ທັກສະ ແລະ ເທັກນິກການສອນ

ກະຊວງສກຶ ສາທກິ ານ ແລະ ກິລາ ກົມສາ້ ງຄູ ວິທະຍາໄລຄຫູ ຼວງພະບາງ ວທິ ະຍາໄລຄູຫຼວງພະບາງ ສາ້ ງວຊິ າຊບີ ຄສູ ູ່ຄວາມເປນັ ເລີດ ປະເສດີ ດວ້ ຍຄຸນນະທໍາ ສົ່ງເສີມວັດທະນະທາໍ ທີ່ເປັນເອກະລັກ ພດັ ທະນາສ່ີງິ ແວດລ້ອມ ສາ້ ງຄວາມພອ້ ມກ້າວສ່ສູ າກົນ ເອກະສານຄາໍ ສອນ ທັກສະ ແລະ ເທກັ ນິກການສອນ ສາຍຄູມັດທະຍົມ ລະບົບ 12+4 ສມົ ຈດິ ແສງພະສິດໄຊ 2020

ກະຊວງສກຶ ສາທິການ ແລະ ກລິ າ ກມົ ສາ້ ງຄູ ວທິ ະຍາໄລຄຫູ ວຼ ງພະບາງ ວທິ ະຍາໄລຄຫູ ວຼ ງພະບາງ ສາ້ ງວຊິ າຊບີ ຄສູ ູ່ຄວາມເປນັ ເລດີ ປະເສດີ ດວ້ ຍຄນຸ ນະທາໍ ສົງ່ ເສມີ ວດັ ທະນະທາໍ ທເີ່ ປນັ ເອກະລກັ ພດັ ທະນາສິີງ່ ແວດລອ້ ມ ສ້າງຄວາມພອ້ ມກ້າວສູ່ສາກນົ ເອກະສານຄາໍ ສອນ ວຊິ າ: ທກັ ສະ ແລະ ເທກັ ນກິ ການສອນ ແປໂດຍ: ອຈ.ປທ ນາງ ສມົ ຈດິ ແສງພະສດິ ໄຊ ກວດແກໂ້ ດຍ: ປທ ຫງົ ຄາໍ ບດຸ ດວງທບິ ປທ ບນຸ ຈນັ ວນັ ທະມາລີ ປຕ ນາງ ສມົ ຈິດ ສີສຸພັນ 2020

ຄາໍ ນາໍ ເອກະສານຄໍາສອນລາຍວິຊາທັກສະ ແລະ ເທັກນິກການສອນນີ້ໄດ້ຮຽບຮຽງຂຶ້ີນໂດຍເນັີ້ນໃຫ້ຜູ້ສຶກສາ ມີຄວາມຮຄູ້ ວາມເຂົ້ີາໃຈຢາ່ ງກວ້າງຂວາງເລີກເຊງ່ີິ ໃນທັກສະ ແລະ ເທກັ ນກິ ການສອນແບບຕູ່າງໆ ເພອ່ີ ສາມາດນໍາໄປ ໃຊ້ຝຶກທັກສະຈົນເກີດຄວາມຊໍານານຕະຫຼອດຈົນສາມາດນໍາໄປປະຍຸກໃຊ້ເພ່ີອໃຫ້ເກີດປະໂຫຍດໃນການ ປະກອບອາຊບິ ອ່ີນໆທີກ່ ຽູ່ ວຂອ້ ງອກີ ດ້ວຍ. ໃນການຮຽບຮຽງເອກະສານຄໍາສອນເຫຼັ້ີມນີ້ຜູ້ຮຽບຮຽງໄດ້ແບູ່ງເປັນ 18 ຫົວຂ້ໍ ປະກອບດ້ວຍຄວາມ ເຂີົາ້ ໃຈກ່ຽູ ວກບັ ທັກສະ ແລະ ເທັກນກິ ການສອນ, ທັກສະການນາໍ ເຂົີາ້ ສູ່ບດົ ຮຽນ, ທກັ ສະການສາ້ ງຄວາມສນົ ໃຈ, ທກັ ສະການໃຊຄ້ າໍ ຖາມ, ທກັ ສະການໃຊ້ສ່ີການສອນ, ທກັ ສະການເລົ່າເລີ່ອງ, ທັກສະການໃຫ້ກາໍ ລັງໃຈ, ທັກສະການ ໃຊ້ກິລິຍາ-ທູ່າທາງ ແລະ ວາຈາ, ທັກສະການໃຊ້ກະດານດໍາ, ທັກສະການຍົກຕົວຢ່າງ, ທັກສະການສະຫຼຸບ ບົດຮຽນ, ເທັກນິກການສອນໃນກຸູ່ມໃຫຍູ່, ກຸູ່ມຍູ່ອຍ ແລະ ລາຍບຸກຄົນ, ເທັກນິກການໃຊ້ເກມ ແລະ ເພງ ປະກອບການຮຽນ-ການສອນ, ການສອນໂດຍໃຊ້ບົດບາດສົມມຸດ, ເທັກນິກການສອນແບບການສອນແບບມີ ສວູ່ ນຮວູ່ ມ, ເທກັ ນິກການໃຊ້ຂະບວນການຄິດ ແລະ ເທກັ ນກິ ການສອນແບບໂຄງສ້າງຄວາມຮູ.້ ເອກະສານຄໍາສອນເຫີັຼ້ມນີ້ ຜູ້ຂຽນໄດ້ຂຽນຂ້ຶນີ ເພີ່ອປະກອບການບັນຍາຍຕັງ້ີ ແຕ່ປູ ກີ ານສກສາ 2547 ມາ ໄດປ້ ັບປຸງໃຫ້ທັນສະໄໝ ແລະ ສອດຄ່ອູ ງກັບຫຼັກສູດປະຈຸບັນ ເພ່ີອໃຫຜ້ ້ສູ ກຶ ສາ ແລະ ຜ້ສູ ົນໃຈສາມາດນໍາໄປໃຊ້ ກະກຽມບົດຮຽນເພອີ່ ຝກຶ ທັກສະຂອງຜ້ຮູ ຽນໄດ້ເປນັ ຢ່າງດ.ີ ຂຂອບໃຈມາຍງັ ມະຫາວິທະຍາໄລ, ອາຈານ ແລະ ຜ້ຊູ ງົ ຄຸນວດຸ ທິ ທໄ່ີ ດໃ້ ຫຄ້ ໍາແນະນາໍ ຈົນເຮັດໃຫ້ຜູ້ຂຽນ ເອກະສານສາມາດນໍາມາໃຊເ້ ປນັ ເອກະສານອ້າງອງິ ໃນການຮຽບຮຽງເອກະສານຄາໍ ສອນເຫັມຼີ້ ນ.ີ້ ສຸພນິ ບນຸ ຊວູ ົງ 9 ກຸມພາ 2549

ສາລະບນັ ໜາ້ ຄາໍ ນາໍ ................................................................................................................ 1 ສາລະບນັ ......................................................................................................... 2 ສາລະບັນຮູບ..................................................................................................... 9 ສາລະບັນຕາຕະລາງ ........................................................................................... 11 ບົດທີ 1 ບດົ ນາໍ ...................................................................................................... 1 ການປະຕຮິ ບູ ການຮຽນຮູ້ຕາມກົດໝາຍການສກຶ ສາແຫູ່ງຊາດ.............................................. 1 ການຈດັ ການຮຽນຮູ້ຕາມຕາມກົດໝາຍການສກຶ ສາແຫ່ງູ ຊາດ ............................................. 3 ທດິ ສະດກີ ານຮຽນຮູ້ຕາມກົດໝາຍການສກຶ ສາແຫູ່ງຊາດ ................................................... 5 ອົງປະກອບຂອງການຈັດການຮຽນຮູ້.......................................................................... 7 ພຶີນ້ ຖານຄວາມຄດິ ທາງປັນຍາ ................................................................................. 7 ພ້ນີຶ ຖານຄວາມຕິດທາງຈິດຕະວິທະຍາ ........................................................................ 8 ຄວາມໝາຍ ແລະ ເປົາ້ ໝາຍຂອງການຈດັ ການຮຽນຮູ້ ...................................................... 9 ລັກສະນະການຮຽນຮທູ້ ່ເີ ນີັ້ນຜູ້ຮຽນເປນັ ໃຈກາງ ........................................................... 10 ຕວົ ຊ້ີວດັ ທີສ່ ະແດງເຖງິ ການຮຽນຮູ້ຂອງຜູ້ຮຽນ ............................................................ 12 ຕວົ ຊວີ້ ັດການສອນຂອງຜູ້ສອນທ່ເີ ນ້ັີນຜູ້ຮຽນເປນັ ໃຈກາງ ................................................ 12 ການພດັ ທະນາພດຶ ຕກິ າໍ ການສອນ ........................................................................... 13 ສະຫຸຼບ .......................................................................................................... 13 ຄາໍ ຖາມທົບທວນ ............................................................................................. 13 ບດົ ທີ 2 ຄວາມເຂາີ້ົ ໃຈກຽູ່ ວກບັ ທກັ ສະ ແລະ ເທກັ ນກິ ການສອນ ............................................... 15 ຄວາມໝາຍຂອງທກັ ສະການສອນ .......................................................................... 15 ລກັ ສະນະຜສູ້ ອນທ່ີມີທັກສະການສອນ...................................................................... 16 ຄວາມໝາຍຂອງເທກັ ນກິ ການສອນ ........................................................................ 17 ຄວາມສາໍ ຄນັ ຂອງທກັ ສະການສອນ ແລະ ການຝກຶ ທກັ ສະການສອນ ................................... 18 ຄວາມໝາຍຂອງການສອນແບບຈລຸ ະພາກ................................................................. 18 ຫກຼັ ການສໍາຄັນຂອງການສອນແບບຈລຸ ະພາກ ............................................................. 19 ຂະບວນການຝຶກທກັ ສະການສອນແບບຈລຸ ະພາກ ......................................................... 19 ແຜນການສອນແບບຈລຸ ະພາກ .............................................................................. 21 ປະໂຫຍດຂອງການສອນແບບຈຸລະພາກ.................................................................... 22 ທກັ ສະການສອນທີ່ສາໍ ຄນັ ຕໍ່ການສອນ ..................................................................... 23 ສະຫຼຸບ .......................................................................................................... 23

ຄໍາຖາມທບົ ທວນ ............................................................................................. 23 ບດົ ທີ 3 ທກັ ສະການນາໍ ເຂາົ້ີ ສບູ່ ົດຮຽນ ........................................................................... 24 ຄວາມໝາຍຂອງການນາໍ ເຂົີ້າສບູ່ ົດຮຽນ.................................................................... 24 ຄວາມຈາໍ ເປນັ ແລະ ຄວາມສາໍ ຄັນຂອງການນໍາເຂົີ້າສ່ບູ ົດຮຽນ ........................................... 24 ເທກັ ນິກການນາໍ ເຂີ້າົ ສູ່ບົດຮຽນ.............................................................................. 25 ຂໍຄ້ ວນຄໍານຶງໃນການນໍາເຂີ້ົາສູ່ບົດຮຽນ..................................................................... 28 ຂ້ໍສະເໜເີ ເນະໃນການນໍາເຂີົາ້ ສ່ບູ ົດຮຽນ .................................................................... 28 ການວາງແຜນການຝຶກທກັ ສະການນໍາເຂີ້ົາສ້ບູ ົດຮຽນ ..................................................... 28 ການວດັ ຜົນ ແລະ ການປະເມນີ ຜນົ ທກັ ສະການນາໍ ເຂາີ້ົ ສບູ່ ົດຮຽນ ....................................... 29 ສະຫຸບຼ ......................................................................................................... 35 ຄໍາຖາມທບົ ທວນ ............................................................................................. 35 ບົດທີ 4 ທກັ ສະການສາ້ ງຄວາມສນົ ໃຈ ........................................................................... 36 ຄວາມໝາຍຂອງການສາ້ ງຄວາມສົນໃຈ ................................................................... 36 ຄວາມສາໍ ຄັນຂອງການສາ້ ງຄວາມສົນໃຈ .................................................................. 37 ເທກັ ນິກຂອງການສ້າງຄວາມສົນໃຈ........................................................................ 37 ປະໂຫຍດຂອງການສາ້ ງຄວາມສນົ ໃຈ ...................................................................... 42 ຂ້ໍສະເໜແີ ນະໃນການສາ້ ງຄວາມສົນໃຈ .................................................................... 43 ການວາງແຜນຝກຶ ທກັ ສະການສ້າງຄວາມສນົ ໃຈ .......................................................... 43 ການວັດຜົນ ແລະ ການປະເມີນຜນົ ການສາ້ ງຄວາມສົນໃຈ............................................... 43 ສະຫຸຼບ ......................................................................................................... 48 ຄໍາຖາມທບົ ທວນ ............................................................................................. 48 ບດົ ທີ 5 ທກັ ສະການໃຊຄ້ າໍ ຖາມ .................................................................................. 49 ຄວາມໝາຍຂອງທັກສະການໃຊຄ້ າໍ ຖາມ................................................................... 49 ຄວາມສາໍ ຄັນຂອງການໃຊຄ້ າໍ ຖາມ.......................................................................... 49 ລກັ ສະນະຂອງຄາໍ ຖາມທີ່ດີ................................................................................... 50 ປະເພດຂອງຄາໍ ຖາມ.......................................................................................... 50 ເທັກນກິ ການໃຊຄ້ ໍາຖາມ..................................................................................... 52 ປະໂຫຍດຂອງການໃຊ້ຄາໍ ຖາມ.............................................................................. 54 ຂໍ້ຄວນຄາໍ ນຶງໃນການໃຊ້ຄໍາຖາມ............................................................................ 55 ການວາງແຜນການຝຶກທກັ ສະການໃຊ້ຄາໍ ຖາມ ............................................................ 55 ການວັດຜົນ ແລະ ການປະເມນີ ຜນົ ການຝກຶ ທກັ ສະການໃຊຄ້ າໍ ຖາມ .................................... 55 ສະຫຼບຸ ......................................................................................................... 58 ຄາໍ ຖາມທົບທວນ ............................................................................................. 58 ບົດທີ 6 ທກັ ສະການໃຊສ້ ກ່ີ ານຮຽນ-ການສອນ.................................................................. 59 ຄວາມໝາຍຂອງການໃຊ້ສ່ີການສອນ ...................................................................... 59 ຄວາມສາໍ ຄນັ ຂອງສ່ກີ ານຮຽນ-ການສອນ .................................................................. 59

ປະເພດຂອງສ່ີການຮຽນ-ການສອນ ......................................................................... 60 ປະເພດຂອງສີ່ການຮຽນ-ການສອນທຄີ່ ວນສຶກສາ......................................................... 60 ຫຼກັ ການໃຊ້ສີກ່ ານຮຽນ-ການສອນ ......................................................................... 61 ເທກັ ນກິ ວິທີການໃຊ້ສີ່ການສອນ ............................................................................ 62 ປະໂຫຍດຂອງການໃຊສ້ ່ີການສອນ ......................................................................... 64 ຂ້ນັີ ຕອນການໃຊສ້ ີກ່ ານສອນ ................................................................................ 65 ການວາງແຜນການຝຶກທກັ ສະການໃຊສ້ ່ີການຮຽນ-ການສອນ ........................................... 66 ການວັດຜນົ ແລະ ການປະເມນີ ຜນົ ການຝກຶ ທກັ ສະການໃຊສ້ ີ່ການຮຽນ-ການສອນ ................... 66 ສະຫບຸຼ .......................................................................................................... 72 ຄໍາຖາມທບົ ທວນ ............................................................................................. 72 ບົດທີ 7 ທກັ ສະການເລາ່ົ ເລອີ່ ງ .................................................................................... 73 ຄວາມໝາຍຂອງການເລົາ່ ເລອ່ີ ງ ............................................................................. 73 ຄວາມສໍາຄນັ ຂອງການເລົ່າເລອີ່ ງ ............................................................................ 74 ເທກັ ນກິ ວທິ ີຂອງການເລົ່າເລີອ່ ງ ............................................................................. 74 ການນາໍ ການເລົາ່ ເລີອ່ ງໄປສ່ກູ ານສອນ ...................................................................... 78 ປະໂຫຍດຂອງການເລົ່າເລ່ອີ ງ ................................................................................ 79 ການວາງແຜນການຝຶກທກັ ສະການເລົ່າເລີ່ອງ .............................................................. 80 ການວັດຜົນ ແລະ ການປະເມນີ ຜນົ ການຝຶກທກັ ສະການເລົ່າເລີ່ອງ....................................... 80 ສະຫບຸຼ .........................................................................................................85) ຄາໍ ຖາມທົບທວນ ............................................................................................. 85 ບົດທີ 8 ທກັ ສະການເສມີ ກາໍ ລງັ ໃຈ ............................................................................... 86 ຄວາມໝາຍຂອງການເສີມກໍາລງັ ໃຈ ........................................................................ 86 ຄວາມສາໍ ຄັນຂອງການເສີມກາໍ ລງັ ໃຈ ....................................................................... 86 ຫັຼກຈດິ ຕະວທິ ະຍາໃນການເສມີ ກໍາລງັ ໃຈ................................................................... 87 ປະເພດຂອງການເສີມກໍາລງັ ໃຈ.............................................................................. 88 ປະຕິບັດໃນການເສີມກາໍ ລັງໃຈໃນການຮຽນ-ການສອນ .................................................. 91 ປະໂຫຍດຂອງການເສີມກາໍ ລງັ ໃຈໃນການຮຽນ-ການສອນ .............................................. 92 ຂ້ໍສະເໜີແນະຂອງການເສມີ ກໍາລັງໃຈ ....................................................................... 92 ການວາງແຜນການຝຶກທັກສະການເສີມກໍາລັງໃຈ ......................................................... 92 ການວດັ ຜນົ ແລະ ການປະເມນີ ຜົນການຝກຶ ທກັ ສະການເສມີ ກໍາລັງໃຈ ................................. 93 ສະຫຸບຼ .......................................................................................................... 96 ຄໍາຖາມທບົ ທວນ ............................................................................................. 96 ບດົ ທີ 9 ທກັ ສະການໃຊກ້ ລິ ຍິ າ, ທາູ່ ທາງ ແລະ ວາຈາ............................................................ 97 ຄວາມໝາຍຂອງທກັ ສະການໃຊ້ກລິ ິຍາ, ທາູ່ ທາງ ແລະ ວາຈາ ........................................... 97 ຄວາມສາໍ ຄນັ ຂອງການໃຊ້ກິລຍິ າ, ທາູ່ ທາງ ແລະ ວາຈາ................................................... 97 ເທັກນກິ ການໃຊ້ກິລິຍາ, ທູ່າທາງ ແລະ ວາຈາ ............................................................. 98

ປະໂຫຍດຂອງການໃຊໃ້ ຊກ້ ລິ ຍິ າ, ທາູ່ ທາງ ແລະ ວາຈາ .................................................102 ວທິ ກີ ານຝກຶ ທັກສະໃນການໃຊ້ໃຊ້ກິລຍິ າ, ທາູ່ ທາງ ແລະ ວາຈາ........................................102 ການວາງແຜນການຝກຶ ທັກສະການໃຊກ້ ິລຍິ າ, ທູາ່ ທາງ ແລະ ວາຈາ ...................................102 ການວັດຜນົ ແລະ ການປະເມີນຜົນການຝຶກທກັ ສະການໃຊ້ກິລຍິ າ, ທ່າູ ທາງ ແລະ ວາຈາ ...........103 ສະຫບຼຸ ........................................................................................................106 ຄໍາຖາມທບົ ທວນ ............................................................................................106 ບດົ ທີ 10 ທກັ ສະການໃຊກ້ ານໃຊກ້ ະດານດາ .................................................................. 107 ຄວາມໝາຍຂອງທກັ ສະການໃຊ້ກະດານດໍາ ..............................................................107 ຄວາມສໍາຄັນຂອງທັກສະການໃຊກ້ ະດານດໍາ .............................................................107 ປະເພດຂອງກະດານດໍາ......................................................................................108 ການຝຶກທັກສະການໃຊກ້ ະດານດໍາ ........................................................................108 ຄຸນຄາູ່ ແລະ ປະໂຫຍດຂອງກະດານດໍາ....................................................................109 ການວາງແຜນການຝກຶ ທັກສະການໃຊ້ກະດານດໍາ........................................................109 ການວດັ ຜນົ ແລະ ການປະເມນີ ຜນົ ການໃຊກ້ ະດານດໍາ ..................................................110 ສະຫຸຼບ ........................................................................................................112 ຄໍາຖາມທບົ ທວນ ............................................................................................112 ບົດທີ 11 ທກັ ສະການຍກົ ຕວົ ຢາ່ ງ .............................................................................. 113 ຄວາມໝາຍຂອງທກັ ສະການຍົກຕົວຢາ່ ງ..................................................................113 ຄວາມສໍາຄນັ ຂອງການຍົກຕົວຢ່າງ.........................................................................113 ເທັກນິກຂອງການຍກົ ຕວົ ຢາ່ ງ ..............................................................................114 ປະເພດຂອງການຍົກຕວົ ຢາ່ ງ ...............................................................................114 ຕົວຢາ່ ງນທິ ານທີ່ໃຊປ້ ະກອບການສອນ....................................................................115 ລກັ ສະນະຂອງຕວົ ຢາ່ ງທີ່ມປີ ະສິດທພິ າບ ..................................................................116 ລາໍ ດັບຂ້ນີັ ຕອນຂອງການສອນແບບຍກົ ຕົວຢາ່ ງ..........................................................117 ການວາງແຜນການຝກຶ ທກັ ສະການຍກົ ຕົວຢາ່ ງ...........................................................117 ການວັດຜນົ ແລະ ການປະເມນີ ຜນົ ການຝກຶ ທກັ ສະການຍກົ ຕົວຢາ່ ງ ...................................117 ສະຫບຼຸ ........................................................................................................122 ຄາໍ ຖາມທົບທວນ ............................................................................................122 ບດົ ທີ 12 ທກັ ສະການສະຫບຼຸ ບດົ ຮຽນ ......................................................................... 123 ຄວາມໝາຍຂອງທັກສະການສະຫຸຼບບົດຮຽນ .............................................................123 ຄວາມສໍາຄັນຂອງການສະຫຼຸບບົດຮຽນ ....................................................................123 ເທັກນກິ ການສະຫຼຸບບດົ ຮຽນ...............................................................................124 ຂຄໍ້ ວນປະຕບິ ັດໃນການສະຫຼຸບບດົ ຮຽນ ...................................................................124 ການວາງແຜນການຝຶກທກັ ສະການສະຫຼຸບບົດຮຽນ ......................................................126 ການວດັ ຜນົ ແລະ ການປະເມີນຜົນການຝກຶ ທັກສະການສະຫບຸຼ ບົດຮຽນ ..............................126 ສະຫຼຸບ ........................................................................................................131

ຄາໍ ຖາມທົບທວນ ........................................................................................... 132 ບດົ ທີ 13 ເທກັ ນກິ ການສອນກູມຸ່ ໃຫຍ,ູ່ ກມຸູ່ ຍອູ່ ຍ ແລະ ບກຸ ຄນົ ............................................. 133 ຄວາມໝາຍຂອງກູຸ່ມ ....................................................................................... 133 ຄວາມສໍາຄນັ ຂອງກຸມູ່ ...................................................................................... 133 ຫກັຼ ການໃຊກ້ ານເຮັດວຽກກມູຸ່ ໃນການຮຽນ-ການສອນ ................................................ 134 ລັກສະນະຂອງກູ່ມຸ ທີ່ມປີ ະສິດທິພາບ ...................................................................... 134 ການສອນກ່ມຸູ ໃຫຍູ່ ......................................................................................... 135 ຄວາມສໍາຄນັ ແລະ ຄວາມຈາໍ ເປັນໃນການສອນກ່ມູຸ ໃຫຍູ່ .............................................. 135 ວິທທີ ່ີສະດວກຕກໍ່ ານສອນກຸ່ມູ ໃຫຍູ່ ...................................................................... 135 ການດາໍ ເນນີ ການບັນຍາຍ .................................................................................. 135 ການສອນກຸມູ່ ຍູ່ອຍ ......................................................................................... 136 ຈດຸ ປະສງົ ການສອນກຸມູ່ ຍ່ອູ ຍ .............................................................................. 136 ລັກສະນະສາໍ ຄັນຂອງການສອນກຸູ່ມຍອູ່ ຍ ................................................................. 137 ເທກັ ນກິ ການສອນເປັນລາຍບກຸ ຄນົ ....................................................................... 137 ຄວາມໝາຍຂອງການສອນລາຍບຸກຄົນ .................................................................. 138 ຈດຸ ປະສງົ ຂອງການສອນລາຍບຸກຄົນ ..................................................................... 138 ຫຼັກການຂອງການຈັດການສອນລາຍບກຸ ຄນົ ............................................................ 138 ສີ່ສາໍ ລັບການສອນລາຍບຸກຄນົ ............................................................................ 139 ຂຄ້ໍ ວນເອົາໃຈໃສູ່ໃນການຈັດການຮຽນ-ການສອນລາຍບຸກຄນົ ....................................... 140 ສະຫຸຼບ ........................................................................................................ 141 ຄໍາຖາມທົບທວນ ........................................................................................... 141 ບົດທີ 14 ເທກັ ນກິ ການໃຊເ້ ພງ ແລະ ເກມປະກອບການຮຽນ-ການສອນ .................................... 142 ເທກັ ນກິ ການໃຊເ້ ກມປະກອບການສອນ ................................................................. 142 ຄວາມໝາຍຂອງເກມ ...................................................................................... 142 ຄວາມສາໍ ຄັນຂອງການໃຊເ້ ກມປະກອບການຮຽນ-ການສອນ.......................................... 142 ປະເພດຂອງເກມ ............................................................................................ 142 ເທກັ ນິກ ແລະ ຂີ້ນັ ຕອນການໃຊ້ເກມປະກອບການຮຽນ-ການສອນ .................................. 144 ຂໍດ້ ີ ແລະ ຂ້ໍຈາໍ ກດັ .......................................................................................... 145 ເທັກນິກການໃຊ້ເພງປະກອບການສອນ .................................................................. 145 ຄວາມໝາຍຂອງການໃຊເພງ .............................................................................. 145 ຄວາມສາໍ ຄັນຂອງການໃຊເ້ ພງ ............................................................................. 146 ການເລອກເພງປະກອບການສອນ......................................................................... 146 ຫຼັກການໃຊ້ເພງປະກອບການສອນ........................................................................ 146 ການນໍາໃຊ້ເພງໄປສູ່ຂັນີ້ ຕອນການສອນ .................................................................. 147 ຂໍ້ສະເໜີເເນະ ແລະ ວິທີການໃຊເ້ ພງປະກອບບົດຮຽນ................................................... 147 ສະຫຼບຸ ........................................................................................................ 152 ຄາໍ ຖາມທບົ ທວນ ........................................................................................... 152

ບົດທີ 15 ເທກັ ນກິ ການສອນໂດຍໃຊບ້ ດົ ບາດສົມມດຸ ....................................................... 153 ຄວາມໝາຍຂອງການສອນໂດຍໃຊບ້ ົດບາດສົມມຸດ ....................................................153 ຄວາມສໍາຄນັ ຂອງການສອນໂດຍໃຊ້ບົດບາດສົມມຸດ....................................................154 ຮບູ ແບບການໃຊກ້ ານສະແດງບົດບາດສົມມຸດໃນການສອນ ............................................155 ຂັນ້ີ ຕອນຂອງການສອນໂດຍໃຊ້ບົດບາດສມົ ມດຸ .........................................................156 ບົດບາດຂອງຜູ້ສອນ ແລະ ຜ້ຮູ ຽນໂດຍໃຊບ້ ົດບາດສົມມຸດ .............................................157 ການສອນໂດຍໃຊກ້ ານສະແດງບດົ ບາດສົມມຸດ ..........................................................158 ຂດ້ໍ ີ ແລະ ຈາໍ ກັດໂດຍການສະແດງບົດບາດສົມມຸດ ......................................................158 ສະຫຼຸບ ........................................................................................................162 ຄໍາຖາມທບົ ທວນ ............................................................................................163 ບົດທີ 16 ເທກັ ນກິ ການສອນແບບມສີ ວູ່ ນຮວູ່ ມ............................................................... 164 ຄວາມໝາຍຂອງເທກັ ນກິ ການສອນແບບມີສ່ວູ ນຮູ່ວມ..................................................164 ຄວາມສໍາຄນັ ຂອງເທກັ ນິກການສອນແບບມີສູວ່ ນຮູ່ວມ.................................................164 ອງົ ປະກອບຂອງເທັກນິກການສອນແບບມີສູ່ວນຮູວ່ ມ...................................................165 ລັກສະນະຂອງເທກັ ນິກການສອນແບບມີສວູ່ ນຮູ່ວມ.....................................................167 ເທັກນິກການຮຽນ-ການສອນແບບມີສູ່ວນຮ່ວູ ມ.........................................................168 ຂະບວນການຈັດການຮຽນ-ການສອນແບບມີສ່ວູ ນຮູວ່ ມ ...............................................170 ບົດບາດຂອງຄໃູ ນການສອນທ່ີເນ້ີັນຜູ້ຮຽນແບບມີສູ່ວນຮູ່ວມ...........................................172 ສະຫຼບຸ ........................................................................................................178 ຄໍາຖາມທບົ ທວນ ............................................................................................179 ບດົ ທີ 17 ເທກັ ນກິ ານສອນໂດຍໃຊຂ້ ະບວນການຄດິ ......................................................... 180 ຄວາມໝາຍຂອງຂະບວນການຄດິ .........................................................................180 ຄວາມສໍາຄນັ ຂອງຂະບວນການຄິດ ........................................................................180 ອົງປະກອບຂອງການສອນໃຫ້ເກດີ ທັກສະການຄດິ ......................................................181 ຕວົ ຢ່າງຄໍາຖາມນາໍ ເຂ້ີາົ ສູ່ລກັ ສະນະການຄດິ ...............................................................185 ຂະບວນການຄດິ ຢ່າງມວີ ຈິ າລະນະຍານ....................................................................186 ບດົ ບົດຂອງຜູ້ສອນກັບການພັດທະນາການຄິດ ...........................................................187 ສິີ່ງແວດລ້ອມສໍາລບັ ການຄດິ ແລະ ການຮຽນຮູ້ ..........................................................187 ການຈດັ ກິດຈະກາໍ ວທິ ະຍາສາດເພີ່ອພັດທະນາຂະບວນການຄດິ ........................................188 ການຈັດກິກຈະກໍາສວິ ະປະເພີ່ອສົ່ງເສມີ ຂະບວນການຄິດ.................................................188 ການປະເມນີ ຜົນຂະບວນການຄດິ ..........................................................................190 ສະຫຼບຸ ........................................................................................................191 ຄໍາຖາມທບົ ທວນ ............................................................................................192 ບດົ ທີ 18 ເທກັ ນກິ ການສອນແບບໂຄງສາ້ ງຄວາມຮູ້ .......................................................... 193 ຄວາມໝາຍຂອງໂຄງສາ້ ງຄວາມຮູ້ .........................................................................193 ຄວາມສາໍ ຄນັ ຂອງໂຄງສ້າງຄວາມຮູ້ ........................................................................193

ຂັີ້ນຕອນການສາ້ ງໂຄງສາ້ ງຄວາມຮູ້ ....................................................................... 194 ຂີ້ນັ ຕອນການຂຽນໂຄງສາ້ ງຄວາມຮູ້ ...................................................................... 199 ປະໂຫຍດຂອງການຂຽນໂຄງສາ້ ງຄວາມຮູ້................................................................ 199 ວທິ ໃີ ຊແ້ ຜນພາບໂຄງສ້າງຄວາມຮູ້ ........................................................................ 200 ສະຫຼຸບ ........................................................................................................ 207 ຄໍາຖາມທົບທວນ ........................................................................................... 207 ສາລະບນັ ຮບູ ຮບູ ............................................................................................................... ໜ້າ ບັນທຶກການໃຊປ້ ະໂຫຍດຈາກສີ່ງິ ແວດລອ້ ມ ............................................................ 195 ບັນທຶກການໃຊ້ພາສາເພ່ອີ ການສີ່ສານຂອງນກັ ຮຽນຊ້ີັນ ປ 5 ......................................... 196 ຂະບວນການສັງເຄາະແສງຂອງພຶດ ........................................................................ 196 ນະວດັ ຖະຈກັ ຂອງນາ້ໍ ....................................................................................... 197 ການປຽບທຽບຄວາມຄ ແລະ ຄວາມແຕກຕາູ່ ງ .......................................................... 197 ການຈດັ ການຮຽນ-ການສອນສງັ ຄມົ ສຶກສາ .............................................................. 198 ໂຄງສາ້ ງຄວາມຮູ້ແບບເຫດຜນົ ............................................................................ 198 ໂຄງສ້າງຄວາມຮແູ້ ບບວາງແຜນ ........................................................................... 199 ຕວົ ຢາ່ ງຜົນງານການເຮດັ ໂຄງສາ້ ງຄວາມຮູ້ຂອງນັກສຶກສາທີ່ຮຽນວຊິ າຫັກຼ ສູດການສອນ............ 202 ກດິ ຈະກໍາການຮຽນ-ການສອນ ............................................................................ 203 ວທິ ສີ ອນແບບຕາູ່ ງໆ ........................................................................................ 204 ການຝຶກທກັ ສະການສອນແບບຈລຸ ະພາກ................................................................. 205

ສາລະບນັ ຕາຕະລາງ ຕາຕະລາງ ......................................................................................................... ໜ້າ ຕວົ ຢ່າງຮບູ ແບບແຜນການສອນແບບຈຸລະພາກ ........................................................... 21 ຕວົ ຢ່າງແຜນການສອນແບບຈລຸ ະພາກ ..................................................................... 22 ຕົວຢາ່ ງແບບປະເມນີ ຜົນການຝກຶ ທັກສະການນາໍ ເຂາ້ົີ ສູ່ບົດຮຽນ ......................................... 29 ຕວົ ຢາ່ ງແບບແຜນການສອນການຝກຶ ທັກສະການນາໍ ເຂາົີ້ ສູບ່ ົດຮຽນ..................................... 30 ຕວົ ຢ່າງແບບປະເມນີ ຜນົ ການຝຶກທັກສະການສ້າງຄວາມສົນໃຈ ......................................... 44 ຕວົ ຢາ່ ງແຜນການສອນການຝຶກທັກສະການສ້າງຄວາມສນົ ໃຈ .......................................... 45 ຕວົ ຢາ່ ງແບບປະເມີນຜນົ ການຝກຶ ທກັ ສະການໃຊ້ຄໍາຖາມ ................................................ 56 ຕົວຢາ່ ງແຜນການສອນການຝກຶ ທັກສະການໃຊ້ຄໍາຖາມ.................................................. 57 ຕົວຢາ່ ງແບບປະເມນີ ຜນົ ການຝກຶ ທກັ ສະການໃຊ້ສກ່ີ ານສອນ............................................ 67 ຕົວຢາ່ ງແຜນການສອນການຝຶກທກັ ສະການໃຊສ້ ກ່ີ ານສອນ ............................................. 68 ຕົວຢ່າງແບບປະເມີນຜນົ ການຝກຶ ທກັ ສະການເລົາ່ ເລອ່ີ ງ................................................... 80 ຕົວຢ່າງແຜນການສອນການຝຶກທກັ ສະການເລ່າົ ເລອີ່ ງ.................................................... 81 ຕວົ ຢາ່ ງຕາຕະລາງສະແດງຄວາມກ້າວໜາ້ ຂອງຄະແນນການເຮດັ ບົດຝຶກຫກັ ........................... 90 ຕວົ ຢາ່ ງແບບປະເມນີ ຜົນການຝຶກທັກສະການເສີມກໍາລງັ ໃຈ ............................................. 93 ຕວົ ຢາ່ ງແຜນການສອນການຝຶກທັກສະການເສີມກາໍ ລັງໃຈ .............................................. 93 ຕວົ ຢ່າງແບບປະເມີນຜົນການຝຶກທກັ ສະການໃຊ້ກລິ ິຍາ, ທາູ່ ທາງ ແລະ ວາຈາ........................103 ຕົວຢ່າງແຜນການສອນການຝກຶ ທກັ ສະການໃຊກ້ ລິ ຍິ າ, ທ່າູ ທາງ ແລະ ວາຈາ .........................105 ຕວົ ຢ່າງແບບປະເມີນຜົນການຝກຶ ທກັ ສະການໃຊ້ກະດານດາໍ ............................................110 ຕົວຢ່າງແຜນການສອນການຝກຶ ທກັ ສະການໃຊກ້ ະດານດໍາ .............................................111 ຕົວຢາ່ ງແບບປະເມີນຜົນການຝຶກທັກສະການຍກົ ຕວົ ຢ່າງ ...............................................118 ຕວົ ຢ່າງແຜນການສອນການຝຶກທັກສະການຍກົ ຕົວຢ່າງ ................................................119 ຕົວຢາ່ ງແບບປະເມນີ ຜົນການຝກຶ ທັກສະການສະຫບຸຼ ບົດຮຽນ...........................................127 ຕົວຢ່າງແຜນການສອນການຝກຶ ທກັ ສະການສະຫຼຸບບດົ ຮຽນ............................................127 ລັກສະນະການຄດິ , ຈດຸ ມຸ້ງໝາຍຂອງການຄິດ, ວິທີ ແລະ ຕວົ ຊວີ້ ດັ ລກັ ສະນະການຄດິ ..............181



ບດົ ທີ 1 ບດົ ນາໍ ການປ່ຽນແປງຂອງສັງຄົມໄທທາງດ້ານເທັກໂນໂລຢີ, ເສດຖະກິດ, ສັງຄົມ, ການເມອງ, ວັດທະນະທໍາ ແລະ ສິີ່ງແວດລ້ອມ ເກີດຂຶ້ີນຢ່າງໄວວາເພ່ີອພັດທະນາປະເທດໃຫ້ທັນຕໍ່ສະທານະການໂລກ. ສະຖານະການ ດງ່ົັ ກ່າູ ວສົ່ງຜົນໃຫ້ເກີດກະແສ, ຮຽກຮ້ອງໃຫມ້ ີການປະຕິຮູບການສຶກສາຂີຶ້ນເພີ່ອໃຫກ້ ານສຶກສາເປັນເຄ່ີອງມໃນ ການພັດທະນາເສດຖະກດິ , ສັງຄົມ, ວັດທະນະທໍາ ແລະ ການເມອງຂອງປະເທດ ເພາະການສຶກສາເປັນປັດໄຈທີ່ ສໍາຄັນໃນການພັດທະນາຄວາມຮ,ູ້ ຄວາມຄິດ ແລະ ຄວາມສາມາດຂອງປະຊາຊນົ ໃນປະເທດຕ້ີງັ ແຕູ່ໄວຮຽນຈົນ ຕະຫອຼ ດຊວີ ິດ. ການສຶກສາຈະສົມບນູ ໄດ້ຕອ້ ງມີຜູ້ຮຽນ ແລະ ຜສູ້ ອນ, ທສີ ໍາຄັນຄຜູ້ສອນເປນັ ຜູ້ທີມີໜ້າທີ່ໃນການສຶກສາ ອົບຮົມ, ເປັນຜູ້ມີບົດບາດໃນການຊູ່ວຍແກ້ໄຂບັນຫາ ແລະ ສ້າງສັນສິ່ີງຕູ່າງໆໃຫ້ເກີດຂຶີ້ນ ໂດຍຜູ່ານຂະບວນ ການຈັດການຮຽນຮູ້ເພີ່ອໃຫ້ຜູ້ຮຽນເປັນມະນຸດສົມບູນທັງຮູ່າງກາຍ, ສະຕິປັນຍາ, ຈິດໃຈ, ອາລົມ, ສັງຄົມ, ມີຄນຸ ນະທໍາຈະລຍິ ະທາໍ ແລະ ສາມາດຢູ່ຮວູ່ ມກັບຜູ້ອ່ີນໄດ້ຢ່າງມຄີ ວາມສຸກຕາມຈຸດມູ່ງໝາຍຂອງກົດໝາຍການ ສຶກສາແຫູງ່ ຊາດ ພສ 2542. ການປະຕິຮ້ກູ ານຮຽນຮຕູ້ າມກດົ ໝາຍການສຶກສາແຫ່ງູ ຊາດ ເນອ້ີ ໃນທີ່ກຽູ່ ວກັບເລີອ່ ງການຮຽນຮ້ໃູ ນກດົ ໝາຍ ການສຶກສາແຫ່ງູ ຊາດ ພສ 2542 ປະກດົ ຢຫູ່ ຼາຍໝວດ ຫາຼ ຍມາດຕາເຊນົ່ັ : ໝວດ 1 ຈດຸ ມູຸ່ງໝາຍ ແລະ ຫຼັກການໃຫຍ້ ດຫກັຼ ການຈັດການຮຽນ-ການສອນຕະຫອຼ ດຊວີ ດິ ໝວດ 2 ສດິ ແລະ ໜ້າທທີ າງການສກຶ ສາຕອ້ ງຈດັ ໃຫທ້ ຸກຄນົ ມີສິດ ແລະ ໂອກາດສະເໝກີ ັນໃນການຮັບ ການສກຶ ສາຂັນ້ີ ພນ້ີ ຖານ ໝວດ 3 ລະບົບການສຶກສາ ແລະ ການຈັດການສຶກສາມີ 3 ຮູບແບບຄ: ການສຶກສາໃນລະບົບ, ນອກລະບົບ ແລະ ຕາມອດັ ຕະຍາໄສ ໝວດ 4 ການຈັດການສຶກສາເຊິ່ີງວູ່າດ້ວຍຫຼັກການ, ເນີ້ອໃນ ແລະ ຂະບວນການຮຽນຮູ້ເປັນໝວດທີ ເປັນຫວົ ໃຈສໍາຄນັ ໝວດ 5 ການບລຫິ ານ ແລະ ການຈດັ ການສຶກສາ ໝວດ 6 ມາດຕະຖານ ແລະ ການປະກັນຄຸນນະພາບການສກຶ ສາ ໝວດ 7 ຄ,ູ ອາຈານ ແລະ ບຸກຄະລາກອນທາງການສກຶ ສາ ໝວດ 8 ຊັບພະຍາກອນ ແລະ ການລົງທນເພອີ່ ການສກຶ ສາ ໝວດ 9 ເທັກໂນໂລຢີເພອການສຶກສາແຕູ່ລະໝວດເປັນອົງປະກອບ ແລະ ປັດໄຈທີອໍານວຍຄວາມ ສະດວກໃຫ້ຂະບວນການຈດັ ການສຶກສາເປັນໄປຢາ່ ງຄົບຖວ້ ນ, ສມົ ບູນ ແລະ ມປີ ະສິດທິພາບ ແຕູ່ທີ່ກູ່ຽວຂ້ອງກັບການຈັດການຮຽນຮູ້ທີເນັ້ີນຜູ້ຮຽນເປັນສໍາຄັນຈະປະກົດໃນໝວດ 4 ຕັ້ີງແຕູ່ມາດຕາ 22 ຫາ ມາດຕາ 30 ສະຫຼຸບເນ້ີອໃນສາໍ ຄນັ ດ່ງົັ ນ:້ີ ມາດຕາ 22 ຫຼັກການຈັດການສຶກສາ ຕ້ອງຍຶດຫຼັກວູ່າຜູ້ຮຽນທຸກຄົນມີຄວາມສາມາດຮຽນຮູ້ ແລະ ພັດທະນາຕົນເອງໄດ້ ແລະ ຖວູ່າຜູ້ຮຽນມີຄວາມສໍາຄັນທີ່ສຸດ, ຂະບວນການຈັດການສຶກສາຕ້ອງສົ່ງເສີມໃຫ້ຜູ້ ຮຽນສາມາດພັດທະນາຕາມທໍາມະຊາດ ແລະ ເຕັມສັກກະຍະພາບ. 1

