รวมเรื่องสั้น-บ้านเรา วันที่ความรักผลิบาน ณ บ้านแห่งเรา

ประวัตยิ ่อของโครงการตา้ นระเบิด นายถนอม ขนุ เพช็ ร์ จงั หวดั สงขลา ๑. รุ่งสางพ่อตื่นมาช่วยจัดของผลักประตูเหล็กยืดเปิดร้าน ก่อนเดินออกไป น่งั ร้านน�ำ้ ชาหันมาเย้าลูกสาววา่ จะหาแฟนติดไม้ติดมือกลบั มาฝาก “ขอหลอ่ ๆ แบบณเดชนเ์ ลยนะเตย่ี ” หลนิ รบั มกุ กอ่ นหยอ่ นตวั ลงเกา้ อไ้ี มอ้ นั อยคู่ ชู่ ดุ มากบั โต๊ะคิดเงินเกา่ คร่ำ� ดา้ นหน้า แปะข้อความลายมือ “หาอะไรไมพ่ บตรงมาท่นี ”ี่ ชายคาร้านช�ำอยู่ตรงขอบฟ้าสีชมพู ภาพชีวิตเบื้องหน้าค่อยแจ่มชัดขึ้นกลาง กลนิ่ คาวตลาดอนั คนุ้ จมกู หลนิ มกั ยำ�้ คดิ วา่ แมเ้ ธอดนิ้ รนหาทางออกไปจากทนี่ อี่ ยา่ งไร สดุ ทา้ ย มอื ลึกลบั ลากกลบั มาน่ังจุดเดิมเสมอ วนั ประกาศผลสอบเขา้ มหาวทิ ยาลยั ชว่ งเยน็ กลบั มานงั่ เฝา้ รา้ นแสรง้ ตสี หี นา้ เรยี บเฉย หวังสร้างเซอร์ไพรส์ ถึงจงั หวะบอกทุกคนอยา่ งภาคภมู ิใจว่าสอบตดิ แม่กลับไม่แสดงอาการ ดีใจแม้แต่น้อย อนุญาตเธอเรียนต่อด้วยข้อแม้ว่าเรียนจบต้องกลับมาขายของ เธอเถียงด้วย น้�ำตานอ้ ยใจว่าสอู้ ย่บู า้ นโดยไมเ่ รยี นตอ่ เลยดีกวา่ แลว้ นงั่ ซบพนกั เก้าอต้ี ัวนร้ี ้องไห้ มหาวทิ ยาลัยอยูใ่ กลบ้ ้านที่ตำ� บลรูสะมิแล เมืองปัตตานี บรรยากาศหอ้ งเรียนคณะ มนุษยศาสตร์ไม่มีอะไรพิเศษ เธอต่ืนเต้นกับกิจกรรมของชมรมอาสาพัฒนามากกว่าอื่นใด ช่วงปิดเทอมมีการจัดออกค่ายพัฒนาชนบทท่ีสายบุรี ห่างมหาวิทยาลัยราวห้าสิบกิโล เดก็ สาวชาวตลาดถงึ กบั นอนไม่หลับอยากเห็นเมอื งสายบุรีทพ่ี อ่ แมม่ ักเอ่ยถึง นักศึกษารุ่นพี่ผู้น�ำชาวค่ายมาช่วยกันสร้างห้องน�้ำโรงเรียน เป็นคนพื้นเพหมู่บ้าน แห่งน้ัน หนุ่มมาดเซอร์ช่ือกานต์ผอมสูงไว้ผมยาวประบ่า เขาท�ำงานตากแดดจนตัวด�ำเม่ียม กลางคนื เล่นกีตาร์นำ� ชาวคา่ ยรอ้ งเพลงเพื่อชวี ิตในกิจกรรมรอบกองไฟ เพลงจากวงคาราวาน เรอ่ื งเลา่ จากบา้ นเรา 125

ไมว่ ่าแสงดาวแหง่ ศรัทธา เปิบข้าว คนกับควาย ใกล้ตาไกลตนี ยม้ิ กลางสายฝน ร้อยบปุ ผา หลนิ เพ่ิงมาหัดร้องเป็นคราวนี้เอง งานเลื่อยไม้ กอ่ อฐิ เทปูน ภารกจิ ประจ�ำวนั ชาวคา่ ย “เหนื่อยแต่ไหว” เธอตอบค�ำถามพ่ีกานต์ เมื่อรู้ว่าเธอเป็นลูกสาวร้านช�ำไม่ถนัด ตรากตร�ำแดด วันถัดมาเขาแอบย่ืนครีมกันแดด มาให้กระซิบว่าแอบหนีค่ายกลางดึกออก ตระเวนเคาะประตูร้านควานหาทัว่ ตลาดสายบรุ ีมาเลยทีเดยี ว เธอเริม่ ร้สู ึกว่าเขานา่ รกั ดี “สิ่งที่มองว่ายากถ้าตั้งใจจริงย่อมท�ำได้” หลินยังจ�ำค�ำท่ีเขามักพูดให้ก�ำลังใจ คนท�ำงานจนแก้ปัญหาแต่ละวันส�ำเร็จลุล่วง กลายเป็นค�ำพูดติดปากพอกับค�ำปฏิญาณหลัก ชาวค่ายวา่ “ศรัทธา เชือ่ มน่ั ” วันหยุดพักผ่อนงานค่าย พี่กานต์ชวนทุกคนเย่ียมบ้านเขาห่างไปราวสองกิโลเดิน ผ่านชุมชนมุสลิม มัสยิด วัด ชาวบ้านหลายคนที่พบหน้าตามบ้านเรือนคุ้นหน้ากันดีอยู่ พวกเขาล้วนมีน้�ำใจสละเวลางานออกมาช่วยงานค่ายท�ำข้าวปลาอาหารเลี้ยงนักศึกษา หลนิ อรอ่ ยกับยำ� บดู ู ปลาทะเลทอด และใบยอต้มกะท ิ ท้งั ท่ีไม่ชอบทานมาก่อน บา้ นไม้ทรงโบราณใต้ถุนยกสูง บริเวณกวา้ งขวาง หมู่ต้นประดรู่ มิ รว้ั กำ� ลังออกดอก เหลอื งสะพรง่ั ประดบั อยกู่ ลางโดมผนื ฟา้ สนี ำ�้ เงนิ ใตต้ น้ ไม้ ชาวบ้านกลุ่มหน่ึงก�ำลังเตรียมขบวน แห่ซ่ึงพี่กานต์บอกว่านับเป็นโอกาสดีมากของทุกคนท่ีจะเห็นการแห่ขันหมากโต๊ะชุมพุกตาม ประเพณีลาซังของหมู่บ้าน “พี่น้องมุสลิมเรยี กงานปูยฺอบอื แน” หลนิ เพงิ่ ไดย้ นิ คำ� แปลกๆ ทวี่ า่ หลบมานงั่ ระเบยี งสดู กลน่ิ หอมดอกประดรู่ ยุ่ ลมปนมา กับกลิ่นฟางแห้ง มองทอ้ งฟา้ สีสดไร้ปยุ เมฆเพลินใจจนไมร่ ู้ว่าเพื่อนๆ แอบสุมหวั กนั แลว้ มมี ติ สง่ เธอเปน็ ตวั แทนรว่ มถอื ขนั หมากโตะ๊ ชุมพุกกบั ชาวบ้าน เกา้ นาฬกิ าเกา้ นาที ขบวนขนั หมากกลองยาวเรมิ่ เคลอื่ น เถดิ เทงิ ฟงั เรา้ ใจ นกั ศกึ ษา ชาวค่ายผู้ชายออกมาร่วมร�ำน�ำหน้าขบวนอย่างสนุกสนาน ระหว่างทางชาวบ้านแต่งตัวด้วย เสื้อผ้าใหม่สีสดงดงาม มายืนรอรับด้วยรอยยิ้มแห่งความสุข พร้อมสมทบขบวนเพ่ิมจากสิบ เปน็ ร้อย 126 วนั ที่ความรักผลบิ าน ณ บา้ นแห่งเรา

ภาพวาดประกอบเร่อื ง เรอื่ งเลา่ จากบา้ นเรา 127

พกี่ านตข์ วัญใจชาวบ้าน ปลีกตวั ออกจากขบวนแวะทักทายคนอยูเ่ ปน็ ระยะใกล้ถงึ ตน้ ไม้ใหญก่ ลางทุ่ง อันเปน็ สถานท่ีทำ� พธิ ศี กั ดส์ิ ิทธ์ิ เขาตงั้ ใจจ้องมองเธอคนเดียวในขบวนแห่ ตะโกนแข่งเสียงกลองยาว “สาวสวยถอื ขนั หมากโตะ๊ ชมุ พุกคนน้ัน ผมจะตามจบี มาเปน็ ลูกสะใภค้ นบา้ นเรา” กลองยาวตีจังห วะรัวรับอย่างกับนัดหมายมาก่อน หลินจึงตกเป็นเป้าสายตาของทุกคน เขินอายจนหนา้ แดงกา้ วขาผิดสะดดุ ก้อนดินเกอื บลม้ คะมำ� ชาวบา้ นหวั เราะครน้ื เครง เปิดเรียนเทอมใหม่เธอพาผิวเกรียมแดดจากค่ายกลับมาเข้าห้องเรียน พ่ีกานต์มา รอดกั จบี ตามคำ� ประกาศ เกิดความรักหนุ่มสาวท่ีจบลงในเวลาไมน่ านนัก ๒. แม่ส่ังห้ามเธอไปออกค่ายอีก แต่เธอไม่ยอมฟัง อุดมการณ์ความใฝ่ฝันอันบ่มเพาะ มาจากชมรมอาสาพัฒนาตลอดส่ปี ีในมหาวทิ ยาลยั สาวนกั กจิ กรรมจึงเลอื กทำ� งานเอ็นจโี อ งานแรกประจ�ำท่ีขอนแก่น ต่อมาถูกดึงตัวร่วมองค์กรพัฒนาระหว่างประเทศ ส�ำนักงานใหญ่กรุงเทพฯ สนุกกับงานและประสบการณ์เดินทางหลายประเทศแลกกับความ ห่างไกลถ่ินฐานบ้านเกิด ท้ิงพ่อแม่ไว้ข้างหลัง พักร้อนกลับมาเยี่ยมบ้าน จึงรู้ว่าแม่ยังเฝ้ารอ เธอกลับมาขายของและทวงสัญญาแต่งงาน “แม่ควรภูมิใจนะลูกท�ำงานช่วยคนทุกข์ยากล�ำบาก” หลินอธิบายเส้นทางชีวิต ที่เธอขอเลอื กเอง “สักวนั ล้ือต้องมคี รอบครัวนะ” น�้ำเสยี งแม่เคร่งเครียดจรงิ จงั เธอนกึ ถงึ นายหนา้ ตล๋ี กู ชายรา้ นทองบนถนนนาเกลอื เพอ่ื นเลน่ แตเ่ ดก็ ขา่ ววา่ เรยี น จบมหาวทิ ยาลยั เอกชนกลบั มาดแู ลกจิ การรา้ นทผ่ี า่ นมาทงั้ เธอและเขาพรำ�่ บอกผใู้ หญส่ องฝา่ ย วา่ จะเปน็ เพอ่ื นทดี่ ตี ราบชวั่ นาตาปี หากกระอกั กระอว่ นใจกบั วถิ จี บั คบู่ า่ วสาวนบั แตอ่ ยทู่ อ้ งแม่ 128 วันท่ีความรกั ผลิบาน ณ บา้ นแห่งเรา

อันกลายเป็นสัญญาติดค้างเธอกับเขา “อยู่ด้วยกันก็รักกันไปเองแหละน่า ดูแม่กับเตี่ยซี” แม่ไม่ยอมแพ้เธอเถียงในใจ ไม่ใช่ไมอ่ ยากมีครอบครวั ดูซิ ตอนเธอคิดคบหากบั คนที่เธอรัก แม่แกลง้ พดู กบั เพอื่ นขา้ งบา้ น ดงั ๆ วา่ คนจนี ไมย่ กลกู สาวใหค้ นไทยหรอก ลกู เขยไทยคา้ ขายไมเ่ ปน็ ครอบครวั พอ่ คา้ ตอ้ งแตง่ ครอบครวั พอ่ ค้า จงึ จะร่ำ� รวยเจริญรงุ่ เรือง ปลอบใจตวั เองวา่ โลกยอ่ มไมส่ มบรู ณแ์ บบไมม่ ใี ครไดต้ ามใจปรารถนา ความรสู้ กึ ผดิ ไม่อาจทำ� ตามใจแมห่ ลายเร่อื ง ถกู เกบ็ ง�ำในใจ กลบั กรงุ เทพฯ งานเอกสาร งานประชมุ ไหนตอ้ งบินไปโน่นมาน่ี พอท�ำให้ลมื ความ ขัดข้องหมองใจบางอย่างจากบ้านนานวันโอกาสกลับบ้านย่ิงน้อยลง ช่วงหลังเธอใช้วิธีโทร หาแม่ คุยกันทางโทรศัพท์สร้างความใกล้ชิดอีกแบบ ท่าทีเอาจริงเอาจังบางเร่ืองดูอ่อนลง ดเู หมอื นแมอ่ าจยอมเลิกลม้ บังคบั แต่งงาน เหลอื เงื่อนไขกลบั บ้านสานต่อกจิ การรา้ นชำ� สองแม่ลูกเร่ิมคุยหัวเราะด้วยกันนินทาพ่อที่ตื่นแต่ตะวันยังไม่โผล่ ตรงรี่ไปยังร้าน น�ำ้ ชาบังหมาด จบิ น้ำ� ชาแกลม้ โรตนี ่งั ดูนกเขาจนสายเขา้ ศาลเจา้ แมล่ ม้ิ กอเหนีย่ ว ชว่ ยท�ำงาน จปิ าถะที่น่นั แบบลืมงานตวั เอง คุยกับแม่ทางโทรศัพท์ หลินรู้สึกเหมือนตัวเองกลับมาน่ังร้านช�ำ ผู้คนรู้จักมักคุ้น เรยี งหนา้ มาใหค้ ดิ ถงึ ซอฟยิ ะหล์ กู แมค่ า้ แผงผกั เลน่ กนั มาตงั้ แตอ่ นบุ าล เดนิ ไปโรงเรยี นดว้ ยกนั ทุกวนั แต่งงานหลงั จบ ม.๓ ทำ� ร้านผกั ตอ่ กลายแม่ลกู ส ี่ ยงั หิ้วผกั มาฝากแม่เธอประจ�ำพอพูด ถงึ แตง่ งานหลนิ รีบเปลีย่ นเรอ่ื งทุกทีกลวั วกเขา้ ตัว ใครจำ� หมวยนอ้ ยร้านช�ำบ้างนะ เด็กหญงิ ผมเปีย ผอมบาง ผิวขาว เลกิ เรียนมานงั่ ฟบุ หลบั บนโตะ๊ เกบ็ เงนิ จนลกู คา้ ตอ้ งปลกุ วนั หนง่ึ มคี นมาซอ้ื ของตอ้ งตามหาตวั ลน่ั ตลาดเธอนง่ั เลน่ ตกุ๊ ตาอยกู่ บั ซอฟยิ ะห์ อารามกลวั แมด่ ุ รบี วงิ่ กลบั รา้ นเรว็ จช๋ี นกะละมงั กะปคิ วำ่� ระเนระนาด ถกู แม่ตีจนได้ ตอนเรียนมหาวิทยาลัยปีท้ายๆ หนุ่มแปลกหน้าแวะเวียนจีบแม่ค้าสาวมากกว่า ซือ้ ของ ยงั มีคนฝากความคิดถงึ แม่ค้าคนสวยมาจนทกุ วนั นี้ คนทฝี่ ากคำ� พูดมานนั้ ก�ำลังแต่ง ภรรยาคนท่สี อง เรื่องเล่าจากบา้ นเรา 129

หลนิ ยม้ิ อยา่ งมคี วามสขุ กบั ทกุ เรอื่ งเลา่ ของแมเ่ สมอ มาเปลย่ี นอารมณก์ บั ขา่ วตลาด ถูกวางระเบิด เธอรีบโทรหาแม่ทันทีจึงรู้ว่าเกิดเสียงดังสนั่นตอนพระก�ำลังออกบิณฑบาต คนออกมาจับจ่ายยามเช้า คนร้ายซุกระเบิดใต้เบาะมอเตอร์ไซค์จอดทิ้งทางเข้าตลาด มผี ูเ้ สียชวี ิตสองคนหนง่ึ ในนน้ั ลูกคา้ ประจ�ำร้านชำ� ท่เี ธอรูจ้ ักดี สถานการณแ์ บบนอ้ี าจเกดิ ขน้ึ ทไี่ หนกไ็ ด้ หลนิ ปลอบ แมร้ บั รจู้ ากนำ้� เสยี งวา่ แมก่ งั วล หลังจากวนั น้ันแม่มกั เดนิ ออกไปพบชาวตลาดชวนคนอน่ื มาหาทางป้องกันไมใ่ ห้เกดิ เหตแุ บบ เดียวตามมาอีกมักได้ค�ำตอบกลับมาว่า “ไม่กลัวระเบิดหรอก กลัวขายของไม่ได้ อย่าไปยุ่ง ดกี ว่า” แม่บ่นวา่ ไมเ่ หน็ ดว้ ยความคิดแบบน้แี ต่ไม่ร้จู ะทำ� อยา่ งไร เธอเปน็ เพยี งแมค่ า้ ตัวเลก็ ๆ คนหนง่ึ ที่รสู้ ึกไมส่ บายใจ “ลกู พอชว่ ยอะไรไดบ้ า้ ง” หลนิ ถาม ฉกุ นกึ ถงึ งานพฒั นาตระเวนแกป้ ญั หาความเดอื ด รอ้ นทว่ั ไทยถงึ ตา่ งแดน นกึ ผดิ ในใจตลอดมาทยี่ งั ไมเ่ คยนำ� ประสบการณค์ วามรคู้ วามสามารถ ชว่ ยบ้านเกิด “ลอื้ ท�ำโครงการสกั อย่างซี อัว๊ อยากให้กลับมาชว่ ยจรงิ ๆ นะ” เปน็ คำ� พูดของแม่ท่ี หลนิ รสู้ กึ หวั ใจพองโต แมเ่ หน็ ดว้ ยกบั สง่ิ ทเ่ี ธอทำ� เปน็ ครง้ั แรก หลายอยา่ งผดุ พรายกลางหว้ งคดิ และเธอพรอ้ มจะทำ� เช้าอากาศสดช่ืนจากคอนโดท่ีพักหลินเรียกแท็กซี่ไปท�ำงานตามปกติ นึกถึงการ เขียนแผน หาทุน เพื่อโครงการสำ� คัญทสี่ ุดในชวี ติ ท�ำเพื่อแม่คร้งั นอ้ี าจชว่ ยร้อื สง่ิ ติดค้างในใจ ลดความรสู้ กึ ผิดทม่ี มี าตลอดลงบา้ ง เป็นวันถนนโล่งจนรถวิ่งฉิว ใกลถ้ ึงทที่ �ำงาน สายโทรศัพทจ์ ากแมเ่ ข้ามา อดดีใจวา่ แมโ่ ทรมาคยุ รายละเอยี ดถงึ สง่ิ ทร่ี บั ปากกนั ไว้ เธอเตรยี มคำ� อธบิ ายเอาไวย้ าวยดื รบั รองวา่ แม่ ตอ้ งสนใจ คนพูดปลายสายกลับกลายเป็นพอ่ บอกส้ันๆ ด้วยเสยี งเครือวา่ เกิดระเบดิ หน้ารา้ น ช�ำแม่เสียชีวติ โลกมดื ดบั ลงสมองมึนงง จากรถแทก๊ ซ่ีเดินเหม่อลอยตามฟตุ บาท แตรรถบนถนน คลา้ ยแวว่ จากดนิ แดนแสนไกล นกึ ถึงคำ� พูดกับแมค่ ร้ังสุดทา้ ย 130 วันที่ความรกั ผลบิ าน ณ บ้านแห่งเรา

๓. ท่ีเมืองจีนแมอ่ ยตู่ �ำบลเดยี วกบั พอ่ หา่ งกนั ราวสห่ี ้ากโิ ลเมตร บา้ นแม่ฐานะดีขนาด เคยเห็นคนงานหาบเงนิ เปน็ หาบๆ มบี า้ นหลงั ใหญ่กว่าพอ่ สองสามเทา่ พอแม่โตขึ้นทีบ่ า้ นมี ฐานะยากจนลงจากภาวะสงครามแต่ยังฐานะดกี ว่าพ่อ สองคนแต่งงานกันดว้ ยวิถีคลมุ ถุงชน มแี มส่ อื่ เปน็ คนชกั นำ� จบั คพู่ อ่ กบั แมเ่ หน็ หนา้ กนั ครง้ั เดยี วกอ่ นแตง่ งาน แมไ่ มส่ วย พอ่ เปน็ หนมุ่ หน้าตาด ี พอ่ ดตู วั แลว้ ไม่ชอบแต่ถกู โนม้ นา้ วจงู ใจจนยอมเพราะฐานะแม่ดีกว่า แมเ่ ปน็ คนเชอื่ มน่ั ในตนเอง ขยนั อดทน เขม้ แขง็ ทำ� งานเกง่ หลงั แตง่ งานมาอยบู่ า้ น พ่อตรงกับช่วงปฏิวัติจีนก�ำลังด�ำเนินอย่างเข้มข้น แม่กลายเป็นผู้น�ำสตรีชาวนา ต่อมาต่าง หนีภยั สงครามและความยากจนจากเมืองจนี มาลงเรือที่สายบรุ ี ขยบั เขา้ มาปักหลักในเมือง ปตั ตานี แมไ้ ม่ใชแ่ ผน่ ดนิ เกิดทงั้ ครู่ ักผืนแผ่นดินแหง่ น้ีไม่คดิ ไปไหนอกี หลินฟังเรื่องนี้จากพ่อหลังงานศพแม่ผ่านมานับเดือนน่ังมองตลาดสีซีดหม่น ซากความทรงจ�ำแหลกละเอียด กระจัดกระจายจากแรงระเบิด คร้ังหน่ึงเธอเต็มไปด้วย ความฝัน อยากเดินทางพบดินแดนใหม่ๆ สุดขอบโลก ไกลแค่ไหนยังมีร้านช�ำเก่าโซรอเป็น รงั นอนอนุ่ ถึงวันกลับบ้านจริงๆ ทกุ อยา่ งตกอยู่ในเงาเศร้า หากไม่กลัวอย่บู า้ นถูกจับแต่งงาน เธออาจเป็นแมค่ า้ รา้ นชำ� ตงั้ แต่เรียบจบกลบั จาก คา่ ยอาสาพัฒนาคร้งั แรก พ่กี านตต์ ามจบี เธอเปดิ ใจรบั เขาสองคนพึงใจตอ่ กนั ดว้ ยต่างชอบ อ่านนิยาย รักธรรมชาติเสียงเพลง หวังดีต่อสังคม ซ้อนจักรยานเขาไปน่ังดูปลาตีนริมทะเล โคลน แวะกนิ ก๋วยเต๋ียวสตั วป์ ระหลาดตลาดโตร้ งุ่ อันนกั ศกึ ษายุคน้ันนยิ มกนั พ่ีกานต์บอกว่าคิดถึงเธอทุกวัน วันไหนไม่เห็นหน้าเห็นหลังคาบ้านยังดี เขาจึง วางแผนขี่จักรยานแวะมาซื้อของท่ีบ้านร้านช�ำบ่อยๆ ตกลงล่วงหน้าว่าต่างท�ำทีไม่รู้จักแม่ แอบนินทากับลูกสาวว่าผู้ชายผมยาวที่เทียวมาซ้ือปากกายางลบไม่ก่ีบาทแถมยังยืนแช่เลือก นานๆ ช่างนา่ เกลยี ด สกปรก นิสยั ไมด่ ี ควรหลกี อย่หู ่างๆ หลินเผลอเถยี งแทนวา่ เขาก็ไม่ได้ เรื่องเลา่ จากบ้านเรา 131

