลอื กต้ัง สท. ตา่ บลกดุ นา้่ ใส ตอนที่ 1 136 83 2550 กลอนเชิญชวนเลือกตง้ั สท. ต่าบลกุดน่้าใส ตอนที่ 2 138 84 2550 กลอน ขอส่งแรงใจให้ชาวใต้ 141 85 2550 กลอน คนขอนแก่นไม่ทอดทงิ้ กนั 143 86 2550 กลอน เสาเข็มชีวิต 8 ต้น 146 87 2550 กลอน ความหมายของภาษาถิ่นไทยอีสาน 149 88 2550 กลอน เกิดเปน็ ไทยให้รักกัน ตอนที่ 1 151 89 2550 กลอน เกดิ เปน็ ไทยให้รักกนั ตอนท่ี 2 153 90 2550 กลอน เชิญรว่ มลงประชามติรฐั ธรรมนญู 155 91 2550 กลอน กล่าวขอบคณุ จากพรรคเพือ่ แผน่ ดนิ 157 92 2550 กลอน รณรงคเ์ ชิญชวนประชาชนร่างรฐั ธรรมนญู 159 93 2550 กลอน สายสัมพันธ์ไทย 161 94 2550 กลอน สทิ ธผิ ู้บริโภค 5 ประการ 163 95 2550 กลอน สา่ เนยี งภาษาถิ่นไทยอสี าน 165 96 2551 กลอน กตญั ญูต่อชาตศิ าสนาพระมหากษตั ริย์ ตอนท่ี 1 166 97 2551 กลอน กตญั ญตู อ่ ชาตศิ าสนาพระมหากษตั ริย์ ตอนท่ี 2 168 98 2551 กลอน คนไทยหา่ งไกลคอรร์ บั ช่นั ตอนท่ี 1 170 99 2551 กลอน คนไทยหา่ งไกลคอร์รบั ช่นั ตอนท่ี 2 172 100 2551 กลอน มทุ ิตาจติ “ผ้อู ่านวยการอุรดุ า สดุ มี” ตอนที่ 1 174 101 2551 กลอน มุทิตาจติ “ผู้อา่ นวยการอุรดุ า สดุ มี” ตอนที่ 2 176 102 2551 กลอน เฉลิมพระเกยี รติ ถวายอาลยั สมเด็จพนี่ างเธอเจา้ ฟูากลั ยาณิวัฒนากรมหลวง 178 นราธิวาสราชนครินทร์ 181 103 2552 กลอน ยาสมุนไพร - ใจธรรม ตอนท่ี 1 184 104 2552 กลอน ยาสมนุ ไพร – ใจธรรม ตอนท่ี 2 185 105 2552 กลอน ขอบคุณฟูาเบอ้ื งบน 187 106 2552 กลอน โรคทุพโภชนาการ-ขาดสารอาหาร 189 107 2552 กลอน ดอกเบี้ย เงนิ กูส้ หกรณ์ 191 108 2553 กลอน ผู้ชายหลักตอกควาย ตอนที่ 1 193 109 2553 กลอน ผชู้ ายหลกั ตอกควาย ตอนที่ 2 194 110 2553 กลอน อณิสงคข์ องบุญบวช ตอนท่ี 1 196 111 2553 กลอน อณิสงคข์ องบญุ บวช ตอนที่ 2 198 112 2553 กลอน อณสิ งค์ของบญุ บวช ตอนที่ 3 200 113 2553 กลอน แม่โพสพ 202 114 2553 กลอน กองทุนแมข่ องแผน่ ดิน

115 2553 กลอน อวยพรปีใหม่ 203 116 2554 กลอน ฮตี สบิ สอง ตอนท่ี 1 204 117 2554 กลอน ฮีตสบิ สอง ตอนท่ี 2 206 118 2554 กลอน ครองสิบสี่ ตอนท่ี 1 208 119 2554 กลอน ครองสบิ สี่ ตอนท่ี 2 210 120 2554 กลอน พลังงานในอนาคต ตอนท่ี 1 212 121 2554 กลอน พลังงานในอนาคต ตอนท่ี 2 214 122 2554 กลอน แก้ปญั หาเชิงโครงสร้าง ตอนท่ี 1 215 123 2554 กลอน แกป้ ญั หาเชิงโครงสร้าง ตอนท่ี 2 217 124 2554 กลอน จติ ญาณ ลกู หลาน ทรัพยส์ ะลงคาน กายสังขาร ตอนท่ี 1 219 125 2554 กลอน จิตญาณ ลูกหลาน ทรพั ย์สะลงคาน กายสังขาร ตอนท่ี 2 221 126 2554 กลอน ท่าไมตอ้ งปฏิรูปประเทศไทย ตอนที่ 1 223 127 2554 กลอน ทา่ ไมตอ้ งปฏิรปู ประเทศไทย ตอนที่ 2 226 128 2554 กลอน ฟืน้ ฟูกวู้ ิกฤตอทกภัย ตอนท่ี 1 228 129 2554 กลอน ฟ้ืนฟกู วู้ กิ ฤตอทกภัย ตอนที่ 2 230 130 2554 กลอน รกั ษาตามอาการหรอื รกั ษาตามสาเหตุ ตอนท่ี 1 232 131 2554 กลอน รกั ษาตามอาการหรือรักษาตามสาเหตุ ตอนที่ 2 234 132 2554 กลอนล่าชุด ร่มโพธท์ิ องของภูเมง็ ตอนที่ 1 236 133 2554 กลอนล่าชุด ร่มโพธ์ทิ องของภูเมง็ ตอนท่ี 2 238 134 2554 กลอนลา่ ชุด รม่ โพธิ์ทองของภเู มง็ ตอนที่ 1 240 135 2554 กลอนล่าชดุ รม่ โพธิท์ องของภเู ม็ง ตอนท่ี 2 242 136 2554 กลอนล่าชดุ รม่ โพธิ์ทองของภูเม็ง ตอนท่ี 1 244 137 2554 กลอนล่าชุด ร่มโพธท์ิ องของภเู ม็ง ตอนที่ 2 246 138 2554 กลอนลา่ ชดุ ร่มโพธท์ิ องของภูเม็ง 248 139 2554 กลอน สรปุ งานวัฒนธรรม 250 140 2554 กลอน โครงการ ทตู วฒั นธรรมนานาชาติ ร่วมอนุรกั ษส์ บื สานประเพณีสงกรานต์ 252 งามอยา่ งไทย 254 141 2554 กลอน โครงการ“ฝกึ อบรมเชงิ วชิ าการ“หลกั สูตรการเขยี นข้อมลู ทางวฒั นธรรม 256 142 2554 กลอน เชญิ ชวนการมีสว่ นร่วมประชาธิปไตยในสงั คมไทย 258 143 2554 กลอน โครงการมหกรรมวฒั นธรรม 260 144 2554 กลอน ปฐมนเิ ทศธรรม 263 145 2554 กลอน รว่ มใจฟื้นฟูก้วู กิ ฤตภยั นา้่ ท่วม 266 146 2554 กลอน ลานคนเรียนสู่วัฒนธรรมสรา้ งสรรค์ 268 147 2554 กลอน สง่ กา่ ลังใจให้ผปู้ ระสบภัยนา้่ ทว่ ม 270 148 2554 กลอน ใหฮ้ จู้ กั บญุ คุณคน 273 149 2554 กลอน สรปุ งานสา่ นักงานวฒั นธรรมขอนแกน่ 276 150 2555 กลอน วนั วิสาขบูชา ตอนท่ี 1 278 151 2555 กลอน วนั วสิ าขบชู า ตอนที่ 2 280 152 2555 กลอน รกั กันด้วยใจชาติไทยมัน่ คง ตอนท่ี 1

153 2555 กลอน รักกนั ด้วยใจชาตไิ ทยมัน่ คง ตอนที่ 2 282 154 2555 กลอน ฝากช่อื เสียงสา่ เนียงลา่ รงุ่ เรอื งเครือชยั 285 155 2555 กลอน ประวตั ลิ ่าแคน 287 156 2555 กลอน ฝากส่อื พื้นบ้านผ่านเสียงล่า 289 157 2555 กลอน สามัคคสี ามัคคานังตาโปสุขังสง่ิ ดีเลิศ 291 158 2555 กลอนลา่ คุณภาพ น้่ามังคดุ 293 159 2556 กลอน เชิดชูเกยี รติ นายธรี ะพงษ์ โสดาศรี 160 2556 กลอน ลา่ ล่อง อนุรกั ษ์วัฒนธรรม ตอนที่ 1 297 161 2556 กลอน ล่าลอ่ ง อนุรกั ษ์วัฒนธรรม ตอนที่ 2 299 162 2556 กลอน สมุนไพรคาวตองโกลด์แม็กซ์ ตอนท่ี 1 301 163 2556 กลอน สมุนไพรคาวตองโกลดแ์ ม็กซ์ ตอนท่ี 2 302 164 2556 กลอน หาเสียง นายก อบต. ตอนท่ี 1 (นางสาวทัศพร พรหมหลง) 304 165 2556 กลอน หาเสียง นายก อบต. ตอนท่ี 2 (นางสาวทัศพร พรหมหลง) 307 166 2556 กลอน เชิญชวนเลือกตงั้ นายกองค์การนิสติ มมส. 309 167 2556 กลอน ลา่ ลาอาลัย 310 168 2557 กลอน สามคั คกี ลมเกลยี วคือข้าวเหนยี วปั้นใหม่ 312 169 2557 กลอน เชญิ ชวนเท่ยี วงานดอกคนู เสียงแคน 314 170 2557 กลอน ลา่ ถวายพรแดอ่ งค์สมเด็จพระเทพฯ 316 171 2557 กลอน ลา่ อวยพรฯพณฯ ดร.ทองลนุ สีสุลิด 318 172 2557 กลอน สามัคคีคอื พลงั อนั ย้ังยนื 320 173 2557 กลอน กวา่ จะเปน็ หมอล่าดอกเตอร์ 322 174 2557 กลอน การเสริมสร้างความสมานฉนั ท์ 324 175 2557 กลอน ยาตราโคเทียมเกวียน 326 176 2558 กลอน เชิดชูเกยี รติพระครู พทิ กั ษ์อมั พวัน 329 177 2558 กลอน เชดิ ชเู กียรตพิ ระครู พทิ ักษ์อมั พวัน ตอนที่ 2 331 178 2558 กลอน หลักธรรมภบิ าล ตอนท่ี 1 333 179 2558 กลอน หลักธรรมภบิ าล ตอนที่ 2 334 180 2558 กลอน เชญิ ชวนเทีย่ วงานดอกคูณเสยี งแคนและถนนข้าวเหนยี ว 337 181 2558 กลอน การเสรมิ สรา้ งความสมานฉนั ท์ 339 182 2558 กลอน “อ่าลาอาลยั ท่าน ผศ. ดร. สุภณ” 341 183 2558 กลอน เทิดไทพ้ ระบรมราชนิ ีนาถ 343 184 2559 กลอน ประวัติพระครูศิริธรรมนิเทศก์ ตอนท่ี 1 344 185 2559 กลอน ประวตั ิพระครูศริ ธิ รรมนเิ ทศก์ ตอนท่ี 2 346 186 2559 กลอน ต้อนรบั นสิ ติ มมส 348 187 2559 กลอน ถวายอาลยั น้อมเสด็จส่สู วรรคค์ าลยั 351 188 2559 กลอน ยกระดับคุณภาพการศกึ ษาที่มุ้งพัฒนา 7 ด้าน 353 189 2559 กลอน เทดิ ไท้ในหลวง รัชกาลท่ีสบิ 190 2559 กลอน เปรียบเทียบวัฒนธรรมเก่าใหม่ 357 191 2559 กลอน โครงการสาธารณสุข (โรคเรื้อน) ในอุปถมั ภข์ ององค์พ่อหลวงไทย ตอนท่ี 1 339

192 2559 กลอน โครงการสาธารณสุข (โรคเร้อื น) ในอปุ ถมั ภข์ ององค์พอ่ หลวงไทย ตอนท่ี 2 361 193 2559 กลอน โครงการสาธารณสุข (โรคเรอ้ื น) ในอุปถัมภ์ขององค์พอ่ หลวงไทย ตอนท่ี 3 363 195 2559 กลอน ประวตั ิและสง่ วญิ ญาณคุณแม่ครปู ระดษิ ฐา ปญั ญาชุม ตอนท่ี 1 365 195 2559 กลอน ประวตั แิ ละสง่ วิญญาณคณุ แม่ครปู ระดษิ ฐา ปญั ญาชมุ ตอนที่ 2 367 196 2559 กลอน มทุ ติ าจติ ร อาจารย์ ดร.เสาวภา สขุ ประเสริฐ และอาจารย์ดร.นฤมล 369 ปญั ญาวชโิ รภาส 371 197 2559 กลอนยกระดบั คณุ ภาพการศกึ ษาท่ีม่งุ พฒั นา 7 ดา้ น 372 198 2559 กลอน สง่ ดวงวิญญาณ แม่ทองดี นนท์อาสา ตอนท่ี 1 374 199 2559 กลอน ส่งดวงวิญญาณ แม่ทองดี นนทอ์ าสา ตอนที่ 2 376 200 2556 กลอน เชดิ ชูเกยี รติ นายธีระพงษ์ โสดาศรี

