คู่มือปฏิบัติงาน ตาม พรบ.ชุมนุมสาธารณะ

ค่มู อื การปฏบิ ตั งิ าน ตามพระราชบัญญตั กิ ารชุมนุมสาธารณะ พ.ศ.2558 แผนการดแู ลการชุมนุมสาธารณะ (ฉบบั ปรบั ปรุง พ.ศ.2563) �����������������/29 �.�. 63.indd 1 11/17/2563 BE 12:40 PM

�����������������/29 �.�. 63.indd 2 11/17/2563 BE 12:40 PM

คา� น�า ส�ำนักงำนต�ำรวจแห่งชำติ ตระหนักถึงกำรใช้สิทธิและเสรีภำพของบุคคลในกำรชุมนุมโดยสงบ และปรำศจำกอำวุธ อันเป็นสงิ่ ทีส่ ำมำรถกระท�ำได้ภำยใตก้ รอบแห่งรฐั ธรรมนูญ จึงให้ควำมส�ำคัญในกำรดแู ล กำรชมุ นมุ สำธำรณะ และกำรรกั ษำควำมสงบเรยี บรอ้ ยแกผ่ เู้ ขำ้ รว่ มชมุ นมุ ตลอดจนสขุ อนำมยั หรอื ควำมสะดวก ของประชำชน อกี ทง้ั ยงั คำ� นงึ ถงึ ควำมมน่ั คงของชำต ิ ควำมปลอดภยั สำธำรณะ ควำมสงบเรยี บรอ้ ยหรอื ศลี ธรรม อนั ดี โดยรวมดว้ ย ปจั จบุ นั มีววิ ัฒนำกำรของรูปแบบกำรชุมนุม ในกำรเชิญชวน หรือรวมกลุ่มนดั หมำย มกี ำรแสดงออก ท่ีแตกต่ำงไปจำกเดิม กลุ่มที่เคลื่อนไหวมักมีผู้สนับสนุนอยู่เบื้องหลัง บำงกรณีอำจเกี่ยวข้องหรือเชื่อมโยง กับกลุ่มหรือองค์กรภำยนอกประเทศ จึงต้องปรับกลยุทธ์ วิธีกำรในกำรแก้ไขปัญหำ จึงจัดให้มีกำรปรับปรุง คมู่ อื กำรปฏบิ ตั ติ ำมพระรำชบญั ญตั กิ ำรชมุ นมุ สำธำรณะ พ.ศ.2558 ขนึ้ โดยเพม่ิ เตมิ ในสว่ นของหลกั กำรสำ� คญั วำ่ ด้วยกำรชมุ นมุ สำธำรณะ ซงึ่ เกย่ี วกบั กำรใช้กำ� ลังตำมกฎหมำยและรปู แบบกำรใช้กำ� ลงั ตำมมำตรฐำนสำกล แนวทำงกำรสืบสวนสอบสวน กำรรวบรวมพยำนหลักฐำนต่ำงๆ ทั้งก่อนเกิดเหตุ ขณะเกิดเหตุ หลังเกิดเหตุ วิธีกำรสืบค้นข้อมูลโดยชอบด้วยกฎหมำย เพ่ือเป็นพยำนหลักฐำนทำงคดี รวมท้ังข้อหำควำมผิดต่ำงๆ ท่ีเกีย่ วข้องกับกำรชุมนมุ สำธำรณะ ตลอดจนแนวคำ� พิพำกษำ คำ� สั่งหรอื ค�ำวินจิ ฉยั ของศำล และระเบยี บค�ำสัง่ ของส�ำนักงำนต�ำรวจแห่งชำติที่เปน็ ปจั จบุ นั เพื่อเป็นแนวทำงในกำรปฏบิ ัตแิ ละเกดิ ประสิทธภิ ำพสูงสุด สุดท้ำยน้ี ขอขอบคุณคณะท�ำงำนทุกท่ำนท่ีร่วมกันจัดท�ำคู่มือฉบับนี้จนเสร็จสมบูรณ์ และ หวังเป็นอย่ำงยิ่งว่ำจะได้น�ำคู่มือกำรปฏิบัติตำมพระรำชบัญญัติกำรชุมนุมสำธำรณะ พ.ศ.2558 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2563) ไปใชใ้ หเ้ กดิ ประโยชน์ตำมวตั ถุประสงค์ตอ่ ไป พลต�ำรวจเอก (จักรทิพย ์ ชัยจินดำ) ผู้บัญชำกำรตำ� รวจแหง่ ชำติ �����������������/29 �.�. 63.indd 3 11/17/2563 BE 12:40 PM

�����������������/29 �.�. 63.indd 4 11/17/2563 BE 12:40 PM

คา� นยิ ม กำรบริหำรจัดกำรกำรชุมนุมสำธำรณะ เป็นภำรกิจส�ำคัญของส�ำนักงำนต�ำรวจแห่งชำติ ท่ีจะต้อง คำ� นงึ ถงึ เสรภี ำพในกำรชมุ นมุ โดยสงบ ปรำศจำกอำวธุ อยภู่ ำยใตข้ อบเขตของกฎหมำย และคำ� นงึ ถงึ สทิ ธเิ สรภี ำพ ของบุคคลอ่นื ดงั นนั้ จงึ จะตอ้ งมคี วำมเขำ้ ใจหลกั กฎหมำย กำรบงั คบั ใชก้ ฎหมำย แนวทำงคำ� พพิ ำกษำหรอื คำ� วนิ จิ ฉยั ของศำล ตลอดจนมีแนวทำงกำรสืบสวนสอบสวน กำรรวบรวมพยำนหลักฐำนท่ีมีลักษณะเฉพำะเก่ียวกับ กำรชุมนุมสำธำรณะ กำรด�ำเนินกำรหรือกำรปฏิบัติกำรทำงยุทธวิธีใด ๆ เจ้ำหน้ำที่ต�ำรวจจะต้องกระท�ำอยู่ ภำยใต้หลักควำมจ�ำเป็น เหมำะสม และได้สัดส่วนกับสถำนกำรณ์ ซ่ึงคู่มือกำรปฏิบัติตำมพระรำชบัญญัติ กำรชมุ นมุ สำธำรณะ พ.ศ.2558 (ฉบบั ปรบั ปรงุ พ.ศ.2563) น ้ี ไดร้ วบรวมหลกั กฎหมำย คำ� พพิ ำกษำ คำ� วนิ จิ ฉยั ระเบยี บ คำ� สั่ง ท่ีเปน็ ปัจจุบัน ตลอดจนแนวทำงกำรสืบสวนสอบสวน ท่ไี ดม้ กี ำรระดมแลกเปล่ียนควำมคดิ เห็น ตำ่ ง ๆ จำกกำรอบรมสัมมนำ ซ่ึงจะเปน็ ประโยชน์ต่อเจ้ำหนำ้ ทต่ี ำ� รวจ เพื่อน�ำไปใชใ้ นกำรปฏบิ ตั หิ น้ำท ่ี ต่อไป พลตำ� รวจเอก (สวุ ัฒน์ แจง้ ยอดสขุ ) รองผู้บญั ชำกำรต�ำรวจแห่งชำติ �����������������/29 �.�. 63.indd 5 11/17/2563 BE 12:40 PM

�����������������/29 �.�. 63.indd 6 11/17/2563 BE 12:40 PM

บทนา� ตำมพระรำชบัญญัติกำรชุมนุมสำธำรณะ พ.ศ.2558 ได้นิยำมค�ำว่ำ กำรชุมนุมสำธำรณะไว้คือ กำรชมุ นมุ ของบคุ คลในทส่ี ำธำรณะ เพอื่ เรยี กรอ้ ง สนบั สนนุ คดั คำ้ น หรอื แสดงควำมคดิ เหน็ ในเรอื่ งใดเรอ่ื งหนง่ึ โดยแสดงออกตอ่ ประชำชนทว่ั ไป และบคุ คลอนื่ สำมำรถรว่ มกำรชมุ นมุ นนั้ ได ้ ไมว่ ำ่ กำรชมุ นมุ นนั้ จะมกี ำรเดนิ ขบวน หรือเคลื่อนย้ำยด้วยหรือไม่ แต่ในปัจจุบัน บริบทของกำรชุมนุม กำรเคลื่อนไหวทำงกำรเมือง มีวิธีกำรท่ี แตกต่ำงไปจำกอดีต ท�ำให้เจ้ำหน้ำท่ีต�ำรวจไม่สำมำรถติดตำมข่ำวสำรในรูปแบบเดิมได้ กล่ำวคือมีกำรใช้ สอ่ื สังคมออนไลน ์ เชน่ เฟซบกุ๊ , ทวิตเตอร ์ และ ไลน์ ในกำรให้ขำ่ วสำร เชิญชวน นัดหมำย และปลกุ ระดม ซง่ึ เปน็ วธิ กี ำรระดมมวลชนไดอ้ ยำ่ งรวดเรว็ จงึ ตอ้ งมกี ำรปรบั วธิ กี ำรสบื สวนหำขำ่ วจำกสอ่ื สงั คมออนไลนด์ งั กลำ่ ว อีกท้งั กลุม่ คนทอ่ี อกมำเคล่อื นไหวในปจั จบุ นั คือ เยำวชนกลุ่มคนรุ่นใหม่ ทำ� ใหแ้ นวคิด วธิ กี ำรในกำรแสดงออก แตกต่ำงไปจำกมวลชนเดิม วิธีกำรของเจ้ำหน้ำที่ที่ปฏิบัติต่อกลุ่มผู้ชุมนุมจึงจะต้องใช้ควำมละเอียดอ่อน ละมุนละมอ่ ม เน้นกำรท�ำควำมเขำ้ ใจกับกลุ่มมวลชนให้มำกยิ่งขึ้น พลตำ� รวจเอก จกั รทพิ ย ์ ชยั จนิ ดำ ผบู้ ญั ชำกำรตำ� รวจแหง่ ชำต ิ และ พลตำ� รวจเอก สวุ ฒั น ์ แจง้ ยอดสขุ รองผู้บญั ชำกำรต�ำรวจแห่งชำต ิ เลง็ เหน็ ถงึ ควำมส�ำคัญของกำรบรหิ ำรกำรชุมนมุ สำธำรณะใหเ้ ป็นไปตำมหลกั ของกฎหมำยและหลักสำกล จึงมอบหมำยให้ พลต�ำรวจโท ด�ำรงศักด์ิ กิตติประภัสร์ ผู้ช่วยผู้บัญชำกำร ต�ำรวจแห่งชำติ เป็นหัวหน้ำคณะท�ำงำน พิจำรณำปรับปรุงและจัดท�ำคู่มือกำรปฏิบัติตำมพระรำชบัญญัติ กำรชุมนุมสำธำรณะ พ.ศ.2558 (ฉบับปรับปรงุ พ.ศ.2563) ขึน้ โดยคู่มือฉบบั นไี้ ด้ใหค้ วำมส�ำคัญเกย่ี วกับ วธิ กี ำรสบื สวนสอบสวน กำรรวบรวมพยำนหลกั ฐำน ตงั้ แตย่ งั ไมม่ เี หตกุ ำรณบ์ ง่ ชกี้ ำรชมุ นมุ จนถงึ วนั ทม่ี กี ำรชมุ นมุ ตลอดจนกำรด�ำเนินกำรหลังจำกกำรชุมนุมประกอบกับน�ำประสบกำรณ์ของผู้บังคับบัญชำในกำรแก้ไขปัญหำ กำรชุมนุมท่ีผ่ำนมำ รวมทั้งเพิ่มเติมหลักกฎหมำยและระเบียบค�ำส่ังที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้เจ้ำพนักงำนดูแล กำรชุมนุม และข้ำรำชกำรต�ำรวจ ซ่ึงได้รับมอบหมำยให้ดูแลกำรชุมนุมสำธำรณะ ใช้เป็นแนวทำง ในกำรปฏิบัติและปรับใช้กับสถำนกำรณ์กำรชุมนุมท่ีเผชิญได้อย่ำงเหมำะสม บรรลุผลตำมภำรกิจ และเกดิ ประโยชนส์ งู สุดตอ่ สำ� นักงำนตำ� รวจแหง่ ชำตติ ่อไป �����������������/29 �.�. 63.indd 7 11/17/2563 BE 12:40 PM

�����������������/29 �.�. 63.indd 8 11/17/2563 BE 12:40 PM

สารบัญ หน้า สว่ นที่ ๑ พระราชบญั ญัตกิ ารชุมนมุ สาธารณะ พ.ศ.2558 แผนการดแู ลการชมุ นมุ สาธารณะ และอนุบญั ญัติ 1.1 พระรำชบญั ญัติกำรชุมนุมสำธำรณะ พ.ศ.2558 1 1.2 แผนกำรดูแลกำรชุมนมุ สำธำรณะ (ตำมมติคณะรัฐมนตรี วันท ี่ 25 สงิ หำคม 2558) 11 บทท ่ี 1 หลักกำรดแู ลกำรชมุ นุมสำธำรณะ 17 บทท ี่ 2 นโยบำย วิสยั ทัศน์ วัตถปุ ระสงค์ และเปำ้ หมำย 19 บทท ่ี 3 กรอบยุทธศำสตร์ และมำตรกำรดูแลกำรชมุ นุมสำธำรณะ 23 บทท ี่ ๔ บทบำท หน้ำทีข่ องหนว่ ยงำนท่เี กี่ยวขอ้ งกับกำรดูแล กำรชมุ นมุ สำธำรณะ 27 บทท ่ี 5 ขน้ั ตอนปฏบิ ัตกิ ำรดแู ลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ 35 บทท ี่ 6 กำรใช้กำ� ลัง เครื่องมอื อุปกรณ ์ และอำวธุ ๔1 1.3 ประกำศส�ำนกั งำนต�ำรวจแหง่ ชำต ิ เร่อื ง ก�ำหนดระดับเสียงของเคร่อื งขยำยเสียง ท่ีใช้ในกำรชมุ นุมสำธำรณะ พ.ศ.2558 ๔3 1.๔ ประกำศส�ำนกั นำยกรฐั มนตรี เรอ่ื ง ก�ำหนดวธิ กี ำรแจ้งกำรชมุ นมุ สำธำรณะ ๔๔ 1.5 หนงั สือแจ้งกำรชุมนุมสำธำรณะ ๔6 1.6 ประกำศสำ� นกั นำยกรฐั มนตรี เรือ่ ง เครื่องมอื ควบคุมฝูงชนในกำรชมุ นุมสำธำรณะ ๔8 ส่วนท่ี 2 คู่มอื การปฏบิ ตั ิงานตามพระราชบญั ญตั ิการชมุ นุมสาธารณะ พ.ศ.2558 (ฉบับปรบั ปรุง พ.ศ.2563) บทที่ ๑ สาระส�าคญั พระราชบญั ญัตกิ ารชมุ นมุ สาธารณะ พ.ศ.2558 53 บทท่ี 2 การแจ้งการชุมนุมสาธารณะ 57 2.1 ผูแ้ จง้ ผู้รับแจง้ กำรชมุ นุมสำธำรณะ 57 2.2 กำรแจง้ กำรชมุ นุมสำธำรณะ 57 2.3 หน้ำท่ขี องผรู้ บั แจ้ง 59 2.๔ กำรขอผอ่ นผนั กำรแจ้งกำรชุมนุมสำธำรณะ 60 2.5 กำรแจง้ กำรเดินขบวนหรอื เคล่อื นย้ำยกำรชมุ นมุ 60 แผนภูมิ กำรแจง้ กำรชมุ นมุ สำธำรณะ 61 �����������������/29 �.�. 63.indd 9 11/17/2563 BE 12:40 PM

หนา้ บทท่ี 3 การค้มุ ครองความสะดวกของประชาชน และการดแู ลการชมุ นมุ สาธารณะ 63 3.1 เจ้ำพนกั งำนดูแลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ 63 3.2 อำ� นำจหน้ำทีข่ องเจำ้ พนักงำนดแู ลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ 63 3.3 กำรประชำสมั พันธ ์ 65 3.๔ กำรชุมนุมสำธำรณะทีล่ ะเมิดกฎหมำย 66 3.5 กำรประกำศพน้ื ทค่ี วบคมุ 67 3.6 กำรดำ� เนินกำรใหเ้ ลิกกำรชมุ นุมสำธำรณะ 68 3.7 กำรชุมนมุ สำธำรณะท่ีมลี ักษณะรนุ แรง และเกิดควำมวนุ่ วำยขนึ้ ในบ้ำนเมอื ง 68 แผนภมู ิ กำรดูแลกำรชุมนุมสำธำรณะทีล่ ะเมดิ กฎหมำย 70 แผนภมู ิ กำรดแู ลกำรชมุ นุมสำธำรณะที่มลี กั ษณะรนุ แรง และเกิดควำมวุน่ วำยขึน้ ในบำ้ นเมือง 71 บทท่ี ๔ การบรหิ ารจดั การการชมุ นมุ สาธารณะ 73 ๔.1 กำรบริหำรจัดกำรในกำรแจง้ กำรชมุ นมุ สำธำรณะ 73 ๔.2 กำรบรหิ ำรจดั กำรในกำรดูแลกำรชุมนมุ สำธำรณะ 7๔ บทที่ 5 การสบื สวนสอบสวน 75 5.1 กำรสบื สวนก่อนเกดิ เหตหุ รอื ในภำวะปกติซ่ึงยังไมม่ กี ำรกำ� หนดวนั ชมุ นุม 75 5.2 กำรสืบสวนช่วงมีกำรก�ำหนดนัดวนั ชมุ นุมจนถึงขณะเกิดเหตกุ ำรณช์ มุ นมุ 76 5.3 กำรสบื สวนหลังเกิดเหตุ 78 5.๔ กำรแตง่ ตง้ั พนักงำนสอบสวน 79 5.5 สถำนทสี่ ำ� หรับใชใ้ นกำรสอบสวนโดยเฉพำะ 79 5.6 กำรรวบรวมพยำนหลักฐำนตำ่ ง ๆ 80 5.7 กำรสืบสวนตดิ ตำมจบั กมุ บคุ คลท่ตี อ้ งสงสยั หรือผูต้ ้องหำ ตำมหมำยจับของศำล 81 5.8 กำรจับกมุ และควบคุมตวั 81 5.9 สถำนท่ีควบคุมตัวกรณเี ป็นกำรควบคุมตวั ผู้ถูกจบั หรือผู้ตอ้ งหำ ตำมประมวลกฎหมำยวธิ พี ิจำรณำควำมอำญำ 83 5.10 กำรสรปุ สำ� นวนกำรสอบสวนและกำรท�ำควำมเห็นทำงคดี 8๔ 5.11 กำรคมุ้ ครองพยำนและกำรสืบพยำนไว้ล่วงหนำ้ 8๔ 5.12 กำรติดตำมควำมคบื หน้ำกำรดำ� เนนิ คด ี 85 แผนภูม ิ กำรแจง้ กำรชมุ นุมสำธำรณะ 86 แผนภมู ิ กำรดแู ลกำรชุมนุมสำธำรณะท่ลี ะเมิดกฎหมำย 87 �����������������/29 �.�. 63.indd 10 11/17/2563 BE 12:40 PM

หนา้ แผนภมู ิ กำรดูแลกำรชุมนุมสำธำรณะท่มี ลี ักษณะรนุ แรงและเกดิ ควำมวนุ่ วำยในบ้ำนเมอื ง 88 5.13 แนวทำงกำรปฏบิ ตั ิของฝ่ำยสืบสวนในควำมผิดตำม พ.ร.บ. กำรชุมนุมสำธำรณะ พ.ศ.2558 89 5.1๔ แนวทำงกำรปฏบิ ตั ิของฝำ่ ยสบื สวนในควำมผิด ตำมประมวลกฎหมำยอำญำ 9๔ 5.20 แนวทำงกำรปฏบิ ัตขิ องฝำ่ ยสืบสวนในควำมผดิ ตำมกฎหมำย ท่มี โี ทษทำงอำญำอ่ืน ๆ 100 5.21 แหลง่ ของพยำนหลักฐำนทช่ี อบตำมกฎหมำย 10๔ บทท่ี 6 หลกั การส�าคญั ในการชมุ นมุ สาธารณะ ๑2๑ 6.1 หลักกำรวำ่ ด้วยกำรชมุ นมุ สำธำรณะ 121 6.2 หลักกำรใช้ก�ำลัง 122 6.3 แนวคำ� พพิ ำกษำศำล 123 6.๔ ถอดบทเรยี น 1๔๔ บทท่ี 7 การบริหารจัดการการชมุ นมุ สาธารณะดา้ นอื่น ๆ ๑๔7 - กำรบริหำรกำรข่ำว 1๔7 - กำรบรู ณำกำรระหว่ำงหน่วยงำน 1๔9 - กำรประเมนิ ด้ำนกำรข่ำว 151 - กำรเก็บพยำนหลกั ฐำนจำกส่ือโซเชียลมีเดีย 152 - แนวทำงกำรปฏิบตั กิ รณีกำรชมุ นุมเคล่ือนไหวทำงกำรเมอื ง 157 - กำรจัดตั้งศูนยป์ ฏิบตั กิ ำรสั่งกำรและควบคุม (CCOC) 159 - กฎหมำยท่ีเกย่ี วข้องและกำรเก็บรวบรวมพยำนหลกั ฐำน 162 - เทคโนโลยีส�ำหรบั งำนสบื สวน 166 - กำรติดต่อสื่อสำรในภำรกิจควบคุมฝูงชน 167 - แผนกำรรกั ษำควำมปลอดภยั รกั ษำควำมสงบเรยี บร้อย 170 - หลักพื้นฐำนกำรควบคุมฝูงชน 173 - รปู แบบกำรใช้ก�ำลงั ต่อผู้ชมุ นุมในแต่ละระดบั ควำมรุนแรง ของสถำนกำรณก์ ำรชมุ นุม 193 ตัวอยา่ งหนงั สอื ประกาศ ค�าสั่ง ๑97 �����������������/29 �.�. 63.indd 11 11/17/2563 BE 12:40 PM

