QOL Training 2017

องคค์ วามร้เู รืองคณุ ภาพชีวิต อารวี รรณ เชียวชาญวฒั นา ดรณุ ี จนั ทรเ์ ลิศฤทธิ สชุ าดา บญุ แก้ว นิ ภา อยั ยสานนท์ สง่า มนั ยืน

OUTLINE  QSQSWCMWKcFoDOOohiod-mdQyLL3GPere,6mOeslQm(eyHVoyLtnoOSerRafuc-enaaFSLlhasQrins-dgiFdeos1cOsuide,mmh2tfrL(nKyooeHsie,,enrDsSuptemHRrirFQlesaiideceacc-ltOat8lrtbiQihpaif,laLoeittrOEcbhP-ino3omiQLrQpls6naoie-tteOmn;5fyaaridSD,tLlteseuiRea,euismsnls9esr,fte-eu-sUeaTdaprrdtHespoiimlsnuAirnt;eryiIsCenWt)iavKiisVtHneiDtSonOedneprSQisaavpOsltsyei)LescInn-iiBsfttiseRcprEavtiFeie,wnts;      

HISTORY OF QOL  คาํ ว่า quality of life ถกู เขยี นไวใ้ นหนังสือเกียวกบั เศรษฐศาสตร์ และสวสั ดิการสงั คม โดย Pigou ตงั แต่ ค.ศ. 1920  ต่อมา ค.ศ. 1948 World Health Organization (WHO) กาํ หนด นิ ยามคาํ ว่า health หมายถึง ‘‘a state of complete physical, mental, and social well-being and not merely the absence of disease or infirmity’’. Wood-Dauphinee S. Assessing quality of life in clinical research: from where have we come and where are we going? J Clin Epidemiol. 1999 A pr;52(4):355-63. Mayo N, Figueiredo S, Ahmed S. Montreal Accord on patientreported outcomes use series e paper 2: terminology proposed to measure what matters in health. J Clin Epidemiol 2017 pii: S0895-4356(17)30409-2. doi: 10.1016/j.jclinepi.2017.04.013. Testa MA, Simonson DC. Assessment of quality-of-life outcomes. NEJM 1996 Mar 28;334(13):835-40.

HISTORY OF QOL  ค.ศ. 1966 Elkington ได้เขียนบทบรรณาธิการในวารสาร การแพทยช์ ือบทความ “Medicine and Quality of Life” ใน บทความนัน เขาไดต้ งั คาํ ถามเกียวกบั ความรบั ผิดชอบของ การแพทยท์ ีต่อคณุ ภาพชีวิต ซึงเขาได้ยกตวั อย่างกรณีผ้ปู ่ วยปลกู ถ่ายไตด้วย  ค.ศ. 1977 คาํ ว่า “quality of life” ได้ถกู กาํ หนดเป็นคาํ ค้น (key word) ใน Medical Subject Headings ของ MEDLINE จาก ค.ศ. 1966 ถึง 1974 มี references เพียง 40 เรอื ง แต่เพิมสงู ขึนเป็น มากกว่าหมืนเรอื งในช่วง 1986 ถึง 1994 Wood-Dauphinee S. Assessing quality of life in clinical research: from where have we come and where are we going? J Clin Epidemiol. 1999 A pr;52(4):355-63.

HISTORY OF HRQOL  ค.ศ. 1987 Ware ให้ข้อสงั เกตว่า คณุ ภาพชีวิตในด้านต่างๆ เช่น เรอื งงาน ครอบครวั โรงเรียน เพือนบา้ น ฯลฯ ค่อนข้างออกนอก เรอื งสขุ ภาพของคนเรา เมือจะนํามาใช้ในการประเมินผลกระทบ ของโรคและการรกั ษาทีมีต่อชีวิตของผปู้ ่ วย จึงควรมีการกาํ หนดคาํ ใหมค่ ือ “health-related quality of life”  องคป์ ระกอบด้านสิงแวดล้อมทวั ไปห่างไกลจากสขุ ภาพ ดงั นัน คาํ ว่า HRQOL จึงถกู นํามาใช้เมือต้องการประเมินผลทีม่งุ ไปยงั สขุ ภาพ การใช้ชีวิตทีได้รบั ผลกระทบจากสภาวะสขุ ภาพและบริการ สขุ ภาพ Wood-Dauphinee S. Assessing quality of life in clinical research: from where have we come and where are we going? J Clin Epidemiol. 1999 A pr;52(4):355-63. Patrick DL, Chiang YP. Measurement of health outcomes in treatment effectiveness evaluations: conceptual and methodological challenges. Med Care. 2000 Sep;38(9 Suppl):II14-25.

