151 พวกเราต่างก็เป็นนักเดินทางผู้โดดเด่ียว เวียนว่ายตายเกิดอย่าง เปน็ ทกุ ขเ์ ปน็ รอ้ นตลอดมา ไดม้ าเพอื่ เสยี ไป เสยี ไปแลว้ ไดใ้ หม่ ชวี ติ นค้ี ณุ เคยได้มาและเสียไปแค่ไหน ชีวิตก่อนๆรวมกันแล้วเคยได้มาและเสียไป ยงิ่ กว่านั้นนับอนนั ต์ หากเปรยี บวา่ ชาติน้ีไดน้ ้ำ� มาหนึ่งหยด ท่คี ุณเสยี ไป ทุกชาตทิ ี่ผ่านมารวมแล้วย่ิงกว่านำ�้ ในมหาสมุทรทงั้ หมด! การได้มาและเสียไปน่ันแหละ เป็นเหตุให้เกิดความอยากโน่น อยากน่ีไม่หยุด ความอยากน่ันแหละคือตัณหา ตัณหานั่นแหละคือความ หิวกระหาย แถมไม่รู้ตัวว่าแท้จริงแล้ว ที่หิวน้ันหิวน้�ำ ที่หาน้ันหาน�้ำ แล้ว จะไปทราบได้อย่างไรว่าแหล่งน้�ำต้องไปทางไหน ส่วนใหญ่ก็ต้องหา แหล่งพักกลางทาง เพือ่ ลกุ ขึน้ ดนั้ ดน้ ต่อไป นีแ่ หละเรยี กวา่ ‘สมั ภเวสี’ ซง่ึ ความหมายดัง้ เดิมคอื ผแู้ สวงหาท่เี กิด คอื ต้องเกิดในท่ใี ดท่หี นง่ึ เกดิ แลว้ ต้องตายจากทน่ี ั้น เพอื่ ใหก้ รรมจดั สรรท่ีเกิดใหมแ่ ลว้ ๆเล่าๆไมไ่ ดเ้ ลกิ การเวยี นวา่ ยตายเกดิ ไมเ่ คยใหค้ วามอมิ่ ไมเ่ คยใหค้ วามพอ จงึ ไมเ่ คย มกี ารยตุ กิ ารทอ่ งเทยี่ วอนั วกวนไดเ้ อง เวน้ แตจ่ ะไดผ้ ชู้ ที้ างเชน่ พระมหาบรุ ษุ ผเู้ ปน็ จอมศาสดา การเดนิ ทางสสู่ ระโบกขรณเี พอ่ื ยตุ คิ วามวกวนในเขาวงกต ซ�ำ้ ซาก จึงเร่มิ ต้นขน้ึ ได้ ทกุ อย่างทเี่ ราเชื่อ ทกุ อย่างทเ่ี ราคิด ทุกอย่างทเ่ี ราแสดงความเห็น ไป จะเขลาหรือฉลาดก็ตาม ล้วนงอกเงยข้ึนมาจากราก อันได้แก่ความ ไมร่ ตู้ ามจรงิ นึกวา่ กายใจคือเรา นกึ ว่าเรามอี ยูใ่ นกายใจ จากน้ันกต็ ัดสิน ว่าอะไรนา่ เอา อะไรนา่ มี อะไรถกู อะไรผิด อะไรควร อะไรไมค่ วร อะไร ยตุ ิธรรม อะไรไม่ยตุ ธิ รรม ต่อเม่ือเห็นตามจริงว่ากายใจแบบนี้ ตลอดจนกายใจแบบอ่ืนใน ภพภูมิอน่ื เป็นเพียงเครื่องล่อใหห้ ลงยดึ จึงค่อยเกิดปัญญาทีละนอ้ ย มี สติรู้เป็นขณะๆว่ากายใจแสดงความไม่เท่ียงออกมาโต้งๆอยู่ตลอดวัน howfarbooks.com
152 ตลอดคนื นับแต่ลมหายใจ ความเคล่อื นไหว สุขทกุ ข์ ภาวะทางใจท่เี ด๋ียว ก็สงบเด๋ียวก็ฟุ้ง ตลอดเรื่อยไปจนกระท่ังความจ�ำ ความนึกคิดที่กลับไป กลับมา เด๋ียวดีเด๋ียวร้าย ท้ังหลายท้ังปวงมันมีตรงไหนท่ีควรให้เข้าไป สำ� คญั วา่ เท่ยี งแน่ เป็นเราแน่ ไม่ว่าคุณจะพอใจหรือไม่พอใจ อย่างไรทุกสิ่งที่มีก็ต้องดับหายไป อยูด่ ี แตห่ ายแลว้ กลับดับความหิวในส่วนลึกไม่ได้ จึงควรที่เราจะเอาค�ำ ตอบอนั เป็นยอดแห่งประโยชน์ของพทุ ธศาสนา นัน่ คอื ท�ำอย่างไรจะตัด อาลัย ตดั ยางเหนียว และตัดความหิวไดอ้ ยา่ งถาวร กรรมอนั ควรแกร่ สแห่งวมิ ุตตสิ ขุ นพิ พานเปน็ รสอนั เยยี่ ม และอะไรทเ่ี ยย่ี มกม็ กั ไดม้ ายาก ไมใ่ ชเ่ พยี ง ให้ทานรักษาศีลแล้วจะเข้าถึงกันง่ายๆ แต่การให้ทานและการรักษาศีล นน่ั แหละ คอื กา้ วแรกของการเดินทางไปส่นู ิพพาน เพราะจะช่วยใหจ้ ติ มี ความไมเ่ ดือดร้อน ไม่กระสบั กระส่าย พร้อมจะตงั้ ม่ันเป็นสมาธิ ดัดจติ ที่ คดใหต้ รง ปรบั ความคดิ ทซ่ี บั ซอ้ นใหซ้ อ่ื ยกระดบั จติ ทบึ ใหเ้ ปน็ จติ ใส เมอื่ ตรงและใสซื่อพอ ก็จะเห็นตามจรงิ ว่าอะไรๆกำ� ลังแสดงความไม่เท่ยี งอยู่ ทกุ ขณะ กระทง่ั รสู้ กึ วา่ ‘ทงั้ ตวั ’ ทก่ี ำ� ลงั ปรากฏอยเู่ ดย๋ี วน้ี คอื ทต่ี ง้ั ของความ ไม่เที่ยง หาใช่ที่ตั้งของตัวตน อุปาทานจึงฉีกขาด เสมือนเปิดหลังคาที่ ครอบเราไวใ้ นหอ้ งแคบ ใหแ้ หงนมองขนึ้ ไปเห็นทอ้ งฟ้ากวา้ งได้ การฝกึ รตู้ ามจรงิ วา่ อะไรๆตอ่ หนา้ ตอ่ ตาลว้ นแสดงความไมเ่ ทย่ี งนนั้ เรยี กวา่ การเจรญิ สติ การเจรญิ สตเิ ปน็ กรรมชนดิ หนง่ึ ไมใ่ ชก่ รรมดำ� ไมใ่ ช่ กรรมขาว แตเ่ หนือกว่าน้นั คือเปน็ กรรมท่ีอยเู่ หนือขาวเหนอื ดำ� จะเรยี ก ให้ง่ายว่าเป็น ‘กรรมใส’ ก็ได้ เพราะในที่ที่กรรมน้ีเผล็ดผลเต็มท่ี มีแต่ เสยี ดาย... คนตายไมไ่ ดอ้ า่ น
153 บรมสขุ อนั บรสิ ุทธ์ถิ าวร จติ ไมถ่ กู ปรุงแตง่ ใหข้ าวหรอื ด�ำ แตจ่ ะบริสทุ ธ์ิใส และไมก่ ลับมาเป็นทุกข์ได้อีกเลย นมิ ิตบอกลาง นิมิตบอกลางจะไม่เกิดข้ึนกับพระอรหันตขีณาสพ จิตดวงสุดท้าย จะวูบหายไปเฉยๆเหมือนเปลวเทียนดับ จากน้ันพระอรหันต์จะอยู่ใน ความเปน็ อมตะทไี่ ร้รอ่ งรอย ไมต่ า่ งจากรอยเทา้ นกในอากาศ สำ� หรบั ผมู้ คี วามเพยี รนอ้ ย การเหน็ นพิ พานอาจไมเ่ กดิ ขนึ้ ระหวา่ ง มชี วี ติ แตพ่ ระพทุ ธองคก์ ท็ รงใหช้ อ่ งทางไว้ เพราะขณะใกลต้ ายนนั้ จติ ของ ผสู้ ง่ั สมศรทั ธา สงั่ สมทาน สงั่ สมศลี ไวม้ ากแลว้ จะมคี วามหนกั แนน่ พรอ้ ม จะเปน็ ฌานในแบบรเู้ หน็ กายใจไมเ่ ทย่ี ง ไมใ่ ชต่ วั ตนไดถ้ นดั ซง่ึ กห็ มายถงึ ประตูนพิ พานจะเปดิ งา่ ยแล้ว วิธีช้ีทางนิพพานแก่ผู้ป่วยใกล้ตายง่ายๆแต่ได้ผลน้ี มาจากการที่ เคยมผี ทู้ ลู ถามพระพทุ ธเจา้ วา่ ถา้ ผปู้ ว่ ยพอมสี ตปิ ญั ญา แตก่ ำ� ลงั เสวยทกุ ข์ จากการเป็นไข้หนักใกล้ตาย ควรบอกทางแก่เขาอย่างไรดี พระพทุ ธองคต์ รสั วา่ ใหส้ อนอยา่ งน้ี คอื จงเบาใจเถดิ วา่ เธอมคี วาม เลอื่ มใสไมห่ วนั่ ไหวในพระพทุ ธเจา้ ในพระธรรม ในพระสงฆ์ มศี ลี ทเี่ หลา่ อริยเจ้าใคร่แล้ว ไม่ขาด ไม่ทะลุ ไม่ด่าง ไม่พร้อย เป็นอิสระ มีศีลอัน ครอบง�ำความหลงผิดได้แล้ว ศลี นี้เองเป็นไปเพอ่ื ความตั้งมน่ั แหง่ จิต จากนั้นให้ถามผู้ป่วยว่ายังมีความห่วงใยในมารดา บิดา บุตร ภรรยา อยู่หรือไม่? ถ้าหากผู้ป่วยตอบว่ายังห่วงใย ก็ให้กล่าวว่าทุกคน ต้องตายเป็นธรรมดาเหมือนกับเรา ถึงเราใส่ใจห่วงใยหรือไม่ห่วงใยใน howfarbooks.com
154 มารดา บดิ า บตุ ร และภรรยา พวกเขาก็จะตอ้ งตายตามไปอยดู่ ี ฉะนน้ั ขอให้ละความหว่ งใยในบคุ คลเหลา่ นัน้ เสียเถิด หากเขารับว่าสามารถละความห่วงใยในบุคคลรอบตัวได้แล้ว พึง ถามเขาอีกว่า ยังมคี วามอยากไดข้ ้องตดิ ในกามคุณ ๕ อนั เปน็ ของมนษุ ย์ อยหู่ รอื ไม?่ หากผปู้ ว่ ยตอบวา่ ยงั ขอ้ งตดิ กใ็ หก้ ลา่ วโดยมพี ระพทุ ธเจา้ เปน็ ประกันว่า กามอันเปน็ ทิพย์ยังดกี ว่า ประณตี กวา่ กามอนั เป็นของมนษุ ย์ ขอท่านจงพรากจิตให้ออกจากกามอันเป็นของมนุษย์ แล้วน้อมจิตไปใน เทวดาชั้นตา่ งๆเถดิ หากเขารับว่าสามารถละความอยากได้ข้องติดในกามคุณ ๕ อัน เปน็ ของมนษุ ยไ์ ด้แลว้ พงึ กลา่ ววา่ ความสขุ แมท้ ี่เหนอื กว่ากามคุณ ๕ ใน ภพเทวดายังมี คอื ความสขุ จากการเขา้ สมาธฌิ านในพรหมโลก แต่แมจ้ ะ ไดเ้ ปน็ ถงึ รปู พรหมและอรปู พรหมกไ็ มเ่ ทยี่ ง ไมย่ ง่ั ยนื ยงั นบั เนอื่ งในความ หลงผิดยึดม่ันถือม่ันว่าภพนั้นๆว่าเป็นตน ขอจงพรากจิตให้ออกจาก เทวโลกและพรหมโลก แลว้ น�ำจติ เขา้ ไปในความดบั จากการยดึ มน่ั ถอื มนั่ เถดิ หากเขารบั วา่ สามารถถอนความยดึ มนั่ แมใ้ นเทวโลกและพรหมโลก แลว้ และไดน้ ำ� จติ เขา้ ไปในความดบั จากอาการยดึ มนั่ ถอื มนั่ วา่ เปน็ อะไรๆ แลว้ เชน่ นนั้ พระพทุ ธองคต์ รสั วา่ ทา่ นไมก่ ลา่ วถงึ ความตา่ งอะไรกนั ระหวา่ ง ผมู้ จี ติ พน้ แลว้ อยา่ งนี้ กบั ภกิ ษผุ พู้ น้ แลว้ ตง้ั รอ้ ยปี เพราะตา่ งกพ็ น้ ดว้ ยวมิ ตุ ติ เหมือนกนั หากจงั หวะใกลต้ ายอนั เปน็ โอกาสทองนนั้ จติ ของผปู้ ว่ ยทบทวนอยู่ โดยอาการเชน่ ทกี่ ลา่ วมาน้ี กระทงั่ หมดความไยดี หมดความขอ้ งตดิ พะวง ในอะไรๆ แลว้ ต้ังมั่นอยู่ในความผอ่ งใสไร้มลทนิ กจ็ ะมกี �ำลงั เพยี งพอต่อ การปลอ่ ยวางภพภูมทิ ง้ั หลายด้วยปญั ญาอันชอบได้ เสียดาย... คนตายไมไ่ ดอ้ า่ น
155 สภาพแวดลอ้ มของนิพพาน นิพพานไม่ใช่ผลของกรรม ไม่ใช่ภพภูมิ ฉะน้ัน จึงไม่มีสภาพที่ มนษุ ยแ์ ละเทวดาจะเหน็ ดว้ ยตาเปลา่ ไมอ่ าจกำ� หนดวา่ เปน็ รปู เหลย่ี มหรอื รปู กลม เปน็ อากาศวา่ งหรือทึบตนั ทุกอย่างต่างไป พ้นจากวิสัยทเ่ี ราเคย รบั รจู้ ากประสาทหยาบ และผพู้ บมาแลว้ กไ็ มอ่ าจเอย่ ถงึ วา่ มหศั จรรยป์ านใด ไดแ้ ตก่ ลา่ วบอกเปน็ นยั วา่ ขนื คดิ ไปกฟ็ งุ้ ซา่ นเปลา่ คลา้ ยกบั ปลาใตน้ ำ�้ ยอ่ ม งุนงงสงสัย เมื่อเต่าข้ึนบกแล้วกลับลงมาเล่าให้ฟังว่าบกเป็นอย่างไร อากาศวา่ งและเว้ิงฟ้าสวยงามปานไหน การเจรญิ สติทัง้ หมดเป็นไปเพียงเพื่อไหลเขา้ ไปรวมกบั มหาสมุทร แหง่ ความว่างซง่ึ มอี ยู่กอ่ น ไมใ่ ช่เจรญิ สตแิ ลว้ มหาสมุทรแหง่ ความวา่ งจงึ ปรากฏในภายหลงั ถา้ จะคดิ ถงึ มหาสมทุ รแหง่ ความวา่ งนดี้ ว้ ยอาการคะเน พระพุทธเจ้าตรัสแนะใหค้ ดิ ถงึ ความเปน็ บรมสุข มคี วามเป็นอนันต์ สว่าง แจ้งท่ัวตลอด ไมม่ ีใครสรา้ ง ไมม่ ใี ครท�ำ และไมอ่ าจตายไป แตผ่ ้เู จริญสติ สามารถเขา้ ไปรู้ไดเ้ ฉพาะตนตั้งแตย่ ังไม่ตาย อย่างท่เี ราเหน็ กันอยูน่ ้ี จะเปน็ ตวั คนอา่ นหรือหนังสอื กต็ าม เรยี ก ว่า ‘มขี นึ้ ดว้ ยเหตุ’ ดับจากท่ีเหน็ ทเ่ี ป็นอย่นู ้ี เรียกวา่ ‘ไมม่ ีแลว้ เพราะเหตุ ดับ’ แตน่ ิพพานอยเู่ หนอื กว่าการมแี ละการไมม่ ี จงึ พ้นวสิ ัยท่ีจะบรรยาย ด้วยค�ำพูดที่ ‘ตดิ อยู่กบั การม’ี ขอเพยี งใหย้ ำ�้ ระลกึ ไวเ้ ถดิ วา่ พระพทุ ธเจ้า ใหค้ ิดถึงนพิ พานโดยความเป็นบรมสุข เป็นรสอนั เหนอื รสท้ังปวง จะได้ มกี ำ� ลังใจเข้าใหถ้ งึ อย่างเปน็ ข้ันเปน็ ตอนตามลำ� ดับตอ่ ไป! howfarbooks.com
