ortho_61

วิทยาลยั พยาบาลบรมราชชนนี ตรัง การประเมนิ สภาพBoromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT)1. ประวตั ิ - ปวดหลงั มปี ระวตั กิ ระดูกหกั /มปี ัจจยั เสี่ยงตา่ งๆ

วทิ ยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ตรัง การประเมนิ สภาพBoromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT)2. ตรวจรา่ งกาย หลงั ค่อม สว่ นสูงลดลง

วิทยาลยั พยาบาลบรมราชชนนี ตรัง การประเมนิ สภาพBoromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT)3. ตรวจ Lab - ระดบั แคลเซยี มในเลือดลดลง

วทิ ยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ตรัง การประเมินสภาพBoromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT)4. การตรวจพิเศษ - 4.1 การตรวจทางรังสี - เนื้อกระดกู บางลง กระดกู สนั หลงั ยบุ

วิทยาลยั พยาบาลบรมราชชนนี ตรัง การประเมินสภาพBoromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT)4. การตรวจพิเศษ - 4.2 การตรวจความหนาแนน่ ของกระดกู (BMD)- เกณฑ์ WHO BMD ติดลบแตไ่ ม่ลดลงถึง – 2.5 S.D. - Osteopenia (กระดูกบาง) BMD มีคา่ ต่าต้งั แต่ –2.5 S.D. - Osteoporosis (กระดูกพรุน) BMD มีค่าตา่ ต้งั แต่ –2.5 S.D. + fracture - Severe Osteoporosis

วทิ ยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ตรังBoromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT)

วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ตรัง การรักษาBoromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT)1. ยายับยงั้ การสลายแคลเซยี มออกจากกระดกู- calcitonin ,ฮอร์โมนเอสโตรเจน2. ยาเสริมการสร้างกระดูก - วติ ามินดี,แคลเซยี ม3. ยาลดความปวด4. เครื่องพยงุ หลงั5. การออกกาลงั กาย6. การรบั ประทานอาหารท่ีมีแคลเซยี ม

วิทยาลยั พยาบาลบรมราชชนนี ตรัง Boromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT) วนิ จิ ฉยั ทางการพยาบาลและแผนการพยาบาล ปวดจากมีแรงกดทกี่ ระดูกสนั หลงั และการเกร็งของกลา้ มเนอื้ หลงั 1. แนะนาการมอี ิรยิ าบถทถ่ี ูกต้องท่านอน - นอนหงาย หนนุ หมอนเต้ียๆ ขาเหยยี ดตรง มหี มอนข้าง หนนุ ใต้โคนขาและเข่าให้สะโพกและเขา่ งอ - นอนบนท่ีนอนที่แข็ง แนน่ท่านั่ง - ศีรษะตรง ให้กน้ เข้าสดุ ทีน่ ัง่ ของเกา้ อี้ หลงั ตรง พงิ กบั พนักพิง ความสูงของเกา้ อพ้ี อดีทจ่ี ะวางเท้าบนพืน้ ได้ - เกา้ อ้คี วรมีท่เี ท้าแขนเพ่อื เป็นท่พี ักแขนดว้ ย - การนัง่ ส้วมไม่น่งั ยองๆ

วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ตรัง Boromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT) ปวดจากมีแรงกดทกี่ ระดกู สันหลงั และการเกร็งของกลา้ มเนอื้ หลังท่ายืน - ยืนตรง กางขาเล็กนอ้ ย หลังตรงทา่ เดนิ - เดนิ ตัวตรง ศีรษะตรง หลังตรงงานบ้าน - กวาดบ้านใชไ้ ม้กวาดดา้ มยาว ขณะกวาดหลังตรง - หลีกเลี่ยงการกม้ ตัว บิดเอ้ียวตวั ยกของท่มี นี า้ หนักมาก 2. ใชค้ วามรอ้ นประคบรว่ มกับการนวดแบบ stroking เพอ่ื ลดการ เกรง็ ของกล้ามเนอ้ื 3. ให้ยาบรรเทาอาการปวดตามแผนการรักษา

วทิ ยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ตรังBoromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT)

วทิ ยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ตรังBoromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT)

