เอกสารประกอบการสอน ศษ 0103 รายวิชาการศึกษาปฐมวัย

 เอกสารประกอบการสอน รหัสวิชา ศษ 0103 รายวชิ าการศึกษาปฐมวยั | 42 แบบฝกึ หัดหลงั เรยี นที่ 1 หน่วยที่ 2 ปรชั ญำทำงกำรศกึ ษำและทฤษฎีท่ีเกย่ี วขอ้ งกบั พฒั นำของเดก็ ปฐมวยัคำชี้แจง : จงบอกผูน้ าของกลุ่มปรัชญาทางการศกึ ษา สรปุ แนวความคิดพ้ืนฐานและแนวความคดิ ทางการศกึ ษาของปรัชญาทางการศึกษาที่เปน็ พนื้ ฐานการจดั การศึกษาปฐมวัย ดงั ต่อไปนี้1. ปรชั ญาการศกึ ษาสารัตถนิยม (Essentialism) 1.1 ผู้นาของกลุ่ม ได้แก.่ ......................................................................................................................................................................................................................................... ....................................... 1.2 แนวความคดิ พนื้ ฐาน............................................................................................................................. ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ .................................................................................................................................................................... ....................................... 1.3 แนวความคิดทางการศึกษา............................................................................................................................. ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ .................................................................................................................................................................... .......................................2. ปรชั ญาการศกึ ษานริ นั ตรนยิ ม (Perennialism) 2.1 ผู้นาของกลุม่ ได้แก.่ ................................................................................................................................................................................................................................................................................ 2.2 แนวความคดิ พื้นฐาน............................................................................................................................. .................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ...................................................................................................................................................................... ..................................... 2.3 แนวความคิดทางการศกึ ษา................................................................................................................................................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................. ..............................................................................……………………………………………………………………………………………………………………………….……………..………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. เรียบเรยี งโดย นางสาวศุภพชิ ญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหสั วิชา ศษ 0103 รายวิชาการศึกษาปฐมวยั | 433. ปรัชญาการศกึ ษาพิพฒั นาการนยิ ม (Progessivism) 3.1 ผนู้ าของกลมุ่ ได้แก.่ ................................................................................................................................................................................................................................................................................ 3.2 แนวความคิดพ้นื ฐาน............................................................................................................................. .................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ................................................................. 3.3 แนวความคิดทางการศึกษา............................................................................................................................. ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ .................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................. ....................................................................................................................................................................................................... ......................................4. ปรชั ญาการศกึ ษาปฏิรปู นยิ ม (Reconstructionism) 4.1 ผนู้ าของกลุม่ ไดแ้ ก.่ ....................................................................................................................................................................................................... ......................................................................... 4.2 แนวความคดิ พ้ืนฐาน............................................................................................................................. .................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................. .......................................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ....................................... 4.3 แนวความคดิ ทางการศกึ ษา............................................................................................................................. ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ .................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................. ....................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................... ..................... เรียบเรยี งโดย นางสาวศุภพชิ ญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหัสวชิ า ศษ 0103 รายวชิ าการศึกษาปฐมวยั | 445. ปรัชญาการศกึ ษาอัตถภิ าวนยิ ม (Existentialism) 5.1 ผนู้ าของกลมุ่ ได้แก.่ ................................................................................................................................................................................................................................................................................ 5.2 แนวความคิดพ้ืนฐาน............................................................................................................................. .................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ .................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................. ......................................................................... .............................................................................................................................. ....................................... 5.3 แนวความคิดทางการศกึ ษา............................................................................................................................. ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ .................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................ ..................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................... ....................................................... ***************************************************** เรยี บเรยี งโดย นางสาวศภุ พิชญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหัสวิชา ศษ 0103 รายวิชาการศึกษาปฐมวยั | 45 แบบฝึกหัดหลงั เรียนท่ี 2 หนว่ ยที่ 2 ปรชั ญำทำงกำรศกึ ษำและทฤษฎีที่เกย่ี วข้องกบั พฒั นำกำรของเดก็ ปฐมวัยคำชี้แจง : จงสรปุ แนวคดิ ทีส่ าคัญของทฤษฏีทเ่ี ก่ียวข้องกบั พัฒนาการของเด็กปฐมวัย ดงั ตอ่ ไปนี้ที่ ทฤษฎี แนวคิดท่ีสำคญั1. ทฤษฎีพัฒนาการทางรา่ งกาย ของกเี ซล2. ทฤษฎพี ัฒนาการทางบุคลกิ ภาพ ของซิกมนั ต์ ฟรอยด์ เรียบเรยี งโดย นางสาวศภุ พิชญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหัสวิชา ศษ 0103 รายวชิ าการศึกษาปฐมวัย | 46ท่ี ทฤษฎี แนวคดิ ท่ีสำคัญ3. ทฤษฎีพัฒนาการทางบคุ ลิกภาพ ของอริ คิ สนั4. ทฤษฎกี ารเรียนรู้ของบรเู นอร์5. ทฤษฎกี ารเรยี นรู้ทางสังคมของ แบนดรู า เรยี บเรยี งโดย นางสาวศุภพชิ ญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหสั วชิ า ศษ 0103 รายวิชาการศึกษาปฐมวยั | 47ท่ี ทฤษฎี แนวคิดท่ีสำคญั6. ทฤษฎีพฒั นาการทางจรยิ ธรรม ของโคลเบอรก์7. ทฤษฎพี ฒั นาการทางสตปิ ัญญา ของเพยี เจต์8. ทฤษฎพี ฒั นาการทางสติปัญญา ของโฮเวิร์ด การด์ เนอร์ เรียบเรยี งโดย นางสาวศภุ พชิ ญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหสั วชิ า ศษ 0103 รายวชิ าการศึกษาปฐมวยั | 48 แบบทดสอบหลังเรียน หน่วยท่ี 2 ปรชั ญำทำงกำรศึกษำ และทฤษฎที ี่เก่ียวข้องกบั พฒั นำกำรของเด็กปฐมวยัรหัส-ชอื่ รายวชิ า ศษ 0103 การศกึ ษาปฐมวยั ระดับอนุปรญิ ญา ชนั้ ปที ่ี 1หน่วยท่ี 2 ปรัชญาทางการศึกษาและทฤษฎีที่เกีย่ วข้องกับพัฒนาการของเดก็ ปฐมวยัจานวน 10 ขอ้ เวลา 15 นาทีคำชีแ้ จง : อา่ นคาถามต่อไปนีท้ ่ลี ะข้อ แลว้ เขียนเครื่องหมาย X ท่ีข้อคาตอบที่เหน็ ว่าถูกตอ้ งทสี่ ดุ เพียง ข้อเดียว1. ทฤษฎพี ัฒนาการทางรา่ งกายของกีเซลเนน้ ในเรื่องใด ข. ความสาคญั ของวัยเด็ก ก. วุฒิภาวะ ง. พฒั นาการทางการเรยี นรู้ ข. พฒั นาการทางสตปิ ัญญา2. ทฤษฎพี ฒั นาการของโฮเวิรด์ การด์ เนอร์ เน้นในเร่ืองใด ก. การเรยี นรู้ของเด็กเกดิ จากระบวนการภายในอนิ ทรี ข. เด็กเรยี นรโู้ ดยใช้ประสาทสัมผัส และการเคล่ือนไหวของรา่ งกาย ค. วฒุ ิภาวะจะถูกกาหนดโดยพันธุกรรม และมใี นเด็กแต่ละคนมาต้งั แต่เกิด ง. สมองของมนุษยแ์ บง่ เป็นสว่ นๆ แต่ละสว่ นไดจ้ าแนกความสามารถทีห่ รือสตปิ ญั ญาของคน3. ปรชั ญาทางการศึกษาใดเน้นความสาคัญของบุคคลเปน็ หลกัก. ปรชั ญาการศึกษาสารัตถนยิ ม ข. ปรชั ญาการศึกษานริ นั ตรนยิ มข. ปรัชญาการศกึ ษาอัตถภิ าวนยิ ม ง. ปรัชญาการศกึ ษาพิพฒั นาการนยิ ม4. ปรัชญาทางการศึกษาในข้อใดทีเ่ น้นการเรยี นการสอนโดยยดึ ผเู้ รยี นเปน็ ศนู ยก์ ลางก. ปรัชญาการศึกษาอัตถิภาวนิยม ข. ปรชั ญาการศึกษาปฏิรูปนยิ มข. ปรชั ญาการศกึ ษานิรันตรนยิ ม ง. ปรัชญาการศึกษาพพิ ัฒนาการนิยม5. การเรยี นการสอนให้เสรภี าพแก่ผู้เรียนในการเลือกทากิจกรรมตา่ ง ๆ คือรูปแบบปรชั ญาทางการศกึ ษาในขอ้ ใดก. ปรชั ญาการศึกษาปฏิรปู นิยม ข. ปรัชญาการศกึ ษาพิพฒั นาการนิยมข. ปรชั ญาการศกึ ษานิรันตรนิยม ง. ปรชั ญาการศึกษาอตั ถภิ าวนิยม6. แนวคิดในการอบรมเลย้ี งดูเด็กวัยทารกของนักจิตวิทยา ชือ่ ซกิ มนั ด์ ฟรอย์ ไดเ้ นน้ ความพงึ พอใจของเดก็ ตอ่ อวยั วะส่วนใดของร่างกายก. ตา ข. รูปร่างข. ปาก ง. ใบหนา้ เรียบเรียงโดย นางสาวศุภพชิ ญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหสั วชิ า ศษ 0103 รายวชิ าการศึกษาปฐมวัย | 497. อิริคสนั ไดใ้ ห้ความสาคญั ของเดก็ ปฐมวัยวา่ อย่างไร ก. เปน็ วัยท่เี ป็นรากฐานของการพฒั นาการดา้ นบุคลกิ ภาพ ข. เด็กเรียนรู้โดยให้โอกาสเด็กในการเลน่ สารวจ และทดลอง ค. พฒั นาการของเดก็ แต่ละคนจะขน้ึ อยู่กบั การเปลีย่ นแปลงของร่างกาย ง. เปน็ วัยท่กี าลังเรียนรู้ส่งิ แวดล้อมรอบตัวซง่ึ เปน็ สิง่ แปลกใหมแ่ ละนา่ ตืน่ เต้น8. พัฒนาการและการเรียนร้ขู องเด็กเกดิ จากกระบวนการภายในอินทรีย์ เนน้ ความสาคญั ของส่งิ แวดล้อมและวฒั นธรรมทแ่ี วดลอ้ มเด็ก เปน็ แนวคิดของทฤษฎีการเรยี นรขู้ องบุคคลใดก. แบนดรู า (Albert Bandura) ข. เพยี เจต์ (Jean Piaget)ข. บรเู นอร์ (Jerome Bruner) ง. ซกิ มันด์ ฟรอยด์ (Sigmund Freud)9. การเรยี นการสอนขึ้นอยู่กับครผู ู้สอนเปน็ สาคัญ เป็นหลักของปรชั ญาทางการศึกษาในข้อใดก. ปรัชญาการศกึ ษานริ นั ตรนยิ ม ข. ปรัชญาการศกึ ษาพพิ ัฒนาการนยิ มข. ปรัชญาการศึกษาสารตั ถนิยม ง. ปรัชญาการศึกษาอตั ถิภาวนิยม10. ใครเปน็ ผู้เริ่มแนวคิดการศกึ ษาปรัชญาการศึกษาสารัตถนยิ มก. วิลเล่ียม ซี แบคลี ข. จอหน์ ดิวอ้ีข. อริสโตเตลิ ง. ธโี อดอร์ บราเมลด์************************************************************** เรียบเรียงโดย นางสาวศุภพชิ ญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหสั วิชา ศษ 0103 รายวชิ าการศึกษาปฐมวัย | 50 บรรณำนุกรมสิริมา ภญิ โญอนนั ตพงษ.์ (2550). เอกสำรประกอบกำรสอนรำยวิชำ ECED 201 กำรศกึ ษำปฐมวัย (Early Childhood Education). กรงุ เทพฯ : มหาวทิ ยาลัยราชภัฎสวนดสุ ติ .อรสา สขุ เปรม. (2549). กำรศกึ ษำไทย. พมิ พ์ครั้งที่ 5. มหาวทิ ยาลยั ราชภัฎบ้านสมเด็จเจ้าพระยา.อารี รังสินันท์. (2530). จิตวทิ ยำกำรศกึ ษำ เอกสำรคำสอนวชิ ำ จิตศึกษำ 301. กรงุ เทพฯ : มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวโิ รฒ ประสานมติ ร. เอกสารอัดสาเนา เรียบเรียงโดย นางสาวศภุ พิชญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหัสวิชา ศษ 0103 รายวชิ าการศึกษาปฐมวยั | 51 หนว่ ยท่ี 3 แนวคิดทฤษฎีของนกั การศึกษาที่มอี ทิ ธพิ ลตอ่ การจัดการศึกษาปฐมวยัสำระสำคญั การศกึ ษาปฐมวยั เป็นการจัดการศกึ ษาเพือ่ ส่งเสรมิ พฒั นาการและความพร้อมให้แก่เดก็ ปฐมวัยเป็นองค์รวมอย่างเหมาะสมตามวัย การพัฒนาเด็กปฐมวัยมีความสาคัญอย่างมากต่อการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ การจัดการศึกษา และการพัฒนาประเทศ ทั้งน้ีเพราะประสบการณ์ต่าง ๆ ที่เด็กได้รับในชว่ งปฐมวัยจะมอี ิทธิพลต่อชวี ติ ของบุคคลจนชว่ั ชวี ิตจุดประสงคก์ ำรเรยี นรู้ 1. บอกประวตั แิ ละผลงานของนักการศกึ ษาที่มีอิทธิพลต่อการจัดการศึกษาปฐมวัย ได้อย่างถูกต้อง 2. บอกแนวคดิ ทฤษฎีทส่ี าคญั ของนักการศึกษามีอทิ ธพิ ลต่อการจัดการศกึ ษาปฐมวัย ได้อย่างถูกต้อง 3. วเิ คราะห์จดุ เด่น จุดด้อย แนวคิดทฤษฎีที่ของนกั การศึกษามีอิทธิพลต่อการจดั การศึกษาปฐมวัย ได้อย่างถกู ต้องสำระกำรเรยี นรู้ แนวคิดทฤษฎีของนกั การศึกษาที่มีอทิ ธิพลตอ่ การจัดการศึกษาปฐมวยั 1. จอหน์ อาโมส โคเมนิอุส (John Amos Comenius) 2. ฌอง จาค รสุ โซ (Jean Jean Rousseau) 3. โจฮานน์ ไฮน์ริค เปสตาลอสซี่ (Johann Heinrich Pestalozzi) 4. เฟรดรคิ วลิ เฮล์ม เฟรอเบล (Fcrdcrick Wilhelm Froebel) 5. มาเรีย มอนเตสซอรี่ (Maria Montessori) 6. จอหน์ ดิวอ้ี (John Dewey) เรยี บเรยี งโดย นางสาวศุภพิชญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหสั วิชา ศษ 0103 รายวชิ าการศึกษาปฐมวัย | 52 บทนำ แนวคิดของนักการศึกษาท่ีเป็นพ้ืนฐานในการจัดการศึกษาปฐมวัยเร่ิมมาตั้งแต่สมัยกรีกและโรมัน การจัดการศึกษาในสมัยน้ันจะสะท้อนให้เห็นสภาพทางการเมืองและสภาพทางสังคมในยุคน้ันเชน่ กรกี จะมีการจัดการศกึ ษาท่ีเนน้ เรอื่ งการเตรียมบคุ คลและพัฒนาคนเพื่อเป็นทหารฝึกวินยั ด้านความกล้าหาญ ความรักชาติ ความเข้มแข็ง การมีไหวพริบ ความอดทน และความสาคัญของอิสรภาพ ส่วนทางโรมันจะมีการจัดการศึกษาเพื่อประโยชน์ในการดารงชีวิต แนวคิดของนักปรัชญา นักการศึกษาที่สาคัญในอดีตยังคงมีอิทธิพลต่อแนวคิดในการจัดการศึกษาปฐมวัยในปัจจุบัน การศึกษาแนวคิดของนักปรัชญาและนักการศึกษาเหล่านั้นจะช่วยให้นักการศึกษาปฐมวัยในปัจจุบันเข้าใจและได้แนวทางในการจัดประสบการณท์ เ่ี หมาะสมสอดคลอ้ งกับความตอ้ งการตามสภาพการณ์ แนวคิดเก่ียวกับการศึกษาปฐมวัยได้เริ่มต้นมาตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 16 จนมาถึงปัจจุบันเป็นเวลากว่า 400 ปีแล้ว ในช่วงระยะเวลาดังกล่าวนี้ ได้มีบุคคลท่ีมีความคิดและวางรากฐานการศึกษาในระดับปฐมวัยนี้ โดยคานึงถึงความสาคัญและการเจริญเติบโตของเด็กซึ่งต้องอาศัยธรรมชาติและส่งิ แวดล้อมที่ถกู ตอ้ งเหมาะสมเปน็ ปัจจัยสาคญั ดังต่อไปน้ี 1. จอห์น อาโมส โคเมนิอสุ 2. ฌอง จาค รสุ โซ 3. โจฮานน์ ไฮน์ริค เปสตาลอสซี่ 4. เฟรดรคิ วิลเฮลม์ เฟรอเบล 5. มาเรีย มอนเตสซอร่ี 6. จอห์น ดวิ อี้แนวคิดทฤษฎีของนักกำรศึกษำทีม่ อี ิทธพิ ลตอ่ กำรจดั กำรศกึ ษำปฐมวยั แนวคดิ ทฤษฎขี องนักการศึกษาท่ีมอี ทิ ธิพลต่อการจัดการศกึ ษาปฐมวยั ไดแ้ ก่ 1. แนวคิดและทฤษฎขี องจอห์น อำโมส โคเมนิอสุ 1.1 ประวัติของจอหน์ อาโมส โคเมนอิ ุส สานักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติ (2536) กล่าวว่า จอห์น อาโมสโคเมนิอุส (John Amos Comenius) มีชีวิตอยู่ในช่วงระยะเวลาระหว่างปี ค.ศ. 1592 - ค.ศ.1670เขาเป็นนักการศึกษาเกิดท่ีเมืองโมเรเวียน ในประเทศเชคโกสโลวาเกีย โดยโคเมนิอุสได้รับการศึกษาที่มหาวิทยาลัยเฮดเดลเบอรก์ เข้าเป็นพระนกิ ายโปรเตสแตนด์ และเป็นครอู ยู่ท่ีเมอื งโมเรเวีย และภายหลังได้หนีออกไปอยู่ท่ีประเทศโปแลนด์ เนื่องมาจากภาวะสงคราม 30 ปีที่ทหารของอาณาจักรโรมันอันศักด์สิ ทิ ธ์เิ ขา้ มาทเ่ี มืองโมเรเวีย โคเมนิอุส ได้ร่วมงานทางการศึกษาไว้หลายอย่าง เช่น ในปี ค.ศ. 1638 รัฐบาลของสวีเดนและอังกฤษได้เชิญโคเมนิอุสไปช่วยปฏริ ูปการศึกษา และในชว่ ง ค.