Important Announcement
PubHTML5 Scheduled Server Maintenance on (GMT) Sunday, June 26th, 2:00 am - 8:00 am.
PubHTML5 site will be inoperative during the times indicated!

Home Explore LỊCH SỬ THẾ GIỚI CỔ ĐẠI - LƯƠNG NINH Chủ biên

LỊCH SỬ THẾ GIỚI CỔ ĐẠI - LƯƠNG NINH Chủ biên

Published by Nguyễn Kim Ngân, 2022-09-28 13:45:19

Description: LỊCH SỬ THẾ GIỚI CỔ ĐẠI - LƯƠNG NINH Chủ biên

Search

Read the Text Version

["\u0110i\u1ec1u 49 : - N\u1ebfu d\u00e2n t\u1ef1 do vay b\u1ea1c c\u1ee7a tamca v\u00e0 giao cho tamca ru\u1ed9ng c\u00f3 th\u1ec3 tr\u1ed3ng l\u00faa ho\u1eb7c ru\u1ed9ng c\u00f3 th\u1ec3 tr\u1ed3ng v\u1eebng v\u00e0 n\u00f3i v\u1edbi Uimca r\u1eb1ng : \\\"Ru\u1ed9ng n\u00e0y \u0111o \u00f4ng \u01b0\u1ed3ng l\u00faa ho\u1eb7c v\u1eebng tr\u00ean ru\u1ed9ng, do \u00f4ng thu ho\u1ea1ch\\\". N\u1ebfu n\u1ed3ng d\u00e2n(1) tr\u1ed3ng l\u00faa ho\u1eb7c v\u1eebng tr\u00ean ru\u1ed9ng th\u00ec khi Uiu ho\u1ea1ch th\u00f3c ho\u1eb7c v\u1eebng tr\u00f4n ru\u1ed9ng l\u00e0 thu\u1ed9c v\u1ebb ch\u1ee7 ru\u1ed9ng, nh\u01b0ng ph\u1ea3i n\u1ed9p th\u00f3c cho tamca \u0111\u1ec1 b\u00f9 v\u00e0o s\u1ed1 b\u1ea1c \u0111\u0103 vay v\u00e0 l\u1ee3i t\u1ee9c, nh\u1eefng t\u1ed5n ph\u00ed c\u1ee7a tamca \u0111a tr\u1ea3 khi c\u00e0y ru\u1ed9ng. \u0110i\u1ec1u 50 - N\u1ebfu \u0111\u00e1m ru\u1ed9ng m\u00e0 ng\u01b0\u1eddi n\u00e0y \u0111em l\u00e0m v\u1eadt b\u1ea3o \u0111\u1ea3m \u0111\u1ec3 vay n\u1ee3 \u0111\u0103 tr\u1ed3ng l\u00faa ho\u1eb7c \u01b0\u1ed3ng v\u1eebng, th\u00ec s\u1ed1 th\u00f3c ho\u1eb7c v\u1eebng thu ho\u1ea1ch \u0111\u01b0\u1ee3c l\u00e0 thu\u1ed9c v\u1ebb ch\u1ee7 ru\u1ed9ng v\u00e0 ph\u1ea3i d\u00f9ng b\u1ea1c \u0111\u1ec3 tr\u1ea3 v\u1ed1n v\u00e0 l\u00e3i cho tamca. \u0110i\u1ec1u 51 - N\u1ebfu ng\u01b0\u1eddi n\u00e0y kh\u00f4ng c\u00f3 b\u1ea1c \u0111\u1ed5 tr\u1ea3 th\u00ec c\u00f3 th\u1ec3 d\u00f9ng th\u00f3c ho\u1eb7c v\u1eebng c\u0103n c\u1ee9 theo gi\u00e1 quy \u0111\u1ecbnh c\u1ee7a nh\u00e0 vua n\u1ed9p cho tamca \u0111\u1ec3 \u01b0\u1ea3 s\u1ed1 b\u1ea1c \u0111a vay v\u00e0 l\u1ee3i t\u1ee9c. \u0110i\u1ec1u 52 - N\u1ebfu n\u00f4ng d\u00e2n c\u1ee7a tamca kh\u00f4ng tr\u1ed3ng l\u00faa ho\u1eb7c v\u1eebng tr\u00ean \u0111\u00e1m ru\u1ed9ng \u0111\u00f3 th\u00ec gi\u1ea5y giao k\u00e8o c\u0169ng kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c thay \u0111\u1ed5i. \u0110i\u1ec1u 53 - N\u1ebfu d\u00e2n t\u1ef1 do l\u01b0\u1eddi bi\u1ebfng kh\u1ed3ng ch\u1ecbu c\u1ee7ng c\u1ed1 \u0111\u00ea \u0111\u1eadp b\u00ean ru\u1ed9ng c\u1ee7a m\u00ecnh, do \u0111\u00f3 \u0111\u00ea \u0111\u1eadp b\u1ecb v\u1edf, n\u01b0\u1edbc ng\u1eadp ru\u1ed9ng \u0111\u1ea5t, c\u1ea3y c\u1ea5y (c\u1ee7a c\u00f4ng x\u00e3), \u01b0\u00f9 ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n t\u1ef1 do c\u00f3 \u0111\u00ea \u0111\u1eadp b\u1ecb v\u1ee1 \u0111\u00f3 ph\u1ea3i b\u1ed3i th\u01b0\u1eddng s\u1ed1 hoa m\u00e0u \u0111\u00f3 \u0111\u00e3 b\u1ecb thi\u1ec7t h\u1ea1i. \u0110i\u1ec1u 54 : - N\u1ebfu ng\u01b0\u1eddi n\u00e0y kh\u00f4ng th\u1ec3 b\u1ed3i th\u01b0\u1eddng \u0111\u01b0\u1ee3c b\u1ea3n th\u00e2n ng\u01b0\u1eddi n\u00e0y c\u00f9ng v\u1edbi t\u00e0i s\u1ea3n ph\u1ea3i \u0111em b\u00e1n l\u1ea5y b\u1ea1c \u0111\u1ebb chia cho nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi c\u00f3 ru\u1ed9ng b\u1ecb n\u01b0\u1edbc ph\u00e1 ho\u1ea1i m\u1ea5t hoa m\u00e0u. \u0110i\u1ec1u 55 - N\u1ebfu d\u00e2n t\u1ef1 do m\u1edf c\u1ed1ng c\u1ee7a m\u00ecnh, kh\u00f4ng c\u1ea9n th\u1eadn l\u00e0m ng\u1eadp ru\u1ed9ng c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi b\u00f4n c\u1ea1nh, th\u00ec ng\u01b0\u1eddi n\u00e0y ph\u1ea3i c\u0103n c\u1ee9 theo khu v\u1ef1c b\u00f4n c\u1ea1nh \u0111\u1ebb \u0111\u1ec1n th\u00f3c. \u0110i\u1ec1u 56 - N\u1ebfu d\u00e2n t\u1ef1 do th\u00e1o n\u01b0\u1edbc l\u00e0m n\u01b0\u1edbc ng\u1eadp ru\u1ed9ng \u0111\u00e3 gieo tr\u1ed3ng c\u1ee7a ngu\u1eebi b\u00ean c\u1ea1nh, th\u00ec ng\u01b0\u1eddi n\u00e0y ph\u1ea3i \u0111\u1ebbn th\u00f3c c\u1ee9 m\u1ed7i bua l\u00e0 10 guru. \u0110i\u1ec1u 57 - N\u1ebfu ng\u01b0\u1eddi ch\u00e1n s\u00fac v\u1eadt ch\u01b0a th\u01b0\u01a1ng l\u01b0\u1ee3ng v\u1edbi ch\u1ee7 ru\u1ed9ng v\u1ebb vi\u1ec7c cho c\u1eebu \u0103n c\u1ecf, ch\u01b0a b\u00e1o cho ch\u1ee7 ru\u1ed9ng m\u00e0 ch\u0103n c\u1eebu \\\"\u1edf\\\" ru\u1ed9ng, th\u00ec ch\u1ee7 ru\u1ed9ng \u0111\u01b0\u1ee3c g\u1eb7\u00ed \u0111\u00e1m ru\u1ed9ng c\u1ee7a m\u00ecnh, ngo\u00e0i ra ng\u01b0\u1eddi ch\u0103n s\u00fac v\u1eadt kh\u00f4ng b\u00e1o v\u1edbi ch\u1ee7 ru\u1ed9ng m\u00e0 ch\u0103n c\u1eebu \u0103n \u1edf ru\u1ed9ng \u1ea5y ph\u1ea3i \u0111\u1ec1n th\u00f3c cho ch\u1ee7 ru\u1ed9ng c\u1ee9 m\u1ed7i bua l\u00e0 20 guru. \u0110i\u1ec1u 58 - Sau khi r\u1eddi kh\u1ecfi m\u1ee5c tr\u01b0\u1eddng m\u00e0 c\u1ea3 \u0111\u00e0n s\u00fac v\u1eadt b\u1ecb b\u1eaft gi\u1eef l\u1ea1itrong c\u1eeda th\u00e0nh, n\u1ebfu ng\u01b0\u1eddi ch\u0103n s\u00fac v\u1eadt v\u1eabn th\u1ea3 c\u1eebu \u1edf ru\u1ed9ng v\u00e0 cho c\u1eebu \u0103n \u1edf ru\u1ed9ng, th\u00ec ng\u01b0\u1eddi ch\u0103n c\u1eebu ph\u1ea3i \u01b0\u00f4ng coi \u0111\u00e1m ru\u1ed9ng m\u00ecnh \u0111a cho c\u1eebu \u0103n, \u0111\u1ebfn khi thu ho\u1ea1ch ph\u1ea3i \u0111\u1ec1n cho ch\u1ee7 ru\u1ed9ng c\u1ee9 m\u1ed7i bua \u1ec9\u00e0 60 guru th\u00f3c. \u0110i\u1ec1u 59 - N\u1ebfu d\u00e2n t\u1ef1 do ch\u1eb7t c\u00e2y c\u1ed1i trong v\u01b0\u1eddn c\u1ee7a d\u00e2n t\u1ef1 do in\u00e0kh\u00f4ng b\u00e1o cho ch\u1ee7 v\u01b0\u1eddn bi\u1ebft th\u00ec ph\u1ea3i \u0111\u1ebbn 1\/2 mina b\u1ea1c. \u0110i\u1ec1u 60 - N\u1ebfu d\u00e2n t\u1ef1 do \u0111em ru\u1ed9ng \u0111\u1ea5t giao cho ng\u01b0\u1eddi tr\u1ed3ng v\u01b0\u1eddn \u0111\u1ec3 l\u00e0m v\u01b0\u1eddn tr\u1ed3ng c\u00e2y \u0103n qu\u1ea3 m\u00e0 ng\u01b0\u1eddi tr\u1ecfng v\u01b0\u1eddn tr\u1ed3ng th\u00e0nh v\u01b0\u1eddn c\u00e2y \u0103ii qu\u1ea3 trong v\u00f2ng 4 n\u0103m, th\u00ec \u0111\u1ebfn n\u0103m th\u1ee9 5, ch\u1ee7 v\u01b0\u1eddn v\u00e0 ng\u01b0\u1eddi tr\u1ed3ng v\u01b0\u1eddn chia \u0111\u00eau nhai\/ ch\u1ee7 v\u01b0\u1eddn \u0111\u01b0\u1ee3c ch\u1ecdn tr\u01b0\u1edbc ph\u1ea7n c\u1ee7a m\u00ecnh. (1) N\u00f4ng d\u00e2n : N\u00f4ng d\u00e2n \u1edf \u0111\u00e2y c\u0169ng nh\u01b0 \u1edf \u0111i\u1ec1u 52, ch\u1ec9 n\u00f4ng dan v\u00e0 tamca thu\u00ea \u0111\u1ebb c\u00e0y ru\u1ed9ng ho\u1eb7c ng\u01b0\u1eddi n\u00f4ng d\u00e2n \u0111\u00e3 g\u00e1n ru\u1ed9ng cho tamca sau l\u1ea1i l\u0129nh canh \u0111\u00e1m ru\u1ed9ng \u0111\u00f3. (2) \u0110i\u1ec1u n\u00e0y \u00fd n\u00f3i \u0111\u1ebfn \u0111\u00e1m ru\u1ed9ng n\u00e0y kh\u00f4ng c\u00e0y c\u1ea5y th\u00ec tr\u00e1ch nhi\u1ec7m thu\u1ed9c v\u1ec1 tamca, do \u0111\u00f3 gi\u1ea5y giao k\u00e8o gi\u1eefa ng\u01b0\u1eddi vay n\u1ee3 v\u00e0 tamca kh\u00f4ng v\u00ec v\u1eady m\u00e0 thay \u0111\u1ed5i 250","\u0110 i\u1ec1u 63 - N\u1ebfu \u0111\u1ecf l\u00e0 \u0111\u1ea5t hoang, th\u00ec ng\u01b0\u1eddi n\u00e0y ph\u1ea3i s\u1eeda sang l\u1ea1i \u0111\u1ea5t r\u1ed3i \u01b0\u1ea3 l\u1ea1i cho ch\u1ee7 ru\u1ed9ng v\u00e0 ph\u1ea3i \u0111\u1ed3n th\u00f3c cho ch\u1ee7 ru\u1ed9ng c\u1ee9 m\u1ed7i n\u0103m m\u1ed7i bua l\u00e0 10 guru. \u0110i\u1ec1u 64 - N\u1ebfu d\u00e2n t\u1ef1 do \u0111em v\u01b0<>ii giao cho ng\u01b0\u1eddi tr\u1ed3ng v\u01b0\u1eddn \u01b0\u1ed3ng c\u00e2y ch\u00e0 l\u00e0 th\u00ec ng\u01b0\u1eddi \u01b0\u1ed3ng v\u01b0\u1eddn ph\u1ea3i n\u1ed9p 2\/3 s\u1ed1 thu ho\u1ea1ch trong v\u01b0\u1eddn m\u00e0 m\u00ecnh qu\u1ea3n l\u00ed cho ch\u1ee7 v\u01b0\u1eddn, c\u00f2n m\u00ecnh \u0111\u01b0\u1ee3c 1\/3. \u0110i\u1ec1u 66 - N\u1ebfu d\u00e2n t\u1ef1 do vay ti\u1ec1n c\u1ee7a tamca, tamca \u0111\u1ebfn \u0111\u00f2i n\u1ee3, m\u00e0 ng\u01b0\u1eddi n\u00e0y kh\u00f4ng c\u00f3 g\u00ec \u0111\u1ec3 tr\u1ea3 do \u0111\u00f3 \u0111em v\u01b0\u1eddn qu\u1ea3 m\u00ecnh \u0111a tr\u1ed3ng cho tamca v\u00e0 n\u00f3i v\u1edbi tamca r\u1eb1ng \\\"Xin \u00f4ng l\u1ea5y s\u1ed1 ch\u00e0 l\u00e0 \u1edf trong v\u01b0\u1eddn \u0111\u1ebb tr\u1eeb n\u1ee3 cho \u00f4ng\\\" th\u00ec ng\u01b0\u1eddi tamca n\u00e0y kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u1eadn - Ch\u00e0 l\u00e0 \u1edf \u01b0ong v\u01b0\u1eddn ch\u1ec9 do ch\u1ee7 v\u01b0\u1eddn thu ho\u1ea1ch, v\u00e0 theo quy \u0111\u1ecbnh trong gi\u1ea5y giao k\u00e8o, \u01b0 \u1ea3 b\u1ea1c V\u1ed0I\u00cc v\u00e0 l\u00e3i cho Uunca, s\u1ed1 ch\u00e0 l\u00e0 trong v\u01b0\u1eddn c\u00f2n l\u1ea1i v\u1eabn thu\u1ed9c quy\u1ec1n s\u1edf h\u1eefu c\u1ee7a ch\u1ee7 v\u01b0\u1eddn. \u0110 i\u1ec1u 89 - N\u1ebfu tamca cho vay th\u00f3c ho\u1eb7c b\u1ea1c l\u1ea5y l\u00e3i, th\u00ec m\u1ed7i guru (c\u00f3 th\u1ec3 l\u00e1y l\u1ea1i 100 ca(1) th\u00f3c. N\u1ebfu cho vay b\u1ea1c tr\u1eafng th\u00ec m\u1ed7i x ik h \u01a1 ^ b\u1ea1c c\u00f3 th\u1ec3 l\u1ea5yl\u1ea1i 1\/6 v\u00e0 6 s\u00eaun(2). \u0110i\u1ec1u 90 - N\u1ebfu d\u00e2n t\u1ef1 do m\u00e1c n\u1ee3 c\u00f3 l\u00e3i, nh\u01b0ng kh\u00f4ng c\u00f3 b\u1ea1c \u01b0\u1eafng \u0111\u1ec3 \u01b0\u1ea3 n\u1ee3 m\u00e0 ch\u1ec9 c\u00f3 Ui\u00f3c, th\u00ec theo quy \u0111\u1ecbnh c\u1ee7a vua,tamca ch\u1ec9 \u0111\u01b0\u1ee3c t\u00ednh m\u1ed7i guru l\u00e0 100 ca, v\u00e0 l\u1ea5y th\u00f3c \u0111\u1ec3 tr\u1ea3 l\u00e3i. \u0110i\u1ec1u 91 - N\u1ebfu tamca kh\u00f4ng tu\u00e2n theo quy \u0111\u1ecbnh l\u00e0 th\u00f3c th\u00ec m\u1ed7i guru l\u1ea5y l\u1ea1i 100 ca, b\u1ea1c tr\u1eafng th\u00ec m\u1ed7i xikh\u01a1 l\u1ea5y l\u1ea1i 1\/6 xikh\u01a1 v\u00e0 6 s\u00eaun m\u00e0 t\u0103ng th\u00eam l\u1ee3i t\u1ee9c th\u00ec ng\u01b0\u1eddi n\u00e0y b\u1ecb m\u1ea5t v\u1eadt \u0111a cho vay. \u0110 i\u1ec1u 101 - N\u1ebfu kh\u00f4ng thu \u0111\u01b0\u1ee3c l\u1ee3i \u1edf n\u01a1i \u0111\u1ebfn th\u00ec samenlum(3) ph\u1ea3i tr\u1ea3 l\u1ea1i g\u1ea5p b\u1ed9i cho tamca s\u1ed1 b\u1ea1c \u0111\u00e3 nh\u1eadn. \u0110 i\u1ec1u 102 - N\u1ebfu tamca cho samenlum vay b\u1ea1c m\u00e0 kh\u00f4ng l\u1ea5y l\u00e3i m\u00e0 samenlum b\u1ecb thi\u1ec7t h\u1ea1i \u1edf n\u01a1i \u0111\u1ebfn (bu\u00f4n b\u00e1n), th\u00ec ng\u01b0\u1eddi n\u00e0y ph\u1ea3i tr\u1ea3 l\u1ea1i to\u00e0n b\u1ed9 s\u1ed1 v\u1ed1n cho tamca. \u0110 i\u1ec1u 103 - N\u1ebfu gi\u1eefa \u0111\u01b0\u1eddng b\u1ecb gi\u1eb7c cu\u1ee9p m\u1ea5t t\u1ea5t c\u1ea3 c\u00e1c th\u1ee9 \u0111ang chuy\u1ec3n \u0111i \u00fa\u00fa samenlum ph\u1ea3i th\u1ebb tr\u01b0\u1edbc th\u00e2n, v\u00e0 \u0111\u01b0\u1ee3c mi\u1ec5n kh\u00f4ng ph\u1ea3i b\u1ed3i th\u01b0\u1eddng. \u0110 i\u1ec1u 104 - N\u1ebfu tainca giao cho samenlum b\u00e1n th\u00f3c, l\u1ed3ng c\u1eebu, d\u00e2u, ho\u1eb7c b\u1ea5t c\u1ee9 th\u1ee9 g\u00ec kh\u00e1c, th\u00ec samenlum ph\u1ea3i k\u1ebft to\u00e1n s\u1ed1 b\u1ea1c \u0111\u00e3 trao l\u1ea1i cho tai\u0129ica. Samenlum l\u1ea5y ch\u1ee9ng t\u1eeb c\u00f3 \u0111\u00f3ng d\u1ea5u v\u1ebb s\u1ed1 b\u1ea1c m\u00e0 m\u00ecnh giao cho tamca. \u0110 i\u1ec1u 105 - N\u1ebfu samenlum quen l\u1ea5y ch\u1ee9ng t\u1eeb c\u00f3 \u0111\u00f3ng d\u1ea5u v\u1ebb s\u1ed1 b\u1ea1c m\u00ecnh \u0111a n\u1ed9p cho tamca, Lh\u00ec s\u1ed1 b\u1ea1c kh\u00f4ng c\u00f3 ch\u1ee9ng t\u1eeb c\u00f3 \u0111\u00f3ng d\u1ea5u \u0111\u00f3 kh\u00f4ng \u0111u\u1ef1c t\u00ednh n\u1ee3. \u0110i\u1ec1u 106 - N\u1ebfu sau khi samenlum \u00e1\u1ec9\u00ed nh\u1eadn b\u1ea1c \u1edf tamca r\u1ed3i m\u00e0 tru\u1ee9c m\u1eb7t tamca ki\u00ean quy\u1ebft kh\u00f4ng Ui\u1eeba nh\u1eadn, \u01af1\u00cc tamca ph\u1ea3i ch\u1ee9ng Ih\u1ef1c vi\u1ec7c samenlum \u0111a nh\u1eadn b\u1ea1c tr\u01b0\u1edbc th\u00e2n v\u00e0 ng\u01b0\u1eddi l\u00e0m ch\u1ee9ng c\u00f2n samenlum th\u00ec ph\u1ea3i \u01b0\u1ea3 l\u1ea1i g\u1ea5p 3 l\u1ea7n s\u1ed1 b\u1ea1c m\u00e0 m\u00ecnh \u0111\u00e0 nh\u1eadn c\u1ee7a tamca. (1) 1 ca = 0,400 l\u00edt \u0111\u1ebfn 0,800 l\u00edt (2) 1 xikh\u01a1 = 8 cm3 4 = 180 s\u00eaun 1 s\u00eaun b\u1eb1ng kho\u1ea3ng 0,05 cm3 (3) Samenlum : nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi ng\u01b0\u1eddi bu\u00f4n chuy\u00ean ph\u1ee5c v\u1ee5 cho tamca. 251","\u0110i\u1ec1u 107 - N\u1ebfu tamca g\u1eedi cho samenlum v\u1eadt g\u00ec v\u00e0 samenlum \u0111a tr\u1ea3 l\u1ea1i cho tainca t\u1ea5t c\u1ea3 nh\u1eefng tli\u1ee9 m\u00e0 tamca giao cho m\u00ecnh nh\u01b0ng tamca kh\u00f4ng th\u1eeba nh\u1eadn l\u00e0 \u0111a l\u1ea5y l\u1ea1i nh\u1eefng v\u1eadt m\u00e0 samenlum tr\u1ea3 l\u1ea1i, th\u00ec ng\u01b0\u1eddi samenlum n\u00e0y ph\u1ea3i v\u1ea1ch m\u1eb7t tamca ir\u01b0\u1edbc th\u1ea7n, v\u00e0 ng\u01b0\u1eddi l\u00e0m ch\u1ee9ng, c\u00f2n tamca tli\u00ec v\u00ec vi\u1ec7c \u0111\u1ed3i co v\u1edbi samenlum ina ph\u1ea3i tr\u1ea3 l\u1ea1i g\u1ea5p 6 l\u1ea7n t\u1ea5t c\u1ea3 c\u00e1c th\u1ee9 m\u00e0 m\u00ecnh \u0111\u00e3 l\u1ea5y l\u1ea1i. \u0110i\u1ec1u 108 - N\u1ebfu m\u1ee5 h\u00e0ng r\u01b0\u1ee3u kh\u00f4ng ch\u1ecbu l\u1ea5y th\u00f3c khi b\u00e1n r\u01b0\u1ee3u xik\u00eara(1) m\u00e0 l\u1ea1i d\u00f9ng c\u00e2n gi\u1ea3 \u0111\u1ec3 l\u1ea5y b\u1ea1c v\u00e0 s\u1ed1 l\u01b0\u1ee3ng r\u01b0\u1ee3u xik\u00eara quy \u0111\u1ecbnh l\u1ea1i th\u1ea5p h\u01a1n s\u1ed1 l\u01b0\u1ee3ng th\u00f3c quy \u0111\u1ecbnh th\u00ec m\u1ee5 h\u00e0ng r\u01b0\u1ee3u \u0111\u00f3 b\u1ecb t\u1ed1 gi\u00e1c v\u00e0 b\u1ecb n\u00e9m v\u00e0o l\u1ee9a. \u0110i\u1ec1u 109 - N\u1ebfu t\u00f9 t\u1ee5 t\u1eadp \u1edf nh\u00e0 m\u1ee5 h\u00e0ng r\u01b0\u1ee3u, m\u00e0 m\u1ee5 h\u00e0ng r\u01b0\u1ee3u kh\u00f4ng b\u00e1o \u0111\u1ec3 b\u1eaft nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi t\u00f9 \u0111\u00f3 gi\u1ea3i \u0111\u1ebfn cung \u0111\u00ecnh th\u00ec m\u1ee5 h\u00e0ng r\u01b0\u1ee3u \u0111\u00f3 b\u1ecb x\u1eed t\u1eed. \u0110i\u1ec1u 110 - N\u1ebfu v\u1ee3 th\u1ea7n ho\u1eb7c ch\u1ecb c\u1ee7a th\u1ea7n(2) kh\u00f4ng \u1edf trong nh\u00e0 t\u00f9, m\u00e0 l\u1ea1i m\u1edf qu\u00e1n r\u01b0\u1ee3u ho\u1eb7c v\u00e0o qu\u00e1n r\u01b0\u1ee3u c\u00f4ng th\u00ec ng\u01b0\u1eddi ph\u1ee5 n\u1eef t\u1ef1 do \u0111\u00f3 s\u1ebd b\u1ecb thi\u00eau ch\u1ebft. \u0110i\u1ec1u 111 - N\u1ebfu mua h\u00e0ng r\u01b0\u1ee3u b\u00e1n ch\u1ecbu 60 ca r\u01b0\u1ee3u, \u0111\u1ebfn m\u00f9a thu ho\u1ea1ch s\u1ebd \u0111\u01b0\u1ee3c l\u1ea5y 60 ca th\u00f3c. \u0110i\u1ec1u 112 - N\u1ebfu d\u00e2n t\u1ef1 do tr\u00f4n \u0111\u01b0\u1eddng \u0111i nh\u1edd m\u1ed9t d\u00e2n t\u1ef1 do kh\u00e1c chuy\u00ean ch\u1edf gi\u00fap b\u1ea1c v\u00e0ng \u0111\u00e1 qu\u00fd ho\u1eb7c nh\u1eefng c\u1ee7a c\u1ea3i (kh\u00e1c) c\u1ee7a m\u00ecnh, m\u00e0 ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n t\u1ef1 do n\u00e0y kh\u00f4ng \u0111ua nh\u1eefng v\u1eadt \u0111\u01b0\u1ee3c g\u1eedi \u0111\u1ebfn n\u01a1i \u0111\u1ebfn ch\u1ed1n, m\u00e0 chi\u1ebfm h\u1eefu c\u00e1c th\u1ee9 \u0111\u00f3, th\u00ec ng\u01b0\u1eddi g\u1eedi c\u1ee7a ph\u1ea3i t\u1ed1 c\u00e1o t\u1ed9i kh\u00f4ng giao l\u1ea1i nh\u1eefng v\u1eadt \u0111\u00e3 g\u1eedi c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi kia. Ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n t\u1ef1 do \u0111\u00f3 ph\u1ea3i b\u1ed3i th\u01b0\u1eddng g\u1ea5p 5 l\u00e2n to\u00e0n b\u1ed9 s\u1ed1 c\u1ee7a c\u1ea3i \u0111\u0103 giao cho I\u0129i\u00ecnh. \u0110i\u1ec1u 113 - N\u1ebfu ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n t\u1ef1 do cho m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n t\u1ef1 do kh\u00e1c vay th\u00f3c ho\u1eb7c b\u1ea1c, kh\u00f4ng b\u00e1o cho ng\u01b0\u1eddi ch\u1ee7 c\u00f3 \u01af1\u00d3C t\u1ef1 ti\u1ec7n \u0111\u1ebfn l\u1ea5y th\u00f3c \u1edf \u01b0ong kho ho\u1eb7c \u01b0\u00f4n s\u00e2n th\u00f3c, th\u00ec ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n t\u1ef1 do \u0111\u00f3 s\u1ebd b\u1ecb t\u1ed1 c\u00e1o v\u1ebb vi\u1ec7c kh\u00f4ng b\u00e1o cho ch\u1ee7 c\u00f3 th\u00f3c m\u00e0 t\u1ef1 ti\u1ec7n l\u1ea5y th\u00f3c \u1edf \u01b0ong kho ho\u1eb7c \u01b0\u00ean s\u00e2n. Ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ed1 ph\u1ea3i tr\u1ea3 l\u1ea1i to\u00e0n b\u1ed9 s\u1ed1 th\u00f3c v\u00e0 m\u1ea5t to\u00e0n b\u1ed9 (s\u1ed1 n\u1ee3). \u0110 i\u1ec1u 114 - N\u1ebfu d\u00e2n t\u1ef1 do kh\u00f4ng ph\u1ea3i l\u00e0 ch\u1ee7 n\u1ee3 v\u1ebb th\u00f3c ho\u1eb7c b\u1ea1c c\u1ee7a m\u1ed9t d\u00e2n t\u1ef1 do kh\u00e1c m\u00e0 gi\u1eef con tin c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi kia th\u00ec ng\u01b0\u1eddi n\u00e0y ph\u1ea3i b\u1ed3i th\u01b0\u1eddng c\u1ee9 m\u1ed7i ng\u01b0\u1eddi l\u00e0 con tin l\u00e0 1\/3 mina b\u1ea1c. \u0110 i\u1ec1u 115 - N\u1ebfu d\u00e2n t\u1ef1 do l\u00e0 ch\u1ee7 n\u1ee3 c\u1ee7a m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n t\u1ef1 do kh\u00e1c, v\u00e0 gi\u1eef con tin c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi n\u00e0y, m\u00e0 ng\u01b0\u1eddi l\u00e0m con tin v\u00ec s\u1ed1 m\u1ec7nh m\u00e0 ch\u1ebft \u1edf nh\u00e0 ng\u01b0\u1eddi gi\u1eef m\u00ecnh l\u00e0m con tin, th\u00ec vi\u1ec7c \u0111\u1ecf kh\u1ed1ng lli\u1ec3 l\u00e0m c\u0103n c\u1ee9 \u0111\u1ec3 t\u1ed1 c\u00e1o. \u0110 i\u00e8u 116 - N\u1ebfu ng\u01b0\u1eddi l\u00e0m con tin b\u1ecb \u0111\u00e1nh \u0111\u1eadp ho\u1eb7c ng\u01b0\u1ee3c \u0111ai m\u00e0 ch\u1ebft \u1edf nh\u00e0 ng\u01b0\u1eddi gi\u1eef m\u00ecnh l\u00e0m con tin, th\u00ec ng\u01b0\u1eddi ch\u1ee7 c\u1ee7a con tin \u0111\u1ed1 \u0111\u01b0\u1ee3c t\u1ed1 c\u00e1o t\u1ed9i c\u1ee7a Uimca. N\u1ebfu (ng\u01b0\u1eddi l\u00e0m con tin) l\u00e0 con trai c\u1ee7a d\u00e2n t\u1ef1 do, th\u00ec ph\u1ea3i gi\u1ebft con trai c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3, n\u1ebfu l\u00e0 n\u00f4 l\u1ed9 c\u1ee7a d\u00e2n t\u1ef1 do th\u00ec ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3 ph\u1ea3i \u0111\u1ebbn 1\/3 mina b\u1ea1c, v\u00e0 b\u1ecb m\u1ea5t to\u00e0n h\u1ed9 (s\u1ed1 n\u1ee3). \u0110i\u1ec1u 117 - N\u1ebfu d\u00e2n t\u1ef1 do v\u00ec m\u1eafc n\u1ee3 ph\u1ea3i b\u00e1n v\u1ee3, con \u01b0ai ho\u1eb7c con g\u00e1i, ho\u1eb7c \u1ec9\u00ecun n\u00f4 l\u1ed9 v\u00ec n\u1ee3 \u01af1 \u00cc h\u1ecd ph\u1ea3i ph\u1ee5c d\u1ecbch \u1edf nh\u00e0 ng\u01b0\u1eddi mua ho\u1eb7c ng\u01b0\u1eddi ch\u1ee7 n\u1ee3 3 n\u0103m, \u0111\u1ebfn n\u0103m Ih\u1ee9 4 h\u1ecd \u0111\u01b0\u1ee3c tr\u1ea3 l\u1ea1i t\u1ef1 do. (1) Xik\u00eara : m\u1ed9t lo\u1ea1i r\u01b0\u1ee3u m\u1ea1nh (2) M\u1ed9t lo\u1ea1i b\u00e0 c\u1ed1t 251","\u0110i\u1ec1u 118 - N\u1ebfu ng\u01b0\u1eddi n\u00e0y g\u00e1n nam n\u00f4 l\u1ed9 ho\u1eb7c n\u1eef n\u1ed3 l\u1ec7 l\u00e0m n\u00f4 l\u1ed9 v\u00ec n\u1ee3, th\u00ec lainca c\u00f3 th\u1ec3 ti\u1ebfp t\u1ee5c chuy\u1ec3n nh\u01b0\u1ee3ng, c\u1ed1 th\u1ebf b\u00e1n kh\u1ed1ng \u0111\u01b0\u1ee3c ki\u1ec7n c\u00e1o \u0111\u00f2i tr\u1ea3 n\u1ee3. \u0110i\u1ec1u 119 - N\u1ebfu d\u00e2n t\u1ef1 do m\u1eafc I1 \u1ee2, \u0111em b\u00e1n n\u1eef n\u00f4 l\u1ed9 \u0111a t\u1eebng \u0111\u1ebb con c\u00e1i, th\u00ec ng\u01b0\u1eddi ch\u1ee7 c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi n\u1eef n\u00f4 l\u1ed9 c\u00f3 th\u1ed5 tr\u1ea3 b\u1ea1c cho tamca \u0111\u1ec3 chu\u1ed9c l\u1ea1i nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi n\u00f4 l\u1ec7 c\u1ee7a m\u00ecnh. \u0110i\u1ec1u 121 - D\u00e2n t\u1ef1 do g\u1eedi th\u00f3c \u1edf nh\u00e0 d\u00e2i\u00ec t\u1ef1 do, \u00fa\u00fa m\u1ed7i n\u0103m c\u1ee9 m\u1ed7i guru th\u00f3c ph\u1ea3i n\u1ed9p 5 ca thu\u1ebf kho. \u0110i\u1ec1u 122 - D\u00e2n t\u1ef1 do \u0111em b\u1ea1c, v\u00e0ng ho\u1eb7c b\u1ea5t c\u1ee9 th\u1ee9 g\u00ec nh\u1edd m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n t\u1ef1 do kh\u00e1c c\u1ea5t gi\u1eef th\u00ec ph\u1ea3i c\u00f3 ng\u01b0\u1eddi l\u00e0m ch\u1ee9ng, ch\u1ee9ng nh\u1eadn nh\u1eefng v\u1eb7t m\u00e0 ng\u01b0\u1eddi \u1ea5y g\u1eedi v\u00e0 l\u00e0m gi\u1ea5y giao k\u00e8o, xong th\u00ec c\u00f3 th\u1ec3 nh\u1edd c\u1ea5t gi\u1eef. \u0110i\u1ec1u 127 - N\u1ebfu d\u00e2n t\u1ef1 do x\u1ec9 v\u1ea3 ch\u1ecb c\u1ee7a th\u1ea3n ho\u1eb7c v\u1ee3 c\u1ee7a d\u00e2n t\u1ef1 do m\u00e0 kh\u00f4ng ch\u1ee9ng minh \u0111\u01b0\u1ee3c t\u1ed9i l\u1ed7i th\u00ec ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n t\u1ef1 do n\u00e0y ph\u1ea3i \u0111\u01b0a \u0111\u1ebfn quan to\u00e0 v\u00e0 c\u1ea1o t\u00f3c mai c\u1ee7a y. \u0110i\u1ec1u 128 - N\u1ebfu d\u00e2n t\u1ef1 do c\u01b0\u1edbi v\u1ee3 m\u00e0 kh\u00f4ng l\u00e0m gi\u1ea5y t\u1edd th\u00ec ng\u01b0\u1eddi ph\u1ee5 n\u1eef \u0111\u1ed1 kh\u00f4ng ph\u1ea3i l\u00e0 v\u1ee3 c\u1ee7a y. \u0110i\u1ec1u 129 - N\u1ebfu v\u1ee3 c\u1ee7a d\u00e2n t\u1ef1 do ng\u1ee7 v\u1edbi ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e0n \u00f4ng kh\u00e1c m\u00e0 b\u1ecb b\u1eaft, th\u00ec ph\u1ea3i tr\u00f3i c\u1ea3 hai ng\u01b0\u1eddi n\u00e0y l\u1ea1i v\u00e0 n\u00e9m xu\u1ed1ng s\u00f4ng. N\u1ebfu ng\u01b0\u1eddi ch\u1ee7 c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi v\u1ee3 cho v\u1ee3 m\u00ecnh \u0111\u01b0\u1ee3c s\u1ed1ng th\u00ec vua c\u0169ng b\u1ea3o to\u00e0n t\u00ednh m\u1ea1ng cho ng\u01b0\u1eddi n\u00f4 l\u1ec7(1) c\u1ee7a m\u00ecnh. \u0110i\u1ec1u 130 - N\u1ebfu d\u00e2n t\u1ef1 do hi\u1ebfp d\u00e2m v\u1ee3 c\u1ee7a d\u00e2n t\u1ef1 do (c\u00f2n \u1edf nh\u00e0 cha m\u1eb9 ch\u01b0a h\u1ebb ti\u1ebfp x\u00fac v\u1edbi ch\u1ed3ng) m\u00e0 b\u1ecb b\u1eaft, Ui\u00ec ng\u01b0\u1eddi t\u1ef1 do \u0111\u00f3 b\u1ecb x\u1eed t\u1eed, ng\u01b0\u1eddi ph\u1ee5 n\u1eef n\u00e0y \u0111\u01b0\u1ee3c mi\u1ebdn truy t\u1ed9i. \u0110i\u1ec1u 133 - N\u1ebfu d\u00e2n t\u1ef1 do b\u1ecb b\u1eaft l\u00e0m t\u00f9 binh, m\u00e0 \u01b0ong nh\u00e0 y c\u00f3 c\u00e1c t\u01b0 li\u1ec7u sinh s\u1ed1ng, \u00fa\u00fa v\u1ee3 y ph\u1ea3i........ v\u00e0 ph\u1ea3i gi\u1eef l\u1ea5y t\u00e0i s\u1ea3n c\u1ee7a m\u00ecnh, kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u1ebfn \u1edf nh\u00e0 ng\u01b0\u1eddi kh\u00e1c. N\u1ebfu ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e0n b\u00e0 n\u00e0y kh\u00f4ng gi\u1eef l\u1ea5y t\u00e0i s\u1ea3n c\u1ee7a m\u00ecnh m\u00e0 \u0111\u1ebfn \u1edf nh\u00e0 ng\u01b0\u1eddi kh\u00e1c, th\u00ec s\u1ebd b\u1ecb t\u1ed1 c\u00e1o, v\u00e0 b\u1ecb n\u00e9m xu\u1ed1ng n\u01b0\u1edbc. \u0110i\u1ec1u 134 - N\u1ebfu d\u00e2n t\u1ef1 do b\u1ecb b\u1eaft l\u00e0m t\u00f9 binh, m\u00e0 nh\u00e0 y kh\u00f4ng c\u00f3 t\u01b0 li\u1ec7usinh s\u1ed1ng, tl\u00ec\u00ec v\u1ee3 y \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u1ebfn \u1edf nh\u1edd nh\u00e0 ng\u01b0\u1eddi kh\u00e1c, ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e0n b\u00e0 n\u00e0y v\u00f4 t\u1ed9i. \u0110i\u1ec1u 135 - N\u1ebfu d\u00e2n t\u1ef1 do b\u1ecb b\u1eaft l\u00e0i\u0129\u1ea7 t\u00f9 binh, m\u00e0 nh\u00e0 y kh\u1ed3ng c\u1ed5 t\u01b0 li\u1ec7usinh s\u1ed1ng, do \u0111\u1ecf v\u1ee3 y \u0111\u1ebfn \u1edf nh\u00e0 ng\u01b0\u1eddi kh\u00e1c v\u00e0 c\u00f3 sinh con c\u00e1i, m\u00e0 sau ch\u1ed3ng th\u1ecb tr\u1edf v\u1ecf t\u00ecm l\u1ea1i v\u1ee3 c\u1ee7a m\u00ecnh, th\u00ec ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e0n b\u00e0 n\u00e0y ph\u1ea3i tr\u1edf v\u1ebb n\u01a1i ch\u1ed3ng tr\u01b0\u1edbc, con c\u00e1i th\u00ec Lhu\u1ed9c v\u00e8 cha n\u00f3. \u0110i\u1ec1u 137 : - N\u1ebfu ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n t\u1ef1 do mu\u1ed1n b\u1ecf ng\u01b0\u1eddi v\u1ee3 le \u0111\u00e3 t\u1eebng \u0111\u1ebb con trai cho y, ho\u1eb7c ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e0n b\u00e0 \u0111\u00edl kh\u00f4ng sinh \u0111\u1ebb \u0111\u00e3 l\u00e0m cho y c\u00f3 con trai th\u00ec ph\u1ea3i tr\u1ea3l\u1ea1i c\u1ee7a h\u1ed3i m\u00f4n c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e0n b\u00e0 \u0111\u00f3 v\u00e0 ph\u1ea3i cho th\u1ecb m\u1ed9t ph\u1ea7n ru\u1ed9ng v\u01b0\u1eddn v\u00e0 t\u00e0i s\u1ea3n, \u0111\u1ec3 th\u1ecb c\u00f3 tli\u1ebb nu\u00f4i n\u1ea5ng con c\u00e1i - \u0110\u1ebfn khi U\u00ec\u1ecb \u0111\u00e3 nu\u00f4i n\u1ea5ng con c\u00e1i th\u00e0nh ng\u01b0\u1eddi th\u00ec ph\u1ea3i chia cho th\u1ecb m\u1ed9t ph\u1ea7n t\u00e0i s\u1ea3n b\u1eb1ng ph\u1ea7n c\u1ee7a m\u1ed9t k\u1ebb k\u1ebf th\u1eeba trong to\u00e0n b\u1ed9t\u00e0i s\u1ea3n chia cho con c\u00e1i, v\u00e0 sau \u0111\u00f3 th\u1ecb \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111i l\u1ea5y ng\u01b0\u1eddi ch\u1ed3ng m\u00e0 m\u00ecnh y\u00eau. (1) M\u1ed7i ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n Babilon \u0111\u1ec1u hi coi l\u00e0 n\u00f4 l\u1ec7 c\u1ee7a vua. 253","\u0110i\u1ec1u 138 - N\u1ebfu d\u00e2n t\u1ef1 do mu\u1ed1n b\u1ecf v\u1ee3 ch\u01b0a sinh con c\u00e1i th\u00ec ph\u1ea3i cho th\u1ecb m\u1ed9t s\u1ed1 b\u1ea1c t\u01b0\u01a1ng \u0111\u01b0\u01b0ng v\u1edbi l\u1ebd h\u1ecfi v\u00e0 ph\u1ea3i tr\u1ea3 l\u1ea1i nh\u1eefng c\u1ee7a h\u1ed3i m\u00f4n m\u00e0 th\u1ecb mang t\u1eeb nh\u00e0 cha m\u1eb9 v\u1ec1, sau \u0111\u00f3 c\u00f3 th\u1ec3 b\u1ecf. \u0110i\u1ec1u 141 - N\u1ebfu v\u1ee3 d\u00e2n t\u1ef1 do s\u1ed1ng \u1edf nh\u00e0 d\u00e2n t\u1ef1 do m\u00e0 \u0111\u1ec3 l\u00f2ng \u1edf n\u01a1i kh\u00e1c, \u0103n ti\u00eau lang ph\u00ed, l\u00e0m khuynh gia t\u00e0i s\u1ea3n, ch\u1ecfng ch\u1ecbu ti\u1ebfng x\u1ea5u th\u00ec th\u1ecb b\u1ecb t\u1ed1 c\u00e1o. N\u1ebfu ch\u1ed3ng th\u1ecb quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh b\u1ecf th\u1ecb th\u00ec c\u00f3 th\u1ec3 b\u1ecf. Khi th\u1ecb \u0111i n\u01a1i kh\u00e1c, ch\u1ed3ng l\u1ea1i kh\u00f4ng ph\u1ea3i cho th\u1ecb li d\u1ecb ph\u00ed. N\u1ebfu ch\u1ed3ng th\u1ecb quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh kh\u00f4ng b\u1ecf th\u1ecb, th\u00ec c\u00f3 th\u1ec3 l\u1ea5y m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e0n b\u00e0 kh\u00e1c, c\u00f2n ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e0n b\u00e0 n\u00e0y ph\u1ea3i \u1edf l\u1ea1i nh\u00e0 ch\u1ed3ng l\u00e0m n\u1eef n\u1ed3 l\u1ec7. \u0110i\u1ec1u 142 - N\u1ebfu v\u1ee3 gh\u00e9t ch\u1ed3ng v\u00e0 n\u00f3i v\u1edbi ch\u1ed3ng r\u1eb1ng : \\\"Anh kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c chi\u1ebfm h\u1eefu t\u00f4i\\\" th\u00ec ph\u1ea3i t\u00ecm ng\u01b0\u1eddi h\u00e0ng x\u00f3m c\u1ee7a h\u1ecd \u0111\u1ec3 \u0111i\u00e8u tra vi\u1ec7c n\u00e0y. N\u1ebfu nh\u01b0 th\u1ecb trinh ti\u1ebft kh\u00f4ng c\u00f3 t\u1ed9i l\u1ed7i m\u00e0 ch\u1ecfng th\u1ecb th\u01b0\u1eddng \u0111i ra ngo\u00e0i v\u00e0 c\u00f2n l\u00e0m t\u1ed9i l\u00e0m t\u00ecnh th\u1ecb, th\u00ec ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e0n b\u00e0 \u0111\u00f3 kh\u00f4ng c\u00f3 t\u1ed9i, th\u1ecb \u0111\u01b0\u1ee3c l\u00e1y c\u1ee7a h\u1ed3i m\u00f4n c\u1ee7a m\u00ecnh tr\u1edf v\u00ea nh\u00e0 cha m\u1eb9. \u0110i\u1ec1u 143 - N\u1ebfu th\u1ecb kh\u00f4ng trinh ti\u1ebft m\u00e0 th\u01b0\u1eddng \u0111i n\u01a1i kh\u00e1c l\u00e0m cho gia \u0111\u00ecnh ph\u00e1 s\u1ea3n, ch\u1ed3ng b\u1ecb ti\u1ebfng x\u1ea5u, th\u00ec ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e0n b\u00e0 n\u00e0y ph\u1ea3i n\u00e9m xu\u1ed1ng s\u00f4ng. \u0110i\u1ec1u 144 - N\u1ebfu d\u00e2n t\u1ef1 do l\u00e1y m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e0n b\u00e0 kh\u00f4ng sinh \u0111\u1ebb, ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e0n b\u00e0 kh\u00f4ng sinh \u0111\u1ebb n\u00e0y cho ch\u1ed3ng m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi n\u1eef n\u1ed3 l\u1ec7 do \u0111\u00f3 sinh \u0111\u01b0\u1ee3c con c\u00e1i, m\u00e0 ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n t\u1ef1 do n\u00e0y c\u00f2n mu\u1ed1n l\u1ea5y v\u1ee3 b\u00e9 th\u00ec kh\u00f4ng cho ph\u00e9p ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n t\u1ef1 do \u0111\u00f3 \u0111\u01b0\u1ee3c vl\u1ea5y v\u1ee3 b\u00e9. \u0110i\u1ec1u 148 - N\u1ebfu d\u00e2n t\u1ef1 do l\u1ea5y v\u1ee3, ng\u01b0\u1eddi v\u1ee3 b\u1ecb h\u1ee7i, m\u00e0 ng\u01b0\u1eddi n\u00e0y mu\u1ed1n l\u1ea5y m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi kh\u00e1c, th\u00ec y c\u00f3 th\u1ec3 l\u1ea5y ng\u01b0\u1eddi kh\u00e1c, nh\u01b0ng kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c b\u1ecf ng\u01b0\u1eddi v\u1ee3 b\u1ecb b\u1ec7nh h\u1ee7i, ng\u01b0\u1eddi v\u1ee3 \u0111\u00f3 \u0111\u01b0\u1ee3c \u1edf trong nh\u00e0 y, y ph\u1ea3i nu\u00f4i n\u1ea5ng ng\u01b0\u1eddi v\u1ee3 \u0111\u00f3 su\u1ed1t \u0111\u1eddi. \u0110i\u1ec1u 149 - N\u1ebfu ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e0n b\u00e0 \u0111\u00f3 kh\u00f4ng mu\u1ed1n s\u1ed1ng \u1edf nh\u00e0 ch\u1ed3ng m\u00ecnh, th\u00ec y ph\u1ea3i tr\u1ea3 l\u1ea1i c\u1ee7a h\u1ed3i m\u00f4n m\u00e0 ti\u00ec\u1ecb mang t\u1eeb nh\u00e0 cha m\u1eb9 v\u1ebb cho th\u1ecb, th\u1ecb c\u00f3 th\u1ebb b\u1ecf \u0111i. \u0110i\u1ec1u 150 - N\u1ebfu d\u00e2n t\u1ef1 do t\u1eb7ng cho v\u1ee3 m\u00ecnh ru\u1ed9ng v\u01b0\u1eddn nh\u00e0 c\u1eeba ho\u1eb7c c\u00e1c t\u00e0i s\u1ea3n kh\u00e1c v\u00e0 c\u00f3 cho th\u1ecb v\u0103n kh\u1ebf c\u00f3 \u0111\u00f3ng d\u1ea5u th\u00ec sau khi ch\u1ed3ng ch\u1ebft, con c\u00e1i c\u1ee7a th\u1ecb kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111i ki\u1ec7n th\u1ecb ho\u1eb7c xin th\u1ecb b\u00e1t c\u1ee9 th\u1ee9 g\u00ec. Ng\u01b0\u1eddi m\u1eb9 \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111em c\u00e1c t\u00e0i s\u1ea3n cho \u0111\u1ee9a con m\u00ecnh th\u01b0\u01a1ng nh\u1ea5t sau khi m\u00ecnh ch\u1ebft, duy ch\u1ec9 kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111em nh\u1eefng t\u00e0i s\u1ea3n \u0111\u00f3 t\u1eb7ng anh em m\u00ecnh. \u0110i\u1ec1u 153 - N\u1ebfu v\u1ee3 v\u00ec ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e0n \u1ed3ng kh\u00e1c m\u00e0 gi\u1ebft ch\u1ed3ng th\u00ec b\u1ecb x\u1eed t\u1ed9i ng\u1ed3i b\u00e0n ch\u00f4ng. \u0110i\u1ec1u 155 - N\u1ebfu d\u00e2n t\u1ef1 do c\u01b0\u1edbi v\u1ee3 cho con trai v\u00e0 con trai m\u00ecnh \u0111a quan h\u1ec7 v\u1edbi ng\u01b0\u1eddi \u1ea5y, sau \u0111\u00f3 y l\u1ea1i gian d\u00e2m v\u1edbi ng\u01b0\u1eddi th\u1ecb m\u00e0 b\u1ecb ph\u00e1t gi\u00e1c, th\u00ec ph\u1ea3i \u01b0\u1ecfi ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n t\u1ef1 do \u0111\u00f3 n\u1ed1m xu\u1ed1ng n\u01b0\u1edbc. \u0110i\u1ec1u 162 - N\u1ebfu d\u00e2n t\u1ef1 do l\u1ea5y v\u1ee3, Iigu\u1eedi v\u1ee3 \u0111\u00e3 sinh con c\u00e1i cho y, m\u00e0 v\u1ebb sau ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e0n b\u00e0 \u0111\u00f3 ch\u1ebft, th\u00ec b\u1ed1 th\u1ecb kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u00f2i l\u1ea1i c\u1ee7a h\u1ed3i m\u1ed3n, c\u1ee7a h\u1ed3i m\u1ed3n ch\u1ec9 thu\u1ed9c v\u1ec1 con c\u00e1i. \u0110i\u1ec1u 163 - N\u1ebfu d\u00e2n t\u1ef1 do l\u1ea5y v\u1ee3, ng\u01b0\u1eddi v\u1ee3 ch\u01b0a sinh con c\u00e1i cho y m\u00e0 v\u1ebb sau ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e0n b\u00e0 n\u00e0y ch\u1ebft, n\u1ebfu b\u1ed1 v\u1ee3 tr\u1ea3 l\u1ea1i l\u1ec5 h\u1ecfi c\u1ee7a ng\u01b0\u1edfi t\u1ef1 do n\u00e0y th\u00ec ng\u01b0\u1eddi ch\u1ed3ng 254","c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e0n b\u00e0 \u0111\u00f3 kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u00f2i c\u1ee7a h\u1ed3i m\u00f4n c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e0n b\u00e0 \u0111\u00f3, c\u1ee7a h\u1ed5i m\u1ed3n c\u1ee7a th\u1ecb ch\u1ec9 thu\u1ed9c v\u00ea gia \u0111\u00ecnh b\u1ed1 th\u1ecb. \u0110i\u1ec1u 164 - N\u1ebfu b\u1ed1 v\u1ee3 kh\u00f4ng tr\u1ea3 l\u1ea1i l\u1ec5 h\u1ecfi, th\u00ec y \u0111\u01b0\u1ee3c kh\u1ea5u tr\u1eeb l\u1ec5 h\u1ecfi trong s\u1ed1 c\u1ee7a h\u1ed3i m\u00f4n c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e0n b\u00e0 n\u00e0y, v\u00e0 \u0111em c\u1ee7a h\u1ed3i m\u1ed3n tr\u1ea3 l\u1ea1i cho gia \u0111\u00ecnh v\u1ee3. \u0110i\u1ec1u 165 - N\u1ebfu d\u00e2n t\u1ef1 do t\u1eb7ng ru\u1ed9ng v\u01b0\u1eddn nh\u00e0 c\u1eeda cho k\u1ebb k\u1ebf th\u1eeba m\u00e0 m\u00ecnh y\u00eau th\u00edch v\u00e0 cho ng\u01b0\u1eddi n\u00e0y gi\u1ea5y t\u1edd c\u00f3 \u0111\u00f3ng d\u1ea5u h\u1eb3n hoi th\u00ec sau khi ng\u01b0\u1eddi cha ch\u1ebft, khi anh em chia t\u00e0i s\u1ea3n, ng\u01b0\u1eddi con trai n\u00e0y \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u1eadn nh\u1eefng t\u1eb7ng ph\u1ea7m c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi cha, ngo\u00e0i ra c\u00e1c anh em v\u1eabn chia \u0111\u1ed3u t\u00e0i s\u1ea3n c\u1ee7a cha. \u0110 i\u1ec1u 166 - N\u1ebfu d\u00e2n t\u1ef1 do \u0111\u0103 l\u1ea5y v\u1ee3 cho c\u00e1c con trai m\u00e0 ch\u01b0a c\u01b0\u1edbi v\u1ee3 cho con trai \u00fat th\u00ec sau khi ng\u01b0\u1eddi cha ch\u1ebft, khi anh em chia t\u00e0i s\u1ea3n, th\u00ec trong gia s\u1ea3n c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi cha, ngo\u00e0i ph\u00e2n m\u00e0 ng\u01b0\u1eddi \u00fat ch\u01b0a l\u1ea5y v\u1ee3 \u0111\u01b0\u1ee3c h\u01b0\u1edfng, c\u00f2n cho m\u1ed9t s\u1ed1 b\u1ea1c v\u1ebb ti\u1ebbn l\u1ec5 h\u1ecfi \u0111\u1ec1 ng\u01b0\u1eddi n\u00e0y l\u1ea5y v\u1ee3. \u0110i\u1ec1u 167 - N\u1ebfu d\u00e2n t\u1ef1 do l\u1ea5y v\u1ee3 \u0111\u0103 sinh con c\u00e1i cho y, m\u00e0 v\u1ebb sau ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e0n b\u00e0 n\u00e0y ch\u1ebft, sau khi v\u1ee3 ch\u1ebft y l\u1ea1i l\u1ea5y v\u1ee3, ng\u01b0\u1eddi v\u1ee3 n\u00e0y l\u1ea1i sinh con c\u00e1i, th\u00ec sau khi ng\u01b0\u1eddi cha ch\u1ebft, c\u00e1c con kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c c\u0103n c\u1ee9 theo m\u1eb9 \u0111\u1ec3 chia t\u00e0i s\u1ea3n. Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi con n\u00e0y \u0111\u01b0\u1ee3c l\u1ea5y c\u1ee7a h\u1ed3i m\u00f4n c\u1ee7a m\u1eb9 m\u00ecnh v\u00e0 chia \u0111\u1ebbu t\u00e0i s\u1ea3n c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi cha. \u0110 i\u1ec1u 169 - N\u1ebfu ng\u01b0\u1eddi con ph\u1ea1m t\u1ed9i l\u1edbn \u0111\u1ee7 \u0111\u1ec3 b\u1ecb tu\u1ee9c \u0111o\u1ea1t quy\u1ec1n k\u1ebf th\u1eeba c\u1ee7a m\u00ecnh, th\u00ec quaii to\u00e0 c\u00f3 th\u1ec3 r\u1ed9ng l\u01b0\u1ee3ng tha th\u1ee9 cho ng\u01b0\u1eddi con n\u00e0y ph\u1ea1m t\u1ed9i l\u1ea7n \u0111\u1ea7u, n\u1ebfu ng\u01b0\u1eddi con n\u00e0y l\u1ea1i ph\u1ea1m t\u1ed9i l\u1edbn l\u1ea7n n\u1eefa, th\u00ec ng\u01b0\u1eddi cha \u0111\u01b0\u1ee3c t\u01b0\u1edbc \u0111o\u1ea1t quy\u00e8n k\u1ebf th\u1eeba c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi con n\u00e0y. \u0110 i\u1ec1u 170 - N\u1ebfu ng\u01b0\u1eddi v\u1ee3 ch\u00ednh th\u1ee9c c\u1ee7a d\u00e2n t\u1ef1 do sinh con c\u00e1i cho y, n\u1eef n\u1ed3 l\u1ec7 c\u1ee7a y c\u0169ng sinh con c\u00e1i cho y, v\u00e0 khi ng\u01b0\u1eddi cha \u0111ang s\u1ed1ng n\u00f3i nh\u1eefng \u0111\u1ee9a con do n\u1eef n\u00f4 l\u1ec7 sinh ra l\u00e0 : \\\"con c\u1ee7a t\u00f4i\\\" coi nh\u1eefng \u0111\u1ee9a con \u0111\u00f3 ngang h\u00e0ng v\u1edbi nh\u1eefng \u0111\u1ee9a con c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi v\u1ee3 ch\u00ednh th\u1ee9c th\u00ec sau khi ng\u01b0\u1eddi cha ch\u1ebft, nh\u1eefng \u0111\u1ee9a con c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi v\u1ee3 ch\u00ednh th\u1ee9c v\u00e0 nh\u1eefng \u0111\u1ee9a con c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi n\u1eef n\u00f4 l\u1ec7 ph\u1ea3i c\u00f9ng nhau chia \u0111\u1ebbu gia t\u00e0i c\u1ee7a cha. Khi chia t\u00e0i s\u1ea3n, con c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi v\u1ee3 ch\u00ednh th\u1ee9c \u0111\u01b0\u1ee3c \u01b0u ti\u00ean ch\u1ecdn ph\u00e0n c\u1ee7a m\u00ecnh. \u0110i\u1ec1u 172 - N\u1ebfu ng\u01b0\u1eddi ch\u1ed3ng kh\u00f4ng c\u1ea5p cho th\u1ecb ti\u00ean nu\u00f4i th\u00e2n c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi v\u1ee3 go\u00e1 th\u00ec ph\u1ea3i tr\u1ea3 l\u1ea1i c\u1ee7a h\u1ed3i m\u1ed3n c\u1ee7a Qi\u1ecb v\u00e0 m\u1ed9t ph\u00e2n trong s\u1ed1 t\u00e0i s\u1ea3n c\u1ee7a ch\u1ed3ng th\u1ecb b\u00e0ng ph\u00e2n c\u1ee7a m\u1ed9t k\u1ebb k\u1ebf th\u1eeba. N\u1ebfu con c\u00e1i c\u1ee7a th\u1ecb \u0111\u1ed1i v\u1edbi th\u1ecb kh\u00f4ng t\u1ed1t mu\u1ed1n \u0111u\u1ed5i th\u1ecb ra kh\u1ecfi nh\u00e0, th\u00ec quan to\u00e0 ph\u1ea3i \u0111i\u00f4u \u01b0a vi\u1ec7c \u0111\u00f3 v\u00e0 x\u1eed ph\u1ea1t nh\u1eefng \u0111\u1ee9a con c\u1ee7a th\u1ecb. Ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e0n b\u00e0 n\u00e0y kh\u00f4ng n\u00ean r\u1eddi kh\u1ecfi nh\u00e0 ch\u1ecfng m\u00ecnh. N\u1ebfu ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e0n b\u00e0 n\u00e0y mu\u1ed1n \u0111i, th\u00ec th\u1ecb ph\u1ea3i \u0111\u1ec3 l\u1ea1i cho con c\u00e1i s\u1ed1 ti\u00e8n nu\u00f4i th\u00e2n c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi v\u1ee3 go\u00e1 m\u00e0 ch\u1ed3ng th\u1ecb \u0111\u00e0 c\u1ea5p cho. \u0110 i\u1ec1u 175 - N\u1ebfu n\u00f4 l\u1ec7 c\u1ee7a cung \u0111\u00ecnh ho\u1eb7c n\u00f4 l\u1ec7 c\u1ee7a muxk\u00eanu l\u1ea5y con g\u00e1i c\u1ee7a d\u00e2n t\u1ef1 do, ng\u01b0\u1eddi C0I> g\u00e1i n\u00e0y c\u00f3 sinh con c\u00e1i th\u00ec ch\u1ee7 c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi n\u1ed3 l\u1ec7 kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c b\u1eaft con c\u00e1i do ng\u01b0\u1eddi con g\u00e1i c\u1ee7a d\u00e2n t\u1ef1 do sinh ra l\u00e0m n\u1ed3 l\u1ec7. \u0110i\u1ec1u 177 - N\u1ebfu b\u00e0 g\u00f3a c\u00f3 con c\u00f2n nh\u1ecf tu\u1ed5i, n\u1ebfu mu\u1ed1n v\u00e0o nh\u00e0 ng\u01b0\u1eddi kh\u00e1c m\u00e0 kh\u00f4ng b\u1ea3o v\u1edbi quan to\u00e0 th\u00ec kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111i. Khi th\u1ecb v\u00e0o nh\u00e0 ng\u01b0\u1eddi kh\u00e1c, quan t\u00f2a 255","ph\u1ea3i (li\u1ebdu \u01b0a t\u00ecnh h\u00ecnh gia \u0111\u00ecnh ng\u01b0\u1eddi ch\u1ed3ng tr\u01b0\u1edbc kia c\u1ee7a Lh\u1ecb, v\u00e0 ph\u1ea3i g\u1eedi gia s\u1ea3n c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi ch\u1ed3ng tr\u01b0\u1edbc c\u1ee7a th\u1ecb cho ng\u01b0\u1eddi ch\u1ed3ng sau c\u1ee7a th\u1ecb, v\u00e0 ph\u1ea3i b\u1eaft h\u1ecd l\u00e0m gi\u1ea5y. H\u1ecd ph\u1ea3i gi\u1eef g\u00ecn nh\u00e0 c\u1eeda c\u1ee7a c\u1ea3i, nu\u00f4i n\u1ea5ng nh\u1eefng \u0111\u1ee9a con c\u00f2n b\u00e9, v\u00e0 kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c b\u00e1n \u0111\u1ed3 d\u00f9ng trong nh\u00e0. K\u1ebb n\u00e0o mua \u0111\u1ecf d\u00f9ng \u01b0ong nh\u00e0 c\u1ee7a con c\u00e1i, c\u1ee7a b\u00e0 g\u00f3a th\u00ec ph\u1ea3i ch\u1ecbu m\u1ea5t s\u1ed1 b\u1ea1c c\u1ee7a m\u00ecnh, t\u00e0i s\u1ea3n ph\u1ea3i tr\u1ea3 l\u1ea1i cho ch\u1ee7 c\u1ee7a n\u00f3 (t\u1ee9c nh\u1eefng \u0111\u1ee9a b\u00e9 con b\u00e0 g\u00f3a). \u0110i\u1ec1u 179 - Ng\u01b0\u1eddi cha \u0111em c\u1ee7a h\u1ed5i m\u1ed3n cho th\u1ecb th\u1ea3n, b\u1ea3o v\u1ed9 th\u00e2n ho\u1eb7c k\u0129 n\u1eef c\u1ee7a th\u00e2n, v\u00e0 c\u00f3 l\u00e0m gi\u1ea5y c\u00f3 \u0111\u00f3ng d\u1ea5u, \u01b0ong gi\u1ea5y vi\u1ebft cho b\u00e0 ta c\u1ed1 ghi r\u1ed5 b\u00e0 ta s\u1ebd \u0111\u01b0\u1ee3c d\u00f9ng c\u1ee7a c\u1ea3i c\u00f2n l\u1ea1i sau khi ch\u1ebft, t\u1ef1 \u00fd mu\u1ed1n cho ai th\u00ec cho ph\u00e9p b\u00e0 ta \u0111\u01b0\u1ee3c t\u1ef1 do chi ph\u1ed1i th\u00ec sau khi ng\u01b0\u1eddi cha ch\u1ebft, b\u00e0 ta \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111em nh\u1eefng v\u1eadt c\u00f2n l\u1ea1i sau khi b\u00e0 ta ch\u1ebft t\u1ef1 \u00fd mu\u1ed1n cho ai th\u00ec cho, anh em c\u1ee7a b\u00e0 ta kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ef1c v\u00ec v\u1eady m\u00e0 \u0111i ki\u1ec7n b\u00e0 ta. \u0110 i\u1ec1u 180 - Ng\u01b0\u1eddi con g\u00e1i l\u00e0m k\u0129 n\u1eef c\u1ee7a th\u1ea3n ho\u1eb7c th\u1ecb th\u00e2n trong c\u00e1c nh\u00e0 t\u01b0, n\u1ebfu cha kh\u00f4ng cho b\u00e0 ta c\u1ee7a h\u1ed3i m\u00f4n th\u00ec sau khi ng\u01b0\u1eddi cha ch\u1ebft, b\u00e0 ta \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u1eadn m\u1ed9t ph\u1ea3n b\u1eb1ng ph\u1ea3n c\u1ee7a m\u1ed9t k\u1ebb k\u1ebf th\u1eeba trong gia s\u1ea3n c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi cha, v\u00e0 \u0111\u01b0\u1ee3c h\u01b0\u1edfng nh\u1eefng th\u1ee9 \u0111\u00f3, cho \u0111\u1ebfn su\u1ed1t \u0111\u1eddi. C\u1ee7a c\u1ea3i c\u00f2n l\u1ea1i sau khi b\u00e0 ta ch\u1ebft th\u00ec thu\u1ed9c v\u1ebb anh em c\u1ee7a b\u00e0 ta. \u0110i\u1ec1u 182 - Con g\u00e1i l\u00e0m th\u1ecb th\u1ea3n M\u00e1c\u0111\u00fac c\u1ee7a Babilon, n\u1ebfu cha kh\u00f4ng cho c\u1ee7a h\u1ed3i m\u00f4n, kh\u00f4ng cho gi\u1ea5y c\u00f3 \u0111\u00f3ng d\u1ea5u th\u00ec sau khi ng\u01b0\u1eddi cha ch\u1ebft, b\u00e0 ta \u0111\u01b0\u1ee3c c\u0103n c\u1ee9 theo ti\u00eau chu\u1ea9n c\u1ee7a anh em, nh\u1eadn 1\/3 ph\u1ea7n c\u1ee7a k\u1ebb k\u1ebf th\u1eeba \u01b0ong gia s\u1ea3i\u00ec c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi cha, b\u00e0 ta kh\u00f4ng c\u00f3 ngh\u0129a v\u1ee5 g\u00ec, th\u1ecb c\u1ee7a th\u00e2n M\u00e1c\u0111\u00fac \u0111\u01b0\u1ee3c t\u1ef1 \u00fd \u0111em cho nh\u1eefng c\u1ee7a c\u1ea3i \u0111\u00f3 b\u00e0 ta \u0111\u1ebb l\u1ea1i sau khi ch\u1ebft. \u0110 i\u1ec1u 183 - N\u1ebfu ng\u01b0\u1eddi cha \u0111em c\u1ee7a h\u1ed3i m\u00f4n c\u1ee7a'con g\u00e1i do ng\u01b0\u1eddi v\u1ee3 b\u00e9 sinh ra, v\u00e0 k\u00e9n ch\u1ed3ng cho th\u1ecb, l\u00e0m gi\u1ea5y c\u00f3 \u0111\u00f3ng d\u1ea5u, th\u00ec sau khi ng\u01b0\u1eddi cha ch\u1ebft, th\u1ecb kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u1eadn ph\u00e2n c\u1ee7a m\u00ecnh trong gia s\u1ea3n c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi cha. \u0110 i\u1ec1u 196 - N\u1ebfu d\u00e2n t\u1ef1 do l\u00e0m h\u1ecfng m\u1eaft c\u1ee7a con c\u1ee7a b\u1ea5t c\u1ee9 ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n t\u1ef1 do n\u00e0o, th\u00ec ph\u1ea3i l\u00e0m h\u1ecfng m\u1eaft c\u1ee7a y. \u0110i\u1ec1u 197 - N\u1ebfu y l\u00e0m g\u0103y x\u01b0\u01a1ng c\u1ee7a d\u00e2n t\u1ef1 do, th\u00ec ph\u1ea3i l\u00e0m g\u00e2y x\u01b0\u01a1ng c\u1ee7a y. \u0110i\u1ec1u 198 - N\u1ebfu y l\u00e0m h\u1ecfng m\u1eaft c\u1ee7a muxk\u00eanu ho\u1eb7c g\u00e0y x\u01b0\u01a1ng c\u1ee7a muxk\u00eanu tli\u00ec ph\u1ea3i b\u1ed3i th\u01b0\u1eddng m\u1ed9t mina b\u1ea1c. \u0110i\u1ec1u 199 - N\u1ebfu y l\u00e0m h\u1ecfng m\u1eaft n\u00f4 l\u1ec7 c\u1ee7a d\u00e2n t\u1ef1 do, ho\u1eb7c l\u00e0m gcly x\u01b0\u01a1ng c\u1ee7a n\u00f4 l\u1ec7 d\u00e2n t\u1ef1 do, th\u00ec ph\u1ea3i b\u1ed3i th\u01b0\u1eddng 1\/2 gi\u00e1 mua c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi n\u00f4 l\u1ec7 \u0111\u00f3. \u0110i\u1ec1u 200 - N\u1ebfu d\u00e2n t\u1ef1 do \u0111\u00e1nh g\u00e3y r\u0103ng c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n t\u1ef1 do ngang h\u00e0ng v\u1edbi m\u00ecnh, th\u00ec ph\u1ea3i \u0111\u00e1nh g\u00e3y r\u0103ng c\u1ee7a y. \u0110i\u1ec1u 201 - N\u1ebfu d\u00e2n t\u1ef1 do \u0111\u00e1nh gay r\u0103ng c\u1ee7a muxk\u00eanu, th\u00ec ph\u1ea3i \u0111\u1ec1n 1\/3 mina b\u1ea1c. \u0110i\u1ec1u 202 - N\u1ebfu d\u00e2n t\u1ef1 do t\u00e1t v\u00e0o m\u00e1 ng\u01b0\u1eddi c\u00f3 \u0111\u1ecba v\u1ecb t\u01b0\u01a1ng \u0111\u1ed1i cao, th\u00ec ph\u1ea3i \u0111\u00e1nh y 60 roi da b\u00f2 trong cu\u1ed9c h\u1ecdp. \u0110i\u1ec1u 203 : - N\u1ebfu con c\u1ee7a d\u00e2n t\u1ef1 do \u0111\u00e1nh con c\u1ee7a d\u00e2n t\u1ef1 do ngang h\u00e0ng v\u1edbi m\u00ecnh th\u00ec ph\u1ea3i b\u1ed3i th\u01b0\u1eddng 1 mina b\u1ea1c. 256","\u0110 i\u1ec1u 204 : - N\u1ebfu muxk\u1ebdnu t\u00e1t v\u00e0o m\u00e1 muxk\u00eanu, I\u1ec811 ph\u1ea3i b\u1ed3i th\u01b0\u1eddng 10 xikl\u00ec\u01a1 b\u1ea1c. \u0110 i\u1ec1u 205 : - N\u1ebfu n\u00f4 l\u1ec7 c\u1ee7a d\u00e2n t\u1ef1 (Jo t\u00e1t v\u00e0o m\u00e1 c\u1ee7a con c\u1ee7a d\u00e2n t\u1ef1 (J() tli\u00ec ph\u00e1i c\u1eaft 1 tay c\u1ee7a n\u00f3. \u0110 i\u1ec1u 212 - N\u1ebfu ng\u01b0\u1eddi ph\u1ee5 n\u1eef n\u00e0y ch\u1ebft th\u00ec y ph\u1ea3i b\u1ed3i th\u01b0\u1eddng 1\/2 mina -b\u1ea1c. \u0110i\u1ec1u 213 - N\u1ebfu y \u0111\u00e1nh n\u1eef n\u00f4 l\u1ec7 c\u1ee7a d\u00e2n t\u1ef1 do, \u0111\u1ebfn n\u1ed7i l\u00e0m cho ng\u01b0\u1eddi I\u00cc\u1eec n\u1ed3 l\u1ed9 \u0111\u1ecf b\u1ecb x\u1ea3y thai Ih\u00ec y ph\u1ea3i b\u1ed3i th\u01b0\u1eddng 2 xikh\u01a1 b\u1ea1c. \u0110i\u1ec1u 214 - N\u1ebfu ng\u01b0\u1eddi n\u1eef n\u00f4 l\u1ec7 \u0111\u1ecf ch\u1ebft, th\u00ec y ph\u1ea3i b\u1ed3i th\u01b0\u1eddng 1\/3 mina b\u1ea1c. \u0110 i\u1ec1u 215 - N\u1ebfu