158 อยู่ไปทำ� ไม? เสยี ดาย... คนตายไมไ่ ดอ้ า่ น
159 howfarbooks.com
160 พุทธพจน์ อยา่ ปลอ่ ยกาลเวลาใหล้ ว่ งไปโดยเปลา่ ประโยชน์ หมน่ั ถาม ตัวเองวา่ วนั คนื ผ่านไป เรากำ� ลังท�ำอะไรอยู่ อย่าปล่อยให้แต่ละวันผา่ นไปเปลา่ ๆ จะได้ประโยชน์มาก หรอื นอ้ ย ก็ขอให้ไดอ้ ะไรบ้างทุกวนั ผู้มศี ลี พินิจธรรม มีชวี ิตอยู่วันเดียว ประเสรฐิ กว่าชีวิตร้อย ปีของผทู้ ศุ ีล จติ ใจไมม่ นั่ คง ผู้มีปัญญาพนิ ิจธรรม มีชีวติ อยวู่ ันเดยี ว ประเสรฐิ กวา่ ชวี ิต รอ้ ยปขี องผไู้ ร้ปัญญา จิตไม่มนั่ คง ผู้ตั้งใจพากเพียรในธรรมอยา่ งต่อเน่ือง มีชวี ิตอยู่วันเดียว ประเสรฐิ กว่าชวี ิตร้อยปขี องผเู้ กียจครา้ น ผพู้ จิ ารณาเหน็ ความเกดิ ขน้ึ และเสอื่ มไป มชี วี ติ อยวู่ นั เดยี ว ประเสริฐกวา่ ชีวติ ร้อยปีของผไู้ มเ่ ห็น ผู้พิจารณาเห็นทางดับทุกข์ถาวร มีชีวิตอยู่วันเดียว ประเสริฐกวา่ ชวี ิตร้อยปีของผู้ไม่เห็น ผพู้ จิ ารณามีดวงตาเหน็ ธรรมคือพระนิพพาน มีชวี ติ อยู่วนั เดียว ประเสรฐิ กว่าชวี ิตรอ้ ยปขี องผูไ้ มเ่ ห็น พระคาถาธรรมบท เสยี ดาย... คนตายไมไ่ ด้อ่าน
161 มุมมองอันควรได้จากพุทธพจน์ หายนะของชวี ติ ไมใ่ ชก่ ารตายแลว้ สาบสญู แตเ่ ปน็ การอยอู่ ยา่ งสญู เปล่า! หลายคนบน่ กระปอดกระแปด เบ่ือหนา่ ยกับความรู้สกึ ว่าตวั เองมี ชวี ติ อยูไ่ ปเรอ่ื ยๆอยา่ งไร้คา่ แล้วสรุปวา่ ชีวติ ไม่มีคา่ ทัง้ ท่จี ริงแล้วไมย่ อม หาเรือ่ งนา่ ภมู ิใจใหต้ วั เองท�ำต่างหาก! แมค้ ณุ จะยงั ไมพ่ บหลกั ฐานวา่ ชวี ติ มคี า่ แตถ่ า้ ศรทั ธาในคณุ คา่ ของ ชวี ติ ก็จะช่วยให้มีแก่ใจใชช้ วี ติ อยา่ งดี กระทงั่ รใู้ นท่สี ุดว่า ชีวติ ดีๆไม่ควร มแี ต่ลมหายใจ แต่ทุกลมหายใจควรมเี ปา้ หมายในชวี ิตอย่ดู ว้ ย! เปา้ หมายทจ่ี ะชว่ ยใหด้ ที สี่ ดุ คอื จดั การกบั วนั นี้ กอ่ นวางแผนถงึ วนั หนา้ ไม่ใช่เอาแตพ่ ะวงถงึ วันหน้า กอ่ นจดั การกบั วันนี้! ถ้าผา่ นความสับสนตรงน้ีได้ ชวี ติ คุณจะดีข้ึนทันที การ ‘วางแผน’ ไปข้างหน้า จะช่วยให้ใจคุณรู้สึกถึงเป้าหมายของชีวิต แต่ถ้าแค่ ‘กังวล’ ไปล่วงหน้า ความรู้สึกจะเหมือนจมอยู่กับความสูญเปล่าของวันน้ี แค่ สำ� รวจความรสู้ กึ ของตวั เองไดถ้ กู ตอ้ งชดั เจนตรงตามจรงิ กท็ ราบแกใ่ จแลว้ ว่า คณุ เปน็ นกั วางแผนหรอื เปน็ แคพ่ วกข้กี งั วลกนั แน่! ภาพชวี ติ ดๆี แบบชาวบา้ นทอี่ ยนู่ อกวดั วาอาราม มกั หมายถงึ ภาพ ของผู้มีครอบครัวที่มั่นคง อบอุ่น ตลอดจนการเป็นผู้สามารถสร้างงาน สรา้ งรายได้ เป็นท่ีพง่ึ ให้ตัวเองและคนอ่นื และเหนือไปกวา่ น้ัน ถ้าดีท่ีสุด ตามอุดมคติของพุทธก็คือ ‘เอาตัวรอดจากทุกข’์ ไดจ้ รงิ ไม่วา่ จะยังอยู่ที่ บา้ น หรือตดั สินใจไปอยู่ที่วดั ก็ตาม! howfarbooks.com
162 จะพบเนื้อคูไ่ ด้อยา่ งไร? เสียดาย... คนตายไม่ไดอ้ า่ น
พุทธพจน์ 163 ถ้าหวังจะได้พบกันท้ังชาติน้ีและชาติหน้า ก็จงเป็นผู้มี ศรัทธาเสมอกนั มศี ีลเสมอกัน มีจาคะเสมอกัน มปี ัญญา เสมอกัน เม่ือท้ังภรรยาและสามีเป็นผู้มีศรัทธา เห็นอกเห็นใจ ผขู้ อ มคี วามสำ� รวม เปน็ อยโู่ ดยธรรม ไมม่ ใี จคดิ ประทษุ รา้ ย กนั พดู จาเปน็ ทน่ี า่ เอน็ ดแู กก่ นั อยู่ ยอ่ มมคี วามเจรญิ รงุ่ เรอื ง มีความผาสกุ รกั ใคร่กนั มาก กเ็ มอ่ื ประพฤตธิ รรมอยดู่ ว้ ยความเสมอกนั ในโลกนแ้ี ลว้ ใน ท่ีสุดย่อมเป็นผู้เสวยอารมณ์บันเทิง น่าเพลิดเพลินอยู่ใน เทวโลก สมชีวสิ ูตรท่ี ๑ ความรกั เกดิ ขนึ้ ดว้ ยเหตสุ องประการ คอื เคยอยรู่ ว่ มกนั ใน กาลกอ่ นหนง่ึ มาเกอื้ กลู ตอ่ กนั ในปจั จบุ นั หนงึ่ เหมอื นเชน่ ที่ดอกบัวและสัตว์ในน้�ำ ย่อมเกิดเพราะอาศัยเหตุสอง ประการ คือ น�ำ้ และเปือกตม ฉันใดกฉ็ นั นัน้ สาเกตชาดก howfarbooks.com
164 มุมมองอันควรได้จากพุทธพจน์ เม่ือใดใครคนหน่ึงอยู่ตามล�ำพังไร้พันธะ ใจเขาจะร�่ำร้องเรียกหา พันธะทเ่ี รียกกันวา่ ‘คนรัก’ มาผูกมดั ตนเอง จะเคยหรอื ไม่เคยมีค่กู ต็ าม นั่นสะท้อนว่า ภาวะคู่ชายหญิงตามธรรมชาติ เป็นสิ่งบีบค้ันให้เรียกหา เพศตรงขา้ มมาเติมเตม็ อยรู่ ำ่� ไป การไมร่ วู้ า่ เนอื้ คอู่ ยไู่ หน แตก่ ร็ อ้ งหาเนอ้ื คอู่ ยเู่ รอ่ื ยๆ เปน็ จดุ เรม่ิ ตน้ ของความเชอ่ื ทเี่ หลวไหล ความใฝฝ่ นั ตามจนิ ตนาการแบบเจา้ ชายเจา้ หญงิ ตลอดจนการไม่ส�ำรวจตัวเองวา่ เหมาะกับใครได้จรงิ บ้าง จรงิ ๆคนเราไมน่ า่ จะจดจำ� ‘คนไม่เคยเจอ’ ได้ แต่น่นั แหละคือสิง่ ทหี่ ลายๆคนพยายามทกึ ทกั นนั่ คอื จดจำ� บคุ คลในฝนั และพยายามคน้ หา กันจนชวั่ ชวี ติ โดยไม่เคยพบแมแ้ ตค่ รัง้ เดยี ว! การทกึ ทกั ของคนสว่ นใหญ่ ทำ� ใหเ้ รอื่ งของเนอ้ื คฟู่ งั ดเู หลวไหล โดย เฉพาะเมื่อพูดถึงการเวียนตายเวียนเกิดกลับมาพบกันอีก ยิ่งฟังยิ่งเป็น เร่ืองของอารมณ์ฝนั บันดาล หาหลกั ฐานข้อพสิ จู นใ์ ดๆไมไ่ ด้ อยา่ งไรกต็ าม เมอื่ มศี รทั ธาปสาทะ มคี วามเปดิ ใจพรอ้ มจะสดบั ฟงั พระด�ำรัสของพระพุทธเจา้ ก็ตอ้ งตง้ั ความเชอ่ื ไว้ว่า เม่ือเหตมุ ี ผลย่อมมี ดังเชน่ ความรกั ชนดิ ‘ถอื ไมเ้ ทา้ ยอดทองกระบองยอดเพชร’ เป็นสง่ิ เกิดขน้ึ ได้ ถา้ สามีภรรยาชว่ ยกนั สรา้ งสม คดิ ดี พดู ดี ทำ� ดีตอ่ กัน นอกจากนน้ั รกั ขา้ มภพขา้ มชาติ แบบทต่ี ายจากกนั ดว้ ยความรสู้ กึ ผกู พนั เกดิ ใหมแ่ ล้วรูส้ กึ คุน้ เคย สานสมั พนั ธก์ ันได้เร็ว สบตาแลว้ บาดจติ แสนพศิ วาส กม็ อี ยจู่ รงิ ไมใ่ ชส่ งิ่ ทเี่ ปน็ แคค่ วามเชอ่ื ลมๆแลง้ ๆ ซงึ่ กเ็ กดิ จาก ตน้ เหตุชนดิ เดยี วกนั คือ คิดดี พูดดี ทำ� ดีตอ่ กัน นัน่ เอง เสยี ดาย... คนตายไม่ได้อา่ น
165 แตส่ ำ� หรับคู่รักและค่คู รองท่วั ไป เอาแค่ ‘คดิ ด’ี ต่อกันกผ็ า่ นยาก เต็มทีแลว้ ! ถา้ แคเ่ คยคบ เคยอยกู่ นิ เคยมเี พศสมั พนั ธ์ ตายแลว้ แยกยา้ ย หรอื เบอื่ แล้วหน่ายหนี เชน่ นนั้ ตา่ งฝ่ายตา่ งก็แค่เป็นสมบตั ผิ ลดั กันชม หมนุ เวียน เปลย่ี นตากบั ใครต่อใคร ไม่อาจเปน็ ‘ตวั จริงขา้ มชาต’ิ กบั ใครสักคนได้ จะครองสุขร่วมกันตลอดชาติ มีกันและกันเป็นรักจริงตลอดไป เอาชนะความลืมเลือนอดีตชาตไิ ด้ ต้องเคยอยู่รว่ มกนั แบบพิเศษ และมา ต่อสมั พนั ธภาพแบบไมธ่ รรมดากันอกี สรปุ คอื เนอื้ คมู่ จี รงิ และมเี งอ่ื นไข ถา้ ไมเ่ คยประพฤตติ นตามธรรม ร่วมกับใครมาก่อนเลย ชาตินกี้ ไ็ ม่มีเนอ้ื คู่เลย จะไปรอ้ งแรกแหกกระเชอ โวยวายเอากบั ตวั ตนในอดตี ชาตไิ มไ่ ด้ กลบั ไปแกไ้ ขกรรมบนเสน้ ทางรว่ ม กับใครกไ็ มไ่ ด้ แต่ขอ้ เท็จจรงิ ก็คอื ในการเวียนวา่ ยตายเกดิ เปน็ อนันตชาติน้ี คณุ ตอ้ งเคยอยรู่ ว่ มกบั ใครดๆี สกั คน จรงิ ๆคอื หลายคนดว้ ยซำ�้ ซงึ่ กห็ มายความ วา่ แตล่ ะคนไม่ได้มี ‘เนื้อคู่’ เพียงคนเดยี ว ขอใหล้ า้ งภาพ ลา้ งความเช่ือ ทว่ี า่ ‘เนอื้ คู่มอี ยหู่ นึ่งเดยี ว’ ออกจากสมองให้หมด แม้เคยอยู่ร่วมกันโดยดี ถ้าชาตินี้ไม่ได้มาคิดดี พูดดี ท�ำดีกันต่อ เชน่ คณุ เปน็ คนเหน็ แกต่ วั ใจแคบ เจา้ ทิฐิ อย่างน้ีกค็ งอยกู่ ับ ‘คนเกา่ ’ ได้ ไมน่ านนกั ตามธรรมชาติของขีดจ�ำกัดทางความอดทน บางคนก็เชื่อเร่ืองเน้ือคู่ แถมได้พบคนที่ใช่ อะไรๆดีหมด แต่ยัง อตุ สา่ หป์ ระมาท ใชช้ วี ติ คตู่ ามความเชอื่ วา่ เจอแลว้ ไมต่ อ้ งทำ� อะไรใหด้ ขี น้ึ แล้ว ในทีส่ ดุ กม็ วั เมา ทำ� ผดิ คดิ พลาดจนได้ เชน่ มักมากในกามแลว้ ไม่ อยากหา้ มใจ แมส้ งสารและเห็นใจคนรกั แต่อยา่ งไรกม็ ใี จเดยี วไม่ได้ howfarbooks.com