1 กลอน หวีเป็นยา ตอนท่ี 1 ทานอง ลาทางยาว ประพนั ธ์โดยแม่ครู ราตรี ศรวี ไิ ล ปี พ.ศ. 2513 (กลอนข้นึ ) โอล่ ะนอ… ฟังเอยฟังความเว้าหนกั เบาบน่ ่าเชื่อ ผู้ชายดมของเมีย บ่อยากกนิ ฮอดขา้ วปานนัน้ เวา้ วา่ บ่ดีของมีคณุ ละนา้ ..ละนา้ (เนอ้ื ในกลอน) (บทที่ 1) หันมาฟังทางนสี้ ิเว้าเรือ่ งยาดี ใหฟ้ ังจักหน่อย หมอหน่ึงชอื่ เชยี งสรอ้ ยเรานั้นไดล้ กู น้อย พวมเล่นแล่นคลาน (บทที่ 2) ว่านาโตไกลบ้าน ไปนอนอยู่ แต่เดอื นหก พอเมื่อฝนตกลง ฮอดฤดเู อากล้า พากนั ปุกเถียงน้อยนอนประจาํ นาซ่าว เพราะตัง้ ใจก่อสร้างจรงิ แทแ้ น่นอน (บทท่ี 3) พอฮอดเดือนหกขอ่ นผัวผดั เหล่าขดั อก ขุดบกั จกหนกั หลายจอ่ ยโซโตหล่า ไปเอายาเอาหวา่ นหมอใด๋มาใส่ พอ่ งยาฮา่ งและฮากไมท้ างไขก้ ะบ่เซา (บทที่ 4) ใกลส้ ฮิ อดยามเก่ียวขา้ วผัดนอนป่วยตดิ หมอน นอนอยู่กับเถียงนาๆจอ่ ยผอมบ่กนิ ขา้ ว มือ้ หนึ่งนน้ั เมียผัดเอาปูน้อยอยหู่ วั นามาอ่อม ใสก่ ับหน่อไมส้ ม้ กินแลว้ กะเลา่ นอน (บทที่ 5) ส่วนวา่ ลูกออ่ นนอ้ ยบ่แขนอู่เอานอนกลาง เดก๊ิ พอหายเสยี งคางๆว่าผูผ้ ัวหลับแล้ว เมยี เลยโจมลูกหล่าหนีมาทางใหม่ หยบั เขา้ นอนใกลๆ้ แทนหม่องลูกชาย (บทที่ 6) เด๊ิกพอไกข่ ันซั้นเมยี ผิดเล่าหลับมดิ ลมื สตินอนหงาย ผดั เปิดกกขาไว้ ส่วนเซียงสร้อยผู้ลาวไข้ปกติเคยดมลกู หนังสือรวมกลอนลำทำงยำว 1 ศูนย์กำรเรียนภมู ิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

2 ว่าแตฮ่ ู้เมือ่ ขึ้นเคยกม้ จูบชม ดมของเมีย (กลอนลง) ....ละน้า กลอน หวเี ปน็ ยา ตอนที่ 2 ทานอง ลาทางยาว ประพันธโ์ ดยแม่ครู ราตรี ศรีวิไล ปี พ.ศ. 2513 (กลอนข้นึ ) ฟังเอาเดอ้ พน่ี อ้ ง ตอนสองล่องตอ่ ตอนเชียงส้อยแขน่ จอ้ ก้อ ตอนกม้ จบู ดม (เนอ้ื ในกลอน) (บทท่ี 1) สมโชคในคนื นั้นเมียผันเปลยี่ นทางหนี สว่ นเชยี งสรอ้ ยคําถงึ หวีของเมยี ๆ วา่ แม่นหวั บุตรน้อย คลาํ เหน็ ฝอยขอ่ งหยอ่ งของเมียว่าหัวลูก คลําถืกโมมโท่โล่ว่าหน้าฝากลกู น้อย กะเลยก้มจูบหวี (บทท่ี 2) จบู เทอื่ นี้กลน่ิ ตา่ งสงสัย จบู เทือ่ สองเทอื่ สามกล่ินบด่ ีเลยเอนิ้ ปลุกเมียขน้ึ มมุ ๆ เสยี งจม่ วา่ อหี า่ กินมงึ แกงปใู สห่ นอ่ ไมส้ ม้ ใหล้ ูกกนิ แลว้ บ่ล้างปากใหม้ นั บ้อน้อแม่มงึ …ละน้า (บทที่ 3) เมยี เลยฮู้เมอื่ ข้นึ สะดุง้ ตืน่ เลยจา ฝางขี่ตาแนวใด มาซา่ งเปน็ ปานนี้ เจ้าดมหวขี องข้อยฝางขต่ี าว่าหวั ลูก หวกี ับหัวซ่างบ่ฮู้ เจา้ เปน็ บ้าอีหยงั (บทที่ 4) ผัวเลยหยดุ ซัง่ ม้งั ปานเฒ่าดั่งจกุ มัน คันฮ้วู ่าเป็นหวีเมียๆข่อยสเิ อาหยามซ้าํ วา่ สทิ าํ แกไ้ ข้จักทีใหม้ นั ซ่วง เมยี เลยวา่ เซาๆพอ่ บักนอ้ ยแพงไวใ้ ห้ป่วยหาย (บทที่ 5) คนั เจา้ หวิ แนวนกี้ ินยาสาม้ืออนื่ ตื่นม้อื เช้าใหก้ ินข้าวพอ่ บักหนู ของหมนู่ ไ้ี วถ้ า่ พยี่ ามหายคันพี่ตายกะตอ้ งมผี อู้ น่ื มาเป็นเจ้า ต้งั แตน่ ั้นผวั กะเลยกนิ ขา้ ว เพราะเราเสยี ดายหางหล่ี เลยอว้ นพีขนึ้ หน้ามาซ้ําจัง่ บ่ตาย 2 หนังสือรวมกลอนลำทำงยำว ศนู ย์กำรเรียนภมู ิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

3 (บทท่ี 6) จังว่าของแนวนเ้ี ฮด็ ใหค้ นหายไข้ ไวๆๆได้ประโยชนโ์ พดกวา่ ยาอยู่ห่างหมอน้ีจั่งแมน่ ดี นิทานเป็นจงั่ ซี้ จ่งั ไดว้ า่ ชายหลง ผู้ชายเลวไดด้ ไี หมผหู้ ญิงดมมาลาดอกดวงพวงพั้ว หาตัวมาอ้างนทิ านใดไ๋ ขบอกคนั เจา้ ซอกเบิ่งพอ้ เอามาแก้แม่นเทอ่ื หลังบัวลอยวงั (กลอนลง) ละน้า…. หนงั สือรวมกลอนลำทำงยำว 3 ศนู ย์กำรเรียนภูมิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

4 กลอน นิทานนางโตวา ทานอง ลาทางยาว ประพนั ธโ์ ดย ราตรีศรีวไิ ล ปี พ.ศ. 2514 (กลอนข้นึ ) โอ่..โอ่ย..โอ่ย..ละนอ.. บุญเอ้ยบุญผลา ผู้ใด๋สร้าง สิตอ้ งเปน็ หนทางให้ผู้น้ัน ไดเ้ ทยี วใต่ กรรมเอ้ยกรรม กรรมผูใ้ ด๋ สรา้ งไว้ ตอ้ งนําใชช้ าติต่อไป ผลาใผ บุญมัน..ละนา้ .. (เนอื้ ในกลอน) (บทท่ี 1) บัดน้ี จักกลา่ วเรอ่ื งอิงในเรือ่ ง หลักธรรม หมอลาํ ขอ หยบิ ยกเอาบาปบญุ มาเว้า กลา่ วถงึ เศรษฐีเฒ่าเนาใน ปราสาทใหญ่ มขี ้าทาส รับใช้ หลายล้น นบั อนนั ต์ (บทที่ 2) เกดิ เป็นมือ้ เศรษฐีนน้ั เล่นม่วน ซวนสนกุ เสพความสุข บนกองเงนิ กองทองๆ บ่ห่วงบญุ คณู คํ้า บค่ ดิ นํา พอดี้ สิมีผล บุญหรอื บาป ทราบ อย่างเดยี ว แต่ได้ใช้เอาเงินนั้น ว่านโปรย (บทที่ 3) ความหิวโหย นั้นบ่เคยเหน็ ซํ้า กินภาเงินภาคาํ สุขลํา้ เลิศสอู่ ย่าง บญุ บเ่ คย กอ่ สรา้ ง ศีลทานนัน้ บอ่ า่ วหา (บทที่ 4) ทางวดั วา บเ่ คยเข้า ไปเอาบญุ จักเท่ือ ทาน ถิม่ ๆ เสีย ๆ โดยบ่ไดอ้ ่าวเอ้ือ นําบุญสรา้ ง สง่ สนอง (บทท่ี 5) ฝากแต่ พวกลกู น้อง ซมุ หมู่ บริวาร ยามเป็นบุญ เปน็ ทาน กะฝากวาน คนใช้ ในกลมุ่ บริวานนัน้ มผี เู้ ห็น ความสาํ คัญ เรอ่ื งบาปบญุ คูณค่า ซื่อว่านาง โตวา ในชุมกลุ่ม ทาสใช้ ผใู้ จกว้างห่วงบญุ (บทท่ี 6) จติ ใจบ่ วา้ วุ้น ต้งั ต่อ สมาธิ มสี ติ สัมปชญั ญะ เหลอื่ มใส พระตรยั แก้ว เดินตามแนว พุทธองคส์ อนไวใ้ จบ่คา เคืองขุน่ เศรษฐเี ปน็ ผู้ลงทุน ทงั ของกิน เครือ่ งใช้ เงินทองพร้อมขสู่ ูแ่ นว 4 หนังสือรวมกลอนลำทำงยำว ศูนย์กำรเรียนภมู ิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

5 (บทที่ 7) นางโตวา รับแล้ว ไปทานต่อ ขอกองบญุ ผูล้ งทุน แม่นเศรษฐี แตบ่ ม่ ี เวลาว่าง นางโตวา เป็นคนใช้ แต่มใี จเล่ือมใส ศรัทธากวา้ งยง่ิ ใหญ่ แม่นเวยี กยาก ปานใด๋กะปนั เวลา แบง่ ไว้ เพราะใจต้ัง ต่อกศุ ล (บทท่ี 8) กาลเวลา ผ่านพน้ ถึงท่ี มรณัง ธาตุดับขัน เพพงั ๆ จากโลกคน บนพน้ื นางโตวา ได้ไปขนึ้ บนนิพาน นิทานว่า เกดิ เป็นนาง เทวดา เทิงสวรรค์ ช้นั ฟ้า ผลาสร้าง ส่งนาํ (บทที่ 9) ส่วนเศรษฐี ผมู้ ัง่ คง้ั ตายเป็น นกกาเหว่า ฮอ้ งโตเวย โตวา ๆว่าเวย มนั เวา้ ความหมาย ของนกกาเวาฮ้องทวงบุญ คุณเค้านาํ โตวา วา่ ถ้าแหน่ ๆ ศิลทาน เฮาแทๆ้ เปน็ หยังเจ้า จั่งลกั เอา (บทที่ 10) จาํ ไวแ้ หนเ่ ดอ้ เจา้ การฝากหมู่ ไปทาํ บุญ สหิ ายเทงิ ทุน เทงิ กาํ ไรเพราะว่าใจ บไ่ ปพร้อม จติ บ่ โมธนาน้อมทานไป กะสูญเปล่า องค์พระพทุ ธเจา้ เปน็ กกเหงา่ แหง่ ทาน (บทที่ 11) บรรลุ โพธญาณได้ เป็นบญุ ใหญ่อันสุขโข คาํ วา่ โยบุคคะโล อนั ว่าบคุ คลใด เทติยอ่ มให้ ทานังซ่งึ ทาน ทายะโกแปลวา่ ผใู้ หท้ าน ปฏิคาหะโกคือผ้รู บั เอาแลว้ ซึ่งของทานนน้ั เอาศรัทธาตงั้ มน่ั แล้วเอาบุญกิริยา วตั ถุสาม-มาบวกใส่ คอื ทานมัย สีลมยั ภาวนามัย ต้องสมั รวมเขา้ ไว้ เฮ็ดใจต้งั เท่ียงซนั (บทที่ 12) ขอ้ 1 นนั้ ขนั้ แรก เวลาทาน ให้มจี ติ ยนี ดเี หล่อื มใสใจกว้าง ขอ้ 2 น้นั ศรทั ธาคอื ความเชือ่ ข้อที ยามเมอ่ื ทานไปแล้ว บ่เสียดายบ่ฮา้ ยโจ่ม ผลศีลทาน โตซิพาให้มม้ หนีพน้ บว่ งกรรม (บทที่ 13) ทานไปแลว้ หยาดนาํ้ แถมตื่มซ้ําฝากแมธ่ รณี คําหยาดนํ้าว่า อทิ ังเม ยาตินงั โหตุ สวดสามทีสามหล ซิส่งผลไป ภายหน้า บุญผลา ทเี่ คย กินทานสร้างนนั้ ซิพานําทาง คอยหนนุ ยู้ ซูใส่ หนังสือรวมกลอนลำทำงยำว 5 ศนู ย์กำรเรียนภมู ิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

6 นิทานนางโตวา อทุ าหร สอนสัง่ ไว้ ได้ฟงั แล้ว ให้ฮํ่าฮอน (กลอนลง) ใจสังวร ในธรรม..ละน้า ๆ... กลอน ฮ่าฮอนนาสงั ขาร ตอนท่ี 1 ทานอง ลาทางล่อง ประพันธโ์ ดย แมค่ รู ราตรี ศรีวไิ ล ปี พ.ศ. 2515 (กลอนขนึ้ ) โอ่ย..โอ่ยละนอ.. ยากเอ้ย...ยากยงุ่ ลุงลัง เปน็ ตาหนา่ ย คดิ ยากนาํ ความเจบ็ คิดยากนําความตาย มันสิมาเเล่นจอ้ แมน่ ขอไวก้ ะบอ่ ฟงั .. อณิจังวัตสงั ขาลา..ละน้า… (เนอื้ ในกลอน) (บทท่ี 1) อนั น้ี เพิ่นว่าสงั ขารข่อน อยา่ มัวนอนหลับไหลชวี ิตไกลส้ หิ มนิ่ หม่อ เวลาบ่คอยรอ สายนะทีบอ่ ยูถ่ ้า จวนจอ้ หมอ่ แก่กาล (บทที่ 2) หม่นั มองเบ่งิ รอบดา้ น การเกดิ แกเ่ จบ็ ดับ ฮอดเวลาพญาโยมสิมาฮับ แมน่ หลกี หนี กะนาํ คน้ ไปบก่ ลับหลับบ่ฟ้ืนฝืนบม่ ีหนบี พ่ ้น สงั ขารคนมนั จรงิ แหน่ พวกพ่อแม่ พี่นอ้ งคิดคอื ขอ่ ยแน่บ่น้อ (บทที่ 3) ฉันสงั มาคิดพอ้ ความยากสนิ าํ ทัน บ่อนสทิ ําลายขนั แก่ชรามาใกล้ เกดิ มเี จบ็ มีไข้ภยั วบิ ัติท้ังสี่ ความเกิดแกเ่ จ็บตาย แมน่ จัง่ ใดก๋ ต็ อ้ งพ้ออีหลี สมิ เี งินหมื่นลา้ นมาซื้อกะบอ่ ฟงั (บทที่ 4) คราวเฮายงั หนมุ่ แน่น กาํ ลงั ตงึ กาํ ลังเตม็ ใผมาเหน็ กะว่าสวยว่างาม ยากจูมดมชมแก้ม จกั หนอ่ ยน้ีคอยถ่าแนมหนังเน้อื สิแปรปรวนเปน็ แนวใหม่ เนือ้ กะสเิ ห่ยี วตากะสิฟางหลังกะสิขดโก่งโกม้ ลกุ กะโอย นงั่ กะโอย้ ผมซํา้ สิหงอกนํา (บทที่ 5) คางกะสบิ ํา้ เป็นคํ้ามํ้าปากกะสแิ ข่วหลน่ ฟนั หลดุ มีแตแ่ นวสิซาํ รดุ แกช่ ราลงแล้ว เปน็ นาํ สังขารแลว่ เพพงั ยงั้ บอ่ อยู่ อะนจิ งั วัตตะสังขาลา พระยังบอกใหฮ้ ู้ คอื บว่ งมัดแอว 6 หนังสือรวมกลอนลำทำงยำว ศูนย์กำรเรียนภมู ิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

