หนังสือมาตรฐานฉบับที่ 5

ตอนท่ี III กระบวนการดแู ลผ้ปู ่วย (2) องค์กรมีกลไกก�ำกับดูแลมาตรฐานและความปลอดภัยของการดูแลด้วยการแพทย์แผนไทย โดยบุคคลท่ี เหมาะสม165. (3) ทมี ผใู้ หบ้ รกิ าร ใหบ้ รกิ ารแพทยแ์ ผนไทยโดยการประเมนิ ซกั ประวตั 1ิ 66 ตรวจรา่ งกาย วนิ จิ ฉยั โรค167 วางแผน การสง่ เสรมิ การป้องกัน การรกั ษา168 การฟื้นฟสู ภาพและการใหค้ ำ� แนะน�ำผปู้ ่วย/ผู้รบั ผลงานโดยนำ� หลัก ธรรมานามยั เวชศาสตรเ์ ชิงประจักษ์ และองคค์ วามรอู้ ่ืนทเ่ี กย่ี วขอ้ งมาประยกุ ตใ์ ช้. (4) ทมี ผใู้ หบ้ รกิ ารตดิ ตามและบนั ทกึ ขอ้ มลู ผปู้ ว่ ย/ผรู้ บั ผลงานใหม้ คี วามครบถว้ น และเฝา้ ระวงั การเตรยี มความ พร้อมเพอื่ แกไ้ ขภาวะฉุกเฉิน และมีการจ�ำหน่ายผู้ปว่ ย/ผู้รบั ผลงานตามเกณฑ์ที่เหมาะสม. (5) องคก์ รมกี ลไกในการกำ� กบั ดแู ลการทำ� หตั ถการ การใชเ้ ครอื่ งมอื และยาจากสมนุ ไพรตามศาสตรก์ ารแพทย์ แผนไทยใหถ้ กู ตอ้ ง มคี วามปลอดภยั เหมาะสมกบั ผปู้ ว่ ย/ผรู้ บั ผลงานเฉพาะราย. (6) องคก์ รสอื่ สารและสรา้ งสมั พนั ธภาพทดี่ ตี อ่ ผปู้ ว่ ย/ผรู้ บั ผลงาน และสหสาขาวชิ าชพี เพอ่ื การดแู ลผปู้ ว่ ยตอ่ เนอ่ื ง และเปน็ องคร์ วม. 165 บคุ คลทใี่ หบ้ รกิ ารการแพทยแ์ ผนไทย หมายถงึ บคุ คลทไี่ ดร้ บั ใบอนญุ าตเปน็ ผปู้ ระกอบวชิ าชพี จากสภาการแพทยแ์ ผนไทย หรอื ทำ� งานภายใต้ ผปู้ ระกอบวิชาชีพ 166 ซกั ประวตั ทิ ม่ี คี วามจ�ำเพาะเพมิ่ เตมิ เช่น ธาตุเจ้าเรอื น สมุฏฐาน มลู เหตุการเกิดโรค 167 การวนิ จิ ฉัยดา้ นการแพทยแ์ ผนไทย เช่น ตามธาตุ 42 ประการ ตามตรธี าตุ ตามเบญจอนิ ทรีย์ ตามหมอสมมุติ 168 การรกั ษา เช่น การใช้ยาสมนุ ไพรปรงุ เฉพาะราย ยาตำ� รับ ยาเดย่ี ว การนวด การประคบ การอบไอนำ้� สมนุ ไพร การทับหมอ้ เกลอื และการ ให้บรกิ ารหตั ถการอ่ืน มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสุขภาพ ฉบับท่ี 5 191

ตอนท่ี III กระบวนการดูแลผู้ป่วย ฌ. การแพทย์ทางไกล (Tele-Medicine) (1) องคก์ รวางระบบ แนวทางปฏบิ ตั ิ กำ� หนดกลมุ่ ผปู้ ว่ ย/โรค รวมถงึ สนบั สนนุ ทรพั ยากรสำ� หรบั การแพทยท์ างไกล. (2) ผปู้ ว่ ยทไี่ ดร้ บั การดแู ลโดยการแพทยท์ างไกล จะไดร้ บั การประเมนิ คดั กรอง ความเหมาะสมเพอ่ื เขา้ รบั บรกิ าร และได้รับข้อมูลเกี่ยวกบั วิธีการดแู ล/ขอ้ จำ� กดั กอ่ นแสดงความยนิ ยอมในการรับบรกิ าร. (3) ผปู้ ว่ ยไดร้ บั บรกิ ารการแพทยท์ างไกล ในกระบวนการประเมนิ วนิ จิ ฉยั วางแผน หรอื ดแู ลรกั ษา ตามแนวทางปฏบิ ตั ิ โดยข้อมลู การใหบ้ ริการไดร้ ับการบันทึกในระบบเวชระเบยี นเพือ่ การส่อื สารทเ่ี อ้ือต่อการดแู ลต่อเนือ่ ง. (4) ผู้ให้บริการการดูแลผู้ป่วยการแพทย์ทางไกล สามารถเข้าถึงข้อมูลสุขภาพที่จ�ำเป็นของผู้ป่วยในระบบ เวชระเบยี นได้งา่ ย สะดวก และทนั กาล โดยไดร้ บั ความยนิ ยอมจากผูป้ ว่ ย. (5) ผปู้ ว่ ยไดร้ บั การดแู ลการแพทยท์ างไกลในแนวทางทส่ี อดคลอ้ งกบั องคก์ รวชิ าชพี ทเ่ี ปน็ ทเี่ ชอื่ ถอื ไดแ้ นะนำ� และ เปน็ ไปตามกฎหมายทเี่ กยี่ วขอ้ งกำ� หนด เชน่ การรกั ษาความปลอดภยั และความเปน็ สว่ นตวั ของขอ้ มลู สว่ นบคุ คล. (6) ทีมผู้ใหบ้ ริการมวี ิธีการทีส่ ามารถสรา้ งความม่ันใจได้วา่ ผปู้ ว่ ยทไ่ี ด้รับการดูแลผ่านทางการแพทยท์ างไกลจะ ได้รับการรักษา ยา เวชภัณฑ์ การทำ� หตั ถการ หรอื การรักษาตอ่ เนือ่ งอ่ืนตามที่ไดม้ ีการวางแผน หรือส่ังการ รกั ษาไว.้ (7) กรณีท่ีคาดว่าการตรวจวินิจฉัยหรือให้การรักษาผ่านทางการแพทย์ทางไกลอาจท�ำให้เกิดหรือมีเหตุอันท�ำให้ เชือ่ ไดว้ า่ มคี วามเสี่ยงต่อการเกดิ เหตกุ ารณท์ ีไ่ ม่พึงประสงคก์ ับผปู้ ว่ ย. ผู้ป่วยต้องไดร้ บั ขอ้ มูลที่เกีย่ วข้อง และ ได้รับค�ำแนะน�ำเก่ียวกับทางเลือกในการดูแลผ่านทางวิธีการอ่ืน หรือได้รับการส่งต่อไปรับการรักษาด้วยวิธี การอื่นอย่างเหมาะสม. 192 มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสุขภาพ ฉบบั ท่ี 5

ตอนที่ III กระบวนการดแู ลผปู้ ่วย ญ. การดแู ลสุขภาพของผ้ปู ว่ ยทบ่ี า้ น (Home-based care) (1) ผู้ป่วยได้รับการประเมิน คัดกรองความเหมาะสมและความจ�ำเป็นในการเป็นผู้ป่วยท่ีสามารถดูแลสุขภาพ ท่บี า้ น. (2) ผปู้ ว่ ยไดร้ บั การประเมนิ ดา้ นสง่ิ แวดลอ้ ม การดแู ลประจำ� วนั และความพรอ้ มในการดแู ลสขุ ภาพทบี่ า้ นในดา้ นอนื่ ๆ เพอื่ ใหส้ ามารถไดร้ ับการดูแลไดอ้ ยา่ งมีประสิทธผิ ลและปลอดภัย. (3) ผปู้ ว่ ยไดร้ บั การดแู ลสขุ ภาพทบี่ า้ นในแนวทางทต่ี อบสนองตอ่ ความตอ้ งการทางสขุ ภาพของผปู้ ว่ ยอยา่ งครอบคลมุ และสอดคลอ้ งกบั แนวทางหรอื ค�ำแนะนำ� ขององค์กรวชิ าชีพ. (4) ผใู้ หบ้ รกิ ารการดแู ลสขุ ภาพของผปู้ ว่ ยทบ่ี า้ น สามารถเขา้ ถงึ ขอ้ มลู สขุ ภาพทจี่ ำ� เปน็ ของผปู้ ว่ ยในระบบเวชระเบยี น ไดง้ า่ ย สะดวก และทนั เวลา. (5) ขอ้ มลู เกยี่ วกบั การประเมนิ ผปู้ ว่ ย การวนิ จิ ฉยั การวางแผน และการดแู ลรกั ษาทผี่ ปู้ ว่ ยไดร้ บั ไดร้ บั การบนั ทกึ ในระบบเวชระเบียนเพื่อการส่ือสารท่ีเอ้ือต่อการดูแลต่อเน่ือง รวมถึงการส่งผู้ป่วยกลับเข้ารับการรักษาใน โรงพยาบาล. (6) ทมี ผใู้ หบ้ รกิ ารมวี ธิ กี ารทสี่ ามารถสรา้ งความมนั่ ใจไดว้ า่ ผปู้ ว่ ยทไ่ี ดร้ บั การดแู ลสขุ ภาพทบ่ี า้ นจะไดร้ บั การรกั ษา ยา เวชภณั ฑ์ การทำ� หตั ถการ การฟน้ื ฟสู ภาพและสมรรถภาพ หรอื การรกั ษาตอ่ เนอ่ื งอน่ื ตามทไี่ ดม้ กี ารวางแผน หรอื ส่งั การรกั ษา โดยมีระบบการติดตามประเมนิ ผล. (7) กรณีท่ีคาดว่าการตรวจวินิจฉัยหรือให้การรักษาผู้ป่วยที่บ้านอาจท�ำให้เกิดหรือมีเหตุอันท�ำให้เชื่อได้ว่าผู้ป่วย มีความเส่ียงต่อการเกิดเหตุการณ์ท่ีไม่พึงประสงค์ ผู้ป่วยหรือผู้ดูแลมีช่องทางในการติดต่อทีมผู้ให้บริการ มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบบั ท่ี 5 193

ตอนที่ III กระบวนการดแู ลผู้ปว่ ย ทส่ี ะดวกและทนั กาล ผใู้ หบ้ รกิ ารตอบสนองในแนวทางและกรอบเวลาทเี่ หมาะสม ผปู้ ว่ ยไดร้ บั ขอ้ มลู ทเ่ี กย่ี วขอ้ ง และไดร้ บั คำ� แนะนำ� เกย่ี วกบั ทางเลอื กในการดแู ลผา่ นทางวธิ กี ารอน่ื หรอื ไดร้ บั การสง่ ตอ่ ไปรบั การรกั ษาดว้ ย วธิ ีการอืน่ อยา่ งเหมาะสม. (8) มีองค์ประกอบของทีมผู้ให้บริการท่ีสอดคล้องกับความต้องการทางสุขภาพและแผนการดูแลสุขภาพของ ผูป้ ่วย. 194 มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสุขภาพ ฉบบั ท่ี 5

ตอนท่ี III กระบวนการดูแลผ้ปู ่วย III-5 การใหข้ อ้ มลู และการเสรมิ พลงั แกผ่ ปู้ ว่ ย/ครอบครวั (Information Provision and Empowerment for Patients/Families) III-5 การใหข้ ้อมูลและการเสรมิ พลังแก่ผปู้ ่วย/ครอบครวั (Information Provision and Empowerment for Patients/Families) ทมี ผใู้ หบ้ รกิ ารใหข้ อ้ มลู และจดั กจิ กรรมทวี่ างแผนไวเ้ พอ่ื เสรมิ พลงั ผปู้ ว่ ย/ครอบครวั ใหม้ คี วามสามารถและรบั ผดิ ชอบในการจดั การ สุขภาพของตนเองให้คงสุขภาพและสุขภาวะท่ีดี รวมท้ังเชื่อมโยงการสร้างเสริมสุขภาพเข้าในทุกขั้นตอนของการดูแลเพ่ือให้ ผปู้ ่วย/ครอบครวั สามารถควบคุมปัจจัยทมี่ ีผลต่อสุขภาวะของตนเอง. กำ� หนดกจิ กรรม จดั กจิ กรรมการเรยี นรู้ ประเมนิ ผปู้ ว่ ย/ครอบครวั สามารถดแู ลตนเอง 1 การเรยี นรู้ 2 ใหข้ อ้ มลู ทจี่ ำ� เปน็ การดแู ลตนเอง การรบั รู้ ความเขา้ ใจ และควบคมุ ปจั จยั ตามปญั หาและขดี ความสามารถ พฤตกิ รรมทเ่ี ออ้ื ตอ่ สขุ ภาพ เหมาะสม ความสามารถในการ ทมี่ ผี ลตอ่ สขุ ภาพของตน ของผปู้ ว่ ย/ครอบครวั ทนั เวลา ชดั เจน เขา้ ใจงา่ ย นำ� ไปปฏบิ ตั ิ 3 ใหค้ วามชว่ ยเหลอื ดา้ นอารมณจ์ ติ ใจ และใหค้ ำ� ปรกึ ษา 4 แผนการดแู ลตนเอง ตดิ ตาม 5 กจิ กรรมเสรมิ ทกั ษะ การประเมนิ ผปู้ ว่ ย [III-2] ปรบั ปรงุ 6 ประเมนิ การวางแผนการดแู ล [III-3] มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสุขภาพ ฉบบั ท่ี 5 195

