ผีเสื้อขยับปีก

101 บางที เจา้ หนา้ ทกี่ จ็ ะพาครอบครวั ไปเทยี่ วเพอ่ื ผอ่ นคลาย หรอื เวลามี วาระพเิ ศษ เชน่ วนั เกดิ ปใี หม่ ผลการสอบออก กจ็ ะมขี องขวญั ใหเ้ ดก็ ๆ เหลา่ นี้ เปน็ ศลิ ปะในการดแู ลชวี ติ จติ ใจทคี่ อ่ นขา้ งเครยี ด “เจา้ หนา้ ทก่ี ต็ อ้ งมที กั ษะทางจติ วทิ ยาและการสอ่ื สารบา้ ง อดทน รบั ฟงั สรา้ งความเชอื่ มน่ั และความไวใ้ จใหก้ บั พยาน เพอื่ ทเี่ มอื่ เราพดู เขาฟงั และเชอ่ื ไมง่ นั้ ไปตอ่ ไมไ่ ด”้ หวั หนา้ ชดุ ฯ กลา่ ว ไมเ่ พยี งพยานทเ่ี ครยี ดสะสมจากการคมุ้ ครองทเ่ี ขม้ งวด เจา้ หนา้ ทก่ี เ็ ชน่ กนั หวั หนา้ ชดุ ฯ บอกวา่ ทกุ ๆ 3 - 4 เดอื น เจา้ หนา้ ทค่ี มุ้ ครองพยานกต็ อ้ ง ไปตรวจสภาพจติ ใจดว้ ย “เราตอ้ งเตรยี มพรอ้ มสำ� หรบั เหตกุ ารณต์ า่ งๆ ตลอดเวลา แมจ้ ะไมไ่ ด้ อยกู่ บั พยานในหอ้ งตลอด แตต่ อ้ งพรอ้ มตลอด ถา้ เกดิ อะไรขนึ้ มา เวลานอน นอนไมเ่ หมอื นอยทู่ บ่ี า้ นหรอก ผมไมใ่ สช่ ดุ นอนนะ แตใ่ สก่ างเกงกบั เสอื้ เชติ้ ชดุ ทพ่ี รอ้ มลกุ ปฏบิ ตั หิ นา้ ทไ่ี ดเ้ ลยหากมอี ะไรฉกุ เฉนิ ” หวั หนา้ ชดุ ฯ หวั เราะเบาๆ “ความยากของเคสนค้ี อื จำ� นวนคนทตี่ อ้ งดแู ลถงึ 4 คน เมอื่ เทยี บกบั กรณอี น่ื ทดี่ แู ลเพยี งคนเดยี ว เมอ่ื มี 4 คน การดแู ลกต็ อ้ งมากขน้ึ ตามลกั ษณะ ของแตล่ ะคน สขุ ภาพกายและใจของแตล่ ะคนทตี่ อ้ งเขา้ ไปดแู ล เชน่ แมม่ โี รค ประจำ� ตวั ตอ้ งกนิ ยา บงั วาตอ้ งทานยาภาวะซมึ เศรา้ นอ้ งฟา้ ผเู้ สยี หายตอ้ งดแู ล เปน็ พเิ ศษ สว่ นกจิ กรรมกเ็ ยอะ ตอ้ งหาโรงเรยี นใหเ้ ดก็ เพอื่ ความตอ่ เนอื่ งในการ เรยี น รวมถงึ ตอ้ งมมี าตรการคมุ้ ครองระหวา่ งไป - กลบั โรงเรยี นทกุ วนั ” “ถา้ เนน้ ความปลอดภยั อยา่ งเดยี วไมย่ าก ทกุ คนหา้ มไปไหน อยแู่ ตใ่ น

102 เซฟเฮา้ ส์ แตเ่ รากำ� ลงั ดแู ลคนผปู้ ระสบเหตแุ ลว้ มาพงึ่ หนว่ ยงานรฐั และเขาไมใ่ ช่ นกั โทษ เราตอ้ งดแู ลชวี ติ จติ ใจของคน ใหเ้ ขาเดนิ หนา้ กบั ชวี ติ ของเขาได้ และ มอี นาคตเมอ่ื เขาเดนิ ออกจากการคมุ้ ครองพยานดว้ ย” หวั หนา้ ชดุ ฯ บอกวา่ โชคดที มี่ อี งคก์ รเอน็ จโี อและทมี ปา้ มลเขา้ มาเสรมิ ในสว่ นน้ี ชว่ ยเตมิ เตม็ สง่ิ ทข่ี าดไปในกระบวนการคมุ้ ครองพยาน “เจา้ หนา้ ทคี่ มุ้ ครองพยานเนน้ ดา้ นความความปลอดภยั ไดด้ ี แตเ่ รอ่ื ง จติ ใจ เจา้ หนา้ ทไี่ มอ่ าจชวนท�ำกจิ กรรมเยยี วยาบ�ำบดั หรอื อนื่ ๆ ไดม้ ากนกั เพราะไมใ่ ชท่ กั ษะทถ่ี นดั หรอื ถกู ฝกึ มา ซง่ึ ตรงนก้ี ด็ ใี จมากทมี่ อี งคก์ รอยา่ ง A21 และทมี ปา้ มลเขา้ มาประสานมอื เตมิ เตม็ กนั ” หวั หนา้ ชดุ คมุ้ ครองพยานสะทอ้ นวา่ ทกุ หนว่ ยงานของราชการมขี อ้ จ�ำกดั ไมว่ า่ จะเรอื่ งงบประมาณ ระเบยี บ จ�ำนวนคน งานมาก-คนนอ้ ย แตห่ าก “มอง ใหท้ กุ อยา่ งเปน็ ไปได้ เรากจ็ ะหาทางออกได”้ ทางออกทว่ี า่ หมายถงึ การบรู ณาการ “แตล่ ะเคสมคี วามตอ้ งการตา่ งกนั เจา้ ภาพหลกั ของเคสตอ้ งวเิ คราะห์ ใหไ้ ดว้ า่ เคสนใี้ ครจะชว่ ยอะไรเขาไดบ้ า้ ง เชน่ เรอ่ื งความปลอดภยั การรกั ษาโรค การศกึ ษา การเสรมิ พลงั ใจ การประกอบอาชพี แลว้ มหี นว่ ยไหนบา้ งทเ่ี กย่ี วขอ้ ง และเปน็ พนั ธมติ รทด่ี ี ดงึ มาชว่ ยกนั เอาพยานเปน็ ประธาน”

103 เคสของนอ้ งฟา้ ไมเ่ พยี งตอ้ งการความปลอดภยั แตย่ งั ตอ้ งการการ ศกึ ษา การเยยี วยาและการเสรมิ พลงั ใจ รวมถงึ การสนบั สนนุ การด�ำเนนิ การ ดา้ นคดี ทงั้ หมดนท้ี มี ปา้ มลและเอน็ จโี อ A21 เขา้ มาชว่ ยเตมิ เตม็ ไดอ้ ยา่ งลงตวั หวั หนา้ ชดุ คมุ้ ครองพยานยำ�้ “ทง้ั หมดกเ็ พอ่ื ใหพ้ ยานท�ำหนา้ ทพี่ ทิ กั ษ์ และน�ำความยตุ ธิ รรมคนื มา พยานคอื ผทู้ ม่ี คี วามหมายลำ้� คา่ ตอ่ กระบวนการ ยตุ ธิ รรม”

เติมเต็มหัวใจ ดว้ ยการเยียวยา

“ไมว่ า่ ศาลจะตัดสนิ อยา่ งไร คณุ คา่ ของคุณไม่ไดล้ ดลง ชยั ชนะในกระบวนการยุตธิ รรมไม่ใช่คำ�ตอบทกุ อยา่ ง ชัยชนะสำ�หรับเราคือชวี ิตของคนๆ หนึง่ ทีจ่ ะเดินต่อไปได้ใหเ้ ปน็ ปกตทิ ่ีสุดภายหลงั เรอ่ื งสะดดุ ในชีวิต” ณฐั กานต์ โนรี ผนู้ �ำองคก์ ร Spring อดตี เจา้ หนา้ ทมี่ ลู นธิ เิ อ-ทเวนตวี้ นั A21 ดอกจาน หรอื ทองกวาว สญั ลกั ษณแ์ ทนความหวงั ความอดทนตอ่ อปุ สรรคตา่ งๆ กลุ ธวชั เจรญิ ผล (ภาพประกอบ)

ตงั้ แตช่ ว่ งทม่ี กี ารประสานตดิ ตอ่ ใหเ้ คสนอ้ งฟา้ และครอบครวั มาอยใู่ น การดแู ลของกรมคมุ้ ครองสทิ ธฯิ ทง้ั หวั หนา้ บา้ นพกั เดก็ ฯ ทมี ปา้ มล และหวั หนา้ ชดุ การคมุ้ ครองพยาน คดิ ถงึ เพอ่ื นทเ่ี คยรว่ มงานกนั เมอื่ ครงั้ คดบี า้ นนำ�้ เพยี งดนิ ณฐั กานต์ โนรี จากองคก์ รพฒั นาเอกชน มลู นธิ เิ อ-ทเวนตวี้ นั A21 งานนตี้ อ้ งการงบประมาณในการดแู ลรกั ษาและเยยี วยาสขุ ภาพทง้ั กาย และใจของทง้ั ครอบครวั ซง่ึ ทมี ปา้ มลไมม่ ี สว่ นกรมคมุ้ ครองสทิ ธฯิ กต็ ดิ ระเบยี บ การเบกิ จา่ ยบางอยา่ งทท่ี �ำใหเ้ รอ่ื งนไี้ มส่ จู้ ะสะดวกนกั “เรอื ใหญเ่ ลย้ี วชา้ ” ณฐั กานตเ์ ขา้ ใจระบบราชการดี ทอ่ี าจจะอ�ำนวย ความสะดวกบางเรอ่ื งไมท่ นั กบั กระบวนการเยยี วยาทเ่ี คสควรไดร้ บั ใหท้ นั กบั สภาวะจติ ทกี่ �ำลงั บอบชำ�้ เมอ่ื ไดร้ บั การตดิ ตอ่ จากหวั หนา้ บา้ นพกั เดก็ และเจา้ หนา้ ทจี่ ากกรม คมุ้ ครองสทิ ธแิ ละเสรภี าพวา่ นอ้ งฟา้ สภาพจติ ใจบอบชำ�้ ตอ้ งการการเยยี วยา ตอ่ เนอื่ งกอ่ นขนึ้ ศาล ณฐั กานตศ์ กึ ษาเคสจากเอกสารและคยุ กบั ผทู้ พ่ี ดู คยุ กบั สมั ผสั กบั นอ้ งฟา้ และครอบครวั เปน็ ขอ้ มลู เบอ้ื งตน้ เพอื่ ประเมนิ กอ่ นรบั เคสนม้ี า ในการดแู ลขององคก์ ร

107 “เคสของนอ้ งฟา้ เขา้ เกณฑก์ ารดแู ลขององคก์ ร พฤตกิ ารณม์ กี ารแสวง ประโยชนจ์ ากการกระทำ� มเี รอ่ื งยาเสพตดิ เขา้ มา ทำ� นองวา่ ลกู คา้ ซอื้ ยาแลว้ ได้ นอ้ งเปน็ ตวั แถม เราเชอ่ื มน่ั ในคำ� ใหก้ ารของพยานทบี่ อกกบั เรา” ณฐั กานต์ อา้ งถงึ ค�ำบอกเลา่ ของนอ้ งฟา้ ทมี่ ผี กู้ ระท�ำผดิ พาตวั เธอออกจากบา้ นไปทรี่ มิ ทะล ซงึ่ มชี ายคนอกี หลายคนรออยแู่ ละกระท�ำกบั เธอ มลู นธิ เิ อ-ทเวนตว้ี นั A21 องคก์ รตอ่ ตา้ นการคา้ มนษุ ย์ ยอ่ มาจาก Abolishing Slavery in the 21st Century เปน็ องคก์ รพฒั นาเอกชน (เอน็ จโี อ) ระหวา่ งประเทศทม่ี เี ปา้ หมายในการขจดั การคา้ มนษุ ย์ โดยมพี นั ธกจิ หลกั ในเรอ่ื ง การดแู ลผเู้ สยี หายทเี่ ปน็ เหยอื่ การคา้ มนษุ ยท์ างดา้ นรา่ งกาย จติ ใจและสงั คม (bio-psycho social) ซง่ึ เปน็ มติ ทิ ภ่ี าครฐั ยงั ตอ้ งการการเตมิ เตม็ องคก์ รนจ้ี ะ ใหก้ ารสนบั สนนุ ดา้ นคา่ อาหาร คา่ เดนิ ทางกลบั บา้ น ทนุ การศกึ ษา ทนุ ประกอบ อาหาร การรกั ษาเยยี วยา ตามแตค่ วามจ�ำเปน็ ของแตล่ ะเคส “เราเปน็ เอน็ จโี อหนว่ ยแรกๆ ทที่ ำ� งานกบั กรมฯ ในคดแี มฮ่ อ่ งสอน ตอนนน้ั บทบาทยงั สะดดุ เพราะกรมคมุ้ ครองสทิ ธแิ ละเสรภี าพไมแ่ นใ่ จในตวั เรา วา่ จะทำ� ตามกฎของกรมฯ ไดไ้ หม จะทำ� ใหพ้ ยานเสยี หรอื เปลา่ ปกปดิ ความลบั ไดห้ รอื ไม่ พอเราพสิ จู นใ์ หก้ รมฯ เหน็ วา่ เราใหเ้ กยี รตวิ ชิ าชพี ของแตล่ ะคน ไมก่ า้ ว ลว่ งหนา้ ทข่ี องกนั และกนั เรามาเพอ่ื เตมิ เตม็ กนั งานกร็ าบรน่ื ขน้ึ ” ส�ำหรบั งานครง้ั น้ี ณฐั กานต์ รว่ มประชมุ เพอ่ื แบง่ บทบาทงานกนั ระหวา่ ง ทมี ทร่ี ว่ มมอื “เราตอ้ งตกผลกึ และแบง่ บทบาทกนั ใหช้ ดั A21 รบั ดแู ลดา้ นการรกั ษา เยยี วยาและสขุ ภาพ ทำ� หนา้ ทพ่ี านอ้ งไปหาหมอ สว่ นพอี่ น๋ั และพเ่ี มยช์ ว่ ยเรอ่ื ง คดี และปา้ มลชว่ ยเรอื่ งการเชอ่ื มโยงผคู้ นหนว่ ยงานตา่ งๆ และเสรมิ พลงั ใจ Empower”

108 หลงั จากประชมุ กบั ปา้ มล เจา้ หนา้ ทคี่ มุ้ ครองสทิ ธฯิ และหวั หนา้ บา้ นพกั แลว้ กถ็ งึ เวลานดั พบกบั นอ้ งฟา้ และครอบครวั หนา้ หอ้ งแผนกจติ เวช โรงพยาบาลเอกชนแหง่ หนง่ึ สาวผมสนั้ ทา่ ทางทะมดั ทะแมง ก�ำลงั นง่ั อา่ นเอกสารระหวา่ งรอพบใคร บางคน เม่ือเห็นหญิงสวมฮิญาบจูงเด็กสาววัยรุ่นเดินเข้ามาในโรงพยาบาล ชายสงู โปรง่ ผวิ เขม้ เดนิ มากบั เดก็ ชาย ใกลๆ้ พวกเขามชี ายสองคนเดนิ มาดว้ ย เธอลกุ ขน้ึ ยนื และกลา่ วทกั ทาย “สวสั ดคี ะ่ ” เธอยน่ื ขนมของฝากเลก็ ๆ นอ้ ยๆ ใหเ้ ดก็ ทง้ั สอง “พช่ี อื่ ณฐั กานตน์ ะคะ เรยี กสน้ั ๆ วา่ แทงกวิ้ หรอื พก่ี ว้ิ กไ็ ดน้ ะ” เธอกลา่ วพรอ้ มรอยยมิ้ เดก็ สาวหลบสายตา ไมไ่ ดต้ อบกลบั อะไรมากนกั “ธรรมดา” เธอคดิ ในใจ ประสบการณท์ ค่ี ลกุ คลกี บั เดก็ ทผ่ี า่ นเหตกุ ารณ์ อนั เลวรา้ ยมาท�ำใหเ้ ธอเขา้ ใจวา่ การวางใจคนแปลกหนา้ เปน็ เรอ่ื งยากล�ำบาก แทงกว้ิ แนะน�ำตวั เองตอ่ อกี วา่ เธอมาจากองคก์ รพฒั นาเอกชน A21 ท�ำงานรว่ มกบั กรมคมุ้ ครองสทิ ธฯิ และทมี ปา้ มล เธอจะเขา้ มาดแู ลในสว่ นของ การรกั ษาเยยี วยา พานอ้ งพบจติ แพทย์ ซง่ึ ทางองคก์ รจะดแู ลเรอื่ งคา่ ใชจ้ า่ ย ทงั้ หมดเอง นอกจากน้ี ทางองคก์ รกไ็ ดจ้ ดั หาคอรส์ เรยี นภาษาองั กฤษระหวา่ งรอ โรงเรยี นเปดิ ใหน้ อ้ งตามทน่ี อ้ งตอ้ งการ “เราตอ้ งแนะนำ� ตวั เองใหก้ ระจา่ งทส่ี ดุ วา่ เปน็ ใคร มาจากไหน มาทำ� อะไร และจะหยบิ ยนื่ ความชว่ ยเหลอื อำ� นวยความสะดวกใหค้ รอบครวั ในดา้ นใด และอยา่ งไร อนั นส้ี ำ� คญั มากเปน็ การสรา้ งความไวเ้ นอื้ เชอ่ื ใจ”