QOL, HRQOL, Health Status  การกาํ หนดคาํ ว่า HRQOL ทีแคบลงกว่า QOL จึงสามารถกาํ หนด นิ ยามเชิงปฏิบตั ิการในการวดั ได้ดียิงขึน  มกี ารใช้คาํ ว่า “self-reported health status measures” ด้วย  HRQOL เป็ นคาํ ทีเข้าใจกนั ในนักวิชาการ แต่แพทยก์ บั ผปู้ ่ วยอาจไม่ ค้นุ เคยกบั คาํ ศพั ทท์ างวิชาการ  การใช้คาํ ว่า “Health Status” เพือจาํ แนกสถานะสขุ ภาพกาย ใจ สงั คม ออกจากการประเมินทีเน้นในเฉพาะการทาํ งาน ด้านกาย เพียงอย่างเดียว  เกบ็ คาํ ว่า QOL เอาไวใ้ ช้กบั การประเมินทีกว้างไปกว่าด้านสขุ ภาพ Wood-Dauphinee S. Assessing quality of life in clinical research: from where have we come and where are we going? J Clin Epidemiol. 1999 A pr;52(4):355-63. Patrick DL, Chiang YP. Measurement of health outcomes in treatment effectiveness evaluations: conceptual and methodological challenges. Med Care. 2000 Sep;38(9 Suppl):II14-25. Ware JE Jr. Conceptualization and measurement of health-related quality of life: comments on an evolving field. Arch Phys Med Rehabil 2003;84 Suppl 2:S43-51

QOL, HRQOL, Health Status มีคาํ นิ ยามของ QOL/HRQOL ทีแตกต่างกนั ได้แก่ “relates to health, was concerned with the impact of disease and treatment on disability and daily functioning” [Kaplan] “physical, emotional and social well being after diagnosis and treatment” [Greer] “the impact of perceived health on an individual’s ability to live a fulfilling life.” [Bullinger et al] “the value assigned to opportunity, perception, functional status, impairment and death, associated with events or conditions as influenced by disease, injuries, treatments or policy.” [Patrick & Erickson] Wood-Dauphinee S. Assessing quality of life in clinical research: from where have we come and where are we going? J Clin Epidemiol. 1999 A pr;52(4):355-63.

QOL, HRQOL, Health Status มีคาํ นิ ยามของ QOL/HRQOL ทีแตกต่างกนั ได้แก่ “individuals' perceptions of their position in life in the context of the culture and value systems in which they live and in relation to their goals, expectations, standards and concerns” [WHOQOL Group] The WHOQOL Group. Development of the WHOQOL: Rationale and current status. International Journal of Mental Health 1994;23 (3):24-56.

QOL, HRQOL, Health Status  QOL และ HRQOL กาํ หนดคาํ นิยามเดียวกนั ได้ยาก (ill-defined term, loose definition)  คาํ นิยามจะเปลียนไปตามแต่ละการวิจยั ทีกาํ หนดคาํ นิยามที เกียวขอ้ งกบั การวิจยั นันๆ  หลายมิติ (multidimensional construct) จึงยากทีใช้เครอื งมือ ชนิดเดียวแล้ว จะวดั ได้ครอบคลุมทงั หมด  บคุ คลมีความคาดหวงั และปรบั ตวั กบั ข้อจาํ กดั ด้านสขุ ภาพได้ ต่างกนั ดงั นัน คนทีมีสภาวะสขุ ภาพทีเหมือนกนั อาจประเมินว่า ตนเองมีคณุ ภาพชีวิตทีแตกต่างกนั Fayers PM, Machin D. Quality of Life: Assessment, Analysis and Interpretation. UK: John Wiley & Sons. 2000. Testa MA, Simonson DC. Assessment of quality-of-life outcomes. NEJM 1996 Mar 28;334(13):835-40.

Framework of QOL, HRQOL, Health Status

Framework of QOL, HRQOL, Health Status Patrick DL, Chiang YP. Measurement of health outcomes in treatment effectiveness evaluations: conceptual and methodological challenges. Med Care. 2000 Sep;38(9 Suppl):II14-25.