ตอนที่ III กระบวนการดแู ลผ้ปู ่วย III-5 การใหข้ อ้ มลู และการเสริมพลงั แกผ่ ู้ป่วย/ครอบครัว (Information Provision and Empowerment for Patients/Families) ทมี ผใู้ หบ้ รกิ ารใหข้ อ้ มลู และจดั กจิ กรรมทวี่ างแผนไวเ้ พอื่ เสรมิ พลงั ผปู้ ว่ ย/ครอบครวั ใหม้ คี วามสามารถและ รบั ผดิ ชอบในการจดั การสขุ ภาพของตนเองใหค้ งสขุ ภาพและสขุ ภาวะทด่ี ี รวมทงั้ เชอ่ื มโยงการสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ เขา้ ในทกุ ขนั้ ตอนของการดแู ลเพอื่ ใหผ้ ปู้ ว่ ย/ครอบครวั สามารถควบคมุ ปจั จยั ทมี่ ผี ลตอ่ สขุ ภาวะของตนเอง. (1) ทมี ผใู้ หบ้ รกิ ารกำ� หนดกจิ กรรมการเรยี นรอู้ ยา่ งครอบคลมุ ปญั หา/ความตอ้ งการของผปู้ ว่ ย169 และสอดคลอ้ ง กบั ผลการประเมินและวางแผนดแู ลผู้ปว่ ย (จาก III-2, III-3) และขดี ความสามารถของผู้ปว่ ย/ครอบครัว (2) ทีมผ้ใู ห้บรกิ ารจัดกจิ กรรมการเรียนรู้ให้ผปู้ ่วยและครอบครวั : (i) ใหข้ อ้ มลู ที่จำ� เปน็ . (ii) ชว่ ยเหลอื ใหเ้ กดิ การเรยี นรสู้ ำ� หรบั การดแู ลตนเองและการมพี ฤตกิ รรมสขุ ภาพทเี่ ออ้ื ตอ่ การมสี ขุ ภาพและ สุขภาวะดี170. 169 กิจกรรมการเรียนรู้ที่ครอบคลุมปัญหา/ความต้องการของผปู้ ่วย เชน่ โปรแกรมการเลกิ บุหร่ี ค�ำแนะนำ� การจดั การความเครยี ด การใช้ยา การปรับสภาพแวดล้อม แนวทางการออกกำ� ลงั กายและควบคมุ อาหาร และการจดั การกบั ยาเสพตดิ เปน็ ต้น. 170 ผลลัพธข์ องการใหข้ ้อมลู กบั ผปู้ ่วยและครอบครวั ทำ� ให้เกดิ การเรียนร้เู ก่ียวกบั โรค วิถชี ีวิต และวธิ ีการยกระดบั สุขภาพในขณะท่ยี ังมโี รคและ ในสภาพแวดลอ้ มทบี่ ้าน 196 มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบับท่ี 5

ตอนที่ III กระบวนการดูแลผ้ปู ว่ ย (iii) กจิ กรรมเหมาะสมกับปญั หา ทันเวลา มีความชดั เจนและเป็นทเี่ ขา้ ใจงา่ ย171. (iv) มีการประเมินการรับรู้ ความเขา้ ใจ และความสามารถในการน�ำขอ้ มลู ทไี่ ด้รบั ไปปฏบิ ัติ. (3) ทมี ผใู้ ห้บรกิ ารใหค้ วามช่วยเหลอื ทางด้านอารมณจ์ ติ ใจและคำ� ปรกึ ษาท่ีเหมาะสมแกผ่ ปู้ ่วยและครอบครวั 172. (4) ทมี ผใู้ หบ้ รกิ ารและผปู้ ว่ ย/ครอบครวั รว่ มกนั กำ� หนดแผนการดแู ลตนเอง (self-care plan) ทเี่ หมาะสมสำ� หรบั ผปู้ ว่ ย173 รวมทงั้ ตดิ ตามเพม่ิ ปจั จยั เออื้ และลดปญั หาอปุ สรรคเพอื่ ใหผ้ ปู้ ว่ ยและครอบครวั สามารถจดั การสขุ ภาพ ของตนเองได้. (5) ทมี ผใู้ หบ้ รกิ ารจดั กจิ กรรมเสรมิ ทกั ษะทจ่ี ำ� เปน็ ใหแ้ กผ่ ปู้ ว่ ย/ครอบครวั และสรา้ งความมน่ั ใจวา่ ผปู้ ว่ ย/ครอบครวั สามารถปฏิบัติไดด้ ว้ ยตนเอง. (6) ทมี ผ้ใู ห้บรกิ ารประเมนิ และปรบั ปรุงกระบวนการจัดการเรียนรแู้ ละการเสริมพลังผปู้ ว่ ย/ครอบครัว. 171 กระบวนการให้ข้อมลู ควรเป็นไปอย่างเปดิ กว้างและยดื หยุน่ ยอมรบั ความเช่อื ค่านิยม ระดับการรหู้ นงั สือ ภาษา ความสามารถทางร่างกาย ของผ้ปู ว่ ยและครอบครัว 172 การช่วยเหลือด้านอารมณ์จิตใจ เร่ิมต้นด้วยบรรยากาศท่ีเป็นกันเองและเป็นมิตรในแต่ละพื้นท่ีบริการของโรงพยาบาล, มีการประเมิน ความเครยี ดเนื่องมาจากการเจบ็ ปว่ ยหรือวิกฤติท่ผี ปู้ ่วยต้องเผชญิ และช่วยเหลอื ให้สามารถจดั การกบั ปญั หาไดด้ ว้ ยวธิ กี ารเชิงบวก 173 แผนการดูแลตนเอง (self-care plan) ควรด�ำเนินการควบคู่กับการกระตุ้นผู้ป่วยให้มีความรับผิดชอบต่อสุขภาพของตนโดยช่วยสร้าง ความเข้าใจในบทบาท ขจัดอุปสรรคทข่ี ัดขวางการทำ� หนา้ ที่ สอนพฤตกิ รรมเชิงบวก และอธบิ ายผลท่ตี ามมาหากไมส่ ามารถท�ำหน้าทด่ี งั กลา่ ว มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบบั ที่ 5 197

ตอนท่ี III กระบวนการดูแลผปู้ ว่ ย III-6 การดแู ลต่อเน่ือง (Continuity of Care) III-6 การดูแลต่อเนอื่ ง (Continuity of Care) ทีมผใู้ หบ้ รกิ ารสรา้ งความรว่ มมอื และประสานงานเพอ่ื ใหม้ กี ารติดตามและดแู ลผู้ปว่ ยต่อเนอ่ื งทใี่ หผ้ ลดี. ก. การจ�ำหนา่ ย ตดิ ตาม และดูแลตามนัด มแี ละปฏบิ ตั ติ ามแนวทาง 4 สรา้ งความรว่ มมอื และประสานงาน การ D/C & FU 1 เพอื่ ความตอ่ เนอ่ื งในการตดิ ตามดแู ล สอดคลอ้ งกบั ภาวะสขุ ภาพ และบรู ณาการกจิ กรรม HPสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ และความจำ� เปน็ ของผปู้ ว่ ย 7 ตดิ ตอ่ เพอ่ื ตรวจสอบวา่ เวชระเบยี นเออื้ ตอ่ การดแู ลตอ่ เนอ่ื ง ความตอ้ งการของผปู้ ว่ ย แจง้ และเตรยี มผปู้ ว่ ย/ครอบครวั 5 ไดร้ บั การตอบสนอง 2 สรปุ จำ� หนา่ ยผปู้ ว่ ยใน สรปุ แนวทางการดแู ลรกั ษา นดั หมาย ใหค้ วามรู้ ชว่ ยเหลอื ในผปู้ ว่ ยนอกทซี่ บั ซอ้ น Reconcile สอ่ื สารขอ้ มลู ผปู้ ว่ ยแกผ่ เู้ กย่ี วขอ้ ง 8 ตดิ ตามผปู้ ว่ ยทไี่ มส่ มคั รอยู่ ในการดแู ลตอ่ เนอื่ ง 3 ยา นำ�้ ยา วสั ดกุ ารแพทย์ 6 การตดิ ตามและดแู ลผปู้ ว่ ย ตอ่ เนอ่ื งทใ่ี หผ้ ลดี 198 มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสขุ ภาพ ฉบบั ที่ 5

ตอนท่ี III กระบวนการดูแลผู้ป่วย III-6 การดูแลต่อเนื่อง (Continuity of Care) ทีมผู้ใหบ้ รกิ ารสรา้ งความรว่ มมือและประสานงานเพอ่ื ให้มกี ารตดิ ตามและดูแลผปู้ ่วยต่อเนอ่ื งท่ใี ห้ผลด.ี ข. การสง่ ต่อผูป้ ว่ ย 3 แนวทางการสง่ ตอ่ การดแู ล 6 ใชข้ อ้ ขม.ลู กปารอ้ สน่งกตล่อบั ผเพู้ปอื่วปยรบั ปรงุ การประสานงาน การสอ่ื สาร การตดิ ตามขอ้ มลู จากผปู้ ว่ ย ครอบครวั หนว่ ยทร่ี บั ดแู ลตอ่ ใหข้ อ้ มลู ผปู้ ว่ ยและครอบครวั 1 วางแผนการสง่ ตอ่ ผปู้ ว่ ย 4 บนั ทกึ ขอ้ มลู ทส่ี ำ� คญั 5 ขอ้ บง่ ชี้ ความเรง่ ดว่ น กำ� หนดเวลา สำ� หรบั การดแู ลตอ่ เนอ่ื ง ตามสภาวะและความตอ้ งการของผปู้ ว่ ย หนว่ ยทจ่ี ะรบั ดแู ลตอ่ ความเสย่ี ง ผปู้ ว่ ยและครอบครวั มสี ว่ นรว่ ม 2 ประสานกบั หนว่ ยงานทจ่ี ะรบั การสง่ ตอ่ เพอื่ การสง่ ตอ่ การดแู ลอยา่ งเหมาะสมปลอดภยั ค. การเคลือ่ นยา้ ยผปู้ ว่ ย 1 ควบคมุ ภาวะคกุ คามชวี ติ ใหผ้ ปู้ ว่ ย 2 การดแู ลขณะเคลอ่ื นยา้ ย 4 ทบทวนอบุ ตั กิ ารณ/์ อยใู่ นสภาพคงทก่ี อ่ นสง่ ตอ่ ความเสยี่ ง โดยบคุ ลากรทม่ี คี วามพรอ้ มและสมรรถนะ 199 มกี ารตดิ ตามและสอื่ สารขอ้ มลู ทเ่ี หมาะสม หลกั ประกนั คณุ ภาพและความปลอดภยั ขณะเคลอื่ นยา้ ย 3 ตามกฎหมายและขอ้ บงั คบั พาหนะไดม้ าตรฐานความปลอดภยั มอี ปุ กรณก์ ารแพทย/์ ยา/เวชภณั ฑพ์ รอ้ ม สามารถสอื่ สารไดส้ ะดวก มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสุขภาพ ฉบบั ท่ี 5

ตอนที่ III กระบวนการดูแลผู้ปว่ ย III-6 การดแู ลตอ่ เนอื่ ง (Continuity of Care) ทมี ผูใ้ หบ้ ริการสรา้ งความร่วมมอื และประสานงานเพอื่ ใหม้ กี ารตดิ ตามและดแู ลผู้ปว่ ยต่อเนอ่ื งทีใ่ ห้ผลดี. ก. การจำ� หน่าย การตดิ ตาม และการดูแลตามนัด (Discharge, Monitor and Follow-up) (1) ทมี ผู้ใหบ้ ริการมแี ละปฏบิ ตั ติ ามแนวทางการจ�ำหน่าย การติดตาม และการดูแลตามนดั ทส่ี อดคล้องสภาวะ สุขภาพของผู้ป่วย (health status) และความตอ้ งการในการดแู ลต่อเน่ืองของผ้ปู ่วยแตล่ ะราย. (2) ทีมผใู้ ห้บรกิ ารแจง้ และเตรียม ผู้ป่วยและครอบครัวส�ำหรับการจำ� หนา่ ย (i) แจง้ ในเวลาทเี่ หมาะสม. (ii) ให้ขอ้ มูลแก่เกีย่ วกบั ผลลัพธท์ ีค่ าดหวังหลังจากการจ�ำหน่าย และการดูแลต่อเน่ือง. (iii) มรี ะบบนดั หมายและตดิ ตามผ้ปู ว่ ยกลบั มารับการรกั ษาตอ่ เน่อื งเมอ่ื มีข้อบ่งช้.ี (iv) ใหค้ ำ� แนะนำ� เกยี่ วกบั ความรใู้ นการปฏบิ ตั ติ วั และการมาตามนดั ในรปู แบบและภาษาทผ่ี ปู้ ว่ ยเขา้ ใจไดง้ า่ ย รวมทัง้ ทวนสอบความเข้าใจในประเด็นสำ� คัญ. (v) มีระบบชว่ ยเหลือและให้ค�ำปรกึ ษา ภายหลังทอี่ อกจากโรงพยาบาลตามความเหมาะสม. (3) ทมี ผู้ให้บริการตรวจสอบและทำ� ใหม้ นั่ ใจวา่ ยา น้�ำยา หรือ วัสดกุ ารแพทย์ ทผี่ ูป้ ่วยไดร้ ับเม่ือมกี ารจ�ำหนา่ ย เป็นไปตามแผนการรกั ษาลา่ สดุ ของแพทย์และปลอดภัยส�ำหรบั ผู้ปว่ ย. 200 มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสุขภาพ ฉบับที่ 5

