พจนานุกรมศัพท์ปฐพีศาสตร์ ฉบับราชบัณฑิตยสภา

Humults head land ทีด่ นิ หวั แปลง headland หัวแหลมผาชัน heat capacity; thermal capacity ความจคุ วามร้อน heat conductivity; thermal สภาพน�ำความร้อน conductivity heat exchange การแลกเปลีย่ นความร้อน heat flux ฟลกั ซค์ วามรอ้ น heavy metal โลหะหนกั heavy mineral แรห่ นกั hematite; haematite ฮมี าไทต์ hemic soil material วสั ดดุ นิ เฮมิก Hemists ฮีมิสตส์ heterotroph สิ่งมีชีวติ ได้อาหารจากสารอนิ ทรยี ์ heterotrophic nitrification เฮเทอโรโทรฟกิ ไนทรฟิ เิ คชัน high alluvial terrace ตะพกั ตะกอนน้�ำพาระดบั สูง highland soil ดินทส่ี งู histic epipedon ช้นั ดินวนิ ิจฉยั ฮสิ ติก Histosols ฮสิ โทซอลส์ hornblende ฮอรน์ เบลนด์ hue สสี นั humic acid กรดฮวิ มกิ Humic Gley soils ดินฮวิ มิกกลยี ์ humic substances สารฮิวมกิ humin ฮวิ มนิ Humods ฮิวมอดส์ Humults ฮิวมัลตส์ 283

humus humus ฮวิ มัส hydrated lime; slaked lime ปนู สุก, ปูนขาว hydraulic conductivity สภาพน�ำนำ�้ hydraulic gradient ความชันชลศาสตร์ hydraulic head แรงขบั ชลศาสตร์ hydraulic nonequilibrium ความไม่สมดลุ ชลศาสตร์ hydrodynamic dispersion การกระจายเชิงอุทกพลวัต hydrogenic soil ดนิ น้ำ� ขัง hydrologic cycle วัฏจักรอุทก hydrology อทุ กวทิ ยา hydrolysis การแยกสลายด้วยน�ำ้ hydrometer ไฮโดรมิเตอร์ hydrophobic soil ดนิ ไมซ่ ึมน้�ำ hydrophyte พชื นำ้� hydroseeding ไฮโดรซีดดิง hydrostatic pressure ความดนั อุทกสถิต hydrous mica ไฮดรสั ไมกา hygroscopic coefficient สมั ประสิทธกิ์ ารดดู ความชื้น hygroscopic water น้�ำดดู ซบั จากบรรยากาศ hyperthermic soil temperature ระบอบอุณหภมู ิดินแบบ regime ไฮเพอร์เทอร์มกิ hypha ใยรา hypo-coating คราบวัตถุในเนื้อดนิ hysteresis; swelling hysteresis ความไมซ่ ำ้� รอย 284

interflow I igneous rock หนิ อคั นี illite อลิ ไลต์ illuvial horizon ชน้ั สะสม illuviation การสะสมในชน้ั ดิน illuviation cutan; argillan; clay คราบดนิ เหนยี ว coating; clay film; clay อมิ โมบไิ ลเซซนั flow; clay skin อิโมโกไลต์ immobilization การระบายนำ้� ถูกยง้ั imogolite ชั้นดนิ แน่นทบึ impeded drainage อนิ เซปทิซอลส์ impervious layer พืชบง่ ชี้ Inceptisols ชน้ั ดนิ เชอ่ื มแขง็ indicator plant สภาพแทรกซมึ ได้ indurated layer การแทรกซึม infiltrability ความจกุ ารแทรกซมึ infiltration ฟลกั ซ์การแทรกซึม infiltration capacity อัตราการแทรกซมึ infiltration flux มาตรการแทรกซมึ infiltration rate การใส่เช้อื infiltrometer ดินอย่กู ับท่ี inoculation น�ำ้ ไหลภายในดิน in situ soil; residuum soil interflow 285

interfluve interfluve พน้ื ท่ีระหวา่ งล�ำน�ำ้ intergrade กล่มุ ยอ่ ยระหวา่ งชั้น intermediate rock หนิ ชนดิ เปน็ กลาง intermittent stream ธารนำ�้ ไหลไมต่ ลอดปี internal drainage การระบายนำ้� ในดิน internal friction แรงเสียดทานภายใน interrill erosion การกรอ่ นระหว่างร่องร้วิ interstitial water นำ�้ ระหว่างชน้ั แร่ Intrazonal soils ดนิ อินทราโซนัล intrinsic permeability สภาพซมึ ได้ในตัว intrusive igneous rock หินอคั นีแทรกซอน ion ไอออน ion activity กจิ กรรมไอออน ion activity coefficient สัมประสิทธ์กิ จิ กรรมไอออน ionic strength ความแรงไอออน ion selectivity สภาพเลอื กไอออน iron oxides เหลก็ ออกไซด์ iron pan ชัน้ ดานเหลก็ ironstone หินเหล็ก irrigable area พ้นื ทช่ี ลประทานได้ irrigation การชลประทาน irrigation application efficiency ประสทิ ธภิ าพการใหน้ ำ้� ชลประทาน irrigation canal คลองชลประทาน irrigation efficiency ประสิทธภิ าพชลประทาน irrigation frequency ความถช่ี ลประทาน irrigation lateral คลองซอยชลประทาน 286

kaolinite irrigation period คาบชลประทาน isoelectric point จุดประจเุ ท่า, จุดไอโซอิเลก็ ทรกิ isofrigid soil temperature ระบอบอณุ หภูมิดนิ แบบไอโซฟริจดิ regime ระบอบอณุ หภูมิดินแบบไอโซ isohyperthermic soil ไฮเพอรเ์ ทอร์มิก temperature regime ระบอบอณุ หภมู ิดนิ แบบไอโซเมซกิ isomesic soil temperature การแทนท่ขี นาดเทา่ regime ระบอบอณุ หภมู ดิ นิ แบบไอโซเทอรม์ กิ isomorphous substitution การหดตวั เท่ากนั isothermic soil temperature regime isotropic shrinkage jarosite J จาโรไซต์ K kame เคม kandic diagnostic horizon; ชัน้ ดินวนิ จิ ฉยั แคนดิก kandic horizon เคโอลนิ , แร่ดนิ ขาว kaolin เคโอลไิ นต์ kaolinite 287

karst karst คาสต์ krotovina โครโทวนี า kubiena box กลอ่ งคูบีนา L labile pool เลไบล์พูล labradorite แลบราโดไรต์ laccolith หนิ อคั นีรปู เหด็ lacustrine deposit สงิ่ ทบั ถมในทะเลสาบ lacustrine soil ดนิ ตะกอนทะเลสาบ land ท่ีดนิ land capability สมรรถนะท่ดี นิ land capability class ชั้นสมรรถนะที่ดิน land consolidation การจัดรปู ทีด่ นิ land development การพฒั นาทีด่ ิน land evaluation การประเมินค่าทด่ี ิน landform ภูมิลักษณ์ land grading; land smoothing การปรบั หนา้ ดิน land management การจัดการที่ดิน land reclamation การฟนื้ ฟูทดี่ ิน landscape ภูมทิ ศั น์ land smoothing; land grading การปรับหนา้ ดนิ land suitability classification การจ�ำแนกความเหมาะสมของท่ีดนิ land use การใช้ทีด่ นิ 288