7 (บทท่ี 6) บอกวา่ มีเกดิ แลว้ ผดั มีแกต่ ามมา มแี กแ่ ลว้ เจบ็ ผดั แลน่ มาหา สมู่ ื้อนี้โรคบางโตบ่มียา รกั ษาให้หายได้ โรคตายไวเปน็ ฮา้ ย แมน่ โรคหัวใจวาย ฮอดบไ่ ดไ้ ขป้ ่วย หม่องนล้ี ะหม่องสิอว่ ย เข้าไปในป่าช้า มนั เปน็ นา่ คดิ นาํ .. (กลอนลง) เด.้ ..นอคน..ละน้า หนังสือรวมกลอนลำทำงยำว 7 ศูนย์กำรเรียนภูมิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

8 กลอน ฮ่าฮอนนาสังขาร ตอนที่ 2 ทานอง ลาทางยาว ประพนั ธโ์ ดย แมค่ รรู าตรี ศรีวไิ ล ปี พ.ศ. 2515 (บทที่ 1) จง่ั ไดว้ า่ สังขารของคนนัน้ มนั แปรได้ทกุ แหง่ ผลสุดท้ายถ่ิมความฮักความแพง ไปนอนอย่ปู า่ ชา้ หันหน้าอว่ ยหนี (บทที่ 2) ทุกคนในโลกน้ี ต้องพลดั พรากจากคนฮัก เปน็ ขา้ วของเงนิ ทอง ๆ บ่อฮ่อนเอาไปได้ พรอ้ มทังเฮือนซานสรา้ ง หลังงาม ๆ ปลกุ ใหม่ ๆ คันผวั ตาย เมยี กะเอาผวั ใหม่ คนั เมียตายผวั กะเอาเมยี ใหม่ เฮือนซานปลกู สรา้ งไว้ เขากะได้อยู่แทน (บทท่ี 3) คิดตอ่ ญาตพิ ี่น้อง ผวั เคยฮักเมยี เคยหอม ซอมเบงิ่ เด้อ บัดยามตาย บม่ ีไผอยากไปนาํ ฮอดกลวั เกรงซาํ้ มีแต่บญุ กรรมสรา้ ง ส่งิ สิพานําทาง พอได้ไปเปน็ หมู่ คดิ ต่อญาติพี่น้องเพิน่ กะไปนําอยู่ ส่งฮอดแคป่ า่ ชา้ สาแลว้ กะเล่าคืน (บทท่ี 4) ผัวเคยฮักเมียเคยแพง เขากะตสิ ะอืน้ ให้นาํ อย่พู อมันคอื สองสามเดือนพอปานแกวเมืองเลย ๆ บ่คิดนําพอด้ี หนีไปคอยคองซไู้ ปหาซซู ู้เอาผใู้ หม่ สว่ นผูต้ าย เขาเอาไผจูดจอ้ บ่เหลอื ไวท้ อ่ ใย (บทท่ี 5) ย้านแต่มนั บอ่ ไหม้ ฟนื ดน้ ใหญ่ปานหยงั ทง้ั โซล่านํ้ามัน ยางรถตําเข้าไปพร้อม ชอมใหด้ ีเด้อท่านชีวิตคนบ่มหี ยงั เปน็ แก่สาร อย่ามวั คอ้ งขอ่ งแตบ่ ว่ ง นีล้ ะหม่องฉันราตรเี ป็นห่วง สังขารคนบ่เที่ยงมน่ั จริงแทแ้ นน่ อน (บทที่ 6) เพราะฉะน้ันให้รบี ร้อน เอาใจใสท่ ําบุญ..เดอพ่นี อ้ ง รักษาศลิ กนิ ทาน อยา่ นดั วันประกันพรุ่ง อยา่ ผลัด ไปปหี นา้ ปสี ิมาปใี หม่ ความเกิดแกเ่ จ็บตาย มนั บ่รออยใู่ ด ตกหว่างคาวฮอดม้ือ ขอไว้กะบ่ฟงั (บทที่ 7) องคพ์ ระธรรมคาํ สอน เตอื นให้สังวรไว้ ในเร่อื งสังขาร สังขะราสังฆะรงั อณจิ งั ทุกขังเทีย่ งจังอยา่ นอนน่ิง เอกะนามะจงิ คอื ความตายมันเทีย่ ง ของจริงต้ังเท่ียง ให้หลีกเลี่ยงความช่ัวช้า อย่ามวั ข้องบว่ งกาม 8 หนงั สือรวมกลอนลำทำงยำว ศูนย์กำรเรียนภูมิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

9 (บทท่ี 8) คาํ พระสอนกลา่ วยํ้า ว่าคนทุกข์ย้อนตัณหา อวชิ ามาบังครอบงาํ นาํ จ้อ จั่งได้วา่ ตัณหาฮกั ลกู น้นั คือเชอื กผกู คอ ตณั หาฮกั ผวั ฮกั เมีย นน้ั คือปอผูกศอก ตณั หาฮกั ข้าวของเงนิ ทอง น้ันคอื ปลอกสบุ ตีน (บทท่ี 9) พน่ี ้องเอ้ยอยา่ สิมัวดน่ั ด้นิ ให้ปีนสูท่ างนพิ พาน วตั วนสงสาร จ่องใหค้ นวนบ้า ฟา้ วแล่นหาบญุ กุศลผลทานไว้ โกรธโลภหลงโปลงไป ถ่ิมออกไวใ้ หม้ ัน..หา่ ง ชวี ติ คน เปรยี บเสมือนเฮาอยา่ ง อยเู่ ทิงบนเส้นดา้ ย จกั มือ้ ใด๋สโิ ยกย้ายหงายตมุ้ แมน่ หล่นลง.. (กลอนลง) หงายตมุ้ แมน่ หลน่ ลง.. ละน้า.. หนงั สือรวมกลอนลำทำงยำว 9 ศนู ย์กำรเรียนภมู ิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

10 กลอนลา ล่องตอ่ ส่งดวงวญิ ญาณผู้วายชนม์ ทานองลาทางล่อง ประพันธ์โดย ราตรี ศรีวิไล ปพี .ศ. 2515 (บทที่ 1) อนั นล้ี ะท่านผูฟ้ ังเอ้ย จงั่ วา่ อกเสนหาฝนั่ ไกลกนั บ่กลับต่าว คิดถงึ คราวเคยไดป้ ากไดเ้ วา้ ตนเจ้ามาด่วนไล…. (บทที่ 2) เหลือแต่ช่อื กลบั คุณความดี ฝากไว้ในพืน้ แผน่ ปฐพี ส่วนสงั ขารไลหนบี ม่ เี หลือไว้ หมู่เพ่ินไปขายค้ายงั ได้มเี วลาคืนบ้านคนื ซอ่ ง ไปขายข้าวขายของยงั ไดก้ ลบั ตา่ วโคง้ คืนบา้ นถ่นิ สถาน (บทที่ 3) ไปทํางานยงั มีมอื้ คอยนบั มอื้ กลับมา พอฮอดวันเวลากะตา่ วมาตามเวา้ อนั นี้หยังนอเจา้ มาหนไี กลเอ้นิ บ่กู่ (ชอื่ ผูต้ าย)เรามาตายจากหมู่ ปล่อยให้ญาตพิ น่ี ้องหมองเศรา้ หม่นใจ (บทท4่ี ) ฝากความเศร้าโศกให้กับ ผอู้ ยทู่ างหลัง ให้ผูย้ งั ได้โสกาห่วงหาอาลยั เจา้ ญาติชายหญิงขอโฮมเตา้ อทุ ิศบุญหนนุ ตอ่ ขอดวงวญิ ญาณ(ชอ่ื ผตู้ าย)โปรดจ่งได้ มาเอาไวร้ บั สว่ นบญุ .. เด้อพ่อเอย (บทที่ 5) แม่นวา่ มสี ่ิงวนุ้ ตนั ปอ่ งขวางทาง ใหม้ ีแนวพาถาง ฝา่ ฟนั มาจนได้ วญิ ญาณ(ชือ่ ผูต้ าย)ซเิ นาใน นําผนื ดนิ ผนื หญา้ หึออย่ตู ามภูผาอยู่ทง่ นาฮ่ัวใฮ่ คนั ได้ยนิ เสยี งลาํ ไปเฮยี กเอิน้ เชญิ เจา้ ด่วนมา (บทที่ 6) มือ้ นเ้ี จา้ ถาพศรัทธา ได้อุทศิ บญุ กศุ ลให้ เชญิ มาเอารบั ไว้ก่อน มารับเอากองบุญแล้วจัง่ กลับต่าวยอ้ น ไปลอยขน้ึ สูส่ วรรคซ์ ัน้ ดอกหน่าเด้อ (ช่อื ผตู้ าย) (กลอนลง) เอ้ย... 10 หนงั สือรวมกลอนลำทำงยำว ศนู ย์กำรเรียนภูมิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

11 กลอน ประเพณีฮตี สิบสอง ตอนที่ 1 ทานอง ลาทางยาว ประพันธ์โดย แมค่ รรู าตรี ศรวี ไิ ล ปี พ.ศ. 2516 (กลอนขึน้ ) โอย่ ละนอ.. ฮตี เอยฮตี สิบสองคองเคา้ เป็นศักดิศ์ รี ของซมุ เฮา เปิงบา้ นอีสานเก่า ต้งั แต่ปูย่ ่าเฮาพาสร้างสมบ่มไว้ ใหเ้ ฮาไดเ้ ฮด็ ตอ่ เติม.. เสริมความงาม..ละ น้า (เนอื้ ในกลอน) (บทที่ 1) อันนีล้ ะพ่อแม่เอย ชาวอสี านยึดมั่นฮีตเก่าคองหลัง ปลูกฝงั จิตสาํ นึกให้ฮาํ่ ฮอนหวนฮู้ ฤดูกาลเดอื นอ้ายถวายทานอันสูงส่ง พระสงฆ์มาฮ่วมตมุ้ โฮมเต้าเข้ากรรม (บทที่ 2) เดือนยีน่ ัน้ หาฟืนถ่านเอามาโฮม หลัวหรือฟืนผสมใส่กนั เก็บไว้ เตรียมเฮ็ดบุญหนุนใหเ้ ป็นทานโปรยว่าน บุญคณู ลานเพิน่ กะเว้าถวายขา้ วแกพ่ ระสงฆ์ (บทที่ 3) ท่วั ทุกซง้ บชู าแมโ่ พสพ พากันยอมือนบไหวบ้ ญุ คุณเจา้ บูชาคุณเจ้าของขา้ วเอาบุญเดอื นยี่ เดือนสามบุญข้าวจ่ีปน้ั ขา้ วเหนียวเสียบไม้ไปย่างจ่ีไฟ (บทท่ี 4) ส่วนหน่ึงไดถ้ วายพระเพือ่ ทําบญุ ส่วนหน่ึงเปน็ การเออ้ื หนุน แบง่ ปนั ให้ชาวบ้าน เทศกาลเดือนสนี่ นั้ ฟังเทศน์สิบสามกันฑเ์ กินมว่ น จัดเตรยี มมวลดอกไม้ฝานดอกโนไว้งดงาม (บทท่ี 5) นมิ นต์พระ จากหลายบา้ น มาเทศน์ฮ่วมโฮมกนั เอน้ิ วา่ บุญผะเวสหึอบุญคาถาพัน ฟังเทศน์สิบสามกนั ณ์ ทศพรตอนตน้ จนมาถงึ ตอนท้าย นครกัณฑ์บน้ั หล้าหมู่ ฮอดฤดูเดือนห้านัน้ สรงนา้ํ เอิน้ วา่ เนา (บทที่ 6) ประเพณเี พิน่ เว้าเอิน้ บุญเนา่ หอื บุญเนา หนังสือรวมกลอนลำทำงยำว 11 ศูนย์กำรเรียนภมู ิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

12 เอาน้าํ หอมหดสงฆ์ พทุ ธปฏิมาเจ้า ตรุษสงกรานต์ เฮากะเอน้ิ ซมุ บา่ วสาวม่วนเพลนิ เฮฮาพาเลน่ มว่ น ฮอดเดือนหกแหง่ ถว้ นคนโฮมท้อนหลัง่ ใหล (บทท่ี 7) จดุ บั้งไฟถวายไทอ้ งคพ์ อ่ พญาแถน ทั่วทุกแดนเฮ็ดพธิ เี ซ้งิ บงั้ ไฟขอฝนฟา้ บูชาพุทธรูปเจ้าหดสงฆ์ให้เยน็ ชุ่ม ซมุ กันแอะแอ่นฟอ้ นเสยี งเซง้ิ สอดประสานตามรูปการฮีตคองเฮา (กลอนลง) ละน้า 12 หนงั สือรวมกลอนลำทำงยำว ศนู ย์กำรเรียนภูมิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

