ง่ายเเต่ลึก 4

ธรรมกาย เราก็มาเรยี นวชิ ชา ๓ เรยี นปุพเพนวิ าสานุสสติญาณ ดูหนังดลู ะครเรื่องตวั ของเราเอง ยอ้ นยคุ ไปเลย เหมือนรไี วนด์ เทปชีวิต ดูยอ้ นกลับไป ยิง่ กว่าดูหนังดูละครในจอทวี ี แต่เราดู ชวี ติ ของเราทผ่ี า่ นมา ซง่ึ มปี ระโยชนม์ าก จะทำ� ใหเ้ ราเขา้ ใจความ จริงของชวี ติ พอเขา้ ใจแลว้ จะเบ่ือหนา่ ยเรือ่ งท่ไี มเ่ ปน็ สาระ พอ เบอ่ื หนา่ ยกค็ ลายความยดึ มน่ั ถอื มน่ั พอคลายกห็ ลดุ พน้ จากสงิ่ ทเ่ี คยตดิ ยดึ พอหลดุ พน้ จติ กบ็ รสิ ทุ ธเ์ิ ปน็ กศุ ลธรรม เกลย้ี งเกลา พอบรสิ ทุ ธกิ์ ห็ ยดุ นง่ิ พอหยดุ กด็ บั พอดบั กเ็ กดิ เปน็ ดวง เปน็ กาย เรยี งกันมาเลย ซึ่งภาษาทางวิชาการเขาใช้คำ� นว้ี ่า “นพิ พทิ า วิราคะ วมิ ตุ ติ วสิ ทุ ธิ สันติ นพิ พาน” นพิ พทิ า คอื เบอื่ ชวี ติ ทไ่ี รส้ าระ ทม่ี นั ตรงึ เอาไวต้ ดิ กะโหลก กะลา ใหไ้ ปเทยี่ วสนกุ สนาน เพลดิ เพลนิ ปลอ่ ยวนั เวลาใหเ้ ปลา่ ประโยชน์ บางครั้งก็หัวเราะ บางครงั้ ก็รอ้ งไห้ ร้องไห้เพราะว่า ลงไปในอบาย หัวเราะเพราะวา่ พ้นแลว้ เห็นแลว้ มันเบอื่ วริ าคะ คลายความผกู พนั ยดึ มนั่ ถอื มน่ั ในคน สตั ว์ สง่ิ ของ ตวั เราของเรา เปน็ ต้น วมิ ตุ ติ หลดุ พน้ เลย หลดุ ออกมาเลย ตอนหลดุ ใจจะขยาย วิสุทธิ จิตบริสุทธ์ิเป็นกุศลธรรม เกล้ียงเกลา ผ่องใส ใจเกลี้ยงๆ โลง่ ๆ สบ๊าย สบาย 104 www.kalyanamitra.org

สนั ติ คอื หยดุ ใจหยดุ เลย หยดุ นง่ิ สงบ ไมม่ คี วามนกึ คดิ ใดๆ นพิ พาน ดับวูบไปเลย วบู ตกศนู ยไ์ ป เกิดมาเปน็ ดวงใสๆ เหน็ ปฐมมรรคตน้ ทางท่ีจะไปนิพพาน เป็นดวงใสๆ เดีย๋ วกเ็ หน็ กายในกาย กระท่ังเข้าถึงพระธรรมกาย แล้วก็ข้ามวัฏสงสาร ไดด้ ้วยพระธรรมกาย จับหลักใหไ้ ด้นะลูกนะ นิพพิทา วริ าคะ วิมตุ ติ วิสุทธิ สันติ นพิ พาน ๖ อย่างน้ี จ�ำให้ดี คืนน้ีก็เช่นเคย ใครเหนื่อย ใครง่วง ใครเพลีย ใครตึง ก็ปล่อยให้หลับในกลางอู่แห่งทะเลบุญ พอสดชื่นตื่นมาแล้ว ก็นัง่ ต่อ ทำ� ต่อ ใครเมือ่ ยกข็ ยบั ใครฟ้งุ ก็ลมื ตา แลว้ กว็ า่ กันใหม่ ท�ำอย่างนี้นะลูกนะ ให้ลูกทุกคนสมหวังดังใจในการเข้าถึง พระรตั นตรยั ทกุ ๆ คนนะลกู นะ ตา่ งคนตา่ งนงั่ กนั ไปเงยี บๆ นะ หลวงพ่อธมั มชโย สาธชุ น : บ้านแกว้ เรือนทองของคณุ ยายอาจารยฯ์ : ๑๙.๐๐ - ๒๑.๐๐ น. หยดุ เป็นตัวสำ�เร็จ 105 www.kalyanamitra.org

เมือ่ แสงสูรย์เคล่ือนคลอ้ ย ลาไกล ดาวเดอื นระยบิ ไหว ส่องหลา้ ทุกอยา่ งเปลีย่ นแปรไป ปกติ กายเส่ือมทกุ วันจา้ อย่าได้มวั เพลนิ ตะวันธรรม 106 www.kalyanamitra.org

เจริญมรณานสุ ติ วนั จนั ทร์ท่ี ๑๘ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๔๕ เมื่อเราบชู าพระรัตนตรัยกันเสรจ็ เรียบรอ้ ยแล้ว ต่อจากน้ี ไปตั้งใจให้แน่แน่วมุ่งตรงต่อหนทางพระนิพพานกันทุกๆ คน ให้นั่งขัดสมาธิ โดยเอาขาขวาทบั ขาซา้ ย มือขวาทับมือซ้าย ให้ นว้ิ ช้ขี องมือข้างขวาจรดน้วิ หวั แม่มอื ขา้ งซ้าย วางไว้บนหนา้ ตกั พอสบายๆ หลบั ตาของเราเบาๆ ค่อนลูก พอสบายๆ คลา้ ยๆ กบั ตอนทเี่ ราใกลจ้ ะหลบั อยา่ ไปบบี เปลอื กตา อยา่ กดลกู นยั นต์ า เจรญิ มรณานสุ ติ 107 www.kalyanamitra.org

แลว้ กท็ ำ� ใจของเราใหเ้ บกิ บาน ใหแ้ ชม่ ชนื่ ใหส้ ะอาด บรสิ ทุ ธ์ิ ผอ่ งใส ไร้กังวลในทุกสง่ิ ไมว่ า่ จะเป็นเร่ืองอะไรกต็ าม ให้ปลด ให้ปลอ่ ย ใหว้ าง ท�ำใจใหว้ า่ งๆ คราวน้ีเราก็มาสมมติวา่ ภายในร่างกายของเราปราศจาก อวยั วะ ปอด ตบั มา้ ม ไต หวั ใจ เปน็ ตน้ สมมตเิ ปน็ ทโ่ี ลง่ ๆ วา่ งๆ เปน็ ปล่อง เป็นชอ่ ง เป็นโพรง กลวงภายใน คลา้ ยๆ ทอ่ แก้ว ท่อเพชรใสๆ นึกถึงบุญ คราวนเ้ี รากม็ านกึ ถงึ บญุ ทกุ ๆ บญุ ทเี่ ราทำ� ผา่ นมา บญุ เลก็ บญุ นอ้ ย บญุ ใหญ่ บญุ ทกุ ชนดิ จนกระทงั่ บญุ ลา่ สดุ คอื บญุ กฐนิ สามคั คที ผี่ า่ นมา กบั บญุ ใหมท่ เี่ ราจะถวายภตั ตาหารและเครอ่ื ง ไทยธรรม สงั ฆทาน แด่พระเถรานเุ ถระทัว่ ประเทศ ๓,๐๐๐ วัด รวมทุกบุญให้มากลัน่ จิตกล่นั ใจเราให้บรสิ ทุ ธิ์ สะอาด หลุดพ้น จากนิวรณ์ธรรม ส่ิงท่ีเป็นข้าศึกต่อใจหยุดใจนิ่ง ต่อการเข้าถึง พระรตั นตรยั ในตัว ใหล้ ะลายหายสญู ไปให้หมด ใหแ้ ปรเปลย่ี น มาเปน็ ดวงบญุ ที่ใสๆ สว่างไสว อยใู่ นศนู ยก์ ลางกาย ฐานที่ ๗ ซง่ึ อยกู่ ลางทอ้ ง ในระดบั ทเ่ี หนอื จากสะดอื ขนึ้ มา ๒ นวิ้ มอื เปน็ ดวงธรรมใสๆ ทสี่ วา่ งไสว อย่ใู นกลางทอ้ งของเรา แลว้ เรากเ็ อาใจของเราหยดุ นง่ิ ๆ อย่กู ลางดวงใสๆ ดว้ ยใจ ทปี่ ลมื้ ปตี ใิ นบญุ กศุ ลทเ่ี ราไดก้ ระทำ� ไว้ ทงั้ ทาน ทงั้ ศลี ทงั้ ภาวนา 108 www.kalyanamitra.org

เปน็ ตน้ ทกุ บญุ ทเ่ี ราทำ� ไว้ จะเปน็ ทพ่ี ง่ึ ของเราทงั้ ในปจั จบุ นั แลว้ ก็ในปรโลก ตลอดจนชวี ติ ในสงั สารวฏั ท�ำใจของเราให้ปลมื้ ใน มหาทานบารมี ในศลี ทเี่ รารกั ษา ในภาวนาทเี่ ราไดฝ้ กึ ฝนเปน็ ตน้ เปน็ ดวงบุญใสๆ ดว้ ยใจท่ีแช่มช่ืน ใหใ้ จใสๆ ความตายไม่มีนิมิตหมาย เราจะตอ้ งไมป่ ระมาทในการดำ� เนนิ ชวี ติ เพราะความตาย ไมม่ นี มิ ติ หมาย อยา่ งทพี่ ระสมั มาสมั พทุ ธเจา้ ทรงสง่ั สอนเอาไว้ มนั ไมม่ นี มิ ติ หมายเลยวา่ เราจะไปวนั ไหน เวลาไหน ดว้ ยวธิ กี ารใด ชีวิตในมนุษย์ส้ันนะ บางคนก็อยู่ไม่ถึงอายุขัยเฉลี่ยของ มนุษย์ ในยุคนี้คือ ๗๕ ปี บางคนก็เท่าอายุขัยคือ ๗๕ ปี นอ้ ยคนจะย่ิงไปกว่านี้ ๘๐ ปี ๘๐ กว่าปี ๙๐ กวา่ ปี ย่งิ ๑๐๐ ปี หรือ ๑๐๐ กวา่ ปยี ิง่ หายาก นับคนได้ เพราะฉะนน้ั เราไม่ควร ประมาทในการด�ำเนนิ ชีวติ เราจะต้องให้จิตของเราตามระลึกนึกถึงบุญให้ได้ตลอด ทกุ วนั ทกุ คนื ทกุ เวลา ทกุ อนวุ นิ าที ควบคกู่ บั การทำ� มาหากนิ ของ เราในชวี ติ ประจำ� วนั ทห่ี ลวงพอ่ ใหส้ โลแกนเอาไวว้ า่ “เศรษฐกจิ กับจติ ใจต้องไปด้วยกนั ” เราก็ตอ้ งทำ� ๒ อยา่ งนีค้ วบค่กู นั ไป แลว้ กเ็ ตรยี มตวั เตรยี มใจของเราใหพ้ รอ้ มทจี่ ะเดนิ ทางไปสปู่ รโลก เจรญิ มรณานุสติ 109 www.kalyanamitra.org

อย่าเข้าใจผิดว่า การนึกถึงความตาย จะ ท�ำให้เราหดหู่ใจ เศร้าหมอง ต้องเปล่ียนทัศนคติ ใหม่ คิดใหม่ว่า การระลึกนึกถึงความตาย หรือ การเจริญมรณานุสติน้ีจะท�ำให้เราไม่ประมาท ในการด�ำเนินชีวิต จะคิด จะพูด จะท�ำ อย่าง มีสติ พอมีสติ ก็มีปัญญา เลือกท่ีจะคิด เลือก ท่ีจะพูด แล้วก็เลือกที่จะท�ำทางกายวาจาใจ นี้ให้เป็นทางมาแห่งบุญกุศลท่ีจะส่ังสมติดใน ศนู ยก์ ลางกาย ซงึ่ จะนำ� ไปใชต้ อนใกลจ้ ะละโลก ในสงครามศึกชิงภพ ปิดงบดุลชีวิต ท�ำให้เรา ปลอดภัยในชีวิต จากโลกน้ีไปด้วยชัยชนะ มีสุคติเป็นที่ไป แล้วยิ่งเราอธษิ ฐานจิตวา่ จะไปอยู่วงบุญพเิ ศษ ท่ีสวรรค์ ชน้ั ดสุ ติ บรุ ี กจ็ ะตอ้ งสงั่ สมบญุ เอาไวเ้ ยอะๆ อธษิ ฐานจติ เอาไว้ มุ่งให้แน่วแน่ไปอยู่ใกล้ๆ กัน ตรงนั้นเป็นที่ท่ีเราจะพักกัน ชวั่ คราว กอ่ นทจ่ี ะลงมาสรา้ งบารมใี หมใ่ นเมอื งมนษุ ย์ และบญุ น้ี ยงั ตดิ ตามเราไปอกี ในชวี ติ ของสงั สารวฏั ทล่ี งมาเกดิ ในมนษุ ยโ์ ลก จะท�ำให้เราปิดอบาย เปิดประตูสวรรค์ แล้วก็ยังท�ำพระ นพิ พานให้แจ้งได้ด้วย นีส่ �ำคัญนะลูกนะ 110 www.kalyanamitra.org

