แผนการสอนวิชาธุรกิจและการเป็นผู้ประกอบการ

1 แผนการจัดการเรียนรู้ รหสั วชิ า 20001-1003 ชอ่ื วชิ า ธุรกจิ และการเป็นผ้ปู ระกอบการ หลกั สตู รประกาศนียบตั รวิชาชีพ พทุ ธศกั ราช 2562 ประเภทวิชาพาณิชยกรรม สาขาวชิ า คอมพิวเตอรธ์ ุรกิจ จดั ทำโดย นางสาวสริดา บุญประคอง สถานศกึ ษาวิทยาลยั อาชีวศกึ ษาฉะเชงิ เทรา

2 คำนำ แผนการจัดการเรยี นรู้ รายวชิ า ธุรกิจและการเป็นผู้ประกอบการ รหัสวิชา 20001-1003 เลม่ นี้ จัดทำ ข้นึ เพ่อื ให้ตรงตามจุดประสงคร์ ายวชิ า สมรรถนะรายวชิ า และคำอธิบายรายวิชา ตามหลักสตู รประกาศนียบัตร วิชาชีพ พุทธศักราช 2562 ของสำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ เนื้อหาใน แผนการจัดการเรียนรู้ประกอบไปดว้ ย 9 หนว่ ย เรม่ิ จาก การวางแผนเป้าหมายชีวิตดว้ ยวงจรควบคุมคุณภาพ การออม การลงทุน ธุรกิจและการเป็นผู้ประกอบการ การจัดหาและการวางแผนทางการเงิน กฎหมายท่ี เกีย่ วกับธรุ กิจและการเป็นผู้ประกอบการ รปู แบบแผนธรุ กจิ หลักเบื้องตน้ ในการบริหารงาน คุณภาพและเพิ่ม ผลผลิตในองค์กร การประยุกต์ใช้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในการเป็นผู้ประกอบการ เพื่อให้เป็นไปตาม อุดมการณ์และหลักการในการจัดการอาชวี ศกึ ษา หวังว่าแผนการจัดการเรียนรู้เล่มนี้จะเป็นประโยชน์ต่อผู้เรียนและผู้สอนได้ใช้เป็นแนวทางในการ จัดการเรียนรู้ การจัดการเรยี นการสอน หากมีขอ้ เสนอแนะประการใด ผจู้ ัดทำยินดรี ับข้อเสนอแนะต่าง ๆ ด้วย ความขอบคณุ ยงิ่ ลงช่อื ............................................................... (นางสาวสริดา บญุ ประคอง)

3 สารบัญ หนา้ ส่วนที่ 1 การวเิ คราะหร์ ายวิชา 5 ลักษณะรายวชิ า 6 สมรรถนะประจำหนว่ ย 7 ตารางวิเคราะหห์ ลกั สูตร 8-11 กำหนดการสอน 12 สว่ นท่ี 2 แผนการจัดการเรยี นรบู้ ูรณาการและการประเมินตามสภาพจรงิ รายหน่วยการเรยี นรู้ 13-39 ประจำหน่วยการเรียนรู้ 40-68 แผนการจดั การเรยี นรู้ หนว่ ยท่ี 1 69-100 แผนการจัดการเรียนรู้ หน่วยที่ 2 101-121 แผนการจดั การเรยี นรู้ หน่วยที่ 3 122-149 แผนการจัดการเรยี นรู้ หน่วยท่ี 4 150-178 แผนการจัดการเรยี นรู้ หนว่ ยที่ 5 179-206 แผนการจดั การเรยี นรู้ หน่วยท่ี 6 207-236 แผนการจัดการเรียนรู้ หน่วยที่ 7 237-259 แผนการจดั การเรียนรู้ หนว่ ยท่ี 8 แผนการจดั การเรยี นรู้ หน่วยที่ 9 แบบทดสอบ

4 สว่ นที่ 1 การวิเคราะห์รายวชิ า

5 ลกั ษณะรายวิชา รหสั และชือ่ วชิ า 20001-1003 ธุรกิจและการเป็นผูป้ ระกอบการ หนว่ ยกติ ( 1- 2 -2) เวลาเรียนตอ่ ภาค 51 ชั่วโมง จุดประสงค์รายวชิ า 1.เข้าใจเก่ียวกบั หลักการวางแผนเปา้ หมายชีวติ ดว้ ยวงจรคุณภาพ ธรุ กิจและการเป็นผู้ประกอบการ หลกั การจดั การทางการเงนิ หลกั การบริหารงานคุณภาพและเพิ่มผลผลิตเบ้ืองตน้ และกฎหมายทีเ่ กี่ยวข้อง 2.สามารถจัดทำแผนธรุ กิจอย่างงา่ ย โดยประยุกตใ์ ชห้ ลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง และ หลกั การบริหารงานคณุ ภาพและเพมิ่ ผลผลิต 3.มเี จตคติทีด่ ีตอ่ การเปน็ ผ้ปู ระกอบการ และมกี ิจนิสัยในการทำงานด้วยความรับผิดชอบ รอบคอบ ขยนั ประหยดั และอดทน สมรรถนะรายวิชา 1.แสดงความร้เู ก่ยี วกับหลักการวางแผนเป้าหมายชวี ิตดว้ ยวงจรควบคมุ คุณภาพ ธรุ กจิ และการเปน็ ผู้ประกอบการ หลกั การจัดการทางการเงิน หลักการบริหารงานคุณภาพและเพม่ิ ผลผลติ เบ้อื งต้น และ กฎหมายทเี่ กี่ยวขอ้ ง 2.จัดทำแผนธุรกจิ อยา่ งงา่ ย 3.ประยุกตใ์ ช้หลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียงในการวางแผนและดำเนนิ งาน 4.ประยกุ ต์ใชห้ ลกั การบริหารงานคุณภาพและเพิ่มผลผลติ ในการวางแผนและดำเนินงาน คำอธิบายรายวชิ า ศึกษาเกี่ยวกับการวางแผนเป้าหมายชีวติ ด้วยวงจรควบคมุ คุณภาพ การออมและการลงทุน ธุรกิจและ การเป็นผู้ประกอบการ การจัดหาและวางแผนทางการเงิน กฎหมายที่เกี่ยวกับธุรกิจและการเป็น ผู้ประกอบการ รูปแบบแผนธุรกิจ หลักเบื้องต้นในการบริหารงานคุณภาพและเพิ่มผลผลิตในองค์กร และ การประยุกตใ์ ช้ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งในธรุ กจิ และการเปน็ ผูป้ ระกอบการ

สมรรถนะประจำหนว่ ย 6 ท่ี สมรรถนะประจำหน่วย เวลาเรียน (ชม.) ทฤษฎี ปฏิบัติ รวม 1 การวางแผนเปา้ หมายชวี ิตด้วยวงจรควบคมุ คุณภาพ 2 การออม 2 46 3 การลงทุน 1 23 4 ธรุ กิจและการเปน็ ผู้ประกอบการ 1 23 5 การจัดหาและการวางแผนทางการเงนิ 2 46 6 กฎหมายทีเ่ กย่ี วกับธุรกิจและการเป็นผู้ประกอบการ 2 46 7 รปู แบบและการจดั ทำแผนธรุ กจิ 2 46 8 หลกั เบอ้ื งต้นในการบรหิ ารงานคณุ ภาพและเพม่ิ ผลผลิตใน 4 8 12 2 46 องคก์ ร 9 การประยุกต์ใชป้ รชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งในธรุ กจิ และ 1 23 การเป็นผู้ประกอบการ รวม 17 34 51

7 ตารางวเิ คราะหห์ ลักสตู ร รหสั 20001-1003 วชิ า ธรุ กจิ และการเป็นผปู้ ระกอบการ หน่วยกิต 3 หนว่ ยกติ ช้นั ปวช. สาขาวิชา/กลมุ่ วิชา/ คอมพิวเตอร์ธรุ กิจ พฤติกรรม พุทธิพสิ ยั ชื่อหน่วย ความ ู้ร ความเ ้ขาใจ นำไปใ ้ช ิวเคราะห์ สังเคราะห์ ประเมิน ่คา ทักษะพิสัย จิตพิสัย รวม ลำดับ จำนวนคาบ 1.การวางแผนเปา้ หมายชวี ิตด้วยวงจรควบคุม 1 1 2 1 - - 2 2 9 6 คุณภาพ 3 3 2.การออม 1 1 2 2 - - 2 2 10 6 6 3.การลงทนุ 1 2 2 1 - - 2 2 10 6 4.ธรุ กจิ และการเป็นผู้ประกอบการ 1 2 2 1 - - 2 2 10 12 6 5.การจดั หาและการวางแผนทางการเงนิ 1 2 2 1 - - 2 2 10 3 6.กฎหมายทเ่ี กย่ี วกับธรุ กิจและการเป็น 1 2 1 2 - - 2 2 10 ผ้ปู ระกอบการ 7.รปู แบบและการจัดทำแผนธรุ กจิ 2 2 2 3 - - 2 2 13 8.หลกั เบอ้ื งตน้ ในการบริหารงานคุณภาพและ 1 2 2 1 - - 2 2 10 เพ่มิ ผลผลิตในองคก์ ร 9.การประยกุ ตใ์ ช้ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง 1 2 1 1 - - 2 2 9 ในธรุ กจิ และการเปน็ ผู้ประกอบการ รวม 11 12 13 13 13 10 12 8 51 ลำดบั ความสำคญั 32111425

8 กำหนดการสอน ช่อื หน่วยการเรียนร้/ู รายการสอน สมรรถนะประจำหนว่ ย เกณฑ์การปฏบิ ตั ิงาน สัปดาห์ที่ ช่วั โมง 1. การวางแผนเปา้ หมายชีวติ ดว้ ย 1-2 ท่ี วงจรควบคมุ คณุ ภาพ 1.แสดงความรเู้ ก่ยี วกบั การวางแผนด้วย - ใบความรู้ 3 1-3 4-6 2. การออม วงจรการควบคุมคุณภาพ -ใบงาน 4 7-9 3. การลงทนุ 2.แสดงความรู้เกย่ี วกับการนำ PDCA ไป -แบบทดสอบ 10-12 ใช้ 3.แสดงความรู้เกย่ี วกบั การวางแผน เปา้ หมายชีวิต 4.แสดงความรู้เกี่ยวกับหลกั การวางแผน เปา้ หมายชีวติ ด้วยวงจรควบคมุ คณุ ภาพ 1.แสดงความรู้เกย่ี วกบั ความหมาย -ใบความรู้ ความสำคัญ และประโยชน์ของการออม -ใบงาน 2.แสดงความรเู้ กีย่ วกับเป้าหมายในการ -แบบฝึกหัด ออม -แบบทดสอบ 3.แสดงความรเู้ กี่ยวกับปัจจัยสำคญั ใน การออม 4.แสดงความรเู้ ก่ียวกบั การวางแผนการ ออม 5.แสดงความรู้เกย่ี วกับการออมเพื่อ เกษยี ณอายุในประเทศไทย 6.แสดงความรเู้ กย่ี วกับรปู แบบการออม เพื่อการเกษียณของประเทศไทย 1.แสดงความรู้เกี่ยวกบั ความหมายและ -ใบความรู้ ลกั ษณะการลงทนุ -ใบงาน 2.แสดงความรู้เกี่ยวกบั การลงทนุ ทาง -แบบฝึกหัด การเงนิ -แบบทดสอบ 3.แสดงความรู้เกยี่ วกับผลตอบแทนจาก การลงทุน 4.แสดงความรูเ้ กย่ี วกบั หลักการลงทุน 5.แสดงความรู้เกย่ี วกบั การลงทนุ โดยฝาก เงินกับธนาคารพาณิชย์

4. ธุรกิจและการเป็นผู้ประกอบการ 6.แสดงความรู้เกี่ยวกับการลงทนุ โดยทำ -ใบความรู้ 9 5. การจดั หาและวางแผนทางการเงิน ประกันชีวติ -ใบงาน 7.แสดงความรเู้ กยี่ วกบั การลงทนุ ใน -แบบฝกึ หัด 5-6 13-15 กองทนุ 16-18 8.แสดงความร้เู กย่ี วกบั การลงทนุ -ใบความรู้ ประกอบธุรกจิ -แบบฝกึ หัด 7-8 19-21 -1.อธบิ ายความหมายและความสำคญั -แบบทดสอบ 22-24 ของธรุ กิจได้ 2.บอกวัตถปุ ระสงคแ์ ละประโยชนใ์ นการ ประกอบธรุ กิจได้ 3.บอกปจั จัยในการประกอบธุรกิจได้ 4.อธบิ ายโครงสร้างระบบธรุ กจิ ได้ 5.บอกประเภทธรุ กิจ และรปู แบบการ ดำเนินธุรกจิ ได้ 6.อธบิ ายความหมายของผู้ประกอบการ ได้ 7.อธิบายคุณลกั ษณะพ้ืนฐานของ ผ้ปู ระกอบการได้ 8.บอกแนวทางในการเป็นผู้ประกอบการ ได้ 9.วิเคราะห์การเป็นผู้ประกอบการได้ 10.บอกแนวทางการหารายไดจ้ ากการ เป็นผู้ประกอบการได้ 11.บอกหน้าท่ีของผปู้ ระกอบการในการ ดำเนนิ ธุรกจิ ได้ 1.แสดงความรู้เกย่ี วกบั การวางแผนทาง การเงิน 2.แสดงความรูเ้ ก่ียวกับหลักการวางแผน ทางการเงนิ 3.แสดงความรู้เก่ยี วกับการจดั การทาง การเงนิ 4.แสดงความรู้เกี่ยวกับการจดั การ เงินสดและสนิ ทรัพยส์ ภาพคล่อง

6.กฎหมายทเ่ี กี่ยวกบั ธรุ กิจและการ 1.แสดงความรูเ้ ก่ียวกับการจดทะเบียน -ใบความรู้ 10 เปน็ ผู้ประกอบการ จดั ตงั้ ธุรกจิ -ใบงาน 9-10 25-27 7. รปู แบบแผนธรุ กิจ 28-30 2.แสดงความร้เู กี่ยวกับกฎหมายภาษีตาม -แบบฝกึ หัด 8. หลักเบอ้ื งตน้ ในการบรหิ ารงาน 11-14 31-33 คณุ ภาพและเพม่ิ ผลผลิตในองค์กร ประมวลรษั ฎากร 34-36 37-39 3.แสดงความรู้กฎหมายอ่นื ๆ ทเ่ี กยี่ วข้อง 40-42 4.แสดงความรเู้ กย่ี วกับการจดทะเบียน 15-16 43-45 46-48 สิทธิบัตร 5.แสดงความรเู้ กย่ี วกับเครอื่ งหมาย การคา้ 6.แสดงความรู้เกย่ี วกับกฎหมาย ประกันสงั คม 1.อธบิ ายความหมายและความสำคัญ -ใบความรู้ ของแผนธรุ กิจ -ใบงาน 2.แสดงความรูเ้ กี่ยวกบั องค์ประกอบของ -แบบฝกึ หัด แผนธรุ กิจ -แบบทดสอบ 3.จดั ทำปกหน้า สารบญั และคำนำ 4.จัดทำบทสรุปผบู้ รหิ าร 5.จัดทำประวตั กิ จิ การ หรือภาพรวมของ กจิ การ 6.วเิ คราะหส์ ถานการณ์ 7.จดั ทำแผนการตลาด 8.จัดทำแผนการบรหิ ารจดั การและ แผนการดำเนินงาน 9.จดั ทำแผนการผลิต 10.จดั ทำแผนการเงนิ 11.จัดทำแผนฉกุ เฉิน 12.แสดงความรูเ้ กยี่ วกับภาคผนวก 1.แสดงความรู้เกย่ี วกับการบริหารงาน -ใบความรู้ คุณภาพเบ้อื งต้น -ใบงาน 2.แสดงความรเู้ ก่ียวกบั การเพม่ิ ผลผลิต -แบบฝกึ หัด เบือ้ งตน้ -แบบทดสอบ 3.ประยกุ ต์ใช้หลกั การบรหิ ารงาน คุณภาพและเพิ่มผลผลติ ในการวางแผน และดำเนนิ งาน

9. การประยุกตใ์ ช้ปรชั ญาของ 1.ประยุกต์ใชป้ รัชญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง -ใบความรู้ 11 เศรษฐกจิ พอเพยี งในการเป็น ผปู้ ระกอบการ ในการดำเนินธรุ กิจ -ใบงาน 17 49-51 2.ประยกุ ต์ใช้หลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ -แบบฝกึ หัด 17 51 พอเพียงในการวางแผนและดำเนินงาน -แบบทดสอบ 3.เสนอแนะแนวทางการนำปรชั ญา เศรษฐกจิ พอเพยี งไปใช้ในการดำเนินชวี ติ 4.แสดงความรเู้ กย่ี วกับการทำบญั ชี ครวั เรอื น 5.แสดงความรู้เก่ียวกบั ภมู ปิ ัญญาทอ้ งถนิ่ ไทย

12 ส่วนที่ 2 แผนการจัดการเรยี นรูบ้ ูรณาการ และการประเมนิ ตามสภาพจรงิ รายหน่วยการเรยี นรู้