13 กลอน ประเพณีฮีตสิบสอง ตอนที่ 2 ทานอง ลาทางยาว ประพันธ์โดย แม่ครูราตรี ศรีวิไล ปี พ.ศ. 2516 (บทที่ 1) เดือนเจด็ บุญเบกิ บ้านฮึเอิ้นวา่ บุญซาํ ฮะ นมิ นตพ์ ระมาสวดมนตเ์ ทศน์ไลผ่ ีให้หนเี วน้ ถอื เป็นการบวงสรวง ปแู่ ฮกนา ยา่ แฮกข้าวเอาบุญคุ้มข่วง ฮอดเดอื นแปด ประชมุ สงฆ์ท้ังปวง ทุกวัดวาทัว่ เท่า ทรงเข้าพระวัสษา (บทท่ี 2) เดอื นเก้าพร้อมกนั ถว้ นหน้า บญุ ข้าวหอ่ ประดบั ดนิ เปน็ การกินทานหาปยู่ ่ายายผู้ตายแลว้ เชอ่ื วา่ แนวทานให้ต้องไปเถิงตามคลาดวา่ บุญข้าวสากพรอ้ มหน้าเดอื นสิบนั้นกะดงั่ กนั (บทท่ี 3) เดอื นสบิ เอด็ นัน้ สน้ิ ส่วนปวารณา พระสงฆ์ออกพรรษา เฮด็ บญุ กฐนิ ไว้ แฮมหน่งึ คํา่ เดือนสิบเอ็ดเริม่ ได้ ฮอดเดือนสบิ สองเพ็ง เหมิดเขต ฟังพระเทศอยู่จ้นๆ ผลทานไดร้ บั พร (บทท่ี 4) ซืน่ สะออนมว่ นแม้งไดโ้ ฮมฮว่ มสังสรรค์ ทงั ข้าวใหมป่ ลามันมาทอดทานถวายน้อม ฟงั หมอลําหมอรอ้ งเสพฉลองงนั มว่ น ซวนกันฟังมหรสพเสพส่อง ฉลองแลว้ ทอดถวาย (บทที่ 5) คนหลหู ลงั่ ล่าย ๆมาโฮมแหก่ องกฐิน ไดย้ ินเสยี งลําแคนแห่แหนแพนฟอ้ น ออนซอนสเี สอื้ ผา้ หมีไ่ หมงามตระกานตา ชาวบา้ นหามาใส่ ละเมยี ดละไมออ่ นนมุ่ งามผา้ วัฒนธรรม (บทที่ 6) ฟังเสยี งจุดบง้ั พดุ ังตม้ั ๆ พรอ้ มพร่ําจดุ ตะไล บญุ ถัดไปเดอื นสิบสอง เปน็ ฮตี ครองสุดท้าย แตง่ เคร่ืองบูชาไหว้อุสพู ญานาค หากมีฤทธ์ิเดชกล้ารวมสิบห้าเหลา่ ตระกูล (บทท่ี 7) ต้องเฮด็ บุญทลู ใหพ้ ญานาคอุสู ผยู้ นู้ ํ้าไวใ้ ห้ เฮากนิ ผ้คู าํ้ ดินให้เฮาไช้ ฮตี สบิ สองมไี ว้ เพ่ีอเป็นเครอ่ื งเตือนใจ ให้คนได้เฮ็ดถึกปอ่ ง หนังสือรวมกลอนลำทำงยำว 13 ศูนย์กำรเรียนภมู ิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

14 คนั ถิ่มฮตี เจา้ ซิหมอง คนั ถม่ิ คองเจ้าซิเศร้า โบราณเคา้ เพ่นิ วา่ มา (บทท่ี 8) อย่าซิพากนั หา่ ว ซาวแต่นําของดเี ทคโนโลยซี พิ าแป่ หวนคดิ ฮอดของเกา่ แกน่ าํ แน่ แต่คราวขี่ม้ากา้ นกล้วย โอ่ยแนวซิสว่ ยบ่อา่ วหาไวหอื ช้า ไดด้ ั่งใจ เป็นประเพณีไทย... (กลอนลง) ละนา้ ... 14 หนงั สือรวมกลอนลำทำงยำว ศูนย์กำรเรียนภมู ิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

กลอนลา ลอ่ งอาลายามเช้า 15 ทานอง ลาทางยาว 15 ประพนั ธ์โดย แม่ครูราตรี ศรีวไิ ล ปี พ.ศ. 2516 ใชส้ าหรับหมอลาหญิง (กลอนขึ้น) โอย่ ละนอ... แจ้งเอย..แจ้งจ่างปา่ ง เบง่ิ ขอบฟา้ เป็นเสงิ สาง ไก่กะโจก๊ เจก๊ ฮอ้ ง เสียดายคํานอ้ งเว้าอา้ ย ยามซิได้แมน่ ห่างกัน แสนราํ พนั ...ละนา้ ... (เนอ้ื ในกลอน) (บทที่ 1) น้ีละพอ่ แม่เอ้ย อวสานสดุ เส่ยี งส้ินเสียงลํากะสฮิ งุ่ กุดโตตบปีกท้าขนั ซน้ั อา่ นคอน (บทท่ี 2) กาเวา่ วอนยามเชา้ โตเวยฮ้องววี อ่ น เสียงนกเค้าบักกอกหล่อนงอยคอนเอน้ิ ส่งเสยี ง (บทท่ี 3) ฝงู หมนู่ กอีเอี้ยงกากะเซน่ิ เวนิ บน คนท่ีนอนกาํ ลังลกุ ตน่ื มายามเชา้ เสยี งตอ่ ยมองตําขา้ วญาครูฆอ้ งกะลน่ั ไก่กะขนั จ่นั ๆๆๆ โตนฮา้ นพากคอน (บทท่ี 4) จังว่าขอ่ นซิแจ้ง แบงค์ซฮิ ว่ นหาหมอลาํ เงนิ มัดจําสิถอนคืนๆ ม้อื อื่นเด้อลงุ ป้า สว่ นหมอลาํ สิตกไกลไปหน้าหาลาํ งานใหม่ ซอ่ ยเหลือไดท้ อน้ีปีหนา้ จง่ั คอยฟงั (บทท่ี 5) บ่อนใด๋ผดิ พลาดพลั้ง อภัยโทษใหห้ มอลาํ ..แน่เด้อ อย่าได้จาํ ฝังใจหากบอ่ นใด๋มนั บกพรอ่ ง ขอแฮงใจนําอ้ายน้อง ให้ตชิ มเพ่อื กอ่ พอ้ กนั โอกาสหน้า จั่งลําแก้อีกเท่ือหลัง..เด้อแฟนฟงั …ละน้า (บทที่ 6) มาบดั นี้ หันมาสัง่ พ่หี มอลาํ วา่ จงั่ ใด๋ ทองคาํ ๆ พ่อบกั หาํ คนโก้ อนั ความโสความเวา้ สองเฮาเว้าไปท่วั ช่ัวหรือดขี ฮ่ี า้ ยทางอา้ ยเจ้าอยา่ ถอื หนังสือรวมกลอนลำทำงยำว ศูนย์กำรเรียนภูมิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

16 (บทท่ี 7) เพราะเดียวน้ีเป็นมอ้ื ตกวา่ ง เฮาแสดง คาํ ใด๋แขง็ เกนิ ควรบ่ถืกหใู หข้ อไว้ อภัยกนั เดอ้ พคี่ วามบด่ ี เจา้ อย่าฟ้าวเปดิ หนา่ ย คําทีอ่ ้ายเว้านอ้ งคาํ ทีน่ ้องเว้าอา้ ย หมายรว่ มฮ่วมหมอน (บทที่ 8) ออนซรนาํ แต่ความเวา้ แต่สองเฮาบไ่ ดฮ้ ่วม สเิ พยี งได้แตร่ ว่ ม เปน็ ซูแ้ ต่ละคืน... (บทท่ี 9) เสียด้ายเด้..เสียดา้ ยตาเว็นขึน้ เหมดิ คืนมนั แจง้ งา่ ย เหมิดเวลาแลว้ ละอ้าย เฮาสิไดห้ ่างกนั (บทท่ี 10) ความราํ พนั ลาํ เกีย้ วมาตายนาํ แต่ผัวเพ่ิน.. เดน้ อ... เพลนิ แต่นําเว้าซู้ โอย้ เมยี บกั อ้ายบ่คดิ นํา (บทท่ี 11) คันเซาลาํ เมอื บ้าน งานหลังเฮาจังพ้อกนั ใหม่..เดอ้ พีเ่ ด้อ… อา้ ยไปลาํ กบั ไผกะอยา่ ลมื อ่ีน้องผนู้ อนแลง้ เปลี่ยวพลอย..แนเ่ ดอ… (บทท่ี 12) วาสนาบุญสาวนางมนั หน่อย มาเห็นกนั เวลานอ่ ยฮา่ อา้ ยเมอื ฮอดบา้ นไปเห็นหน้าบักน้อย คดิ เห็นข่อยผหู้ ว่ งนํา..แหน่เดอ... (บทท่ี 13) จาํ ความลาํ เทงิ ความเวา้ สองเฮา แหนเ่ ด้อพ.ี่ .. คนั หากว่าบญุ บไ่ ดช้ าตินี้ ขอหมายไว้ชาติซมิ า (บทที่ 14) ซิถอื วา่ บพุ เพสร้างปางหลงั สรรนวิ าส บุญแตช่ าตกิ ่อนกี้ บเ่ คยสรา้ งฮ่วมกัน จัง่ หนั หลงั ไปคนขา้ ง ราตรนี างขอลาพ่ี หนไี ปคนละบ้านงานแล้วซบิ ่เห็น (บทที่ 15) บอ่ ยากพดั พรากเว้นเวรหากจอ่ งจาํ ไป บ่อยากไกลหากมีงาน จ่นนํามาไกล้ ขอลาไกลไปหน้า หากินปลาวังใหม่ วาสนาสาวหมอลําบ่คาดไดไ้ ปนอนให้อยู่ผ้เู ดียว (กลอนลง) เขยี วใบมอน...ละน้า... 16 หนังสือรวมกลอนลำทำงยำว ศูนย์กำรเรียนภมู ิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

17 กลอนลา อวยพรผู้ฟัง ทานอง ลาทางยาว ประพนั ธ์โดย แมค่ รรู าตรี ศรวี ิไล ปี พ.ศ. 2516 (บทที่ 1) เชิญเด้อ เชญิ พระพรมน่ีละแมน่ ภายพ้น จงการณุ พะนางว่ากลา่ ว ขอวอนซาวหมดู่ ว้ ยเทดิ ไท้ จงไดน้ ี่ละแมน่ สง่ พร (บทท่ี 2) ขอวงิ วอนนใ้ี หค้ นผ้ฟู ัง สมพรเดอ้ พรเอย ขอใหพ้ รนีล่ ะแม่นถึงทา่ น คนผู้ฟงั มีพระนางอวยส่ง ใหย้ นื ยงนีล้ ะแมน่ สู่ทา่ นพรน้นั เดอ้ พระนาง (บทท่ี 3) สง่ นาอินทรพ์ รมฟงั น้จี งดลบนั ดาล ยืนนานเอ้ย.. คณุ เอย้ คุณพระพทุ ธน้จี ่งมาชว่ ยค่ํา คุณพระธรรมขอใหน้ าเสรมิ ส่ง คณุ พระสงฆข์ อใหน้ ําซอ่ ยป้อง คุณท่านน้ีละแม่นผูฟ้ ัง (บทท่ี 4) มพี ลังนีด้ งั่ พระวอนเอิ้นสมควรเทอญ พรเอย้ พรทน่ี างนลี้ ะแม่นสง่ ให้ ส่งจากใจนี้จากลําตัวหวาย คนเอ้ย คนผหู้ มายนี้ละแม่นจองซือ้ ลําตวั หวายน้ไี ปฟงั เชา้ คา่ํ ขอพรนาํ น้ีละแมน่ ส่งยซู้ ูคา้ํ ให้คือคําวงิ วร (บทที่ 5) ขออวยพรใหเ้ พิ่นมีเงินลา้ น พนั ลา้ นสมเด้อ... สมดั่งพรน้ลี ะแม่นนางเว้า สมด่ังเฮานผี้ ู้อวยพรเสริม สมประสงคน์ ้สี ่คู นเด้อท่าน วา่ นเอย้ ว่านสู่คนนี้ละแม่นเดอ้ อา้ ย ตงั หวายนางน้ี สิดงั คือเพิ่น เชิญให้เชยี รร์ าตรี อีกครั้ง ดังแล้วสบิ ล่ ม บุญคุณ (บทท่ี 6) ยามมบี ุญสมิ าลําซ่อยฟรี ซอ่ ยฟรี งานเอ้ย คันมงี านน้ี ละแมน่ ใหญ่นอ้ ย ราตรีนางกะสิมาลาํ ซอ่ ย คอนส่งพรนลี้ ะแมน่ ใหเ้ จ้า คือเว้าน้ีแมน่ ว่ามา (บทท่ี 7) สว่ นราคา สิบเ่ อานาํ เลย ลาํ ฟรีเอย้ .. จําเดอ้ จําเอาลาํ น้ีละแมน่ วนั น้ี มงี านหยังขอให้ ทา่ นส่งขา่ ว เห็นเร่อื งราว มาลาํ จนได้ อา้ ยเอย้ หนังสือรวมกลอนลำทำงยำว 17 ศูนย์กำรเรียนภูมิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

18 (บทที่ 8) อวยพรชยั นี้ละแม่นลงบนั้ นา้ํ มนั จันทรน์ ้ลี ะแมน่ หอกรนุ่ ขอขอบคุณพ่ีผฟู้ ังสง่ ทา้ ย คําใดน๋ บ้ี ่อนดีอย่าลมื อยา่ ลืมนางผลู้ ําตงั หวาย ตงั หวายนางน้ี (กลอนลง) ขอลาดอ้ .... 18 หนงั สือรวมกลอนลำทำงยำว ศูนย์กำรเรียนภมู ิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