th\u1ea3y thu\u1ed1c d\u00f9ng dao \u0111\u1ed3ng thau m\u1ed5 m\u1ed9t \u01b0ir\u1eedng h\u1ee3p kh\u1ed1 kh\u0103n cho d\u00e2n \u00ed\u1ef1 do v\u00e0 ch\u1eefa cho ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3 l\u00e0nh b\u1ec7nh, ho\u1eb7c d\u00f9ng dao \u0111\u1ed3ng thau c\u1eaft l\u1ecdc \u1edf m\u1eaft (? ) cho d\u00e2n t\u1ef1 do v\u00e0 ch\u1eefa cho ng\u01b0\u1eddi n\u00e0y l\u00e0nh m\u1eaft, th\u00ec ng\u01b0\u1eddi th\u1ea7y thu\u1ed1c \u0111\u1ecf \u0111\u01b0\u1ee3c 1 xikh\u01a1 b\u1ea1c. \u0110i\u1ec1u 216 - N\u1ebfu (ng\u01b0\u1eddi b\u1ec7nh) l\u00e0 inuxk\u00eanu, th\u00ec ng\u01b0\u1eddi th\u1ea3y thu\u1ed1c \u0111\u01b0\u1ee3c 5 xikh\u01a1 b\u1ea1c. \u0110 i\u1ec1u 217 - N\u1ebfu (ng\u01b0\u1eddi b\u1ec7nh) l\u00e0 n\u00f4 l\u1ec7 c\u1ee7a d\u00e2n t\u1ef1 do th\u00ec ch\u1ee7 c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi n\u00f4 l\u1ec7 ph\u1ea3i \u0111\u01b0a cho th\u1ea3y thu\u1ed1c 2 xikh\u01a1 b\u1ea1c. \u0110 i\u1ec1u 218 - N\u1ebfu th\u00e2y thu\u1ed1c d\u00f9ng dao \u0111\u1ed3ng thau m\u1ed5 1 \u01b0\u01b0\u1eddn\u1eb9 h\u1ee3p r\u1ea5t kh\u00f3 kh\u0103n cho d\u00e2n t\u1ef1 \u0111o l\u00e0m cho ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n t\u1ef1 do \u0111\u00f3 ch\u1ebft, ho\u1eb7c d\u00f9ng dao \u0111\u1ed3ng thau c\u1eaft l\u1ecdc \u1edf m\u1eaft (? ) cho d\u00e2n t\u1ef1 do v\u00e0 l\u00e0m h\u1ecfng m\u1eaft c\u1ee7a d\u00e2n t\u1ef1 do, Ih\u00ec ng\u01b0\u1eddi th\u1ea7y thu\u1ed1c \u0111\u1ecf b\u1ecb ch\u1eb7t ng\u00f3n tay. \u0110i\u1ec1u 221 - N\u1ebfu th\u1ea3y thu\u1ed1c n\u1ed1i x\u01b0\u01a1ng b\u1ecb g\u00e0y cho d\u00e2n t\u1ef1 do ho\u1eb7c ch\u1eeda l\u00e0nh ch\u1ed7 s\u01b0ng (?) th\u00ec ng\u01b0\u1eddi b\u1ec7nh ph\u1ea3i \u0111\u01b0a cho lli\u00e2y thu\u1ed1c 5 xikh\u01a1 b\u1ea1c. \u0110 i\u1ec1u 222 - N\u1ebfu (ng\u01b0\u1eddi b\u1ec7nh) l\u00e0 con c\u1ee7a muxk\u00eanu ti\u00ec\u00ec y ph\u1ea3i tr\u1ea3 5 xikli\u01a1 b\u1ea1c. \u0110i\u1ec1u 223 - N\u1ebfu (ng\u01b0\u1eddi b\u1ec7nh) l\u00e0 I\u00cc\u1ed2 l\u1ec7 c\u1ee7a d\u00e2n t\u1ef1 do, th\u00ec ch\u1ee7 c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi n\u00f4 l\u1ed9 ph\u1ea3i tr\u1ea3 cho th\u00e2y thu\u1ed1c 2 xikl\u00ec\u01a1 b\u1ea1c. \u0110 i\u1ec1u 226 - N\u1ebfu ng\u01b0\u1eddi th\u1ee3 c\u1eaft t\u00f3c ch\u01b0a b\u00e1o v\u1edbi ng\u01b0\u1eddi ch\u1ee7 c\u1ee7a n\u00f4 l\u1ed9 m\u00e0 c\u1ea1o m\u1ea5t d\u1ea5u hi\u1ec7u n\u00f4 l\u1ec7 c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi n\u1ed3 l\u1ec7 kh\u00f4ng ph\u1ea3i c\u1ee7a m\u00ecnh, th\u00ec ng\u01b0\u1eddi th\u1ee3 c\u1eaft t\u1ed1c \u0111\u1ecf b\u1ecb ch\u1eb7t ng\u00f3n tay. * ** D\u00e2y l\u00e0 ph\u00e1p lu\u1eadt do vua Hammurabi b\u00e1ch th\u1eafng \u0111\u1eb7t ra \u0111\u1ec3 \u0111em l\u1ea1i h\u1ea1nh ph\u00fac ch\u00e2n ch\u00ednh v\u00e0 \u0111\u1eb7t n\u1ec1n th\u1ed1ng tr\u1ecb nh\u00e2n. t\u1eeb. Tr\u1eabm Hammurabi \u0111\u1ee9c vua v\u00f4 \u0111\u1ecbch, tr\u1ea3m ch\u01b0a h\u1ec1 khinh mi\u1ec7t d\u00e2n \u0111en m\u00e0 th\u00e2n Enlin \u0111a ban cho, v\u00e0 tr\u00e1ch nhi\u1ec7m ch\u0103n d\u00e1t d\u00e2n \u0111\u1ebfn m\u00e0 th\u1ea7n M\u00e1c\u0111\u00fac giao ph\u00f3 cho Lh\u00ec \u01b0\u1eabin c\u0169ng ch\u01b0a h\u00ea l\u01a1i l\u00e0, tr\u1eabm \u0111\u00e3 lo t\u00ecm ki\u1ebfm \u0111\u1ea5t c\u01b0 tr\u00fa an to\u00e0n cho d\u00e2n \u0111en gi\u1ea3i quy\u1ebft nh\u1eefng kh\u00f3 kh\u0103i\u00ec to l\u1edbn, chi\u1ebfu d\u1ecdi \u00e1nh s\u00e1ng cho h\u1ecd. Tr\u1eabm, v\u1edbi v\u0169 kh\u00ed m\u1ea1nh mc do th\u00e2n Sababa v\u00e0 th\u1ea3n Ista ban cho, v\u1edbi \u01b0\u00ed tu\u1ec7 do th\u1ea7n Ea ban cho, v\u1edbi uy l\u1ef1c c\u1ee7a th\u1ea3n M\u00e1c\u0111\u00fac ban cho \u0111\u00e3 \u0111\u00e1nh \u0111u\u1ed5i \u0111\u01b0\u1ee3c k\u1ebb th\u00f9 17 - L S T G C \u0110 -A 257","tr\u00ean du\u1ee9i, \u0111\u00ecnh ch\u1ec9 ph\u00e2n tranh l\u00e0m cho \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc \u0111\u01b0\u1ee3c h\u01b0\u1edfng th\u00e1i b\u00ecnh, n\u01a1i \u00e3ii ch\u1ed1n \u1edf c\u1ee7a nh\u00e2n d\u00e2n \u0111\u01b0\u1ee3c che ch\u1edf, kh\u00f4ng c\u00f3 g\u00ec ph\u1ea3i lo \u00e2u s\u1ee3 h\u00e0i. Tr\u1eabm, nh\u1eadn m\u1ec7nh l\u1ec7nh c\u1ee7a c\u1ea3 th\u1ea3n minh v\u0129 \u0111\u1ea1i m\u00e0 l\u00e0i\u0129\u00ec m\u1ed9t k\u1ebb ch\u0103n d\u00e1t nh\u00e2n t\u1eeb, \u01b0\u00ean c\u00e1i h\u1ed1t c\u1ee7a m\u00ecnh th\u1eb3iig th\u1eafn \u0111\u1ed3 r\u1eb1ng \\\"\u00e2n \u0111\u1ee9c c\u1ee7a \u01b0\u1eabm, hao tr\u00f9m l\u1ea5y th\u00e0nh tr\u00ec c\u1ee7a tr\u1eabm, tr\u1ea3m che ch\u1edf ng\u01b0\u1edfi Xume v\u00e0 ng\u01b0\u1eddi Acc\u00e1t trong l\u00f2ng tr\u00edun, nh\u1edd s\u1ef1 gi\u00fap \u0111\u1ee1 c\u1ee7a n\u1eef th\u1ea7n b\u1ea3o h\u1ed9 c\u1ee7a tr\u1eabir\u00ec v\u00e0 anh em c\u1ee7a ng\u00e0i, \u01b0\u1eabm \u0111\u01b0\u1ee3c h\u00f2a h\u00ecnh ng\u1ef1 tr\u1ecb m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi tr\u00ean th\u1ebf gian v\u00e0 d\u00f9ng \u01b0\u00ed tu\u1ed9 c\u1ee7a m\u00ecnh \u0111\u1ec3 che ch\u1edf h\u1ecd. D\u1ec3 cho ng\u01b0\u1eddi m\u1ea1nh kh\u00f4ng h\u00e0 hi\u1ebfp ke y\u1ebfu, \u0111\u1ed5 cho nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi c\u1ed3 qu\u1ea3 c\u00f3 ch\u1ecf n\u01b0\u01a1ng t\u1ef1a \u1edf th\u00e0nh Babilon, n\u01a1i m\u00e0 v\u1ecb th\u1ee7 l\u0129nh c\u1ee7a n\u00f3 \u0111\u01b0\u1ee3c \u01afi\u00e2i\u00ec Anu v\u00e0 tli\u00e2ii Enlin khen ng\u1ee3i, \u1edf \u0111\u1ec1n Exajin m\u00e0 n\u1ec1n m\u00f3ng c\u1ee7a n\u00f3 l\u00e2u b\u00e8n c\u00f9ng v\u1edbi \u01b0\u1eddi \u0111\u1ea5t, \u0111\u1ec3 cho to\u00e0 \u00e1n trong n\u01b0\u1edbc ti\u1ec7n vi\u1ec7c x\u00e9t x\u1eed, \u0111\u1ebb cho s\u1ef1 tuy\u00ean \u00e1n trong n\u01b0\u1edbc ti\u1ec7n vi\u1ec7c quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh, \u0111\u1ec3 cho nh\u1eefng k\u1ebb b\u1ecb tl\u00eci\u1ed9t th\u00f2i \u0111\u01b0\u1ee3c tr\u00ecnh b\u00e0y ch\u00ednh ngh\u0129a, tr\u00e3m kh\u1eafc nh\u1eefng l\u1eddi v\u00e0ng ng\u1ecdc c\u1ee7a \u01b0\u1eabm l\u00ean c\u1ed9t \u0111\u00e1 c\u1ee7a \u01b0\u1eabm tr\u01b0\u1edbc b\u1ee9c t\u01b0\u1ee3ng c\u1ee7a \u01b0\u1eabin c\u0169ng t\u1ee9c l\u00e0 b\u1ee9c t\u01b0\u1ee3ng c\u1ee7a m\u1ed9t v\u1ecb vua c\u00f4ng b\u1eb1ng. Tr\u1eabm v\u1ecb vua ng\u1ef1 tr\u1ecb \u01b0\u00ean c\u00e1c vua, l\u1eddi n\u00f3i c\u1ee7a ir\u1ea3m si\u00eau qu\u1ea3n xu\u1ea5t ch\u00fang, uy l\u1ef1c c\u1ee7a \u01b0\u1eabm kh\u00f4ng ai c\u00f3 th\u1ec3 \u0111\u1ecbch n\u1ed5i. Theo m\u1ec7nh l\u1ec7nh c\u1ee7a v\u1ecb quan to\u00e0 v\u0129 \u0111\u1ea1i c\u1ee7a \u01b0\u1eddi \u0111\u1ea5t Sam\u00e1t ch\u00ednh ngh\u0129a c\u1ee7a tr\u00e2m t\u1ea5t nhi\u00ean c\u00f3 th\u1ec3 chi\u1ebfu (i\u1ecdi kh\u1eafp th \u00ed gian, tu\u00e2n theo \u00fd ch\u00ed c\u1ee7a ch\u00faa M\u00e1c\u0111\u00fac c\u1ee7a ir\u1eabm, ch\u1ebf \u0111\u1ed9 do tr\u1ea3m \u0111\u1eb7t ra t\u1ea5t kh\u00f4ng ai c\u1ed1 th\u1ec3 thay \u0111\u1ed5i d\u01b0\u1ee3c. Trong \u0111\u1ebbn Ex\u1ea1jin m\u00e0 tr\u1eabm \u01b0a th\u00edch, t\u00ean tu\u1ed5i c\u1ee7a tr\u0103m t\u1ea5t c\u1ea3 sC v\u0129nh vi\u1ec5n \u0111\u01b0\u1ee3c t\u01b0\u1edfng nh\u1edb. N\u1ebfu c\u00f3 ng\u01b0\u1eddi d\u00e2i\u00ec t\u1ef1 do n\u00e0o \u0111i ki\u1ec7n m\u00e0 b\u1ecb thi\u1ec7t th\u00f2i th\u00ec \u0111\u1ebfn tr\u01b0\u1edbc b\u1ee9c t\u01b0\u1ee3ng c\u1ee7a tr\u1eb5m t\u1ee9c l\u00e0 \u0111\u1ebfn tr\u01b0\u1edbc b\u1ee9c t\u01b0\u1ee3ng c\u1ee7a v\u1ecb vua c\u00f4ng b\u00e0ng \u0111\u1ecdc c\u00e1i c\u1ed9t \u0111\u00e1 m\u00e0 tr\u1ea3m \u0111a kh\u1eafc ch\u1eef, l\u00e1ng nghe nh\u1eefng l\u1eddi v\u00e0ng ng\u1ecdc c\u1ee7a tr\u00e3m, \u0111\u1ec3 c\u00e1i c\u1ed9t \u0111\u00e1 c\u1ee7a \u01b0\u1eabm l\u00e0m r\u00f5 v\u1ee5 \u00e1n cho ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3 \u0111\u1ec3 ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ed5 \u0111\u01b0\u1ee3c x\u00e9t x\u1eed m\u1ed9t c\u00e1ch c\u1ed5ng b\u1eb1ng, \u0111\u1ed5 cho l\u00f2ng \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u1eb9 nh\u1ed5m m\u00e0 l\u1edbn ti\u1ebfng (? ) n\u00f3i r\u1eb1ng : \\\"V\u1ecb ch\u00fa\u0111\u2018Hammurabi c\u1ee7a m\u00ecnh qu\u1ea3 l\u00e0 v\u1ecb cha hi\u1ec1n c\u1ee7a lo\u00e0i ng\u01b0\u1eddi, ng\u00e0i \u0111a tu\u00e2n theo l\u1eddi c\u1ee7a ch\u00faa M\u00e1c\u0111\u00faC c\u1ee7a ng\u00e0i, \u0111\u00edl v\u00ec th\u0103n M\u00e1c\u0111\u00fac \u0111\u00e1nh Nam d\u1eb9p B\u1eafc (? ) v\u00e0 Uiu \u0111\u01b0\u1ee3c th\u1eafng l\u1ee3i. Vui l\u00f2ng \u0111\u1ee9c ch\u00faa M\u00e1c\u0111\u00fac c\u1ee7a ng\u00e0i v\u0129nh vi\u1ec5n \u0111em l\u1ea1i h\u1ea1nh ph\u00fac cho m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi v\u00e0 s\u1ef1 c\u00f4ng b\u1eb1iig \u0111\u1ec3 th\u1ed1ng \u01b0\u1ecb \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc. D\u1ebb ng\u01b0\u1eddi th\u00e0nh t\u00e2m c\u1ea7u ph\u00fac cho tr\u1ec9un \u01b0\u01b0\u1ee9c ch\u00faa M\u00e1c\u0111\u00fac, n\u1eef ch\u00faa X\u00e1xpan\u00edt v\u00e0 c\u00e1c th\u1ea3n b\u1ea3o h\u1ed9. T\u1eeb nay cho \u0111\u1ebfn ng\u00e0n v\u1ea1n \u0111\u1eddi sau, c\u00e1c vua trong n\u01b0\u1edbc ph\u1ea3i tu\u00e2n theo nh\u1eefng l\u1eddi ch\u00ednh ngh\u0129a c\u1ee7a tr\u1eabm \u0111a kh\u1eafc tr\u00ean c\u1ed9t \u0111\u00e1 c\u1ee7a tr\u1eabm, kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c thay \u0111\u1ed5i vi\u1ec7c x\u00e9t x\u1eed t\u01b0 ph\u00e1p do tr\u1ea3m \u0111a quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh v\u00e0 vi\u1ec7c th\u1ea9m- \u01b0a t\u01b0 ph\u00e1p do tr\u1ea3m \u0111a x\u00e1c l\u1eadp, kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c ph\u00e1 ho\u1ea1i nh\u1eefng ch\u1ebf \u0111\u1ed9 do tr\u1eabm \u0111\u1eadt ra. Nguy\u1ec7n Ih\u1ea7n \u01b0\u1eddi \u0111\u1ea5t v\u0129 \u0111\u1ea1i, l\u1ea5t c\u1ea3 Anunn\u00e1c, th\u00e2n b\u1ea3o h\u1ed9 c\u00e1c \u0111\u1ebbn mi\u1ebfu hay c\u00f9ng nhau d\u00f9ng nh\u1eefng l\u1eddi tr\u00f9 \u0111\u00e1ng s\u1ee3 \u0111\u1ec3 nguy\u1ec1n r\u1ee7a b\u1ea3n th\u00e2n ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3, nguy\u00ean r\u1ee7a con ch\u00e1u c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3, nguy\u00ean r\u1ee7a \u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3, nguy\u1ec1n r\u1ee7a binh l\u00ednh (? ) c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3, nguy\u00ean r\u1ee7a nh\u00e2n d\u00e2n v\u00e0 qu\u00e2n \u0111\u1ed9i c\u1eeda ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3. Nguy\u1ec7n th\u1ea7n Enlin hay d\u00f9ng nh\u1eefng l\u1eddi v\u00e0ng ng\u1ecdc c\u1ee7a m\u00ecnh l\u1edbn ti\u1ebfng nguy\u1ebbn r\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3, v\u00e0 t\u1ee9c kh\u1eafc l\u00e0m cho s\u1ef1 nguy\u1ec1n r\u1ee7a c\u1ee7a ng\u00e0i gi\u00e1ng l\u00ean ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3. 258 7-LSTGC\u0110-B","LU\u1eacTXII B\u1ea2NG (Duedecim Tabulae) So\u1ea1n th\u1ea3o n\u0103m 449 TCN kh\u1eafc tr\u00ean 12 b\u1ea3ng \u0111\u1ed3ng, m\u1ed7i ch\u01b0\u01a1ng 1 b\u1ea3ng, nay kh\u00f4ng c\u00f2n, ch\u1ec9 \u0111\u01b0\u1ee3c ghi l\u1ea1i t\u1eebng \u0111o\u1ea1n trong nh\u1eefng \u01a1i\u01b0 t\u1ecbch c\u1ed5 kh\u00e1c nhau ; c\u00e1c nh\u00e0 c\u1ed5 s\u1eed \u0111\u00e3 s\u01b0u t\u1ea7m t\u1eadp h\u1ee3p th\u00e0nh h\u1ec7 th\u1ed1ng t\u01b0\u01a1ng \u0111\u1ed1i \u0111\u1ee7 (kh\u00f4ng ho\u00e0n ch\u1ec9nh v\u00e0i c\u00e2u). L\u01af\u01a0NG NINH D\u1ecbch v\u00e0 ch\u00fa th\u00edch B\u1ea3ng I 1. N\u1ebfu [ng\u01b0\u1eddi n\u00e0o] \u0111\u01b0\u1ee3c g\u1ecdi \u0111\u1ebfn t\u00f2a, th\u00ec [ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3] ph\u1ea3i \u0111\u1ebfn. N\u1ebfu [ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3] kh\u1ed5ng \u0111\u1ebfn, th\u00ec [ng\u01b0\u1eddi g\u1ecdi] y\u00eau c\u1ea7u nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi l\u00e0m ch\u1ee9ng x\u00e1c nh\u1eadn [l\u1eddi g\u1ecdi c\u1ee7a m\u00ecnh], sau \u0111\u00f3 th\u00ec bu\u1ed9c ng\u01b0\u1eddi kia ph\u1ea3i \u0111\u1ebfn. 2. N\u1ebfu [ng\u01b0\u1eddi \u0111\u01b0\u1ee3c g\u1ecdi] vi\u1ec7n c\u1edb [\u0111\u1ed5. tho\u00e1i th\u00e1c] hay \u0111\u1ecbnh \u01b0\u1ed1n, th\u00ec [ng\u01b0\u1eddi g\u1ecdi] s\u1ebd \u0111\u1eb7t tay l\u00ean ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3( . 3. N\u1ebfu b\u1ecb c\u1ea3n tr\u1edf [khi\u1ebfn ng\u01b0\u1eddi \u0111\u01b0\u1ee3c g\u1ecdi kh\u00f4ng c\u00f3 m\u1eb7t \u1edf to\u00e0 \u0111\u01b0\u1ee3c) v\u00ec l\u00ed do \u1ed1m \u0111au hay gi\u00e0 c\u1ea3 th\u00ec [ng\u01b0\u1eddi g\u1ecdi (\\\"m\u1ed5 t\u00f2a\\\") (\u01afsher) c\u1ea5p cho ng\u01b0\u1eddi \u1ea5y 1 con v\u1eadt ch\u1edf (\u1ecbumentum) [hay] xe k\u00e9o (Arcera). N\u1ebfu kh\u00f4ng mu\u1ed1n th\u00ec c\u0169ng kh\u1ed1ng b\u1eaft bu\u1ed9c c\u00f3 I\u0129\u00ec\u1eadt(2). 4. Ch\u1ec9 ng\u01b0\u1eddi n\u00e0o c\u00f3 n\u1ec1n kinh t\u1ebf c\u1ee7a m\u00ecnh m\u1edbi \u0111\u01b0\u1ee3c l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi b\u1ea3o tr\u1ee3 [tr\u01b0\u1edbc t\u00f2a] cho ng\u01b0\u1eddi s\u1ed1ng b\u1eb1ng kinh t\u1ebf c\u1ee7a m\u00ecnh. \u0110\u1ed1i v\u1edbi c\u1ed3ng d\u00e2n kh\u00f4ng c\u00f3 kinh t\u1ebf, ng\u01b0\u1eddi n\u00e0o t\u00ecnh nguy\u1ec7n, c\u00f3 Ih\u1ec3 tr\u1edf th\u00e0nh ng\u01b0\u1eddi b\u1ea3o tr\u1ee3. 5. N ex... foreti, sanates(3). 6. C\u00e1i g\u00ec \u0111\u0103 \u0111\u01b0\u1ee3c th\u1ecfa thu\u1eadn th\u00ec [b\u00ean nguy\u00ean] c\u0169ng ph\u1ea3i tr\u00ecnh \u0111i\u00eau \u0111\u00f3 [tr\u01b0\u1edbc t\u00f2a](4\\\\ 7. N\u1ebfu [hai b\u00ean nguy\u00ean b\u1ecb] kh\u00f4ng \u0111i \u0111\u1ebfn \u1eefi\u1ecfa thu\u1eadn \u01af1 \u00cc trong m\u1ed9t n\u1eeda ng\u00e0y [h\u1ecd] ph\u1ea3i \u0111\u1ebfn tranh ki\u1ec7n \u1edf Forum hay \u1edf Comitia(5). C\u1ea3 hai b\u00ean c\u00f3 m\u1eb7t s\u1ebd l\u1ea7n l\u01b0\u1ee3t t\u1ef1 bi\u1ec7n b\u1ea1ch vi\u1ec7c l\u00e0m c\u1ee7a m\u00ecnh. 8. Qua m\u1ed9t n\u1eeda ng\u00e0y th\u1ea9m ph\u00e1n se x\u00e1c nh\u1eadn y\u00eau c\u1ea7u c\u1ee7a b\u00ean c\u00f3 m\u1eb7t [\u1edf phi\u00ean t\u00f2a]. 