มุฮัมมัด (ศ.) รัศมีนิรันดร 2

ฟากฟาแหงเมืองมะดีนะฮฺยังไมทันสวาง กองกําลังพันธมิตรกองสุดทายไดละท้ิงฐานที่ม่ัน ที่เมืองมะดีนะฮฺอยางตาลีตาเหลือก ความเหน็ดเหน่ือยและส้ินหวังปรากฏอยูบนใบหนาของมุสลิม ทานศาสดา (ศ.) ไดรบั พระบญั ชาจากอัลลอฮฺ (ซ.บ.) ใหจัดการปญหาของพวกบนีกอรีเฎาะฮฺใหแลว เสร็จ เสียงอะซานดังข้ึน ทานศาสดา (ศ.) ไดรวมนมาซพรอมกับทหารหาญมุสลิม จากน้ันมุอัซซัน ไดปาวประกาศตามบัญชาของทานศาสดา (ศ.) วา “มุสลิมทุกคนจะตองไปรวมนมาซอัศริในเขต ของพวกบนีกอรีเฎาะฮฺ”(๔๙) จากน้ัน ทานไดมอบธงชยั ใหกับทานอะลี ทหารหาญผูกลาทั้งหลายตาง ก็เดินตามทานอะลีออกไป ท้ังหมดเขาลอมปอมของพวกบนีกอรีเฎาะฮฺเอาไว ยามท่ีเฝาประตูปอมก็ ไดแจงขาวการเคล่ือนไหวของกองทหารอิสลามใหภายในรับทราบ พวกยิวตางก็รีบปดประตู ทางเขาปอมอยางจาละหว่ัน สงครามเย็นไดเริ่มตนข้ึนแลว พวกละเมิดตางก็สงเสียงตะโกนดาทอ และสาปแชงทานศาสดา (ศ.) จากระเบียงปอม ทานอะมีรุลมุอมินีนอะลี ผูถือธงชัย ไดเดินเลี่ยงไป ทางเมืองมะดีนะฮฺ เพ่ือกันไมใหทานศาสดา (ศ.) ไดเขาใกลประตูคายเพ่ือที่ทานจะไมไดยินคําพูด อันกาวราวและหยาบโลนเชนน้ัน แตทานศาสดา (ศ.) ไดมีบัญชาแกทานอะลีวา “หากพวกเขาเจอ ฉัน พวกเขาก็อาจสงบปากสงบคําลงก็ได” ทานศาสดา (ศ.) เดินเขามาใกลหอคอยของปอม แลว กลาวกับพวกเขาวา “อัลลอฮฺ (ซ.บ.) ยังไมทรงทําใหพวกเจาตกตํา่ และยังไมทรงประทานความราย ใหแกพวกเจาอกี หรอื ?”(๕๐) ทา นศาสดา (ศ.) ไมเคยใชเสียงอนั แขง็ กราวเชน นกี้ ับผใู ด นอกจากในคราวน้ีทที่ า นกลาวกับ พวกบนีกอรีเฎาะฮฺ เพื่อที่จะสยบความรูสึกดังกลาวใหได พวกเขาไดกลาวกับทานศาสดา (ศ.) วา “เฮย อบลุ กอซมิ เจาไมเ คยเปน คนพดู จากาวรา วอยา งนี้มากอนเลย” คําพูดนี้เรียกความออนโยนกลับคืนมาสูทานศาสดา (ศ.) ทานถอยหลังกลับออกมาพรอม กระชับเส้ือคลมุ (๕๑)

ที่ประชุมภายในของพวกยิว ในการประชุมคร้ังนี้ มีฮุยยัย บินอัคฏ็อบ นะฎีรอ รวมอยูดวย ซึ่งเขายังไมกลับไปค็อยบ้ัร หลังจากกองกําลังพันธมติ รสลายตัวแลว แตไดหวนกลับเขามาในปอมของพวกบนีกอรีเฎาะฮฺ ผูนํา เผาไดเ สนอ 3 แนวทางใหเ ลือกเอาแนวทางหนง่ึ ดงั น้ี 1) เราท้ังหมดตองยอมรับอสิ ลาม เพราะสถานะความเปน ศาสดา (ศ.) ของมุฮัมมัดเปนที่แจง ชัดแลวและเราก็ยอมรบั โดยดษุ ณแี ลว อีกท้ังคัมภรี ก ็ยืนยนั สถานะดงั กลา วไวด วย 2) ใหเราสังหารเด็กและสตรีของเราเสีย แลวออกไปนอกปอมรวมตอสูกับมุสลิมจนกวาจะ ตาย หากเราถกู สงั หารกไ็ มต องกงั วลอะไรอกี แตห ากเราชนะ เราก็มโี อกาสสรางครอบครัวใหม 3) คนื นเี้ ปนคาํ่ วนั เสาร มฮุ มั มัดและสหายของเขาตางก็รูวา ชาวยิวน้ันจะไมด ําเนินการสิ่งใด เลยในคํ่าวนั เสารและตลอดท้ังวัน เราอาจฉกฉวยโอกาสน้ี โดยรบี เขาจูโ จมพวกเขาในคืนนี้ ท่ีประชุมปฏิเสธแนวทางท้ังสาม แลวกลาววา เราจะไมยอมละทิ้งศาสนาของเราและคัมภีร เตารอตของเราเปนอันขาด การมีชีวิตโดยปราศจากลูกเมียน้ันไรรสชาติส้ินดี สวนขอท่ีสามน้ันไม อาจทาํ ไดตามหลักความเช่ือของเรา เพราะเราอาจตองเผชิญกับความกร้ิวโกรธของพระเจา เฉกเชน กลุมชนในอดีตที่ตองเผชิญกับความโกรธกริ้วของพระองค อันเน่ืองจากการไมใหความเคารพและ ไมป ฏิบัติตามคาํ บญั ชาอนั ศกั ดส์ิ ทิ ธ์ิในวันเสาร( ๕๒) เพื่อเปนการตรวจสอบสภาพจิตใจของที่ประชุม เรานาจะไดฟงการพูดคุยของพวกเขา ซึ่ง การปฏเิ สธขอ เสนอท่ีหนึ่งน้นั กเ็ ปน เพราะพวกเขาเปนกลุมคนที่ชอบฝาฝน หากพวกเขารูจักสถานะ อันศักด์ิสิทธ์ิของทานศาสดา (ศ.) จริง (ดงั ท่ีผูนําของพวกเขากลาว) ก็แสดงวา การดําเนินการท่ีผาน มานั้นบงบอกใหรูวา พวกเขาเปนพวกอหังการและชอบฝาฝน สวนขอเสนอที่สองท่ีออกมานั้น แสดงวาพวกเขาเปนกลุมคนที่เห็นแกตัวและใจแคบอยางรายกาจเพราะการสังหารเด็กและสตรีผู บริสุทธ์นิ น้ั ไมอ าจทําได สงิ่ ทนี่ าสนใจในขอเสนอ

ที่สามซ่ึงไดรับการปฏิเสธดวยขออางท่ีวา การมีชีวิตอยูโดยปราศจากลูกเมียนั้นไรรสชาติสิ้นดี ไมมี ใครกลาวอางวา ทําไมเราตองสังหารเด็กและสตรีดวยเลา ทั้งๆ ท่ีพวกเขาไมมีความผิดอันใด และ สมมติวามุฮัมมัดมีชัยเหนือพวกเราเขาก็จะตองไมสังหารเด็กและสตรีเหลาน้ันอยางแนนอน แลว พวกเราละเปนพอผใู จดีและอารีตอพวกเขา จะทาํ เชน น้นั หรือ ? ขอเสนอที่สามน้ันแสดงใหรูวา พวกเขายังไมประสากับพลังอํานาจทางจิตวิญญาณและ ความช่ําชองในกลยุทธของทานศาสดา (ศ.) พวกเขาคาดเดาวา ผูนํากองทัพอิสลามจะไมใหความ เคารพคาํ บญั ชาในวันเสารเหมอื นกับพวกยวิ ที่เต็มไปดว ยเลหเพทุบาย ทานศาสดา (ศ.) ไมอาจที่จะปลอยพวกบนีกอรีเฎาะฮฺตอไปไดแลว เพราะอาจเปนไปไดวา ในชวงเวลาที่เหมาะสม พวกอาหรับอาจยกกําลังที่เต็มไปดวยแสนยานุภาพมาโอบลอมเมืองมะดี นะฮฺอกี และความรวมมือของพวกบนีกอรีเฎาะฮฺนน่ั เองท่ีจะเปนกุญแจแหงชัยชนะของพวกเขาและ เปนจุดจบของอิสลาม และความเปนศัตรูของพวกเขาน้ันทําใหการดํารงอยูของอิสลามตกอยูใน สภาพท่ีเปนอันตรายอยางย่ิง ฉะน้ัน การดําเนินการเพื่อขจัดเส้ียนหนามที่คอยทิ่มแทงอิสลามเชน พวกบนกี อรเี ฎาะฮนฺ ั้นจึงเปนเรอ่ื งที่สมควรทาํ อยา งยงิ่ การบกพรอ งตอ หนาทีข่ องอบูละบาบะฮฺ หลังจากท่ีปอมของพวกยิวบนีกอรีเฎาะฮฺถูกทานศาสดา (ศ.) ลอมเอาไว พวกเขาไดรองขอ ทานใหสงอบูละบาบะฮฺ ซ่ึงเปนชาวเอาซฺ มาเจรจากับพวกเขา แตกอนอบูละบาบะฮฺเคยมีสัญญาผูก มิตรกับบนีกอรีเฎาะฮฺ เมื่อเขาไดเขามาในปอม พวกยิวท้ังชายและหญิงตางเขามาหอมลอมเขาไว พรอมกับรองหมรองไห พวกเขากลาววา “ถูกตองแลวหรือ ท่ีจะใหพวกเรายอมแพโดยไมมี เงือ่ นไข” อบูละบาบะฮฺตอบ “ใชแลว” พรอมกับชี้ไปท่ีตนคอ ซ่ึงบงเปนนัยยะวาหากพวกเจายอมแพ พวกเจากต็ อ งถกู สงั หารอยดู ี เขารดู ีวาทา นศาสดา