lithologic discontinuity lapilli มลู ภูเขาไฟ large-scale map แผนท่ีมาตราส่วนใหญ่ laterite ศิลาแลง lateritic soil ดินลูกรัง laterization การเกดิ ศิลาแลง Latosols แลโทซอลส์ lattice แลตทซิ lava ๑. ลาวา lava flow ๒. หินลาวา law of diminishing returns ลาวาหลาก leachate กฎผลตอบแทนลดน้อยถอยลง leaching requirement ลีเชต leghemoglobin ความตอ้ งการชะละลาย lepidocrocite เลกฮโี มโกลบิน lessivage เลพิโดโครไซต์ levee การสะสมแร่ดินเหนยี ว Liebig’s law of the minimum คนั ดินรมิ น�ำ้ lime concretion กฎคา่ ต�่ำสดุ ของลบี กิ lime-pan มวลปูนพอก lime requirement ชน้ั ดานปนู liquefaction ความตอ้ งการปนู liquid limit ปรากฏการณด์ ินเหลว lithic contact ขีดจ�ำกัดลคิ วดิ lithiophorite แนวสมั ผัสหนิ แข็ง lithologic discontinuity ลทิ โิ อฟอไรต์ ความไมต่ ่อเนอ่ื งทางธรณี 289

lithorelict lithorelict ลโิ ทเรลกิ lithosequence ลำ� ดบั หนิ Lithosols ลโิ ทซอลส์ litter เศษซากพืช L layer ช้ันแอล load carrying capacity; load ความสามารถในการรับน�้ำหนัก bearing capacity ดนิ รว่ น loam กลุม่ เน้ือดินร่วน loam soil ดินทรายหยาบปนดินร่วน loamy coarse sand ดินทรายละเอยี ดปนดินรว่ น loamy fine sand ช้ันขนาดอนภุ าคดนิ ร่วน loamy particle size class ดินทรายปนดินร่วน loamy sand กลุ่มดนิ ร่วน loamy soils ดนิ ทรายละเอยี ดมากปนดนิ รว่ น loamy very fine sand ดนิ ลมหอบ, เลสิ ส์ loess ดินเหนยี วกจิ กรรมต่ำ� low activity clay ตะพักตะกอนนำ้� พาระดบั ต�ำ่ low alluvial terrace ขีดจำ� กดั พลาสตกิ ล่าง lower plastic limit ดนิ โลฮวิ มกิ กลีย์ low humic gley soils ดินทล่ี มุ่ lowland soil การดดู ซึมเกนิ พอ luxury uptake ไลซมิ ิเตอร์ lysimeter 290

meander M macronutrient สารอาหารมหพั ภาค macropore ชอ่ งขนาดใหญ่ made land ที่ดนิ ดดั แปลง maghemite แมกฮไี มต์ magma แมกมา magnetite แมกนีไทต์ major element ธาตุอาหารมหัพภาค mangan คราบแมงกานีส manganese oxides แมงกานสี ออกไซด์ manure ปุย๋ คอก marble หินอ่อน marl มาร์ล marsh ทล่ี มุ่ ช้นื แฉะ mass flow การไหลของมวล mass movement การเคลือ่ นทขี่ องมวล mass wasting การสูญเสยี ของมวล mass water content ความชื้นโดยมวล mass water percentage ร้อยละความช้ืนโดยมวล matric potential ศักย์วสั ดุพืน้ mature soil ดินเต็มวัย maximum contaminant level ระดับการปนเปือ้ นสูงสดุ meander ทางน�้ำโคง้ ตวดั 291

meander land meander land ท่ีดินทางน้�ำโค้งตวดั mechanical soil analysis การวเิ คราะห์ดนิ เชงิ กล mechanical weathering การผุพงั เชงิ กล medium-scale map แผนท่มี าตราสว่ นกลาง medium-textured soil ดินเน้ือปานกลาง mesa ภเู ขายอดราบ mesic soil temperature regime ระบอบอณุ หภูมดิ นิ แบบเมซิก mesophile; mesophilic organism สง่ิ มีชีวติ ชอบอุณหภมู ิปานกลาง mesopore ชอ่ งขนาดกลาง metamorphic rock หนิ แปร mica ไมกา mica schist หนิ ไมกาชสี ต์ micorrhizosphere อาณาเขตไมคอร์ไรซา microaerophile สิ่งมชี วี ติ ชอบออกซิเจนน้อย, ไมโครแอโรไฟล์ microbial biomass มวลชีวภาพจุลินทรยี ์ microbial consortium กลมุ่ จุลินทรยี ส์ มั พันธ์ microbial population ประชากรจลุ นิ ทรยี ์ microbiological culture การเพาะเลีย้ งจุลนิ ทรีย์ microclimate ภูมอิ ากาศจุลภาค microcline ไมโครไคลน์ microhabitat แหลง่ ทีอ่ ยขู่ นาดเล็ก microirrigation การชลประทานแบบน�ำ้ นอ้ ย micronutrient สารอาหารจลุ ภาค micropore ช่องขนาดเล็ก 292

moisture stress; water stress microrelief พ้นื ทสี่ งู ต่�ำขนาดเล็ก middle alluvial terrace ตะพักตะกอนนํ้าพาระดับกลาง mineral แร่ mineral fertilizer ปุ๋ยแร่ mineralization มเิ นอรลั ไลเซชัน mineralogical analysis การวเิ คราะห์เชงิ แร่ mineral soil ดินอนนิ ทรีย์, ดนิ แร่ minimum tillage การไถพรวนน้อยที่สุด minor element ธาตุอาหารจลุ ภาค miscellaneous area พ้นื ทเ่ี บ็ดเตล็ด mist irrigation การชลประทานแบบพน่ หมอก mixed fertilizer ป๋ยุ เชิงผสม moder ขุยพืช moderately coarse textured ดินเนือ้ ค่อนข้างหยาบ soil ดนิ เนื้อคอ่ นข้างละเอียด moderately fine textured soil ดินระบายน�ำ้ ดีปานกลาง moderately well drained soil มาตราโมส์ Mohs’ scale สมมลู ความชนื้ moisture equivalent เสน้ โค้งปลดปลอ่ ยความชื้น moisture release curve; water เส้นโค้งดูดยึดความช้นื release curve สภาวะขาดน้�ำ moisture retention curve; water retention curve moisture stress; water stress 293

moldboard plough; moldboard plow moldboard plough; ไถหวั หมู moldboard plow ชั้นดินวนิ จิ ฉัยมอลลิก mollic epipedon มอลลซิ อลส์ Mollisols เขาโดด monadnock มอนต์มอรลิ โลไนต์ montmorillonite ซากพชื ผุ mor กองตะกอนธารน�้ำแขง็ moraine จำ� นวนนา่ จะเปน็ มากทสี่ ดุ most probable number จดุ ประ mottle เขตจุดประ mottled zone มกั muck ดินมัก muck soil มกั กพี ตี mucky peat โคลนไหล mudflow วสั ดุคลมุ ดนิ mulch ขยุ อินทรยี ์ mull ระบบสมี ันเซลล์ Munsell color system มัสโคไวต์ muscovite ภาวะพ่ึงพากัน mutualism กลมุ่ ใยรา mycelium ไมโคฟาจ mycophage ไมคอร์ไรซา mycorrhiza 294