ມາດຕາ 23 ເນອ້ີ ໃນການຮຽນຮູ້ ເນີ້ັນຄວາມສໍາຄນັ ທັງຄວາມຮູ້, ຄນຸ ນະທາໍ ຂະບວນການຮຽນຮູ້ ແລະ ບລູ ະນາ ການຕາມຄວາມເໝາະສົມຂອງແຕູ່ລະລະດັບການສຶກສາໃນເລ່ີອງກູ່ຽວກັບຕນົ ເອງ ແລະ ຄວາມສໍາພັນຂອງຕົນ ເອງກັບສັງຄົມຕະຫຼອດເຖິງປະຫວັດສາດຄວາມເປັນມາຂອງສັງຄົນໄທ, ການເມອງ ແລະ ການປກຄອງ, ຄວາມຮູ້ ແລະ ທັກສະ ດ້ານວິທະຍາສາດ ແລະ ເທັກໂນໂລຢີ ລວມທັງເລີ່ອງການຈັດການດ້ານຄະນິດສາດ, ດ້ານພາສາ, ການປະກອບອາຊບີ ແລະ ການດໍາລົງຊີວດິ ຢ່າງມີຄວາມສກຸ , ການໃຊ້ ແລະ ບາໍ ລງຸ ຮັກສາຊັບພະຍາກອນທໍາມະຊາດ ແລະ ສງິີ່ ແວດລອ້ ມ, ຄວາມຮູ້ກ່ຽູ ວກັບ ສາສະໜາ, ສິລະປະ, ວັດທະນະທໍາ, ກລິ າ, ພູມປນັ ຍາໄທ ແລະ ການປະຍກຸ ໃຊ.້ ມາດຕາ 24 ຂະບວນການຮຽນຮູ້ ຕ້ອງຈັດເນີ້ອໃນ ແລະ ກິດຈະກໍາຕ້ອງສອດຄູ່ອງກັບຄວາມສົນໃຈ, ຄວາມທະນັດ ແລະ ຄວາມແຕກຕູ່າງຂອງຜູ້ຮຽນ, ຝຶກທັກສະຂະບວນການຄິດ, ການຈັດການກັບປະເສີນກັບ ສະຖານະການ ແລະ ປະຍຸກໃຊ້ເພີ່ອປ້ອງກັນ ແລະ ແກ້ໄຂບັນຫາ. ໃຫ້ຜູ້ຮຽນຮຽນຮູ້ຈາກປະສົບການ ຈິງ, ຝກຶ ການເຮດັ ໃຫໄ້ ດ,້ ຄິດໃຫ້ເປນັ , ຮັກການອູ່ານ ແລະ ເກດີ ການໄຝ່ຮູຢ້ ່າງຕ່ໍເນີອ່ ງປະສົມປະສານເນອີ້ ໃນຄວາມຮູ້ ດາ້ ນຕູາ່ ງໆຢ່າງສົມບນູ ລວມທັງປກູ ຝງັ ຄຸນນະທໍາ. ຄູາ່ ນິຍມົ ແລະ ຄນຸ ລັກສະນະທ່ີຕອ້ ງການໃນທກຸ ວິຊາ. ຜູ້ສອນ ສາມາດຈັດບັນຍາກາດ, ສະພາບແວດລ້ອມ, ສ່ີການຮຽນ, ອໍານວຍຄວາມສະດວກໃຫ້ຜູ້ຮຽນເກີດການຮຽນຮູ້ ແລະ ໃຊ້ການວິໄຈເປນັ ສູ່ວນໜງ່ຶີ ຂອງຂະບວນການຮຽນຮ,ູ້ ໃນນນີ້ັ ຜູ້ສອນ ແລະ ຜຮູ້ ຽນອາດຮຽນຮູ້ໄປພອ້ ມກັນ ຈາກສ່ີ ແລະ ແຫຼູ່ງການຮຽນຮູ້ທີ່ຫາຼ ກຫຼາຍ, ພໍແ່ ມູ່ຜູ້ປກຄອງ ແລະ ຊຼຸມຊົນມີສວູ່ ນຮູ່ວມໃນການຈັດການຮຽນຮູ້ ໃຫເ້ ກີດຂຶີນ້ ໄດ້ທກຸ ເວລາ ແລະ ສະຖານະການ. ມາດຕາ 25 ບົດບາດລັດໃນການສົ່ງເສມີ ການຮຽນຮູ້ ໂດຍການສົ່ງເສີມການດໍາເນີນວຽກ ແລະ ຈັດຕ້ັີງ ແຫຼູງ່ ການຮຽນຮ້ຕູ ະຫອຼ ດຊີວດິ , ທຸກຮູບປບບຢາ່ ງພພຽງ ແລະ ມີປະສິດທິພາບ. ມາດຕາ 26 ການປະເມີນຜົນການຮຽນ ພິຈາລະນາການພັດທະນາການຂອງຜູ້ຮຽນຕາມການປະພຶດ, ສັງເກດພຶດຕິກໍາການຮຽນ, ການຮູ່ວມກິດຈະກໍາ ແລະ ການທົດສອບຄວບຄູ່ກັນໄປຕາມຄວາມເໝາະສົມຂອງ ແຕລູ່ ະລະດັບ ແລະ ຮບູ ແບບການສກຶ ສາ ແລະ ໃຫ້ນາໍ ຜນົ ການປະເມີນດັົ່ງກູ່າວມາໃຊປ້ ະກອບການພິຈາລະນາໃນ ການຈັດສນັ ໂອການການເຂົາ້ີ ສຶກສາຕ່ໍໂດຍໃຊ້ວິທີການທີ່ຫຼາກຫາຼ ຍ. ມາດຕາ 27 ແລະ 28 ການພັດທະນາຫຼັກສູດແຕູ່ລະລະດັບ ໃຫ້ຄະນະກໍາມະການສຶກສາຂັີ້ນພຶີ້ນຖານ ກໍານົດຫຼັກສູດແກນກາງ ແລະ ໃຫ້ສາຖາບັນການສຶກສາຂັ້ີນພຶີ້ນຖານຈັດຂຽນເນ້ີອໃນຂອງຫຼັກສູດທີ່ກູ່ຽວຂ້ອງ ກບັ ສະພາບບນັ ຫາໃນຊມຸຼ ຊົນ ແລະ ສັງຄມົ , ພມູ ປນັ ຍາທ້ອງຖິີ່ນ ແລະ ຄນຸ ລກັ ສະນະທ່ຕີ ້ອງການຂອງຄອບຄົວ, ຊຼຸມຊົນ, ສັງຄມົ ແລະ ປະເທດຊາດ. ຫັກຼ ສູດຕອ້ ງມີລັກສະນະຫາຼ ກຫາຼ ຍຕາມຄວາມເໝາະສົມຂອງແຕູລ່ ະລະດບັ ໂດຍເນ້ີອໃນຂອງຫຼັກສູດທາງ ດ້ານວິຊາການ ແລະ ວິຊາຊີບຕ້ອງເອົາໃຈໃສູ່ພັດທະນາໃຫ້ມີຄວາມສົມດູນທັງຄວາມຮູ້, ຄວາມຄິດ, ຄວາມ ສາມາດ, ຄວາມດີງາມ ແລະ ຄວາມຮບັ ຜິດຊອບຕໍ່ສງັ ຄມົ . ຫຼັກສູດລະດັບອຸດົມສຶກສາ ເພີ່ມການພັດທະນາວຊິ າການ ແລະ ວິຊາຊີບຂັ້ີນສູງ, ການຄົນ້ີ ຄວ້າວິໄຈເພອ່ີ ພັດທະນາອົງຄວາມຮູ້ ແລະ ພັດທະນາສັງຄົມ. ມາດຕາ 29 ບົດບາດຂອງຜູ້ມີສູ່ວນກູ່ຽວຂ້ອງ ໃຫ້ສະຖາບັນການສຶກສາຮູ່ວມກັບບຸກຄະລາກອນຄອບຄົວ, ອົງກອນຊຼມຸ ຊົນ, ອງົ ກອນສູ່ວນປກຄອງສູ່ວນທ້ອງຖິີ່ນ, ເອກະຊນົ , ອງົ ກອນເອກະຊນົ , ອົງກອນວິຊາຊິບ, ສະຖາ ບັນສາດສະໜາ, ສະຖານປະກອບການ ແລະ ສະຖາບັນສັງຄົມອີ່ນໆ. ຈັດຂະບວນການຮຽນຮູ້ໃນຊຼຸມຊົນເພີ່ອ ສົ່ງເສີມຄວາມເຂັ້ມີ ແຂງຂອງຊມຼຸ ຊົນລວມທັງຫາວທິ ີແລກປ່ຽນປະສບົ ການ ການພັດທະນາລະຫວູ່າງຊຸຼມຊນົ . ມາດຕາ 30 ການວໄິ ຈເພອີ່ ພດັ ທະນາການຮຽນຮູ້ ໃຫ້ສະຖາບັນການສຶກສາພັດທະນາຂະບວນການຮຽນ 2

-ການສອນທີ່ມີປະສິດທິພາບ ແລະ ສົ່ງເສີມໃຫ້ຜູ້ສອນສາມາດວິໄຈເພີ່ອພັດທະນາການຮຽນຮູ້ທີ່ເໝາະສົມກັບຜູ້ ຮຽນໃນແຕລູ່ ະດບັ ການສຶກສາ (ກະຊວງສກຶ ສາທິການ, 2543 ໜ້າທີ 9-10). ຈະເຫນັ ໄດ້ວູ່າກົດໝາຍການສຶກສາແຫູ່ງຊາດ ພສ. 2542 ເປັນກົດໝາຍທໃີ່ ຫ້ທິດທາງໃນການປະຕິຮູບ ການຮຽນຮູ້ທີ່ຊັດເຈນ, ເຖິງແມູ່ນວູ່າການປະຕິຮູບການຮຽນຮູ້ຂອງຊາດເປັນວຽທີ່ຍາກ ແຕູ່ເປັນພາລະກດິ ທີ່ຍ່ິີງ ໃຫຍູ່ທີ່ເນີນ້ັ ຜນົ ສາໍ ເລດັ , ພ້ອມນ້ັີນ; ທຸກສ່ວູ ນຂອງສັງຄມົ ບ່ໍແມູ່ນວາູ່ ຝ່າຍນະໂຍບາຍ, ພໍ່ແມ,ູ່ ຜູ້ປກຄອງ, ຄູ, ຜຮູ້ ຽນ, ຜູ້ບລິຫານ ແລະ ຊຸຼມຊົນຕ້ອງມີຄວາມເຂົີ້າໃຈຕົງກັນ ແລະ ເຂົີ້າມາມີສູ່ວນຮູ່ວມໃນການປະຈິຮູບຄັ້ີງນີ້ໂດຍ ຕ້ອງການທ່ີຈະເຫັນຄນົ ໄທເປັນຄົນດີ, ຄນົ ເກັງ່ົ ແລະ ມີຄວາມສຸກ. ການຈັດການຮຽນຮ້ຕູ າມກດົ ໝາຍການສກຶ ສາແຫ່ງູ ຊາດ ຈາກກາກວິເຄາະກົດໝາຍການສຶກສາແຫູ່ງຊາດ ພສ. 2542 ມາດຕາ 22 ຫາ ມາດຕາ 30 ຈະເຫັນ ວູ່າການຈັດການຮຽນຮ້ໃູ ນຍກຸ ປະຕິຮູບການຮຽນຮູຈ້ ະມີລັກສະນະດັົງ່ ຕ່ໄໍ ປນ:ີ້ 1. ການຈັດການສກຶ ສາຕ້ອງເນນັີ້ ຜ້ຮູ ຽນເປັນສໍາຄນັ ການຈດັ ກດິ ຈະກາໍ ການຮຽນ-ການສອນປະສົບການ ການຮຽນຮູ້ຍດຶ ຫຼກັ ດງັ່ົ ນ້:ີ 1.1 ຜຮູ້ ຽນທກຸ ຄນົ ມຄີ ສາມາດຮຽນຮູ້ ແລະ ພດັ ທະນາຕນົ ເອງໄດ້ດັ່ົງນີນ້ັ ຈີງຶ່ ຕ້ອງຈັດສະພາບແວດລ້ອມ ບັນຍາກາດລວມທັງແຫຼູ່ງຮຽນຮູ້ຕູ່າງໆໃຫ້ຫຼາກຫຼາຍເພ່ີອອໍານວຍຕຄ່ໍ ວາມສາມາດຂອງແຕູ່ລະບູກຄົນ ເພີ່ອຫ້ຜູ້ ຮຽນສາມາດພດັ ທະນາທ່ີສອດຄູ່ອງກັບຄວາມຖະນັດ ແລະ ຄວາມສົນໃຈ, ຄວາມເໝະສມົ ຂອງໄວ ແລະ ສັກກະ ຍາພາບຂອງຜູ້ຮຽນເພ່ີອໃຫ້ການຮຽນຮ້ເູ ກີດຂ້ຶີນໄດ້ທຸກເວລາ, ທກຸ ສະຖານທີ່ ແລະ ເປນັ ການຮຽນຮ້ເູ ຊີ່ຶງກັນ ແລະ ກັນ ທ່ກີ ່ໍໃຫ້ເກດີ ການແລກປ່ຽນປະສົບການເພ່ີອການມີສູ່ວນຮູ່ວມໃນການພັດທະນາຕົນເອງ, ຊຼຸມຊນົ , ສງົ ຄົມ ແລະ ປະເທດຊາດ ໂດຍການປະສານຄວາມຮູ່ວມມລະຫວູ່າງສະຖາບັນການສຶກສາກັບຜູ້ປກຄອງ, ບຸກຄົນ, ຊຼຸມຊົນ ແລະ ທກຸ ສູ່ວນຂອງສງັ ຄມົ . 1.2 ຜູ້ຮຽນມີຄວາມສາຄັນທສີ່ ດຸ ການຮຽນ-ການສອນທີ່ເນັນ້ີ ປະໂຫຍດຂອງຜູ້ຮຽນເປັນສາຄັນຈີ່ຶງຕ້ອງ ຈັດໃຫ້ຜູ້ຮຽນໄດ້ຮຽນຮູ້ຈາກປະສົບການຈິງ, ຝຶກປະຕິບັດໃຫ້ເຮັດໄດ້, ເຮັດເປັນ, ມີນິໄສຮັກການຮຽນຮູ້ ແລະ ການເກີດການໄຝ່ຮູ້ໄຝຮ່ ຽນຢາ່ ງຕເໍ່ ນ່ອີ ງຕະຫອຼ ດຊີວດິ . 2. ເນັີ້ນປຸກຝັງ ແລະ ສ້າງລກັ ສະນະທີ່ຕ້ອງການໃຫແ້ ກູ່ຜູ້ຮຽນ ໂດຍມີຜູ້ຊົງຄຸນນະວຸດດ້ານການຮຽນຮ,ູ້ ການສຶກສາ, ນັກຄິດ, ຄູ-ອາຈານ, ຜູ້ບລິຫານ, ຜູ້ຮຽນ ແລະ ທຸກຝ່ານທີ່ກູ່ຽວຂ້ອງການຈັດການສຶກສາ ໄດ້ໃຫ້ ຄວາມມຄິດເຫນັ ກ່ຽູ ວກບັ ລກັ ສະນະຜຮູ້ ຽນຕາມກດົ ໝາຍການສກຶ ສາແຫງູ່ ຊາດ ພສ. 2542 ຜຮູ້ ຽນທີ່ຕ້ອງການ ຄ ຜູຮ້ ຽນເປນັ ຄນົ ດີ, ຄົນເກ່ົັງ ແລະ ຄົນມຄີ ວາມສຸກ. ຄົນດີຄ ຄົນທີ່ດໍາເນິນຊິວີດຢ່າງມີຄຸນນະພາບ, ມີຈິດໃຈທີ່ດີງາມ, ມີຄຸນນະທໍາຈະລິຍະທໍາ, ມີຄຸນ ລັກສະນະທ່ີຕ້ອງການທາງດ້ານຈິດໃຈ ແລະ ພຶດຕກິ າໍ ທີ່ສະແດງອອກ ເຊ່ນັົ ມລີ ະບຽບ, ມີການເອ້ີອເຟ້ົອເພີ່ອແຜູ່, ມິເຫດຜົນ, ຮູ້ໜ້າທີ່, ຊີ່ສັດ, ພາກພຽນ, ດຸໝັ່ົນ, ປະຢັດ, ມີຈິດໃຈເປັນປະຊາທິປະໄຕ, ເຄົາລົບຄວາມຄດິ ເຫັນ ແລະ ສດິ ທິຂອງຜູອ້ ນີ່ , ມຄີ ວາມເສຍສະຫຼະ, ຮັກສິີ່ງແວດລ້ອມ, ສາມາດຢູຮ່ ວູ່ ມກັບຜອູ້ ີນ່ ຢ່າງສນັ ຕິສຸກ. ຄົນເກັົ່ງຄ ຄົນທີ່ມີສະມັດທະພາບສູງໃນການດໍາເນີນຊີວິດໂດຍມີຄວາມສາມດດ້ານໃດດ້ານ ໜຶີ່ງ ຫຼ ຮອບດ້ານ ຫຼ ມີຄວາມສາມາດທາງດ້ານຄະນິດສາດ, ມີຄວາມຄິດສ້າງສັນ, ມີຄວາມສາດດ້ານພາສາ, ສິລະປະ, ດົນຕີ, ກິລາ, ມີພາວະຜູ້ນໍາ, ຮູ້ຈັກຕົນເອງ, ຄວບຄຸມຕົນເອງໄດ້ເປັນຕົ້ີນ, ເປັນຄົນທົນສະໄໝ, ທັນເຫດການ, ທນັ ໂລກ,ທນັ ເທັກໂນໂລຍີ, ມີຄວາມເປນັ ໄທ, ສາມາດພັດທະນາຕົນເອງໄດ້ເຕມັ ທ່ີ ແລະ ສ້າງປະໂຫຍດໃຫ້ແກູ່ 3

ຕົນເອງ, ສງັ ຄມົ ແລະ ປະເທດຊາດໄດ.້ ຄົນມີຄວາມສກຸ ຄ ຄົນທີ່ມີສຸຂະພາບດີທາງກາຍ, ຈິດໃຈ, ເປັນຄົນລະເລີງແຈູ່ມໃສ, ຮູ່າງກາຍແຂງແຮງ, ຈິດໃຈເຂັ້ີມແຂງ, ມີມະນຸດສໍາພັນ, ຮັກສ່ີິງຕາງໆ, ມີອິດສະລະພາບຫລຸດພົີ້ນຈາກການເປັນຕົກເປັນທາດຂອງ ອະບາຍຍະບຸກສີ່ງິ ມນເມົາ ແລະ ສາມາດດໍາລງົ ຊີວດິ ໄດຢ້ ່າງພພຽງ. ຈາກທີກ່ ູາ່ ວມາຈະເຫນັ ໄດ້ວ່າູ ການສ້າງລກັ ສະນະນິດໄສທ່ຕີ ້ອງການໃຫ້ກັບຜູ້ຮຽນຄວນເອົາໃຈໃສຄູ່ ຸນນະທໍາ, ຄາູ່ ນຍິ ມົ ທ່ດີ ງີ າມ ແລະ ບູລະນາການຄວາມຮູໃ້ ນເລອ່ີ ງຕາູ່ ງໆຢາ່ ງສມົ ດູນ ລວມທັງການຝກຶ ທກັ ສະ ແລະ ຂະບວນ ການຄວາມຄິດ, ການຈັດການ, ການປະເຊີນສະຖານະການ ແລະ ການປະຍຸກໃຊ້ຄວາມຮູ້ໂດຍໃຫ້ຜູ້ຮຽນມີ ຄວາມຮູ້ ແລະ ປະສບົ ການໃນເລ່ອີ ງຕູ່າງໆດງ່ົັ ນີ້: 2.1 ຄວາມຮູ້ເລີ່ອງກຽູ່ ວກັບຕນົ ເອງ ແລະ ຄວາມສາພັນຕົນເອງກັບສັງຄົມໄດ້ແກູ່ ຄອບຄົວ, ຊຼຸມຊົນ, ຊາດ ແລະ ສັງຄົມໂລກ ລວມເຖງິ ຄວາມຮູ້ກູຽ່ ວກບັ ປະຫວັດສາດ, ຄວາມເປັນມາຂອງສັງຄົມໄທ ແລະ ຂະບວນ ການເມອງການປກຄອງໃນລະບອບປະຊາທິປະໄຕ ອັນມີມະຫາກະຊັດຊງົ ເປນັ ປະມຸກ. 2.2 ຄວາມຮູ້ ແລະ ທັກສະດ້ານວິທະຍາສາດ ແລະ ເທັກໂນໂລຍີ ລວມທັງຄວາມຮູ້, ຄວາມເຂົ້ີາໃຈ ແລະ ປະສບົ ການເລ່ອີ ງການຈັດການບໍາລງຸ ຮັກສາ ແລະ ການໃຊປ້ ະໂຫຍກຈາກຊັບພະຍາກອນທາໍ ມະຊາດ ແລະ ສ່ງິີ ແວດລ້ອມຢ່າງສມົ ດູນຢ້ົງັ ຢນ. 2.3 ຄວາມຮູ້ກູ່ຽວກັຍສາດສະໜາ, ສິລະປະ, ວັດທະນະທາ, ກິລາ, ພູມປັນຍາໄທ ແລະ ການຮູ້ຈັກ ປະຍຸກໃຊ້ພູມປນັ ຍາ. 2.4 ຄວາມຮູ້ ແລະ ທັກສະດາ້ ນຄະນດິ ສາດ ແລະ ດ້ານພາສາ ເນນ້ີັ ການໃຊພ້ າສາໄທຢາ່ ງຖກຶ ຕ້ອງ. 2.5 ຄວາມຮູ້ ແລະ ທັກສະໃນການປະກອບວິຊາຊີບ ແລະ ດາລົງຊີວິດຢາ່ ງມີຄວາມສຸກ. 3. ຂະບວນການຮຽນຮູ້ ໃນກດົ ໝາຍການສກຶ ສາແຫ່ງູ ຊາດໄດກ້ າໍ ນົດແນວທາງໃນການຈັດຂະບວນການ ຮຽນຮຂູ້ ອງສະຖາບັນການສກຶ ສາ ແລະ ໜູ່ວຍງານທີ່ກຽູ່ ວຂອ້ ງດ່ັົງນ້ີ: 3.1 ຈັດເນີ້ອໃນ ແລະ ກິດຈະກາໃຫສ້ ອດຄູ່ອງກັບຄວາມສນົ ໃຈ ແລະ ຄວາມຖະນດັ ຂອງຜ້ຮູ ຽນຮູ້ໂດຍ ຄາໍ ນງຶ ເຖິງຄວາມແຕກຕູາ່ ງລະຫວ່າູ ງບກຸ ຄົນ. 3.2 ໃຫ້ມີການຝຶກທັກສະຂະບວນການຄິດ, ການຈດັ ການ, ການປະເຊີນສະຖານະການ ແລະ ການປະຍຸກ ຄວາມຮ້ມູ າໃຊ້ເພ່ີອປ້ອງກັນ ແລະ ແກູ່ໄຂບນັ ຫາ 3.3 ຈັດກິດຈະກາໃຫ້ຜູ້ຮຽນໄດ້ຮຽນຮູ້ຈາກປະສົບການຈິງ, ຝຶກການປະຕິບັດໃຫ້ເຮັດໄດ້, ຄິດເປັນ, ເຮັດເປັນ, ຮັກການອູ່ານ ແລະ ເກີດຮຽນໄຝ່ຮູຢ້ າ່ ງຕ່ໍເນອ່ີ ງ. 3.4 ການຈດັ ການຮຽນ-ການສອນປະສົມປະສານເນີ້ອໃນຄວາມຮູ້ດ້ານຕາູ່ ງໆຢາ່ ງ ສົມດນຸ ກນັ ລວມທັງ ປູກຝັງຄນຸ ນະທາໍ , ຄູ່ານິຍົມທ່ີດີ ແລະ ຄນຸ ລັກສະນະທີ່ຕ້ອງການໄວ້ໃນທກຸ ວິຊາ. 3.5 ສົ່ງເສີມສະນັບສະໜູນໃຫ້ຜູສ້ ອນສາມາດຈັດບັນຍາກາດ, ສະພາບແວດລ້ອມ, ສ່ີການຮຽນ ແລະ ອໍານວຍຄວາມສະດວກ ເພີ່ອໃຫ້ຜູ້ຮຽນເກີດການຮຽນຮູ້ ແລະ ມີຄວາມຮອບຮູ້ ລວມທັງສາມາດໃຊ້ການວິໄຈ ເປນັ ສູ່ວນໜຶີ່ງຂອງຂະບວນການຮຽນຮູ້. 3.6 ຜ້ຮູ ຽນ ແລະ ຜູ້ສອນຮຽນຮ້ໄູ ປພອ້ ມກນັ ຈາກສີ່ການຮຽນ-ການສອນ ແລະ ແຫຼູງ່ ວິທະຍາກອນປະເພດຕູງ່ ໆ. 3.7 ການຮຽນຮູ້ເກີດຂ້ຶນີ ໄດທ້ ຸກເວລາ, ທກຸ ສະຖານທີ,່ ມກີ ານປະສານຄວາມຮູ່ວມມກັບພແໍ່ ມ່,ູ ຜູ້ປກຄອງ ແລະ ບຸກຄົນໃນຊມຼຸ ຊົນທຸກຝາ່ ນ ເພີອ່ ຮູວ່ ມກນັ ພັດທະນາຜູຮ້ ຽນຕາມສັກກະຍະພາບ. 4

4. ການສົ່ງເສີມຂະບວນການຈັດການຮຽນຮູ້ ໃນກດົ ໝາຍການສຶກສາແຫ່ງູ ຊາດໄດກ້ າໍ ນດົ ບົດບາດໃນການສງ່ົ ເສມີ ການຮຽນຮູ້ຂອງລດັ ແລະ ສະຖາ ບັນການສຶກສາຕ່າູ ງໆດົງັ່ ນີ້: 4.1 ລດັ ຕ້ອງສົງ່ ເສີມການດາເນີນການ ແລະ ການຈດັ ຕັ້ີງແຫູ່ຼງການຮຽນຮູ້ຕະຫຼອດຊີວິດ ທຸກຮູບແບບ ໄດ້ແກຫູ່ ້ອງສະມດູ ປະຊາຊນົ , ພພິ ິຕະພນັ , ຫສິລະປະ, ສວນສດັ , ສວນສາທະລະນະ, ສວນພກຶ ສາສາດ. 4.2 ໃຫ້ຄະນະກາມະທິການສຶກສາຂັີ້ນພຶີ້ນຖານການົດຫຼັກສູດແກນກາງການສຶກສາຂັ້ີນພຶ້ີນຖານເພ່ອີ ຄວາມເປັນໄທ. 4.3 ໃຫ້ສະຖາບັນການສຶກສາມີໜ້າທີ່ຈັດເຮັດເນ້ີອໃນຂອງຫຼັກສູດໃນສູ່ວນທີ່ກູ່ຽວຂ້ອງກັບສະພາບ ບນັ ຫາໃນຊຸຼມຊົນ ແລະ ສັງຄົມ, ພູມປັນຍາທ້ອງຖ່ິີນ. 4.4 ຫກັຼ ສູດການສຶກສາລະດັບຕາູ່ ງໆຕອ້ ງມີລກັ ສະນະຫາຼ ກຫຼາຍ ແລະ ເໝາະສົມກັບແຕລູ່ ະລະດັບໂດຍ ເນນ້ີັ ການພັດທະນະຄຸນະພາບຊີວິດຂອງບກຸ ຄນົ . 4.5 ໃຫສ້ ະຖາບນັ ການສຶກສາຮູ່ວມມກບັ ບຸກຄົນ, ຄອບຄົວ, ຊມຸຼ ຊົນ, ອົງກອນຊຼມຸ ຊົນ, ອງົ ກອນວຊິ າຊີບ, ສະຖາບັນສາສະໜາ, ສະຖານປະກອບການ ແລະ ສະບັນສັງຄົມອ່ີນໆ ສົ່ງເສີມຄວາມເຂັີ້ມແຂງສັງຄົມໂດຍຈັດ ຂະບວນການຮຽນຮ້ພູ າຍໃນຊຼຸມຊົນເພອ່ີ ໃຫຊ້ ມຸຼ ຊນົ ມີການຈດັ ຝກຶ ອບົ ຮົມ. 4.6 ໃຫ້ສະຖາບັນການສຶກສາພັດທະນາຂະບວນການຮຽນ-ການສອນທີມີປະສິດທິພາບລວມທັງການ ສົງ່ ເສມີ ໃຫຜ້ ສູ້ ອນສາມາດວິໄຈເພ່ີອພັດທະນາຂະບວນການຮຽນຮູ້ທເ່ີ ໝາະສົມກັບຜູ້ຮຽນໃນແຕ່ລູ ະລະດັບການສຶກສາ. 5. ການປະເມີນຜົນການຮຽນຮູ້ ໃນກົດໝາຍການສກຶ ສາໄດເ້ ວີາົ້ ເຖງິ ວິທີການປະເມີນຜນົ ການຈັດຂະບວນນການຮຽນຮູ້ໄວວ້ າູ່ ໃຫ້ສະຖາບັນ ການສຶກສາຈັດການປະເມີນຜົນຜູ້ຮຽນໂດຍພິຈາລະນາຈາກການພັດທະນາການຂອງຜູ້ຮຽນ, ຄວາມປະພຶດ, ການສັງເກດ ພຶດຕິກໍາການຮຽນ, ການຮູ່ວມກິດຈະກາໍ ແລະ ການທົດສອບຄວບຄູ່ໄປໃນຂະບວນການຮຽນ-ການສອນຕາມ ຄວາມເໝາະສົມຂອງແຕູ່ລະລະດັບ ແລະ ຮູບແບບການສຶກສາ ນອກນັ້ີນການປະເມີນຜູ້ຮຽນຍັງຕ້ອງກູ່ຽວຂ້ອງ ຫກັຼ ການສໍາຄັນຄ: 5.1 ໃຊວ້ ິທີການທີ່ຫຼາກຫຼາຍໃນການປະເມນີ ຜ້ຮູ ຽນ 5.2 ໃຊ້ວິທກີ ານທ່ີຫາຼ ກຫາຼ ຍໃນການຈັດສັນໂອກາດເຂາົີ້ ສຶກສາຕ່ໍ 5.3 ໃຊກ້ ານວໄິ ຈເພອີ່ ພັດທະນາຂະບວນການຮຽນ-ການສອນທີ່ເໝາະສມົ ກບັ ຜູ້ຮຽນ 5.4 ເນັີ້ນການປະກັນຄຸນນະພາບໂດຍສະຖາບັນການສຶກສາເຮັດການປະເມີນພາຍໃນທຸກປີ ແລະ ລາຍ ງານຜົນປະເມນີ ຕ່ໍຕົນ້ີ ສັງກັດ ແລະ ສາທາລະນະ 5.5 ສະຖາບນັ ການສຶກສາໄດຮ້ ັບການປະເມນີ ພາຍນອກຢ່າງໜອ້ ຍ 1 ຄັີງ້ ທຸກ 5 ປີ ຈາກແນວທາງການຈັດການຮຽນຮູ້ຕາມກົດໝາຍການສຶກສາແຫູ່ງຊາດທີ່ກູ່າວມາສໍານັກງານຄະນະ ກໍາມະການສຶກສາແຫູ່ງຊາດ (ສກສ) ໄດ້ເຊີນນັກວຊິ າການ ແລະ ຜູ້ສົງຄວາມຮູ້ຂອງປະເທດມາຮູ່ວມພັດທະນາ ທິດສະດກີ ານຮຽນຮູ້ໂດຍນໍາທິດສະດີການຮຽນ-ການສອນທັງຂອງໄທ ແລະ ສາກົນ ມາເຮັດໃໝູ່ ໃຫ້ງູ່າຍ, ຊັດ ເຈນ ເພ່ອີ ຜ້ສູ ອນສາມາດນາໍ ໄປຈດັ ຂະບວນການຮຽນຮູ.້ ທິດສະດີການຮຽນຮ້ຕູ າມກດົ ໝາຍການສກຶ ສາຫ່ງູ ຊາດ ທດິ ສະດກີ ານຮຽນຮເູ້ ປັນກອບຂອງການຈັດຂະບວນການຮຽນຮູ້ມີ 5 ທິດສະດີດັົ່ງນີ້ (ວງົ ຈອນການສກຶ ສາ, 2540,ໜາ້ 30-31, ຮຸູ່ງ ແກວ້ ແດງ, 2541, ໜ້າ 118-126) 5

1. ທດິ ສະດີການຮຽນຮຢູ້ າ່ ງມຄີ ວາມສຸກ ແນວຄິດຂອງທິດສະດນີ ີຕ້ ້ອງການໃຫ້ເດັກລູ່າເຮງີ , ມຄີ ວາມສຸກ ຕອ້ ງການໃຫ້ໂຮງຮຽນເປັນແຫູ່ງຄົນີ້ ພບົ ສິງີ່ ມະຫັດສະຈັນຂອງເດກັ ເອງ ໂດຍນາໍ ສະເໜໃີ ນຮູບສັນຍາລັກດອກໄມ້ ແຫູ່ງຄວາມສຸກປະກອບດ້ວຍການໃຫ້ຄວາມສໍາຄັນຕ່ໍເດັກໃນເລີອ່ ງຂອງຄວາມເປັນມະນຸດທີ່ມີຄວາມແຕກຕາູ່ ງ ກັນໃຍນດ້ານຕູາ່ ງໆ. ຄູຕ້ອງໃຫ້ຄວາມຍອມຮັບ, ໃຫ້ຄວາມຮັກ, ຄວາມເມດຕາ ແລະ ຄວາມຈິງໃຈຕ່ເໍ ດັກທູກ ຄົນໃຫ້ທົ່ວເຖິງ, ເປີດໂອກາດໃຫ້ເດັກໄດ້ຮຽນຮູ້ຕາມຄວາມຖະນັດ ແລະ ຄວາມສົນໃຈບົດຮຽນທີ່ນໍາມາສອນ ຕ້ອງມີຄວາມແປກໃໝ່,ູ ສ້າງຄວາມສົນໃຈຕຜໍ່ ູ້ຮຽນ ແລະ ສາມາດນໍາໄປໃຊ້ໄດໃ້ ນຊວີ ິດປະຈໍາວັນ. ຂະບວນການ ຮຽນຮຢູ້ ່າງມີຄວາມສກຸ ປະກອບດ້ວຍບົດຮຽນທີ່ເລີ່ມຈາກງູ່າຍໄປຫາຍາກ, ມຄີ ວາມຕ່ໍເນ່ີອງ, ວທິ ີການຮຽນຮູ້ສະ ໜຸກໜາ້ ສນົ ໃຈ, ບ່ໍກົດດັນ, ໄດ້ພດັ ທະນາ ແລະ ສົງ່ ເສມີ ການຄິດ ສອດຄອູ່ ງພົວພັນກັບທາໍ ມະຊາດ, ມີຮູບແບບ ກິດຈະກໍາທີຫຼາກຫຼາຍ, ສ່ີທ່ີໃຊ້ສ້າງຄວາມສົນໃຈຕ່ໍຜູ້ຮຽນຕາມເປ້ົາໝາຍທີ່ກໍານົດ ແລະ ມີການປະເມີນການ ພດັ ທະນາການຂອງເດັກ ໂດຍລວມບ່ເໍ ນ້ັີນແຕູ່ດ້ານວິຊາການ. 2. ທິດສະດກີ ານຮຽນຮູ້ແບບມີສວູ່ ນຮ່ວູ ມ ແນວຄດິ ທດິ ສະດນີ ີ້ຕ້ອງການໃຫ້ເດກັ ທກຸ ຄນົ ມີສູ່ວນຮູ່ວມໃນ ການເຮດັ ກິດຈະກໍາ, ເອົາໃຈເຂີົ້າໄປຮູ່ວມ ຫຼ ຮວູ່ ມໃຈ, ເອົາໃຈເຂ້ົາີ ໄປຈົດຈໃນສີິ່ງທີຈະຮຽນ ແລະ ມີສູ່ວນຮູ່ວມ ໄດໂ້ ດຍຜຮູ້ ຽນເປນັ ໃຈກາງຂອງກດິ ຈະກາໍ ນັີ້ນໆຕະຫຼອດເຖິງການມີປະຕິສໍາພັນກັບຄົນຮອບດາ້ ນ. ທິດສະດີນ້ີິນໍາ ສະເໜີໃນຮບູ ຂອງສນັ ລກັ “ຍຸດທະວທິ ີ 4 ດາວ” ຄ ຍຸດທະວິທີການສອນ, ຍດຸ ທະວທິ ີສງ່ີິ ແວດລ້ອມການຮຽນຮູ້, ຍຸດທະວິທີແນະແນວ ແລະ ຈິດຕະວິທະຍາ ແລະ ຍຸດທະວິທີການປະເມີນຜນົ . ຈາກຍຸດທະວິທີ 4 ດາວ ໄດ້ສ້າງ ຮບູ ແບບການຮຽນຮູ້ 3 ຮູບແບບຄ ການຮຽນຮູ້ໂດຍຂະບວນການກູຸ່ມ, ຂະບວນການຮຽນຮູ້ແບບສັນສ້າງຄວາມຮູ້ ແລະ ຂະບວນການຮຽນຮູ້ແບບຮູ່ວມແຮງຮວູ່ ມໃຈ. 3. ທິດສະດີການຮຽນຮູ້ເພ່ີອພັດທະນາຂະບວນການຄິດ ທິດສະດີນີ້ໃຫ້ຄວາມຄິດວູ່າ ການພັດທະນາ ຂະບວນການຄິດຄ ການພັດທະນາທກັ ສະການຄິດຂີ້ັນສງູ ໃຫເ້ ກີດຂ້ຶີນ ໂດຍອາໄສທກັ ສະການຄິດພ້ີຶນຖານ ແລະ ຂນີ້ັ ກາງ ແລະ ການຄດິ ຕອ້ ງເປັນໄປຕາມລາດັບຂ້ີັນ, ມີຂະບວນການທຊີ່ ັດເຈນ, ຫົວໃຈຂອງການຄິດຄ ການຄດິ ໃຫ້ຖກທາງ. 4. ທິດສະດີການຮຽນຮູ້ເພ່ີອພັດທະນາສູນທີຍະພາບ ແລະ ລັກສະນະນິໄສ: ສິລະປະ, ດົນຕີ ແລະ ກິລາ. ທດິ ສະດນີ ້ີມີແນວຄິດວູ່າ ການຮຽນວິຊາສລີ ະປະ, ດົນຕີ ແລະ ກລິ າ ເຊ່ີິງເປນັ ວິຊາທກັ ສະນັີ້ນຕ້ອງມີການຝຶກໃນ ການປະຕິບດັ ໂດຍມທີ ດິ ສະດຍີ ູອ່ ຍ 3 ທິດສະດີ ຄ: 4.1 ທີດສະດີຄວາມຄກັນ ຄ ເປັນແມູ່ແບບຂອງຄູ, ການຮຽນ-ການສອນເກີດຈາກຄູໂກຍການ ເຮດັ ຊໍ້າໆຕົນເກີດຄວາມເຂົ້າີ ໃຈ. 4.2 ທິດສະດີວາມແຕກຕູ່າງ ເກີດຈາກການໄດ້ເຮັດຊ້ີາໆ ແລ້ວເບ່ີອໜູ່າຍຈິີ່ງມີຄວາມຄິດແຕກຕູ່າງ, ຍາກປ່ຽນແປງ ເຊຶງ່ີ ເປັນເລ່ີອງຄວາມຄິດສ້າງສນັ ແລະ ເປນັ ສງີິ່ ຈໍາເປນັ ສາໍ ລບັ ການຮຽນສີລະປະ, ດນົ ຕີ ແລະ ກລິ າ ເພາະຜູ້ຮຽນໄດ້ພດັ ທະນາຕົນເອງໃຫສ້ ູງກວູາ່ ແບບທີເ່ ປັນຢູ.່ 4.3 ທດິ ສະດຄີ ວາມເປນັ ຂ້ອຍ ຄ ເປັນທີ່ສຸດຂອງຜຮູ້ ຽນ ເພີ່ອຄດິ ສິີ່ງທ່ີແຕກຕ່າູ ງຈາກແບບທີ່ໄດ້, ສາມາດ ແຍກສິງ່ີ ທີຄ່ ດິ ໄດ້ ແລະ ຮັບມາເປນັ ຂອງຕນົ ເອງໄດ້ ຖວ່າູ ເປນັ ຄວາມສດູ ຍອດຂອງການຮຽນຮໃູ້ ນເລ່ີອງນີນັ້ ໆ. 5. ທິດສະດີການຮຽນຮູ້ເພ່ີອພັດທະນາສູນທີຍະພາບ ແລະ ລັກສະນະນິໄສ: ການຝຶກຝນກາຍ, ວາຈາ ແລະ ໃຈ ທດິ ສະດີນີມ້ ີຂະບວນການພັດທະນາລັກສະນະນໄິ ສ ດງົ່ັ ນີ:້ 5.1 ການຝຶກກາຍປະກອບດ້ວຍການຝກຶ ສະຕປິ ັດຖະຍະຖານ 4 ການປັບປ່ຽນພຶດຕິກາ ລົດ, ລະ, ເລີກ ການຝກຶ ມາລະຍາດໄທ, ມາລະຍາດຊາວພຸດ ເພ່ີອໃຫມ້ ີຄວາມສຸກ, ຄອບຄົວອບົ ອຸ່ນູ , ຊມຸຼ ຊົນເຂ້ມັີ ແຂງ, ສງັ ຄົມ ສັນຕ,ິ ສີິ່ງແວດລອ້ ມຍງ້ີັ ຢນ. 6

