เล่ม 7 (4) เรื่องที่คณะกรรมาธิการพิจารณาเสร็จแล้ว

139 ภาพคณะอนกุ รรมาธกิ ารเดนิ ทางไปศกึ ษาดงู าน ณ จงั หวัดปทมุ ธานแี ละจงั หวดั นครราชสมี า (ระหว่างวันที่ ๑๘ – ๑๙ กนั ยายน 2563)

140 ภาพคณะอนกุ รรมาธกิ ารเดนิ ทางไปศกึ ษาดงู าน ณ จงั หวัดปทมุ ธานแี ละจงั หวดั นครราชสมี า (ระหว่างวันที่ ๑๘ – ๑๙ กนั ยายน 2563)

141 ภาคผนวก จ รายชอ่ื ฝา่ ยเลขานกุ ารคณะอนุกรรมาธกิ าร

142 จ รายชอื่ ฝ่ายเลขานกุ ารคณะอนุกรรมาธกิ ารศกึ ษาพัฒนาธุรกิจอตุ สาหกรรมสรุ า ในคณะกรรมาธกิ ารการพัฒนาเศรษฐกิจ สภาผ้แู ทนราษฎร ------------------------------------ กลมุ่ งานคณะกรรมาธิการการพัฒนาเศรษฐกิจ 1. นางจารุวรรณ สขุ ุมาลพงษ์ ผู้บังคบั บญั ชากล่มุ งานคณะกรรมาธิการ การพัฒนาเศรษฐกจิ 2. นางสาวศิรริ ัตน์ พลสนะ วิทยากรชานาญการพิเศษ 3. นายณฐั วฒุ ิ อ่าวสกุล วิทยากรชานาญการพเิ ศษ 4. นางสาวศกิมนิ าภรณ์ สุวรรณรงค์ นติ กิ รชานาญการพิเศษ 5. นางสาวปณุ ญาพร เอมมะโน วทิ ยากรชานาญการพเิ ศษ 6. นายวทิ วัส น่ิมดา นิติกรชานาญการ 7. นายธรี พงศ์ ทองคาแก้ว นติ กิ รชานาญการ 8. นางสาวอิสรา ยอดทอง นติ ิกรชานาญการ 9. นายนิธวิ ิทย์ ไชยเหมวงศ์ นติ กิ รปฏบิ ัติการ 10. นายสเุ มธ นาโค เจ้าพนักงานธุรการชานาญงาน 11. นางสาวสพุ ัฒน์ ศิริพรเพมิ่ ศักดิ์ เจา้ พนักงานธรุ การชานาญงาน 12. นางสาวมณฑิตา โกศล เจา้ พนกั งานธรุ การชานาญงาน 13. นางสาวปริญพชั ญ์ จิระศรัญศกั ด์ิ เจ้าพนกั งานธุรการชานาญงาน --------------------------------------------





จีน CHINA เมยี นมาร เวียดนาม MYANMAR VIETNAM ลาว LAOS หนองคาย Nong Khai ไทย อดุ รธานี THAILAND Udon Thani ขอนแกน Khon Kaen ปากชอ ง บา นไผ Pak chong Ban Phai บัวใหญ สระบุรี Bua Yai Saraburi นครราชสมี า อยุธยา Nakhon Ratchasima Ayutthaya ดอนเมือง Don Mueang กรุงเทพมหานคร BANGKOK Bangkok กรงุ เทพมหานคร กมั พชู า CAMBODIA

รายงาน ผลการพิจารณาศกึ ษาญตั ติ เร่ือง การศึกษา ตรวจสอบ และติดตามการดาเนินการ โครงการรถไฟความเรว็ สูง ชว่ งกรุงเทพมหานคร – นครราชสีมา และชว่ งนครราชสีมา – หนองคาย ของ คณะกรรมาธกิ ารการคมนาคม สภาผแู้ ทนราษฎร กลมุ่ งานคณะกรรมาธกิ ารการคมนาคม สานกั กรรมาธิการ ๑ สานกั งานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร





ก คำนำ รายงานของคณะกรรมาธิการการคมนาคม เรื่อง การศึกษา ตรวจสอบ และติดตาม การดาเนินการโครงการรถไฟความเร็วสูงช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา และช่วงนครราชสีมา - หนองคาย ฉบบั น้ี เป็นผลการพิจารณาศึกษาตามมติของสภาผู้แทนราษฎร ซ่ึงได้ส่งญัตติ จานวน ๒ เรือ่ ง ได้แก่ ขอให้สภาผู้แทนราษฎรตั้งคณะกรรมาธกิ ารวิสามัญเพื่อศึกษา ตรวจสอบ และติดตาม การดาเนินการโครงการ รถไฟความเร็วสูงช่วง กรุงเทพ - นครราชสีมา และช่วง นครราชสีมา - หนองคาย (นายวินท์ สุธีรชัย และ นายสุรเชษฐ์ ประวีณวงศ์วุฒิ เป็นผู้เสนอ) และญัตติ เรื่อง ขอให้สภาผู้แทนราษฎรต้ังคณะกรรมาธิการวิสามัญ ติดตามการดาเนินงานก่อสร้างรถไฟความเร็วสูง ช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา และนครราชสีมา - หนองคาย (นายประเสริฐ จันทรรวงทอง และนายอุบลศกั ดิ์ บัวหลวงงาม เป็นผเู้ สนอ) รายงานฉบับนี้ คณะกรรมาธิการการคมนาคม ได้พิจารณาศึกษาปรากฏผลการศึกษา ในประเด็นต่าง ๆ ท่ีสาคัญเก่ียวกับการดาเนินโครงการรถไฟความเร็วสูงช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา และช่วงนครราชสีมา - หนองคาย ได้แก่ ปัญหาการดาเนินการก่อสร้างโครงการ ปัญหาความคุ้มค่าของการลงทุน โครงการ และปัญหาเกี่ยวกับการถ่ายทอดเทคโนโลยีและองค์ความรู้จากการดาเนินโครงการ ตลอดจน ประเด็นอื่น ๆ ท่ีมีความเกี่ยวข้องกับโครงการรถไฟความเร็วสูง ช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา และ ช่วงนครราชสีมา - หนองคาย คณะกรรมาธิการการคมนาคม หวังเป็นอย่างย่ิงว่า รายงานฉบับน้ีจะเป็นประโยชน์ต่อหน่วยงาน ต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการดาเนินโครงการรถไฟความเร็วสูงช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา และ ช่วงนครราชสีมา - หนองคาย โดยนาขอ้ สงั เกตและข้อเสนอแนะของคณะกรรมาธิการ ไปพิจารณาประกอบการ ดาเนินงานต่าง ๆ ของหน่วยงาน เพื่อให้การดาเนินโครงการสาเร็จลุล่วงตามวัตถุประสงค์และ เป็นส่วนสาคัญในการขับเคล่ือนยุทธศาสตร์ชาติด้านการสร้างความสามารถในการแข่งขันของประเทศไทย ต่อไป คณะกรรมาธิการการคมนาคม สภาผ้แู ทนราษฎร สงิ หาคม ๒๕๖๔

ข รายนามคณะกรรมาธิการการคมนาคม สภาผู้แทนราษฎร นายโสภณ ซารมั ย์ ประธานคณะกรรมาธกิ าร นายรังสรรค์ วนั ไชยธนวงศ์ นายสุรศกั ดิ์ ชงิ นวรรณ์ นายสรุ เชษฐ์ ประวณี วงศว์ ุฒิ รองประธานคณะกรรมาธกิ าร คนทห่ี น่ึง รองประธานคณะกรรมาธกิ าร คนทสี่ อง รองประธานคณะกรรมาธกิ าร คนทสี่ าม นายมนตรี ปานอ้ ยนนท์ นายนิกร จานง นายวิรัช รัตนเศรษฐ รองประธานคณะกรรมาธกิ าร คนทส่ี ่ี รองประธานคณะกรรมาธกิ าร คนทหี่ ้า ที่ปรึกษาคณะกรรมาธกิ าร นายสรุ พงษ์ อึง้ อัมพรวิไล นายกติ ติศักดิ์ คณาสวสั ดิ์ นายคารม พลพรกลาง ท่ปี รกึ ษาคณะกรรมาธกิ าร โฆษกคณะกรรมาธิการ โฆษกคณะกรรมาธกิ าร นางสาวนภาพร เพช็ ร์จินดา นายภดู ิท อนิ สวุ รรณ์ พันตารวจเอก ทวี สอดส่อง โฆษกคณะกรรมาธกิ าร โฆษกคณะกรรมาธกิ าร กรรมาธกิ าร นายอดพิ งษ์ ฐติ ิพทิ ยา นายวฒั นา ช่างเหลา เลขานกุ ารคณะกรรมาธิการ ผู้ช่วยเลขานกุ ารคณะกรรมาธกิ าร

ค บทสรปุ ผบู้ ริหาร โครงการรถไฟความเร็วสูงช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา และช่วงนครราชสีมา - หนองคาย เป็นโครงการความร่วมมือระหว่างรัฐบาลแห่งราชอาณาจักรไทยกับรัฐบาลแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน เพ่ือพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานระบบการคมนาคมและขนส่งระบบรางของไทย โดยโครงการได้เริ่มดาเนินการ ระยะท่ี ๑ ช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา กรอบวงเงิน ๑๗๙,๔๑2.21 ล้านบาท อย่างไรก็ตาม ก า ร ด า เ นิ น โ ค ร ง ก า ร ก่ อส ร้ า ง ใ น ร ะ ย ะ แ ร ก มี ค ว า ม ล่ า ช้ า แ ล ะ ปั ญ ห า ผ ล ก ร ะ ท บ ต่ อ ป ร ะช า ช น ที่ เ กิ ด ขึ้ น จากการดาเนินโครงการ ตลอดจนปัญหาในเชิงหลักการและนโยบายที่จาเป็นต้องทบทวน เพื่อนามาปรับปรุง และแก้ไขในการดาเนินโครงการในระยะที่ ๒ ช่วงนครราชสมี า - หนองคาย สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร ได้เสนอญั ตติที่เกี่ยวข้องกับโครงการรถไฟความเร็วสูง ช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา และช่วงนครราชสีมา - หนองคาย จานวน ๒ ญัตติ เสนอที่ประชุม สภาผู้แทนราษฎรพิจารณา ได้แก่ ญัตติ เรื่อง ขอให้สภาผู้แทนราษฎรต้ังคณะกรรมาธิการวิสามัญ เพ่ือศึกษา ตรวจสอบและติดตาม การดาเนินการโครงการรถไฟความเร็วสูง ช่วงกรุงเทพ -นครราชสีมา และ ช่วงนครราชสีมา - หนองคาย (นายวินท์ สุธีรชัย และนายสุรเชษฐ์ ประวีณวงศ์วุฒิ เป็นผู้เสนอ) และญัตติ เร่ือง ขอให้สภาผู้แทนราษฎรต้ังคณะกรรมาธิการวิสามัญ ติดตามการดาเนินงานก่อสร้างรถไฟความเร็วสูง ช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา และนครราชสีมา - หนองคาย (นายประเสริฐ จันทรรวงทอง และ นายอุบลศักด์ิ บัวหลวงงาม เป็นผู้เสนอ) และท่ีประชุมสภาผู้แทนราษฎรมีมติให้คณะกรรมาธกิ ารการคมนาคม เป็นผู้พิจารณาศกึ ษา และรายงานต่อสภาผู้แทนราษฎร คณะกรรมาธิการการคมนาคม ได้พิจารณาศึกษาญัตติดังกล่าว โดยเชิญ ผู้เสนอญัตติ ผู้แทนหน่วยงานท่ีเก่ียวข้อง ตลอดจนประชาชนท่ีได้รับผลกระทบในการดาเนินโครงการรถไฟความเร็วสูง ผลการพิจารณาศึกษากาหนดประเด็นปัญหาหลัก ๓ ประเด็น ดังนี้ ๑. ประเด็นปัญหาและอุปสรรคเกี่ยวกับการดาเนินการก่อสร้างโครงการรถไฟความเร็วสูง ช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา และช่วงนครราชสีมา - หนองคาย ได้แก่ ปัญหาความล่าช้าของโครงการ ช่วงกลางดง - ปางอโศก ปัญหาการเวนคืนที่ดินและกระบวนการจัดทารายงานศึกษาผลกระทบ ด้านสิ่งแวดล้อม ปัญหาการกาหนดและออกแบบทางข้ามทางรถไฟท่ีไม่เหมาะสมกับบริบทการดาเนินชีวิต ของประชาชนในท้องถ่นิ ปัญหาการก่อสร้างท่ีมีผลกระทบกบั ระบบชลประทานในแตล่ ะทอ้ งท่ีตามแนวเส้นทาง การก่อสรา้ งโครงการ ๒. ประเด็นความคุ้มค่าของการลงทุนโครงการรถไฟความเร็วสูง ช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา และช่วงนครราชสีมา - หนองคาย ได้แก่ ปัญหาความซ้าซ้อนการลงทุนเส้นกรุงเทพมหานคร - นครราชสมี า ซง่ึ มกี ารลงทุนหลายโหมดในเส้นทางเดียวกัน เช่น โครงการรถไฟความเร็วสงู โครงการรถไฟทางคู่ โครงการทางหลวงพิเศษระหว่างเมือง ปัญหาความพร้อมของหน่วยงานในการบริหารความเสี่ยงของโครงการ รถไฟความเร็วสูง ๓. ประเด็นการถ่ายทอดเทคโนโลยีและองค์ความรู้จากการดาเนินโครงการรถไฟความเร็วสูง ช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา และช่วงนครราชสีมา - หนองคาย ได้แก่ ปัญหาทิศทางที่ชัดเจนในการ ถ่ายทอดเทคโนโลยแี ละองคค์ วามรู้ ปญั หาความรว่ มมอื กบั สถาบันการศกึ ษาและองคก์ รวิชาชพี ทเี่ ก่ียวข้อง

ง ผลการพิจารณาศึกษาตามประเด็นปัญหาหลัก ๓ ประเดน็ ดังกล่าว คณะกรรมาธิการไดม้ ีข้อเสนอ และขอ้ สงั เกต โดยหนว่ ยงานที่เกี่ยวข้องควรพิจารณาดาเนนิ การ ดังนี้ ๑. ประเดน็ ปัญหาและอุปสรรคเก่ยี วกับการดาเนนิ การกอ่ สรา้ งโครงการรถไฟความเร็วสูง ๑.๑ ปัญหาความล่าช้าการดาเนินโครงการ การรถไฟแห่งประเทศไทยควรศึกษาปัญหาและ อุปสรรคในการดาเนินโครงการช่วงกลางดง - ปางอโศก และนาไปทบทวนปรับปรุงแผนดาเนินงาน ในสัญญาอื่น ๆ เพ่ือปอ้ งกนั ปัญหาความลา่ ช้าที่อาจเกิดขนึ้ ๑.๒ การสารวจออกแบบและการจัดทารายงานศึกษาผลกระทบด้านส่ิงแวดล้อม การรถไฟ แห่งประเทศไทย ควรให้ความสาคัญกับขั้นตอนการรับฟังความคิดเห็นของประชาชน กระบวนการจัดทา รายงานศึกษาผลกระทบด้านส่ิงแวดล้อม โดยผู้บริหารควรเข้าร่วมดาเนินการด้วย เพ่ือลดผลกระทบ กับประชาชนใหน้ อ้ ยที่สุดจากการดาเนินโครงการ และสามารถดาเนินงานได้ตามแผนงานการก่อสรา้ ง ๑.๓ การแก้ไขปัญหาการก่อสร้างจุดตัดทางรถไฟกับถนน แนวทางการแก้ไขปัญหา ควรมีรูปแบบท่ีชัดเจน เป็นไปตามหลักการและมาตรฐานทางวศิ วกรรมที่ถูกต้องเหมาะสม ตลอดจนสอดคล้อง วิถีชีวิตของประชาชนในแต่ละท้องท่ี เพ่ือใช้เป็นบรรทดั ฐานในการแก้ไขปัญหาตลอดแนวเส้นทางของโครงการ ๑.๔ การแก้ไขปัญหาผลกระทบท่ีเกิดข้ึนจากโครงการ การรถไฟแห่งประเทศไทยควรเร่ง เยียวยาและบรรเทาความเดือดร้อนของประชาชนจากการดาเนินโครงการอย่างรวดเร็วและชดเชย อย่างเพียงพอต่อความเสียหาย พร้อมท้ัง กาหนดมาตรการป้องกันการเกิดเหตุลักษณะเดียวกันอย่างชัดเจน ในการดาเนินการก่อสร้างระยะตอ่ ไป ๒. ประเด็นความคุ้มคา่ และซา้ ซ้อนของการลงทุนโครงการรถไฟความเรว็ สงู ๒.๑ การลงทุนโครงการรถไฟความเร็วสูงเป็นการลงทุนในเส้นทางเดียวกับโครงการรถไฟ ทางคู่ สามารถรองรับการคมนาคมและขนส่งของผู้โดยสารและสินค้าในลักษณะเดียวกัน แต่มูลค่าการลงทุน โครงการรถไฟความเร็วสูงมากกว่าโครงการรถไฟทางคู่ รัฐบาลอาจแก้ไขปัญหาในมิติการลงทุนด้วยวิธีการ จ่ายค่าตอบแทนที่มิใช่เป็นเงิน เช่น การนาข้าวหรือผลผลิตทางการเกษตรอื่นของประเทศไทยแลกเปล่ียน แทนการจ่ายค่าตอบแทนด้วยเงิน เพ่ือลดภาระด้านงบประมาณและส่งเสริมผลผลิตทางการเกษตร ภายในประเทศ เป็นต้น ๒.๒ ความซา้ ซอ้ นการลงทุนโครงการรถไฟความเร็วสูงกับโครงการรถไฟทางคู่ การดาเนินการ ระยะต่อไป ควรเลือกดาเนินโครงการรถไฟทางคู่ก่อน เพ่ือรองรับปริมาณการเดินทางเชื่อมต่อระหว่าง ประเทศไทย - สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว – สาธารณรัฐประชาชนจีน และเม่ือโครงการรถไฟ ความเรว็ สงู ระยะที่ ๑ (กรุงเทพมหานคร - นครราชสมี า) แลว้ เสร็จ ควรประเมินเรื่องผลตอบแทนทางเศรษฐกิจ และทางการเงิน ทไ่ี ดป้ ระมาณการไวว้ ่ามคี วามคลาดเคลอ่ื นไปมากน้อยเพียงใด ๒.๓ ความซ้าซ้อนการลงทุนโครงการรถไฟความเร็วสูงกับโครงการทางหลวงพิเศษ ระหวา่ งเมอื ง (Motorway) เสน้ ทางการคมนาคมจากกรุงเทพมหานคร - ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (ภาคอีสาน) มีลักษณะการใช้เส้นทางร่วมกันในช่วงแรก (กรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา) แต่ช่วงต่อไปตั้งแต่จังหวัด นครราชสีมาจะเป็นจดุ แยกเส้นทางการคมนาคมได้อีก ๒ ทศิ ทาง คอื เส้นทางภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื ตอนบน (อีสานเหนือ) และเส้นทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง (อีสานใต้) ดังน้ัน การลงทุนโครงสร้างพื้นฐาน ด้านคมนาคมช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา อาจถือเป็นข้อยกเว้นของหลักการลดความซ้าซ้อน ของการลงทุน และมีความจาเป็นต้องบรรเทาปัญหาความคับค่ังของปริมาณการจราจรท่ีมีการเดินทางไม่น้อยกว่า

