หลักสูตรการฝึกอบรมผู้กำกับลูกเสือสำรอง_ขั้นความรู้เบื้องต้น

แบบฟอร์ม 197 สัปดำห์ที่ เนื้อเรื่อง จำนวนคำบ ผู้สอน หมำยเหตุ ตัวอย่ำงงำนทใ่ี ห้ทำ ใหก้ ลุ่มของทา่ นจดั ทาบนั ทึกการประชุมกองโดยเลือกเน้ือหาจากหลกั สูตรลูกเสือสารอง และเขียนลงในแผนภูมิ - ใชเ้ วลาปฏิบตั ิงาน 30 นาที - รายงานในที่ประชุมหมูล่ ะ 2 นาที

ชื่อวชิ ำ พธิ ีกำรลกู เสือสำรอง 198 บทเรียนท่ี 12 เวลำ 90 นำที ขอบข่ำยรำยวชิ ำ 1. ความหมายและประโยชน์ของพิธีการ 2. พธิ ีการตา่ งๆ ของลูกเสือสารอง จุดหมำย เพ่ือใหผ้ กู้ ากบั ลูกเสือสารองไดน้ าพธิ ีการตา่ งๆ ไปใชป้ ฏิบตั ิในกองลูกเสือสารองไดอ้ ยา่ งมี ประสิทธิภาพ วตั ถุประสงค์ เมื่อจบบทเรียนน้ีแลว้ ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมควรสามารถ 1. อธิบายความหมายและประโยชน์ของพิธีการได้ 2. ปฏิบตั ิพธิ ีการตา่ งๆ ของลูกเสือสารองได้ 3. นาพิธีการตา่ งๆ ไปใชใ้ นกองลูกเสือสารองได้ วธิ ีสอน/กจิ กรรม 10 นาที 1. นาเขา้ สู่บทเรียน 60 นาที 2. บรรยายประกอบการสาธิต 20 นาที 3. ซกั ถามและสรุป ส่ือกำรสอน 1. แผนภูมิ แผน่ โปร่งใส เคร่ืองฉายภาพขา้ มศีรษะ 2. เอกสารพธิ ีการตา่ งๆ 3. ธงประจากองลูกเสือสารองและสามญั 4. หมวกลูกเสือสารอง เคร่ืองหมายลูกเสือสารอง ดาวดวงท่ี 1,2,3 กำรประเมินผล 1. สังเกตพฤติกรรม 2. ดูผลจากการปฏิบตั ิงาน 3. ซกั ถาม

199 เนื้อหำวชิ ำ พธิ ีกำรคืออะไร? พธิ ีการคือแนวทางสาหรับการปฏิบตั ิท่ีไดก้ าหนดใหม้ ีข้ึนเพือ่ ใหผ้ ทู้ ี่จะเขา้ ร่วมในหมูห่ รือคณะไดป้ ฏิบตั ิตามทุกคน ประโยชน์ของพธิ ีกำร มีดงั ต่อไปน้ี คือ 1. ทาใหม้ ีระเบียบวนิ ยั ในตวั เอง 2. ทาใหเ้ กิดความรู้สึกและความเขา้ ใจวา่ เป็นพวกเดียวกนั 3. ก่อใหเ้ กิดความรักและสามคั คีข้ึนในหมู่คณะ 4. ก่อใหเ้ กิดความภาคภูมิใจกบั ผทู้ ่ีไดป้ ฏิบตั ิพิธีการน้นั ๆ 1. พธิ ีเข้ำประจำกองลกู เสือสำรอง หรือ เรียกวา่ พิธีปฏิญาณตน หรือพธิ ีตอ้ นรับลูกเสือใหม่ หนา้ ที่ของลูกเสือสารอง คือ การปฏิบตั ิตามคาปฏิญาณและกฎของลูกเสือสารอง ดงั น้นั ใน การที่จะเป็นลูกเสือสารองที่แทจ้ ริงกต็ อ้ งเขา้ ใจและจาคาปฏิญาณและกฎของลูกเสือสารองไดอ้ ยา่ งข้ึน ใจ ฉะน้นั เมื่อผกู้ ากบั เห็นวา่ ลูกเสือสารองใหมค่ นใดสามารถจดจาสิ่งที่เขาไดเ้ รียนรู้แลว้ คือคา ปฏิญาณ กฎ การทาความเคารพ แกรนดฮ์ าวล์ ผกู้ ากบั กจ็ ะไดป้ ระกอบพิธีใหล้ ูกเสือสารองได้ ปฏิญาณ หรือเขา้ ประจากองอนั เป็ นพิธีการที่สาคญั ยง่ิ วธิ ีปฏบิ ัตมิ ี 2 วธิ ี คือ - วธิ ีที่มีกองลูกเสืออยกู่ ่อนแลว้ - วธิ ีที่ยงั ไมม่ ีกองลูกเสือ (เป็นการต้งั กองข้ึนใหม่) (สาธิตพิธีเขา้ ประจากองท้งั 2 แบบ ดูรายละเอียดตามเอกสารประกอบ) หมำยเหตุ พิธีเขา้ ประจากองน้ี ตา่ งกองตา่ งจดั ทาของตนเอง (ไม่ใช่มารวมกนั ทาเป็ นกลุ่ม) และ ในพธิ ีน้ีจะเชิญผปู้ กครองมาร่วมในพิธีเป็นเกียรติดว้ ยกไ็ ด้ 2. พธิ ีประดับดำวดวงท่ี 1 เม่ือลูกเสือสารองไดเ้ รียนรู้วชิ าการต่าง ๆ ตามหลกั สูตรของดาวดวงที่ 1 ไดค้ รบทุกวชิ าแลว้ และผกู้ ากบั เห็นวา่ ลูกเสือสารองไดป้ ฏิบตั ิหนา้ ที่ลูกเสือสารอง และประเมินผล ผา่ นตามหลกั สูตรแลว้ ผกู้ ากบั ก็จะประกอบพธิ ีประดบั ดาวดวงที่ 1 ให้ ในพธิ ีประดบั ดาวน้นั ผู้ กากบั จะอธิบายและสั่งสอนลูกเสือวา่ “ ตามที่ลูกเสือไดเ้ รียนรู้วชิ าการต่าง ๆ ในช้นั หน่ึงแลว้ น้นั เปรียบเสมือนไดล้ ืมตาขา้ งหน่ึงแลว้ และพร้อมท่ีจะเริ่มมองเห็นดว้ ยตาอีกขา้ งหน่ึง ลูกเสือจะโตข้ึน และแขง็ แรงข้ึน และบางทีจะฉลาดข้ึนบา้ งอีกเล็กนอ้ ย ฉะน้นั จึงขอให้เอาใจใส่เรียนรู้ในส่ิงที่จะตอ้ ง กระทายากข้ึนอีก และใหพ้ ยายามทาอยา่ งดีท่ีสุดจริงๆ” ( พิธีน้ีเป็นพิธีที่ทาอยา่ งง่ายๆ สาธิตพธิ ีประดบั ดาวดวงที่ 1 ดูรายละเอียดตามเอกสารประกอบ ) 3. พธิ ีประดับดำวดวงที่ 2 เมื่อลูกเสือสารองไดเ้ รียนรู้วชิ าการตา่ งๆ ตามหลกั สูตรของดาวดวงท่ี 2 ได้ ครบถว้ นแลว้ สามารถจดจาสิ่งต่างๆท่ีเรียนมาต้งั แต่ดาวดวงท่ี 1 ไดด้ ว้ ยแลว้ และประเมินผลผา่ นตาม

200 หลกั สูตรแลว้ ผกู้ ากบั จะประกอบพธิ ีประดบั ดาวดวงท่ี 2 ให้ ในพิธีน้นั ผกู้ ากบั จะเตือนลูกเสือให้ ระลึกถึงความหมายของดาวดวงที่ 2 วา่ “ เป็นการท่ีลูกเสือไดแ้ สดงแลว้ วา่ บดั น้ีตาท้งั สองขา้ งไดล้ ืม ข้ึนอยา่ งแจม่ ใสเหมือนกบั ดาว สามารถจะมองเห็นอะไรไดโ้ ดยเร็วและชดั เจนเตรียมพร้อมที่จะกระทา ส่ิงท่ีพงึ กระทาใหม้ องรอบๆ และดูวา่ สามารถช่วยเหลือผอู้ ่ืนไดอ้ ยา่ งไร ตอ่ ไปจะไดเ้ ป็ นลูกเสือสารอง ท่ีเก่งและมีประโยชน์ผหู้ น่ึง ใหห้ มนั่ ศึกษาหาความรู้ในวชิ าพเิ ศษตอ่ ไป” 4. พธิ ีประดับดำวดวงท่ี 3 เม่ือลูกเสือสารองไดเ้ รียนรู้วชิ าการตา่ งๆ ตามหลกั สูตรดาวดวงที่ 3 ครบถว้ น และประเมินผลผา่ นตามหลกั สูตรแลว้ ผกู้ ากบั จะประกอบพธิ ีประดบั ดาวดวงที่ 3 ให้ และ ผกู้ ากบั จะใหโ้ อวาทเม่ืออยใู่ นพธิ ีน้นั วา่ “บดั น้ีลูกเสือสารองทุกคนกไ็ ดเ้ ติบโตและเรียนรู้เร่ืองราวของ การท่ีจะเป็นลูกเสือ ที่ดีแลว้ และเช่ือมน่ั ในตนเองวา่ จะสามารถนาเอาความรู้ท่ีมีอยทู่ าประโยชน์ ใหก้ บั ตนเองและผอู้ ื่นไดท้ ุกเมื่อและ พร้อมที่จะกา้ วไปสู่การเป็นลูกเสือสามญั ไดอ้ ยา่ งเตม็ ภาคภูมิ” และอบรมสงั่ สอนใหร้ ู้วา่ “การเขา้ ไปเป็ นลูกเสือสามญั น้นั เป็นการผจญภยั อนั ยงิ่ ใหญ่เหมือนได้ ท่องเท่ียวไปในป่ าดงพงพี และตาก็จะมองเห็นส่ิงท่ีน่าพศิ วงหลายอยา่ งกาลงั เดินไปสู่ดินแดนของการ ลูกเสือที่กวา้ งขวางยง่ิ ข้ึนไปอีก จะตอ้ งใชค้ วามคิดและยนื ดว้ ยลาแขง้ ของตนเอง จะตอ้ งบงั คบั ตนเอง ตอ้ งมีความมานะอดทนอยา่ งแทจ้ ริงและสม่าเสมอ จะไดเ้ ป็น ลูกเสือท่ีมีความสามารถและทา ประโยชน์ไดอ้ ยา่ งแทจ้ ริง หวงั วา่ จะไม่ลืมเวลาที่ไดอ้ ยกู่ บั กองลูกเสือสารอง ต่อไปในวนั หน่ึง ขา้ งหนา้ ขอใหม้ ีโอกาสกลบั มายงั กองลูกเสือสารองอีก เพื่อช่วยเหลือลูกเสือสารองอ่ืนๆ ใหล้ ืมตาใน ป่ าดงพงพีเช่นเดียวกนั ” (สาธิตพิธีส่งลูกเสือฯ ดูรายละเอียดตามเอกสารประกอบ) หมำยเหตุ พิธีการท้งั 4 อยา่ ง ดงั กล่าวมา มีขอ้ กาหนดการปฏิบตั ิอยใู่ นขอ้ บงั คบั คณะลูกเสือแห่งชาติ พ.ศ. 2509 แตม่ ีพิธีการอีกอยา่ งหน่ึงที่มิไดม้ ีกาหนดไวใ้ นขอ้ บงั คบั คณะลูกเสือแห่งชาติ คือ พธิ ี ประดบั เคร่ืองหมายวชิ าพิเศษ จึงไมถ่ ือวา่ เป็นพิธีการท่ีบงั คบั ใหท้ า แต่หากกองลูกเสือ เห็นวา่ เพ่ือ เป็นการส่งเสริมความดีงามและเป็นเกียรติแก่ลูกเสือที่ไดร้ ับเครื่องหมายวชิ าพิเศษ หรือเคร่ืองหมาย ลูกเสือสัมพนั ธ์จะประกอบพิธีข้ึนอยา่ งง่ายๆ เช่นเดียวกบั พิธีประดบั ดาวดวงท่ี 1 ก็ยอ่ มทาได้ เช่น (1) กองลูกเสือสารองทาเป็ นรูปวงกลมใหญ่ (2) ผกู้ ากบั ประกาศใหท้ ราบถึงความสาคญั ของเครื่องหมายที่ไดร้ ับ พร้อมท้งั แสดง ความยนิ ดีและยว่ั ยตุ อ่ ไป (3) ใหล้ ูกเสือสารองออกมารับเคร่ืองหมายเป็นรายบุคคล (4) กองลูกเสือแสดงความยนิ ดีดว้ ยการเปล่งเสียงไชโย (พธิ ีประดบั เครื่องหมายวชิ าพเิ ศษน้ี กองลูกเสือหลายกองจะรวมกนั ทากไ็ ด)้

201 พธิ ีกำรปิ ดกำรประชุมกองลกู เสือสำรอง พธิ ีเปิ ดการประชุมกองลูกเสือสารอง ใหป้ ฏิบตั ิดงั ต่อไปน้ี - แกรนดฮ์ าวล์ - ชกั ธง - สวดมนต์ - สงบน่ิง - ตรวจ (แยก) 1. แกรนด์ฮาวล์ - ผกู้ ากบั ยนื อยหู่ นา้ เสาธง ห่างจากเสาธงพอสมควร เรียกลูกเสือทาแกรนด์ ฮาวล์ รองผกู้ ากบั ยนื อยหู่ ลงั ผูก้ ากบั และนอกวงกลม (การทาแกรนด์ฮาวลไ์ ดอ้ ธิบายไวแ้ ลว้ ) หลงั จาก ทาแกรนด์ฮาวล์ ลูกเสือทุกคนอยใู่ นทา่ ตรง 2. ชกั ธง - ใหจ้ ดั ลูกเสือที่เป็ นหมู่บริการหรือทาหนา้ ท่ีหมู่บริการ 2 คน เป็นผชู้ กั ธง คือใหเ้ ดิน เขา้ ไปห่างจากเสาธงประมาณ 3 กา้ ว ท้งั สองแสดงความเคารพท่าวนั ทยหตั ถแ์ ลว้ คนทางขวากา้ วไป ขา้ งหนา้ 2 กา้ ว เพอ่ื แกเ้ ชือกที่ผกู ธงออก แลว้ ถอยหลงั มาตามเดิม สองคนช่วยกนั เชิญธง(ใหผ้ นื ธงอยู่ ดา้ นขวาของผเู้ ชิญ) ผกู้ ากบั เป็นผสู้ ่ังทาความเคารพโดยการออกคาส่ัง \"แพค็ - วนั ทยหตั ถ์ \"ลูกเสือใน วงกลมท้งั หมดรวมท้งั ผกู้ ากบั และรองผกู้ ากบั อ่ืนๆ ทาวนั ทยหตั ถพ์ ร้อมกนั (ผบู้ งั คบั บญั ชาลูกเสือทา วนั ทยหตั ถ์ 3 นิ้ว) หมูบ่ ริการนาร้องเพลงชาติ พอธงชาติข้ึนถึงยอดเสาแลว้ คนหน่ึงเดินเขา้ ไปผกู เชือก ธง อีกคนหน่ีงคงยนื อยใู่ นท่าตรง (ไม่ตอ้ งทาวนั ทยหตั ถ์) เมื่อผกู เชือกเรียบร้อยใหถ้ อยหลงั 2 กา้ ว มา หาคนท่ีกาลงั ยนื อยู่ ท้งั สองคนทาวนั ทยหตั ถ์ - ลดมือลง (ขณะน้ีแถววงกลมทุกคนยงั อยใู่ นท่า วนั ทยหตั ถ์) กลบั หลงั หนั แลว้ วง่ิ หลบั ไปเขา้ ท่ีของตนทาวนั ทยหตั ถเ์ หมือนลูกเสือในแถว ผกู้ ากบั สั่ง วา่ \"มือลง\" ทุกคนจึงลดมือลงพร้อมกนั ส่วนผกู้ ากบั และผบู้ งั คบั บญั ชาลูกเสืออื่นๆ ใหล้ ดมือลงพร้อม กบั ลูกเสือท่ีเชิญธง (ก่อนวง่ิ กลบั เขา้ ที่) 3. สวดมนต์ - พอลดมือลงแลว้ ทุกคนอยใู่ นทา่ ตรง แลว้ ถอดหมวกเตรียมตวั สวดมนตห์ มู่ บริการนาสวดมนต์ 4. สงบน่ิง - เม่ือสวดมนตจ์ บแลว้ ทาคนสงบน่ิง 5. ตรวจ - การตรวจในตอนน้ี จะตรวจอะไรก็ได้ เช่น เคร่ืองแบบ เลบ็ ฟัน ความสะอาดอื่นๆ (ผกู้ ากบั เป็นผสู้ ง่ั ก่อนจะใหต้ รวจอะไร) แตก่ ารตรวจตอนปิ ดน้นั ให้ตรวจเคร่ืองแบบอยา่ งเดียว เพราะ เหตุวา่ ลูกเสือเรียนมาเป็นเวลานานแลว้ เคร่ืองแตง่ กายยอ่ มไมเ่ รียบร้อยและจาตอ้ งแตง่ เครื่องแบบกลบั บา้ น ผา่ นท่ีชุมนุมชนหลายแห่ง ถา้ ไม่เรียบร้อยอาจนาความเส่ือมเสียมาสู่กองลูกเสือของตนได้ วธิ ีตรวจ ตามปกติผกู้ ากบั จะใหร้ องผกู้ ากบั ตรวจ แต่บางกรณีผกู้ ากบั ไมอ่ ยู่ หรือมีนอ้ ย ผู้ กากบั จะใหน้ ายหมู่ตรวจแทนกไ็ ด้ ถา้ รองผกู้ ากบั ตรวจ รองผกู้ ากบั ท่ีจะไปตรวจน้นั ตอ้ งทาความ เคารพ(วนั ทยหตั ถ์) ผกู้ ากบั เสียก่อน แลว้ จึงไปตรวจหมู่ลูกเสือ พอไปถึงหนา้ หมู่ลูกเสือท่ีจะรับการ ตรวจ นายหมูส่ ัง่ ลูกเสือในหมู่ของตนวา่ \"หมูส่ ี ..... ตรง\" ลูกเสือทุกคนตรง นายหมู่คนเดียวทา วนั ทยหตั ถแ์ ลว้ ลดมือลงกา้ วเทา้ ซา้ ยไปขา้ งหนา้ 1 กา้ ว ทาวนั ทยหตั ถ์ แลว้ รายงานวา่ \"หมู่ สี ....... พร้อมท่ีจะรับการตรวจแลว้ \" เมื่อรายงานจบลดมือลงถอยหลงั เขา้ ที่เดิม ผตู้ รวจจะตรวจตวั นายหมู่ก่อน แลว้ จึงตรวจลูกหมู่ต่อไป ขณะท่ีตรวจลูกเสือน้นั ใหน้ ายหมู่ตามไปดว้ ย เพื่อจะไดท้ ราบถึงขอ้ บกพร่อง ของลูกหมู่ เมื่อตรวจครบทุกคนแลว้ นายหมู่กลบั เขา้ ที่ทา