(ศ.) ผูทรงเกียรติน้ันไมเห็นดวยอยางแนนอนที่จะมีกลุมชนซึ่งเปนอันตรายตอศาสนาแหงเอกานุ ภาพเชนนี้หลงเหลืออยู แตจากการท่ีอบูละบาบะฮฺไดบิดพริ้วตอผลประโยชนอันสูงสงของอิสลาม และมวลมสุ ลมิ และไดเ ผยความลับใหค นพวกนนั้ รู (ดว ยการสง สัญญาณช้ไี ปที่คอ) เขารูสึกสํานึกใน ความผิดของเขา เขารีบวิ่งออกมานอกปอม ดวยรางอันส่ันเทาและใบหนาอันซีดเผือด ผลุบหายเขา ไปในมัสญิด มัดตัวเองเขากับเสาของมัสญิด และกลาวสาบานตออัลลอฮฺ (ซ.บ.) วา ถาพระองคไม อภัยโทษในความผดิ พลาดของเขาละก็ เขาจะอยูในสภาพเชน น้ี ไปตลอดชวี ติ นักอรรถาธิบายอัลกุรอานกลาววา โองการตอไปน้ีถูกประทานลงมาในเร่ือง...ของอบูละ บาบะฮฺ “โอบรรดาผูศรัทธา พวกเจาอยาไดทุจริตตอ อัลลอฮฺ (ซ.บ.) และ ศาสดา (ศ.) ของพระองค และทจุ รติ ตอภาระแหง ความไวว างใจของพวกเจา ทัง้ ๆ ท่ีพวกเจา รูดี” (อลั อนั ฟาล / 27)(๕๓) เมอ่ื ขา วนี้รูถึงหูทา นศาสดา (ศ.) ทานกลาววา “หากเขามาหาฉันกอนท่ีจะทําเชนน้ี ฉันจะขอ ตอพระองคใหอภัยโทษเขา แลวพระองคก็จะทรงตอบรับตามน้ัน แตเม่ือเปนเชนน้ี ก็ตองรอจนกวา พระองคจะใหอภัย ภรรยาของเขาจะมาหาเขาในชวงเวลานมาซและปลดเชือกท่ีผูกเขาอยู และเม่ือ นมาซเสรจ็ กจ็ ะผกู เขาไวก ับเสาตามเดมิ ผานไป 6 วัน ในชวงรุงสางของวันท่ีทานศาสดา (ศ.) อยูที่บานของทานหญิงอุมมุซะละ มะฮฺ ญิบรออีลไดลงมาพรอมกับนําโองการตอไปน้ี ซึ่งบงบอกวา อบูละบาบะฮฺไดรับการอภัยโทษ แลว “มีบุคคลกลุมหนึ่งที่ไดแสดงความรับผิดชอบตอการทําบาปของพวกเขา พวกเขาทําสิ่งท่ีดี และเลวปะปนกัน หวังวาอัลลอฮฺ (ซ.บ.) จะทรงอภัยใหพวกเขา แทจริง อัลลอฮฺ (ซ.บ.) คือผูทรง เปยมไปดวยการใหอ ภยั ผทู รงกรุณา” (อัตเตาบะฮฺ / 102)(๕๔) ทา นหญิงอมุ มซุ ะละมะฮเฺ ห็นทานศาสดา (ศ.) ย้มิ ทงั้ นํา้ ตา ทานกลาวกับทานหญิงวา “อัลลอ ฮฺ (ซ.บ.) ทรงใหอ ภยั อบูละบาบะฮแฺ ลว เธอจงรีบไปแจงขา วดีน”ี้

เมื่อภรรยาของทานศาสดา (ศ.) แจงขาวดีเร่ืองอบูละบาบะฮฺไดรับการอภัยโทษน้ีแกผูคน ทั้งหลาย พวกเขารีบว่ิงมาปลดเชือก แตอบูละบาบะฮฺพูดวา “ขอใหทานศาสดา (ศ.) มาปลดเชือกนี้ ดวยตัวทานเอง” ทานศาสดา (ศ.) มายังมัสญิดเพื่อนมาซศุบฮฺ แลวทานก็ปลดเชือกนั้นดวยมืออัน ทรงเกียรติของทานเอง(๕๕) การกระทําอันนารังเกียจของอบูละบาบะฮน้ัน เกิดจากความรูสึกที่แสดง ออกมาอยางไมเหมาะสม เสียงรองของชายหญิงนี้บิดพร้ิวน้ันทําใหเขาไมอาจปฏิเสธได และ ความลับของมุสลิมใหพวกเขาไดรับรู แตพลังแหงศรัทธาและความเกรงกลัวในพระเจาอยูเหนือ ความรูสกึ ใด มนั เตือนใหเขารูว า เขาตอ งแกไขความผดิ พลาดนนั้ และอยา ไดค ดิ ทําเชน น้นั อีก ตองทาํ อยางไรตอไป วันหน่ึง ชาซ บินก็อยซฺ ไดลงมาจากปอมเปน ตัวแทนเดินทางเขาพบทานศาสดา (ศ.) และ รองขอตอทานวา ใหทานศาสดา (ศ.) อนุญาตใหพวกบนีกอรเี ฎาะฮฺเดินทางออกนอกเมืองมะดีนะฮฺ พรอมกบั ทรัพยส นิ ตดิ ตัว เหมือนพวกยิวกลุมอ่ืน ทานศาสดา (ศ.) ไมยอมรับขอเสนอนี้ โดยกลาววา “พวกเขาตองยอมแตโ ดยดโี ดยปราศจากเงอ่ื นไขใดๆ ท้ังสนิ้ ” ชาซไดเ ปลยี่ นขอเสนอใหมวา “บนีกอ รีเฎาะฮฺพรอมท่ีจะมอบทรัพยสมบัติที่มีอยูใหกับมุสลิม และจะออกจากเมืองมะดีนะฮฺไป” แตทาน ศาสดา (ศ.) ก็ยังไมยอมรับขอ เสนอนอ้ี ีก(๕๖) พอมาถึงตรงมีประเด็นที่นาจะทําความเขาใจกัน คือ ทําไมทานศาสดา (ศ.) ไมยอมรับ ขอเสนอของตัวแทนพวกบนีกอรีเฎาะฮฺ ? เหตุผลก็เปนท่ีชัดเจนแลว กลาวคือ คนกลุมน้ีก็คงไม แตกตางจากพวกบนีนะฎร้ี เมือ่ ไดเลด็ ลอดจากสายตามสุ ลิมเมื่อใด พวกเขาก็หันกลับมาประทับรอย แคนใหกับอิสลามและมุสลิม เปนเหตุใหตองมีการหลั่งเลือดผูคนมากมาย ดวยเหตุนี้เองที่ทาน ศาสดา (ศ.) ไมย อมรับขอเสนอดังกลา ว ชาซตอ งกลับไปแจง ใหผ ูม อี าํ นาจทราบ การตัดสินใจคร้ังสุดทายของพวกบนีกอรีเฎาะฮฺก็คือ พวกเขาตองยอมมุสลิมแตโดยดี โดย ปราศจากขอ แมและเงอ่ื นไขใดท้งั ส้ิน หรอื ตามการ

รายงานของนกั ประวตั ศิ าสตรบางคนทีว่ า เปน ไปตามสิง่ ทซี่ ะอัด มุอาซ ไดเ สนอแนะพวกเขาวา ตอง ยอมรับแตโดยดี โดยปราศจากขอ แม ดวยเหตุน้ีเองท่ีประตูปอมถูกเปดขึ้น ทานอะมีรุลมุอมินีน (อ.) เดินเขาปอมพรอมเสา (ที่ใช พังประต)ู เขาไดปลดอาวุธทุกคน และกักตัวพวกเขาไวในบานของพวกบนีอันนะญาร จนกวาจะได มกี ารตดั สินความ จากการท่ีเมื่อกอนน้ัน เมื่อพวกยิวบนีก็อยนฺกออฺถูกทหารมุสลิมจับได พวกเขากลับไดรับ อสิ รภาพดว ยการเขามากาวกายของพวกค็อซร็อจญ เฉพาะอยางยิ่ง อับดุลลอฮฺ อุบัย และทานศาสดา (ศ.) ก็เปล่ียนใจไมหลั่งเลือดพวกเขา เม่ือเปนดังนั้น พวกเอาซฺก็พยายามท่ีจะเทียบชั้นกับ พวกค็อซร็อจญดวยการพยายามบีบทานศาสดา (ศ.) ใหอิสรภาพแกพวกเขา โดยอางสัญญาท่ีบนีกอ รีเฎาะฮฺเคยทําไว ทา นศาสดา (ศ.) ยืนกรานที่จะไมใหต ามคําขอ ทานกลาววา “ฉันจะมอบหนาท่ีการ ตัดสินเรื่องนี้ใหผูอาวุโสของพวกทานและหัวหนาเผาเอาซฺคือซะอัดมะอาซ ไมวาเขาจะมีความเห็น หรือพูดเชนไร ฉันก็จะยอมรับตามน้ัน” ทุกคนที่อยูในที่นั่นตางก็ยอมรับการตัดสินใจของทาน ศาสดา (ศ.) อยา งเต็มใจ ที่นาสนใจก็คือ การเปนผูตัดสินของซะอัดมะอาซน้ันไดรับการยอมรับจากพวกบนีกอรี เฎาะฮฺดวย และตามการรายงานของอิบนุฮิชามและเชคมุฟด พวกยิวบนีกอรีเฎาะฮฺตอบทานศาสดา (ศ.) วา “เรายอมรับการตัดสินของ ซะอัด มะอาซ”(๕๗) ณ เวลาน้ัน ซะอัดมะอาซนอนพักรักษาตัวอยูในกระโจมของ สตรีนางหนึ่งมีชื่อวา ซะมี ดะฮฺ ซ่งึ มีชื่อเสียงในดานการผา ตัด ทานศาสดา (ศ.) ก็มักจะไปเย่ียมเขา พวกเด็กหนุมชาวเอาซฺไดลุก ขน้ึ ยืนใหเกยี รติพรอมกับไปประคองตัวหัวหนาเผาของเขาเพื่อนาํ ไปพบทานศาสดา (ศ.) และเมื่อซะ อัดเขามาในท่ีชุมนุมแลว ทานศาสดา (ศ.) ไดมีบัญชาวา “ทุกคนตองใหเกียรติ ตอหัวหนาเผาของ ตนเอง” ทุกคนท่ีอยู ณ ท่ีนั้นตางก็ลุกขึ้นยืนใหเกียรติและแสดงความเคารพตามธรรมเนียม ใน ระหวางทางที่ซะอัดเดินผานน้ันจะมีเสียงรองขอใหซะอัดตัดสินพวกบนีกอรีเฎาะฮฺดวยความเมตตา และใหพ วกเขาพน ผดิ ไมต องรบั โทษประหาร

