การจัดการสนามเด็กเล่นสร้างปัญญา

มีส่ือที่ผลิตจากวัสดุในชุมชน เด็กได้เรียนรู้จากสื่อจริงในชุมชนจากประสบการณ์ของ ผู้สงู อายุ วถิ ีชวี ติ วฒั นธรรม และอาชีพ เสริมสรา้ งจนิ ตนาการ และความคิดสรา้ งสรรค์ โดยการนำ� ใชน้ วตั กรรมสอ่ื การสอนจากภมู ปิ ญั ญาทศี่ พด. ไดพ้ ฒั นาขนึ้ เดก็ เกดิ ความมนั่ ใจ ในตัวเองและพฒั นาลกั ษณะนสิ ัยทด่ี ีทางสังคม เช่น การแบง่ ปัน การผลดั เปลี่ยน การชว่ ย เหลือ การอดทนตอ่ การรอคอย ความยดื หย่นุ เปน็ ตน้ นอกจากน้ีเดก็ ปฐมวยั มีสุขภาพที่ ดไี ดร้ บั ประทานอาหารปลอดภยั จากโครงการปลกู ผักปลอดสารพิษ (๒) ผลตอ่ ครอบครัว ครอบครวั มีความรใู้ นการสง่ เสรมิ พฒั นาการเดก็ มสี ว่ นร่วมในดูแลเดก็ เชน่ การประดษิ ฐ์ ของเล่น โดยร่วมจดั หาวสั ดอุ ุปกรณใ์ นการผลติ เป็นตน้ (๓) ผลตอ่ ชมุ ชน ชมุ ชนมีสว่ น ร่วมโดยมีการน�ำใช้ทุนทางสังคมและศักยภาพที่มีอยู่ เช่น การมีส่วนร่วมในการบริหาร จัดการ ศพด. โดยเข้าเป็นกรรมการบริหารสถานศึกษา การเป็นวิทยากรร่วมถ่ายทอด วถิ ชี ุมชนในศพด. เปน็ ตน้ การสบื สานภูมิปัญญาของชมุ ชน เช่น ของเลน่ จากไม้ เครื่อง จักสาน เปน็ ต้น ทงั้ ยงั เกิดเครอื ข่ายด้านสุขภาพในการดูแลเด็กปฐมวยั ทีป่ ระกอบดว้ ยครู อสม. ได้รบั การฝึกอบรมและพฒั นาศักยภาพในการดแู ลสขุ ภาพเดก็ ปฐมวยั และเจา้ หน้าท่ี ในหน่วยบริการสุขภาพ ผลกระทบทเี่ กดิ ขนึ้ เกดิ หลกั สตู รทบี่ รู ณาการทอ้ งถน่ิ และมสี อื่ ทผ่ี ลติ โดยวสั ดใุ นทอ้ งถน่ิ ผู้ปกครอง และชุมชนมีส่วนร่วมในการสร้างการเรียนรู้ให้กับเด็กและผลิตสื่อที่สะท้อน ถึงภูมิปัญญาและวัฒนธรรมของพื้นท่ี เกิดระบบการส่งเสริมพัฒนาการเด็กโดยความ รว่ มมอื จากทกุ ภาคส่วนในชมุ ชน ๑สว่ นท่ี สรปุ บทเรยี นการพฒั นาระบบการดแู ลเดก็ ปฐมวยั 135

ระบบการจดั การตนเองของชมุ ชนทองถ่ิน องคก ารบริหารสวนตําบลยางขนี้ ก อําเภอเขอื่ งใน จังหวดั อบุ ลราชธานี อบต. สวัสดกิ ารเพอื่ การช่วยเหลอื รพ.สต. ศลิ ปะวัฒนธรรม - จดั ทําฐานข้อมลู ทรพั ยากร อบต. - การดแู ลและช่วยเหลอื ผู้ป่วยติดเตียง (LTC) กองการศกึ ษา / โรงเรียนผสู้ ูงอายุ ท้องถิน่ - รบั -สง่ ผู้ปว่ ยตามนดั ผู้ป่วยจติ เวช ผู้สูงอายุ โรงเรียนผสู้ ูงอายุ - ประเพณีการฟ้อนนกกาบบวั - สวนพฤกษศาสตร์ใน - กองทุนสวัสดิการชมุ ชน - หลกั สตู ร ๖ อ. โรงเรยี นผ้สู ูงอายุ - ประเพณแี ทงลายหยวกกลว้ ย/การทํา โรงเรยี นและศพด. รพ.