19 กลอน อาลาพาจาก ทานองลาทางยาว ประพันธ์โดย แม่ครูราตรี ศรีวิไล ปี พ.ศ.2516 (กลอนขนึ้ ) โอ้ยฟ้าเอ้ย... ฟ้าฮ่องฮ่าว เสียงยาว ๆ ฟ้าฮ่องส่ัง ไผอยากหันใจโล่ง มาเอาเมียนักร้อง นางน้อง ผู้แอ่วลํา…ละน้า… (เน้ือในกลอน) (บทที่ 1) ยามสิพัดพรากเว้นมาเป็นห่วงเวลาหนี ลาก่อนเด้อคนดีบ่าวพี่ชายคนโก้ อันความโสความเว้าสองเฮาเว้าไปท่ัว ซ่ัวหรือดีขี่ร้ายทางอ้ายกะอย่าถือ (บทที่ 2) เพราะเด๋ียวนี้เป็นม้ือตกระหว่างเฮาแสดง บ่อนไดแข็งเกินควรบ่ถืกหูนางขอไว้อภัยกันเด้อ พ่ีความบ่ดีอ้าย อย่าฟ้าวเปิดหน่าย คาวนี้อ้ายเว้าน้อง คาวนี้น้องเว้าอ้ายพอล้อให้ห่วงกัน (บทท่ี 3) ความลําพันโอ้ยลาํ เกี้ยวสิตายนาํ ลูกซายเพิ่น เพลินแต่นาํ เจ้าชู้ทางบ้านบ่คิดนํา (บทท่ี 4) คันเซาลําเมื่อบ้านงานหลังเฮาจั่งพ้อกันใหม่ คิดอาลัยฮอดข้อยผู้นอนแล้งเปล่ียวคอย (บทที่ 5) วาสนา สาวหมอลาํ มันหน่อย มาเห็นกันมันลําบาก ฮ่าอ้ายเมือฮอดบ้าน เห็นหน้าแม่อีนาง (บทท่ี 6) อย่าสิลืมความเว้าสองเฮาเด้อละพ่ี คันบ่ได้ชาตินี้นางหมายไว้ชาติสิมา (บทที่ 7) ถือว่าบุพเพสร้างปางหลังสันนิวาส ตั้งแต่ชาติก่อนกี้บ่เคยสร้างร่วมกันละหันหลังไปคนข้าง สาวหมอลาํ นางขอลาพ่ี หนีไปคนละบ้านงานหน้าจั่งค่อยเจอ หนงั สือรวมกลอนลำทำงยำว 19 ศูนย์กำรเรียนภูมิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

20 (บทที่ 8) ข้ึนไปโดดเท่อเจ้อให้คิดฮา่ํ นาํ นาง ว่าอีคีงบางๆอยู่ใสนอปานน้ี กะสิดีใจล้นแนวนานๆโดนๆได้มาพ้อกันเท่ือหน่ึง จิตคะนึงอยู่บ่แล้วมันเป็นแม่วอยู่บ่เซา (บทท่ี 9) คันเจ้าคิดฮอดข่อยให้ไปเย้ือย่องยาม คันเจ้าไปทางกา้ํ สํานักงานหมอลําให้ไปยามเย่ียมแน่ แว่กินนํา้ และข้าวสิกินเหล้ากะได้ โอ้ยมีไว้ ถ้ารับรอง (กลอนลง) ละน้า… 20 หนงั สือรวมกลอนลำทำงยำว ศนู ย์กำรเรียนภูมิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

21 กลอน พ่อม้ายใจบาป ตอนท่ี 1 ทานอง ลาทางยาว ประพันธโ์ ดย แม่ครรู าตรี ศรวี ไิ ล ปี พ.ศ. 2517 (กลอนข้ึน) โอ่..โอ่ย..โอ่ย..ละนอ.. ฟา้ เอ้ย..ฟา้ สลัวมวั กมุ้ คาวโลกยี ์มาปกคุม แหง่ มดึ กุ้ม หลายกว่า เปรียบคือซ่มุ งมุ หัว หาปอ่ งออกบ่ได้ หวั ใจว้นุ วนุ่ อยูใ่ น ใจพาเพ..ละนา้ (เนอื้ ในกลอน) (บทท่ี 1) มาบัดนี้...จักไดพ้ รรณนาเรื่องเรียงกลอนซอ้ นกา่ ย ยังมีบ่าวพอ่ หม่ายผู้ใจเซ้อซั่วซาม (บทที่ 2) มวั นาํ กามคุณกลวั้ จนลืมตวั ฆ่าฮอดลกู ผกู ยึดตดิ ความฮกั มันกะสนั ต์ ดิน้ ดน่ั ใจ (บทท่ี 3) บ่าวพ่อมา้ ยเพิ่นอยากได้เมยี ใหมม่ าครองสุข อกุ นําเมยี ตายปะผา่ นมาหลายปแี ล้ว แตย่ ังมีจอมแก้วลกู สองคนไดฮ้ ักฮอ่ พอ่ ถนอมกลอ่ มเลีย้ งบเ่ คีองฮอ้ นแตอ่ ย่างใด๋ (บทท่ี 4) ลูกสาวผู้นอ้ ยได้สามขวบปปี ลาย สว่ นว่าลูกผูช้ ายได้ห้าปเี ปน็ คนต้น ความฮักปนความเศร้าเหงาใจย้อนไรค้ ู่ อยไู่ ดน้ ําลกู น้อยสองจอมสรอ้ ยคือแว่นแงง (บทที่ 5) เปรยี บคือฟา้ กลนั่ แกล้งให้ชีวิตหันเห ใจบ่เคยโลเลๆย้อนผสู้ าวซิมาเว้า เอาขนั ตเิ ปน็ ทตี่ ั้งฮกั ฝงั ใจคอื ลกู ออ่ น ความทุกขฮ์ อ้ นของพ่อมา้ ยบางครั้งกะฮอ่ นมี (บทท่ี 6) หนา้ ที่พ่อกะอย่นู ้หี นา้ ทแี่ ม่กะนํากนั เล้ียงลูกไปวนั ๆอยแู่ จมชาวบา้ น ถึงฤดูกาลไดก้ ะทํานากล้าวา่ น ตามวิถี พื้นบ้านเฮ็ดสวนฮั้วไฮ่นา (บทท่ี 7) มีสาวซ่า ในหมู่บา้ นซ่ือวา่ นางทางดํา คือเจ้ากรรม นายเวรส่งใหม้ า พานพ้อ หนังสือรวมกลอนลำทำงยำว 21 ศนู ย์กำรเรียนภมู ิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

22 นางมา ปอ๋ หลอเวา้ อยากเอาชาย ไปซ้อนบ่อน ปอ้ นคําหวาน ให้สู่มอ้ื เทิงนาํ ตื้อ อยบู่ ่เซา (บทที่ 8) สาวทองดาํ กะออดเวา้ ปอ้ นหน่าํ คาํ ฮกั เห็นประจักร แก่สายตาหมู่ฝูง ลุงปา้ ไฟราคะตัณหากุ้ม สมุ ในทรวงเกดิ บา้ ปว่ ง สาวทองดําหวังลวงลองใจ บ่าวพอ่ ม้าย ว่าหนกั แน่น สํ่าใด๋ (บทท่ี 9) คนั หากอา้ ย อยากได้ นอ้ งเป็นคู่ เคยี งกาย หมายเอาไป เป็นเมียบ่ว่าหยัง ทางน้อง แตย่ ังมี แนวขอ้ งคาใจ อยหู่ ลายท่า ขนึ้ ซ่ือว่า แมน่ ้า กบั ลกู เลย้ี งบฮ่ ่อนเวา้ คลอ่ งกนั (กลอนลง) หนั แล้วอย่าไดม้ าย...ละน้า 22 หนงั สือรวมกลอนลำทำงยำว ศนู ย์กำรเรียนภูมิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

23 กลอน พอ่ ม้ายใจบาป ตอนที่ 2 23 ทานอง ลาทางยาว ประพนั ธ์โดย แม่ครรู าตรี ศรีวไิ ล ปี พ.ศ. 2517 (เนือ้ ในกลอน) (บทที่ 1) เพราะฉะนั้น ให้อา้ ยเลอื กระหวา่ ง สองทาง คนั เลอื กเอา ทางเมยี ให้ฆ่า บตุ ราเจา้ คนั เอาทาง ลกู ไว้ทองดํานางกะสิไป หาแฟนซ้อนผู้ใหม่ หนักทางใด๋ แล้วแตเ่ จ้าขอใหเ้ ว้า ลน่ั คํา (บทที่ 2) บ่าวพ่อม่าย ถกึ ตอกย้าํ สาวกะหน่าํ เวา้ ลองใจ อ้ายสเิ อา ทางใด๋ใหต้ อบมาจาแจง้ พอปานศรแทงจ้ําตาํ ใจพอ่ ม้ายถ่าว แสงสายตา เคยยาวคอื มีแนวขดิ กั้น สายตาสั้น ส่องบ่ไกล (บทที่ 3) ไฟตัณหา ลกุ กมุ้ เปรยี บคอื สุม่ งมุ หวั ฮักเข้ามา พอๆซ่าํ กระทอ งมุ ไว้ ตัดสินใจ ไวฟา้ วออกอุบาย รบี ด่วน ซวนเอาสอง ลกู นอ้ ยออยเว้า เขา้ ป่ากอย (บทท่ี 4) ทาํ ทา่ ตวั๋ ลกู น้อยพาเข้าป่า หาขุดมัน ลูกบ่ทัน ฮู้เดยี งสาพ่อว่าหยัง กะเอาดว้ ย เถงิ คราวซวย มนั มาซาํ้ หลงกล สาวทองดาํ เว้าตอกย้าํ ให้หลงเซื่อ กามตณั หา พาใหอ้ ยากมีเมียจนว่าเปน็ ปว่ งบ้า ลงทุนฆ่าลูกเจา้ ของ (บทท่ี 5) บอกลกู คองอยูฮ่ ่มไม้น่ังถา้ พ่อจกั คราว พ่อซิฟา้ ว ไปขุดมนั เผอื กกอยเลาะแถวนี้ ทําทไี ป ขุดสร้างเป็นหลุมลง เลิ๊กจักหน่อย พอหลมสอง ลกู น้อยเตรียมพร้อม ท่าซฝิ ัง (บทที่ 6) ขุดหลุมแลว้ ฝง่ั ฟา้ วไปขุดเผอื กกอยมนั เลือกสรรเอา ตงั้ แต่หัวงามๆมาถมิ่ ลง ในหลุมน้ัน หนั มาทาง ลูกน้อย นงั่ เฮ็ดหน้า สอยวอย เฮยี งกันอยู่ ซ่องลอ่ ง กัน้ ใจย่างไปประครองจงู เอาสองแจ่มเจา้ เทงิ เว้าผ่องออย (บทท่ี 7) บอกให้ลกู อ่อนนอ้ ยฟา้ วดว่ น เร็วพลัน ลงไปเกบ็ เอาหวั กอยเผือกมนั ที่พ่อขดุ มารวมไว้ หนงั สือรวมกลอนลำทำงยำว ศูนย์กำรเรียนภูมิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

24 ลูกลงไป ในหลุมแลว้ พ่อพงั ดิน ควดลงใส่ เห็นแต่มือไหว่ ๆ ลูกปัดดนิ ออกจากร่าง พอ่ ตาค้างส่องนํา (บทท่ี 8) เสียงลกู ชาย เว้าจํ้าๆฮอ้ งบอกพอ่ วา่ เซาๆ เซาอีพ่อเซาสา อยา่ พงั ดนิ ลงมามันเข้าตา ของน้อง ลูกทังสอง สิตายแล้วดินถมกาย ใจสิขาด.. อ่พี ่อเอย.. บอ่ าจทน อยู่ได้ ขอนาํ เจ้า ใหพ้ ่อเซา (บทท่ี 9) พอ่ เปน็ หยัง คือบ่บอกบเ่ วา้ กอ่ นเอาลกู มาฝงั นอพ่อนอ.. ลูกสองคน เฮ็ดผิดหยงั พ่อเกยี จซังแนวใด๋ คือบไ่ ขความเว้า เอามือซาวไปปดิ หนา้ ย้านข่ีดิน เขา้ ตานอ้ งผนู้ อ้ ย เว้าอ่อย ๆ (ลูกสาวเวา้ ) อา้ ย ซ่อยนอ้ งแหนข่ ่ีดนิ เข้าตานอ้ ง (ลา) มอื ของน้องน้อยๆ เดม่ างุ้ม หนา้ อ้าย มืออา้ ยงมุ้ หน้านอ้ งเทงิ ฮ้อง บอกพอ่ เซา (บทที่ 10) (ลูกชายเว้า) เซาพ่อเซาอยา่ ควดดนิ ลงมาอีกเดอ้ พอ่ มนั เขา้ ตานอ้ ง (ลา) พ่อบฟ่ งั คําเว้า ใจหมายเอา นางทองดาํ ควดดินซํ้า ลงใส่ จนวา่ ลกู ขาดใจ ลมปานสดุ ขาดสน้ิ ดินถมรา่ ง ฮ่างบเ่ ห็น (กลอนลง) กรรมเอยเวร ละน้า 24 หนงั สือรวมกลอนลำทำงยำว ศนู ย์กำรเรียนภมู ิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

25 กลอน พอ่ มา้ ยใจบาป ตอนท่ี 3 25 ทานอง ลาทางยาว ประพนั ธโ์ ดย แมค่ รรู าตรี ศรวี ไิ ล ปี พ.ศ. 2517 (เนอ้ื ในกลอน) (บทท่ี 1) ใจจดจอ่ บเ่ วน้ คนงิ ห่วง แตน่ ําสาว ฟา้ วกลบั คนื ไปหา เพ่ือแตง่ ดอง กบั นอ้ ง นางทองดาํ ประณามหนา้ วา่ ชายซาม ใจวอ่ แว่ ลกู ในใส้ แท้ ๆเจา้ ยังกล้า ฆา่ ใหต้ าย (บทที่ 2) คนอหี่ ยังซ่างใจดาํ อํามหติ โหดร้ายกลา้ ฆา่ ลกู ของโต ยามโมโห โทโสต้องฆา่ เมีย ตายได้ แม่นจ่งั ใด๋ ทองดํานาง บ่เอาแหลว่ อนั แนวคน ใจบาป (พ่อม่ายเวา้ ) เอา้ สาวทองดํามาคอื เวา้ จ่ังซั้น บอกฆ่าลกู อ้ายกะฆ่า เฮ็ดตามคํานางบอกแล้วเด้ (บทที่ 3) (นางทองดาเว้า) พอ่ มา้ ยใจบาปซ้าใผสกิ ลา้ เอาเฮ็ดผวั นอ้ อ้ายเอ้ย (ลา) บ่าวพ่อม้าย ซาบซึง้ บทเฮียนฮู้ จากผสู้ าว ตง้ั สติ ไดแ้ ลว้ กะเลยฟา้ วแลน่ จ้าวไปหาลกู เร็วไว ควดลงไปในดนิ ผอ่ งหลง่ั ลิน นํา้ ตาย้อย ขุดเอาร่าง ไรว้ ิญญาณ ของลกู น้อย ขึ้นมาโจม อุ้มฮอ่ น คลาํ เบิ่งคิง ยงั อุ่นๆ ฮ้อน ๆสะเทือน สะท้อน ออ่ นใจ (บทที่ 4) ลกู คําเอย้ ..ยอ้ นว่าไฟตนั หา มนั มาเผาแผดใหมเ้ ฮ็ดใหพ้ ่อลืมย้งั คิด พ่อทาํ ผดิ เกนิ อภยั บาปหนาสาฮา้ ย ฆา่ ลกู ตาย คราวน้ี บม่ ีหยงั สิแกต้ า่ ง ขออุทศิ ผลทาน โดยการบวชสบื สร้างไปเถงิ เท้า กระทง่ั กาล (บทท่ี 5) ขอวญิ ญาณ สองน้องอ้าย เจ้าไปส่สู ุขติ..เดอ้ คําเด้อ.. พอ่ สขิ อ บาํ เพญ็ คุณความดี สรา้ งบญุ หนุนคํา้ อสิกรรมให้พ่อถ่อนขอออ่ นยอมกม้ รบั บาป ดวงวญิ ญาณ ลูกฮับทราบทุกขอ้ ขอไปย้งั อยู่สวรรค.์ ..เดอคําเอย.. (บทท่ี 6) เกดิ มา ชาตนิ ้ีน้ัน พอ่ ผิดพลาด เหลอื หลาย ฆ่าลกู ตาย ย้อนไฟตัณหาสมุ ขาดสติ เผลอพล้ัง หนังสือรวมกลอนลำทำงยำว ศูนย์กำรเรียนภูมิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