จ ๑๐ ล้านเท่ียวต่อวัน อย่างไรก็ตาม เพ่ือแก้ปัญหาการลงทุนที่ซ้าซ้อนในช่วงที่สอง และทาให้เกิด ความคุ้มค่าในการลงทุนมากท่ีสุด ตลอดจนการคานึงถึงการใช้จ่ายงบประมาณตามความจาเป็น หากได้ดาเนิน โครงการรถไฟความเร็วสูง ระยะที่ ๑ ช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา แล้ว ควรมีการพิจารณาทบทวน แผนการกอ่ สรา้ งในระยะที่ ๒ ช่วงนครราชสมี า - หนองคาย ในมิติของการลงทนุ ตอ่ ไป ๒.๔ ปัญหาแผนการพัฒนาเชิงพื้นที่และความพร้อมของหน่วยงาน แนวทางการพัฒนา เชิงพื้นที่ ควรมีการกาหนดแผนพัฒนาเมืองที่เป็นทางผ่านของโครงการรถไฟความเร็วสูงรองรับอย่างชัดเจน รวมท้ัง ควรให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมเร่งประชาสัมพันธ์ให้ประชาชนในพื้นท่ี ได้รับทราบประโยชน์ที่จะได้รับจากโครงการรถไฟความเร็วสูง ส่วนการเตรียมความพร้อมของหน่วยงาน ควรจัดต้งั องคก์ รพเิ ศษข้นึ มาเพ่ือบรหิ ารจัดการ เพือ่ ลดความเสี่ยงดา้ นการลงทนุ ของโครงการ ๓. ประเด็นการถา่ ยทอดเทคโนโลยแี ละองค์ความรู้จากการดาเนนิ โครงการรถไฟความเรว็ สงู ๓.๑ ปัญหาความชัดเจนด้านการถ่ายทอดเทคโนโลยี กระทรวงคมนาคมเตรียมจัดตั้ง สถาบันวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีระบบรางในรูปแบบขององค์การมหาชน โดยองค์กรดังกล่าวจะจัดทาแผน การถ่ายทอดเทคโนโลยี และดาเนินงาน จานวน ๕ ด้าน ได้แก่ การถ่ายทอดเทคโนโลยีมาตรฐานระบบราง อุตสาหกรรมระบบราง การพัฒนาทรัพยากรบุคคล การตรวจสอบ และการทดลอง อย่างไรก็ตาม แนวทาง ความร่วมมือกับสถาบันการศึกษาควรกาหนดให้ชัดเจนว่า ต้องการพัฒนาบุคลากรในระดับอุดมศึกษาหรือ ระดับอาชีวะศึกษา เพ่ือใหเ้ กิดแนวทางการพัฒนาดา้ นบคุ ลากรทชี่ ดั เจนและเปน็ รปู ธรรม ๓.๒ ปัญหาความร่วมมือกับสถาบันการศึกษาและองค์กรวิชาชีพ กระทรวงคมนาคมมีความ ร่วมมือกับสานักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ เพ่ือดาเนินการเก่ียวกับการทดสอบชิ้นส่วน ผลิตภัณฑ์ (Laboratory & Testing) ในรายการ 26 กลุ่มผลิตภัณฑ์ ตรวจสอบและรับรองเคร่ืองหมายรับรอง สาหรับผลิตภัณฑ์ด้านระบบราง เพ่ือพัฒนาอุตสาหกรรมระบบรางของไทยในอนาคต ทั้งน้ี สานักงานพัฒนา วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ ได้มีการจัดทาแผนการฝึกอบรมและถ่ายทอดเทคโนโลยี จานวน ๒๖ รายการ โดยแบ่งดาเนนิ การเปน็ ๒ ระยะ ส่วนความรว่ มมือกับองค์กรวชิ าชีพ กระทรวงคมนาคมได้ประสานให้ สภาวิศวกรและสภาสถาปนิกจัดหลักสูตรอบรมและทดสอบบุคลากรของฝ่ายจีนตามความเหมาะสม ได้แก่ การจัดฝึกอบรมวิศวกรจีน ด้านกฎหมายและจรรยาบรรณ ด้านเทคนิคเก่ียวกับภัยพิบัติทางธรรมชาติท่ีเกิด ในประเทศไทย และความปลอดภัยในการทางานและการจัดการความปลอดภัย อย่างไรก็ตาม การถ่ายทอด เทคโนโลยคี วรเป็นแนวทางที่สามารถทาให้เกดิ การผลิตในประเทศไทยจรงิ มิใชเ่ ปน็ เพียงการอบรมทั่วไป

ฉ สารบัญ หนา้ คานา ก รายนามคณะกรรมาธกิ ารการคมนาคม สภาผู้แทนราษฎร ข บทสรุปผู้บริหาร ค สารบญั ฉ สารบัญรปู ภาพ ฌ รายงานผลการพจิ ารณาศกึ ษาญตั ติ ๑ ๑. การดาเนินงาน ๒ ๒. การพิจารณาศกึ ษา ๔ ๓. ผลการพจิ ารณาศกึ ษา ๔ บทที่ ๑ บทนา ๖ ๑.๑ ความเป็นมาและความสาคญั ของปญั หา ๖ ๑.๒ วตั ถปุ ระสงค์ของการศกึ ษา ๗ ๑.๓ ขอบเขตการศึกษา ๗ ๑.๔ วธิ ีการศึกษา ๘ ๑.๕ ระยะเวลาการศกึ ษา ๘ ๑.๖ ประโยชนท์ ี่คาดว่าจะไดร้ ับ ๙ บทท่ี ๒ การรวบรวม และการทบทวนขอ้ มลู พื้นฐานทเี่ กยี่ วขอ้ ง ๑๐ ๒.๑ ขอ้ มลู จากหนว่ ยงานหรอื บคุ คลตา่ ง ๆ นาเสนอต่อคณะกรรมาธกิ าร ๑๐ ๒.๑.๑ ปญั หาและอุปสรรคเกี่ยวกับการดาเนินการก่อสร้างโครงการรถไฟความเรว็ สงู ชว่ งกรงุ เทพมหานคร – นครราชสมี า และชว่ งนครราชสีมา – หนองคาย ๑๐ ๒.๑.๒ ความคุ้มคา่ ของการลงทนุ โครงการรถไฟความเร็วสงู ชว่ งกรงุ เทพมหานคร – นครราชสมี า และชว่ งนครราชสมี า – หนองคาย ๑๔ ๒.๑.๓ การถา่ ยทอดเทคโนโลยแี ละองค์ความรจู้ ากการดาเนนิ โครงการรถไฟความเรว็ สูง ช่วงกรงุ เทพมหานคร – นครราชสีมา และช่วงนครราชสมี า – หนองคาย ๑๙ ๒.๒ การประชุมนอกสถานที่และการศึกษาดงู านของคณะกรรมาธิการ ๒๒ ๒.๒.๑ การแกไ้ ขปัญหาการดาเนินโครงการรถไฟความเร็วสงู บรเิ วณจดุ ตัดบ้านนาดี อาเภอสีค้วิ จังหวดั นครราชสมี า ๒๒ ๒.๒.๒ การกอ่ สร้างอโุ มงค์ทางลอดรถไฟและสถานปี ากช่อง จงั หวดั นครราชสมี า ๒๙ ๒.๓ ข้อมูลทางดา้ นนโยบายและแนวทางการกากับติดตามโครงการรถไฟความเรว็ สงู ๓๗ ๒.๓.๑ มตคิ ณะรัฐมนตรที ีเ่ ก่ียวขอ้ ง ๓๗ ๒.๓.๒ นโยบายของรัฐบาลทไ่ี ดแ้ ถลงต่อรฐั สภา ๓๘ ๒.๓.๓ ยทุ ธศาสตรช์ าติ ๒๐ ปี ๓๘ ๒.๓.๔ แผนพฒั นาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบบั ท่ี ๑๒ ๓๘

ช สารบญั (ตอ่ ) หนา้ ๒.๓.๕ แผนยทุ ธศาสตรก์ ารพฒั นาระบบคมนาคมขนส่งระยะ ๒๐ ปี ๓๙ ๒.๓.๖ ยุทธศาสตร์การพัฒนาโครงสรา้ งพื้นฐานดา้ นคมนาคมขนส่งของไทย ๓๙ พ.ศ. ๒๕๕๘ – ๒๕๖๕ ๔๐ ๒.๓.๗ ยุทธศาสตร์ในการเชือ่ มโยงภูมภิ าคอาเซียน และจีน ๔๒ ๒.๓.๘ ข้อมูลดา้ นเทคนคิ ๕๗ บทที่ ๓ สภาพปญั หาและอุปสรรค ๓.๑ ปญั หาเก่ยี วกับการก่อสร้างโครงการรถไฟความเรว็ สูง ชว่ งกรุงเทพมหานคร – ๕๗ นครราชสมี า และชว่ งนครราชสีมา – หนองคาย ๕๗ ๓.๑.๑ ปญั หาความล่าชา้ ของการดาเนินการกอ่ สร้างโครงการ ๓.๑.๒ ปัญหาการเวนคืนทด่ี ินและกระบวนการจัดทารายงานศึกษาผลกระทบ ๕๗ ๕๘ ด้านสิ่งแวดล้อม ๓.๑.๓ ปัญหางานก่อสรา้ งจุดตัดทางรถไฟกบั ถนน ๕๘ ๓.๒ ความคมุ้ คา่ ของการลงทุนโครงการรถไฟความเรว็ สงู ชว่ งกรุงเทพมหานคร – ๕๘ นครราชสมี า และชว่ งนครราชสีมา – หนองคาย ๕๘ ๓.๒.๑ ปัญหาความคุม้ ค่าของโครงการ ๕๙ ๓.๒.๒ ปัญหาความซ้าซ้อนของการลงทนุ ๓.๒.๓ ปญั หาแผนการพฒั นาเชิงพน้ื ท่แี ละความพร้อมของหน่วยงาน ๕๙ ๓.๓ การถา่ ยทอดเทคโนโลยแี ละองค์ความรู้จากการดาเนินโครงการรถไฟความเร็วสูง ๕๙ ชว่ งกรุงเทพมหานคร – นครราชสีมา และชว่ งนครราชสีมา – หนองคาย ๓.๓.๑ ปัญหาทิศทางท่ชี ัดเจนการถา่ ยทอดเทคโนโลยี ๕๙ ๓.๓.๒ ปญั หาความร่วมมอื กับสถาบนั การศึกษาและองค์กรวชิ าชพี ทีเ่ ก่ียวกบั รถไฟ ๖๐ ๖๑ ความเรว็ สูง ๓.๔ ประเดน็ อ่นื ๆ ๖๑ บทที่ ๔ ผลการพจิ ารณาศึกษา ๖๑ ๔.๑ ปัญหาเกีย่ วกบั การก่อสร้างโครงการรถไฟความเร็วสูง ช่วงกรุงเทพมหานคร – ๖๔ ๖๔ นครราชสมี า และชว่ งนครราชสีมา – หนองคาย ๖๕ ๔.๑.๑ แนวทางการแก้ไขปญั หาความลา่ ช้าของการดาเนินการก่อสรา้ ง ๔.๑.๒ ปญั หาการเวนคนื ทีด่ ิน ๖๖ ๔.๑.๓ ปญั หากระบวนการจัดทารายงานการศึกษาผลกระทบดา้ นส่ิงแวดล้อม ๖๖ ๔.๑.๔ ปญั หางานก่อสรา้ งจดุ ตดั ทางรถไฟกับถนน ๔.๒ ความคมุ้ ค่าของการลงทุนโครงการรถไฟความเรว็ สงู ช่วงกรุงเทพมหานคร – นครราชสีมา และช่วงนครราชสีมา – หนองคาย ๔.๒.๑ ความคุ้มค่าของโครงการ

ซ สารบญั (ตอ่ ) หนา้ ๔.๒.๒ ความซา้ ซอ้ นของการลงทนุ โครงการ ๖๘ ๔.๒.๓ ปญั หาแผนการพัฒนาเชิงพื้นทแ่ี ละความพร้อมของหน่วยงาน ๗๑ ๔.๓ การถา่ ยทอดเทคโนโลยแี ละองค์ความร้จู ากการดาเนนิ โครงการรถไฟความเร็วสงู ชว่ งกรงุ เทพมหานคร – นครราชสีมา และช่วงนครราชสีมา – หนองคาย ๗๒ ๔.๓.๑ ปัญหาทิศทางทช่ี ดั เจนการถ่ายทอดเทคโนโลยี ๗๒ ๔.๓.๒ ปญั หาความร่วมมือกับสถาบันการศึกษาและองค์กรวิชาชีพ ๗๓ ๔.๔ ประเดน็ อ่นื ๆ ๗๔ บทที่ ๕ บทสรปุ ๗๖ ๕.๑ ปญั หาและอปุ สรรคการดาเนินกอ่ สรา้ งโครงการรถไฟความเร็วสูง ช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสมี า และชว่ งนครราชสมี า - หนองคาย ๗๖ ๕.๒ ความคมุ้ ค่าของการลงทุนโครงการรถไฟความเรว็ สงู ชว่ งกรุงเทพมหานคร – นครราชสมี า และช่วง นครราชสีมา – หนองคาย ๗๖ ๕.๓ การถา่ ยทอดเทคโนโลยีและองคค์ วามรู้จากการดาเนินโครงการรถไฟความเรว็ สูง ช่วง กรงุ เทพมหานคร – นครราชสีมา และชว่ งนครราชสมี า – หนองคาย ๗๖ ๕.๔ ประเดน็ อ่นื ๆ ๗๗ ๔. ข้อสงั เกตของคณะกรรมาธกิ าร ๗๑ ๔.๑ ข้อสงั เกตของคณะกรรมาธกิ ารเกี่ยวกบั ปัญหาและอปุ สรรคการดาเนินกอ่ สร้างโครงการรถไฟความเร็วสูง ช่วงกรุงเทพมหานคร – นครราชสีมา และชว่ งนครราชสมี า – หนองคาย ๗๘ ๔.๒ ข้อสังเกตของคณะกรรมาธิการเก่ยี วกับความคุ้มคา่ ของการลงทุนโครงการรถไฟความเร็วสูง ช่วงกรุงเทพมหานคร – นครราชสีมา และชว่ ง นครราชสีมา – หนองคาย ๘๑ ๔.๓ ข้อสงั เกตของคณะกรรมาธกิ ารเก่ียวกับการถา่ ยทอดเทคโนโลยีและองคค์ วามรูจ้ ากการ ดาเนนิ โครงการรถไฟความเร็วสงู ชว่ งกรุงเทพมหานคร – นครราชสีมา และช่วงนครราชสมี า – หนองคาย ๘๓ บรรณานุกรม ๘๔ ภาคผนวก

ฌ สารบญั ภาพ รปู ภาพที่ ๑ คณะกรรมาธิการการคมนาคมประชมุ รบั ฟังปญั หาการดาเนนิ โครงการรว่ มกับหนว่ ยงาน ท่ีเก่ยี วข้อง ๒๓ รปู ภาพที่ ๒ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจงั หวัดนครราชสีมาเข้าร่วมประชุมกับคณะกรรมาธิการ การคมนาคม ๒๓ รูปภาพที่ ๓ ตัวแทนประชาชนอาเภอสีคิ้ว จงั หวัดนครราชสมี านาเสนอปัญหาทไ่ี ดร้ บั ผลกระทบ จากการดาเนินโครงการ ๒๔ รปู ภาพที่ ๔ การลงพ้นื ทีจ่ ริงรับฟังปัญหาจากประชาชนผูไ้ ด้รบั ผลกระทบ ณ บ้านถนนนาดี ๒๖ รปู ภาพที่ ๕ การชี้แจง แลกเปลยี่ น และแสดงความคดิ เห็น ของคณะกรรมาธกิ ารการคมนาคม สมาชกิ สภาผ้แู ทนราษฎรจงั หวดั นครราชสมี า ผแู้ ทนการรถไฟแหง่ ประเทศไทย และ ประชาชนผไู้ ด้รับผลกระทบ ณ พน้ื ท่โี ครงการบริเวณบ้านนาดี ๒๗ รปู ภาพที่ ๖ คณะกรรมาธิการการคมนาคม รับข้อร้องเรียนของประชาชนผูไ้ ดร้ บั ผลกระทบ การดาเนินโครงการ ณ พื้นท่อี าเภอสูงเนิน ๒๘ รปู ภาพที่ ๗ คณะกรรมาธิการการคมนาคมประชมุ นอกสถานท่ี พิจารณารบั ฟังปญั หาการดาเนนิ โครงการ ๒๙ รปู ภาพท่ี ๘ คณะกรรมาธิการการคมนาคม รับฟงั การชแี้ จงการแก้ไขปัญหา ของการรถไฟแห่งประเทศไทย ๓๐ รปู ภาพที่ ๙ ศกึ ษาดงู านขอ้ เท็จจรงิ ณ พน้ื ทีด่ าเนนิ การก่อสร้างอโุ มงค์ทางลอด ๓๔ รปู ภาพท่ี ๑๐ การดาเนินการกอ่ สร้างโครงการรถไฟความเร็วสงู ช่วงกรุงเทพมหานคร – นครราชสมี า ๓๖ รูปภาพที่ ๑๑ เส้นทางการเช่ือมโยงภมู ภิ าคและโลกโดยผ่านรถไฟความเร็วสูงไทย – จีน ๔๑ รูปภาพที่ ๑๒ แนวเส้นทางโครงการรถไฟไทยจนี ระยะที่ ๑ กรงุ เทพ – นครราชสมี า ๔๒ รปู ภาพที่ ๑๓ รูปขบวนรถไฟฟซู่ งิ ๔๓ รูปภาพที่ ๑๔ รปู แนวเส้นทางและตาแหนง่ ของสถานีโครงการระยะท่ี ๒ ๔๖ รปู ภาพที่ ๑๕ รูปเส้นทางโครงการรถไฟลาว-จีน ๕๑