109 การใหข้ อ้ มลู ทชี่ ดั เจน ตรงไปตรงมา ประกอบกบั สหี นา้ แววตาของเธอ จะเปน็ ตวั พสิ จู นใ์ หน้ อ้ งฟา้ และครอบครวั รเู้ องวา่ เธอจรงิ ใจและชว่ ยพวกเขาจรงิ ๆ ไมน่ าน เธอกไ็ ดร้ บั ความไวว้ างใจจากนอ้ งฟา้ และครอบครวั แมเ้ ธอจะมใี บรบั รอง ป. ว.ิ อาญา เปน็ นกั จติ วทิ ยาทส่ี อบปากค�ำเดก็ ได้ แตน่ ไี่ มใ่ ชบ่ ทของเธอในเคสนี้ อกี อยา่ งเธอนดั พบกบั นอ้ งฟา้ ทโี่ รงพยาบาลเทา่ นน้ั หลงั เสรจ็ ภารกจิ ทโ่ี รงพยาบาล ทกุ คนกต็ อ้ งแยกยา้ ย อยา่ งไรกต็ าม เธอกย็ งั ใช้ ชว่ งเวลาสน้ั ๆ นนั้ ในการเสรมิ พลงั ใจนอ้ งฟา้ และครอบครวั เทา่ ทโี่ อกาสจะอ�ำนวย “เวลาเจอกนั กจ็ ะถามวา่ “วนั นเี้ ปน็ อยา่ งไร รสู้ กึ อยา่ งไร” เพอ่ื ใหเ้ ขาฝกึ สอ่ื สารความรสู้ กึ ตระหนกั กบั ความรสู้ กึ ตวั เอง” นอกจากนี้ สิ่งที่เธอระลึกเสมอในการท�ำงานกับผู้เสียหายคือไม่ ตดั สนิ ใจแทน “เราชแี้ จงใหข้ อ้ มลู และความรเู้ ชน่ วา่ ผเู้ สยี หายจะไดส้ ทิ ธอิ ะไรบา้ ง แลว้ ใหเ้ ขารว่ มตดั สนิ ใจบนขอ้ มลู ทม่ี วี า่ จะรบั สทิ ธนิ น้ั หรอื เปลา่ เพอื่ ทเ่ี ขาจะรจู้ กั คดิ และพทิ กั ษส์ ทิ ธติ วั เอง” ทกุ เดอื น ณฐั กานตน์ ดั พบกบั นอ้ งฟา้ และครอบครวั ทโี่ รงพยาบาล ใน ชว่ งแรกกถ็ หี่ นอ่ ยคอื เดอื นละ 2 ครงั้ “จิตแพทย์วินิจฉัยว่าน้องมีภาวะ PTSD1 หรือ Post-traumatic stress disorder คอื ภาวะเครยี ดหลงั เหตเุ ลวรา้ ย นอ้ งมอี าการกงั วล แพนคิ เหงอื่ ออก ... ตอ้ งกนิ ยาตอ่ เนอื่ ง” 1 PTSD ยอ่ มาจาก Post Traumatic Stress Disorder เปน็ ภาวะปว่ ยทางจติ ภายหลงั เกดิ เหตกุ ารณ์ ทก่ี ระทบกระเทอื นจติ ใจอยา่ งรนุ แรง ท�ำใหเ้ กดิ ความเครยี ดอยา่ งมาก มอี าการวติ กกงั วลโดยไมส่ ามารถ ควบคมุ ได้ นอนไมห่ ลบั ไมม่ สี มาธิ ฝนั รา้ ย ฯลฯ สง่ ผลตอ่ การใชช้ วี ติ ประจ�ำวนั ภาวะเชน่ นมี้ กั พบกบั ผทู้ ่ี เผชญิ กบั เหตกุ ารณร์ า้ ยแรง อาทิ ภยั พบิ ตั ติ า่ งๆ สงคราม การฆาตกรรม การถกู ขม่ ขนื เปน็ ตน้

110 แมผ้ เู้ สยี หายโดยตรงจะเปน็ นอ้ งฟา้ แตแ่ ม่ พอ่ และนอ้ งชายของเธอ กไ็ ดร้ บั ผลกระทบกระเทอื นทางใจไมแ่ พก้ นั “การดแู ลจะมงุ่ เฉพาะเหยอื่ ไมไ่ ด้ แตต่ อ้ งดใู หค้ รอบคลมุ ถงึ บคุ คลท่ี เกย่ี วขอ้ งและจะมสี ว่ นสนบั สนนุ สง่ เสรมิ คณุ ภาพจติ ใจของนอ้ งดว้ ย” จติ แพทยใ์ หย้ าคลายเครยี ดกบั แมเ่ อ ทเ่ี จบ็ ปวดกบั เหตกุ ารณเ์ ลวรา้ ยท่ี เกดิ ขน้ึ กบั ลกู และตอ้ งพยายามเขม้ แขง็ เพอื่ เปน็ พลงั ใหล้ กู ในการตอ่ สคู้ ดี อกี ทงั้ ความกลวั วติ กกงั วลกบั ชวี ติ ในปจั จบุ นั และอนาคต สว่ นพอ่ กม็ ภี าวะวติ กกงั วลอยกู่ อ่ นแลว้ กไ็ ดร้ บั ยาชว่ ยบรรเทาและคลาย ความเครยี ดทเ่ี พม่ิ ขน้ึ ในชว่ งน้ี นอกจากสขุ ภาพใจแลว้ A21 กด็ แู ลไปถงึ สขุ ภาพทางกายทคี่ วามเจบ็ ปว่ ยเกดิ ขนึ้ ไดเ้ สมอ โดยเฉพาะเมอ่ื คนเรามภี าวะตงึ เครยี ด ซงึ่ คา่ ใชจ้ า่ ยในการ ดแู ลสขุ ภาพกาย-ใจของทงั้ ครอบครวั นบั เปน็ มลู คา่ ไมน่ อ้ ย “เราจ�ำเป็นต้องพาผู้เสียหายและครอบครัวไปโรงพยาบาลเอกชน เพราะถา้ มองในแงค่ วามปลอดภยั การนำ� ทงั้ ครอบครวั เขา้ รบั การรกั ษาทโ่ี รง พยาบาลรฐั ไมน่ า่ จะตอบโจทย”์ ทุกคร้ังที่ออกจากบ้าน น้องฟ้าและครอบครัวจะไปด้วยกันพร้อม เจ้าหนา้ ทคี่ มุ้ ครองพยานอกี 2 คน รวมกนั แลว้ ก็ 6 ชวี ติ บรรยากาศของโรง พยาบาลรฐั มคี นรบั บรกิ ารจ�ำนวนมากอยแู่ ลว้ พนื้ ทใ่ี นการใหบ้ รกิ ารจ�ำกดั และ แออดั มคี วิ ยาว กวา่ จะไดร้ บั บรกิ ารกอ็ าจใชเ้ วลาคอ่ นวนั หรอื ทงั้ วนั “บรรยากาศของโรงพยาบาลรฐั ยากตอ่ การคมุ้ ครองความปลอดภยั และอาจทำ� ใหร้ สู้ กึ เครยี ดไดม้ ากกวา่ เมอ่ื เทยี บกบั บรรยากาศและเวลาในการไป

111 โรงพยาบาลเอกชน เวลาเดนิ ทางออกจากเซฟเฮา้ สจ์ นเขา้ รบั การรกั ษาและกลบั ใชเ้ วลาเพยี ง 2-3 ชว่ั โมงเทา่ นน้ั ” อนั ทจ่ี รงิ แมเ่ อและบงั วามสี ทิ ธกิ ารรกั ษาพยาบาลตามระบบสขุ ภาพ ของรฐั ไมว่ า่ แบบประกนั สงั คมหรอื บตั รทอง หากแตใ่ นชว่ งเวลาคมุ้ ครองพยาน ชวี ติ เหมอื นอยใู่ นสญุ ญากาศ สทิ ธทิ มี่ ไี มอ่ าจน�ำมาใช้ เพราะยงั ไมไ่ ดม้ กี ารแจง้ ยา้ ยหรอื โอนสทิ ธจิ ากถน่ิ เดมิ มาทใี่ หม่ “กรมคมุ้ ครองสทิ ธฯิ ควรยา้ ยสทิ ธกิ ารรกั ษาพยาบาลของพอ่ แมจ่ าก การเปลยี่ นถนิ่ ทอ่ี ยู่ อาจดว้ ยใหใ้ ชท้ ะเบยี นบา้ นกลาง ทะเบยี นบา้ นของรฐั ไม่ ตอ้ งระบวุ า่ อยทู่ ไ่ี หน อยา่ งไร เพอ่ื ใหพ้ วกเขามสี ทิ ธใิ นการรกั ษาพยาบาลและการ ศกึ ษาตามระบบของรฐั ” เพยี งไมน่ าน นอ้ งฟา้ อาการดขี นึ้ และพรอ้ มขน้ึ เรอื่ ยๆ ส�ำหรบั การสบื พยานในศาล จติ แพทยย์ งั คงใหย้ าและนดั หมายตดิ ตามอาการตอ่ เนอื่ ง เพยี งแตร่ ะยะ เวลาไมถ่ เี่ ชน่ เคย จากเดอื นละ 2 ครง้ั กค็ อ่ ยๆ ลดลง (จนปจั จบุ นั เปน็ ทกุ 6 เดือน) ทั้งหมดนี้คงมาจากหลายปัจจัย ท้ังการรักษาต่อเนื่องกับจิตแพทย์ ผเู้ ชยี่ วชาญ ความเปน็ มติ รทไ่ี ดร้ บั จากผคู้ นทเี่ กยี่ วขอ้ ง การเสรมิ พลงั ใจจากปา้ มล พลงั ใจจากครอบครวั ความรสู้ กึ ปลอดภยั ในความดแู ลของเจา้ หนา้ ทคี่ มุ้ ครอง พยาน ฯลฯ “รสู้ กึ ดที เี่ หน็ ชวี ติ คนทเ่ี ราชว่ ยเปลยี่ น เตบิ โตขนึ้ ยงิ่ เดก็ ไมไ่ ดเ้ หน็ 2 อาทติ ย์ เขาโตขน้ึ ทง้ั รา่ งกาย จติ ใจ เหน็ แววตาและรอยยมิ้ ของเขาแลว้ เรามพี ลงั ทจี่ ะระดมทนุ มาใหเ้ ขาตอ่ ไมเ่ คยเชอื่ วา่ ทรพั ยากรมจี �ำกดั ทกุ อยา่ ง เปน็ ไปไดห้ มด” ณฐั กานตพ์ ดู พรอ้ มรอยยมิ้

112 การเหน็ ผเู้ สยี หายลกุ ขน้ึ ไดเ้ ปน็ รางวลั จากการท�ำงานหนกั ในชวี ติ ณฐั กานตเ์ ปน็ คนหนง่ึ ทป่ี ระสบกบั ความยากล�ำบากในชวี ติ - ครอบครวั ลม้ ละลาย ท�ำใหเ้ ธอขวนขวายหาโอกาสในชวี ติ เธอมงุ่ มนั่ เขา้ เรยี นสงั คมสงเคราะห์ มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตรแ์ มจ้ ะไดร้ บั ค�ำเตอื นวา่ “ทำ� งานสงเคราะห์ กนิ แกลบ แลกอดุ มการณ”์ “สงั คมสงเคราะหเ์ ปน็ การชว่ ยใหค้ นลกุ ขนึ้ มาดแู ลและชว่ ยเหลอื ตวั เอง ไดห้ ลงั จากเกดิ เหตกุ ารณท์ ไี่ มป่ กตใิ นชวี ติ เขา” สายตามงุ่ มนั่ เธอกลา่ วตอ่ “ไม่ วา่ ศาลจะตดั สนิ อยา่ งไร คณุ คา่ ของคณุ ไมไ่ ดล้ ดลง ชยั ชนะในกระบวนการ ยตุ ธิ รรมไมใ่ ชค่ �ำตอบทกุ อยา่ ง ชยั ชนะส�ำหรบั เราคอื ชวี ติ ของคนๆ หนง่ึ ทจี่ ะ เดนิ ตอ่ ไปไดใ้ หเ้ ปน็ ปกตทิ สี่ ดุ ภายหลงั เรอื่ งสะดดุ ในชวี ติ ” บาดแผลทางกายหายไดช้ วั่ ขา้ มวนั เดอื น หรอื ปี แตบ่ าดแผลในใจใช้ เวลาเยยี วยา หรอื อาจจะทงั้ ชวี ติ ทกุ วนั นี้ A21 ยงั คงดแู ลการเยยี วยาสขุ ภาพจติ ของนอ้ งฟา้ อยา่ งตอ่ เนอ่ื ง

113

เตรียมความพรอ้ มพยาน เสริมพลงั ใจเพ่อื ทวงคนื ความยุติธรรม

“ในวนั ท่ีเด็กเดนิ เขา้ สกู่ ระบวนการยตุ ธิ รรม มีผู้คนรับรเู้ รื่องราวของเขา (ข่าว) เดก็ รสู้ ึกผดิ อาย สังคมรู้ โรงเรยี นรู้ สถานการณเ์ ชน่ นนั้ คณุ คา่ ของเด็กกำ�ลงั ถกู ลดทอน ถา้ ข้ึนศาลในนาทีน้ัน เด็กไมใ่ ช่พยาน แตก่ ำ�ลังถูกส่งไปฆา่ ตัวตาย และกระบวนการยุติธรรมก็ไม่อาจนำ�คนผิดมาลงโทษได้ นั่นคอื เหตผุ ลทตี่ ้องมีการเสริมพลงั ใจกอ่ นทจ่ี ะสบื พยานและเบกิ ความในศาล เหยอ่ื จำ�เป็นตอ้ งมีความเข้มแขง็ ม่นั คงในจติ ใจพอทร่ี บั มือในบทบาทพยาน เบกิ ความได้แม่นยำ� ไม่สบั สน ไมก่ ลวั กงั วลใจใดๆ รวมถึงเชื่อม่นั ในกระบวนการยุติธรรมดว้ ย จำ�เปน็ อย่างย่งิ ที่... เราต้องเปลยี่ นเหยอ่ื ให้มาเปน็ พยาน เพ่อื เอาคนที่รงั แกเขามาลงโทษ” ทชิ า ณ นคร ดอกบานไมร่ โู้ รย สญั ลกั ษณข์ องความยง่ั ยนื ความอดทน และไมย่ อ่ ทอ้ กลุ ธวชั เจรญิ ผล (ภาพประกอบ)

ระบบการคมุ้ ครองพยานเนน้ ความปลอดภยั และความมน่ั คงในชวี ติ เชงิ กายภาพ แตพ่ ยานจะท�ำหนา้ ที่ “พยาน” ไดด้ ตี อ้ งไดร้ บั การเตมิ เตม็ ในสว่ นอนื่ ๆ โดยเฉพาะการเสรมิ พลงั ภายใน-ใจ “ผู้เสียหาย ในปีแรกอาจมีความมุ่งมั่นเอาตัวผู้กระท�ำความผิดมา ลงโทษใหไ้ ด้ แตก่ ระบวนการยตุ ธิ รรมทใี่ ชเ้ วลา หลายครง้ั อาจเนนิ่ นาน 3 - 4 ปี ขอ้ มลู อาจเรมิ่ เลอะเลอื น ขอ้ มลู ไมช่ ดั เจน หรอื ผเู้ สยี หายจะลา้ ความมงุ่ มน่ั ที่ จะสเู้ อาคนผดิ มาลงโทษอาจเลอื นลางและเลอื กเดนิ หนา้ กบั ชวี ติ ไปดกี วา่ ซงึ่ กจ็ ะ เปน็ เหตใุ หผ้ ทู้ ท่ี ำ� ผดิ ลอยนวล กลบั ไปกอ่ เหตซุ ำ�้ และเปน็ ปญั หาสงั คมตอ่ ไป” หวั หนา้ ชดุ ปฎบิ ตั กิ ารคมุ้ ครองพยานกลา่ ว “ดที ม่ี หี นว่ ยงานภาคสงั คมและทมี ปา้ มลเขา้ รว่ มมอื เสรมิ พลงั ใจและ จบั ประเดน็ เรอื่ งราวเพอื่ ตอ่ สทู้ างคดี ทำ� ใหง้ านการคมุ้ ครองพยานรกั ษาคณุ คา่ ของพยานไดถ้ งึ ทส่ี ดุ --- คณุ คา่ ของพยานคอื การทวงคนื ความยตุ ธิ รรมกลบั มา ใหแ้ ผน่ ดนิ ” ตง้ั แตร่ บั รเู้ รอ่ื งของนอ้ งฟา้ และครอบครวั จากขา่ ว ประกอบกบั การ ลงพนื้ ทไ่ี ปหาขอ้ มลู เพมิ่ เตมิ และคยุ กบั นอ้ งฟา้ ทมี ปา้ มลสรปุ ตรงกนั วา่ คดนี ย้ี าก พอตวั และครอบครวั ตอ้ งการความชว่ ยเหลอื