ทำ� ใหใ้ ครเดอื ดรอ้ น ความมาแตกเมอื่ ใครไมร่ รู้ ายงานวา่ หนมุ่ ผมยาวตง้ั ใจมาจบี ลกู สาวรา้ นชำ� หลนิ เองไมร่ วู้ า่ เกดิ อะไรขน้ึ บา้ งในชว่ งเวลาอนั สบั สนเพอื่ นทค่ี ณะพดู วา่ พก่ี านตท์ ง้ิ เธอไปมคี นใหม่ เขารบั เลน่ ดนตรรี า้ นอาหารอยรู่ มิ ทางเขา้ มหาวทิ ยาลยั มคี นเหน็ เขากลบั บา้ นพรอ้ มนกั รอ้ งสาว คนหนงึ่ หลังเท่ียงคนื หลินเสียใจมากและมาเสียใจอีกครงั้ หลายปีตอ่ มาเมื่อรคู้ วามจริงเหตกุ ารณ์ เย็นวนั หน่ึงช่วงสอบปลายภาคซึ่งเธอยังไม่กลับมาจากมหาวิทยาลัย พ่ีกานต์ขี่จักรยานมาเตร็ดเตร่ หน้าร้าน แม่ระแคะระคายจุดหมายของเขาดีอยู่แล้วรีบคว้าแขนหนุ่มผมยาวมาน่ังคุยอย่าง เคร่งเครียด เมื่อการสนทนาคราวน้ันจบลงเขาข่ีจักรยานกลับไปในแสงอ่อนล้ายามพลบค่�ำ ไม่กลับมาหาเธออีก พ่ีกานต์เรียนจบก่อนเธอสองปี วันรับปริญญา เขาตัดผมเผ้าเรียบร้อยดูแปลกตา ในชุดครยุ เธอถอื ช่อกุหลาบสขี าวย่ืนให้ ยืนถา่ ยรูปคู่ ทกั ทายแกนๆ สองสามค�ำ หลงั จากน้ัน ไมเ่ คยรบั ร้ขู า่ วคราว ความทุกขห์ ลงั สูญเสียแมย่ งิ่ ใหญ่เทียบไมไ่ ดก้ ับวิกฤตชิ ีวติ อนั เคยพานพบเงาทมึ ทบึ ลอยตดิ ตามทำ� รา้ ยเธออยคู่ นเดยี วจนรสู้ กึ ออ่ นแอ ทอ้ แท้ หดหไู่ มจ่ บสนิ้ บา่ ยแดดสซี ดี กลบั เตมิ ความทดท้อสิ้นหวังตามรอบวัน ใต้เงาชายคาสีมืดทึบ แม่ค้าของสดทยอยกลับ คนเดินผ่าน มาบางตาภาพเดิมวนมาเหมือนเข็มนาฬิกา ยกเว้นเฉพาะบ่ายวันท่ีมีชายร่างสูงนุ่งยีนส์เก่า ซดี สกปรก เดินกลบั ไปกลับมาหน้าร้านหลายรอบเกๆ้ กงั ๆ จนเธออดเงยหนา้ จากสมุดบัญชี มามอง นกึ หวนั่ เกรงคนประสงคร์ า้ ยแฝงตวั มาอยา่ งเคยไดย้ นิ ไมเ่ ชน่ นน้ั เธอจะถามวา่ เขากำ� ลงั หาซื้ออะไร “หลนิ ใช่ไหมครบั ” เสยี งเบาจากลำ� คอฟังไม่ถนดั นกั “ผมเพิ่งได้ข่าวว่าแม่คุณ...” เขาพูดตะกุกตะกักก่อนเดินเข้ามาภายในร้าน เธอย่ิง ตกใจ จนเมอ่ื เขา้ มาใกลถ้ ึงตื่นจากความคดิ ฝนั อันสบั สนจอ้ งมองเขาเต็มตาผ่านมานานเท่าไร ยังจำ� ไดด้ ี “พี่กานต์” 132 วันทีค่ วามรักผลิบาน ณ บ้านแห่งเรา

๔. หลินคิดว่าชีวิตจริงเป็นนิยายที่พระเจ้าบรรจงแต่งเร่ืองส่งมอบผู้คนเดินทางยัง จุดหมายที่ก�ำหนดเอาไว้ล่วงหน้า ย่ีสิบปีผ่านไปหนุ่มสาวชาวค่ายที่เคยนั่งล้อมวงร้องเพลง เดียวกันต่างถูกวิถีแห่งชะตากรรมปัจเจกชนขว้างกระจัดกระจายคนละทิศจนแทบหากัน ไม่เจอ นิยายชีวิตพ่ีกานต์ถูกส่งกลับมาสีไวโอลินกล่อมแขกในคอฟฟี่ช๊อปประจ�ำโรงแรม ส่ีดาวกลางเมือง งานแก้เหงานอกฤดูนาที่ทำ� มาราวสักเดือนเศษ “พ่เี ลน่ ไวโอลินดว้ ยหรือ” เธอถาม “ชอบฟังเพลงของลุงขาเดร์ลองหัดตามงูๆ ปลาๆ น่ะ” เขาหัวเราะ จริงซิเธอก็ ชอบเสียงไวโอลนิ ของศิลปนิ แห่งชาติชาวปตั ตานผี ลู้ ว่ งลบั เสียงเพลงแนวรองเงง็ อันอมตะยัง ลอ่ งลอยอยู่ในสายลมแหง่ ชายแดนใต้ หลงั เรียนจบกลบั ไปอยบู่ ้านทส่ี ายบรุ ี เหตกุ ารณ์ความไม่สงบครัง้ ใหญป่ ีนน้ั พอ่ เขา เสยี ชวี ติ หมบู่ า้ นระสำ่� หนกั แมค้ นไทยพทุ ธไทยมสุ ลมิ เคยไปมาหาสดู่ แู ลแบง่ ปนั มาตลอดหลาย ชวั่ อายคุ นและยงั รกั ใครก่ นั ดจี ำ� ตอ้ งตดั ใจหา่ งเหนิ ชวั่ คราวดว้ ยคดิ เหน็ ตรงกนั วา่ หากยงั คบอยู่ แบบเดมิ ยอ่ มกลายเปน็ เง่ือนไขฝา่ ยไม่หวงั ดีฉวยโอกาสสร้างสถานการณไ์ ด้งา่ ย ผืนนาท่ีเคยช่วยกันท�ำกันมาต้ังแต่รุ่นบรรพบุรุษกลายเป็นทุ่งนาร้างนานปีจน เหตุการณ์คล่ีคลาย พก่ี านตเ์ ปน็ ผนู้ ำ� ชกั ชวนทกุ คนกลบั มาชว่ ยกนั ลงแขกทำ� นาฟน้ื ประเพณี ลาซงั น�ำผ้คู นทเี่ หนิ หา่ งกลับมานัง่ ร่วมวงกนิ ขา้ วกนิ น�้ำชาคุยกันประสาญาตมิ ิตรอีกครง้ั “ ลาซังๆ ” หลินเอามอื เคาะหวั เหน็ ภาพตัวเองเดนิ ตามขบวนแห่ “ขนั หมากอะไร สักอย่างใชไ่ หม” “ใช่” เขาเล่าประเพณีแสดงความกตัญญูแม่โพสพเทพธิดาประจ�ำข้าวด้วยความ เรอ่ื งเลา่ จากบ้านเรา 133

สามคั คี เจา้ ของทน่ี าทง้ั หมบู่ า้ นจะรว่ มใจถอนซงั ขา้ วคนละกำ� มอื มารวมกนั ระดมชา่ งชาวบา้ น ฝมี อื ดชี ว่ ยท�ำหุ่นฟางชายหญงิ เหมือนคนจริงเรียกว่าโต๊ะชมุ พกุ ลาซังเปน็ พิธีแตง่ งานห่นุ โต๊ะชมุ พุกหนุ่ ฟางถกู แต่งองค์ทรงเคร่ืองสมฐานะบา่ วสาว จัดขันหมากรวงข้าวนิมนต์พระสวดชยันโตเหมือนงานแต่งคนจริงๆ เมล็ดข้าวเหนียวที่ยัดใส่ ทอ้ งหุ่น ชาวนาน�ำกลับไปโปรยทน่ี าตัวเองเพ่อื ความเปน็ สิริมงคล “อยา่ งหมบู่ า้ นของพที่ ำ� โตะ๊ ชมุ พกุ หญงิ ชายครบคอู่ ยแู่ ลว้ งา่ ยดบี างแหง่ เลน่ สนกุ กวา่ มกี ารนดั หมบู่ า้ นอนื่ ทำ� โตะ๊ ชมุ พกุ ชายหญงิ มาจบั คแู่ ตง่ งาน บา่ วสาวอกี หมบู่ า้ นหลายคมู่ ากกใ็ ช้ วิธจี ับสลาก พอไดค้ คู่ รองชาวบ้านเจา้ ของหนุ่ ตอ้ งมานับญาติเกย่ี วดองกนั ด้วย” “หนุ่ ฟางยงั มคี เู่ ลยนะคะ หลนิ มวี าสนาแคค่ นรว่ มแหข่ นั หมาก” เธอพอจะมอี ารมณ์ ขันขึ้นมาบ้าง “สงสัยคนอย่างเราต้องรอจับสลาก” นิยายชีวิตเธอมาถึงช่วงเวลาอันมืดมน โดดเดี่ยวอ้างว้าง คงมีลมหายใจอยู่ดูแลร้านไปวันๆ ไม่เหลืออะไรคิดฝันเดินต่อแม้แต่งานท่ี รบั ปากแมก่ ่อนตายยังคดิ ไม่ออกควรเร่มิ ตน้ อย่างไร “ยงั จำ� ค�ำพดู ของพวกเราได้ไหม ส่งิ ทม่ี องวา่ ยากถ้าต้ังใจมนั ก็ท�ำได้พี่อยากช่วย” “อยา่ เลยทีน่ ก่ี ไ็ ม่ใชบ่ า้ นพ่สี ักหนอ่ ย” เธอพดู “จ�ำไม่ได้หรือครั้งหนึ่งหลินเสียสละอยู่ช่วยหมู่บ้านพี่จนผิวเกรียมแดด” เขาจ้อง มองหน้าเธออย่างมีความหมาย “พ่ีเองช่วยคนอื่นมาเยอะ ท�ำไมจะช่วยคนที่เรารักจริงๆ บา้ งไม่ได้” ๕. โครงการการจัดการตลาดเทศวิวัฒน์ กลางเมืองปัตตานี ประสบความส�ำเร็จจน กล่มุ คนจากหลายจงั หวดั ตดิ ต่อขอเข้ามาดูงาน “ชื่อโครงการไม่เห็นเกี่ยวกับการเฝ้าระวังการเกิดเหตุร้ายตรงไหนเลย” มีค�ำถาม 134 วนั ทค่ี วามรกั ผลบิ าน ณ บา้ นแห่งเรา

แบบนีอ้ ยบู่ อ่ ย เธอตอ้ งเลา่ ความเปน็ มาอนั เกยี่ วกบั ประวตั สิ ว่ นตวั บา้ งเลก็ นอ้ ย เรม่ิ จากแมเ่ ธออยาก ช่วยเป็นหูเป็นตาดูแลชุมชน เมื่อแม่เสียชีวิตจากเหตุระเบิด หลินท้ิงการงานที่รักและก�ำลัง รงุ่ โรจนท์ ่ีเมอื งหลวง กลบั มาอยู่บ้าน ตงั้ หลกั อยู่นานกวา่ จะพน้ ชว่ งอนั สับสนลุกขึน้ มามาสาน ตอ่ ความหวงั ดตี อ่ สงั คมจากแม ่ โดยมพี ชี่ ายคนหนงึ่ สมยั เรยี นมหาวทิ ยาลยั คอยใหค้ ำ� ปรกึ ษา หารอื ต่อสู้เคยี งข้างมาด้วยกัน เลกิ งานดกึ เพยี งใดพก่ี านตฝ์ นื ตนื่ แตเ่ ชา้ แวะเวยี นมาหา ชวนคยุ ออกความเหน็ ชว่ ย หลนิ เขยี นโครงการ ขอทนุ สนบั สนนุ จากองคก์ รพฒั นาแกป้ ญั หาชมุ ชนทหี่ ลนิ เคยรว่ มงานมากอ่ น หลกั การเหตผุ ลโครงการ มาจากการความไมส่ งบทเี่ กดิ ในตลาดและชมุ ชนตอ่ เนอ่ื ง หลายครัง้ สร้างความไม่มัน่ ใจ ความหวาดระแวง ขาดความสามคั คี จงึ อยากสรา้ งความรว่ ม มอื ชมุ ชนมาชว่ ยป้องกนั เหตรุ า้ ย เทา่ ท่ปี ระชาชนมสี ว่ นชว่ ยเหลอื ได้ แหลง่ ทนุ ยอมอนมุ ตั งิ บประมาณสนบั สนนุ จำ� นวนไมม่ ากมายเปน็ คา่ ดำ� เนนิ โครงการ ตามกจิ กรรมทน่ี ำ� เสนอ ชว่ งเยน็ หลนิ ยอมปดิ รา้ นเรว็ กวา่ เดมิ ชวนพก่ี านตอ์ อกเดนิ เคาะประตู บ้านท่วั ยา่ นตลาดพูดคุยบอกเลา่ แนวคดิ มักถูกปดิ ประตใู ส่ เมนิ หนา้ หนี ย่ิงกว่าเอาระเบิดไป โยนใสบ่ า้ น “คงเหมอื นแมเ่ คยบอกชาวตลาดทกุ คนเปน็ คนดี แตพ่ วกเขามกั พดู วา่ ไมก่ ลวั ระเบดิ หรอก กลวั ขายของไมไ่ ด้มากกว่า ทางท่ดี อี ยา่ ยื่นจมกู ไปย่งุ เรือ่ งแบบน้ี” หลินบน่ อย่างทอ้ ใจ “ตอ้ งเหน็ ใจทกุ คนจะมาพดู เรอื่ งระเบดิ ตรงๆ ไมไ่ ด้ ถงึ กบั คอขาดบาดตาย ภาษาการ พัฒนาเขาเรียกว่าประเด็นร้อน” พี่กานต์ออกความเห็นหลังช่วยหลินนั่งครุ่นคิดอยู่หลายวัน แม้ทกุ คนรักถ่นิ ฐานบ้านเกิด รักตลาด แต่ยากท่จี ๆู่ ใครคนหน่งึ จะตัดสนิ ใจ ออกไปยืนอยู่ที่ โล่งแจง้ ยอมเปน็ เป้าสายตาจากผูไ้ ม่หวังดี เพอื่ ลดกระแสเสยี ดทานขอคยุ แหลง่ ทนุ ปรบั ชอื่ โครงการใหมท่ ด่ี ไู มห่ วอื หวานกั เปน็ โครงการการจดั การตลาดเทศววิ ัฒน์ ชวนชาวตลาดมาน่งั สนทนาชลิ ล์ๆ ไม่เปน็ ทางการสไตล์ วงนำ้� ชายามบา่ ยหลนิ เตรยี มชดุ โตะ๊ พบั เกา้ อพ้ี ลาสตกิ นำ้� ชากาแฟไวบ้ รกิ าร ซอื้ ของจนเกนิ งบ เรื่องเล่าจากบ้านเรา 135

โครงการเธอควกั กระเป๋าส่วนตัวจา่ ยเอง พกี่ านตข์ อร่วมลงขัน เธอหา้ มเดด็ ขาดอ้างว่ากิจการ ร้านช�ำรวยกวา่ นักดนตรีพเนจร พ่อรู้จักคนเกือบทั้งตลาดเดินไปชวนเขามานั่งจิบน�้ำชาฟรีทุกบ่าย ที่นี่เปิดรับฟัง ทกุ เร่ืองไรข้ ้อจำ� กัดเพอ่ื น�ำไปแกป้ ญั หาตลาดอยา่ งจรงิ จงั คนจงึ เพิม่ มากขน้ึ เร่อื ยๆ หลังสะท้อนมาว่าคนทิง้ ขยะเพ่นพา่ นตลาดจนเกดิ ความสกปรก เปน็ แหลง่ เช้ือโรค หลินชวนท�ำโครงการขยะรีไซเคลิ แลกไข่ ตามมาดว้ ยโครงการนำ� ผกั เน่าปลาเนา่ เหลือขายมา ทำ� นำ้� หมกั ชวี ภาพเทลงคลองอาเนาะซางทู ไี่ หลผา่ นตลาดลดปญั หานำ้� เสยี เนา่ เหมน็ ซอฟยิ ะห์ เพอื่ นรกั มาเปน็ แกนนำ� ดงึ แมค่ า้ ผกั มารว่ มทงั้ ตลาด ยงั ชว่ ยกนั ชวนเดก็ มาวาดรปู บนกำ� แพงตรง ทคี่ นชอบเอาขยะมาทงิ้ จนกลายเปน็ กองขยะ เมอ่ื กำ� แพงดสู วยงามดว้ ยรปู ดอกไม้ ทะเล ภเู ขา และการ์ตูนโดราเอมอน คนก็ไม่กล้าเอาขยะมาสมุ ท้ิงตรงนัน้ อีก นบั เปน็ กศุ โลบายแยบคายจากพก่ี านตโ์ ดยแท้ โครงการตา่ งๆ ทเี่ กดิ ขนึ้ นน่ั เองคอ่ ยๆ รวมคนมาช่วยกันคิดช่วยกันท�ำอย่างสามัคคี เกิดจิตอาสาดูแลกันและกันทุกเรื่องขยับสู่การ แก้ปญั หาเหตกุ ารณค์ วามไม่สงบเปา้ หมายหลักแตต่ น้ หลนิ ชวนชาวตลาดคดิ งา่ ยๆ ทลี ะนดิ วา่ หากคนยงั ทงิ้ ขยะเพน่ พา่ น เกดิ คนคดิ ไมด่ เี อา ระเบดิ มาวาง ยอ่ มมองไม่ออกวา่ เป็นขยะ หรือระเบดิ ทกุ อยา่ งเชือ่ มโยงกนั เช่นน้ี แกข้ ยะได้ ก็แก้ระเบิดได้ คนเข้าใจหันมาสนใจสิ่งรอบตัวมากขึ้น ชวนต้ังกลุ่มไลน์ชาวตลาดเอาไว้แจ้ง ข่าวสาร บอกความเคลื่อนไหวจากเหตุความไม่ปลอดภัยต่างๆ ส่วนกลุ่มคนสูงอายุท�ำสมุด โทรศพั ทช์ มุ ชนแจก หากมเี หตสุ งสยั หรอื เหตรุ า้ ยกลางคนื ยกหตู ดิ ตอ่ กนั ทนั ทโี ดยไมต่ อ้ งออก จากบ้านท่ามกลางอันตราย เธอบอกพ่อค้าแม่ค้าเสมอว่า หากคิดแบบเดิมว่าต่างคนต่างอยู่ ค้าขายไป เอาตวั รอดไม่มาชว่ ยกนั ปลอ่ ยเกดิ ระเบดิ มาอีก ไม่มใี ครกลา้ ออกมาเดินตลาด นนั่ แหละจะ กระทบพ่อคา้ โดยตรง นานกว่าสองปีพอท�ำให้ทุกคนเขา้ ใจยอมรบั ผู้หญงิ ตวั เล็กๆ ลกู หลานตลาดทลี่ ุกขน้ึ มาท�ำเพื่อตลาด หลินไม่เคยดีใจกับค�ำชม เธอแค่ท�ำบางส่ิงที่ยังติดค้าง หากแม่น่ังมองลงมา จากฟากฟา้ นา่ จะภูมิใจตวั ลกู สาวหวั ด้อื คนนี้ 136 วนั ทค่ี วามรักผลบิ าน ณ บา้ นแหง่ เรา

๖. เสียงขับอาซานซุฮรีแว่วลอยลมหลังเท่ียงวันพ่อก็ยังไม่กลับมาอีกไม่ก่ีวันจะถึง งานงานสมโภชเจ้าแม่ลิ้มกอเหน่ียว งานยงิ่ ใหญป่ ระจ�ำปขี องจังหวัด คงมีภาระยุ่งๆ อยู่ชว่ ย งานชนิดลืมกินข้าวกินปลา เมื่อเธอบ่นเป็นห่วงเป็นใย พ่อท่ีแก่ชรามากแล้ว เขาจะบอกว่า “ล้ือน่ันแหละดูแลตัวเองดีๆ ทาแป้งทาครีมหาชุดสวยๆ มาใส่บ้างแฟนยังไม่มีอ๊ัวตายเม่ือไร จะนง่ั ขายของอยคู่ นเดียว” ยามบ่ายคนจับจ่ายน้อยลงตลาดหมุนรอบตัวเองเชื่องช้า ตึกแถวเก่ายืนเหงา เซื่องซึมใต้แดดพร่ามัว เงาชายคาค่อยยืดออก ชายสองคนเดินมาตามถนนเลียบคลอง พ่อเดินน�ำหน้า คนหลังเห็นท่าเดินพอเดาออกเขาหายหน้าสองสามสัปดาห์บอกว่ากลับไป ทำ� ธรุ ะทส่ี ายบรุ ี จนคนในตลาดอดถามถงึ อยากฟงั เสยี งไวโอลนิ แบบสดๆ ในวงนำ้� ชายามบา่ ย พ่อพูดเสียงดังจากหน้าร้าน “เก็บชายหนุ่มหลงทางมาจากร้านน�้ำชาเม่ือเช้ากะว่า พากลบั มาฝากลกู ดนั พาตระเวนพบใครตอ่ ใครเสยี ทง้ั เมอื ง ยมื ตวั ชว่ ยงานศาลเจา้ อกี ครง่ึ วนั ” “พ่ีกานต์กลับมาเม่ือไร” เธอถาม ยม้ิ กับเขา “เม่อื เช้าลงรถประจ�ำทางก�ำลงั หามอเตอร์ไซคไ์ ปหอพกั เจอเต่ยี พอดี” “ทำ� ธุระทบ่ี ้านเสรจ็ แล้วหรอื คะ” “เรียบร้อยครับญาตผิ ูใ้ หญท่ างโน้นดฤู กษ์พรอ้ มมาสู่ขอแต่งน้องหลนิ ต้นเดอื นหนา้ ชาวบา้ นตื่นเต้นเตรยี มมาแหข่ บวนขนั หมากกันใหญ”่ พก่ี านต์หนั มาทางเตี่ยท่แี อบย้มิ หลินมองเงาชายคา รู้สึกเขินอายใจเต้นแรง คล้ายเดินในขบวนแห่ขันหมาก โตะ๊ ชมุ พกุ ยสี่ บิ กวา่ ปกี อ่ น หอมกลน่ิ ดอกประดลู่ อยมา ตน้ คงอยสู่ กั แหง่ แถวตลาด เพยี งแตเ่ ธอ ไม่สนใจมาก่อน เร่อื งเลา่ จากบ้านเรา 137

