1

(กสท. และกทค.) และมกี ารปรบั แกส้ ดั สว่ นจา� นวน คณะกรรมการ ๑๔ - ๑๕ กจิ การกระจายเสียงกจิ การโทรทัศน์และกิจการโทรคมนาคมแห่ง ภาพท่ี ๑ ชาติ (กสทช.) จากเดมิ ท่ีมจี �านวน ๑๑ คน ใหเ้ หลือจ�านวน ๗ คน บท ่ีท ๑๑ องค ์กรกาํก ับ ูดแล มีความเชี่ยวชาญจากด้านกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน ์ คณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการ กิจการโทรคมนาคม ด้านวิศวกรรม ด้านกฎหมาย ด้าน โทรทศั น์ และกิจการโทรคมนาคมแหง่ ชาติ หรือ เศรษฐศาสตร ์ และด้านคุ้มครองผ้บู รโิ ภค หรอื สง่ เสรมิ สทิ ธแิ ละ เสรภี าพของประชาชน ด้านละ ๑ คน ในการพจิ ารณาเร่อื งต่าง ๆ กสทช. วันที่ ๗ ตลุ าคม พ.ศ. ๒๕๕๔ ก็ไดม้ ีประกาศส�านัก รว่ มกัน โดยพระราชบญั ญตั อิ งค์กรจัดสรรคลนื่ ความถฯี่ ฉบับที่ ๒ นายกรัฐมนตรวี า่ มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ แต่งต้ัง คณะ น้นั ยังคงใหอ้ า� นาจ กสทช. ในการจัดสรรคล่ืนความถแ่ี ละก�ากบั กรรมการกิจการกระจายเสียงกิจการโทรทัศน์ และกิจการ ดแู ลกิจการกระจายเสียงฯและโทรคมนาคมของชาติเช่นเดมิ โทรคมนาคมแห่งชาติ จ�านวน ๑๑ คน ซึ่งถือได้ว่าเป็นคณะ กรรมการ กสทช. ชุดแรกในประวตั ิศาสตร์ และนอกจากจะมีคณะ อยา่ งไรกต็ าม กสทช. และสา� นกั งาน กสทช. ยงั คงความเป็นอสิ ระ กรรมการ กสทช. ชดุ ใหญแ่ ลว้ เพอ่ื ความคลอ่ งตัวในการพจิ ารณา ในการปฏบิ ตั หิ นา้ ทที่ เ่ี กยี่ วขอ้ ง เพยี งแตต่ อ้ งดา� เนนิ การใหส้ อดคลอ้ ง การก�ากับดแู ลการประกอบกิจการสอ่ื สารทางดา้ นกจิ การกระจาย กบั นโยบายรฐั บาล มเี ปา้ หมายรว่ มกนั เพอื่ นา� มาซง่ึ ประโยชนส์ งู สดุ เสียงและด้านกิจการโทรคมนาคมที่มีความแตกต่างกัน พระราช แก่ประเทศชาติและประชาชน ก่อให้เกิดการแข่งขันโดยเสรีเป็น บญั ญัตอิ งค์กรจดั สรรคลื่นความถี่ฯ พ.ศ. ๒๕๕๓ จึงยงั กา� หนดให้ ธรรม ใหค้ นไทยไดเ้ ขา้ ถงึ การสอ่ื สารโทรคมนาคมในยคุ สงั คมดจิ ทิ ลั มคี ณะกรรมการเฉพาะดา้ นเปน็ หนว่ ยยอ่ ยภายในองคก์ รอกี ๒ คณะ ไดอ้ ย่างเตม็ รปู แบบ คือ สํานกั งาน กสทช. สา� นกั งานคณะกรรมการกิจการกระจาย คณะกรรมการกิจการกระจายเสียงและกิจการ เสียง กจิ การโทรทัศน์ และกจิ การโทรคมนาคมแหง่ ชาติ เรียกโดย ย่อว่า สา� นักงาน กสทช. เป็นนติ บิ ุคคล มฐี านะเป็นหนว่ ยงานของ โทรทศั น์ เรียกโดยย่อว่า กสท. ท�าหน้าที่ก�ากับการ รฐั ทไ่ี