tcu_website

136 บทท่ี 4 การพฒั นาเวบ็ ไซต์ทางการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏบิ ตั ิ 4. เลือกตาแหน่งที่ต้องการตดิ ตงั้ โปรแกรม (คา่ มาตรฐานกาหนดที่ C:\\Appserv) จากนนั้ คลิกป่ มุ Next แผนภาพที่ 4.35 ขนั้ ตอนการตดิ ตงั้ AppServ เพ่ือทดสอบ Joomla! ในเคร่ือง 5. เลือก Components ท่ตี ้องการตดิ ตงั้ จากนนั้ กดป่ มุ Next แผนภาพท่ี 4.36 ขนั้ ตอนการตดิ ตงั้ AppServ เพื่อทดสอบ Joomla! ในเคร่ือง

บทที่ 4 การพฒั นาเวบ็ ไซต์ทางการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏบิ ตั ิ 137 6. ระบุช่ือ Server ในช่อง “Server name” (ปกตจิ ะตงั้ ว่า localhost (สาหรับระบบ ปฏิบตั ิการ WindowsXP) แต่สาหรับระบบปฏิบตั ิการ Windows7/ Vista ให้ใส่ 127.0.0.1) แผนภาพที่ 4.37 ขนั้ ตอนการตดิ ตงั้ AppServ เพ่ือทดสอบ Joomla! ในเคร่ือง 7. ระบอุ ีเมลของผ้ดู แู ลระบบ ที่ “Administrator’s E-mail address” ซง่ึ สามารถใส่ อะไรกไ็ ด้ จากนนั้ กดป่ มุ Next แผนภาพที่ 4.38 ขนั้ ตอนการตดิ ตงั้ AppServ เพื่อทดสอบ Joomla! ในเครื่อง www.ThaiCyberU.go.th

138 บทที่ 4 การพฒั นาเวบ็ ไซตท์ างการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏบิ ตั ิ 8. ระบรุ หสั ผ่านของฐานข้อมลู ลงในช่อง “Enter root password” แผนภาพที่ 4.39 ขนั้ ตอนการตดิ ตงั้ AppServ เพื่อทดสอบ Joomla! ในเคร่ือง 9. ระบรุ หสั ผา่ นของฐานข้อมลู ซา้ อีกครัง้ ในช่อง “Re-enter root password” จากนนั้ คลกิ ป่ มุ install แผนภาพที่ 4.40 ขนั้ ตอนการตดิ ตงั้ AppServ เพื่อทดสอบ Joomla! ในเคร่ือง

บทท่ี 4 การพฒั นาเวบ็ ไซต์ทางการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏิบตั ิ 139 10. รอโปรแกรมตดิ ตงั้ จนสาเร็จ จากนนั้ คลิกป่ มุ Next แผนภาพที่ 4.41 ขนั้ ตอนการตดิ ตงั้ AppServ เพื่อทดสอบ Joomla! ในเคร่ือง 11. เมื่อตดิ ตงั้ โปรแกรมเสร็จแล้วให้คลกิ ป่ มุ Finish แผนภาพท่ี 4.42 ขนั้ ตอนการตดิ ตงั้ AppServ เพ่ือทดสอบ Joomla! ในเคร่ือง www.ThaiCyberU.go.th

140 บทที่ 4 การพฒั นาเวบ็ ไซตท์ างการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏบิ ตั ิ 12. ไปยงั โฟลเดอร์ Joomla ทไ่ี ด้เตรียมไว้ ดบั เบลิ ้ คลิกเข้าไป แผนภาพท่ี 4.43 ขนั้ ตอนการตดิ ตงั้ AppServ เพื่อทดสอบ Joomla! ในเครื่อง 13. คลกิ ขวาที่โฟลเดอร์ Joomla เพื่อคดั ลอกโฟลเดอร์ Joomla แผนภาพท่ี 4.44 ขนั้ ตอนการตดิ ตงั้ AppServ เพื่อทดสอบ Joomla! ในเคร่ือง

บทท่ี 4 การพฒั นาเวบ็ ไซตท์ างการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏิบตั ิ 141 14. จากนนั้ ไปยงั ตาแหน่งที่เราตดิ ตงั้ AppServe เอาไว้ แผนภาพที่ 4.45 ขนั้ ตอนการตดิ ตงั้ AppServ เพื่อทดสอบ Joomla! ในเคร่ือง 15. ในโฟลเดอร์ AppServe ให้ไปยงั โฟลเดอร์ www แล้วทาการวางโฟลเดอร์ Joomla ทไี่ ด้คดั ลอกไว้ แผนภาพที่ 4.46 ขนั้ ตอนการตดิ ตงั้ AppServ เพื่อทดสอบ Joomla! ในเคร่ือง เป็นอนั เสร็จขนั้ ตอนการตดิ ตงั้ AppServe เพ่ือทดสอบ Joomla! ในเครื่อง www.ThaiCyberU.go.th

142 บทที่ 4 การพฒั นาเวบ็ ไซต์ทางการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏิบตั ิ (2) ขัน้ ตอนการตดิ ตงั้ Joomla! เนื่องจากโปแกรม Joomla! เป็น โอเพนซอร์ซ ทา่ นจงึ สามารถดาวน์โหลดโปรแกรม ได้ท่ี http://www.joomla.org โดยบนั ทกึ โปรแกรมไว้ที่ C:\\AppServ\\www จากนนั้ เมื่อดาวน์ โหลดไฟล์เสร็จเรียบร้อยแล้ว ขอให้ดาเนินการตามขนั้ ตอนตา่ ง ๆ ตอ่ ไปนี ้  พิมพ์ท่อี ยขู่ องเวบ็ ทเ่ี ราได้ตดิ ตงั้ Joomla เอาไว้ กรณีทดสอบระบบในเคร่ืองให้ใช้ http://localhost/ (สาหรับระบบปฏิบตั กิ าร WindowsXP) หรือ http://127.0.0.1/ (สาหรับระบบปฏบิ ตั กิ าร Windows7/ Vista) ตามด้วยชื่อโฟลเดอร์ท่ีตงั้ ไว้ (ในท่ีนี ้ คือ Joomla) แผนภาพท่ี 4.47 ขนั้ ตอนการตดิ ตงั้ Joomla!  จากนนั้ ขอให้เลือกภาษาท่ตี ้องการ ในที่นีจ้ ะเลือก Th หรือภาษาไทย แล้วคลิกป่ มุ “ถดั ไป” แผนภาพท่ี 4.48 ขนั้ ตอนการตดิ ตงั้ Joomla!

บทที่ 4 การพฒั นาเวบ็ ไซตท์ างการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏิบตั ิ 143  จะเป็นหน้าตรวจสอบการตดิ ตงั้ ให้คลิกป่ มุ ถดั ไปอีกครัง้ หนงึ่ แผนภาพท่ี 4.49 ขนั้ ตอนการตดิ ตงั้ Joomla!  อา่ นข้อตกลงเก่ียวกบั ลิขสทิ ธ์ิ แล้วคลกิ ป่ มุ “ถดั ไป” แผนภาพที่ 4.50 ขนั้ ตอนการตดิ ตงั้ Joomla! www.ThaiCyberU.go.th

144 บทที่ 4 การพฒั นาเวบ็ ไซต์ทางการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏบิ ตั ิ  ในหน้านีใ้ ห้ระบขุ ้อมลู ตา่ ง ๆ ดงั นี ้ 1. ระบชุ ่ือโฮสต์ คา่ ทว่ั ไปคอื “localhost” แผนภาพท่ี 4.51 ขนั้ ตอนการตดิ ตงั้ Joomla! 2. ระบชุ ื่อผ้ใู ช้ฐานข้อมลู คา่ ทวั่ ไปคือ “root” แผนภาพท่ี 4.52 ขนั้ ตอนการตดิ ตงั้ Joomla!

บทท่ี 4 การพฒั นาเวบ็ ไซตท์ างการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏบิ ตั ิ 145 3. ระบรุ หสั ผ่าน แผนภาพท่ี 4.53 ขนั้ ตอนการตดิ ตงั้ Joomla! 4. ระบชุ ื่อฐานข้อมลู แผนภาพท่ี 4.54 ขนั้ ตอนการตดิ ตงั้ Joomla! เม่ือระบขุ ้อมลู ครบแล้วให้คลิกป่ มุ “ถดั ไป” www.ThaiCyberU.go.th

146 บทที่ 4 การพฒั นาเวบ็ ไซต์ทางการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏบิ ตั ิ  คลกิ ป่ มุ “ถดั ไป” อีกครัง้ หนงึ่ แผนภาพที่ 4.55 ขนั้ ตอนการตดิ ตงั้ Joomla!  ในหน้านีม้ ีข้อมลู ทต่ี ้องระบเุ ช่นกนั ดงั นี ้ 1. ระบชุ ื่อเวบ็ ไซต์ แผนภาพท่ี 4.56 ขนั้ ตอนการตดิ ตงั้ Joomla! 2. ระบอุ ีเมลของผ้ดู แู ลระบบ แผนภาพที่ 4.57 ขนั้ ตอนการตดิ ตงั้ Joomla!

บทท่ี 4 การพฒั นาเวบ็ ไซต์ทางการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏบิ ตั ิ 147 3. ระบรุ หสั ผา่ นของผ้ดู แู ลระบบ แผนภาพที่ 4.58 ขนั้ ตอนการตดิ ตงั้ Joomla! 4. ยืนยนั รหสั ผา่ นอีกครัง้ แผนภาพที่ 4.59 ขนั้ ตอนการตดิ ตงั้ Joomla! เม่ือระบขุ ้อมลู ครบแล้วให้คลกิ ป่ มุ “ถดั ไป” www.ThaiCyberU.go.th

148 บทท่ี 4 การพฒั นาเวบ็ ไซต์ทางการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏิบตั ิ  จะมีหน้าตา่ งปรากฏขนึ ้ มา ให้คลิกป่ มุ “ตกลง” แผนภาพที่ 4.60 ขนั้ ตอนการตดิ ตงั้ Joomla!  คลกิ ป่ มุ ดหู น้าเวบ็ ไซต์เพ่ือดตู วั อยา่ ง แผนภาพที่ 4.61 ขนั้ ตอนการตดิ ตงั้ Joomla!  แตเ่ นื่องจากต้องลบโฟลเดอร์ installation ในโฟลเดอร์ Joomla! เสียก่อน จงึ จะดู ตวั อยา่ งเวบ็ ไซต์ได้ให้ไปลบโฟลเดอร์ดงั กล่าวเสียกอ่ นแล้วจงึ กลบั มาคลิกเลือกดู ตวั อย่างเวบ็ ไซต์อีกครัง้

บทที่ 4 การพฒั นาเวบ็ ไซตท์ างการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏบิ ตั ิ 149 แผนภาพที่ 4.62 ขนั้ ตอนการตดิ ตงั้ Joomla!  จะปรากฏหน้าเวบ็ ไซต์เปล่า ๆ ของ Joomla ทส่ี ร้างไว้ แผนภาพท่ี 4.63 ขนั้ ตอนการตดิ ตงั้ Joomla! เป็นอนั เสร็จขนั้ ตอนการตดิ ตงั้ Joomla! ในเครื่องคอมพิวเตอร์ www.ThaiCyberU.go.th

