ພາສາລາວ ປ.4 (Lao_4)

ຈງ່ົ ເລອື ກຄາໍ ສາໍ ຜດັ ພະຍນັ ຊະນະລມຸ່ ນ້ີ ແລວ້ ຂຽນໃສປ່ ມ້ຶ ຂຽນ ຄາໍ ສບັ ຄໍາສາໍ ຜັດພະຍນັ ຊະນະ ສາຍເຊ, ສາຍນໍາ້ , ຫລໍ່ຼ ້ຽງ, ດນິ ດ,ີ ໄດກ້ ິນໄດ້ ....................................................... ໃຊ,້ ສັດສິ່ງ, ຊີວິດ, ເປນັ ທາງ, ເປນັ ປາ່ ........................................................ 13 ຊອກຫາຄໍາໍ ນາມຕື່່�ມໃສ່ບ່ ່່ອນວ່າ່ ງໃນບົົດກາບ ການຝຶກຶ ຄຳຳ�ສັບັ ແລະ ວະລີໃີ ໝ່່ 4 ຕວົ ຢາ່ ງ: ຍ້ອນລໍາທານ ສະໜອງນາ້ໍ ໃຫ້ ສວສ ສະຫງວນລິຂະສິດ ຄາໍ ສັບທເີ່ ປັນຕວົ ເຂ້ມັ ແມນ່ ຄໍານາມ ຈງົ່ ຊອກຄາໍ ນາມຕມ່ື ໃສ່ບ່ອນວ່າງໃນບດົ ກາບລ່ມຸ ນ້ີ: ສາຍ.....ໃຫຍ່ ເປນັ .....ໄປມາ ຂ.ີ່ ....... ຂຶນ້ ເໜອື ລອ່ ງໃຕ້ ແລະ ຍັງໃຊ ້ ໃນ............ .....ເປນັ ..... ........ຫາຼ ຍຢາ່ ງ .....ຍູທາ່ ງ ທາໍ ມາຫາກນິ 14 ຕອບຄໍາໍ ຖາມ ເຈົ້້�າຄິິດວ່່າແນວໃດ? ຄວາມສໍາຄັນຂອງສາຍນ້າໍ ແມນ່ ມຫີ ຼາຍຢ່າງ ໂດຍສະເພາະແມນ່ ສິ່ງທີ່ມີຊີວດິ ຊ່ຶງບສ່ໍ າມາດຂາດນ້ໍາໄດ້ເລີຍ.ດ່ັງນັນ້ , ພວກເຮົາມາຄ້ົນຄິດກ່ຽວກບັ ຄວາມສໍາຄນັ ຂອງ ສາຍນໍ້າໂດຍອງີ ໃສ່ຄາໍ ຖາມລມຸ່ ນ:ີ້ 1. ສັດອາໄສສາຍນໍາ້ ເພື່ອຫຍັງ? 2. ນ້ໍາຊວ່ ຍໃຫພ້ ືດ ແລະ ຕົນ້ ໄມ້ເປັນແນວໃດ? 3. ຄນົ ເຮາົ ໃຊນ້ ້າໍ ແລະ ສາຍນາໍ້ ເຮດັ ຫຍງັ ແດ?່ 4. ໃຫຄ້ ິດຫາສາຍນໍາ້ ທີ່ມີຄວາມສໍາຄັນທຕ່ີ ິດພນັ ກບັ ເຮົາທສີ່ ດຸ ? 46 ໔໖ LL-G4.indb 46 13/06/2022 15:06:06

ພວກເຮົາໂຮມທກຸ ຢ່າງເຂົາ້ ກັນເທາະ 15 ອ່່ານໜ້້າວຽກທີ່່�ຈະເຮັດັ ໃນບົດົ ຮຽນ ເຈົ້້�າຈະເຮັັດແນວໃດ? ໜາ້ ວຽກ: ກະກຽມການຕມ່ື ຕອນ ຫືຼ ວກັ ໃສບ່ ອ່ ນວາ່ ງໃນບດົ ກາບ ຊງຶ ນກັ ຮຽນຕອ້ ງເຂາ້ົ ໃຈກຽ່ ວກບັ 4 ການສາໍ ຜດັ ຂອງຄາໍ ໃນບດົ ກາບທໄ່ີ ດອ້ ະທບິ າຍໄວໃ້ ນຂທ້ໍ ີ 9. ໃນຂະນະທີ່ເຈ້າົ ປະຕບິ ັດໜ້າວຽກໃຫເ້ ອົາໃຈໃສ:່ ສະທອ້ ນຄນື ສິງ່ ທ່ີເຈ້ົາກາໍ ລງັ ເຮດັ ຫືຼ ບາງຄໍາຖາມທ່ີຈະຕອບດງັ່ ນ:ີ້ • ວຽກທ່ເີ ຈົາ້ ກໍາລັງເຮັດນ້ເີ ປນັ ແນວໃດ? • ແມ່ນຫຍງັ ທ່ເີ ຮດັ ໄດດ້ ?ີ 16 ອ່່ານ ແລະ ເລືືອກເອົົາຕອນຕື່່�ມໃສ່ບ່ ່່ອນວ່າ່ ງໃນບົດົ ກາບຮ່ວ່ ມກັັບນາຍຄູູ ຝຶກຶ ການຂຽນ ຈງ່ົ ອ່ານ ແລະ ເລອື ກເອົາຕອນຈາກບົດກາບ ຄວາມສໍາຄນັ ຂອງສາຍນ້າໍ ໃສບ່ ອ່ ນ ວາ່ ງໃນບົດກາບລ່ມຸ ນ:້ີ ສາຍນ້າໍ ນ້ອຍ .................. ທງັ ສາຍເຊ ຫືຼ ແມນ່ ້າໍ ໃຫຍ່ .............. ຫຼລໍ່ ້ຽງຊີວາ ທເ່ີ ກີດມາ ............... 17 ອ່າ່ ນ ແລະ ເລືອື ກເອົາົ ຕອນຕື່່�ມໃສ່ບ່ ່່ອນວ່່າງໃນບົົດກາບຮ່່ວມກັັບໝູ່່� ຝຶຶກການຂຽນ ຈງ່ົ ອາ່ ນ ແລະ ເລອື ກເອາົ ຕອນຈາກບດົ ກາບ ຄວາມສາໍ ຄນັ ຂອງສາຍນາ້ໍ ໃສບ່ ອ່ ນ ວາ່ ງໃນບດົ ກາບລມຸ່ ນ້:ີ ນ້ໍາຊວ່ ຍໃຫ້ .................. ................. ................. ເກີດເປັນປາ່ ................. ໃນພງົ ໄພ ມເີ ສືອສງິ ຊາ້ ງ ................. ແລນລ່ິນກວາງຟານ ຍອ້ ນລໍາທານ ................. ໔໗ 47 LL-G4.indb 47 13/06/2022 15:06:06

................. ................. ຄົນຄກື ນັ ທງັ ກິນທງັ ໃຊ້ ................. ເປນັ ທາງໄປມາ ................. ຂຶ້ນເໜອື ລ່ອງໃຕ້ ແລະ ຍັງໃຊ້ ................. ................. ................. ................. ທາໍ ມາຫາກິນ 4 ................. ບມ່ໍ ີນ້ໍາໃຊ້ ຂາດຕ້ນົ ໄມ້ ສດັ ສິ່ງຫາຍໜີ ................. ຊວີ ິດຢູ່ໄດ້ 18 ກ່່າຍບົດົ ກາບທີ່່�ຕື່່�ມບອນວ່າ່ ງໃສ່່ປຶ້້�ມຂຽນ ຈງົ່ ກ່າຍບົດກາບທ່ຕີ ມ່ື ໃສ່ບ່ອນວາ່ ງໃນຂ້ໍ 17 ໃສ່ປມຶ້ ຂຽນ ສວສ ສະຫງວນລິຂະສິດ ຫັັດກ່່າຍ 19 ນໍໍາໃຊ້ຄ້ ໍໍາຖາມລຸ່່�ມນີ້້� ເພື່່�ອຝຶກຶ ເຊີ້້�ງບົົດກາບຮ່ວ່ ມກັບັ ໝູ່່� ຝຶກຶ ການເວົ້້�າ ປຽ່ ນກັນກວດແກ້ການເຊ້ີງບດົ ກາບໃຫ້ຖກື ຕອ້ ງແລະ ສົມບນູ ໂດຍນໍາໃຊ້ຄາໍ ຖາມ ລຸ່ມນ:ີ້ ก ໄດ້ປະຕິບດັ ຕາມຈັງຫວະທໍານອງຂອງການເຊ້ີງແລວ້ ບໍ່? ก ບອກໝຂູ່ ອງເຈາ້ົ ວາ່ ເຈາ້ົ ສງັ ເກດເຫນັ ຫຍງັ ແດກ່ ຽ່ ວກບັ ການເຊງ້ີ ຂອງເຂາົ ເຈາ້ົ . ก ການເຊງ້ີ ລຽ່ ນໄຫແຼ ລວ້ ບ?່ໍ ก ນາ້ໍ ສຽງໃນການເຊງ້ີ ຊດັ ເຈນ ແລະ ຈະແຈງ້ ແລວ້ ບ?່ໍ 20 ປັບັ ປຸຸງການເຊີ້້�ງບົົດກາບຂັ້້�ນສຸຸດທ້າ້ ຍ ປັັບປຸຸງການເວົ້້�າຂັ້້�ນສຸຸດທ້າ້ ຍ ກວດການເຊີງ້ ບດົ ກາບຂນ້ັ ສຸດທ້າຍຂອງຕົນ ໂດຍອງີ ໃສຄ່ າໍ ຖາມລຸ່ມນີ:້ ก ຂ້ອຍໄດ້ເຊ້ີງຖືກຕອ້ ງຕາມຈງັ ຫວະທາໍ ນອງຂອງການເຊີ້ງແລ້ວບ່?ໍ ก ຂ້ອຍໄດຝ້ ກຶ ຊ້ອມ ການເຊີ້ງມີຄວາມລ່ຽນໄຫຄຼ ອງແຄ້ວແລວ້ ບ່?ໍ ก ຂອ້ ຍໄດເ້ ຮັດຕາມຄາໍ ເຫນັ ທີໝ່ ູ່ປະກອບໃຫ້ແລ້ວບ?ໍ່ ก ຂ້ອຍຈະນໍາພາໝູ່ເຊ້ງີ ໄດ້ແລວ້ ບ?ໍ່ 48 ໔໘ LL-G4.indb 48 13/06/2022 15:06:06

ບົດທີ 5 ບົດທວນຄນື ພວກເຮາົ ໄດຮ້ ຽນຮູ້ກຽ່ ວກບັ ຫຍງັ ? 1 ທວນຄືນື ການຄາດເດົາົ 5 ການຄາດເດາົ ແມ່ນການຄດິ ໄປລວ່ ງໜ້າໃນສິງ່ ທີຈ່ ະເກດີ ຂ້ຶນຕາມສະຖານະການ ເຖິງວາ່ ເລອ່ື ງນນ້ັ ຈະເກດີ ຂ້ນຶ ຈິງ ຫືຼ ບກ່ໍ ໍຕາມ ເຊ່ນັ : ການຄາດເດົາຮູບພາບ, ຂໍ້ຄິດຂໍຄ້ ວາມ, ປະໂຫຍກ ຖືກ ຫຼື ຜດິ , ສ່ງິ ຈະເກດີ ຂ້ນຶ ຕໄໍ່ ປ, ການໃຫ້ຫຼກັ ຖານ ແລະ ອນື່ ໆ. ຈງ່ົ ຕອບຄໍາຖາມລຸ່ມນ້:ີ 1. ການຄາດເດົາແມນ່ ຫຍັງ? 2. ການຄາດເດາົ ທ່ີເຄຍີ ນໍາໃຊ້ຜາ່ ນມາມີວທິ ີໃດແດ່? 3. ການຄາດເດົາກອ່ ນການອ່ານມວີ ທິ ີໃດແດ່? 4. ການຄາດເດົາໃນຂະນະອາ່ ນມວີ ິທໃີ ດແດ?່ 5. ການຄາດເດົາຫັຼງການອ່ານມວີ ິທີໃດແດ່? 2 ຄາດເດົົາຂໍ້້�ຄິິດຮູູບພາບ ການນໍາໃຊ້ຮູບພາບໃດໜ່ຶງຢູ່ໃນບົດອ່ານສໍາລັບກ່ອນ ການອ່ານ ຊວ່ ຍໃຫນ້ ັກຮຽນຄາດເດາົ ໄດ້ວ່າ ບດົ ອາ່ ນນັນ້ ຈະ ເວ້າົ ກ່ຽວກບັ ຫຍັງ ໂດຍອີງໃສ່ຮບູ ພາບທໄ່ີ ດ້ເຫນັ . ຈົ່ງຂຽນແນວຄດິ ຂອງເຈ້າົ ໃສຕ່ າຕະລາງລຸ່ມນ້ີ: ຮູບພາບ ຫວົ ຂໍ້ ເບງິ່ ຮບູ ພາບ ເຈ້າົ ຄາດເດາົ ວ່າ ບດົ ຫົວຂແໍ້ ມ່ນຫຍງັ ? ເຈ້າົ ຄາດເດົາວາ່ ບດົ ເຫັນຫຍງັ ແດ່? ຈະທວນຄນື ກຽ່ ວກບັ ຫຍງັ ? ຈະທວນຄນື ກຽ່ ວກບັ ຫຍງັ ? ................... ............................... .............................. ................................. 3 ຄາດເດົົາສິ່່�ງທີ່່�ຈະເກີດີ ຂຶ້້�ນຕໍ່່�ໄປໃນບົດົ ການໃຊວ້ ທິ ີຄາດເດາົ ໃນຂະນະອາ່ ນ ເພືອ່ ຄາດເດົາສິ່ງທຈ່ີ ະເກີດຂຶນ້ ຕໄ່ໍ ປ ແລະ ຍ້ອນຫຍັງ ແມນ່ ເພອ່ື ຕດິ ຕາມການອາ່ ນຂອງນກັ ຮຽນ ແລະ ກວດເບງ່ິ ການປຽ່ ນແປງ, ປະຕເິ ສດ, ຢນື ຢນັ ຂອງ ການຄາດຄະເນກອ່ ນໜາ້ ນ້.ີ ໔໙ 49 LL-G4.indb 49 13/06/2022 15:06:06

ຈ່ງົ ນໍາໃຊ້ຄໍາຖາມໃນການຄາດຄະເນໃນບົດທີອ່ າ່ ນສວສ ສະຫງວນລິຂະສິດ 1. ພາກເປີດຫວົ ເລ່ອື ງຂອງບດົ ພນັ ລະນາໄກ່ຜໂູ້ ອກເວາ້ົ ກ່ຽວກັບຫຍງັ ແດ່? 2. ພາກເນອ້ື ເລືອ່ ງຂອງບົດເວາົ້ ກ່ຽວກັບຫຍງັ ແດ?່ 3. ພາກສະຫບຼຸ ເລື່ອງຈະເວາ້ົ ແນວໃດ? 4 ອ່່ານບົົດ ໄກ່່ຜູ້້�ໂອກ ໄກຜ່ ູ້ໂອກ ຢູເ່ ຮືອນຂອງຂ້ອຍໄດ້ລ້ຽງໄກຜ່ ້ໂູ ຕໜງຶ່ , ໄກໂ່ ຕນ້ີພໍຂ່ ອງຂ້ອຍໄດຂ້ ນໍ ໍາພນີ່ ອ້ ງຂອງ ເພິນ່ ມາລຽ້ ງແຕ່ຄາວມັນຍງັ ນ້ອຍທຸກຄົນເອ້ີນມັນວ່າ ໄກ່ຜູໂ້ ອກ. 5 ໄກຜ່ ້ໂູ ອກໂຕນມ້ີ ີຮບູ ຮ່າງໃຫຍສ່ ູງ ແລະ ແຂງແຮງດ.ີ ນ້ໍາໜັກຂອງມນັ ປະມານ 3 ກໂິ ລກຣາມ. ອາຍຂຸ ອງມນັ ໄດ້ 2 ປແີ ລວ້ . ມນັ ມຂີ ນົ ສແີ ດງ ແລະ ດາໍ ສບັ ປນົ ກນັ . ຫວົ ຂອງ ມນັ ມນົ ມຫີ ອນໃຫຍແ່ ປເປນັ ສແີ ດງ, ຕາທງັ ຄດູ່ າໍ ເຫອ້ືຼ ມ, ສບົ ຂອງມນັ ແຫມຼ ເປນັ ສເີ ຫອືຼ ງ, ຄໍຍາວ, ປກີ 2 ຂາ້ ງມຂີ ນົ ສດີ ໍາປນົ ແດງ, ຫາງຍາວ ແລະ ກົ່ງ. ຂາຂອງໄກ່ຜໂູ້ ອກມເີ ດອື ຍ ຍາວແຫມຼ .ນວ້ິ ຕນີ ມເີ ລບັ ແຫມຼ ເພອ່ື ໃຊໄ້ ວປ້ ອ້ ງກນັ ສດັ ຕູ ແລະ ເຂຍ່ ຫາເຫຍອ່ື . ໄກ່ຜ້ໂູ ອກໂຕນ້ຍີ ັງເປັນພ່ໍ ລົກ ມັນປົກປ້ອງໄກ່ທຸກໆໂຕ ທີ່ຢູ່ໃນລົກດຽວກັນ. ແຕ່ລະມື້ ມັນຈະອອກໄປຫາກິນຢູ່ຕາມ ບໍລິເວນອ້ອມແອ້ມເຮືອນກັບ ຝງູ ໄກ.່ ອາຫານທມ່ີ ນັ ກນິ ແມນ່ ເຂາ້ົ , ສາລ,ີ ຮາໍ , ຜກັ ແລະ ແມງໄມຕ້ າ່ ງໆ. ຕອນຄາ່ໍ ໄກຜ່ ໂູ້ ອກຈະເຂາ້ົ ນອນໃນລກົ . ໄກຜ່ ໂູ້ ອກໂຕນມ້ີ ຄີ ວາມສາໍ ຄນັ ຕຄ່ໍ ອບຄວົ ຂອງຂອ້ ຍຫາຼ ຍ ເພາະວາ່ ມນັ ເປນັ ພພ່ໍ ນັ ແລະ ມັນສ່ງົ ສຽງຂນັ ປຸກໃຫຄ້ ນົ ໃນຄອບຄວົ ຂອງຂ້ອຍຕື່ນແຕ່ເຊ້ົາ. ນອກນີ້ພວກຂອ້ ຍ ຍັງນໍາໃຊຂ້ ໄີ້ ກ່ເປັນຝຸ່ນທໍາມະຊາດເຂ້ົາໃນການໃສ່ພດື ຜັກຕາ່ ງໆໃຫ້ເຕບີ ໃຫຍ່ ແລະ ງອກງາມ. 50 ໕໐ LL-G4.indb 50 13/06/2022 15:06:07

5 ຄາດເດົາົ ການໃຫ້ຫ້ ຼັັ�ກຖານກ່ຽ່ ວກັບັ ບົົດ ການໃຫ້ຫຼກັ ຖານຫຼງັ ການອາ່ ນຊວ່ ຍໃຫພ້ ວກເຮົາສະທ້ອນຄນື ການຄາດເດົາຂອງຕົນເອງ ເພືອ່ ກວດເບິ່ງວ່າມນັ ຖືກຕ້ອງ ຫຼື ບໍ່ ແລະ ຊວ່ ຍໃຫພ້ ວກເຮົາເຂ້າົ ໃຈໃນບົດທີໄ່ ດ້ອ່ານ. ຈ່ົງບອກປະໂຫຍກຖກື ຫືຼ ຜິດໃນຕາຕະລາງລ່ມຸ ນ້ີ: ຂັນ້ ຕອນ ຫືຼ ຫວົ ຂ້ໍ ເນື້ອໃນ ຖກື ຜິດ ຫັຼກຖານ ຫົວຂ້ໍ ໄກພ່ ່ລໍ ກົ  ໄກ່ຜ້ໂູ ອກ ເປີດຫວົ ເລອ່ື ງ ຢເູ່ ຮືອນຂອງຂອ້ ຍໄດລ້ ້ຽງໄກ່ຜູ້ໂຕໜງ່ຶ . ທຸກຄົນເອ້ີນມນັ ວ່າໄກຜ່ ແູ້ ດງ. 5 ເນ້ືອເລ່ອື ງ ໄກຜ່ ໂູ້ ອກມຮີ ູບຮ່າງໃຫຍ່ສູງ. ໄກ່ຜູໂ້ ອກມຫີ າງສ້ັນ ແລະ ກົ່ງ. ສະຫຼຸບເລ່ືອງ ຕອນຄ່ໍາມນັ ເຂົ້ານອນໃນເຮືອນ. ອາຫານຂອງໄກ່ແມນ່ ຊ້ີນ ແລະ ປາ. ໄກຜ່ ໄູ້ ປກັບຝງູ ເປັດນ້ອຍ. ໄກຜ່ ້ໂູ ອກສ່ົງສຽງຂນັ ປກຸ ໃຫ້ຄນົ ຕື່ນເຊ້າົ . ໄກໃ່ ຫ້ຝຸນ່ ທໍາມະຊາດໃສພ່ ດື ຜກັ ຕ່າງໆ. 6 ຕອບຄໍາໍ ຖາມກ່ຽ່ ວກັບັ ບົົດ ຈົ່ງຕອບຄໍາຖາມລຸມ່ ນ:້ີ 1. ການລຽ້ ງໄກ່ມຄີ ວາມສໍາຄນັ ແນວໃດ? 2. ຈງ່ົ ບອກລັກສະນະຂອງໄກຜ່ ໂູ້ ອກ? 3. ໄກຜ່ ໂູ້ ອກອອກຫາກນິ ຢູ່ໃສ? 4. ອາຫານທ່ີໄກກ່ ິນມຫີ ຍງັ ແດ່? 5. ນດິ ໄສຂອງໄກຜ່ ໂູ້ ອກສະແດງອອກແນວໃດ? 6. ໄກ່ຜໂູ້ ອກມຄີ ວາມສາໍ ຄນັ ຕຄ່ໍ ນົ ເຮາົ ແນວໃດ? ໕໑ ໑໐ 51 LL-G4.indb 51 13/06/2022 15:06:07