มเ่ ปน็ สว่ นราชการตามกฎหมายวา่ ดว้ ยระเบยี บบรหิ ารราชการ ประกอบกจิ การวทิ ยกุ ระจายเสยี งและวทิ ยโุ ทรทศั น ์ ประกอบไปดว้ ย แผ่นดินและไมเ่ ป็นรฐั วสิ าหกิจตามกฎหมายวา่ ด้วยวธิ กี ารงบ ประมาณหรือกฎหมายอ่ืน และอยู่ภายใต้การก�ากับดูแลของ คณะกรรมการกิจการโทรคมนาคม เรียกโดยย่อ ประธาน กสทช. มีอ�านาจหน้าที่ตามมาตรา ๕๗ แห่งพระราช บัญญัตอิ งคก์ รจดั สรรคลน่ื ความถี่ฯ พ.ศ. ๒๕๕๓ มหี นา้ ที่ในระดับ วา่ กทค. ท�าหนา้ ที่ก�ากบั การประกอบกิจการโทรคมนาคม ภูมิภาค มีส�านักงานท่ีคอยปฏิบัติหน้าท่ีอยู่ท่ัวประเทศ และมี สา� นกั งาน กสทช. ขน้ึ มาเพอ่ื ทา� หนา้ ทเ่ี ปน็ หนว่ ยงานทางธรุ การของ พระราชบัญญัติองค์กรจัดสรรคลื่นความถ่ีและก�ากับการ คณะกรรมการ กสทช. ประกอบกิจการวิทยุกระจายเสียง วิทยุโทรทัศน์ และกิจการ โทรคมนาคม (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๖๐ไดม้ ีการประกาศในราชกิจ สา� นกั งาน กสทช. ม ี เลขาธกิ ารคณะกรรมการกจิ การกระจายเสยี ง จานเุ บกษา เล่ม ๑๓๔ ตอนท่ี ๖๕ ก วนั ท ่ี ๒๒ มถิ นุ ายน พ.ศ. กิจการโทรทัศน์และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ (เลขาธิการ ๒๕๖๐ และมีผลบังคับใช้ ส่งผลให้เกิดการเปล่ียนแปลงทางด้าน กสทช.) ท�าหน้าทีร่ ับผิดชอบการปฏิบัตงิ านของส�านกั งาน กสทช. โครงสรา้ งของ กสทช. และสา� นักงาน กสทช. อกี ครั้ง โดยในครั้ง โดยขนึ้ ตรงตอ่ ประธาน กสทช. และเปน็ ผบู้ งั คบั บญั ชาของพนกั งาน น ้ี เพ่ือให้การกา� กับดูแลสอดคล้องกับรูปแบบของสอ่ื ที่มีการหลอม และลกู จา้ งของสา� นกั งาน กสทช. พรอ้ มเปน็ ผนู้ า� ในการขบั เคลื่อน รวมหลายช่องทางเข้าด้วยกัน จึงได้การปรับในส่วนของโครงสร้าง หนว่ ยงานใหท้ า� หน้าทสี่ นับสนนุ การปฏบิ ตั งิ านของคณะกรรมการ กสทช. ชดุ ใหม ่ ใหเ้ หลอื คณะกรรมการ กสทช. เพยี งชดุ เดยี ว แตก กสทช. ให้เกดิ ผลสมั ฤทธ์ิ ส�าหรับต�าแหน่งเลขาธิการ กสทช. จะ ต่างจากเดิมท่ีจะมีทั้งคณะกรรมการ กสทช. ชุดใหญ่ และคณะ เปน็ ต�าแหน่งคดั เลือก แต่งตง้ั โดยประธาน กสทช. กรรมการชดุ เลก็ อกี ๒ ชดุ แบง่ หนา้ ทก่ี นั ปฏบิ ตั หิ นา้ ทใ่ี นแตล่ ะดา้ น อาคารส�านกั งาน กสทช. ในปจั จุบัน ต้งั อย ู่ ณ เลขท ่ี ๘๗ ซอย พหลโยธนิ ๘ (ซอยสายลม) ถนนพหลโยธนิ แขวงสามเสนใน เขต พญาไท กรุงเทพฯ เดิมเป็นส�านักงานคณะกรรมการกิจการ โทรคมนาคมแหง่ ชาติ (สา� นกั งาน กทช.)