117 ทส่ี ดุ ของความยากคอื “ความไมเ่ ชอื่ ” ทอี่ ยใู่ นใจของเจา้ หนา้ ทร่ี ฐั ซง่ึ เปน็ กลไกส�ำคญั ในการกอบกคู้ วามยตุ ธิ รรม ทง้ั ทไ่ี มเ่ ชอ่ื วา่ ผชู้ าย 40 คน กระท�ำกบั เดก็ 1 คน โดยทไี่ มม่ ใี ครระแคะระคาย ทง้ั ทค่ี นในพนื้ ทก่ี ลา่ วหาวา่ ครอบครวั น้ี จะเอาเงนิ ฯลฯ ทมี ปา้ มลประเมนิ กนั วา่ ความไมเ่ ชอื่ อาจน�ำไปสคู่ วามไมใ่ สใ่ จ ไม่ จรงิ จงั ในการสบื คน้ หรอื ด�ำเนนิ การใหพ้ ยานกเ็ ปน็ ได้ แมแ้ ตอ่ ยั การกเ็ ผยใจภาย หลงั วา่ ไมไ่ ดเ้ ชอ่ื เตม็ รอ้ ย ดงั นน้ั เพอ่ื ใหง้ านเดนิ ไดค้ ลอ่ งขนึ้ พวกเขาตอ้ งมที นายและยนื่ เปน็ โจทกร์ ว่ ม เมย์ เตชาติ์ มชี ยั ผมู้ คี วามจดั เจนดา้ นกฎหมายและการท�ำคดี รบั หนา้ ทนี่ �ำทมี ดา้ นการตอ่ สคู้ ดี ดภู าพรวมของคดที งั้ หมด เชอ่ื มตวั ละครส�ำคญั ตา่ งๆ วางแผนการตดิ ตอ่ หาพยานและหลกั ฐาน ขอ้ เทจ็ จรงิ และขอ้ มลู ตา่ งๆ เพอ่ื สนบั สนนุ การท�ำงานของอยั การ “ระบบกฎหมายไทยเปน็ ระบบกลา่ วหา ตอ้ งสบื ใหไ้ ดว้ า่ “เขาผดิ ” ถา้ ไมม่ พี ยาน ผเู้ สยี หายกล็ ำ� บาก เราตอ้ งทำ� ใหท้ กุ อยา่ งชดั เจนทส่ี ดุ ” เมยน์ กึ ถงึ อรวรรณ วมิ ลรงั ครตั น ์ ทนายรนุ่ พที่ เ่ี คยรว่ มท�ำคดอี ดตี รอง ประธานวฒุ สิ ภา คนที่ 1 และสมาชกิ วฒุ สิ ภา ในคดเี กยี่ วกบั การซอ้ื บรกิ ารจาก เดก็ อายไุ มเ่ กนิ 15 ปี (คดพี รากผเู้ ยาว)์ ซง่ึ ศาลตดั สนิ จ�ำคกุ เปน็ เวลา 36 ปี (ปจั จบุ นั อยรู่ ะหวา่ งการพกั โทษ) “พๆี่ มาชว่ ยคดนี ใี้ หผ้ มหนอ่ ยสิ แตผ่ มไมม่ เี งนิ ใหน้ ะ” เมยพ์ ดู ตรงไป ตรงมา เมอื่ ไดฟ้ งั เรอื่ งราวและความยากบางประการของคดนี ี้ ทนายหญงิ แกรง่ ตอบตกลง “ได้ พเี่ อาดว้ ย เรามาชว่ ยกนั ” คดที างเพศโดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ ในเดก็ มคี วามยากและซบั ซอ้ นหลาย ประการ โดยมาก ผกู้ ระท�ำจะเปน็ ผใู้ กลช้ ดิ เดก็ ไมว่ า่ จะในครอบครวั โรงเรยี น ชมุ ชน ท�ำใหก้ ารเปดิ เผยบอกผอู้ นื่ ไมอ่ าจเกดิ ขน้ึ ไดใ้ นทนั ทหี ลงั เกดิ เหตกุ ารณ์ ความรู้สึกกลัวคนไม่เช่ือ กลัวอ�ำนาจที่เหนือกว่า กลัวคนที่รักเช่นพ่อแม่

118 เดอื ดรอ้ น กลวั ถกู ท�ำรา้ ย สงสารพอ่ แม่ ฯลฯ ท�ำใหเ้ ดก็ ปกปดิ ไมบ่ อกเรอื่ งทเ่ี กดิ ขน้ึ ยงิ่ เดก็ ปกปดิ ผกู้ ระท�ำผดิ กย็ า่ มใจ กระท�ำซำ�้ ๆ ตอ่ เนอื่ ง วตั ถพุ ยานหรอื สง่ิ ทจี่ ะชกี้ ารกระท�ำผดิ กห็ ายหรอื ถกู ท�ำลาย ผา้ ทเ่ี ปอ้ื น คราบอสจุ ิ อปุ กรณก์ ารเสพยาทน่ี อ้ งฟา้ กลา่ ววา่ เธอถกู บงั คบั ใหส้ ดู ดม หรอื ภาพถา่ ยและคลปิ ทผี่ กู้ ระท�ำผดิ ถา่ ยไวเ้ พอ่ื แบลคเมลกถ็ กู ลบ กคู้ นื ไมไ่ ด้ พยานบคุ คลในชมุ ชนกไ็ มม่ ี เพราะทกุ คนลว้ นเกย่ี วดองกนั เปน็ ญาติ ใน ขณะทค่ี รอบครวั น้ี โดยเฉพาะแมเ่ อ ถกู มองวา่ เปน็ คนนอก จงึ เหลอื พยานคนส�ำคญั ทสี่ ดุ คนเดยี ว คอื ตวั ผเู้ สยี หาย ทตี่ อ้ งเปดิ เผยความจรงิ ใหไ้ ดแ้ ละครบถว้ นทสี่ ดุ ซง่ึ กไ็ มง่ า่ ยเลยในเมอื่ เรอื่ งราวเกดิ ขน้ึ ไป กวา่ หนง่ึ ปี และตอนนภี้ าวะจติ ใจของเธอบอบชำ�้ หวาดกลวั กงั วล และนคี่ อื โจทยส์ �ำคญั ทท่ี มี ชว่ ยเหลอื ตอ้ งเขา้ ไปดแู ล “ในวนั ทเ่ี ดก็ เดนิ เขา้ สกู่ ระบวนการยตุ ธิ รรม มผี คู้ นรบั รเู้ รอ่ื งราวของเขา (ขา่ ว) เดก็ รสู้ กึ ผดิ อาย สงั คมรู้ โรงเรยี นรู้ สถานการณเ์ ชน่ นนั้ คณุ คา่ ของเดก็ กำ� ลงั ถกู ลดทอน ถา้ ขนึ้ ศาลในนาทนี น้ั เดก็ ไมใ่ ชพ่ ยาน แตก่ ำ� ลงั ถกู สง่ ไปฆา่ ตวั ตาย และกระบวนการยตุ ธิ รรมกไ็ มอ่ าจนำ� คนผดิ มาลงโทษได้ นน่ั คอื เหตผุ ลที่ ตอ้ งมกี ารเสรมิ พลงั ใจกอ่ นทจ่ี ะสบื พยานและเบกิ ความในศาล เหยอ่ื จำ� เปน็ ตอ้ ง มคี วามเขม้ แขง็ มนั่ คงในจติ ใจพอทรี่ บั มอื ในบทบาทพยาน เบกิ ความไดแ้ มน่ ยำ� ไมส่ บั สน ไมก่ ลวั กงั วลใจใดๆ รวมถงึ เชอื่ มนั่ ในกระบวนการยตุ ธิ รรมดว้ ย” ปา้ มลเนน้ ยำ้� ความหมายของการเสรมิ พลงั “จงึ จำ� เปน็ อยา่ งยงิ่ ทเ่ี ราตอ้ งเปลยี่ น เหยอื่ ใหม้ าเปน็ พยาน เพอื่ เอาคนทรี่ งั แกเขามาลงโทษ” เอม็ พาวเวอร์ ลกึ ซง้ึ ไมซ่ บั ซอ้ น ในเรอื่ งการบ�ำบดั รกั ษาทางจติ ใหน้ อ้ งและครอบครวั นน้ั ทาง A21 เขา้ มาดแู ลเตม็ ท่ี สว่ นทมี ปา้ มลเขา้ มาเสรมิ พลงั ใจเพอ่ื ความพรอ้ มในการตอ่ สคู้ ดี

119 “บทบาทของเราเปน็ เชงิ สญั ลกั ษณ์ เมอ่ื เขาเหน็ เรา แลว้ เขาอนุ่ ใจ เชอื่ ใจ มนั่ ใจ และกลา้ จะบอกเลา่ สง่ิ ทอ่ี ยใู่ นใจและทำ� ในสงิ่ ทจี่ ะนำ� พาตวั เองพน้ จาก ปญั หานน่ั คอื บทบาทของเรา” แมจ้ ะแบง่ บทบาทหนา้ ทก่ี นั ชดั เจน แตข่ อ้ มลู ตา่ งๆ ทเี่ กย่ี วขอ้ งกบั พยาน ตอ้ งไหลลน่ื ถงึ กนั ตลอดเวลา ตงั้ แตบ่ า้ นพกั เดก็ ฯ ทมี ปา้ มล กรมคมุ้ ครองสทิ ธฯิ A21 รวมถงึ ครทู โ่ี รงเรยี นทนี่ อ้ งฟา้ ไปเรยี นทภี่ าคกลาง เพอื่ ทเ่ี วลามปี ญั หาจะได้ แกไ้ ขไดเ้ รว็ ทนั สถานการณ์ อยา่ งเชน่ ทนี่ อ้ งฟา้ มคี วามกงั วลวา่ เพอ่ื นทโ่ี รงเรยี น จะรเู้ รอ่ื งของเธอ กต็ อ้ งใหค้ รชู ว่ ยสอดสอ่ งดแู ล หรอื ตอนนพี้ อ่ แมเ่ ปน็ อยา่ งไร ท�ำ อะไร รสู้ กึ อยา่ งไร เพอ่ื ทจ่ี ะชว่ ยคลายความกงั วล สรา้ งความเขา้ ใจและเตมิ กจิ กรรมชว่ ยเสรมิ พลงั ได้ “เราตอ้ งปลดลอ็ กความรสู้ กึ ภายในตวั นอ้ งใหเ้ ขาไปถงึ ความเชอื่ ทวี่ า่ เขาไมใ่ ชต่ วั ปญั หาทที่ ำ� ใหค้ รอบครวั เดอื ดรอ้ น ไมใ่ ชค่ นกอ่ เหตุ ไมต่ อ้ งอบั อาย คนทต่ี อ้ งอายและถกู ลงโทษคอื ผกู้ ระทำ� ผดิ ” ปา้ มลกลา่ ว ปา้ มลหยบิ ธนบตั ร 1,000 บาท ออกมาจากกระเปา๋ ใบหนงึ่ ยบั และอกี ใบหนงึ่ ใหมแ่ ละเรยี บกรบิ “หนวู า่ คณุ คา่ ของแบงคน์ อี้ ยตู่ รงไหน ทงั้ สองใบมคี า่ เทา่ กนั ไหม” ปา้ มล ถามนอ้ งฟา้

120 สง่ิ ทอี่ ยตู่ รงหนา้ มนั มคี �ำตอบชดั แจง้ ในตวั เอง โดยปา้ มลไมต่ อ้ งอธบิ าย นอ้ งฟา้ เหน็ ภาพกเ็ ขา้ ใจและเชอื่ มโยงกบั เรอ่ื งราวทเี่ กดิ ขนึ้ ในชวี ติ ของเธอได้ “ปา้ อยากใหเ้ ขาเขา้ ใจคณุ คา่ ในสง่ิ ทเี่ ราเหน็ ตามสายตากบั คณุ คา่ ใน ความรสู้ กึ ใหเ้ หน็ วา่ เนอ้ื ตวั รา่ งกายของเราทถี่ กู กระทำ� กย็ งั คงมคี ณุ คา่ มคี วาม หมายอย”ู่ ปา้ มลอธบิ าย “ตรงนจ้ี ะชว่ ยใหเ้ ดก็ มคี ลงั คำ� และความคดิ ดขี นึ้ การ คดิ เชอื่ มโยงของเขาดขี น้ึ ” นเี่ ปน็ เพยี งเสย้ี วของกจิ กรรมเอม็ พาวเวอรท์ ป่ี า้ มลและทมี ท�ำกบั นอ้ งฟา้ และครอบครวั เสมอๆ นบั ตง้ั แตก่ ารเจอกนั ครง้ั แรกทบ่ี า้ นพกั เดก็ และครอบครวั จงั หวดั พงั งา “เดก็ ๆ ตอ้ งถกู ทำ� ใหค้ ดิ อะไรทซ่ี บั ซอ้ นเปน็  คดิ เชอ่ื มโยงเปน็ และให้ เหน็ ดา้ นกลบั ของเหรยี ญในแตล่ ะดา้ น” ปา้ มลแนะแกน่ ของการเอม็ พาวเวอร์ “บางกจิ กรรมกเ็ พอื่ ชว่ ยใหเ้ ดก็ เขา้ ใจ “ความแตกตา่ งของการมองเหน็ ” คนเรายนื ในจดุ ทต่ี า่ งกนั แมม้ องเรอ่ื งเดยี วกนั กเ็ หน็ ตา่ งกนั ได้ หากเราตอ้ งการ เขา้ ใจกนั ใหล้ องเปลยี่ นจดุ ยนื หรอื ไมก่ ล็ องไปยนื ในมมุ ของอกี ฝา่ ย” ปา้ มลพบและเจอนอ้ งฟา้ และครอบครวั อยา่ งสมำ�่ เสมอประมาณ 2 เดอื นครง้ั โดยใชห้ อ้ งประชมุ ตามโรงแรมตา่ งๆ เพอ่ื สะดวกในการท�ำกจิ กรรม บรรยากาศผอ่ นคลาย แตก่ เ็ ออื้ ตอ่ การรกั ษาความปลอดภยั ส�ำหรบั เจา้ หนา้ ท่ี คมุ้ ครองพยาน กจิ กรรมทท่ี �ำมตี งั้ แต่ กนิ ขา้ ว พดู คยุ วเิ คราะหเ์ รอื่ งราวตา่ งๆ ดว้ ยกนั มกี ารน�ำศลิ ปะทกุ ศาสตรม์ าชว่ ยเปดิ พนื้ ทกี่ ารสนทนาและแลกเปลย่ี นความรสู้ กึ นกึ คดิ ทงั้ กจิ กรรมดภู าพยนตร์ ดคู ลปิ อา่ นหนงั สอื ฟงั เพลง อา่ นบทกวี ศลิ ปะ เปน็ ตน้ ซง่ึ เปน็ วธิ กี ารและกระบวนการเอม็ พาวเวอรท์ ปี่ า้ มลใชเ้ สมอๆ กบั เยาวชนชายทบ่ี า้ นกาญจนาภเิ ษก

121 บรรยากาศหอ้ งทใ่ี ชจ้ ดั กจิ กรรมเสรมิ พลงั ใจ จากการพดู คยุ และเฝา้ สงั เกตอยา่ งสมำ�่ เสมอ ปา้ มลเหน็ วา่ นอ้ งฟา้ เปน็ เดก็ ฉลาด มคี วามคดิ อา่ น มคี วามใฝฝ่ นั ในชวี ติ “ปา้ ไมต่ อ้ งออกแรงเอม็ พาวเวอรม์ ากนกั แตต่ อ้ งทำ� กระบวนการเสรมิ พลงั ใจตลอดเพอื่ ใหน้ อ้ งคอ่ ยๆ ฝกึ เรยี บเรยี งคำ� พดู เวลาขน้ึ ศาล ทำ� ความเขา้ ใจ ตอ่ สงั คมทม่ี ดี า้ นมดื เพอื่ ยนื ยนั วา่ ตวั เขาไมใ่ ชค่ นกอ่ เหตุ ไมใ่ ชต่ วั ปญั หา” นอกจากนอ้ งฟา้ แลว้ แมเ่ อกเ็ ปน็ อกี คนทตี่ อ้ งการการเสรมิ พลงั “ตน้ ทนุ ของบา้ นนดี้  ี แมเ่ ปน็ นกั สู้ มภี าวะผนู้ ำ� เปน็ คนละเอยี ด จดราย ละเอยี ดทกุ อยา่ งทเี่ กดิ ขนึ้ ในฐานะผเู้ ขา้ ไปชว่ ย เราตอ้ งดงึ ศกั ยภาพของเขาออก มาเพอ่ื ไปขบั เคลอ่ื นทวงคนื ความยตุ ธิ รรม”