7 ຈໍາໍ ແນກຄໍາໍ ຄຸຸນນາມແຕ່ລ່ ະປະເພດສວສ ສະຫງວນລິຂະສິດ ຈງ່ົ ໝາຍຕກິ () ໃສຄ່ າໍ ຄນຸ ນາມປະເພດຕາ່ ງໆໃນຕາຕະລາງລມຸ່ ນ:້ີ ລໍາດັບ ຄໍາຄນຸ ນາມ ຂະໜາດ ຮບູ ຮາ່ ງ ບອກສີ ຈາໍ ນວນ ຊະນດິ 1 ແຫມຼ 2 ນອ້ ຍ 3 ງາມ 4 ຍາວ 5 ຫາຼ ຍ 6 ແດງ 5 7 ດີ 8 ໜອ້ ຍ 9 ມົນ 10 ດໍາ 8 ຟັງັ ແລະ ແຕ້ມ້ ຈ່ງົ ອ່ານບດົ ພັນລະນາຝູງເປດັ ນ້ອຍແລ້ວແຕ້ມຮບູ ພາບ ຝງູ ເປັດນ້ອຍ ນາງນາລີລຽ້ ງເປດັ ນ້ອຍຫາຼ ຍໂຕ. ພວກມັນຫາກແໍ ຕກອອກຈາກປໍ້ມາໄດສ້ າມ ຫາສ່ີມ້ື. ເປັດນ້ອຍບາງໂຕມີຂົນສີເຫືຼອງ ອອ່ ນຄໄື ໝ ບາງໂຕມີສດີ າ່ ງດາໍ , ສົບ ແປໆເປນັ ສເີ ຫອືຼ ງແກ.່ ຕາຂອງມນັ ດາໍ ເຫືຼອ້ ມມນົ ຄືໜວ່ ຍໝາກປັດ. ທໍາມະ ຊາດໄດແ້ ຕງ່ ໃຫຂ້ ນົ ຂອງມນັ ປງ່ົ ແຈບ ກັນຈົນນ້ໍາບໍ່ສາມາດຊຶມເຂ້ົາເຖິງໜັງ ຂອງມນັ ໄດ້ ຄາ້ ຍຄກື ບັ ວາ່ ເປດັ ໝດົ ໂຕ ເບົາຄສື ະໂນ. ສ່ງິ ທເ່ີ ປັນໜ້າງຶດແທໆ້ ນັນ້ ແມນ່ ເປັດນອ້ ຍທີຫ່ າກໍແຕກຈາກປ້ກໍ ລໍ ອຍນາ້ໍ 52 ໕໒ LL-G4.indb 52 13/06/2022 15:06:07

ເປັນໂລດ ເວລາມນັ ແຫບກນິ ເຫຍ່ອື ສົບຂອງມນັ ຈະເໜງັ ງັບແງບັ ! ງບັ ແງບັ ! ແຕ່ລະມື້ ນາລີມັກປ່ອຍພວກມນັ ໃຫລ້ ງົ ລອຍນ້ໍາຫິຼ້ນຢ່ໜູ ອງແຄມບາ້ ນ. ເປດັ ນອ້ ຍຂອງນາງນາລເີ ປນັ ຕາຮກັ ແທໆ້ . ລາວເອາົ ແໜອອ່ ນມາປນົ ໃສຮ່ າໍ ແລະ ເຂາ້ົ ປຽນໃຫມ້ ນັ ກນິ ອມ່ີ ຢສູ່ ະເໜ.ີ ບດ່ໍ ນົ ເປດັ ນອ້ ຍຂອງລາວກຈໍ ະໃຫຍຂ່ ນ້ຶ ເລອ້ື ຍໆ. (ຄດັ ມາຈາກປຶມ້ ພາສາລາວ ປ.3 ບດົ ທີ 26). 9 ນໍາໍ ໃຊ້້ຄໍໍາຕໍ່່� ຈງ່ົ ນາໍ ໃຊຮ້ ບູ ພາບໃນຂທ້ໍ ີ 8 ເຂາ້ົ ໃນການສນົ ທະນາ ໂດຍນາໍ ໃຊຄ້ າໍ ຕ່ໍ ເພາະວາ່ 5 ຄໍາຖາມ: 1. ເຈ້ົາແຕ້ມຮບູ ກຽ່ ວກັບຫຍັງ? 2. ເປັນຫຍງັ ຈຶງ່ ແຕມ້ ຮບູ ນ?້ີ ຈົ່ງນາໍ ໃຊຄ້ າໍ ຕໍ່ “ເພາະວາ່ ” ແຕ່ງເປນັ ປະໂຫຍກ ແລວ້ ເວາົ້ ໃຫໝ້ ຟູ່ ງັ . ຕວົ ຢ່າງ: ຂອ້ ຍແຕ້ມຮບູ ເປັດນອ້ ຍລອຍນໍ້າ ເພາະວາ່ ມັນເປນັ ຕາຮັກຫາຼ ຍ. 10 ນໍໍາໃຊ້ປ້ ະໂຫຍກທີ່່�ມີີຄໍໍາຕໍ່່� ຈົ່ງນໍາໃຊ້ຄາໍ ຕໍ່ “ເພາະວ່າ” ຕໍ່ 2 ປະໂຫຍກໃຫ້ເຂົ້າກນັ . ຕົວຢ່າງ: ປະໂຫຍກທີ 1 ໄກຜ່ ໂູ້ ອກມຄີ ວາມສາໍ ຄນັ ແກ່ຄົນເຮາົ . ປະໂຫຍກທີ 2 ມນັ ສງົ່ ສຽງຂັນໃຫຄ້ ນົ ຕ່ນື ແຕເ່ ຊາົ້ . ï ໄກ່ຜູ້ໂອກມຄີ ວາມສໍາຄັນແກຄ່ ນົ ເຮົາ ເພາະວາ່ ມນັ ສ່ງົ ສຽງຂັນໃຫຄ້ ນົ ຕນ່ື ແຕ່ເຊ້າົ . ປະໂຫຍກທີ 1 ໄກ່ຜູ້ໂອກມຄີ ວາມສາໍ ຄນັ ແກຄ່ ົນເຮາົ . ປະໂຫຍກທີ 2 ເປນັ ພໍພ່ ນັ . ປະໂຫຍກທີ 2 ເປັນອາຫານ ແລະ ຂາຍສ້າງລາຍຮັບ. ປະໂຫຍກທີ 2 ຂ້ີໄກ່ຊ່ວຍໃຫ້ພືດເຕບີ ໃຫຍ່ ແລະ ງອກງາມ. 11 ນໍໍາໃຊ້້ເຄື່່�ອງໝາຍວັກັ ຕອນ ເບ່ງິ ນຍິ າມເຄອື່ ງໝາຍຈາໍ້ ຢບູ່ ົດທີ 2 ຂ້ໍທີ 11 ໕໓ 53 LL-G4.indb 53 13/06/2022 15:06:07

ຈງ່ົ ແຕງ່ ປະໂຫຍກກ່ຽວກບັ ສດັ ໂດຍນາໍ ໃຊ້ເຄ່ອື ງໝາຍຈ້າໍ ໃຫໄ້ ດ້ 5 ປະໂຫຍກ.ສວສ ສະຫງວນລິຂະສິດ ຕວົ ຢ່າງ: ຂອ້ ຍລ້ຽງເປັດ ເພອື່ ກນິ ໄຂ່ຂອງມນັ . 12 ຕື່່�ມຄໍໍາສໍາໍ ຜັັດພະຍັັນຊະນະ ຈົງ່ ອ່ານບົດກາບວັກທີ 5-9 ບົດທີ 4 ຂ້ທໍ ີ 3 ແລວ້ ຕ່ມື ຄໍາສາໍ ຜັດພະຍັນຊະນະໃສ່ ບົດກາບລຸ່ມນ:ີ້ ຄໍາສາໍ ຜດັ : ແລນລນ່ິ , ພົງໄພ, ເປັນປາ່ , ດິນດ,ີ ເສອື ສງິ . ນາໍ້ ຊວ່ ຍໃຫ້ ດນິ ຊມຸ່ ........ ຈຶງ່ ເກີດມ ີ ຕົ້ນໄມໃ້ ບຫຍາ້ 5 ເກີດ...... ສດັ ໄດອ້ າໄສ ໃນ....... ມ.ີ ......ຊ້າງ ທັງລີງຄ່າງ ........ກວາງຟານ 13 ຂຽນທວາຍທີ່່�ເນັ້້�ນໃສ່່ການປະສົມົ ອັັກສອນ ເບ່ິງນິຍາມການປະສົມອກັ ສອນຢ່ບູ ົດທີ 4 ຂທ້ໍ ີ 11. ຈົງ່ ຂຽນການປະສມົ ອກັ ສອນ ໂດຍນໍາໃຊ້ຄໍາສບັ ຕ່ໄໍ ປນີ້: ເກດີ , ເໜອື , ຊ້າງ, ຜາ່ ນ ຕົວຢ່າງ: ການປະສົມອກັ ສອນ ນອ້ ຍ ນ + xໍ + ຍ + x້ = ນອ້ ຍ ສະຫຼະ xໍ ເມືອ່ ມຕີ ວົ ສະກົດໃຫ້ປຽ່ ນ xໍ ເປນັ xອ ນ + xອ + ຍ + x້ = ນ້ອຍ ຈງ່ົ ຂຽນທວາຍກັບນາຍຄູ ເລີ່ມແຕ່ ວັກທີ 5 ນາ້ໍ ຊວ່ ຍໃຫດ້ ນິ ຊຸມ່ ດີ ຈນົ ເຖງິ ວກັ ທີ 9 ກວາງ ແລະ ຟານ 54 ໕໔ LL-G4.indb 54 13/06/2022 15:06:07

14 ທວນກ່່ຽວກັັບໂຄງຮ່າ່ ງບົດົ ກາບ ເບງ່ິ ຄໍາອະທິບາຍການສໍາຜັດໃນບົດກາບ ແລະ ໂຄງຮາ່ ງການວາງໃນບົດກາບຢູບ່ ົດທີ 3 ຂ້ໍ ທີ 9 ຈົ່ງຂຽນບດົ ກາບກ່ຽວກບັ ຄວາມສາໍ ຄັນຂອງທໍາມະຊາດ 15 ຂຽນບົດົ ກາບຕາມໂຄງຮ່າ່ ງໃສ່່ປຶ້້�ມຂຽນ ໜາ້ ວຽກ: ນກັ ຮຽນເປນັ ກມຸ່ ຂຽນບດົ ກາບທເ່ີ ນນ້ັ ໃສຄ່ ວາມສາໍ ຄນັ ຂອງທາໍ ມະຊາດຮວ່ ມກນັ 1 ວກັ . ຫຼັງຈາກນັນ້ , ນກັ ຮຽນຂຽນບດົ ກາບດ້ວຍຕົນເອງ. ຈງົ່ ຂຽນບົດກາບ 3-4 ວັກ ໂດຍເນັ້ນຄວາມສໍາຄັນຂອງທໍາມະຊາດ 5 ໃຫ້ນາໍ ໃຊ້ຄໍາກໍາມະທກີ່ ່ຽວຂ້ອງກັບທາໍ ມະຊາດໃນ ບດົ ທີ 3 ເຊ່ັນ: ໄຫ,ຼ ຈ,່ໍ ບານ, ເກດີ , ແຕກ... ກຸ່ມຄາໍ ສບັ ທ່ີກ່ຽວຂ້ອງກບັ ທໍາມະຊາດໃນ ບົດທີ 4 ເຊ່ັນ: ນາໍ້ , ຄົນ, ສດັ , ພືດ, ຕ້ົນໄມ,້ ດນິ , ຫຍາ້ ... ຈົ່ງກວດເບງິ່ ການຂຽນຂນ້ັ ສຸດທ້າຍຂອງຕນົ ໂດຍອີງໃສ່ຄາໍ ຖາມລຸມ່ ນີ:້ ก ການຂຽນຂອງຂອ້ ຍຖກື ຕອ້ ງຕາມແຖວດ້ວຍຂະໜາດຕົວໜງັ ສື ແລະ ມີການ ຍະວ່າງທເ່ີ ໝາະສົມບ່?ໍ ก ການຂຽນນາໍ ໃຊ້ຄາໍ ກໍາມະທກ່ີ ໍານົດໃຫແ້ ລວ້ ບ່ໍ? ก ການຂຽນມີເນອ້ື ໃນກ່ຽວຂ້ອງກັບທໍາມະຊາດແລ້ວບ?ໍ່ ໕໕ 55 LL-G4.indb 55 13/06/2022 15:06:08

ບດົ ທີ 6 ອັດສະຈນັ ດນົ ຕີຂອງລາວ ເພງໃດທ່ມີ ່ວນຕະຫອຼ ດການ? ພວກເຮາົ ເລີມ່ ຕົ້ນເທາະ 1 ຟັງັ ຄໍໍາສັັບ ແລະ ວະລີີ ແລ້ວ້ ສໍໍານຶກຶ ຮູູບພາບຈາກບົດົ ທີ່່�ຈະອ່່ານ ກ່ອ່ ນການອ່່ານ ການສໍານກຶ ຫາຮູບພາບກ່ອນການອ່ານ ແມນ່ ການອາ່ ນແບບໃໝ່ ເມ່ືອໃຊກ້ ານສໍານຶກ ກໍຈະວາດພາບຕາມຄວາມຮູສ້ ກຶ ແລະ ຄດິ ກຽ່ ວກັບຮບູ ພາບທຈ່ີ ະໄດ້ຮບັ ຢໃູ່ ນໃຈເມອ່ື ໄດອ້ ່ານ. ການສໍານຶກຫາຮູບພາບຊ່ວຍໃຫ້ກາຍເປັນຜູ້ອ່ານທີ່ຊໍານານ ເພາະວ່າໄດ້ຮຽນຮູ້ທີ່ຈະຄົ້ນຄິດ ກ່ຽວກບັ ແນວຄິດໃໝຢ່ ່ໃູ ນບົດແລະ ເຊ່ອື ມໂຍງແນວຄດິ ນນ້ັ ເຂ້ົາກບັ ສ່ິງທ່ຮີ ້ຢູ ູ່ແລວ້ . ການໃຊ້ ຄວາມຮ້ສູ ກຶ ທງັ ໝດົ ເພອ່ື ເຊອ່ື ມໂຍງກບັ ຂມໍ້ ູນຢໃູ່ ນບດົ ແມ່ນໃຊກ້ ານສໍານກຶ ຫາຮູບພາບກອ່ ນ 6 ການອາ່ ນ ເພອ່ື ສາໍ ນກຶ ຮບູ ພາບໄປຕາມບດົ ເລອ່ື ງວາ່ ບດົ ນນ້ັ ຈະເວາ້ົ ກຽ່ ວກບັ ຫຍງັ ຈາກຫວົ ບດົ , ພາບປະກອບ ແລະ ຄາໍ ສັບທ່ສີ າໍ ຄັນ. ສວສ ສະຫງວນລິຂະສິດ ຈ່ົງນໍາໃຊ້ວິທີສໍານຶກຮູບພາບນ້:ີ 1. ຫບັຼ ຕາ ແລວ້ ຕງ້ັ ໃຈຟງັ ຄາໍ ສບັ ຈາກຄອູ າ່ ນ. 2. ສໍານກຶ ຮູບພາບຕາມຄໍາສັບທີໄ່ ດຟ້ ັງ. 3. ບອກກ່ຽວກັບສງ່ິ ທສີ່ າໍ ນກຶ ເຫນັ ຮບູ ພາບ ຕາ່ ງໆໃນຄວາມຄດິ ຂອງເຈາ້ົ . 2 ເບິ່່�ງຮູບູ ພາບ ແລ້ວ້ ບອກຄໍາໍ ສັບັ ຄໍາໍ ສັບັ ສໍໍາຄັັນ ນແ້ີ ມ່ນຫຍັງ? ການເປັນຢູ່ ວັດທະນະທາໍ 56 ໕໖ LL-G4.indb 56 13/06/2022 15:06:08

ພວກເຮົາຄວນເຮັດແນວໃດ? ປົກປັກຮກັ ສາ ເຜີຍແຜ່ 3 ອ່່ານບົົດ ເພງລາວທີ່່�ອໍາໍ ມະຕະທີ່່�ສຸຸດ ການອ່່ານ ຂອ້ ຍຈະເຮດັ ແນວໃດ ເພ່ືອສະແດງອອກໃຫ້ຜອູ້ ່ນື ຮວູ້ າ່ ຂອ້ ຍກາໍ ລັງຟງັ ຢ?ູ່ ການຄາດເດາົ ສິ່ງທ່ີຈະເກີດຂຶນ້ ຕໄໍ່ ປໃນຂະນະ 6 ອ່ານ ຊ່ວຍໃຫ້ເຂ້າົ ໃຈສງ່ິ ທ່ີເຮົາກໍາລັງຟງັ ຢູ່. ເພງລາວທີອ່ ໍາມະຕະທ່ສີ ຸດ ເພງລາວທຂ່ີ ອ້ ຍໄດຟ້ ງັ ຜາ່ ນມາມຫີ າຼ ຍບດົ ເພງທມ່ີ ວ່ ນ. ຂອ້ ຍຄດິ ວາ່ ເພງລາວມວ່ ນທ່ີ ສດຸ ແມນ່ ເພງ “ເຢັນສະບາຍຊາວນາ” ທ່ີແຕງ່ ໂດຍ ທາ່ ນສຸບນັ ສຸວັນນະວົງ ຊງຶ່ ແມ່ນ ທ່ານບົວເງິນ ຊາພູວົງ ເປັນຜ້ຮູ ອ້ ງທໍາອດິ ແລະ ຂ້ອຍຍງັ ເຊອ່ື ວາ່ ເປັນບົດເພງທ່ີຄນົ ຮູ້ ຈກັ ຫາຼ ຍກວາ່ ໝູ່. ຂອ້ ຍຄດິ ວ່າ ບົດເພງ “ເຢັນສະບາຍຊາວນາ” ເປັນເພງທອ່ີ າໍ ມະຕະ ຍອ້ ນວ່າມັນ ເວ້າົ ກ່ຽວກັບຊີວິດການເປັນຢູ່ ແລະ ວດັ ທະນະທາໍ ຂອງຄນົ ລາວ. ສະນັນ້ , ມນັ ຈງ່ຶ ເປັນ ບດົ ເພງທ່ມີ ວ່ ນທສ່ີ ດຸ . ນອກຈາກນ້ັນ, ບົດເພງ “ເຢນັ ສະບາຍຊາວນາ” ຍັງເວ້າົ ເຖິງອາ ຊບີ ຂອງຊາວນາ. ເມອື່ ໄດຍ້ ິນເພງນ້ີແລ້ວຄກື ບັ ວາ່ ເຮົາພວມຢືນຢກູ່ າງທ່ງົ ນາ. ດງ່ັ ນ້ນັ , ເນ້ອື ໃນບົດເພງຈຶ່ງສະແດງເຖງິ ການດາໍ ລງົ ຊວີ ິດຂອງຄນົ ລາວໄດ້. ຂ້ອຍຄິດວ່າ ຄນົ ລາວສ່ວນຫາຼ ຍເຄີຍໄດຍ້ ນິ ເພງນ້ີ ແລະ ຮອ້ ງໄດ້ ເພາະວ່າເປນັ ເພງທຮ່ີ ອ້ ງງາ່ ຍ, ຄາໍ ສບັ ບຍ່ໍ າກ ມຈີ ງັ ຫວະ ແລະ ທາໍ ນອງທມ່ີ ວ່ ນ. ນອກຈາກນ,້ີ ຄນົ ລາວ ຍັງໄດນ້ ຍິ ົມໃຊເ້ ພງນໃ້ີ ນການຟ້ອນເວລາມງີ ານລຽ້ ງຕາ່ ງໆ ເພ່ອື ສະແດງເຖິງການສງ່ົ ເສມີ , ການອະນລຸ ກັ ແລະ ການປກົ ປັກຮກັ ສາວັດທະນະທໍາອັນດງີ າມຂອງຊາດລາວ. ໕໗ 57 LL-G4.indb 57 13/06/2022 15:06:09