๑๙๙ บทบาทหนา้ ท่ี กสทช. บทบาทหนา้ ที่ของคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทศั น์ และกิจการโทรคมนาคมแหง่ ชาติ (กสทช.) ตามพระราชบญั ญตั ิองคก์ รจดั สรรคลน่ื ความถี่ และกาํ กบั การประกอบกิจการวิทยุกระจาย เสียง วิทยุโทรทศั น์ และ กิจการโทรคมนาคม พ.ศ. ๒๕๕๓ และ (ฉบบั ที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๖๐ มี ๕ ประการ ไดแ้ ก่

ความเป็นส่วนตัวและเสรีภาพของบุคคลในการ ๑๔ - ๑๕ ส่ือสารถึงกัน รวมท้ังการสร้างความตระหนักรู้ เก่ียวกับสิทธิขั้นพ้ืนฐานของผู้บริโภค ประโยชน์ ของการใชก้ ารสอื่ สารโทรคมนาคมประเภทตา่ ง ๆ เปน็ ตน้ ภาพท่ี ๒ การตรวจสอบคุณภาพสญั ญาณ ๔.การจดั ใหม้ ีบรกิ ารโทรคมนาคมพืน้ โทรทศั นภ์ าคพืน้ดินในระบบดิจิตอล ฐานโดยท่วั ถงึ และบรกิ ารเพ่ือสงั คม (Universal Service Obligation : USO) เป็นการด�าเนินการเพื่อให้ประชาชนทุกคน รวม ถึงผู้ด้อยโอกาสในสังคมและประชาชนในชนบท ภาพท่ี ๑ กสทช. สรา้ งสมดุล ความเป็ นธรรม ห่างไกล สามารถเข้าถึงบริการโทรคมนาคมพ้ืน ระหว่างประชาชนผูบ้ รโิ ภค หน่วยงานภาครฐั ฐานได้โดยสะดวกในอัตราค่าบริการท่ีเหมาะสม และผูป้ ระกอบการ และมีโอกาสในการเข้าถึงข้อมูลสารสนเทศได้ อย่างเทา่ เทยี มทว่ั ทงั้ ประเทศ เพอ่ื ลดช่องว่างหรอื ความเหลอื่ มลา้� ในการเขา้ ถงึ เทคโนโลยสี ารสนเทศ ๑.การบรหิ ารคล่นื ความถ่ี ภาพท่ี ๓ การดาํเนินการไกล่เกล่ียขอ้ พิพาทใน และการสื่อสารของประชาชน (Digital Divide) กิจการโทรคมนาคมระหว่างผูร้ อ้ งเรียนและผูใ้ ห ้ จดั เกบ็ สว่ นแบง่ รายไดจ้ ากผรู้ บั ใบอนญุ าตประกอบ กสทช. ต้องท�าหน้าที่ในการจัดสรรและบริหาร บริการ กิจการโทรคมนาคมทุกประเภท เข้ากองทุนวิจัย คล่ืนความถี่ ให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อประเทศ และพัฒนากจิ การกระจายเสยี ง กจิ การโทรทศั น์ ชาติและประชาชน จากในอดีตท่ีมีแนวคิดว่า และกจิ การโทรคมนาคมเพอื่ ประโยชนส์ าธารณะ คลื่นความถ่ีเป็นของรัฐและรัฐน�าคล่ืนความถ่ีที่ (กทปส.) มีไปให้สัมปทาน (Concession) แก่เอกชนด้วย เง่ือนไขที่แตกต่างกันออกไป ก็มีการปรับเปลี่ยน เป็นโดยมี กสทช. เป็นองค์กรท่ีท�าหน้าที่ ๕.