รายงานผลพจิ ารณาศึกษาญตั ติ เรอ่ื ง การศึกษา ตรวจสอบ และติดตามการดาเนนิ การ โครงการรถไฟความเร็วสูง ช่วงกรงุ เทพมหานคร - นครราชสีมา และชว่ งนครราชสีมา - หนองคาย ของคณะกรรมาธกิ ารการคมนาคม สภาผ้แู ทนราษฎร ______________________________ ตามที่ประชุมสภาผู้แทนราษฎร ชุดท่ี ๒๕ ปีท่ี ๒ ครั้ง ๒๓ (สมัยสามัญประจาปีครั้งท่ีหน่ึง) วันพฤหัสบดีท่ี ๒๐ สิงหาคม พ.ศ.๒๕๖๓ ท่ีประชุมสภาผู้แทนราษฎร ได้พิจารณาญัตติ เร่ือง ขอให้สภา ผูแ้ ทนราษฎรต้งั คณะกรรมาธิการวิสามัญ เพอื่ ศึกษา ตรวจสอบและติดตาม การดาเนนิ การโครงการรถไฟ ความเร็วสูง ช่วงกรุงเทพ - นครราชสีมา และช่วงนครราชสีมา - หนองคาย (นายวินท์ สุธีรชัย และ นายสุรเชษฐ์ ประวีณวงศ์วุฒิ เป็นผู้เสนอ) และญัตติ เรื่อง ขอให้สภาผู้แทนราษฎรตั้งคณะกรรมาธิการ วิสามัญ ติดตามการดาเนินงานก่อสร้างรถไฟความเร็วสูง ช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา และ นครราชสีมา – หนองคาย (นายประเสริฐ จันทรรวงทอง และนายอุบลศักด์ิ บัวหลวงงาม เป็นผู้เสนอ) และมีมติให้คณะกรรมาธิการการคมนาคม เป็นผู้พิจารณาศึกษา กาหนดระยะเวลา ๙๐ วัน นั้น ซึ่งกรรมาธกิ ารคณะนี้ ประกอบดว้ ย (๑) นายโสภณ ซารมั ย์ ประธานคณะกรรมาธิการการคมนาคม (๒) นายรงั สรรค์ วนั ไชยธนวงศ์ รองประธานคณะกรรมาธกิ าร คนที่หนึง่ (๓) นายสรุ ศักดิ์ ชิงนวรรณ์ รองประธานคณะกรรมาธิการ คนทส่ี อง (๔) นายสุรเชษฐ์ ประวีณวงศว์ ฒุ ิ รองประธานคณะกรรมาธิการ คนที่สาม (๕) นายมนตรี ปานอ้ ยนนท์ รองประธานคณะกรรมาธิการ คนทส่ี ่ี (๖) นายนกิ ร จานง รองประธานคณะกรรมาธิการ คนที่ห้า (๗) นายวริ ัช รัตนเศรษฐ ท่ีปรึกษาคณะกรรมาธิการ (๘) นายสรุ พงษ์ องึ้ อมั พรวไิ ล ที่ปรกึ ษาคณะกรรมาธกิ าร (๙) นายกติ ตศิ กั ดิ์ คณาสวสั ดิ์ โฆษกคณะกรรมาธิการ (๑๐) นายคารม พลพรกลาง โฆษกคณะกรรมาธกิ าร (๑๑) นางสาวนภาพร เพ็ชรจ์ นิ ดา โฆษกคณะกรรมาธกิ าร (๑๒) นายภดู ิท อนิ สวุ รรณ์ โฆษกคณะกรรมาธิการ (๑๓) นายอดิพงษ์ ฐิตพิ ิทยา เลขานุการคณะกรรมาธิการ (๑๔) นายวัฒนา ช่างเหลา ผชู้ ่วยเลขานุการคณะกรรมาธกิ าร (๑๕) พนั ตารวจเอก ทวี สอดสอ่ ง กรรมาธิการ อน่ึง นายวันมูหะมัดนอร์ มะทา ได้ลาออกจากการเป็นกรรมาธิการ ตั้งแต่วันศุกร์ท่ี ๑๑ กนั ยายน พ.ศ. ๒๕๖๓ และที่ประชุมสภาผู้แทนราษฎร ชุดท่ี ๒๕ ปีท่ี ๒ คร้งั ท่ี ๑ (สมัยสามัญประจาปีครัง้ ท่ีสอง) วันพุธท่ี ๔ พฤศจิกายน ๒๕๖๓ ได้มีมติตั้ง พันตารวจเอก ทวี สอดส่อง เป็นกรรมาธิการแทน ตาแหนง่ ทวี่ า่ งลง

๒ บัดนี้ คณะกรรมาธิการได้ดาเนินการพิจารณาศึกษาญัตติ เร่ือง การศึกษา ตรวจสอบ และ ติดตามการดาเนินการโครงการรถไฟความเร็วสูง ช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา และช่วงนครราชสีมา - หนองคาย เสร็จเรียบร้อยแล้ว จึงขอรายงานผลการศึกษาเรื่องดังกล่าวต่อสภาผู้แทนราษฎร ตามข้อบังคับการ ประชมุ สภาผูแ้ ทนราษฎร พ.ศ. ๒๕๖๒ ขอ้ ๑๐๔ ดงั น้ี ๑. การดาเนินงาน ๑.๑ คณะกรรมาธิการได้มีมติแต่งต้ัง นางสาวจันทิมา ทองชาติ ตาแหน่งผู้บังคับบัญชา กลุ่มงานคณะกรรมาธิการการคมนาคม สานักกรรมาธิการ ๑ สานักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎรทาหน้าท่ีเป็น ผู้ช่วยเลขานุการคณะกรรมาธิการการคมนาคม ตามข้อบังคับการประชุมสภาผู้แทนราษฎร พ.ศ. ๒๕๖๒ ข้อ ๙๓ วรรคส่ี ๑.๒ คณะกรรมาธิการได้มีมติต้ังคณะทางานจัดทาร่างรายงานผลพิจารณาศึกษา ตรวจสอบ และติดตามการดาเนินการ โครงการรถไฟความเร็วสูงกรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา และช่วงนครราชสีมา - หนองคาย ประกอบดว้ ย (๑) นายพเิ ชฐ คณุ าธรรมรกั ษ์ ประธานคณะทางาน (๒) นายสุรศักด์ิ ทวศี ิลป์ คณะทางาน (๓) ผู้แทนการรถไฟแห่งประเทศไทย คณะทางาน (๔) ขา้ ราชการกลมุ่ งานคณะกรรมาธกิ ารการคมนาคม เลขานกุ ารคณะทางาน ๒. ผซู้ ่ึงคณะกรรมาธิการไดเ้ ชิญมาชแ้ี จงแสดงความคดิ เห็น คือ ๒.๑ สมาชกิ สภาผู้แทนราษฎรผเู้ สนอญตั ติ (๑) นายประเสรฐิ จันทรรวงทอง (๒) นายวินท์ สธุ รี ชยั ๒.๒ สานกั งานสภาพฒั นาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (๑) นางภาวณิ า อัศวมณีกุล ผเู้ ช่ยี วชาญดา้ นวเิ คราะหก์ ารลงทุน (๒) นายปุณณลักขิ์ สรุ ัสวดี นกั วิเคราะหน์ โยบายและแผนชานาญการพิเศษ (๓) นางสาวสาลินี บญุ ตน นักวเิ คราะห์นโยบายและแผนชานาญการ (๔) นายชานนท์ ลีลานวุ ฒั นก์ ุล นกั วิเคราะห์นโยบายและแผนชานาญการ ๒.๓ กรมชลประทาน นายนวิ ฒั น์ โชติช่ืน ผูอ้ านวยการส่วนแผนงาน ๒.๔ กรมทางหลวง (๑) นายวรรณพงศ์ คล่องแคล่ว รองผอู้ านวยการแขวงทางหลวงนครราชสีมาที่ ๒ (๒) นายพรชัย ศิลารมย์ รองผอู้ านวยการสานกั กอ่ สร้างสะพาน (๓) นายไพรจิตร แสงทอง นายช่างโครงการ ๒.๕ กรมทางหลวงชนบท นายสนิท รตั นศฤงค์ ผู้อานวยการแขวงทางหลวงชนบทนครราชสีมา

๓ ๒.๖ กรมการขนสง่ ทางราง (๑) นายพิเชฐ คณุ าธรรมรักษ์ รองอธบิ ดกี รมการขนส่งทางราง (๒) วา่ ทรี่ ้อยเอก ณฏั ฐพร บัวผุด ผอู้ านวยการกองยุทธศาสตรแ์ ละแผนงาน (๓) นายพฤทธิพงศ์ สงิ หตริ าช วศิ วกรโยธาเชี่ยวชาญ (๔) นายพนา ศุภฐติ ิพวศ นกั วเิ คราะห์นโยบายและแผนชานาญการ ๒.๗ กรมป่าไม้ (๑) นางสาวรุง่ คทนั มณวี งศ์ นักวิชาการปา่ ไมป้ ฏบิ ตั กิ าร (๒) นายภาคภูมิ มติ โิ ก นักวชิ าการปา่ ไมป้ ฏิบตั กิ าร ๒.๘ จงั หวดั นครราชสมี า (๑) นายจรสั ชัย โชคเรืองสกุล รองผ้วู า่ ราชการจงั หวัดนครราชสมี า (๒) นายสรุ พนั ธ์ ศิลปะสวุ รรณ นายอาเภอปากชอ่ ง (๓) นายอาคม ขนุ ทพิ ย์ ผใู้ หญ่บา้ นถนนนาดี หมทู่ ่ี ๙ ตาบลกุดน้อย อาเภอปากช่อง ๒.๙ องค์การบริหารสว่ นตาบลกดุ น้อย นายแพง ขันจนั ทกึ นายกองค์การบริหารส่วนตาบลกุดนอ้ ย ๒.๑๐ การรถไฟแหง่ ประเทศไทย (๑) นายจิรุตม์ วศิ าลจิตร ประธานกรรมการการรถไฟแหง่ ประเทศไทย (๒) นายนริ ฒุ มณีพนั ธ์ ผวู้ า่ การการรถไฟแห่งประเทศไทย (๓) นายสชุ พี สุขสว่าง รองผวู้ า่ การกลุ่มธรุ กจิ การเดนิ รถ (๔) นายจเร ร่งุ ฐานีย์ รองผู้วา่ การการรถไฟแหง่ ประเทศไทย กลุม่ โครงสรา้ งพ้นื ฐาน (๕) นายสชุ พี สขุ สวา่ ง รองผวู้ ่าการการรถไฟแหง่ ประเทศไทย กลุม่ ธุรกจิ การเดินรถ (๖) นายกาพล บญุ ชม รองวิศวกรใหญด่ า้ นโครงการพิเศษ (๗) นายอนนั ต์ โพธ์นิ ่มิ แดง ผู้ช่วยผูว้ ่าการการรถไฟแหง่ ประเทศไทย ด้านปฏบิ ัตกิ าร (๘) นายสมยุทธิ์ เรอื นงาม ผอู้ านวยการฝ่ายบรหิ ารโครงการพัฒนาทีด่ นิ (๙) นายสรุ ณเดช ธปู ะวโิ รจน์ วศิ วกรใหญฝ่ ่ายโครงการพเิ ศษและก่อสร้าง (๑๐) นายอนันต์ เจนงามกุล รองวศิ วกรใหญด่ า้ นก่อสรา้ ง (๑๑) นายสุวัฒน์ ถนั ภูมิ หวั หนา้ แผนกบรหิ ารงานทว่ั ไป (๑๒) นายวัฒนา มณโี ชติ วศิ วกรกากับการกองปรบั ปรงุ ทางเขต ๒ (๑๓) นายกฤษดา มัชฌมิ าภโิ ร วศิ วกรกากับการก่อสรา้ งเขต ๒ (๑๔) นายศภุ ชยั เลอื ดนอกงบ พนักงานเทคนิค ๘ (๑๕) นายศฏฐวฒุ ศรีสาคร พนักงานเทคนคิ ๕ (๑๖) นายโอภาส อมรชัยนนท์ รองผู้จัดการโครงการกลุ่มบริหารท่ีปรึกษา AMWW

๔ ๒.๑๑ ประชาชนจังหวดั นครราชสมี า (๑) นายพลพจน์ พลเจริญเกยี รติ ผู้ประกอบการการท่องเที่ยว (๒) นายสุรชยั กนกะปิณฑะ ผปู้ ระกอบการการท่องเท่ยี ว (๓) นายปฐมพงษ์ ตันตปิ ยิ กุล ๒. การพิจารณาของคณะกรรมาธิการ ๒.๑ คณะกรรมาธิการได้ให้มีการประชุมพิจารณาศึกษา ตรวจสอบ และติดตาม การดาเนินการโครงการรถไฟความเร็วสูง ช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา และช่วงนครราชสีมา - หนองคาย จานวน ๘ ครั้ง ดงั นี้ ๒.๑.๑ การประชุม คร้ังที่ ๑ การประชุมคณะกรรมาธิการ ครั้งท่ี ๒๙ เมือ่ วนั พฤหัสบดที ่ี ๓ กนั ยายน พ.ศ .๒๕๖๓ ๒.๑.๒ การประชุม ครั้งท่ี ๒ การประชุมคณะกรรมาธิการ ครั้งที่ ๓๐ เมื่อวนั พฤหัสบดีท่ี ๑๐ กันยายน พ.ศ .๒๕๖๓ ๒.๑.๓ การประชุม ครั้งที่ ๓ การประชุมคณะกรรมาธิการ ครั้งที่ ๓๑ เมอ่ื วนั พฤหสั บดีที่ ๒๔ กนั ยายน พ.ศ .๒๕๖๓ ๒.๑.๔ การประชุม คร้ังท่ี ๔ การประชุมคณะกรรมาธิการ ครั้งท่ี ๓๒ เมอ่ื วันพฤหสั บดีที่ ๘ ตลุ าคม พ.ศ .๒๕๖๓ ๒.๑.๕ การประชุม ครั้งท่ี ๕ การประชุมคณะกรรมาธิการ ครั้งท่ี ๓๓ เม่ือวนั พฤหัสบดที ่ี ๕ พฤศจิกายน พ.ศ .๒๕๖๓ ๒.๑.๖ การประชุม คร้ังที่ ๖ การประชุมคณะกรรมาธิการ คร้ังท่ี ๓๕ เม่อื วนั องั คารท่ี ๒๔ พฤศจกิ ายน พ.ศ .๒๕๖๓ ๒.๑.๗ การประชุม ครั้งท่ี ๗ การประชุมคณะกรรมาธิการ ครั้งที่ ๔๐ เมอ่ื วันพฤหสั บดที ่ี ๒๘ มกราคม พ.ศ. ๒๕๖๔ ๒.๑.๘ การประชุม คร้ังท่ี ๘ การประชุมคณะกรรมาธิการ ครั้งที่ ๔๔ เม่อื วันพฤหัสบดีท่ี ๒๔ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๖๔ ๒.๒ คณะกรรมาธิการได้มีมติเดินทางไปศึกษาดูงาน จานวน ๑ ครั้ง คือ การศึกษา ดูงานเรื่อง “ปัญหาการดาเนินโครงการรถไฟความเร็วสูงช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา และช่วงนครราชสีมา - หนองคาย” ณ พ้ืนท่ีการก่อสร้างโครงการรถไฟความเร็วสูง อาเภอปากช่อง และ อาเภอสูงเนนิ จังหวัดนครราชสีมา วันจนั ทรท์ ่ี ๒๓ และวันองั คารที่ ๒๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๖๓ ๓. ผลการพิจารณาศกึ ษา คณะกรรมาธิการได้จัดทารายงานผลการศึกษาญัตติ เร่ือง การศึกษา ตรวจสอบ การดาเนินโครงการรถไฟความเร็วสูง ช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา และช่วงนครราชสีมา - หนองคาย ปรากฏผลดาเนนิ การ ซึ่งสรุปไดด้ งั น้ี

๕ บทท่ี ๑ บทนา บทที่ ๒ การรวบรวม และทบทวนขอ้ มูลพน้ื ฐานท่เี กี่ยวข้อง บทท่ี ๓ สภาพปัญหาและอปุ สรรค บทท่ี ๔ ผลการพิจารณาศกึ ษา บทท่ี ๕ บทสรุป

บทที่ ๑ บทนา ๑.๑ ความเปน็ มาและความสาคัญของปัญหา การพัฒนารถไฟความเร็วสูงในประเทศไทยเร่ิมมีการศึกษามาตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๕๓๕ โดยสานักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจแห่งชาติ และกระทรวงคมนาคมได้มีการดาเนินการศึกษามาอย่างต่อเนื่อง จนกระทั่งนายกรัฐมนตรี หารือกับนายกรัฐมนตรีสาธารณรัฐประชาชนจีน (นายหลี่ เค่อเฉียง) ในคราว การประชุมผู้นาเขตเศรษฐกิจเอเปค ครั้งท่ี ๒๒ เม่ือวันท่ี ๑๑-๑๒ พฤศจิกายน ๒๕๕๗ ณ กรุงปักก่ิง สาธารณรัฐประชาชนจีน เรื่อง การจัดทาร่างบันทึกความเข้าใจแบบทวิภาคีระหว่างรัฐบาลแห่งราชอาณาจักรไทย กับรัฐบาลแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน เกี่ยวกับการซื้อขายผลผลิตทางการเกษตร และการเช่ือมโยงเส้นทาง คมนาคมขนส่งทางรถไฟตามกรอบยุทธศาสตร์การพัฒนาโครงสร้างพ้ืนฐานด้านการคมนาคมขนส่งของ ประเทศไทย พ.ศ. ๒๕๕๘ - ๒๕๖๕ โดยต่อมาได้มกี ารลงนามในบันทึกความเขา้ ใจวา่ ด้วยความร่วมมือระหว่าง รัฐบาลแห่งราชอาณาจักรไทยกับสาธารณรัฐประชาชนจีน ภายใต้การพัฒนาโครงสร้างพ้ืนฐาน ทางรถไฟของประเทศไทยในกรอบยุทธศาสตร์การพัฒนาโครงสร้างพ้ืนฐานด้านการคมนาคมขนส่งของไทย พ.ศ. ๒๕๕๘ - ๒๕๖๕ เมื่อวันท่ี ๑๙ ธันวาคม ๒๕๕๗ เพื่อพัฒนารถไฟขนาดทางมาตรฐานร่วมกับรัฐบาล สาธารณรฐั ประชาชนจีนในเส้นทางกรุงเทพมหานคร - หนองคาย ภายหลังท่ีไดม้ กี ารลงนามในบันทึกความเข้าใจแลว้ ไดม้ กี ารเจรจาหารือรว่ มระหวา่ งฝา่ ยไทย และฝา่ ยจีนถงึ แนวทางและรูปแบบการลงทุนในการดาเนนิ โครงการดังกล่าว จนกระท่งั ในการประชุมหารือทวิ ภาคีระหว่างนายกรัฐมนตรีประเทศไทยกับนายกรัฐมนตรีสาธารณรัฐประชาชนจีน เมื่อวันท่ี ๒๓ มีนาคม ๒๕๕๙ นั้น ได้ข้อยุติในหลักการว่าฝ่ายไทยจะเป็นผู้ลงทุนโครงการท้ังหมด รวมท้ังเปล่ียนแปลงรูปแบบการ ดาเนินงานจากรถไฟความเร็วปานกลางเป็นรถไฟความเร็วสูงที่สามารถทาความเรว็ สูงสุด ๒๕๐ กิโลเมตรต่อ ชว่ั โมง โดยจะเรมิ่ ก่อสรา้ งเส้นทางกรุงเทพมหานคร - นครราชสมี า เปน็ ลาดบั แรก คณะรัฐมนตรีได้มีมติอนุมัติให้ดาเนินโ ครงการคว ามร่ว มมือระหว่างรัฐ บาล แห่งราชอาณาจักรไทยและรัฐบาลแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน ในการพัฒนาระบบรถไฟความเร็วสูง เพื่อเชื่อมโยงภูมิภาค ช่วงกรุงเทพมหานคร - หนองคาย (ระยะที่ ๑ ช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา) ในกรอบวงเงิน ๑๗๙,๔๑๒.๒๑ ล้านบาท เมอื่ วนั ท่ี ๑๑ กรกฎาคม ๒๕๖๐ และสภานติ บิ ัญญัตแิ หง่ ชาติได้มีมติ รับทราบผลการอนุมัติโครงการในการประชุมครั้งท่ี ๔๕/๒๕๖๐ เม่ือวันท่ี ๒๐ กรกฎาคม ๒๕๖๐ และเมื่อวันที่ ๒๑ ธันวาคม ๒๕๖๐ นายกรัฐมนตรีและนายหวัง เส่ียวเทา รองผู้อานวยการคณะกรรมการพัฒนาและปฏิรูป แห่งชาติจีน ได้ร่วมเป็นประธานเปิดพิธีเร่ิมการก่อสร้างรถไฟความเร็วสูง ณ มอหลักหิน จังหวัดนครราชสีมา โดยได้เริ่มดาเนินการก่อสร้างโดยกรมทางหลวง ช่วงกลางดง - ปางอโศก ระยะทาง ๓.๕ กิโลเมตร ซึ่งเป็น จดุ เร่ิมตน้ ของการก่อสร้างโครงการระยะแรก เนอื่ งจากเป็นการลงทุนขนาดใหญแ่ ละใช้ระบบเทคโนโลยีช้ันสูง ท่ีประเทศไทยไม่เคยมีมาก่อน ในการดาเนินโครงการท่ีผ่านมาจึงมีปัญหาและอุปสรรคหลายประการ เช่น ความล่าช้าในงานก่อสรา้ ง และข้อร้องเรียนจากประชาชนในพ้ืนที่ เป็นต้น