26 ถกื กบั คําพระเว้าศัพท์ธรรมบาลีว่า นัตถริ าคะสโมอคั คไิ ฟอื่นใดเสมอด้วยไฟราคานั้นหาได้ยอ่ มบ่มี (บทท่ี 7) นิสสัมมะกะระณงั ไสยโย พระเพนิ่ สอนกลา่ วซ้ใี คร่ครวญก่อน จง่ั ทาํ ตามเด้อพ่นี อ้ งซปิ ระสบตง้ั แต่ ความดีงาม (บทท่ี 8) ชว่ั กาลนานเนนิ้ คันมวั มองผิวเผนิ สุขนาํ กามคุณก้วั มัวตณั หาโลภหล่าย สิเปน็ คอื บา่ วพ่อม่าย ลกู ตายแลว้ จงั่ คิดนาํ (บทที่ 9) กะตัดสะนตั ถิปฏกิ ารงั ส่ิงทที่ ําไปแล้วน้ันทําคนื บไ่ ด้ดอก นอกจากใจยึดหมั่นฝงั แนน่ แก่นพระธรรม ฟังหมอลาํ ปรารบไว้ให้เกบ็ ไปคึดฮ่าํ อย่าใหค้ อื -นทิ านนางทองดําหลอกพอ่ ม่ายฆ่าลูกน้อย จนตายมอ้ ยมอดชีวาไฟตัณหามนั ลามลน.. (กลอนลง) ละนา้ .. 26 หนงั สือรวมกลอนลำทำงยำว ศนู ย์กำรเรียนภมู ิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

27 กลอน สุภาษิตคาคม ทานอง ลาทางยาว ประพนั ธโ์ ดย แม่ครูราตรี ศรวี ิไล ปี พ.ศ. 2517 ข้อสําคญั อย่าซุลมื สุภาษิตคําคม เพิ่นเตอื นไวว้ า่ ฮู้ว่าแหโตน้อยอยา่ ไปวา่ นวังเลกิ ถา้ ว่านเอาปากงอมระหวา่ งวังมันตน้ื ฮู้ว่าไถไกล้ไม้อย่าไปฮ้ายใหค้ วาย ปลาบห่ ลายอย่าไปฮา้ ยให้จัน่ ตะเวน็ คาํ่ อย่าไปฮ้ายใหผ้ ัว เขาซอิ อกไปคัว่ หาอห่ี นนู อกบ้าน ฮู้วา่ โตข้คี า้ นอย่าเฮ็ดนาใกล้ทาง ฮวู้ า่ ซิน่ โตบาง อยา่ ไปยืนซ่ือแดด ฮูว้ า่ รถบม่ เี บรค อย่าขไี่ ต่คนั แท ฮ้วู ่านมเจา้ ของแป อย่าซลิ ืมฟองน้าํ ฮวู้ ่าหอยเจ้าของน้ี ฮู้วา่ หวี ๆ ผม เจ้าของน้อย อย่าไปเอาผัวฝรง่ั บัดเขาทั่งแกง่ แกฮ้ ิมซิหว้าวเข้าใสก่ นั .. อยา่ ลมื คํา สุภาษิตเฮาเด้อ...ละน้า หนงั สือรวมกลอนลำทำงยำว 27 ศนู ย์กำรเรียนภูมิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

28 กลอน สาดเยย้ เปรียบเทียบสุภาษิต ทานอง ลาทางยาว ประพนั ธ์โดย แมค่ รูราตรี ศรวี ิไล ปี พ.ศ. 2571 ยกนีข้ ออา้ งองิ เปรยี บเทยี บสภุ าษิตคาํ คมโบราณสู่ฟัง ความโบราณเพน่ิ กล่าวไว้ว่าครบคนใหด้ หู นา้ มดี คมกลา้ อย่าซฟุ นั แฮง ของแพงให้คอ่ ยอปุ ถากของฝากอยา่ กนิ เสียมขุดดินอยา่ เอาไปฟนั ไม้ ไดด้ ีอย่าลืมคุณอนั ความกรณุ าการณุ หาได้ยาก ปากดีเปน็ สแี ก่ตัวปากชว่ั อปั มงคล สอนคนใหส้ อนแต่ตน้ ก่อนจง่ั ผ่อนหนักเปน็ เบา ภเู ขาสูงวัดไดจ้ ิตใจคนวัดยาก อึ่งเผ้าตายเพราะปากพาฆา่ โตเอง เปน็ นักเลงตายย้อนเลือดบา้ คนเฮาใผซ่าว่าซิมักคือกัน คดิ เบง่ิ ลุงทิดพนั เราวา่ อยากมีช้าง ลงุ ทิดหวา่ งว่างอยากมีรถยนต์ ลงุ ทิดผลว่าอยากมจี รวด แม้ใหญแ่ ดงของสวดว่าอยากไดโจยยาว พอ่ ใหญข่ าวผัดอยากมีเงินล้าน จารย์ปา้ นผัดอยากไดเ้ มยี สาว ฮอดยามหนาวว่ายากได้ผ้าห่ม เดกิ๊ ๆมาผดั อยากข่มสองเตา้ ตูนตนู ยามเคียดมาแลว้ ผัดสูนซังผู้นนั้ ผ้นู ี้ ใจดแี ลว้ ผัดคดิ สงสารชาติ ผู้ลางคนผัดฟาดไปเมอื งนอกเมอื งนา ลางคนคดึ ขึน้ มาผดั อยากหอขน้ึ ฟา้ ลางคนนน้ั ผดั อยากไปเลน่ ป่าเลาะดงเลาะดอน ลางคนนอนผดั ฝนั เหน็ เจา้ หนี้ หน่อยผัดคดิ อยาก...ปขี้ องแขง็ โกโ่ ด่ โจยกะโจยของโตซ่างบงั คบั บไ่ ดใ้ ห้แข็งข้นึ เฮด็ หยงั -จัง่ ว่าลางคนนั้นผดั งมดนั แดว่ แดว่ บัดเหลียวเบิ่งของโตละทอ่ ไมจ้ ้ีมแข่วผัดแข็งข้นึ บเ่ ซา ยามเพิน่ เอาเทงิ เด้าเทงิ สูญเทงิ โจ่ม ว่าแต่เมียบ่ยุ้มแนวโจยน้อยซาํ่ ลงิ ...ละนา้ 28 หนงั สือรวมกลอนลำทำงยำว ศูนย์กำรเรียนภมู ิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

29 กลอน นทิ านจระเข้หลงกล ตอนท่ี 1 ทานอง ลาทางยาว ประพันธ์โดย แม่ครูราตรี ศรีวิไล ปี พ.ศ. 2518 (กลอนขึน้ ) ฟ้าเอ้ยฟา้ ฮ้องโจ้น ฉนั สิเล่านิทานจระเข้หลงกล ฟงั แล้วใหค้ ิดฮาํ่ เป็นแนวทางคตธิ รรม ลาํ ใหญ้ าตพิ ี่น้องฟังแล้วใหอ้ ่ําฮอน หน้า (บทท่ี 1) บัดนีห้ ยา้ นกลา่ วก่ําป่าคงหนา แถบฝ่ังน้ําคงคาเป็นป่าคงแคนกว้าง สัตวท์ ง้ั หลายอาศัยซน่ หลางหลายอยายอั่ง ท้ังเสือสางแรดช้างลงิ ค่างบ่างชะนี (บทที่ 2) จาํ พวกสตั ว์พวกหนีอ้ าศัยอยู่บนบก ตา่ งพากนั หากนิ อยปู่ ่าคงแดนด้าว กล่าวถงึ สัตวใ์ นน้ํากะหากินตามธรรมชาติ ทั้งสตั วบ์ กและนา้ํ ต่างหาเลย้ี งชพี ตน (บทท่ี 3) ตามท้องเรือ่ งเร่ิมต้นมีเข้ใหญผ่ วั เมีย หาคาํ่ กนิ อาหาร อยคู่ งคานํา้ ตอ่ มาโคนนานได้นางเมยี มีท้องใหญ่ คดิ อยากกินหัวใจพญาลงิ อยบู่ ่อแล้วซิมลิ้มรสลอง (บทที่ 4) ตอนนางเข้แพ้ท้องคดิ อยากหวั ใจลงิ นางอยากจรงิ ๆ เลยบอกผัวหาให้ บไ่ ดก้ ินหัวใจพญาลงิ ครางนค้ี งตายเปน็ แน่ แขผ้ ผู้ วั จงั่ เจา้ สิหาให้แนน่ อน (บทท่ี 5) แตก่ ะคิดหาซอ่ ง ตรองอยนู่ มนาน เลยมองเห็นซอ่ งทางหลอกพญาลงิ ได้ ลงิ ลงไปดม่ื นาํ้ คงคารินท่า แขผ้ ผู้ ัวบซ่ ่าลอยนํ้าลอ่ งหา (บทท่ี 6) แลว้ เอ๋ยปากบอกพญาลิงวา่ ทําทา่ เป็นมติ ร ทา่ นคิดผิดท่ีหากนิ อยูฝ่ ่งั คงคาน้ี ผลผลามีหน่วยจาํ จากลว้ ยฝาดดินซ้าํ ซากจง่ั ซ้วี านรเจา้ บ่เบ่อื บอ้ พญาลิงบ่คิดพอ้ วา่ แข้ใหญ่สลิ วงกล หนงั สือรวมกลอนลำทำงยำว 29 ศูนย์กำรเรียนภูมิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

30 (บทท่ี 7) ลงิ ทโมนเลยจาวเ่ ปน็ แหล้วเฮ็ดจง่ั ใด๋บ่เปน็ แหล๋วเพราะอาหารประจาํ ถ่นิ ถึงซาํ่ ซากกะต้องกนิ เพราะขา้ เกิดอยู่นี้มนั เป็นที่ถ่ินเฮา (บทที่ 8) จระเข้กล่าวเว้าพลางกล่าวขออาสา สิพาไปหากนิ ผลพลาอย่ฝู งั่ หนองทางนั้น มีทุกอนั พลหวา้ สกุ งอมบักม่วงป่า คันสิไปข่าขอขนั อาสาพญาลงิ (บทท่ี 9) อยา่ ซ่ารบี มาข้ึนขีห่ ลังพญาลิงบ่ทันต้ัง เตรยี มพอหน่อย ไดย้ นิ ความเวา้ ออ่ ยเลยเตน้ ขึน้ ขแี่ ข้ความสิแยบ้ ่คิดเหน็ (กลอนลง) น้า... 30 หนงั สือรวมกลอนลำทำงยำว ศูนย์กำรเรียนภมู ิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

กลอน นทิ านจระเข้หลงกล ตอนที่ 2 31 ทานอง ลาทางยาว 31 ประพันธ์โดย แมค่ รูราตรี ศรีวิไล ปี พ.ศ. 2518 (เนอ้ื ในกลอน) (บทที่ 1) พญาลิงเต้นขึ้นขบี่ นหลัง แขเ้ ร่มิ มคี วามหวงั ตอ้ งได้หัวใจแท้ พญาลงิ หลงกลแขใ้ หญบ่ ่เอะใจพอหน่อย แข้เร่ิมลอยหา่ วฝ่ังน้ําไปได้เบ่งี วัง (บทที่ 2) จระเขบ้ ่รอซา้ มดุ นาํ้ ห่วงหนี พญาลิงลงสัยว่าเหตุได๋ทาํ ฉันนี้ พญากุมภีร์เวา้ ว่า วานรหนา้ โง่ ความคิดบ่สมโต มาหลงลมซา่ํ แข้ ถึงคราวแย้ แล้วทา่ นเอย่ (บทท่ี 3) จระเข้เยาะเย้ยว่าลงิ ซัว่ หนกั หนา ทขี่ ้าพาเจา้ มาเพราะวา่ เมียมที อ้ ง อยากกินหวั ใจเจ้าพญาลงิ รา่ งใหญ่ บัดน้ขี า่ หลอกทา่ นไดส้ มดงั่ ปรารถนา (บทท่ี 4) พญาลิงเหน็ ท่าผดิ หวัง พอได้ฟังกุมภรี ์ เรม่ิ วิธีหาแก้ บ่แยแสกบั เร่ืองความตายพอหน่อย เลยเว้าอ่อยบอกแขว้ ่าโตแยก้ วา่ เฮา (บทที่ 5) พญาลงิ กลา่ วเวา้ วา่ แข้เข้าใจผิด ซา่ งบม่ ีคิดซว่ั หลายเหลือที่สตั ว์ใหญ่ ๆ จง่ เฮานเี้ อาหวั ใจ ไว้ทอ่ี ืน่ เจา้ จ่งั คดิ ตน้ื สิเอาได้ง่ายดาย (บทท่ี 6) โดยเฉพาะสตั ว์ใหญๆ่ คลา้ ย คอื ด่ังพญาลิง ตอ้ งผาดโผดโจน ทะยานปา่ ยป่นิ ปลายไม้ ถ้าเอาหวั ใจไว้ นําตัวตอ้ งตกแตกแหลก เป็นจุนคักแทค้ นั เอาไว้อยู่ตัว (บทที่ 7) จระเขใ้ จซอื่ หลงเซื่อกลลงิ ขา้ ขอถามจริงๆ เร่ืองหวั ใจเจ้า หนงั สือรวมกลอนลำทำงยำว ศูนย์กำรเรียนภูมิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