13 แผนการจัดการเรยี นรู้ หนว่ ยที่ 1 จำนวน 3 ชวั่ โมง สปั ดาห์ท่ี 1 ชือ่ วชิ า ธรุ กจิ และการเปน็ ผู้ประกอบการ สอนครัง้ ท่ี 1 (2-3) ชอ่ื หนว่ ย/เรื่อง การวางแผนเปา้ หมายชวี ิตด้วยวงจรควบคุมคุณภาพ จำนวน 3 ช.ม. 1. แนวคดิ การวางแผนเปา้ หมายชีวติ ด้วยวงจรควบคุมคุณภาพ ทำใหแ้ ตล่ ะบุคคลมีการวางแผนท่ีดใี ห้กับตนเอง และชว่ ยปอ้ งกนั ปัญหาท่อี าจจะเกิดขึ้นได้ในชีวิต รวมท้งั ช่วยลดความสับสนในการทำงาน ลดการใช้ทรัพยากร ใหม้ ีความพอดี และลดความสญู เสียในรปู แบบต่างๆ สามารถทำให้การทำงานมกี ารตรวจสอบเปน็ ระยะ ส่งผล ให้การปฏิบตั ิงานมีความรดั กมุ และรอบคอบ อกี ท้ังยงั มีแนวทางในการแกไ้ ขปัญหาไดอ้ ยา่ งรวดเร็ว 2. ผลการเรยี นรทู้ คี่ าดหวัง 1.แสดงความรเู้ กี่ยวกับการวางแผนด้วยวงจรการควบคุมคุณภาพ 2.แสดงความรู้เกี่ยวกับการนำ PDCA ไปใช้ 3.แสดงความรู้เกี่ยวกบั การวางแผนเปา้ หมายชวี ิต 4.แสดงความรู้เกีย่ วกบั หลักการวางแผนเป้าหมายชีวิตด้วยวงจรควบคมุ คุณภาพ 3. จดุ ประสงค์เชิงพฤติกรรม มีการพฒั นาคุณธรรม จรยิ ธรรม คา่ นยิ ม และคณุ ลกั ษณะอนั พึงประสงค์ของผสู้ ำเร็จการศกึ ษา สำนักงานคณะกรรมการการอาชวี ศกึ ษา ทีค่ รูสามารถสงั เกตได้ขณะทำการสอนในเรื่อง 1. ความมมี นษุ ยสมั พนั ธ์ 2. ความมีวินัย 3. ความรบั ผิดชอบ 4. ความซื่อสัตย์สุจรติ 5. ความเช่ือมน่ั ในตนเอง 6. การประหยดั 7. ความสนใจใฝ่รู้ 8. การละเวน้ สงิ่ เสพตดิ และการพนัน 9.ความรกั สามัคคี 10. ความกตัญญูกตเวที

14 4. สมรรถนะรายวชิ า 1.แสดงความรเู้ กยี่ วกับหลกั การวางแผนเป้าหมายชวี ิตด้วยวงจรควบคมุ คุณภาพ ธรุ กิจและการเปน็ ผปู้ ระกอบการ หลกั การจัดการทางการเงนิ หลักการบริหารงานคณุ ภาพและเพม่ิ ผลผลิตเบื้องต้น และกฎหมายที่เกย่ี วขอ้ ง 2.จดั ทำแผนธรุ กิจอย่างง่าย 3.ประยุกตใ์ ช้หลักปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งในการวางแผนและดำเนนิ งาน 4.ประยุกตใ์ ช้หลักการบริหารงานคณุ ภาพและเพมิ่ ผลผลิตในการวางแผนและดำเนนิ งาน 5. สาระการเรียนรู้ 1.การวางแผนดว้ ยวงจรการควบคุมคุณภาพ 2.การนำ PDCA ไปใช้ 3.การวางแผนเปา้ หมายชีวิต 4.การวางแผนเปา้ หมายชวี ติ ดว้ ยวงจรควบคมุ คุณภาพ 6. กจิ กรรมการเรยี นรู้ ขั้นนำเขา้ สบู่ ทเรยี น 1.ครูผสู้ อนช้ใี ห้ผูเ้ รยี นไดเ้ หน็ ความสำคญั ของการเปน็ ผปู้ ระกอบการ จะชว่ ยทำให้ผู้เรยี นมีทกั ษะและ ประสบการณ์ในการดำเนนิ ธรุ กจิ ของตนเองไดม้ ากข้นึ สามารถสรา้ งอาชีพและมีรายไดม้ ากขน้ึ 2.ครูเน้นให้ผเู้ รียนเห็นวา่ วงจร PDCA ได้รบั ความนิยมมากโดยเฉพาะในประเทศญ่ปี ุน่ ซึ่งได้ให้ ความสำคญั กบั พน้ื ฐานการบริหารงานใหเ้ กิดคุณภาพ 2 อย่าง คือ การส่อื สารและความร่วมมอื รว่ มจากทกุ คน ในหน่วยงาน โดยผู้บริหารเป็นผูก้ ำหนดแผนงาน แต่จะสื่อสารผา่ นช่องทางหัวหน้างานและพนักงานตามลำดับ ขน้ั เป้าหมายจะถกู กำหนดขึ้นตามความเหมาะสมท่ีเป็นไปได้ 3.ครแู นะนำใหผ้ เู้ รยี นนำวงจร PDCA สามารถนำมาประยกุ ต์ใช้ได้กับชวี ิตของแต่ละบุคคลไดท้ กุ เรือ่ ง เช่น การตั้งเปา้ หมายการทำงานในแตล่ ะวัน การต้ังเป้าหมายในวยั เกษยี ณ การตัง้ เปา้ หมายออมเงินส่วนบุคคล เป็นต้น 4.ผูเ้ รยี นยกตวั อย่างการนำวงจร PDCA มาประยุกต์ใชไ้ ด้กบั ชวี ิตของบคุ คลและองคก์ ร ขั้นสอน 5.ครูผูส้ อนอธิบายการวางแผนดว้ ยวงจรการควบคุมคุณภาพ โดยใชแ้ ผน่ ใสประกอบพร้อยกตัวอย่าง กรณศี ึกษา และส่ืออ่นื ๆ ที่เก่ียวข้องประกอบเพ่ือสอื่ ความหมายสาระสำคญั ของเนอ้ื หาใหเ้ ขา้ ใจยง่ิ ข้ึน โดย PDCA คอื วงจรการควบคมุ คณุ ภาพ หรือ วงจรเดม่ิง ประกอบดว้ ย

15 P=Plan คือ การวางแผนงานจากวตั ถุประสงค์ และเปา้ หมายทไ่ี ด้กำหนดข้ึน D=Do คือ การปฏบิ ัติตามข้นั ตอนในแผนงานทเ่ี ขยี นไวอ้ ย่างเป็นระบบและมีความตอ่ เนือ่ ง C=Check คือ การตรวจสอบผลการดำเนินงานแต่ละ่ ขัน้ ตอนของแผนงานว่ามปี ัญหาอะไร เกิดข้ึน จำเป็นต้องเปล่ียนแปลงแก้ไขแผนงานในข้ันตอนใด A=Action คือ การปรับปรงุ แกไ้ ขสว่ นที่มีปญั หา หรือถ้าไมม่ ีปญั หาใดๆ ก็ยอมรับแนวทางการปฏิบัติตาม แผนงานท่ีได้ผลสำเรจ็ เพ่อื นำไปใช้ในการทำงานครง้ั ต่อไป 6.ครแู สดงความรเู้ ก่ียวกับการนำ PDCA ไปใช้ โดยวงจรการควบคุมคณุ ภาพสามารถนำมาใช้ในการ ดำเนนิ ชวี ติ ใหป้ ระสบความสำเร็จได้ ดังนี้ 6.1 การวางแผน (Plan) คือ การวางแผนชีวิต โดยจะต้องทราบว่าตนเองนั้นอยากทำอะไร ตอ้ งการ อะไร แลว้ จงึ ตง้ั เป้าหมาย และวิธีการในการดำเนินชวี ติ ให้ชัดเจนซึ่งเป้าหมายของชีวิตแตล่ ะคนจะมีความ แตกตา่ งกนั ออกไป ท้งั น้ี การวางแผนครอบคลุมถึงการกำหนดเร่ืองทตี่ อ้ งการปรบั ปรุงเปลีย่ นแปลง ซึ่งรวมถึง การพัฒนาส่ิงใหม่ๆ การแก้ปญั หาทเี่ กดิ ขนึ้ จากการปฏิบัตงิ าน ฯลฯ พร้อมกับพจิ ารณาวา่ มีความจำเป็นต้องใช้ ขอ้ มูลใดบ้างเพือ่ การปรับปรุงเปลี่ยนแปลงน้ัน โดยระบุวธิ กี ารเกบ็ ขอ้ มูลให้ชัดเจน จะตอ้ งวิเคราะห์ข้อมูลท่ี รวบรวมได้ แล้วกำหนดทางเลือกในการปรบั ปรงุ เปล่ยี นแปลง การวางแผนช่วยให้คาดการณส์ ่งิ ที่เกิดขึ้นใน อนาคต และช่วยลดความสูญเสียตา่ ง ๆ ท่อี าจเกดิ ขึ้นได้ ซ่งึ ชว่ ยให้รบั รู้สภาพปจั จบุ ันพร้อมกบั กำหนดสภาพท่ี ต้องการใหเ้ กดิ ขน้ึ ในอนาคต ด้วยการผสานประสบการณ์ ความรู้และทกั ษะโดยการวางแผนมดี ังน้ี 1.1 การวางแผนเพือ่ อนาคต เปน็ การวางแผนสำหรบั ส่ิงทจ่ี ะเกดิ ขนึ้ ในอนาคตหรือกำลังจะเกิดข้นึ บาง สิ่งบางอย่างก็ไม่สามารถควบคุมได้ แต่เพ่ือเป็นการเตรยี มความพรอ้ มไวล้ ว่ งหนา้ 1.2 การวางแผนเพื่อการปรบั ปรุงเปลย่ี นแปลง เป็นการวางแผนเพอื่ เปล่ียนแปลงสภาพทีเ่ กิดขึน้ ใน ปัจจุบันเพื่อสภาพท่ีดขี ้ึน ซง่ึ สามารถควบคุมผลทีเ่ กิดขึ้นไดด้ ว้ ยการเร่มิ ตน้ เปล่ยี นแปลงตั้งแต่ปัจจบุ ัน ลำดบั ขั้นในกระบวนการวางแผนประกอบดว้ ย 1. การกำหนดวตั ถุประสงค์ 2. พัฒนาขอ้ ตกลงทีเ่ ปน็ ตัวกำหนดขอบเขตในการวางแผน 3. พจิ ารณาขอ้ จำกัดต่างๆ ที่อาจเกิดขนึ้ ในการวางแผน 4. พฒั นาทางเลือก 5. ประเมินทางเลือก เพื่อเลือกสิง่ ทเ่ี ป็นไปไดส้ ูงสุด 6. เปล่ยี นแปลงแผนสกู่ ารปฏิบัติ -ครูบอกเทคนคิ ในการวางแผนทด่ี ี เพ่อื ใหผ้ ู้เรียนนำไปประกอบธรุ กิจ ดังน้ี -ผเู้ รยี นบอประโยชน์ของการวางแผน ซงึ่ การวางแผนงานจะชว่ ยทำใหม้ ีการเตรยี มความพร้อมเม่อื ได้ ปฏบิ ตั ิงานจรงิ ดงั น้ี

16 1) การศึกษา เป็นการวางแผนศกึ ษาข้อมลู วิธีการในการประกอบอาชพี ธุรกจิ เช่น ความตอ้ งการของ ตลาด ข้อมูลวตั ถุดบิ ข้อมลู ทรพั ยากรทม่ี ีอยู่หรือเงินทนุ 2) การเตรยี มงาน เปน็ การวางแผนการเตรยี มงานดา้ นสถานท่ี การออกแบบผลิตภณั ฑ์ ความพรอ้ ม ของบคุ ลากร อุปกรณ์ เครือ่ งจกั ร วตั ถุดิบ 3) การดำเนนิ งาน เปน็ การวางแนวทางการปฏิบตั ิงานของแตล่ ะฝ่าย เชน่ ฝ่ายการตลาด ฝา่ ยผลิต ฝ่ายการเงินและบัญชี เปน็ ต้น 4) การประเมนิ ผล เป็นการวางแผนหรือเตรยี มการประเมนิ ผลงานอย่างเปน็ ระบบ เชน่ ประเมินจากยอดจำหน่าย ประเมนิ จากการสำรวจความคดิ เหน็ ของลูกค้า เปน็ ตน้ 6.2 การปฏบิ ัติตามแผน (DO) คือ การทำตามแผนที่ได้ตงั้ เปา้ หมายไวด้ ว้ ยความตงั้ ใจมุง่ มั่นพยายาม ทั้งน้ี การปฏบิ ัตเิ ป็นการลงมอื ปรับปรุงเปลยี่ นแปลงตามทางเลือกที่ได้กำหนดไว้ในขั้นตอนการวางแผน ซ่งึ ตอ้ ง ตรวจสอบระหวา่ งการปฏิบตั นิ ้ันว่าได้ดำเนนิ ไปในทศิ ทางทต่ี ้งั ใจหรอื ไม่ พร้อมกบั ส่อื สารใหผ้ ู้ท่ีเกี่ยวขอ้ งทราบ และตดิ ตามการปฏิบตั นิ ั้นอยา่ งสมำ่ เสมอ เพือ่ ศกึ ษาถงึ ความเปน็ ไปไดแ้ ละหาแนวทางแกไ้ ขปญั หาท่ีอาจจะ เกิดข้นึ ได้ในระหวา่ งการปฏบิ ัติ เพอื่ จะม่ันใจไดว้ ่าการปฏิบตั ิตามแผนท่ีวางไวน้ ั้นเกิดความผดิ พลาดนอ้ ยที่สุด -ผู้เรียนบอกประโยชนข์ องการปฏบิ ตั ิตามแผน ช่วยให้ทราบขั้นตอน วิธีการและสามารถเตรยี มงานไดล้ ่วงหน้า ดังน้ัน การปฏบิ ัตงิ านกจ็ ะเป็นไปตามเป้าหมายท่ีกำหนดไว้ โดยไม่มปี ญั หาหรืออุปสรรคเกิดขึ้น 6.3 การตรวจสอบ (Check) คือ การประเมนิ เป้าหมายชวี ิตทีว่ างแผนไว้วา่ สามารถปฏบิ ัตไิ ด้สำเรจ็ หรอื ไม่ และตอ้ งปรับปรงุ หรอื แกไ้ ขอยา่ งไรบา้ งจึงจะทำให้ประสบความสำเร็จในชีวติ ทงั้ นี้ การตรวจสอบเปน็ การประเมินผลท่ไี ด้รับจากการปฏิบัติ (DO) โดยการตรวจสอบทำให้ทราบวา่ ในการปฏิบัตินั้นสามารถบรรลุ เป้าหมายหรอื วตั ถุประสงคท์ ไ่ี ดก้ ำหนดไวห้ รอื ไม่ สง่ิ สำคญั ก็คือ ต้องรวู้ า่ จะตรวจสอบอะไรบา้ งและมีความ สมำ่ เสมอมากนอ้ ยเพยี งใด ข้อมลู ทไ่ี ดจ้ ากการตรวจสอบจะเปน็ ประโยชนใ์ นขั้นตอนตอ่ ไป -ผูเ้ รยี นประโยชน์ของการตรวจสอบ ในการตรวจสอบผลการดำเนินงาน ควรมีหลักดังนี้ 1. ตรวจสอบจากเป้าหมายท่ีกำหนดไว้ 2. มีเครอ่ื งมือทเี่ ชอ่ื ถอื ได้ 3. มเี กณฑก์ ารตรวจสอบทชี่ ัดเจน 4. มีกำหนดเวลาการตรวจสอบท่ีแนน่ อนและชัดเจน 5. บคุ ลากรทีต่ รวจสอบนน้ั ตอ้ งไดร้ ับการยอมรับจากทุกฝา่ ย จึงดำเนินงานต่อไปได้ 6.4 การปรับปรงุ แกไ้ ข (Act) คอื การนำเอาผลการประเมินมาปรบั ปรุง และ/ หรอื พัฒนาวธิ กี ารทำให้ ชวี ิตประสบความสำเรจ็ มากขึ้น ท้ังนี้ เป็นการดำเนนิ งานใหเ้ หมาะสมซึ่งจะพจิ ารณาผลท่ไี ด้จากการตรวจสอบ ซง่ึ มี 2 กรณี คือ ผลทเ่ี กิดขึน้ เปน็ ไปตามแผนทีว่ างไว้ หรอื ไม่เป็นไปตามแผนท่ีวางไว้ ถา้ ผลทเ่ี กิดขนึ้ เป็นไปตาม แผนทีว่ างไว้ ก็จะนำแนวทางหรอื กระบวนการปฏบิ ัตินั้นมาจดั ทำใหเ้ ปน็ มาตรฐานพรอ้ มทัง้ หาวิธีท่จี ะปรับปรุง

