หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 สารบริสุทธิ์

บทท่ี 2 การจาแนกและองคป์ ระกอบของสารบรสิ ทุ ธิ ์ จากการทดลองแยกน้าด้วยไฟฟ้ า สารบรสิ ทุ ธบิ ์ างชนิดสามารถแยกสลายเป็นองคป์ ระกอบมากกวา่ 1 ชนิด ทม่ี สี มบตั ติ า่ งจากเดมิ เมอ่ื ไดร้ บั พลงั งานทเ่ี หมาะสม เชน่ เมอ่ื แยกน้าซง่ึ เป็นสาร บรสิ ทุ ธดิ ์ ว้ ยไฟฟ้า จะไดแ้ ก๊สออกซเิ จนและแก๊สไฮโดรเจนในอตั ราสว่ นคงทแ่ี สดงวา่ น้ามอี งคป์ ระกอบ 2 ชนดิ มารวมตวั กนั สารบริสทุ ธ์ิท่ีสามารถแยกสลายเป็นองคป์ ระกอบมากกว่า 1 ชนิด เรียกว่า สารประกอบ compound สว่ นสารบรสิ ทุ ธบิ ์ างชนิดทไ่ี มส่ ามารถแยกสลายใหส้ ารใหมด่ ว้ ยวธิ กี ารทาง เคมไี ดเ้ พราะมอี งคป์ ระกอบเพยี งชนิดเดยี ว เชน่ ออกซเิ จน และ ไฮโดรเจน เรยี กวา่ ธาตุ element





บทท่ี 2 การจาแนกและองคป์ ระกอบของสารบรสิ ทุ ธิ ์ สารประกอบเป็นสารบรสิ ทุ ธทิ ์ ม่ี อี งคป์ ระกอบเป็นธาตุอยา่ งน้อย 2 ชนดิ รวมกนั ดว้ ยอตั ราสว่ นทค่ี งท่ี สารประกอบแต่ละชนดิ มสี มบตั เิ ฉพาะตวั ทแ่ี ตกตา่ ง จากสมบตั ขิ องธาตุทเ่ี ป็นองคป์ ระกอบ เชน่ น้า เป็นสารประกอบทเ่ี ป็นของเหลว ใสไมม่ สี ี มอี งคป์ ระกอบเป็นออกซเิ จนและไฮโดรเจน โดยทวั่ ไปธาตุออกซเิ จนทอ่ี ยรู่ วมกนั โดยไมม่ ธี าตุอ่นื อยู่ดว้ ย มสี มบตั ิ เป็นแก๊สไมม่ สี ชี ว่ ยใหไ้ ฟตดิ สว่ นธาตุไฮโดรเจนมสี มบตั เิ ป็นแก๊สไมม่ สี แี ละตดิ ไฟได้ สารประกอบดงั กล่าวมอี ตั ราสว่ นของธาตุทเ่ี ป็นองคป์ ระกอบคงท่ี เชน่ น้ามอี ตั ราสว่ นระหวา่ งออกซเิ จนและไฮโดรเจน 1 : 2 สารประกอบทพ่ี บในชวี ติ ประจาวนั อกี ชนิดหน่ึงคอื เกลือแกง หรอื โซเดยี มคลอไรด์ ประกอบดว้ ยโซเดยี ม และคลอรนี ในอตั ราสว่ น 1 : 1 โดย โซเดยี มคลอไรดเ์ ป็นของแขง็ สขี าว รบั ประทานได้ สว่ นธาตุโซเดยี มเป็นของแขง็ ทม่ี สี เี งนิ วาว สว่ นธาตุคลอรนี เป็นแก๊สสเี หลอื งออ่ นแกมเขยี วมพี ษิ

โซเดยี ม (Sodium) - Na คลอรนี (Chlorine)-Cl โซเดยี มคลอไรด์ (NaCl)