166 การคิดว่าเปน็ เนอื้ คูแ่ ล้วไม่ต้องเกรงใจ อย่างไรก็คงไม่ขาดกัน มกั เป็นอีกหน่ึงในเหตุที่เน้ือคู่อยู่ด้วยกันไม่ได้ทุกชาติ เพราะคนเราพอเลิก เกรงใจกนั ยึดม่ันแตค่ วามตอ้ งการส่วนตัว ความร้สู ึกก็เริม่ แปรจากความ เปน็ คไู่ ปอยู่คนละข้างแลว้ ! กรรมเกา่ อันควรแกก่ ารมเี นอื้ คู่ เมื่อเป็นมนุษย์แล้ว จะเกิดชาติไหนในตระกูลใด ก็ไม่มีใครอยู่ ตามล�ำพังเพียงคนเดียวได้ ฉะน้ัน คนเคยอยู่ร่วมกันจึงหาง่าย แต่ที่อยู่ ร่วมกนั โดยดี กลับมาเจอหน้ากนั แล้วมีความสขุ อนั นี้หายาก ทย่ี ากกวา่ นน้ั คอื เคยอยรู่ ว่ มกนั ในแบบยกระดบั จติ ใจ สว่ นใหญ่ เคยอยรู่ ว่ มกนั แบบขงิ กร็ าขา่ กแ็ รง แรกรกั อาจชว่ ยยกอตั ตาของกนั และกนั ขน้ึ แตห่ มดรกั เมอ่ื ไรกท็ มุ่ อตั ตาของกนั และกนั ลงเมอ่ื นนั้ แทบเปน็ แบบน้ี กนั หมด มาแยกแยะกนั ชัดๆวา่ กรรมเก่าของการอยู่ร่วมกนั ในแบบท่ีเออ้ื ใหเ้ ปน็ ‘เนอื้ คู’่ ผู้เก้ือกลู กันในชาติตอ่ ๆมา มีความเป็นอย่างไรแน่ ๑ อยรู่ ว่ มกนั โดยดี การอยรู่ ว่ มกนั โดยดี หมายถงึ อยกู่ นิ กนั หรอื คบหาสนทิ ไปมาหาสู่ กนั ด้วยความรูส้ ึกเต็มใจ จะกบั ใครกต็ าม อาจเป็นสามภี รรยา อาจเปน็ ญาติสนิทมติ รสหาย หรืออาจเป็นไดแ้ ม้กระทง่ั สัตวเ์ ลย้ี ง ไมจ่ �ำเปน็ ตอ้ งมี ความรู้สกึ เชิงชูส้ าวเข้ามาเกี่ยวขอ้ งเสมอไป เสียดาย... คนตายไมไ่ ดอ้ า่ น
167 การใชช้ วี ติ อยดู่ ว้ ยกนั ในฐานะใดฐานะหนงึ่ ทด่ี ี รว่ มกนั กนิ รว่ มกนั ใช้ จดั เปน็ ‘กรรมรว่ ม’ ทง้ั นนั้ เพราะการเหน็ กนั มชี วี ติ รว่ มกนั ถกั ทอขน้ึ เปน็ สายใย โยงจติ ใหร้ สู้ กึ คนุ้ เคยกนั ทั้งในชาติทีอ่ ยู่ด้วยกัน และชาตถิ ดั ๆมา ท่ีได้พบกันอกี สายใยดงั กลา่ วจงึ จัดเป็น ‘วบิ าก’ ชนดิ หนง่ึ มหี นา้ ทใี่ หผ้ ล เปน็ ความอบอนุ่ ใจ ความใครจ่ ะไดใ้ กลช้ ดิ กัน ไว้วางใจ ไมเ่ ป็นอ่นื ไม่รสู้ ึก แปลกหน้าเหมือนคนตามถนนหนทางทัว่ ไป ส่วนการใช้ชีวิตร่วมกันไม่ดี เช่น คนหน่ึงเป็นผู้คุมขังใจเห้ียม ส่วน อีกคนเปน็ นักโทษผู้ถูกทารุณไม่เวน้ วัน แม้ได้ช่ือว่าอยู่ด้วยกัน ก็มีแต่ร้าย กับร้าย เช่นน้ี ย่อมกลายเป็นโซ่ภัยโซ่เวร ผูกมัดความรู้สึกอันเป็นลบให้ แน่นหนา ย่ิงนานย่ิงแค้น ยิ่งมืด ยิ่งร้อน แม้ชาติถัดมาเจอกันแล้วมีเหตุ หวา่ นลอ้ มใหต้ อ้ งอยดู่ ว้ ยกนั อกี กม็ กั สอ่ เคา้ วา่ จะเปน็ ไปทางรา้ ยตงั้ แตแ่ รกๆที เดยี ว ๒ มศี รทั ธาในทางเดยี วกนั ศรัทธา หมายถึงความใฝ่ใจในวิถีชีวติ อันสว่าง หรือความเลื่อมใส ในผู้น�ำทางจิตวิญญาณ ช่วยให้อุ่นใจว่าใช้ชีวิตอยู่บนเส้นทางที่ถูก ไม่ เคว้งคว้าง ไม่แห้งเห่ยี ว ได้ร้ใู นสง่ิ ท่ีรู้เองไม่ได้ โดยเฉพาะอย่างยิง่ ความ ลึกลบั เก่ยี วกับชวี ิตหลังความตาย และเหตุผลของการเกิดมา ศาสนาจะเปน็ ศาสนาไดย้ ง่ั ยนื นน้ั อยา่ งนอ้ ยพระศาสดาตอ้ งทำ� ให้ เหล่าสาวกเชื่อว่าพระองค์รู้จริง มีอ�ำนาจศักดิ์สิทธิ์เหนือมนุษย์ เป็น ตวั อยา่ งของสัมผัสสวรรค์อนั เปน็ สขุ มีพลังบันดาลใจ มเี หตุผลชดั เจนคง เส้นคงวาวา่ จะทำ� ดไี ปเพอื่ อะไร ต้องหลีกเล่ยี งความชัว่ ขอ้ ไหนบา้ ง จติ ของเราเกย่ี วขอ้ งกบั ความสวา่ งแบบไหน ใจกส็ วา่ งแบบนนั้ เมอื่ howfarbooks.com
168 เหตุผลทางศาสนาแตกต่าง ความสว่างทางวิญญาณจึงให้ความรู้สึก ผิดแผก ต่างพวก ต่างชนดิ ยงิ่ เครง่ ในหลักการของศาสนาตนมากขนึ้ เทา่ ไร ความเขม้ ขน้ ของ จิตวิญญาณย่ิงเป็นท่ีรู้สึกแก่คนท่ีอาศัยอยู่ด้วยกันชัดเจนขึ้นเท่าน้ัน และ ความนบั ถอื พระศาสดายงิ่ ยกระดบั ขน้ึ ลน้ พน้ เหนอื เกลา้ เหนอื กระหมอ่ ม ไปด้วย จะให้คุกเข่ากราบรูปเคารพพระศาสดาองค์อื่นที่ตั้งอยู่ในชายคา เดยี วกัน ก็คงสดุ ฝืนใจได้ การใชช้ วี ิตอยู่ดว้ ยกนั เสรมิ สร้างกำ� ลังใจใหก้ ันและกัน ในอนั ทจ่ี ะ กอ่ แสงศรทั ธาชนดิ เดยี วกนั จะปรบั จติ วญิ ญาณใหส้ วา่ งแบบเดยี วกนั เหน็ กนั และกนั เตม็ ตา ถนดั ตา สบายตา รสู้ กึ แนน่ แฟน้ เปน็ อนั หนงึ่ อนั เดยี วกนั ต้งั แต่ชาติท่ีอยูด่ ้วยกัน กับท้งั ให้ผลในชาตถิ ัดๆมา เป็นการเห็นกันและ กันแล้วรู้สึกกระจ่างใจ มองอะไรในทางดีตรงกันไปหมด ตกลงกันง่าย แทบทุกเรื่อง เพราะพ้นื ความสว่างทางใจใกล้เคยี งกนั อยแู่ ล้ว สว่ นการใชช้ วี ติ รว่ มกนั แบบไรศ้ รทั ธาใดๆทงั้ คู่ ยอ่ มกอ่ แนวโนม้ ใน ทางเชื่อตนเอง ยึดม่ันความคิดผิดๆถูกๆของตนเอง ซ่ึงธรรมดาจิตย่อม มืดมากกวา่ สวา่ ง ไม่ทราบจะใช้แนวเสน้ ใดก�ำหนดว่าเขา้ พวกกันชดั ๆ หรอื แมก้ ระทง่ั ศรทั ธาพระศาสดาองคเ์ ดยี วกนั แตย่ ดึ ความเชอื่ ตา่ ง ส�ำนักกัน ก็อาจก่อใหเ้ กิดความรู้สึกแบง่ แยกฝกั ฝ่าย กลายเปน็ เส้นแบ่งที่ แหลมคม ตงั้ แตช่ าตทิ อี่ ยดู่ ว้ ยกนั กบั ทง้ั ใหผ้ ลในชาตถิ ดั ๆมา เปน็ การเหน็ กนั แบบไม่อยากมองใหเ้ ต็มตา หรือเห็นไปคนละทาง ไม่ลงกัน ตา่ งฝา่ ย ต่างคดิ วา่ ดีในแบบของตน ถา้ เปรียบเปน็ การเดินทาง ก็เหมอื นฝ่ายหน่งึ อยากขน้ึ เหนอื อกี ฝา่ ยอยากลงใต้ คงยากจะโดยสารรถคันเดียวกัน หรือ ถ้าตอ้ งอาศยั รถคันเดียวกนั กต็ ้องฝนื ใจ อยากบังคับใหอ้ ีกฝา่ ยขึน้ เหนือ หรือลงใต้ตามตนเท่าน้นั เสยี ดาย... คนตายไมไ่ ดอ้ ่าน
169 ๓ มศี ลี เสมอกนั ศลี หมายถงึ ความสะอาดทางใจทไ่ี รม้ ลทนิ บาป ดว้ ยเหตคุ อื ไมก่ อ่ กรรมดำ� อนั เปน็ เหตใุ ห้ตอ้ งหมกมนุ่ เศร้าหมอง เลอื กใช้ชวี ิตแบบยอมเจบ็ ยอมจน หรือกระทงั่ ยอมตายอยา่ งสบายใจ ดกี วา่ อยู่อย่างกระวนกระวาย วา่ น่ีเราเป็นคนบาปหรือ? ทางนหี้ รอื ท่ีเราเลอื ก? ส�ำหรับคนทุศีล การรักษาศีลเป็นเรื่องเหลวไหล เป็นเรื่องท่ีคน โบราณคดิ เองเออเองวา่ นน่ั บญุ นบ่ี าป ทำ� นองเดยี วกบั การคดิ เองเออเอง ว่า จิ้งจกทักห้ามออกจากบ้าน แต่ส�ำหรับผู้รักษาศีลจริงเป็นปกติได้ต่อ เน่ือง ย่อมทราบด้วยตนเองว่า ความสบายใจเป็นของจริง และความ สบายใจเปน็ ปกติ เป็นอภิสทิ ธิ์เฉพาะของคนมีศลี ไม่ใช่คนทศุ ลี การใช้ชวี ติ อยู่ด้วยกันเยย่ี งผมู้ ีศลี โดยเฉพาะอยา่ งยิ่ง ศลี ขอ้ กาเม จึงเป็นเหตุให้ไว้ใจกัน มีน�้ำหน่ึงใจเดียวกัน แค่คิดถึงความสบายใจท่ีได้ อยู่ร่วมกนั กอ็ ยากกลับไปหา และไม่นึกอยากอย่กู ับใครอน่ื ทตี่ อ้ งระแวง กนั อกี แลว้ น่เี ป็นความรู้สึกท่เี กิดขน้ึ ตง้ั แตช่ าตทิ อ่ี ยู่ด้วยกัน กบั ทง้ั ให้ผล ในชาตถิ ดั ๆมา เป็นความรู้สึกสบายใจเมอ่ื ใกลก้ นั อยูด่ ว้ ยแล้วรู้สกึ สงู สง่ ขึน้ ใจสะอาด ใจสบายข้นึ อยา่ งอธิบายไม่ถกู วา่ ท�ำไมจึงเปน็ เช่นน้นั ส่วนการใช้ชวี ติ ร่วมกันแบบไมม่ ศี ลี อยากทำ� อะไรก็ทำ� โดยเฉพาะ อย่างยงิ่ ประพฤตินอกใจ ไม่ซ่อื สัตยก์ ับคูข่ องตน จะเปน็ เหตุให้รูส้ กึ ชิงชัง ตงั้ แตช่ าตทิ อ่ี ยดู่ ว้ ยกนั กบั ทงั้ ใหผ้ ลในชาตถิ ดั ๆมา เปน็ การไมน่ กึ ไวใ้ จกนั หรืออยูใ่ กล้กันแลว้ รู้สึกสกปรกแปลกๆ แม้ไม่ชัดในช่วงแรกๆ แต่ก็รู้สึก แผว่ อย่ใู นสว่ นลกึ เหมอื นพร้อมจะเกลยี ด เหมือนอยากตีตวั ออกหา่ ง แม้ ยังนึกพิศวาสอยกู่ ็เถอะ howfarbooks.com
170 ๔ มนี ำ้� ใจใหก้ นั น้�ำใจ หมายถึงความชมุ่ ช่ืนทางใจ ไมแ่ หง้ แล้ง คนมีน้ำ� ใจมาก คอื คนมีพลังชีวิตมาก ใครอยู่ใกล้คนมพี ลงั ชีวิตมากๆ แมย้ งั ไมท่ ันชว่ ยเหลือ หยบิ ยนื่ อะไรใหก้ นั กเ็ หมอื น ‘ไดร้ บั ’ การเผอ่ื แผพ่ ลงั ชีวติ มาให้แลว้ ก่อให้ เกิดความชุ่มช่ืน หรือกระท่ังบนั ดาลก�ำลงั ใจได้มากแล้ว คนมนี ำ้� ใจขนาดเกดิ พลงั ความชมุ่ ชนื่ แผอ่ อกจากตวั ได้ ไมใ่ ชค่ นทใ่ี ห้ ของใหญข่ องโตออกทวี ี แต่เป็นคนที่ ‘พร้อมจะให้’ อยเู่ รอ่ื ยๆ ไมว่ า่ จะเปน็ ของเลก็ หรอื ของใหญ่ ถ้าไม่เดือดร้อนตน ถ้าเห็นว่าเปน็ ส่วนเกนิ ของตน ใจก็มักคดิ ทำ� นองว่า ใหไ้ ปอยกู่ ับคนอ่ืนดีกวา่ จะไดเ้ กดิ ประโยชนบ์ ้าง อยู่ กบั เราแลว้ เน่าเสยี ไปเฉยๆ น่าเสียดาย การใชช้ วี ติ อยดู่ ว้ ยกนั เยยี่ งผมู้ นี ำ้� ใจไมตรเี ปย่ี มลน้ เปน็ เหตใุ หช้ มุ่ ชนื่ มกี ำ� ลงั ใจสชู้ วี ติ นบั ตงั้ แตช่ าตทิ อ่ี ยดู่ ว้ ยกนั กบั ทง้ั ใหผ้ ลในชาตถิ ดั ๆมา เปน็ ความรสู้ กึ ชืน่ ตาชน่ื ใจท่ไี ด้เจอกนั อกี สว่ นการใชช้ วี ติ รว่ มกนั แบบแลง้ นำ้� ใจ เรอ่ื งใหญก่ เ็ กย่ี งกนั อะไรนดิ อะไรหนอ่ ยกป็ ล่อยใหท้ �ำเอง ไมย่ ่ืนมือเขา้ ช่วยเลย เหมอื นต่างคนต่างอยู่ ความรสู้ กึ ตอ่ กนั คงไมต่ า่ งจากดอกไมถ้ กู นำ� ไปปกั ปลอ่ ยไวก้ ลางทะเลทราย ไมน่ านกแ็ หง้ เหยี่ ว หรอื คลา้ ยจะเฉาตายอยรู่ ำ� ไร นบั ตงั้ แตช่ าตทิ อ่ี ยดู่ ว้ ยกนั กับท้ังให้ผลในชาติถัดๆมา เป็นความรู้สึกเห็นแก่ตัว คบกันหวังผล ประโยชน์ อาจคำ� นวณอยใู่ นใจกระทงั่ วา่ แตง่ จะไดเ้ ทา่ ไหร่ หยา่ จะขออะไร ดี อยา่ งนี้กม็ ีให้เห็นเยอะ เสียดาย... คนตายไมไ่ ด้อา่ น