150 บทท่ี 4 การพฒั นาเวบ็ ไซตท์ างการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏบิ ตั ิ (3) การจดั การส่วนของผู้ดแู ลระบบ เวบ็ ไซต์สร้ างโดย Joomla! นนั้ จะมีส่วนหลกั ของเว็บไซต์ด้วยกนั 2 ส่วน คือ ส่วน ของ Front-end ท่ีเป็ นหน้าเว็บไซต์สาหรับผู้เข้าชม และส่วน Back-end คือส่วนของผู้ดแู ล ระบบสาหรับจัดการระบบต่าง ๆ ของเว็บไซต์ โดยมีรายละเอียดขององค์ประกอบ และ ขนั้ ตอนการใช้งานตา่ ง ๆ ดงั นี ้ Front-end 1. ระบทุ อ่ี ยขู่ องเวบ็ เวบ็ คอื http://localhost/ชื่อโฟลเดอร์ทีต่ งั้ ไว้ ในที่นีค้ ือ joomla แผนภาพที่ 4.64 การจดั การส่วนของผ้ดู แู ลระบบ (Front-end) 2. ในส่วนของ Front-end ในหน้าเว็บไซต์จะประกอบด้วยส่วนประกอบต่าง ๆ ที่ เรียกว่า “โมดลู ” การแสดงผลต่าง ๆ บนหน้าเว็บของ Joomla! จะถูกควบคมุ ด้วย โมดลู ตา่ ง ๆ แผนภาพที่ 4.65 การจดั การสว่ นของผ้ดู แู ลระบบ (Front-end)

บทท่ี 4 การพฒั นาเวบ็ ไซตท์ างการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏบิ ตั ิ 151 ตวั อย่างเชน่ 1) โมดลู Latest News สาหรับแสดงบทความล่าสดุ แผนภาพที่ 4.66 การจดั การส่วนของผ้ดู แู ลระบบ (Front-end) 2) โมดลู Popular สาหรับแสดงบทความทมี่ ีผ้เู ข้าชมมากที่สดุ แผนภาพท่ี 4.67 การจดั การส่วนของผ้ดู แู ลระบบ (Front-end) 3) โมดลู Polls สาหรับเก็บรวบรวมข้อมลู และแสดงผลทางสถติ ิ แผนภาพที่ 4.68 การจดั การส่วนของผ้ดู แู ลระบบ (Front-end) www.ThaiCyberU.go.th

152 บทท่ี 4 การพฒั นาเวบ็ ไซตท์ างการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏิบตั ิ 4) โมดลู Search สาหรับค้นหาในเวบ็ ไซต์ แผนภาพที่ 4.69 การจดั การส่วนของผ้ดู แู ลระบบ (Front-end) 5) โมดลู Main Menu สาหรับแสดงเมนหู ลกั แผนภาพที่ 4.70 การจดั การส่วนของผ้ดู แู ลระบบ (Front-end) 6) โมดลู Resources สาหรับเมนไู ปยงั แหล่งข้อมลู ตา่ ง ๆ แผนภาพที่ 4.71 การจดั การส่วนของผ้ดู แู ลระบบ (Front-end) รายละเอียดเพมิ่ เตมิ เก่ียวกบั โมดลู ตา่ ง ๆ ขอให้ดใู นเรื่อง Extension

บทที่ 4 การพฒั นาเวบ็ ไซต์ทางการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏบิ ตั ิ 153 Back-end 1. ระบทุ ีอ่ ยขู่ องเวบ็ เวบ็ คอื http://localhost/ชื่อโฟลเดอร์ที่ตงั้ ไว้/administrator ในทนี่ ี ้ คอื http://localhost/joomla/administrator แผนภาพที่ 4.72 การจดั การส่วนของผ้ดู แู ลระบบ (Back-end) 2. จะเข้ามาในหน้าของผ้ดู แู ลระบบ ซงึ่ จะประกอบด้วยคาสง่ั ตา่ ง ๆ ดงั นี ้ แผนภาพท่ี 4.73 การจดั การสว่ นของผ้ดู แู ลระบบ (Back-end) www.ThaiCyberU.go.th

154 บทท่ี 4 การพฒั นาเวบ็ ไซตท์ างการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏิบตั ิ 1) เมนู Site ทาหน้าทีเ่ กี่ยวกบั ฐานข้อมลู หลกั ๆ ของเวบ็ ไซต์ เช่น การจดั การผ้ใู ช้ การจดั การไฟล์ หรือการตงั้ คา่ เบอื ้ งต้นของเวบ็ ไซต์ แผนภาพท่ี 4.74 การจดั การส่วนของผ้ดู แู ลระบบ (Back-end) 2) เมนู Menus ทาหน้าที่จดั การเก่ียวกบั เมนแู ละลิงคเ์ ชื่อมโยงตา่ ง ๆ ภายในเมนขู องเวบ็ ไซต์ แผนภาพที่ 4.75 การจดั การสว่ นของผ้ดู แู ลระบบ (Back-end)

บทที่ 4 การพฒั นาเวบ็ ไซต์ทางการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏิบตั ิ 155 3) เมนู Content ทาหน้าทจ่ี ดั การกลมุ่ ของบทความและบทความตา่ ง ๆ ใน เวบ็ ไซต์ แผนภาพที่ 4.76 การจดั การส่วนของผ้ดู แู ลระบบ (Back-end) 4) เมนู Componentsทาหน้าทปี่ รับ/ตงั้ คา่ การทางานของ Components ตา่ ง ๆ ของเวบ็ ไซต์ แผนภาพท่ี 4.77 การจดั การสว่ นของผ้ดู แู ลระบบ (Back-end) www.ThaiCyberU.go.th

156 บทท่ี 4 การพฒั นาเวบ็ ไซต์ทางการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏบิ ตั ิ 5) เมนู Extension ใช้ install และลบ Extension ตา่ ง ๆ รวมถงึ การตงั้ คา่ และจดั การ Extension อื่น ๆ ที่นอกเหนือจาก Component นนั้ แผนภาพที่ 4.78 การจดั การส่วนของผ้ดู แู ลระบบ (Back-end) 6) เมนู Tools เป็นที่รวบรวมเคร่ืองมือสนบั สนนุ การทางานในระบบตา่ ง ๆ ไมว่ า่ จะเป็นสง่ ข้อความไปยงั สมาชิก การอ่าน-เขียนข้อความส่วนตวั แผนภาพที่ 4.79 การจดั การสว่ นของผ้ดู แู ลระบบ (Back-end)

บทท่ี 4 การพฒั นาเวบ็ ไซตท์ างการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏบิ ตั ิ 157 7) เมนู Help รวบรวมข้อความให้ความช่วยเหลือตา่ ง ๆ แผนภาพที่ 4.80 การจดั การสว่ นของผ้ดู แู ลระบบ (Back-end) (4) การจัดการกับเนือ้ หาใน Joomla! ส่วนของเนือ้ หาใน Joomla! ประกอบด้วยโครงสร้าง 3 สว่ น คอื 1. Article คือ ข้อมลู หรือเนือ้ หาในแต่ละหน้าของเวบ็ ไซต์ ไม่ว่าจะเป็ นข่าวแต่ละ ข่าว บทความแตล่ ะบทความ หรือรายละเอียดสินค้าแต่ละรายการ ถือวา่ เป็ น Article ทงั้ สนิ ้ 2. Category คือ หมวดหม่ยู ่อยของ Article ซึ่งเก็บรวบรวม Article ท่ีอยู่ใน หมวดเดียวกนั ไว้ด้วยกนั 3. Section คือ หมวดหม่หู ลกั ของ Article ซง่ึ เก็บรวบรวม Category ท่ีอยู่ใน หมวดเดียวกนั ไว้ด้วยกนั โดย Section จะเป็ นส่วนที่ใหญ่สดุ ที่เก็บรวมรวม Category ตา่ ง ๆ ท่ีเกี่ยวข้องกบั Section เอาไว้ และในแต่ละ Category ก็จะมีการเก็บรวบรวมบทความประเภทเดียวกนั ไว้ อีกทีหนึ่ง ความสัมพนั ธ์ระหว่าง Article, Category และ Section เป็ นไปตามแผนภาพ ดงั ตอ่ ไปนี ้ www.ThaiCyberU.go.th

158 บทที่ 4 การพฒั นาเวบ็ ไซต์ทางการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏบิ ตั ิ แผนภาพท่ี 4.81 ความสมั พนั ธ์ระหวา่ ง Article, Category และ Section ถ้าลองเปรียบเทยี บกบั Directory ของคอมพิวเตอร์ ก็จะมีการสร้ างไดเรคทอรีหลกั (Section) สาหรับการเก็บข้อมูล และภายในไดเรคทอรีหลกั ก็อาจจะมีการสร้ างไดเรคทอรี ยอ่ ย (Category) แล้วจงึ จดั เก็บไฟล์ (Article) ไว้ในไดเรคทอรีย่อยเหล่านนั้ อีกทีหน่ึง เพียงแต่ โครงสร้างของ Joomla! มีเพียง 2 ระดบั เท่านนั้ คือ Section และ Category ไม่สามารถสร้ าง กล่มุ ย่อยลงไปอีกได้เรื่อย ๆ เหมือนไดเรคทอรีในเคร่ืองคอมพิวเตอร์ แผนภาพท่ี 4.82 Directory ของคอมพิวเตอร์

บทที่ 4 การพฒั นาเวบ็ ไซต์ทางการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏบิ ตั ิ 159 ยกตัวอย่างเช่นเรามี บทความเก่ี ยวกับด้ านเทคโนโลยีจานวนหน่ึงก็ย่อมต้ องมี การจดั หมวดหม่หู ลกั หรือ Section ของบทความเพ่ือให้ง่ายตอ่ การค้นหา เช่น แบ่งออกเป็ น ด้านเทคโนโลยี ด้านคอมพิวเตอร์ เป็นต้น จากนนั้ ในแต่ละหมวดหม่กู ็ยงั มีกล่มุ ของบทความที่ คล้ายกนั อีก จงึ จดั เป็นหมวดหม่ยู ่อย หรือ Category ขนึ ้ มา เช่น ในหมวดเทคโนโลยีก็อาจจะ แบ่งเป็ นกล่มุ บทความด้านเทคโนโลยีสารสนเทศกบั กล่มุ บทความด้านเทคโนโลยีการส่ือสาร หรือในหมวดคอมพิวเตอร์ก็สามารถแบ่งเป็ นกลุ่มบทความด้านฮาร์ดแวร์กับกลุ่มบทความ ด้านซอฟตแ์ วร์ เป็นต้น แผนภาพที่ 4.83 ตวั อยา่ งความสมั พนั ธ์ของหมวดหมหู่ ลกั และหมวดหมยู่ อ่ ยในบทความ ในกรณีท่ีเว็บไซต์มีขนาดใหญ่ไม่มากและต้องการความรวดเร็วผ้ใู ช้สามารถสร้ าง Article ไม่ให้ จัดอยู่ในหมวดหมู่ใดก็ได้ ถือว่าเป็ น Article แบบโดด ๆ ที่เรียกว่า Uncategorized มกั ใช้กบั ข้อมูลเฉพาะที่ไม่มีการแก้ไขหรือไม่เกี่ยวข้องกับเนือ้ หาหลัก เช่น เงื่อนไขลิขสิทธิ์ กฎระเบียบข้อตกลง เป็นต้น www.ThaiCyberU.go.th