ภาพวาดประกอบเร่อื ง เข้ารางวลั ชมเชย 138 วันทค่ี วามรักผลิบาน ณ บา้ นแห่งเรา

“วาบลู ัน” สายลมไมเ่ คยหวนคนื นางสาวกาลทพิ ย์ ทิพถิ่นนา จงั หวดั ปตั ตานี ห้างยังสร้างไม่เสร็จ กี่ปีผ่านที่เหล็กเกิดสนิมและสายลมพัดกร่อนปูนที่ฉาบปิด ไม่มิดอิฐมอญ บางโครงร่างสร้างประกอบสูญหายไป เพราะหัวขโมยหรืออาจใช่หรือไม่ใช่ กจ็ บั มอื ใครดมไมไ่ ดน้ ่ี จะสงสยั ใครกก็ ลวั จะไมย่ ตุ ธิ รรมกบั ผถู้ กู ปรกั ปรำ� หา้ งวาบลู นั จะรา้ งหรอื สรา้ งตอ่ ใชว่ า่ จนั ทรเ์ จา้ จะเฝา้ มองแลว้ ใหค้ ำ� ตอบได้ กม็ ตี วั แปรมากมายทมี่ ผี ลตอ่ ความเปน็ ไป ของหา้ งขนาดใหญบ่ นถนนเจรญิ ประดษิ ฐ์ เสน้ ทางสรู่ ว้ั มหาวทิ ยาลยั สงขลานครนิ ทร์ วทิ ยาเขต ปตั ตานี ผา่ นนานไปรถเรข่ ายผลไมแ้ ละรถเขน็ ขายอาหารมาจอดรมิ ฟตุ ปาธขา้ งกำ� แพงสงั กะสี กน้ั เขตกอ่ สร้าง วัชพชื เร่ิมปกคลมุ แนวร้วั คลา้ ยว่าเรอ่ื งเล่าโครงการก่อสร้างของตระกลู อดตี เจา้ เมืองเกา่ จะรางเลอื นบนฟากฟ้าเหนอื อาคารแอกว่าววงเดือนสง่ เสียงแข่งเสียงลมบน ฮปิ ปหี้ นุ่มก็เปน็ เพียงภาพเลือนรางเช่นกนั เป็นเพียงเร่ืองเล่าในอดีตของคนวัยเกือบแปดสบิ รา้ นขายทองเยาวราชบนถนนพพิ ธิ ยงั คงคกึ ครน้ื ดว้ ยลกู คา้ ในชว่ งเทศกาลฮารรี ายอ ชายเบา้ เดียวกันสามคนทำ� หนา้ ทห่ี นา้ ร้าน หลังบา้ นยงั ชายหลงั คอ่ มไม่คอ่ ยพูดคอ่ ยจากบั ใคร เขาอย่หู นา้ จอคอมพวิ เตอร์เกือบตลอดเวลาทำ� งาน นานแค่ไหนที่ด�ำเนินชวี ติ เชน่ น้ัน ตั้งแต่อดีตฮิปปี้ขายเรือไปเม่ือหลายปีก่อนเขาก็ไม่ได้เข้าไปดูออฟฟิศและท่าเทียบ บ่อยๆ เหมอื นเคย ครง้ั ลา่ สดุ ทแ่ี วะคอื เมอ่ื สปี่ กี อ่ นขณะผา่ นระหวา่ งทางไปทดี่ นิ สำ� หรบั เตรยี ม ทำ� บ้านรงั นกใกลๆ้ แม่นำ�้ “แวะเข้าไปหน่อย อ๊ัวคิดถึง สมัยท�ำเรือขลุกอยู่ที่น่ีมากกว่าบ้านและร้านเสียอีก” บอกลกู ชาย เลี้ยวเข้าซอยตรงร้านสะดวกซ้ือสาขาปากน้�ำ ขับไปช้าๆ สูดกลิ่นทะเลและกลิ่น เร่อื งเลา่ จากบา้ นเรา 139

ปลาป่นท่ีอวลอยู่จนคุ้นชินประตูร้ัวสมัยแบงค์คบหาจันทร์เจ้าใหม่ๆ หายไปแล้ว ชายผม สีดอกเลาเอามือขวาแตะขาลูกชายส่งสัญญาณ รถจอดเพียงชั่วอึดใจที่ทุกอย่างหยุดน่ิง คล้ายว่าไม่มีลมคล้ายว่าจะหยุดหายใจ จันทร์เจ้านั่งเบาะหลังมองไม่เห็นสีหน้าชายนั่งข้าง คนขับแต่สัมผัสได้ถึงบางความรู้สึกเจ็บปวดที่ผุดพรายขึ้นทันทีที่ออฟฟิศร้างปรากฏตรงหน้า ยงั แตโ่ ครงสรา้ งหลกั กำ� แพงและเสายงั คงอยู่ แตห่ ลงั คา ประตแู ละหนา้ ตา่ งหายไปหมด เวลา คงกัดกร่อน หลังออฟฟิศกำ� แพงสงู เลยหัวมรี โู หว่ มองทะลไุ ปเป็นแหล่งชุมชนแออดั “กด็ ที ่มี ปี ระโยชนบ์ ้าง อยา่ งนอ้ ยกไ็ ด้เปน็ ทีเ่ ตะบอลของวัยรนุ่ แถวนี้” จนั ทรเ์ จา้ แหงนมองทอ้ งฟา้ ลมทะเลพาวา่ วหลายตวั ระเรงิ ลมทร่ี มิ แมน่ ำ้� แบงคห์ นั หา พอ่ ของตวั เอง มองตาพยักหนา้ “ไปดทู า่ เทยี บกนั นะป๊านะ” พดู ไปแบบน้นั ไมไ่ ด้เพราะตนื่ ตา ตน่ื ใจทไ่ี ดเ้ หน็ ทดี่ นิ บรเิ วณทา่ นำ�้ ทปี่ ลอ่ ยวา่ งไวเ้ กอื บสามสบิ ไร่ หากแตเ่ พอ่ื ทอนความเจบ็ ปวด ในแววตาคนเปน็ พอ่ มากกวา่ แบงคค์ นุ้ ชนิ กบั ทน่ี ตี่ งั้ แตเ่ ดก็ ลานคดั ปลาคอื ทวี่ ง่ิ เลน่ และวางวา่ ว ของพนี่ อ้ งทงั้ หญิงและชายยามชายผมยาวหน้าต๋นี ำ� เรือไทยแสนดีเทยี บทา่ ลกู น้องส่วนใหญ่เป็นมสุ ลิมในพ้ืนท่คี นเหล่านแ้ี ข็งขนั และพงึ่ พาได้ คนท�ำบญั ชแี ละ ไต๋เรือเป็นเครือญาติของเถ้าแก่ร้านทอง ฮิปปี้หนุ่มท�ำทุกหน้าที่ควบต�ำแหน่งเจ้าของท่าด้วย ตลอดเวลาท่ีขลุกกับทน่ี ีไ่ มบ่ ่อยนกั ทจ่ี ะหลับได้เต็มตา ในห้วงสามเดอื นจะมสี ามวันทเี่ ขาหลบั เอาเป็นเอาตายก็ตอนกลับบ้านเจอหน้าภรรยาผู้ซักรีดเสื้อผ้าวันละเป็นร้อยตัว เธอท�ำงาน หนกั ไมต่ า่ งเขาเพราะรดี ผา้ คอื งานอดเิ รก งานหลกั คอื เปน็ เถา้ แกเ่ นยี ะรา้ นยาและทำ� อาหารให้ ทุกคนในกงสีที่ร้านทอง ควนั สเี ทาลอยควา้ งและจางหายเหลอื ไวเ้ พยี งกลนิ่ บหุ รที่ ำ� หนา้ ทม่ี วนตอ่ มวนครงั้ ละ อยา่ งนอ้ ยสองมวน จนั ทรเ์ จา้ เกลยี ดกลนิ่ บหุ รแี่ ตไ่ มเ่ คยรงั เกยี จชายชราทใ่ี จเยน็ กวา่ ใครๆ เทา่ ท่ี เธอเคยรจู้ กั มา ฮปิ ปค้ี อื พอ่ สามที ไ่ี มเ่ คยหมางใจกบั ลกู สะใภอ้ ยา่ งเธอ พอ่ เธอใจรอ้ น เวลาโมโห เหมือนนำ้� เดอื ดไม่ตา่ งจากเธอ โมโหได้กบั ทุกคนเทา่ ทีอ่ ยากจะโมโหยกเวน้ คนในครอบครัว โชยกลนิ่ บหุ รไ่ี มไ่ กล นกั วา่ ววงเดอื นหรอื วาบลู นั ซงึ่ สงา่ ดง่ั พญาอนิ ทรแี ละดอู อ่ นโยน กว่านกพิราบขาว จันทร์เจ้ามิอาจปฏิเสธว่าวพ้ืนด�ำที่ปาดลวดลายสีทอง เบรกด้วยสีฟ้าและ เขียว เธอตกหลุมรักทันทีแรกเห็นรูปดวงเดือนกลางตัวว่าวตรึงสายตาให้มองซ้�ำ กลีบบุหงา 140 วนั ทค่ี วามรกั ผลิบาน ณ บ้านแห่งเรา

รายาฉาบจันทร์เต็มดวง หางวา่ วทรงเคียวจันทรท์ รงพลงั และยังเสนห่ ์ “ไม่ต้องหรอกแบเซ็ง เราคนกันเองน่า จะต้องเอาอะไรมาแลกเปล่ียนกันอีกท�ำไม ส้มกับผลไม้นี่ก็ให้กันมาแต่ไหนแต่ไร อั๊วไม่เคยลืม ม่านตาข่ายของแหทุกปากมาจากมือแบ อั๊วไมเ่ คยลืม เสอ้ื ผา้ ทุกผนื ก่อนนท้ี ่ีบา้ นอัว๊ เคยรับจ้างซักรดี ก็เป็นของคนมุสลิมทนี่ ี่ ถา้ ไม่มีผา้ พวกนัน้ คงไมม่ คี �ำว่าเถา้ แก่ในวนั น”้ี “ไม่ได้หรอกเถ้าแก่ วาบูลันตัวนี้จิโซะต้ังใจฝากมาให้” แบเซ็งย้ิมภูมิใจขณะช้ีให้ดู ลายเซ็นบนว่าว จิโซะคนสร้างวา่ วฝีมอื ดอี ยู่ในกำ� ปงกูไม่ห่างปากน�ำ้ ท่าเรือ ฮปิ ปแ้ี บเซ็งเล่าว่า จโิ ซะเปน็ ญาตใิ กลช้ ดิ แก ชวี ติ ทงั้ ชวี ติ ของเขาคอื สรา้ งวา่ วทง้ั ขนาดเลก็ ขนาดใหญ่ เปน็ วา่ วไวว้ ง่ิ กลางโลง่ บา้ ง เปน็ ว่าวประกวดบ้างเปน็ ว่าวจำ� ลองไวเ้ ป็นของที่ระลกึ บ้าง รายได้ก็ไม่มากมาย นกั แต่ร้อู ะไรไหมลายเซน็ ของแกมีค่ามรี าคา แกเคยออกแบบว่าวใหห้ ้างทนุ สูงในหาดใหญ่ ด้วยนะ แต่นายหน้าเอาไปท�ำต่อเอง พูดหยาบๆ ก็ถูกเขาโกงนั่นแหละ เงินก้อนโตท่ีหวังไว้ ก็พังทลายไปต่อหน้าต่อตา แต่คนแบบแกไม่มีปากมีเสียงกับใคร แกยังคงง่วนกับโครงไม้ไผ่ กระดาษและลวดลายท่ีบรรจงในทุกการปาดสีบนแผ่นฉลุแม่แบบ จิโซะยังคงด�ำรงอยู่กับ ศิลปะมลายูที่รุ่นพ่อถ่ายทอดให้และในห้วงปลายชีวิตแกยิ่งสุขเมื่อหลานชายรับปากสืบสาน ศิลปะทรงคุณค่าให้คงอยู่ แกคุยโวบา้ งในบางครงั้ ว่าเดี่ยวนีว้ า่ วมตี ลาดท่ีกวา้ งข้นึ หลานชาย ขายในเพจ มคี นจากต่างถิน่ สั่งและจับจองเปน็ เจา้ ของ จนั ทรเ์ จา้ แปะตดิ วาบลู นั ไวท้ ฝี่ าหอ้ งทำ� งานไมร่ วู้ า่ เพราะอะไรแตเ่ ธอคดิ วา่ มนั เหมาะ ท่ีจะอยู่ใกล้ยามเธอกร�ำงาน อย่างน้อยก็เหมือนมีอดีตฮิปปี้อยู่เป็นเพื่อนและเพ่ือได้ระลึกถึง หวั ใจหอมหวานของศิลปินเจา้ ของวา่ วผทู้ ระนงกบั งานของตน ฮิปปี้กลายเป็นเพียงตำ� นาน เขาสลัดคราบหนมุ่ เซอรน์ กั พน่ ควนั ไว้เพียงอดีต ตัดผม สน้ั เขา้ ทำ� งานรา้ นทองในหนา้ ทเี่ ถา้ แกร่ บั จำ� นำ� แทนทนี่ อ้ งชายหลงั คอ่ มหลงั เขาผนั ตวั เองไปเลน่ หนุ้ อยหู่ นา้ จอคอมพวิ เตอรห์ ลงั รา้ น เงนิ ทกุ บาททกุ สตางคจ์ ากทกุ ลำ� เรอื ฮปิ ปไ้ี มเ่ คยเกบ็ เอาไว้ เอง มันเปน็ ของกงสีเปน็ ของครอบครวั เสรจ็ จากงานรา้ นทอง เขาท�ำหน้าทีเ่ ปน็ ปูร่ บั สง่ หลาน สามคนที่เรียนพิเศษ และใช้เวลาช่วงเย็นอย่างน้อยครึ่งช่ัวโมงเดินรอบริมแม่น้�ำใกล้ๆ บ้าน มีบ้างบางวันท่ีจันทร์เจ้าและคนอื่นๆ ในครอบครัวไปเดินเป็นเพื่อนแหงนมองอีกฟากฟ้า จันทร์เจ้าสาดสายตาหาเสียง แอกวาบูลันยังคร่�ำครวญมาจากอีกฟากแม่น�้ำ ปัตตานีไม่ค่อย เรอ่ื งเลา่ จากบา้ นเรา 141

มีฝนแม้จะเกดิ นำ�้ ทว่ มทุกปกี เ็ ถอะ ยามฝนตกหนักท่ยี ะลาคนปัตตานีรมิ แมน่ �ำ้ ก็หวนั่ ๆ ไมโ่ ทษ น้ำ� ตน้ ทาง มนั เป็นกฎธรรมชาติ นำ้� จากทส่ี ูงยอ่ มไหลลงต่�ำและไหลลงส่ทู ะเลในท่สี ดุ เพราะ ปตั ตานีแทบไม่มฝี นลมทะเลจึงทำ� หน้าที่เกือบทุกวัน ตอนขายเรือใหม่ๆ กลิน่ เขม่าปืนฟงุ้ ทั่วพน้ื ท่ี เจ้าของธรุ กจิ ใจกลางเมืองเรมิ่ หายไป ทลี ะนดิ ตลาดสดย้ายโซนด้วยเหตุผลระหว่างเทศบาลและจงั หวดั ดา่ นลอยตรงทางไปตลาด โต้รงุ่ ใกล้รา้ นยาและรา้ นทองกลายเป็นดา่ นถาวร และหว้ งเวลาในการปิดถนนเร็วข้นึ ร้านคา้ ในตลาดหายไปทีละร้าน ตลาดสดยา้ ยทแี่ ละรา้ นยาสญู ลูกค้าขายส่ง เหมือนเงินหมุนเวียนวนั ละเกอื บแสนหายไปแต่ร้านทองยงั คงครกึ คร้ืนลูกคา้ ไมเ่ คยขาดร้าน “เรายา้ ยไปอย่จู ังหวดั อืน่ กนั ไหมใครๆ ก็ไปกนั ” จันทรเ์ จา้ จะเขา้ ใจอะไรไดถ้ อ่ งแท้ แค่ไหน เธอเกิดและเติบโตมาจากท่ีอื่น แค่เรียนจบท่ีน่ีและเข้ามาเป็นสมาชิกของบ้านที่เธอ เองก็ไม่ไดร้ คู้ วามเป็นมาตง้ั แต่ตน้ “การเรม่ิ ตน้ อะไรใหมไ่ มง่ า่ ยหรอก ถงึ ปา๊ ไมไ่ ดเ้ กดิ ทน่ี แี่ ตป่ า๊ เตบิ โตทน่ี ที่ กุ ครงั้ ทสี่ มั ผสั ได้ว่ายังหายใจ ยังกินข้าวได้อยู่และมีผืนดินให้หยัดยืนแค่นี้ก็มากพอแล้วส�ำหรับชีวิตฮากกา อยา่ งปา๊ ” “แต่เรามีเงินทุน เรามีท่ีดินและอาคารพาณิชย์ที่จังหวัดอ่ืน เราจะทนเส่ียงอยู่ท่ีนี่ ท�ำไม ทกุ เช้ามีแตค่ วามหวาดกลวั ครกุ ร่นุ ” จันทรเ์ จ้าแยง้ ใจเธอไมไ่ ด้รกั ทน่ี เี่ หมอื นกอ่ นแล้ว “เรียกหมา่ ม้าเหอะ พระมาแลว้ เด่ียวป๊าไหว้เจา้ ที่เสร็จก็จะไปทำ� งานรา้ นทองแลว้ ชว่ งนี้ใกล้รายอลูกคา้ เยอะ” พระนั่งมาพรอ้ มเปาะจถิ บี สามล้อคนเดิมเปน็ ภาพชนิ ตาท่ีมที ุกวนั ภรรยาของอดีต ฮิปปี้ต่ืนเช้าเตรียมของไหว้พระยกเว้นดอกไม้ที่จะแขวนไว้หน้าบ้านส�ำหรับไหว้พระและเจ้า ท่ีของทั้งร้านขายยาและร้านทอง เธอบอกท�ำบญุ บอ่ ยๆ วนั หน้าผลบญุ อาจมาหรอื ไมม่ าไม่รู้ แตข่ ณะยกมือไหว้พระเธอสงบและอิม่ สขุ “ตลาดโตร้ งุ่ จะร้างไหม” “ไม่ร้างหรอก แค่เศรษฐกิจไม่ดี คนที่ไหนๆ ก็ต้องกินต้องจ่ายที่นี่ก็เหมือนกัน 142 วันท่ีความรักผลบิ าน ณ บ้านแห่งเรา

เร่ืองตายก็อีกเรื่องเป็นเหมือนกันหมดทุกที่ ย้ายหนีจากน่ีก็เจอสิ่งเดียวกันที่อ่ืน ก็เรื่องเกิด เร่อื งกินเรอื่ งตายมันสามัญนนี่ า” ลมหลงั ร้านพดั ผา่ นหนา้ บา้ นพาร้อนรา้ วหายไปเปน็ ชว่ งๆ “พ่ีคะ่ ฝากดอกไม้ใหเ้ ถา้ แก่ค่ะ” ยม้ิ ใตฮ้ ิญาบลายดอกสอี ่อนหวานพอๆ กบั เจา้ ของ เสียง ลูกสะใภ้รา้ นขายดอกไม้ยามคำ่� คนื พดู อายๆ ก็เธอเปน็ ผมู้ าใหม่น่ี งานนกิ ะฮเ์ พง่ิ ผ่านไป ไมถ่ ึงสปั ดาห์ ร้านขายดอกไม้มีตั้งแต่ตอนไหนไม่รู้ รู้แค่ตั้งแต่จันทร์เจ้ามาถึงปัตตานีร้านน้ีก็มี อยู่แล้ว แม้เธอไม่ได้ตั้งใจสังเกตก็เหอะแต่เพราะเป็นร้านสะดุดตา วางแผงเฉพาะเย็นแก่ๆ ถงึ คำ�่ หนา้ รา้ นทองที่มีป้ายอักษรจีน อาหรบั และภาษาไทยวา่ ไทยแสนดี ดูโบราณและไมใ่ หญ่ โตเหมือนร้านอื่นๆ คนขายสี่ห้าคนหลังถังใส่ดอกไม้ส�ำหรับไหว้พระ พวงมาลัยร้อยผ่านมือ มุสลิมมะห์วัยกลางคนวางสวยงามให้เลือกซื้อ มีดอกกุหลาบขายทุกค�่ำคืน วันวาเลนไทน์ ท่ีผ่านมาร้านเก็บเร็วกว่าทุกวันและวันไหนเป็นวันโกนลูกค้าคนพุทธจะแน่นร้านจนล้นออก ไปที่ริมถนนไม่ต่างลูกค้าร้านทองของอดีตฮิปปี้ในช่วงเทศกาลฮารีรายอ ร้านดอกไม้วางขายร้านทองปิด อดีตฮิปปี้เปล่ียนชุดไปออกก�ำลังกาย ค�่ำนี้เขาถือ ช่อดอกมะลิช่อเล็กติดมือไปด้วย ตระเตรียมกับหลานให้มอบมันให้จันทร์เจ้า วันวาเลนไทน์ ไม่ใช่เทศกาลของจีนหรือไทยชายชราไม่ได้มองถึงมุมนี้ ไม่ได้เอามาเชื่อมโยงกับหลักศรัทธา ของตน แค่คดิ ว่าไมม่ ีอะไรเลวร้าย ดดี ว้ ยซำ้� ลกู หลานไดแ้ สดงความรักแก่กัน “รักหม่าม้า” ค�ำพูดส้ันๆ จากปากเด็กวัยอนุบาลสามคนตะโกนแข่งพร้อมกัน นำ�้ ตาคลอเบ้าและยากที่จันทร์เจา้ จะหา้ มให้มนั หยดุ ไหล ชายชรายม้ิ ยื่นกุหลาบในกำ� มอื ให้ “วันน้ีวันพิเศษแมะร้านดอกไม้ให้กุหลาบมาหลายดอก เธอเอามันใส่แจกันนะได้ สดช่นื ” ย่นื ใหแ้ ลว้ เดินจากไปมุ่งหน้าสูท่ างเดินรมิ แม่นำ�้ พรอ้ มหลานสามคน แหงนมองบนฟากฟ้าแอกว่าวยังคงสง่ เสียงแข่งลมทะเล หา้ งสรา้ งไมเ่ สรจ็ กปี่ ผี า่ นทเี่ หลก็ เกดิ สนมิ และสายลมพดั กรอ่ นปนู ทฉี่ าบปดิ ไมม่ ดิ อฐิ มอญ บางโครงร่างสรา้ งประกอบสูญหายไป เพราะหวั ขโมยหรอื อาจใชห่ รือไมใ่ ชก่ จ็ ับมอื ใคร ดมไม่ได้น่ี จะสงสัยใครก็กลัวจะไม่ยุติธรรมกับผู้ถูกปรักปร�ำ ห้างวาบูลันจะร้างหรือสร้างต่อ เร่อื งเลา่ จากบา้ นเรา 143