วทิ ยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ตรัง Boromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT) เสย่ี งตอ่ ภาวะกระดกู หกั ได้งา่ ยเนอื่ งจากกระดูกโปรง่ บาง1. ให้ระมัดระวงั อุบตั เิ หตตุ า่ งๆ2. จดั หาอปุ กรณ์ชว่ ยในการเดนิ เช่น walker3. การพลิกตะแคงตัวระวงั ไมใ่ ห้กระดกู สันหลังบิด4. แนะนาการใชส้ ว้ มแบบโถนง่ั แทนการน่ังยองๆ5. แนะนาการออกกาลังกายแบบแอโรบกิ เชน่ การเดิน การรามวยจีน การถีบจักรยาน การว่ายน้า เต้นแอโรบกิ

วทิ ยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ตรัง Boromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT) เสีย่ งตอ่ ภาวะกระดกู หักได้ง่ายเน่อื งจากกระดกู โปร่งบาง6. แนะนาการรบั ประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ 3 มือ้ มแี คลเซยี มสูง เชน่ นม น้าเตา้ หู้ เนอ้ื สัตว์ ผกั และผลไม้ เลี่ยงการดืม่ ชา กาแฟสรุ าและสารเสพติดทกุ ประเภท7. ใหร้ า่ งกายไดร้ ับแสงแดดทกุ วัน อย่างนอ้ ยวนั ละ 10 - 15 นาที8. หลกี เลย่ี งการซอื้ ยามารบั ประทานเอง9. แนะนาใหค้ วบคุมนา้ หนักตัว10. ดแู ลให้ไดร้ บั ยายับย้ังการสลายกระดูกตามแผนการรกั ษา

วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ตรังBoromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT) การพยาบาลผปู้ ว่ ย หมอนรองกระดกู สนั หลังเคลื่อน (Herniated disc; Herniated Nucleus Pulposus

วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ตรังBoromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT) สาเหตุ 1. การเสอื่ มตามวัย 2. การใช้ทา่ ทางและอิรยิ าบถไมถ่ กู ตอ้ งนานๆ 3. การบาดเจ็บบริเวณกระดกู สนั หลัง

สงู อายุ nucleus pulposus การอุ้มนา้ ลดลง เปลย่ี นแปลงโครงสรา้ งทางเคมี ความหนดื เปล่ียนไปเกดิ แรงกดต่อเนอ้ื เย่ือรอบนอกของ กลไกแบบ hydrolicหมอนรองกระดูก ของหมอนรองกระดูกเสียซ้าๆจนเกดิ การฉกี ขาด ดนั เอ็นกระดูกnucleus pulposus ถูกดันออกมา posterior longitudinal“herniated nucleus pulposus” ซึ่งไวต่อความเจบ็ ปวด กดเสน้ ประสาท ปวด ชา กลา้ มเน้อื อ่อนแรง



วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ตรัง การประเมนิ สภาพBoromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT)1. ประวัติ - มีประวัติได้รบั บาดเจ็บบริเวณหลัง/อาชพี ท่าทางทไ่ี ม่ถูกต้อง ปวดหลังร้าวไปยงั กระดกู ก้นกบ,ขา

วทิ ยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ตรัง การประเมนิ สภาพBoromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT)2. ตรวจร่างกาย - เดนิ เอียงตวั ปวดในทา่ กม้ แอน่ หลัง - กล้ามเน้อื หลงั เกรง็ ตัว กดเจบ็ หลังแอน่ มากกวา่ ปกติ - ขา 2 ข้างยาวไม่เท่ากัน- straight leg raising test - ผลบวก แสดงว่ารากประสาทถูกกดทับ

วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ตรัง การประเมินสภาพBoromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT)3. การตรวจทางรังสี - แนวกระดูกสนั หลังผดิ ปกติ ชอ่ งว่างระหวา่ งขอ้ แคบ ขอบไมเ่ รยี บ

วิทยาลยั พยาบาลบรมราชชนนี ตรังBoromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT) การรกั ษา1. กายภาพบาบัด2. ยาเสรมิ การสร้างกระดกู - วิตามินดี,แคลเซียม3. ยาลดความปวด4. เครอื่ งพยงุ หลงั5. การออกกาลังกาย/การรบั ประทานอาหารทม่ี ีแคลเซียม6. การผ่าตัด

วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ตรังBoromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT) วินจิ ฉัยทางการพยาบาลและแผนการพยาบาล คล้ายผปู้ ว่ ยกระดกู พรนุ