non-expanding clay N natric diagnostic horizon; ชั้นดินวินิจฉัยนาทริก natric horizon การกรอ่ นธรรมชาติ natural erosion คราบวตั ถุใหม่ neocutan ภาวะเปน็ กลาง neutralism ดนิ เปน็ กลาง neutral soil มาตรความชืน้ นวิ ตรอน neutron moisture meter หัววดั นิวตรอน neutron probe การรีดิวซ์ไนเทรต nitrate reduction ไนทรฟิ เิ คชัน nitrification ไนโทรจเี นส nitrogenase วัฏจกั รไนโตรเจน nitrogen cycle การตรงึ ไนโตรเจน nitrogen fixation; dinitrogen นอดแฟกเตอร์ fixation ๑. กอ้ นทรงมน nod factor ๒. โนดูล nodule ๓. ปม nodule bacteria แบคทเี รียสร้างปม nodulin โนดูลนิ Noncalcic Brown soils ดนิ นอนแคลซกิ บราวน์ non-expanding clay ดินเหนยี วไม่ขยายตวั 295

nontronite nontronite นอนโทรไนต์ nose slope ความลาดรปู จมูก no tillage; zero tillage การไมไ่ ถพรวน nozzle หัวฉีดน�ำ้ nutrient สารอาหาร nutrient antagonism สภาวะปฏปิ ักษข์ องสารอาหาร nutrient balance สมดลุ สารอาหาร nutrient deficiency การขาดสารอาหาร nutrient efficient plant พชื มีประสิทธิภาพดูดสารอาหาร nutrient interaction ปฏิสมั พนั ธ์สารอาหาร nutrient stress ความเคน้ สารอาหาร nutrient toxicity ความเปน็ พษิ จากสารอาหาร n-value คา่ n ochric epipedon O horizon O oligotrophs olivine ชน้ั ดนิ วินิจฉยั ออครกิ order ชน้ั โอ organan สิง่ มีชวี ติ ใช้สารอาหารนอ้ ย organic farming โอลวิ ีน organic fertilizer อนั ดับ organic soil คราบอนิ ทรียวัตถุ เกษตรอินทรีย์ ปุ๋ยอินทรีย์ ดนิ อนิ ทรีย์ 296

paralithic contact organotroph ออร์กาโนโทรฟ Orthents ออเทนตส์ orthoclase feldspar ออรโ์ ทเคลสเฟลดส์ ปาร์ Orthods ออทอดส์ Orthophosphate ออรโ์ ทฟอสเฟต ortstein ออรต์ สไตน์ osmotic potential ศกั ยอ์ อสโมซิส outer sphere adsorption การดดู ซับรอบนอก outwash plain ทร่ี าบเศษหนิ ธารน�้ำแข็ง oven-dry soil ดินอบแห้ง overburden ๑. วสั ดุทบั หนา้ ดนิ oxbow lake ๒. ชั้นปิดทับ oxic diagnostic horizon; ทะเลสาบรูปแอก oxic horizon ช้ันดินวนิ ิจฉัยออกซกิ oxidation ออกซเิ ดชนั , การออกซไิ ดส์ Oxisols ออกซิซอลส์ oxyaquic condition สภาพออกซิแอควกิ oxytropic ออกซิทรอปิก paleosol P pan paralithic contact ดินบรรพกาล ชน้ั ดาน แนวสมั ผสั หนิ เน้ืออ่อน 297

parasitism parasitism ภาวะปรสติ , ภาวะเบียน parent material วัตถุต้นก�ำเนิด parna พารน์ า particle density; grain density ความหนาแนน่ อนภุ าค particle organic matter อนิ ทรยี วตั ถุขนาดเล็ก particle size ขนาดอนุภาค particle size analysis การวเิ คราะหข์ นาดอนภุ าค particle size class ชั้นขนาดอนภุ าคดนิ particle size distribution การกระจายขนาดอนภุ าค passive absorption การดดู ซมึ แบบไมใ่ ช้พลังงาน passive transport การล�ำเลยี งแบบไมใ่ ชพ้ ลังงาน pasteurization การฆา่ เชือ้ วธิ ปี าสเตอร์ patterned ground พื้นดินลวดลาย peat พตี peat and muck soils ดนิ พีตและดินมกั peat soil ดินพีต pebble กรวดกลาง ped; soil ped ก้อนดิน pedalfer เพดลั เฟอร์ pediment ลาดเชิงเขาสกึ กร่อน pedocal เพโดคัล pedology ปฐพวี ทิ ยา pedon พดี อน pedoturbation การรบกวนดนิ peneplain พ้ืนเกือบราบ penetrability สภาพแทงทะลุได้ 298

pF penetration resistance ความต้านทานการแทงทะลุ penetrometer มาตรการแทงทะลุ peninsula คาบสมทุ ร peraquic soil moisture regime ระบอบความชืน้ ดินแบบเพอราควิก perched water table ระดับน�ำ้ ใต้ดนิ เทยี ม percolation การไหลซมึ ผา่ น perennial stream; permanent ธารน�้ำไหลตลอดปี stream pergelic soil temperature ระบอบอุณหภูมดิ ินแบบเพอรเ์ จลิก regime permafrost ชน้ั เยอื กแขง็ ถาวร permanent charge ประจุถาวร permanent stream; perennial ธารน้�ำไหลตลอดปี stream permanent wilting point จดุ เห่ยี วถาวร permeability สภาพซมึ ได้ permeameter มาตรสภาพการซึม Perox เพรอกซ์ perudic soil moisture regime ระบอบความชื้นดนิ แบบเพอรูดิก petrified wood ไม้กลายเปน็ หนิ petrocalcic diagnostic horizon; ชัน้ ดินวินจิ ฉยั เพโทรแคลซกิ petrocalcic horizon petroferric contact แนวสัมผสั เพโทรเฟรร์ กิ petrogypsic diagnostic horizon; ชนั้ ดนิ วินิจฉยั เพโทรยิปซิก petrogypsic horizon pF พเี อฟ 299

pH dependent charge pH dependent charge ประจุขน้ึ กบั พเี อช phosphate ฟอสเฟต phosphate fertilizer ปยุ๋ ฟอสเฟต phosphate rock หนิ ฟอสเฟต phosphobacteria ฟอสฟอแบคทีเรยี phosphoric acid กรดฟอสฟอรกิ phosphorus fixation การตรงึ ฟอสฟอรสั photolithotroph โฟโตลโิ ทโทรฟ photomap แผนทภี่ าพถา่ ย phototroph โฟโตโทรฟ phreatic level ระดับเฟรติก phyllosilicate mineral แร่ฟิลโลซลิ เิ กต phyllosphere เขตผวิ พืชเหนอื ดนิ physical nonequilibrium ภาวะไม่สมดุลทางฟิสกิ ส์ physical weathering การผุพังทางฟสิ ิกส์ physiography ภูมิสัณฐาน physiosorption การดดู ซบั ทางฟิสิกส์ phytolith หินพืช phytotoxicity ความเปน็ พิษตอ่ พืช piedmont พืน้ ท่ีลาดเชิงเขา piezometer ไพอีโซมิเตอร์ piezometer head ระดบั น้�ำไพอโี ซ pipe flow การไหลแบบท่อ pipette analysis การวเิ คราะห์ดว้ ยปิเปตต์ pit หลุม 300