ใช่ว่าจันทร์เจ้าจะเฝ้ามองแล้วให้ค�ำตอบได้ ข่าวลือหนาหูห้างน้ีไม่รับผู้ประกอบการร่วมต่าง ศาสนา นนั่ อาจแคข่ า่ วลอื กม็ ตี วั แปรมากมายทม่ี ผี ลตอ่ ความเปน็ ไปของหา้ งขนาดใหญบ่ นถนน เจริญประดิษฐ์ เสน้ ทางส่รู ั้วมหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วทิ ยาเขตปตั ตานี ผา่ นนานไปรถเรข่ ายผลไมแ้ ละรถเขน็ ขายอาหารมาจอดรมิ ฟตุ ปาธขา้ งกำ� แพงสงั กะสี กน้ั เขตกอ่ สรา้ ง วชั พชื เรมิ่ ปกคลมุ แนวรวั้ คลา้ ยวา่ เรอ่ื งเลา่ โครงการกอ่ สรา้ งของตระกลู อดตี เจา้ เมอื งเกา่ จะรางเลอื น คลา้ ยวา่ อดตี ฮปิ ปจ้ี ะกลายเปน็ เพยี งตำ� นาน คลา้ ยวา่ หลายคนทยี่ า้ ยออก นอกพ้ืนท่ีจะหา่ งหายและขาดการติดต่อกัน เมอื่ เสรจ็ ธรุ ะทกุ อยา่ ง จนั ทรเ์ จา้ เดนิ ขน้ึ หอ้ งทำ� งานชน้ั สาม เปดิ หนา้ ตา่ งกวา้ งรบั ลม เธอไมช่ อบแอร์มากนกั อกี อย่างเธออยากเหน็ ทอ้ งฟา้ กวา้ งเหนอื เมอื งปตั ตานี เธอได้ยนิ เสยี ง แอกวา่ วดังอยู่ขา้ งนอกน่นั จันทร์เจ้ามองไปบนฟากฟ้าเหนืออาคารแอกว่าววงเดือนส่งเสียงแข่งเสียงลมบน ลมแรงยกวา่ วสุดสายไกลลบิ ป่านว่าวยากต้านลม อุปาทานไดย้ ินเสียงป่านขาดผงึ ขณะตวั วา่ วลอยคว้าง เม่ือดึงสายตากลับมาข้างล่าง จันทร์เจ้าเห็นชายชราอดีตฮิปปี้คนนั้นยืน แหงนคอมองว่าวตัวท่ีหลุดลอยไปเชน่ กนั จันทร์เจ้ามองว่าวสีด�ำทองบนฝาห้องท�ำงาน ดอกบุหงารายาแดงบนวงเดือน กลางตัวว่าวยังสีสด แมน้ ไม่ไดอ้ อกไประเรงิ ลมเชน่ ว่าวอืน่ แต่ใชว่ ่าจะไร้ประโยชน์ วา่ วฝมี ือ จโิ ซะท่อี ดีตฮปิ ปี้มอบให้เธอไดท้ ำ� หน้าทีด่ ีท่ีสุดแลว้ ในทุกๆ วนั แขวนตวั นิ่งติดฝา และมันจะไมม่ ีวันหลุดลอยไปตามสายลมท่ไี มม่ วี นั หวนคืน 144 วนั ที่ความรักผลิบาน ณ บ้านแหง่ เรา

ตะปู นายจรรยา สุวรรณ์ จังหวัดสงขลา เด็กชายจุน้ จุ้นเป็นคนก�ำพร้าพ่อ พ่อกับแม่ของจุ้นมีอาชีพท�ำสวนยาง ครอบครัวของเขา มียางอยู่แค่เจ็ดไร่ แม่จุ้นบอกว่ายางราคาถูกลงกว่าแต่ก่อนมาก รายได้ครอบครัวจึงไม่พอ เพราะเขายังมีน้องอีกคนท่ีเพ่ิงเข้าเรียนช้ันประถม เพราะงั้นพ่อจึงต้องหาลู่ทางอ่ืนเพ่ือหา รายได้เสริม วันหนึ่งพ่อบอกแม่กับจุ้นว่าจะไปติดต่อเรื่องค้าขายกับญาติท่ียะลา โชคร้ายท่ี พ่อไม่ได้กลบั มา เหตุระเบดิ คร้งั ใหญใ่ นตวั ตลาดยะลา พรากชวี ิตพ่อไปจากครอบครวั ของจุน้ ต้ังแตบ่ ดั น้ัน จนุ้ รสู้ กึ วา่ งานศพพอ่ ผา่ นไปอยา่ งเงยี บเหงา และนา่ เศรา้ ยง่ิ กวา่ เหตกุ ารณค์ รงั้ ไหนๆ ในชวี ิตจุ้นเลย แม่รอ้ งไห้ทุกวัน นอ้ งสาวก็รอ้ งไห้ ส่วนจ้นุ รอ้ งไหจ้ นหมดน�้ำตา เขาไมร่ ูว้ า่ ท�ำไม พ่อต้องตาย ไมร่ วู้ ่าใครพรากชีวติ พอ่ เขาไป เขาไม่รเู้ ลยจนถงึ บัดน้ี นา้ ชยั บอกกับจนุ้ ว่า “แกไม่ตอ้ งหว่ งอะไร พ่อแกไปดแี ลว้ ” จนุ้ สนทิ กบั นา้ ชยั มาก เพราะเม่ือกอ่ นนา้ ชัยเป็นคนชว่ ยแมก่ รีดยาง นา้ ชัยเคยมเี มีย อยู่ต่างจงั หวดั แต่พอเลิกกับเมียแกกม็ าอาศยั อยู่กับครอบครัวของจนุ้ แมร่ อ้ งไหว้ นั ทนี่ า้ ชยั ตดั สนิ ใจบวชหนา้ ไฟใหพ้ อ่ แตเ่ หมอื นเปน็ การรอ้ งไหด้ ว้ ยความ ภาคภมู ิใจในตัวนา้ ชัยมากกว่าความเสียใจ นา้ ชยั บอกวา่ อยากบวชทดแทนบญุ คณุ พชี่ ายทช่ี ว่ ยเขาใหห้ ลดุ พน้ จากวงั วนเลวรา้ ย ของชีวติ ก่อนนนี้ ่าชัยตดิ นำ้� กระทอ่ ม เคยเสพยาชนิดอืน่ ด้วยจนกระทงั่ ถูกต�ำรวจจบั เปน็ พ่อ ทช่ี ่วยน้าชัยเอาไวใ้ หก้ ลับมาเปน็ ผเู้ ปน็ คน “น้าจะบวชนานแคไ่ หนครบั ” จ้นุ ถามนา้ ชยั เร่ืองเล่าจากบา้ นเรา 145

“ไมร่ ูส้ ิ บางทีการเปน็ พระอาจทำ� ให้น้าชว่ ยเหลอื คนอ่นื ไดม้ ากกวา่ เปน็ คนธรรมดา ก็ได”้ จนุ้ ไม่เขา้ ใจท่ีนา้ ชัยพูดหรอก แตจ่ นุ้ สมั ผัสได้วา่ น้าชัยพดู จรงิ แมบ่ อกวา่ ในเมอื่ ยงั ไมม่ เี งนิ เรยี นตอ่ ชน้ั มธั ยม กค็ วรใหจ้ นุ้ อยเู่ ปน็ เดก็ วดั กบั นา้ ชยั ไป ก่อน บางทกี ารไดส้ วดมนตรอ์ ยูก่ ับพระอาจทำ� ใหจ้ นุ้ ห่างไกลจากสิ่งไม่ดีทง้ั หลายได้ เพราะงนั้ จนุ้ จงึ ไปเปน็ เดก็ วดั กบั นา้ ชัยท่ีตอนนช้ี าวบ้านเรียกกนั ส้ันๆ ว่าพระชัย ทุกวันจุ้นจะตื่นแต่หัวรุ่ง เพ่ือออกไปบิณฑบาตกับพระชัย จุ้นใส่รองเท้าแตะ แตพ่ ระชยั ไมส่ วมรองเท้า “ท�ำไมนา้ หลวงถงึ ไม่ใสร่ องเทา้ ครบั ” จ้นุ ถามอย่างใครร่ ู้ พระชัยย้ิมกว้างเอามือลูบหัวจุ้นเบาๆ “พระพุทธเจ้าก็ไม่ใส่รองเท้า เวลาออกไป บิณฑบาตสมัยน้นั ถนนหนทางมันน่ากลวั กวา่ สมัยนอี้ กี นะ บางที่ก็รกไปดว้ ยหญา้ และหนาม บางทีก่ ็เต็มไปดว้ ยโคลนตม เราต้องเดินตามส่งิ ทพ่ี ระพุทธองคท์ รงเป็นแบบอย่างท่ีถูกตอ้ งไว้ จริงมย้ั ” จนุ้ ไมเ่ ขา้ ใจหรอก แตจ่ นุ้ ตอ้ งใสร่ องเทา้ มนั เจบ็ ถา้ เดนิ เทา้ เปลา่ และคงดตู ลกไมน่ อ้ ย สำ� หรบั จนุ้ จุน้ มเี พื่อนเป็นมุสลิมเยอะมาก พวกนัน้ ถามจนุ้ ตลอดเวลาท่เี จอกนั เด็กวัดต้องท�ำ อะไรบ้าง เดก็ วัดตอ้ งสวดมนต์ม้ยั เด็กวดั มีของท่หี า้ มกนิ ม้ัย จ้นุ ตอบไดห้ มด วนั เสารอ์ าทติ ย์ ท่เี พ่ือนจ้นุ เลกิ เรียนท่ีปอเนาะ จุ้นยังชวนเพือ่ นขี่จักรยานมาเท่ยี วในวดั ด้วย พอ่ แมข่ องเพอ่ื น ไมไ่ ดห้ ้ามเพือ่ นของจุ้น มีแตบ่ อกวา่ ไปเล่นได้ แต่ห้ามกราบพระ เพราะผดิ หลกั ศาสนา เพอ่ื น ทม่ี าเล่นกส็ นกุ กันมาก และจนุ้ เองกเ็ คยข่ีจกั รยานไปเล่นทป่ี อเนาะหลงั เพื่อนเลกิ เรียนดว้ ย “เหมอื นนา้ เลยเนาะ สมยั เดก็ ๆ กอ็ ยา่ งงแ้ี หละ” พระชยั พดู กบั จนุ้ ตอนทเี่ หน็ เพอื่ นๆ มาเทย่ี วเล่นกบั จุ้นในวดั ขณะกำ� ลังกวาดใบไมห้ นา้ กฏุ ิ “เหมอื นยังไงครับ” จนุ้ ถามพระชยั “กน็ า้ หลวงเคยมเี พอื่ นแบบนแี้ หละ เพอื่ นสนทิ ทเ่ี ปน็ มสุ ลมิ ทเ่ี ลน่ ดว้ ยกนั เทย่ี วดว้ ย กัน แลว้ ยังไปกินขา้ วทบี่ ้านเขาในเดือนรายออะไรแบบน้ี” 146 วันทีค่ วามรักผลบิ าน ณ บ้านแหง่ เรา

“แลว้ เพอื่ นนา้ หลวงช่ืออะไรบ้างครับ” พระชยั เงียบไปครูห่ นง่ึ “อบั ดุลเลาะห์ เพ่อื นท่เี คยสนิทมากๆ ” “แล้วเคา้ ไปไหนเสียแล้วครบั ” จนุ้ ถามต่อ พระชยั ไมต่ อบอะไร ได้แตย่ ิ้มออกมา สายตามองออกไปทางประตูวดั ก่อนก้มหนา้ ก้มตากวาดใบไม้ต่อ ปลอ่ ยจุ้นงนุ งง ยกมือเกาหวั ตวั เองอย่างไม่รจู้ ะถามอะไรตอ่ พระชัย จุ้นยังหลับปุ๋ยอยู่ข้างเตียง พระชัยลุกต่ืนแต่ฟ้ายังมืด น่าจะราวๆ สักตีส่ี ถือแก้ว น�้ำออกไปป่าช้า เพ่ือกรวดน�้ำให้เจ้ากรรมนายเวรพระชัยรู้สึกสงบทุกครั้งที่เดินมายังป่าช้า ความเงียบ และสรรพเสยี งเหล่านัน้ เป็นเหมอื นเวทมนตร์ และดินแดนของคนตายได้บอกนยั แหง่ การมชี ีวติ ความไม่เท่ยี งแทข้ องสังขาร การมชี วี ิตอยเู่ พียงชั่วคราว และในรา่ งทีร่ อวันดบั สลายน้นั คอื การทดสอบความเปน็ มนุษย์โดยสมบรู ณ์ ค่อยๆ รนิ น�้ำจากแกว้ ลงใตโ้ คนตน้ ไม้ พลางกลา่ วบทสวดให้สมั ภเวสที ง้ั หลาย กรวดนำ้� เสรจ็ พระชยั มองออกไปยงั ความเงยี บของปา่ ชา้ อกี หน เขานกึ ถงึ ความตาย ของพ่ีชาย นึกถึงความรุนแรงในพื้นที่สามจังหวัด นึกถึงความตายของผู้คนมากมายที่ไม่รู้ว่า แทจ้ ริงแลว้ มันเกิดจากอะไรกนั แน่ ความตายของพี่ชายน�ำมาซงึ่ ความเจ็บปวดของทุกคน มันคอื ชว่ งเวลาท่ที กุ คนตา่ ง กำ� ลังถกู ทดสอบ พระชัยนึกถึงอับดุลเลาะห์ เพื่อนคนเดียวท่ีสนิมสนมกันมาแต่เด็ก และเป็นเพ่ือน คนเดียวท่ีเข้ามาอยู่ในช่วงเวลาแห่งการทดสอบของวัยหนุ่ม เขาไม่รู้ว่าใครกันแน่ที่ทดสอบ ไมผ่ ่าน ระหว่างเขากบั อบั ดุลเลาะห์ ความรู้สึกบาดหมางระหว่างเขากับอับดุลเลาะห์น้ันเกิดขึ้นหลังจากรับศพพี่ชาย มาถึงเพียงวันเดียว เรอื่ งเล่าจากบ้านเรา 147

จ�ำได้ว่าในเช้าวันน้ันชัยออกไปตามญาติคนหน่ึงให้มาช่วยจัดการเรื่องพิธีศพที่ร้าน น้�ำชาบังเอิญเจออับดุลเลาะห์ที่น่ันพอดีจังหวะเดียวกับที่มีการจับกลุ่มถกเถียงกันเกี่ยวกับ ความขดั แย้งของมสุ ลมิ และไทยพทุ ธ ทท่ี ำ� ให้คนลม้ ตายมากมาย การถกเถียงลุกลามไปจนถงึ ประเดน็ ความเชอ่ื ทางศาสนา ชยั ซง่ึ ตอนนนั้ ยงั อยใู่ นอารมณโ์ กรธแคน้ จากความตายของพช่ี าย ก็ผุดค�ำหยาบคายข้ึนมากลางวงสนทนา อับดุลเลาะห์พยายามเข้ามาอธิบาย แต่ย่ิงอธิบายก็ เหมือนจะยิ่งเติมไฟใหล้ กุ ลาม กระทง่ั เกดิ ความขดั แยง้ กนั ทางความคิดขัน้ รนุ แรง นับแต่นั้นเพ่ือนท้ังคู่ที่เคยสนิทกันก็มองหน้ากันไม่ติด พบกันตรงไหนเป็นต้อง เดินหลบ รู้ว่าใครอยู่ตรงไหน อีกคนก็จะไม่ไปตรงนั้น เป็นคนหมู่บ้านเดียวกัน กลายเป็น แตกแยกไม่คบคา้ สมาคม พระชยั สงบลงเม่อื มาบวชเป็นพระ แตก่ ารมาบวชเปน็ พระกท็ �ำให้เขาห่างเหินจาก สงั คมภายนอก การมีส่วนรว่ มต่างๆ ในชมุ ชนก็น้อยลง ชวี ิตปกติก็มแี ต่กจิ ของพระเท่าน้ัน พระชยั อยากมโี อกาสไปพบอบั ดลุ เลาะหอ์ กี สกั ครงั้ เพอื่ ปรบั ความเขา้ ใจ แตโ่ อกาส นั้นหายากเหลือเกิน ทั้งท่ีในความเป็นจริงแล้ว สังคมความเป็นอยู่ของคนในชุมชนไม่ได้ เลวรา้ ยหรอื แตกแยกไปเสยี ทง้ั หมด นำ�้ ทว่ มวดั ปกี อ่ นโตะ๊ อหี มา่ มกเ็ กณฑค์ นมาชว่ ยกนั้ กระสอบ ทราย มสั ยดิ ไฟไหม้คนไทยพทุ ธก็ไปช่วยซ่อมแซมจนเสร็จเรยี บรอ้ ย พระชัยได้แตห่ วงั วา่ เขา จะผ่านดา่ นทดสอบที่ส�ำคัญของความเปน็ มนษุ ย์ไปได้ นน่ั คือการมีเหตุผล การใหอ้ ภยั และ ไม่โกรธแคน้ ความเงียบยังคงทำ� หนา้ ท่ีของมนั สม่ำ� เสมอ ทุกอย่างเป็นสจั จะ เปน็ นริ ันดร์ และ เป็นสิ่งที่เที่ยงแท้มั่นคง ยกเว้นรูปกายสังขารน่ีแหละท่ีนับวันจะสูญส้ินไปในวันหน่ึง ใกล้กับ ปา่ ชา้ นเี่ อง ทถี่ ดั ออกไปเพยี งไมก่ กี่ า้ วกเ็ ปน็ กโุ บรท์ ใี่ ชฝ้ งั ศพของพนี่ อ้ งชาวมสุ ลมิ พระชยั นกึ ถงึ ความตายของคนเรา แม้จะแตกต่างความเช่ือ ต่างศาสนา แต่เม่ือตายลงก็ถูกฝังถูกเผาใน ผนื แผน่ ดินเดยี วกัน เสียงไก่ขันดังไล่กันอยู่ใกล้ไกล อึดใจต่อมาเสียงขับอาซานดังมาจากอีกฟากฝั่ง ถนน ฟังดแู ลว้ ช่างสงบ เตม็ ไปดว้ ยสนั ตใิ นหวั ใจพระชัยเดินกลบั กฏุ ิด้วยจงั หวะกา้ วอยา่ งช้าๆ ในท่ามกลางความเงยี บสงัด ไม่วายจะหันมองไปทางป่าชา้ และกโุ บร์อีกหนอย่างครนุ่ คิด 148 วันทคี่ วามรักผลิบาน ณ บา้ นแห่งเรา

อบั ดุลเลาะห์ เสียงเรียกละหมาดซุบหฺปลุกอับดุลเลาะห์ลุกจากท่ีนอน เดินไปอาบน้�ำละหมาด ปผู ้าละหมาด แลว้ ก้มลงสญู ุดเพ่ือทำ� ละหมาดอย่างชา้ ๆ บ่าวท่ีดีต้องเช่ือฟังและหวาดกลัวต่อบาปท้ังปวง การปฏิบัติกิจละหมาดในฐานะ มสุ ลิมทด่ี ีคือการไดเ้ ฝ้าระลกึ ถงึ พระองค์ เพราะพระองค์ไมเ่ คยละสายตาจากมนุษย์ ผิดบาป ดีชั่วไมเ่ คยรอดพ้นการคำ� พพิ ากษาของพระองค์ไปได้ อบั ดลุ เลาะหถ์ อื เปน็ บคุ คลทไี่ ดร้ บั การนบั ถอื ยกยอ่ งในแบบอยา่ งมสุ ลมิ ทด่ี ี เขาอา่ น คุตบะห์ในช่วงละหมาดวันศุกร์ เรื่องราวท่ีเขาน�ำมาพูดถึงน้ันล้วนเป็นค�ำสอนท่ียกมาจาก อัลกรุ อา่ น นำ� มาตีความให้เข้ากบั ยคุ สมัย ผู้คนทม่ี าละหมาดตา่ งช่ืนชมในตัวเขา และเขายงั เปน็ ครูสอนศาสนาในปอเนาะอกี ด้วย อบั ดลุ เลาะหเ์ ปน็ พอ่ ของลกู สาวทก่ี ำ� ลงั เรยี นอยชู่ น้ั ประถม มอี าชพี หลกั เปน็ ชาวสวน ยาง และทำ� สวนผกั อน่ื ๆ ตามฤดกู าล เขามชี วี ติ ทเ่ี รยี บงา่ ย และเปน็ คนสขุ มุ รอบคอบ แตกตา่ ง กบั ชวี ติ ชว่ งวยั รนุ่ ทแี่ ทบไมเ่ อาการเอางาน ใจรอ้ น และพดู อะไรโดยไมค่ ดิ เขาจำ� ไดว้ า่ ครง้ั หนง่ึ เคยทะเลาะกบั เพอ่ื นสนทิ จนถงึ ขนั้ มองหนา้ กนั ไมต่ ดิ มาจนถงึ วนั นี้ เขาอยากกลบั ไปแกไ้ ขอดตี แตอ่ ดตี นน้ั ยอ้ นกลบั ไปไมไ่ ด้ สว่ นปจั จบุ นั นนั้ พระเจา้ ยงั ไมไ่ ดเ้ คยใหโ้ อกาสนนั้ กบั เขาเลยสกั ครง้ั เขาหวงั ว่าพระองค์จะเมตตาเขาในวนั หนึ่ง เขาขอพรจากองค์อลั เลาะหอ์ ยูเ่ สมอ ขอใหเ้ ขาได้ มโี อกาสแก้ตวั สักหน หลังละหมาดเสร็จ อับดุลเลาะห์แต่งตัวในชุดชาวสวน ติดไฟส่องตรงหน้าผาก มดี กรดี เหนบ็ ขา้ งเอว แลว้ ฉวยมอเตอรไ์ ซคค์ นั เกา่ ขบั มงุ่ ไปยงั สวนยางทอ่ี ยทู่ า้ ยหมบู่ า้ น ระหวา่ ง ทางผ่านวัดท่ีเพื่อนมาบวชอยู่ ทุกคร้ังท่ีผ่าน เขาจะชะลอรถ ไม่วายที่จะหันมองไปยังประตู วัด เขาไม่รู้ว่ามันจะเพื่ออะไร แต่รู้สึกอบอุ่นใจทุกครั้งที่รู้ว่าเพื่อนสุขสบายดีอยู่ในสมณเพศ เรอื่ งเล่าจากบา้ นเรา 149