การส่งเสรมิ และวิจยั การพฒั นา จัดสรรและให้ใบอนุญาตการด�าเนินการตาม พระราชบัญญัติองค์กรจัดสรรคล่ืนความถ่ีและ ท่ีกฎหมายก�าหนด เพ่ือให้เกิดการแข่งขันแบบ ก�ากบั การประกอบกิจการวิทยกุ ระจายเสียงวิทยุ การค้าเสรี (Liberalization) โดยเอกชนที่ได้รับ โทรทศั น์ และกิจการโทรคมนาคม พ.ศ. ๒๕๕๓ ใบอนุญาตจะต้องประกอบกิจการอยู่ภายใต้กฎ หมวด ๔ มาตรา ๕๒ มกี ารก�าหนดใหจ้ ดั ตงั้ เกณฑ์เดียวกันอย่างเสรีและเป็นธรรม (Free & กองทุนวิจัยและพัฒนากิจการกระจายเสียง Fair) กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคม เพื่อ ประโยชนส์ าธารณะ (กองทนุ กทปส.) เป็นกอง ๒.การกาํ กบั ดูแลกิจการส่ือสาร ทุนภายในส�านักงาน กสทช. มีเป้าหมายการ บท ่ีท ๑๑ องค ์กรกาํก ับ ูดแล ท�างานเพ่ือประโยชน์สาธารณะเป็นส�าคัญ มี กสทช. มหี นา้ ทอี่ ยา่ งตอ่ เนอื่ งในการก�ากับดูแลว่า วตั ถุประสงค์หลักเพือ่ การส่งเสรมิ และสนบั สนนุ ผู้ได้รับใบอนุญาตเหล่าน้ันได้น�าคล่ืนความ ให้ประชาชนได้รับบริการอย่างท่ัวถึง ส่งเสริม ความถี่ตามที่ได้รับอนุญาตไปใช้ถูกต้องตาม ชมุ ชนและสนบั สนนุ ผปู้ ระกอบกจิ การบรกิ ารชมุ ชน วัตถุประสงค์ เงื่อนไข หรือหลักเกณฑ์ตามท่ี การวจิ ัยและพฒั นา การพัฒนาบคุ ลากรและการ ก�าหนดไว้ในใบอนุญาตท่ีได้รับไปหรือไม่ โดยสิ่ง คุ้มครองผู้บริโภคกิจการกระจายเสียง กิจการ ส�าคัญก็คือไม่ว่าจะเป็นคล่ืนความถี่ใดก็ตาม โทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคม รวมถึงการ ที่ได้รับจัดสรรไปต้องไม่มีการรบกวนคลน่ื สนับสนุนการด�าเนินงานของกองทุนพัฒนาสื่อ ความถขี่ องกจิ การหรอื หนว่ ยงานตลอดจนผใู้ ชอ้ น่ื ปลอดภัยและสรา้ งสรรค ์ รวมทงั้ การสง่ เสรมิ และ ๆ ไม่ว่าจะเป็นในเรื่องของการขยายโครงข่าย สนับสนุนด้านงบประมาณให้กระทรวงการคลัง ครอบคลุมพ้ืนที่ การใช้งานช่วงคล่ืนความถี่ ภาพท่ี ๔ บริการโทรคมนาคมพืน้ฐานโดยท่วั ถงึ สามารถยืมเงินกองทุนเพ่ือนา� ไปใช้ในกจิ การของ คณุ ภาพในการใหบ้ รกิ าร การใชเ้ ทคโนโลยตี รงตาม และศูนย ์ USO NET รฐั อันเป็นประโยชนส์ าธารณ มาตรฐานที่ก�าหนดให้ใช้ในประเทศไทย รวมถงึ ภารกิจในการตรวจสอบการใชง้ านคล่ืนความถ่ี (Spectrum Monitoring) ว่าในแต่ละพื้นที่น้ันมี ๓.การคุม้ ครองผูบ้ รโิ ภค การใช้คล่ืนความถไ่ี ด้ถูกต้องตามที่กา� หนด มีการ การคุ้มครองผู้บริโภคในกิจการสื่อสารท่ี กสทช. ลักลอบนา� คลนื่ ความถม่ี าใชง้ านโดยทไี่ มไ่ ดร้ บั ก�ากับดูแลอยู่ มุ่งเน้นมิให้ผู้บริโภคถูกเอาเปรียบ อนญุ าต หรือใช้อุปกรณท์ ่ไี ม่ไดม้ าตรฐานหรือไม ่ จากผู้ประกอบกิจการ และการคุ้มครองสิทธิใน

