64-08-18-คู่มือครูวิทยาศาสตร์ ม2-1

76 ว 1.2 ม.2/14 ตระหนักถงึ การเปล่ยี นแปลงของร่างกายเม่ือ เข้าสูว่ ยั หน่มุ สาวโดยการดูแลรักษารา่ งกาย ว 1.2 ม.2/17 ตระหนกั ถึงผลกระทบของการตั้งครรภก์ อ่ นวัยอันควรโดยการประพฤติตนใหเ้ หมาะสม จากร่างกาย อากาศเคลื่อนทเี่ ขา้ และออกจากปอดไดเ้ นอ่ื งจากการเปล่ียนแปลงปริมาตรและความดนั ของอากาศ ภายในช่องอกซึ่งเกีย่ วข้องกับการท�ำ งานของกะบงั ลม และกระดกู ซ่ีโครง การแลกเปล่ยี นแก๊สออกซเิ จนกับแก๊ส กับเนื้อเยื่อ การสูบบุหรี่ การสูดอากาศที่มีสารปนเปื้อน และการเป็นโรคเกี่ยวกับระบบหายใจบางโรคอาจทาให้ ปกติ ระบบขับถ่ายมีอวัยวะที่เกี่ยวข้อง คือ ไต ท่อไต กระเพาะปัสสาวะ และท่อปัสสาวะ โดยมีไตทำ�หน้าที่กำ�จัด ของเสีย เช่น ยูเรีย แอมโมเนีย กรดยูริก รวมทั้งสารที่ร่างกายไม่ต้องการออกจากเลือด และควบคุมสารที่มีมาก หรือน้อยเกินไป เช่น น�้ำ โดยขับออกมาในรูปของปัสสาวะ การเลือกรับประทานอาหารท่ีเหมาะสม เช่น รับประทานอาหารท่ีไม่มีรสเค็มจัด การด่ืมน�้ำสะอาดให้เพียงพอ เป็นแนวทางหนึ่งท่ีช่วยให้ระบบขับถ่ายทาหน้าที่ ได้อย่างปกตริ ะบบหมุนเวียนเลอื ดประกอบดว้ ย หัวใจหลอดเลอื ด และเลอื ดหัวใจของมนษุ ย์แบง่ เปน็ 4 ห้อง ไดแ้ ก่ หัวใจห้องบน 2 ห้อง และห้องล่าง 2 ห้อง ระหว่างหัวใจห้องบนและหัวใจห้องล่างมีล้ินหัวใจก้ัน หลอดเลือด แบ่งเป็น หลอดเลือดอาร์เตอรีหลอดเลือดเวน หลอดเลือดฝอย ซึ่งมีโครงสร้างต่างกัน เลือด ประกอบด้วย เซลล์เม็ดเลือด เพลตเลตและพลาสมา การบีบและคลายตัวของหัวใจท�ำให้เลือดหมุนเวียนและล�ำเลียงสารอาหาร หัวใจไปยังเซลล์ต่าง ๆ ท่ัวร่างกาย ขณะเดียวกันแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์จากเซลล์จะแพร่เข้าสู่เลือดและล�ำเลียง

