ວິຊາການບັນຊີ ການເງິນ

-185- แบบสิ้นงวด (Periodic Method) แบบต่อเน่ือง (Perpetual Method) 7. การรับคนื หรือการให้ส่วนลด 7.1 กรณีใหส้ ่วนลด 7.1 กรณีใหส้ ่วนลด เดบิต สินคา้ รบั คืนและส่วนลด xx เดบติ สินคา้ รับคืนและส่วนลด xx เครดิต เงนิ สด/ลูกหน้ีการคา้ xx เครดิต เงินสด/ลูกหน้ีการคา้ xx 7.2 กรณีการรับคนื สินคา้ 7.2 กรณีการรับคืนสินคา้ เดบติ สินคา้ รับคนื และส่วนลด xx เดบิต สินคา้ รบั คืนและส่วนลด xx เครดิต เงินสด/ลูกหน้ีการคา้ xx เครดิต เงนิ สด/ลูกหน้ีการคา้ xx (บนั ทึกการรับคนื สินคา้ ในราคาขาย) เดบิต สินคา้ คงเหลือ xx เครดิต ตน้ ทนุ ขาย xx 8. การรับชาระหนี้ (บนั ทกึ ตน้ ทนุ สินคา้ ท่รี บั คืนในราคาทนุ ) เดบิต เงนิ สด xx เดบิต เงนิ สด xx ส่วนลดจ่าย xx ส่วนลดจา่ ย xx เครดิต ลูกหน้ีการคา้ xx เครดิต ลูกหน้ีการคา้ xx 9. การนาสินค้าจ่ายค่าใช้จ่ายอื่นๆ เดบิต ค่าใชจ้ า่ ย xx เดบติ ค่าใชจ้ ่าย xx เครดิต ซ้ือสินคา้ xx เครดิต สินคา้ คงเหลือ xx 10. การนาสินค้าไปใช้ส่วนตวั เดบิต ถอนใชส้ ่วนตวั เดบิต ถอนใชส้ ่วนตวั xx xx เครดิต ซ้ือสินคา้ xx เครดิต สินคา้ คงเหลือ xx 11. การจ่ายค่าใช้จ่ายอื่นๆ xx เดบติ ค่าใชจ้ ่าย เดบิต ค่าใชจ้ า่ ย xx เครดิต เงินสด/คา่ ใชจ้ ่ายคา้ งจา่ ย xx เครดิต เงนิ สด/คา่ ใชจ้ ่ายคา้ งจา่ ย xx

-186- ตวั อย่างที่ 5.1 การบนั ทกึ บญั ชีระบบบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบสิ้นงวดและแบบตอ่ เนื่อง รา้ นเลิศชยั เป็ นกิจการเจา้ ของคนเดียว ประกอบธุรกิจซ้ือขายสินคา้ มียอดคงเหลือในบญั ชี ของกิจการ ณ วนั ท่ี 1 มกราคม 25x9 ดงั น้ี เงินสด 40,000 บาท เจา้ หน้ีการคา้ 30,000 บาท ลูกหน้ีการคา้ 17,000 บาท ทนุ -นายเลิศชยั 57,000 บาท สินคา้ คงเหลือ 30,000 บาท กิจการมีรายการคา้ ในเดือนมกราคม 25x9 ดงั ตอ่ ไปน้ี 25x9 ม.ค. 2 ซ้ือสินคา้ จานวน 12,000 บาท ไดร้ บั ส่วนลดการคา้ 10% เงอื่ นไขการชาระเงนิ 2/20,n/30 และจา่ ยเงินสดชาระค่าขนส่ง 500 บาท ตามเงอื่ นไขการขนส่ง F.O.B. shipping point 5 ขายสินคา้ จานวน 42,000 บาทเป็ นเงินสด ให้ส่วนลดการคา้ 5% สินคา้ ท่ีขายมีราคาทุน 28,000 บาท 8 ซ้ือสินคา้ เป็นเงนิ สดจานวน 60,000 บาท 11 ส่งคนื สินคา้ ทซ่ี ้ือมาเมื่อวนั ท่ี 2 จานวน 2,000 บาท เนื่องจากสินคา้ ชารุด 14 ขายสินคา้ จานวน 35,000 บาท สินคา้ ท่ีขายมีราคาทุน 20,000 บาท เง่ือนไขการชาระเงิน 2/E.O.M,n/60 และจ่ายเงินสดชาระค่าขนส่ง 800 บาท ตามเง่ือนไขการขนส่ง F.O.B. destination 17 รบั คืนสินคา้ ท่ขี ายเม่ือวนั ท่ี 5 เน่ืองจากสินคา้ มีตาหนิ จานวน 3,000 บาท สินคา้ ที่รับคืนมี ราคาทนุ 1,400 บาท 20 จา่ ยค่านายหนา้ ใหก้ บั พนกั งานขายของกิจการ 1,500 บาท 22 จา่ ยชาระเงินค่าสินคา้ ทีซ่ ้ือเม่ือวนั ท่ี 2 ท้งั จานวน 25 รับชาระเงินคา่ สินคา้ ท่ีขายเม่ือวนั ที่ 14 ท้งั จานวน 31 จ่ายเงนิ เดือนพนกั งาน 8,500 บาท และจา่ ยคา่ น้าค่าไฟ 2,800 บาท

-187- กรณที ี่ 1 บนั ทึกบญั ชีดว้ ยระบบบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบส้ินงวด สามารถบนั ทึกบญั ชีในสมุด รายวนั ทวั่ ไป ไดด้ งั น้ี สมุดรายวนั ทวั่ ไป หนา้ 1 ว.ด.ป. รายการ เลขท่ี เดบิต เครดิต บญั ชี บาท สต บาท สต 25x9 ม.ค. 2 ซ้ือสินคา้ 501 10,800 - ¤ เจา้ หน้ีการคา้ 201 10,800 - ¤ซ้ือสินคา้ เป็นเงนิ เชื่อ เงื่อนไข 2/10,n/30 คา่ ขนส่งเขา้ 502 500 - ¤ เงนิ สด 101 500 - ¤จ่ายค่าขนส่งในการซ้ือสินคา้ เป็ นเงินสด 5 เงินสด 101 39,900 - ขายสินคา้ 401 39,900 - ¤ขายสินคา้ เป็นเงินสด 8 ซ้ือสินคา้ 501 60,000 - ¤ เงนิ สด 101 60,000 - ¤ซ้ือสินคา้ เป็นเงินสด 11 เจา้ หน้ีการคา้ 201 2,000 - สินคา้ ส่งคนื และส่วนลด 501.1 2,000 - ¤ส่งคืนสินคา้ ทซี่ ้ือเมื่อวนั ท่ี 2 เนื่องจากสินคา้ ชารุด 14 ลูกหน้ีการคา้ 102 35,000 - ¤ ขายสินคา้ 401 35,000 - ¤ขายสินคา้ เป็นเงินเช่ือ เงอื่ นไข 2/E.O.M,n/60 ¤คา่ ขนส่งออก 503 800 - ¤ เงินสด 101 800 - ¤จา่ ยค่าขนส่งในการขายสินคา้ 17 สินคา้ รบั คืนและส่วนลด 401.1 3,000 - เงนิ สด 101 3,000 - รบั คนื สินคา้ ทซี่ ้ือเม่ือวนั ท่ี 5 เน่ืองจากมีตาหนิ

-188- สมุดรายวันทว่ั ไป เลขที่ เดบิต หนา้ 2 ว.ด.ป. รายการ บัญชี เครดติ บาท สต 25x9 504 บาท สต ม.ค. 20 ค่านายหนา้ 101 1,500 - เงนิ สด 201 1,500 - จ่ายเงนิ เดือนพนกั งานและค่าเช่าเป็ นเงินสด 101 22 เจา้ หน้ีการคา้ 501.2 8,800 - ¤ เงินสด ¤ ส่วนลดรบั 101 8,624 - ¤ชาระหน้ีสินคา้ ทีซ่ ้ือเม่ือวนั ท่ี 2 ไดส้ ่วนลด 2% 401.2 176 - 25 เงนิ สด 102 ¤ส่วนลดจา่ ย 34,300 - ¤ ลูกหน้ีการคา้ 505 700 - ¤จ่ายคา่ ขนส่งในการซ้ือสินคา้ เป็นเงนิ สด 506 35,000 - 31 เงนิ เดือน 101 ค่าสาธารณูปโภค 8,500 - 2,800 - เงนิ สด ¤จ่ายเงินเดือนและค่าสาธารณูปโภคเป็ นเงินสด 11,300 - จากรายการในสมุดรายวนั ทวั่ ไป สามารถผา่ นรายการไปยงั บญั ชีแยกประเภททว่ั ไป ไดด้ งั น้ี

-189- เงนิ สด เลขท่ี 101 ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบติ ว.ด.ป. รายการ หน้า เครดติ บญั ชี บาท สต บญั ชี บาท สต 25x9 ม.ค. 1 ยอดยกมา 25x9 รว.1 500 - รว.1 60,000 - 5 ขาย  40,000 - ม.ค. 2 คา่ ขนส่งเขา้ รว.1 800 - 25 ลูกหน้ีการคา้ รว.1 3,000 - รว.1 39,900 - 8 ซ้ือ รว.2 1,500 - รว.2 8,624 - รว.2 34,300 - 14 ค่าขนส่งออก รว.2 8,500 - รว.2 2,800 - 17 สินคา้ รับคืน ฯ 20 คา่ นายหนา้ 22 เจา้ หน้ีการคา้ 31 เงินเดอื น คา่ สาธารณูปโภค ลูกหนีก้ ารค้า เลขที่ 102 ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบติ ว.ด.ป. รายการ หน้า เครดิต บัญชี บาท สต บัญชี บาท สต 25x9 ม.ค. 1 ยอดยกมา 25x9 รว.2 34,300 - รว.2 700 - 14 ขาย  17,000 - ม.ค. 25 เงินสด รว.1 35,000 - ส่วนลดจา่ ย ว.ด.ป. รายการ สินค้าคงเหลือ รายการ เลขที่ 103 25x9 หน้า เดบิต ว.ด.ป. หน้า เครดิต ม.ค. 1 ยอดยกมา บญั ชี บาท สต บญั ชี บาท สต  30,000 -

-190- เจ้าหนีก้ ารค้า เลขที่ 201 ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบิต ว.ด.ป. รายการ หน้า เครดิต บัญชี บาท สต บัญชี บาท สต 25x9 25x9  30,000 - รว.1 10,800 - ม.ค. 11 สินคา้ ส่งคืนฯ รว.1 2,000 - ม.ค. 1 ยอดยกมา 22 เงินสด เลขท่ี 301 ส่วนลดรับ รว.2 8,624 - 2 ซ้ือ หน้า เครดติ รว.2 176 - บญั ชี บาท สต ทนุ – นายเลศิ ชัย  57,000 - ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบิต ว.ด.ป. รายการ บัญชี บาท สต 25x9 ม.ค. 1 ยอดยกมา ขายสินค้า เลขที่ 401 ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบิต ว.ด.ป. รายการ หน้า เครดิต บญั ชี บาท สต บญั ชี บาท สต 25x1 ม.ค. 5 เงนิ สด รว.1 39,900 - 14 ลูกหน้ีการคา้ รว.1 35,000 - ว.ด.ป. รายการ สิ นค้ารับคืนและส่ วนลด รายการ เลขที่ 401.1 25x9 หน้า เดบติ ว.ด.ป. หน้า เครดิต ม.ค. 17 เงนิ สด บัญชี บาท สต บัญชี บาท สต รว.1 3,000 -

ว.ด.ป. รายการ -191- รายการ เลขที่ 401.2 ส่ วนลดจ่ าย 25x9 หน้า เครดติ ม.ค. 25 ลกู หน้ีการคา้ หน้า เดบิต ว.ด.ป. บญั ชี บาท สต บัญชี บาท สต รว.2 700 - ว.ด.ป. รายการ ซื้อสินค้า รายการ เลขท่ี 501 25x9 หน้า เดบิต ว.ด.ป. หน้า เครดิต ม.ค. 2 เจา้ หน้ีการคา้ บญั ชี บาท สต บัญชี บาท สต 8 เงินสด รว.1 10,800 - เลขท่ี 501.1 รว.1 60,000 - ว.ด.ป. รายการ หน้า เครดิต สิ นค้าส่ งคืนและส่ วนลด บญั ชี บาท สต หน้า เดบติ ว.ด.ป. รายการ รว.1 2,000 - บัญชี บาท สต 25x9 ม.ค. 11 เจา้ หน้ีการคา้ ส่ วนลดรับ เลขท่ี 501.2 ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบิต ว.ด.ป. รายการ หน้า เครดติ บญั ชี บาท สต บัญชี บาท สต 25x9 รว.2 176 - ม.ค. 22 เจา้ หน้ีการคา้ ว.ด.ป. รายการ ค่าขนส่ งเข้ า รายการ เลขที่ 502 25x9 หน้า เดบิต ว.ด.ป. หน้า เครดติ ม.ค. 2 เงนิ สด บัญชี บาท สต บัญชี บาท สต รว.1 500 -