ภาคผนวก หนา้ ผนวก ก คำ� สั่งสำ� นกั งำนต�ำรวจแหง่ ชำต ิ ที่ 151/2560 ลงวันที่ 28 มนี ำคม 2560 เร่อื ง กำรมอบหมำยกำรประกำศห้ำมกำรชุมนุมสำธำรณะตำมมำตรำ 7 วรรคสอง 2๑๑ แห่งพระรำชบัญญตั ิกำรชมุ นุมสำธำรณะ พ.ศ.2558 ผนวก ข หลกั สูตรกำรฝกึ อบรมเจำ้ พนกั งำนดแู ลกำรชุมนมุ สำธำรณะและ 213 ขำ้ รำชกำรตำ� รวจซงึ่ ปฏิบัติหน้ำท่ีดูแลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ ผนวก ค หลักสูตรตำมมต ิ ก.ตร.ทก่ี ฎหมำยก�ำหนดในลักษณะบังคับให้มีกำรฝึกอบรม 217 ผนวก ง แผนภมู ิ สรปุ สำระสำ� คัญ พ.ร.บ.กำรชมุ นมุ สำธำรณะ พ.ศ.2558 229 ผนวก จ แผน : รกั ษำควำมสงบกำรชุมนุมสำธำรณะ (ชมุ นมุ 63) 239 ส�ำนักงำนตำ� รวจแห่งชำติ 2๔3 �����������������/29 �.�. 63.indd 12 11/17/2563 BE 12:40 PM

ส่วนท่ี ๑ พระราชบัญญัตกิ ารชุมนมุ สาธารณะ พ.ศ.2558 แผนการดูแลการชมุ นมุ สาธารณะ และอนบุ ัญญตั ิ �����������������/29 �.�. 63.indd 13 11/17/2563 BE 12:40 PM

�����������������/29 �.�. 63.indd 14 11/17/2563 BE 12:40 PM

พระราชบัญญัติ การชุมนมุ สาธารณะ พ.ศ. 2558๑ ภูมิพลอดลุ ย ดช ป.ร. ให้ ว้ ณ วนั ที่ 9 กรก าคม พ.ศ. 2558 ปนปที่ 7 ในรชั กาลปจจบุ ัน พระบำทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหำภมู ิพลอดลุ ยเดช มีพระบรมรำชโองกำรโปรดเกล้ำ ให้ประกำศว่ำ โดยที่เป็นกำรสมควรมีกฎหมำยว่ำด้วยกำรชุมนมุ สำธำรณะ จงึ ทรงพระกรณุ ำโปรดเกลำ้ ใหต้ รำพระรำชบญั ญตั ขิ น้ึ ไวโ้ ดยคำ� แนะนำ� และยนิ ยอมของสภำนติ บิ ญั ญตั ิ แห่งชำติ ดังต่อไปน้ี มาตรา ๑ พระรำชบัญญัตนิ เ้ี รยี กว่ำ พระรำชบัญญัตกิ ำรชมุ นมุ สำธำรณะ พ.ศ. 2558 มาตรา 2 พระรำชบัญญัติน้ีให้ใช้บังคับเม่ือพ้นก�ำหนดสำมสิบวันนับแต่วันประกำศในรำชกิจจำ นเุ บกษำเปน็ ตน้ ไป มาตรา 3 พระรำชบญั ญตั นิ ไี้ ม่ใชบ้ งั คับแก่กำรชุมนุมสำธำรณะ ดังต่อไปนี้ (1) กำรชมุ นุมเนอ่ื งในงำนพระรำชพธิ แี ละงำนรฐั พิธี (2) กำรชุมนุมเพ่ือประกอบพิธีกรรมทำงศำสนำหรือกิจกรรมตำมประเพณีหรือตำมวัฒนธรรม แหง่ ทอ้ งถน่ิ (3) กำรชุมนุมเพ่ือจัดแสดงมหรสพ กี ำ ส่งเสริมกำรท่องเที่ยว หรือกิจกรรมอ่ืนเพื่อประโยชน์ ทำงกำรค้ำปกติของผจู้ ดั กำรชมุ นุมน้นั (๔) กำรชุมนมุ ภำยในสถำนศึกษำ (5) กำรชมุ นมุ หรอื กำรประชมุ ตำมบทบญั ญตั แิ หง่ กฎหมำย หรอื กำรประชมุ สมั มนำทำงวชิ ำกำรของ สถำนศึกษำหรอื หนว่ ยงำนที่มีวัตถปุ ระสงค์ทำงวิชำกำร (6) กำรชมุ นมุ สำธำรณะในระหวำ่ งเวลำทม่ี ปี ระกำศสถำนกำรณฉ์ กุ เฉนิ หรอื ประกำศใชก้ ฎอยั กำรศกึ และกำรชุมนุมสำธำรณะท่ีจัดข้ึนเพ่ือประโยชน์ในกำรหำเสียงเลือกต้ังในช่วงเวลำท่ีมีกำรเลือกต้ัง แต่ต้อง ปฏบิ ัตติ ำมกฎหมำยวำ่ ด้วยกำรน้ัน 1 รำชกิจจำนเุ บกษำ เลม่ 132 ตอนท ี่ 63 ก (1๔ กรกฎำคม 2558) หนำ้ 19-29. 1 คมู่ ือกำรปฏิบตั ิงำนตำมพระรำชบญั ญัตกิ ำรชมุ นมุ สำธำรณะ พ.ศ.2558 แผนกำรดแู ลกำรชุมนมุ สำธำรณะ (ฉบับปรับปรงุ พ.ศ.2563) ������� ���.�������������/16 �.�. 63.indd 1 11/17/2563 BE 12:40 PM

มาตรา ๔ ในพระรำชบัญญัตินี้ กำรชมุ นมุ สำธำรณะ หมำยควำมว่ำ กำรชุมนมุ ของบุคคลในทส่ี ำธำรณะเพื่อเรยี กร้อง สนับสนนุ คัดค้ำน หรือแสดงควำมคิดเห็นในเรื่องใดเรื่องหน่ึงโดยแสดงออกต่อประชำชนท่ัวไป และบุคคลอ่ืนสำมำรถ รว่ มกำรชุมนุมน้นั ได้ ไมว่ ำ่ กำรชุมนมุ น้ันจะมกี ำรเดินขบวนหรือเคล่ือนย้ำยด้วยหรอื ไม่ ท่ีสำธำรณะ หมำยควำมว่ำ ที่ดินหรือสิ่งปลูกสร้ำงอันเป็นทรัพย์สินของแผ่นดินที่ใช้เพ่ือสำธำรณ ประโยชน์หรือสงวนไว้เพ่ือประโยชน์ร่วมกันหรือท่ีหน่วยงำนของรัฐมิได้เป็นเจ้ำของแต่เป็นผู้ครอบครองหรือ ใชป้ ระโยชน์ บรรดำซึ่งประชำชนมคี วำมชอบธรรมท่จี ะเข้ำไปได้ รวมตลอดทั้งทำงหลวงและทำงสำธำรณะ ทำงหลวง หมำยควำมวำ่ ทำงหลวงตำมกฎหมำยวำ่ ดว้ ยทำงหลวง ทำงสำธำรณะ หมำยควำมวำ่ ทำงบกหรอื ทำงนำ�้ สำ� หรบั ประชำชนใชใ้ นกำรจรำจร และใหห้ มำยควำม รวมถงึ ทำงรถระบบรำงทีม่ รี ถเดนิ ส�ำหรับประชำชนโดยสำรด้วย ผูจ้ ดั กำรชุมนุม หมำยควำมว่ำ ผจู้ ัดใหม้ ีกำรชมุ นุมสำธำรณะ และใหห้ มำยควำมรวมถึงผูป้ ระสงค์ จะจัดกำรชุมนุมสำธำรณะ และผู้ซึ่งเชิญชวนหรือนัดให้ผู้อ่ืนมำร่วมกำรชุมนุมสำธำรณะโดยแสดงออกหรือ มพี ตกิ ำรณท์ �ำให้ผู้อื่นเขำ้ ใจวำ่ ตนเปน็ ผจู้ ัดหรือร่วมจดั ใหม้ กี ำรชุมนมุ นั้น ผู้ชุมนุม หมำยควำมรวมถึง ผู้จัดกำรชุมนุม และผู้เข้ำร่วมกำรชุมนุมสำธำรณะไม่ว่ำจะเข้ำร่วม กำรชมุ นมุ สำธำรณะนน้ั ตำมค�ำเชิญชวนหรอื กำรนดั ของผู้จดั กำรชุมนุมหรือไม่ หนว่ ยงำนของรัฐ หมำยควำมวำ่ สว่ นรำชกำร รัฐวสิ ำหกจิ องค์กำรของรฐั บำล องคก์ ำรมหำชน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น องคก์ รตำมรัฐธรรมนญู และหน่วยงำนอ่นื ของรัฐ ผรู้ บั แจง้ หมำยควำมวำ่ หวั หนำ้ สถำนตี ำ� รวจแหง่ ทอ้ งทท่ี มี่ กี ำรชมุ นมุ สำธำรณะหรอื บคุ คลอน่ื ทงั้ น ้ี ตำมท่รี ัฐมนตรีประกำศกำ� หนดใหเ้ ป็นผู้มีหน้ำทีร่ บั แจ้งกำรชุมนุมสำธำรณะตำมพระรำชบญั ญัติน้ี รฐั มนตรี หมำยควำมวำ่ รัฐมนตรีผ้รู กั ษำกำรตำมพระรำชบญั ญตั ินี้ มาตรา 5 ให้นำยกรัฐมนตรีรักษำกำรตำมพระรำชบัญญัติน้ี และให้มีอ�ำนำจออกประกำศ เพื่อปฏิบัติกำรตำมพระรำชบัญญตั ินี้ ประกำศนั้น เมอื่ ได้ประกำศในรำชกจิ จำนเุ บกษำแลว้ ให้ใช้บงั คับได้ หมวด ๑ บทท่วั ป มาตรา 6 กำรชุมนุมสำธำรณะต้องเป็นไปโดยสงบและปรำศจำกอำวุธ กำรใชส้ ทิ ธแิ ละเสรภี ำพของผชู้ มุ นมุ ในระหวำ่ งกำรชมุ นมุ สำธำรณะตอ้ งอยภู่ ำยใตข้ อบเขตกำรใชส้ ทิ ธิ และเสรีภำพตำมบทบญั ญตั แิ ห่งรัฐธรรมนูญและกฎหมำย มาตรา 7 กำรจดั กำรชมุ นมุ สำธำรณะในรศั มหี นงึ่ รอ้ ยหำ้ สบิ เมตรจำกพระบรมมหำรำชวงั พระรำชวงั วังของพระรัชทำยำทหรือของพระบรมวงศ์ตั้งแต่สมเด็จเจ้ำฟ้ำข้ึนไป พระรำชนิเวศน์ พระต�ำหนักหรือจำกที่ ซ่งึ พระมหำกษัตริย์ พระรำชินี พระรชั ทำยำท พระบรมวงศต์ ง้ั แตส่ มเดจ็ เจ้ำฟ้ำขึ้นไป หรือผู้ส�ำเร็จรำชกำรแทน พระองค ์ ประทับหรอื พ�ำนัก หรือสถำนที่พำ� นักของพระรำชอำคันตุกะ จะกระทำ� มิได้ 2 คู่มือกำรปฏิบัตงิ ำนตำมพระรำชบญั ญตั ิกำรชมุ นุมสำธำรณะ พ.ศ.2558 แผนกำรดแู ลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ (ฉบบั ปรบั ปรุง พ.ศ.2563) ������� ���.�������������/16 �.�. 63.indd 2 11/17/2563 BE 12:40 PM

กำรจดั กำรชมุ นุมสำธำรณะภำยในพนื้ ที่ของรฐั สภำ ท�ำเนียบรัฐบำล และศำลจะกระท�ำมไิ ด ้ เว้นแต่ มีกำรจัดใหม้ สี ถำนท่เี พอ่ื ใช้สำ� หรบั กำรชมุ นมุ สำธำรณะภำยในพน้ื ทนี่ ้นั ศำลตำมวรรคสองหมำยควำมถึง ศำลรฐั ธรรมนูญ ศำลยตุ ิธรรม ศำลปกครอง ศำลทหำรและศำลอื่น ตำมกฎหมำยวำ่ ดว้ ยกำรจัดตั้งศำล ในกรณีจ�ำเป็นเพ่ือประโยชน์แห่งกำรรักษำควำมปลอดภัยสำธำรณะและควำมสงบเรียบร้อยของ ประชำชน ผบู้ ญั ชำกำรตำ� รวจแหง่ ชำตหิ รอื ผทู้ ไี่ ดร้ บั มอบหมำยมอี ำ� นำจประกำศหำ้ มชมุ นมุ ในรศั มไี มเ่ กนิ หำ้ สบิ เมตร รอบสถำนทีต่ ำมวรรคสอง ท้งั น้ี ให้ค�ำนงึ ถงึ จ�ำนวนของผเู้ ข้ำรว่ มชุมนมุ และพ ติกำรณ์ในกำรชมุ นุมดว้ ย มาตรา 8 กำรชุมนุมสำธำรณะต้องไมก่ ีดขวำงทำงเขำ้ ออก หรอื รบกวนกำรปฏิบตั ิงำน หรอื กำรใช้ บริกำรสถำนที่ ดังตอ่ ไปน้ี (1) สถำนทีท่ �ำกำรหนว่ ยงำนของรฐั (2) ทำ่ อำกำศยำน ทำ่ เรือ สถำนรี ถไฟ หรือสถำนีขนส่งสำธำรณะ (3) โรงพยำบำล สถำนศกึ ษำ และศำสนสถำน (๔) สถำนทตู หรือสถำนกงสุลของรัฐต่ำงประเทศ หรือสถำนทท่ี �ำกำรองคก์ ำรระหว่ำงประเทศ (5) สถำนทอี่ ืน่ ตำมทรี่ ัฐมนตรปี ระกำศกำ� หนด มาตรา 9 หน่วยงำนของรัฐอำจจดั ใหม้ ีสถำนทีเ่ พื่อใช้ส�ำหรับกำรชุมนุมสำธำรณะก็ได้ กำรจัดให้มีสถำนท่ีเพ่ือกำรชุมนุมสำธำรณะตำมมำตรำนี้ไม่กระทบต่อเสรีภำพของประชำชนท่ีจะ จดั กำรชุมนมุ สำธำรณะในที่สำธำรณะอ่ืน มิให้น�ำควำมในหมวด 2 กำรแจ้งกำรชุมนุมสำธำรณะ มำใช้บังคับแก่กำรชุมนุมสำธำรณะที่จัดข้ึน ภำยในสถำนทตี่ ำมวรรคหนึง่ หมวด 2 การแจง้ การชมุ นมุ สาธารณะ มาตรา ๑ ผใู้ ดประสงคจ์ ะจดั กำรชมุ นมุ สำธำรณะ ใหแ้ จง้ กำรชมุ นมุ ตอ่ ผรู้ บั แจง้ กอ่ นเรม่ิ กำรชมุ นมุ ไม่น้อยกว่ำยส่ี ิบส่ีชั่วโมง ใหถ้ อื วำ่ ผเู้ ชญิ ชวนหรอื นดั ใหผ้ อู้ น่ื มำรว่ มชมุ นมุ ในวนั เวลำ และสถำนทที่ ก่ี ำ� หนดไมว่ ำ่ จะดว้ ยวธิ กี ำรใด ๆ รวมทั้งผู้ขออนุญำตใช้สถำนท่ีหรือเครื่องขยำยเสียงหรือขอให้ทำงรำชกำรอ�ำนวยควำมสะดวกในกำรชุมนุม เปน็ ผู้ประสงค์จะจดั กำรชุมนุมสำธำรณะตำมวรรคหนงึ่ กำรแจ้งกำรชมุ นมุ สำธำรณะต้องระบุวัตถปุ ระสงค ์ และวัน ระยะเวลำ และสถำนทชี่ ุมนุมสำธำรณะ ตำมวิธีกำรที่รัฐมนตรีประกำศก�ำหนดซ่ึงต้องเป็นวิธีที่สะดวกแก่ผู้แจ้ง และต้องให้แจ้งผ่ำนระบบเทคโนโลยี สำรสนเทศไดด้ ้วย มาตรา ๑๑ เมื่อได้รับแจ้งแล้ว ให้ผู้รับแจ้งส่งสรุปสำระส�ำคัญในกำรชุมนุมสำธำรณะตำม พระรำชบญั ญัตนิ ใี้ ห้ผแู้ จ้งทรำบภำยในย่สี ิบสี่ชว่ั โมงนับแต่เวลำที่ได้รับแจง้ ในกรณีท่ีผู้รับแจ้งเห็นว่ำกำรชุมนุมสำธำรณะท่ีได้รับแจ้งน้ันอำจขัดต่อมำตรำ 7 หรือมำตรำ 8 ให้ผู้รบั แจ้งมีค�ำส่งั ให้ผ้แู จง้ แกไ้ ขภำยในเวลำท่กี ำ� หนด คมู่ ือกำรปฏบิ ตั ิงำนตำมพระรำชบัญญัตกิ ำรชมุ นุมสำธำรณะ พ.ศ.2558 แผนกำรดูแลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ (ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ.2563) 3 ������� ���.�������������/16 �.�. 63.indd 3 11/17/2563 BE 12:40 PM

หำกผู้แจ้งกำรชุมนุมไม่ปฏิบัติตำมค�ำส่ังตำมวรรคสอง ให้ผู้รับแจ้งมีค�ำส่ังห้ำมชุมนุมโดยแจ้งค�ำส่ัง เป็นหนงั สอื ไปยงั ผแู้ จ้ง กรณผี แู้ จง้ กำรชมุ นมุ ไมเ่ หน็ ชอบดว้ ยกบั คำ� สง่ั ตำมวรรคสำมใหย้ นื่ อทุ ธรณเ์ ปน็ หนงั สอื ตอ่ ผบู้ งั คบั บญั ชำ ชั้นเหนอื ผู้รับแจง้ ข้นึ ไปหนงึ่ ช้นั และใหผ้ ูร้ ับอทุ ธรณ์วินิจฉัยและแจ้งคำ� วนิ ิจฉัยอทุ ธรณ์ภำยในเวลำยีส่ บิ สช่ี ั่วโมง ค�ำวนิ ิจฉัยอทุ ธรณ์น้ันให้เปน็ ทส่ี ุด ในระหว่ำงมีค�ำสั่งหำ้ มชุมนุม กำรอทุ ธรณ์และพิจำรณำวินิจฉัยอุทธรณ์ ให้งดกำรชมุ นุมสำธำรณะ มาตรา ๑2 ให้ผู้ประสงค์จะจัดกำรชุมนุมสำธำรณะซึ่งไม่สำมำรถแจ้งกำรชุมนุมได้ภำยในก�ำหนด เวลำตำมมำตรำ 10 แจง้ กำรชุมนมุ พรอ้ มค�ำขอผ่อนผนั กำ� หนดเวลำดังกล่ำวต่อผู้บังคับกำรตำ� รวจผูร้ ับผิดชอบ พืน้ ทใี่ นกรงุ เทพมหำนคร หรือผบู้ ังคับกำรต�ำรวจภธู รจงั หวดั ในจังหวัดอน่ื แล้วแต่กรณีกอ่ นเรม่ิ กำรชุมนมุ ใหน้ ำ� ควำมในมำตรำ 10 วรรคสำม มำใช้บงั คับแกก่ ำรแจง้ ตำมวรรคหน่งึ โดยอนุโลม ให้ผู้รับค�ำขอผ่อนผันตำมวรรคหน่ึงมีหนังสือแจ้งค�ำสั่งพร้อมด้วยเหตุผลให้ผู้ย่ืนค�ำขอทรำบภำยใน เวลำย่สี ิบสชี่ ั่วโมงนับแต่เวลำท่ีไดร้ ับค�ำขอ มาตรา ๑3 ใหผ้ ู้รับแจง้ ตำมมำตรำ 11 และผ้รู บั ค�ำขอผอ่ นผนั ตำมมำตรำ 12 เปน็ เจำ้ พนักงำน ตำมประมวลกฎหมำยอำญำ มาตรา ๑๔ กำรชมุ นมุ สำธำรณะท่ีไม่เปน็ ไปตำมมำตรำ 6 หรือไม่แจ้งกำรชุมนมุ ตำมมำตรำ 10 หรอื ท่ีผแู้ จ้งไม่ปฏิบัติตำมคำ� ส่ังของผูร้ บั แจง้ หรอื ทีผ่ ้รู บั แจ้งมีค�ำส่ังห้ำมกำรชมุ นุมตำมมำตรำ 11 หรอื ทจี่ ดั ข้ึน หลงั จำกทผ่ี ยู้ นื่ คำ� ขอไดร้ บั หนงั สอื แจง้ วำ่ ไมม่ เี หตผุ ลอนั สมควรทจี่ ะผอ่ นผนั กำ� หนดเวลำตำมมำตรำ 12 ใหถ้ อื วำ่ เป็นกำรชุมนุมสำธำรณะที่ไมช่ อบดว้ ยกฎหมำย หมวด 3 หนา้ ที่ของผจู้ ดั การชมุ นุมและผ้ชู มุ นมุ มาตรา ๑5 ผจู้ ัดกำรชมุ นมุ มีหนำ้ ท่ี ดังต่อไปน้ี (1) ดูแลและรับผิดชอบกำรชุมนุมสำธำรณะให้เป็นไปโดยสงบและปรำศจำกอำวุธภำยใต้ขอบเขต กำรใชส้ ิทธิและเสรีภำพตำมบทบญั ญัตแิ ห่งรัฐธรรมนญู (2) ดูแลและรับผิดชอบกำรชุมนุมสำธำรณะไม่ให้เกิดกำรขัดขวำงเกินสมควรต่อประชำชนท่ีจะใช้ ทส่ี ำธำรณะ ตลอดจนดแู ลและรบั ผิดชอบให้ผู้ชุมนุมปฏิบัติตำมมำตรำ 16 (3) แจง้ ใหผ้ ชู้ มุ นมุ ทรำบถงึ หนำ้ ทข่ี องผชู้ มุ นมุ ตำมมำตรำ 16 และเงอ่ื นไขหรอื คำ� สงั่ ของเจำ้ พนกั งำน ดูแลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ (๔) ให้ควำมร่วมมือแก่เจ้ำพนักงำนดูแลกำรชุมนุมสำธำรณะในกำรดูแลกำรชุมนุมสำธำรณะ ให้เปน็ ไปตำม (1) และ (2) (5) ไม่ยยุ งส่งเสรมิ หรอื ชกั จงู ผู้ชมุ นุมเพอ่ื ใหผ้ ู้ชุมนุมไม่ปฏบิ ัติตำมมำตรำ 16 (6) ไมป่ รำศรยั หรอื จดั กจิ กรรมในกำรชมุ นมุ โดยใชเ้ ครอื่ งขยำยเสยี งในระหวำ่ งเวลำ 2๔.00 นำ กำ ถงึ เวลำ 06.00 นำ กำของวนั รงุ่ ขึ้น ๔ คู่มอื กำรปฏบิ ัติงำนตำมพระรำชบญั ญัตกิ ำรชมุ นุมสำธำรณะ พ.ศ.2558 แผนกำรดแู ลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ (ฉบับปรบั ปรุง พ.ศ.2563) ������� ���.�������������/16 �.�. 63.indd 4 11/17/2563 BE 12:40 PM