17 ให้ดขี ึน้ ซงึ่ อาจจะบรรลุเป้าหมายได้เร็วกวา่ เดมิ และเสียคา่ ใช้จ่ายนอ้ ยกวา่ รวมทง้ั ทำใหค้ ุณภาพดีขึ้นก็ได้ ถา้ หากไม่เปน็ ไปตามแผนทวี่ างไว้กค็ วรจะนำข้อมลู ที่รวบรวมไว้มาวเิ คราะห์และพิจารณาวา่ จะดำเนินการอยา่ งไร ต่อไป 7.ผู้เรยี นบอกประโยชนข์ องการปรับปรุงแกไ้ ข ขอ้ บกพร่องท่เี กดิ ขึ้น เมอื่ มกี ารปรับปรงุ แกไ้ ขคุณภาพก็ จะ เกดิ ข้ึน การปรับปรงุ แก้ไขจะนำไปสู่การเรมิ่ ต้นทำงานอยา่ งมีคณุ ภาพในรอบใหมข่ องวงจร และช่วยให้ สามารถคาดการณ์ปัญหาหรือความเสยี่ งทอี่ าจจะเกิดขนึ้ ในอนาคตได้ 8.ครแู สดงความรเู้ กี่ยวกับการวางแผนเปา้ หมายชีวติ โดยการวางแผน หมายถงึ การกำหนดสภาพหรือ สถานภาพทีค่ าดหวงั วา่ จะเกิดขนึ้ ในอนาคต โดยกำหนดแนวทางปฏิบัตเิ พอ่ื ให้บรรลวุ ัตถุประสงคท์ ว่ี างไว้ 9.ครอู ธิบายวา่ เปา้ หมายในชีวติ (Life Goals) หมายถงึ ส่ิงท่ตี นเองให้ความสำคญั และปรารถนา จะใหเ้ กิดขึน้ ในอนาคต และเป็นแรงจงู ใจให้ตนเองมีพลังมงุ่ ไปสู่อนาคต การมเี ป้าหมายในชีวติ จะชว่ ยให้ มนษุ ย์ใช้ชีวติ อย่างมีความหมาย มีความหวงั และมที ิศทางทจี่ ะม่งุ ไปส่อู นาคต เพราะการมเี ป้าหมายจะเปน็ ตัวบง่ ชวี้ า่ บคุ คลนัน้ ต้องการอะไรบ้าง จะมีชวี ติ อยูเ่ พ่อื อะไร เพอ่ื ใคร และเพื่อทีจ่ ะทำอะไร 10.ครูอธิบายการวางแผนเป้าหมายชีวติ หมายถึง การตั้งเป้าหมายชีวติ ของบุคคลท่ีได้วางแผนไว้ด้วย วิธกี ารท่เี หมาะสมเพอ่ื นำตนเองไปสู่เป้าหมายของชวี ติ ในอนาคต เป็นการวางเป้าหมายไว้ว่าจะตอ้ งตั้งตวั สร้างฐานะใหไ้ ด้ โดยเรียนใหจ้ บและประกอบอาชีพทส่ี ุจริต ซึง่ การวางเปา้ หมายในชีวิตของแต่ละบุคคล จะแตกตา่ งกนั ไปเพื่อใหก้ ารดำเนินชวี ติ มีคุณภาพ ได้แก่ การวางแผนเก่ยี วกบั สุขภาพอนามัย การวางแผน เก่ียวกับการศึกษา การวางแผนเก่ยี วกบั อาชพี เช่น แพทย์ วิศวกร ตำรวจ ทหาร นกั ธุรกิจ เกษตรกรรม ชาวนา ชาวไร่ เป็นตน้ การวางแผนเก่ียวกบั การใช้จ่ายในแตล่ ะเดือน การวางแผนท่ีจะปฏิบัติความดี การดำเนินชีวิต ให้อย่ใู นกรอบศีลธรรม การวางแผนเก่ยี วกบั การสรา้ งครอบครัวในอนาคต เปน็ ตน้ 11.ครูให้ผเู้ รยี นวางแผนเปา้ หมายชวี ิต ซงึ่ เปน็ ส่งิ ที่จำเป็นทบ่ี ุคคลทุกคนตอ้ งให้ความสำคัญในการรูจ้ ัก วางแผนชวี ติ ของตนเองอย่างมีขนั้ ตอน มวี ธิ กี ารทเี่ หมาะสมกบั สถานะของบคุ คล และพยายามดำเนินการโดย ปฏบิ ตั ทิ ุกวถิ ที างที่จะนำพาชีวติ ให้ประสบความสำเร็จ แต่เม่อื ดำเนินชีวติ ทม่ี กี ารวางแผนแลว้ เกิดปัญหาและ อุปสรรค บุคคลนัน้ ก็สามารถหาจุดบกพรอ่ งที่เกิดข้นึ แล้วนำมาพจิ ารณาทบทวนขนั้ ตอน เพือ่ แก้ไข พฒั นา ปรับปรงุ ให้ชีวิตของบุคคลมีคุณภาพ และเกดิ ประสทิ ธภิ าพในการดำเนินชวี ิตให้มีความสขุ หากทกุ ชีวิตมกี าร วางแผนเพื่อเป้าหมายของชีวติ ก็จะสง่ ผลให้ประสบความสำเร็จในชีวติ 12.ครแู บ่งเป้าหมายชีวติ ของบคุ คลได้ 3 ระดบั คือ 1) การวางแผนเป้าหมายชวี ติ ขน้ั ต้น เปน็ การวางแผนตัง้ เป้าหมายของชีวิตโดยม่งุ ม่ันฝึกฝนตนเอง ให้ บรรลเุ ป้าหมายชีวิตว่าจะตอ้ งเรยี นให้จบ มีอาชพี มฐี านะท่ดี ีใหไ้ ด้ ดว้ ยองคป์ ระกอบต่างๆ เช่น การประพฤติ ตนเปน็ คนดี และตงั้ เปา้ หมายว่าจะประกอบอาชีพอะไร เช่น ครู พยาบาล ตำรวจ ทหาร ชาวนาหรืออน่ื ๆ

18 2) การวางแผนเป้าหมายชีวิตข้ันกลาง เปน็ การต้ังเป้าหมายของชวี ติ วา่ ต้องพยายามตง้ั ตัวและสรา้ ง ฐานะของตนเอง มชี วี ติ คู่ มชี ีวิตครอบครวั ที่ดี ไมย่ ่อท้อ รู้จักการสรา้ งคณุ คา่ ใหช้ วี ติ ดว้ ยการขยนั ตั้งใจทำความดี เอื้ออาทร มเี มตตาตอ่ ผู้อื่น ซ่งึ เปน็ เป้าหมายชีวติ สูงสุด 3) การวางแผนเป้าหมายชีวติ ขัน้ สูงสุด เปน็ การตั้งเป้าหมายของชวี ิตทีเ่ ปน็ ประโยชนอ์ ยา่ งยิง่ ต่อตนเอง และบุคคลอน่ื คือการต้ังใจดำเนินชีวติ ให้ประสบความสำเร็จในการศกึ ษาเล่าเรียนหนา้ ทีก่ ารงาน ชวี ิต ครอบครวั และต้ังใจปฏิบัตธิ รรมโดยการตัง้ ใจทำความดี หม่นั ใหท้ าน รักษาศีลฝึกสมาธิเพื่อใหจ้ ติ ใจผอ่ งใส เกิด ปญั ญา เพื่อรกั ษาเปา้ หมายของชีวิตให้มั่นคงทกุ ด้าน ถา้ ทกุ คนไมม่ กี ารวางแผนเปา้ หมายชีวิตแล้ว ก็ยากทจี่ ะ ทำใหต้ นเองประสบความสำเร็จไดเ้ ป้าหมายเปน็ เครอ่ื งมือชีท้ ิศทางเหตุการณ์ที่เกดิ ขน้ึ ในชว่ งชีวิตของแตล่ ะ บุคคล ซึง่ แต่ละคนอาจมีเป้าหมายแตกต่างกนั ข้ึนอยกู่ ับอาชพี รายได้ ความรับผิดชอบในครอบครวั ของแต่ละ บุคคล 13.ผู้เรียนบอกเปา้ หมายของบุคคลมีดังน้ี 1) เป้าหมายที่ไมเ่ ป็นตวั เงนิ ไดแ้ ก่ วัฒนธรรมประเพณี สังคม การเมือง กฎหมาย ความรู้สึก เปน็ ต้น อาจจะมคี วามสำคัญมากกว่าตัวเงนิ ก็ได้ 2) เป้าหมายที่เป็นตวั เงนิ เป็นเปา้ หมายท่ีเกีย่ วข้องกับเงนิ โดยตรง ซงึ่ ทำใหแ้ ตล่ ะบุคคลนั้นมคี วาม เปน็ อยดู่ ีข้ึน หากมีการวางแผนการเงนิ ทดี่ ีจะทำให้เปา้ หมายของแต่ละบุคคลประสบความสำเรจ็ ได้ 14.ผ้เู รียนบอกความแตกต่างของเปา้ หมายที่เปน็ ตัวเงนิ และเป้าหมายที่ไมเ่ ป็นตวั เงนิ ดงั น้ี 15.ผู้เรยี นบอกสง่ิ ทต่ี ้องพิจารณาในการกำหนดเป้าหมายชวี ิต ดงั น้ี 1) ตัง้ เปา้ หมายทแ่ี นน่ อนและชดั เจน ควรคำนงึ ถงึ ผลที่จะไดร้ บั วา่ เปน็ ไปตามเปา้ หมายหรอื วัตถปุ ระสงค์ทก่ี ำหนดไวห้ รือไม่ 2) เปา้ หมายตอ้ งมีความเป็นไปได้ ควรมีการศึกษาความเปน็ ไปได้ก่อน หากคดิ ว่าเหมาะสมและ สามารถทำไดต้ ามเปา้ หมายท่วี างไวจ้ ึงลงมือปฏิบัติ การกำหนดเปา้ หมายในลักษณะนจี้ งึ ไม่มีความเป็นไปได้ คอื ไมส่ อดคลอ้ งกับความเป็นจริงได้ 3) เปา้ หมายนัน้ ควรจัดลำดับกอ่ นหลังใหแ้ นน่ อน 16.ครูอธบิ ายกระบวนการวางแผนชีวิต มี 4 ขั้นตอน ดงั น้ี ขน้ั ท่ี 1 การตงั้ เปา้ หมายชีวติ เปน็ แนวทางในการวางแผนการดำเนินชีวิตของตนเองเพอ่ื ให้บรรลไุ ด้ ตามเปา้ หมายที่ตอ้ งการ เชน่ ต้องการเรียนใหจ้ บการศกึ ษาสูงสุดในชวี ติ ต้องกำหนดว่าจะจบการศึกษาเม่ือไหร่ จะประกอบอาชพี อะไร จะหารายไดเ้ ทา่ ไหร่ และหามาได้อย่างไร เปน็ ตน้ ขั้นที่ 2 การวางแผนเพ่ือเป็นแนวทางในการปฏิบัติ เมอื่ ได้ตง้ั เปา้ หมายแล้ว ก็ต้องมกี ารกำหนด แผนงานเพอื่ ระบุวธิ ีท่ีต้องปฏบิ ัตติ ามแผน เพื่อให้บรรลเุ ป้าหมาย เชน่ เมือ่ จบการศึกษาแล้วกต็ ้องเลือกอาชพี ใด

19 อาชพี หนงึ่ ทจี่ ะสร้างรายได้ เพือ่ นำมาเล้ียงตนเองและครอบครัว โดยอาจวางแผนเลอื กอาชีพไวม้ ากกว่า 1 อาชพี ก็ได้ ข้นั ที่ 3 ประเมินทางเลือก ควรมกี ารประเมนิ วา่ ควรจะตดั สินใจเลือกอาชีพใดที่เหมาะสมกบั ตนเองมากทสี่ ดุ โดยเน้นท่ีความสนใจและชอบในอาชีพนน้ั รวมทั้งสามารถทีจ่ ะสรา้ งรายไดใ้ ห้ชวี ติ ของตนเอง มคี วามสขุ อยู่ไดอ้ ยา่ งพอเพียง เช่น เลือกประกอบอาชพี ทำร้านอาหาร นำรายได้สว่ นหน่งึ มาเก็บไวเ้ ปน็ เงนิ ออม เพ่ือใช้ในวยั เกษยี ณ อกี ส่วนหนงึ่ อาจจะนำมาใชจ้ า่ ยสว่ นตวั และค่าใชจ้ า่ ยในร้านอาหาร เป็นตน้ ข้ันท่ี 4 การตดั สินใจ หากการวางแผนตามข้นั ที่ 1 ถงึ ขัน้ ที่ 3 เปน็ ไปตามเปา้ หมาย ก็สามารถตัดสนิ ใจ เลอื กประกอบอาชพี ได้ แต่หากไม่ประสบความสำเรจ็ กต็ ้องยกเลกิ หรอื ถา้ ตอ้ งการท่ีจะประกอบอาชีพอนื่ ๆ ก็ ตอ้ งปรบั เปล่ยี นการวางแผนทางการประกอบอาชีพใหม่ 17.ครูอธบิ ายหลักการวางแผนเปา้ หมายชีวิต โดยก่อนจะเรม่ิ ตน้ ทำสงิ่ ใดกค็ วรจะกำหนดเป้าหมายที่ ตอ้ งการไว้ล่วงหนา้ เสมอ เพราะเป้าหมายเป็นเครื่องมอื ทีก่ ำหนดทศิ ทางใหท้ ราบว่าสง่ิ ท่ีคาดหวงั และต้องการ ทำให้สำเร็จไดน้ นั้ มเี พียงใด การวางแผนเป้าหมายในชีวติ จงึ ควรจะต้องกำหนดเปา้ หมายที่ต้องการใหบ้ รรลผุ ล สำเร็จแตเ่ ปา้ หมายท่ีดีน้ันควรจะกำหนดตามหลกั SMART ดงั นี้ 18.ผู้เรียนวางแผนเปา้ หมายชวี ติ ดว้ ยวงจรควบคุมคุณภาพตามกรณีศึกษาทีค่ รกู ำหนดให้ 19.ผูเ้ รยี นเขียนเป้าหมายในชวี ิตสงู สดุ ว่าต้องการทจี่ ะทำอะไรบา้ งในขณะที่ยงั มชี วี ิตอย่โู ดยกำหนด เปา้ หมายไว้ 5 เร่อื ง พร้อมท้งั ลำดับขั้นในกระบวนการวางแผนประกอบด้วย 1) การกำหนดวัตถปุ ระสงค์ เปา้ หมายของชวี ิต 2) พฒั นาข้อตกลงท่ีเปน็ ตัวกำหนดขอบเขตในการวางแผนของชีวติ 3) พจิ ารณาขอ้ จำกัดตา่ งๆ ที่อาจเกิดข้นึ ในการวางแผนชวี ติ 4) พัฒนาทางเลอื กในการดำเนินชวี ติ 5) ประเมินทางเลอื ก เพอ่ื เลอื กสง่ิ ท่เี ปน็ ไปไดส้ ูงสุดของชวี ิต 6) เปลย่ี นแปลงแผนสกู่ ารปฏิบัตจิ รงิ 20.ผูเ้ รยี นเขยี นเปา้ หมายในชวี ติ เกยี่ วกับการเรียนของตนเองให้เสรจ็ ภายใน 5 ปี 21.ผ้เู รียนวางแผนชีวติ ด้วยการนำเอาหลกั PDCA มาประยกุ ต์ใช้ โดยอาจจะเปน็ การวางแผนด้าน การศึกษา หรือการประกอบอาชพี กไ็ ด้ แต่ตอ้ งสอดคล้องกบั วงจรคุณภาพ PDCA ข้ันสรปุ และการประยุกต์ 22.ครสู ุม่ ตวั อย่างใหผ้ ู้เรียนให้แสดงความคดิ เห็นเก่ยี วกับเหตผุ ลท่ีตอ้ งการวางแผนเปา้ หมายชีวิตด้วย วงจรควบคุมคณุ ภาพ 23.ครูและผูเ้ รียนรว่ มกันสรุปการวางแผนเปา้ หมายชีวติ ด้วยวงจรควบคมุ คุณภาพ โดยให้ทำกิจกรรม

20 ใบงานและกรณศี ึกษาตามทคี่ รมู อบหมาย 7. สื่อและแหลง่ การเรียนรู้ 1. หนังสือเรยี นรายวิชา “ธรุ กจิ และการเปน็ ผปู้ ระกอบการ” ของบรษิ ทั สำนักพิมพเ์ อมพันธ์ จำกดั 2. หนงั สอื อืน่ ๆ ในหอ้ งสมดุ 3. เวบ็ ไซตต์ ่าง ๆ ทเ่ี กยี่ วขอ้ ง 4. นติ ยสาร, วารสารดา้ นการบริหาร ฯลฯ 8. หลักฐานการเรยี นรู้ 8.1 หลักฐานความรู้ 1.การสง่ งานของนักเรยี นมีความสมบูรณค์ รบถ้วน 2. รูปเล่มรายงานกลมุ่ และรายงานเดย่ี วสามารถทำได้ดี 8.2 หลักฐานการปฏิบตั งิ าน 1.บนั ทกึ การสอน 2.ใบเชค็ รายช่ือ 3.แผนจัดการเรยี นรู้ 4.การตรวจประเมนิ ผลงาน 9. การวัดและประเมนิ ผลการเรยี นรู้ 9.1 เครอื่ งมือประเมนิ 1.แบบสังเกตพฤตกิ รรมรายบคุ คล 2.แบบประเมินพฤตกิ รรมการเข้าร่วมกจิ กรรมกลุ่ม 3.แบบประเมนิ คณุ ธรรม จรยิ ธรรม ค่านยิ ม และคุณลักษณะอนั พึงประสงค์ โดยครแู ละนักเรียน ร่วมกันประเมนิ 4.แบบทดสอบท้ายบท 9.2 เกณฑก์ ารประเมนิ 1.เกณฑ์ผ่านการสังเกตพฤตกิ รรมรายบคุ คล ตอ้ งไม่มชี ่องปรับปรุง 2.เกณฑ์ผา่ นการประเมนิ พฤตกิ รรมการเข้ารว่ มกจิ กรรมกลุม่ คือ ปานกลาง (50 % ขนึ้ ไป) 3.แบบประเมนิ คณุ ธรรม จรยิ ธรรม ค่านยิ ม และคุณลักษณะอนั พงึ ประสงค์ คะแนนขึ้นอยู่กบั การประเมนิ ตามสภาพจรงิ