ว.ด.ป. รายการ -192- รายการ เลขท่ี 503 ค่ าขนส่ งออก 25x9 หน้า เครดติ ม.ค. 14 เงินสด หน้า เดบิต ว.ด.ป. บัญชี บาท สต บัญชี บาท สต รว.1 800 - ว.ด.ป. รายการ ค่านายหน้า รายการ เลขที่ 504 25x9 หน้า เดบติ ว.ด.ป. หน้า เครดติ ม.ค. 20 เงินสด บญั ชี บาท สต บญั ชี บาท สต รว.2 1,500 - ว.ด.ป. รายการ เงินเดือน รายการ เลขที่ 505 25x9 หน้า เดบิต ว.ด.ป. หน้า เครดิต ม.ค. 31 เงินสด บญั ชี บาท สต บญั ชี บาท สต รว.2 8,500 - ว.ด.ป. รายการ ค่าสาธารณปู โภค รายการ เลขที่ 506 25x9 หน้า เดบิต ว.ด.ป. หน้า เครดิต ม.ค. 31 เงินสด บัญชี บาท สต บัญชี บาท สต รว.2 2,800 -

-193- กรณีท่ี 2 บนั ทึกบญั ชีดว้ ยระบบบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบต่อเนื่อง สามารถบนั ทกึ บญั ชีในสมุด รายวนั ทวั่ ไป ไดด้ งั น้ี สมุดรายวันทวั่ ไป หนา้ 1 ว.ด.ป. เครดติ รายการ เลขที่ เดบิต บัญชี บาท สต บาท สต 25x9 ม.ค. 2 สินคา้ คงเหลือ 103 10,800 - ¤ เจา้ หน้ีการคา้ 201 10,800 - ¤ซ้ือสินคา้ เป็นเงินเช่ือ เงอื่ นไข 2/10,n/30 สินคา้ คงเหลือ 103 500 - ¤ เงินสด 101 500 - ¤จา่ ยค่าขนส่งในการซ้ือสินคา้ เป็ นเงนิ สด 5 เงนิ สด 101 39,900 - ขายสินคา้ 401 39,900 - ¤ขายสินคา้ เป็นเงินสด ¤ตน้ ทนุ ขาย 501 28,000 - ¤ สินคา้ คงเหลือ 103 28,000 - ¤บนั ทกึ ตน้ ทนุ สินคา้ ทข่ี าย 8 สินคา้ คงเหลือ 103 60,000 - ¤ เงินสด 101 60,000 - ¤ซ้ือสินคา้ เป็นเงนิ สด 11 เจา้ หน้ีการคา้ 201 2,000 - สินคา้ คงเหลือ 103 2,000 - ¤ส่งคืนสินคา้ ทซี่ ้ือเมื่อวนั ที่ 2 เนื่องจากสินคา้ ชารุด 14 ลูกหน้ีการคา้ 102 35,000 - ¤ ขายสินคา้ 401 35,000 - ¤ขายสินคา้ เป็นเงนิ เช่ือ เง่อื นไข 2/E.O.M,n/60 ¤ตน้ ทุนขาย 501 20,000 - ¤ สินคา้ คงเหลือ 103 20,000 - ¤บนั ทกึ ตน้ ทนุ สินคา้ ทข่ี าย

-194- สมดุ รายวนั ทวั่ ไป หนา้ 2 เครดติ ว.ด.ป. รายการ เลขท่ี เดบติ บญั ชี บาท สต บาท สต 25x9 502 800 - 101 800 - ม.ค. 14 คา่ ขนส่งออก เงนิ สด 401.1 3,000 - 101 3,000 - จ่ายค่าขนส่งในการขายสินคา้ 17 สินคา้ รบั คืนและส่วนลด 103 1,400 - 501 1,400 - เงินสด รับคนื สินคา้ ทีซ่ ้ือเมื่อวนั ที่ 5 เนื่องจากมีตาหนิ 503 1,500 - สินคา้ คงเหลือ 101 1,500 - ตน้ ทุนขาย 201 8,800 - บนั ทกึ รับคืนสินคา้ คงเหลือ 101 20 ค่านายหนา้ 103 8,624 - ¤ เงินสด 176 - ¤จา่ ยเงนิ เดือนพนกั งานและคา่ เช่าเป็ นเงนิ สด 101 22 เจา้ หน้ีการคา้ 401.2 34,300 - ¤ เงินสด 102 700 - ¤ สินคา้ คงเหลือ 35,000 - ¤ชาระหน้ีสินคา้ ที่ซ้ือเมื่อวนั ที่ 2 ไดส้ ่วนลด 2% 504 25 เงนิ สด 505 8,500 - ¤ส่วนลดจา่ ย 101 2,800 - ¤ ลูกหน้ีการคา้ ¤จ่ายคา่ ขนส่งในการซ้ือสินคา้ เป็นเงนิ สด 11,300 - 31 เงนิ เดือน ค่าสาธารณูปโภค เงินสด ¤จ่ายเงินเดือนและคา่ สาธารณูปโภคเป็ นเงินสด จากรายการในสมุดรายวนั ทวั่ ไป สามารถผา่ นรายการไปยงั บญั ชีแยกประเภททวั่ ไป ไดด้ งั น้ี

-195- เงนิ สด เลขที่ 101 ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบติ ว.ด.ป. รายการ หน้า เครดติ บญั ชี บาท สต บญั ชี บาท สต 25x9 ม.ค. 1 ยอดยกมา 25x9 รว.1 500 - รว.1 60,000 - 5 ขาย  40,000 - ม.ค. 2 สินคา้ คงเหลอื รว.1 800 - 25 ลกู หน้ีการคา้ รว.1 3,000 - รว.1 39,900 - 8 สินคา้ คงเหลอื รว.2 1,500 - รว.2 8,624 - รว.2 34,300 - 14 ค่าขนส่งออก รว.2 8,500 - รว.2 2,800 - 17 สินคา้ รับคนื ฯ 20 ค่านายหนา้ 22 เจา้ หน้ีการคา้ 31 เงินเดอื น ค่าสาธารณูปโภค ลูกหนี้การค้า เลขที่ 102 ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบิต ว.ด.ป. รายการ หน้า เครดิต บญั ชี บาท สต บัญชี บาท สต 25x9 ม.ค. 1 ยอดยกมา 25x9 รว.2 34,300 - รว.2 700 - 14 ขาย  17,000 - ม.ค. 25 เงนิ สด รว.1 35,000 - ส่วนลดจ่าย สินค้าคงเหลือ เลขที่ 103 ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบิต ว.ด.ป. รายการ หน้า เครดติ บญั ชี บาท สต บญั ชี บาท สต 25x9 ม.ค. 1 ยอดยกมา 25x9 รว.1 28,000 - รว.1 2,000 - 2 เจา้ หน้ีการคา้  30,000 - ม.ค. 5 ตน้ ทุนขาย รว.1 20,000 - เงนิ สด รว.2 176 - รว.1 10,800 - 11 เจา้ หน้ีการคา้ 8 เงนิ สด 17 ตน้ ทนุ ขาย รว.1 500 - 14 ตน้ ทุนขาย รว.1 60,000 - 22 เจา้ หน้ีการคา้ รว.2 1,400 -

-196- เจ้าหนีก้ ารค้า เลขที่ 201 ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบิต ว.ด.ป. รายการ หน้า เครดติ บัญชี บาท สต บัญชี บาท สต 25x9 25x9  30,000 - รว.1 10,800 - ม.ค. 11 สินคา้ คงเหลอื รว.1 2,000 - ม.ค. 1 ยอดยกมา 22 เงินสด เลขท่ี 301 สินคา้ คงเหลือ รว.2 8,624 - 2 ซ้ือ หน้า เครดติ รว.2 176 - บญั ชี บาท สต ทุน – นายเลศิ ชัย  57,000 - ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบติ ว.ด.ป. รายการ บญั ชี บาท สต 25x9 ม.ค. 1 ยอดยกมา ขายสินค้า เลขที่ 401 ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบติ ว.ด.ป. รายการ หน้า เครดติ บญั ชี บาท สต บญั ชี บาท สต 25x9 รว.1 39,900 - รว.1 35,000 - ม.ค. 5 เงนิ สด 14 ลกู หน้ีการคา้ ว.ด.ป. รายการ สิ นค้ารับคืนและส่ วนลด รายการ เลขที่ 401.1 25x9 หน้า เดบติ ว.ด.ป. หน้า เครดติ ม.ค. 17 เงนิ สด บญั ชี บาท สต บัญชี บาท สต รว.1 3,000 -

ว.ด.ป. รายการ -197- รายการ เลขท่ี 401.2 25x9 ส่ วนลดจ่ าย หน้า เครดติ ม.ค. 25 ลกู หน้ีการคา้ บัญชี บาท สต หน้า เดบติ ว.ด.ป. บัญชี บาท สต รว.2 700 - ต้นทุนขาย เลขที่ 501 ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบิต ว.ด.ป. รายการ หน้า เครดิต บัญชี บาท สต บญั ชี บาท สต 25x9 ม.ค. 5 สินคา้ คงเหลอื 25x9 รว.2 1,400 - 14 สินคา้ คงเหลือ รว.1 28,000 - ม.ค. 17 สินคา้ คงเหลือ รว.1 20,000 - ว.ด.ป. รายการ ค่ าขนส่ งออก รายการ เลขที่ 502 25x9 หน้า เดบิต ว.ด.ป. หน้า เครดิต ม.ค. 14 เงนิ สด บญั ชี บาท สต บญั ชี บาท สต รว.1 800 - ว.ด.ป. รายการ ค่านายหน้า รายการ เลขที่ 503 25x9 หน้า เดบิต ว.ด.ป. หน้า เครดิต ม.ค. 20 เงนิ สด บัญชี บาท สต บัญชี บาท สต รว.2 1,500 -

ว.ด.ป. รายการ -198- รายการ เลขที่ 504 25x9 เงนิ เดือน หน้า เครดติ ม.ค. 31 เงินสด บัญชี บาท สต หน้า เดบิต ว.ด.ป. บัญชี บาท สต รว.2 8,500 - ว.ด.ป. รายการ ค่าสาธารณปู โภค รายการ เลขที่ 505 25x9 หน้า เดบติ ว.ด.ป. หน้า เครดติ ม.ค. 31 เงินสด บัญชี บาท สต บญั ชี บาท สต รว.2 2,800 - งบการเงนิ สาหรับธุรกจิ ซื้อขายสินค้า งบการเงินสาหรับธุรกิจซ้ือขายสินคา้ ในท่ีน้ีจะอธิบายในส่วนของงบกาไรขาดทุนและงบ แสดงฐานะการเงิน ซ่ึงงบแสดงฐานะการเงนิ จะมีความแตกต่างจากงบการเงินของธุรกิจบริการ คือ มี สินคา้ คงเหลือ โดยจะแสดงเป็ นสินทรัพยห์ มุนเวยี นของกิจการ สาหรับงบกาไรขาดทุนจะแตกต่างใน ส่วนของรายไดห้ ลกั และค่าใชจ้ ่ายหลกั ของกิจการ กล่าวคือ รายไดห้ ลกั ของกิจการซ้ือขายสินคา้ เกิด จากการขายสินคา้ และค่าใชจ้ ่ายหลกั ของกิจการ คือ ตน้ ทุนขาย ท้งั น้ีกิจการสามารถแสดงรายการใน งบการเงินตามระบบการบนั ทกึ บญั ชีสินคา้ คงเหลือท่กี ิจการเลือกใช้ ดงั น้ี 1. งบการเงนิ ของกจิ การทใ่ี ช้ระบบบญั ชีสินค้าคงเหลือแบบสิ้นงวด 1.1 งบกาไรขาดทนุ กิจการตอ้ งคานวณหายอดขายสุทธิ เนื่องจากในการขายอาจมีการรับ คืนสินคา้ และให้ส่วนลด หรือเกิดส่วนลดจ่ายข้ึน อีกท้งั ระบบน้ีไม่มีการบนั ทึกตน้ ทุนขาย จึงตอ้ ง คานวณเพอ่ื ใหไ้ ดม้ าซ่ึงตน้ ทุนขาย และเม่ือนายอดขายสุทธิหักดว้ ยตน้ ทุนขายจะไดก้ าไรข้นั ตน้ ของ กิจการ โดยยอดขายสุทธิ ตน้ ทนุ ขาย และกาไรข้นั ตน้ สามารถคานวณได้ ดงั น้ี ขายสุทธิ = ขายสินคา้ – สินคา้ รับคืนและส่วนลด – ส่วนลดจา่ ย ตน้ ทุนขาย = สินคา้ คงเหลือตน้ งวด + ซ้ือสุทธิ – สินคา้ คงเหลือปลายงวด ซ้ือสุทธิ = ซ้ือสินคา้ + คา่ ขนส่งเขา้ – สินคา้ ส่งคืนและส่วนลด – ส่วนลดรบั กาไรข้นั ตน้ = ขายสุทธิ – ตน้ ทนุ ขาย