แตเขาก็กระทําในสิ่งท่ีตรงกันขามกับการบีบคั้นทั้งหลาย เขามีทัศนะทามกลางผูคน ท้ังหลายในที่นั้นวา ผูมีสวนรวมในการสูรบตองถูกประหารทรัพยสินของพวกเขาตองถูกนําออกมา แจกจาย เดก็ และสตรตี อ งถูกนาํ ตัวไปเปน เชลยศกึ (๕๘) ตรวจสอบหลกั ฐานเรื่องซะอดั มะอาซ คงไมเปนท่ีถกเถียงกันวา หากความรูสึกสงสารและความเห็นอกเห็นใจของผูพิพากษามี อทิ ธิพลเหนือปญ ญาของเขาละก็ สถาบันตุลาการก็จะตกอยูในสภาพระส่ําระสาย และผลที่ตามมาก็ คอื องคาพยพทางสังคมกจ็ ะแตกออกเปนเสยี่ งๆ ความเอ็นดูสงสารก็เปรียบเสมือนกับความอยากได ใครดี ซ่ึงจะฉายภาพเรื่องท่ีเปนอันตรายและไมพึงประสงค ใหดูมีคุณคาและเปนประโยชนใน สภาวะท่ีชัยชนะของความเอ็นดูสงสารที่มีเหนือปญญานั้นก็จะทําลายผลประโยชนของปจเจกชน และความเหมาะสมทางสงั คม ความเอ็นดูสงสารและความเห็นอกเห็นใจของซะอัดมุอาซนั้นเกิดจากภาพของการรองไห ฟูมฟายของเด็กและสตรีชาวบนีกอรีเฎาะฮฺ สภาพ…ของผูคนซ่ึงตองถูกกักตัวอยูในสถานกักกัน และเมื่อพิจารณาความเห็นสาธารณะของพวกเอาซฺซ่ึงไดบีบใหผูพิพากษาตองตัดสินยกโทษใหคน พวกน้ันท้ังหมดเปนตัวตอบโจทยวา ผูพิพากษาที่ไดรับความเห็นชอบจากทั้งสองฝายน้ัน จะให ความสาํ คัญของผลประโยชนของคนสวนนอย (บนีกอรีเฎาะฮฺ) เหนือกวาผลประโยชนของคนสวน ใหญ (มุสลิมท่ัวไป) หรือวาจะปลอยปละละเลยการกระทําอันชั่วชาของพวกบนีกอรีเฎาะฮฺดวย ขออางบางประการ หรือจะใหคนสวนหน่ึงตองรับโทษและปลอยท่ีเหลือไป หรือยอมรับขอเสนอ ขา งตน แตตามหลักสามัญสํานึกแลว ความเปนอิสระของผูพิพากษา ผลประโยชนของประชาชน สวนใหญ จะเปนชี้นําใหเขาตองดําเนินการไปในลักษณะที่วา ออกความเห็นใหสังหารผูที่มีสวน รวมในการทําสงคราม ยึดทรัพยสิน และนําเด็กและสตรีไปเปนทรัพยเชลย เขาคงตองแสดงทัศนะ ของเขา

ดวยเหตุผลดังตอไปน้ี 1) พวกยิวบนีกอรีเฎาะฮฺไดท ําสัญญาพันธมิตรกับทานศาสดา (ศ.) มากอนแลววา หากพวก เขาดําเนินการไปในลักษณะที่เปนปรปกษตอผลประโยชนของอิสลามและมุสลิม ใหความ ชวยเหลือตอศัตรูของศาสนา กอความวุนวายและพยายามโฆษณาชวนเชื่อใหเกิดการกระดาง กระเดอ่ื งตอมุสลิมละก็ มุสลมิ มสี ทิ ธท์ิ จ่ี ะสงั หารพวกเขาได ผูพิพากษาตองคิดดวยตัวเองวา หากฉันเอาโทษพวกเขาตามท่ีปรากฏในสัญญาดังกลาว ก็ ถือวา ฉันไมไ ดท ําในสิ่งทีข่ ัดแยง กับความยตุ ธิ รรม 2) กลุมที่ละเมิดสัญญาไดพยายามอยางสรางความวุนวายใหเกิดข้ึนในเมืองมะดีนะฮฺ โดย อาศัยสถานการณท่ีมีกองกําลังอาหรับมาเผชิญหนาอยู พยายามสรางสถานการณใหเกิดความ หวาดกลัวไปทั่วเมือง หากทานศาสดา (ศ.) ไมสงคนคอยสังเกตการณและตรึงกองกําลังไวในเมือง ละก็ปานนี้สิ่งท่ีพวกบนีกอรีเฎาะฮฺตองการใหมันเกิดขึ้นก็คงจะเปนผลขึ้นมาแลว ฉะน้ันการ ประกาศคําพิพากษาประหารชีวิตผูที่มีสวนรวมในการกอสงครามครั้งนี้และยึดทรัพยสินของพวก เขารวมทั้งเอาเด็กและสตรีมาเปนเชลยศึก ซ่ึงซะอัด มะอาซก็มีเหตุผลที่จะคิดไดวา หากฉันตัดสิน ตามความเปนจรงิ ดังกลา ว ฉันเองกค็ งไมไดต ดั สนิ เกินเลยจากความยตุ ธิ รรมเปนแน 3) ซะอัด มะอาซ หัวหนาของชนเผาเอาซฺนั้นเคยทําสัญญามิตรภาพกับพวกบนีกอรีเฎาะฮฺ และเปนเพื่อนผูใกลชิดกับพวกเขามากอน ก็นาท่ีจะรับรูหลักกฎหมายอาญาของพวกยิวท่ีปรากฏอยู ในคัมภีรเตารอตที่วา “หากมคี วามประสงคตองทําสงครามกับเมืองใด เริ่มแรกตองเชิญชวนพวกเขา สูสันติภาพซะกอน หากพวกเขาตองการทําสงคราม ก็ใหลอมเมืองพวกเขาไวและเม่ือยึดเมืองได แลว ก็ใหสังหารพวกผูชาย แตใหนําผูหญิง เด็ก สัตวเลี้ยงหรือสิ่งอ่ืนท่ีอยูในเมืองน้ันไปเปนทรัพย เชลย”(๕๙) ซ่ึงซะอัด มะอาซ มีสิทธิจะคิดวา หากฉันซ่ึงเปนผูพิพากษาที่ไดรับการแตงตั้งมาจากท้ัง สองฝาย ไดตัดสินความไปตามกฎเกณฑทางศาสนาละก็ เทากับฉันไดปฏิบัติตามหลักการศาสนา แลว

4) เราคาดวา สาเหตุที่มีความเห็นดังกลาวก็เพราะ ซะอัด มะอาซ ประจักษแกสายตาตวั เอง วา ทานศาสดา (ศ.) ยอมใหอภัยในความผิดของพวกบนีก็อยนฺกออฺตามการรองขอของ พวกค็อซร็อจญ โดยเพียงแตเนรเทศใหออกไปนอกเมืองมะดีนะฮฺเทานั้น แตยังไมท่ีพวกเขาจะ ออกไปพนปริมณฑลของอิสลาม กะอับอัชร็อฟกลับบายหนาสูมักกะฮฺ บีบน้ําตาจระเขแสดงความ อาลัยตอการสูญเสียผูคนในบะดั้ร และยังไมทันจะไดลุกจากท่ีน่ังเขาก็สามารถโนมนาวใหพวกกุ เรชออกมาทําสงครามได อันเปนเหตุใหเกิดสงครามอุฮุด ลูกหลานอิสลาม 70 คนตองเปนชะฮีดใน ศึกครั้งน้ีเชนเดียวกัน เมื่อพวกบนีอันนะฎี้รไดรับการอโหสิจากทานศาสดา (ศ.) พวกเขากลับตอบ แทนทานดวยการเขาไปมีสวนรวมในกองกําลงั พันธมติ รและสงครามอะฮฺซาบก็เกิดขึ้น ซ่ึงหากทาน ศาสดา (ศ.) ไมไดสําแดงความชํานาญในการศึก และแผนการขุดคูไมอาจสําเร็จละก็ อิสลามก็จะ สลายกลายเปนผยุ ผงในวนั แรก และไมมีช่ืออิสลามอยูจนทุกวันนี้ อีกทั้งนักรบของอิสลามหลายพัน คนตองสญู เสยี ไปในคราวนี้ ภาพความจริงเหลาน้ีคอยๆ เกิดข้ึนในความคิดของซะอัดมะอาซ บทเรียนตางๆ บอกเขาวา เขาจะตองไมย อมออ นขอตอความรสู กึ สงสาร แตกลับทาํ ลายคุณคาของการเสียสละของผูคนนับพัน คน เพราะแนนอนเหลือเกิน เมื่อปลอยคนพวกน้ี พวกเขาก็จะตองหันกลับไปจับมือกับกองกําลัง พันธมติ รท่มี กี ําลังกลา แข็งขึ้นและผลักดันใหกองกําลังอาหรับกลับมาทําลายอิสลามอีกคร้ังหน่ึง ซ่ึง ศูนยก ลางอิสลามตองตกอยูภายใตแ ผนการช่วั ของพวกเขาเปนแน ฉะนั้น การมอี ยขู องคนกลุมนี้เปน อันตรายตอสังคมมุสลิมรอยเปอรเซ็นต และม่ันใจไดเลยวา หากพวกเขาออกไปนอกอาณาเขต อิสลาม พวกเขาคงไมยอมอยูเฉยและมุสลิมก็คงตองเผชิญกับภยันตรายอันย่ิงใหญตอไป ประจักษ พยานของความถูกตองและความเหมาะสมของการตัดสินใจของเขาก็คือ เม่ือคนกลุมน้ีถูกพาตัวไป ประการนัน้ พวกเขาก็เผยความในใจออกมาจนสน้ิ สายตาของฮยุ ยยั บินอัคฏ็อบ ผูจุดไฟสงครามจอง ไปที่ทานศาสดา (ศ.) เขาไดกลาวดังน้ี “ขอสาบานตอพระเจา ขาไมรูสึกเสียใจที่ไดเปน ศัตรูกับทาน แตบุคคลใดกต็ ามทีพ่ ระเจา ทรงเหยียดหยามเขา เขากย็ อ มตอ งไรเ กยี รติอยาง