122 อกี กระบวนการทช่ี ว่ ยเสรมิ พลงั ใจพยานแบบเปน็ ธรรมชาตคิ อื การให้ พวกเขาไดใ้ ช้ “อำ� นาจรว่ ม” --- นนั่ คอื การรบั ฟงั ผเู้ สยี หายและใหพ้ วกเขามี สว่ นรว่ มในกระบวนการตดั สนิ ใจเรอื่ งทเ่ี กยี่ วขอ้ งกบั ตวั เขาเอง ทมี ปา้ มล รวมถงึ ทมี อนื่ ๆ เกยี่ วขอ้ งทงั้ ทมี คมุ้ ครองพยานและ A21 จะ ให้น้องฟ้าและครอบครัวมีส่วนร่วมรับรู้ไทม์ไลน์การต่อสู้ว่าจะเป็นอย่างไร มีข้ันตอน กระบวนการ วธิ กี ารอะไรบา้ ง พวกเขาตอ้ งเจอกบั อะไร และใหพ้ วก เขารว่ มคดิ และรว่ มตดั สนิ ใจทกุ ครงั้ สง่ิ นจ้ี ะท�ำใหพ้ วกเขาตระหนกั ถงึ อ�ำนาจภายในตนเอง ฟน้ื ความเชอ่ื มนั่ ซึ่งไม่เพียงเป็นประโยชน์ต่อการสู้คดี หากยังเป็นสิ่งที่จะหลอมเข้าไปใน กระบวนการคดิ และชวี ติ ของผเู้ สยี หายในการด�ำเนนิ ชวี ติ ตอ่ ไป งานนตี้ อ้ งมพี เี่ ลย้ี ง ทมี ปา้ มลตอ้ งท�ำงานใกลช้ ดิ กบั นอ้ งฟา้ และครอบครวั สรา้ งความไว้ วางใจและประสานขอ้ มลู ตา่ งๆ เพอ่ื เตรยี มความพรอ้ มในการสคู้ ดี ผคู้ นในทมี ท่ี มอี ยเู่ ปน็ ผใู้ หญแ่ ละมหี นา้ งานในการประสานงานกบั องคก์ รตา่ งๆ เตม็ มอื ทงั้ ปา้ มล เมย์ อนั๋ ดงั นน้ั หนา้ ทน่ี ต้ี อ้ งหา “คนทใี่ ช”่ มาเปน็ พเี่ ลยี้ งดแู ลเคส “เอย้ ทพิ ย์ มาชว่ ยงานนพ้ี หี่ นอ่ ย” เมยโ์ ทรตดิ ตอ่ ทพิ ย์ ทพิ ยส์ ดุ า สงิ หบ์ ญุ ไมเ่ พยี งเพราะเธอเปน็ ผหู้ ญงิ และวยั เพยี ง 26 ปี (ในเวลานน้ั ) ซง่ึ ไม่ หา่ งจากนอ้ งฟา้ มากนกั แตค่ งเปน็ เพราะนสิ ยั ใจคอและจติ วญิ ญาณความเปน็ ครู ในตวั เธอ ทที่ างทมี เหน็ วา่ เหมาะทจี่ ะเปน็ เสมอื นพเี่ ลยี้ งขา้ งเวทใี หน้ อ้ งฟา้ รวมถงึ ชว่ ยประสานงานกบั อยั การ และหนว่ ยงานตา่ งๆ ทนี่ อ้ งฟา้ ตอ้ งไปเกยี่ วขอ้ ง แมจ้ ะไมม่ คี วามเขา้ ใจเรอ่ื งกฎหมายและกระบวนการยตุ ธิ รรม แตเ่ ธอ กต็ อบตกลงเพราะเปน็ งานเกยี่ วกบั เดก็ ทเ่ี ธอมคี วามรกั และสนใจอยเู่ ปน็ ทนุ

123 --- สาวเชยี งรายใฝฝ่ นั จะเปน็ ครดู อยเพราะไดต้ น้ แบบดๆี จากแมท่ ร่ี บั เลยี้ งและ ดแู ลเดก็ เธอจบคณะครศุ าสตรแ์ ละไดเ้ หน็ ความหมายของครผู เู้ ปลย่ี นชวี ติ เดก็ จากเดก็ เหลอื ขอเปน็ เดก็ ทส่ี นใจเรยี น “ครตู อ้ งสรา้ งความไวว้ างใจกบั เดก็ ซง่ึ มาดว้ ยการใสใ่ จเดก็ ” ทพิ ยพ์ ดู หลกั การส�ำคญั ในการท�ำงานกบั เดก็ ทก่ี รมคมุ้ ครองสทิ ธแิ ละเสรภี าพ ปา้ มลพาทพิ ยแ์ ละทนายโจทกร์ ว่ ม เดนิ ทางไปพบนอ้ งฟา้ และครอบครวั “ยงั จำ� ครง้ั แรกทพี่ บกนั ได้ นอ้ งฟา้ โผกอดปา้ มล เธอดสู ดใสเหมอื นเดก็ วยั รนุ่ ทวั่ ไป พอแนะนำ� ตวั วา่ เราอยใู่ นทมี ปา้ มล จะมาชว่ ยและจะมาเจอกนั บอ่ ยๆ ทำ� ความรจู้ กั และสไู้ ปดว้ ยกนั เรารสู้ กึ สนทิ สนมกนั แมใ้ นครง้ั แรก คงเพราะนอ้ ง ไวใ้ จทมี ปา้ มลแลว้ ตงั้ แตแ่ รก” ทพิ ยพ์ บนอ้ งฟา้ เปน็ ระยะๆ เดอื นละ 2 - 3 ครงั้ ผา่ นการประสานกบั เจา้ หนา้ ทค่ี มุ้ ครองพยาน สถานทนี่ ดั พบบางครง้ั เปน็ รา้ นอาหารหรอื หอ้ งประชมุ ในโรงแรมเมอ่ื มกี จิ กรรมเสรมิ พลงั ใจ หากพบปะพดู คยุ เพอื่ วางแผนการตอ่ สคู้ ดี สถานทม่ี กั จะเปน็ ทกี่ รมคมุ้ ครองสทิ ธแิ ละเสรภี าพ กระทรวงยตุ ธิ รรม “ตอนพบกนั เราไมไ่ ดค้ ยุ เฉพาะเรอ่ื งคดี แตค่ ยุ สรา้ งความคนุ้ เคย ความสมั พนั ธเ์ ปน็ หลกั ” หลายครง้ั เธอจะมขี นมตดิ ไมต้ ดิ มอื ไปฝากนอ้ ง หรอื ไม่ กอ็ ปุ กรณศ์ ลิ ปะประดษิ ฐเ์ ชน่ ดอกไมไ้ ปใหแ้ มเ่ อท�ำในเวลาทอี่ ยเู่ ซฟเฮา้ ส์ “เราใหไ้ ลนแ์ ละเบอรโ์ ทรใหเ้ ขาตดิ ตอ่ เราไดต้ ลอดเวลา เวลากลวั กงั วล เรากร็ บั ฟงั ดแู ลใหเ้ ขารสู้ กึ ปลอดภยั คลายกงั วล” การเตรยี มพยานเปน็ เรอื่ งส�ำคญั เดก็ ผเู้ สยี หายตอ้ งใหก้ ารหลายครงั้ ซง่ึ ส�ำหรบั นกั จติ วทิ ยาแลว้ เหน็ วา่ นเี่ ปน็ การขม่ ขนื ซำ้� ในกระบวนการยตุ ธิ รรม

124 “ดว้ ยเหตนุ ้ี เราจงึ ตอ้ งเตรยี มความพรอ้ มเดก็ จากภายใน ใหเ้ ขาเหน็ คณุ คา่ ตวั เอง ใหเ้ ขาเขา้ ใจขน้ั ตอน กระบวนการและเปา้ หมายของกระบวนการ” ปา้ มลกลา่ ว “เพราะอยา่ งไรเสยี นอ้ งฟา้ กต็ อ้ งถกู ซกั ถามถงึ เหตกุ ารณต์ า่ งๆ ท่ี เกดิ ขนึ้ อยดู่ ใี นการสบื พยานในศาล” จากเรอ่ื งราวทนี่ อ้ งฟา้ ไดเ้ คยใหไ้ วก้ บั ต�ำรวจทสี่ อบรว่ มกบั สหวชิ าชพี เมอื่ ครง้ั อยทู่ บ่ี า้ นพกั เดก็ ฯ ทมี ดา้ นคดจี �ำเปน็ ตอ้ งท�ำความเขา้ ใจใหล้ ะเอยี ดเพอ่ื จะ ชว่ ยดหู ลกั ฐานทจี่ ะเปน็ ประโยชน์ หรอื หาหลกั ฐานทจี่ ะคด้ งา้ งฝา่ ยจ�ำเลย นอ้ งฟา้ เปน็ พยานคนส�ำคญั ของคดนี ้ี ความทรงจ�ำและค�ำบอกเลา่ ของ เธอจะมนี ำ�้ หนกั หากเธอสามารถเลา่ เรอ่ื งราวไดด้ ี เปน็ ล�ำดบั และสอดคลอ้ งกบั พยานแวดลอ้ มอน่ื ๆ เรอ่ื งราวเกดิ ขน้ึ นานแลว้ (ชว่ ง พ.ค. – พ.ย. 2559) ผา่ นมากวา่ หนงึ่ ปี พยานจะจ�ำเรอื่ งราว เหตกุ ารณ์ วนั เดอื นทเ่ี กดิ ขนึ้ รวมถงึ ผกู้ ระท�ำผดิ ไดเ้ พยี งใด ความนา่ เชอื่ ถอื ของค�ำบอกเลา่ ของพยานจะมนี ำ�้ หนกั แคไ่ หน เปน็ เรอ่ื งทที่ า้ ทาย และหนกั ใจไมน่ อ้ ย ทนายอรวรรณ พดู ถงึ แนวทางการท�ำงานกบั ผเู้ สยี หายกอ่ นเบกิ ความ ในศาล “กอ่ นทเ่ี ดก็ จะขน้ึ ศาล เรากท็ ำ� การบา้ นโดยการไปพบเดก็ พดู คยุ กบั เดก็ ใหเ้ ดก็ กลา้ เหมอื นกบั วา่ ถา้ เดก็ ขนึ้ ศาล เจออยั การ เจอผพู้ พิ ากษา เจอ จำ� เลย แลว้ เดก็ จะไมก่ ลา้ เบกิ ความ ซงึ่ นกั สงั คมสงเคราะหบ์ างคนบอกวา่ เปน็ การซำ้� เตมิ เดก็ หรอื เปลา่ แตใ่ นความเปน็ ทนาย เรารสู้ กึ วา่ เมอ่ื เดก็ ไดพ้ ดู แลว้ มนั เหมอื นเดก็ ไดป้ ลดปลอ่ ย เหตกุ ารณท์ เี่ กดิ ขน้ึ กห็ ลายครงั้ ใหเ้ ขาคอ่ ยๆ ยอ้ นเหตกุ ารณไ์ ป”

125 เม่ือน้องฟ้าเช่ือมั่นก็จะเป็นประโยชน์ในการให้ข้อมูลและบอกเล่า เรอ่ื งราวทอี่ อ่ นไหว ในเรอื่ งนี้ ทพิ ยเ์ สรมิ วา่ “เราเลอื กทจี่ ะพดู คยุ กบั นอ้ งตรงๆ วา่ ขอให้ นอ้ งพดู ความจรงิ ใหห้ มด ถา้ นอ้ งไมพ่ ดู ความจรงิ หรอื บอกเราไมห่ มด ปา้ วรรณ และพท่ี พิ ยจ์ ะเปน็ ผทู้ ห่ี ลอกคนอน่ื พดู ไมต่ รงความจรงิ พต่ี ดิ คกุ ไดน้ ะ อนั นเี้ รา ไมไ่ ดข้ นู่ ะ แตบ่ อกใหเ้ ขารวู้ า่ เราตอ้ งรทู้ กุ เรอื่ งเพอ่ื จะชว่ ยเขาได”้ หลายขอ้ สงสยั เธอกถ็ ามนอ้ งฟา้ ใหเ้ คลยี ร์ “ไมใ่ ชว่ า่ เราจะเชอื่ ทง้ั หมดไมว่ า่ นอ้ งพดู อะไร หลายเรอื่ งเราก็ “เอะ๊ ” สงสยั กต็ อ้ งถามให้ “ออ๋ ” ใหไ้ ด”้ “แตท่ กุ ครง้ั ทจ่ี ะซกั ถามอะไร เราตอ้ งเชค็ ความรสู้ กึ นอ้ งกอ่ นและเชค็ แม่ ดว้ ยวา่ สง่ิ ทเ่ี ราจะถาม นอ้ งพรอ้ มจะตอบในเวลานน้ั ไหม หนโู อเคไหมถา้ พถ่ี าม ตรงไปตรงมา เราจะยำ้� กบั นอ้ งวา่ เรามเี ปา้ หมายเดยี วกนั คอื สเู้ พอื่ ความจรงิ คำ� ถามแบบนเ้ี พอ่ื อะไร ขอ้ มลู ตอ้ งชดั ไมส่ บั สน ไมใ่ ชว่ า่ วนั นตี้ อบอยา่ งนี้ วนั หนา้ ตอบอกี อยา่ ง เราตอ้ งชว่ ยกนั --- หนโู อเคไหม ถา้ พถ่ี ามตรงไปตรงมาแบบน”ี้ ทพิ ยเ์ ลา่ และยกตวั อยา่ งบทสนทนาทเี่ ธอถามเพอื่ เชค็ ความนา่ เชอ่ื ถอื ของขอ้ มลู ทนายอรวรรณ ถามเพอ่ื ใหน้ อ้ งล�ำดบั เหตกุ ารณท์ เ่ี กดิ ขน้ึ เพราะจ�ำนวน จ�ำเลยหลายคนและการกระท�ำผดิ เกดิ ขนึ้ หลายครงั้ “ทำ� ไมจำ� ไดว้ า่ เขาเขา้ มากระทำ� หนใู นวนั นน้ั ” “หนจู ำ� ไดอ้ ยา่ งไรวา่ เกดิ เรอ่ื งวนั น้ี มเี หตกุ ารณอ์ ะไรทที่ ำ� ใหจ้ ำ� ได”้ “หนจู ำ� ไดว้ า่ ชว่ งนนั้ ใกลเ้ ปดิ เทอม” “ชว่ งนนั้ ทโี่ รงเรยี นมงี านวนั สนุ ทรภ”ู่

126 “ชว่ งนน้ั ใกลส้ อบ” หรอื ในคราวทนี่ อ้ งฟา้ เลา่ ถงึ เหตกุ ารณค์ ราวทผ่ี กู้ ระท�ำพาเธอไปรมิ ทะเล “เขาเอาหนไู ปทช่ี ายหาดแลว้ หนไู มเ่ ปอ้ื นทรายเหรอ” ทพิ ยถ์ าม “เขากเ็ อาเสอื้ มารอง แลว้ ใหห้ นนู อนบนผา้ ” “แลว้ หนกู ลบั บา้ นยงั ไง แมไ่ มร่ เู้ หรอวา่ หนอู อกไป แลว้ ไมม่ ที รายตดิ มาเหรอ” “ถงึ บา้ นหนกู ร็ บี อาบนำ�้ ” “แลว้ ตอนทเี่ ขามาในหอ้ ง ทผ่ี า้ ปมู นั ไมม่ คี ราบอสจุ เิ หรอ แมไ่ มเ่ หน็ เหรอ” “พอเขาไป หนกู ต็ อ้ งรบี ซกั ออก ไมใ่ หแ้ มเ่ หน็ ” อกี หลายขอ้ สงสยั นอ้ งฟา้ กต็ อบไดห้ มดและชดั เจน แมจ้ ะถามกลบั ไป กลบั มา ผเู้ สยี หายท�ำลายหลกั ฐานการกระท�ำผดิ ไมใ่ ชเ่ พอื่ ปกปอ้ งผลู้ ะเมดิ เขา แตเ่ พอ่ื ปกปอ้ งคนทเ่ี ขารกั “ไมม่ เี หยอ่ื คนไหนเกบ็ คราบ ของทมี่ เี ชอื้ หรอื สง่ิ ของผกู้ ระทำ� แมต้ าม เนอื้ ตวั รา่ งกายกจ็ ะยงิ่ รบี ชำ� ระลา้ งออกใหเ้ รว็ ทส่ี ดุ บาดแผล รอ่ งรอยตามตวั คราบอสจุ ”ิ เมยอ์ ธบิ าย “นอ้ งไมอ่ ยากใหแ้ มผ่ ดิ หวงั เสยี ใจ รสู้ กึ วา่ ตวั เองผดิ บาป ความรสู้ กึ เหลา่ นเี้ องทเ่ี ขา้ ทางผกู้ ระทำ� ผดิ ใหก้ ระทำ� ซำ้� ๆ กบั เดก็ อยา่ งตอ่ เนอ่ื ง” นอกจากค�ำบอกเลา่ แลว้ บางทที มี กฎหมายกต็ อ้ งใหน้ อ้ งวาดสง่ิ ทเ่ี ธอ เหน็ อยา่ งเรอื่ ง ขน�ำรมิ หาด จดุ เกดิ เหตทุ เ่ี ปน็ ขอ้ ถกเถยี งวา่ “ใครกนั แนท่ ี่ โกหก?”