บทท่ี 2 การจาแนกและองคป์ ระกอบของสารบรสิ ทุ ธิ ์ ธาตทุ กุ ชนดิ เป็นสารบรสิ ทุ ธทิ ์ ป่ี ระกอบดว้ ยอนุภาคขนาดเลก็ เรยี กวา่ อะตอม อะตอม คอื หน่วยทเ่ี ลก็ ทส่ี ดุ ของธาตุ อะตอมของธาตแุ ต่ละชนิดมสี มบตั แิ ตกตา่ งกนั ในธรรมชาตธิ าตุอยเู่ ป็นอะตอมเดย่ี ว หรอื อาจมอี ะตอมของธาตชุ นิดเดยี วกนั หลายๆ อะตอมอยรู่ วมกนั เชน่ แกส๊ ออกซเิ จนประกอบดว้ ยอะตอมของออกซเิ จน 2 อะตอม แก๊สไฮโดรเจนประกอบดว้ ยอะตอมของไฮโดรเจน 2 อะตอม สว่ นสารประกอบเป็นสารบรสิ ทุ ธทิ ์ ป่ี ระกอบดว้ ยอะตอมของธาตุตา่ งชนิดกนั รวมตวั กนั ในอตั ราสว่ นจานวนอะตอมคงท่ี เชน่ น้าประกอบดว้ ยอะตอมของ ไฮโดรเจน 2 อะตอม อะตอมของออกซเิ จน 1 อะตอม คงท่ี โดยมอี ตั ราสว่ นมวล ของออกซเิ จนตอ่ ไฮโดรเจน 1 ต่อ 8

























ทาไมโคมจงึ ลอยอยใู่ นอากาศไดใ้ นระดบั ความสงู ทแ่ี ตกตา่ งกนั

ทาไมเรอื ทท่ี าจากเหลก็ จงึ ลอยทผ่ี วิ น้าได้

ทาไมน้าท่ี 80 องศาเซลเซยี ส จงึ มคี วามหนาแน่นน้อยกวา่ น้าท่ี 4 องศาเซลเซยี ส



อะตอมและโมเลกลุ อะตอม คือ เป็ นอนุภาคหรือสิ่งทเ่ี ลก็ ทส่ี ุดของธาตุ เช่นธาตุ ออกซิเจนมีอะตอมของออกซิเจนเป็นอนุภาคที่เลก็ ที่สุดของธาตุ โมเลกลุ คือเกดิ จากการรวมตัวกนั ของอะตอมต้ังแต่ 2 อะตอมขน้ึ ไป เช่นโมเลกลุ ของน้า (ประกอบดว้ ยอะตอมของธาตุไฮโดรเจนและ ออกซิเจน)

สารบริสุทธ์ิ คือสารเน้ือเดียวท่ีมีจุดเดือด จุดหลอมเหลวคงที่ มีองคป์ ระกอบเพยี ง ชนิดเดียว ไม่สามารถใชว้ ธิ ีทางกายภาพแยกองคป์ ระกอบของสารบริสุทธ์ิได้ ธาตุ (element) คือสาร สารประกอบ (Compoud) บริสุทธ์ิท่ีประกอบดว้ ยอะตอมเพียง ชนิดเดียวไดแ้ ก่ ธาตุทุกตวั ในตาราง คือ สารบริสุทธ์ิที่เกิดจากธาตุต้งั แต่ 2 ชนิดข้ึนไปรวมตวั กนั ทางเคมี โดยมี เช่น H , C , N อตั ราส่วนในการรวมกนั คงท่ี แน่นอน เช่น , HCL



ปริมาณของธาตุทมี่ อี ยู่ในธรรมชาติ  ธาตุในปัจจุบนั มีไม่นอ้ ยกวา่ 119 ธาตุ เป็นธาตุที่พบตามธรรมชาติ 91 ธาตุ นอกน้นั เป็นธาตุท่ีนกั วทิ ยาศาสตร์สังเคราะห์ข้ึน ธาตุที่พบในธรรมชาติส่วนใหญ่พบใน ปริมาณที่แตกตา่ งกนั ดงั น้ี ธาตุที่มีมากที่สุดในธรรมชาติ ไดแ้ ก่ ธาตุออกซิเจน ซ่ึง เป็นองคป์ ระกอบของสารส่วนใหญ่ เช่น น้า ( H2o)