-199- 1.2 งบแสดงฐานะการเงิน เน่ืองจากระบบน้ีไม่มีการบนั ทึกความเคล่ือนไหวของสินคา้ คงเหลือ แต่กิจการจะทาการตรวจนับสินคา้ คงเหลือ ณ วนั ส้ินรอบระยะเวลาบญั ชี ดงั น้ันยอดสินคา้ คงเหลือที่จะแสดงในงบแสดงฐานะการเงิน จะเป็ นยอดที่ไดจ้ ากการตรวจนับสินคา้ คงเหลือ ณ วนั สิ้น รอบระยะเวลาบญั ชีของกิจการ การแสดงรายการในงบการเงินระบบบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบสิ้นงวด สามารถแสดงไดด้ งั น้ี ช่ือกิจการ งบกาไรขาดทุน สาหรับงวด 1 ปี สิ้นสุดวนั ที่ 31 ธันวาคม 25x1 ขายสินคา้ หัก สินคา้ รับคนื และส่วนลด xxx xxx ส่วนลดจ่าย xxx xxx ขายสุทธิ xxx หัก ตน้ ทนุ ขาย : สินคา้ คงเหลือตน้ งวด xxx บวก ซ้ือสุทธิ : ซ้ือสินคา้ บวก ค่าขนส่งเขา้ xxx xxx หัก สินคา้ รบั คืนและส่วนลด xxx ส่วนลดรบั xxx xxx xxx xxx สินคา้ ท่ีมีไวเ้ พอ่ื ขาย หัก สินคา้ คงเหลือปลายงวด xxx กาไรข้นั ตน้ xxx xxx หัก คา่ ใชจ้ า่ ยในการดาเนินงาน xxx กาไรสุทธิ xxx xxx

-200- ชื่อกิจการ งบแสดงฐานะทางการเงนิ (บางส่วน) ณ วนั ที่ 31 มกราคม 25x1 สินทรัพย์ สินทรัพย์หมนุ เวียน : เงินสด xxx ลูกหน้ีการคา้ xxx สินคา้ คงเหลือ xxx 2. งบการเงินของกจิ การทใ่ี ช้ระบบบญั ชีสินค้าคงเหลือแบบต่อเนื่อง 2.1 งบกาไรขาดทุน กิจการตอ้ งคานวณหายอดขายสินคา้ สุทธิเช่นเดียวกบั แบบสิ้นงวด แต่ระบบน้ีมีการบนั ทึกบญั ชีตน้ ทุนขายทุกคร้ังที่มีการขาย จึงไม่ตอ้ งคานวณตน้ ทุนขาย ให้ใช้ยอด ตน้ ทุนขายจากสมุดบญั ชีแยกประเภทเพอ่ื แสดงในงบกาไรขาดทนุ 2.2 งบแสดงฐานะการเงิน ระบบน้ีมีการบนั ทึกความเคลื่อนไหวของสินค้าคงเหลือ ตลอดเวลา ดงั น้นั ยอดสินคา้ คงเหลือท่ีจะแสดงในงบแสดงฐานะการเงิน จึงใชย้ อดคงเหลือตามบญั ชี แยกประเภท ณ วนั ส้ินรอบระยะเวลาบญั ชี การแสดงรายการในงบการเงนิ ระบบบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบตอ่ เนื่อง สามารถแสดงไดด้ งั น้ี

-201- xxx xxx ชื่อกจิ การ xxx xxx งบกาไรขาดทุน สาหรับงวด 1 ปี สิ้นสุดวันที่ 31 ธันวาคม 25x1 xxx ขายสินคา้ xxx หัก สินคา้ รบั คนื และส่วนลด xxx ส่วนลดจ่าย xxx ขายสุทธิ xxx หัก ตน้ ทนุ ขาย กาไรข้นั ตน้ xxx หัก คา่ ใชจ้ ่ายในการดาเนินงาน xxx กาไรสุทธิ xxx ชื่อกจิ การ งบแสดงฐานะทางการเงิน (บางส่วน) ณ วนั ที่ 31 มกราคม 25x1 สินทรัพย์ สินทรัพย์หมนุ เวยี น : เงินสด ลูกหน้ีการคา้ สินคา้ คงเหลือ

-202- ตัวอย่างที่ 5.2 จากตวั อยา่ งร้านเลิศชยั สามารถจดั ทางบการเงิน ไดด้ งั น้ี กรณที ี่ 1 งบกาไรขาดทุนระบบบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบส้ินงวด โดยมีขอ้ มูลเพมิ่ เตมิ คือ สินคา้ คงเหลือท่ตี รวจนบั ได้ ณ วนั ที่ 31 มกราคม 25x9 มีมูลคา่ เทา่ กบั 52,524 บาท ร้านเลิศชัย งบกาไรขาดทุน สาหรับงวด 1 เดือน สิ้นสุดวันท่ี 31 มกราคม 25x9 ขายสินคา้ หัก สินคา้ รบั คนื และส่วนลด 74,900 3,000 ส่วนลดจ่าย 700 3,700 ขายสุทธิ 71,200 หัก ตน้ ทนุ ขาย : สินคา้ คงเหลือตน้ งวด บวก ซ้ือสุทธิ : 30,000 ซ้ือสินคา้ 70,800 บวก คา่ ขนส่งเขา้ 500 หัก สินคา้ รบั คืนและส่วนลด 71,300 ส่วนลดรับ 2,000 176 2,176 69,124 สินคา้ ทมี่ ีไวเ้ พอ่ื ขาย หัก สินคา้ คงเหลือปลายงวด 99,124 กาไรข้นั ตน้ 52,524 46,600 หัก ค่าใชจ้ า่ ยในการดาเนินงาน : คา่ ขนส่งออก 24,600 คา่ นายหนา้ 800 เงนิ เดือนพนกั งาน 1,500 ค่าสาธารณูปโภค 8,500 กาไรสุทธิ 2,800 13,600 11,000

-203- กรณที ่ี 2 งบกาไรขาดทนุ ระบบบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบตอ่ เน่ือง ร้านเลศิ ชัย งบกาไรขาดทนุ สาหรับงวด 1 เดือน สิ้นสุดวนั ที่ 31 มกราคม 25x9 ขายสินคา้ หัก สินคา้ รับคนื และส่วนลด 74,900 3,000 ส่วนลดจา่ ย 700 3,700 ขายสุทธิ 71,200 หัก ตน้ ทุนขาย 46,600 กาไรข้นั ตน้ 24,600 หัก ค่าใชจ้ า่ ยในการดาเนินงาน : 800 คา่ ขนส่งออก คา่ นายหนา้ 1,500 เงนิ เดือนพนกั งาน 8,500 คา่ สาธารณูปโภค 2,800 13,600 กาไรสุทธิ 11,000

-204- งบแสดงฐานะการเงินระบบบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบสิ้นงวดและแบบตอ่ เนื่อง ร้านเลิศชัย งบแสดงฐานะทางการเงิน ณ วันท่ี 31 มกราคม 25x1 สินทรัพย์ สินทรัพย์หมุนเวยี น : 28,476 เงนิ สด 17,000 52,524 ลูกหน้ีการคา้ 98,000 สินคา้ คงเหลือ รวมสินทรัพย์ 30,000 หนี้สิ นและส่ วนของเจ้ าของ 57,000 หนี้สินหมนุ เวียน 11,000 68,000 เจา้ หน้ีการคา้ 98,000 ส่ วนของเจ้ าของ ทนุ – นายเลิศชยั บวก กาไรสุทธิสาหรบั งวด รวมส่วนของเจา้ ของ รวมหนี้สิ นและส่ วนของเจ้ าของ การปิ ดบัญชีสาหรับธุรกจิ ซื้อขายสินค้า 1. การปิ ดบญั ชีของกจิ การทใ่ี ช้ระบบการบันทกึ บัญชีสินค้าคงเหลือแบบสิ้นงวด กิจการทใ่ี ชร้ ะบบการบนั ทึกบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบสิ้นงวด จะบนั ทึกบญั ชีสินคา้ คงเหลือ เม่ือมีการตรวจนบั สินคา้ ณ วนั ส้ินรอบระยะเวลาบญั ชี โดยจะตรวจนบั จานวนสินคา้ ท่เี หลืออยแู่ ลว้ คูณ ดว้ ยราคาตน้ ทุนตอ่ หน่วยของสินคา้ ผลลพั ธท์ ่ีไดค้ ือมูลค่าของสินคา้ คงเหลือท่ีตรวจนบั ได้ ซ่ึงเรียกว่า สินคา้ คงเหลือปลายงวด (Ending Inventory) สินคา้ คงเหลือจานวนน้ีจะยกไปแสดงเป็ นสินคา้ คงเหลือ ตน้ งวด (Beginning Inventory) ในงวดบญั ชีถดั ไป (ดวงสมร อรพนิ ท์ และคณะ, 2557: 131)

-205- สินคา้ คงเหลือปลายงวดจะบนั ทกึ ในข้นั ตอนการปิ ดบญั ชี ซ่ึงมีข้นั ตอนท้งั หมด ดงั ต่อไปน้ี 1.1 โอนปิ ดบญั ชีรายไดท้ ุกบญั ชีและบญั ชีปรับมูลค่าบญั ชีซ้ือสินคา้ ไปบญั ชีกาไรขาดทนุ 1.2 โอนปิ ดบญั ชีสินคา้ คงเหลือตน้ งวด บญั ชีค่าใชจ้ ่ายทุกบญั ชี และบญั ชีปรับมูลคา่ บญั ชี ขาย ไปบญั ชีกาไรขาดทนุ 1.3 บนั ทึกมูลค่าของสินคา้ คงเหลือปลายงวดทต่ี รวจนบั ได้ โดยเดบติ บญั ชีสินคา้ คงเหลือ และเครดิตบญั ชีกาไรขาดทนุ 1.4 โอนปิ ดบญั ชีกาไรขาดทุนไปบญั ชีทุน 2. การปิ ดบญั ชีของกิจการท่ีใช้ระบบการบนั ทกึ บัญชีสินค้าคงเหลือแบบต่อเน่ือง ข้นั ตอนในการปิ ดบญั ชีของกิจการท่ีใชร้ ะบบการบนั ทึกบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบตอ่ เนื่อง มีดงั น้ี 2.1 โอนปิ ดบญั ชีรายไดท้ กุ บญั ชีไปบญั ชีกาไรขาดทุน 2.2 โอนปิ ดบญั ชีค่าใช้จ่ายทุกบญั ชี และบญั ชีปรับมูลค่าบญั ชีขายสินคา้ ไปบญั ชีกาไร ขาดทนุ 2.3 โอนปิ ดบญั ชีกาไรขาดทนุ ไปบญั ชีทนุ ตัวอย่างท่ี 5.3 จากตวั อยา่ งร้านเลิศชยั สามารถบนั ทกึ บญั ชีการปิ ดบญั ชีในสมุดรายวนั ทว่ั ไป ไดด้ งั น้ี กรณที ี่ 1 การบนั ทึกการปิ ดบญั ชีระบบบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบสิ้นงวด สมดุ รายวันทั่วไป หนา้ 3 ว.ด.ป. รายการ เลขที่ เดบิต เครดิต บญั ชี บาท สต บาท สต 25x9 401 74,900 - 2,000 - ม.ค. 31 ขายสินคา้ 501.1 ¤สินคา้ ส่งคืนและส่วนลด 501.2 176 - ¤ส่วนลดรบั 77,076 - ¤ กาไรขาดทุน 302 ปิ ดบญั ชีรายไดแ้ ละบญั ชีปรบั มูลค่าบญั ชีซ้ือเขา้ บญั ชีกาไรขาดทนุ

-206- สมดุ รายวันทว่ั ไป หนา้ 4 เครดิต ว.ด.ป. รายการ เลขท่ี เดบติ บญั ชี บาท สต บาท สต 25x9 ม.ค. 31 กาไรขาดทุน 302 118,600 - 30,000 - ¤ สินคา้ คงเหลือ 101 70,800 - 500 - ¤ ซ้ือสินคา้ 501 3,000 - 700 - ¤ คา่ ขนส่งเขา้ 502 800 - 1,500 - สินคา้ รับคืนและส่วนลด 401.1 8,500 - ส่วนลดจ่าย 2,800 - คา่ ขนส่งออก 401.2 503 คา่ นายหนา้ 504 เงนิ เดือน 505 ค่าสาธารณูปโภค 506 ปิ ดบญั ชีสินคา้ คงเหลือตน้ งวด บญั ชีค่าใช้จ่าย และบัญชีปรับมูลค่าบัญชีขาย เข้าบัญชีกาไร ขาดทนุ สินคา้ คงเหลือ 101 52,524 - 52,524 - กาไรขาดทุน 302 11,000 - บนั ทกึ มูลคา่ ของสินคา้ คงเหลือปลายงวดท่ี 11,000 - ตรวจนบั ได้ กาไรขาดทนุ 302 ทนุ -นายเลิศชยั 301 ปิ ดบญั ชีกาไรขาดทุนเขา้ บญั ชีทนุ จากรายการปิ ดบญั ชีในสมุดรายวนั ทวั่ ไป สามารถผ่านรายการไปยงั บญั ชีแยกประเภททวั่ ไป และหายอดคงเหลือของแต่ละบญั ชี ไดด้ งั น้ี