ศ. 1641 - 1648 เขาได้เดินทางไปทางานในประเทศสวีเดน ต่อมาจึงไปอยู่ท่ีโปแลนด์ ฮังการี และเนเธอร์แลนด์ โดยงานท่ีเขาทาส่วนใหญ่ เรยี บเรียงโดย นางสาวศุภพชิ ญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหสั วิชา ศษ 0103 รายวิชาการศึกษาปฐมวยั | 53ได้แก่งานปฏิรูปทางการศึกษา เช่น ปฏิรูปหลักสูตรในเนเธอร์แลนด์กับสวีเดน ได้จัดต้ังโรงเรยี นตัวอย่างขึน้ ทฮ่ี ังการี เพราะเขามแี นวคิดวา่ เดก็ ทุกคนควรมีสทิ ธไิ ดร้ ับการศึกษาในโรงเรียน 1.2 แนวคดิ ของจอห์น อาโมส โคเมนอิ ุส จอห์น อาโมส โคเมนิอุส เชื่อว่า ทุกคนมีความเป็นมนุษย์เท่าเทียมกันไม่ว่าจะเป็นคนรวย คนจน คนช้ันสูง คนธรรมดา ผู้หญิงหรือผู้ชายทุกคนควรได้รับการศึกษาเหมือนๆ กัน โคเมนิอุส“เน้นความสาคัญของการให้การศึกษาตั้งแต่เด็กยังเล็กอยู่ ซึ่งเขาเช่ือว่าเป็นวัยที่ง่ายต่อการป้ัน เด็กๆควรได้เรียนโดยการกระทาและเรียนโดยการเล่น การศึกษาเป็นกระบวนการที่เร่ิมต้ังแต่แรกเกิดและดาเนินต่อไปจนตลอดชีวิต” ผลงานที่เก่ียวข้องทางการศึกษาปฐมวัยของโคเมนิอุส คือ ในปี ค.ศ.1657เขาได้ส่งเสริมให้เปิดโรงเรียนสาหรับแม่ท่ีมีลูกวัยอนุบาล (Mother School) ดังปรากฏในหนังสือ“ระเบียบวิธีสอน” (The Great Didactic) ว่าควรมีโรงเรียนให้การศึกษาแก่สตรีที่เป็นแม่ในเร่ืองการปฏิสนธิและการเล้ียงดูเด็ก และในหนังสือช่ือโรงเรียนสาหรับทารก (School of Infancy) ได้เสนอแนะการสอนตามหลักสูตรว่าครูควรสอนบทเรียนง่ายๆ เกี่ยวกับวัตถุ สอนให้รู้จักหิน พืช และสัตว์ ให้บอกชื่อและหน้าที่ของอวัยวะของร่างกาย ให้แยกสีต่างๆ รู้จักความแตกต่างของความมืดและความสว่างสังเกตสิ่งแวดล้อมและสภาพทั่วๆ ไปของห้อง ไร่ สวน นา ถนน สอนในเร่ือง การรักษาความสะอาดการปรบั ตัว การเช่ือฟงั ผู้ใหญ่ และการสวดมนต์ เป็นตน้ ประภาพรรณ สุวรรณศุข (2547) กล่าวว่า ในปี ค.ศ. 1685 โคเมนิอุส ได้เขียนหนังสือสาหรับเด็กโดยมีรูปภาพประกอบหนังสือเล่มนี้ช่ือว่า “โลกในรูปภาพ” (Orbis Picture) ซ่ึงนับว่าเป็นหนังสือสาหรับเด็กเล่มแรกที่มีภาพประกอบ หนังสือเล่มนี้เป็นแนวทางให้ครูใช้จัดการเรียนเก่ียวกับการฝกึ ประสาทสัมผัส และการศกึ ษาธรรมชาติรอบตวั หนงั สือเล่มน้ีใช้กนั อย่างกว้างขวางทัว่ โลกและได้แปลเปน็ ภาษาตา่ งๆ หลายภาษา หลักการสอนที่สาคัญของโคเมนอิ ุส สรปุ ได้ดังต่อไปนี้ 1. ใชว้ ิธกี ารสอนโดยเลยี นแบบธรรมชาติ เน้ือหาสาระต้องจดั ใหเ้ หมาะสมกบั วัยของผเู้ รียน 2. การเรยี นควรเร่ิมจากวยั ทารกและควรออกแบบใหเ้ หมาะสมกับอายุ ความสนใจและความสามารถของผเู้ รียน ควรสอนสง่ิ ท่มี ีคุณค่าต่อผเู้ รียนทจี่ ะนาไปใช้ในชวี ติ ประจาวนั ได้ 3. ควรจาแนกและเรียงลาดับเนอ้ื หาตามความยากง่ายและสอนด้วยวิธกี ารอนมุ าน 4. ควรมแี บบเรยี นทม่ี ีภาพประกอบควบคู่ไปกับการสอน 5. ต้องสอนตามลาดบั ความสาคญั ก่อน หลัง เชน่ สอนภาษาแม่ก่อนภาษาตา่ งประเทศ 6. หลกั การและแนวคิดท้ังหลายควรอธิบายพร้อมกับยกตวั อยา่ งประกอบ 7. การอ่านและการเขยี นควรสอนควบค่กู ันโดยให้มคี วามสัมพนั ธ์กับเน้อื หาวชิ าใหม้ ากท่ีสุด 8. การเรยี นควรใช้วิธีการสมั ผัสโดยหาของจรงิ มาใหผ้ เู้ รยี นศึกษาประกอบการอธิบาย 9. เนือ้ หาควรสอนแบบบรรยายแลว้ มภี าพประกอบทกุ เมอ่ื ทีท่ าได้ 10. การเรียนวัตถุประสงค์หรือเน้ือหาใดๆ ควรเน้นลาดับ ตาแหน่ง และความสัมพันธ์กบั สงิ่ อ่ืน ไมค่ วรสอนเรือ่ งใดเร่อื งหนึ่งเพยี งอย่างเดียว ควรมีโครงร่างเน้อื หาติดไวบ้ นผนงั 11. ไมค่ วรลงโทษด้วยการเฆี่ยนตีเมื่อนักเรยี นตอบผิดหรือสอบตก 12. โรงเรียนควรมีบรรยากาศร่าเริง มีวัสดุอุปกรณ์และมคี รูท่ีมีความเข้าใจนักเรียน ครูหนึ่งคนอาจสอนได้หลายร้อยคนพร้อมกัน เม่อื สอนกลุม่ ใหญแ่ ลว้ ก็ควรแบง่ เปน็ กล่มุ ยอ่ ยๆ เรียบเรยี งโดย นางสาวศุภพิชญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหสั วิชา ศษ 0103 รายวิชาการศึกษาปฐมวยั | 54 สรุปได้ว่า จอห์น อาโมส โคเมนิอุส เช่ือว่า การศึกษาควรเป็นไปตามลาดับขั้นของธรรมชาติ ครจู าเป็นต้องสงั เกตลาดบั ขั้นตอนตามธรรมชาติและจัดการเรยี นรู้สาหรบั เด็ก มงุ่ เน้นความคิดรวบยอด พื้นฐานที่เราพูดถึงเสมอๆ ในปัจจุบัน คือ “การเรียนรู้ผ่านการปฏิบัติ”(Learning by doing)โคเมนิอุส พยายามส่งเสริมพ่อแม่ ผู้ปกครองควรเปิดโอกาสให้เด็กได้เล่นกับเพื่อนในวัยเดียวกันขณะเดียวกนั กส็ ่งเสริมให้มีการปฏิรูปสังคมท่ีใหโ้ อกาสทางการศกึ ษาแก่คนยากจนเช่นเดยี วกบั คนร่ารวย จอห์น อาโมส โคเมนิอุส มีบทบาทที่สาคัญทางการศึกษา คือ เป็นผู้เขียนหนังสือท่ีมีรูปภาพประกอบเป็นคนแรก จัดการศึกษาโดยมุ่งเน้นที่ประสาทสัมผัส และเป็นผู้ริเร่ิมการปฏิรูปทางสังคมด้านการศึกษา 2. แนวคดิ และทฤษฎขี องฌอง จำค รสุ โซ 2.1 ประวัติของ ฌอง จาค รุสโซ ศศิพันธ์ุ เป๊ียนเป่ียมสิน (2553) กล่าวว่า ฌอง จาค รุสโซ (Jean Jean Rousseau)มีชีวิตอยู่ในช่วงระยะเวลาระหว่างปี ค.ศ. 1712 - 1778 เป็นบุคคลลาดับต่อมาท่ีให้ความสนใจเก่ียวกับการศึกษาปฐมวัย เขาเกิดในประเทศสวิสเซอร์แลนด์ แต่ใช้ชีวิตส่วนใหญ่อยู่ในประเทศฝร่ังเศส รุสโซเป็นท้ังนักเขียนและนักทฤษฎีทางด้านสังคม ผลงานที่เก่ียวข้องกับการศึกษาในระดับนี้คือ หนังสือเร่ืองเอมิล (Emile) ซึ่งพิมพ์ออกจาหน่ายเม่ือปี ค.ศ. 1762 มีข้อคิดสาคัญเก่ียวกับการจัดการศึกษาสาหรับเด็กในช่วงวัยแรกของชีวิต โดยเขียนวิจารณ์เกี่ยวกับการจัดการศึกษาในสมัยน้ันซ่ึงมีลักษณะบังคับกาหนดทักษะพ้ืนฐานในการเรียนรู้ ใช้แบบทดสอบมาตรฐานและแบ่งกลุ่มเด็กตามความสามารถ รุสโซคิดว่าสิ่งเหล่าน้ีไม่ใช่เป็นธรรมชาติแต่เป็นการควบคุมธรรมชาติ เขาจึงเสนอวิธีการเลี้ยงเด็กโดยคานึงถึงธรรมชาติของเด็ก เขามีความคิดว่าหน้าที่ท่ีสาคัญของการศึกษาก็คือ การค้นให้พบธรรมชาติของมนุษย์โดยเฉพาะอย่างยิ่งที่ปรากฏอยู่ในตัวเด็กและประคับประคองให้ดาเนินไปอย่างถูกวิธี ดังนั้นแนวคิดในการจัดการศึกษาของเขาก็คือ จะต้องให้สอดคล้องกับธรรมชาติของเด็กและต้องคานึงถึงความแตกต่างระหวา่ งบุคคล 2.2 แนวคิดของฌอง จาค รสุ โซ ศศิพันธุ์ เป๊ียนเปี่ยมสิน (2553) กล่าวว่า รุสโซ เชื่อว่าการให้การศึกษาควรจะเริ่มต้นตัง้ แต่เดก็ เริ่มเกดิ และดาเนินต่อไปจนถึงอายุ 25 ปี การใหก้ ารศึกษาควรใช้วิธีการตามหลักธรรมชาติ คือควรบารุงตัวเด็กให้มีสุขภาพแข็งแรง โดยเน้นพัฒนาการทางกายของเด็กตามลาดับข้ัน เพื่อเด็กจะได้มีกาลังความสามารถที่จะศึกษาหาความรู้ได้ด้วยตนเองต่อไป เขามีความคิดเห็นว่าครูจะต้องเข้าใจธรรมชาติของเด็กแต่ละวัย และการสอนกต็ ้องให้สอดคล้องกับธรรมชาติของเดก็ แตล่ ะวัย โดยควรเรม่ิ ต้นด้วยการเร้าให้เด็กเกิดความสนใจอยากรู้อยากเห็น และควรสนับสนุนให้เด็กแสดงพฤติกรรมอย่างเสรีเพ่ือว่าจะได้เกิดการเรียนรู้และเกิดความคิดท่ีดี วิธีการของรุสโซน้ีได้ช่ือว่าธรรมชาตินิยม (Naturalism)ทกี่ ลา่ วถงึ การศกึ ษาโดยธรรมชาติและเกดิ จากสามแหลง่ ด้วยกันคือ ธรรมชาติ ผู้คน และสงิ่ ของ รสุ โซ มีความคิดว่าการบีบบังคับ การห้ามปราบโดยเด็ดขาด เป็นการทาลายธรรมชาติของเด็ก เขามีความเชื่อว่า หัวใจของการศึกษาคือชีวิตในครอบครัว ส่วนในเรื่องพัฒนาการเด็ก รุสโซได้วางแนวความคิดไว้เป็นหลัก 4 ขั้น โดยในสองข้ันแรกจะเกี่ยวกับการศึกษาตั้งแต่วัยแรกเริ่มจนถึงวัย12 ปี ซ่ึงแบง่ เป็นขั้นดงั น้ี เรยี บเรยี งโดย นางสาวศภุ พชิ ญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหัสวชิ า ศษ 0103 รายวชิ าการศึกษาปฐมวัย | 55 1. ในขนั้ แรกของการพฒั นาจะเปน็ 5 ปีแรกของชีวติ รุสโซก็มีความคดิ ทานองเดียวกนั กับดิวอ้ี เพียเจต์ และนักศกึ ษาในสมัยน้นั ในเร่อื งของความสาคญั ของกิจกรรมทางกาย และได้กาหนดเป็นเนอื้ หาในหลกั สูตรสาหรับเด็กในขน้ั นด้ี ้วย 2. ในข้นั ที่สองของพัฒนาการเรม่ิ จากอายุ 5 -12 ปี เดก็ ในวัยน้ีจะเรียนรู้ทกุ สิ่งทกุ อย่างจากประสบการณ์ตรง และจากการสารวจส่ิงต่างๆ ทีอ่ ยู่รอบตัว ซ่งึ เป็นแนวความคดิ ท่ีคล้ายคลึงกบั โคเมนิอสุ เปสตาลอสซี เฟรอเบล ดิวอ้ี และเพยี เจต์ รุสโซ เน้นว่า เด็กก็คือ เด็ก “เด็กไม่ใช่ผู้ใหญ่ย่อส่วน” เด็กจะมีธรรมชาติของการเป็นเด็กก่อนที่เขาจะเป็นผู้ใหญ่ การศึกษาของเด็กจะต้องเจริญงอกงามจากความสนใจตามธรรมชาติและความอยากรู้อยากเห็น เขาจึงได้แยกรูปแบบและเน้ือหาของการสอนเด็กเล็กออกจากวิธีการท่ีใช้กับเด็กโตและผู้ใหญ่ โดยเฉพาะในเรื่องของความสนใจและคุณค่าของการเล่นท่ีแตกต่างกันอย่างมากระหว่างเด็กกับผู้ใหญ่ และเน่ืองจากรสุ โซเน้นท่ีการให้เด็กเรียนรู้เองจากประสบการณ์ตรงที่ได้จากส่ิงท่ีอยู่รอบๆตัว ดังน้ันเด็กจะต้องไม่ได้รับคาส่ัง ไม่ได้รับการลงโทษทุกชนิด และต้องไม่ถูก ขอร้องให้กล่าวคาขอโทษการกระทาทเ่ี ดก็ ทาจะไมถ่ ือวา่ ผิดศลี ธรรม นภเนตร ธรรมบวร (2551) กล่าวว่า รุสโซ มีความเช่ือว่า แม่จะเป็นผู้ที่ดูแลเด็กได้ดีท่ีสุด และหัวใจทางการศึกษาคือ ชีวิตในครอบครัว เด็กควรเติบโตไปตามธรรมชาติ มีอิสระที่จะเรียนแต่ไม่ใช่การเรียนจากหนังสือควรเป็นการเรียนจากประสบการณ์ตรงที่เด็กได้สัมผัสธรรมชาติ โดยเน้นให้ตระหนังถงึ ความสาคญั ของกจิ กรรมทางรา่ งกายในชว่ ง 5 ปี แรกของชวี ติ และวัย 5 -12 ปี เป็นชว่ งทีเ่ ด็กจะเรียนรู้ทุกสิ่งจากประสบการณ์และการสารวจค้นคว้าส่ิงต่าง ๆ ท่ีอยู่รอบตัว แนวคิดของรุสโซท่ีมีอิทธิพลต่อการศึกษาปฐมวัยในปัจจุบัน ได้แก่ การส่งเสริมให้เด็กเล่นเสรี ซ่ึงมาจากแนวความคิดที่ว่าเด็กโดยธรรมชาติแล้วเป็นคนดี และมีความสามารถท่ีจะเลือกสิ่งท่ีตนต้องการที่จะเรียนรู้ การจัดสิง่ แวดล้อมท่ีมุ่งให้เสรีภาพแกผ่ ู้เรียน และส่งเสริมให้ผู้เรยี นควบคุมตนเอง รวมตลอดถึงวสั ดุอุปกรณ์ที่ใช้ในการเรียนการเสนอควรเป็นรูปธรรม ต่อมาเปสตาลอสซี่ เฟรอเบล ดิวอี้ และเพียเจต์ ได้นาความคิดของรุสโซมาปรับปรงุ ใชใ้ นการจดั การศึกษา สรุปได้ว่า รุสโซ เป็นบุคคลที่มีความสาคัญต่อการศึกษามากท่ีสุดคนหนึ่ง เขาเชื่อว่า เด็กเกิดมาพร้อมกับแนวโน้มท่ีจะเป็นคนดี และมีความสามารถที่จะเลือกสิ่งที่ตนต้องการท่ีจะเรียนรู้ เด็กเรียนรู้จากการมีปฏิสัมพันธ์โดยตรงกับส่ิงแวดล้อม เด็กควรเจริญเติบโตไปตามธรรมชาติ นอกจากนี้ รุสโซเสนอแนะว่า การศึกษาควรสะท้อนความดีงามตามธรรมชาติของเด็ก บรรยากาศการเรียนการสอนควรยืดหยุ่นได้โดยคานึงถึงความต้องการและความสนใจของเด็กเป็นหลัก ส่งเสริมให้เด็กได้เล่นอย่างเสรีวัสดุ อปุ กรณท์ ่ีใชใ้ นการเรยี นการสอนควรเปน็ รปู ธรรม 3. แนวคิดและทฤษฎขี องโจฮำนน์ ไฮน์รคิ เปสตำลอสซี่ 3.1 ประวัติของโจฮานน์ ไฮนร์ ิค เปสตาลอสซี่ ศศิพันธ์ุ เป๊ียนเปี่ยมสิน (2553) กล่าวว่า โจฮานน์ ไฮน์ริค เปสตาลอสซ่ี (JohannHeinrich Pestalozzi) มีชีวิตอยู่ในช่วงระยะเวลาระหว่างปี ค.ศ.1746 - 1827 เป็นนักการศึกษาที่นาความคิดของนักการศึกษารุ่นเก่าไปปฏิบัติจริงในห้องเรียน เปสตาลอสซ่ีเป็นผู้ให้แนวความคิดเก่ียวกับการศึกษาปฐมวัยอีกท่านหนึ่ง เขาเลื่อมใสในผลงานของรุสโซมากถึงขนาดนาเอาหลักการของรุสโซไปสอนลูกของเขาเอง และต่อมาไดน้ าเอาไปใช้ในโรงเรียนในสวิสเซอรแ์ ลนด์ เรียบเรียงโดย นางสาวศภุ พชิ ญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหัสวชิ า ศษ 0103 รายวชิ าการศึกษาปฐมวยั | 56 3.2 แนวคดิ ของโจฮานน์ ไฮน์รคิ เปสตาลอสซ่ี ศศิพันธ์ุ เป๊ียนเป่ียมสิน (2553) กล่าวว่า เปสตาลอสซ่ี มีความเห็นท่ีสอดคล้องกับรุสโซท่ีว่าการศึกษาตอ้ งเป็นไปตามธรรมชาติและเป็นการให้ความเจริญแก่ตนเอง แต่ในขณะที่รุสโซเน้นถึงสมรรถภาพในตัวมนุษย์การมีสุขภาพท่ีแข็งแรง เปสตาลอสซ่ีจะเน้นในทางธรรมที่มีอยู่ในตัวคน เขาจึงมีความเห็นว่า จริยศึกษาและศาสนศึกษาสาคัญกว่าพุทธิศึกษา การให้คนมีใจเมตตากรุณาต่อกันมีค่ามากกว่าสอนคนให้มีความรู้ เปสตาลอสซ่ี พบว่า อิทธิพลทางธรรม น้าใจในบ้าน และสังคมมีอานาจเปลี่ยนแปลงมนุษย์ได้แน่นอนยิ่งกว่าอิทธิพลทางพุทธิศึกษา ด้วยเหตุน้ี เปสตาลอสซี่จึงถือว่า การศึกษาทางบ้านเป็นสิ่งสาคัญอย่างหนึ่ง เขาเช่ือว่าบ้านเป็นรากฐานแห่งการศึกษา บ้านเป็นท่ีอบรมศีลธรรมอยา่ งดี ดังนน้ั การศึกษาเพื่อฝึกฝนใหค้ นมีอาชีพและมีประโยชน์ต่อรฐั จะตอ้ งมาทีหลังการศกึ ษาซง่ึ จาเป็นสาหรับความสุขในครอบครัว เปสตาลอสซี่ ทุ่มเทความคิดทั้งหมดมาท่ีเด็กเล็กอย่างแทจ้ ริง เขาได้นาเอาความคดิใหม่ๆ จากทฤษฏที างการศกึ ษานามาปรับปรุงแลว้ นามาใช้ในหอ้ งเรยี น งานของเขาเปน็ เคร่อื งแสดงให้เห็นถึงจุดเริ่มต้นของรปู แบบความคิดใหมๆ่ เกี่ยวกบั การจดั โรงเรยี นสาหรับเดก็ ปฐมวยั เพราะเขาไดต้ ่อสู้กบั การศึกษาแบบตา่ งๆ ท่ีใช้มาชา้ นานในสมัยน้ันซึง่ เขาไม่เห็นด้วยอยู่ 3 ประการ คอื 1. เดก็ ยากจนไมม่ โี อกาสเขา้ โรงเรียนหรอื ถกู กดี กนั ออกจากโรงเรียน 2. ลักษณะการเรยี นการสอนแบบท่องจา 3. การลงโทษเด็กอย่างรุนแรงและทารณุ เมื่อเดก็ จาบทเรยี นไมไ่ ด้ และในท่ีสุดเปสตาลอสซ่ีก็สามารถเปล่ียนแปลงรูปแบบการศึกษาในสมัยน้ันได้สาเร็จเปสตาลอสซมี่ ีความสุขกับการสอนเด็กยากจนเขาจงึ ต้ังโรงเรียนสาหรับเด็กยากจนขนึ้ โรงเรยี นของเขาใช้กฎของความเมตตากรุณา ยกเลิกการเฆ่ียนตี และปกครองเด็กด้วยความรัก เปสตาลอสซ่ีเชื่อว่าเด็กแต่ละคนมีความแตกต่างกันในด้านความสนใจ ความต้องการและอัตราในการเรียนรู้ เขาเป็นผู้ริเร่ิมคิดในเร่ืองความพร้อม โดยจะต้องให้เวลาและประสบการณ์ต่างๆ เพื่อให้เด็กเกิดความเข้าใจและเกิดการเรียนรู้ด้วยตนเอง โดยเฉพาะประสบการณ์ตรงทางวัตถุหรือทางรูปธรรม เป็นส่ือท่ีจาเป็นสาหรับการเรียนรู้ และเป็นส่ิงท่ีมีความหมายมากกว่าการใช้คาพูดแต่เพียงอย่างเดียว เปสตาลอสซ่ีเน้นการกระทาซา้ ในส่ิงท่เี พง่ิ เรยี นรู้โดยจะต้องมีความสัมพันธเ์ กย่ี วเนอ่ื งโดยตรงกบั ประสบการณ์ท่ีเปน็ รปู ธรรม หลักสาคัญทางการศึกษาท่ีเปสตาลอสซี่ได้กล่าวไว้คือ ในการสอนเด็กครูควรจะคานึงถึงธรรมชาติและความพร้อมของเด็กเปน็ หลกั นอกจากน้ันยังจะตอ้ งคานึงถงึ ความแตกต่างระหวา่ งบุคคลด้วย เพราะเดก็ แตล่ ะคนมีความแตกต่างกันในดา้ นความสนใจ ความตอ้ งการ และอตั ราการเรียนรู้วธิ ีการสอนของเปสตาลอสซีเ่ ปน็ วธิ ีการสอนตามธรรมชาติคือ สอนจากรูปธรรมไปหานามธรรม สอนจากสิ่งที่ง่ายท่ีสุดเสียก่อน แล้วจึงค่อยยากข้ึนไปตามลาดับ ความยากง่ายน้ันต้องให้เหมาะสมกับความเจริญของเด็ก ท้ังทางด้านรา่ งกายและจิตใจ การศึกษาของเด็กจะต้องมาจากประสบการณ์ตรง คือ ต้องให้เด็กลงมือค้นหาความรู้ด้วยตนเองโดยผ่านประสาทสัมผัสเกี่ยวกับความสัมพันธ์ระหว่างครูกับศิษย์วิธีการจัดการศึกษาตามหลักของเปสตาลอสซ่ีน้ีนับได้ว่าเป็นการจัดการศึกษาท่ีสอดคล้องกับหลักจิตวิทยา เพราะไดค้ านงึ ถงึ หลักพฒั นาการของเด็กเปน็ เกณฑ์ในการจดั การเรียนการสอน นภเนตร ธรรมบวร (2551) กล่าวว่า เปสตาลอสซ่ี เน้นการสอนคนให้นับถือตนเองเขาเชื่อว่าเด็กแต่ละคนมีความแตกต่างกันในด้านความสนใจ ความต้องการและอัตราการเรียนรู้นอกจากนี้ เปสตาลอสซ่ี ยังเป็นคนริเริ่มความเช่ือเรื่องความพร้อมของเด็กนั้นคือ ไม่ควรบังคับเด็กให้ เรยี บเรยี งโดย นางสาวศุภพชิ ญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหัสวิชา ศษ 0103 รายวิชาการศึกษาปฐมวยั | 57เรียนโดยการท่องจา แต่ควรให้เวลาและประสบการณ์แก่เด็กในการทาความเข้าใจส่ิงต่างๆ รอบตนเองใหเ้ ด็กได้เรยี นตามความสามารถและเรยี นจากประสบการณ์ตรง สรุปได้ว่า โจฮานน์ ไฮน์ริค เปสตาลอสซี่ เช่ือว่า ความแตกต่างระหว่างบุคคลมีผลต่อการเรียนรู้ แนวการสอนต้องเน้นประสบการณ์ การศึกษาธรรมชาติถือเป็นส่วนหนึ่งของหลักสูตรการเรียนการสอน มุ่งเน้นความคิดของการจัดหลักสูตรแบบบูรณาการ ซึ่งสอดคล้องกับการพัฒนาเด็กอย่างเป็นองค์รวม กระบวนการสอนโดยการเพ่ิมความรู้สึกต่อความรู้ในเร่ืองความเจรญิ เติบโตและพัฒนาการของเด็กน้ันเป็นส่ิงจาเป็นท่ีสุด และยังคานึงถึงเร่ืองความแตกต่างระหว่างบุคคลอันจะมีผลต่อการเรยี นรู้ของผเู้ รียนดว้ ยซงึ่ แนวการสอนจะเน้นในเร่ืองประสบการณ์ต่อนักเรียนแต่ละคนเปน็ สาคัญ 4. แนวคดิ และทฤษฎขี องเฟรดริค วลิ เฮล์ม เฟรอเบล 4.1 ประวัตขิ องเฟรดรคิ วิลเฮลม์ เฟรอเบล ศศิพันธ์ุ เป๊ียนเป่ียมสิน (2553) กล่าวว่า เฟรดริค วิลเฮล์ม เฟรอเบล (FcrdcrickWilhelm Froebel) มีชีวิตอยู่ในช่วงระยะเวลาระหว่างปี ค.ศ. 1782-1852 เป็นนักการศึกษาชาวเยอรมัน ผู้ได้รับเอาแนวความคิดทางการศึกษาจาก โคเมนิอุส รุสโซ และเปสตาลอสซ่ี แล้วนาเอาความคิดน้ันมาพัฒนาขึ้นใหม่โดยจัดตั้งทฤษฎีปรัชญาพัฒนาการของเด็กระดับโรงเรียนอนุบาลขึ้น เขาเป็นผู้ให้กาเนินการศึกษาปฐมวัยโดยการจัดต้ังโรงเรียนอนุบาลแห่งแรกข้ึนท่ีเมืองแบลคแกนเบอร์ก(Blakcenburg) ในปี ค.