77 ในขณะปกติและหลังจากท�ำกิจกรรมต่าง ๆ จะแตกต่างกัน ส่วนความดันเลือด ระบบหมุนเวียนเลือดเกิดจากการ ท�ำงานของหัวใจและหลอดเลือด อัตราการเต้นของหัวใจมีความแตกต่างกันในแต่ละบุคคล คนท่ีเป็นโรคหัวใจและ หลอดเลอื ดจะสง่ ผลทาใหห้ ัวใจสูบฉีดเลอื ดไม่เปน็ ปกติ การออกกาลังกาย การเลอื กรับประทานอาหารการพักผอ่ น และการรักษาภาวะอารมณ์ให้เป็นปกติ จึงเป็นทางเลือกหนึ่งในการดูแลรักษาระบบหมุนเวียนเลือดให้เป็นปกติ ระบบประสาทส่วนกลาง ประกอบดว้ ยสมองและไขสนั หลัง จะทาหนา้ ทรี่ ว่ มกบั เสน้ ประสาท ซึง่ เปน็ ระบบประสาท รอบนอก ในการควบคุมการทางานของอวยั วะตา่ ง ๆ รวมถึงการแสดงพฤตกิ รรม เพ่ือการตอบสนองต่อสิ่งเรา้ เมือ่ มีสงิ่ เรา้ มากระต้นุ หนว่ ยรบั ความรสู้ กึ จะเกิดกระแสประสาทสง่ ไปตามเซลลป์ ระสาทรบั ความร้สู กึ ไปยังระบบประสาท สว่ นกลาง แล้วส่งกระแสประสาทมาตามเซลลป์ ระสาทสง่ั การ ไปยงั หนว่ ยปฏบิ ัตงิ าน เช่น กลา้ มเน้ือ ระบบประสาท เปน็ ระบบท่ีมคี วามซบั ซ้อนและมคี วามสมั พันธ์กบั ทกุ ระบบในร่างกาย ดังนน้ั จึงควรป้องกนั การเกิดอุบตั เิ หตทุ กี่ ระทบ กระเทือนต่อสมอง หลีกเล่ียงการใช้สารเสพติด หลีกเลี่ยงภาวะเครียด และรับประทานอาหารท่ีมีประโยชน์ เพื่อดูแลรักษาระบบประสาทให้ท�ำงานเป็นปกติมนุษย์มีระบบสืบพันธุ์ที่ประกอบด้วยอวัยวะต่าง ๆ ที่ท�ำ หน้าที่เฉพาะ โดยรังไข่ในเพศหญิงจะทาหน้าที่ผลิตเซลล์ไข่ ส่วนอัณฑะในเพศชาย จะท�ำหน้าที่สร้างเซลล์อสุจิ ฮอร์โมนเพศท�ำหน้าท่คี วบคมุ การแสดงออกของลกั ษณะทางเพศทแ่ี ตกต่างกนั เม่อื เขา้ สวู่ ัยหนุม่ สาวจะมกี ารสร้าง เซลล์ไข่และเซลล์อสุจิ การตกไข่ การมีรอบเดือน และถ้ามีการปฏิสนธิของเซลล์ไข่ และเซลล์อสุจิจะทาให้เกิด การต้ังครรภ์การมีประจ�ำเดือน มีความสัมพันธ์กับการตกไข่ โดยเป็นผลจากการเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมน เพศหญิง เม่ือเพศหญิงมีการตกไข่และเซลล์ไข่ได้รับการปฏิสนธิกับเซลล์อสุจิจะท�ำให้ได้ไซโกต ไซโกตจะเจริญเป็น เอ็มบริโอและฟีตัส จนกระท่ังคลอดเป็นทารก แต่ถ้าไม่มีการปฏิสนธิ เซลล์ไข่จะสลายตัว ผนังด้านในมดลูกรวมท้ัง หลอดเลือดจะสลายตัวและหลุดลอกออก เรียกว่า ประจาเดือน การคุมกาเนิดเป็นวิธีป้องกันไม่ให้เกิดการตั้งครรภ์ โดยปอ้ งกันไมใ่ ห้เกดิ การปฏสิ นธิหรือไม่ใหม้ ีการฝงั ตวั ของเอม็ บริโอ ซ่งึ มีหลายวธิ ี เชน่ การใช้ถุงยางอนามัย การกิน ยาคุมกาเนิด 3. สาระการเรยี นรู้ ความรู้ 1. มนษุ ยม์ ีระบบหมุนเวียนเลอื ดทท่ี �ำหนา้ ที่ลาเลียงเลอื ดเสยี จากสว่ นตา่ ง ๆ ของรา่ งกายผา่ นอวยั วะสบู ฉีด เลอื ดไปยงั อวัยวะแลกเปลี่ยนแก๊สสง่ กลับเขา้ สูห่ วั ใจและนาไปเลย้ี งส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย 2. การด�ำรงชีวิตของมนุษย์ นอกจากจะมีความต้องการใช้สารอาหารแล้ว ยังจาเป็นต้องหายใจเอาแก๊ส ออกซิเจนเข้าสู่รา่ งกายเพ่ือใช้ในกระบวนการยอ่ ยสลายสารอาหาร จึงนับได้ว่าการหายใจเปน็ ระบบท่ีมีความจาเป็น อย่างย่งิ สาหรับการด�ำรงชวี ติ ของสิ่งมีชีวิตโดยทว่ั ไป 3. การเลอื กรบั ประทานอาหารที่เหมาะสม เชน่ รับประทานอาหารท่ีไมม่ ีรสเคม็ จดั การด่ืมน�้ำ สะอาดให้ เพยี งพอเปน็ แนวทางหนง่ึ ทช่ี ว่ ยใหร้ ะบบขับถ่ายท�ำหน้าท่ไี ด้อย่างปกติ