9. N\u1ebfu c\u1ea3 hai b\u00ean \u0111\u1ed3u c\u00f3 m\u1eb7t \u1edf phi\u00ean t\u00f2a th\u00ec \u0111\u1ebfn khi m\u1eb7t \u01b0\u1eddi l\u1eb7n l\u00e0 h\u1ea1n cu\u1ed1i c\u00f9ng c\u1ee7a phi\u00ean t\u00f2a. (1) D\u1ea5u hi\u1ec7u t\u01b0\u1ee3ng trung c\u00f3 quy\u1ec1n \u0111\u1ed1i v\u1edbi ng\u01b0\u1eddi hay v\u1eadt (2) Xem A. Hellius \\\"\u0110\u00eam Attich\\\" jum entum (latinh) ngh\u0129a l\u00e0 con v\u1eadt ch\u1edf n\u00ean c\u00f3 ng\u01b0\u1eddi t\u01b0\u1ea3ng nh\u1ea7m l\u00e0 b\u1ecb c\u00e1o, tuy \u1ed1m v\u1eabn b\u1ecb b\u1eaft ng\u1ed3i tr\u00ean l\u01b0ng b\u00f2, ng\u1ef1a, \u0111\u1ebfn h\u1ea7u t\u00f2a, th\u1ef1c ra ngh\u0129a nguy\u00ean thu\u1ef7 c\u1ee7a n\u00f3 c\u0169ng gi\u1ed1ng nh\u01b0 Arcera l\u00e0 xe c\u00f3 mui, c\u00f3 \u0111\u1ed9m c\u1ecf, d\u00f9ng \u0111\u00e9 ch\u1edf ng\u01b0\u1eddi \u1ed1m. ng\u01b0\u1eddi gi\u00e0 c\u1ea3 ; tuy nhi\u00ean n\u1ebfu kh\u00f4ng th\u1ec3 \u0111i \u0111\u01b0\u1ee3c, c\u0169ng kh\u00f4ng \u00e9p. (3) C\u00e2u kh\u00f4ng kh\u00f4i ph\u1ee5c \u0111\u1ee7. (4) G aius (1.22, 11,4]. N\u1ebfu tr\u00ean \u0111\u01b0\u1eddng \u0111i, c\u1ea3 2 b\u00ean, c\u00e1o v\u00e0 b\u1ecb c\u00e1o \u0111\u00e3 th\u1ecfa thu\u1eadn \u0111\u01b0\u1ee3c v\u1edbi nhau, v\u1eabn ph\u1ea3i tr\u00ecnh to\u00e0 \u0111i\u00e8u \u0111\u00f3. (5) Forum l\u00e0 qu\u1ea3ng tr\u01b0\u1eddng, b\u00e3i ch\u1ee3, c\u0169ng l\u00e0 n\u01a1i h\u1ecdp c\u00e1c H\u1ed9i ngh\u1ecb nh\u00e2n d\u00e2n (Comitia Centuriata, Com\u1ec9tia Tributa...) 259","Hiin^ 11 1. (Gaius (Hi\u1ebfn ph\u00e1p, IV, 14) : \u0110\u1ed1i v\u1edbi m\u00f5i v\u1ee5 ki\u1ed9n t\u1eeb 1000 as \u01b0\u1edf l\u00e8n th\u00ec phai n\u1ed9p [v\u00e0o ng\u00e2n qu\u1ef9 \u0111\u1ec1n mi\u1ebfu] ti\u00ean \u00e1n ph\u00ed [l\u00e0 500 as], \u0111\u1ed1i v\u1edbi m\u1ed7i v\u1ee5 ki\u1ec7n v\u1ed5 s\u1ed1 ti\u1ec1n \u00edt \u1ec81 \u01a011 Ih\u00ec n\u1ed9p 50 as, \u0111\u00f3 l\u00e0 \u0111i\u1ebbu \u0111\u00e2 \u0111\u01b0\u1ee3c lu\u1eadt XII b\u1ea3iig quy \u0111\u1ecbnh. N\u1ebfu \u01b0anh ch\u1ea5p v\u1ebb s\u1ef1 t\u1ef1 do c\u1ee7a m\u1ed7i ng\u01b0\u1eddi, th\u00ec tuy r\u1eb1i\u00ecg gi\u00e1 ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3 th\u1eadt cao, nh\u01b0ng ch\u00ednh lu\u1eadt tr\u00f4n \u0111a quy \u0111\u1ecbnh r\u1eb1ng ti\u1ec1n \u00e1n ph\u00ed [v\u1ebb ng\u01b0\u1eddi m\u00e0 s\u1ef1 t\u1ef1 do c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ecf b\u1ecb tranh ch\u1ea5p] c\u0169ng ch\u1ec9 ph\u1ea3i n\u1ed9p (d\u01b0\u1ee9i 50 as). 2. N\u1ebfu m\u1ed9t trong nh\u1eefng nguy\u00ean nh\u00e2n n\u00e0y, nh\u01b0 l\u00e0 ... \u1ed1m n\u1eb7ng hay [ng\u00e0y g\u1ecdi \u0111\u1ebfn to\u00e0 ir\u00f9i\u00eci\u00ed ] v\u1edbi ng\u00e0y b\u1ed1 \u01b0\u00ed \u0111\u1ec3 k\u1ebft t\u1ed9i [ng\u01b0\u1eddi n\u00e0o \u0111\u1ed1] v\u1ec1 s\u1ef1 ph\u1ea3n b\u1ed9i(l), [s\u1ebd c\u1ea3n tr\u1edf] \u01af\u00ec\u1ea9m ph\u00e1n, ng\u01b0\u1eddi l\u00e0i\u0129\u1ea7 ch\u1ee9ng \u00fam ba hay b\u00ean Uiira ki\u1ec7n [c\u00f3 m\u1eb7t \u1edf phi\u00ean to\u00e0 x\u00e9t x\u1eed], \u01af1\u00cc [vi\u1ec7c \u0111\u00f3] ph\u1ea3i r\u1eddi sang m\u1ed9t ng\u00e0y kh\u00e1c. 3. INg\u01b0\u1eddi th\u01b0a ki\u1ec7n (b\u00ean nguy\u00ean)] n\u00e0o kh\u00f4ng c\u00f3 \u0111\u1ee7 ch\u1ee9ng c\u1edb c\u1ea3n ph\u1ea3i \u0111i \u0111\u1ebfn c\u1eeda nh\u00e0 [ng\u01b0\u1eddi l\u00e0m ch\u1ee9ng kh\u00f4ng \u0111\u1ebfn d\u1ef1 phi\u00ean to\u00e0] v\u00e0 li\u1ec1n \u01b0ong ba ng\u00e0y g\u1ecdi [ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ecfl r\u1ecf to. B\u1ea3ng III 1. Ph\u1ea3i chi\u1ebfu c\u1ed1 [cho ng\u01b0\u1eddi m\u1eafc n\u1ee3] ba m\u01b0\u01a1i ng\u00e0y thi h\u00e0nh \u00e1n sau khi [ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ecf] th\u1eeba nh\u1eadn n\u1ee3 hay sau khi \u0111\u1ecbnh \u00e1n [\u0111\u1ed1i v\u1edbi ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3]. 2. [Khi \u0111\u00e3 h\u1ebft h\u1ea1n \u0111\u1ecbnh] th\u00ec [b\u00ean nguy\u00ean] \u0111\u1eb7t b\u00e0n tay [l\u00ean ng\u01b0\u1eddi m\u1eafc n\u1ee3]. Ph\u1ea3i d\u1eabn ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3 t\u1edbi phi\u00ean t\u00f2a [\u0111\u1ec3 thi h\u00e0nh \u00e1n]. 3. N\u1ebfu [ng\u01b0\u1eddi m\u1eafc n\u1ee3] kh\u00f4ng thi h\u00e0nh \u00e1n [m\u1ed9t c\u00e1ch t\u1ef1 nguy\u1ec7n] v\u00e0 c\u0169ng kh\u00f4ng ai g\u1ee1 t\u1ed9i cho ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3 tr\u01b0\u1edbc phi\u00ean t\u00f2a, th\u00ec [b\u00ean nguy\u00ean d\u1eabn ng\u01b0\u1eddi n\u1ee3 v\u00e8 m\u00ecnh v\u00e0 \u0111eo cho ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3 g\u00f4ng hay c\u00f9m n\u1eb7ng kh\u00f4ng k\u00e9m hay n\u1ebfu mu\u1ed1n, c\u00f3 th\u1ec3 h\u01a1n 15 bang 4. [Trong th\u1eddi gian b\u1ecb giam gi\u1eef ng\u01b0\u1eddi m\u1eafc n\u1ee3] n\u1ebfu mu\u1ed1n c\u00f3 th\u1ec3 s\u1ed1ng b\u1eb1ng c\u1ee7a ri\u00eang c\u1ee7a m\u00ecnh. N\u1ebfu ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3 kh\u00f4ng c\u00f3, th\u00ec [ng\u01b0\u1eddi n\u00e0o giam gi\u1eef ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ed1] ph\u00e1i cho ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3 m\u1ed7i ng\u00e0y m\u1ed9t b\u1ea3ng b\u1ed9t, hay n\u1ebfu ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3 xin th\u00ec c\u0169ng c\u00f3 th\u1ec3 cho h\u01a1n. 5. (Aulius Hellius, Nh\u1eefng \u0111\u00eam \u00c1tt\u00edch, XX, 1.46) : Trong \u01af\u00ec\u1eddi giaii [m\u00e0 ng\u01b0\u1eddi m\u1eafc n\u1ee3 b\u1ecb giam gi\u1eef], ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3 c\u00f3 quy\u00e8n c\u1ea7u h\u00f2a (v\u1edbi b\u00ean nguy\u00ean), nh\u01b0ng n\u1ebfu [hai b\u00ean] kh\u1ed1ng h\u00f2a gi\u1ea3i \u0111\u01b0\u1ee3c, th\u00ec [nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi m\u1eafc n\u1ee3 \u0111\u00f3] ph\u1ea3i b\u1ecb gitim gi\u1eef 60 ng\u00e0y. Trong su\u1ed1t th\u1eddi h\u1ea1n \u0111\u00f3, ng\u01b0\u1eddi ta d\u00e3n h\u1ecd li\u00ean 3 l\u00e2n v\u00e0o nh\u1eefng phi\u00ean ch\u1ee3 \u0111\u1ebfn pretor \u1edf Comitia'4) v\u00e0 [\u1edf \u0111\u00f3] ng\u01b0\u1eddi ta c\u00f4ng b\u1ed1 s\u1ed1 ti\u1ec1n ph\u1ea1t h\u1ecd. \u0110\u1ebfn phi\u00ean ch\u1ee3 th\u1ee9 ba, h\u1ecd b\u1ecb k\u1ebft \u00e1n t\u1eed h\u00ecnh hay b\u1ecb b\u00e1n ra ngo\u00e0i, ngo\u00e0i Tibris(5). (1) \\\"Status dies cumhoste\\\", Hostis (: ngu\u1eedi n\u01b0\u1edbc ngo\u00e0i) (= Peregrinus) cho n\u00f4n theo Cicero (v^ ngh\u0129a v\u1ee5, I : 12, 37) phi\u00ean to\u00e0 \u0111\u01b0\u1ee3c ho\u00e3n khi tr\u00f9ng v\u1edbi ng\u00e0y x\u00e9t x\u1eed ng\u01b0\u1eddi n\u01b0\u1edbc ngo\u00e0i ; nh\u01b0ng Hostis c\u00f2n c\u00f3 ngh\u0129a l\u00e0 k\u1ebb th\u00f9 k\u1ec3 c\u1ea3 b\u00ean trong ho\u1eb7c b\u00f4n ngo\u00e0i m\u00e0 vi\u1ec7c x\u00e9t x\u1eed kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c v\u1eafng m\u1eb7t nh\u1eefng nh\u00e2n v\u1eadt c\u1ea7n thi\u1ebft. (2) 1 B\u1ea3ng b\u1eb1ng kho\u1ea3ng 0,500kg (3) Ph\u00e1p quan (4) \u0110\u1ea1i h\u1ed9i nh\u00e2n d\u00e2n (5) A. Gellius n\u00f3i \u0111\u1ebfn \u00e1n t\u1eed h\u00ecnh c\u00f3 th\u1ec3 kh\u00f4ng \u0111\u00fang m\u00e0 con n\u1ee3 kh\u00f4ng tr\u1ea3 \u0111\u01b0\u1ef1c. b\u1ecb b\u00e1n l\u00e0m n\u00f4 l\u1ec7 (\/. Livius, VI. 34). Ch\u01b0a hi\u1ec3u v\u00ec sao ph\u1ea3i h\u00e1n ra ngo\u00e0i Tibris (con s\u00f4ng ch\u00f9y qua R\u00f4ma) ? 260","6. \u0110\u1ebfn phi\u00ean ch\u1ee3 \u01b0\u00ec\u1ee9 3 th\u00ec ng\u01b0\u1eddi ta \u0111em ch\u1eb7t con n\u1ee3 th\u00e0nh t\u1eebng kh\u00fac. N\u00edu ng\u01b0\u1eddi la ch\u1eb7t nhi\u1ec1u h\u01a1n hay \u00edt h\u01a1n th\u00ec c\u0169ng kh\u1ed1ng c\u00f3 It\u1ed9i] g\u00ec v\u1edbi con n\u1ee3 \u0111\u00f3(l). 7. Vi\u1ec7c x\u1eed ki\u1ec7n k\u1ebb ph\u1ea3n b\u1ed9i c\u00e2n ph\u1ea3i c\u00f3 hi\u1ec7u l\u1ef1c m\u1ed9t c\u00e1ch v\u0129nh vicn. B\u1ea3ng IV 1. (Cicero (V\u1ec1 lu\u1eadt ph\u00e1p, III, 8, 19) : Tr\u1ebb con [kh\u00e1c \u01afiu\u1eebng] nh\u01b0 c\u00f3 d\u1ecb h\u00ecnh \u0111\u1ea1c bi\u1ec7t, theo lu\u1eadt XII b\u1ea3ng, c\u0169ng b\u1ecb gi\u1ebft ch\u1ebft v\u1edbi c\u00e1ch th\u1ee9c \u0111\u01a1n gi\u1ea3n nh\u01b0 v\u1eady). 2. N \u00edu ng\u01b0\u1eddi cha b\u00e1n con 3 l\u1ea7n, th\u00ec ng\u01b0\u1eddi con \u0111\u01b0\u1ee3c t\u1ef1 do [kh\u00f4ng ch\u1ecbu quyen] c\u1ee7a cha. 3. Cicero (.Philippi, II, 28, 69) ; [S\u1eed d\u1ee5ng] \u0111icu quy \u0111\u1ecbnh trong XII b\u1ea3ng, [ng\u01b0\u1eddi ch\u1ed3ng] \u0111\u1ee7 ra l\u1ec7nh cho v\u1ee3 c\u00e2m l\u1ea9y m\u1ecdi \u0111\u1ed3 v\u1eadt thu\u1ed9c ri\u00eang m\u00ecnh, r\u1ed3i l\u1ec9iu l\u1ea5y ch\u00eca kh\u1ecfa \u1eca\u1edf ng\u01b0\u1eddi v\u1ee3] v\u00e0 \u0111u\u1ed5i [v\u1ee3] \u0111i. 4. (Aulius Hellius, (\u0110\u00eam \u00c1\u00edt\u00edch), III. 16, 12). \\\"T\u00f4i \u0111\u01b0\u1ee3c bi\u1ebft r\u1eb1ng [khi] ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e0n b\u00e0... sinh \u0111\u1ebb v\u00e0o U\u00ec\u00e1ng th\u1ee9 11 sau khi ng\u01b0\u1eddi ch\u1ed3ng ch\u1ebft, th\u00ec [\u1edf \u0111\u1ed1\u1ecb c\u00f3 vi\u1ec7c d\u01b0\u1eddng nh\u01b0 ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e0n b\u00e0 c\u00f3 mang sau khi ch\u1ed3ng ch\u1ebft, b\u1edfi v\u00ec \u1ee7y ban 10 ng\u01b0\u1eddi \u0111a ghi r\u1eb1ng con ng\u01b0\u1eddi sinh ra v\u00e0o th\u00e1ng th\u1ee9 10, ch\u1ee9 kh\u1ed1ng ph\u1ea3i th\u00e1ng th\u1ee9 11\\\". B\u1ea3ng V 1. (Gaius (Hi\u1ebfn ph\u00e1p, I, 144 - 145) : T\u1ed5 ti\u00ean [ch\u00fang ta] \u0111a x\u00e1c \u0111\u1ecbnh r\u1eb1ng ngay c\u1ea3 nh\u1eefng ph\u1ee5 n\u1eef \u0111\u00e3 \u0111\u1ebfn tu\u1ed5i ir\u01b0\u1edfng th\u00e0nh, do b\u1ea3n t\u00ednh nh\u1eb9 d\u1ea1 c\u1ee7a h\u1ecd m\u00e0 h\u1ecd c\u00e2n ph\u1ea3i c\u00f3 s\u1ef1 b\u1ea3o tr\u1ee3... Ch\u1ec9 tr\u1eeb c\u00f3 c\u00e1c n\u1eef - \u0111\u1ed3ng - \u01b0\u1ecbnh l\u00e0 nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi m\u00e0 ng\u01b0\u1eddi c\u1ed5 R\u00f4ma \u01b0\u1ecdng v\u00ec ch\u1ee9c v\u1ecb t\u1ed1n gi\u00e1o c\u1ee7a h\u1ecd n\u00ean m\u1edbi kh\u00f4ng ch\u1ecbu b\u1ea3o tr\u1ee3(2). \u0110\u1ecf l\u00e0 \u0111i\u1ec1u \u0111a \u0111\u01b0\u1ee3c quy \u0111\u1ecbnh \u01b0ong lu\u1eadt XII b\u1ea3ng. 2. (Gaius (Hi\u1ebfn ph\u00e1p, II, 47) : Lu\u1eadt XII b\u1ea3i\u00ecg x\u00e1c \u0111\u1ecbnh r\u1eb1ng res tnancipp) thu\u1ed9c v\u00ea ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e0n b\u00e0 ch\u1ecbu s\u1ef1 b\u1ea3o tr\u1ee3 c\u1ee7a agnat(4) th\u00ec kh\u00f4ng thu\u1ed9c quy \u0111\u1ecbnh [c\u1ee7a ph\u00e1p lu\u1eadt] ch\u00ed tr\u1eeb tr\u01b0\u1eddng h\u1ee3p I\u0129i\u00e0 ch\u00ednh ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e0n b\u00e0 \u0111\u00edl chuy\u1ec3n nh\u1eefng \u0111\u1ed3 v\u1eadt \u0111\u00f3 v\u1edbi s\u1ef1 \u0111\u1ed3ng \u00fd c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi b\u1ea3o \u01b0\u1ee3). 3. Ng\u01b0\u1eddi n\u00e0o khi ch\u1ebft m\u00e0 s\u1eed d\u1ee5ng t\u00e0i s\u1ea3n c\u1ee7a minh hay quy\u1ebbn b\u1ea3o \u01b0\u1ef1 [\u0111\u1ed1i v\u1edbi ng\u01b0\u1eddi d\u01b0\u1edbi quy\u1ebbn m\u00ecnh] th\u00ec \u0111i\u1ebbu \u0111\u1ecf ph\u1ea3i \u0111\u01b0\u1ee3c b\u00e1o \u0111\u1ea3m. 4. N\u1ebfu m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi n\u00e0o \u0111\u00f3 kh\u00f4ng c\u00f3 ai d\u01b0\u1ee9i quy\u00ean m\u00ecnh m\u00e0 khi qua \u0111\u1eddi c\u0169ng kh\u00f4ng \u01af\u1ed3i l\u1ea1i g\u00ec v\u1ebb ng\u01b0\u1eddi k\u1ebf th\u1eeba di s\u1ea3n th\u00ec kinh t\u1ebf c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3 s\u1ee1 do agrat g\u00e2n nh\u1ea5t [c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3] quan l\u00ed. (1) {\u00c1. Gellius, \u0110\u00eam \u00c1 t!\u00edch. XX, I, 48) : N\u1ebfu con n\u1ee3 b\u1ecb ch\u1ee7 n\u1ee3 \u0111\u01b0a ra to\u00e0 th\u00ec Uy hun 10 ng\u01b0\u1eddi (Deeum v\u1eebat) c\u00f3 th\u1ec3 ra l\u00eanh cho ch\u1eb7t than con n\u1ee3 l\u00e0m nhi\u1ec1u kh\u00fac nh\u01b0ng t\u1ed3i ch\u01b0a h\u00e8 nghe n\u00f3i th\u1eddi x\u01b0a \u0111\u00e3 c\u00f3 ai b\u1ecb ch\u1eb7t nh\u01b0 th\u1ebf. (2) C\u00e1c Vestales, c\u00e1c n\u1eef \\\"\u0111\u1ed3ng trinh\\\" c\u00f3 ch\u1ee9c n\u0103ng ph\u1ee5c v\u1ee5 \u0111\u1ed3n th\u1edd n\u1eef th\u1ea7n Vesta. ch\u1ee7 y\u00f3u l\u00e0 tr\u00f4ng coi ng\u1ecdn l\u1eeda thi\u00eang. (3) Res mancipi l\u00e0 c\u00e1c t\u00e0i s\u1ea3n nh\u01b0 ru\u1ed9ng \u0111\u1ea5t \u1edf Italia, n\u00f4 l\u1ed9. s\u00fac v\u1eadt ch\u1edf, v\u00e0 kco v\u00e0 nh\u1eefng \u0111\u1ed3 v\u1eadt kh\u00e1c g\u00e1n v\u1edbi ru\u1ed9ng \u0111\u1ea5t. (4) Agnat l\u00e0 nh\u1eefng than thu\u1ed9c c\u1ee7a 1 gia \u0111\u00ecnh g\u1ed3m v\u1ee3. anh em v\u00e0 c\u00e0 h\u1ed1 c\u1ee7a ch\u1ee7 gia \u0111\u00ecnh. 261","5. N\u00edu Ing\u01b0\u1eddi ch\u1ebft] kh\u00f4ng c\u00f3 agna\u1ec9 th\u00ec n\u1ec1n kinh t\u1ed1 [\u0111\u1ed5 l\u1ea1i sau khi ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3 ch\u1ebft] do nh\u1eefng Iigu\u1eedi th\u00e2n qu\u1ea3n l\u00ed. 6. Gaius (Hi\u1ebfn ph\u00e1p I, 155) : Theo lu\u1eadt XII b\u1ea3ng, ng\u01b0\u1eddi b\u1ea3o \u01b0\u1ee3 [khi qua \u0111\u1eddi] kh\u00f4ng tr\u1ed1i l\u1ea1i [hay di ch\u00fac l\u1ea1i] v\u1ec1 ng\u01b0\u1eddi b\u1ea3o tr\u1ee3 cho ngu\u1eedi \u0111\u01b0\u1ee3c b\u1ea3o ir\u1ee3, th\u00ec agnat c\u1ee7a [ngu\u1eedi b\u1ea3o \u01b0\u1ee3j s\u1ebd l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi b\u1ea3o tr\u1ee3 cho ng\u01b0\u1eddi \u0111\u01b0\u1ee3c b\u1ea3o tr\u1ee3. 7a. N\u1ebfu c\u00f3 m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi b\u1ecb m\u1eaft tr\u00ed (t\u00e2m th\u1ea7n) th\u00ec quy\u1ec1n \u0111\u1ed1i v\u1edbi t\u00e0i s\u1ea3n v\u00e0 v\u1edbi ch\u00ednh ng\u01b0\u1eddi n\u00e0y se thu\u1ed9c v\u1ec1 agnat hay h\u1ecd h\u00e0ng c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi n\u00e0y. 7b. Ulpianus (I, 1, pr.D.XXVII, 10) : Theo lu\u1eadt XII b\u1ea3ng, ng\u01b0\u1eddi hoang to\u00e0ng (sinh ho\u1ea1t v\u00e0 chi ti\u00eau b\u1eeba b\u00e3i) kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c qu\u1ea3n l\u00ed t\u00e0i s\u1ea3n thu\u1ed9c v\u1ebb m\u00ecnh. 7c. Ulpianus (Lib. sing regularum XII, 2) : \\\"Lu\u1eadt XII b\u1ea3ng quy \u0111\u1ecbnh nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi m\u1ea5t \u01b0\u00ed v\u00e0 hoang to\u00e0ng m\u00e0 t\u00e0i s\u1ea3n c\u1ee7a h\u1ecd b\u1ecb c\u1ea5m s\u1eed d\u1ee5ng, s\u1ebd do c\u00e1c agnats c\u1ee7a h\u1ecd b\u1ea3o \u0111\u1ea3m \u0111\u1eddi s\u1ed1ng c\u1ee7a h\u1ecd\\\". 8a. \u01aflpiunus (Lib, sing regularum, x x x x , 1) : \\\"Lu\u1eadt XII b\u1ea3ng chuy\u1ec3n cho ng\u01b0\u1eddi ch\u1ee7 ph\u1ea7n di s\u1ea3i\u00ec c\u1ee7a c\u00f4ng d\u00e2n R\u00f4ma xu\u1ea5t th\u00e2n l\u00e0 libertus(l) \u0111\u1ebb l\u1ea1i trong tr\u01b0\u1eddng h\u1ee3p ng\u01b0\u1eddi n\u00e0y b\u1ecb ch\u1ebft m\u00e0 kh\u00f4ng c\u00f3 ai tli\u00e2n thu\u1ed9c v\u00e0 c\u0169ng kh\u00f4ng \u01b0\u1ed1i l\u1ea1i \u0111ieu g\u00ec\\\". 