21 10. กจิ กรรมเสนอแนะ/งานทีม่ อบหมาย (ถ้าม)ี 1. ผ้เู รียนต้องมกี ารทบทวนบทเรียนตลอด เพือ่ เสรมิ สรา้ งความเขา้ ใจอยา่ งแทจ้ ริง 2. ผเู้ รียนหมัน่ ทำใบงาน แบบฝึกหัด 3. ศกึ ษาขอ้ มูลเพมิ่ เตมิ จาก Internet 11. เอกสารอ้างอิง ธุรกจิ และการเป็นผปู้ ระกอบการ, เอมพนั ธ์: 2562

22 ใบความรทู้ ่ี 1 หนว่ ยที่ 1 รหสั วชิ า 20001-1003 ชื่อวิชา ธุรกิจและการเปน็ ผปู้ ระกอบการ ภาคเรียนท่ี1/2564 ชื่อหนว่ ย การวางแผนเป้าหมายชีวิตด้วยวงจรควบคุมคณุ ภาพ เวลารวม 51 ช่วั โมง ช่ือเรอ่ื ง การวางแผนเปา้ หมายชีวิตด้วยวงจรควบคมุ คณุ ภาพ เวลา 3 ชวั่ โมง จุดประสงค์การเรียนรู้ จดุ ประสงคท์ ่ัวไป 1.เพอ่ื ให้นักเรียนเข้าใจการวางแผนด้วยวงจรการควบคุมคณุ ภาพ 2.เพอื่ ใหน้ ักเรียนบอกการนำ PDCA ไปใชไ้ ด้ 3.เพ่ือให้นกั เรียนเข้าใจการวางแผนเป้าหมายชวี ิต 4.เพอื่ ใหน้ กั เรียนสามารถการวางแผนเปา้ หมายชวี ติ ด้วยวงจรควบคมุ คณุ ภาพ จดุ ประสงค์เชิงพฤตกิ รรม 1. มกี ารพัฒนาคุณธรรม จรยิ ธรรม ค่านยิ ม และคณุ ลกั ษณะอันพงึ ประสงคข์ องผ้สู ำเรจ็ การศกึ ษา สำนักงานคณะกรรมการ การอาชีวศึกษา ท่คี รูสามารถสังเกตได้ขณะทำการสอนในเรอ่ื ง 1.1 ความมมี นษุ ยสัมพนั ธ์ 1.6 การประหยดั 1.2 ความมีวินยั 1.7 ความรบั ผดิ ชอบ 1.3 การละเว้นส่ิงเสพตดิ และการพนนั 1.8 ความสนใจใฝ่รู้ 1.4 ความซอื่ สตั ย์สุจริต 1.9 ความรักสามคั คี 1.5 ความเช่อื ม่ันในตนเอง 1.10 ความกตญั ญกู ตเวที สมรรถนะรายหนว่ ย 1.แสดงความรู้เกี่ยวกบั หลักการวางแผนเปา้ หมายชวี ติ ด้วยวงจรควบคุมคณุ ภาพ ธุรกจิ และการเปน็ ผูป้ ระกอบการ หลักการจัดการทางการเงนิ หลกั การบริหารงานคุณภาพและเพ่มิ ผลผลิตเบอ้ื งตน้ และกฎหมายทีเ่ ก่ยี วขอ้ ง 2.จัดทำแผนธรุ กิจอยา่ งง่าย 3.ประยุกต์ใชห้ ลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียงในการวางแผนและดำเนินงาน 4.ประยุกต์ใชห้ ลักการบรหิ ารงานคุณภาพและเพม่ิ ผลผลิตในการวางแผนและดำเนินงาน เนื้อหาสาระ 1. PDCA คอื วงจรการควบคมุ คุณภาพ หรือ วงจรเดม่ิง ประกอบด้วย P=Plan คอื การวางแผนงานจากวตั ถุประสงค์ และเป้าหมายทไ่ี ดก้ ำหนดขนึ้ D=Do คอื การปฏิบัติตามข้นั ตอนในแผนงานทีเ่ ขยี นไว้อยา่ งเปน็ ระบบและมคี วามตอ่ เน่ือง C=Check คอื การตรวจสอบผลการดำเนนิ งานแต่ล่ะขน้ั ตอนของแผนงานว่ามีปญั หาอะไร

23 เกิดขน้ึ จำเป็นต้องเปล่ียนแปลงแก้ไขแผนงานในขัน้ ตอนใด A=Action คือ การปรับปรุงแก้ไขส่วนที่มีปัญหา หรือถ้าไม่มีปัญหาใดๆ ก็ยอมรับแนวทางการปฏิบัติตาม แผนงานท่ไี ดผ้ ลสำเร็จ เพื่อนำไปใช้ในการทำงานครงั้ ต่อไป ความรู้เกี่ยวกับการนำ PDCA ไปใช้ โดยวงจรการควบคุมคุณภาพสามารถนำมาใช้ในการดำเนินชีวิตให้ประสบ ความสำเรจ็ ได้ ดงั นี้ 1. การวางแผน (Plan) คือ การวางแผนชีวิต โดยจะต้องทราบว่าตนเองนั้นอยากทำอะไร ต้องการอะไร แล้วจึง ตง้ั เปา้ หมาย และวธิ กี ารในการดำเนนิ ชีวติ ให้ชัดเจนซง่ึ เปา้ หมายของชีวิตแตล่ ะคนจะมีความแตกต่างกนั ออกไป ทงั้ น้ี การวางแผนครอบคลุมถึงการกำหนดเรื่องที่ต้องการปรับปรุงเปลี่ยนแปลง ซึ่งรวมถึงการพัฒนาสิ่งใหม่ๆ การ แก้ปญั หาท่เี กดิ ขึน้ จากการปฏิบัติงาน ฯลฯ พรอ้ มกบั พจิ ารณาวา่ มคี วามจำเปน็ ต้องใช้ขอ้ มูลใดบ้างเพื่อการปรับปรุง เปลี่ยนแปลงนั้น โดยระบุวิธีการเก็บข้อมูลให้ชดั เจน จะต้องวิเคราะห์ข้อมูลทีร่ วบรวมได้ แล้วกำหนดทางเลือกใน การปรับปรุงเปลี่ยนแปลง การวางแผนช่วยให้คาดการณ์สิ่งที่เกิดขึ้นในอนาคต และช่วยลดความสูญเสียต่าง ๆ ที่ อาจเกิดขึ้นได้ ซึ่งช่วยให้รับรู้สภาพปัจจุบันพร้อมกับกำหนดสภาพที่ต้องการให้เกิดขึ้นในอนาคต ด้วยการผสาน ประสบการณ์ ความร้แู ละทักษะโดยการวางแผนมีดงั น้ี 1.1 การวางแผนเพอื่ อนาคต เป็นการวางแผนสำหรบั ส่งิ ทีจ่ ะเกดิ ข้ึนในอนาคตหรอื กำลังจะเกิดขึ้น บางสง่ิ บางอย่างก็ ไม่สามารถควบคมุ ได้ แต่เพื่อเปน็ การเตรียมความพรอ้ มไว้ลว่ งหน้า 1.2 การวางแผนเพื่อการปรับปรุงเปลี่ยนแปลง เป็นการวางแผนเพื่อเปลี่ยนแปลงสภาพที่เกิดขึ้นในปัจจุบันเพ่ือ สภาพท่ีดขี นึ้ ซง่ึ สามารถควบคุมผลที่เกดิ ขนึ้ ได้ดว้ ยการเร่ิมต้นเปลยี่ นแปลงตั้งแตป่ ัจจบุ ัน ลำดับขน้ั ในกระบวนการวางแผนประกอบด้วย 1. การกำหนดวตั ถปุ ระสงค์ 2. พฒั นาขอ้ ตกลงท่ีเป็นตวั กำหนดขอบเขตในการวางแผน

24 3. พจิ ารณาข้อจำกัดตา่ งๆ ทีอ่ าจเกิดขนึ้ ในการวางแผน 4. พัฒนาทางเลอื ก 5. ประเมนิ ทางเลอื ก เพื่อเลือกส่งิ ท่ีเป็นไปได้สูงสุด 6. เปลย่ี นแปลงแผนส่กู ารปฏิบตั ิ เทคนิคในการวางแผนทด่ี ี เพอื่ ใหผ้ เู้ รียนนำไปประกอบธุรกิจ ดงั นี้ -ผู้เรียนบอประโยชน์ของการวางแผน ซึ่งการวางแผนงานจะช่วยทำให้มีการเตรียมความพร้อมเมื่อได้ ปฏิบัติงานจรงิ ดงั น้ี 1) การศึกษา เปน็ การวางแผนศกึ ษาขอ้ มูล วิธกี ารในการประกอบอาชีพธุรกิจ เช่น ความตอ้ งการของตลาด ข้อมูล วัตถดุ ิบ ข้อมูลทรัพยากรที่มีอยหู่ รอื เงินทนุ 2) การเตรียมงาน เป็นการวางแผนการเตรียมงานด้านสถานท่ี การออกแบบผลิตภัณฑ์ ความพร้อมของบุคลากร อุปกรณ์ เคร่อื งจักร วตั ถดุ ิบ 3) การดำเนินงาน เปน็ การวางแนวทางการปฏบิ ัตงิ านของแต่ละฝ่าย เชน่ ฝา่ ยการตลาด ฝ่ายผลติ ฝ่ายการเงินและ บัญชี เปน็ ต้น 4) การประเมินผล เป็นการวางแผนหรือเตรียมการประเมนิ ผลงานอย่างเป็นระบบ เชน่ ประเมนิ จากยอดจำหนา่ ย ประเมนิ จากการสำรวจความคิดเห็นของลูกค้า เปน็ ต้น 2. การปฏิบัติตามแผน (DO) คอื การทำตามแผนทไ่ี ดต้ ้ังเป้าหมายไว้ดว้ ยความต้งั ใจมงุ่ มั่นพยายาม ทั้งน้ี การปฏิบัติเป็นการลงมือปรับปรุงเปลี่ยนแปลงตามทางเลือกที่ได้กำหนดไว้ในขั้นตอนการวางแผน ซึ่งต้อง ตรวจสอบระหว่างการปฏิบตั นิ ั้นว่าได้ดำเนินไปในทิศทางท่ีตั้งใจหรือไม่ พร้อมกบั สอ่ื สารให้ผู้ทีเ่ กี่ยวข้องทราบ และ ติดตามการปฏบิ ัตินั้นอย่างสม่ำเสมอ เพ่อื ศึกษาถงึ ความเป็นไปได้และหาแนวทางแกไ้ ขปญั หาที่อาจจะเกิดขึ้นได้ใน ระหวา่ งการปฏบิ ตั ิ เพื่อจะม่นั ใจได้ว่าการปฏิบัติตามแผนทีว่ างไว้นนั้ เกดิ ความผดิ พลาดน้อยทีส่ ดุ -ผู้เรียนบอกประโยชน์ของการปฏิบัติตามแผน ช่วยให้ทราบขั้นตอน วิธีการและสามารถเตรียมงานได้ล่วงหน้า ดังนั้น การปฏิบตั ิงานก็จะเป็นไปตามเปา้ หมายทก่ี ำหนดไว้ โดยไมม่ ปี ญั หาหรอื อุปสรรคเกดิ ขึ้น 3. การตรวจสอบ (Check) คือ การประเมินเป้าหมายชีวิตที่วางแผนไว้ว่าสามารถปฏบิ ัติได้สำเร็จหรือไม่ และต้อง ปรับปรุงหรือแกไ้ ขอยา่ งไรบา้ งจงึ จะทำใหป้ ระสบความสำเร็จในชีวิต ทั้งนี้ การตรวจสอบเป็นการประเมินผลท่ีได้รับ จากการปฏิบตั ิ (DO) โดยการตรวจสอบทำให้ทราบวา่ ในการปฏิบตั ิน้ันสามารถบรรลุเป้าหมายหรือวัตถปุ ระสงค์ท่ีได้ กำหนดไว้หรอื ไม่ สิ่งสำคัญกค็ ือ ตอ้ งร้วู ่าจะตรวจสอบอะไรบ้างและมีความสมำ่ เสมอมากนอ้ ยเพยี งใด ขอ้ มลู ทไ่ี ดจ้ าก การตรวจสอบจะเป็นประโยชนใ์ นข้ันตอนตอ่ ไป ประโยชนข์ องการตรวจสอบ ในการตรวจสอบผลการดำเนินงาน ควรมีหลกั ดงั นี้ 1. ตรวจสอบจากเป้าหมายทกี่ ำหนดไว้ 2. มเี ครอ่ื งมือทเี่ ช่ือถอื ได้ 3. มีเกณฑ์การตรวจสอบท่ีชัดเจน 4. มกี ำหนดเวลาการตรวจสอบทีแ่ นน่ อนและชดั เจน 5. บคุ ลากรทตี่ รวจสอบนั้นต้องไดร้ ับการยอมรบั จากทุกฝา่ ย จึงดำเนนิ งานต่อไปได้

25 4. การปรับปรุงแก้ไข (Act) คือการนำเอาผลการประเมินมาปรับปรุง และ/ หรือพัฒนาวิธีการทำให้ชีวิตประสบ ความสำเร็จมากข้นึ ทง้ั น้ี เป็นการดำเนินงานให้เหมาะสมซง่ึ จะพิจารณาผลทีไ่ ด้จากการตรวจสอบซงึ่ มี 2 กรณี คือ ผลที่เกิดขึน้ เป็นไปตามแผนที่วางไว้ หรือไม่เปน็ ไปตามแผนที่วางไว้ ถ้าผลที่เกิดข้ึนเป็นไปตามแผนท่ีวางไว้ ก็จะนำ แนวทางหรือกระบวนการปฏิบตั ินั้นมาจดั ทำให้เป็นมาตรฐานพร้อมทั้งหาวิธีทีจ่ ะปรับปรุงให้ดีขึ้น ซึ่งอาจจะบรรลุ เป้าหมายไดเ้ ร็วกวา่ เดิมและเสียค่าใช้จา่ ยน้อยกว่า รวมท้ังทำใหค้ ณุ ภาพดีข้ึนกไ็ ด้ ถ้าหากไม่เป็นไปตามแผนท่ีวางไว้ก็ ควรจะนำข้อมูลที่รวบรวมไว้มาวิเคราะห์และพิจารณาว่าจะดำเนินการอยา่ งไรตอ่ ไปบอกประโยชน์ของการปรับปรุง แก้ไข ข้อบกพร่องที่เกิดขึ้น เมื่อมีการปรับปรุงแก้ไขคุณภาพก็จะเกิดขึ้น การปรับปรุงแก้ไขจะนำไปสู่การเริ่มต้น ทำงานอยา่ งมคี ุณภาพในรอบใหม่ของวงจร และชว่ ยใหส้ ามารถคาดการณ์ปญั หาหรอื ความเสี่ยงที่อาจจะเกิดข้ึนใน อนาคตได้ ความรู้เกี่ยวกับการวางแผนเป้าหมายชีวิต โดยการวางแผน หมายถึง การกำหนดสภาพหรือสถานภาพที่ คาดหวังว่าจะเกิดขึน้ ในอนาคต โดยกำหนดแนวทางปฏบิ ัตเิ พอ่ื ใหบ้ รรลวุ ัตถุประสงค์ทวี่ างไว้ เป้าหมายในชีวติ (Life Goals) หมายถึง สิ่งที่ตนเองให้ความสำคัญ และปรารถนาจะให้เกดิ ข้ึนในอนาคต และเปน็ แรงจูงใจให้ตนเองมีพลงั ม่งุ ไปส่อู นาคต การมเี ปา้ หมายในชีวติ จะชว่ ยใหม้ นษุ ย์ใช้ชีวติ อย่างมีความหมาย มีความหวัง และมีทิศทางทีจ่ ะมุง่ ไปสอู่ นาคต เพราะการมเี ป้าหมายจะเป็นตวั บง่ ช้วี า่ บุคคลน้ันต้องการอะไรบา้ ง จะมชี วี ิตอยู่เพื่อ อะไร เพื่อใคร และเพื่อทจ่ี ะทำอะไร การวางแผนเป้าหมายชีวิต หมายถงึ การตั้งเปา้ หมายชีวติ ของบุคคลที่ได้วางแผนไว้ดว้ ยวิธีการท่ีเหมาะสมเพ่ือนำ ตนเองไปสเู่ ป้าหมายของชีวิตในอนาคต เป็นการวางเป้าหมายไวว้ ่าจะตอ้ งตัง้ ตัว สรา้ งฐานะให้ได้ โดยเรียนใหจ้ บและประกอบอาชีพท่ีสจุ ริต ซ่ึงการวางเป้าหมายในชีวติ ของแต่ละบคุ คล จะแตกต่างกนั ไปเพ่ือให้การดำเนนิ ชีวติ มีคุณภาพ ไดแ้ ก่ การวางแผนเกีย่ วกับสุขภาพอนามัย การวางแผนเกี่ยวกับ การศกึ ษา การวางแผนเก่ยี วกบั อาชพี เชน่ แพทย์ วศิ วกร ตำรวจ ทหาร นักธรุ กิจ เกษตรกรรม ชาวนา ชาวไร่ เป็น ต้น การวางแผนเกี่ยวกับการใช้จ่ายในแต่ละเดือน การวางแผนที่จะปฏิบัติความดี การดำเนินชีวิตให้อยู่ในกรอบ ศีลธรรม การวางแผนเกยี่ วกับการสร้างครอบครวั ในอนาคต เป็นต้น วางแผนเป้าหมายชีวติ ซงึ่ เปน็ สิ่งทจี่ ำเป็นทบ่ี คุ คลทุกคนตอ้ งใหค้ วามสำคญั ในการรู้จักวางแผนชีวิตของตนเองอย่าง มีขนั้ ตอน มวี ธิ กี ารทีเ่ หมาะสมกับสถานะของบคุ คล และพยายามดำเนินการโดยปฏิบัติทกุ วิถีทางที่จะนำพาชีวิตให้ ประสบความสำเร็จ แต่เมื่อดำเนินชีวิตที่มีการวางแผนแล้วเกิดปัญหาและอุปสรรค บุคคลนั้นก็สามารถหา จดุ บกพรอ่ งทเี่ กิดขน้ึ แล้วนำมาพจิ ารณาทบทวนข้นั ตอน เพือ่ แกไ้ ข พฒั นาปรบั ปรุงใหช้ วี ติ ของบคุ คลมคี ุณภาพ และ เกิดประสิทธิภาพในการดำเนินชีวิตให้มีความสุข หากทุกชีวิตมีการวางแผนเพื่อเป้าหมายของชีวิต ก็จะส่งผลให้ ประสบความสำเรจ็ ในชวี ติ เป้าหมายชวี ติ ของบคุ คลได้ 3 ระดบั คือ 1) การวางแผนเปา้ หมายชีวิตข้นั ต้น เปน็ การวางแผนต้งั เป้าหมายของชวี ติ โดยมงุ่ ม่ันฝึกฝนตนเอง ให้บรรลุเปา้ หมาย ชีวิตว่าจะต้องเรียนให้จบ มีอาชีพ มีฐานะที่ดีให้ได้ ด้วยองค์ประกอบต่างๆ เช่น การประพฤติตนเป็นคนดี และ ตั้งเป้าหมายวา่ จะประกอบอาชีพอะไร เช่น ครู พยาบาล ตำรวจ ทหาร ชาวนาหรอื อ่นื ๆ