160 บทที่ 4 การพฒั นาเวบ็ ไซต์ทางการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏิบตั ิ (5) การสร้าง Section และ Category เพ่ือจัดหมวดหมู่บทความ ก่อนที่เราจะสร้ าง Article ใด ๆ เราควรมีการสร้ าง Section และ Category ขนึ ้ มา กอ่ นเพื่อช่วยในการจดั เก็บ Article ให้เป็นหมวดหมู่ เพื่อช่วยให้เกิดความสะดวกในการค้นหา และมองเห็นความสัมพันธ์ของ Article ต่าง ๆ ซึง่ สามารถสร้ างหรือแก้ไข Section และ Category ได้ง่าย ๆ โดยคลิกท่ีเมนู Content แล้วคลิกที่ Section Manager หรือ Category Manager จากนนั้ จงึ คลกิ ทป่ี ่ มุ New ทางขวามือ เพ่ือสร้ าง Section หรือ Category ใหม่ หรือ คลิกที่ Section หรือ Category ท่ีมีอยู่แล้วเพื่อทาการแก้ไข ซึง่ ในการสร้ าง Section และ Category นนั้ ต้องมีการกาหนดพารามเิ ตอร์ทสี่ าคญั หลายตวั ซง่ึ จะมีความคล้ายคลงึ กนั ดงั นี ้ ตารางที่ 4.1 รายละเอียดพารามเิ ตอร์ในการสร้าง Section และ Category พารามิเตอร์ รายละเอียด Title ชื่อของ Section หรือ Category (บงั คบั ใส่เพียงอนั เดียว นอกนนั้ ละไว้ ได้ทงั้ หมด) Alias กาหนดชื่อ Alias สาหรับทา SEF (Search Engine Friendly) Published ต. วั เลือกทีก่ าหนดวา่ ต้องการใช้งาน Section นีห้ รือไม่ คา่ ปกตคิ ือ Yes Order กาหนดลาดบั การจดั เรียง (ครัง้ แรกท่ีสร้างจะยงั กาหนดไม่ได้ Section ท่ี Access สร้ างใหม่จะไปอยู่ท้ายสุด ต้องเข้ามาแก้ไขอีกครัง้ ก่อนจึงจะกาหนด Level ลาดบั ได้) Image กาหนดขอบเขตการใช้งานว่าเป็ น Public, Registered หรือ Special คา่ ปกตคิ อื Public (เปิดเผยสาธารณะ ใครกส็ ามารถเข้ามาดไู ด้) Image กาหนดภาพ Icon สาหรับ Section (ไฟล์ภาพในไดเรคทอรี Position images\\stories) Description กาหนดตาแหน่งการวางภาพ รายละเอียดและข้อมลู เพม่ิ เตมิ เก่ียวกบั Section และ Category

บทที่ 4 การพฒั นาเวบ็ ไซตท์ างการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏบิ ตั ิ 161 แผนภาพท่ี 4.84 พารามเิ ตอร์ตา่ งในการสร้าง Section และ Category (6) การสร้างหรือแก้ไข Article เพ่อื เพ่มิ เนือ้ หาให้กับเวบ็ ไซต์ เมื่อผ้ใู ช้สร้ าง Section และ Category พร้ อมแล้วถดั มาคือการเพ่ิมเนือ้ หาให้กับ เว็บไซต์ด้วยการเขียนบทความเพื่อนาไปแสดงยังหน้าเว็บ การเพิ่มบทความก็ทาเช่นกับ การสร้ าง Section และ Category โดยคลิกท่ีเมนู Content แล้วคลิกท่ี Article Manager จากนนั้ จงึ คลิกท่ีป่ มุ New ทางขวามือ เพ่ือสร้ างบทความใหม่ หรือคลิกท่ีบทความท่ีมีอย่แู ล้ว เพ่ือทาการแก้ไข บทความที่สร้ างขึน้ ใหม่จะเป็ นลาดบั แรกของการนาเสนอเสมอ ซึ่งผู้ใช้ สามารถปรับเปล่ียนลาดบั ของบทความได้โดยคลิกที่ลูกศรในคอลมั น์ Order หรือระบลุ าดบั เลขทตี่ ้องการลงไปก็ได้เช่นเดยี วกนั www.ThaiCyberU.go.th

162 บทที่ 4 การพฒั นาเวบ็ ไซตท์ างการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏิบตั ิ แผนภาพที่ 4.85 การเปล่ียนลาดบั ของบทความ ในส่วนของการสร้าง Article แตล่ ะรายการนนั้ จะมีพารามิเตอร์สาคญั ท่ตี ้องระบซุ ง่ึ ในทนี่ ีไ้ ด้แบง่ ออกเป็น 2 กลมุ่ ดงั ท่ีเหน็ ในวงกลมในแผนภาพท่ี 4.86 แผนภาพท่ี 4.86 กล่มุ ของพารามเิ ตอร์สาคญั ในการสร้าง Article

บทท่ี 4 การพฒั นาเวบ็ ไซตท์ างการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏบิ ตั ิ 163 พารามิเตอร์ในกลุ่ม A นนั้ เป็ นพารามิเตอร์ส่วนสาคญั ของ Article ที่ผู้ใช้ควร ตรวจสอบให้แนช่ ดั ถกู ต้องกอ่ นบนั ทกึ ข้อมลู ดงั แสดงในตารางที่ 4.2 ตารางที่ 4.2 รายละเอียดของพารามิเตอร์ในกล่มุ A พารามเิ ตอร์ รายละเอียด Title ช่ือของ Article Alias ชื่อของ Alias ของ Article สาหรับทา SEF (Search Engine Friendly) สามารถละไว้ได้ Published ต้องการแสดง Article นีใ้ นห้าเวบ็ ไซต์หรือไม่ คา่ ปกตคิ ือ Yes Front Page ต้องการแสดง Article นีใ้ นหน้าแรกของเวบ็ ไซตห์ รือไม่ คา่ ปกตคิ อื No Section เลือก Section ของ Article Category เลือก Category ของ Article รายละเอียดของ เนือ้ หาของ Article ซง่ึ เป็น Textbox ให้ผ้ใู ช้สามารถกรอกข้อมลู Article เหมือนการใช้งาน Editor พารามเิ ตอร์ในกล่มุ B นนั้ เป็นตวั เลือกที่ผ้ใู ช้สามารถกาหนดเพ่ิมเตมิ หรือใช้ค่าปกติ ท่ีตงั้ ไว้อยู่แล้วก็ได้ พารามิเตอร์กลุ่มนีป้ ระกอบด้วยกันด้วยกัน 3 แท็บ คือ Parameters – Article, Parameters – Advanced และ Metadata – Information www.ThaiCyberU.go.th

164 บทที่ 4 การพฒั นาเวบ็ ไซต์ทางการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏิบตั ิ โดยในแทบ็ Parameters – Article นนั้ เป็ นพารามิเตอร์ที่กาหนดข้อมลู และสร้ าง รายละเอียดเพ่มิ เตมิ เก่ียวกบั Article ที่สร้าง ดงั แสดงในตารางท่ี 4.3 ตารางที่ 4.3 รายละเอียดของพารามิเตอร์ในกลมุ่ B แทบ็ Parameters – Article พารามเิ ตอร์ รายละเอียด Author กาหนดชื่อผ้สู ร้าง Article เพ่ือแสดงวา่ ใครเป็ นคนสร้าง Article ชดุ นีโ้ ดย ปกติ คอื ผ้ลู ็อกอนิ ปัจจุบนั Author Alias Access Level กาหนดนามแฝงกรณีที่ไมต่ ้องการแสดงช่ือผ้สู ร้าง สทิ ธ์ิในการเปิดอา่ น Article ซง่ึ แบง่ เป็น 3 ระดบั คือ Public, Created Date Registered หรือ Special คา่ ปกตคิ อื Public ซงึ่ อนญุ าตให้ทกุ คน สามารถอา่ นข้อมลู ใน Article นีไ้ ด้ ระบวุ นั ทแ่ี ละเวลาทีส่ ร้าง Article โดยคา่ ปกตคิ อื วนั ทแ่ี ละเวลาปัจจบุ นั Start กาหนดวนั ท่ีและเวลาท่ีต้องการให้ Article ท่ีสร้างขนึ ้ แสดงบนเว็บไซต์ Publishing โดยคา่ ปกติคือวนั และเวลาปัจจบุ นั เพื่อให้แสดงผลได้ทนั ที Finish กาหนดวนั ทแี่ ละเวลาทสี่ ิน้ สดุ การแสดง Article ในเวบ็ ไซต์ คา่ ปกตคิ ือ Publishing Never ทจี่ ะแสดงจนกว่าจะถกู สง่ั ให้ Unpublished หรือลบ Article ทงิ ้ พารามิเตอร์ในแท็บ Parameters – Advanced เป็ นพารามิเตอร์ที่กาหนดข้อมูล การแสดงผลของ Article พารามิเตอร์ในกล่มุ นีจ้ ะถูกกาหนดเป็ น Use Global ทงั้ หมดตามที่ กาหนดไว้ในหน้า Article Manager ซงึ่ จะส่งผลทงั้ เวบ็ ไซต์ ทาให้เราไม่ต้องมาปรับแก้ไขในแต่ ละ Article ดงั นนั้ เราจึงไม่นิยมแก้ไขค่าเหล่านี ้ ยกเว้นหากต้องการกาหนดค่าเพื่อให้มีผล เฉพาะ Article ชดุ นีช้ ดุ เดยี ว ถ้าหากต้องการปรับแต่งค่าปกตใิ ห้มีผลกบั Article ทงั้ หมดก็สามารถแก้ไขในหน้า Article Manager ได้โดยคลิกท่ีป่ มุ Parameterในหน้า Article Manager จะพบหน้ากาหนด คา่ พารามเิ ตอร์ Global ของ Article ทงั้ หมด แผนภาพที่ 4.87 ไอคอนตงั้ คา่ Parameter Global