8b. \u01aflpianus (I, 195, I D, L. 16) : [V\u00ea m\u1ed1i quan h\u1ec7 gi\u1eefa ch\u1ee7 v\u00e0 libertus], lu\u1eadt XII b\u1ea3ng n\u00f3i r\u1eb1ng t\u00e0i s\u1ea3n c\u1ee7a libertus \u0111\u01b0\u1ee3c quy\u1ebbn chuy\u1ec3n [nh\u01b0\u1ee3ng] t\u1eeb gia \u0111\u00ecnh n\u00e0y sang gia \u0111\u00ecnh kh\u00e1c(2). C\u0169ng trong tr\u01b0\u1eddng h\u1ee3p n\u00e0y, lu\u1eadt n\u00f3i v\u00e8 [gia \u0111\u00ecnh l\u00e0 s\u1ef1 k\u1ebft h\u1ee3p] c\u00e1c c\u00e1 nh\u00e2n ri\u00eang l\u1ebb. 9a. Gordianus (I, 6, III, 36) : Theo lu\u1eadt XII b\u1ea3ng, t\u00e0i s\u1ea3n l\u00e0 nh\u1eefng kho\u00e1n \u0111\u00f2i n\u1ee3 [c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi ch\u1ebft \u0111\u1ed1i v\u1edbi nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi kh\u00e1c] th\u00ec c\u00f3 th\u1ec3 tr\u1ef1c ti\u1ebfp (ngh\u0129a l\u00e0 c\u00f3 th\u1ebb kh\u00f4ng c\u1ea7n \u0169\\\\\u1ee7 t\u1ee5c ph\u00e1p l\u00ed n\u00e0o \u0111\u00f3), \u0111em chia cho nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi c\u00f9ng \u0111\u01b0\u1ef1c th\u1eeba k\u1ebf theo c\u00e1c ph\u00e2n di s\u1ea3n m\u00e0 h\u1ecd \u0111\u01b0\u1ee3c h\u01b0\u1edfng. 9b. Diocl\u00eatianus (I, 26, III, 3) : Theo lu\u1eadt XII b\u1ea3ng, nh\u1eefng m\u00f3n n\u1ee3 c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi ch\u1ebft \u0111em chia tr\u1ef1c ti\u1ebfp [cho nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi k\u1ebf th\u1eeba] t\u1ec9 l\u1ec7 v\u1edbi ph\u1ea7n di s\u1ea3n [m\u00e0 h\u1ecd \u0111\u01b0\u1ee3c h\u01b0\u1edfng]. 10. Vi\u1ed9c ki\u1ec7n t\u1ee5ng [v\u1ec1 s\u1ef1 chia di s\u1ea3n] ph\u1ea3i d\u1ef1a \u01b0\u00ean c\u01a1 s\u1edf nh\u1eefng \u0111i\u00eau quy \u0111\u1ecbnh c\u1ee7a lu\u1eadt XII b\u1ea3i\u00ecg. B\u1ea3ng VI 1. N\u1ebfu ng\u01b0\u1eddi n\u00e0o k\u00ed k\u1ebft h\u1ee3p \u0111\u1ed3ng t\u1ef1 b\u00e1i\u00ec m\u00ecnh\u00ed?) hay c\u00e2m c\u1ed1 \u0111\u1ed3 v\u1eadt [c\u00f3 m\u1eb7t 5 ng\u01b0\u1eddi l\u00e0m ch\u1ee9ng v\u00e0 ng\u01b0\u1eddi c\u00e2n l\u01b0\u1eddng] th\u00ec l\u1eddi n\u00f3i trong \u0111\u00f3 kh\u1ed5ng \u0111\u01b0\u1ee3c xo\u00e1 b\u1ecf. 2; Cicero (V\u1ec1 ngh\u0129a v\u1ee5 ; III, 16) : \\\"Theo lu\u1eadt XII b\u1ea3ng th\u00ec c\u1ee9 \u0111\u01b0a ra nh\u1eefng b\u1eb1ng c\u1ee9 v\u00e8 \u0111i\u1ebbu \u0111a \u0111\u01b0\u1ee3c ph\u00e1t bi\u1ebbu [khi k\u00ed k\u1ebft h\u1ee3p \u0111\u1ed3ng] l\u00e0 \u0111\u1ee7 v\u00e0 n\u1ebfu ng\u01b0\u1eddi n\u00e0o \u0111\u0103 n\u00f3i m\u00e0 l\u1ea1i ch\u1ed1i l\u1eddi Ui\u00ec ph\u1ea3i n\u1ed9p ph\u1ea1t g\u1ea5p \u0111\u1ed3i\\\". (1) L\u00ecbertus : N\u00f4 l\u00ea \u0111\u01b0\u1ee3c ch\u1ee7 gi\u1ea3i ph\u00f3ng (cho th\u00e0nh ng\u01b0\u1eddi t\u1ef1 do). (2) Foehtus \u0111\u00e3 n\u00f3i \u0111\u1ebfn m \u1ed9t tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdp t\u01b0\u01a1ng t\u1ef1 : \\\"Khi Libertus kh\u00f4ng c\u00f3 ui th\u00e2n thu\u1ed9c, d\u01b0\u1edbi quy\u1ed3n, qua \u0111\u1eddi m\u00e0 kh\u00f4ng k\u1ecbp tr\u1ed1i l\u1ea1i g\u00ec. th\u00ec \u0111\u1ed9ng s\u1ea3n do ng\u01b0\u1eddi ch\u1ee7 cQ cho tr\u01b0\u1edbc kia l\u1ee5i \u0111\u01b0\u1ee3c chuy\u1ed5n v\u00ea cho ch\u1ee7 c\u0169\\\". (3) Theo Varo \\\"Nexus\\\" l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi t\u1ef1 do m\u1eafc n\u1ee3, kh\u00f4ng tr\u1ea3 \u0111ir\u1ef1c, ph\u1ea3i t\u1ef1 g\u00e1n m\u00ecnh l\u00e0m n\u00f4 l\u1ec7. 262","3. Cicero (Top IV, 23) : \\\"Th\u1eddi \u0111i\u1ed5in chi\u1ebfm h\u1eefu \u0111\u1ed1i v\u1edbi plum ru\u1ed9ng \u0111\u1ea5t \u0111\u01b0\u1ee3c quy \u0111\u1ecbnh l\u00e0 2 n\u0103m, \u0111\u1ed1i v\u1edbi \u0111\u1ed3 v\u1eadt kh\u00e1c l\u00e0 1 n\u0103m\\\". 4. (Gaius (Hi\u1ebfn ph\u00e1p, I, 3) : \\\"Lu\u1eadt XII b\u1ea3ng \u0111\u0103 x\u00e1c \u0111\u1ecbnh r\u1eb1ng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e0n b\u00e0 n\u1ebfu kh\u00f4ng mu\u1ed1n ch\u1ecbu quy\u1ed3n c\u1ee7a ch\u1ed3ng \u0111\u1ed1i v\u1edbi m\u00ecnh [bi\u1ec3u hi\u1ec7n b\u1eb1ngth\u1eddi gian chung s\u1ed1ng v\u1edbi v\u1ee3| th\u00ec h\u00e0ng n\u0103m c\u1ea7n ph\u1ea3i r\u1eddi kh\u1ecfi nh\u00e0 m\u00ecnh 3 \u0111\u00eam v\u00e0 nh\u01b0 v\u1eady t\u1ee9c l\u00e0 gi\u00e1n \u0111o\u1ea1n c\u00e1i quy\u00ean chi\u1ebfm h\u1eefu \u01b0ong n\u0103m \u0111\u1ed1i v\u1edbi m\u00ecnh\\\". 5a. Aulius Hellius (\u0110\u00eam \u00c1tt\u00edch, XX, 17, 8) : \\\"T\u1ef1 m\u00ecnh b\u1ea3o v\u1ec7 [\u0111\u1ed3 v\u1eadt c\u1ee7a m\u00ecnh] \u01b0\u01a1ng phi\u00ean t\u00f2a. \u0110i\u1ebbu \u0111\u00f3 c\u00f3 ngh\u0129a l\u00e0 \u0111\u1eb7t l\u00ean \u0111\u1ed3 v\u1eadt m\u00e0 cu\u1ed9c \u01b0anh c\u00e3i \u1edf phi\u00ean to\u00e0 \u0111ang ti\u1ebfn h\u00e0nh v\u1ebb I1\u00d3, [ngh\u0129a l\u00e0 n\u00f3i m\u1ed9t c\u00e1ch kh\u00e1c] \u01b0ong khi tranh ch\u1ea5p v\u1edbi \u0111\u1ed1i ph\u01b0\u01a1ng th\u00ec l\u1ea5y tay gi\u1eef l\u1ea5y c\u00e1i v\u1eadt tranh c\u00e3i v\u00e0 b\u1ea3o v\u1ec7 c\u00e1i quy\u00ean v\u00ea v\u1eadt \u0111\u00f3 v\u1edbi nh\u1eefng l\u00ed le chi\u1ebfn \u1ee9i\u1eafi\u00ecg. Vi\u1ec7c \u0111\u1eb7t tay l\u00ean \u0111\u1ed3 v\u1eadt, di\u1ec5n ra \u1edf m\u1ed9t \u0111\u1ecba \u0111i\u1ec3m nh\u00e1t \u0111\u1ecbnh v\u1edbi s\u1ef1 c\u00f3 m\u1eb7t c\u1ee7a pretor, d\u1ef1a tr\u00ean c\u01a1 s\u1edf lu\u1eadt XII b\u1ea3ng, n\u01a1i \u0111\u00f3 c\u00f3 \u0111\u1ebb ch\u1eef : \\\"N\u1ebfu c\u00f3 ai mu\u1ed1n t\u1ef1 m\u00ecnh b\u1ea3o v\u1ec7 \u0111\u1ed3 v\u1eadt c\u1ee7a m\u00ecnh \u1edf tr\u01b0\u1edbc t\u00f2a\\\". 5b. (Pavelus (Fragm, Vat, 50) : Lu\u1eadt XII b\u1ea3ng x\u00e1c \u0111\u1ecbnh [vi\u1ec7cc\u1ea7m c\u1ed1 \u0111\u1ed3 v\u1eadt] b\u1eb1ng h\u1ee3p \u0111\u1ed3ng, ti\u1ebfn h\u00e0nh v\u1edbi s\u1ef1 c\u00f3 m\u1eb7t c\u1ee7a 5 ng\u01b0\u1eddi l\u00e0m ch\u1ee9ng v\u00e0 c\u00e2n l\u01b0\u1eddng, m\u00e0 c\u0169ng c\u00f3 Ui\u1ec3 b\u1eb1ng c\u00e1ch t\u1eeb b\u1ecf quy\u1ebbn s\u1edf h\u1eefu v\u1ebb \u0111\u1ed3 v\u1eadt \u0111\u00f3, \u1edf phi\u00ean t\u00f2a, \u01b0u\u1ee9c m\u1eb7t pretor). 6. (Titus Livius (III, 44) : Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi b\u00eanh v\u1ef1c [cho Virginia] y\u00eau c\u1ea7u [Appius Clandius], theo lu\u1eadt ph\u00e1p do ch\u00ednh \u00f4ng \u0111a \u0111\u1ec1 x\u01b0\u1edbng, ban b\u1ed1 quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh s\u01a1 b\u1ed9 v\u1ebb ng\u01b0\u1eddi con g\u00e1i \u0111\u1ec3 c\u00f3 \u0111\u01b0\u1ee3c s\u1ef1 \u0111\u1ed3ng t\u00ecnh v\u00e8 s\u1ef1 t\u1ef1 do c\u1ee7a c\u00f4 \u1ea5y). 7. [Ng\u01b0\u1eddi s\u1edf h\u1eefu] kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c r\u00fat l\u1ea5y thanh g\u1ed7 [hay c\u00e1i s\u00e0o] [c\u1ee7a m\u00ecnh],[\u0111\u00e0 do ng\u01b0\u1eddi kh\u00e1c] s\u1eed d\u1ee5ng \u0111\u1ec3 x\u00e2y nh\u00e0 hay \u0111\u1ec3 tr\u1ed3ng nho. 8. (\u01aflpianus, I, 1, pr, D, XLVII, 3 : Lu\u1eadt XII b\u1ea3ng kh\u00f4ng cho ph\u00e9p l\u1ea5yv\u00e0 coi g\u1ed7 v\u00e0 s\u00e0o \u0111\u0103 l\u1ea5y c\u1eafp l\u00e0m c\u1ee7a ri\u00eang m\u00ecnh \u0111em d\u00f9ng \u0111\u1ec3 x\u00e2y nh\u00e0 hay tr\u1ed3ng nho,m\u00e0 trong vi\u1ec7c n\u00e0y l\u1ea1i c\u00f2n x\u1eed ph\u1ea1t g\u1ea5p \u0111\u00f4i [gi\u00e1 nh\u1eefng th\u1ee9 \u0111\u00f3] \u0111\u1ed1i v\u1edbi k\u00e8 n\u00e0o \u0111\u00e3 ph\u1ea1m l\u00f5i d\u00f9ng n\u00f3). 9. Khi n\u00e0o nho \u0111\u00e3 h\u00e1i \u0111\u01b0\u1ee3c th\u00ec [gi\u00e0n] c\u0169ng ph\u1ea3i \u0111\u01b0\u1ee3c d\u1edf ra(l). B\u1ea3ng VII 1. (Festus, De verborum signil\u00eccatu, 4 : \u0110\u01b0\u1eddng v\u00f2ng [ngh\u0129a l\u00e0 ch\u00f5 kh\u00f4ng x\u00e2y nh\u00e0] xung quanh nh\u00e0 ph\u1ea3i r\u1ed9ng 2,5 ch\u00e2n^ ) . 2. (Gaius, I, 13, D, X, 1 : C\u00e2n ch\u00fa \u00fd r\u1eb1ng trong vi\u1ec7c ki\u1ec7n t\u1ee5ng v\u00ea ranh gi\u1edbi, c\u00e2n ph\u1ea3i coi s\u1ef1 ch\u1ec9 \u0111\u1ecbnh c\u1ee7a [lu\u1eadt XII b\u1ea3ng] \u0111\u00e3 \u0111\u01b0\u1ee3c x\u00e1c \u0111\u1ecbnh theo c\u00e1ch th\u1ee9c ph\u00e1p l\u1ec7nh nh\u01b0 sau v\u00e0 \u0111i\u1ebbu \u0111\u00f3 nh\u01b0 ng\u01b0\u1eddi la n\u1ed5i \u0111\u0103 do Solon \u0111\u1ebb x\u01b0\u1edbng \u1edf Aten : n\u00edu d\u1ecdc \u01afieo \u0111\u1ea5t l\u00e1ng gi\u1ed7ng m\u00e0 \u0111\u00e0o h\u00e0o th\u00ec c\u0169ng kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c v\u01b0\u1ee3t qu\u00e1 gi\u1edbi h\u1ea1n, n\u1ebfu [\u0111\u1eb7t] h\u00e0ng r\u00e0o th\u00ec c\u00e2n l\u00f9i [c\u00e1ch \u0111\u1ea5t l\u00e1ng gi\u1ed3ng] 1 ch\u00e2n, n\u1ebfu l\u00e0 nh\u00e0 \u1edf th\u00ec l\u00f9i c\u00e1ch 2 ch\u00e2n, n\u1ebfu \u0111\u00e0o h\u1ed1 hay huy\u1ec7t Lh\u00ec h\u1ed1 r\u1ed9ng bao nhi\u00eau ph\u1ea3i l\u00f9i c\u00e1ch b\u1ea5y nhi\u00eau, n\u1ebfu \u0111\u00e0o gi\u1ebfng Ui\u00ec ph\u1ea3i l\u00f9i 6 ch\u00e2n, n\u1ebfu \u01b0\u1ecfng \u1ed3liu hay v\u1ea3, th\u00ec l\u00f9i c\u00e1ch \u0111\u1ea5t l\u00e1ng gi\u1ed3ng 9 ch\u00e2n, c\u00f2n nh\u1eefng c\u00e2y kh\u00e1c th\u00ec 5 ch\u00e2n). 3. (Plinius (.L\u1ecbch s\u1eed t\u1ef1 nhi\u00ean, 19, 4, 50). Trong XII b\u1ea3ng ho\u00e0n to\u00e0n kh\u00f4ng th\u1ea5y d\u00f9ng ch\u1eef \\\"tr\u1ea1i\\\" [villa], m\u00e0 \u0111\u1ed5 ch\u1ec9 c\u00e1i \u0111\u00f3, th\u00ec th\u01b0\u1eddng (d\u00f9ng) ch\u1eef hortus [n\u01a1i c\u00f3 r\u00e0o quanh] [nh\u1eb1m cho n\u00f3 c\u00e1i \u00fd ngh\u0129a] l\u00e0 t\u00e0i s\u1ea3n c\u1ee7a cha). (1) C\u00f3 th\u1ec3 hi\u1ec3u \u0111i\u1ec1u 7. 8, 9 nh\u01b0 sau : L\u1ea5y c\u1eafp s\u00e0o c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi kh\u00e1c \u0111\u1ec3 l\u00e0m gi\u00e0n nho th\u00ec b\u1ecb ph\u1ea1t g\u1ea5p \u0111\u00f4i : ph\u00e1t hi\u00ean s\u00e0o b\u1ecb l\u1ea5y c\u1eafp, kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c t\u1ef1 \u00fd ph\u00e1 gi\u00e0n nho ; nho thu ho\u1ea1ch xong th\u00ec ph\u1ea3i d\u1ee1 gi\u00e0n. (2) Ch\u00e2n (Pes) = 2,96 cm. 263","4. (Ciccro (V\u1ed3 lu\u1eadt ph\u00e1p I, 21, 55) : Lu\u1eadt XII b\u1ea3ng c\u00e1m kh\u00f4ng \u0111u\u1ef1c li'un b\u1edd r\u00e0o r\u1ed9ng qu\u00e1 5 ch\u00e2n, llico t\u1ee5c l\u1eb9 c\u1ed5). 5. (Cicero (V\u1ecf lu\u1eadt ph\u00e1p \u0129, 21, 55) : \\\"Theo lu\u1eadt \u0111\u1ecbnh c\u1ee7a XII b\u1ea3ng, khi n\u1ea9y ra \u01b0anh c\u00e3i v\u1ed3 ranh gi\u1edbi tli\u00ec se ti\u1ebfn h\u00e0nh ph\u00e2n \u0111\u1ecbnh l\u1ea1i v\u1edbi s\u1ef1 tham gia c\u1ee7a 3 ng\u01b0\u1eddi trung gian\\\". 6. (Gaius (1, 8, D, VIII, 3) : \\\"Theo lu\u1eadt XII b\u1ea3ng, chi\u1ec1u r\u1ed9ng c\u1ee7a \u0111\u01b0\u1eddng \u0111i, ch\u1ed7 th\u1eb3ng \u0111\u01b0\u1ee3c quy \u0111\u1ecbnh l\u00e0 8 ch\u00e2n, ch\u1ed7 v\u00f2ng l\u00e0 16 ch\u00e2n\\\". 7. [Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi s\u1edf h\u1eefu \u0111\u1ea5t ven \u0111\u01b0\u1eddng] c\u00e2n r\u00e0o l\u1ea5y \u0111\u01b0\u1eddng, (\u0111\u1ec3) kh\u00f4ng ph\u00e1 ho\u1ea1i [\u0111\u01b0\u1eddng] b\u1eb1ng [c\u00e1ch x\u1ebfp] \u0111\u00e1 hay c\u01b0\u1ee1i s\u00fac v\u1eadt ch\u1edf m\u00e0 \u0111i l\u1ed1i n\u00e0o c\u00f3 th\u1ed5 \u0111\u01b0\u1ef1c. 8a. N\u1ebfu n\u01b0\u1edbc I\u0129\u1ec9\u01b0a g\u00e2y ra thi\u1ec7t h\u1ea1i...'11 8b. Pavelus (I, 5, D, XLIII, 8) : \\\"N\u1ebfu su\u1ed1i ch\u1ea3y \u01b0\u00ean \u0111\u1ea5t c\u1ed3ng hay c\u1ed1ng d\u1eabn n\u01b0\u1edbc g\u00e2y \u01afii\u1ec7t h\u1ea1i \u0111\u1ebfn s\u1edf h\u1eefu t\u01b0 nh\u00e2n th\u00ec ng\u01b0\u1eddi s\u1edf h\u1eefu (t\u00e0i s\u1ea3n \u0111\u00f3) \u0111\u01b0\u1ee3c theo lu\u1eadt XI! b\u1ea3ng, ki\u1ec7n \u0111\u00f2i b\u1ed3i th\u01b0\u1eddng thi\u1ec7t h\u1ea1i\\\". 9a. \u01aflpianus (I, 1, \u00a7 8, D, XLIII, 27) : \\\"Lu\u1eadt XII b\u1ea3ng \u0111\u1ecbnh m\u1ee9c \u0111\u1ed9 l\u00e0 nh\u1eefng c\u00e2y c\u1ed1i cao 15 ch\u00e2n th\u00ec ph\u1ea3i x\u00e9n chung quanh \u0111\u1ec3 b\u00f3ne c\u1ee7a n\u00f3 kh\u1ecfi g\u00e2y thi\u1ec7t h\u1ea1i \u0111\u1ebfn \u0111\u1ea5t l\u00e1ng gi\u1ebbng\\\". 9b. (Pomponius (I, 2, D, XLIII, 27) : \\\"N\u1ebfu c\u00e2y c\u1ee7a \u0111\u1ea5t l\u00e1ng gi\u1ed3ng m\u00e0 nghi\u00eang c\u00e0nh sang \u0111\u1ea5t c\u1ee7a anh th\u00ec Lheo lu\u1eadt XII b\u1ea3ng, anh c\u00f3 th\u1ebb th\u01b0a ki\u1ec7n \u0111\u00f2i ch\u1ea1t \u0111i\\\". 10. Plinius (L\u1ecbch s\u1eed t\u1ef1 nhi\u00ean : XVII. 5, 15) : \\\"Lu\u1eadt XII b\u1ea3ng cho ph\u00e9p thu l\u01b0\u1ee3m qu\u1ea3 s\u1ed3i tr\u1ebdn \u0111\u1ea5t l\u00e1ng gi\u1ec1ng r\u01a1i sang\\\". 11. Uustinianus (I, 41, 1, II, 1) : \\\"V\u1eadt \u0111em b\u00e1n hay chuy\u1ec3n nh\u01b0\u1ee3ng ch\u1ec9 tr\u1edf th\u00e0nh s\u1edf h\u1eefu c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi mua \u01b0ong tr\u01b0\u1eddng h\u1ee3p m\u00e0 ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3 \u0111a tr\u1ea3 cho ng\u01b0\u1eddi b\u00e1n theo gi\u00e1 mua hay b\u1eb1ng c\u00e1ch n\u00e0o \u0111\u00f3 tho\u1ea3 m\u00e3n [y\u00eau c\u00e2u c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi b\u00e1n], v\u00ed d\u1ee5 nh\u1eadn l\u00e0m ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1edf \u0111\u1ea7u hay cho m\u1ed9t c\u00e1i g\u00ec d\u01b0\u1edbi h\u00ecnh th\u1ee9c v\u1eadt tin. \u0110\u00f3 l\u00e0 \u0111i\u1ebbu \u0111\u00e3 \u0111\u01b0\u1ee3c quy \u0111\u1ecbnh trong lu\u1eadt XII b\u1ea3ng\\\". 12. (\u01aflpianus (Lib, sing, regularum, II, 4) : \\\"N\u1ebfu [m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ec3 di s\u1ea3i\u00ec] \u0111\u01b0a ra m\u1ed9t \u0111i\u1ed3u quy \u0111\u1ecbnh nh\u01b0 th\u1ebf n\u00e0y : [t\u00f4i se gi\u1ea3i ph\u00f3ng m\u1ed9t n\u00f4 l\u1ec7 \u0111\u01b0\u1ee3c t\u1ef1 do v\u1edbi \u0111i\u00eau ki\u1ec7n] l\u00e0 n\u00f4 l\u1ed9 n\u00e0y ir\u1ea3 cho ng\u01b0\u1eddi th\u1eeba k\u1ebf c\u1ee7a t\u00f4i 10.000 sestertium th\u00ec tuy n\u1ed5 l\u1ec7 \u0111\u1ed1 kh\u00f4ng c\u00f3 r\u00e0ng bu\u1ed9c v\u1edbi ng\u01b0\u1eddi Lh\u1eebd k\u1ebf c\u0169ng ch\u1ec9 \u0111\u01b0\u1ee3c t\u1ef1 do khi \u0111a tr\u1ea3 cho ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ecf s\u1ed1 ti\u1ec1n n\u00f3i tr\u00ean. \u0110\u00f3 l\u00e0 \u0111i\u1ebbu \u0111\u00e0 \u0111\u01b0\u1ee3c quy \u0111\u1ecbnh trong lu\u1eadt XII b\u1ea3ng\\\". B\u1ea3ng VIII la. Ng\u01b0\u1eddi n\u00e0o h\u00e1t m\u1ed9t b\u00e0i h\u00e1t cay \u0111\u1ed9c... lb. (Cicero (V\u1ec1 ch\u1ebf \u0111\u1ed9 c\u1ed9ng h\u00f2a, IV, 10, 12) : \\\"Lu\u1eadt XII b\u1ea3ng quy \u0111\u1ecbnh x\u1eed t\u1eed h\u00ecnh m\u1ed9t s\u1ed1 \u00edt h\u00e0nh vi ph\u1ea1m t\u1ed9i, trong \u0111\u00f3 coi l\u00e0 c\u1ea7n thi\u1ebft ph\u1ea3i \u00e1p d\u1ee5ng trong tr\u01b0\u1eddng h\u1ee3p m\u00e0 m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi n\u00e0o \u0111\u1ecf \u0111\u1eb7t ra hay h\u00e1t b\u00e0i h\u00e1t c\u00f3 n\u1ed9i dung vu kli\u1ed1ng hay l\u00e3ng nh\u1ee5c ng\u01b0\u1eddi kh\u00e1c\\\". 