(7) ไมใ่ ชเ้ ครอื่ งขยำยเสยี งดว้ ยกำ� ลงั ไฟฟำ้ ทม่ี ขี นำดหรอื ระดบั เสยี งตำมทผี่ บู้ ญั ชำกำรตำ� รวจแหง่ ชำติ ประกำศก�ำหนด มาตรา ๑6 ผู้ชุมนมุ มีหนำ้ ท ี่ ดังต่อไปนี้ (1) ไมก่ อ่ ใหเ้ กดิ ควำมไมส่ ะดวกแกป่ ระชำชนทจ่ี ะใชท้ สี่ ำธำรณะอนั เปน็ ทชี่ มุ นมุ หรอื ทำ� ใหผ้ อู้ นื่ ไดร้ บั ควำมเดือดร้อนเกินที่พึงคำดหมำยไดว้ ำ่ เปน็ ไปตำมเหตอุ นั ควร (2) ไม่ปดบังหรืออ�ำพรำงตนโดยจงใจมิให้มีกำรระบุตัวบุคคลได้ถูกต้อง เว้นแต่เป็นกำรแต่งกำย ตำมปกติประเพณี (3) ไมพ่ ำอำวุธ ดอกไมเ้ พลิง สิ่งเทียมอำวธุ ปน หรือส่งิ ที่อำจน�ำมำใช้ไดอ้ ยำ่ งอำวธุ เขำ้ ไปในทช่ี มุ นมุ ไม่ว่ำจะไดร้ บั อนญุ ำตให้มีส่งิ น้นั ตดิ ตัวหรอื ไม่ (๔) ไมบ่ กุ รกุ หรอื ทำ� ใหเ้ สยี หำย ทำ� ลำย หรอื ทำ� ดว้ ยประกำรใด ๆ ใหใ้ ชก้ ำรไมไ่ ดต้ ำมปกต ิ ซง่ึ ทรพั ยส์ นิ ของผ้อู น่ื (5) ไม่ท�ำใหผ้ อู้ ืน่ กลวั ว่ำจะเกดิ อันตรำยตอ่ ชีวิต รำ่ งกำย ทรัพย์สนิ หรอื เสรีภำพ (6) ไม่ใชก้ ำ� ลงั ประทษุ ร้ำยหรอื ขเู่ ขญ็ วำ่ จะใชก้ �ำลงั ประทุษร้ำยผูเ้ ข้ำร่วมชมุ นมุ หรอื ผ้อู ่นื (7) ไม่ขัดขวำงหรือกระท�ำกำรใด ๆ อันเป็นอุปสรรคต่อกำรปฏิบัติหน้ำที่ของเจ้ำพนักงำนดูแล กำรชุมนุมสำธำรณะในกำรคุ้มครองควำมสะดวกของประชำชนในกำรใช้ที่สำธำรณะ และกำรดูแลกำรชุมนุม สำธำรณะนน้ั (8) ไม่เดินขบวนหรือเคลอื่ นยำ้ ยกำรชุมนุมระหวำ่ งเวลำ 18.00 นำ กำ ถงึ เวลำ 06.00 นำ กำ ของวนั ร่งุ ขนึ้ เว้นแตไ่ ดร้ ับอนญุ ำตจำกเจำ้ พนกั งำนดูแลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ (9) ปฏิบัติตำมเงื่อนไขหรือค�ำสง่ั ของเจ้ำพนกั งำนดูแลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ มาตรา ๑7 ในกรณีท่ีผู้จัดกำรชุมนุมมิได้แจ้งว่ำจะมีกำรเดินขบวนหรือเคลื่อนย้ำยผู้ชุมนุมจะ เดนิ ขบวนหรอื เคลอ่ื นยำ้ ยกำรชมุ นมุ ไดต้ อ่ เมอื่ ไดแ้ จง้ ลว่ งหนำ้ ตอ่ หวั หนำ้ สถำนตี ำ� รวจซงึ่ มหี นำ้ ทร่ี บั ผดิ ชอบดแู ล กำรชุมนุมสำธำรณะน้นั มาตรา ๑8 ผู้ชุมนุมต้องเลิกกำรชุมนุมสำธำรณะภำยในระยะเวลำท่ีผู้จัดกำรชุมนุมได้แจ้งไว้ ตอ่ ผู้รบั แจง้ หำกผู้จัดกำรชุมนุมประสงค์จะจัดให้มีกำรชุมนุมต่อไป ให้แจ้งขอขยำยระยะเวลำกำรชุมนุม ต่อผู้รับแจ้งภำยในเวลำยสี่ ิบส่ีช่วั โมงก่อนสิ้นสุดระยะเวลำตำมวรรคหนึ่ง หมวด ๔ การคุม้ ครองความสะดวกของประชาชน และการดูแลการชมุ นุมสาธารณะ มาตรา ๑9 ให้หัวหน้ำสถำนีต�ำรวจแห่งท้องท่ีท่ีมีกำรชุมนุมสำธำรณะ เป็นเจ้ำพนักงำนดูแล กำรชุมนุมสำธำรณะให้เป็นไปตำมพระรำชบัญญัติน้ี และให้แจ้งพนักงำนฝ่ำยปกครองหรือองค์กรปกครอง ส่วนท้องถิ่นแห่งท้องที่ท่ีมีกำรชุมนุมสำธำรณะหรือหน่วยงำนประชำสัมพันธ์ของรัฐหรือเอกชนในท้องท่ีน้ัน เพอ่ื ทรำบ คมู่ อื กำรปฏบิ ตั งิ ำนตำมพระรำชบัญญตั ิกำรชมุ นมุ สำธำรณะ พ.ศ.2558 แผนกำรดแู ลกำรชุมนุมสำธำรณะ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2563) 5 ������� ���.�������������/16 �.�. 63.indd 5 11/17/2563 BE 12:40 PM

กำรชุมนุมสำธำรณะที่ต่อเนื่องหลำยพ้ืนท่ี ให้ผู้บังคับกำรหรือผู้บัญชำกำรต�ำรวจซึ่งรับผิดชอบพื้นท่ี กำรชุมนมุ แลว้ แตก่ รณี เป็นเจำ้ พนกั งำนดแู ลกำรชุมนุมสำธำรณะตำมวรรคหนงึ่ ในกรณที เี่ หน็ สมควร ผบู้ ญั ชำกำรตำ� รวจแหง่ ชำตอิ ำจแตง่ ตงั้ ขำ้ รำชกำรตำ� รวจอนื่ เปน็ เจำ้ พนกั งำนเพม่ิ หรือแทนเจำ้ พนกั งำนดูแลกำรชุมนมุ สำธำรณะตำมวรรคหนึ่งหรอื วรรคสองก็ได้ เพอ่ื ประโยชนใ์ นกำรคมุ้ ครองควำมสะดวกของประชำชน กำรดแู ลกำรชมุ นมุ สำธำรณะและกำรรกั ษำ ควำมสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดีของประชำชน ให้เจ้ำพนักงำนดูแลกำรชุมนุมสำธำรณะมีอ�ำนำจหน้ำที่ ดงั ตอ่ ไปนี้ (1) อำ� นวยควำมสะดวกแก่ประชำชนท่จี ะใชท้ ่ีสำธำรณะอนั เป็นสถำนท่ีชมุ นุม (2) รักษำควำมปลอดภยั อำ� นวยควำมสะดวก หรือบรรเทำเหตุเดือดรอ้ นรำ� คำญแกผ่ ู้อืน่ ซงึ่ อยใู่ น บรเิ วณใกล้เคียงกับสถำนท่ชี ุมนุม (3) รักษำควำมปลอดภัยหรืออ�ำนวยควำมสะดวกแก่ผชู้ มุ นุมในสถำนที่ชมุ นมุ (๔) อ�ำนวยควำมสะดวกในกำรจรำจรและกำรขนส่งสำธำรณะในบริเวณที่มีกำรชุมนุมและบริเวณ ใกลเ้ คียงเพอื่ ใหป้ ระชำชนไดร้ ับผลกระทบจำกกำรชุมนมุ น้อยที่สดุ (5) กำ� หนดเงอ่ื นไขหรอื มคี ำ� สง่ั ใหผ้ จู้ ดั กำรชมุ นมุ ผชู้ มุ นมุ หรอื ผอู้ ยภู่ ำยในสถำนทช่ี มุ นมุ ตอ้ งปฏบิ ตั ติ ำม เพอื่ ประโยชน์ในกำรปฏิบัตหิ นำ้ ทีต่ ำม (1) (2) (3) หรอื (๔) ในกำรปฏิบัติหน้ำท่ีตำมมำตรำนี้ เจ้ำพนักงำนดูแลกำรชุมนุมสำธำรณะอำจมีค�ำส่ังให้ปดหรือปรับ เส้นทำงกำรจรำจรเป็นกำรช่ัวครำวได้เพ่ือประโยชน์ในกำรคุ้มครองควำมสะดวกของประชำชนหรือกำรดูแล กำรชมุ นมุ สำธำรณะ ในกรณที ่เี จำ้ พนกั งำนดแู ลกำรชุมนุมสำธำรณะร้องขอ ให้พนักงำนฝำ่ ยปกครองหรอื องค์กรปกครอง สว่ นทอ้ งถน่ิ หรอื เจำ้ หนำ้ ทขี่ องรฐั ในทอ้ งทที่ มี่ กี ำรชมุ นมุ สำธำรณะดำ� เนนิ กำรตำมคำ� รอ้ งขอภำยในขอบอำ� นำจ หนำ้ ที่ของผนู้ น้ั เจ้ำพนักงำนดูแลกำรชุมนุมสำธำรณะและข้ำรำชกำรต�ำรวจซึ่งได้รับมอบหมำยให้ดูแลกำรชุมนุม สำธำรณะตอ้ งผำ่ นกำรฝกึ อบรมใหม้ ที กั ษะ ควำมเขำ้ ใจ และอดทนตอ่ สถำนกำรณก์ ำรชมุ นมุ สำธำรณะและตอ้ ง แตง่ เครื่องแบบเพื่อแสดงตน และอำจใชเ้ ครือ่ งมือควบคุมฝูงชนได้ตำมท่รี ฐั มนตรปี ระกำศก�ำหนด มาตรา 2 กอ่ น ระหวำ่ ง และภำยหลงั กำรชมุ นมุ สำธำรณะ ใหส้ ำ� นกั งำนตำ� รวจแหง่ ชำตแิ ละหนว่ ยงำน ประชำสัมพันธ์ของรัฐจัดหรือประสำนให้มีกำรประชำสัมพันธ์เป็นระยะเพ่ือให้ประชำชนทรำบถึงสถำนที่ ทใ่ี ชใ้ นกำรชมุ นมุ และชว่ งเวลำทม่ี กี ำรชมุ นมุ ตลอดจนคำ� แนะนำ� เกย่ี วกบั เสน้ ทำงกำรจรำจรหรอื ระบบกำรขนสง่ สำธำรณะเพ่อื ให้ประชำชนไดร้ ับผลกระทบจำกกำรชุมนมุ น้อยท่สี ดุ มาตรา 2๑ ในกรณมี กี ำรชมุ นมุ สำธำรณะทไี่ มช่ อบดว้ ยกฎหมำยตำมมำตรำ 1๔ หรอื กรณผี จู้ ดั กำร ชุมนุมหรือผู้ชุมนุมฝ่ำฝนมำตรำ 7 หรือไม่ปฏิบัติตำมมำตรำ 8 มำตรำ 15 มำตรำ 16 มำตรำ 17 หรือ มำตรำ 18 ให้เจ้ำพนักงำนดูแลกำรชุมนมุ สำธำรณะด�ำเนนิ กำร ดงั ตอ่ ไปน้ี (1) กรณีกำรชุมนุมสำธำรณะท่ีไม่ชอบด้วยกฎหมำยตำมมำตรำ 1๔ หรือไม่เลิกกำรชุมนุมภำยใน ระยะเวลำทไี่ ดแ้ จง้ ไวต้ อ่ ผรู้ บั แจง้ ตำมมำตรำ 18 ใหป้ ระกำศใหผ้ ชู้ มุ นมุ เลกิ กำรชมุ นมุ ภำยในระยะเวลำทกี่ ำ� หนด (2) กรณีผู้จัดกำรชุมนุมหรือผู้ชุมนุมฝ่ำฝนมำตรำ 7 หรือไม่ปฏิบัติตำมมำตรำ 8 มำตรำ 15 มำตรำ 16 หรือมำตรำ 17 ให้ประกำศให้ผชู้ มุ นุมแกไ้ ขภำยในระยะเวลำท่กี ำ� หนด 6 คมู่ อื กำรปฏิบัติงำนตำมพระรำชบญั ญตั ิกำรชมุ นมุ สำธำรณะ พ.ศ.2558 แผนกำรดูแลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2563) ������� ���.�������������/16 �.�. 63.indd 6 11/17/2563 BE 12:40 PM

หำกผู้ชุมนมุ ไม่ปฏิบัตติ ำมประกำศตำมวรรคหน่งึ ให้เจ้ำพนกั งำนดูแลกำรชุมนุมสำธำรณะร้องขอต่อ ศำลแพง่ หรอื ศำลจงั หวดั ทมี่ เี ขตอำ� นำจเหนอื สถำนทที่ ม่ี กี ำรชมุ นมุ สำธำรณะเพอ่ื มคี ำ� สง่ั ใหผ้ ชู้ มุ นมุ เลกิ กำรชมุ นมุ สำธำรณะนนั้ ในระหวำ่ งรอคำ� สงั่ ศำลใหเ้ จำ้ พนกั งำนดแู ลกำรชมุ นมุ สำธำรณะมอี ำ� นำจกระทำ� กำรทจี่ ำ� เปน็ ตำมแผน หรือแนวทำงกำรดูแลกำรชุมนุมสำธำรณะที่คณะรัฐมนตรีให้ควำมเห็นชอบตำมข้อเสนอแนะของส�ำนักงำน ตำ� รวจแหง่ ชำติ ท้งั น้ี เพอื่ คุม้ ครองควำมสะดวกของประชำชนและคมุ้ ครองกำรชมุ นมุ สำธำรณะ แผนหรือแนวทำงกำรดูแลกำรชุมนุมสำธำรณะตำมวรรคสอง ต้องก�ำหนดให้เจ้ำพนักงำนหลีกเล่ียง กำรใช้กำ� ลงั ในกรณที ีไ่ ม่อำจหลกี เลย่ี งกำรใชก้ ำ� ลงั ได ้ ให้ใชก้ �ำลังและเครอ่ื งมือควบคุมฝงู ชนเพยี งเท่ำท่จี �ำเป็น กำรด�ำเนินกำรของเจ้ำพนักงำนดูแลกำรชุมนุมสำธำรณะตำมมำตรำนี้ ไม่ตัดสิทธิของผู้อื่นซ่ึงได้รับ ควำมเดอื ดร้อนหรอื เสยี หำยจำกกำรชมุ นมุ สำธำรณะน้นั ท่ีจะร้องขอต่อศำลแพง่ หรอื ศำลจังหวัดท่มี เี ขตอ�ำนำจ เหนอื สถำนที่ทม่ี ีกำรชุมนมุ สำธำรณะเพือ่ มคี ำ� สั่งใหผ้ ู้ชมุ นมุ เลกิ กำรชุมนมุ มาตรา 22 เมื่อได้รับค�ำขอให้มีค�ำส่ังให้ผู้ชุมนุมเลิกกำรชุมนุมสำธำรณะตำมมำตรำ 21 ให้ศำล พิจำรณำคำ� ขอนน้ั เป็นกำรดว่ น ในกำรพจิ ำรณำ หำกควำมปรำกฏต่อศำลวำ่ มผี ู้ชุมนมุ ซง่ึ ไมป่ ฏิบตั ติ ำมประกำศของเจำ้ พนกั งำนดูแล กำรชมุ นุมสำธำรณะตำมมำตรำ 21 ให้ศำลมคี �ำส่ังโดยออกค�ำบงั คับให้ผู้ชุมนุมเลกิ กำรชุมนมุ สำธำรณะภำยใน ระยะเวลำทีศ่ ำลกำ� หนด ค�ำสั่งศำลตำมวรรคสอง ให้อุทธรณ์ต่อศำลอุทธรณ์หรือศำลอุทธรณ์ภำค ค�ำสั่งศำลอุทธรณ์หรือ ศำลอุทธรณภ์ ำคให้เปน็ ที่สดุ ให้เจ้ำพนักงำนบังคับคดีปดประกำศค�ำสั่งศำลตำมมำตรำน้ีไว้ในท่ีแลเห็นได้ง่ำย ณ บริเวณท่ีมี กำรชมุ นุมสำธำรณะนน้ั และประกำศโดยวธิ กี ำรใด ๆ เพือ่ ใหผ้ ชู้ ุมนุมและประชำชนท่ัวไปไดร้ ับทรำบค�ำส่งั ศำล ดงั กล่ำวดว้ ย มาตรา 23 ในกรณีท่ีผู้ชุมนุมไม่เลิกกำรชุมนุมสำธำรณะตำมค�ำสั่งศำลภำยในระยะเวลำที่ศำล ก�ำหนด ให้เจ้ำพนักงำนดูแลกำรชุมนุมสำธำรณะรำยงำนให้ศำลทรำบกับประกำศก�ำหนดให้พ้ืนท่ีบริเวณที่มี กำรชมุ นุมสำธำรณะนน้ั และปรมิ ณ ลของพ้ืนที่น้ันตำมควรแก่กรณเี ปน็ พนื้ ทีค่ วบคุม และประกำศให้ผ้ชู ุมนมุ ออกจำกพนื้ ทคี่ วบคมุ ภำยในระยะเวลำทกี่ ำ� หนดและหำ้ มบคุ คลใดเขำ้ ไปในพนื้ ทคี่ วบคมุ โดยมไิ ดร้ บั อนญุ ำตจำก เจำ้ พนกั งำนดูแลกำรชุมนุมสำธำรณะ และให้รำยงำนรฐั มนตรเี พือ่ ทรำบ เมอ่ื มกี ำรประกำศกำ� หนดพนื้ ทค่ี วบคมุ ตำมวรรคหนง่ึ ใหผ้ บู้ ญั ชำกำรตำ� รวจนครบำลในกรงุ เทพมหำนคร ผวู้ ำ่ รำชกำรจังหวดั ในจังหวัดอืน่ หรอื ผซู้ ่ึงรัฐมนตรมี อบหมำยให้รับผดิ ชอบเปน็ ผู้ควบคุมสถำนกำรณ์ เพ่ือให้มี กำรเลิกกำรชุมนมุ สำธำรณะตำมคำ� ส่งั ศำล ในกรณีท่มี ีเหตจุ �ำเป็น รัฐมนตรีอำจมอบหมำยใหผ้ ู้อน่ื รบั ผิดชอบเป็นผู้ควบคุมสถำนกำรณ์ เพื่อใหม้ ี กำรเลิกกำรชมุ นุมสำธำรณะได้ มาตรา 2๔ เมอื่ พน้ ระยะเวลำทปี่ ระกำศใหผ้ ชู้ มุ นมุ ออกจำกพน้ื ทคี่ วบคมุ หำกมผี ชู้ มุ นมุ อยใู่ นพน้ื ที่ ควบคุมหรือเข้ำไปในพื้นที่ควบคุมโดยมิได้รับอนุญำตจำกเจ้ำพนักงำนดูแลกำรชุมนุมสำธำรณะให้ถือว่ำผู้น้ัน กระทำ� ควำมผดิ ซงึ่ หนำ้ และใหผ้ คู้ วบคมุ สถำนกำรณแ์ ละผซู้ ง่ึ ไดร้ บั มอบหมำยจำกผคู้ วบคมุ สถำนกำรณด์ ำ� เนนิ กำร ให้มีกำรเลิกกำรชุมนุมสำธำรณะตำมค�ำส่ังศำล โดยให้ผู้ควบคุมสถำนกำรณ์และผู้ซ่ึงได้รับมอบหมำยจำก ผคู้ วบคมุ สถำนกำรณ์มอี �ำนำจ ดงั ต่อไปน้ี คูม่ อื กำรปฏิบัติงำนตำมพระรำชบัญญัติกำรชุมนมุ สำธำรณะ พ.ศ.2558 แผนกำรดแู ลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ (ฉบับปรบั ปรงุ พ.ศ.2563) 7 ������� ���.�������������/16 �.�. 63.indd 7 11/17/2563 BE 12:40 PM