202 วนั ทยหตั ถผ์ ตู้ รวจอีกคร้ังหน่ึง จากน้นั นายหมูจ่ ึงสั่งลูกหมู่พกั รองผกู้ ากบั ท่ีไปตรวจรายงานผลการตรวจใหผ้ กู้ ากบั ทราบ คนไหนตรวจเสร็จก่อนกใ็ ห้ รายงานก่อนโดยไมต่ อ้ งรอกนั ถา้ นายหมู่ตรวจ เม่ือไดย้ นิ คาสงั่ ผกู้ ากบั วา่ \"นายหมู่ตรวจ\" ใหร้ องนาย หมูว่ งิ่ ออ้ มดา้ นหลงั หมูข่ องตนไปยนื แทนที่นายหมู่และทาหนา้ ท่ีเสมือนนายหมู่ ส่วยนายหมูใ่ หก้ า้ ว ออ้ มมาขา้ งหนา้ แถวของตนและทาหนา้ ท่ีเสมือนรองผกู้ ากบั (วธิ ีตรวจกเ็ ช่นเดียวกบั รองผกู้ ากบั ตรวจ) และเม่ือตรวจเสร็จแลว้ ใหย้ นื รออยกู่ ่อน จนเห็นวา่ ทุกหมู่ตรวจเสร็จเรียบร้อยแลว้ จึงวง่ิ ไปเขา้ แถวหนา้ กระดานหนา้ ผกู้ ากบั (นายหมูบ่ ริการอยหู่ วั แถว) เพอื่ รายงานผลการตรวจ การรายงานใหร้ ายงานทีละ คนจากหวั แถวก่อน คนไหนจะรายงานใหก้ า้ วออกไปขา้ งหนา้ 1 กา้ ว พร้อมทาวนั ทยหตั ถ์ แลว้ รายงานผลการตรวจ เสร็จแลว้ ลดมือลง ถอยเขา้ ที่จนครบ ทุกคน แลว้ ผกู้ ากบั จึงสง่ั เขา้ ที่ เมื่อนายหมู่วงิ่ มาถึงใหร้ องนายหมู่วง่ิ ออ้ มดา้ นหลงั กลบั เขา้ ที่ตามเดิม จากน้นั ผกู้ ากบั อาจจะพดู อะไรอีกเลก็ นอ้ ยก็ไดแ้ ลว้ สง่ั แถวแยก โดยออกคาส่งั \"แพค็ - แยก\" ใหล้ ูกเสือทุกคนทาขวากนั แลว้ แยกยา้ ยกนั ไป กำรเปิ ดและปิ ดประชุมกองลูกเสือสำรอง - นดั หมาย – ตรวจ – แกรนด์ฮาวล์ – ชกั ธง (เลิก) 1. นดั หมาย – เมื่อผกู้ ากบั ไดเ้ รียก “แพค๊ -แพค๊ -แพค๊ ” ใหล้ ูกเสือสารองไดเ้ ขา้ มาอยใู่ นวงกลม เลก็ แลว้ ผกู้ ากบั จะนดั หมาย สง่ั การ หรือแนะนาตกั เตือนเล็ก ๆ นอ้ ย ๆ เสียก่อน ท้งั น้ีเพอื่ ใหก้ าร ฝึกอบรม ในคร้ังต่อไปไดส้ มบูรณ์และไดผ้ ลดียงิ่ ข้ึน 2. ตรวจ - การตรวจในตอนเลิกประชุมกองน้ี จะเป็ นการตรวจความเรียบร้อยของเครื่องแบบ เทา่ น้นั (รายละเอียดไดก้ ล่าวไวใ้ นเรื่องของการตรวจในตอนเปิ ดการประชุมกองขา้ งตน้ แลว้ ) วธิ ีการตรวจ - ปฏิบตั ิเช่นเดียวกบั การตรวจในตอนเปิ ดการประชุมกอง 3. แกรนดฮ์ าวล์ - ปฏิบตั ิเช่นเดียวกบั ในตอนเปิ ดประชุมกอง 4. ชกั ธง - ปฏิบตั ิเช่นเดียวกบั ในตอนการเปิ ดประชุมกอง แตไ่ ม่ตอ้ งร้องเพลงชาติ และไมต่ อ้ ง เป่ านกหวดี 5. เลิก - เม่ือชกั ธงแลว้ ผชู้ กั ธงถอยเขา้ ท่ีเสร็จเรียบร้อย ผกู้ ากบั “มือลง” หมดทุกคนแลว้ ผู้ กากบั ส่ัง \"แพค็ -เลิก\" ลูกเสือทุกคนทาวนั ทยหตั ถต์ ่อผกู้ ากบั (ผกู้ ากบั ทาวนั ทยหตั ถต์ อบ ) แลว้ ทาขวา หนั แยกยา้ ยกนั กลบั ได้ หมำยเหตุ การตรวจหมู่ลูกเสือสารอง ท้งั ในตอนเปิ ดและตอนปิ ดการประชุมกอง เป็ นการ ช่วยเหลือให้ ลูกเสือสารองมีมาตรฐานดีข้ึน การตรวจนบั วา่ เป็น “บนั ไดทอง” ที่จะนาใหเ้ ดก็ ไปสู่ ความเป็นผมู้ ีระเบียบวนิ ยั เราจะพบสิ่งที่ดีและส่ิงท่ีบกพร่องในตวั เดก็ ไปพร้อมกนั เม่ือไดร้ ับรายงาน แลว้ ผกู้ ากบั ควรยกยอ่ งในส่ิงที่เด็กทาไดด้ ีและควรช้ีขอ้ บกพร่องดว้ ย เพือ่ ใหเ้ ดก็ ไดป้ รับปรุงตวั เอง ให้ ดีข้ึนในคราวต่อไป ขอ้ ควรจาท่ีสาคญั ของผกู้ ากบั อยา่ งหน่ึงก็คือ ก่อนที่ผกู้ ากบั จะทาการตรวจเด็ก

203 ผกู้ ากบั ตอ้ งตรวจดูตวั เองใหเ้ รียบร้อยเสียก่อนวา่ ไดแ้ ต่งเคร่ืองแบบถูกตอ้ งสะอาดเรียบร้อยไม่มี ขอ้ บกพร่องใด ๆ พธิ ีเข้ำประจำกองลูกเสือสำรอง ในพิธีเข้าประจากองลูกเสือสารอง หรือเรียกว่าพิธีปฏิญาณตน หรือเรียกว่าพิธีต้อนรับ ตอ้ นรับลูกเสือใหม่น้นั ให้เป็ นหน้าที่ของกองลูกเสือต่างกองต่างจดั ทา มีอยู่ 2 วิธี คือ วิธีท่ี 1 มี กองลูกเสืออยกู่ ่อนแลว้ และวธิ ีที่ 2 ยงั ไมม่ ีกองเป็นการต้งั กองข้ึนมาใหม่ใหป้ ฏิบตั ิดงั ต่อไปน้ี ก. มกี องลกู เสืออยู่ก่อนแล้ว (1) กองลูกเสือสารองทารูปวงกลมใหญ่ (2) หมวกที่ติดเคร่ืองหมายลูกเสือสารองแล้ว กับเคร่ืองหมายลูกเสือสารองท่ีจะติด กระเป๋ าเส้ืออยทู่ ่ีผกู้ ากบั (3) ธงประจากอง (ถา้ มี) ใหร้ องผกู้ ากบั ถือไวใ้ นท่าตรงนอกวงกลม (4) ลูกเสือใหม่อยนู่ อกวงกลม (แต่งเครื่องแบบครบ เวน้ แต่เคร่ืองหมายสารองท่ีจะติด กระเป๋ าเส้ือกบั หมวกอยทู่ ี่ผกู้ ากบั ) ดา้ นหลงั ของหมูต่ นจะเขา้ ไปอยู่ (5) ผูก้ ากบั เรียกลูกเสือใหม่เขา้ มาในวงกลม หนา้ ผูก้ ากบั (หากหลายคนให้เขา้ แถวหน้า กระดาน) (6) ผกู้ ากบั สอบถามลูกเสือใหม่ ดงั น้ี ผกู้ ากบั “เจา้ ตอ้ งการเป็นลูกเสือสารองใช่ไหม” ลูกเสือใหม่ “ใช่ครับ” ผกู้ ากบั “เจา้ เขา้ ใจกฎ คาปฏิญาณ การทาความเคารพ และการทาแกรนด์ ฮาวลห์ รือไม”่ ลูกเสือใหม่ “ขา้ เขา้ ใจและปฏิบตั ิได”้ ผกู้ ากบั “กฎมีวา่ อยา่ งไร” ลูกเสือใหม่ “ขอ้ 1 ลูกเสือสารองทาตามลูกเสือรุ่นพ่ี” “ขอ้ 2 ลูกเสือสารองไม่ทาตามใจตนเอง” ผกู้ ากบั “ถา้ เช่นน้นั จะใหเ้ ช่ือไดห้ รือไม่วา่ ” “ขอ้ 1 เจา้ จะจงรักภกั ดีต่อชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริย”์ “ขอ้ 2 เจา้ จะยึดมนั่ ในกฎของลูกเสือสารองและบาเพ็ญประโยชน์ ต่อผอู้ ่ืนทุกวนั ” ลูกเสือใหม่ ทาวนั ทยหตั ถ์ “ ขา้ สญั ญาวา่ ” “ขอ้ 1 ขา้ จะจงรักภกั ดีต่อชาติ ศาสนา พระมหากษตั ริย”์ “ขอ้ 2 ขา้ จะยดึ มน่ั ในกฎของลูกเสือสารองและบาเพญ็ ประโยชน์

204 ตอ่ ผอู้ ่ืนทุกวนั ” ผกู้ ากบั “เจา้ จงรักษาคามนั่ สัญญาของเจา้ ไวใ้ ห้มน่ั ต่อไป บดั น้ีเจา้ ได้”เขา้ เป็นลูกเสือสารองและเป็นสมาชิกผหู้ น่ึงของคณะพี่นอ้ งลูกเสือแห่ง โลกอนั ยงิ่ ใหญแ่ ลว้ ” ลูกเสือสารองลดมือลง (7) ผกู้ ากบั มอบเคร่ืองหมายลูกเสือสารองสาหรับติดกระเป๋ า และมอบหมวกใหล้ ูกเสือ มาสวมเองลูกเสือสารองทาวนั ทยหตั ถแ์ ละลดมือลง แลว้ สัมผสั มือกบั ผกู้ ากบั ในกรณีท่ีผกู้ ากบั กลุ่ม เป็นประธาน หรือเชิญผอู้ ่ืนเป็นประธานก็ควรใหท้ าหนา้ ที่แทนผกู้ ากบั ตามขอ้ 7 น้ี (8) เสร็จแลว้ ลูกเสือใหม่กลบั หลงั หนั ทาความเคารพลูกเสือเก่าดว้ ยท่าวนั ทยหตั ถ์ ลูกเสือ เก่ารับการเคารพดว้ ยทา่ วนั ทยหตั ถเ์ ช่นกนั แลว้ ลดมือลงพร้อมกนั (โดยไมต่ อ้ งสัง่ ) (9) ผกู้ ากบั ลูกเสือใหม่เขา้ ประจาหมู่ โดยส่งั วา่ “ลูกเสือใหมเ่ ขา้ ประจาหมู่-วงิ่ ” ลูกเสือ ใหม่วงิ่ เขา้ ประจาหมู่ของตน (ซ่ึงจดั แบ่งไวเ้ รียบร้อยแลว้ ) (10) เสร็จสิ้นดว้ ยการทาแกรนดฮ์ าวล์ ข. ยงั ไม่มกี องลูกเสือ (1) ลูกเสือใหมท่ ้งั หมดเชา้ แถวเป็นแถวตอนหมู่หนา้ ผกู้ ากบั แต่งเคร่ืองแบบครบถว้ น เวน้ แตเ่ คร่ืองหมายลูกเสือสารองท่ีจะติดกระเป๋ าเส้ือกบั หมวกอยทู่ ่ีผกู้ ากบั (2) หมวกท่ีติดเคร่ืองหมายลูกเสือสารองแลว้ กบั เครื่องหมายลูกเสือสารองท่ีจะติดกระ เป่ าเส้ืออยทู่ ี่ผกู้ ากบั (3) ธงประจากอง (ถา้ มี) ใหร้ องผกู้ ากบั ถือไวใ้ นท่าตรงนอกวงกลม (4) ผกู้ ากบั เรียกลูกเสือใหม่ออกมายืนหนา้ ผูก้ ากบั คร้ังละหมู่โดยออกคาสั่งวา่ “หมูส่ ี.....” ใหห้ มูส่ ีน้นั ออกมายนื เป็นแถวหนา้ กระดาน (5) ผกู้ ากบั สอบถามลูกเสือใหม่ (เหมือนอยา่ งมีกองลูกเสืออยกู่ ่อนแลว้ ) (6) เม่ือผกู้ ากบั หรือประธานมอบเครื่องหมายและหมวกและสมั ผสั มือกบั ลูกเสือใหม่ แลว้ ใหล้ ูกเสือใหม่ไปเขา้ แถวเตรียมเป็นรูปวงกลม (หมายความวา่ เมื่อทุกท่านเขา้ แถวเรียบร้อย แลว้ จะเป็นรูปวงกลมลอ้ มรอบผกู้ ากบั )โดยออกคาสัง่ วา่ “ลูกเสือใหมเ่ ขา้ ประจาที่-วง่ิ ” ลูกเสือใหม่วง่ิ ไปเขา้ ท่ีของตน (ซ่ึงผกู้ ากบั นดั หมายไวก้ ่อนแลว้ ) (7) เสร็จสิ้นดว้ ยการทาแกรนฮาวล์ หมำยเหตุ 1. ขณะที่ลูกเสือกล่าวคาปฏิญาณต่อหนา้ ผกู้ ากบั น้นั ผกู้ ากบั ทาวนั ทยหตั ถร์ ับ (2 นิ้ว) ส่วนรองผู้ กากบั หรือผบู้ งั คบั บญั ชาลูกเสืออื่น ๆ แสดงรหสั ลูกเสือ (3 นิ้ว) 2. ผเู้ สือผใู้ ดไดก้ ระทาพธิ ีปฏิญาณตนแลว้ ขณะที่ลูกเสือใหมก่ ล่าวคาปฏิญาณน้นั ตอ้ ง ทาวนั ทยหตั ถด์ ว้ ยลูกเสือผใู้ ดยงั ไมไ่ ดป้ ฏิญาณตน ไมต่ อ้ งทาคงยนื ตรงเฉย ๆ

205 3. การส่ังใหแ้ ยกแถว หมายความวา่ แยกไปเรียนวชิ าอ่ืนก่อน ใหส้ ่ังวา่ “แพค็ -แยก” ลูกเสือทาขวาหนั แลว้ แยกไป 4. การสงั่ ใหเ้ ลิกแถวหมายความวา่ เลิกจากการเรียนเรียบร้อยแลว้ หรือปิ ดการ ประชุมท่ีสั่งวา่ “แพค็ -เลิก” ลูกเสือทาวนั ทยหตั ถ์ แลว้ ขวาหนั เลิกแถวไป พธิ ีประดับดำวดวงท่ี 1 พิธีประดบั ดาวดวงท่ี 1 ใหป้ ฏิบตั ิต่อไปน้ี (1) กองลูกเสือสารองทารูปวงกลมใหญ่ (2) ผกู้ ากบั ลูกเสือสารองอยกู่ ลางวงกลม มีรองผกู้ ากบั ยนื อยนู่ อกวงกลมหลงั ผกู้ ากบั (3) หมวกท่ีติดาวดวงท่ี 1 แลว้ (4) ผกู้ ากบั ประกาศใหก้ องรู้วา่ จะกระทาพธิ ีประดบั ดาวดวงท่ี 1 (5) ผกู้ ากบั เรียกลูกเสือที่จะไดด้ วงดาวท่ี 1 มายนื หนา้ ผกู้ ากบั (ซ่ึงขณะน้นั ตา่ งก็ยนื อยใู่ นหมู่ ของตน) (6) ผกู้ ากบั อธิบายความหมายของดวงดาวที่ 1 ใหล้ ูกเสือท่ีจะไดร้ ับทราบแลว้ สง่ั สอน (7) ผกู้ ากบั มอบหมวกใหก้ บั ลูกเสือ ลูกเสือรับไปสวมเอง แลว้ ทาวนั ทยหถั ตผ์ กู้ ากบั (8) ผกู้ ากบั แสดงความยนิ ดีดว้ ยการสัมผสั มือกบั ลูกเสือ (9) ลูกเสือที่ไดร้ ับทากลบั หลงั หนั วง่ิ เขา้ ประจาหมูข่ องตน (10) ลูกเสือในหมูข่ องตน(เฉพาะในหมู่ท่ีลูกเสือไดร้ ับดาวเทา่ น้นั ) ตา่ งก็มาแสดงความยินดี ดว้ ย การสัมผสั มือเสร็จพิธี ไมม่ ีแกรนดฮ์ าวล์ พธิ ีประดบั ดำวดวงท่ี 2 (1) กองลูกเสือสารองทารูปวงกลมใหญ่ (2) ผกู้ ากบั ลูกเสือสารองอยูก่ องวงกลม มีรองผกู้ ากบั ยนื อยนู่ อกวงกลมหลงั ผกู้ ากบั (3) หมวกที่ติดดาวดวงท่ี 2 แลว้ (4) ลูกเสือท่ีจะไดร้ ับดาวดวงที่ 2 มายนื อยหู่ นา้ ผกู้ ากบั ในแถววงกลม(แมจ้ ะมีหลายหมู่ หลายคนกใ็ หม้ ายนื อยรู่ วมกนั หนา้ ผกู้ ากบั (5) ผกู้ ากบั อธิบายความหมายของดาวดวงที่ 2 ใหล้ ูกเสือที่ไดร้ ับทราบ แลว้ สงั่ สอน (6) ผกู้ ากบั สั่งใหล้ ูกเสือที่จะไดร้ ับทวนคาปฏิญาณอีกคร้ังหน่ึง โดยสั่งวา่ ”เพ่ือเป็ นท่ีแน่ใจวา่ เจา้ ยงั คงจาคาปฏิญาณของเจา้ ได้ ของใหเ้ จา้ ทวนคาปฏิญาณอีกคร้ัง” แลว้ ลูกเสือที่จะ ไดร้ ับก็กล่าวคาปฏิญาณ (7) ผกู้ ากบั มอบหมวกใหล้ ูกเสือ ลูกเสือรับไปสวมเอง แลว้ ทาวทั ยหถั ตผ์ กู้ ากบั (8) ผกู้ ากบั แสดงความยนิ ดีดว้ ยการสัมผสั มือกบั ลูกเสือ

206 (9) ลูกเสือที่ไดร้ ับดาวดวงที่ 2 ทากลบั หลงั หนั วง่ิ เขา้ ที่ของตน (คือหนา้ ผกู้ ากบั ไมใ่ ชห้ มู่ ของตน) (11)กองลูกเสือแสดงความยนิ ดีดว้ ยการทาแกรนดฮ์ าวล์ ลูกเสือท่ีไดร้ ับดาวดวงที่ 2 เป็นผรู้ ้อง “จงทาดี-จงทาดี-จงทาดี” (ถา้ มีหลายคนก็ใหร้ ้องพร้อมกนั ท้งั หมด) พธิ ีประดบั ดำวดวงท่ี 3 พธิ ีประดบั ดาวดวงที่ 3 ใหป้ ฏิบตั ิดงั ต่อไปน้ี 1. จดั ใหล้ ูกเสือท่ีจะรับดาวดวงท่ี 3 ใหย้ นื อยใู่ นแถววงกลมติดกบั นายหมูบ่ ริการทางดา้ นขวา ตรงหนา้ ผกู้ ากบั 2. กองลูกเสือสารองทาแกรนดฮ์ าวล์ นายหมู่บริการเป็นผรู้ ้อง “จงทาดี จงทาดี จงทาดี” 3. หมวกที่ติดดาวดวงที่ 1, 2 และ 3 4. ผกู้ ากบั เรียกลูกเสือที่จะรับดาวดวงท่ี 3 ท้งั หมดมายนื ในวงกลมตรงหนา้ ผกู้ ากบั เป็ นแถว หนา้ กระดานแถวละไมเ่ กิน 6 คน 5. ผกู้ ากบั อธิบายความหมายของดาวดวงท่ี 3 และใหโ้ อวาทสงั่ สอนแลว้ ส่ังใหล้ ูกเสือกล่าว ทบทวนคาปฏิญาณอีกคร้ังหน่ึง 6. ผกู้ ากบั มอบหมวกใหล้ ูกเสือ ลูกเสือรับไปสวมเองแลว้ ทาความเคารพผกู้ ากบั ผกู้ ากบั แสดงความยนิ ดีดว้ ยการสมั ผสั มือกบั ลูกเสือ 7. ลูกเสือท่ีไดร้ ับดาวดวงที่ 3 ทากลบั หลงั หนั วงิ่ เขา้ ประจาท่ีของตน 8. ลูกเสือทุกคนในแถววงกลม สมั ผสั มือแสดงความยนิ ดีกบั ลูกเสือท่ีไดร้ ับดาวดวงท่ี 3 (ใหเ้ วยี นจากซา้ ยไปขวา) 9. กองลูกเสือสารองทาแกรนดฮ์ าวลแ์ สดงความยนิ ดีอีกคร้ังหน่ึง ใหล้ ูกเสือท่ีไดร้ ับดาวดวง ท่ี 3 เป็นผรู้ ้อง “จงทาดี จงทาดี จงทาดี” พร้อม ๆ กนั พธิ ีส่งลูกเสือสำรองไปเปน นลูกเสือสำมญั พธิ ีลูกเสือสารองไปเป็นลูกเสือสามญั ใหป้ ฏิบตั ิดงั ต่อไปน้ี 1. กองลูกเสือสารองรูปวงกลมใหญ่ กองลูกเสือสามญั ทารูปเกือกมา้ 2. ระหวา่ งกองท้งั สองมีการแบ่งเขตแดน (อาจจะใชเ้ ชือก ไมพ้ ลอง หรือโรยปูนขาวไวก้ ็ได)้ 3. กองลูกเสือท้งั สองกองมีธงประจากองและป้ายคาขวญั ของตนเอง และอยใู่ นแดนของตน ใหร้ องผกู้ ากบั เป็ นคนถือไว้ 4. กองลูกเสือสารองทาแกรนดฮ์ าวล์ 5. ผกู้ ากบั ลูกเสือสารองอธิบายความหมายของการจะทาพิธีส่งใหก้ องทราบ 6. ผกู้ ากบั ลูกเสือสารองเรียกลูกเสือที่จะส่งออกมายนื หนา้ ผกู้ ากบั และอบรมสัง่ สอนในการ