ຂອ້ ຍຄດິ ວາ່ ເພງນເ້ີ ປນັ ທນ່ີ ຍິ ມົ ຢຕູ່ າ່ ງປະເທດ ຍອ້ ນວາ່ ເວລາທຄ່ີ ນົ ລາວເດນີ ທາງ ໄປຕ່າງປະເທດ ສ່ວນຫຼາຍກໍຈະຮ້ອງເພງນີ້ເຊັ່ນດຽວກັນ. ບໍ່ພຽງແຕ່ເທົ່ານັ້ນ, ຍັງເປັນ ການເຜຍີ ແຜ່, ແລກປຽ່ ນວັດທະ ນະທາໍ ລາວໃຫຄ້ ນົ ຕາ່ ງປະເທດຮູ້ ຈັກບດົ ເພງນຫ້ີ າຼ ຍຂຶ້ນ ເພາະວ່າ ຂ້ອຍເຫັນຄົນຕ່າງປະເທດສາ ມາດຮ້ອງເພງນີ້ໄດ້ ແລະ ບາງ ປະເທດກໍແປເນ້ືອຮ້ອງເປັນພາ ສາຂອງເຂາົ ເຈາ້ົ ອີກດ້ວຍ. ສວສ ສະຫງວນລິຂະສິດ 6 ສະຫຸບຼ ແລວ້ ບົດເພງ “ເຢັນ ສະບາຍຊາວນາ” ເປນັ ບົດເພງທ່ີ ອໍາມະຕະ ຍອ້ ນວາ່ ຄນົ ລາວສວ່ ນຫຼາຍເຄີຍເປດີ , ຟັງ ແລະ ຮ້ອງເພງນີ້ໄດ້ ມນັ ເວົ້າກຽ່ ວ ກັບຊວີ ດິ ການເປັນຢູ່ ແລະ ວັດທະນະທາໍ ຂອງຄົນລາວ, ສາມາດເປັນບົດເພງທ່ີນາໍ ໄປ ແລກປຽ່ ນວດັ ທະນະທາໍ ກບັ ຕາ່ ງປະເທດ. ສະນນ້ັ , ພວກເຮາົ ທກຸ ຄນົ ຄວນອະນລຸ ກັ , ປກົ ປັກຮກັ ສາ ແລະ ສ່ງົ ເສມີ ໃຫມ້ ກີ ານນາໍ ໃຊ້ບດົ ເພງນີ້ຢາ່ ງກວາ້ ງຂວາງທັງພາຍໃນ ແລະ ຕາ່ ງປະເທດ. 4 ຄາດເດົາົ ໃນການໃຫ້ຫ້ ຼັັ�ກຖານກ່່ຽວກັບັ ບົດົ ການຄິດິ ກ່ຽ່ ວກັບັ ບົດົ ການໃຫຫ້ ກັຼ ຖານຫງັຼ ການອາ່ ນ ຊວ່ ຍໃຫພ້ ວກເຮາົ ສະທອ້ ນຄນື ການຄາດເດາົ ຂອງຕົນເອງ ເພື່ອກວດເບ່ງິ ວາ່ ມນັ ຖືກຕອ້ ງ ຫືຼ ບໍ່ ແລະ ຊ່ວຍໃຫ້ພວກເຮາົ ມສີ ່ວນຮ່ວມ, ເຂົ້າໃຈບດົ ທີ່ໄດ້ອາ່ ນ. ການຄາດເດົາຂອງຂອ້ ຍຖືກ ຫຼື ຜິດ? ຍອ້ ນຫຍັງ? ພວກເຮາົ ມາເຮັດນາໍ ກນັ . ຕວົ ຢາ່ ງ: ຂ້ອຍຄິດວ່າ ບົດເພງ “ເຢັນສະບາຍຊາວນາ” ເປນັ ເພງທີ່ອໍາມະຕະ ຍອ້ ນວ່າມນັ ເວົ້າກຽ່ ວກບັ ຊີວິດການເປັນຢູ່ ແລະ ວັດທະນະທໍາຂອງຄົນລາວ. ສະນັ້ນ, ມນັ ຈ່ຶງເປັນ ບົດເພງທມ່ີ ວ່ ນທ່ສີ ຸດ. ນອກຈາກນັ້ນ, ບດົ ເພງ “ເຢັນສະບາຍຊາວນາ” ຍັງເວາົ້ ເຖິງອາ ຊີບຂອງຊາວນາ. ເມ່ອື ໄດຍ້ ນິ ເພງນແ້ີ ລວ້ ຄືກັບວ່າເຮົາພວມຢນື ຢກູ່ າງທ່ົງນາ. ດັງ່ ນ້ັນ, ເນືອ້ ໃນບົດເພງຈຶ່ງສະແດງເຖິງການດາໍ ລົງຊວີ ດິ ຂອງຄນົ ລາວໄດ້. 58 ໕໘ LL-G4.indb 58 13/06/2022 15:06:09

ເຫດຜນົ ທີເ່ ລອື ກເຄ່ອື ງໝາຍຖກື ນີ້ ຍ້ອນວ່າເຫດຜນົ ທີ 1 ຖືກ ຜິດ ເວາ້ົ ເຖງິ ຊີວດິ ການເປັນຢູ່, ວດັ ທະນະທໍາຂອງຄນົ ລາວ ແລະ ເວົ້າເຖິງອາຊີບຂອງຊາວນາ.   ເຈົາ້ ຄດິ ວ່າ ເຫດຜນົ ນີ້ຈະແມ່ນຫຍງັ ?  ຖືກ ຜດິ ......................................................................... ເຫດຜົນທີ່ເລືອກເຄ່ອື ງໝາຍ................................... 5 ຕິດິ ຕາມເວລານາຍຄູອູ ່່ານບົົດ ການອ່າ່ ນ ເບິ່ງບດົ ອ່ານຢູ່ຂໍທ້ ີ 3 6 ພວກເຮົາເບ່ິງໃກໆ້ ເທາະ ການເລົ່່�າບົົດຄືືນ 6 ສົົນທະນາກ່່ຽວກັບັ ເຫດຜົົນ ແລະ ເລົ່່�າບົດົ ຄືືນ ເລ່ົາບົດຄືນເປນັ ກຸມ່ ຜູ້ທີ 1 ເລົາ່ ຄືນຢູ່ພາກເປີດຫວົ ເລື່ອງ. ຜູ້ທີ 2 ເລົ່າຄນື ຢ່ເູ ຫດຜົນທີ 1. ຜທູ້ ີ 3 ເລ່າົ ຄນື ຢເູ່ ຫດຜົນທີ 2. ຜູ້ທີ 4 ເລ່ົາຄນື ຢ່ເູ ຫດຜົນທີ 3. ຜທູ້ ີ 5 ເລົ່າຄືນຢພູ່ າກສະຫຼຸບ. 7 ບອກວິິທີສີ ະແດງຄວາມຄິດິ ເຫັນັ ໃນບົດົ ຄໍາໍ ສັບັ ແລະ ວະລີໃີ ໝ່່ ວທິ ສີ ະແດງຄວາມຄດິ ເຫນັ ມຫີ າຼ ຍຄາໍ ສບັ ທສ່ີ າມາດໃຊແ້ ທນຄາໍ ວາ່ : ຄດິ ວາ່ , ເຊອ່ື ວາ່ . ຕວົ ຢາ່ ງ: - ຕາມຄວາມຄິດຂອງຂ້ອຍ... - ຄວາມຄດິ ຂອງຂ້ອຍແມ່ນ... - ຂ້ອຍແນ່ໃຈວ່າ... - ຖ້າເຈົ້າຖາມຂອ້ ຍ... ໕໙ 59 LL-G4.indb 59 13/06/2022 15:06:10

ພວກເຮາົ ມາຝຶກນໍາກນັ ເຈ້າົ ຄດິ ວາ່ ເພງ “ເຢັນສະບາຍຊາວນາ” ແມ່ນເພງລາວທອ່ີ າໍ ມະຕະບໍ່? 8 ນໍາໍ ໃຊ້້ຄໍໍາສັັບທີ່່�ໃຊ້ແ້ ທນກັັນໄດ້້ ເພື່່�ອສະແດງເຫດຜົນົ ເພີ່່�ມເຕີມີ ໄວຍາກອນ ຄາໍ ສບັ ທີວ່ າ່ ນອກຈາກນັ້ນ ຍງັ ມຫີ ຼາຍຄາໍ ສບັ ທີ່ສາມາດໃຊ້ແທນໄດ້ ເຊ່ັນ: ບ່ໍພຽງແຕ,່ ນອກ ຈາກນ,້ີ ອກີ ຢ່າງໜງຶ່ . ຕົວຢາ່ ງ: ຂ້ອຍຄດິ ວາ່ ບົດເພງ “ເຢັນສະບາຍຊາວນາ” ເປັນເພງທ່ີອາໍ ມະຕະ ຍ້ອນວາ່ ມັນເວົາ້ ກຽ່ ວກັບຊວີ ິດການເປັນຢູ່ ແລະ ວດັ ທະນະທາໍ ຂອງຄນົ ລາວ. ສະນ້ັນ, ມນັ ຈງ່ຶ ເປນັ ບດົ ເພງທມ່ີ ວ່ ນທສ່ີ ດຸ . ນອກຈາກນນ້ັ , ບດົ ເພງ “ເຢນັ ສະບາຍຊາວນາ” ຍງັ ເວາ້ົ ເຖງິ 6 ອາຊີບຂອງຊາວນາ. ສວສ ສະຫງວນລິຂະສິດ ການສະແດງ ຂ້ອຍຄິດວ່າ ເພງ “ເຢັນສະບາຍຊາວນາ” ຄວາມຄດິ ເຫນັ ແມນ່ ເພງທີ່ອາໍ ມະຕະທສ່ີ ຸດ. ເຫດຜນົ ຕ້ນົ ຕໍ ຍອ້ ນວ່າ ມັນເວາົ້ ກຽ່ ວກັບຊີວິດການເປັນຢູ່ ແລະ ວດັ ທະນະທໍາຂອງຄນົ ລາວ. ເຫດຜນົ ເພມີ່ ເຕມີ ຂອງການ ນອກຈາກນນັ້ , ບົດເພງ “ເຢນັ ສະບາຍ ສະແດງຄວາມຄິດເຫັນ ຊາວນາ” ຍັງເວົ້າເຖິງອາຊບີ ຂອງຊາວນາ. ຄໍາສັບທສ່ີ າມາດນາໍ ໃຊ້ໃນການສະແດງຄວາມຄດິ ເຫນັ ມດີ ່ັງຕໄ່ໍ ປນ້ີ: ໃນການໃຫເ້ ຫດຜນົ ເພມ່ີ ເຕີມເຮົາໃຊ້ ຄາໍ ສັບ ເຊ່ັນ: ນອກຈາກນັ້ນ, ຍັງ, ບໍ່ ພຽງແຕ່ ແລະ ອືນ່ ໆ. ໃນການສະແດງຄວາມຄດິ ເຫນັ ເຮາົ ໃນການໃຫ້ເຫດຜົນ ໃຊຄ້ າໍ ສບັ ເຊັ່ນ: ຂ້ອຍຄິດວາ່ , ຂອ້ ຍ ຕ້ນົ ຕໍເຮົາໃຊຄ້ າໍ ສບັ ເຊ່ອື ວ່າ ແລະ ອື່ນໆ. ເຊນ່ັ : ເພາະວາ່ , ຍອ້ ນ ວາ່ ແລະ ອນື່ ໆ. 60 ໖໐ LL-G4.indb 60 13/06/2022 15:06:11

9 ສົນົ ທະນາກ່ຽ່ ວກັບັ ເຫດຜົນົ ໃນບົດົ ແນວຄິດິ ຂອງບົດົ ຈ່ົງຕືມ່ ຂໍມ້ ນູ ໃສ່ຕາຕະລາງລມຸ່ ນ:ີ້ ຕວົ ຢາ່ ງ: ເຫດຜົນຕ້ົນຕໍ ອະທບິ າຍເຫດຜົນ (ເຫດຜນົ ທ່ເີ ພມ່ີ ເຕມີ ) 1. ມນັ ເວ້ົາກ່ຽວກັບຊີວິດການເປັນ - ນອກຈາກນ້ນັ , ບດົ ເພງ “ເຢນັ ສະບາຍຊາວນາ” ຍັງເວາ້ົ ຢູ່ ແລະ ວັດທະນະທາໍ ຂອງຄົນ ເຖງິ ອາຊບີ ຂອງຊາວນາ. ລາວ. 6 2. 3. ພວກເຮົາຂຽນເທາະ 10 ຮຽນກ່ຽ່ ວກັບັ ໂຄງຮ່າ່ ງຂອງບົດົ ສະແດງຄວາມຄິດິ ເຫັນັ ແບບຊັກັ ຊວນ ໂຄງຮ່າ່ ງຂອງປະເພດບົດົ ບດົ ສະແດງຄວາມຄິດເຫນັ ແບບຊັກຊວນ ແມນ່ ບົດປະເພດໜ່ຶງ ທີສ່ ະແດງຄວາມຄດິ ເຫນັ ສ່ວນຕວົ ຫຼື ນາໍ ສະເໜຄີ ວາມຄິດຂອງຜອູ້ ື່ນທ່ີມີຕເ່ໍ ລ່ອື ງໃດເລອ່ື ງໜຶ່ງ ຊງ່ຶ ຍົກເຫດຜນົ ຂ້ຶນມາ ເພື່ອ ຊັກຊວນຜ້ອູ ່ນື ເຫັນດເີ ຫັນພອ້ ມນໍາ. ບດົ ສະແດງຄວາມຄິດເຫັນແບບຊັກຊວນ ແມ່ນເພອ່ື ຊວນ ໃຫຜ້ ອູ້ ່ານປະຕິບດັ ຕາມ, ຮູ້ສກຶ , ເຊ່ືອກບັ ແນວຄດິ ຫຼື ບນັ ຫາທໄ່ີ ດ້ນາໍ ສະເໜີ. ສະຫຼຸບບົດສະແດງຄວາມຄດິ ເຫນັ ແບບຊກັ ຊວນ ດວ້ ຍການນໍາໃຊຄ້ ໍາເວາ້ົ ຂອງ ຕນົ ເອງ. ໂຄງຮ່າງຂອງບດົ ສະແດງຄວາມຄິດເຫັນແບບຊກັ ຊວນ ຈງົ່ ອ່ານໂຄງຮາ່ ງຂອງບົດສະແດງຄວາມຄດິ ເຫນັ ແບບຊັກຊວນຢູລ່ ່ມຸ ນີ້ ແລ້ວຄດິ ຫາຂມໍ້ ູນຈາກບດົ ເພງລາວທີ່ອໍາມະຕະທ່ີສຸດ ທີມ່ ີຢູ່ໃນແຕ່ລະພາກຂອງໂຄງຮ່າງ ຫົວຂໍ້: ເຮດັ ໃຫ້ດຶງດູດຄວາມສົນໃຈຂອງຜອູ້ ່ານ, ອາດສາມາດນາໍ ໃຊຄ້ າໍ ຖາມ (ຄາໍ ຖາມທ່ີເຮາົ ຮູ້ຄາໍ ຕອບ ແລະ ມຄີ າໍ ຕອບຢໃູ່ ນບົດ). ເປດີ ຫົວເລອ່ື ງ: ໃຫ້ບອກຄວາມສະຫງວນມກັ ແລະ ຈດຸ ພິເສດຂອງບົດເພງທ່ີ ສາມາດດງຶ ດູດຈດິ ໃຈກ່ຽວກບັ ຫວົ ຂ້ໍ ຫືຼ ໂດຍອີງໃສ່ຫວົ ຂໍ.້ ໖໑ 61 LL-G4.indb 61 13/06/2022 15:06:11

ເນ້ອື ເລືອ່ ງ: ບອກເຫດຜນົ ຂອງຄວາມສະຫງວນມັກ ແລະ ຈດຸ ພິເສດຂອງບົດເພງ ເຫດຜນົ ທີ 1 ທສີ່ າມາດດງຶ ດດູ ຈດິ ໃຈຂອງຕນົ ໃຫ້ 3 ເຫດຜນົ ກ) ແຕ່ລະເຫດຜນົ : ຂ) ກ) ບອກຂໍ້ຄວາມທ່ີຈະຊກັ ຊວນ ຂ) ອະທິບາຍຂ້ຄໍ ວາມໂດຍຫຍ້ໍ ເຫດຜນົ ທີ 2 ກ) ຂ) ເຫດຜນົ ທີ 3 ສວສ ສະຫງວນລິຂະສິດ ກ) 6 ຂ) ສະຫຼຸບເລືອ່ ງ: ເລົ່າຄນື ການສະແດງຄວາມຄດິ ເຫັນ (ດ້ວຍຄໍາສບັ ຕາ່ ງແຕຄ່ ວາມ ໝາຍຄືເກ່ົາ) ໃຫ້ສະຫບຼຸ ຫຍຂໍ້ ອງການຊັກຊວນ ແລະ ລງົ ທ້າຍດ້ວຍຂໍ້ຄວາມທີສ່ ະ ແດງຄວາມຮູສ້ ຶກ. 11 ຂຽນທວາຍທີ່່�ເນັ້້�ນການໃສ່ເ່ ຄື່່�ອງໝາຍວັັກຕອນ ຂຽນທວາຍ ເຄ່ືອງໝາຍວົງຢືມ “ ” ນອກຈາກໃຊສ້ ະແດງຄໍາເວົ້າຂອງຕວົ ລະຄອນ ຫຼື ຄາໍ ເວາ້ົ ຂອງຄນົ ອນ່ື ແລວ້ ເຄອ່ື ງໝາຍວງົ ຢມື ຍງັ ໃຊເ້ ມອ່ື ຕອ້ ງການໃຫຜ້ ອູ້ າ່ ນສງັ ເກດຄາໍ ໃດໜ່ງຶ ໂດຍສະເພາະເຊັນ່ : ຊຂື່ ອງເພງ ຫຼື ຊື່ຂອງບົດເລ່ອື ງ. ຕົວຢາ່ ງ: ເພງ “ຜົ້ງສາລີແດນງາມ”, ບົດເລື່ອງ “ຄ້າງຄນື ໃນປາ່ ເລກິ ”. ກວດເບງ່ິ ຂຄ້ໍ ວາມຕໄ່ໍ ປນ.້ີ ກວດແກຄ້ າໍ ຜດິ ທເ່ີ ຈາ້ົ ສງັ ເກດເຫນັ ໃນບອ່ ນທມ່ີ ຄີ າໍ ເວາ້ົ ທີ່ຢືມມາໃຊ້. ຂ້ອຍຄດິ ວ່າ ບດົ ເພງ “ເຢັນສະບາຍຊາວນາî ເປນັ ເພງທີ່ອາໍ ມະຕະ ຍ້ອນວາ່ ມັນ ເວ້າົ ກ່ຽວກບັ ຊວີ ດິ ການເປນັ ຢູ່ ແລະ ວດັ ທະນະທາໍ ຂອງຄນົ ລາວ. ສະນນ້ັ , ມນັ ຈງ່ຶ ເປນັ ບດົ ເພງທມ່ີ ວ່ ນທສ່ີ ດຸ . ນອກຈາກນນ້ັ , ບດົ ເພງເຢນັ ສະບາຍຊາວນາ ຍງັ ເວ້າົ ເຖິງອາຊີບ ຂອງຊາວນາ. ເມອ່ື ໄດ້ຍນິ ເພງນແີ້ ລວ້ ຄືກັບວາ່ ພວມຢູ່ກາງທ່ົງນາ. ດ່ງັ ນນ້ັ , ເນອ້ື ໃນ ບດົ ເພງຈ່ງຶ ສະແດງເຖງິ ການດາໍ ລງົ ຊີວິດຂອງຄົນລາວໄດ.້ 62 ໖໒ LL-G4.indb 62 13/06/2022 15:06:11

ຈົງ່ ຂຽນທວາຍກບັ ນາຍຄູ ເລ່ີມແຕ່ ເພງລາວທ່ີຂ້ອຍໄດຟ້ ງັ ຜ່ານມາ ຈົນເຖິງ ບົດ ເພງທ່ີຄົນຮຈູ້ ກັ ຫຼາຍກວາ່ ໝູ່ 12 ນໍາໍ ໃຊ້ຄ້ ໍາໍ ສັບັ ຕໍ່່�ໄປນີ້້� ເພື່່�ອຂະຫຍາຍປະໂຫຍກຢູ່່�ໃນຕອນ ການຝຶຶກໄວຍາກອນ ຍອ້ ນວາ່ ສະນັນ້ ນອກຈາກນັນ້ ອກີ ຢ່າງໜງຶ່ ບໍ່ພຽງແຕ່ ➕ມປີ ະໂຫຍກກຽ່ ວກບັ ການສະແດງ ເຫດຜົນຕນົ້ ຕໍ ທໄ່ີ ດ້ເອາົ ໃຫ້. ຄວາມຄິດເຫນັ ນໍາໃຊຄ້ າໍ ສບັ ທີໄ່ ດຮ້ ຽນມາ ແລະ ເຫດຜົນຂອງຕນົ ເອງຕ່ືມໃສ່ 2 ເຫດຜນົ ເພ່ີມເຕີມ 6 ຕວົ ຢາ່ ງ: ຂ້ອຍມັກເພງ ສະບາຍດີຫວຼ ງພະບາງ ເພາະວ່າຂ້ອຍມາຈາກຫວຼ ງພະບາງ ແລະ ມັນເຕືອນໃຫ້ຂ້ອຍຄິດຮອດເຮືອນ. ເຫດຜົນເພີ່ມເຕມີ ທີ 1: ມນັ ຍງັ ມີສະຖານທີ່ທ່ອງທຽ່ ວທ່ມີ ຊີ ືສ່ ຽງຈາກຫວຼ ງພະບາງໃນ ຄຣບິ ວດິ ີໂອ. ເຫດຜນົ ເພມີ່ ເຕີມທີ 2: ບ່ໍພຽງແຕເ່ ທາ່ົ ນ້ັນ, ເພງນຍ້ີ ງັ ເວາ້ົ ເຖິງທາໍ ນອງແບບຂັບທ້ມຸ , ຮີດຄອງປະເພນີ ແລະ ວດັ ທະນະທາໍ ຂອງຊາວຫວຼ ງພະບາງ. ພວກເຮົາມາຝຶກນາໍ ກນັ 1. ຂອ້ ຍບມ່ໍ ກັ ເພງລາວສະໄໝໃໝ່ ເພາະວາ່ ມນັ ໄດຮ້ ບັ ອດິ ທພິ ນົ ຈາກດນົ ຕຂີ ອງຕາ່ ງ ປະເທດ. 2. ເພງທີ່ຂ້ອຍມກັ ແມ່ນເພງ “ງາມເມືອງລາວ” ເພາະວ່າຂ້ອຍຮ້ອງເພງນີ້ໄດ້ດີ. 13 ສະແດງຄວາມຄິິດເຫັັນກ່ຽ່ ວກັັບເພງໃດມ່່ວນທີ່່�ສຸຸດ ການຝຶກຶ ຄຳຳ�ສັບັ ແລະ ວະລີີໃໝ່່ 1. ເພງ “ຫຼວງພະບາງແດນງາມ” 2. ເພງ “ເຢນັ ສະບາຍຊາວນາ” 3. ເພງ “ຈໍາປາເມືອງລາວ” 4. ເພງ “ສະບາຍດປີ ີໃໝ່” 5. ເພງ “ຊວີ ິດຄູ” ໖໓ 63 LL-G4.indb 63 13/06/2022 15:06:11