(1) จบั ผซู้ ง่ึ อยใู่ นพน้ื ทคี่ วบคมุ หรอื ผซู้ ง่ึ เขำ้ ไปในพนื้ ทคี่ วบคมุ โดยมไิ ดร้ บั อนญุ ำตจำกเจำ้ พนกั งำนดแู ล กำรชุมนุมสำธำรณะ (2) ค้น ยดึ อำยดั หรือร้ือถอนทรัพยส์ ินท่ใี ชห้ รอื มไี ว้เพ่ือใช้ในกำรชุมนุมสำธำรณะน้ัน (3) กระท�ำกำรทจี่ ำ� เปน็ ตำมแผนหรือแนวทำงกำรดแู ลกำรชุมนมุ สำธำรณะตำมมำตรำ 21 (๔) มีคำ� สั่งห้ำมมิใหก้ ระทำ� กำรใด ๆ เพอ่ื ประโยชน์ในกำรดำ� เนนิ กำรให้มีกำรเลิกกำรชมุ นุม ใหน้ �ำควำมในมำตรำ 19 วรรคเจด็ มำใช้บังคับแก่ผ้ปู ฏบิ ัตหิ นำ้ ทีต่ ำมวรรคหน่งึ โดยอนโุ ลม มาตรา 25 ในกรณีที่ผู้ชุมนุมกระท�ำกำรใด ๆ ท่ีมีลักษณะรุนแรงและอำจเป็นอันตรำยแก่ชีวิต รำ่ งกำย จติ ใจ หรอื ทรพั ยส์ นิ ของผอู้ นื่ จนเกดิ ควำมวนุ่ วำยขน้ึ ในบำ้ นเมอื ง ใหเ้ จำ้ พนกั งำนดแู ลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ มีอ�ำนำจสง่ั ใหผ้ ชู้ มุ นุมยตุ กิ ำรกระท�ำนนั้ หำกผชู้ มุ นุมไม่ปฏบิ ตั ติ ำมคำ� ส่งั ดงั กล่ำว ให้เจ้ำพนักงำนดูแลกำรชุมนุมสำธำรณะและผู้ควบคุมสถำนกำรณ์และผู้ซึ่งได้รับมอบหมำยจำก ผ้คู วบคุมสถำนกำรณม์ อี ำ� นำจด�ำเนนิ กำรตำมมำตรำ 23 และมำตรำ 2๔ ในกรณีท่ผี ชู้ ุมนมุ ไม่เห็นดว้ ยกับคำ� ส่ังตำมวรรคหนึ่ง ใหย้ นื่ ค�ำรอ้ งคดั ค้ำนตอ่ ศำลแพง่ หรอื ศำลจังหวัด ที่มีเขตอ�ำนำจเหนือสถำนท่ีท่ีมีกำรชุมนุมสำธำรณะเพื่อพิจำรณำภำยในเวลำสำมสิบวันนับแต่วันที่มีค�ำสั่ง คำ� สง่ั ของศำลตำมมำตรำนใ้ี หอ้ ทุ ธรณต์ อ่ ศำลอทุ ธรณห์ รอื ศำลอทุ ธรณภ์ ำค คำ� สง่ั ศำลอทุ ธรณห์ รอื ศำลอทุ ธรณภ์ ำค ใหเ้ ปน็ ที่สดุ มาตรา 26 ให้เจ้ำพนกั งำนดแู ลกำรชมุ นุมสำธำรณะ ผคู้ วบคุมสถำนกำรณ์ ผซู้ ่ึงไดร้ ับมอบหมำย จำกผู้ควบคุมสถำนกำรณ์ หรือผู้ซ่ึงปฏิบัติหน้ำที่ตำมค�ำส่ังของบุคคลดังกล่ำวเป็นเจ้ำพนักงำนตำมประมวล กฎหมำยอำญำ และเป็นพนกั งำนฝ่ำยปกครองหรอื ต�ำรวจตำมประมวลกฎหมำยวธิ ีพจิ ำรณำควำมอำญำ หมวด 5 บทกา� หนด ท มาตรา 27 ผู้ใดฝ่ำฝนมำตรำ 7 หรือมำตรำ 8 ต้องระวำงโทษจ�ำคุกไม่เกินหกเดือนหรือปรับ ไม่เกินหนง่ึ หมื่นบำท หรอื ทงั้ จ�ำท้งั ปรบั มาตรา 28 ผใู้ ดฝ่ำฝนมำตรำ 10 มำตรำ 12 มำตรำ 17 หรือมำตรำ 18 ตอ้ งระวำงโทษปรับ ไมเ่ กนิ หนง่ึ หมนื่ บำท มาตรา 29 ผใู้ ดฝำ่ ฝนคำ� สงั่ หำ้ มชมุ นมุ หรอื จดั กำรชมุ นมุ ระหวำ่ งมคี ำ� สงั่ หำ้ มชมุ นมุ ตำมมำตรำ 11 ต้องระวำงโทษจ�ำคุกไมเ่ กินหกเดอื น หรือปรับไม่เกนิ หนงึ่ หมืน่ บำท หรอื ทั้งจ�ำทั้งปรับ มาตรา 3 ผจู้ ดั กำรชมุ นมุ ผใู้ ดไมป่ ฏบิ ตั ติ ำมมำตรำ 15 (1) (2) หรอื (3) หรอื ผชู้ มุ นมุ ผใู้ ดไมป่ ฏบิ ตั ิ ตำมมำตรำ 16 (1) หรอื (2) ต้องระวำงโทษปรบั ไมเ่ กนิ หนง่ึ หม่นื บำท มาตรา 3๑ ผ้จู ัดกำรชุมนมุ ผู้ใดไม่ปฏิบตั ติ ำมมำตรำ 15 (๔) (5) (6) หรือ (7) หรอื ผู้ชุมนุมผใู้ ด ไมป่ ฏบิ ัติตำมมำตรำ 16 (3) (๔) (5) (6) (7) หรือ (8) ต้องระวำงโทษจ�ำคกุ ไม่เกินหกเดือนหรือปรบั ไมเ่ กิน หน่งึ หม่นื บำท หรอื ทั้งจำ� ท้งั ปรับ ถ้ำกำรกระท�ำตำมวรรคหนึ่งท�ำให้ระบบกำรขนส่งสำธำรณะ ระบบกำรสื่อสำรหรือโทรคมนำคม ระบบผลติ หรือส่งกระแสไฟฟ้ำหรือประปำ หรือระบบสำธำรณปู โภคอืน่ ใดใช้กำรไมไ่ ดไ้ มว่ ่ำจะเป็นกำรช่ัวครำว หรอื ถำวร ผู้จัดกำรชุมนุมต้องระวำงโทษจ�ำคกุ ไมเ่ กินสบิ ป หรอื ปรับไม่เกนิ สองแสนบำท หรือทั้งจำ� ทั้งปรับ 8 คู่มอื กำรปฏบิ ัตงิ ำนตำมพระรำชบัญญัตกิ ำรชมุ นมุ สำธำรณะ พ.ศ.2558 แผนกำรดแู ลกำรชุมนมุ สำธำรณะ (ฉบับปรบั ปรงุ พ.ศ.2563) ������� ���.�������������/16 �.�. 63.indd 8 11/17/2563 BE 12:40 PM

มาตรา 32 ผู้ใดไม่ปฏิบัติตำมค�ำส่ังหรือประกำศของเจ้ำพนักงำนดูแลกำรชุมนุมสำธำรณะ ตำมมำตรำ 19 (5) หรอื มำตรำ 23 ถำ้ ผนู้ ัน้ เปน็ ผู้จดั กำรชุมนุมหรือผชู้ มุ นุม ต้องระวำงโทษจ�ำคุกไม่เกินหนึง่ ป หรือปรับไมเ่ กนิ สองหม่ืนบำท หรือทัง้ จ�ำท้ังปรับ แตถ่ ้ำผูน้ ัน้ เป็นผอู้ ยู่ภำยในสถำนท่ีชุมนุมตอ้ งระวำงโทษปรบั ไมเ่ กินหนงึ่ หม่ืนบำท ในกรณีทเ่ี ห็นสมควร ศำลจะลงโทษผู้นน้ั น้อยกว่ำทีก่ �ำหนดหรอื จะไม่ลงโทษก็ได้ มาตรา 33 ผใู้ ดไมป่ ฏบิ ตั ติ ำมคำ� สงั่ ของผคู้ วบคมุ สถำนกำรณห์ รอื ผซู้ ง่ึ ไดร้ บั มอบหมำยจำกผคู้ วบคมุ สถำนกำรณ์ตำมมำตรำ 2๔ หรือมำตรำ 25 ต้องระวำงโทษจ�ำคุกไม่เกินสำมปหรือปรับไม่เกินหกหมื่นบำท หรอื ท้ังจ�ำทง้ั ปรับ ในกรณีทีเ่ หน็ สมควร ศำลจะลงโทษผู้นัน้ นอ้ ยกวำ่ ทกี่ �ำหนดหรอื จะไมล่ งโทษก็ได้ มาตรา 3๔ ผู้ใดไม่ได้รับมอบหมำยจำกเจ้ำพนักงำนดูแลกำรชุมนุมสำธำรณะ หรือผู้ควบคุม สถำนกำรณ์หรือผู้ซ่ึงได้รับมอบหมำยจำกผู้ควบคุมสถำนกำรณ์ให้ปฏิบัติหน้ำที่ตำมพระรำชบัญญัตินี้พำอำวุธ เขำ้ ไปในทชี่ ุมนมุ ไมว่ ่ำจะไดร้ บั อนุญำตใหม้ อี ำวธุ นน้ั ติดตัวหรือไม่ ตอ้ งระวำงโทษจำ� คุกไมเ่ กินสำมปหรอื ปรับ ไมเ่ กินหกหมืน่ บำท หรือทั้งจ�ำท้งั ปรับ ถ้ำอำวุธตำมวรรคหน่ึงเป็นอำวุธปน วัตถุระเบิด หรือวัตถุอื่นใดอันมีสภำพคล้ำยคลึงกัน ผู้กระท�ำ ควำมผิดต้องระวำงโทษจ�ำคุกไมเ่ กนิ ห้ำป หรือปรบั ไม่เกนิ หนงึ่ แสนบำท หรือทัง้ จ�ำท้ังปรบั มาตรา 35 บรรดำทรัพย์สินท่ีใช้หรือมีไว้เพ่ือใช้ในกำรชุมนุมสำธำรณะที่ยึดได้จำกกำรชุมนุม สำธำรณะท่ีไม่ชอบด้วยกฎหมำยหรือที่ไม่เลิกกำรชุมนุมตำมค�ำส่ังศำล ให้ศำลมีอ�ำนำจส่ังริบเสียทั้งส้ิน ไม่ว่ำ จะมผี ถู้ ูกลงโทษตำมค�ำพพิ ำกษำหรือไม่ ผู้รับสนองพระบรมรำชโองกำร พลเอก ประยทุ ธ์ จนั ทร์โอชำ นำยกรัฐมนตรี หมาย หตุ เหตุผลในกำรประกำศใช้พระรำชบัญญัติฉบับน้ี คือ โดยท่ีเป็นกำรสมควรก�ำหนดหลักเกณ ์ กำรใช้สิทธิชมุ นมุ สำธำรณะให้ชัดเจนและโดยสอดคลอ้ งกับกติกำระหวำ่ งประเทศวำ่ ด้วยสทิ ธพิ ลเมอื งและสทิ ธิ ทำงกำรเมอื งทป่ี ระเทศไทยเปน็ ภำค ี ทง้ั น ี้ เพอื่ ใหก้ ำรชมุ นมุ สำธำรณะเปน็ ไปดว้ ยควำมสงบเรยี บรอ้ ย ไมก่ ระทบ กระเทือนต่อควำมมั่นคงของชำติ ควำมปลอดภัยสำธำรณะ ควำมสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดี ตลอดจน สุขอนำมัยของประชำชนหรือควำมสะดวกของประชำชนท่ีจะใช้ท่ีสำธำรณะ และไม่กระทบกระเทือนสิทธิ และเสรีภำพและศักดิศ์ รีควำมเปน็ มนุษย์ของผู้อื่น จึงจ�ำเป็นตอ้ งตรำพระรำชบัญญตั ินี้ คู่มือกำรปฏบิ ตั ิงำนตำมพระรำชบัญญตั กิ ำรชมุ นุมสำธำรณะ พ.ศ.2558 แผนกำรดูแลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ (ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ.2563) 9 ������� ���.�������������/16 �.�. 63.indd 9 11/17/2563 BE 12:40 PM

10 คมู่ อื กำรปฏบิ ตั งิ ำนตำมพระรำชบัญญัตกิ ำรชุมนมุ สำธำรณะ พ.ศ.2558 แผนกำรดูแลกำรชุมนุมสำธำรณะ (ฉบบั ปรบั ปรงุ พ.ศ.2563) ������� ���.�������������/16 �.�. 63.indd 10 11/17/2563 BE 12:40 PM

แผนการดแู ลการชมุ นุมสาธารณะ ตามพระราชบัญญัติการชมุ นุมสาธารณะ พ.ศ.2558 (ตามมติคณะรั มนตรี วนั ที่ 25 สิงหาคม 2558) ค่มู อื กำรปฏิบัตงิ ำนตำมพระรำชบัญญตั กิ ำรชุมนุมสำธำรณะ พ.ศ.2558 แผนกำรดูแลกำรชุมนมุ สำธำรณะ (ฉบับปรบั ปรุง พ.ศ.2563) 11 ������� ���.�������������/16 �.�. 63.indd 11 11/17/2563 BE 12:40 PM

12 คมู่ อื กำรปฏบิ ตั งิ ำนตำมพระรำชบัญญัตกิ ำรชุมนมุ สำธำรณะ พ.ศ.2558 แผนกำรดูแลกำรชุมนุมสำธำรณะ (ฉบบั ปรบั ปรงุ พ.ศ.2563) ������� ���.�������������/16 �.�. 63.indd 12 11/17/2563 BE 12:40 PM

กตกิ าระหว่างประ ทศว่าด้วยสทิ ธพิ ล มอื งและสิทธทิ างการ มือง ประเทศไทยไดภ้ ำคยำนุวัติ ( ) เขำ้ ร่วมเปน็ ภำคกี ติกำระหว่ำงประเทศวำ่ ดว้ ยสทิ ธิพลเมือง และสทิ ธทิ ำงกำรเมือง ( C C : CC ) เมื่อวันท่ี 29 ตุลำคม 2539 และมีผลบังคับใช้วันท่ี 29 มกรำคม 25๔0 ซ่ึงมีสำระของสิทธิในส่วนที่เป็นสิทธิพลเมือง และสทิ ธทิ ำงกำรเมอื ง โดยมกี ำรคมุ้ ครองเสรภี ำพทำงควำมคดิ เสรภี ำพในกำรแสดงควำมคดิ เหน็ และกำรแสดงออก ( ) และสทิ ธิที่จะชุมนมุ อย่ำงสันติ กำรรวมกันเป็นสมำคม พลเมืองทุกคนมสี ทิ ธิทจี่ ะ มีส่วนในกิจกำรสำธำรณะ กำรรับรองว่ำบุคคลทั้งปวงย่อมเสมอภำคกันตำมกฎหมำยและได้รับกำรคุ้มครอง อยำ่ งเทำ่ เทยี มกนั โดยกตกิ ำระหวำ่ งประเทศวำ่ ดว้ ยสทิ ธพิ ลเมอื งและสทิ ธทิ ำงกำรเมอื ง ขอ้ บทท ่ี 21 ไดก้ ลำ่ วถงึ สทิ ธิ ในกำรชมุ นมุ โดยสงบ ( ) ยอ่ มได้รับกำรรบั รอง กำรจ�ำกัดกำรใช้สทิ ธนิ ี้ จะกระทำ� มไิ ดน้ อกจำกจะกำ� หนดโดยกฎหมำยและเพยี งเทำ่ ทจ่ี ำ� เปน็ สำ� หรบั สงั คมประชำธปิ ไตย เพอ่ื ประโยชน์ แห่งควำมมั่นคงของชำติ ( ) หรือควำมปลอดภัยสำธำรณะ ( ) ควำมสงบ เรียบร้อย ( O ) กำรสำธำรณสขุ หรือศีลธรรมของประชำชน ( ) หรือกำรคุ้มครองสิทธิและเสรีภำพของบุคคลอน่ื ( O ) ประเทศไทยจงึ ถอื ตำมกตกิ ำระหวำ่ งประเทศดงั กลำ่ ว และใหค้ วำมสำ� คญั กบั กำรชมุ นมุ โดยสงบภำยใต้ กรอบของรฐั ธรรมนญู และกฎหมำยทจี่ ะตอ้ งมงุ่ คมุ้ ครองทงั้ ผชู้ มุ นมุ สำธำรณะและสำธำรณะทวั่ ไปไปพรอ้ ม ๆ กนั ค่มู อื กำรปฏิบัติงำนตำมพระรำชบญั ญัตกิ ำรชุมนุมสำธำรณะ พ.ศ.2558 แผนกำรดแู ลกำรชุมนมุ สำธำรณะ (ฉบบั ปรบั ปรุง พ.ศ.2563) 13 ������� ���.�������������/16 �.�. 63.indd 13 11/17/2563 BE 12:40 PM

รั ธรรมนญู แหง่ ราชอาณาจักร ทย ตำมมำตรำ ๔ แหง่ รัฐธรรมนูญแห่งรำชอำณำจักรไทย (ฉบับชวั่ ครำว) พทุ ธศักรำช 2557 ภำยใต้ บังคับบทบัญญัติแห่งรัฐธรรมนูญน้ี ศักดิ์ศรีควำมเป็นมนุษย์ สิทธิ เสรีภำพและควำมเสมอภำค บรรดำที่ ชนชำวไทยเคยไดร้ บั กำรคมุ้ ครองตำมประเพณกี ำรปกครองประเทศไทยในระบอบประชำธปิ ไตยอนั มพี ระมหำ กษัตริยท์ รงเป็นประมุขและตำมพนั ธกรณีระหวำ่ งประเทศทป่ี ระเทศไทยมีอยแู่ ล้ว ยอ่ มไดร้ ับกำรคุม้ ครองตำม รัฐธรรมนญู น้ี ดว้ ยเหตทุ ่ี สิทธิและเสรภี ำพในกำรชุมนมุ สำธำรณะได้รับกำรรบั รองไวอ้ ยำ่ งชดั เจน ต้งั แตร่ ัฐธรรมนญู แหง่ รำชอำณำจักรไทย พุทธศักรำช 25๔0 และฉบับพทุ ธศักรำช 2550 ภำยหลังจำกท่ปี ระเทศไทยไดเ้ ข้ำ เปน็ ภำคกี ตกิ ำระหวำ่ งประเทศวำ่ ดว้ ยสทิ ธพิ ลเมอื งและสทิ ธทิ ำงกำรเมอื ง ( C C : CC ) ตั้งแตป่ พ.ศ.2539 เป็นต้นมำ สทิ ธิและเสรีภำพในกำรชมุ นมุ ซง่ึ ถอื เปน็ สิทธิ ข้ันพื้นฐำนของควำมเป็นมนุษย์ จึงเป็นสิทธิที่ได้รับกำรรับรองตำมรัฐธรรมนูญแห่งรำชอำณำจักรไทย (ฉบบั ชั่วครำว) พทุ ธศกั รำช 2557 นี้ด้วย 1๔ คูม่ อื กำรปฏบิ ตั ิงำนตำมพระรำชบัญญัตกิ ำรชุมนมุ สำธำรณะ พ.ศ.2558 แผนกำรดแู ลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ (ฉบับปรบั ปรุง พ.ศ.2563) ������� ���.�������������/16 �.�. 63.indd 14 11/17/2563 BE 12:40 PM

หลักการและ หตผุ ลพระราชบญั ญตั กิ ารชมุ นมุ สาธารณะ พ.ศ.2558 พระรำชบัญญัติกำรชุมนุมสำธำรณะ พ.ศ.2558 เป็นกฎหมำยท่ีก�ำหนดหลักเกณ ์กำรใช้สิทธิ ชุมนุมสำธำรณะให้ชัดเจนและสอดคล้องกับกติกำระหว่ำงประเทศว่ำด้วยสิทธิพลเมืองและสิทธิทำงกำรเมือง ที่ประเทศไทยเป็นภำค ี ทัง้ นี้ เพอ่ื ให้กำรชุมนุมสำธำรณะเป็นไปด้วยควำมสงบเรยี บรอ้ ย ไม่กระทบกระเทอื น ตอ่ ควำมมนั่ คงของชำต ิ ควำมปลอดภยั สำธำรณะ ควำมสงบเรยี บรอ้ ยหรอื ศลี ธรรมอนั ดตี ลอดจนสขุ อนำมยั ของ ประชำชน หรือควำมสะดวกของประชำชนท่ีจะใช้ท่ีสำธำรณะ และไม่กระทบกระเทือนสิทธิและเสรีภำพ และศกั ดศ์ิ รคี วำมเปน็ มนษุ ยข์ องผอู้ นื่ โดยทพี่ ระรำชบญั ญตั กิ ำรชมุ นมุ สำธำรณะไดก้ ำ� หนดขอบเขตของกำรชมุ นมุ สำธำรณะ สถำนที่ห้ำมกำรชุมนุม กำรแจ้งและวิธีกำรแจ้งกำรชุมนุม หน้ำท่ีของผู้จัดกำรชุมนุมและผู้ชุมนุม กำรดูแลกำรชมุ นมุ และบทก�ำหนดโทษส�ำหรบั ผู้ทีฝ่ ่ำฝน คูม่ ือกำรปฏิบตั ิงำนตำมพระรำชบญั ญัตกิ ำรชุมนมุ สำธำรณะ พ.ศ.2558 แผนกำรดแู ลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ (ฉบับปรบั ปรุง พ.ศ.2563) 15 ������� ���.�������������/16 �.�. 63.indd 15 11/17/2563 BE 12:40 PM

16 คมู่ อื กำรปฏบิ ตั งิ ำนตำมพระรำชบัญญัตกิ ำรชุมนมุ สำธำรณะ พ.ศ.2558 แผนกำรดูแลกำรชุมนุมสำธำรณะ (ฉบบั ปรบั ปรงุ พ.ศ.2563) ������� ���.�������������/16 �.�. 63.indd 16 11/17/2563 BE 12:40 PM