มีกิจวัตรท่เี งยี บสงบ แต่เขาก็ไมร่ ูอ้ ะไรมากกวา่ นั้น ไม่รู้ว่าเพ่อื นคิดอะไรอยู่ ไม่รวู้ า่ เพ่ือนอยาก ทำ� อะไร มีความตอ้ งการใดที่ตรงกับความต้องการของเขาบา้ ง เขาไม่รูอ้ ะไรเลย อับดุลเลาะห์จ�ำได้ว่าคร้ังหน่ึงท่ีเขามีโอกาสเห็นพระชัยอย่างใกล้ๆ ก็ตอนที่เขา น�ำศพของคนในหมู่บ้านไปฝังท่ีกุโบร์ ซึ่งคนตายเป็นทหารที่ถูกยิงเสียชีวิตในเหตุปะทะท่ี บาเจาะ นราธิวาส หลังอ่านดุอาอหฺ น้าหลมุ ศพเสรจ็ คนอนื่ ๆ ทมี่ ารว่ มพิธตี ่างทยอยกลับ เขายังคงยนื อยู่ตรงลานกว้างทเ่ี ตม็ ไปดว้ ยหลมุ ฝงั ศพ ทอดสายตามองออกไปรอบๆ ชว่ งเวลานัน้ เองทเี่ ขา เหน็ พระชยั ยืนกวาดใบไม้อยู่หน้าโบสถ์ ท่วงทา่ ของพระชัยดชู ่างสงบเยอื กเยน็ ตา่ งจากคนท่ี เขาเคยรู้จัก ดวงหนา้ ผดุ ผ่องอยู่ในทา่ มกลางแสงยามบา่ ย เป็นดวงหน้าของผูค้ ้นพบสจั ธรรม ทแ่ี ท้ ศาสนาทุกศาสนากลอ่ มเกลาใหม้ นษุ ยเ์ ปน็ คนดี แบง่ ปัน เผื่อแผ่ ละเว้นซ่ึงความชั่ว มองในแง่นี้อับดุลเลาะห์มองไมเ่ ห็นความแตกตา่ งใดๆ ในตวั มนษุ ย์ เขากับพระชัยก็ตา่ งมุง่ ไป สู่จุดหมายของความดีงามเช่นเดียวกัน เพียงแต่มีบางสิ่งเท่านั้นท่ีก้ันขวางเอาไว้ ก�ำแพงบาง ใสท่มี องเห็นกนั ได้ แต่มอิ าจทำ� ความร้จู ักดังเช่นเกา่ ก่อน อับดุลเลาะห์เร่ิมตัดยางจากแถวแรก มีดกรีดของเขาคมกริบ กัดกินผิวเปลือกไม้ ด้วยจังหวะอันนุ่มนวล ขณะตัดยางเขามองไปยังสวนติดกัน ไฟวอมแวมจากชาวสวนอีกคน ซึ่งเปน็ ลูกกุลีชาวอสี านทีม่ าใช้ชีวิตอยใู่ นบ้านลำ� ไพล ท�ำใหเ้ ขาคงคิดถึงวนั เกา่ กอ่ น สวนยางท่ีอยู่ติดกันนนั้ เปน็ สวนยางของหลวงพร ซง่ึ เป็นพีช่ ายของชัย ก่อนจะบวช เป็นพระชัย ชัยเคยมาตัดยางอยู่ท่ีน่ี กลางคืนแสงตะเกียงวอมแวมในความมืดจะมีสองดวง เสมอแตเ่ ปน็ ดวงไฟดวงทเ่ี ขาไมอ่ าจเออ้ื มมอื ไปสมั ผสั ไฟดวงทเ่ี พอื่ นใชส้ อ่ งมนั นำ� ทางเชน่ เดยี ว กบั เขาคลา้ ยวา่ ตา่ งไดแ้ ตม่ องดแู สงสวา่ งวอมแวมของกนั และกนั มองเหน็ กนั แตไ่ มอ่ าจเอย่ คำ� ทักทาย เคยสนิทเป็นเพอ่ื น แตก่ ลับไมห่ ลงเหลอื ความเปน็ มติ รอยู่เลย เป็นความน่าเศรา้ ท่มี ืดมนอย่ใู นค�ำพดู ทีม่ ิอาจเอ่ยออกไป และเปน็ ฉากชวี ิตทคี่ ลา้ ย จบลงดว้ ยความคลางแคลงใจ รอวันการปิดฉาก หรอื การเรมิ่ ตน้ ใหมท่ ี่มิอาจรู้ระยะทาง 150 วนั ทค่ี วามรักผลิบาน ณ บ้านแหง่ เรา

ตะปู แสงยามเช้าสาดส่องอร่ามเป็นสีทอง ลมโชยอ่อนพัดสะบัดจีวรสีเหลืองพล้ิวไป ตามจังหวะก้าวเดินเนิบช้าๆ ดุจท่วงท่าอันสงบของยามเช้าที่เต็มไปด้วยสีสันของวิถีชนบท ไรก้ ารเติมแต่ง ร้านน�้ำชาอีกฝั่งถนนยังคงมีผู้คนเข้ามาน่ังด่ืมกินเหมือนเช่นทุกวัน พวกผู้ชาย นงุ่ สะโหรง่ สวมกะปเิ ยาะฮสขี าวมองเหน็ แตไ่ กล และหลากหลายของผคู้ นตา่ งศาสนาทมี่ ารวม ตัวกันเพอ่ื พดู คยุ สนทนากันในเรื่องต่างๆ ท้งั หมดด่มื กนิ จากนำ�้ ที่เดอื ดคลั่กเปน็ ไอพวยพ่งุ ใน หม้อเดยี วกัน จนุ้ สะพายย่าม เดนิ ตามหลงั พระชยั ไปตดิ ๆ ในยา่ มมีทง้ั ดอกไม้ และส�ำรับกับข้าวที่ ชาวบ้านในตัวตลาดถวายให้กบั พระชัย “น้าหลวงเดินช้าอีกนิดได้ไหมครับ ผมหนักเดินจะไม่ไหวอยู่แล้ว ท�ำไมวันนี้คน ใสบ่ าตรเยอะกวา่ ทุกวันกไ็ มร่ ู้” จนุ้ พดู พลางหอบแฮก่ ๆ “อดทนหน่อยสิ อีกไม่ไกลก็ถึงวัดแล้วนะ” พระชัยบอกจุ้น “แล้วน่ี ไม่รู้เหรอว่า วนั พระ แกนีเ่ ปน็ เดก็ วัดเสยี เปลา่ จรงิ ๆ ใครรู้เขา้ อายเขาตายเลยร้มู ัย้ ” จุ้นไดแ้ ต่หัวเราะแหะๆ แล้วยกมือเกาหวั แกรกๆ แล้วเดนิ จำ้� อา้ วตามหลงั ไปตดิ ๆ ก่อนถึงวัด ข้างทางมีโครงการหมู่บ้านจัดสรรเพิ่งเริ่มก่อสร้าง ฝุ่นดินคละคลุ้ง เศษดินเรี่ยราดเต็มสองข้างทาง พระชัยรีบเดิน ส่วนจุ้นก็พยายามออกแรงเดินตาม เพราะต้องการหลบพ้ืนทางเดินท่ีเตม็ ไปดว้ ยเศษดนิ เศษหนิ “โอย๊ !” พระชยั สง่ เสยี งรอ้ ง หยดุ เดนิ กะทนั หนั แลว้ ยอ่ ตวั ลงกม้ ดเู ทา้ ตวั เอง ใบหนา้ บดิ เบย้ี วดว้ ยรู้สกึ ปวดแปลบท่ีฝ่าเท้า เรอ่ื งเล่าจากบา้ นเรา 151

“น้าหลวง เป็นอะไรครับๆ ” จุ้นร่ีเข้าไปถาม พลางก้มดูเท้าพระชัยแล้วท�ำหน้า อาการหวาดเสยี ว เลือดที่ไหลออกจากฝา่ เท้าของพระชัย ตะปนู ้วิ ครึ่งตวั หนึง่ แทงจมไปในฝา่ เท้า “ผมบอกนา้ หลวงแล้วไง วา่ ใหใ้ ส่รองเทา้ ก็ไม่เช่ือ” จ้นุ พดู เสยี งส่ัน “มันใช่เวลาท่ีแกจะมาว่าน้าหลวงม้ัยจุ้น ตอนนี้แกช่วยดึงตะปูออกให้ก่อนดีมั้ย” พระชยั รอ้ งสัง่ จุ้นวางย่ามลงบนพื้น แล้วเอ้ือมมือดึงตะปูตัวน้ันออกช้าๆ พร้อมเสียงร้องโอ๊ยของ พระชยั “เดินตอ่ ไหวไหมครับ นา้ หลวง” จนุ้ ถาม “เดย๋ี วกอ่ นๆ นา่ จะยงั ไหว” พระชยั ลองคอ่ ยๆ เดนิ แบบกะเผลกๆ จากนน้ั กห็ ยดุ เดนิ เพราะเลือดยังคงไหลไม่หยดุ จงั หวะนน้ั เองท่ีมอเตอร์ไซค์คันหน่งึ แลน่ มาจอดขา้ งๆ พระชัยหยุดเดนิ มอี าการตกใจเล็กนอ้ ย มองไปยังเจา้ ของรถท่มี าจอด ยงั ไม่ทนั พูด อะไร เจา้ ของรถกพ็ ูดขน้ึ ก่อน “โดนตะปูหรือครับหลวง ไหนผมดูซิ” เจ้าของรถถีบขาตั้งรถยันกับพื้น แล้วเบ่ียงตัวลงจากรถ กม้ ดูเท้าของพระชยั “ทา่ ทางจะหนักนะครบั หลวง” พระชัยอยู่ในอาการตกใจ ใบหนา้ ดูไมร่ ู้สึกกงั วล แตก่ ลบั มรี อยยิ้มเลก็ ๆ ในดวงตา ราวกบั ได้ค้นพบสัจธรรมอะไรบางอย่าง “ไปครับ ขึ้นรถผมเลย ผมจะไปส่งท่ีวัด แล้วค่อยท�ำแผลอีกที” เจ้าของรถบอก พระชยั “จนุ้ แกเดนิ ต่อเองคนเดยี วไดน้ ะ” พระชัยหนั มาบอกจุ้น ซึ่งยงั อยู่ในอาการงุนงง กบั เหตุการณ์ตรงหน้า 152 วันท่คี วามรกั ผลบิ าน ณ บ้านแห่งเรา

รถมอเตอรไ์ ซคค์ อ่ ยๆ วงิ่ ไปตามถนน ทา่ มกลางแสงออ่ นโยนของยามเชา้ สที องอรา่ ม ของจวี รสะบดั ไหวตามแรงลม ขณะชายอกี คนทข่ี บั รถนงุ่ สะโหรง่ สเี ขยี ว สวมกะปเิ ยาะฮสขี าว สะอาดไวบ้ นหัว จนุ้ มองตามรถมอเตอรไ์ ซค์ทมี่ ีพระชยั ซอ้ นท้ายอยู่จนลับตาไป “บงั เลาะห์” จุ้นพดู กบั ตัวเองขณะเร่งรบี เดนิ เพอื่ ไปใหถ้ งึ วดั โดยไว เร่อื งเลา่ จากบา้ นเรา 153

สายรุ้งพาดนา่ นฟ้าน้ไี ด้บ้างไหม นางสาวฟรั ซาน สะแมง จงั หวดั นราธวิ าส “สวสั ดคี รบั ผมช่ือเดก็ ชายอิลฟานสุลัยมานครบั ” เสยี งปรบมอื เกรยี วกราวพรอ้ มเสยี งวด้ี วว้ิ ดงั ลนั่ หอ้ งเรยี นทนั ทที ฉี่ นั แนะนำ� ตวั เองจบ “เดนิ ไปนงั่ ท่ีโตะ๊ วา่ งไดเ้ ลยค่ะลกู สาว” เรียกเสียงว้ีดว้ิวได้อีกระลอกเมื่อครูเรียกฉันผู้ซ่ึงแนะน�ำตัวว่าเด็กชายว่าลูกสาว ตามด้วยเสียงแซวเคลา้ เสยี งหวั เราะสนุกสนานเม่ือฉันก้าวเดินไปนง่ั ท่ีโตะ๊ “เดก็ ชายหรือเด็กหญงิ เอาใหแ้ น่ๆ ” “ทำ� ไมถงึ ย้ายมาหว่า ผ้ชู ายโรงเรียนเกา่ ไม่หลอ่ เหรอ” “เดนิ แมนๆ หน่อยสเิ ธอ” “หนา้ สวยขนาดนม้ี ีแฟนยงั ๆ ” ฉนั เลอื กโตะ๊ วา่ งตวั ทส่ี ร่ี มิ หนา้ ตา่ ง พอไดถ้ อดกระเปา๋ สะพายกบั เกา้ อแ้ี ละหยอ่ นกน้ นัง่ ลง ลมหายใจก็ถกู พน่ ออกเบาๆ อย่างอัตโนมัติ เสยี งแซวเหล่าน้ันนะหรอื ฉนั ไม่มีปฏกิ ิรยิ า ตอบกลบั ให้หรอกนะ ฉันไดย้ นิ มาบ่อยเกนิ ไปแลว้ จะเรยี กวา่ ชินก็ไมไ่ ด้ ฉันไม่เคยชนิ ...ไม่งน้ั ฉนั ไม่ยา้ ยโรงเรยี นเป็นโรงทีส่ ่ใี นรอบสามปแี บบนหี้ รอก ตื๊อ..นึง หลังเลิกเรยี นเสียงเตือนจากแอพพลเิ คชั่นเจา้ นกแลรร์ สี ีฟ้าดังขนึ้ ทนั ที ไม่ต้องหยบิ ขึน้ มาดฉู นั กร็ วู้ า่ ใครทกั มา เพราะบนโลกทวติ เตอรม์ ีแค่บีมเทา่ นน้ั แหละทเ่ี ป็นเพอื่ นกนั จรงิ ๆ นอกนั้นฉันใช้แอพนี้เป็นที่กบดานประหนึ่งดาวอังคารที่ฉันสร้างขึ้นมาเองและไม่อนุญาต 154 วนั ท่คี วามรักผลิบาน ณ บ้านแหง่ เรา

ให้มักเกิ้ลคนไหนย่างกรายได้ “อิลลลล โรงเรียนใหมเ่ ป็นไงบ้าง” “อือ เหมอื นเดมิ เลยบีม” ฉนั รจู้ กั กบั บมี ตอนไปคา่ ยวทิ ยาศาสตรท์ ห่ี าดใหญต่ อน ม. 2 เมอื่ ปที แี่ ลว้ ตอนนกี้ เ็ ปน็ เพอื่ นกันมาหน่ึงปพี อดี จรงิ ๆ ต้ังแตก่ ลบั จากคา่ ยกไ็ มเ่ คยไปมาหาส่กู ันหรอก กฉ็ นั เด็กมุสลมิ จากนราธวิ าสส่วนบีมเด็กไทยพุทธจากหาดใหญ่ ระยะทางไมใ่ ช่ใกลๆ้ สำ� หรบั เดก็ ม. ตน้ แบบ พวกเรา ก็เลยพูดคุยติดต่อกันทางทวิตเตอร์แบบน้ีเอา จนผูกพันกันจริงๆ ผูกพันกันมาก เพราะมบี ีมคนเดียวนแี่ หละทรี่ บั ฟังและเข้าใจปัญหาท่ีฉนั กำ� ลังเผชญิ อยู่ “หรอๆ อาจจะดกี ว่าเดิมก็ได้อิล วนั นเ้ี พง่ิ วนั แรกเองนเี่ นอะ” “ฮา่ แกก็พูดแบบนท้ี กุ คร้งั แหละบมี ” ฉันใช้เวลาสองสัปดาห์เต็มในการปรับตัวกับโรงเรียนใหม่แห่งน้ี ก็ไม่เลวนะ อย่างน้อยเพ่ือนผู้หญิงท่ีน่ีก็ต้อนรับและยื่นมิตรภาพใหม่ให้ฉันได้ดีเชียวล่ะ แต่เพื่อนผู้ชายก็ เหมือนเดิม เหมอื นเก่า เหมือนโรงเรียนเก่าๆ ที่เคยย้ายมา “นกั เรียนออกมาเข้าแถวนอกระเบยี งเรว็ จะได้ไปพักกนิ ขา้ วเที่ยงกัน” ครอู ฟั นานซ่งึ เป็นครูท่สี อนคาบสดุ ท้ายในชว่ งเชา้ นตี้ ะโกนออกมาจากนอกห้อง “แถวไหนเรียบรอ้ ยกอ่ นใหไ้ ปกนิ ข้าวก่อน” ด้วยความหิวหรืออะไร วันน้ีแถวนักเรียนชายถึงได้จัดแถวกันพรึ่บๆ เรียบร้อยกัน เร็วมาก ในขณะท่นี กั เรียนหญงิ ยงั เจือ้ ยแจว้ กันในแถวอยู่เลย “วนั นนี้ ักเรียนชายไปก่อน นกั เรียนหญงิ พดู มาก” สนิ้ เสยี งครแู ถวนกั เรยี นชายกต็ บเทา้ กนั ไปโรงอาหารทนั ที สงสัยคงหวิ กันจรงิ ๆ “อะ่ นักเรยี นหญิงไปกินขา้ วไป... เอา้ อิลฟานทำ� ไมยงั ไม่ไป” เร่อื งเลา่ จากบ้านเรา 155

ครูอัฟนานสะดุดประโยคเมอื่ หนั หลังแลว้ ยงั เจอนักเรยี นชายทยี่ งั ไมไ่ ปอีกหนึง่ คน “ผมรอไปกินข้าวกับเพ่ือนผหู้ ญิงครบั ครู” “ท�ำไมละ่ ” “เพอ่ื นผชู้ ายชอบแกล้งผมครับ” ครอู ฟั นานทำ� หน้ารับทราบ แล้วปลอ่ ยแถวนกั เรยี นหญงิ ไปพกั เที่ยงในที่สุด ตื๊อ..นึง “อลิ ลลล สอนการบ้านวทิ ยห์ นอ่ ยยยย” บีมทักมาตอนสองทุม่ ฉันกำ� ลังท�ำการบา้ นพอดี ฉันกบั บีมมักจะโทรทางทวิตเตอร์ สอนการบ้านกันดว้ ย ฉนั ถนัดวิทย์ ส่วนบีมถนัดภาษาองั กฤษ โทรสอนแต่ละทกี เ็ ปน็ ชวั่ โมงๆ “เฮ้อออ เสร็จสักที ยากชบิ เปง๋ เลย” บมี ทกั มาบน่ หลงั โทรเสรจ็ แบบนปี้ ระจำ� แลว้ คอ่ ยแชทอพั เดตชวี ติ ประจำ� วนั กนั และกนั “เถอะหนา่ สุดทา้ ยก็ท�ำได้น”ี่ “กไ็ อ้บมี อ่ะ มนั โชคดี เกดิ มามีเพื่อนช่ืออิลเทพคณิตน่ีหว่า ฮา่ ” ดูมันต้งั ชื่อเข้า “ขอบคุณนะอิล ว่าแต่วันน้ีที่โรงเรียนโดนแกล้งอะไรอีกบ้าง ไหนอัพเดตค�ำพูดท่ี ใจรา้ ยท่ีสดุ ประจำ� วันน้ีมาซิ” “วนั น้หี รอ ก็โดนว่าหน้าสวยเหมือนผ้หู ญิงเลย แต่ดันเป็นผ้หู ญิงมกี ล้วย” “โอโ้ หหหห นถี่ ้าบีมอยตู่ รงนน้ั นะ จะซดั หนา้ ใหห้ งายหลงั เลย” บมี ตอบดว้ ยความอารมณข์ น้ึ แตฉ่ นั ไมเ่ ชอ่ื หรอกวา่ ถา้ บมี อยตู่ รงนนั้ จรงิ ๆ บมี จะทำ� แบบนนั้ เพราะมันเคยเกิดข้ึนแลว้ ตอนพวกเราอยู่คา่ ยวทิ ย์ปที ่ีแล้ว 156 วนั ทค่ี วามรกั ผลบิ าน ณ บา้ นแห่งเรา

ฉนั กบั บมี รจู้ กั กนั เพราะวนั ทำ� กจิ กรรมละลายพฤตกิ รรมวนั แรกเราบงั เอญิ อยใู่ กลก้ นั และกจิ กรรมวนั นนั้ กอ็ ำ� นวยเหลอื เกนิ ใหเ้ ราทำ� อะไรหลายๆ อยา่ งคกู่ นั จนสดุ ทา้ ยเราไดร้ างวลั คู่เกมชนะเลิศ ความหน้าหล่อและทุกอย่างบางแต่ไหล่หนาของบีม ค้ิว ตา จมูก ปากเรียว เฉี่ยวบางหมดเลยแต่ไหล่บีมกลับหนากว้างยืนคู่กับฉัน อิลผู้หน้าสวยและทุกอย่างหนาแต่ เอวบาง ค้ิวหนา ตาโต จมูก ปากหนาอวบอ่ิมแต่เอวกลับบางราวผู้หญิง ท�ำให้ชาวค่ายเกิด กระแสจิ้นขึ้นมา ตอนเพื่อนผู้หญิงจ้ินให้เราคู่กันก็ท�ำตัวไม่ถูกแล้ว ตอนเดินผ่านเพ่ือนผู้ชาย ยิ่งไม่ต้องพูดถึงเลย และเราท้ังคู่ก็อยู่ในบรรยากาศแบบน้ีตลอดทั้งค่าย จนถึงวันสุดท้ายวัน อำ� ลา.. ฉนั กบั บมี เดนิ ไปทจี่ ดุ รวมตวั เพอ่ื อำ� ลาคา่ ยและแยกยา้ ยกลบั บา้ นกนั แตส่ วนทางกบั เพือ่ นผูช้ ายกลมุ่ หนึ่งซะก่อน “เปน็ มุสลมิ แต่เป็นตุ๊ดเนย่ี นะ ไมก่ ลวั บาปใหญ่ก็กลวั พ่อแมเ่ สียใจบา้ ง!!” เสย้ี วนาทนี นั้ ฉนั รสู้ กึ เหมอื นเขาเอาเขม็ ยาชามาแทงอยา่ งจงั ฉนั ยนื ชาทวั่ รา่ งอยตู่ รง นั้น ไมส่ ามารถกา้ วขาออกไปได้เลย จนบมี ต้องลากฉนั ออกไป เหน็ ไหม นตี่ า่ งหากวธิ แี กป้ ญั หาของบมี ตวั จรงิ บมี ผซู้ ง่ึ กลายมาเปน็ เพอื่ นรกั ของฉนั จนถึงทกุ วนั นี้ บีมรับรู้ปัญหาที่ฉันก�ำลังเผชิญมาตลอด และเป็นเดือดเป็นร้อนแทนฉันเสมอ โดยเฉพาะเหตุการณ์ท่ีเป็นสาเหตุให้ฉันย้ายโรงเรียนครั้งล่าสุด บีมแทบจะโดดข้ึนรถตู้ จากหาดใหญม่ านราวันนน้ั เลย เพราะวันน้ันฉนั โดนเพ่อื นผชู้ ายกลุ่มหนง่ึ แกลง้ หลังจากเรียน คอมเสรจ็ พวกเขาถือโอกาสปิดประตูห้องคอมเมอ่ื เหน็ เหลือฉันอยู่คนเดียวทอ่ี อกช้า จากน้ัน พวกเขากเ็ ข้ามารมุ ลอ้ มท�ำร้ายฉัน พ่อกับแม่จึงย้ายฉันมาท่ีโรงเรียนใหม่แห่งน้ีจริงๆ คนท่ีสมควรโดนย้ายออกคือ กลุ่มพวกนั้น แตพ่ ่อกับแมเ่ ลือกทีจ่ ะยา้ ยฉันเพราะเปน็ ห่วงสภาพจิตใจฉนั วันน้ีวันพุธ ทุกเช้าของวันพุธ หลังเลิกแถวนักเรียนม.ต้นทุกคนต้องรวมตัวกัน เพ่ือประชุมประจ�ำสัปดาห์ ครูทุกท่านก็จะใช้โอกาสน้ีชี้แจงเรื่องส�ำคัญต่างๆ ให้นักเรียนฟัง เรือ่ งเลา่ จากบา้ นเรา 157