ศ. 1842 ในประเทศเยอรมนี และให้ช่ือโรงเรียนอนุบาลแห่งนี้ว่า “คินเดอร์กาเทน (Kindergarten)” ซ่ึงแปลว่าสวนเด็ก การจัดตั้งโรงเรียนอนุบาลแห่งน้ีมีจุดมุ่งหมายเพ่ือท่ีจะอบรมเดก็ ฝึกหัดครู และพเี่ ล้ียงเด็กให้ร้จู ักวิธกี ารสอนทีถ่ กู ต้อง 4.2 แนวคิดของเฟรดริค วิลเฮลม์ เฟรอเบล ศศิพันธุ์ เปี๊ยนเปี่ยมสิน (2553) กล่าวว่า เฟรอเบลได้ให้ความสาคัญเก่ียวกับคุณค่าของความเป็นเด็ก เพราะความเจริญเติบโตทางด้านร่างกายและจิตใจของเด็กจะเกิดข้ึนได้ โดยให้เด็กได้ใช้กาลังในการเคลื่อนไหวทากิจกรรมต่างๆ แทนการน่งั เฉยฟังครูพดู ด้วยเหตุผลน้ี เฟรอเบลจงึ สนับสนุนให้เด็กเรียนโดยการเล่นการร้องเพลง และเฟรอเบลยังมีความเชื่อว่า ครูควรจะส่งเสริมพัฒนาการตามธรรมชาติของเด็กให้เจริญขึ้นด้วยการกระตุ้นให้เกิดความคิดสร้างสรรค์แบบเสรี โดยใช้การเล่นและกิจกรรม เขาได้จัดอาคารสถานที่ภายในโรงเรียนให้ร่มรื่น และเปิดโอกาสให้เด็กฝึกทางานง่ายๆ เช่นทาสวน เพราะเขาเช่ือว่าการทาสวนจะช่วยสร้างลักษณะนิสัยที่ดีได้ เฟรอเบลจะเน้นเรื่องกิจกรรมของเด็กโดยถือว่าเด็กทุกคนมีความสามารถ ซึ่งจะแสดงออกเมื่อได้รับการสนับสนุน เช่น การเล่น การร้องเพลงการแสดงทา่ ทางต่างๆ เปน็ ต้น จากเหตุผลดังกล่าวเขาจึงพยายามตอบสนองความต้องการของเด็กโดยคิดของเล่นให้เด็กเล่นหลายชุด เช่น ของเล่นชุดของขวัญ (Gift) ซึ่งมีทงั้ หมดประมาณ 30 ชุด โดยกาหนดวา่ เดก็ ทุกคนจะต้องมขี องเลน่ ชุดเดียวกันกอ่ น เมื่อครแู นะนาใหเ้ ด็กเลน่ โดยทดลองทาพรอ้ มๆ กันจนเดก็ เข้าใจและทาได้บ้าง จึงให้โอกาสเด็กแต่ละคนคิดทดลองทาด้วยตนเองอีกครั้งหน่ึง ในการเล่นของเล่นดังกล่าวนั้นเฟรอเบลเน้นมากในเรือ่ งระเบียบ การเตรียมตัว ขน้ั ตอนในการปฏิบตั ิ การเก็บของเล่นแต่ละอย่างให้ถูกวธิ ี โดยกาหนดเวลาของกิจกรรมประจาวันไว้อย่างแน่นอน แต่อย่างก็ตามถึงแม้เฟรอเบลจะเน้นในเร่ืองของระเบียบในการเล่น แต่เขาก็มีความเห็นว่าการบังคับให้เด็กอยู่ในระเบียบวินัยหลายๆ เรื่องน้ันเป็นการสกัดกั้นความคิดและสติปญั ญาของเด็กเขาจึงเน้นเร่ืองกจิ กรรมของเด็กดังที่กล่าวมา และของเล่นอีกชุดหนึ่งของเขาซ่ึงชื่อชดุ อาชีพ (Occupations) ก็ได้รับการออกแบบมาสาหรบั พัฒนาการเรียนรู้โดยการ เรยี บเรยี งโดย นางสาวศุภพชิ ญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหสั วชิ า ศษ 0103 รายวชิ าการศึกษาปฐมวัย | 58สมั ผัส เช่น เดียวกับชุดของขวัญ โดยชุดอาชีพนี้จะประกอบไปด้วยกิจกรรมตา่ งๆ อันได้แก่ การป้ัน การตัด การพบั การร้อยลกู ปัด และนอกจากจะเน้นในเร่ืองของการเล่นแล้วเฟรอเบลยงั ได้ใหค้ วามสาคญั กับกิจกรรมอีกอย่างคือ การเล่านิทาน เขาแต่งนิทานสาหรับเด็กเป็นเร่ืองของสัตว์มีชีวิตและความเป็นอยู่เหมือนคน ขณะเดียวกันก็ให้เด็กๆ รู้จักรักธรรมชาติของสัตว์ โดยการร้องเพลงและทาท่าเลียนแบบ ซ่ึงเป็นกิจกรรมที่เด็กๆ ชอบมากนอกจากจะจัดตั้งโรงเรียนอนุบาลแล้วเขายังได้จัดต้ังสถาบันเพ่ือฝึกหัดหญิงสาวเปน็ ครูอนุบาลดว้ ย แนวความคิดและงานของเฟรอเบล ในเรื่องการศึกษาปฐมวัยนี้ เป็นการวางรากฐานท่ีสาคัญต่อการศึกษาท่ีเราใช้กันอยู่ในปัจจุบันน้ี คือ การเรียนการสอนที่ยึดเด็กเป็นศูนย์กลาง เฟรอเบลได้รับการยกย่องวา่ เป็น “บดิ าแห่งการศกึ ษาปฐมวัย” และแนวคิดของเขายังคงใช้ต่อมาจนถึงปัจจุบันแต่ในยุคที่เฟรอเบลมีชีวิตอยู่น้ัน แนวความคิดในเรื่องการศึกษาปฐมวัยของเขาไม่ได้เป็นที่นิยมมากนักในประเทศเยอรมนี และเน่ืองจากเหตุผลทางการเมือง รัฐบาลเยอรมนีได้สั่งปิดโรงเรียนของเฟรอเบลในปีค.ศ. 1851 และในปีต่อมาคือ ค.ศ. 1852 เฟรอเบลกถ็ ึงแก่กรรม นภเนตร ธรรมบวร (2551) ได้กล่าไว้ว่า เฟรอเบล มีความเช่ือว่าการเล่นเป็นกิจกรรมพื้นฐานที่สาคัญที่ช่วยให้เด็กเกิดการเรียนรู้ การศึกษาจะเร่ิมต้นท่ีท่ีรูปธรรมและพัฒนาไปสู่นามธรรมการจัดส่ิงแวดล้อมในโรงเรียนอนุบาลเน้นการจัดการให้เป็นธรรมชาติท่ีสุด โดยให้ถือว่าเด็กทุกคนมีความสามารถอยู่ภายในซ่ึงจะแสดงออกเม่ือได้รับการสนับสนุน เช่น การเล่น การร้องเพลง การแสดงท่าทางต่าง ๆ เป็นต้น เฟรอเบลตอบสนองความต้องการของเด็กโดยคิดเคร่ืองมือประกอบด้วยชุดของขวญั และชุดอาชพี ซงึ่ เป็นเคร่ืองมือสาหรบั พัฒนาการเรียนร้โู ดยการสัมผัส ชุดของขวัญประกอบด้วยไหมพรม ไม้บล็อก วัสดุธรรมชาติ รูปทรงเรขาคณิต ส่วนชุดอาชีพประกอบด้วยกิจกรรมต่าง ๆ ได้แก่การป้ัน การตัด การพับ การร้อยลูกปัด และการเย็บปัก หลักสูตรของเฟรอเบลมีความเช่ือว่าเด็กเล็ก ๆเกิดมาพร้อมกับความรู้ และทักษะท่ีสะสมอยู่ภายใน หน้าท่ีที่สาคัญของครู คือ การพยายามดึงความสามารถทม่ี ีอยูภ่ ายในของเด็กออกมา และชว่ ยให้เดก็ ตระหนงั ถึงความสามารถของตนเอง แนวคิดทางการศึกษาปฐมวัยของเฟรอเบลมี 3 ประการคอื 1. เด็ก ในฐานะที่เป็นมนุษย์ควรได้รับการพัฒนาอย่างเต็มท่ีและได้รับความสาเร็จจากการมีสว่ นสมั พนั ธ์ทางสงั คม 2. การเลน่ เป็นหวั ใจสาคญั ของการพฒั นาเด็ก 3. โรงเรียนอนุบาล ซ่ึงเป็นสังคมของเด็กไม่ควรบังคับให้เด็กอยู่ในระเบียบวินัยซงึ่ การจากัดเดก็ ให้อยใู่ นระเบียบตา่ ง ๆ เปน็ การสกัดกนั้ ความคดิ และสติปัญญาของเดก็ สรุปได้ว่า เฟรอเบล เป็นผู้ริเริ่มจัดการศึกษาอนุบาลศึกษาอย่างมีรูปแบบ มีการวางแผนการสอน มีการฝึกหัดครู และผลิตสื่อการสอน เรียกว่า ชุดอุปกรณ์ (Gifts) และการจัดกิจกรรมสาหรับเด็กอนุบาล เฟรอเบล เช่ือว่า เด็กมีความสามารถในส่ิงดีงามมาตั้งแต่เกิด เด็กปฐมวัยควรจะเรียนรู้ด้วยการเลน่ การแสดงออกอย่างอิสระ เด็กควรได้รบั ประสบการณจ์ ากการเรยี นรู้ทงั้ ในช้ันเรียนและนอกช้ันเรียนกระบวนการเรียนการสอนของเฟรอเบลเน้นการเล่นอย่างมีความหมาย เรียกว่า การจัดการเรียนการสอนแบบเรียนปนเล่น เรียบเรยี งโดย นางสาวศภุ พิชญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหสั วิชา ศษ 0103 รายวิชาการศึกษาปฐมวัย | 59 5. แนวคิดและทฤษฎีของมำเรีย มอนเตสซอรี่ 5.1 ประวตั ิของมาเรยี มอนเตสซอร่ี ศศิพันธุ์ เปยี๊ นเปี่ยมสนิ (2553) กลา่ วว่า มาเรีย มอนเตสซอรี่ (Maria Montessori) มีชีวิตอยู่ในช่วงระยะเวลาระหว่างปี ค.ศ. 1870- 1952 เป็นนักการศึกษาอีกผู้หนึ่งที่วางแนวคิดเก่ียวกับการศึกษาปฐมวัยและได้รับการยอมรับกันจนถึงปัจจุบัน มอนเตสซอร่ี เป็นชาวอิตาลี และเป็นสตรีคนแรกที่ได้รับปริญญาทางการแพทย์ หลังจากสาเร็จการศึกษาได้ทางานร่วมกับคณะนักจติ วิทยา มีโอกาสทางานเก่ยี วขอ้ งกับเด็กยากจน และเด็กทีม่ ีปัญหาทางด้านจิตใจ ต่อมาจงึ เข้ารบั การศึกษาเพิ่มเติมในดา้ นปรัชญาการศึกษา จิตวิทยาและมานุษยวิทยาโดยเฉพาะเร่ืองโรคภัยที่เก่ียวข้องกับเด็ก เธอประสบผลสาเร็จในการจัดการศึกษาให้กับเด็กที่มีความบกพร่องทางสมอง ซึ่งในยุคน้ันถือว่าเป็นผู้ไม่มีความสามารถทางการเรยี น มอนเตสซอร่ีจึงไดน้ าเอาส่อื วัสดอุ ุปกรณ์ และวิธีการจัดกิจกรรมสาหรบั เดก็ ท่ีมีความบกพร่องท่ีใช้อิตาลีมาจัดโปรแกรมการศึกษาสาหรับเด็กปกติ “ซึ่งโปรแกรมการศึกษาของมอนเตสซอร่ีจัดได้ว่าเป็นหลักสูตรรูปแบบที่สองท่ีสร้างข้ึนมาสาหรับเด็กปฐมวัย (หลักสูตรแรกคือหลักสูตรของเฟรอเบล)” มอนเตสซอร่ี เริ่มสอนเด็กปกตแิ ละได้จัดตงั้ บา้ นเด็ก (Children’s House) ข้นึ ท่ีกรุงโรมในปี ค.ศ. 1907 โปรแกรมการศึกษาของเธอต้งั อยู่บนพ้ืนฐานของการสังเกตเด็กเล็กซง่ึ นาไปสู่การสรปุ ว่าสติปัญญาของคนเรานั้นไม่หยุดอยู่คงท่ีแตก่ ระตนุ้ ให้พัฒนาขึ้นไปได้ เธอชอื่ ว่าเดก็ ๆ จะเรยี นได้ดีที่สุดโดยใชป้ ระสาทสมั ผัสของตวั เองโดยตรงกบั สิ่งแวดลอ้ มรอบตัว 5.2 แนวคดิ ของมาเรยี มอนเตสซอร่ี หรรษา นิลวิเชียร (2535) กล่าวว่า มอนเตสซอรี่ เรียกสถานที่สอนเด็กว่า บ้านเด็ก(Children’s House) แทนคาว่าโรงเรียน เพราะมีการจัดสภาพแวดล้อมของสถานท่ีเรียนท่ีเหมือนกับบ้าน เพื่อจะให้มบี รรยากาศแบบเป็นกันเอง โดยไม่จัดหอ้ งเรยี นแบบใหเ้ ด็กเข้าแถวเรียงกนั เพราะวิธีการเช่นน้ีไม่เอ้ือให้เด็กมีเสรีภาพอย่างเต็มที่ ห้องเรียนของมอนเตสซอรี่ประกอบด้วยอุปกรณ์ที่เน้นให้เด็กพัฒนาประสาทสัมผัสและเรียนรู้มโนทัศน์ มีการจัดสื่อการเรียนการสอนเตรียมไว้ให้เด็กใช้อย่างอิสระโดยแบ่งสื่อตามระดับความสามารถของเด็กจากสิ่งท่ีรู้แล้วไปยังส่ิงท่ีไม่รู้ จากรูปธรรมไปหานามธรรม“การสอนมโนทัศน์ก็จะแยกเป็นอิสระจากกันเพื่อป้องกันการสับสน เช่น เมื่อเรียนเรื่องรูปร่าง (Shape)สื่อก็จะอยู่ในลักษณะที่เน้นให้สนใจเฉพาะรูปร่างอย่างเดียวโดยออกแบบให้เด็กวัดผลและแก้ไขข้อผิดพลาดของตนเองได้” ระบบการสอนของมอนเตสซอร่ี คือ พยายามสร้างให้เด็กมีความคิดสร้างสรรค์มีพัฒนาการเจริญขึ้นทั้งด้าน ร่างกาย อารมณ์ สังคม และสติปัญญา โดยมีวิธีการสอนที่ให้เสรีภาพแก่เด็กในการเลือกทากจิ กรรมด้วยความสนใจของตนเองแตอ่ ยู่ภายในขอบเขตท่วี างไว้ ซงึ่ เด็กจะเรียนรจู้ ากประสบการณ์ตรงโดยการสังเกตและปฏบิ ัติ การฝึกประสบการณ์ชีวิต เช่น การติดกระดุม รูดซิป การตัด การขัดถู และการทาสวน ช่วยให้เด็กรู้จักช่วยเหลือตนเอง รู้จักการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมซ่ึงมีประโยชน์ต่อชีวติ ในอนาคต มอนเตสซอรี่ ให้ความสาคญั กับส่ือการเรียนมาก เพราะสื่อการเรียนช่วยให้เดก็ ได้ฝึกประสาทสัมผัสฝึกการแยกขนาด รูปร่าง สี พ้ืนผิว เสียง อุณหภูมิ ตลอดจนการเรยี นเขียน อา่ นและเลข การจัดกิจกรรมจะจัดให้เด็กได้ฝึกเป็นรายบุคคลมากกว่ารายกลุม่ เดก็ ๆ มอี ิสระท่ีจะเคลอื่ นไหวและเลือกกิจกรรมของตนเอง “ถึงแม้ว่าจะไม่มีการเน้นเรื่องพัฒนาการทางด้านสังคมและอารมณ์แต่ครูผู้สอนมีความเชื่อว่า เด็กจะพัฒนาความรู้สึกที่ดีเก่ียวกับตนเองในขณะท่ีเด็กพัฒนาความสามารถในการเรยี น” เรียบเรยี งโดย นางสาวศภุ พิชญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหสั วิชา ศษ 0103 รายวิชาการศึกษาปฐมวัย | 60 นอกจากนี้ หรรษา นิลวิเชียร (2535) กล่าวว่า แนวความคิดของมอนเตสซอร่ีได้รับการยอมรับทัว่ ไปในอิตาลี และขยายออกไปทั่วโลก ในสหรัฐอเมรกิ าได้รบั แนวคิดของมอนเตสซอรม่ี าใช้ โดยมีการจัดสภาพแวดล้อมส่ิงต่าง ๆ ให้มีขนาดที่เหมาะสมกับตัวเด็กและมีการใช้วัสดุอุปกรณ์เพ่ือฝึกประสบการณท์ างด้านการใช้ประสาทสัมผัส แต่อย่างไรก็ตามหลังจากที่ไดน้ าแนวคดิ ของมอนเตสซอร่ไี ปดาเนินการได้ระยะหนึ่งก็ได้รับการวิพากษ์วิจารณ์ว่า แนวคิดของมอนเตสซอร่ีขาดจุดเน้นในเรื่องพัฒนาการด้านภาษาและสังคม และเน้นด้านความคิดสร้างสรรค์ ดนตรี และศิลปะน้อยมาก ซึ่งนับว่าเป็นจดุ อ่อนของแนวคิดน้ี สมร ทองดี และสุกัญญา กาญจนกิจ (2548) กลา่ วว่า แนวความคิดของมอนเตสซอร่ีส่วนใหญ่แล้วจะเห็นด้วยกับหลักการของเฟรอเบล เช่น การจัดสิ่งแวดล้อมในบริเวณโรงเรียนอนุบาลด้วยธรรมชาติ มีสนามให้เด็กว่ิงเพื่อออกกาลังกาย มีเครื่องเล่นสนาม และฝึกฝนให้เด็กทาสวนครัว ในส่วนที่มอนเตสซอร่ีส่งเสริมอีกคือ ให้เด็กมีกิจกรรมอันเป็นสุขนิสัยที่ดีท้ังการรับประทานอาหาร การขับถ่าย การพักผ่อน ฯลฯ แต่แนวคิดของมอนเตสซอร่ีมีความขัดแย้งกับของเฟรอเบลอยู่บางประการเช่น ในเร่ืองของการจัดชั้นเรียนแบบตายตัว ซ่ึงมอนเตสซอร่ีไม่เห็นด้วยเพราะเธอเน้นการให้เสรีภาพแก่เด็กเพ่ือแสวงหาความรู้โดยปล่อยให้เด็กมีประสบการณ์จากส่ิงแวดล้อมด้วยตนเองและด้วยความสมัครใจ โดยถือความแตกต่างระหว่างบุคคลเป็นแนวทางในการปฏิบัติกิจกรรม มอนเตสซอรี่ได้ทาอุปกรณ์การสอนไว้เป็นประเภทๆ เพ่ือให้เด็กได้เรียนรู้ด้วยตนเอง เก้าอี้ของเด็ก มอนเตสซอรี่ก็ออกแบบให้เล็กเหมาะสมกับความสูงของเด็ก และยกไปมาได้สะดวกตามโอกาสและความเหมาะสมของกิจกรรม ส่วนอีกเรื่องหน่ึงท่ีมอนเตสซอร่ีมีความเห็นไม่ตรงกับเฟรอเบลคือ เรื่องนิทาน เธอมีความคิดเห็นว่าการส่งเสริมพัฒนาการทางความคิดคานึงของเด็กควรจะพัฒนาไปในทางวิทยาศาสตร์เพื่อให้สอดคล้องกับภาวะของความเป็นจริงที่พสิ จู น์ได้ นภเนตร ธรรมบวร (2551) กลา่ วว่า มอนเตสเซอรี่ มีแนวความคิดคลา้ ยคลึงกับเฟรอเบลมาก โดยเน้นการจัดส่ิงแวดล้อมในโรงเรียนให้เป็นธรรมชาติทส่ี ุด เธอเช่ือว่าเด็กเรยี นรู้ได้ดีจากการสัมผัสซึ่งการสัมผัสจะพัฒนาไปสู่ความรู้และทักษะเฉพาะอย่าง เด็กมีแรงจูงใจที่จะเรียนรู้โดยการสารวจหาประสบการณ์ และความรู้ที่เหมาะสมกับวัยของตน เธอให้ความสนใจเรื่องคุณค่าของการเป็นมนุษย์ความเป็นอิสระ ความเป็นตัวของตัวเอง และความเป็นคนที่มีคุณภาพของเด็กเป็นอย่างมาก ห้องเรียนของมอนเตสซอรี่มีหลักการพื้นฐานคือ เด็กเรียนรู้จากประสบการณ์ตรง เด็กเรียนรู้โดยการสังเกตและปฏิบัติ การฝึกประสบการณ์ชีวิต เช่น การติดกระดุม รูดซิป การตัด การขัดถู และการทาสวน ช่วยให้เด็กรู้จักช่วยเหลือตนเอง ซึ่งจะมีประโยชน์ต่อชีวิตในอนาคต กิจกรรมจะจัดให้เด็กได้ฝึกเป็นรายบุคคลมากกว่าเป็นรายกลุ่ม กิจกรรมจะไม่มีการเน้นเร่ืองพัฒนาการทางด้านสังคมและอารมณ์ แต่ครูจะมีความเชื่อว่าเด็กจะพัฒนาความรู้สึกที่ดีเกี่ยวกับตนเองในขณะท่ีเด็กพัฒ นาความสามารถในการเรียนหลักสูตรของมอนเตสซอร่ีจะให้ความสาคัญกับการศึกษาทางด้านสัมผัส (Education of the senses)เพราะถือวา่ เป็นรากฐานของพัฒนาการทางสติปัญญา นอกจากนั้นมอนเตสซอรีย่ ังให้ความสาคัญกับสายสมั พันธร์ ะหว่างบา้ นและโรงเรยี น แนวคิดของมอนเตสซอรี่ที่มีอิทธพิ ลตอ่ การศึกษาระดบั ปฐมวยั ในปจั จุบนั คือ 1. ความเปน็ อิสระในการเลือกกิจกรรม มอนเตสซอรี่เสนอว่า ครูควรเปล่ียนบทบาทจากผทู้ ี่มีหน้าที่ในการสอนแต่อย่างเดยี วมาเปน็ ผู้สงั เกตการณ์ ผจู้ ัดหาอุปกรณ์และอานวยความสะดวกตา่ งๆ ให้เด็กและคอยสงั เกตดูว่าเดก็ จะทาอะไรบา้ ง เรียบเรยี งโดย นางสาวศภุ พิชญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหัสวิชา ศษ 0103 รายวชิ าการศึกษาปฐมวัย | 61 2. ความเช่ือมน่ั ในเรื่องอสิ รภาพทางการศึกษา โดยเน้นใหเ้ ดก็ มีอสิ ระในการเลือกกิจกรรมท่ีตนเองสนใจ เธอได้เสนออปุ กรณก์ ารศึกษาใหเ้ ด็กได้เล่น ซ่งึ เป็นจุดเริ่มต้นของอุปกรณ์ทางการศกึ ษาในปัจจุบัน 3. การฝกึ การรบั รู้ควรเป็นทักษะเบ้ืองต้นของการอ่าน การเขยี น และการสอนคา 4. การใหก้ ารศึกษาแก่พ่อแม่เปน็ ส่ิงสาคญั ในการจดั การศึกษาแก่เด็ก โดยควรให้พ่อแม่มีความรู้ด้านสุขภาพอนามัย วิธีการอบรมเลยี้ งดเู ดก็ ฯลฯ สรุปได้วา่ มอนเตสซอรี่ คน้ พบว่าเด็กต้องการการกระตุน้ และการจัดสงิ่ แวดล้อมท่ีเหมาะสมหลักสตู รของมอนเตสซอรจี่ ะใหค้ วามสาคัญกับการศึกษาทางดา้ นสมั ผสั เพราะถือว่าเปน็ รากฐานของพัฒนาการทางสตปิ ญั ญา นอกจากนั้น มอนเตสซอรยี่ งั ใหค้ วามสาคัญกับสายสัมพันธ์ระหว่างบ้านและโรงเรียน 6. แนวคดิ และทฤษฎีของจอห์น ดวิ อ้ี 6.1 ประวัติของจอห์น ดิวอี้ ศศิพันธุ์ เปี๊ยนเปี่ยมสิน (2553) กลา่ วว่า จอห์น ดวิ อ้ี (John Dewey) มีชีวิตอย่ใู นช่วงระยะเวลาระหว่างปี ค.ศ. 1895 - 1952 เป็นนักการศึกษาชาวอเมริกาที่ต่อต้านการสอนแบบด้ังเดิมท่ีมีลักษณะเป็นการสอนจากระบบเบื้องบนและระบบภายนอกเป็นการศึกษาที่พยายามให้เด็กเรียนรู้ส่ิงต่างๆ จากตาราทีผ่ ู้ใหญเ่ ขียนเอาไว้โดยสอนเด็กว่าสงิ่ ทสี่ อนน้ันเป็นส่ิงถกู ที่ตอ้ งไม่สามารถเปลี่ยนแปลงได้ซึง่ เป็นการยัดเหยียดมาตรฐานความคิดความรู้ของผู้ใหญ่ตลอดจนวิธีการต่างๆ ให้กับเด็ก เพราะดิวอี้ไม่เห็นด้วยกับบทบาทของผู้เรียนท่ีจะต้องเป็นฝ่ายรับแนวคิดของโรงเรียนแบบดั้งเดิมซ่ึงต้องพึ่งพาผู้ใหญ่สอนอยตู่ ลอดเวลา และอาศยั การท่องจาแตอ่ ยา่ งเดียว 6.2 แนวคดิ ของจอห์น ดิวอ้ี เยาวภา เดชะคปุ ต์ (2542) กล่าวว่า จอหน์ ดิวอ้ี เน้นความสาคัญของความรบั ผิดชอบต่อสังคมในระบอบประชาธิปไตย เด็กควรจะได้มีเสรีภาพในการคิด การแสดงออก การจัดการศึกษาจะต้องยึดเด็กเป็นศูนย์กลาง เนน้ การยอมรบั นับถือตัวบุคคล คานึงถงึ ความสนใจและความสามารถของเด็ก หลักสูตรควรมีลักษณะยืดหยุ่นได้และสัมพันธ์กับเหตุการณ์ในชีวิตประจาวันของเด็ก ให้เด็กมีโอกาสเลือกทากิจกรรมด้วยตนเอง เรียนโดยประสบการณ์ตรงและการทดลอง เนื้อหาวิชาจะถูกนามาบูรณาการ บทบาทของครูคือ เป็นผูจ้ ัดเตรียมประสบการณ์และสภาพแวดล้อมให้กับเด็ก โดยครูจะเป็นผู้คอบใหค้ วามช่วยเหลือ แนะนา ส่งเสรมิ และวางแนวทางท่เี หมาะสมแกเ่ ด็กอยา่ งต่อเนื่องกันไป แนวคิดของจอหน์ ดิวอ้ี ทม่ี ตี อ่ การศกึ ษาปฐมวัย ไดแ้ ก่ 1. การศึกษาไม่ใชก่ ารเรยี นการเพ่อื ชีวติ แตเ่ ป็นกระบวนการต่อเนื่องตลอดชีวติ 2. การเรียนรู้จะเป็นผลผลิตจากการทากิจกรรมซ่ึงจะแสดงถึงความสนใจของเด็กโดยเน้นการให้เด็กเปน็ ศูนยก์ ลางของการเรียนรู้ 3. การให้อสิ รภาพในการเรียนจะเป็นพ้ืนฐานของพัฒนาการของการดาเนินชีวิตแบบประชาธปิ ไตย ศศิพันธ์ุ เปี๊ยนเป่ียมสิน (2553) กล่าววา่ จอห์น ดิวอี้ ได้ช่ือว่าเป็นผู้นาการเคล่ือนไหวทางการศึกษาแบบก้าวหน้า (Progressive Education) และได้รับการยอมรับอย่างกว้างขวางจากกลุ่มนักปรัชญาและนักทฤษฏีทางการศึกษาเพราะเขาได้สรุปและเสนอแนวคิดเก่ียวกับการศึกษาแบบก้าวหน้าว่า โรงเรียนเป็นสถาบันทางสังคม ซ่ึงจะแสดงถึงชีวิตที่เหมาะสมและสมบูรณ์ให้กับเด็ก เรยี บเรยี งโดย นางสาวศุภพชิ ญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหัสวิชา ศษ 0103 รายวชิ าการศึกษาปฐมวยั | 62เหมือนกับบ้าน ดังนั้นการศึกษาจึงหมายถึงขบวนการของการมีชีวิตอยู่ในแต่ละวัน ไม่ได้หมายถึงการเตรียมตัวถึงชีวิตในอนาคตเท่านั้น ดังนั้นโรงเรียนจะต้องทาหน้าที่เหมือนกับหน่วยสังคมเล็กๆ ซ่ึงต้องการความร่วมมือแบบประชาธิปไตยของสมาชิกในสงั คม โดยเน้นการร่วมมือซงึ่ กันและกนั ความเป็นมนุษย์การตัดสินปัญหาร่วมกัน และการจัดอาชีพท่ีเหมาะสมซ่ึงเน้นความสนใจของนักเรยี นเองเป็นใหญ่การเรียนการสอนแบบนี้นักเรียนจะมีโอกาสเลือกกิจกรรมด้วยตนเอง เรียนโดยประสบการณ์ตรงและการทดลอง เน้ือหาวิชาจะถูกนามาบูรณาการบทบาทของครู คือเป็นผู้สังเกตและให้คาแนะนามิใช่เป็นผู้ควบคุมการเรยี น สรุปได้ว่า จอห์น ดิวอี้ เป็นผู้นาของแนวคิดการศึกษาแบบก้าวหน้า เขาเชื่อว่า เด็กเรยี นรู้จากประสบการณ์ตรง การศึกษามีความสัมพันธ์กับชีวิตปัจจุบันของเด็ก เน้นความสาคัญของความรับผิดชอบต่อสังคมในระบอบประชาธิปไตย การสอนท่ียึดเด็กเป็นศูนย์กลาง บทบาทของครู คือเป็นผู้จัดเตรียมประสบการณ์ สภาพแวดล้อมให้กับเด็กเพื่อให้เด็กสามารถเรียนรู้หรือมีประสบการณ์ด้วยตนเอง เด็กควรมีเสรีภาพในด้านการคิด การแสดงออก โดยครูจะเป็นผู้คอยให้ความช่วยเหลือ แนะนาสง่ เสริมและวางแนวทางท่เี หมาะสมแกเ่ ด็กอย่างต่อเนื่องบทสรุป ความคิดเรื่องการจัดการศึกษาปฐมวัยได้เร่ิมต้นขึ้นโดยนักการศึกษาท่ีมีความคิดริเร่ิมจากประเทศต่างๆ ได้วางรากฐานของการจัดการศึกษาระดับนี้ไว้ โดยนักการศึกษาเหล่านั้นได้เล็งเห็นความสาคัญของเด็ก เข้าใจในพัฒนาการและการเรียนร้ขู องเด็ก เนน้ พัฒนาการของเดก็ ทางด้านรา่ งกายอารมณ์ สังคม จิตใจ และปัญญา พวกเขาอาศัยความเข้าใจในธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมของเด็กเป็นปัจจัยสาคัญ นักการศึกษาที่ศึกษาเรื่องเด็กปฐมวัยในระยะแรก ๆ ได้แก่ โคเมนิอุส รุสโซ เปสตาลอสซ่ีเฟรอเบล มอนเตสเซอรี่ และดิวอี้ เป็นต้น นักการศึกษาเหล่าน้ีได้เสนอแนวคิดและวิธีการในการจัดการศึกษาปฐมวัยท่ีหลากหลายแต่มจี ุดร่วมของแนวคิดที่เหมือนๆ กันคือ มุ่งจัดประสบการณ์เพ่ือพัฒนาเด็กโดยตอบสนองธรรมชาติความต้องการ และความสนใจของเด็กโดยเสนอแนะวธิ ีการจดั กิจกรรมท่ีคิดวา่ เหมาะสมกบั เด็กปฐมวัย และความสนใจของเด็กโดยเสนอแนะวิธีการจัดกิจกรรมท่ีคดิ วา่ เหมาะสมกับเดก็ ปฐมวัย สรปุ แนวคิดของนักการศึกษาท่มี ีบทบาทต่อการจดั การศึกษาปฐมวัย มดี งั นี้ 1. จอห์น อาโมส โคเมนิอุส มีชีวิตอยู่ในช่วงระยะเวลาระหว่างปี ค.