บทที่ ๑ หลักการดูแลการชุมนมุ สาธารณะ ๑.๑ การชุมนุมสาธารณะ สิทธิเสรีภำพในกำรแสดงออกทำงควำมคิด กำรรวมกลุ่มกันหรือสมำคมกัน ตลอดจน กำรชมุ นมุ โดยสงบ เปน็ สทิ ธเิ สรภี ำพทพ่ี ลเมอื งสำมำรถกระทำ� ได ้ โดยสทิ ธใิ นกำรชมุ นมุ นนั้ หำไดเ้ ปน็ สทิ ธเิ ดด็ ขำด ( ) ที่ผู้ชุมนุมจะท�ำอะไรก็ได้ดังที่ผู้ชุมนุมในหลำยกรณีมักยกขึ้นกล่ำวอ้ำงแต่อย่ำงใดไม่ แต่สิทธิในกำรชุมนุมเป็นสิทธิสัมพัทธ์ ( ) ท่ีสำมำรถจ�ำกัดได้โดยอำศัยอ�ำนำจตำมบทบัญญัติ แห่งกฎหมำยเพื่อประโยชนต์ อ่ กำรรกั ษำควำมม่นั คงของชำติ ( ) ควำมปลอดภัยสำธำรณะ ( ) กำรรกั ษำควำมสงบเรียบร้อยของประชำชน ( O ) กำรคุ้มครองสำธำรณสุขหรอื ศลี ธรรมอนั ดขี องประชำชน ( ) หรือควำมสะดวกของประชำชน ที่จะใช้ทส่ี ำธำรณะ ตลอดจนคุ้มครองไม่ให้เกดิ กำรละเมิดสทิ ธิและเสรภี ำพของบุคคลอื่น ( O ) ภำยใตส้ งั คมประชำธปิ ไตย ดงั นนั้ กำรรกั ษำผลประโยชนแ์ หง่ รฐั และกำรคมุ้ ครองสทิ ธเิ สรภี ำพดงั กลำ่ ว จำ� เปน็ ตอ้ งกำ� หนด วธิ กี ำร หนำ้ ท่ี หลกั เกณ ์ต่ำงๆ เพอ่ื บริหำรจัดกำรกำรชุมนุมใหเ้ ปน็ ไปอยำ่ งสงบ เกิดผลกระทบต่อประชำชน ท้ังผู้ท่ีจะด�ำเนินกำรชุมนุมสำธำรณะ และสำธำรณชนให้น้อยที่สุด จึงเป็นท่ีมำของกำรตรำพระรำชบัญญัติ กำรชุมนมุ สำธำรณะ พ.ศ.2558 รฐั ธรรมนญู แหง่ รำชอำณำจกั รไทยไดบ้ ญั ญตั สิ ทิ ธแิ ละเสรภี ำพในกำรชมุ นมุ ไว ้ แตก่ ำรชมุ นมุ นนั้ จะตอ้ งเปน็ ไปตำมครรลองของระบอบประชำธปิ ไตย ไมล่ ว่ งลำ�้ หรอื ละเมดิ สทิ ธขิ องคนอน่ื กำรชมุ นมุ ทชี่ อบดว้ ย กฎหมำยจะต้องเป็นกำรชุมนุมโดยสงบและปรำศจำกอำวุธ และไม่เกิดกำรขัดขวำงเกินสมควรต่อประชำชน ทจ่ี ะใช้ท่ีสำธำรณะ ซึง่ มิได้มสี ว่ นเก่ียวขอ้ งกบั กำรชมุ นมุ ( - ) เวน้ แตก่ รณี เพ่อื รักษำควำมสงบ เรียบร้อยในระหว่ำงเวลำที่ประเทศอยู่ในภำวะสงครำม หรือในระหว่ำงเวลำท่ีมีประกำศสถำนกำรณ์ฉุกเฉิน หรอื ประกำศใช้กฎอัยกำรศึก ส่วนกรณกี ำรชุมนมุ ท่ีเกินขอบเขตสิทธเิ สรภี ำพของกำรชมุ นุมตำมทบี่ ัญญตั ไิ วใ้ น รัฐธรรมนญู แหง่ รำชอำณำจักรไทยและกฎหมำย อันเป็นกำรลว่ งละเมดิ สทิ ธแิ ละเสรภี ำพหรือเกิดกำรขัดขวำง เกินสมควรต่อประชำชนท่จี ะใชท้ ีส่ ำธำรณะเปน็ กำรชุมนุมทมี่ ิชอบด้วยกฎหมำย ๑.2 กรอบแนวคดิ กรอบกำรปฏิบัติของเจ้ำหน้ำที่ในกำรดูแลรักษำควำมสงบเรียบร้อยในกำรชุมนุมสำธำรณะ ดังที่จะกล่ำวต่อไป จะต้ังอยู่ในพ้ืนฐำนท่ีว่ำ ประชาชนย่อมมี สรีภาพในการชุมนุม ดยสงบและปราศจาก อาวุธ เจ้ำหน้ำที่มีหน้ำที่ในกำรดูแลควำมปลอดภัย อ�ำนวยควำมสะดวกให้แก่ผู้ชุมนุม และดูแล ควบคุม กำรชมุ นมุ ใหเ้ ปน็ ไปดว้ ยควำมสงบเรยี บรอ้ ย ไมก่ ระทบกระเทอื นตอ่ ควำมมน่ั คงของชำต ิ ควำมปลอดภยั สำธำรณะ ควำมสงบเรยี บรอ้ ยหรอื ศลี ธรรมอนั ด ี ตลอดจนสขุ อนำมยั ของประชำชน หรอื ควำมสะดวกของประชำชนทจี่ ะใช้ ท่ีสำธำรณะ และไม่กระทบกระเทอื นตอ่ สทิ ธิและเสรภี ำพและศกั ดศิ์ รคี วำมเปน็ มนุษย์ของผ้อู ื่น ผูจ้ ัดกำรชุมนุม ผู้ชุมนุม มีหน้ำที่ในกำรบริหำรควำมเสี่ยง ปฏิบัติตำมค�ำแนะน�ำ เงื่อนไขหรือค�ำสั่งของเจ้ำหน้ำท่ีเพ่ือป้องกัน กำรเกิดเหตรุ ำ้ ย และมิให้เกิดเหตุกำรณร์ ุนแรงข้ึน ตลอดจนเกิดผลกระทบกับประชำชนอืน่ น้อยที่สดุ ดังนัน้ เจ้ำหน้ำท่ีจึงต้องมีทัศนคติที่ดีต่อกำรชุมนุม และเจ้ำหน้ำท่ีที่ได้รับมอบหมำยให้ปฏิบัติหน้ำที่ จักต้องมีทักษะ คมู่ ือกำรปฏิบตั ิงำนตำมพระรำชบัญญตั ิกำรชุมนุมสำธำรณะ พ.ศ.2558 แผนกำรดแู ลกำรชมุ นุมสำธำรณะ (ฉบับปรบั ปรุง พ.ศ.2563) 17 ������� ���.�������������/16 �.�. 63.indd 17 11/17/2563 BE 12:40 PM

ควำมเข้ำใจ และอดทนต่อสถำนกำรณ์ เพ่ือไม่ให้เกิดกำรยั่วยุ อันจะเป็นกำรส่งผลให้กำรชุมนุมมีแนวโน้ม ไปสู่ควำมรุนแรงได้ โดยมีกรอบแนวคิดในกำรปฏิบัติของเจ้ำหน้ำท่ีของรัฐต่อผู้ชุมนุมจะต้องสอดคล้องกับ หลักนติ ริ ฐั และหลักนิตธิ รรมเปน็ ไปตำมหลกั กำรต่ำง ๆ ดังนี้ 1.2.1 หลกั แหง่ ประสทิ ธภิ ำพและหลกั ควำมเหมำะสม กล่ำวคอื องคก์ รของรฐั ฝ่ำยปกครอง จะต้องใช้วิจำรณญำณเลือกออกค�ำสั่งหรือมำตรกำรทำงกฎหมำยที่สำมำรถจะด�ำเนินกำรรักษำควำมสงบ เรยี บร้อยของสงั คมไดอ้ ย่ำงมปี ระสิทธิภำพสงู สุดและมคี วำมเหมำะสมกับสถำนกำรณ์ 1.2.2 หลักแห่งควำมจำ� เป็น กลำ่ วคอื องค์กรของรัฐจะตอ้ งพิจำรณำว่ำในบรรดำค�ำสงั่ หรือ มำตรกำรหลำย ๆ ประกำรซ่ึงล้วนแล้วแต่สำมำรถด�ำเนินกำรใหค้ วำมมุ่งหมำยของกฎหมำยที่ให้อำ� นำจสำ� เร็จ ลลุ ว่ งไปไดท้ ง้ั สนิ้ นนั้ มผี ลกระทบกระเทอื นตอ่ สทิ ธหิ รอื เสรภี ำพของประชำชนนอ้ ยทสี่ ดุ แตย่ งั คงมปี ระสทิ ธภิ ำพ ในกำรรกั ษำควำมสงบเรยี บรอ้ ยตำมทกี่ ฎหมำยให้อำ� นำจ 1.2.3 หลักแห่งควำมได้สัดส่วน กล่ำวคือ องค์กรของรัฐต้องพิจำรณำควำมสมดุลระหว่ำง ควำมเสียหำยอันจะเกิดข้ึนกับประชำชนกับประโยชน์อันสังคมจะพึงได้รับจำกกำรปฏิบัติในกำรรักษำ ควำมสงบเรียบร้อย ดังนั้น เจ้ำหน้ำท่ีจะต้องเลือกด�ำเนินมำตรกำรท่ีเม่ือลงมือปฏิบัติกำรแล้ว จะยังให้เกิด ประโยชนแ์ กม่ หำชนมำกทสี่ ดุ และเกดิ ควำมเสยี หำยแกป่ ระชำชนนอ้ ยทสี่ ดุ แตย่ งั คงเปน็ มำตรกำรทม่ี ปี ระสทิ ธภิ ำพ สูงสุดภำยใต้สถำนกำรณ์น้ัน โดยอำจใช้วิธีกำรหรือมำตรกำรที่เหมำะสมแตกต่ำงกันไปในแต่ละสถำนกำรณ์ แหง่ ควำมรำ้ ยแรงหรอื ควำมจ�ำเป็นในสถำนกำรณน์ นั้ ๆ 1.2.๔ หลักกำรห้ำมเลือกปฏิบัติโดยอ�ำเภอใจและไม่เป็นธรรม กล่ำวคือ ด้วยเหตุที่สิทธิใน ควำมเสมอภำคเป็นสทิ ธขิ ั้นพนื้ ฐำน สทิ ธิดงั กล่ำวจึงผูกพันองคก์ รของรฐั เจำ้ หนำ้ ทข่ี องรฐั จงึ ตอ้ งปฏิบัติตอ่ ส่ิงท่ี มสี ำระสำ� คญั เหมอื นกนั ดว้ ยวธิ กี ำรทเี่ หมอื นกนั จะปฏบิ ตั ใิ หแ้ ตกตำ่ งกนั โดยอำ� เภอใจมไิ ด ้ และถำ้ มสี ำระสำ� คญั ทแี่ ตกต่ำงกนั จะพจิ ำรณำใหเ้ หมือนกนั โดยอ�ำเภอใจมิไดเ้ ช่นเดียวกนั ดงั นั้น กำรก�ำหนดมำตรกำรใด ๆ จึงจะ ตอ้ งพจิ ำรณำหลกั กำรหำ้ มเลอื กปฏบิ ตั ทิ ไ่ี มเ่ ปน็ ธรรมอยำ่ งเทำ่ เทยี มกนั โดยไมค่ ำ� นงึ ควำมแตกตำ่ งกนั ทำงเชอ้ื ชำต ิ ศำสนำ เผำ่ พนั ธ์ ุ หรอื ควำมแตกต่ำงกนั ดำ้ นอืน่ ๆ รวมถงึ ควำมคิดเห็นทำงกำรเมอื งท่ีแตกตำ่ งกนั ๑.3 ขอบ ขต กำรชุมนุมสำธำรณะ คือ กำรชมุ นุมของบคุ คลในทีส่ ำธำรณะเพ่ือเรยี กร้อง สนับสนุน คัดค้ำน หรอื แสดงควำมคดิ เหน็ ในเรอ่ื งใดเรอ่ื งหนง่ึ โดยแสดงออกตอ่ ประชำชนทวั่ ไป และบคุ คลอนื่ สำมำรถรว่ มกำรชมุ นมุ นนั้ ได ้ ไมว่ ำ่ กำรชมุ นมุ นน้ั จะมกี ำรเดนิ ขบวนหรอื เคลอื่ นยำ้ ยดว้ ยหรอื ไม ่ เวน้ แต ่ กำรชมุ นมุ เนอื่ งในงำนพระรำชพธิ ี และงำนรัฐพิธี กำรชุมนุมเพื่อประกอบพิธีกรรมทำงศำสนำหรือกิจกรรมตำมประเพณีหรือตำมวัฒนธรรม แหง่ ทอ้ งถนิ่ กำรชมุ นมุ เพอื่ จดั แสดงมหรสพ กี ำ สง่ เสรมิ กำรทอ่ งเทย่ี ว หรอื กจิ กรรมอน่ื เพอ่ื ประโยชนท์ ำงกำรคำ้ ปกติของผู้จัดกำรชุมนุมน้ัน กำรชุมนุมภำยในสถำนศึกษำ กำรชุมนุมหรือกำรประชุมตำมบทบัญญัติ แห่งกฎหมำย หรอื กำรประชมุ สัมมนำทำงวชิ ำกำรของสถำนศึกษำหรอื หนว่ ยงำนทม่ี วี ตั ถปุ ระสงค์ทำงวิชำกำร กำรชมุ นมุ สำธำรณะในระหวำ่ งเวลำทมี่ ปี ระกำศสถำนกำรณฉ์ กุ เฉนิ หรอื ประกำศใชก้ ฎอยั กำรศกึ และกำรชมุ นมุ สำธำรณะท่จี ัดข้ึนเพ่ือประโยชน์ในกำรหำเสียงเลอื กต้งั ในชว่ งเวลำท่ีมีกำรเลอื กตั้ง ซง่ึ ตอ้ งปฏบิ ัติตำมกฎหมำย ว่ำด้วยกำรน้ัน ทั้งน้ี ไม่ว่ำกำรชุมนุมนั้นจะมีผู้จัดให้มีกำรชุมนุม หรือกำรชุมนุมท่ีไม่มีผู้จัดกำรชุมนุมแต่กำร รวมตวั ชมุ นุมน้นั เกดิ ขึน้ เองด้วย 18 คมู่ อื กำรปฏิบัติงำนตำมพระรำชบัญญตั กิ ำรชุมนมุ สำธำรณะ พ.ศ.2558 แผนกำรดแู ลกำรชมุ นุมสำธำรณะ (ฉบับปรบั ปรงุ พ.ศ.2563) ������� ���.�������������/16 �.�. 63.indd 18 11/17/2563 BE 12:40 PM

บทท่ี 2 น ยบาย วสิ ัยทศั น วัต ปุ ระสงค และ ปาหมาย 2.๑ น ยบาย สง่ เสรมิ และดแู ลกำรชมุ นมุ สำธำรณะตำมสทิ ธ ิ เสรภี ำพ โดยไมล่ ะเมดิ สทิ ธเิ สรภี ำพของบคุ คลอนื่ และส่งผลกระทบต่อประชำชนน้อยที่สุด ยังคงรักษำไว้ซ่ึงควำมมั่นคงของชำติ ควำมปลอดภัยสำธำรณะ ควำมสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดี ตลอดจนสุขอนำมัยของประชำชน หรือควำมสะดวกของประชำชน ท่ีจะใช้ท่ีสำธำรณะ และสิทธิ เสรีภำพ ศักดิ์ศรีควำมเป็นมนุษย์ของประชำชน ตลอดจนเจ้ำหน้ำท่ีสำมำรถ บังคับใชก้ ฎหมำยได้อย่ำงมปี ระสทิ ธิภำพ 2.2 วิสัยทัศน บรหิ ำรจดั กำรดแู ลกำรชมุ นมุ สำธำรณะของประเทศไดอ้ ยำ่ งเปน็ ระบบ สอดคลอ้ งกบั หลกั นติ ริ ฐั นติ ธิ รรม หลกั ประชำธิปไตย หลักกำรสำกล สำมำรถบรหิ ำรจดั กำรและแกไ้ ขสถำนกำรณ์ไดร้ อบคอบเหมำะสม หน่วยงำนท่ีเกี่ยวข้องมีส่วนร่วมและบูรณำกำรได้อย่ำงมีประสิทธิภำพ รักษำไว้ซ่ึงสิทธิเสรีภำพ และศักด์ิศรี ควำมเป็นมนษุ ย์ของประชำชน 2.3 วัต ุประสงค 2.3.1 เพอื่ เปน็ แนวทำงปฏบิ ตั ขิ องเจำ้ หนำ้ ท ่ี และหนว่ ยงำนตำ่ ง ๆ เขำ้ ใจหลกั สทิ ธแิ ละเสรภี ำพ ขน้ั พนื้ ฐำนของกำรชมุ นมุ สำธำรณะ ตลอดจนเขำ้ ใจหลกั เกณ ว์ ธิ กี ำรปฏบิ ตั ทิ ถี่ กู ตอ้ งตำมกฎหมำยบญั ญตั ิ และ ใหท้ ุกภำคส่วนมีสว่ นร่วมในกำรดูแลกำรชุมนมุ สำธำรณะ โดยก�ำหนดบทบำท หนำ้ ท่ี ตลอดจนแนวทำงกำรใช้ ก�ำลัง มำตรกำร อุปกรณ์หรือเครื่องมือส�ำหรับเจ้ำหน้ำท่ี เพื่อดูแลและรักษำควำมสงบกำรชุมนุมสำธำรณะ ในกำรใช้กำ� ลัง มำตรกำร อปุ กรณ์หรือเครอื่ งมือใหอ้ ย่ภู ำยใต้ขอบเขตของพระรำชบัญญัตกิ ำรชุมนมุ สำธำรณะ พ.ศ.2558 เพื่อท�ำใหก้ ำรชุมนมุ สำธำรณะ อนั เป็นสทิ ธทิ ่ีไดร้ บั กำรรับรองตำมกฎหมำย ไดร้ ับกำรดแู ลเก่ยี วกบั ควำมสงบเรียบร้อย ให้สอดคล้องกับกติกำระหว่ำงประเทศว่ำด้วยสิทธิทำงกำรเมืองที่ประเทศไทยเป็นภำคี ไม่กระทบกระเทือนต่อควำมม่ันคงของชำต ิ ควำมปลอดภัยสำธำรณะ ควำมสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันด ี ตลอดจนสขุ อนำมยั ของประชำชน หรอื ควำมสะดวกของประชำชนทจ่ี ะใชท้ ส่ี ำธำรณะ และไมก่ ระทบกระเทอื น สิทธแิ ละเสรีภำพและศกั ดิ์ศรคี วำมเป็นมนุษยข์ องผู้อ่ืน 2.3.2 เพ่ือก�ำหนดแนวทำงปฏิบัติต้ังแต่ในภำวะปกติจนถึงสถำนกำรณ์ที่รุนแรงจนเกิด ควำมวุ่นวำยขึ้นในบ้ำนเมือง ทั้งนี้เพ่ือให้กำรใช้กำ� ลัง มำตรกำร อุปกรณ์หรือเคร่ืองมือของเจ้ำหน้ำที่สำมำรถ ใช้ตำมที่กฎหมำยได้ให้อ�ำนำจไว้ เพื่อบรรลุภำรกิจและเป็นกำรประกันว่ำกำรใช้ก�ำลัง มำตรกำร อุปกรณ์ หรอื เครอ่ื งมอื ดังกล่ำวได้มกี ำรใช้อยำ่ งเหมำะสม 2.3.3 เพื่อให้ หน่วยงำน ผู้บังคับบัญชำ เจ้ำหน้ำท่ีทุกระดับ มีหน้ำที่และควำมรับผิดชอบ ต่อกำรใช้ก�ำลัง มำตรกำร อุปกรณ์หรือเคร่ืองมือของเจ้ำหน้ำท่ีตำมแผนน้ีให้เป็นไปตำมหลักของควำมจ�ำเป็น อยำ่ งสมเหตุสมผลและอยภู่ ำยใต้กฎหมำยทเี่ ก่ียวขอ้ ง คู่มือกำรปฏิบัตงิ ำนตำมพระรำชบัญญัตกิ ำรชมุ นุมสำธำรณะ พ.ศ.2558 แผนกำรดแู ลกำรชุมนุมสำธำรณะ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2563) 19 ������� ���.�������������/16 �.�. 63.indd 19 11/17/2563 BE 12:40 PM

2.3.๔ เพอ่ื ให ้ หนว่ ยงำน ผบู้ งั คบั บญั ชำ เจำ้ หนำ้ ทที่ กุ ระดบั มกี ำรอบรมใหค้ วำมรคู้ วำมเขำ้ ใจ ในเร่ืองแผนนี้แก่ผู้ใต้บังคับบัญชำของตน นอกจำกน้ีก�ำลังพลท่ีจะปฏิบัติหน้ำท่ีในภำรกิจน้ี ต้องได้รับ กำรฝกึ ฝนใหม้ ขี ดี ควำมสำมำรถเพยี งพอทจี่ ะใชก้ ำ� ลงั มำตรกำร และอปุ กรณห์ รอื เครอื่ งมอื เพอ่ื กำรรกั ษำควำมสงบ กำรชมุ นุมสำธำรณะ เพ่ือบรรลภุ ำรกจิ ดังกลำ่ ว 2.๔ ปาหมาย 2.๔.1 ทกุ ภำคสว่ นมสี ว่ นรว่ มและใหค้ วำมรว่ มมอื ในกำรดแู ลกำรชมุ นมุ สำธำรณะในทกุ ขน้ั ตอน กำรปฏิบตั ิ 2.๔.2 มีควำมพร้อมด้ำนทรัพยำกร ซึ่งประกอบด้วยงบประมำณ บุคลำกร ยำนพำหนะ เครื่องมืออปุ กรณ์ และอำวุธ ทจ่ี ำ� เป็นและเหมำะสมกบั กำรดแู ลกำรชมุ นุมสำธำรณะ 2.๔.3 ประชำชนมีจิตส�ำนึกและมีควำมเข้ำใจในสิทธิเสรีภำพในกำรชุมนุมสำธำรณะ และ คมุ้ ครองสทิ ธิเสรีภำพของบคุ คลอน่ื ให้กระทบนอ้ ยท่ีสุด 2.๔.๔ เจำ้ หนำ้ ทที่ กุ ภำคสว่ นรบั ทรำบบทบำท หนำ้ ทใี่ นกำรดแู ลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ ผชู้ มุ นมุ และประชำชนได้รับควำมค้มุ ครองตำมกฎหมำย 2.5 นยิ ามศัพท 2.5.1 กำรชุมนุมสำธำรณะ หมำยควำมวำ่ กำรชุมนุมของบคุ คลในที่สำธำรณะเพือ่ เรียกร้อง สนับสนนุ คัดค้ำน หรือแสดงควำมคิดเห็นในเร่อื งใดเร่ืองหน่งึ โดยแสดงออกตอ่ ประชำชนท่ัวไป และบคุ คลอน่ื สำมำรถรว่ มกำรชุมนุมน้นั ได ้ ไมว่ ำ่ กำรชมุ นมุ น้นั จะมกี ำรเดนิ ขบวนหรอื เคลื่อนย้ำยด้วยหรอื ไม่ 2.5.2 ท่ีสำธำรณะ หมำยควำมว่ำ ที่ดินหรือสิ่งปลูกสร้ำงอันเป็นทรัพย์สินของแผ่นดินที่ใช้ เพ่ือสำธำรณประโยชน์หรือสงวนไว้เพื่อประโยชน์ร่วมกัน หรือท่ีหน่วยงำนของรัฐมิได้เป็นเจ้ำของ แต่เป็น ผู้ครอบครองหรือใช้ประโยชน์ บรรดำซึ่งประชำชนมีควำมชอบธรรมที่จะเข้ำไปได้ รวมตลอดท้ังทำงหลวง และทำงสำธำรณะ 2.5.3 ผจู้ ดั กำรชมุ นมุ หมำยควำมวำ่ ผจู้ ดั ใหม้ กี ำรชมุ นมุ สำธำรณะ และใหห้ มำยควำมรวมถงึ ผูป้ ระสงค์จะจดั กำรชุมนุมสำธำรณะ เชน่ ผูข้ ออนุญำตใช้สถำนท่ีหรอื เครื่องขยำยเสยี งหรือขอใหท้ ำงรำชกำร อ�ำนวยควำมสะดวกในกำรชุมนุม ตลอดจนผู้ซ่ึงเชิญชวนหรือนัดหมำยให้ผู้อื่นมำร่วมกำรชุมนุมสำธำรณะ โดยแสดงออก หรอื มพี ติกำรณ์ท�ำใหผ้ ู้อน่ื เขำ้ ใจว่ำตนเปน็ ผูจ้ ดั หรือร่วมจัดให้มกี ำรชุมนมุ นนั้ 2.5.๔ ผชู้ มุ นมุ หมำยควำมรวมถงึ ผจู้ ดั กำรชมุ นมุ และผเู้ ขำ้ รว่ มกำรชมุ นมุ สำธำรณะไมว่ ำ่ จะ เข้ำร่วมกำรชมุ นุมสำธำรณะนัน้ ตำมค�ำเชญิ ชวนหรือนดั หมำยของผจู้ ดั กำรชุมนุมหรือไม่ 2.5.5 ผรู้ ับแจง้ หมำยควำมวำ่ หัวหนำ้ สถำนีตำ� รวจแหง่ ทอ้ งที่ทมี่ กี ำรชุมนมุ สำธำรณะ หรือ บุคคลอื่น ตำมท่ีรัฐมนตรีประกำศก�ำหนดให้เป็นผู้มีหน้ำท่ีรับแจ้งกำรชุมนุมสำธำรณะตำมพระรำชบัญญัติ กำรชมุ นุมสำธำรณะ พ.ศ.2558 2.5.6 เจ้ำพนักงำนดูแลกำรชุมนุมสำธำรณะ หมำยถึง หัวหน้ำสถำนีต�ำรวจแห่งท้องท่ีที่มี กำรชมุ นมุ สำธำรณะ 20 คูม่ ือกำรปฏิบัติงำนตำมพระรำชบญั ญัติกำรชมุ นมุ สำธำรณะ พ.ศ.2558 แผนกำรดูแลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ (ฉบับปรับปรงุ พ.ศ.2563) ������� ���.�������������/16 �.�. 63.indd 20 11/17/2563 BE 12:40 PM