บทที่ 4 การพฒั นาเวบ็ ไซตท์ างการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏบิ ตั ิ 165 ตารางท่ี 4.4 รายละเอียดของพารามิเตอร์ในกลมุ่ B แทบ็ Parameters – Advanced พารามิเตอร์ รายละเอียด Show Title ต้องการแสดงชื่อ Title ของ Article หรือไม่ Title Linkable ต้องการสร้างลงิ ก์จากหวั ข้อเพ่ือคลิกเข้าไปอ่านรายละเอียด ของ Article ได้หรือไม่ Intro Text ต้องการแสดงข้อความเกร่ินนาของ Article หรือไม่ Section Name ต้องการแสดงชื่อ Section ของ Article นีห้ รือไม่ Section Title Linkable ต้องการสร้างลงิ ก์บนชื่อ Section เพ่ือคลกิ เข้าไปดใู น Article อื่น ๆ ท่อี ยใู่ น Section เดียวกนั หรือไม่ Category Name ต้องการแสดงช่ือ Category ของ Article นีห้ รือไม่ Category Title Linkable ต้องการสร้างลงิ ก์บนช่ือ Category เพื่อคลิกเข้าไปดใู น Article อื่น ๆ ทีอ่ ยใู่ น Category เดียวกนั หรือไม่ Article Rating ต้องการให้มีการแสดง Article Rating หรือไม่ Author Name ต้องการแสดงช่ือผ้สู ร้าง Article หรือไม่ Created Date and Time ต้องการแสดงวนั ทีส่ ร้าง Article หรือไม่ Modified Date and Time ต้องการแสดงวนั ทแ่ี ก้ไข Article ครัง้ ลา่ สดุ หรือไม่ PDF Icon ต้องการแสดงไอคอน PDF สาหรับสร้างไฟล์ PDF จาก Article หรือไม่ Print Icon ต้องการแสดงไอคอน Print สาหรับพิมพ์ข้อมูลออกทาง เคร่ืองพมิ พ์หรือไม่ E-mail Icon ต้องการแสดงไอคอน E-mail สาหรับส่งเมลเพื่อส่งลิงก์ของ Article นีไ้ ปให้คนอื่นหรือไม่ Content Language เลือกภาษาทใี่ ช้เขียน Article ชดุ นี ้ Key Reference กาหนด Keyword สาหรับเช่ือมโยงมายงั Article ชดุ นี ้ Alternative Read more: กาหนดประโยคท่ีจะแสดงเพื่อสร้ างลิงก์ให้คลิกเข้าไปอ่าน text รายละเอียดทงั้ หมดของ Article ในกรณีท่ีกาหนดให้แสดง ข้อมลู เพียงบางส่วนและต้องการให้ผู้ชมคลิกลิงก์เข้าไปอ่าน รายละเอียดเพิม่ เตมิ www.ThaiCyberU.go.th

166 บทท่ี 4 การพฒั นาเวบ็ ไซต์ทางการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏิบตั ิ พารามิเตอร์ในแทบ็ Metadata – Information เป็ นส่วนของข้อมลู เกี่ยวกบั Article ทเี่ ราสร้างขนึ ้ มาซง่ึ จะไม่แสดงให้ผ้ชู มทวั่ ไปเห็น แตจ่ ะเป็ นข้อมลู ให้ Search Engine สามารถ ค้นหาข้อมลู จาก Article ทีเ่ ราสร้างขนึ ้ มาได้ ดงั รายละเอียดในตารางท่ี 4.5 ตารางท่ี 4.5 รายละเอียดของพารามเิ ตอร์ในกล่มุ B แทบ็ Metadata - Information พารามเิ ตอร์ รายละเอียด Description เป็นการกาหนดรายละเอียดโดยสรุปของเนือ้ หาใน Article ซง่ึ Search Engine จะนารายละเอียดนีไ้ ปแสดงภายใต้หวั ข้อของผลลพั ธ์ทีไ่ ด้จาก การค้นหาข้อมลู Keywords ระบุ Keywords ทเ่ี ก่ียวข้องกบั Article Robots ระบุ Keywords สาหรับโปรแกรม Robot ทเี่ ข้ามาค้นหาข้อมลู Author กาหนดชื่อผ้สู ร้าง Article (7) การจัดการเมนูใน Joomla! Article ท่ีสร้ างขนึ ้ จะยงั ไม่นาเสนอเนือ้ หาในทันทีท่ีแสดง ผ้ใู ช้จาเป็ นต้องสร้ างเมนู เพื่อเช่ือมโยงไปยงั Article ที่สร้ างขึน้ ในการสร้ างเมนูก็ทาเช่นเดียวกบั การสร้ าง Section, Category หรือ Article คอื คลิกท่ีเมนู Menus และเลือก Menu Manager จะปรากฏหน้าต่าง ให้ผ้ใู ช้กรอกรายละเอียด จากนนั้ จงึ คลิกที่ป่ มุ Save เพ่ือบนั ทกึ การตงั้ ค่า อย่างไรก็ตามเมนทู ่ี สร้ างขึน้ จะยังไม่มีรายการภายใน ผู้ใช้จาเป็ นต้องเพิ่มรายการภายในเมนูโดยคลิกที่ เมนูท่ีต้องการจากเมนู Menus หรือคลิกที่ไอคอน ในคอลมั น์ Menu Item(s) ใน Menu Manager และคลิกป่ มุ New เพ่ือสร้ างรายการใหม่หรือคลิกท่ีรายการเมนทู ี่มีอย่แู ล้ว เพื่อแก้ไข อย่างไรก็ตามในเว็บไซต์ได้สร้ างเมนู Main Menu (เมนหู ลกั ) ที่แสดงด้านบนของ เว็บไซต์ เมนู Class Menu (เมนหู ้องเรียนอีเลิร์นนิง) และเมนู External Link (เว็บไซต์ที่ เก่ียวข้อง) ท่ีแสดงทางขวามือของเว็บไซต์ไว้อยู่แล้ว ผู้ใช้เพียงแค่เพ่ิมรายการเมนูโดยไม่ จาเป็นต้องสร้างเมนใู หม่เพ่ิมขนึ ้ มาอีก

บทที่ 4 การพฒั นาเวบ็ ไซต์ทางการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏิบตั ิ 167 เมื่อคลิกที่ป่ มุ New จะปรากฏหน้าให้เลือกรูปแบบเมนทู ี่ต้องการหลายรูปแบบไม่ ว่าจะเป็ นการแสดง Article การเชื่อมโยงไปยังคอมโพเนนต์ต่าง หรือการเชื่อมโยงไปยัง เว็บไซต์ภายนอก เป็ นต้น สาหรับการแสดง Article ผ้ใู ช้สามารถเลือกแสดง Article ได้หลาย รูปแบบอีกเชน่ กนั เช่น แสดงเพียง Article เดียว ด้วยการคลิกที่ Article Layout หรือจะแสดง Article ทงั้ หมดใน Section หรือ Category ที่ต้องการก็ได้ เช่นเดียวกนั เม่ือเลือกรูปแบบเมนู ที่ต้องการแล้วผู้ใช้จาเป็ นต้องตงั้ ค่าพารามิเตอร์เลือก Article, Section หรือ Category ท่ี ต้องการเชื่อมโยงไปด้วย แผนภาพท่ี 4.88 หน้าเลือกรูปแบบเมนู อย่างไรกต็ ามเมนทู ส่ี ร้างขนึ ้ จะแสดงเฉพาะทางขวามือ การแสดงผลของเมนจู ะถูก ควบคมุ ด้วยโมดลู อีกทีหนึ่ง ดงั นนั้ ผ้ใู ช้จะต้องปรับตงั้ ค่าเมนใู น Module Manager ซงึ่ อย่ใู น Menu Extension ด้วย เมนตู ่าง ๆ จะถูกควบคมุ การแสดงผลด้วยโมดลู Main Menu ถ้า ต้องการให้มีเมนใู หม่นอกเหนือ Main Menu ต้องเพ่ิม Module Main Menu และตงั้ ชื่อใหม่ ตามเมนทู ่ีได้เพ่มิ ไป www.ThaiCyberU.go.th

168 บทท่ี 4 การพฒั นาเวบ็ ไซต์ทางการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏบิ ตั ิ แผนภาพที่ 4.89 หน้า Module Manager เม่ือคลิกท่ีโมดลู ที่คุมเมนูที่ต้องการแล้วจะพบพารามิเตอร์สาคญั ในการปรับแต่ง เมนใู ห้แสดงผลตามความต้องการ ผ้ใู ช้สามารถเลือกตาแหน่งการแสดงผลของเมนโู ดยคลิกที่ หวั ข้อ Position เพ่ือเลือกตาแหน่งท่ีต้องการ ในกรณีท่ีมีเมนูด้วยกนั หลายเมนูในตาแหน่ง เดยี วกนั ผ้ใู ช้สามารถเลือกจดั ลาดบั ของเมนไู ด้ทีค่ าสง่ั Order แผนภาพที่ 4.90 กลมุ่ พารามิเตอร์ Detail ภายใน Module Main Menu

บทท่ี 4 การพฒั นาเวบ็ ไซตท์ างการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏิบตั ิ 169 บางครัง้ สาเหตทุ ี่เมนไู มแ่ สดงในบางหน้าของเวบ็ ไซต์เนื่องมาจากการตงั้ คา่ โมดลู ใน กล่มุ พารามิเตอร์ Menu Assignment ซงึ่ เป็ นการกาหนดว่าต้องการให้เมนแู สดงในหน้าเวบ็ เพจใดบ้างในรายการเมนู ผ้ใู ช้สามารถเลือกป่ มุ All เพ่ือให้แสดงเมนใู นทกุ ๆ หน้า จากนนั้ เลือกเครื่องมือ Save เพื่อบนั ทกึ การตงั้ ค่า แต่ถ้าผ้ใู ช้ต้องการเลือกให้เมนแู สดงผลเพียงบาง หน้าก็สามารถทาได้โดยคลิกที่ Select Menu Item (s) from List และเลือกหน้าที่ต้องการให้ เมนแู สดงผล แผนภาพที่ 4.91 กลมุ่ พารามเิ ตอร์ Menu Assignment ภายใน Module Main Menu ถดั มาในโมดูล Main Menu มีส่วนที่ผ้ใู ช้ควรตงั้ ค่าอีกส่วนคือส่วนของ Module Parameters ทางขวามือซึง่ จะช่วยกาหนดค่าการแสดงผลของเมนูให้สอดคล้องกับความ ต้องการของผู้ใช้มากขึน้ โดยส่วนท่ีควรตงั้ ค่า คือ Menu Name ที่ใช้สาหรับเลือกเมนูที่ ต้องการแสดงผลและ Menu Style สาหรับเลือกรูปแบบการแสดงผล เช่น แนวตงั้ หรือ แนวนอน เป็นต้น www.ThaiCyberU.go.th

170 บทท่ี 4 การพฒั นาเวบ็ ไซตท์ างการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏบิ ตั ิ แผนภาพที่ 4.92 กลมุ่ Module Parameters ภายใน Module Main Menu (8) ข้อแนะนาในการปรับปรุงเนือ้ หาของเวบ็ ไซต์ เน่ืองจากเนือ้ หาของเว็บไซต์ได้ตงั้ ค่าไว้เหมาะสมกบั เมนูแล้ว ดงั นนั้ การปรับปรุง เนือ้ หาของเวบ็ ไซต์จงึ ควรแก้ไข Article ท่ีเช่ือมโยงกบั เมนนู นั้ ๆ ไม่ควรท่ีสร้ าง Article ขนึ ้ ใหม่ โดยไม่จาเป็ นอีก เฉพาะเมนูข่าวและประกาศเท่านัน้ ท่ีผู้ใช้สามารถเพ่ิมบทความใหม่ได้ เนื่องจากเป็ นเมนเู ดียวที่จะแสดงบทความทงั้ หมดใน Category (Section ข่าวและประกาศ/ Category ข่าวและประกาศภายในหลกั สตู รผ้เู ชี่ยวชาญอีเลิร์นนิง) ซงึ่ เมนตู ่าง ๆ ในเวบ็ ไซต์ นนั้ มีการเชื่อมโยง ดงั ตอ่ ไปนี ้ ตารางท่ี 4.6 เมนหู ลกั การเช่ือมโยง เมนู Article Layout - หน้าแรก Article Layout - รายละเอียดหลกั สตู ร หน้าแรก Article Layout - โครงสร้างหลกั สตู ร รายละเอียดหลกั สตู ร Article Layout - รายช่ือคณาจารย์ในหลกั สตู ร โครงสร้างหลกั สตู ร Article Layout - วธิ ีการสมคั รขอรับทนุ คณาจารย์ Kunena Forum การสมคั รขอรับทนุ Xmap สอบถามข้อมลู แผนผงั เวบ็ ไซต์