-207- เงนิ สด เลขท่ี 101 ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบติ ว.ด.ป. รายการ หน้า เครดิต บญั ชี บาท สต บญั ชี บาท สต 25x9 ม.ค. 1 ยอดยกมา 25x9 รว.1 500 - รว.1 60,000 - 5 ขาย  40,000 - ม.ค. 2 ค่าขนส่งเขา้ รว.1 800 - 25 ลกู หน้ีการคา้ รว.1 3,000 - รว.1 39,900 - 8 ซ้ือ รว.2 1,500 - ก.พ. 1 ยอดยกมา รว.2 8,624 - รว.2 34,300 - 14 ค่าขนส่งออก รว.2 8,500 - รว.2 2,800 - 17 สินคา้ รับคืน ฯ  28,476 - 20 คา่ นายหน้า 114,200 - 22 เจา้ หน้ีการคา้ 31 เงนิ เดือน ค่าสาธารณูปโภค ยอดยกไป 114,200 -  28,476 - ลูกหนีก้ ารค้า เลขที่ 102 ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบติ ว.ด.ป. รายการ หน้า เครดติ บัญชี บาท สต บัญชี บาท สต 25x9 ม.ค. 1 ยอดยกมา 25x9 รว.2 34,300 - รว.2 700 - 14 ขาย  17,000 - ม.ค. 25 เงินสด  17,000 - ก.พ. 1 ยอดยกมา รว.1 35,000 - ส่วนลดจา่ ย 52,000 - ว.ด.ป. รายการ ยอดยกไป เลขที่ 103 25x9 52,000 - หน้า เครดิต ม.ค. 1 ยอดยกมา บญั ชี บาท สต  17,000 - 31 กาไรขาดทนุ รว.4 30,000 - ก.พ. 1 ยอดยกมา สินค้าคงเหลือ  52,524 - หน้า เดบติ ว.ด.ป. รายการ 82,524 - บัญชี บาท สต 25x9  30,000 - ม.ค. 31 กาไรขาดทุน รว.4 52,524 - ยอดยกไป 82,524 -  52,524 -

-208- เจ้าหนี้การค้า เลขที่ 201 ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบติ ว.ด.ป. รายการ หน้า เครดิต บัญชี บาท สต บญั ชี บาท สต 25x9 ม.ค. 11 สินคา้ ส่งคนื ฯ 25x9  30,000 - รว.1 10,800 - 22 เงินสด รว.1 2,000 - ม.ค. 1 ยอดยกมา ส่วนลดรับ 40,800 - รว.2 8,624 - 2 ซ้ือ  30,000 - 31 ยอดยกไป รว.2 176 - เลขที่ 301  30,000 - หน้า เครดิต 40,800 - บัญชี บาท สต ก.พ. 1 ยอดยกมา  57,000 - รว.4 11,000 - ทนุ – นายเลิศชัย 68,000 - ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบติ ว.ด.ป. รายการ  68,000 - บัญชี บาท สต 25x9 เลขที่ 302 ม.ค. 31 ยอดยกไป 25x9 หน้า เครดิต  68,000 - ม.ค. 1 ยอดยกมา บัญชี บาท สต 31 กาไรขาดทุน รว.3 74,900 - 68,000 - รว.3 2,000 - ก.พ. 1 ยอดยกมา รว.3 176 - รว.4 52,524 - กาไรขาดทุน 129,600 - ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบติ ว.ด.ป. รายการ บญั ชี บาท สต 25x9 ม.ค. 31 สินคา้ คงเหลอื 25x9 ซ้ือ รว.4 30,000 - ม.ค. 31 ขาย ค่าขนส่งเขา้ สินคา้ รับคืน ฯ รว.4 70,800 - สินคา้ ส่งคืน ฯ ส่วนลดจ่าย ค่าขนส่งออก รว.4 500 - ส่วนลดรับ ค่านายหนา้ เงินเดือน รว.4 3,000 - สินคา้ คงเหลือ คา่ สาธารณูปโภค ทนุ -นายเลศิ ชยั รว.4 700 - รว.4 800 - รว.4 1,500 - รว.4 8,500 - รว.4 2,800 - รว.4 11,000 - 129,600 -

-209- ขายสินค้า เลขท่ี 401 ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบติ ว.ด.ป. รายการ หน้า เครดติ บัญชี บาท สต บญั ชี บาท สต 25x9 ม.ค. 31 กาไรขาดทุน 25x9 รว.1 39,900 - รว.1 35,000 - ว.ด.ป. รายการ รว.3 74,900 - ม.ค. 5 เงนิ สด 14 ลกู หน้ีการคา้ 74,900 - 25x9 ม.ค. 17 เงนิ สด 74,900 - เลขที่ 401.1 ว.ด.ป. รายการ สิ นค้ารับคืนและส่ วนลด หน้า เครดติ บญั ชี บาท สต 25x9 หน้า เดบิต ว.ด.ป. รายการ ม.ค. 25 ลูกหน้ีการคา้ บญั ชี บาท สต รว.4 3,000 - 3,000 - ว.ด.ป. รายการ 25x9 เลขที่ 401.2 25x9 รว.1 3,000 - ม.ค. 31 กาไรขาดทนุ ม.ค. 2 เจา้ หน้ีการคา้ 3,000 - หน้า เครดติ บญั ชี บาท สต 8 เงินสด ส่ วนลดจ่ าย รว.4 700 - หน้า เดบติ ว.ด.ป. รายการ 700 - บัญชี บาท สต เลขท่ี 501 25x9 หน้า เครดติ รว.2 700 - ม.ค. 31 กาไรขาดทนุ บัญชี บาท สต 700 - รว.4 70,800 - ซื้อสินค้า 70,800 - หน้า เดบิต ว.ด.ป. รายการ บญั ชี บาท สต 25x9 รว.1 10,800 - ม.ค. 31 กาไรขาดทนุ รว.1 60,000 - 70,800 -

-210- สินค้าส่งคนื และส่วนลด เลขที่ 501.1 ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบติ ว.ด.ป. รายการ หน้า เครดิต บัญชี บาท สต บัญชี บาท สต 25x9 ม.ค. 31 กาไรขาดทนุ 25x9 รว.1 2,000 - 2,000 - ว.ด.ป. รายการ รว.3 2,000 - ม.ค. 11 เจา้ หน้ีการคา้ 2,000 - เลขที่ 501.2 25x9 ม.ค. 31 กาไรขาดทุน ส่ วนลดรับ หน้า เครดิต บัญชี บาท สต ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบิต ว.ด.ป. รายการ บัญชี บาท สต รว.2 176 - 25x9 176 - ม.ค. 2 เงินสด 25x9 เลขที่ 502 ว.ด.ป. รายการ รว.3 176 - ม.ค. 22 เจา้ หน้ีการคา้ 176 - หน้า เครดิต 25x9 บัญชี บาท สต ม.ค. 14 เงนิ สด ค่าขนส่ งเข้ า รว.4 500 - ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบติ ว.ด.ป. รายการ 500 - บญั ชี บาท สต 25x9 เลขที่ 503 ม.ค. 20 เงนิ สด 25x9 หน้า เครดิต รว.1 500 - ม.ค. 31 กาไรขาดทุน บัญชี บาท สต 500 - รว.4 800 - ค่าขนส่ งออก 800 - หน้า เดบิต ว.ด.ป. รายการ เลขที่ 504 บญั ชี บาท สต หน้า เครดติ 25x9 บัญชี บาท สต รว.1 800 - ม.ค. 31 กาไรขาดทุน รว.4 1,500 - 800 - 1,500 - ค่านายหน้า หน้า เดบติ ว.ด.ป. รายการ บญั ชี บาท สต 25x9 รว.2 1,500 - ม.ค. 31 กาไรขาดทนุ 1,500 -

-211- เงนิ เดือน เลขที่ 505 ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบติ ว.ด.ป. รายการ หน้า เครดิต บญั ชี บาท สต บัญชี บาท สต 25x9 ม.ค. 31 เงินสด 25x9 รว.4 8,500 - 8,500 - รว.2 8,500 - ม.ค. 31 กาไรขาดทุน 8,500 - ค่าสาธารณูปโภค เลขที่ 506 ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบติ ว.ด.ป. รายการ หน้า เครดิต บัญชี บาท สต บญั ชี บาท สต 25x9 ม.ค. 31 เงนิ สด 25x9 รว.4 2,800 - 2,800 - รว.2 2,800 - ม.ค. 31 กาไรขาดทนุ 2,800 - กรณที ่ี 2 การบนั ทึกการปิ ดบญั ชีระบบบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบต่อเนื่อง สมุดรายวันทัว่ ไป หนา้ 3 เครดิต ว.ด.ป. รายการ เลขที่ เดบิต บญั ชี บาท สต บาท สต 25x9 74,900 - ม.ค. 31 ขายสินคา้ 401 74,900 - 46,600 - 63,900 - 3,000 - ¤ กาไรขาดทุน 302 700 - 800 - ปิ ดบญั ชีรายไดเ้ ขา้ บญั ชีกาไรขาดทนุ 1,500 - 8,500 - กาไรขาดทุน 302 2,800 - ตน้ ทุนขาย 501 สินคา้ รับคนื และส่วนลด 401.1 ส่วนลดจา่ ย คา่ ขนส่งออก 401.2 502 ค่านายหนา้ 503 เงนิ เดือน 504 คา่ สาธารณูปโภค 505 ปิ ดบญั ชีค่าใชจ้ า่ ย และบญั ชีปรับมูลคา่ บญั ชีขาย เขา้ บญั ชีกาไรขาดทนุ

-212- สมดุ รายวันทวั่ ไป หนา้ 4 เครดิต ว.ด.ป. รายการ เลขที่ เดบิต บัญชี บาท สต บาท สต 25x9 302 11,000 - 301 11,000 - ม.ค. 31 กาไรขาดทนุ ¤ ทุน-นายเลิศชยั ปิ ดบญั ชีกาไรขาดทนุ เขา้ บญั ชีทนุ จากรายการปิ ดบญั ชีในสมุดรายวนั ทวั่ ไป สามารถผ่านรายการไปยงั บญั ชีแยกประเภททว่ั ไป และหายอดคงเหลือของแต่ละบญั ชี ไดด้ งั น้ี เงนิ สด เลขที่ 101 ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบติ ว.ด.ป. รายการ หน้า เครดิต บัญชี บาท สต บญั ชี บาท สต 25x9 ม.ค. 1 ยอดยกมา 25x9 รว.1 500 - รว.1 60,000 - 5 ขาย  40,000 - ม.ค. 2 สินคา้ คงเหลอื รว.1 800 - 25 ลูกหน้ีการคา้ รว.1 3,000 - รว.1 39,900 - 8 สินคา้ คงเหลอื รว.2 1,500 - ก.พ. 1 ยอดยกมา รว.2 8,624 - รว.2 34,300 - 14 ค่าขนส่งออก รว.2 8,500 - รว.2 2,800 - 17 สินคา้ รับคืน ฯ  28,476 - 20 คา่ นายหน้า 114,200 - 22 เจา้ หน้ีการคา้ 31 เงินเดือน คา่ สาธารณูปโภค ยอดยกไป 114,200 -  28,476 -

-213- ลูกหนีก้ ารค้า เลขที่ 102 ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบติ ว.ด.ป. รายการ หน้า เครดิต บัญชี บาท สต บัญชี บาท สต 25x9 ม.ค. 1 ยอดยกมา 25x9 รว.2 34,300 - รว.2 700 - 14 ขาย รว.1 17,000 - ม.ค. 25 เงินสด  17,000 - ก.พ. 1 ยอดยกมา รว.1 35,000 - ส่วนลดจา่ ย 52,000 - ว.ด.ป. รายการ ยอดยกไป เลขท่ี 103 25x9 52,000 - หน้า เครดิต ม.ค. 1 ยอดยกมา บัญชี บาท สต  17,000 - 2 เจา้ หน้ีการคา้ รว.1 28,000 - เงินสด สินค้าคงเหลือ รว.1 2,000 - รว.1 20,000 - 8 เงินสด หน้า เดบติ ว.ด.ป. รายการ รว.2 176 - 17 ตน้ ทนุ ขาย บญั ชี บาท สต  52,524 - ก.พ. 1 ยอดยกมา 25x9 102,700 -  30,000 - ม.ค. 5 ตน้ ทนุ ขาย รว.1 10,800 - 11 เจา้ หน้ีการคา้ รว.1 500 - 14 ตน้ ทนุ ขาย รว.1 60,000 - 22 เจา้ หน้ีการคา้ รว.2 1,400 - 31 ยอดยกไป 102,700 -  52,524 - เจ้าหนี้การค้า เลขท่ี 201 ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบติ ว.ด.ป. รายการ หน้า เครดติ บัญชี บาท สต บัญชี บาท สต 25x9 ม.ค. 11 สินคา้ คงเหลือ 25x9  30,000 - รว.1 10,800 - 22 เงินสด รว.1 2,000 - ม.ค. 1 ยอดยกมา ส่วนลดรับ 40,800 - รว.2 8,624 - 2 ซ้ือ  30,000 - 31 ยอดยกไป รว.2 176 -  30,000 - 40,800 - ก.พ. 1 ยอดยกมา