26 2) การวางแผนเป้าหมายชีวิตขั้นกลาง เป็นการตัง้ เปา้ หมายของชีวติ วา่ ตอ้ งพยายามต้ังตวั และสร้างฐานะของตนเอง มชี วี ิตคู่ มีชวี ิตครอบครัวทดี่ ี ไมย่ ่อท้อ รจู้ กั การสร้างคุณค่าให้ชวี ติ ดว้ ยการขยันตงั้ ใจทำความดี เออื้ อาทร มีเมตตาต่อ ผู้อน่ื ซ่งึ เปน็ เป้าหมายชีวิตสงู สดุ 3) การวางแผนเป้าหมายชีวิตขั้นสงู สุด เป็นการตั้งเป้าหมายของชีวิตท่ีเป็นประโยชน์อย่างย่ิงต่อตนเอง และบุคคล อื่น คือการตั้งใจดำเนินชีวิตให้ประสบความสำเร็จในการศึกษาเล่าเรียนหน้าที่การงาน ชีวิตครอบครัว และตั้งใจ ปฏิบัติธรรมโดยการตั้งใจทำความดี หมั่นให้ทาน รักษาศีลฝึกสมาธิเพื่อให้จิตใจผ่องใส เกิดปัญญา เพื่อรักษา เป้าหมายของชีวิตให้มั่นคงทุกด้าน ถ้าทุกคนไม่มีการวางแผนเป้าหมายชีวิตแล้ว ก็ยากที่จะทำให้ตนเองประสบ ความสำเร็จได้เป้าหมายเป็นเครื่องมือชี้ทิศทางเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในช่วงชีวิตของแต่ละบุคคล ซึ่งแต่ละคนอาจมี เปา้ หมายแตกต่างกนั ขน้ึ อยกู่ ับอาชพี รายได้ ความรับผิดชอบในครอบครัวของแต่ละบุคคล เป้าหมายของบุคคลมีดังนี้ 1) เป้าหมายที่ไม่เป็นตัวเงิน ได้แก่ วัฒนธรรมประเพณี สังคม การเมือง กฎหมาย ความรู้สึก เป็นต้น อาจจะมี ความสำคัญมากกว่าตวั เงินกไ็ ด้ 2) เปา้ หมายท่ีเป็นตวั เงนิ เป็นเปา้ หมายท่ีเกีย่ วข้องกบั เงินโดยตรง ซ่งึ ทำให้แต่ละบุคคลน้นั มคี วามเปน็ อยู่ดขี ึ้น หากมี การวางแผนการเงนิ ทด่ี ีจะทำให้เป้าหมายของแต่ละบุคคลประสบความสำเร็จได้ ความแตกตา่ งของเปา้ หมายทีเ่ ปน็ ตวั เงินและเป้าหมายทไี่ มเ่ ปน็ ตวั เงิน ดงั นี้ สง่ิ ท่ีตอ้ งพจิ ารณาในการกำหนดเป้าหมายชีวติ ดังน้ี 1) ต้งั เปา้ หมายที่แนน่ อนและชัดเจน ควรคำนึงถึงผลท่จี ะได้รบั วา่ เปน็ ไปตามเป้าหมายหรือวตั ถุประสงค์ท่ีกำหนดไว้ หรอื ไม่ 2) เป้าหมายต้องมีความเป็นไปได้ ควรมีการศึกษาความเป็นไปได้ก่อน หากคิดว่าเหมาะสมและสามารถทำได้ตาม เป้าหมายทว่ี างไว้จึงลงมือปฏบิ ัติ การกำหนดเป้าหมายในลกั ษณะนจ้ี งึ ไม่มคี วามเป็นไปได้ คอื ไมส่ อดคล้องกับความ เปน็ จรงิ ได้ 3) เป้าหมายน้นั ควรจดั ลำดบั ก่อนหลังใหแ้ น่นอน กระบวนการวางแผนชวี ิต มี 4 ขน้ั ตอน ดังนี้ ขน้ั ท่ี 1 การตั้งเปา้ หมายชวี ิต เปน็ แนวทางในการวางแผนการดำเนินชีวิตของตนเองเพอ่ื ใหบ้ รรลไุ ด้ตามเป้าหมายที่ ตอ้ งการ เชน่ ต้องการเรยี นให้จบการศึกษาสงู สุดในชีวิต ตอ้ งกำหนดวา่ จะจบการศกึ ษาเมอื่ ไหร่ จะประกอบอาชีพ อะไร จะหารายไดเ้ ท่าไหร่ และหามาได้อย่างไร เปน็ ต้น

27 ข้ันท่ี 2 การวางแผนเพอ่ื เป็นแนวทางในการปฏบิ ัติ เมื่อไดต้ ้ังเปา้ หมายแล้ว ก็ต้องมกี ารกำหนดแผนงานเพือ่ ระบุวิธีที่ ต้องปฏิบัติตามแผน เพื่อให้บรรลุเป้าหมาย เช่น เมื่อจบการศึกษาแล้วก็ต้องเลือกอาชีพใดอาชีพหนึ่ง ที่จะสร้าง รายได้ เพอ่ื นำมาเล้ยี งตนเองและครอบครัว โดยอาจวางแผนเลอื กอาชพี ไว้มากกว่า 1 อาชพี ก็ได้ ขน้ั ท่ี 3 ประเมินทางเลือก ควรมกี ารประเมินวา่ ควรจะตดั สินใจเลือกอาชีพใดที่เหมาะสมกบั ตนเองมากท่ีสุดโดยเน้นทีค่ วามสนใจและชอบในอาชพี น้ัน รวมทัง้ สามารถท่ีจะสร้างรายได้ใหช้ วี ติ ของตนเอง มคี วามสุขอยู่ไดอ้ ย่างพอเพียง เช่น เลือกประกอบอาชีพทำร้านอาหาร นำรายได้ส่วนหนึง่ มาเก็บไว้เป็นเงินออมเพื่อ ใช้ในวยั เกษยี ณ อีกส่วนหน่งึ อาจจะนำมาใชจ้ า่ ยส่วนตวั และค่าใชจ้ า่ ยในรา้ นอาหาร เปน็ ต้น ขนั้ ที่ 4 การตัดสนิ ใจ หากการวางแผนตามขนั้ ที่ 1 ถึงขั้นท่ี 3 เป็นไปตามเปา้ หมาย กส็ ามารถตดั สนิ ใจเลอื กประกอบ อาชพี ได้ แตห่ ากไม่ประสบความสำเร็จก็ต้องยกเลิกหรือถ้าตอ้ งการที่จะประกอบอาชีพอื่นๆ กต็ ้องปรับเปลี่ยนการ วางแผนทางการประกอบอาชพี ใหม่ หลักการวางแผนเป้าหมายชีวิต โดยก่อนจะเริ่มต้นทำสิ่งใดก็ควรจะกำหนดเป้าหมายที่ต้องการไว้ล่วงหน้าเสมอ เพราะเป้าหมายเป็นเครอ่ื งมือทก่ี ำหนดทิศทางให้ทราบว่าสง่ิ ที่คาดหวงั และตอ้ งการทำให้สำเร็จได้นัน้ มีเพียงใด การ วางแผนเป้าหมายในชีวิตจึงควรจะต้องกำหนดเป้าหมายที่ต้องการให้บรรลุผลสำเร็จแต่เป้าหมายที่ดีนั้นควรจะ กำหนดตามหลัก SMART ดังน้ี เป้าหมายไว้ 5 เรื่อง พรอ้ มท้ังลำดับขัน้ ในกระบวนการวางแผนประกอบด้วย 1) การกำหนดวตั ถุประสงค์ เป้าหมายของชีวติ 2) พัฒนาข้อตกลงท่เี ป็นตวั กำหนดขอบเขตในการวางแผนของชีวิต 3) พิจารณาขอ้ จำกัดตา่ งๆ ทอี่ าจเกดิ ขน้ึ ในการวางแผนชีวิต 4) พฒั นาทางเลือกในการดำเนนิ ชวี ิต 5) ประเมินทางเลอื ก เพอ่ื เลอื กสง่ิ ท่ีเปน็ ไปไดส้ ูงสุดของชวี ิต 6) เปลย่ี นแปลงแผนสกู่ ารปฏิบัตจิ ริง

28 ใบงานที่ 1 หน่วยท่ี 1 รหสั วชิ า 20200-1001 ช่ือวชิ า ธุรกิจและการเป็นผปู้ ระกอบการ สอนครง้ั ที่ 1 ช่อื หนว่ ย การวางแผนเป้าหมายชีวิตดว้ ยวงจรควบคุมคุณภาพ เวลารวม 51 ช่วั โมง ชอื่ งาน การวางแผนเปา้ หมายชวี ติ ด้วยวงจรควบคุมคุณภาพ จำนวน 3 ช่ัวโมง จุดประสงค์การเรียนรู้ จดุ ประสงค์ทั่วไป 1.เพื่อใหน้ กั เรยี นเข้าใจการวางแผนดว้ ยวงจรการควบคุมคุณภาพ 2.เพื่อใหน้ ักเรยี นบอกการนำ PDCA ไปใช้ได้ 3.เพ่ือให้นักเรียนเข้าใจการวางแผนเปา้ หมายชีวติ 4.เพื่อให้นกั เรยี นสามารถการวางแผนเป้าหมายชีวิตดว้ ยวงจรควบคุมคุณภาพ จดุ ประสงคเ์ ชิงพฤติกรรม 1. มีการพฒั นาคุณธรรม จรยิ ธรรม ค่านยิ ม และคุณลักษณะอันพงึ ประสงคข์ องผ้สู ำเรจ็ การศกึ ษา สำนกั งานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา ทคี่ รูสามารถสงั เกตได้ขณะทำการสอนในเรื่อง 1.1 ความมีมนษุ ยสัมพันธ์ 1.6 การประหยดั 1.2 ความมวี นิ ยั 1.7 ความรับผิดชอบ 1.3 การละเว้นสง่ิ เสพติดและการพนัน 1.8 ความสนใจใฝร่ ู้ 1.4 ความซือ่ สตั ย์สจุ รติ 1.9 ความรกั สามัคคี 1.5 ความเช่อื มนั่ ในตนเอง 1.10 ความกตัญญูกตเวที สมรรถนะรายหน่วย 1.แสดงความรู้เก่ียวกับหลกั การวางแผนเปา้ หมายชวี ิตดว้ ยวงจรควบคมุ คุณภาพ ธรุ กิจและการเป็น ผปู้ ระกอบการ หลกั การจดั การทางการเงนิ หลักการบรหิ ารงานคณุ ภาพและเพม่ิ ผลผลิตเบ้อื งตน้ และกฎหมายท่ีเกยี่ วข้อง 2.จดั ทำแผนธรุ กจิ อยา่ งงา่ ย 3.ประยกุ ต์ใชห้ ลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียงในการวางแผนและดำเนินงาน 4.ประยกุ ตใ์ ชห้ ลกั การบริหารงานคุณภาพและเพ่มิ ผลผลิตในการวางแผนและดำเนนิ งาน เครอื่ งมือ วัสดุ – อุปกรณ์ 1.หนงั สือแบบเรยี น 2. สอ่ื การเรียนการสอน power point 3. ค้นคว้าข้อมูลจากสอื่ ออนไลน์ ลำดบั ขนั้ ตอนการปฏิบัตงิ าน 1. แบง่ กล่มุ นักเรยี นออกเป็น 3 กลุม่ เพื่อทำการศกึ ษาหาข้อมลู เพือ่ นำเสนอหนา้ ชัน้ เรียน

29 กลุ่มท่ี 1 ศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับความหมายของ PDCA กลมุ่ ที่ 2 ศึกษาการวางแผนนำ PDCA ไปใช้ กลุม่ ท่ี 3 ศกึ ษาประโยชนข์ อง PDCA ภาพประกอบ - ขอ้ ควรระวัง - ข้อเสนอแนะ (ถ้ามี) - การประเมนิ ผล (ต้องระบเุ กณฑก์ ารประเมนิ ให้ชัดเจน) - เกณฑก์ ารวัดผล 1. เกณฑผ์ ่านการสงั เกตพฤตกิ รรมการปฏบิ ัติงานรายบุคคล ตอ้ งไมม่ ีช่องปรบั ปรุง 2. แบบประเมนิ ผลการเรียนร้กู อ่ นเรียนไม่มเี กณฑผ์ ่าน เก็บคะแนนไวเ้ ปรยี บเทยี บกบั คะแนนท่ไี ดจ้ ากการ ทดสอบหลงั เรียน 3. แบบประเมินคณุ ธรรม จรยิ ธรรม ค่านยิ ม และคณุ ลกั ษณะอนั พึงประสงค์ คะแนนข้นึ อยู่กับ การ ประเมนิ ตามสภาพจริง เอกสารอ้างองิ ธรุ กิจและการเปน็ ผู้ประกอบการ, เอมพันธ์: 2560

30 ใบมอบหมายงานที่ 1 หน่วยที่ 1 รหสั วิชา 20200-1001 ชือ่ วิชา ธุรกจิ และการเปน็ ผปู้ ระกอบการ สอนคร้งั ท่ี 1 ชอ่ื หน่วย การวางแผนเป้าหมายชีวติ ด้วยวงจรการควบคมุ คณุ ภาพ ชอื่ งาน การวางแผนเป้าหมายชีวติ ด้วยวงจรการควบคุมคณุ ภาพ จดุ ประสงค์ทั่วไป 1.เพื่อให้นักเรียนเขา้ ใจการวางแผนดว้ ยวงจรการควบคุมคุณภาพ 2.เพอื่ ใหน้ ักเรียนบอกการนำ PDCA ไปใช้ได้ 3.เพอ่ื ให้นกั เรียนเข้าใจการวางแผนเปา้ หมายชีวิต 4.เพอ่ื ให้นักเรยี นสามารถการวางแผนเปา้ หมายชีวติ ด้วยวงจรควบคุมคณุ ภาพ จดุ ประสงคเ์ ชิงพฤตกิ รรม 1. มีการพฒั นาคุณธรรม จรยิ ธรรม ค่านิยม และคุณลกั ษณะอันพึงประสงค์ของผู้สำเร็จการศึกษา สำนกั งานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา ท่ีครูสามารถสังเกตไดข้ ณะทำการสอนในเรื่อง 1.1 ความมีมนุษยสัมพันธ์ 1.6 การประหยัด 1.2 ความมีวนิ ยั 1.7 ความรบั ผดิ ชอบ 1.3 การละเวน้ ส่งิ เสพตดิ และการพนัน 1.8 ความสนใจใฝร่ ู้ 1.4 ความซ่อื สตั ย์สุจรติ 1.9 ความรักสามคั คี 1.5 ความเช่ือม่ันในตนเอง 1.10 ความกตญั ญูกตเวที สมรรถนะรายหน่วย 1.แสดงความรู้เกย่ี วกับหลักการวางแผนเปา้ หมายชีวติ ด้วยวงจรควบคมุ คณุ ภาพ ธรุ กจิ และการเปน็ ผปู้ ระกอบการ หลักการจัดการทางการเงิน หลกั การบริหารงานคณุ ภาพและเพ่มิ ผลผลติ เบื้องตน้ และกฎหมายทเ่ี กี่ยวขอ้ ง 2.จัดทำแผนธรุ กิจอย่างง่าย 3.ประยุกต์ใชห้ ลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียงในการวางแผนและดำเนินงาน 4.ประยุกตใ์ ชห้ ลกั การบริหารงานคุณภาพและเพิ่มผลผลติ ในการวางแผนและดำเนนิ งาน แนวทางการปฏบิ ัติงาน แบ่งกลมุ่ เพ่อื ค้นคว้าหาขอ้ มูลและนำเสนอหนา้ ชัน้ เรยี น โดยแบ่งนักเรยี นออกเปน็ กลุ่มๆ กล่มุ ละเท่า ๆ กัน

31 แหลง่ ค้นคว้า 1. หอ้ งสมดุ 2. ส่อื ออนไลน์/Internet 3. นิตยสาร/วารสาร คำถาม/ปัญหา เม่อื นักเรียนคน้ คว้าแล้วมีปัญหาหรือไม่เสามารถหาเน้ือหาท่ีจะศึกษาหาข้อมูลไดจ้ ะทำอย่างไร คำตอบ สามารถปรึกษาจาก ครผู ู้สอน หรอื ครทู ่มี ีความรู้ในรายวิชา กำหนดเวลาส่งงาน นำเสนอหนา้ ชั้นเรียนในคาบเรยี นถดั ไป เอกสารอ้างอิง สือ่ ออนไลน/์ Internet หนงั สอื ตำราเรยี น วชิ าธุรกจิ และการเปน็ ผู้ประกอบการ

32 แบบประเมนิ ผลงาน หนว่ ยการเรยี นรู้ที่ 1 ชอื่ กลุ่ม.........................................................................ชนั้ ................................................................ รายช่อื สมาชกิ 1............................................................................................................................... 2............................................................................................................................... 3............................................................................................................................... ข้อท่ี รายการประเมนิ คะแนน หมายเหตุ 321 1 บุคลกิ การแต่งกาย 2 มารยาทในการพูด 3 การใชภ้ าษา 4 วธิ ีการนำเสนอ 5 เนอ้ื หาท่ีนำเสนอ รวม ผู้ประเมิน.............................................. วนั ที่..............เดอื น...............................พ.ศ...................