สมบัตทิ างกายภาพของสาร เป็นสมบตั ิท่ีสามารถสงั เกตไดง้ ่ายจากภายนอก เช่น สี กล่ิน รส การละลาย ความแขง็ ลกั ษณะผลึก สถานะ การนาความร้อน นาไฟฟ้า จุดเดือด จุดหลอมเหลว ความหนาแน่น

สมบตั ิทางเคมีของสาร เป็นสมบตั ทิ เ่ี กย่ี วขอ้ งกบั องคป์ ระกอบภายในของสาร ทแ่ี สดงใหเ้ หน็ เมอ่ื มี การเปลย่ี นแปลงทางเคมี หรอื เกดิ ปฏกิ ริ ยิ าเคมี เชน่ การเกดิ สนิมเหลก็ การเผา ไหม้ การสงั เคราะหด์ ว้ ยแสง การเกดิ สนิมเหลก็ การเผาไหม้

ประเภทของธาตุ กง่ึ โลหะ ธาตุ โลหะ อโลหะ

1. ธาตุโลหะ (Metal Elements) ธาตุโลหะ เป็นธาตทุ ี่เกิดจากอะตอมชนิดเดยี วกนั รวมกันเป็นโครงผลึกส่วน ใหญ่มีสถานะเป็นของแขง็ ผวิ เป็นมนั วาว เหนียวดึงเป็นเส้นและทุบเป็นแผน่ บางๆ ได้ นาไฟฟ้า นาความร้อน ส่วนใหญ่มีจุดเดือดและจุดหลอมเหลวสูง ยกเวน้ โลหะที่ มีสถานะเป็นของเหลว คือ ปรอท (Hg) ซีเซียม (Cs) แฟรนเซียม (Fr) ตวั อยา่ งธาตุโลหะ เช่น เหลก็ (Fe) ทองแดง (Cu) สงั กะสี (Zn) เป็นตน้

เมื่อใช้ความหนาแน่นเป็ นเกณฑ์ สามารถจาแนกโลหะได้เป็ น 1.1 โลหะหนัก เป็นโลหะที่มีความหนาแน่นสูง เช่น เหลก็ (Fe) ทองแดง (Cu) ตะกว่ั (Pb) เป็นตน้ นิยมนาทองแดงมาช่วยทาสายไฟฟ้าใชเ้ หลก็ ในอุตสาหกรรมตา่ งๆ เช่น รถยนต์ เป็นตน้ 1.2 โลหะเบา เป็นโลหะที่มีความหนาแน่นนอ้ ย เช่น อะลูมิเนียม (Al) แมกนีเซียม (Mg) เป็นตน้ จึงมีการนาอะลูมิเนียมมาทาสายไฟแรงสูงเพือ่ ลดมวลแทนทองแดงที่มี มวลมากกวา่ ถึงแมว้ า่ อะลูมิเนียมจะนาไฟฟ้าไดไ้ ม่ดีเท่าทองแดงกต็ าม



ตุเมื่อใช้ความหนาแน่นเป็ นเกณฑ์ สามารถจาแนกโลหะได้เป็ น 1.1 โลหะหนัก เป็นโลหะที่มีความหนาแน่นสูง เช่น เหลก็ (Fe) ทองแดง (Cu) ตะกวั่ (Pb) เป็นตน้ นิยมนาทองแดงมาช่วยทาสายไฟฟ้าใชเ้ หลก็ ในอุตสาหกรรมตา่ งๆ เช่น รถยนต์ เป็นตน้ 1.2 โลหะเบา เป็นโลหะท่ีมีความหนาแน่นนอ้ ย เช่น อะลูมิเนียม (Al) แมกนีเซียม (Mg) เป็นตน้ จึงมีการนาอะลูมิเนียมมาทาสายไฟแรงสูงเพือ่ ลดมวลแทนทองแดงท่ีมี มวลมากกวา่ ถึงแมว้ า่ อะลูมิเนียมจะนาไฟฟ้าไดไ้ ม่ดีเท่าทองแดงกต็ าม