5.2 ການຝຶກວາຈາ ຄ ການຝຶກໃຫ້ຜູ້ມີມະນຸດສະວາຈາ ໂດຍໃຊ້ກິດຈະກາໂຕ້ວາທີ ແກ້ບັນຫາ ໂດຍ ກລະນີຕົວຢ່າງການໃຊເ້ ກມຕ່າູ ງໆ. 5.3 ການຝຶກຫາຍໃຈ ປະກອບດ້ວຍການຝຶກຈິດໃຈໃຫ້ມີຄຸນນະພາບທີ່ດີ ຄ ໃຈງາມ, ມີເມດຕາ, ກະລຸນາ, ກະຕັນຍູກະຕະເວທີ, ຝຶກໃຈໃຫ້ມີຄວາມສາມາດຄ ມີສະຕິ, ສະມາທິ, ອົດທົນ, ດຸໝັົ່ນ ແລະ ຝຶກໃຈ ໃຫ້ສຸຂະພາບດີ ຄ ໃຈດີ, ລະເລີງ, ເບີກບານ, ມູ່ວນຊ່ີນ, ປອດໂປ້ງ, ສະຫງົບ ແລະ ຜູ່ອນຄາຍ. ການຝຶກໃຊ້ ແນວທາງການພັດທະນາຈິດຕາມຫກັຼ ພຸດທະສາສະໜາ. ຈາກແນວຄິດຂອງທິດສະດີການຮຽນຮູ້ທັງ 5 ນັ້ີນ ສກສ. ໄດ້ແປງແນວຄິດອອກມາໃຫ້ເຫັນວູ່າການ ຮຽນ-ການສອນຕາມແນວທາງຂອງທິດສະດີການຮຽນຮູ້ທັງ 5 ມີຈຸດເນັ້ີນທີ່ໃຫ້ຜູ້ຮຽນເປັນໃຈກາງ ໂດຍມີເປາ້ົ ໝາຍໃຫ້ນັກຮຽນເກ່ັງົ , ດີ ແລະ ມີສກຸ (ສົມພົງ ສງິ ຫະພນົ , 2543, ໜາ້ 13-14). ອງົ ປະກອບຂອງການຈັດການຮຽນຮູ້ ການຈັດການຮຽນຮູ້ມອີ ງົ ປະກອບທສີ່ າໍ ຄັນຫາຼ ຍປະການດ່ງົັ ຕ່ໍໄປນີ້: ຜສູ້ ອນ ຜູ້ຮຽນ ເນ້ີອໃນ/ເນອ້ີ ໃນການຮຽນຮູ້ ຈຸດປະສົງຂອງການຮຽນ-ການສອນ ສ່ອີ ຸປະກອນ ແລະ ແຫູ່ງການຮຽນຮູ້ີ ສິີ່ງແວດລອ້ ມ ແລະ ບັນຍາກາດການຮຽນຮູ້ ຈະເຫັນໄດ້ວູ່າ ອົງປະກອບຂອງການຈັດການຮຽນຮູ້ ແຕູ່ລະອົງປະກອບຕູ່າງມີບົດບາດໜ້າທີ່ສະໜັບສະ ໜູນກັນເພອີ່ ໃຫ້ຜູ້ຮຽນເຂົ້ີາເຖິງຄວາມຈິງ ແລະ ຄົີ້ນພົວຄວາມຈງິ ໂດຍມກີ ານປັບປຽ່ ນຄວາມຄິດຈາກການເນັີ້ນ ການສອນແບບການຖູ່າຍທອດຄວາມຮູ້ ໂດຍຄູຜູ້ສອນສູ່ຂະບວນການຮຽນຮູ້ທີ່ເກີດຈາກຕົວຜູ້ຮຽນເປັນຜູ້ເຮດັ ແຕູ່ຜູ້ສອນກ ໍ່ມີບົດບາດສໍາຄັນທີ່ຈະຊູ່ວຍເຮັດໃຫ້ ຂະບວນການຮຽ ນຮູ້ຂອງຜູ້ຮຽ ນດໍາເນີນໄປສູ່ເປ ົ້າໝາຍທີ່ ຕ້ອງການພຽງແຕູ່ຜູ້ສອນຕ້ອງລດົ ບົດບາດຂອງການເປັນຜູ້ຕັດສິນຊີຂ້ າດ ທາງດ້ານຄວາມຮູ້, ຄວາມຄິດ ລົງມາ ເປັນຜູ້ຮູ່ວມກິດຈະກໍາທີ່ມີຜູ້ຮຽນເປັນຕົວຫຼັກ ຫຼ ຜູ້ສະແດງຫຼັກ ຜູ້ສອນເປັນຜູ້ຢູ່ເບີ້ອງຫຼັງເພ່ີອໃຫ້ກິດຈະກໍາດໍາ ເນີນໄປຢາ່ ງຄບົ ຖວ້ ນແນວໃດກຕ່ໍ າມເຖິງແມູນ່ ວູ່າຈະບອກວາູ່ ຜສູ້ ອນມບີ ົດບາດຮອງ ແຕໃູ່ ນຄວາມເປນັ ຈິງຜູ້ສອນ ກມ່ໍ ບີ ດົ ບາດສາໍ ຄນັ ຢູ່ຫາຼ ຍໂດຍສອນຕ້ອງເອາົ ໃຈແຕູ່ຕ້ອງເປັນຜູເ້ ບ່ງີ ແຍ່ງູ ໃຫ້ຄວາມຮັກ, ໃຫ້ຄວາມເອັນດູລູກສິດ ດງັົ່ ທີທາູ່ ນ ພະທໍາປຕິ ກົ (ປອ ປະຍດຸ ໂຕ) ໃຊ້ຄໍາວາູ່ ຜສູ້ ອນຕ້ອງເປັນກັນລະຍານມິດຂອງນັກສຶກສາເຊ່ີິງໝາຍເຖິງ ການເປນັ ຜູໃ້ ຫ້ຄວາມຮ້,ູ ໃຫຄ້ າໍ ແນະນາໍ ທີ່ຖກຕ້ອງດວ້ ຍຄວາມຮກັ ແລະ ຄວາມເມດຕາ.ໃນສູ່ວນຂອງທິດສະດີ ແລະ ຮູບແບບການສອນມີນັກຄິດ ແລະ ນັກການສຶກສາຈໍານວນຫຼາຍໄດ້ພັດທະນາຂຶ້ີນໂດຍອາໄສການປະສົມ ປະສານຄວາມຮູ້ຈາກຂໍ້ມູນຕູ່າງໆມາເປັນພ້ີນຖານໂດຍຍສະເພາະຄວາມຮູ້ຈາກປັດສະຍາການສຶກສາ, ຈິດຕະ ພັດທະນາການ ແລະ ຈິດຕະວທິ ະຍາການຮຽນຮູ້ (ກົມວຊິ າການ, 2542, ໜາ້ 19-20) ພ້ີນຖານຄວາມຄິດທາງປັດສະຍາ ປັດຊະຍາເປັນຄໍາອະທິບາຍເຖິງຄວາມໝາຍຈິງກູ່ຽວກັບໂລກ, ກູ່ຽວກັບມະນຸດ, ອະທິບາຍເຖິງຄວາມຮູ້ ແລະ ຄວາມດີໂດຍລວມ ໃນພຶ້ີນຖານຂອງຄວາມເຊີ່ອຂອງແຕູ່ລະຄົນ, ແຕູ່ລະລັດທິ. ຄວາມຄິດເຫັນກູ່ຽວກັບ ການສຶກສາ ແລະ ຄວາມຄດິ ເຫັນກູ່ຽວກັບວິທີສອນຈໍານວນຫຼາຍໄດ້ຮັບອິກທີພົນມາຈາກຄວາມຄິດທາງປັດຊະຍາ ຄ ປັດຊະຍາພິພັດທະນາການ, ປັດຊະຍາປະຕິຮູບນິຍົມ, ປັດຊະຍາອັດຕະພິພາວະນິຍົມ ແລະ ປັດຊະຍາຕາມ 7

ແນວທາງພຸດທະສາດສະໜາ ເພາະຈະຈັດການສຶກສາຢ່າງໃດທີ່ບໍ່ຍອມຂຶ້ີນຢູ່ກັບຄວາມເຊ່ີອເລີ່ອງຄວາມຈິງ, ຄວາມຮູ້, ຄວາມດີແນວໃດ ເຊັົ່ນ ຖ້າເຊ່ີອວູ່າຄວາມຮູ້ເປັນສິ່ີງທີ່ມີຢູ່ແລ້ວໃນທໍາມະຊາດມະນຸດບໍ່ໄດ້ເປັນຜູ້ສ້າງ ຄວາມຮູ້ ມະນຸດພຽງແຕູອ່ າໄສຜູ້ຮເູ້ ປັນຜູ້ບອກ, ເປນັ ຜ້ຊູ ້ີທາງໃຫ້ແຕຖູ່ າ້ ເຊ່ອີ ວາູ່ ຄວາມຮເູ້ ປນັ ສິ່ີງທ່ີເກີດຢູ່ໃນຕົວຜູ້ ຮຽນຮູ້. ການຮຽນຮູ້ເປັນເລີ່ອງສະເພາະຕົວ, ສາມາດປ່ຽນແປງໄດ້ຕາມຄວາມຖະນັດ, ຕາມຄວາມສົນໃຈການ ຮຽນຮູ້ກໍ່ຕ້ອງອາໄສຄນົ ອີ່ນຫຼາຍເພາະບໍມ່ ີຜູຮ້ ູ້ຄົນໃດຈະຮູ້ຢ່າງແທ້ຈິງ, ຜູ້ຮຽນແຕູ່ລະຄົນກໍາລົງຮຽນຮູ້ຫຍັງ ແລະ ຕອ້ ງການຮຽນຮູຫ້ ຍັງ. ຕົວຢ່າງການຮຽນ-ການສອນທີ່ມີພີ້ນຖານຄວາມຄິດຈາກຄວາມເຊ່ີອທາງປັດຊະຍາ ເຊັົ່ນ ການສຶກສາ ແບບເສລີຂອງປັດຊະຍາອດັ ຕະພິພາວະນຍິ ົມ (Existentialism) ເຊຶີ່ງ ເຊ່ີອວູ່າການສຶກສາຄວນເຮັດໃຫ້ຜູ້ຮຽນ ເຂົີ້າໃຈຄວາມຈິງຂອງຕົນເອງວູ່າຄໃຜ, ມີຄວາມຮູ້ສຶກ, ມີຄວາມສົນໃຈ ແລະ ມີເປ້ົາໝາຍທີ່ແທ້ຈິງແນວໃດ ບໍ່ ຄວນມກີ ານຮຽນ-ການສອນທີ່ເຈດຕະນາໃຊ້ນກັ ຮຽນເປັນເຄ່ີອງມໃນການຮັກສາວັດທະນະທາໍ ຫຼ ສັງຄົມ ຕາມ ທີຜ່ ໃູ້ ຫູ່ຍຕ້ອງການ. ການຮຽນຮູ້ແບບຄອນສະຕັກຕວິ ິດ (Constructivism) ທ່ເີ ຊີ່ອວູ່າ ການຮຽນຮ້ເູ ປັນຂະບວນການທີ່ເກີດ ຂຶີ້ນໃນຕົວຜູ້ຮຽນເອງ, ປູ້ຮຽນເປັນຜູ້ໃຫ້ຄວາມໝາຍ ແລະ ສ້າງຄວາມຮູ້ຂຶ້ີນຈາກສິີ່ງທີ່ໄດ້ພົບເຫັນບວກກັບ ຄວາມຮູທ້ ີມ່ ຢີ ູ່ແລວ້ ເປັນຕນີົ້ . ພ້ນີ ຖານຄວາມຄິດທາງຈິດຕະວທິ ະຍາ ການຈັດການຮຽນຮູ້ທີ່ຈະສົ່ງເສີມໃຫ້ເກີດການຮຽນຮູ້ທີ່ດີຜູ້ສອນຈະຕ້ອງຮູ້ຈັກປະຍຸກຫຼັກການທາງ ຈິດຕະວິທະຍາໂດຍເນັີ້ນສິ່ີງທີ່ເປັນຂະບວນການພາຍໃນ ແລະ ການຄວບຄຸມຕົນເອງຂອງຜູ້ຮຽນຫຼາຍກວູ່າ ລັກສະນະນິໄສທີ່ເປັນການວາງເງ່ີອນໄຂ ຫຼ ອົງປະກອບທາງຈິດຕະວິທະຍາໂດຍກົງມາໃຊ້ໃນການຈັດຂະບວນ ການຮຽນຮ້ດູ ງ່ັົ ນ:້ີ 1. ຜູ້ຮຽນມີຄວາມແຕດຕູ່າງກັນີ່ຈະໃຊ້ຍຸດທະສາດແນວວິທີເຮັດວຽກ ແລະ ປັນຍາຄວາມສາມາດໃນ ການຮຽນຮູ້ ເຊງ່ີຶ ເປນັ ຜົນມາຈາກປະສົບການເກົາ່ ແລະ ການຖູ່າຍທອດທາງກໍາມະພັນ, ຜູ້ສອນຈະຕອ້ ງເອົາໃຈໃສູ່ ໃນຄວາມແຕກຕູ່າງລະຫວູ່າງບຸກຄົນຂອງຜູ້ຮຽນ ແລະ ເຂົ້ີາໄປຊູ່ວຍເຫຼອຜູ້ຮຽນທີ່ມີຄວາມແຕກຕູ່າງເລົ່ານ້ີນັ ໃຫ້ ໄດຮ້ ັບການຍອມຮບັ ແລະ ປັບຕົວໂດຍການໃຊ້ລະບຽບວທິ ສີ ອນ ແລະ ສ.ີ່ 2. ບົດຮຽນຕ້ອງມີຄວາມເໝາະສົມກັບລະດັບພັດທະນາການຂອງຜູ້ຮຽນທາງດ້ານຮູ່າງກາຍ, ອາລົມ, ສະຕປິ ນັ ຍາ, ຄວາມສາມາດທາງດາ້ ນສັງຄມົ ແລະ ການສະເໜີດ້ວຍວທິ ກີ ານທີມ່ ູ່ວນ ແລະ ໜ້າສນົ ໃຈ. 3. ຍຸດທະສາດການຮຽນຮູ້ຕ້ອງການໃຫ້ຜູ້ຮຽນເປັນຄົນທີ່ມີເປົ້າໝາຍໃນການເຮັດວຽກ, ມີວິທີ ການສະແດງອອກໃນສິ່ີງທີ່ຕ້ອງຮູ້ ແລະ ເຂົ້ີາໃຈ, ມີຍຸດທະສາດຂອງການຄິດ ແລະ ການຮຽນທີ່ຈໍາເປັນຕ່ໍການ ຮຽນຮູ້ຢ່າງຕ່ໍເນ່ີອງຕະຫຼອດຊີວິດ. ການເຮັດໃຫ້ຜູ້ຮຽນກໍານົດເປົ້າໝາຍທີ່ມີຄວາມສໍາຄັນ ແລະ ເປັນໄປໄດ້ຈີິ່ງ ເປັນສງິີ່ ທີຈ່ ໍາເປັນທ່ີຜູ້ສອນຕອ້ ງຊູ່ວຍຜູ້ຮຽນໂດຍໃຊ້ຄວາມສະໝາໍ່ ສະເໝີທາງດາ້ ນແຮງບັນດານໃຈສູ່ວນບຸກຄົນ, ແຮງບນັ ດານໃຈທາງການສກຶ ສາ ແລະ ລວມເິູງຄວາມສນົ ໃຈ. 4. ບົດຮຽນຕ້ອງມີຄວາມສາຄັນ, ມີປະໂຫຍດ, ມີຄວາມຊັບຊ້ອນ ແລະ ຄວາມຍາກທີ່ເໝາະສົມກັບໄວ ຂອງຜູ້ຮຽນຈະຊູວ່ ຍກະຕ້ນຸ ແຮງຈງູ ໃຈໃນການຮຽນຮຂູ້ ອງຜູ້ຮຽນ. 5. ການການົດມາດຕະຖານທີສ່ ູງ ແລະ ທ້າທາຍຢ່າງເໝາະສມົ , ການປະເມີນຄາູ່ , ຈດຸ ແຂງ ແລະ ຈຸດອູ່ອນ ດາ້ ນສະຕິປັນຍາຂອງຜູ້ຮຽນ, ການປະເມນີ ຄວາມກ້າວໜ້າຂອງການຮຽນຮ,ູ້ ການປະເມນີ ຂະບວນການ ແລະ 8

ການປະເມນີ ຜົນການຮຽນຈະເຮັດໃຫ້ໄດ້ຂໍ້ມນູ ປ້ອນກັບທີ່ມຄີ ຸນຄ່າູ ຕໍ່ຜູ້ຮຽນ ແລະ ຜູ້ສອນທ່ີຈະເຫັນຄວາມກ້າວ ໜາ້ ໃນການດາໍ ເນນີ ສເູ່ ປ້າົ ໝາຍການຮຽນຮູ້ ຊວູ່ ຍເພ່ມີ ແຮງຈງຸ ໃຈ ແລະ ການກາໍ ນດົ ຕນົ ເອງໃນການຮຽນຮູ້. 6. ການຈັດບົດຮຽນໃຫເ້ ກີດຮຽນຈາກສ່ິີງໄກຕ້ ົວໄປຫາສີ່ິງໄກຕົວ ເຊ່ນັົ ການບູລະນາການ, ການສອນເລ່ີອງ ຕວົ ເຮົາ, ບາ້ ນຂອງເຮົາ, ໂຮງຮຽນຂອງເຮາົ , ຊຼຸມຊນົ ຂອງເຮົາ, ແຂວງຂອງເຮົາ ແລະ ປະເທດຂອງເຮາົ ຕາລາໍ ດບັ . ຫັຼກການທາງຈດິ ຕະວິທະຍາທີ່ກູ່າວມາທັງໝົດນີ້ຈະເຫັນໄດ້ວູ່າເປັນຫັຼກການທີ່ອະທິບາຍອົງປະກອບທາງ ຈິດຕະວິທະຍາທີ່ກູ່ຽວຄ້ອງກັບຜູ້ຮຽນ ແລະ ຜູ້ຮຽນຮູ້ໃນການຈັດຂະບວນການຮຽນ-ການສອນຜູ້ສອນຄວນຄໍາ ນຶງເຖິງຫຼັກການທາງຈິດຕະວິທະຍາທັງໝົດ ແລະ ນໍາໄປປະຍຸກໃຊ້ກັບຜູ້ຮຽນຈະເຮັດໃຫ້ຂະບວນການຮຽນ- ການສອນມີປະສິດທິພາບຫຼາຍທີສຸດຜູ້ຮຽນສາມາດນໍາຄວາມຮູ້ປະສົບການ ແລະ ການທູ່ອງທູ່ຽວທີ່ໄດ້ຮັບໄປ ປະຍຸກໃຊ້ໄດຢ້ ່າງມເີ ປົ້າໝາຍ ແລະ ມຄີ ຸນນະພາບ. ຄວາມໝາຍ ແລະ ເປົາ້ ໝາຍຂອງການຈັດການຮຽນຮູ້ ການຈັດການຮຽນຮູ້ ໝາຍເຖິງ ການຈັດໃຫເ້ ດກັ ໄດ້ຮັບປະສບົ ການຢາ່ ງມີຈຸດໝາຍຜູ່ານທາງລະບົບຕູ່າງໆ ຂອງຮ່າູ ງກາຍເຊັົ່ນ: ໄດສ້ ັງເກດ, ອາູ່ ນ, ຟັງ, ຄິດ, ຖາມ, ຕອບ, ອະພິປາຍ, ທົດລອງດ ຂຽນ ແລະ ລງົ ມເຮັດຕົວ ຈິງຕູ່າງໆ ຜົນທີ່ເກີດຂຶີ້ນຄການປ່ຽນແປງພຶດຕິກໍາເກີດຄຸນສົມບັດທາງຄວາມຮູ້, ຄວາມຄິດ, ທັກສະຄວາມ ສາມາດທາງການປະຕິບັດ, ລັກສະນະຈິດຕະພິໄສຕູ່າງໆ ເຊັົ່ນ: ເຈດຕະຄະຕິ, ຄູ່ານິຍົມ, ຄວາມສົນໃຈ, ຄວາມພໃຈ (ວດັ ທະນາພອນ, 2542, ໜ້າ 19-20) ເປົ້າໝາຍຂອງການຈັດການຮຽນຮູ້ຄການທີ່ຜູ້ສອນຫກີຼ ລ້ຽງການເປນັ ຜູ້ບອກຄວາມຮແູ້ ກເູ່ ດກັ ໂດຍກົງແຕູ່ ຈະ ຈັດໃຫ ້ເດັກໄດ້ເຮັດກ ິດຈະ ກໍາ ຂະ ບວນກ ານຮຽ ນຮູ້ຕູ່າງໆຢ່າ ງເໝາ ະສົມກັບຈຸດປະ ສົງກາ ນຮຽ ນເໝາະ ສົມ ກັບທໍາມະຊາດ ແລະ ໄວຂອງເດັກ ເມາະສົມກັບລັກສະນະເນີ້ອໃນວິຊາ ແລະ ເໝາະສົມກັບສະພາບແວດລ້ອມ ໃນໂຮງຮຽນ ແລະ ຊີວດິ ຈິງໃຫ້ຜຮູ້ ຽນໄດ້ມີໂອກາດເລອກຮຽນຕາມຄວາມສນົ ໃຈ ແລະ ຕາມຄວາມຖະນັດຂອງ ຜຮູ້ ຽນຄການເນ້ັີນຜູ້ຮຽນເປັນໃຈກາງຂະບວນການຈັດການຮຽນຮູ້ຜູ້ຮຽນຈະເກີດການຮຽນຮູ້ໄດ້ດີຈະຕ້ອງມີອົງ ປະກອບ 2 ອົງປະກອບຄ (ສໍານກັ ງານຄະນະກາໍ ມະການການສຶກສາແຫູ່ງຊາດ, 2542, ໜາ້ 1-2) 1. ອົງປະກອບພາຍນອກ ໄດ້ແກູ່ຄວາມຮູ້ຈາກບກຸ ຄົນ, ຄອບຄົວ, ຊຸຼມຊົນ, ສະພາບແວດລ້ອມ, ຂ້ໍມູນ, ຂູ່າວສານ ແລະ ແຫູ່ງຄວາມຮູ້ທີ່ຈັດໄວ້ເປັນລະບບົ ຜູ້ຮຽນຈະຮັບຄວາມຮູ້ດັົ່ງກູ່າວດ້ວຍເຄີ່ອງຮັບ (ສໍາພັດທັງ 6) ຄ: ຕາ, ຫ,ູ ດັງ, ລີ້ິນ, ກາຍ, ໃຈ 2. ອົງປະກອບພາຍໃນ ໄດ້ແກູ່ຄວາມຮູ້ຈາກຄວາມຮູ້ສກນຶກຄິດ ຫຼ ຈິດຂອງຕົນເອງຂະບວນການທີຜູ້ ຮຽນນໍາອົງປະກອບພາຍນອກຕົວທີຮັບໄວ້ມາຄິດພິຈາລະນາດ້ວຍວິທີການຢ່າງເປັນລະບົບ, ມີເປົ້າໝາຍ, ມີເຫດຜົນ ແລະ ເປັນກຸສົນ ຄ ມີເນີ້ອໃນເປັນປະໂຫຍດຕໍ່ສັງຄົມຄວາມຮູ້ທີເກີດຈາກອົງປະກອບພາຍໃນ ຄ ປນັ ຍາທເີ່ ກີດຂີຶນ້ ຈາກການຄດິ ຜູ້ຮຽນຈະເກີດການຮຽນຮູ້ຕາມຂັ້ີນຕອນຈາກການຮັບຄວາມຮູ້ໃໝູ່ຈາກພາຍນອກຜູ່ານ ຂະບວນການ ວິເຄາະເຊີ່ອມໂຍງ, ເປັນການນໍາຄວາມຮູ້ໃໝູ່ປະສົມປະສານກັບຄວາມຮູ້ ຫຼ ປະສົບການເກົ່າທີ່ມີຢູ່ແລ້ວ ໄດ້ ປະສົບການໃໝູດ່ ້ວຍການເຮັດຕວົ ຈິງຈົນເກດີ ຜົນທີຜູ້ຮຽນພໃຈ ແລະ ຍິນດີ ເອີ້ນວາູ່ ເກີດປັນຍາ, ເຊິ່ີງເປັນຂັີ້ນ ສງູ ສດຸ ຂອງການຮຽນຮູ້. ດົ່ັງນີ້ນັ ; ການຮຽນຮູທ້ ມີ ີພະລງັ ສູນດວ້ ຍການຮຽນຮແູ້ ບບຜູ້ຮຽນເປັນຜູ້ສ້າງຄວາມຮູ້ເອງ, ເປັນວິທີການທີຕອ້ ງໃຊ້ເວລາ ແລະ ໃຊ້ເທັກນກິ ຕູ່າງໆຫຼາຍກວາູ່ ການຮຽນເພ່ອີ ຮູ້ ແລະ ເຂີົ້າໃຈ. ຖ້າເຮົາຕອ້ ງການ ໃຫ້ຜຮູ້ ຽນຮູ້ ແລະ ເຂ້ົີາໃຈເຮາົ ກໍໃ່ ຊ້ວທິ ອີ ະທບິ າຍ, ໃຊ້ເວລາຮຽນໜອ້ ຍກວູາ່ ແລະ ຖາູ່ ຍທອດໃຫໂ້ ດຍກົງຈາກຜູ້ ຮູ້ເເລົ່າໃຫ້ຜູ້ບໍ່ຮູ້ຟັງຄຟັງນິທານ ແລະ ເບີ່ງໜັງ, ແຕູ່ການສອນໃຫ້ຜູ້ຮຽນສ້າງຄວາມຮູ້ໄດ້ເອງ, ການຈັດຂ້ໍມູນ 9

ພີນ້ ຖານເປນັ ເງອ່ີ ນໄຂຂອງການຮຽນຮູ້ແຕູ່ລະແບບທີ່ຈາໍ ເປນັ ຕ້ອງມກີ ານສກຶ ສາກວດສອບ ແລະ ຈັດໄວທ້າທາຍ ຜູ້ຮຽນການຄດິ ແຕູ່ລະແບບກໍຕ່ ້ອງມີຂໍ້ມູນຢາ່ ງພຽງພ ແລະ ຜ້ສູ ອນຕ້ອງຮູ້ຂີນ້ັ ຕອນ, ວິທກີ ານທີ່ຈະພາຜູ້ຮຽນໃຫ້ ເລອກຄາໍ ຕອບທີ່ຖກແຕູລ່ ະເລອີ່ ງ ໂດຍບ່ບໍ ອກຄາໍ ຕອບທີ່ຖກໃຫ້ກັບຜູ້ຮຽນ. ໃນລັກສະນະດ່ງົັ ນ້ີ ເປນັ ການຮຽນຮູ້ ທີຜູຮ້ ຽນຕ້ອງເຮັດຕວົ ຈງິ , ທາງບ້ານເຮາົ ກເ່ໍ ອີ້ນວ່າູ ເປັນຜູ້ເຮດັ ເທົ່ານີນ້ັ ຈິ່ີງຈະຮຽນຮູ້ໄດ້ ຫຼ ເປັນຜູ້ປະຕິບັດທໍາເທ່ົາ ນນ້ັີ ຈງ່ິີ ຈະເຫັນທາໍ ຫຼ ຖາ້ ເປນັ ພາສາຊາວບາ້ ນກ່ໜໍ ້າຈະເປນັ ສບິ ຄນົ ເລ່ົາໃຫ້ຟງັ ກໍບ່ ເໍ່ ທົ່າເຮາົ ລງົ ມເຮັດເອງ. ລັກສະນະການຈັດການຮຽນຮູ້ທີ່ເນີນັ້ ຜູ້ຮຽນເປັນໃຈກາງ ການຈດັ ການຮຽນຮູ້ທີເນ້ນັີ ຜູ້ຮຽນເປັນໃຈກາງມລີ ັກສະນະດັງົ່ ນີ້ (ວັດທະນາ ລະຫງບັ ໄພ, 2542, ໜ້າ 26-29) 1. ການຮຽນຮູ້ໂດຍການສ້າງອົງຄວາມຮູ້ດ້ວຍຜູ້ຮຽນເອງໝາຍເຖິງ ການຮຽນທີເປັນຂະບວນການສ້າງ ປະສບົ ການ ແລະ ສງ່ີິ ຕ່າູ ງໆໃຫ້ມີຄວາມໝາຍຕໍ່ຕົນເອງຈາກການພົວພັນກັບສີິ່ງແວດລ້ອມໂດຍໃຊ້ຂະບວນການຄິດ ແລະ ການສະແຫວງຫາຄວາມຮຄູ້ ວມຄູ່ກັບການປະຕບິ ັດຕວົ ຈິງ. ຜູ້ຮຽນຄົນ້ີ ພບົ ຄວາມຮູ້ ແລະ ປະສົບການດ້ວຍ ຕົນເອງ, ຜູ້ສອນເປັນຜູ້ອໍານວຍຄວາມສະດວກ, ຈັດໂອກາດ, ບັນຍາກາດສິ່ີງແວດລ້ອມແລະ ແຫູ່ງການຮຽນຮູ້ ໃຫ້ສະດວກຕ່ກໍ ານສ້າງແຮງຈງູ ໃຈໃຫເ້ ກກີ ານຮຽນຮ.ູ້ ຂອບເຂດເນ້ີອໃນຂອງການຮຽນຮູ້ໂດຍສ້າງອົງຄວາມຮູ້ດ້ວຍຕນົ ເອງມີຄ: ການຝຶກທັກສະຂະບວນການ ຄດິ ວິເຄາະ ແລະ ການສາ້ ງແຮງຈງູ ໃຈໃຫເ້ ກດີ ການຢາກຮູຢ້ າກຮຽນ. 2. ການຮຽນຮູ້ເລ່ີອງຂອງຕົນເອງ, ທາມະຊາດ ແລະ ສິີ່ງແວດລ້ອມ ໝາຍເຖິງ ການຮຽນຮູ້ເພີ່ອເຊ່ີອມ ໂຍງຄວາມພົວພັນລະຫວູ່າງຮ່າູ ງກາຍ ແລະ ຈິດໃຈຂອງຕນົ ເອງ, ການຮບັ ຮູ້ ແລະ ການເຂີ້ົາໃຈຕນົ ເອງສາມາດປັບ ປ່ຽນທັດສະນະຄະຕິ ແລະ ພດຶ ຕກິ າໍ ໃຫ້ສອດຄອູ່ ງກບັ ຄູ່ານຍິ ົມທີ່ດີງາມ, ຍຶດໝີນັ້ ຄນຸ ນະທໍາ, ຈະລຍິ ະທໍາ ແລະ ມີ ຄວາມພະຍາຍາມໃນການເຮັດດີຢ່າງບຫ່ໍ ຍໍ້ທ.້ໍ ການເສມີ ສ້າງລກັ ສະນະນິໄສ ແລະ ພາບພດົ ຂອງຄວາມດີງາມໃນ ຕົນເອງ, ການຮຽນຮເູ້ ພ່ີອໃຫ້ສາມາດດໍາລົງຊີວິດຢູ່ໄດ້ຢາ່ ງເໝາະສົມກັບສະພາບແວດລ້ອມ, ການເຂົີ້າໃຈຄຸນຄູ່າ ແລະ ພັດທະນາຄຸນນະທາໍ ສ່ິີງແວດລ້ອມຍນຶ ຍົງ. 3. ການຮຽນຮທູ້ ີ່ເນນ້ັີ ພັດທະນາທັກສະການດໍາລົງຊວີ ດິ ແລະ ການປະກອບອາຊບີ . 3.1 ການຮຽນຮທູ້ ເີ ນີນັ້ ພດັ ທະນາທກັ ສະການດາໍ ລົງຊວີ ິດ ໝາຍເຖິງການຮຽນຮູທ້ ີເຮດັ ໃຫຜ້ ູ້ຮຽນມີທັກ ສະຊີວິດທີ່ສໍາຄັນ ແລະ ຈໍາເປັນດັົ່ງຕ່ໍໄປນີ້: ການຮູ້ຈັກຄິດວິເຄາະວິຈານ (Critical Thinking), ມີຄວາມຄດິ ສ້າງສັນ (Creative Thinking), ມີຄວາມເຂົີ້າໃຈໃນຕົນເອງ (Self-Awareness), ມີຄວາມເຫັນໃຈຜູ້ອີ່ນ (Empathy), ມີຄວາມພູມໃຈໃນຕົນເອງ (Self Esteem), ມີຄວາມຮັບຜິດຊອບຕ ່ໍສັງຄົມ (Social Responsibility), ຮູ້ຈັກການສ້າງສາຍພົວພັນ ແລະ ການສີ່ສານ (Inter Personal Communication), ຮູ້ຈັກການຕັດສິນໃຈ ແລະ ແກ້ໄຂບັນຫາ (Decision Making and Problem Solving), ແລະ ຮູ້ຈັກການ ຈດັ ການກັບອາລົມ ແລະ ຄວາມເຄ່ົັງຕງຶ (Coping with Emotion Stress). ກົນລະຍຸດ ແລະ ເຄີ່ອງມການຮຽນຮູ້ ເຊັົ່ນ ການຮຽນຮູ້ແບບມີສູ່ວນຮູ່ວມ, ການບູລະນາການ, ການຝຶກ ເຮັດຕົວຈິງ, ການສາທດິ , ຫານຝກຶ ສະມາທິ ແລະ ການຝກຶ ປະຕິບັດຕາມຫຼັກສາສະໜາ. 3.2 ການຮຽນຮທູ້ ີ່ເນັນ້ີ ການພດັ ທະນາທັກສະປະກອບອາຊີບ ໝາຍເຖິງ ການຮູ້ເພີ່ອຄົີນ້ ພບົ ແລະ ໃຊສ້ ກັ ກາຍະພາບຂອງຕນົ ເອງ ເພ່ີອກຽມຕົວປະກອບອາຊບີ ໃຫເ້ ໝາະສມົ ກບັ ຕົນເອງ, ຮ້ຈູ ັກວິທເີ ລອກປະກອບອາຊບີ ທີ່ ສດຸ ຈະລິດ, ເໝາະສມົ , ສາມາດເພີ່ຶງຕນົ ເອງ ແລະ ລ້ຽງຕົນເອງໄດ.້ ຂອບເຂດເນີ້ອໃນປະກອບດວ້ ຍທກັ ສະການສ້າງນິໄສຮກັ ການເຮດັ ວຽກມີດຸໝັ່ົນ, ມຄີ ຸນນະທໍາ 4 ຢ່າງ ຄ: ຄວາມອົດທົນ, ຄວາມຊີ່ສັດ, ຮູ້ຈັກເສຍສະຫຼະ ແລະ ຄວາມຮັບຜິດຊອງຕ່ໍຕົນເອງ ແລະ ສູ່ວນລວມ, ຮູ້ຈັກແກ້ 10