สต. - หลกั สูตรภมู ิปัญญาท้องถ่ินเดก็ ปฐมวัย ตน้ ประสาทผงึ้ - นวตั กรรมธนาคารน้ําใตด้ ิน - กองทนุ ผ้าออ้ ม และโรงเรียนผ้สู งู อายุ ภมู ปิ ัญญาท้องถ่นิ ทงั้ ระบบปิดและระบบเปิด - กองทนุ อาสานมแม่ - การพัฒนาอาชีพด้วยการจักสาน (เครือ่ งซดู ) กองการศกึ ษา / ศพด. - การดแู ลผู้ป่วยติดเตียง โดย CG - การพฒั นาอาชีพผูส้ งู อายดุ ้วยการทอผ้าซนิ ก้วย - เรยี นรูก้ ารทาํ นาเกลือสินเธาว์ ปา่ ปกปกั พนั ธกุ รรมพืช พระภิกษุ - เรยี นรู้การทาํ พานบายศรี - อนุรักษพ์ นั ธกุ รรมพชื - ทุนการศกึ ษา อบต. - เรียนรูพ้ ดู ผญาอสี าน - การศึกษา ๔ ทรัพยากร - ชว่ ยเหลือคนยากจนหรอื ผู้ยากไร้ - สนามเด็กเลน่ สร้างปัญญา - เรียนร้กู ารลํากลอนและรอ้ งเพลงสรภญั ญะ ได้แก่ พชื สัตว์ ชีวภาพ - พฒั นาความรแู้ ละสรา้ งเสรมิ - เรียนรูก้ ารทําของเลน่ พื้นบ้าน วฒั นธรรมและภูมปิ ญั ญา ศักยภาพครู ผ้ปู กครอง อสม. - เรียนร้ดู นตรพี ื้นเมืองอสี าน โรงเรยี นผู้สูงอายุ สวัสดกิ ารเพอื่ การกู้ยมื / รพ.สต. - ผลติ ส่อื พ้ืนบ้าน - คลินคิ เพื่อสขุ ภาพ - หลกั สตู ร ๖ อ. โรงเรยี นผสู้ ูงอายุ การออม เด็ก ศพด. เพอ่ื การพฒั นาเดก็ กองทนุ ขา้ วเปลือก - บริการทันตอนามยั รพ.สต. - ทางดว่ นสําหรบั - อบรมการประเมนิ กองทุนหมู่บ้าน เด็กปฐมวัย พัฒนาการเดก็ ด้วย DSPM อบต. - หลักสูตรโรงเรยี นพอ่ แมม่ ืออาชีพ - รถรบั -ส่งปลอดภยั ศพด. - กลุม่ ไลนส์ มั พันธ์ ครู ผ้ปู กครอง รพ.สต. - สมดุ บันทกึ หมายเหตุ รายวันใน ศพด. ระบบการจดั สวัสดกิ าร ระบบการพัฒนาศักยภาพ และการชว่ ยเหลอื เพื่อการดแู ลเดก็ ปฐมวัย ระบบการสรา้ ง ระบบการดูแลผู้สูงอายุ ระบบการส่งเสริมการเรยี นรศู้ ลิ ปะ ส่ิงแวดล้อมเพอื่ เรียนรู้ วฒั นธรรมและภมู ปิ ัญญาทอ้ งถิ่น ระบบการบริการ เพอ่ื หนุนเสรมิ การดูแลเด็กปฐมวยั จํานวนครัวเรอื น ๙๘๑ ครวั เรอื น การอยู่อาศยั ภาวะสุขภาพ จํานวนประชากร ๔,๘๙๖ คน ชาย ๒,๔๔๘ คน (๕๐.๐๐%) หญิง ๒๔๔๘ คน (๕๐.๐๐%) - อยู่กบั พ่อแม่ ๑๗๓ คน (๕๓.๒๔%) - สุขภาพปกติ ๒๔๔ คน (๗๕.๐๘%) - อย่กู บั พอ่ หรือแม่ ๗๘ คน (๒๓.๓๘%) - ลา่ ช้า ๒ คน (๐.๖๒%) เด็กปฐมวยั ๐-๕ ปี ๓๒๕ คน (๖.๖๓%) - อยกู่ ับปู่ย่าตายาย ๗๑ คน (๒๑.๘๕%) - ฟันผุ ๔๐ คน (๑๒.๓๑%) - อยกู่ ับญาติ ๕ คน (๑.๕๓%) - นา้ํ หนกั เกนิ ๑๖ คน (๔.๙๒%) - เดก็ ๐-๒ ปี ๑๑๒ คน (๕๒.๙๒%) ชาย ๕๒ คน ๔๖.๔๒%หญิง ๖๐ คน ๕๓.๕๘% - นา้ํ หนักตาํ่ กว่าเกณฑ์ ๒๓ คน (๗.๐๘%) - เด็ก ๒-๕ ปี ๒๑๓ คน (๔๗.๐๖%) ชาย ๙๓ คน ๔๓.๖๖% หญิง ๑๒๐ คน ๕๖.๓๔% - พฒั นาการลา่ ชา้ ๒ คน (๐.๖๑%) ภาพที่ ๑.๔๒ ระบบการจดั การตนเองของชมุ ชนทอ้ งถน่ิ องคก์ ารบรหิ ารสว่ นตำ� บลยางขนี้ ก อ�ำเภอเขือ่ งใน จังหวัดอบุ ลราชธานี 136