ธาตุอโลหะ (Non-metal) อโลหะ (Non-metal) ประกอบดว้ ยอะตอมชนิดเดียวกนั ท่ีมีสถานะท้งั ของแขง็ ของเหลว และกา๊ ซ อโลหะที่มีสถานะเป็นของแขง็ จะเปราะ ผวิ ไม่เป็นมนั วาวส่วนใหญ่มีจุดหลอมเหลวและจุดเดือดต่า ยกเวน้ ธาตุคาร์บอน มีจุดหลอมเหลว ละจุดเดือดสูง ตวั อยา่ งของธาตุอโลหะ เช่น คาร์บอน (C) กามะถนั (S) ออกซิเจน (O) ไฮโดรเจน (H) เป็นตน้



ตุเมื่อใช้ความหนาแน่นเป็ นเกณฑ์ สามารถจาแนกโลหะได้เป็ น 1.1 โลหะหนัก เป็นโลหะที่มีความหนาแน่นสูง เช่น เหลก็ (Fe) ทองแดง (Cu) ตะกวั่ (Pb) เป็นตน้ นิยมนาทองแดงมาช่วยทาสายไฟฟ้าใชเ้ หลก็ ในอุตสาหกรรมตา่ งๆ เช่น รถยนต์ เป็นตน้ 1.2 โลหะเบา เป็นโลหะท่ีมีความหนาแน่นนอ้ ย เช่น อะลูมิเนียม (Al) แมกนีเซียม (Mg) เป็นตน้ จึงมีการนาอะลูมิเนียมมาทาสายไฟแรงสูงเพือ่ ลดมวลแทนทองแดงท่ีมี มวลมากกวา่ ถึงแมว้ า่ อะลูมิเนียมจะนาไฟฟ้าไดไ้ ม่ดีเท่าทองแดงกต็ าม

ธาตุกง่ึ โลหะ (Metalloid) ธาตุกง่ึ โลหะ (Metalloid) เป็นธาตทุ ่ีมที ้ังโลหะและอโลหะ เช่น ธาตุซิลิคอน (Si) เป็นของแขง็ สีเงิน มนั วาวเหมือนโลหะ แตเ่ ปราะเหมือนอโลหะ และนาไฟฟ้า ไดเ้ ลก็ นอ้ ย ธาตุโบรอน (B) เป็นของแขง็ สีดาและเปราะเหมือนอโลหะแต่จุด หลอมเหลวสูงเหมือนโลหะ เป็นตน้ ดงั น้นั ธาตุก่ึงโลหะจะนาไฟฟ้าไดด้ ีเม่ือมี อุณหภูมิสูงข้ึน เนื่องจากมีสมบตั ิเป็นสารก่ึงตวั นา ตวั อยา่ งธาตุก่ึงโลหะ เช่น โบรอน (B) ซิลิกอน (Si) พลวง (Sb) เทลลูเรียม (Te) อาร์เซนิก (As) เป็นตน้



ตุเมื่อใช้ความหนาแน่นเป็ นเกณฑ์ สามารถจาแนกโลหะได้เป็ น 1.1 โลหะหนัก เป็นโลหะที่มีความหนาแน่นสูง เช่น เหลก็ (Fe) ทองแดง (Cu) ตะกวั่ (Pb) เป็นตน้ นิยมนาทองแดงมาช่วยทาสายไฟฟ้าใชเ้ หลก็ ในอุตสาหกรรมตา่ งๆ เช่น รถยนต์ เป็นตน้ 1.2 โลหะเบา เป็นโลหะท่ีมีความหนาแน่นนอ้ ย เช่น อะลูมิเนียม (Al) แมกนีเซียม (Mg) เป็นตน้ จึงมีการนาอะลูมิเนียมมาทาสายไฟแรงสูงเพือ่ ลดมวลแทนทองแดงท่ีมี มวลมากกวา่ ถึงแมว้ า่ อะลูมิเนียมจะนาไฟฟ้าไดไ้ ม่ดีเท่าทองแดงกต็ าม