33 เกณฑ์การประเมนิ บคุ ลกิ การแต่งกาย : มคี วามเช่อื มนั่ ในตนเอง แต่งกายสะอาด ถกู ระเบยี บ เสอ้ื ไมห่ ลุดลุย่ ลอยชาย มารยาทในการพูด : มองหนา้ และสบตาผูฟ้ ัง ไมเ่ หน็บแนม เสยี ดสผี ูอ้ ่นื การใชภ้ าษา : ชดั เจน ตามหลกั ภาษา ตวั ร ล คาควบกล้า ถ้อยคาขอ้ ความสุภาพ วธิ กี ารนาเสนอ : น่าสนใจหลากหลาย เชน่ ใชแ้ ผน่ ใส รปู ภาพ ตงั้ คาถาม เลน่ เกม ไม่เยนิ่ เยอ้ เน้อื หาทน่ี าเสนอ : มสี าระสาคญั ตรงกบั หวั ขอ้ เร่อื ง ใชเ้ วลาตามทกี่ าหนด 1..................................................................................................................... 3 คะแนน = …………………………………………………………………………………………………………… 2 คะแนน = …………………………………………………………………………………………………………… 1 คะแนน = …………………………………………………………………………………………………………… 2..................................................................................................................... 3 คะแนน = …………………………………………………………………………………………………………… 2 คะแนน = …………………………………………………………………………………………………………… 1 คะแนน = …………………………………………………………………………………………………………… 3..................................................................................................................... 3 คะแนน = …………………………………………………………………………………………………………… 2 คะแนน = …………………………………………………………………………………………………………… 1 คะแนน = …………………………………………………………………………………………………………… 4..................................................................................................................... 3 คะแนน = …………………………………………………………………………………………………………… 2 คะแนน = …………………………………………………………………………………………………………… 1 คะแนน = …………………………………………………………………………………………………………… 5..................................................................................................................... 3 คะแนน = …………………………………………………………………………………………………………… 2 คะแนน = …………………………………………………………………………………………………………… 1 คะแนน = ……………………………………………………………………………………………………………

34 แบบประเมนิ ผลงาน หน่วยการเรียนร้ทู ่ี 1 ชอ่ื กลมุ่ .........................................................................ช้ัน ปวช......................................................... รายชอื่ สมาชิก 1............................................................................................................................... 2............................................................................................................................... 3............................................................................................................................... ข้อที่ รายการประเมิน คะแนน หมายเหตุ 321 1 เนอ้ื หาถกู ตอ้ งครบถว้ นสมบรู ณ์ 2 ความสามัคคี รว่ มมือกันทำงาน 3 ความคดิ รเิ รม่ิ สร้างสรรค์ 4 สาระประโยชน์ 5 การนำเสนอที่นา่ สนใจ รวม ผ้ปู ระเมิน.............................................. วนั ท.ี่ .............เดือน...............................พ.ศ...................

35 เกณฑ์การประเมนิ 1.เนอื้ หาถกู ตอ้ งครบถว้ นสมบูรณ์ 3 คะแนน = มีเน้อื หาสาระสำคัญครบถ้วน สอื่ ความหมายชดั เจนและมรี ูปภาพประกอบ 2 คะแนน = มีเนอื้ หาสาระสำคัญครบถว้ น สอื่ ความหมายและมีรปู ภาพไมต่ รงเนื้อหา 1 คะแนน = มเี นื้อหาสาระสำคญั ไม่ชัดเจน และไม่ครบถว้ น 2. ความสามัคคี รว่ มมอื กันทำงาน 3 คะแนน = มีความสามัคครี ่วมมือกนั ทำงานทกุ คน 2 คะแนน = ร่วมมือกันทำงานเปน็ บางคน 1 คะแนน =ไม่ค่อยร่วมมอื กนั ทำงาน 3. ความคิดริเรมิ่ สร้างสรรค์ 3 คะแนน = รูปแบบการนำเสนอแปลกใหม่ มกี ารประยุกตใ์ ช้วสั ดุอปุ กรณใ์ นทอ้ งถิน่ และประหยดั 2 คะแนน = รูปแบบการนำเสนอแปลกใหม่ มกี ารประยุกตใ์ ช้วัสดอุ ปุ กรณ์ในท้องถ่นิ แตไ่ ม่ประหยดั 1 คะแนน = รปู แบบการนำเสนอไมแ่ ปลกใหม่ ไม่นา่ สนใจ 4. สาระประโยชน์ 3 คะแนน = ให้ความคิดรวบยอดเก่ยี วกับองคป์ ระกอบ ครอบคลมุ และชดั เจน 2 คะแนน = ใหค้ วามคิดรวบยอดเก่ยี วกบั องค์ประกอบ ไมค่ รอบคลุมแต่ชดั เจน 1 คะแนน = ให้ความคดิ รวบยอดเกย่ี วกบั องค์ประกอบ ไม่ครอบคลุมและไม่ชัดเจน 5. การนำเสนอน่าสนใจ 3 คะแนน = การนำเสนอน่าสนใจ ครอบคลมุ และชัดเจน 2 คะแนน = การนำเสนอนา่ สนใจปานกลาง ชัดเจน 1 คะแนน = การนำเสนอนา่ สนใจน้อยไม่ค่อยชดั เจน

36 แบบประเมินการนำเสนอผลงาน หน่วยการเรียนรู้ที่............................................................................................................................. ช่อื กล่มุ .........................................................................ชนั้ ................................................................ รายชอื่ สมาชิก 1............................................................................................................................... 2............................................................................................................................... 3............................................................................................................................... ขอ้ ท่ี รายการประเมนิ คะแนน หมายเหตุ 321 1 เน้อื หาถกู ตอ้ งครบถว้ นสมบรู ณ์ 2 ความสามัคคี รว่ มมือกนั ทำงาน 3 ความคดิ ริเริม่ สร้างสรรค์ 4 สาระประโยชน์ 5 การนำเสนอทน่ี า่ สนใจ รวม ผ้ปู ระเมิน.............................................. วันท.ี่ .............เดือน...............................พ.ศ...................

37 เกณฑ์การประเมนิ 1.เนอื้ หาถกู ตอ้ งครบถว้ นสมบูรณ์ 3 คะแนน = มีเน้อื หาสาระสำคัญครบถ้วน สอื่ ความหมายชดั เจนและมรี ูปภาพประกอบ 2 คะแนน = มีเนอื้ หาสาระสำคัญครบถว้ น สอื่ ความหมายและมีรปู ภาพไมต่ รงเนื้อหา 1 คะแนน = มเี นื้อหาสาระสำคญั ไม่ชัดเจน และไม่ครบถว้ น 2. ความสามัคคี รว่ มมอื กันทำงาน 3 คะแนน = มีความสามัคครี ่วมมือกนั ทำงานทกุ คน 2 คะแนน = ร่วมมือกันทำงานเปน็ บางคน 1 คะแนน =ไม่ค่อยร่วมมอื กนั ทำงาน 3. ความคิดริเรมิ่ สร้างสรรค์ 3 คะแนน = รูปแบบการนำเสนอแปลกใหม่ มกี ารประยุกตใ์ ช้วสั ดุอปุ กรณใ์ นทอ้ งถิน่ และประหยดั 2 คะแนน = รูปแบบการนำเสนอแปลกใหม่ มกี ารประยุกตใ์ ช้วัสดอุ ปุ กรณ์ในท้องถ่นิ แตไ่ ม่ประหยดั 1 คะแนน = รปู แบบการนำเสนอไมแ่ ปลกใหม่ ไม่นา่ สนใจ 4. สาระประโยชน์ 3 คะแนน = ให้ความคิดรวบยอดเก่ยี วกับองคป์ ระกอบ ครอบคลมุ และชดั เจน 2 คะแนน = ใหค้ วามคิดรวบยอดเก่ยี วกบั องค์ประกอบ ไมค่ รอบคลุมแต่ชดั เจน 1 คะแนน = ให้ความคดิ รวบยอดเกย่ี วกบั องค์ประกอบ ไม่ครอบคลุมและไม่ชัดเจน 5. การนำเสนอน่าสนใจ 3 คะแนน = การนำเสนอน่าสนใจ ครอบคลมุ และชัดเจน 2 คะแนน = การนำเสนอนา่ สนใจปานกลาง ชัดเจน 1 คะแนน = การนำเสนอนา่ สนใจน้อยไม่ค่อยชดั เจน

38 หน่วยการเรยี นรูท้ ี่ 1 ชือ่ กล่มุ .........................................................................ชั้น................................................................ รายช่อื สมาชกิ 1............................................................................................................................... 2............................................................................................................................... 3............................................................................................................................... ข้อที่ รายการประเมนิ คะแนน หมายเหตุ 321 1 การเตรียมความพรอ้ ม 2 เนื้อหาสาระ 3 รปู แบบการนำเสนอ 4 การมีสว่ นรว่ มของสมาชิกในกล่มุ 5 การรักษาเวลา 6 ความสนใจของผฟู้ ัง รวม ผู้ประเมิน.............................................. วันท.่ี .............เดอื น...............................พ.ศ...................

39 เกณฑ์การประเมนิ 1. การเตรียมความพรอ้ ม 3 คะแนน = มีการจดั เตรยี มสถานที่ สอื่ /อุปกรณ์ไวอ้ ย่างพรอ้ มเพรยี ง 2 คะแนน = มสี ่อื /อปุ กรณพ์ รอ้ ม ขาดการจัดเตรียมสถานที่ 1 คะแนน = สื่อ/อปุ กรณไ์ ม่เพยี งพอ ขาดการจัดเตรยี มสถานที่ 2. เน้อื หาสาระ 3 คะแนน = สาระสำคัญครบถ้วน ตรงตามจดุ ประสงค์ 2 คะแนน = สาระสำคญั ไมค่ รบ ตรงตามจุดประสงค์ 1 คะแนน = สาระสำคญั ไมค่ รบ ไมต่ รงตามจุดประสงค์ 3. รปู แบบการนำเสนอ 3 คะแนน = มรี ปู แบบการนำเสนอทเ่ี หมาะสม ใชเ้ ทคนิคแปลกใหม่ มีส่อื และ ใช้เทคโนโลยปี ระกอบการนำเสนอ นำวัสดุในทอ้ งถ่นิ มาประยกุ ตใ์ ช้ อย่างคุ้มค่าและประหยัด 2 คะแนน = ใช้เทคนิคแปลกใหม่ มสี ื่อและใช้เทคโนโลยีประกอบการนำเสนอ ขาดการประยกุ ต์ใชว้ สั ดใุ นท้องถิ่น 1 คะแนน = เทคนคิ การนำเสนอไมเ่ หมาะสม ไม่นา่ สนใจ 4. การมสี ่วนร่วมของสมาชิก 3 คะแนน = สมาชกิ ทกุ คนมีบทบาทและมสี ่วนร่วมในกิจกรรมกลุ่ม 2 คะแนน = สมาชกิ สว่ นใหญ่มีบทบาทและมีสว่ นร่วมในกิจกรรมกลมุ่ 1 คะแนน = สมาชกิ ส่วนนอ้ ยมบี ทบาทและมสี ว่ นร่วมในกจิ กรรมกลุ่ม 5. การรกั ษาเวลา 3 คะแนน = ดำเนินกิจกรรมได้ตามเวลาที่กำหนด 2 คะแนน = ดำเนนิ กจิ กรรมเร็วกวา่ เวลาทีก่ ำหนด 1 คะแนน = ดำเนินกิจกรรมชา้ กวา่ เวลาทีก่ ำหนด 6. ความสนใจของผฟู้ ัง 3 คะแนน = ผู้ฟงั มากกวา่ ร้อยละ 80 สนใจ และให้ความรว่ มมือ 2 คะแนน = ผ้ฟู ังร้อยละ 70 – 80 สนใจ แลให้ความรว่ มมอื 1 คะแนน = ผฟู้ งั นอ้ ยกว่า ร้อยละ 70 สนใจ และใหค้ วามรว่ มมือ

40 แผนการจัดการเรยี นรู้ หน่วยที่ 2 จำนวน 3 ช่ัวโมง สัปดาห์ที่ 3 ช่อื วิชา ธุรกจิ และการเปน็ ผู้ประกอบการ สอนครงั้ ที่ 3 (2-3) ช่ือหนว่ ย/เรอื่ ง การออม จำนวน 3 ช.ม. 1. แนวคิด การออมเป็นการเก็บสะสมเงินรายได้ในสว่ นตา่ ง ๆ ไวใ้ ช้จา่ ยในอนาคตรวมถงึ การสะสมส่ิงที่มีค่าเปน็ ตวั เงินและมปี ระโยชน์ตอ่ ครอบครัว ซ่ึงเปน็ การสรา้ งหลักประกันความมัน่ คงใหก้ ับตนเอง และกอ่ ใหเ้ กิด เสถียรภาพทางเศรษฐกจิ การออมจึงมีความสำคัญต่อระบบเศรษฐกิจ เพราะมคี วามสำคัญต่อความเปน็ อยู่ของ ประชาชน ครอบครัวและชมุ ชน จงึ ถือวา่ การออมเปน็ สิ่งจำเป็นตอ่ การพฒั นาเศรษฐกิจและสงั คมของประเทศ 2. ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง 1.แสดงความรู้เก่ยี วกบั ความหมาย ความสำคญั และประโยชน์ของการออม 2.แสดงความรู้เกย่ี วกบั เปา้ หมายในการออม 3.แสดงความรู้เกย่ี วกบั ปจั จยั สำคัญในการออม 4.แสดงความรเู้ กีย่ วกับการวางแผนการออม 5.แสดงความร้เู ก่ียวกบั การออมเพอื่ เกษยี ณอายุในประเทศไทย 6.แสดงความรู้เก่ยี วกบั รปู แบบการออมเพื่อการเกษยี ณของประเทศไทย 3. จดุ ประสงค์เชิงพฤติกรรม มีการพัฒนาคุณธรรม จรยิ ธรรม คา่ นิยม และคณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค์ของผสู้ ำเร็จการศกึ ษา สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา ทีค่ รูสามารถสงั เกตไดข้ ณะทำการสอนในเรอ่ื ง 1. ความมมี นุษยสัมพันธ์ 2. ความมวี ินยั 3. ความรบั ผดิ ชอบ 4. ความซือ่ สตั ย์สจุ รติ 5. ความเชื่อมน่ั ในตนเอง 6. การประหยัด 7. ความสนใจใฝ่รู้

41 8. การละเว้นสงิ่ เสพติดและการพนัน 9.ความรักสามคั คี 10. ความกตญั ญกู ตเวที 4. สมรรถนะรายวิชา 1.แสดงความรเู้ กีย่ วกบั หลักการวางแผนเป้าหมายชีวิตด้วยวงจรควบคุมคุณภาพ ธรุ กิจและการเปน็ ผปู้ ระกอบการ หลกั การจัดการทางการเงิน หลกั การบรหิ ารงานคุณภาพและเพ่ิมผลผลติ เบอื้ งตน้ และกฎหมายทเ่ี ก่ียวขอ้ ง 2.จัดทำแผนธรุ กจิ อยา่ งง่าย 3.ประยกุ ตใ์ ช้หลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี งในการวางแผนและดำเนนิ งาน 4.ประยุกตใ์ ช้หลกั การบริหารงานคณุ ภาพและเพม่ิ ผลผลติ ในการวางแผนและดำเนินงาน 5. สาระการเรยี นรู้ 1.ความหมาย ความสำคัญ และประโยชนข์ องการออม 2.เปา้ หมายในการออม 3.ปัจจยั สำคัญในการออม 4.การวางแผนการออม 5.การออมเพอื่ เกษียณอายใุ นประเทศไทย 6.รปู แบบการออมเพอื่ การเกษียณของประเทศไทย 6. กิจกรรมการเรียนรู้ ขน้ั นำเขา้ สู่บทเรยี น ขนั้ นำเข้าสบู่ ทเรยี น 1.ผูเ้ รยี นแตล่ ะคนบอกเป้าหมายในชวี ติ ของตนเองวา่ ภายใน 3-5 ปีนีต้ อ้ งการจะตง้ั เป้าหมายให้ชีวิตของ ตนเองอยา่ งไรบา้ ง 2.ครแู นะนำให้ผเู้ รยี นจดบันทกึ เป้าหมายของผู้เรยี นแตล่ ะคนไวใ้ นสมุดบนั ทึกส่วนตวั และเม่อื ถงึ กำหนดทตี่ ั้งเปา้ หมายเอาไว้แลว้ ลองพิจารณาดวู ่าประสบความสำเรจ็ กข่ี ้อ และข้อทไี่ ม่ประสบความสำเรจ็ ตาม เป้าหมายน้นั มปี ญั หาใดบ้าง 3.ครูนำรปู ภาพของบุคลลทม่ี ีชื่อเสยี งเม่อื เกษยี ณอายแุ ลว้ และเลา่ ชีวิตของแต่ละคนให้ผู้เรยี นฟงั เพ่ือใหเ้ กดิ ทกั ษะการเรยี นรู้ว่าแตล่ ะคนจะต้องทำอยา่ งไรบา้ งในวัยเกษียณอายุ 4.ครกู ล่าวถงึ คำว่า “เกษียณ” หมายถึง สิน้ ไป ซึง่ ศพั ท์ทางราชการจะใช้คำวา่ “เกษียณอายุ” หมายถึง