๗ สภาผู้แทนราษฎรได้พิจารณาญัตติของสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรท่ีเสนอตามข้อบังคับการ ประชุมสภาผ้แู ทนราษฎร พ.ศ. ๒๕๖๒ ข้อ ๔๙ เพอ่ื ขอให้สภาต้ังคณะกรรมาธกิ ารพจิ ารณาสอบหาข้อเท็จจริง หรือศึกษาเรื่องใด ๆ อันอยู่ในหน้าที่และอานาจของสภาตามมาตรา ๑๒๙ ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๖๐ จานวน ๒ ญัตติ ได้แก่ (๑) ญัตติ เรื่อง ขอให้สภาผู้แทนราษฎรต้ังคณะกรรมาธิการ วิสามัญ เพื่อศึกษา ตรวจสอบและติดตาม การดาเนินการโครงการรถไฟความเร็วสูง ช่วงกรุงเทพ - นครราชสีมา และช่วงนครราชสีมา - หนองคาย (นายวินท์ สุธีรชัย และนายสุรเชษฐ์ ประวีณวงศ์วุฒิ เป็นผู้เสนอ) และ (๒) ญัตติ เรื่อง ขอให้สภาผู้แทนราษฎรตั้งคณะกรรมาธกิ ารวสิ ามัญ ติดตามการดาเนินงาน กอ่ สร้างรถไฟความเรว็ สูง ช่วงกรงุ เทพมหานคร - นครราชสีมา และนครราชสมี า - หนองคาย (นายประเสริฐ จันทรรวงทอง และนายอุบลศักด์ิ บัวหลวงงาม เป็นผู้เสนอ)1 โดยผู้เสนอญัตติได้นาเสนอเหตุผลความจาเป็น ประกอบญัตติ และมีสมาชกิ อภิปรายแลว้ ท่ีประชุมสภาผ้แู ทนราษฎร เห็นวา่ เปน็ ญตั ติท่ีอย่ใู นขอบเขตหน้าที่ และอานาจเกี่ยวกับการกระทากิจการ พิจารณาสอบหาข้อเท็จจริง หรือศึกษาเรื่องใด ๆ ท่ีเกี่ยวกับ การคมนาคม ทั้งการจราจรทางบก ทางน้า ทางอากาศ ทางอวกาศ การขนส่งมวลชน การขนส่งสินค้า ระบบโลจิสติกส์ และการพาณิชย์นาวี ตามข้อบังคับการประชุมสภาผู้แทนราษฎร พ.ศ. ๒๕๖๒ ข้อ ๙๐ (๘) จึงได้มีมติมอบหมายให้คณะกรรมาธิการการคมนาคม ทาหน้าที่พิจารณาศึกษาญัตติทั้ง ๒ ญัตติดังกล่าว แล้วรายงานตอ่ สภาภายในระยะเวลา ๙๐ วัน ตามข้อบังคับการประชุมสภาผแู้ ทนราษฎร พ.ศ. ๒๕๖๒ ข้อ ๑๐๖ ๑.๒ วตั ถุประสงค์ของการศกึ ษา ๑.๒.๑ เพื่อศึกษา ความจาเป็นของโครงการ ความคุ้มทุนของโครงการ ความซ้าซ้อนของ โครงการ ความพรอ้ มของหน่วยงาน และความโปรง่ ใส ตลอดจนปญั หาและอปุ สรรคตา่ ง ๆ ๑.๒.๒ เพื่อจัดทาข้อสังเกตและข้อเสนอแนะในการดาเนินการโครงการรถไฟความเร็วสูง ช่วงกรงุ เทพมหานคร - นครราชสมี า และชว่ งนครราชสมี า - หนองคาย เสนอใหส้ ภาผ้แู ทนราษฎรได้พิจารณา และจัดส่งข้อสังเกตไปยังคณะรัฐมนตรีและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพ่ือนาไปสู่การปฏิบัติหรือแก้ไขปัญหา อุปสรรคของการพฒั นาระบบโครงสร้างพ้ืนฐานระบบรางได้อย่างเป็นรปู ธรรมต่อไป ๑.๒.๓ เพือ่ เป็นกลไกความรว่ มมือของฝ่ายนิตบิ ญั ญตั ิในการเสนอแนะและติดตาม ทง้ั นโยบาย การดาเนินงานด้านการดาเนินการโครงการรถไฟความเร็วสูง ช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา และ ช่วงนครราชสีมา - หนองคาย ของรัฐบาล และกฎหมายท่ีเก่ียวข้องให้มีความสอดคล้องกับสถานการณ์ ปัจจุบนั ๑.๓ ขอบเขตการศกึ ษา คณะกรรมาธิการได้กาหนดขอบเขตการศึกษา เร่ือง โครงการรถไฟความเร็วสูง ชว่ งกรงุ เทพมหานคร - นครราชสีมา และช่วงนครราชสมี า - หนองคาย แบง่ เป็น ๓ ดา้ น ได้แก่ ๑รายละเอยี ดตามภาคผนวก

๘ ๑.๓.๑ ปัญหาเก่ียวกับการดาเนินการก่อสร้างโครงการรถไฟความเร็วสูง ช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา และช่วงนครราชสมี า - หนองคาย ๑.๓.๒ ความคุ้มค่าของการลงทุนโครงการรถไฟความเร็วสูง ช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสมี า และชว่ งนครราชสมี า - หนองคาย ๑.๓.๓ การถ่ายทอดเทคโนโลยีและองค์ความรู้จากการดาเนินโครงการรถไฟความเร็วสูง ชว่ งกรุงเทพมหานคร - นครราชสมี า และช่วงนครราชสมี า - หนองคาย ๑.๔ วธิ ีการศึกษา ๑.๔.๑ ศึกษาข้อมูลปฐมภูมิ โดยการประชุมรับฟังความคิดเห็น ข้อสังเกต และข้อเสนอแนะ จากหน่วยงานท่ีเกี่ยวข้องกับการดาเนนิ โครงการรถไฟความเร็วสูง ช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา และ ช่วงนครราชสีมา - หนองคาย รวมทั้งศึกษาดูงานจากแหล่งข้อมูลเพ่ือแลกเปลี่ยนความคิดเห็นและสอบถาม ปัญหาอุปสรรคทเี่ กีย่ วข้องกับเร่ืองดังกลา่ ว ๑.๔.๒ ศึกษาข้อมูลทุติยภูมิ โดยการศึกษาเอกสารทางวิชาการ งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง และกฎหมาย ต่าง ๆ ทีเ่ กย่ี วข้อง ๑.๕ ระยะเวลาในการศึกษา การประชุมสภาผู้แทนราษฎร ชุดที่ ๒๕ ปีที่ ๒ คร้ังท่ี ๒๓ (สมัยสามัญประจาปีคร้ังที่หน่ึง) วันพฤหัสบดีที่ ๒๐ สิงหาคม ๒๕๖๓ ที่ประชุมได้พิจารณาญัตติ เร่ือง ขอให้สภาผู้แทนราษฎรต้ัง คณะกรรมาธิการวิสามัญเพื่อศึกษา ตรวจสอบ และติดตาม การดาเนินการโครงการรถไฟความเร็วสูง ช่วงกรุงเทพ - นครราชสีมา และช่วงนครราชสีมา - หนองคาย (นายวินท์ สุธีรชัย และนายสุรเชษฐ์ ประวีณวงศ์วุฒิ เป็นผู้เสนอ) และญตั ติ เรอ่ื ง ขอใหส้ ภาผู้แทนราษฎรต้งั คณะกรรมาธิการวสิ ามัญติดตาม การดาเนินงานก่อสรา้ งรถไฟ ความเรว็ สูง ช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสมี า และนครราชสมี า - หนองคาย (นายประเสรฐิ จนั ทรรวงทอง และนายอุบลศักด์ิ บัวหลวงาม เป็นผู้เสนอ) และได้มีมติให้คณะกรรมาธิการการคมนาคมพิจารณา ตามข้อบงั คับการประชมุ สภาผู้แทนราษฎร พ.ศ. ๒๕๖๒ ข้อ ๙๐ โดยกาหนดระยะเวลาดาเนินการ ๙๐ วัน คณะกรรมาธิการการคมนาคม ได้รับอนุญาตให้ขยายระยะเวลาพิจารณาศึกษาญัตติและ สภาผแู้ ทนราษฎรพจิ ารณาศึกษา จานวน ๕ ครง้ั ดงั น้ี ๑.๕.๑ ที่ประชุมสภาผู้แทนราษฎร ชุดที่ ๒๕ ปีที่ ๒ ครั้งที่ ๓ (สมัยสามัญประจาปีครั้งท่ีสอง) วันพุธท่ี ๑๑ พฤศจิกายน ๒๕๖๓ มีมติให้ขยายเวลาการพิจารณาศึกษาตามข้อบังคับการประชุม สภาผู้แทนราษฎร พ.ศ. ๒๕๖๒ ขอ้ ๑๐๖ วรรคสอง จานวน ๔๕ วนั ๑.๕.๒ ทปี่ ระชุมสภาผแู้ ทนราษฎร ชดุ ท่ี ๒๕ ปีที่ ๒ ครง้ั ท่ี ๑๑ (สมยั สามัญประจาปีครั้งทส่ี อง) วันพุธท่ี ๒๓ ธันวาคม ๒๕๖๓ มีมติให้ขยายเวลาการพิจารณาศึกษา ตามข้อบังคับการประชุม สภาผูแ้ ทนราษฎร พ.ศ. ๒๕๖๒ ข้อ ๑๐๖ วรรคสอง จานวน ๖๐ วนั

๙ ๑.๕.๓ ประธานสภาผู้แทนราษฎรได้พิจารณาอนุญาตให้ขยายเวลาพิจารณาศึกษา ตามขอ้ บังคับการประชมุ สภาผแู้ ทนราษฎร พ.ศ. ๒๕๖๒ ข้อ ๙ (๒) จานวน ๓๐ วัน ๑.๕.๔ ประธานสภาผู้แทนราษฎรได้พิจารณาอนุญาตให้ขยายเวลาพิจารณาศึกษา ตามข้อบังคบั การประชุมสภาผู้แทนราษฎร พ.ศ. ๒๕๖๒ ข้อ ๑๐๖ วรรคสอง จานวน ๖๐ วัน ๑.๕.๕ ประธานสภาผู้แทนราษฎรได้พิจารณาอนุญาตให้ขยายเวลาพิจารณาศึกษา ตามขอ้ บงั คบั การประชมุ สภาผู้แทนราษฎร พ.ศ. ๒๕๖๒ ข้อ ๑๐๖ วรรคสอง จานวน ๙๐ วนั ๑.๖ ประโยชน์ทีค่ าดวา่ จะไดร้ ับ ๑.๖.๑ สภาผู้แทนราษฎรได้ทราบถึงสถานะ ปัญหาอุปสรรค ความคุ้มค่า และการถ่ายทอด เทคโนโลยี และองค์ความรู้จากการดาเนนิ โครงการรถไฟความเรว็ สูง ชว่ งกรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา และ ชว่ งนครราชสีมา - หนองคาย ๑.๖.๒ สภาผู้แทนราษฎรได้พิจารณาข้อสังเกตและข้อเสนอแนะเก่ียวกับโครงการรถไฟ ความเร็วสูงช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา และช่วงนครราชสีมา - หนองคาย และจัดส่งข้อสังเกตและ ข้อเสนอแนะไปยังหนว่ ยงานท่ีเกย่ี วขอ้ งได้นาไปเป็นแนวทางในการปอ้ งกนั และแก้ไขปัญหาท่เี กิดขึน้ ๑.๖.๓ คณะรัฐมนตรีและหน่วยงานที่เก่ียวข้องได้รับทราบข้อสังเกตและข้อเสนอแนะ ที่เป็นประโยชน์ที่เป็นไปตามแนวทางการพัฒนาโครงสร้างพ้ืนฐานขนส่งระบบรางของประเทศท่ีพัฒนาแล้ว โดยเฉพาะอยา่ งย่งิ การเปิดโอกาสให้ทุกภาคสว่ นได้รบั ความชว่ ยเหลืออยา่ งเทา่ เทียมกนั ๑.๖.๔ ฝ่ายนิติบัญญัติมีกลไกความร่วมมือในการดาเนินงานด้านการส่งเสริมการพัฒนา โครงสร้างพ้ืนฐานขนส่งระบบรางของรัฐบาล และสามารถทบทวนกฎหมายท่ีเก่ียวข้องเพ่ือสนับสนุน การพฒั นาโครงสร้างพืน้ ฐานใหเ้ กดิ ความสอดคล้องกบั สถานการณป์ ัจจบุ นั

บทที่ ๒ การรวบรวม และการทบทวนข้อมูลพื้นฐานทเี่ กย่ี วขอ้ ง ๒.๑ ข้อมลู จากหนว่ ยงานหรอื บคุ คลตา่ ง ๆ นาเสนอตอ่ คณะกรรมาธกิ าร คณะกรรมาธิการได้ดาเนินการรวบรวมข้อมูลข้อเท็จจริงจากการเชิญหน่วยงานและบุคคล ต่าง ๆ ท่ีเกี่ยวข้องเข้าร่วมประชุมเพื่อรับฟังความคิดเห็นและข้อเสนอแนะในเรื่อง โครงการรถไฟความเร็วสูง ช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา และช่วงนครราชสีมา - หนองคาย ทาให้คณะกรรมาธิการได้รับทราบ ข้อมูลอันเป็นประโยชน์ และรวบรวมข้อมูลพื้นฐานที่เก่ียวข้องมาประกอบการในเนื้อหารายงานจึงทาให้ การพิจารณาเป็นไปอย่างละเอียดรอบคอบในทุกมิติ โดยสรุปสาระสาคัญของข้อมูลท่ีเก่ียวข้องตามกรอบ การศกึ ษาของคณะกรรมาธิการใน ๓ ประเด็นหลัก ได้ดงั น้ี ๒.๑.๑ ปัญหาและอุปสรรคเกี่ยวกับการดาเนินการก่อสร้างโครงการรถไฟความเร็วสูง ชว่ งกรุงเทพมหานคร - นครราชสมี า และช่วงนครราชสมี า - หนองคาย ๒.๑.๑.๑ ความล่าช้าของการดาเนนิ โครงการ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรผู้เสนอญัตติ (นายวินท์ สุธีรชัย) นาเสนอ วัตถุประสงค์การเสนอญัตติศึกษา ตรวจสอบ และติดตาม การดาเนินการโครงการรถไฟความเร็วสูง ช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา และช่วงนครราชสีมา - หนองคาย สาคัญประการหนึ่ง เพ่ือต้องการ ทราบเหตผุ ลความล่าช้าของการดาเนินโครงการทไี่ ม่เป็นไปตามสญั ญา๒ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรผู้เสนอญัตติ (นายประเสริฐ จันทรรวงทอง) นาเสนอวัตถุประสงค์การเสนอญัตติศึกษา ตรวจสอบ และติดตาม การดาเนินการโครงการรถไฟความเร็วสูง ชว่ งกรงุ เทพมหานคร - นครราชสมี า และช่วงนครราชสมี า - หนองคาย เพอื่ ตอ้ งการทราบเหตุผลการก่อสร้าง โครงการท่ีมีความล่าช้า เช่น การก่อสร้างช่วงกลางดง - ปางอโศก๓ รวมทั้ง ต้องการให้การรถไฟแห่งประเทศไทย แกไ้ ขปญั หาบรรเทาความเดือดร้อนของประชาชนที่ไดร้ บั ผลกระทบจากการดาเนินการก่อสร้างโครงการ เชน่ กรณีประชาชนบ้านถนนนาดี อาเภอสีค้ิว ร้องเรียนกรณีการเปลี่ยนจุดตัดทางข้ามเส้นทางรถไฟความเร็วสูง เน่ืองจาก การกาหนดจุดทางข้ามทางรถไฟมีระยะไกลจากทางเข้า - ออกหมู่บ้าน กระทบกับวิถีชีวิต และ ความปลอดภัยในการเดินทางสัญจรของประชาชนบริเวณดังกล่าวในเวลากลางคืน จึงขอให้การรถไฟ แห่งประเทศไทยทบทวนกาหนดจดุ ทางข้ามใหม่ เพอื่ บรรเทาความเดอื ดร้อนใหแ้ กป่ ระชาชน๔ การรถไฟแห่งประเทศไทย ช้ีแจงและเสนอความคิดเห็นเก่ียวกับ รายละเอยี ด สถานะความกา้ วหนา้ ของโครงการ ปัญหาและอปุ สรรคการดาเนนิ โครงการ ดงั น้ี ๒ คณะกรรมาธิการการคมนาคม สภาผูแ้ ทนราษฎร, บันทึกการประชุม คร้งั ที่ ๓๐ (๑๐ กันยายน ๒๕๖๓). หน้า ๓ ๓ คณะกรรมาธิการการคมนาคม สภาผแู้ ทนราษฎร, บันทึกการประชุม ครงั้ ท่ี ๓๐ (๑๐ กันยายน ๒๕๖๓). หน้า ๕ ๔ คณะกรรมาธิการการคมนาคม สภาผแู้ ทนราษฎร, บันทกึ การประชุม ครัง้ ที่ ๓๑ (๒๔ กนั ยายน ๒๕๖๓). หน้า ๗