32 แม่นเอาไปเสยี่ งซ่องทางไดบ๋ อกข้าแน่ พญาลิงเหน็ วา่ แข้เซื่อแท้เลยลว่ งลอ้ ไป (บทท่ี 8) ซ้ไี ปทางตน้ ไมผ้ ลหมากเคลื่อสุกแดง นน้ั ละคอื หัวใจเลือดสีแดงกลา้ ห้อยฝากต้นหมากเดือไวน้ ั้น ละคือหัวใจข่าฝากไวห้ ั่นกอ่ น แล้วจ่งั คอ่ ยโคจร หากนิ ไปเลอื่ ย ๆ หวั ใจนนั้ หว่ งนํา (บทท่ี 9) แขฟ้ ั่งคําลงิ เวา้ หลงเซื่อจนสนิท แขบ้ อกลงิ ถ้าอยากมชี ีวติ อยู่ใหร้ บี ไปเอาให้ แข้รีบไววาฟ้าวพาลิงเขา้ ถงึ ฝ่ัง ลงิ บ่รอบ่ย่ังทะยานเต้นโลดโผด (บทที่ 10) ฟา้ วทะโยนทะยานเต้นขึน้ เทิงปลายตันหมากเดือ่ เซอ่ื ว่าวดิ เคราะหร์ า้ ยบต่ ายแท้ปลอดภัย (บทท่ี 11) ตัดสนิ ใจฮอ้ งบอกแขว้ า่ ฟังแม้แขห้ น้าโง่ ไผสซิ ว่ั เอาหวั ใจของโตไปแขนนําตันไมส้ ิทําไดจ้ ่ังใด๋ (บทที่ 12) เชิญกลบั ไปหาเมียทา่ นซะดีกวา่ จระเข้ซีซ่ วั่ ใหญ่แตต่ ัวท่อนัน้ ปญั ญาเจ้าหากบอ่ มี (บทท่ี 13) อยา่ หวงั เลยชาติน้ี วา่ สหิ ลอกเอาหวั ใจข้าฟรี ๆ ชาตนิ ้ีขอลาก่อน นิทานเปน็ คตธิ รรมสอน ถงึ คนโง่ไปหาอวดฉลาดแท้ มันเลยแพ้เท่อื หลงั (กลอนลง) เด้อคนฟงั …ละน้า 32 หนังสือรวมกลอนลำทำงยำว ศูนย์กำรเรียนภูมิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

33 กลอน อยู่กับความผิดหวัง ตอนท่ี 1 ทานอง ลาทางยาว ประพันธ์โดยแม่ครูราตรี ศรีวิไล ปี พ.ศ.2519 (กลอนขนึ้ ) โอ่ยละนอ... เว้าเอ๋ยเว้าชู้ห้าง หัวใจนางอุกอั่ง ชีวิตบ่สมหวัง หญิงฮักคายชายฮักได้ หัวใจปานข่มไว้ คือคนไข้ปนใน ละหน่า… (บทที่ 1) อุกหัวจิตปานไฟไหม้อุกหัวใจปานฟ้าผ่า ชีวิตหนูราตรีเกิดขึ้นชาติน้ีเคยหวังไว้บ่ได้ สุดแสนระทมหมองไหม้ พอปานไฟกองฟืนใหญ่รักบ่ได้สมใจฮักกันหวานซ้ึง เคยรําพึงรําพันเว้าขันเอาขู่สู่อย่าง ชายเคยเว้ากับนางรับสัญญาผูกหม่ันขันร่วมฮ่วมสอง (บทท่ี 2) พี่สัญญาต่อน้องสิฮักหน่ึงใจเดียว แต่อ้ายเที่ยวมาหาสู่วันขันร่วม ความใด๋ดี อ้ายกะคืนมาเว้าหวังเอาอยู่นา้ํ น่ํา จนนางตายใจนาํ หลงคารมพ่ีเว้าจั่งมาเศร้าฮ่าหลัง (บทท่ี 3) คิดไปเห็นแต่ครั้งความรักอมตะ สัญญากันบ่อไลละห่วงทั้งสองกาํ้ ใจถลํานําอ้ายความรักชายอันดูดดื่ม รักแสนหวานอันปราบปล้ืมนางฟนั เพอ้ อยบู่ ่เซา.... (บทท่ี 4) เสียงหมู่คนเขาเว้าซุบซิบนินทา ว่าหมอลําราตรี สิแต่งงานเร็วๆนี้ นางกะดีใจด้วย เสียงคนเขาลื่อซ่า เพราะหัวใจราตรีมอบให้อ้ายขู่สู่ห้องใผเย้ยกะบ่สน (บทที่ 5) ชีวิตปลายและต้นหวังให้พ่ีเป็นคนครอง บ่เคยมีใจสองฮ่วมกันกับพ่ี รักกันมาหลายปี อ้ายสัญญากับน้อง บ่หวังปองคนใหม่ อยู่ต่อมานางเริ่มปวดหัวใจยินคนกล่าวเว้าว่าใจเจ้าแบ่งสอง (บทท่ี 6) แต่ราตรีน้องบ่เซ่ือปานใด๋ คอบว่านางตายใจยินคนกล่าวเว้า หนังสือรวมกลอนลำทำงยำว 33 ศูนย์กำรเรียนภมู ิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

34 ว่าใจเซ่ือชายผู้หมายร่วมจิตสํารวมเอาไว้ซอยๆไปผัดคือต่าง บังเอิญราตรีนางน้องได้ไปพบพ้อเห็นแท้จังแน่ใจ (บทที่ 7) พอปานไฟเผาร่างหัวใจนางมันข่มขืน เกือบแม่นล้มท้ังยืนเห็นอ้ายควงผู้ใหม่ซ้อน หัวใจราตรีมันเร่าร้อน พออยากม้วยละมงิ่ ตายเดอ้ ชาย (กลอนลง) …ละน้า 34 หนงั สือรวมกลอนลำทำงยำว ศูนย์กำรเรียนภูมิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

35 กลอน เทิดพระเกียรตพิ ระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ ัว ตอนที่ 1 ทานอง ลาทางยาว ประพนั ธ์โดยแมค่ รู ราตรี ศรวี ไิ ล ปี พ.ศ. 2529 รางวลั ประกวดแข่งขนั รองชนะเลิศอันดับ 2 สถานวี ิทยกุ ระจายเสยี ง แหง่ ประเทศไทย จงั หวัด มหาสารคาม ปี 2529 (เนอ้ื ในกลอน) (บทที่ 1) โอน่ อ 200 ปผี ่านพน้ เวลาล่วงเลยกาย ประชาไทยท่ังผองอยเู่ ยน็ สบายเน้อื เป็นเพราะบารมีเกื้อ กวมกายคมุ้ นาศ นาํ ประเทศผา่ นขา้ มหนีพ้นหมมู่ าร (บทที่ 2) พาประเทศเขตบา้ นพ้นผา่ นไพรี วงศ์จกั รไี ทยครองแผก่ วมประชาเชื้อ ตงั้ แต่เหนอื จรดใต้ ประชาไทยไดอ้ บอุ่น สาํ นกึ ฮู้บญุ คุณจนถงึ วันชพี สน้ิ จนดนิ ฟา้ ตราบสลาย (บทท่ี 3) ยกพระคุณเทดิ ไวจ้ นช่ัวนริ นั ดร จตุพรชัยขอทกุ พระองคจ์ งมีพรอ้ ม ขา้ ขออญั ชลุ นี อ้ ม ประนมกรก้มกราบ ใต้ยุคลบาทเบ้อื ง ขวัญเมืองเจา้ จงเจรญิ …..ละนา้ (บทที่ 4) เจด็ สิบพระชนั ษานบั วา่ เยนิ้ แต่สืบต่อภารกิจ พระวรกายทรงอทุ ิศบ่อหย่อนกลัวเกรงย้าน รชั กาลท่ี 9 พวมพาเฮาข้ามล่วง ประชาไทยโชคช่วงเฮอื งแจง้ ชชั วาล (บทที่ 5) พระปรชี าแพร่ซ่านสะท้านทัว่ โลกา สภาบันใดหาเทยี บพระองค์บ่อมีแล้ว ราชนิ ีคือดวงแก้ว เทียมองคเ์ ทยี บพระท่ี เป็นคู่บญุ บารมี คอยซ่อยเหลอื ไพร่ฟ้า เคยี งข้างท่านพระองค์ (บทท่ี 6) อนั หน่ึง พระบรมวงษศ์ านุวงศ์ เคยี งบุกบนั ฟันฝา่ กบั ทง่ั องค์สมเด็จย่า ทนตอ่ ความยากย่งุ โหยล้าเม่ือยแฮง (บทท่ี 7) บอ่ นใดเ๋ กิดแหง้ แล้งอึดอยากทรมาน แดนกันดารดูคอยกะหล่ําคอยคุงบ้าน หนงั สือรวมกลอนลำทำงยำว 35 ศูนย์กำรเรียนภมู ิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

36 ทหารหาญแนวหนา้ อาสาไปรักษาเขตบอ่ น มเี หตเุ ดือดฮ้อนพระองคด์ ัน้ แม่น ดว่ นไป… (บทที่ 8) ภาระกิจทก่ี ล่าวไว้ เพยี งส่วนหน่งึ ในแสน สมกับเป็นตวั แทนประชาชนพระองคบ์ ่เคยยา้ น ศิลปาชพี ก้องคนกะยอ่ งซา่ ไกล พระปรชี าเทดิ ไว้ เหนอื เกศประนมกร (บทท่ี 9) ถวายพรความจงรกั จงเกษมหายเศรา้ จง่ เป็นเงาไทรป้อง ใหผ้ องไทยไดห้ ่มทรงภิรมย์ราบรนื่ ยืนยง่ั คสู่ ยาม (กลอนลง) น่นั เทอญ… 36 หนังสือรวมกลอนลำทำงยำว ศูนย์กำรเรียนภมู ิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

37 กลอน เทดิ พระเกยี รติพระบาทสมเด็จพระเจา้ อยหู่ วั ตอนที่ 2 ทานอง ลาทางยาว ประพนั ธ์โดยแม่ครู ราตรี ศรีวิไล ปี พ.ศ. 2529 รางวัลประกวดแข่งขัน รางวัลชนะเลิศการประกวดหมอลาํ กลอนสถานี วทิ ยุกระจายเสยี งแห่งประเทศไทย จงั หวัด มหาสารคาม ปี 2529 (กลอนขึ้น) โอ่..โอ่ย.. เมืองเอย้ เมืองแผน่ ดนิ ธรรมแผน่ ดินทอง ของไทยนี้ เจรญิ ดีไปเทา่ ท่วั เป็นเพราะบารมี ของพระบาทสมเด็จองคพ์ ระเจา้ อยหู่ วั ปกครองไทยไพรฟา้ จัง่ พาให้ฮงุ่ เฮอื ง ใสเมืองเมอื ง…ละนา้ (บทที่ 1) ขอเดชะใต้ฝ่าละออง ธุลีพระบาทเจา้ จอมราชภูมิพล เปน็ มงิ่ ขวญั ของปวงชนไพร่ประชาชาวเช่อื เปน็ เพราะบารมเี กือ้ ปกคลุมค้มุ เกศ พาประเทศผ่านข้ามหนีพ้นหมูม่ าร (บทที่ 2) นําประเทศเขตบา้ นพ้นผา่ นไพรี ประชาชมี ีความสขุ อยเู่ ยน็ สบายเนอื้ แต่เหนือกลางอสี านใตป้ ระชาไทยได้อบอนุ่ สาํ นกึ ถงึ พระมหากรุณาธิคณุ ท่พี ระองคท์ ่านได้ให้ไทยบา้ นอยู่ดี (บทท่ี 3) พระองคม์ ีทกุ ขฮ์ อ้ นยามเม่อื ราษฎรทกุ ข์ ชาวประชามสี ขุ พระองค์ทรงสุขดว้ ย ทรงอาํ นวยความสะดวกให้ประชาไทยคูส่ ู่อย่าง ทศพษิ ราชธรรมสบิ ประการทรงดาํ เนนิ แตต่ ้นจนเท่ากะทั่งปลาย (บทที่ 4) นับต้ังแต่องคส์ มเด็จเหนอื หัวไดส้ ืบตอ่ ภารกจิ พระวรกายทรงอทุ ิศบ่หยอ่ นกลวั เกรงย้าน องคส์ มเดจ็ เหนอื หวั ท่านนําประชาข้ามล่วง พาเมืองไทยโชติช่วงเฮอื งแจ้งชัชวาล (บทท่ี 5) ทางการเมืองการบา้ นพระองค์ทา่ นสนพระทยั เขตกนั ดารแดนไกลกะลําคอยคงุ บ้าน ทหารหาญแนวหน้าอาสาไปปอ้ งกนั เขต บ่อนมเี หตุเดือดรอ้ นเสดจ็ ดั้นดว่ นไป หนังสือรวมกลอนลำทำงยำว 37 ศูนย์กำรเรียนภมู ิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

38 (บทท่ี 6) ดา้ นสุขภาพอนามยั กะทรงได้เอาใจซูซ่อย ใหค้ นไทยใหญน่ ้อยเรยี นรู้ท่ัวเถิง (บทที่ 7) ประเทศไทยสเิ วงิ้ ไกลชว่ั สดุ ใส ทรงพระราชทานให้สร้างโรงเรียนลม้ เกล้า ไปท่วั เถิงเสมอดา้ ม ด้านศาสนากะบข่ า้ มสนพระทยั ต้งั ต่อ บ่เคยได้ละเวน้ ทางด้านศาสนา (บทที่ 8) ตวั อยา่ งบญุ ผา้ ป่า บุญกฐินหมูน่ น้ั พระองค์ท่านทรงทาํ เป็นประจําทุกปี บล่ ะเลยเฉยไว้ เสด็จไปยกช่อฟา้ ตามวดั วาหลายท่ี ทรงยดึ ถอื ประเพณปี ฏบิ ตั ิบ่ข้ามทางด้านศาสนา (บทที่ 9) ด้านเกษตรแห่งก้าวหน้า เจรญิ ท่ัวท้งั ปวง น้ําพระทัยในหลวง ซ่อยเหลือหลายลน้ พระองค์ทรงฮวู้ ่า ประชาชนชาวเชอ้ื น้ี พากันทาํ งานด้าน เกษตรส่วนใหญ่ นําโครงการน้ําพระทยั จากในหลวงมอบใหไ้ วฟา้ วดว่ นพลนั … (กลอนลง) ละนา้ … 38 หนังสือรวมกลอนลำทำงยำว ศูนย์กำรเรียนภมู ิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