171 ๕ มสี ตปิ ญั ญาทนั กนั สตปิ ญั ญา หมายถงึ ระดบั ความคดิ อา่ น ปฏภิ าณเฉลยี วฉลาด หรอื ความสามารถพดู จาเขา้ ใจกนั ทนั ๆกนั ไมต่ อ้ งอธบิ ายซำ�้ ซากกวา่ จะรเู้ รอื่ ง ทกุ คนรดู้ ีวา่ การคยุ กนั สนุก คยุ กันถกู คอ คือเครอ่ื งผูกใจใหค้ ิดถึง กนั ที่สุด ฆา่ ความเหงาไดด้ ที ี่สดุ และชวนให้นึกอยากกลับมาพบหน้ากัน อกี เปน็ ทีส่ ุด แตจ่ ะคยุ สนกุ นอกจากอธั ยาศยั เดยี วกนั คยุ ไปในทางเดยี วกนั แลว้ ยงั ตอ้ งมีความรู้ มคี วามฉลาดพอๆกัน หรอื ใกล้เคียงกันดว้ ย ในทางบญุ ปญั ญาทที่ นั ๆกนั หรือมีความเสมอกันนัน้ หมายเอา ปัญญารผู้ ดิ รชู้ อบ รดู้ ีรชู้ ั่ว รูว้ า่ นน่ั เหตุแหง่ ทกุ ข์ ร้วู ่าน่ีเหตุแหง่ สุข เมอ่ื เกิด ปญั หากเ็ ขา้ ใจตรงกนั วา่ ประตทู างออกอยตู่ รงไหน จะปดิ ประตทู างเขา้ ครง้ั ต่อไปได้อย่างไร แก้ปัญหาแบบไหนจะยกจิตยกใจให้เป็นไปในทางสละ ออก ให้อภัย ไม่ตอ่ เวร ความฉลาดกับปัญญาแตกตา่ งกัน หากฝา่ ยหนง่ึ ใชค้ วามฉลาดใน การท�ำบุญ ขณะท่ีอีกฝ่ายเป็นแต่ใช้ความฉลาดในการท�ำบาป อย่างนี้ก็ เรียกวา่ ปัญญาไมเ่ สมอกนั แลว้ การใชช้ วี ติ อยดู่ ว้ ยกนั เยย่ี งผมู้ ปี ญั ญา เปน็ เหตใุ หร้ น่ื เรงิ ไดล้ บั สมอง รวมทง้ั ไดส้ ง่ เสรมิ จติ สำ� นกึ ทางปญั ญาระดบั สงู ของกนั และกนั ใหเ้ ขม้ แขง็ ขนึ้ เรื่อยๆ กระท่ังแหลมคมพอจะเปล่ียนร้ายให้กลายเป็นดีได้ทุกเร่ือง นับ ตั้งแต่ชาติท่ีอยู่ด้วยกัน กับท้ังให้ผลในชาติถัดๆมา เป็นความรู้สึกอุ่นใจ เปน็ ท่พี ่งึ ทางความคิดให้แกก่ ันและกันได้ howfarbooks.com
172 สว่ นการใชช้ วี ติ รว่ มกนั แบบไรส้ ติ ไรป้ ญั ญา กม็ กั ใหผ้ ลเปน็ การชวน กันลงเหว ท�ำเร่ืองเล็กให้เป็นเร่ืองใหญ่ ท�ำเร่ืองใหญ่ให้ลุกลามเกินแก้ หรืออยู่ดีๆก็เอาแต่หาเรื่องรกๆมาสุมหัวกันไม่เลิก เป็นเช่นนี้นับต้ังแต่ ชาตทิ ่ีอยู่ด้วยกัน กับท้ังใหผ้ ลในชาตถิ ัดๆมา คอื ร้สู ึกว่าเจอหน้ากนั แล้ว เกิดอารมณ์โง่ๆเข้าบดบังสติปัญญา เหมือนเมฆหมอกเคลื่อนมาบังแสง อาทิตย์ มีแต่อยากคดิ หาเร่อื งเดือดรอ้ นให้กันและกันไม่หยุด กรรมใหมอ่ นั ควรแกก่ ารพบเนอ้ื คู่ ‘พบ’ ในทนี่ ี้ หมายถึงเจอแล้วมีสิทธ์ิไดอ้ ยู่ดว้ ยกันอย่างเปน็ สขุ อยู่ แลว้ เกดิ ความรสู้ กึ วา่ คนนใี้ ชเ่ ลย มาแลว้ ชวี ติ เปลย่ี นเลย ทกุ อยา่ งดขี นึ้ หมด ถา้ บญุ เกา่ อยใู่ นระดบั เตม็ ขนั้ เชน่ เคยอยรู่ ว่ มกนั ฉนั สามภี รรยาจน สิน้ ชวี ติ จากกนั มศี รัทธา ศีล จาคะ และปญั ญา ไม่พร่อง เช่นนนั้ แลว้ บารมีท่ีเสมอกันย่อมส่งท้ังสองฝ่ายไปอยู่ในระดับภพภูมิเดียวกัน มีชาติ ตระกลู ไม่ยง่ิ หยอ่ นกนั กบั ทั้งสายใยทีโ่ ยงอยจู่ ะเหนยี วแนน่ ต่างฝ่ายตา่ ง เปน็ ขว้ั แมเ่ หลก็ ขนาดมหมึ า เกดิ เหตกุ ารณด์ งึ ดดู ใหม้ าพบกนั รกั กนั อยาก อยดู่ ว้ ยกนั วบิ ากกรรมแสดงฝมี อื จดั สรรใหห้ มด อยา่ งเชน่ พอ่ แมส่ นทิ กนั หมนั้ หมายใหเ้ สรจ็ สรรพ สบตาแลว้ นกึ รกั นกึ หลง อยากอยดู่ ว้ ยกนั ตลอด ไปในทันที แต่ถ้าของเก่ามีแค่พอประมาณ ไม่ได้ส่งเสริมศรัทธา ศีล จาคะ ปัญญา มาด้วยกนั เต็มพกิ ดั ก็อาจจะเพยี งรูส้ ึกคุ้นมาก แต่ยงั ตอ้ งตามจบี ตามงอ้ งอน หรอื กระทงั่ ตอ้ งแขง่ ขนั ‘ชงิ ใจ’ กบั ใครอนื่ ซง่ึ ตรงนก้ี ข็ น้ึ อยกู่ บั ว่า ‘ของเกา่ ’ ใครแรงกว่ากัน หรอื ไม่ก็ข้ึนอยู่กับวา่ ‘ของใหม่’ ใครเกื้อกูล ให้ซ้ึงใจกวา่ เด็ดหวั ใจได้เตม็ ๆดวงกวา่ ทง้ั นที้ ง้ั นนั้ ความอยากไดม้ ากๆ กอ็ าจสรา้ งอารมณ์ ‘คนุ้ เหลอื เกนิ ’ เสียดาย... คนตายไมไ่ ดอ้ ่าน
173 ขึ้นมาได้เหมอื นกนั ขอให้มองว่า อารมณร์ ู้สกึ ทางเพศทีร่ นุ แรง หรอื ไม่ก็ ไฟจนิ ตนาการทเ่ี ผาทรวง เปน็ ความรสู้ กึ ทแ่ี นบแนน่ ชนดิ หนงึ่ ซง่ึ กอ็ าจกอ่ ความคดิ ทเี่ ปน็ ขอ้ อา้ งตา่ งๆนานาขน้ึ มาเตม็ หวั นกึ อยากตวู่ า่ เปน็ เนอ้ื คมู่ า แต่ไหนได้งา่ ยๆ ตรงนส้ี ำ� รวจไมย่ าก ถา้ เอาแตค่ ดิ ถงึ เนอ้ื ตวั คดิ ถงึ เรอ่ื งเสพสม อยาก ท�ำดีเอาใจเม่ือยังไม่ได้ แต่พอได้แล้วก็แหนงหน่าย อยากลองของใหม่ รสชาตใิ หม่ ไมค่ ดิ เกอ้ื กลู กนั ในระยะยาว หมดอารมณพ์ ดู จายกระดบั จติ ใจ กนั แลว้ อันนน้ั ส่อชัดว่าไม่ใชเ่ นอื้ คูท่ ส่ี ง่ั สมศรทั ธา ศลี จาคะ และปัญญา รว่ มกันมาก่อน ค้นหา หรือเลือกคนที่เข้ากันกับคุณได้ด้วยศรัทธา ศีล จาคะ และ ปัญญา หากพบและรู้สึกพิศวาส โอกาสใช่เนื้อคู่ท่ีสร้างสมกันมาจะมี มากท่ีสุด! ค�ำว่า ‘เข้ากันได้’ คือ อยู่ในระดับเดียวกับคุณ ดูท่าแล้วพร้อมจะ มีพัฒนาการเคียงคู่ไปกับคุณ ไม่จ�ำเป็นต้องเพียบพร้อมสมบูรณ์แบบ เลิศเลอส�ำเร็จรูปจนคุณตามไม่ทัน ในเมื่อทั้งคุณและเขาจ�ำตัวตนเก่าไม่ได้ เป็นคนละคนกับที่เคย สรา้ งศรทั ธา ศลี จาคะ และปญั ญามาดว้ ยกนั แลว้ ทกุ อยา่ งกต็ อ้ งเรมิ่ ตน้ กนั ใหม่ ขอเพียงเห็นแววว่าจะมาร่วม ‘นับหนึ่งกันอีกครั้ง’ ก็เหลือจะพอ เพราะสนั นษิ ฐานไดเ้ ลยวา่ ถา้ พศิ วาสกนั บารมธี รรมในปจั จบุ นั ใกลเ้ คยี ง กัน และพร้อมจะส่งเสริมกันให้ต่อยอดย่ิงๆขึ้นไป อย่างไรก็คงกลับไป เป็นเหมือนเดิม ซ้�ำรอยเดิมได้อีกไม่ยาก เพื่อใหแ้ นใ่ จว่าเลือกเนอื้ คูถ่ กู คน คุณจ�ำเปน็ ต้องสรา้ งหลักประกัน ข้ึนมา howfarbooks.com
174 แม้จะกล่าวได้ว่า การเคยท�ำบุญร่วมกัน เท่ากับการเคยลงทุน สร้างเนื้อคู่ไว้ก่อน แต่แค่น้ันยังไม่ใช่หลักประกันที่เพียงพอส�ำหรับอยู่ ได้ตลอดรอดฝั่งในชาติน้ี คุณต้อง ‘ท�ำตัวให้ดี’ และ ‘มีใจที่เหมาะ’ ด้วย จึงสมควรแก่การพบและคบกันสนิทใจไปจนตาย ๑ ทำ� ตวั ใหด้ ี ถ้าคิดว่าเจอเนื้อคู่ค่อยท�ำตัวดี มีน�้ำใจ คุณเป็นหนึ่งในคนท่ีคิดผิด แล้ว ปล่อยให้อะไรๆสายเกินแก้แล้ว คุณเคยท�ำตัวอย่างไรตอนอยู่ร่วมกับใครอ่ืน แนวโน้มคือคุณจะ ท�ำอย่างน้ัน แม้กับเนื้อคู่ท่ีคุณแสนรักแสนพิศวาส! คุณจ�ำเป็นต้องมองย้อนไปให้เห็นความจริงที่ผ่านมา เพื่อเลือก สร้างความจริงท่ีจะเกิดขึ้นข้างหน้า เมื่ออยู่กับใครบางคนท่ีท�ำแย่ๆกับคุณทุกวัน คุณจะรู้สึกได้ถึง ความทุกข์ท่ีพอกพูนขึ้น กระทั่งวันเดือนปีผ่านไปเช่ืองช้า และอดถาม ตัวเองบ่อยๆไม่ได้ว่า เม่ือไหร่จะพ้นวันคืนอันยืดเยื้อยาวนานอย่างนี้ไป เสียที แต่ถ้าอยู่กับใครบางคนท่ีดีกับคุณทุกวัน คุณจะรู้สึกได้ถึงความ สุขทส่ี ะสมเพมิ่ กระทงั่ วนั เดอื นปดี ผู า่ นเรว็ กวา่ ทเี่ คย แลว้ เกดิ ความกลวั ขน้ึ มาเป็นวูบๆว่า วันหน่ึงจะต้องผ่านช่วงเวลาส้ันๆอย่างน้ีไปหรือเปล่า ปัญหาคือ ไม่ค่อยมีใคร ‘คิด’ จะท�ำดีกับคนอื่น ต้องรอคนอ่ืนมา ท�ำดีกับตัวเองก่อนเกือบทั้งน้ัน! เสยี ดาย... คนตายไมไ่ ดอ้ า่ น
175 ค�ำถามใหญ่ในชีวิตจึงเป็นว่า จริงๆแล้วควรรอใครเร่ิมก่อนดี? เป็นคุณได้ไหม? ความยุติธรรมในโลกนี้ มีอยู่ว่า ถ้าคุณ ‘คิด’ และ ‘ท�ำจริง’ อย่าง ต่อเน่ือง คุณจะได้รับส่ิงน้ันเป็นการตอบแทน แต่สิ่งที่ ‘ดูเหมือนไม่ ยุติธรรม’ มีอยู่ว่า การตอบแทนมักไม่มาในทันทีทันใด ต้องรีรอ เหมือน ไปเข้าคิวต่อแถวอยู่ถึงไหนก็ไม่รู้ คุณจ�ำเป็นต้องให้ก�ำลังใจตัวเอง หาความยุติธรรมท่ีเกิดข้ึนทันที จากใจตวั เอง เชน่ สงั เกตวา่ พดู ปลอบคนอน่ื ตอ่ หนา้ รสู้ กึ ดกี วา่ ตอนซำ้� เตมิ เขาลับหลังเพียงใด พูดค�ำว่า ‘ไม่เป็นไร’ แล้วโล่งอกกว่าตอนพูดค�ำว่า ‘จ�ำไว้นะ!’ แค่ไหน สังเกตใจตัวเองไป สังเกตใจตัวเองมา จะตาสว่างข้ึนเองว่า แม้แต่ คนที่ท�ำแย่ๆกับคุณ คุณก็หาความสุขจากการท�ำอะไรดีๆให้เขาได้! หลังจากหาความยุติธรรมจากใจตัวเองพักหนึ่ง ความสุขท่ีค่อยๆ เอ่อขึ้นวันต่อวัน จะช่วยให้คุณได้ข้อสรุปเกี่ยวกับ ‘ความยุติธรรม’ จริงๆ คือ ท�ำกับคนอ่ืนอย่างไร ที่แท้ ‘ท�ำกับใจตัวเอง’ อย่างน้ัน บางทีคนอ่ืนไม่รู้ตัวด้วยซ้�ำว่าคุณดีหรือร้ายกับเขา แต่คุณเองรู้อยู่ กับใจ ได้กับใจตนเสมอแล้ว! หลายคนเอาแต่ใจตัวมานาน รอแต่การหยิบย่ืนจากคนอื่นมา นาน พอส�ำรวจใจตัวเอง เห็นมีแต่อารมณ์อยากเอาเข้าตัวหนาแน่น ก็ ไม่อยากเชื่อว่าจะปรับแก้อะไรในตนได้ นิสัยเปลี่ยนยาก สนั ดานเปลย่ี นไม่ได้! ขอ้ เทจ็ จรงิ คอื ถา้ เปลย่ี นความคดิ ได้ ทง้ั นสิ ยั และสนั ดานกเ็ ปลยี่ น howfarbooks.com