ศ.1592-1670 แนวคิดท่ีสาคญั ได้แก่ - การศกึ ษาทม่ี งุ่ เน้นประสารทสัมผัส - การปฏิรูปทางสังคมด้านการศึกษา - พัฒนาระบบการจดั ชนั้ เรียนให้ควบคกู่ ับสตปิ ัญญา 2. ฌอง จาค รุสโซ มชี ีวิตอยใู่ นชว่ งระยะเวลาระหว่างปี ค.ศ.1712-1778 แนวคิดทีส่ าคัญได้แก่ - สง่ เสรมิ ให้เดก็ เลน่ เสรี - การจัดส่งิ แวดล้อมที่มุง่ ใหเ้ สรีภาพแก่ผู้เรยี น - ส่งเสรมิ ให้ผเู้ รยี นควบคมุ ตนเอง เรยี บเรยี งโดย นางสาวศุภพชิ ญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหัสวิชา ศษ 0103 รายวิชาการศึกษาปฐมวัย | 63 - วสั ดุอุปกรณท์ ่ใี ช้ในการเรยี นการสอนควรเป็นรปู ธรรม - เช่ือในอสิ รภาพ ประสบการณ์ และพัฒนาการตามธรรมชาติของเด็ก 3. โจฮานน์ ไฮน์ริค เปสตาลอสซ่ี มีชีวิตอยู่ในช่วงระยะเวลาระหว่างปี ค.ศ.1746 – 1827แนวคิดทสี่ าคัญ ได้แก่ - การจัดหลกั สูตรแบบบรู ณาการ - การจัดการศึกษาแกเ่ ด็กควรรวมถงึ พัฒนาการทางร่างกาย สตปิ ญั ญา และจริยธรรม - เด็กเรียนรไู้ ด้ดที ่สี ดุ จากการคน้ พบดว้ ยตนเอง - ริเริม่ การจดั การศกึ ษานอกห้องเรียนเปน็ ครง้ั แรก 4. เฟรดริค วิลเฮล์ม เฟรอเบล มีชีวิตอยู่ในช่วงระยะเวลาระหว่างปี ค.ศ.1782-1852 แนวคิดที่สาคญั ไดแ้ ก่ - เนน้ ความสาคญั ของการเลน่ และการพฒั นาศักยภาพของตนเอง - กระตุน้ ใหแ้ ม่เล่นกับลกู - ประดษิ ฐข์ องเลน่ ทางการศึกษาโดยใหช้ ื่อว่า “ชุดของขวญั ” - บิดาแหง่ การศึกษาปฐมวยั 5. มาเรีย มอนเตสซอรี่ มชี ีวติ อยู่ในช่วงระยะเวลาระหว่างปี ค.ศ.1870-1952 แนวคดิ ท่สี าคัญได้แก่ - พัฒนาอุปกรณท์ ใ่ี ชฝ้ ึกประสาทสัมผสั และการจดั การเรียนการสอนแบบมอนเตสซอรี่ - เนน้ วธิ ีการเฉพาะในการดาเนนิ การกับเด็กเรยี นช้า 6. จอหน์ ดิวอ้ี มชี วี ิตอย่ใู นช่วงระยะเวลาระหว่างปี ค.ศ.1859 - 1952 แนวคิดทส่ี าคัญ ได้แก่ - โรงเรียนควรมงุ่ เนน้ ทีธ่ รรมชาติของเดก็ - การจดั การเรียนการสอนทเ่ี น้นผู้เรยี นเปน็ ศูนยก์ ลาง - ใหค้ วามสมั พนั ธ์ระหว่างบา้ นกับโรงเรยี น เรยี บเรียงโดย นางสาวศภุ พิชญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหสั วิชา ศษ 0103 รายวชิ าการศึกษาปฐมวยั | 64 ใบงำน หน่วยท่ี 3 แนวคดิ ทฤษฎขี องนกั กำรศกึ ษำที่มอี ทิ ธพิ ลตอ่ กำรจัดกำรศกึ ษำปฐมวัยคำชแ้ี จง : 1. ให้นักศึกษาแบ่งกลุ่มออกเป็น 6 กลุ่ม (กลุ่มละ4-5 คน) โดยกาหนดบทบาทและหน้าท่ีความรับผิดชอบของสมาชกิ ในกลมุ่ ใหช้ ัดเจน 2. มอบหมายงานให้นักศึกษาแต่ละกลุ่มศึกษาเน้ือหาจากเอกสารประกอบการสอน รายวิชาการศกึ ษาปฐมวยั หนว่ ยท่ี 3 แนวคดิ ทฤษฎีของนักการศึกษาท่ีมอี ทิ ธพิ ลตอ่ การจดั การศึกษาปฐมวยั แล้วรว่ มกันสรุปเน้อื หาในรปู ของ Mind Mapping พร้อมกบั นาเสนอผลงานหน้าช้ันเรียน ในประเด็น ดังนี้  กลุ่มที่ 1 จอหน์ อาโมส โคเมนอิ สุ โดยหัวขอ้ เรือ่ งที่ศึกษา ได้แก่ - ประวัติของนักการศึกษา - แนวคิดทฤษฎีทส่ี าคญั - วเิ คราะหจ์ ดุ เดน่ จุดด้อยของแนวคดิ ทฤษฎขี องนกั การศึกษา  กลมุ่ ท่ี 2 จอง จาค รสุ โซ โดยหวั ข้อเร่อื งท่ีศกึ ษา ได้แก่ - ประวตั ขิ องนักการศกึ ษา - แนวคดิ ทฤษฎีทส่ี าคญั - วิเคราะห์จุดเด่น จดุ ด้อยของแนวคิดทฤษฎขี องนกั การศึกษา  กล่มุ ท่ี 3 โจฮานน์ ไฮนร์ คิ เปสตาลอสซ่ี โดยหัวขอ้ เรอื่ งท่ีศึกษา ได้แก่ - ประวตั ิของนักการศึกษา - แนวคิดทฤษฎที ส่ี าคัญ - วิเคราะห์จดุ เดน่ จดุ ด้อยของแนวคดิ ทฤษฎีของนกั การศึกษา  กลุ่มที่ 4 เฟรดริค วิลเฮล์ม เฟรอเบล โดยหวั ขอ้ เรือ่ งที่ศึกษา ไดแ้ ก่ - ประวัตขิ องนักการศกึ ษา - แนวคดิ ทฤษฎที ส่ี าคัญ  กลุ่มที่ 5 มาเรยี มอนเตสซอรี่ โดยหวั ข้อเรอ่ื งทศ่ี ึกษา ได้แก่ - ประวัตขิ องนักการศกึ ษา - แนวคดิ ทฤษฎที ี่สาคัญ - วิเคราะหจ์ ุดเด่น จดุ ด้อยของแนวคิดทฤษฎขี องนักการศึกษา  กล่มุ ที่ 6 จอหน์ ดวิ อี้ โดยหัวข้อเรอื่ งที่ศึกษา ไดแ้ ก่ - ประวตั ิของนักการศึกษา - แนวคิดทฤษฎที สี่ าคญั - วิเคราะห์จดุ เด่น จุดด้อยของแนวคดิ ทฤษฎีของนักการศึกษา **************************************************************** เรยี บเรยี งโดย นางสาวศภุ พชิ ญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหสั วชิ า ศษ 0103 รายวิชาการศึกษาปฐมวัย | 65 แบบฝกึ หัดหลงั เรยี น หนว่ ยที่ 3 แนวคดิ ทฤษฎขี องนักกำรศึกษำทีม่ อี ทิ ธพิ ลต่อกำรจดั กำรศึกษำปฐมวัยคำชแ้ี จง : จงสรปุ แนวคิดทีส่ าคญั ของนกั การศึกษาท่ีมีอทิ ธิพลต่อการจัดการศกึ ษาปฐมวัยที่ นักกำรศกึ ษำ ระยะเวลำ แนวคิดทีส่ ำคญั1. จอห์น อาโมส ค.ศ.1592 - 1670 ................................................................................. โคเมนิอสุ ................................................................................. .................................................................................2. จอง จาค รุสโซ ................................................................................. .................................................................................3. โจฮานน์ ไฮนร์ คิ ................................................................................. เปสตาลอสซ่ี ................................................................................. ................................................................................. ค.ศ.1712 - 1778 ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. ค.ศ.1746 - 1827 ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. เรยี บเรยี งโดย นางสาวศภุ พชิ ญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหัสวชิ า ศษ 0103 รายวชิ าการศึกษาปฐมวยั | 66ที่ นกั กำรศึกษำ ระยะเวลำ แนวคดิ ทสี่ ำคญั ค.ศ.1782 - 18524. เฟรดรคิ วิลเฮล์ม ................................................................................. เฟรอเบล ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. .................................................................................5. มาเรยี มอนเตสซอรี่ ค.ศ.1870 - 1952 ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. .................................................................................6. จอห์น ดวิ อี้ ค.ศ.1859 - 1952 ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. ................................................................................. เรียบเรยี งโดย นางสาวศภุ พชิ ญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหสั วิชา ศษ 0103 รายวชิ าการศึกษาปฐมวยั | 67 แบบทดสอบหลงั เรยี น หนว่ ยท่ี 3 แนวคดิ ทฤษฎขี องนักกำรศกึ ษำท่ีมอี ทิ ธพิ ลต่อ กำรจัดกำรศึกษำปฐมวัยรหสั -ช่อื รายวิชา ศษ 0103 การศกึ ษาปฐมวัย ระดับอนุปรญิ ญา ชั้นปีท่ี 1หน่วยที่ 3 แนวคิดทฤษฎีของนักการศึกษาที่มีอทิ ธิพลต่อการจดั การศึกษาปฐมวยัจานวน 10 ข้อ เวลา 15 นาทีคำช้แี จง : อา่ นคาถามต่อไปนี้ทีล่ ะข้อ แล้วเขยี นเคร่ืองหมาย X ท่ขี ้อคาตอบที่เห็นวา่ ถูกต้องทสี่ ดุ เพยี ง ขอ้ เดยี ว1. การเรยี นรผู้ ่านการปฏบิ ัติ (Learning by Doing) เปน็ แนวคิดของนกั การศึกษาคนใดก. มอนเตสซอรี่ ข. เปสตาลอสซี่ค. เฟรอเบล ง. ดวิ อ้ี2. บุคคลใดที่ไดร้ บั การยกย่องวา่ เปน็ บิดาแห่งการศกึ ษาปฐมวยัก. รสุ โซ ข. เฟรอเบลค. โคเมนอิ ุส ง. มอนเตสซอรี่3. “โรงเรียนเปน็ สถาบนั ทางสงั คม ซงึ่ จะแสดงถึงชวี ิตทเี่ หมาะสมและสมบรู ณ์ใหก้ บั เด็กเหมือนกับบา้ น”เปน็ แนวคดิ ของนกั การศึกษาคนใดก. เฟรอเบล ข. มอนเตสซอรี่ค. เปสตาลอสซี่ ง. ดิวอี้4. การจดั การศึกษาควรจัดให้สอดคล้องกับธรรมชาตแิ ละพัฒนาการเดก็ โดยควรคานึงถงึ ความแตกต่างระหว่างบคุ คล เป็นแนวคิดของนักการศึกษาคนใดก. เฟรอเบล ข. มอนเตสซอรี่ค. เปสตาลอสซ่ี ง. ดิวอี้5. ข้อใด คือจดุ ออ่ นของการจัดการศึกษาปฐมวยั ตามแนวคิดของ มาเรีย มอนเตสซอรี่ ก. การให้อสิ ระแกเ่ ดก็ มากเกนิ ไป ข. การฝกึ เดก็ ใหช้ ่วยตนเองกอ่ นวัยอัน สมควร ค. การขาดจุดเนน้ เร่ืองการสง่ เสรมิ พัฒนาทางดา้ นภาษาและสังคม ง. การขาดการตระหนักในความแตกตา่ งระหวา่ งบุคคล7. นักการศึกษาคนใดที่มีความเชอ่ื วา่ “ความสามารถทางสมองของเดก็ จะดไี ดจ้ ากการใชป้ ระสาทสมั ผัสนั่นคือ พัฒนาการทางสติปญั ญาของเดก็ ขึ้นอยู่กบั ประสาทสัมผสัก. เฟรอเบล ข. มอนเตสซอร่ีค. เปสตาลอสซ่ี ง. ดิวอ้ี เรยี บเรียงโดย นางสาวศภุ พิชญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหัสวชิ า ศษ 0103 รายวิชาการศึกษาปฐมวยั | 688. ข้อใด คือ แนวคดิ เกี่ยวกับการศึกษาปฐมวัยของ เฟรอเบล ก. เปน็ ผรู้ ิเร่มิ การจดั การศกึ ษานอกห้องเรยี นเป็นคร้ังแรก ข. เชอื่ ว่าโรงเรยี นควรจะพฒั นาการจดั ชน้ั เรยี นให้ควบคกู่ บั สติปญั ญา ค. เชอื่ ในอิสรภาพ ประสบการณ์ และพฒั นาการตามธรรมชาติของเด็ก ง. เน้นเรอ่ื งกิจกรรมของเด็ก โดยถือวา่ เดก็ ทกุ คนมคี วามสามารถซึง่ จะแสดงออกเม่อื ได้รบั การ สนบั สนุน6. “Play - way” เปน็ แนวคดิ ของนักการศึกษาคนใดในขอ้ ต่อไปนี้ ก. ดวิ อี้ ข. เฟรอเบล ค. โคเมนอิ สุ ง. เปสตาลอสซี่9. แนวคดิ ของรุสโซในขอ้ ใดที่เป็นพน้ื ฐานของการจัดการศึกษาปฐมวัยในระยะต่อมาจนถึงปจั จบุ นั ก. การจดั การศึกษาควรคานึงถึงความแตกต่างระหวา่ งบุคคล ข. การจัดการศกึ ษาควรเรม่ิ จากประสบการณ์ตรงและการสารวจสง่ิ แวดลอ้ ม ค. การจดั การศึกษาควรจัดใหส้ อดคลอ้ งกบั ธรรมชาติและพัฒนาการของเด็ก ง. ถูกทุกข้อ10. ในการสอนเด็กครูควรจะคานงึ ถึงธรรมชาติและความพร้อมของเด็กเป็นหลกั โดยสอนจากรูปธรรมไปหานามธรรม สอนจากสง่ิ ท่ีง่ายที่สุดก่อนแลว้ จึงค่อยยากขึน้ ไปตามลาดบั เป็นแนวคิดของนกั การศึกษาคนใด ก. รสุ โซ ข. โคเมนอิ ุส ค. มอนเตสซอร่ี ง. เปสตาลอสซ่ี ******************************************************* เรียบเรยี งโดย นางสาวศภุ พชิ ญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหัสวิชา ศษ 0103 รายวชิ าการศึกษาปฐมวัย | 69 บรรณำนกุ รมนภเนตร ธรรมบวร. (2551). หลักสูตรกำรศกึ ษำปฐมวัย. พมิ พ์ครัง้ ท่ี 3. กรงุ เทพฯ : จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลยั .ประภาพรรณ สวุ รรณศุข. (2547). “พฒั นาการสอนปฐมวยั ศกึ ษาในตา่ งประเทศ” ใน พฤติกรรมกำร สอนปฐมวัยศกึ ษำ เอกสำรกำรสอนชุดวิชำ สวท. ศกึ ษำศำสตร์ มหำวิทยำลัยสโุ ขทัยธรรมำธิรำช หน่วยที่ 2. นนทบุรี : มหาวทิ ยาลยั สโุ ขทัยธรรมาธริ าช.เยาวพา เดชะคุปต.์ (2542). กำรศึกษำปฐมวยั . กรุงเทพฯ : แม็ค.สานกั งานคณะกรรมการการประถมศกึ ษาแหง่ ชาติ. (2536). แนวทำงกำรจดั กำรศึกษำระดับกอ่ น ประถมศึกษำ. กรุงเทพฯ : คุรสุ ภาลาดพร้าว.ศศพิ ันธุ์ เป๊ยี นเป่ียมสิน. (2553). เอกสำรชุดวิชำ ECED 201 กำรศกึ ษำปฐมวัย (Early Childhood Education). กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยราชภฎั สวนดุสติ .สมร ทองดี และ สุกัญญา กาญจนกิจ. (2548). ประมวลสำระชุดวชิ ำ หลกั กำรและแนวคดิ ทำงกำร ปฐมวยั ศึกษำ PRINCIPLES OF EARLY CHILDHOOD EDUCATION หนว่ ยที่ 1. พิมพค์ รง้ั ท่ี 2. นนทบุรี : มหาวิทยาลยั สโุ ขทัยธรรมาธริ าช.หรรษา นิลวิเชยี ร. (2535). ปฐมวยั ศึกษำ หลกั สูตรและแนวปฏบิ ัต.ิ กรงุ เทพฯ : โอเดียนสโตร์. เรยี บเรียงโดย นางสาวศภุ พิชญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหสั วิชา ศษ 0103 รายวชิ าการศึกษาปฐมวัย | 70 หนว่ ยที่ 4 ววิ ัฒนาการของการศกึ ษาปฐมวัยในตา่ งประเทศสำระสำคญั แนวคิดเกี่ยวกับการศึกษาปฐมวยั เริ่มต้นตั้งแต่ศตวรรษท่ี 17 เป็นต้นมาโดยนักการศึกษาแถบทวีปยุโรป ได้มีการศึกษาเรอ่ื งเด็กเล็กๆ ซึง่ ผลจากการศกึ ษาทาให้เข้าใจธรรมชาติของเด็กมากขึ้น รวู้ ่าจะจัดโรงเรียนและจัดการเรียนการสอนอย่างไรจึงจะพัฒนาเด็กให้มีศักยภาพสูงสุดแนวความคิดในยุคแรกย้าใหเ้ ห็นความสาคัญของเดก็ และได้วิวัฒนาการมาเปน็ หลักการศกึ ษาและวธิ ีการสอนเด็กปฐมวัยจนเป็นรูปแบบการศึกษาปฐมวัยที่ใช้ในปัจจุบัน อิทธิพลแนวคิดทางการศึกษาปฐมวัยจากทวีปยุโรปแพร่หลายไปยังทวีปอ่ืนๆ โดยเฉพาะทวีปอเมริกาเหนือ ประเทศสหรัฐอเมริกาได้รับอิทธิพลแนวคิดมาจากทวีปยุโรปและพัฒนาแนวคิดของตนขึ้นภายหลัง แต่อย่างไรก็ตามประเทศต่างๆ ได้พัฒนารูปแบบการศึกษาปฐมวัยได้ดมี ากข้ึนตามลาดับ สามารถนามาเปน็ แบบอยา่ งในการจัดการศกึ ษาได้เป็นอย่างดีจดุ ประสงค์กำรเรียนรู้ 1. บอกประวัติความเป็นมา รูปแบบการจัดการศึกษาปฐมวัย หลักสูตรการศึกษาปฐมวัยหนว่ ยงานที่รบั ผิดชอบ และบุคลากรดาเนินการจดั การศกึ ษาปฐมวัยในประเทศอังกฤษได้ 2. บอกประวัติความเป็นมา รูปแบบการจัดการศึกษาปฐมวัย หลักสูตรการศึกษาปฐมวัยหนว่ ยงานท่ีรบั ผิดชอบ และบคุ ลากรดาเนินการจัดการศกึ ษาปฐมวยั ในประเทศสวเี ดนได้ 3. บอกประวัติความเป็นมา รูปแบบการจัดการศึกษาปฐมวัย หลักสูตรการศึกษาปฐมวัยหนว่ ยงานทร่ี บั ผิดชอบ และบคุ ลากรดาเนนิ การจดั การศกึ ษาปฐมวยั ในประเทศสหรฐั อเมริกาได้ 4. บอกประวัติความเป็นมา ย รูปแบบการจัดการศึกษาปฐมวัย หลักสูตรการศึกษาปฐมวัยหน่วยงานที่รับผิดชอบ และบคุ ลากรดาเนินการจดั การศึกษาปฐมวยั ในประเทศนวิ ซแี ลนด์ได้ 5. บอกประวัติความเป็นมา รูปแบบการจัดการศึกษาปฐมวัย หลักสูตรการศึกษาปฐมวัยหนว่ ยงานท่ีรับผดิ ชอบ และบุคลากรดาเนินการจัดการศึกษาปฐมวยั ในประเทศญป่ี ุ่นได้ 6. บอกประวัติความเป็นมา รูปแบบการจัดการศึกษาปฐมวัย หลักสูตรการศึกษาปฐมวัยหนว่ ยงานท่รี บั ผิดชอบ และบุคลากรดาเนนิ การจดั การศึกษาปฐมวัยในประเทศอสิ ราเอลได้สำระกำรเรียนรู้ ววิ ฒั นาการของการศึกษาปฐมวัยในต่างประเทศ 1. การศึกษาปฐมวัยในประเทศอังกฤษ 2. การศึกษาปฐมวัยในประเทศสวเี ดน 3. การศกึ ษาปฐมวัยในประเทศสหรฐั อเมรกิ า 4. การศึกษาปฐมวัยในประเทศนวิ ซแี ลนด์ 5. การศึกษาปฐมวัยในประเทศญ่ปี ุ่น 6. การศึกษาปฐมวยั ในประเทศอิสราเอล เรยี บเรียงโดย นางสาวศภุ พิชญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหสั วชิ า ศษ 0103 รายวชิ าการศึกษาปฐมวัย | 71 บทนำ การศึกษาปฐมวัยเป็นสาขาวิชาที่เกิดขึ้นมานานแล้วและมีการพัฒนาอยู่เสมอ การพัฒนาทางการศึกษาปฐมวัยเป็นการพัฒนาเพ่ือหาวิธีการช่วยเหลือเด็กให้มีการเจริญเติบโตอย่างเต็มท่ีและเม่ือเราศึกษาแนวคิดของนักการศึกษาที่สาคัญๆ ในอดีตจะเห็นได้ว่าแนวคิดของนักศึกษาเหล่านั้นไม่แตกต่างไปจากแนวคิดที่เรายึดในปัจจุบันน้ีมากนัก ทั้งน้ีเน่ืองจากธรรมชาติของมนุษย์มีการเปลี่ยนแปลงไปเพียงเล็กน้อยเท่าน้ัน อย่างไรก็ตามการศึกษาเร่ืองราวในอดีตต้ังแต่แรกเร่ิมจนถึงปัจจุบันจะช่วยใช้เข้าใจถึงความเปลย่ี นแปลงเพื่อการพฒั นาทางการศึกษาปฐมวยั มาโดยตลอด แนวคิดเกี่ยวกับการศึกษาปฐมวัยเร่มิ ต้นตั้งแต่ศตวรรษที่ 17 เป็นต้นมาโดยนักการศึกษาแถบทวปี ยโุ รป ได้มีการศึกษาเร่ืองเด็กเล็กๆ ซง่ึ ผลจากการศึกษาทาให้เข้าใจธรรมชาติของเดก็ มากข้ึน รู้ว่าจะจัดโรงเรียนและจัดการเรียนการสอนอย่างไรจึงจะพัฒนาเด็กให้มีศักยภาพสูงสุดแนวความคิดในยุคแรกย้าใหเ้ ห็นความสาคัญของเด็กและไดว้ ิวัฒนาการมาเป็นหลักการศกึ ษาและวธิ ีการสอนเด็กปฐมวัยจนเป็นรูปแบบการศึกษาปฐมวัยที่ใช้ในปัจจุบัน อิทธิพลแนวคิดทางการศึกษาปฐมวัยจากทวีปยุโรปแพร่หลายไปยังทวีปอื่นๆ โดยเฉพาะทวีปอเมริกาเหนือ ประเทศสหรัฐอเมริกาได้รับอิทธิพลแนวคิดมาจากทวีปยุโรปและพัฒนาแนวคิดของตนขึ้นภายหลัง แต่อย่างไรก็ตามประเทศต่างๆ ได้พัฒนารูปแบบการศึกษาปฐมวัยได้ดีมากข้ึนตามลาดับ สามารถนามาเป็นแบบอย่างในการจัดการศึกษาได้เป็นอย่างดี ในหน่วยน้ีจะได้กล่าวถึงการศึกษาปฐมวัยในประเทศของประเทศอังกฤษ สวีเดน สหรัฐอเมริกา นิวซีแลนด์ ญี่ปุ่นและอิสราเอล ในประเดน็ สาคญั ดังนี้ 1. ประวตั ิความเปน็ มาของการศึกษาปฐมวยั 2. รูปแบบการจดั การศึกษาปฐมวัย 3. หลกั สูตรการศกึ ษาปฐมวยั 4. หน่วยงานทรี่ ับผดิ ชอบการจัดการศึกษาปฐมวยั 5. บคุ ลากรดาเนนิ การจดั การศกึ ษาปฐมวยั1. กำรศึกษำปฐมวัยในประเทศองั กฤษ ประเทศองั กฤษเปน็ ประเทศหน่ึงในทวีปยุโรป เป็นเกาะอยกู่ ลางมหาสมุทร ประเทศอังกฤษประกอบด้วย แคว้นอิงแลนด์ (England) สกอตแลนด์ (Scotland) เวล (wales) และไอร์แลนด์(Ireland) รวมกันเรียกว่า สหราชอาณาจักร (the United Kingdom) เป็นประเทศที่เจริญมากที่สุดประเทศหนึ่งในยุโรป ดังนั้นจึงน่าสนใจท่ีจะศึกษาการจัดการศึกษาปฐมวัยในประเทศน้ี โดยมีรายละเอยี ดดังนี้ 1.1 ประวตั ิควำมเปน็ มำของกำรศึกษำปฐมวัยในประเทศองั กฤษ ประภาพรรณ สุวรรณศุข (2547) กล่าวว่า การศึกษาปฐมวัยในประเทศอังกฤษเร่ิมจากการตงั้ โรงเรยี นเด็กเล็ก โดยโรเบิรต์ โอเวน็ (Robert Owen) ท่เี มืองแลนารค์ (Lanark) ในปี ค.