42 ครบกำหนดอายุรับราชการ หรอื ส้ินกำหนดเวลารับราชการ เมอ่ื บุคคลนัน้ มีอายุครบ 60 ปี ในปจั จุบันแม้จะมผี ู้ ลาออกตามนโยบายเออร์ลร่ี ีไทร์ (Early Retired) ของรฐั บาลไปกอ่ นอายุจะครบ 60 ปีก็ตาม แต่ข้าราชการก็ ยังอยจู่ นครบอายเุ กษยี ณ 5.ครอู ภิปรายเพมิ่ เตมิ ว่าการกำหนดรายได้ให้เพียงพอกับรายจา่ ยเป็นส่งิ ทีส่ ำคญั และจำเป็นมาก เพราะในวยั เกษียณอายุ ทกุ คนสามารถนำเงินท่เี ก็บสะสมไว้มาใช้ได้อย่างสะดวกสบายเพ่อื การดำรงชวี ติ ตอ่ ไป หากแต่ละบุคคลมีเงินออมเก็บสะสมไว้ เพื่อเปน็ ทุนสำรองไว้ใช้จา่ ยสำหรับวยั เกษยี ณ วิธีท่ีดีทีส่ ดุ คือ การ วางแผนเพือ่ การ เกษยี ณอายุไวต้ ้งั แต่เริม่ ต้นอย่างมรี ะบบตามข้ันตอน ซงึ่ แต่ละคนสามารถกำหนดแผนงานและขั้นตอนแตกต่าง กันออกไปตามความเหมาะสมกบั สภาพการดำรงชีวติ ดังน้ี 1) กำหนดความตอ้ งการใชเ้ งนิ 2) กำหนดความตอ้ งการของรายได้ทสี่ ามารถหามาได้ 3) เปรยี บเทยี บความตอ้ งการเงินทุน กับความสามารถในการหารายได้ ขน้ั สอน 6.ครูอธิบายความหมาย ความสำคัญ และประโยชนข์ องการออม โดยใช้ส่ือ PowerPoint ประกอบ 7.ผเู้ รยี นแตล่ ะคนบอกประโยชน์ของการออม 8.ครูอธิบายเปา้ หมายในการออม และให้ผ้เู รยี นกำหนดเปา้ หมายในการออมของตนเอง 9.ครแู สดงตารางกำหนดเป้าหมายในการออกให้ผู้เรยี นดู 10.ครูอธบิ ายให้ผู้เรยี นฟงั วา่ เมอื่ กำหนดเป้าหมายในการออมเรียบร้อยแล้ว กต็ ้องกำหนด จำนวนเงนิ ทจ่ี ะออม ซึง่ มีวธิ ีคำนวณแบบง่ายๆ คอื นำรายจา่ ยหักออกจากรายรบั 11.ผ้เู รยี นเขยี นตารางแสดงรายรับ-รายจ่ายตามตารางดงั นี้

43 12.ผเู้ รียนแต่ละคนบอกปจั จัยสำคัญในการออม ซึง่ โดยทัว่ ไปการออมจะเกิดข้นึ ก็ต่อเม่ือบุคคลน้นั มีรายได้ มากกว่าการจ่าย และต้องอาศยั ปัจจยั สำคญั ในการออม ดงั น้ี 12.1 ผลตอบแทนทไ่ี ด้รับ ถ้าผลตอบแทนในการออมเพ่ิมขึ้นก็จะจูงใจให้บุคคลมกี ารออมเพิม่ มากขึ้น 12.2 มลู ค่าของอำนาจซื้อของเงินในปจั จุบัน ผูอ้ อมจะตัดสินใจออมเงินมากข้นึ หลงั จากพจิ ารณา ถงึ อำนาจซื้อของเงินทม่ี ีอย่ใู นปัจจุบนั ว่าจะมคี วามแตกต่างจากมลู คา่ ของเงินในอนาคต 12.3 รายได้ส่วนบคุ คลสุทธิ ผทู้ มี่ ีรายได้แนน่ อนทุกเดือนในจำนวนท่ไี มส่ งู มาก จำนวนเงินออมทีก่ ันไว้ อาจเป็นเพยี งจำนวนน้อยตามอตั ราส่วนของรายได้ท่ีมีอยู่ 12.4 ความแน่นอนของจำนวนรายไดใ้ นอนาคตหลงั เกษียณอายุ ถ้าทุกคนทราบวา่ เม่อื ใดก็ตาม ที่แตล่ ะบุคคลไม่มีความสามารถหารายได้ตอ่ ไป ก็จะไม่มีปญั หาการเงนิ เกดิ ขึน้ เนื่องจากหนว่ ยงานที่ ทำงานอย่อู าจมีนโยบายชว่ ยเหลอื ในวัยชราหลังเกษยี ณอายุ หรือภายหลงั ออกจากงานก่อนกำหนด 13.ครบู อกปัญหาในการออมเปน็ ปญั หาทสี่ ำคัญอย่างหนึง่ ของประเทศ เนือ่ งจากชาวไทยจำนวนมากจะมีอายุ ยนื ประมาณ 80-90 ปี แตส่ ว่ นมากกย็ ังไมม่ กี ารออมอย่างเพียงพอเพราะแตล่ ะคนกจ็ ะมีปัญหาเร่อื ง การออม และทอ้ แท้ทจ่ี ะพยายามออมตอ่ ไป ปญั หาในการออมเงนิ ท่ีเหน็ ไดช้ ดั เจนกค็ อื การไม่ตง้ั ใจ หรือไมม่ ี ความอดทนเพยี งพอของแตล่ ะบุคคล จึงทำใหไ้ ม่สำเร็จตามเปา้ หมายท่กี ำหนดไว้ ซึง่ สามารถสรุปได้ดงั น้ี 14.ผ้เู รียนวางแผนในการออม ซง่ึ การวางแผนการออม (Saving Plan) เปน็ กลยทุ ธ์ที่ช่วยให้บุคคลประสบ ความสำเรจ็ ตามเป้าหมายในชวี ติ ซึ่งแต่ละบุคคลควรจดั สรรรายไดข้ องตนเองเพ่ือเป็นคา่ ใชจ้ า่ ยปัจจุบัน และ เปน็ เงนิ ออมในอนาคตเปน็ จำนวนเท่าใด สิง่ ที่สำคัญในการวางแผนการออมคอื การประมาณรายได้และรายจา่ ย เชน่ บคุ คลตอ้ งการซอื้ บา้ นจะต้องวางแผนการออมโดยกำหนดจำนวนเงินและระยะเวลาทส่ี ะสมเงินออมเพ่ือให้ ไดต้ ามจำนวนท่ตี ้องการ เงนิ ออมยงั ช่วยบรรเทาความเดอื ดรอ้ นทางการเงินในยามฉุกเฉิน แสดงใหเ้ หน็ วา่ การ ออมเป็นรูปแบบของการลงทุนอยา่ งหนงึ่ ทกุ คนจงึ ควรบรหิ ารเงินออมอย่างรอบคอบ 15.ครอู ธิบายรูปแบบของการวางแผนการออม ดังนี้ 1. การฝากเงนิ กับธนาคาร (Deposit) 2. การประกนั ชวี ิต (Life Insurance) 3. การออมทรัพย์กบั สหกรณ์ 4. การซ้อื พนั ธบัตรรฐั บาล 5. กองทุนสำรองเลย้ี งชพี (Provident Fund: PVD) 16.ผเู้ รยี นทดลองเลือกรปู แบบของการวางแผนการออม แลว้ เขียนเปน็ ความเรยี งถงึ เหตุผลในการเลือกนน้ั 17.ครผู ูส้ อนอธบิ ายการออมเพอ่ื เกษียณอายุในประเทศไทย โดยใช้ส่อื PowerPoint 18.ครูและผู้เรยี นแสดงการคำนวณเงนิ ออมเพอ่ื เกษียณอายุ ซึ่งทกุ คนควรเตรยี มความพรอ้ มในอนาคตดว้ ย ตนเอง จึงต้องมีเงินออมไวจ้ ำนวนหนงึ่ เพ่อื ใชจ้ ่าย จึงตอ้ งสำรวจตนเองวา่ ปจั จบุ นั อายเุ ท่าไร สขุ ภาพเปน็ อยา่ งไร

44 พฤตกิ รรมการใช้จ่ายเป็นอย่างไร มีรายไดต้ ่อเดือนเท่าไหร่ ซึง่ จะเปน็ ปัจจยั ที่จะนำมาพจิ ารณาวางแผนว่าใน อนาคตต้องมเี งนิ ออมจำนวนเท่าใดจงึ จะพอใช้ ซึง่ ไม่มสี ตู รท่ีแน่นอน แต่กพ็ อประมาณไดด้ ังนี้ วธิ ที ่ี 1 พจิ ารณาจากเงินออมทม่ี ีอยใู่ นมอื ปัจจุบนั ซง่ึ จะมีจำนวนไมน่ ้อยกวา่ ร้อยละ 10 ของเงนิ ไดท้ ง้ั ปี คณู ดว้ ย อายุในปจั จบุ นั ของตนเอง วธิ ที ี่ 2 พจิ ารณาจากเงินออมทีม่ ี ณ วันทีเ่ กษียณอายุ โดยใหน้ ำจำนวนปที มี่ ีชวี ติ อยหู่ ลงั เกษียณคูณด้วย ค่าใช้จ่ายตอ่ เดอื น 19.ครูอธิบายบทบาทของการวางแผนเกษยี ณอายุ โดยการวางแผนเกษยี ณอายุ มีเป้าหมายท่จี ะแสดงถงึ ความ ม่นั คงทางการเงิน ความสะดวกสบายและมาตรฐานการดำรงชีวิตทีด่ ที ั้งปัจจุบันและอนาคต ผทู้ ่ีจะประสบ ความสำเร็จในชีวิตไดน้ ้นั ก็คือผู้ที่มกี ารวางแผนไว้อย่างรอบคอบซ่งึ เปน็ การเพม่ิ ความม่ันคงใหก้ ับตนเองและ ครอบครวั ซึ่งขั้นตอนของการวางแผนมีดังนี้ 19.1 กำหนดเปา้ หมายหรอื สิง่ ทต่ี อ้ งการหลงั เกษียณอายแุ ลว้ เชน่ รายได้ทีไ่ ดร้ บั บ้าน รถยนต์ เป็นต้น ซงึ่ จะเปน็ แนวทางวางแผนวัยเกษยี ณและอาจจะเปลย่ี นไปตามความเหมาะสมที่เปล่ยี นแปลง 19.2 กำหนดจำนวนเงินสะสมทต่ี อ้ งการเพอ่ื เป็นค่าใช้จ่ายภายหลงั เกษียณอายุ และเป็นแนวทางทจี่ ะ นำไปสูค่ วามสำเร็จตามเป้าหมายไดเ้ งนิ ตามที่ต้องการ 19.3 การจดั ทำโครงการลงทุนทส่ี ร้างเงินทนุ ทีไ่ ด้สะสมไวใ้ ห้มีครบตามจำนวนที่ต้องการ และควร พจิ ารณาวา่ ควรนำเงนิ ออมเหล่านี้ไปลงทนุ อะไรไดบ้ ้างเพ่ือให้เงินที่มีอยู่เพ่ิมมากขึน้ 20.ครแู ละผู้เรยี นแสดงวธิ ีวางแผนทางการเงนิ สำหรับการเกษียณอายุ โดยมีหลกั ในการคำนวณดังน้ี 1) ตง้ั เปา้ หมาย 2) คำนวณเงนิ รวม 3) ตรวจสอบปริมาณเงินออมในปจั จุบนั 4) ศึกษาวิธีเตรยี มเงนิ ออมสำหรบั เกษยี ณ 21.ครูบอกหลักวางแผนเกษยี ณอายุ ดังน้ี 1) การหาระยะเวลาแห่งชว่ งชีวติ ในปัจจบุ ันชว่ งชีวิตโดยเฉลีย่ ของผู้ชายคือ 72 ปี และของผหู้ ญิง คือ 75 ปี แต่ดว้ ยเทคโนโลยที างการแพทย์ท่กี า้ วหน้าข้นึ สามารถยืดอายขุ องคนไปไดอ้ กี 20 ปี จากค่าเฉล่ยี น้ัน 2) ระดับเงนิ เฟ้อท่มี ีแนวโนม้ หรือคาดว่านา่ จะเป็นไปในชว่ งเวลาของการเกษยี ณอายุ ซง่ึ ทำให้ เงนิ ออมที่หามาได้ในแตล่ ะปดี ้อยค่าไป 3) ค่าใช้จ่ายเกย่ี วกับสุขภาพทเี่ พมิ่ มากขนึ้ เมอื่ เรมิ่ อายมุ าก โดยทั่วไปทกุ คนตอ้ งการเงินประมาณ 70–75% ของรายไดก้ อ่ นการเกษยี ณอายุ เพ่อื เอาไว้ใชจ้ า่ ยเม่อื ยามเกษียณอายุ ซึ่งอาจแตกตา่ งกันไปขึน้ อยูก่ บั วิถีชีวติ ของแต่ละคนท่วี างแผนเอาไว้ 22.ครูบอกปัญหาในการวางแผนเกษียณอายุดังนี้

45 1) เรมิ่ ต้นวางแผนเกษยี ณอายชุ ้าเกินไป 2) จำนวนเงนิ ทีส่ ะสมแต่ละปกี อ่ นเกษยี ณนอ้ ยเกินไปไมพ่ อกับค่าใชจ้ า่ ยท่ีเกิดขึ้นหลังเกษยี ณ 3) นำเงนิ ทุนท่ไี ดส้ ะสมไวน้ ี้ไปลงทนุ ที่ไม่ก่อให้เกิดประโยชนส์ งู สดุ 23.ครอู ธิบายการประมาณรายไดแ้ ละรายจ่ายเพื่อเกษียณอายุ ซึง่ บุคคลทม่ี กี ารวางแผนเงนิ ไวล้ ว่ งหน้าเพ่ือเป็น ทุนสำรองไว้ใชจ้ ่ายในวยั ชราเกษยี ณ ยอ่ มจะได้รับความสะดวกสบาย จงึ ควรวางแผนการเงนิ ไว้อย่างรอบคอบ เพอ่ื เกษียณอายุ ประกอบดว้ ย 1) การกำหนดความตอ้ งการใชเ้ งนิ หลังเกษยี ณ 2) การประมาณรายไดห้ ลงั วยั เกษียณอายุ 3) การจดั หาเงินสำรองไว้สำหรบั ส่วนทีข่ าด 4) แหล่งทมี่ าของรายไดห้ ลงั เกษียณอายุ 24.ผู้เรยี นแนวทางในการแก้ปัญหาหลงั การเกษยี ณอายุ 1) รายได้และรายจา่ ย เมือ่ เกษยี ณแล้วรายไดต้ ่างๆ ก็ลดนอ้ ยลง มีแต่รายได้ที่เกดิ จากเงินออม เงนิ ประกันสังคมและอื่น ๆ หากไมว่ างแผนการใช้จ่ายให้ดี หรือยงั ตดิ ยึดอยู่กบั ตำแหนง่ ฐานะเดมิ แมเ้ กษียณแล้วก็ พยายามทำตนให้เหมอื นเดิมอยู่ กย็ ่อมจะก่อใหเ้ กิดปญั หาเศรษฐกิจได้ ดังน้ันผเู้ กษยี ณจงึ ต้องทำใจ อยา่ ยอมให้ สังคมมาเป็นผ้กู ำหนด หรืออยา่ นำตัวไปเปรียบเทียบกับผอู้ นื่ แนวทางในการแก้ปัญหา ต้องมกี ารวางแผนการเงนิ ไวล้ ่วงหน้า ดรู ายรับรายจา่ ยให้สมดุลกัน รจู้ ักทำ บัญชีหรือควบคุมค่าใช้จา่ ยให้รดั กมุ ร้จู กั ประหยดั ไม่ฟุ่มเฟือยใช้จ่ายในส่ิงทีจ่ ำเป็น เชน่ เสื้อผา้ เครือ่ งสำอาง อาหารบางชนดิ เหล้า บุหรี่ หรอื การเที่ยว เปน็ ต้น หากตอ้ งส่งเสียลูกเรยี น ต้องผอ่ นบ้านหรอื ผอ่ นรถ เปน็ ต้น ก็ควรมกี ารวางแผนตง้ั แต่ก่อนเกษยี ณ เพอ่ื มใิ ห้เกิดความเครียดจนกลายเป็นปัญหาครอบครัว ควรปรึกษา สมาชิกในครอบครวั ตัง้ แต่เรมิ่ ต้น วา่ จะทำอะไรตอ่ ไปหลงั เกษยี ณแล้ว 2) เวลา เม่อื ออกจากงานจะทำใหม้ ีเวลาว่างมากข้ึน จงึ เปน็ โอกาสท่จี ะใช้เวลาทำในสิง่ ที่ตนเองอยาก ทำ อย่าปล่อยให้ว่างเพราะอาจจะก่อใหเ้ กิดความสญู เสียหลายอย่าง ท้ังจติ ใจและรายได้ แนวทางในการแกป้ ญั หา ต้องร้จู ักเลือกใช้เวลาให้เกดิ ประโยชน์ 3).สภาพจติ ใจ การเกษียณอายจุ ะทำให้บุคคลได้รบั ความกระทบกระเทอื นดา้ นจิตใน เนื่องจากรายได้ ลดลงอย่างรวดเรว็ เงินบำเหน็จบำนาญ เงินสะสม เงนิ เลีย้ งชีพ จะชว่ ยใหส้ ภาพจิตใจดขี น้ึ ได้ การเปลีย่ นแปลง ดา้ นจิตใจอารมณ์ของผู้สงู อายุ อาจเกดิ จากมเี วลาว่างมากเกนิ ไป เพราะเกษียณอายจุ ากการทำงานแล้วจึงรสู้ กึ วา่ ตวั เองถูกลดคุณคา่ ลง ความสัมพันธร์ ะหว่างคนในครอบครวั เรม่ิ มีน้อยลง ทำให้รู้สึกโดดเดยี่ วและเศรา้ ซึม อาจเป็นผลมาจากความเจบ็ ปว่ ยและการเสอ่ื มของระบบตา่ ง ๆ ของร่างกาย ทำให้มอี ารมณแ์ ปรปรวนง่าย หงดุ หงิด ใจน้อย โกรธงา่ ย เปน็ ต้น