ໄຂບັນຫາ ລວມທັງມີທັກສະໃນການບລິຫານ. ກົນລະຍຸດ ແລະ ເຄ່ີອງມ ການຮຽນຮູ້ເຊົ່ັນ ການຮຽນຮູ້ແບບມີ ສວູ່ ນຮວູ່ ມ, ການຝຶກປະຕບິ ັດຕວົ ຈິງ, ການສາທິດ ແລະ ການທດົ ລອງ. 4. ການຮຽນຮູ້ທ່ເີ ນີນ້ັ ພັດທະນາຂະບວນການຄດິ ການແກ້ໄຂບັນຫາໂດຍເນ້ີັນປະສົບການ ແລະ ການຝກຶ ປະຕິບັດ ໝາຍເຖິງ ການໃຊ້ທັກການຄິດ ເພີ່ອຄົີ້ນຫາຄໍາຕອບໃນສະຖານະການຕູ່າງໆ ໂດຍອາໄສປະສົບການ ແລະ ການຝຶກປະຕິບັດຕວົ ຈິງ ເພ່ອີ ໃຫສ້ າມາດພບົ ບັນຫາ ແລະ ແກ້ໄຂບນັ ຫາທ່ີເກີດຂີຶນ້ ຕ່າູ ງໆ ໄດ້ຢາ່ ງເໝາະສົມ ທ່ເີ ປນັ ປະໂຫຍດຕ່ຕໍ ົນເອງ ແລະ ສູ່ວນລວມ. ຂອບເຂດເນີ້ອໃນຂອງການຮຽນຮູ້ພັດທະນາຂະບວນການຄິດ, ການແກ້ໄຂບນັ ຫາຈາກປະສົບການ ແລະ ປະຕິບັດ ໂດຍການສັງເກດ, ການປຽບທຽບ, ຕັີ້ງຄໍາຖາມ, ແປຄວາມໝາຍ, ການຕີຄວາມ, ຂະຫຍາຍຄວາມ, ອ້າງອີງ, ຄາດຄະເນ, ສະຫຸບຼ , ຄວາມຄິດສ້າງສັນ ແລະ ຂະບວນການຄິດວເິ ຄາະ. 5. ການຮຽນຮໂູ້ ດຍປະສົມປະສານຄວາມຮູ້, ຄນຸ ນະທາ, ຄູາ່ ນຍິ ົມ ແລະ ລກັ ສະນະທີ່ຕອ້ ງການ ໝາຍເຖິງ ການຮຽນຮູທ້ ເ່ີ ນ້ີັນໃຫ້ມຄີ ວາມຮູ້ໃນຂໍ້ມູນຕູ່າງໆ ຄວບຄກູ່ ັບການພັດທະນາຕົນເອງທາງດາ້ ນຈິດໃຈ, ບຸກຄະລິກ ກະພາບ ແລະ ລກັ ສະນະນິໄສ. ຂອບເຂດເນີ້ອໃນຄ: ຄວາມຮູ້ໃນຂ້ໍມູນຕູ່າງໆ ເຊນົ່ັ ວທິ ະຍາສາດ, ຄະນດິ ສາດ, ສງັ ຄົມສາດ, ພາສາສາດ ແລະ ມະນດຸ ສາດ ຕະຫຼອດເຖິງ ການຮຽນຮູ້ກູ່ຽວກັບມາລະຍາດ, ວທິ ປີ ະຕິບດັ ຕນົ ທາງກາຍ, ວາຈາ, ໃຈ, ຄວາມມີ ສະຕິສໍາປະສະຍະ, ການມີຄຸນນະທໍາສໍາຄັນ, ຄວາມຮັກໃນເພີ່ອນມະນຸດ, ທໍາມະຊາດ ແລະ ສິີ່ງແວດລ້ອມ, ພດັ ທະນາຈິດໃຈ, ບຸກຄະລິກກະພາບ ແລະ ລກັ ສະນະນໄິ ສ. ກົນລະຍຸດ ແລະ ເຄີ່ອງມການຮຽນຮູ້ ເຊັົ່ນ ການບູລະນາການ, ການຝຶກປະຕບິ ດັ ຕວົ ຈງິ ແລະ ການຮຽນຮູ້ ແບບມີສວູ່ ນຮູ່ວມ. 6. ການຮຽຽນຮູ້ທີ່ເນັີ້ນການພັດທະນາປະຊາທິປະໄຕ ໝາຍເຖິງ ການຮຽນຮູ້ໃນເລີ່ອງສິດທິເສລີພາບ, ຄວາມສະເໝພີ າບ ແລະ ການປະຕິບດັ ຕາມໜາ້ ທ່ີຂອງຕົນ, ການເຄົາລົບສິດເສລີພາບຂອງຜູ້ອນີ່ ໂດຍຄໍານຶງເຖິງ ຄວາມຄິດເຫນັ ແລະ ຜົນປະໂຫຍດຂອງສວູ່ ນລວມເປນັ ຫຼກັ . 7. ການຮຽນຮເູ້ ລອີ່ ງພູມປັນຍາ ແລະ ສລິ ະປະວັດທະນະທາ ໝາຍເຖງິ ການຮຽນຮູ້ເພ່ອີຶ ໃຫເ້ ກດີ ຄວາມຮູ້, ຄວາມເຂີົາ້ ໃຈ ແລະ ຄວາມເອົາໃຈໃສໃູ່ ນຄຸນຄູາ່ ຂອງຄວາມຮູ້ຕູາ່ ງໆ ທີ່ໄດຄ້ ົນ້ີ ຄິດ ແລະ ສະສມົ ປະສົບການ ໂດຍ ພູມປັນຍາໄທ ຈົນເຖິງຄວາມຮັກ, ຄວາມຊ່ີນຊົມ ແລະ ຄວາມຫວງແຫນ ໃນຄຸນຄູ່າຂອງສິລະປະວັດທະນະທໍາ ໄທ. ສາມາດນໍາໄປໃຊປ້ ະໂຫຍດໃນຊວີ ດິ ແລະ ສບທອດໃຫຍ້ ນຍງົ ໄປສ້ສູ າກນົ . 8. ການວໄິ ຈເພ່ີອພດັ ທະນາຂະບວນການຮຽນຮ້ໝູ າຍເຖງິ ການສຶກສາຮວບຮວມຂໍ້ມູນເພ່ອີ ນາໍ ມາວິເຄາະ ສັງເຄາະສະຫຼບຸ ຜນົ ເພ່ອີ ແກໄ້ ຂບນັ ຫາ ແລະ ພັດທະນາຂະບວນການຮຽນຮຂູ້ ອງສະຖາບັນການສຶກສາ ຂອບເຂດເນີ້ອໃນກຽູ່ ວກັບລະບຽບວິທວີ ິໄຈຕ່າູ ງໆການມີສູ່ວນຮວູ່ ມຂອງທຸກຝ່າຍທກີ ູ່ຽວຂ້ອງກົນລະຍຸດ ແລະ ເຄີ່ອງມການວິໄຈໃນສະຖານທີສຶກສາເຊັ່ົນ: ລະບົບບລິຫານສະຖານທີ່ສຶກສາ, ຄວາມຮູ້ເລ່ີອງກາານວິໄຈ ຂອງຜບູ້ ລຫິ ານ ແລະ ຄອູ າຈານທສີ າ້ ງແຮງຈູງໃຈການຈດັ ສັນງົດປະມານສະໜັບສະໜນູ ການປະເມີນຄນຸ ນະພາບ 9. ການຮຽນຮ້ດູ ້ວຍການຮູ່ວມມຂອງຄອບຄົວ ແລະ ຊຼມຸ ຊນົ ໝາຍເຖິງ ຄອບຄົວ, ຊຼຸມຊົນ ແລະ ສະຖາ ບັນການສຶກສາມີບດບາດຮູ່ວມກັນໃນການຈັດລະບົບການຮຽນຮູ້ໃຫ້ກັບຜູ້ຮຽນເພີ່ອໃຫ້ຮຽນຮູ້ໄດ້ຢ່າງເຕັມ ສັກກະຍະພາບ ຂອບເຂດເນ້ີອໃນກູ່ຽວຂ້ອງກັບບົດບາດຂອງຄອບຄົວ ແລະ ຊຼຸມຊົນ ໃນການຮູ່ວມກັນສ້າງຫຼັກສູດ, ການສະໜບັ ສະໜູນຊບັ ພະຍາກອນການສກຶ ສາ ແລະ ການປະເມນີ ຄນຸ ນະພາບທາງການສຶກສາ, ກົນລະຍດຸ ແລະ 11

ເຄ່ອີ ງມສໍາຄັນເຮັດໃຫ້ສະຖາບນັ ການສກຶ ສາໄດ້ຮັບຄວາມຮູ່ວມມກບັ ຊຼຸມຊົນເຊ່ົັນ: ເທັກນກິ ການບລິຫານຢ່າງມີ ສວູ່ ນຮູ່ວມ, ການກະຈາຍອໍານາດ ແລະ ສາຍພົວພນັ ລະຫວູ່າງໂຮງຮຽນກບັ ຊຸມຼ ຊົນ. 10. ການປະເມີນຜົນຜູ້ຮຽນ ໝາຍເຖງິ ຂະບວນການພຈິ າລະນາຕັດສີນຄຸນນະພາບ, ຄຸນລັກສະນະ ແລະ ພດຶ ຕິກາໍ ຂອງຜູຮ້ ຽນວາູ່ ເປັນໄປຕາມຈດຸ ປະສົງການຮຽນຮຫູ້ ຼບໍ່ ຂອບເຂດເນອ້ີ ໃນ ກູ່ຽວຂອ້ ງກບັ ການປະເມນີ ຜົນ, ເຄ່ີອງມໃນການປະເມີນຜົນ, ຄວາມຮໃູ້ ນການປະເມີນຜົນ ແລະ ການມສີ ່ວູ ນຮູວ່ ມປະເມີນຜນົ ຂອງທກຸ ຝ່າຍທີກຽູ່ ວຂ້ອງ ເນ້ອີ ໃນສາໍ ຄັນທງັ 10 ຢ່າງນີ້ສາມາດເຊ່ີອມໂຍງກັນໃນການສາ້ ງປະສົບການຮຽນຮູ້ໃຫກ້ ັບຜູ້ຮຽນ, ເຊີ່ິງຜູ້ສອນ- ອາຈານສາມາດນໍາໄປປັບໃຊ້ເຂົ້ີາໃນຂະບວນການຈັດການຮຽນຮູ້ໃຫ້ເໝາະສົມ, ສອດຄູ່ອງກັບສະພາບຂອງຜູ້ຮຽນ ແລະ ທ້ອງຖນ່ີິ ໄດ້ ເຊີງິ່ ຈະເປັນໄປຕາມຫຼັກການສຶກສາຂອງກົດໝາຍການສຶກສາແຫງູ່ ຊາດ ພ ສ 2542 ທ່ີເນັີ້ນ ການເລອກບູລະນາການຄວາມຮູ້, ຄຸນນະທາໍ ແລະ ຂະບວນການຮຽນຮູ້ຕາມຄວາມເໝາະສົມຂອງແຕູ່ລະລະດັບການສກຶ ສາ. ຕົວຊ້ີວດັ ທສີ ະແດງເຖງິ ການຮຽນຮູ້ຂອງຜູ້ຮຽນ ສໍານັກງານຄະນະກໍາມະການການສຶກສາແຫູ່ງຊາດ (2542, ໜ້າ 30) ໄດ້ພັດທະນາຕົວຊ້ີວັດການຮຽນ ການສອນທ່ີເນ້ີັນຜູຮ້ ຽນເປນັ ໃຈກາງໂດຍກາໍ ນົດຕົວຊວີ້ ັດການຮຽນຂອງຜູ້ຮຽນອອກເປັນ 9 ຂ້ໍ ເພີ່ອເປັນເຄ່ີອງມ ກວດສອບວາູ່ ຍາມໃດກ່ໍຕາມທ່ີພຶດຕກິ າໍ ການຮຽນຮູ້ຂອງຜູ້ຮຽນເປນັ ໄປຕາມຕວົ ຊ້ວີ ັດຕອນນີັ້ນໄດເ້ ກີດການຮຽນ ການສອນທີ່ເນີ້ນັ ຜູ້ຮຽນເປນັ ໃຈກາງຕວົ ຊວ້ີ ັດຂອງຜູຮ້ ຽນມີດັ່ົງນີ້: 1. ຜູ້ຮຽນມີປະສົບການໂດຍກງົ ພບົ ພັນກັບທາມະຊາດ ແລະ ສ່ິີງແວດລອ້ ມ 2. ຜຮູ້ ຽນຝຶກເຮດັ ຈນົ ຄນົ້ີ ພບົ ຄວາມຖະນດັ ແລະ ວທິ ີຂອງຕນົ 3. ຜູ້ຮຽນເຮັດກິດຈະກາໍ ແລກປຽ່ ນການຮຽນຮຈູ້ າກກຸູ່ມ 4. ຜູ້ຮຽນຝຶກຄດິ ຢາ່ ງຫາຼ ກຫຼາຍ ແລະ ສ້າງຈິນຕະນາການຈົນສາມາດສະແດງອອກຢ່າງຊັດເຈນ ແລະ ມີເຫດຜົນ 5. ຜູ້ຮຽນໄດ້ຮັບການສງ່ົ ເສມີ ຫາຄາໍ ຕອບ, ແກ້ໄຂບນັ ຫາດ້ວຍຕົນເອງ ແລະ ການຮວູ່ ມມກັນ 6. ຜູຮ້ ຽນໄດ້ຝຶກຄ້ນົີ ຄ້ວາ, ສັງລວມຂໍມ້ ນູ ແລະ ສາ້ ງຄວາມຮ້ດູ ້ວຍຕົນເອງ 7. ຜູ້ຮຽນໄດເລອກເຮດັ ກິດຈະກາໍ ຕາມຄວາມສາມາດ, ຄວາມຖະນັດ ແລະ ຄວາມສນົ ໃຈຂອງຕນົ 8. ຜູ້ຮຽນໄດຝຶກຕົນເອງໃຫ້ມີລະບຽບ ແລະ ມຄີ ວາມຮັບຜິດຊອບໃນການເຮັດວຽກ 9. ຜຮູ້ ຽນຝຶກປະເມີນ, ປບັ ປຸງຕົນເອງ ແລະ ຍອມຮບັ ຜອູ້ ່ີນຈົນມີຄວາມສົນໃຈຢາກຫາຄວາມຮູ້ຢາ່ ງຕໍ່ເນ່ີອງ ຕົວຊ້ີວັດການສອນຂອງຜສູ້ ອນທີເນີັ້ນຜູຮ້ ຽນເປນັ ໃຈກາງ ສາໍ ນກັ ງານຄະນະກາໍ ມະການການສຶກສາແຫູ່ງຊາດ (2542, ໜ້າ 30-31) ໄດ້ກາໍ ນົດຕົວຊ້ີວດັ ຂອງຜສູ້ ອນ 10 ຂ້ໍ ເປັນເຄີ່ອງມກວດສອບວູ່າຍາມໃດກ່ໍຕາມພຶດຕິກໍາການສອນຂອງຜູ້ສອນເປັນໄປຕາມຕົວຊີ້ວັດ ຕອນນັ້ີນໄດ້ ເກດີ ການຮຽນ-ການສອນທ່ີເນ້ີັນຜູ້ຮຽນເປັນໃຈກາງ ຕົວຊີ້ວັດຂອງຜູ້ສອນມີດງົ່ັ ນ:້ີ 1. ຜສູ້ ອນກຽມການສອນທງັ ເນີ້ອໃນ ແລະ ວິທີສອນປະສົມປະສານກັນ 2. ຜ້ສູ ອນຈດັ ສ່ີິງແວດລອ້ ມ ແລະ ບັນຍາກາດທສີ່ າ້ ງແຮງຈງູ ໃຈ ແລະ ສົງ່ ເສີມໃຫຜ້ ູ້ຮຽນເກດີ ການຮຽນຮູ້ 3. ຜສູ້ ອນເອາົ ໃຈໃສູ່ຜຮູ້ ຽນເປັນບກຸ ຄົນ ແລະ ສະແດງຄວາມເມດຜຮູ້ ຽນຢາ່ ງທົ່ວເຖງິ 4. ຜູສ້ ອນຈດັ ກດິ ຈະກໍາ ແລະ ສະຖານທີໃຫ້ຜູ້ຮຽນໄດສ້ ະແດງອອກ ແລະ ຄິດຢ່າງສາ້ ງສນັ 5. ຜູ້ສອນສົງ່ ເສີມໃຫຜ້ ູ້ຮຽນຝກຶ ຄດິ , ຝຶກເຮດັ ແລະ ຝກຶ ປັບປຸງຕົນເອງ 6. ຜູ້ສອນສົງ່ ເສມີ ການຮຽນຮູ້ຈາກກູ່ມຸ ພ້ອມທງັ ສັງເກດຈຸດດີ ແລະ ປັບປງຸ ຈດຸ ອອູ່ ນຂອງຜູ້ຮຽນ 12

7. ຜູ້ສອນໃຊ້ສ່ກີ ານສອນເພອ່ີ ຝກຶ ການຄດິ , ການແກໄ້ ຂບນັ ຫາ ແລະ ການຄນ້ົີ ພບົ ຄວາມຮູ້ 8. ຜ້ສູ ອນໃຊ້ແຫູງ່ ຮຽນຮທູ້ ຫ່ີ ຼາກຫຼາຍ ແລະ ເຊ່ອີ ມໂຍງປະສບົ ການຊວີ ດິ ຈິງ 9. ຜູສ້ ອນຝກຶ ຝນກລິ ິຍາມາລະຍາດ ແລະ ລະບຽບຕາມວັດທະນະທໍາໄທ 10. ຜູຮ້ ຽນສງັ ເກດ ແລະ ປະເມີນພັດທະນາການຂອງຜຮູ້ ຽນຢ່າງຕເໍ່ ນີອ່ ງ ລັກສະນະຕົວຊີ້ວັດທສ່ີ ະແດງເຫນັ ວາູ່ ພຶດຕກິ ໍາການຮຽນ ແລະ ພຶດຕກິ ໍາການສອນຂອງຜູສ້ ອນມລີ ກັ ສະນະ ຕໍ່ເນ່ີອງປະສົມປະສານກັນ, ພຶດຕິກໍາທີ່ດີຂອງຜູ້ສອນຈະສົ່ງຕໍ່ພຶດທິກໍາທີ່ດີຂອງຜູ້ຮຽນ. ໃນການດໍາດນີນການ ຮຽນການສອນນອກຈາກການກຽມການສອນທີ່ດີຂອງຜູ້ສອນແລ້ວ, ຜູ້ຮຽນຕ້ອງມີສັດຖາຕ່ໍວິຊາຊີບຂອງຕົນ, ຊູ່ວຍແກໄ້ ຂບັນຫາຕູ່າງໆທີ່ນັກຮຽນໃຫກ້ ຽດ ແລະ ຍອມຮັບໃນຄວາມແຕກຕູ່າງ ໃຫ້ຄວາມຊູ່ວຍເຫຼອໃນດ້ານ ການຮຽນ ແລະ ຊີວິດຄອບຄົວ. ການໃຊ້ຫຼັກຈິດຕະວທິ ະຍາໃນການສອນຈິງເປັນສິີ່ງບູລະນາການໃຫ້ຄົບຖ້ວນ ໃນເວລາຈັດກດິ ຈະກໍາການຮຽນ-ການສອນໃນຫອ້ ງຮຽນຈະໄດຜ້ ນົ ດີຕາມຜູ້ທີ່ສອນປາຖະໜາ. ການພັດທະນາພຶດຕິກາໍ ການສອນ ການປະຕິຮູບການສຶກສາໂດຍເອົາໃຈໃສູ່ໃຫ້ຄວາມສໍາຄັນກັບຜູ້ຮຽນເປັນຫຼັກເພ່ີອເປັນການກຽມການ ຮອງຮັບການກະແສການປ່ຽນຂອງໂລກໃນດ້ານເທັກໂນໂລຢີ, ສັງຄົມ, ເສດຖະກິດ ແລະ ການເມອງ. ດັົ່ງນັີ້ນ; ພຶດຕິກໍາການສອນຂອງຜູ້ສອນຕ້ອງການມີການພັດທະນາ, ປ່ຽນແປງໃຫ້ທັນກັບການປ່ຽນແປງຂອງສັງຄົມ ເພາະພຶດຕິກໍາການສອນຂອງຜູ້ສອນເປັນຜນົ ກະທົບໂດຍກົງກັບພຶດຕກິ ໍາການຮຽນຂອງຜູ້ຮຽນ. ພິດຕິກໍາຂອງຜູ້ ສອນທີ່ສ່ົງຜົນຕພໍ່ ດິ ຕກິ ໍາການສອນ ແລະ ຄວນພັດທະນາປບັ ປງຸ ດງົັ່ ນີ:້ 1. ພຶດຕິກາດ້ານການອານວຍຄວາມສະດວກ ໄດ້ແກູ່ພິດຕິກາທີ່ຜູ້ສອນ ຄວນພັດທະນາໃນການຈັດ ສະພາບແວດລ້ອມຂອງການຮຽນຮູ້, ການວາງແຜນບລຫິ ານຫ້ອງຮຽນໃຫ້ສອດຄູ່ອງກັບຮູບການສອນ, ການປະຍຸກ ໃຊ້ທິດສະດີການຮຽນຮູ້ພັດທະນາການຮຽນ ແລະ ການສອນ. ການປະເມີນພຶດຕິກໍາຂອງຜູ້ຮຽນກູ່ອນສູ່ເຂົີ້າສູ່ ການຮຽນ-ການສອນ, ການປະເມີນຜົນການຮຽນຮູ້ຂອງຜູ້ຮຽນ ແລະ ການໃຫຂ້ ້ໍມູນສະທ້ອນກັບສະເໝີຕ່ໍຜູ້ຮຽນ. 2. ພຶດຕິກາດ້ານວິຊາການ ໄດ້ແກູ່ ພຶດຕິກາທີ່ຜູ້ສອນຄວນພັດທະນາໃນດ້ານຄວາມຊັດເຈນ, ຖກຕ້ອງ ແລະ ທນັ ສະໄໝຂອງເນອ້ີ ໃນວິຊາທ່ີສອນທີຈ່ ະໃຊ້ຖູາ່ ຍທອດ ຫຼ ວິທີການສອນ, ເທກັ ນກິ ການສອນ, ວິໄຈກູ່ຽວ ກັບການຮຽນການ-ການສອນໃນການພັດທະນາພຶດຕກິ າໍ ການສອນໃນດາ້ ນນີ.້ ຜູ້ສອນຄວນສກຶ ສາ ແລະ ວເິ ຄາະ ເລີ່ອງທີ່ຈະສອນໃຫ້ເຂົາ້ີ ໃຈ, ຄີນົ້ ຄວ້າແຫງ່ຼູ ຄວາມຮູ້ ເຊິ່ີງອາດເປັນບຸກຄົນ, ສະຖານທີ່, ໂລກະທັດ ແລະ ວັດຖຼຸຕູ່າງໆ, ສຶກສາຫາຄວາມຮູ້ ຫຼ ຝກຶ ອົບຮົມເພີ່ມເຕີມ. 3. ພຶດຕິກາດ້ານເທັກນິກວິທີສອນໄດ້ແກູ່ ການໃຊ້ວິທີສອນ ແລະ ກົນລະຍຸດໃນການສອນ ເຊົັ່ນ ເທັກນິກການນໍາເຂົ້ີາສູ່ບົດຮຽນທີ່ໜ້າສົນໃຈ, ການເລົ່າຄວາມສົນໃຈ, ການອະທິບາຍ, ການຈັດກິດຈະກໍາ ໂດຍຍດຶ ຜູ້ຮຽນເປັນໃຈກາງ, ການເຊີອ່ ມໂຍງບົດຮຽນເຂົີ້າສູເ່ ຫດການ ໃນຊວີ ິດປະຈາໍ ວັນ. ການອະທບິ າຍ, ການ ສະຫຼຸບບົດຮຽນ, ການກະກຽມຕງ້ີັ ຄໍາຖາມໄວ້ລວູ່ ງໜາ້ ໂດຍຄາໍ ນຶງເຖິງປະສບົ ການ ແລະ ຄວາມຮທູ້ ່ພີ ້ນີ ຖານຂອງຜູ້ຮຽນ ເພີ່ອກະຕ້ນຸ ໃຫຄ້ ດິ . 4. ພຶດຕກິ າດ້ານບຸກຄະລກິ ກະພາບ ໄດ້ແກູ່ ການມີຄວາມໝີ້ນັ ໃຈໃນຕົວເອງ, ຢາກຮູ້, ການກົງຕໍ່ເວລາ, ເວີົ້າຊັດເຈນ. ການສະແດງຄວາມຄິດເຫັນທີ່ຕົງໄປຕົງມາ ແລະ ມີປະສດິ ທິພາບ, ແຕ່ງູ ການສພຸ າບ, ກິລິຍາວາຈາ ອອູ່ ນໂຍນ, ແກ້ບັນຫາສະເພາະໜາ້ ໄດດ້ ,ີ ອາລົມດ,ີ ເປດີ ເຜີຍ ແລະ ໃຈກວາ້ ງ ເປນັ ຕີ້ົນ. ພດຶ ຕກິ າໍ ດ້ານບຸກຄະລິກ ກະພາບຈະຊ່ວູ ຍເສມີ ພຶດຕິກາໍ ການສອນຂອງຜູ້ສອນໄດເ້ ປັນຢ່າງດີ, ຜູ້ສອນຈງ່ີິ ມີການພດັ ທະນາຕົນເອງຕະຫຼອດ ເວລາ ເພ່ີອໃຫຜ້ ຮູ້ ຽນໄດຮ້ ຽນຮສູ້ ິງ່ີ ທີດ່ ີຈາກຜູ້ສອນ, ເມີອ່ ຜູ້ຮຽນເກດີ ຄວາມສດັ ທາຕ່ໍຜູສ້ ອນຜູ້ຮຽນອາດຈະຮຽນ 13

ແບບການສະແດງອອກ ແລະ ບຸກຄະລິກກະພາບຂອງຜ້ສູ ອນຢ່າງບໍໄ່ ດ້ເຈດຕະນາ. 5. ພຶດຕິກາດາ້ ນຄຸນລກັ ສະນະສະເພາະການສອນ ເຊົັນ່ ການຮຈູ້ ັກສາ້ ງບນັ ຍາກາດ, ການອານວຍຄວາມ ສະດວກຕ່ໍການສອນ, ການກະຕຸ້ນໃຫ້ຜູ້ຮຽນ ກ້າສະແດງອອກ, ການກະຕ້ນຸ ໃຫ້ຜຮູ້ ຽນເຮັດກິດຈະກໍາຮູ່ວມກັນ, ລົດຄວາມບໍ່ເປນັ ເອກະພາບກັນ, ສ້າງສະພາບແວດລ້ອມທີ່ເໝາະສົມກັບການຮຽນຮູ້, ສົ່ງເສີມການປກຄອງຊນີັ້ ຮຽນແບບປະຊາທປິ ະໄຕ ແລະ ການກໍານດົ ລະບຽບຂອງຫອ້ ງຮຽນ. 6. ພຶດຕະກາດ້ານຄຸນນະທາ ໄດ້ແກູ່ ຄວາມຍຸດຕິທາດ້ານການສອນ, ການປະເມີນຜົນຄວາມຕ້ອງການ ໃຫ້ນັກສຶກສາປະສົບຜົນສໍາເລັດ, ຜູ້ສອນຕ້ອງມີຄວາມອົດທົນ, ເກັບຄວາມຮູ້ສຶກໄດ້ດີ, ບໍ່ທໍາລາຍຄົນອີ່ນ, ເສຍສະຫຼະມີຄວາມອາຍຕໍ່ການເຮັດຜິດ ແລະ ມີຫຼັກການສາດສະໜາຍຶດໝັ້ີນ, ມີຄວາມຕັີ້ງໃຈທີ່ຈະປະພຶດຕົນ ໃຫຖ້ ກຶ ຕ້ອງຕາມລະບຽບ, ປະເພນີ ແລະ ວດັ ທະນະທາໍ ສງັ ຄົມ. ຈາກທ່ີກາູ່ ວມາຈະເຫນັ ວູ່າພຶດຕກິ າໍ ການສອນທຄ່ີ ວບຄມຸ ເຖິງການບລິຫານ, ດ້ານວຊິ າການ, ດ້ານເທກັ ນກິ ວິທີສອນ, ດ້ານບຸກຄະລິກກະພາບ, ດ້ານຄຸນລັກສະນະການສອນ ແລະ ຄຸນນະທໍາແລ້ວ ຜູ້ສອນຕ້ອງສໍາຫຼວດ, ປະເມີນຜົນຕົນເອງທຸກດ້ານ ລວມທັງດ້ານຄນຸ ສົມບັດສູ່ວນຕົວ ແລະ ຄຸນນະພາບດ້ານການສອນ ໂດຍສະເພາະ ການຝກຶ ທກັ ສະ ແລະ ເທກັ ນກິ ການສອນໃຫ້ມີປະສິດທພິ າບທໄ່ີ ດ້ກາູ່ ວໄວ້ໃນເອກະສານຄາໍ ສອນເຫຼົ່ານີ້. ສະຫຼຸບ ການສຶກສາຈະສົມບູນໄດ້ຕ້ອງມີທັງຜູ້ຮຽນ ແລະ ຜູ້ສອນ ເຊິ່ີງຜູ້ສອນຕ້ອງມີຄວາສາມາດໃນການຈັດ ຂະບວນການຈັດການຮຽນຮູ້ ເພອີ່ ໃຫເ້ ປັນມະນດຸ ທີ່ສົມບຸນທງັ ຮາູ່ ງກາຍ, ສະຕິປັນຍາ, ຈດິ ໃຈ, ອາລົມ, ສັງຄົມ, ມຄີ ນຸ ນະທາໍ ຈາລຍິ ະທໍາ ແລະ ສາມາດຢູ່ຮ່ວູ ມກບັ ຜູ້ອ່ນີ ໄດ້ຢ່າງມຄີ ວາມສກຸ ຕາມຈດຸ ປະສົງຂອງກດົ ໝາຍການສຶກ ສາແຫງູ່ ຊາດ ພສ. 2542. ນອກຈາກນັີນ້ ຜູ້ສອນຄວນມີຄວາມຮກູ້ ່ຽູ ວກບັ ກົດໝາຍການສຶກສາແຫູງ່ ຊາດ ເຊິງມີ ເນີ້ອໃນສາໍ ຄນັ ກູຽ່ ວກບັ ການຮຽນຮຈູ້ ະຜະກົດຢູ່ໃນຫຼາຍໝວດຫຼາຍມາດຕາ. ໝວດ 4 ມາດຕາ 22 ຫາ ມາດຕາ 30 ກູ່ຽວຂອ້ ງກບັ ການຈັດການຮຽນຮູ້ທີ່ເນັ້ີນຜູ້ຮຽນເປັນໃຈກາງ, ສອດຄອູ່ ງກບັ ການຈັດການສຶກສາໃນຍຸກປະຕິ ຮູບການຮຽນຮູ້ໂດຍຍຶດຫັກຼ ຜູ້ຮຽນສາໍ ຄັນທີ່ສຸດ ແລະ ເນີ້ນັ ປກູ ຝັງສາ້ ງລັກສະນະນິໄສທີ່ຕ້ອງການ. ຂະບວນການ ຮຽນຮູ້ສອດຄູ່ອງເນີ້ອໃນ, ກດິ ຈະກໍາ, ຂະບວນການຄດິ ປະສົມປະສານເນີ້ອໃນຄວາມຮູ້ດ້ານຕ່າູ ງໆ, ການປະເມີນ ຜົນແມູ່ນອງີ ຕາມສະພາບຄວາມເປນັ ຈິງ ແລະ ສິີງ່ ທ່ີສາໍ ຄັນຂອງຜູ້ສອນຕ້ອງມຄີ ວາມຮເູ້ ລີ່ອງອົງປະກອບຂອງການ ຈດັ ການຮຽນຮູ້. ຄວາມໝາຍຂອງການຈດັ ການຮຽນຮູ້, ຕົວຊວີ້ ັດທສ່ີ ະແດງເຖງິ ການຮຽນຂອງຜຮູ້ ຽນ, ຕວົ ຊ້ີວດັ ການສອນຂອງຜູ້ສອນເປັນສໍາຄັນ ແລະ ພັດທະນພຶດຕິກໍາການສອນໃນດ້ານບລິຫານ, ດ້ານວິຊາການ, ດ້ານ ເທັກນກິ ການສອນ, ດາ້ ນບຸກຄະລກິ ກພາບ ແລະ ດາ້ ນຄຸນນະທາໍ . ຜ້ສູ ອນຕ້ອງສາໍ ຫວຼ ດ, ປະເມີນຕົນເອງໃນທຸກ ດາ້ ນໂດຍສະເພາະແມູນ່ ຄວນມີການເຝຶກທັກສະ ແລະ ເທກັ ນິກການສອນໃຫ້ມປີ ະສິດທິພາບໃນການສອນຄ້ີັງຕ່ໍໄປ. ຄໍາຖາມທວນຄນ 1. ຈົງ່ ອະທິບາຍເນີ້ອໃນສາຄນັ ຂອງການປະຕິຮບູ ການຮຽນຮູ້ຕາມກົດໝາຍການສກຶ ສາແຫ່ງູ ຊາດ ພສ. 2542 ໃນທັດສະນະຂອງທູ່ານ. 2. ກົດໝາຍການສກຶ ສາແຫງູ່ ຊາດມີມາດຕາໃດແດູ່ທີ່ກ່ຽູ ວຂ້ອງກບັ ການຮຽນຮູ້ທ່ີເນັີ້ນຜູ້ຮຽນເປັນໃຈກາງຈ່ົງອະທິບາຍ. 3. ຈ່ົງອະທບິ າຍການຈດັ ການຮຽນຮູ້ໃນຍຸກປະຕຮິ ູບການຮຽນຮ້ມູ ລີ ັກສະນະແນວໃດ 4. ທາູ່ ນຄິດວາູ່ ໂຮງຮຽນຄວນເອາົ ໃຈໃສ່ປູ ກູ ຝງັ ແລະ ສ້າງລັກສະນະນິໄສໃຫ້ກັບຜູ້ຮຽນໃນເລອ່ີ ງຫຍງັ ແດູ່ ຈົ່ອະທບິ າຍ 5. ອງົ ປະກອບຂອງການຈັດການຮຽນຮູ້ມຫີ ຍງັ ແດູ່ ຈົ່ງອະທິບາຍ 6. ທູ່ານເປນັ ຜສູ້ ອນຄວນມີຄວາມຮູ້ພນ້ີ ຖານທາງຈິດຕະວທິ ະຍາຫຍັງແດູ່ ຈງ່ົ ອະທິບາຍ 14

ບດົ ທີ 2 ຄວາມເຂາົ້ີ ໃຈກຽູ່ ວກບັ ທັກສະ ແລະ ເທັກນກິ ການສອນ ຄູຜູ້ສອນເປັນຜທູ້ ່ີມີບດົ ບາດສາໍ ຄນັ ໃນການຈັດຂະບວນການຮຽນຮູ້ເພີ່ອພັດທະນາຜູ້ຮຽນການເປັນຜູ້ສອນ ທີ່ດີຕ້ອງປະກອບດ້ວຍຄຸນລັກສະນະສໍາຄັນຫຼາຍຢ່າງທີ່ສໍາຄັນໄດ້ແກູ່: ການມີຄວາມຮູ້ດີ, ຮູ້ຈະແຈ້ງ ແລະ ຮອບດ້ານ, ມີທັກສະ ແລະ ເທັກນິກການສອນເປັນຢ່າງດີ ແລະ ມີຄຸນນະທໍາ, ຈາລິຍະທໍາ ຕະຫຼອດເຖິງການມີ ຄວາມສດັ ທາໃນອາຊບີ ຄູ. ຈິ່ີງເຫັນໄດ້ວ່າູ ທັກສະ ແລະ ການສອນເປັນຄຸນລັກສະນະສໍາຄັນປະການໜີຶ່ງທີ່ຈະຊູ່ວຍໃຫ້ຜູ້ສອນເປັນຜູ້ ປະສົບຄວາມສໍາເລັດໃນວຊິ າຊບີ ເຊງິີ່ ຈະເກີດຂ້ຶີນໄດ້ຕ້ອງອາໄສການຝຶກຝນຢາ່ ງຖກຕ້ອງ ແລະ ສະໝ່ໍາສະເໝີຜູ້ທີ່ ຈະເປັນຜູ້ສອນຈໍາເປັນຕ້ອງໄດ້ຮັບການຝຶກທັກສະການສອນໃນດ້ານຕູ່າງໆ ຢ່າງຖກຕ້ອງຕາມຫຼັກເກນມີ ແບບແຜນເພີ່ອການເປັນຜສູ້ ອນທ່ີມປີ ະສິດທິພາບຕໍ່ໄປ. ຄວາມໝາຍຂອງທກັ ສະການສອນ ຄໍາວູ່າ ‘‘ທັກສະ’’(Skill) ນັີ້ນໂດຍຄວາມໝາຍຂອງຄໍາສັບ ໝາຍເຖິງ ຄວາມສາມາດໃນການເຮັດວຽກ ຢ່າງຊໍານິຊໍານານ ດັ່ົງນັີ້ນການເຮັດສິ່ີງໃດສິ່ີງໜຶ່ີງໄດ້ຢ່າງຊໍານານກ່ໍເວົ້ີາໄດ້ວູ່າຜູ້ນັີ້ນມີທັກສະໃນການເຮັດວຽກ ຕົວຢາ່ ງເຊ່ົັນ: ບກຸ ຄົນທີສ່ າມາດພາຍເຮອໄດ້ຢ່າງຄູ່ອງແຄວ້ ກ່ໍເອີ້ນວາູ່ ເປັນຜູ້ມີທັກສະໃນການພາຍເຮອ. ຖ້າຂຽນໜັງ ສໄດ້ໄວ້, ໄດ້ໃຈຄວາມ ແລະ ເນ້ອີ ໃນສົມບູນກໍ່ເອີ້ນວູ່າມີທັກສະການຂຽນ. ຖ້າຜູ້ສອນຖາມຄໍາຖາມໄດ້ດີຄຖາມ ແລ້ວເຮັດໃຫຜ້ ຮູ້ ຽນຄິດຫາຄໍາຕອບທີດີໄດ້ຜູ້ສອນຄົນນ້ີັນກມໍ່ ີທັກສະການຖາມຄໍາຖາມ, ດງ່ົັ ນີນັ້ ການທີ່ເຮົາຈະມີ ທັກສະໃນເລີ່ອງໃດເຮົາຈິ່ີງຕ້ອງຈໍາເປັນມີຄວາມຮູ້ໃນເລ່ີອງທີ່ເຮັດ ແລະ ເລີ່ອງທີ່ຈະເຮັດໃຫ້ໄດ້ດີມີຄຸນນະພາບ ແລະ ປະສິດທິພາບນັີ້ນຄ: ຕ້ອງມີຄວາມຮູ້ກູ່ຽວກັບວິທີການ ແລະ ເທັກນິກຕູ່າງໆ ໃນເລ່ີອງນັີ້ນ, ແຕູ່ການມີ ຄວາມຮູ້ຢ່າງດຽວຄົງບ່ໍສາມາດຊູ່ວຍໃຫ້ເກີດທັກສະໄດ້ຫາກບໄ່ໍ ດ້ມີການລົງມປະຕິບັດ ແລະ ຝຶກຝນເປັນປະຈໍາ ຈົນສາມາດປະຕິບັດໄດ້ຢ່າງຊໍານານ. ດັ່ົງນັີ້ນ; ທັກສະການສອນ ຈິ່ີງໝາຍເຖິງ ຄວາມສາມາດໃນການປະຕິບັດ ການສອນດ້ານຕູາ່ ງໆຢ່າງຊາໍ ນານເຊ່ງີິ ຈະເປນັ ໄປໄດກ້ ໍຕ່ ເ່ໍ ມີ່ອຜູ້ສອນມີຄວາມຮູ້, ຄວາມເຂີ້າົ ໃຈກຽູ່ ວກບັ ການສອນ ຄ: ຄວາມຮູ້, ຄວາມເຂ້ົີາໃຈໃນທິດສະດີ ຫຼ ຫັກຼ ການສອນ, ຂະບວນການສອນ, ຮບູ ແບບການຮຽນ-ການສອນ, ວິທີສອນ ເທັກນິກການສອນ ແລະ ລົງມປະຕິບັດຕາມຄວາມເຂົີ້າໃຈນັ້ີນຈົນສາມາດປະຕິບັດໄດຜົນດີຢ່ສງຄູ່ອງແຄ້ວຊໍານານ (ທິດສະນາ ແຂມມະນີ, 2545, ໜ້າ 384). ນັກສຶກສາຫາຼ ຍຄນົ ໄດ້ໃຫ້ຄວາມໝາຍຂອງທັກສະການສອນໄວຫ້ ຼາຍທນັ ສະນະດ່ງັົ ນ້ີ: ລງັ ສັນ ບຸດສະຍະມາ (2546, ໜ້າ 1-2) ທັກສະການສອນ ໝາຍເຖິງ ການຊາໍ ນຊິ ໍານານ, ຄວາມວ່ອູ ງໄວ ແລະ ຄວາມຄູ່ອງແຄ້ວໃນການປະຕິບັດກິດຈະກໍາທີ່ກູ່ຽວຂ້ອງກັບກິດຈະກໍາການຮຽນ-ການສອນເຊິ່ີງເມ່ີອ ພິຈາລະນາບດົ ບາດຂອງຜູ້ສອນ. ໃນການດໍາເນີນງານກູ່ຽວກັບການຮຽນ-ການສອນໃນຫ້ອງຮຽນແລ້ວຈະເຫນັ ວູ່າຜູ້ສອນຈະສະແດງບົດບາດໃນການສອນທີ່ແຍກເປັນກິດຈະກໍາຍູ່ອຍໄດ້ຫຼາຍກິດຈະກໍາສໍາລັບການຈັດກິດຈະ ກໍາຍູ່ອຍຜູ້ສອນຈະຕ້ອງມີທັກສະ ຫຼ ສາມາດສະແດງພຶດຕິກໍາດ້ວຍຄວາມຊໍານານໃນຫຼາຍດ້ານດ້ວຍກັນຈິ່ີງຈະ ເຮັດໃຫ້ຂະບວນການຮຽນ-ການສອນປະສົບຄວາມສໍາເລັດຕາມຈຸດປະສົງການຮຽນ ແລະ ພຶດຕິກໍາການສອນ ຂອງຜສູ້ ອນໃນການໃຊເທັກສະການສອນຈິງ່ີ ມຜີ ົນຕຜ່ໍ ູ້ຮຽນຫຼາຍ. ສີມງຸ ຄົນ ເທບເຮນູ (2543, ໜາ້ 1-2) ທັກສະການສອນ ຄ ຄວາມສາມາດ, ຄວາມຊາໍ ນານ ແລະ 15