ตอนที่ III กระบวนการดูแลผู้ปว่ ย (4) องค์กรสร้างความร่วมมือและประสานงานกับหน่วยบริการสุขภาพ องค์กร ชุมชน รวมถึงภาคส่วนอ่ืนๆ ที่เก่ียวข้อง เพ่ือให้เกิดความต่อเน่ืองในการติดตามดูแลผู้ป่วยตามแผนการรักษา และบูรณาการกิจกรรม สรา้ งเสรมิ สขุ ภาพเขา้ ในกระบวนการดูแลผูป้ ว่ ย. (5) บันทกึ เวชระเบยี นเอ้ือต่อการดูแลตอ่ เนอ่ื งทไี่ ดผ้ ล (i) ทมี ผใู้ ห้บรกิ ารบันทึกการจ�ำหนา่ ยผ้ปู ่วยในเวชระเบยี นอย่างครบถ้วน ถกู ตอ้ ง และทันกาล. (ii) เวชระเบยี นผปู้ ่วยในมสี รปุ รายงานจ�ำหน่ายทมี่ ีรายละเอยี ดเพียงพอสำ� หรบั การดแู ลต่อเน่ือง. (iii) มสี รปุ แนวทางการดแู ลรกั ษา (profiles of medical care) ในเวชระเบยี นผปู้ ว่ ยนอกทไ่ี ดร้ บั การวนิ จิ ฉยั โรคหรอื มีการดแู ลทซ่ี บั ซ้อน ท่ีทีมผใู้ หบ้ ริการสามารถใช้ส�ำหรบั การดูแลต่อเน่อื งได้. (6) ทมี ผูใ้ หบ้ รกิ ารส่ือสารข้อมูลของผปู้ ว่ ย การตดิ ตาม และดแู ลตามนัด ใหแ้ กห่ น่วยบริการ/สถานพยาบาลท่ี เก่ยี วขอ้ งในการดูแลต่อเนือ่ ง โดยค�ำนงึ ถงึ การรกั ษาความลบั ของข้อมูลผปู้ ว่ ย. (7) หลงั การจ�ำหนา่ ย ทีมผ้ใู หบ้ ริการติดตอ่ กบั ผปู้ ว่ ยและครอบครวั เพ่ือตรวจสอบให้มนั่ ใจว่าความต้องการของ ผู้ป่วยได้รับการตอบสนอง และนำ� ขอ้ มูลมาใช้ปรบั ปรงุ กระบวนการ. (8) องค์กรมีกระบวนการในการติดตามผู้ป่วยท่ีไม่สมัครใจอยู่รับการรักษาเพ่ือความปลอดภัยของผู้ป่วย และ นำ� ขอ้ มูลมาใช้ปรบั ปรงุ บริการ. มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบับท่ี 5 201

ตอนที่ III กระบวนการดแู ลผูป้ ว่ ย ข. การส่งตอ่ ผู้ป่วย174 (Patient Referral) (1) ทมี ผใู้ หบ้ รกิ ารวางแผนการสง่ ตอ่ ผปู้ ว่ ยตามสภาวะและความตอ้ งการของผปู้ ว่ ย โดยการมสี ว่ นรว่ มของผปู้ ว่ ย และครอบครวั . (2) ทมี ผใู้ หบ้ รกิ ารประสานงานกบั หนว่ ยงาน/สถานพยาบาลทจ่ี ะรบั การสง่ ตอ่ การดแู ลผปู้ ว่ ย175 (transfer of care) อยา่ งเหมาะสมและปลอดภัย. (3) ทมี ผู้ใหบ้ ริการมแี นวทางการส่งต่อการดแู ล การประสานงาน การสอ่ื สารขอ้ มูลของผู้ปว่ ยใหแ้ กห่ นว่ ยงาน/ สถานพยาบาลทรี่ บั การสง่ ตอ่ เพอ่ื ใหม้ น่ั วา่ ไดร้ บั ขอ้ มลู สรปุ เกย่ี วกบั สภาวะทางคลนิ กิ ของผปู้ ว่ ยและการดแู ลรกั ษา ท่ีครบถ้วน และมีแนวทางการตดิ ตามขอ้ มูลหลังการส่งต่อ. (4) ทมี ผใู้ หบ้ รกิ ารบนั ทกึ ขอ้ มลู ทสี่ ำ� คญั ตอ่ การดแู ลผปู้ ว่ ยตอ่ เนอ่ื ง ทงั้ ในเวชระเบยี นและเอกสารการสง่ ตอ่ เพอื่ ใชใ้ น การดแู ลผ้ปู ่วยระหว่างการสง่ ตอ่ และเม่อื ไปถงึ หน่วยบริการ/สถานพยาบาลทร่ี ับผ้ปู ่วย. 174 การส่งตอ่ ผ้ปู ่วย (Patient Referral) หมายถงึ การส่งผปู้ ่วยไปรบั การวินจิ ฉัย การรักษา การรักษาต่อเนื่อง หรือการดแู ลตอ่ เนอ่ื ง ไปยัง หนว่ ยงานอนื่ ในสถานพยาบาลเดยี วกัน หรอื ไปยังสถานพยาบาลอ่ืนตามวัตถุประสงค์ของการสง่ ต่อ ซึ่งต้องมีการประสานการดแู ลและสง่ ตอ่ ข้อมลู ความตอ้ งการท่ชี ัดเจนระหว่างหนว่ ยงาน/สถานพยาบาลทส่ี ่งตอ่ และรับผปู้ ว่ ย 175 การสง่ ตอ่ การดแู ลผปู้ ว่ ย (transfer of care) หมายถงึ การสง่ มอบความรบั ผดิ ชอบในการดแู ลผปู้ ว่ ยในเรอื่ งตา่ งๆ เชน่ การดแู ลชว่ ยเหลอื ชวี ติ การดูแลทีม่ ีความซบั ซอ้ น การดูแลระยะประคบั ประคอง การดูแลระยะฟื้นฟูสภาพ/สมรรถภาพ และการดแู ลตอ่ เน่ือง จากทีมผูใ้ หบ้ ริการท่ี ส่งต่อการดูแลไปยงั ทีมผใู้ หบ้ ริการท่ีรับดูแลต่อ 202 มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสุขภาพ ฉบบั ท่ี 5

ตอนท่ี III กระบวนการดูแลผูป้ ว่ ย (5) ทมี ผ้ใู ห้บริการใหข้ อ้ มูลทสี่ �ำคัญเกีย่ วกบั การส่งต่อแกผ่ ปู้ ว่ ยและครอบครัว ครอบคลุมขอ้ บง่ ชี้ ความเรง่ ดว่ น กำ� หนดเวลา หนว่ ยบริการ/สถานพยาบาลทีจ่ ะรับดแู ลตอ่ และความเส่ียง. (6) ทีมผู้ให้บริการใช้ข้อมูลป้อนกลับ จากผู้ป่วย ครอบครัว หรือหน่วยบริการ/สถานพยาบาลท่ีรับดูแลต่อ เพ่ือปรับปรงุ กระบวนการส่งต่อและการดแู ลก่อนการสง่ ต่อ. ค. การเคลื่อนยา้ ยผปู้ ่วย176 (Patient Transport) (1) ทมี ผใู้ หบ้ รกิ ารใหก้ ารรกั ษาพยาบาลเพอ่ื ควบคมุ ภาวะคกุ คามชวี ติ ใหม้ น่ั ใจวา่ ผปู้ ว่ ยอยใู่ นสภาพคงท่ี (stabilization) ก่อนเคลอ่ื นย้ายผปู้ ว่ ย. (2) การดแู ลขณะเคลอ่ื นยา้ ยผู้ป่วยด�ำเนินการโดยบคุ ลากรที่มสี มรรถนะ/ขีดความสามารถ มีการเฝ้าติดตาม177 และสอ่ื สารขอ้ มลู ท่ีเหมาะสม. (3) องค์กรมีหลักประกันความมั่นใจในคุณภาพและความปลอดภัยของการเคลื่อนย้ายผู้ป่วยระหว่าง สถานพยาบาล: 176 การเคลื่อนย้ายผู้ป่วย (Patient Transport) หมายถึงกระบวนการเคล่ือนย้ายผู้ป่วยจากหน่วยงาน/สถานพยาบาลที่ส่งต่อผู้ป่วยไปยัง หน่วยงาน/สถานพยาบาลทรี่ บั ผ้ปู ว่ ยไวด้ ูแล 177 การดูแลและเฝ้าติดตามท่เี หมาะสม ประกอบดว้ ย การเฝา้ ระวงั สัญญาณชีพของผู้ปว่ ยตามขอ้ บ่งช้ี ดแู ลผู้ป่วยให้ไดร้ บั ยา สารนำ�้ เลอื ด ออกซิเจน และสารอนื่ ๆ ผา่ นอปุ กรณต์ า่ งๆ รวมทั้งการบนั ทกึ ข้อมลู ตา่ งๆ มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบบั ที่ 5 203

ตอนท่ี III กระบวนการดแู ลผปู้ ว่ ย (i) บริการขนส่งผ้ปู ่วยเป็นไปตามกฎหมายและข้อบงั คับที่เกยี่ วข้อง; (ii) ยานพาหนะที่ใช้เคล่ือนย้ายผปู้ ว่ ย ไดม้ าตรฐานความปลอดภัย มีอุปกรณ์การแพทย์ ยา และเวชภณั ฑ์ ที่พร้อมตอบสนองความตอ้ งการของผปู้ ว่ ย สามารถสื่อสารและปรึกษากบั สถานพยาบาลทสี่ ง่ ตอ่ หรอื ที่ จะรบั ผปู้ ว่ ยได้สะดวก. (4) องคก์ รมรี ะบบตรวจสอบหรอื การทบทวนอยา่ งเปน็ ระบบเกย่ี วกบั อบุ ตั กิ ารณห์ รอื ความเสย่ี งในการเคลอื่ นยา้ ย ผู้ปว่ ย. 204 มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสุขภาพ ฉบบั ท่ี 5

ตอนที่ IV ผลลพั ธ์ องค์กรแสดงให้เห็นผลการด�ำเนินงานท่ีดีและการปรับปรุงในประเด็นส�ำคัญ ได้แก่ ผลดา้ นการดแู ลสขุ ภาพ/การดแู ลทางคลนิ กิ การสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ ผลดา้ นการมงุ่ เนน้ ผปู้ ่วยและผูร้ บั ผลงานอนื่ ผลด้านบคุ ลากร ผลด้านการน�ำและการกำ� กับดแู ล ผลดา้ น ประสทิ ธผิ ลของกระบวนการ และผลด้านการเงนิ . ขดี ความสามารถ อตั รากำ� ลงั IV-1 การดแู ลผปู้ ว่ ย/ผรู้ บั ผลงาน บรรยากาศการทำ� งาน ผลดา้ น และการดแู ลทางคลนิ กิ การดูแลสุขภาพ • ผลลพั ธ์ สขุ อนามยั ความปลอดภยั สวสั ดภิ าพ • กระบวนการ การสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ • ความปลอดภยั • functional status ความผกู พนั และความพงึ พอใจ การสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ การพฒั นาบคุ ลากรและผนู้ ำ� • พฤตกิ รรมสขุ ภาพ • สถานะสขุ ภาพ IV-3 ผลด้านบุคลากร IV-4 IV-5 IV-2 ความพงึ พอใจ/ไมพ่ งึ พอใจ ผลด้านการน�ำ/กำ� กับดูแล ผลดา้ นประสิทธิผล ผลด้านการมงุ่ เนน้ คณุ คา่ การคงอยู่ การแนะนำ� ของกระบวนการทำ� งาน ผู้ป่วย/ผรู้ บั ผลงาน การบรรลผุ ลตามกลยทุ ธ์ การสรา้ งความสมั พนั ธ์ การสอ่ื สารและความผกู พนั ผลงานของกระบวนการทำ� งานสำ� คญั และกระบวนการสนบั สนนุ IV-6 ผลการดำ� เนนิ การดา้ นการเงนิ การกำ� กบั ดแู ล ผลดา้ นการเงนิ ผลตอบแทนทางการเงนิ ความรบั ผดิ ชอบทางการเงนิ ความพรอ้ มตอ่ ภยั พบิ ตั /ิ ภาวะฉกุ เฉนิ ความอยรู่ อดทางการเงนิ การปฏบิ ตั ติ ามกฎหมาย ผลงานดา้ นเครอื ขา่ ยอปุ ทาน ผลดา้ นการงบประมาณ จรยิ ธรรมและความเชอ่ื มนั่ การทำ� ประโยชนใ์ หส้ งั คม มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสุขภาพ ฉบับท่ี 4 205