-214- ทุน – นายเลศิ ชัย เลขที่ 301 ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบิต ว.ด.ป. รายการ หน้า เครดิต บญั ชี บาท สต บญั ชี บาท สต 25x9 ม.ค. 31 ยอดยกไป 25x9  57,000 - รว.4 11,000 -  68,000 - ม.ค. 1 ยอดยกมา 31 กาไรขาดทนุ 68,000 -  68,000 - 68,000 - ก.พ. 1 ยอดยกมา เลขท่ี 302 กาไรขาดทนุ หน้า เครดติ บัญชี บาท สต ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบิต ว.ด.ป. รายการ บัญชี บาท สต รว.3 74,900 - 25x9 ม.ค. 31 ตน้ ทุนขาย 25x9 74,900 - สินคา้ รับคนื ฯ รว.3 46,600 - ม.ค. 31 ขาย เลขที่ 401 ส่วนลดจ่าย รว.3 3,000 - ค่าขนส่งออก รว.3 700 - หน้า เครดิต คา่ นายหนา้ รว.3 800 - บญั ชี บาท สต เงินเดอื น รว.3 1,500 - ค่าสาธารณูปโภค รว.3 8,500 - รว.1 39,900 - ทุน-นายเลศิ ชยั รว.3 2,800 - รว.1 35,000 - รว.3 11,000 - 74,900 - 74,900 - ขายสินค้า ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบติ ว.ด.ป. รายการ บญั ชี บาท สต 25x9 ม.ค. 31 กาไรขาดทนุ 25x9 รว.3 74,900 - ม.ค. 5 เงินสด 14 ลกู หน้ีการคา้ 74,900 -

-215- สิ นค้ารับคืนและส่ วนลด เลขท่ี 401.1 ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบิต ว.ด.ป. รายการ หน้า เครดติ บัญชี บาท สต บญั ชี บาท สต 25x9 ม.ค. 17 เงนิ สด 25x9 รว.3 3,000 - 3,000 - ว.ด.ป. รายการ รว.1 3,000 - ม.ค. 31 กาไรขาดทุน 3,000 - เลขท่ี 401.2 25x9 ม.ค. 25 ลูกหน้ีการคา้ ส่ วนลดจ่ าย หน้า เครดติ บญั ชี บาท สต ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบิต ว.ด.ป. รายการ บัญชี บาท สต รว.3 700 - 25x9 700 - ม.ค. 5 สินคา้ คงเหลอื 25x9 เลขท่ี 501 14 สินคา้ คงเหลือ รว.2 700 - ม.ค. 31 กาไรขาดทุน 700 - หน้า เครดิต ว.ด.ป. รายการ บญั ชี บาท สต ต้นทนุ ขาย 25x9 รว.2 1,400 - ม.ค. 14 เงินสด หน้า เดบิต ว.ด.ป. รายการ รว.3 46,600 - บญั ชี บาท สต ว.ด.ป. รายการ 48,000 - 25x9 25x9 เลขที่ 503 ม.ค. 20 เงนิ สด รว.1 28,000 - ม.ค. 17 สินคา้ คงเหลือ หน้า เครดิต รว.1 20,000 - 31 กาไรขาดทุน บญั ชี บาท สต 48,000 - รว.3 800 - 800 - ค่าขนส่ งออก เลขที่ 504 หน้า เดบิต ว.ด.ป. รายการ บัญชี บาท สต หน้า เครดติ บัญชี บาท สต 25x9 รว.3 1,500 - รว.1 800 - ม.ค. 31 กาไรขาดทุน 1,500 - 800 - ค่านายหน้า หน้า เดบิต ว.ด.ป. รายการ บัญชี บาท สต 25x9 รว.2 1,500 - ม.ค. 31 กาไรขาดทุน 1,500 -

-216- เงนิ เดือน เลขที่ 505 ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบติ ว.ด.ป. รายการ หน้า เครดติ บัญชี บาท สต บัญชี บาท สต 25x9 ม.ค. 31 เงนิ สด 25x9 รว.4 8,500 - 8,500 - รว.2 8,500 - ม.ค. 31 กาไรขาดทุน 8,500 - ค่าสาธารณปู โภค เลขท่ี 506 ว.ด.ป. รายการ หน้า เดบติ ว.ด.ป. รายการ หน้า เครดติ บญั ชี บาท สต บัญชี บาท สต 25x9 ม.ค. 31 เงนิ สด 25x9 รว.4 2,800 - 2,800 - รว.2 2,800 - ม.ค. 31 กาไรขาดทุน 2,800 - งบทดลองหลงั ปิ ดบญั ชีของร้านเลิศชยั แสดงไดด้ งั น้ี ร้านเลิศชัย งบทดลองหลังปิ ดบัญชี ณ วนั ที่ 31 มกราคม 25x9 ชื่อบญั ชี เลขที่ เดบติ หน่วย : บาท บัญชี บาท สต เครดิต เงนิ สด 101 28,476 - บาท สต ลูกหน้ีการคา้ 102 17,000 - สินคา้ คงเหลือ 103 52,524 - 30,000 - เจา้ หน้ีการคา้ 68,000 - ทุน – นายเลิศชยั 201 98,000 - 301 98,000 -

-217- บทสรุป ธุรกิจซ้ือขายสินคา้ คอื กิจการทม่ี ีการซ้ือขายสินคา้ เป็ นการดาเนินงานหลกั โดยสินคา้ ที่กิจการ มีไวข้ ายน้ัน กิจการไม่ไดเ้ ป็ นผูผ้ ลิตเอง อาจจะทาการซ้ือสินคา้ สาเร็จรูปจากธุรกิจผลิต หรือซ้ือจาก ผปู้ ระกอบการธุรกิจขายส่ง รายไดห้ ลกั ของกิจการ คือ การขายสินคา้ ส่วนคา่ ใชจ้ า่ ยหลกั ของกิจการ คือ ตน้ ทุนขาย มีรายการคา้ ท่ีเก่ียวขอ้ งกบั การซ้ือขายสินคา้ ไดแ้ ก่ ส่วนลดการคา้ และส่วนลดเงินสด ค่า ขนส่งสินคา้ การส่งคืนสินคา้ และการใหส้ ่วนลด และการรับคืนสินคา้ และส่วนลด การบนั ทึกบญั ชี สาหรับธุรกิจซ้ือขายสินคา้ มี 2 ระบบ คือ ระบบบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบส้ินงวด และระบบบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบต่อเน่ือง งบการเงินของธุรกิจน้ี สินคา้ คงเหลือจะแสดงเป็ นสินทรัพยห์ มุนเวยี นในงบ แสดงฐานะการเงินของกิจการ ส่วนงบกาไรขาดทุนจะแสดงรายไดจ้ ากการขาย หักดว้ ยตน้ ทุนขาย เพอ่ื ใหไ้ ดก้ าไรข้นั ตน้ แลว้ จงึ นาไปหกั คา่ ใชจ้ ่ายในการดาเนินงาน เพอื่ หากาไรสุทธิของกิจการ

-218- แบบฝึ กหดั ท้ายบท ข้อ 1. จงอธิบายลกั ษณะการดาเนินงานของธุรกิจซ้ือขายสินคา้ ข้อ 2. จงบอกถึงรายการคา้ ทีเ่ ก่ียวขอ้ งกบั ธุรกิจซ้ือขายสินคา้ พร้อมท้งั อธิบายมาพอสงั เขป ข้อ 3. ระบบการบนั ทึกบญั ชีสาหรับธุรกิจซ้ือขายสินคา้ มีกี่ระบบ อะไรบา้ งจงอธิบาย ข้อ 4. ร้านพอเพยี งพาณิชย์ ประกอบธุรกิจเกี่ยวกบั การซ้ือขายสินคา้ ในระหวา่ งเดือนตุลาคม 25x4 มี รายการคา้ เกิดข้ึน ดงั น้ี 25x4 ต.ค. 1 ซ้ือสินคา้ จากร้านพลอย จานวน 40,000 บาท เป็นเงินเช่ือ เง่ือนไขการชาระเงนิ 2/10,n/30 2 จา่ ยค่าขนส่งสินคา้ เป็ นเงินสด จานวน 500 บาท ตามเงื่อนไขการส่งมอบ F.O.B. Shipping Point 5 ขายสินคา้ ให้ร้านฝันดี จานวน 42,000 บาท เง่ือนไขการชาระเงิน 3/E.O.M.,n/60 ตน้ ทุน ของสินคา้ ทขี่ าย 25,400 บาท 8 ซ้ือสินคา้ เป็นเงินสด 35,000 บาท ส่วนลดการคา้ 10% 10 ส่งสินคา้ คืนใหใ้ หร้ า้ นพลอย เน่ืองจากสินคา้ มีชารุด จานวน 3,500 บาท 11 จ่ายชาระหน้ีใหร้ ้านพลอยท้งั จานวน 14 ส่งคนื สินคา้ ทซี่ ้ือในวนั ท่ี 8 เน่ืองจากสินคา้ มีตาหนิ จานวน 1,200 บาท 17 รบั คืนสินคา้ จากร้านฝันดี จานวน 4,000 บาท ราคาทุนของสินคา้ 2,800 บาท 19 ซ้ือวสั ดุสานกั งาน จานวน 4,000 บาท เป็นเงินสด 21 รับชาระหน้ีจากร้านฝันดีท้งั จานวน 25 ขายสินคา้ เป็ นเงินสดจานวน 50,000 บาท ให้ส่วนลดการคา้ 8% ตน้ ทุนของสินคา้ ท่ีขาย 34,400 บาท 26 จ่ายค่าขนส่งสินคา้ 800 บาท ตามเงื่อนไข F.O.B. Destination 31 จ่ายเงนิ เดือนพนกั งาน 12,000 บาท คาสั่ง บนั ทกึ รายการคา้ ในสมุดรายวนั ทวั่ ไปในกรณีดงั ต่อไปน้ี 1. วธิ ีบนั ทึกบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบสิ้นงวด (Periodic Inventory Method) 2. วธิ ีบนั ทกึ บญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบต่อเนื่อง (Perpetual Inventory Method)

-219- ข้อ 5. รายการต่อไปน้ีเป็นรายการคา้ ทีเ่ กิดข้นึ ในเดือนเมษายน 25x2 ของ รา้ นอมรการคา้ 25x2 เม.ย. 1 ซ้ือสินคา้ เป็นเงินเชื่อจากรา้ นวนั เพญ็ จานวน 70,000 บาท เง่ือนไขการชาระเงนิ 2/10,n/30 เงอื่ นไขการส่งมอบ F.O.B. Shipping point 2 จ่ายค่าขนส่งสินคา้ ทซี่ ้ือเม่ือวนั ที่ 1 เม.ย. เป็นเงินสด จานวน 1,200 บาท 5 ขายสินคา้ เป็นเงนิ สด จานวน 15,000 บาท ราคาทนุ ของสินคา้ ที่ขาย 8,500 บาท 7 จ่ายค่าโฆษณาใหก้ บั สถานีวทิ ยุ จานวน 4,000 บาท 10 รับคืนสินคา้ ที่ขายไปเมื่อวนั ท่ี 5 เม.ย. จานวน 1,800 บาท ราคาทุน 1,000 บาท 12 ส่งคนื สินคา้ ที่ซ้ือจากร้านวนั เพญ็ เน่ืองจากสินคา้ ผดิ แบบ จานวน 3,500 บาท 14 จา่ ยชาระหน้ีใหร้ ้านวนั เพญ็ ท้งั จานวน 17 กิจการไดน้ าสินคา้ บริจาคใหก้ บั สถานรบั เล้ียงเดก็ ราคาทนุ ของสินคา้ ทบ่ี ริจาค 2,400 บาท 19 ขายสินคา้ เป็นเงนิ เช่ือใหร้ ้านวนั ชยั จานวน 30,500 บาท ราคาทนุ 25,000 บาท เงอ่ื นไขการ ชาระเงนิ 2/10,n/30 และจ่ายค่าขนส่ง 600 บาท ตามเง่อื นไขการขนส่ง F.O.B. Destination 21 ซ้ืออุปกรณ์สานกั งาน จานวน 40,000 บาท โดยจา่ ยเป็ นเงินสด 10,000 บาท ทเี่ หลือจ่ายเป็ น เช็คลงวนั ที่ 22 เม.ย. 25x2 22 ร้านวนั ชยั ไดส้ ่งใบขอลดหน้ี (Debit Note) มาเพอ่ื ขอลดหน้ี จานวน 3,000 บาท เนื่องจาก กิจการส่งสินคา้ ไม่ครบจานวน 27 รบั ชาระหน้ีจากรา้ นวนั ชยั ท้งั จานวน คาสั่ง บนั ทกึ รายการคา้ ในสมุดรายวนั ทวั่ ไปในกรณีดงั ต่อไปน้ี 1. วธิ ีบนั ทึกบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบสิ้นงวด (Periodic Inventory Method) 2. วธิ ีบนั ทึกบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบตอ่ เนื่อง (Perpetual Inventory Method) ข้อ 6. รา้ นสวสั ดีการคา้ มีรายการซ้ือขายสินคา้ ในเดือนสิงหาคม 25x8 ดงั น้ี 25x8 ส.ค. 1 ซ้ือสินคา้ เป็นเงินสดจากร้านมน่ั ใจ ราคาสินคา้ 70,000 บาท ไดร้ บั ส่วนลดการคา้ 10% 4 ขายสินคา้ เป็นเงินเชื่อใหร้ ้านพอใจ จานวน 36,000 บาท เง่ือนไขการชาระหน้ี 2/10,n/45 ราคาทุนของสินคา้ 27,000 บาท และจา่ ยค่าขนส่งสินคา้ 300 บาท ตามเงอื่ นไข F.O.B. Destination 6 ซ้ือสินคา้ เป็นเงนิ เช่ือจากรา้ นน้าใจ จานวน 20,000 บาท เง่ือนไขการชาระหน้ี 1/10,n/30 เงอื่ นไขการขนส่ง F.O.B. Shipping point