ຄວາມຄູ່ອງແຄວ້ ວູ່ອງໄວເຊິີງ່ ເປັນສິີງ່ ທີບ່ ຸກຄົນໄດ້ຮຽນຮູ້ຈະເຮັດດ້ວຍຄວາມວອງໄວ, ຖກຕ້ອງເຊິີ່ງອາດຈະເປນັ ທາງການ ຫຼ ສະໝອງໃນໄລຍະທີ່ວ່ອູ ງໄວເຊັົ່ນ: ຄວາມສາມາດໃນການຄດິ ເລກໄວ. ອາພອນ ໃຈທູ່ຽງ (2546, ໜ້າ 173) ທກັ ສະການສອນ ໝາຍເເຖງິ ຜູ້ທີມ່ ຄີ ວາມຊໍານານໃນການສອນ ສາມາດດາໍ ເນີນການສອນໄດ້ຢ່າງຄູ່ອງແຄວ້ ແລະ ເຮັດໃຫຜ້ ູ້ຮຽນເກີດຄວາມເຂ້າີົ ໃຈຈະແຈ້ງໃນບດົ ຮຽນໄດ້ໂດຍ ໃຊເ້ ວລາບຫ່ໍ ຼາຍ. ນະວະລັດ ສົມນາມ (2546, ໜ້າ 125) ທັກສະການສອນ ໝາຍເເຖິງ ຄວາມາດໃນການໃຊ້ເທັກນິກ ການສອນຂອງຕົນໄດ້ຢາ່ ງເໝາະສົມ, ຊາໍ ນິຊາໍ ນານ ແລະ ຄູ່ອງແຄວ້ . ຈາກຄວາມໝາຍຂອງທັກສະການສອນດັົ່ງກູ່າວສາມາດສະຫຼຸບໄດ້ວູ່າ ຜູ້ທີ່ເກີດທັກສະໃນການສອນຈະ ສາມາດເຮັດກິດຈະກໍານີ້ັນໄດ້ຢ່າງຖກຕ້ອງ, ຄູ່ອງແຄ້ວ, ຊໍານິຊໍານານ ແລະ ມີຄວາມສາມາດໃນການເຮັດວຽກ ໄດ້ຢາ່ ງມີປະສດິ ທິພາບ. ລກັ ສະນະຜູ້ສອນທມ່ີ ີທັກສະການສອນ ຜູ້ສອນທີມີທັກສະການສອນ ໝາຍເຖິງ ຜູ້ສອນທີ່ມີຄວາມຊໍານານໃນການສອນສາມາດດໍາເນີນການ ສອນສໍາເລັດໄປດ້ວຍດີ, ເຮັດໃຫ້ຜູ້ຮຽນເກີດການຮຽນຮູ້ໄດ້ດີ ແລະ ຜູ້ສອນທີ່ມີທັກສະການສອນ ຄວນມີຄຸນ ລກັ ສະນະດັງົ່ ນີ້ ອາພອນ ໃຈທູ່ຽງ (2546, ໜາ້ 173-174). 1. ສອນດ້ວຍຄວາມຄູ່ອງແຄ້ວ, ກະຕລລົີ້ນ ແລະ ສະແດງອອກຢ່າງຊໍານິຊໍ ານານເຊັ່ົນ: ການເວົ້ີາ, ການອະທິບາຍ, ການຖາມຕອບ, ການຂຽນກະດານ ແລະ ການໃຊ້ສີ່ການສອນ ທຸກພຶດຕິກໍາຜູ້ສອນສະແດງ ອອກດ້ວຍຄວາມໝ້ນັີ ໃຈ, ບ່ອໍ າຍ, ເຮັດໃຫ້ການສອນເປັນໄປຢາ່ ງລີ່ນໄຫຼ ແລະ ສາໍ ເລດັ ໄປດວ້ ຍດ.ີ ບາງຄັ້ີງອາດ ຈະພົບອຸປະສັກຈາກສະພາບແວດລ້ອມຕູ່າງໆກ່ໍສາມາດແກ້ໄຂບັນຫາໄດ້ດ້ວຍຄວາມໝີັ້ນໃຈ ແລະ ບໍ່ເກີດຜົນ ເສຍຕໍ່ການຮຽນຮຂູ້ ອງຜຮູ້ ຽນແຕູຢ່ າ່ ງໃດ. 2. ສອນດ້ວຍຄວາມຖກຕ້ອງ ໝາຍເຖິງ ມີຄວາມຖກຕ້ອງທາງດ້ານເນີ້ອໃນ ແລະ ວິທີການສອນ ຄ ເນ້ີອໃນ ຫຼ ປະສົບການຕູ່າງໆທີ່ກຽມໄວ້ໃຫ້ຜູ້ຮຽນມີຄວາມຖກຕ້ອງຕາມທິດສະດີ ແລະ ຫຼັກການ. ຜູ້ສອນ ສາມາດໃຫເ້ ນີ້ອໃນທີ່ຖກຕ້ອງໄດຄ້ ວບຄຸມຂອບເຂດຂອງວຊິ າ ແລະ ຄວາມຖກຕອ້ ງໃນການໃຫ້ເນ້ີອໃນໂດຍບໍ່ ຕ້ອງໃຊ້ເນ້ີອໃນຫຍ້ໍຕະຫຼອດເວລາ. ສູ່ວນດ້ານວິຊາການໝາຍຄວາມວູ່າຜູ້ສອນທີ່ມີທັກສະໃນການສອນ ຫຼ ຈັດຂະບວນການຮຽນ-ການສອນ ໄດ້ສອດຄູ່ອງເໝາະສົມກັບລັກສະນະຂອງເນີ້ອໃນວິຊາ, ລະດັບໄວ, ລະດັບ ສະຕປິ ັນຍາຂອງຜູ້ຮຽນ ແລະ ສະພາບແວດລ້ອມຕາູ່ ງໆຈົນສາມາດສ້າງບັນຍາກາດການຮຽນຮເູ້ ພອີ່ ສົ່ງເສີມການຮຽນ- ການສອນໄດຢ້ ່າງເໝາະສມົ ເຊົນ່ັ : ການຮູ້ຈັກໃຊທ້ ັກສະການສາ້ ງຄວາມສົນໃຈ, ການໃຫກ້ ໍາລັງໃຈ ແລະ ການໃຊ້ ຄາໍ ຖາມຕ່າູ ງໆ. 3. ສອນແລວ້ ບັນລຜຸ ນົ ສໍາເລັດຢ່າງມີປະສິດທພິ າບໃນເວລາທີ່ເໝາະສມົ , ຜູ້ສອນທີ່ມີທກັ ສະການສອນຈະ ເຮດັ ໃຫຜ້ ູ້ຮຽນບັນລຈຸ ດຸ ປະສົງຂອງການສອນໄດ້ດີຕາມເວລາທ່ກີ າໍ ນົດກໍ່ຄ ຜຮູ້ ຽນເກດີ ຄວາມເຂ້ີົາໃຈຢ່າງຈະແຈ້ງ , ເກີດເຈຕະຄະຕິທດີ ີຕວ່ໍ ິຊາທີຮ່ ຽນ ແລະ ຕ່ຜໍ ູ້ສອນ ເກດີ ທກັ ສະທັກການຄີ້ນົ ຄິດກດິ ຈະກໍາຕາມທ່ີຜູ້ສອນມອບໝ າຍຜູ້ສອນເອງກໍ່ມີຄວາມສຸກ ແລະ ເກີດຄວາມພາກພູມໃຈໃນການສອນ, ຜູ້ຮຽນກໍ່ມີຄວາມສຸກໃນການຮຽນ ແລະ ພມູ ໃຈໃນຄວາມສໍາເລັດຂອງຕນົ ເອງເຊ່ັົນກນັ . ກູາ່ ວໂດຍສະຫຸຼບໄດວ້ າູ່ ຜູສ້ ອນທີມ່ ີທກັ ສະການສອນຄວນປະກອບດ້ວຍລກັ ສະນະ 4 ປະການ ດົ່ງັ ນ:້ີ 1. ຄວາມກະຕລລົີ້ນ ໝາຍຄວາມວູ່າ ຜູ້ສອນທີ່ມີທັກສະການສອນດີຈະມີການສະແດງອອກຢ່າງກະຕລ ລີົ້ນໃນການສອນ ແລະ ມເີ ທັກນິກໃນການກະຕນຸ້ ຜ້ຮູ ຽນໃຫເ້ ກດີ ຄວາມກະຕລລ້ົີນໃນການຮຽນ, ເຮັດໃຫຜ້ ້ຮູ ຽນ 16

ສົນໃຈຕກໍ່ ານຮຽນຈົນຈບົ ຊ່ວົ ໂມງສອນ. 2. ຄູອ່ ງແຄວ້ ໝາຍຄວາມວາູ່ ຜູສ້ ອນມທີ ກັ ສະການສອນດີຈະມກີ ານສະແດງອອກຢາ່ ງຄູ່ອງແຄວ້ , ບ່ໍອາຍ ແລະ ບໍ່ຊັກຊ້າ, ຜູ້ສອນຈະສະແດງພຶດຕິກາຕູ່າງໆດ້ວຍຄວາມໝັ້ີນໃຈທາງກິລິຍາ ແລະ ວິທີການສອນກໍ່ຄ ມີຄວາມຄູ່ອງແຄ້ວໃນບກຸ ຄະລກິ ທູ່າທາງ ແລະ ມີຄວາມຄູ່ອງຕົວໃນການສອນ ທີ່ສົ່ງຜົນໃຫ້ຜູ້ຮຽນເກີດຄວາມ ຄູ່ອງແຄ້ວໃນການຮຽນ. 3. ຊັດເຈນ ໝາຍຄວາມວາູ່ ຜສູ້ ອນທ່ມີ ີທກັ ສະທ່ີດີຈະສາມາດຈັດປະສົບການໃຫ້ຜູ້ຮຽນໄດ້ຢ່າງຈະແຈ້ງ, ສາມາດສອນໃນເລ່ີອງທ່ີຍາກໃຫເ້ ປັນເລີ່ອງງາູ່ ຍ, ເຮັດໃຫຜ້ ູຮ້ ຽນເຂົ້ີາໃຈໄດ້ຢ່າງຊັດເຈນ ແລະ ຖກຶ ຕ້ອງ. ຜູ້ສອນ ຈະໃຫ້ຄວາມຊດັ ເຈນໃນບົດຮຽນແກູ່ຜູ້ຮຽນໄດນ້ ີ້ັນ ຜູ້ສອນນ້ນີັ ຕອ້ ງມຄີ ວາມເຂ້ົາີ ໃຈຊດັ ເຈນໃນເນອ້ີ ທ່ີສອນ “ຊັດເຈນ” ໝາຍເຖິງຄວາມສາມຂອງຜສູ້ ອນໃນການສອນໃຊພ້ າສາໄດ້ຢາ່ ງຊັດເຈນມີຄ່ ວາມຮູກ້ ະຊັດເຈນ ເຊີ່ງິ ເປັນຄວາມຮູ້ ທີຖ່ ຶກຕອ້ ງ. 4. ຂະບວນການ ໝາຍຄວາມວູ່າ ຜູ້ສອນທີ່ມີລັກສະນະການສອນດີຈະມີຄວາມສາມາດໃນການດາເນີນ ການສອນຢ່າງມີຂັ້ີນຕອນທີ່ຕ່ໍເນ່ີອງຕາມລໍາດັບ, ບໍ່ສັບສົນ, ບ່ໍຂັດແຍ້ງກັນ ແລະ ສາມາດດໍາເນີນການສອນໄດ້ ຈົນສໍາເລັດ. ຂະບວນການສອນບັນລຸຈຸດປະສົງການສອນທີ່ວາງໄວ້ຢ່າງມີປະສິດທິພາບ ຜູ້ສອນທີ່ມີທັກສະ ການສອນດີຈິ່ີງເປັນຜູ້ສອນທີ່ມີຄວາມສາມາດໃນການສອນຢ່າງເປັນຂະບວນການ ແລະ ມີລໍາດັບຂັ້ີນຕອນໃນ ການສອນທີ່ເຮັດໃຫ້ຜ້ຮູ ຽນເກດີ ການຮຽນຮູ້ໄດ້ດຕີ ະຫຼອດໄລຍະເວລາທ່ີຮຽນ. ຈິີ່ງກູ່າວໄດ້ວູາ່ ຜູ້ສອນທີ່ມີລັກສະນະການສອນດີຈະມີການກະຕລລີ້ົນ, ຄ່ອູ ງແຄ້ວ, ສອນໄດ້ຢ່າງຊັດເຈນ ແລະ ມີຂະບວນການໃນການສອນເປນັ ຢ່າງດ.ີ ຄວາມໝາຍຂອງເທກັ ນກິ ການສອນ ເທກັ ນິກເປນັ ກົນລະວິທໃີ ຊ້ເສີມຂະບວນການ ຫຼ ຂນ້ີັ ຕອນ ເພີ່ອຊູວ່ ຍໃຫ້ຂະບວນການ ຫຼ ຂນັ້ີ ຕອນການ ປະຕິບັດນນີ້ັ ມີຄຸນນະພາບ ແລະ ປະສິດທພິ າບຫຼາຍຂີ້ຶນ. ດງ່ົັ ນັນີ້ ; ເທກັ ນກິ ການສອນຈີິ່ງ ໝາຍເຖິງ ກົນລະວິທີຕູ່າງໆ ທີ່ໃຊ້ເສີມຂະບວນການສອນ, ຂັ້ີນຕອນການສອນ ຫຼ ການປະຕິບັດຕູ່າງໆໃນການສອນໃຫ້ມີຄຸນນະພາບ ແລະ ປະສດິ ທິພາບຫຼາຍຂຶ້ນີ . ຄໍາວາູ່ ເທັກນິກ ໝາຍເຖິງ ສລິ ະປະ ຫຼ ກົນລະວິທີສາໍ ລັບການເຮັດວຽກງານໃດໜຶີ່ງທີບ່ ຄ່ໍ ຜູ້ອ່ີນ ຫຼ ໝາຍເຖິງ ສິລະປະຂະບວນການຫາຼ ຍຢ່າງ ທ່ຈີ ັດເປນັ ຂະບວນການທມ່ີ ຫີ ຼາຍຢາ່ ງໃນການເຮັດສ່ີງິ ໃດໜງຶ່ີ ຂອງມະນດຸ ເຮາົ . ເມ່ີອນໍາເທັກນິກມາໃຊ້ໃນການຈັດການຮຽນ-ການສອນ ກໍ່ໝາຍເຖິງ ວິທີການສະເພາະໃນການເຮັດສິີງ່ ໃດສ່ິີງໜ່ີຶງ ເຊີງ່ິ ການສະແດງອອກດ່ົັງກ່າູ ວ ເປັນຂະບວນການກຽູ່ ວກັບການຮຽນ-ການສອນທ່ີເກີດຈາກການຄາດ ຄະເນ ແລະ ເຊີ່ອຖໄດ້ ຫຼ ອາດເວົ້ີາອີກຢ່າງໜຶີ່ງວູ່າ ເທັກນິກເປນັ ວິທີການ ຫຼ ລະບົບພິເສດທີ່ໃຊ້ໃນການກະທໍາ ບາງສງ່ິີ ບາງຢ່າງ. ດ່ງັົ ນນ້ັີ ; ຄວາມໝາຍຂອງເທກັ ນກິ ການສອນ ຈ່ງິີ ໝາຍເຖງິ ວທິ ສີ ອນທ່ີປະກອບດວ້ ຍທັກສະ, ສລິ ະປະ ຫຼ ຂະບວນການທີ່ມີລະບົບ ຫຼ ມີຄວາມສາມາດທີ່ນໍາເອົາສິລະປະ, ວິທີການຖູ່າຍທອດຄວາມຮູ້ໃນການຈັດ ກິດຈະກໍາ ແລະ ປະສົບການຈົນເຖິງການແນະນໍາໃນການຮຽນ-ການສອນໃນທຸກສະຖານະການ. ເພາະສະນັີ້ນ; ໃນການຝກຶ ທກັ ສະການສອນທີນ່ າໍ ເທັກນິກການສອນມາປະສົມປະສານນ້ີນັ ຄວນຄໍານຶງເຖິງ 2 ວິທີຄ: ວທິ ີທ່ີ1 ຝກຶ ທັກສະເທີອ່ ລະທັກສະ ເອີນ້ ວູ່າ ການຝກຶ ທກັ ສະການສອນເເບບຈລຸ ະພາກ ວິທີທີ່ 2 ຝຶກເທອີ່ ລະຫາຼ ຍໆທັກສະລວມກັນ ຢ່າງປະສົມປະສານກັບເທັກການສອນວິທີຕູ່າງໆ ເຊ່ັົນ: ວິທີ ສອນແບບອະພິປາຍ, ວິທີສອນແບບສາທິດ ແລະ ວິທສີ ອນແບບສະຖານະການຈໍາລອງ ເປນັ ຕນ້ີົ 17

ສິ່ີງສໍາຄັນຂອງການຝຶກທັກສະການສອນ ຄ ການໃຫ້ຂໍ້ມູນສະທ້ອນກັບໃຫ້ແກ່ຜູ ູ້ຝຶກທັນທີ ເພີ່ອຈະໄດ້ຮູ້ ຜົນການຝຶກທນັ ທວີ າູ່ ມີຂ້ໍດີ ແລະ ຂອ້ໍ ່ອູ ນ ຄວນແກໄ້ ຂແນວໃດ. ການມຜີ ນົ ສະທ້ອນກັບເປັນວິທີການຊູ່ວຍໃຫ້ຜູ້ ຝຶກຮຈູ້ ັກຕົນເອງ, ສາມາດປະເມນີ ການສອນຕົນເອງໄດ້ ແລະ ຈະໄດ້ພດັ ທະນາພດຶ ຕກິ ໍາການສອນຂອງຕົນໃຫ້ດີຂຶີ້ນ ຈະເຮັດໄດ້ດ້ວຍຜູ້ຝຶກເອງຈາກເທັບບັນທຶກ, ສຽງຈາກເທັບ ຫຼ ຜົນການປະເມີນຂອງຕົນເອງພາຍຫຼັງການຝຶກ ແລະ ຈາກຜູ້ສັງເກດການສອນ, ໄດ້ແກູ່ໝເູ່ ພ່ີອນ ແລະ ຄສູ ອນ. ຄວາມສໍາຄັນຂອງທກັ ສະການສອນ ແລະ ການຝກຶ ທັກສະການສອນ ການສອນມີອົງກະກອບຫຼາຍຢາ່ ງ ແລະ ສິ່ີງທຈ່ີ ະເຮດັ ໃຫ້ການສອນໄດຜ້ ນົ ດກີ ່ຄໍ ຜສູ້ ອນຈາໍ ເປນັ ຕອ້ ງມີທັກ ສະຕູ່າງໆ ທຈ່ີ ໍາເປັນໃນການສອນ ດ້ວຍເຫດນີຜ້ ູທ້ ່ຈີ ະສອນຕອ້ ງມີການຝກຶ ຝນໃຫ້ເກດີ ທັກສະເລົ່ານ້ີັນ, ໃຫ້ຕິດຕົວ ແລະ ນໍາມາໃຊ້ໄດ້ຢ່າງຊໍານິຊໍານານ ແລະ ຖຶກຕ້ອງ. ຫາກຜູ້ສອນຂາດທັກສະໃນການສອນການຈັດກິດຈະກໍາ ການຮຽນ-ການສອນຈະຂາດເນີ້ອໃນທີ່ສໍາຄັນ, ຂາດຄວາມໜ້າສົນໃຈ, ບ່ໍຖກຕ້ອງຕາມຫຼັກການສອນ ແລະ ລກັ ສະນະການສອນທ່ີດີ ເຊນ່ົັ : ເມ່ອີ ຜ້ສູ ອນໃຊ້ຄໍາຖາມບ່ໍເປນັ , ໃຊຄ້ າໍ ຖາມຄວາມຈາໍ ພຽງຢ່າງດຽວຕະຫຼອດເວລາ , ຜູ້ສອນຕ້ອງຂາດການຝຶກຄິດ, ຝຶກໃຊ້ສະໝອງໃນລະດັບຕູ່າງໆ ຫຼ ຖ້າຜູ້ສອນຂາດທັກສະໃນການອະທິບາຍ ແລະ ເລ່ົາເລອີ່ ງ ຜ້ຮູ ຽນອາດເກີດຄວາມສັບສົນ, ບໍ່ເຂົ້ີາໃຈ ຫຼ ບໍມ່ ີກາໍ ລງັ ໃຈຮຽນ, ເມ່ອີ ບົດຮຽນຂາດຄວາມໜ້າ ສນົ ໃຈໂອກາດການສອນທີ່ຈະປະສົບຜົນສໍາເລັດກ່ໍເປັນໄປໄດຍ້ າກ. ດງັົ່ ນນ້ັີ ; ທກັ ສະການສອນຈີ່ງິ ມີຄວາມສໍາຄັນ ທີ່ສຸດໃນເວລາສອນຜູ້ສອນປາຖະໜາໃຫ້ການສອນມີປະສິດທິພາບຈິ່ີງສົມຄວນຕ້ອງຝຶກຕົນເອງໃຫ້ເກດີ ທັກສະ ຕູ່າງໆ. ການເກດີ ທກັ ສະຢ່າງໃດຢາ່ ງໜງຶ່ີ ຂອງມະນຸດນ້ນີັ ຈູດສາໍ ຄັນຢູ່ທກ່ີ ານຝຶກປະຕບິ ັດໂດຍໃຊ້ປະກົດການການ ຝຶກເຮດັ ກິດຈະກໍາ (Law of Exercise) ຫຼ ການວາງເງ່ີອນໄຂ (Conditioning) ການເຝກຝນໃຫເ້ ກີດທັກສະ ມີຂີັ້ນຕອນດົງ່ັ ນີ້: 1. ການເຂົີ້າໃຈຫຼັກການ ທິດສະດີ ແລະ ຄຸນຄູ່າຂອງການຝຶກທັກສະນັ້ີນໆ ເຊັ່ົນ: ມີຄວາມເຂົີ້າໃຈ ວູ່າການໃຊ້ຄໍາຖາມການຝຶກການໃຊຄ້ າໍ ຖາມມີຄວາມສາໍ ຄັນ, ເຂົີາ້ ໃຈທິດສະດີ ແລະ ຫັຼກການໃນການໃຊຄ້ າໍ ຖາມ. 2. ເຂົ້ີາໃຈຕົວເອງ ວູ່າຕົວເອງມີຄວາມສາມາດ ແລະ ມີທັກສະນັີ້ນໆຢູ່ຫຼາຍປານໃດ ແລະ ຄວນເພີ່ມ ເຕີມໃນສູວ່ ນໃດ. 3. ການຝກຶ ທັກສະນັນ້ີ ຈນົ ຊໍານານ ໝາຍເຖງິ ການຝຶກຈນົ ສາມາດຝກຶ ທກັ ສະນີ້ນັ ໄດ້ໂດຍອັນຕະໂນມັດ ແລະ ຜນົ ການໃຊ້ທັກສະນນ້ີັ ມປີ ະສິດທພິ າບ. 4. ການຮູຜ້ ນົ ຄ ການທ່ຜີ ູ້ຝກຶ ຮ້ວູ ູ່າໃນເວລານີັ້ນຕົນເອງມຄີ ວາມສາມາດ, ມທີ ັກສະນ້ັີນຢູ່ໃນລະດັບໃດ, ຫາຼ ຍພທີຈ່ ະນາໍ ໄປໃຊ້ໄດ້ ຫຼ ຄວນຝກຶ ເພີ່ມເຕມີ ໃນສວູ່ ນໃດ ການຝຶກທັກສະການສອນທີ່ມີປະສິດທິພາບ ແລະ ໄດ້ຜົນດີຄ ການຝຶກທັກສະການສອນແບບຈຸລະພາກ ໃນຫວົ ຂ້ດໍ ່ັງົ ຕໄ່ໍ ປນ້ີ. ຄວາມໝາຍຂອງການສອນແບບຈຸລະພາກ ການສອນແບບຈຸລະພາກ ໝາຍເຖິງ ວິທີທີ່ໃຫ້ຜູ້ສອນ ຫຼ ຜູ້ຮຽນໄດ້ຝຶກທັກສະການສອນໂດຍການຈໍາ ລອງສະຖານະການສອນໃຫ້ຄກບັ ການສອນໃນຫ້ອງຮຽນຕວົ ຈິງ, ແຕູ່ຫຍບໍ້ ດົ ຮຽນ ແລະ ເວລາ ໂດຍມລີ ້ັີກສະນະ ສາໍ ຄນັ ດັງົ່ ນ້:ີ 1. ເປັນການຝຶກສອນໃນສະຖານະການທີ່ເປັນຄວາມຈງິ 2. ໃຊເ້ ວລາສອນ 5-20 ນາທີ 18

3. ບດັ ຮຽນທສີ່ ອນອາດເປັນສູວ່ ນໃດສວູ່ ນໜ່ງີ ຂອງບົດຮຽນ 4. ຕ້ີັງຈຸດປະສົງເພ່ອີ ຝຶກທັກສະຄງ້ີັ ລະ 1 ທັກສະ 5. ໃນລະຫວາູ່ ງການຝກຶ ຜູ້ຮຽນໄດຮ້ ບັ ການແນະນໍາ ແລະ ໃຫ້ຂ້ມໍ ູນສະທ້ອນກບັ ດວ້ ຍການບອກໂດຍກງົ ຫຼ ໃຊ້ສ່ີປະກອບເຊັົ່ນ: ແຜນຜັງ, ເອກະສານ, ເທັບບັນທກພາບ, ວີດີໂອ, ແບບປະເມີນຜົນ, ແບບສັງເກດ ຫຼ ການວິຈານຂອງຜ້ຮູ ຽນ, ໝູ່, ຜູສ້ ອນ ຫຼ ຈາກການປະເມນີ ຂອງຕົນເອງ 6. ໃຫ້ໂອກາດປັບປຸງການສອນໃຫ້ດີຂຶ້ີນໂດຍຈັດໃຫ້ມີການສອນຄນກບັ ຜູ້ຮຽນກຸມູ່ ໃໝູ່ ແລະ ປະເມີນ ຜົນກຸູມ່ ໃໝູ່ ຄວາມສໍາຄັນຂອງການຝຶກທັກສະແບບຈຸລະພາກ ເປັນການພັດທະນາການສຶກສາໃນດ້ານການປັບ ຂະບວນພາລະບົດບາດເຊິີ່ງເປັນປັດໃຈທີ່ສໍາຄັນທີ່ສຸດທີ່ຈະສົ່ງຜົນສໍາເລັດໄດ້ຄ ບົດບາດຂອງຜູ້ສອນຕ້ອງປ່ຽນ ຈາກບົດບາດຈາກຜູ້ບອກຄວາມຮູ້ ແລະ ຖູ່າຍທອດເນີ້ອໃນວຊິ າມາເປັນຜູສ້ ອນວິທີສະແຫວງຫາຄວາມຮູ້ໃຫ້ກັບຜູ້ ຮຽນ, ເຮດັ ໃຫ້ຜູ້ຮຽນຮ້ຈູ ັກຄິດວິເຄາະຈົນເກີດຄວາມຄິດລວມຍອດທີ່ຈະນໍາໄປສູ່ການຕັດສິີນໃຈ ແລະ ການເຮັດ ທີຖ່ ກຕອ້ ງຕໍ່ໄປ. ດັ່ງົ ນນ້ີັ ; ຜສູ້ ອນຈະຕ້ອງມກີ ານຝຶກຝນທັກສະການສອນເປັນພເິ ສດ, ການຝກຶ ໃຫມ້ ທີ ັກສະການ ສອນຄວນຝຶກເທີ່ອລະທັກສະ ໂດຍຕັ້ີງຈຸດປະສົງສະເພາະວູ່າຈະເນັີ້ນການຝຶກທັກສະການສອນດ້ານໃດ. ການ ສອນແບບຈຸລະພາກເປັນວິທີທີ່ເປີດໂອກາດໃຫ້ມີການຝຶກທັກສະການສອນເພ່ີອໃຫ້ຜູ້ສອນດໍາເນີນກິດຈະກໍາການ ຮຽນ-ການສອນ ຢາ່ ງມປີ ະສິດທິພາບ. ຫັກຼ ການສາໍ ຄັນຂອງການສອນແບບຈລຸ ະພາກ ການສອນແບບຈຸລະພາກເປັນການຝຶກໂດຍໃຊ້ໄລຍະເວລາສັ້ີນໆ, ຜູ້ຮຽນຈະເຫັນລາຍລະອຽດການຝຶກ ທກັ ສະການສອນຢ່າງຊັດເຈນຈາກວີດີໂອ, ຜ້ຮູ ຽນຈະຈດົ ບນັ ທກຂ້ໍມູນທີ່ຄວນແກ້ໄຂ ແລະ ນາໍ ມາປບັ ປງຸ ໃນການ ສອນຄັີ້ງຕ່ໍໄປການສອນແບບຈຸລະພາກເປັນຄວາມຄິດໜຶີ່ງທີ່ຈະປັບປຸງຄຸນນະພາບການສອນມີຫັຼກການສໍາຄັນ ດງ່ົັ ນີ້: 1. ການສອນແບບລະພາກ ແມູນ່ ໃຫ້ມີສະພາບການສອນຕວົ ຈງິ ເຖິງແມູ່ນວ່າູ ສະຖານະການສອນຈະຖກ ສ້າງຂຶນ້ີ ເພອ່ີ ຝກຶ ດ້ານໃດດ້ານໜຶງີ່ ໂດຍລວມລະຫວ່າູ ງຜສູ້ ອນ ແລະ ຜຮູ້ ຽນ 2. ສະພາວະການສອນ ເປນັ ການສອນໃນຫ້ອງຮຽນທໍາມະດາແຕູ່ຈະຫຼຸດຈາໍ ນວນຜູ້ຮຽນ, ຂອບເຂດຂອງ ເນ້ອີ ໃນວິຊາ ແລະ ໄລຍະເວລາ 3. ການສອນແບບຈລຸ ະພາກ ເນ້ນີັ ການຝກຶ ທັກສະການສອນສະເພາະ 4. ການສອນແບບຈຸລະພາກເປັນຂະບວນການທີ່ດໍາເນີນໄປຕາມຂັີ້ນຕອນໂດຍມີຂ້ໍຈາກັດດ້ານເວລາ, ຈໍານວນຜູຮ້ ຽນ, ວທິ ປີ ະເມີນຜົນ, ການໃຫແ້ ຮງຈງູ ໃຈ ແລະ ການອະທິບາຍຂອງຜ້ສູ ອນ 5. ການສອນແບບຈລຸ ະພາກ ເປນັ ການປະເມີນຜົນການສອນ ແລະ ການຮຽນທັນທີ ເຊີ່ງິ ອາດຈະເຮັດໄດ້ ຈາກການເບີ່ງທລະທັດ, ແບບສັງເກດ ແລະ ແບບບັນທກພຶດຕິກໍາລວມທັງການປະເມີນຕົວເອງ, ການປະເມນີ ດວ້ ຍຜ້ຮູ ຽນ ແລ ການປະເມີນດ້ວຍຜູ້ສອນ 6. ການສອນແບບຈຸລະພາກ ເປັນການນາໍ ວທິ ີ ແລະ ທັກສະ ທີໄ່ ດ້ຮັບການຝຶກຝນໄປສອນໃນຫອ້ ງຮຽນຕວົ ຈິງ ຂະບວນການຝກຶ ທັກສະການສອແບບຈລຸ ະພາກ ການຝຶກທກັ ສະການສອນແບບຈຸລະພາກເປັນຂະບວນການທີ່ດໍາເນີນການໄປຕາມຂີ້ັນຕອນ ສົມພງົ ສີງຫະພົນ (2544, ໜ້າ 29-30) ເວົ້ີາເຖິງຂນ້ັີ ຕອນການຝກຶ ທກັ ສະການສອນແບບຈຸລະພາກ ດົັງ່ ນີ້: 19

1. ຂ້ັີນຕອນການ 1.1 ຂນ້ັີ ຄວາມຮຄູ້ ວາມເຂ້າີົ ໃຈ ຜສູ້ ອນມີໜາ້ ທີ່ໃຫຄ້ ວາມຮູຄ້ ວາມເຂາ້ີົ ໃຈກູ່ຽວກັບສີິ່ງຕູ່າງໆໃນບັດຮຽນ ຄ : 1) ບົດບາດຂອງຜູ້ສອນ ແລະ ຜູ້ຮຽນ, ຮູບແບບການຝຶກທັກສະ ແລະ ການປະເມີນຜົນການຮຽນຮູ້ 2) ຄວາມຮູ້ກຽູ່ ວກັບທກັ ສະການສອນຕູາ່ ງໆທເີ່ ປັນພີນ້ ຖານຂອງການສອນທ່ີມີປະສດິ ທິພາບ 3) ຮບູ ແບບ ແລະ ວິທກີ ານຝກຶ ທກັ ສະການສອນ 4) ການພດັ ທະນາທກັ ສະການສອນ 1.2 ຂັີ້ນສຫຼວດ, ວິເຄາະ ແລະ ອອກແບບການຝຶກທັກສະ ເປັນຂັີ້ນທີ່ຜູ້ຮຽນເລ່ີມດໍາເນີນການຝຶກທັກ ສະການສອນດວ້ ຍຕນົ ເອງສາມາດຈາໍ ແນກອອກເປັນຫົວຂໍ້ ດງັ່ົ ນີ້: 1) ສໍາຫຼວດປະເມີນຄວາມສາມາດດ້ານທັກສະການສອນຂອງຕົນເອງວູ່າຊໍານານ ຫຼ ບໍ່ຊໍານານ ທັກສະ ການສອນໃດ, ຄວາມຊໍານານທັກສະການສອນນັ້ີນຢູ່ໃນລະດັບໃດຕ້ອງການຝຶກ ແລະ ພັດທະນາທັກສະໃດ ຈາກນ້ີັນຈງິີ່ ນາໍ ສະເໜີຕຫໍ່ ອ້ ງຮຽນ 2) ສຶກສາທກັ ສະການສອນທີ່ຕ້ອງການຝຶກຝນໂດຍເຮັດເປັນເອກະສານຄວາມຮູກ້ ູຽ່ ວກບັ ທັກສະການສອນ 3) ອອກແບບການຝຶກທັກສະການສອນຕາມລໍາດັບທັກສະທີ່ຕ້ອງການຝຶກໂດຍເຮັດເປັນແຜນການຝຶກ ທກັ ສະແບບຈຸລະພາກ 4) ອອກແບບປະເມີນການຝກຶ ທັກສະແຕູ່ລະທັກສະຂອງຕົນໂດຍເຮັດເປັນແບບປະເມີນທກັ ສະການສອນ 2. ຂນ້ີັ ຝກຶ ທັກສະ ເປນັ ການນໍາເອົາຄວາມຮທູ້ ກ່ີ ູ່ຽວກບັ ທັກສະທີ່ສຶກສາຄີ້ົນຄວ້າ ແລະ ແຜນການຝກຶ ທກັ ສະທີ່ກຽມໄວ້ໄປ ຝກຶ ທົດລອງຕາມລາໍ ດັບຄ 2.1 ທັດລອງທກັ ສະກ່ອູ ນຝກຶ ສອນ 2.2 ມອບໝາຍວຽກ ແລະ ບດົ ບາດໃຫ້ຜູ້ຮຽນແຕລູ່ ະຄົນໃນການຝກຶ ທັກສະແຕູ່ລະຄີັ້ງຄ - ຜສູ້ ອງ 1 ຄົນ - ຜຮູ້ ຽນ ແລະ ປະເມີນຜນົ 5-7 ຄົນ - ຜູ້ຖູ່າຍວິດໂີ ອ 2-3 ຄົນ - ຜຈູ້ ັດສະຖານທ່ີ 2-3 ຄນົ - ຜູ້ກາໍ ກັບ 1-2 ຄົນ - ຜູ້ກຽມສອນຄນົ ຕ່ໄໍ ປ 1-3 ຄນົ 2.3 ຝກຶ ທົດລອງທັກສະທີ່ກຽມໄວ້ໃຊເ້ ວລາ 5-7 ນາທີ ແລະ ບນັ ທກວດິ ໂີ ອທກຸ ອະລຍິ ະບດົ ຂອງຜ້ສູ ອນ 3. ຂັີ້ນປະເມນີ ຜນົ ເປັນຂັນີ້ ກວດສອບຜົນການຝຶກດາໍ ເນີນຕາມລາໍ ດບັ ດ່ັົງຕໄໍ່ ປນ:້ີ 3.1 ປະເມນີ ຜົນຫຼັງການຝກຶ ທກັ ສະແຕ່ລູ ະທັກສະ - ປະເມີນຕົນເອງ - ປະເມນີ ໂດຍຜູ້ຮຽນ - ປະເມີນໂດຍຜູ້ສອນ 3.2 ສຶກສາວດີ ໂີ ອຂອງທຸກຄນົ ແລະ ຂອງຕົນ ເມອີ່ ສໍາເລັບການຝຶກແຕລູ່ ະທກັ ສະ - ຜສູ້ ອນໃຫຂ້ ມໍ້ ູນສະທ້ອນກັບ, ແນະນໍາເປັນກຸູມ່ ແລະ ເປນັ ບຸກຄົນ - ແຕູ່ລະຄົນສະເໜຂີ ຄ້ໍ ວນແກ້ໄຂການຝຶກທັກສະຂອງຕນົ 20

- ວາງແຜນການພດັ ທະນາທກັ ສະການສອນຂອງຕນົ ໃຫ້ດີຂນ້ີຶ 3.3 ປະເມນີ ຜົນລວມຍອດທກຸ ທກັ ສະ - ປະເມນີ ຕນົ ເອງ - ປະເມີນໂດຍຜູ້ຮຽນ - ປະເມນີ ໂດຍຜສູ້ ອນ 3.4 ລວບລວມຜນົ ການຝຶກທກັ ສະສ່ົງຜູ້ສອນຈາໍ ນວນ 1 ສະບບັ ປະກອບດ້ວຍ - ເນ້ີອໃນກູ່ຽວກບັ ທກັ ສະທີ່ຝກຶ ທັກສະລະ 3-5 ໜ້າ - ແຜນການຝກຶ ທັກສະແຕູລ່ ະທັກສະ - ແບບປະເມີນຜົນທກັ ສະການສອນແຕ່ລູ ະທັກສະ - ຜນົ ປະເມີນຜົນທັກສະການສອນແຕູ່ລະທກັ ສະ - ຜົນການປະເມີນລວມຍອດທຸກທກັ ສະ - ສະຫຸຼບຂໍ້ຜິດພາດກູຽ່ ວກບັ ທັກສະການສອນຂອງຕນົ ໂດຍພາບລວມ - ວທິ ີການພັດທະນາທັກສະການສອນກູ່ອນໄປຝກຶ ສອນ ແຜນນການສອນແບບຈລຸ ະພາກ ການຝຶກເພີ່ອໃຫ້ເກີດທັກສະ ແລະ ເກີດຄວາມຊໍານານຕາມທີ່ຕ້ອງການນັ້ີນຕ້ອງມີແຜນການຝຶກທີ່ຊັດ ເຈນການເຮັດແຜນການສອນແບບຈລຸ ະພາກ ແລະ ມີສງິີ່ ສາໍ ຄນັ ທ່ີຕ້ອງກໍານດົ ໄວ້ໃນປົ້ມບນັ ທກ ຄ: ຂ້ັີນຕອນການ ສອນ, ກິດຈະກໍາຂອງຜູ້ສອນ ແລະ ກິດຈະກໍາຂອງຜູ້ຮຽນທີ່ມີເຫດຜົນຂອງກິດຈະກໍາປະກອບ ດັົ່ງຕົວຢ່າງ ແຜນການສອນແບບຈລຸ ະພາກທີ່ ສະແດງໃນຕາຕະລາງທີ່ 2.1 ແລະ 2.2 ຕາຕະລາງທ່ີ 2.1 ຕວົ ຢ່າງຮູບແບບແຜນການສອນແບບຈຸລະພາກ ຕວົ ຢ່າງຮບູ ແບບແຜນການສອນແບບຈຸລະພາກ ຜສູ້ ອນ................................................... ວນັ ທ່ີສອນ........................................ ວຊິ າທ່ີສອນ .............................................. ຊ້ນັີ ......................................................... ເລ່ີອງ ............................................. ທກັ ສະການສອນທີ່ຕ້ອງການຝກຶ ................................................................................... ຈຸດປະສົງທາງດ້ານພຶດຕກິ າໍ .................................................................................................. ເນ້ອີ ໃນເລ່ອີ ງໂດຍຫຍ້ໍ ........................................................................................................ ສ່ີການສອນ ................................................................................................................... . ກດິ ຈະກາໍ ຂອງຜູ້ສອນ ກດິ ຈະກໍາຂອງຜູ້ຮຽນ ເຫດຜນົ (ບນັ ທຶກພຶດຕິກາການສອນຂອງຜູ້ສອນ) (ບັນທຶກພຶດຕິກາການສອນຂອງຜູ້ຮຽນ) (ບັກທຶກເຫດຜົນທ່ໃີ ຊ້ກິດຈະກາ) .......................................... .......................................... .......................................... .......................................... .......................................... ......................................... ທີມ່ າ (ສຸພນິ ບນຸ ຊວູ ົງ, 2544, ໜ້າ 77) ຕາຕະລາງທີ່ 2.2 ຕົວຢ່າງແຜນການສອນແບບຈລຸ ະພາກ ຕວົ ຢາ່ ງແຜນການສອນແບບຈຸລະພາກ ຜສູ້ ອນ ນາງສາວ ຈນັ ທະນາ ປະໂຍດອະລງັ ການ 21