207 ที่จะจากไปแลว้ ใหท้ วนคาปฏิญาณอีกคร้ัง แลว้ ลูกเสือก็กล่าวคาปฏิญาณ 7. ลูกเสือกลบั หนั หลงั ไปลาลูกเสือเฉพาะในหมู่ของตน โดยการสมั ผสั มือแลว้ กลบั มายนื หนา้ ผกู้ ากบั กองลูกเสือสารองไชโยใหแ้ ก่เขาสามคร้ัง 8. ผกู้ ากบั ลูกเสือสารองสงั่ เปิ ดทางเพื่อนาลูกเสือออกไปหาผกู้ ากบั ลูกเสือสามญั ที่เส้นก้นั แดน 9. ผกู้ ากบั ลูกเสือสารองจะแนะนา และฝากฝังลูกเสือออกไปผกู้ ากบั ลูกเสือสามญั แลว้ นา ลูกเสือสารองขา้ มแดนไป (ถา้ หากลูกเสือสารองผใู้ ดไดร้ ับเคร่ืองหมายลูกเสือสัมพนั ธ์กใ็ ห้ กระโดดขา้ ม) 10. ผกู้ ากบั ลูกเสือสามญั นาลูกเสือสารองผูน้ ้นั นาไปแนะนาใหร้ ู้จกั นายหมู่ของหมูท่ ี่ลูกเสือ จะเขา้ ไปอยู่ 11. นายหมูล่ ูกเสือสามญั แนะนาใหล้ ูกเสือสารองรู้จกั กบั ลูกเสือสามญั ในหมู่ท่ีตนเขา้ ไปอยนู่ ้นั 12. พิธีเสร็จสิ้นดว้ ยการเปล่งเสียงร้องของลูกเสือสามญั หรือไชโยสามคร้ัง

ช่ือวชิ ำ กำรเล่นเกม 208 บทเรียนที่ 13 เวลำ 45 นำที ขอบข่ำยรำยวชิ ำ 1. ความสาคญั และประโยชน์ของการเล่นเกม 2. ชนิดและลกั ษณะของเกม 3. วธิ ีการสอนเกม 4. การทาคูม่ ือการเล่นเกม จุดหมำย เพื่อใหผ้ กู้ ากบั ลูกเสือสารองไดท้ าวธิ ีการและเทคนิคใหด้ ูเป็นธรรมชาติ และเหมาะสมกบั วยั ของลูกเสือสารอง วตั ถุประสงค์ เมื่อจบบทเรียนน้ีแลว้ ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมควรจะสามารถ 1. อธิบายความสาคญั และประโยชนข์ องการเล่นเกม 2. ระบุชนิดและลกั ษณะของเกมได้ 3. อธิบายข้นั ตอนในการสอนเกม 4. จดั ทาคู่มือการเล่นเกมและทาบญั ชีรายการอุปกรณ์ที่ตอ้ งการใชไ้ ด้ วธิ ีสอน/กจิ กรรม 1. นาเขา้ สู่บทเรียนโดยการเล่นเกมเร็ว ๆ 1 เกม 5 นาที 2. บรรยายนาถึงคามสาคญั , ประโยชน์ , ชนิด และข้นั ตอนของการเล่นเกม ในการฝึ กอบรมลูกเสือสารอง 10 นาที 3. สาธิต ฝึกภาคปฏิบตั ิและจดั ทาคูม่ ือการเล่นเกม 25 นาที 4. ซกั ถามและสรุป 5 นาที ส่ือกำรเรียนรู้ 1. แผน่ โปรงใส พร้อมเคร่ืองฉายภาพขา้ มศีรษะ 2. อุปกรณ์การเล่นเกมตามชนิดของแถม นกหวดี สนามฝึก 3. หนงั สือคูม่ ือการเล่นเกมส่วนบุคคล 4. เอกสารประกอบ “ชนิดของการเล่นและตวั อยา่ ง”

209 กำรประเมินผล 1. สังเกต พฤติกรรม 2. ดูการปฏิบตั ิและผลงาน 3. ซกั ถาม เนื้อหำวชิ ำ ก. เริ่มตน้ ดว้ ยเกมเร็ว 2 เกมที่แตกตา่ งกนั เป็ นเกมที่เล่นท้งั กองและอีกเกมหน่ึงควรเป็ น เกม แข่งขนั ระหวา่ งหมู่ - ระมดั ระวงั การเล่นอยา่ ใหย้ ากเทา่ กบั เดก็ โต อยา่ เล่นเกมที่ทาใหเ้ กิดปัญหายงุ่ ยาก ซบั ซอ้ นจนเด็กบางคนไมส่ ามารถร่วมเล่นเกมได้ - จงอยา่ ทาใหผ้ เู้ ขา้ รับการฝึกอบรมที่ไม่สามารถเล่นเกมไดเ้ กิดความอบั อาย ผสู้ อน ควรทาตวั เป็นกนั เองกบั ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรม ในการสอนบางคร้ังผสู้ อนอาจเลือก เอาเดก็ มาสาธิต การเล่นเกมใหด้ ูกท็ าได้ เกมที่จะนามาสอนในตอนเริ่มตน้ อาจเลือกเกมเหล่าน้ีกไ็ ด้ เกมแตะสับสน ( เกมเล่นท้งั กอง ) ใหล้ ูกเสือมายนื รวมกนั เม่ือไดย้ นิ เสียงนกหวดี ใหว้ งิ่ ไปแตะตน้ ไมค้ นละ 10 ตน้ แลว้ วง่ิ กลบั มารวมที่เดิม เกมวงิ่ เปี้ ยววงกลม ( เกมแข่งขนั ระหวา่ งหมู่ ) ใหล้ ูกเสือเขา้ แถวหมู่รูปรัศมีวงกลม คนหลงั สุดรองนายหมูถ่ อดผา้ ผกู คอมาถือไว้ เมื่อไดย้ นิ เสียงนกหวดี เริ่มเล่นใหค้ นหลงั สุดท่ีถือผา้ ออกวงิ่ ออ้ มเป็นวงกลม จนมาถึงที่เดิมหมู่ของตวั เอง แลว้ ส่ง ผา้ ใหค้ นถดั ไปรับแลว้ วงิ่ ตอ่ ไป รอบวงกลมเหมือนคนแรก ส่วนคนท่ีวง่ิ แลว้ เมื่อวงิ่ ผา้ ใหผ้ อู้ ื่นแลว้ ให้ ไปซอ้ นคนหนา้ สุด ทาเช่นน้ีไปเร่ือย ๆ จนหมู่ใดเสร็จก่อนแลว้ รีบนง่ั ลง เป็ นหมู่ที่ชนะ ข. บรรยายอยา่ งยอ่ เกี่ยวกบั ความสาคญั และประโยชนข์ องการเล่นเกม ควำมสำคญั ของกำรเล่น ชีวติ เด็กส่วนใหญ่ชอบเล่นแตก่ ารเล่นเกมอะไรท่ีจะเป็นประโยชน์ แก่เดก็ เด็กจะไมเ่ รียกร้องขอเป็นโน่นเป็นน่ี เขาถูกกาหนดตวั ใหม้ ีตาแหน่งในการเล่นและหลุดพน้ จากความหลอกหลวง ถา้ เดก็ โตข้ึนหากใหเ้ ขาเล่นเกมเบา ๆ เขาจะไม่พอใจและหยดุ เล่นทนั ทีก่อนที่ เกมจะยตุ ิลง หรือแสดงทา่ ทีไมส่ นใจ ไมร่ ักษากติกาโลกของการเล่นเป็นโลกแห่งความจริงสาหรับเด็ก ในการเล่นน้ีเด็กจะไดเ้ รียนรู้และทดสอบความสามารถตนเองจนเกิดความชานาญและความเคยชิน

210 ต้งั แต่เล็กจนโต สิ่งเหล่าน้ีทาใหเ้ ด็กรู้จกั การใหแ้ ละการรับ การรู้แพร้ ู้ชนะสามารถร่วมงานกบั บุคคล อื่นไดโ้ ดยราบร่ืน ซ่ึงผกู้ ากบั ลูกเสือจะตอ้ งพยายามปลูกฝังสิ่งเหล่าน้ีใหแ้ ก่เด็กเสียแตเ่ ยาวว์ ยั ค. ประโยชนข์ องการเล่นเกม ลูกเสือชอบการเล่นที่สนุก ทาใหใ้ จคอเบิกบาน การเล่นที่ประกอบดว้ ยการวง่ิ การกระโดด การ ไล่จบั กนั สิ่งเหล่าน้ีช่วยการพฒั นาทางร่างกาย – การรู้จกั บงั คบั แขน ขา เพิม่ ความเจริญเติบโต ใหแ้ ก่ร่างกายโดยทว่ั ไป การเล่นบางอยา่ งช่วยใหม้ ีการพกั ผอ่ นทางสมอง บางอยา่ งฝึกใหส้ มองตอ้ งใช้ ความคิดอยา่ งฉบั ไว การเล่นบางอยา่ ง โดยเฉพาะการเล่นที่เกี่ยวขอ้ งกบั โครงการฝึกกา้ วหนา้ และ เคร่ืองหมายวชิ าพิเศษ อาจนามาใชป้ ระกอบการฝึกอบรมได้ – ประเภทส่งเสริมการเรียนรู้ กำรเล่นสำหรับลกู เสือ ช่วยใหล้ ูกเสือแตล่ ะคนงานเป็นส่วนหน่ึงของชุด โดยเฉพาะเม่ือแขง่ ขนั กบั ชุดอ่ืน น่ีกเ็ ป็น ประโยชน์แก่ลูกเสือเป็นรายคน แต่ผกู้ ากบั ลูกเสือคงจะเห็นวา่ ควรจะพฒั นาการเล่นใหเ้ ก่ียวพนั กบั การส่งเสริมใหล้ ูกเสือรู้จกั ร่วมกนั ทางานเป็นคณะยง่ิ กวา่ การแข่งขนั กนั เพราะในชีวติ ประจาวนั น้นั ความสาเร็จในธุรกิจการงานจะมีข้ึนดว้ ยการทางานร่วมกบั กลุ่มอ่ืนมากกวา่ การที่ทางานโดยเป็ น ปฏิปักษต์ ่อกนั กำรเล่นสำหรับหมู่ลูกเสือ ช่วยใหล้ ูกเสือแตล่ ะคนสร้างตนเองเป็นสมาชิกของกลุ่มเลก็ – เพื่อทาการช่วยเหลือและหวงั วา่ คงจะไดย้ อมรับนบั ถือจากกลุ่มเล็กน้นั ในผลงานท่ีตนทา นี่ก็เป็นเร่ืองทกั ษะของการรู้จกั ทางาน ร่วมกบั ผอู้ ื่น อนั จะเป็นทกั ษะที่เป็นประโยชน์แก่ลูกเสือแตล่ ะคน ฉะน้นั จึงกล่าวไดว้ า่ เป็ นภาระของผกู้ ากบั ลูกเสือที่จะเลือกการเล่นอยา่ งระมดั ระวงั มีจุดมุ่ง ประสงคอ์ ยใู่ นสมอง ทากาหนดการใหม้ ีการเล่นแตล่ ะอยา่ ง ไดส้ ัดส่วนกนั ไม่ใช่เอาการเล่นมาใช้ เพื่อ เป็นเครื่องฆา่ เวลา เพ่ือที่จะใหไ้ ดค้ ุณค่าเตม็ ที่ การเล่นตอ้ งใหม้ ีความเพลิดเพลิน สนุกสนาน - การเล่นท่ีมีเสียง เอะอะอึกทึก เกิดโทษ ใหค้ ุณคา่ นอ้ ย - เด็กจะมองเห็นประเดน็ น้ีไดโ้ ดยเร็ว ถา้ จะใหก้ ารเล่นก่อใหเ้ กิดความเพลิดเพลินสนุกสนาน กติกา ขอ้ บงั คบั และวนิ ยั ของผูเ้ ล่นแต่ ละคนเป็ นของจาเป็ น ความสาคญั ของความยุติธรรม ความไมเ่ ห็นแก่ตวั และการช่วยเหลือผทู้ ่ีเลก็ กวา่ อ่อนแอกวา่ บางที ผพู้ ิการเหล่าน้ีจะปรากฏแก่เดก็ และเด็กจะมีความประทบั ใจ ง. เราจะไห้เด็กเล่นเกมเม่ือใด เล่นเกมทุกคร้ังท่ีเปิ ดประชุมกอง หรือตอ้ งการทดสอบลูกเสือสารองสนุกสนานกบั การเล่น เพราะเขาสนุกสนานกบั การจา ร่าเริงกบั การวงิ่ การกระโดด การไล่จบั หลายเกมท่ีจดั วา่ เป็นการเล่น

211 ท่ีผอ่ นคลายทางสมอง ตลอดจนทางกาย การฝึกอบรมลูกเสือสารองอยา่ จดั กิจกรรมที่ทาใหส้ มองตึง เครียด จดั กิจกรรมใหส้ ร้างเสริมการเรียนโดยตรง ก่อนหนา้ น้ีผกู้ ากบั มีความลาบากใจที่จะเลือกเกมท่ีตรงกบั ความจริง และทาโครงการซ่ึง สมดุลกบั จานวนผเู้ ล่นและเวลาอนั จากดั เป็ นเกมท่ีไดป้ ระโยชนส์ นุกสนาน เกมท่ีเกะกะมีคุณค่า นอ้ ย เกมท่ีรุนแรงเดก็ จะจาไดร้ วดเร็วถา้ เกมน้นั ทาใหท้ ุกคนสนุกสนาน บางกติกาการรับผดิ ชอบ ตนเองเป็นเร่ืองจาเป็น ความสาคญั ของการเล่นที่ยตุ ิธรรมไม่เห็นแก่ตวั ช่วยเหลือผทู้ ี่เล็กกวา่ อ่อนแอ กวา่ หรือร่างกายพกิ าร จะทาใหเ้ ดก็ เกิดความรู้สึกภูมิใจตนเอง จ. ขอ้ คานึงในการเตรียมการเล่นเกม 1. ความรุนแรงในชนิดของเกมที่เลือก จะตอ้ งไม่เป็นเกมท่ีเล่นเป็นทีมหรือเกมไล่จบั ทุกเกม และไม่เล่นซ้าซากไป 2. มีเคร่ืองมือก่อนการเล่น อุปกรณ์การเล่นแต่ละเกมตอ้ งเตรียมไวพ้ ร้อม เรียงลาดบั การใช้ ก่อนหลงั 3. กติกาตอ้ งง่ายอธิบายแจม่ แจง้ เดก็ จะลืมกติกาที่สบั สน เมื่อตื่นเตน้ กบั การเล่นเด็กจะเล่นผดิ กติกาและการเล่นจะลม้ เหลว 4. ถา้ เกมดาเนินผดิ พลาดหรือผดิ กติกา ทางท่ีดีท่ีสุดใหห้ ยดุ การเล่นก่อนโดยทนั ที และอธิบาย ใหมพ่ จิ ารณาถึงความยตุ ิธรรม มิใหเ้ ดก็ เอาเปรียบกนั ได้ 5. ใหเ้ ด็กอยใู่ นความสงบเรียบร้อยขณะอธิบายการเล่น ทางท่ีดีควรใหน้ ง่ั ลงฟังคาอธิบายเดก็ จะกระวนกระวายนอ้ ยกวา่ ยนื ฟัง การท่ีท่านยนื สูงกวา่ เด็กเป็นการสะดวกแก่การสอดส่องบงั คบั บญั ชา 6. หลีกเล่ียงการเขา้ ใจผดิ อธิบายและสาธิตใหท้ ุกคนเขา้ ใจตรงกนั พยายามสอนเกมใหม่ ๆ เขาจะไดร้ ับความสนุกสนานกบั การทดลองการเล่นใหม่ ๆ ที่ลูกเสือในกองยงั ไมไ่ ดเ้ ล่น 7. การเล่นแพค้ ดั ออกเป็นการเล่นที่เดก็ ไมพ่ ึงปรารถนา ถา้ เขาถูกแยกคดั ออกไป เขาก็จะเร่ิม เล่นของเขาเองก่อความไม่สงบข้ึน 8. อยา่ ใหเ้ ล่นนานเกินไป การสนุกสนานทาใหเ้ ดก็ หมดแรง ไมจ่ าเป็ นเสมอไปท่ีจะใหค้ นเล่น ทุกเกม ฉ. คูม่ ือการเล่นเกมเป็นส่วนสาคญั ที่ผบู้ งั คบั บญั ชาลูกเสือตอ้ งมีไว้ คูม่ ือเป็นอุปกรณ์ส่วน สาคญั ชิ้นหน่ึง ช. ชนิดของการเล่นเกมแบ่งออกไดเ้ ป็น 1. การเล่นท้งั กอง ( Pack Games ) เป็นเกมทวั่ ไปเล่นเบา ๆ สนุกสนาน 2. การเล่นแบบวงิ่ ผลดั ( Relay Games ) เป็นการเล่นท่ีส่งตอ่ แข่งขนั เป็นหมู่ 3. การเล่นเป็ นชุด ( Team Games ) แขง่ ขนั เป็นชุดหรือเป็นทีม 4. การเล่นเพื่อทดสอบ ( star test Games or test Games ) เป็นการเล่นเพ่อื ทดสอบความรู้ ความเขา้ ใจและทกั ษะจากบทเรียนท่ีผา่ นมา

212 5. การเล่นเพื่อฝึกประสาท ( Sense Training Games ) เป็นการเล่นฝึกประสาทใหว้ อ่ งไว ในการฟังคาสั่ง การปฏิบตั ิตาม ทาใหเ้ กิดไหวพริบดี 6. การเล่นเงียบ ๆ ( Quiet Games ) การเล่นท่ีไม่ตอ้ งใชเ้ สียง การใชค้ วามคิดในกิจกรรมท่ี ตอ้ งการบรรยากาศสงบเงียบ 7. การแสดงบทบาท ( Acting Games ) เป็นการแสดงท่าทางสวบบทบาทตวั ละคร แสดง บทบาทลอ้ เลียนแบบตา่ ง ๆ 8. การเล่นในที่กวา้ ง ( Wide Games ) เป็นการเล่นกลางแจง้ ในที่กวา้ ง เช่น การเล่นซ่อนหา ไล่จบั และสะกดรอย หีบอปุ กรณ์สำหรับกองและหมู่ลูกเสือ เสนอแนะใหท้ ุกกองและหมูล่ ูกเสือ ควรมีหีบอุปกรณ์การเล่น ( หรือถุง ) อุปกรณ์ในหีบ ยอ่ มจะมีแตกต่างกนั แต่ควรจะมีอุปกรณ์ต่อไปน้ีรวมอยดู่ ว้ ย เช่น เชือก, ลูกบอลขนาดเล็ก,ถุงถวั่ ,ชอลก์ ,ฟุตบอล, นกหวดี ,ผา้ ปิ ดตา ฯลฯและสอบถามผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมวา่ อุปกรณ์อะไรใชป้ ระโยชน์ได้ มากท่ีสุด ควร ใหน้ ามาไวใ้ นหีบอุปกรณ์ดว้ ย มกั จะมีแนวโนม้ อยวู่ า่ หีบอุปกรณ์การเล่นไดก้ ลายเป็นหีบทิ้งขยะ ฉะน้นั จึงควรมอบหมาย ใหส้ มาชิกในหมูเ่ ป็นผดู้ ูแลรักษาใหอ้ ยใู่ นสภาพท่ีดีอยเู่ สมอ สมุดบนั ทกึ กำรเล่นส่วนบุคคล มีประโยชนท์ ี่ผกู้ ากบั จะจดั ใหม้ ีสมุดบนั ทึกการเล่นส่วนบุคคลข้ึนไว้ เพ่อื บนั ทึกการเล่นที่ ไดร้ ับการฝึกสอนไปใหม่พร้อมกบั วธิ ีเล่นและอุปกรณ์การเล่น วนั ที่ไดเ้ ล่นเกมน้ีคร้ังหลงั สุดก็ควร บนั ทึกไว้ เพือ่ มิตอ้ งเล่นซ้าใหบ้ ่อยนกั ตวั อยา่ งสมุดบนั ทึกเกมการเล่นโดยยอ่ ชนิดของเกม ตวั อยา่ งเช่น ช่ือเกม กอง/หมู่ วตั ถุประสงค์ แขง่ เรือบด หมู่ แขง่ ขนั ระหวา่ งหมู่ เป็นการแขง่ ขนั ฝึกเขา้ ใจ แขง่ มา้ โรมนั กองและหมู่ เล่นเพอื่ การทดสอบ เป็นนกั กีฬา และสนุกสนาน หรือทบทวน ทบทวนทกั ษะลูกเสือ ที่เรียนมาแลว้

ขอ้ แนะนาในการจดั ทาคู่มือโดยละเอียดควรจะมี 213 ชื่อเกม.................................................... วตั ถุประสงค.์ .......................................... วนั เวลาท่ีเล่น อุปกรณ์.................................................. คาอธิบาย (วธิ ีการเล่นและกติกา) สรุป ผทู้ ่ีจะเป็นผูน้ าในการเล่นเกมไดด้ ี จะตอ้ งศึกษาทดลองใหเ้ กิด ความแม่นยา สนุกสนาน ศึกษาหา เกมใหม่ ๆ ท่ีเหมาะสมวยั มาเล่นเสมอ