-220- 7 กิจการจ่ายคา่ ขนส่งสินคา้ ท่ีซ้ือจากร้านน้าใจ เป็นเงินสด 400 บาท 9 ส่งคนื สินคา้ ทีซ่ ้ือจากรา้ นน้าใจ จานวน 2,500 บาท 12 ขายสินคา้ เป็นเงินสด จานวน 15,000 บาท ราคาทนุ ของสินคา้ 8,800 บาท 14 รบั ชาระหน้ีจากร้านพอใจท้งั จานวน 16 จ่ายชาระหน้ีใหร้ า้ นน้าใจท้งั จานวน 20 รบั คนื สินคา้ ทขี่ ายไปเมื่อวนั ที่ 12 เนื่องจากสินคา้ ชารุด 800 บาท ราคาทุนของสินคา้ 300 บาท คาสั่ง ใหบ้ นั ทกึ รายการคา้ ในสมุดรายวนั ทวั่ ไปในกรณีดงั ตอ่ ไปน้ี 1. วธิ ีบนั ทกึ บญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบสิ้นงวด ( Periodic Inventory Method ) 2. วธิ ีบนั ทกึ บญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบตอ่ เน่ือง ( Perpetual Inventory Method ) ข้อ 7. บริษทั เอพลสั จากดั ใชร้ ะบบบนั ทึกบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบส้ินงวด มียอดคงเหลือบางบญั ชี เม่ือวนั ที่ 31 ธนั วาคม 25x9 ดงั น้ี สินคา้ คงเหลือตน้ งวด 80,000 บาท สินคา้ คงเหลือปลายงวด 40,000 บาท ซ้ือสินคา้ 180,000 บาท ขายสินคา้ 320,000 บาท สินคา้ รบั คืนและส่วนลด 3,000 บาท สินคา้ ส่งคืนและส่วนลด 4,500 บาท ส่วนลดรบั 1,200 บาท ส่วนลดจา่ ย 2,000 บาท คา่ ขนส่งเขา้ 5,000 บาท คาส่ัง 1. คานวณหายอดขายสุทธิ 2. คานวณหายอดซ้ือสุทธิ 3. คานวณหาตน้ ทุนขาย 4. คานวณหากาไรข้นั ตน้

-221- ข้อ 8. ต่อไปน้ีเป็นขอ้ มูลบางส่วนของ ร้านชนะชยั การคา้ ในระหวา่ งปี 25x7 สินคา้ คงเหลือ 1 มกราคม 25x7 45,000 บาท สินคา้ คงเหลือ 31 ธนั วาคม 25x7 28,000 บาท ซ้ือสินคา้ 42,500 บาท ส่วนลดจ่าย 1,800 บาท ขายสินคา้ 120,000 บาท ส่วนลดรับ 1,750 บาท ค่าขนส่งเขา้ 1,800 บาท สินคา้ ส่งคนื และส่วนลด 3,500 บาท สินคา้ รบั คืนและส่วนลด 3,200 บาท คา่ ใชจ้ ่ายในการขายและการบริหาร 27,000 บาท คาสั่ง 1. คานวณหายอดขายสุทธิ 2. คานวณหายอดซ้ือสุทธิ 3. คานวณหาสินคา้ ทมี่ ีไวเ้ พอื่ ขาย 4. คานวณหาตน้ ทนุ ขาย 5. คานวณหากาไรข้นั ตน้ 6. คานวณหากาไรสุทธิ ข้อ 9. ต่อไปน้ีเป็นงบทดลอง ณ วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 25x1 ของรา้ นฤทยั การคา้ หน่วย : บาท ช่ือบญั ชี เลขท่ี เดบติ เครดติ บัญชี เงนิ สด ลูกหน้ีการคา้ 101 120,000 ค่าเผอื่ หน้ีสงสยั จะสูญ สินคา้ คงเหลือ 102 60,000 วสั ดุสานกั งาน 102.1 2,400 103 51,200 104 12,000

ชื่อบัญชี -222- เดบติ เครดติ 75,000 15,000 อุปกรณ์สานกั งาน เลขที่ 60,000 คา่ เสื่อมราคาสะสม - อุปกรณ์สานกั งาน บัญชี 5,000 200,000 เจา้ หน้ีการคา้ 105 244,300 ทนุ - นางฤทยั 105.1 13,500 ถอนใชส้ ่วนตวั 201 14,000 5,500 ขายสินคา้ 301 120,000 9,000 รับคนื สินคา้ และส่วนลด 302 ส่วนลดจ่าย 401 10,500 536,200 ซ้ือสินคา้ 401.1 8,000 ส่งคืนสินคา้ และส่วนลด 401.2 40,000 ส่วนลดรับ 501 7,000 ค่าขนส่งเขา้ 501.1 536,200 คา่ น้าคา่ ไฟ 501.2 เงนิ เดือน 502 ค่าโฆษณา 503 504 505 คาสั่ง 1. จดั ทางบกาไรขาดทนุ สาหรบั งวด 1 ปี สิ้นสุดวนั ท่ี 31 ธนั วาคม 25x1 2. จดั ทางบแสดงฐานะการเงิน ณ วนั ที่ 31 ธนั วาคม 25x1 3. บนั ทกึ รายการปิ ดบญั ชีในสุดรายวนั ทวั่ ไป 4. จดั ทางบทดลองหลงั ปิ ดบญั ชี ณ วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 25x1

-223- ข้อ 10. รา้ นเจริญรุ่ง ประกอบกิจการซ้ือขายสินคา้ มีขอ้ มูลงบทดลอง ณ วนั ที่ 31 ธนั วาคม 25x3 ดงั น้ี ชื่อบัญชี เลขที่ เดบติ หน่วย : บาท บญั ชี เครดิต เงนิ สด ลูกหน้ีการคา้ 101 350,000 คา่ เผอ่ื หน้ีสงสยั จะสูญ สินคา้ คงเหลือ 102 160,000 วสั ดุสานกั งาน อุปกรณ์สานกั งาน 102.1 5,200 คา่ เสื่อมราคาสะสม – อุปกรณ์สานกั งาน เจา้ หนา้ การคา้ 103 81,400 ทุน – นายเจริญ ขายสินคา้ 104 6,000 รบั คนื สินคา้ และส่วนลด ส่วนลดจ่าย 105 250,000 ซ้ือสินคา้ ส่งคนื สินคา้ และส่วนลด 105.1 50,000 ส่วนลดรับ ค่าขนส่งเขา้ 201 90,000 คา่ ขนส่งออก ค่าเช่า 301 500,000 คา่ น้าคา่ ไฟ ค่าแรงงาน 401 617,200 401.1 7,000 401.2 12,000 501 320,000 501.1 4,000 501.2 8,000 502 9,500 503 7,500 504 15,000 505 6,000 506 50,000 1,274,400 1,274,400 คาสั่ง 1. จดั ทางบกาไรขาดทนุ สาหรบั งวด 1 ปี สิ้นสุดวนั ท่ี 31 ธนั วาคม 25x3 2. จดั ทางบแสดงฐานะการเงนิ ณ วนั ที่ 31 ธนั วาคม 25x3 3. บนั ทกึ รายการปิ ดบญั ชีในสุดรายวนั ทวั่ ไป 4. จดั ทางบทดลองหลงั ปิ ดบญั ชี ณ วนั ท่ี 31 ธนั วาคม 25x3

-224- เอกสารอ้างองิ ดวงสมร อรพนิ ท์ และคณะ. (2557). การบญั ชีการเงิน. พมิ พค์ ร้ังที่ 10. กรุงเทพฯ: สานกั พมิ พแ์ ห่ง จฬุ าลงกรณ์มหาวทิ ยาลยั . ธารี หิรญั รศั มี และคณะ. (2558). การบญั ชีการเงนิ . พมิ พค์ ร้ังที่ 4. กรุงเทพฯ: วทิ ยพฒั น์. สภาวชิ าชีพบญั ชี ในพระบรมราชูปถมั ภ.์ มาตรฐานการบัญชี ฉบับท่ี 2 (ปรับปรุง 2558) เร่ืองสินค้า คงเหลือ. สืบคน้ เม่ือ 14 พฤษภาคม 2559, จากhttp://www.fap.or.th/images/column_ 1450924281/TAS%202%20revised%202558+.pdf.

แผนบริหารการสอนประจาบทท่ี 6 สินค้าคงเหลือ หวั ข้อเนื้อหาประจาบท 1. ความหมายของสินคา้ คงเหลือ 2. การวดั มูลค่าสินคา้ คงเหลือ 3. การตรี าคาสินคา้ คงเหลือตามวธิ ีราคาทุน 4. ผลกระทบของการบนั ทกึ ราคาสินคา้ คงเหลือปลายงวดไม่ถูกตอ้ งทมี่ ีตอ่ งบการเงิน 5. บทสรุป 6. แบบฝึกหดั ทา้ ยบท 7. เอกสารอา้ งอิง วตั ถปุ ระสงค์เชิงพฤติกรรม 1. ผเู้ รียนสามารถบอกถึงความหมายของสินคา้ คงเหลือไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง 2. ผเู้ รียนสามารถอธิบายส่วนประกอบตน้ ทุนของสินคา้ คงเหลือไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง 3. ผเู้ รียนสามารถตีราคาสินคา้ คงเหลือตามวิธีราคาทุนแต่ละวิธี รวมท้งั คานวณตน้ ทุนขายได้ อยา่ งถูกตอ้ ง 4. ผเู้ รียนสามารถเปรียบเทยี บผลของการตีราคาสินคา้ คงเหลือแตล่ ะวธิ ีไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง 5. ผเู้ รียนสามารถอธิบายถึงผลกระทบของการบนั ทกึ ราคาสินคา้ คงเหลือปลายงวดไม่ถูกตอ้ งที่มี ต่อ งบการเงนิ วธิ กี ารสอนและกจิ กรรมการเรียนการสอน 1. แนะนาเน้ือหารายวชิ าในบท นาเสนอเน้ือหาเขา้ สู่บทเรียน 2. บรรยายเน้ือหาในแต่ละหัวข้อ พร้อมยกตวั อยา่ งประกอบ โดยใช้เอกสารและโปรแกรม คอมพวิ เตอร์ 3. ยกตวั อยา่ งและวเิ คราะห์สถานการณ์ร่วมกนั ในช้นั เรียน 4. มอบหมายใหน้ กั ศึกษาทาแบบฝึกหดั ทา้ ยบท พร้อมแจง้ กาหนดการส่งงาน

-226- ส่ือการเรียนการสอน 1. เอกสารประกอบการสอน 2. ส่ือประกอบการสอนทางคอมพวิ เตอร์ โปรแกรม Power Point 3. หนงั สือ ตารา และเอกสารที่เกี่ยวขอ้ ง 4. แบบฝึกหดั ทา้ ยบท การวดั และประเมนิ ผล 1. การเขา้ ช้นั เรียนตรงเวลา 2. สงั เกตความสนใจในช้นั เรียนขณะบรรยาย 3. การมีส่วนร่วมในกิจกรรมในช้นั เรียน 4. การถามและตอบคาถามในช้นั เรียน 5. ส่งแบบฝึกหดั ตามกาหนดเวลา และทาแบบฝึกหดั ถูกตอ้ งรอ้ ยละ 80