ตอนที่ IV ผลลพั ธ์ IV-1 ผลดา้ นการดแู ลสขุ ภาพ (Healthcare Results) (1) องคก์ รแสดงใหเ้ หน็ ระดบั ปจั จบุ นั และแนวโนม้ ของตวั ชวี้ ดั สำ� คญั ดา้ นการดแู ลผปู้ ว่ ย178/ผรู้ บั ผลงาน การดแู ล ทางคลินิก179 ทงั้ ในดา้ นผลลพั ธ์ กระบวนการ ความปลอดภัย และ functional status. (2) องคก์ รแสดงใหเ้ หน็ ระดบั ปจั จบุ นั และแนวโนม้ ของตวั ชวี้ ดั สำ� คญั เกยี่ วกบั พฤตกิ รรมสขุ ภาพและสถานะสขุ ภาพ ของกลมุ่ ผูป้ ว่ ย/ผ้รู บั ผลงานทสี่ �ำคัญ ประชากรในชมุ ชน. IV-2 ผลด้านการมุ่งเนน้ ผ้ปู ่วยและผูร้ ับผลงาน (Patient and Other Customer-Focused Results) องคก์ รแสดงใหเ้ หน็ ระดบั ปจั จบุ นั และแนวโนม้ ของตวั ชวี้ ดั สำ� คญั เกยี่ วกบั ความพงึ พอใจ ความไมพ่ งึ พอใจ คณุ คา่ จาก มุมมองของผปู้ ่วย/ผู้รบั ผลงาน การคงอยู่ การแนะนำ� และการสร้างความสัมพันธ์กับผูป้ ่วย/ผูร้ บั ผลงาน. 178 ตวั ชว้ี ดั ดา้ นการดแู ลผปู้ ว่ ย ไดม้ าจากการวเิ คราะหโ์ รคสำ� คญั ทโี่ รงพยาบาลใหก้ ารดแู ล ซง่ึ แตล่ ะโรคควรจะมชี ดุ ของตวั ชว้ี ดั ซง่ึ สะทอ้ นประเดน็ สำ� คัญของโรคนน้ั ๆ อยา่ งครบถ้วน 179 ตัวช้วี ัดด้านการดูแลทางคลนิ ิก ได้มาจากการวเิ คราะห์ระบบงานสำ� คญั และระบบบริการทเ่ี กยี่ วขอ้ งกบั การดแู ลผู้ป่วย เช่น ระบบปอ้ งกนั และควบคมุ การติดเช้ือ ระบบยา ระบบเวชระเบียน ระบบบริการผูป้ ว่ ยนอก ผู้ปว่ ยใน ผปู้ ว่ ยฉุกเฉิน เปน็ ตน้ 206 มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบับที่ 5

ตอนท่ี IV ผลลพั ธ์ IV-3 ผลดา้ นบคุ ลากร (Workforce Results) (1) องค์กรแสดงใหเ้ ห็นระดับปจั จบุ นั และแนวโน้มของตัวช้ีวดั สำ� คญั เกี่ยวกับขดี ความสามารถ ระดับอตั ราก�ำลัง การรักษาไว้ และทกั ษะทเี่ หมาะสมของบุคลากร. (2) องค์กรแสดงให้เห็นระดับปัจจุบันและแนวโน้มของตัวชี้วัดส�ำคัญเก่ียวกับบรรยากาศการท�ำงาน สุขอนามัย ความปลอดภยั สวัสดภิ าพ การสร้างเสริมสุขภาพ สิทธปิ ระโยชน์และบรกิ ารของบุคลากร. (3) องค์กรแสดงให้เห็นระดับปัจจุบันและแนวโน้มของตัวช้ีวัดส�ำคัญเก่ียวกับความพึงพอใจของบุคลากรและ ความผกู พันของบุคลากร. (4) องค์กรแสดงให้เหน็ ระดับปจั จุบันและแนวโน้มของตวั ชี้วัดส�ำคญั เกยี่ วกับการพฒั นาบคุ ลากรและผนู้ ำ� . IV-4 ผลดา้ นการนำ� และการกำ� กับดแู ล (Leadership and Governance Results) (1) องค์กรแสดงให้เห็นระดับปัจจุบันและแนวโน้มของตัวช้ีวัดส�ำคัญเกี่ยวกับการบรรลุผลตามกลยุทธ์และ แผนปฏบิ ัติการขององคก์ ร. (2) องคก์ รแสดงใหเ้ หน็ ผลหรอื ตวั บง่ ชส้ี ำ� คญั ของการดำ� เนนิ การของผนู้ ำ� ระดบั สงู ในเรอ่ื งการสอ่ื สารและการสรา้ ง ความผกู พันกบั บุคลากรและผูร้ บั ผลงาน. (3) องคก์ รแสดงใหเ้ หน็ ผลหรอื ตวั บง่ ชส้ี ำ� คญั ดา้ นการกำ� กบั ดแู ลกจิ การ การกำ� กบั ดแู ลทางคลนิ กิ และความรบั ผดิ ชอบ ดา้ นการเงนิ ทั้งภายในและภายนอกองค์กร180. 180 ผลของความรับผดิ ชอบทางการเงนิ เชน่ รายงานการตรวจสอบทางการเงนิ ข้อแนะนำ� ของผตู้ รวจสอบ การตอบสนองของผูบ้ รหิ าร มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบับที่ 5 207

ตอนท่ี IV ผลลพั ธ์ (4) องค์กรแสดงให้เห็นผลหรือตัวบ่งชี้ส�ำคัญด้านการปฏิบัติตามหรือปฏิบัติได้เหนือกว่าข้อกำ� หนดด้านกฎหมาย และกฎระเบยี บ. (5) องค์กรแสดงให้เห็นผลหรือตัวบ่งช้ีส�ำคัญด้านการประพฤติปฏิบัติอย่างมีจริยธรรม และความเชื่อมั่นของ ผู้มีส่วนได้สว่ นเสียทมี่ ีต่อผู้นำ� ระดบั สูง และการก�ำกบั ดแู ลกิจการ. (6) องค์กรแสดงให้เห็นผลหรอื ตวั บ่งช้สี �ำคญั ด้านการท�ำประโยชน์และการสนับสนนุ ชมุ ชนท่ีสำ� คัญ. IV-5 ผลดา้ นประสทิ ธิผลของกระบวนการท�ำงานสำ� คัญ (Key Work Process Effectiveness Results) (1) องค์กรแสดงให้เหน็ ระดับปัจจุบนั และแนวโน้มของตวั ช้ีวัดส�ำคัญเก่ียวกบั ผลการดำ� เนินการของกระบวนการ ท�ำงานส�ำคัญ (ตามมาตรฐานตอนท่ี I และ II) และกระบวนการสนับสนุนส�ำคัญ ครอบคลุมตัวชี้วัด ดา้ นผลติ ภาพ รอบเวลา ประสิทธผิ ล ประสิทธภิ าพ และมิติคุณภาพท่เี กย่ี วขอ้ งอ่ืนๆ. (2) องค์กรแสดงให้เห็นระดับปัจจุบันและแนวโน้มของตัวชี้วัดส�ำคัญของประสิทธิผลระบบความปลอดภัยของ องค์กร การเตรียมพร้อมรบั ภัยพบิ ัตแิ ละภาวะฉุกเฉิน และผลการด�ำเนินการดา้ นเครอื ข่ายอุปทาน. IV-6 ผลดา้ นการเงนิ (Financial Results) องคก์ รแสดงใหเ้ หน็ ระดบั ปจั จบุ นั และแนวโนม้ ของตวั ชว้ี ดั สำ� คญั ของผลการดำ� เนนิ การดา้ นการเงนิ รวมทง้ั ตวั ชว้ี ดั ด้านผลตอบแทนทางการเงนิ ความมนั่ คงทางการเงิน และผลการดำ� เนนิ การด้านการใช้งบประมาณ. 208 มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสขุ ภาพ ฉบบั ท่ี 5

ภาคผนวก 1 แนวทางการประเมนิ ระดบั การปฏิบตั ติ ามมาตรฐาน (Scoring Guideline) ค�ำชแี้ จงประกอบการใช้ HA Scoring แนวคิด HA Scoring เปน็ เครอื่ งมอื สำ� หรบั การประเมนิ maturity ของระบบคณุ ภาพ ในการพฒั นาโรงพยาบาล รวมถึงใช้ประโยชน์จากมาตรฐาน HA ในการยกระดับการพัฒนาและการขับเคลื่อนการพัฒนาอย่างย่ังยืน ซึง่ จดั ทำ� ขน้ึ บนพน้ื ฐานแนวคดิ ที่ปรับเปล่ยี นไปดังน้ี 1) มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ (Hospital and Healthcare Standards) ประกอบไปดว้ ยมาตรฐาน 4 ตอน (part) โดยแตล่ ะตอนมกี ารแบง่ บท (chapter) บางบทจะมกี ารจัดหมวดหมู่ (section) โดยแต่ละ บทของมาตรฐานจะมีข้อกำ� หนด (requirements) 3 ระดบั คอื ข้อกำ� หนดพ้นื ฐาน (basic requirements) ข้อกำ� หนดในภาพรวม (overall requirements) และขอ้ กำ� หนดย่อย (multiple requirements) 2) คณะกรรมการสถาบนั กำ� หนดให้มเี กณฑท์ ีจ่ ำ� เป็นตอ่ ความปลอดภยั (essential criteria for safety) ของ ผู้ป่วย/บุคลากร โดยเลือกจากข้อก�ำหนดท่ีมีในมาตรฐาน เป็นเกณฑ์ในการพิจารณาให้การรับรองคุณภาพ สถานพยาบาลตามทคี่ ณะกรรมการสถาบนั ประกาศในแตล่ ะชว่ งเวลา เพอื่ ใหผ้ ปู้ ว่ ยและบคุ ลากรมคี วามมน่ั ใจ ในระบบบรกิ ารสขุ ภาพทีม่ คี ุณภาพและความปลอดภัยในประเดน็ ท่ีสำ� คัญ โดยโรงพยาบาลตอ้ งมีการด�ำเนนิ การอย่างเปน็ รูปธรรมตามท่ีก�ำหนด มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบบั ท่ี 5 209

ภาคผนวก 1 แนวทางการประเมนิ ระดบั การปฏบิ ัตติ ามมาตรฐาน (Scoring Guideline) 3) คณะอนกุ รรมการพฒั นามาตรฐานกำ� หนดใหม้ เี กณฑห์ ลกั เพอ่ื ความยงั่ ยนื (core criteria for sustainability) ของระบบคุณภาพของสถานพยาบาล โดยเลือกจากข้อก�ำหนดที่มีในมาตรฐาน เพ่ือโรงพยาบาลและ ผู้เย่ียมส�ำรวจได้ใช้ประโยชน์ในการกระตุ้นการพัฒนาเพื่อยกระดับการพัฒนาและการขับเคล่ือนการพัฒนา ให้เป็นโรงพยาบาลที่มีคุณภาพอย่างยั่งยืน โดยเลือกข้อก�ำหนด ท่ีมีพลังในการส่งเสริมให้เกิดวัฒนธรรม คณุ ภาพ (quality culture) สะทอ้ นการพฒั นาทส่ี อดคลอ้ งกบั คา่ นยิ ม (core value) และการดำ� เนนิ การตาม ข้อก�ำหนดดังกล่าวจะส่งผลให้เกิดการพัฒนาเชิงระบบและเกิดการด�ำเนินการในข้อก�ำหนดอื่นๆ ร่วมด้วย ซ่ึงมีการกำ� หนดรวมเปน็ หวั ขอ้ ส�ำหรับการประเมนิ ตนเองใน HA Scoring จ�ำนวน 27 ข้อ จากจำ� นวน ท้งั หมด 100 ข้อ 4) การเยย่ี มสำ� รวจคือการทบทวนโดยมติ รจากภายนอก (external peer review) เพ่อื รบั ร้รู ะดับ maturity ของระบบคณุ ภาพท่พี ฒั นา และกระตุ้นให้เกดิ การพฒั นาอย่างตอ่ เนอ่ื ง 5) ผเู้ ยยี่ มสำ� รวจมหี นา้ ทใี่ นการ l รับรู้บริบทและผลงานการพัฒนาของโรงพยาบาล l สร้างกระบวนการเรียนรจู้ ากผลงานของโรงพยาบาล l รว่ มกบั โรงพยาบาลในการจดั ทำ� ประเดน็ ในแผนการพฒั นา (Issues for Improvement-IFI) ทเ่ี หมาะสม และสมบรู ณ์ l ใชป้ ระโยชนจ์ ากขอ้ กำ� หนดทเี่ ปน็ เกณฑท์ จ่ี ำ� เปน็ ตอ่ ความปลอดภยั (essential criteria for safety) ในการ วางระบบเพื่อความปลอดภยั สำ� หรบั ผปู้ ว่ ยและบุคลากร 210 มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสุขภาพ ฉบบั ท่ี 5