แนน อน”(๖๐) จากนั้นเขากห็ ันหนา ไปทางผูค น แลวกลาววา “อยาไดโศรกเศราตอ พระบัญชาของพระ เจา ความตกต่ําและการไรเกยี รติที่เกิดขึ้นกับบนอี ิสรออีลน้ันมาจากพระเจาอยา งแนนอน” มีผูหญิงคนเดียวท่ีถูกประหาร เพราะนางสังหารมุสลิมคนหน่ึงดวยหินโมแปง และในคน กลุมน้ันก็ยังมีคนหน่ึงช่ือซุเบร บาฏอ ไดรับการอภัยโทษ โดยการขอชีวิตของมุสลิมคนหนึ่งนาม วาษาบิต บินก็อยซฺ ผูหญิงและเด็กของเขาก็ไดรับการปลอยตัวใหเ ปนไท และไดรับทรัพยสินคืน มี พวกบนีกอรีเฎาะฮฺส่ีคนท่ีเขารับอิสลาม ทรัพยเชลยก็ถูกแบงสรรออกไปหลังจากหักไวหนึ่งในหา ซ่งึ เปน สวนท่ีจะใชเพอื่ บริหารคลังของอิสลาม นายทหารไดรับสามสวน พลเดินเทาไดรับหน่ึงสวน ทานศาสดา (ศ.) ไดนําเอาทรัพยเชลยหน่ึงในหานั้นใหกับ ซัยดฺเพ่ือนําไปขายท่ีเมืองนัจญดฺแลวแลก เอามาและอาวธุ ยุทโธปกรณก ลบั มา การจราจลของพวกบนีกอรีเฎาะฮฺส้ินสุดลงเม่ือวันท่ี 19 ซุลฮิจญะฮฺ ปท่ี 5 แหงฮิจญเราะฮฺ ศกั ราช อายะฮฺท่ี 26-27 ของซูเราะฮฺ อัลอะฮฺซาล ถูกประทานลงมาในเรื่องราวของพวกบนีกอรี เฎาะฮฺ ซะอัด มะอาซ ซ่ึงไดรับบาดเจ็บจากสงครามค็อนดัก ก็เสียชีวิตลงหลังจากจัดการกับ ปญหาบนกี อรีเฎาะฮเฺ รียบรอยแลว(๖๑) สงครามบนีอัลมศุ ฏอลกิ บนีอัลมุศฏอลิกคือชนกลุมหน่ึงของเผาคอซาอะฮฺซึ่งเปนเพ่ือนบานกับกุเรช มีขาวมาถึง เมืองมะดีนะฮฺวา ฮาริษ บินอะบีฎิรอร กําลังรวบรวมอาวุธและซอมสุมกําลังคน หมายท่ีจะเขามา ลอมเมืองมะดีนะฮฺ ทานศาสดา (ศ.) ผูทรงเกียรติไดตัดสินใจที่จะสกดั การกอ หวอดกอนท่จี ะเร่ิมตั้ง เคา เพื่อการน้ีทานจึงไดสงสหายคนหน่ึงของทานนามวาบุร็อยดะฮฺเดินทางไปยังแผนดินของกลุม ชนดังกลาว เพื่อหาขอเท็จจริง เขาไดพบกับหัวหนากลุมชนโดยอําพรางตนและไดรับรูเร่ืองราว ทง้ั หมด จากน้นั ก็ไดกลับไปมะดีนะฮฺ ยนื ยันตามขา วท่ีไดรบั ณ

เวลานน้ั เองทานศาสดา (ศ.) จึงไดเ คล่อื นกาํ ลังรบไปยังบนีอัลมศุ ฏอ ลิกพรอมกับสหายของทาน และ ไดเผชิญหนากับชนกลุมนี้ทโี่ อเอซิซมุร็อยซีอฺ การตอสูระหวางคนสองกลุมไดเริ่มตนขึ้น ความหาว หาญของนกั รบมสุ ลิมกอปรกบั ความขยาดกลัวที่ยังอยูในใจของกลุมชนอาหรับทําใหกองทหารของ ศัตรูแตกพายไปหลังจากท่ีตองสูญเสียกําลังพลของศตั รูไป 1 คน และมุสลิม 1 คน (สังหารผิดตัว) ในที่สุด ทรัพยสินอันมากมายก็ตกเปนของมุสลิม และผูหญิงของคนพวกนั้นก็กลายเปนเชลยทาส ของมสุ ลมิ (๖๒) ประเด็นที่นาสนใจของสงครามยอยครั้งนี้ก็คือ แนวทางทางการเมืองที่ทานศาสดา (ศ.) ใช ภายหลังจากเหตุการณในคร้งั นี้ ครั้งแรก ความขัดแยงระหวางชาวมุฮาญิ้ร (พวกอพยพ) และชาวอันศอร (พวกชวยเหลือ) ไดก อตัวขน้ึ ในดินแดนน้ี หากไมเปนเพราะการบรหิ ารจัดการของทานศาสดา (ศ.) ละก็ เอกภาพทาง สงั คมของคนสองกลุมยอมตอ งไดร บั ผลกระทบจากเง้ือมมือของคนเห็นแกตวั ไมก ค่ี น ตนตอของเหตุการณนี้ก็คือ หลังจากสงครามสิ้นสุดลง มุสลิมคนหน่ึงชื่อญะฮฺญาฮฺ มัซอูด ชาวมุฮาญิ้ร ไดมีปากเสียงเร่ืองการใชน้ํากับมุสลิมอีกคนหนึ่งชื่อซินาน ญะฮฺนี ชาวอันศอร ท้ังสอง ตางก็เขาหาพวกของตนเอง เพ่ือใหชวยเอาชนะ เมื่อตางคนตางระดมคนของตัวเองเขามาจัดการ ปญ หานจี้ นเกอื บจะบานปลายกลายเปนนํา้ ผ้ึงหยดเดียวนั้น ทานศาสดา (ศ.) ทราบเรื่อง ทานจึงกลาว ขึ้นวา “ปลอยคนทั้งสองไวอยางนั้น มันมีกลิ่นที่นาสะอิดสะเอียน มันเปนการรองขอที่ยังมีกล่ินอาย ของพวกญาฮิลียะฮฺอย(๖๓) รองรอยของมันยังไมถูกสกัดออกไป คนท้ังคูยังไมรูจักหลักการอิสลามดี พอ เพราะอิสลามเรียกรองวา มุสลิมทุกคนคือพ่ีนองกัน เสียงรองขอใดที่นํามาซ่ึงความแตกแยกน้ัน ไรค า ตามทัศนะของศาสนาที่นบั ถอื พระเจา องคเดยี ว”(๖๔)

29 การจาริกบุญและการเมอื งสญั จร ปท่ี 6 แหงฮิจญเราะฮฺศักราช ผานไปดวยความขมขื่นและความหวานชื่น ทานศาสดา (ศ.) ฝนวา เห็นมุสลิมกําลังประกอบพิธีกรรมอยูในมัสญิดอัลฮะรอม ทานเลาความฝนนี้ใหมิตรสหาย ของทานฟง และถือเปนฤกษชัยวา มุสลิมใกลท่ีจะบรรลุส่ิงอันเปนความปรารถนาของตนเองแลว (๖๕) จากนั้นไมน าน ทานไดม ีบัญชาใหม สุ ลมิ เตรยี มตวั ทาํ อมุ เราะฮฺ และไดเชญิ ชวนใหกลมุ ชนที่เปน เพ่ือนบาน ซึ่งขณะนี้ยังไมเปนมุสลิมไดมามีสวนรวมในการเดินทางของมุสลิมในครั้งนี้ ขาวน้ีได แพรกระจายไปในคาบสมุทรอาหรับวา มุสลิมจะเดินทางเขามกั กะฮฺในชวงเดือนซุลเกาะอฺดะฮฺและ จะทําพธิ ีกรรม อมุ เราะฮฺ การเดินทางแสวงบุญในครั้งนี้มีกล่ินไอของการเคล่ือนไหวทางสังคมและการเมืองปนอยู มันเปนชวงเวลาท่ีจะนํามุสลิมเขาสูดินแดนของพวกอาหรับและนําแนวคิดเชื่อในพระเจาองคเดียว ไปหวานไวในกลุมชนอาหรับ ประการแรก กลุมชนอาหรับคิดวา ทานศาสดา (ศ.) ตอตานแนวคิดประเพณี และพิธีกรรม ทางศาสนาทุกประการของพวกเขา แมกระท่ังพิธีฮัจญและอุมเราะฮฺซึ่งตกทอดมาต้ังแตคร้ังบรรพ ชน พวกเขาจึงรูสึกหวาดวิตกตอมุฮัมมัดและศาสนาของเขา ในหวงเวลานี้การเขารวมพิธีกรรมอุม เราะฮฺของมุฮมั มัดและมิตรสหายของเขาเทากับเปนการลดกระแสความหวาดวติ กของ

กลุมชนผูต้ังภาคีเหลาน้ัน การกระทําจะเปนตัวใหความกระจางวา ทานศาสดา (ศ.) ไมเพียงแตไม ตอตา นการเยือนบานของพระเจา ประกอบพิธีกรรมดังกลาวอันเปนพิธีกรรมที่มีกล่ินไอของศาสนา ประเพณี และพิธีกรรมเทานั้น ทานยังนับวามันเปนหนาที่ท่ีตองปฏิบัติ และไดพยายามที่จะฟนฟู และคงไวตามประเพณีท่ีไดปฏิบัติมาจากบรรพบุรุษผูย่ิงใหญของชาวอาหรับคือศาสดา (ศ.) อิซมา อีล (อ.) และดวยวิธีการเชนนี้จะเปนการโนมนาวจิตใจของกลุมชนที่คิดวาศาสนาของทานศาสดา (ศ.) นนั้ ขดั แยง กบั ประเพณแี ละความเชอ่ื ทางศาสนาของพวกเขารอยเปอรเ ซ็นตเ ขามาหาทานและยัง ลดกระแสความหวาดกลัวของพวกเขาลงดวย ประการที่สอง หากมุสลิมประสบความสําเร็จตามวิธีการดังกลาวน้ีและไดปฏิบัติพิธีกรรม อุมเราะฮฺอยางเปนเอกเทศในมัสญิดอัลฮะรอมตอสายตาของชาวอาหรับผูต้ังภาคีหลายพันคนละก็ น่ันก็เปนการเผยแพรศาสนาอิสลามอยางยิ่งใหญ เพราะในชวงเวลาดังกลาวนั้นพวกตั้งภาคีท่ีอยู กระจายตามดินแดนอาหรับจะมารวมตัวกันในบริเวณมัสญิดอัลฮะรอม ขาวคราวที่วามุสลิมไดมา เย่ียมบานเกิดของตนเองก็จะแพรกระจายออกไปจากวิธีการดังกลาวนี้ การประกาศอิสลามก็จะ เดินทางดวยตวั ของมนั เองไปยังดนิ แดนท่ีทานศาสดา (ศ.) ไมส ามารถสง นักเผยแพรเดนิ ทางไปได ประการทสี่ าม ในเมืองมะดีนะฮฺทานศาสดา (ศ.) ไดพูดเรื่องการใหเ กียรติเดือนอันตองหาม วา “เราจะไปเพ่ือการเยือนบานของพระเจาเทานั้น” ทานไดมีบัญชาหามไมใหมุสลิมนําอาวุธทุก ชนิดติดตัวไป ยกเวนดาบซึง่ คนเดินทางนิยมติดตัวไปใชระหวางการเดินทางเทานั้น ประเด็นน้ีทาน สามารถโนมนาวผูคนเขาสูอิสลามได เพราะทานศาสดา (ศ.) ไดกระทําสิ่งท่ีตรงกันขามกับการ โพนทะนาอันแฝงไปดวยการคิดช่ัวของพวกมุชริก ทั้งหมดประจักษดวยสายตาวา ทานศาสดา (ศ.) ผูทรงเกียรติก็เหมือนกับคนอื่นที่ใหเกียรติตอเดือนอันตองหาม ดวยการไมทําสงครามและยังคง ยนื ยันตามประเพณีดงั้ เดมิ ผูนําท่ีย่ิงใหญของอิสลามไดขบคิดวา หากมุสลิมประสบความสําเร็จตามวิธีการดังกลาวน้ี พวกเขาก็จะสมความปรารถนาท่รี อมานาน จากการที่