เพราะฉะนน้ั คนื นที้ ำ� ใจใหใ้ สๆ ใหป้ ลมื้ ปตี ใิ นคณุ งามความดี ทเี่ ราไดก้ ระทำ� ผา่ นมาเลก็ บา้ ง ปานกลางบา้ ง ใหญบ่ า้ ง เปน็ ทๆี บา้ ง ถๆี่ บา้ ง ใหป้ ลมื้ ใจ เปน็ ดวงบญุ ใสๆ กลมรอบตวั เหมอื นดวงแกว้ กายสิทธ์ิ ใสเหมือนเพชรหรอื ยงิ่ กว่านนั้ ใสเกินใส สวา่ งไสวอยู่ ในกลางกาย ฐานที่ ๗ ให้ใจมันชุ่มอย่างน้ีเลย คืนน้ีก็เช่นเคย ใครเหนื่อย ใครง่วง ใครเพลีย ใครตั้งใจ มากเกินไปท�ำให้ตึงเครียด เราก็ผ่อนด้วยการให้มันหลับไปใน สมาธิ ในกลางดวงบญุ ทศี่ นู ยก์ ลางกาย ฐานท่ี ๗ นน่ั สกั พกั หนงึ่ พอเราสดช่ืน มันกจ็ ะตน่ื ข้ึนมาเอง แลว้ เราก็ท�ำความเพยี รตอ่ ใครเมอ่ื ยกข็ ยบั ฟงุ้ กล็ มื ตา แลว้ กเ็ รม่ิ ตน้ วา่ กนั ใหม่ ใหล้ กู ทกุ คน สมหวังดังใจในการเข้าถึงพระรัตนตรัยภายในคืนน้ีนะลูกนะ ตา่ งคนตา่ งนง่ั กันไปเงียบๆ หลวงพ่อธมั มชโย สาธุชน : บา้ นแก้วเรือนทองของคณุ ยายอาจารย์ฯ : ๑๙.๐๐ - ๒๑.๐๐ น. เจริญมรณานุสติ 111 www.kalyanamitra.org

หยุดน่งิ แหละก่อเก้อื บารมี สดุ ยอดชาร์จแบตเตอรี ่ หมดเชื้อ ยิง่ หยุดยงิ่ ทบั ทวี บญุ เพมิ่ บญุ ใหมน่ ้จี กั เอ้อื อวยให้สุขอนนั ต์ ตะวนั ธรรม 112 www.kalyanamitra.org

ซอ้ มตาย วนั เสารท์ ่ี ๑๔ กนั ยายน พ.ศ. ๒๕๔๕ เมอื่ เราไดบ้ ชู าพระรตั นตรยั กนั เสรจ็ เรยี บรอ้ ยแลว้ ตอ่ จากน้ี ไปตง้ั ใจใหแ้ นแ่ นว่ มงุ่ ตรงตอ่ หนทางพระนพิ พานกนั ทกุ ๆ คนนะ ให้นง่ั ขัดสมาธิ โดยเอาขาขวาทบั ขาซา้ ย มอื ขวาทับมอื ซ้าย ให้ น้ิวชข้ี องมือข้างขวาจรดนว้ิ หัวแมม่ อื ข้างซา้ ย วางไว้บนหนา้ ตัก พอสบายๆ หลบั ตาของเราเบาๆ ค่อนลกู พอสบายๆ คล้ายๆ กบั ตอนทเี่ ราใกลจ้ ะหลบั อยา่ ไปบบี เปลอื กตา อยา่ กดลกู นยั นต์ า แลว้ กท็ ำ� ใจของเราใหเ้ บกิ บาน ใหแ้ ชม่ ชน่ื ใหส้ ะอาด บรสิ ทุ ธ์ิ ผอ่ งใส ไรก้ ังวลในทุกสง่ิ ไมว่ า่ จะเปน็ เรอ่ื งอะไรก็ตาม ใหป้ ลด ใหป้ ล่อย ใหว้ าง ท�ำใจวา่ งๆ ศึกชิงภพ ใหน้ กึ สมมตวิ า่ ตอนนเี้ ปน็ ชว่ งสงครามชว่ งชงิ ภพปดิ งบดลุ ชีวิต เราจะเตรียมตัวเตรียมใจอย่างไร ท่ีจะท�ำให้จิตเป็นกุศล ไม่มีความคดิ อนื่ มาเจอื ปนเลย ทำ� อย่างไรใจของเราจะใสทสี่ ุด สวา่ งทส่ี ุด บริสทุ ธท์ิ สี่ ดุ ไมม่ ีความฟ้งุ เลย นิง่ จนกระทง่ั สงิ่ ดีๆ ซอ้ มตาย 113 www.kalyanamitra.org

ผา่ นเขา้ มาในกลางหยดุ กลางนงิ่ ของใจเรา ไมว่ า่ จะเปน็ แสงสวา่ ง ดวงธรรมใสๆ กลมรอบตวั หรอื วา่ กายภายใน หรอื วา่ พระแกว้ ใสๆ บงั เกิดขน้ึ คนื นเี้ ราลองซกั ซอ้ มฝกึ ฝนใจเรา เพราะฉะนนั้ ตอ้ งทำ� ใจให้ วา่ งๆ ปลอดกังวลจากคน สตั ว์ ส่งิ ของ ธรุ กิจการงาน บา้ นช่อง ไมห่ ่วงใยอาลัยอาวรณ์ใคร ไม่มเี รอื่ งครอบครัว ไม่มีแม้แต่เรอ่ื ง ตวั ของเราเองทก่ี �ำลงั นัง่ อยู่นี่ มนั จะปวด จะเมื่อย หรอื จะเป็น อยา่ งไร ไมส่ นใจทง้ั สน้ิ ทนี่ ง่ั จะนมุ่ นวลหรอื ไมน่ มุ่ นวลกไ็ มส่ นใจ ลองหัดปล่อยวางดูนะ เราฝึกปลด ปล่อย วาง ไม่วิตก ไม่กงั วล ในเรือ่ งคน สัตว์ ส่งิ ของ ฟา้ จะถลม่ แผน่ ดนิ จะทลาย คอขาดบาดตาย กไ็ มส่ นใจทง้ั สนิ้ เราจะหาหลมุ หลบภยั ของเรา ซึ่งอยู่ที่ศูนยก์ ลางกาย ฐานท่ี ๗ จ�ำง่ายๆ วา่ อยใู่ นกลางทอ้ ง ตำ� แหนง่ ทีเ่ หนือจากสะดือขนึ้ มา ๒ นว้ิ มือ หรอื ง่ายกว่าน้ีอีก ก็ คอื กลางทอ้ ง เราจะวางใจอยา่ งไรทไี่ มต่ งึ ไมห่ ยอ่ นเกนิ ไป เปน็ ใจ ทส่ี บ๊าย สบาย ไม่ติดเร่ืองอะไรทง้ั ส้นิ เลย ไมห่ ่วงทรัพย์ ไมห่ ่วง เรื่องสามี ภรรยา และบุตร ไม่ห่วงธุรกิจการงานเลย มันจะเป็น อยา่ งไรไมส่ นใจ ฟ้าจะถล่ม แผน่ ดนิ จะทลาย คอขาดบาดตาย อย่างไรก็เฉยๆ วางใจหยุดน่งิ เฉยๆ วางเบาๆ นะลูกนะ พอถงึ คราวคบั ขัน ท�ำนง่ิ ๆ เมอื่ ยงั นกึ อะไรไม่ออกใหน้ ง่ิ ๆ เฉยๆ เอาไว้ ท�ำใจใสๆ นุ่มๆ สบายๆ ถ้าทุกขเวทนากล้า ก็ต้องข่มใจให้ได้ แยกกายและใจออกให้ได้ เท่าท่ีจะท�ำได้ มากบ้างน้อยบา้ งก็ชา่ งมัน แล้วกว็ างใจนิง่ ๆ 114 www.kalyanamitra.org

ถ้าตอนช่วงนั้นยังวางใจท่ีศูนย์กลางกาย ไม่ได้ วางตรงไหนได้ เอาตรงน้ันก่อน ให้นิ่ง ถ้าสามารถนึกพระได้ก็นึกพระ นึกดวงได้ก็นึก ดวง นึกบุญได้ก็นึกบุญ ถ้านึกอะไรไม่ได้ก็เฉยๆ นิ่งๆ ไม่วิตก ไม่กังวล ให้มีความมั่นใจว่า เรา อยู่ในความคุ้มครองของพระรัตนตรัยแล้ว ทหี่ ลวงพอ่ ใหก้ ารบา้ นไปทำ� คงจำ� ไดน้ ะลกู นะวา่ “เราอยใู่ น องค์พระ องคพ์ ระอยู่ในเรา เราเป็นพระ พระเป็นเรา” ทำ� ความ รู้สึกวา่ มีพระ หรือเปน็ พระ แมว้ า่ เราจะยังไม่เหน็ ก็ตาม ทใี่ ห้ ฝกึ ซอ้ มทำ� การบา้ น พอถงึ คราวคบั ขนั มนั นกึ อะไรไมอ่ อกจรงิ ๆ เพราะทุกขเวทนามันกล้ามาก น่ิงเฉยๆ มั่นใจเลยว่า เราอยู่ ในองคพ์ ระ องคพ์ ระอยใู่ นเรา เราเป็นพระ พระเป็นเรา แลว้ ก็นิ่งๆ เฉยๆ ถา้ หากวา่ ไมไ่ ดอ้ ยโู่ รงพยาบาล อยทู่ บ่ี า้ น อยตู่ ามลำ� พงั ใน หอ้ งนอนของเรา บนเตยี งของเรา ไมม่ ใี ครมารมู้ าเหน็ ตอนนน้ั ละ่ จังหวะดี นิ่งเฉย สบาย ถ้าอยู่โรงพยาบาล มีคนมาถูกเนื้อถูกตัว เราก็ปล่อยเขา อย่าไปกังวล ทำ� เฉยๆ เพราะเราพูดไมไ่ ด้แล้วตอนน้ัน ต้องน่งิ อย่างเดยี วนะลูกนะ ถ้าใจอยู่กลางกายได้จะดมี าก แตถ่ ้าอยู่ไม่ ได้ ตรงไหนกอ่ นกไ็ ด้ แลว้ กน็ กึ ใหช้ มุ่ อยดู่ ว้ ยบญุ นกึ งา่ ยๆ เพราะ ซ้อมตาย 115 www.kalyanamitra.org