39 กลอน เทดิ พระเกียรติพระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยหู่ วั ตอนท่ี 3 ทานอง ลาทางยาว ประพันธโ์ ดยแม่ครู ราตรี ศรวี ไิ ล ปี พ.ศ. 2529 รางวัลประกวดแข่งขัน รางวลั ชนะเลศิ การประกวดหมอลาํ กลอนสถานี วิทยุกระจายเสยี งแห่งประเทศไทย จงั หวัด มหาสารคาม ปี 2529 (กลอนขน้ึ ) โอ้โอ่ย.. พฒั นาแหลง่ นํา้ ให้เขา้ ทั่วถงึ กัน และจดั สรรใหม้ ี ที่ดินทําสรา้ ง ตวั อยา่ งขา่ ว พระราชกรณียกิจในทวี ี ให้เฮาได้ดูกันบ่ได้ขาด องคพ์ ระบาทเหนอื หวั ทรงเสดจ็ หาแหล่งน้ําไปแท้ทุกทศิ ทาง (เนอ้ื ในกลอน) (บทท่ี 1) บอ่ นกันดารพระองค์ทรงย่างด้วยเทา้ เขา้ ท่วั ถึงหมด พยายามบไ่ ลลดและบ่มีถอยทอ่ พอพระทยั ที่ได้เสดจ็ ไปค่สู ู่บ่อน เห็นแล้วตาออนซอนนา้ํ พระทัยเลศิ ล้ําทรงตง้ั ต่อจริง (บทท่ี 2) คาํ ว่านาํ้ มีความหมาย ในการดาํ รงชีพ ชาวเกษตรอย่างยิง่ ของปวงราษฎรประชาชี พระองค์ทรงตระหนกั ดี จั่งคิดนาํ บม่ ีเวน้ ยกตวั อยา่ งใหเ้ หน็ ภาคอีสานเฮานี้กนั ดารแห้งไหง่ อึดนา้ํ กนิ นํ้าใซ้มาแลว้ แต่โดน (บทที่ 3) พระองคท์ รงคดิ คน้ โครงการซ่อยเรว็ ไว ทรงพระราชทานโครงการนา้ํ พระทัย กับโครงการอีสานเขยี ว ซ่อยอีสานเต็มท่ี จดั ใหม้ ีแหล่งนํา้ กินน้าํ ใซแ้ จกจา่ ยไปทุกที่ พร้อมท้ังทรงพระราชดาํ ริ ให้ขุดคลองอ่างนาํ้ มใี ชท้ ั่วถงึ (บทที่ 4) จัง่ แม่นแสนซาบซ้ึงไปถึงห้วงหัวใจ นํ้าพระทัยดุจนา้ํ ใสบรสิ ุทธ์ที่พระองค์ทรงให้ ทรงเดนิ ไปสํารวจหาแหลง่ นํ้าตามดงตามปา่ เขตภูผาปา่ ไมก้ ะทรงด้ันบห่ ว่นั ไหว (บทท่ี 5) หยาดเหง่ือไคลไหลย้อยพระองค์บ่เคยถอย เสดจ็ เรือ่ ยบ่ไดห้ ย่อน หนา้ ออนซอนซาบซ้ึง ถึงแทน้ ้ําพระทัยเดียวน้ภี าคอีสานได้เจริญไปคูส่ ่อู ย่าง การเกษตรปลูกสร้างผลได้อย่างดี หนงั สือรวมกลอนลำทำงยำว 39 ศูนย์กำรเรียนภูมิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

40 (บทที่ 6) นอกจากน้ีทา่ นพระองคย์ งั เอื้อเฟอื้ แจกพชื ไร่พนั ธผุ์ ัก ทัง้ พันธส์ุ ตั วป์ ปู ลาพระราชทานจดั ให้ ชาวเกษตรกรไทยจึ่งเจรญิ กา้ วหน้าทวคี ณู ล้นลนื่ ภารกิจอน่ื ๆ ทรงมหี ลายมากลน้ เหลือที่สกิ ล่าวไหว (บทที่ 7) พระราชกรณียกิจทก่ี ลา่ วไว้ นเ้ี พียงหน่ึงในแสน สมกบั วา่ พระองคเ์ ป็นตวั แทน ไพรป่ ระชาชาวบ้าน โดยมีองค์สมเด็จราชินพี ร้อมพระราชโอรส ราชธดิ าเคยี งข้างบกุ ดนั ฟนั ฝ่า กับทง้ั สมเด็จย่าภารกจิ ยากยงุ่ อดิ ล้าเหล่าทน (บทที่ 8) คนไทยเฮาน้ีเหมาะสมอย่างยิง่ ทมี่ สี ถาบนั ชาติ ศาสนาพระมหากษตั รยิ ไ์ ว้ใหไ้ ทยถือ เปน็ ใหญ่ โดยเฉพาะสถาบันพระมหากษตั รยิ ์ เปน็ ศูนย์รวมจิตใจของชาวไทยทกุ ถว้ นหน้า ใหเ้ ฮาไดย้ ึดถือ (บทท่ี 9) พระองคท์ รงกล่าวแต่มือ้ วันแรกท่ีข้นึ ครองปรางค์ ทรงมพี ระบรมราชองคก์ าร แต่วนั ปฐมตน้ ว่าเราจะครองแผน่ ดินโดยธรรม เพอื่ ประโยชนส์ ุขแห่งมหาชนชาวสยาม ทรงได้ทําตามคาํ พระราชปณธิ านไว้ เป็นฮ่มโพธ์ฮ่มไทร เป็นมิง่ ขวญั ไทยแท้ บ่มีแปรเคล่ือนคลาด ขอถวายพระพรใหแ้ ดอ่ งค์สมเดจ็ พระบาทไท้ ใหย้ นื ม่ันค่สู ยามขอพระองค์ทา่ น ทรงพระเจรญิ เด้อ… (กลอนลง) ….ละนา 40 หนังสือรวมกลอนลำทำงยำว ศนู ย์กำรเรียนภูมิปญั ญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

41 กลอน เชิญชวนเลือกตง้ั ส.ส. 13 ก.ย. 29 ตอนท่ี 1 ทานอง ลาทางยาว ประพนั ธ์โดย แมค่ รรู าตรี ศรีวิไล ปี พ.ศ. 2529 (กลอนขึน้ ) ฟา้ เอยฟ้าฮ้องโหยน่ วันท่ี 13 กันยายน มาเลือกต้งั กันใหม่ เลอื กผแู้ ทนแบบประชาธปิ ไตย ไวใ้ ช้บา้ นเมอื งสิได้ ฮงุ่ เฮืองใสเมียง ๆ (เนอ้ื ในกลอน) (บทที่ 1) ฟังการเมืองการบ้านอย่าสฟิ ้าวรําคาญ เดอ้ ทานให้ฟังก่อน ใจเยน็ ๆอย่าฮ้อนหันหน้าอ่วยหนี (บทที่ 2) ประเทศไทยเฮาน้บี ม่ ีส่วนของไผ๋ หากแมน่ ของคนไทยขู่สู่คนเด้อท่าน การเลือกตั้งผู้แทนนนั้ กะสําคญั ยงิ่ ใหญ่ เรอื่ งประชาธิปไตยให้หมูเ่ จา้ พน่ี ้องเรยี นรู้ให้คักใจ (บทท่ี 3) คาํ วา่ ประชาธิปไตย คอื อํานาจความเปน็ ใหญ่ ของประชาชนทีม่ สี ิทธิเ์ สรเี ต็มท่ี เฮาสิเลือกผู้แทนดี หรอื บ่ดบี ม่ ีไผบังคับได้ เพราะสิทธิ์ใช้ส่วนตวั (บทท่ี 4) เฮามสี ทิ ธ์ิตอ้ งไดอ้ ย่อู ย่างโกบ้ อ่ ไปโง่ ให้เขาจูงเปรยี บคือววั ควายฝงู ใหเ้ พิน่ จูงดงั ได้ (บทที่ 5) การทีม่ สี ทิ ธิใชแ้ บบประชาธปิ ไตยเฮาตอ้ งใชไ้ ปทางแมน่ คือการเลอื กผู้แทนเฮาตอ้ งคดิ ให้ถ่ถี ้วนสมควรแล้วจ่ังเอา (บทท่ี 6) ผแู้ ทนเฮาตอ้ งใช้ คนทเ่ี หมาะสม ได้ผแู้ ทนบด่ บี า้ นเมอื งสโิ หลม่ โจมวอดวายหายส้ิน ผู้แทนโกงผู้แทนกินคือผูแ้ ทนซุมซอ้ื สิทธ์เิ สยี งน้ีหละแม่ ใช้แต่เงินจา่ ยซ้ือเขาจงั่ ใหใ้ สค่ ะแนน (บทท่ี 7) ผู้แทนดบี ่ไดใ้ ชเ้ งินซือ้ อย่ซู อ่ื ๆ คนกะเอาเพราะเขาเห็นผลงานผ่านมาวา่ ดีแลว้ แนวผแู้ ทนดนี น้ั ใหพ้ ากันฟังก่อน ข้ึนช่อื วา่ ผู้แทนราษฎรประชาชนเดือดรอ้ นให้เขาได้พ่ึงพา (บทที่ 8) แกป้ ญั หาประชาชนซอ่ ยเหลือเขาได้ ออกกฎหมายควบคุมรัฐบาลเอาไวท้ ํางานอย่าง จริงใจกบั ชาวบ้านมันจ่ังแมน่ เบงิ่ ผู้แทนให้สบื ประวตั ใิ ห้ฮู้ดีชวั่ ให้สืบดู หนงั สือรวมกลอนลำทำงยำว 41 ศนู ย์กำรเรียนภมู ิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

42 (บทท่ี 9) อันแนวยามหาเสียงนโยบายสวยหรบู ดั ได้เป็นผู้แทนแลว้ สิทาํ ตามน้นั ได้บ่ สไิ ด้เป็นประโยชน์แกป่ ระเทศชาตบิ ่อตอบสนองความตอ้ งการประชาชนไดบ้ อ้ สมความ เว้าแน้บอ่ นอ (บทที่ 10) อันแนวเลอื กเขา้ สภามแี ตต่ ง้ั ทา่ จ้อยอมือยกแตน่ ําเขาผ้แู ทนเฮา ควรเอาต้องเปน็ คนจรงิ ใจตอ่ ประชาชนแท้ มจี ติ ใจแนว่ แน่จริงใจสตั ยซ์ อ่ื โดยเฉพาะผ้บู ข่ ายเสียงและบซ่ อ้ื จ่ังดแี ท้แมน่ แน่นอน บ่ถอนทนุ คืน (กลอนลง) ...นา้ 42 หนังสือรวมกลอนลำทำงยำว ศูนย์กำรเรียนภูมิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร

43 กลอน เชิญชวนเลอื กต้งั ส.ส. 13 ก.ย. 29 ตอนที่ 2 ทานอง ลาทางยาว ประพันธโ์ ดย แมค่ รรู าตรี ศรวี ไิ ล ปี พ.ศ. 2529 (เนอ้ื ในกลอน) (บทท่ี 1) เฮาอย่าคิดต้นื ๆ การเสรมิ ส่งประชาไทย เพน่ิ ให้เฮาถือประชาธปิ ไตย ใสม่ อื เตม็ รอ้ ย แต่ตัวเฮากะอย่าคดิ ม่อตน้ื เบ่งิ ตวั เองนาํ แน่ ราษฎรบอ่ เลือกให้เขาสไิ ด้จ่งั ใด (บทท่ี 2) เขาซ้ือสทิ ธิเอาไปในราคาเลก็ น้อยไปคอยกนิ ส่วนใหญ่ ค่ากําไรรอ้ ยเท่าบดั เขาได้นัง่ สภา (บทที่ 3) เงนิ ทม่ี าส่วนน้ีกะแม่นเงนิ ภาษซี ุมเฮาน้ีหละสง่ ซ่อย จากหยาดเหงอ่ื แรงงานราษฎรและขา้ ราชการชัน้ ผนู้ อ้ ยภาษีใชซ้ อ่ ยกนั (บทท่ี 4) ควรสิม่ันกับมอื มาใชพ้ ัฒนาทอ้ งถ่ิน ถกื ผู้แทนโกงกนิ เงินภาษสี ว่ นนี้บอ่ มีซ้าํ สฮิ อดเฮา (บทท่ี 5) ผลสุดท้ายไดน้ ั่งเศรา้ ผ้แู ทนเนาตามเดิม หยอ้ นวา่ เฮาบ่อสง่ เสริมระบอบประชาธิปไตยจั่งใด๋เป็นแนวนี้ คักอีหลีนน่ั แมน่ ปี 35 พฤษภามหาโหดโพด วา่ เหน็ คกั แท้ผู้แทนแยแ่ กบ้ อ่ ทัน (บทท่ี 6) คนตายกันนองลน้ ประชาชนนองเลือด ฆา่ กันอยา่ งดุเดอื ด ผู้แทนเฮาเลือกได้ตอนนัน้ ล้ีอยู่ใส คนตายคอื ใบไม้ปลวิ ลงขโู หล่น ย้อนอํานาจบางคนผมู้ กั ใหญใ่ ฝ่ได้จั่งทําให้วนุ่ วาย (บทที่ 7) พฤษภาทมฬิ เหตรุ ้ายเฮาควรท่ีสจิ ดจาํ เลือกผู้นาํ คราวต่อไปโปรดไต่ตรองให้มนั ฮู้ ลกุ ขน้ึ มาพากันสู้บทเรยี นน้คี ือครเู ฮามาส้กู นั อกี ใหม่ เฮามาเลือกผแู้ ทนแบบประชาธิปไตย (บทที่ 8) อยา่ ใหเ้ ขาซื้อไดเ้ พียงเงินใชห้ นอ่ ยเดยี ว ใหเ้ หลยี วไปทางหนา้ มองอนาคต ลูกหลานเจ้าสิเกิดใหม่ พอ่ แม่พาเฮ็ดไวเ้ ขาสิได้แมน่ เฮด็ นาํ หนังสือรวมกลอนลำทำงยำว 43 ศูนย์กำรเรียนภมู ิปัญญำไทย แม่ครู ดร. รำตรีศรวี ิไล บงสิทธิพร