ตองอยูไกลบาน พวกเขาตองไดกลับมาพบกับญาติสนิทมิตรสายของตน หากพวกกุเรชยับยั้งไมให พวกเขาเขาสูดินแดนตองหามมากเทากับเขาไดทําลายสถานะของตนเองในสายตาของชาวอาหรับ ลงอยางสน้ิ เชิง เพราะบรรดาตวั แทนของชาวอาหรับที่ไมฝกใฝฝายใดก็จะเห็นกับตาวา พวกกุเรชไดปฏิบัติ อยางไรตอกลุมชนท่ีตองการมาเยือนบานของพระเจาและปฏิบัติพิธีกรรมอุมเราะฮฺ โดยมาในสภาพ ปรกติเชนคนเดินทางโดยปราศจากการพกพาอาวุธมา อีกทั้งมัสญิดอัลฮะรอมก็เปน ของชาวอาหรับ ทงั้ มวล ไมใ ชก รรมสิทธส์ิ วนบคุ คลของชาวกเุ รช พวกเขามหี นาท่ีเพยี งดูแลเทา นั้น และแลวสิทธิของมุสลิมก็จะชัดเจนยิ่งขึ้น การใชกําลังบีบบังคับของพวกกุเรชก็จะเปนที่ ประจักษสายตาของทุกคน แลวพวกกุเรชก็คงไมสามารถที่จะระดมพลชาวอาหรับมาเพ่ือการเปน ปฏิปกษตอมุสลิมไดอีกเพราะเทากับพวกเขากําลังทําตัวเปนฝายสกัดก้ันไมใหผูจาริกแสวงบุญชาว มุสลิมไดก ระทําพิธกี รรมดงั กลาว ทานศาสดา (ศ.) ไดตรวจสอบประเด็นตางๆ อยางครบถวนแลว ทานจึงไดมีบัญชาให เคล่ือนกําลังคนประมาณ 1,400 คน(๖๖) หรือ 1,600 คน(๖๗) หรือ 1,800 คน(๖๘) มายังบริเวณที่มีช่ือวา ซุลฮุลัยฟะฮฺ ทําพิธีครองผา (เอียะฮฺรอม) เพ่ือการทําอุมเราะฮฺ และกําหนดทํากุรบานอูฐ (สัตวพลี) 700 ตัว โดยทาํ เครื่องหมายไว และเริ่มตนการจารกิ แสวงบุญของตนเองทนั ที กองกําลังหาขาวสวนหนาจะออกเดินทางนําหนาทานและกองคาราวานของทานไปกอน เผ่ือตองเจอกับศัตรูจะไดแจงใหทานทราบทันทวงที ในตอนใกลจะถึงบริเวณท่ีมีชื่อวา อัซฟาน นั้น หนวยขาวกรองของทานศาสดาไดมาพบทานศาสดา และแจงขาวแกทานวา “พวกกุเรชทราบขาว การเคลอ่ื นกองคาราวานของทานแลว และไดพ ยายามรวบรวมกองกําลังข้ึนมา และกลาวสาบานตอ หนา ลาต และ อซุ ซา วา พวกมนั จะยบั ยงั้ การเขา เมืองของทานอยางแนนอน” พวกหัวหนาและผูอาวุโสของพวกกุเรชตางก็มารวมตัวกันที่บริเวณซีฏวา (ใกลเมืองมัก กะฮ)ฺ และลงมตสิ งนกั รบผกู ลา ของพวกเขา วะลีด บินวะ

ลีด พรอมกับทหารมา 200 คนออกเดินทางมาสกัดกองคาราวานของทานศาสดาท่ี กะรออุลฆอมีม (ทะเลทรายไกลจากอัซฟานประมาณ 8 ไมล) หนาที่ของกองทหารกลุมนี้ก็คือสกัดไมใหมุสลิมเดิน ทางเขา มามกั กะฮฺ(๖๙) ถึงแมตองสละชีวิตเพื่องานนกี้ ็ตาม ทานศาสดาไดกลาวหลังจากฟงรายงานนี้วา “นาสงสารเหลือเกิน กุเรชเอย สงครามจะ ทําลายพวกเขาใหแดดิ้นไป ก็หวังวา พวกเขาคงปลอยใหงานของฉันท่ีไดดําเนินไปแลวกับชนกลุม อื่นดําเนินตอไป ซ่ึงหากพวกเขาเอาชนะฉันได ก็เทากับไดบรรลุเปาหมายที่ตั้งไว แตถาฉันมีชัย เหนือพวกเขาละก็ พวกเขาตองเขารับอิสลามหรือไมก็รักษาอํานาจตัวเองเอาไวดวยการทําสงคราม กับฉัน ขอสาบานตอพระเจา ฉนั จะไมพยายามอยางเต็มทเี่ พ่อื การเผยแพรศาสนาแหง เอกานภุ าพของ พระเจา จนกวาพระองคจะตัดสนิ ใหเ ราชนะหรือไมก จ็ ากโลกน้ีไปตามแนวทางดงั กลา ว” จากนน้ั ทานไดเรยี กหาคนนําทางเพื่อที่จะเดินทางผานเสนทางที่ยังไมตองเผชิญหนากบั คอ ลิด บุคคลหน่ึงจากชนเผาอัซลัมรับอาสาท่ีจะทําหนาท่ีเปนผูนําทางใหทานและกองคาราวาน พวก เขาเดินทางเร่ือยมาจนกระท่ังถึงดินแดนท่ีมีช่ือวา ฮุดัยบียะฮฺ อูฐของทานศาสดาก็หยุดพัก ทาน (ศ.) จึงกลาวข้ึนวา “สัตวตัวนี้ตองการพักผอนในบริเวณนี้ตามพระบัญชาของพระเจา แลวจะไดรูกันวา ตอ งทําอยางไรตอ ไป” แลว ทา นก็มบี ัญชาใหข นสมั ภาระลง ตง้ั กระโจมที่พักในบรเิ วณน้ัน เมื่อพวกหัวหนาชาวกุเรชทราบขาวเสนทางกองคาราวานของทานศาสดา พวกเขาก็รีบ เคล่ือนตัวเขาใกลมุสลิมมากย่ิงขึ้น หากทานศาสดามีความประสงคเคลื่อนกองคาราวานตอ ก็ตอง เผชิญกบั พวกเขาและตองมกี ารหล่ังเลือดเปนแน ทัง้ ๆ ทพี่ วกเขาก็รูวา กองคาราวานนี้มวี ัตถปุ ระสงค เพ่ือการเยือนบานของพระเจา โดยไมมีเจตนาเปนอยางอ่ืน การกระทําดังกลาวน้ีสรางความเสียหาย ตอแนวคิดสรางสันติภาพของทานศาสดา การสังหารคนพวกนี้ก็ใชวาจะสกัดก้ันไมใหพวกเขาคิด กอการดังกลาวได เพราะเม่ือสังหารคนกลุมนี้ พวกกุเรชก็ตองสงคนอีกกลุมหน่ึงมา เร่ืองก็ตองไม จบอยางงาย อีกท้ังมุสลิมไมมีอะไรตดิ มอื มาเลยนอกจากดาบทใ่ี ชสําหรบั การเดินทาง

การตอสูและสงครามที่จะเกิดข้ึนยอมไมเปนผลดีกับมุสลิมเลย ดังนั้น จึงควรใชการเจรจาและการ พดู คยุ จะดีกวา ดว ยเหตนุ ้เี อง เมอ่ื ทา นศาสดากา วลงมาจากหลังมา ทานไดหันไปกลาวกับสหายของทานวา “หากวันน้ีพวกกุเรชตองการส่ิงใดก็ตามท่ีจะสรางความสมานฉันทระหวางเครือญาติไดละก็ ฉันก็ จะทําตามนัน้ และยดึ หลกั สันติเปนทีต่ ้ัง”(๗๐) เม่ือถอยคําน้ีไปถึงหูผูคน ก็เทากับไปถึงหูของศัตรูดวย พวกกุเรชตัดสินใจท่ีจะตองรูใหได วา จุดมุง หมายสดุ ทา ยของทานศาสดาคืออะไร จึงไดสงคณะบุคคลไปพบทานศาสดาเพื่อตรวจสอบ เจตนารมณท ี่แทจ รงิ ตัวแทนกเุ รชเขา พบทานศาสดา พวกกเุ รชไดส งตวั แทนเขา พบทา นศาสดาเพอ่ื สอบถามจุดมุงหมายการเดนิ ทางมาคร้ังน้ีของ ทา น เริ่มแรก บดุ ัยลฺ คอ็ ซซาอี ไดเ ขาพบทานศาสดาพรอ มกบั ผูอาวุโสของเผาค็อซซาอะฮฺในนาม ตัวแทนของพวกกุเรช ทานศาสดากลาวกับพวกเขาวา “ฉันไมไดมาท่ีนี้เพื่อสงคราม ฉันมาเพื่อเย่ียม เยือนบานของพระเจา” ตัวแทนกลับไปแจงเร่ืองใหพวกหัวหนากุเรชรับทราบ แตมีชาวกุเรชสวน หนึ่งไมเชื่อคําพูดนี้ พวกเขาพูดวา “ขอสาบานตอพระเจา เราตองไมยอมใหเขาเขามักกะฮฺเปนอัน ขาด ถงึ แมจ ะมาเพอ่ื การเยอื นบา นของพระเจา ก็ตาม” การพบปะคร้ังท่ีสองเริ่มขึ้นเมื่อมุกริซในนามตัวแทนของชาวกุเรชเขาพบทานศาสดา เขา กลับไปพรอมกับยืนยันตามคําพูดเดิมของตวั แทนคร้ังกอนคือบุดัยลฺ แตพวกกุเรชกลับไมเช่ือขอมูล ทเ่ี ลามา ครั้งที่สาม พวกเขาไดสงฮุลัยซฺ บินอัลกอมะฮฺ ซ่ึงเปนผูบัญชากองกําลังธนูของชาวอาหรับ ไปพบทา นศาสดาเพ่ือยุตคิ วามวุนวายทอี่ าจเกดิ ขนึ้ (๗๑) เมื่อสายตาของทานศาสดาจับจองไปทใ่ี บหนา ของเขาจากระยะไกล ทานกลาววา “ชายคนน้ีตองมาจากตระกูลท่ีบริสุทธิ์และรูจักพระเจา” ปลอย อฐู ไปขวางหนาเขาไว เพอ่ื ใหเ ขารวู า เราไมไ ดมาเพอ่ื ทําสงคราม เรามาเพอื่ การเยอื นอลั