127 เมยใ์ หน้ อ้ งฟา้ วาดรปู ขน�ำ “เปน็ อยา่ งไร เหน็ อะไรบา้ ง” เมยใ์ หโ้ จทยก์ ารวาด แทนทน่ี อ้ งฟา้ จะวาดรปู ขน�ำแบบทค่ี นเรารจู้ กั หรอื เหน็ ภาพ (ซงึ่ ใครที่ เคยเหน็ ขน�ำกอ็ าจวาดออกมาได)้ แตน่ อ้ งฟา้ วาดรปู เพดานของขน�ำ มหี ลอดไฟ และสายไฟเปน็ ขยมุ้ อยขู่ า้ งบน “หมายความวา่ เดก็ นอนหงายอยู่ ไมเ่ ชน่ นนั้ ไมม่ ที างเหน็ สง่ิ น”ี้ หลายครงั้ การไดข้ อ้ มลู จากนอ้ งกจ็ �ำเปน็ ตอ้ งมกี ารสาธติ ใหเ้ หน็ ภาพ รวมถงึ พฤตกิ รรมของผกู้ ระท�ำผดิ แมจ้ ะท�ำใหก้ ระอกั กระอว่ นใจ แตเ่ มยเ์ นน้ วา่ สงิ่ นจี้ �ำเปน็ ตอ่ การสคู้ ดี “ความลับจะน�ำไปสู่การปรับดุลยภาพในกระบวนการยุติธรรม ท�ำอยา่ งไรเราถงึ จะเอาความลบั ออกมา” เมยช์ ถ้ี งึ เหตทุ ต่ี อ้ งซกั ใหล้ ะเอยี ด “การกรดี แผลเพอ่ื เอาหนองออกมาใหห้ มดอาจจะเจบ็ แตม่ นั จะจบ จากนน้ั กเ็ หลอื “แผลเปน็ ” ทรี่ กั ษากนั ไป แตม่ นั จะไมอ่ กั เสบวนั แลว้ วนั เลา่ หรอื ลกุ ลาม” จากการพดู คยุ กบั นอ้ งฟา้ ถงึ เรอื่ งราวทงั้ หมดทเี่ กดิ ขนึ้ ทกุ คนในทมี ปา้ มลทง่ึ ในตวั นอ้ งฟา้ ตอนทเี่ รอ่ื งราวทงั้ หมดเกดิ ขนึ้ นอ้ งฟา้ อายเุ พยี ง 14 ป!ี “นอ้ งเปน็ เดก็ ฉลาด ไหวพรบิ ดี ชา่ งสงั เกต แมจ้ ะอยใู่ นสถานการณท์ ่ี นา่ หวาดหวนั่ ถกู ทำ� รา้ ย ขม่ ขู่ และถกู ทำ� ใหม้ นึ เมา แตน่ อ้ งยงั จดจำ� และสงั เกต สงิ่ รอบตวั ทำ� ใหเ้ ราไดข้ อ้ มลู และปะตดิ ปะตอ่ เรอ่ื งราวทเี่ กดิ ขน้ึ ไดพ้ อสมควร” เมอ่ื ไดฟ้ งั เรอ่ื งราว ขอ้ มลู ตา่ งๆ จากนอ้ งฟา้ ครบถว้ นแลว้ ขนั้ ตอนตอ่ จากนี้ พวกเขาตอ้ งตรวจสอบวา่ ค�ำบอกเลา่ ของนอ้ งฟา้ สอดคลอ้ งกบั สภาพพนื้ ที่ และขอ้ เทจ็ จรงิ อนื่ ๆ อยา่ งไร

128 “เราตอ้ งลงไปอยใู่ นพนื้ ทสี่ กั 2 - 3 เดอื น เกบ็ ขอ้ มลู เพอ่ื ตอ่ สคู้ ด”ี เมย์ บอกกบั ทมี ทช่ี ว่ ยดา้ นคดี ทง้ั ทนายวรรณ ทพิ ย์ และวนั ชยั ผชู้ ว่ ยทนาย แกะรอยความจรงิ ทมี งานทกุ คนเกบ็ กระเปา๋ เตรยี มพรอ้ มกบั การใชช้ วี ติ ในพน้ื ทจี่ งั หวดั พงั งาและจงั หวดั ใกลเ้ คยี งเพอ่ื สบื หาขอ้ มลู และพยานหลกั ฐาน เพอ่ื นเครอื ขา่ ยท่ี อยใู่ นจงั หวดั พงั งาใหท้ พ่ี กั กบั พวกเขาตลอดชว่ งเวลา 2 เดอื นทล่ี งเกบ็ ขอ้ มลู ทางราชการไมเ่ ชอ่ื ครอบครวั นี้ พวกเขาอยากปดิ คดเี รว็ ๆ ซง่ึ อาจจะ ท�ำใหม้ องขา้ มขอ้ มลู บางอยา่ งทเ่ี ปน็ ประโยชนต์ อ่ รปู คดี ดงั นนั้ การลงพน้ื ทเี่ กบ็ ขอ้ มลู ครงั้ นจี้ งึ ส�ำคญั เพอ่ื ทจี่ ะน�ำมาหกั ลา้ งค�ำกลา่ วหรอื ขา่ วลอื ทว่ี า่ ครอบครวั นี้ “กเุ รอ่ื ง” ขน้ึ มา “อาชญากรรมทกุ อยา่ งทง้ิ รอ่ งรอย ความจรงิ ชว่ ยไดท้ กุ อยา่ ง เรา ท�ำงานตามขอ้ เทจ็ จรงิ ไมป่ น้ั แตง่ ขอ้ เทจ็ จรงิ ไมเ่ พม่ิ เตมิ ประเดน็ ไมห่ าตวั เชอื่ มเพม่ิ ให้ ขอ้ เทจ็ จรงิ ทเ่ี กดิ ขนึ้ จรงิ พดู รอ้ ยครง้ั กเ็ ปน็ อยา่ งนน้ั เราแคต่ รวจสอบ สง่ิ ทนี่ อ้ งพดู ถา้ ยงั สงสยั อยู่ กต็ อ้ งท�ำใหก้ ระจา่ ง อะไรไมช่ ดั เจน กต็ อ้ งลงไป ดใู หเ้ หน็ กบั ตา” เมย์ ผนู้ �ำการตอ่ สดู้ า้ นคดี เนน้ เมยว์ างแผนการท�ำงานอยา่ งครอบคลมุ ยอ้ นรอยเหตกุ ารณท์ งั้ หมด สบื ขอ้ มลู จากทง้ั ในชมุ ชน โรงเรยี น โรงพยาบาล ต�ำรวจ อยั การ ทกุ สถานทแี่ ละ ทกุ คนทเี่ กย่ี วขอ้ งกบั นอ้ งฟา้ และครอบครวั นอกจากนี้ ชว่ งนน้ั บญั ชพี ยานออก มาแลว้ ทงั้ ฝา่ ยโจทกแ์ ละจ�ำเลย พวกเขาตอ้ ง “ตรวจสอบสถานะ” ของพยาน ทงั้ หมดเพอ่ื “รเู้ ขา รเู้ รา” และกมุ สภาพใหไ้ ด้

129 โรงเรยี นนอ้ งฟา้ เมยไ์ ปทโ่ี รงเรยี น เผอ่ื ครแู ละเพอ่ื นจะใหข้ อ้ มลู ทเ่ี ปน็ ประโยชนแ์ ละเปน็ พยานใหน้ อ้ งฟา้ “นอ้ งฟา้ มพี ฤตกิ รรมเปลยี่ นไปบา้ งไหมครบั เชน่ นอนหลบั ในเวลาเรยี น ดซู มึ เศรา้ ” เมยถ์ าม “ไมน่ คี่ ะ่ นอ้ งตง้ั ใจเรยี น ไมเ่ คยหลบั ในหอ้ ง ไมม่ พี ฤตกิ รรมอะไร แปลกไป” ครตู อบ “แลว้ นอ้ งเคยไปหอ้ งพยาบาล ขอยาหรอื นอนพกั บา้ งไหมครบั ” เมยถ์ าม “ไมม่ คี ะ่ ไมม่ ขี อยาอะไร” “เอ! หอ้ งพยาบาลมบี นั ทกึ การใชห้ อ้ งพยาบาลบา้ งไหมครบั เผอ่ื จะ มชี อ่ื นอ้ งฟา้ เขา้ ไปใชห้ อ้ งพยาบาล” เมยย์ งั พยายามตอ่ ไป “ไมม่ บี นั ทกึ การใชห้ อ้ งพยาบาลเลยคะ่ ” ทโ่ี รงเรยี นไมม่ อี ะไรทเี่ ปน็ ประโยชนต์ อ่ พยานในการสคู้ ดเี ลย ไมเ่ พยี ง ครู แตเ่ พอ่ื นของเธอกไ็ มม่ ใี ครพดู ถงึ พฤตกิ รรมของนอ้ งฟา้ ทเ่ี ปลยี่ นไป “ทกุ อยา่ ง ปกต”ิ พวกเขาประสานเสยี งเดยี วกนั “สง่ิ ทคี่ รพู ดู อาจจะจรงิ ตามนนั้ เพราะนอ้ งฟา้ เปน็ เดก็ ดี ตงั้ ใจ มงุ่ มนั่ หรอื อาจจะเปน็ ไปไดด้ ว้ ยวา่ ครไู มอ่ ยากเขา้ มายงุ่ เกยี่ วกบั คดคี วาม หรอื บางที ผกู้ ระทำ� ผดิ อาจเปน็ เพอ่ื น ญาติ พอ่ หรอื พข่ี องนกั เรยี นหลายคนทนี่ นั่ ” เมยย์ กั ไหล่ ส�ำหรบั เดก็ สาว 2 คนทนี่ อ้ งฟา้ กลา่ ววา่ เธอเหน็ อยทู่ ขี่ น�ำและถกู ละเมดิ ดว้ ย ตามขา่ วทง้ั สองใหก้ ารปฏเิ สธเหตกุ ารณ์ และยงั กลา่ วถงึ นอ้ งฟา้ ในเชงิ ลบ

130 “นอ้ งทงั้ สองทำ� ใหค้ วามชอบธรรมของฝา่ ยจำ� เลยเยอะขน้ึ วา่ นอ้ งฟา้ ใหก้ ารอะไรไมอ่ ยใู่ นรอ่ งในรอย ซง่ึ จรงิ ๆ เดก็ ผหู้ ญงิ สองคนนน้ั กอ็ าจจะรสู้ กึ ไดว้ า่ เขาไมอ่ ยากพาตวั เองเขา้ มาเกยี่ วขอ้ งกบั เรอื่ งน”้ี บา้ นพกั เดก็ และครอบครวั ทมี ฯไดข้ อ้ มลู พอสมควรแลว้ จากหวั หนา้ ปใู นชว่ งทล่ี งไปครงั้ แรกจน กระท่ังน้องฟ้าย้ายเข้าสู่ระบบการคุ้มครองพยาน แต่เขาต้องไปตามต่อกับ จติ แพทยท์ โี่ รงพยาบาลทด่ี แู ลนอ้ งในชว่ งทอี่ ยบู่ า้ นพกั ฯ โรงพยาบาล การเบกิ ความของผเู้ ชยี่ วชาญเชน่ แพทยจ์ ะเปน็ ประโยชนม์ ากตอ่ โจทก์ หากแพทยว์ นิ จิ ฉยั ตามหลกั วชิ าการวา่ นอ้ งไดร้ บั ความกระทบกระเทอื นใจและ ภาวะทนี่ อ้ งมเี ปน็ ผลมาจากเหตกุ ารณอ์ นั เลวรา้ ย ดังน้ัน เมย์ต้องขอข้อมูลและความร่วมมือจากจิตแพทย์ แพทย์ นักจติ วทิ ยา ทจี่ ะมาเปน็ พยานผเู้ ชยี่ วชาญ ซง่ึ ในบญั ชพี ยานฝา่ ยโจทก์ มรี ายชอ่ื จติ แพทยท์ จ่ี ะเรยี กขน้ึ เปน็ พยานแลว้ แตอ่ ะไรกเ็ กดิ ขนึ้ ได้ “จติ แพทยค์ นนเี้ พง่ิ บอกวา่ ตดิ ธรุ ะสำ� คญั ไมส่ ะดวกเดนิ ทางมาเบกิ ความสดๆ ไดท้ พี่ งั งาคะ่ ” ทพิ ยร์ บี แจง้ เมยท์ นั ทที ไี่ ดร้ บั ขา่ ว “งน้ั ตดั คนนอ้ี อกไปเลย” เมยส์ วนทนั ที เขารบี มองหาจติ แพทยค์ นอนื่ ทจี่ ะชว่ ยนอ้ งฟา้

131 ในทส่ี ดุ จติ แพทยจ์ ากโรงพยาบาลตะกวั่ ปา่ ทใี่ หก้ ารรกั ษานอ้ งฟา้ ในตอน แรก กต็ กลงใจจะไปเบกิ ความในศาลเปน็ พยานผเู้ ชย่ี วชาญใหน้ อ้ งฟา้ วา่ สง่ิ ทเี่ ธอ ถกู กระท�ำสง่ ผลตอ่ สภาพจติ ใจและชวี ติ ของเธอเพยี งไร เจา้ หนา้ ทต่ี �ำรวจ ดว้ ยความทค่ี รำ่� หวอดในแวดวงกฎหมายและการเมอื ง เมยร์ จู้ กั เจา้ หนา้ ท่ี ต�ำรวจพอสมควร เขาลองคุยและสอบถามถึงการสอบสวน ค้นหาพยาน หลกั ฐานทผี่ า่ นมาเผอ่ื จะมอี ะไรทเ่ี ปน็ ประโยชน์ ซงึ่ ทา้ ยทสี่ ดุ แมจ้ ะท�ำเอาเหนอื่ ย เขากไ็ ดข้ อ้ มลู บางอยา่ งทเี่ ปน็ ประโยชนต์ อ่ รปู คดี ... มตี �ำรวจ 2 นาย มาเปน็ พยานในศาลบอกเลา่ สง่ิ ทพี่ วกเขาไดย้ นิ จ�ำเลยพดู คยุ กนั ส�ำคญั ทส่ี ดุ ในการเกบ็ ขอ้ มลู คอื บา้ นของนอ้ งฟา้ – หมบู่ า้ นเกาะแรด “พว่ี รรณกบั ทพิ ยล์ งไปสบื ในชมุ ชนนะ ไปดบู รรยากาศรวมๆ เสน้ ทาง บา้ นนอ้ งฟา้ บา้ นพวกจำ� เลย ขนำ� รมิ ทะเล” เมยช์ แ้ี ผนการ วนั เดนิ ทางเขา้ ชมุ ชน “วนั นฉี้ นั ตอ้ งไมเ่ หมอื นตวั เองทส่ี ดุ ” ทพิ ยบ์ อกกบั ตวั เองเมอื่ มองหนา้ ตวั เองในกระจก เธอแตง่ หนา้ จดั กวา่ ปกติ ปากสแี ดงสด ผมทป่ี กตปิ ลอ่ ยยาวลง มาตรงๆ ถกู มดั เกลา้ เปน็ มวยสองขา้ ง เธอใสเ่ สอื้ ผา้ สสี นั สดใส เพอื่ ใหด้ เู หมอื น นกั ทอ่ งเทย่ี วจนี สว่ นทนายวรรณ ดว้ ยวยั 60 กแ็ ตง่ ตวั และท�ำทเี ปน็ แมข่ องทพิ ย์ ทง้ั สองวางแผนเปน็ แมน่ เหมาะวา่ เธอเปน็ คแู่ มล่ กู ลงไปเทย่ี วชมุ ชนบา้ น เกาะแรดและดหู าซอื้ ทเี่ พอ่ื มาสรา้ งบา้ นหรอื ทพี่ กั รมิ ทะเล วนั นพี้ วกเธอตอ้ ง ตรวจสอบพน้ื ทต่ี ามค�ำบอกเลา่ ของพยานใหเ้ สรจ็ กอ่ นตะวนั ตกดนิ

132 “นอ้ งใหข้ อ้ มลู ดว้ ยความคนุ้ เคย แตเ่ รานกึ ภาพไมอ่ อก เราไมใ่ ชค่ นใน พื้นท่ี เวลาเด็กเล่าว่าเธอถูกพาไปตรงนั้นตรงน้ี บ้านเธอเป็นอย่างน้ี บ้าน ผกู้ ระทำ� อยตู่ รงนน้ั เรามองไมเ่ หน็ ภาพ ไมอ่ าจรไู้ ดเ้ ลยวา่ มนั จรงิ เหรอ เปน็ ไปได้ อยา่ งนนั้ เหรอ เราตอ้ งไปเหน็ กบั ตาวา่ พนื้ ทจ่ี รงิ เปน็ อยา่ งไร” ทนายวรรณกลา่ ว “ถา้ ลำ� พงั เดก็ พดู เรามองภาพไมอ่ อก ซกั ถามอะไร กไ็ มเ่ หน็ ภาพ เรา ตอ้ งทำ� งานเยอะมากเพอื่ เหน็ ความเชอ่ื มโยง ปะตดิ ปะตอ่ ภาพในหวั ได”้ กอ่ นทจี่ ะลงมาพงั งา ทง้ั สองไดข้ อใหแ้ มเ่ อวาดแผนผงั หมบู่ า้ นวา่ บา้ นเธอ อยตู่ รงไหน จ�ำเลยอยทู่ ไ่ี หน พยานฝา่ ยจ�ำเลย ขน�ำรมิ ทะเล มสั ยดิ ฯลฯ ทกุ สถานทท่ี น่ี อ้ งฟา้ อา้ งถงึ ในค�ำบอกเลา่ เมอ่ื ไดแ้ ผนทช่ี มุ ชนแลว้ ทนายวรรณและทพิ ยว์ างแผนเสน้ ทางการเดนิ ทางเปน็ ขนั้ เปน็ ตอน จะไปไหนกอ่ น อยา่ งไร เกบ็ อะไรบา้ ง เพอ่ื ไมใ่ หเ้ กดิ พริ ธุ เพราะรถตา่ งถนิ่ เขา้ ไปในชมุ ชนในระยะเวลาทมี่ ขี า่ วคดดี งั อยา่ งนนั้ ยอ่ มอาจเปน็ ทสี่ งสยั ได้ ทง้ั สองเชา่ รถจากกระบแ่ี ลว้ ขบั ไปหมบู่ า้ นเกาะแรดตามค�ำบอก GPS ใน มอื ถอื เมอื่ ใกลถ้ งึ ทางเขา้ หมบู่ า้ น ทพิ ยห์ ยบิ กระดาษทมี่ รี ปู วาดแผนผงั หมบู่ า้ น ออกมา แมเ่ อวาดไวใ้ หเ้ พอื่ พกตดิ มาดพู น้ื ที่ หวั ใจระทกึ ดว้ ยความตน่ื เตน้ เธอขบั รถชา้ ๆ ไปตามแผนทวี่ างไว้ ชะลอทกุ จดุ ทน่ี อ้ งบอกเลา่ แลว้ ถา่ ย รปู จากในรถ “ทำ� ทเี ปน็ นกั ทอ่ งเทยี่ วถา่ ยรปู ” ทพิ ยบ์ อก เมอ่ื มาถงึ ทะเล อกี หนง่ึ ในจดุ เกดิ เหตุ ทงั้ สองเดนิ ลงไปเดนิ ชมชายทะเล ชายหาด สะพานปลา