176 ไดแ้ นๆ่ เพราะตน้ รากอนั เปน็ ทส่ี ดุ ของกรรม กค็ อื การตดั สนิ ใจสงั่ สมความ คิดไปในทางใดทางหน่ึงให้ชัดเจนนน่ั เอง ก�ำลังใจที่มากพอจะเปล่ียนความคิด มักจุดชนวนขึ้นจากศรัทธา เชน่ ศรทั ธาวา่ สงิ่ ทพ่ี ระพทุ ธเจา้ สอนเปน็ เรอ่ื งจรงิ กเ็ ทา่ กบั มสี งิ่ ทอี่ ยเู่ หนอื ความคิด คอยคัดท้าย คอ่ ยๆปรับ ค่อยๆแปลงความคิดไปทีละน้อยแล้ว ทั้งนี้ หากศรัทธาพระพุทธเจ้าเหมือนกัน แต่ศรัทธาในแบบเห็น พระองคเ์ ปน็ แคเ่ ทพประทานพร ขออะไรพระองคก์ ค็ งใจดใี หห้ มด ศรทั ธา แบบนนั้ นอกจากไม่ชว่ ยใหอ้ ะไรดีข้นึ ยังกลับจะตอกยำ�้ ซำ�้ นิสัยเกา่ ใหแ้ ย่ หนกั กวา่ เดมิ อีก ค่าทีน่ ึกวา่ มีใครบางคนต้องท�ำหนา้ ท่ี ‘ให้หมด’ ตามท่ี คุณขอ โดยไมจ่ ำ� เป็นต้องมีคณุ งามความดอี ะไรเลย เมอื่ ครง้ั ยงั ขาดศรทั ธา ไมร่ จู้ ะเปน็ คนดไี ปเพอ่ื อะไร จติ ของคณุ อาจ มดื บอด เศรา้ หมองดว้ ยอกศุ ล ทำ� ตวั เหมอื นหลมุ ดำ� คลา้ ยประตอู า้ รบั คน รา้ ยๆเข้ามาอยู่ร่วมกัน ตอ่ เม่อื ปรับจิตใหม่ ใหค้ รบพรอ้ มท้ังศรัทธา ศีล จาคะ และปัญญา จติ กส็ วา่ ง ฉายแสงกศุ ล ทำ� ตวั เหมอื นหลมุ ขาว เหมอื นประตบู านใหมเ่ อา ไวต้ ้อนรับคนดีๆเข้ามาในชวี ิต จากนน้ั ‘เนอ้ื ค’ู่ อาจเขา้ มาเองผา่ นประตูสขี าว หรอื อาจเปน็ คุณที่ ผา่ นประตสู ขี าวออกไปหาเขาหรอื เธอเองถงึ ที่ คอื เอาตวั ไปอยใู่ นสถานท่ี ทีม่ โี อกาสพบคนบนเส้นทางศรัทธา ศีล จาคะ และปญั ญา เชน่ วดั สถาน สงเคราะห์ หรอื โซเชยี ลมเี ดยี อนั เปน็ แหลง่ รวม ‘คนชอบคยุ เรอื่ งสวา่ งเยน็ ’ การพูดคุยกบั คนดี จะปรงุ แตง่ จติ ของคณุ ให้ ‘มีดี’ พอจะอยู่ร่วม กับคนดีๆ ซ่ึงเท่ากับคุณได้พ้ืนฐานส�ำคัญของการพบเน้ือคู่แล้ว ณ เวลา สุกงอม เสยี ดาย... คนตายไมไ่ ด้อา่ น
177 เร่ืองดีมีอยู่ว่า คนท่ีเดินผ่านประตูสีขาว มักเป็นคนท่ีรักษาไว้ได้ โดยไมล่ ำ� บากยากเย็นนกั ต่างจากประตสู ดี ำ� ทีเ่ ข้างา่ ย อย่ลู ำ� บาก และ อาจออกยากสกั หนอ่ ย บางคนบำ� เพญ็ ร่วมกบั เนือ้ คูม่ าดี แตช่ าตินี้เตรยี มตัวไว้ไม่ดี ก็อาจ ตอ้ งเสียดาย กลายเป็นชาตทิ ีเ่ อาคู่บุญเก่ามาก่อบาปใหม่โดยไมร่ ตู้ วั เข้า ทำ� นอง ‘เขยี นดว้ ยมอื ลบดว้ ยเทา้ ’ ก็มาก! ๒ มใี จทเี่ หมาะ ลองถามหญงิ ชายทั้งหลายดูเถอะว่า อยากไดค้ นรกั แบบไหน คณุ จะพบวา่ คำ� ตอบอนั ดับตน้ ๆมักเปน็ ‘อยากไดค้ นที่เอาใจเก่ง’ เสมอ ท่ีเป็นเช่นนั้น อาจเพราะคนส่วนใหญ่ไม่ค่อยโตข้ึนจากความเป็น เด็กเต็มตวั นกั ชอบอยู่เฉยๆ สบายๆ มีคนจดั การทุกอยา่ งให้ ไม่ตอ้ งท�ำ อะไรเหนื่อยๆดว้ ยตนเอง ดังนนั้ แนวโนม้ ความคาดหวังผดิ ๆจึงเกิดขึ้น เชน่ มองภาพการมี คนรัก เปน็ การมคี นใช้ มองภาพการครองคู่ว่า คือการหลดุ จาก ‘การขัง เด่ยี ว’ เรียกวา่ ต้งั ธงไวเ้ ลย เน้อื คู่มาคนเดยี ว เดีย๋ วทุกอย่างจะดีขึ้น ปญั หา เก่าๆเป็นอันจบ ไม่อยากเตรียมใจเผ่ือไว้เท่าไหร่ว่า เนื้อคู่คือโจทย์ใหม่ ปัญหาใหม่ของชวี ติ ถ้าฝันว่าคบใครแล้วจะไม่มีปัญหา ความฝันน้ันแหละคือปัญหาที่ ตอ้ งเรง่ แกโ้ ดยด่วน! ขอให้ระลึกไว้ว่า ธรรมชาติของช่วงแรกรักนั้น ต่างฝ่ายต่างจะซุก ปัญหาไวใ้ ตพ้ รม ถ้าซุกเนยี นๆไมไ่ ด้ กจ็ ะซุกลวกๆน่ันแหละ howfarbooks.com
178 หลงั จากพน้ ชว่ งความรสู้ กึ รกั ผลบิ าน กลายเปน็ ความเคยชนิ สนทิ คนุ้ เคยพอ สัญญาณปัญหาบางอย่างค่อยเร่มิ ปรากฏ เช่น ที่เหน็ งา่ ยสดุ คอื ปญั หาทางอารมณ์ ทต่ี า่ งฝา่ ยตา่ งกม็ กี นั อยกู่ อ่ นคบ ใครเคยเปน็ อยา่ งไร กเ็ รม่ิ เอามาแสดงออกอยา่ งนน้ั ประเภทรอนดิ รอหนอ่ ยไมไ่ ด้ ชอบบน่ เรอ่ื ง จกุ จกิ หงดุ หงดิ งา่ ยกบั อาการ ‘ใจไมต่ รงกนั ’ ขณะตอ้ งไปไหนดว้ ยกนั ฯลฯ หลังจากไมไ่ ด้อย่างใจจนคุ้น ทราบแลว้ วา่ ปฏิกริ ยิ าความไม่พอใจ ของแตล่ ะฝา่ ยเปน็ อยา่ งไร รสู้ กึ เปน็ อน่ื หรอื เปน็ พวกเดยี วกนั ประมาณไหน กถ็ ึงชว่ งของปัญหาความเปน็ สว่ นตัว ให้รู้เรอ่ื งไหนได้ ไม่ให้ยุ่งเรื่องไหน บา้ ง และถา้ นง่ั ดว้ ยกนั แลว้ ตา่ งฝา่ ยตา่ งกดมอื ถอื ของตนเสมอ กเ็ ปน็ ทร่ี วู้ า่ ปัญหาโลกส่วนตัวของคู่น้ัน เร่มิ มผี ลให้ ‘อยูก่ นั ไปงนั้ ๆ’ แลว้ หากยงั คงตกลงครองรกั กนั ไปเรื่อยๆ วนั หนงึ่ ก็ต้องถงึ ช่วงของการ ครองเรอื น ปัญหาทเี่ กิดขน้ึ ทันที คือ การแบ่งภาระรับผิดชอบ อนั ไดแ้ ก่ เร่ืองค่าใช้จ่าย เรื่องหน้าท่ีในบ้าน ตลอดจนคล่ืนรบกวนเกี่ยวกับญาติๆ ของแต่ละฝา่ ย เมอ่ื อยกู่ นิ กนั นานพอ ในทสี่ ดุ กจ็ ะมปี ญั หาเรอ่ื งดแู ลลกู ซงึ่ ปญั หาน้ี ปญั หาเดยี ว แทบตดั สนิ ชข้ี าดไดเ้ ลยวา่ จะเกลยี ดกนั ไป หรอื จะรกั กนั ตอ่ หากตระเตรยี มไวแ้ ตเ่ นนิ่ ๆ คอื เตรยี มทงั้ กำ� ลงั กาย เตรยี มทง้ั กำ� ลงั ใจ เตรยี มทัง้ แผนหาเลี้ยงชพี ใหพ้ อค้ำ� จนุ ครอบครวั สมฐานะ คณุ จะรสู้ ึกเปน็ ผู้ใหญ่ข้ึนเรือ่ ยๆ แต่ตรงข้าม หากใช้ชีวิตไปวนั ๆ ไมพ่ ร้อมจะเจอปัญหา สักวัน คณุ จะร้สู ึกเปน็ เด็กลงทุกที ห้ามใจจากอารมณร์ า้ ยไมไ่ ด้สักเรอ่ื ง เม่ือมีใจท่ีเหมาะ ตัวคุณและคู่ครองจะหลอมรวมกันเป็นบ้าน ไม่ใช่เป็นแค่บุคคลส�ำหรับกันและกันอกี ต่อไป บ้านคือสถานที่ท่ีน่าอยู่ท่ีสุดในโลก โดยเฉพาะอย่างย่ิง เม่ือบ้าน เสียดาย... คนตายไม่ไดอ้ า่ น
179 เตม็ ไปดว้ ยเสยี งหวั เราะ เสยี งของการเหน็ ใจไถถ่ าม และเสยี งของการอภยั ไมถ่ อื สา แต่บ้านอาจเป็นคุกท่ีน่าหนีที่สุดในโลก โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เมื่อ บา้ นเตม็ ไปดว้ ยเสยี งรอ้ งไห้ เสยี งของการซกั ไซส้ อบสวน และเสยี งของการ หาเรือ่ ง เอาเรื่อง บา้ นจงึ ไมใ่ ชอ่ ฐิ ปนู ราคาเทา่ ไร แตเ่ ปน็ หวั ใจของคนรว่ มใตช้ ายคา! ท่ีสุดของความเป็นเนอื้ คตู่ วั จรงิ หรอื ท่ีเรียกวา่ ค่สู ร้าง คบู่ ญุ คอู่ ะไร ก็แล้วแต่ ก็คือคู่ท่ีรักษาบ้านไว้ได้ จนกว่าจะกลายเป็นสถานที่ส�ำหรับ หายใจเป็นครั้งสุดท้าย ของฝา่ ยใดฝ่ายหนง่ึ หรอื ท้ังสองคน! เนื้อคู่ อาจไม่ได้อยู่กับคุณจนตาย แต่คุณจะจ�ำได้ ไปจนถึงชาติหน้า howfarbooks.com
180 จะพบงานทีใ่ จรกั ไดอ้ ย่างไร? เสยี ดาย... คนตายไมไ่ ดอ้ า่ น
181 พุทธพจน์ ความยากจนและหน้สี นิ เปน็ ทกุ ข์ในโลก ไมม่ ใี ครได้ทรพั ยส์ นิ เงินทองมาด้วยการคิดเอา คนขยัน ตง้ั ใจท�ำงานสมตวั ยอ่ มหาทรพั ยไ์ ด้ ผู้มีปญั ญาเฉลยี วฉลาด ยอ่ มตงั้ ตนได้ ด้วยต้นทุนแมน้ อ้ ย เหมอื นคนก่อไฟนอ้ ยข้ึนฉะนัน้ คนฉลาดไม่ถูกเรื่อง แม้ขยันก็ไม่ประสบความส�ำเร็จทาง ความสุข คนขยนั ทงั้ วนั ทง้ั คนื จะไมซ่ มึ เซา เรยี กวา่ มที กุ วนั เปน็ วนั นำ� โชค ไม่มีใครประสบความส�ำเร็จจากการท�ำงานด้วยความเบื่อ หน่าย ผู้ท�ำงานด้วยความชอบใจย่อมประสบความส�ำเร็จ ในทีส่ ดุ คาถาพระธรรมบท howfarbooks.com
182 ภกิ ษใุ นธรรมวนิ ยั นี้ ยอ่ มแสดงฤทธไ์ิ ดห้ ลายอยา่ ง เชน่ คน เดียวเป็นหลายคนก็ได้ หลายคนเป็นคนเดียวก็ได้ ใช้ อ�ำนาจทางกายไปตลอดพรหมโลกกไ็ ด้ น้ีเรียกว่า ‘อทิ ธ’ิ ทางทีจ่ ะได้มาซ่งึ ฤทธิ์ เรียกว่า ‘อทิ ธิบาท’ อิทธิบาทประกอบด้วยฉันทสมาธิ วิริยสมาธิ จิตตสมาธิ วิมังสาสมาธิ ทางท่จี ะได้มาซึง่ อทิ ธบิ าท คือ ‘อรยิ มรรค’ ประกอบด้วย องค์ ๘ ประการ สังยุตตนกิ าย มหาวารวรรค เสยี ดาย... คนตายไม่ไดอ้ ่าน