เราจะไปนึกแยกว่า เราเคยทอดกฐิน ทอดผ้าป่า สร้างโบสถ์ วหิ าร ศาลาการเปรยี ญ ตอนนน้ั มนั นกึ ไมอ่ อก เรานกึ รวมไปเลย “บญุ ทกุ บญุ ” แลว้ กน็ งิ่ เฉยๆ นกึ วา่ บญุ ทว่ มตวั ทว่ มใจเรา อยา่ ง น้ีกไ็ ดน้ ะลูกนะ แลว้ มนั จะมจี งั หวะทเ่ี ราจะถกู ดดู เขา้ ไปขา้ งในทวี่ า่ ๓ เฮอื ก ตอนนี้เปน็ จงั หวะดสี ำ� หรบั เรา ไมต่ อ้ งกลัวเลย ปลอ่ ยใหม้ ันดดู เข้าไป ตอนนน้ั จะเป็นจงั หวะท่ีเราจะนกึ พระได้ นึกดวงได้ จะ นึกคำ� ว่า “พระ” ก็ได้ แมไ้ มเ่ หน็ พระ จะนึกค�ำว่า “ดวง” กไ็ ด้ หรอื จะนกึ ค�ำวา่ “บญุ ” ก็ได้ แล้วมันจะวูบไป พอเรานกึ อยา่ งใดอยา่ งหนงึ่ ทีเ่ ป็นความดีงาม เป็นสรณะ ของเรา พอไปถึง ณ จดุ ทีต่ กศนู ยล์ งไป เฮอื กท่ี ๒ คราวน้ีจะ สวา่ งมาเองเลย คราวนจ้ี ะเหน็ จรงิ ๆ เลย จะเหน็ พระ จะเหน็ ดวง จะเหน็ แสงสวา่ งเกดิ ขนึ้ เปน็ กรรมนมิ ติ ตารมณ์ เปน็ คตนิ มิ ติ ตา- รมณ์ จะเกดิ ขึน้ ตอนนน้ั เลย แล้วปลอ่ ยไปใหใ้ จใส แล้วพอถอด ออกไปแลว้ ก็อยา่ ลมื หลักวิชชาท่สี อนไว้นะลูกนะ เพราะฉะนน้ั คืนนีเ้ ราวางใจเฉยๆ ลองดนู ะวา่ ไม่หว่ งใย อาลยั อาวรณ์ใคร จะเปน็ คน สตั ว์ ส่งิ ของ ครอบครวั ทรัพย์ สมบัติ ตึกรามบ้านช่อง เรือกสวนไร่นา บริษัทห้างร้าน แม้ กระท่งั สังขารร่างกายของเรา ไมห่ ่วง ไมก่ ังวล หยดุ กับนงิ่ อย่าง เดียว ฝกึ ใหไ้ ด้นะลกู นะ 116 www.kalyanamitra.org

สักวันหนึ่งเราจะต้องเจอสงครามชิงภพ ปิดงบดุลชีวิต เพราะฉะน้ันต้องฝึกจิตของเราให้คุ้นเคย ไม่ต้องไปหวาดกลัว หวน่ั เกรงอะไร กลวั ก็ต้องตาย ไมก่ ลวั กต็ ้องตาย มนั ตายทั้งขนึ้ ท้ังล่อง เม่ือตายทั้งขึ้นท้ังล่องเราก็ต้องฝึกใจเอาไว้ ให้ใจใสๆ น่งิ ๆ ใหใ้ จสบา๊ ย สบาย ให้เบกิ บาน ให้แชม่ ชื่น คนื นีก้ เ็ ชน่ เคย ใครเหน่อื ย ใครเพลยี ใครง่วง ใครตงึ ใคร เครียด กป็ ลอ่ ยให้หลับในกลางกาย เม่อื ยเราก็ขยบั เบาๆ อย่า ให้สะเทือนคนข้างเคียง ฟุ้งหยาบเราก็ลืมตามาดูดวงแก้วใสๆ องคพ์ ระใสๆ ดหู ลวงปขู่ องเรา คณุ ยายของเรา พอใจสบาย เรา ก็คอ่ ยๆ หร่ตี าลงมาช้าๆ แล้วกค็ ่อยๆ หลับตาอย่างสบายๆ ถา้ ฟงุ้ หยาบอกี กล็ มื ตาใหม่ แตถ่ า้ ฟงุ้ ละเอยี ด คอื ความฟงุ้ ที่เราควบคุมได้ ไมต่ อ้ งลืมตานะ ท�ำเป็นไม่สนใจ ไม่ร้ไู มช่ ี้ หรอื รู้แล้วเราไมช่ ี้ เฉยๆ หยุดกับนิง่ อยา่ งเดยี ว ท�ำอย่างนน้ี ะ คืนนี้ ให้ลูกทุกคนสมหวังดังใจเข้าถึงพระรัตนตรัยในตัว ต่างคนต่าง ท�ำกนั ไปเงยี บๆ หลวงพอ่ ธัมมชโย สาธุชน : บ้านแก้วเรือนทองของคุณยายอาจารย์ฯ : ๑๙.๐๐ - ๒๑.๐๐ น. ซ้อมตาย 117 www.kalyanamitra.org

รักแทใ้ นวัยชรา คล่นื ทะเลชีวติ คือวิกฤตทิ ี่ยิ่งใหญ่ ไม่มีใครหลกี พน้ ไมว่ า่ จนหรอื มี เกิดมาในโลกใบน้ี ต้องเจอกันทุกคน มลี าภเส่ือมลาภ มยี ศเสื่อมยศ มสี รรเสริญนินทา มสี ขุ และมีทุกข์ เป็นของธรรมดา แตเ่ ราเหนอื สง่ิ น้ีได้ ถา้ เรารู้วิธี จะไมม่ คี วามทุกข์ สุขใจทกุ เวลา จะเปน็ เหมือนดง่ั จุดเยอื กเยน็ ท่อี ยกู่ ลางเตาหลอม จะเปน็ ฝงั่ ทแี่ ข็งแรง คล่ืนชีวติ โถมแลว้ ไมพ่ งั และยิ้มไดเ้ ม่อื ภยั มา ตลอดเวลาท่เี ราต้องการ เพียงหลับตาเบาๆ หยุดใจไวก้ ลางกาย ผ่อนคลายสบายๆ ไมต่ ้องคิดอะไร ไมต่ ้องคดิ อะไรเลย หยุดใจน่ิงไว้เฉยๆ เหมอื นเดก็ เยาวว์ ยั ไรเ้ ดียงสา อีกไมน่ านเท่าไร ดวงตะวนั ภายใน กฉ็ ายแสงขน้ึ มา เป่ียมด้วยความสขุ ล้น ท่ีเกนิ ค�ำบรรยาย ดจุ ดาวมากมายบนฟ้า ทสี่ ่องแสงประกายเรงิ รา่ เป็นรักแท้ในวัยชรา ที่พ่งึ พาของวยั บนั้ ปลาย ตะวนั ธรรม 118 www.kalyanamitra.org

รกั แท ้ ในวยั ชรา วันอังคารที่ ๓ กนั ยายน พ.ศ. ๒๕๔๕ เมอื่ เราบชู าพระรตั นตรยั กนั เสรจ็ เรยี บรอ้ ยแลว้ ตอ่ จากนไ้ี ป ต้ังใจให้แน่แน่วมุ่งตรงต่อหนทางพระนิพพานกันทุกๆ คนนะ ใหน้ ง่ั ขดั สมาธโิ ดยเอาขาขวาทบั ขาซ้าย มอื ขวาทับมอื ซา้ ย ให้ นวิ้ ชข้ี องมอื ขา้ งขวาจรดนวิ้ หวั แมม่ อื ขา้ งซา้ ย วางไวบ้ นหนา้ ตกั พอสบายๆ หลับตาของเราเบาๆ คอ่ นลกู พอสบายๆ คล้ายๆ กบั ตอนทเ่ี ราใกลจ้ ะหลบั อยา่ ไปบบี เปลอื กตา อยา่ กดลกู นยั นต์ า ท�ำใจของเราใหเ้ บิกบาน ให้แช่มชืน่ ให้สะอาด บรสิ ทุ ธ์ิ ผอ่ งใส ไร้กังวลในทุกส่ิง ไมว่ ่าจะเป็นเร่อื งอะไรก็ตาม ใหป้ ลด ใหป้ ล่อย ใหว้ าง ท�ำใจให้วา่ งๆ รกั แท้ในวัยชรา 119 www.kalyanamitra.org

คราวนเี้ รากม็ าสมมตวิ า่ ภายในรา่ งกายของเราปราศจาก อวัยวะ ปอด ตับ มา้ ม ไต หวั ใจ เปน็ ตน้ สมมตเิ ปน็ ที่โล่งๆ วา่ งๆ เปน็ ปล่อง เปน็ ช่อง เป็นโพรง กลวงภายใน คล้ายๆ ทอ่ แกว้ ท่อเพชรใสๆ อานิสงส์การท�ำการบ้าน คราวนเ้ี รากน็ อ้ มใจมาไวภ้ ายในเลย เพราะเราไดท้ ำ� การบา้ น กันมาอย่างต่อเนื่องทุกวัน แล้วก็ท�ำท้ังวันต่อเน่ืองกันมาเลย เราก็จะสังเกตเห็นได้ว่า การรวมใจไม่ได้ยากเลย เพราะเรา ได้ประคองใจกันมาแล้วทั้งวันด้วยการบ้านของเราท่ีได้ท�ำไว้ พอเรานกึ นอ้ มใจกน็ งิ่ ลงไปเลย ไมฟ่ งุ้ ดว้ ยซำ�้ ไป ภารกจิ การงาน อะไรตา่ งๆ กไ็ มฟ่ งุ้ มันจะนิง่ ๆ ยง่ิ เราทำ� ความรสู้ กึ ว่า เรามพี ระอยูใ่ นตวั หรอื มีดวงแกว้ ใสๆ อย่ใู นตัว คอื ทำ� ความรู้สึกต่อเน่ืองมาทุกวนั ทัง้ วนั แม้ไม่ เหน็ กร็ สู้ กึ วา่ มี แลว้ กม็ ใี นกลางกายเสยี ดว้ ย กลางทอ้ งนนั่ แหละ ซึ่งฐานที่ ๗ อยู่ท่ีตรงน้ัน พอเรานึกว่าพระอยู่ในตัวเรา หรือ ดวงแกว้ ใสๆ อยใู่ นตวั เรา งา่ ยแลว้ เหน็ ไหมจะ๊ หรอื เรานกึ วา่ เราเป็นพระ พระเป็นเรา ใจเราก็จะเริ่มชุ่ม เริ่มเบิกบาน เริ่ม ยิ้มอยู่ในหน้าของเรา เพราะเรามีความรู้สึกว่า เราเกลี้ยง เกลา สะอาด บรสิ ุทธิ์ หลุดพน้ จากบาปอกศุ ล มแี ต่กุศลล้วนๆ 120 www.kalyanamitra.org

บญุ ลว้ นๆ ไหลทว่ มตวั ท่วมใจของเรา เป็นองคพ์ ระ แม้เราจะ ยังไม่เหน็ กต็ าม แตก่ ็รูส้ ึกว่ามีและเป็น หรือเราท�ำการบ้านว่า เราอยู่ในองค์พระ องค์พระทา่ น ครอบตวั เราอยู่ เรากจ็ ะรสู้ ึกอบอนุ่ ใจวา่ พระท่านปกปอ้ งผอง ภัยเรา โดยเฉพาะจากบาปอกุศลกรรมท่ีจะมาบังคับให้เราคิด ให้เราพูด ใหเ้ ราท�ำ ทางกาย ทางวาจา ทางใจ หมดสิ้นไป ถ้าเราหมั่นท�ำการบ้านมาแล้ว มันก็ง่าย พอหลวงพ่อ บอก ให้รวมใจไปอยู่ตรงกลางก็ง่ายแล้ว บางคนเริ่มเห็นดวง หรือองค์พระใสๆ รัวๆ รางๆ ดว้ ยซ�้ำไป แลว้ ก็เห็นอยา่ งเปน็ ไปตามธรรมชาติ ไมม่ กี ารเพง่ ไมม่ จี อ้ ง มองเฉยๆ รสู้ กึ วา่ สบาย มากขนึ้ บางคนกช็ ดั ขนึ้ มาเลย เปน็ ดวงใสบา้ ง เปน็ องคพ์ ระบา้ ง น่กี ็เปน็ อานิสงสข์ องการท�ำการบา้ น เริ่มต้นที่ความสบาย แตถ่ า้ ใครยงั ไมไ่ ดอ้ ยา่ งนี้ กไ็ มเ่ ปน็ ไรนะลกู นะ เราเรม่ิ ตน้ จากจดุ ทเ่ี ราถนดั กอ่ น ซง่ึ อาจจะอยนู่ อกตวั เรา ขา้ งหนา้ ขา้ งใน ตามฐานตา่ งๆ ตั้งแต่ฐานท่ี ๑ เรือ่ ยมาเลย ถึงกลางทอ้ ง เรา จะอยตู่ รงไหนกอ่ นกไ็ ด้ ท่ีเรามคี วามรสู้ ึกวา่ สบา๊ ย สบาย มนั น่ิง คอื พอเรานิง่ ๆ แลว้ รูส้ ึกสบาย พอถกู สว่ นก็น้อมเอาไวต้ รง กลางกายอย่างนกี้ ไ็ ด้ รักแท้ในวัยชรา 121 www.kalyanamitra.org