วิทยาลยั พยาบาลบรมราชชนนี ตรังBoromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT) การพยาบาลผ้ปู ่วยใสข่ อ้ สะโพกเทียม21/04/59 อ.นนั ทยา เสนีย์ วพบ.ตรัง 223

วิทยาลยั พยาบาลบรมราชชนนี ตรังBoromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT) Acetabulum * Ilium * Ishium * Pubis * Acetabulum21/04/59 อ.นนั ทยา เสนีย์ วพบ.ตรัง 224

วทิ ยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ตรังBoromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT) Hip arthroplasty : เปล่ยี นหัวกระดูก femur หรือ เปลย่ี นเฉพาะเบ้า acetabulum21/04/59 อ.นนั ทยา เสนีย์ วพบ.ตรัง 225

วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ตรังBoromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT) Arthroplasty ผ่าตดั ตบแตง่ ข้อใหม่Total hip replacement เปลี่ยนทั้งเบา้ acetabulum และหวั กระดูก femurTotal hip arthroplasty21/04/59 อ.นนั ทยา เสนีย์ วพบ.ตรัง 226

วทิ ยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ตรังBoromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT)21/04/59 อ.นนั ทยา เสนีย์ วพบ.ตรัง 227

วทิ ยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ตรังBoromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT) สถานการณ์ • นาง อุ้ยอา้ ย อายุ 58 ปี มีประวตั ิหกล้มแล้วปวดบรเิ วณต้นขา เอก็ ซเรย์พบ Fx. Neck Lt. femur แพทย์มแี ผนการรักษาผ่า ตัด Hip arthroplasty with with Moore endoprosthesis – ควรเตรยี มผา่ ตดั อยา่ งไร – ภายหลังการผา่ ตัดควรจัดทา่ นอนอยา่ งไรเพอื่ ป้องกนั ขอ้ สะโพกเทยี มหลุด – ปัญหาทางการพยาบาลผปู้ ว่ ยหลงั ผา่ ตัดมีอะไรบา้ ง – การพยาบาลหลงั ผ่าตัดมีอะไรบ้าง21/04/59 อ.นนั ทยา เสนีย์ วพบ.ตรัง 228

วทิ ยาลยั พยาบาลบรมราชชนนี ตรังBoromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT) การพยาบาลก่อนผา่ ตดั # การเตรยี มด้านผ่าตัด # การเตรียมรา่ งกาย # การเตรยี มดา้ นกฎหมาย21/04/59 อ.นนั ทยา เสนีย์ วพบ.ตรัง 229

วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ตรังBoromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT) การเตรียมดา้ นร่างกาย การเตรียมดา้ นร่างกาย 1. ซกั ประวัติ - ความเจ็บปว่ ยในอดีตและปัจุบัน - โรคทเี่ ปน็ - การรักษายาท่ีได้รบั - การแพย้ า - ประเมินการติดเชื้อ : Uro GI เหงือกและฟัน - งด Aspirin หรอื NSANIDS 7 - 10 วัน21/04/59 อ.นนั ทยา เสนีย์ วพบ.ตรัง 230

วทิ ยาลยั พยาบาลบรมราชชนนี ตรังBoromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT) การเตรียมดา้ นรา่ งกาย 2. Laboratory CBC UA BS BUN E/ LFT PT PTT CXR EKG 3. การเตรยี มเลอื ด21/04/59 อ.นนั ทยา เสนีย์ วพบ.ตรัง 231

วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ตรังBoromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT) การเตรียมดา้ นร่างกาย4. เตรยี มบรเิ วณทีผ่ า่ ตดัใต้ซ่ีโครงครงึ่ หน้า คร่งึ หลงั ขา้ งท่ผี ่าไปจนถงึ ขาด้านท่ีผา่ ตัด5. ความสะอาดทว่ั ไป : อาบน้า สระผม ตดั เล็บ6. การเตรยี มลา ไสก้ อ่ นผ่า7. Pre-operative medicationลดความวติ กกงั วล ลดการหลงั่ สารคัดหล่ัง ป้องกนั คลนื่ ไส้อาเจียน21/04/59 อ.นนั ทยา เสนีย์ วพบ.ตรัง 232

วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ตรังBoromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT) การเตรยี มด้านรา่ งกาย 8. NPO 9. Retain Foley’s cath 10. สอนการออกกา ลังหลงั ผ่าตัด - deep breathing - effective cough - QSE - ankle pumping - ROM21/04/59 อ.นนั ทยา เสนีย์ วพบ.ตรัง 233