ควำมรู้เกย่ี วกบั กำรเล่น 214 เอกสำรประกอบบทเรียนที่ 12 ชนิดของกำรเล่นและตวั อย่ำง 1. การเล่นทวั่ ไป ( Pack Games ) เป็นเกมการเล่นเบา ๆ ทวั่ ไป เล่นท้งั กอง ไดแ้ ก่ กระรอกชิงรัง, กระตา่ ย – กระแต กระรอกชิงรัง วธิ ีเล่น ใหล้ ูกเสือเขา้ แถวเป็ นรูปวงกลมใหญ่ แลว้ ใหน้ บั 3 ใหล้ ูกเสือนบั 1 กา้ วไปขา้ งใน วงกลมคนละ 1 กา้ วแลว้ กลบั หลงั หนั หนั หนา้ เขาหากนั เป็ นคู่ๆ จบั มือกนั ไวใ้ หค้ นที่นบั 3 ยนื ใน แขนของคนท่ีนบั 1 – 2 เป็ นกระรอกท่ีอยใู่ นรัง เลือกเด็ก 2 – 3 คนยนื กลางวงกลมเป็ นกระรอกท่ีไม่มีรัง เมื่อไดย้ นิ คาส่ังวา่ เปล่ียนรัง ใหก้ ระรอกทุกตวั วง่ิ ออกจากรังโดยเร็ว วงิ่ ไปเขา้ รังอ่ืนสลบั กนั ในขณะเดียวกนั ลูกเสือที่ยนื กลางวง (กระรอกที่ไม่มีรัง) พยายามวง่ิ ไปแยง่ รัง ซ่ึงวา่ อยใู่ นขณะ สบั เปลี่ยนใหไ้ ด้ ผทู้ ี่แยง่ เขา้ รังไม่ไดต้ อ้ งมายนื กลางวง คอยเฝ้าคาส่งั เปลี่ยนรังเพ่ือเขา้ แยง่ ตอ่ ไป เมื่อเปลี่ยนไป 4 – 5 คร้ัง หรือมากกวา่ น้นั ผกู้ ากบั อาจจะออกคาสั่งเปลี่ยนแปลง คือใหผ้ ทู้ ่ี เป็นกระรอกเปลี่ยนมาเป็ นผจู้ บั มือเป็นรังแทนกไ็ ด้ กระต่ำย – กระแต วธิ ีเล่น แบง่ ลูกเสือออกเป็น 2 พวก เท่า ๆ กนั ใหพ้ วกหน่ึงเป็นกระต่ายอีกพวกหน่ึงเป็น กระแต ผกู้ ากบั ขานช่ือใดฝ่ ายน้นั จะเป็นฝ่ ายไล่ อีกฝ่ ายที่ไม่ไดข้ านชื่อเป็ นฝ่ ายหนี เมื่อพน้ เขตท่ี กาหนดจึงปลอดภยั แตถ่ า้ ขณะที่หนีฝ่ ายไล่แตะตวั ไดก้ ่อนถึงเขตปลอดภยั ผทู้ ี่โดนแตะตวั ตอ้ ง กลบั มาเป็นฝ่ ายตรงขา้ ม เช่น ผกู้ ากบั ขานวา่ “กระต่าย” ฝ่ ายที่เป็นกระตา่ ยจะเป็ นฝ่ ายไล่แตะ และ กระแตเป็ นฝ่ ายหนี เป็ นตน้ เม่ือเล่นพอสมควรแลว้ ใหห้ ยุด ฝ่ ายใดมีมากกวา่ เป็นฝ่ ายชนะ 2. การเล่นแบบผลดั หรือส่งต่อ (Relay Games) เป็นการเล่นส่งต่อแข่งขนั กนั เป็นหมู่ เช่น เกมสวสั ดี เกมลอดถ้า เกมสวสั ดี วธิ ีเล่น ใหเ้ ป็นแถวตอนหมู่ คนท่ี 1 กลบั หลงั หนั ไปทาวนั ทยหตั ถ์ และจบั มือคนท่ี2 แลว้ กล่าวคาวา่ “สวสั ดี” แลว้ คนที่ 1 กลบั หลงั หนั มาอยทู่ ี่เดิมพร้อมกบั คนท่ี 2 กลบั หลงั หนั ไป ทาวนั ทยหตั ถแ์ ละจบั มือคนที่ 3 พร้อมกบั กล่าวทาเรื่อย ๆ ไป จนคนสุดทา้ ยจะข้ึนมาซ้อนขา้ งหนา้ ทาสวสั ดีกบั หวั แถว ทาเหมือนกบั จนคนที่ 1 อยสู่ ุดทา้ ย เสร็จแลว้ วงิ่ มายนื ขา้ งหนา้ ในรูปเดิม หมูใ่ ดเสร็จก่อนใหร้ ีบนง่ั ลง การเล่นเกมน้ีควรหารองผกู้ ากบั ช่วยดูดว้ ย เพื่อจะไดด้ ูวา่ หมู่ไหนเสร็จเรียบร้อยก่อนเป็ นผูช้ นะ

215 เกมลอดถำ้ วธิ ีเล่น ใหล้ ูกเสือเขา้ แถวตอนหมู่ ยนื กางขา พอใหส้ ญั ญาณเริ่มเล่นใหค้ นหลงั สุดคลานลอด ขาคนขา้ งหนา้ ข้ึนมาเร่ือย ๆ เม่ือสุดถึงหวั แถว ก็ยนื ข้ึนคนหลงั สุดก็จะคลานลอดต่อ ๆ กนั มาจนหมด คนสุดทา้ ยแถว ยนื อยใู่ นรูปเดิมหมูใ่ ดเสร็จก่อนชนะ 3. การเลน่ เป็นชุด (Team Games) หรือการเล่นเป็ นทีม เช่น เกมจราจร เกมจรำจร เตรียมการ เอากระดาษแขง็ ที่ตดั เตรียมไวเ้ ป็ นแผน่ กลม ๆ ขนาดเทา่ ๆ กนั โตพอสมควร มี ชุดละ 3 สี คือ สีเขียว สีเหลือง สีแดง จะมีก่ีชุดกไ็ ด้ ตามจานวนทีมที่แขง่ ขนั แตจ่ านวนชุดควรจะ เทา่ กบั จานวนของหมูล่ ูกเสือในกอง วธิ ีเล่น ใหน้ ากระดาษสีชุดเหล่าน้ีไปวางคว่าไวต้ รงหนา้ ห่างหมูล่ ูกเสือ ซ่ึงเขา้ เป็นแถวตอน หมู่พอสมควร ถดั จากกองกระดาษน้ีมีเส้นผา่ นอีกเส้นหน่ึง เมื่อไดย้ นิ สัญญาณเริ่มใหแ้ ถว (นายหมู่) แตล่ ะหมูว่ ง่ิ ออกไปหยบิ แผน่ กระดาษหงายข้ึนแลว้ ชูใหเ้ พ่ือนในหมู่ดู ถา้ ไดส้ ีเขียวชูแลว้ รีบวางควา่ ไว้ ตามเดิม แลว้ รีบวง่ิ เลยเส้นไปยนื หลงั เส้น คนที่ 2 วง่ิ ไปเปิ ดอีกแผน่ ถา้ ไดส้ ีเหลืองกช็ ูข้ึน หนั หนา้ ทางสีใหเ้ พือ่ นดู วางควา่ ไวต้ ามเดิม แลว้ ยนื อยกู่ บั ท่ี คนท่ี 3 วง่ิ ไปเปิ ดอีกใบ ถา้ ไดส้ ีแดงตอ้ งพา เพอ่ื น(คนที่ 2) กลบั เขา้ ที่เดิม ถา้ ไดส้ ีเขียว กพ็ าคนที่ 2 วง่ิ ผา่ นเส้นไปต่อทา้ ยรอทาเช่นน้ีจนกวา่ หมู่ใด ผา่ นเส้นหมดก่อนชนะ เกมครอบครัวนก วธิ ีเล่น ใหแ้ บ่งลูกเสือออกเป็น 2 ทีมๆ ละเท่ากนั ฝ่ ายหน่ึงเป็นนกเอ้ียง ฝ่ ายหน่ึงเป็ น นกขนุ ทอง ทาเครื่องหมายวงกลมไว้ 3 วง วงกลางใหญ่ ห่างจากอีก 2 วง เท่า ๆ กนั วงขา้ ง ๆ 2 วง เป็นรังของนกเอ้ียงและนกขนุ ทองขา้ งละวง เม่ือไดย้ นิ สัญญาณเริ่มเล่นนกท้งั 2 จะเขา้ มารวมใน วงกลมกลาง นกทุกตวั กระโดดอยตู่ ลอดเวลากระโดดดว้ ยเทา้ คู่ พอไดย้ นิ สัญญาณวา่ กลบั รัง ใหน้ ก ท้งั 2 รีบกระโดดเขา้ รังของตวั เองดว้ ยเทา้ คู่ (หา้ มวง่ิ ) นกฝ่ ายใดเขา้ รังหมดก่อนเป็นฝ่ ายชนะ 4. การเล่นเพ่อื ทดสอบ (Test Games) เป็นการเล่นเพ่ือทดสอบความรู้ความเขา้ ใจ และ ทดสอบทกั ษะจากบทเรียนท่ีผา่ นมา เช่น เกมเง่ือน เกมทิศ เกมเงื่อน วธิ ีเล่น ใหล้ ูกเสือเขา้ แถวตอนหมู่ มีเชือกคนละเส้น ขา้ งหนา้ มีราวไมห้ รือเชือกเส้นใหญ่ขึง อยู่ หากไม่มีท้งั สองอยา่ ง ใหน้ ายหมู่ไปยนื หนั หนา้ มาทางหมู่ ห่างพอสมควรถือเชือกเส้นของตวั เอง ไว้ ผกู้ ากบั จะกาหนดใหว้ า่ เง่ือนแรกผกู เงื่อนอะไร และลงทา้ ยดว้ ยเง่ือนอะไร เมื่อไดย้ นิ สญั ญาณเริ่ม เล่นใหค้ นแรกของแตล่ ะหมู่วิ่งไปผกู เงื่อนแลว้ วงิ่ กลบั มาแตะคนท่ี 2 คนที่ 2 วงิ่ ไปผกู ต่อกนั แลว้

216 กลบั มาแตะคนต่อ ๆ ไปจนหมด หมู่ใดเสร็จใหน้ ง่ั ลงหรือยกมือข้ึนผกู้ ากบั จะต้งั กรรมการใปตรวจวา่ หมู่ใดผกู ถูกตอ้ งตามท่ีกาหนดไวแ้ ละเสร็จก่อนเป็นหมู่ที่ชนะ เกมทิศ เตรียมการ ตดั กระดาษแขง็ เป็นรูปสี่เหล่ียมจตั ุรัส แผน่ ใหญ่ขนาดประมาณ 15 X 15 นิ้ว แผน่ ละ 1 หมู่ ขีดเส้นเป็น 8 ทิศ ( ไม่ตอ้ งเขียนทิศไว้ ) และตดั กระดาษแขง็ เป็นส่ีเหลี่ยมเล็ก ๆ ขนาด 2.5นิ้วX2.5นิ้ว ชุดละ 8 แผน่ จานวนชุดเทา่ กบั จานวนหมู่ เขียนช่ือทิศท้งั 8 ต้งั แต่อุดร อีสาน บูรพา อาคเนย์ ทกั ษิณ หรดี ประจิม พายพั จดั เป็นชุด ๆ รวมไวก้ บั แผน่ ใหญ่เป็น 1 ชุด วธิ ีเล่น ใหล้ ูกเสือเขา้ แถวตอนหมู่ นากระดาษแขง็ แผน่ ใหญ่วางขา้ งหนา้ ห่างแถวลูกเสือ พอสมควรจดั กระดาษชิ้นเลก็ ซอ้ นสลบั กนั ไวค้ วา่ บนแผน่ ใหญต่ รงกลาง เมื่อไดย้ นิ สญั ญาณเริ่มเล่น ใหล้ ูกเสือคนที่ 1 ทุกหมู่วง่ิ ไปเปิ ดกระดาษชิ้นเลก็ เม่ืออ่านในแผน่ วา่ เป็นทิศอะไรกใ็ ห้นาไปวางบน ปลายเส้นที่ขีดไวบ้ น แผน่ ใหญ่ใหถ้ ูกทิศทางแลว้ วงิ่ กลบั ไปแตะคนที่ 2 คนที่ 2 จะวง่ิ มาเปิ ดกระดาษ แผน่ ต่อไปอ่านทิศแลว้ วางใหถ้ ูกทิศแลว้ วงิ่ กลบั มาแตะคนตอ่ ไป คนสุดทา้ ยเปิ ดแลว้ วางใหถ้ ูกทิศ และ เมื่อเห็นวา่ ของคนก่อน ๆ วางไว้ ไม่ถูกทิศก็มีสิทธิแกไ้ ขได้ เม่ือเสร็จเรียบร้อยแลว้ วง่ิ กลบั มาเขา้ ท่ี เดิม หมูไ่ หนเสร็จก่อนยกมือข้ึนหรือรีบนงั่ ลง ผกู้ ากบั จะใหก้ รรมการไปตรวจวา่ หมูใ่ ดถูกตอ้ งและ เสร็จก่อนเป็ นหมู่ที่ชนะ 5. การเลน่ เพื่อฝึ กประสาท ( Sense Training Games ) เป็นการเล่นท่ีฝึกประสาทใหว้ อ่ งไว หดั ฟัง คาส่งั ปฏิบตั ิตามทาให้เกิดไหวพริบ เช่น เกมบนบกบนน้า เกมบูซ เกมบนบกบนนำ้ วธิ ีเล่น ใหเ้ ขา้ แถวเป็ นรูปกลม ผกู้ ากบั ยนื ตรงกลางวงเม่ือไดย้ นิ คาส่ังวา่ “บนบก” ใหล้ ูกเสือ ทุกคนกระโดดมาขา้ งหนา้ 1 กา้ ว และเมื่อไดย้ นิ สงั่ วา่ “บนน้า” ใหล้ ูกเสือกระโดดถอยหลงั 1 กา้ ว กลบั ท่ีเดิม ถา้ ใครกระโดดผดิ ผนู้ ้นั ตายตอ้ งมาอยกู่ ลางวง ช่วยดูคนท่ีกระโดดผดิ ถา้ ผกู้ ากบั กล่าวสั่งซ้า กบั ที่กล่าวก่อน เช่น บนบก,บนบก ลูกเสือทุกคนตอ้ งยนื อยนู่ ิ่ง ๆ จะกระโดดหรือขยบั ตวั ไมไ่ ดถ้ ือ วา่ ตาย ตอ้ งเขา้ มาอยกู่ ลางวงช่วยดูผทู้ ี่ยงั ไมต่ ายตอ่ ไป ทาเช่นน้ีจนกวา่ จะเหลือคนสุดทา้ ยเป็นผชู้ นะ ถือวา่ เป็นผปู้ ระสาทดี เกมบูซ (BUZZ) วธิ ีเล่น ใหล้ ูกเสือเขา้ แถวเป็ นวงกลม แลว้ นลั่ งขดั สมาธิใหเ้ ริ่มนบั ที่ละคนวนไปทางขวาหรือ ซา้ ย ก็ได้ คือ นบั 1-2-3-4-5-6 ฯลฯ ตามลาดบั แต่เลขใดที่ลงทา้ ยดว้ ย 5-10-15-20-25 ฯลฯ ใหผ้ ู้ นบั หมายเลขน้นั ออกเสียงบูซ (BUZZ) แทนคนใดที่ไม่ร้องบูซใหอ้ อกมานงั่ กลางวง เล่นต่อไปตาม สมควรก็ใหห้ ยดุ แลว้ ใหผ้ ทู้ ี่นง่ั กลางวงทากิจกรรมอยา่ งหน่ึงอยา่ งใดใหด้ ู เช่น ราวง เดินทา่ ทางต่าง ๆ ทาท่าคนพกิ าร เป็นตน้

217 6. การเล่นเงียบ ๆ (Quiet Games) เป็นการเล่นที่ไมใ่ ชเ้ สียง เช่น การวาดภาพ แข่งทาการ ฝีมือเขียนหนงั สือ และการแข่งขนั อื่น ๆ ที่ไมใ่ ชเ้ สียง เช่น เกมกวาดเขียน เกมวำดเขยี น วธิ ีเล่น ใหเ้ ด็กเขา้ แถวนง่ั เป็ นวงกลม หนั หนา้ เขา้ หากนั ผกู้ ากบั แจกกระดาษวาดเขียน ดินสอสี หรือ ถ่านชาโคล ตามความตอ้ งการ เอาสิ่งท่ีจะใหล้ ูกเสือวาดไปวางตรงกลาง เช่น แจกนั หรือส่ิงใดที่เหมาะสม กาหนดเวลาให้ ใหล้ ูกเสือลงมือวาดโดยมิไดพ้ ูดคุยหรือถามกนั เมื่อหมดเวลา เกบ็ กระดาษมาส่ง ผกู้ ากบั จะตดั สินของผใู้ ดดีที่สุดเป็ นผชู้ นะ 7. การแสดงบทบาท (Acting Games) เป็นการเล่นแสดงท่าทางประกอบการแต่งกาย สวม บทบาทตวั ละคร หรือแสดงลอ้ เลียนดว้ ยท่าทางที่แสดงออก ผแู้ สดงไม่มีการพดู ไม่ใชเ้ สียง แต่ผดู้ ู จะเป็นผทู้ ายวา่ ผแู้ สดงน้นั แสดงบทบาทอะไร แสดงเป็นตวั อะไร เช่น งิ้ว โขน คนบา้ นกั มวย ฯลฯ ( ซ่ึงมีรายละเอียดอยใู่ นการแสดงเงียบแลว้ ) 8. การเล่นในท่ีกวา้ ง (Wide Games) การเล่นกลา้ งแจง้ ในที่กวา้ งและในป่ า เช่น เล่นซ่อน หา สะกดรอย ไล่จบั เกมใบไม้ ซ่ึงส่วนมากจะใหเ้ ด็กเล่นเกมน้ีเม่ือไปอยคู่ า่ ยพกั แรมซ่ึงมีท้งั สนาม กลางแจง้ ท่ีโล่งและป่ า เกมใบไม้ ข้นั เตรียม ใหร้ องผกู้ ากบั ออกไปเกบ็ ใบไมร้ อบ ๆ ค่ายพกั หลาย ๆ ชนิดมาไว้ วธิ ีเล่น ใหล้ ูกเสือเขา้ แถวตอนหมู่ แลว้ ผกู้ ากบั แจกใบไมใ้ หท้ ุกหมูไ่ ดศ้ ึกษาสัก 3 – 5 นาที ขอคืน แลว้ ให้ ลูกเสือออกไปหาใบไมร้ วบรวมมาเป็นหมู่ใหเ้ หมือนกบั ตวั อยา่ งใชเ้ วลา 5 นาที หมู่ ใดไดค้ รบ ถูกตอ้ ง หมูน่ ้นั ชนะ

ช่ือวชิ ำ กำรเล่ำเร่ืองส้ันท่เี ปน นคติ 218 บทเรียนที่ 14 เวลำ 45 นำที ขอบข่ำยรำยวชิ ำ 1. ความสาคญั และประโยชน์ของการเล่าเรื่องส้นั ท่ีเป็ นคติ 2. ประเภทและแหล่งท่ีมาของเร่ืองที่นามาเล่า 3. ใครเป็นผเู้ ล่าและเล่าเมื่อใด 4. ตวั อยา่ งเร่ืองที่นามาเล่า จุดหมำย เพอ่ื ใหผ้ กู้ ากบั ลูกเสือสารองไดร้ ู้แหล่งและท่ีมาของประเภทของนิทานท่ีเป็นคติได้ วตั ถุประสงค์ เม่ือจบบทเรียนนีแ้ ล้วผ้เู ข้ำรับกำรฝึกอบรมควรจะสำมำรถ 1. อธิบายความสาคญั และประโยชนข์ องการเล่าเร่ืองส้นั ที่เป็นคติได้ 2. บอกประเภทและแหล่งที่มาของเรื่องที่จะนามาเล่าได้ 3. ระบุถึงผทู้ ี่จะเล่าและโอกาสที่จะเล่าได้ 4. สามารถเล่าเร่ืองส้นั ที่เป็นคติได้ วธิ ีสอน/กจิ กรรม 10 นาที 1. นาเขา้ สู่บทเรียนโดยการเล่านิทานและบรรยาย 15 นาที 2. การทางานกลุ่ม 15 นาที 3. การรายงานต่อที่ประชุม 5 นาที 4. ซกั ถามและสรุป สื่อกำรสอน หนงั สือนิทาน วารสาร คู่มือส่วนตวั ภาพประกอบ กำรประเมินผล 1. สงั เกตพฤติกรรม 2. ดูจากผลงาน 3. ซกั ถาม