๑๑ ๑) โครงการรถไฟความเรว็ สูง แบ่งเปน็ ๒ ช่วง ดังน้ี ๑.๑) โครงการระยะที่หน่ึง กรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา กรอบวงเงนิ งบประมาณ ๑๗๙,๔๑๒ ล้านบาท โครงสรา้ งทางวง่ิ มี ๓ รปู แบบ ได้แก่ ทางวง่ิ ระดับดนิ ระยะทาง ๕๔ กิโลเมตร ทางยกระดับ ระยะทาง ๑๘๙ กิโลเมตร และอโุ มงค์ ๘ กโิ ลเมตร มสี ถานที ง้ั หมด จานวน ๖ แหง่ ระยะทาง ๒๕๓ กิโลเมตร โดยใช้ความเร็วสูงสุด ๒๕๐ กิโลเมตรต่อช่ัวโมง ซ่ึงสามารถเดินทางจากสถานีกลางบางซ่ือ - สถานนี ครราชสมี า ใชเ้ วลาประมาณ ๑ ชวั่ โมง ๓๐ นาท๕ี ๑.๒) โครงการระยะที่สอง นครราชสีมา - หนองคาย ระยะทาง ๓๕๕ กิโลเมตร เพื่อเช่ือมประเทศไทยสู่สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาวและสาธารณรัฐประชาชนจีน อยู่ระหว่างขั้นตอนการออกแบบ โดยวิศวกรฝ่ายไทยจะเป็นผู้ดาเนินการเองทั้งหมด แต่ฝ่ายจีนมีข้อเรียกร้อง ให้ใช้มาตรฐานทางวิศวกรรมของสาธารณรัฐประชาชนจีน อย่างไรก็ตามมาตรฐานของสาธารณรัฐประชาชน จีนก็ไม่ใช่มาตรฐานสากล จึงได้มีการเจรจาต่อรองรายละเอียดในบางรายการ๖ ปัจจุบันดาเนินการขั้นตอน การรับฟังความคิดเห็นของประชาชน ส่วนจุดการเชื่อมต่อกับสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาวจะใช้ บริเวณสะพานมติ รภาพไทย - ลาว แต่ตอ้ งก่อสร้างสะพานใหม่เพมิ่ เติม ๒) โครงการรถไฟความเร็วสงู ระยะทห่ี นึง่ กรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา แบ่งสัญญาจ้าง จานวน ๑๕ สัญญา โดยเป็นสัญญางานโยธา จานวน ๑๔ สัญญา และสัญญางานระบบ จานวน ๑ สญั ญา ซงึ่ สถานะแต่ละสญั ญาเปน็ ดังนี้ ๒.๑) สัญญาจ้างงานโยธาท่ีดาเนินการก่อสร้างแล้ว จานวน ๒ สัญญา คือ สัญญาที่หน่ึง (ช่วงกลางดง - ปางอโศก) กรมทางหลวงดาเนินการก่อสร้างและก่อสร้างเสร็จแล้ว๗ ส่วนสัญญา ท่ีสอง (ช่วงสีคิ้ว - กุดจิก) บริษัท ซีวิลเอ็นจิเนียริง จากัด (ผู้รับจ้าง) อยู่ระหว่างดาเนินการก่อสร้าง ความคืบหน้า ร้อยละ ๓๖ ล่าช้ากว่าแผนงาน งานทางระดับดินดาเนินการถึงช้ันรองพ้ืนดิน ส่วนงานทางยกระดับถึงชั้น ฐานรากและเสา๘ ๒.๒) สัญญาจ้างงานโยธาท่ีอยู่ระหว่างรอลงนามสัญญาจ้าง มีจานวน ๙ สัญญา โดยดาเนินการคัดเลือกได้ผู้ชนะการประกวดราคาเรียบร้อยแล้ว แต่อยู่ระหว่างขั้นตอนการจัดทา รายงานศึกษาผลกระทบดา้ นส่ิงแวดล้อม๙ (๑) สัญญาท่ี ๓ - ๒ งานอุโมงค์ - มวกเหลก็ และลาตะคอง (๒) สญั ญาท่ี ๓ - ๓ ชว่ งบันไดม้า - ลาตะคอง (๓) สญั ญาท่ี ๓ - ๔ ชว่ งลาตะคอง - สีคิว้ และช่วงกดุ จิก - โคกกรวด ๕ คณะกรรมาธิการการคมนาคม สภาผู้แทนราษฎร, บันทกึ การประชุม ครั้งท่ี ๓๑ (๒๔ กนั ยายน ๒๕๖๓). หน้า ๓ ๖ คณะกรรมาธกิ ารการคมนาคม สภาผูแ้ ทนราษฎร, บันทกึ การประชุม ครง้ั ท่ี ๓๑ (๒๔ กนั ยายน ๒๕๖๓). หน้า ๘ ๗ คณะกรรมาธกิ ารการคมนาคม สภาผ้แู ทนราษฎร, บันทกึ การประชุม ครัง้ ที่ ๓๑ (๒๔ กันยายน ๒๕๖๓). หนา้ ๓ ๘ คณะกรรมาธิการการคมนาคม สภาผแู้ ทนราษฎร, บันทกึ การประชุม ครั้งท่ี ๓๑ (๒๔ กนั ยายน ๒๕๖๓). หนา้ ๔ ๙ คณะกรรมาธกิ ารการคมนาคม สภาผู้แทนราษฎร, บันทึกการประชุม ครั้งท่ี ๓๑ (๒๔ กันยายน ๒๕๖๓). หนา้ ๔

๑๒ (๔) สัญญาที่ ๔ - ๒ ชว่ งดอนเมือง - นวนคร (๕) สัญญาที่ ๔ - ๓ ช่วงนวนคร - บ้านโพ (๖) สัญญาที่ ๔ - ๕ ชว่ งบ้านโพ - พระแกว้ (๗) สัญญาท่ี ๔ - ๖ ช่วงพระแก้ว - สระบรุ ี (๘) สญั ญาท่ี ๔ - ๗ ช่วงสระบรุ ี - แกง่ คอย และชว่ งปางอโศก - บนั ไดมา้ (๙) สัญญาท่ี ๓ - ๕ ชว่ งโคกกรวด - นครราชสมี า ๒.๓) สัญญาจ้างงานโยธาท่ีผ่านความเห็นชอบของคณะกรรมการ การรถไฟแหง่ ประเทศไทยแลว้ รออนุมัติสงั่ จ้าง จานวน ๑ สญั ญา คอื สัญญา ๓ - ๑ (ชว่ งแก่งคอย - กลางดง) ๒.๔) สัญญาท่ี ๔ - ๔ สัญญาจ้างงานโยธาศูนย์ซ่อมบารุงเชียงรากน้อย ได้ผู้รับจ้างเรียบร้อยแล้ว อยู่ระหว่างเสนอต่อคณะกรรมการการรถไฟแห่งประเทศไทย เพื่ออนุมัติจัดจ้าง ต่อไป ๒.๕) สัญญาจ้างงานโยธา (บางซ่ือ - ดอนเมือง) อยู่ระหว่างการเจรจา เน่ืองจาก ตอ้ งมกี ารใชโ้ ครงการรางร่วมกนั กับโครงการรถไฟความเรว็ สงู เชื่อมสามสนามบนิ ๒.๖) สัญญางานระบบ ผ่านการตรวจร่างสัญญาจากสานักงานอัยการสูงสุด แล้ว อยู่ระหว่างรอเสนอคณะรัฐมนตรีพิจารณาอนุมัติภายในเดือนตุลาคม ๒๕๖๓ โดยการติดต้ังระบบราง ระบบไฟฟ้าเครื่องกล จัดหาขบวนรถ และการฝึกอบรมบุคลากร มูลค่าสัญญาประมาณ ๕๐,๐๐๐ ล้านบาท จะดาเนินการโดยรฐั บาลสาธารณรฐั ประชาชนจีน๑๐ ๓) ความล่าช้าการดาเนินโครงการก่อสร้าง (ช่วงกลางดง - ปางอโศก) เกิดจากการดาเนินก่อสร้างที่ใช้คุณลักษณะและข้อกาหนดทางวิศวกรรมของ สาธารณรัฐประชาชนจีน โดยวิศวกรกรมทางหลวงไม่มีความคุ้นเคยจึงเกิดอุปสรรคในการดาเนินงานและส่งผลให้เกิดความล่าช้าของ การก่อสร้าง ส่วนสาเหตุอีกประการหน่ึง คือ ระบบการเบิกจ่ายเงิน กรมทางหลวงใช้ระบบเครดิต ทาให้ กระแสเงนิ สดขาดสภาพคลอ่ งในบางชว่ งไมอ่ าจซ้ือวสั ดมุ าเพื่อเตรยี มการก่อสร้างได๑้ ๑ ๒.๑.๑.๒ ปัญหาการเวนคืนท่ีดินและกระบวนการจัดทารายงานศึกษาผลกระทบ ดา้ นสิ่งแวดลอ้ ม สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรผู้เสนอญัตติ (นายสุรเชษฐ์ ประวีณวงศ์วุฒิ) นาเสนอวัตถุประสงค์การเสนอญัตติศึกษา ตรวจสอบ และติดตาม การดาเนินการโครงการรถไฟความเร็วสูง ช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสมี า และช่วงนครราชสีมา - หนองคาย เพื่อศกึ ษาผลกระทบด้านสิง่ แวดล้อม และการเวนคืนที่ดินของการดาเนินโครงการ รายละเอียดของกลุ่มผู้ได้รับผลกระทบ และการชดเชย ความเสียหายของผไู้ ด้รับผลกระทบ ตลอดจนการดาเนินโครงการท่ีใชอ้ านาจของหวั หนา้ คณะรักษาความสงบ ๑๐ คณะกรรมาธิการการคมนาคม สภาผู้แทนราษฎร, บันทึกการประชุม คร้งั ท่ี ๓๑ (๒๔ กนั ยายน ๒๕๖๓). หน้า ๔ ๑๑ คณะกรรมาธิการการคมนาคม สภาผแู้ ทนราษฎร, บันทึกการประชุม ครั้งที่ ๓๑ (๒๔ กันยายน ๒๕๖๓). หนา้ ๘

๑๓ แห่งชาติออกคาสั่งที่ ๓๐/๒๕๖๐ ยกเว้นขั้นตอนการจัดทารายงานศึกษาผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อม ตามกฎหมาย๑๒ การรถไฟแห่งประเทศไทย ชี้แจงและแสดงความคิดเห็น ดังน้ี ๑) สถานะความก้าวหน้ารายงานศึกษาผลกระทบด้านส่ิงแวดล้อม เปน็ ดังน้ี๑๓ ๑.๑) ช่วงกรงุ เทพ – ชุมทางบา้ นภาชี การรถไฟแห่งประเทศไทยจัดทา รายงานเสนอคณะกรรมการผู้ชานาญการพิจารณารายงานผลกระทบสิง่ แวดล้อม จานวน ๒ คร้ัง อยู่ระหว่าง การปรบั ปรงุ แกไ้ ขรายงานครัง้ ท่ี ๒ ๑.๒) ช่วงชุมทางบ้านภาชี - นครราชสีมา การรถไฟแห่งประเทศไทย ไดจ้ ดั ทารายงานเสนอคณะกรรมการผ้ชู านาญการพิจารณารายงานผลกระทบส่ิงแวดล้อมและผา่ นความเหน็ ชอบเรียบร้อย แลว้ ปจั จบุ ันอยูร่ ะหว่างเสนอคณะกรรมการส่งิ แวดลอ้ มแห่งชาติ ๒) ความสัมพันธ์ของรายงานผลกระทบสิ่งแวดล้อมกับความล่าช้า การดาเนินโครงการ การจัดทารายงานผลกระทบส่ิงแวดล้อมเป็นเงื่อนไขของการลงนามสัญญาจ้างก่อสร้าง โดยรายงานผลกระทบด้านส่ิงแวดล้อมจะต้องแล้วเสร็จจึงลงนามสัญญาก่อสร้างได้ ทั้งนี้ เพื่อให้การดาเนิน โครงการเกิดความรวดเร็ว การรถไฟแห่งประเทศไทย จึงดาเนินการประกวดราคาไปก่อน แต่กาหนดเงื่อนไข ไว้ในประกาศ ให้ผู้ชนะการประกวดราคาจะลงนามในสัญญาได้ ก็ต่อเม่ือรายงานผลกระทบด้านส่ิงแวดล้อมได้รับ ความเห็นชอบเรยี บร้อยแล้ว๑๔ ๒.๑.๑.๓ ปัญหาการก่อสร้างทางข้ามจุดตัดทางรถไฟ และผลกระทบกับระบบ ชลประทาน สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรผู้เสนอญัตติ (นายประเสริฐ จันทรรวงทอง) นาเสนอวัตถุประสงค์การเสนอญัตติศึกษา ตรวจสอบ และติดตาม การดาเนินการโครงการรถไฟความเร็วสูง ช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา และช่วงนครราชสีมา - หนองคาย เพ่ือต้องการทราบปัญหา สถานะ และรูปแบบการก่อสร้างสะพานข้ามหรืออุโมงค์ทางลอดเส้นทางรถไฟ รวมท้ัง กระบวนการมีส่วนร่วมของ ประชาชนในการกาหนดรูปแบบก่อสร้างทางข้ามจุดตัดทางรถไฟ ตลอดจน การก่อสร้างโครงการรถไฟ ความเรว็ สงู และรถไฟทางคูท่ ม่ี ผี ลกระทบกบั ระบบชลประทานในพ้ืนที่แนวเสน้ ทางของโครงการ๑๕ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดนครราชสีมา (นายศิรสิทธ์ิ เลิศด้วยลาภ) นาเสนอสภาพปัญหาและผลกระทบการดาเนินก่อสร้างโครงการรถไฟความเร็วสูง โดยผู้รับจ้างนาดินไปวาง ๑๒ คณะกรรมาธิการการคมนาคม สภาผู้แทนราษฎร, บันทึกการประชุม ครงั้ ท่ี ๓๐ (๑๐ กนั ยายน ๒๕๖๓). หนา้ ๔ ๑๓ คณะกรรมาธิการการคมนาคม สภาผแู้ ทนราษฎร, บันทึกการประชุม ครงั้ ท่ี ๓๑ (๒๔ กันยายน ๒๕๖๓). หน้า ๔ ๑๔ คณะกรรมาธกิ ารการคมนาคม สภาผู้แทนราษฎร, บันทึกการประชุม ครัง้ ที่ ๓๑ (๒๔ กันยายน ๒๕๖๓). หน้า ๙ ๑๕ คณะกรรมาธิการการคมนาคม สภาผู้แทนราษฎร, บันทึกการประชุม ครัง้ ท่ี ๓๐ (๑๐ กนั ยายน ๒๕๖๓). หน้า ๔

๑๔ กองปิดทางน้าตามธรรมชาติ ทาให้ในช่วงฤดูฝนเกิดน้าท่วมบริเวณพ้ืนท่ีใกล้เคียงตามแนวเส้นการก่อสร้าง ประชาชนไดร้ ับความเดือดร้อนและเสยี หายแก่ท่ีอยู่อาศัยและทรัพยส์ ินเปน็ อย่างมาก ส่วนการก่อสรา้ งอุโมงค์ ทางลอดมีบางแห่งในพ้ืนท่ีจังหวัดนครราชสีมา เกิดการพังทลายในช่วงการก่อสร้าง จึงขอให้มีการตรวจสอบ ข้อเท็จจริงในเรื่องมาตรฐานทางวิศวกรรมเพ่ือให้เกิดความเชื่อม่ันต่อการดาเนินก่อสร้างโครงการรถไฟ ความเรว็ สูง๑๖ การรถไฟแหง่ ประเทศไทย ช้ีแจงและแสดงความคิดเหน็ ดังนี้ กรณีการร้องเรียนของประชาชนบ้านถนนนาดี อาเภอสีค้ิว จังหวัดนครราชสีมา ตามหลักการกาหนดจุดทางข้ามหรือทางลอดรางรถไฟ จะต้องกาหนดไม่ห่างจากจุดเดิมท่ีประชาชนเคยใช้ แต่ทั้งน้ีจะต้องพิจารณาความเหมาะสมทางกายภาพควบคู่กัน การแก้ไขปัญหาในเบื้องต้น การรถไฟแห่งประเทศไทย จะเปิดให้ประชาชนใช้ทางข้ามเดิมระหว่างการก่อสร้าง หากโครงการรถไฟทางคู่เร่ิมก่อสร้างถึงบริเว ณ ดังกล่าว ต้องพิจารณากาหนดจุดร่วมกันอีกคร้ังหนึ่ง โดยคานึงถึงลักษณะทางกายภาพและความสะดวก ปลอดภัยของประชาชนเปน็ สาคัญ๑๗ ๒.๑.๒ ความคุ้มค่าของการลงทุนโครงการรถไฟความเร็วสูง ช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสมี า และชว่ งนครราชสมี า – หนองคาย สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรผู้เสนอญัตติ (นายสุรเชษฐ์ ประวีณวงศ์วุฒิ) นาเสนอ วัตถุประสงค์การเสนอญัตติศึกษา ตรวจสอบ และติดตาม การดาเนินการโครงการรถไฟความเร็วสูง ชว่ งกรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา และช่วงนครราชสีมา - หนองคาย ดงั น้ี ๑) เพ่ือต้องการศึกษารายละเอียดการเจรจาระหว่างรัฐบาลแห่งราชอาณาจักรไทย กับรัฐบาลแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีนเกี่ยวกับการเปล่ียนแปลงรูปแบบโครงการจากรถไฟความเร็วปานกลาง เป็นรถไฟความเร็วสูง และรูปแบบการลงทุนจากการร่วมลงทุนเปล่ียนแปลงเป็นรฐั บาลไทยลงทุนเองทั้งหมด รวมท้งั ศกึ ษาความซา้ ซ้อนของโครงการและแนวทางการแก้ไขในอนาคต แผนงานและการคมนาคมทุกระบบ การจัดลาดับความจาเป็นเร่งด่วนของโครงการภายใตก้ รอบวงเงนิ งบประมาณทีจ่ ากดั ๑๘ ๒) เพ่ือต้องการศึกษา สถานะ และรายละเอียดของโครงการและกิจกรรมต่อเนื่อง ได้แก่ ศนู ยเ์ ปล่ยี นถ่ายสนิ ค้า ระบบขนส่งสาธารณะตามแนวเสน้ ทางท่ีจะเชือ่ มต่อกบั รถไฟความเร็วสูง รวมท้ัง แหลง่ เงนิ ลงทนุ ท่ีนามาใช้ในการดาเนนิ โครงการ และการพัฒนาตามภูมิภาคตา่ ง ๆ๑๙ สานักงานสภาพฒั นาการเศรษฐกิจและสังคมแหง่ ชาติ นาเสนอข้อมลู ดงั น้ี ๑) ที่มาของการลงทุนโครงการรถไฟความเร็วสูง การพัฒนาระบบการขนส่งทางราง โดยโครงการรถไฟความเร็วสูง เป็นไปตามแผนพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับท่ี ๑๒ ท่ีกาหนด ๑๖ คณะกรรมาธิการการคมนาคม สภาผูแ้ ทนราษฎร, บันทกึ การประชุม ครัง้ ท่ี ๓๐ (๑๐ กนั ยายน ๒๕๖๓). หน้า ๕ ๑๗ คณะกรรมาธกิ ารการคมนาคม สภาผ้แู ทนราษฎร, บันทกึ การประชุม คร้งั ท่ี ๓๑ (๒๔ กนั ยายน ๒๕๖๓). หนา้ ๙ ๑๘ คณะกรรมาธกิ ารการคมนาคม สภาผแู้ ทนราษฎร, บันทึกการประชุม คร้ังท่ี ๓๐ (๑๐ กนั ยายน ๒๕๖๓). หน้า ๔ ๑๙ คณะกรรมาธิการการคมนาคม สภาผู้แทนราษฎร, บันทกึ การประชุม ครัง้ ที่ ๓๐ (๑๐ กันยายน ๒๕๖๓). หนา้ ๔