บางคนฝกึ ซอ้ มหยดุ ซ้อมนง่ิ แคพ่ อบอกใหน้ ง่ิ ๆ ไม่ตอ้ ง คดิ อะไร น่ิงตรงไหนกไ็ ด้ พอบอกวา่ นง่ิ ตัวก็โลง่ ไปเลย เหมือน บรรยากาศรอบตัวเราขยาย แล้วรสู้ ึกว่า ร่างกายเราขยายตาม แลว้ กว็ ดื หายไปเลย บางคนรสู้ กึ เหมอื นอยกู่ ลางอวกาศทเ่ี ควง้ ควา้ ง สบาย มคี วามเบกิ บาน แมไ้ มเ่ หน็ อะไรกต็ าม อยากจะอยใู่ นทา่ น้ี นานๆ รสู้ กึ เวลาผ่านไปรวดเร็วเหลอื เกนิ นั่นกเ็ ปน็ เคร่ืองวัดว่า เราทำ� ถกู วิธแี ลว้ ท�ำอยา่ งน้นั ต่อไปดว้ ยใจทเ่ี บกิ บาน ด้วยใจที่ แชม่ ชืน่ ให้ใจใสๆ อานิสงส์การเข้าถึงธรรม ถ้าเราเข้าถึงดวงธรรมหรือองค์พระได้ ชีวิต จึงจะปลอดภัย ภัยในอบาย ภัยในวัฏสงสาร แล้วเราจะมีความสุขในปัจจุบันทันทีท่ีเข้าถึง ไม่ ต้องไปคอยภพหน้า หรือชีวิตใหม่หลังจากตาย แล้ว สุขทันทีท่ีเข้าถึง มีความเบิกบาน แช่มชื่น รู้สึกเกล้ียงเกลา เป็นอิสระ แล้วจะเสียดายวัน เวลาที่ผ่านมา รู้อย่างน้ีท�ำมาเสียตั้งนานแล้ว เพราะไม่เคยมีความรู้ หรือมีประสบการณ์ อย่างน้ีมาก่อนเลยว่า ความสุขท่ีแท้จริงเกิด จากหยุดกับนิ่งนี่เอง 122 www.kalyanamitra.org

สงิ่ ทผี่ า่ นๆ มาแคค่ วามสนกุ ความเพลนิ แตเ่ หนอ่ื ย เพลยี มี side effect มีผลขา้ งเคียง ไมว่ า่ จะไปเท่ียวทะเล นำ�้ ตก ภเู ขา ไปต่างประเทศ จะด่ืมเหล้าคนเดียว หรือดืม่ เป็นทมี จะเล่นไพ่ เลน่ การพนนั มนั กเ็ พลดิ เพลนิ ชว่ั คราว แลว้ ยง่ิ เกยี่ วกบั การพนนั ด้วยแล้วยิ่งมีความหายนะครอบง�ำ หัวใจต่ืนเต้นขึ้นลงสูบฉีด ตลอดเวลา มีได้ มเี สีย มลี ุน้ ระทึกใจ เลน่ เสยี ก็เสียดายทรพั ย์ แล้วกค็ ิดจะไปแก้ตวั ใหม่ ก็วนไปวนมาอยู่อย่างน้ี เสยี เงนิ เสีย ทอง เสยี เวลา ไม่ไดค้ วามสุขเลย เมอื่ มาเปรยี บเทยี บกบั ความสขุ ทเี่ กดิ จากหยดุ กบั นง่ิ แลว้ ตา่ งกนั ราวฟ้ากับดิน สขุ ทีใ่ จหยุดนงิ่ มันกว้างขวาง ตวั จะขยาย ใจจะขยาย สดชน่ื มชี วี ติ ชวี าทง้ั ระบบประสาท กลา้ มเนอื้ ทง้ั ตนื่ หลบั ฝนั กส็ ดชนื่ ผวิ พรรณวรรณะผอ่ งใส ใครเขา้ ใกลก้ เ็ ยอื กเยน็ เหมือนเขา้ มาอย่ใู ต้รม่ ไมใ้ หญ่ รู้สึกอบอุ่น สบายใจ เป็นผู้เฒ่า ก็จะเป็นผู้เฒ่าท่ีลูกหลานอยาก อยู่ใกล้ อยากลูบเน้ือลูบตัว จับแขนจับขา รู้สึก อบอุ่นใจท่ีเข้าใกล้ผู้เฒ่าที่มีศีลมีธรรม มีความ สว่างภายใน มีดวงใส องค์พระใส ใครๆ ก็ อยากเข้าใกล้ ลูกหลานก็อยากเข้าใกล้ เข้าใกล้ แล้วเย็น เย็นโดยท่ีผู้เฒ่ายังไม่ต้องท�ำอะไรเลย แค่อยู่เฉยๆ ก็เกิดกระแสแห่งความเย็นแผ่ซ่าน รกั แท้ในวัยชรา 123 www.kalyanamitra.org

ไปในบรรยากาศ ค�ำพูดค�ำจาออกมาก็เย็น เป็น ค�ำพูดท่ีใสๆ ใสเป็นแก้ว ใสเป็นเพชร ฟังแล้ว ช่ืนอกช่ืนใจ มีก�ำลังใจท่ีจะสู้ชีวิต ท่ีจะท�ำความดี ผเู้ ฒา่ กม็ ที พ่ี ง่ึ ภายใน ไมต่ อ้ งไปหวงั พงึ่ ลกู หลาน มอี าหาร ไปมอ้ื ๆ หนึ่ง มีท่ีอยทู่ นี่ ั่งทนี่ อนเล็กๆ ก็เพียงพอแล้ว เพราะวา่ สิ่งที่ตัวอยากได้มีอยู่เต็มบริบูรณ์ในดวงใสๆ ในองค์พระใสๆ หรืออยทู่ ี่ใจหยุดน่งิ มที กุ ส่งิ ท่ตี อ้ งการ จนกระทั่งไม่ปรารถนา อยากไดส้ ิ่งใดอีกเลย ผู้เฒ่าก็อย่อู ย่างไมเ่ งียบเหงา ไม่เศรา้ สร้อย ไมม่ ีความ รสู้ กึ วา่ ขาดแคลนหรอื ตอ้ งการอะไร อยใู่ นปา่ ในเขา กม็ คี วามสขุ อยูค่ นเดยี วก็มีความสขุ ไมม่ ีใครคุยด้วย เราก็คุยกบั พระในตวั กไ็ ด้ กายภายในกไ็ ด้ พระธรรมกายเป็นที่พ่ึงที่ส�ำคัญของทุกเพศ ทุกวัย เพราะฉะนั้นต้องพยายามปฏิบัติให้ได้ ต้องขยันหม่ันเพียร ท�ำให้ถูกวิธี ท�ำทุกวัน อย่า ให้ขาดเลยแม้แต่วันเดียว สักวันหน่ึงเราจะ สมหวังดังใจ 124 www.kalyanamitra.org

ให้ทบทวนส่ิงที่หลวงพ่อได้แนะน�ำมาตั้งแต่ต้นเรื่อยมา ทกุ วนั ทกุ คืนวา่ วิธที ีถ่ ูกต้องท�ำอย่างไรกใ็ ห้ทำ� อยา่ งนนั้ จะนกึ เป็นภาพ หรือจะวางใจเฉยๆ ภาพนัน้ จะเป็นดวงแก้ว องค์พระ หรือส่ิงท่ีเราคุ้นเคยก่อนก็ได้ หรือจะนึกเอาตัวเราไปอยู่ใน ศูนย์กลางกายท่ีขยายแล้วจนสุดขอบฟ้า น่ังแล้วรู้สึกสบ๊าย สบาย มนั อยากจะยมิ้ อยากจะแยม้ อยใู่ นตวั นนั่ แหละถกู วธิ แี ลว้ น่ิงไปเรื่อยๆ น่ังไปเรื่อย ใหม่ๆ ก็มีช่ัวโมงน่ังไปก่อน ตอ่ ๆ ไปก็จะมชี ่ัวโมงน่ิง ใหล้ กู ทกุ คนสมหวงั ดงั ใจในการเขา้ ถงึ พระรตั นตรยั ในตวั ตา่ งคนต่างนัง่ กันไปเงียบๆ นะ หลวงพอ่ ธัมมชโย สาธชุ น : บ้านแกว้ เรอื นทองของคุณยายอาจารย์ฯ : ๑๙.๐๐ - ๒๑.๐๐ น. รกั แทใ้ นวยั ชรา 125 www.kalyanamitra.org

อยากเหน็ หยดุ อยากไซร้ อย่ามี หยดุ น่ิงสนิทใหด้ ี จง่ึ ได้ หากอยากสกั ลา้ นปี น่งั เม่อื ย เทยี วนา หยดุ อย่างเดยี วน่งิ ไว ้ ไมช่ า้ ธรรมใส ตะวันธรรม 126 www.kalyanamitra.org

คือการแกสาวรงปหฏาคบิ วัตามิธพรรอมดี วันอาทติ ยท์ ี่ ๒๖ มิถนุ ายน พ.ศ. ๒๕๔๘ (เมอื่ เราสวดมนตบ์ ชู าพระรตั นตรยั กนั เสรจ็ เรยี บรอ้ ยแลว้ ตอ่ จากนไ้ี ป ตงั้ ใจใหแ้ น่แนว่ มงุ่ ตรงต่อหนทางพระนิพพานกนั ทกุ ๆ คนนะ …………..) ไม่ต้องควานหา ฐานท่ี ๗ น้อมใจเรามาหยุดนิ่งๆ ท่ศี นู ยก์ ลางกาย ฐานที่ ๗ ซง่ึ อยู่ ในกลางท้องของเรา ในระดบั ทเ่ี หนือจากสะดอื ขึ้นมา ๒ นิ้วมอื โดยสมมตวิ า่ เราหยบิ เส้นด้ายมา ๒ เส้น นำ� มาขงึ ใหต้ ึง จาก สะดือทะลุไปด้านหลังเส้นหน่ึง จากด้านขวาทะลุไปด้านซ้าย อีกเส้นหนึ่ง ให้เส้นด้ายทั้งสองตัดกันเป็นกากบาท จุดตัดจะ เล็กเท่ากับปลายเข็ม เหนือจุดตัดน้ีข้ึนมา ๒ นิ้วมือ เรียกว่า ศูนย์กลางกาย ฐานที่ ๗ ซึ่งเราต้องท�ำความรู้จักเอาไว้ให้ดี การปฏิบตั ธิ รรมคือการแสวงหาความพอดี 127 www.kalyanamitra.org

เพราะว่าจะเป็นท่ีหยุดใจของเราอย่างถาวร ใจของเราจะต้อง มาต้ังมน่ั ไว้ตรงนี้ แลว้ เราจะได้พบกบั ความสขุ ท่ีแทจ้ รงิ เราจะ เข้าถึงพระรัตนตรัยซ่ึงมีอยู่ในตัวของเรา เป็นที่พึ่งท่ีระลึกอัน สงู สุดของเรา ส่งิ อื่นไม่ใช่ ต�ำแหน่งศูนย์กลางกาย ฐานท่ี ๗ ตรงน้ี ต้องท�ำความรู้จักเอาไว้ แต่ในแง่ของการปฏิบัติ จริงๆ เราไม่ต้องไปมัวควานหาศูนย์กลางกาย ฐานที่ ๗ นะ เราแค่ท�ำความรู้สึกว่า ใจของเรา มาอยู่ในบริเวณกลางท้องอย่างน้ีไปก่อน นึกว่าใจอยู่ในกลางท้อง พร้อมกับก�ำหนดบริกรรมนิมิต คือ นึกในใจเบาๆ อย่างสบายๆ ถึงดวงแก้วใสๆ หรือเพชร สกั เมด็ หนงึ่ ทใี่ สๆ กลมรอบตวั เหมอื นดวงแกว้ กายสทิ ธทิ์ เี่ จยี ระไน แลว้ หรือจะนกึ เปน็ พระแก้วใสๆ อย่างใดอย่างหนึง่ ก็ได้ ขนาด เล็กใหญ่ก็แล้วแต่ใจเราชอบ เพ่ือให้เป็นท่ียึดท่ีเกาะของใจเรา ใจของเราจะไดไ้ ม่แวบไปคดิ เรอ่ื งอื่น พรอ้ มกบั ประคองใจดว้ ย บริกรรมภาวนาว่า สัมมาอะระหัง โดยให้เสียงของค�ำภาวนา เปน็ เสียงท่ลี ะเอยี ดออ่ น ดงั ออกมาจากในกลางทอ้ งของเรา ทกุ คร้ังทภ่ี าวนา สมั มาอะระหัง อยา่ ลืมตรกึ นึกถึงดวงใส หยุดอยู่ในกลางดวงใส หรือตรึกนึกถึงพระแก้วใสๆ หยุดอยู่ 128 www.kalyanamitra.org