219 เนื้อหำวชิ ำ ก). การบรรยาย 10 นาที ในการสร้างสรรคน์ ิสัยใจคอของเด็กน้นั เดก็ จะไดร้ ับอิทธิพลจากหลายทาง เช่น 1. นิสัยใจคอส่วนบุคคล เฉพาะอยา่ งยงิ่ เดก็ จะเอาตวั อยา่ งจากผบู้ งั คบั บญั ชาลูกเสือ 2. การร่วมมือซ่ึงกนั และกนั และระเบียบวนิ ยั ของกอง 3. จากการเล่านิทาน (หรือการเล่าเรื่อง) 4. จากการศึกษาธรรมชาติวทิ ยา ในการฝึกอบรมลูกเสือสารองน้นั เราใชก้ ารเล่นเกม ทางาน เล่านิทาน ร้องเพลง ข). การทางานในกลุ่ม มีวทิ ยากรประจา 15 นาที ใหก้ ลุ่มพจิ ารณา อภิปราย และหาคาตอบในประเด็นต่อไปน้ี 1. ประโยชนข์ องนิทานมีอะไรบา้ ง 2. จะหานิทานไดจ้ ากที่ใด เพื่อมาเล่าใหล้ ูกเสือสารองฟัง 3. ควรจะเลือกเรื่องนิทานชนิดใดสาหรับนามาเล่าใหล้ ูกเสือสารองฟัง ค) การรายงาน 15 นาที ง) การสรุป 5 นาที การเล่านิทานมีความจาเป็นสาหรับการสอนเด็กเล็กๆ เพราะเดก็ ชอบนิทาน สิ่งที่เด็ก ชอบ ทาใหเ้ ด็กสนใจต้งั ใจฟัง ผกู้ ากบั ลูกเสือจึงพึงใชน้ ิทานเป็นเครื่องมือฝึกอบรมเด็ก นิทาน หรือเร่ืองที่จะเล่าน้นั จะแทรกคติธรรมตา่ งๆตามตอ้ งการของเราอยา่ งไรก็ได้ ซ่ึงคติธรรมน้ีจะ แทรกซึมเขา้ ไปในตวั เด็กโดยเดก็ ไมร่ ู้ตวั หากจะสอนเรื่องคติธรรมต่างๆอยา่ งตรงๆน้นั เดก็ จะเกิดความเบื่อหน่าย ไม่สนใจ ประเภทของเร่ืองทจี่ ะนำมำเล่ำ ผกู้ ากบั ตอ้ งรู้จกั เลือกเร่ืองท่ีจะนามาเล่าใหเ้ ด็กฟัง ต่อไปน้ี คือขอ้ เสนอแนะ 1. เรื่องของความกลา้ หาญ ความเสียสละ จะช่วยใหเ้ ด็กอยากทาตวั ใหเ้ ป็นผกู้ ลา้ หาญและ เสียสละตามแบบอยา่ งท่ีไดฟ้ ังจากนิทานน้นั ๆ 2. เรื่องเก่ียวกบั การศึกษาธรรมชาติตา่ งๆ ท้งั ขอ้ เทจ็ จริงและสิ่งที่เปรียบเทียบ ทาใหป้ ลุก ความสนในเรื่องธรรมชาติเป็ นอยา่ งมาก ทาใหเ้ กิดการอนุรักษธ์ รรมชาติแทนการทาลาย 3. เร่ืองของเทพนิยายต่างๆสามารถสร้างมโนภาพอนั สวยงามใหเ้ กิดข้ึนในจิตใจของเด็ก 4. เร่ืองเก่ียวกบั การผจญภยั ต่างๆ เช่น การผจญภยั ใตน้ ้า ทาใหเ้ กิดความต่ืนเตน้ ระทึกใจ 5. เร่ืองเกี่ยวกบั ความสนุกสนานคลายเครียด สร้างความขบขนั ใหแ้ ก่เดก็ ๆ ทาใหห้ วั เราะเบิก บานอยตู่ ลอดเวลาและเป็นสุข 6. เรื่องที่เป็นชุด ทาใหเ้ กิดความต่อเนื่องอยากฟังตอนต่อๆไป

220 7. เรื่องสาหรับโอกาสพเิ ศษ เช่น ก่อนจะใหเ้ ด็กไดเ้ ขา้ ประจากองควรเล่าเร่ืองป่ าดงพงพี ตอนรับเมาคลีเขา้ มาเป็นสมาชิกของหมาป่ า เร่ืองของการลูกเสือของประเทศอื่น หรือเร่ืองเก่ียวกบั พิธีกรรมทางศาสนา เป็นตน้ จะได้เร่ืองต่ำงๆมำจำกไหน อาจเสาะหาจากท่ีต่างๆ ดงั ตอ่ ไปน้ี 1. จากหนงั สือต่างๆในห้องสมุด เลือกเอาเฉพาะท่ีเหมาะสม 2. จากหนงั สือนิทานท่ีมีผแู้ ต่งไว้ และอยา่ ลืมนิทานเร่ืองป่ าดงพงพี 3. จากหนงั สือพมิ พร์ ายวนั วารสารต่างๆ 4. ขา่ วจากวทิ ยุ โทรทศั น์ 5. แต่งข้ึนเอง กำรเตรียมเล่ำเรื่องให้ได้ดี การเล่านิทานเป็นศิลปะอยา่ งหน่ึง ผเู้ ล่าไดด้ ี คือ ผทู้ ่ีมีพรสวรรคม์ าต้งั แต่เกิด แต่ผทู้ ี่เล่าไม่เก่งก็ อาจฝึกหดั ใหด้ ีได้ ตามขอ้ เสนอแนะเหล่าน้ี 1. อา่ นเร่ืองโดยตลอดแลว้ รู้สึกมีความสนุกสนานสนใจ 2. อา่ นอีกคร้ังใหร้ ู้โครงสร้างของเรื่อง รู้เหตุสาคญั ๆของเรื่อง จดโนต้ นิสัยใจคอของตวั ละคร ในเรื่องไว้ 3. ตอ้ งสามารถตดั สินใจไดว้ า่ อะไรเป็นส่วนสาคญั ของเรื่อง จาช่ือตวั ละครและบทบาทได้ 4. ลองเล่าใหต้ วั เองฟังวา่ สามารถจาไดม้ ากนอ้ ยเพียงไร 5. หนั กลบั ไปอ่านดูใหมใ่ หจ้ ดั เจนและจาใหไ้ ด้ 6. เพื่อเป็ นการช่วยความจา ควรจะจดหวั ขอ้ เร่ืองที่สาคญั ๆไวเ้ พือ่ จะไดไ้ มส่ ับสน 7. ใหแ้ น่ใจวา่ ข้ึนตน้ อยา่ งไร และลงทา้ ยอยา่ งไร 8. ตอ้ งเป็ นการเล่าเรื่องจริงๆ ไมใ่ ชแ้ สดงบทบาทออกแบบละคร 9. อยา่ รีบร้อนในการเล่า ผอ่ นจงั หวะไปตามความตื่นเตน้ ในเร่ือง 10. ใชค้ าพดู ท่ีชดั ถอ้ ยชดั คา (ชดั เจน) 11. ผเู้ ล่าตอ้ งมองตรงไปท่ีดวงตาของเด็ก 12. ผเู้ ล่าตอ้ งแน่ใจวา่ เด็กไดน้ งั่ ฟังอยใู่ นลกั ษณะท่ีสบาย

221 ผ้เู ล่ำเร่ือง 1. ผกู้ ากบั และรองผกู้ ากบั 2. ผฝู้ ึกสอนอ่ืนๆ ที่ไดม้ ีบทบาทในการสอนมาแลว้ 3. ผกู้ ากบั ลูกเสือ ผตู้ รวจการลูกเสือ ทาใหล้ ูกเสือไดเ้ ห็นคุณลกั ษณะหลายแบบของ ผบู้ งั คบั บญั ชาและบุคคลหลายฝ่ ายอาจใหส้ ่ิงตา่ งๆ ใหม่ แปลกๆ แก่ลูกเสือ เล่ำนิทำนเมื่อไร 1. ทุกคร้ังที่มีการประชุมกอง 2. เวลานาลูกเสือไปศึกษานอกสถานท่ี หรือไปพกั แรม 3. ช่วงวา่ งขณะที่ลูกเสือสารองรอคอยเวลาเพอ่ื จะไปปฏิบตั ิกิจอยา่ งใดอยา่ งหน่ึง 4. เล่าหลงั จากลูกเสือไดเ้ ล่นเกมเหน็ดเหนื่อยมาแลว้ หมำยเหตุ การเล่าเรื่องเมาคลีตอนตน้ น้นั ควรเล่าก่อนลูกเสือทาพธิ ีเขา้ ประจากอง ขอ้ สรุป การ เสาะหาเรื่องตา่ งๆ เห็นส่ิงท่ีจาเป็นไมค่ วรจะหาเรื่องในเวลาท่ีเร่งรีบเรื่องทุกๆเร่ือง ตอ้ งใหเ้ หมาะกบั โอกาส การอ่านแลว้ อ่านเล่าและทาบนั ทึกยอ่ ไวเ้ ป็นสิ่งจาเป็นดว้ ยเหมือนกนั ผบู้ งั คบั บญั ชาลูกเสือ ตอ้ งเตรียมตวั เองใหเ้ ป็ นผทู้ ี่สามารถเล่านิทานไดท้ ุกโอกาส นิทำนตัวอย่ำง คร้ังหน่ึงยงั มีเดก็ ชายคนหน่ึง เมื่อเขากินขนมเสร็จแลว้ เขาก็ขวา้ งถุงกระดาษใส่ขนม ทิ้งแต่เผอิญเกิดมีลมพดั มาพอดี ลมไดพ้ ดั เอาถุงกระดาษปลิวไปตกกลางถนนซ่ึงเป็นเวลาเดียวกบั รถ มา้ ของแขกบรรทุกนมผา่ นมา ทาใหม้ า้ เทียมรถต่ืนตกใจและวงิ่ กระเจิงไป มีรถจกั รยานคนั หน่ึงวงิ่ สวนมาดว้ ยความเร็วสูง รถจกั รยานไดห้ ลบรถมา้ และไดเ้ บียดเอารถจกั รยานยนตท์ ่ีอยใู่ กลๆ้ รถจกั รยานยนต์ ตกใจรีบหลบรถจกั รยาน โดยวง่ิ ตดั หนา้ รถประจาทางในระยะกระช้นั ชิด คนขบั รถ ประจาทาง เห็นจวนตวั เพอื่ ไม่ใหท้ บั คนข่ีรถจกั รยานยนต์ จึงไดห้ า้ มลอ้ เสียงดงั เอ๊ียด แต่เน่ืองจากจาก ระยะกระช้นั ชิดมาก รถประจาทางไดพ้ ุง่ ข้ึนไปบนทางเทา้ และไดช้ นร้านคา้ ซ่ึงอยใู่ กลๆ้ ทาใหป้ ระตู ร้านพงั ตูแ้ ละส่ิงของหลายอยา่ งหกั พงั เป็นอนั มากคิดเป็นเงินหลายพนั บาท นอกจากน้นั รถยงั ไดท้ บั ลูกเจา้ ของร้าน ซ่ึงนง่ั ขายของอยมู่ ีอาการสาหสั คนในรถ 2 คน แขนหกั ท่ีบาดเจบ็ เล็กๆนอ้ ยๆ มีอีก หลายคน และบางคนเป็นลมสิ้นสติไปกม็ ี นี่คือโทษของการขวา้ งถุงกระดาษ

ช่ือวชิ ำ ระบบหมู่ 222 บทเรียนที่ 15 เวลำ 30 นำที ขอบข่ำยรำยวชิ ำ 1. ระบบหมูข่ องลูกเสือสารอง 2. การแต่งต้งั นายหมู่และรองนายหมู่ลูกเสือสารอง 3. การปฏิบตั ิหนา้ ที่ของนายหมูล่ ูกเสือสารอง 4. การประชุมนายหมู่ของลูกเสือสารอง จุดหมำย เพื่อใหผ้ กู้ ากบั ลูกเสือสารอง มีการจดั กระบวนการทางานเป็นระบบหมู่ โดยให้ มีความรับผดิ ชอบในหนา้ ท่ีของแตล่ ะบุคคลภายในหมู่ วตั ถุประสงค์ เมื่อจบบทเรียนน้ีแลว้ ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมสามารถ 1. บรรยายถึงระบบหมู่ของลูกเสือสารองได้ 2. ช้ีแจงถึงการแต่งต้งั นายหมู่และรองนายหมูล่ ูกเสือสารองได้ 3. ระบุถึงหนา้ ที่ของนายหมู่ลูกเสือสารองได้ 4. ดาเนินการประชุมนายหมู่ลูกเสือสารองได้ วธิ ีสอน/กจิ กรรม 5 นาที 1. นาเขา้ สู่บทเรียน 5 นาที 2. บรรยายระบบหมู่ของลูกเสือสารอง 10 นาที 3. ระดมสมองเร่ืองคุณสมบตั ิและหนา้ ท่ีของนายหมู่ 5 นาที 4. สรุป 5 นาที 5. บรรยายการประชุมนายหมู่ สื่อกำรสอน 1. แผนภูมิ เคร่ืองฉายภาพขา้ มศีรษะ แผน่ โปร่งใส 2. กระดานดา ชอลก์ กำรประเมินผล 1. สังเกตพฤติกรรม 2. ดูผลงาน

223 เนื้อหำวชิ ำ ระบบหมู่ คือ วธิ ีการที่นามาใชใ้ นการฝึกอบรมลูกเสือทุกประเภทเพื่อที่จะส่งเสริมใหล้ ูกเสือ รู้จกั การอยรู่ ่วมกนั การทางานร่วมกนั การเป็นผนู้ า และผูต้ ามอนั เป็นพ้นื ฐานของการสร้างระบอบ ประชาธิปไตยโดยใหเ้ กิดข้ึนกบั เยาวชนไดม้ ีการกาหนดไวใ้ นขอ้ บงั คบั ของคณะลูกเสือแห่งชาติได้ ใน หมวดท่ี 3 ขอ้ 72 “กองลูกเสือสารองประกอบดว้ ยหมู่ลูกเสืออยา่ งนอ้ ย 2 หมู่ และไม่เกิน 6 หมู่ หมู่หน่ึงมี ลูกเสือ 4-6 คน รวมท้งั นายหมู่ลูกเสือ รองนายหมูล่ ูกเสือดว้ ย” ฉะน้นั ลูกเสือสารองหมู่ 1 กจ็ ะประกอบดว้ ยสมาชิกอยา่ งนอ้ ยที่สุด 4 คน อยา่ งมากไมเ่ กิน 6 คน ซ่ึงกจ็ ะประกอบไปดว้ ยนายหมู่ 1 คน รองนายหมู่ 1 คน และสมาชิกอยา่ งนอ้ ย 2 คน อยา่ งมาก ไมเ่ กิน 4 คน จากขอ้ บงั คบั ของคณะลูกเสือแห่งชาติ ไดก้ ล่าวถึงการแต่งต้งั นายหมู่และรองนายหมู่ไวใ้ นขอ้ 80 วา่ “ผกู้ ากบั ลูกเสือสารองเป็นผแู้ ต่งต้งั นายหมู่ลูกเสือ ส่วนรองนายหมูล่ ูกเสือใหผ้ กู้ ากบั แต่งต้งั โดย หารือนายหมู่ลูกเสือของหมู่น้นั รองนายหมูล่ ูกเสือทาหนา้ ที่ช่วยเหลือนายหมู่ลูกเสือ และทาหนา้ ท่ี แทนเม่ือนายหมูล่ ูกเสือไม่สามารถปฏิบตั ิหนา้ ที่ได”้ ข้อเสนอแนะสำหรับผ้กู ำกบั ลูกเสือในกำรเลือกนำยหมู่ลูกเสือสำรอง ลูกเสือสารอง คือ เดก็ ท่ีกาลงั เรียนอยใู่ นช้นั ป.1-3 เม่ือจะมีการจดั หมู่ของลูกเสือสารอง ตามสภาพของโรงเรียนประถมศึกษาในปัจจุบนั น้ีจะมีอยู่ 2 ลกั ษณะดว้ ยกนั คือ 1. ลกั ษณะท่ีรวมเด็กทุกช้นั เรียนไวใ้ นหมู่เดียวกนั ซ่ึงลกั ษณะน้ีจะใชส้ าหรับโรงเรียนที่มี จานวนนกั เรียน แตล่ ะช้นั เรียนนอ้ ย จะต้งั กองลูกเสือสารองไดต้ อ้ งรวมเดก็ ท้งั 3 ช้นั เขา้ ดว้ ยกนั 2. ลกั ษณะท่ีจดั นกั เรียนในแตล่ ะช้นั เป็นหมู่เดียวกนั และก็อยใู่ นกองเดียวกนั ซ่ึงการจดั หมู่ ลกั ษณะน้ีจะใชส้ าหรับโรงเรียนท่ีมีนกั เรียนในช้นั ป.1-3 แตล่ ะช้นั มีจานวนเพียงพอที่จะต้งั เป็นกอง ลูกเสือสารองได้ เม่ือผกู้ ากบั ลูกเสือสารองจะเลือกต้งั นายหมู่ลูกเสือกค็ วรจะใชห้ ลกั การจาก ลกั ษณะดงั กล่าว คือ 1. เมื่อจานวนเด็กมีนอ้ ยตอ้ งรวมเดก็ ทุกช้นั ไวใ้ นหมูเ่ ดียวกนั ก็ควรเลือกเดก็ ท่ีเรียนอยูใ่ น ช้นั สูงสุด หรือช้นั ประถมศึกษาปี ท่ี 3 หรือเรียนหลกั สูตรดาวดวงที่ 3 เป็นนายหมู่ และรองนายหมู่ ช้นั ท่ีเหลือก็เป็ นสมาชิกภายในหมู่ 2. เม่ือจานวนเด็กในแต่ละช้นั มีมากก็ควรไดม้ ีการใชจ้ านวนของเด็กแต่ละช้นั ต้งั เป็นกอง ลูกเสือแต่ละกองตามจานวนท่ีไดก้ าหนดไว้ คือ อยา่ งนอ้ ย 2 หมู่ อยา่ งมากไมเ่ กิน 6 หมู่ ซ่ึงคิดเป็น จานวนลูกเสืออยา่ งนอ้ ย 6 คน อยา่ งมากไม่เกิน 36 คน ต่อการต้งั กองลูกเสือสารอง 1 กอง ไมว่ า่ ผกู้ ากบั ลูกเสือสารองจะเลือกนายหมู่ลูกเสือ ในลกั ษณะของการต้งั กองลูกเสือแบบใดก็ มีขอ้ ที่ควรคานึงอยดู่ งั น้ี

224 1. เลือกเด็กที่มีอาวโุ สท่ีสุด 2. เลือกเด็กท่ีรูปร่างโตกวา่ เพ่อื น 3. เลือกเด็กท่ีมีปฏิภาณไหวพริบดีกวา่ เพื่อน 4. เลือกเด็กที่มีลกั ษณะนิสัยเรียบร้อย 5. เลือกเดก็ ทีมีความคล่องแคล่ว 6. เลือกเดก็ ที่มีสุขภาพร่างกายแขง็ แรง 7. เลือกเด็กท่ีมีความรับผดิ ชอบสูง 8. เลือกเด็กท่ีมีลกั ษณะเป็นผนู้ า ฯลฯ หน้ำที่ของนำยหมู่ 1. ฝึกอบรมสมาชิกภายในหมู่ 2. ใหค้ วามคิดเห็นแก่สมาชิกในหมู่และผกู้ ากบั ลูกเสือ 3. เป็นตวั อยา่ งในการเรียนและการทางาน 4. รับผดิ ชอบงานของหมูท่ ่ีไดร้ ับมอบหมาย 5. รักษาชื่อเสียงของหมู่และของกองลูกเสือสารอง 6. ฝึกฝนตนเอง 7. ช่วยแกป้ ัญหาของหมู่และของกองลูกเสือสารอง 8. ประสานงานกบั นายหมู่อื่นๆ ภายในกองของตน 9. ประสานงานกบั ผกู้ ากบั ลูกเสือและรองผกู้ ากบั ลูกเสือ 10. จดั กิจกรรมต่างๆของหมู่และของกองลูกเสือสารอง 11. เขา้ ร่วมประชุมนายหมูข่ องกองลูกเสือสารอง 12. แสดงความคิดเห็นระหวา่ งนายหมู่ในการประชุม ฯลฯ กำรประชุมนำยหมู่ลกู เสือสำรอง ขอ้ บงั คบั คณะลูกเสือแห่งชาติไดก้ ล่าวถึงการประชุมนายหมู่ลูกเสือสารองไวใ้ นขอ้ 81 ที่ ประชุม นายหมู่ “ที่ประชุมนายหมูป่ ระกอบดว้ ยบรรดานายหมู่ลูกเสือ และผบู้ งั คบั บญั ชาลูกเสือใน กองน้นั บางกรณีอาจเชิญรองนายหมูเ่ ขา้ ร่วมการประชุมดว้ ยก็ได้ ท่ีประชุมนายหมูม่ ีหนา้ ท่ีพจิ ารณา ขอ้ คิดเห็นในการดาเนินงานภายในกองลูกเสือของตนเอง โดยมีผกู้ ากบั ลูกเสือเป็นผชู้ ้ีขาด\" จากขอ้ ความท่ีระบุไวใ้ น ขอ้ (81) ของขอ้ บงั คบั คณะลูกเสือแห่งชาติ ช้ีใหเ้ ห็นวา่ ลูกเสือ สารองเป็ น ลูกเสือท่ีอยใู่ นวยั ที่ยงั เป็นเด็กอยู่ ยงั ไมม่ ีความรับผดิ ชอบและเขา้ ใจอะไรไดด้ ีเหมือนกบั ลูกเสือประเภทอื่น ฉะน้นั ผกู้ ากบั ลูกเสือจึงตอ้ งเป็นผทู้ ่ีตอ้ งรับผดิ ชอบในการจดั ใหม้ ีการประชุมนาย หมูข่ ้ึนมา และไมค่ วรจะจดั การประชุมใหเ้ ป็ นทางการจนเกินไปจะจดั ประชุมท่ีไหนอยา่ งไรกไ็ ด้ แต่ก็