183 มุมมองอันควรได้จากพุทธพจน์ ความจรงิ ทน่ี ่าเจบ็ ปวดในโลกนี้ คอื ผูค้ นสว่ นใหญ่มีฐานะยากจน แตท่ แี่ ทแ้ ลว้ สงิ่ ทน่ี า่ เจบ็ ปวดกวา่ ความยากจน คอื การไมม่ งี านอนั เป็นท่ีรกั ใหท้ �ำ! รวยแค่ไหน ถ้าขาดงานอันเป็นท่ีรัก จิตใจก็ฟุ้งซ่าน ความรู้สึก เหมอื นคนไร้ค่า ไรร้ าคา แตถ่ ึงยากจนเพียงใด ขอเพยี งมงี านให้ใจจดจอ่ ทั้งวันท้งั คนื ความรสู้ ึกกอ็ ิ่มเต็ม มีเรย่ี วแรง มีกำ� ลงั กายก�ำลงั ใจ ด้วยไฟ จากการท�ำงานที่โหมตลอด ในประเทศเสรี ความสามารถในการท�ำงาน มกั มคี วามสมั พนั ธก์ บั รายได้ ยง่ิ ผลงานดี ตรงตามความประสงค์ของผู้คนจำ� นวนมาก รายได้ก็ หลงั่ ไหลมาจากคนจำ� นวนมาก ภาพรวมคือ แต่ละคนเกดิ มาเพอ่ื แข่งกัน ท�ำความพอใจให้มวลชน ยิ่งใครท�ำความพอใจได้มากข้ึนเท่าไร ผู้คนก็ พรอ้ มจะชว่ ยสนบั สนนุ ใหร้ ำ่� รวยมากขนึ้ เทา่ นน้ั หรอื ถา้ ผลติ งานใหเ้ จา้ นาย เขา้ ตากวา่ เพอื่ น เงนิ เดอื นกม็ กั ถบี ตวั ขนึ้ ตามอตั ราความพอใจของเจา้ นาย กลบั กนั หากทำ� งานแบบซงั กะตาย ผลงานออกมาไมน่ า่ ประทบั ใจ ก็จับใจมวลชนให้อยากสนับสนุนหรืออุดหนุนไม่ได้ ดังนั้น คนท่ีไม่ได้ ทำ� งานดว้ ยใจรัก จงึ มักไมม่ อี ะไรไปสู้ ‘คนพิเศษ’ ท่เี ขาท�ำงานด้วยใจรัก กัน สรปุ แลว้ ขอแคพ่ บงานอนั เปน็ ทร่ี กั ทชี่ อบใจ ใหฝ้ กั ใฝส่ กั งานเดยี ว ก็อ่นุ ใจไปทัง้ ชาติว่ารอดตัวแล้ว ทง้ั เร่ืองเงิน และเรื่องความสขุ ทางใจ ต่อ ให้เงนิ นอ้ ยกส็ นกุ กบั งานไดม้ าก และย่งิ เงนิ มากก็ยง่ิ สนุกกับงานเพ่ิมขึน้ ไดอ้ กี จากกระบวนการต่อยอด แตกก่ิงก้านสาขางานออกไป howfarbooks.com
184 แต่หากท้ังชีวิต งานหลักคือลุ้นหวย งานรองคือรอเงินเดือนออก จิตใจไมจ่ ดจอ่ กับอะไรจริงจังมากไปกวา่ น้นั ก็ยากจะรำ่� รวย ยากจะระงบั ความกระสบั กระสา่ ยทางใจ ตอ่ ให้ไดเ้ งินรางวลั กส่ี บิ ก่ีรอ้ ยลา้ น ก็ไม่รู้จัก ความสขุ อนั เกดิ แตส่ มาธใิ นการทำ� งานอยดู่ ี ซำ้� รา้ ยหลงั จากทรพั ยอ์ นั เกดิ จากวบิ ากดหี มดลง กพ็ ยากรณไ์ ดว้ า่ ตอ้ งกลบั ไปอตั คดั ฝดื เคอื งสถานเดยี ว กรรมเกา่ อันเป็นเหตุใหม้ ใี จรกั งาน เหตใุ หค้ นคนหน่งึ เก่งงาน ก็คือ ‘อทิ ธิบาท’ อันที่จริงความหมายดั้งเดิมของอิทธิบาท ท่านหมายเฉพาะผู้มี ความเพียรฝกึ จติ เจริญสตเิ ห็นความไม่เทย่ี งของกายใจ กระท่ังเกดิ ภาวะ นงิ่ วา่ ง สวา่ งรู้ ทางจติ คอื มจี ติ มนั่ คง เปน็ อสิ ระเหมอื นหลดุ จากสง่ิ หอ่ หมุ้ ทั้งปวง ซง่ึ เป็นจติ ทีพ่ ร้อมจะบรรลุมรรคผลพ้นทุกข์พน้ ร้อน อยา่ งไรกต็ าม ปจั จบุ นั มกี ารนำ� คำ� วา่ ‘อทิ ธบิ าท’ มาประยกุ ตใ์ ชก้ บั การทำ� งาน เนอ่ื งจากอาการทางใจทจ่ี ดจอ่ กบั งานจน ‘เกดิ ฤทธ’ิ์ นน้ั ลงกนั ไดอ้ ยา่ งดี คำ� ว่า ‘ฤทธ์’ิ ในความหมายของนักเลงสมาธอิ ภญิ ญา คอื ความ สามารถเหนอื มนษุ ย์ เช่น เหาะเหินเดินอากาศ ลอ่ งหนหายตวั รเู้ ห็นส่ิง ท่ีอยู่ไกลตัวออกไป คนธรรมดาเห็นใครแสดงฤทธ์ิ ย่อมตาโตขนหัวลุก อศั จรรย์ใจ แต่ ‘ฤทธ์ิ’ ในความหมายของคนท�ำงาน คอื ความสามารถสรา้ ง ผลงานเหนือกว่าคนอื่นๆในแวดวงเดียวกัน ระดับท่ีก่อให้เกิดความรู้สึก สุดทึ่ง อยากลุกข้ึนปรบมือหรือโห่ร้องเชียร์ดังๆ เช่น นักกีฬาสามารถ เสยี ดาย... คนตายไม่ไดอ้ า่ น
185 ท�ำลายสถิติที่ยืนยงมานานหลายสิบปี หรือมีเรตติ้งสูงเป็นประวัติการณ์ ทง้ิ ห่างจากหมายเลขสองของโลกเป็นร้อยๆจดุ เป็นตน้ กลา่ วโดยรวมคอื การมฤี ทธน์ิ นั้ ไมว่ า่ แบบพลงั จติ หรอื แบบคนเกง่ หมายเลขหนึ่ง มักจะเป็นแรงบันดาลใจให้คนอ่ืนเกิดไฟลุกโชน อาจจะ อยากจบั มือชื่นชม อาจจะอยากกม้ หัวแสดงการคารวะ หรอื อาจจะอยาก ขอเดินตามรอยเทา้ ดว้ ยความเลอ่ื มใส ยกใหเ้ ป็นอาจารยเ์ ตม็ ๆหัวใจ นเ่ี อง จงึ เปน็ ตน้ เคา้ ดงึ ดดู ผคู้ นมาขอวชิ าความรู้ เพอื่ เจรญิ รอยตาม บา้ ง ซง่ึ กก็ ลายเป็นโอกาสทำ� บญุ ใหญ่ข้นึ ในวงการหน่ึงๆ หากเต็มใจให้ วชิ า ประสทิ ธิ์ประสาทความรู้ความสามารถของตนใหก้ ับคนรนุ่ หลงั เต็ม กำ� ลงั กเ็ รยี กวา่ เปน็ ‘มหาวทิ ยาทาน’ ซง่ึ จะมผี ลกระตนุ้ ใหเ้ กดิ ความสนใจ อย่างยิ่งยวดในเร่ืองท่ีเก่ียวข้องกัน เอาจริงเอาจัง ลองผิดลองถูก สะสม ทักษะความสามารถ กระทั่งเช่ียวชาญเกินใคร รวมทั้งมีเอกลักษณ์ไม่ เหมือนคนอ่ืน นอกจากนน้ั เมอื่ มอี ทิ ธบิ าทในบางงาน อนั เออื้ ใหใ้ ชศ้ กั ยภาพของ ตนท�ำบุญท�ำกุศลกับพระสงฆ์องค์เจ้า ก็จะคูณพลังอิทธิบาทให้เพ่ิมเป็น เทา่ ทวมี หาศาลประมาณไมไ่ ด้ เช่น ชาวบ้านธรรมดาชว่ ยกันสร้างโบสถ์ สร้างศาลา สร้างห้องน้�ำ คนละไม้คนละมือ แล้วเกิดความติดใจ ชอบ ประดิษฐ์ศิลป์อันเจริญตาเจริญใจลงในเขตวัด เกิดใหม่ก็มีสิทธ์ิเป็น ชา่ งฝมี อื หรอื เปน็ จติ รกรระดบั ประเทศ ระดบั โลกไดง้ า่ ยๆ โดยมเี หตปุ จั จยั เออ้ื ใหส้ นใจ มไี ฟ และเกิดเรยี่ วแรงขนึ้ กับงานศิลปะเปน็ พเิ ศษ มาดูรายละเอียดของ ‘อิทธิบาท’ กนั สงั เกตจากพทุ ธพจนใ์ หด้ จี ะ เหน็ วา่ เมอื่ พดู ถงึ อทิ ธบิ าท เราตอ้ งเนน้ พดู ถงึ สมาธกิ นั เปน็ หลกั ซงึ่ จะเหน็ วา่ เปน็ สมาธอิ นั เกดิ ขน้ึ จากจติ ซ่งึ ‘เตม็ ท่’ี กับงาน หรอื จะบอกว่าท�ำงาน อยา่ งคน ‘ใจใหญ่’ ก็ได้ ดงั นี้ howfarbooks.com
186 ๑ สมาธอิ นั เกดิ จากใจรกั งาน ใจรักงาน เปรียบเหมือนขั้วแม่เหล็กคือจิต กับอีกข้ัวแม่เหล็กคือ งาน น่นั เอง ใจรักงาน สะทอ้ นชดั ดว้ ยอารมณส์ ขุ อารมณพ์ งึ ใจท่ีได้คดิ ถึงงาน คณุ จะร้สู ึกถึงความผกู พนั ความเตม็ ใจยอมตัวเขา้ ไปติด ถา้ ใจคุณรักงาน จริงๆ กอ็ าจคดิ บอ่ ยๆทีเดียวว่า โชคดีท่เี กดิ มาได้ ‘เลน่ สนกุ ’ กบั สิ่งนี้ แรงดึงดูดให้จติ จดจอ่ บวกกับอารมณส์ ุข เป็นส่วนประกอบต้ังต้น ทสี่ ำ� คญั ยง่ิ ของสมาธิ ลกั ษณะจติ จะปลอดโปรง่ เหมอื นหตู ากวา้ งขวางกวา่ ปกติ มองงานแล้วรู้สึกสว่าง ซึ่งนั่นก็เป็นธรรมชาติของจิตท่ีสว่างเมื่อมี ความปลอดโปร่ง เต็มท่ี พร้อมรบั รู้นนั่ เอง ลักษณะจิตท่ีกว้างขวางเหมือนปราศจากส่ิงห่อหุ้ม คล้ายถอด เปลือกคือกายออกไป เหลอื แต่ความรู้สกึ ทางใจเปดิ โลง่ มผี ลโดยตรงกับ ความยืดหยุ่นทางร่างกายและสมอง คือ ขยับเคลื่อนไหวได้คล่องแคล่ว หัวแลน่ คิดอ่านได้ไม่ตดิ ขัด ไมว่ อกแวก ซ่งึ เมื่อสมองท�ำงานเตม็ ทอ่ี ยู่เชน่ นั้น ก็เท่ากับระงับจากความฟุ้งซ่าน มีจิตม่ันคงเป็น ‘สมาธิแบบคิด’ น่ันเอง ถ้าในอดีตเคยบ่มเพาะสมาธิอันเกิดจากใจรักงานไว้ตลอดชีวิต ก็ เทา่ กบั สรา้ งกระแสจติ ทมี่ แี รงดงึ ดดู ดเี อาไว้ จงึ สามารถตอ่ ตดิ มคี วามเปน็ สมาธกิ ับการงานไดง้ า่ ยในชาติตอ่ มา ๒ สมาธอิ นั เกดิ จากความตอ่ เนอื่ ง เสยี ดาย... คนตายไม่ได้อ่าน
187 ความต่อเน่ือง คือการพอกพูนความเข้มข้นของพลังดึงดูด ยิ่งต่อ เน่ืองนานข้ึนเทา่ ไร ก็ย่ิงผนกึ แนน่ หนา เป็นกลุ่มเปน็ กอ้ นมากข้นึ เท่าน้ัน ความตอ่ เนือ่ ง สะทอ้ นชัดดว้ ยอารมณ์เพลดิ เพลนิ ทำ� ได้ทั้งวนั ไม่ เบอ่ื รู้สกึ ถึงจิตใจภายในท่ีมีความเสถยี ร ตัง้ มน่ั เปน็ สมาธใิ หญอ่ ยกู่ บั งาน ได้อย่างไม่คลอนแคลน ไม่ฟงุ้ ซ่านสับสนไปทางอ่นื อารมณเ์ พลดิ เพลนิ ทำ� ไดน้ านไมเ่ บอ่ื กค็ อื อาการขยนั ขนั แขง็ วริ ยิ ะ อตุ สาหะ รู้สึกเอิบอาบ สนกุ รนื่ เริง มีเรยี่ วแรงมากมายราวกับจะไมห่ มด น้ัน นับเป็นส่วนประกอบที่ส�ำคัญ เหมือนฐานตั้งของสมาธิท่ีกว้างใหญ่ โยกเยกยาก ถ้าในอดีตเคยบ่มเพาะสมาธิอันเกิดจากความต่อเนื่องในการ ทำ� งานไวต้ ลอดชวี ติ กเ็ ทา่ กบั สรา้ งนำ�้ อดนำ�้ ทนในการทำ� งาน ไมน่ กึ อยาก ท้ิงขว้างกลางคัน ในชาติต่อมาจะมีฐานสมาธิที่เข้มแข็ง เม่ือพบกับงาน ถกู ใจ ก็มักทมุ่ เทอย่างยาวนาน ไม่ขเ้ี กียจ วอกแวกยาก ใสใ่ จไปเรอื่ ยๆไม่ หยดุ จนกว่าจะรู้ลึกรูจ้ รงิ ๓ สมาธอิ นั เกดิ จากจติ ทฝ่ี กั ใฝ่ จติ ทฝี่ กั ใฝ่ คอื จติ ทม่ี งี านเปน็ ศนู ยก์ ลางความสนใจ รวบรวมกระแส ความคิดให้เกาะตดิ ไม่กระจัดกระจาย จิตที่ฝกั ใฝ่ สะทอ้ นชัดดว้ ยการคิดถึงงาน จุดนน้ั จดุ นี้อยเู่ รอื่ ยๆ คดิ อยา่ งปรบั แตง่ แกโ้ นน่ แกน้ อ่ี ยเู่ รอ่ื ยๆ เหมอื นเสากลางทผี่ กู ความคดิ ไวไ้ ม่ ใหเ้ ตลิดไปไกล จติ ทไี่ มค่ ดิ มากเกนิ ไปจนฟงุ้ ซา่ น และขณะเดยี วกนั กไ็ มท่ อดหยุ่ จน howfarbooks.com