point of zero net charge; zero point of charge placic diagnostic horizon; ช้ันดินวนิ ิจฉัยพลาซิก placic horizon ชัน้ ดินวินิจฉยั แพลกเจน plaggen epipedon แร่แพลจโิ อเคลสเฟลด์สปาร์ plagioclase feldspar ทร่ี าบ, พนื้ ราบ plain แบคทีเรียส่งเสรมิ พืช plant growth-promoting สารอาหารพชื rhizobacteria มวลอนภุ าคละเอียด plant nutrient เน้อื พนื้ ละเอียด plasma สภาพพลาสติก plasmic fabric ดชั นีพลาสติก plasticity ขดี จำ� กดั พลาสติก plasticity index ท่ีราบสงู plastic limit เพลตเคานต์ plateau โครงสรา้ งดินแบบแผน่ plate count พลายา platy soil structure ศลิ าแลงอ่อน, พลนิ ไทต์ playa ชั้นไถพรวน plinthite การเพาะปลกู แบบไม่ไถพรวน plow layer ชนั้ ดานไถพรวน plowless farming ความดนั นิวแมตกิ plow pan พอดโซไลเซชนั pneumatic pressure ตล่ิงงอก podsolization จุดประจศุ นู ย์ point bar point of zero net charge; zero point of charge 301

polymorphism polymorphism ภาวะพหสุ ัณฐาน polypedon พอลิพดี อน poorly drained soil ดนิ ระบายน้�ำเลว pore-size classification การจ�ำแนกขนาดช่อง pore-size distribution การกระจายขนาดช่อง pore space ปรมิ าณชอ่ ง pore volume ปรมิ าตรช่อง pore water velocity ความเร็วการไหลของนำ�้ ผา่ นชอ่ ง porphyritic rock หนิ เนื้อดอก potash โพแทช potassium fixation การตรึงโพแทสเซยี ม potassium oxide โพแทสเซยี มออกไซด์ potassium supplying power ความสามารถให้โพแทสเซยี ม potential acidity สภาพกรดแฝง ppm พพี เี อม็ prairie soil ดนิ แพรรี precipitation หยาดน้ำ� ฟ้า precipitation interception การลดแรงปะทะหยาดน�้ำฟ้า predation การล่าเหยอ่ื preirrigation; preplant irrigation ชลประทานก่อนปลกู pressure face ผวิ หน้าอดั มนั pressure head; ศกั ย์ความดัน pressure potential เยอ่ื ตา้ นความดัน pressure membrane ชน้ั ดานกดทับ pressure pan 302

pyroxene pressure potential; ศกั ย์ความดนั pressure head ธาตอุ าหารหลัก primary element แร่ปฐมภูมิ primary mineral การไถดะ primary tillage ผลการเหนย่ี วนำ� priming effect โครงสรา้ งดนิ แบบแท่งหัวเหลย่ี ม prismatic soil structure โพรแครโิ อต procaryote; prokaryote ดนิ ผลิตผล productive soil โพรแครโิ อต prokaryote; procaryote หน่อพันธ์ุ propagule การไดป้ ระโยชน์ร่วมกนั protocooperation แซมเมนตส์ Psamments ซูโดโมนาดส์ Pseudomonads ส่ิงมีชีวติ ชอบเย็น psychrophile; psychrophilic การทำ� เทือก organism เชือ้ บรสิ ทุ ธ์ิ puddling ไพไรต์ pure culture หนิ ตะกอนภูเขาไฟ pyrite ไพโรฟอสเฟต pyroclastic rock; volcanic กรดไพโรฟอสฟอรกิ clastic rock ไพโรฟิลไลต์ pyrophosphate ไพรอกซีน pyrophosphoric acid pyrophyllite pyroxene 303

quantity intensity ratio Q quantity intensity ratio อตั ราสว่ นของความเขม้ ข้น quartz ต่อปริมาณ quartzite ควอตซ์ quick lime; burned lime หินควอร์ตไซต์ ปนู เผา R rainfall erosivity index ดัชนศี ักยภาพก่อกร่อนของน�ำ้ ฝน raised bed ร่องปลกู ยกระดบั recent alluvium ตะกอนนำ้� พาใหม่ recessional moraine; stadial กองตะกอนธารน�้ำแขง็ ถอยกลับ moraine พื้นท่ีรับนำ้� recharge area แผนที่ดนิ แบบหยาบ reconnaissance soil map การสำ� รวจดินแบบหยาบ reconnaissance soil survey ดินสีนำ�้ ตาลแดง, เรดบราวนเ์ อริ ์ท Red Brown Earth ดนิ ลกู รังสีน้�ำตาลแดง Reddish Brown Lateritic soils ดนิ แลโทซอลสส์ นี �้ำตาลแดง Reddish Brown Latosols ดินสีแดง red earth รดี อกซค์ อนเซนเทรชนั redox concentration 304

resolution redox depletion รีดอกซ์ดิพลีชนั redoximorphic features ลกั ษณะรีดอกซ์ redox potential ศักย์รีดอกซ์ redox reaction ปฏกิ ริ ิยารีดอกซ์ reduced matrix เนื้อพื้นรีดิวซ์ reduction รีดักชนั , การรีดิวซ์ Red Yellow Latosols ดนิ แลโทซอลส์สีแดงเหลอื ง Red Yellow Podzolic soils ดนิ พอดโซลิกสีแดงเหลอื ง reference electrode อเิ ลก็ โทรดอ้างองิ regolith เรโกลิท Regosols เรโกซอลส์ relative humidity ความชืน้ สัมพทั ธ์ relative yield ผลผลติ สัมพทั ธ์ relief ความสูงต่ำ� ของผิวโลก, ความต่าง remote sensing ระดบั Rendolls การรบั รู้จากระยะไกล Rendzina เรนดอลส์ reservoir tillage เรนด์ซินา residual acidity การไถเป็นแอง่ residual fertility สภาพกรดตกคา้ ง residual material ความสมบูรณต์ กค้าง residual shrinkage วสั ดตุ กคา้ ง residuum soil; in situ soil การหดตัวตกค้าง resolution ดนิ อยูก่ ับที่ ๑. ความคมชดั , ความละเอียด ๒. การแยกชัด, อำ� นาจจ�ำแนก 305

respiratory quotient (RQ) respiratory quotient (RQ) สดั สว่ นการหายใจ (อาร์คิว) restriction enzyme เอนไซม์ตัดจ�ำเพาะ reticulate mottling การเกดิ จดุ ประแบบร่างแห Reynolds number เลขเรย์โนลดส์ rhizobacteria ไรโซแบคทเี รีย rhizobia ไรโซเบีย rhizocylinder เขตรากพชื rhizoplane ผวิ รากพืช rhizosphere เขตอิทธพิ ลรากพืช rhizosphere microorganism จุลินทรียเ์ ขตรากพชื ridge planting การปลกู พืชบนสนั ร่อง ridge tillage การไถเปน็ สนั ร่อง rill รอ่ งรวิ้ rill erosion การกรอ่ นแบบร่องริ้ว riparian ริมฝง่ั น้�ำ river wash รเิ วอร์วอช R layer ชั้นอาร์ rock-forming minerals แรป่ ระกอบหนิ rock fragment ช้ินส่วนหนิ rockiness สภาพหินโผลป่ น rock land ท่ดี นิ หินโผล่ rock outcrop หินโผล่ rock salt เกลอื หนิ rolling topography ภูมิประเทศแบบลูกคลนื่ ลอนชัน 306