กะอฺบะฮฺเทานั้น สายตาของฮุลัยซฺจองไปท่ีอูฐผอม 70 ตัว เขากลับออกมาจากบริเวณน้ัน และยัง ไมไ ดพบทานศาสดา เขากลา วอยางแข็งขันกบั ผนู ํากุเรชวา เราไมไดตกลงกันวาจะมายับย้ังกลุมชนผู มาเยือนอัลกะอฺบะฮฺ มุฮัมมัดไมมีจุดประสงคอ่ืนใดนอกจากการนั้นขอสาบานตอพระเจาที่ชีวิตของ ฉันอยูในอุงพระหัตถของพระองควา หากพวกทานสกัดก้ันพวกเขา พวกทานตองเจอกับกลุมชน ของเราซ่ึงมีนักแมนธนูของอาหรับอยูและฉนั ก็จะจัดการทานอยา งแนนอน” คาํ พูดของฮุลัยซฺมีนํ้าหนัก คนพวกนั้นเกิดความกลัว พวกเขาตางครุนคิดอยางหนัก และได กลา วกับเขาวา “ใจเยน็ กอน เราจะเลือกแนวทางทท่ี านตอ งพอใจดวย” ครั้งท่ีสี่พวกเขาไดสงอุรวะฮฺ บินมัซอูด ษะกอฟ ซ่ึงพวกเขาม่ันใจในความเฉลียวฉลาดและ ความสุภาพของเขาไปพบทานศาสดา ในตอนแรกเขาไมยอมรับหนาท่ีนี้ เพราะไมรูวาตัวแทนคน กอนพูดจาอะไรไว แตเม่ือพวกกุเรชใหความม่ันใจวา ดวยสถานะและตําแหนงของเขานั้น จะไมมี ใครวา รา ยเขาได บุตรของมัซอูดเขามาหาทานศาสดา แลวกลาววา “เอยมุฮัมมัดพวกทานนําคนจาก หลากหลายมาท่ีน่ี และตัดสินใจที่จะรุกรานบานเกิดของตนเองหรือเปลา พวกกุเรชก็จะเขายับย้ัง พวกทานอยางเต็มกําลังและไมปลอยใหพวกทานไดเขาเมืองมักกะฮฺ แตฉันเกรงวา ในวันพรุงกลุม คนนจ้ี ะทิง้ ทา นไป” เม่ือเขาพูดถึงตรงน้ี อบูบักรฺเขามายืนค้ําศีรษะของเขาและกลาววา “เจาเขาใจผิดแลว สาวก ของทา นศาสดาไมม วี ันละท้งิ ทานเปน อันขาด” อุรวะฮฺเปนนักการเมืองท่ีพูดไปเพื่อหวังจะทําลายขวัญกําลังใจของมุฮัมมัดและสาวก เขา พยายามที่จะลบหลูเกียรติของทานศาสดาดวยการลูบเคราของทาน มุฆีเราะฮฺ บินชุอฺบะฮฺ เขามาปด มือเขาออก แลว กลาววา “ใหเ กียรติกนั บาง อยามาลบหลูทานศาสดา” อรุ วะฮฺถามทา นศาสดาวา “คน น้ีเปนใคร” (ดเู หมอื นวาคนทน่ี งั่ รายลอ มทานศาสดาน้ันจะพรางตัวอย)ู ทา นตอบวา

“นี่คือลูกพ่ีลูกนองของเจา มุฆีเราะฮฺ บุตรของชุอฺบะฮฺ” อุรวะฮฺโกรธเปนฟนเปนไฟ เขากลาวข้ึนวา “ไอพวกเจาเลห ขาทําลายเกียรติของเจาเม่ือวานซืนแลวกอนท่ีจะรับอิสลาม เจาก็ไดสังหารคนของ เผาษะกฟี ไปถึง 13 คนแลว ขามาก็เพื่อดบั ไฟสงครามทีอ่ าจเกิดจากพวกษะกฟี ตา งหาก” ทา นศาสดารีบตดั คําพูดของเขา แลวกลาวถึงเปาหมายของการมาในคร้ังนี้ และเพือ่ เปนการ ตอบโตคําขูของอุรวะฮฺ ทานลุกขึ้นยืนตรงไปทําวุฎออุรวะฮฺเห็นกับสายตาวา สาวกของทานศาสดา ไมปลอยใหห ยดนํา้ ท่ีมาจากการทาํ วฎุ อ ข องทา นตกลงบนพ้นื (รองนาํ ไวเ พือ่ เปนสิริมงคล) อุรวะฮลฺ ุกข้ึนยนื แลว กลับไปหาพวกกุเรช เลาเหตุการณและเรื่องราวที่ไดไปพบทานศาสดา ใหพวกกุเรชท่ีรวมชุมนุมอยูท่ีซีฏวา ฟง และกลาวเสริมวา “ฉันเคยเห็นกษัตริยผูย่ิงใหญหลาย พระองค ที่มากดวยบารมี เชน ไกเซอรหรือกษัตริยแหงเปอรเซีย แตขาไมเคยเห็นส่ิงท่ีขาราชบริพา ลของพระองคกระทําเยี่ยวสง่ิ ทสี่ าวกของมุฮมั มัดปฏบิ ัตติ อ เขาเลย ฉันเหน็ สาวกของเขารีบเขามารอง นํ้าที่เขาทําวุฎอ แลวนําไปแจกจายกันเพ่ือเอาไวเปนสิริมงคล หากเสนผมเสนหน่ึงของเขาหลุด ออกมา พวกเขากจ็ ะรบี เกบ็ มันไปทันท”ี (๗๒) ทานศาสดาสงตัวแทน ทานศาสดาแหงอิสลามแตงต้ังตัวแทนการพบปะระหวางตัวแทนของพวกกุเรชกับทาน ศาสดานั้นไมกอใหเกิดผลอันใด ทําใหทานศาสดาตองคิดวาตัวแทนของพวกกุเรชไมสามารถทํา ความจริงใหปรากฏหรือไมต องการใหความจริงปรากฏ ทานจึงตองตัดสินใจสงตัวแทนคนหน่ึงไป พบชาวกุเรซเพื่ออธบิ ายเรื่องการมาของทา นใหพ วกนั้นรับรู ทานไดเลือกชายคนหน่ึงจากตระกลู คอ ซาอะฮฺนามวา คิรอช บินอุมัยยะฮฺมาทําหนาที่นี้ โดย มอบอูฐตัวหน่ึงใหเขาเขาไปเจรจากับพวกกุเรช แตคนพวกน้ันกลับทําในสิ่งที่ขัดแยงกับธรรมเนียม ปฏิบัติท่ีตองปกปองทูต พวกเขาเกือบท่ีจะสังหารทูต แตก็รอดปลอดภัยมาได การกระทําที่ไร ยางอายเชนนี้ บงบอกวา พวกกุเรชไมตองการสันติและความสงบสุข พวกเขาตองการสงคราม เทา นนั้

เหตุการณผานไปไมเทาไร พวกกุเรชก็จัดต้ังกองกําลังอาสาของพวกหนุมชาวกุเรชใหทํา หนาท่ีลาดตระเวนหาขาวจากมุสลิม และถามีโอกาสก็ใหจัดการริบทรัพยสินของทหารหาญอิสลาม ไดเลย แตแผนการน้ีไมเปนผล ท้ังหมดถูกจับไดและถูกนําตัวมาพบทานศาสดา ทั้งๆ ท่ีพวกเขายิง ธนูใสมุสลิมจนไดรับบาดเจ็บ แตทานศาสดากลาววา “ปลอยพวกเขาไป” ซ่ึงเปนการตอกย้ําอีกคร้ัง หน่ึงวา ทา นตอ งการสันตภิ าพมิใชสงคราม(๗๓) ทานศาสดาสง ตวั แทนอกี คนหนง่ึ ไป ทานศาสดาไมละทิ้งความพยายามท่ีจะสถาปนาสันติภาพใหเกิดขึ้นใหได ทานตองการ แกปญหากับพวกกุเรชดวยการเจรจาและลบลางความคิดของพวกผูนํากุเรชใหได คร้ังนี้ทานตอง เลือกตัวแทนคนหนึ่งที่มือตองไมแปดเปอนเลือดของพวกกุเรช ดังน้ัน ทานอะลี ทานซุเบร และวีร ชนผูกลา ผกู ลาคนอ่ืนของอิสลามจึงไมอยใู นฐานะท่ีเหมาะสมท่ีจะเปนตวั แทนเขารวมเจรจาในคร้ัง นเี้ พราะไดส งั หารพวกกุเรชมามากตอมากแลว ในท่ีสุดความคิดของทานก็มาหยุดลงตรงท่ีตองเลือก ทานอมุ รั บตุ รค็อฏฏอบเขา ทํางานในครง้ั นี้ เพราะจนถึงขณะนี้เขายังไมเคยหล่ังเลือดของพวกมุชริก แมแตหยดเดียว แตทานอุมัรกลับลังเลท่ีจะตอบรับโดยอางวา “ฉันกลัวพวกกุเรชและฉันไมมีเครือ ญาตอิ ยูท่ีมกั กะฮฺทจ่ี ะคอยปกปอ งฉัน แตฉ นั ขอเสนอบุคคลหนง่ึ ซ่งึ มีความสามารถจะทํางานหนาท่ีนี้ ได เขาคืออุษมาน บินอัฟฟาน อะมะวี ซึ่งมีความเก่ียวดองทางเครอื ญาติกับอบูซุฟยาน และสามารถ นําสารของทานไปถึงมือพวกกุเรชได” ทานอุษมาน รับงานน้ี เดินทางสูมักกะฮฺทันที ในระหวางทางเขาพบกับอะบาน บินซะอีด บินอาศ และเขามักกะฮฺภายใตการอารักขาของเขา อะบานใหสัญญาวา จะไมมีใครยับย้ังเขาจนกวา จะไดนําเสนอสารของทานศาสดาแกพวกหัวหนากุเรช พวกกุเรชตอบทานศาสดาวา “เราไดสาบาน ไวแลววาจะไมยอมใหมุฮัมมัดเขามักกะฮฺในลักษณะใชกําลังเชนน้ี” และการอางคําสาบานน้ีเองที่ ปดประตูการเจรจาทั้งปวง จากน้ันพวกเขาก็อนุญาตให อุษมานเวียนรอบอัลกะอฺบะฮฺได แตเขา ตอ งการแสดงการใหเ กียรตติ อทานศาสดา