133 ทง้ั สองไดพ้ ดู คยุ กบั ชาวบา้ นเรอื่ งทว่ั ๆ ไป “แถวนม้ี ใี ครจะขายทดี่ นิ ไหม อยากไดท้ รี่ มิ ทะเล มาสรา้ งบา้ นตากอากาศ” ในบทบาทนกั ทอ่ งเทยี่ ว ทพิ ยโ์ พสตท์ า่ ถา่ ยรปู มมุ นน้ั มมุ น้ี “ในภาพไมม่ ตี วั เราเลย หรอื มหี นา้ เราเพยี งเสย้ี วเดยี ว” ทพิ ยห์ วั เราะ “ภาพทเ่ี ราตง้ั ใจจะถา่ ยคอื สถานทที่ นี่ อ้ งเลา่ ใหเ้ ราฟงั ” หากใครมาดภู าพทเี่ ธอ ถา่ ยไวใ้ นโทรศพั ทม์ อื ถอื กจ็ ะเหน็ ภาพพนื้ ที่ บา้ น ขน�ำ กระตอ๊ บ การลงไปเหน็ กบั ตาท�ำใหเ้ ธอเขา้ ใจวา่ นอ้ งเลา่ เรอ่ื งจรงิ “เออวะ่ มนั เปน็ อยา่ งนน้ั จรงิ ๆ ดว้ ย” “ออ๋ เขา้ ใจแลว้ ” ทพิ ยอ์ ทุ านในใจ เมอ่ื เหน็ พนื้ ทตี่ า่ งๆ “ตอ่ คำ� กลา่ วหาวา่ พยานจำ� เลยเหน็ พอ่ เลย้ี งกระทำ� กบั นอ้ งฟา้ เพราะ บา้ นอยตู่ รงขา้ มกนั หนา้ ตา่ งประตตู รงกนั จงึ เหน็ อยา่ งชดั เจน พอลงไปดจู รงิ ๆ บา้ นมนั เยอ้ื งกนั ดอู ยา่ งไรกไ็ มเ่ หน็ ตามคำ� พยานจำ� เลยอา้ ง” ทพิ ยย์ กตวั อยา่ ง ขอ้ มลู ทใี่ ชเ้ ปน็ พยานแวดลอ้ มไดเ้ ปน็ อยา่ งดี ซง่ึ เธอไดถ้ า่ ยรปู เกบ็ ไวแ้ ลว้ เพอื่ ใช้ แสดงเปน็ หลกั ฐาน การเดนิ ทางจากแตล่ ะจดุ กค็ �ำนวนไวเ้ พอื่ ใหเ้ หน็ ตามค�ำบอกเลา่ ทน่ี อ้ ง ถกู น�ำพาออกจากบา้ นมาทข่ี น�ำรมิ ทะเล ใชเ้ วลาประมาณเทา่ ไร เมอ่ื เสรจ็ การ กระท�ำผดิ แลว้ กลบั มาบา้ น รวมแลว้ จะเปน็ ระยะเวลาเทา่ ไร เหลา่ นต้ี อ้ งเกบ็ ขอ้ มลู ใหล้ ะเอยี ดทเี ดยี ว “นอ้ งพดู ถงึ ขนำ� เรากอ็ ยากเหน็ กบั ตาวา่ ขนำ� เปน็ อยา่ งไร อยตู่ รงไหน” แลว้ เธอกไ็ ดเ้ หน็ และถา่ ยรปู เอาไว้ กอ่ นทใ่ี นภายหลงั ขน�ำนน้ั จะถกู รอ้ื ท�ำลายไป “ดที เ่ี ราไปทนี่ นั่ และภาพถา่ ยไวก้ อ่ นเปน็ หลกั ฐาน” ทพิ ยย์ อ้ นความ “ภาพนกี้ ไ็ ดใ้ ชใ้ นศาล ตอนทที่ างจำ� เลยอา้ งวา่ ไมม่ ขี นำ� อยตู่ รงนน้ั ”

134 นอกจากน้ี ภาพถา่ ยบา้ นหรอื สถานทตี่ า่ งๆ กแ็ สดงใหเ้ หน็ วา่ มกี ารยา้ ย ประตู หนา้ ตา่ งบา้ นผเู้ สยี หายดว้ ย อาทติ ยใ์ กลแ้ ตะขอบฟา้ ภาพในจดุ ส�ำคญั ๆ เกบ็ มาไดห้ มดแลว้ ภารกจิ ลลุ ว่ ง เธอทง้ั สองตอ้ งรบี ออกจากพนื้ ที่ มดื ไปจะไมด่ ี และหมบู่ า้ นมที างเขา้ - ออก ทางเดยี ว ภารกจิ ทหี่ มบู่ า้ นเกาะแรดส�ำเรจ็ ดว้ ยดี เหลอื อกี หนงึ่ ภารกจิ ส�ำคญั ท่ี ทพิ ยแ์ ละทนายวรรณตอ้ งท�ำใหส้ �ำเรจ็ -- พบอยั การ ทมี ฯ ยน่ื ขอเปน็ โจทกร์ ว่ ม มกี ารยน่ื บญั ชพี ยานของแตล่ ะฝา่ ยแลว้ อกี ทง้ั วนั นดั สบื พยานในศาลกค็ อ่ ยๆ ใกลเ้ ขา้ มาทกุ ที แตท่ มี มลู นธิ ฯิ ยงั ไมไ่ ดค้ ยุ กบั อยั การเลย เราจำ� เปน็ ตอ้ งพบอยั การสกั ครง้ั ” เมยบ์ อกลกู ทมี ฯ ถงึ เปา้ หมายในการ ลงไปฝงั ตวั เกบ็ ขอ้ มลู ในพน้ื ท่ี “จะไดร้ จู้ กั และสรา้ งความไวว้ างใจตอ่ กนั เราจะคยุ เรอ่ื งการเตรยี มเดก็ เพอื่ การเบกิ ความในศาล” ทนายของแผน่ ดนิ ทพ่ี งึ่ ของผู้ไรอ้ ำ� นาจ ส�ำนกั งานอยั การสงู สดุ จงั หวดั พงั งา บนโต๊ะอัยการหนุ่ม มีเอกสารส�ำนวนคดีความต่างๆ กองเป็นต้ัง อยั การหนมุ่ จริ วฒั น์ สวสั ดชิ ยั ก�ำลงั พลกิ อา่ นส�ำนวนหนง่ึ อยู่ เปน็ ส�ำนวนชาย 3 คนขม่ ขนื เดก็ หญงิ วยั 14 ปี “คดไี มซ่ บั ซอ้ นอะไรนกั ” เขาคดิ ในใจ ทผี่ า่ นมา เขากเ็ คยท�ำคดลี ะเมดิ ทางเพศมาหลายคดแี ลว้ แตห่ ลงั จากนน้ั ไมน่ าน กม็ อี กี ส�ำนวนเขา้ มาเปน็ ส�ำนวนทเี่ กยี่ วขอ้ งกบั เดก็ วยั 14 ปคี นเดมิ และคราวนม้ี ผี กู้ ระท�ำผดิ เพม่ิ เตมิ อกี รวมเปน็ 11 คน!

135 “สำ� นวนครง้ั ทส่ี องนมี้ ถี งึ สองแฟม้ ผมมเี วลาเพยี ง 7 วนั รวมเสาร์ อาทติ ย์ ทตี่ อ้ งอา่ นศกึ ษาใหจ้ บกอ่ นมคี วามเหน็ และมคี ำ� สง่ั คดี เนอ้ื หาเยอะอยู่ เหตกุ ารณแ์ ละคำ� ใหก้ ารของเดก็ กเ็ ยอะ สำ� นวนหลงั มกี ารตง้ั เปน็ คณะทำ� งาน เพราะมปี ระชาชนเรมิ่ สนใจแลว้ ผมใชเ้ วลาศกึ ษาสำ� นวนจนถงึ เทยี่ งคนื 2 - 3 วนั แลว้ กม็ คี วามเหน็ ควรสง่ั ฟอ้ งผตู้ อ้ งหาทกุ คน” อยั การหนมุ่ เลา่ “โดยทวั่ ๆไป เพยี งเราเชอ่ื วา่ ผตู้ อ้ งหากระทำ� ผดิ ไมจ่ ำ� เปน็ ตอ้ งรอ้ ย เปอรเ์ ซน็ ตก์ ฟ็ อ้ งได้ ในเคสนี้ อา่ นสำ� นวนครงั้ แรก คอ่ นขา้ งเชอ่ื 70 - 80 เปอรเ์ ซน็ ต์ แล้วว่ามีการกระท�ำความผิดเกิดข้ึน และผู้ต้องหาเป็นผู้กระท�ำผิดหรือมี สว่ นรว่ มในการกระทำ� ความผดิ ทเ่ี หลอื คอ่ ยไปวา่ กนั ในชนั้ สบื พยาน” ชว่ งทส่ี �ำนวนทสี่ องมาถงึ มอื ของอยั การจริ วฒั น์ คดนี กี้ เ็ ปน็ ทสี่ นใจของ สงั คมอยา่ งกวา้ งขวาง สอ่ื โหมกระพอื น�ำเสนอเรอื่ งราวรายวนั ผคู้ นในจงั หวดั รวมถงึ เจา้ หนา้ ทภี่ าครฐั ในหลายสว่ นกพ็ ดู ถงึ คดนี ก้ี นั ไปตา่ งๆ นานา เรยี กไดว้ า่ ฝนุ่ ตลบ ท�ำใหอ้ ยั การคอ่ นขา้ งระวงั ทา่ ทแี ละรกั ษาระยะหา่ งจากทกุ คนทต่ี อ้ งการ จะเขา้ มา อยั การจริ วฒั นย์ อ้ นถงึ ชว่ งทที่ นายวรรณและทพิ ยต์ ดิ ตอ่ ขอเขา้ พบใน ครงั้ แรก ซง่ึ เขาปฏเิ สธ กอ่ นทจ่ี ะตกลงใหท้ มี ดา้ นคดี น�ำโดยเมย์ พบในเวลาตอ่ มา “คนเข้ามาเยอะ แล้วจู่ๆ ก็มีคนกลุ่มหน่ึงเข้ามา แสดงตัวว่าเป็น หน่วยงานทที่ ำ� งานเกยี่ วกบั คมุ้ ครองและชว่ ยเหลอื เดก็ ทถ่ี กู กระทำ� ละเมดิ ทาง เพศ มาสอบถามถงึ ความคบื หนา้ ของคดี พยานตา่ งๆในคดี เราไมร่ วู้ า่ ใครเปน็ ใคร มเี จตนาอะไร ตอ้ งการอะไรจากการทำ� คดขี องอยั การ ผมไมช่ อบใหใ้ คร มายงุ่ กบั คดี ไมช่ อบใหม้ าลว้ งลกู ”

136 เมยโ์ ตก้ ลบั “เราไมไ่ ดม้ าลว้ งลกู อะไร ไมค่ ดิ จะโยกคดขี องอยั การ ไมไ่ ดจ้ ะ ใหเ้ ดก็ ไปสบื พยานในศาลทก่ี รงุ เทพ ผมยนื ยนั อยา่ งไรเดก็ จะตอ้ งสบื พยานทพ่ี งั งา และทมี เราจะชว่ ยกบั กรมคมุ้ ครองสทิ ธฯิ ในการดแู ลความปลอดภยั ใหพ้ ยาน” “งานนอ้ี ยั การเปน็ แมท่ พั เปน็ เจา้ ของคดี เราขอทำ� งานรว่ มกบั อยั การ ในฐานะผชู้ ว่ ยและสนบั สนนุ ขอ้ มลู ทงั้ หมด” เมยย์ ำ�้ เมอ่ื เคลยี รค์ วามเขา้ ใจตรงกนั แลว้ จากวนั นน้ั เปน็ ตน้ มา การประสาน งานระหวา่ งอยั การกบั ทมี กร็ าบรนื่ ขนึ้ แมอ้ ยั การจริ วฒั นก์ เ็ อย่ ปากชมทมี ฯ ใน ภายหลงั วา่ “ทมี ใหข้ อ้ มลู ทเ่ี ปน็ ประโยชนม์ าก ชว่ ยผมไดใ้ นเรอื่ งการเขา้ ถงึ พน้ื ท่ี เกดิ เหตุ ชมุ ชน พฤตกิ รรมของชาวบา้ น พยานแตล่ ะคนทจี่ ะมาเบกิ ความใน ฐานะพยานโจทก์ ความสมั พนั ธข์ องพยานกบั จ�ำเลยในคดี ผมไมม่ โี อกาสลง ตรวจสอบพนื้ ท่ี ไปดทู เ่ี กดิ เหตหุ รอื หลกั ฐาน ซง่ึ บางทผี เู้ สยี หายกไ็ มก่ ลา้ พดู เรอื่ งราวบางอยา่ งหรอื ระบรุ ายละเอยี ดบางอยา่ งใหก้ บั เจา้ หนา้ ทต่ี �ำรวจ ท�ำให้ ในส�ำนวนทต่ี �ำรวจสง่ มาถงึ ผมอาจตกหลน่ ประเดน็ ส�ำคญั ๆ ไปไดเ้ หมอื นกนั ” ยงิ่ กวา่ ขอ้ มลู ทเ่ี ปน็ ประโยชน์ สงิ่ ทที่ มี นชี้ ว่ ยอยั การไดม้ ากและส�ำคญั ยง่ิ ยวดดว้ ยคอื การเตรยี มพยานใหพ้ รอ้ มส�ำหรบั การสบื พยานในศาล “ในคดอี าญา ศาลจะฟงั ผเู้ สยี หายทเ่ี ปน็ ประจกั ษพ์ ยาน ถา้ เดก็ เบกิ ความไดจ้ รงิ ๆ สบื พยานแวดลอ้ มอน่ื ๆ ประกอบกนั ใหก้ ารทตี่ รง ชดั เจน สอดคลอ้ ง กจ็ ะเปน็ จดุ แขง็ ของฝา่ ยเรา แตเ่ รอื่ งทย่ี ากกค็ อื ความเปน็ อยั การ ผชู้ ายกบั ผเู้ สยี หายทเี่ ปน็ ผหู้ ญงิ อกี ทงั้ พยานผเู้ สยี หายเปน็ เดก็ หรอื เยาวชนดว้ ย แลว้ ความยากยงิ่ มเี พมิ่ ขนึ้ มาก” อยั การจริ วฒั นอ์ ธบิ ายวา่ โดยปกตแิ ลว้ ในคดที างเพศ เจา้ หนา้ ทที่ จี่ ะ เขา้ มาดแู ลเคสจะเปน็ เจา้ พนกั งานผหู้ ญงิ ตง้ั แตพ่ นกั งานสอบสวน อยั การ ไป

137 จนถงึ ผพู้ พิ ากษา เปน็ ผหู้ ญงิ ทง้ั หมด แตใ่ นเวลานนั้ ส�ำนกั การอยั การสงู สดุ จงั หวดั พงั งามแี ตอ่ ยั การผชู้ ายทง้ั ส�ำนกั งาน “การสบื พยานในเรอื่ งความผดิ ทางเพศตอ้ งใหเ้ หน็ มกี ารทำ� จรงิ ๆ มกี าร สอดใสก่ นั จรงิ ๆ เรอ่ื งแบบนไ้ี มใ่ ชเ่ รอ่ื งหยาบคายทางกฎหมายและจำ� เปน็ ตอ้ งสบื หรอื พสิ จู นใ์ หศ้ าลเหน็ ถา้ ถามเดก็ วา่ ทำ� แบบนแี้ บบนน้ั พฤตกิ รรมอยา่ งนน้ั เดก็ จะกลา้ ตอบไหม จะกลา้ พดู ในสงิ่ ทโี่ ดนกระทำ� ไหม เคสนผี้ เู้ สยี หายอายุ 14 - 15 ปี เดก็ จะเชอ่ื ใจอยั การไหม จะพดู กบั สง่ิ ทเี่ กดิ ขนึ้ ไดต้ รงไหม” อยั การหนมุ่ เอย่ ถงึ ขอ้ กงั วลใจในตอนแรก “ปญั หาอกี อยา่ งคอื โจทกใ์ นคดอี าญาหา้ มใชค้ ำ� ถามนำ� จะถามอยา่ งไร ใหเ้ ดก็ เขา้ ใจวา่ เราตอ้ งการใหเ้ ขาตอบอะไร จะถามอยา่ งไรใหเ้ ดก็ กลา้ พดู นอกจากน้ัน ค�ำถามของเราจะถูกถ่ายทอดผ่านนักสังคมสงเคราะห์หรือ นักจติ วทิ ยา เราถามตรงๆ แตน่ กั จติ ฯ จะถามออ้ มโดยใชค้ ำ� ถามทร่ี กั ษาสภาพ จติ ใจเดก็ เดก็ จะเขา้ ใจไดอ้ ยา่ งไรวา่ เราตอ้ งการสอ่ื หรอื ถามอะไรตรงๆ มนั เปน็ เรอื่ งยากอกี อยา่ งหนง่ึ ในการทำ� คดแี บบน”้ี ทางเดยี วทจ่ี ะรคู้ ำ� ตอบคอื อยั การตอ้ งพบกบั พยาน “การสบื พยานทเี่ ปน็ เดก็ ไมง่ า่ ย แมจ้ ะเคยทำ� คดเี ดก็ มาบา้ ง แตผ่ มยงั ไมเ่ คยเจอเคสทมี่ ผี กู้ ระทำ� ผดิ ตอ่ เดก็ 1 คน จำ� นวนมากเทา่ น้ี เดก็ ตอ้ งไวใ้ จ จงึ จะกลา้ พดู กลา้ ตอบผม ดงั นน้ั ผมจำ� เปน็ ตอ้ งพบพยานเพอ่ื พดู คยุ ทำ� ความรจู้ กั สอื่ สารสรา้ งความคนุ้ เคย ความเชอื่ ใจ ไวใ้ จวา่ เราจะชว่ ยเขา” อยั การจริ วฒั น์ กลา่ วถงึ เหตผุ ลทจ่ี �ำเปน็ ตอ้ งเดนิ ทางมาพบพยานทก่ี รงุ เทพ แมจ้ ะเปน็ การพบกนั เพยี งครงั้ เดยี ว แตก่ ส็ �ำคญั และมคี วามหมายยงิ่ ตอ่ ชยั ชนะ