225 ขอใหเ้ ป็นไปอยา่ งง่ายๆเหมาะสมกบั วยั ลูกเสือสารอง ควรไดจ้ ดั ใหม้ ีการ ควรไดจ้ ดั ใหม้ ีการประชุม บ่อย ๆ อยา่ งนอ้ ยหากทาได้ ควรจะไดม้ ีการประชุม เดือน ละ 2 คร้ัง เพอ่ื เป็ นการฝึกและปลูกฝัง แนวทางของระบอบประชาธิปไตย เม่ือนายหมู่ลูกเสือสารองเกิดความคุน้ เคยแลว้ ผกู้ ากบั ลูกเสือ สารองจึงค่อยสอดใส่ข้นั ตอนและพธิ ีการเขา้ ไปในภายหลงั ก็จะบงั เกิดผลดีต่อการพฒั นานายหมู่ ลูกเสือ

ช่ือวชิ ำ บทบำทและหน้ำทขี่ องผ้กู ำกบั ลูกเสือสำรอง 226 บทเรียนที่ 16 เวลำ 60 นำที ขอบข่ำยรำยวชิ ำ 1. ความหมาย “ผกู้ ากบั ลูกเสือ” และ “บทบาท” 2. คุณสมบตั ิทว่ั ๆไป และคุณสมบตั ิพเิ ศษของผกู้ ากบั ลูกเสือและรองผกู้ ากบั ลูกเสือ 3. หนา้ ท่ีทวั่ ไป และหนา้ ท่ีเฉพาะของผกู้ ากบั ลูกเสือสารอง 4. ความรับผดิ ชอบของผกู้ ากบั ลูกเสือสารอง 5. แหล่งวสั ดุอุปกรณ์ส่ิงของเครื่องใชต้ า่ งๆที่จาเป็ นสาหรับกองลูกเสือสารอง 6. วธิ ีการหาส่ิงสนบั สนุนและความช่วยเหลือ จากบุคคลหน่วยงานอ่ืนๆ เพื่อประโยชน์ต่อกิจการ ลูกเสือในกองของตนเอง จุดหมำย เพ่ือใหผ้ กู้ ากบั ลูกเสือสารอง ไดเ้ ห็นแนวทางในการพฒั นาตนเอง และรู้ถึงแหล่ง และ แนวทางสนบั สนุนในกิจการลูกเสือสารองได้ วตั ถุประสงค์ เมื่อจบบทเรียนน้ีแลว้ ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมควรจะสามารถ 1. อธิบายความหมายของคาวา่ ผกู้ ากบั ลูกเสือ และบทบาทผกู้ ากบั ลูกเสือได้ 2. ช้ีแจงคุณสมบตั ิทวั่ ๆ ไป และคุณสมบตั ิพเิ ศษของผกู้ ากบั ลูกเสือและรองผกู้ ากบั ลูกเสือสารองได้ 3. บอกหนา้ ที่และความรับผดิ ชอบของผกู้ ากบั ลุกเสือสารองได้ 4. ระบุแหล่งวสั ดุอุปกรณ์สิ่งของเคร่ืองใชต้ ่างๆท่ีจาเป็นสาหรับกองลูกเสือได้ 5. บอกถึงวธิ ีการหาส่ิงสนบั สนุน ความช่วยเหลือจากบุคคลและหน่วยงานอ่ืนๆเพ่ือเป็ นประโยชน์ ตอ่ กิจการลูกเสือในกองของตนเอง วธิ ีสอน/กจิ กรรม 1. การนาเขา้ สู่บทเรียน 5 นาที 2. การบรรยายเก่ียวกบั ความหมายของ “ผกู้ ากบั ลูกเสือ” “บทบาท” 10 นาที คุณสมบตั ิทวั่ ไป คุณสมบตั ิเฉพาะของผกู้ ากบั ลูกเสือ รองผกู้ ากบั ลูกเสือ(ตามวตั ถุประสงค์ ขอ้ 1-2) 3. การประชุมกลุ่มยอ่ ยและอภิปรายหาขอ้ สรุปตามโครงการท่ีมอบให้ 20 นาที 4. การรายงาน ให้ตวั แทนกลุ่มมารายงานผลการประชุมต่อท่ีประชุมใหญ่ 15 นาที 5. ซกั ถามและสรุป 10 นาที

227 ส่ือกำรสอน 1. เครื่องฉายภาพขา้ มศีรษะ และแผน่ โปร่งใส 2. แผนภูมิ 3. เอกสารประกอบ เช่น หนงั สือการลูกเสือสาหรับเดก็ ชาย คูม่ ือลูกเสือสารอง ขอ้ บงั คบั คณะ ลูกเสือแห่งชาติฯ พระราชบญั ญตั ิลูกเสือ กฎกระทรวงวา่ ดว้ ยเคร่ืองแบบลูกเสือ ฯลฯ กำรประเมินผล 1. ใชว้ ธิ ีการสงั เกต ขณะอธิบาย ประชุมกลุ่มและรายงานผลประชุม 2. ดูจากผลงานที่ประชุมกลุ่ม เนื้อหำวชิ ำ ผกู้ ากบั ลูกเสือ (Unit Leader) หมายถึง บุคคลท่ีใหค้ าแนะนา ปรึกษาแก่ลูกเสือ กองลูกเสือ เพื่อใหก้ ารดาเนินงานของกองลูกเสือน้นั เป็นไปตามวตั ถุประสงคท์ ี่วางไว้ บทบาท (Role) แปลตามศพั ท์ หมายถึง สิ่งที่บุคคลหน่ึงไดแ้ สดงออกตอ่ กลุ่มในกิจการ ลูกเสือ หมายถึง หนา้ ท่ีความรับผดิ ชอบหมูแ่ ละกองลูกเสือ บทบาทผกู้ ากบั ลูกเสือ (The Leader’s Role) หมายถึง หนา้ ท่ีและความรับผดิ ชอบของผู้ กากบั ลูกเสือที่มีตอ่ ลูกเสือแต่ละคน กองลูกเสือ และการดาเนินงานของ กองลูกเสือน้นั ใหเ้ ป็นไป ตามวตั ถุประสงคท์ ่ี วางไว้ คุณสมบตั ขิ องผู้กำกบั ลกู เสือทวั่ ๆ ไป ตามขอ้ บงั คบั คณะลูกเสือแห่งชาติวา่ ดว้ ยการปกครอง หลกั สูตร และวชิ าพเิ ศษลูกเสือ พ.ศ. 2509 ขอ้ ที่ 51 ระบุวา่ ผบู้ งั คบั บญั ชาลูกเสือ (นอกจากนายหมูล่ ูกเสือ และรองนายหมูล่ ูกเสือ) ผตู้ รวจการลูกเสือ กรรมการลูกเสือและเจา้ หนา้ ที่ลูกเสือ จะตอ้ งมีคุณสมบตั ิดงั ตอ่ ไปน้ี 1. เป็นผมู้ ีนิสยั ใจคอและความประพฤติเรียบร้อย สมควรเป็นตวั อยา่ งที่ดีแก่เด็ก 2. เป็นผทู้ ่ีมีศาสนาและปฏิบตั ิพิธีกรรมทางศาสนา 3. เป็นผไู้ มม่ ีโรคซ่ึงเป็นท่ีรังเกียจแก่สังคม 4. เป็นผมู้ ีสัญชาติไทยตามกฎหมาย แตถ่ า้ มิไดม้ ีสญั ชาติไทย ตอ้ งไดร้ ับการอนุมตั ิจาก คณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ 5. มีความเขา้ ใจในวตั ถุประสงคแ์ ละวธิ ีการของลูกเสือ และสมคั รใจท่ีจะดารงตาแหน่งทาง ลูกเสือ 6. มีอายดุ งั ต่อไปน้ี

228 6.1 ผบู้ งั คบั บญั ชาลูกเสือสารองและลูกเสือสามญั โดยผกู้ ากบั ลูกเสือตอ้ งมีอายไุ ม่นอ้ ย กวา่ 20 ปี ส่วนรองผกู้ ากบั ลูกเสือตอ้ งมีอายไุ มน่ อ้ ยกวา่ 18 ปี ฯลฯ คุณสมบตั ิพเิ ศษของผู้กำกบั ลูกเสือและรองผู้กำกบั ลูกเสือ ตามขอ้ บงั คบั คณะลูกเสือแห่งชาติวา่ ดว้ ยการปกครอง หลกั สูตร และวชิ าพิเศษลูกเสือ พ.ศ. 2509 ขอ้ 73 ระบุวา่ ผกู้ ากบั และรองผกู้ ากบั ลูกเสือสารองมีคุณสมบตั ิพเิ ศษ ดงั ต่อไปน้ี 1. มีความรู้ เร่ืองการลูกเสือสาหรับเด็กชาย คูม่ ือลูกเสือสารอง พระราชบญั ญตั ิลูกเสือ ขอ้ บงั คบั คณะลูกเสือแห่งชาติ กฎกระทรวงวา่ ดว้ ยเคร่ืองแบบลูกเสือ 2. มีผบู้ งั คบั บญั ชาลูกเสือ ต้งั แตผ่ กู้ ากบั กลุ่มลูกเสือข้ึนไปรับรองวา่ 2.1 ประพฤติเรียบร้อย สมควรเป็ นตวั อยา่ งที่ดีแก่เดก็ 2.2 เป็นผมู้ ีศาสนา 2.3 เป็นผมู้ ีอาชีพเป็นหลกั ฐาน 2.4 เป็นผเู้ สียสละอุทิศตนเพ่ืออบรมเดก็ 3. ผกู้ ากบั ลูกเสือสารองตอ้ งผา่ นการอบรม วชิ าผกู้ ากบั ลูกเสือสารอง ข้นั ความรู้เบ้ืองตน้ มาแลว้ 4. ผกู้ ากบั ลูกเสือสารองตอ้ งมีอายไุ ม่นอ้ ยกวา่ 20 ปี ส่วนรองผกู้ ากบั ตอ้ งมีอายไุ มน่ อ้ ย กวา่ 18 ปี หน้ำทีข่ องผ้กู ำกบั ลกู เสือและรองผ้กู ำกบั ลูกเสือสำรองทวั่ ๆ ไป ตามขอ้ บงั คบั ๆ ขอ้ 74 ระบุวา่ ผกู้ ากบั และรองผกู้ ากบั ลูกเสือสารอง มีหนา้ ที่บงั คบั บญั ชา ฝึกอบรม และรับผดิ ชอบกิจการ ลูกเสือในกองของตน ท้งั ตอ้ งปฏิบตั ิตามคาแนะนาของผบู้ งั คบั บญั ชาลูกเสือ โดยมีรองผกู้ ากบั ลูกเสือ เป็นผชู้ ่วย กองลูกเสือสารอง 1 กอง จะมีผกู้ ากบั ได้ 1 คน และมีรองผกู้ ากบั ก่ีคนก็ไดเ้ ป็นผชู้ ่วย หน้ำท่เี ฉพำะของผ้กู ำกบั ลูกเสือสำรอง ผกู้ ากบั ลูกเสือสารองมีหนา้ ที่สาคญั อยู่ 3 ประการ ดงั ต่อไปน้ี 1. การบริหารงาน 2. การปกครองและบงั คบั บญั ชา 3. ดา้ นวชิ าการ

229 กำรบริหำรงำน ผกู้ ากบั ลูกเสือสารองมีหนา้ ที่ทางดา้ นการบริหารงาน ในสานกั งานและกองลูกเสือที่ตนเอง รับผดิ ชอบใหเ้ ป็นไปตามระเบียบ ขอ้ บงั คบั เพือ่ ใหบ้ รรลุวตั ถุประสงคข์ องคณะลูกเสือแห่งชาติ งานทางดา้ นการบริหารของผกู้ ากบั ลูกเสือสารองมี 4 ดา้ น ดงั ต่อไปน้ี 1. ด้ำนบุคลำกร ( Men ) 1.1 จดั หาคดั เลือกบุคลากร ตลอดจนบรรจุแต่งต้งั บุคลากรใหเ้ หมาะสมโดยพิจารณาตาม คุณสมบตั ิ ความรู้ ทกั ษะ ความสามารถ ฯลฯ 1. 2 ใหค้ วามช่วยเหลือ รองผกู้ ากบั ลูกเสือ ลูกเสือทุกคนภายในกองใหส้ ามารถ ปฏิบตั ิงานไปดว้ ยความเรียบร้อยตามแผนกาหนดการฝึกอบรมที่วางไว้ 1. 3 พิจารณาแตง่ ต้งั หวั หนา้ นายหมูล่ ูกเสือ โดยไดร้ ับความเห็นชอบจากนายหมู่ กอง ลูกเสือน้นั 1. 4 พิจารณาแต่งต้งั นายหมู่ลูกเสือ รองนายหมูล่ ูกเสือ โดยไดร้ ับความเห็นชอบจาก สมาชิกภายในหมูน่ ้นั 2. ด้ำนกำรจัดและกำรดำเนินงำน ( Menagement ) 2.1 วางแผนกาหนดการฝึกอบรมของกองลูกเสือน้นั ร่วมกบั รองผกู้ ากบั ลูกเสือ เจา้ หนา้ ที่ลูกเสือโดยไดร้ ับความเห็นชอบจากผกู้ ากบั กลุ่ม 2.2 นาแผนกาหนดการฝึกอบรมท่ีวางไว้ มาปฏิบตั ิตามข้นั ตอนท่ีไดก้ าหนดไว้ 2.3 คอยใหค้ าแนะนา ปรึกษา คอยประสานงาน และให้กาลงั ใจ แก่รองผกู้ ากบั ลูกเสือ เจา้ หนา้ ที่ลูกเสือ ลูกเสือทุกคน เพ่ือใหก้ ารดาเนินงานการฝึกอบรมเป็ นไปตามแผนดว้ ย ความเรียบร้อยและมีประสิทธิภาพ 2.4 มีการติดตามผลและประเมินผลตลอดเวลา 3. ด้ำนเคร่ืองอำนวยควำมสะดวกและวสั ดุอปุ กรณ์ ( materials ) 3. 1 จดั หาสิ่งอานวยความสะดวกต่าง ๆ ที่ใชใ้ นกองลูกเสือใหเ้ รียบร้อย เช่น สานกั งาน หอ้ งเก็บพสั ดุ สถานที่พกั อบรม หอ้ งประชุม ห้องน้า หอ้ งส้วม ฯลฯ 3. 2 จดั หาวสั ดุอุปกรณ์ที่ใชใ้ นการฝึกอบรมในกองลูกเสือใหพ้ ร้อมอยเู่ สมอ เช่น 1. วสั ดุอุปกรณ์ที่ใชป้ ระจาหอ้ งสานกั งาน 2. วสั ดุอุปกรณ์ที่ใชใ้ นการฝึ กอบรมท้งั ภาคทฤษฏีและภาคปฏิบตั ิ 3. วสั ดุอุปกรณ์สารองท่ีจะนามาใชท้ ดแทนหรือสบั เปลี่ยนใหม่ เม่ือวสั ดุเดิมชารุดเสียหาย

230 4. ตอ้ งคอยควบคุมดูแลรักษา วสั ดุอุปกรณ์ตา่ ง ๆ เหล่าน้ี ใหอ้ ยใู่ นสภาพที่สมบูรณ์และมีความ ปลอดภยั เสมอ 3. 3 จดั ทาบญั ชีสิ่งอานวยความสะดวกและวสั ดุอุปกรณ์ของกองลูกเสือวา่ มีอะไรบา้ ง 3. 4 จดั ทาบญั ชีแหล่งวสั ดุอุปกรณ์ขาดเหลือในทอ้ งถ่ินวา่ มีท่ีใดบา้ ง 4. ด้ำนงบประมำณ ( Money ) 4. 1 ควบคุม ดูแล การใชจ้ า่ ยงบประมาณใหเ้ ป็นไปตามแผนงานที่กาหนดไว้ 4. 2 ควบคุมการใชง้ บประมาณใหเ้ ป็นไปดว้ ยความเรียบร้อยถูกตอ้ งตามกฎหมายและ ระเบียบแบบแผน 4. 3 จดั ทาโครงการหาทุนมาสนบั สนุนการดาเนินงานในกองลูกเสือ 4. 4 ควบคุมการใชจ้ า่ ยเงินทุนที่ไดร้ ับการสนบั สนุนมาน้นั ใหถ้ ูกตอ้ งตามระเบียบ แบบแผน กำรปกครองและบังคบั บญั ชำ ผกู้ ากบั ลูกเสือมีหนา้ ที่ทางดา้ นการปกครองและบงั คบั บญั ชา ผใู้ ตบ้ งั คบั บญั ชา นบั ต้งั แต่ รองผกู้ ากบั ลูกเสือ เจา้ หนา้ ท่ีลูกเสือ หวั หนา้ นายหมู่ลูกเสือ นายหมู่ ตลอดจนลูกเสือทุกคน ในกองของตนใหป้ ฏิบตั ิตนใหถ้ ูกตอ้ งตามระเบียบแบบแผน โดยมี วนิ ยั ลูกเสือ ตามขอ้ บงั คบั ฯ ขอ้ ท่ี 131 เป็นเคร่ืองยดึ เหนี่ยว นอกจากน้ี ผกู้ ากบั ลูกเสือมีอานาจในการพจิ ารณาลงโทษแก่ผใู้ ตบ้ งั คบั บญั ชากรณีทาผดิ วนิ ยั ลูกเสือ ตามขอ้ บงั คบั ฯ ขอ้ ท่ี 132 รวม 3 สถาน คอื ( 1 ) เตือน ( 2 ) ทาโทษ ( 3 ) คดั ชื่อออกจากทะเบียน รายละเอียดของการลงโทษท้งั 3 ขอ้ ไดร้ ะบุไวใ้ นขอ้ บงั คบั ฯ ขอ้ ท่ี 133 หนา้ ท่ี 47 ด้ำนวชิ ำกำร ผกู้ ากบั ลูกเสือสารอง มีหนา้ ที่เสริมสร้างความรู้ ทกั ษะทางดา้ นวชิ าการ แก่ผใู้ ตบ้ งั คบั บญั ชา เจา้ หนา้ ที่ลูกเสือ นายหมู่ รองนายหมู่ และลูกเสือทุกคนภายในกอง ใหม้ ีความรู้ มีทกั ษะของลูกเสือตามหลกั สูตรระดบั ช้นั ตา่ ง ๆ และ เครื่องหมายวชิ าพิเศษดว้ ย ( ตามหลกั สูตรและวชิ าพเิ ศษลูกเสือสารอง พ. ศ. 2522 )

231 นอกจากน้ี ผกู้ ากบั ลูกเสือสารองยงั มีหนา้ ท่ีทางดา้ นวชิ าการอ่ืนๆ อีก ดงั ต่อไปน้ี 1. เขา้ ร่วมประชุมสมั มนาวชิ าการ ซ่ึงหน่วยงานตา่ ง ๆ ทางลูกเสือจดั ข้ึน 2. ส่งเสริมใหผ้ ใู้ ตบ้ งั คบั บญั ชาไดก้ า้ วหนา้ ในวทิ ยฐานะทางลูกเสือ เช่น - ใหไ้ ปรับการฝึกอบรมวชิ าผกู้ ากบั ลูกเสือในระดบั สูงข้ึน - ใหไ้ ปรับการฝึกอบรมวชิ าทกั ษะทางลูกเสือต่างๆ เพื่อเพ่มิ พูนความรู้และทกั ษะใหส้ ูงข้ึน 3. ร่วมกบั รองผกู้ ากบั ลูกเสือ ทาการอบรมนายหมูใ่ หค้ วามรู้ มีทกั ษะและประสบการณ์ ในวธิ ี การสอนการฝึก และการปกครองบงั คบั บญั ชาลูกเสือมากยง่ิ ข้ึน ควำมรับผดิ ชอบของผ้กู ำกบั ลูกเสือสำรอง ผกู้ ากบั ลูกเสือสารองมีความรับผดิ ชอบในกองลูกเสืออยู่ 3 ประการ ดงั ต่อไปน้ี งำน กลมุ่ รำยบุคค ล 1. ปฏิบตั ิงานใหแ้ ลว้ เสร็จ(งาน) 2. ดูแลใหท้ ุกคนร่วมกนั ทางาน(กลุ่ม) 3. ดูแลเป็นรายบุคคล(รายบุคคล) 1. ปฏิบตั ิงานใหแ้ ลว้ เสร็จ(งาน) ผกู้ ากบั ลูกเสือสารองมีงานสาคญั ที่ตอ้ งรับผดิ ชอบ และตอ้ งปฏิบตั ิงานที่กาหนดไว้ สมั ฤทธ์ิผลตามวตั ถุประสงคท์ ี่วางไว้ ดงั ต่อไปน้ี 1. การวางแผนกาหนดการฝึ กอบรมลูกเสือสารองตามหลกั สูตร และหลกั สูตร เคร่ืองหมายวชิ าพิเศษ 2. การควบคุม ดูแล การปฏิบตั ิงานของกองลูกเสือท่ีรับผิดชอบใหเ้ ป็ นไปตาม กาหนดการฝึ กอบรม 3. การควบคุมการดาเนินงานในดา้ นการบริหารงาน การปกครองบงั คบั บญั ชา และ ดา้ นวชิ าการใหเ้ ป็นไปดว้ ยความเรียบร้อย 4. การนาลูกเสือสารองไปเดินทางไกลและพกั แรมคืน ( ตามขอ้ บงั คบั ขอ้ ที่ 273 - 277 หนา้ 58-59)