ศ. 1816 โดยโรเบิร์ต โอเว็น ได้รับอิทธิพลแนวคิดในการจัดโรงเรียนเด็กเล็กมาจากปรัชญาและผลงานของเฟรอเบล(Froebel) รุสโซ (Rousseau) และ โอเบอร์ลิน (Oberlin) เขาเน้นวิธีการเรียนรู้ของเด็กโดยการให้เด็ก เรยี บเรยี งโดย นางสาวศภุ พชิ ญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหัสวิชา ศษ 0103 รายวชิ าการศึกษาปฐมวัย | 72ได้ลงมือกระทาเอง สารวจสิ่งต่าง ๆ รอบตัวในชีวติ ประจาวัน ทาให้เด็กเกิดความอยากรู้อยากเห็นอีกทั้งสร้างบรรยากาศที่สนุกสนานในการที่เด็กพูดคุยกับผู้ใหญ่ ไม่มีการลงโทษ และการสร้างความกลัวให้เกดิ ขึ้นแก่เด็ก ในโรงเรียนเดก็ เล็กของโอเว็นนั้นจะไม่มกี ารสอนท่ีมีลักษณะเป็นแบบเป็นแผน ไม่มีการใช้ตารางกิจกรรม นอกจากนีย้ ังมีกิจกรรมให้เด็กทา กจิ กรรมเหลา่ นัน้ ไดแ้ ก่ การเล่นดนตรี การเต้นรา การออกกาลังกาย กิจกรรมเหล่าน้ันจะเปลี่ยนไปเร่ือย ๆ ขึ้นอยู่กับความต้องการของเด็กเป็นหลัก โอเว็นเชื่อว่า เด็กมีความสาคัญอย่างย่ิงที่จะต้องได้รับการฝึกโดยเฉพาะเด็กที่อยู่ในช่วงอายุระหว่างต้ังแต่ 1ขวบ จนถงึ วยั เข้าโรงเรียน (ประมาณ 6 ขวบ) โอเว็นมีความเห็นว่า การที่จะสร้างพลเมืองท่ีดีและมีประโยชน์ต่อประเทศชาตินั้นจาเป็นท่ีจะต้องให้มีการฝึกฝนมาตั้งแต่เด็กยังเล็กอยู่ แต่ทว่าความคิดและวิธีการสร้างโรงเรียนของเขาน้ันมีความล้าหน้าเกินไปในช่วงน้ัน จึงไม่ได้รับการยอมรับเท่าท่ีควร ถึงแม้จะมีผู้เข้าใจและสร้างโรงเรียนเด็กเล็กตามอย่างเขาก็ตาม เช่น วิลเดอร์สปิน (Wilderspin) และคนอื่น ๆ โรงเรียนเหล่านั้นก็ไม่ประสบความสาเร็จเท่าท่ีควร จนถึงช่วงต้นศตวรรษท่ี 20 ชาวอังกฤษจึงเร่ิมเข้าใจและเห็นความสาคัญของโรงเรียนเด็กเล็กขึ้นมา ผู้ที่ให้ความสนใจและเห็นความสาคัญอย่างแท้จริงเป็นพวกชนช้ันกลางที่รักความก้าวหน้าและมีสติปัญญา คนพวกน้ีได้ส่งลูกหลานของตนไปเรียนท่ีโรงเรียนเด็กเล็กและต่อมาได้มีกลุ่มอาสาสมัครต่าง ๆ จัดการศึกษาท่ัวไปให้แก่เด็กที่อายุต่ากว่า 5 - 6 ปี เพื่อช่วยเหลือครอบครัวท่ีพ่อและแม่ต้องออกไปทางานนอกบ้าน ในปี ค.ศ. 1870 ได้มีพระราชบัญญัติการศึกษาเกิดขึ้น มีผลทาให้เด็กท่ีมีอายุต่ากว่า 5 ขวบสามารถเข้าโรงเรียนได้ ทาให้จานวนนักเรียนในโรงเรียนอนุบาลเพ่ิมขึ้นอย่างมากดังจะเห็นได้ว่าในปีค.ศ. 1900 มีนักเรยี นที่มีอายุระหว่าง 3 - 5 ปี จานวนท้ังสิ้น 622,498 คน ประมาณ 43.10 % ของเด็กท่ีมีอายุระหว่าง 3 - 5 ปี เข้าเรียนในโรงเรียนเด็กเล็ก ซึ่งโรงเรียนเด็กเล็กในสมัยนั้นใช้วิธีการสอนที่เข้มงวด คอื บังคบั ให้เดก็ นั่งตัวตรงในชัน้ เรียนไม่เปิดโอกาสใหเ้ ด็กได้เคล่อื นไหวและทากิจกรรมใดเลย ในปี ค.ศ.1907 คณะกรรมการการศึกษาได้ทาการศึกษาถึงผลการเรียนในโรงเรียนปฐมวัยโดยปรากฏว่าผลที่ได้ออกมาแสดงให้เห็นว่า เด็ก ๆ ไม่ได้เรียนรู้อะไรเพ่ิมข้ึนเลย นอกจากน้ันในรายงานยังแสดงให้เห็นว่าผู้ปกครองที่มีฐานะดีควรงดส่งลูกของตนเข้าเรียนในโรงเรียนปฐมวัยแต่กลับสนับสนุนให้ผู้ปกครองที่มีฐานะยากจนไม่สามารถดูแลลูกของตนได้ควรจะส่งไปเรียนที่โรงเรียนปฐมวัย เพราะว่าโรงเรียนปฐมวัยน้ันเหมาะสมกับเด็กท่ีมาจากครอบครัวที่ยากจน ต่อมาในปี ค.ศ.1910 ได้ทาการสารวจนักเรียนท่ีเข้าเรียนในโรงเรียนปฐมวัย พบว่า จานวนเด็กที่เข้าเรียนในโรงเรียนปฐมวัยลดลงเหลือเพียง22.7 % ทง้ั น้ีเนือ่ งมาจากมีรายงานว่า เดก็ ทอี่ ย่ใู นโรงเรยี นปฐมวัยน้นั แทบจะไมไ่ ดเ้ รียนร้อู ะไรเพิ่มขนึ้ เลยขณะอยู่ในโรงเรียน ในปี ค.ศ. 1911 สองพีน่ ้องตระกลู แม็คมลิ แลน (Mcmillans) ไดก้ ่อใหเ้ กิดความเคลอื่ นไหวในการศึกษาปฐมวัยข้นึ มาอีกครั้งหนง่ึ โดยการเปดิ โรงเรยี นเดก็ เลก็ ขึ้น จากความพยายามของพ่ีน้องตระกูลแม็คมิลแลนน้ีเองที่เป็นสาเหตุทาให้โรงเรียนเด็กเล็กมีการพัฒนาและคงอยู่ตราบจนทกุ วันน้ี อีกท้ังทาให้เกิดการฝึกหัดครูสาหรับเด็กเล็กข้ึนมาอีกด้วย ต่อมาในปี 1918 ได้มีพระราชบัญญัติให้ใช้เงินของรัฐอุดหนุนการศึกษาช้ันเด็กเล็กข้ึนอีกด้วย ในเวลาน้ันได้เริ่มมีการยอมรับกันแล้วว่าการที่เด็กอยู่ในสิ่งแวดล้อมท่ีไม่ดีอาจมีผลกระทบกระเทือนต่อสติปัญญาของเด็ก ดังนั้น การท่ีเด็กมีโอกาสเข้าเรียนในโรงเรยี นเดก็ เล็กจะช่วยใหเ้ ด็กพัฒนาสตปิ ญั ญาได้ดีข้ึน เรียบเรียงโดย นางสาวศุภพิชญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหัสวิชา ศษ 0103 รายวิชาการศึกษาปฐมวัย | 73 นอกจากนี้โรงเรยี นเด็กเล็กยังสามารถช่วยทดแทนสภาพการดูแลเดก็ จากทางบ้านได้ พร้อมทั้งชว่ ยพัฒนา สุขภาพและดแู ลเด็กในขณะทแี่ ม่ต้องออกไปทางานนอกบ้าน แต่อย่างไรก็ตาม ในปี 1929 มีโรงเรยี นเด็กเล็กเหลือเพียง 28 แห่ง และมีเด็กเพียง 1,564 คน ซ่ึงอาจเป็นผลมาจากรายงานการศึกษาของคณะกรรมการการศึกษาและสภาวะเศรษฐกิจตกต่าแนวคิดในการจัดโรงเรียนเด็กเล็กของพ่ีน้องตระกูลแม็คมิลแลนน้ันมุ่งที่การเล้ียงดูเด็กด้วยการให้อาหารที่ถูกต้องตามหลักโภชนาการ จัดกิจกรรมช่วยพฒั นาทางร่างกายรวมทัง้ การเลน่ ดนตรี การเคลอ่ื นไหวร่างกาย และการอยู่ในทมี่ อี ากาศบริสุทธิ์ ในช่วงปี ค.ศ. 1936 โรงเรียนเด็กเล็กมีจุดมุ่งหมายเพื่อจะดูแลรักษาเด็กที่อ่อนแอ ต่อมาคนเร่มิ ยอมรับความคิดของเฟรอเบล อีกทั้งไดร้ ับอทิ ธิพลจากความคดิ ของดิวอีจ้ ึงทาให้การจัด โรงเรยี นแบบโอเว็นถูกนากลับมาใช้อีกครั้งหนึ่ง โดยเน้นการสร้างความสัมพันธ์ระหว่างเด็กและผู้ใหญ่ อีกท้ังมีการพัฒนาอารมณ์ สตปิ ญั ญา และภาษาของเด็กด้วย ในปี ค.ศ. 1944 ได้มีพระราชบัญญัติการศึกษา กาหนดให้คณะกรรมการการศึกษาส่วนท้องถ่ิน ตระหนักถงึ ความต้องการในการจัดการศึกษาช้นั เด็กเล็กให้แก่เด็กอายุต่ากว่า 5 ขวบ จนกระทั่งถึงปี ค.ศ.1964 ได้มีการเปล่ียนแปลงพระราชบัญญัติการศึกษาบางประการ ทาให้โรงเรียนเด็กเล็กเพม่ิ ขน้ึ อีกเล็กน้อย 1.2 รูปแบบกำรจัดกำรศกึ ษำปฐมวัย สานักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ (2540) กล่าวว่า การจัดการศึกษาภาคบงั คับของประเทศองั กฤษกาหนดใหเ้ ดก็ เร่มิ เรียนหนังสอื เมอ่ื อายุ 5 ขวบ สว่ นการศกึ ษาของเดก็ อายุตา่ กว่า 5 ขวบเป็นการศึกษาก่อนภาคบังคับ ซึ่งให้จัดตามดุลพินิจขององค์การบริหารการศึกษาส่วนท้องถิ่น (LocalEducation Authority) ตงั้ แต่ปี ค.ศ. 1991 รัฐบาลได้ให้พันธะสัญญาท่ีจะจัดหาท่ีเรียนให้แก่เด็กอายุ 4ขวบทุกคนตามที่ผู้ปกครองประสงค์โดยจะค่อย ๆ เพ่ิมที่เรียนอยู่ตลอดเวลา และการจัดการศึกษาสาหรับเด็กปฐมวัยจะคาบเกี่ยวอายุของเด็กถึงวัย 7 ขวบ โดยการจัดการศึกษาในระดับปฐมวัยจะมีรปู แบบในการจดั บริการดงั น้ี 1.2.1 โรงเรียนเด็กเล็ก (Nursery School) เปิดรับเด็กต้ังแต่อายุ 2 ขวบขึ้นไปรับทั้งเดก็ ชายและเดก็ หญงิ โดยไมม่ ีกฎหมายบังคับให้ผู้ปกครองต้องสง่ เดก็ เข้าโรงเรยี นเดก็ เลก็ นอกจากการจัดโรงเรียนเด็กเล็กโดยเฉพาะแล้ว ยังสามารถจัดชั้นเด็กเล็กในโรงเรียนระดับอ่ืนได้ด้วย เพราะการจัดโรงเรียนชน้ั เด็กเลก็ ตา่ งหากมคี า่ ใชจ้ ่ายสงู มาก 1.2.2 โรงเรียนสาหรบั เด็กวัยแรก (Infant school) หรือชัน้ เรียนของเด็กระดับ 1(Key Stage 1 หรือ KS 1) ในโรงเรียนประถมศึกษา จะรับเด็กในช่วงอายุต้ังแต่ 5 ขวบถึง 7 ขวบ โดยมีการจัด 2 ลักษณะคือ จัดชั้นเรียนคละอายุ โดยยึดหลักการจัดตามลักษณะครอบครัวที่มีเหตุผลมาจากสมมุติฐานท่ีว่าในช่วงอายุดังกล่าวการเรียนรู้ที่สาคัญของเด็กก็คือ การได้พัฒนาภาษา และการที่เด็ก ๆได้อยู่ร่วมกันก็จะเกิดการเรียนรู้ซ่ึงกันและกนั ได้ดีที่สุด อกี ลักษณะหนงึ่ ก็คอื การจัดชน้ั เรยี นแบบธรรมดามีการแบ่งกลุ่มตามอายุเดก็ โดยเดก็ จะมีอายรุ ุ่นราวคราวเดยี วกัน 1.2.3 ศูนย์เด็กก่อนวัยเรียน (Children’s Centers) จะเป็นสถานบริบาลเด็กตอนกลางวัน สาหรบั เด็กแรกเกิดถึง 5 ขวบ ในลักษณะการให้การอบรมเลี้ยงดูเป็นส่วนใหญ่เพื่อสนองความต้องการและความจาเป็นของมารดาท่ีต้องทางานนอกบ้าน และมารดาที่ไม่สามารถเลี้ยงดูบุตรด้วยตนเองได้ สถานรบั เล้ียงเดก็ ก่อนวัยเรียนน้ีจะอานวยความสะดวกให้แก่ผู้ปกครองเช่นเดียวกับที่ให้ความสะดวกแก่เด็ก ๆ และบางแห่งก็มีบริการสาหรับแม่และเด็กวัยเตาะแตะ ในกลุ่มเด็กเล็กด้วยกัน และชั้น เรยี บเรยี งโดย นางสาวศภุ พชิ ญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหัสวิชา ศษ 0103 รายวิชาการศึกษาปฐมวยั | 74เรียนอ่ืน ๆ ท่ีจัดขึ้นอย่างไม่เป็นทางการรวมทั้งการดูแลเล้ียงดูเด็กแบบโรงเรียนเด็กเล็กด้วย คณะครูประกอบดว้ ย ครูท่ีมีวฒุ ิพยาบาลที่ได้รับการฝกึ มาแล้ว หรอื บางครัง้ ก็ยงั มีผทู้ อ่ี าสาสมัครทางานเพอื่ สังคมอน่ื ๆ อีกด้วย ซึ่งในแต่ละแหง่ จะมีการตดิ ต่อกบั แพทยแ์ ละนกั สังคมสงเคราะห์อยตู่ ลอดเวลา 1.3 หลกั สตู รกำรศกึ ษำปฐมวยั ประภาพรรณ สุวรรณศุข (2547) กล่าวว่า หลักสูตรของการศึกษาปฐมวัยในประเทศอังกฤษนัน้ ไม่มกี ารกาหนดท่ีแน่นอนตาย ระบบการศกึ ษาของประเทศอังกฤษเป็นระบบกระจายอานาจ ดังนั้นผู้ท่ีจัดหลกั สูตรในโรงเรียนเด็กเล็กก็คือ ครูใหญ่และคณะครูในโรงเรยี นนั้นนั่นเอง และท้ังนี้และท้ังนั้นย่อมได้รับอิทธิพลมาจากผู้ปกครองเด็กเช่นกัน แต่อย่างไรก็ตามหลักสูตรนี้จะต้องได้รับความเห็นชอบจากสานักงานการศึกษาส่วนท้องถิ่นด้วย ส่วนการจัดโปรแกรมนั้นจะต้องได้รับความเห็นชอบในแต่ละหน่วยงานที่เก่ียวข้องด้วยเช่นกัน เช่น โปรแกรมอาหารกลางวัน จะต้องได้รับความเห็นชอบจากสานกั งานสาธารณสขุ ประจาท้องถ่ิน เปน็ ต้น ตารางกิจวัตรประจาวันของการศึกษาปฐมวัยในประเทศอังกฤษ สาหรับเด็กเล็กในประเทศอังกฤษนน้ั ส่วนใหญ่จะเรม่ิ เวลา 09.00 น. จนถึงเวลาประมาณ 15.30 น. โดยที่โรงเรยี นเด็กเล็กน้นั จะรับนักเรียน 3 ประเภทด้วยกัน คือ 1. เด็กนักเรียนทเ่ี รียนในรอบเชา้ จากเวลา 09.00 น. - 11.45 น. 2. เด็กนักเรยี นทเ่ี รยี นในรอบบา่ ย จากเวลา 13.15 น. - 15.30 น. 3. เดก็ นักเรยี นทีเ่ รียนเต็มวนั จากเวลา 09.00 น. - 15.30 น. ตัวอย่างตารางกิจวัตรประจาวันของการศึกษาปฐมวัยในประเทศอังกฤษของโรงเรียนเด็กเล็กแห่งหน่ึงในกรุงลอนดอน รายละเอยี ดมีดังนี้ เวลา กจิ กรรม09.15 น. - 09.45 น. เด็กเริ่มเข้าโรงเรยี น09.45 น. - 11.00 น. เลน่ ตามอิสระ11.00 น. - 11.30 น. ดนตรสี าหรบั เด็กที่ต้องการ11.30 น. - 11.45 น. เลา่ เร่อื งเปน็ กลุ่ม11.45 น. - 11.55 น. เด็กรอบเชา้ กลบั บา้ น11.55 น. - 12.00 น. เดก็ ทีเ่ หลือเริ่มเตรียมอาหารกลางวนั12.00 น. - 12.35 น. รบั ประทานอาหารกลางวนั13.15 น. - 15.00 น. เล่นอย่างเงยี บๆ นอนพักผอ่ นหรอื อา่ นหนงั สือ15.00 น. - 15.15 น. ดนตรสี าหรับเด็กท่ีต้องการ15.15 น. - 15.30 น. เดก็ ทเ่ี รยี นเต็มวันเริม่ กลับบ้าน15.30 น. - 14.45 น. เล่าเรอ่ื งเปน็ กลุ่ม15.45 น. เดก็ ทกุ คนกลับบ้าน เรยี บเรียงโดย นางสาวศุภพิชญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหัสวชิ า ศษ 0103 รายวิชาการศึกษาปฐมวัย | 75 1.4 หน่วยงำนทรี่ ับผดิ ชอบกำรจัดกำรศึกษำปฐมวยั ประภาพรรณ สุวรรณศุข (2547) กล่าวว่า เนื่องจากระบบการศึกษาของประเทศอังกฤษน้ันเป็นระบบกระจายอานาจจึงทาให้มีหลายหน่วยงานที่รับผิดชอบต่อการจัดการศึกษาปฐมวัย ซ่ึงหนว่ ยงานที่รับผิดชอบตอ่ การจัดการศกึ ษาปฐมวยั น้มี ีอย่ดู ว้ ยกัน 3 หน่วยงาน คือ 1.4.1 กระทรวงศึกษาธิการและแรงงาน ดูแลรับผิดชอบโรงเรียน ซึ่งจะมีรัฐมนตรีผู้ควบคุมทางด้านการศึกษาและวิทยาศาสตร์เปน็ ผูร้ บั ผดิ ชอบควบคมุ ดูแลการบรหิ าร กระทรวงน้ีจัดต้งั ขึ้นในเดือนกรกฎาคม ปี ค.ศ. 1995 โดยการรวมกระทรวงศึกษาธิการเดิมและเกือบทั้งหมดของกระทรวงแรงงานเดิมเข้มด้วยกัน ส่วนในการดาเนินงานจะมีคณะกรรมการการศึกษาส่วนท้องถ่ิน สภาท้องถิ่นท่ีได้รับมอบหมายให้รับผิดชอบด้านการศึกษา ปฏิบัติงานโดยได้รับคาแนะนาจากเจ้าหน้าที่ท่ีเชี่ยวชาญทางการศึกษา อานาจการควบคมุ และการบริหารโรงเรียนจะอยู่ที่ครใู หญ่ท้ังหมด ในประเทศองั กฤษใหญ่จะมีอิสระและอานาจในการบริหารโรงเรียนของตนมากกว่าครูใหญ่ในประเทศอื่นๆ ส่วนหน่วยงานกรมการศึกษาและวิทยาศาสตร์น้ันไม่ได้เข้ามามีส่วนเก่ียวข้องกับหลักสูตรหรือวิธีการสอน หรือแม้แต่เข้ามาควบคุมดูแลเกี่ยวกับเน้ือหาหรือลักษณะของหนังสือท่ีอนุญาตให้โรงเรียนใช้เลย แต่จะเข้ามามีบทบาทในการควบคุมประสิทธิภาพในการสอน และการสง่ เสรมิ มาตรฐานของโรงเรียนโดยการจัดหาครูที่ชานาญมานิเทศการสอน 1.4.2 กรมอนามัยและสวัสดิการสังคม จะมีหน้าที่ดูแลสถานรับเลี้ยงเด็กสาหรับแรกเกิดถึง 5 ปี ซึ่งเป็นสถานที่ในลักษณะให้การเล้ียงดูเป็นส่วนใหญ่จึงเป็นหน้าท่ีสนองความต้องการและความจาเป็นของมารดาท่ีจะต้องทางานนอกบ้าน มารดาท่ีไม่สามารถเลี้ยงดูบุตรด้วยตนเอง และเด็กๆท่มี าจากสภาแวดล้อมทีไ่ ม่เหมาะสมตอ่ สุขภาพ 1.4.3 องค์การบริหารการศึกษาท้องถิ่น มีหน้าท่ีรับผิดชอบในการกาหนดและจัดสรรงบประมาณให้โรงเรียน ภายในแผนการบริหารโรงเรียนท้องถนิ่ ซงึ่ ได้แก่ โรงเรียนของเขต และโรงเรียนอาสาสมัคร โดยองค์การบริหารการศึกษาท้องถิ่นจะต้องมอบอานาจอย่างน้อยร้อยละ 85 ของงบประมาณท่ีเป็นไปได้ของโรงเรียนตามท่ีกาหนดไว้ให้แก่โรงเรยี น งบประมาณของแต่ละโรงเรียนได้รับการจัดสรรตามสูตรที่องค์การบริหารการศึกษาท้องถิ่นกาหนดโดยได้รับการอนุมัติจากรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธกิ าร ซึ่งส่วนใหญ่งบประมาณท่ีจะกาหนดจากจานวนนักเรียน และโรงเรียนมีอสิ ระที่จะตดั สินใจใช้จ่ายงบประมาณได้อยา่ งเต็มที่ 1.5 บคุ ลำกรดำเนนิ กำรจัดกำรศึกษำปฐมวัย สานักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (2534) กล่าวว่า ครูระดับการศึกษาปฐมวัยในประเทศอังกฤษมีเงินเดือนประจาตามสัญญาที่ทาไว้กับรัฐ แต่ไม่ใช่ข้าราชการ ครูท่ีสอนอยู่ในระดับเด็กเล็กหรือโรงเรียนเด็กวัยแรกนั้นจะมีฐานะและได้รับเงินเดือนเช่นเดียวกับครูในโรงเรียนประถมศึก ษาและมัธยมศึกษาที่มคี ุณวุฒิการศึกษาเท่ากัน โดยรัฐให้อานาจแก่คณะกรรมการการศึกษาส่วนท้องถ่ินท่ีได้รับเลือกต้ังในการแต่งต้งั ครูใหญ่และเลือกจ้างครูผู้สอน นอกจากครแู ล้วยังมีพยาบาลสาหรับเดก็ เล็กซ่ึงเป็นผู้ช่วยครูในโรงเรียนเด็กเล็ก หรือในช้ันเด็กเล็กหรือชั้นเด็กวัยแรก ซ่ึงผู้ช่วยครูเหล่าน้ีจะต้องมีอายุเกินกว่า 18 ปี และได้รับการฝกึ อบรมเป็นเวลาอีก 2 ปี ส่วนใหญ่เปน็ การฝึกโดยการกระทา ในขณะเดยี วกันผหู้ ญงิ ท่สี ูงอายแุ ละเคยมปี ระสบการณ์ในการเล้ียงเดก็ อาจทาหน้าท่ีเป็นผู้ช่วยครไู ด้ โดยจะต้องได้รับการฝึกเป็นเวลาอีก 1ปี เรียบเรยี งโดย นางสาวศภุ พชิ ญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหสั วิชา ศษ 0103 รายวชิ าการศึกษาปฐมวัย | 76 ประภาพรรณ สุวรรณศุข (2547) กล่าวว่า ครรู ะดบั การศึกษาปฐมวยั ในประเทศอังกฤษน้ันจะเป็นครูท่ีได้รับการฝึกฝนเป็นเวลา 3 ปี ในมหาวิทยาลัยหรือวิทยาลัยก่อนท่ีจะได้รับประกาศนียบัตรการศึกษาระดับธรรมดา หลังจากน้ันครูเหล่าน้ีก็จะต้องทดลองปฏิบัติงานเป็นเวลาอีก 1 ปี จึงถือได้ว่าเปน็ ครูที่มคี ณุ สมบตั ิครบถว้ นตามท่กี าหนดไว้2. กำรศกึ ษำปฐมวัยในประเทศสวเี ดน ประเทศสวีเดนน้ันจัดเป็นประเทศหน่ึงในยุโรปซ่ึงสามารถจัดสวัสดิการสาหรับเด็กปฐมวัยได้อย่างสัมฤทธ์ิผล เพราะสวีเดนให้ความสาคัญกับการศึกษาในวัยน้ี โดยมีกฎหมายรองรับอย่างมีประสิทธิภาพ มีการตั้งวิทยาลัยครูอนุบาล และได้รับความเข้าใจตลอดจนความร่วมมือจากทุกฝ่ายท่ีเกี่ยวข้องเป็นอย่างดี ดังนั้นจึงน่าสนใจท่ีจะศึกษาการจัดการศึกษาปฐมวัยในประเทศน้ี โดยมีรายละเอยี ดดังน้ี 2.1 ประวตั คิ วำมเป็นมำของกำรศกึ ษำปฐมวัยในประเทศสวีเดน สานักงานคณะกรรมการการวิจัยแห่งชาติ (2534) กล่าวว่า ประเทศสวีเดนเป็นประเทศหน่ึงในยุโรปซ่ึงให้ความสาคัญกับการศึกษาปฐมวัย โดยมีกฎหมายรองรับอย่างมีประสิทธิภาพ มีการตั้งวิทยาลัยครูอนุบาลและได้รับความร่วมมือจากทุกฝ่ายเป็นอย่างดี การศึกษาปฐมวัยในระเทศสวีเดนเกิดข้ึนจากการเปล่ียนแปลงสภาพสังคมภายหลังการเกิดสงครามโลกครั้งที่ 2 สตรีซ่ึงแต่เดิมเคยทางานในบ้านเลี้ยงดูลูก มีความจาเป็นจะต้องออกไปทางานนอกบ้านเพ่ือชว่ ยเหลือเศรษฐกิจในครอบครัว การเลี้ยงดเู ดก็ จึงตอ้ งมีหน่วยงานอ่นื เขา้ มาชว่ ยดแู ล ทาให้เกดิ บรกิ ารการอบรมเล้ียงดูในรูปแบบตา่ งๆ ขน้ึ อัลวา ไมล์ดาล (Alva Myrdal) เป็นผู้บุกเบิกทางการศึกษาปฐมวัยของสวีเดน ได้ก่อต้ังวิทยาลัยครูอนุบาลแห่งแรกขึ้นในกรุงสต๊อกโฮล์ม เพื่อให้การฝึกอบรมแก่บุคลากรที่ทางานในโรงเรียนอนุบาล ซึ่งต่อมาในปี ค.ศ. 1960 ได้มีการจัดวางโปรแกรมการปฏิบัติงานในโรงเรียนอนุบาลเพ่ือปฏิรูปและสง่ เสริมการศึกษาสาหรบั เดก็ วัยกอ่ น 7 ปี โดยรัฐบาลไดจ้ ัดต้งั คณะกรรมการเพอื่ ดาเนินการในเรื่องน้ี 2.2 รปู แบบกำรจัดกำรศกึ ษำปฐมวัย สานักงานคณะกรรมการการวิจัยแหง่ ชาติ (2534) กลา่ ว่า การจัดการศึกษาปฐมวัยของสวีเดนนั้นจัดขึ้นเพ่ือบริการแก่ครอบครัวที่สมาชิกต้องออกไปทางานนอกบ้าน โดยให้การดูแลเอาใจใส่เด็กเป็นอย่างดี มีการจัดสภาพแวดล้อมทีใ่ กลเ้ คียงกบั บ้านมากกว่าท่ีจะเป็นโรงเรยี น การจดั การศึกษาปฐมวัยในประเทศสวเี ดนมีรปู แบบดังน้ี 2.2.1 โรงเรียนอนุบาล (The Kindergarten) ตั้งขึ้นเพื่อเป็นสถานดูแลและให้การศึกษาแก่เด็กวัยอนุบาลเพื่อช่วยเหลือให้เด็กปรับตัวเข้ากับสิ่งแวดล้อมได้ โรงเรียนจะรับเด็ก2 รอบรอบแรกคือเวลา 09.00 น.-12.00 น และรอบหลังคือเวลา 14.00-17.00 น. รับเด็กอายุต้ังแต่ 4 - 6 ปีแต่อาจจะยืดหยุ่นไปในแต่ละท้องถ่ิน คือ ถ้าท้องถ่ินใดมีเด็กมากจะรับเด็กอายุมาก คอื 6 ปี กอ่ นเพ่ือจะได้เข้าเรียนในชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 เมื่ออย่างขวบเข้าอายุ 8 ปี ส่วนในท้องถ่ินใดมีเด็กไม่มากนัก ก็อาจจะพิจารณารบั เด็กอายุ 3 ปกี ่อน 2.2.2 สถานเลี้ยงเด็ก (Nursery) ตั้งข้ึนเพ่ือช่วยเหลือมารดาท่ีออกไปทางานนอกบ้านมรี ูปแบบการให้บรกิ าร คอื เรยี บเรียงโดย นางสาวศภุ พิชญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหัสวิชา ศษ 0103 รายวชิ าการศึกษาปฐมวัย | 77 2.2.2.1 สถานเลยี้ งเด็กกลางวัน (Day nursery) รบั เด็กอายุ 6 เดือน - 7 ปีศนู ยเ์ หลา่ น้ีจะทางานเวลา 06.30 น.