138 “ผมถามถงึ เหตกุ ารณท์ เี่ กดิ ขน้ึ ครา่ วๆ กวา้ งๆ แตไ่ มไ่ ดไ้ ปเพอื่ ชนี้ ำ� นดั แนะ เตยี๊ ม หรอื ซกั ซอ้ มพยานแตอ่ ยา่ งใด ผมไปโดยไมม่ เี อกสารในสำ� นวน ตดิ ตวั ไปแมแ้ ตช่ น้ิ เดยี ว ซง่ึ เปน็ ปกตใิ นการทำ� คดขี องผมทกุ คด”ี เมอ่ื อยั การหนมุ่ หนา้ ตาเปน็ มติ รเดนิ เขา้ มาในหอ้ ง นง่ั ตรงหนา้ นอ้ งฟา้ และยมิ้ นอ้ ยๆ นอ้ งฟา้ กต็ วั สนั่ และรอ้ งไห้ “แคน่ อ้ งเหน็ ผม กร็ อ้ งไหต้ วั สน่ั ผมคดิ ในใจวา่ หนกั แนง่ านน้ี ผมจะคยุ กบั น้องอย่างไร แล้วเวลาข้ึนศาล เจอค�ำถามทนายจ�ำเลย จะท�ำอย่างไร” อยั การเลา่ อยั การหนมุ่ ตอ้ งออกจากหอ้ งไปกอ่ น ทพิ ยซ์ ง่ึ นง่ั อยทู่ น่ี นั่ ดว้ ย ปลอบ นอ้ งฟา้ “พเี่ ขาเปน็ อยั การ มาชว่ ยเรา เขาเปน็ ฝา่ ยเรานะ ...” แลว้ เธอกอ็ ธบิ าย ใหน้ อ้ งฟา้ เขา้ ใจวา่ อยั การคอื ใคร จะมาชว่ ยอยา่ งไร สกั พกั อยั การกลบั เขา้ มาในหอ้ ง ครงั้ นส้ี หี นา้ ทา่ ทขี องนอ้ งฟา้ ดขี นึ้ อยั การชแี้ จงใหน้ อ้ งฟา้ ฟงั ถงึ สงิ่ ทเ่ี ธอจะตอ้ งพบเจอในศาล “ผมบอกนอ้ งวา่ นอ้ งจะตอ้ งถกู ทนายจำ� เลยถามเยอะมาก และงานนม้ี ี จำ� เลยถงึ 11 คน แมจ้ ะรวู้ า่ เรอื่ งนมี้ นั เปราะบางละเอยี ดออ่ น แตใ่ นทางคดแี ลว้ เพอ่ื ใหไ้ ดม้ าซงึ่ ความยตุ ธิ รรม มนั ตอ้ งถามตรงๆ ผมตอ้ งถามในเรอ่ื งทอ่ี าจดู ตอกยำ้� ความเจบ็ ปวด ผมจะถามหลอก ถามยวั่ ถามแบบไมเ่ ชอื่ ถามทกุ แบบ ทน่ี อ้ งจะถกู ถามโดยทนายจำ� เลย จะมกี ารซกั ถามลงรายละเอยี ดถงึ วนั สถานที่ และเหตกุ ารณท์ ห่ี มายถงึ พฤตกิ ารณข์ องการกระทำ� ผดิ ดว้ ย” อยั การทดสอบความพรอ้ มของพยานโดยการถามถงึ เหตกุ ารณท์ เี่ กดิ ขน้ึ ครา่ วๆ

139 “ผมตอ้ งแนใ่ จวา่ นอ้ งรบั ได”้ นอ้ งฟา้ ตอบค�ำถามอยั การจริ วฒั นไ์ ดด้ ี เธอบอกเลา่ เหตกุ ารณ์ ใครท�ำ อะไรเธอบา้ ง เธอจ�ำหนา้ คนรา้ ยและรจู้ กั ชอ่ื ของเขาไดเ้ พราะอะไร เธอจ�ำชว่ งเวลา ทเ่ี กดิ เหตไุ ด้ ซงึ่ ผกู โยงกบั เหตกุ ารณใ์ นชว่ งนน้ั เชน่ ชว่ งเปดิ เทอม ชว่ งมเี ทศกาล ในชมุ ชน เปน็ ตน้ “ไมว่ า่ ผมจะถามหลอก ลอ่ วกไปเวยี นมาอยา่ งไร ขอ้ มลู สอดคลอ้ งกนั ไปหมด .... แสดงใหเ้ หน็ วา่ มนั เกดิ ขน้ึ กบั นอ้ งจรงิ ๆ” อยั การเลา่ ถอนใจเฮอื ก ใหญ่ “งานนี้ จำ� เลยตอ้ งตดิ คกุ ทกุ คน” อยั การพดู นำ�้ เสยี งกรา้ ว จากทา่ ทขี องนอ้ งฟา้ อยั การจริ วฒั นม์ นั่ ใจกบั นดั สบื พยานทใี่ กลเ้ ขา้ มา “ทมี นเี้ ตรยี มพยานมาดี ตอ้ งขอบคณุ ทางคณะทำ� งาน เจา้ หนา้ ทคี่ มุ้ ครอง พยาน ทที่ ำ� ใหพ้ ยานไวใ้ จและกลา้ พดู ทำ� ใหไ้ ดข้ อ้ มลู ทเี่ ปน็ ประโยชน”์ เตรยี มพน้ื ทกี่ อ่ นขนึ้ ศาล กอ่ นหนา้ ทจ่ี ะสรปุ วา่ การสบื พยานจะท�ำทศี่ าลจงั หวดั พงั งา ทมี งานและ หนว่ ยงานทเี่ กย่ี วขอ้ งถกกนั วา่ จะสบื พยานทไี่ หน เพราะเรอื่ งนม้ี คี วามส�ำคญั ไมน่ อ้ ยตอ่ ความรสู้ กึ ของพยานและความส�ำเรจ็ ของคดี เจา้ หนา้ ทคี่ มุ้ ครองพยานอยากใหส้ บื พยานทกี่ รงุ เทพเพอ่ื ความปลอดภยั และสบายใจของพยาน ไมต่ อ้ งกงั วลเรอ่ื งญาตพิ นี่ อ้ งของฝา่ ยจ�ำเลยทค่ี าดไดว้ า่ คงจะมากนั ทศี่ าลเปน็ จ�ำนวนมาก

140 “เกรงเรอื่ งความปลอดภยั ของพยานทจี่ ะลงไปพงั งา จะดแู ลไมท่ ว่ั ถงึ เพราะคนทน่ี น่ั เยอะ ทงั้ หมบู่ า้ น และเรากไ็ มร่ วู้ า่ จะมคี นในทอ้ งทขี่ องจงั หวดั ดว้ ย ไหม” เจา้ หนา้ ทค่ี มุ้ ครองพยานใหค้ วามเหน็ แตอ่ ยั การไมย่ อม และยนื ยนั วา่ ตอ้ งน�ำตวั พยานมาเบกิ ความทศ่ี าล จงั หวดั พงั งาเทา่ นน้ั ทมี ปา้ มลกเ็ หน็ ดว้ ยวา่ นา่ จะเปน็ ทพ่ี งั งามากกวา่ ดว้ ยเหตผุ ล ของจ�ำนวนผทู้ เ่ี กยี่ วขอ้ ง อยั การกอ็ ยทู่ พี่ งั งา จ�ำเลยทง้ั 11 คนกอ็ ยทู่ น่ี นั่ ทนาย จ�ำเลยอกี การเดนิ ทางขน้ึ มากรงุ เทพเพอื่ การสบื พยานจะเปน็ คา่ ใชจ้ า่ ยทสี่ งู มาก “หรอื จะสบื พยานทจ่ี งั หวดั พงั งา แตใ่ หน้ อ้ ง conference จากกรงุ เทพ” ขอ้ เสนอทปี่ ระนปี ระนอมเหตผุ ลของสองฝา่ ย อยั การแยง้ วา่ “การสบื แบบ conference จะไดข้ อ้ มลู ทไ่ี มช่ ดั เจน และ อาจมปี ญั หาเยอะ ไมน่ า่ จะเปน็ ประโยชน์ ควรทจ่ี ะเบกิ ความและสบื พยานสดๆ ทศ่ี าลจะดกี วา่ ศาลกจ็ ะไดเ้ หน็ สง่ิ ทเี่ กดิ ขน้ึ กบั พยานดว้ ย” สดุ ทา้ ย ทมี กส็ รปุ กนั วา่ การสบื พยานจะตอ้ งเกดิ ขนึ้ ทศี่ าลจงั หวดั พงั งา “เรอื่ งความปลอดภยั ของพยานไมต่ อ้ งหว่ ง เราจะชว่ ยกนั ” เมยต์ อบ ดว้ ยความมน่ั ใจ ทผ่ี า่ นมาท�ำงานในแวดวงพทิ กั ษค์ มุ้ ครองสทิ ธเิ ดก็ กฎหมาย และการเมอื ง เสน้ สายคอนเนก็ ชนั กม็ ไี มน่ อ้ ย นา่ จะพอดแู ลชว่ ยเรอื่ งนก้ี นั ได้ มถิ นุ ายน 2561 ใกลว้ นั นดั สบื พยาน ทมี เจา้ หนา้ ทคี่ มุ้ ครองพยาน ทมี มลู นธิ ฯิ น�ำโดยเมย์ เตรยี มพน้ื ทแี่ ละ พยานใหพ้ รอ้ ม มหี ลายเรอ่ื งทต่ี อ้ งด�ำเนนิ การและคดิ ใหล้ ะเอยี ดทส่ี ดุ -- งานน้ี พยานจะตอ้ งเปน็ เหมอื นมนษุ ยล์ อ่ งหนเลยทเี ดยี ว • ทพ่ี กั ทมี เมยส์ �ำรวจดสู ถานทพี่ กั ในระหวา่ งการสบื พยานของฝา่ ย จ�ำเลย ทนายจ�ำเลย ญาตพิ นี่ อ้ งจ�ำเลย และชาวบา้ นทจี่ ะมาศาลไปพกั กนั อยู่

141 ทไ่ี หน เพอ่ื ทจ่ี ะเลย่ี งพาพยานไปพกั ทอ่ี นื่ ... ในทส่ี ดุ ทมี มลู นธิ ฯิ และพยานตอ้ ง ไปพกั ในจงั หวดั กระบ่ี สว่ นพยานเดก็ อกี คน ลกู พล่ี กู นอ้ งของนอ้ งฟา้ วยั 8 ขวบทเ่ี คยเหน็ ภาพ การกระท�ำผดิ ในคลปิ โทรศพั ทม์ อื ถอื อยั การจริ วฒั นไ์ ดจ้ ดั หาทพ่ี กั ใหใ้ นจงั หวดั ภเู กต็ แมแ่ ละเดก็ คนนท้ี �ำทวี า่ ไปเยยี่ มญาตกิ อ่ นลว่ งหนา้ 2 - 3 วนั เพอื่ ไมใ่ ห้ คนในชมุ ชนสงสยั • การเดนิ ทาง พยาน เจา้ หนา้ ทค่ี มุ้ ครองพยาน ทมี มลู นธิ ฯิ เดนิ ทาง โดยเครอ่ื งบนิ โดยสารดว้ ยกนั แลว้ ทส่ี นามบนิ กจ็ ะมหี นว่ ยปฏบิ ตั กิ ารพเิ ศษรอรบั แลว้ พาขนึ้ รถตเู้ ดนิ ทางไปยงั ทพ่ี กั ทนั ที และพวกเขาจะอยทู่ น่ี น่ั ไมอ่ อกไปไหนทง้ั สน้ิ ทมี เมยแ์ ละเจา้ หนา้ ทค่ี มุ้ ครองพยานชว่ ยกนั ส�ำรวจเสน้ ทางจากทพี่ กั ไป ยงั ศาลจงั หวดั พงั งา ทงั้ เสน้ ทางไป - กลบั ค�ำนวนระยะเวลา นอกจากนน้ั เมย์ ยงั ไดป้ ระสานเจา้ หนา้ ทต่ี �ำรวจหนว่ ยพเิ ศษใหม้ าดแู ลความปลอดภยั ใหพ้ ยานดว้ ย • ศาล พวกเขาส�ำรวจและออกแบบเสน้ ทางการเดนิ ขนึ้ - ลงตกึ การ เดนิ ไปหอ้ งพจิ ารณาคดี หอ้ งนำ�้ หอ้ งรบั ประทานอาหาร มเี จา้ หนา้ ทด่ี แู ลตามจดุ ตา่ งๆ “พยานจะขน้ึ ตกึ ตรงไหน ลงตรงไหน ไปหอ้ งนำ้� อยา่ งไร ทงั้ หมดตอ้ ง คดิ ใหล้ ะเอยี ด พยานจะตอ้ งไมเ่ จอกบั จำ� เลยหรอื ญาตจิ ำ� เลยแมแ้ ตค่ นเดยี ว” เมยเ์ นน้ เพราะหากพยานไดเ้ หน็ หนา้ หรอื ไดย้ นิ ค�ำพดู ของคนในชมุ ชน มนั อาจ จะสง่ ผลกระทบตอ่ ความรสู้ กึ และการสบื พยานในศาลได้ “ปจั จยั อะไรทพี่ ยานรสู้ กึ กลวั กงั วลใจ ไมป่ ลอดภยั ไมก่ ลา้ เบกิ ความ จะเคลยี รใ์ หห้ มด เรากต็ อ้ งทำ� ใหเ้ ขาคลายความกงั วล ความมน่ั คงจติ ใจมผี ลตอ่ การเบกิ ความในศาล เรากต็ อ้ งทำ� ” เมยก์ ลา่ ว

142 คดนี แ้ี มไ้ มถ่ งึ ขนาดมอี ทิ ธพิ ลมาเฟยี อะไร แตด่ ว้ ยจ�ำนวนคนและญาติ จ�ำเลยมจี �ำนวนมาก กน็ บั ไดว้ า่ มอี นั ตรายตอ่ ความรสู้ กึ และความปลอดภยั ของ พยานไดเ้ ชน่ กนั • หอ้ งสบื พยาน ทมี มลู นธิ ฯิ และอยั การท�ำแผนผงั ใหน้ อ้ งฟา้ เหน็ ภาพ หอ้ งสบื พยานและอธบิ ายใหเ้ ธอเขา้ ใจถงึ บรรยากาศและสงิ่ ทจ่ี ะเกดิ ขน้ึ ในวนั สบื พยาน ผู้พิพากษานั่งตรงบัลลังก์นี้ จ�ำเลยจะอยู่ตรงกลางต่อหน้าบัลลังก์ ผู้พพิ ากษา ทนายความของจ�ำเลยอยอู่ กี ฝง่ั และอยั การและทนายความของเรา อยฝู่ ง่ั ใกลๆ้ นอ้ ง “นอ้ งฟา้ ไมต่ อ้ งกลวั นะ คนในหอ้ งใหญจ่ ะไมเ่ หน็ เรา แตเ่ ราเหน็ เขา จะ มแี ตเ่ สยี งของเราทอ่ี อกไปหอ้ งใหญ”่ ทพิ ยอ์ ธบิ ายใหน้ อ้ งฟา้ รบั รู้ นอกจากนกั สงั คมสงเคราะหแ์ ลว้ ทพิ ยเ์ ปน็ อกี คนทน่ี อ้ งฟา้ เลอื กใหเ้ ขา้ ไปนง่ั อยใู่ นหอ้ งสบื พยานกบั เธอ “พน่ี กั สงั คมสงเคราะหจ์ ะฟงั คำ� ถามของทา่ นอยั การและทนายจำ� เลย แลว้ ถามนอ้ งฟา้ อกี ท”ี ทพิ ยอ์ ธบิ ายตอ่ “พกี่ จ็ ะอยทู่ ใ่ี นหอ้ งกบั นอ้ งฟา้ ดว้ ย” บคุ คลทเี่ ดก็ เลอื กใหเ้ ขา้ ไปนงั่ ในหอ้ งสบื พยานดว้ ยเปน็ คนทเ่ี ดก็ รสู้ กึ อนุ่ ใจสบายใจ หลายครงั้ เปน็ แมห่ รอื คนในครอบครวั แตใ่ นกรณกี ารละเมดิ ทาง เพศ การตอบค�ำถามบางเรอื่ งตอ่ หนา้ แมผ่ เู้ ปน็ ทรี่ กั และมคี วามหวงั ในตวั เธอ อาจเปน็ อปุ สรรคทที่ �ำใหน้ อ้ งไมก่ ลา้ เลา่ เรอ่ื งราวตรงๆ • จบั ชพี จรพน้ื ท่ี อกี สง่ิ ทส่ี �ำคญั เชน่ กนั ในแงก่ ารดแู ลความปลอดภยั ให้ พยานคอื การสบื ชพี จรของพยานและผคู้ นในทอ้ งถน่ิ เจา้ หนา้ ทคี่ มุ้ ครองพยานลง