ຈງ່ົ ນາໍ ໃຊ້ໂຄງສາ້ ງນ້ີ ເພ່ືອຊວ່ ຍການຂຽນ ➕ການສະແດງຄວາມຄິດເຫນັ ເຫດຜົນຕົນ້ ຕໍ 2 ເຫດຜົນເພີ່ມເຕມີ ຈົ່ງເອົາໃຈໃສ່ວິທີການໃຊ້ຄໍາສັບທ່ີແຕກຕ່າງກັນໃນການສະແດງຄວາມຄິດເຫັນ ເຊັ່ນ: ຂ້ອຍຄິດວາ່ , ຂອ້ ຍເຊອ່ື ວ່າ, ຂ້ອຍແນ່ໃຈວ່າ, ເຫດຜົນຂອງຂ້ອຍແມນ່ , ຕາມ ຄວາມຄດິ ຂອງຂອ້ ຍ 14 ຕອບຄໍາໍ ຖາມ ເຈົ້້�າຄິິດວ່າ່ ແນວໃດ? ສວສ ສະຫງວນລິຂະສິດ 6 ຕວົ ຢາ່ ງ: ເພງໃດທີ່ເປັນເພງລາວອາໍ ມະຕະ ແລະ ຍ້ອນຫຍັງ? ຂອ້ ຍເຊ່ອື ວ່າ ເພງ “ເຢັນສະບາຍຊາວນາ” ແມນ່ ເພງທ່ີອາໍ ມະຕະ ເພາະວ່າ: - ມນັ ເວົາ້ ກ່ຽວກບັ ຊີວດິ ການເປັນຢູ່ ແລະ ວດັ ທະນະທໍາຂອງຄົນລາວ. - ຄົນລາວສວ່ ນຫຼາຍເຄຍີ ໄດ້ຍິນເພງນ້ີ ແລະ ຮ້ອງໄດ.້ - ມນັ ເປັນທນີ່ ິຍົມຢູ່ຕາ່ ງປະເທດ. ເພງໃດທ່ເີ ຈ້ົາຄດິ ວາ່ ເປັນເພງລາວອາໍ ມະຕະ ແລະ ຍອ້ ນຫຍງັ ? ເພງທີ່ຂ້ອຍຄິດວ່າ ເປນັ ເພງອາໍ ມະຕະແມນ່ :............................................. ຂອ້ ຍຄດິ ວາ່ ເພງນອ້ີ າໍ ມະຕະຍ້ອນວ່າ:..................................................... ຈົ່ງຕອບຄາໍ ຖາມລຸ່ມນ້ີ: 1. ເພງນີມ້ ກີ ານພົວພັນກັບຊີວິດການເປັນຢູ່ ແລະ ວດັ ທະນະທາໍ ຂອງຄນົ ລາວບໍ?່ 2. ເພງນີມ້ ີຊ່ສື ຽງໃນລາວບ?່ໍ 3. ເພງນີ້ມີຊື່ສຽງຢຕູ່ າ່ ງປະເທດບ່?ໍ 4. ເພງນີ້ເປນັ ທີນ່ ຍິ ມົ ໃນທຸກພາກຂອງປະເທດລາວບ່?ໍ 64 ໖໔ LL-G4.indb 64 13/06/2022 15:06:11

ພວກເຮົາໂຮມທກຸ ຢາ່ ງເຂ້າົ ກນັ ເທາະ ເຈົ້້�າຈະເຮັັດແນວໃດ? 15 ອ່່ານໜ້້າວຽກທີ່່�ຈະເຮັັດໃນບົດົ ຮຽນ ໜາ້ ວຽກ:ກະກຽມນໍາສະເໜີບົດການສະແດງຄວາມຄິດເຫັນແບບຊກັ ຊວນກ່ຽວກັບການທວນຄນື ບົດເພງໃດໜ່ຶງທອ່ີ າໍ ມະຕະທີນ່ ັກຮຽນເລືອກຕາມໂຄງສ້າງຂອງປະໂຫຍກທ່ີໄດ້ຮຽນໃນຂໍທ້ ີ 12. - ທບົ ທວນຄືນກ່ຽວກັບບດົ ສະແດງຄວາມຄດິ ເຫນັ ແບບຊກັ ຊວນ ແລະ ໂຄງສ້າງ 6 ຂອງປະໂຫຍກ ໃນບົດສະແດງຄວາມຄດິ ເຫນັ . - ກະກຽມຂຽນບດົ ສະແດງຄວາມຄດິ ເຫນັ ຂອງຕົນເອງ ແລ້ວແລກປຽ່ ນປມຶ້ ກນັ ກວດ ເພື່ອໃຫເ້ ປັນບດົ ຂຽນທ່ີສມົ ບູນ. - ກຽມການເວົາ້ ເພອ່ື ນໍາສະເໜີກ່ຽວກບັ ບົດຂອງຕນົ ເອງ. 16 ຝຶຶກການຂຽນຕອນໃດໜຶ່່�ງຂອງບົົດສະແດງຄວາມຄິິດເຫັນັ ແບບຊັັກຊວນ ຝຶກຶ ການຂຽນ ຮ່ວ່ ມກັັບນາຍຄູູ ຈງົ່ ປະຕບິ ັດກິດຈະກໍາຮ່ວມກບັ ນາຍ ຄູ ແລະ ໝູ່ ໂດຍການນາໍ ໃຊໂ້ ຄງຮາ່ ງການ ຂຽນ ແລວ້ ຂຽນຕອນໃດໜງ່ຶ ຂອງບດົ ສະ ແດງຄວາມຄດິ ເຫນັ ແບບຊກັ ຊວນບດົ ໃໝ່ ຕົວຢ່າງ: ຫວົ ຂ:ໍ້ ເຮັດໃຫດ້ ງຶ ດດູ ຄວາມສນົ ໃຈຂອງຜູ້ອາ່ ນ, ອາດ ເພງໃດມວ່ ນທສ່ີ ຸດ ນາໍ ໃຊ້ຄາໍ ຖາມ (ຄໍາຖາມທີຮ່ ູ້ຄໍາຕອບ ແລະ ມຄີ າໍ ຕອບ ໃນບດົ ). ເປີດຫົວເລືອ່ ງ: ໃຫ້ບອກຄວາມສະຫງວນມັກ ແລະ ຈຸດ - ບົດເພງ “ຈໍາປາເມອື ງລາວ” ພິເສດຂອງບົດເພງທສີ່ າມາດດງຶ ດດູ ຈດິ ໃຈກຽ່ ວກັບ ຫືຼ - ແຕງ່ ໂດຍ ທາ່ ນອຕຸ ະມະ ຈນຸ ລະມະນີ ໂດຍອີງໃສ່ຫວົ ຂ.້ໍ - ຮ້ອງໂດຍ ນາງຕຸກຕາ ສຸກສະຫວັນ ໖໕ 65 LL-G4.indb 65 13/06/2022 15:06:12

17 ຕື່່�ມຂໍ້້�ມູນູ ກ່ຽ່ ວກັບັ ບົດົ ສະແດງຄວາມຄິດິ ເຫັນັ ແບບຊັກັ ຊວນໃສ່ໂ່ ຄງຮ່າ່ ງ ສ້າ້ ງໂຄງຮ່າ່ ງການຂຽນ ເບ່ິງໂຄງຮາ່ ງຂອງບົດສະແດງຄວາມຄິດເຫັນແບບຊັກຊວນຢູ່ຂໍທ້ ີ 10 18 ຂຽນບົດົ ສະແດງຄວາມຄິດິ ເຫັນັ ແບບຊັກັ ຊວນຕາມໂຄງຮ່າ່ ງໃສ່ປ່ ຶ້້�ມຂຽນ ຂຽນບົດົ ໃນຂັ້້�ນຮ່່າງ ນໍາໃຊ້ແນວຄິດຈາກຂໍ້ທີ 17 19 ນໍາໍ ໃຊ້ຄ້ ໍາໍ ຖາມລຸ່່�ມນີ້້� ເພື່່�ອກວດແກ້ບ້ ົດົ ສະແດງຄວາມຄິິດເຫັນັ ແບບຊັັກຊວນ ກວດແກ້ບ້ ົດົ ຮ່່ວມກັັບໝູ່່� ປ່ຽນກນັ ກວດແກ້ບົດສະແດງຄວາມຄດິ ເຫນັ ແບບຊັກຊວນໃຫ້ຖກື ຕອ້ ງ ແລະ ສົມ ບນູ ຂນຶ້ ໂດຍນໍາໃຊ້ຄາໍ ຖາມລ່ມຸ ນ້ີ: 6 ก ໄດ້ປະຕິບັດຕາມໂຄງຮ່າງຂອງບດົ ສະແດງຄວາມຄິດເຫນັ ແບບຊັກຊວນບໍ?່ ก ມີຂມໍ້ ູນໃດຂາດຫາຍໄປບ່ໍ? ก ມກີ ານນາໍ ໃຊເ້ ຄອ່ື ງໝາຍວກັ ຕອນຖກື ຕອ້ ງບໍ?່ ก ມກີ ານນາໍ ໃຊຄ້ າໍ ສບັ ທກ່ີ ຽ່ ວກບັ ບດົ ສະແດງຄວາມຄດິ ເຫນັ ແບບຊກັ ຊວນເຂາ້ົ ໃນບດົ ບ?່ໍ ก ມກີ ານນາໍ ໃຊຄ້ າໍ ສບັ ທສ່ີ ະແດງເຫດຜນົ ເພມ່ີ ເຕີມບ່ໍ? ສວສ ສະຫງວນລິຂະສິດ 20 ປັັບປຸຸງ ແລະ ຂຽນບົດົ ຂັ້້�ນສຸຸດທ້້າຍ ປັັບປຸຸງບົົດຂັ້້�ນສຸຸດທ້າ້ ຍ ກວດເບງ່ິ ບົດຂນ້ັ ສດຸ ທ້າຍຂອງຕນົ ໂດຍອງີ ໃສຄ່ ໍາຖາມລຸ່ມນ:້ີ ก ຂ້ອຍຮູບ້ ໍ່ວ່າຂອ້ ຍຈະສະເໜີບດົ ຕອນໃດ? ก ການຝກຶ ເວົາ້ ຫາຼ ຍໆຄງ້ັ ກອ່ ນການນໍາສະເໜີ ຈະຊວ່ ຍໃຫ້ການນາໍ ສະເໜີ ຂອງຂ້ອຍໄດດ້ ບີ ່?ໍ ก ແຜນການນາໍ ສະເໜີຂອງຂ້ອຍມີເນ້ອື ໃນຄົບຖ້ວນຕາມຂັ້ນຕອນບ່ໍ? ก ຂ້ອຍໄດໃ້ ຊ້ໄວຍາກອນ, ຄໍາສັບ ແລະ ເຄອ່ື ງໝາຍວັກຕອນ ທພີ່ ວກເຮົາໄດ້ ຮຽນເຂົ້າໃນບົດຮຽນນບີ້ ໍ່? ก ຂອ້ ຍໄດເ້ ຮັດຕາມຄໍາເຫນັ ຂອງເພ່ອື ນຮ່ວມຫ້ອງຮຽນບໍ?່ ก ຂອ້ ຍຈະນາໍ ສະເໜບີ ດົ ຂອງຂອ້ ຍໄດແ້ ລວ້ ບ?່ໍ 66 ໖໖ LL-G4.indb 66 13/06/2022 15:06:12

ບົດທີ 7 ອັດສະຈນັ ດນົ ຕຂີ ອງລາວ (ຕໍ່) ດົນຕໃີ ດທ່ີດທີ ສ່ີ ດຸ ສໍາລບັ ການຟອ້ ນ? ພວກເຮົາເລມີ່ ຕນົ້ ເທາະ 1 ຟັງັ ຄໍໍາສັບັ ແລະ ວະລີີ ແລ້້ວສໍາໍ ນຶຶກຮູູບພາບຈາກບົດົ ທີ່່�ຈະອ່່ານ ກ່ອ່ ນການອ່່ານ ສາໍ ນກຶ ຮບູ ພາບເວລາໄດຍ້ ນິ ຄາໍ ສັບ, ວະລີ ແລະ ປະໂຫຍກ ແຄນ ມໍລະ ການສາໍ ນຶກຫາຮບູ ພາບກອ່ ນການອາ່ ນ 7 ເປຍໂນ ດົກໂລກ ຊວ່ ຍໃຫພ້ ວກເຮາົ ຄນົ້ ຄດິ ກຽ່ ວກບັ ສງິ່ ທຈີ່ ະອາ່ ນ ຊຶ່ງເປນັ ການກຽມຄວາມພອ້ ມທຈີ່ ະອາ່ ນບດົ ທາໍ ນອງ ໃດໜງຶ່ . ແປກໃໝ່ 2 ເບິ່່�ງຮູູບພາບ ແລ້ວ້ ບອກຄໍາໍ ສັັບ ແລະ ເຫດຜົົນ ຄໍໍາສັບັ ສໍໍາຄັັນ ຄາໍ ຖາມ: ນັກຮຽນເຫັນຫຍງັ ແດ່ຢໃູ່ ນຮບູ ພາບ? ຈົ່ງເລອື ກເອົາຄໍາສບັ ໃສ່ກັບຮູບພາບໃຫຖ້ ືກຕ້ອງ ແລວ້ ຂຽນເຫດຜົນວາ່ ເປນັ ຫຍັງ ຈ່ງຶ ເລືອກຮບູ ພາບນ້ີ ສິລະປະ, ສົມບດັ , ປະເພນ,ີ ສຽງແຄນ, ດນົ ຕີລາວ. ຕວົ ຢາ່ ງ: ສມົ ບດັ ເຫດຜົນທ່ີເລືອກຄໍາສບັ ນີ້ຍອ້ ນວ່າ ຮບູ ພາບນມ້ີ ແີ ກວ້ , ແຫວນ, ເງິນ, ຄໍາ ຊຶງ່ ມນັ ສະ 1 ແດງໃຫ້ເຫນັ ເຄ່ອື ງຂອງທີ່ມຄີ ່າ ເອ້ີນອີກຢ່າງໜງຶ່ ວາ່ ສມົ ບດັ . ດງ່ັ ນນ້ັ , ຈງ່ຶ ເປນັ ເຫດຜນົ ທຂ່ີ ອ້ ຍເລອື ກ ຄໍາສບັ ນ.້ີ ໖໗ ໘ 67 LL-G4.indb 67 13/06/2022 15:06:12

24 5 3 7 ສວສ ສະຫງວນລິຂະສິດ 3 ອ່າ່ ນບົດົ ແຄນມ່່ວນກວ່າ່ ເປຍໂນ ການອ່່ານ ຟັງ ແລະ ແຕມ້ ຮູບພາບໃນຂະນະອາ່ ນ ແມນ່ ສະແດງເຖິງໃຈຄວາມສໍາຄນັ ຂອງບົດນ້ັນໆ. ວທິ ກີ ານນຈ້ີ ະຊວ່ ຍໃຫ້ພວກເຮົາໄດຄ້ ົ້ນຄິດກ່ຽວກບັ ບດົ ທອີ່ າ່ ນ. 68 ໖໘ LL-G4.indb 68 13/06/2022 15:06:13

ແຄນມວ່ ນກວາ່ ເປຍໂນ ດົນຕີລາວປະກອບມີ 2 ປະເພດມີທັງດົນຕພີ ືນ້ ເມອື ງລາວ ແລະ ດນົ ຕທີ ັນສະໄໝ ທໃ່ີ ຊ້ປະກອບກບັ ເນອ້ື ຮ້ອງ, ທໍານອງຂັບລາໍ ຈົນໄປຮອດບດົ ເພງຕາ່ ງໆ ຊງ່ຶ ທງັ ໝດົ ນ້ີ ຕິດພນັ ກບັ ວຖິ ີຊີວິດຂອງຄນົ ລາວ. ສຽງແຄນເປັນເອກະລັກ ແລະ ສັນຍະລັກສະເພາະ ຂອງຄົນລາວ ເພືອ່ ບັນເລງເປນັ ສຽງທ່ມີ ີຈງັ ຫວະ, ທໍານອງມ່ວນອອນຊອນປະກອບໃສ່ ການຂບັ ລາໍ . ແຄນຕດິ ພນັ ກບັ ຊວີ ດິ ການເປນັ ຢຂູ່ ອງຄນົ ລາວ ແລະ ຄົນລາວສວ່ ນຫາຼ ຍ ມັກແຄນ, ແຕ່ຄົນລາວຈໍານວນໜຶ່ງມກັ ເປຍໂນ. ເຫດຜົນໜງ່ຶ ທວ່ີ າ່ ແຄນມວ່ ນກວາ່ ເປຍໂນ ຍອ້ ນວ່າແຄນມີທາໍ ນອງທ່ີມ່ວນ ແລະ 7 ຕິດພນັ ກບັ ປະເພນ,ີ ຊີວິດການເປນັ ຢູແ່ ຕລ່ ະຊົນເຜົ່າອນັ ເປນັ ມລໍ ະດົກຂອງຊາດລາວ. ແຄນສ້າງຄວາມເອກອ້າງທະນງົ ໃຈໃຫຄ້ ົນລາວຮັກ ແລະ ພູມໃຈ ໂດຍສະເພາະແມນ່ ສຽງແຄນລາວທໄ່ີ ດຮ້ ບັ ເຂາ້ົ ເປນັ ມລໍ ະດກົ ໂລກ. ດວ້ ຍເຫດຜນົ ນ,້ີ ພວກເຮາົ ຈ່ຶງມກັ ແຄນ ນີ້ຫຼາຍ. ອີກເຫດຜົນໜງ່ຶ ທີ່ວາ່ ເປນັ ຫຍງັ ແຄນມວ່ ນກວາ່ ເປຍໂນ ຍອ້ ນວ່າມຈີ ງັ ຫວະ, ທໍາ ນອງທີ່ເໝາະສົມໃນການປະກອບເຂ້ົາກັບບົດຂັບລໍາເປັນພາສາລາວເຂົ້າໃຈງ່າຍບ່ໍ ໜາ້ ເບອ່ື . ດວ້ ຍເຫດນນ້ັ , ຄນົ ລາວສາມາດເຊອ່ື ມໂຍງສຽງແຄນເຂາ້ົ ໃນຄາໍ ສບັ ທໄ່ີ ດຍ້ ນິ ແລະ ພວົ ພນັ ກບັ ຊວີ ດິ ການເປນັ ຢຂູ່ ອງເຂາົ ເຈາ້ົ . ການນຍິ ມົ ມກັ ແຄນລາວເຮາົ ເປນັ ການ ສະໜບັ ສະໜນູ ສິລະປະວນັ ນະຄະດລີ າວ. ຜນົ ສຸດທ້າຍ ແຄນກໍຈະຢູຄ່ ຽງຄກູ່ ັບວດັ ທະ ນະທາໍ ແລະ ຮີດຄອງປະເພນອີ ັນດງີ າມຂອງຊາດລາວ. ເຖິງຢາ່ ງໃດກຕໍ າມ, ກໍຍງັ ມສີ ່ິງທີດ່ ຂີ ອງເປຍໂນຢູເ່ ໜອື ນກັນ. ພວກເຮົາສາມາດ ຮຽນຮກູ້ ຽ່ ວກບັ ວດັ ທະນະທາໍ ຮດີ ຄອງປະເພນທີ ແ່ີ ຕກຕາ່ ງ ໂດຍຜາ່ ນເປຍໂນ. ເປຍໂນ ເຊ່ືອມໂຍງກັບບ່ອນທມ່ີ ັນກາໍ ເນີດ ເມ່ອື ຟັງສຽງຈາກເປຍໂນແລວ້ ຈະເປັນການຮບັ ເອາົ ສ່ິງໃໝໆ່ ເຂົ້າມາ ເພ່ືອຮຽນຮູ້ວັດທະນະທໍາເຊງິ່ ກນັ ແລະ ກນັ . ນອກຈາກນນັ້ , ເປຍໂນຍັງມຈີ ງັ ຫວະ, ທໍານອງແປກໃໝ່ ແລະ ໜ້າສນົ ໃຈທີ່ແຕກ ຕາ່ ງກບັ ແຄນ ແລະ ສາມາດໃຫປ້ ະສບົ ການໃໝໆ່ ທາງດາ້ ນດນົ ຕໃີ ຫແ້ ກພ່ ວກເຮາົ ເພາະວາ່ ບາງຄນົ ກມໍ ັກຄນົ້ ຫາສຽງໃໝ່ໆທກຸ ຄ້ັງທີ່ຟັງ. ໖໙ ໑໐ 69 LL-G4.indb 69 13/06/2022 15:06:13