-19.00 น ในวนั ธรรมดา และเวลา 06.30-14.30 น. ในวนั เสาร์สว่ นในวันอาทติ ย์ปิด 2.2.2.2 สถานรบั เลีย้ งเดก็ แบบครอบครวั ในเขตเทศบาล (Municipal familyday nursery) เป็นสถานเลี้ยงเดก็ ทจ่ี ัดขึน้ ในบา้ นโดยได้รับการอนุมัตจิ ากผบู้ รหิ ารท้องถ่ิน งานสว่ นใหญ่คอื การเลีย้ งเดก็ นอกจากนี้ยังรับดแู ลเดก็ ที่มีปัญหาทางดา้ นสขุ ภาพด้วย 2.2.2.3 สถานรบั เลี้ยงเด็กในเขตเกษตรกรกรรม (Farming day nursery) รับดูแลเดก็ อายุ 1 - 7 ปี ท่ผี ูป้ กครองตอ้ งออกไปทางานในนาระหว่างฤดเู กบ็ เก่ยี ว เป็นการใหบ้ รกิ ารดแู ลเด็กเตม็ วันดาเนินการโดยการบรหิ ารส่วนจังหวัด 2.2.2.4 สถานรับเลยี้ งเด็กเวลาบ่ายหรือศนู ย์นันทนาการ (Afternoon nurseryrecreation center) จะเปิดใหบ้ รกิ ารเด็กตงั้ แต่เวลา 16.00 น. ทุกๆ วนั เวน้ วันสดุ สัปดาหห์ รือวนั ปดิเทศกาลต่างๆ โดยรับดูแลเดก็ ทที่ างบา้ นไมม่ ีใครดูแลหลงั จากทีโ่ รงเรียนอนบุ าลเลิกแลว้ 2.3 หลกั สตู รกำรศึกษำปฐมวัย สานักงานคณะกรรมการการวิจัยแห่งชาติ (2534) กล่าววา่ หลักสูตรการจัดการศึกษาปฐมวัยของประเทศสวีเดนมีพื้นฐานมาจากทฤษฎีพัฒนาการของ อาร์โนล กีเซล (Arnold Gesell) เพียเจต์(Jean Piaget) และอีริค อีริคสัน (Erik Erikson) คือ ครูจะต้องเรียนรู้เกี่ยวกับอัตราและข้ันตอนของพัฒนาการของเด็กท่ัวๆ ไป และจะใช้วิธีการสอนท่ีมีส่วนคล้ายคลึงกับโรงเรียนเด็กเล็กของอังกฤษ ท่ีเรียกว่า วิธีสอนแบบค้นพบด้วยตนเอง จุดประสงค์ในการสอนก็เพื่อกระตุ้นให้เด็กเกิดความสนใจในส่งิ แวดลอ้ มท้ังทางสังคมและทางกายภาพใหม้ ากข้ึน และในสภาพแวดล้อมท่ีปราศจากความกดดันเช่นน้ีจะช่วยให้เด็กได้ค้นพบและเรียนรู้เกี่ยวกับโลกของตนเอง ไม่ได้เน้นการเตรียมเด็กอย่างที่เป็นเร่ืองเป็นราว และมีการเตรยี มสาหรับการสอนอย่างจริงจังน้อยมาก เด็กๆ จะมีอิสระที่จะทดลองสิ่งต่างๆ ที่สนใจได้โดยมีผใู้ หญ่คอยดูแลและให้คาแนะนาเม่ือต้องการเขาจะได้รับการเตรยี มตวั ให้พร้อมในทักษะต่างๆ ที่จาเป็นสาหรับการเข้าร่วมในสังคมกับเพื่อนๆ รุ่นราวคราว เดียวกันหรือกับคนอื่นๆ รอบๆ ตัวจุดมุ่งหมายที่สาคัญของหลักสูตรก็คือ ให้เด็กได้มีพัฒนาการทางด้านบุคลิกภาพมีทัศนคติท่ีดีต่อตนเองและมีอิสระเสรี ท่ีจะเรียนรู้ในสิ่งต่างๆ ซึ่งจะเป็นการช่วยพัฒนาเด็กทางสังคม อารมณ์ ร่างกายและสติปัญญา วิชาท่ีจะใช้สอนให้แก่เด็ก ได้แก่ ทักษะการช่วยเหลือตนเอง การพัฒนากล้ามเนื้อใหญ่และกล้ามเนื้อเล็ก การเคารพกฎระเบียบ ข้อห้ามต่างๆ และความสามารถในการติดต่อสื่อสารกับผู้อื่นได้อย่างมีประสิทธิภาพ การเรียนจะเรียนในอาคารชั้นเดียว ซ่ึงออกแบบสร้างข้ึนเป็นพิเศษสาหรับเด็กแต่ละกล่มุ อายุ มเี คร่อื งเลน่ และอปุ กรณก์ ารเรยี นรไู้ ว้อานวยความสะดวกกับเด็กด้วย 2.4 หน่วยงำนท่รี ับผิดชอบกำรจดั กำรศึกษำปฐมวยั สานักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (2534) กล่าวว่า การจัดการศึกษาปฐมวัยในสวีเดนรัฐบาลสนับสนุนให้บรรดาผู้นาในท้องถ่ินอาสาสมัครเข้ามาดาเนินการ หน่วยงานท่ีมีอานาจสูงสุดทางการศึกษาปฐมวัย ได้แก่ กระทรวงสาธารณสุขและสังคม (Ministry of health and social affairs) ได้แต่งตั้งคณะกรรมการสาธารณสุขและสวัสดิการแห่งชาติ ให้เป็นผู้ดูแลและคอยให้คาแนะนาในการดาเนินงานของโรงเรียนอนุบาล การบริหารจะแบ่งออกเป็นมณฑลและท้องถิ่น โดยมีผู้รับผิดชอบคือคณะกรรมการบริการสังคม ซ่ึงเป็นสาขาของเทศบาลท้องถิ่นเป็นผู้ดูแลรับผิดชอบสถานรับเลี้ยงเด็กและศูนย์ทั้งหมด คณะกรรมการสาธารณสุขและสวัสดิการแห่งชาติได้จัดพิมพ์เอกสารคู่มือแนะนาผู้บริหาร เรียบเรยี งโดย นางสาวศภุ พิชญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหัสวิชา ศษ 0103 รายวิชาการศึกษาปฐมวัย | 78อื่นที่สนใจเก่ียวกับวิธีจัดการศึกษาในระดับนี้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยหลักการแล้วถ้าผู้ใดสนใจจะตั้งโรงเรียนอนุบาลก็อาจทาได้รวมท้ังการขอรับเงินสนับสนุนจากรัฐบาลด้วย หากโครงการที่เสนอไปรับความเห็นชอบและอนุมัติจากคณะกรรมการเทศบาลท้องถ่ินแล้ว และถึงแม้ว่าโรงเรียนหลายแห่งจะดาเนินการโดยสมาคม บริษัท กลุ่มของวัดหรือแม้แต่นิติบุคคลก็ตาม แต่โดยทั่วไปแล้วโรงเรียนอนุบาลส่วนใหญ่จะดาเนินการโดยคณะผ้บู รหิ ารท้องถ่นิ เอง สาหรับค่าใช้จ่ายในการจัดการศึกษาปฐมวัยนั้นเป็นความรับผิดชอบร่วมกันระหว่างรัฐบาลเทศบาลและ ผู้ปกครอง โดยรัฐให้เงินสนับสนุนร้อยละ 35 เทศบาลท้องถน่ิ ให้อีกประมาณร้อยละ 50 ท่ีเหลือผู้ปกครองจะเป็นผู้ออกเงิน โดยรัฐบาลจะให้ทุนเบ้ืองต้นบวกกับเงินให้กู้ยืมในอัตราที่เท่ากันทุกโรงเรียน ยกเวน้ โรงเรียนท่ีสร้างข้ึนดว้ ยเงนิ กู้เคหะสงเคราะห์ ทนุ น้ีจะไม่ให้แก่สถาบันประเภทศนู ย์ท่ีเปิดสอนได้เต็มวัน ศูนย์เหล่าน้ีจะต้องไปขอรับเงินทุนสนับสนุนจากทุนเพิ่มเติมของรัฐบาลแทนคณะกรรมการสาธารณสุขและสวัสดกิ ารแหง่ ชาติ จะพิจารณาอนุมตั ิพร้อมท้ังจ่ายเงินให้แกโ่ รงเรียน และผทู้ ่ีทาหน้าที่จา่ ยเงินคือ สานกั งานการบรหิ ารการแบ่งสว่ นและเศรษฐกจิ แห่งชาติ (National Office forAdministrative Rationalization and Economy) และเงินทุนเพ่ิมเติมสาหรับโรงเรียนท่ีเปิดสอนไม่ต่ากว่าวันละ 5 ชั่วโมงนั้น รัฐบาลจะเป็นผู้จ่ายให้ในอัตราร้อยละ 25 ต่อคน เงินน้ีจะต้องผ่านการอนุมัติของคณะกรรมการซึ่งจะเป็นผู้จ่ายเงินให้โดยโรงเรียนที่จะได้รับเงินช่วยเหลือน้ีจะต้องมีการดาเนินการและบุคลากรที่มีประสิทธิภาพที่สามารถจัดความสะดวกต่าง ๆ ให้เหมาะกับความต้องการของเด็กได้อยา่ งดี 2.5 บุคลำกรดำเนนิ กำรจดั กำรศกึ ษำปฐมวัย สานักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (2534) กล่าวว่า ในประเทศสวเี ดนมีการต้ังวทิ ยาลัยครูอนุบาลเป็นวิทยาลัยเอกเทศเฉพาะ หลักสูตรการศึกษาจะเน้นหนักไปทางวิชาการ ซึ่งจะเป็นสวัสดิการแก่เด็กปฐมวัยโดยเฉพาะ โดยไม่เลือกว่าเด็กนั้นอยู่ในสภาพใด วิทยาลัยครูอนุบาลจึงผลิตนักศึกษาเพ่ือรับผิดชอบทางสวัสดิการของชุมชนเกี่ยวกับเด็กตั้งแต่แรกเกิดจนถึง 7 ปี ท่ัวประเทศท้ังในและนอกโรงเรียน รวมทั้งในสถานเลี้ยงดูเล็กอ่อนของรัฐหรือสมาคมองค์กรต่างๆ ดังนั้น ครูอนุบาลของประเทศสวีเดนจึงได้รบั การอบรมและฝึกฝนมาเป็นอย่างดี ครูจะผ่านการศกึ ษา 2 - 4 ปี จากวทิ ยาลัย รัฐบาลจะจ่ายเงินเดือนครูตามวุฒิ โรงเรียนท่ีเปิดสอนเต็มวันจะต้องมีครูใหญ่ และครูอนุบาลห้องละ 2 คนอัตราส่วนของครูต่อเด็ก อายุเกิน 2 ปี จะเป็น 1 : 5 ถ้าเป็นเด็กทารกอัตราส่วนจะเป็น 1 : 4 และยิ่งถ้าเป็นเด็กที่จะต้องดูแลเป็นพิเศษอัตราส่วนก็จะยิ่งต่าลงอีก ในกรณีท่ีขาดแคลนครูอนุบาลโรงเรียนจะต้องพยายามจัดหาพยาบาลแผนกเด็กมาประจาการแทน สาหรับโรงเรียนท่ีเปิดสอนไม่เต็มวัน อัตราส่วนของครูต่อเด็กจะเป็น 1 : 40 สาหรับเด็กอายุ 5 - 6 ปี และ 1 : 30 สาหรับเด็กที่อายุน้อยลงมาอัตราส่วนสาหรับบางโรงเรียนที่มีการจัดแบบสบายๆ คือ 1 : 5 สถิติการโยกย้ายสับเปล่ียนบุคลากรมีน้อยมาก เนื่องจากครูสตรีมีสิทธิพักคลอดบุตรได้นานถึง 6 เดือน จึงไม่มีความจาเป็นจะต้องลาออกเพ่ือเล้ียงดูบุตรท่ีเพ่ิงคลอด ครูส่วนใหญ่จะมีอายุเฉล่ียประมาณ 20 ปี สาหรับในสถานเลี้ยงเด็กแบบครอบครัวจะมีมารดาทางานในการดูแลเด็ก มารดาเหล่านี้จะต้องผ่านการฝึกอบรมเกี่ยวกับการอบรมเลี้ยงดูเด็ก เพื่อจะได้มีความรู้และประสบการณ์เพ่ิมมากข้ึนด้วย สถานเล้ียงเด็กหรือศูนย์เล้ียงเด็ก จะมีคณะทางานท่ปี ระกอบไปดว้ ยผูอ้ านวยการหรือครใู หญ่ ครูอนุบาล พยาบาล คนครวั และภารโรง เรยี บเรยี งโดย นางสาวศภุ พชิ ญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหสั วชิ า ศษ 0103 รายวชิ าการศึกษาปฐมวัย | 793. กำรศึกษำปฐมวยั ในประเทศสหรัฐอเมริกำ ประเทศสหรัฐอเมริกาเป็นประเทศหน่ึงในทวีปอเมริกาเหนือ ซึ่งมีความเจริญทั้งทางด้านเศรษฐกิจ วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และการศึกษาเป็นอย่างมาก ประเทศนี้จัดได้ว่าเป็นประเทศผู้นาที่สาคญั ของโลก ดังนั้นจึงนา่ สนใจทจี่ ะศกึ ษาการจัดการศกึ ษาปฐมวัยในประเทศน้ี โดยมีรายละเอียดดงั น้ี 3.1 ประวตั คิ วำมเปน็ มำของกำรศกึ ษำปฐมวัยในประเทศสหรัฐอเมรกิ ำ นิตยา ประพฤติกิจ (2539) กล่าวว่า ในปี ค.ศ.1885 นางคาร์ล เซอร์ซ (Mrs. Carl Schurz) ลูกศิษย์เอกของเฟรอเบล ได้ก่อต้ังโรงเรียนปฐมวัยแห่งแรกขึ้น ณ เมืองวอเตอร์ทาวน์ ในรัฐวิสคอนซินโรงเรียนนี้ใช้ภาษาเยอรมันในการสอนและใช้บ้านของเธอเป็นที่เรียน ต่อมาเธอได้พบกับ เอลิซาเบธพีบอด้ี (Elizabeth Peabody) ที่เมืองบอสตัน และได้เล่าเกี่ยวกับการปฐมวัยตามหลักของเฟรอเบลดังน้ัน ในปี ค.ศ. 1860 พีบอด้ี ได้จัดตั้งโรงเรียนปฐมวัยข้ึนในเมืองบอสตันนับว่าเป็นโรงเรียนปฐมวัยเอกชนแหง่ แรกทส่ี อนโดยใช้ภาษาองั กฤษและใช้หลักการของเฟรอเบลในการสอน ในปี ค.ศ. 1873 ถือว่าเป็นปีสาคัญในประวัติการศึกษาของประเทศสหรัฐอเมริกาเมื่อ ซูเซินโบลว์ (Susan E. Blow) กับ วิลเลียม ทอร์รีย์ แฮรร์ ิส (William T. Harris) ได้ก่อตั้งโรงเรียนปฐมวัยของรัฐขึ้นเป็นแห่งแรกในเมืองเซนต์หลุยส์ มลรัฐมิสซูรี่ และได้รับความสาเร็จอย่างมากจนทาให้โรงเรียนประถมศกึ ษาของรัฐหลายโรงไดจ้ ัดใหม้ ีชน้ั ปฐมวัยขน้ึ และมถี งึ 53 โรง ในปี ค.ศ. 1879 ได้มีช้ันปฐมวัยเพิ่มขึ้นในมลรัฐต่างๆ ประมาณ 30 รัฐ ในช่วงที่มีการใช้แนวคิดของเฟรอเบลในการสอนเด็กปฐมวัยในสหรัฐอเมริกาน้ันได้เกิดมีผู้สงสัยและปฏิวัติหลักการและอุปกรณ์ตามแบบของเฟรอเบล เธอผู้นี้คือ แพทต้ี สมิธ ฮิลล์ (Patty Smith Hill) ซ่ึงเป็นครูสอนเด็กยากจนในเมืองหลุยส์วิลล์ มลรัฐเคกต๊ักกี้ ฮิลล์ ได้รับอิทธิพลจากหลักการและวิธีการของ จี สแตนลีย์ฮอลล์ (G. Stanley Hall) ในเร่ืองการใช้แบบสอบถาม การใช้ระเบียบพฤติการณ์ (AnecdotalRecords) การเน้นการพัฒนากล้ามเนื้อใหญ่ก่อนกล้ามเนื้อเล็ก การจัดหาเคร่ืองเล่นท่ีมีขนาดใหญ่ขึ้นการให้เด็กมีกิจกรรมและเสรีภาพมากข้ึน และที่สาคัญถือว่าด้านอารมณ์เป็นพ้ืนฐานที่สาคัญกว่าด้านสติปญั ญาของเด็ก โรงเรียนของฮิลล์ มีช่ือเสียงแพร่หลาย มีผ้เู ย่ียมชมจานวนมาก รวมท้ัง จอห์น ดิวอี้ ด้วย ฮิลล์ได้นาหลักการของ ดิวอี้ มาใช้ในโรงเรียนของเธอด้วย เช่น การสร้างห้องเรียนให้มีบรรยากาศเหมือนบ้าน นักเรียนเป็นผู้วางแผนกิจกรรมเอง ปฏิบัติตามแผนและประเมินผลเอง การปฏิสัมพันธ์ทางสังคมนอกจากน้ี ฮิลล์ ยังใช้การสังเกตพฤติกรรม การจดบันทึก การจัดหาบล็อกขนาดใหญ่ เคร่ืองปีนชนิดใหญ่ การเล่นกลางแจ้ง และสง่ิ ของตา่ งๆ ท่สี ง่ เสริมการเลน่ สมมติ และการให้เวลาเดก็ เล่นอย่างมเี สรดี ้วยฮลิ ล์ ถอื วา่ กระบวนการทเี่ ดก็ ทากิจกรรมมีความสาคัญกว่าผลงานของเด็ก จากการที่ ฮิลล์ หันมาเน้นเรื่องสุขภาพเด็ก กิจกรรมที่ใช้กล้าเนื้อใหญ่และการพัฒนาด้านอารมณ์ ทาให้เกิดขอ้ โต้แยง้ กับผ้นู ิยมหลักการของเฟรอเบล ซึ่งมีผู้นาคือ ซูเซนิ อี โบลว์ แต่อย่างไรก็ตามทั้งดิวอี้ และนักวิชาการอ่ืนๆ ในสหรัฐอเมริกาได้โจมตีเรื่อง การน่ังเรียนนิ่งๆ และการทากิจกรรมที่ใช้กล้าเน้ือเล็ก ซึ่งสนับสนุนแนวคิดของฮิลล์ ทาให้เกิดการเปล่ียนแปลงขึ้นอีกหลายอย่าง เช่น จัดหาอุปกรณ์ที่มีขนาดใหญ่และมีหลากหลายชนิดขึ้น เปิดโอกาสให้เด็กได้สร้างสรรค์มากขึ้น และมีอิสระเสรี เรยี บเรยี งโดย นางสาวศภุ พิชญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหัสวิชา ศษ 0103 รายวิชาการศึกษาปฐมวัย | 80ในการทากิจกรรมและก่อสร้างส่ิงต่างๆ และลักษณะการเข้าสังคม เน้นแบบไม่เป็นทางการ มีความยืดหยนุ่ มีความเหมาะสมท้ังด้านร่างกายและจติ ใจของเดก็ จากอิทธิพลของการจดั โปรแกรมปฐมวัยของฮิลล์ ซงึ่ อาศัยหลักการและวิชาการของ จอห์นดิวอี้ ฮอลล์ และนักการศึกษาสาคญั อน่ื ๆ ยังผลให้การปฐมวัยศกึ ษาในประเทศสหรัฐอเมรกิ ามีลกั ษณะเปน็ เอกลักษณ์ของตนเองมากขึ้น 3.2 รปู แบบกำรจัดกำรศึกษำปฐมวัย ทิพย์สุดา สุเมธเสนีย์ (2542) กล่าวว่า ประเทศสหรัฐอเมริกาถือว่าเด็กเป็นทรัพยากรที่มีความสาคัญสูงสุด เพราะเดก็ ๆ คอื อนาคตของชาติ การหล่อหลอมในชว่ งปีแรกๆ ของชีวิตเด็กเป็นความรับผิดชอบของสังคมและนโยบายสังคม ปัจจุบันสหรัฐอเมริกาได้กาหนดวิสัยทัศน์ทางการศึกษาไว้ในกฎหมายช่ือว่า “Goals 2000 : Educate America Act” ในปี ค.ศ. 1994 และมีผลบังคับใช้ในปี ค.ศ.1996 เพ่ือสนับสนุนการปรับปรุงการเรียนการสอน โดยการจัดสร้างกรอบแนวคิดและเป้าหมายการศึกษาของชาตเิ พ่ือการปฏิรปู การศกึ ษา ซง่ึ มีการกาหนดเป้าหมายการศึกษาไว้ 8 ประการ โดยมีสว่ นท่ีเกี่ยวข้องกับการศึกษาปฐมวัย คือ เป้าหมายข้อที่ 1 ในเร่ืองความพร้อมท่ีจะเรียน ซ่ึงระบุไว้ว่า ในปีค.ศ. 2000 เด็กทุกคนในสหรัฐอเมริกามาโรงเรียนด้วยความพร้อมท่ีจะเรียน จุดประสงค์ของเป้าหมายขอ้ นี้ คอื 1. เด็กปฐมวยั ทกุ คนจะได้รับการศกึ ษาที่พฒั นาอยา่ งเหมาะสมและมีคุณภาพสงู เพื่อเตรียมความพรอ้ มทางการเรยี นของเด็กเม่ือเข้าสู่ระบบโรงเรียน 2. พ่อแม่ของเด็กทุกคนในสหรฐั อเมรกิ าถอื เปน็ ครูคนแรกของลกู ผซู้ งึ่ อทุ ิศเวลาแต่ละวันเพื่อเตรียมความพร้อมในการเรยี นให้ลกู ทัง้ น้ีพอ่ แมส่ ามารถเขา้ รบั การฝึกอบรมและรบั บรกิ ารที่จาเปน็ ในการปฏบิ ัตหิ นา้ ท่ีดังกลา่ ว 3. เด็กทุกคนจะไดร้ ับประสบการณท์ เ่ี กีย่ วกับกจิ กรรมหลายหลากและการดแู ลสขุ ภาพเพื่อเข้าสูร่ ะบบโรงเรยี นด้วยสุขภาพท่แี ข็งแรงทง้ั กายและใจ กระฉบั กระเฉงพร้อมท่ีจะเรยี นรู้ มีการจดั ระบบอนามยั แม่และเด็กที่ดเี พ่อื ลดจานวนเด็กแรกเกดิ ที่มนี ้าหนักตา่ กว่ามาตรฐาน สาหรบั รปู แบบการจดั การศกึ ษานน้ั ประเทศสหรัฐอเมริกามรี ปู แบบการจดั การศึกษาปฐมวยั3 รปู แบบใหญ่ๆ คือ 1. โรงเรยี นอนบุ าล ในช่วงแรกๆ จะรับเดก็ ในช่วงอายุ 3 -7 ปี ต่อมาในปีศตวรรษที่ 20ได้จากัดอายุใหแ้ คบลง กาหนดใหร้ ับเดก็ 4 - 5 ปี ส่วนใหญ่จะรับเล้ียงเด็กเพียงคร่ึงวัน โดยมีตารางเวลาเรียนประมาณ 2 ช่ัวโมง หรือ 2 ช่ัวโมงคร่ึง แต่มีบางแห่งท่ีต่างออกไปมีการเรียนเต็มวัน ตั้งแต่เวลา8.20 น.-15.30 น. 2. โรงเรียนเด็กเล็ก รับเด็กวัย 3 - 4 ปี จัดต้ังขึ้นโดยมีพ้ืนฐานที่จะเล้ียงดูเด็กท้ังหลายใหม้ พี ัฒนาการทางดา้ นรา่ งกาย สติปญั ญา อารมณแ์ ละสงั คม 3. ศูนย์เลี้ยงเด็กหรือสถานรับเล้ียงเด็ก จัดขึ้นเพื่อให้การดูแลเด็กท่ีแม่ต้องออกไปทางานมากกว่าที่จะม่งุ ให้การศกึ ษาแก่เด็ก ศูนย์เลย้ี งเด็กหรือสถาบนั รับเลีย้ งเด็กจะแบง่ ออกเป็น 3 แบบใหญ่ๆ คือ สถานรบั เลี้ยงเดก็ ตามบา้ น สถานรับเลย้ี งเดก็ แบบครอบครวั และศนู ยด์ ูแลเดก็ นอกจากนี้ยังมีสถานรับเลี้ยงเด็กย่อยๆ อีกหลายแบบ แต่หลักการและวิธีปฏิบัติก็จะคลา้ ยคลงึ กับแบบใดแบบหนง่ึ ใน 3 แบบ ทีก่ ลา่ วมานีม้ ีลกั ษณะการดาเนนิ งานสรปุ ได้ดงั นี้ เรยี บเรียงโดย นางสาวศุภพชิ ญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหสั วิชา ศษ 0103 รายวชิ าการศึกษาปฐมวยั | 81 สถานรับเล้ียงเด็กในบ้าน จะจัดให้เด็กได้อยู่ในบรรยากาศที่คุ้นเคยเหมือนบ้านตนเองได้ทากจิ กรรมต่างๆ ท่ีกาหนดไวเ้ ชน่ เดียวกับท่เี คยทาทบ่ี ้าน ผู้ดูแลเด็กจะทาหน้าทใ่ี นการทาความสะอาดทาอาหาร และงานบ้านอ่ืนๆ รวมทั้งรับผิดชอบดูแลเด็กๆ ด้วย เด็กๆ จะได้เรียนรู้ในสิ่งที่เป็นประโยชน์และได้รับการเล้ียงดูแบบที่บ้าน เด็กจึงไม่ค่อยไดร้ ับประสบการณใ์ นดา้ นตา่ งๆ เทา่ ที่ควร และไมค่ อ่ ยได้มีโอกาสปฏิสัมพันธก์ ับเพื่อน สถานรบั เล้ียงเด็กแบบครอบครัว จะรับเด็กอายุต่างๆ กนั เด็กๆ มโี อกาสเลน่ กับเพ่ือนๆและผู้ปกครองสามารถเลือกผู้ดูแลท่ีมีความคิดเห็นเก่ียวกับการเล้ียงดู อบรมเด็กท่ีเหมือนหรือใกล้เคียงกับตนเองได้ เพราะสถานรับเลี้ยงเด็กในลักษณะน้ีมีให้เลือกมาก แต่สถานรับเลี้ยงเด็กเหล่านี้ไม่ค่อยจะได้รับความช่วยเหลือจากผู้ชานาญที่จะช่วยให้โปรแกรมการเล้ียงดมู ีประสิทธภิ าพ และบางแห่งก็ไม่ค่อยมนั่ คงนกั เพราะบางคร้งั ผูด้ ูแลก็ปิดกิจการโดยไมแ่ จ้งลว่ งหน้า ศูนย์ดูแลเด็ก จะมีตารางเวลาการดูแลที่แน่นอน สถานที่ทาการศูนย์มีความม่ันคงโปรแกรมสนับสนุนความสาคัญของกลุ่มและประสบการณ์การเรียนรู้ของเด็กเป็นโปรแกรมที่ได้รับอนุญาตต้องมีใบรับรองและคณะท่ีทางานเป็นมืออาชีพ แต่บรรยากาศของศูนย์ไม่มีบรรยากาศอบอุ่นของบ้าน บางคร้ังอาจมีการดูแลเด็กอย่างเข้มงวด ผู้ปกครองไม่สามารถเลือกผู้ดูแลเด็กท่ีมีความเห็นตรงกนั ในเร่อื งแนวทางการอบรมดูแลเดก็ ได้ 3.3 หลกั สตู รกำรศึกษำปฐมวยั สานักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (2534) กลา่ วว่า หลักสูตรการศึกษาปฐมวัยในประเทศสหรัฐอเมริกาน้ันมีมากมายหลายแบบด้วยกัน นับตั้งแต่การจัดโปรแกรมเพ่ือดูแลเด็กไปจนถึงโปรแกรมการเลี้ยงดูเพื่อการส่งเสริมพัฒนาการของเด็กมีทั้งหลักสูตรท่ีมีโครงสร้างท่ีแน่นอนและหลักสูตรท่ีไม่มีโครงสร้างเลย ซึ่งปัจจุบันได้มีการทดลองการใช้รูปแบบการศึกษาปฐมวัยอยมู่ ากมายกย็ ังหาข้อสรุปไม่ได้เนื่องจากมีแนวคิดในการจัดหลักสูตรมากมาย อีกท้ังในแต่ละรัฐนั้นก็มีหลักสูตรท่ีแตกต่างกันออกไป จึงเป็นการยากที่จะกล่าวถึงหลักสูตรหนึ่งโดยเฉพาะ แต่อย่างไรกต็ ามทุกหลกั สูตรต้องมสี ่วนสาคัญท่ีช่วยในการเรียนรู้ตามจุดมุ่งหมายเป็นไปอย่างมปี ระสิทธิภาพโดยการจดั เตรียมสถานทีต่ ่างๆ ไว้สาหรบั กจิ กรรมท่ีจาเป็นในหลักสูตร กิจกรรมท่ีเด็กทาในพื้นท่ีต่างๆ เหล่านี้จะช่วยพัฒนาเด็กทั้งทางร่างกาย อารมณ์และสติปัญญา เด็กๆ ไม่เบื่อท่ีจะเล่นหรือทากิจกรรมเหล่าน้ีทุกๆ วัน พ้ืนที่ต่างๆ เหล่านี้อาจจะปรับเปล่ียนได้ตามวัตถุประสงค์และขนาดของกลุ่ม และใช้ได้ท้ังในการเล่นอิสระของเด็กหรือการทากิจกรรมตามที่กาหนดไว้ หลักสูตรจะต้องไม่จากัดขอบเขตสาหรับพ้ืนท่ีเหล่าน้ีและสิ่งสาคัญก็คือจะต้องยืดหยุ่นและปรับให้เหมาะสมได้ ซึ่งพนื้ ท่แี ต่ละส่วนจะมีการจัดเตรยี มเพ่ือใหเ้ ด็กเกดิ การเรียนร้โู ดยมีพน้ื ท่ีหลกั ทคี่ วรจัดดังน้ี 1. พ้ืนท่ีห้องสมุดพ้ืนท่ีส่วนน้ีจะส่งเสริมให้เด็กมีพัฒนาการทางภาษาโดยใช้นิทานหนงั สือและการเลน่ เงียบ ๆ โดยจดั มมุ ใหเ้ ด็กได้ฟังนิทานได้อยา่ งสบาย ๆ 2. พ้ืนที่ศิลปะ เป็นพื้นท่ที ่ีมีการกิจกรรมหลากหลาย เช่น การวาดภาพ การตดั ปะ การป้ันดิน