บทท่ี 4 การพฒั นาเวบ็ ไซตท์ างการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏบิ ตั ิ 171 แผนภาพที่ 4.93 เมนหู ลกั ตารางที่ 4.7 เมนหู ้องเรียนอีเลริ ์นนิง เมนู การเช่ือมโยง เข้าสหู่ ้องเรียน External Link - http://lms9.thaicyberu.go.th/moodle/ ประมวลรายวชิ า Article Layout - ประมวลรายวชิ า ประกาศผลการเรียน Article Layout - ประกาศผลการเรียน ข่าวและประกาศ Category Blog Layout - ข่าวและประกาศ/ข่าวและประกาศ ภายในหลกั สตู รผ้เู ช่ียวชาญอีเลิร์นนงิ แผนภาพที่ 4.94 เมนหู ้องเรียนอีเลริ ์นนงิ สาหรับส่วนประกาศ/ประชาสมั พนั ธ์ ซึ่งอย่ดู ้านบนของเว็บไซต์นนั้ จะควบคมุ ด้วย โมดลู ซงึ่ จะเลือกส่มุ บทความใน Section ข่าวและประกาศ/ Category ข่าวประชาสมั พนั ธ์ ทวั่ ไป มาแสดงทกุ ครัง้ ที่ Refresh หน้าเวบ็ ไซต์ ซงึ่ ผ้ใู ช้สามารถเพิ่ม ลด หรือแก้ไขบทความได้ ใน Section และ Category ดงั กล่าวได้อย่างอิสระ และสามารถปรับการแสดงผลของโมดลู ได้ท่ี Module ประกาศ/ประชาสมั พนั ธ์ ใน Module Manager www.ThaiCyberU.go.th

172 บทที่ 4 การพฒั นาเวบ็ ไซตท์ างการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏิบตั ิ แผนภาพท่ี 4.95 News Flash ประกาศ/ประชาสมั พนั ธ์ (9) การเพ่มิ ประสทิ ธิภาพให้กับ Joomla! ด้วย Extension Joomla! Extension เป็ นซอฟต์แวร์ที่นามาติดตงั้ เพื่อขยายความสามารถของ Joomla! เพิ่มเติม Extension ของ Joomla! มีให้เลือกใช้งานมากมายนบั ไม่ถ้วนและส่วน ใหญ่สามารถดาวน์โหลดได้ฟรีจากเว็บไซต์ http://extentions.joomla.org นอกจากนีต้ ัว Joomla! เองยงั มีการตดิ ตงั้ Extension บางส่วนมากบั ตวั มนั เองด้วยอย่แู ล้ว Extension นนั้ สามารถแบง่ ได้เป็น 3 ประเภทหลกั ๆ คือ โมดลู (Module), คอมโพเนนต์ (Component) และ ปลกั๊ อิน (Plug-in) โมดูลเป็ นส่วนประกอบที่ใช้สาหรับแสดงผลในหน้าเว็บไซต์ เปรียบเสมือนเป็ น กล่องแต่ละกล่องหรือเป็ นบล็อกที่สามารถแสดงผลหรือติดตอ่ กบั ผ้ชู มได้ โมดลู จะต้องมีการ กาหนดตาแหน่งที่จะแสดงผลว่าจะวางที่ตาแหน่งใดของเว็บไซต์ เช่น ด้านบน ด้านซ้าย ด้านขวา เป็ นต้น โมดูลยังสามารถรับข้อมูลจากผู้ชมได้อีกด้วย โมดูลมีข้อจากัดในการ ปรับแตง่ พารามิเตอร์การทางานได้เพียงบางสว่ นเทา่ นนั้ ในหน้าเวบ็ ไซตข์ อง Joomla! จะประกอบไปด้วยโมดลู ด้วยกนั หลายตวั ดงั ในภาพท่ี 1 โดยใน Joomla! นนั้ ได้มีการสร้ างโมดลู เพ่ือไว้ให้ใช้งานจานวนหนง่ึ แล้ว ซง่ึ ผ้ใู ช้สามารถนา โมดลู เหล่านีม้ าปรับแต่งค่าพารามิเตอร์เพื่อนามาสร้ างเป็ นโมดูลใหม่ได้อีกด้วย เช่น โมดลู Top Menu, Main Menu, Other Menu และ Key Concepts เป็ นโมดลู ที่สร้ างมาจากโมดลู ต้นแบบเดียวกัน คือ mod_mainmenu เพียงแต่มีการกาหนดตาแหน่งในการติดตงั้ และ รูปแบบการแสดงผลท่ีแตกต่างกนั เทา่ นนั้ สาหรับโมดลู ท่ีติดตงั้ มาโดยดีฟอลต์ใน Joomla! มี ดงั ท่ีแสดงในแผนภาพท่ี 4.96

บทท่ี 4 การพฒั นาเวบ็ ไซต์ทางการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏิบตั ิ 173 แผนภาพท่ี 4.96 โมดลู ตา่ ง ๆ ใน Joomla! ตารางท่ี 4.8 โมดลู ทมี่ ีเตรียมไว้ใน Joomla! โมดลู รายละเอียด Archived Content แสดง Article ทีเ่ กบ็ อย่ใู น Achieve Banner แสดงป้ ายโฆษณาบนเว็บไซต์หมนุ เวียนสบั เปล่ียนตามที่กาหนด Breadcrumbs แสดงพาธโครงสร้างของเวบ็ ไซตใ์ นหน้าปัจจบุ นั ที่เปิดดตู าม Section, Category ท่ีมีการกาหนดไว้ Custom HTML เป็นโมดลู ท่ีอนญุ าตให้เขียน Code HTML ขนึ ้ มาเองได้ เพื่อแสดงผล ตามทตี่ ้องการ Feed Display แสดง Syndicate Feed Footer แสดงข้อมลู Joomla! Copyright Latest News แสดงรายการ Article ทส่ี ร้างขนึ ้ มาล่าสดุ Login แสดงแบบฟอร์มสาหรับล็อกอนิ เข้าสรู่ ะบบ www.ThaiCyberU.go.th

174 บทที่ 4 การพฒั นาเวบ็ ไซตท์ างการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏบิ ตั ิ โมดูล รายละเอียด Menu แสดงเมนเู พ่ือเช่ือมโยงไปยงั ส่วนต่าง ๆ Most Read แสดง Article ทีม่ ีผ้คู ลิกเข้ามาอ่านเยอะท่สี ดุ Content Newsflash เป็นโมดลู ทีใ่ ช้สมุ่ เลือก Article จาก Category ทกี่ าหนดขนึ ้ มาแสดง บนเวบ็ ไซต์ โดยทกุ ครัง้ ที่เปิดหน้าเวบ็ ใหมก่ ็จะส่มุ แสดงไปเร่ือย ๆ Poll แสดงโพลสาหรับให้ผ้ชู มเลือกโหวต Random Image สมุ่ เลือกภาพจากไดเรกทอรีท่กี าหนดมาแสดงบนเวบ็ ไซต์ Related Articles แสดงลงิ คไ์ ปยงั Article อ่ืน ๆ ที่มีความเก่ียวข้องกบั Article ปัจจบุ นั ท่ี ผ้อู า่ นกาลงั เปิดดอู ยู่ โดยตรวจสอบจาก meta keyword ท่กี าหนดไว้ Search ในแตล่ ะ Article Sections แสดงชอ่ งกรอกข้อความสาหรับค้นหาข้อมลู ในเวบ็ ไซต์ แสดง Section ทงั้ หมดท่ีสร้างในเว็บไซต์ สาหรับเช่ือมโยงไปยงั Statistics Article ภายใน Section นนั้ ๆ แสดงสถิตเิ กี่ยวกบั เซฟิ เวอร์ที่ตดิ ตงั้ Joomla! รวมไปถงึ สถิตกิ ารใช้ Syndicate งานเว็บไซต์ Who’s Online สร้าง Syndicate Feed ในหน้าทแ่ี สดงโมดลู นี ้ Wrapper แสดงจานวนผ้ชู มในเวบ็ ไซต์ แสดงหน้าตา่ ง iFrame เพ่ือเช่ือมไปยงั เวบ็ ไซตท์ ่ีกาหนด คอมโพเนนต์เป็ นส่วนประกอบที่มีความซบั ซ้อนมากกวา่ โมดลู คอมโพเนนต์มีส่วน ท่ีแสดงผลในหน้าเว็บไซต์และมีส่วนที่สามารถปรับแต่งการทางานในหน้า Administration คอมโพเนนต์สามารถปรับแต่งการทางานได้อย่างละเอียด สามารถสร้ างลิงก์เพ่ือเชื่อมโยง จากเมนไู ด้โดยตรงและสามารถแสดงผลได้ในหน้าเวบ็ ไซต์ทงั้ หน้า ในขณะท่ีโมดลู ไม่สามารถ สร้ างลิงก์โดยตรงจากเมนแู ละโมดูลต้องแสดงผลเพ่ือเป็ นส่วนประกอบในหน้าเว็บไซต์ตาม ตาแหน่งที่กาหนดไว้เทา่ นนั้ ในหน้าเวบ็ หน้าหนง่ึ สามารถมีคอมโพเนนต์เดียวตอ่ หน้า ในขณะ ที่โมดลู สามารถแสดงได้หลายโมดลู ตวั อย่างเช่น ระบบ Photo gallery, Guest book หรือ Forum เป็นต้น

บทที่ 4 การพฒั นาเวบ็ ไซต์ทางการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏบิ ตั ิ 175 โมดลู และคอมโพเนนต์นนั้ ไม่จาเป็ นต้องแยกจากกนั เสมอไป บางโมดูลและบาง คอมโพเนนต์อาจมีความสมั พนั ธ์เกี่ยวข้องกนั เช่น ระบบค้นหาข้อมลู ในเวบ็ ไซต์นัน้ เป็ นได้ทงั้ โมดูลและคอมโพเนนต์ โดยโมดูล Search มีไว้เพ่ือให้สามารถแสดงช่องกรอกข้อความ สาหรับให้ผ้ชู มค้นหาในเวบ็ ไซต์ได้ และเมื่อได้รับข้อมลู มาแล้วคอมโพเนนต์ Search ก็จะทา หน้าที่ค้นหาข้อมูลและแสดงผลลัพธ์กลบั ไปให้ผู้ชม นอกจากระบบ Search แล้วยังมีอีก หลายตวั อย่างท่มี ีทงั้ โมดลู และคอมโพเนนต์ทางานร่วมกนั เชน่ Banners หรือ Poll เป็ นต้น ซง่ึ มีทงั้ โมดลู ที่แสดงผลหรือเพ่ือรับข้อมลู และมีคอมโพเนนต์เพ่ือประมวลผลและแสดงผลลพั ธ์ กลบั มายงั ผ้ชู ม แผนภาพท่ี 4.97 แสดงการทางานร่วมกนั ระหว่างโมดลู และคอมโพเนนต์ ใน Joomla! นัน้ มีคอมโพเนนต์ดีฟอลต์มาให้ถึง 6 คอมโพเนนต์ด้วยกัน คือ Banner, Contact, News Feeds, Polls, Search และ Web Links โดยผ้ใู ช้สามารถปรับตงั้ คา่ แตล่ ะคอมโพเนนตไ์ ด้ภายใต้เมนู Components www.ThaiCyberU.go.th