78 ความถี่ของการมีเพศสัมพันธ์ ความตอ้ งการมบี ุตร

79

80

81

82

รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ 35 นาที 83

รายวชิ าวิทยาศาสตร์ 84

รายวชิ าวิทยาศาสตร์ 85

86

87

88 รายวิชาวิทยาศาสตร์ รหสั วชิ า ว22101 ภาคเรยี นที่ 1 ช้นั มัธยมศกึ ษาปีท่ี 2

89

90

91 รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ รหัสวชิ า ว221ว02121ภ0า1คเรยี นที่ 1 ช้นั มธั ยมศกึ ษาปีที่ 2

92

93 รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ รหัสวชิ า ว221ว02121ภ0า1คเรยี นที่ 1 ช้นั มธั ยมศกึ ษาปีที่ 2

94

95

96

97 รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ รหัสวชิ า ว221ว02121ภ0า1คเรยี นที่ 1 ช้นั มธั ยมศกึ ษาปีที่ 2

98

99

100 ใบความรทู้ ี่ 1.3 เลอื ด (blood) หนว่ ยการเรียนรทู้ ่ี 2 รา่ งกายมนษุ ย์ แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 1 เร่ืองที่ 1 ระบบหมุนเวียนเลอื ด รายวชิ าวิทยาศาสตร์ รหสั วชิ า ว22101 ภาคเรียนที่ 1 ช้ันมัธยมศกึ ษาปีท่ี 2 น้ำ�เลือดหรือพลาสมา ฮอร์โมน แก๊ส แร่ธาตุ วิตามิน เชน่ ยูเรีย น้ำ�

101

102

103

104 เป็นของเหลวที่ ประกอบด้วย เช่น แบคทีเรีย นอกจากนี้ระบบ โดยเฉพาะ อยู่ที่ผิวของเม็ดเลือดแดง และมี หมู่เลือดบี เกิดการจับกลุ่ม

105

106 รายวิชาวิทยาศาสตร์ รหสั วิชา ว221ว02121ภ0า1คเรียนที่ 1 ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปที ่ี 2

107

108

109 เฉลยใบงานท่ี 1.1 เรอ่ื ง ระบบหมนุ เวยี นเลอื ดของมนุษย์

110

111 เฉลยใบงานที่ 1.2 เรอ่ื ง หลอดเลือด

112

113

114 เฉลยใบงานที่ 1.3 เรอ่ื ง เลอื ด

115

116

รายวชิ าวิทยาศาสตร์ 117

รายวชิ าวิทยาศาสตร์ 118

119

120

121 รายวิชาวทิ ยาศาสตร์ รหสั วชิ า วว2222110011ภาคเรยี นที่ 1 ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปที ่ี 2 (superior

122 รายวชิ าวทิ ยาศาสตร์ รหัสวชิ า ว22101 ภาคเรยี นที่ 1 ชน้ั มธั ยมศึกษาปีท่ี 2

123

124

125