รวมถงึ อบรมบ่มมารยาททุกอย่างดว้ ย ระหว่างน่ังประชุม ฉันก็ถูกเพื่อนผู้ชายแซวโน่นแกล้งน่ีไม่หยุด โดยเฉพาะกามาล เพ่อื นผูช้ ายท่ีนง่ั ข้างหลงั ฉัน จนเสียงมนั เริ่มดงั ขึ้นเร่อื ยๆ “น่กี ามาล เธอชอบอิลฟานรไึ ง ถึงชอบแกลง้ เขาไม่หยุดไมห่ ยอ่ นน่ะหะ้ ?!” เสยี งครูท่ีกำ� ลงั พดู หน้าแถวตวาดมาท่แี ถวนักเรยี นชาย “ไมม่ ที างครู ถ้าผมโตขนึ้ แล้วลูกเกิดมาออกสาวแบบน้ี ผมยอมฆ่าลกู ทงิ้ ดกี ว่า” ฉันรู้สึกเหมือนโดนน้�ำเย็นผสมน้ำ� แขง็ สาดทั้งตัว มนั ทั้งเยน็ ท้งั ร้อนในเวลาเดยี วกนั แต่มันไม่ได้รู้สึกเพราะค�ำพูดของกามาลนะ แต่เป็นเพราะเสียงหัวเราะร่วนของทุกคน ... แม้กระทง่ั ครทู ี่ยนื อย่ลู อ้ มรอบหลงั จากสิ้นค�ำพดู กามาลต่างหาก พักเที่ยงฉันโทรหาบีมทนั ที “ไมไ่ หวแลว้ วะ่ บมี อลิ ทำ� อะไรผดิ นกั หนา ทำ� ไมโลกใจรา้ ยกบั อลิ ขนาดนนี้ อ่ี ลิ ตอ้ งหา โรงเรยี นใหมย่ า้ ยอีกแล้วรึเปล่า ฮอื อ...” ฉันโทรระบายกับบีมท้ังน�ำ้ ตา สะอื้นจนตัวโยน ตกบา่ ย คาบแรกเป็นวชิ าภาษาอังกฤษของครอู ฟั นาน ซ่ึงเป็นครฝู ึกสอน พอครบ หนงึ่ ปคี รเู ขากต็ อ้ งจากไปจากทนี่ ส่ี นิ ะ หนงึ่ ปที ผี่ า่ นครเู ขาสอนไมแ่ ยเ่ ลยนะ ฉนั ตง้ั ใจเรยี นตลอด ตดิ ที่ฉันน้นั โง่ภาษาองั กฤษบรมแคน่ ัน้ เอง แตก่ ็ยงั โชคดีที่ยังมีบีมคอยชว่ ยติวให้ตลอด “กอ่ นเรยี นวนั นี้ ครมู เี รอื่ งจะคยุ กบั นกั เรยี นหนง่ึ เรอื่ ง ครตู งั้ ใจจะคยุ ดว้ ยมานานแลว้ แตไ่ มม่ โี อกาสสกั ที แตว่ นั น.้ี . ครคู ดิ วา่ ถา้ ครไู มไ่ ดพ้ ดู กอ่ นครอู อกจากโรงเรยี นนไ้ี ป ครตู อ้ งรสู้ กึ ผดิ ติดใจตลอดชีวติ แน่ๆ ” นกั เรยี นเงยี บและงงกนั ทง้ั หอ้ ง เพราะปกตคิ รอู ฟั นานไมใ่ ชภ้ าษาไทยในการสอนเลย “LGBT” ครูอัฟนานเขียนตัวอักษรภาษาอังกฤษส่ีตัวบนกระดาน แล้วถามนักเรียนว่ารู้จัก 158 วนั ท่ีความรกั ผลิบาน ณ บ้านแห่งเรา

ตัวอักษรเหล่าน้ีไหม เคยเห็นเคยได้ยินจากไหนบ้างไหม ...นักเรียนท้ังห้องยังคงเงียบต่อไป ครูอัฟนานจึงอธบิ ายต่อว่าตัวอกั ษรแตล่ ะตวั บนกระดานหมายถงึ อะไรบ้าง “เอาล่ะค่ะนักเรียน ครูเป็นมุสลิม นับถือศาสนาอิสลามเหมือนนักเรียนทุกคนท่ี น่ี ครทู ราบดีคะ่ ว่าการผิดเพศเปน็ บาปใหญ่ในศาสนาเราและศาสนาอ่นื บางศาสนาดว้ ย เช่น ศาสนาครสิ ต์ ทนี เี้ ราลองมาคดิ ตามเรามาตงั้ คำ� ถามตวั เองดู นกั เรยี นคดิ วา่ เพอื่ นชายทอ่ี อกสาว หรอื เพอ่ื นสาวทอ่ี อกชายของเรา เขาเลอื กทจี่ ะเกดิ มาเปน็ แบบนร้ี เึ ปลา่ เขาเลอื กทจี่ ะเกดิ มามี ฮอร์โมนเอสโตรเจนมากๆ หรือฮอรโ์ มนเทสโทสเทอโรนมากๆ รเึ ปล่า” นกั เรียนในห้องยังคงเงยี บ แตไ่ ดย้ นิ เสยี ง ไมค่ ะ่ ไมค่ รับ ลอยๆ มาบางๆ “เขาไม่ได้เลือก แต่นั่นเป็นเพียงบททดสอบระหว่างเขากับพระเจ้า แล้วพวกเรา เป็นใคร ?! ทำ� ไมถงึ พร้อมใจกันสถาปนาตวั เองเปน็ ผู้พพิ ากษาเขากันขนาดน้ี” “ครสู นบั สนุน LGBT หรอื ครับ ?!” ในท่สี ดุ กม็ ีนักเรยี นผูก้ ลา้ ท�ำลายความเงียบตอนน้สี กั ท ี ครูอฟั นานเขยี นค�ำวา่ support มุมซา้ ยล่างและเขียนวา่ no support มุมขวาล่าง ของค�ำว่า “LGBT” แลว้ หันไปพดู กับนกั เรียนตอ่ “ครูไม่ซพั พอร์ท และครูกไ็ ม่โนซพั พอร์ทด้วย ทำ� ไมครตู ้องเลอื ก ในเม่อื มันยังมคี �ำ หน่ึงท่ีอยตู่ รงกลาง” RESPECT ครเู ขียนค�ำนต้ี รงกลางพร้อมวงกลมเนน้ สำ� ทบั ไป “RESPECT ทำ� ไมเราไม่เลอื กค�ำนี้ ทำ� ไมเราไม่เคารพกนั เขาไมใ่ ช่เพ่อื นเราเหรอ ถา้ ไมใ่ ช่ เราเคารพเขาในฐานะมนษุ ยไ์ มไ่ ดห้ รอื คะสงั คมสามจงั หวดั ไมน่ า่ อยสู่ ำ� หรบั LGBT เลย จริงๆ ต้งั แต่ครโู ตมาทีน่ ีค่ รูได้ยินคำ� เหลา่ นี้มาตลอดเลย ‘ปอแน!’ เรอื่ งเลา่ จากบา้ นเรา 159

‘เสียชาตเิ กิด’ ‘ตดุ๊ ขนาดนี้ ไปใสก่ ระโปรงมั้ย’ ‘อยา่ ใหฉ้ ันเจอกระเทยนะ ฉนั จะเตะให้กลับชายเลยคอยด’ู “ลองนกึ ภาพตามสคิ ะเดก็ ๆ เขาเจอคำ� พูดเหลา่ น้ีมาตง้ั แตเ่ ดก็ ๆ และต้องเจอตลอด ไปตราบใดที่เขายงั อยู่ในสามจังหวดั น้ี หนูคิดว่าเขาต้องใชค้ วามอดทนขนาดไหนเหรอ!” ตอนนส้ี ายตาฉนั แดงกำ�่ แลว้ จนฉนั ไมก่ ลา้ สบตาและฟงั ครอู ฟั นานตอ่ ไป ขอกม้ หนา้ ฟงั ต่อไปนะครับครู “หนเู หน็ ครซู าการยี ามย้ั คะ หรอื ครญู าญา่ ของพวกหนอู า่ คะ่ หนวู า่ ครเู ขาเกง่ มย้ั คะ ครูว่าครูซาการียาเก่งมากเลย ไม่ใชแ่ คส่ อนเก่ง ท�ำงานเก่ง แตค่ รูเขาอดทนเก่งจงั เลย ครูเขา ทำ� ไดไ้ ง เรียนเก่ง เรียนจบ มีงานดีๆ ท�ำ เล้ียงดทู ่บี ้านใหม้ ชี วี ิตทด่ี ขี ้ึน ละหมาดก็ไม่เคยขาด ในสังคมท่ีใจร้ายกับเขาขนาดน้ี ครูเขาท�ำได้ไง...เพราะครูเขาอดทนเก่ง แล้วถ้าเป็นคนอ่ืนท่ี เขาไมไ่ ดอ้ ดทนเก่งขนาดน้ี หนคู ิดวา่ จะเกดิ อะไรขึน้ กบั เขา” ฉนั รสู้ กึ ไดว้ า่ ครอู ฟั นานหนั มาทางฉนั เดก็ ชายอลิ ฟาน สลุ ยั มาน แตฉ่ นั ไมไ่ ดเ้ งยหนา้ กลบั ไปมอง เพราะน้�ำตามันเริม่ รนื้ แลว้ “ครมู รี นุ่ พผี่ ชู้ ายคนหนง่ึ เปน็ ไอดอลของครตู อนเรยี นมธั ยม พเ่ี ขาเกง่ มากเลย เรยี น ดกี จิ กรรมเดน่ พอเขา้ มหาลยั พเ่ี ขากเ็ ปน็ แกนนำ� จดั คา่ ยศาสนาตา่ งๆ มากมาย แตบ่ คุ ลกิ พเี่ ขา ออกสาวไง เจง๋ แคไ่ หนกไ็ มว่ ายโดนสงั คมรงั แกดว้ ยคำ� พดู ใจรา้ ยเหลา่ นน้ั อยดู่ ี แลว้ หนรู มู้ ยั้ ตอน นพี้ เี่ ขาอยไู่ หน พเี่ ขาไปอยเู่ มอื งกรงุ แลว้ และเปลย่ี นสรรี ะเปน็ ผหู้ ญงิ เตม็ ขนั้ ไปเรยี บรอ้ ยแลว้ ” ฉนั ไดย้ นิ เสยี งสนั่ คลา้ ยๆ จะสะอน้ื แตเ่ สยี งนนั้ ไมใ่ ชเ่ สยี งฉนั ทกี่ ำ� ลงั รอ้ งไหเ้ งยี บตอน นีแ้ น่นอน แต่เป็นเสยี งครอู ัฟนานนนั่ เอง “รุ่นพค่ี นนี้ของครู เขาต้องพิสจู นต์ วั เองขนาดไหนเหรอ สังคมถงึ จะมองข้ามบุคลิก เขาได้ แลว้ มองเหน็ ศกั ยภาพเจง๋ ๆ ของเขาบา้ ง หนอู ยา่ ลมื นะกรงุ เทพเปน็ เมอื งสวรรคส์ ำ� หรบั LGBT ทวั่ โลก แลว้ สามจงั หวดั อยใู่ กลก้ รงุ เทพแคน่ เ้ี อง ตราบใดทเ่ี รายงั ทำ� สามจงั หวดั ใหน้ า่ อยู่ ไม่ได้ ก็คงจะเกดิ กรณีแบบรนุ่ พีค่ รคู นน้อี ีกมากมายแน่นอน 160 วันทีค่ วามรกั ผลิบาน ณ บ้านแห่งเรา

“ครูรู้ค่ะว่าที่บ้านเราชอบพูดจากันแบบน้ี ลึกๆ แล้วเราเป็นห่วงเขา เราไม่อยาก ใหเ้ ขาบาปใหญ่ แตก่ ารพดู จาใจรา้ ยๆ แบบนนั้ มนั ไมใ่ ชว่ ธิ เี ลย ทำ� ไมเราไมเ่ คารพเขา ทำ� ไมเรา ไมเ่ ปน็ เพอื่ นกบั เขา ทำ� ไมเราไมค่ อ่ ยๆ ชว่ ยเหลอื เขาใหผ้ า่ นบททดสอบนไี้ ปดว้ ยกนั สงั คมแบบ น้นี า่ รักน่าอยู่จะตายไมใ่ ช่เหรอ เหตุการณ์ตอนประชุมตอนเช้า ครูยืนอยู่ข้างหลังพวกเรา เห็นแล้วมันหดหู่ เหลือเกินค่ะ เสียงหัวเราะน้ันมันหดหู่มากเลย พอเถอะนะเด็กๆ เรามาท�ำให้สามจังหวัด ให้น่าอยขู่ น้ึ กวา่ น้สี กั หน่อยเถอะนะ เผือ่ รนุ่ พี่ครแู ละคนอ่นื ๆ ทีว่ ่าจะกลับมาบา้ นเราอีกครงั้ ” กลบั ถงึ บา้ นวนั น้ฉี ันกดเข้าทวติ เตอร์ทกั หาบีมทันทดี ว้ ยหวั ใจทีพ่ องโต “บมี อลิ คดิ วา่ อลิ ไม่ตอ้ งยา้ ยโรงเรยี นแลว้ ล่ะ :) ” เร่อื งเล่าจากบา้ นเรา 161

สายสมั พนั ธท์ ่ขี าดชว่ ง นายอนสุ รณ์ ศรีค�ำขวัญ จังหวัดนราธวิ าส ในท่ีสดุ สุรเชษฐก์ ย็ อมตอ่ เจตจำ� นงของพอ่ “มึงลมื บ้านลมื เจ๊ะไปแล้ว อย่าให้หลาน ตอ้ งไมร่ ู้จกั บ้านตามมงึ ดว้ ยเลย” เป็นอันว่าข้อถกเถียงที่คะคานกันไปมาถึง ๓ คร้ังด้วยเหตุผลขลิบที่โรงพยาบาล เอกชนของกรงุ เทพฯ ดกี วา่ ปลอดภยั กวา่ กบั กลบั ปตั ตานเี ขา้ พธิ สี นุ ตั ตามแบบบรรพชนดแี ละ สมบูรณ์แบบกว่า เป็นอันยุติลงด้วยไม้เด็ดท่ีสุรเชษฐ์ไม่รู้ว่าพ่อขุดมาจากไหน และเขาเผลอ รบั คำ� ตกปากไปไดอ้ ยา่ งไร มานกึ ยอ้ นอกี ทใี หข้ ดั ใจตวั เองนกั พอ่ ไมเ่ ขา้ ใจเอาเสยี เลยโลกหมนุ และพฒั นาไปถงึ ไหนแลว้ ใครเขามามวั ขลิบปลายอวัยวะเพศลกู ชายตามหลกั ศาสนาอสิ ลาม เมื่อครบอายุกนั มันท้งั เสี่ยงโรค เสี่ยงหมอมอื สั่นตัดขาดไปท้งั ด้นุ ข่าวก็มี จะไม่รูไ้ ม่เหน็ กไ็ ม่ ได้ ถงึ อายุ ๘๐ แลว้ พ่อก็ตามข่าวสารบ้านเมืองอยเู่ สมอ จะหัวโบราณน่ีก็เชอ่ื ไมไ่ ด้ ดูอย่าง การรำ� มะโยง่ อาชีพของพอ่ นน่ั ไง ใครๆ บอกมนั ผดิ ขดั หลกั ศาสนาอิสลาม พอ่ ยงั รน้ั ยังเถียง “ศาสนากบั ประเพณมี งึ ตอ้ งแยกใหอ้ อก” แลว้ นอี่ ะไร ดนั แยกไมอ่ อกเสยี เองระหวา่ งประเพณี กับสุขอนามยั หลุดปากรับค�ำพ่อไปแล้วสุรเชษฐ์จึงจ�ำใจส่งลูกชายวัย ๘ ขวบไปอยู่บ้านพ่อก่อน เขา้ พธิ สี นุ ตั ๒ สปั ดาห์ ดว้ ยเหตผุ ลใหเ้ ดก็ คนุ้ เคยกบั ผคู้ นและวถิ คี วามเปน็ อยู่ จๆู่ โผลพ่ รวดไป ขลบิ ทนั ทเี กรงเดก็ จะกลวั เพราะตง้ั แตเ่ กดิ มาสรุ เชษฐพ์ าเดก็ ชายไปเยย่ี มปเู่ พยี งครง้ั เดยี วเมอื่ อายุ ๒ ขวบเทา่ นนั้ จรงิ อยทู่ ก่ี ารเดนิ ทางสะดวก กรงุ เทพฯ ปตั ตานี มที งั้ รถไฟ บขส. เครอื่ งบนิ แตอ่ าชพี อาจารยน์ ติ ศิ าสตรม์ หาวทิ ยาลยั ไมเ่ ออ้ื เวลาใหม้ ากนกั ครง้ั พอวา่ งบา้ งลกู ชายตดิ เรยี น พิเศษซะอกี เรอื่ งเรียนนเ่ี ป็นอีกเหตุผลหนึง่ ท่ีเขาไม่อยากให้ลูกกลับไปขลบิ ทีป่ ตั ตานี ทงั้ กอ่ น และลาลกู ตอนไปสง่ ใหอ้ ยกู่ บั ปู่ สรุ เชษฐเ์ องหวนั่ ๆ กลวั เดก็ ชายจะใชช้ วี ติ อยู่ ในชนบทไมไ่ ด้ แตเ่ อาเขา้ จรงิ เดก็ วยั นก้ี ลบั ปรบั ตวั เขา้ กบั สภาพแวดลอ้ มไดอ้ ยา่ งดี โทรศพั ทไ์ ป หาทไี รมีเร่ืองตืน่ เตน้ เล่าใหฟ้ งั เสมอ เป็นสรุ เชษฐเ์ องท่ไี ม่อยากฟงั และเลิกโทรไปในท่สี ุด ******** 162 วนั ท่คี วามรกั ผลิบาน ณ บา้ นแหง่ เรา

สุรเชษฐ์ไปถึงบ้านพ่อในช่วงเย็นของวันก่อนเข้าพิธี เป็นวันเลี้ยงแขก เขาเดินทาง โดยเครื่องบิน ลงท่าอากาศยานนานาชาติหาดใหญ่ แล้วเช่ารถยนต์ขับเข้าบ้านเหมือนเคย ก่อนถงึ บ้านมรี ถยนต์จอดรมิ ทางหลายคนั กอ้ นหงดุ หงิดเริ่มก่อตัว พอจอดรถและเดินไปเจอ พอ่ เทา่ นน้ั กอ้ นหงุดหงดิ ทีส่ ะสมพลันพงุ่ ออกมา “เจะ๊ ไหนวา่ ไม่จัดใหญ่โตไง นีอ่ ะไรเตน็ ทต์ ้ัง ๓ หลังล้มววั ไปก่ตี วั แลว้ ผมไมไ่ หวนะ เรื่องค่าใชจ้ า่ ยนะ่ ” ฝา่ ยพอ่ พยายามจะอธิบายแตป่ ากอา้ ช้ากวา่ “นนั่ โรงหนงั ตะลุง เจะ๊ รับ หนงั ตะลงุ มาอกี ก่ีหมืน่ ละ่ จะอะไรนักหนากบั การเขา้ สุนตั ของหลานเนีย่ นี่จะจดั เพือ่ หลาน หรือเพ่อื ตัวเอง บอกแล้ววา่ ไมต่ ้องใหญ”่ โดนโวยเป็นชุดฝ่ายพ่อช้าอยู่ไม่ไหว หากบ้านไม่มากด้วยแขกร่วมงานคงได้มี ตะคอกกลบั “กกู ไ็ มไ่ ดอ้ ยากจดั ใหญ่ แตญ่ าตพิ น่ี อ้ งเขารู้ เขากม็ าชว่ ยแลว้ คนทเี่ ขารกั ษาหายกบั กูอีก จะใหก้ ูทำ� อย่างไร หนงั ตะลงุ นั่นก็ของลงุ เด็ง มงึ ลมื เพ่อื นสนิทพอ่ ไปแลว้ เหรอ เต็นทเ์ อย วัวเอย ญาติๆ เราท้งั นั้นที่ช่วยกัน นง่ั เตม็ อยู่หลงั บ้านแน่ะ มึงก็นา่ ไปทักทายเขาบ้างนะ” “ไวก้ อ่ นเจ๊ะ ขอพักสกั เดยี๋ ว” พูดจบสุรเชษฐ์ปลีกตัวไปยังแคร่ใต้ต้นมังคุดเพื่อนบ้าน หย่อนก้นลงน่ังไม่ถึงนาที สุรเดชลกู ชายกว็ ิง่ อุ้มไกแ่ จแ้ ต้เขา้ มาหา สรุ เชษฐไ์ มแ่ ปลกใจกบั ทา่ ทีของลกู แต่ไมเ่ ขา้ ใจในตัวไกแ่ จแ้ ดงที่อุ้มมา “พอ่ น่เี จา้ โรเบิร์ตแบแอใหผ้ มมา มนั เกง่ มากนะรู้ไหม ฉลาดดว้ ย อยกู่ ับผมขันเกง๊ เกง่ ผมเอาไปแขง่ ได้ทส่ี องเลยนะ ไดผ้ า้ นวมมาหม่ อ่นุ มาก อยกู่ บั แบแอ แกบอกไมข่ ันสกั แอะ ถา้ ผมไมเ่ อาไปเลยี้ งแกจะจบั ต้มย�ำ ทีนีม้ าขอซื้อคืน ๒,๐๐๐ ไม่มีทางซะหรอก” “แข่งไกแ่ จเ้ นีย่ นะ” สุรเชษฐถ์ าม “ใชพ่ อ่ แข่งให้มนั ขันเหมือนแข่งนก” “กว็ ่า สมยั พ่อเด็กๆ ไม่มใี ครเขาแขง่ ไกแ่ จ้กันหรอก เขาแขง่ นกเขา นกกรงหัวจกุ ” “โห!้ นกกรงตอ้ งบ้านลงุ ซอรเี ลยพ่อ มตี งั้ สบิ ตัว เทพๆ ทัง้ นัน้ ไปแขง่ ได้รางวัลกลับ เร่อื งเล่าจากบา้ นเรา 163