176 บทท่ี 4 การพฒั นาเวบ็ ไซตท์ างการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏิบตั ิ ตารางที่ 4.9 คอมโพเนนต์ที่มีเตรียมไว้ใน Joomla! คอมโพเนนต์ รายละเอียด Banner สาหรับกาหนดคา่ เพื่อแสดงป้ ายโฆษณาทงั้ แบบรูปภาพและข้อความ Contact News Feeds สาหรับแสดงรายช่ือและรายละเอียดของบุคคล เช่น ชื่อ, ตาแหน่ง, อีเมล, ทอี่ ย่,ู เบอร์โทรศพั ท์ เป็นต้น Polls Search ทางานคล้ายกบั โมดลู Feed Display ท่ีใช้สาหรับแสดงข้อมลู Feed ตรงตาแหน่งท่ีกาหนดไว้ แต่ News Feeds จะมีรายละเอียดที่ Web Links มากกว่า สามารถกาหนดแหล่งข้อมลู ท่ีรวบรวม Feed จากท่ีต่าง ๆ มารวมกนั ไว้ได้ มีหน้าที่ในการสร้างโพลใหมร่ วมไปถงึ การปรับแตง่ การทางานของโพล เพื่อนาไปแสดงบนเวบ็ ไซต์ผ่านทางโมดลู Polls ทาหน้าท่ีแสดงคาท่ีผู้ชมค้นหาผ่านโมดลู Search หากต้องการเก็บ ข้อมลู วา่ ผ้ชู มค้นหาคาวา่ อะไรบ้างในเวบ็ ไซต์และได้ผลลพั ธ์การค้นหา ก่ีคาสามารถใช้คอมโพเนนต์นีม้ าช่วยในการเก็บข้อมลู ได้ โดยการตงั้ คา่ การเกบ็ สถิตเิ ป็น Enabled ทาหน้าที่และแสดงลงิ ก์ เหมาะสาหรับผ้ดู แู ลเว็บท่ีต้องการจดั เก็บลิงก์ ให้เป็นหมวดหมใู่ นเร่ืองท่ีนา่ สนใจ ปล๊ักอินเป็ นส่วนท่ีเข้ามาเกี่ยวข้องในการติดต่อระหว่างผู้ชมหรือผู้ดูแลเว็บกับ Joomla! ปลกั๊ อินสามารถตรวจจบั ข้อมลู ที่ส่งมาจาก Joomla! และแก้ไขข้อมลู นนั้ ก่อนท่ีจะ สง่ กลบั ไปให้กบั ผ้ใู ช้ นอกจากนีย้ งั สามารถตรวจจบั ข้อมลู ท่ีส่งมาจากผ้ใู ช้ก่อนท่ีจะส่งกลบั ไป ให้กบั Joomla! ได้อีกด้วย ตวั อยา่ งเช่น Editor – TinyMCE 2.0 (ภาพที่ 3) เป็ น Editor ท่ีใช้ในการแปลงข้อมลู ในรูปแบบ WYSIWYG ท่ีผ้ใู ช้นาเข้ามาเป็ นภาษา HTML เพ่ือใช้เก็บในฐานข้อมลู และในทาง กลบั กนั ก็นาข้อมลู ที่เก็บในรูปแบบภาษา HTML ในฐานข้อมลู มาทาการแปลงและแสดงผล ในรูปแบบ WYSIWYG ทาให้การแก้ไขข้อมลู ในเว็บไซต์สามารถทาได้สะดวกและเหน็ ผลลพั ธ์ ของเอกสารได้ทนั ที เป็นต้น

บทท่ี 4 การพฒั นาเวบ็ ไซตท์ างการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏิบตั ิ 177 แผนภาพที่ 4.98 ปลก๊ั อิน TinyMCE 2.0 (10) การตดิ ตงั้ Extension ให้กับ Joomla! การติดตงั้ Extension ตา่ ง ๆ เพิ่มเติมไม่ว่าจะเป็ น Module, Component, Plug-in หรือ Template ก็ตามมีขนั้ ตอนการตดิ ตงั้ ที่เหมือนกนั คือให้ผู้ใช้ดาวน์โหลด Extension ซงึ่ Package ไฟล์เอาไว้ (นามสกุล zip จะดีที่สุด) เก็บไว้ในเคร่ืองคอมพิวเตอร์ ถดั มาอพั โหลด ไฟล์ดงั กล่าวโดยเข้าไปที่เมนู Extension > Install/Uniinstall และคลิกป่ ุมเรียกดเู ลือก Extension ทีต่ ้องการ จากนนั้ คลกิ ป่ มุ Upload File & Install เพื่อติดตงั้ Extension เมื่อตดิ ตงั้ แล้ว Extension ตา่ ง ๆ สามารถไปปรับตงั้ คา่ ได้ในเมนดู งั ตอ่ ไปนี ้ 1. Module จะสามารถปรับตงั้ ค่าได้ในเมนู Extension > Module Manager 2. Components จะสามารถปรับตงั้ คา่ ได้ในเมนู Components 3. Plugin จะสามารถปรับตงั้ คา่ ได้ในเมนู Extension > Plugin Manager 4. Template จะสามารถปรับตงั้ ค่าได้ในเมนู Extension > Template Manager www.ThaiCyberU.go.th

178 บทท่ี 4 การพฒั นาเวบ็ ไซตท์ างการศกึ ษา: ทฤษฎีสกู่ ารปฏิบตั ิ แผนภาพที่ 4.99 หน้าตา่ งการตดิ ตงั้ Extension เพ่ิมเตมิ ทงั้ นี ้ผ้ใู ช้สามารถสืบค้น Extension ท่ตี ้องการเพ่ิมเตมิ ได้จากhttp://extensions.joomla.org/ ซง่ึ เป็นเว็บไซต์หลกั ของ Joomla! บทสรุป CMS และ LMS เป็ นรูปแบบของวิธีการพฒั นาเว็บไซต์ทางการศกึ ษาท่ีได้รับ ความนิยมในปัจจุบนั โดย CMS เป็ นระบบท่ีนามาช่วยในการสร้ างและบริหารเว็บไซต์แบบ สาเร็จรูป และในการใช้งาน CMS นนั้ ผ้ใู ช้งานแทบไม่ต้องมีความรู้ในด้านการเขียนโปรแกรม ก็สามารถสร้ างเวบ็ ไซต์ได้ เวบ็ ไซต์ในรูปแบบ CMS มีจุดเด่นคือ การใช้งานได้ฟรี การใช้งาน ได้ง่าย สะดวก มีรูปแบบท่ีสวยงามและลูกเล่นที่ดงึ ดดู อย่างไรก็ตาม CMS เน้นการบริหาร จดั การข้อความเป็ นหลกั ในขณะที่ LMS นนั้ เป็ นระบบที่นาเสนอความรู้ จดั เก็บข้อมูลเพ่ือ ตดิ ตามสิ่งตา่ ง ๆ ที่เกิดขนึ ้ และสนบั สนนุ การจดั การเรียนการสอนอีเลิร์นนิงให้ดาเนินไปด้วย ความเรียบร้ อย โดยเป็ นทงั้ สภาพแวดล้อมการเรียนการสอนและเป็ นเคร่ืองมือให้กบั ผู้สอน ผู้เรียน รวมทัง้ ผู้ดูแลระบบด้วย ทงั้ นี ้ LMS อาจไม่มีรูปแบบท่ีสวยงามและลูกเล่นต่าง ๆ มากเท่า CMS แต่เมื่อพิจารณาองค์ประกอบท่ีใช้สนับสนุนการเรียนการสอนอีเลิร์นนิงแล้ว LMS จะมีคณุ สมบตั ทิ ี่ครบถ้วนมากกวา่ จงึ เป็นที่นยิ มอยา่ งแพร่หลายในปัจจบุ นั

บทที่ 5 การประเมินเวบ็ ไซต์ทางการศกึ ษา 179 แนวทางในการประเมินเวบ็ ไซต์ทางการศกึ ษานนั้ ควรให้ความสาคญั ทงั้ กบั เนือ้ หา และเทคโนโลยีทางการศกึ ษาในสดั สว่ นทเ่ี ทา่ ๆ กนั ทงั้ นีไ้ ด้ยกตวั อย่าง (1) เกณฑ์การประเมิน เวบ็ ไซต์ทางการศกึ ษา 3 ตวั อย่าง (2) ตวั อย่างแบบสอบถามรูปแบบเว็บไซต์ทางการศกึ ษา 2 ตัวอย่าง และ (3) ตัวอย่างแบบประเมินประสิทธิภาพเว็บไซต์ทางการศึกษาและ แบบสอบถามความพงึ พอใจเวบ็ ไซต์ทางการศกึ ษาอย่างละ 1 ตวั อย่าง เพ่ือเป็ นแนวทางใน การประเมิน มีรายละเอียดดงั ตอ่ ไปนี ้ 1. ตัวอย่างเกณฑ์การประเมนิ เวบ็ ไซต์ทางการศกึ ษา ในที่นีไ้ ด้นาตวั อย่างเกณฑ์การประเมินเว็บไซต์ทางการศึกษา 3 ตวั อย่าง ประกอบด้วย แบบที่ 1 เรื่องการพฒั นาเกณฑก์ ารประเมินโปรแกรมการเรียนการสอนผ่านเว็บ โดย อกั ษรา แสงอร่าม (2543) แบบท่ี 2 หนงั สือ e-Learning Quick Checklist โดย Badrual Khan (2005) และ แบบที่ 3 หนงั สือ The Power of eLearning: the essential guide for teaching in the digital age โดย Waterhouse (2005) มีรายละเอียดดงั นี ้ แนวทางในการประเมนิ ส่ือเวบ็ สาหรับการเรียนการสอนแบบท่ี 1 แนวทางในการประเมินส่ือเวบ็ สาหรับการเรียนการสอนแบบที่ 1 เป็ นวิทยานิพนธ์ ครุศาสตรมหาบณั ฑิต สาขาวิชาโสตทศั นศกึ ษา จุฬาลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั เรื่องการพฒั นา เกณฑ์การประเมินโปรแกรมการเรียนการสอนผ่านเว็บ โดย อักษรา แสงอร่าม (2543) มีแนวทางในการพฒั นาเกณฑ์ในการประเมินดงั นี ้ วตั ถุประสงค์มี 2 ข้อ คือ (1) เพ่ือศกึ ษาเกณฑ์การประเมินโปรแกรมการเรียน การสอนผ่านเวบ็ และ (2) เพื่อพฒั นาเกณฑ์การประเมินโปรแกรมการเรียนการสอนผ่านเว็บ ให้มีประสิทธิภาพและมีมาตรฐานให้เหมาะสมกับการเรียนการสอน โดยมีวิธีการดาเนิน www.ThaiCyberU.go.th