salt tolerance plant root bed ช้นั ดินรากพืช root exudates สารขับจากราก root zone บริเวณรากพืช rotary hoeing การพรวนด้วยจอบหมุน rotary tilling การไถแบบเจาะหมนุ , การไถพรวน RQ (respiratory quotient) แบบหมุน rubble land อาร์ควิ (สัดสว่ นการหายใจ) runoff ท่ีดนิ ดาดหนิ น�้ำไหลบา่ , น้ำ� ไหลผ่าน S salic diagnostic horizon; ชัน้ ดินวินิจฉัยซาลกิ salic horizon เซลิดส์ Salids การสะสมเกลอื salination; salinization นำ้� เค็มซมึ saline seep ดินเคม็ โซดกิ saline sodic soil ดนิ เค็ม saline soil การสะสมเกลือ salinization; salination ดนิ ที่มีผลกระทบจากเกลอื salt-affected soil การกระดอน saltation สภาพกรดแทนทไ่ี ดด้ ้วยเกลือ salt-replaceable acidity ความทนเค็ม salt tolerance พชื ทนเคม็ salt tolerance plant 307

sand sand ๑. อนภุ าคทราย sand bar ๒. ดนิ ทราย sand dune สนั ดอนทราย sandy clay เนนิ ทราย sandy clay loam ดนิ เหนียวปนทราย sandy loam ดินรว่ นเหนยี วปนทราย sandy soils ดนิ รว่ นปนทราย sapric soil material กลุม่ ดินทราย Saprists วสั ดดุ ินแซพริก saprolite แซพริสตส์ saprophyte หินผคุ งสภาพ, แซโพรไลต์ SAR (sodium adsorption ratio) แซโพรไฟต์ saturated extract เอสเออาร์ (อัตราสว่ นการดูดซบั saturated soil paste โซเดียม) scarp; escarpment สารสกัดดนิ อมิ่ ตวั schematic soil map ดนิ เหลว schist ผาชนั , ผาตง้ั scoria แผนที่ดินแบบกวา้ ง scoria land หนิ ชีสต์ secondary element ตะกรันภเู ขาไฟ screefing ทด่ี นิ สกอเรีย secondary mineral ธาตอุ าหารรอง secondary tillage; harrowing การถากหน้าดิน sediment แร่ทตุ ิยภมู ิ การไถแปร ตะกอน 308

shringkage limit sedimentary rock หนิ ตะกอน sedimentation การตกตะกอน sedimentology วิทยาตะกอน sediment yield ผลไดต้ ะกอน seepage การซึม seepage erosion การกรอ่ นซมึ self muching soil ดินคลุมตวั เอง semi-detailed soil map แผนท่ดี นิ แบบกงึ่ ละเอียด semi-detailed soil survey การส�ำรวจดินแบบกึ่งละเอยี ด semipermeable membrane เยือ่ กงึ่ ซมึ ผ่านได้ semi-recent alluvial terrace ตะพกั ตะกอนนำ�้ พาคอ่ นข้างใหม่ sensor เครอื่ งรบั รู้ sepiolite ซพี โิ อไลต์ sequum ชดุ ลำ� ดับชัน้ ดนิ series ชุด serpentine เซอร์เพนทนี sesquan คราบเซสควิออกไซด์ sesquioxide เซสควิออกไซด์ shale หนิ ดนิ ดาน sheet erosion การกร่อนแบบแผน่ shore ชายทะเล shoreline แนวชายทะเล shoulder ไหลเ่ ขา shrinkage characteristic ลักษณะเฉพาะของการหดตวั shrinkage coefficient สัมประสิทธิก์ ารหดตัว shringkage limit ขีดจํากดั การหดตัว 309

shrub-coppice dune shrub-coppice dune เนนิ ทรายป่าละเมาะ, เนนิ ทราย ปา่ แซม side dressing การใส่ปยุ๋ ดา้ นขา้ ง siderophore ซิเดอโรฟอร์ Sierozem soil ดนิ ซายโรเซม silica-alumina ratio อตั ราสว่ นซลิ ิกา-อะลูมนิ า silican คราบซิลกิ า silica-sesquioxide ratio อตั ราสว่ นซิลิกา-เซสควอิ อกไซด์ silt ๑. อนุภาคทรายแปง้ ๒. ดนิ ทรายแปง้ silting การตกตะกอนทรายแปง้ silt loam ดนิ รว่ นปนทรายแปง้ silty clay ดินเหนียวปนทรายแป้ง silty clay loam ดนิ ร่วนเหนียวปนทรายแปง้ simple packing void ช่องวา่ งแบบเดย่ี ว single fertilizer; straight fertilizer ปยุ๋ เชงิ เดยี่ ว sinkhole หลุมยบุ siphon tube ท่อกาลักน้ำ� , ทอ่ ไซฟอน skeletal soil ดนิ ปนกรวด skeletan คราบอนภุ าคหยาบ skeleton grain เมด็ อนุภาคหยาบ slaked lime; hydrated lime ปนู สุก, ปนู ขาว slickenside รอยไถล slick spot จุดรอยไถล slit planting; slot planting การปลกู ตามรอยแยก slope ความลาด 310

soil buffer compound slope complex land ทด่ี นิ ลาดชนั เชิงซอ้ น slot planting; slit planting การปลูกตามรอยแยก slough ปลกั โคลน, ปลกั ตม slow release fertilizer ปุ๋ยปลดปล่อยช้า slump การเลื่อนไถล small-scale map แผนท่ีมาตราสว่ นเล็ก smectite สเมกไทต์ sodic soil ดินโซดกิ sodification กระบวนการโซดิก sodium adsorption ratio (SAR) อตั ราสว่ นการดูดซบั โซเดยี ม sod waterway; grassed (เอสเออาร)์ waterway ทางน�้ำหญ้าคลุม soil ดนิ soil acidity สภาพกรดของดนิ soil aeration การถา่ ยเทอากาศในดิน soil aggregate กอ้ นอนุภาคดิน soil aggregation การเกิดกอ้ นอนภุ าคดนิ soil air อากาศในดนิ soil alkalinity สภาพดา่ งของดิน soil amendment วัสดุปรับปรุงดนิ soil association หนว่ ยดนิ สัมพนั ธ์ soil auger สวา่ นเจาะดิน soil biochemistry ชีวเคมีดิน soil block ตัวอย่างดินแบบบลอ็ ก soil buffer compound สารประกอบบัฟเฟอร์ของดนิ 311