ในกลางพระแกว้ ใสๆ ประคองใจของเราใหอ้ ยกู่ บั บรกิ รรมนมิ ติ ในกลางท้อง แถวๆ บริเวณฐานที่ ๗ ตรงน้ัน ท�ำอย่างน้ีไป เรื่อยๆ แตอ่ ย่าตั้งใจมากเกนิ ไปนะ ท�ำเล่นๆ เหมือนน่ังพักผ่อน อย่าตงั้ ใจมาก โดยพยายามจะบงั คบั ใหใ้ จมันหยุด มันนง่ิ มันสงบ หรือพยายามเค้นภาพให้มาปรากฏชัดเจนเหมือนเรา ลืมตาเห็นวัตถุภายนอก ถ้าท�ำอย่างนี้จะมีปฏิกิริยาที่ร่างกาย จะบอกเราว่า ตอนน้ีเราก�ำลังปฏิบัติไม่ถูก เพราะเกิดอาการ เกรง็ ตงึ นงั่ ไมม่ คี วามสขุ มนั เบอ่ื หนา่ ย ถา้ หากรสู้ กึ อยา่ งนแี้ ลว้ แสดงว่าผดิ วิธี อย่าฝืนท�ำโดยวิธกี ารผดิ ๆ อย่างนั้นนะ ต้องเริ่ม ผอ่ นคลาย โดยลมื ตาขนึ้ มาสกั นดิ หนง่ึ เผยอเปลอื กตาสกั หนอ่ ย แล้วค่อยๆ ปรับระบบประสาทกล้ามเน้ือใหม่ ให้กล้ามเนื้อ ผอ่ นคลาย แลว้ กเ็ ริม่ ตน้ ใหมอ่ ยา่ งง่ายๆ วัตถุประสงค์เราแค่ต้องการให้ใจหยุดนิ่งๆ อยู่ในฐานท่ี ตั้งดั้งเดิมของใจ เพราะ “หยุดเป็นตัวส�ำเร็จ” หรือท�ำให้เรา ประสบความสำ� เรจ็ ในการเขา้ ถงึ ดวงธรรมภายใน ถงึ กายในกาย และพระธรรมกายในตัว ถ้าผิดจากน้ีไปแล้ว ไม่ใช่ ใจต้อง หยุดนิ่งอย่างเดียว จึงจะเข้าถึงได้ ต้องจับหลักตรงน้ีให้ได้นะ เรารู้หลกั การแล้ว กเ็ หลอื แต่วิธีการ วธิ ีการเราก็ต้องฝึกฝนเอา การปฏิบัติธรรมคือการแสวงหาความพอดี 129 www.kalyanamitra.org

วิธีการท่ีถูกต้อง วธิ ีการท่ีถูกตอ้ งคือ ต้องพอดี ไมต่ งึ และไม่หย่อนเกนิ ไป ตงึ เกนิ ไป เพราะตง้ั ใจมาก มนั จะตงึ เกรง็ ไมส่ นกุ นง่ั แลว้ มนั ไมอ่ ร่อย มนั เบ่อื หย่อนเกนิ ไป คือ จะเคลิ้มบ้าง งว่ งบ้าง หลับบ้าง ฟ้งุ บา้ ง ไปเรอ่ื ยเป่ือยเลย ถา้ พอดี จะเกดิ ความพงึ พอใจ กบั การวางอารมณอ์ ยา่ งนี้ ปฏกิ ริ ยิ าทรี่ า่ งกายจะรสู้ กึ ตวั เรม่ิ โลง่ ไมท่ บึ เรม่ิ โปรง่ เบา สบาย ตวั พองๆ ขยาย จนกระทงั่ กลนื ไปกบั บรรยากาศ ตวั หายไปเลย มคี วามรสู้ กึ วา่ เวลาหมดเรว็ เราไมอ่ ยากออกจากอารมณน์ เ้ี ลย อยากอยตู่ รงนีไ้ ปนานๆ แม้ยังไมม่ ปี รากฏการณ์ใดๆ เชน่ ไม่มี ภาพใหเ้ หน็ เราก็ไมเ่ ดอื ดเนือ้ ร้อนใจ อยากอย่นู ิ่งๆ นานๆ แม้ ไมเ่ ห็นอะไรกต็ าม อยา่ งน้ีถูกหลักวชิ ชานะ หยุดแรกได้ หยุดต่อไปก็ง่าย เรามาปรับปรุงในเบ้ืองต้นให้ได้กันเสียก่อน จะท�ำเป็น หรือไม่เป็นอยู่ที่ตรงนี้ ถ้าหยุดแรกได้ หยุดสอง หยุดสาม หยดุ ส่ี หยดุ ถัดๆ กนั ไป มันกง็ า่ ย เราคนุ้ เคยกบั ชวี ติ ประจำ� วนั ของโลกภายนอกวา่ กวา่ เราจะ ได้อะไรมา มนั ต้องต่อสู้ ต้องใชก้ ลยทุ ธ์ทุกวิถที าง ตอ้ งใชร้ ะบบ 130 www.kalyanamitra.org

การคดิ นึก อะไรตา่ งๆ เหลา่ น้ัน เรามีความคุ้นเคยอย่างนน้ั แต่ถ้าระบบความรู้ภายในมันตรงกันข้ามกัน เราต้องจับหลัก ตรงน้ใี หไ้ ดเ้ สียก่อน วิธีภายนอกก็เหมาะกับโลกภายนอก วิธีแสวงหาพระ ภายในก็ต้องใช้วิธีภายใน ซ่ึงตรงข้ามกัน อย่าไปเอาวิธีการ ข้างนอกมาใช้กับการแสวงหาพระรัตนตรัย ท�ำอยา่ งนน้ั นั่งเป็น ลา้ นปีก็ไม่ได้ผล เพราะฉะนัน้ ตอ้ งท�ำให้ถกู หลกั วชิ ชา จับหลกั ตรงนใี้ หไ้ ด้เสยี กอ่ น ตอนน้เี ราเข้าใจดีแล้ววา่ ภายในตวั เรามดี วงธรรม มกี าย ในกาย มพี ระรตั นตรัยในตวั เราเขา้ ใจแล้ววา่ จะต้องเร่ิมต้นท่ี ศนู ยก์ ลางกาย ฐานที่ ๗ ตอ้ งประกอบบรกิ รรมนมิ ติ กบั บรกิ รรม ภาวนาควบคู่กันไป หลักการตอนนี้เราเข้าใจแล้ว ก็เหลือแต่ วธิ กี าร กป็ รับเอา ฝึกเอา ค่อยๆ ปรบั ปรงุ ไป ใจเย็นๆ เราไม่ได้นั่งแข่งกับใคร แม้กระทั่งกับตัวเราเอง เราก็ ไม่ได้แข่ง แต่ว่าเราก�ำลังจะฝึกในปัจจุบันน้ี เด๋ียวน้ีว่า จะให้ ใจหยดุ ใจน่งิ อยา่ งสบายๆ เทา่ นัน้ การฝึกใจให้หยุดนิ่งเพ่ือให้เข้าถึงพระรัตนตรัยในตัวหรือ การปฏบิ ตั ธิ รรมกค็ อื การแสวงหาความพอดนี นั่ เอง ถา้ เราวางใจ ไดพ้ อดี เรากจ็ ะมปี ระสบการณภ์ ายใน ใจก็จะไปหยดุ นง่ิ ทฐี่ าน ท่ี ๗ แล้วมนั จะสปารค์ เป็นแสงสวา่ งเกดิ ข้นึ มาเลย การปฏบิ ตั ิธรรมคือการแสวงหาความพอดี 131 www.kalyanamitra.org

เม่ือเราเข้าถึงพระรัตนตรัยในตัวแล้ว เรา จะด�ำรงชีวิตอยู่ด้วยความพอดี เราจะรู้จักค�ำ ว่า “กินอยู่แต่พอดี” เป็นอย่างไร มีชีวิตระดับ ไหนท่ีมันพอดี และท�ำให้เกิดความพึงพอใจ จน ไม่อยากได้อะไรที่นอกเหนือจากนี้ แล้วอยาก จะด�ำเนินชีวิตของเราให้เป็นประโยชน์ต่อโลก เพราะฉะนนั้ สำ� คญั ทห่ี ยดุ แรกนะลกู นะ ประคองใจเอาไว้ ให้ดี ค่อยๆ ท�ำ ส่งิ ทีใ่ ครเคยทำ� ได้ สิง่ นั้นเรากต็ อ้ งท�ำได้ เด็กๆ เขาฝกึ ใจหยุดนง่ิ ง่าย เพราะเขาไม่ได้คิดอะไร บอก ใหว้ างใจ แล้วเขาท�ำใจอินโนเซน้ ต์ งา่ ยๆ แล้วกป็ รงุ ใจใหส้ บาย ให้หยุดน่ิงลงไปในกลางท้อง เดี๋ยวก็มีประสบการณ์มาให้ดู มแี สงสวา่ งเกดิ ขนึ้ บา้ ง มดี วงใสๆ เกิดข้นึ บ้าง เหน็ ตัวเองบ้าง มีองคพ์ ระใสๆ เกิดขน้ึ บ้าง เพราะฉะน้ัน ให้สังเกตดูนะ ถ้าเรานั่งแล้วเกิดความพึง พอใจ มีอาการโล่ง โปร่ง เบา สบาย นน่ั ถูกตอ้ งแล้ว จากนัน้ กท็ �ำอยา่ งนั้นเร่ือยไป ปล่อยใหม้ นั เป็นไปอย่างนน้ั อย่างทมี่ นั อยากจะเป็น คอื ปลอ่ ยไปนิ่งอย่างเดียว มแี สงสว่างให้ดเู รากด็ ู มคี วามมดื ใหด้ เู รากน็ ง่ิ อยา่ งเดยี ว แสงสวา่ งมากน็ ง่ิ มภี าพอะไร 132 www.kalyanamitra.org

มาเราก็นิ่ง หยดุ กบั นิ่งอย่างเดียว ท�ำอย่างนี้ แคน่ ี้ เทา่ นัน้ และถา้ หากเราทำ� ไม่ถูกวิธี เราจะตอ้ งพรอ้ มเสมอส�ำหรบั การเริ่มต้นใหม่อย่างถูกต้องแบบนักเรียนอนุบาล ต้องพร้อม อยา่ งนน้ี ะ อย่าท้อใจ อย่าน้อยใจ อย่าไปน่ังแข่งกับใคร แม้กับตัว เราเอง อย่าไปคาดหวังวา่ วนั นี้เราจะตอ้ งนัง่ ให้ดกี วา่ เมื่อวาน อยา่ ไปบงั คบั ใจใหม้ นั นง่ิ หรอื เคน้ ภาพใหท้ ะลกั มาในทอ้ ง อะไร ต่างๆ ตง้ั แตเ่ บือ้ งตน้ ท่ไี ด้กลา่ วมาแลว้ เพราะฉะน้ัน ต่อจากนี้ไปให้ลูกทุกคนประคับประคองใจ ให้หยุดนิ่ง หยุดนิ่งคือความยิ่งใหญ่ที่ไม่มีสิ่งใดจะมาเสมอ เหมอื นได้ ตอ้ งหยุดนงิ่ ใหไ้ ดอ้ ย่างสบายๆ ใหล้ ูกทุกคนสมหวงั ดงั ใจ ในการเขา้ ถึงพระรตั นตรยั ในตวั ทุกๆ คน ตา่ งคน ต่างนั่ง กันไปเงียบๆ นะ หลวงพอ่ ธมั มชโย สาธชุ น : สภาธรรมกายสากล : ๐๙.๐๐ - ๑๑.๐๐ น. การปฏบิ ัติธรรมคอื การแสวงหาความพอดี 133 www.kalyanamitra.org

ทำ� ถูกแล้วนง่ิ ไว้ กลางดวง เฉยต่อส่งิ ทง้ั ปวง อย่างนัน้ ตรงกลางจักค่อยกลวง ทะลุโลง่ พระผดุ เปน็ ชดุ ช้ัน หลายชั้นเป็นตอนตอน ตะวันธรรม 134 www.kalyanamitra.org

นั่งอย่างมชี วี ิตชีวา วันอังคารที่ ๒๔ กันยายน พ.ศ. ๒๕๔๕ เมอื่ เราบชู าพระรตั นตรยั กนั เสรจ็ เรยี บรอ้ ยแลว้ ตอ่ จากนี้ ไปตงั้ ใจใหแ้ นแ่ นว่ มงุ่ ตรงตอ่ หนทางพระนพิ พานกนั ทกุ ๆ คนนะ ใหน้ ง่ั ขดั สมาธิ โดยเอาขาขวาทบั ขาซา้ ย มือขวาทบั มือซา้ ย ให้ น้ิวชีข้ องมือขา้ งขวาจรดนิว้ หวั แม่มอื ขา้ งซ้าย วางไวบ้ นหนา้ ตกั พอสบายๆ หลับตาของเราเบาๆ ค่อนลูก พอสบายๆ คล้ายๆ กบั ตอนทเี่ ราใกลจ้ ะหลบั อยา่ ไปบบี เปลอื กตา อยา่ กดลกู นยั นต์ า แล้วก็ทำ�ใจของเราให้เบิกบาน ให้แช่มชื่น ให้สะอาด บริสทุ ธิ์ ผอ่ งใส ไรก้ ังวลในทุกสิ่ง ไม่ว่าจะเป็นเรื่องอะไรก็ตาม ให้ปลด ใหป้ ล่อย ใหว้ าง ทำ�ใจใหว้ า่ งๆ นงั่ อยา่ งมีชีวิตชีวา 135 www.kalyanamitra.org