๑๕ ให้มีการเร่ิมต้นโครงการรถไฟความเร็วสูงอย่างน้อยหนึ่งโครงการ ซ่ึงการพิจารณาโครงการรถไฟความเร็วสูง ช่วงกรงุ เทพมหานคร - นครราชสมี า และช่วงนครราชสมี า - หนองคาย มปี ระเดน็ ท่ีควรพจิ ารณา ดงั น้ี๒๐ ๑.๑) การขับเคลื่อนการพัฒนาในด้านอ่ืน ๆ ควบคู่กัน เช่น การจัดตั้ง สถาบันวิจัย การพัฒนาชิ้นส่วนระบบราง เพ่ือให้การขับเคล่ือนเศรษฐกิจภายในประเทศได้ประโยชน์จาก โครงการรถไฟความเรว็ สงู ๑.๒) การพัฒนาเมืองท่ีเป็นทางผ่านของโครงการรถไฟความเร็วสูง ต้องมนี โยบายการพัฒนาพนื้ ทีต่ ามสถานตี ่าง ๆ ซง่ึ ต้องให้ความสาคญั ๑.๓) การดาเนินการรูปแบบองค์กรพิเศษในการขับเคลื่อนโครงการ เพอ่ื ประสทิ ธิภาพการบริหารงานโครงการ เนื่องจาก ความคุ้มค่าทางเศรษฐกจิ ของโครงการค่อนขา้ งต่า ๒) ความค้มุ ค่าทางเศรษฐกิจและประโยชน์ท่คี าดว่าจะไดร้ บั จากการลงทนุ โครงการ โครงการน้ีได้มีการวิเคราะห์ความคุ้มค่าทางการเงินแล้ว พบว่า ไม่มีความคุ้มค่าทางการเงิน ทาให้คณะกรรมการสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ มีความเห็นเรื่องการจัดต้ังองค์กรพิเศษขึ้น เพอื่ ใหม้ ีรูปแบบขององคก์ รท่ีมีความคล่องตวั เนอื่ งจาก โครงการที่มีผลตอบแทนทางการเงินตา่ หากมรี ูปแบบ องค์กรบริหารงานท่ีไม่เหมาะสมจะไม่สามารถดาเนินโครงการได้ต่อไป ซ่ึงคณะกรรมการสภาพัฒนา การเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติได้ให้ความสาคัญในเรื่องดังกล่าว ส่วนประเด็นความคุ้มค่าทางเศรษฐกิจ ตามข้อเสนอของการรถไฟแห่งประเทศไทยได้มีการวิเคราะห์แล้วว่า โครงการนี้จะมีความคุ้มค่าทางเศรษฐกิจ ต่อเมื่อมีการพัฒนาที่ดินพื้นที่บริเวณโดยรอบสถานี คณะกรรมการสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคม แห่งชาติ จึงมีความเห็นให้มีการจัดต้ังคณะอนุกรรมการพัฒนาพ้ืนท่ีโดยรอบสถานีเข้ามาด้วย นอกจากนี้ จะมีความเหน็ เรือ่ งการพฒั นาระบบ Feeder เพ่อื รองรับการเดนิ ทางเชอื่ มต่อกบั โครงการรถไฟความเรว็ สงู ๓) การบริหารความเส่ยี งของโครงการทีค่ วรระมดั ระวงั ๒๑ ๓.๑) โครงการน้ีมีโอกาสที่จะเกิดปัญหาด้านต้นทุนของโครงการท่ีอาจสูงกว่า ท่ีคาดการณ์ (Cost overruns) เน่ืองจาก หากโครงการดาเนินการล่าช้าจะก่อให้เกิดต้นทุนที่จะมีแนวโน้ม วา่ จะเพ่มิ ขึ้นทาใหม้ ีความเสีย่ งมากขึน้ ๓.๒) การจัดตั้งองค์กรพิเศษบริหารโครงการภายหลังแล้วก่อสร้างแล้วเสร็จ เม่ือโครงการมีการก่อสร้างแล้วเสร็จ แต่ขาดความชัดเจนในการจัดต้ังองค์กรเพื่อรองรับการบริหารโครงการ ล่าช้าไป จะส่งผลทาให้เกิดความเส่ียงของโครงการเพิ่มข้ึนในมิติของการพัฒนาโครงการต่อเนื่องในระยะที่ ๒ ดังนั้น จึงควรมีการดาเนินการเร่ืองระบบรถไฟทางคู่ให้สามารถรองรับการเดินทางเช่ือมต่อระหว่างประเทศไทย - สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว - สาธารณรัฐประชาชนจีน ได้เป็นลาดับแรกก่อน ส่วนเร่ืองของระยะท่ี ๒ โครงการรถไฟความเร็วสูง จาเป็นต้องมาประเมินอีกคร้ังภายหลังจากการเปิดให้บริการโครงการระยะที่ ๑ ๒๐ คณะกรรมาธิการการคมนาคม สภาผ้แู ทนราษฎร, บันทกึ การประชุม ครงั้ ท่ี ๓๑ (๒๔ กันยายน ๒๕๖๓). หนา้ ๕ ๒๑ คณะกรรมาธกิ ารการคมนาคม สภาผู้แทนราษฎร, บันทึกการประชุม ครง้ั ที่ ๓๒ (๘ ตุลาคม ๒๕๖๓). หนา้ ๙

๑๖ โครงการรถไฟความเร็วสูงแลว้ โดยพิจารณาผลตอบแทนทางเศรษฐกิจและความคุ้มค่าทางการเงินที่ได้มีการ ประมาณการไว้ว่ามคี วามคลาดเคลื่อนไปมากนอ้ ยเพียงใด สานักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจร ชี้แจงและแสดงความคิดเห็นว่า โครงการรถไฟความเร็วสูงเป็นการพัฒนาระบบราง สนับสนุนยุทธศาสตร์ชาติ ๒๐ ปี เพ่ือเช่ือมไทยเชื่อมโลก กระจายความเจริญทางเศรษฐกิจสู่ภูมิภาค สานักงานนโยบายและแผนการขนส่งและจราจรมีส่วนร่วมในการกาหนด แนวนโยบาย กากบั ดูแล และการตดิ ตามผลความก้าวหน้าของการดาเนินโครงการรถไฟความเรว็ สูง๒๒ กรมการขนส่งทางราง ชแี้ จงและแสดงความคดิ เห็น ดังน้ี ๑) เป้าหมายโครงการรถไฟความเร็วสูงช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา และ ชว่ งนครราชสมี า - หนองคาย เป็นการดาเนินงานตามกรอบยุทธศาสตร์การพัฒนาโครงการพืน้ ฐานของประเทศ ไทย เพื่อให้การขนส่งระบบรางเป็นการขนส่งหลักของประเทศ เช่ือมโยงกลุ่มประเทศภูมิภาคลุ่มแม่น้าโขง และสาธารณรัฐประชาชนจีน และเป็นศูนย์กลางการขนส่ง ซึ่งจะเป็นการยกระดับขีดความสามารถการ แขง่ ขนั ของประเทศไทย รวมท้ังกระจายความเจรญิ ทางเศรษฐกิจของภาคกลางและภาคตะวนั ออกเฉียงเหนือ ของประเทศ กระทรวงคมนาคม ได้เสนอต่อคณะรัฐมนตรีในปี พ.ศ. ๒๕๖๐ เป็นโครงการรถไฟไทย - จีน ซึ่งเป็นโครงการเชิงยุทธศาสตร์ในการเชื่อมโยงภูมิภาคอาเซียนเป็นเส้นทางที่จะเช่ือมโยงประเทศไทยกับ ประเทศต่าง ๆ ทั้งในระดับภูมิภาคและระดับโลก โดยเฉพาะอย่างยิ่งกลุ่มประเทศ CLMV (ราชอาณาจักร กัมพชู า สาธารณรฐั ประชาธิปไตยประชาชนลาว ประเทศมาเลเซีย และสาธารณรฐั สังคมนยิ มเวียดนาม) และ ประเทศมหาอานาจทางเศรษฐกิจอย่างสาธารณรัฐประชาชนจีน และสาธารณรัฐอินเดีย รวมท้ังเป็นเส้นทาง ท่ีเช่ือมต่อกับเส้นทางรถไฟสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว - สาธารณรัฐประชาชนจีน ซึ่งเป็นยุทธศาสตร์ “One Belt, One Road” (OBOR) หรือยุทธศาสตร์เส้นทางสายไหมใหม่ที่นาโดย สาธารณรัฐประชาชนจนี เพอื่ พัฒนาความเชื่อมโยงดา้ นการคมนาคมและโลจิสติกส์ ๒) ความเป็นมาและรูปแบบการแลกเปล่ียนผลประโยชน์ โครงการรถไฟความเร็วสูง เป็นความร่วมมือระหว่างรฐั บาลแห่งราชอาณาจักรไทยและรัฐบาลแห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน ในการพัฒนา ระบบรถไฟความเร็วสูงเพ่ือเช่ือมโยงภูมิภาค ช่วงกรุงเทพมหานคร - หนองคาย ความเป็นมาเริ่มตั้งแต่วันที่ ๑๙ ธันวาคม ๒๕๕๗ รัฐบาลแห่งราชอาณาจักรไทยและรัฐบาลสาธารณรัฐประชาชนจีน ได้ลงนามบันทึก ความเข้าใจว่าด้วยความร่วมมือด้านการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานทางรางของประเทศไทย ตามกรอบ ยุทธศาสตร์การพัฒนาโครงสร้างพ้ืนฐานด้านการคมนาคมขนส่งของไทย พ.ศ. ๒๕๕๘ - ๒๕๖๕ เรียกว่า บันทึกความเขา้ ใจ (Memorandum of Understanding : MOU) รถไฟ ซง่ึ ลงนามมาประมาณ ๕ ปที ่ผี า่ นมา และลงนามความร่วมมืออีกฉบับหนึ่งระหว่างกระทรวงพาณิชย์ของประเทศไทยกับรัฐบาลสาธารณรัฐ ประชาชนจีน ตามข้อแนะนาของสภาผู้แทนราษฎรในอดีตท่ีผ่านมา และนโยบายของรัฐบาลชุดปัจจุบัน ท่ีต้องการให้มีการพัฒนารถไฟ ซ่ึงประเทศไทยยังไม่มีเทคโนโลยีเพียงพอ จึงนารูปแบบของการแลกเปลี่ยน บารเ์ ตอรเ์ ทรด (BARTER TRADE) สินคา้ การเกษตรระหว่างกนั แตเ่ นอ่ื งจากการแลกเปล่ียนสินค้าหรือบาร์เตอร์ ๒๒ คณะกรรมาธิการการคมนาคม สภาผู้แทนราษฎร, บันทกึ การประชุม ครง้ั ที่ ๓๑ (๒๔ กันยายน ๒๕๖๓). หน้า ๕

๑๗ เทรดมีการทดลองมาหลายปีแล้ว และไม่ประสบความสาเร็จ เนื่องจากบาร์เตอร์เทรดเป็นลักษณะ การแลกเปลี่ยนสินค้าที่แลกกันโดยตรง ทาให้เกิดอุปสรรคเพราะเป็นการค้ารูปแบบเก่า รัฐบาลไทยในช่วงปี พ.ศ. ๒๕๕๗ จึงได้ใช้วิธีเคาน์เตอร์เทรด (COUNTER TRADE) เรียกว่า การค้าต่างตอบแทน ซึ่งประเทศไทยมี การซ้อื เทคโนโลยจี ากสาธารณรฐั ประชาชนจีน และสาธารณรัฐประชาชนจนี ทา MOU ใหซ้ อ้ื สนิ คา้ การเกษตร ของประเทศไทย จึงมีการลงนาม MOU จานวน ๒ ฉบับ คือ MOU ระบบรถไฟ และ MOU เก่ียวกับสินค้า การเกษตรอีกฉบับหนึ่ง เป็นการซื้อสินค้าระหว่างกันตามราคาตลาดณ ขณะนั้น ไม่ได้มีการนาสินค้ามาแลกกัน โดยตรง๒๓ ๓) เหตุความจาเป็นการเลือกใช้ระบบรถไฟความเร็วสูง กระทรวงคมนาคม ได้มีการพิจารณามาโดยตลอดว่า เดิมมีทางขนาด Meter gauge การรถไฟแห่งประเทศไทยและนโยบาย ของรัฐบาลจะสร้างทางอีกเส้นทางหน่ึง เรียกว่าทางคู่ ซึ่งเป็น Meter gauge เช่นกัน โดยมีวัตถุประสงค์ คือ เส้นทางรถไฟท่ีออกจากรุงเทพมหานครไปยังจังหวัดต่าง ๆ ซ่ึงห่างไปประมาณ ๓๐๐ กิโลเมตร ในทางทฤษฎี รถไฟทางคู่ที่วิ่งบน Meter gauge จะวิ่งได้ ๑๖๐ กิโลเมตรต่อช่ัวโมงจริง แต่ในทางปฏิบัติทั่วโลกที่เคยว่ิงกัน จริง ๆ ว่ิงได้ประมาณ ๑๒๓ กิโลเมตรต่อช่ัวโมงในราง Meter gauge แต่ประเทศไทยมีข้อจากัดเนื่องจาก การว่ิงในความเร็วเช่นนี้จะต้องมีระบบอาณัติสัญญาณที่ดีพอสมควร และต้องทดสอบในแบบจาลองแล้วและ เปรียบเทียบกับการเดินทางโดยทางอ่ืน เช่น รถตู้โดยสาร สายการบิน รถยนต์ส่วนบุคคล ซ่ึงมีการแข่งขัน ในการเดินทางจึงไม่สามารถแข่งขันกับการเดินทางประเภทอื่นได้ ดังนั้น จะเห็นได้ว่ามีความจาเป็นที่จะต้อง สรา้ งเป็นโครงการรถไฟความเรว็ สูง เนื่องจากสามารถแข่งขันกบั การเดินทางประเภทอื่นได้และตอบสนองต่อ ความต้องการในการเดินทางของประชาชนได้มากกวา่ โดยมีการสารวจทาแบบทดสอบ ตอบแบบสอบถามตอ่ ประชาชนจานวนหลายพันชุดเก่ียวกับการเดินทาง อาทิ กรุงเทพฯ - นครราชสีมา กรุงเทพฯ - ขอนแก่น กรุงเทพฯ - หนองคาย ว่าในระยะทางและราคาท่ีกาหนดไว้จะเลือกการเดินทางโดยรถไฟความเร็วสูงหรอื ไม่ รวมถึงประโยชน์อีกอย่างหน่ึงของรถไฟความเร็วสูง คือ เหตุผลเพราะการเดินทางท่ีเร็วข้ึน อันส่งผลให้เกิด ธุรกิจใหม่ ๆ ในพ้ืนที่จังหวัดนครราชสีมา จังหวัดสระบุรี เช่น ธุรกิจคอนโดมิเนียม รวมถึงประโยชน์ที่ได้จาก การเตบิ โตธุรกิจท่ีไม่ได้เกิดจากการเดินทางโดยตรง ไม่วา่ จะเป็นการจ้างงาน การเปดิ บรษิ ทั ใหม่๒๔ ๔) ความซา้ ซ้อนของโครงการรถไฟความเรว็ สูงกับรถไฟทางคู่ หากพจิ ารณาทั่วโลก จะเห็นไดว้ า่ (๑) ไม่มรี ูปแบบการเดินทางเป็นแบบเดยี ว หรอื โครงข่ายการเดินทางที่มเี ฉพาะรถไฟความเร็วสูง อย่างเดียว เนื่องจากจาเป็นท่ีจะต้องมีการเดินทางท่ีเช่ือมต่อการเดินทางไปยังสถานที่ต่าง ๆ หรือมายังสถานี รถไฟความเร็วสูง ซึ่งรถไฟความเร็วสูงจะสามารถทาความเร็วได้หากระยะห่างจากสถานีไม่น้อยกว่า ๕๐ กิโลเมตร ซึ่งจาเป็นต้องมีรถไฟท้องถิ่น เพ่ือนาคนท่ีอยู่ห่างในทุก ๆ ๑ กิโลเมตร ในการรวบรวมคน เพื่อนามายังสถานรี ถไฟความเรว็ สูงทใ่ี กล้สุดแตล่ ะพืน้ ท่ี และ (๒) รถไฟทางคู่ มเี ป้าหมายสร้างเพ่อื ขนส่งสินค้า โดยเฉพาะ ส่วนการรับส่งผู้โดยสารเป็นผลพลอยได้ เนื่องจากการขนส่งดังกล่าวน้ีราคาถูกมากไม่มีรูปแบบ ๒๓ คณะกรรมาธิการการคมนาคม สภาผ้แู ทนราษฎร, บันทึกการประชุม คร้งั ที่ ๓๒ (๘ ตุลาคม ๒๕๖๓). หน้า ๓ – ๔ ๒๔ คณะกรรมาธกิ ารการคมนาคม สภาผแู้ ทนราษฎร, บันทึกการประชุม ครง้ั ท่ี ๓๒ (๘ ตลุ าคม ๒๕๖๓). หนา้ ๗ – ๘