2. N\u1ebfu l\u00e0m b\u1ecb th\u01b0\u01a1ng v\u00e0 c\u0169ng kh\u00f4ng d\u00e0n ho\u00e0 v\u1edbi [ng\u01b0\u1eddi b\u1ecb t\u1ed5n h\u1ea1i I th\u00ec ke g\u00e2y ra c\u0169ng ph\u1ea3i ch\u1ecbu l\u1ea1i nh\u01b0 v\u1eady. 3. N\u1ebfu d\u00f9ng tay hay g\u1eady l\u00e0m g\u00e3y x\u01b0\u01a1ng m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi l\u1ef1 do th\u00ec ph\u1ea3i n\u1ed9p ph\u1ea1t 300 as, n\u1ebfu l\u00e0 n\u00f4 l\u1ec7 th\u00ec ph\u1ea3i 150 as. (1) C\u00e2u n\u00e0y kh\u00f4ng \u0111\u1ee7, n\u00ean kh\u00f3 hi\u1ec3u. 264","4. Ncu g\u00e2y ra m\u1ea5t l\u00f2ng, s\u1ed1 ti\u00ean ph\u1ea1t l\u00e0 25. 5. ... l\u00e0m h\u1ecfng th\u00ec ph\u1ea3i b\u1ed5i th\u01b0\u1eddng. 6. (U\u1ec9pianus (\u1ec9, I pr. D. LX, \u1ec9) : N\u00edu c\u00f3 ai k\u00eau ca v\u1ecf vi\u1ec7c gia s\u00fac g\u00e2y t\u1ed5n h\u1ea1i th\u00ec lu\u1eadt XII b\u1ea3ng ra l\u1ec7nh ph\u00e1i giao gia s\u00fac \u0111a g\u00e2y n\u00f4n thi\u1eb9t h\u1ea1i [cho ng\u01b0\u1eddi b\u1ecb thi\u1ec7t) hay ph\u1ea3i h\u1ed3i Ui\u01b0\u1eddng gi\u00e1 t\u1ed5n h\u1ea1i). 7. (\u01aflpianus (I, 14, \u00a7 3, D, XIX, 5) : N\u1ebfu nh\u1eefng qu\u1ea3 s\u1ed3i \u1edf c\u00e2y c\u1ee7a anh r\u01a1i sang \u0111\u1ea5t nh\u00e0 t\u00f4i v\u00e0 t\u00f4i cho s\u00fac v\u1eadt ra \u0103n, th\u00ec theo lu\u1eadt XII b\u1ea3ng, anh c\u0169ng kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c quy\u1ebbn tliira ki\u1ec7n, v\u1ed3 s\u1ef1 thi\u1ec7t th\u00f2i, v\u00ec s\u00fac v\u1eadt kh\u00f4ng ph\u1ea3i \u0103n \u1edf tr\u00f4n \u0111\u1ea5t c\u1ee7a anh, hay v\u1ed3 s\u1ef1 t\u1ed5n h\u1ea1i do s\u00fac v\u1eadt g\u00e2y n\u00ean, m\u00e0 c\u0169ng kh\u00f4ng th\u1ec3 v\u00e8 s\u1ef1 U\u00eci\u1ed9t h\u1ea1i do h\u00e0nh vi phi ph\u00e1p n\u00e0o \u0111em l\u1ea1i). 8a. N\u1ec9!\u01b0\u1eddi n\u00e0o gieo h\u1ea1t gi\u1ed1ng... 8b. Kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c l\u1ea5y hoa l\u1ee3i c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi kh\u00e1c mang [v\u1ebb \u0111\u1ea5t c\u1ee7a m\u00ecnh]. 9. (Plinius (L\u1ecbch s\u1eed t\u1ef1 nhi\u00ean, 18, 3, 12) : Theo lu\u1eadt XII b\u1ea3ng, ng\u01b0\u1eddi l\u1edbn m\u00e0 \u0111i ph\u00e1 ho\u1ea1i hay ban \u0111\u00eam c\u1eaft \u01b0\u1ed9m hoa l\u1ee3i \u1edf tr\u00ean ru\u1ed9ng l\u00e0m b\u1eb1ng c\u00e0y, th\u00ec \u0111\u00e1ng t\u1ed9i ch\u1ebft. [XII b\u1ea3ng] \u0111\u00e3 ghi l\u00e0 ph\u1ea3i x\u1eed t\u1eed h\u00ecnh \u0111\u1ed1i v\u1edbi ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e3 ph\u1ea1m t\u1ed9i \u0111\u1ed1i v\u1edbi n\u1eef th\u1ea7n \u0110\u00eam\u00eat\u01a1r\u00ea. \u0110\u1ed1i v\u1edbi tr\u1ebb ch\u01b0a tr\u01b0\u1edfng th\u00e0nh [m\u00e0 ph\u1ea1m t\u1ed9i t\u01b0\u01a1ng t\u1ef1] th\u00ec c\u00f3 s\u1ef1 ch\u1ee9ng ki\u1ebfn c\u1ee7a pretor ho\u1eb7c l\u00e0 x\u1eed ph\u1ea1t roi, ho\u1eb7c l\u00e0 x\u1eed ph\u1ea1t ti\u1ec1n g\u1ea5p \u0111\u00f4i s\u1ed1 thi\u1ec7t h\u1ea1i). 10. (Gaius (Hi\u1ebfn ph\u00e1p I, 9, D, XLVII, 9) : \\\"Lu\u1eadt XII b\u1ea3ng \u0111\u1ecbnh ph\u1ea3i c\u00f9m v\u00e0 sau khi ph\u1ea1t roi th\u00ec x\u1eed t\u1eed h\u00ecnh k\u1ebb n\u00e0o \u0111\u1ed1t nh\u00e0 hay \u0111\u1ed1t \u0111\u1ed1ng r\u01a1m \u1edf g\u00e2n nh\u00e0, n\u1ebfu [k\u1ebb ph\u1ea1m t\u1ed9i] c\u1ed1 \u00fd U\u00ec\u1ef1c hi\u1ec7n. [N\u1ebfu \u0111\u00e1m ch\u00e1y x\u1ea3y ra] m\u1ed9t c\u00e1ch ng\u1eabu nhi\u00ean, ngh\u0129a l\u00e0 kh\u1ed5ng ch\u1ee7 t\u00e2m th\u00ec lu\u1eadt \u0111\u0103 ghi, [l\u00e0 k\u1ebb ph\u1ea1in t\u1ed9i] ph\u1ea3i b\u1ed3i th\u01b0\u1eddng thi\u1ec7t h\u1ea1i ; n\u1ebfu ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3 ngh\u00e8o t\u00fang th\u00ec gi\u1ea3m nh\u1eb9 t\u1ed9i\\\". 11. (Plinius, L\u1ecbch s\u1eed t\u1ef1 nhi\u00ean, 17, 1, 7) : \\\"Trong XII b\u1ea3ng c\u00f3 ghi l\u00e0 n\u1ebfu ch\u1eb7t c\u00e2y c\u1ed1i c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi kh\u00e1c m\u1ed9t c\u00e1ch th\u1ed3 b\u1ea1o th\u00ec ph\u1ea3i \u0111\u1ed3n m\u1ed7i c\u00e2y l\u00e0 25 as\\\". 12. \\\"N\u1ebfu \u0111i \u0103n \u01b0\u1ed9m ban \u0111\u00eam m\u00e0 b\u1ecb gi\u1ebft [t\u1ea1i ch\u00f5] th\u00ec vi\u1ec7c gi\u1ebft [k\u1ebb \u0111\u00f3] \u0111\u01b0\u1ee3c coi l\u00e0 h\u1ecdp ph\u00e1p\\\". 13. Gi\u1eefa ban ng\u00e0y... n\u1ebfu b\u1ecb [(ng\u01b0\u1eddi kh\u00e1c) t\u1ea5n c\u00f4ng] b\u1eb1ng v\u0169 kh\u00ed [c\u1ea3m tay], Ui\u00ec k\u00eau g\u1ecdi nh\u00e2n d\u00e2n. 14. Aulius Hellius (Nh\u1eefng \u0111\u00eam \u00c1tt\u00edch, XI, 18, 8) : \u1ee7y ban 10 ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e0 ghi l\u00e0 nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi - t\u1ef1 do, \u0103n \u01b0\u1ed9m b\u1ecb b\u1eaft qu\u1ea3 lang th\u00ec ph\u1ea3i ch\u1ecbu nh\u1ee5c h\u00ecnh v\u00e0 k\u1ebb \u0111a l\u1ea5y \u01b0\u1ed9m se b\u1ecb \u0111ua [ra to\u00e0\u1ecb l\u00e0 n\u1ed5 l\u1ec7 th\u00ec ph\u1ea1t roi r\u1ed3i n\u00e9m xu\u1ed1ng v\u1ef1c ; nhung [\u0111\u1ed1i v\u1edbi tr\u1ebb ch\u01b0a Ir\u01b0\u1edfi\u00ecg th\u00e0nh] th\u00ec lu\u1eadt x\u00e1c \u0111\u1ecbnh l\u00e0 ph\u1ea3i ch\u1ecbu nh\u1ee5c h\u00ecnh tr\u01b0\u1edbc I\u0129\u00ec\u1eadt pretor hay b\u1eaft b\u1ed3i th\u01b0\u1eddng Ihi\u1ed9t h\u1ea1i. 15a. (Gaius (III, 191) : \\\"Theo lu\u1eadt XII b\u1ea3ng, ti\u1ed3n ph\u1ea1t \u0111\u01b0\u1ee3c quy \u0111\u1ecbnh g\u1ea5p 3 l\u00e2n gi\u00e1 (l\u1ed3 v\u1eadt, \u01b0ong tr\u01b0\u1eddng h\u1ee3p m\u00e0 \u0111\u1ed3 v\u1eadt t\u00ecm tl\u00ec\u1ea5y \u0111\u01b0\u1ee3c \u1edf m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi n\u00e0o trong khi kh\u00e1m x\u00e9t theo th\u1ec3 th\u1ee9c, hay khi \u0111\u1ed3 v\u1eb7t \u0111\u00f3 \u0111\u01b0\u1ee3c I\u0129iang \u0111\u1ebfn ng\u01b0\u1eddi t\u00e0ng tr\u1eed v\u00e0 t\u00ecm th\u1ea5y \u1edf ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3\\\". 15b. (Gaius (Hi\u1ebfn ph\u00e1p, III, 192) : Lu\u1eadt XII b\u1ea3ng \u0111\u00e3 ghi l\u00e0 trong vi\u1ec7c ti\u1ebfn h\u00e0nh kh\u00e1m x\u00e9t, \u1ecang\u01b0\u1eddi kh\u00e1m] kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c m\u1eb7c qu\u1ea7n \u00e1o g\u00ec, m\u00e0 ch\u1ec9 \u0111\u01b0\u1ee3c qu\u1ea5n in\u1ed9t m\u1ea3nh v\u1ea3i v\u00e0 c\u1ea7m \u01b0ong tay c\u00e1i c\u1ed1c). 16. N\u1ebfu thua ki\u1ec7n v\u00ea vi\u1ec7c m\u1ea5t tr\u1ed9m Itrong \u0111\u1ecf k\u1ebb l\u1ea5y tr\u1ed9m kh\u00f4ng b\u1ecb b\u1eaft qu\u1ea3 tang] th\u00ec to\u00e0 \u00e1n gi\u1ea3i quy\u1ebft s\u1ef1 tranh ch\u1ea5p [b\u00e0ng x\u1eed ph\u1ea1t] g\u1ea5p\u0111\u1ed3i gi\u00e1 \u0111\u1ed3 v\u1eadt(1). (1) C h\u01b0a r\u00f5 ph\u1ea1t 'di. C\u00e2u n\u00e0y c\u00f2n t\u1ed1i ngh\u0129a, hay vi\u1ebft kh\u00f4ng ch\u1eb7t. 265","17. (Gaius (Hi\u1ebfn ph\u00e1p, II, 45) : Lu\u1eadt XII b\u1ea3ng theo t\u1ee5c l\u1ec7 c\u1ed5 c\u1ea5m gi\u1eef v\u1eadt \u0103n tr\u1ed9m). 18a. (Tacitus, (Bi\u00ean ni\u00ean, VI, 16) : L\u1ea7ii \u0111\u00e2u ti\u00ean XII b\u1ea3ng quy \u0111\u1ecbnh U\\\\ kh\u00f4ng ai \u0111\u01b0\u1ee3c cho vay, l\u1ea5y l\u00e3i qu\u00e1 1% ltrong 1 th\u00e1ng] l\u00e0 c\u00e1i vi\u1ec7c tr\u01b0\u1edbc \u0111\u00e2y v\u1eabi\u00ec l\u00e0m t\u00f9y tlic\u00f3 \u00fd mu\u1ed1n c\u1ee7a nh\u1eefng k\u1ebb gi\u00e0u c\u00f3). 18b. (Cato, v\u1ebb n\u00f4ng nghi\u1ec7p. L\u1eddi n\u00f3i \u0111\u1ea7u 1 : T\u1ed5 ti\u00ean ch\u00fang ta \u0111a c\u00f3 (t\u1ee5c l\u1ec7) v\u00e0 \u0111\u00e3 \u0111\u1ecbnh \u01b0ong lu\u1eadt ph\u00e1p b\u1eaft k\u1ebb \u0103n \u01b0\u1ed9m ph\u1ea3i b\u1ed3i th\u01b0\u1eddng g\u1ea5p \u0111\u1ed3i gi\u00e1 (v\u1eadt l\u1ea5y \u01b0\u1ed9m), x\u1eed k\u1ebb cho vay n\u1eb7ng l\u0103i(1) ph\u1ea3i (n\u1ed9p ph\u1ea1t) g\u1ea5p 4 l\u00e2i\u00ec (ph\u1ea7n lai thu \u0111\u01b0\u1ee3c). 19. (Pavelus (Libri V sentiarum, II, 12, 11): Theo lu\u1eadt XII b\u1ea3ng \u0111\u1ed3 v\u1eadt \u0111em t\u00e0ng tr\u1eef m\u00e0 b\u1ecb th\u01b0a ki\u1ec7n th\u00ec ph\u1ea3i \u01b0\u1ea3 g\u1ea5p \u0111\u00f4i gi\u00e1 v\u1eadt \u0111\u00f3). 20a. (Ulpimus (I, I, \u00a7 2, D, XXVI, 10) : C\u1ea7n ch\u00fa \u00fd r\u1eb1ng s\u1ef1 bu\u1ed9c t\u1ed9i (ng\u01b0\u1eddi b\u1ea3o \u01b0\u1ee3 v\u1ebb h\u00e0nh \u0111\u1ed9ng thi\u1ebfu l\u01b0\u01a1ng t\u00e2m c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3) l\u00e0 r\u00fat ra t\u1eeb lu\u1eadt XII b\u1ea3ng). 20b. (Triphoniaiius *I, I, 1 \u00a7 55, D, XXVI, 7). Trong tr\u01b0\u1eddng h\u1ee3p ng\u01b0\u1eddi b\u1ea3o \u01b0\u1ee3 bi\u1ec3n th\u1ee7 t\u00e0i s\u1ea3n c\u1ee7a ngu\u1eebi d\u01b0\u1edbi quy\u1ebbn, th\u00ec ph\u1ea3i x\u00e1c \u0111\u1ecbnh r\u1eb1ng c\u00f3 n\u00ean x\u1eed ph\u1ea1t g\u1ea5p \u0111\u00f4i \u0111\u1ed1i v\u1edbi m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi b\u1ea3o \u01b0\u1ee3, theo \u0111i\u1ec1u \u0111a \u0111\u01b0\u1ee3c quy \u0111\u1ecbnh trong XII b\u1ea3ng kh\u00f4ng). 21. Ng\u01b0\u1eddi ch\u1ee7 n\u00e0o m\u00e0 l\u00e0m h\u1ea1i \u0111\u1ebfn ng\u01b0\u1eddi ph\u1ee5 thu\u1ed9c [m\u00ecnh] th\u00ec \u0111\u00e1ng giao cho Di\u00eam - v\u01b0\u01a1ng (ngh\u0129a i\u00e0 \u0111\u00e1ng nguy\u1ec1n r\u1ee7a). 22. N\u1ebfu [ng\u01b0\u1eddi n\u00e0o] tham d\u1ef1 [v\u00e0o vi\u1ec7c th\u1ef1c hi\u1ec7n h\u1ee3p \u0111\u1ed3ng] v\u1edbi t\u01b0 c\u00e1ch l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi l\u00e0m ch\u1ee9ng hay ng\u01b0\u1eddi c\u00e2n l\u01b0\u1eddng, [r\u1ed3i sau] l\u1ea1i t\u1eeb ch\u1ed1i l\u00e0m ch\u1ee9ng vi\u1ec7c \u0111\u00f3, th\u00ec [ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3 b\u1ecb coi] l\u00e0 kh\u00f4ng gi\u1eef daiih d\u1ef1 v\u00e0 b\u1ecb m\u1ea5t quy\u00ean l\u00e0m ch\u1ee9ng. 23. Aulius Hellius (\u0110\u00eam \u00c1tt\u00edch, XX, 1, 53) : Theo lu\u1eadt XII b\u1ea3ng, k\u1ebd b\u1ecb ph\u00e1t hi\u1ec7n l\u00e0m ch\u1ee9ng gi\u1ea3 m\u1ea1o ph\u1ea3i b\u1ecb n\u00e9m xu\u1ed1ng v\u00e1ch n\u00fai Tacp\u1ebd. 24a. N\u1ebfu c\u00e1i lao d\u00f9ng tay n\u00e9m bay xa h\u01a1n \u0111\u00edch ng\u1eafm th\u00ec ph\u1ea3i mang \u0111\u1ebfn m\u1ed9t con c\u1eebu [\u0111\u1ebb hi\u1ebfn l\u1ebd]. 24b. (Plinius (L\u1ecbch s\u1eed t\u1ef1 nhi\u00ean, XVIII, 3, 12, 8 - 9) : Theo XII b\u1ea3ng, t\u1ed9i b\u00ed I\u0129\u00ec\u1eadt ph\u00e1 ho\u1ea1i m\u00f9a m\u00e0ng [b\u1ecb x\u1eed] t\u1eed h\u00ecnh... n\u0103ng h\u01a1n t\u1ed9i gi\u1ebft ng\u01b0\u1eddi). 25. Gaius (1,236, pr. D, L, 16) : N\u1ebfu c\u00f3 ng\u01b0\u1eddi n\u00e0o \u0111\u00f3 h\u1ecfi v\u00ea ch\u1ea5t \u0111\u1ed9c th\u00ec c\u1ea7n ph\u1ea3i th\u00eam r\u1eb1ng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3 mu\u1ed1n \u0111\u01b0\u1ee3c l\u00e0m l\u1ee3i hay l\u00e0m h\u1ea1i \u0111\u1ebfn s\u1ee9c kh\u1ecfe, v\u00ec thu\u1ed1c c\u0169ng k\u00ec ch\u1ea5t \u0111\u1ed9c). 26. (Porcius, Lampo (Decl in Catil, 19) : nh\u01b0 ch\u00fang ta \u0111\u00e3 bi\u1ebft, trong XII b\u1ea3ng ghi l\u00e0 kh\u00f4ng ai \u0111\u01b0\u1ee3c t\u1ed5 ch\u1ee9c nh\u1eefng cu\u1ed9c t\u1ee5 h\u1ecdp ban \u0111\u00eam \u1edf th\u00e0nh ph\u1ed1). 27. (Gaius (I, 4, D, XL, VII, 22) : Lu\u1eadt XII b\u1ea3ng cho ph\u00e9p c\u00e1c th\u00e0nh vi\u00ean co\u1ec9legin [c\u1ee7a x\u00e3 h\u1ed9i] quy\u1ebbn k\u00ed k\u1ebft v\u1edbi nhau m\u1ecdi th\u1ecfa \u01b0\u1edbc, mi\u1ed7n l\u00e0 h\u1ecd kh\u00f4ng ph\u00e1 ho\u1ea1i \u0111i\u1ebbu quy \u0111\u1ecbnh c\u1ee7a m\u1ed9t ai \u0111\u00f3, c\u00f3 li\u00ean quan t\u1edbi tr\u1eadt t\u1ef1 xa h\u1ed9i. Lu\u1eadt \u0111\u00f3, d\u01b0\u1eddng nh\u01b0 m\u01b0\u1ee3n \u1edf lu\u1eadt ph\u00e1p c\u1ee7a Solon). B\u1ea3ng IX 1.2 : (Cicero (V\u1ebb lu\u1eadt ph\u00e1p, III, 4, 11, 19, 44) : Kh\u00f4ng ai \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u00f2i h\u1ecfi \u0111\u1eb7c quy\u00ean [ngh\u0129a l\u00e0 v\u00ec l\u1ee3i \u00edch c\u1ee7a m\u00ecnh m\u00e0 vi ph\u1ea1m ph\u00e1p lu\u1eadt]. Nh\u1eefng \u00e1n x\u1eed t\u1eed h\u00ecnh c\u00f4ng d\u00e2n La M\u0103 kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c duy\u1ec7t \u1edf \u0111\u00e2u ngo\u00e0i Comitia centuriata. (1) Theo \u0111i\u1ec1u 18a, ph\u1ea3i ch\u0103ng l\u00e3i su\u1ea5t 1% th\u00ec \u0111\u01b0\u1ee3c c\u00f2n qu\u00e1 1% th\u00ec ph\u1ea1m ph\u00e1p ? (2) Collegin Hi\u1ec7p h\u1ed9i, t\u1eadp h\u1ee3p nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi c\u00f9ng ngh\u1ec1 nghi\u1ec7p 266","Lu\u1eadt XII b\u1ea3ng n\u1ed5i ti\u1ebfng c\u00f3 2 \u0111i\u1ec3m, trong \u0111\u00f3 \u0111i\u1ed5m ti\u00ec\u1ee9 nh\u1ea5t nh\u1eb1m lo\u1ea1i tr\u1eeb m\u1ecdi s\u1ef1 vi ph\u1ea1m lu\u1eadt ph\u00e1p \u0111\u1ec3 mun l\u1ee3i c\u00e1 nh\u00e2n v\u00e0 di\u00eam \u01b0i\u1ee9 hai nh\u1eb1m c\u1ea5m th\u1ed1ng qua \u00e1n t\u1eed h\u00ecnh \u0111\u1ed1i v\u1edbi c\u00f4ng d\u00e2n R\u00f4ma ngo\u00e0i Comitia centuriata). 3. (Aulius Hellius (\u0110\u00eam \u00c1tt\u00edch, XX, 17) : \\\"Ph\u1ea3i ch\u0103ng l\u00e0 kh\u1eafc nghi\u1ec7t, c\u00e1i \u0111i\u00e8u lu\u1eadt x\u1eed t\u1eed h\u00ecnh th\u1eafm ph\u00e1n hay nh\u00e2n ch\u1ee9ng n\u00e0o b\u1ecb g\u1ecdi ra tr\u01b0\u1edbc to\u00e0 \u0111\u1ec3 x\u00e9t x\u1eed m\u1ed9t vi\u1ec7c v\u00e0 \u0111a ph\u1ea3i th\u00fa nh\u1eadn l\u00e0 \u0111\u00e3 nh\u1eb7n m\u1ed9t kho\u1ea3n ti\u1ec1n th\u00f9 lao v\u1ebb vi\u1ec7c [\u0111\u1ecf] ?\\\". 4. (Pompeius (1, 2, \u00a7 23, D, 1, 2), Questor n\u00e0o ch\u1ee9ng ki\u1ebfn vi\u1ec7c thi h\u00e0nh \u00e1n t\u1eed h\u00ecnh th\u00ec g\u1ecdi l\u00e0 c\u00e1c h\u00ecnh quan, trong lu\u1eadt XII b\u1ea3ng c\u0169ng n\u00f3i c\u1ea3 t\u1edbi nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi n\u00e0y). 5. (Marcianus (I, 3, D, XLVII1, 4) : Lu\u1eadt XII b\u1ea3ng ra l\u1ec7nh x\u1eed t\u1eed h\u00ecnh k\u1ebb n\u00e0o x\u00fai gi\u1ee5c qu\u00e2n th\u00f9 c\u1ee7a nh\u00e2n d\u00e2n R\u00f4ma t\u1ea5n c\u00f4ng nh\u00e0 n\u01b0\u1edbc R\u00f4ma hay k\u1ebb n\u00e0o n\u1ed9p m\u1ed9t c\u00f4ng d\u00e2n La Ma cho k\u1ebb th\u00f9). 6. (Salvianus (V\u1ec1 quy\u1ec1n c\u1ee7a th\u1ea3n th\u00e1nh, VIII, 5) : nh\u1eefng \u0111i\u1ed3u quy \u0111\u1ecbnh c\u1ee7a XII b\u1ea3ng c\u00e1m s\u00e1t h\u1ea1i m\u1ed9t c\u00e1ch phi ph\u00e1p m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi, cho d\u00f9 ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3 l\u00e0 th\u1ebf n\u00e0o \u0111i n\u1eefa). B\u1ea3ng X 1. T\u1eed thi kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c ch\u1ed3n v\u00e0 thi\u00eau \u1edf \u01b0ong th\u00e0nh ph\u1ed1. 