การปั้นดินน้ามัน การระบายสี การทาหุ่นจากการติดปะกระดาษ ฯลฯ กิจกรรมเหล่านี้อาจจะทาพร้อม ๆ กันแล้วแต่ความสนใจหรือจะทากิจกรรมเดี่ยวที่เด็กสนใจให้ทาพร้อม ๆ ท้ังกลุ่ม โดยครูจะต้องพยายามสร้างบรรยากาศให้อบอุ่นเป็นมิตร และส่งเสริมให้เด็กกล้าพูดกล้าแสดงออกเก่ียวกับผลงานศลิ ปะของตนเองจะช่วยให้เดก็ ไดแ้ สดงความคดิ และระบายความรูส้ ึกของตนออกมาได้ เรยี บเรียงโดย นางสาวศภุ พชิ ญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหสั วชิ า ศษ 0103 รายวิชาการศึกษาปฐมวัย | 82 3. พ้ืนที่สาหรับเล่นมุมบ้าน พ้ืนท่ีส่วนน้ีจะช่วยให้เด็กรู้สึกปลอดภัยที่จะแสดงบทบาทสมมุติต่าง ๆ ที่เด็กเคยพบหรือคุ้นเคยเด็กสามารถแสดงออกและเป็นตัวของตวั เองได้อย่างเตม็ ที่ การจัดพน้ื ท่ีส่วนนี้ สว่ นใหญ่จะจัดลักษณะเป็นหอ้ งครัวหรอื ห้องนอนเพราะเป็นทที่ ่ีเด็กรจู้ ักดแี ละการจัดก็ทาได้งา่ ย 4. พ้ืนที่สาหรับเล่นไม้บล็อก พ้ืนท่ีสาหรับเล่นไม้บล็อกนี้จะใช้สอนความคิดรวบยอดของตัวเลขและความคิดรวบยอดทางคณิตศาสตร์ง่ายๆ ไดเ้ ป็นอยา่ งดเี ดก็ จะได้ประโยชน์เกย่ี วกับการพูดแสดงความคดิ เหน็ และการเรียนรู้คาศพั ท์ใหม่ ๆ เชน่ เกีย่ วกับขนาด รปู ร่าง รปู ทรงตา่ ง ๆ เป็นต้น 5. พื้นท่ีเล่นเกม เป็นพื้นที่จัดกิจกรรมที่จะช่วยส่งเสริมพัฒนาการทางภาษาทักษะในการสังเกต ใชส้ มาธิ ฝึกความคดิ รวบยอดทางคณติ ศาสตร์ และเหตุผลทางนามธรรม นอกเหนือจากพ้ืนทห่ี ลักทัง้ 5 ทกี่ ล่าวมาน้ี ยังมพี ื้นที่อ่ืน ๆ ทสี่ าคัญแต่ไม่จาเป็นต้องจัดอย่างถาวรในห้องเรียน ซึ่งพ้ืนที่เหล่านี้ ได้แก่ พื้นที่เล่นน้า พ้ืนท่ีเล่นทราย พ้ืนที่เล่นช่างไม้ พื้นท่ีสาหรับกิจกรรมพัฒนากล้ามเนื้อใหญ่ และพ้ืนที่เล่นกลางแจ้ง การจัดกิจกรรมต่าง ๆ ของพื้นท่ีเหล่านี้ก็ยังสามารถจัดร่วมไปกบั กจิ กรรรมในพืน้ ท่ีหลักทง้ั 5 ไดอ้ ีกด้วย นอกจากน้ี นภเนตร ธรรมบวร (2542) ได้กล่าวถึง หลักสูตรการศึกษาปฐมวัยในประเทศสหรัฐอเมริกาของโปรแกรมไฮ/สโคป ไว้ว่า โปรแกรมปฐมวัยไฮ/สโคป (The high/scope perrypreschool project) เป็นการศึกษาระยะยาวเพื่อประเมินว่าโปรแกรมปฐมวัยที่มีคุณภาพสูง มุ่งเน้นรปู แบบการเรยี นรู้ท่ียึดผู้เรียนเป็นศูนย์กลางและเปิดโอกาสให้ผู้เรยี นรู้ได้ลงมือกระทากิจกรรมตา่ งๆ ดว้ ยตนเอง สามารถส่งผลทางบวกท้ังระยะส้ันและระยะยาวต่อเด็กยากจนหรือเด็กท่ีอยู่ในสภาวะที่เสี่ยงต่อการลม้ เหลวดา้ นการเรียนโดยมีการรายงานและตดิ ตามผลการวจิ ัยเป็นระยะๆ สามารถสรปุ ไดด้ งั นี้ 1. อายุ 5 ปี มุ่งเนน้ พัฒนาการทางดา้ นสตปิ ญั ญา 2. อายุ 8 ปี ม่งุ เนน้ ความสาเรจ็ ดา้ นการเรยี น 3. อายุ 15 ปี ม่งุ เน้นความสาเร็จดา้ นการเรียนและพฤติกรรมทางสงั คม 4. อายุ 19 ปี มุง่ เน้นการเข้าสสู่ ภาวะความเป็นผู้ใหญ่ 5. อายุ 27 ปี ม่งุ เนน้ สถานภาพของความเป็นผใู้ หญ่และความสาเร็จ องค์ประกอบสาคัญที่สง่ ผลให้โปรแกรมไฮ/สโคป ประสบความสาเรจ็ มีดงั ต่อไปน้ี 1. หลักสตู รทมี่ ุ่งเน้นผู้เรียนเปน็ ศูนย์กลาง ผ้เู รียนมีสว่ นร่วมในการเรียนและเป็นผู้ลงมือกระทากจิ กรรมต่างๆ ด้วยตนเอง 2. การนิเทศการใช้หลักสูตรอย่างสม่าเสมอและการอบรมครูประจาการอย่างเป็นระบบซงึ่ ส่งผลระยะยาวต่อการจดั โปรแกรม 3. มีการประเมินผลโปรแกรมและการสังเกตความก้าวหน้าของเด็กอย่างต่อเนื่องและสมา่ เสมอ 4. เน้นการมีส่วนร่วมของผูป้ กครองในกจิ กรรมต่างๆ ของโรงเรียน เชน่ เยี่ยมผูป้ กครองอาทติ ย์ละครง้ั คร้งั ละ1 ½ ช่วั โมง เป็นต้น ซ่งึ ถือเป็นองค์ประกอบที่สาคัญต่อความสาเร็จของโปรแกรม สาระสาคัญของหลักสูตรไฮ/สโคป หลักสูตรของโปรแกรมไฮ/สโคป จะเน้นท่ีการมีส่วนร่วมของผเู้ รียนในการเรียนและการเปดิ โอกาสให้ผเู้ รียนได้ลงมอื กระทาสิง่ ต่างๆ ดว้ ยตนเองเป็นองคป์ ระกอบหลัก ขณะเดียวกันก็มุ่งเน้นถึงความสาคัญของสภาพแวดล้อมวา่ ต้องมีวัสดุอุปกรณ์ในการสอนท่ีพอเพียง เรียบเรยี งโดย นางสาวศุภพชิ ญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหัสวชิ า ศษ 0103 รายวชิ าการศึกษาปฐมวัย | 83นอกจากนั้นกิจกรรมต่างๆ ที่เด็กทาในชั้นเรียนก็มุ่งเน้นว่าต้องเป็นกิจกรรมท่ีเด็กเป็นผู้ริเร่ิมซ่ึงประกอบด้วยกระบวนการหลักๆ 3 ประการ ดังน้ี 1. เดก็ เป็นผวู้ างแผนกิจกรรมวา่ ต้องการจะทาอะไร 2. เดก็ เปน็ ผ้ดู าเนนิ กจิ กรรมด้วยตนเอง 3. เด็กสะท้อนความคิดต่อกิจกรรมที่ตนทาว่า ตนเรียนรู้อะไรจากกิจกรรมดังกล่าวท้ังน้โี ดยตอ้ งคานึงถึงความสนใจของเด็กเปน็ สาคัญ บทบาทของผู้ใหญ่หรือครูในการมีส่วนร่วมในกิจกรรมของเด็ก บทบาทของผู้ใหญ่หรือครูในหลักสูตรแบบไฮ/สโคป คือ การสังเกต สนับสนุน และส่งเสริมกิจกรรมต่างๆ ของเด็ก โดยการจัดสิ่งแวดล้อมคานึงถึงความสนใจของเด็กเป็นสาคัญ นอกจากนั้นกิจกรรมต่างๆ ท่ีเกิดขึ้นและดาเนินไปในชั้นเรียนควรอยู่ในรูปแบบของกิจวัตรประจาวัน เพื่อให้เดก็ สามารถพฒั นาความรู้สึกของการเป็นเจ้าของหลักสูตร เข้าใจกิจกรรมต่างๆ ท่ีดาเนินไปในช้ันเรียนได้เพื่อเด็กจะได้สามารถวางแผน ดาเนินกิจกรรมและสะทอ้ นความคิดต่อกิจกรรมตา่ งๆ ได้ นอกจากน้ันครูหรือผ้ใู หญค่ วรมีส่วนร่วมในกิจกรรมตา่ งๆ ของเด็ก โดยการถามคาถามท่ีเหมาะสม เพ่ือช่วยใหเ้ ดก็ วางแผนและคิดเกี่ยวกับกิจกรรมที่ตนตดั ได้ ลักษณะของคาถามทม่ี ่งุ เน้น คือ คาถามปลายเปดิ ที่มุ่งให้เด็กคิดมากกวา่ ต้องการคาตอบท่ีถกู ต้อง 3.4 หนว่ ยงำนท่รี บั ผิดชอบจัดกำรศกึ ษำปฐมวัย ประภาพรรณ สุวรรณศุข (2547) กล่าวว่า เนื่องจากระบบการปกครองและระบบการศึกษาของประเทศสหรัฐอเมริกาเป็นระบบกระจายอานาจจึงทาใหม้ ีหน่วยงานเป็นจานวนมากที่ร่วมรบั ผิดชอบในการจัดการศึกษาปฐมวัย นับต้ังแต่การเลือกสถานที่สร้างโรงเรียนจนถึงการจัดโปรแกรมการศึกษาในโรงเรียน หนว่ ยงานทร่ี ับผดิ ชอบจึงมหี ลายหน่วยงานแบง่ ตามภาระทีร่ ับผดิ ชอบสรุปได้ดังน้ี 3.4.1 กาหนดเขตโรงเรียน ในการสร้างโรงเรียนจะต้องมีการเลือกสถานท่ีและกาหนดเขตโรงเรยี น โดยท่ีโรงเรียนน้ันจะต้องไม่อยู่ในเขตที่มีเสียงรบกวน หน่วยงานทีก่ าหนดเขตโรงเรียนได้แก่คณะกรรมการกาหนดเขตของเมือง 3.4.2 อาคารโรงเรียน ในการก่อสรา้ งอาคารโรงเรยี นนั้นจะต้องไดร้ ับอนญุ าตจากแผนกอาคารของทอ้ งถ่นิ หรือของรัฐเสียกอ่ นจึงจะสร้างได้ 3.4.3 กระทรวงสาธารณสุขแห่งรัฐ เป็นผู้รับผิดชอบในการตรวจสอบสภาพของโรงเรียนในเรอื่ งของความปลอดภยั และสุขภาพของเด็ก 3.4.4 การออกใบอนุญาตใหเ้ ปิดโรงเรียน ในการเปิดโรงเรียนนั้นจะต้องขออนุญาตจากหน่วยงานของรัฐก่อน ซ่ึงหน่วยงานของรัฐนั้นอาจได้แก่ แผนกบริการสังคมของรัฐ แผนกการศึกษาของรัฐ แผนกการสาธารณสุขแห่งรัฐ หรอื แผนกการสงเคราะห์เด็ก เป็นต้น ซึ่งข้ึนอยู่กับแต่ละรัฐ หน่วยงานของรัฐน้ีจะเปน็ ผูก้ าหนดวา่ โรงเรียนแต่ละโรงเรียนนนั้ ควรจะรบั นักเรียนกค่ี น โดยถือมาตรฐานวา่ พนื้ ท่ใี นอาคารนั้นควรจะต้องมีประมาณ 35 ตารางฟุต และพ้ืนที่นอกอาคารจะต้องมีอย่างนอ้ ย 75 ตารางฟุตต่อนักเรียน 1 คน ในบางรัฐใบอนุญาตนี้อาจจะรวมทั้งอัตราส่วนระหว่างครูและนักเรียนรวมทั้งคุณสมบัติของครูอีกดว้ ย 3.4.5 ในการจัดรถรับส่งนกั เรยี นนั้น โรงเรียนจะต้องได้รับอนุญาตจากแผนกการขนส่งของรฐั เสียกอ่ นจึงจะจดั ได้ 3.4.6 คุณสมบัติของบุคลากรในโรงเรียน กาหนดโดยกระทรวงศึกษาธกิ ารแห่งรัฐ ซงึ่ ในแตล่ ะรฐั จะกาหนดคุณสมบตั ทิ ่ีแตกตา่ งกนั ออกไป แต่มักจะใกล้เคยี งกนั เรยี บเรียงโดย นางสาวศภุ พิชญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหัสวชิ า ศษ 0103 รายวิชาการศึกษาปฐมวัย | 84 3.4.7 ในการจัดโปรแกรมและหลักสูตรการศึกษาปฐมวัยน้ัน ผู้รับผิดชอบได้แก่ หน่วยการศึกษาของรัฐบาลกลาง กระทรวงศึกษาธิการแห่งรัฐหรือคณะกรรมการการศึกษาท้องถิ่น ทั้งน้ีข้ึนอยู่กับว่าโรงเรียนน้ันๆ ได้รับเงินอุดหนุนจากใคร ถ้าโรงเรียนนั้นรับเงินอุดหนุนจากรับบาลกลางโปรแกรมและหลักสตู รจะต้องเป็นไปตามความต้องการของรัฐบาลส่วนกลาง ส่วนโรงเรียนเอกชนมอี ิสระในการจัดโปรแกรมและหลกั สูตรได้ตามต้องการ แต่กต็ อ้ งอยู่ภายใตก้ ารแนะนาของกระทรวงศึกษาธกิ ารแห่งรฐั ในปัจจุบันสหรัฐอเมริกาได้ต้ัง “คณะท่ีปรึกษาเป้าหมายการศึกษาแห่งชาติ” ขึ้นเพื่อให้คาแนะนาแก่ประธานาธิบดี รัฐมนตรี และรัฐสภาพ เรียกย่อ ๆ ว่า Goal Panel ในด้านการศึกษาของเด็กเล็กน้ันตามปกติคณะท่ีปรึกษา (Goal Panel) จะสนับสนุนคณะทางานด้านความพร้อมในการเข้าเรียนของเด็ก เพื่อปรับปรุงวิธีประเมินความพร้อมในการเข้าเรียนท่ีจะนาไปสู่ทางเลือกใหม่ในการประเมินความพร้อมของเด็กที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน โดยที่กลุ่มคณะทางานจะมีการพัฒนารูปแบบการพัฒนาความพร้อมที่จะนาไปสู่ความต้องการด้านการพัฒนาเด็ก เสนอข้อชี้แนะ ติดตามประเมินเด็กเล็ก และรายงานเพอื่ ปรับปรุงนโยบายและการปฏบิ ตั งิ าน 3.5 บคุ ลำกรดำเนนิ กำรจัดกำรศกึ ษำปฐมวยั กมล สุดประเสริฐ และสุนทร สุนันท์ชัย (2540) กล่าวว่า คุณสมบัติของบุคลากรในโรงเรียนอนุบาลในประเทศสหรัฐอเมริกานั้นจัดได้ว่ามีมาตรฐานมาก เพราะบุคลากรเหล่าน้ันจะต้องผ่านการฝึกฝนมาจากสถาบันที่ได้รับการยอมรับในแต่ละรัฐแล้ว ซ่ึงคุณสมบัติของบุคลากรแต่ละประเภทมีลักษณะดงั น้ี 3.5.1 ผู้อานวยการจะต้องได้รับการศึกษาอย่างน้อยขั้นอนุปริญญา จนถึงปริญญาเอกจากวิทยาลัยหรือมหาวิทยาลัยท่ีได้รับการยอมรับในสาขาการศึกษาเด็กปฐมวัย จะต้องมีอายุไม่ต่ากว่า21 ปี มีประสบการณ์ในการสอนในโรงเรียนเด็กปฐมวัยเป็นเวลา 1-4 ปี และเรียนเก่ียวกับการบริหารการศกึ ษาไมน่ ้อยกวา่ 3 หนว่ ยกิต 3.5.2 ครูจะต้องได้รับการศึกษาต้ังแต่ระดับอนุปริญญาจากวิทยาลัยชุมชนหรือวิทยาลัยหลักสูตร 2 ปี จนถึงระดับปริญญาตรี โท เอก ในมหาวิทยาลัยหรือวิทยาลัยซึ่งเป็นสถาบันที่ได้รับการยอมรบั หรืออาจจะได้รบั ประกาศนียบตั รการสอนจากคณะกรรมการศกึ ษาแหง่ รัฐต้องมีอายไุ ม่ต่ากว่า 18 ปี มีประสบการณ์ในการสอนอย่างน้อย 3 ชั่วโมงต่อวัน เป็นเวลา 100 ชั่วโมง ภายใต้การแนะนาของผ้เู ชี่ยวชาญ และหลักสูตรทเ่ี รียนจะต้องเรียนในวิชาการศกึ ษาท่เี กี่ยวขอ้ งกบั เด็กปฐมวัยอยา่ งน้อย 12 หน่วยกิต ครูท่ีสอนในโรงเรียนอนุบาลนั้นมักจะมีคุณสมบัติสูงกว่าครูที่สอนในโรงเรียนเด็กเล็กในศูนย์เลี้ยงเด็ก ที่เป็นเช่นนี้เพราะโรงเรียนอนุบาลนั้นส่วนใหญ่เป็นของรัฐ ดังเน้นการรับครูจึงมีข้อกาหนดมากมาย ไม่น้อยกว่าการเป็นครูในโรงเรียนประถมศึกษา ส่วนโรงเรียนเด็กเล็กน้ันมักจะเป็นของเอกชนหรือองค์กรต่างๆ เสียมากกว่า จึงทาให้การรบั ครูเข้ามาทางานไม่เข้มงวดเหมอื นโรงเรียนของรฐั โดยที่ครูเหล่านี้ไม่จาเป็นต้องมปี ระกาศนียบัตรการสอน แตท่ ว่าจะต้องมีการศกึ ษาและประสบการณ์ตามมาตรฐานที่หน่วยงานต่างๆ ของรัฐหรือเอกชนตั้งไว้ คือ อย่างน้อยสุดท่ีจะต้องได้รับการยอมรับจากหนว่ ยงานทเี่ กี่ยวข้อง 3.5.3 ผู้ช่วยครูจะต้องได้รับประกาศนียบัตรการสาเร็จการศึกษาท่ีเรียนจากวิทยาลัยมหาวิทยาลัย สมาคมวิชาชีพ สมาคมของรัฐของโรงเรียน ของเขตการศึกษา หรือของท้องถ่ินเป็นต้นจนถึงไดร้ บั อนุปรญิ ญาจากวทิ ยาลยั ชมุ ชนหรือวทิ ยาลยั หลกั สตู ร 2 ปี โดยมคี ุณสมบัติอืน่ ๆ เหมือนกับครู เรยี บเรยี งโดย นางสาวศุภพชิ ญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหสั วชิ า ศษ 0103 รายวชิ าการศึกษาปฐมวัย | 85 ในปัจจุบันสหรัฐอเมริกาได้ให้ความสาคัญกับการพัฒนาบุคลากรทางการศึกษาป ฐมวัยเป็นอย่างมาก เพราะตามกฎหมาย “Goal 2000 : Educate American Act” ได้มีการกาหนดเป้าหมายเกี่ยวกับการศึกษาของครูและการพัฒนาอาชีพครูไว้เป็นเป้าหมายข้อที่ 4 ที่ระบุว่า “ในปี ค.ศ. 2000คณะครูผู้สอนของชาติจะเข้าโครงการปรับปรุงทักษะวิชาชีพอย่างต่อเน่ือง มีโอกาสได้รับความรู้และทักษะท่ีจาเป็นต่อการสอนและเตรยี มนักเรยี นอเมริกนั ท้ังหมดเข้าสู่ศตวรรษหน้า” โดยมีการจัดกจิ กรรมพฒั นาวิชาชพี สาหรบั ครแู ละผบู้ รหิ ารโรงเรยี นอยา่ งกว้างขวาง4. กำรศกึ ษำปฐมวัยในประเทศนิวซแี ลนด์ นิวซีแลนด์ ต้ังอยู่บริเวณตอนใต้ของเส้นศูนย์สูตร โอบล้อมด้วยมหาสมุทรแปซิฟิกทางด้านตะวันออก และทะเลทัสมันด้านตะวนั ตก ลกั ษณะประเทศเป็นหมูเ่ กาะ ประกอบด้วย เกาะใหญ่ 2 เกาะและเกาะเล็กเกาะน้อย อีกจานวนหนึ่ง เกาะท่ีเรารู้จักกันดีคือ เกาะเหนือ (North Island) เกาะใต้(South Island) และเกาะเล็กตง้ั อยปู่ ลาย สดุ ของเกาะใต้ช่ือ เกาะสจว๊ ต (Stewart Island) นิวซีแลนด์เป็นประเทศหนึ่งในหลายๆ ประเทศท่ีดาเนินการปฏิรูปการศึกษาอย่างเป็นระบบและประสบผลสาเร็จ ดังน้ันจึงน่าสนใจท่ีจะศึกษาการจัดการศึกษาปฐมวัยในประเทศนี้ โดยมีรายละเอยี ดดังนี้ 4.1 ประวตั คิ วำมเปน็ มำของกำรศกึ ษำปฐมวัยในประเทศนวิ ซแี ลนด์ พิณสุดา สิริธรังศรี (2540) กล่าวว่า ในปี ค.ศ. 1889 เม่ือสาธุคุณ ดร.รัทเธอร์ฟอร์ด วัดเดลล์(Reverend Dr.Rutherford Waddell) ได้สังเกตเหน็ เดก็ เล็กๆ ซึ่งเป็นลูกของชนช้ันแรงงานเล่นกันอยู่ในดินโคลนตามถนนของเมืองดูเนอดิน (Dunedin) จึงได้จัดให้มีการประชุมสาธารณชน ผลจากการประชุมดังกล่าวชาวเมืองดูเนอดินท่ีมั่งค่ังกลุ่มหน่ึงได้รวมตัวกันจัดต้ังคณะกรรมการ และอีกหลายสัปดาห์ต่อมาได้มีการก่อต้ังโรงเรียนอนุบาลแห่งแรกข้ึนในนิวซีแลนด์จัดต้ังข้ึ นในบริเวณ โบสถ์ของดร.วัดเดลล์ โดยท่ีกรรมการแกนนาจานวน 3 คน ซ่ึงมีส่วนร่วมในการก่อต้ังโรงเรียนอนุบาลแห่งเมืองดเู นอดินเป็นผ้ทู ่ยี ึดถือปรัชญาของเฟรอเบลอย่างมั่นคง ดังนนั้ จึงมกี ารจ้างครอู นุบาลที่ได้รบั การฝึกอบรมตามปรชั ญาของเฟรอเบล และนาอุปกรณ์การศึกษาท่ีเฟรอเบลไดพ้ ัฒนาไวม้ าใช้ในการเรยี นการสอนของโรงเรยี น ด้วยเหตนุ ี้ ความเมตตาสงสารที่มีต่อลูกหลานของผทู้ ่ียากจนจึงเป็นแรงจงู ใจทอ่ี ยู่เบ้ืองหลงั การก่อตั้งโรงเรียนอนุบาลในประเทศนิวซีแลนด์ เน่ืองจากบริบทด้านเศรษฐกิจและสังคมของประเทศนิวซีแลนด์ในช่วงหัวเลีย้ วหวั ต่อระหวา่ งศตวรรษเก่าท่กี าลังจะส้นิ สดุ ลงและศตวรรษใหมท่ ี่กาลงั จะเริ่มต้นนั้น มีลักษณะของคอรบครัวที่ทั้งพ่อและแม่ออกไปทางานนอกบ้านเป็นจานวนมาก บรรดาอาสาสมัครผู้ก่อต้ังโรงเรียนอนุบาลมีความเชื่อว่าเด็กเล็กๆ ของครอบครัวที่ยากจนเหล่านี้ได้รับการปฏิบัติอย่างต่าต้อยและสูญเสียสิทธิที่พึงได้รับ เน่ืองจากการสภาพแวดล้อมของครอบครัวรวมท้ังยังเชื่ออีกด้วยว่า เด็กเหล่าน้ีจะไม่สามารถพฒั นาตนเองและเรียนรูไ้ ด้อย่างเหมาะสม นอกจากน้ีจะมีปัจจัยแทรกแซงภายนอกบางอย่างเกดิ ขึน้ เรียบเรยี งโดย นางสาวศภุ พิชญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหัสวชิ า ศษ 0103 รายวชิ าการศึกษาปฐมวยั | 86 การกอ่ สร้างโรงเรยี นอนุบาลในสภาพแวดลอ้ มซ่ึงมกี ารออกแบบเป็นพิเศษ และมีวตั ถปุ ระสงค์เพื่อการใช้ประโยชน์เฉพาะอย่างน้ันถือเป็นจุดเน้นต้ังแต่ระยะเร่ิมแรกของการก่อต้ังโรงเรียนอนุบาลท้ังน้ีเพ่ือให้เป็นไปตามข้อกาหนดของเฟรอเบลในเรื่องสภาพแวดล้อมทางกายภาพท่ีสวยงาม และสมาคมโรงเรยี นอนุบาลแห่งเมืองโอคแลนด์ (The Auckland kindergarten association) ก็ได้กอ่ สรา้ งอาคารโรงเรยี นอนุบาลถาวรแห่งแรกข้ึนในปี ค.ศ. 1910 โรงเรียนอนบุ าลทกี่ ่อตั้งขนึ้ ในระยะแรกได้บรรจุซ่ึงเป็นหญิงสาวท่ีมีบุคลิกดีจากครอบครัวชนชั้นกลางและได้รับการฝึกอบรมเพ่ือการเป็นครูอนุบาลมาแล้ว โรงเรียนอนุบาลทก่ี ่อตง้ั ขึน้ ในระยะแรกมีคณะกรรมการระดับท้องถิน่ ซ่ึงเปน็ อาสาสมัครทาหน้าที่บริหารงาน คณะกรรมการดงั กลา่ วปฏิบตั ิงานอยา่ งอิสระทัง้ ในการก่อสรา้ งโรงเรียนในเขตรบั ผิดชอบและการฝึกอบรมครูอนุบาล โดยระยะเริ่มแรกเป็น “การฝึกอบรมระหว่างประจาการ” ต่อมาจึงเป็นการฝึกอบรมในศูนย์ของตนเอง ในปี ค.ศ. 1904 เม่ือรัฐบาลเริ่มมีนโยบายให้การสนับสนุนงบประมาณแก่โรงเรียนอนุบาลก็ไดใ้ ห้เงินอุดหนนุ แก่คณะกรรมการดงั กลา่ ว จนถึงปี ค.ศ. 1947 สมาคมโรงเรียนอนุบาลแต่ละสมาคมจึงได้จัดทาหลักสูตรฝึกอบรมของตนเองข้ึน รวมท้ังจัดฝึกอบรมและให้ประกาศนียบัตรด้วย การจัดฝึกอบรมครูให้แกโ่ รงเรียนอนุบาลท่ีอยู่ในเขตรับผิดชอบ และการไดรบั ความสนับสนุนด้านการเงินจากรัฐบาลสาหรับดาเนินการดังกล่าว ทาให้สมาคมโรงเรยี นอนุบาลมีสถานภาพเปน็ องคก์ รบรหิ ารโรงเรียนอนบุ าลทีไ่ ด้รบั การรับรองแลว้ การยอมรับโครงสร้างองค์กรที่มีรูปแบบคล้ายกันโดยการสร้างศูนย์เด็กเล็กเล่นรูปแบบใหม่ในช่วงทศวรรษระหว่าง ค.ศ. 1940 - ค.ศ. 1949 ได้เพ่ิมการสนับสนุนการรับรองสถานภาพของสมาคมโรงเรียนอนุบาล เน่ืองจากผูบ้ ริหารและผู้จัดการของโรงเรียนอนุบาลแตล่ ะโรงอยู่ภายใต้การควบคุมดูแลของสมาคมดังกล่าว สถานภาพของสมาคมโรงเรียนอนุบาลได้รับการรับรองอย่างเป็นทางการเมื่อมีการประการใช้ ระเบยี บข้อบงั คบั โรงเรยี นอนุบาล ค.ศ. 1959 4.2 รปู แบบกำรจัดกำรศึกษำปฐมวยั พิณสุดา สิริธรังศรี (2540) กล่าวว่า การศึกษาปฐมวัยในประเทศนิวซีแลนด์มีการจัดบริการหลายประเภทเพ่ือตอบสนองความต้องการท่ีหลากหลายของผู้ปกครองและบุตรหลานที่มีอายุก่อนเข้าเรียนประถมศกึ ษา ซึ่งรวมถึงการบริการการศึกษาท่เี ปดิ กว้างอยา่ งการให้บริการดูแลและจัดการศึกษาท่ีบ้าน (home - based services) และศูนย์เด็กปฐมวัย (early children centers) สาหรับบริการการศึกษาประเภทศูนย์เด็กปฐมวัยน้ันได้มีการกาหนดไว้ในพระราชบัญญัติการศึกษา ค.