ວັນທີ່ສອນ 14 ມິຖນຸຼ າ 244 ວິຊາທ່ີສອນ ວິທະຍາສດ ຊນ້ີັ ປະຖົມສຶກສາປີທີ 4 ເລ່ີອງ ສວູ່ ນປະກອບຂອງພຶດ ແລະ ໜາ້ ທີ່ ທກັ ສະການສອນທີຕ່ ້ອງການຝຶກ ທັກສະການນໍາເຂີາົ້ ສູ່ບົດຮຽນໂດຍໃຊ້ເກມຕ່ໍຮູບ ຈຸດປະສົງທາງດາ້ ນພຶດຕກິ າໍ 1. ຜູ້ຮຽນສາມາດຕໍ່ຮູບຕ້ນົີ ໄມ້ໄດ້ 2. ຜຮູ້ ຽນສາມາດປະກອບສ່ວູ ນປະກອບຂອງພຶດໄດ້ ເນອີ້ ໃນເລີອ່ ງໂດຍຫຍ້ໍ ພຶດມສີ ູ່ວນປະກອບ ດັົງ່ ນ:ີ້ ຮາກ, ລາໍ ຕ້ີົນ, ກງ່ີ , ໃບ ແລະ ດອກ ສີກ່ ານສອນ 1. ຊອງຮູບຕັດຕໍ່ 2. ຊອງ 3. ແຖວປະໂຫຍກ ກດິ ຈະກໍາຂອງຜູ້ສອນ ກິດຈະກາໍ ຂອງຜູ້ຮຽນ ເຫດຜົນ (ບັນທຶກພຶດຕິກາການສອນຂອງຜູ້ສອນ) (ບນັ ທກຶ ພຶດຕກິ ໍາການສອນຜູ້ຮຽນ) (ບັກທຶກເຫດຜນົ ທີໃ່ ຊ້ກດິ ຈະກາໍ ) 1. ຜູສ້ ອນແບູງ່ ນກັ ຮຽນອອກເປັນ 2 ກ່ມຸູ ແລະ ຍາຍ 1. ຜຮູ້ ຽນແບງູ່ ກູມຸ່ ແລະ ສົງ່ 1. ຫນ້ຼີ ເກມຕ່ຮໍ ູບ ຊອງຮູບກ່ມຸູ ລະ 1 ຊອງ ຕົວແທນມາຮັບຊອງຮູບ 2. ຜສູ້ ອນໃຫນ້ ກັ ຮຽນແຂູງ່ ຂນັ ກັນຕ່ໍຮູບໃຫແ້ ລວ້ ໄວ ທີ່ສຸດ 2. ຜ້ຮູ ຽນຊ່ອູ ຍກນັ ຕ່ໍຮູບ 2. ເພອີ່ ໃຫຜ້ ູ້ຮຽນຝກຶ 3. ຜສູ້ ອນເອາົ ຮບູ ແຕ່ລູ ະກມຸູ່ ຕ່ແໍ ລ້ວຕດິ ໃສູກ່ ະດານ ສງັ ເກດ ແລະ ປຽບທຽບ ແລະ ຖາມວ່າູ ເປັນຮບູ ຫຍງັ 3. ຜ້ຮູ ຽນຊອູ່ ຍກນັ ຕອຍວາູ່ ຮບູ 4. ຕນ້ີົ ໄມູ່ໃນແຕລູ່ ະຮບູ ປະກອບດວ້ ຍຫຍັງແດູ່ ຕນີ້ົ ໄມ້ 5. ຜູ້ສອນຊີ້ຮບູ ແລະ ບອກຜູ້ຮຽນວາູ່ ສີິ່ງເຫົຼາ່ ນເີ້ ອ້ີນ ວ່າູ ສູ່ວນປະກອບຂອງພຶດ 4. ຮາກ, ລາຕົນ້ີ , ໃບ ແລະ 6. ຜູ້ສອນເອົາແຖວປະໂຫຍກຕດິ ໃສູ່ກະດານ ແລະ ດອກ ບອກນກັ ຮຽນວູ່າຈະຮຽນເລີ່ອງສູ່ວນປະກອບຂອງພຶດ ທີ່ມາ (ສຸພິນ ບນຸ ຊູວົງ, 2544, ໜ້າ 78) ປະໂຫຍດຂອງການສອນແບບຈູລະພາກ ການສອນແບບຈຸລະພາກໄດ້ມີການນໍາມາໃຊ້ຝຶກທັກສະການສອນກັບຜູ້ຮຽນວິຊາການສຶກສາ ແລະ ລະດັບອດຸ ມົ ສກຶ ສາ ມີປະໂຫຍດດ່ົັງນ:ີ້ 1. ຊູ່ວຍການຝກຶ ທັກສະການສອນຢ່າງເປນັ ລະບບົ ທີມ່ ີປະສດິ ທພິ າບ 2. ເປັນວິທີການຝຶກທັກສະທີ່ງູ່າຍ, ບໍ່ສ້າງບັນຫາຊັບຊ້ອນໃຫ້ແກ່ຜູ ູ້ຮຽນເພາະໃນການເງຶກແຕູ່ລະຄັີ້ງຈະ ຝຶກທັກສະໜ່ີງຶ ເທາົ່ ນນ້ັີ ແລະ ຜູ້ຮຽນບຕ່ໍ ອ້ ງກງັ ວົນ 3. ການຝຶກດ້ວຍການສອນແບບຈຸລະພາກຊູ່ວຍໃຫ້ເຫັນການພົວພັນລະຫວູ່າງທິດສະດີ ແລະ ການ ປະຕິບດັ ຕວົ ຈິງໄດ້ຢ່າງຊດັ ເຈນ ແລະ ເຂົີ້າໃຈງາູ່ ຍ 4. ເປັນການຝຶກແກ້ໄຂບັນຫາ ແລະ ຝຶກຕົນເອງໃຫ້ມີຄວາມຄຸ້ນເຄີຍກັບສະພາບການຮຽນ-ການສອນ ກອູ່ ນທີຈ່ ະອອກໄປສອນຕົວຈງິ 5. ສງ່ົ ເສມີ ໃຫມ້ ີການເກບັ ລວບລວມແບບພຶດຕິກາໍ ການສອນທີ່ດີໃນດ້ານຕູ່າງໆ ເພີ່ອນໍາມາປັບປຸງທັກສະການສອນ 6. ຜນົ ຈາກການສຶກສາສະທ້ອນກັບ ຈາກເຄີອ່ ງມຕາູ່ ງໆ ນອກຈາກການເຮັດໃຫເ້ ກີດຄວາມສົນໃຈທ່ີຈະ ແກໄ້ ຂຕນົ ເອງແລວ້ ຍັງເຮັດໃຫ້ໃຈກວ້າງຍອມຮບັ ຄາໍ ຕຊິ ມົ , ທັງສ້າງຄວາມສໍາພນັ ອນັ ດຕີ ກ່ໍ ັນ ແລະ ຍງັ ເຮັດໃຫມ້ ີ ບນັ ຍາກາດທີດ່ ໃີ ນການເຮັດວຽກຮວູ່ ມກັນ 22

ທກັ ສະການສອນທີ່ສາໍ ຄນັ ຕກໍ່ ານສອນ ພຶດຕິກໍາການສອນໃນຊັ້ີນຮຽນມີຫຼາຍທັກສະ ເຊັ່ົນ ການອະທິບາຍ, ການໃຊ້ຄໍາຖາມ, ການໃຊ້ສີ່ການສອນ ແລະ ການເລົາ່ ເລ່ອີ ງ ເປນັ ຕນ້ີົ . ການພິຈາລະນາວູ່າພດຶ ຕກິ າໍ ດ້ານໃດຄວນໄດ້ຮບັ ການຝກຶ , ຜ້ຮູ ຽນຄວນເລອກຝຶກ ທກັ ສະທຍ່ີ ງັ ອອູ່ ນ ແລະ ທີຕ່ ອ້ ງການຝກຶ ທກັ ສະນີັນ້ , ທກັ ສະພນ້ີ ຖານທີ່ຈໍາເປັນສາໍ ລັບຄທູ ີ່ຕ້ອງໃຊເ້ ກອບທກຸ ຄັງີ້ ທີ່ສອນ ໃນບດົ ນຂີ້ ສະເໜີທັກສະການສອນທີ່ຄວນຈະໄດ້ຮບັ ການຝກຶ ດງົ່ັ ນ້:ີ 1. ທັກສະການນາເຂີົາ້ ສູລ່ ົດຮຽນ 2. ທກັ ສະການສາ້ ງຄວາມສົນໃຈ 3. ທກັ ສະການໃຊຄ້ າຖາມ 4. ທັກສະການໃຊສ້ ່ີການສອນ 5. ທັກສະການອະທິບາຍ ແລະ ການເລົ່າເລ່ອີ ງ 6. ທັກສະການໃຫ້ກາລັງໃຈ 7. ທກັ ສະການໃຊວ້ າຈາ, ກິລຍິ າ ແລະ ທູ່າທາງ 8. ທັກສະການໃຊກ້ ະດານດາ 9. ທກັ ສະການຍົກຕົວຢ່າງ 10. ທັກສະການສະຫຼບຸ ບດົ ຮຽນ ສະຫຸບຼ ທັກສະການສອນເແັນຄວາມຊໍານານຂອງຜູ້ສອນ ໃນການສອນສາມາດເຮັດກິດຈະກໍາໄດ້ຢ່າງຖຶກຕ້ອງ, ຄູ່ອງແຄວ້ , ຊໍານານ ແລະ ມີຄວາມສາມາດໃນການດໍາເນີນການສອນໄດ້ຢ່າງມີປະສິດທິພາບ. ລັກສະນະຂອງຜູ້ ສອນທີ່ມີທັກສະການສອນມີຄຸນລັກສະນະກະຕລລົ້ີນ, ເອົາຈິງເອົາຈັງ, ຂະບວນການສອນຈະແຈ້ງ ສໍາຄັນຂອງ ການຝຶກທກັ ສະການສອນຄການໃຫ້ຂໍ້ມນູ ສະທ້ອນກັບແກຜູ່ ູ້ຝຶກທັກສະທັນທີ ເພີ່ອຈະໄດຮ້ ູ້ຜນົ ການຝຶກວາູ່ ຈຸດດີ , ຈດຸ ອູອ່ ນ ແລະ ຜົນສະທ້ອນກັບຈະຊູ່ວຍໃຫຜ້ ູ້ຝກຶ ສາມາດປະເມີນຕົນເອງໄດ້ ໂດຍທັກສະການສອນ ແລະ ການຝຶກ ສອນຈະສາໍ ຄນັ ຄການຝກຶ ຝນ ໂດຍໃຊກ້ ດົ ເກນການສກຶ ສາ ຫຼ ກົດເກນການວາງເງອີ່ ນໄຂ. ການສອນແບບຈຸລະພາກເປນັ ວິທີການທີ່ຜູ້ສອນ ຫຼ ຜູ້ຮຽນໄດ້ຝຶກທັກສະໂດຍໃຊ້ສະຖານະການຈໍາລອງ ໃຫຄ້ ກັບສະຖານະການສອນຕວົ ຈິງໃນຫ້ອງຮຽນ, ຫກັຼ ການສາໍ ຄນັ ຂອງການສອນແບບຈລຸ ະພາກມີຄ: ຈັດໃຫ້ມີ ສະພາບການສອນຕົວຈິງ, ເປັນການສອນໃນຫ້ອງຮຽນທໍາມະດາ, ເນັ້ີນການຝຶກທັກສະການສອນສະເພາະ, ມີຂະບວນການຝຶກທີ່ເນັ້ີນຂັ້ີນຕອນການສອນ ແລະ ປະກອບດ້ວຍຄວາມຮູ້ຄວາມເຂົີ້າໃຈໃນຂັີ້ນສໍາຫຼວດ, ຂ້ີັນ ຝກຶ ທັກສະ ແລະ ຂນັ້ີ ປະເມນີ ຜົນ. ປະໂຫຍດຂອງການສອນແບບຈຸລະພາກເປັນການຊາວຍວາງວິທີການຝຶກທັກ ສະການສອນທງີ່ າູ່ ຍ, ຝຶກແກ້ບັນຫາດ້ວຍຕນົ ເອງ,ມກີ ານເກັບລວບລວມພຶດຕກິ າໍ ການສອນທ່ີດີ ແລະ ຮູ້ຈັກສຶກ ສາຂ້ໍມູນສະທ້ອນກັບ. ທັກສະການສອນທີ່ຈະຕ້ອງຝຶກປະກອບດ້ວຍ ການນໍາເຂົ້ີາສູ່ບົດຮຽນ, ທັກສະການສ້າງ ຄວາມສົນໃຈ, ທັກສະການໃຊ້ຄໍາຖາມ, ທັກສະການໃຊ້ສີ່ການສອນ, ທັກສະການອະທິບາຍ ແລະ ການເລົ່າເລ່ີອງ, ທກັ ສະການໃຫກ້ ໍາລັງໃຈ, ທກັ ສະການໃຊວ້ າຈາ, ກິລິຍາ-ທ່າູ ທາງ, ທກັ ສະການໃຊກ້ ະດານດໍາ, ທັກສະການຍົກ ຕວົ ຢ່າງ ແລະ ທັກສະການສະຫບຼຸ ບົດຮຽນ. ຄໍາຖາມທບົ ທວນ 1. ຈງ່ົ ອະທິບາຍຄວາມໝາຍ ແລະ ຄວາມສາຄນັ ຂອງທັກສະການສອນ 2. ຈົ່ງອະທບິ າຍຄວາມໝາຍຂອງການສອນແບບຈຸລະພາກ 3. ເທັກນິກຂອງການສອນໝາຍເຖງິ ຫຍງັ ຈົ່ງອະທິບາຍ 4. ຈົງ່ ບອກຫກຼັ ການທສີ່ າຄນັ ຂອງການສອນແບບຈຸລະພາກ 5. ຈົງ່ ອະທິບາຍຂະບວນການຝກຶ ທກັ ສະການສອນທີເ່ ຂີົ້າໃຈ 6. ຮູບແບບຂອງແຜນການສອນແບບຈລຸ ະພາກມີອົງປະກອບຫຍງັ ແດູ່ ຈົງ່ ອະທິບາຍ 23

ບດົ ທ່ີ 3 ທກັ ສະການນາໍ ເຂາີ້ົ ສບູ່ ົດຮຽນ ການຮຽນ-ການສອນເປັນຂະບວນການທ່ີມີການພວົ ພັນເຊ່ິີງກັນ ແລະ ກນັ , ການຈດັ ຂະບວນການຮຽນ- ການສອນ ເພອີ່ ເນັ້ນີ ໃຫຜ້ ູ້ຮຽນໄດມ້ ີປະສົບການ ແລະ ເກດີ ການຮຽນຮູ້. ດົັ່ງນີນ້ັ ; ການຈດັ ການຮຽນ-ການສອນ ຈີິ່ງເກີດຂຶ້ນີ ດ້ວຍຄວາມຮວູ່ ມມຂອງທງັ ສອງຝາ່ ຍຄ ຜ້ສູ ອນ ແລະ ຜູຮ້ ຽນຜູ້ສອນເປນັ ຜູ້ມີບົດບາດສໍາຄັນເຮັດໃຫ້ ຜູ້ຮຽນເກີດການຮຽນຮູ້ດັ່ົງນັີ້ນຜູ້ສອນຄວນມີຫຼກັ ການ ແລະ ທັກສະທີ່ຊູ່ວຍໃຫ້ຜູ້ຮຽນຮຽນຢ່າງມີຄວາມໝາຍ ໂດຍສະເພາະການນາໍ ເອາົ ທກັ ສະ ແລະ ເທັກນກິ ມາໃຊໃ້ ນການຮຽນ-ການສອນໃຫ້ເກີດປະສິດທພິ າບ. ການຈັດການຮຽນການສອນທີ່ດີຈະໃຫ້ຜູ້ຮຽນເກີດຄວາມສົນໃຈຕ່ໍການຮຽນເກີດການຮຽນຮູ້ໄດ້ດີຂຶີ້ນ ເຊິີງ່ ຜສູ້ ອນຄວນເລ່ີມຕ້ນີົ ດໍາເນີນການສອນດວ້ ຍທກັ ສະການນໍາເຂີົາ້ ສບູ່ ດົ ຮຽນ. ຄວາມໝາຍຂອງການນາໍ ເຂົາ້ີ ສູ່ບົດຮຽນ ການນໍາເຂົ້ີາສູ່ບົດຮຽນເປັນກິດຈະກໍາທີ່ຜູ້ສອນເຮັດເມີ່ອເລີ່ມຕົ້ີນສອນເພີ່ອດງດູດຄວາມສົນໃຈ ແລະ ໃຊ້ກະຕຸ້ນຜູ້ຮຽນໃຫ້ເກີດຄວາມຢາກຮູ້, ຢາກເຫັນ, ເກີດຄວາມສົນໃຈ ນັກສຶກສາຫຼາຍທູ່ານໃຫ້ຄວາມໝາຍ ຂອງການນໍາເຂີາົ້ ສ້ບູ ົດຮຽນໄວ້ດງ່ັົ ຕໍ່ໄປນີ:້ ຊົມນາດ ລັດຕະມະນີ (2541, ໜ້າ 320) ກູ່າວວູ່າ ການນໍາເຂົີ້າສູ່ບົດຮຽນ ໝາຍເຖິງ ກິດຈະກໍາທີ່ຈັດ ຂຶ້ນີ ເມອີ່ ຜສູ້ ອນຈະເລ່ີມສອນ ຫຼ ເຮັດກິດຈະກໍາໃດໆ ເພ່ອີ ເປນັ ການກຽມໃຫ້ຜຮູ້ ຽນເກີດຄວາມສນົ ໃຈພ້ອມທີ່ຈະ ຕິດຕາມບົດຮຽນຕໍໄ່ ປ. ນະວະລດັ ສົມນາມ (2547, ໜາ້ 131) ກູ່າວວູາ່ ການນໍາເຂ້າີົ ສບູ້ ົດຮຽນ ໝາຍເຖງິ ການສາ້ ງບັນຍາກາດ ແລະ ສະມາທິຂອງຜຮູ້ ຽນໃຫ້ມຄີ ວາມພອ້ ມໃນການຮຽນ-ການສອນ. ຮັງສັນ ບຸດຍະມາ (2541, ໜາ້ 56-57) ກ່າູ ວວາູ່ ການນາໍ ເຂ້າີົ ສບູ້ ົດຮຽນ ໝາຍເຖິງ ການເຮດັ ກິດຈະກາໍ ທີ່ພວົ ພນັ ກບັ ເນ້ີອໃນບດົ ຮຽນໂດຍມີຈດຸ ປະສົງທ່ີສໍາຄັນຄເພ່ອີ ປພູ ້ນີ ຖານຄວາມຮກູ້ ວາ້ ງໆ ແລະ ເພອີ່ ປະເມີນເບ້ີອງ ຕ້ົນີ ວູ່າຜຮູ້ ຽນມຄີ ວາມຮພູ້ ີນ້ ຖານພຽງພທີ່ຈະຮຽນຮູ້ສີິ່ງໃໝູ່ໆ. ສີມຸງຄຸນ ເທບເຮນູ (2547, ໜ້າ 71) ກູ່າວວູ່າ ທັກສະການນໍາເຂົ້ີາສູ້ບົດຮຽນ ໝາຍເຖິງ ທັກສະທີ່ຜູ້ ສອນໃຊ້ໃນການຈັດກດິ ຈະກໍາກູ່ອນການເລີ່ມສອນເນີອ້ ໃນທຸກວິຊາເພ່ອີ ເປັນການກຽມໃຫ້ຜູ້ຮຽນມີຄວາມຄິດ ວູ່າ ກໍາລັງຮຽນເລີ່ອງຫຍັງ, ສາມາດນໍາເອົາຄວາມຮູ້ ແລະ ທັກສະທີ່ມີຢູ່ແລວ້ ມາພວົ ພັນກັບບົດຮຽນທີ່ຜ້ສູ ອນ ແລະ ຍັງເຮດັ ໃຫຜ້ ູ້ຮຽນເຂົາ້ີ ໃຈຈຸດປະສງົ ຂອງບົດຮຽນໄດ້ຊັດເຈນຫາຼ ຍຂຶ້ນີ ສ່ວູ ນໃຫຍູ່ ຈະໃຊເ້ ວລາປະມານ 5-10 ນາທີ ສາໍ ລັບການນາໍ ເຂາົ້ີ ສູ່ບດົ ຮຽນ. ຈາກຄວາມໝາຍດງັ່ົ ກູາ່ ວສາມາດສະຫຼຸບໄດ້ວາູ່ ການນໍາເຂ້າົີ ສູ່ບົດຮຽນເປັນທກັ ສະທີ່ຜູ້ສອນໃຊເ້ ປັນກິດຈະ ກາໍ ກູ່ອນເລ່ີມສອນ ແລະ ຈດັ ໃຫພ້ ວົ ພັນກບັ ບດົ ຮຽນເພີ່ອປພູ ນີ້ ຖານທ່ຈີ ະຮຽນຮໃູ້ ນສີິ່ງໃໝູ່. ຄວາມຈາໍ ເປັນ ແລະ ຄວາມສໍາຄນັ ຂອງການນໍາເຂ້ົີາສູ່ບົດຮຽນ ຈາກການວິໄຈກູ່ຽວກັບທິດສະດີການຮຽນຮູ້ໄດ້ບອກໃຫ້ເຫັນວູ່າກິດຈະກໍາກູ່ອນການເລີ່ມສອນຈະມີ ບົດບາດຕໍ່ຜົນການສອນນັີ້ນໆ ເຊັ່ົນ: ເຮັດໃຫ້ຜູ້ຮຽນເກດີ ຄວາມກະຕລລົ້ີນ ແລະ ເກີດຄວາມສົນໃຈ ດັ່ົງນັີ້ນຈ່ີິງ ຕ້ອງມີການວາງແຜນການຈັດກິດຈະກໍາກູ່ອນເລີ່ມສອນວິທີການນີ້ເອີ້ນວູ່າການນໍາເຂົ້ີາສູ່ບົດຮຽນບົດຮຽນມີ ຄວາມຈາໍ ເປັນ ແລະ ສາໍ ຄນັ ດັົງ່ ນີ້ 24

1. ເພ່ີອວາງພ້ີນຖານກູ່ຽວກັບເລີ່ອງທີ່ຈະສອນໃຫ້ຜຮູ້ ຽນໃນຊນັ້ີ ທໍາອິດໃຫ້ຮູ້ວູ່າຕຈໍ່ າກນີ້ໄປຈະຮຽນເລີ່ອງຫຍງັ 2. ເພອ່ີ ດງດດູ ຄວາມສົນໃຈຂອງຜຮູ້ ຽນໃຫ້ມາຢກູ່ ັບການສອນຂອງຄູ 3. ເພີ່ອສາ້ ງຄວາມສນົ ໃຈໃຫ້ຜູ້ຮຽນເຫັນເຖງິ ຄວາມສໍາຄນັ ໃນການທີ່ຈະຕ້ອງຮຽນເລ່ີອງນີ້ັນເມ່ີອເລີ່ມນໍາ ເຂີ້ົາສູເ່ ນອີ້ ໃນຂອງບດົ ຮຽນ 4. ເພອ່ີ ປະເມນີ ຜຮູ້ ຽນໃນເບອ້ີ ງຕີ້ົນວາູ່ ເຂົາມີຄວາມພອ້ ມທີຈ່ ະຮຽນຄວາມຮູ້ພ້ີນຖານ ຫຼ ບ່ໍ ເທກັ ນກິ ການນໍາເຂີ້າົ ສູບ່ ົດຮຽນ ເທກັ ນິກການນໍາເຂົາ້ີ ສູ່ບົດຮຽນມຫີ ຼາຍວິທີດ້ວຍກັນ ແລະ ເປັນຄວາມຈໍາເປນັ ທ່ີຜູ້ສອນຈະຕ້ອງເລອກວິທີ ທ່ເີ ໝາະສມົ ກັບສະຖານະການຕູ່າງໆ ດງ່ົັ ຕໍໄ່ ປນີ້: 1. ໃຊ້ການຫີຼ້ນລະຄອນ, ບົດບາດສົມມດຸ ແລະ ສະຖານະການຈາໍ ລອງ 2. ໃຊ້ການຫຼີ້ນເກມທວາຍບັນຫາແມູ່ນຫຍັງເຊັ່ົນ: ແມູ່ນຫຍັງຕົ້ີນເທົ່າຄົກໃບປກດີນ, ແມູ່ນຫຍັງຕອນ ເປນັ ເດັກນງູຸ່ ຂາວຕອນເປນັ ສາວນູງຸ່ ຂຽວຕອນເຖ້າີົ ນຸ່ງູ ແດງ 3. ໃຊ້ການທົບທວນຄວາມຮູ້ເກ່ົາທີ່ກຽູ່ ວຂອ້ ງກັບເນ້ອີ ໃນບດົ ສອນໃໝູ່ ແລະ ການບອກຈດຸ ປະສົງການຮຽນຮູ້ 4. ໃຊກ້ ານສນົ ທະນາຊັກຖາມ ແລະ ການກາໍ ນດົ ບັນຫາໃຫ້ຊູ່ວຍກນັ ຫາວທິ ີແກ້ໄຂ 5. ໃຫ້ເຮັດກິດຈະກາໍ ຕູາ່ ງໆເຊັນົ່ : ຫຼບັ ຕາ, ນງ່ົັ ສະມາທິ ຫຼ ປຽ່ ນອະລິຍະບົດ 6. ໃຊກ້ ິດຈະກໍາອນ່ີ ເຊົັ່ນ: ການເຊີ່ອມໂຍງປະສົບການ, ການຂະຫຍາຍເລີອ່ ງ ແລະ ການຫຍເ້ໍ ລ່ີອງໃຫສ້ ັນີ້ ລົງ 7. ໃຊກ້ ານເລ່ົານິທານ, ເລອີ່ ງ, ປະສບົ ການ ແລະ ປະຫວັດຄວາມເປນັ ມາ 8. ໃຊກ້ ານຮອ້ ງເພງ, ບດົ ຮ້ອຍກອງ ຫຼ ຄໍາຄ່ອູ ງ 9. ໃຊ້ສ່ກີ ານຮຽນ-ການສອນເຊົນັ່ : ວັດຖຸຼຈງິ , ວັດຖຸຈຼ າໍ ລອງ, ຮບູ , ກະຕນູ ແລະ ລະຄອນ ຈາກວິທີການນໍາເຂົ້ີາສູ້ບດົ ຮຽນທັງ 9 ທີ່ກູ່າວມາສາມາດສະຫຼຸບເທັກນິກວິທີການນໍາເຂົ້ີາສູ້ບົດຮຽນເປນັ ປະເພດດັົ່ງນີ້: 1. ການນໍາເຂາ້ີົ ຮຽນດ້ວຍການຕີ້ັງຄາໍ ຖາມ ການໃຊ້ຄໍາຖາມເປັນການນໍາເຂົີ້າສູ່ບົດຮຽນທີ່ໜ້າສົນໃຈຫຼາຍວິທີ່ໜຶ່ີງ ແລະ ເປັນການກະຕຸ້ນຜູ້ຮຽນ ດວ້ ຍຄໍາຖາມທີ່ສອດຄ່ອູ ງກບັ ບົດຮຽນໂດຍໃຊ້ຄາໍ ຖາມທີ່ນາໍ ເຂົີ້າສູ່ບົດຮຽນດົັ່ງນ:ີ້ 1.1 ຄາຖາມເປດີ ກວາ້ ງ ເປັນຄໍາຖາມທ່ີເປດີ ໂອກາດໃຫ້ຜູຮ້ ຽນເກດີ ຄວາມຄດິ ໄດຫ້ ຼາຍແນວເຊ່ງິີ ຈະຊູ່ວຍ ກະຕຸ້ນຄວາມຄິດຂອງຜູ້ຮຽນໄດ້ຫາຼ ຍກວູ່າຄໍາຖາມແບບອ່ີນ, ຄໍາຖາມແບບນີ້ສ້າງຄວາມຢາກຮູ້ຢາກເຫັນຂອງຜູ້ ຮຽນໄດ້ທັນທີ, ແຕູ່ຕ້ອງເປັນຄໍາຖາມທີຕົງກັບເລີ່ອງທີ່ສອນ. ຜູ້ສອນບ່ໍຄວນຕັີ້ງຄວາມຫວັງໃຫ້ຜູ້ຮຽນຕອບຄາໍ ຖາມໄດ້ຄວນເປັນຄໍາຖາມທີ່ມີລັກສະນະທີ່ຜູ້ຕອບຕ້ອງໃຊ້ຄວາມຄິດ ຕົວຢ່າງເຊັ່ົນ: ຖ້າຈະສອນເລ່ີອງປະເທດ ເພີອ່ ນບາ້ ນ ປະເທດພະມ້າ ຜູສ້ ອນອາດຈະຖາມວາູ່ ‘‘ປະເທດໃດທີ່ພະນະເລສວນມະຫາລາດຂຊ່ີ າ້ ງຕໍ່ສູ້ໃນສະໄໝ ກຸງສີອະຍຸດທະຍາ’’ ເປັນຕົ້ີນ ການນໍາເຂົີ້າສູ່ບົດຮຽນວິທີນີ້ເຮັດໄດ້ບ່ໍຢາກເພາະຜູ້ຮຽນຈະມີຄວາມຕ້ອງການຄໍາ ຕອບຈາກຜູ້ສອນເມ່ີອເກີດປນັ ຫາທ່ີຕົນຕອບໄດ້ແຕ່ຍູ ັງບໍ່ແນູ່ໃຈຈີງິ່ ເປັນແນວທາງທີ່ຜູ້ສອນຖໂອກາດສອນດ້ວຍ ການເຊອ່ີ ມໂຍງເນ້ອີ ໃນຂອງເລີອ່ ງຕໍກ່ ັນໄປ. 1.2 ການຖາມແບບທວາຍປັນຫາ ເມີ່ອຜູ້ສອນເລີ່ມສອນອາດໃຊ້ວິທີການທວາຍປັນຫາທີ່ໄດ້ກຽມມາ ແລະ ມີເນອ້ີ ໃນກຽູ່ ວຂອ້ ງກັບ ວທິ ສີ ອນວທິ ກີ ານນີເ້ ປັນການທ້າທາຍໃຫ້ຜ້ຮູ ຽນເກີດຄວາມຄດິ ແລະ ສນົ ໃຈທີ່ຈະ ຮຽນຮໃູ້ ນສງີ່ິ ທີຜ່ ສູ້ ອນຈະສອນຕໍ່ໄປເຊ່ັົນ: ຜູສ້ ອນຈະສອນເລີອ່ ງ ‘‘ດວງຈັນ’’ ຜ້ສູ ອນອາດຈະຕ້ງັີ ບັນຫາ ຄໍາທວາຍ ຜູ້ຮຽນວູ່າ ‘‘ແມູ່ນຫຍັງຢູ້ເທງີ ທອ້ ງຟ້າ ມາແຕເູ່ ວລາຄ່ໍາ ມີແສງສະຫວູ່າງ’’ 25

2. ການນໍາເຂີົາ້ ສູ້ບົດຮຽນໂດຍການທົດສອບກອູ່ ນຮຽນ ການທດົ ສອບກອູ່ ນຮຽນເລີ່ມເປັນວທິ ທີ ີ່ດີຫາຼ ຍ ແລະ ເປັນການນໍາເຂົີ້າສູ່ບົດຮຽນທ່ີເຮດັ ໃຫ້ຜູຮ້ ຽນຕີ່ນຕົວ ຢູ່ສະເໝີ, ເຊີິງ່ ເປນັ ວິທີກະຕ້ນຸ ຄວາມສົນໃຈຂອງຜູ້ຮຽນ ແລະ ເປັນການທດົ ສອບເພີ່ອປະເມີນວູ່າຜູ້ຮຽນມີຄວາມ ຮູ້ເລີ່ອງທີ່ຈະຮຽນແລ້ວໜ້ອຍ ຫຼ ຫຼາຍປານໃດ ມີຄວາມພ້ອມທີ່ຈະຮັບຮູ້ເນີ້ອໃນໃໝູ່ ຫຼ ບ່ໍ. ສຸພິນ ບຸນຊູວົງ, (2545, ໜາ້ 70) ໄດກ້ ູ່າວເຖິງວິທີການສທົດສອບຄວາມຮກູ້ ູ່ອນຮຽນວ່າູ ສາມາດເຮັດໄດ້ 2 ລກັ ສະນະດ່ົັງຕ່ໄໍ ປນ້ີ: 2.1 ການທົດທົດສອບດວ້ ຍການຂຽນ ສູ່ວນຫຼາຍເປັນຂໍ້ສອບແບບອັດຕະໄນຕອບສັີ້ນໆ, ເຊິ່ີງບໍ່ເປີດ ໂອກາດໃຫຜ້ ້ຮູ ຽນຄາດເດົາໄດ້ ໂດຍຍດຶ ຄວາມຄິດວາູ່ ເມອ່ີ ຜ້ຮູ ຽນເຮັດຂ້ໍສອບບໍ່ໄດ້ກ່ອໍ າດຈະເກີດຄວາມສົນໃຈ, ຍາກຮູຍ້ າກເຫັນເລ່ອີ ງນີ້ັນຫາຼ ຍຂຶ້ີນ ແລະ ຜສູ້ ອນຈະໄດ້ໂອກາດສອນເລອີ່ ງນນັ້ີ ທີກ່ ຽມມາໄດ້ທນັ ທ.ີ 2.2 ການທົດສອບແບບຕັີງ້ ບັນຫາປາກເປ່ົາ ເປັນການທົດສອບໂດຍຜູ້ສອນກຽມຄໍາຖາມໄວ້ລວູ່ ງໜາ້ ແລະ ຖາມຜູຮ້ ຽນກູ່ອນລງົ ມສອນ ເພ່ີອໃຫ້ຜຮູ້ ຽນເກີດຄວາມສົນໃຈ, ແປກໃຈ, ຍາກຮູ້ ແລະ ຫາຄໍາຕອບ ສ່ວູ ນຫຼາຍ ຈະໃຊ້ຄໍາຖາມຍາກເພ່ອີ ໃຫ້ຜູ້ຮຽນຕອບບ່ໍໄດ້. 3. ການນາເຂ້າີົ ສບູ່ ົດຮຽນດ້ວຍການນາໃຊ້ສກ່ີ ານຮຽນ-ການສອນ ການໃຊ້ສກ່ີ ານຮຽນ-ການສອນ ເປັນວິທທີ ນີ່ ໍາເຂາ້ີົ ສູບ່ ົດຮຽນທນ່ີ ິຍົມໃຊ້ກັນຫຼາຍ ໂດຍສະເພາະລະດັບ ປະຖມົ ສກຶ ສາ ເຊັ່ົນ: 3.1 ຮບູ ນອ້ ຍໆ ທີຜ່ ຮູ້ ຽນເບີ່ງບເໍ່ ຫນັ ຫຼ ບໍ່ຮູ້ວາູ່ ເປນັ ຮູບຫຍັງ ຜູ້ຮຽນຈະຕອບບ່ໍໄດ,້ ແຕ່ຈູ ະເກດີ ຄວາມ ຢາກຮູ້ຢາກເຫັນ ຈາກນັ້ີນຜູ້ສອນຈິີ່ງໃຊ້ຮູບທີ່ມີຂະໜາດໃຫຍູ່ກວູ່າເກົ່າທີ່ມີເນີ້ອໃນດຽວກັນແລ້ວເລີ່ມສອນ ບດົ ຮຽນທນັ ທີ. 3.2 ຮບູ ທຊ່ີ ັບຊອ້ ນ ເປັນຮູບທ່ີມຫີ າຼ ຍສ່ີິງຫຼາຍຢາ່ ງປນກັນ ແລະ ເຮດັ ໃຫຜ້ ູ້ຮຽນເຂີ້າົ ໃຈຍາກ ເຊັົນ່ ຮບູ ອະໄວຍະວະພາຍໃນຂອງສັດ, ສວູ່ ນປະກອບຂອງເຄ່ີອງຈັກ ໂດຍຜສູ້ ອນເອາົ ຮູບມາໃຫ້ຜູ້ຮຽນເບ່ີງກູ່ອນແລ້ວຈີ່ິງ ໃຊ້ຮູບທີ່ເຂົີ້າໃຈງູ່າຍມາສະແດງຕ່ໍໄປຕາມລໍາດັບ. ຜູ້ສອນອາດຈະໃຊ້ຄໍາຖາມຊູ່ວຍ ແລະ ອາດຖາມວູ່າ “ໃຜ ສາມາດອະທິບາຍໄດ້ວູ່າ ຮບູ ນເີ້ ປັນຮູບກູ່ຽວກັບຫຍັງ” ການຖາມແບບນເີ້ ປນັ ການສ້າງຄວາມສົນໃຈ, ຖ້າຜູ້ຮຽນ ຕອບໄດ້ກໍ່ນາໍ ເຂີ້າົ ສບູ່ ດົ ຮຽນທັນທີ ແລະ ຄວນເນນ້ີັ ໃຈຄວາມສໍາຄນັ ຂອງຮູບ ແລະ ເລອີ່ ງທີຈ່ ະຮຽນ. 3.3 ການສະແດງຮູບທີ່ຊັດເຈນ ເປັນການສະເເດງຮູບທີ່ສ້າງຄວາມສົນໃຈ ແລະ ການນໍາເຂົີ້າສູ່ ບົດຮຽນ ໂດຍການເບີ່ງເຫັນຮູບທີ່ຄກັບຂອງແທ້ ເຊັ່ົນ ການສອນເລອ່ີ ງປະເທດສະຫະລັດອາເມລີກາຜູ້ສອນເອາົ ແຜນທີ່ ຫຼ ຮູບປະກອບກູ່ຽວກັບປະເທດສະຫະລັດອາເມລິກາໃຫຜ້ ູ້ຮຽນເບີ່ງ, ພ້ອມທັງຖາມວູ່າເປັນແຜນທີ່ ຫຼ ຮູບປະເທດໃດ ເມີອ່ ຜູຕ້ ອບຖກກເ່ໍ ລີ່ມສອນໄດ້. 4. ການນາເຂົາ້ີ ສບູ່ ດົ ຮຽນດ້ວຍການສາ້ ງສະຖານະການ ຜ້ສູ ອນອາດຈະສ້າງສະຖານະການດ້ວຍການສົນທະນາ ເວີ້າົ ກັບຜູ້ຮຽນກຽູ່ ວກບັ ສະຖານະການເກີດຂ້ຶີນ ຫຼ ເປັນການຖາມບັນຫາຕູ່າງໆ ທີ່ເກີດຂຶີ້ນ, ເລີ່ມດ້ວຍບັນຫາງູາ່ ຍໆ ເພ່ີອໃຫ້ຜູ້ຮຽນເຂົ້ີາໃຈເຖິງບັນຫາແລ້ວນໍາ ເຂົີ້າສູ່ບົດຮຽນ ທີ່ສອດຄູ່ອງກບັ ເລ່ີອງທີ່ສົນທະນາ ຫຼ ເລ່ີອງທີ່ຕ້ອງການສອນ ການສ້າງສະຖານະການອາໄສວິທີ ດັົ່ງຕ່ໄໍ ປນ້:ີ 4.1 ການສາ້ ງເລອ່ີ ງໂດຍອາໄສສິີງ່ ແວດລ້ອມໃນເວລາສອນ ບົດຮຽນບາງບົດເຮົາອາໄສສີງ່ິ ແວດລອ້ ມ ຫຼ ສະຖານະການທີ່ເກີດຂຶີ້ນໃນເວລານັນ້ີ ເປນັ ເລ່ີອງສົນທະນາ ຖເາຫາກູ່ຽວຂ້ອງກັບເນ້ີອໃນສໍາຄັນຂອງເລ່ີອງທີ່ ສອນ ເຊັ່ົນ ຖ້າຕ້ອງການສອນເລີ່ອງກູ່ຽວກັບຊັບພະຍາກອນທໍາມະຊາດນໍ້າມັນ ກໍ່ຕ້ອງສົນທະນາກູ່ຽວກັບເຮອ 26