ສະຫບຸຼ ລວມແລວ້ , ເປຍໂນໃຫປ້ ະສບົ ການໃໝໆ່ , ແຕແ່ ຄນກອໍ ອນຊອນຢ່າງໜ້າ ອັດສະຈັນ. ຂອ້ ຍເຊ່ືອວາ່ ແຄນມວ່ ນກວ່າເປຍໂນ ເພາະວ່າຈງັ ຫວະ, ທາໍ ນອງ, ເນ້ອື ຂບັ ລາໍ ປະກອບຂອງມນັ ເຂົ້າໃຈງາ່ ຍ ແລະ ມັນສະແດງໃຫ້ເຫນັ ເຖິງວັດທະນະທາໍ ແລະ ຮີດຄອງປະເພນີອນັ ເປັນມໍລະດກົ ຂອງພວກເຮົາ. ມນັ ເປນັ ສ່ງິ ສາໍ ຄັນສາໍ ລບັ ພວກເຮົາ ທກຸ ຄນົ ທຕ່ີ ອ້ ງໃຫ້ຄວາມສນົ ໃຈ, ອະນຸລັກຮກັ ສາ ແລະ ພດັ ທະນາແຄນລາວ ເພາະວາ່ ມັນແມ່ນສມົ ບດັ ອນັ ລໍາ້ ຄ່າຂອງຊາດລາວ. 4 ຄາດເດົົາໃນການໃຫ້້ຫຼັັ�ກຖານກ່່ຽວກັັບບົດົ ການຄິິດກ່ຽ່ ວກັັບບົົດ ການຄາດເດົາ ໂດຍການໃຫຫ້ ັກຼ ຖານຫັງຼ ການອາ່ ນ ຊ່ວຍໃຫພ້ ວກເຮົາທົບທວນຄືນກຽ່ ວກັບ ໃຈຄວາມສໍາຄນັ ຂອງບົດ. ສວສ ສະຫງວນລິຂະສິດ 7 ການຄາດເດົາຂອງຂ້ອຍຖກື ຫືຼ ຜດິ ? ຍ້ອນຫຍງັ ? ຕົວຢ່າງ: ການຄາດເດົາຕອນທີ 2 ຈາກບົດອາ່ ນຂໍທ້ ີ 3 ເຫດຜນົ ໜງ່ຶ ທວ່ີ າ່ ເປຍໂນມວ່ ນກວາ່ ແຄນ ຍອ້ ນວາ່ ເປຍໂນ ຖືກ ຜິດ ມທີ າໍ ນອງທມ່ີ ວ່ ນ. ເປຍໂນສາ້ ງຄວາມເອກອາ້ ງທະນງົ ໃຈໃຫຄ້ ນົ ລາວຮກັ ແລະ ພູມໃຈ ໂດຍສະເພາະແມນ່ ແຄນລາວທໄ່ີ ດຮ້ ບັ   ເຂາ້ົ ເປນັ ມລໍ ະດກົ ໂລກ. ດວ້ ຍເຫດຜນົ ນ,້ີ ພວກເຮົາຈຶງ່ ມັກເປຍ  ໂນນ້ຫີ າຼ ຍ. ເຫດຜົນທເ່ີ ລອື ກເຄືອ່ ງໝາຍຜິດນີ້ ຍອ້ ນວ່າເຫດຜົນນ້ີເວາ້ົ ເຖງິ ເປຍໂນມວ່ ນກວ່າ ແຄນ ແຕ່ໃນບດົ ເວ້ົາເຖິງແຄນມວ່ ນກວາ່ ເປຍໂນ. ຈງົ່ ຄາດເດົາຕອນທີ 3, 4 ແລະ 5 ຈາກບົດອ່ານ ຂ້ໍທີ 3 ເປນັ ກຸມ່ ໂດຍອງີ ໃສຮ່ ່າງ ລມຸ່ ນ້ີ: ຖກື ຜິດ ......................................................................... ເຫດຜນົ ທີເ່ ລືອກເຄ່ອື ງໝາຍ................................... 5 ຕິດິ ຕາມເວລານາຍຄູູອ່່ານບົດົ ການອ່່ານ ເບງິ່ ບົດອາ່ ນຢູຂ່ ້ທໍ ີ 3 ໗໐ 70 LL-G4.indb 70 13/06/2022 15:06:13

ພວກເຮາົ ເບ່ງິ ໃກ້ໆເທາະ ການເລົ່່�າບົົດເລື່່�ອງຄືືນ 6 ສົນົ ທະນາກ່່ຽວກັັບເຫດຜົນົ ແລະ ເລົ່່�າບົດົ ຄືືນ ຈົ່ງເລ່ົາບົດຄືນເປັນກ່ມຸ ໂດຍອີງໃສຮ່ ບູ ພາບລ່ມຸ ນີ້: 7 7 ບອກຄໍາໍ ກໍາໍ ມະທີ່່�ໃຊ້ໃ້ ນບົົດສະແດງຄວາມຄິິດເຫັັນ ຄໍາໍ ສັບັ ແລະ ວະລີີໃໝ່່ ຄໍາກໍາມະ ແມນ່ ຄາໍ ທ່ສີ ະແດງເຖງິ ການເຄືອ່ ນໄຫວຂອງຄນົ , ສດັ ແລະ ວດັ ຖສຸ ່ງິ ຂອງຕາ່ ງໆ. ສໍາລັບບົດຮຽນນີຄ້ ໍາກາໍ ມະໄດນ້ າໍ ໃຊ້ ເພອື່ ອະທິບາຍຄວາມສໍາຄັນຂອງວດັ ທະນະທາໍ ລາວ ເຊ່ນັ : ສະແດງ, ເຊອື່ ມໂຍງ, ຕດິ ພັນ, ຄຽງຄ,ູ່ ເປນັ ... ຕວົ ຢ່າງ: ດນົ ຕລີ າວສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖງິ ວິຖຊີ ວີ ດິ ຂອງພວກເຮົາ. (ຄາໍ ຕົວຕ້ງັ ) (ຄາໍ ກໍາມະ) (ຄໍາປະກອບ) ຈງົ່ ບອກຄາໍ ກໍາມະໃນປະໂຫຍກລມຸ່ ນ້ີ 1. ແຄນສະແດງເຖິງວດັ ທະນະທໍາຂອງເຮາົ . 71 2. ແຄນຕດິ ພັນກັບຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງຄນົ ລາວ. ໗໑ LL-G4.indb 71 13/06/2022 15:06:14

3. ແຄນຄຽງຄ່ກູ ບັ ວັດທະນະທໍາລາວ. 4. ສຽງແຄນເປັນເອກະລກັ ສະເພາະຂອງຄນົ ລາວ. ນັກຮຽນສາມາດນໍາໃຊ້ຄໍາຕົວຕ້ັງ ຫຼື ຄາໍ ປະກອບອັນອື່ນທີ່ນກັ ຮຽນຄດິ ອອກ ເພອ່ື ເອາົ ມາສາ້ ງເປນັ ປະໂຫຍກໃໝ່ 8 ນໍາໍ ໃຊ້ວ້ ະລີີທີ່່�ສະແດງຄວາມຄິດິ ເຫັັນທີ່່�ແຕກຕ່າ່ ງກັັນໃນບົດົ ໄວຍາກອນ ວະລີທ່ີສະແດງຄວາມຄິດເຫນັ ທແີ່ ຕກຕາ່ ງກນັ : ວະລີ ແມນ່ ກຸ່ມຄາໍ ທ່ີມີ 2 ຄາໍ ຂ້ນຶ ໄປມາປະ ສມົ ກນັ ແລ້ວມຄີ ວາມໝາຍຢາ່ ງໃດຢ່າງໜຶ່ງ. ວະລທີ ່ສີ ະແດງຄວາມຄດິ ເຫນັ ທີແ່ ຕກຕ່າງກັນ ແມ່ນ ການສະແດງຄວາມຄດິ ໃໝ່ຢູໃ່ ນບດົ . ວະລເີ ຫົ່າຼ ນ້ີສ່ວນຫຼາຍໄດນ້ າໍ ໃຊ້ໃນບດົ ສະແດງຄວາມຄດິ 7 ເຫັນ. ຕວົ ຢາ່ ງ: ເຖງິ ຢາ່ ງໃດກຕໍ າມ, ໃນທາງກງົ ກນັ ຂາ້ ມ, ກງົ ກນັ ຂາ້ ມ, ອກີ ຢາ່ ງໜງ່ຶ , ກງົ ກນັ ຂາ້ ມກນັ ແລວ້ , ເຖງິ ແມ່ນວ່າ, ເຖິງວາ່ ແລະ ອື່ນໆ. ເບງິ່ ບດົ ອາ່ ນໃນຂທໍ້ ີ 3 ແລະ ເຮັດກດິ ຈະກໍາລມຸ່ ນີ້: 1. ຈ່ົງອາ່ ນຄວາມໝາຍຂອງຕອນທີ 2, 3, 4 ແລະ 5 ແລວ້ ໝາຍ () ໃສ່ຕາຕະ ລາງລຸມ່ ນີ້: ສວສ ສະຫງວນລິຂະສິດ ຕອນທີ ຄວາມຄິດເຫນັ 1 ແຄນມວ່ ນກວາ່ ເປຍໂນ ເປຍໂນມ່ວນກວາ່ ແຄນ 2 3  4 5 ໃນຕອນໃດທີ່ຄວາມຄດິ ເຫນັ ໃໝໄ່ ດ້ນໍາໃຊ?້ 2. ຈົ່ງບອກຕອນ ແລະ ຂຽນປະໂຫຍກທຄີ່ ວາມຄິດເຫັນໃໝ່ໃສປ່ ຶ້ມຂຽນ 3. ຈ່ົງນາໍ ໃຊ້ວະລລີ ່ມຸ ນ້ີ ເພື່ອຝກຶ ການເວົາ້ ປະໂຫຍກຄວາມຄດິ ເຫັນໃໝ່ 72 ໗໒ LL-G4.indb 72 13/06/2022 15:06:14

ຕົວຢ່າງ: ເຖງິ ຢາ່ ງໃດກຕໍ າມ, ກໍຍງັ ມີສິ່ງທີ່ດີຂອງດນົ ຕີສາກົນຢູ່ເໝອື ນກັນ. ໃນທາງກົງກັນຂາ້ ມ… ກງົ ກນັ ຂ້າມກັນແລວ້ … ກງົ ກັນຂາ້ ມ… ເຖງິ ແມນ່ ວ່າ… ອກີ ຢາ່ ງໜຶ່ງ… ເຖິງວ່າ... 9 ສົນົ ທະນາກ່ຽ່ ວກັັບເຫດຜົນົ ໃນບົດົ ແນວຄິິດຂອງບົດົ ຈງ່ົ ນໍາໃຊຕ້ າຕະລາງລຸ່ມນີ້ ເພືອ່ ສົນທະນາໃນກຸມ່ ຂອງເຈ້ົາ ຄວາມຄດິ ເຫັນ ເຫດຜົນ ຄາໍ ອະທິບາຍ 7 ແຄນມ່ວນກວ່າເປຍໂນ 1.ແຄນມີທໍານອງທີມ່ ວ່ ນ ແລະ ແຄນສ້າງຄວາມເອກອ້າງທະນົງ ຕິດພນັ ກບັ ປະເພນີ, ຊີວິດການ ໃຈໃຫຄ້ ນົ ລາວຮກັ ແລະ ພມູ ໃຈ. ດວ້ ຍ ເປນັ ຢູ່ ອັນເປັນມໍລະດົກຂອງ ເຫດຜນົ ນ,້ີ ພວກເຮາົ ຈງ່ຶ ມກັ ແຄນລາວ. ຊາດລາວ. 2. 3. ເປຍໂນມວ່ ນກວາ່ ແຄນ 4. ພວກເຮາົ ຂຽນເທາະ 10 ຮຽນກ່ຽ່ ວກັບັ ໂຄງຮ່າ່ ງຂອງບົດົ ສະແດງຄວາມຄິດິ ເຫັນັ ແບບອະພິປິ າຍ ໂຄງຮ່າ່ ງຂອງປະເພດບົດົ ຈົ່ງອາ່ ນນຍິ າມຂອງບົດສະແດງຄວາມຄດິ ເຫັນແບບອະພິປາຍລຸ່ມນ:້ີ ບົດສະແດງຄວາມຄິດເຫນັ ແບບອະພິປາຍ ໝາຍເຖງິ ການສະແດງຄວາມຄິດເຫັນດ້ວຍ ເຫດ ແລະ ຜນົ ໃນເລື່ອງໃດເລື່ອງໜ່ຶງ ໃນທາໍ ນອງຄັດຄ້ານ ຫຼື ເຫນັ ດເີ ຫັນພ້ອມ, ຜູຮ້ ວ່ ມອະພປິ າຍ ແຕ່ລະຄົນ ອາດຈະມຄີ ວາມຄິດ ຫືຼ ທດັ ສະນະທ່ແີ ຕກຕ່າງກັນ ແຕກ່ ໍມກັ ຈະຕົກລົງແກ້ໄຂບນັ ຫາ ນ້ນັ ໆຮວ່ ມກັນໄດ້ໃນຕອນທາ້ ຍ. ໗໓ 73 LL-G4.indb 73 13/06/2022 15:06:14

ສະຫບຸຼ ບົດສະແດງຄວາມຄິດເຫັນແບບອະພປິ າຍ ດ້ວຍການນາໍ ໃຊຄ້ ໍາເວ້ົາຂອງ ຕນົ ເອງ. ໂຄງຮາ່ ງຂອງບົດສະແດງຄວາມຄດິ ເຫັນແບບອະພິປາຍ ຈົ່ງອ່ານໂຄງຮ່າງຂອງບົດສະແດງຄວາມຄິດເຫັນແບບອະພິປາຍຢູ່ລຸ່ມນີ້ ແລ້ວ ຄດິ ຫາຂມ້ໍ ູນຈາກບດົ ແຄນມວ່ ນກວາ່ ເປຍໂນ ທີ່ມີຢູ່ໃນແຕ່ລະຕອນຂອງໂຄງຮາ່ ງ ຫວົ ຂໍ້: ສະແດງໃຫ້ເຫັນວາ່ ບົດເວົ້າກຽ່ ວກັບຫຍັງ ອາດນໍາໃຊຄ້ ໍາຖາມ ຊງຶ່ ສາມາດມຄີ ໍາຕອບຈາກບດົ ສວສ ສະຫງວນລິຂະສິດ ເປດີ ຫວົ ເລອ່ື ງ: ບອກຄວາມເປັນມາຂອງຫວົ ຂ້ໍ ແລະ ບອກຄວາມຄດິ 7 ເຫນັ ກຽ່ ວກັບການອະພປິ າຍ 2 ຢ່າງທ່ີແຕກຕ່າງກັນ. ຄວາມຄດິ ເຫັນຕ້ອງສນ້ັ ແລະ ແຈ້ງ, ບໍຄ່ ວນຫາຼ ຍກວາ່ 2 ປະໂຫຍກ. ເນ້ືອເລື່ອງ: ໃຫ້ການອະພິປາຍ ຫຼື ເຫດຜນົ ສໍາລບັ ເຫັນດີ ແລະ ບເໍ່ ຫນັ ດ.ີ ເຫດຜົນທີ 1 (ເຫັນດ)ີ 2 ເຫດຜນົ (ເຫນັ ດີ) ກ) 2 ເຫດຜນົ (ບໍເ່ ຫັນດີ) ຂ) ສໍາລັບແຕລ່ ະເຫດຜົນທກີ່ າ່ ວ: ເຫດຜົນທີ 2 (ເຫນັ ດີ) ກ) ບອກເຫດຜນົ ກ) ຂ) ອະທິບາຍເຫດຜນົ ດງ່ັ ກ່າວ ຂ) ເຫດຜົນທີ 1 (ບ່ໍເຫັນດີ) ກ) ຂ) ເຫດຜນົ ທີ 2 (ບ່ໍເຫນັ ດ)ີ ກ) ຂ) ສະຫຼຸບເລືອ່ ງ: ສະຫຸຼບການອະພິປາຍທັງ 2 ຄວາມຄິດເຫັນ ແລະ ໃຫ້ ເຫດຜົນຂອງຕົນ. 74 ໗໔ LL-G4.indb 74 13/06/2022 15:06:14

11 ຂຽນທວາຍທີ່່�ເນັ້້�ນໃສ່ກ່ ານປະສົົມອັັກສອນ ຂຽນທວາຍ ພະຍນັ ຊະນະປະສມົ ແມນ່ ພະຍນັ ຊະນະເຄາ້ົ 2 ຕວົ ປະສມົ ກນັ ໃຫເ້ ປນັ ຕວົ ດຽວ. ຕວົ ທຢ່ີ ໜູ່ າ້ 7 ແມນ່ ຕົວ ຫ, ຕົວທີ່ຢູ່ຫຼັງແມນ່ ງ ຍ ນ ມ ລ ວ. ເມືອ່ ປະສົມແລ້ວມັນເຮັດໃຫ້ເປນັ ສຽງອກັ ສອນສງູ ເຊ່ັນ: ຫງ, ຫຍ, ໜ, ໝ, ຫ,ຼ ຫວ. ຕວົ ຢາ່ ງ: ຫາຼ ຍ, ຫຍງັ , ໜງຶ່ , ໝົດ... ພະຍນັ ຊະນະຄວບ ແມນ່ ພະຍັນຊະນະຕ້ນົ ພະຍາງ 2 ຕົວອາໄສສະຫຼະດຽວ ແລະ ຕອ້ ງ ອ່ານອອກສຽງພະຍັນຊະນະ 2 ຕົວພອ້ ມກນັ (ອ່ານໄວໃຫເ້ ປນັ ສຽງດຽວກັນ). ພະຍນັ ຊະນະຕົວທີ ສອງ ຫຼື ພະຍັນຊະນະທ່ໃີ ຊ້ເປນັ ຕວົ ຄວບໄດ້ມີ: ວ ລ ຣ. ຕົວຢ່າງ: ຄວາມ, ກວາ່ ... ຕົວຢ່າງ: ການປະສມົ ອັກສອນທມ່ີ ພີ ະຍັນຊະນະປະສົມ ຫາຼ ຍ ຫຼ + xາ + ຍ = ຫຼາຍ ຈ່ງົ ປະສມົ ອກັ ສອນທ່ມີ ີພະຍັນຊະນະປະສມົ ແລະ ພະຍັນຊະນະຄວບຕໍ່ໄປນີ້: ຄວາມ, ເໝອື ນ, ກວາ່ ຈົ່ງຂຽນທວາຍກບັ ນາຍຄູ ເລີມ່ ແຕ່ ເຫດຜນົ ໜງຶ່ ຈົນເຖງິ ມກັ ແຄນນ້ີຫຼາຍ 12 ນໍໍາໃຊ້ຄ້ ໍາໍ ສັບັ ແລະ ວະລີີ ເພື່່�ອແຕ່່ງປະໂຫຍກສະແດງຄວາມຄິດິ ເຫັັນ ການຝຶກຶ ໄວຍາກອນ ການນາໍ ໃຊຄ້ າໍ ສບັ ແລະ ວະລີ ເພອື່ ແຕ່ງປະໂຫຍກສະແດງຄວາມຄດິ ເຫັນ. ຕວົ ຢາ່ ງ: ເຫດຜນົ ໜງຶ່ ທີວ່ ່າ ທໍານອງການຂັບລາໍ ມ່ວນກວາ່ ທໍານອງການຮອ້ ງເພງ. ຈົ່ງນາໍ ໃຊຄ້ ໍາສບັ ແລະ ວະລີລຸມ່ ນີ້ ແຕ່ງເປນັ ປະໂຫຍກສະແດງຄວາມຄດິ ເຫນັ 1. ອກີ ຢາ່ ງໜ່ຶງ: 4. ເຖິງຢາ່ ງໃດກໍຕາມ: 2. ໃນທາງກງົ ກັນຂ້າມກນັ : 5. ກົງກັນຂ້າມກນັ ແລ້ວ: 3. ເຖງິ ແມ່ນວ່າ: 6. ກົງກນັ ຂາ້ ມ: ໗໕ 75 LL-G4.indb 75 13/06/2022 15:06:14

13 ແຕ່ງ່ ປະໂຫຍກສະແດງຄວາມຄິິດເຫັນັ ການຝຶກຶ ຄຳຳ�ສັບັ ແລະ ວະລີີໃໝ່່ ຈງ່ົ ປະກອບຄໍາຕົວຕ້ງັ , ຄໍາກໍາມະ ແລະ ຄາໍ ປະກອບຢູ່ຕາຕະລາງລຸ່ມນ້ີໃຫເ້ ປນັ ປະໂຫຍກ ແລ້ວຂຽນໃສປ່ ມຶ້ ຂຽນ. ຄາໍ ຕົວຕງ້ັ ຄາໍ ກໍາມະ ຄາໍ ປະກອບ ແຄນ ສະແດງ ວັດທະນະທາໍ ຂອງເຮາົ . ແຄນ ຕດິ ພນັ ກບັ ຊວີ ດິ ການເປັນຢູ່ຂອງຄນົ ລາວ. ແຄນ ຄຽງຄູ່ ກັບວັດທະນະທໍາລາວ. ເອກະລກັ ສະເພາະຂອງຄນົ ລາວ. 7 ສຽງແຄນ ສວສ ສະຫງວນລິຂະສິດເປນັ 14 ຕອບຄຳຳ�ຖາມ ເຈົ້້�າຄິດິ ວ່່າແນວໃດ? ແຄນມ່ວນກວ່າເປຍໂນ ຫຼື ບ່?ໍ ສະແດງຄວາມຄິດຂອງນກັ ຂຽນກຽ່ ວກັບຫົວຂ້ໍນ.ີ້ ສະແດງຄວາມຄດິ ເຫນັ ຂອງຕົນເອງກຽ່ ວກັບແຄນແມນ່ ດນົ ຕີທດີ່ ີທ່ສີ ດຸ ສາໍ ລບັ ການປະສານສຽງຂບັ ລໍາບໍ?່ ຄາໍ ຖາມ ຄາໍ ຕອບ ເຈ້າົ ຈະຕອບຄາໍ ຖາມຂ້າງເທິງແນວໃດ? ມເີ ຫດຜົນອັນໃດແດທ່ ່ີອາດຈະເຮັດໃຫຄ້ ດິ ວາ່ ແຄນ ແມນ່ ເຄ່ອື ງດົນຕີທດ່ີ ທີ ສ່ີ ຸດສາໍ ລັບການປະສານສຽງ ຂັບລໍາບ?ໍ່ (ໃຫ້ເຫດຜົນຢາ່ ງໜອ້ ຍ 2 ເຫດຜົນ). ມເີ ຫດຜົນອນັ ໃດແດ່ທ່ີອາດຈະເຮດັ ໃຫ້ຄົນຄດິ ວ່າ ເປຍໂນແມ່ນເຄືອ່ ງດນົ ຕີທີ່ດີທ່ສີ ຸດສໍາລບັ ການຟອ້ ນ? (ໃຫ້ເຫດຜົນຢາ່ ງໜອ້ ຍ 2 ເຫດຜົນ). 76 ໗໖ LL-G4.indb 76 13/06/2022 15:06:14