232 5. การนาลูกเสือสารองไปบาเพญ็ ประโยชนต์ ่อชุมชน 6. ส่งรายงานประจาเก่ียวกบั กิจการลูกเสือภายในกองที่รับผดิ ชอบต่อหน่วยงานตน้ สังกดั 2. ดูแลใหท้ ุกคนร่วมกนั ทางาน (กลุ่ม) ในกองลูกเสือแต่ละกองจะประกอบดว้ ยสมาชิก 2 กลุ่ม ดงั ต่อไปน้ี กลุ่มท่ี 1 ผกู้ ากบั ลูกเสือ รองผกู้ ากบั ลูกเสือ เจา้ หนา้ ที่ลูกเสือ กลุ่มท่ี 2 นายหมูล่ ูกเสือ รองนายหมูล่ ูกเสือ และสมาชิกลูกเสือแตล่ ะหมู่ ผกู้ ากบั ลูกเสือสารองจะตอ้ งพยายามหาวธิ ีการประสานงานใหส้ มาชิกแต่ละคนภายในลูกเสือ ท้งั สองกลุ่มน้นั สามารถ ในส่ิงตอ่ ไปน้ี 1. อยรู่ ่วมกนั ดว้ ยความรักและสามคั คี 2. มีความสนุกสนานตอ่ การทางาน 3. ทางานร่วมกนั ไดอ้ ยา่ งมีความสุข 4. มีความรับผดิ ชอบต่องานท่ีไดร้ ับมอบหมาย 5. เห็นงานของส่วนรวมสาคญั กวา่ ส่วนตน 3. ดูแลเป็นรายบุคคล(รายบุคคล) ผกู้ ากบั ลูกเสือสารองมีความรับผดิ ชอบต่อสมาชิกแต่ละคนภายในกองหรือหมู่ที่ตน รับผดิ ชอบอยใู่ นสิ่งต่อไปน้ี 1. พยายามสร้างบรรยากาศที่ดีอบอุ่นอยเู่ สมอเพอ่ื ใหส้ มาชิกทุกคนรู้สึกวา่ ไดร้ ับการ ตอ้ นรับเป็ นอยา่ งดีและอยา่ กอยใู่ นหมู่และกองลูกเสือน้ีตลอดไป 2. ช่วยแกป้ ัญหาของสมาชิกแต่ละคนไดเ้ ป็นอยา่ งดี 3. พยายามทาใหส้ มาชิกแตล่ ะคนมีความรู้สึก ดงั ต่อไปน้ี 3.1 เขาเป็นส่วนหน่ึงของหมู่และกอง 3.2 เขาเป็นที่ตอ้ งการของหมู่และกอง 3.3 เขามีความสาคญั ต่อหมู่และกอง 3.4 เขามีความสามารถที่จะช่วยเหลือหมู่และกองไดอ้ ยา่ งแน่นอน 4. ใหส้ มาชิกทุกคนมีความรับผดิ ชอบต่องานและทางานน้นั อยา่ งมีความสุข 5. ใหส้ มาชิกทุกคนมีส่วนในการตดั สินใจเกี่ยวกบั การดาเนินงานหมู่และกอง 6. ผลงานการแสดงออกของผกู้ ากบั กองลูกเสือสารองในดา้ นความไวเ้ น้ือเช่ือใจต่อ สมาชิกแต่ละคน จะทาใหเ้ กิดผลดีตอ่ เจตคติและคา่ นิยมในดา้ นลูกเสือเป็ นอยา่ งดี เมื่อ ผกู้ ากบั ลูกเสือสารองมองเห็นวา่ ความรับผดิ ชอบแขนงใดท่ีบกพร่อง ผกู้ ากบั จะตอ้ งรีบและทาอยา่ ง หน่ึงอยา่ งใดเพ่ือแกไ้ ขขอ้ บกพร่องน้นั เพ่ือรักษาความสมดุลในการทางานตามหนา้ ท่ีความรับผดิ ชอบ ท้งั 3 ประการท่ีวา่

233 1. ปฏิบตั ิงานใหแ้ ลว้ เสร็จ 2. ดูแลใหท้ ุกคนร่วมกนั ทางาน 3. ดูแลเป็นรายบุคคล ความรับผดิ ชอบของผกู้ ากบั ลูกเสือสารองท้งั 3 ประการน้ี มีความสมั พนั ธ์ซ่ึงกนั และกนั งาน จะไม่ประสบผลสาเร็จ โดยไม่มีกลุ่ม กลุ่ม จะประชุมหรือร่วมทางานกนั ไม่ได้ ถา้ ขาดสมาชิก แตล่ ะบุคคล สมาชิกแตล่ ะบุคคลมีความสาคญั ยงิ่ ถา้ จะใหง้ านประสบผลสาเร็จ แหล่งวสั ดุอุปกรณ์สิ่งของเคร่ืองใชท้ ่ีจาเป็นสาหรับกองลูกเสือสารอง กองลูกเสือสารองจะดาเนินไปดว้ ยดี และเจริญกา้ วหนา้ ไดน้ ้นั ตอ้ งใชว้ สั ดุอุปกรณ์สิ่งของเครื่องใชม้ า ช่วยในการดาเนินงานมากมาย ผกู้ ากบั ลูกเสือถึงแมว้ า่ มีความสามารถและความเฉลียวฉลาดสกั ปาน ใด กจ็ ะไมส่ ามารถดาเนินงานไปดว้ ยดีได้ ถา้ หากขาดวสั ดุอุปกรณ์และส่ิงของเครื่องใช้ ดงั น้นั วสั ดุ อุปกรณ์ส่ิงของเคร่ืองใชจ้ ึงมีความสาคญั ยงิ่ ในการฝึกอบรมลูกเสือ วสั ดุอุปกรณ์ส่ิงของเคร่ืองใชท้ ่ีจะ นามาใชใ้ นการดาเนินงานในกองลูกเสือสารองมีนานาประการดงั ต่อไปน้ี 1. วสั ดุอุปกรณ์ในการฝึกอบรมที่กองลูกเสือตอ้ งมี (ใหศ้ ึกษาดูจากบทเรียนวชิ าการบริหารงาน ในกองลูกเสือสารอง) 2. วสั ดุอุปกรณ์ในการเปิ ดประชุมกอง 3. วสั ดุอุปกรณ์ในการเล่นเกม 4. วสั ดุอุปกรณ์การทาการฝี มือ 5. วสั ดุอุปกรณ์การแตง่ กายเพ่ือการแสดงละครตา่ ง ๆ 6. วสั ดุอุปกรณ์ในการทากิจกรรมต่าง ๆ รวมท้งั กิจกรรมกลางแจง้ เช่น 6.1 การไปเดินทางสารวจ สะกดรอย 6.2 การไปศึกษานอกสถานที่ 6.3 การเดินทางไกลและพกั แรมคืนฯลฯ 7. วสั ดุอุปกรณ์ประกอบการสอนของผกู้ ากบั ลูกเสือ เช่น 7.1 เครื่องฉายขา้ มศีรษะ ฯลฯ 7.2 แผนภูมิ หุ่นจาลอง แผน่ ภาพ ฯลฯ 7.3 คู่มือและเอกสารประกอบบทเรียนตา่ งๆ ฯลฯ กองลูกเสือสารองมิไดต้ ้งั อยูโ่ ดยลาพงั ในทอ้ งถิ่น มกั จะมีบุคคลและหน่วยงานหรือสมาคม ตา่ งๆอยหู่ ลายแห่ง หลายคณะที่พยายามใหค้ วามช่วยเหลือในการพฒั นาเยาวชน ผกู้ ากบั ลูกเสือ สามารถที่จะชกั นา หรือดึงเอาบุคคลเหล่าน้นั มาใหก้ ารสนบั สนุนกองลูกเสือของตนได้ วธิ ีการท่ีจะดึง เอาบุคคลหรือหน่วยงานตา่ งๆ มาใหก้ ารสนบั สนุนกองลูกเสือน้นั สามารถกระทาไดห้ ลายวธิ ี ดงั ต่อไปน้ี

234 1. การเชิญ เป็นการไปเชิญบุคคลท่ีมีความรู้ความสามารถทางกิจการลูกเสือมาร่วมกิจกรรม ที่กองไดจ้ ดั ข้ึน ฯลฯ เช่น เชิญวทิ ยากรภายนอกมาบรรยาย สาธิต ฯลฯ 2. ขอร้อง ผกู้ ากบั ลูกเสืออาจจะไปขอร้องผทู้ ี่สนใจ ผทู้ ี่มีความรู้ความสามารถมาช่วยเหลือ กองลูกเสือของตน 3. ขอความอนุเคราะห์ ผกู้ ากบั ลูกเสืออาจจะไปขอความร่วมมือขอความช่วยเหลือจากผทู้ ่ีมี ความรู้ ผทู้ ี่สนใจ กิจการลูกเสือมาช่วยเหลือในดา้ นการเงิน วสั ดุอุปกรณ์ 4. การสมคั รใจ ผกู้ ากบั ลูกเสือ รองผกู้ ากบั ลูกเสือ และผกู้ ากบั ลูกเสือในกองทุกกองจะตอ้ ง ประพฤติปฏิบตั ิตนเป็นแบบอยา่ งท่ีดี ใหผ้ ปู้ กครอง ประชาชน ผบู้ ริหาร ครูในโรงเรียนทุกคน และ ผสู้ นใจในกิจการลูกเสือที่พบเห็นแลว้ เกิดความศรัทธา เมื่อบุคคลเหล่าน้ีเกิดความศรัทธาแลว้ เขาก็ ยนิ ดีและเตม็ ใจท่ีจะเขา้ มาให้การสนบั สนุนและความช่วยเหลือกองลูกเสือของเราดว้ ยความสมคั รใจ นอกจากน้ีแลว้ ผกู้ ากบั ลูกเสือสารองควรจะไดจ้ ดั ทาบญั ชีบุคคลท่ีสนใจกิจการลูกเสือ หน่วยงาน สมาคมหรือสถาบนั ตา่ งๆ ท่ีจะเป็นแหล่งวสั ดุอุปกรณ์สิ่งของเครื่องใชใ้ นกองลูกเสือไดเ้ พอื่ สะดวกเม่ือถึงคราวจาเป็นท่ีตอ้ งไปขอการสนบั สนุนและช่วยเหลือ วสั ดุอุปกรณ์ส่ิงของเครื่องใชใ้ นกองลูกเสือสารองสามารถจะหามาไดโ้ ดยวธิ ีการดงั ต่อไปน้ี 1. การบริจาค โดยผมู้ ีจิตศรัทธาบริจาคใหม้ า 2. การทาข้ึนเองจากวสั ดุเหลือใช้ โดยผกู้ ากบั ลูกเสือ รองผกู้ ากบั ลูกเสือ เจา้ หนา้ ท่ีลูกเสือ และลูกเสือช่วยกนั ทาข้ึน 3. การซ้ือ โดยซ้ือมาจากร้านขายอุปกรณ์ตา่ งๆ 4. การขอยมื โดยขอยมื จากบุคคล หน่วยงาน สมาคม หรือสถาบนั ตา่ งๆ หน่วยงาน สมาคมหรือสถาบนั ตา่ งๆ ที่จะเป็นแหล่งวสั ดุอุปกรณ์สิ่งของเคร่ืองใชใ้ นกอง ลูกเสือสารอง มีดงั น้ี 1. สานกั งานคณะกรรมการการบริหารลูกเสือแห่งชาติ 2. สานกั การลูกเสือ ยวุ กาชาด และกิจการนกั เรียน กระทรวงศึกษาธิการ 3. สมาคมสโมสรลูกเสือ 4. คา่ ยลูกเสือที่ต้งั อยใู่ กลก้ บั กองลูกเสือ 5. สานกั งานเขตพ้นื ท่ีการศึกษา 6. คณะกรรมการลูกเสือจงั หวดั 7. คณะกรรมการลูกเสืออาเภอ 8. กลุ่มลูกเสือหรือกองลูกเสือโรงเรียนต่างๆ 9. หอ้ งสมุดประชาชน หอ้ งสมุดโรงเรียน ฯลฯ 10. ศนู ย์เยำวชน ศนู ย์ฝึกกีฬำ หรือสมำคมท่ีเก่ียวข้องกบั กำรสง่ เสริมเยำวชน

235 ตวั อย่ำงงำนประชุมกล่มุ ย่อย คำสั่ง ใหส้ มาชิกภายในหมู่แต่ละหมู่ประชุมกลุ่มยอ่ ยและอภิปราย สรุปตามหวั ขอ้ ขา้ งล่างน้ี ใหเ้ วลา 20 นาที เสร็จแลว้ ใหต้ วั แทนไปรายงานท่ีประชุมใหญ่ หมูล่ ะ 3 นาที งำน 1. ถา้ ท่านเป็นผกู้ ากบั ลูกเสือสารอง ทา่ นคิดวา่ ท่านจะตอ้ งมีหนา้ ท่ีอยา่ งไร 2. ถา้ ทา่ นเป็นผกู้ ากบั ลูกเสือสารอง ทา่ นคิดวา่ ทา่ นจะตอ้ งมีความรับผดิ ชอบอะไรบา้ ง 3. อะไรบา้ งท่ีผกู้ ากบั ลูกเสือคิดวา่ มีความจาเป็นมากในการดาเนินงานในกองลูกเสือของ ท่านใหป้ ระสบผลสาเร็จ 4. เมื่อทา่ นเป็นผกู้ ากบั ลูกเสือสารอง ท่านมีวธิ ีการใดบา้ ง ท่ีจะไปขอ การสนบั สนุนและ ความช่วยเหลือเพ่ือมาเป็ นประโยชนต์ ่อกิจการลูกเสือในกองของท่านได้ 5. แหล่งวสั ดุอุปกรณ์สิ่งของเคร่ืองใชท้ ่ีจาเป็นสาหรับกองลูกเสือสารอง ผกู้ ากบั ลูกเสือ สามารถหาไดจ้ ากที่ใดบา้ ง ?

ช่ือวชิ ำ กำรแสดงเงยี บ 236 บทเรียนที่ 17 เวลำ 75 นำที ขอบข่ำยรำยวชิ ำ 1. ความหมายและประโยชน์ของการแสดงเงียบ 2. ข้นั ตอนวธิ ีการแสดงเงียบ 3. เรื่องที่ควรนามาแสดงเงียบ จุดหมำย เพอ่ื ใหผ้ กู้ ากบั ลูกเสือสารองไดน้ าวธิ ีการแสดงเงียบไปเป็นสื่อในการจดั กิจกรรม ไดอ้ ยา่ งเหมาะสม วตั ถุประสงค์ เม่ือจบบทเรียนน้ีแลว้ ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมควรจะสามารถ 1. บอกความหมายและประโยชน์ของการแสดงเงียบได้ 2. อธิบายข้นั ตอนและวธิ ีการแสดงเงียบไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง 3. ดาเนินการเกี่ยวกบั การแสดงเงียบได้ วธิ ีสอน/กจิ กรรม 15 นาที 1. การบรรยายนา 20 นาที 2. การเตรียมตวั และการจดั อุปกรณ์การแสดง 30 นาที 3. การแสดง 10 นาที 4. ซกั ถามและสรุป สื่อกำรสอน 1. ชุดรับแขกท่ีนงั่ ประธาน และคณะกรรมการใหค้ ะแนน 2. สลากการแสดง 3. ใบใหค้ ะแนนสาหรับกรรมการ กำรประเมินผล 1. สงั เกตพฤติกรรม 2. ดูจากผลงานการแสดง 3. ซกั ถาม

237 เนื้อหำวชิ ำ การแสดงเงียบ หมายถึง การออกท่าทางตามบทบาทโดยไมพ่ ูดเปล่งเสียงออกมา การแสดง เงียบในที่น้ี หมายถึง ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมตอ้ งออกท่าทางตามบทบาทของตวั ละครท่ีจบั สลากได้ โดยไมอ่ อกเสียง แต่สามารถสื่อความหมายใหผ้ รู้ ับการฝึกอบรมดว้ ยกนั ทราบ และ ทายไดถ้ ูกตอ้ ง ประโยชนข์ องการแสดงเงียบ ในการแสดงเงียบน้ีกเ็ พื่อท่ีจะใหผ้ บู้ งั คบั บญั ชาลูกเสือท่ีเขา้ มารับการฝึกอบรมไดน้ าวธิ ีการไป ฝึกอบรมลูกเสือในกองของตนเพ่อื ใหป้ ระโยชน์และคุณค่าดงั ต่อไปน้ี 1. ลูกเสือสารองเกิดความสนุกสนานซ่ึงเป็นการเล่นของเดก็ อีกวธิ ีหน่ึงพร้อมท้งั สอดแทรก วชิ าการเขา้ ไปดว้ ย 2. เป็นการทดสอบความทรงจาของเด็ก ท่ีเดก็ ไดเ้ คยพบเห็นมาวา่ ตวั ละครน้นั แต่งกาย อยา่ งไร และแสดงอาการอยา่ งไรออกมา อนั เป็นวธิ ีการอีกอยา่ งหน่ึงที่จะเป็ นบทเรียน แก่เด็กใหเ้ ป็นผมู้ ีความพิจารณาสงั เกตและจาไดด้ ีในโอกาสต่อไป 3. ใหเ้ ดก็ สามารถควบคุมตนเอง โดยการแสดงตวั ละครน้นั เด็กตอ้ งการ ทา่ ทางควบคุมสติ และเป็นการแกค้ วามอาย เพิม่ ความกลา้ หาญ 4. เป็นการใหผ้ บู้ งั คบั บญั ชาลูกเสือไดร้ ู้ถึงนิสัยใจคอของเดก็ อนั เป็ นการส่งเสริมการแกไ้ ข ในวนั ขา้ งหนา้ ข้นั ตอนและวธิ ีการแสดงเงียบ 1. ตอ้ งมีการเตรียมการ โดยการเขียนสลากไว้ สลากน้นั จะเขียนชื่อตวั ละครแผน่ ละ 1 ช่ือ เทา่ กบั จานวนผเู้ ขา้ รับการฝึ กอบรม 2. เมื่อผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมจบั สลากไปแลว้ จะไปเตรียมหาเครื่องแต่งกายตามตวั ละครที่ จบั ไดเ้ ทา่ ที่สามารถจะหาไดใ้ นบริเวณคา่ ยฝึกอบรม หา้ มบอกตวั ละครซ่ึงกนั และกนั แลว้ กลบั มา ใหท้ นั ตามเวลาที่กาหนด 3. เมื่อผูเ้ ขา้ รับการฝึกอบรมทุกคนพร้อมแลว้ พิธีกรจะเรียกออกมาคร้ังละคน โดยเรียก หมายเลข (ไมเ่ รียกช่ือตวั ละคร) 4. เม่ือออกมาแสดง ตอ้ งทาความเคารพประธานดว้ ยการทาวนั ทยหตั ถเ์ สียก่อน แลว้ จึงเริ่ม แสดงได้ 5. เมื่อแสดงบทบาทของตวั ละครพอสมควร พิธีกรจะสงั่ ใหห้ ยดุ การแสดงและใหเ้ พอ่ื นผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมทายตวั ละครน้นั วา่ เป็ นอะไร 6. เม่ือทายแลว้ ถา้ ถูกจะถามวา่ ไดพ้ จิ ารณาอยา่ งไร ถา้ ไม่ถูกกอ็ าจจะใหแ้ สดงใหม่ หรือ แลว้ แต่จะเห็นสมควร