มาตลอดแล้วพ่อรู้ไหมลุงซอรีต่ืนเท่ียงคืนทุกคืนไปกรีดยาง เสร็จก็เช้าพอดี แล้วแกก็ไปกิน น้�ำชาทร่ี า้ น กลับมาก็ฝึกนก ฝกึ จริงจังด้วยนะพ่อนกถงึ เก่ง” “ท�ำไมจะไม่รู้ล่ะ ก็นี่บ้านเกิดพ่อ คนท่ีกรีดยางเขากรีดดึกๆ ทั้งน้ัน กลางวันถึง นอนพัก ไมใ่ ช่เพราะขี้เกียจหรอกนะ เพราะเขาทำ� งานกลางคืน” “รู้แล้วท�ำไมพ่อไม่เคยบอกผมเลย” สุรเดชถาม แต่เหมือนไม่ได้ต้องการค�ำตอบ เพราะเด็กชายเปลย่ี นเร่อื งทันที “พ่อๆ แลว้ ครูมะโย่งนี่มนั ยิ่งใหญม่ ากเลยเหรอ ใครๆ ก็มา หาปู่ ผมเคยได้ยินบางคนมาว่าปจู่ ะจัดพธิ ีสุนตั ใหห้ ลานจะไมจ่ ัดงานได้อยา่ งไร” “ไมใ่ ช่แคเ่ พราะครูมะโย่งหรอกลกู ไปเล่นกับแบแอกอ่ นนะ พอ่ ขอตวั ไปคยุ กบั ลุงๆ ปา้ ๆ ในครัวหน่อย” ******** งานเลยี้ งเขา้ พิธสี ุนตั จะมอี ะไรนา่ คุยไปกวา่ เหตกุ ารณข์ องผู้ชายกับการขลิบปลาย อวัยวะเพศ สุรเชษฐ์ด้วยไม่โผล่หน้ามาให้เพ่ือนเห็นหลายปีจึงถูกรุมประจานอยู่ฝ่ายเดียว ไหนจะเรื่องที่หนีไปซ่อนหลังพุ่มไม้ก่อนเข้าพิธีบ้าง เรื่องอวัยวะเพศที่เคยเท่าน้ิวหัวแม่มือ กลบั หดเหลอื เทา่ ปลายนวิ้ กอ้ ย จนหลายคนลอ้ “ไมต่ อ้ งกลวั วา่ หมอโตะ๊ มเู ดง็ จะตดั ผดิ เพราะ ของจรงิ หดไม่มีเหลอื ” แตท่ ่ีเดด็ สุดเห็นจะไมพ่ น้ เรื่องทหี่ ลงั ขลบิ สรุ เชษฐต์ อ้ งมกี ะลาประจ�ำ กายถึง ๒ อัน “เกี่ยวอะไรกับกะลาล่ะจ้ะ” มีนา สาวแรกรุ่นท่ีเดิมเดินผ่านมาหมายตักน้�ำแข็ง แต่เผลอยนื ฟังเรื่องขำ� ๆ จนเพลนิ หลุดปากถาม ซอรีด้วยคะนองปากไม่ทันหันมองเจ้าของเสียง รีบตอบ “ก็ไอ้เชษฐ์มันตื่นตัวไว โดแ่ ลว้ ลงยาก เพิ่งขลิบมาใหมๆ่ น้องชายต่ืนตวั เตม็ ท่แี บบนัน้ เจบ็ แผลแย่ ตอ้ งใชก้ ะลาเคาะ หวั เขา่ ใหค้ ลายลง แตข่ า้ งเดยี วเอาไมอ่ ยู่ ของไอเ้ ชษฐ์ตอ้ งสอง คนอาร๊าย แม่แพะเดนิ ผา่ นยัง จะโด่” พูดจบข�ำร่าอยู่คนเดียว ผิดสังเกตจึงหันไปมองเจ้าของค�ำถาม ถึงกับชะงักไป เสยี้ ววนิ าที รบี ไลม่ นี าออกไปไกลๆ แลว้ แกเ้ ขนิ ดว้ ยคำ� พดู มากสาระ “เรอ่ื งขลบิ นด่ี นี ะ ทบี่ า้ นเรา 164 วนั ทคี่ วามรักผลิบาน ณ บา้ นแหง่ เรา

ไม่ได้มีพิธีใหญ่โตเหมือนบ้านอื่นๆ ดูอย่างเป๊าะจิที่นราธิวาสสิ บ้านน้ันก่อนขลิบต้องแห่ช้าง น�ำพธิ ี ท�ำมาหลายรุ่น มาปที ่ีแล้วไมม่ ชี า้ งเข้าพิธี แผลขลบิ ไม่ยอมแห้ง ต้องแก้ใหม่โดยนำ� ช้าง มาแห่ใหม”่ “บรรพบุรุษเขาเปน็ หมอชา้ ง แห่ชา้ งตลอดไม่แหไ่ ดอ้ ย่างไร ปีกอ่ นหาช้างไม่ได้เลย ผดิ ประเพณีไปหนอ่ ย” พอ่ ของสรุ เชษฐเ์ ดนิ มาร่วมวง พดู แทรก “เจ๊ะมาพอดี พร่งุ นเ้ี ช้าตอนโต๊ะมูเดง็ จะลงมดี ขลิบหลานผมขอยงิ ปืนเปน็ สัญญาณ นะ” ซอรีเปลยี่ นเรอ่ื ง “ไม่เอาๆ ” พ่อของสุรเชษฐ์ค้าน “กูจะใช้ปันจักสีลัตปืนไม่ใช่ประเพณี อย่าเอา มาปน” ต้ังแต่พ่อของสุรเชษฐ์เข้ามาร่วมกลุ่ม เร่ืองตลกขบขันจึงค่อยๆ กลายเป็นวาระ งานของวันรุง่ ข้นึ เรอ่ื งราวไหลไวกระท่ังเสียงกลองเสียงฆอ้ งโหมโรงดังข้ึน ทุกคนจงึ ทราบว่า ๒๐.๐๐ น. แลว้ สรุ เชษฐ์ขอตวั พาลกู ชายไปน่ังดหู นังตะลงุ ********* หนา้ โรงหนงั ตะลงุ สรุ เดชนงั่ อยไู่ ดเ้ พราะสรุ เชษฐค์ อยเลา่ เรอ่ื งวยั เดก็ ใหฟ้ งั เนอ่ื งจาก ตัวละครเงาที่แสดงเบ้ืองหน้าน้ันพูดภาษามลายู เขาฟังไม่รู้เรื่อง สุรเชษฐ์อธิบายให้ลูกฟัง ทเี่ ห็นตรงหน้าคอื หนงั ตะลงุ ‘วายงั กูเละ’ “เม่ือก่อนพ่อชอบดูหนังตะลุงนะ แล้วคณะหนังเด็งมักไปแสดงพร้อมกับ คณะมะโย่งของปู่เสมอ ที่ลูกถามว่ามะโยง่ ยิง่ ใหญอ่ ยา่ งไร มนั ไมใ่ ช่เพราะตวั มะโย่งซะทเี ดียว หรอก มะโยง่ เปน็ การแสดงคลา้ ยมโนราหท์ เ่ี คยเหน็ ตามทวี นี น่ั แหละ แตข่ องทนี่ เี่ ขาใชร้ กั ษาโรค ดว้ ยใครทปี่ ว่ ยไมม่ สี าเหตุหาหมอกไ็ มห่ ายจะมาใหป้ รู่ ำ� มะโยง่ รกั ษาให้กห็ ายกนั หลายคนคนเปน็ หมอบา้ น รกั ษาโรคไดท้ งั้ ๆ ทโี่ รคนนั้ หมอสมยั ใหมบ่ อกวา่ รกั ษาไมห่ ายจงึ มคี นนบั ถอื ศรทั ธามาก อกี อยา่ งปเู่ ปน็ คนพนื้ ที่ อายตุ ง้ั ๘๐ แลว้ มลี กู มหี ลาน ลองพอ่ มาจดั งานสจิ ะมใี ครมาชว่ ยขนาด น้ี พอ่ จากบา้ นไปหลายปีแล้ว...มาอยูท่ ี่น่ีลกู สนุกไหม” เรือ่ งเลา่ จากบา้ นเรา 165

ไรค้ ำ� ตอบ สรุ เชษฐ์หนั ไปมองลูกชาย หลบั คอพบั แลว้ ********* ๙ โมงเช้า ในโถงบ้านหมอท�ำพิธีขลิบที่เรียกว่าโต๊ะมูเด็งกับปู่นั่งประกบสุรเดช แรกจะใหส้ รุ เชษฐน์ ั่งเป็นกำ� ลงั ใจลูก แต่เขาปฏเิ สธบอก “เจ๊ะเถอะครับ” รอบคนทัง้ ๓ ล้อม ดว้ ยผา้ สงู ระดบั เอว ทำ� ใหแ้ ขกทมี่ ารว่ มงานสามารถมองเหน็ พธิ ไี ดส้ ะดวก แตส่ งวนเฉพาะผชู้ าย สุรเชษฐ์เป็นหนงึ่ ในผู้ชมรอบนอก ใบหน้าสุรเดชเต็มไปด้วยความกังวล อวัยวะเพศหดตัวลงมาก โต๊ะมูเด็งพูดจา หยอกลอ้ ใหค้ ลายวติ ก มอื จบั มดี และดงึ ปลายอวยั วะเพศออกมาแลว้ บอก “ยงั ไมต่ ดั ตอนนห้ี รอก รอให้สิละเลน่ จบก่อน” นอกบ้านชายหนุ่ม ๒ คนก�ำลังร่ายร�ำท่วงท่าต่อสู้ที่พร้ิวไหวดุจสายน้�ำนามว่า ปันจักสีลตั ผู้คนสว่ นหน่ึงยนื ล้อมชมด้วยความสนใจ เสยี งดนตรีคลอเบาๆ เรา้ บรรยากาศให้ นา่ ชมขึ้น คู่ต่อสู้เขา้ โรมรนั จงั หวะจากเนบิ ๆ เนน้ ดเู ชิงค่อยๆ หนักแนน่ เสยี งดนตรกี ็เชน่ กัน แต่จู่ๆ ไม่ทันมีใครคาดคิด เพราะเพลินอยู่กับท่วงท่าอันสง่างาม เสียงฆ้องพลันกังวาลก้อง ดัง ตึง! หลดุ โทน เสยี งฆอ้ งดงั ตงึ สรุ เดชละสายตาจากปลายอวยั วะเพศของตนทจ่ี อ้ งมองอยตู่ งั้ แตแ่ รก เงยหาเสียง ได้ทโี ตะ๊ มเู ดง็ กดใบมดี ฉับ! ไร้เสียงร้องของเด็กชาย สุรเชษฐ์นึกขึ้นได้ เออ ตอนเขาขลิบก็ไม่เจ็บน่ี ไปปวด เอาตอนหลัง คงเพราะหมอฝีมือดีและเสียงฆ้องท่ีดึงใจออกไป แต่เมื่อเห็นเลือดจากปลาย อวัยวะเพศลูกสรุ เชษฐ์หันหนา้ หนี รีบกา้ วออกจากวง พ่อของเขาร้องถาม “มึงจะไปไหน” “ไปเลอื กกะลางามๆ สัก ๒ ใบนะ่ สิเจ๊ะ” 166 วันท่ีความรักผลิบาน ณ บา้ นแหง่ เรา

สถานการณป์ ระหลาด นายอารีฟ แปเฮาะอีเล จงั หวัดปตั ตานี เสียงเคาะประตูครั้งที่สามเงียบลง เงาหน่ึงสะท้อนจากเบื้องนอกส่องเข้ามาทาง ขอบลา่ งประตู ในลกั ษณะนง่ิ อยทู่ เี่ ดมิ หลอ่ นเงยหนา้ ขนึ้ จากโตะ๊ ทำ� งานขนาดใหญ่ ทอดสายตา ผ่านหน้าต่างบานกระจกพบว่า ด้านนอกตึกคณะเเพทย์ศาสตร์น้ันฝนก�ำลังเทกระหน่�ำและ มืดสนทิ เสยี แล้ว เงานงิ่ หนา้ ประตขู ยบั เล็กน้อย และเสยี งเคาะอีกคร้ังก็ดงั ข้นึ “เชิญ” สน้ิ เสียง บานประตูถกู แงม้ อย่างระวัง เพียงช่ัวครูเ่ จา้ ของเงานั้นกน็ งั่ ลงตอ่ หน้าหลอ่ น “มภี าระอะไรจะมอบใหฉ้ นั อกี ละ่ นายกำ� จร” เสยี งคอ้ นของหลอ่ นทำ� ใหใ้ บหนา้ ของ ชายสงู วัยยิม้ แหยๆ มอื หน่ึงยกข้ึนบีบตน้ คอของตนเอง “ครั้งน้ีกระผมไม่อาจระบุได้ว่าเป็นภาระหรือไม่ บอกได้เพียงว่าเป็นเร่ืองด่วนและ สำ� คัญทีเดยี ว” “ทา่ นรฐั มนตรขี องนายกำ� จรมเี เตเ่ รอื่ งดว่ นทกุ ครง้ั ไป อยทู่ วี่ า่ ดว่ นมากหรอื ดว่ นนอ้ ย มใิ ช่หรือนายกำ� จร ?” ชายสงู วัยหัวเราะแหง้ ๆ ล้วงมอื เข้ากระเปา๋ เเจก็ เก็ตสทู หยบิ หวีทาบ เส้นผมอนั มันแผล็บน้ันสองสามที แลว้ เกบ็ ลงกระเปา๋ “กแ็ หม อาจารย์ระดาขอรับ บ้านน้ีเมอื งน้หี ากเรื่องดว่ นๆ สำ� คัญๆ เก่ยี วกับเรื่อง สุขภาพและสาธารณสุขบังเกิดขึ้น ถ้าไม่ขอให้คนมีความรู้ระดับศาสตราจารย์อย่างอาจารย์ ชว่ ย พ่อเจา้ ประคณู้ เจ้านายของกระผม จะรบกวนใครไดอ้ กี เลา่ ” “เรอื่ งอยา่ งนจ้ี ะโยนภาระให้ฉนั คนเดียวไดย้ ังไงละ่ คงมใิ ช่เพราะนโยบายไม่ได้เรื่อง ของเจ้านายเธอหรอกเหรอท่ีไม่สามารถร้ังคนเก่งๆ ให้อยู่ในประเทศได้ นึกแล้วก็ชักจะเร่ิม หวั เสียมีเร่อื งอะไรกพ็ ดู มาเถอะนายก�ำจร” เรอ่ื งเล่าจากบ้านเรา 167

“ท่านรัฐมนตรีบอกเพียงว่าเร่ืองส�ำคัญ และต้องการพบอาจารย์เป็นการส่วนตัว ครับ” ว่าแล้วก็ล่วงกระเป๋าเส้ืออีกคร้ัง หยิบเศษกระดาษอันยับยู่ยี่ใบหนึ่งออกมา คลี่ออก แลว้ ยนื่ ให้หล่อน ดา้ นในเป็นขอ้ ความสัน้ ๆ ระบไุ ว้วา่ “เชญิ ดร.ระดา มาพบผมเป็นการด่วน ท่ีเลอบัว โฮเต็ล” ทั้งคู่สบตากันอยู่ครู่ คิ้วขมวดเข้าหากันพร้อมระบายลมหายใจยาวหล่อน หยบิ เส้ือหนงั กนั ฝนนายก�ำจรกางรม่ น�ำหลอ่ นเดนิ ลยุ ฝนเเลว้ รถคนั หน่งึ ก็วิ่งออกไป มาร์ตีน่ีถูกเสิร์ฟบนโต๊ะอยู่ก่อนแล้ว มีสามบุรุษยืนอยู่ห่างๆ ท้ังสามนายลักษณะ การแต่งตัวคล้ายนายก�ำจร คือสวมแจ็กเก็ตสูทสีด�ำ เขาหันกลับไปก็พบเข้ากับหล่อนพอดี ก�ำลงั เดนิ มาท่าทางเอาเรอ่ื ง “อิฉันเสด็จมาแล้วเจ้าค่ะ ท่านราเชน” เสียงค้อนเกือบจะตวาดของหล่อน ทำ� ให้เขาหนา้ เสียเลก็ น้อย ทวา่ เขาสามารถเก็บอาการโดยเรว็ “โธ่ คณุ หมอ เรยี กผมสน้ั ๆ วา่ “บณิ ” ตามเดิมเถดิ ครับ เราท้งั ค่กู ไ็ ม่ใช่คนหา่ งคน ไกลทไี่ หน” เขาหยบิ วอตกา้ ขนึ้ จบิ เงยหนา้ เเลว้ ผายมอื เปน็ สญั ลกั ษณใ์ หห้ ลอ่ นนง่ั กลา่ วขน้ึ ตอ่ “ขออภัยคุณหมอด้วยใจจริงอยากจะร่วมรับประทานดินเนอร์กันแบบเอ้าท์ดอร์บนดาดฟ้า โฮเต็ลสักหน่อย แตฟ่ า้ ฝนกระหนำ�่ ลงมาเสยี กอ่ น ผมจงึ ยา้ ยลงมาทหี่ อ้ งอาหารดา้ นลา่ งนแ้ี ทน และสั่งเปน็ มาร์ตนี ใ่ี หค้ ณุ หมอจิบเล่น กอ่ นท่เี ราจะรับประทานของหนกั กัน” วา่ แล้วหลอ่ นก็ หยอ่ นตัวลงนัง่ นายก�ำจรยน่ื มอื มารบั เสอื้ หนังกนั ฝนของหลอ่ นมาถือไว้ ท่านรฐั มนตรีราเชน พยักหน้าให้นายก�ำจร เจ้านายลูกน้องคู่น้ีดูเหมือนเข้าใจกันดี คงเพราะอยู่ด้วยกันมานาน นายกำ� จรแยกตัวผละออกไป ปล่อยให้รฐั มนตรนี ง่ั กบั หล่อนโดยล�ำพงั ทงั้ คู่ดม่ื กนั อยคู่ รู่ เมอื่ หมดแกว้ หลอ่ นหยิบมะกอกดองซ่งึ เสียบไมอ้ ยู่ในแก้วตีนเชงิ ข้ึนมาเค้ียว ความจริงแลว้ หลอ่ นกับรัฐมนตรบี ณิ คุ้นเคยดกี นั ก่อนแลว้ เพราะเจอกนั บอ่ ยตาม งานสงั คมตา่ งๆ ยง่ิ กวา่ นนั้ หลอ่ นเปน็ อาจารยเ์ เพทยผ์ มู้ ชี อ่ื เสยี ง สว่ นเขาเปน็ รฐั มนตรกี ระทรวง สาธารณสุข มเี ร่ืองใหป้ รกึ ษากนั อยเู่ สมอ “คณุ หมอครบั อภยั ใหผ้ มเถดิ นะครับ ครั้งนี้งานด่วนจริงๆ ”    “ด่วนพอท่ีจะใหค้ นของคุณไปลากฉนั มาจากโตะ๊ ทำ� งาน ?”   168 วนั ที่ความรกั ผลิบาน ณ บ้านแห่งเรา

“ย่งิ กว่านัน้ ครบั ต่อใหค้ ุณหมอต้ังใจจะหลบหน้าเเค่ไหน ขอสาบานด้วยสจั จะของ รัฐมนตรีเถดิ ครบั ผมก็จะสง่ คนไปตามคณุ หมอมาใหไ้ ด!้ ” คิ้วรูปนกอินทรีสยายปีกอันเป็นจุดเด่นของรัฐมนตรีราเชนขดเข้าหากัน ขบกราม แน่นเล็กน้อย แววตาคมไร้เล่หข์ องเขาจ้องประสานกันกับหลอ่ น  “ถือว่าช่วยผมสักครั้งเถิดครับคุณหมอระดาอันที่จริงเรื่องทุกอย่างผมถือวิสาสะ ด�ำเนินการแล้ว ผมแทงหนังสือไปยังมหาวิทยาลัยเรียบร้อยเพ่ือขอตัวคุณ และท่านคณบดี ท่านอธิการบดีก็เห็นสมควรและได้เซ็นอนุญาตเรียบร้อย งานในมหาวิทยาลัยช่วยกรุณาส่ง ต่อให้อาจารย์ท่านอ่ืนก่อนเถิด และมาช่วยราชการท่ีกระทรวงผมอย่างเร่งด่วนเถิดนะ...” ไม่ทันท่ีเขาจะกล่าวอย่างไรต่อไป มือเรียวสีขาวประดุจสีไข่มุกของหล่อนก็ทุบโต๊ะอาหาร อย่างแรง พร้อมเสียงกรา้ วเเละฟงั ดเู ด็ดขาด “ประเดี๋ยวเถอะ! นายบิณ! นายชกั จะหลงใหลในอ�ำนาจเกินไปแล้วนะ อย่างน้อย ที่สุดการกระท�ำอย่างอุกอาจโดยละม่อมคร้ังนี้ควรให้ฉันเป็นผู้ตัดสินใจพินิจพิจารณาด้วย ตัวเองมิใช่หรือ ? จะลว่ งเกนิ ถอื วสิ าสะอยา่ งนไ้ี ม่ถกู ตอ้ ง!” รฐั มนตรรี าเชนเตรยี มใจไวก้ อ่ นแลว้ วา่ คนอยา่ งหลอ่ นยอ่ มไมเ่ หน็ ดว้ ย อยา่ งไรกต็ าม เขาก็เชื่อต่อความรกั ในมนษุ ยธรรมของหล่อน “ผมทราบยังไงละ่ ครับว่าคุณหมอต้องไม่ยอม เป็นอันขาด แต่ขอให้คุณหมอฟังเหตุผลสักนิดเถิดครับ เพราะเร่ืองนี้ท่านนายกและคณะที่ ปรึกษาแห่งรัฐบาลถกกันอย่างถ่ีถ้วนแล้วพบว่า ไม่มีใครเหมาะสมที่จะปฏิบัติการครั้งน้ีเท่า คณุ หมอระดา รณยทุ ธ แห่งจฬุ าลงกรณ์มหาวทิ ยาลัยอีกแลว้ ” ถึงหลอ่ นก�ำลงั อยู่ในอารมณ์ ฉุนเฉียวแค่ไหน แต่สติของหล่อนก็เพียงพอท่ีจะควบคุมมันไว้และรับฟังเหตุผลของรัฐมนตรี ราเชน “ว่ามา” หลอ่ นระบายลมหายใจเเรง จนเนนิ อกกระเพอ่ื ม สายตาเหลอื บเฉยี งขึน้ บนเล็กนอ้ ย “บัดน้ีสถานการณ์โรคหัดในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ก�ำลังทวีความรุนแรงเข้า ขั้นวิกฤต รายงานฉบบั ลา่ สดุ จากสำ� นกั งานปอ้ งกนั ควบคมุ โรคเขต๑๒ ระบวุ า่ หากไมส่ ามารถ หยุดการแพร่ระบาดภายใน ๓ เดือน เดก็ อายตุ �ำ่ กวา่ ๕ ขวบในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้จะ เรอ่ื งเล่าจากบ้านเรา 169