ຕູ່າງນໍ້າມັນເກີດອູບັດຕິເຫດ, ເຮັດໃຫ້ເຮອຮົ່ວ ແລະ ນໍ້າມັນໄຫຼລົງທະເລ. ຜູ້ສອນຈະເລີ່ມສົນທະນາກັບຜູ້ຮຽນ ສັງເກດບັນຍາກາດຂອງນໍາ້ ມນັ ທ່ລີ ອຍຢູ່ເທີງໜ້ານໍາ້ ຕາມຂູ່າວໂທລະທັດ ແລະ ໜັງສພິມ ໂດຍສົນທະນາປະມານ 2-3 ນາທີ ແລ້ວໃຊ້ຄາຖາມວູ່າ “ຜົນຈາກເຫດຫານນີ້ຜູ້ຮຽນຄິດວູ່າສັດໃນນໍ້າຈະມີສະພາບແນວໃດ”. ການນາ ເຂົີ້າສູ່ບົດຮຽນແບບນີ້ຜູ້ສອນຕ້ອງມີການວາງແຜນມາຢ່າງດີ ເພາະຜູ້ຮຽນອາດຕອບຄໍາຖາມກົງກັບປະເດັນທີ່ ຕ້ອງການໄດ.້ 4.2 ການສ້າງສະຖານະການຂອງເລ່ີອງທີ່ຜຄູ້ສອນແຕູ່ງຂຶ້ີນເອງ ເຊັົ່ນ ຜູ້ສອນຕ້ອງການສອນເລີ່ອງ ປ້ອງກັນອຸບັດຕິເຫດທີ່ເກີດຂຶ້ີນກາງທາງ ຜູ້ສອນອາດສົນທະນາກັບຜູ້ຮຽນດວ້ ຍການເລົ່າວູ່າ ຜູ້ສອນເຫັຍລົດຕໍາ ກັນ ແລະ ມີຄນັ ເຈັບຕອນເຊົາ້ີ ນ,້ີ ຜຮູ້ ຽນເຄຍີ ເຫັນເຫດການແບບນ້ີ ຫຼ ບ່ໍ ແລະ ຖາມຫາສາເຫດຂອງຫານເກີດປູ ບັດຕເິ ຫດ ແລະ ແນະນາໍ ວິທປີ ອ້ ງກັນແລວ້ ຈິີ່ງສອນ. 5. ການນາເຂົ້ີາສູບ່ ົດຮຽນດວ້ ຍວທິ ກີ ານແກ້ໄຂບນັ ຫາ ການນໍາເຂົີ້າສູບົດຮຽນດ້ວຍວິທີນີ້ຈາໍ ເປັນຕ້ອງໃຊ້ເວລາຫຼາຍ ເພາະຖ້າຜູ່ສອນກໍານດົ ບັນຫາຍາກເກນີ ໄປການແກໄ້ ຂບັນຫາອາດໃຊ້ຫຼາຍຄົນເປັນກູ່ມຊູ່ວຍກັນ, ຜູ້ສອນອາດລາໍ ດັບບນັ ຫາເປັນເລ່ີອງໃຫ້ຜູ້ຮຽນໄດ້ຄິດ ຕາມວິທີແກ້ໄຂຍັນຫາທີ່ກໍານົດໄວ້ ເຊັ່ົນ: ຜູ້ສອນຖອກນໍ້າໃສູ່ຈອກແລ້ວເອາົ ເຈ້ຍແຂງ ຫຼ ແຜູ່ນພຣາສະຕິກປດິ ແລ້ວຂວໍ້າຈອກລົງແລ້ວຖາມຜູ້ຮຽນວາູ່ ເປັນຫຍັງນໍ້າຈິ່ີງບໍ່ອອກ, ແຜູ່ນເຈ້ຍ ຫຼ ພຣາສະຕິກກໍ່ບ່ໍຕົກ ການຕອບ ອາດໃຫ້ຕອບປາກເປາົ່ ຫຼ ຂຽນກໄໍ່ ດ້. 6. ການນາເຂີົ້າສ່ບູ ດົ ຮຽນດ້ວຍການເລົາ່ ນິທານ ເປັນວທິ ໄີ ດ້ຮບັ ຄວາມສົນໃຈຫຼາຍ, ງາູ່ ຍ, ສະດວກ ແລະ ການເລາົ່ ຈະສະນຸກສະໜານນີນ້ັ ຂີ້ຶນຢູ່ກັບບຸກ ຄະລິກກະພາບຂອງຜູ້ເລົ່າ, ນິທານທີ່ໃຊ້ເລົ່າຕອ້ ງເປັນນທິ ານທີ່ເນີ້ອໃນກູ່ຽວຂ້ອງກັບເນ້ີອໃນບົດຮຽນ ການເລ່ົາ ນທິ ານ ມີ 2 ວທິ ີ ຄ (ພດິ ທະຍາ ຮ່ງູຸ ລາຕີ ອ້າງໃນ ສີມງຸ ຄນຸ ເທພເຣນູ, 2543, ໜ້າ 23-24). 6.1 ເລົ່າເພອີ່ ເປັນເນີ້ອໃນ ຄ ການນໍາເຂີົ້າຄວາມສົນໃຈບົດຮຽນ ໂດຍໃຊ້ນິທານທີ່ສອດຄູ່ອງກັບເນ້ີອ ໃນບົດຮຽນໂດຍກງົ ເຊ່ົັນ ການເລົາ່ ນິທານອ່ີສັບ ໃນວຊິ າຈະລຍິ ະທໍາແລ້ວເອົາເລີອ່ ງເລົ່າໄປວເິ ຄາະສິີ່ງທູ່ຈະສອນຕ່ໍໄປ. ການເລ່າົ ນິທານແບບນ້ີຜູ້ສອນຕ້ອງເລາົ່ ໃຫ້ມຊີ ວີ ິດຊີວາ, ໃສູ່ອາລົມບາງຄີັງ້ , ສະແດງສໜີ ້າທູ່າທາງປະກອບ ແລະ ບາງຄັ້ີງອາດມີຮູບປະກອບ. ນິທານບ່ໍຄວນມີເນີ້ອເລ່ີອງຍາວເກີນໄປ ເມີ່ອເລົ່າແລ້ວເລີ່ອງມາເຊ່ີອມໂຍງ ແລະ ເສີມເນ້ີອໃນເຂົີ້າໄປອະພິປາຍເພ່ີມເຕມີ ນິທານທີ່ເລາ່ົ ຈົບໄປ. 6.2 ເລາົ່ ເພອີ່ ເປນັ ຄະຕສິ ອນໃຈ ຫັກຼ ການເລົ່າເພ່ີອເນັີ້ນເນອີ້ ໃນ ເຊງິ່ີ ເນອີ້ ໃນອາດບ່ພໍ ວົ ພັນກບັ ບົດຮຽນ ກໍ່ໄດ້, ແຕ່ເູ ນນັີ້ ໃຫຄ້ ະຕ,ິ ຂ້ຄໍ ດິ ບາງເລີອ່ ງເປັນຕົວຢ່າງ, ບ່ໍເຊ່ີອມໂຍງ ແລະ ສະນັບສະໜູນເນອີ້ ໃນທີ່ຈະສອນ ເຊົັ່ນ ເລົ່ານິທານ ໝາກັບເງົາ ແລ້ວສະຫຼຸບວູ່າ ນິທານເລ່ີອງນີ້ໄດ້ສອນໃຫ້ຮູ້ວູ່າ ໂລບມາກລາບຫາຍ ຄ ຄົນເຮົາຄວນ ພໃຈກັບສ່ງິີ ທີ່ຕົນມ.ີ 7. ການນາເຂ້ີາົ ສູ່ບົດຮຽນດ້ວຍການສະແດງບດົ ບາດ ໃນການສອນບາງຄີ້ັງຜ້ສູ ອນອາດໃຫ້ຜູ້ຮຽນໄດ້ສະແດງບົດບາດງູາ່ ຍໆທ່ີຕ້ອງການເນັີນ້ ກູ່ອນທີ່ຈະສອນ ເພີ່ອສ້າງບັນຫາທີ່ເປັນຄວາມຖກຕ້ອງຂອງການເຮັດເຊັົ່ນ: ສອນເລ່ີອງການຖູແຂ້ວເລີ່ອງທີ່ ຈະນໍາມາສະແດງ ບດົ ບາດຄວນເປັນວິທີການຖແູ ຂວ້ ທີ່ຜູ້ຮຽນປະຕິບັດປະຈາໍ , ແຕູ່ເປນັ ວທິ ີທີ່ບໍ່ຖກຕ້ອງເມ່ີອສະແດງຈົບຜູ້ສອນຈະ ສອນວິທີຖູແຂ້ວທີຖ່ ກຕ້ອງໂດຍອາໄສຜູ້ສະແດງບົດບາດເກົາ່ ສະແດງທ່າູ ທາງປະກອບ. 8. ການນາເຂີ້າົ ສູບ່ ົດຮຽນດ້ວຍເພງ ເປນັ ວິທີການທ່ີເກີດຜົນດີເຊີິ່ງຜູ້ຮຽນໃຫ້ຄວາມສົນໃຈຫຼາຍເປັນການປ່ຽນບັນຍາກາດການຮຽນ- 27

ການສອນໃຫເ້ ກດີ ຄວາມເພິດເພນີ , ຮາູ່ ເຮິງ ແລະ ສາ້ ງຈດິ ຕະນາການ ວທິ ກີ ານນີຜ້ ູ້ສອນຕ້ອງກຽມເພງທີ່ມີເນີ້ອ ເພງຕົງກັບບົດຮຽນ, ມີທໍານອງງູ່າຍໆ ຈະເຮັດໃຫ້ຜູ້ຮຽນສະໜຸກສະໜານ, ເພີດເພີນ ແລະ ສົນໃຈໃນບົດຮຽນ ຫຼາຍຂຶີ້ນເທັກນິກການນໍາເຂົ້ີາສູ່ບົດຮຽນດັ່ົງກູ່າວນີ້ສາມາດນໍາໄປໃຊ້ໄດ້ຕາມສະພາບການຂອງເນ້ີອໃນ ແລະ ຜູ້ຮຽນດ້ວຍ ໂອກາດໃນການນໍາເຂົີ້າສູ່ບົດຮຽນນີ້ັນຂຶ້ີນຢູ່ກບັ ຄວາມສາມາດຂອງຜູ້ຮຽນ ຫຼ ປາກົດການໄຫວພິກ ຂອງຜ້ສູ ອນເຊນັົ່ : ໃນການເລ່ມີ ເລອີ່ ງ ຫຼ ບດົ ຮຽນໃໝູ່ ກຽມອະພິປາຍໃຫວ້ ຽກບ້ານຜູ້ຮຽນກູ່ອນໃຫ້ຜູ້ຮຽນເບີ່ງ ທລະທດັ , ວິດີໂອ, ສະໄລ ກໍາລັງຈະຟງັ ຜູ້ຮຽນເລ່ົາເລ່ີອງໃຫຜ້ ້ຮູ ຽນທັງຫອ້ ງຟງັ . 9. ການນາເຂ້ີົາສ່ບູ ົດຮຽນດວ້ ຍການບອກຈດຸ ປະສົງຂອງການສອນ ການເຮັດແບບນີ້ຖວູ່າການບອກຈຸດປະສົງຂອງການສອນເປັນກິດຈະກໍານໍາເຂົ້ີາສູ່ບົດຮຽນໂດຍການ ບອກໃຫ້ຜ້ຮູ ຽນຮວູ້ ູາ່ ຕ້ອງການໃຫເ້ ຂົາຮຽນຮຫູ້ ຍັງເມີ່ອການສອນຈົບລງົ ເຊ່ິີງຜນົ ການທົດລອງຈະເຮັດໃຫ້ຜູ້ຮຽນ ເກດີ ຄວາມຮ້ທູ ີ່ມປີ ະສິດທພິ າບສູງກວ່າູ ການບບໍ່ ອກເຊ່ິີງການບອກເປັນການກະຕນຸ້ ຜູຮ້ ຽນໃຫຕ້ ັງີ້ ໃຈຮຽນຫຼາຍຂນີ້ຶ 10. ການນາເຂີົາ້ ສບູ່ ົດຮຽນດ້ວຍວທິ ີໃຊເ້ ກມຂັ້ນີ ໄດງູ ເປນັ ຂນ້ັີ ໄດງູມາໃຊນ້ າໍ ເຊິງ່ີ ໄດ້ຮັບຄວາມສນົ ໃຈມາຈາກຜູ້ຮຽນເນີອ່ ງຈາກຜູ້ຮຽນໄດ້ສະແດງຄວາມຄິດ ເຫັນສະແດງອອກຢ່າງຕ່ີນເຕີ້ັນ ແລະ ຝຶກການຮູ້ຈັກໃຊ້ຄໍາຖາມຮູ້ຈັກໃຊ້ຄວາມຄິດ ແລະ ອາດເຮັດໄດ້ໂດຍຜູ້ ສອນເອົາວັດຖຸຼຈງິ , ຮູບພາບ, ຮູບຈໍາລອງ ມາໃຫ້ຜຮູ້ ຽນໂດຍໃສກູ່ ູ່ອງ ຫຼ ກັບ ບ່ໃໍ ຫ້ຜູ້ຮຽນເບ່ງີ ເຫັນແລວ້ ທວາຍຜູ້ ຮຽນວູ່າ ‘‘ແມູ່ນຫຍັງຢູ່ໃນກ່ອູ ງນີ້’’ ຜູ້ສອນຕອບພຽງແຕູ່ ‘‘ແມູ່ນ’’ ກັບ ‘‘ບໍ່ແມູ່ນ’’ຈົນກວູ່າຜູ້ຮຽນຈະທວາຍຖກ ແລວ້ ຜສູ້ ອນດາໍ ເນນີ ງານຕາມແຜນທວີ່ າງໄວທ້ ັນທ.ີ ຂ້ຄໍ ວນຄໍານງຶ ໃນການນໍາເຂີາ້ົ ສູ່ບົດຮຽນ ການນາເຂ້ົາີ ສູ່ບດົ ຮຽນເປັນກິດຈະກໍາທດີ່ ງດູດຄວາມສົນໃນຂອງຜູ້ຮຽນຫຼາຍຜູ້ສອນຄວນຄາໍ ນຶງໃນເລີ່ອງຕໍ່ໄປນີ:້ 1. ຕອ້ ງສອດຄ່ອູ ງກບັ ຈດຸ ປະສົງການສອນ ຫຼ ນາໍ ໄປສູ່ເປ້ົາໝາຍຂອງການສອນທກີ່ າໍ ນດົ 2. ໃຊເ້ ວລາໜອ້ ຍປະມານ 5-10 ນາທີ ຕກໍ່ ານສອນ 50-60 ນາທີ 3. ເປັນການນາໍ ໄປສຄູ່ ວາມສາໍ ຄັນຂອງເລ່ອີ ງບໍ່ແມນູ່ ນໍາໄປສຊູ່ ເ່ີ ລີອ່ ງ 4. ຄວນເນີັ້ນບດົ ບາດໃຫ້ຜຮູ້ ຽນເຮດັ ກິດຈະກາໍ ຫາຼ ຍກວູາ່ ຜູສ້ ອນສະແດງເອງ 5. ເລອກໃຊວ້ ທິ ກີ ານຢາ່ ງຫາຼ ກຫຼາຍເພອ່ີ ບ່ໃໍ ຫຊ້ າ້ໍ ໃນກດິ ຈະກາໍ ຂໍ້ສະເໜີແນະໃນການນໍາເຂາ້ີົ ສບູ່ ົດຮຽນ 1. ສກຶ ສາເນີ້ອໃນທ່ຈີ ະສອນ ແລະ ພິຈາລະນາເລອກກິດຈະກໍາໃຫສ້ ອດຄູອ່ ງກບັ ບດົ ຮຽນ 2. ຄວນຮປູ້ ະສົບການເກົາ່ ຂອງຜູ້ຮຽນເພອ່ີ ຫາກິດຈະກໍາທເີ່ ໝາະສມົ ໃຫກ້ ບັ ປຜູ້ຮຽນ 3. ສໍາຫຼວດຄວາມຖະນດັ ຂອງຕນົ ແລວ້ ໃຊປ້ ະໂຫຍດຈາກຄວາມຖະນັດນັີ້ນໃນການນາໍ ເຂ້ົີາສູ່ບດົ ຮຽນ 4. ສກຶ ສາກິດຈະກໍາທີ່ຈະນາໍ ມາໃຊ້ໃຫຊ້ ໍານານແລ້ວຈດັ ກດິ ຈະກາໍ ດວ້ ຍຄວາມໝີັ້ນໃຈ 5. ໃຊເ້ ວລາບໍດ່ ນົ ກໍານົດເວລາໃຫ້ແນ່ນູ ອນບໍ່ໃຊ້ເວລາຫຼາຍໂດຍບຈໍ່ ໍາເປນັ ການວາງແຜນການຝກຶ ທັກສະການນາໍ ເຂາົ້ີ ສ່ບູ ົດຮຽນ ເມີ່ອໄດ້ສຶກສາຂໍ້ມູນກູ່ຽວກັບທັກສະການນໍາເຂົ້ີາສູ່ບົດຮຽນແລ້ວຜູ້ຮຽນຕ້ອງ ຝຶກທັກສະເພ່ີອໃຫ້ ເກີດ ຄວາມຊໍານານ ແລະ ມີຄວາມໝນ້ັີ ໃຈ ສາມາດແກໄ້ ຂຂ້ໍຜດິ ພາດຂອງຕົນເອງກອູ່ ນນໍາໄປໃຊ້ສອນຕວົ ຈິງໃນຫ້ອງ ຮຽນ ຜ້ຮູ ຽນຄວນວາງແຜນການຟງັ ດ່ງັົ ນ:ີ້ 1. ສກຶ ສາຫັຼກເກນການນາໍ ເຂີາົ້ ສບູ່ ົດຮຽນເພີ່ອເປນັ ແນວມາງໃນການຝກຶ ທກັ ສະ 28

2. ສຶກສາຕວົ ຢ່າງການຝຶກທກັ ສະຈາກວດິ ີໂອ 3. ເລອກເທັກນກິ ການນໍາເຂາ້ີົ ສບູ້ ກົ ຮຽນທຕີ່ ນົ ຖະນດັ 4. ກຽມເນີ້ອໃນໃຫ້ສອດຄ່ອູ ງກນັ ທກັ ສະທີ່ຝຶກ 5. ກຽມເຮດັ ແຜນການສອນແບບຈລຸ ະພາກ 6. ສກຶ ສາແບບປະເມນີ ແລະ ຈດັ ກຽມແບບປະເມີນການຝຶກທັກສະໃຫ້ຜສູ້ ັງເກດການ 7. ຝກຶ ປະຕິບັດທັກສະຕາມແຜນການສອນແບບຈຸລະພາກທີ່ອອກແບບໄວ້ ການວດັ ແລະ ການປະເມີນຜົນທກັ ສະການນໍາເຂີົ້າສູບ່ ດົ ຮຽນ ຜູ້ຮຽນທເີ່ ຂ້າີົ ສ່ກູ ານຝຶກທັກສະຕ້ອງກຽມແບບປະເມີນຜົນ (ດົັ່ງຕາຕະລາງທ່ີ 3.1. ໜ້າ 53) ໃຫ້ຜສູ້ ງັ ເກດ ການສອນເພອີ່ ສະຫບຼຸ ຜນົ ການປະເມີນຂອງຜູ້ຝກຶ ທັກສະແບບປະເມີນມອີ ງົ ປະກອບດັງົ່ ຕໍ່ໄປນີ:້ 1. ຄຸນລັກສະນະທີ່ປະເມນີ ປະກອບດ້ວຍເນີ້ອໃນດ່ງົັ ນີ:້ 1.1 ສາມາດນໍາເອົາຄວາມຮູ້ ແລະ ທກັ ສະທ່ີຜ້ຮູ ຽນມຢີ ູ່ແລ້ວມາກ່ຽູ ວຂ້ອງກັບບດົ ຮຽນໃໝ່ໄູ ດ້ 1.2 ການໃຊ້ຄາໍ ຖາມນໍາເຂາົ້ີ ສູ່ເລອີ່ ງມີປະສດິ ທຜິ ນົ 1.3 ສຶກສາເລ່ີອງທຈີ່ ະສອນ ແລະ ພຈິ າລລະນາເລອກກດິ ຈະກໍານາໍ ເຂາ້ີົ ສ້ບູ ົດຮຽນໄດ້ຢາ່ ງກມົ ກນກນັ 1.4 ບົດສົນທະນາໃນເລີ່ອງສະໜຸກສະໜານ ແລະ ໜາ້ ສນົ ໃຈ 1.5 ລັກສະນະຂອງການນໍາເຂີົາ້ ສບູ່ ດົ ຮຽນຊວູ່ ຍໃຫຈ້ ຸດປະສົງຂອງການຮຽນນ້ັີນຊດັ ເຈນຂນຶີ້ 2. ເກນການປະເມີນ ເກນການປະເມນີ ການເຝກທັກສະການນໍາເຂາົ້ີ ສູ່ບດົ ຮຽນປະກອບດ້ວຍ 5 ລະດັບຄ 1 ມີຄູ່າເທົ່າກັບຄວນປັບປຸງຫຼາຍ 2 ມີຄູ່າເທົ່າກັບຄວນປບັ ປຸງ 3 ມີຄູ່າເທົ່າກັບປານກາງ 4 ມີຄູ່າເທົ່າກກັບດີ 5 ມີຄ່າູ ເທາ່ົ ກັບດີຫຼາຍ 3. ນໍາແບບປະເມີນມາສະຫຼຸບຜົນການຝຶກທັກສະ ຄວນຈະຢູ້ໃນລະດັບເກີນຮ້ອຍ 60 ນັບວູ່າ ການຝຶກ ທກັ ສະນັນີ້ ມປີ ະສດິ ທິພາບ ຕົວຢ່າງແບບປະເມີນການຝຶກທັກສະ ສະແດງອອກໃນຕາຕະລາງທີ່ 3.1 ແລະ ແຜນການສອນການຝກຶ ທັກສະການນາໍ ເຂີ້ົາສູບ່ ດົ ຮຽນ ຕາຕະລາງທີ່ 3.1 ຕວົ ຢ່າງແບບປະເມີນຜົນທກັ ສະການນາໍ ເຂີົ້າສ່ບູ ົດຮຽນ ຕວົ ຢາ່ ງແບບປະເມນີ ຜນົ ທກັ ສະການນາໍ ເຂາ້ີົ ສບູ່ ົດຮຽນ ຊຜ່ີ ູສ້ ອນ ......................................................... ເລອ່ີ ງ ................................................. ຊີ່ຜູ້ສງັ ເກດການສອນ........................................ ວນັ ທ່ສີ ງັ ເກດການສອນ .................................... ຄໍາຊີ້ແຈງ ຂຽນເຄອີ່ ງໝາຍ ໃສ່ບູ ່ອູ ນ ‘‘ເກນການປະເມນີ ’’ທາງຂວາມຕາມຄວາມໝາຍດ່ງົັ ນີ້ 1 = ຄວນປບັ ປຸງຫຼາຍ, 2 = ມີຄາູ່ ເທົ່າກັບຄວນປັບປຸງ, 3 = ມີຄູ່າເທົາ່ ກບັ ປານກາງ, 4 = ມຄີ ູ່າເທ່ົາກກັບດີ, 5 = ມີຄູ່າເທົ່າກັບດຫີ າຼ ຍ ຄຸນລກັ ສະນະທປີ່ ະເມນີ ເກນການປະເມີນ 5 4 321 1. ສາມາດນໍາເອົາຄວາມຮູ້ ແລະ ທັກສະທີ່ຜູ້ຮຽນມີຢູ້ແລ້ວມາ ກຽູ່ ວຂ້ອງກບັ ບົດຮຽນໃໝໄູ່ ດ້ 2. ການໃຊຄ້ າໍ ຖາມນໍາເຂ້ີົາສູເ່ ລ່ີອງມີປະສດິ ທິຜົນ 29

3. ສຶກສາເລ່ີອງທີ່ຈະສອນ ແລະ ພິຈາລລະນາເລອກກິດຈະກໍາ ນໍາເຂ້າີົ ສູ້ບດົ ຮຽນໄດຢ້ ່າງກມົ ກນກນັ 4. ບດົ ສົນທະນາໃນເລ່ອີ ງສະໜກຸ ສະໜານ ແລະ ໜາ້ ສນົ ໃຈ 5. ລັກສະນະຂອງການນໍາເຂົີາ້ ສູ່ບດົ ຮຽນຊວູ່ ຍໃຫຈ້ ຸດປະສົງຂອງ ການຮຽນນນີ້ັ ຊດັ ເຈນຂນີ້ຶ ຂໍ້ສະເໜແີ ນະ ຫຼ ຂ້ໍຄິດເຫນັ ອີນ່ ໆ ....................................................................... ລົງຊີ່ ................................. ຜສູ້ ງັ ເກດການສອນ ຕວົ ຢາ່ ງທີ່ 1 ແຜນການຝກຶ ທກັ ສະການນາໍ ເຂາີົ້ ສບູ່ ດົ ຮຽນ ວຊິ າ ກຸູມ່ ສາ້ ງເສມີ ປະສບົ ການຊີວິດ ເລອ່ີ ງ ອະໄວຍະວະພາຍໃນຂອງຮູ່າງກາຍ ແລະ ໜາ້ ທີ່ ຫອ້ ງ ອະນບຸ ານປທີ ່ີ 2 ວນັ ທສີ່ ອນ 19 ມງັ ກອນ 2548 ທັກສະການສອນທຕີ່ ້ອງຝກຶ ທກັ ສະການນາໍ ເຂົ້າີ ສູ່ບດົ ຮຽນໂດຍໃຊ້ເພງ ຈຸດປະສງົ ດາ້ ນພດຶ ຕກິ າໍ 1. ຜູ້ຮຽນສາມາດຮອ້ ງເພງອະໄວຍະວະຂອງເຮາົ ໄດ້ 2. ຜ້ຮູ ຽນສາມາດບອກອະໄວຍະວະພາຍນອກຮາູ່ ງກາຍຈາກເນ້ອີ ເພງໄດ້ 3. ຜ້ຮູ ຽນສາມາດເຮັດທູ່າທາງປະກອບເພງອະໄວຍະວະເຮາົ ໄດ້ ເນອ້ີ ເລອີ່ ງຫຍໍ້ ຮູາ່ ງການຂອງເຮົາມີອະໄວຍະວະພາຍນອກດົັ່ງນີ້ຄ: ຫົວ, ຄາງ, ຄວີ້ , ບາູ່ ໄຫ,່ຼູ ດັງ, ປາກດ ຕາ, ແຂນ, ຂາ, ມ, ນີວ້ ມ, ແຂນສອກ, ຫວົ ເຂາົ່ , ໄສບ້ . ສີ່ການສອນ 1. ເພງອະໄວຍະວະຂອງເຮາົ 2. ເຈຍ້ ກິດຈະກໍາຂອງຜູ້ສອນ ກິດຈະກາໍ ຂອງຜູ້ຮຽນ ເຫກຜນົ 1. ຜູ້ສອນສອນນກັ ຮຽນຮອ້ ງເພງອະໄວຍະວະ 1. ຜູ້ຮຽນຮຽນຮອ້ ງເພງອະໄວ 1. ເພອ່ີ ສາ້ ງຄວາມ ຂອງເຮາົ ໂດຍຜູ້ສອນອູາ່ ນເນອ້ີ ເພງໃຫຜ້ ູ້ຮຽນ ຍະວະຂອງເຮາົ ໂດຍອ່າູ ນເນອ້ີ ສົນໃຈໂດຍໃຊ້ທູ່າ ອູ່ານນໍາ 2 ຮອບ ເພງນໍາ 2 ຮອບ ທາງປະກອບເພງ 2. ຜສູ້ ອນຮ້ອງເພງອະໄວຍະວະຂອງເຮາົ ໃຫຜ້ ູ້ 2. ຜູຮ້ ຽນຮ້ອງເພງອະໄວຍະວະ ຮຽນຟັງກອູ່ ນແລວ້ ໃຫ້ຜູ້ຮຽນຮ້ອງເອງ ຂອງເຮາົ ຫຼັງຈາກທຜ່ີ ູ້ສອນຮ້ອງ 2. ເພອໃຫນ້ ກັ ຮຽນ 3. ຜສູ້ ອນໃຫ້ຜູ້ຮຽນເຮັດທາູ່ ປະກອບເພງ ຈົບ ແຍກປະສາດສາໍ ພດັ ຮອບຕໍ່ໆໄປກໍ່ເຮັດທູ່າໄວຂ້ຶີນເລ້ີອຍໆ 3. ຜຮູ້ ຽນເຮັດທູ່າທາງປະກອບ ໄດ້ຖກຕ້ອງ ແລະ ຝກຶ 4. ຜູ້ສອນໃຊຄ້ ໍາຖາມວູາ່ ໃນເນີອ້ ນເພງມີອະໄວຍະ ເພງນາໍ ຜສູ້ ອນ ແລະ ເຮດັ ເອງ ສະມາທິ ວະນອກຮາູ່ ງການຫຍງັ ແດູ່ ໄວຂ້ຶນີ ເລອ້ີ ຍໆ 5. ຜ້ສູ ອນສະເລີຍຄາໍ ຕອບໂດຍຊ້ີເພງ ແລະ ອາູ່ ນ 4. ຜຮູ້ ຽນຊູວ່ ຍກັນຕອບວ່າູ : 3. ເພອ່ີ ໃຫຜ້ ູ້ຮຽນ ຊ່ີອະໄວຍະວະທລີ່ ະຄີ້ັງຈນົ ຄົບ ແລະ ບອກຜູ້ຮຽນ ຫວົ , ຄາງ, ຄວ້ີ , ບາູ່ ໄຫ,່ຼູ ດັງ, ຈບັ ໃຈຄວາມສາໍ ຄັນ ວູ່າສ່ງິີ ເຫາ່ຼົ ນ້ເີ ອີ້ນວູ່າອະໄວຍະວະນອກຮ່າູ ງກາຍ ປາກດ ຕາ,ແຂນ, ຂາ, ມ, ຂອງເນອີ້ ເພງໄດ້ 6. ຜູ້ສອນນາໍ ເຈ້ຍມາຕິດເທີງກະດານ ແລະ ບອກ ນວີ້ ມ, ແຂນສອກ, ຫົວເຂົາ່ ກບັ ກັບຜູ້ຮຽນວາູ່ ຈະຮຽນເລອີ່ ງອະໄວຍະວະນອກ ແລະ ໄສ້ບ. ຮູ່າງກາຍ 30

ຕວົ ຢາ່ ງທີ່ 2 ແຜນການຝກຶ ທກັ ສະການນາໍ ເຂາ້ົີ ສບູ່ ດົ ຮຽນ ວຊິ າ ກຸູມ່ ສາ້ ງເສມີ ປະສົບການຊີວິດ ເລອີ່ ງ ພາຫະນະ ຫອ້ ງ ອະນບຸ ານປີທີ່ 2 ວນັ ທ່ີສອນ 19 ມງັ ກອນ 2548 ທັກສະການສອນທຕ່ີ ້ອງຝກຶ ທກັ ສະການນໍາເຂາ້ີົ ສູ່ບົດຮຽນໂດຍໃຊ້ເພງ ຈດຸ ປະສງົ ດາ້ ນພດຶ ຕກິ າໍ 1. ຜູຮ້ ຽນສາມາດຮ້ອງເພງພາຫະນະໄດ້ 2. ຜຮູ້ ຽນສາມາດບອກພາຫະນະໄດ້ ເນອີ້ ເລ່ອີ ງຫຍໍ້ ພາຫະນະດ່ັົງນຄ້ີ : ຍົນ, ລົດ, ລົດໄຟ, ເຮອ ສີ່ການສອນ 1. ເພງພາຫະນະ 2. ຮບູ ພາຫະນະ ກິດຈະກໍາຂອງຜູ້ສອນ ກດິ ຈະກາໍ ຂອງຜູ້ຮຽນ ເຫກຜົນ 1. ຜູ້ສອນສອນຮອ້ ງເພງພາຫະນະໃຫ້ຜູ້ 1. ຜຮູ້ ຽນຕງ້ັີ ໃຈຟງັ ຜູ້ສອນ 1. ເພີ່ອສ້າງຄວາມສນົ ໃຈ ຮຽນຟງັ ຊໍ້າໆ 2 ຮອບ2. ຜູ້ສອນຮ້ອງເພງ ຮ້ອງເພງ 2 ຮອບ ໂດຍໃຫທ້ ູ່າທາງປະກອບ ເທ່ຶອີ ລະວກັ ຊ້າໆໃຫນ້ ກັ ຮຽນຮ້ອງຕາມ 2. ຜູ້ຮຽນຮ້ອງເພງຕາມຜູ້ສອນ ເພງ 3. ຜສູ້ ອນໃຫ້ຜູ້ຮຽນຮ້ອງເພງປພ້ອມໆກນັ ເທຶີອ່ ລະວກັ 4. ຜູ້ສອນນາໍ ຮູບພາຫະນະໃຫ້ຜູຮ້ ຽນເບີ່ງ 3. ຜຮູ້ ຽນຮ້ອງເພງໄປພອ້ ມໆ 5. ຜສູ້ ອນຖາມຜູ້ຮຽນວູ່າຮູບນີ້ເປັນຮບູ ກນັ ພາຫະນະໃດ 4. ຜຮູ້ ຽນສົນໃຈເບງ່ີ ພາບ 6. ຜູ້ສອນບອກກບັ ກບັ ຜຮູ້ ຽນວ່າູ ຈະຮຽນ 5. ຜຮູ້ ຽນຊ່ວູ ຍກັນຕອບວູ່າ ເລ່ອີ ງພາຫະນພ ຍົນ, ລດົ , ລດົ ໄຟ, ເຮອ ໝາຍເຫດ ເນີອ້ ເພງ ພາຫະນະ (ສນິ ວນ ລດັ ຕະນະສວຸ ັນ) ຫນ່ີ ຫນ່ີ ຫີ່ນ ຍົນບີນກະເຫີນຟາ້ ປື໊ນ ປ໊ືນ ປ໊ືນ ລົດແລນູ່ ມາແຕູ່ໄກ ປູນ໊ ປູ໊ນ ປນູ໊ ນັນີ້ ສຽງຫວດູ ຂອງລົດໄຟ ຕຶກ ຕກຶ ຕກຶ ເຮອແລນູ່ ໃນນາ້ໍ ລໍາຄອງ ຕວົ ຢາ່ ງທີ່ 3 ແຜນການຝກຶ ທກັ ສະການນາໍ ເຂາີ້ົ ສບູ່ ດົ ຮຽນ ວຊິ າ ກ່ມຸູ ສ້າງເສມີ ປະສບົ ການຊີວິດ ເລອ່ີ ງ ຮູ່າງກາຍຂອງເຮົາ ຫອ້ ງ ອະນຸບານປທີ ່ີ 2 ວນັ ທີສ່ ອນ 19 ມັງກອນ 2548 ທກັ ສະການສອນທຕ່ີ ້ອງຝກຶ ທກັ ສະການນໍາເຂາົ້ີ ສູ່ບົດຮຽນໂດຍໃຊກ້ ານເລົ່ານິທານ ຈຸດປະສງົ ດາ້ ນພດຶ ຕກິ າໍ 1. ຜູ້ຮຽນສາມາດບອກຊສ່ີ ູ່ວນຕູ່າງໆຂອງຮາູ່ ງກາຍໄດ້ຢ່າງຖກຕອ້ ງ 2. ຜູ້ຮຽນສາມາດຮ້ຈູ ັກລກັ ສະນະໜາ້ ທ່ີສ່ວູ ນຕ່າູ ງໆຂອງຮູ່າງກາຍໄດ້ຢ່າງຖກຕ້ອງ 3. ຜຮູ້ ຽນສາມາດປະຕິບັດຕົນໃນການລະວັງຮກັ ສາ ແລະ ປ້ອງກັນອັນຕະລາຍທຈ່ີ ະ ເກີດຂ້ນຶີ ກບັ ຮູ່າງກາຍໄດຢ້ ່າງຖກຕ້ອງ ເນອີ້ ເລີ່ອງຫຍ້ໍ ຮາູ່ ງກາຍຂອງເຮາົ ປະກອບດ້ວຍ: ຕາ, ໜາ້ ຜາກ, ດັງ, ປາກ, ຄ້ີວ, ຄາງ, ແຂວ້ , ຫ,ູ ແຂນ, ມ, ຕນີ ແຕ່ລູ ະຊະນດິ ມໜີ ້າທ່ແີ ຕກຕູາ່ ງກັບ ແລະ ມີປະໂຫຍດຕ່ໍຮາູ່ ງກາຍຄວນລະວງັ ຮກັ ສາປອ້ ງກັນອັນຕະລາຍທີຈ່ ະ ເກດີ ຂນ້ີຶ ກບັ ຮາູ່ ງການໄດ້ຢາ່ ງຖກຕ້ອງ ສີ່ການສອນ ນທິ ານເລີອ່ ງ ຮ່າູ ງກາຍຂອງຂ້ອຍ 31

ກິດຈະກໍາຂອງຜູ້ສອນ ກດິ ຈະກໍາຂອງຜູ້ຮຽນ ເຫກຜນົ 1. ຜສູ້ ອນສອນເລົ່ານທິ ານຮ່າູ ງກາຍ 1. ຜຮູ້ ຽນຟັງນທິ ານເລ່ອີ ງ 1. ເພີອ່ ສາ້ ງຄວາມສົນໃຈໂດຍ ຂອງຂອ້ ຍໃຫ້ນັກຮຽນຟງັ ຮ່າູ ງກາຍຂອງຂອ້ ຍ ເລົາ່ ນິທານເລີອ່ ງຮ່າູ ງກາຍຂອງ 2. ຜສູ້ ອນ ແລະ ຜູ້ຮຽນຮວູ່ ມກນັ 2. ຜຮູ້ ຽນຊູ່ວຍກັນຕອບວາູ່ ຂ້ອຍ ສົນທະນາກູຽ່ ວກບັ ອະໄວຍະວະສູ່ວນ ຮູາ່ ງກາຍຂອງເຮາົ ປະກອບດ້ວຍ ຕ່າູ ງໆຂອງຮາູ່ ງກາຍວາູ່ ມອີ ັນໃດແດູ່ ‘‘ດັງ, ປາກ, ຄີວ້ , ຄາງ, ແຂວ້ , ຫູ , ແຂນ, ມ ແລະ ຕີນ’’ 3. ຜສູ້ ອນຖາມນກັ ຮຽນກ່ຽູ ວກບັ 3. ຜູຮ້ ຽນຕອບປະໂຍດຂອງອະ ປະໂຫຍດຂອງອະໄວຍະວະສູ່ວນ ໄວຍະວະສວູ່ ນຕູ່າງໆຂອງ ຕູ່າງໆຂອງຮາູ່ ງກາຍ ແລະ ວທິ ກີ ານ ຮາູ່ ງກາຍ‘‘ຕາ ໃຊ້ໄວ້ເບ່ງີ , ຫູ ໃຊ້ ປ້ອງກັນອນັ ຕະລາຍທຈີ່ ະເກດີ ຂ້ີຶນ ໄວ້ຮັບຮູ້ຂໍມ້ ນູ ຂາູ່ ວສານ, ແຂນ ແລະ ມ ໃຊໄ້ ວ້ຈບັ ວດັ ຖຼຸສ່ີງິ ຂອງ, ຕນີ ໃຊໄ້ ວຍ້ ູ່າງ’’ ແລະ ວິທີປອ້ ງ ກນັ ອນັ ຕະລາຍ ‘‘ກນີ ຜັກ, ໝາກ ໄມ້ ແລະ ອອກກໍາລງັ ກາຍເຮດັ ໃຫ້ຮູ່າງກາຍແຂງແຮງ’’ 4. ຜ້ສູ ອນ ແລະ ຜຮູ້ ຽນຮູ່ວມກັນ 4. ຜູ້ຮຽນຊ່ວູ ຍຊູ່ວຍຜູສ້ ອນ ສະຫຸຼບກູ່ຽວກັບປະໂຫຍດຂອງອະໄວ ສະຫຼຸບ,ປະໂຫຍດຂອງຕາ, ຫູ, ມ, ຍະວະສ່ວູ ນຕູາ່ ງໆຂອງຮູ່າງກາຍ ແລະ ແຂນ, ຕີນ ແລະ ວທິ ປີ ອ້ ງກັນ ວທິ ກີ ານປ້ອງກັນອນັ ຕະລາຍທີ່ຈະ ອນັ ຕະລາຍ‘‘ກນີ ຜກັ , ໝາກໄມ້ ເກີດຂຶີ້ນ ແລະ ອອກກາໍ ລັງກາຍເຮດັ ໃຫ້ ຮາູ່ ງກາຍແຂງແຮງ’’ ຕວົ ຢາ່ ງທ່ີ 4 ແຜນການຝກຶ ທກັ ສະການນາໍ ເຂາີ້ົ ສບູ່ ດົ ຮຽນ ວຊິ າ ກມຸູ່ ສາ້ ງເສມີ ປະສົບການຊວີ ິດ ເລອີ່ ງ ສັດລ້ຽງຂອງຂອ້ ຍ ຫອ້ ງ ອະນບຸ ານປທີ ີ່ 3 ວນັ ທີສ່ ອນ 19 ມງັ ກອນ 2548 ທກັ ສະການສອນທຕີ່ ້ອງຝກຶ ທກັ ສະການນໍາເຂ້ົາີ ສູ່ບດົ ຮຽນໂດຍໃຊ້ຄາໍ ທວາຍປິດສະໜາ ຈດຸ ປະສງົ ດາ້ ນພດຶ ຕກິ າໍ 1. ຜ້ຮູ ຽນສາມາດບອກຊ່ີສັດລ້ຽງໄດຖ້ ກຕອ້ ງ 2. ຜູ້ຮຽນສາມາດບອກອາຫານຂອງສັດລຽ້ ງໄດຖ້ ກຕອ້ ງ ເນອີ້ ເລີ່ອງຫຍ້ໍ ສັດທຄ່ີ ນົ ນຍິ ມົ ລ້ຽງຫາຼ ຍທ່ີສຸດ ເຊົັນ່ : ໝາ, ແມວ, ປາ ແລະ ໄກູ່ ອາຫານສດັ ລ້ຽງກຈ່ໍ ະແຕກຕ່າູ ງ ກັບຂຶ້ີນຢູກ່ ັບຜູ້ລຽ້ ງ ສີກ່ ານສອນ 1. ຮູບສດັ 2. ຄາໍ ທວາຍປດິ ສະໜາ ກດິ ຈະກໍາຂອງຜູ້ສອນ ກດິ ຈະກາໍ ຂອງຜູ້ຮຽນ ເຫກຜົນ 1. ຜສູ້ ອນທັກທາຍຜູ້ຮຽນ - ຜຮູ້ ຽນມີປະຕິສາໍ ພັນທີ່ດີ 2. ຜູ້ສອນຍກົ ຮບູ ທີມ່ ີເຈ້ຍປດິ ໄວ້ - ເພີອ່ ສາ້ ງຄວາມສນົ ໃຈໂດຍ ພ້ອມທງັ ທວາຍປິດສະໜາວູ່າ ‘‘ຂ້ອຍ ຜຮູ້ ຽນທກັ ທາຍຜູ້ສອນ ໃຊ້ຄາໍ ທວາຍປິດສະໜາ 32