ภาคผนวก 1 แนวทางการประเมนิ ระดบั การปฏิบัตติ ามมาตรฐาน (Scoring Guideline) l ใชป้ ระโยชนจ์ ากข้อกำ� หนดท่เี ป็นเกณฑห์ ลักเพื่อความยัง่ ยนื (core criteria for sustainability) ในการ ยกระดับการพัฒนาและการขับเคล่ือนการพัฒนาอย่างย่ังยืน 6) โรงพยาบาลมีหน้าท่ใี นการ l ใช้ HA Scoring ในการประเมนิ ตนเองและจัดทำ� ร่างประเดน็ ในแผนการพัฒนาเพ่ือยกระดับ maturity และสรา้ งวฒั นธรรมคุณภาพในโรงพยาบาล l พาผเู้ ย่ยี มส�ำรวจตามรอยระบบงานตา่ งๆ ของโรงพยาบาล l ใชป้ ระโยชนจ์ ากขอ้ กำ� หนดทเ่ี ปน็ เกณฑท์ จ่ี ำ� เปน็ ตอ่ ความปลอดภยั (essential criteria for safety) ในการสรา้ ง วฒั นธรรมความปลอดภยั และขอ้ กำ� หนดทเี่ ปน็ เกณฑห์ ลกั เพอ่ื ความยงั่ ยนื (core criteria for sustainability) ในการยกระดับและขับเคล่ือนการพฒั นาระบบคณุ ภาพในสถานพยาบาลใหม้ คี วามอย่างยั่งยืน 7) การผ่านการรบั รองจะมีระดบั ต่างๆ ซง่ึ รับรกู้ นั เปน็ การภายใน และมผี ลตอ่ ความเข้มข้นของการตดิ ตามดงั น้ี l ระดบั พอผ่าน เมื่อ mode ของ score อยู่ระหว่าง 2.5-2.9 l ระดับดี เมื่อ mode ของ score อยูร่ ะหวา่ ง 3.0-3.4 l ระดบั ดมี าก เมือ่ mode ของ score อยู่ระหวา่ ง 3.5-3.9 l ระดับดเี ยีย่ ม เมอ่ื mode ของ score มากกวา่ หรือเท่ากบั 4.0 8) การใช้ HA Scoring ส�ำหรบั การพัฒนาระบบงานของสถานพยาบาล ควรมุ่งเพ่ือยกระดับ maturity ของ ระบบคณุ ภาพ ในการพฒั นาระบบงานในองคก์ รใหเ้ พมิ่ ขน้ึ อยา่ งตอ่ เนอ่ื งไปสคู่ วามยง่ั ยนื มใิ ชเ่ พยี งคาดหวงั คะแนน ผ่านเกณฑ์การรบั รองเทา่ นนั้ มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสุขภาพ ฉบับท่ี 5 211

ภาคผนวก 1 แนวทางการประเมินระดบั การปฏิบตั ติ ามมาตรฐาน (Scoring Guideline) แนวทางการใช้ HA Scoring 2022 ส�ำหรับโรงพยาบาล 1) ศึกษามาตรฐานและแนวทางการใช้มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสุขภาพเพือ่ เรียนรทู้ �ำความเข้าใจ 2) ทมี งานทรี่ บั ผดิ ชอบหรอื เกย่ี วขอ้ งกบั มาตรฐานเรอื่ งนน้ั รว่ มกนั ประเมนิ ความสมบรู ณข์ องระบบคณุ ภาพ ในการ พัฒนาโรงพยาบาล ตาม Scoring Guideline ในทนี่ ห้ี มายถงึ การประเมนิ ระดับการพฒั นาท่ีโรงพยาบาล สามารถด�ำเนนิ การไดส้ อดคล้องกับจุดมงุ่ หมายของข้อก�ำหนดของแตล่ ะกล่มุ หวั ขอ้ ตามท่ีระบุไวใ้ นมาตรฐาน ซ่งึ แบ่งระดับคะแนนเปน็ 5 ระดบั ซึง่ แบ่งเป็นคะแนนกระบวนการ (process) และคะแนนผลลัพธ์ (result) โดยใชแ้ นวทางทกี่ ำ� หนดประเมนิ การดำ� เนนิ งานในประเดน็ ตา่ งๆของโรงพยาบาลตามมาตรฐาน วา่ การออกแบบ แนวทางปฏบิ ตั ิ และการถา่ ยทอดแนวทางไปสกู่ ารปฏบิ ตั ไิ ดบ้ รรลผุ ล ครอบคลมุ ประเดน็ สำ� คญั การวดั ผลทบทวน และปรบั ปรงุ การดำ� เนนิ การ จนสามารถเปน็ แบบอยา่ งได้ ตลอดจนการแสดงผลลพั ธท์ เ่ี กดิ ขนึ้ ไดว้ า่ อยรู่ ะดบั ใด หากมีความเห็นที่แตกต่างกัน ให้ระบุจุดแข็งและโอกาสพัฒนาในมุมมองของแต่ละคนออกมาให้มากท่ีสุด นำ� โอกาสพัฒนาไปดำ� เนนิ การแล้วจึงกลบั มาร่วมกันประเมินใหม่ 3) ใหค้ วามส�ำคัญกับ ขอ้ กำ� หนดทีเ่ ปน็ เกณฑท์ ีจ่ ำ� เป็นตอ่ ความปลอดภยั (essential criteria for safety) และ ขอ้ กำ� หนดทเี่ ปน็ เกณฑ์หลักเพอ่ื ความยง่ั ยืน (core criteria for sustainability) ในการสร้างการเรยี นรแู้ ละ พัฒนาอยา่ งเปน็ ระบบ 4) ร่วมกนั ให้ความเห็นเกี่ยวกบั ระดับ maturity ของระบบคณุ ภาพ ทีท่ ำ� ไดข้ องแต่ละข้อกำ� หนด และให้จดั ท�ำ แผนการพฒั นา เพือ่ ยกระดับ maturity สู่ score 3 หรือ 4 หรอื 5 แลว้ แต่กรณี 212 มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบับที่ 5

ภาคผนวก 1 แนวทางการประเมินระดบั การปฏิบตั ิตามมาตรฐาน (Scoring Guideline) 5) ประเมนิ score ในแบบประเมนิ ตนเอง (Self Assessment Report) เขยี นสง่ิ ทส่ี ามารถทำ� ไดด้ ตี ามมาตรฐาน และแผนการพัฒนาในสืง่ ท่ีเปน็ โอกาสพัฒนา เพ่ือการตดิ ตามในการพฒั นาตอ่ เนื่องและเรยี นรรู้ ่วมกับทีม 6) เมอื่ สถานพยาบาลมคี วามพรอ้ มในการรับการประเมนิ สง่ เอกสารแบบประเมนิ ตนเองมายงั สรพ. เพอ่ื เข้าสู่ กระบวนการขอการรบั รองคุณภาพ สง่ score และแผนการพฒั นา พร้อมเอกสารตามที่สรพ.ก�ำหนด มายงั สรพ.เพื่อขอรบั การเยีย่ มส�ำรวจ 7) จดั เตรยี มเอกสารสำ� หรบั การ verify การปฏบิ ตั หิ รอื ผลการประเมนิ ตา่ งๆ ไวท้ โี่ รงพยาบาลอยา่ งเปน็ หมวดหมู่ มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสุขภาพ ฉบับท่ี 5 213

ภาคผนวก 1 แนวทางการประเมนิ ระดับการปฏิบัติตามมาตรฐาน (Scoring Guideline) แนวทางการกำ� หนดระดบั คะแนน Scoring guideline Score Process Result 1 ออกแบบและเรม่ิ ตน้ ปฏบิ ัติ มีการวัดผล Design & early stage of implementation Measure 2 มีการปฏิบัติได้บางสว่ น แต่ครอบคลุมประเด็นทส่ี ำ� คญั 181 ติดตามตวั ช้ีวดั ที่ตรงเป้าหมายตามประเด็นทส่ี ำ� คัญ Partial implementation Relevant and valid measure 3 มีการปฏบิ ตั ทิ ค่ี รอบคลุมและไดผ้ ล วิเคราะห์และใชป้ ระโยชน์จากตัวชว้ี ัด Effective implementation Get use of measures 4 มกี ารปรบั ปรุงกระบวนการตอ่ เน่ือง มผี ลลพั ธ์ในเกณฑด์ ี (สูงกวา่ ค่าเฉล่ยี ) Continuous improvement Good results (better than average) 5 มกี ระบวนการทเี่ ป็นแบบอยา่ งท่ดี ี มผี ลลัพธท์ ี่ดีมาก (25% สูงสุด) Role model, good practices, innovation Very good results (top quartile) 181 ประเดน็ สำ� คญั หมายถงึ 1) ประเดน็ สำ� คญั ตามมาตรฐาน 2) ประเดน็ สำ� คญั ตามบรบิ ทโรงพยาบาล 3) ประเดน็ สำ� คญั ตามระดบั ศกั ยภาพโรงพยาบาล 214 มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสุขภาพ ฉบบั ที่ 5

ภาคผนวก 1 แนวทางการประเมินระดบั การปฏบิ ตั ติ ามมาตรฐาน (Scoring Guideline) 1) พจิ ารณาตามระดับ maturity ของระบบคณุ ภาพของการพฒั นา 1.1 มาตรฐานหมวดกระบวนการ (Process) l คะแนน 1 Design & early stage of implementation เร่ิมมกี ารน�ำมาตรฐานไปปฏิบัติ เชน่ มกี ารกำ� หนดโครงสรา้ งทเ่ี กยี่ วขอ้ ง วางแผน วางแนวทางปฏบิ ตั ิ (ใชเ้ ปน็ แนวทางการประเมนิ ระดบั Score 1 กบั มาตรฐานในสว่ นนี้ทุกขอ้ ) l คะแนน 2 Partial implementation แนวทางปฏิบัติท่ีก�ำหนดมีความเหมาะสมกับบริบท เริ่มมี การน�ำแนวทางไปสู่การปฏิบัติ ความครอบคลุมอาจจะยังไม่สมบูรณ์แต่ต้องครอบคลุมข้อก�ำหนด ที่เป็นเกณฑ์ที่จ�ำเป็นต่อความปลอดภัย และประเด็นที่ส�ำคัญ (ใช้เป็นแนวทางการประเมินระดับ Score 2 กับมาตรฐานในสว่ นนี้ทกุ ขอ้ ) l คะแนน 3 Effective implementation มีการปฏิบัติตามแนวทางที่ก�ำหนดอย่างครอบคลุมและ ได้ผล บรรลเุ ปา้ หมายในประเดน็ ส�ำคญั l คะแนน 4 Continuous improvement มีการประเมินและปรับปรุงกระบวนการส�ำคัญ มีการ เช่อื มโยงกบั กระบวนการ/ระบบงานท่เี กีย่ วข้อง l คะแนน 5 Role model, good practices, innovation เปน็ แบบอยา่ งทดี่ ี มกี ารถอดองคค์ วามรู้ มีการใชน้ วตั กรรมที่ส่งผลดี มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบบั ท่ี 5 215

ภาคผนวก 1 แนวทางการประเมินระดับการปฏิบัติตามมาตรฐาน (Scoring Guideline) 1.2 มาตรฐานหมวดผลลพั ธ์ (Result) l คะแนน 1 Measure มกี ารออกแบบการวัดผล l คะแนน 2 Relevant and valid measure มกี ารตดิ ตามตวั ชวี้ ดั ทตี่ รงเปา้ หมายตามประเดน็ ทสี่ ำ� คญั l คะแนน 3 Get use of measures มกี ารวดั ทตี่ รงประเดน็ ตามเปา้ หมายมาตรฐาน และครอบคลมุ ประเดน็ สำ� คญั เปน็ สว่ นใหญ่ โดยมกี ารใชป้ ระโยชนจ์ ากการตดิ ตามตวั วดั เพอ่ื ใหเ้ กดิ การพฒั นาตอ่ เนอ่ื ง l คะแนน 4 Good results (better than average) ตัววดั ตามประเดน็ ส�ำคัญส่วนใหญอ่ ยู่ในระดับ ท่ีดกี วา่ ค่าเฉลย่ี ในบรบิ ทเดยี วกนั หรือมแี นวโนม้ ดีขึน้ อย่างตอ่ เนอื่ ง l คะแนน 5 Very good results (top quartile) ตวั วดั ตามประเดน็ สำ� คญั อยใู่ นระดบั top quartile 2) พิจารณาตามระดับความยากงา่ ยในการด�ำเนนิ การ 2.1 อาจจะน�ำข้อก�ำหนดในมาตรฐานแต่ละประเด็นมาพิจารณาว่าประเด็นใดที่ท�ำได้ง่ายที่สุด และยากข้ึน เปน็ ลำ� ดับขนั้ โดยพยายามใหส้ อดคล้องกบั แนวทางในขอ้ 1) 2.2 อาจจะพิจารณาระดับความยากง่ายตามศกั ยภาพของโรงพยาบาล 3) พิจารณาตามลำ� ดบั ขัน้ ตอนท่โี รงพยาบาลตอ้ งด�ำเนนิ การก่อนหลัง 3.1 อาจพจิ ารณาวา่ ในความเปน็ จริง มี sequence ของการดำ� เนนิ การวางระบบงานอยา่ งไรบ้าง เช่น เรมิ่ จากการวิเคราะห์ข้อมลู การออกแบบระบบ การฝึกอบรม การนำ� สู่การปฏบิ ัติ เป็นต้น 4) พยายามให้มีการพิจารณาในภาพรวม ให้มรี ายละเอียดเทา่ ทจี่ ำ� เป็น ไม่ต้องคดั ลอกมาจากมาตรฐานทงั้ หมด 216 มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสขุ ภาพ ฉบับที่ 5