2. Kh\u00f4ng ai \u0111\u01b0\u1ee3c l\u00e0m h\u01a1n \u0111i\u1ebbu \u0111\u00f3. C\u1ee7i d\u00f9ng v\u00e0o [vi\u1ec7c h\u1ecfa thi\u00eau ng\u01b0\u1eddi ch\u1ebft] kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c ch\u1ebb b\u1eb1ng r\u00ecu. 3. (Cicero (V\u1ec1 lu\u1eadt ph\u00e1p, II, 23, 59) : \\\"Sau khi h\u1ea1n ch\u1ebf chi ph\u00ed [v\u00ea vi\u1ec7c ma chay] l\u00e0 ch\u1ec9 \u0111\u01b0\u1ee3c d\u00f9ng 3 m\u1ea3nh v\u1ea3i li\u1ec7m, m\u1ed9t \u00e1o \u00e1o d\u00e0i \u0111\u1ed3 th\u1ea3m v\u00e0 10 c\u00e1i s\u00e1o, lu\u1eadt XII b\u1ea3ng c\u0169ng c\u1ea5m thai\u00ec kh\u00f3c (ng\u01b0\u1eddi ch\u1ebft)\\\". 4. [Trong vi\u1ec7c ma chay] \u0111\u00e0n b\u00e0 kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c c\u00e0o c\u1ea5u m\u00e1 v\u00e0 kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c than kh\u00f3c ng\u01b0\u1eddi ch\u1ebft. 5. Kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c thu th\u1eadp x\u01b0\u01a1ng c\u1ee7a t\u1eed thi \u0111\u1ec3 sau \u0111\u00f3 \u0111em mai t\u00e1ng, (Cicero (V\u1ec1 lu\u1eadt ph\u00e1p, II, 23, 59) : ch\u1ec9 \u01b0 \u00f9 tr\u01b0\u1eddng h\u1ee3p ch\u1ebft \u1edf tr\u00ean chi\u1ebfn tr\u01b0\u1eddng hay \u1edf n\u01b0\u1edbc ngo\u00e0i). 6a. (Cicero, v\u1ebb lu\u1eadt ph\u00e1p, II, 23, 59 : \\\"Ngo\u00e0i ra, lu\u1eadt ph\u00e1p c\u00f2n x\u00e1c \u0111\u1ecbnh [nh\u1eefng nguy\u00ean t\u1eafc] sau \u0111\u00e2y : b\u1ecf vi\u1ec7c xoa d\u00e2u th\u01a1m t\u1eafm r\u1eeda c\u1ee7a n\u00f4 l\u1ec7 v\u00e0 u\u1ed1ng b\u1eb1ng c\u1ed1c \u01b0\u1eddn, kh\u00f4ng v\u00e1y n\u01b0\u1edbc long \u01b0\u1ecdng, kh\u1ed1ng d\u00f9ng d\u00e2y hoa d\u00e0i, kh\u00f4ng c\u00f3 l\u01b0 h\u01b0\u01a1ng\\\". 6b. (Phestus (Da verb, sign\u1ef1,; 154) : Lu\u1eadt XII b\u1ea3ng quy \u0111\u1ecbnh l\u00e0 kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u1eb7t tr\u01b0\u1edbc ng\u01b0\u1eddi ch\u1ebft \u0111\u1ed3 u\u1ed1ng c\u00f3 pha d\u1ea7u Lh\u01a1m). 7. (N\u1ebfu m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi n\u00e0o \u0111\u01b0\u1ee3c t\u1eb7ng v\u00f2ng hoa, ho\u1eb7c l\u00e0 cho ch\u00ednh m\u00ecnh, ho\u1eb7c cho ng\u1ef1a hay n\u00f4 l\u1ec7 c\u1ee7a m\u00ecnh [da tham gia cu\u1ed9c thi \u0111\u1ea5u], ho\u1eb7c n\u1ebfu v\u00f2ng hoa t\u1eb7ng cho ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3 v\u00ec l\u00f2ng t\u1ed1t c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3, th\u00ec khi ch\u1ebft \u0111i, c\u0169ng kh\u00f4ng c\u1ea5m \u0111\u1eb7t v\u00f2ng hoa \u1edf nh\u00e0 ng\u01b0\u1eddi ch\u1ebft c\u0169ng nh\u01b0 \u1edf Forum, \u0111\u1ed1i v\u1edbi ng\u01b0\u1eddi th\u00e2n th\u00edch c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ecf c\u0169ng \u0111\u01b0\u1ee3c ph\u00e9p \u0111co v\u00f2ng hoa khi d\u1ef1 tang l\u1ec5). 8. C\u0169ng kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c ch\u00f4n v\u00e0ng theo ng\u01b0\u1eddi ch\u1ebft. Nh\u01b0ng n\u1ebfu \u1edf r\u0103ng ng\u01b0\u1eddi ch\u1ebft c\u00f3 b\u1ecbt v\u00e0ng th\u00ec c\u0169ng kh\u00f4ng c\u00e1m ch\u00f4n hay thi\u00eau ng\u01b0\u1eddi ch\u1ebft c\u00f9ng v\u1edbi v\u00e0ng. 267","9. Cicero (V\u1ed3 lu\u1eadt ph\u00e1p II, 24, 61) : \\\"Lu\u1eadt (XII b\u1ea3ng) c\u1ea5m \u0111\u1eadt h\u00e0i c\u1ed1t hay ph\u1ea3n m\u1ed9 ng\u01b0\u1eddi ch\u1ebft c\u00e1ch nh\u00e0 c\u1eeda c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi kh\u00e1c d\u01b0\u1edbi 60 ch\u00e2n(l) n\u1ebfu kh\u1ed1ng \u0111\u01b0\u1ee3c ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ecf \u0111\u1ed3ng \u00fd\\\". 10. (Cicero (V\u00ea lu\u1eadt ph\u00e1p, II, 24, 61) : Lu\u1eadt ph\u00e1p c\u1ea5i\u0129\u1ea7 kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c ki\u1ebfm ch\u1ed7 ch\u00f4n c\u1ea5t theo t\u1ee5c c\u0169 c\u0169ng nh\u01b0 c\u1ea3 ch\u1ed7 thi\u00eau x\u00e1c). B\u1ea3ng XI 1. (Cicero \\\"V\u1ec1 ch\u1ebf \u0111\u1ed9 c\u1ed9ng h\u00f2a, II, 36...36) [\u1ee7y ban - 10 ng\u01b0\u1eddi kho\u00e1 hai] \u0111a Ih\u00eain hai b\u1ea3iig g\u1ed3m nh\u1eefng \u0111i\u1ebbu lu\u1eadt \u01b0u ti\u00ean [trong \u0111\u00f3] \u0111\u00e3 ph\u00ea chu\u1ea9n \u0111i\u1ebbu lu\u1eadt v\u00f4 nh\u00e2n \u0111\u1ea1o nh\u1ea5t l\u00e0 c\u00e1m k\u1ebft h\u00f4n gi\u1eefa plebs v\u00e0 patriui. 2. (Macrobius, Sat, I, 13, 21) : \u1ee7y ban - 10 n\u00ec\u0129ir\u1edfi th\u00eam hai b\u1ea3ng, \u0111\u1ebb ngh\u1ecb nh\u00e2n d\u00e2n chu\u1ea9n y s\u1eeda \u0111\u1ed5i l\u1ecbch). B\u1ea3ng XII 1. (Gaius, Hi\u1ebfn ph\u00e1p, IV, 28 : Vi\u1ec7c chi\u1ebfm \u0111o\u1ea1t \u0111\u1ed3 v\u1eadt nh\u1eb1m m\u1ee5c \u0111\u00edch thanh to\u00e1n n\u1ee3 n\u1ea7n c\u0169ng \u0111\u01b0\u1ee3c ghi trong lu\u1eadt ph\u00e1p v\u00e0 theo lu\u1eadt XII b\u1ea3ng th\u00ec \u0111i\u1ed3u \u0111\u00f3 c\u0169ng \u0111\u01b0\u1ee3c x\u00e1c \u0111\u1ecbnh \u0111\u1ec3 x\u1eed ng\u01b0\u1eddi n\u00e0o c\u00f3 s\u00fac v\u1eadt d\u00f9ng v\u00e0o vi\u1ec7c hi\u1ebfnl\u1ec5 m\u00e0 ch\u01b0a \u01b0\u1ea3 ti\u1ebbn theo gi\u00e1 mua, v\u00e0 c\u0169ng x\u1eed c\u1ea3 ng\u01b0\u1eddi n\u00e0o ch\u01b0a tr\u1ea3 ti\u00ean c\u1ed3ng thu\u00ea s\u00fac v\u1eb7t t\u1ea3i \u0111\u1ed3, v\u1edbi l\u00ed do d\u00f9i\u00ecii ti\u1ec1n c\u00f4ng tliu\u1ebd \u0111e s\u1eeda m\u1ed9t b\u1eefa ti\u1ec7c hi\u1ebfn l\u1ebd). 2a. N\u1ebfu n\u00f4 l\u1ec7 \u0103n tr\u1ed9m hay g\u00e2y ra thi\u1ec7t h\u1ea1i. 2b. (Gaius (Hi\u1ebfn ph\u00e1p, IV, 75, 76) : Nh\u1eefng v\u1ee5 ph\u1ea1m t\u1ed9i do ng\u01b0\u1eddi d\u01b0\u1edbi quy\u1ebbn hay n\u00f4 l\u1ec7 g\u00e2y ra m\u00e0 \u0111\u01b0a \u0111\u1ebfn b\u1ecb ki\u1ec7n c\u00e1o v\u1ebb s\u1ef1 thi\u1ec7t h\u1ea1i, th\u00ec ng\u01b0\u1eddi ch\u1ee7 nh\u00e0 hay ng\u01b0\u1eddi s\u1edf h\u1eefu n\u1ed3 l\u1ec7 c\u00f3 tr\u00e1ch nhi\u1ec7m ho\u1eb7c l\u00e0 \u0111\u1ec1n b\u00f9 gi\u00e1 t\u1ed5n h\u1ea1i, ho\u1eb7c \u0111ira k\u1ebb ph\u1ea1m t\u1ed9i ra to\u00e0 \u00e1n... nh\u1eefng v\u1ee5 ki\u1ec7n c\u00e1o [nh\u01b0 th\u1ebf] l\u00e0 do lu\u1eadt ph\u00e1p hay s\u00e1c l\u1ec7nh c\u1ee7a pretor \u0111\u1ecbnh ra. [Thu\u1ed9c v\u1ed3] nh\u1eefng v\u1ee5 ki\u1ec7n do lu\u1eadt ph\u00e1p \u0111\u1ecbnh ch\u1eb3ng h\u1ea1n nh\u01b0 ki\u1ec7n c\u00e1o v\u00ea tr\u1ed9m c\u1eafp l\u00e0 do lu\u1eadt XII b\u1ea3ng \u0111\u1ecbnh ra). 3. (Festus, De verb, Sigrig. 174) ; N\u1ebfu mang (\u0111\u1ebfn to\u00e0) m\u1ed9t v\u1eadt gi\u1ea3 m\u1ea1o, hay ch\u1ed1i c\u00e3i l\u1ea1i [ch\u00ednh c\u00e1i ch\u1ee9ng c\u1edb) c\u1ee7a to\u00e0 \u00e1n th\u00ec pretor c\u1eed 3 ng\u01b0\u1eddi l\u00e0m ch\u00fang v\u00e0 theo quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh c\u1ee7a nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi n\u00e0y m\u00e0 ph\u1ea3i b\u1ed3i th\u01b0\u1eddng thi\u1ec7t h\u1ea1i g\u1ea5p \u0111\u00f4i gi\u00e1 [v\u1eadt tranh ch\u1ea5p]. 4. (Gaius, 3, D, XL, IV, 6 : Lu\u1eadt XII b\u1ea3ng c\u1ea5m \u0111em c\u00fang cho \u0111\u1ed3n mi\u1ebfu v\u1eadt n\u00e0o \u0111a b\u1ecb \u0111em x\u00e9t x\u1eed \u1edf to\u00e0 \u00e1n, n\u1ebfu c\u1ee9 l\u00e0m Ui\u1ebf, s\u1ebd ph\u1ea3i n\u1ed9p ph\u1ea1t g\u1ea5p \u0111\u00f4i gi\u00e1 v\u1eadt, nh\u01b0ng kh\u00f4ng h\u1ebb nghe n\u00f3i r\u1ed3 r\u1eb1ng kho\u1ea3n ti\u1ec1n ph\u1ea1t \u0111\u00f3 ph\u1ea3i n\u1ed9p cho nh\u00e0 n\u01b0\u1edbc hay cho ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1ecfi nh\u1eadn v\u1eadt \u0111\u1ecf). 5. (Livius, VII, 17, 12 : Trong lu\u1eadt XII b\u1ea3ng c\u00f3 kho\u1ea3nquy \u0111\u1ecbnhr\u1eb1ng t\u1eeb nay v\u1ebb sau, m\u1ecdi quy\u1ebft ngh\u1ecb c\u1ee7a h\u1ed9i ngh\u1ecb nh\u00e2n d\u00e2n ph\u1ea3i c\u00f3 hi\u1ec7ul\u1ef1cnh\u01b0 lu\u1eadt ph\u00e1p). (1) Pes (ch\u00e2n) = 29.6 cm 268","S\u00c1CH THAM KH\u1ea2O 1. Adamson Hoebel. Anthropology, New York, 1966. 2. Av\u0111iev V.I. L\u1ecbch s\u1ee9 P li\u01b0m g \u0110\u00f4ng c\u1ed5 \u0111\u1ea1i (ch\u1eef Nga) M atxc\u01a1va, 1970. 3. Bickerman E.J. Chronology o f Ancient World, London, 1969. 4. Bongard - Levin G.M (ch\u1ee7 bi\u00ean). C\u00e1c n\u1ec1n v\u0103n minh c\u1ed1 \u0111\u1ea1i (ch\u1eef Nga), M \u00e1txc\u01a1va, 1989. 5. Cac Mac. Nh\u1eefng h\u00ecnh th\u00e1i c\u00f3 tr\u01b0\u1edbc n\u1ec1n s\u1ea3n xu\u1ea5t t\u01b0 b\u00e2n ch\u00fa ngh\u0129a trong \\\"C\u00e1c xa h\u1ed9i ti\u1ec1n t\u01b0 b\u1eb3n\\\", NXB KHXH, HN, 1975. 6. Chi\u00eam T\u1ebf. L\u1ecbch s\u1eed th \u1ebf gi\u1edbi c \u1ed1 \u0111\u1ea1i, t\u1eadp 1, 2, NXB Gi\u00e1o d\u1ee5c, HN,1978. 7. Durant w . H istoire de la civilisation, L \u2019 Inde, Payot, Paris, 1946. 8. Durant. w . H istoire de la civilisation, IV, V, VI, La Gr\u00e8ce, Payot, Paris, 1946, 1949. 9. Drioton E-V andier J. L ' Egypte 5e \u00e9d, Paris, 1975. 10. \u0110\u1ed1ng T\u1eadp Minh : S\u01a1 l\u01b0\u1ee3c l\u1ecbch s\u1eed Trung Qu\u1ed1c, NXB Ngo\u1ea1i v\u0103n, B\u1eafc Kinh, 1963, (B\u1ea3n d\u1ecbch ti\u1ebfng Vi\u1ec7t). 11. Enghen Ph. Ngu\u1ed3n g\u1ed1c c\u1ee7a gia \u0111\u00ecnh, c\u1ee7a ch\u1ebf \u0111\u1ed9 t\u01b0 h\u1eefu v\u00e0 c\u1ee7a nh\u00e0 n\u01b0\u1edbc. C.M \u00e1c - Ph.Enghen, Tuy\u1ec3n t\u1eadp, t\u1eadp II, NXB S\u1ef1 th\u1eadt, HN, 1962 12. L\u1ecbch s\u1eed Hi L\u1ea1p c\u1ed1 \u0111\u1ea1i (ch\u1eef Nga), M atxc\u01a1va, 1963. 13. L\u1ecbch s\u1eed Ph\u01b0\u01a1ng \u0110\u00f4ng c \u1ed1 \u0111\u1ea1i (ch\u1eef Nga), MatxccTva, 1988 14. L\u1ecbch s\u1ee9 R\u00f4m a c \u1ed5 \u0111\u1ea1i (ch\u1eef Nga), Matxccrva, 1971 15. L\u1ecbch s\u1eed x\u00e3 h\u1ed9i nguy\u00ean th\u1ee7y (ch\u1eef Nga) T\u1eadp \u1ec9 : Nh\u1eefng v\u1ea5n \u0111\u1ec1 chune. Ngu\u1ed3n g\u1ed1c lo\u00e0i ng\u01b0\u1eddi, M., 1983 T\u1eadp \/\/ : Th\u1eddi k\u00ec c\u00f4ng xa th\u1ecb t\u1ed9c, M., 1986 T\u1eadp \/\/\/ : Th\u1eddi k\u00ec h\u00ecnh th\u00e0nh giai c\u1ea5p, M., 1988. 16. Nehru J. Ph\u00e1t hi\u1ec7n \u1ea2t\u00ec \u0110\u1ed9. B\u1ea3n d\u1ecbch ti\u1ebfng Vi\u1ec7t, T .l, 2, 3, NXB V\u0103n h\u1ecdc, HN, 1990 17. Piganiol Andre H istoire de Ro me. Paris, 1948 18. Tr\u1ecbnh Nhu, Nguy\u1ec5n Gia Phu. \u0110 \u1ea1i c\u01b0\u01a1ng l\u1ecbch s\u1ee9 th \u1ebf gi\u1eddi c\u1ed1 \u0111\u1ea1i. T \u1eadp 1, 2 NXB \u0110\u1ea1i h\u1ecdc v\u00e0 GDCN, H\u00e0 N\u1ed9i, 1990. 19. Raymond Furon, Manuel de Pr\u00e9histoire, g\u00e9n\u00e9rale, Payot, Paris, 1951. 20. Romila Thapar ,4 H istory o f India. Penguin, New York, 1984. 21. Qu\u00e1ch M\u1ea1t Nh\u01b0\u1ee3c (ch\u1ee7 bi\u00ean). Trung Qu\u1ed1c s\u1eed c\u00e1o, Q .l. Nh\u00e2n d\u00e2n xu\u1ea5t b\u1ea3n xa, Th\u01b0crng H\u1ea3i, 1976. 269","M \u1ee4 C L\u1ee4C Trang 3 L\u1eddi n\u00f3i \u0111\u1ea7u Ch\u01b0\u01a1ng I - X\u00e3 h\u1ed9i nguy\u00ean th\u1ee7y 5 9 I. Ngu\u1ed3n s\u1eed li\u1ec7u v\u00e0 qu\u00e1 tr\u00ecnh nghi\u00ean c\u1ee9u 16 II. Ngu\u1ed3n g\u1ed1c lo\u00e0i ng\u01b0\u1eddi - B\u1ea7y ng\u01b0\u1eddi nguy\u00f4n th\u1ee7y 26 III. S\u1ef1 h\u00ecnh th\u00e0nh v\u00e0 ph\u00e1t tri\u1ec3n c\u1ee7a ch\u1ebf \u0111\u1ed9 C\u00f4ng x\u0103 th\u1ecb t\u1ed9c IV. S\u1ef1 tan r\u0103 c\u1ee7a ch\u1ebf \u0111\u1ed9 C\u00f4ng x\u0103 nguy\u00ean th\u1ee7y. 31 Ch\u01b0\u01a1ng II - Ai C \u1eadp c\u1ed5 \u0111\u1ea1i 34 I. Ngu\u1ed3n s\u1eed li\u1ec7u v\u00e0 qu\u00e1 tr\u00ecnh ph\u00e1t tri\u1ec3n c\u1ee7a ng\u00e0nhAi C\u1eadp h\u1ecdc 37 II. S\u1ef1 h\u00ecnh th\u00e0nh nh\u00e0 n\u01b0\u1edbc Ai C\u1eadp c\u1ed5 \u0111\u1ea1i 43 III. Ai C\u1eadp th\u1eddi k\u00ec C\u1ed5 v\u01b0\u01a1ng qu\u1ed1c 48 IV. Ai C\u1eadp th\u1eddi k\u00ec Trung v\u01b0\u01a1ng qu\u1ed1c 54 V. Ai C\u1eadp th\u1eddi k\u00ec T\u00e2n v\u01b0\u01a1ng qu\u1ed1c VI. V\u0103n ho\u00e1 Ai C\u1eadp c\u1ed5 \u0111\u1ea1i. 59 Ch\u01b0\u01a1ng III - Lu\u1eefng H\u00e0 c\u1ed5 \u0111\u1ea1i 62 I. Ngu\u1ed3n s\u1eed li\u1ec7u v\u00e0 qu\u00e1 tr\u00ecnh nghi\u00ean c\u1ee9u 65 II. \u0110i\u1ec1u ki\u1ec7n t\u1ef1 nhi\u00ean v\u00e0 c\u01b0 d\u00e2n 68 III. Ng\u01b0\u1eddi Xume l\u00e0m ch\u1ee7 L\u01b0\u1ee1ng H\u00e0 70 IV. Ng\u01b0\u1eddi Acc\u00e1t n\u1eafm b\u00e1 quy\u1ec1n \u1edf L\u01b0\u1ee1ng H\u00e0 72 V. V\u01b0\u01a1ng tri\u1ec1u III Ua v\u00e0 s\u1ef1 ph\u1ee5c h\u01b0ng c\u1ee7ang\u01b0\u1eddiXume 76 VI. L\u01b0\u1edfng H\u00e0 th\u1eddi v\u01b0\u01a1ng qu\u1ed1c Babilon (1894 -1595T.C.N.) 79 VII. L\u01b0\u1edfng H\u00e0 trong th\u1eddi k\u00ec th\u1ed1ng tr\u1ecb c\u1ee7a v\u01b0\u01a1ng qu\u1ed1c T\u00e2n Babilon VIII. Nh\u1eefng th\u00e0nh t\u1ef1u v\u0103n ho\u00e1 c\u1ed5 \u0111\u1ea1i L\u01b0\u1ee1ng H\u00e0. 83 Ch\u01b0\u01a1ng IV - \u1ea4n \u0110\u1ed9 c\u1ed5 \u0111\u1ea1i 84 I. \u0110\u1ea5t n\u01b0\u1edbc \u1ea4n \u0110\u1ed9 87 II. S\u1ef1 ph\u00e1t hi\u1ec7n \u1ea4n \u0110\u1ed9 91 III. Th\u1eddi ti\u1ec1n s\u1eed v\u00e0 n\u1ebbn v\u0103n h\u00f3a s\u00f4ng \u1ea4n 95 IV. L\u01b0u v\u1ef1c s\u00f4ng H\u1eb1ng th\u1eddi s\u01a1 s\u1eed 99 V. C\u00e1c qu\u1ed1c gia s\u01a1 k\u00ec v\u00e0 b\u00e1 quy\u1ec1n Maga\u0111a 105 VI. V\u01b0\u01a1ng tri\u1ebbu M\u00f4rya v\u00e0 s\u1ef1 th\u1ed1ngnh\u1ea5t \u1ea4n \u0110\u1ed9 110 VII. S\u1ef1 ph\u00e2n li\u1ec7t v\u00e0 bi\u1ebfn chuy\u1ec3n tr\u00f4n b\u00e1n \u0111\u1ea3o \u1ea4n \u0110\u1ed9 VIII. V\u0103n h\u00f3a c\u1ed5 \u1ea4n \u0110\u1ed9 119 Ch\u01b0\u01a1ng V - Trung Qu\u1ed1c c\u1ed5 \u0111\u1ea1i 123 I. \u0110i\u1ed3u ki\u1ec7n thi\u00ean nhi\u00ean, c\u01b0 d\u00e2n v\u00e0 c\u00e1c ngu\u1ed3n s\u1eed li\u1ec7u 134 II. Trung Qu\u1ed1c th\u1eddi H\u1ea1, Th\u01b0\u01a1ng v\u00e0 T\u00e2y Chu 145 III. Trung Qu\u1ed1c th\u1eddi Xu\u00e2n Thu - Chi\u1ebfn Qu\u1ed1c IV. V\u0103n h\u00f3a 270","Ch\u01b0\u01a1ng VI - Hi l\u1ea1p c\u1ed5 \u0111\u1ea1i 157 I. Ngu\u1ed3n s\u1eed li\u1ec7u v\u00e0 l\u1ecbch s\u1eed s\u1eed h\u1ecdc Hi L\u1ea1p 161 II. \u0110i\u1ec1u ki\u1ec7n t\u1ef1 nhi\u00f4n v\u00e0 d\u00e2n c\u01b0 162 III. V\u0103n minh Cret - Myxen 164 IV. Th\u1eddi \u0111\u1ea1i H\u00f4me trong l\u1ecbch s\u1eed Hi L\u1ea1p 166 V. Th\u1eddi k\u00ec xu\u1ea5t hi\u1ec7n xa h\u1ed9i c\u00f3 giai c\u1ea5p, nh\u00e0 n\u01b0\u1edbc trong l\u1ecbch s\u1eed Hi L\u1ea1p 169 VI. Th\u00e0nh bang Xpac 170 VII. Th\u00e0nh bang Aten 185 VIII. Hi L\u1ea1p trong th\u1eddi k\u00ec th\u1ed1ng tr\u1ecb c\u1ee7a Max\u1ebd\u0111oan. Th\u1eddi k\u00ec Hi L\u1ea1p h\u00f3a 188 IX. V\u0103n h\u00f3a Hi L\u1ea1p c\u1ed5 \u0111\u1ea1i 197 Chu\u01a1ng VII - R\u00f4ma c\u1ed5 \u0111\u1ea1i 202 I. Ngu\u1ed3n s\u1eed li\u1ec7u v\u00e0 t\u00ecnh h\u00ecnh nghi\u00ean c\u1ee9u 204 II. \u0110i\u1ebbu ki\u1ec7n t\u1ef1 nhi\u00ean v\u00e0 d\u00e2n c\u01b0 205 III. Th\u1eddi k\u00ec \\\"V\u01b0\u01a1ng ch\u00ednh\\\" 228 IV. Th\u1eddi k\u00ec c\u1ed9ng h\u00f2a 238 V. Th\u1eddi k\u00ec \u0111\u1ebf ch\u1ebf 246 VI. V\u0103n h\u00f3a R\u00f4ma c\u1ed5 \u0111\u1ea1i 269 Ph\u1ee5 l\u1ee5c S\u00e1ch tham kh\u1ea3o 271"]


Like this book? You can publish your book online for free in a few minutes!
Create your own flipbook