ພວກເຮາົ ໂຮມທກຸ ຢ່າງເຂ້ົາກັນເທາະ ເຈົ້້�າຈະເຮັັດແນວໃດ? 15 ອ່າ່ ນໜ້າ້ ວຽກທີ່່�ຈະເຮັັດໃນບົົດຮຽນ ໜາ້ ວຽກ: ກະກຽມຂຽນບດົ ສະແດງຄວາມຄິດເຫນັ ແບບອະພປິ າຍ ດ້ວຍການຕອບຄາໍ ຖາມວ່າ 7 ແຄນ ແມນ່ ດນົ ຕທີ ດ່ີ ທີ ສ່ີ ດຸ ສາໍ ລບັ ການປະສານສຽງຂບັ ລາໍ ຫືຼ ບ?່ໍ ຄດິ ຫາຄາໍ ຕອບຂອງຕນົ ເອງ ແລະ ປະຕບິ ດັ ຕາມໂຄງຮ່າງທ່ີໄດຮ້ ຽນມາ. ນາໍ ໃຊຄ້ າໍ ສບັ , ໄວຍາກອນ ແລະ ການປະສົມອກັ ສອນທ່ໄີ ດ້ ຮຽນຈາກບົດຮຽນນເ້ີ ຂົາ້ ໃນການຂຽນຂອງຕົນ. - ທວນຄນື ກຽ່ ວກບັ ບົດສະແດງຄວາມຄດິ ເຫັນແບບອະພປິ າຍ, ໂຄງສ້າງຂອງ ປະໂຫຍກ ຫຼື ຕອນໃນບົດສະແດງຄວາມຄິດເຫັນ. - ກະກຽມຂຽນບົດສະແດງຄວາມຄິດເຫັນຂອງຕົນເອງ ແລ້ວແລກປ່ຽນປຶ້ມກນັ ກວດ ເພ່ືອໃຫ້ເປັນບດົ ຂຽນທສ່ີ ມົ ບນູ . 16 ຝຶຶກການຂຽນຕອນໃດໜຶ່່�ງຂອງບົົດສະແດງຄວາມຄິດິ ເຫັັນແບບອະພິປິ າຍ ຝຶກຶ ການຂຽນ ຮ່ວ່ ມກັບັ ນາຍຄູູ ຈົ່ງປະຕບິ ັດກິດຈະກໍາຮ່ວມກັບນາຍຄູ ແລະ ໝູ່ ໂດຍການນາໍ ໃຊໂ້ ຄງຮາ່ ງການ ຂຽນ ແລ້ວຂຽນຕອນໃດໜຶ່ງຂອງບດົ ສະແດງຄວາມຄິດເຫນັ ແບບອະພປິ າຍບດົ ໃໝ່ ຕວົ ຢາ່ ງ: ຫົວຂ້:ໍ ສະແດງໃຫເ້ ຫນັ ວ່າບດົ ເວາົ້ ກ່ຽວກັບຫຍງັ , ອາດນາໍ ແຄນແມ່ນດົນຕີທ່ີດີທ່ີສຸດສໍາລັບການ ໃຊ້ຄາໍ ຖາມ ຊງ່ຶ ສາມາດຕອບຈາກບດົ . ປະສານສຽງຂັບລາໍ . ເປດີ ຫວົ ເລືອ່ ງ: ບອກຄວາມເປນັ ມາກຽ່ ວກບັ ຫວົ ຂ້ໍ ແລະ - ດົນຕີລາວປະກອບມີດົນຕີພນ້ື ເມືອງ ແລະ ດົນຕີທີທ່ ັນສະໄໝ. ບອກຄວາມຄິດເຫັນກ່ຽວກບັ ການອະພປິ າຍ 2 ຢາ່ ງທ່ີ - ຄົນລາວສວ່ ນຫຼາຍມັກແຄນ. ແຕກຕາ່ ງກັນ. ຄວາມຄິດເຫັນຕອ້ ງສັ້ນ ແລະ ແຈ້ງ, ບຄ່ໍ ວນຫາຼ ຍກວ່າ 2 ປະໂຫຍກ. 17 ຕື່່�ມຂໍ້້�ມູູນກ່ຽ່ ວກັບັ ບົົດສະແດງຄວາມຄິິດເຫັັນແບບອະພິປິ າຍໃສ່່ ສ້າ້ ງໂຄງຮ່່າງການຂຽນ 77 ໂຄງຮ່າ່ ງ ເບິ່ງໂຄງຮາ່ ງຂອງບົດສະແດງຄວາມຄິດເຫນັ ແບບອະພປິ າຍຢູ່ຂໍທ້ ີ 10 18 ຂຽນບົດົ ສະແດງຄວາມຄິດິ ເຫັນັ ແບບອະພິປິ າຍຕາມໂຄງຮ່າ່ ງໃສ່ປ່ ຶ້້�ມຂຽນ ຂຽນບົດົ ໃນຂັ້້�ນຮ່າ່ ງ ນາໍ ໃຊແ້ ນວຄິດຈາກຂໍ້ທີ 17 ໗໗ LL-G4.indb 77 13/06/2022 15:06:14

19 ນໍາໍ ໃຊ້ຄ້ ໍາໍ ຖາມລຸ່່�ມນີ້້� ເພື່່�ອກວດແກ້ບ້ ົດົ ສະແດງຄວາມຄິດິ ເຫັນັ ແບບອະພິປິ າຍ ກວດແກ້້ບົດົ ຮ່່ວມກັບັ ໝູ່່� ປຽ່ ນກັນກວດແກບ້ ດົ ສະແດງຄວາມຄດິ ເຫັນແບບອະພິປາຍໃຫ້ຖກື ຕ້ອງ ແລະ ສມົ ບູນຂນ້ຶ ໂດຍນໍາໃຊຄ້ ໍາຖາມລຸມ່ ນີ້: ก ໄດປ້ ະຕບິ ດັ ຕາມໂຄງຮາ່ ງຂອງບດົ ສະແດງຄວາມຄດິ ເຫນັ ແບບອະພປິ າຍບ?່ໍ ก ມີຂ້ມໍ ູນໃດຂາດຫາຍໄປບ?່ໍ ก ເຫດຜນົ ແລະ ຄາໍ ອະທບິ າຍຈະແຈ້ງ ຫືຼ ບ?ໍ່ ก ການປະສມົ ອັກສອນທ່ມີ ພີ ະຍນັ ຊະນະປະສົມ ແລະ ພະຍນັ ຊະນະຄວບ ຖກື ຕ້ອງບ່ໍ? 7 ก ໄດ້ມກີ ານນາໍ ໃຊຄ້ າໍ ກໍາມະຢ່າງໜອ້ ຍໜຶ່ງຄາໍ ທີ່ສະແດງເຖິງຄວາມສໍາຄັນ ຂອງບາງຢາ່ ງຕກ່ໍ ບັ ປະເພນລີ າວ ຫືຼ ບ?່ໍ ก ໄດ້ມີການນາໍ ໃຊ້ວະລຢີ ່າງໜ້ອຍໜງຶ່ ວະລີ ເພື່ອສະແດງເຖງິ ຄວາມຄດິ ເຫນັ ໃໝ່ ຫຼື ບ່ໍ? ສວສ ສະຫງວນລິຂະສິດ ບອກໃຫ້ເພ່ືອນຮັບຮູ້ວາ່ ເຈົ້າໄດ້ສັງເກດເຫນັ ຫຍງັ ຢູ່ໃນບດົ ຂຽນຂອງເຂົາເຈົາ້ . 20 ປັບັ ປຸຸງ ແລະ ຂຽນບົດົ ຂັ້້�ນສຸຸດທ້້າຍ ປັບັ ປຸຸງບົົດຂັ້້�ນສຸຸດທ້້າຍ ກວດເບງິ່ ບດົ ຂ້ນັ ສຸດທ້າຍຂອງຕົນ ໂດຍອີງໃສຄ່ ໍາຖາມລຸມ່ ນ້:ີ ก ບົດຂຽນຂອງຂ້ອຍເປັນລະບຽບຈບົ ງາມດີ ແລະ ອາ່ ນງາ່ ຍ ຫືຼ ບໍ່? ก ຂ້ອຍໄດລ້ ວມເອາົ ທກຸ ພາກສ່ວນຂອງບດົ ສະແດງຄວາມຄດິ ເຫັນແບບອະພິ ປາຍແລວ້ ບ?່ໍ ก ຂອ້ ຍໄດ້ໃຊໄ້ ວຍາກອນ, ຄໍາສັບ ແລະ ເຄອ່ື ງໝາຍວກັ ຕອນ ທພີ່ ວກເຮົາໄດ້ ຮຽນເຂາ້ົ ໃນບດົ ຂຽນນີ້ບ?່ໍ ก ຂອ້ ຍໄດອ້ າ່ ນຜ່ານການຂຽນຄງັ້ ສດຸ ທ້າຍຂອງຂ້ອຍ ເພ່ືອກວດເບງິ່ ຄວາມ ຜິດພາດແລ້ວບໍ່? ก ຂ້ອຍໄດ້ເຮັດຕາມຄາໍ ເຫັນຂອງເພືອ່ ນຮ່ວມຫ້ອງຮຽນບ່?ໍ ก ຂອ້ ຍຈະສົ່ງບົດຂອງຂ້ອຍໃຫນ້ າຍຄູໄດແ້ ລ້ວບໍ່? 78 ໗໘ LL-G4.indb 78 13/06/2022 15:06:14

ບົດທີ 8 ຄວາມເຂັ້ມແຂງສາມາດເປັນໄດດ້ ວ້ ຍຫຼາຍຮູບແບບ ຕ້ອງມີຮູບຮ່າງໃຫຍບ່ ຈ່ໍ ່ຶງເຂ້ັມແຂງ? ພວກເຮາົ ເລີ່ມຕ້ນົ ເທາະ 1 ຟັັງຄໍາໍ ສັບັ , ວະລີີ ແລະ ປະໂຫຍກແລ້ວ້ ສໍໍານຶກຶ ຮູູບພາບຈາກບົົດທີ່່�ຈະອ່່ານ ກ່ອ່ ນການອ່າ່ ນ ການສາໍ ນຶກຮູບພາບກ່ອນການອ່ານຊວ່ ຍ ໃຫເ້ ຮາົ ມຄີ ວາມພ້ອມໃນການອ່ານ ແລະ ເຂ້ົາ ໃຈບົດອາ່ ນໃໝ່. 8 2 ຈັບັ ຄູ່່�ຮູບູ ພາບໃສ່ກ່ ັັບຄໍໍາສັບັ ຄໍາໍ ສັບັ ສໍາໍ ຄັນັ ເຂ້ັມແຂງ ລາໍ ຄານ ອອ້ ນວອນ ຄບຸ 3 ອ່າ່ ນເລື່່�ອງ ສິງິ ກັັບໜູູ ການອ່່ານ ການຟງັ ແລະ ແຕມ້ ຮູບໃນຂະນະອ່ານຊ່ວຍໃຫ້ເຮົາເຂ້ົາໃຈສ່ງິ ທີ່ກາໍ ລັງຟງັ ຢ.ູ່ ສິງກບັ ໜູ ແຕ່ກແ້ີ ຕ່ກອ່ ນ, ມສີ ງິ ໃຫຍ່ໂຕໜ່ງຶ ໄດອ້ າໄສຢໃູ່ ນປາ່ ດົງອດຸ ົມສມົ ບນູ ດວ້ ຍພືດ 79 ແລະ ສດັ ສາວາສິ່ງ. ມໜ້ື ຶ່ງ, ໃນຂະນະທ່ີສງິ ກາໍ ລັງນອນພັກຢູນ່ ້ັນ ໜູຂ້ີດໂື້ ຕໜຶ່ງໄດ້ປີນຂ້ຶນໄປໄຕຫ່ ້ນຼິ ຕາມຕນົ ໂຕ ເຮັດໃຫ້ສງິ ເກດີ ຄວາມລໍາຄານຈຶ່ງໄດ້ຄບຸ ເອາົ ໜູໂຕນ້ນັ ແລວ້ ເວ້ົາຂ້ຶນວາ່ : “ມືນ້ ກ້ີ ຈູ ະກນິ ມງຶ ເປັນອາຫານກອ່ ນນ້າ!” ໗໙ LL-G4.indb 79 13/06/2022 15:06:15

ໜູໄດຍ້ ິນແນວນນັ້ ກໍເກດີ ຄວາມຢາ້ ນ ມັນຈງຶ່ ໄດ້ອ້ອນວອນນາໍ ສິງວ່າ: “ພະຍາສງິ ເອີຍ! ຢາ່ ກິນຂ້ານອ້ ຍທ້ອນ! ຂ້ານ້ອຍໂຕນອ້ ຍໆ ຊ້ີນກໜໍ ອ້ ຍ ທາ່ ນກນິ ບອໍ່ ່ີມດອກ! ຖາ້ ປອ່ ຍຂາ້ ນອ້ ຍໄປ ຂາ້ ນ້ອຍຈະຊ່ວຍໃນເວລາທທ່ີ ່ານພົບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ”. 8 ສວສ ສະຫງວນລິຂະສິດ ແຕສ່ ງິ ຕອບດວ້ ຍສຽງທຮ່ີ າ້ ຍວາ່ : “ມງຶ ໂຕນອ້ ຍໆຈະສາມາດຊວ່ ຍກໄູ ດແ້ ນວໃດ? ກປູ ອ່ ຍມງຶ ກຍໍ ອ້ ນວາ່ ຢາກໃຫມ້ ງຶ ໝໄີ ກໆບຕ່ໍ ອ້ ງກບັ ມາໃຫກ້ ເູ ຫນັ ໜາ້ ມງຶ ອກີ . ກບູ ຫ່ໍ ວງັ ຄວາມຊ່ວຍເຫຼອື ນໍາມຶງດອກ!” ເວົ້າແລວ້ ສິງກໄໍ ດປ້ ອ່ ຍໜໄູ ປ. ຫຼາຍມື້ຕມ່ໍ າ ໃນຂະນະທສີ່ ງິ ອອກໄປຫາກນິ ນ້ນັ ບັງເອີນສງິ ໄດໄ້ ປຖືກແຮວ້ ຂອງ ນາຍພານ. ມນັ ດີ້ນສຸດຂີດເພືອ່ ໃຫຫ້ ດຼຸ ແຕແ່ ຮງດີນ້ ເທົ່າໃດກຍໍ ່ິງເຮັດໃຫ້ສາຍແຮວ້ ຮັດ ມັນແໜນ້ ເຂາົ້ . ສງິ ເຈບັ ຫຼາຍຈ່ງຶ ຮ້ອງສຽງດງັ ກ້ອງໄປທ່ວົ ປາ່ . ເມອ່ື ໜໄູ ດຍ້ ນິ ສຽງຮອ້ ງມນັ ຈໄ່ື ດວ້ າ່ ນນ້ັ ແມນ່ ສຽງຂອງສງິ ໂຕທໄ່ີ ດປ້ ອ່ ຍໂຕເອງ ແລວ້ ກຮໍ ບີ ແລນ່ ໄປຫາທນັ ທີ ແລວ້ ເວາ້ົ ຂນ້ຶ ວາ່ : “ສງິ ເອຍີ ! ຂອ້ ຍຈະຊວ່ ຍເຈາ້ົ ອອກຈາກ ແຮວ້ ເອງ”. ສງິ ຕອບວາ່ : “ເຈາ້ົ ໂຕນອ້ ຍໆຈະຊວ່ ຍຂອ້ ຍໄດແ້ ນວໃດ?” ໜໄູ ດຍ້ ນິ ແນວນນ້ັ ກບໍ ລ່ໍ ຊໍ າ້ ມນັ ເລມ່ີ ກດັ ສາຍແຮວ້ ທນັ ທ.ີ ອກີ ບດ່ໍ ນົ ຕມ່ໍ າສາຍແຮວ້ ກໍຂາດ ສງິ ຫຼຸດຈາກແຮ້ວດ້ວຍຄວາມປອດໄພ. ພຫໍ ດຸຼ ອອກຈາກແຮວ້ ສງິ ຮສູ້ ກຶ ຕກ່ໍ ບັ ຄາໍ ທໄ່ີ ດດ້ ຖູ ກູ ໜູ ຈງ່ຶ ຟາ້ ວກາ່ ວຄາໍ ຂໂໍ ທດ ແລະ ຂອບໃຈ. ນັບແຕ່ນັນ້ ມາສິງກຮໍ ສູ້ ຶກວາ່ ການດູຖູກຜອູ້ ືນ່ ເປັນສິ່ງທ່ີບດໍ່ .ີ 80 ໘໐ LL-G4.indb 80 13/06/2022 15:06:16

ບດົ ເລ່ືອງນ້ີ ສອນໃຫເ້ ຮົາຮວູ້ ່າ ຮບູ ຮາ່ ງ ຫືຼ ຂະໜາດບໄໍ່ ດບ້ ົງ່ ບອກເຖິງຄວາມເຂັມ້ ແຂງ. ສ່ງິ ທ່ນີ ອ້ ຍໆ ກສໍ າມາດເຂັ້ມແຂງໄດ້. ສິ່ງໃຫຍໆ່ ກສໍ າມາດອ່ອນແອໄດ້. ຄວາມ ເຂມ້ັ ແຂງ ແລະ ຄວາມສາມາດມີຫາຼ ຍຮບູ ແບບທ່ີແຕກຕ່າງກນັ . 4 ສໍາໍ ນຶຶກຮູູບພາບ ແລະ ຄໍາໍ ສັັບກ່່�່ຽວກັັບເລື່່�ອງ ສິິງກັບັ ໜູູ ການຄິດິ ກ່ຽ່ ວກັບັ ເລື່່�ອງ ສາໍ ນກຶ ຮບູ ພາບ ແລະ ຄາໍ ສບັ ຫງັຼ ຈາກອາ່ ນແລວ້ ແຕມ້ ຮບູ ຈາກຄວາມສາໍ ນກຶ . ນອກຈາກນນ້ັ , ຍງັ ຂຽນຄໍາສັບ ແລະ ປະໂຫຍກກ່ຽວກບັ ຮບູ ພາບໃສໃ່ ນບວ້ ງຄາໍ ເວ້ົາ. ວທິ ກີ ານນີຊ້ ວ່ ຍໃຫ້ເຮົາເຂ້າົ ໃຈບົດໄດ້ເລິກເຊິງ່ ຫຼາຍຂນ້ຶ . ນາໍ ໃຊວ້ ທິ ີການອາ່ ນນີ້: 8 1. ຄິດຫາເຫດການ 4 ຢາ່ ງທ່ເີ ກີດ ຂນ້ຶ ໃນບດົ ເລອ່ື ງ. ການອ່່ານ 2. ແຕມ້ ຮູບພາບກຽ່ ວກບັ ສ່ງິ ທີ່ເຈາ້ົ ໄດ້ເຫັນຕາມຄວາມຄິດຂອງ ຕນົ ໃສ່ໃນຮບູ ຂອງຈໍໂທລະພາບ. 3. ຂຽນຄໍາສັບທໄີ່ ດຍ້ ນິ ຈາກບົດເລ່ອື ງໃສໃ່ ນຮູບບວ້ ງຄໍາເວ້າົ . 5 ຕິດິ ຕາມເວລານາຍຄູູອ່າ່ ນເລື່່�ອງ ເບິ່ງບົດອ່ານຢູຂ່ ້ໍທີ 3 ພວກເຮາົ ເບງິ່ ໃກໆ້ ເທາະ 6 ສົົນທະນາກ່່ຽວກັັບຕົົວລະຄອນ ແລະ ເລົ່່�າເຫດການໃນເລື່່�ອງຄືືນ ການເລົ່່�າເລື່່�ອງຄືນື ຈງ່ົ ສນົ ທະນາກຽ່ ວກັບຕວົ ລະຄອນໃນເລື່ອງ ສິງກບັ ໜູ ໜເູ ປັນ ຕວົ ຢາ່ ງ: ສດັ ນ້ອຍ ສິງເສປດັນັ ໃຫຍ່ ໘໑ 81 LL-G4.indb 81 13/06/2022 15:06:17

ເລາ່ົ ຄນື ເຫດການທີເ່ ກີດຂຶ້ນໃນເລອື່ ງ ໂດຍນໍາໃຊ້ຄາໍ ສບັ ລມຸ່ ນີ້ໃນກມຸ່ ຂອງເຈົາ້ . 1. ທໍາອິດ 2. ຕ່ໍມາ 3. ຫຼັງຈາກນ້ນັ 4.ເວລາຕມ່ໍ າ 5. ຈາກນ້ັນ 6. ອກີ ຕມ່ໍ າ 7. ສດຸ ທາ້ ຍ 8. ທາ້ ຍສດຸ 7 ຈໍາໍ ແນກຄໍໍາສັັບບອກເວລາໃນເລື່່�ອງ ຄໍໍາສັບັ ແລະ ວະລີີ ຄາໍ ສບັ ບອກເວລາ: ແມນ່ ໃຊບ້ ອກລໍາດັບຂອງເວລາທ່ເີ ຫດການເກີດຂນຶ້ ໃນເລືອ່ ງ ເຊ່ນັ : ທາໍ ອດິ , ມໜື້ ງ່ຶ , ຕມໍ່ າ, ຫຼງັ ຈາກນ້ັນ, ອກີ ບ່ດໍ ນົ ຕ່ໍມາ, ສຸດທ້າຍ... ສວສ ສະຫງວນລິຂະສິດ 8 8 ນໍາໍ ໃຊ້ກ້ າລະອະດີດີ ໃນການເລົ່່�າເລື່່�ອງຄືນື ໄວຍາກອນ ກາລະອະດດີ : ແມ່ນຄໍາບອກເວລາທລ່ີ ວ່ ງຜາ່ ນໄປແລ້ວ ຫຼື ເຫດການທເ່ີ ກີດຂ້ຶນໃນເວລາ ໃດໜ່ງຶ ໃນອະດີດ. ປົກກະຕກິ າລະອະດີດ ແມນ່ ການຕມ່ື ຄາໍ ວ່າ ໄດ້ ໃສທ່ າງໜາ້ ຂອງຄໍາກາໍ ມະ. ຕວົ ຢ່າງຈາກບົດເລອື່ ງ: ï ທາໍ ອິດ, ສິງໄດ້ຄຸບໜູ. (ຄບຸ ເປັນ ໄດ້ຄບຸ ) ï ຕ່ໍມາ, ໜໄູ ດ້ອ້ອນວອນໃຫສ້ ິງປອ່ ຍ. (ອອ້ ນວອນ ເປັນ ໄດ້ອ້ອນວອນ) ï ສິງໄດປ້ ອ່ ຍໜູໄປ. (ປ່ອຍ ເປັນ ໄດປ້ ອ່ ຍ) ï ເວລາຕມ່ໍ າ, ສິງໄດຮ້ ອ້ ງ ເພ່ືອຂຄໍ ວາມຊ່ວຍເຫອືຼ . (ຮອ້ ງ ເປນັ ໄດຮ້ ອ້ ງ) ï ໜໄູ ດ້ແລ່ນໄປຊວ່ ຍມັນ. (ແລ່ນ ເປນັ ໄດແ້ ລນ່ ) 9 ສົົນທະນາກ່ຽ່ ວກັບັ ແນວຄິດິ ໃນພາກສະຫຼຸຸ�ບຂອງເລື່່�ອງ ແນວຄິິດຂອງເລື່່�ອງ ຈົງ່ ຕອບຄໍາຖາມລ່ມຸ ນເີ້ ປນັ ຄ:ູ່ • ພາກສະຫບຸຼ ມີຄວາມໝາຍແນວໃດ? ໃຊ້ຄໍາເວົ້າ ຂອງຕົນເອງໃນເວລາຕອບ. • ມນັ ພວົ ພນັ ກບັ ເລອ່ື ງແນວໃດ? ໃຫຕ້ ວົ ຢາ່ ງຈາກເລອ່ື ງ. • ຄດິ ຫາຕວົ ຢາ່ ງອນື່ ວ່າມັນອາດຈະເປນັ ຄວາມຈິງ ຫືຼ ມີໃນຊວີ ິດຂອງເຈ້າົ ບ?ໍ່ ມີໃນເລ່ອື ງອນ່ື ບ່?ໍ ຈ່ງົ ແລກປ່ຽນແນວຄວາມຄິດຂອງເຈົາ້ ກັບຄູ່ອນື່ . 82 ໘໒ LL-G4.indb 82 13/06/2022 15:06:17