๑๘ การขนส่งอื่นใดแข่งได้ เช่น ผลิตภัณฑ์น้าตาลแปรรูป มันสาปะหลังที่แปรรูปแล้ว จึงทาให้รถไฟทางคู่ วงิ่ ดว้ ยความเร็วเฉลยี่ ไม่เกิน ๖๐ กิโลเมตรตอ่ ชวั่ โมง ๕) ความซ้าซ้อนของโครงการรถไฟความเร็วสูงกับทางหลวงพิเศษระหว่างเมือง บางปะอิน - นครราชสีมา ถือกรณีเป็นข้อยกเว้น เนื่องจาก ปริมาณการเดินทางจากกรุงเทพมหานคร ไปยังนครราชสีมาสามารถแยกออกไปได้อีก ๒ เส้นทาง กล่าวคือ เส้นทางแยกออกไปจังหวัดอุดรธานี จังหวดั ขอนแก่น จงั หวดั หนองคาย และเส้นทางแยกไปยงั จังหวดั บุรรี มั ย์ จงั หวัดอุบลราชธานี ท้งั ทางอีสานใต้ อีสานเหนือ และอีสานกลาง ทาให้เส้นทางการเดินทางน้ี ถือเป็นข้อยกเว้น เพราะปริมาณการเดินทางต่อวัน มีไม่น้อยกวา่ ๑๐ ล้านเท่ยี วตอ่ วนั และมปี ระชากรจานวนมาก การรถไฟแหง่ ประเทศไทย ชแี้ จงและเสนอความคดิ เห็น ดังน้ี ๑) เป้าหมายการทาบันทึกความเข้าใจ (Memorandum of Understanding : MOU) เพ่ือการพัฒนาและส่งเสริมยุทธศาสตร์ความร่วมมือระหว่างราชอาณาจักรไทยกับสาธารณรัฐ ประชาชนจนี เพราะประเทศไทยมีทาเลทีต่ ัง้ เปน็ ศนู ย์กลางด้านการคมนาคมของภมู ิภาคอาเซยี น๒๕ ๒) กรณีความเป็นไปได้ในการเพ่ิมตาแหน่งสถานีบริเวณอาเภอสีค้ิว จังหวัดนครราชสมี า หลักการทางวิศวกรรมสามารถดาเนินการได้ เพราะระยะห่างระหว่างสถานี ๔๐ กิโลเมตร รถไฟสามารถ ทาความเร็วสูงสุดได้ แตจ่ าเป็นต้องพิจารณาในด้านความคมุ้ ค่าทางเศรษฐกจิ ด้วย๒๖ ๓) การเตรียมความพร้อมขององค์กรรองรับโครงการรถไฟความเร็วสูง การปรับปรุงโครงสร้างการบริหารของคณะกรรมการรถไฟแห่งประเทศไทย ได้มีการมอบหมายให้ทางการรถไฟ แห่งประเทศไทยดาเนินการแล้ว และคณะกรรมการฯ จะอานวยความสะดวกในการปรับปรุงโครงสร้าง การบริหารจัดการ ไมว่ า่ จะเปน็ โครงสรา้ งของการรถไฟแห่งประเทศไทย ตลอดจนการบรหิ ารจัดการทรัพย์สิน ต่าง ๆ ซึ่งได้ดาเนินการโดยมีความคืบหน้าพอสมควรแล้ว ในส่วนของการบริหารโครงสร้างของการรถไฟ แห่งประเทศไทย ได้มีการศึกษาเพื่อปรับปรุงให้สอดคล้องกับการบริหารจัดการ รวมถึงการขนส่งสินค้าหรือ ผู้โดยสารให้ได้หลากหลายรูปแบบ ตลอดจน รับนโยบายจากกระทรวงคมนาคม และคณะกรรมการฯ เพื่อทาการศึกษาและหาแนวทางรูปแบบโครงสร้างการดาเนินงาน และการบริหารจัดการให้มีรูปแบบท่ีมี ประสิทธิภาพ และสอดคล้องกับการเปลยี่ นแปลงในอนาคตใหเ้ กิดความคล่องตวั และประโยชน์สูงสุด๒๗ ๔) แนวทางการแก้ไขปัญหาความซ้าซ้อนของโครงการต่าง ๆ การดาเนินโครงการ เส้นทางกรุงเทพ - นครราชสีมา - หนองคาย มีโครงการอยู่ในเส้นทาง จานวน ๓ โครงการ ประกอบด้วย โครงการรถไฟความเร็วสูง โครงการรถไฟทางคู่ และโครงการมอเตอร์เวย์ โดยโครงการรถไฟทางคู่ท่ีรัฐบาล กาลงั ดาเนินการจะรองรับทง้ั การขนสง่ สนิ ค้า และการโดยสารของประชาชนท่ัวไป นอกจากนี้ยังรับหนา้ ที่เป็น ผู้กระจายผู้โดยสารให้โครงการรถไฟความเร็วสูง ในขณะท่ีรถไฟความเร็วสูงเน้นการขนส่งผู้โดยสาร จึงเป็น ๒๕ คณะกรรมาธิการการคมนาคม สภาผแู้ ทนราษฎร, บันทกึ การประชุม คร้งั ที่ ๓๐ (๑๐ กันยายน ๒๕๖๓). หนา้ ๕ ๒๖ คณะกรรมาธกิ ารการคมนาคม สภาผแู้ ทนราษฎร, บันทกึ การประชุม คร้งั ที่ ๓๑ (๒๔ กันยายน ๒๕๖๓). หนา้ ๘ ๒๗ คณะกรรมาธิการการคมนาคม สภาผแู้ ทนราษฎร, บันทึกการประชุม ครัง้ ท่ี ๓๒ (๘ ตุลาคม ๒๕๖๓). หนา้ ๘

๑๙ การรองรับการให้บริการที่แตกต่างกัน โครงการท้ังสองจะก่อให้เกิดประโยชน์ทางเศรษฐกิจอย่างมาก เนื่องจาก เศรษฐกิจไทยพ่ึงพาภาคการผลิต การขนส่ง และการค้าสินค้า โดยโครงการรถไฟทางคู่สามารถ ขนส่งสินค้าในภาคอุตสาหกรรมและการเกษตร และประชาชนทั่วไป ส่วนรถไฟความเร็วสูงมุ่งเน้น ความสะดวกรวดเร็ว การลดระยะเวลาเดินทางของผู้โดยสาร โดยเฉพาะการเดินทางของนักท่องเท่ียว ในภาคอุตสาหกรรมการท่องเท่ียว จากการศึกษาโครงการเส้นทางรถไฟความเร็วสูงช่วงกรุงเทพ - หนองคาย เม่ือมีการพัฒนาพื้นที่รอบสถานี ตลอดแนวเส้นทาง จะส่งผลดีต่อให้มีการเชื่อมโยงโครงข่ายกับชุมชนที่มาใช้ บริการด้านคมนาคมขนส่งอย่างมีประสิทธิภาพ และเกิดประโยชน์มากที่สุด และเพ่ิมมูลค่าท่ีดินตลอด เส้นทาง๒๘ ๒.๑.๓ การถา่ ยทอดเทคโนโลยีและองค์ความรจู้ ากการดาเนินโครงการรถไฟความเร็วสูง ชว่ งกรงุ เทพมหานคร - นครราชสีมา และช่วงนครราชสีมา – หนองคาย ๒.๑.๓.๑ ขอบเขตและข้อจากดั การถ่ายทอดเทคโนโลยีและองค์ความรู้ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรผู้เสนอญัตติ (นายสุรเชษฐ์ ประวีณวงศ์วุฒิ) นาเสนอวัตถุประสงค์การเสนอญัตติศึกษา ตรวจสอบ และติดตาม การดาเนินการโครงการรถไฟความเร็วสูง ช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา และช่วงนครราชสีมา - หนองคาย เพ่ือต้องการศึกษาแนวทาง การถา่ ยทอดเทคโนโลยีของโครงการ ข้อเรียกร้องจากสมาคมวชิ าชีพต่าง ๆ และการใหว้ ิศวกรของสาธารณรัฐ ประชาชนจนี มาประกอบวชิ าชีพภายในประเทศไทย เนื่องจากวิศวกรเป็นวิชาชพี ควบคมุ ๒๙ การรถไฟแห่งประเทศไทย ชี้แจงและแสดงความคิดเห็น ดังน้ี ๑) ขอบเขตรับผิดชอบในส่วนงานของการถ่ายทอดเทคโนโลยี การรถไฟ แห่งประเทศไทย มีการจัดอบรมใน ๔ ด้าน ได้แก่ ด้านโครงสร้างทาง ด้านขบวนรถ ด้านอุปกรณ์อาณัติสัญญาณ เดินรถ และด้านอ่ืนๆ ที่เกี่ยวข้อง ส่วนสานักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) จะรับผิดชอบงานมาตรการประกอบชิ้นส่วน และในอนาคตจะมีการก่อต้ังสถาบันวิจัยเทคโนโลยีระบบราง ทั้งน้ี อยรู่ ะหว่างเสนอคณะรัฐมนตรเี พื่อจดั ตง้ั สถาบัน๓๐ ๒) การทาข้อตกลงกับสถาบันการศึกษาเพ่ือพัฒนาบุคลากรด้านระบบราง การรถไฟแห่งประเทศไทยยังไม่มีการทาข้อตกลงกับสถาบันการศึกษาใดในประเทศไทย เนื่องจาก มหาวิทยาลัยของไทยไม่มีความพร้อมในเรือ่ งของการเปิดหลักสตู รการเรียนการสอนท่ีเกี่ยวกับรถไฟความเร็ว สูง ทั้งน้ี ทิศทางการพัฒนาควรกาหนดให้ชัดเจนว่า จะพัฒนาบุคลากรในระดับใด ไม่ว่าระดับอุดมศึกษาหรือ ระดับอาชีวะ๓๑ ๒๘ การรถไฟแห่งประเทศไทย ที่ รฟ ๑/๒๑๐๓/๒๕๖๓ ลงวันที่ ๑๙ ตุลาคม ๒๕๖๓ เร่ือง ขอนาส่งข้อมูลโครงการรถไฟ ความเร็วสูง ช่วงกรุงเทพมหานคร – นครราขสีมา และช่วงนครราชสีมา – หนองคาย. สิ่งท่ีส่งมาดว้ ย ๗ แนวทางการแก้ไขปัญหาความ ซา้ ซอ้ นของโครงการต่าง ๆ ๒๙ คณะกรรมาธกิ ารการคมนาคม สภาผแู้ ทนราษฎร, บันทึกการประชุม ครง้ั ท่ี ๓๐ (๑๐ กันยายน ๒๕๖๓). หนา้ ๔ ๓๐ คณะกรรมาธิการการคมนาคม สภาผ้แู ทนราษฎร, บันทึกการประชุม ครั้งท่ี ๓๑ (๒๔ กันยายน ๒๕๖๓). หน้า ๔ ๓๑ คณะกรรมาธิการการคมนาคม สภาผแู้ ทนราษฎร, บันทึกการประชุม คร้ังท่ี ๓๑ (๒๔ กันยายน ๒๕๖๓). หนา้ ๘

๒๐ ๓) ข้อจากัดการถ่ายทอดเทคโนโลยี การดาเนินการด้านการขับรถ การควบคุมการเดินรถ และการซ่อมบารุง การรถไฟแห่งประเทศไทยสามารถดาเนินการได้ แต่ด้านของ เทคโนโลยีระบบการเดินรถไฟความเร็วสูง ยังมีข้อจากัดการเข้าถึงเทคโนโลยี จึงจาเป็นต้องใช้เวลา ในการศกึ ษาระยะหน่ึง๓๒ ๒.๑.๓.๒ การถา่ ยทอดองคค์ วามร้แู ละการประกอบวิชาชีพ กรมการขนสง่ ทางราง ช้ีแจงและแสดงความคิดเห็น ดังนี้ ๑) ประเด็นการไม่ใช้วิศวกร วัสดุ และผู้รับจ้างของไทย โครงการได้มี การใชผ้ ู้รบั เหมาไทยอยู่แล้ว ทง้ั ๑๔ ตอน เวน้ แต่ ผู้รบั เหมาไทยร่วมธรุ กิจกับต่างชาติ สว่ นผู้ออกแบบ กไ็ ด้รับ การทดสอบจากสภาวิศวกรของสาธารณรัฐประชาชนจนี ในระยะที่ ๑ โดยมีนายกสภาวศิ วกร เลขาสภาวิศวกร ต่าง ๆ ซ่ึงได้ไปทาการทดสอบท่ีเมืองปักกิ่ง เพ่ือให้ทราบว่าผู้ที่มาออกแบบเข้าใจกฎหมายไทย และเข้าใจ บริบทของประเทศไทย ซึ่งได้ผ่านการทดสอบทั้งหมดแล้ว ส่วนวัสดุและงานโยธา ค่อนข้างจะไม่มีวัสดุที่นาเข้า มาจากสาธารณรัฐประชาชนจีน ไม่ว่าจะเป็นปูนซีเมนต์ คอนกรีต เหล็กเส้น เหล็กรูปพรรณต่าง ๆ ล้วนใช้วสั ดุ ในประเทศไทยทั้ง ๑๔ สัญญา เว้นแต่วัสดุที่เป็นเมมเบรน (Membrane) ท่ีมีความพิเศษจริง ๆ อย่างไรก็ตาม กล่าวได้ว่าเป็นการใช้วัสดุในประเทศไทยเกือบ ๑๐๐ เปอร์เซ็นต์ ยกเว้นสัญญาที่ ๒.๓ เป็นระบบรถไฟ ซึ่งประเทศไทยผลติ เองไม่ได้ จึงจาเป็นตอ้ งใชเ้ ทคโนโลยจี ากสาธารณรัฐประชาชนจนี ๒) ประเด็นการถ่ายทอดองค์ความรู้ในการปฏิบัติงาน ตามบันทึกความ เข้าใจ (MOU) และการประชุมร่วมกันนั้น เม่ือเปิดให้บริการครบ ๕ ปี พนักงานขับรถ พนักงานซ่อมบารุง ท้ังหมดต้องเป็นคนไทย ดังน้ัน ประเทศไทยจึงต้องส่งคนไทยไปเรียนรู้ด้านการขับ การเป็นนายสถานี รวมถึง การซ่อมบารุงระบบทั้งหมดด้วย ซ่ึงตัวรถประเทศไทยผลิตเองไม่ได้ และอาจต้องมีอะไหล่บางช้ินท่ีใช้ในการ ซ่อมบารุงจาเป็นต้องให้ทางสาธารณรัฐประชาชนจีนถ่ายทอดเทคโนโลยีให้แก่ประเทศไทย ทั้งนี้ กระทรวง คมนาคมได้มีการเสนอให้มีการจัดตั้งสถาบันวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีระบบราง ตลอดจนจัดทาแผน การถ่ายทอดเทคโนโลยีรถไฟความเรว็ สูง ๓) ประเด็นการถ่ายทอดเทคโนโลยีเพื่อลดการพ่ึงพา แบ่งเป็น ๒๖ กลุ่ม ผลิตภณั ฑ์ บางกล่มุ ท่ีประเทศไทยสามารถดาเนินการได้ เช่น ประแจ ยาง พลาสตกิ กระจก เป็นตน้ และบาง กลุ่มผลิตภัณฑ์ที่เป็นระบบไฟฟ้าซ่ึงเป็นเทคโนโลยีระดับสูงจาเป็นต้องได้รับการถ่ายทอดเทคโนโลยีจาก สาธารณรัฐประชาชนจีน ส่วนสภาพแวดล้อมเน่ืองจากรถไฟความเร็วสูงใช้ไฟฟ้าจึงมีอิเล็กโตรแมกเนติก กระจายออกมา ซึ่งมีการตรวจสอบจากโรงพยาบาลต่าง ๆ แล้วว่าไม่มีการรบกวนการใช้เครื่องมือทางการแพทย์ หากมีการควบคุมท่ีดี ประเด็นต่อไป คือ องค์กรที่จะมาทาการเดินรถในอนาคต ปัจจุบันกระทรวงคมนาคม ได้งบประมาณในปี ๒๕๖๔ เพ่ือทาการศึกษาการจัดต้ังองค์กรพิเศษเพื่อกากับการดาเนินโครงการรถไฟ ความเร็วสงู ซ่ึงอยใู่ นระหว่างการศึกษา ๓๒ คณะกรรมาธิการการคมนาคม สภาผู้แทนราษฎร, บันทกึ การประชุม คร้งั ท่ี ๓๑ (๒๔ กันยายน ๒๕๖๓). หน้า ๘

๒๑ ๔) ประเด็นการจัดต้ังองค์กรเพื่อถ่ายทอดเทคโนโลยี การลงนามบันทึก ความเข้าใจว่าด้วยความร่วมมือด้านการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานทางรางของประเทศไทยของกระทรวง คมนาคม และบันทึกความเข้าใจด้านความร่วมมือด้านสินค้าการเกษตรของกระทรวงพาณิชย์ และมีการ ลงนามบนั ทกึ ความเข้าใจฯ อกี ฉบับหนึง่ ระหว่างรฐั บาลไทยและรัฐบาลสาธารณรฐั ประชาชนจีน คือ กระทรวง การอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (เดิมเป็นกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี) ซึ่งได้มีการ ส่งบุคลากรไปฝึกอบรมและถ่ายทอดเทคโนโลยีซ่ึงยังมีการดาเนินการอยู่เป็นประจาทุกปี ซึ่ง อยู่ใน ความรับผิดชอบของสานักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) ทั้งน้ี ได้มีการเสนอให้ จัดตั้งสถาบันวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีระบบราง (องค์การมหาชน) ในกระทรวงคมนาคม เพื่อรับ การถ่ายทอดเทคโนโลยีโดยตรง ซึ่งเป็นการทางานร่วมกันระหว่างกระทรวงคมนาคมและสานักงานพัฒนา วิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยีแหง่ ชาติ (สวทช.) เนื่องจาก องค์การมหาชนทีจ่ ะจัดตั้งนม้ี ีปลัดกระทรวงคมนาคม เป็นประธานกรรมการ ผูว้ ่าการการรถไฟแหง่ ประเทศไทย ผู้ว่าการการรถไฟฟ้าขนสง่ มวลชนแห่งประเทศไทย รวมถงึ กระทรวงการอดุ มศกึ ษา วิทยาศาสตร์ วจิ ยั และนวัตกรรม เป็นกรรมการอยใู่ นองคก์ ารมหาชนนด้ี ว้ ย ๒.๑.๓.๓ ข้อเรียกร้องและผลดาเนินการเก่ียวกับการถ่ายทอดเทคโนโลยี และองค์ความรู้๓๓ ๑) สภาวศิ วกรและสภาสถาปนิก ข้อเรียกร้อง ขอให้วิศวกรและสถาปนิกของสาธารณรัฐประชาชนจีน ซ่ึงเป็นผู้ออกแบบรายละเอียดต้องเข้ารับการอบรมด้านกฎหมาย ข้อบังคับ และระเบียบท่ีเก่ียวข้อง ทางด้านวิศวกรรมและสถาปัตยกรรม และทดสอบโดยสภาวิศวกรของประเทศไทย โดยวิศวกรและสถาปนิก สาธารณรัฐประชาชนจีนผผู้ ่านการทดสอบเท่าน้นั จึงสามารถออกแบบรายละเอียดของโครงการได้ ผลการดาเนินการ สภาวิศวกรและสถาปนิกได้มีการจัดอบรมให้แก่ วิศวกรและสถาปนิกฝ่ายจีน จานวน ๓๐๐ คน พร้อมทาการทดสอบและออกใบรับรองการผ่านการทดสอบ ใหแ้ ก่วิศกรและสถาปนิกฝ่ายจนี ท่ีออกแบบรายละเอยี ดของโครงการแลว้ ๒) สภาสถาปนกิ ข้อเรียกรอ้ ง ขอใหข้ น้ึ ทะเบยี นสถานรี ถไฟอยุธยาเป็นสถานีอนรุ กั ษ์ ผลการดาเนินการ การรถไฟแห่งประเทศไทย ได้ขึ้นทะเบียนสถานี รถไฟอยุธยาเป็นสถานีอนุรักษ์ และออกแบบให้สถานีรถไฟความเร็วสงู สร้างครอบสถานีอยุธยา เพ่ือไม่ให้เกิด ความเสยี หาย สะดวกต่อการอนรุ กั ษ์ และสามารถใชเ้ ป็นพิพธิ ภณั ฑใ์ ห้ประชาชนเข้าใชบ้ รกิ ารได้ ๓) สมาคมอตุ สาหกรรมเหลก็ ไทย ข้อเรียกร้อง ขอให้พิจารณาใช้เหล็กชน PC Wired ในการก่อสร้าง แทนเหล็กชนดิ PC Bar ทกี่ าหนดอยใู่ นรายละเอยี ดงาน ๓๓ การรถไฟแห่งประเทศไทย ท่ี รฟ ๑/๒๑๐๓/๒๕๖๓ ลงวันที่ ๑๙ ตุลาคม ๒๕๖๓ เร่ือง ขอนาส่งข้อมูลโครงการรถไฟ ความเร็วสงู ชว่ งกรุงเทพมหานคร – นครราขสมี า และช่วงนครราชสีมา – หนองคาย. สงิ่ ที่ส่งมาดว้ ย ๕ สรุปข้อเรยี กร้องจากหน่วยงาน ตา่ ง ๆ