เขาจึงปฏิเสธที่จะเขาไปเวียนรอบอัลกะอฺบะฮฺ ส่ิงท่ีกุเรชไดแสดงออกตออุษมานโดยยบั ย้ังไมใหเขา กลับน้ัน อาจเปน เพราะตองการวธิ ีการแกไขปญ หาดงั กลาว(๗๔) บยั อะฮรฺ ิฎวาน จากการที่ตัวแทนของทานศาสดายังไมกลับมานั้นไดสรางความกระวนกระวายใจและ ความเปนหวงใหเกิดข้ึนในหมูมุสลิม เม่ือไดรับขาวลวงวาอุษมานถูกสังหาร พวกเขาก็เตรียมพรอม ท่ีจะทําการลางแคน ทานศาสดา หันมากลาวกับมวลมุสลิมเพ่ือยืนยันความตั้งใจจริงและโนมนาว ความรสู ึกอนั บริสทุ ธข์ิ องพวกเขาวา “เราจะไมไ ปจากท่ีนี่ จนกวาจะจัดการปญหาใหเรยี บรอ ย” สถานการณเ ชน น้นี าเปนหวง และมสุ ลิมกไ็ มไดเดนิ ทางมาเพ่อื ทําสงคราม ทานไดตัดสินใจ ทจ่ี ะเอาสตั ยาบันจากมวลมสุ ลิมอกี คร้งั หนงึ่ ทา นนั่งอยภู ายใตรมเงาของตนไมตนหนึ่ง และใหสาวก ของทานเขามาแสดงความจงรักภักดี และรวมสาบานวา จะปกปองอิสลามจนวินาทีสุดทาย เหตุการณด ังกลาวนีถ้ ูกเรียกวา บยั อะฮรฺ ิฎวาน (สัตยาบันแหงความพงึ พอใจ) ดงั ท่ีอลั กุรอานกลา ววา “อัลลออฺทรงพึงพอพระทัยบรรดาผูศรัทธา เมื่อพวกเขาไดใหสัตยาบันตอเจาใตตนไมตน น้ัน พระองคท รงรสู ่ิงที่อยใู นหวั ใจของพวกเขา แลวพระองคก็ไดทรงประทานความสงบม่ันแกพวก เขา และใหพวกเขาพบกบั ชยั ชนะอนั ใกลน ี”้ (อลั ฟต ฮฺ / ๑๘)(๗๕) หลังจากทําความตกลงกันแลว หนาที่ของมุสลิมก็กระจางข้ึน ไมวาพวกกุเรชจะเปดทาง สะดวกใหพวกเขา และพวกเขาประสบความสําเร็จ ไดเยือนอัลกะอฺบะฮฺหรือตองเผชิญกับการบีบ คั้นของพวกกุเรชและตองจบลงดวยการตอสูก็ตาม ทานผูนําผูยิ่งใหญของอิสลามคิดอยูในใจวา ถา ไดเห็นหนาของอุษมาน แสงสวางแหงสันติภาพก็จะบังเกิดขึ้น ซ่ึงนั้นก็คือสิ่งท่ีทานปรารถนา อุษมานเดินเขามาหาทานศาสดาและกลาววา “ปญ หาของพวกกเุ รชคือคํา

สาบานที่พวกเขาเคยกลา วไว ตัวแทนของพวกกุเรชจะพูดคยุ กับทา นเพื่อแกป ญ หาดงั กลาว” ซุฮยั ลฺ บินอมั รว ขอเขา พบทา นศาสดา ซฮุ ัยลไฺ ดรับคําสงั่ เฉพาะใหเปนตวั แทนของพวกกุเรชเปนครั้งที่หา เขารวมแกไขปญหา เม่ือ สายตาของทานศาสดาเจอกับซฮุ ยั ลฺ ทา นกลา ววา “ซฮุ ัยลฺมาแลว สัญญาสันติภาพระหวางเรากับพวก กุเรชจะไดรับการลงนาม” ซุฮัยลฺมาถึงและนั่งพูดคุยกับทา นศาสดาประหนึ่งเปนนักการเมืองท่ีกําลัง เจรจาความกนั อยู เขาพูดวา “เฮย อะบลุ กอซิม มักกะฮฺคือบานและถิ่นของเรา โลกอาหรับตางรูวา ทานเคยทํา สงครามกับเรามากอน หากทานเขาเมืองมักกะฮฺในสภาพที่มาพรอมกับการใชกําลังเชนน้ี เทากับ ทานกําลังแสดงใหโลกอาหรับรับรูถึงความออนแอและอับจนของเรา แลวชนเผาอาหรับท้ังหลายก็ ตอ งสมคบคดิ กนั เพือ่ แยงชิงดินแดนของเรา ฉันขอสาบานตอทานโดยอางถึงความสัมพันธทางเครือ ญาตทิ ที่ า นมตี อ เรา และขอ อางถึงเกียรติยศท่ีมกั กะฮมิ อี ยู และเปนถ่ินกาํ เนดิ ของทา น…” เมื่อซฮุ ัยลฺพดู ถึงประโยคน้ี ทา นศาสดารีบตดั บทแลว กลา ววา “ทา นมจี ดุ ประสงคอ ะไร ? เขากลาวตอบวา พวกผูนํากุเรชมีทัศนะวา ในปน้ีขอใหทานกลับไปมะดีนะฮฺกอน แลวคอยกลับมา ทําอุมเราะฮฺในปนี้ มุสลิมทุกคนสามารถท่ีจะเขารวมพิธีฮัจญในปหนาเชนเดียวกับคนอาหรับ ทง้ั หลาย มีเพยี งเงื่อนไขเดียวคอื พวกเขาจะตองอยูในมักกะฮไฺ มเกิน ๓ วนั และหา มพกพาอาวุธเขามา อยางเด็ดขาด” การพูดคุยระหวายซุฮัยลฺและทานศาสดาทําใหเกิดการรางขอสัญญาทําความตกลง ระหวาง มุสลิมกับพวกกุเรช เขาพยายามสรางขอเสนอเปนการบีบคั้นมุสลิมถึงขนาดที่เกือบจะไมได ขอตกลงสันติภาพน้ัน แตอยางไรก็ตาม อันเนื่องจากท้ังสองฝายนั้นตางปรารถนาสันติภาพและ ความสงบสุข และมี

การทบทวนขอ เสนอซา้ํ แลวซ้าํ เลา การทําความตกลงระหวางสองคนส้ินสุดลงดวยการพยายามสรางเงื่อนไขมากมายของซุ ฮัยลฺ สญั ญาถูกรางข้นึ และไดรบั การลงนามจากทัง้ สองฝาย ตามการบันทึกของนักประวัติศาสตรทั่วไปกลาววา ทานศาสดาไดเรียกทานอะลีเขามาและ มบี ญั ชาใหเขียนขอตกลงสนั ตภิ าพดงั รายละเอยี ดตอ ไปน้ี ทานศาสดาส่ังทานอะลวี า “จงเขียน บิซมิ้ลลาฮริ้ เราะฮิมาน้ริ รอฮมี ” ทา นอะลีก็เขียนตามนั้น ซุฮัยลฺกลาวขึ้นวา “ฉันไมรูจักความหมายของประโยคนี้ ไมรูวา อัลเราะฮฺมาน และ อัรรอฮีม หมายถงึ อะไร ตอ งเขยี นวา บิซมกิ ลั้ ลอฮมุ มะ (ดวยพระนามของพระองค โอพ ระเจา)” ทานศาสดาเห็นชอบตามท่ีซุฮัยลฺกลาว และทานอะลีก็เขียนไปตามนั้น จากนั้นทานศาสดา ส่ังใหทานอะลีเขียนตอไปวา “จงเขียนวา นี่คือขอตกลงสันติภาพที่มุฮัมมัด ศาสดาของอัลลอฮฺ กระทํากับเขา (ซูฮยั ลฺในนามตัวแทนของพวกกุเรช)” ซุฮัยลฺกลาวขึ้นวา “เราไมยอมรับความเปนศาสนทูตและการไดรับสาสนของทาน ถาเรา ยอมรับเชนน้ัน เราคงไมทําสงครามกับทาน นาที่จะเอยนามของทานและบิดาของทาน โดยตัดฉายา นามนัน้ ออกไป พอถึงตอนนี้ มุสลิมเร่ิมแสดงความไมพอใจท่ีจะใหทานศาสดายอมตามความตองการของ ซะฮลฺขนาดนี้ แตทานศาสดาก็ยอมตามความประสงคของซุฮัยลฺดวยกับการยึดประเด็นสันติภาพ เปน หลัก-จะอธิบายในภายหลงั - ทานไดส่งั ใหทานอะลีตัดคําวา ศาสดาของอลั ลอฮฺ ออก ทานอะลีกลาวอยางมีมารยาทวา “ขอใหทานอยาใหเราตองแสดงความบังอาจถึงเพียงนั้นท่ี จะตัดคําท่ีแสดงถึงสถานภาพอันศักด์ิสิทธิ์ของการไดรับการแตงต้ังใหเปนศาสนทูตออกจากนาม ของทานเลย” ทานศาสดาจึงไดส่ังใหทานอะลีเอาแหวนของทานมา และประทับบนขอความน้ัน เพ่ือแสดงวาตัวทานเปนผูสั่งใหลบขอความน้ันออกเอง ทานอะลีนําแหวนมาประทับบนขอความ น้ัน แลวทา นศาสดากล็ บฉายานามนั้นดว ยตวั ของทา นเอง(๗๖)

ความพยายามท่ีจะกอใหเกิดสันติภาพท่ีทานศาสดาผูนําผูย่ิงใหญของอิสลามไดแสดง ออกมาในการรางขอตกลงดังกลาวนั้น ไมเคยเกิดขึ้นท่ีไหนในโลก ก็เพราะทานไมเคยมีความคิดที่ ผูกพันกับวัตถุหรือความตองการสวนตนเลย ทานศาสดาทราบดีวา ความเปนจริงและสัจธรรมนั้น ไมอาจถูกเปล่ียนแปลงดวยการเขียนหรือการลบเลย เพื่อรักษารากเหงาของสันติภาพท่ีทาน ปรารถนา ทา นยอมรบั ทาํ ตามการรอ งขอที่เต็มไปดวยการบีบคน้ั ของซุฮัยลฺ ประวัติศาสตรยอ นรอยอีกแลว ศิษยคนแรกของแนวคิดของทานศาสดา ทานอะลี ตองเผชิญกับเหตุการณน้ีมาโดยตลอด ทานซึมซับจิตวิญญาณอันสูงสงน้ีเขามาไวในตัวตนในตอนท่ี ทานอะลีพยายามใหทานศาสดา ทบทวนการตัดขอความศาสดาของอัลลอฮฺออกน้ัน ทานศาสดาผูทรงเกียรติไดหันไปทางทานอะลี ซึง่ ตกอยใู นสภาพเดยี วกับทา น บอกเหตกุ ารณในอนาคตใหท านอะลรี บั ทราบวา “อะลีเอย ลูกหลานของชนกลุมน้ีก็จะเรียกรองเจาใหทําเชนน้ี แลวเจาก็ตองทําตามดวย ความจํายอมอยา งทส่ี ดุ ”(๗๗) ประเด็นน้ียังคงอยูในความทรงจําของทานอะลีมาโดยตลอด เมื่อเกิดสงครามศ็อฟฟยนฺ (หรือศฟิ ฟนตามความเขาใจท่ัวไป) สาวกเบาปญญาของทานบางคนทต่ี กอยูภายใตกลอุบายอันแยบ คายของพวกผูนําทางทหารของชาม (ซีเรียในปจจุบัน) โดยการนําของมุอาวิยะฮฺและอัมรวอาศยก กาํ ลังมาทําสงครามกับทา นอะลี-ไดพ ยายามบีบคนั้ ทานใหท ําขอ ตกลงยุตกิ ารตอ สกู บั คนพวกน้ัน คณะทํางานรางขอตกลงไดถูกจัดตั้งข้ึน โดยมีเลขาของทานอะมีรุลมุอมินีนคืออับดุลลอฮฺ บินอะบีรอฟอฺเปนตัวแทนของทานอะมีรุลมุอมินีนอะลี เขารวมรางขอตกลงดังกลาว โดยใหเริ่มตน เขียนวา “น่ีคือสิ่งที่ทานอะมีรุลมุอมีนีนอะลีแสดงการเรียกรอง…” พอถึงตอนน้ีอัมรวอาศตัวแทน ของมุอาวิยะฮฺและกองทหารของชาม หันไปทางทา นอะลแี ละกลา วแยงขน้ึ วา “ใหเขียนชือ่