Patient-Reported Outcomes [PROs]  Food & Drug Administration (FDA) และ National Quality Forum (NQF) ได้กาํ หนดคาํ ใหม่ขึนคือ PROs โดยให้คาํ นิยามว่า เป็น รายงานเกียวกบั สถานะสขุ ภาพ สภาวะของผ้ปู ่ วย ทีได้จากผปู้ ่ วย โดยตรง ไม่ได้ผา่ นการแปลความจากผา่ นแพทยห์ รอื ผ้อู ืนผใู้ ดทงั สิน [a report that comes directly from the patient (i.e., study subject) about the status of a patient’s health condition without amendment or interpretation of the patient’s response by a clinician or anyone else.] Snyder CF, Jensen RE, Segal JB, Wu AW. PATIENT-REPORTED OUTCOMES (PROs): PUTTING THE PATIENT PERSPECTIVE IN PATIENT-CENTERED OUTCOMES RESEARCH. Med Care 2013 Aug;51(803):S73-S79.

Patient-Reported Outcomes [PROs]  ตวั อกั ษร “O” ใน PROs คือ “outcome” ซึงตีความกวา้ ง ได้เป็น ข้อมูลต่างๆ ทีสะท้อนมาจากผปู้ ่ วยโดยตรง ได้แก่ health-related quality of life, functional status, symptoms, and treatment adherence.  ดงั นัน PROs จึงจาํ แนกอย่างชดั เจนจากผลลพั ธอ์ ืนๆ ทีไม่ได้มาจาก การรายงานของผปู้ ่ วยโดยตรง เช่น physiological measures (e.g., hemoglobin A1c), clinician-reported measures (e.g., global impressions), และ caregiver-reported measures. Snyder CF, Jensen RE, Segal JB, Wu AW. PATIENT-REPORTED OUTCOMES (PROs): PUTTING THE PATIENT PERSPECTIVE IN PATIENT-CENTERED OUTCOMES RESEARCH. Med Care 2013 Aug;51(803):S73-S79.

Why Measure QOL, HRQOL, Health Status QOL [KDQOL-SF] Predicted Mortality and Morbidity HD; N=10,030 [PhPyCsiScal] [KidneKyDDCiSsease]  E(GSnupe=arr4omi,np5a,e9nU;1yK)F,rIatanlcye, , [MMeCntSal]  Japan; (n=2,784)  US; (n=9,861) QOL   Death  Hospitalization  H(Meaapltehs-r,eelat taeld., q20u0a3li)t.y of life as a predictor of mortality and hospitalization: The Dialysis Outcomes and Practice Patterns Study (DOPPS).



Why Measure QOL, HRQOL, Health Status QOL [KDQOL-SF] Predicted Mortality rCaAnPdDom; Niz=e9d652 groups [PhPyCsSical] [KidneKyDDCiSsease]  CCstoAanPntdDroarl;d(nd=o4s8e44)x2L [MMeCntSal]  mac>Inlc=etohea6dirre0ivafLvienei/nnwcdtgeikCo/c1nAr.;eP7(a3Dntm=in42i8n1e) QOL   Survival  Health-related quality of life predicts outcomes but is not affected by peritoneal clearance: The ADEMEX trial. (Paniagua, et al., 2005).



Why Measure QOL, HRQOL, Health Status QOL [SF-36] Predicted Mortality QOL   Death  PBDra;zNil=In1c,6i2d4ent PD Patients [PhPyCsiScal] [MMeCntSal] Grincenkova et al. Impact of Baseline Health-Related Quality of Life Scores on Survival of Incident Patients on Peritoneal Dialysis: A Cohort Study. Nephron January 28, 2015. DOI: 10.1159/000369139

[PhPyCsSical] [MMeCntSal]

Why Measure QOL, HRQOL, Health Status QOL [WHOQOL-BREF] Predicted Mortality Physical Environmental Total CKD; N=423  Stage1+2; GFR>=60 (n=69)  Stage3a; GFR45-59 (n=53)  Stage3b; GFR30-44 (n=75)  Stage4; GFR15-29 (n=87)  Stage5; GFR<15 (n=139) QOL   Survival  Psy[Mcheonltoagl]ical Quality of life predicts risks of end-stage renal disease and mortality in patients with chronic kidney disease. (Tsai, et al., 2010).