2.5.7 ผู้ควบคุมสถำนกำรณ์ หมำยถึง ผู้บัญชำกำรต�ำรวจนครบำลในกรุงเทพมหำนคร ผู้วำ่ รำชกำรจังหวดั ในจงั หวัดอ่นื หรอื ผู้ซงึ่ รัฐมนตรมี อบหมำยใหร้ ับผดิ ชอบเป็นผ้คู วบคมุ สถำนกำรณ์ เพ่ือใหม้ ี กำรเลกิ กำรชุมนมุ สำธำรณะตำมคำ� สั่งศำล ตำมแต่กรณี 2.5.8 พนื้ ทคี่ วบคมุ หมำยถงึ อำณำบริเวณท่เี จ้ำพนกั งำนดูแลกำรชมุ นุมสำธำรณะประกำศ กำ� หนดเพอ่ื ใหผ้ ชู้ มุ นมุ ออกจำกอำณำบรเิ วณและหำ้ มบคุ คลใดเขำ้ ไปในอำณำบรเิ วณดงั กลำ่ วโดยมไิ ดร้ บั อนญุ ำต ตำมมำตรำ 23 แหง่ พระรำชบญั ญัตกิ ำรชมุ นมุ สำธำรณะ พ.ศ.2558 2.5.9 ระบบบัญชำกำรเหตกุ ำรณ ์ ( C : C ) หมำยควำมถึง แนวทำงกำรจัดกำรเหตุกำรณ์ท่ีเกี่ยวกับภัย หรือกำรจัดงำนขนำดใหญ่ท่ีมีคนมำรวมกันเป็นจ�ำนวนมำก ทกุ ประเภท เชน่ กำรชุมนมุ เรียกร้อง หรอื กำรจดั แสดงดนตรีหรอื กี ำ อยำ่ งมมี ำตรฐำนในพืน้ ท่ีเกดิ เหต ุ ตง้ั แต่ เหตุฉุกเฉินขนำดเล็ก ไปจนถึงเหตุฉุกเฉินที่มีควำมซับซ้อน โดยผู้ปฏิบัติงำนในบทบำทหน้ำที่ต่ำงๆ จำกหน่วยงำนที่เกี่ยวข้อง สำมำรถด�ำเนินงำนหรือแก้ไขปัญหำร่วมกันได้ภำยใต้กำรบัญชำกำรรวมศูนย ์ โดยปกติมีกำรจัดโครงสรำ้ งระบบเพือ่ กำรปฏิบตั ิงำนใน 5 สำยงำนหลัก คือ ส่วนบญั ชำกำร สว่ นปฏบิ ัตกิ ำร ส่วนแผนงำน ส่วนสนับสนุน และส่วนธุรกำร - กำรเงิน ซ่ึงมีควำมยืดหยุ่นในกำรปรับลดหรือขยำยส่วนงำน ทอ่ี ำจจ�ำเป็น ตำมลักษณะของเหตกุ ำรณ์ 2.5.10 ศนู ยป์ ฏบิ ตั กิ ำร (ศปก.) หมำยควำมถงึ ทต่ี ง้ั ขององคก์ รหลกั ในกำรจดั กำรดแู ล รกั ษำ ควำมสงบเรยี บรอ้ ย กำรแกไ้ ขสถำนกำรณห์ รอื คลค่ี ลำยสถำนกำรณ ์ ภยั คกุ คำม เหตวุ กิ ต ิ หรอื ปญั หำทเ่ี ผชญิ อยู่ ในพน้ื ที่กำรชมุ นมุ หรือพน้ื ทท่ี ี่เก่ยี วข้อง 2.5.11 ศูนย์ปฏิบัติกำรส่วนหน้ำ (ศปก.สน.) หมำยควำมถึง ศูนย์ปฏิบัติกำรท่ีต้ังอยู่ใกล้ สถำนทช่ี ุมนมุ เพ่อื ควำมสะดวกในกำรควบคุมสง่ั กำร หรอื ดูแลควำมสงบเรียบร้อยกำรชุมนุม 2.5.12 เครอ่ื งมอื ควบคมุ ฝงู ชน หมำยควำมถงึ อปุ กรณ ์ เครอื่ งมอื ทร่ี ฐั มนตรปี ระกำศกำ� หนด ใหใ้ ชใ้ นกำรดแู ลรกั ษำควำมสงบเรยี บรอ้ ย ควำมปลอดภยั กำรบงั คบั ใชก้ ฎหมำย หรอื กำรจดั ระเบยี บกำรชมุ นมุ สำธำรณะ ตำมมำตรำ 19 วรรคเจด็ แห่งพระรำชบญั ญัตกิ ำรชุมนมุ สำธำรณะ พ.ศ.2558 2.5.13 กำรใชก้ ำ� ลงั หมำยควำมถงึ กำรปฏบิ ตั ขิ องเจำ้ หนำ้ ทใ่ี นกำรรกั ษำควำมสงบเรยี บรอ้ ย หรือกำรบงั คับใช้กฎหมำย ในกำรดแู ลรกั ษำควำมสงบเรียบรอ้ ยกำรชมุ นมุ ท้ังในเชิงกำรใชก้ ำ� ลังทำงกำยภำพ และหรอื กำรปฏิบัติตำมมำตรกำรตำ่ งๆ ทต่ี ้องใชเ้ ครอ่ื งมือควบคมุ ฝงู ชนประกอบด้วย 2.5.1๔ หลักกำรใช้ก�ำลัง หมำยควำมถึง แนวทำงปฏิบัติของเจ้ำหน้ำที่ใน กำรใช้ก�ำลัง ในกำรรักษำควำมสงบเรียบร้อย หรือกำรบังคับใช้กฎหมำย ในกำรดูแลรักษำควำมสงบเรียบร้อยกำรชุมนุม ใหถ้ ูกตอ้ งตำมกฎหมำย หลกั สทิ ธมิ นษุ ยชน พอสมควรแก่เหตุ สงั คมยอมรบั ได้ คูม่ ือกำรปฏบิ ตั ิงำนตำมพระรำชบญั ญตั ิกำรชมุ นมุ สำธำรณะ พ.ศ.2558 แผนกำรดแู ลกำรชุมนมุ สำธำรณะ (ฉบับปรบั ปรุง พ.ศ.2563) 21 ������� ���.�������������/16 �.�. 63.indd 21 11/17/2563 BE 12:40 PM

22 คมู่ อื กำรปฏบิ ตั งิ ำนตำมพระรำชบัญญัตกิ ำรชุมนมุ สำธำรณะ พ.ศ.2558 แผนกำรดูแลกำรชุมนุมสำธำรณะ (ฉบบั ปรบั ปรงุ พ.ศ.2563) ������� ���.�������������/16 �.�. 63.indd 22 11/17/2563 BE 12:40 PM

บทที่ 3 กรอบยทุ ธศาสตร และมาตรการดูแลการชุมนุมสาธารณะ 3.๑ ยุทธศาสตรการดแู ลการชมุ นุมสาธารณะ กำรก�ำหนดยุทธศำสตร์เพอื่ กำรดแู ลกำรชมุ นุมสำธำรณะทีส่ ำมำรถตอบสนองตอ่ วัตถปุ ระสงค์ และเป้ำหมำยในอันท่ีจะเพิ่มประสิทธิภำพกำรบริหำรจัดกำรกำรชุมนุมสำธำรณะให้มีประสิทธิภำพมำกย่ิงขึ้น เพื่อรกั ษำควำมสงบเรียบร้อยของบำ้ นเมอื ง คุม้ ครองสิทธิเสรภี ำพของประชำชน โดยกำ� หนดยุทธศำสตร ์ ดังนี้ ยุทธศำสตร์ที่ 1 กำรปอ้ งกนั และลดผลกระทบ ยทุ ธศำสตรท์ ่ี 2 กำรเตรียมควำมพร้อม ยุทธศำสตร์ท่ี 3 กำรเผชญิ เหตุ ยุทธศำสตรท์ ี่ ๔ กำรบริหำรจดั กำรและกำรคลค่ี ลำยสถำนกำรณ์ ยุทธศำสตรท์ ่ี 5 กำรฟนฟู เยยี วยำ ภำยหลังสถำนกำรณ์ 3.๑.๑ ยุทธศาสตรท่ี ๑ การปองกันและลดผลกระทบ มีวัตถุประสงค์เพ่ือปรับระบบ กำรบริหำรจัดกำรชุมนุมให้มีประสิทธิภำพ อันเป็นกำรป้องกันและลดผลกระทบต่อประชำชนให้น้อยท่ีสุด ตลอดจนหนว่ ยงำนตำ่ งๆ มสี ่วนรว่ มในกำรเตรียมกำรรองรับกำรชุมนุมสำธำรณะ (1) เปำ้ ประสงค์ (1.1) ป้องกันและลดผลกระทบจำกกำรชมุ นุมสำธำรณะ (1.2) ลดควำมเส่ียงของประชำชนจำกเหตกุ ำรณร์ ุนแรง (2) มำตรกำรในกำรปอ้ งกันและลดผลกระทบ (2.1) กำรจดั ทำ� แผนกำรดแู ลกำรชมุ นมุ สำธำรณะทกุ ระดบั ตง้ั แตร่ ะดบั ประเทศ ถึงระดับท้องถิน่ (2.2) หนว่ ยงำนของรฐั จดั เตรยี มสถำนท่สี �ำหรับรองรับกำรชมุ นุมสำธำรณะ (2.3) กำรฝึกอบรม ประชุม ชี้แจง ประชำสัมพันธ์ บุคลำกรและประชำชน ใหท้ รำบถงึ สิทธิและเสรภี ำพของกำรชุมนมุ สำธำรณะตำมบทบัญญัติแห่งรฐั ธรรมนญู และกฎหมำย (2.๔) กำรเตรยี มบคุ ลำกรให้มที ักษะ ควำมเข้ำใจ และอดทนต่อสถำนกำรณ์ กำรชมุ นุมสำธำรณะ (2.5) กำรเสริมสร้ำงควำมรู้ ควำมเข้ำใจในสิทธิและเสรีภำพของกำรชุมนุม ตำมครรลองประชำธปิ ไตย 3.๑.2 ยุทธศาสตรท่ี 2 การ ตรียมความพร้อม มีวัตถุประสงค์เพื่อปรับระบบกำรบริหำร จดั กำรกำรดแู ลกำรชมุ นมุ สำธำรณะใหม้ ขี ดี ควำมสำมำรถในกำรเผชญิ เหตกุ ำรณก์ ำรชมุ นมุ สำธำรณะไวล้ ว่ งหนำ้ ก่อนเกิดเหตุ เป็นกำรเตรยี มควำมพรอ้ ม และแนวทำงกำรปฏิบตั ิในกำรรับมอื กำรชุมนุมสำธำรณะทีจ่ ะเกดิ ขน้ึ เพ่อื ลดผลกระทบตอ่ ประชำชน และลดควำมรนุ แรงท่อี ำจเกดิ ขน้ึ ในกำรชุมนุม (1) เป้ำประสงค์ สรำ้ งควำมพรอ้ มเพอ่ื บรหิ ำรจดั กำรกำรชมุ นมุ สำธำรณะไดอ้ ยำ่ งมปี ระสทิ ธภิ ำพ ตำมหลกั กำรสำกล ค่มู อื กำรปฏบิ ัติงำนตำมพระรำชบญั ญัติกำรชุมนุมสำธำรณะ พ.ศ.2558 แผนกำรดแู ลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ (ฉบบั ปรบั ปรุง พ.ศ.2563) 23 ������� ���.�������������/16 �.�. 63.indd 23 11/17/2563 BE 12:40 PM

(2) มำตรกำรในกำรเตรียมควำมพร้อม (2.1) กำรพัฒนำระบบกำรแจ้งกำรชุมนุมให้มีควำมครบถ้วน สมบูรณ์และ รวดเรว็ (2.2) กำรพัฒนำศักยภำพของระบบกำรส่ือสำร กำรประสำนงำนระหว่ำง หนว่ ยงำน (2.3) กำรฝกึ ซอ้ มแผนกำรดแู ลกำรชุมนุมสำธำรณะ (2.๔) กำรเตรยี มอปุ กรณ ์ เครอื่ งมอื อำวุธ ยทุ โธปกรณ ์ ในกำรดแู ลกำรชมุ นุม สำธำรณะ (2.5) กำรจัดระบบกำรประชำสัมพันธ์ให้มีควำมพร้อม ทันต่อสถำนกำรณ์ กำรชมุ นุมสำธำรณะ 3.๑.3 ยทุ ธศาสตรที่ 3 การ ผชิญ หต ุ มวี ตั ถปุ ระสงคเ์ พอ่ื ให้หนว่ ยงำนทีเ่ กี่ยวข้องมรี ะบบ กำรเผชญิ เหตุไดอ้ ย่ำงมีประสิทธิภำพ สอดรบั กบั หนว่ ยงำนต่ำงๆ และบรู ณำกำรบคุ ลำกร อุปกรณ ์ เครอ่ื งมือ ยทุ โธปกรณ์ ได้อยำ่ งตำมแผนกำรปฏบิ ัติ (1) เปำ้ ประสงค์ กำรบริหำรจัดกำรกำรชุมนุมสำธำรณะและกำรบังคับใช้กฎหมำยเป็นไปอย่ำง มีระบบและมปี ระสทิ ธิภำพ หน่วยงำนตำ่ งๆ ร่วมกันบรหิ ำรจัดกำรได้ตำมบทบำทและหนำ้ ท่ี (2) มำตรกำรในกำรเผชิญเหตุ (2.1) กำรจดั ตง้ั ศนู ยบ์ ญั ชำกำรเหตกุ ำรณห์ รอื ศนู ยป์ ฏบิ ตั กิ ำร (ศปก.) ทกุ ระดบั (2.2) กำรเชอื่ มโยงระบบตดิ ต่อสอ่ื สำรระหวำ่ งหน่วยงำน (2.3) กำรสนธิก�ำลงั และบูรณำกำรบคุ ลำกร อปุ กรณ์ เครอ่ื งมือ ยทุ โธปกรณ์ ระหวำ่ งหนว่ ยงำน (2.๔) กำรประชำสัมพันธ์โดยมีกำรจัดตั้งศูนย์ประชำสัมพันธ์ และจัดท�ำข่ำว ชแี้ จงข้อเท็จจริงต่อสำธำรณะ 3.๑.๔ ยุทธศาสตรท่ี ๔ การบริหารจัดการและการคล่ีคลายส านการณ มีวัตถุประสงค์ เพอ่ื ใหห้ นว่ ยงำนทเ่ี กย่ี วขอ้ งมกี ำรบรหิ ำรจดั กำรและคลค่ี ลำยสถำนกำรณก์ ำรชมุ นมุ สำธำรณะทลี่ ะเมดิ กฎหมำย ได้อยำ่ งมปี ระสิทธภิ ำพ สอดรบั กบั หนว่ ยงำนต่ำงๆ และบูรณำกำรบุคลำกร อุปกรณ์ เครื่องมือ ยุทโธปกรณ์ ได้อยำ่ งตำมแผนกำรปฏบิ ัติ ลดกำรปะทะ สูญเสยี ในกำรคลคี่ ลำยกำรชมุ นุมสำธำรณะทลี่ ะเมดิ กฎหมำย (1) เปำ้ ประสงค์ กำรบริหำรจัดกำรและกำรคล่ีคลำยกำรชุมนุมสำธำรณะที่ละเมิดกฎหมำย เปน็ ไปอยำ่ งมรี ะบบ ตลอดจนกำรบงั คบั ใชก้ ฎหมำยเปน็ ไปอยำ่ งมปี ระสทิ ธภิ ำพ หนว่ ยงำนตำ่ งๆ รว่ มกนั บรหิ ำร จดั กำรไดต้ ำมบทบำทและหน้ำที ่ (2) มำตรกำรในกำรบริหำรจดั กำรและกำรคล่คี ลำยสถำนกำรณ์ (2.1) กำรจดั ตงั้ ศนู ยค์ วบคมุ สถำนกำรณห์ รอื ศนู ยป์ ฏบิ ตั กิ ำรสว่ นหนำ้ (ศปก.สน.) (2.2) กำรบูรณำกำรระหวำ่ งหนว่ ยงำนในกำรบงั คับใช้กฎหมำย (2.3) กำรปฏบิ ตั ใิ นกำรคลคี่ ลำยสถำนกำรณต์ ำมกฎหมำย และใชว้ ธิ กี ำรทห่ี ลกี เลยี่ ง กำรใชก้ �ำลัง ในกรณที ีไ่ ม่อำจหลกี เล่ยี งกำรใช้ก�ำลังได ้ ให้ใชก้ �ำลงั และเครอื่ งมอื ควบคมุ ฝงู ชนเท่ำทจี่ �ำเปน็ 2๔ คูม่ ือกำรปฏบิ ัตงิ ำนตำมพระรำชบญั ญตั กิ ำรชมุ นุมสำธำรณะ พ.ศ.2558 แผนกำรดแู ลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2563) ������� ���.�������������/16 �.�. 63.indd 24 11/17/2563 BE 12:40 PM

(2.๔) กำรประชำสัมพันธ์โดยมีกำรจัดต้ังศูนย์ประชำสัมพันธ์ และจัดท�ำข่ำว ช้แี จงข้อเท็จจรงิ ต่อสำธำรณะ (2.5) กำรจัดต้งั ศนู ยร์ กั ษำพยำบำล ตลอดจนกำรช่วยเหลอื เยยี วยำภำยหลงั กำรคลีค่ ลำยสถำนกำรณ์ 3.๑.5 ยทุ ธศาสตรท่ี 5 การ น ู ยยี วยา ภายหลงั ส านการณ มวี ตั ถปุ ระสงคเ์ พอ่ื บรรเทำทกุ ข์ ขน้ั ตน้ ตลอดจนรักษำพยำบำล ฟนฟู เยียวยำภำยหลังกำรคล่คี ลำยสถำนกำรณไ์ ด้อยำ่ งมปี ระสทิ ธภิ ำพ (1) เปำ้ ประสงค์ (1.1) ผู้ได้รบั ผลกระทบไดร้ บั กำรชว่ ยเหลือทำงกำยภำพและทำงกฎหมำยได้ อย่ำงมีประสทิ ธิภำพตำมหลักสทิ ธมิ นุษยชน (1.2) มีกำรบังคับใช้กฎหมำย ตลอดจนกำรรวบรวมพยำนหลักฐำนได้อย่ำง ครบถ้วนสมบูรณ์ (1.3) ประชำชน หรอื หนว่ ยงำนตำ่ งๆ สำมำรถใชท้ สี่ ำธำรณะไดต้ ำมปกตโิ ดยเรว็ (2) มำตรกำรในกำรฟนฟ ู เยียวยำ ภำยหลงั สถำนกำรณ์ (2.1) กำรใหค้ วำมชว่ ยเหลือผูไ้ ด้รับบำดเจบ็ (2.2) กำรฟนฟูสถำนท่ี ทรัพย์สินที่ได้รับควำมเสียหำยตั้งแต่ระดับประเทศ จงั หวัด และท้องถ่ิน (2.3) กำรรกั ษำสถำนทเี่ กดิ เหต ุ ตลอดจนกำรเกบ็ รวบรวมพยำนหลักฐำนได้ อย่ำงครบถว้ นสมบรู ณ์ (2.๔) กำรช้ีแจง ประชำสัมพันธ์ กำรควบคุมสถำนกำรณ์และกำรคล่ีคลำย สถำนกำรณ์ (2.5) กำรไดร้ ับสินไหมทดแทน คำ่ เสียหำย ตำมกฎหมำย 3.2 มาตรการดแู ลการชุมนมุ สาธารณะ เพ่ือให้กำรดูแลกำรชุมนุมสำธำรณะเป็นไปด้วยควำมเรียบร้อย เจ้ำหน้ำท่ีอำจพิจำรณำให้มี มำตรกำรใดมำตรกำรหนึง่ หรอื หลำยมำตรกำรประกอบกนั เพื่อรักษำควำมปลอดภัยกำรชุมนมุ สำธำรณะได้ ดงั น้ี 3.2.1 กำรประชำสัมพันธ์ แนะน�ำกำรปฏบิ ัติในกำรชมุ นมุ สำธำรณะ 3.2.2 กำรตรวจค้นบุคคล ยำนพำหนะ 3.2.3 กำรจัดเจ้ำหนำ้ ท่ตี รวจตรำบริเวณสถำนที่ชุมนมุ สำธำรณะ 3.2.๔ กำรบงั คับใช้กฎหมำยอยำ่ งเขม้ ข้นบรเิ วณรอบสถำนที่กำรชมุ นุมสำธำรณะ 3.2.5 กำรก�ำหนดเงื่อนไขหรือค�ำส่ัง เพ่ืออ�ำนวยควำมสะดวก รักษำควำมปลอดภัย กำรบรรเทำเหตุเดือดร้อนร�ำคำญ ตลอดจนกำรจดั กำรจรำจรและกำรขนสง่ คูม่ อื กำรปฏิบตั งิ ำนตำมพระรำชบัญญัติกำรชมุ นมุ สำธำรณะ พ.ศ.2558 แผนกำรดูแลกำรชุมนมุ สำธำรณะ (ฉบับปรับปรงุ พ.ศ.2563) 25 ������� ���.�������������/16 �.�. 63.indd 25 11/17/2563 BE 12:40 PM