188 เหม่อลอย คือตัวแปรส�ำคัญให้สมาธิมีคุณภาพสูง ไม่แข็งทื่อทึบทึม ไม่ ล่องลอยเรือ่ ยเปื่อย ถ้าในอดีตเคยบ่มเพาะสมาธิอันเกิดจากการมีใจฝักใฝ่ในการ ท�ำงานไว้ตลอดชีวิต ก็เท่ากับสร้างจิตวิญญาณมืออาชีพแบบหน่ึงๆ ซ่ึง เดน่ ชดั เปน็ ตวั เปน็ ตน ในชาตติ อ่ มาจะฉายแววของมอื อาชพี โดยอาจเปน็ เดก็ อัจฉรยิ ะ ชอบอะไรชอบจริง สะสมความรแู้ ละประสบการณต์ ลอด ใจ วนเวยี นคิดถงึ งานทีช่ อบไมเ่ ลิก ๔สมาธอิ นั เกดิ จากความฉลาดจำ� แนก การจำ� แนก คอื ความสามารถในการประเมนิ เปรยี บเทยี บ แยกแยะ ตดั สนิ ความยงิ่ หยอ่ น เพอ่ื ปรบั ปรงุ พฒั นา จดุ ประกายความคดิ รเิ รม่ิ ใหมๆ่ ตลอดจนคดิ อา่ นไดอ้ ยา่ งเปน็ ระบบ เหน็ งานเปน็ ระบบ ไมใ่ ชม่ องงานตาม อารมณ์ การจำ� แนก สะทอ้ นชดั ดว้ ยการอธบิ ายถกู วา่ รายละเอยี ดของสง่ิ ตา่ งๆ ทด่ี คู ลา้ ยกนั นนั้ แทจ้ รงิ แตกตา่ งอยา่ งไร ตลอดจนประเมนิ ถกู วา่ ตอ้ งเพมิ่ เหตดุ ๆี ตรงไหน ตอ้ งลดเหตเุ สยี ๆอยา่ งไร ความสามารถในการจำ� แนกจะไมม่ ที างเกดิ ขนึ้ หากไมฝ่ กั ใฝท่ ำ� ความ คนุ้ เคยกบั งานตรงหนา้ มากพอ และกลา่ วไดว้ า่ ถา้ มาไมถ่ งึ ความรรู้ อบและ ฉลาดจำ� แนกในงานหนงึ่ ๆ กจ็ ะมี ‘ใจใหญ’่ ไดย้ าก เพราะจติ จะไมส่ ามารถ เหน็ ความแตกต่าง ไมส่ ามารถสรา้ งความโดดเด่น ไมส่ ามารถตัง้ เปา้ ให้ สมตวั ไมส่ ามารถสงั เกตความคบื หนา้ ไมส่ ามารถแตกกง่ิ กา้ นสาขาขยาย ขอบเขตงานออกไปเรอื่ ยๆ เสยี ดาย... คนตายไมไ่ ด้อ่าน
189 และขอ้ เทจ็ จรงิ สว่ นใหญท่ ค่ี นทำ� งานไมร่ ู้ ไมค่ อ่ ยมใี ครพดู ถงึ กค็ อื ความสามารถในการจำ� แนกความแตกตา่ งของจติ ใจตนเอง ไมร่ ตู้ วั วา่ ตอน นที้ ำ� งานยอ่ หยอ่ นเกนิ ไป หรอื วา่ โหมหนกั เกนิ ไป ไมร่ วู้ า่ เรง่ รอ้ นเกนิ ตวั หรอื วา่ เฉอ่ื ยชาเกนิ เหตุ จิตที่มีความรู้สภาพตัวเอง สังเกตความเป็นตนเองได้ว่า ขณะนี้ ยอ่ หยอ่ นเกนิ ไป ควรกระตอื รอื รน้ ขนึ้ อกี นดิ หนง่ึ หรอื ขณะนโ้ี หมหนกั เกนิ ไป ควรลดระดบั ลงบา้ ง ในทส่ี ดุ จะทำ� งานอยา่ งมสี มาธพิ อดี ไมข่ เี้ กยี จเกนิ ไป ไมข่ ยันเกินเหตุ ไมเ่ ครยี ดเคร่งนัก ไม่ทอดหุ่ยนกั ใจเลง็ ที่เปา้ หมาย แต่ไม่ใจรอ้ นดว่ นอยากไดเ้ ปา้ หมาย ในท่ีสดุ จะ ‘มีไฟ’ พอดๆี และเปน็ ไฟ การทำ� งานทลี่ กุ โพลงตอ่ เนอื่ ง กระทงั่ เกดิ ความเปน็ สมาธิ มใี จใหญใ่ นงาน ขน้ึ มา ขา้ มเดอื นขา้ มปไี ดไ้ มร่ จู้ กั เหนด็ หนา่ ย ยง่ิ เกดิ สมาธทิ กุ วนั คณุ จะยงิ่ ขอบคณุ งาน อนั เปน็ ฐานใหเ้ กดิ สมาธิ แต่ในทางตรงข้าม ถ้าท�ำงานแล้วฟุ้งซ่านจัด สับสน มืดทึบ เช่นนั้น ก็จะ พลอยไม่ชอบใจในงาน เบื่องาน ไม่อยากคิดถึงงาน หรือกระทั่งอยาก ผละงาน แลว้ ทงิ้ งานไปดอ้ื ๆกลางคนั ได้ ถา้ ในอดตี เคยบม่ เพาะสมาธอิ นั เกดิ จากความฉลาดจำ� แนกไวต้ ลอด ชวี ติ ในชาตติ อ่ มาจะมเี หตมุ ผี ล หตู ากวา้ งขวาง มคี วามคดิ รเิ รมิ่ สรา้ งสรรค์ และทสี่ ำ� คญั คอื มสี ญั ชาตญาณตดิ ตวั มา รจู้ กั เคลอ่ื นไหว รจู้ กั นงิ่ รจู้ กั รกุ รจู้ กั รบั ในเวลาทเี่ หมาะสมพอดี ซงึ่ มผี ลใหจ้ ติ ตงั้ มนั่ เปน็ สมาธกิ บั งานไดง้ า่ ย กรรมใหม่อนั เป็นเหตใุ หม้ ใี จรักงาน ถา้ มกี รรมเกา่ เกยี่ วกบั การทำ� งานมาดี ตงั้ แตเ่ ดก็ คณุ จะฉายแววบาง howfarbooks.com
190 อยา่ ง เชน่ สนใจสงิ่ ใดสงิ่ หนง่ึ แลว้ มสี มาธอิ ยกู่ บั สง่ิ นน้ั ไดน้ านๆ มคี วามสขุ กบั การลองผดิ ลองถกู และชอบเรยี นรจู้ ากประสบการณต์ รงมากๆ ขอให้สังเกต คนที่ใครๆชมวา่ ‘เกง่ ท่ีสุด’ นน้ั มกั พอใจศกึ ษาต่อ หรอื คดิ คน้ ตอ่ เรอ่ื ยๆไมห่ ยดุ นนั่ แปลวา่ ‘ทสี่ ดุ ’ นน้ั ไมม่ จี รงิ ยง่ิ สง่ั สมความ รู้ ยงิ่ เพม่ิ ความสามารถมากขนึ้ เทา่ ไร แทนทจ่ี ะรสู้ กึ วา่ เหน็ หมดแลว้ แตกฉาน ทะลปุ รโุ ปรง่ แลว้ คนเกง่ ตวั จรงิ กลบั เหน็ วา่ ชวี ติ มนษุ ยส์ นั้ เกนิ กวา่ จะศกึ ษา ทกุ สงิ่ ไดจ้ บสน้ิ ชาตหิ นา้ มจี รงิ กอ็ ยากมาตอ่ ยอดตอ่ ไปอกี รใู้ หจ้ รงิ ยง่ิ ๆขน้ึ ไปอกี ฉะนนั้ กรรมใหมอ่ นั เปน็ เหตใุ หพ้ บงานทใ่ี จรกั อยา่ งแทจ้ รงิ จงึ เปน็ ความกระตอื รอื รน้ เอง อยากเลน่ สนกุ เอง อยากคน้ ควา้ เอง ในงานใดงานหนง่ึ โดยไมต่ อ้ งใหใ้ ครชช้ี วน ไมต่ อ้ งใหใ้ ครคะยนั้ คะยอ ตง้ั แตอ่ ายยุ งั นอ้ ย บางคน ถงึ ขนาดอาสาทำ� งานใหค้ นอน่ื ฟรๆี ไมเ่ หน็ วา่ ถกู เอารดั เอาเปรยี บแรงงาน เพียงเพราะอยากฝึกฝน อยากใช้เครื่องมือให้เป็น หรืออยากเห็นการ ท�ำงานของผูใ้ หญ่ที่เป็นมอื อาชีพ สรปุ แล้ว ถา้ เมอ่ื ชาตกิ ่อนเกิดอทิ ธบิ าทเตม็ ข้นั ชาตนิ ้ีกม็ สี ทิ ธเิ์ กิด ข้นึ อีก และเม่ืออาศยั งานใดบ่มเพาะอิทธบิ าทได้ส�ำเร็จ กส็ ามารถน�ำไป ใชก้ บั งานอน่ื ๆไดไ้ มจ่ ำ� กดั เพราะเมอื่ เกง่ เรอ่ื งหนงึ่ ได้ กร็ วู้ ธิ เี กง่ เรอื่ งอนื่ ได้ อกี ในเมอ่ื ทกุ งาน ทกุ เรอ่ื งเลน่ มคี วามเหมอื นกนั หมด แคเ่ อาทง้ั ตวั เขา้ ไป สนกุ กบั งาน จนจิตเชื่อมติดกับงาน มสี มาธกิ บั งานอยา่ งตอ่ เน่อื ง กระทงั่ เห็นรายละเอียด เห็นข้อแตกต่าง และเห็นว่าจะริเริ่มอะไรใหม่ท่ีคนอ่ืน มองไมเ่ หน็ ได้บา้ ง หมายความวา่ ถา้ ชาตกิ อ่ นเปน็ นกั ดนตรรี ะดบั โลก ชาตนิ อี้ าจเปน็ นกั กฬี าทมี ชาตกิ ไ็ ด้ ถา้ ชาตกิ อ่ นเปน็ เศรษฐใี หญท่ เ่ี รมิ่ ตน้ จากศนู ย์ ชาตนิ ี้ อาจเป็นแพทย์ใหญ่ที่มีงานวิจยั โดดเด่นกไ็ ด้ เสียดาย... คนตายไมไ่ ด้อ่าน
191 ในอกี ทางหนง่ึ หลายคนทม่ี ี ‘พรสวรรค’์ หรอื ‘ศกั ยภาพแฝง’ ตดิ ตวั มาจากอดีต หากปัจจุบันท�ำตัวเหลวแหลก เอาแต่เล่น เอาแต่มัวเมา เอาแตป่ ลอ่ ยพลงั ชวี ติ ใหห้ มดไปกบั กามารมณ์ ไมไ่ ดบ้ ม่ เพาะอทิ ธบิ าทดว้ ย งานใดงานหนง่ึ ขาดไฟ ขาดสมาธิ ในทส่ี ดุ พอวนั เวลาผา่ นไป กก็ ลายเปน็ คนแกไ่ ร้น้�ำยา ไมม่ ผี ลงาน ไม่มคี วามสามารถพิเศษใดๆกไ็ ด้ ซึ่งจะมผี ล กบั ชาตถิ ดั ๆไป คือ อทิ ธิบาทเสอื่ มลง จนถงึ จุดทไี่ ม่เหลือความ ‘พร้อมจะ เกง่ ’ ใดๆเลย ให้ต้ังความเช่ือไวว้ า่ ถ้าคุณเหน็ งานใดแลว้ สนใจ นกึ อยากไปเป็น อาสาสมัคร หรือท�ำแจกฟรี ไมเ่ กิน ๑๐ งาน คณุ เป็นตอ้ งได้พบกับงานที่ จะใฝ่ใจรัก ท่มุ เทท�ำไปทง้ั ชวี ิต ผู้มีความโดดเด่นในงานใดงานหนึ่ง ขยันท�ำโดยไม่สนใจค่าจ้าง มกั จะมีคา่ ตัวแพงลิบ แต่ถึงค่าตวั แพงลบิ ก็ยงั อตุ ส่าหม์ คี นแย่งกนั ว่าจา้ ง นับไม่ถ้วน น่แี หละ! พระพทุ ธเจ้าจงึ ชี้ใหเ้ หน็ ว่า คนขยนั กบั คนมเี งนิ นน้ั มกั เป็นคนๆเดียวกนั ! พบงานอันเป็นที่รัก เท่ากับพบความเป็นตัวเอง ดีกว่าพบหีบขุมทรัพย์ใหญ่ howfarbooks.com
192 จะบรรลธุ รรมไดอ้ ยา่ งไร? เสียดาย... คนตายไมไ่ ดอ้ ่าน
พุทธพจน์ 193 ตัณหา เปรียบเหมือนตาขา่ ยท่ีแผ่กว้างไพศาล ดกั สตั วไ์ ม่ ใหล้ ว่ งพน้ ไปจากการเวยี นวา่ ยตายเกดิ และไมอ่ าจรอดจาก อบายภูมิไปไดเ้ ลย องั คุตตรนิกาย จตกุ กนบิ าต โลกันตนรกมแี ต่ความทุกข์ มืดคลุม้ เป็นหมอกมวั สตั วใ์ น โลกนั ตนรกนนั้ ไมไ่ ดร้ บั รศั มพี ระจนั ทรแ์ ละพระอาทติ ยซ์ ง่ึ มีฤทธ์ิมอี านภุ าพมากถงึ ขนาดนี้ แตค่ วามมดื อยา่ งอนื่ ทยี่ ง่ิ กวา่ และนา่ กลวั กวา่ ความมดื แหง่ โลกนั ตนรกนัน้ มีอยู่ คอื ความไม่รตู้ ามจริงวา่ กายใจเป็น ทกุ ข์ ตณั หาเปน็ เหตใุ หเ้ กดิ ทกุ ข์ นพิ พานมอี ยู่ ทางทจี่ ะเขา้ ถึงนพิ พานมอี ย!ู่ ดว้ ยความไมร่ นู้ ี้ กย็ อ่ มยนิ ดไี ปในความปรงุ แตง่ ทง้ั หลาย ยอ่ ม ตกไปสคู่ วามมดื คอื ความเกดิ เปน็ ไปเพอ่ื ความคบั แคน้ ใจ และยอ่ มไมอ่ าจพน้ ไปจากทกุ ขไ์ ด้ อนั ธการีสูตร howfarbooks.com
194 พระเจา้ จกั รพรรดซิ งึ่ เสวยราชสมบตั ิ เปน็ อสิ ราธบิ ดี ในทวปี ท้ัง ๔ นั้น เมอื่ พระองคส์ วรรคตแล้ว ย่อมเขา้ ถงึ สุคตโิ ลก สวรรค์ คือได้ไปอุบัติในหมู่เทพชั้นดาวดึงส์ ท้าวเธอ แวดลอ้ มไปดว้ ยหมนู่ างเทพอปั สร เอบิ อม่ิ เพราะความพรงั่ พรอ้ มไปดว้ ยเคร่อื งบ�ำเรอกามคณุ ทงั้ ๕ ประการอนั เปน็ ทพิ ย์ สถติ อยู่ ณ นนั ทวนั อทุ ยาน บนดาวดงึ สพ์ ภิ พนนั้ โดย ตลอดได้ก็จริงอยู่ แต่ถึงกระน้ัน ท้าวเธอก็ยังไม่มีเครื่อง ประกนั วา่ จะพน้ จากนรกภมู ิ ยงั ไมพ่ น้ จากเดรจั ฉานภมู ิ ยงั ไม่พน้ จากเปรตภมู ิไปได้ สว่ นอรยิ สาวก แมเ้ ยยี วยาอตั ภาพดว้ ยคำ� ขา้ วทแี่ สวงหามา ด้วยปลีแข้ง นุ่งห่มผ้าปอนๆ ก็สามารถพ้นจากนรกภูมิ เดรจั ฉานภมู ิ และเปรตภมู ไิ ดอ้ ยา่ งเดด็ ขาด เพราะประกอบ ๑ดว้ ยธรรม ๔ ประการ คือ เล่ือมใสไมห่ วนั่ ไหวว่า พระพุทธเจา้ ตรสั ร้คู วามจริง อันประเสรฐิ สุด ไม่มีย่งิ ไปกว่าน้แี ลว้ จึงสอนได้ทัง้ มนุษย์ ๒และเทวดา เลอ่ื มใสไมห่ วนั่ ไหววา่ พระธรรมซงึ่ พระพทุ ธเจา้ ตรสั แสดง เปน็ สงิ่ ท่ีรไู้ ดเ้ ฉพาะตน ไมจ่ �ำกดั กาล เสยี ดาย... คนตายไมไ่ ดอ้ า่ น