ພວກເຮາົ ຂຽນເທາະ 10 ຮຽນກ່່ຽວກັບັ ໂຄງຮ່່າງຂອງບົົດນິທິ ານ ໂຄງຮ່່າງຂອງປະເພດບົົດ ຈງ່ົ ອາ່ ນຄໍາອະທິບາຍຄວາມໝາຍຂອງນທິ ານລຸ່ມນ້:ີ ນທິ ານສດັ ແມນ່ ເລອ່ື ງທມ່ີ ສີ ດັ ເປນັ ຕວົ ລະຄອນຫກັຼ ຊງ່ຶ ໄດແ້ ຕງ່ ຂນ້ຶ ເພອ່ື ຄວາມບນັ ເທີງ, ແຕ່ ມັນຍັງເປັນບົດຮຽນທສີ່ ອນໃຫຜ້ ູ້ອ່ານ ຫຼື ຜ້ຟູ ັງມຄີ ຸນສົມບັດ ແລະ ສນິ ທໍາອນັ ດງີ າມ ໂດຍຜາ່ ນເຫດ ການຕາ່ ງໆທເີ່ ປນັ ໜາ້ ສນົ ໃຈ ແລະ ຕນ່ື ເຕນ້ັ . ໂດຍທວ່ົ ໄປວກັ ສດຸ ທາ້ ຍຂອງນທິ ານຈະອະທບິ າຍວາ່ ຄໍາສອນນ້ັນແມນ່ ຫຍງັ . ສະຫຸບຼ ນທິ ານດ້ວຍຕົນເອງ. 8 ໂຄງຮາ່ ງຂອງບົດນທິ ານ ອ່ານໂຄງຮ່າງຂອງບດົ ນິທານລມຸ່ ນ້ີ ແລວ້ ຄດິ ຫາຂມ້ໍ ູນຈາກເລອ່ື ງ ສິງກບັ ໜູ ທີ່ ຂນຶ້ ກັບແຕ່ລະພາກຂອງໂຄງຮາ່ ງ. ຫວົ ຂ:້ໍ ບອກວາ່ ນທິ ານເວາ້ົ ກຽ່ ວກບັ ຫຍງັ ນາໍ ໃຊຊ້ ຂ່ື ອງສດັ ເປນັ ຕວົ ລະຄອນເອກ. ເປດີ ຫວົ ເລອ່ື ງ: ແນະນາໍ ຕວົ ລະຄອນ, ທຕ່ີ ງ້ັ ຫືຼ ສະຖານທ່ີ ແລະ ເວລາ. ເວລາໃດ? ໃຊພ້ າສາກຽ່ ວກັບການພັນລະນາ ແລະ ຕອບຄາໍ ຖາມ ເວລາໃດ ແລະ ຢ່ໃູ ສ ຢໃູ່ ສ? ແມນ່ ຫຍງັ ? ທີ່ນິທານເກດີ ຂຶນ້ ແລະ ແມ່ນໃຜ ຢູ່ໃນເຫດການ (ປົກກະຕິແມ່ນຕົວລະຄອນເອກ ເທາົ່ ນັ້ນຈະຢ່ໃູ ນເຫດການ). ເນື້ອເລື່ອງ: ມີຫຍງັ ເກດີ ຂ້ນຶ ໃນນທິ ານ ກ) ຂ) ກ) ເຫດການທາໍ ອດິ ທເ່ີ ກດີ ຂນ້ຶ . ຄ) ຂ) ບນັ ຫາທຕ່ີ ວົ ລະຄອນພະຍາຍາມແກໄ້ ຂ. ງ) ຄ) ເຫດການທີ 2 ຈ) ງ) ເຫດການທີ 3 ຈ) ເຫດການທີ 4 (ຕໆ່ໍ ໄປ) ນາໍ ໄປສກູ່ ານແກບ້ ນັ ຫານາໍ ໃຊກ້ ານສນົ ທະນາໃນ ນທິ ານ. ສະຫບຸຼ ເລອ່ື ງ: ເວາ້ົ ເຖງິ ການແກໄ້ ຂບນັ ຫາ ບອກວາ່ ບນັ ຫາດງ່ັ ກາ່ ວໄດແ້ ກໄ້ ຂ ແນວໃດ ຫືຼ ດວ້ ຍວທິ ໃີ ດ. ໘໓ 83 LL-G4.indb 83 13/06/2022 15:06:17

ຄາໍ ສອນ: ເວາ້ົ ເຖງິ ບດົ ຮຽນ ຫືຼ ຄຳສອນຢໃູ່ ນນທິ ານໃຫຂ້ ຽນຄກື ນັ ກບັ ວາ່ ເຮາົ ເວາ້ົ ກບັ ຜອູ້ າ່ ນໂດຍກງົ . 11 ຂຽນທວາຍທີ່່�ເນັ້້�ນໃສ່ເ່ ຄື່່�ອງໝາຍວັັກຕອນ ຂຽນທວາຍ ຄາໍ ເວາ້ົ ຂອງຕົວລະຄອນ ແມ່ນບດົ ສົນທະນາໃນ ເລອ່ື ງ. ການຂຽນຄາໍ ເວາ້ົ ຂອງຕວົ ລະຄອນໃຫຂ້ ຽນຢໃູ່ ນ ເຄອ່ື ງໝາຍວງົ ຢມື “ ” ສະເໝ.ີ ຕວົ ຢາ່ ງ: ສງິ ເວາ້ົ ຂນ້ຶ ວາ່ “ມນ້ື ກ້ີ ູຈະກິນໜໂູ ຕນເີ້ ປັນອາຫານກ່ອນນາ໋ !”. 8 ກວດເບງ່ິ ປະໂຫຍກຕໄ່ໍ ປນ.ີ້ ແກຄ້ ໍາຜິດທີ່ ເຈາ້ົ ສງັ ເກດເຫນັ ໃນບ່ອນທມີ່ ີຄໍາເວ້ົາຂອງຕົວ ລະຄອນ. 1. ໜູ ຂໍຮອ້ ງ, ພະຍາສງິ ເອີຍ! ຢ່າກນິ ຂາ້ ນ້ອຍເຖີດ! ຊ້ນີ ກໜໍ ອ້ ຍ ທາ່ ນກນິ ບໍອ່ ີ່ມ ດອກ! ຖ້າປອ່ ຍຂາ້ ນ້ອຍໄປ ຂ້ານອ້ ຍຈະຕອບບນຸ ແທນຄນຸ ທາ່ ນໃນເວລາທີ່ທາ່ ນ ພົບຄວາມຫຍງຸ້ ຍາກ. 2. ສງິ ຕອບດວ້ ຍສຽງທໃ່ີ ຈຮາ້ ຍວາ່ , “ມງຶ ໂຕນອ້ ຍໆຈະສາມາດຊວ່ ຍກໄູ ດແ້ ນວໃດ? ຈງ່ົ ຂຽນທວາຍກບັ ນາຍຄູ ເລມ່ີ ແຕ່ ມໜ້ື ງ່ຶ ຈນົ ເຖງິ ເປນັ ອາຫານກອ່ ນນາ້ ! ສວສ ສະຫງວນລິຂະສິດ 12 ນໍາໍ ໃຊ້້ຄໍາໍ ກໍໍາມະລຸ່່�ມນີ້້� ຂຽນເປັນັ ປະໂຫຍກກາລະອະດີດີ ການຝຶກຶ ໄວຍາກອນ ຈົງ່ ເອົາຄາໍ ກາໍ ມະລຸ່ມນ້ີຂຽນເປນັ ປະໂຫຍກກາລະອະດດີ ຕົວຢ່າງ: ລາໍ ຄານ: ໜນູ ອ້ ຍໄດ້ເຮັດໃຫສ້ ິງລໍາຄານ ດູຖູກ: ................... ຮອ້ ງ: ................... ຖາມ: ................... ລອງ: ................... ຕອບ: ................... ເລມ່ີ : ................... 84 ໘໔ LL-G4.indb 84 13/06/2022 15:06:17

13 ຈັດັ ລຽງຄໍາໍ ສັບັ ບອກເວລາໃສ່ເ່ ສັ້້�ນສະແດງເວລາໃຫ້ເ້ ໝາະສົມົ ການຝຶກຶ ຄຳຳ�ສັບັ ແລະ ວະລີໃີ ໝ່່ ເຫດການໃນເລ່ືອງ ເນືອ້ ເລອື່ ງ ສະຫຼຸບເລື່ອງ ຕົວຢາ່ ງ: ທໍາອິດ ເປດີ ຫວົ ເລອ່ື ງ 8 ຫັງຼ ຈາກນັນ້ ທໍາອດິ ອກີ ບໍດ່ ົນຕ່ໍມາ ຕ່ໍມາ ຕໍ່ຈາກນນ້ັ ສຸດທ້າຍ 14 ຕອບຄໍໍາຖາມ ເຈົ້້�າຄິດິ ວ່່າແນວໃດ? ຄໍາສອນໃນເລ່ືອງ ສິງກບັ ໜູ ແມນ່ : ຮບູ ຮ່າງ ຫືຼ ຂະໜາດບໄ່ໍ ດ້ບ່ງົ ບອກເຖິງຄວາມ ເຂມ້ັ ແຂງ. ຕວົ ທີ່ນ້ອຍໆກສໍ າມາດເຂມ້ັ ແຂງໄດ.້ ຕວົ ທ່ີໃຫຍໆ່ ກໍອອ່ ນແອໄດ.້ ຄວາມ ເຂ້ມັ ແຂງ ແລະ ຄວາມສາມາດມຫີ າຼ ຍປະເພດທແ່ີ ຕກຕ່າງກັນ. 1. ໜູເປນັ ສັດໂຕນອ້ ຍ ແລະ ອອ່ ນແອແທບ້ ?່ໍ ຈົ່ງອະທບິ າຍ 2. ໃນບດົ ເລ່ອື ງ, ໜູເປນັ ຕົວແທນໃຫ້ສດັ ໂຕນອ້ ຍ. ມີສັດຊະນດິ ອື່ນອກີ ບ່ທໍ ີສ່ າມາດ ເປນັ ຕົວແທນໃຫແ້ ກແ່ ນວຄວາມຄິດນ້ີ? 3. ສງິ ເປນັ ສດັ ໂຕໃຫຍ່ ແລະ ແຂງແຮງແທບ້ ໍ່? ຈ່ງົ ອະທິບາຍ ໘໕ 85 LL-G4.indb 85 13/06/2022 15:06:18

4. ໃນບດົ ເລ່ືອງ ສິງເປນັ ສດັ ໂຕໃຫຍ່ ແລະ ແຂງແຮງ. ມສີ ດັ ຊະນດິ ອ່ນື ອກີ ບທ່ໍ ສີ່ າ ມາດເປັນຕວົ ແທນໃຫແ້ ກແ່ ນວຄວາມຄິດນ້?ີ ພວກເຮາົ ໂຮມທກຸ ຢ່າງເຂົ້າກນັ ເທາະ 15 ອ່າ່ ນໜ້າ້ ວຽກທີ່່�ຈະເຮັັດໃນບົົດຮຽນ ເຈົ້້�າຈະເຮັດັ ແນວໃດ? ໜາ້ ວຽກ: ກະກຽມໃຫ້ຂຽນນທິ ານຂອງຕນົ ເອງ ໂດຍໃຫ້ຄາ້ ຍຄືກັນກັບບດົ “ສງິ ກັບໜ”ູ . ເລືອກສດັ ແລະ ເຫດການທ່ີແຕກຕາ່ ງກນັ ແລະ ປະຕບິ ດັ ຕາມໂຄງຮ່າງທໄີ່ ດ້ຮຽນມາ. ນໍາໃຊ້ຄາໍ ສບັ , ໄວຍາ ກອນ ແລະ ເຄອ່ື ງໝາຍວັກຕອນທໄ່ີ ດ້ຮຽນໃນບດົ ນ້ເີ ຂົ້າໃນການຂຽນ. ສວສ ສະຫງວນລິຂະສິດ ໃນຂະນະທີ່ເຈ້ົາປະຕບິ ັດໜາ້ ວຽກ, ໃຫ້ເອົາ 8 ໃຈໃສສ່ ະທອ້ ນຄືນສ່ງິ ທີເ່ ຈາົ້ ກາໍ ລັງເຮດັ ຫືຼ ບາງ ຄາໍ ຖາມທ່ຈີ ະຕອບ: • ວຽກທີ່ເຈ້າົ ກໍາລງັ ເຮັດນີ້ເປັນແນວໃດ? • ແມ່ນຫຍງັ ທເ່ີ ຈົາ້ ເຮດັ ໄດດ້ ີ? • ເຈາ້ົ ຕອ້ ງການຄວາມຊ່ວຍເຫືອຼ ອນັ ໃດ? • ເຈາ້ົ ຈະເຮດັ ແນວໃດຕໄ່ໍ ປ? ແລະ ອນ່ື ໆ. ຊອກຫາຄວາມຈະແຈ້ງ ຫືຼ ບາງຄໍາຖາມທ່ຈີ ະຖາມ: • ຂອໍ ະນຍຸ າດນາຍຄ,ູ ຂໃໍ ຫນ້ າຍຄອູ ະທິບາຍຕ່ືມອກີ ແດ?່ • ນ້ອງບໍ່ເຂາ້ົ ໃຈວາ່ ອັນນມີ້ ີຄວາມໝາຍວ່າແນວໃດແທ້. ຂໍໃຫນ້ າຍຄູອະທິບາຍ ໃຫ້ນອ້ ງອກີ ແດ່? • ນອ້ ງຄວນເຮດັ ແນວໃດຕ່ໄໍ ປ? ແລະ ອນື່ ໆ. 16 ຝຶຶກການຂຽນຕອນໃດໜຶ່່�ງຂອງນິິທານຮ່່ວມກັບັ ນາຍຄູູ ຝຶກຶ ການຂຽນ ຈ່ງົ ປະຕິບັດກິດຈະກາໍ ຮວ່ ມກບັ ນາຍຄູ ແລະ ໝູ່ ໂດຍການນາໍ ໃຊໂ້ ຄງຮາ່ ງການ ຂຽນ ແລວ້ ຂຽນຕອນໃດໜຶ່ງຂອງນິທານເລ່ອື ງໃໝ່ 86 ໘໖ LL-G4.indb 86 13/06/2022 15:06:18

8 ຕົວຢ່າງ ຫວົ ຂ:້ໍ ບອກວາ່ ນທິ ານເວາ້ົ ກຽ່ ວກບັ ຫຍງັ ໃຊຊ້ ຂ່ື ອງສດັ ເປນັ ຕວົ ລະຄອນເອກ ນກົ ກບັ ບງ້ົ ເປດີ ຫວົ ເລອ່ື ງ: ແນະນາໍ ຕວົ ລະຄອນ, ທຕ່ີ ງ້ັ ຫືຼ ສະຖານທ່ີ ແລະ ເວລາ. ເວລາໃດ? ໃຊພ້ າສາກຽ່ ວກບັ ການພນັ ລະນາ ແລະ ຕອບຄາໍ ຖາມ ເວລາໃດ ແລະ ຢໃູ່ ສ ອາທດິ ແລວ້ ນ້ີ ທນີ່ ທິ ານເກດີ ຂນ້ຶ ແລະ ແມນ່ ໃຜ ຢໃູ່ ນເຫດການ (ປກົ ກະຕແິ ມນ່ ຕວົ ລະຄອນ ຢໃູ່ ສ? ເອກເທາ່ົ ນນ້ັ ຈະຢໃູ່ ນເຫດການ) ສວນຂອງຂອ້ ຍ ແມນ່ ຫຍງັ ? ນກົ ທຫ່ີ ວິ ໂຕໜງ່ຶ 17 ຕື່່�ມຂໍ້້�ມູນູ ກ່່ຽວກັບັ ນິິທານໃສ່ໂ່ ຄງຮ່າ່ ງ ສ້້າງໂຄງຮ່່າງການຂຽນ ເບິ່ງໂຄງຮ່າງຂອງບດົ ນິທານຢຂູ່ ້ໍທີ 10 ໘໗ 87 LL-G4.indb 87 13/06/2022 15:06:19

18 ຂຽນບົດົ ນິິທານຕາມໂຄງຮ່າ່ ງໃສ່ປ່ ຶ້້�ມຂຽນ ຂຽນເລື່່�ອງໃນຂັ້້�ນຮ່າ່ ງ ນໍາໃຊແ້ ນວຄດິ ຈາກຂໍ້ທີ 17 19 ນໍາໍ ໃຊ້ຄ້ ໍໍາຖາມລຸ່່�ມນີ້້� ເພື່່�ອກວດແກ້ບ້ ົົດນິິທານຮ່່ວມກັັບໝູ່່� ກວດແກ້້ເລື່່�ອງ ປຽ່ ນກນັ ກວດແກບ້ ດົ ນທິ ານໃຫຖ້ ກື ຕອ້ ງ ແລະ ສມົ ບນູ ຂນ້ຶ ໂດຍນາໍ ໃຊຄ້ າໍ ຖາມລມຸ່ ນ:້ີ ก ໄດປ້ ະຕບິ ດັ ຕາມໂຄງຮາ່ ງຂອງນິທານບ່ໍ? ก ມີຂ້ໍມູນໃດຂາດຫາຍໄປບໍ?່ ສວສ ສະຫງວນລິຂະສິດก ມກີ ານນາໍ ໃຊ້ປະໂຫຍກບອກເລົ່າຖກື ຕອ້ ງບ?ໍ່ 8 ก ກາລະອະດີດໄດນ້ ໍາໃຊ້ຖືກຕ້ອງແລ້ວບ?່ໍ ก ມກີ ານໃຊຄ້ າໍ ສບັ ບອກເວລາຢາ່ ງເໝາະສົມບ?່ໍ ບອກໝຂູ່ ອງເຈ້າົ ວ່າ ເຈົ້າສັງເກດເຫນັ ຫຍັງແດ່ກຽ່ ວກັບການຂຽນຂອງເຂາົ ເຈົາ້ . 20 ປັັບປຸຸງ ແລະ ຂຽນເລື່່�ອງຂັ້້�ນສຸຸດທ້າ້ ຍ ປັບັ ປຸຸງເລື່່�ອງຂັ້້�ນສຸຸດທ້້າຍ ກວດເບງ່ິ ຮາ່ ງສດຸ ທາ້ ຍຂອງບດົ ໂດຍການຖາມຕນົ ເອງ ແລະ ອງີ ໃສຄ່ າໍ ຖາມລມຸ່ ນ:້ີ ก ການຂຽນຂອງຂ້ອຍຖກື ຕ້ອງ ແລະ ຊດັ ເຈນບ?ໍ່ ก ຂອ້ ຍໄດ້ລວມເອາົ ທກຸ ພາກສ່ວນຂອງນິທານແລ້ວບ?່ໍ ก ຂ້ອຍໄດ້ໃຊ້ໄວຍາກອນ, ຄາໍ ສັບ ແລະ ເຄືອ່ ງໝາຍວັກຕອນ ທພ່ີ ວກເຮົາໄດ້ ຮຽນເຂ້າົ ໃນບດົ ຮຽນນບ້ີ ໍ່? ก ຂ້ອຍໄດອ້ າ່ ນຜາ່ ນການຂຽນຄງ້ັ ສຸດທ້າຍຂອງຂອ້ ຍ ເພ່ືອກວດເບ່ິງຄວາມ ຜດິ ພາດແລ້ວບໍ່? ก ຂ້ອຍໄດ້ເຮັດຕາມຄາໍ ເຫນັ ຂອງເພື່ອນຮວ່ ມຫອ້ ງຮຽນບໍ?່ ก ຂ້ອຍຈະສົ່ງບົດຂອງຂອ້ ຍໃຫ້ນາຍຄໄູ ດ້ແລ້ວບ່?ໍ 88 ໘໘ LL-G4.indb 88 13/06/2022 15:06:19