ภาคผนวก 1 แนวทางการประเมินระดับการปฏิบัติตามมาตรฐาน (Scoring Guideline) แนวทางการรวมคะแนนในการประเมิน โรงพยาบาลทม่ี ี performance เกินกว่าระดับ 1 ขึ้นมา สามารถนำ� สว่ นของคะแนนตั้งแต่ระดับ 2-5 มารวมกนั ไดโ้ ดยไมต่ อ้ งใหร้ ะดบั ขน้ั ทตี่ ำ่� กวา่ สมบรู ณ์ เชน่ ถา้ ทำ� 2 ไดส้ มบรู ณ์ 3 ไดค้ รงึ่ หนง่ึ และ 4 ไดค้ รงึ่ หนง่ึ กส็ ามารถนำ� คร่ึงหนึง่ ของ 4 มารวมกับครึ่งหน่ึงของ 3 เทา่ กบั ว่าไดค้ ะแนนเป็น 3 มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสุขภาพ ฉบับที่ 5 217

ภาคผนวก 2 Core Values and Concepts of Hospital Accreditation ค่านยิ มและแนวคิดหลกั หรอื หลกั คิดท่กี ระบวนการ HA น�ำมาใช้ เกดิ จากการผสมผสานหลกั คิดของ การพฒั นาคุณภาพการดแู ลผู้ป่วย การสร้างเสรมิ สขุ ภาพ และการพัฒนาองคก์ รสู่ความเป็นเลิศ เกิดจากการ ประยกุ ตแ์ นวคดิ TQM การสะสมหลกั คดิ ทเ่ี กดิ จากการดำ� เนนิ การพฒั นาในแตล่ ะขน้ั ตอน และมาผสมผสานกบั ข้อสรุปทไี่ ดจ้ ากการศึกษาองคก์ รที่ประสบความสำ� เร็จที่ MBNQA นำ� มาใช้ หลกั คิดเหลา่ นเี้ ป็นส่ิงทจี่ ะช่วยก�ำกบั วธิ ีการคดิ การตัดสินใจ และพฤติกรรม ซึง่ สามารถใชป้ ระยุกต์ได้ใน ทกุ มาตรฐาน ทกุ สถานการณ์ เปน็ สงิ่ ท่มี ีอย่แู ลว้ ระดบั หนงึ่ และสามารถพฒั นาให้มีมากขึ้นได้ หลักคิดหรือปรัชญาของ TQM ท่นี �ำมาใชใ้ นช่วงเริ่มต้นของการพัฒนาคุณภาพโรงพยาบาลไดแ้ ก่ ลกู คา้ สำ� คญั ทส่ี ดุ (customer focus), จุดความฝันร่วมกนั (common vision), ทมี งานสัมพนั ธ์ (team work), มงุ่ มน่ั กระบวนการ (process focus), สานดว้ ยอรยิ สจั สี่ (problem solving), ดที ผ่ี นู้ ำ� (visionary leadership), ทำ� ดีอยา่ งตอ่ เน่อื ง (continuous improvement) เมื่อน�ำมาตรฐานโรงพยาบาลฉบับแรกมาใช้ หลักคิดที่ใช้กระตุ้นให้เกิดการปฏิบัติที่เกิดผลอย่างแท้จริง ได้แก่ individual commitment, team work, customer focus การพฒั นาคณุ ภาพตามบนั ได 3 ขน้ั สู่ HA ไดข้ อ้ สรปุ ของหลกั คดิ ในบนั ไดขน้ั ที่ 1 วา่ ทำ� งานประจำ� ใหด้ ,ี มีอะไรให้คุยกนั , ขยนั ทบทวน และหลักคดิ ในบนั ไดข้นั ที่ 2 ว่า เปา้ หมายชัด วัดผลได้ ใหค้ ณุ ค่า อยา่ ยดึ ติด 218 มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบับที่ 5

ภาคผนวก 2 Core Values and Concepts of Hospital Accreditation เมอ่ื ผสมผสานหลักคิดทัง้ หมดเข้าดว้ ยกนั และจัดเป็นหมวดหมู่ จะได้เปน็ 5 หมวด ดงั นี้ 1. ทศิ ทางน�ำ: visionary leadership, systems perspective, agility 2. ผรู้ ับผล: patient & customer focus, focus on health, community responsibility 3. คนท�ำงาน: value on staff, individual commitment, teamwork, ethic & professional standard 4. การพฒั นา: creativity & innovation, management by fact, continuous process improve- ment, focus on results, evidence-based approach 5. พาเรยี นร:ู้ learning, empowerment มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสขุ ภาพ ฉบับท่ี 5 219

ภาคผนวก 2 Core Values and Concepts of Hospital Accreditation 1. ทศิ ทางน�ำ 1.1 Visionary Leadership คืออะไร ผู้นำ� ท่ีมสี ายตากว้างไกล เปลี่ยนแปลงสังคม มองภาพใหญ่ คิดเชงิ กลยุทธ์ น�ำเสนอความทา้ ทาย จงู ใจใหค้ นเกง่ มารวมตัวกัน สเู่ ปา้ หมายทีส่ งู กวา่ ทำ� ไม ผ้นู �ำคอื ผูก้ �ำหนดทิศทาง เปน็ แบบอยา่ ง อนุญาตและสนับสนุนการเปล่ยี นแปลง ท�ำอยา่ งไร l กำ� หนดทิศทาง สร้างคา่ นิยม ตัง้ ความคาดหวัง l กำ� หนดกลยุทธ์ ระบบงาน วิธกี ารไปสเู่ ปา้ หมาย กระต้นุ นวตั กรรม l นำ� คา่ นิยมและกลยุทธม์ าชีน้ �ำกิจกรรมและตดั สินใจ l มองเหน็ โอกาสในปญั หาอุปสรรค l กระตุ้น จงู ใจ สนบั สนุน ส่งเสรมิ ใหค้ นในองคก์ รมี innovator’s DNA l เป็นแบบอยา่ งทดี่ ีในการใช้กระบวนทศั น์ใหม่ เชน่ องคก์ รท่มี ีชวี ิต 220 มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบบั ท่ี 5

ภาคผนวก 2 Core Values and Concepts of Hospital Accreditation 1.2 Systems Perspective คืออะไร การมองภาพรวมอยา่ งครบถว้ นครอบคลุมทกุ องคป์ ระกอบ เห็นการเชื่อมต่อภายใน การพิจารณาปจั จยั ทเ่ี กี่ยวขอ้ งอย่างเป็นเหตุเป็นผล การพจิ ารณาวงรอบของปจั จยั นำ� เขา้ กระบวนการ ผลลัพธ์ และระบบสะทอ้ นกลบั ทำ� ไม การบริหารและพัฒนาแบบแยกส่วน ไม่ก่อให้เกิดความส�ำเร็จอย่างคุ้มค่า และท�ำให้สมาชิกในองค์กร สับสน ออ่ นล้า ท�ำอยา่ งไร l สังเคราะห์ (synthesis) มองภาพรวมขององค์กรใช้ความต้องการหลักขององค์กร เป้าหมายเชิง กลยทุ ธ์และแผนงานเปน็ พื้นฐาน l มงุ่ ไปในแนวทางเดยี วกนั (alignment) ทำ� ใหเ้ ปา้ หมาย แผนงาน กระบวนการ ตวั ชว้ี ดั และกจิ กรรม ตา่ งๆ สอดคล้องไปในแนวทางเดยี วกัน l บรู ณาการ (integration) เช่อื มโยงแนวคดิ องค์ประกอบและระบบต่างๆ ขององค์กรเขา้ ด้วยกัน มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสุขภาพ ฉบับท่ี 5 221

ภาคผนวก 2 Core Values and Concepts of Hospital Accreditation 1.3 Agility คอื อะไร ความสามารถในการปรบั ตวั อยา่ งรวดเร็วและมคี วามยืดหยุ่น การตอบสนองผู้ปว่ ยและผูร้ ับบริการอย่างรวดเร็วและยืดหยนุ่ ทำ� ไม สังคมคาดหวังทจ่ี ะไดร้ ับบรกิ ารอย่างรวดเร็ว การปรบั ตัวท่วี ่องไวคือการก้าวไปขา้ งหนา้ กอ่ นผ้อู นื่ ท�ำอยา่ งไร l ลดความซบั ซ้อนของกระบวนการทำ� งาน ยกเลกิ กฎระเบยี บท่ีไม่จ�ำเปน็ l ใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศเพ่อื ให้เกิดการตอบสนองท่ีรวดเร็ว ยดื หยุ่น ตรงความต้องการเฉพาะ l ผ้ปู ฏิบัติงานได้รบั อำ� นาจในการตัดสินใจ ภายใต้มาตรฐานท่ีจ�ำเปน็ l การออกแบบระบบบริการทไ่ี ด้ผล ประหยัด ใหค้ ุณคา่ กบั ความตอ้ งการของผู้รบั บริการแตล่ ะราย l ใหค้ วามสำ� คญั กับการวัดและลดวงรอบเวลา ควบคไู่ ปกับการปรับปรงุ ดา้ นอ่ืนๆ 222 มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสุขภาพ ฉบบั ท่ี 5

ภาคผนวก 2 Core Values and Concepts of Hospital Accreditation 2. ผรู้ ับผล 2.1 Patient and Customer Focus คืออะไร สนองความต้องการ ใชม้ าตรฐานวิชาชพี เพอื่ ผลลพั ธท์ ่ดี ี ผรู้ บั ผลงานมที ง้ั เพอื่ นรว่ มงานซง่ึ เปน็ ผรู้ บั ผลงานภายใน และผปู้ ว่ ย ครอบครวั ฯลฯ ทเ่ี ปน็ ผรู้ บั ผลงานภายนอก ท�ำไม หน้าทีห่ ลักของระบบบริการสุขภาพคือการมีสขุ ภาพดีของประชาชน ครอบครัว ชมุ ชน ทำ� อย่างไร l รับรู้ปัญหา/ความตอ้ งการ ทงั้ ระดบั บุคคล กล่มุ โรค ทว่ั ไป ชุมชน l ตอบสนอง ใหบ้ รกิ ารที่ตรงปญั หา ได้ผล ปลอดภัย ใสใ่ จ เคารพสทิ ธ/ิ ศกั ดศ์ิ รี ใชม้ าตรฐานวิชาชพี ดูแลดว้ ยความระมัดระวงั ดแู ลอยา่ งเต็มความสามารถ เอาใจเขามาใสใ่ จเรา l รับเสยี งสะท้อน มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสขุ ภาพ ฉบับที่ 5 223

ภาคผนวก 2 Core Values and Concepts of Hospital Accreditation 2.2 Focus on Health คืออะไร แนวคดิ เร่อื งสขุ ภาพคอื ดุลยภาพ การน�ำภาวะที่เป็นปกตขิ องบคุ คลมาใช้ประโยชน์ต่อสขุ ภาพ ท�ำไม การเจบ็ ป่วยจำ� นวนมาก ไม่รสู้ าเหตุ แตส่ ามารถดูแลใหม้ ีความสขุ ได้ สุขภาวะ พบไดท้ ั้งในยามเจบ็ ป่วยหรอื แมย้ ามจะเสยี ชวี ิต ผู้ป่วย มที ง้ั สว่ นท่ีป่วยและไมป่ ่วย ในตัวคนเดยี วกัน ทำ� อย่างไร l ใชแ้ นวคิด focus on health กบั ผูป้ ว่ ยและผไู้ มป่ ่วย l หาโอกาสสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพในผูป้ ว่ ยทุกราย l พิจารณาปัจจัยที่มีผลตอ่ สขุ ภาพอย่างครอบคลุม l สร้างสมดลุ ของการสรา้ งสขุ ภาวะ และการบ�ำบัดรักษา l ใช้แนวคดิ สุขภาวะก�ำเนดิ (salutogenesis) l ฝกึ อยกู่ บั ปจั จุบัน แบ่งปนั พลังบวกให้ผู้ป่วย 224 มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบบั ท่ี 5

ภาคผนวก 2 Core Values and Concepts of Hospital Accreditation 2.3 Community Responsibility คืออะไร การปฏบิ ัติตามกฎระเบยี บ ปอ้ งกันผลกระทบต่อสงิ่ แวดลอ้ ม ปฏบิ ัติงานอย่างมจี ริยธรรม ช่วยเหลอื และ ดแู ลสุขภาพชุมชน ท�ำไม บริการสุขภาพอาจส่งผลกระทบตอ่ สง่ิ แวดลอ้ มและสังคม องค์กรบริการสขุ ภาพมหี น้าทด่ี แู ลสุขภาพชมุ ชนนอกเหนือจากบริการในทีต่ ง้ั ท�ำอยา่ งไร l ปฏิบัติตามกฎระเบียบ ข้อบงั คบั และมาตรฐานทีเ่ กย่ี วข้อง l อนรุ ักษ์ทรัพยากรและการลดความสูญเปล่าตั้งแตต่ น้ ทาง l คาดการณ์ความเสย่ี งที่อาจเกิดขนึ้ ท้ังในดา้ นสถานที่ การใช้รังส/ี สารเคมี อนั ตรายด้านชวี ภาพ และ วางแผนปอ้ งกนั ความเส่ยี ง/อนั ตรายท่ีจะเกิดขน้ึ l ตอบสนองอยา่ งเปดิ เผยเม่ือเกิดปญั หา l การให้บริการสขุ ภาพแกช่ มุ ชน ค้นหาศกั ยภาพในชุมชนและสนบั สนนุ ใหช้ มุ ชนมีความสามารถในการ ดูแลปญั หาสขุ ภาพด้วยตนเอง มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสุขภาพ ฉบับท่ี 5 225