๒๒ ผลการดาเนนิ การ การรถไฟแหง่ ประเทศไทยและผู้ออกแบบพิจารณา แล้วไม่ขัดข้องหากคุณสมบัติต่าง ๆ และผลการทดสอบของเหล็กชนิด PC Wired มีคุณสมบัติและผลการ ทดสอบเทียบเท่าหรือดีกว่าเหลก็ ชนิด PC Bar โดยผู้รับจ้างสามารถย่ืนขออนุมัติใช้วัสดุได้ตามข้ันตอนการขออนมุ ัติ วสั ดุก่อสรา้ ง ๔) สานักงานพัฒนาวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยแี ห่งชาติ (สวทช.) ข้อเรียกร้อง ขอให้มีการถ่ายทอดเทคโนโลยีใน ๒๖ ผลิตภัณฑ์ ของรถไฟความเร็วสูง ที่ สวทช. พิจารณาแล้วเห็นว่า ประเทศไทยมีศักยภาพในการพัฒนาต่อยอด ในอุตสาหกรรมระบบรางได้ ผลการดาเนินการ สวทช. ร่วมกับสาธารณรัฐประชาชนจีนพิจารณา ดาเนินการถ่ายทอดเทคโนโลยีใน ๒๖ ผลิตภัณฑ์ดังกล่าวและบรรจุไว้ในหลักสูตรการฝึกอบรมและถ่ายทอด เทคโนโลยีในสัญญางานระบบราง ระบบไฟฟ้าและเคร่ืองกล รวมทั้ง จัดหาขบวนรถไฟและจัดฝึกอบรม บุคลากร (สัญญา ๒.๓) ๒.๒ การประชมุ นอกสถานทแ่ี ละการศกึ ษาดูงานของคณะกรรมาธกิ าร คณะกรรมาธิการได้เดินทางไปศึกษาดูงาน เร่ือง “ปัญหาการดาเนินโครงการรถไฟความเร็วสูง ช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา และช่วงนครราชสีมา - หนองคาย” และเดินทางไปประชุม คณะกรรมาธิการ เรื่อง “การรับฟังปัญหาการดาเนินโครงการรถไฟความเร็วสูงและโครงการรถไฟทางคู่” ณ จังหวัดนครราชสีมา ในระหว่างวันจันทร์ท่ี ๒๓ ถึงวันอังคารที่ ๒๔ พฤศจิกายน ๒๕๖๔ โดยมีการ ดาเนินงานเปน็ ดงั นี้ ๒.๒.๑ การแก้ไขปัญหาการดาเนนิ โครงการรถไฟความเร็วสูง บริเวณจุดตัดรถไฟบ้านถนนนาดี อาเภอสีคิว้ จังหวดั นครราชสีมา คณะกรรมาธิการการคมนาคม ได้เดินทางไปศึกษาดูงาน เรื่อง “ปัญหาการดาเนิน โครงการรถไฟความเร็วสูง ช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา และช่วงนครราชสีมา - หนองคาย” ในวนั จนั ทรท์ ่ี ๒๓ พฤศจกิ ายน ๒๕๖๓ เพอ่ื รับฟงั สภาพปัญหาการดาเนินโครงการบริเวณจดุ ตัดทางรถไฟบา้ นถนนนา ดี อาเภอสีค้ิว จังหวัดนครราชสีมา โดยเชิญ สมาชิกสภาผแู้ ทนราษฎรจังหวัดนครราชสีมา ผู้วา่ ราชการจังหวัด นครราชสีมา ผู้แทนกรมชลประทาน ผู้แทนกรมทางหลวง ผู้แทนกรมทางหลวงชนบท ผู้แทนกรมการขนส่ง ทางราง ผู้แทนองค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน และผู้ว่าการการรถไฟแห่งประเทศไทย เข้าร่วมประชุมรับฟัง ความคิดเห็นและศึกษาดงู านพน้ื ทจ่ี รงิ บรเิ วณบ้านถนนนาดี

๒๓ คณะกรรมาธิการการคมนาคม ประชมุ รับฟงั ปญั หาการดาเนนิ โครงการรว่ มกับหนว่ ยงานที่เก่ยี วข้อง สมาชิกสภาผ้แู ทนราษฎรจงั หวดั นครราชสมี า เขา้ รว่ มประชมุ กับคณะกรรมาธกิ ารการคมนาคม

๒๔ ตวั แทนประชาชนอาเภอสีค้วิ จงั หวัดนครราชสมี า นาเสนอปัญหาทไี่ ดร้ บั ผลกระทบจากการดาเนนิ โครงการ ๒.๒.๑.๑ สภาพปญั หา ๑) ปัญหาจุดข้ามทางรถไฟบริเวณบ้านถนนนาดี การดาเนินโครงการ ก่อสร้างรถไฟความเร็วสูงช่วงกรุงเทพมหานคร - นครราชสีมา บริเวณจุดตัดทางรถไฟและทางถนน บ้านถนนนาดี ตามแบบการก่อสร้างทางข้ามยกระดับแบบเกือกม้า มีระยะทางห่างจากจุดตัดเดิมแบบเสมอ ระดับทาง ๒.๕ กิโลเมตร ไป - กลับ รวมระยะทาง ๕ กิโลเมตร เน่ืองจาก ระหว่างทางของฝั่งถนนก่อนถึงจุด ทางข้ามยกระดับเป็นบริเวณท่ีเปลี่ยว ประชาชนท่ีสัญจรในเวลากลางคืนจึงอาจเกิดความไม่ปลอดภัยในชีวิตและ ทรัพย์สิน จึงขอให้การรถไฟแห่งประเทศไทยพิจารณาปรับปรุงแบบการก่อสร้างทางข้ามยกระดับให้อยู่ในระยะ ท่ีเหมาะสมและเกิดความปลอดภยั แก่ประชาชนทเ่ี ดินทางในเวลากลางคืน ๒) ปัญหาการปิดเส้นทางเดินน้าตามธรรมชาติ การดาเนินการก่อสร้าง โครงการรถไฟความเรว็ สงู โครงการรถไฟทางคู่ และโครงการทางหลวงพเิ ศษระหวา่ งเมือง (Motor Way) การก่อสรา้ ง ในช่วงฤดูฝนมีการนาดินไปกองปิดทางน้า ส่งผลให้เกิดน้าท่วมบริเวณอาเภอปากช่อง ทาให้เกิดความเสียหาย แก่บ้านเรือนและทรัพย์สินของประชาชนเป็นจานวนมาก ขอให้การรถไฟแห่งประเทศไทยพิจารณาเยียวยา แก้ไขปัญหาเพื่อบรรเทาความเดือดร้อน และกรมทางหลวง กรมทางหลวงชนบท พิจารณาดาเนินการ ปรับปรงุ แกไ้ ขการกอ่ สรา้ งท่มี ผี ลกระทบกับเส้นทางเดินน้าตามธรรมชาติ ๒.๒.๑.๒ ข้อเรียกรอ้ งของประชาชนผู้ได้รับผลกระทบ ๑) ประชาชนชาวบ้านถนนนาดี มีความประสงค์ขอให้แก้ไขรูปแบบ การก่อสร้างทางข้ามทางรถไฟมีลักษณะเป็นการถาวร และการก่อสร้างทางข้ามแบบถาวรจะต้องดาเนินการ

๒๕ ให้แล้วเสร็จก่อนที่จะมีการสร้างกาแพงก้ันแนวเส้นทางรถไฟ เพ่ือให้ประชาชนสามารถเดินทางสัญจร ได้ตามปกตไิ ม่กระทบกบั วถิ ีการดาเนนิ ชวี ิต ๒) การปิดเส้นทางน้าตามทางธรรมชาติระหว่างการดาเนินก่อสร้าง โครงการ ภายหลังการรถไฟแห่งประเทศไทยดาเนินการก่อสร้างแล้วเสร็จ ขอให้เปิดเส้นทางน้าตามเส้นทางเดิมให้ ประชาชนด้วย เนื่องจาก ประชาชนในพ้ืนที่ไม่มีน้าประปาใช้ จาเป็นต้องใช้น้าที่ไหลตามคลองชลประทาน มากกั เกบ็ ไวใ้ นบ่อสาธารณะซึง่ มีเสน้ ทางนา้ ลอดผา่ นทางรถไฟ ๒.๒.๑.๓ แนวทางการแกไ้ ขของการรถไฟแหง่ ประเทศไทย ๑) ปัญหาจุดข้ามทางรถไฟบริเวณบ้านถนนนาดี ระหว่างดาเนินการ ก่อสร้างเมื่อรับทราบสภาพปัญหาแล้ว การรถไฟแห่งประเทศไทยได้มีการลงพ้ืนที่รับฟังความคิดเห็นของ ชาวบ้านถนนนาดี (ปี พ.ศ. ๒๕๖๒) แผนเริ่มแรกจะกาหนดจุดก่อสร้างทางข้าม ส่วนนักเรียนจะจัดสร้าง สะพานลอยทางข้าม เพ่ือให้สามารถเดินข้ามได้ แต่เนื่องจาก สะพานลอยเดินข้ามจะเกิดความไม่ปลอดภัย การรถไฟแห่งประเทศไทย จึงใช้รถรับส่งนักเรียนเพื่ออานวยความสะดวก แต่ประชาชนไม่ยอมรับ จึงไมส่ ามารถดาเนนิ การได้ การแก้ไขปัญหาในปัจจุบัน การรถไฟแห่งประเทศไทย ได้จัดสร้าง ทางข้ามเสมอระดับแบบช่ัวคราวบริเวณจุดทางข้ามเดิม และมีเคร่ืองก้ันทางใช้คนเล่ือน ส่วนการเร่ิมก่อสร้าง ทางข้ามยกระดับแบบเกือกม้า จะมีการกาหนดจุดก่อสร้างใหม่ให้อยู่ใกล้บริเวณหมู่บ้ าน โดยขั้นตอน กระบวนการก่อสรา้ งอยู่ระหว่างการขออนุมัตจิ ากกระทรวงคมนาคม กระบวนการจัดหาผู้รบั จ้างก่อสร้างและ ลงนามสัญญาจ้างได้ประมาณเดือนพฤศจิกายน ๒๕๖๔ ส่วนงานวางรางจะเริ่มดาเนินงานประมาณปี พ.ศ.๒๕๖๕ ทั้งนี้ การก่อสร้างสะพานข้ามยกระดับจะต้องแล้วเสรจ็ ก่อนการปดิ แนวเสน้ ทางรถไฟเพ่ือก่อสร้าง วางรางรถไฟ ๒) ปัญหาการปิดเส้นทางเดินน้าตามธรรมชาติ ช่วงระหว่างการก่อสร้าง อาจมีผลกระทบกับแนวเส้นทางนา้ เดมิ แต่ในแบบการก่อสรา้ งจะมีตาแหน่งการวางทอ่ น้าเพ่ือรองรับเส้นทาง น้าเดิมทุกแหง่ โดยมีขนาดใหญก่ วา่ ๒ เมตร เม่ือโครงการก่อสรา้ งเสร็จสนิ้ แล้ว ทัง้ นี้ หากมีผลกระทบท่เี กดิ ขึ้น จากการกอ่ สร้างโครงการ การรถไฟแห่งประเทศไทยยินดีรบั ผิดชอบและเยียวยาผู้ไดร้ ับความเสยี หาย ๒.๒.๒.๔ การศึกษาดงู านข้อเทจ็ จรงิ พืน้ ทบ่ี ริเวณจุดตัดทางรถไฟบา้ นถนนนาดี คณะกรรมาธิการการคมนาคม ได้เดินทางไปศึกษาดูงานข้อเท็จจริง เ พ่ื อ รั บ ฟั ง ปั ญ ห า จ า ก ป ร ะ ช า ช น ผู้ ไ ด้ รั บ ผ ล ก ร ะ ท บ จ า ก ก า ร ด า เ นิ น ก า ร โ ค ร ง ก า ร ร ถ ไ ฟ ค ว า ม เ ร็ ว สู ง ช่วงกรงุ เทพมหานคร - นครราชสีมา และช่วงนครราชสมี า - หนองคาย

๒๖ การลงพ้ืนจรงิ รบั ฟังปัญหาจากประชาชนผ้ไู ดร้ บั ผลกระทบ ณ บา้ นถนนนาดี

๒๗ การช้แี จง แลกเปลีย่ น และแสดงความคดิ เหน็ ของคณะกรรมาธกิ ารการคมนาคม สมาชกิ สภาผู้แทนราษฎรจังหวัดนครราชสีมา ผ้แู ทนการรถไฟแหง่ ประเทศไทย และประชาชนผไู้ ดร้ ับผลกระทบ ณ พ้นื ที่โครงการบรเิ วณบา้ นถนนนาดี ถนนนาดี

๒๘ คณะกรรมาธกิ ารการคมนาคม รับข้อร้องเรยี นของประชาชนผไู้ ด้รับผลกระทบการดาเนินโครงการ ณ พ้นื ที่อาเภอสูงเนนิ

๒๙ ๒.๒.๒ การก่อสรา้ งอุโมงค์ทางลอดรถไฟและสถานปี ากช่อง จังหวัดนครราชสีมา คณะกรรมาธิการการคมนาคม ได้เดินทางไปศึกษาดูงานและประชุมนอกสถานท่ี เรื่อง “การรับฟังปัญหาการดาเนินโครงการรถไฟความเร็วสูงและโครงการรถไฟทางคู่” ในวันอังคารที่ ๒๔ พฤศจิกายน ๒๕๖๓ ณ สานักงานสนามโครงการรถไฟความเร็วสูงไทย - จีน (ปากช่อง) อาเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา โดยเชิญ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดนครราชสมี า ผู้ว่าราชการจังหวัดนครราชสีมา ผู้แทนกรมชลประทาน ผู้แทนกรมทางหลวง ผู้แทนกรมทางหลวงชนบท ผู้แทนกรมการขนส่งทางราง ผู้แทน องค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน และผู้ว่าการการรถไฟแห่งประเทศไทย เข้าร่วมประชุมรับฟังปัญหาการดาเนิน โครงการ และศึกษาดงู านพื้นทจี่ รงิ แนวเส้นทางการก่อสรา้ งโครงการรถไฟความเร็วสงู และรถไฟทางคู่ คณะกรรมาธกิ ารการคมนาคมประชุมนอกสถานที่ พิจารณารับฟังปัญหาการดาเนินโครงการ

๓๐ คณะกรรมาธิการการคมนาคม รบั ฟังการชีแ้ จงการแก้ไขปญั หาของการรถไฟแห่งประเทศไทย ผูว้ ่าการการรถไฟแห่งประเทศไทย คณะผบู้ รหิ าร และเจา้ หน้าที่ เขา้ รว่ มประชุมชี้แจง และแสดงความคิดเหน็

๓๑ ๒.๒.๒.๑ สภาพปญั หา ๑) กรณีการก่อสร้างอุโมงค์ทางลอด (Underpass) บริเวณอาเภอเมืองปากช่อง การออกแบบก่อสร้างอุโมงค์ทางลอดทางหลวง หมายเลข ๒๒๔๓ เป็นทางเข้า ๑ ช่อง และทางออก ๑ ช่อง เป็นการออกแบบที่ไม่เหมาะสมสอดคล้องกับสภาพการจราจรของประชาชนภายในเมืองอาเภอปากช่องและ ประชาชนที่ใช้เส้นทางนี้เดินทางระหว่างจังหวัด เน่ืองจาก เส้นทางต้องรองรับรถของภาคการเกษตรและ ปศุสัตว์ของประชาชนในพื้นที่ รวมถึงรถบรรทุกขนาดใหญ่ ท้ังนี้ ได้มีการหารือระหว่างการออกแบบก่อสร้าง เก่ียวกับรัศมีความโค้งของอุโมงค์ซ่ึงจะทาให้รถบรรทุกขนาดใหญ่ (รถเทเลอร์) จะไม่สามารถผ่านอุโมงค์ได้ และความสูงของทางลอดที่ไม่เพียงพอให้รถภาคการเกษตร (รถเกี่ยวข้าว) ผ่านได้ ซึ่งการรถไฟแห่งประเทศไทย ก็ได้รับว่าจะไปปรึกษาการออกแบบอุโมงค์ให้กว้างและสูงข้ึนเพ่ือรองรับรถประเภทต่าง ๆ กับกรมทางหลวง แต่ตนเองและประชาชนได้สอบถามกรมทางหลวง ทราบว่าการรถไฟแห่งประเทศไทยไม่ได้มีการหารือ สอบถามกรมทางหลวงแต่ประการใด จึงเป็นข้อกังวลว่าหากการก่อสร้างแล้วเสรจ็ ประชาชนจะไม่สามารถใช้ อุโมงคไ์ ดอ้ ย่างเหมาะสมสอดคล้องกับวถิ ีการดารงชีพปกติ ๒) กรณีน้าท่วมจากการดาเนินโครงการ ผลกระทบการดาเนินโครงการก่อสร้าง รถไฟทางคู่กรณีการก่อสร้างอุโมงค์ทางลอดทาใหป้ ระชาชนภายในอาเภอปากช่อง ได้รับความเสียหายจากน้า ท่วม เพราะวิศวกรของการรถไฟแห่งประเทศไทยไม่รบั ฟังความเห็นของประชาชนในพนื้ ทเ่ี ก่ียวกับเสน้ ทางน้า และขณะนี้การชดเชยค่าเสียหายแกป่ ระชาชนยังได้รบั ไมค่ รบถ้วน ๓) กรณีอุโมงค์ทางลอดถล่มระหว่างการก่อสร้างบรเิ วณสถานีรถไฟบันไดมา้ เหตุการณ์เกิดขึ้นเม่ือวันที่ ๔ กันยายน ๒๕๖๓ การพังทลาย เกิดจากการประกอบติดตั้งและตรวจสอบ โครงสร้างช่ัวคราวไม่สมบูรณ์ถูกต้อง เพราะอาจไม่ได้ติดต้ังชน้ิ ส่วนครบถ้วน หรือยึดรอยต่อไม่ดีทาให้มีการคลายตัว ของสลักยึด ส่งผลถงึ โครงสร้างขาดความมน่ั คงแข็งแรง ไม่สามารถรองรับนา้ หนกั ได้ จึงเกดิ การพังทลาย ๒.๒.๒.๒ ขอ้ เรยี กรอ้ งของประชาชน ๑) กรณีการก่อสร้างอุโมงค์ทางลอด (Underpass) บริเวณอาเภอเมืองปาก ช่อง ขอให้การรถไฟแห่งประเทศไทยแก้ไขด้วยการขยายอุโมงค์ทางลอดให้มีความกว้าง ๔ ช่องทางจราจร และเพ่ิมความสูงของอุโมงค์ เพื่อรองรับปริมาณจราจรคับค่ังและยานพาหนะที่มีความสูงสามารถใช้ทางลอด อโุ มงค์ได้ ๒) กรณีอุโมงค์ทางลอดถลม่ ระหว่างการก่อสร้างบริเวณสถานีรถไฟบันไดม้า ขอให้มีการตรวจสอบความม่ันคงแข็งแรงของอุโมงค์ทางลอดที่ถล่มระหว่างการก่อสร้างให้ได้มาตรฐานทาง วศิ วกรรม ๓) กรณีน้าท่วมจากการดาเนินโครงการ ขอให้ชดเชยความเสียหาย แก่ประชาชนทีไ่ ดร้ ับผลกระทบจากน้าท่วมท่ีเกดิ ขึน้ จากการกอ่ สร้างโครงการรถไฟความเร็วสูง