วทิ ยาลยั พยาบาลบรมราชชนนี ตรัง Boromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT) การพยาบาลหลงั ผา่ ตัด1. จัดทา่ นอน : ตามการเปิดแผลAntreolateral approach :หมอนรองใตเ้ ข่าให้สะโพกงอห้ามแบะขาออกนอกPosterolateral approach :หมอนสามเหลย่ี มวางระหว่างขาให้ขาข้างผา่ ตัดกางออก Abduction วางขาราบกับพ้ืน * การจัดทา่ นอน : ห้ามพลิก ตะแคงไปดา้ นผา่ ตัด * การพลกิ ตะแคง : สอดหมอนระหว่างเขา่ * สังเกตขอ้ สะโพกหลดุ : ปวดมาก ขาหดสัน้ ขยับไม่ได้21/04/59 อ.นนั ทยา เสนีย์ วพบ.ตรัง 234

วิทยาลยั พยาบาลบรมราชชนนี ตรังBoromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT) การพยาบาลหลังผา่ ตดั 2. ประเมินภาวะ Shock - Redivac drain - Vital signs 3. ลดปวด 4. สารอาหารและนา้ 5. การขบั ถา่ ย21/04/59 อ.นนั ทยา เสนีย์ วพบ.ตรัง 235

วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ตรังBoromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT) การพยาบาลหลงั ผ่าตัด 6. ป้องกันการตดิ เชือ้ บรเิ วณขอ้ สะโพก เทียม - antibiotic - แผลผ่าตดั - ท่อระบาย - off Foley’s cath21/04/59 อ.นนั ทยา เสนีย์ วพบ.ตรัง 236

วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ตรังBoromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT) การพยาบาลหลงั ผ่าตัด 7. ประเมนิ Neurovascular status 8. ปอ้ งกัน pneumonia + atelectasis : deep breathing : effective cough 9. Thrombophlebitis21/04/59 อ.นนั ทยา เสนีย์ วพบ.ตรัง 237

วทิ ยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ตรัง คาแนะนาก่อนกลบั บ้านBoromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT)คา แนะนา กอ่ นกลบั บา้ น• หา้ มงอขอ้ สะโพก 90 องศา• ห้ามไขวข้ า• หา้ มนง่ั เก้าอเี้ ต้ยี หรอื น่งั ยองๆ• พยายามใหข้ อ้ สะโพกอยู่ในทา่ ตรงปกติ ห้ามหมุนเขา้ ออก• ไมค่ วรโนม้ ตัวหรอื งอขอ้ สะโพก เชน่ ขณะก้มเก็บของ ใส่รองเท้าใหย้ ่อขาดกี ่อน• งดสรุ า บุหร่ี• ถ้าเป็นหวดั ตดิ เช้ือ รบี มาพบแพทย์21/04/59 อ.นนั ทยา เสนีย์ วพบ.ตรัง 238

วทิ ยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ตรังBoromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT) การพยาบาลผู้ปว่ ยทใี่ สก่ ายอปุ กรณ์เทียมอุปกรณท์ ่ีนามาใชท้ ดแทนอวัยวะของร่างกายทข่ี าดหายไป วัตถุประสงค์ - เพอื่ การใชง้ าน และ/หรือเพ่อื ความสวยงามพบได้ในผ้ปู ว่ ย amputation

วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ตรังBoromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT) การพยาบาลผปู้ ่วยที่ใส่กายอุปกรณ์เทยี ม เป้าหมายของการดแู ลผู้ปว่ ยท่ถี ูกตัดขา1. แผลผา่ ตดั หาย2. การเตรยี มตอขาให้พรอ้ มสาหรับการใสข่ าเทียม3. พิสยั การเคลื่อนไหวของข้อตา่ งๆเปน็ ปกติ4. ผู้ปว่ ยสามารถเคล่อื นย้ายตวั เองและประกอบกิจวตั รประจาวันได้5. ผปู้ ว่ ยเขา้ ใจถงึ การใช้ขาเทยี มและการดูแลรกั ษา

วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ตรัง Boromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT) ข้ันตอนการดูแลผปู้ ่วยทีถ่ กู ตดั ขา เพอ่ื ใหพ้ ร้อมตอ่ การใส่กายอุปกรณ์เทียม1. การประเมินสภาพและเตรยี มผู้ป่วยกอ่ นผ่าตดั2. การเลอื กระดับการตัดขา3. การดูแลหลงั ผ่าตัด4. การเลอื กชนดิ ขาเทียมทเี่ หมาะสม

วทิ ยาลยั พยาบาลบรมราชชนนี ตรัง Boromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT)1. การประเมนิ สภาพและเตรยี มผปู้ ่วยกอ่ นผ่าตัด - ความแข็งแรงและพสิ ัยการเคลือ่ นไหวของขาท้ัง 2 ข้าง - ความสามารถในการเดิน และการทากจิ วตั รประจาวัน - การสนับสนุนจากครอบครัว - สภาพจิตใจและปฏกิ ิริยาของผูป้ ่วยต่อการรักษา - สภาพร่างกายและโรคประจาตวั

วทิ ยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ตรัง Boromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT)2. การเลือกระดับการตัดขา – ขนึ้ อยู่กบั สาเหตุ/พยาธสิ ภาพ สาเหตุ/ขอ้ บ่งชีใ้ นการตดั แขนตัดขา 1. อุบัตเิ หตุ 2. โรคที่ต้องทาให้ตดั แขนและขา 3. เน้อื งอก 4. ความพิการแตก่ าเนิด

วิทยาลยั พยาบาลบรมราชชนนี ตรังBoromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT) ชนดิ ของการทา Amputation 1. Closed Amputation 2. Opened Amputation

วทิ ยาลยั พยาบาลบรมราชชนนี ตรัง Boromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT)ระดบั ของการทา Amputation 1. มีผิวหนังเพียงพอที่จะใชใ้ นการปิดปลาย Stump 2. กระดูกควรยาวเพียงพอสาหรับใหง้ ่ายต่อการใส่ อวยั วะเทียม 3. ควรมีเลือดหล่อเลยี้ งอวยั วะส่วนที่เหลือ อย่างเพยี งพอ 4. ประสาทรบั ความร้สู ึกของอวัยวะสว่ นทเ่ี หลือ ควรปกติ หรือเกือบปกติ



วทิ ยาลยั พยาบาลบรมราชชนนี ตรัง Boromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT)ตวั อยา่ งการเรยี กชื่อระดบั ของการตัด Hip Disarticulation = การตดั ผา่ นขอ้ สะโพก Above Knee amputation = การตดั เหนอื เข่าขนึ้ ไป แตไ่ มถ่ ึงสะโพก Knee Disarticulation = การตดั ระดับเข่า Below Knee Amputation = การตัดใต้เขา่ ลงไป แต่ไมถ่ ึงข้อเทา้ Syme Amputation = การตดั ระดบั ขอ้ เทา้

วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ตรัง Boromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT) 3. การดแู ลหลงั ผา่ ตดั ในระยะ 24 - 48 ช่ัวโมงแรกหลงั ผ่าตัด  เสย่ี งต่อการเกดิ ภาวะช็อก เนื่องจากการสญู เสยี เลอื ดจากการผ่าตดั ไม่ไดร้ ับความสขุ สบายเนื่องจากปวดแผลผา่ ตดั / มี phantom pain - ประเมินแยกจากสาเหตใุ ดระหวา่ งแผลผ่าตัด และ phantom pain

วทิ ยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ตรัง Boromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT)phantom pain - อธบิ ายใหผ้ ้ปู ่วยเข้าใจ - หม่ันออกกาลงั กายบ่อยๆ - ทาแผล, พัน stump ดว้ ยความน่มุ นวล เบามอื - ถ้าปวดรนุ แรงพจิ ารณาตัดปลายประสาทออก - ดแู ลให้ใสข่ าเทียมให้เร็วที่สดุ

วทิ ยาลยั พยาบาลบรมราชชนนี ตรัง Boromarajonani college of Nursing, Trang (BCNT) มภี าวะตอขา/แขนบวมเนอื่ งจากการไหลเวียนเลือดไม่ดี 1. จดั ทา่ ใหผ้ ปู้ ่วยยกตอขา/แขนสูง 2. กระตุ้นใหผ้ ูป้ ่วยออกกาลัง stump 3. ประเมินดูว่าพัน elastic bandage แน่นเกนิ ไป? 4. แนะนาการใส่ pylon ให้เรว็ ทีส่ ุด