บทที่ 6 สินค้าคงเหลือ สินคา้ ถือเป็ นสินทรัพยท์ ่ีสาคญั ในการก่อใหเ้ กิดรายไดข้ องท้งั ธุรกิจประเภทซ้ือขายสินคา้ และ ประเภทผลิตสินคา้ ดังน้นั การวดั มูลค่าและการตีราคาสินคา้ คงเหลือ จึงมีผลกระทบที่สาคญั ต่อการ แสดงรายการในงบแสดงฐานะการเงิน และมีผลต่อการคานวณตน้ ทุนขายซ่ึงจะส่งผลต่อกาไรข้นั ตน้ ในงบกาไรขาดทุนอีกดว้ ย สินคา้ คงเหลือของกิจการแต่ละประเภทยอ่ มมีลกั ษณะแตกต่างกนั ในทาง บญั ชีจึงมีวธิ ีปฏิบตั ิท่ีเกี่ยวกบั สินคา้ คงเหลืออย่หู ลายวิธี ท้งั น้ีกิจการแต่ละประเภทตอ้ งคานึงลกั ษณะ การดาเนินงานของกิจการเพอื่ เลือกวธิ ีปฏบิ ตั ิทางการบญั ชีในเร่ืองสินคา้ คงเหลือใหเ้ หมาะสมกบั กิจการ ความหมายของสินค้าคงเหลอื มาตรฐานการบญั ชี ฉบบั ท่ี 2 (ปรับปรุง 2558) เรื่อง สินคา้ คงเหลือ ไดใ้ หค้ านิยามของ สินคา้ คงเหลือ วา่ หมายถึง สินทรัพยซ์ ่ึงมีลกั ษณะใดลกั ษณะหน่ึงต่อไปน้ี ไดแ้ ก่ 1) ถือไวเ้ พอ่ื ขายตามลกั ษณะ การประกอบธุรกิจตามปกติของกิจการ 2) อยใู่ นระหวา่ งกระบวนการผลิตเพอ่ื ให้เป็ นสินคา้ สาเร็จรูป เพอ่ื ขาย 3) มีไวเ้ พอ่ื ใชใ้ นการผลิตสินคา้ หรือบริการ จากความหมายของสินคา้ คงเหลือขา้ งตน้ สรุปไดว้ า่ สินคา้ คงเหลือไม่ไดห้ มายถึงเฉพาะสินคา้ สาเร็จรูปซ่ึงกิจการมีไวเ้ พอ่ื ขายเท่าน้นั แต่สาหรับธุรกิจประเภทผลิตสินคา้ ยงั รวมถึงวตั ถุดิบ และสินคา้ ระหว่างผลิตอีกดว้ ย นอกจากน้ีสินคา้ คงเหลืออาจจะอยทู่ ก่ี ิจการหรือไม่ไดอ้ ยทู่ กี่ ิจการก็ได้ โดยสินคา้ ตอ่ ไปน้ีถือเป็นสินคา้ คงเหลือของกิจการ 1. สินค้าระหว่างทาง (Goods in transit) หมายถึง สินคา้ ที่กิจการส่ังซ้ือและกรรมสิทธ์ิใน สินคา้ ไดโ้ อนมายงั กิจการแลว้ เเต่กิจการยงั ไม่ไดร้ ับสินคา้ น้นั เน่ืองจากยงั อยใู่ นระหวา่ งการขนส่ง โดย หากกิจการเป็ นผซู้ ้ือและมีเง่ือนไขการส่งมอบสินคา้ ณ จุดตน้ ทาง (F.O.B shipping point) ซ่ึงผซู้ ้ือเป็ น ผจู้ ่ายค่าขนส่งสินคา้ ดงั น้ันกรรมสิทธ์ิในสินคา้ จึงเป็ นของผูซ้ ้ือและจะตอ้ งนับรวมเป็ นสินคา้ คงเหลือ ของกิจการดว้ ย ส่วนกรณีท่ีกิจการเป็ นผูข้ ายและมีเงื่อนไขการส่งมอบสินคา้ ณ จุดปลายทาง (F.O.B destination) ซ่ึงผขู้ ายเป็นผจู้ ่ายค่าขนส่งสินคา้ กรรมสิทธ์ิในสินคา้ เป็นของผขู้ ายจนกวา่ สินคา้ จะถึงมือผู้ ซ้ือ จึงถือไดว้ า่ กรรมสิทธ์ิยงั ไม่โอนมายงั ผซู้ ้ือและตอ้ งนบั รวมเป็นสินคา้ คงเหลือของกิจการดว้ ย 2. สินค้าฝากขาย (Goods on consignment) หมายถึง สินคา้ ที่กิจการส่งไปฝากขายกับผูร้ ับ ฝากขาย โดยผรู้ บั ฝากขายจะไดร้ ับค่าตอบแทนเม่ือขายสินคา้ ได้ ส่วนรายไดจ้ ากการขายสินคา้ น้นั เป็ น ของผูฝ้ ากขาย ท้งั น้ีผูฝ้ ากขายจะรับสินคา้ คืนหากขายไม่หมด ดังน้ันสินคา้ ที่ยงั ขายไม่ได้จึงนับเป็ น สินคา้ คงเหลือของผฝู้ ากขาย

-228- การวดั มลู ค่าสินค้าคงเหลอื ตน้ ทุนของสินคา้ คงเหลือจะประกอบดว้ ย ตน้ ทนุ ท้งั หมดในการซ้ือ ตน้ ทุนแปลงสภาพ และ ตน้ ทุนอ่ืนๆ ทจี่ ะทาใหส้ ินคา้ อยใู่ นสถานทีป่ ัจจุบนั และมีสภาพพร้อมขายได้ 1. ต้นทุนในการซื้อ ประกอบดว้ ย ราคาซ้ือ อากรขาเขา้ และภาษีอื่น รวมท้งั ค่าขนส่ง ค่าขน ถ่าย และตน้ ทนุ อื่นๆ ซ่ึงเก่ียวขอ้ งโดยตรงกบั การไดม้ าซ่ึงสินคา้ สาเร็จรูป วตั ถุดิบ และบริการ ในการ คานวณหาตน้ ทุนในการซ้ือสินคา้ ใหน้ าส่วนลดการคา้ เงนิ ท่ไี ดร้ บั คืนและรายการอ่ืนๆ ท่ีคลา้ ยคลึงกนั มาหกั ออกในการคานวณตน้ ทนุ ในการซ้ือดว้ ย 2. ต้นทุนแปลงสภาพ ประกอบดว้ ย ตน้ ทนุ ท่ีเก่ียวขอ้ งโดยตรงกบั สินคา้ ที่ผลิต เช่น คา่ แรงงาน ทางตรง รวมถึงค่าใชจ้ ่ายการผลิตที่ปันส่วนอยา่ งเป็ นระบบ ท้งั ส่วนที่เป็ นค่าใชจ้ ่ายการผลิตคงที่และ คา่ ใชจ้ า่ ยการผลิตผนั แปร ซ่ึงเกิดข้นึ เพอ่ื แปลงสภาพวตั ถุดิบใหเ้ ป็ นสินคา้ สาเร็จรูป 3. ต้นทุนอ่ืนๆ หมายถึง ค่าใชจ้ ่ายอ่ืนๆนอกเหนือจากท่ีกล่าวมาขา้ งตน้ โดยจะนาไปรวมใน ตน้ ทุนสินคา้ คงเหลือไดก้ ต็ ่อเมื่อคา่ ใชจ้ า่ ยท่ีเกิดข้ึนจ่ายเพอ่ื ทาใหส้ ินคา้ คงเหลืออยใู่ นสถานที่และสภาพ ท่เี ป็นอยใู่ นปัจจบุ นั เช่น คา่ ใชจ้ ่ายในการเกบ็ รักษาสินคา้ ระหวา่ งผลิตเพอื่ นาไปผลิตในข้นั ตอนตอ่ ไป มาตรฐานการบญั ชี ฉบบั ที่ 2 (ปรับปรุง 2558) เร่ือง สินคา้ คงเหลือ กาหนดวา่ สินคา้ คงเหลือ ตอ้ งวดั มูลค่าดว้ ยราคาทนุ หรือมูลค่าสุทธิที่จะไดร้ บั แลว้ แต่มูลค่าใดจะต่ากวา่ แตส่ าหรบั เน้ือหาในบท น้ีจะอธิบายเฉพาะการตรี าคาสินคา้ คงเหลือตามวธิ ีราคาทนุ การตีราคาสินค้าคงเหลือตามวธิ รี าคาทุน การวดั มูลค่าสินคา้ คงเหลือจะส่งผลกระทบตอ่ ตน้ ทุนขาย กล่าวคือเมื่อกาหนดมูลค่าของสินคา้ ช้ินใดเป็นตน้ ทนุ ขายในงบกาไรขาดทุน มูลค่าของสินคา้ ที่เหลือจะเป็ นมูลค่าสินคา้ คงเหลือปลายงวดท่ี จะแสดงในงบแสดงฐานะการเงิน ความสมั พนั ธร์ ะหว่างสินคา้ คงเหลือปลายงวดกบั ตน้ ทุนขาย แสดง ไดด้ งั ภาพท่ี 6.1 งบกาไรขาดทุน งบกาไรขาดทนุ ซ้ือสุทธิ สินคา้ ตน้ ทนุ ขาย ซ้ือสุทธิ สินคา้ ตน้ ทุนขาย = ทม่ี ีไว้ + = ท่มี ีไว้ = + + =+ เพ่อื ขาย เพ่อื ขาย สินคา้ คงเหลือ สินคา้ คงเหลือ สินคา้ คงเหลือ สินคา้ คงเหลือ ตน้ งวด ปลายงวด ตน้ งวด ปลายงวด งบแสดงฐานะการเงิน งบแสดงฐานะการเงิน ปี 25x1 ปี 25x2 ภาพท่ี 6.1 ความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งสินคา้ คงเหลือปลายงวดกบั ตน้ ทุนขาย

-229- การวดั มูลค่าสินคา้ คงเหลือจะตอ้ งคานึงถึงวิธีการบนั ทึกบญั ชีสินคา้ คงเหลือท่ีกิจการใชด้ ว้ ย ท้งั น้ีการตรี าคาสินคา้ คงเหลือตามวธิ ีราคาทุน มีท้งั หมด 4 วธิ ี ดงั น้ี 1. วิธีราคาทุนแบบเฉพาะเจาะจง (Specific Identification Method) วิธีน้ีใช้ราคาทุนของ สินคา้ แต่ละชิ้นตามราคาท่ีซ้ือมา กล่าวคือเมื่อขายสินคา้ ช้ินใดไปตอ้ งใชร้ าคาสินคา้ ของชิ้นน้ันเป็ น ตน้ ทุนขาย ดงั น้นั วิธีน้ีจึงเหมาะกบั กิจการท่ีมีสินคา้ ลกั ษณะแตกต่างกันและสามารถจาแนกไดอ้ ยา่ ง ชดั เจน มีราคาต่อหน่วยค่อนขา้ งสูง และจานวนในการซ้ือขายแต่ละคร้ังไม่มากนัก เช่น รถยนต์ เครื่องจกั ร อญั มณี เป็นตน้ สาหรบั วธิ ีน้ีไม่วา่ กิจการจะใชว้ ธิ ีการบนั ทึกบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบส้ินงวด หรือแบบต่อเน่ือง จะคานวณตน้ ทนุ ขายและสินคา้ คงเหลือไดเ้ ทา่ กนั ตัวอย่างท่ี 6.1 บริษัท สาธิต จากัต ประกอบธุรกิจจาหน่ายเคร่ืองจกั รสาหรับผลิตขวดพลาสติก มี รายละเอียดเกี่ยวกบั การขายสินคา้ ในเดือนมกราคม 25x1 ดงั น้ี 1. เคร่ืองจกั ร รุ่น 12GX มีจานวน 12 เครื่อง ราคาทุนเคร่ืองละ 400,000 บาท ขายไปจานวน 5 เครื่อง ราคาขายเครื่องละ 620,000 บาท 2. เคร่ืองจกั ร รุ่น 24GX มีจานวน 24 เครื่อง ราคาทุนเครื่องละ 540,000 บาท ขายไปจานวน 9 เคร่ือง ราคาขายเคร่ืองละ 750,000 บาท การคานวณราคาสินคา้ คงเหลือปลายงวดและตน้ ทนุ ขาย มีดงั น้ี สินค้าคงเหลือปลายงวด รุ่นสินค้า จานวนและราคา ต้นทุนขาย 12GX 12 x 400,000 = 4,800,000 5 x 400,000 = 2,000,000 7 x 400,000 = 2,800,000 24GX 24 x 540,000 = 12,960,000 9 x 540,000 = 4,860,000 15 x 540,000 = 8,100,000 รวม 17,760,000 6,860,000 10,900,000 การคานวณกาไรข้นั ตน้ ในเดือนมกราคม 25x1 คานวณไดด้ งั น้ี ยอดขาย [(5 x 620,000) + (9 x 750,000)] 9,850,000 หัก ตน้ ทุนขาย 6,860,000 กาไรข้นั ตน้ 2,990,000 2. วิธีเข้าก่อนออกก่อน (First-in, First-out Method หรือ FIFO) การคานวณราคาทุนของ สินคา้ ตามวิธีน้ีมีแนวคดิ ที่วา่ สินคา้ ท่ีซ้ือมาก่อนหรือผลิตข้ึนก่อนจะถูกขายออกไปก่อนสินคา้ ที่ซ้ือมา หรือผลิตข้ึนมาลาดบั หลงั ถึงแมว้ า่ ในการขายท่เี กิดข้ึนจริงสินคา้ น้นั จะไม่ไดถ้ ูกนาไปขายหรือนาไปใช้ ก่อนตามลาดบั กต็ าม ดงั น้นั ตน้ ทนุ ของสินคา้ คงเหลือปลายงวดกค็ ือตน้ ทนุ ของสินคา้ ทีซ่ ้ือมาคร้ังล่าสุด การตีราคาสินคา้ คงเหลือตามวิธีน้ี ไม่วา่ กิจการจะใชร้ ะบบการบนั ทึกบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบสิ้นงวด หรือแบบตอ่ เน่ือง จะใหผ้ ลของตน้ ทนุ ขายและสินคา้ คงเหลือปลายงวดเทา่ กนั