soil bulk density ความหนาแน่นรวมของดิน ขน้ั การจำ� แนกดิน soil bulk density ลักษณะเฉพาะของดนิ soil category เคมีของดิน soil characteristic การจำ� แนกดนิ soil chemistry ก้อนดนิ soil classification คอลลอยดด์ นิ soil clod ตวั อยา่ งดนิ แบบแท่ง soil colloid การอดั แนน่ ของดนิ soil column ดนิ เชิงซอ้ น soil compaction วัสดปุ รบั สภาพดนิ soil complex การอนุรกั ษ์ดิน soil conditioner การยดึ ตัวของดิน soil conservation หนว่ ยดนิ เดี่ยว soil consistency สหสัมพันธ์ดิน soil consociation การคบื ของดนิ soil correlation ช้นั แผ่นแขง็ ผิวดิน soil creep สารสกัดจากดิน soil crust เนื้อพน้ื ของดิน soil extract ความอุดมสมบรู ณด์ นิ soil fabric ปัจจัยการเกิดดิน soil fertility การกำ� เนดิ ดนิ soil formation factor ภูมิศาสตร์ดนิ soil genesis ช้ันดิน soil geography อุทกวทิ ยาดิน soil horizon soil hydrology 312

soil monolith soil hydrophobicity; soil water สภาพไมซ่ มึ น้ำ� ของดิน repellency soil inclusion ดินเจือปน soil individual ดนิ ปัจเจก soil interpretation การแปลความหมายดนิ soil legend คำ� อธิบายสัญลักษณ์ดิน soil loss tolerance ความทนต่อการสูญเสียดิน soil management การจดั การดิน soil map แผนที่ดนิ soil mapping unit หน่วยแผนท่ีดนิ soil matrix วัสดุพ้ืน soil mechanics ปฐพกี ลศาสตร์ soil microbial diversity ความหลากหลายของจุลินทรยี ์ดิน soil microbiology จุลชวี วิทยาดนิ soil micromorphology จลุ สณั ฐานวทิ ยาดนิ soil mineral แร่ในดนิ soil mineralogy วิทยาแรใ่ นดนิ soil moisture ความชื้นดนิ soil moisture characteristic; ลกั ษณะเฉพาะของความช้นื ดนิ soil water characteristic soil moisture control section ชว่ งควบคุมความชืน้ ดนิ soil moisture regimes ระบอบความชน้ื ดิน soil moisture storage; soil การเก็บกกั นำ�้ ของดิน water storage soil moisture tension แรงดึงความชื้นดนิ soil monolith แท่งหน้าตัดดนิ 313

soil morphology soil morphology ๑. สัณฐานดิน soil organic matter ๒. สัณฐานวิทยาดนิ soil organic residue อินทรยี วัตถุในดิน soil oxygen diffusion rate วสั ดอุ ินทรียต์ กคา้ งในดิน soil particle อัตราการแพรอ่ อกซิเจนของดิน soil ped; ped อนภุ าคดนิ soil pH ก้อนดิน soil phase พเี อชของดนิ , ความเปน็ กรด-ด่าง soil physical property ของดนิ soil physics ประเภทดิน soil pollution สมบตั ทิ างฟิสกิ สข์ องดนิ soil population ฟสิ กิ สด์ ิน soil pore; void มลพิษทางดนิ soil porosity ประชากรในดนิ soil productivity ชอ่ งดนิ soil profile ความพรนุ ของดนิ soil profile description ผลติ ภาพดนิ soil quality หน้าตัดดิน soil reaction คำ� อธิบายหน้าตัดดิน soil salinity คณุ ภาพดิน soil sample ปฏิกริ ยิ าดนิ soil science ภาวะเคม็ ของดนิ soil separate ตวั อย่างดิน soil sequence ปฐพศี าสตร์ กลุ่มขนาดอนภุ าคดิน ลำ� ดับดิน 314

soil water content soil series group กลุม่ ชดุ ดิน soil shrinkage การหดตวั ของดิน soil solution สารละลายดิน soil strength ความตา้ นแรงของดิน soil structure โครงสรา้ งดนิ soil structure grades ระดับโครงสร้างดนิ soil structure shapes รปู รา่ งโครงสรา้ งดิน soil structure sizes ขนาดโครงสร้างดนิ soil suitability classification การจ�ำแนกความเหมาะสมของดนิ soil survey การสำ� รวจดนิ soil symbol สัญลักษณ์ดิน soil taxonomy อนกุ รมวธิ านดนิ soil temperature regimes ระบอบอุณหภมู ดิ ิน soil test การตรวจสอบดนิ soil test calibration การสอบเทยี บคา่ ตรวจสอบดิน soil test correlation สหสมั พนั ธก์ ารตรวจสอบดิน soil test critical concentration ความเข้มขน้ วิกฤตค่าตรวจสอบดิน soil test interpretation การตคี วามค่าตรวจสอบดิน soil texture เนื้อดนิ soil textural triangle สามเหลย่ี มเน้ือดิน soil type ชนดิ ดิน soil variant ดนิ คลา้ ย soil water น�ำ้ ในดนิ soil water characteristic; ลักษณะเฉพาะของความชน้ื ดิน soil moisture characteristic ปริมาณนำ้� ในดิน soil water content 315

soil water diffusivity soil water diffusivity สภาพการแพร่ของน้�ำในดนิ soil water potential ศกั ย์นำ้� ในดนิ soil water repellency; soil สภาพไมซ่ มึ นำ�้ ของดิน hydrophobicity soil water storage; การเกบ็ กกั นำ้� ของดิน soil moisture storage solifluction การไหลลงของดนิ Solodized-Solonetz soils ดนิ โซโลไดซด-์ โซโลเนตซ์ Solonchak soils ดนิ โซลอนชัก solstice อายนั soluan คราบผลกึ สารละลาย Solum ช้นั ทีเ่ ปน็ ดิน, โซลัม solute potential ศกั ยต์ ัวละลาย sombric diagnostic horizon; ชน้ั ดินวินิจฉัยซอมบริก sombric horizon somewhat excessively drained ดนิ ระบายน�้ำคอ่ นขา้ งมาก soil somewhat poorly drained soil ดนิ ระบายน้ำ� ค่อนข้างเลว sorption การซึมซับ sorptivity ความสามารถซึมซับน้�ำ spatial variability ความแปรผันเชิงพืน้ ที่ specific adsorption การดูดซับจ�ำเพาะ specific humidity ความชน้ื จ�ำเพาะ specific water capacity ความจุน้ำ� จำ� เพาะ spit สนั ดอนจะงอย splash erosion การกรอ่ นแบบกระเดน็ 316

subangular blocky soil structure spodic diagnostic horizon; ชัน้ ดนิ วินิจฉัยสปอดกิ spodic horizon Spodosols สปอโดซอลส์ spray irrigation การชลประทานแบบพ่น sprinkler irrigation การชลประทานแบบฉดี ฝอย stadial moraine; recessional กองตะกอนธารนำ้� แข็งถอยกลบั moraine stereoscope กล้องมองภาพสามมติ ิ stern layer สเติร์นเลเยอร์ stickiness ความเหนยี ว Stokes’ law กฎของสโตกส์ stone กอ้ นหนิ stone line แนวก้อนหนิ stoniness สภาพกอ้ นหินปน straight fertilizer; single fertilizer ปุ๋ยเชิงเด่ียว strath terrace ตะพักหนิ กร่อน straw mulching การคลุมดว้ ยฟาง stream erosion การกรอ่ นร่องธาร stream order ลำ� ดบั ทางนำ้� , ล�ำดบั ธาร stream terrace ตะพักลำ� น้ำ� strip cropping การปลกู พืชสลบั แถบ structural basin แอ่งโครงสร้าง structural shrinkage การหดตวั เชิงโครงสรา้ ง stubble mulching การคลมุ ดนิ ด้วยเศษพืช subangular blocky soil โครงสร้างดนิ แบบกอ้ นเหลีย่ มมุมมน structure 317