ตอนท่ี ๓ ระบบนิเวศนข์ องประเทศไทย (Thailand Media Ecosystem) ผปู ้ ระกอบการ ผใู ้ ชก้ ฎหมาย และกาํ กบั ดแู ล บทท่ี ๑๒ ความทา้ ทายในการกาํ กบั ดูแล ๒๐๐ ความทา้ ทายในการกาํกบั ดูแล ๔-๕



๒๐๐ ความทา้ ทาย ในการกาํ กบั ดูแล ความทา้ ทายในการกาํ กบั ดูแลเทคโนโลยีจดั การขอ้ มูลขนาดใหญ่จาํ นวนมหาศาล (Big Data) การทาํ เหมอื ง ขอ้ มูล (Data Mining) ส่ือสงั คมออนไลน์ (Social Media),อาชญากรรมทางคอมพิวเตอร ์ (Cyber Crime) สงครามไซเบอร ์ (Cyber Warfare) โลกเสมอื นจรงิ (Virtual World) โดรน (Drone) และ Blockchain นนั้ ไดแ้ ก่ การออกกฎระเบยี บขอ้ บงั คบั และกฎหมายเพื่อควบคมุ ดแู ลในเรอ่ื งดงั กลา่ วขา้ งตน้ นนั้ อยใู่ นหนา้ ทค่ี วาม รบั ผิดชอบจากหน่วยงานหลายหน่วยงาน ไม่ใชอ่ งคก์ รใดองคก์ รหนึ่ง และในบางกรณีอาจตอ้ งอาศยั ความ รว่ มมอื จากหลาย ๆ หน่วยงานเขา้ มาเกี่ยวขอ้ ง

๑๔ - ๑๕ ภาพท่ี ๑ ภาพท่ี ๒ แม้จะเป็นทช่ี ัดเจนวา่ เทคโนโลยีดจิ ทิ ลั จะนา� มาซ่ึงการ ทง้ั หมด เพราะทุก ๆ จุดท่ีมีการเชือ่ มตอ่ จะเปน็ จุดเสีย่ งให้ถกู โจมตี เปลี่ยนแปลงอยา่ งถอนรากถอนโคนในหลายอตุ สาหกรรมภายใน ไซเบอร์ได้เสมอ ดังน้ันหน้าท่ีการลดความเส่ียงและลดผลกระทบ ๑๐ ปขี า้ งหน้าน ้ี แต่กม็ ีความทา้ ทายอน่ื ๆ อกี มากทตี่ อ้ งเผชญิ เช่น การโจมต ี การเปลยี่ นแปลงของความคาดหวงั ของลกู คา้ การเปลย่ี นแปลงทาง วัฒนธรรม กฎระเบียบท่ีล้าสมัย และการพัฒนาทักษะแรงงานที่ โดรน (Drone) ท่วั โลกก�าลังเฝ้าติดตามการพัฒนาเทคโนโลยี เหมาะสม ดงั นัน้ ผนู้ า� อตุ สาหกรรมและผ้นู า� รฐั บาลควรตระหนกั ถึง โดรน อย่างจรงิ จัง และสร้างและการขยายธรุ กจิ เชงิ พาณชิ ยเ์ กยี่ ว ความทา้ ทายท่เี กิดขึ้นและหาทางรับมือใหท้ นั เวลาเพื่อใหเ้ กดิ กบั โดรน ซงึ่ ตระหนกั ถงึ ศกั ยภาพและตระหนกั ถงึ ความเสย่ี งตา่ ง ๆ ประโยชนต์ อ่ สงั คมและเศรษฐกจิ อยา่ งเชน่ ในกรณขี อง ขอ้ มลู ขนาด โดยการค้นหาความสมดุลท่เี หมาะสม ใหญ ่ (Big Data) การดา� เนนิ การเกยี่ วกบั โดรนจา� เปน็ ตอ้ งเปน็ ไปตามขอ้ จา� กดั ทาง ขอ้ มูลขนาดใหญ่ (Big