ภาคผนวก 2 Core Values and Concepts of Hospital Accreditation 3. คนท�ำงาน 3.1 Value on Staff คอื อะไร สง่ เสริมการมีและการใชศ้ ักยภาพ มแี รงจูงใจทำ� งานให้ไดผ้ ลดี มคี วามสขุ ท�ำไม คนคอื ทรัพยส์ นิ ท่มี ีค่าขององคก์ ร มีมูลคา่ เพม่ิ ข้ึนอย่างต่อเน่อื ง systems approach ไดผ้ ลดีกว่าการกล่าวโทษ ทำ� อยา่ งไร l มกี ัลยาณมติ ร/ศรัทธา ใชว้ ิธีการแห่งปัญญา คิดถกู วิธี คิดมรี ะเบียบ คิดมเี หตุผล คิดเรา้ กุศล l ผูน้ �ำแสดงความมุง่ มนั่ ยกย่องชมเชยเจา้ หน้าที่ ส่งเสริมการพฒั นาตนเอง l สง่ เสริมการแลกเปลยี่ นความรู้ สรา้ งสงิ่ แวดลอ้ มใหก้ ลา้ คดิ กลา้ ทำ� l จัดวิธที ำ� งานที่ยืดหย่นุ มีสมรรถนะ หลากหลาย l ใช้ systems approach ในการแกป้ ญั หาความผิดพลงั้ l ถามคนทำ� งานว่า “อะไรคือสิ่งสำ� คญั ที่สุดท่ตี ้องการให้ปรับปรุง” และตอบสนอง 226 มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบับที่ 5

ภาคผนวก 2 Core Values and Concepts of Hospital Accreditation 3.2 Individual Commitment คอื อะไร คือการที่แต่ละคนมีความมุ่งมั่นในหน้าท่ีที่ได้รับมอบหมาย ยึดถือเป้าหมายและความส�ำเร็จขององค์กร เปน็ หลักในการทำ� งาน ท�ำไม ความสำ� เรจ็ ขององคก์ รเป็นผลรวมของความพยายามของทกุ คน คุณภาพตอ้ งเริ่มทแี่ ตล่ ะคน ท�ำทนั ที ทำ� ตอ่ เนื่อง ทำ� เรือ่ งใกลต้ ัว ทำ� อย่างไร l แต่ละคนท�ำงานประจ�ำใหด้ ี ทำ� เตม็ ความสามารถ ระมดั ระวงั เอ้ืออาทร l พัฒนางานของตน รว่ มพัฒนากับผู้อ่นื l ผูน้ �ำก�ำหนดความคาดหวังที่เหมาะสม ใหก้ ารสนับสนนุ เสริมพลงั เป็นแบบอย่าง มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสุขภาพ ฉบับที่ 5 227

ภาคผนวก 2 Core Values and Concepts of Hospital Accreditation 3.3 Teamwork คืออะไร การรบั ฟงั รว่ มคดิ รว่ มทำ� ภายในหนว่ ยงาน ระหวา่ งหนว่ ยงาน/วชิ าชพี ระหวา่ งผบู้ รหิ ารกบั ผปู้ ฏบิ ตั งิ าน การเปน็ พนั ธมติ รระหวา่ งองคก์ รต่างๆ ทำ� ไม บริการสุขภาพมคี วามซับซอ้ น ต้องอาศัยความร่วมมอื อยา่ งกว้างขวาง ทำ� อยา่ งไร l สรา้ งเครือข่ายความสมั พนั ธ์ มีความยืดหย่นุ การตอบสนอง การแลกเปลีย่ นความรู้ l ส่งเสรมิ ให้เกิดความรว่ มมือและประสานงานทด่ี ีในการปฎิบตั ิงานประจ�ำ l ทำ� งานเปน็ ทีมเพื่อพฒั นาในเรือ่ งใดเรือ่ งหนึ่ง ตามโอกาสพัฒนาท่พี บ l มกี ลไกดภู าพรวม กำ� หนดทศิ ทางการพฒั นา ตดิ ตามกำ� กบั การพฒั นาในกลมุ่ ผปู้ ว่ ยหรอื ระบบงานหลกั โดยทีมสหสาขาวชิ าชีพหรอื ทมี ครอ่ มสายงาน l ขยายไปสคู่ วามรว่ มมอื กบั ภายนอก 228 มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสุขภาพ ฉบบั ที่ 5

ภาคผนวก 2 Core Values and Concepts of Hospital Accreditation 3.4 Ethical and Professional Practice คอื อะไร การตดั สนิ ใจบนพื้นฐานของจริยธรรมและมาตรฐานวชิ าชีพ การก�ำกับดูแลจรยิ ธรรมและมาตรฐานวิชาชพี โดยผปู้ ระกอบวิชาชีพด้วยกัน ท�ำไม การตัดสินใจของผปู้ ระกอบวชิ าชพี มีความส�ำคญั ตอ่ ผลทจ่ี ะเกดิ ข้ึนกบั ผู้ปว่ ย สงั คมมคี วามคาดหวงั สงู ตอ่ ผปู้ ระกอบวชิ าชพี และรบั ไมไ่ ดก้ บั ผลไมพ่ งึ ประสงคซ์ ง่ึ เกดิ จากการละเลยหรอื การปฏิบัตทิ ป่ี ราศจากจริยธรรมและมาตรฐาน ผปู้ ระกอบวิชาชีพจ�ำเป็นต้องมอี สิ ระในการตดั สนิ ใจ ความมอี ิสระนนั้ ตอ้ งควบค่ไู ปกบั ความรบั ผิดชอบ ผู้ประกอบวิชาชีพต้องท�ำหน้าท่ีเป็นตัวแทนของผู้ป่วยในการให้ค�ำแนะน�ำหรือพิจารณาทางเลือกที่ เหมาะสมส�ำหรับผปู้ ว่ ย ท�ำอย่างไร l ผปู้ ระกอบวชิ าชพี แตล่ ะคนมจี ติ สำ� นกึ ในการปฏบิ ตั งิ านบนพน้ื ฐานของจรยิ ธรรมและมาตรฐานวชิ าชพี พัฒนาตนเองใหม้ ีความรแู้ ละทักษะท่ีจ�ำเปน็ l ดว้ ยหลักงา่ ยๆ วา่ “เอาใจเขามาใสใ่ จเรา” หรือ “ดแู ลดจุ ญาตมิ ติ ร” จะชว่ ยป้องกันปัญหาได้มาก l มกี ลไกทผี่ ปู้ ระกอบวชิ าชพี จะควบคมุ กำ� กบั กนั เองทงั้ ในลกั ษณะของการปอ้ งปรามและดำ� เนนิ การเมอื่ เกดิ ปญั หา เพ่อื สร้างความมัน่ ใจใหแ้ ก่ผรู้ บั บรกิ ารและวชิ าชีพอืน่ ๆ ทป่ี ฏบิ ตั งิ านรว่ มกนั มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบับท่ี 5 229

ภาคผนวก 2 Core Values and Concepts of Hospital Accreditation 4. การพัฒนา 4.1 Creativity and Innovation คอื อะไร การเปลย่ี นแปลงท่ใี ชว้ ิธีการและแนวคดิ ใหม่ ท�ำไม หัวใจส�ำคัญของนวตั กรรมคือจนิ ตนาการ การพัฒนาด้วยวธิ ีเดมิ ๆ ไม่อาจใช้การไดผ้ ลอีกต่อไป สถานการณท์ ีค่ �ำตอบไมช่ ดั เจน เปน็ โอกาสเปิดส�ำหรบั จนิ ตนาการและนวัตกรรม ทำ� อยา่ งไร l จัดการใหน้ วตั กรรมเปน็ ส่วนหนง่ึ ของวัฒนธรรมองค์กรและงานประจ�ำ l ผบู้ รหิ ารสง่ เสรมิ ใหผ้ ปู้ ฏบิ ตั งิ านไดท้ ดลองความคดิ ใหมๆ่ สง่ เสรมิ การฝกึ อบรมดา้ นความคดิ สรา้ งสรรค์ และนวัตกรรม l สง่ เสริมการสรา้ งนวตั กรรมในกระบวนการจดั บริการ 230 มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสุขภาพ ฉบับที่ 5

ภาคผนวก 2 Core Values and Concepts of Hospital Accreditation 4.2 Management by Fact คืออะไร การตดั สนิ ใจบนพ้ืนฐานของขอ้ มลู ทีไ่ ด้รับการวเิ คราะหอ์ ยา่ งเหมาะสม ท�ำไม ขอ้ มลู ขา่ วสารทดี่ ที ำ� ใหท้ ราบระดบั ปญั หาทแ่ี ทจ้ รงิ ลำ� ดบั ความสำ� คญั สาเหตขุ องปญั หา ขอ้ ดขี อ้ เสยี ของ ทางเลอื กต่างๆ ทำ� อย่างไร l คดั เลอื กและใช้ตัวชี้วดั ซึง่ สะท้อนส่งิ ทีม่ ีความสำ� คัญทางคลนิ กิ สุขภาพของชุมชน และการบรหิ าร จัดการขององค์กร โดยวัดอย่างสมดลุ ในทุกด้าน l วิเคราะหข์ อ้ มูลเพือ่ หาแนวโน้ม คาดการณ์ และดูความเป็นเหตุเป็นผล l ประเมินและปรับเปลย่ี นตวั ชีว้ ดั หรือดัชนีช้วี ัดเพ่ือใหเ้ หมาะสมกบั เป้าประสงค์ยง่ิ ขึ้น l สร้างวฒั นธรรมการใชข้ อ้ มลู ในการตัดสนิ ใจในทกุ ระดับ มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบับท่ี 5 231

ภาคผนวก 2 Core Values and Concepts of Hospital Accreditation 4.3 Continuous Process Improvement คอื อะไร การหาโอกาสพฒั นา และดำ� เนนิ การปรบั ปรงุ กระบวนการตา่ งๆ อยา่ งตอ่ เนอ่ื ง มกี ารขยบั เปา้ หมายของ ผลงานขึน้ อย่างต่อเน่ืองและสอดคล้องกับความเป็นไปได้ ทำ� ไม สถานการณเ์ ปลย่ี นแปลงอยตู่ ลอด ความคาดหวังของผู้รับผลงานท่ีเพ่มิ ข้ึน มโี อกาสทำ� ใหเ้ รยี บง่ายและมีประสทิ ธิภาพขึ้นเสมอ ทำ� อยา่ งไร l วฒั นธรรมการค้นหาโอกาสพฒั นาและดำ� เนนิ การพัฒนาอย่างต่อเนือ่ งในทกุ ระดับ: บุคคล โครงการ หนว่ ยงาน องคก์ ร l ใช้กลยทุ ธใ์ นการค้นหาโอกาสพัฒนาที่หลากหลาย เชน่ การทบทวนผลงาน การรบั ฟังผู้รับผลงาน การเปรียบเทียบกบั ข้อกำ� หนด/มาตรฐาน มที มี งานจากสหสาขาวชิ าชีพมามองภาพรวม l สนับสนุนและสรา้ งแรงจงู ใจให้มกี ารพัฒนาอยา่ งตอ่ เนอื่ ง l สรา้ งกระบวนการเรียนรคู้ วบคู่กับการพัฒนา 232 มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสขุ ภาพ ฉบบั ที่ 5

ภาคผนวก 2 Core Values and Concepts of Hospital Accreditation 4.4 Focus on Results คอื อะไร การกำ� หนดเป้าหมายของงาน/การพัฒนาทผ่ี ลลัพธ์และคุณค่าทผ่ี มู้ สี ่วนได้เสยี จะไดร้ บั ท�ำไม การมุง่ เน้นผลลพั ธ์ทำ� ใหม้ ีเป้าหมายรว่ มกนั ชัดเจน เชื่อมโยงแผนงานและกจิ กรรมได้ การมงุ่ เนน้ ผลลพั ธท์ ำ� ใหเ้ กดิ การจดั ลำ� ดบั ความสำ� คญั ของปญั หา และใชท้ รพั ยากรทมี่ อี ยู่ ใหเ้ กดิ ประโยชน์ สงู สุด การสร้างคณุ ค่าใหแ้ กผ่ ูม้ ีส่วนไดเ้ สียส�ำคัญจะท�ำใหเ้ กดิ ความศรทั ธาตอ่ องคก์ ร ท�ำอย่างไร l วดั ผลการด�ำเนินการขององคก์ รโดยมงุ่ เน้นที่ผลลัพธส์ ำ� คัญ l ใชต้ วั ชว้ี ดั ผลเชงิ กระบวนการและเชงิ ผลลพั ธ์ รว่ มกนั อยา่ งสมดลุ เพอ่ื สอ่ื สำ� ดบั ความสำ� คญั ตดิ ตามผล การดำ� เนินการ และนำ� ไปส่กู ารปรับปรงุ ผลลัพธ์ l รกั ษาสมดุลของคุณค่าระหว่างผมู้ ีส่วนได้เสยี สำ� คญั ได้แก่ ผู้ป่วย ครอบครวั ของผปู้ ว่ ย เจา้ หน้าท่ี ชมุ ชน ผูจ้ า่ ยเงิน ธรุ กิจ นักศกึ ษา ผ้สู ง่ มอบและพันธมิตร ผลู้ งทุน และสาธารณะ มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสขุ ภาพ ฉบับที่ 5 233