180 บทที่ 5 การประเมินเว็บไซตท์ างการศกึ ษา งานวิจยั แบบเดลฟาย โดยมีขนั้ ตอนในการดาเนินงานดงั นี ้ (1) ผ้วู ิจยั สมั ภาษณ์ผ้เู ชี่ยวชาญ (2) สรุปผลจากผู้เชี่ยวชาญ จากนัน้ นามาจัดเป็ นแบบสอบถาม และขอให้ผู้เช่ียวชาญ พิจารณาแบบสอบถามอีกครัง้ (3) ขอให้ผู้เช่ียวชาญยืนยันคาตอบในแบบสอบถามอีกครัง้ และ (4) ผู้ทรงคณุ วุฒิพิจารณาความเหมาะสมต้นแบบชิน้ งานวิจัย ผลการวจิ ัยพบว่าเกณฑ์ การประเมินโปรแกรมการเรียนการสอนผ่านเว็บประกอบด้วย 2 ด้านใหญ่ 20 ด้านย่อยดงั นี ้ (1) ด้านการออกแบบ ประกอบด้วย 11 ด้านย่อย คือ ตัวอักษร ภาพ ภาพเคล่ือนไหว ภาพวีดิทัศน์ เสียง สี รายการ สัญรูปและป่ ุม และโปรแกรมค้นผ่าน เว็บ ด้านการสอน ประกอบด้วย 9 ด้านย่อย คือ วตั ถปุ ระสงค์บทเรียน การนาเสนอเนือ้ หา กิจกรรมการเรียนรู้ กิจกรรมการเรียนรู้ (Synchronous) กิจกรรมการเรียนรู้ (Asynchronous) บทบาทของผ้สู อน บทบาทของผ้เู รียน การให้ผลย้อนกลบั และการทดสอบ ผลการวจิ ยั แบง่ เกณฑ์ในการประเมินออกเป็นด้านตา่ ง ๆ ดงั นี ้ 1. เกณฑ์การประเมินด้านตวั อักษร พบว่ารูปแบบ ขนาด สีและชนิดตวั อกั ษรท่ีดี ชดั เจน จะทาให้ผู้อ่านรู้สึกว่าอ่านง่ายและอยากติดตามที่จะอ่านต่อไป อีกทงั้ ทาให้ผู้อ่าน เข้าใจมากขึน้ โดยไม่ต้องมีคาอธิบายเพ่ิมเติมให้ยืดยาว เช่น การเน้นข้อความสาคญั ด้วยสี ตวั อกั ษรท่ีแตกต่างจากข้อความปกติ จะทาให้ข้อความท่ีเน้นเด่นขนึ ้ มาและเกิดความสาคญั ขนึ ้ ได้ 2. เกณฑ์การประเมินด้านภาพ พบวา่ การใช้ภาพประกอบในบทเรียนสามารถช่วย ดึงดูดความสนใจของผู้เรียนไว้กับข้อความได้ แต่หากนาภาพที่ไม่เก่ียวข้องกบั บทเรียนมา ประกอบ อาจทาให้ผู้เรียนเกิดความราคาญหรือเกิดความสนใจในภาพอื่นนอกเหนื อจาก เนือ้ หาได้ ดงั นนั้ การใช้ภาพควรคานงึ ถงึ ความฉลาด อายุ และการศกึ ษาของผ้เู รียน ส่วนชนิด ของไฟล์ภาพจะมีผลตอ่ เวลาในการบรรจลุ งบทเรียน อาจทาให้ผ้เู รียนหมดความสนใจในภาพ นนั้ ได้ 3. เกณฑ์การประเมินด้ านภาพเคลื่อนไหว พบว่า การใช้ ภาพเคลื่อนไหว จะเหมาะสมกบั การอธิบายกระบวนการขนั้ ตอนตา่ ง ๆ โดยเลือกแสดงในบางจุดหรือโดยรวม หรือใช้อธิบายสิ่งที่ซบั ซ้อน เข้าใจได้ยาก และควรใช้ภาพเคล่ือนไหวเท่าที่จาเป็ น หากมาก เกินไปอาจทาให้ผ้เู รียนหนั เหความสนใจจากบทเรียนได้

บทท่ี 5 การประเมินเวบ็ ไซตท์ างการศกึ ษา 181 4. เกณฑ์การประเมินด้านภาพวีดิทศั น์ พบว่า การเลือกใช้วีดิทศั น์ต้องพิจารณา ความสามารถของ Hardware, Software และความจาเป็ นในการนามาใช้ด้วย เน่ืองจากไฟล์ วีดทิ ศั น์มีขนาดใหญ่และต้องอาศยั เร็วในการถา่ ยข้อมลู สงู ดงั นนั้ หากผ้สู อนสามารถนาเสนอ เนือ้ หาบางอย่างท่ีเพียงใช้ข้อความก็สามารถเข้าใจได้ดแี ล้ว ก็ไมจ่ าเป็นต้องใช้ภาพวีดิทศั น์อีก 5. เกณฑ์การประเมินด้านเสียง พบว่า เสียงสามารถดึงดูดความสนใจของผู้เรียน กับสิ่งต่าง ๆ ท่ีแสดงบนหน้าจอและสร้ างความเข้าใจพืน้ ฐานได้โดยพืน้ ฐานของเสียงเอง ยงิ่ คณุ ภาพเสียงชดั เจนเทา่ ไร ก็จะทาให้ผ้เู รียนไม่เกิดความสบั สนและเข้าใจผิด แตค่ วรเลือก เสียงมาประกอบบทเรียนเทา่ ที่จาเป็ น เพราะขนาดไฟล์เสียงที่ใหญ่เกินไปจะทาให้เกิดปัญหา ความเร็วในการถา่ ยข้อมลู ได้ 6. เกณฑ์การประเมินด้ านสี พบว่า การใช้ สีกับบทเรี ยนควรให้ เหมาะสม กบั จุดม่งุ หมายของบทเรียน ไม่ควรใช้จานวนสีมากกวา่ 5 สี เพราะจะทาให้ดเู ปรอะ หรือไม่ น้อยกวา่ 2 สีต่อหน้าจอ เพื่อให้ผ้เู รียนเกิดความสนใจ และควรคานึงถงึ พืน้ หลงั ประกอบด้วย เช่น ควรใช้สีโทนเย็นกับพืน้ หลัง และใช้สีโทนร้ อนสาหรับพืน้ หน้า หรือถ้าผู้เรียนเป็ นเด็ก ควรใช้สีที่ตดั กนั เพื่อดงึ ความสนใจ เป็นต้น 7. เกณฑ์การประเมินด้านรายการ พบว่า รายการจะทาให้ผู้ใช้เข้าใจถึงโครงสร้ าง ของเนือ้ หาการสอน โครงสร้ างรายการควรง่าย ไม่ซบั ซ้อนและผู้ใช้สามารถรู้ได้เอง อีกทงั้ รายการควรมีหมายเลขให้เลือกเป็นตวั เลขและขยายเป็นข้อความทเ่ี ป็นตวั เลือกอยา่ งมีลาดบั 8. เกณฑ์การประเมินด้านสัญรูปและป่ ุม พบว่า สัญรูปเป็ นส่ิงนาทางให้ผู้ใช้ สามารถใช้โปรแกรมเรียนได้ง่ายขนึ ้ ควรเลือกใช้สญั รูปแบบป่ มุ รูปภาพ แบบรูปลกู ศรพร้ อม ทงั้ คาอธิบายข้อความสัน้ ๆ ประกอบสัญลักษณ์หรือแสดงข้อความ Hypertext และใช้ รายการแบบป่ มุ แบบ Pop up ทแี่ สดงสญั ลกั ษณ์ส่ือความหมายได้เข้าใจชดั เจนด้วย 9. เกณฑ์การประเมินโปรแกรมค้นดเู ว็บ พบว่า โปรแกรมค้นผ่านเว็บควรง่ายใน การนาข้อมลู ออกมา สามารถเชื่อมโยงไปยงั ข้อความ ภาพ เสียงและวิดีโอได้ โดยรูปแบบของ เวบ็ ควรออกแบบให้สนบั สนนุ ผ้ใู ช้ในหลาย ๆ ระดบั และระบบมลั ตมิ ีเดียอยา่ งเตม็ ท่ี 10. เกณฑ์การประเมินด้านการเช่ือมโยง พบว่า การเช่ือมโยงที่จัดลาดับให้ สอดคล้องกนั จะช่วยให้ผ้เู รียนไม่หลงทาง เช่น หากมีการเชื่อมโยงไปในหน้าต่าง ๆ ควรจะมี การเชื่อมโยงให้สามารถกลบั มายงั หน้าโฮมเพจได้ด้วย อีกทงั้ การเช่ือมโยงไปยงั ข้อมลู ตา่ ง ๆ ใน Internet ควรมีการตรวจสอบตลอด เพราะหากไม่สามารถเช่ือมโยงได้ จะทาให้เกิดปัญหา ในการเรียน www.ThaiCyberU.go.th

182 บทท่ี 5 การประเมินเวบ็ ไซตท์ างการศกึ ษา 11. เกณฑ์การประเมินด้านโฮมเพจบทเรียน พบว่า ควรประเมินการแสดง โครงสร้ างที่เป็ นภาพรวมของเว็บ การแสดงตาแหน่งผู้เรียนและส่วนประกอบของโฮมเพจ 2 ส่วนใหญ่ คือ ส่วนหวั ข้อที่กระชบั และเหมาะ และส่วนเนือ้ หาท่ีมีรายการสารบญั แสดงถึง หวั ข้อของข้อมูลต่าง ๆ ที่อยู่ในเว็บเพจ เนือ้ หาท่ีต้องการเสนอ ภาพ เทคโนโลยีมัลติมีเดีย การตดิ ตอ่ กบั ผ้สู ร้างโฮมเพจ วนั ที่ทาการปรับปรุงล่าสุด ถ้าการออกแบบเป็ นท่ีน่าดงึ ดดู ความ สนใจ มีสาระความรู้ประโยชน์มาก โฮมเพจนนั้ จะได้รับการเข้าเยี่ยมชมบ่อย แต่ถ้าไม่ดี ไม่มี สาระ จะไมม่ ีคนสนใจกลบั เข้ามาเย่ียมชมอีก 12. เกณฑ์การประเมินด้านวตั ถปุ ระสงค์ของบทเรียน พบว่า การนาเสนอเนือ้ หา บทเรียนผ่านเวบ็ ควรคานงึ ถงึ ความสมั พนั ธ์ของ 3 ตวั แปรหลกั คือ เนือ้ หา วตั ถุประสงค์ และ ผ้เู รียน โดยกอ่ นเร่ิมเรียนควรทาความเข้าใจกบั ผ้เู รียนเสียก่อน การบอกวตั ถปุ ระสงค์การสอน เป็ นการแสดงคาอธิบายพฤติกรรมของผู้เรียนท่ีได้กระทาหลงั จากสอบแล้ว ซ่ึงอาจมีหลาย วตั ถปุ ระสงค์ในเป้ าหมายเดยี วกไ็ ด้ 13. เกณฑ์การประเมินด้านการนาเสนอเนือ้ หา พบว่า การนาเสนอเนือ้ หาควร คานึงถึงความถูกต้องและความชัดเจนของเนือ้ หา ความน่าเช่ือถือ ความทันสมัย ความ เหมาะสมของตาแหน่งในการนาเสนอเนือ้ หา ปริมาณข้อความต่อหน้าจอและการใช้ภาษา เช่น ข้อความควรจดั ให้เป็นระบบ เขียนได้ใจความ เลือกใช้คาศพั ท์ท่ีผ้ใู ช้งานค้นุ เคย เป็นต้น 14. เกณฑก์ ารประเมินด้านกิจกรรมการเรียนรู้ พบวา่ ในปัจจุบนั การเรียนการสอน เน้นกิจกรรมและบริการของอินเทอร์เน็ต ผู้สอนเป็ นผู้ควบคุมตรวจสอบ ติดตามเรียนของ ผู้เรียนและเตรียมทรัพยากรสนับสนุน มีการอีเมลและ World Wide Web มากที่สุด โดยในเว็บจะประกอบไปด้วยหน้า Homepage เว็บเพจประกาศ ข่าวสาร ประมวลรายวิชา กิจกรรมการเรียนการสอน และเวบ็ เพจทรัพยากรสนบั สนนุ 15. เกณฑก์ ารประเมินด้านกิจกรรมการเรียนรู้โดยอาศยั การส่ือสารในเวลาเดียวกนั หรือ Synchronous พบว่า กิจกรรมลักษณะนี ้ เป็ นการรับส่งข่าวในเวลาเดียวกัน เช่น การพดู คยุ สนทนา บริการรับสง่ ข้อความ เสียง และภาพ และภาพเคลื่อนไหว แตข่ ้อจากดั ของ กิจกรรมเหลา่ นีค้ ือ เร่ืองของเวลาท่ีใช้ 16. เกณฑ์การประเมินด้านกิจกรรมการเรียนรู้โดยอาศยั การส่ือสารต่างเวลากัน หรือ Asynchronous พบว่า กิจกรรมบริการบนเครือข่ายอินเทอร์เน็ตลกั ษณะนี ้ผ้สู ่งกบั ผ้รู ับ ไม่จาเป็ นต้องทางานพร้ อมกนั เช่น การใช้อีเมล กลุ่มสนทนา รวมถึงบริการ World Wide Web เพราะไม่มีข้อจากดั ในเรื่องเวลาเหมือนการส่ือสารแบบSynchronous นน่ั เอง