143 ไปสบื ทงั้ แบบทางการและไมเ่ ปน็ ทางการ พดู คยุ กบั ผคู้ นหลายฝา่ ยทงั้ ฝา่ ยทอ้ งถน่ิ การเมอื ง ราชการ “บางที เรากไ็ ปนงั่ รา้ นกาแฟยามเชา้ ทชี่ าวบา้ นนยิ มไป ดวู า่ ใครพดู อะไร เกย่ี วกบั เรอื่ งนกี้ นั บา้ ง อยา่ งไร” เจา้ หนา้ ทคี่ มุ้ ครองพยานเลา่ สว่ นเมย์ ยง่ิ ใกลว้ นั สบื พยาน เขายงิ่ เฝา้ “วดั ชพี จรพยานวา่ ยงั เตน้ ถกู จงั หวะหรอื ไม”่ ในส่วนของน้องฟ้า เขาไม่ค่อยห่วงเพราะอยู่ในความดูแลของกรม คมุ้ ครองสทิ ธแิ ละเสรภี าพและทมี ทดี่ แู ลสภาพจติ ใจเตม็ ท่ี แตก่ บั พยานโจทก์ อ่ืนๆ เขาตอ้ งเฝา้ ดูและถามไถเ่ พื่อส�ำรวจวา่ มกี ารเขา้ ไปแทรกแซงพยานให้ เปลย่ี นทา่ ทหี รอื ไม่ คดนี ม้ี กี ารสบื พยานราว 2 เดอื น ชว่ ง 3 ก.ค. - 24 ส.ค. 2561 พยาน ทง้ั ฝา่ ยโจทกแ์ ละฝา่ ยจ�ำเลยกวา่ 70 ปาก คดจี ะท�ำการสบื พยานฝา่ ยโจทกใ์ หแ้ ลว้ เสรจ็ กอ่ น จากนน้ั จงึ จะเรมิ่ ตน้ สบื พยานฝา่ ยจ�ำเลย นอ้ งฟา้ และครอบครวั ตอ้ งมาเบกิ ความและสบื พยาน 4 วนั ดงั นนั้ หว้ ง เวลาดงั กลา่ ว ทกุ ทมี ตอ้ งชว่ ยกนั ท�ำใหพ้ ยานรสู้ กึ มน่ั ใจในความปลอดภยั และ มนั่ คงในการท�ำหนา้ ทพี่ ยานเตม็ ท่ี “เมอ่ื เสรจ็ จากการสบื พยาน นอ้ งฟา้ และครอบครวั จะตอ้ งเดนิ ทางกลบั กรงุ เทพทนั ท”ี “ทกุ อยา่ งตอ้ งพรอ้ มและละเอยี ดทส่ี ดุ ” เมยเ์ ลา่ กระบวนการตงั้ แต่ ตน้ จนจบ

นดั สืบพยาน

ในหอ้ งสบื พยาน ปา้ มลกำ�ลังจดบันทึกบางอย่างในสมดุ ของเธอ ทนายฝัง่ จำ�เลยและศาลถาม “จดบันทึกอะไร” ปา้ มลย้ิมและอ่านสิ่งที่เธอเขยี น “เหน็ ผชู้ ายจ�ำ นวนหน่ึงนั่งในห้องแล้วร้สู ึกสลดใจว่า เราเปน็ สว่ นหนงึ่ ของการทำ�ใหผ้ ชู้ ายเหลา่ นเ้ี ป็นจ�ำ เลยของสงั คม ถ้าสงั คมไทยเขม้ แขง็ ไมย่ ินยอมใหใ้ ครก็ตาม ใช้อ�ำ นาจทางเพศของตัวเองไปละเมิดคนท่ีอ่อนด้อยกว่า เราจะไม่เห็นมนุษย์เหลา่ นม้ี านั่งอยู่ในศาล น่ีคอื การสญู เสยี ในภาพรวม เราไมไ่ ดร้ ูจ้ ักกบั คนเหลา่ นนั้ แตเ่ ราสะเทือนใจ เพราะคนเหล่านนั้ อาจเป็นพ่อของเด็กสักคน อาจเปน็ ปูต่ าของเด็กสกั คน อยากสง่ สญั ญาณถึงผชู้ ายทกุ คน ดูคดีนเ้ี ป็นบทเรยี น สักวนั ความรบั ผิดชอบทางกฎหมายและมโนสำ�นึกตอ้ งตกเป็นของคุณ” ดอกเยอบรี า่ สญั ลกั ษณข์ องจติ ใจทบี่ รสิ ทุ ธไิ์ รเ้ ดยี งสาแตแ่ ฝงไวด้ ว้ ยความเขม้ แขง็ กลุ ธวชั เจรญิ ผล (ภาพประกอบ)

ศาลจงั หวดั พงั งา 3 กรกฎาคม 2561 สบื พยานนดั แรก กองทพั ผสู้ อื่ ขา่ ว ชาวบา้ นหมบู่ า้ นเกาะแรดออกนั อยหู่ นา้ ศาลจงั หวดั พงั งา แตศ่ าลอนญุ าตเฉพาะทมี ทนายความและผเู้ กย่ี วขอ้ งเทา่ นนั้ ทสี่ ามารถเขา้ รว่ มรบั ฟงั การพจิ ารณาคดี ทางญาตๆิ และผสู้ อื่ ขา่ วตอ้ งนงั่ รอความคบื หนา้ ดา้ น นอกหอ้ งพจิ ารณาคดี ทมี ปา้ มล พยานและครอบครวั เดนิ ทางมาถงึ ศาลกอ่ นหนา้ นโี้ ดยใช้ ประตทู างเขา้ ทเ่ี ลย่ี งฝงู ชนทอ่ี ยดู่ า้ นหนา้ ศาล กอ่ นจะขน้ึ เบกิ ความในศาล นอ้ งฟา้ มที า่ ทปี กติ ไมห่ วาดกลวั อยั การจริ วฒั นพ์ ดู กบั นอ้ งฟา้ สนั้ ๆ แตช่ ว่ ยเสรมิ พลงั ใจ “อดทนไวน้ ะ อกี ครง้ั เดยี ว เอาใหผ้ า่ นเลยนะ เอาใหจ้ บ จบครงั้ นแ้ี ลว้ เราจะไมพ่ ดู ถงึ มนั อกี จะไมม่ ใี ครพดู ถงึ เรอื่ งนอ้ี กี เลย จะไมต่ อ้ งคดิ ถงึ มนั อกี เอาใหช้ ดั อยา่ กลวั ไมม่ ใี ครท�ำรา้ ยนอ้ งไดอ้ กี แลว้ ” น้องฟ้าเข้าไปในห้องสืบพยานที่แยกออกมาจากห้องพิจารณาคดี นกั สงั คมสงเคราะหน์ งั่ ใกลๆ้ เธอ สว่ นทพิ ยน์ ง่ั อยมู่ มุ หอ้ ง หนั หนา้ เขา้ หานอ้ ง

147 “เราจะเหน็ คนทอี่ ยขู่ า้ งนอกนะ แตพ่ วกเขาจะไมเ่ หน็ เรา” ทพิ ยย์ ำ�้ กบั นอ้ งฟา้ “พนี่ กั สงั คมฯ จะถามคำ� ถามทอ่ี ยั การและทนายถามมา นอ้ งฟา้ กต็ อบ พเ่ี ขาไปนะ” กอ่ นหนา้ น้ี ทพิ ยไ์ ดบ้ อกกบั นอ้ งฟา้ แลว้ วา่ หากเธอรสู้ กึ ไมไ่ หว ใหส้ ง่ สญั ญาณใหน้ กั สงั คมฯ หรอื ทพิ ย์ “เราบอกกนั แลว้ วา่ ถา้ หนปู วดฉี่ หวิ คดิ อะไรไมอ่ อก ปวดหวั ไมไ่ หว ขอหยดุ ไดเ้ ลย อยา่ กดดนั ตวั เอง อยา่ ฝนื เราขอไปเขา้ หอ้ งนำ้� ดมื่ นำ�้ หรอื พกั กอ่ นได”้ ทพิ ยย์ ำ้� นอ้ งฟา้ อกี ครงั้ ผคู้ นทยอยเขา้ มาในหอ้ งพจิ ารณาคดี ทนายจ�ำเลย อยั การ ทนาย โจทกร์ ว่ ม ญาตขิ องฝา่ ยจ�ำเลย ศาลขน้ึ บลั ลงั กแ์ ลว้ การตอ่ สคู้ รง้ั ส�ำคญั ก�ำลงั จะเรมิ่ นอ้ งฟา้ ตอ้ งเดนิ ทางกลบั ไปในประสบการณอ์ นั เลวรา้ ยอกี ครงั้ เพอื่ บอก เลา่ เรอ่ื งราวทเ่ี กดิ ขนึ้ กบั เธอใหล้ ะเอยี ดและครบถว้ นทสี่ ดุ เดมิ พันของการตอ่ สคู้ รั้งนีค้ อื ศักด์ิศรีของตวั เธอและครอบครวั และ ความยตุ ธิ รรม ไมร่ วู้ า่ หวั ใจของเดก็ สาววยั 15 เตน้ แรงเพยี งใด การเตรยี มและเสรมิ พลงั ใจพยานทหี่ ลายฝา่ ยพยายามชว่ ยกนั มาตลอด เกอื บหนงึ่ ปกี �ำลงั จะพสิ จู นต์ วั มนั เอง .. ความจรงิ ทอี่ ยกู่ บั เธอกเ็ ชน่ กนั

148 อยั การเรม่ิ กลา่ วขอ้ หาทฟ่ี อ้ งรอ้ งจ�ำเลยทง้ั 11 และกระบวนการสบื พยานกเ็ รมิ่ ขนึ้ การกระท�ำผดิ รวมทง้ั สนิ้ 16 ครง้ั ครงั้ แรกเมอ่ื วนั ที่ 14 พค. 2559 เวลานน้ั เปน็ ชว่ งกอ่ นเปดิ เทอม พอ่ แมไ่ ปกรดี ยาง ผกู้ ระท�ำคอื หลานชายพอ่ (ลกู พชี่ าย) บกุ รกุ เขา้ ไปในบา้ นและขม่ ขนื เธอ อกี ทงั้ ขม่ ขจู่ ะฆา่ และจะท�ำใหพ้ อ่ เปน็ ผตู้ อ้ งหา หลังจากนั้นก็มีการกระท�ำล่วงเกินในบ้านของเธออีก หลายครงั้ โดยหลานชายพอ่ คนเดมิ น�ำชายคนอน่ื มารว่ มกระท�ำผดิ ดว้ ย 1 - 2 คน มกี ารถา่ ยภาพและคลปิ การกระท�ำผดิ ไวด้ ว้ ย ทกุ ครง้ั จะมีการบังคับให้เธอใช้สารเสพติด เป็นผงสีขาวเม็ดสีแดง ใส่ กระดาษตะกวั่ ท�ำเปน็ รปู เรอื ใชไ้ ฟแชก็ ลนใหเ้ กดิ ควนั แลว้ บงั คบั กดหวั ใหเ้ ธอสดู ควนั จนมนึ งงกอ่ นลงมอื ขม่ ขนื ครงั้ หลงั ๆ ผกู้ ระท�ำผดิ พาตวั เธอขน้ึ มอเตอรไ์ ซค์ แลว้ พาไป ทรี่ มิ ชายทะเล มชี ายอกี หลายคนอยทู่ น่ี น่ั และช�ำเราเธอทชี่ ายหาด และ/หรอื ขน�ำ สงู สดุ 6 - 7 คน ทกุ ครงั้ บงั คบั ใหเ้ ธอสดู ดมสารเสพตดิ

149 พยานฝา่ ยโจทกม์ ที งั้ สนิ้ 28 ปาก ทง้ั พยานบคุ คล พยานผเู้ ชยี่ วชาญ เชน่ จติ แพทย์ ต�ำรวจ แตพ่ ยานคนส�ำคญั คอื นอ้ งฟา้ จติ แพทยจ์ ากโรงพยาบาลตะกว่ั ปา่ ขน้ึ เบกิ ความในศาล ใหค้ วามเหน็ เชิงวชิ าการกับสภาพจติ ใจของน้องฟ้าว่ามีอาการ Post-Traumatic Stress Disorder จากการผา่ นเหตกุ ารณเ์ ลวรา้ ย กระทบกระเทอื นใจรนุ แรง เธอวติ ก กงั วล หวาดผวา นอกจากนน้ั ยงั มหี ลกั ฐานผลการตรวจรา่ งกายของนอ้ งท่ี รายงานถงึ รอ่ งรอยการมเี พศสมั พนั ธ์ ปากชอ่ งคลอดขยาย แมท้ นายจ�ำเลยจะ พยายามซกั ในท�ำนองวา่ นอ้ งฟา้ อาจเคยมแี ฟนและมเี พศสมั พนั ธก์ บั แฟนหรอื ไม่ แตน่ อ้ งฟา้ และพยานแวดลอ้ มกต็ อบไดว้ า่ นอ้ งเปน็ เดก็ ทอ่ี ยกู่ บั ครอบครวั ตลอด เวลา ไมเ่ ทยี่ ว ไมม่ แี ฟน และไมเ่ คยมเี พศสมั พนั ธต์ ามประเดน็ ทตี่ งั้ ไว้ เจา้ หนา้ ทตี่ �ำรวจ 2 นาย บอกเลา่ ถงึ ค�ำพดู ของจ�ำเลยบางคนทข่ี ณะนน้ั ถกู กมุ ตวั ไวใ้ นหอ้ งขงั จ�ำเลยพดู วา่ ไดล้ ะเมดิ เหยอื่ ภาพถา่ ยพยานแวดลอ้ มของพนื้ ทชี่ มุ ชน บา้ นของพยาน จ�ำเลย ทที่ ง้ั ทพิ ยแ์ ละทนายวรรณถา่ ยไวก้ เ็ ปน็ หลกั ฐานประกอบการสบื พยานของนอ้ งฟา้ ที่ จะยนื ยนั ค�ำบอกเลา่ ของเธอ เชน่ ขน�ำ สถานทที่ เ่ี ปน็ จดุ กอ่ เหตุ ทมี โจทกก์ ม็ ี ภาพถา่ ยไว้ ในขณะทฝี่ า่ ยจ�ำเลยพยายามบอกวา่ สภาพกระทอ่ มผพุ งั ไมน่ า่ มี การกระท�ำผดิ ไดแ้ ละค�ำใหก้ ารของนอ้ งฟา้ เลอ่ื นลอย แตท่ างฝา่ ยโจทกไ์ ดภ้ าพ ขน�ำไวก้ อ่ นทจี่ ะถกู รอ้ื ท�ำลาย นอกจากนก้ี ม็ พี ยานอกี หลายคนรวมถงึ พอ่ และแมข่ องนอ้ งฟา้ แตห่ นง่ึ ในพยานทมี่ คี วามหมายมากกบั คดนี คี้ นหนงึ่ คอื เดก็ วยั 8 ขวบ ลกู พล่ี กู นอ้ งของ ผเู้ สยี หายและเปน็ หลานของจ�ำเลยบางคนทน่ี น่ั ดว้ ย

150 เดก็ คนนเี้ ปน็ ผทู้ เี่ คยเหน็ คลปิ การขม่ ขนื ทหี่ นง่ึ ในผกู้ ระท�ำผดิ ไดบ้ นั ทกึ ภาพไวใ้ นโทรศพั ทม์ อื ถอื ของนอ้ งฟา้ คลปิ ดงั กลา่ วถกู ลบทงิ้ ไปแลว้ และต�ำรวจ กลา่ ววา่ ไมอ่ าจกไู้ ฟลค์ นื มาได้ จงึ เหลอื แตค่ �ำบอกเลา่ ของเดก็ คนเดยี วทเ่ี คยเหน็ เดก็ 8 ขวบตอบค�ำถามซอื่ ๆ ตามประสาเดก็ อยั การถาม “เหน็ อะไรในโทรศพั ท”์ “เหน็ คนแกผ้ า้ ” “เปน็ ใคร รจู้ กั ไหม” “พฟี่ า้ ” “เหน็ ใครอกี ” “เหน็ อา ...” “เขาทำ� อะไร” “อานอนอยบู่ นตวั พฟี่ า้ ” “ใสเ่ สอื้ ไหม” “ไมใ่ ส”่ ฯลฯ