195 ๓ เล่ือมใสไม่หว่ันไหวว่าพระสงฆ์ถ้าปฏิบัติดีปฏิบัติ ชอบตามพระพทุ ธเจา้ สอน กจ็ ะเปน็ ผไู้ ปดี ถงึ ธรรมอนั วเิ ศษ ๔คอื มรรคผล ถงึ ทีส่ ดุ ทกุ ข์เป็นพระอรหนั ตขณี าสพได้ เปน็ ผูห้ นักแน่นในศลี ไม่ขาดทะลุ ไมด่ ่างพร้อย โสตาปัตติสงั ยุต เวฬุทวารวรรคท่ี ๑ ราชาสูตร howfarbooks.com
196 มุมมองอันควรได้จากพุทธพจน์ พวกเราเป็นจิตวิญญาณท่ีหลับๆตื่นๆ เปลี่ยนช่ือ เปลี่ยนหน้า เปลยี่ นกรรม แตไ่ มเ่ ปลีย่ นอุปาทานว่ามีตัวเรา คุณก�ำลังเช่ืออะไรอยู่ ยึดอะไรอยู่ก็ตาม ล้วนตั้งต้นคิดเอาจากหูตา อันคับแคบแบบมนุษย์ท้ังนั้น และด้วยหูตาแบบมนุษย์ ความหลงลืม อดีตชาตแิ บบมนษุ ย์ กช็ วนใหร้ สู้ ึกแบบดบิ ๆวา่ คนเราเกดิ หนเดยี ว ตาย หนเดียวเหมือนกันหมด ดว้ ยการเกดิ ตายแบบถกู ปดิ หปู ดิ ตาไมใ่ หร้ กู้ ตกิ าอะไรเลยน้ี ทำ� ให้ ที่ผ่านมาเราหลงผิดคิดพลาด ท�ำบาปมากกว่าสร้างบุญ พระพุทธเจ้าจึง ตรสั วา่ ตราบใดยังมีตณั หา ตราบนัน้ ยังรว่ งหล่นลงนรกได้ หรือจะพดู ให้ ง่าย คอื ถ้าคิดจะท่องเทย่ี วไปในสังสารวัฏเรือ่ ยๆ อย่างไรกไ็ ม่มีทางหนี นรกได้ อยา่ หลงคดิ ว่า แคท่ �ำบญุ มากๆแล้วจะพน้ ! ตอนเปน็ ทกุ ขเ์ พราะผลแหง่ บาปทเ่ี คยกอ่ ไว้ พวกเราจะหาทางออก จากทกุ ขก์ นั ดว้ ยวธิ ผี ดิ ๆ คอื สรา้ งเหตแุ หง่ ทกุ ขใ์ หมซ่ ำ�้ เตมิ เขา้ ไป เชน่ เคย ท�ำร้ายจิตใจใครไวเ้ มอื่ หลายปีกอ่ น แต่ลมื แล้ว พอเขามาทวงคนื แทนท่ี จะอภัย ถอื วา่ หายกนั กลบั สำ� คญั ไปวา่ ตวั เองเพง่ิ เปน็ ฝา่ ยถกู กระทำ� กอ่ น ตอ้ งเอาคนื ใหจ้ งได้ และความเจบ็ ใจทที่ บกนั ไปทบกนั มา กม็ กั ลงเอยเปน็ การ อยากฆา่ แกงกันในท่ีสุด เพราะอย่างนน้ั พระพุทธเจา้ ทา่ นจึงตรสั ช้ีวา่ ถึงแม้เป็นหมายเลข หน่งึ ของแผน่ ดิน ได้ชอื่ วา่ พระเจ้าจักรพรรดิ ชาตถิ ัดๆไปก็ยังเส่ยี งตอ่ การ ลงนรกอยดู่ ี ตา่ งจากผเู้ พยี รเจรญิ สตใิ หถ้ งึ ความเปน็ โสดาบนั บคุ คลขนึ้ ไป ซงึ่ เทย่ี งทจี่ ะไมต่ กตำ�่ ไปสกู่ ำ� เนดิ นรกอกี หากมองการณไ์ กลอยา่ งนี้ กต็ อ้ ง เสยี ดาย... คนตายไม่ได้อา่ น
197 ตดั สินวา่ เป็นโสดาบนั ดกี วา่ เปน็ พระเจา้ จักรพรรด!ิ เมอ่ื ชาตใิ ดรตู้ วั แลว้ วา่ กำ� ลงั ทอ่ งเทย่ี วบนทางกนั ดาร เกดิ เปน็ อยา่ ง หนง่ึ แลว้ ตายไปเปน็ อีกอยา่ งหน่ึง เจบ็ จรงิ ทกุ ข์จริง ลงนรกจรงิ คุณคง อยากถอนตวั จากการเดนิ ทางเสยี ที ถ้าบารมยี งั ไม่ถงึ ขนาดหมดกเิ ลสสิน้ เชงิ ไดอ้ ยา่ งพระอรหนั ต์ อยา่ งนอ้ ยเปน็ พระโสดาบนั ผปู้ ดิ อบายไดเ้ ดด็ ขาดกย็ งั ดี แตจ่ ะทำ� อย่างไรได้ ถ้าให้คิดวธิ เี อง ก็คงเหมือนคนพายเรือในอา่ ง หวังหาทางออก แต่ย่ิงพายกย็ ง่ิ งงว่าทำ� ไมไปไม่ถงึ ทางออกสกั ที คณุ จำ� เปน็ ตอ้ งรวู้ ธิ ที พี่ ระพทุ ธเจา้ บอก คอื ตอ้ งพายเรอื เปน็ เสน้ ตรง และตอ้ งทวนกระแสดว้ ย ถึงจะมสี ทิ ธอ์ิ อกจากอ่างมหมึ าน้ีได!้ ชาวพุทธเรามักสงสัยตัวเองว่า ท่ีผ่านมาท�ำบุญหรือท�ำบาปไว้ มากกว่ากนั คำ� ตอบอย่ทู ่นี ่ี ขอให้ดูลงไปท่ีปัจจุบนั เดยี๋ วนี้เลย นาทีนี้เลย ถ้าคณุ มคี วามตนื่ ตัว อยากรวู้ ิธีพน้ ทุกข์ ฟงั วธิ กี ารรเู้ รอื่ ง และนกึ อยากจะ ลงมอื ทำ� ตาม นน่ั ถอื เปน็ นมิ ติ หมายบอกชดั แลว้ วา่ คณุ มบี ญุ มากกวา่ บาป! น่ันเพราะอะไร? เพราะความเห็นถูกเหน็ ชอบนั้น เกดิ ข้นึ เมื่อใด ก็ เป็นบุญใหม่ท่ีมีน�้ำหนักชนะบาปเก่าทั้งหมด ต่อแต่น้ีคุณจะค่อยๆสะสม กรรมดเี พม่ิ ขน้ึ เรอ่ื ยๆ และถางทางไปสคู่ วามพน้ ทกุ ขเ์ ดด็ ขาดวนั ตอ่ วนั จะ ชา้ หรอื เรว็ ก็ต้องได้พบพระนิพพานจนได้! howfarbooks.com
198 ทางเดียวทีจ่ ะบรรลธุ รรม พุทธพจน์ ทางนเ้ี ปน็ ทางเดยี ว ทจ่ี ะทำ� ใหเ้ หลา่ สตั วบ์ รสิ ทุ ธไิ์ ด้ ลว่ งพน้ ความโศกและความร�ำพันคร่�ำครวญได้ ดับทุกข์และ โทมนัสได้ บรรลุอริยมรรคเพ่ือเห็นแจ้งพระนิพพานได้ หนทางนีค้ ือ สติปฏั ฐาน ๔ ประการ คือ เห็นส่วนใดส่วนหนงึ่ ของกายทปี่ รากฏอยู่ หรอื เห็นความรสู้ กึ อย่างใดอยา่ งหนึ่งทีป่ รากฏอยู่ หรือเห็นจิตอยา่ งใดอย่างหน่ึงที่ปรากฏอยู่ หรอื เหน็ สภาพธรรมอยา่ งใดอย่างหนง่ึ ทป่ี รากฏอยู่ เมอ่ื มคี วามเพยี ร มสี มั ปชญั ญะ มสี ติ ในการเหน็ ทง้ั ๔ ประการ อยเู่ สมอ เธอย่อมก�ำจัดอภิชฌาและโทมนสั ในโลกเสยี ได้ มหาสตปิ ัฏฐานสูตร > อุทเทสวารกถา เสยี ดาย... คนตายไม่ได้อ่าน
199 มุมมองอันควรได้จากพุทธพจน์ ในอนนั ตชาตอิ นั เปน็ หว่ งโซแ่ หง่ การหลงยดึ วา่ มตี วั ตน แตล่ ะชาตมิ ี ตวั ตงั้ เหมอื นๆกนั หมด คอื ตอ้ งมอี ตั ภาพ อนั ประกอบดว้ ยรา่ งและจติ แบบ ใดแบบหนง่ึ มาลอ่ ใจใหย้ ดึ วา่ นแ่ี หละ! อยา่ งนแ้ี หละ! ตวั จรงิ ของเรา ไมม่ ี ตวั อน่ื เปน็ อตั ตาย่งิ กวา่ น้ี หรอื หากปกั ใจเช่อื ปักใจยึดมัน่ ตามใครบอกวา่ อัตตาอันเทย่ี งแท้ มอี ยทู่ อ่ี นื่ ตอ้ งปฏบิ ตั อิ ยา่ งนน้ั อยา่ งนเี้ พอื่ เขา้ ใหถ้ งึ จนิ ตนาการของคณุ จะ ค่อยๆก่อตัวแจม่ ชดั ข้ึนเร่อื ยๆ กระท่ังเชอ่ื เป็นจรงิ เปน็ จังว่า มีตัวตนอะไร อยอู่ ีกตัวตนหน่ึง สูงส่งกว่านี้ มอี ยูแ่ นๆ่ แมไ้ ม่เคยพบ ไมเ่ คยเห็น ไมเ่ คย ประจักษว์ า่ เป็นอย่างไร จติ กห็ ลงควา้ ไวเ้ ปน็ ตนแน่นเหนียวย่งิ กว่าตัวตน อนั เป็นกายใจมนุษยน์ ้ีเสียอีก ถา้ เร่มิ เช่อื ผดิ ๆ คณุ จะไม่มีทางเกดิ กำ� ลงั ใจ ยอมพจิ ารณาตามจรงิ เข้ามาในกายในใจน้ีเลย และน่ันก็เป็นเหตุผลว่า ท�ำไมพระพุทธเจ้าจึง ทรงตีกรอบความเข้าใจไว้ชัดๆต้ังแต่แรกว่า ต้องกายนี้ใจน้ีเท่าน้ันนะ ท่ี จะใช้เปน็ อปุ กรณ์ในการถางทางบรรลุธรรม นี่คือข่าวดีที่สุดในชาติแห่งการเป็นมนุษย์ ร่างมนุษย์ที่พวกเรา ก�ำลังครองอยู่ในชาตินี้เอง ที่จะน�ำมาฝึกจิตเพื่อความพ้นทุกข์พ้นร้อน ไมใ่ ชช่ าติอื่นภพภมู ิใดอืน่ ! หลกั การของพระพทุ ธเจา้ นนั้ เขา้ ใจงา่ ยยงิ่ ยดึ ทไี่ หน กพ็ จิ ารณาให้ เหน็ ความไมค่ วรยดึ ทน่ี ั่น เพอื่ ให้จติ ถอนจากความยึดท้ังหมดทัง้ ปวงเสยี และภายในขอบเขตกายใจน้ี เราก็ไมไ่ ด้ยดึ กันแคส่ ่วนเดยี ว ทุกคน ยึดทั้งกาย ยึดทั้งความรู้สึกสุขทุกข์อันเกิดขึ้นในกาย ยึดทั้งสภาพจิตอัน howfarbooks.com
200 ครองกายน้อี ยู่ ยดึ ทั้งความนกึ คิดอนั เกีย่ วเนอ่ื งด้วยกายน้ีว่า เปน็ ตวั ของ เรา เราเป็นตัวน้ี กันทั้งนนั้ แนววธิ ขี องพระองค์ คอื เหน็ เปน็ เปลาะๆ เพอื่ สลดั ความยดึ ตดิ เปน็ เปลาะๆ ตามแตจ่ ะมสี ง่ิ ใดปรากฏมาลอ่ ใจใหย้ ดึ อยู่ เม่ือรู้ตัวว่าก�ำลังยึดกายเป็นตน ก็พึงเห็นให้ถนัดว่ากายไม่เที่ยง อย่างไรก็ตอ้ งแตกสลายกลายเปน็ อืน่ ไมน่ ่ายดึ เลย เม่ือรู้ตัวว่าก�ำลังยึดสุขทุกข์เป็นตน ก็พึงเห็นให้ถนัดว่าสุขทุกข์ไม่ เที่ยง อยา่ งไรกต็ ้องแตกสลายกลายเป็นอนื่ ไม่นา่ ยดึ เลย เมอ่ื รตู้ วั วา่ กำ� ลงั ยดึ จติ เปน็ ตน กพ็ งึ เหน็ ใหถ้ นดั วา่ สภาพจติ ไมเ่ ทย่ี ง อย่างไรกต็ อ้ งแตกสลายกลายเปน็ อ่ืน ไม่น่ายดึ เลย เม่ือรู้ตัวว่าก�ำลังยึดความนึกคิดความทรงจ�ำเป็นตน ก็พึงเห็นให้ ถนัดว่าความนึกคิดความทรงจ�ำไม่เท่ียง อย่างไรก็ต้องแตกสลายกลาย เปน็ อนื่ ไมน่ ่ายึดเป็นทส่ี ุด หลกั การครา่ วๆมอี ยเู่ ทา่ น้ี หากใครฝกึ ไดผ้ ล คลายความยดึ วา่ กาย ใจนี้เป็นตัวเป็นตนเสียได้ ห่วงโซ่แห่งการเกิดตายเป็นอนันต์ ก็ถึงคราว ขาดสะบ้นั หมด สายโซ่แห่งความทกุ ขไ์ ม่รูจ้ บมาสิ้นสุดลงทช่ี าตินีเ้ อง! คณุ ไม่ได้ถกู ปล้นอตั ตา แต่คุณไม่เคยมอี ัตตาใหป้ ลน้ เลยตา่ งหาก หลงั จากเจรญิ สตปิ ฏั ฐาน ๔ แลว้ สง่ิ ทเี่ สยี ไปทงั้ หมด กค็ อื ตน้ เหตแุ หง่ ทกุ ข์ ประการเดยี ว! เสียดาย... คนตายไม่ได้อ่าน
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- 185
- 186
- 187
- 188
- 189
- 190
- 191
- 192
- 193
- 194
- 195
- 196
- 197
- 198
- 199
- 200
- 201
- 202
- 203
- 204
- 205
- 206
- 207
- 208
- 209
- 210
- 211
- 212
- 213
- 214
- 215
- 216
- 217
- 218
- 219
- 220
- 221
- 222
- 223
- 224
- 225
- 226
- 227
- 228
- 229
- 230
- 231
- 232
- 233
- 234
- 235
- 236
- 237
- 238
- 239
- 240
- 241
- 242
- 243
- 244
- 245
- 246
- 247
- 248
- 249
- 250
- 251
- 252
- 253
- 254
- 255
- 256
- 257