Psy[Mcheonltoagl]ical

Why Measure QOL, HRQOL, Health Status Depression Associated Mortality; Meta-analysis Depression   Death  FSayrsrtoekmhaitFic, RAebveiedwi Na,nBdeMyeentae-aJn, aKluysrdisy.aAkmP,J JKaisdsnaelySDVi.sA2s0s1o4c;6ia3t(i4o)n:6B2e3t-w63e5e.n Depression and Mortality in Patients Receiving Long-term Dialysis: A



Why Measure QOL, HRQOL, Health Status QOL [9-THAI] Predicted Mortality QOL   Survival  Total; N=73 CAPD; n=59 HD; n=14 [PhPyHsSical] [MMeHntSal] ความตรงตามเกณฑช์ นิดทาํ นายของเครอื งมือวดั คณุ ภาพชีวิตทีเกียวเนืองกบั สขุ ภาพ 9-THAI โดยการทาํ นายอตั ราการรอดชีพของผปู้ ่ วยลา้ งไต (อารวี รรณ เชียวชาญวฒั นา และ ดรณุ ี จนั ทรเ์ ลิศฤทธิ, 2555).

[PhPyHsSical] [MMeHntSal]

Why Measure QOL, HRQOL, Health Status  ถ้าไม่ประเมินคณุ ภาพชีวิตโดยตรงได้หรอื ไม่  ผล lab น่าจะบอกคณุ ภาพชีวิตของผปู้ ่ วยได้หรอื ไม่  ความสมั พนั ธร์ ะหว่างคณุ ภาพชีวิตกบั ผล lab ไม่มาก มเี พียง creatinine, albumin, BMI ทีมีความสมั พนั ธร์ ะดบั ปานกลาง  จึงจาํ เป็ นต้องประเมินคณุ ภาพชีวิต เนืองจากผล lab ทีประเมินใน งานประจาํ ทดแทนไม่ได้สมบรู ณ์ 2B0io0m8)arkers and health-related quality of life in end-stage renal diseases: a systematic review. (Spiegel BMR, Melmed G, Esrailian E.,

Why Measure QOL, HRQOL, Health Status Correlations of Laboratory Measures and QOL  Low/Moderate 2B0io0m8)arkers and health-related quality of life in end-stage renal diseases: a systematic review. (Spiegel BMR, Melmed G, Esrailian E.,



Why Measure QOL, HRQOL, Health Status Correlations of Laboratory Measures and QOL  No/Low Joshi VD. Quality of life in end stage renal disease patients. World J Nephrol 2014 November 6; 3(4): 308-316



Why Measure QOL, HRQOL, Health Status Factors Associated with QOL Joshi VD. Quality of life in end stage renal disease patients. World J Nephrol 2014 November 6; 3(4): 308-316





Why Measure QOL, HRQOL, Health Status QOL [KDQOL-SF] Associated with Symptoms HD; n=1010 PD; n=543 TTrhaonnsgplManStY(2e0t0a9l.) S24ym: 2p2t5o–m23c0lu. sters in incident dialysis patients: associations with clinical variables and quality of life. Nephrol Dial

Why Measure QOL, HRQOL, Health Status QOL [KDQOL-SF] Associated with Symptoms HD; n=1010 PD; n=543 TTrhaonnsgplManStY(2e0t0a9l.) S24ym: 2p2t5o–m23c0lu. sters in incident dialysis patients: associations with clinical variables and quality of life. Nephrol Dial





Why Measure QOL, HRQOL, Health Status Common Symptoms Almutary H., Bonner A., Douglas C. Symptom burden in chronic kidney disease: a review of recent literature. Journal of Renal Care 2013;39(3), 140–150.







Why Measure QOL, HRQOL, Health Status Improving QOL Can we improve quality of life of patients on dialysis? (Jaar BG, et al., 2013)



QOL, HRQOL, Health Status Measures  ในช่วง ค.ศ. 1970 นักวิจยั มุ่งความสนใจในการสร้างและทดสอบ เครืองมือวดั HRQOL  Quality of Well Being Scale [1973]  Sickness Impact Profile (SIP) [1975]  McMaster Health Index Questionnaire [1976]  Nottingham Health Profile (NHP) [1980]  Duke Health Profile [1981]  Quality of Life (QL)-Index [1981]  Health Utilities Index [1987]  EuroQol [1990]  36-Item Short Form Health Survey (SF-36) [1992]  World Health Organization Quality of Life Assessment (WHOQOL) [1994] Wood-Dauphinee S. Assessing quality of life in clinical research: from where have we come and where are we going? J Clin Epidemiol. 1999 A pr;52(4):355-63.