subgroup subgroup กลุ่มยอ่ ย subirrigation การชลประทานใตผ้ วิ ดิน submerged soil ดินน�ำ้ ขงั suborder อนั ดับย่อย subsoil ดินล่าง subsoiling; subsurface tillage การไถพรวนดินลา่ ง substratum ชั้นใตช้ ้นั ทเี่ ปน็ ดิน, ซบั สตราตมั subsurface tillage; subsoiling การไถพรวนดินลา่ ง sulfidic material วัสดซุ ัลไฟด์ sulfur cycle วฏั จกั รกำ� มะถนั sulfuric diagnostic horizon; ช้นั ดนิ วนิ ิจฉยั ซัลฟวิ ริก sulfuric horizon อุตรายัน, ครษี มายนั summer solstice ซูเปอรฟ์ อสเฟต superphosphate การชลประทานเสริม supplemental irrigation การคบื ผวิ หนา้ surface creep การระบายน้�ำผิวดนิ surface drainage อุทกวทิ ยาผวิ ดนิ surface hydrology การชลประทานผิวดนิ surface irrigation การอดุ ตนั ผิวดนิ surface sealing ชนั้ ดนิ บน surface soil การยบุ ตัวผิวหนา้ surface subsidence ๑. สารลดแรงตงึ ผวิ surfactant ๒. สารลดความตึงผิว surge irrigation การชลประทานเป็นชว่ ง suspension การแขวนลอย 318

thermal capacity; heat capacity suspension fertilizer ปุ๋ยแขวนลอย sustainable agriculture เกษตรกรรมแบบยัง่ ยืน sustained yield ผลผลติ ย่ังยืน swamp ทล่ี ่มุ น้ำ� ขงั swelling hysteresis; hysteresis ความไมซ่ ำ้� รอย sylvite ซลิ ไวต์ symbiosis ภาวะอยู่ร่วมกนั synergism สภาวะเสรมิ T talc ทลั ก์ talus ลาดหนิ เชงิ ผา taxadjunct หน่วยอนกุ รมวิธานผนวก taxon ชั้นอนุกรมวิธาน TDR (time-domain ทดี อี าร์ (เครื่องวัดการสะทอ้ นกลบั reflectometer) เชิงเวลา) tensiometer เทนซโิ อมิเตอร์ terminal moraine กองตะกอนธารน้�ำแข็งปลายสุด terrace ๑. ตะพัก ๒. ขั้นบันได ๓. คันดนิ terra rossa ดนิ เหนยี วสีแดง, ดนิ แทร์รารอสซา thermal capacity; heat capacity ความจุความรอ้ น 319

thermal conductivity; heat conductivity thermal conductivity; สภาพน�ำความร้อน heat conductivity สมบัติทางความร้อน thermal property ระบอบอณุ หภมู ดิ ินแบบเทอรม์ ิก thermic soil temperature อุณหพลศาสตร์ regime ดินเขตอุณหภมู สิ งู thermodynamics สง่ิ มีชีวิตชอบร้อน thermogenic soil ลำ� ดับอณุ หภมู ิ thermophilic organism ท่ลี ุ่มราบน�ำ้ ข้นึ ถงึ thermosequence ๑. ตะกอนธารน�้ำแข็งไม่แสดงชัน้ tidal flat ๒. การเตรยี มดิน till การไถพรวน tillage การกรอ่ นไถพรวน tillage erosion รอ่ งไถพรวน tillage furrow มูนดินไถพรวน tillage hill ทีร่ าบตะกอนธารนำ�้ แขง็ till plain ทิลท์ tilth เคร่อื งวัดการสะทอ้ นกลบั เชิงเวลา time-domain reflectometer (ทีดอี าร์) (TDR) ทร่ี าบเชิงเขา toeslope ปุย๋ แต่งหนา้ top dressed fertilizer การใสป่ ยุ๋ แตง่ หน้า top dressing แผนท่ีภมู ิประเทศ topographic map ลกั ษณะภมู ปิ ระเทศ topography ลำ� ดบั ภูมปิ ระเทศ toposequence 320

turn strip; turnrow topsoil ดินบน Torrands ทอร์แรนดส์ Torrerts ทอรเ์ ริตส์ torric soil moisture regime ระบอบความช้ืนดินแบบทอร์ริก Torrox ทอร์รอกซ์ total acidity สภาพกรดรวม total soil water potential ศักยร์ วมน�ำ้ ในดนิ toxicity สภาพพษิ , ความเป็นพิษ trace element จุลธาตุ transitional horizon ชั้นดนิ เปลยี่ นแปลง transitional soil ดนิ ในเขตเปลยี่ นแปลง transmission zone เขตซมึ ผ่าน transpiration การคายน�ำ้ transported material วสั ดุถูกน�ำพา tree-tip mound มูนรากพืช tree-tip pit หลมุ รากพืช trickle irrigation; drip irrigation การชลประทานแบบหยด tripartite symbiosis ภาวะพ่ึงพาไตรภาคี trophic level ระดบั การถา่ ยทอดสารอาหาร tuff หินเถ้าภูเขาไฟ Tundra soil ดนิ ทนุ ดรา turbulent flow การไหลปั่นป่วน turn strip; turnrow พ้ืนท่หี วั แปลง 321

Udalfs U Udalfs ยดู ลั ฟส์ Udands ยแู ดนดส์ Udepts ยูเดปตส์ Uderts ยูเดิตส์ udic soil moisture regime ระบอบความชืน้ ดินแบบยดู ิก Udolls ยูดอลส์ Udox ยูดอกซ์ Udults ยูดัลตส์ Ultisols อัลทิซอลส์ umbric epipedon ช้นั ดนิ วินิจฉยั อมั บรกิ unconformity รอยชน้ั ไมต่ ่อเนอื่ ง underground runoff การไหลบ่าใต้ดิน undifferentiated soil group หนว่ ยดนิ ศักยเ์ สมอ undisturbed soil; virgin soil ดินตามธรรมชาติ undulating ลูกคลนื่ ลอนลาด unitary shrinkage การหดตวั สมดลุ Universal Soil Loss Equation สมการสูญเสยี ดินสากล (USLE) (ยเู อสแอลอี) unsaturated flow การไหลแบบไมอ่ ม่ิ ตัว unstratified drift; glacial till ตะกอนธารน้�ำแขง็ ไม่แสดงชน้ั upland soil ดนิ ท่ีดอน upper plastic limit ขีดจ�ำกดั พลาสตกิ บน 322