ມສີ ີ່ຂາ ມກັ ກີນກະດກູ ລອງທວາຍ - ສງ່ົ ເສີມທກັ ສະການຄິດ ເບີ່ງວາູ່ ຂ້ອຍແມູ່ນຫຍັງ’’ 3. ຜູ້ສອນຖາມຜູ້ຮຽນວູ່າ ຢູ່ບາ້ ນມີ ຜ້ຮູ ຽນຊວູ່ ຍກັບຕອບວູາ່ ໝາ - ເພີ່ອສົ່ງເສີມການຄດິ ແລະ ສັດລ້ຽງຫຍັງແດູ່ ແລະ ແມວ ການໃຊພ້ າສາ 4. ຜູ້ສອນຖາມຜູ້ຮຽນວາູ່ ສດັ ທຜີ່ ູ້ ຮຽນລ້ຽງກນີ ຫຍງັ ເປນັ ອາຫານ 5. ຜູ້ສອນບອກກບັ ກບັ ຜູ້ຮຽນວູ່າ ຜຮູ້ ຽນຊ່ວູ ຍກັນຕອບ ມນ້ີ ີຈ້ ະຮຽນເລອີ່ ງສັດລ້ຽງຂອງຂອ້ ຍ ຜູ້ຮຽນຊູ່ວຍກັນຕອບ ຕວົ ຢາ່ ງທີ່ 5 ແຜນການຝກຶ ທກັ ສະການນາໍ ເຂາົີ້ ສບູ່ ດົ ຮຽນ ວຊິ າ ສັງຄົມສກຶ ສາ ເລອີ່ ງ ດອກໄມ້ ຫອ້ ງ ອະນບຸ ານປີທີ່ 2 ວນັ ທສີ່ ອນ 18 ມັງກອນ 2548 ທກັ ສະການສອນທຕີ່ ້ອງຝກຶ ທກັ ສະການນໍາເຂົີາ້ ສູ່ບົດຮຽນໂດຍໃຊ້ວັດຖຈຸຼ ິງ ຈຸດປະສງົ ດາ້ ນພດຶ ຕກິ າໍ 1. ຜຮູ້ ຽນສາມາດບອກລັກສະນະພາຍນອກຂອງດອກໄມ້ໄດ້ຢ່າງຖຶກຕອ້ ງ 2. ຜຮູ້ ຽນສາມາດບອກ ແລະ ຈາແນກດອກໄມ້ທມ່ີ ີກີ່ນໄດຖ້ ຶກຕ້ອງ ເນອ້ີ ເລອີ່ ງຫຍ້ໍ ດອກໄມມ້ ີຫຼາຍສະນດິ , ມີຮບູ ຮູ່າງ, ສີ ແລະ ກີນ່ ແຕກຕູ່າງກນັ . ສ່ີການສອນ 1. ດອກຈາປີ 2.ຮບູ ດອກຈາປີ 3. ກະປອ໋ ງ ກດິ ຈະກໍາຂອງຜູ້ສອນ ກດິ ຈະກໍາຂອງຜູ້ຮຽນ ເຫກຜົນ 1. ຜູສ້ ອນເອາົ ກະປ໋ອງທ່ີປິດຝາອອກມາ 1. ຜູຮ້ ຽນຊວູ່ ຍກັນຕອບວູ່າ “ໝາກ 1. ເພອ່ີ ສາ້ ງຄວາມສົນໃຈ ເດັກນ້ອນໂດຍໃຊກ້ ະປ໋ອງທີ່ປດິ ຝາ 2. ຜສູ້ ອນຕງີັ້ ຄາຖາມ “ເດັກນ້ອຍວາູ່ ໄມ້, ດອກໄມ້ ແລະ ຂະໜົມ” 2. ເພອໃຫເ້ ດກັ ຝຶກທັກສະການ ໃນກະປອ໋ ງມີຫຍັງ” ສັງເກດລກັ ສະນະຂອງດອກໄມ້ 2. ຜູ້ຮຽນຟງັ ສຽງ ແລະ ດົມກີ່ນສີງ່ິ ທໃ່ີ ນກະປ໋ອງ 3. ຜູ້ສອນສ່ນົັ ກະປ໋ອງ ແລະ ເອາົ 3. ຜູ້ຮຽນຊວູ່ ຍກນັ ຕອບວູາ່ ມກີ ່ີນ 3. ເພີ່ອຝກຶ ທັກສະໃນການໃຊ້ ກະປອ໋ ງມາເດັກນ້ອນດົມກີ່ນ ປະສາດສາໍ ພດັ ທາງ ດັງໃນການ ດມົ ກີ່ນດອກໄມ້ 4. ຜສູ້ ອນຕ້ີັງຄາຖາມ “ສງ່ີິ ທ່ຢີ ູ່ໃນ 4. ຜູຮ້ ຽນຊູ່ວຍກນັ ຕອບວູ່າດອກໄມ້ ກະປອ໋ ງມກີ ີ່ນ ຫຼ ບ່ໍ” 5. ຜູ້ສອນຖາມ “ເດັກນ້ອຍວູາ່ ຄິດວູ່າ 5. ຜູຮ້ ຽນເບງ່ີ ດອກໄມ້ ແລະ ຮບູ ສງີ່ິ ສໍາຄັນທ່ີຢ່ໃູ ນກະປອ໋ ງແມູ່ນຫຍັງ” ດອກໄມ້ 6. ຜສູ້ ອນເປີດກະປ໋ອງໃຫ້ເດັກນ້ອຍ ເບ່ງີ ແລວ້ ເອົາດອກໄມ້ອອກມາ ພອ້ ມ 33

ທັງເອາົ ຮບູ ດອກຈໍາປອີ ອກມາເບ່ງີ ແລະ ບອກເດັກນ້ອຍວາູ່ ມນີ້ ີເ້ ຮາົ ຈະຮຽນ ເລີ່ອງ ດອກໄມ.້ ຕວົ ຢາ່ ງທີ່ 6 ແຜນການຝກຶ ທກັ ສະການນາໍ ເຂາ້ີົ ສບູ່ ດົ ຮຽນ ວຊິ າ ກມຸູ່ ສາ້ ງເສີມປະສົບການຊວີ ດິ ເລອ່ີ ງ ຮ້ຈູ ັກຊໝ່ີ າກໄມ້ ຫອ້ ງ ອະນຸບານປີທີ່ 2 ວນັ ທ່ີສອນ 19 ມງັ ກອນ 2548 ທກັ ສະການສອນທຕີ່ ້ອງຝກຶ ທກັ ສະການນໍາເຂົາີ້ ສູ່ບົດຮຽນໂດຍໃຊ້ໝາກໄມ້ ຈດຸ ປະສງົ ດາ້ ນພດຶ ຕກິ າໍ 1. ຜຮູ້ ຽນສາມາດບອກຊ່ີໝາກໄມ້ໄດ້ 2. ຜຮູ້ ຽນສາມາດນັບຈານວນໝາກໄມ້ໄດ້ ເນອີ້ ເລີອ່ ງຫຍໍ້ ໝາກໄມຊ້ ະນິດຕາູ່ ງໆ ເຊ່ົັນ ກວ້ ຍ, ເງາະ, ສີດາ, ມັງຄຸດ, ໝາກຂຽບ ສີ່ການສອນ 1. ໝາກໄມ້ ເຊົ່ນັ ກ້ວຍ, ເງາະ, ສີດາ, ມັງຄດຸ , ໝາກຂຽບ 2. ເພງໝາກໄມ້ ພກຸ , ແຕງໂມ, ລີິນ້ ຈ,ີ່ ລາໄຍ, ກະທນັ , ເງາະ, ສີດາ, ມັງຄຸດ, ກວ້ ຍ, ລະມຸດ, ໝາກຂຽບ, ໝາກມ,ີ້ ໝາກມູ່ວງ ອີ່ນໆ ກດິ ຈະກໍາຂອງຜູ້ສອນ ກດິ ຈະກາໍ ຂອງຜູ້ຮຽນ ເຫກຜນົ 1. ຜູສ້ ອນເອົາໝາກໄມ້ໃສ່ຖູ ົງມາ 1. ຜ້ຮູ ຽນສົນໃຈ ແລະ ຍາກຮວູ້ ່າູ 1. ເພອ່ີ ສາ້ ງຄວາມສນົ ໃຈໂດຍ ແລ້ວຖາມນກັ ຮຽນວູ່າ “ຍາກຮູ້ບໍ່ວູ່າ ໃນຖງົ ນນັ້ີ ມີຫຍັງ ແລະ ຊູ່ວຍກນັ ໃຊ້ຖົງ ແລະ ໝາກໄມ້ ທວາຍ ໃນຖົງນີ້ມຫີ ຍັງ” 2. ຜຮູ້ ຽນຊູ່ວຍກັນຕອບວູ່າ 2. ເພອໃຫນ້ ກັ ຮຽນມີປະຕິ 2. ຜສູ້ ອນຈບັ ໝາກໄມ້ເທອ່ີ ລະ “ກວ້ ຍ, ເງາະ, ສດີ າ, ມງັ ຄຸດ, ສາໍ ພນັ ກບັ ຜູ້ສອນ ແລະ ເພີອ່ ນ, ຊະນດິ ອອກມາຈາກຖົງ ເລີ່ມຕີົນ້ ມີສູວ່ ນຮວູ່ ມກັບການຕອບຄາໍ ຈາກກ້ວຍ, ເງາະ, ສີດາ, ມງັ ຄດຸ , ໝ ໝາກຂຽບ” ຖາມ າກຂຽບ 3. ຜູ້ຮຽນຈາຕາແໜງູ່ ທ່ີຜູ້ສອນ 3. ຜສູ້ ອນຈບັ ໝາກໄມ້ມາລຽນກັນ ວາງໝາກໄມໄ້ ດ້ “ກ້ວຍ, ເງາະ, ຕາມລໍາດບັ ຊ້າຍຫາຂວາ ໂດຍເລ່ີມ ຈາກ ກວ້ ຍ, ເງາະ, ສດີ າ, ມັງຄຸດ, ສີດາ, ມງັ ຄດຸ , ໝາກຂຽບ” ໝາກຂຽບ 4. ຜູ້ຮຽນຕອບພອ້ ມກນັ ວ່າູ : ມີ 4. ຜສູ້ ອນຖາມຜູ້ຮຽນວາູ່ ມໝີ າກ ໝາກໄມ້ທງັ ໝົດ 5 ຊະນດິ ໄມ້ຢູ່ເທິງໂຕະທັງໝດົ ຈັກຊະນິດ 5. ຜູ້ສອນບອກກບັ ຜຮູ້ ຽນວູ່າ ຈະ ຮຽນເລີອ່ ງໝາກໄມ້ ສະຫບຼຸ ທກັ ສະການນໍາເຂີົາ້ ສູ່ບົດຮຽນ ໝາຍເຖງິ ທັກສະທ່ີຜູ້ສອນໃຊ້ໃນການຈັດກິດຈະກາໍ ກູ່ອນສອນ, ເນ້ີອໃນ ທຸກວິຊາເພີ່ອເປັນການກຽມໃຫ້ຜູ້ຮຽນມີຄວາມຄິດວູ່າ ກໍາລັງຮຽນຫຍງັ ສູ່ວນຫຼາຍຈະໃຊເ້ ວລາປະມານ 5-10 ນາທ.ີ ຄວາມຈາໍ ເປນັ ແລະ ຄວາມສາໍ ຄັນຂອງການນໍາເຂີາ້ົ ສູບ່ ົດຮຽນຄການການປູພ້ນີ ຄວາມຮູ້ກວາ້ ງໆ ໃນເລ່ີອງ 34

ທຈີ່ ະສອນໃຫໜ້ າ້ ສົນໃຈ ແລະ ເອົາໃຈໃສູ່ເຖງິ ຄວາມຈາໍ ເປັນທຕ່ີ ້ອງຮຽນ ແລະ ເພອ່ີ ປະເມີນເບອ້ີ ງຕ້ົີນ ວູ່າຜູ້ຮຽນ ມີຄວາມຮູເ້ ກົາ່ ພຽງພທີ່ຈະຮຽນຮູ້ໃນສິງ່ີ ໃໝ.ູ່ ເທັກນິກການນາໍ ເຂີ້າົ ສູ່ລດົ ຮຽນມຫີ ຼາຍວິທີ ຜູ້ສອນຕ້ອງເລອກໃຫເ້ ໝາະສົມກັບສະຖານະການ ເຊ່ັົນ ການໃຊ້ ລະຄອນ, ການເຮັດກິດຈະກາໍ , ການຮ້ອງເພງ, ການໃຊສ້ ີ່ການຮຽນ-ການສອນ ແລະ ການຫຼີ້ນເກມເປນັ ຕີ້ນົ . ສີ່ິງທີ່ຄວນເອົາໃຈໃສູໃ່ ນການນາໍ ເຂີ້ົາສູ້ບດົ ຮຽນ ຈະຕອ້ ງສອດຄ່ອູ ງກັບຈດຸ ປະສງົ , ເນ້ີັນບົດບາດໃຫ້ຜູ້ຮຽນ ເຮັດກິດຈະກາໍ ແລະ ຄວນໃຊວ້ ິທກີ າສອນຢາ່ ງຫຼາກຫາຼ ຍ ເພອີ່ ບໃໍ່ ຫ້ເກີດຄວາມໜາ້ ເບອີ່ . ຂ້ໍສະເໜີແນະໃນການນາໍ ເຂົີ້າສູ່ບົດຮຽນ ຕ້ອງເລອກກິດຈະກໍາໃຫສ້ ອດຄູ່ອງກບັ ບົດຮຽນ, ຮູ້ປະສົບການ ພນີ້ ຖານຂອງຜູຮ້ ຽນ, ສໍາຫວຼ ດຕົນເອງວາູ່ ຖະນັດສ່ີິງໃດ ແລະ ຄວນຝຶກກດິ ຈະກາໍ ທເ່ີ ອົາມາໃຊ້ໃຫຊ້ ໍານານຈະເຮັດ ໃຫ້ເກດີ ຄວາມໝ້ັີນໃຈຫາຼ ຍຂຶ້ນີ . ຄາໍ ຖາມທບົ ທວນ 1. ຈົ່ງອະທບິ າຍຄວາມຂອງທກັ ສະການນາເຂົີ້າສ່ບູ ົດຮຽນ 2. ໃຊທ້ ກັ ສະການນາເຂີາ້ົ ສບູ່ ົດຮຽນ ຄວນໃຊ້ເວລາເທົາ່ ໃດຈ່ີິງຈະເໝາະສົມ 3. ການນາເຂົ້ີາສູ່ບົດຮຽນເປນັ ວິທີທຕີ່ ້ອງການໃຫ້ຜູ້ຮຽນສະແດງພດຶ ຕກິ າຫຍງັ 4. ເປັນຫຍັງຈ່ງິີ ຕ້ອງນາເຂາົ້ີ ສູ່ບົດຮຽນດວ້ ຍເວລາສີ້ັນໆ 5. ຈົັ່ງອະທິບາຍຄວາມສາຄັນຂອງການນາເຂາ້ີົ ສບູ່ ົດຮຽນ 6. ສີງ່ິ ທີ່ຄວນເອົາໃຈໃສູ່ໃນການນາເຂ້ົີາສູບ່ ົດຮຽນມີຫຍງັ ແດູ່ ຈ່ງົ ອະທບິ າຍ 7. ການນາເຂາີົ້ ສູ່ບດົ ຮຽນດ້ວຍການສາ້ ງສພະຖານະການເຮດັ ແນວໃດ ຈງົ່ ອະທບິ າຍ 8. ຂ້ໍສະເໜີແນະໃນການນາເຂາົີ້ ສູ້ບົດຮຽນມີຫຍັງແດູ່ 9. ອະທິບາຍວິທກີ ານວາງແຜນການຝຶກທກັ ສະການນາເຂາີ້ົ ສບູ້ ົດຮຽນ 10. ຈົ່ງອະທບິ າຍລາຍລະອຽດການປະເມນີ ຜນົ , ການຝຶກທກັ ສະການນາໍ ເຂີົ້າສູບ່ ົດຮຽນ 35

ບດົ ທ່ີ 4 ທັກສະການສາ້ ງຄວາມສນົ ໃຈ ຜູສ້ ອນຈະຕ້ອງໃຊ້ທັກສະການສ້າງຄວາມສົນໃຈໃຫ້ເປັນປະໂຫຍດໃນການກະຕຸ້ນໃຫ້ມີຄວາມພ້ອມທ່ີຈະຮຽນ ມີຄວາມສນົ ໃຈໃນບົດຮຽນຢາ່ ງສະໝໍາ່ ສະເໝີ ແລະ ມີຄວາມເຂ້ົາີ ໃຈການຮຽນຮູ້ດ້ວຍຄວາມກະຕລລົີ້ນໂດຍໃຊ້ ເທັກນິກຕູ່າງໆຢ່າເໝາະສົມໃນການຈູງໃຈໃຫ້ຜູ້ຮຽນເກີດຄວາມພໃຈຕະຫຼອດການຮຽນຮູ້, ເຮັດໃຫ້ຜູ້ຮຽນມີ ທັດສະນະຄະຕິຕ່ໍການຮຽນຮູ້ໃນແຕູ່ລະບົດຮຽນ, ເຊິ່ີງຜູ້ສອນຕ້ອງມີທັກສະການໃຊ້ເທັກນິກຕູ່າງໆໃນການສ້າງ ຄວາມສົນໃຈທີ່ເໝາະສົມກັບຈຸດປະສົງ, ຂັີ້ນຕອນ ແລະ ບັນຍາກາດການຮຽນ-ການສອນໄດ້ແກູ່ ການໃຊ້ສ່ີ ການສອນ, ການສະແດງທູ່າທາງປະກອບ, ການຮອ້ ງເພງ, ການເລົາ່ ເລີ່ອງ, ການຕີ້ງັ ບັນຫາ ແລະ ສນົ ທະນາຖາມຕອບ, ການສະແດງບົດບາດ, ການສາທິດ, ການຫຼີ້ນເກມ, ການສຶກສານອກຮ້ອງຮຽນ ລວມທັງການໃຊ້ເຫດການ ປັດຈຸບັນ. ນອກຈາກນີ້ ຜູ້ສອນຄວນມີຄວາມພ້ອມໃນການສ້າງຄວາມສົນໃຈຂອງຜູ້ຮຽນ ແລະ ສາມາດສ້າງ ຄວາມສົນໃຈໃຫ້ຜູ້ຮຽນ ໄດ້ຖກຕ້ອງເໝາະສົນກັບໄວຂອງຜູ້ຮຽນ ແລະ ສະຖານະການໃນຄະນະນັ້ີນດັ່ົງນັີ້ນ ຜູ້ສອນຈໍາເປັນຕ້ອງມີຄວາມຮູ້ຄວາມສາມາດໃນເນ້ີອໃນ, ທັກສະ ແລະ ຄວາມຄູ່ອງແຄ້ວໃນການໃຊ້ເທັກນິກ ຕູ່າງໆທີມ່ ປີ ະສດິ ທພິ າບ. ຄວາມໝາຍຂອງການສາ້ ງຄວາມສນົ ໃຈ ນກັ ສຶກສາຫາຼ ຍທູ່ານໄດ້ໃຫ້ຄວາມໝາຍຂອງການສາ້ ງຄວາມສົນໃຈໄວຫ້ າຼ ຍທດັ ສະນະດົ່ັງນີ້ ບັນຈົບ ວົງຍັງ (2530, ໜ້າ 51) ໄດ້ໃຫ້ຄວາມໝາຍຂອງການສ້າງຄວາມສົນໃຈໄວ້ວູ່າ ຄ ຄວາມ ສາມາດ ແລະ ຄວາມຄວາມຊໍານານຂອງຜູ້ສອນໃນການກະຕຸ້ນໃຫ້ຜູ້ຮຽນເກີດຄວາມສົນໃຈທີ່ຈະຮຽນ ແລະ ຕິດຕາມກິດຈະກໍາການຮຽນ-ການສອນຕະຫອຼ ດໂດຍມີການປຽ່ ນວິທເີ ທັກນກິ ໃນຮບູ ແບບຕູາ່ ງໆເຮັດໃຫ້ຜູ້ຮຽນ ຕິດຕາມໂດຍບ່ມໍ ີຄວາມເບອີ່ ໜູາ່ ຍ. ອາພອນ ໃຈທູຽ່ ງ (2546, ໜາ້ 192) ໄດໃ້ ຫຄ້ ວາມໝາຍຂອງການສາ້ ງຄວາມສົນໃຈໄວວ້ ່າູ ຄ ການກະ ຕນຸ້ ໃຫຜ້ ູ້ຮຽນເກີດຄວາມກະຕລລີ້ນົ ຫຼ ພອ້ ມທຈີ່ ະຮຽນໂດຍການປ່ຽນເທັກນິກວິທີສອນ ຫຼ ປ່ຽນກິດຈະກໍາໄປ ໃນລັກສະນະຕູ່າງໆ ເພີ່ອສ້າງຄວາມສົນໃຈໃນແຕູ່ລະຂັີ້ນຕອນຂອງການສອນ. ການສ້າງຄວາມສົນໃຈໃນ ເທກັ ນິກວິທທີ ່ີຈະຊວູ່ ຍໃຫກ້ ານສອນປະສົບຄວາມສໍາເລັດໄດ້ເປັນຢ່າງດີ, ການສອນຜຮູ້ ຽນໃນລະດັບປະຖົມສຶກ ສາເຊງ່ີິ ເປນັ ໄວທີຢ່ ູ່ບນ່ໍ ີງ້ ແລະ ສະມາທິສີນ້ັ ຜສູ້ ອນຈໍາເປັນຕອ້ ງໃຊ້ເທັກນິກການສ້າງຄວາມສນົ ໃຈດວ້ ຍວິທີຕູ່າງໆ ເຊັົ່ນ: ເພງ, ເກມ, ນິທານ ແລະ ຄໍາຖາມ ເພ່ີອດງຄວາມສົນໃຈ ແລະ ຈູງໃຈໃຫ້ຜູ້ຮຽນເກີດຄວາມມູ່ວນ ແລະ ເກດີ ຄວາມພໃຈຕະຫອຼ ດເວລາຮຽນ. ສຸພິນ ບຸນຊູວົງ (2544, ໜ້າ 185) ກູ່າວເຖິງການສ້າງຄວາມສົນໃຈໝາຍເຖິງ ການກະຕຸ້ນໃຫ້ຜູ້ຮຽນ ເກີດຄວາມສົນໃຈທີ່ຈະຮຽນ, ບໍ່ເບ່ີອໃນການຮຽນໂດຍສະເພາະຜູ້ຮຽນຊີ້ັນປະຖົນສຶກສາຈະມີຊູ່ວງ ສະມາທິສີ້ັນ ຜສູ້ ອນຈະຕອ້ ງໃຊເ້ ທັກນິກຕູ່າງໆມາຊູ່ວຍກະຕຸ້ນ ແລະ ຄວບຄມຸ ຄວາມສນົ ໃຈຂອງຜູ້ຮຽນຢກູ້ ບັ ບດົ ຮຽນຕະຫອຼ ດເວລາ. ນະວະລັດ ສົມນາມ (2546, ໜ້າ 150) ອະທິບາຍຄວາມໝາຍການສ້າງຄວາມສົນໃຈວູ່າ ໝາຍເຖງິ ຄວາມສາມາດຂອງຜູ້ສອນໃນການກະຕຸ້ນໃຫ້ຜູ້ມີຄວາມສົນໃຈ, ກະຕລລົີ້ນທີ່ຈະຮຽນ ແລະ ຕິດຕາມເນີ້ອໃນ ບົດຮຽນຕະຫຼອດເວລາດ້ວຍວິທີການປຽ່ ນກິດຈະກໍາໄປໃນລກັ ສະນະຕູ່າງໆໃຫ້ມີຄວາມເໝາະສົມຕໍ່ເນີ່ອງກບັ ຜູ້ ສອນຄວານສາ້ ງໃຫຜ້ ູ້ຮຽນສນົ ໃຈໃນບດົ ຮຽນທກຸ ຂ້ນັີ ຕອນຂອງການສອນ. 36

ຈີິ່ງສະຫຼຸບໄດວ້ ູ່າ ທັກສະການສ້າງຄວາມສນົ ໃຈເປັນຜົນຂອງການໃຊ້ທກັ ສະຕາູ່ ງໆໃຫ້ສອດຄອູ່ ງກັນໂດຍ ສາມາດທີຈ່ ະປ່ຽນຈາກທັກສະໜີງ່ຶ ໄດຢ້ ່າງຕເ່ໍ ນີ່ອງໄປສູ່ຈຸດປະສງົ ຫກຼັ ຂອງການສອນທີກ່ າໍ ນົດໄວ້ຈາກຄວາມໝາຍ ຂອງການສາ້ ງຄວາມສົນໃຈທີ່ສງັ ລວມມານີ້ສະແດງໃຫ້ເຫນັ ວ່າູ ການສ້າງຄວາມສົນໃຈເປັນການກະຕນຸ້ ໃຫ້ຜູ້ຮຽນ ເກດີ ຄວາມສົນໃຈ, ກະຈລລົີ້ນ ແລະ ບໍ່ເບີອ່ ການຮຽນ. ຄວາມສໍາຄນັ ຂອງການສາ້ ງຄວາມສນົ ໃຈ ການສ້າງຄວາມສົນໃຈເປັນທັກສະທີ່ມີຄວາມສໍາຄັນຕ່ໍການສອນຂອງຜູ້ສອນຫຼາຍທີ່ສຸດຄວາມສໍາເລັດ ຂອງການສອນມີຜົນຈາກຜູ້ຮຽນສົນໃຈຢູ່ກັບການຮຽນ-ການສອນຕະຫຼອດເວລາຄວາມສໍາຄັນຂອງການສ້າງ ຄວາມສົນໃຈມດີ ງົ່ັ ນ:້ີ 1. ການສ້າງຄວາມສນົ ໃຈໃຫຜ້ ້ຮູ ຽນມີຄວາມກະຕລລົນີ້ ຕໍກ່ ານສອນ 2. ການສ້າງຄວາມສນົ ໃຈໃຫຜ້ ຮູ້ ຽນມີອາລົມຮູ່ວມໃນກິດຈະກໍາຜູ້ສອນຈັດໃຫ້ເຮັດ 3. ການສ້າງຄວາມສົນໃຈສາມາດເຮັດໄດ້ທຸກຂັ້ີນຕອນຂອງການສອນ ເຊັ່ົນ ຂັີ້ນນໍາເຂົີ້າສູ່ບົດຮຽນ, ຂັ້ີນສອນ, ຂນ້ັີ ສະຫບຸຼ ແລະ ຂນັີ້ ວດັ ຜນົ 4. ການສ້າງຄວາມສົນໃຈຊູ່ວຍໃຫ້ການຮຽນ-ການສອນປະສົບຄວາມສໍາເລດັ ແລະ ມປີ ະສດິ ທພິ າບພ້ອມ ທງັ ເຮັດໃຫຜ້ ົນສໍາເລດັ ການຮຽນຂອງຜູຮ້ ຽນສູງຂ້ີຶນ ເທກັ ນິກຂອງການສາ້ ງຄວາມສນົ ໃຈ ເທັກນິກຂອງການສ້າງຄວາມສົນໃຈມີຫຼາຍວິທີ ຜູ້ສອນຄວນພິຈາລະນາເລອກໃຊ້ໃຫ້ເໝາະສົມກັບ ຈຸດປະສົງຂອງການສອນ, ຂັ້ີນຕອນການສອນ ແລະ ບັນຍາກາດການຮຽນ-ການສອນ ເທັກນິກຂອງການສ້າງ ຄວາມສົນໃຈມດີ ງ່ັົ ນ:ີ້ 1. ຜູ້ສອນຄວນມີບຸກຄະລິກທູ່າທາງທີ່ມີຄວາມກະຕລລົ້ີນ, ເອົາຈິງເອົາຈັງ, ມີຊີວິດຊີວາ, ຮູ່າເຮີງ ແລະ ເປັນຄນົ ອາລົມສະນຸກສະໜານໃນຄະນະທີຈ່ ັດກິດຈະກາໍ ເພາະຈະຊູວ່ ຍໃຫ້ການສ້າງຄວາມສົນໃຈຂອງຜູຮ້ ຽນໄດ້ດ.ີ 2. ຄວນເລອກໃຊ້ ການສ້າງຄວາມສົນໃຈຫຼາຍໆ ວິທີ ໂດຍເລອກໃຫ້ເໝາະສົມ ກັບກິດຈະກໍາຜູ້ຮຽນ, ເວລາ ແລະ ສະຖານທີ່ ວິທີການສ້າງຄວາມສົນໃຈທີ່ໃຊ້ໄດ້ຜົນດີ ເຊັ່ົນ ການໃຊ້ທູ່າທາງປະກອບ ການສະແດງ ບົດບາດສມົ ມຸດ, ການໃຊສ້ ່ີ, ການຮ້ອງເພງ, ການເລົາ່ ເລ່ອີ ງສີ້ັນ, ການຫ້ີຼນເກມ, ການໃຊ້ຄາໍ ຖາມ, ການສາທິດ, ການຕ້ງີັ ບັນຫາ ແລະ ສນົ ທະນາຖາມຕອບ, ການພາໄປສກຶ ສານອກຫ້ອງຮຽນ. 3. ການສ້າງຄວາມສົນໃຈຄວນເຮັດຕະຫຼອດເວລາເປັນໄລຍະໆ ໃນຊູ່ວງນໍາເຂົີ້າສູ່ບົດຮຽນຊູ່ວງດໍາເນີນ ກິດຈະກໍາ ແລະ ຊູ່ວງສະຫຼຸບກິດຈະກໍາມີການປ່ຽນວິທີການສ້າງຄວາມສົນໃຈບ່ໍໃຫ້ຊໍ້າເກົ່າ ເຊັ່ົນ: ຈາກການ ອະທບິ າຍມາເປນັ ການອະພິປາຍ ຫຼ ເລົ່າເລີ່ອງຈາກການປຽ່ ນກິລິຍາທູ່າທາງ ແລະ ວິທເີ ວີ້າົ ຂອງຜສູ້ ອນ. 4. ຜູ້ສອນຄວນມຄວາມພະຍາຍາມ ແລະ ວາງແຜນການຈັດກິດຈະກໍາວູ່າຈະປ່ຽນກິດຈະກໍາໄປໃນ ລັກສະນະໃດໃຊ້ກິດຈະກາໍ ໃດເພີອ່ ໃຫ້ຜຮູ້ ຽນເກີດການຮຽນຮູ້ ແລະ ເຫັນຄນຸ ຄ່າູ ຂອງການຮຽນຮູ້. 5. ການສ້າງຄວາມສົນໃຈຄວນເຮັດໄດ້ທັນທີທັນໃດເມີ່ອເຫັນວູ່າຜູ້ຮຽນເລີ່ມເຫງານອນກົດດັນ ແລະ ບ່ສໍ ົນໃຈທ່ີຈະຟງັ ຫຼ ຮວູ່ ມກິດຈະກໍາ. ການສ້າງຄວາມສົນໃຈມີຫຼາຍວິທີ ແລະ ການຕອບສະໜອງແຕູ່ລະຄັ້ີງກ່ໍບ່ໍຈໍາກັດວູ່າຈະຕ້ອງໃຊ້ຈັກວິທີ ແລະ ບ່ໍຈໍາກັດວູ່າຕ້ອງໃຊ້ວິທີໃດ, ຜູ້ສອນຈະໃຊ້ວິທີໃດກໍ່ໄດ້, ຈັກວິທີກໍ່ໄດ້ ແຕູ່ຈະຕ້ອງໃຫ້ມີຄວາມສອດຄູ່ອງ ກັບຈຸດປະສົງ ແລະ ໃຫ້ເກີດປະໂຫຍດສູງສຸດຕໍ່ຜູ້ຮຽນວິທີສ້າງຄວາມສົນໃຈທີຜ່ ູ້ສອນສາມາດນາໍ ມາໃຊ້ໃນການ ຮຽນ-ການສອນມດີ ົັ່ງນີ້: 37

1. ການໃຊ້ເຫດການປັດຈຸບັນ ເປັນເຫດການຕູ່າງໆທີ່ເກິດຂຶີ້ນຕະຫຼອດມາໃຊ້ກັບການຮຽນ-ການສອນ ເຊິີ່ງ ຈະຮູ້ຂູ່າວມາຈາກສີ່ມວນຊນົ ເຊັົ່ນ: ໜັງສພີມ, ໂທລະທັດ, ວິທະຍຸ ຫຼ ຈາກການຮຽນບອກຕໍ່ຂອງບຸກຄົນຈະເປັນການເຮັດໃຫ້ຜູ້ຮຽນເກີດ ຄວາມສນົ ໃຈບດົ ຮຽນຫຼາຍຂນີ້ຶ ເຫດການປັດຈບຸ ັນສາມາດແບງູ່ ເປັນປະເພດດ່ົັງນີ:້ 1.1 ປາກົດການທໍາມະຊາດຄ ການເກດີ ອຸທບົ ກະໄພ, ແຜນູ່ ດີນໄຫວ, ວາຕະໄພ, ສລຸ ິຍະຄາດ ແລະ ຈັນທະຄາດ 1.2 ວນັ ສໍາຄັນ ເຊ່ນັົ : ລອຍກະໂທງ, ຂນີຶ້ ປໃີ ໝ່,ູ ວັນມາຄະບຊູ າ ແລະ ວັນເຂົ້າີ ພັນສາ 1.3 ອຸບັດຕເິ ຫດ ເຊົ່ນັ : ຕກທະລົມ່ , ໄຟໄໝ້ ແລະ ເກ໊ດລະເບີດ 1.4 ເຫດການທີ່ໜ້າສົນໃຈອ່ີນໆ ເຊັ່ົນ: ຄົນສໍາຄັນໃນປະເທດມາຍາມໂຮງຮຽນ ຫຼ ທ້ອງຖິ່ີນ ຫຼ ຄນົ ສາໍ ຄັນຕູາ່ ງປະເທດມາຍາມປະເທດຂອງເຮາົ ວທິ ີກໍາານຈດັ ກິດຈະກໍາໂດຍໃຊ້ເຫດການປດັ ຈຸບັນ 1) ເມ່ີອເຫດການເກດີ ຂຶ້ີນຜູສ້ ອນເຫັນວູ່າມີປະໂຫຍດຕໍ່ການຮຽນ-ການສອນ ແລະ ຂອງຜູ້ຮຽນເຖງິ ວູ່າຈະບໍ່ກົງກັບເນີ້ອໃນກ່ໍຕາມຜູ້ສອນຄວນປັບເນີ້ອໃນ ແລະ ເລີ່ອງຈະສອນໃຫ້ສອດຄູ່ອງກັບສະຖານະການ ຫຼ ເຫດການປັດຈຸບັນມາສາ້ ງຄວາມສົນໃຈທັນທີ 2) ຜູ້ສອນຈະສອນເລ່ອີ ງປະເທດເພີ່ອນບ້ານໃກຄ້ ຽງ ເຊັນ່ົ : ປະເທດຈີນ ມີນາຍກົ ລັດທະມົນຕີມາຢຽມ ປະເທດຂອງເຮົາຜ້ສູ ອນຄວນເວ້ົີາກຽູ່ ວກບັ ປະເທດມາເລເຊຍກ່ອູ ນໂດຍຈັດກິດຈະກໍາດັງ່ົ ນີ້: (1) ໃຫ້ຜ້ຮູ ຽນອະພິປາຍເຖິງປະເທດມາເລເຊຍ (2) ຖາມເຖງິ ລກັ ສະນະການປກຄອງຂອງປະເທດມາເລເຊຍ (3) ໃຊ້ສີ່ ຄ ແຜນທປີ່ ະເທດມະເລເຊຍ (4) ໃຊສ້ ະໄລຮບູ ການແຕູ່ງການຂອງຊາວມາເລເຂຍ (5) ແນະນໍາໜັງສຄ່ີ ນົີ້ ຄວາູ່ ເພີມ່ ເຕີມກູ່ຽວກບັ ປະເທດມາເລເຊຍໃຫຜ້ ູ້ຮຽນທ່ີສນົ ໃຈ 2. ການເລ່າົ ນິທານ ຫຼ ເລ່ີອງສີັ້ນ ການເລ່ົານິທູ່ນ ຫຼ ເລອ່ີ ງສນີ້ັ ເປນັ ວິທກີ ານສ້າງຄວາມສົນໃຈອກີ ວິທີໜງຶ່ີ ທີເ່ ຮັດໃຫຜ້ ູ້ຮຽນມີຈິດໃຈຈົດຈ່ໍ ກັບບົດຮຽນຕະຫຼອດເວລາ, ແຕູ່ຕ້ອງເປັນນິທານ ຫຼ ເລ່ີອງສັີ້ນທີ່ມີເນີ້ອໃນສອດຄູ່ອງກັບບົດຮຽນເພາະນິທານ ແລະ ເລີອ່ ງສັນີ້ ມປີ ະໂຫຍດຕໍ່ການຮຽນ-ການສອນຫຼາຍຢ່າງ ຄ: 2.1 ຊ່ວູ ຍດງດດູ ຄວາມສນົ ໃຈຂອງຜ້ຮູ ຽນໄດດ້ ີ 2.2 ຊວູ່ ຍຄາຍຄວາມເຄົງັ່ ຕງທງັ ຜຮູ້ ຽນ ແລະ ຜສູ້ ອນ 2.3 ຊວູ່ ຍເສມີ ບົດຮຽນສາມາດເກດີ ມະໂນພາບທີ່ຊດັ ເຈນ 2.4 ຊ່ວູ ຍສ້າງເຈດຕະຄະຕທິ ດີ່ ຕີ ໍ່ການຮຽນ-ການສອນ ແລະ ຕກ່ໍ ານດາໍ ລົງຊວີ ິດຂອງຜູ້ຮຽນ ວທິ ກີ ານຈັດກດິ ຈະກາໍ ການເລ່ົານິທານ ຜູ້ສອນຈະຕ້ອງເລອກເລີ່ອງທີຈ່ ະເລົ່າໃຫ້ສອດຄູ່ອງກັບບດົ ຮຽນ ແລະ ໄວຂອງຜູ້ຮຽນຮູ້ຈັກໃຊສ້ ່ີປະກອບ ການເລົາ່ ໄດຢ້ າ່ ເໝາະສມົ ອີກດວ້ ຍຜສູ້ ອນຄວນດໍາເນີນການດົ່ັງຕ່ໄໍ ປນ:ີ້ 1) ການເລອກເລ່ອີ ງຄວນເລອກເລອີ່ ງສນ້ີັ ໆມີຕວົ ລະຄອນພຽງ 2-3 ຕົວເພີອ່ ສາ້ ງບນັ ຍາກາດອາດເປັນ ເລີ່ອງທ່ກີ ູຽ່ ວຂອ້ ງກັບບົດຮຽນ 2) ການເລົ່າເລ່ີອງຄວນເລົ່າເລີ່ອງປະກອບການສອນຄວນໃຫ້ເທັກນິກປະກອບການເລົ່າເລີ່ອງຢ່າງ ເໝາະສົມ ເຊນ່ົັ : ທາູ່ ທາງ, ນາ້ໍ ສຽງ ປະກອບການເລາ່ົ ໃຫ້ມຊີ ີວດິ ຊວີ າ ເຊນ່ົັ ເມ່ີອເລາ່ົ ເຖງິ ຄວາມຕກັ ໃຈຢ້ານກໍຕ່ ອ້ ງ 38