238 7. ควรต้งั กรรมการข้ึนพจิ ารณาวา่ ผใู้ ดทาไดด้ ีที่สุด โดยใหค้ ะแนนเป็ นอนั ดบั ที่ 1,2,3 และมี รางวลั ให้ 8. เกณฑก์ ารพจิ ารณาของคณะกรรมการไดแ้ บ่งไดเ้ ป็ น 3 อยา่ ง ดงั น้ี 8.1 พจิ ารณาการแตง่ กายท่ีเขา้ กบั บทบาท 8.2 พิจารณาการการจดั เตรียมอุปกรณ์ประกอบการแสดง 8.3 การแสดงออกไดเ้ หมือนอุปกรณ์ประกอบการแสดง 9. ตวั ละครที่ไดค้ ะแนนเป็นอนั ดบั 1 ก่อนรับรางวลั จากประธาน ควรให้แสดงใหมอ่ ีกคร้ัง 10. ก่อนเสร็จสิ้นการแสดงเงียบ ควรเรียนเชิญประธานในพิธีกล่าวโอวาทและปิ ดการแสดง เร่ืองที่ควรนามาแสดงเงียบ ในการกาหนดตวั ละครเพ่ือใหผ้ เู้ ขา้ รับการฝึกอบรมไดจ้ บั สลากไปแลว้ สามารถท่ีจะเตรียมหา เครื่องแตง่ กายเตรียมอุปกรณ์ และแสดงทา่ ทางออกมาไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ งเหมาะสม ควรพิจารณาเน้ือ เรื่องที่ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมเคยเรียนรู้และสังเกต จดจา จากเร่ืองราวต่าง ๆ ดงั ตวั อยา่ งตอ่ ไปน้ี 1. อาชีพต่าง ๆ ตารวจ หมอ ชาวประมง คนขายหนงั สือพิมพ์ 2. นิทานอีสป กระตา่ ยกบั เตา่ เทพารักษก์ บั คนตดั ไม้ 3. โฆษณาทีวี ขายสบู่ แป้ง นม 4. เลียนแบบสัตว์ ลิง ชา้ ง นก 5. ลิเก จนั ทรโครพ ฤาษี โจรป่ า 6. ดาราท่ีช่ืนชอบ นกั ร้อง นกั แสดง นกั เตน้ หางเคร่ือง 7. คนบา้ บา้ หอบฟาง บา้ สมบตั ิ บา้ แตง่ ตวั 8. นิยายอิงประวตั ิศาสตร์ ผชู้ นะสิบทิศ 9. นกั ดนตรีไทย-สากล คนตีระนาด คนเป่ าป่ี 10. ประเพณีตา่ ง ๆ เซิ้ง ฟ้อน บวชนาค โนราห์ ราวง 11. นกั จิตรกร เขียนภาพวาด 12. การแต่งกายชาติต่าง ๆ พมา่ จีน ลาว 13. นกั กีฬา นกั มวย นกั ตะกร้อ นกั ฟุตบอล นกั วา่ ยน้า 14. คนพกิ าร 15. วรรณคดี สังขท์ อง 16. อบายมุขตา่ ง ๆ คนด่ืมสุรา คนติดยาเสพติด

หมายเลข การแต่งกาย ใบคะแนน รวม 239 อุปกรณ์ การแสดงออก 30 ลาดบั ที่ 10 10 ชื่อตวั ละคร 10 1…………… 2…………… 3…………… 4…………… 5…………… (ลงช่ือ)………………………………..ผตู้ ดั สิน

240 ตัวอย่ำงสลำก 1 คนหำปลำ 2 นักมวยไทย

ชื่อวชิ ำ กำรบริหำรงำนในกองลกู เสือสำรอง 241 บทเรียนท่ี 18 เวลำ 45 นำที ขอบข่ำยรำยวชิ ำ 1. วธิ ีดาเนินการต้งั กองลูกเสือสารอง 2. การบริหารงานในกองลูกเสือสารอง 3. วสั ดุอุปกรณ์ท่ีจาเป็นในกองลูกเสือ จุดหมำย เพือ่ ใหผ้ กู้ ากบั ลูกเสือสารอง มีความรู้ความเขา้ ใจในการบริหารงานทะเบียน และเอกสาร รวมท้งั การจดั หาวสั ดุอุปกรณ์ เพอื่ สนบั สนุนกองลูกเสือสารอง วตั ถุประสงค์ เมื่อจบบทเรียนน้ีแลว้ ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมควรจะสามารถ 1. อธิบายข้นั ตอนการดาเนินการจดั ต้งั กองลูกเสือสารองได้ 2. ช้ีแจงการบริหารภายในกองลูกเสือสารองได้ 3. จดั หาวสั ดุอุปกรณ์ที่จาเป็ นสาหรับกองลูกเสือสารองได้ 4. จดั ทาทะเบียนและเอกสารตา่ ง ๆ ของกองลูกเสือสารองได้ วธิ ีสอน/กจิ กรรม 5 นาที 1. นาเขา้ สู่บทเรียน 20 นาที 2. บรรยายตามขอบขา่ ยขอ้ 1, 2 และ 3 15 นาที 3. มอบงานการฝึกหดั เขียนทะเบียนและเอกสาร 5 นาที 4. ซกั ถามและสรุป สื่อกำรสอน 1. แผนภูมิ แผน่ โปร่งใส เครื่องฉายภาพขา้ มศีรษะ 2. ตวั อยา่ งเอกสาร หลกั ฐาน ทะเบียน หนงั สือและคูม่ ือกิจกรรมลูกเสือ 3. เอกสาร “วธิ ีการบริหารงานในกองลูกเสือสารอง” 4. นิทรรศการในเรื่องท่ีเก่ียวขอ้ งกบั การบริหารงาน กำรประเมินผล 1. สงั เกตพฤติกรรม

242 2. ดูผลงานภาคปฏิบตั ิ 3. ซกั ถาม เอกสำรประกอบ วธิ ีบริหารงานในกองลูกเสือสารอง 1. วธิ ีดาเนินการต้งั กองลูกเสือสารอง เมื่อจะดาเนินการต้งั กองลูกเสือสารองข้ึน จะเป็นการต้งั กองข้ึนใหม่ หรือต้งั กองเพ่ิมเติมจาก ท่ีมีอยแู่ ลว้ กด็ ีใหป้ ฏิบตั ิดงั ต่อไปน้ี 1.1 รวบรวมเดก็ ชายท่ีมีอายุ หรือช้นั เรียนในเกณฑจ์ ะเป็นลูกเสือสารองไดอ้ ยา่ งนอ้ ย 2 หมู่ ไมเ่ กิน 6 หมู่(หมู่ละ 4 –6 คน รวมท้งั นายหมูล่ ูกเสือ และรองนายหมู่ลูกเสือดว้ ย) และกองหน่ึงไม่เกิน 36 คน ( 6 หมู่ ) 1.2 เม่ือไดเ้ ด็กครบจานวนดงั กล่าวในขอ้ 1.1 แลว้ ใหด้ าเนินการสอนตามกระบวนการของ ลูกเสือ และจดั กิจกรรมในเรื่อง “เตรียมลูกเสือสารอง” เมื่อเด็กผา่ นการทดสอบตาม ข้นั ตอน จะไดร้ ับเครื่องหมายลูกเสือสารอง(ในขณะที่เรียนหลกั สูตรเตรียมลูกเสือ สารอง ยงั ไม่ตอ้ งแต่งเครื่องแบบวา่ จะทาพิธีเขา้ ประจากอง) จึงจะถือวา่ เป็นลูกเสือ สารองโดยสมบูรณ์ และเรียนหลกั สูตรดาวดวงท่ี 1 – 2 – 3 ตามลาดบั ข้นั ของลูกเสือ สารอง (ในกรณีที่มีกองลูกเสืออยแู่ ลว้ ) 1.3 มีผสู้ มคั รเป็นผกู้ ากบั ลูกเสือจานวน 1 คน มีอายไุ ม่นอ้ ยกวา่ 20 ปี และผา่ นการ ฝึกอบรมผกู้ ากบั ลูกเสือสารอง ข้นั ความเบ้ืองตน้ มาแลว้ เป็นอยา่ งนอ้ ย (ตามขอ้ บงั คบั คณะลูกเสือแห่งชาติ วา่ ดว้ ยการปกครองหลกั สูตร และวชิ าพเิ ศษลูกเสือ พ.ศ.2509 ขอ้ 51, 73 ส่วนรองผกู้ ากบั ลูกเสือมีอายไุ มต่ ่ากวา่ 18 ปี จะมีก่ีคนกไ็ ดไ้ มจ่ ากดั และจะยงั ไม่ผา่ นการฝึกอบรมวชิ าผกู้ ากบั ลูกเสือมาเลยก็ได้ แต่เม่ือไดร้ ับการแต่งต้งั ใหเ้ ป็นรองผู้ กากบั ฯ แลว้ ควรรีบหาโอกาสไปเขา้ รับการฝึกอบรมโดยเร็ว 1.4 ดาเนินการอนุญาตตามลาดบั ข้นั โดยใชแ้ บบพิมพ์ ดงั น้ี 1.4.1 ลส. 1 (ใบขอต้งั กอง) จานวน 1 ชุด 1.4.2 ลส. 2 (ใบสมคั รเป็นผบู้ งั คบั บญั ชาลูกเสือ) คนละ 1 ชุด 1.4.3 ทาหนงั สือนาส่งตามแบบราชการของผขู้ ออนุญาตปะหนา้ ไปดว้ ย หมำยเหตุ โรงเรียนสังกดั จงั หวดั ใหท้ าส่ง 2 ชุด โรงเรียนสังกดั อาเภอใหท้ าส่ง 3 ชุด โรงเรียนสงั กดั กรุงเทพมหานคร ใหท้ าส่ง 2 ชุด

243 1.5 เม่ือไดร้ ับอนุญาตใหต้ ้งั กองลูกเสือและแต่งต้งั ผบู้ งั คบั บญั ชาลูกเสือแลว้ ใหท้ าพธิ ีเขา้ ประจากองใหเ้ รียบร้อย (เดก็ จะไดแ้ ต่งเคร่ืองแบบลูกเสือสารองถูกตอ้ งเป็นคร้ังแรก ในวนั ทาพธิ ีเขา้ ประจากอง) 1.6 เรียนกิจกรรมลูกเสือสารองดาวดวงท่ี 1, 2 และ 3 ตามลาดบั ข้นั เมื่อลูกเสือสารองได้ ปฏิบตั ิกิจกรรม และผา่ นการสอบแลว้ จะไดร้ ับเครื่องหมายดวงดวงที่ 1, 2 และ 3 ตามลาดบั 1.7 สาหรับวชิ าพเิ ศษ ใหใ้ ชข้ อ้ บงั คบั คณะลูกเสือแห่งชาติ วา่ ดว้ ยการปกครองหลกั สูตร และวชิ าพเิ ศษลูกเสือสารอง (ฉบบั ที่ 10 ) พ.ศ. 2522 2. การบริหารงานในกองลูกเสือสารอง 2.1 การประชุม การประชุมเป็นหวั ใจสาคญั ในการดาเนินงานของกองลูกเสือสารอง ควรจดั ใหม้ ีการประชุม ปรึกษาหารือ ดงั น้ี 2.1.1 ประชุมนายหมูล่ ูกเสือสารอง ( Sixer Council) การประชุมน้ีไมถ่ ือเป็น ทางการ เพียงแต่ฝึกใหน้ ายหมู่ลูกเสือสารองรู้ถึงวถิ ีทางของระบอบ ประชาธิปไตย มีความเชื่อมน่ั ในตวั เอง กลา้ แสดงความคิดเห็นและพดู ในท่ี ประชุม จะจดั ประชุมท่ีใดกไ็ ด้ และควรประชุมเดือนละคร้ัง หรือสองเดือน ตอ่ คร้ัง ท้งั น้ีแลว้ แต่ความสะดวก 2.1.2 การประชุมผกู้ ากบั และรองผกู้ ากบั ลูกเสือสารอง โดยผกู้ ากบั เป็นประธาน ในท่ีประชุม และบนั ทึกการประชุมไวโ้ ดยละเอียดทุกคร้ัง 2.1.3 ประชุมผกู้ ากบั กลุ่ม เป็นการประชุมของผกู้ ากบั และรองผกู้ ากบั ในกลุ่มทุกคน เพื่อวางแผนงานของกองลูกเสือ การฝึกอบรม ตลอดจนการควบคุมการ ดาเนินงานใหอ้ ยใู่ นระดบั สูงเสมอ ควรประชุมเดือนละคร้ังโดยปกติมีผกู้ ากบั กลุ่มเป็นประธาน และใหบ้ นั ทึกการประชุมไวท้ ุกคร้ัง 2.1.4 ประชุมกรรมการกลุ่ม ที่ประชุมน้ีประกอบดว้ ยบุคคลภายนอก ผปู้ กครอง ลูกเสือ ผสู้ นใจในกิจการลูกเสือ มีผกู้ ากบั ลูกเสือเป็นประธาน ควรมีการ ประชุม 3 เดือนต่อคร้ังเป็นอยา่ งนอ้ ย มีหนา้ ที่ช่วยจดั หาอุปกรณ์การ ฝึกอบรม การหาเงินการประชาสัมพนั ธ์ ทรัพยส์ ินของกลุ่มลูกเสือ และ กิจการอื่นเพือ่ ประโยชนข์ องกลุ่มลูกเสือ

244 2.2 การเพมิ่ กองลูกเสือ ในกรณีท่ีมีกองลูกเสือสารองเกิน 6 หมู่ อาจเพ่ิมเป็ น 2 กอง หรือ 3 กอง หรือ 4 กองได้ แต่ ตอ้ งคานึงถึงจานวนผบู้ งั คบั บญั ชาลูกเสือวา่ มีพอเพียงหรือไม่ (ผกู้ ากบั 1 คน รองผกู้ ากบั 2 คน) ถา้ มี ไมพ่ อ ไมค่ วรเพ่ิมกองลูกเสือ คงรวมอยใู่ นกองเดียวกนั ก่อน 2.3 การยบุ กองลูกเสือ การสงั่ ยบุ กลุ่มลูกเสือ หรือกองลูกเสือเป็นอานาจของเลขาธิการคณะกรรมการบริหาร ลูกเสือแห่งชาติหรือผอู้ านวยการลูกเสือจงั หวดั แลว้ แตก่ รณี ดว้ ยเหตุใดเหตุหน่ึงดงั ต่อไปน้ี 2.3.1 สถานท่ีซ่ึงเป็นท่ีต้งั ของกองลูกเสือ ปรากฏภายหลงั วา่ เป็นสถานที่อนั ไมส่ มควร 2.3.2 ทาการฝึกและอบรมลูกเสือในทางที่ไมต่ รงหรือขดั กบั หลกั การ และ วตั ถุประสงคข์ องคณะลูกเสือแห่งชาติ 2.3.3 ลูกเสือในกลุ่มหรือกองลูกเสือพากนั ประพฤติชวั่ เป็นเหตุนามาซ่ึงความ เส่ือมเสียช่ือเสียงเกียรติคุณของกองลูกเสือแห่งชาติ 2.3.4 มีจานวนลูกเสือ ผบู้ งั คบั บญั ชาลูกเสือ ไมพ่ อที่จะดารงเป็นกลุ่ม หรือกอง ลูกเสือตอ่ ไปได้ ท้งั น้ีภายในเวลาที่กาหนดใหต้ ามสมควร 3. วสั ดุอุปกรณ์ที่จาเป็นในกองลูกเสือ 3.1 สถานที่ฝึกอบรม ท้งั ในร่มและกลางแจง้ 3.2 เสาธงในการประชุมกอง 3.3 ใบสมคั รของลูกเสือ (ลส. 3) 3.4 ใบเสร็จรับเงินคา่ บารุงลูกเสือ (ลส. 19) 3.5 ทะเบียนลูกเสือสารอง (ลส. 6) 3.6 บตั รประจาตวั ลูกเสือสารอง (ลส. 15) 3.7 สมุดประวตั ิของลูกเสือสารอง (Leg Book) 3.8 สมุดบนั ทึกการประชุมของผบู้ งั คบั บญั ชาลูกเสือ 3.9 สมุดบนั ทึกการสอน 3.10 สมุดการฝีมือของหมู่ (Scrap Book) 3.11 หีบอุปกรณ์การฝึกประจาหมู่ (Six Box) พร้อมดว้ ยอุปกรณ์ เช่น เชือกผกู เง่ือน เชือก กระโดด ไมท้ ูนศีรษะ กรรไกร เขม็ ดา้ ย ลูกบอล ฯลฯ 3.12 บญั ชีเรียกชื่อ 3.13 สมุดบนั ทึกส่วนตวั ของผกู้ ากบั 3.14 แผนภูมิแสดงความกา้ วหนา้ ของลูกเสือ 3.15 แผนภูมิตา่ ง ๆ ประกอบการฝึกอบรม

245 3.16 หนงั สืออา้ งอิงตา่ ง ๆ เช่น พระราชบญั ญตั ิลูกเสือ ขอ้ บงั คบั คณะลูกเสือแห่งชาติฯ กฎกระทรวงฯ วา่ ดว้ ยเครื่องแบบ คูม่ ือการจดั กิจกรรมลูกเสือ – เนตรนารี ช้นั ประถมปี ที่ 1 – 3 คูม่ ือการสอนวชิ าตา่ ง ๆ ฯลฯ เป็นตน้ 3.17 แบบฟอร์มรายงานการลูกเสือประจาปี 3.18 แบบฟอร์มรายงานการเงินลูกเสือประจาปี 3.19 ใบโอนกองลูกเสือ ( สล. 4 ) แบบพมิ พล์ ูกเสือต่าง ๆ ลส.1 คาร้องของจดั ต้งั กลุ่มลูกเสือหรือกองลูกเสือ ลส.2 ใบสมคั รขอเป็ นผบู้ งั คบั บญั ชาลูกเสือ ผตู้ รวจการลูกเสือ และเจา้ หนา้ ท่ีลูกเสือ ลส.3 ใบสมคั รเขา้ เป็ นลูกเสือ ลส.4 ใบโอนกองลูกเสือ ลส.5 รายงานการลูกเสือประจาปี ลส.6 ทะเบียนลูกเสือสารอง ลส.7 ทะเบียนกองลูกเสือสามญั ลส.8 ทะเบียนกองลูกเสือสามญั รุ่นใหญ่ ลส.9 ทะเบียนกองลูกเสือวสิ ามญั ลส.10 รายงานการเงินลูกเสือ ลส.11 ใบต้งั กลุ่มลูกเสือ ลส.12 ใบต้งั กองลูกเสือ ลส.13 ใบต้งั ผบู้ งั คบั บญั ชา ผตู้ รวจการ กรรมการลูกเสือ ลส.14 ใบสาคญั คูก่ บั เขม็ ลูกเสือสมนาคุณ ลส.15 บตั รประจาตวั ลูกเสือสารอง ลส.16 บตั รประจาตวั ลูกเสือสามญั ลส.17 บตั รประจาตวั ลูกเสือสามญั รุ่นใหญ่ ลส.18 บตั รประจาตวั ลูกเสือวสิ ามญั ลส.19 ใบเสร็จรับเงินคา่ บารุงลูกเสือ

ชื่อวชิ ำ ควำมสัมพนั ธ์กบั กองลกู เสือสำมญั 246 บทเรียนท่ี 19 เวลำ 30 นำที ขอบข่ำยรำยวชิ ำ 1. โครงสร้างของลูกเสือสารอง และลูกเสือสามญั 2. ความสัมพนั ธ์ระหวา่ งลูกเสือสารอง กบั ลูกเสือสามญั 3. ความสัมพนั ธ์ระหวา่ งผบู้ งั คบั บญั ชาลูกเสือสารองกบั ผบู้ งั คบั บญั ชาลูกเสือสามญั จุดหมำย เพอื่ ใหผ้ กู้ ากบั ลูกเสือสารองมีปฏิสัมพนั ธ์กบั ผกู้ ากบั ลูกเสือสามญั อยา่ งมีความสุข และ เกิดประโยชน์กบั กองลูกเสือสารองได้ วตั ถุประสงค์ เม่ือจบบทเรียนน้ีแลว้ ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรม ควรจะสามารถ 1. อธิบายโครงสร้างของลูกเสือสารองและลูกเสือสามญั ได้ 2. บอกความสมั พนั ธ์ระหวา่ งลูกเสือสารองกบั ลูกเสือสามญั ได้ 3. บอกความสมั พนั ธ์ระหวา่ งผบู้ งั คบั บญั ชาลูกเสือสารอง กบั ผบู้ งั คบั บญั ชาลูกเสือสามญั ได้ วธิ ีสอน/กจิ กรรม 1. นาเขา้ สู่บทเรียน 5 นาที 2. อธิบายโครงสร้างของลูกเสือสารอง และลูกเสือสามญั 5 นาที 3. ระดมสมองในหวั ขอ้ เร่ือง 10 นาที 3.1 ลูกเสือสารองและลูกเสือสามญั จะมีความสมั พนั ธ์กนั ไดอ้ ยา่ งไร? 3.2 ผบู้ งั คบั บญั ชาลูกเสือสารองและสามญั จะมีความสมั พนั ธ์กนั ไดอ้ ยา่ งไร 4. ซกั ถามและสรุป 10 นาที สื่อกำรสอน 1. แผนภูมิแสดงโครงสร้างกลุ่มลูกเสือ 2. แผนภูมิแสดงโครงสร้างกองลูกเสือสารอง และสามญั 3. แผน่ ภาพการทากิจกรรมร่วมกนั ระหวา่ งผบู้ งั คบั บญั ชาลูกเสือสารอง กบั ผบู้ งั คบั บญั ชาลูกเสือสามญั