-230- ตวั อย่างท่ี 6.2 บริษทั ดาวเรือง จากดั มีรายการเก่ียวกบั การซ้ือขายกางเกงยนี ส์ ในเดือนมิถุนายน 25x2 ดงั น้ี 25x2 มิ.ย. 1 สินคา้ คงเหลือยกมา 320 ตวั ตวั ละ 25 บาท 4 ขายสินคา้ 200 ตวั ตวั ละ 38 บาท 9 ซ้ือสินคา้ 250 ตวั ตวั ละ 27 บาท 15 ซ้ือสินคา้ 300 ตวั ตวั ละ 28 บาท 21 ขายสินคา้ 350 ตวั ตวั ละ 40 บาท 24 ซ้ือสินคา้ 400 ตวั ตวั ละ 29 บาท 30 ขายสินคา้ 250 ตวั ตวั ละ 39 บาท กรณที ่ี 1 กิจการใชร้ ะบบการบนั ทกึ บญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบส้ินงวด สาหรับระบบการบนั ทึกบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบสิ้นงวด กิจการจะตอ้ งตรวจนับ สินคา้ คงเหลือ ณ วนั ส้ินงวด และจากแนวคิดของวิธีเขา้ ก่อนออกก่อน (FIFO) ตน้ ทุนของสินค้า คงเหลือปลายงวดก็คือ ตน้ ทุนของสินคา้ ที่ซ้ือมาคร้ังล่าสุด ดงั น้ันกิจการตอ้ งตีราคาจากราคาซ้ือคร้ัง สุดทา้ ยยอ้ นข้ึนไปตามลาดบั สาหรับตน้ ทุนขายน้นั จะคานวณจากราคาที่ซ้ือคร้ังแรกลงมาตามลาดบั จากโจทยต์ วั อยา่ งสมมติวา่ กิจการตรวจนบั สินคา้ คงเหลือ ณ วนั ส้ินงวด ( 30 มิถุนายน 25x2) ไดจ้ านวน 470 ตวั หรือสามารถคานวณไดจ้ ากขอ้ มูลการซ้ือขายสินคา้ ดงั น้ี สินคา้ คงเหลือตน้ งวด 320 ตวั ซ้ือสินคา้ มาเพอ่ื ขายระหวา่ งเดือน 950 ตวั สินคา้ ท่ีมีไวเ้ พอื่ ขาย 1,270 ตวั ขายสินคา้ ไประหวา่ งเดือน 800 ตวั สินคา้ คงเหลือปลายงวด 470 ตวั ราคาทนุ ของสินคา้ คงเหลือปลายงวด 470 หน่วย คานวณไดด้ งั น้ี วนั ทซ่ี ื้อมา จานวน ราคาต่อหน่วย จานวนเงนิ รวม 29 11,600 24 มิ.ย. 25x1 400 1,960 28 13,560 15 มิ.ย. 25x1 70 มูลคา่ สินคา้ คงเหลือปลายงวด

-231- ตน้ ทนุ ขายของสินคา้ 800 หน่วย คานวณไดด้ งั น้ี ราคาต่อหน่วย จานวนเงินรวม วันทซ่ี ื้อมา จานวน 25 8,000 1 มิ.ย. 25x1 320 27 6,750 28 6,440 9 มิ.ย. 25x1 250 21,190 15 มิ.ย. 25x1 230 ตน้ ทนุ ขายรวม การคานวณกาไรข้นั ตน้ ในเดือนมิถุนายน 25x2 คานวณไดด้ งั น้ี 31,350 ยอดขายสินคา้ [(38 x200) + (40 x 350) + (39 x 250)] หัก ตน้ ทุนขาย 21,190 กาไรข้นั ตน้ 10,160 กรณที ี่ 2 กิจการใชร้ ะบบการบนั ทึกบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบตอ่ เน่ือง กรณีที่กิจการใชร้ ะบบการบนั ทึกบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบต่อเน่ือง กิจการจะตอ้ งมี การ บนั ทกึ การรบั และจ่ายสินคา้ ทุกคร้ังที่มีความเคล่ือนไหว และตอ้ งคานวณตน้ ทุนสินคา้ ท่ขี ายในแต่ ละคร้ัง รวมท้งั หายอดคงเหลือของสินคา้ ทุกคร้ังดว้ ย โดยรูปแบบของตารางท่ีใชบ้ นั ทึก แสดงไดด้ งั ภาพท่ี 6.2 ช่ือสินค้า................................. เลขทสี่ ินค้า............................. ว.ด.ป. รับ จ่าย คงเหลือ จานวน ต้นทุนต่อ จานวน จานวน ต้นทนุ ต่อ จานวน จานวน ต้นทุนต่อ จานวน หน่วย หน่วย เงิน หน่วย หน่วย เงิน หน่วย หน่วย เงนิ ภาพท่ี 6.2 รูปแบบตารางการบนั ทกึ สินคา้ ในระบบการบนั ทึกบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบตอ่ เน่ือง ที่มา : อญั ชลี พพิ ฒั นเสริญ (2554 : 101)

-232- จากโจทย์ บริษทั ดาวเรือง จากดั สามารถบนั ทึกความเคลื่อนไหวของสินคา้ ในตารางการ บนั ทกึ สินคา้ ในระบบการบนั ทึกบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบตอ่ เนื่อง ตามวธิ ี FIFO ไดด้ งั น้ี ช่ือสินค้า กางเกงยนี ส์ เลขทส่ี ินค้า 001 คงเหลือ ว.ด.ป. รับ จ่าย จานวน ต้นทนุ ต่อ จานวน จานวน ต้นทุนต่อ จานวน จานวน ต้นทนุ ต่อ จานวน หน่วย หน่วย เงนิ หน่วย หน่วย เงนิ หน่วย หน่วย เงนิ 320 25 8,000 25x2 200 25 5,000 120 25 3,000 มิ.ย. 1 120 25 3,000 250 27 6,750 4 27 6,750 120 25 3,000 9 250 250 27 6,750 300 28 8,400 15 300 28 8,400 20 27 540 21 120 25 3,000 24 400 27 6,210 300 28 8,400 230 29 11,600 20 27 540 30 20 27 540 300 28 8,400 230 28 6,440 400 29 11,600 70 28 1,960 400 26 11,600 ตารางการบนั ทึกสินคา้ ในระบบการบนั ทึกบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบต่อเนื่องดว้ ยวิธี FIFO สามารถคานวณมูลคา่ สินคา้ คงเหลือปลายงวดและตน้ ทุนขาย ไดด้ งั น้ี สินคา้ คงเหลือปลายงวด = 1,960 + 11,600 = 13,560 บาท ตน้ ทุนขาย = 5,000 + 3,000 + 6,210 + 540 + 6,440 = 21,190 บาท การคานวณกาไรข้นั ตน้ ในเดือนมิถุนายน 25x2 คานวณไดด้ งั น้ี ยอดขายสินคา้ [(38 x200) + (40 x 350) + (39 x 250)] 31,350 หัก ตน้ ทุนขาย 21,190 กาไรข้นั ตน้ 10,160

-233- วธิ ีเขา้ ก่อนออกก่อนมีขอ้ ดี คือ สินคา้ คงเหลือที่แสดงในงบแสดงฐานะการเงนิ จะเเสดงมูลค่า ใกลเ้ คยี งกบั ราคาซ้ือขายในปัจจุบนั และวธิ ีน้ียงั สอดคลอ้ งกบั ลกั ษณะการขายสินคา้ โดยส่วนใหญ่ ทจี่ ะ ขายสินคา้ ที่ซ้ือมาก่อนออกไปก่อน เน่ืองจากสินคา้ มีอายกุ ารใชง้ านที่จากดั เก็บไวน้ านอาจเกิดการ เส่ือมสภาพได้ สาหรับขอ้ เสียของวธิ ีน้ี คอื ในกรณีที่ราคาทุนสินคา้ สูงข้ึนอยา่ งมาก จะทาใหต้ น้ ทุนขายต่ากวา่ ราคาสินคา้ ทซ่ี ้ือมาทดแทน 3. วธิ ีเข้าหลังออกก่อน (Last - in, First - out Method หรือ LIFO) การคดิ ราคาทุนของสินคา้ ตามวธิ ีน้ีมีแนวคิดวา่ สินคา้ ที่ซ้ือมาทีหลงั หรือผลิตข้ึนทีหลงั จะถูกขายออกไป ดงั น้นั จะตรงขา้ มกบั วธิ ี เขา้ ก่อนออกก่อน ขอ้ สงั เกตของวธิ ีน้ี คือ ถา้ ราคาสินคา้ มีการเปล่ียนแปลงมากโดยเฉพาะในช่วงท่รี าคา สินคา้ สูงข้ึน เรื่อยๆ ตน้ ทุนขายก็จะสูงทาให้กาไรลดลง แต่ท้ังน้ีตามมาตรฐานการบญั ชี ฉบบั ท่ี 2 (ปรับปรุง 2558) เร่ือง สินคา้ คงเหลือ ไม่อนุญาตใหใ้ ชว้ ธิ ีน้ี ตัวอย่างท่ี 6.3 จากตวั อยา่ งบริษทั ดาวเรือง จากดั กิจการสามารถคานวณมูลค่าสินคา้ คงเหลือปลายงวด และตน้ ทนุ ขายตามวธิ ีเขา้ หลงั ออกก่อน (LIFO) ไดด้ งั น้ี กรณที ่ี 1 กิจการใชร้ ะบบการบนั ทึกบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบสิ้นงวด ราคาทนุ ของสินคา้ คงเหลือปลายงวด 470 หน่วย คานวณไดด้ งั น้ี วนั ที่ซื้อมา จานวน ราคาต่อหน่วย จานวนเงนิ รวม 25 8,000 1 มิ.ย. 25x1 320 27 4,050 9 มิ.ย. 25x1 150 12,050 มูลค่าสินคา้ คงเหลือปลายงวด ตน้ ทุนขายของสินคา้ 800 หน่วย คานวณไดด้ งั น้ี วนั ท่ซี ื้อมา จานวน ราคาต่อหน่วย จานวนเงนิ รวม 29 11,600 24 มิ.ย. 25x1 400 28 8,400 15 มิ.ย. 25x1 300 27 2,700 9 มิ.ย. 25x1 100 22,700 ตน้ ทุนขายรวม การคานวณกาไรข้นั ตน้ ในเดือนมิถุนายน 25x2 คานวณไดด้ งั น้ี 31,350 ยอดขายสินคา้ [(38 x200) + (40 x 350) + (39 x 250)] หัก ตน้ ทนุ ขาย 22,700 กาไรข้นั ตน้ 8,650

-234- กรณที ่ี 2 กิจการใชร้ ะบบการบนั ทึกบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบต่อเนื่อง กิจการสามารถบนั ทกึ ความเคล่ือนไหวของสินคา้ ในตารางการบนั ทกึ สินคา้ ในระบบ การบนั ทึกบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบตอ่ เนื่อง ตามวธิ ี LIFO ไดด้ งั น้ี ชื่อสินค้า กางเกงยนี ส์ เลขทสี่ ินค้า 001 คงเหลือ ว.ด.ป. รับ จ่าย จานวน ต้นทุนต่อ จานวน จานวน ต้นทนุ ต่อ จานวน จานวน ต้นทนุ ต่อ จานวน หน่วย หน่วย เงิน หน่วย หน่วย เงนิ หน่วย หน่วย เงิน 320 25 8,000 25x2 200 25 5,000 120 25 3,000 มิ.ย. 1 120 25 3,000 250 27 6,750 4 27 6,750 120 25 3,000 9 250 250 27 6,750 300 28 8,400 15 300 28 8,400 120 25 3,000 200 27 5,400 21 300 28 8,400 120 25 3,000 24 400 27 1,350 200 27 5,400 50 400 29 11,600 29 11,600 120 25 3,000 200 27 5,400 30 250 29 7,250 150 29 4,350 จากตารางการบนั ทึกสินคา้ ในระบบการบนั ทึกบญั ชีสินคา้ คงเหลือแบบต่อเน่ืองดว้ ยวิธี LIFO สามารถคานวณมูลคา่ สินคา้ คงเหลือปลายงวดและตน้ ทุนขาย ไดด้ งั น้ี สินคา้ คงเหลือปลายงวด = 3,000 + 5,400 + 4,350 = 12,750 บาท ตน้ ทุนขาย = 5,000 + 8,400 + 1,350 + 7,250 = 22,000 บาท การคานวณกาไรข้นั ตน้ ในเดือนมิถุนายน 25x2 คานวณไดด้ งั น้ี ยอดขายสินคา้ [(38 x200) + (40 x 350) + (39 x 250)] 31,350 หัก ตน้ ทนุ ขาย 22,000 กาไรข้นั ตน้ 9,350