เสยี ชวี ิตเพราะโรคหดั ๗๐ เปอเซน็ ต์ มันหมายความว่าเราจะสญู เสียชีวิตประชาชนที่เป็นเดก็ รนุ เเรงท่สี ดุ ในประวัตศิ าสตร์ชาต!ิ ” สถานการณ์ที่ท่านรัฐมนตรีบอกแก่หล่อนท�ำให้บรรยากาศรอบกายเงียบชั่วขณะ หล่อนสบตารฐั มนตรี ความรสู้ กึ จกุ อยู่ในล�ำคอปรากฎขน้ึ ท�ำให้ความขุ่นหมองใจซ่งึ มใี นตอน แรกหมดสนิ้ ภาพเดก็ ซง่ึ กำ� ลงั ทรมานกบั โรคมฤตยนู ลี้ อยขนึ้ มาในมโนภาพเเทบจะทนั ที หลอ่ น เปน็ เเพทยม์ ีหรือจะไม่ทราบความทรมานของโรคนี้ แม้เสียงเพลงคลาสสิคจากนักเปียโนบนฟลอร์จะกังวาลไพเราะเพียงไร ทว่า บรรยากาศบนโตะ๊ ดนิ เนอรข์ องทง้ั คูย่ ังคงเงยี บสงัด และเปน็ ฝ่ายหล่อนทเ่ี รม่ิ เอย่   “ทำ� ไมตอ้ งเปน็ ฉนั นายบณิ ” ทา่ นรฐั มนตรหี นมุ่ เหลอื บสายตาขน้ึ ประสานกบั หลอ่ น มาร์ตนี ี้แกว้ ทีส่ องถูกนำ� มาเสิร์ฟ  “เพราะคุณหมอเหมาะสมกับภารกิจนี้ที่สุด ผลงานคุณหมอเป็นที่ประจักษ์อยู่ แล้วในสมัยท่ีคุณหมอลงมือจัดการไข้หวัดนก ถึงแม้เวลานั้นผมเป็นเพียง สส. เขตเล็กๆ กม็ อิ าจลมื บทบาทของคณุ หมอในครานนั้ ได้ ตอ่ มากอ่ นทคี่ ณุ หมอจะถกู เชญิ ตวั มาเปน็ อาจารย์ ในรั้วจามจุรี ก็มีประวัติเคยเป็นนักระบาดวิทยาของโมเนซยูนิเวอร์ซิต้ีในมาเลเซียตั้งหลายปี เพราะฉะนั้นหมดห่วงเรอื่ งภาษา” “แต่ปัญหาในพ้ืนท่ีแห่งน้ันค่อนข้างซับซ้อน ฉันเป็นเพียงผู้หญิงตัวคนเดียวจะไป แก้ปัญหาอะไรได”้ “ปญั หาจะซบั ซอ้ นอยา่ งไรก็ตามปล่อยให้รฐั บาลเขาแก้ไขเถิดครับคณุ หมอ เรื่องที่ ผมรอ้ งขอนนั้ เปน็ เรอ่ื งไมซ่ บั ซอ้ น และไมเ่ กยี่ วกบั เศรษฐกจิ หรอื การเมอื ง มนั คอื เรอ่ื งดา้ นความ เปน็ มนษุ ยล์ ว้ นๆ ผมขอรอ้ งดว้ ยความจริงใจ และความจริงใจนัน้ ไม่ซับซอ้ น” “พูดเกง่ เหลอื เกินนะ นายบณิ ไม่ยกั จะร้วู ่านักการเมอื งพูดถึงเรอ่ื งความเปน็ มนษุ ย์ ไดด้ ว้ ย”   รฐั มนตรรี าเชนหวั เราะจนเห็นฟนั ยกเเกว้ ขนึ้ กระดก “โธ่...คุณหมอ นักการเมอื งก็ คนนี่ครับ ไม่ใช่แมวไมใ่ ชก่ ระต่ายท่ีไหน เกดิ เป็นคนต้องเขา้ ใจคน” 170 วันทคี่ วามรักผลบิ าน ณ บา้ นแห่งเรา

“เอาล่ะ น่ีคงเป็นการท�ำงานเร่งด่วนโดยแท้สินะ นายบิณ” ค�ำกล่าวปิดท้ายสั้นๆ ของหลอ่ นคอื คำ� รบั ปาก การรบั ปากของแพทยห์ ญงิ โดยวชิ าชพี ของหลอ่ นแลว้ เปรยี บเสมอื น คำ� สัญญาทตี่ อ้ งรักษาม่นั ภายหลงั ทห่ี ลอ่ นรบั ปากกบั รฐั มนตรรี าเชน หลอ่ นกร็ บี บนิ ลงมาในพนื้ ทส่ี ามจงั หวดั ชายเเดนภาคใต้เป็นการด่วน ศูนย์ปฏิบัติการณ์ตั้งอยู่ในจังหวัดปัตตานี หล่อนเองน้ันทาง กระทรวงได้เปดิ หอ้ งโรงเเรมสำ� หรับพกั พงิ “ไมฉ่ ดี วคั ซนี นะพีห่ มอไม่เอา มันฮาราม” ถอ้ ยคำ� ดงั กลา่ วนนั้ คอื อุปสรรคขวางกนั้ การท�ำงานของหล่อนอย่างที่สุด ฮารามในความเข้าใจของหล่อนมีความหมายว่าต้องห้าม หล่อนจึงทราบสาเหตุของการกลับมาระบาดของโรคหัดอีกคร้ังว่า ยังมีคนในพื้นที่เข้าใจผิด ตอ่ วคั ซนี อกี มาก ในดา้ นความรเู้ กย่ี วกบั อสิ ลามทห่ี ลอ่ นพอจะมตี ดิ ตวั อยบู่ า้ ง กค็ อื คำ� วา่ ฮาราม มีสถานะเดียวกันกับสถานะของหมู วัคซีนฮารอม ก็คือวัคซีนเป็นเร่ืองต้องห้ามเช่นเดียวกับ หม ู ดงั นนั้ จงึ เปน็ เรอ่ื งทไ่ี มย่ ากเยน็ ทจ่ี ะแกป้ ญั หา เพราะหลอ่ นเขา้ มาในพน้ื ทมี่ ใิ ชอ่ งคก์ รเอกชน ตา่ งชาติ หากแต่มาในฐานะรัฐบาลไทย มาในฐานะตัวแทนกระทรวงสาธารณสุข ไม่นานฝา่ ย กิจการฮาลาลแห่งส�ำนกั จุฬารัฐมนตรีกอ็ อกแถลงว่า ไมม่ ีส่วนประกอบตวั ไหนในวคั ซนี ท่เี ปน็ สว่ นประกอบตอ้ งหา้ ม กระทงั่ ไมน่ านหลงั จากนนั้ วคั ซนี ทวั่ ทง้ั สามจงั หวดั กไ็ ดร้ บั การฉดี ไปทวั่ ครอบคลุมพน้ื ที่จนเกดิ ปรากฏการณ์วัคซีนขาดตลาด เปน็ ปัญหาใหม่ทต่ี ้องแกท้ ลี ะเปลาะ หนง่ึ เดอื นทผ่ี า่ นมาหลอ่ นกรำ� งานคอ่ นขา้ งหนกั เลยทเี ดยี ว หลอ่ นนง่ั ไลอ่ า่ นรายงาน ตา่ งๆ ผลการควบคมุ การระบาดเปน็ ทนี่ า่ พอใจอยา่ งยงิ่ ความเขม้ ขน้ ของงานจงึ ลดนอ้ ยถอยลง ไปจากวนั เเรกทมี่ าถึง วันนี้หลอ่ นพอจะมีเวลาว่างพอท่จี ะลงมาหาอะไรทำ� ใหเ้ ป็นการหยอ่ น ใจ เเมน้ เพยี งเลก็ นอ้ ยก็ยงั ดี ให้หวั ใจได้เบกิ บาน เพง่ิ จะสังเกตเห็นลอ็ บบ้ีของโรงเเรมเตม็ ตา เดี๋ยวน้ีเองว่ามันประดับด้วยไม้แกะสลักเป็นลวดลายคล้ายลายในวัดไทย เเต่ไม่เหมือนเสียที เดียว กลิ่นทีโ่ ชยออกมาจากเครอื่ งปลอ่ ยไอระเหยนำ้� มันหอม ณมุมห้อง ก็ให้ความรู้สึกหวาน ในจิตสัมผัส อีกมุมหน่ึง มีลักษณะเป็นรถเข็น เห็นชายใส่หมวกซอเกาะสไตล์สุลต่านมาเลย์ ยนื เทนำ�้ ระหวา่ งเเก้วน�้ำโลหะสองใบ มือหนงึ่ เท มือหนงึ่ รับ สิง่ ท่ีสะดุดตาคือขณะท่ีเทนั้น เขา ย่ืนมือข้ึนไปสดุ เเก้วหนงึ่ ท่ีรอรับก็ยนื่ มอื ลงสดุ เเละดูคล้ายคนกำ� ลงั โอบท่อนไมใ้ หญ่ เเต่โอบ ไมร่ อบนน่ั เอง  สอบถามไดค้ วามว่ามนั คือวิธีการท�ำ “ชาชกั ” หล่อนจึงสั่งมามานงั่ จิบเงียบๆ เรือ่ งเลา่ จากบ้านเรา 171

ฟังไวโอลินบรรเลงเพลง “รอเง็งลากูดวู อ” อยา่ งสบายอุรา  “ท่ีนี่ไม่มีมาร์ตีนี่นะครับคุณหมอ” เมื่อหล่อนหันไปก็พบว่ารัฐมนตรีราเชนกับ นายก�ำจร มาถึงโต๊ะของหล่อนพอดี คราวนี้นอกจากหวีท่ีใช้ประจ�ำของนายก�ำจรแล้ว ด้วยความช่างสังเกตของหล่อน ก็สังเกตเห็นนิ้วนาง นิ้วช้ีและนิ้วกลางของนายก�ำจรปรากฏ แหวนเพชรเมด็ งาม คะเนจากสายตากว็ งละหนงึ่ กะรตั เหน็ จะได้ สแู้ สงไฟวบิ ๆ สอ่ งหนา้ หลอ่ น จนอดท่จี ะแซวมไิ ด้ “แหม นายก�ำจรฉันอยากจะเป็นเลขาของรัฐมนตรีเขาเหมือนกันนะ เผ่ือว่าจะได้ สวมแหวนเพชรกบั เขาเสยี บา้ ง” นายกำ� จรหวั เราะแฮะๆ ในลำ� คอจนตนี กาสามเสน้ เผยออกมา  “ก็แหม...อาจารยค์ รบั ผมกศ็ กึ ษาพืน้ เพของคนแถวนี้เหมือนกันนา ผชู้ ายเขามักใส่ แหวนอวดกัน เส้ือผา้ จะซอมซอ่ ยังไงจะขาดจะปะท่ีไหนก็ตาม ถ้าไดใ้ ส่แหวนหวั มรกต ย่งิ เมด็ โตละกจ็ ดั ไดว้ ่าเป็นคนมีเชียวนาอาจารย์นา” “แลว้ ทำ� ไมนายกำ� จรถงึ ใสแ่ หวนเพชรละ่ ” “ก็ผมนึกเอาตามประสาของผมเองว่า ขนาดใส่มรกตเขายังถือว่าเป็นคนมีกะตังค์ แลว้ ผมเนยี้ ใสเ่ พชรตง้ั สามวงเชยี วนา เขาไมถ่ อื วา่ เปน็ เศรษฐไี ปเลยเหรอครบั อาจารย์ เผอ่ื ออก ไปพบปะพี่น้องประชาชน เขาจะทกั สะหลามมั่นคง ผมจะได้ตอบมัน่ คงสะหลามกบั เขาบ้าง” หล่อนเเทบจะสำ� ลกั นำ�้ ชา เมอื่ ได้ฟังค�ำพดู ของนายกำ� จร “นนี่ ายกำ� จร เปน็ เลขาของรฐั มนตรที ม่ี าจากปตั ตานเี สยี เปลา่ ไมเ่ หน็ จะรเู้ รอ่ื งอะไร กบั เขาบา้ งเลยขนาดฉนั มาอยเู่ ดอื นเดยี วกพ็ อจะทราบเหมอื นกนั วา่ ผชู้ ายทน่ี เี่ ขานยิ มใสแ่ หวน แตข่ อโทษเถอะยะ่ น้วิ ชีเ้ ขาไม่ใสก่ ันหรอกมนั ฮาราม” “หะ่ !” นายกำ� จรอุทานออกมา “อะไรรามๆ น่ะขอรับอาจารย์” พร้อมเกาหัวแกร๊กๆ จนเส้นผมท่ีเรียงตัวมัน แปล๊บยงุ่ ไมเ่ ปน็ ระเบียบ  “ฮารามยงั ไงละ่ ฮารามคอื ตอ้ งหา้ ม เขาหา้ มใสน่ ว้ิ ชี้ ขนื เดนิ เขา้ ไปหาพนี่ อ้ งประชาชน กจ็ ะโดนมองด้วยหางตานะ่ สิแล้วกห็ ดั เรยี นรู้วัฒนธรรมบ้านเมืองเขาเสยี บา้ ง เวลาเขาทกั กนั 172 วนั ท่คี วามรักผลิบาน ณ บา้ นแห่งเรา

เขากลา่ ววา่ อสั ลามอุ าลยั กมุ แลว้ เรากจ็ ะไดต้ อบเขาวา่ วาอาลยั กมุ มสุ ลาม ไมใ่ ชส่ ะหลามมนั่ คง อะไรอยา่ งทนี่ ายก�ำจรวา่ ” นายก�ำจรย่นหน้า หยิบหวีขึ้นมาปาดผม “ซียะลาอากู ซียะลาอากู” บ่นอุบอิบ ในล�ำคอ  “แหมน่ ายกำ� จรฉนั รหู้ รอกนะวา่ กำ� ลงั บน่ อะไร ถา้ ยงั ไมถ่ อดแหวนจากนวิ้ ชฉ้ี นั จะให้ รฐั มนตรชี ว่ ยสงั่ ชว่ ยสอน แลว้ จะไดท้ ราบวา่ คำ� ทก่ี ำ� ลงั บน่ ๆ อยนู่ นั้ มนั มคี วามหมายวา่ งานเขา้ แลว้ งานเขา้ แลว้ !” เมอื่ นนั้ นายกำ� จรจงึ รบี ถอดแหวนจากนว้ิ ชข้ี องตวั เองแลว้ สงบปากสงบคำ� รัฐมนตรรี าเชนกอ็ ดมไิ ด้ทจี่ ะปล่อยคกิ ออกมาบ้าง “ท่ีนเ่ี ขาไม่นิยมด่ืมกนั หรอก นายบณิ ” หล่อนหนั ไปคยุ กบั รฐั มนตรีราเชน เขาพยกั หน้าให้หล่อนอยา่ งผเู้ ข้าใจทุกอยา่ ง “ผมทราบและดใี จเหลอื เกนิ ท่ีคณุ หมอเขา้ ใจในวิถีของคนที่นีไ่ ด้อยา่ งรวดเร็ว” “ผมพอใจเปน็ อยา่ งมากทคี่ ณุ หมอสามารถควบคมุ สถานการณ์ได้วเิ ศษขนาดนี้ รวดเรว็ เหลือเกนิ ครบั ” “ฉนั เองกไ็ มค่ าดคดิ วา่ จะงา่ ยดายถงึ เพยี งนี้ ในขน้ั แรกคนทนี่ ดี่ เู หมอื นจะเขา้ ถงึ ยาก และเเต่ละคนสร้างก�ำแพงเป็นของตัวเอง ทว่าเม่ือฉันได้สัมผัสกับพวกเขาได้ระยะหน่ึงแล้ว พบวา่ พวกเขากเ็ ปน็ เหมอื นกบั ฉนั หรอื คณุ เอง พวกเขามคี วามรกั ในชวี ติ ในความปลอดภยั ของ ครอบครวั และในสนั ติสขุ แตฉ่ นั พบขอ้ แตกต่างหนงึ่ ทีส่ รา้ งความประหลาดใจเหลอื เกนิ จนฉัน ต้องมองพวกเขาอยา่ งสายตาของผูอ้ ยากเรยี นร้”ู “อะไรคอื สงิ่ ท่ที �ำให้คณุ หมอระดาสนใจถึงเพยี งน้คี รบั ”   “เมอื่ พวกเขาโกรธ พวกเขาใหอ้ ภยั กนั งา่ ยเหลอื เกนิ โดยกลา่ วสนั้ ๆ วา่ มนั ถกู กำ� หนด แล้ว ฉันไม่เข้าใจในขอ้ น”ี้ “อาจจะเป็นค�ำสอนในหลักธรรมกระมังครับ อย่าไปพยายามท�ำความเข้าใจเร่ือง ไม่เป็นเร่ืองเลยครับ เรามาทานอะไรเล็กน้อยเป็นการเฉลิมฉลองแก่ความส�ำเร็จในเบ้ืองต้น น้ีกันดีกว่า”  ทั้งคู่สนทนากันโดยล�ำพัง ซ่ึงส่วนใหญ่เป็นเรื่องรายงานท่ีหล่อนเขียนเก่ียวกับ เรอ่ื งเลา่ จากบ้านเรา 173

สถานการณอ์ นั เกยี่ วขอ้ งกบั สถานการณโ์ รคหดั หลงั จากตดิ ตามรายงาน บรรดาผทู้ รงคณุ วฒุ ใิ น กระทรวงประเมนิ วา่ หากหลอ่ นอยากจะกลบั กรงุ เทพตอนนก้ี เ็ ปน็ ทอ่ี นญุ าตแลว้ สถานการณ์ การระบาดคลี่คลายลงมากจนสามารถที่จะส่งต่อให้หน่วยสาธารณสุขในพ้ืนที่ดูแลกันเอง ได้ ทวา่ หลอ่ นอยากจะอยู่อกี สักพักหน่ึงเพอ่ื ตดิ ตามสถานการณ์ตอ่ รัฐมนตรรี าเชนไมไ่ ด้ออก ความเห็นอะไร ตามแต่หล่อนเห็นสมควร ซึ่งความในใจลึกๆ เเล้วหล่อนก็อยากจะกลับกรุง เทพเเตภ่ ายหลงั จากไดพ้ บใครคนหนง่ึ กม็ บี างอยา่ งทสี่ ะกดิ ใจหลอ่ นใหอ้ ยตู่ อ่ ไปจนครบกำ� หนด สามเดอื น เรื่องดังกล่าวเกิดข้ึนเมื่อสองสัปดาห์ท่ีแล้วขณะท่ีก�ำลังเดินส�ำรวจพื้นท่ีโรคระบาด มีบางพ้ืนท่ีโดยเฉพาะผู้น�ำด้านศาสนาอิสลามหรือโต๊ะอีหม่าม ไม่ให้ความร่วมมือแก่หล่อน หลงั จากทราบวา่ หล่อนถกู ส่งมาโดยราเชน บินระเดน่ มกี ารรณรงค์เงยี บไม่ให้ขอ้ มลู เมื่อได้ สอบถามไปทางรัฐมนตรรี าเชน เขากต็ อบหลอ่ นว่า “ปลอ่ ยใหร้ ัฐบาลจดั การเอง ไม่ตอ้ งหว่ ง หมู่บ้านบางแหง่ เปน็ หมู่บ้านทีส่ นับสนุนขวั้ ตรงข้าม จึงเปน็ เรอ่ื งธรรมดาทจ่ี ะมีแรงต้านบา้ ง” ในความตั้งใจของหล่อนน้ันจะไม่ข้องเกี่ยวกับการเมืองอยู่แล้ว อะไรท่ีมันเข้าใกล้การเมือง หล่อนก็เลย่ี ง เพราะขณะนนั้ ปญั หาสำ� คญั ทีส่ ุดคือปัญหาด้านสาธารณสุข   การท�ำงานของหล่อนเร่ิมจะเห็นดอกออกผลกันบ้างเเล้ว หลายครอบครัวได้รับ การรกั ษา ช่วยเหลือชีวติ เดก็ ๆ ให้รอดพ้นจากโรคมฤตยนู ้ ี จนมบี างคนพยายามติดต่อขอพบ ผ่านนายแพทย์สาธารณสุขจังหวัด เพ่ือขอบคุณหล่อนอย่างมากมายก่ายกองทว่าวันนี้มีคน ที่หลอ่ นรูส้ กึ ประหลาดใจเนอื่ งด้วยลกั ษณะผู้ท่ีมาพบนน้ั เปน็ บุรุษวัยกลางคนซ่งึ แตง่ ตัวผิดหู ผดิ ตาจากชายใดๆ ท่ีหล่อนเคยเหน็ ในสามจงั หวัดชายแดนภาคใตน้ ห้ี ลอ่ นพอจะทราบมาบ้าง วา่ ผ้ชู ายท่มี ีความรทู้ างดา้ นศาสนา หรือคนท่เี คยผ่านระบบการเรียนในแบบปอเนาะน้นั เมือ่ มีความรู้ในระดบั หนึง่ เขามกั จะใสห่ มวกกะปเิ ยาะห์กัน บางคนกโ็ พกผา้ อกี ชั้นหน่ึงมว้ นรอบ หวั ทบั กะปเิ ยาะห์ เปน็ ทรี่ จู้ กั กนั วา่ “ผา้ สาระบน่ั ” การเเตง่ ตวั ลกั ษณะนน้ั ประหนงึ่ เครอ่ื งเเบบ ของบณั ฑติ   หากแต่ชายคนทีม่ าพบหล่อนคนน้นี อกเสยี จากจะโพกสาระบ่ันแลว้ ยงั มีผ้าอีก ชั้นหน่งึ คลุมไว้บนศรี ษะ แลดูคล้ายผา้ ฮิญาบของสตรีทว่าคลมุ คนละแบบ ชายผนู้ ้ีก้มหน้าลง ต�่ำแทบจะตลอดเวลา ขณะที่สนทนาก็ไม่ค่อยจะเงยหน้าขึ้นสบตากันด้วยความสงสัยจึงได้ ถามนายแพทย์สาธารณสุขจังหวัดเกี่ยวกับชายผนู้ ้คี ำ� ตอบทไ่ี ด้ เขามีนามวา่ “บาบอสุลัยมาน ยะรงั ” เขายกมอื สวสั ดหี ลอ่ นอยา่ งสง่างามดนู ่าหลงไหลเเละเคารพ 174 วันที่ความรกั ผลิบาน ณ บ้านแหง่ เรา