Data) ภูมิศาสตร์ที่ก�าหนดโดยหน่วยงานก�ากับดูแลทางอากาศ ซ่ึงการ ด�าเนินการดังกล่าวควรได้รับอนุญาต และเหตุการณ์และสิ่งท่ีเกิด หนว่ ยงานก�ากบั ดแู ลตา่ ง ๆ ท่เี กี่ยวขอ้ ง จะตอ้ งปรับปรุงพัฒนากฎ ขน้ึ ท้งั หมดจะถูกรายงานผ่านช่องทางทเี่ หมาะสม ผู้ด�าเนินการควร ระเบียบให้มีความทนั สมัยภายใต้การเปล่ียนแปลงของระบบนเิ วศ สรา้ งเทย่ี วบนิ ใหส้ อดคลอ้ งกบั เงอ่ื นไขทหี่ นว่ ยงานกา� กบั ดแู ลกา� หนด ในอตุ สาหกรรมทเี่ กย่ี วขอ้ ง เพอ่ื ใหป้ ระชาชนในทกุ ภาคสว่ นสามารถ ซงึ่ ไดแ้ ก ่ ระยะหา่ งจากผ้ใู ชร้ ายอืน่ ๆ บนท้องฟา้ รวมถึงนกั บนิ โด ใช ้ Big Data ทภี่ าครฐั เตรยี มไวใ้ ห ้ ไดอ้ ยา่ งมปี ระสทิ ธผิ ล และหนว่ ย รน และจะตอ้ งมรี ะดบั ความสงู ระยะเวลา และขอบขา่ ยในการมอง งานภาครฐั ตา่ ง ๆ สามารถใชข้ ้อมูลรว่ มกันได้อย่างมีประสทิ ธภิ าพ เห็นท่ีจะต้องสัมพันธ์กัน และต้องเคารพต่อความเป็นส่วนตัวของ บคุ คลอนื่ สดุ ทา้ ยควรจะตอ้ งปฏบิ ตั ติ ามขอ้ กา� หนดในการใชง้ านคลนื่ รัฐบาลมคี วามท้าทายอย่างมากท่จี ะตอ้ งปรบั ตัวให้องค์กรภาค ความถ่ีและในการจัดเก็บขอ้ มูล รฐั เป็นส่วนหน่ึงของระบบนเิ วศอยา่ งกลมกลืน และจะตอ้ งไม่เปน็ ผู้ สรา้ งอปุ สรรคใหเ้ กดิ ขน้ึ ในการสร้างระบบ Big Data Analytics ดัง บท ่ีท ๑๒ ความท ้าทายในการกาํก ับ ูดแล นนั้ เจา้ หนา้ ทภี่ าครฐั จะตอ้ งปรบั mindset ในการเขา้ รว่ มกบั ทกุ ภาค ส่วนในลักษณะพันธมิตร (partnership) ให้ได้ ความปลอดภยั ไซเบอร(์ Cybersecurity) แนวทางการด�าเนนิ การมี ๓ ข้อดังน้ี ๑. เปล่ียนแนวความคิดท่ีพยายามสร้างก�าแพงกันไม่ให้แฮกเกอร์ เข้ามาในระบบ (Blocking Concept) เพราะเหล่าแฮกเกอรจ์ ะหา ชอ่ งวา่ งของกา� แพงเพ่ือเจาะเข้ามาได้ในท่สี ุด ดงั นนั้ จึงควรจะหาวธิ ี การตรวจสอบและตอบโตก้ บั บุคคลเหลา่ น้ีแทน รวมทั้งมมี าตรการ เตือนภัยหรือบรรเทาผลกระทบจากการโจมตเี หลา่ นี้ ๒. วิเคราะห์ข้อมูลในส่วนที่มีความส�าคัญและส่งผลกระทบอย่าง รนุ แรง และน�าข้อมูลในสว่ นนไี้ ปเก็บรกั ษาไวท้ ่ีมีความปลอดภยั สูง มีกระบวนการสามารถกู้คืนกลับมาใช้ได้ ข้อมูลเหล่านี้จะท�าให้ โครงสรา้ งพน้ื ฐานทสี่ า� คญั สามารถกลบั มาใหบ้ รกิ ารไดอ้ ยา่ งตอ่ เนอื่ ง ๓. การสร้างความตระหนักรู้ (Awareness) ให้กับผู้เก่ียวข้อง