บทที่ 5 การประเมินเวบ็ ไซต์ทางการศกึ ษา 183 17. เกณฑ์การประเมินด้านบทบาทผู้สอน พบว่า ผ้สู อนจะเป็ นเพียงผู้แนะนาอยู่ ข้าง ๆ ผู้เรียน เป็ นผู้คอยควบคุมกิจกรรมการเรียนการสอนต่าง ๆ เป็ นผู้เตรียมทรัพยากร สนับสนนุ ทงั้ ด้านอุปกรณ์ ซอฟต์แวร์และเทคนิควธิ ีการ เป็ นผู้ประเมินผลการเรียน ท่ีสาคญั ผ้สู อนจะต้องหมน่ั แสวงหาความรู้อย่ตู ลอดเวลา เพ่ือคอยตอบคาถามและแก้ไขปัญหาต่าง ๆ ทเี่ กดิ ขนึ ้ ในขณะเรียนได้ 18. เกณฑ์การประเมินด้านบทบาทของผู้เรียน พบว่า ผู้เรียนจะเป็ นผู้ดาเนิน กิจกรรมการเรียนให้เป็นไปตามระบบของผ้เู รียนเอง ผ้เู รียนจะมีอิสระในการเรียนรู้และนึกคดิ ได้จากกิจกรรมต่าง ๆ ในการเรียนการสอน ดงั นัน้ ผู้เรียนจาเป็ นต้องมีความรับผิดชอบ ตอ่ ตนเอง หมน่ั คอยตดิ ตามและตดิ ตอ่ กบั ผ้สู อน สารวจตนเองวา่ ถนดั ด้านใด แล้วเลือกวิธีการ เรียนให้เหมาะสมกบั ตนเอง เพ่ือผ้เู รียนจะได้นาความรู้ไปประยกุ ต์ใช้ในการเรียนการสอนของ ตนเองได้ตอ่ ไป 19. เกณฑก์ ารประเมนิ ด้านการให้ผลย้อนกลบั พบวา่ การให้ผลย้อนกลบั นอกจาก ทาให้ผู้เรียนเข้าใจถูกต้องมากขึน้ แล้ว ยังช่วยทาให้เกิดแรงจูงใจในการเรียนต่อไปด้วย ผลย้อนกลับจะต้องเจาะจงกบั ข้อผิดพลาดของผู้เรียน ไม่ใช่ผลย้อนกลับแบบไร้ คาอธิบาย และควรให้ผลย้อนกลบั ในทนั ที เพราะจะทาให้ผ้เู รียนประสบความเสร็จในการเรียนมากขนึ ้ 20. เกณฑ์การประเมนิ ด้านการทดสอบ พบว่า รูปแบบการทดสอบแบบ online นนั้ สามารถประเมินได้หลายวิธี เช่น การทดสอบรายบุคคล การตรวจสอบปฏิสัมพันธ์ในการ อภิปรายกล่มุ คาถามและแฟ้ มสะสมผลงานท่ีได้พฒั นา ท่สี าคญั ในการทดสอบ ควรให้ผ้เู รียน สามารถตรวจสอบและประเมนิ ตนเองกบั จดุ ประสงค์หลกั และการเรียนรู้ท่ไี ด้รับนอกเหนือจาก ทก่ี าหนดไว้กบั บทเรียนได้ด้วย แนวทางในการประเมินส่ือเวบ็ สาหรับการเรียนการสอนแบบท่ี 2 Badrual Khan (2005) ได้พูดถึงในหนังสือ e-Learning Quick Checklist วา่ มี 8 มิติในการพิจารณาระบบการเรียนการสอนแบบ e-Learning กล่าวคือ 1) ความพร้ อมของ สถาบันการศึกษา (INSTITUTION) 2) การจัดการ (MANAGEMENT) 3) ศาสตร์ด้าน การเรียนการสอน (PEDAGOGICAL) 4) เทคโนโลยี (TECHNOLOGICAL) 5) การออกแบบ ส่วนต่อประสาน (INTERFACE DESIGN) 6) การวดั -ประเมินผล (EVALUATION) 7) แหล่งข้อมลู สนบั สนนุ (RESOURCE SUPPORT) และ 8) จริยธรรม (ETHICAL) ดงั แสดง ในแผนภาพท่ี 5.1 มติ ใิ นการพิจารณาการจดั ระบบการเรียนการสอนแบบ e-Learning www.ThaiCyberU.go.th

184 บทท่ี 5 การประเมนิ เวบ็ ไซต์ทางการศกึ ษา แผนภาพที่ 5.1 มติ ใิ นการพิจารณาการจดั ระบบการเรียนการสอนแบบ e-Learning (Khan, 2005) ทงั้ นีจ้ ะเห็นได้ว่าการประเมิน Website สาหรับการเรียนการสอน e-learning นนั้ จะเกี่ยวข้องกบั มติ ขิ องการออกแบบส่วนต่อประสาน (Interface Design) ท่ี Khan (2005) ได้ พูดถึงในหนงั สือ e-Learning Quick Checklist ใน section ของเร่ือง checklist for e-learning interface design ซง่ึ ประกอบด้วยหวั ข้อในการพิจารณาตา่ ง ๆ คือ (1) การออกแบบส่วนต่อ ประสาน (Page and Site Design) 17 ประเด็น (2) การออกแบบเนือ้ หา (Content Design) 10 ประเดน็ (3) การออกแบบระบบนาทาง (Navigation) 20 ประเดน็ (4) การเข้าถงึ ข้อมลู (Accessibility) 6 ประเด็น และ (5) การทดสอบการใช้งาน (Usability Testing) 6 ประเดน็ ดงั นี ้ 1. การออกแบบส่วนต่อประสาน 1.1 ตรวจสอบดูว่าหน้าเว็บนัน้ ดูสวยงามหรือไม่ เมื่อเรียกดูจากเว็บ เบราเซอร์ต่าง ๆ ได้แก่ Internet Explorer, Netscape, และเว็บ เบราเซอร์อื่น ๆ ทีเ่ พง่ิ ออกใหม่ 1.2 องคป์ ระกอบตอ่ ไปนีส้ นบั สนนุ เนือ้ หาท่ีเป็นข้อความของรายวชิ านนั้ หรือไม่ (ทาเคร่ืองหมายในทกุ องค์ประกอบทใี่ ช้ ทงั้ ภาพ เสียง วิดีโอ และภาพเคล่ือนไหว)

บทท่ี 5 การประเมินเว็บไซตท์ างการศกึ ษา 185 1.3 หน้าเวบ็ มีพืน้ ท่วี า่ งหรือพืน้ ท่สี ีขาวเพียงพอหรือไม่ (ประมาณ 20%) เพื่อช่วยให้สายตาของผู้อ่านสามารถเคลื่อนไปยังส่วนเนือ้ หาได้ ง่ายและสะดวกย่ิงขึน้ พงึ จาไว้ว่าพืน้ ที่สีขาวที่ไม่เพียงพอนนั้ จะทา ให้หน้าจอดรู ะเกะระกะ ไมเ่ ป็นระเบียบ 1.4 หน้าเว็บหรือโปรแกรมดึงดูดใจและเรียกความสนใจจากสายตา และการรับฟังของผู้ใช้หรือไม่ พึงจาไว้ว่าผู้ใช้แต่ละคนจะสนใจสี และรูปแบบตวั อกั ษรทแี่ ตกตา่ งกนั 1.5 ข้อความที่ใช้ในทุก ๆ หน้าของเว็บไซต์หรือรายวิชานัน้ อ่านง่าย หรือไม่ 1.6 ในทุก ๆ หน้าของเวบ็ ไซต์หรือรายวชิ า ใช้สีพืน้ หลงั ของหน้าจอเข้า กันกับสีพืน้ หน้าของหน้าจอหรือไม่ (ควรเป็ นสีที่เสริมกันให้ดีขัน้ มากกวา่ ทาให้ด้อยลง) 1.7 เว็บไซต์มีรูปแบบหน้ าตาสอดคล้ องกันกับหน้ าตาของเอกสาร ประกอบรายวิชาท่ีตีพิมพ์ออกมาหรือไม่ ทงั้ นีเ้ พื่อช่วยให้ผู้เรียน สามาร ถที่จะเ ช่ือมโยงระหว่างข้ อ มูลรายวิชาบนในเว็บไซต์กับ ข้อมลู รายวชิ าทสี่ ่งมาทางจดหมายได้ง่ายขนึ ้ 1.8 เวบ็ ไซต์หรือรายวิชาใช้รูปแบบตวั อกั ษรที่สอดคล้องกนั หรือไม่ เช่น หวั เร่ือง ตวั เนือ้ หา หรือลิงค์ เป็นต้น 1.9 เว็บไซต์หรือรายวิชาใช้รูปแบบตวั อักษรมาตรฐานหรือไม่ เพื่อว่า ตวั อักษรที่ปรากฏจะเป็ นแบบเดียวกนั ในทุก ๆ แพลทฟอร์มและ เบราเซอร์ (ตวั อย่างเช่น รูปแบบ Cordia new ใช้สาหรับตวั อกั ษร ภาษาไทย และรูปแบบ Arial สาหรับตวั อกั ษรภาษาองั กฤษ) 1.10 เว็บไซต์หรือรายวิชาใช้รูปแบบการจัดวางท่ีสอดคล้องกนั หรือไม่ รวมไปถงึ สี การวางหวั ข้อและเนือ้ หาในหน้าเวบ็ 1.11 การเลือกภาพประกอบช่วยเพ่ิมความเข้ าใจของผู้เรี ยนใน วตั ถปุ ระสงค์ของเวบ็ ไซตห์ รือไม่ www.ThaiCyberU.go.th