คราวนเ้ี รากม็ าสมมตวิ า่ ภายในรา่ งกายของเราปราศจาก อวยั วะ ปอด ตบั มา้ ม ไต หวั ใจ เปน็ ตน้ สมมตเิ ปน็ ทโี่ ลง่ ๆ วา่ ง ๆ เปน็ ปล่อง เปน็ ช่อง เปน็ โพรง กลวงภายใน คลา้ ยๆ ทอ่ แกว้ ท่อเพชรใสๆ ต้องมีชีวิตชีวาทุกขั้นตอน คราวนเี้ รากม็ าทบทวนหลกั วชิ ชาในการทจี่ ะปฏบิ ตั ธิ รรม ใหเ้ ขา้ ถงึ พระธรรมกายทีพ่ ระเดชพระคณุ หลวงปู่ ทา่ นได้อบรม สงั่ สอนมา ซงึ่ เราจะดเู บาไมไ่ ดเ้ ลยในทกุ ถอ้ ยคำ�ทที่ า่ นไดแ้ นะนำ� เอาไว้ ตั้งแต่ท่านั่ง การหลับตา วางมือ จนกระท่ังมาถึงใจ เราจะดูเบาไม่ไดใ้ นทุกคำ� อย่าฟุง้ จนลืมฟงั นะ ตั้งแต่เริ่มต้นเลย จะต้องนั่งอย่างมีชีวิต ชีวา ต้อง alert หน่อย มีชีวิตชีวา อย่านั่งแบบ ซังกะตาย ให้สังเกตตัวของเราว่า ต้ังแต่ท่านั่ง วางมือ หลับตา วางใจ มชี วี ติ ชวี าทกุ ขน้ั ตอนไหม นง่ั อยา่ งมคี วามสขุ สนกุ สนาน หรือเปลา่ มฉี นั ทะรกั ทจี่ ะนั่งไหม นงั่ อยา่ งเพลดิ เพลนิ แมว้ า่ ยงั ไมเ่ หน็ อะไร มีตรงนี้ไหม สงั เกตนะลูกนะ 136 www.kalyanamitra.org

ถา้ หากมชี วี ติ ชวี า มนั กจ็ ะเรมิ่ สดชน่ื ตง้ั แตเ่ บอ้ื งตน้ มคี วาม พร้อมท้ังกายและใจ พอมีชีวติ ชวี าแล้ว คราวนีเ้ รากส็ ังเกตดวู า่ การกำ�หนดใจของเราตามหลกั วชิ ชาหรอื ความถนดั ซงึ่ แตล่ ะคน ไมเ่ หมอื นกนั เราทำ�อยา่ งมคี วามสขุ ไหม มคี วามสขุ สนกุ กบั การ วางใจไหม ตัง้ แต่ท่ศี นู ย์กลางกาย ฐานท่ี ๗ ซึง่ เราไม่ไดเ้ ห็นเลย มันอยตู่ รงไหน ได้แตค่ าดคะเนเอาว่า ตรงนใ้ี ช่เลย ประมาณนี้ เลย กลางทอ้ ง กลางกายเหนอื สะดอื ขนึ้ มา ๒ นวิ้ มอื กใ็ นเมอื่ เรา หลบั ตาแลว้ มนั มดื ไมเ่ หน็ ฐานที่ ๗ แตก่ ร็ วู้ า่ อยตู่ รงนี้ ประมาณนี้ แล้วเรม่ิ อย่างมีชวี ิตชวี าไหม มคี วามพึงพอใจท่จี ะกำ�หนดใจอยู่ ตรงนไ้ี หม ทัง้ ๆ ท่ยี งั มองไมเ่ หน็ ยังมดื อยู่ จนกระทง่ั ถงึ ขน้ั ตอนนกึ เปน็ ภาพ เปน็ ดวงใสๆ องคพ์ ระ ใสๆ ภาพหลวงปู่ คณุ ยาย หรอื สง่ิ ทเี่ ราคนุ้ เคย คอื นกึ แลว้ ใจเรา สูงส่ง บริสุทธิ์เพ่ิมขึ้น การนึกถึงภาพ นึกอย่างมีชีวิตชีวาไหม สบายหรือเปล่า นี่ก็คือข้อสังเกตอีกข้อหนึ่ง ที่ลูกทุกคนต้อง สงั เกตดู สำ�หรับบางคนที่เรม่ิ จากขา้ งนอก ขา้ งหนา้ หรือขา้ งใน ทฐ่ี านท่ี ๑, ๒, ๓, ๔, ๕, ๖ ตรงน้นั ไปก่อน มชี วี ติ ชวี าไหม นัง่ ดว้ ยใจรักหรอื เปลา่ ทงั้ ท่มี ันกไ็ ม่ไดเ้ หน็ อะไร นั่งอยา่ งมชี วี ติ ชวี า 137 www.kalyanamitra.org

แลว้ กว็ างใจเปน็ ไหมในขอ้ ถดั ไป ตงึ หรอื หยอ่ น ใหส้ งั เกตดู หยาบให้ตรึก ละเอียดให้แตะ นี่ก็เป็นสิ่งท่ีเราจะต้อง สังเกตนะ ของใครของมนั นั่งอย่างมีความสุข สนุกกับการนั่งไหม ถ้าเริ่มต้นมีความสุข สนุกกับการนั่ง มีฉันทะ รักที่จะนั่ง รักที่จะปฏิบัติ รักที่จะเข้าถึง พอมี ตรงนี้แล้ว อย่างอื่นก็ง่ายหมด จะวางใจเฉยๆ โดยไม่ต้องนึกถึงภาพ ใจก็ยังสบาย จะนกึ ถึงภาพ แม้ไม่ชัดเจน ใจก็ยงั คงสบาย เวลาภาวนาสัมมาอะระหังไปใจก็ยังคงสบาย ต้อง สบาย สติสบายให้สม่ำ�เสมอจนกระท่ังหมดเวลาน่ันแหละ ถงึ จะเรียกวา่ ถกู หลกั วชิ ชา ถา้ หากเราทำ�ถกู หลักวชิ ชา ทำ�ถูกตอ้ ง เราจะ มีความรู้สึกว่า เวลามันหมดไปเร็ว นั่งประเดี๋ยว เดียว อ้าว หมดเวลาแล้ว แต่ถ้าไม่ถูกหลักวิชชา จะกระสับกระส่าย ทุรนทุราย ลืมตามาดูเวลา 138 www.kalyanamitra.org

บ้างว่า เมื่อไรจะเลิกสักที อย่างนั้นแสดงว่า ไม่ถูกหลักวิชชาแล้วล่ะ ต้องรีบไปล้างหน้า ล้างตา แล้วก็กลับมานั่งใหม่ วางเบาๆ สบายๆ ใจเย็นๆ ต้องทำ�อย่างนี้นะ ถา้ ถกู หลกั วชิ ชา หลวงพอ่ กย็ งั ยนื ยนั วา่ แมม้ ดื ตอ้ื มดื มดิ กม็ สี ิทธเ์ิ ข้าถงึ ธรรม ลกู ทกุ คนจะต้องเขา้ ถงึ ธรรมอย่างแน่นอน เพราะดวงธรรมก็อยูภ่ ายในตัวของเรานแ่ี หละ กายภายในหรือ องคพ์ ระธรรมกายกอ็ ย่ใู นตัวเรา ไม่ไดอ้ ยนู่ อกตวั เลย เหลือแต่ เพยี งว่าทำ�ใหถ้ ูกวธิ ี สม่ำ�เสมอ ดว้ ยใจรกั มฉี นั ทะ เพราะเหน็ ประโยชน์ แล้วก็ทำ�ด้วยความช่ืนบาน มีชีวิตชีวา ไม่ว่าจะน่ัง นอน ยืน เดิน ถ้าเป็นอย่างนี้ ถึงแน่นอน นี่คือข้อสังเกตใน แต่ละวนั ในแต่ละคร้งั ที่ลงมอื น่ังหลับตา ดตู รงนแ้ี หละ มีชวี ติ ชีวาไหม ต้องสังเกตนะ ถ้าหากมีชีวติ ชีวา เดีย๋ วเราจะเกิดความร้สู กึ วา่ เออ มัน กไ็ ม่ไดย้ ากอะไรเลย การทำ�ภาวนาให้ใจเป็นสมาธอิ ยใู่ นวสิ ัยท่ี เราสไู้ ด้ ทำ�ได้ ไมใ่ ชเ่ ป็นวสิ ัยของหลวงปู่หลวงตาหรอื พระธดุ งค์ เทา่ นน้ั เราจะมคี วามรู้สึกว่า เออ คนอยา่ งเราทีย่ งั มกี เิ ลสหนา ปัญญาหยาบ ยังข้องอยู่กับโลก ยังครองเรือน ยังต้องทำ�มา หากนิ เจอปญั หา เจอแรงกดดนั เรายงั ทำ�ได้ ถา้ เกดิ อยา่ งนแี้ ลว้ นง่ั อยา่ งมชี วี ติ ชวี า 139 www.kalyanamitra.org

กำ�ลังใจก็จะเริ่มมีมา จะเกิดความมั่นใจว่า เราจะต้องได้ต้อง เหน็ สักวันหน่งึ ความม่นั ใจน่ันแหละจะสรา้ งความม่นั ใจถดั ไป เรื่อยๆ เหมอื นคล่นื ลกู แรกกส็ รา้ งคลนื่ ลูกถดั ๆ ไป ความมั่นใจ จะเกิดขึ้น เม่อื ทำ�ถกู วธิ ี ทีนี้สมมติว่า ในแต่ละครั้ง แต่ละวัน เรามีความสุข สนกุ สนานกับการนง่ั หรือมีฉันทะ บางรอบบางครงั้ ได้ ๕ นาที บา้ ง ๑๐ นาทบี า้ ง หรอื มากกวา่ นบ้ี า้ ง กถ็ อื วา่ ดมี ากแลว้ นะลกู นะ คราวน้เี รากจ็ ำ�วธิ ีการนนั้ แลว้ ก็ทำ�บ่อยๆ ซ้ำ�ๆ ใหช้ ำ�นาญ รักที่จะเข้าถึงพระธรรมกายก็ต้องทำ�อย่างที่หลวงพ่อ ว่านะลูกนะ เราจะต้องเขา้ ถึงทุกคน แมเ้ หลือเพยี งครงึ่ ตวั แต่ ศูนย์กลางกายยังอยู่ก็ทำ�ได้ คนตาบอดโดยกำ�เนิด หลวงพ่อ ยังเคยแนะนำ�ให้เขาทำ�ได้เลย ทุกคนทำ�ได้ ยกเว้นคนบ้า คนปญั ญาอ่อน นน่ั เขามวี ิบากกรรมติดตามมา ระบบประสาท ระบบจิตใจมันสูญเสียไป นั่นเป็นข้อยกเว้น ซึ่งมีเปอร์เซ็นต์ ไม่มาก แต่ลูกของหลวงพ่อทุกคน ล้วนแต่เป็นผู้ท่ีสมบูรณ์ ทั้งกายและใจ สั่งสมบุญเก่ามาก็เยอะ จนกระท่ังมาได้ยิน ได้ฟงั ได้ปฏิบัติ เหลืออยา่ งเดยี วทำ�ใหถ้ ูกหลักวิชชา ถกู วธิ ี 140 www.kalyanamitra.org