ศ. 1989 การจดั บริการการศกึ ษาดงั กลา่ วมีหลายประเภท ได้แก่ 4.2.1 โรงเรยี นอนบุ าล 4.2.2 ศูนยเ์ ด็กเล่น 4.2.3 ศนู ยด์ แู ลและสอนภาษาสาหรับเด็กชนเผา่ เมารี 4.2.4 ศูนยด์ ูแลเด็กเลก็ 4.2.5 ศนู ยเ์ ด็กปฐมวัยแห่งหมูเ่ กาะในมหาสมทุ รแปซิฟกิ 6. ศนู ย์เดก็ เลก็ ในชมุ ชน โรงเรียนอนุบาล เป็นประเภทของการบริการการศึกษาปฐมวัยแบบช่วงๆ ให้แก่เด็กซึ่งส่วนใหญม่ ีอายุ 3 - 5 ปี ช่วงเช้าสัปดาห์ละ 5 วัน เป็นชั้นเรยี นสาหรับเด็กอายุ 5 ปี ส่วนช่วงบา่ ยสัปดาห์ละ 3 วัน เป็นชั้นเรียนสาหรับเด็กอายุต่ากว่า 5 ปี (เน่ืองจากไม่เห็นด้วยกับการศึกษาแบบเต็มวัน)โรงเรยี นอนุบาลสามารรับเด็กอายุระหว่าง 2 - 6 ปี เขา้ รับการศึกษาได้ แตม่ ีสมาคมโรงเรยี นอนุบาลบาง เรียบเรยี งโดย นางสาวศุภพชิ ญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหสั วิชา ศษ 0103 รายวิชาการศึกษาปฐมวัย | 87สมาคมที่จากัดร้อยละของเด็กซึ่งมีอายุต่ากว่า 3 ปี ซ่ึงสามารถเข้าเรียนได้ โรงเรียนอนุบาลเป็นสมาชิกอยู่ภายใต้การบริหารของสมาคมโรงเรียนอนุบาลระดับท้องถ่ิน ซ่ึงสมาคมดังกล่าวเป็นสมาชิกขององค์การบริหารระดบั ชาติประเภทใดประเภทหนง่ึ คือ สมาคมโรงเรียนอนุบาลอสิ ระแห่งนิวซีแลนด์ หรือสหพันธโ์ รงเรียนอนุบาล 4.3 หลักสูตรกำรศึกษำปฐมวัย พิณสุดา สิริธรังศรี (2540) กล่าวว่า หลกั สูตรการจัดการศึกษาปฐมวัยของประเทศนิวซีแลนด์ยึดปรัชญาของ จอห์น ดิวอ้ี คือ การเน้นผู้เรียนเป็นสาคัญ ผู้เรียนรู้จากการปฏิบัติ โดยมุ่งเน้นให้ผู้เรียนสามารถนาความรู้ไปใช้ในการแก้ปัญหาและประยุกต์ใช้ในชีวิตปร ะจาวันได้เป็นการศึกษาเพื่อชีวิต การเรียนการสอนจึงเน้นให้ผู้เรียนสามารถคิดได้ ปฏิบัติได้ และสามารถแก้ปัญหาได้ โดยครูจะเรียนรู้ควบคู่ไปกับนักเรียนและสรุปบทเรียนร่วมกัน เพราะถือว่าการเรียนการสอนครูจะมีความรู้ควบคู่ไปกับเด็กจึงให้ความสาคัญของเด็กส่วนใหญ่บทบาทของครูเป็นผู้ปลุกเร้าให้เด็กคิดหรือทาเป็นผู้กระตุ้นให้เกิดแรงจูงใจในการเรียน เป็นนักวเิ คราะห์และผู้ท้าทายให้เด็กคิด เป็นผู้ส่ือสารทางความคิด ตลอดจนเป็นผู้อานวยความสะดวก เป็นผู้ประสานการเรียนการสอนแก่นักเรียน การจัดช้ันเรียนเป็นไปตามระดับอายุของชั้นเรียน ในการเลื่อนระดับชั้นใช้วิธีเล่ือนตามกลุ่มอายุ ไม่มีการสอบอย่างเป็นทางการเพื่อเลื่อนช้ันโรงเรียนอนุบาลส่วนใหญ่จะอยู่รวมกับโรงเรียนระดับประถมศึกษาและการศึกษาภาคบังคับ ซ่ึงมีอายุระหวา่ ง 5 - 16 ปี การลงทุนของรฐั บาลเพ่อื การจัดการศึกษาระดบั อนบุ าลไดเ้ พมิ่ ข้ึนอย่างต่อเนอ่ื งตลอดศตวรรษท่ี 20 ความสนับสนุนของรัฐบาลในระยะแรกเร่ิมข้ึนเนื่องจากพิจารณาเห็นวา่ การศึกษาระดับน้ีจะช่วยเตรียมบุตรหลานของชนชน้ั แรงงานใหม้ ีความรู้ความสามารถในการประกอบอาชีพมากข้นึ การตระหนักถึงความสาคัญของการศึกษาปฐมวัยซ่ึงส่งเสรมิ การเลี้ยงดูของครอบครัวให้สมบูรณ์ได้เพ่ิมมากขึ้นในช่วงทศวรรษระหว่าง ค.ศ. 1930 - ค.ศ. 1940 ดังนั้น รัฐบาลจึงได้ตอบสนองด้วยการสนับสนุนอย่างเป็นทางการให้มีการดูแลเด็กแบบไม่เต็มวัน โรงเรียนอนุบาลในฐานะที่เป็นหน่วยงานหลักในการจัดการศกึ ษาปฐมวัยแบบเป็นชว่ งๆ จึงได้ยึดครองตลาดการศกึ ษาปฐมวัยรูปแบบใหม่น้ี ความต้องการการศึกษาปฐมวัยที่เพ่ิมขึ้นอย่างรวดเร็วอันเป็นผลจากภาวการณ์เจริญพันธุ์สูงมากหลังสงครามโลกคร้ังท่ี 2 ในช่วงทศวรรษระหว่าง ค.ศ. 1940 - ค.ศ. 1959 ทาให้มีการจัดตั้งโรงเรียนอนุบาลขึ้นเพ่ือเป็นสถานศึกษาแห่งแรกที่ให้การศึกษาปฐมวัยและในช่วงระยะเวลาดังกล่าวความสนับสนุนด้านการเงินของรัฐบาลท่ีให้แก่โรงเรียนอนุบาลได้เพ่ิมข้ึนสูงสุดอย่าเห็นได้ชัด ในปี ค.ศ.1948 รัฐบาลนิวซีแลนด์ได้กาหนดอัตราเงินเดือนของครูอนุบาลเพื่อให้สมาคมโรงเรียนอนุบาลสามารถตอบสนองความต้องการท่ีเพิ่มขนึ้ ของประชากรในการเข้ารบั การศกึ ษาระดับอนบุ าล และขณะเดยี วกนั ก็เป็นการสานต่อนโยบายของรัฐบาล ในการให้เงินอดุ หนุนตามจานวนรายหัวนักเรียนแก่สมาคมโรงเรียนอนุบาล ต่อในปี ค.ศ. 1955 รัฐบาลจึงได้ปรับอัตราเงินเดือนของครูอนุบาลเพื่อส่งเสริมให้สตรีมาเป็นครูมากขึ้น เพอื่ แสดงให้เห็นถึงความไมเ่ พียงพอกับความต้องการของการจัดการศึกษาระดบั น้ี ในพระราชบัญญัติการศึกษา ค.ศ. 1964 ได้นับรวมครูอนุบาลว่าเป็นบุคลากรทางการศึกษาด้วย ซ่ึงนิยามของคาดังกล่าวได้ระบุไว้ในพระราชบัญญัติแห่งรัฐ ค.ศ. 1988 ฉะนั้นครูอนุบาลจึงมีสถานภาพเช่นเดียวกับบุคลากรทางการศึกษาระดับช้ันอื่นๆ ของรัฐ ส่ิงที่กล่าวแล้วช้างต้นมีความหมายดงั น้ี เรียบเรียงโดย นางสาวศุภพชิ ญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหัสวิชา ศษ 0103 รายวิชาการศึกษาปฐมวยั | 88 1. คณะกรรมการบริหารแห่งรัฐ มีหน้าที่รับผิดชอบการเจรจาต่อรองในการทาสัญญาจ้างเป็นหมคู่ ณะของครอู นุบาล 2. สมาคมโรงเรียนอนุบาลจะต้องเป็นผู้ปฏิบัติตามนโยบายการเป็นผู้ว่าจ้างท่ีดี และพฒั นานโยบายและแผนงานเพื่อสร้างโอกาสการจ้างงานท่ีเสมอภาคกนั 3. การแต่งตั้งครูอนุบาลทุกคนซึ่งมีฐานะเป็นลูกจ้างของรัฐจะใช้ระบบคุณธรรมเป็นเกณฑใ์ นการพิจารณา 4.4 หน่วยงำนท่รี ับผิดชอบกำรจัดกำรศึกษำปฐมวัย สานักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ (2542) กล่าวว่า การจัดการศึกษาปฐมวัยในประเทศนิวซีแลนด์ รัฐบาลเป็นผู้ลงทุนจัดการศึกษาปฐมวัยเพ่ือว่าประชาชนจะได้ตระหนักถึงประโยชน์ของบริการการศึกษาดังกล่าวที่มีต่อสังคม โดยสรุปประโยชน์สาธารณะ 4 ประการ ท่ีเกิดจากบริหารการศกึ ษาปฐมวัยไว้ ดงั น้ี 1. ประโยชน์ด้านการศึกษา การศึกษาปฐมวัยช่วยเสริมสร้างคุณภาพผลผลิตของการศกึ ษาและสงั คมโดยเฉพาะอย่างย่ิงเด็กท่ีด้อยโอกาสดา้ นต่างๆ 2. ประโยชน์ด้านตลาดแรงงาน บริการการศึกษาปฐมวัยจะช่วยสร้างตลาดแรงงานท่ีมีประสิทธิภาพและประสิทธผิ ลด้วยการทาให้ผ้ดู ูแลเดก็ เขา้ สู่ตลาดแรงงานงา่ ยขึน้ 3. ประโยชน์ด้านสวัสดิการ บริการการศึกษาปฐมวัยมีบทบาทให้สังคมและปัจเจกชนในสังคมได้รับสวัสดิการ ด้วยมาตรการการจัดสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัยสาหรับเด็ก การสนับสนุนผู้ปกครองและการสง่ เสรมิ ใหผ้ ูป้ กครองมที ักษะการเลย้ี งดูและอบรมบุตรหลาน 4. ประโยชน์ด้านภาษาและวัฒนธรรม หน่วยงานที่มีอานาจทางการจดั การศกึ ษาปฐมวัยในนิวซีแลนด์ มี 2 หน่วยงานหลกั ได้แก่ 1. สมาคมโรงเรียนอนุบาลอิสระแห่งนิวซีแลนด์ ซ่ึงรับผิดชอบการจัดการโรงเรียนอนุบาล 362 โรง โดยสมาคมโรงเรียนอนุบาลอิสระแห่งนิวซีแลนด์ว่าจ้างเจ้าหน้าท่ีสองคนเป็นผ้ปู ฏิบัติงานและมคี ณะกรรมการบรหิ ารระดับชาติ ซ่งึ มาจากการเลือกตัง้ จานวนเจด็ คนเป็นผู้บรหิ ารงานการดาเนินงานของสมาคมโรงเรียนอนุบาลอิสระแห่งนิวซีแลนด์ครอบคลุมถึงการประสานความสัมพั นธ์ระหว่างนายจ้างกับลูกจ้างในระดับชาติ การจัดสัมมนาเพ่ือการพัฒนานโยบายระดับชาติและการให้ความสนับสนนุ แกส่ มาคมโรงเรียนอนุบาลเฉพาะราย 2. สหพันธ์โรงเรียนอนุบาล เกิดจากการรวมตัวของสมาคมโรงเรียนอนุบาล 4 สมาคมแต่ละสมาคมสามารถกาหนดนโยบายของตนเอง นอกเหนอื จากจุดมุ่งหมายรว่ มที่กาหนดไว้และสมาคมอาสาท่ีจะดาเนินการร่วมกัน การดาเนินงานของสหพันธ์โรงเรียนอนุบาล เน้นการให้ความร่วมมือของส่วนรวม การให้ความสาคัญของการจัดการท่ีมีประสิทธิภาพ รวมทั้งการพัฒนาบุคลากรของสหพันธ์คณะกรรมการผู้ปกครองระดับท้องถ่ินและกลุ่มเป้าหมายให้มีความรู้ ความสามารถเพื่อที่จะตอบสนองความตอ้ งการการเรียนรขู้ องผู้เรียนใหม้ ากท่สี ดุ 4.5 บคุ ลำกรดำเนินกำรจดั กำรศึกษำปฐมวัย พิณสุดา สิริธรังศรี (2540) กล่าวว่า บุคลากรดาเนินการจัดการศึกษาปฐมวัยในประเทศนวิ ซีแลนด์ ไดแ้ ก่ 4.5.1 อาจารย์ใหญ่ในฐานะผู้บริหารด้านวิชาการ โดยทั่วไปอาจารย์ใหญ่มีภาระหน้าท่ี2 ประการ คอื เรียบเรียงโดย นางสาวศุภพิชญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหสั วชิ า ศษ 0103 รายวชิ าการศึกษาปฐมวัย | 89 4.5.1.1 อาจารย์ใหญ่จะให้คาแนะนาและแนะแนวการสอนแก่ครู ประเมินการดาเนินงาน ติดตามการพัฒนาวิชาชีพ จัดการประชุมบุคลากร จัดให้ครูและบุคลากรก้าวทันกับการพัฒนาและความรู้ในการจัดการศึกษาปฐมวัย รวมทั้งการติดต่อสื่อสารตัดสินใจระดับนโยบายของสมาคมใหค้ รทู ราบ 4.5.1.2 ให้ความสนับสนุนทางการวิชาการและให้การแนะแนวแก่นายจ้าง คือสมาคมโดยการจัดทารายงานเกย่ี วกับคุณภาพของหลักสูตร และมีสว่ นรว่ มในการบรรจบุ ุคลากรในฐานะที่ปรึกษาทางวิชาการ ซึ่งช่วยให้มีความมั่นใจว่า ได้มีการนานโยบายไปปฏิบัติและดาเนินงานตามข้อกาหนดทรี่ ะบไุ ว้ในกฎหมายและสัญญา 4.5.2 ครูและผู้สอน ครูอนุบาลในนิวซีแลนด์ มีหน้าที่รับผิดชอบในเรื่องการจัดการเรียนการสอนเด็กปฐมวัย การติดตามการเข้าเรียนของเด็ก จัดทาเอกสารจานวนนักเรียนเก็บสถิตอุบัติเหตุและการรักษาทางการแพทย์ของเด็ก ครูในนิวซีแลนด์ ต้องได้รับการจดทะเบียนครู โดยคณะกรรมการทะเบียนครู จึงถือว่าเป็นครูท่ีมีคุณภาพและได้การยอมรับจากโรงเรียนและสังคม ทั้งน้ีคณะกรรมการทะเบยี นครจู ะมีหนา้ ท่ี ดงั นี้ 4.5.2.1 ตดั สนิ ว่าครูคนใดจะไดข้ นึ้ ทะเบียน 4.5.2.2 ปรับปรุงทะเบยี นและจดั ทาประกาศนียบัตร 4.5.2.3 รักษาทะเบยี นครแู ละให้ขอ้ มูลครูทข่ี ้นึ ทะเบยี นแกค่ ณะกรรมการบรหิ ารโรงเรียน 4.5.2.4 ตัดสินวา่ ครูคนใดจะถูกคดั ออกจากทะเบยี นครู 4.5.2.5 ให้ข้อมูลรายช่ือครูท่ีถูกคัดออกจากทะเบียนแก่คณะกรรมการบริหารโรงเรยี น ผู้บริหารหรอื อาจารย์ใหญ่จะเป็นผู้สรรหาและจ้างครูทผี่ ่านมาข้ึนทะเบียนครู เพ่ือให้ได้ครูหรือบุคลากรท่ีมีคุณภาพ จากน้ันจะมีการปฐมนิเทศ เพ่ือเป็นการสร้างความเข้าใจในการปฏิบัติงานรว่ มกันระหว่างผูบ้ ริหารและครู ในเรือ่ งเปา้ หมาย นโยบาย และความต้องการของโรงเรียน บทบาทและภาระหน้าท่ีของครูและความก้าวหน้าต่างๆ ท่ีครูพึงจะได้รับจากโรงเรียน มีการสร้างขวัญและกาลังใจโดยการจดบันทึกความดีความชอบของครเู พ่ือเป็นหลักฐานในการเล่ือนขั้นเงนิ เดือน ส่วนในเรอ่ื งของการพัฒนาครู โรงเรียนจะส่งครูเข้ารับการอบรมพัฒนาตามหลักสูตรท่ีกาหนด และมีการติดตามผลการอบรมเพ่ือให้ทราบว่ามีการนาไปและพัฒนาการเรียนการสอน ขณะเดียวกันครูใหญ่อาจพัฒนาครูด้วยการนิเทศ การประชุมช้ีแจงและใหค้ วามรูก้ ารจัดเอกสารใหอ้ า่ น ฯลฯ การให้ออกจากงาน โรงเรียนจะพิจารณาให้ครูออกจากงานด้วยสาเหตุ 2 ประการ คือกรณีท่ีครูไม่ปฏิบัติหน้าที่ตาม Job description ที่กาหนดตามสัญญา และกรณีเกษียณอายุซ่ึงกาหนดที่อายุ 65 ปี เม่ือครูออกจากงานจะได้รับค่าตอบแทนใน 2 ประเภทคือ เงินสะสมท่ีรัฐหักไว้เป็นรายเดือนและรัฐสะสมให้ และกรณีที่รัฐไม่ได้หักเงินสะสมไว้ รัฐจะจ่ายเงินประกันสังคมเป็นค่าอาหารรายสัปดาห์สัปดาหล์ ะประมาณ 2,100 บาท การสร้างเจตคติของครู เน่ืองจากครูในนิวซีแลนด์เป็นครูท่ีผ่านการจดทะเบียนครู ซึ่งหมายถึงการประกันคุณภาพครู การได้รับเงินเดือนที่เพียงพอ (ประมาณ 45,000 บาท) การได้รับการยอมรับจากสังคม การรู้ความกว้าหน้าของตนเองรวมทั้งมีระบบการติดตามตรวจสอบและพัฒนาครูท่ี เรยี บเรียงโดย นางสาวศุภพชิ ญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหัสวชิ า ศษ 0103 รายวชิ าการศึกษาปฐมวยั | 90ชัดเจน ครูของนิวซีแลนด์จึงเป็นครูที่ต้ังใจสอน มีความรักในอาชีพ ครูส่วนใหญ่มีวิถีชีวิตที่เรยี บงา่ ยและเอาใจใส่ต่อนักเรียนค่อนขา้ งสูง จึงส่งผลต่อคณุ ภาพการเรยี นของเดก็5. กำรศกึ ษำปฐมวัยในประเทศญ่ปี ่นุ ประเทศญี่ปุ่นต้ังอยู่ทางด้านฝั่งตะวันออกของทวีปเอเชีย หรือทางตอนเหนือของมหาสมุทรแปซิฟิก ญี่ปุ่นเป็นสังคมท่ีให้ความสาคัญกับการศึกษาเป็นอย่างมาก และเป็นสังคมที่มีระเบียบวินัยการศกึ ษาเป็นสงิ่ ทน่ี ่าเคารพยกย่อง และความสาเร็จเป็นเง่ือนไขสาคัญสาหรบั การประสบความสาเร็จในงานและในสังคมทุกวันน้ี ดังนั้นจึงน่าสนใจท่ีจะศึกษาการจัดการศึกษาปฐมวัยในประเทศนี้ โดยมีรายละเอยี ดดังน้ี 5.1 ประวัตคิ วำมเป็นมำของกำรศึกษำปฐมวัยในประเทศญ่ีปนุ่ ประภาพรรณ สุวรรณศุข (2547) กล่าวว่า โรงเรยี นอนุบาลแห่งแรกของประเทศญี่ปุ่นน้ันตั้งโดยรัฐบาล ในวันที่ 14 พฤศจิกายน ค.ศ.1876 โดยจัดอยู่เป็นส่วนหน่ึงของโรงเรียนฝึกหัดครูสตรี และต่อมาในปี ค.ศ.1878 กระทรวงศึกษาธิการได้จัดให้มีการฝึกหัดครูอนุบาลขึ้นในโรงเรียนฝึกหัดครูสตรีแห่งนั้น ผลทาให้การอนุบาลแพรห่ ลายในญ่ีปุ่นเป็นอันมาก ดังจะเห็นได้ว่าในปี ค.ศ.1900 ได้มีโรงเรียนอนุบาลทั้งของรัฐและเอกชนเป็นจานวนถึง 241 แห่ง โรงเรียนอนุบาลที่จัดขึ้นในช่วงแรกน้ันได้รับอทิ ธิพลมาจากแนวความคดิ ของเฟรอเบลและแนวความคิดเกีย่ วกบั การจดั การอนุบาลศึกษาของอเมริกาในสมัยนั้น อย่างไรก็ตามแม้จะได้รับอิทธิพลมาจากเฟรอเบลและอเมริกาก็ตาม ญี่ปุ่นได้ทาการปรับแนวความคิดเหล่านั้นให้สอดคล้องกับความต้องการและวัฒนธรรมของตนดังจะเห็นได้จากจุดมุ่งหมายของการอนุบาลที่กล่าวไว้ว่า “การอนุบาลศึกษานั้น มุ่งเพื่อให้เด็กเกิดการรับรู้ตามธรรมชาติพัฒนาให้จิตใจตื่นอยูเ่ สมออีกท้งั ก่อให้ร่างกายแข็งแรง ปลูกฝังความหนักแน่นของอารมณ์ พร้อมท้ังฝึกให้ใช้ภาษาและท่าทางที่สุภาพ” ต่อมาในปี ค.ศ. 1899 สมาคมเฟรอเบลได้เสนอกระทรวงศึกษาธิการสร้างกฎเกณฑ์เกี่ยวกับการศึกษาระดับปฐมวัยขึ้นมา ซ่ึงกฎเกณฑ์เหล่านี้ได้มีผลใช้มาจนกระทั่งปี ค.ศ.1947และกฎเกณฑ์อันเดียวกันเองน้ีเองได้ใช้เป็นพื้นฐานในการสร้างพระราชบัญญัติการอนุบาลศึกษาในปีค.ศ. 1926 ซ่ึงพระราชบัญญัติฉบับน้ี ครอบคลุมถึงเกณฑ์อายุ จานวนชั่วโมงในการสอน จานวนเด็กท่ีควรจะรับ อุปกรณ์ท่ีควรจะมี วัตถุประสงค์ ตลอดจนหลักสูตร และจากการสารวจโรงเรียนอนุบาลในปีค.ศ.1926 พบว่า มีโรงเรียนอนุบาลเพิ่มขึ้นถึง 1,066 โรง และมีเด็กนักเรียนถึง 100,000 คน โดยที่โรงเรียนสว่ นใหญ่นนั้ อยใู่ นตัวเมือง ในระยะกอ่ นสงครามโลกครงั้ ท่ี 2 เพยี งเลก็ น้อย รฐั บาลได้เลง็ เห็นความสาคญั ของการอนบุ าลศึกษา จึงได้ประกาศให้มีหลักสูตรอนุบาลศึกษาขึ้นใช้ทั่วประเทศ แต่เมื่อเกิดสงครามโลกครั้งท่ี 2 ขึ้นการอนุบาลศึกษาได้หยุดชะงักลงไป และได้เปล่ียนแปลงไปเป็นสถานเลี้ยงเด็กแทน ต่อมาเม่ือสงครามโลกครั้งที่ 2 ส้ินสุดลง การอนุบาลศึกษาได้ฟื้นฟูข้ึนมาใหม่ กลายเป็นส่วนหน่ึงของการศึกษาเบื้องต้นของการศึกษาของชาติ ภายหลังสงครามโลกคร้ังท่ี 2 โรงเรียนอนุบาลในประเทศญ่ีปุ่นเจริญขึ้นอย่างรวดเร็วมาก ดังจะเห็นได้จากมีการถกเถียงถึงเป้าหมายการศึกษาปฐมวัย อีกท้ังยังได้มีการจัดทากฎหมายศึกษาในปี ค.ศ. 1947 ด้วย และได้มีการตั้งคณะกรรมการปรับปรุงหลักสูตรหลายชุดด้วยกันเพ่ือที่จะให้ไปปรับปรุงหลักสูตรให้สอดคล้องกับความเปล่ียนแปลง ความต้องการของสังคมและเด็กญี่ปุ่น จากการสารวจของกระทรวงศึกษาธิการในปี ค.ศ. 1970 พบว่า ประชาชนชาวญ่ีปุ่นมีความ เรยี บเรียงโดย นางสาวศุภพิชญ์ ดานวล

 เอกสารประกอบการสอน รหสั วชิ า ศษ 0103 รายวชิ าการศึกษาปฐมวัย | 91ตอ้ งการในด้านการศึกษาปฐมวัยมาก ประมาณรอ้ ยละ 50 ของผ้ปู กครองมีความต้องการให้ลูกตนได้เข้าเรียนในโรงเรียนอนุบาลร้อยละ 15 ของผู้ปกครองทั้งหมด มีความต้องการให้ลูกของตนได้เข้าเรียนในศูนย์เลี้ยงเด็กและน้อยกว่ารอ้ ยละ 3 ผู้ปกครองทไี่ ม่ตอบ พบว่า รอ้ ยละ 60 ของนกั เรียนทีเ่ ข้าเรียนในช้ันประถมศึกษาปีท่ีหนึ่งได้ผ่านโรงเรียนอนุบาลแล้ว เน่ืองจากความต้องการของประชาชนในเรื่องการศึกษาปฐมวัย จึงทาให้มีการสร้างโรงเรียนอนุบาลขึ้นมาอีกมากมายทั้งที่เป็นของเอกชนและรัฐบาลแต่ทว่าค่าใช้จ่ายใน การส่งลูกเข้าเรียนในโรงเรียนเอกชนน้ันแตกต่างจากโรงเรียนรัฐบาลอย่างเห็นได้ชัดเจน จึงได้เกิดมีการเรียกร้องขอให้ทางรัฐบาลจัดต้ังโรงเรียนอนุบาลเพิ่มอีก ตามกฎของกระทรวงศึกษาธิการยอมให้แต่ละชั้นเรียนมีนักเรียนไม่เกิน 40 คน แต่จากการสารวจใน ปี ค.ศ. 1969พบว่า เฉลี่ยแล้วมีเด็กเพียง 34 คน ในแต่ละชั้นและอัตราส่วนระหว่างครูกับนักเรียนนั้นคือ 1 ต่อ 25อย่างไรก็ตามตัวเลขนี้ก็ไม่แน่นอนข้ึนอยู่กับระดับอายุของเด็ก ในขณะเดียวกนั เด็กจะต้องอยู่ในโรงเรียนอย่างต่าวันละ 4 ช่ัวโมง รวมท้ังหมด 220 วันภายใน 1 ปี จานวนช่ัวโมงของเด็กท่ีจะอยู่ในโรงเรียนน้ันย่อมต้องขน้ึ อยู่กับระดับของอายุเปน็ เกณฑ์ และเปิดเรยี นตั้งแตว่ นั จนั ทร์ถงึ วันเสาร์ 5.2 รูปแบบกำรจดั กำรศกึ ษำปฐมวัย ประภาพรรณ สุวรรณศุข (2547) กล่าวว่า การจัดการศึกษาปฐมวัยในประเทศญ่ีปุ่น มีรูปแบบการจัดศึกษา 2 ประเภท คือ 5.2.1 โรงเรียนอนุบาล รับเด็กอายุระหว่าง 3 - 5 ปี แบ่งกลุ่มตามอายุ คือ กลุ่มอายุ 3ปี กลุ่มอายุ 4 ปี และกลุ่มอายุ 5 ปี จานวนกลุ่มละ 40 คน เด็กเหล่าน้ีจะเรียนอยู่ท่ีโรงเรียนวันละ 4ช่ัวโมง โดยกาหนดเวลาเรียนต้องมากกวา่ 220 วันต่อ 1 ปี และมวี ัตถุประสงคเ์ พ่อื เสริมสรา้ งสขุ ภาพทางรา่ งกายและจิตใจของเด็ก ๆ ให้เจริญควบคู่กันไป พร้อมท้ังช่วยสร้างแบบแผนขั้นต้นแห่งความประพฤติในชีวิตประจาวันของเด็กด้วยการจัดสงิ่ แวดล้อมทเี่ หมาะสม 5.2.2 สถานรับเลี้ยงเด็ก จัดขึ้นเพ่ือรับเล้ียงเด็ก จัดขึ้นเพื่อรับเลี้ยงเด็กท่ีพ่อแม่ต้องออกไปทางาน โดยเฉพาะเด็กทมี่ าจากครอบครวั ที่ฐานะยากจน ซึง่ โดยปกติจะใชเ้ วลาในการเลยี้ งดวู นั ละ8 ชั่วโมง โดยท่ีเด็กจะมาท่ีสถานรับเล้ียงเด็กประมาณ 08.30 น. และกลับบ้านเวลา 16.30 น. สาหรับเด็กท่ีมารับบริการจะรับเด็กต้ังแต่แรกเกิด - 5 ปี การแบ่งกลุ่มเด็กจะแบ่งตามขั้นพัฒนาการเป็นสาคัญโดยมีการจดั กล่มุ และจดั ชัน้ แบบรวม 5.3 หลักสตู รกำรศกึ ษำปฐมวัย ศศิพันธ์ุ เป๊ียนเป่ียมสิน (2553) กล่าวว่า หลักสูตรการศึกษาปฐมวัยในประเทศญ่ีปุ่น มี 2ประเภท คอื 5.3.1 หลักสูตรสาหรับโรงเรียนอนุบาลในประเทศญ่ีปุ่น เป็นการจัดการศึกษาเพื่อพัฒนา บุคลิกภาพแก่เดก็ ปฐมวัย อายรุ ะหว่าง 3 - 5 ปี จดุ ประสงค์ของหลกั สตู รอนุบาลนั้นไดก้ าหนดข้ึนตามมาตรฐาน คือ ให้มีแผนการสอนที่เหมาะสม โดยมีกิจกรรมท่ีคานึงถึงความแตกต่างระหว่างวัยของเด็ก ระยะเวลาในการสอนและสภาพของท้องถนิ่ วิชาทีจ่ ัดให้เด็กเรยี นมี 6 รายวชิ า คือ 5.3.1.1 พลานามยั เพื่อช่วยกระตุ้นเดก็ ให้สนใจในการออกกาลังกายแบบตา่ ง ๆให้มีสขุ นสิ ัยและทศั นคติทจ่ี าเปน็ สาหรบั การมชี ีวติ ทส่ี มบูรณม์ ่นั คงและมสี ุขภาพดี 5.3.1.2 สังคมศึกษา เพื่อช่วยกระตุ้นให้เด็กกระตือรือร้น และสนใจเก่ียวกับสังคมและ ส่ิงแวดล้อมรอบ ๆ ตัว และพัฒนาลักษณะนิสัยและทัศนคติท่ีพึงประสงค์ ทั้งในชีวิตส่วนตัวและชวี ิตในสงั คมของเด็กในอนาคต เรยี บเรียงโดย นางสาวศุภพิชญ์ ดานวล