26 คมู่ อื กำรปฏบิ ตั งิ ำนตำมพระรำชบัญญัตกิ ำรชุมนมุ สำธำรณะ พ.ศ.2558 แผนกำรดูแลกำรชุมนุมสำธำรณะ (ฉบบั ปรบั ปรงุ พ.ศ.2563) ������� ���.�������������/16 �.�. 63.indd 26 11/17/2563 BE 12:40 PM

บทที่ ๔ บทบาท หน้าทข่ี องหนว่ ยงานท่ี กยี่ วข้องกับการดูแลการชมุ นมุ สาธารณะ ให้สำ� นักงำนตำ� รวจแห่งชำตเิ ป็นหนว่ ยหลกั ในกำรปฏบิ ตั ิภำยใตพ้ ระรำชบัญญตั ิกำรชมุ นุมสำธำรณะ พ.ศ.2558 และสำมำรถร้องขอหรือส่ังกำรตำมแต่กรณี เพื่อให้พนักงำนฝ่ำยปกครอง หรือองค์กรปกครอง ส่วนท้องถิ่น หรือเจ้ำหน้ำที่ของรัฐในท้องที่ที่มีกำรชุมนุมสำธำรณะ ด�ำเนินกำรตำมภำยในขอบอ�ำนำจหน้ำท่ี ของบคุ คลหรอื หนว่ ยงำนน้ัน โดยกำ� หนดผรู้ บั ผิดชอบในกำรปฏิบัติ ดงั น้ี ๔.๑ ใน ขตกรงุ ทพมหานคร ใหก้ องบญั ชาการตา� รวจนครบาล ปนหน่วยหลัก รบั ผดิ ชอบดำ� เนนิ กำรตำมกฎหมำยเกย่ี วกบั กำรชมุ นมุ สำธำรณะ วำงแผน และเตรยี มกำรรกั ษำ ควำมสงบกำรชุมนุมสำธำรณะ แก้ไขปัญหำ แล้วรำยงำนให้ส�ำนักงำนต�ำรวจแห่งชำติ (ผ่ำนศูนย์ปฏิบัติกำร ส�ำนักงำนต�ำรวจแห่งชำติ (ศปก.ตร.)) ทันที โดยด�ำเนินกำรด้วยกำรใช้ระบบศูนย์ปฏิบัติกำร (ศปก.) และระบบบัญชำกำรเหตกุ ำรณ์ ๔.1.1 หัวหน้ำสถำนีต�ำรวจนครบำล เป็นเจ้ำพนักงำนดูแลกำรชุมนุม หำกเป็นกำรชุมนุม ในพื้นทส่ี ถำนีต�ำรวจแหง่ น้นั ๔.1.2 ผู้บงั คับกำรตำ� รวจนครบำลท้องท่ี เปน็ เจ้ำพนกั งำนดแู ลกำรชมุ นุม เมือ่ เป็นกำรชมุ นุม สำธำรณะต่อเนอ่ื งระหวำ่ งสถำนีต�ำรวจนครบำลทรี่ ับผิดชอบ ๔.1.3 ผบู้ ญั ชำกำรตำ� รวจนครบำล เป็นเจำ้ พนกั งำนดูแลกำรชมุ นุม เมอ่ื มกี ำรชุมนมุ ในพ้นื ที่ ระหวำ่ งกองบงั คบั กำรตำ� รวจนครบำลที่รับผิดชอบ แจง้ สว่ นรำชกำรทเ่ี กย่ี วขอ้ ง เชน่ กองอำ� นวยกำรปอ้ งกนั และบรรเทำสำธำรณภยั กรงุ เทพมหำนคร หน่วยงำนของรัฐด้ำนสำธำรณูปโภค กำรขนส่งมวลชน เช่น กำรประปำนครหลวง กำรไฟฟ้ำนครหลวง กำรขนส่งมวลชน เพ่ือประสำนกำรปฏิบัติ หรือเตรียมกำรร้องขอตำมกฎหมำยให้หน่วยงำนน้ันด�ำเนินกำร หรอื บงั คบั กำรดำ� เนนิ กำรตำมกฎหมำยทเี่ กยี่ วกับกำรชมุ นมุ สำธำรณะ ติดตำมสถำนกำรณ์และสั่งกำรในกำรแก้ไขปัญหำต่อไป โดยใช้ก�ำลังต�ำรวจในสังกัดเป็นหลัก หำกเกินขีดควำมสำมำรถใหข้ อรบั กำรสนับสนุนจำกส�ำนกั งำนต�ำรวจแหง่ ชำติตอ่ ไป หน่วยรำชกำร หรือหน่วยงำนของรัฐที่เกี่ยวข้อง คือ กรุงเทพมหำนคร กระทรวงมหำดไทย กระทรวงสำธำรณสขุ กระทรวงคมนำคม กระทรวงวทิ ยำศำสตรแ์ ละเทคโนโลย ี กระทรวงเทคโนโลยสี ำรสนเทศ และกำรส่อื สำร กรมประชำสมั พันธ์ เตรยี มกำรดำ� เนนิ กำรตำมอำ� นำจหนำ้ ท่ีเมือ่ ได้รับกำรรอ้ งขอ โดยเบ้ืองตน้ ให้ประสำนช่องทำงติดต่อประสำนงำน หรือกำรขอให้จัดเจ้ำหน้ำที่ติดต่อมำประจ�ำท่ีศูนย์ปฏิบัติกำร พร้อมรำยกำรสิง่ อปุ กรณ ์ หรือเครอ่ื งมอื ท่ีพรอ้ มใหก้ ำรสนับสนุนตำมร้องขอ ๔.2 นอก ขตกรงุ ทพมหานครให้ ตา� รวจภธู รจงั หวดั ปนหนว่ ยหลกั ในการปฏบิ ตั งิ านตามแผน ดยมีผวู้ ่าราชการจงั หวัด ปนผรู้ บั ผดิ ชอบ ให้ผบู้ งั คบั กำรตำ� รวจภธู รจงั หวดั เป็นผูร้ ับผดิ ชอบด�ำเนนิ กำรตำมกฎหมำยเกยี่ วกบั กำรชมุ นุม สำธำรณะ วำงแผน รักษำควำมสงบกำรชุมนุมสำธำรณะ แก้ไขปัญหำ โดยด�ำเนินกำรด้วยกำรใช้ระบบ คมู่ อื กำรปฏบิ ัติงำนตำมพระรำชบญั ญัติกำรชุมนมุ สำธำรณะ พ.ศ.2558 แผนกำรดูแลกำรชุมนุมสำธำรณะ (ฉบบั ปรบั ปรุง พ.ศ.2563) 27 ������� ���.�������������/16 �.�. 63.indd 27 11/17/2563 BE 12:40 PM

ศนู ยป์ ฏบิ ตั กิ ำร (ศปก.) และระบบบญั ชำกำรเหตกุ ำรณ ์ โดยมผี วู้ ำ่ รำชกำรจงั หวดั เปน็ ผรู้ บั ผดิ ชอบในรำชกำรจงั หวดั และอำ� เภอตำมพระรำชบญั ญัติระเบียบบรหิ ำรรำชกำรแผน่ ดิน พ.ศ.253๔ และในฐำนะผู้อำ� นวยกำรจงั หวดั ตำมพระรำชบัญญัติป้องกันและบรรเทำสำธำรณภัย พ.ศ.2550 และเป็นผู้ควบคุมสถำนกำรณ์เพ่ือให้เลิก กำรชุมนุมตำมพระรำชบญั ญตั ิกำรชุมนมุ สำธำรณะ พ.ศ.2558 เพือ่ ใหก้ ำรปฏิบัติเป็นไปตำมกฎหมำยเฉพำะ แตล่ ะฉบับอยำ่ งสอดคล้องกนั ๔.2.1 หวั หนำ้ สถำนีต�ำรวจภธู ร เป็นเจำ้ พนกั งำนดูแลกำรชมุ นุม หำกเป็นกำรชุมนมุ ในพื้นท่ี สถำนตี ำ� รวจแห่งนั้น ๔.2.2 ผู้บังคับกำรต�ำรวจภูธรจังหวัด เป็นเจ้ำพนักงำนดูแลกำรชุมนุม เม่ือเป็นกำรชุมนุม สำธำรณะต่อเนอื่ งระหว่ำงสถำนตี �ำรวจภูธรทรี่ ับผดิ ชอบ ๔.2.3 ผบู้ ญั ชำกำรตำ� รวจพน้ื ท ่ี เปน็ เจำ้ พนกั งำนดแู ลกำรชมุ นมุ เมอ่ื เปน็ กำรชมุ นมุ สำธำรณะ ตอ่ เนอ่ื งระหว่ำงกองบังคับกำรต�ำรวจภูธรจังหวดั ที่รับผิดชอบ เมื่อไดป้ รึกษำกบั ผวู้ ่ำรำชกำรจังหวดั แลว้ ให้แจง้ ส่วนรำชกำรทเี่ กีย่ วขอ้ ง เชน่ กองอ�ำนวยกำร ปอ้ งกนั และบรรเทำสำธำรณภยั จงั หวดั หนว่ ยงำนของรฐั ดำ้ นสำธำรณปู โภค กำรขนสง่ มวลชน เชน่ กำรประปำ กำรไฟฟ้ำ กำรขนส่งมวลชน เพ่ือประสำนกำรปฏิบัติ หรือเตรียมกำรร้องขอตำมกฎหมำยให้หน่วยงำนน้ัน ด�ำเนินกำรหรือบังคับกำรด�ำเนินกำรตำมกฎหมำยท่ีเกี่ยวกับกำรชุมนุมสำธำรณะ โดยเบ้ืองต้นให้ประสำน ชอ่ งทำงตดิ ตอ่ ประสำนงำน หรอื กำรขอใหจ้ ดั เจำ้ หนำ้ ทต่ี ดิ ตอ่ มำประจำ� ทศี่ นู ยป์ ฏบิ ตั กิ ำร (ศปก.) พรอ้ มรำยกำร และสมรรถนะสงิ่ อุปกรณ์ หรอื เครอ่ื งมอื ทพี่ รอ้ มให้กำรสนบั สนนุ ตำมรอ้ งขอ ติดตำมสถำนกำรณ์และส่ังกำรในกำรแก้ไขปัญหำ โดยใช้ก�ำลังต�ำรวจในสังกัดเป็นหลัก หำกเกินขีดควำมสำมำรถให้ขอรับกำรสนับสนุนจำกผู้ว่ำรำชกำรจังหวัด ต�ำรวจภูธรภำคและส�ำนักงำน ต�ำรวจแหง่ ชำต ิ ตอ่ ไป หนว่ ยรำชกำร หรอื หนว่ ยงำนของรฐั ทเ่ี กยี่ วขอ้ ง คอื กองอำ� นวยกำรปอ้ งกนั และบรรเทำสำธำรณภยั จังหวัด ส�ำนกั งำนจงั หวัด ปกครองจงั หวัด องค์กำรบรหิ ำรส่วนจังหวัด เทศบำล หรอื องคก์ ำรบรหิ ำรส่วนตำ� บล ในพน้ื ท ี่ หนว่ ยงำนของกระทรวงคมนำคม กระทรวงวทิ ยำศำสตรแ์ ละเทคโนโลย ี กระทรวงสำธำรณสขุ กระทรวง เทคโนโลยีสำรสนเทศและกำรสื่อสำร กรมประชำสัมพันธ์ ในพ้ืนท่ี เตรียมกำรด�ำเนินกำรตำมอ�ำนำจหน้ำที่ เมอ่ื มกี ำรรอ้ งขอ โดยเบอ้ื งตน้ ใหป้ ระสำนชอ่ งทำงตดิ ตอ่ ประสำนงำน หรอื กำรขอใหจ้ ดั เจำ้ หนำ้ ทต่ี ดิ ตอ่ มำประจำ� ท่ีศูนย์ปฏิบัติกำร (ศปก.) พร้อมรำยกำรและสมรรถนะสิ่งอุปกรณ์ หรือเคร่ืองมือที่พร้อมให้กำรสนับสนุน ตำมรอ้ งขอ ตำ� รวจภธู รภำค 1-9 และศนู ย์ปฏบิ ตั ิกำรต�ำรวจจงั หวัดชำยแดนภำคใต้ (ภ.1-9 และ ศชต.) เป็นหน่วยสนับสนุนกำรปฏิบัติของต�ำรวจภูธรจังหวัดหรือจังหวัด เมื่อได้รับกำรร้องขอ โดยพิจำรณำสั่งกำร ในอ�ำนำจหน้ำท่ี พร้อมท้ังรำยงำนผู้บัญชำกำรต�ำรวจแห่งชำติผ่ำน ศปก.ตร. เพ่ือรับทรำบหรือเพ่ือพิจำรณำ ส่ังกำรสนับสนุนในกำรแก้ไขปัญหำหรือแต่งต้ังเจ้ำพนักงำนดูแลกำรชุมนุมเพ่ิมหรือแทนหัวหน้ำสถำนีต�ำรวจ ผบู้ งั คบั กำรต�ำรวจภธู รจังหวัด หรอื ผู้บัญชำกำรตำ� รวจภธู รภำคตำมกรณี 28 คมู่ ือกำรปฏิบตั ิงำนตำมพระรำชบัญญตั ิกำรชมุ นมุ สำธำรณะ พ.ศ.2558 แผนกำรดูแลกำรชมุ นุมสำธำรณะ (ฉบับปรับปรงุ พ.ศ.2563) ������� ���.�������������/16 �.�. 63.indd 28 11/17/2563 BE 12:40 PM

๔.3 บทบาท หน้าท่ี และแนวปฏิบตั ิร่วมกับหนว่ ยงานที่ ก่ยี วขอ้ ง หนว่ ยงาน บทบาท หน้าที่ (๑) สา� นกั งานต�ารวจแหง่ ชาติ ท�ำหน้ำท่ีเป็นหน่วยงำนหลักในกำรดูแลกำรชุมนุมสำธำรณะ และ เปน็ หน่วยงำนกลำงของรัฐในกำรด�ำเนนิ กำรประสำน รอ้ งขอ สัง่ กำร หน่วยงำนท่ีเก่ียวข้องเพื่อสนับสนุนภำรกิจดูแลกำรชุมนุมสำธำรณะ ตำมแตก่ รณี (1.1) จดั ทำ� แผนหรือแนวทำงกำรดแู ลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ (1.2) แนะน�ำให้ค�ำปรึกษำ และอบรมเก่ียวกับกำรดูแลกำรชุมนุม สำธำรณะแก่หนว่ ยงำนของรฐั และภำคส่วนต่ำงๆ (1.3) ติดตำม ตรวจสอบ ประเมินผล ทบทวนแผนกำรปฏิบัติ ในกำรดูแลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ (1.๔) บงั คบั ใชก้ ฎหมำย ปอ้ งกนั และปรำบปรำมกำรกระทำ� ควำมผดิ ทำงอำญำ (2) สา� นกั นายกรั มนตรี (2.1) จดั หำงบประมำณเพอื่ ดำ� เนินกำรดูแลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ (2.2) สนับสนุนด้ำนกำรข่ำวกรองและให้ค�ำแนะน�ำด้ำนกำรรักษำ ควำมปลอดภัย (2.3) บริหำรจัดกำรกำรประชำสัมพันธ์และกำรจัดกำรข่ำวสำร ตลอดจนเตรียมกำรประกำศค�ำส่ังเจ้ำพนักงำนท่ีจ�ำเป็น ตำมท่ีกฎหมำยนี้บญั ญัติไดต้ ลอดเวลำ (2.๔) จัดเจ้ำหน้ำทีพ่ ร้อมบัญชีอุปกรณ ์ เครื่องมือ เพือ่ ประสำนและ สนบั สนุนกำรดูแลกำรชุมนมุ สำธำรณะ ประจำ� ศปก. พน้ื ท่ี กำรชมุ นุมสำธำรณะ เมื่อไดร้ บั กำรรอ้ งขอ (3) กระทรวงมหาด ทย (3.1) สั่งกำร และประสำนงำนให้จังหวัดและองค์กรปกครอง สว่ นทอ้ งถน่ิ ดำ� เนนิ กำรเกยี่ วกบั กำรดแู ลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ ในเขตพนื้ ทร่ี บั ผดิ ชอบ และพนื้ ทข่ี ำ้ งเคยี งเมอ่ื ไดร้ บั กำรรอ้ งขอ (3.2) ประสำนกำรปฏิบัติให้หน่วยงำนของรัฐจัดให้มีสถำนท่ี เพอ่ื กำรชุมนมุ สำธำรณะ (3.3) จัดเจ้ำหน้ำทพี่ รอ้ มบัญชีอปุ กรณ ์ เครือ่ งมอื เพื่อประสำนและ สนับสนุนกำรดูแลกำรชุมนุมสำธำรณะ ประจำ� ศปก. พ้ืนท่ี กำรชุมนุมสำธำรณะ เมื่อไดร้ ับกำรรอ้ งขอ ค่มู ือกำรปฏิบัตงิ ำนตำมพระรำชบัญญัติกำรชุมนุมสำธำรณะ พ.ศ.2558 แผนกำรดูแลกำรชมุ นุมสำธำรณะ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ.2563) 29 ������� ���.�������������/16 �.�. 63.indd 29 11/17/2563 BE 12:40 PM

หน่วยงาน บทบาท หน้าท่ี (๔) กระทรวงกลา หม (๔.1) สนับสนนุ ภำรกิจของรัฐในกำรดูแลกำรชมุ นุมสำธำรณะ (๔.2) พจิ ำรณำสนับสนนุ ก�ำลังพล อปุ กรณ ์ เคร่ืองมือ ยุทโธปกรณ์ ตำมทีเ่ หน็ สมควร เมอ่ื ไดร้ ับกำรรอ้ งขอจำกหน่วยงำนต่ำงๆ (๔.3) จัดเจ้ำหนำ้ ทพ่ี รอ้ มบญั ชีอปุ กรณ ์ เครอ่ื งมอื เพื่อประสำนและ สนบั สนนุ กำรดูแลกำรชุมนมุ สำธำรณะ ประจำ� ศปก. พื้นที่ กำรชุมนุมสำธำรณะ เมอ่ื ไดร้ บั กำรรอ้ งขอ (5) กระทรวงการคลัง (5.1) กำ� หนดมำตรกำรดำ้ นกำรเงนิ และกำรคลงั ทสี่ นบั สนนุ ภำรกจิ กำรดแู ลกำรชุมนมุ สำธำรณะ (5.2) กำ� หนดขอ้ กฎหมำยระเบยี บทใี่ ชใ้ นกำรชว่ ยเหลอื เยยี วยำ ฟนฟ ู กำรดแู ลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ (5.3) กำ� หนดระเบยี บขอ้ บงั คบั เกยี่ วกบั ระเบยี บเงนิ ทดรองรำชกำร (กรมบัญชีกลำง) เพ่ือสนบั สนนุ ภำรกิจ (5.๔) จัดเจ้ำหน้ำท่ี เพ่ือประสำนและสนับสนุนกำรดูแลกำรชุมนุม สำธำรณะ ประจ�ำ ศปก. พ้นื ที่กำรชมุ นมุ สำธำรณะ เมอื่ ได้รับ กำรร้องขอ (6) กระทรวงการตา่ งประ ทศ (6.1) ประสำนกับหน่วยงำนรำชกำรของตำ่ งประเทศ และองค์กำร ระหวำ่ งประเทศ ในกำรด�ำเนินงำนดแู ลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ (6.2) ช้ีแจง และให้ข้อมูลข่ำวสำรเก่ียวกับกำรดูแลกำรชุมนุม สำธำรณะกับหน่วยงำนต่ำงประเทศ รวมทั้งสถำนทูต ต่ำงประเทศประจ�ำประเทศไทย เพ่ือด�ำเนินกำรตำมอ�ำนำจ หนำ้ ที่ (6.3) จัดเจ้ำหน้ำท่ี เพื่อประสำนและสนับสนุนกำรดูแลกำรชุมนุม สำธำรณะ ประจ�ำ ศปก. พื้นที่กำรชุมนมุ สำธำรณะ เม่อื ได้รับ กำรรอ้ งขอ (7) กระทรวงการทอ่ ง ทยี่ วและกี า (7.1) ประชำสัมพันธ์ เผยแพร่ ให้ควำมรู้ด้ำนควำมปลอดภัย เส้นทำงกำรเดินทำง แก่นักท่องเท่ียวและผู้ประกอบกิจกำร ท่องเทีย่ ว (7.2) ก�ำหนดแผน มำตรกำร ดูแลสถำนที่ท่องเที่ยวส�ำคัญให้มี ควำมปลอดภยั (7.3) จดั เจำ้ หน้ำทพ่ี รอ้ มบญั ชีอปุ กรณ ์ เครอื่ งมอื เพอื่ ประสำนและ สนบั สนนุ กำรดูแลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ ประจำ� ศปก. พ้ืนท่ี กำรชุมนมุ สำธำรณะ เมื่อไดร้ ับกำรร้องขอ 30 ค่มู อื กำรปฏบิ ัติงำนตำมพระรำชบญั ญัติกำรชุมนมุ สำธำรณะ พ.ศ.2558 แผนกำรดูแลกำรชุมนุมสำธำรณะ (ฉบบั ปรบั ปรุง พ.ศ.2563) ������� ���.�������������/16 �.�. 63.indd 30 11/17/2563 BE 12:40 PM