QOL, HRQOL, Health Status Measures  เครืองมือชนิดทวั ไป (generic measures) มที งั ชนิด health profile และ Patient Preference (Utility)  Health profile จะให้ขอ้ มูลรายละเอียดของความร้สู ึกหรอื พฤติกรรมของผปู้ ่ วยเป็ นมิติด้านต่างๆ  Patient Preference (Utility) เป็ นคณุ ภาพชีวิตทีได้จากทฤษฎีทาง เศรษฐศาสตร์ (economic theory) หรือทฤษฎีการตดั สินใจ (decision theory) ซึงสะท้อนความพงึ พอใจของแต่ละคนต่อ สถานการณ์หรอื ผลลพั ธใ์ นกรณีต่างๆ Wood-Dauphinee S. Assessing quality of life in clinical research: from where have we come and where are we going? J Clin Epidemiol. 1999 A pr;52(4):355-63.

QOL, HRQOL, Health Status Measures  ประสบการณ์ในการใช้เครอื งมือวดั ชนิดทวั ไป ทาํ ให้นักวิจยั เสนอวา่ ควรมีเครืองมือวดั ทีเฉพาะเจาะจงต่อโรค (disease-specific quality of life measures) เพือใช้สะท้อนข้อมูล การเปลียนแปลงเลก็ น้อยในโรค อาการ ทีเกียวข้องเฉพาะในโรค นันๆ Wood-Dauphinee S. Assessing quality of life in clinical research: from where have we come and where are we going? J Clin Epidemiol. 1999 A pr;52(4):355-63.

QOL, HRQOL, Health Status Measures  การวดั โดยใช้เพียงคาํ ถามเดียว เช่น “คณุ ภาพชีวิตโดยรวมของ ท่านเป็ นอย่างไร”  คณุ ภาพชีวิตมีหลายมิติ การวดั โดยรวมไมส่ ามารถอธิบายลง รายละเอียดได้วา่ เป็นคณุ ภาพชีวิตในด้านใด  นิ ยมใช้แบบสอบถาม (questionnaire) ซึงควรครอบคลมุ 3 ด้าน คือ กาย ใจ สงั คม (ตามนิ ยามของ health)

QOL, HRQOL, Health Status Measures STANDARDIZED MEASURES  เป็นแบบสอบถามทีมชี ดุ ของข้อคาํ ถาม และตวั เลือกคาํ ตอบทีกาํ หนด ไว้แล้ว มีโครงสร้างชดั เจน  ตวั อย่าง: WHOQOL-BREF, SF-36, EQ-5D, 9-THAI, KDQOL-36, CHEQ etc. INDIVIDUALIZED MEASURES  ไมม่ ีชดุ ข้อคาํ ถามทีกาํ หนดไว้ ให้ผตู้ อบคิดเรืองทีเป็น QOL ของ ตนเอง ดีในแงส่ ะท้อน QOL ของแต่ละคนทีแตกต่างกนั ได้ เหมาะกบั การเปรยี บเทียบกบั ตนเอง แต่ยากในการเปรียบเทียบกบั ผอู้ ืน และผ้ปู ่ วยเขียนตอบเองไม่ได้ ต้องใช้ผสู้ มั ภาษณ์  ตวั อย่าง: SEIQOL, PGI etc.

QOL, HRQOL, Health Status Measures INDIVIDUALIZED MEASURES SEIQOL = Schedule for the Evaluation of Individual Quality of Life พรรณทิพา ศกั ดิทอง. คณุ ภาพชีวิตทีเกียวกบั สขุ ภาพ (Health-Related Quality of Life) Thai Pharm Health Sci J 2007;2(3):327-337.

QOL, HRQOL, Health Status Measures INDIVIDUALIZED MEASURES SEIQOL = Schedule for the Evaluation of Individual Quality of Life พรรณทิพา ศกั ดิทอง. คณุ ภาพชีวิตทีเกียวกบั สขุ ภาพ (Health-Related Quality of Life) Thai Pharm Health Sci J 2007;2(3):327-337.