46 แนวทางในการแก้ปญั หา ไมค่ วรแยกตวั ออกจากสังคม หรือเกบ็ ตวั เงียบอยูแ่ ตใ่ นบา้ น ควรใชเ้ วลาวา่ ง ไปทำงานอดเิ รกท่ชี อบ หัดเต้นรำ ฝกึ ใช้คอมพิวเตอร์ เป็นอาจารยส์ อนพเิ ศษ เป็นต้น อาจนำไปสกู่ าร เปลย่ี นแปลงวิถชี วี ติ อาชีพและใหป้ ระสบการณ์ใหม่อยา่ งท่ไี ม่เคยทำมากอ่ น 4) สภาพรา่ งกาย เมอ่ื เข้าสู่วยั เกษยี ณสุขภาพย่อมทรดุ โทรมลง ควรรกั ษาสุขภาพใหด้ ีอาจทำประกนั สขุ ภาพไวก้ ็ ได้ แนวทางในการแกป้ ัญหา ผเู้ กษยี ณอายุควรหมั่นออกกำลังกายสม่ำเสมอ โดยอาจจะไปตามฟติ เนต ศูนย์การคา้ หรอื สวนสาธารณะ การไปออกกำลงั กายจะทำใหร้ า่ งกายแข็งแรง ไมค่ ่อยเจบ็ ป่วย จิตใจแจ่มใส รูส้ กึ ดี และทำใหไ้ ด้เพอ่ื นใหม่ๆ หากเปน็ วัยเดียวกันก็พดู คุยปรึกษาปัญหาทคี่ ล้ายกันได้ เพียงแตต่ อ้ งยอมรบั ซง่ึ กันและกันเพราะเพอ่ื นแตล่ ะสถานที่ ก็จะมบี ุคลกิ ลกั ษณะแตกตา่ งกันไป แต่ถา้ ชอบสมาคมกจ็ ะมคี วาม สนกุ สนาน เพลดิ เพลิน ซ่ึงเพอ่ื นกลมุ่ ออกกำลังกาย หลายคนก็กลายมาเป็นเพื่อนเทยี่ วได้ ผู้เกษียณอายุควร ดูแลความสะอาดและควรแตง่ ตวั ใหส้ วยงามและเหมาะสม จะทำใหไ้ ดร้ ับการยอมรบั ทำใหจ้ ิตใจสดชน่ื สบาย ใจ เปน็ การสร้างขวญั และกำลงั ใจใหต้ นเองได้ 25.ครูอธบิ ายรปู แบบการออมเพ่ือการเกษียณของประเทศไทย โดยธนาคารโลก (World Bank) ได้นำเสนอ แนวคดิ เก่ยี วกับระบบการออมเพือ่ เกษียณอายหุ รือระบบบำเหน็จบำนาญ เพ่ือให้เกดิ ความมน่ั คงทางสังคมของ ประเทศทเ่ี รยี กวา่ “สามเสาหลักของระบบเงนิ ออมเพอ่ื วัยเกษยี ณ” (Three Pillars หรือ The Multi Pillar of Old Age Security) โดยยึดหลักการสรา้ งระบบบำนาญสมดุลและรองรบั ภาระในอนาคตทีจ่ ะตอ้ งเลี้ยงดูผู้ เกษยี ณอายุได้ในระดับที่เหมาะสมและไม่เพมิ่ ภาระภาษใี ห้กบั ประชาชนของประเทศ ขณะเดียวกนั ชว่ ยสรา้ ง รายไดข้ องประเทศโดยใช้เงินออมของคนในประเทศเป็นตวั ขบั เคลื่อนการขยายตวั ทางเศรษฐกิจและการลงทุน รูปแบบการออมเพื่อการเกษียณของประเทศไทยปจั จุบัน ไดข้ ยายขอบเขตความคุ้มครองครอบคลุม ประชากรโดยท่วั ไปนอกเหนือจากขา้ ราชการ เพอ่ื สรา้ งความสามารถในการพ่งึ พอตนเองในวัยเกษียณใหแ้ ก่ ประชาชน ตามทฤษฎีระบบเงินออมของธนาคารโลก โดยเฉพาะกลุม่ ข้าราชการซ่ึงสามารถเข้าถึงระบบบำนาญ ที่เป็นหลักประกันได้ทง้ั 3 เสาหลกั ได้แก่ เสาหลักที่ 1 รัฐจดั ให้ เป็นระบบบำนาญภาคบงั คับท่ีรฐั บาลของแต่ละประเทศจัดให้แก่ประชาชน เรียกวา่ Pay-as-you-go (PAYG) ซงึ่ จะกำหนดผลประโยชนท์ ีจ่ ะจา่ ยใหแ้ ก่สมาชกิ แนน่ อน (Defined Benefit) จนกระทั่งเสยี ชวี ติ โดยจา่ ยจากเงนิ ภาษที เ่ี ก็บจากประชาชนมาจดั สรรเป็นงบประมาณ เพ่ือสรา้ งหลักประกนั เพอ่ื การชราภาพขัน้ พ้นื ฐานของประเทศ ซ่งึ กำหนดผลประโยชนข์ น้ั ตำ่ ของรายได้ให้เพยี งพอแก่การยงั ชพี ท่ี ควรจะต้องไมต่ ่ำกวา่ เส้นความยากจน (Poverty Line) เสาหลักที่ 2 ภาคบงั คับ เปน็ ระบบเงินออมภาคบงั คบั (Mandatory System) ท่รี ัฐบาลบงั คบั ให้ประชาชนออม ขณะทำงาน อาจบริหารโดยเอกชนหรือหนว่ ยงานอิสระของรฐั มเี งนิ กองทุนและมีการสง่ เงนิ สะสมของสมาชิก และมกี ารสมทบจากนายจ้างเข้ากองทนุ ในบัญชีของสมาชิกแต่ละคน สว่ นใหญ่จะกำหนดให้มีการนำส่งเงิน

47 สะสมเขา้ กองทุนในอัตราทแี่ น่นอน ซึ่งมีวัตถุประสงคท์ ี่จะยกระดบั รายไดข้ องผู้เกษียณให้สูงกว่าเส้นความ ยากจนเพอื่ ให้มรี ายไดท้ ่ดี ขี ้นึ ตามมาตรฐานการดำรงชีวิตอยา่ งปกติ เสาหลกั ท่ี 3 ภาคสมัครใจ เป็นระบบการออมภาคสมคั รใจ (Voluntary System) และรัฐบาลให้การสง่ เสริม ซ่งึ มีการบรหิ ารโดยภาคเอกชน มเี งินกองทนุ และมกี ารส่งเงินสะสมของสมาชิกในจำนวนทแ่ี น่นอน ในบางกรณี อาจมเี งินสมทบจากนายจา้ งเข้ากองทนุ ในบัญชขี องแตล่ ะคน โดยมวี ัตถปุ ระสงคใ์ ห้ผอู้ อมมที างเลอื กในการออม เงินไว้ใช้ในยามเกษียณมากขึน้ มคี วามเพียงพอของเงนิ ออมในการดำรงชีวิตในอนาคต ในการเข้าถงึ ความ สะดวกสบายและการดูแลรักษาพยาบาลที่สงู กวา่ มาตรฐาน 26.ครูอธิบายถงึ ระบบการออมเพอื่ การเกษียณ หรอื ระบบบำนาญ คือ ระบบการจัดการเพ่ือจ่ายเงินสำหรบั วยั เกษยี ณให้แก่ผูม้ ีสิทธริ ับเงินเมอื่ ครบอายุเกษยี ณ และมีวตั ถุประสงคอ์ ย่างชัดเจนเพ่อื สร้างความมั่นคงดา้ น รายได้ให้แกผ่ สู้ ูงอายหุ ลังเกษยี ณ มิให้มีมาตรฐานการดำรงชพี ท่ีตกต่ำเมือ่ เขา้ สภู่ าวะท่ไี มม่ รี ายได้ นอกจากน้ี ยงั อาจรวมถึงการจดั สิทธิประโยชน์อืน่ เพม่ิ เตมิ ด้วย เชน่ เงนิ ช่วยเหลือกรณีทพุ พลภาพ เจบ็ ปว่ ย และเงนิ ช่วยเหลือทายาทในกรณผี มู้ สี ิทธิรบั บำนาญเสียชีวติ เป็นตน้ ท้งั น้กี องทนุ การออมเพื่อการเกษียณของ ประเทศไทย มีดังน้ี 1) กองทนุ ประกันสงั คม (Social Security Fund 2) กองทุนบำเหน็จบำนาญขา้ ราชการ (Government Pension Fund) 3) กองทนุ สำรองเลีย้ งชีพ (Provident Fund) 4) กองทุนเพอ่ื การเลย้ี งชพี (Retirement Mutual Fund) 5) กองทุนการออมแห่งชาติ (National Savings Fund) 27.ผเู้ รียนกรอกขอ้ มลู ของตนเองเพ่อื วางแผนเกษยี ณอายตุ ามแบบฟอร์มทค่ี รูกำหนดใหเ้ กี่ยวกบั การวางแผน เกษยี ณอายุ 28.ผ้เู รียนวางแผนชวี ติ ของตนเองอย่างไรบ้างในแต่ละช่วงชีวิต 29.ผู้เรยี นวางแผนการออมสำหรบั การเกษียณอายุของตนเอง 30.ผเู้ รียนกำหนดเป้าหมายการออมของแตล่ ะคน และอุปสรรคตอ่ ปัจจัยการออม สรุปและการประยุกต์ 31.ครแู ละผเู้ รยี นช่วยกันสรุปความหมาย ความสำคัญ และประโยชนข์ องการออม เป้าหมายในการออม ปจั จยั สำคญั ในการออม และการวางแผนการออม 32.ครูส่มุ ตวั อยา่ งให้ผู้เรยี นตอบคำถามเปน็ รายบุคคล 33.ผู้เรยี นวิเคราะหเ์ นอื้ หาการเรียนการสอนและหาขอ้ สรุปเปน็ ความคิดรวบยอดเพ่ือนำไปประยุกต์ใช้ตอ่ ไป พร้อมขอ้ เสนอแนะตนเอง 34.ครูและผู้เรยี นช่วยกนั สรุปการออมเพอ่ื เกษยี ณอายใุ นประเทศไทย และบอกรูปแบบการออมเพ่ือ

48 การเกษยี ณของประเทศไทย 7. ส่ือและแหล่งการเรียนรู้ 1. หนงั สือเรยี นรายวชิ า “ธรุ กิจและการเปน็ ผปู้ ระกอบการ” ของบรษิ ัท สำนักพิมพเ์ อมพนั ธ์ จำกดั 2. หนงั สอื อ่ืน ๆ ในห้องสมดุ 3. เว็บไซตต์ ่าง ๆ ทเี่ กีย่ วขอ้ ง 4. นิตยสาร, วารสารดา้ นการบรหิ าร ฯลฯ 8. หลักฐานการเรียนรู้ 8.1 หลักฐานความรู้ 1.การส่งงานของนกั เรยี นมีความสมบูรณค์ รบถ้วน 2. รูปเล่มรายงานกลมุ่ และรายงานเดยี่ วสามารถทำได้ดี 8.2 หลักฐานการปฏบิ ตั ิงาน 1.บนั ทึกการสอน 2.ใบเช็ครายชือ่ 3.แผนจดั การเรียนรู้ 4.การตรวจประเมนิ ผลงาน 9. การวัดและประเมนิ ผลการเรยี นรู้ 9.1 เครื่องมือประเมิน 1.แบบสงั เกตพฤติกรรมรายบคุ คล 2.แบบประเมินพฤติกรรมการเข้าร่วมกิจกรรมกลมุ่ 3.แบบประเมนิ คุณธรรม จริยธรรม คา่ นยิ ม และคุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงค์ โดยครแู ละนกั เรยี น ร่วมกันประเมนิ 4.แบบทดสอบท้ายบท 9.2 เกณฑ์การประเมิน 1.เกณฑผ์ า่ นการสงั เกตพฤตกิ รรมรายบุคคล ต้องไม่มีชอ่ งปรับปรุง 2.เกณฑผ์ า่ นการประเมนิ พฤตกิ รรมการเข้ารว่ มกจิ กรรมกลมุ่ คอื ปานกลาง (50 % ขนึ้ ไป) 3.แบบประเมินคณุ ธรรม จรยิ ธรรม ค่านยิ ม และคุณลกั ษณะอันพึงประสงค์ คะแนนขน้ึ อยกู่ ับ การประเมนิ ตามสภาพจรงิ

49 10. กจิ กรรมเสนอแนะ/งานทีม่ อบหมาย (ถ้าม)ี 1. ผ้เู รียนต้องมกี ารทบทวนบทเรียนตลอด เพือ่ เสรมิ สรา้ งความเขา้ ใจอยา่ งแทจ้ ริง 2. ผเู้ รียนหมัน่ ทำใบงาน แบบฝึกหัด 3. ศกึ ษาขอ้ มูลเพมิ่ เตมิ จาก Internet 11. เอกสารอ้างอิง ธุรกจิ และการเป็นผปู้ ระกอบการ, เอมพนั ธ์: 2562

50 ใบความรู้ท่ี 1 หนว่ ยท่ี 2 รหัสวิชา 20200-1001 ชือ่ วิชา ธรุ กิจและการเป็นผู้ประกอบการ สอนคร้ังท่ี 3 ช่ือหน่วย การออม เวลารวม 51 ชัว่ โมง ช่อื งาน การออม จำนวน 3 ชว่ั โมง จุดประสงค์การเรยี นรู้ จดุ ประสงคท์ ั่วไป 1.เพอ่ื ให้นกั เรียนบอกความหมาย ความสำคัญ และประโยชน์ของการออมได้ 2.เพ่อื ใหน้ กั เรียนบอกเปา้ หมายในการออมได้ 3.ให้นักเรยี นบอกปัจจัยสำคัญในการออมได้ 4.ใหน้ กั เรียนสามารถการวางแผนการออมได้ 5.ใหน้ ักเรยี นบอกการออมเพือ่ เกษียณอายุในประเทศไทยได้ 6.เพ่ือใหน้ กั เรยี นบอกรปู แบบการออมเพือ่ การเกษยี ณของประเทศไทยได้ จุดประสงคเ์ ชิงพฤตกิ รรม 1. มกี ารพฒั นาคุณธรรม จรยิ ธรรม ค่านยิ ม และคณุ ลกั ษณะอันพงึ ประสงค์ของผสู้ ำเรจ็ การศกึ ษา สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา ทคี่ รูสามารถสงั เกตได้ขณะทำการสอนในเรอื่ ง 1.1 ความมีมนษุ ยสัมพนั ธ์ 1.6 การประหยดั 1.2 ความมีวนิ ยั 1.7 ความรับผิดชอบ 1.3 การละเวน้ ส่ิงเสพตดิ และการพนนั 1.8 ความสนใจใฝร่ ู้ 1.4 ความซื่อสตั ย์สจุ ริต 1.9 ความรกั สามคั คี 1.5 ความเชอ่ื มั่นในตนเอง 1.10 ความกตญั ญกู ตเวที สมรรถนะรายหนว่ ย 1.แสดงความรู้เกย่ี วกบั หลักการวางแผนเป้าหมายชีวติ ดว้ ยวงจรควบคุมคุณภาพ ธรุ กิจและการเป็น ผ้ปู ระกอบการ หลกั การจดั การทางการเงิน หลกั การบรหิ ารงานคณุ ภาพและเพิ่มผลผลิตเบอื้ งตน้ และกฎหมายท่เี กยี่ วขอ้ ง 2.จดั ทำแผนธุรกิจอยา่ งงา่ ย 3.ประยุกต์ใชห้ ลักปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพียงในการวางแผนและดำเนนิ งาน 4.ประยกุ ต์ใชห้ ลกั การบรหิ ารงานคุณภาพและเพิ่มผลผลิตในการวางแผนและดำเนินงาน เน้ือหาสาระ 1. ประโยชน์ของการออม