หน่วยงาน บทบาท หน้าที่ (8) กระทรวงการพั นาสงั คมและ (8.1) วำงแผนและฟนฟดู ำ้ นสงั คมและจติ ใจใหแ้ กผ่ ไู้ ดร้ บั ผลกระทบ ความม่นั คงของมนุ ย จำกกำรดูแลกำรชุมนุมสำธำรณะ (8.2) สนบั สนุนกจิ กรรมดำ้ นสงั คมสงเครำะห์ (8.3) จัดเจ้ำหนำ้ ท่พี ร้อมบัญชีอปุ กรณ ์ เครื่องมือ เพอื่ ประสำนและ สนับสนุนกำรดแู ลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ ประจ�ำ ศปก. พ้นื ท่ี กำรชุมนมุ สำธำรณะ เมือ่ ไดร้ ับกำรร้องขอ (9) กระทรวงคมนาคม (9.1) จัดท�ำแผนปฏิบัติกำรดูแลกำรชุมนุมสำธำรณะให้สอดคล้อง กับแผนกำรดแู ลกำรชุมนมุ สำธำรณะ (9.2) สนบั สนนุ ขอ้ มลู เส้นทำงสญั จร เส้นทำงเลีย่ ง เพ่ือสนบั สนนุ ภำรกจิ (9.3) ใหก้ ำรสนบั สนนุ งำนดำ้ นกำรจรำจรในพนื้ ทกี่ ำรชมุ นมุ สำธำรณะ (9.๔) จัดเจ้ำหน้ำท่ีพร้อมบัญชีอุปกรณ์ เครื่องมือ เพ่ือประสำน และสนบั สนนุ กำรดแู ลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ ประจำ� ศปก. พนื้ ท่ี กำรชุมนุมสำธำรณะ เมอื่ ไดร้ บั กำรรอ้ งขอ (๑ ) กระทรวง ทค น ลยสี ารสน ทศ (10.1) ดำ� เนนิ กำรเกยี่ วกบั ระบบสอื่ สำร และโทรคมนำคม ตลอดจน และการสอ่ื สาร ใหบ้ รกิ ำรฐำนขอ้ มลู ดำ้ นสำรสนเทศกำรสอ่ื สำร เพอ่ื สนบั สนนุ ภำรกจิ (10.2) สนับสนุนอุปกรณ์ เคร่ืองมือเครื่องใช้ในกำรส่ือสำร และ สนับสนุนก�ำลังพล เพื่อบริกำรกำรติดต่อส่ือสำรได้อย่ำง สะดวกและรวดเรว็ (10.3) กำรดำ� เนนิ กำรตำมกฎหมำยในกำรดแู ลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ ทเ่ี ก่ียวข้องกบั เทคโนโลยสี ำรสนเทศ (10.๔) จัดเจ้ำหน้ำที่พร้อมบัญชีอุปกรณ์ เคร่ืองมือ เพื่อประสำน และสนบั สนนุ กำรดแู ลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ ประจำ� ศปก. พื้นทก่ี ำรชุมนุมสำธำรณะ เม่อื ได้รับกำรร้องขอ ปัจจุบนั คือ กระทรวงดิจทิ ลั เพือ่ เศรษฐกจิ และสังคม (เปลีย่ นแปลงเมอ่ื พ.ศ.2559) 31 ค่มู อื กำรปฏิบตั งิ ำนตำมพระรำชบัญญัตกิ ำรชุมนมุ สำธำรณะ พ.ศ.2558 แผนกำรดูแลกำรชุมนมุ สำธำรณะ (ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ.2563) ������� ���.�������������/16 �.�. 63.indd 31 11/17/2563 BE 12:40 PM

หน่วยงาน บทบาท หนา้ ท่ี (๑๑) กระทรวงยุตธิ รรม (11.1) จัดเตรียมแผนกำรปฏิบัติรองรับกำรชุมนุมสำธำรณะ ให้สอดคลอ้ งกบั แผนกำรดแู ลกำรชุมนมุ สำธำรณะ (11.2) สนบั สนนุ ขอ้ มลู ทำงกฎหมำยในกำรดแู ลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ (11.3) จัดท�ำแผน ขั้นตอน ระยะเวลำกำรปฏิบัติเก่ียวกับค�ำส่ัง เลกิ กำรชุมนุมสำธำรณะ (11.๔) ใหค้ ำ� แนะนำ� ชว่ ยเหลอื และใหค้ วำมร้คู วำมเข้ำใจเก่ยี วกับ สิทธิเสรภี ำพในกำรชุมนมุ ภำยใต้กรอบกฎหมำย ตลอดจน กำรเรยี กร้องและกำรคุ้มครองสทิ ธิตำมกฎหมำย (11.5) จดั เจำ้ หนำ้ ท ่ี เพอ่ื ประสำนและสนบั สนนุ กำรดแู ลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ ประจ�ำ ศปก. พ้ืนที่กำรชุมนุมสำธำรณะ เมอ่ื ได้รับกำรรอ้ งขอ (๑2) กระทรวงสาธารณสุข (12.1) จดั ทำ� แผนรองรบั กำรปฏบิ ตั ิ กำรจดั ตงั้ ศนู ยพ์ ยำบำลในพน้ื ท่ี กำรชุมนุมสำธำรณะ (12.2) จัดเตรียมบุคลำกร อุปกรณ์ทำงกำรแพทย์ สนับสนุน กำรปฏบิ ตั ิ (12.3) จดั เตรยี มกำรแพทยฉ์ กุ เฉนิ กำรช่วยเหลอื เยียวยำผไู้ ดร้ ับ ผลกระทบจำกกำรชุมนุมสำธำรณะ (12.๔) จัดเจ้ำหน้ำที่พร้อมบัญชีอุปกรณ์ เคร่ืองมือ เพ่ือประสำน และสนบั สนุนกำรดแู ลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ ประจำ� ศปก. พ้นื ทกี่ ำรชุมนุมสำธำรณะ เมื่อไดร้ บั กำรร้องขอ (๑3) กรมป องกันและบรร ทา ทำ� หนำ้ ทด่ี ำ� เนนิ กำรเกยี่ วกบั กำรปอ้ งกนั และบรรเทำสำธำรณภยั ของประเทศ สาธารณภยั (13.1) จัดท�ำ ปรับปรุง แผนกำรป้องกันและบรรเทำสำธำรณภัย แหง่ ชำตใิ หส้ อดคลอ้ งกบั แผนกำรดแู ลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ ในส่วนทีเ่ ก่ยี วข้อง (13.2) ประสำนส�ำนักงำนต�ำรวจแห่งชำติในกำรดูแลกำรชุมนุม สำธำรณะเพื่อให้เป็นไปตำมพระรำชบัญญัติกำรชุมนุม สำธำรณะ (13.3) ประสำนงำนหนว่ ยงำนปอ้ งกนั และบรรเทำสำธำรณภยั พนื้ ท่ี เพอื่ แก้ไข และฟนฟูกำรชุมนุมสำธำรณะ (13.๔) จัดเจ้ำหน้ำท่ีพร้อมบัญชีอุปกรณ์ เคร่ืองมือ เพ่ือประสำน และสนับสนนุ กำรดูแลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ ประจ�ำ ศปก. พืน้ ทกี่ ำรชุมนุมสำธำรณะ เมื่อไดร้ บั กำรรอ้ งขอ 32 คู่มือกำรปฏบิ ัตงิ ำนตำมพระรำชบัญญตั กิ ำรชมุ นมุ สำธำรณะ พ.ศ.2558 แผนกำรดแู ลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ (ฉบับปรบั ปรงุ พ.ศ.2563) ������� ���.�������������/16 �.�. 63.indd 32 11/17/2563 BE 12:40 PM

หน่วยงาน บทบาท หนา้ ท่ี (๑๔) ส าบันการแพทยฉกุ ฉิน (1๔.1) สนับสนุนงำนด้ำนกำรแพทย์ฉุกเฉินแก่ประชำชน และหน่วยงำนท่เี ก่ยี วข้อง (1๔.2) สนับสนุนหน่วยงำนในกำรจัดกำรข้อมูล ผู้บำดเจ็บ หรือ เสยี ชีวิต (1๔.3) สนับสนุนให้มีระบบปฏิบัติกำรฉุกเฉิน และพัฒนำระบบ สื่อสำรและเทคโนโลยีสำรสนเทศ เพ่ือประโยชน์ในกำร ปฏิบัตกิ ำรฉุกเฉนิ (1๔.๔) ประสำนงำน ติดตำม ประเมินผลกำรปฏบิ ัตกิ ำรฉุกเฉนิ (1๔.5) จัดเจ้ำหน้ำที่พร้อมบัญชีอุปกรณ์ เครื่องมือ เพ่ือประสำน และสนบั สนนุ กำรดูแลกำรชุมนุมสำธำรณะ ประจ�ำ ศปก. พนื้ ทกี่ ำรชมุ นุมสำธำรณะ เมอื่ ไดร้ บั กำรรอ้ งขอ (๑5) กรุง ทพมหานคร (15.1) พจิ ำรณำจดั สถำนทรี่ องรับกำรชุมนมุ สำธำรณะ (15.2) สนับสนุนก�ำลังพล อุปกรณ์ เครื่องมือ ยำนพำหนะให้กับ หน่วยงำนท่ีเก่ียวข้องเพ่ือประโยชน์ในกำรดูแลกำรชุมนุม สำธำรณะ (15.3) จัดกำรสำธำรณูปโภค สิ่งอ�ำนวยควำมสะดวกตำมที่ หนว่ ยงำนตำ่ งๆ รอ้ งขอ (15.๔) จัดเจ้ำหน้ำท่ีพร้อมบัญชีอุปกรณ์ เคร่ืองมือ เพ่ือประสำน และสนบั สนุนกำรดแู ลกำรชุมนมุ สำธำรณะ ประจ�ำ ศปก. พน้ื ทก่ี ำรชมุ นมุ สำธำรณะ เมอ่ื ได้รบั กำรรอ้ งขอ (๑6) กรมสง่ สรมิ การปกครองทอ้ ง นิ่ (16.1) จัดท�ำแผนหรือแนวทำง เพ่ือรองรับกำรดูแลกำรชุมนุม สำธำรณะ ให้กบั องค์กรปกครองส่วนทอ้ งถ่ิน (16.2) พิจำรณำ ประสำนงำน สถำนที่เพื่อส่งเสริมกำรชุมนุม สำธำรณะ (16.3) ประสำนงำน และสนับสนุนหน่วยงำนที่เก่ียวข้องเพ่ือดูแล กำรชุมนมุ สำธำรณะ (16.๔) พจิ ำรณำ สง่ เสรมิ สนบั สนนุ จดั สรรงบประมำณเพอื่ รองรบั กำรชมุ นุมสำธำรณะ (16.5) จัดเจ้ำหน้ำท่ีพร้อมบัญชีอุปกรณ์ เคร่ืองมือ เพ่ือประสำน และสนับสนนุ กำรดูแลกำรชุมนุมสำธำรณะ ประจ�ำ ศปก. พื้นท่กี ำรชมุ นุมสำธำรณะ เมอื่ ได้รบั กำรรอ้ งขอ คมู่ ือกำรปฏิบตั งิ ำนตำมพระรำชบญั ญตั กิ ำรชมุ นุมสำธำรณะ พ.ศ.2558 แผนกำรดูแลกำรชมุ นุมสำธำรณะ (ฉบับปรับปรงุ พ.ศ.2563) 33 ������� ���.�������������/16 �.�. 63.indd 33 11/17/2563 BE 12:40 PM

หนว่ ยงาน บทบาท หน้าที่ (๑7) สา� นกั งานคณะกรรมการกจิ การ (17.1) ควบคุม ก�ำกับ ดูแลกำรใช้คล่ืนควำมถ่ีวิทยุกระจำยเสียง กระจาย สยี งกจิ การ ทรทศั น วิทยุโทรทัศน์ เพื่อสนับสนุนหรือปฏิบัติตำมกำรดูแล และกจิ การ ทรคมนาคมแหง่ ชาติ กำรชุมนุมสำธำรณะ เมือ่ ได้รับกำรรอ้ งขอ (17.2) จัดเจ้ำหน้ำท่ีพร้อมบัญชีอุปกรณ์ เครื่องมือ เพื่อประสำน และสนบั สนุนกำรดูแลกำรชมุ นุมสำธำรณะ ประจำ� ศปก. พ้ืนทก่ี ำรชมุ นุมสำธำรณะ เมื่อไดร้ บั กำรรอ้ งขอ (๑8) จังหวัด (18.1) พิจำรณำจัดทำ� แผนรองรับกำรดแู ลกำรชุมนมุ สำธำรณะ (18.2) สั่งกำร และประสำนงำนหน่วยงำนในบังคับให้ด�ำเนินกำร เกย่ี วกบั กำรดแู ลกำรชมุ นมุ สำธำรณะในเขตพนื้ ทรี่ บั ผดิ ชอบ และพ้นื ทข่ี ้ำงเคยี งเม่อื ได้รับกำรร้องขอ (18.3) พิจำรณำจัดให้มีสถำนท่ีเพ่ือกำรชุมนุมสำธำรณะตำม ควำมเหมำะสม (18.๔) จัดเจ้ำหน้ำท่ีพร้อมบัญชีอุปกรณ์ เคร่ืองมือ เพ่ือประสำน และสนบั สนุนกำรดแู ลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ ประจำ� ศปก. พื้นทก่ี ำรชุมนมุ สำธำรณะ เมอื่ ไดร้ บั กำรรอ้ งขอ (๑9) องคกรปกครองส่วนทอ้ ง นิ่ (19.1) พจิ ำรณำจัดทำ� แผนรองรบั กำรดูแลกำรชมุ นมุ สำธำรณะ (19.2) สั่งกำร และประสำนงำนหน่วยงำนในบังคับให้ด�ำเนินกำร เกย่ี วกบั กำรดแู ลกำรชมุ นมุ สำธำรณะในเขตพนื้ ทรี่ บั ผดิ ชอบ และพ้นื ท่ีขำ้ งเคยี งเม่อื ได้รับกำรร้องขอ (19.3) พิจำรณำจัดให้มีสถำนที่เพ่ือกำรชุมนุมสำธำรณะตำม ควำมเหมำะสม (19.๔) จัดเจ้ำหน้ำท่ีพร้อมบัญชีอุปกรณ์ เคร่ืองมือ เพ่ือประสำน และสนับสนนุ กำรดูแลกำรชมุ นุมสำธำรณะ ประจ�ำ ศปก. พ้ืนทกี่ ำรชมุ นุมสำธำรณะ เมื่อไดร้ ับกำรร้องขอ (2 ) องคกร อกชน มลู นธิ ิ ภาค อกชน (20.1) สนับสนุนส�ำนักงำนต�ำรวจแห่งชำติในพื้นที่ต่ำงๆ ตำมท่ี และภาคส่วนอื่นๆ ไดร้ บั กำรร้องขอ (20.2) สนับสนุนกำรจัดท�ำฐำนข้อมูลทรัพยำกรที่เกี่ยวข้องกับ กำรดูแลกำรชุมนุมสำธำรณะ (20.3) จัดเจ้ำหน้ำท่ีพร้อมบัญชีอุปกรณ์ เครื่องมือ เพ่ือประสำน และสนบั สนุนกำรดแู ลกำรชุมนุมสำธำรณะ ประจำ� ศปก. พนื้ ทีก่ ำรชมุ นุมสำธำรณะ เม่อื ไดร้ บั กำรร้องขอ 3๔ คู่มอื กำรปฏิบัตงิ ำนตำมพระรำชบัญญตั กิ ำรชมุ นุมสำธำรณะ พ.ศ.2558 แผนกำรดแู ลกำรชุมนุมสำธำรณะ (ฉบบั ปรับปรุง พ.ศ.2563) ������� ���.�������������/16 �.�. 63.indd 34 11/17/2563 BE 12:40 PM

บทท่ี 5 ขนั ตอนปฏิบัตกิ ารดูแลการชุมนุมสาธารณะ ขันตอนปฏบิ ัติการดแู ลการชุมนมุ สาธารณะ แบ่ง ปน ๔ ขนั ตอน ดงั นี 5.๑ ขนั ตอนท่ี ๑ ขนั ตรยี มการ (กอ่ นกำรชมุ นมุ สำธำรณะหรอื เมอ่ื รบั ทรำบกำรรบั แจง้ กำรชมุ นมุ ) กำรปฏิบัติในข้ันน้ีเร่ิมปฏิบัติตั้งแต่กำรยกระดับหรือปรับ ศูนย์ปฏิบัติกำร (ศปก.) ทุกระดับ ให้เหมำะสมกับ สถำนกำรณแ์ ละใช้เปน็ หนว่ ยขบั เคลอื่ นแผน ดงั นี้ 5.1.1 ด�ำเนินกำรด้ำนกำรข่ำว วำงแผนรวบรวมข่ำวสำร รวบรวมข่ำวสำรพื้นฐำน และ ขยำยข่ำยงำนขำ่ ว ประสำนงำนขำ่ วกับหน่วยงำนขำ่ วตำ่ งๆ โดยเปน็ หน้ำที่ของเจ้ำหนำ้ ท่ที ุกระดบั และ ศปก. ทุกระดับ จะต้องสืบสวนหำข่ำวเกี่ยวกับกำรรับแจ้งกำรชุมนุมสำธำรณะตำมกฎหมำย หรือกำรจัดชุมนุม สำธำรณะที่อำจยังไม่ได้มีกำรแจ้งและรำยงำนข่ำว ในกรณีได้รับทรำบข่ำวหรือมีเบำะแส สิ่งบอกเหตุว่ำจะมี กำรจดั กำรชมุ นมุ สำธำรณะ หรอื มีกำรประกำศว่ำจะมกี ำรชมุ นมุ สำธำรณะไว้ล่วงหนำ้ ให ้ ศปก. ทุกระดับเป็น หน่วยรับผดิ ชอบดำ� เนนิ กำร 5.1.2 สบื สวนหำข่ำวเกี่ยวกับแกนนำ� ผ้สู นบั สนนุ เครือขำ่ ย ผจู้ ัดกำรชุมนุม ใหท้ รำบแบบ กำรชุมนุมสำธำรณะ จำ� นวนผู้ชุมนุมสำธำรณะ สถำนทจี่ ะเดินขบวน พ ตกิ ำรณ ์ แผนประทษุ กรรมทีเ่ คยเกดิ แนวโน้มสถำนกำรณ์ 5.1.3 เจ้ำพนักงำนผู้ดูแลกำรชุมนุมสำธำรณะ เป็นผู้รับผิดชอบในกำรเตรียมกำรโดยจัดต้ัง และใช้ศนู ยป์ ฏบิ ัตกิ ำรสว่ นหนำ้ (ศปก.สน.) เพือ่ เตรียมกำรควบคุมอำ� นวยกำรรกั ษำควำมสงบเรยี บรอ้ ยในกำร ชมุ นุมสำธำรณะดังกล่ำว แลว้ แจ้งพนกั งำนฝ่ำยปกครอง หรอื องค์กรปกครองสว่ นทอ้ งถ่นิ แห่งท้องทท่ี ่จี ะมีกำร ชมุ นมุ สำธำรณะ หรอื หนว่ ยงำนประชำสมั พนั ธข์ องรฐั หรอื ของเอกชนในทอ้ งทน่ี นั้ เพอ่ื ดำ� เนนิ กำรประชำสมั พนั ธ์ แจ้งเตือนและเตรยี มกำรในส่วนเกีย่ วข้องตำมอ�ำนำจหน้ำทขี่ องหนว่ ย 5.1.๔ รำยงำนเหตกุ ำรณเ์ บอื้ งตน้ ให ้ ศปก. ของหนว่ ยเหนอื หรอื หนว่ ยบงั คบั บญั ชำแลว้ รำยงำน สำ� นักงำนต�ำรวจแห่งชำติ (ผ่ำน ศปก.ตร.) ในฐำนะหนว่ ยปฏบิ ตั หิ ลัก วำ่ เป็นกรณีท่จี ะเกดิ กำรชุมนุมสำธำรณะ ด้วยเงือ่ นไขหรอื ข้อเรยี กร้องใด จะชุมนุมสำธำรณะเมอื่ ใด แลว้ ใหป้ ระสำนงำนกบั ศูนย์แกไ้ ขปัญหำกำรชมุ นมุ สำธำรณะของจงั หวดั หรอื หนว่ ยงำนทเ่ี กีย่ วขอ้ งกบั เง่ือนไขกำรชมุ นมุ สำธำรณะนน้ั 5.1.5 แจง้ เตอื นหนว่ ยปฏบิ ตั ใิ นควำมรบั ผดิ ชอบ และแจง้ ประสำนหนว่ ยสนบั สนนุ กำรปฏบิ ตั ิ หรอื หน่วยงำนของรฐั ที่อำจต้องร้องขอใหส้ นบั สนุน 5.1.6 แจ้งให้หน่วยงำนประชำสัมพันธ์ของส�ำนักงำนต�ำรวจแห่งชำติ และหน่วยงำน ประชำสัมพันธ์ของรัฐ ให้จัดหรือประสำนให้มีกำรประชำสัมพันธ์เป็นระยะเพ่ือให้ประชำชนทรำบถึงสถำนท่ี ท่ีใช้ในกำรชุมนุมแต่ละช่วงเวลำที่มีกำรชุมนุม ตลอดจนค�ำแนะน�ำเกี่ยวกับเส้นทำงกำรจรำจรหรือระบบ กำรขนสง่ สำธำรณะ เพื่อใหป้ ระชำชนได้รับผลกระทบจำกกำรชุมนมุ นอ้ ยทส่ี ดุ 5.1.7 ตดิ ต่อประสำน เจรจำต่อรอง และจัดเจ้ำหน้ำท่ีประสำนกับผูแ้ จง้ กำรชุมนมุ แกนน�ำ หรือผ้จู ัดกำรชุมนุมสำธำรณะ 5.1.8 ประเมนิ ภยั คกุ คำม จดั กำรวเิ ครำะหค์ วำมเสยี่ ง ประชมุ เพอื่ แสวงขอ้ ตกลงใจทำงยทุ ธวธิ ี เบอื้ งตน้ แล้วจดั ท�ำแผนหรอื ค�ำสัง่ ปฏิบัติกำรดแู ลควำมสงบกำรชมุ นุมสำธำรณะ โดยใหส้ อดคล้องกับระเบียบ ค�ำสั่ง และแผนทเ่ี ก่ยี วข้องส่ง ศปก. หนว่ ยเหนอื ค่มู ือกำรปฏิบัตงิ ำนตำมพระรำชบัญญัตกิ ำรชมุ นมุ สำธำรณะ พ.ศ.2558 แผนกำรดแู ลกำรชุมนมุ สำธำรณะ (ฉบบั ปรับปรงุ พ.ศ.2563) 35 ������� ���.�������������/16 �.�. 63.indd 35 11/17/2563 BE 12:40 PM