very coarse sand urban land ทีด่ ินเขตเมอื ง USLE (Universal Soil Loss ยเู อสแอลอี (สมการสญู เสยี ดนิ Equation) สากล) Ustalfs อัสทลั ฟส์ Ustands อัสแทนดส์ Ustepts อัสเทปตส์ Usterts อัสเทติ ส์ ustic soil moisture regime ระบอบความชื้นดนิ แบบอสั ตกิ Ustolls อสั ทอลส์ Ustox อัสทอกซ์ Ustults อัสทลั ตส์ V vadose water น�้ำวาโดส vadose zone เขตวาโดส value ค่าสี variable charge ประจผุ ันแปร varve ชัน้ บ่งปี vegetative cell เซลล์ไม่เกีย่ วกบั เพศ ventifact กรวดทะเลทราย vermiculite เวอรม์ คิ วิ ไลต์ vertical shrinkage การหดตัวแนวด่งิ Vertisols เวอรท์ ซิ อลส์ very coarse sand อนุภาคทรายหยาบมาก 323

very detailed soil map very detailed soil map แผนท่ีดนิ แบบละเอยี ดมาก very detailed soil survey การส�ำรวจดินแบบละเอยี ดมาก very fine sand ดินทรายละเอียดมาก very fine sandy loam ดินรว่ นปนทรายละเอียดมาก very poorly drained soil ดินระบายน้ำ� เลวมาก vesicle เวซเิ คิล vesicular-arbuscular mycorrhiza เวซิคูลาร-์ อาร์บสั กูลาร์ไมคอรไ์ รซา vesicular pore ชอ่ งเวสซเิ คิล virgin soil; undisturbed soil ดินตามธรรมชาติ viscosity ความหนดื Vitrands ไวแทรนดส์ void; soil pore ชอ่ งดนิ void ratio อัตราส่วนช่องดิน volcanic ash เถ้าธุลภี ูเขาไฟ volcanic clastic rock; หนิ ตะกอนภเู ขาไฟ pyroclastic rock volume flux ฟลักซป์ รมิ าตร volumetric heat capacity ความจุความร้อนโดยปรมิ าตร volumetric water content ปรมิ าณน้�ำโดยปริมาตร vugh ชอ่ งขนาดใหญ,่ วหู ์ 324

wave-cut bench W Wassents วาสเซนตส์ Wassists วาสซสิ ตส์ wasteland ที่ดนิ เปล่าประโยชน์ water drop penetration time การตรวจสอบการแทรกซมึ test ของหยดน�ำ้ water-logged condition สภาพน้ำ� ขงั water release curve; moisture เสน้ โค้งปลดปลอ่ ยความชืน้ release curve water retention curve; เสน้ โค้งดูดยึดความช้นื moisture retention curve watershed; catchment; drainage ลุ่มน้�ำ area; drainage basin watershed line; divide สนั ปนั นำ�้ water-soluble phosphate ฟอสเฟตละลายนำ้� ได้ water stable aggregate กอ้ นอนุภาคดนิ เสถยี รนำ้� water stress; moisture stress สภาวะขาดน้ำ� water table; groundwater ระดับน�ำ้ ใตด้ นิ table water tension แรงดงึ น้�ำ water use efficiency ประสทิ ธิภาพการใช้นำ�้ wave-built terrace ตะพกั คล่ืนสรา้ ง wave-cut bench ตะพกั คลื่นเซาะ 325

WDPT test WDPT test การตรวจสอบดับเบิลยูดพี ที ี weatherable mineral แร่ผุพงั ง่าย weathering การผุพงั well drained soil ดินระบายน�้ำดี wetland พ้ืนทีช่ ุ่มน้�ำ wetting front เวตติงฟรอนต์ white rot fungus ราขาว windbreak แนวกน้ั ลม wind erosion equation สมการสูญเสียดนิ โดยลม winter solstice ทักษิณายนั , เหมายัน X xenobiotic ซโี นไบโอติก Xeralfs เซอราลฟส์ Xerands เซอแรนดส์ Xerepts เซอเรปตส์ Xererts เซอเริตส์ xeric soil moisture regime ระบอบความช้นื ดินแบบเซอรกิ Xerolls เซอรอลส์ xerophyte พืชทนแล้ง Xerults เซอรลั ตส์ X-ray diffraction (XRD) การเล้ียวเบนรังสีเอกซ์ (เอกซ์อาร์ดี) XRD (X-ray diffraction) เอกซอ์ าร์ดี (การเลย้ี วเบนรังสเี อกซ)์ 326

zymogenous flora Y yield curve เสน้ โคง้ ผลผลิต Z zero point of charge; จุดประจุศนู ย์ point of zero net charge การไมไ่ ถพรวน zero tillage; no-tillage ศกั ยซ์ ตี า zeta potential ดนิ โซนัล Zonal soils จลุ นิ ทรียโ์ ตเร็ว zymogenous flora 327



คำ�เทยี บไทย-องั กฤษ 329



กลุ่มดนิ ทราย ก กฎของสโตกส์ Stokes’ law กฎคา่ ต่�ำสุดของลีบกิ Liebig’s law of the minimum กฎดารซ์ ี Darcy’s law กฎผลตอบแทนลดนอ้ ยถอยลง law of diminishing returns กรดไพโรฟอสฟอริก pyrophosphoric acid กรดฟอสฟอรกิ phosphoric acid กรดฟลุ วกิ fulvic acid กรดฮิวมิก humic acid กรวดกลาง pebble กรวดแกว้ ภูเขาไฟ cinder กรวดทะเลทราย ventifact กระบวนการโซดกิ sodification กราเบน graben กราวนด์วอเตอร์พอดซอลส์ Ground-Water Podzols กรมู ูซอลส์ Grumusols กลอโคไนต์ glauconite กล่องคบู นี า kubiena box กลอ้ งมองภาพสามมติ ิ stereoscope กลเี ซชนั gleyzation กลีบูล glaebule กลมุ่ ขนาดอนภุ าคดนิ soil separate กลุ่มจลุ ินทรยี ส์ มั พันธ์ microbial consortium กลุ่มชดุ ดิน soil series group กลมุ่ ดินทราย sandy soils 331

กลมุ่ ดินย่อยนอกชัน้ กลมุ่ ดินยอ่ ยนอกช้ัน extragrade กลมุ่ ดินรว่ น loamy soils กลุ่มดนิ หลัก great soil group กลุ่มดินเหนียว clayey soils กลมุ่ เน้อื ดนิ ร่วน loam soil กลมุ่ ยอ่ ย subgroup กลมุ่ ย่อยระหวา่ งชนั้ intergrade กลุ่มใยรา mycelium กลุม่ สารดูดซับ adsorption complex กลุ่มใหญ่ great group กองตะกอนธารนำ�้ แข็ง moraine กองตะกอนธารนำ�้ แข็งถอยกลบั recession moraine; stadial กองตะกอนธารนำ้� แข็งปลายธาร moraine กองตะกอนธารนำ�้ แขง็ ปลายสดุ end moraine กองตะกอนธารนำ้� แขง็ พน้ื ธาร terminal moraine กอ้ นดนิ ground moraine กอ้ นดนิ ped; soil ped กอ้ นทรงมน; โนดูล; ปม soil clod กอ้ นหนิ nodule ก้อนอนุภาคดิน stone ก้อนอนุภาคดนิ เสถียรนำ้� soil aggregate กวั โน, ป๋ยุ มลู คา้ งคาว water stable aggregate กากถลุงชนิดเบส, เบซกิ สแลก guano การกรอ่ น basic slag การกรอ่ นครูดถู erosion corrasion 332