ບດົ ທີ 9 ຄວາມເຂັ້ມແຂງສາມາດເປັນໄດ້ດວ້ ຍຫຼາຍຮບູ ແບບ (ຕ່)ໍ ຕອ້ ງມີຈໍານວນຫຼາຍບໍ່ຈງຶ່ ເຂມັ້ ແຂງ? ພວກເຮົາເລ່ມີ ຕ້ົນເທາະ 1 ຟັງັ ຄໍາໍ ສັບັ , ວະລີີ ແລະ ປະໂຫຍກ ແລ້້ວສໍໍານຶຶກຮູູບພາບຈາກບົົດທີ່່�ຈະອ່່ານ ກ່ອ່ ນການອ່່ານ ການສໍານຶກຮູບພາບກ່ອນການອ່ານ ຊວ່ ຍໃຫ້ເຮົາມີຄວາມພອ້ ມ ແລະ ໄດ້ຄນ້ົ ຄດິ ກ່ຽວກັບສິ່ງທຈ່ີ ະອາ່ ນ. 9 2 ຈັັບຄູ່່�ຄຳຳ�ສັບັ ໃສ່່ກັບັ ຄວາມໝາຍ ຄໍໍາສັບັ ສໍໍາຄັັນ 2. ໂມໂຫ 1. ຄວາມສາມາດ ....... ດງຶ ແກ່ 4. ດຖູ ກູ 3. ໂອອ້ ວດ ....... ເວາ້ົ ຍກົ ຍຕໍ ນົ ເອງ ....... ມີໃຈໂຫດຮາ້ ຍ 5. ລາກ ....... ຄິດວ່າຕນົ ເອງດີກວ່າຄົນອ່ືນ ....... ມຄີ ວາມຮູ້ ແລະ ຄນຸ ສມົ ບດັ ເໝາະແກກ່ ານເຮດັ ສງ່ິ ໃດສງ່ິ ໜງ່ຶ ໄດ້ 3 ຟັງັ ເລື່່�ອງ ແລະ ແຕ້ມ້ ຮູູບພາບ ການຟັງັ ຟັງ ແລະ ແຕມ້ ຮບູ ພາບໃນຂະນະອາ່ ນຊວ່ ຍໃຫ້ເຂົ້າໃຈສ່ິງທ່ກີ າໍ ລັງຟັງ ໂດຍການແຕມ້ ສິງ່ ທ່ີພວກເຮາົ ໄດ້ຍິນ. ໘໙ 89 LL-G4.indb 89 13/06/2022 15:06:19

9 ສວສ ສະຫງວນລິຂະສິດ ຊ້າງ ແລະ ມດົ ດົນນານມາແລວ້ ມີຊ້າງໂຕໜ່ງຶ ອາໄສຢໃູ່ ນປາ່ ຊງ່ຶ ອຸດົມສົມບນູ ດ້ວຍຕນ້ົ ໄມນ້ າ ນາຊະນດິ . ມ້ໜື ່ງຶ ,ໃນຂະນະທຊີ່ າ້ ງກາໍ ລັງຍາ່ ງຫນ້ິຼ ຢ່າງມີຄວາມສຸກ,ມນັ ໄດ້ພບົ ກັບຝູງມົດໂຕ ນອ້ ຍໆພວມພາກນັ ໄຕໂ່ ອບຕາມທອ່ ນໄມ້ ຊາ້ ງເກດີ ສງົ ໄສຈງ່ຶ ໄດເ້ ວາ້ົ ຂນ້ຶ ວາ່ : “ມດົ ເຈາ້ົ ໂຕນ້ອຍໆ ເປນັ ຫຍັງຈ່ງຶ ລາກທ່ອນໄມ້ໃຫຍ່ຂະໜາດນີຈ້ ະລາກມັນໄປໄດ້ບ່ໍ?” ມົດໄດ້ ຍນິ ຈງ່ຶ ຕອບຊາ້ ງວ່າ: “ລງຸ ຊ້າງເອີ້ຍ! ຢ່າດູຖກູ ພວກເຮົາໄດ.໋ ພວກເຮົາມກີ າໍ ລງັ ແຮງກວ່າ ເຈົາ້ ເດ!ີ ” ຊ້າງຫົວຂວັນມດົ “ຮາ, ຮາ, ຮາ! ມດົ ນ້ອຍທັງຫາຼ ຍເອຍ້ີ ພວກເຈ້ົາສາມາດເຮັດ ຫຍັງໄດແ້ ດ່! ຄືມາໂອອ້ ວດແທ້!” ເມອື່ ມົດໄດຍ້ ິນຊາ້ ງເວາ້ົ ດູຖກູ ແນວນ້ັນ ມັນຈຶ່ງເກີດ ຄວາມໂມໂຫ ແລະ ໄດ້ມກີ ານໂຕຖ້ ຽງກັນເກດີ ຂ້ຶນ ໂດຍໃຜກໍຕາ່ ງວ່າຕນົ ເອງເປນັ ຜູ້ທີ່ ແຂງແຮງກວ່າ. ໃນຂະນະທ່ມີ ົດ ແລະ ຊາ້ ງກາໍ ລັງໂຕຖ້ ຽງກນັ ຢນູ່ ້ນັ ລງີ ຜາ່ ນມາເຫັນກໍ ເລີຍເຂົ້າມາຊວ່ ຍ. ລີງເວ້ົາວາ່ : “ຢ່າຖຽງກັນ! ຂອ້ ຍຈະຕດັ ສິນໃຫ້ວ່າໃຜແຂງແຮງກວ່າ ຫາກຜໃູ້ ດສາມາດແບກນາ້ໍ ໜກັ ຫາຼ ຍກວາ່ ນາ້ໍ ໜກັ ຂອງຕນົ ເອງໄດ້ ຜນູ້ ນ້ັ ຈະເປນັ ຜແູ້ ຂງ ແຮງກວາ່ ” ຊາ້ ງຕອບ “ຕກົ ລງົ !” ເມອ່ື ມດົ ໄດຍ້ ນິ ກຕໍ ກົ ລງົ ຄກື ນັ ລງີ ໄດບ້ ອກໃຫຊ້ າ້ ງ ແລະ 90 ໙໐ LL-G4.indb 90 13/06/2022 15:06:20

ມົດຂ້ຶນຊິງ ເພອື່ ຊງ່ັ ນ້າໍ ໜັກຂອງຕນົ ເອງ. ລງີ ເວາົ້ ວາ່ : “ມດົ ມຕີ ົນໂຕນ້ອຍໃຫ້ຂ້ນຶ ຊງ່ັ ນໍາ້ ໜັກກອ່ ນ”. ມດົ ກຮໍ ບີ ຂນ້ຶ ຊງ່ັ . ນາ້ໍ ໜກັ ຂອງພວກມດົ ເບາົ ເກນີ ໄປຈນົ ບສ່ໍ າມາດເຮດັ ໃຫເ້ ຂມັ ຂອງ 9 ຊິງເໜງັ ໄດ້. ລງີ ບອກວາ່ : “ຕໄ່ໍ ປແມ່ນຊ້າງ!”. ເມື່ອຊາ້ ງຂຶ້ນຊງິ ເຮັດໃຫ້ຊງິ ຍບຸ ລົງຈນົ ແປ ຕດິ ດິນ. ຫຼັງຈາກການຊັ່ງນໍ້າໜັກແລວ້ ພວກເຂົາກເໍ ລີມ່ ຕ້ນົ ການແຂ່ງຂັນດ້ານກໍາລງັ ແຮງ. ຊາ້ ງເວາ້ົ ວາ່ : “ຂອ້ ຍແຂງແຮງ ແລະ ໃຫຍ.່ ມດົ ! ເຈາ້ົ ບສ່ໍ າມາດຊະນະຂອ້ ຍແນນ່ ອນ”. ຊາ້ ງໄດໃ້ ຊ້ງາຂອງມນັ ຍກົ ທ່ອນໄມ້ ແລ້ວໂຍນອອກໄປໃຫ້ໄດໄ້ ກທີ່ສດຸ ຈນົ ໄດຍ້ ນິ ສຽງ ໄມ້ຕກົ ດັງອບຸ !. ມດົ ເວາົ້ ວາ່ : “ເຖິງວາ່ ພວກເຮາົ ຕວົ ນອ້ ຍກຈໍ ະພະຍາຍາມສດຸ ຄວາມສາ ມາດລງຸ ຊ້າງເອີຍ!”.ມດົ ໄດ້ພະຍາຍາມຫາມບງົ້ ຕົວໃຫຍ່ຈນົ ໄປຮອດຈຸດສຸດທາ້ ຍຊຶງ່ ຢູ່ ໄກຈາກຈດຸ ເລີ່ມຕນົ້ . ຫັງຼ ຈາກນັນ້ , ລງີ ໄດ້ຊງັ່ ນາໍ້ ໜັກຂອງທ່ອນໄມທ້ ່ີຊາ້ ງໂຍນອອກໄປ ແລະ ໂຕບົ້ງທມີ່ ດົ ຫາມໄປແລ້ວກ່າວວາ່ : “ນາໍ້ ໜັກຂອງຊາ້ ງແມ່ນໜກັ ກວາ່ ທ່ອນໄມ້ທີ່ ໂຍນອອກໄປ. ນ້າໍ ໜກັ ຂອງມົດແມ່ນເບົາກວາ່ ນໍາ້ ໜກັ ຂອງໂຕບົ້ງທ່ີພວກມົດຫາມໄປ. ເພາະສະນນ້ັ , ຂ້ອຍຕດັ ສນິ ວ່າ: ມົດແຂງແຮງກວ່າຊາ້ ງ”. ນັບແຕ່ນັ້ນມາ, ຊ້າງກໍບໝ່ໍ ່ິນ ປະໝາດມດົ ອີກຈັກເທືອ່ . ບດົ ເລອ່ື ງນສ້ີ ອນໃຫເ້ ຮາົ ຮວູ້ າ່ ຮບູ ຮາ່ ງ ຫືຼ ຂະໜາດບໄ່ໍ ດບ້ ອກເຖງິ ຄວາມເຂມ້ັ ແຂງ. ສັດທ່ນີ ້ອຍໆກໍສາມາດເຂັມ້ ແຂງໄດ້. ຄວາມເຂັ້ມແຂງ ແລະ ຄວາມສາມາດມີຫຼາຍ ຮບູ ແບບທີ່ແຕກຕ່າງກນັ . 4 ນຳຳ�ໃຊ້ອ້ ິິນຊີີທັງັ 5 ໃນການເລົ່່�າເລື່່�ອງ ການຄິິດກ່່ຽວກັບັ ເລື່່�ອງ ຂ້ອຍໄດ້ກິ່ນ... ຂອ້ ຍໄດ້ຍນິ ... ຂອ້ ຍເຫນັ ... ການເບ່ງິ ແມນ່ ຕາ, ການໄດ້ ຍິນແມ່ນຫູ, ການໄດ້ກິ່ນແມ່ນດັງ, ການສໍາຜັດແມນ່ ຜວິ ໜງັ ແລະ ການ ໄດລ້ ົດຊາດແມນ່ ລີນ້ ສງິ່ ທ່ີກາ່ ວມາ ນີເ້ ອີ້ນວາ່ ອິນຊທີ ັງ 5 ຊຶງ່ ແມ່ນວທິ ີ ການອ່ານທຊີ່ ວ່ ຍໃຫເ້ ຮົາຈຈື່ າໍ ໄດດ້ ີ. ຂ້ອຍຮ້ສູ ຶກ... ຂອ້ ຍຮູລ້ ດົ ຊາດ... 91 ໙໑ 13/06/2022 15:06:20 LL-G4.indb 91

5 ອ່່ານເລື່່�ອງ ແລະ ສະແດງທ່າ່ ທາງ ການອ່່ານ ເບິງ່ ເລອ່ື ງ ຊາ້ ງ ແລະ ມົດ ຢພູ່ າກຜະໜວກ. ພວກເຮາົ ເບງ່ິ ໃກ້ໆເທາະ ການເລົ່່�າເລື່່�ອງຄືນື 6 ສົນົ ທະນາກ່່ຽວກັບັ ຕົົວລະຄອນ ແລະ ເລົ່່�າຄືືນເຫດການໃນເລື່່�ອງ ຈ່ງົ ສນົ ທະນາກຽ່ ວກັບຕວົ ລະຄອນໃນເລ່ອື ງ ຊ້າງ ແລະ ມດົ 9 ສວສ ສະຫງວນລິຂະສິດ 7 ຈໍໍາແນກຄຳຳ�ແທນນາມໃນເລື່່�ອງ ຄໍໍາສັບັ ແລະ ວະລີີໃໝ່່ ຄໍາແທນນາມ ແມ່ນຄາໍ ທໃ່ີ ຊແ້ ທນຊເື່ ອີ້ນຂອງຄໍານາມທີເ່ ປນັ ຊື່ ຄນົ , ສັດ ແລະ ວດັ ຖຸສ່ິງຂອງ ເພ່ືອບ່ໍໃຫລ້ ມຶ້ ຄືນຄວາມເກາົ່ . ຕວົ ຢາ່ ງ: ໃນຂະນະທຊີ່ າ້ ງກາໍ ລັງຍາ່ ງຫນິຼ້ ຢ່າງມຄີ ວາມສກຸ ຢູ່ນັ້ນ, ມັນກໍໄດພ້ ົບກບັ ຝງູ ມດົ . ໃນຕວົ ຢາ່ ງນ້ີ, ຄາໍ ແທນນາມ “ມັນ” ໄດຖ້ ກື ໃຊແ້ ທນຄໍານາມ “ຊາ້ ງ”. ຈ່ົງຊອກຫາຄໍາແທນນາມໃນເລອ່ື ງ 92 ໙໒ LL-G4.indb 92 13/06/2022 15:06:21

8 ນຳຳ�ໃຊ້ຄ້ ຳຳ�ຄຸຸນນາມທີ່່�ໃຊ້້ປຽບທຽບ ໄວຍາກອນ ຄາໍ ຄນຸ ນາມທໃ່ີ ຊປ້ ຽບທຽບ ແມນ່ ການນາໍ ໃຊຄ້ າໍ ສບັ ເພອ່ື ປຽບທຽບລກັ ສະນະ, ຂະໜາດ, ຮບູ ຮາ່ ງລະຫວາ່ ງສອງຄາໍ ນາມ. ຕົວຢາ່ ງ: • ມດົ ຄດິ ວາ່ ພວກມນັ ແຂງແຮງກວ່າຊາ້ ງ. • ຊາ້ ງໜກັ ກວ່າທ່ອນໄມ້. 9 ສົນົ ທະນາ ແລະ ສົມົ ທຽບກ່ຽ່ ວກັັບນິິທານ ແນວຄິດິ ຂອງເລື່່�ອງ ຈົ່ງສົມທຽບນິທານເລອື່ ງຊາ້ ງກັບມດົ ແລະ ສິງກບັ ໜູ ມັນຄືກັນແນວໃດ? 9 ໃຫ້ສັງເກດວທິ ີການຂຽນນິທານ 2 ບົດນແ້ີ ຕກຕ່າງກັນແນວໃດ? ເບງ່ິ ນທິ ານເລື່ອງ ຊ້າງ ແລະ ມດົ ຢູ່ພາກຜະໜວກ. ພວກເຮົາຂຽນເທາະ ໂຄງຮ່າ່ ງຂອງປະເພດບົດົ 10 ຮຽນກ່ຽ່ ວກັບັ ໂຄງຮ່າ່ ງຂອງບົົດນິິທານ ໃຫ້ເບິງ່ ນຍິ າມ ແລະ ໂຄງຮາ່ ງຂອງນິທານສັດຢບູ່ ົດທີ 8. ເບິງ່ ຂມ້ໍ ູນເລ່ືອງຊ້າງ ແລະ ມົດ ຄວນຈະຢູ່ພາກໃດຂອງໂຄງຮາ່ ງ. ໙໓ 93 LL-G4.indb 93 13/06/2022 15:06:22

11 ຂຽນທວາຍເນັ້້�ນໃສ່ກ່ ານຫັດັ ຂຽນ ຂຽນທວາຍ ລາຍການກວດແກກ້ ານຂຽນຢູ່ເທິງເສນ້ັ ແຖວ: • ຕົວອັກສອນຢູ່ທາງເທິງ ແລະ ທາງລຸ່ມຂອງເສັ້ນແຖວເໝາະສມົ ບ?່ໍ • “ຫາງ” ຂອງຕົວອກັ ສອນຢູ່ທາງເທິງ ແລະ ທາງລ່ມຸ ຂອງເສນ້ັ ແຖວເໝາະສມົ ບໍ?່ • ໄລຍະຫ່າງລະຫວ່າງຕວົ ອກັ ສອນໃນແຕລ່ ະຄໍາມີຂະໜາດເໝາະສມົ ບ?່ໍ • ຕົວອກັ ສອນໃນຄາໍ ຕາ່ ງໆຂຽນຖກື ຕາມຂະໜາດແລວ້ ບ່?ໍ ຈງົ່ ຂຽນທວາຍກັບນາຍຄູ ເລມ່ີ ແຕ່ ດນົ ນານມາແລວ້ ຈົນເຖິງ ເຈ້ົາຈະລາກມັນ ໄປໄດ້ບໍ?່ ສວສ ສະຫງວນລິຂະສິດ 9 12 ຕື່່�ມຄຳຳ�ຄຸຸນນາມໃສ່່ບ່ອ່ ນວ່າ່ ງ ການຝຶຶກໄວຍາກອນ ຈົງ່ ເອາົ ຄາໍ ຄນຸ ນາມ ເບາົ , ນ້ອຍ, ແຂງແຮງ, ໜັກ, ສະຫຼາດ ຕ່ມື ໃສບ່ ່ອນວ່າງ ຕວົ ຢ່າງ: ຊາ້ ງໃຫຍກ່ ວ່າມດົ 1. ມດົ .....ກວາ່ ຊາ້ ງ 2. ລີງ.....ກວາ່ ຊ້າງ 3. ມດົ .....ກວ່າຊ້າງ 4. ຊາ້ ງ.....ກວາ່ ມດົ 5. ລີງ.....ກວ່າຊາ້ ງ ນັກຮຽນສາມາດຄດິ ຫາຄໍາຄຸນນາມອນ່ື ໄດ້ອີກບ່ໍ? 13 ຕື່່�ມຄຳຳ�ແທນນາມໃສ່່ບ່ອ່ ນວ່່າງ ການຝຶຶກຄຳຳ�ສັັບ ແລະ ວະລີີໃໝ່່ ຈ່ງົ ເລືອກຄໍາແທນນາມລຸ່ມນຕ້ີ ່ມື ໃສບ່ ່ອນວ່າງ ພວກເຮາົ , ຂອ້ ຍ, ພວກເຈົ້າ, ມັນ 1. ໃນຂະນະທຊ່ີ ້າງກາໍ ລັງຍາ່ ງຫນຼ້ິ ຢນູ່ ັ້ນ, .......... ກໄໍ ດພ້ ົບກັບຝງູ ມົດ. 2. ມດົ : ເຖງິ ແມນ່ ວາ່ ........... ຈະໂຕນອ້ ຍ, ກຈໍ ະພະຍາຍາມຢາ່ ງສດຸ ຄວາມສາມາດ. 3. ຊາ້ ງ: ມດົ ນ້ອຍທງັ ຫຼາຍເອ້ີຍ.......... ສາມາດເຮດັ ຫຍັງໄດແ້ ດ່? 4. ລີງ: ........ ຕດັ ສນິ ແລະ ປະກາດວ່າ ມົດແຂງແຮງກວາ່ . 94 ໙໔ LL-G4.indb 94 13/06/2022 15:06:22

14 ຕອບຄຳຳ�ຖາມ ເຈົ້້�າຄິິດວ່າ່ ແນວໃດ? ນທິ ານສດັ ສາມາດຂຽນໄດ້ໃນຫຼາຍຮບູ ແບບທີແ່ ຕກຕ່າງກນັ ເຊ່ນັ : ນທິ ານເລຶ່ືອງ “ສງິ ກັບ ໜູ”, ສາມາດຂຽນເປັນບດົ ລະຄອນ ເພອ່ື ການສະແດງຮບູ ເງົາ ຫືຼ ລາຍການໂທລະພາບ. ຈ່ົງຕອບຄໍາຖາມລ່ມຸ ນ:ີ້ • ຕົວລະຄອນໃນນທິ ານເລືອ່ ງ “ຊາ້ ງ ແລະ ມດົ ” ມຊີ ືວ່ າ່ ແນວໃດ? • ບດົ ບາດສະເພາະຂອງຜເູ້ ລົ່າແມນ່ ຫຍັງ? ແຕກຕ່າງຈາກຕົວລະຄອນແນວໃດ? ພວກເຮາົ ໂຮມທຸກຢາ່ ງເຂ້າົ ກັນເທາະ 15 ອ່່ານໜ້າ້ ວຽກທີ່່�ຈະເຮັັດໃນບົດົ ຮຽນ 9ເຈົ້້�າຈະເຮັດັ ແນວໃດ? ໜາ້ ວຽກ: ກະກຽມບດົ ລະຄອນເພອ່ື ສະແດງຕກຸ ກະຕາເຈ້ຍ ຫືຼ ສະແດງບົດບາດສົມມຸດ ໂດຍອງີ ໃສບ່ ດົ ນທິ ານສດັ ທີ່ຂຽນໃນບດົ ຜ່ານມາ. 16 ຝຶຶກການຂຽນຕອນໃດໜຶ່່�ງຂອງບົົດລະຄອນຮ່ວ່ ມກັັບນາຍຄູູ�ູ ຝຶຶກການຂຽນ ຈົ່ງປະຕບິ ດັ ກດິ ຈະກາໍ ຮ່ວມກັບນາຍຄູ ແລະ ໝູ່ ໂດຍນໍາໃຊໂ້ ຄງຮ່າງ ແລ້ວຂຽນ ຕອນໃດໜ່ງຶ ຂອງລະຄອນ ຕວົ ລະຄອນ ສງິ , ໜູ ແລະ ຜູເ້ ລ່ົາ ຕົວລະຄອນໃນເລື່ອງ ຜເູ້ ລ່ົາ: ແຕກ່ ແ້ີ ຕ່ກອ່ ນ, ມສີ ງິ ໂຕໜງຶ່ ຢໃູ່ ນປາ່ ດົງອຸດົມສົມບນູ ດ້ວຍ ຕົວລະຄອນ ວກັ ທີ 1 ພືດ ແລະ ສດັ ສາວາສງິ່ . ໃດແດທ່ ເີ່ ວົາ້ ? ໙໕ 95 LL-G4.indb 95 13/06/2022 15:06:22