ต้องได้ดวง ได้องค์พระ ชีวิตจึงจะปลอดภัย สอนตวั เองทกุ วนั วา่ ปรโลกเราไม่ไป ไมไ่ ด้ แลว้ ก่อนไป ปรโลก ตอ้ งเขา้ สู่สมรภูมชิ ่วงชิงภพ ปิดงบดลุ ชวี ิต ถา้ หากว่าเรา ได้ฝึกฝนอบรมจิตของเรามาเป็นอาจิณกรรม อย่างสมำ่ �เสมอ ถ้าเข้าถึงดวงธรรมใสๆ กายภายในใสๆ พระธรรมกายใสๆ จึงจะปลอดภยั และ sure มากเลย ปลอดภัยมีชยั ชนะ ถา้ แค่ ทำ�ทาน รกั ษาศลี ก็อยา่ เพ่ิงประมาท ถ้าเรารกั ษาภาพบญุ ทีเ่ รา สร้างมหาทานบารมี และศีลท่ีรักษาเอาไว้ ถ้ารักษาได้ตลอด จนเป็นกรรมนิมติ อยา่ งน้นั กเ็ ชื่อไดว้ ่าเราไปส่สู คุ ติ แตอ่ ยา่ ลมื วา่ การชงิ ชว่ งชว่ งชงิ มอี ยตู่ ลอดเวลา กำ�ลงั จติ ทจ่ี ะเขม้ แขง็ สเู้ ขาไดน้ นั้ ตอ้ งปฏบิ ตั ธิ รรมไดด้ วงใสๆ องคพ์ ระใสๆ หรอื กายภายในใสๆ อยา่ งนี้ sure ร้อยเปอร์เซน็ ต์ ถ้าเฉพาะ ทานศลี น้ัน อาจจะสัก ๙๐ กวา่ เปอรเ์ ซน็ ต์ ท่ไี ม่ sure ยังมี ๑ เปอรเ์ ซน็ ต์ ๒ เปอรเ์ ซ็นต์ ซ่งึ ๑ เปอร์เซ็นต์ ๒ เปอรเ์ ซ็นตน์ ้ัน ประมาทไม่ได้เลย เพราะวบิ ากกรรมวบิ ากมารที่ตดิ ตามเรามา เป็นระเบิดเวลาทยอยกันมาให้ผลก็มี หรือสอดละเอียดแวบ เดียวมาตดั รอนก็มีนะลกู นะ เพราะฉะนนั้ ถา้ จะให้ sure ลา้ น เปอร์เซ็นต์ ก็ต้องนั่งธรรมะได้ดวงใสๆ กายภายในใสๆ องค์ พระใสๆ นัง่ อยา่ งมชี ีวิตชวี า 141 www.kalyanamitra.org

ลูกหลวงพ่อไปสู่สุคติหมด แล้วก็ไปได้ดีเสียด้วย ช้ัน ดุสติ เปน็ ทห่ี มายเลยละ แต่ขนั้ ทานข้นั ศลี นน้ั ยงั ไม่ sure รอ้ ย เปอร์เซน็ ต์ sure แค่ ๙๗ , ๙๘ เปอรเ์ ซน็ ต์ ทพี่ ูดอยา่ งน้ี ไมใ่ ชใ่ ห้วิตกกงั วล หวาดหว่นั หรอื ให้ท้อใจ ไมใ่ ชอ่ ยา่ งนนั้ นะ แตพ่ ดู ใหไ้ มป่ ระมาท ไมช่ ะลา่ ใจในการดำ�เนนิ ชีวติ เราต้องรู้ความจริงของชีวิตเปน็ อย่างนี้ ถา้ เรารูแ้ ลว้ เราจะ ไดต้ อ่ สู้ หาวธิ กี ารทำ�อยา่ งไรเราจะอยเู่ หนอื กฎเกณฑท์ งั้ ผองนน้ั ทม่ี กี ารชงิ ชว่ งชว่ งชงิ กนั อยตู่ ลอดเวลา เราจำ�เปน็ ตอ้ งศกึ ษา ซงึ่ การรู้ความจริงของชวี ิตอยา่ งนี้ หลวงพอ่ ว่าดนี ะ ไดป้ ระโยชน์ ทีนี้สำ�หรับท่านที่มาถึง ณ จุดที่เราหยุดใจได้บ้างแล้ว เดยี๋ วเหน็ เดย๋ี วหาย เปน็ ชว่ งหวั เลยี้ วหวั ตอ่ ทเ่ี ราจะตอ้ งใหค้ วาม สำ�คญั กบั ตรงนใ้ี หม้ ากๆ ใหม้ ชี วั่ โมงหยดุ ชวั่ โมงนงิ่ ชวั่ โมงกลาง ใหเ้ ยอะๆ ฝกึ หยดุ ฝกึ นงิ่ ไป แตะใจเบาๆ เดย๋ี วการเห็นนนั้ ก็จะ ขยายเวลาออกไปเพม่ิ ขนึ้ จนเปน็ การเหน็ ถาวรเลย ดวงใส กาย ภายในใส องคพ์ ระใสๆ ตดิ อยตู่ ลอดเวลา ไมว่ า่ เราจะหกคะเมน ตลี งั กาอยา่ งไรกย็ งั อยู่กบั เรา ตอ้ งฝกึ ใหถ้ ึงตรงน้ี เพราะฉะนั้น อย่ามีข้ออ้าง ข้อแม้ และเง่ือนไขในการ ปฏบิ ัติธรรม ถ้านกึ ได้เปน็ ตรึก มีเวลาเป็นนง่ั นัง่ ไป ฝกึ ไป แลว้ อยา่ ทอ้ ใจ อยา่ น้อยใจ ในกรณที ี่ไม่ไดด้ งั ใจ ฝกึ ไปเร่อื ยๆ สกั วนั หนงึ่ เรากจ็ ะต้องกำ�ความสำ�เร็จเอาไว้ 142 www.kalyanamitra.org

คืนน้ีก็เช่นเคย ใครเหนื่อย ใครเพลีย ใครง่วง ใครตึง กป็ ลอ่ ยใหห้ ลบั ไปในกลางกาย ใครเมอ่ื ยกข็ ยบั เบาๆ อยา่ ใหไ้ ป สะเทือนคนขา้ งเคียงเขานะลูกนะ ใครฟงุ้ หยาบกล็ มื ตาดดู วงแกว้ องคพ์ ระบนโตะ๊ หมู่ ดหู ลวงปู่ ดูคณุ ยาย พอใจสบาย ก็หลับตาเบาๆ เร่มิ ตน้ ใหม่ ส่วนใครฟงุ้ ละเอยี ด ไมต่ อ้ งลมื ตา เพราะเปน็ ความฟงุ้ ทเ่ี รารตู้ วั และควบคมุ ได้ เพียงแต่ว่าเราไม่ไปสนใจกับความคดิ ทม่ี าในใจ เด๋ียวความคดิ นัน้ กจ็ ะละลายหายสญู ไปเอง ขอให้ลูกทุกคนสมหวังดังใจในการเข้าถึงพระรัตนตรัย ในตัวทุกๆ คนนะลูกนะ ตา่ งคนต่างทำ�กันไปเงยี บๆ หลวงพอ่ ธัมมชโย สาธชุ น : บา้ นแก้วเรอื นทองของคุณยายอาจารยฯ์ : ๑๙.๐๐ - ๒๑.๐๐ น. น่งั อย่างมชี ีวิตชวี า 143 www.kalyanamitra.org

เรยี นใดฤาจักสู ้ วิชชา เรยี นอน่ื ของมารา เขานน้ั เรียนหยุดพทุ ธศาสนา พาหลดุ พน้ จากมารบีบคั้น กลัน่ แกลง้ อนนั ตก์ าล ตะวันธรรม 144 www.kalyanamitra.org

นิวรณ์ ๕ วนั พฤหัสบดีท่ี ๑๐ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๔๕ เม่อื เราบูชาพระรัตนตรยั กนั เสรจ็ เรยี บรอ้ ยแลว้ ตอ่ จากนี้ ไปตง้ั ใจใหแ้ นแ่ นว่ มงุ่ ตรงตอ่ หนทางพระนพิ พานกนั ทกุ ๆ คนนะ ให้น่งั ขดั สมาธิ โดยเอาขาขวาทับขาซา้ ย มือขวาทบั มือซ้าย ให้ นิว้ ชี้ของมอื ขา้ งขวาจรดนิ้วหัวแมม่ อื ขา้ งซ้าย วางไวบ้ นหน้าตัก พอสบายๆ หลับตาของเราเบาๆ ค่อนลูก พอสบายๆ คลา้ ยๆ กบั ตอนทเ่ี ราใกลจ้ ะหลบั อยา่ ไปบบี เปลอื กตา อยา่ กดลกู นยั นต์ า ทำ� ใจของเราใหเ้ บกิ บาน แชม่ ชนื่ ใหส้ ะอาด บรสิ ทุ ธิ์ ผอ่ งใส ไร้กงั วลในทกุ สง่ิ ไมว่ า่ จะเปน็ เร่ืองอะไรกต็ าม ใหป้ ลด ใหป้ ล่อย ใหว้ าง ทำ� ใจให้วา่ งๆ นวิ รณ์ ๕ 145 www.kalyanamitra.org

คราวนเี้ รากม็ าสมมตวิ ่า ภายในร่างกายของเราปราศจาก อวยั วะ ปอด ตบั มา้ ม ไต หวั ใจ เปน็ ตน้ สมมตเิ ปน็ ทโี่ ลง่ ๆ วา่ งๆ เป็นปล่อง เป็นชอ่ ง เปน็ โพรง กลวงภายใน คล้ายๆ ท่อแกว้ ทอ่ เพชรใสๆ วันน้ีเป็นวันคล้ายวันเกิดของพระเดชพระคุณหลวงปู่ ผ้คู น้ พบวชิ ชาธรรมกาย ครบ ๑๑๘ ปี ถ้าหากท่านยังมีชีวติ อยู่ ถงึ วนั นี้ ทา่ นกจ็ ะอายุ ๑๑๘ ปี ทา่ นไดท้ งิ้ ขอ้ วตั รปฏบิ ตั ิ ปฏปิ ทา มโนปณธิ านของทา่ น เปน็ ตน้ บญุ ตน้ แบบใหแ้ กโ่ ลก แลว้ กย็ งั ได้ มอบสง่ิ ทส่ี ำ� คญั สำ� หรบั ชวี ติ ของมวลมนษุ ยแ์ ละเทวดาเอาไวใ้ ห้ กบั โลกอกี ก็คอื ธรรมปฏบิ ตั ทิ ี่จะทำ� ให้เขา้ ถงึ พระรตั นตรยั ในตวั ถึงพุทธรัตนะ ถึงธรรมรัตนะ ถึงสังฆรัตนะ ซ่ึงรัตนะทั้งสามนี้ เป็นที่พ่ึงที่ระลึกของมวลมนุษยชาติ ของตัวเราทั้งหลาย เป็น ผูท้ ่ีจะนำ� ให้เราขา้ มพ้นวัฏสงสาร ไปสฝู่ ั่งอมตะพระนพิ พานได้ การปฏิบัติธรรม ท่านสรุปวิธีการเอาไว้โดยย่อว่า “หยุด เป็นตัวส�ำเร็จ” ท่ีจะท�ำให้เข้าถึงพระรัตนตรัยในตัว เข้าถึง พระอริยบุคคลภายใน ซ่ึงเราไม่ต้องเสียเวลาไปแสวงหา พระอรยิ บคุ คลภายนอก เพราะดยู ากวา่ ทา่ นใดบคุ คลใดจะเปน็ พระอรยิ เจา้ แตท่ า่ นแนะใหไ้ ดเ้ ขา้ ถงึ พระอรยิ บคุ คลภายใน จะเปน็ โคตรภบู ุคคล พระโสดาบนั พระสกิทาคามี พระอนาคามี หรือ พระอรหันต์ ตลอดจนกระท่ังพระอรหันตสมั มาสัมพทุ ธเจ้าวา่ 146 www.kalyanamitra.org

อยู่ภายในกายยาววา หนาคบื กว้างศอกของเรานแ่ี หละ และ จะเขา้ ถึงก็ด้วยหยดุ กบั น่ิง หยุดเป็นตัวส�ำเร็จ คือเอาใจที่แวบไปแวบมาคิดไปใน เรอ่ื งราวตา่ งๆ นำ� กลบั มาหยดุ นงิ่ อยกู่ บั เนอื้ กบั ตวั ทศ่ี นู ยก์ ลางกาย ฐานท่ี ๗ ในกลางท้องของเรา ในระดับท่ีเหนือจากสะดือขึ้น มา ๒ น้ิวมือ โดยให้ก�ำหนดบริกรรมนิมิตเป็นดวงใสๆ กลม รอบตัว เหมือนดวงแก้วกายสิทธิ์ แต่ว่าใสประดุจเพชรลูกที่ เจยี ระไนแลว้ ไมม่ ตี ำ� หนเิ ลย โตเทา่ กบั แกว้ ตาของเรา คอื ไมเ่ ลก็ ไมใ่ หญ่ ขนาดปลายนว้ิ กอ้ ย นว้ิ ชี้ นวิ้ นางของเรา อยใู่ นกลางทอ้ ง ให้เอามาหยุดน่ิงอยทู่ ีฐ่ านท่ี ๗ พรอ้ มกบั ประคองใจดว้ ยบรกิ รรมภาวนาวา่ สมั มาอะระหงั เรอื่ ยไปเลย กค่ี รง้ั กไ็ ด้ จนกวา่ ใจจะหยดุ นงิ่ ซง่ึ จะมอี าการอยา่ งน้ี คอื เหมือนเราลืมค�ำภาวนาสัมมาอะระหงั ไป แตใ่ จไมฟ่ ุ้งไปคิด เรอื่ งอืน่ หรอื เกิดความรู้สกึ วา่ ไมอ่ ยากจะภาวนาตอ่ ไป อยาก จะหยุดใจนิ่งอย่างน้ีอย่างเดียว คือตรึกนึกถึงดวงใส หยุดอยู่ ในกลางดวงใส น่คี อื คำ� แนะน�ำของทา่ นว่า ต้องหยดุ อยา่ งน้ีนะ เพราะใจไม่หยุด ท�ำให้เราเข้าไม่ถึงสิ่งที่ดี ที่มีอยู่ในตัวของเรา ซ่ึงเป็นแผนผังของชีวิต ท�ำให้เข้าไม่ถึงพระรัตนตรัยในตัว ซึ่ง เปน็ ที่พึ่งที่ระลกึ ภายใน นวิ รณ์ ๕ 147 www.kalyanamitra.org