ภาคผนวก 2 Core Values and Concepts of Hospital Accreditation 4.5 Evidence-based Approach คอื อะไร การตัดสนิ ใจบนพ้ืนฐานของข้อมูลวชิ าการหรอื หลกั ฐานทางวิทยาศาสตร์ การใช้ข้อมลู วชิ าการในการใหบ้ ริการสุขภาพ/ดูแลผู้ป่วย ทำ� ไม บรกิ ารสขุ ภาพทปี่ ลอดภยั ไดผ้ ล มปี ระสทิ ธภิ าพ มคี วามเหมาะสม จะตอ้ งอยบู่ นพนื้ ฐานของขอ้ มลู วชิ าการ ซึง่ พิสจู นป์ ระสิทธผิ ลของวธิ กี ารตรวจรักษาตา่ งๆ บรกิ ารสขุ ภาพตอ้ งเผชญิ กบั ความไมแ่ นน่ อนตา่ งๆ มากมาย การใชด้ ลุ ยพนิ จิ ของผปู้ ระกอบวชิ าชพี ควบคู่ กบั การใชข้ ้อมลู วิชาการจึงเปน็ ส่งิ ท่จี �ำเป็น ความรู้เก่ยี วกับประสทิ ธิผลของเทคโนโลยีบรกิ ารสุขภาพเปล่ียนแปลงไปอยา่ งรวดเร็ว แมค้ วามรทู้ ี่เขียน ไว้ในตำ� รากอ็ าจจะล้าสมัยเร็วเกินกว่าทีค่ ดิ ท�ำอยา่ งไร l น�ำ CPG ซงึ่ เป็นที่ยอมรบั กันมาใชใ้ นการดแู ลผ้ปู ่วย l Gap Analysis l น�ำศาสตร์ทางด้านระบาดวิทยาคลินกิ และเศรษฐศาสตร์คลนิ ิกมาชว่ ยในการตัดสินใจ l นำ� ขอ้ มลู วชิ าการมาใชป้ ระกอบกบั เครอ่ื งมอื และแนวคดิ การพฒั นาคณุ ภาพอน่ื ๆ โดยอาศยั กลมุ่ ผปู้ ว่ ย และปญั หาสำ� คัญในผ้ปู ่วยดังกลา่ วเปน็ ตวั ต้ัง 234 มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบบั ท่ี 5

ภาคผนวก 2 Core Values and Concepts of Hospital Accreditation 5. พาเรียนรู้ 5.1 Learning คืออะไร การเรยี นรูเ้ ปน็ ปฏิสมั พนั ธ์ของส่งิ มชี ีวติ กับสง่ิ แวดล้อม เพอ่ื ตอบสนอง ปรบั ตัว เพ่ิมประสิทธภิ าพ ท�ำไม ส่งิ มีชวี ิตตอ้ งปรบั ตวั เพอ่ื ความอยู่รอด องค์กรก็เปรยี บเหมือนส่งิ มีชีวิต ทำ� อย่างไร l ใหก้ ารศกึ ษา ฝกึ อบรม ให้โอกาสพัฒนา สร้างแรงจงู ใจ l เรียนร้ดู ้วยการมีสว่ นรว่ ม l หาโอกาสที่จะสร้างการเปลยี่ นแปลงและท�ำใหด้ ขี ึ้น l ปลูกฝังการเรยี นรเู้ ข้าไปในวิถกี ารท�ำงานปกตปิ ระจำ� วนั l ใช้กระบวนการดแู ลผ้ปู ว่ ย การใหบ้ รกิ าร สถานทส่ี ิ่งแวดลอ้ ม สร้างการเรยี นรู้ มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบับท่ี 5 235

ภาคผนวก 2 Core Values and Concepts of Hospital Accreditation 5.2 Empowerment คอื อะไร ใหพ้ ลังทุกคนในการดูแลสุขภาพตนเอง ให้พลังเจ้าหนา้ ท่ีแกป้ ัญหา พฒั นางานด้วยตนเอง ทำ� ไม การเสรมิ พลังทำ� ใหเ้ กดิ ความรบั ผิดชอบ ตรงประเด็น มปี ระสทิ ธิภาพ ไมต่ ้องพง่ึ พิง ขยายวงกว้าง ทำ� อยา่ งไร l ผ้มู อี ำ� นาจเหน็ ประโยชน์ เตม็ ใจลดอตั ตาและการผกู ขาดอำ� นาจของตน l ผู้บรหิ ารกระจายอ�ำนาจและเพ่ิมพลงั การตดั สินใจใหผ้ ู้ปฏบิ ัตงิ าน l ผู้ประกอบวิชาชพี พยายามให้ผู้ปว่ ย ประชาชน สามารถดแู ลตนเอง l มีการสอื่ สารทดี่ ี มขี อ้ มลู ขา่ วสารที่เหมาะสม มกี ารประเมินและสะท้อนกลับ 236 มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบับท่ี 5

ภาคผนวก 3 ตารางแสดงการเปรียบเทยี บรหัสอา้ งอิงตามมาตรฐานฉบับที่ 5 เทียบกบั ฉบับท่ี 4 ส�ำหรบั หวั ขอ้ ทมี่ กี ารเพิ่มเข้ามาใหม่ในฉบบั ท่ี 5 จะมรี ะบไุ ว้ในรหัสอา้ งอิงของฉบบั ท่ี 4 วา่ “ใหม่” เกณฑใ์ นมาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสุขภาพ รหสั อ้างองิ ในฉบบั ท่ี 5 รหัสอา้ งอิงในฉบับที่ 4 ตอนที่ I ภาพรวมของการบรหิ ารองคก์ ร I-1 การน�ำ ก. วสิ ยั ทศั น์ พนั ธกจิ คา่ นิยม ก. วิสัยทัศน์ พนั ธกิจ คา่ นยิ ม I-1.1 การนำ� องคก์ รโดยผนู้ ำ� ระดับสูง และจริยธรรม และจรยิ ธรรม I-1.2 การก�ำกบั ดแู ลองค์กรและการท�ำประโยชนใ์ หส้ งั คม ข. การสอื่ สาร ข. การส่ือสาร ค. ความส�ำเร็จขององค์กร ค. ผลการดำ� เนินงานขององคก์ ร I-2 กลยุทธ์ ก. การกำ� กับดูแลองค์กร ก. การก�ำกับดแู ลองค์กร I-2.1 การจดั ท�ำกลยทุ ธ์ ข. การปฏิบตั ติ ามกฎหมายและ ข. การปฏบิ ตั ติ ามกฎหมายและ พฤติกรรมทม่ี ีจรยิ ธรรม พฤติกรรมท่ีมจี รยิ ธรรม ค. การทำ� ประโยชน์ให้สงั คม ค. ความรบั ผิดชอบตอ่ สงั คม ก. กระบวนการวางแผนกลยทุ ธ์ ก. กระบวนการจดั ทำ� กลยุทธ์ ข. วตั ถปุ ระสงคเ์ ชิงกลยุทธ์ ข. วตั ถุประสงค์เชงิ กลยทุ ธ์ มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสขุ ภาพ ฉบบั ที่ 5 237

ภาคผนวก 3 ตารางแสดงการเปรยี บเทียบรหสั อา้ งอิงตามมาตรฐานฉบับที่ 5 เทยี บกับฉบบั ที่ 4 เกณฑใ์ นมาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสุขภาพ รหัสอา้ งอิงในฉบับท่ี 5 รหสั อา้ งอิงในฉบับที่ 4 I-2.2 การนำ� กลยุทธ์ไปปฏบิ ัติ ก. การจดั ทำ� แผนปฏิบตั ิการและ ก. การจดั ท�ำแผนปฏิบัติการและ I-3 ผปู้ ่วย/ผู้รับผลงาน ถ่ายทอดสู่การปฏบิ ตั ิ ถ่ายทอดส่กู ารปฏิบัติ I-3.1 ความต้องการและความคาดหวังของผปู้ ่วย/ ผรู้ ับผลงาน ข. การทบทวนแผนปฏบิ ตั ิการ ข. การปรบั เปลยี่ นแผนปฏบิ ตั กิ าร I-3.2 ความผูกพนั ของผูป้ ่วย/ผรู้ ับผลงาน ก. การรับฟังผู้ปว่ ยและ ก. การรบั ฟงั ผู้ปว่ ยและ ผู้รบั ผลงาน ผรู้ บั ผลงานอื่น ข. บริการสขุ ภาพ ใหม่ ก. ประสบการณ์ของผ้ปู ่วย/ ก. การใชข้ อ้ มูลเพือ่ จดั บริการ ผู้รบั ผลงาน และอำ� นวยความสะดวกแก่ ข. การประเมนิ ความพึงพอใจ ผู้ปว่ ย/ผรู้ ับผลงาน และความผกู พนั ของผู้ปว่ ย/ ข. ความสัมพันธก์ บั ผปู้ ว่ ย/ ผ้รู บั ผลงาน ผรู้ ับผลงาน I-3.1 เสยี งของผปู้ ว่ ย/ผรู้ บั ผลงาน ข. การประเมนิ ความพงึ พอใจ และความผกู พันของผู้ปว่ ย/ ผรู้ บั ผลงานอืน่ 238 มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสขุ ภาพ ฉบบั ที่ 5

ภาคผนวก 3 ตารางแสดงการเปรยี บเทียบรหสั อา้ งองิ ตามมาตรฐานฉบบั ที่ 5 เทียบกับฉบับท่ี 4 เกณฑ์ในมาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ รหัสอา้ งองิ ในฉบบั ท่ี 5 รหัสอ้างอิงในฉบบั ท่ี 4 I-3.3 สิทธผิ ู้ปว่ ย ก. ค�ำประกาศสิทธิผ้ปู ่วย ก. คำ� ประกาศสทิ ธผิ ู้ป่วย ข. กระบวนการคุ้มครองสิทธิ ข. กระบวนการคมุ้ ครองสทิ ธิ I-4 การวัด การวิเคราะห์ และการจดั การความรู้ ผู้ป่วย ผู้ป่วย I-4.1 การวดั การวเิ คราะห์ และใชข้ อ้ มลู เพื่อปรับปรงุ ผล ค. การดูแลผู้ปว่ ยทม่ี ีความ ค. การดูแลผปู้ ว่ ยที่มคี วาม การดำ� เนนิ การขององค์กร ตอ้ งการเฉพาะ ต้องการเฉพาะ I-4.2 การจดั การสารสนเทศและการจดั การความรู้ I-5 บุคลากร ก. การวัดผลการด�ำเนินการ ก. การวดั ผลการด�ำเนนิ การ I-5.1 สภาพแวดลอ้ มของบุคลากร ข. การวเิ คราะห์และประเมนิ ข. การวเิ คราะห์และทบทวน ผลการด�ำเนินการ ผลการดำ� เนนิ การ ค. การใช้ขอ้ มลู เพอ่ื ปรบั ปรงุ ค. การใช้ขอ้ มลู เพื่อปรับปรงุ ผลการด�ำเนินการ ผลงาน ก. ขอ้ มลู และสารสนเทศ ก. ขอ้ มูลและสารสนเทศ ข. ความรขู้ ององค์กร ค. ความรูข้ ององค์กร ก. ขดี ความสามารถ และ ก. ขีดความสามารถ และ ความเพยี งพอของบคุ ลากร ความเพียงพอของกำ� ลังคน มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสุขภาพ ฉบับที่ 5 239

ภาคผนวก 3 ตารางแสดงการเปรียบเทียบรหสั อ้างองิ ตามมาตรฐานฉบบั ท่ี 5 เทียบกับฉบบั ที่ 4 เกณฑใ์ นมาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสขุ ภาพ รหสั อ้างอิงในฉบับที่ 5 รหัสอา้ งองิ ในฉบบั ที่ 4 ข. การสนับสนนุ การทำ� งานและ ข. บรรยากาศการทำ� งานของ I-5.2 ความผูกพันของบุคลากร สวสั ดิภาพของบคุ ลากร กำ� ลังคน ค. สขุ ภาพและความปลอดภยั ค. สุขภาพและความปลอดภยั I-6 การปฏบิ ตั ิการ I-6.1 กระบวนการทำ� งาน ของบคุ ลากร ของก�ำลังคน ง. ชีวติ และความเปน็ อยูข่ อง ใหม่ 240 บคุ ลากร ก. การประเมินความผกู พัน ก. ความผกู พันและผลการ ของบุคลากร ปฏบิ ัติงานของกำ� ลงั คน ข. วัฒนธรรมองคก์ ร ใหม่ ค. การจัดการผลการปฏิบตั ิงาน ก. ความผกู พนั และผลการ ปฏบิ ัตงิ านของก�ำลงั คน และการพฒั นาบุคลากร ข. การพฒั นากำ� ลงั คนและผู้นำ� ก. การออกแบบบริการสขุ ภาพ ก. การออกแบบบริการและ และกระบวนการท�ำงาน กระบวนการ ข. การนำ� กระบวนการไปสู่ ข. การจดั การและปรับปรงุ การปฏิบัติและปรับปรุง กระบวนการ กระบวนการ มาตรฐานโรงพยาบาลและบรกิ ารสขุ ภาพ ฉบับท่ี 5