นิวรณ์ ๕ ท่ใี จเราไมห่ ยดุ เพราะว่ามีนิวรณ์ ๕ มาเป็นเคร่ืองก้นั นวิ รณ์ แปลวา่ เครอื่ งกัน้ ก้นั ไม่ใหใ้ จของเรา หรือเห็น จำ� คดิ รู้ เข้าไปถึงดวงธรรมภายใน ไมใ่ หใ้ จของเราตกศูนย์เขา้ ไป ถงึ ดวงธรรมทีท่ ำ� ใหเ้ ป็นกายมนุษย์หยาบ ใส บริสทุ ธิ์ โตเทา่ กับ ฟองไข่แดงของไก่ แล้วก็ลอยขึ้นมาเป็นดวงปฐมมรรค คือกั้น ไมใ่ ห้เขา้ ถึงปฐมมรรค เขาเรยี กวา่ นิวรณ์ ๕ มตี งั้ แต่ กามฉนั ทะ คอื การตรกึ ถงึ เรอื่ งเพศบา้ ง เรอ่ื งทรพั ยส์ มบตั ิ บา้ ง หรือคน สัตว์ สงิ่ ของ เป็นตน้ พยาบาท ความขุน่ มวั ขัดเคอื งใจ มงุ่ ร้ายเขา วิจิกิจฉา ความลังเลสงสัย สงสัยว่า เออ มันมีจริงไหม คนอย่างเราจะเข้าถงึ หรอื หรือมคี นอ่นื เขา้ ถงึ หรอื เปลา่ ถนี มทิ ธะ ความงว่ ง ความทอ้ เคลิบเคล้ิม อทุ ธัจจกุกกุจจะ ความฟงุ้ คิดไปในเร่อื งราวต่างๆ นิวรณ์ ๕ นี้เป็นเคร่ืองก้ันไม่ให้เราเข้าถึงธรรมภายใน อปุ มาเหมอื นเรามดี วงตาทสี่ ามารถเหน็ อะไรกไ็ ด้ แตถ่ กู ถงุ ดำ� มา สวมศรี ษะครอบเอาไวถ้ งึ ๕ ชนั้ ท�ำใหม้ องอะไรไมเ่ หน็ ไปตาม ความเปน็ จรงิ ถุงดำ� ๕ ชน้ั ก็คล้ายๆ กบั นวิ รณ์ทง้ั ๕ นี่แหละ 148 www.kalyanamitra.org

เพราะนิวรณ์มันด�ำมืดเป็นเคร่ืองก้ันในการเห็น ไม่ให้ใจเรา เขา้ ถงึ ดวงธรรม ถงึ ดวงปฐมมรรค แมม้ อี ยใู่ นตวั กเ็ ขา้ ไมถ่ งึ เมอื่ เข้าไมถ่ งึ จึงไม่รวู้ า่ มี เราจึงไมเ่ คยเจอความสขุ ท่แี ท้จรงิ ไม่เคย อบอุน่ ใจเลย เพราะเข้าไม่ถงึ พระรัตนตรัย แตพ่ ระเดชพระคุณหลวงปู่ ทา่ นแนะว่า เอาใจมาหยุดนิ่ง ตรกึ ถงึ ดวงใส หยดุ อยกู่ ลางดวงใสๆ แลว้ กภ็ าวนาสมั มาอะระหงั เรอ่ื ยไป นอกจากดวงแลว้ อาจจะตรกึ ถงึ องคพ์ ระ หรอื ภาพหลวงปู่ ภาพคณุ ยาย หรือสง่ิ ที่คนุ้ เคยกไ็ ด้ เพ่ือใหเ้ ปน็ ที่ยดึ ท่เี กาะของ ใจเรา ใจเราจะได้อย่กู บั เนื้อกบั ตวั อยทู่ ี่ฐานท่ี ๗ พอหยุดน่งิ นานๆ ไม่ช้ากจ็ ะถูกสว่ นไปเอง ดวงภายใน กายภายใน พอถูกส่วนก็จะตกศูนย์วูบไปท่ีฐานท่ี ๖ จะไปยกเอา ดวงธรรมท่ีท�ำให้เป็นกายมนุษย์หยาบใสบริสุทธิ์โตเท่ากับ ฟองไข่แดงของไก่ลอยข้ึนมา อยู่ที่ฐานท่ี ๗ ซึ่งท่านเรียกว่า ดวงธมั มานปุ ัสสนาสติปฏั ฐาน คอื ธรรมเบอื้ งตน้ หรอื ดวงปฐม- มรรค แปลวา่ ต้นทางทีจ่ ะไปสอู่ ายตนนพิ พาน เม่ือธรรมดวงนี้บังเกิดข้ึน เราก็จะเห็นหนทางท่ีจะเข้าไป สู่ภายใน ซ่ึงเป็นเส้นทางสายกลางของพระอริยเจ้า จะเป็น จุดเลก็ ๆ ใสๆ ซง่ึ พอแตะใจเบาๆ จดุ เลก็ ใสในกลางดวงธมั มา- นิวรณ์ ๕ 149 www.kalyanamitra.org

นุปัสสนาสติปัฏฐานก็จะขยายใหญ่ข้ึน ดวงเดิมก็ขยายจน ตกขอบไปเลย ดวงใหม่เกิดขึ้น เป็นเคร่ืองกรองกล่ันใจเราให้ บริสุทธ์ิ คอื ดวงศลี และในกลางดวงศีลก็จะมจี ุดเล็กๆ จดุ ศนู ย์กลางเลก็ ๆ น่นั แหละ เปน็ ชอ่ งทางเดินของใจ เรา ก็หยุดต่อไป ดวงศีลก็ขยาย พร้อมกับจุดเล็กตรงกลางขยาย พร้อมๆ กันมา ดวงถัดมาก็คือ ดวงสมาธิ แล้วก็เข้าถึงดวง ปัญญา ดวงวมิ ุตติ แต่ตรงกลางดวงวิมุตติญาณทัสสนะน่ีแปลก จุดเล็กใส เหมอื นกนั เวลาเราดหู า่ งๆ ปกตนิ า่ จะเปน็ ดวงเกดิ ขน้ึ แตก่ ลาง ดวงวิมุตติญาณทัสสนะ จุดเล็กใสๆ น้ันกลายเป็นกายมนุษย์ ละเอยี ด คือ ขยายออกมาเปน็ กายท่นี ่งั สมาธิ หนา้ ตาเหมอื น กบั ตวั ของเรา ทา่ นหญงิ เหมอื นทา่ นหญงิ ทา่ นชายเหมอื นทา่ น ชาย โตเตม็ สว่ นเลย นงั่ สมาธิ หันหน้าออกไปทางเดยี วกบั ตวั ของเรา นีซ่ มิ นั แปลก มันอัศจรรย์จริงๆ ว่า พระเดชพระคุณ หลวงปู่ไปค้นเจอได้อยา่ งไร เขา้ ไปถงึ กายในกาย กายมนษุ ยล์ ะเอยี ด ไปกายทพิ ย์ กาย ทพิ ย์ละเอยี ด กายรูปพรหมหยาบ กายรูปพรหมละเอียด กาย อรูปพรหมหยาบ กายอรูปพรหมละเอียด กายธรรมโคตรภู หยาบ กายธรรมโคตรภลู ะเอยี ด กายธรรมพระโสดาบันหยาบ กายธรรมพระโสดาบนั ละเอยี ด กายธรรมพระสกทิ าคามหี ยาบ กายธรรมพระสกทิ าคามลี ะเอยี ด กายธรรมพระอนาคามหี ยาบ 150 www.kalyanamitra.org

กายธรรมพระอนาคามลี ะเอยี ด กายธรรมพระอรหตั หยาบ กาย ธรรมพระอรหตั ละเอยี ด ท้ังหมด ๑๘ กาย นับจากกายมนุษย์หยาบ ไปถึงกายธรรมอรหัต ระหว่างกายก็จะมีธรรม ๖ ดวง เป็นเครื่องคั่นเพ่ือกล่ันใจเชื่อมให้ไปถึง อีกกายหนึ่ง ๑๘ กายนี้เป็นแผนผังที่ติดมาดั้งเดิม ต้ังแต่ ปฐมชาติท่ีได้เกิดมาเป็นมนุษย์ แต่ถึงแม้จะติด มา ถ้าหากไม่มีพระเดชพระคุณหลวงปู่ของเรา สละชีวิต ค้นพบ น�ำมาเปิดเผย เราจะไม่มีวัน รู้เด็ดขาด ทีน้ีถ้าไม่รู้มันอันตราย เพราะโอกาสที่เราจะ ด�ำเนินชีวิตผิดพลาดจะมีมาก เพราะสิ่งแวดล้อม มันอ�ำนวยให้ไปนรกท้ังส้ิน เหมือนชาวประมง ท่ีออกทะเล คืบก็ทะเล ศอกก็ทะเล เมตรวา ก็ทะเล รอบตัวเราคิดพูดท�ำอะไรนิดหน่อย กน็ รก อนั ตรายมาก ไมร่ ไู้ มไ่ ด้ ไมร่ แู้ ลว้ กจ็ ะทำ� ผดิ นิวรณ์ ๕ 151 www.kalyanamitra.org

กฎแห่งกรรม มีวิบากเป็นผล ทุกข์ทั้งในปัจจุบัน ทุกข์ท้ังในอนาคต ในอบาย ในสังสารวัฏ ซึ่ง ยาวนานมาก อันตรายมากๆ พระเดชพระคณุ หลวงปทู่ า่ นค้นพบ มาแนะนำ� ทำ� ใหเ้ รา เขา้ ถงึ ความสขุ ทแ่ี ทจ้ รงิ ไดใ้ นปจั จบุ นั ไดร้ เู้ รอื่ งราวความจรงิ ของ ชีวิต จะพ้นวิบากกรรมได้ต้องเข้าถึงกายธรรม นี่เป็นสิ่งท่ีเรา ต้องการทราบมากว่าเม่ือไรจะพ้น นอกจากไปเจอพระสัมมา สมั พทุ ธเจา้ แลว้ กต็ อ้ งคน้ ควา้ ดว้ ยตวั เองไปถงึ กายธรรม ไปเปน็ อันหนึ่งอันเดียวกับกายธรรมจึงจะพ้นได้ ความรู้อย่างนี้เป็น สงิ่ ที่หาไดย้ ากย่งิ ไม่มีใครมาบอกเรา บอกแต่กว้างๆ วา่ อยา่ ไปท�ำบาป ใหท้ ำ� ดี ท�ำใจใหใ้ ส แต่จะพน้ กรรมอยา่ งไร และเรา ก็ทำ� ผิดพลาดกนั มาก็เยอะ เพราะเวียนว่ายตายเกิดมานบั ภพ นับชาติไมถ่ ว้ น แค่นกี้ เ็ ป็นพระคุณทล่ี ้นเหลอื จริงๆ หลวงพอ่ ธมั มชโย สาธชุ น : บ้านแกว้ เรอื นทองของคณุ ยายอาจารยฯ์ : ๑๙.๐๐ - ๒๑.๐๐ น. 152 www.kalyanamitra.org

ตอ้ งมองจ่งึ เห็นไซร้ ในใจ หม่นั หยดุ มองเร่ือยไป ส่ิงนัน้ มองพระเห็นพระใส ผดุ ผา่ น เชอ่ื พอ่ อย่าดอ้ื ร้ัน อย่างนี้เหน็ ใส ตะวันธรรม 154 www.kalyanamitra.org