ของอะลีและบิดาของเขาลงไป เพราะหากเรารับรูเขาในฐานะ อะมีรุลมุอมินีน (ผูนาํ แหงศรัทธาชน) ละก็ เราก็คงไมมาทําสงครามกับเขา” มีการถกเถียงกันวุนวายไปหมด และทานอะมีรุลมุอมินีนไม ตองการที่จะใหเปนขออางของพวกปญญาออนอีก ทานจึงไดปลอยใหการถกเถียงนี้ดําเนินเรื่อยไป เปนเวลาหลายชั่วโมง จนทานตองอนุญาตใหมีการตัดขอความน้ันออกโดยการบีบคั้นของหัวหนา นายทหารบางคน ทานถึงกับอุทานขึ้นมาวา “อัลลอฮุอักบ้ัร ซุนนะตินบิซุนนะอฺ”(๗๘) (อัลลอฮฺทรง ย่ิงใหญ มันเปนแบบนี้ซํ้าแลวซํ้าเลา - หมายความวาสิ่งที่ไดเคยเกิดขึ้นกับทานศาสดาในตอนทําราง ขอตกลงสนั ตภิ าพฮุดยั บียะฮกฺ เ็ กดิ ข้นึ กับทา นดว ย มนั คือการยอ นประวัตศิ าสตรแ บบเดมิ ) แลวทานก็ ไดเ ลา เรอ่ื งรายในอดตี ใหกับคนพวกน้นั ฟง ขอ ตกลงสัญญาสนั ติภาพฮดุ ยั บียะฮฺ ในท่ีสุดขอตกลงสัญญาสันติภาพระหวางทานศาสดากับตัวแทนของพวกกุเรชก็ถูกรางข้ึน เสรจ็ สมบรู ณ ดังนี้ (๑) พวกกุเรชและมุสลิมมีขอตกลงรวมกันวา พวกเขาจะไมทําสงครามหรือรุกรานกันเปน เวลา ๑๐ ป เพ่ือสรา งความสมานฉนั ทและสันตภิ าพใหเกดิ ขน้ึ ในดนิ แดนอาหรับ (๒) หากมพี วกกุเรชคนใดหนีออกจากมักกะฮฺโดยไมไดรับการอนุญาตจากผูอาวุโสกวาเขา และเขารับอิสลามและเขามารวมกลุมกับมุสลิม มุฮัมมัดจะตองสงเขาผูนั้นกลับคืนยังพวกกุเรช แต หากมีมสุ ลิมคนใดกลับไปหาพวกกุเรช พวกกเุ รชก็ไมมคี วามจาํ เปน ตอ งสงเขากลบั คืนมุสลิม (๓) มุสลิมและพวกกุเรชมีสิทธทิ จี่ ะทาํ สญั ญาขอ ตกลงใดๆ กบั กลุมชนอน่ื ได (๔) ในปน้ี มุฮัมมัดและพรรคพวกตองเดินออกจากบริเวณน้ีและกลับคืนสูมะดีนะฮฺ แตใน ปตอไป พวกเขามีอิสระท่ีจะเดินทางเขามักกะฮฺและเยือนบานของพระเจา แตมีเง่ือนไขวา พวกเขา ตองอยูที่มักกะฮฺไดไมเกิน ๓ วัน และตองไมพกพาอาวุธใดติดตัวมา นอกจากดาบที่มีไวใชสําหรับ การเดนิ ทางเทานั้น(๗๘)

(๕) มุสลิมที่ยังอาศัยอยูในมักกะฮฺมีสิทธ์ิที่จะปฏิบัติตามความเช่ือทางศาสนาของตนเอง ตามขอตกลงสัญญาสันติภาพน้ี และพวกกุเรชไมมีสิทธิ์ท่ีจะทําอันตรายพวกเขาเปนอันขาดหรือบีบ บังคับใหพวกเขาตองละทิ้งความเช่ือของพวกเขา หรือแสดงการดูถูกเหยียดหยามศาสนาของพวก เขา(๘๐) (๖) ผูลงนามในขอตกลงฯนี้ มีหนาที่ตองใหเกียรติตอทรัพยสินของกันและกันและตองละ ท้ิงการเสแสรงและเลห เ พทุบายตางๆ หวั ใจของพวกเขาตองไรซ ง่ึ ความริษยาตอกนั และกนั (๗) มุสลิมที่เดินทางจากเมืองมะดีนะฮฺเขาสูนครมักกะฮฺนั้นทรัพยสินและชีวิตของพวกเขา จะไดร บั การใหเกยี รติ(๘๑) น่ีคือขอความที่ปรากฏในรางขอตกลงสัญญาสันติภาพฮุดัยบียะฮฺ ซึ่งเราไดรวบรวมมาจาก บันทึกในหนงั สือประวัติศาสตรตางๆ ตามที่ปรากฏในเชิงอรรถ ขอตกลงดังกลาวถูกจัดทําเปนสอง ชุด แลวใหบรรดาผูอาวุโสของพวกกุเรชและมุสลิมรวมเปนสักขีพยาน ชุดหน่ึงมอบใหซุฮัยลฺและ อกี ชุดมอบใหท า นศาสดาเก็บไว(๘๒) อิสรภาพจากการดลบันดาล อิสราภาพจากการดลบันดาลของเบ้ืองบนที่ปรากฏอยูในขอตกลงฯน้ีเปนที่รับรูของผูมี ปญญาทั้งหลาย มันเปนที่ประจักษวาสมควรไดรับการสรรเสริญ แตขอท่ีไดรับการกลาวขานและ บั่นทอนความรูสึกของคนบางกลุมในวันนั้นก็คือขอความในมาตราท่ี ๒ สาวกของทานศาสดาบาง คนรูสึกไมพอใจตอความไมเทาเทียมกันเชนนั้น และกลาวคําพูดท่ีไมสมควรจะพูดพาดพิงถึงเร่ือง การตัดสินใจของทานศาสดาอกมา ขอความในมาตรานี้ยังคงเปนเสมือนคบเพลิงที่ถูกจุดอยู ตลอดเวลา และเปนตัวอธิบายความคิดของทานศาสดาท่ีใชในการเผยแพรศาสนา สภาพภายนอก มันเปนการสําแดงใหเห็นอยางชัดเจนวา ทานศาสดาแหงอิสลามยึดม่ันตอหลักการเสรีภาพแคไหน ทานศาสดาไดกลาวตอบการคัดคานของสาวกบางคนของทานวา ทําไมเราตองสงมอบคนของกุเร ชทม่ี าพึ่งเรา แตพวกกุเรชไมต อ งสง คนทีห่ นจี ากเราไป ดงั น้ี

“มุสลมิ ท่หี นจี ากรมเงาของธงแหง อสิ ลามและกลบั ไปซบพวกมุชริกและชอบที่จะอยูภายใต บรรยากาศของการเคารพบชู าเจวด็ มากกวาท่จี ะอยภู ายใตบ รรยากาศ แหงอสิ ลามและการเคารพภกั ดี พระเจาองคเ ดยี ว แสดงวา เขาไมไ ดย อมรับอสิ ลามแบบฝงใจและมศี รทั ธาอันไมม่ันคง มุสลิมเชนน้ีก็ ไมมีประโยชนสําหรับเรา แตกรณีที่เราจะมอบคนของพวกกุเรชท่ีมาพึ่งเรากลับคืนไปใหพวกเขา นน้ั เรากต็ อ งมน่ั ใจวา อลั ลอฮฺ (ซ.บ.) จะทรงทาํ ใหพ วกเขาปลอดภัยอยางแนน อน”(๘๓) ทศั นะของทานศาสดาวางอยบู นรากฐานของการใชป ญญาตรติ รองและมเี หตุมีผล เวลาผาน ไปพรอมกับการยืนยันความจริงขอน้ี กลาวคือ จากน้ันไมนานพวกกุเรชเองนั้นแหละท่ีพยายามขอ เปลี่ยนขอความในมาตราน้ี ดังที่จะอธิบายตอ ไป มาตราน้ีเปนคําตอบตรงเปาไปที่พวกบูรพาคดีตะวันออกท่ีมักจะอางวาความกาวหนาของ อิสลามเกิดข้ึนจากการใชคมดาบ พวกเขาไมอาจทนเห็นความโดดเดนของอิสลามซ่ึงใชเวลาเพียง เล็กนอยก็ปกธงบนโลกนี้ได พวกเขาตองพยายามท่ีจะสอดใสวาดวยการใชกําลังของมุสลิม ท้ังๆ ท่ี ขอตกลงฯนี้กระทําขึ้นทามกลางสายตาของคนนับพันคู มันก็ตัวสําแดงวิญญาณแหงอิสลาม และคํา สอนอันสูงสงของอิสลามอยางสมบูรณแบบท่ีสุด มันชางไกลเหลือเกินกับขอกลาวหาที่พวกเขา พยายามใสไครว า คมดาบคือทม่ี าของความกา วหนา ของอิสลามและมวลมุสลิม กลมุ ชนคอ็ ซซาอะฮฺเขา มาเปน พันธมติ รกบั มุสลมิ ตามมาตราทีส่ ามและกลุมชนบนีกินานะฮฺ ซึ่งเปนศตั รคู อู าฆาตของคอ็ ซซาอะฮฺกป็ ระกาศการเปนพนั ธมิตรกบั พวกกุเรช ความพยายามคร้งั สดุ ทายเพอ่ื รกั ษาสนั ติภาพ ที่มาและเน้ือหาของขอตกลงสัญญาสันติภาพฉบับนี้ บงบอกถึงความกดดันอยางหนัก ท่ี ทานศาสดายอมท่ีจะลบฉายานามของทานรอซูลุลลอฮฺ (ศาสดาของอัลลอฮฺ) ออกแลวใสขอความ ตามทป่ี รากฏอยใู นสญั ญาท่วั ไปทีใ่ ช

ในยุคสมัยญาฮิลียะฮฺที่วา บิซมิกั้ลลอฮุมมะ (ดวยพระนามของพระองค โอพระเจา) นั้นท้ังหลายทั้ง ปวงเปนไปเพ่ือการรักษาสันติภาพและสถาปนา ความสงบเรียบรอยใหเกิดขึ้นในดินแดนอาหรับ หรือการที่ทานยอมใหมีการสงผูล้ีภัยคืนใหกับพวกกุเรชนั้นก็เปนไปตามการดันทุรังของซุฮัยลฺ ซึ่ง ถาหากทานศาสดา (ปกปองสิทธิของคนกลุมนี้และเอาใจคนท่ัวไปที่ปฏิเสธความเสียเปรียบที่ตอง สงคืนผูลี้ภัยกลับคืนไปใหพวกกุเรช) ไมยอมรับตามขอเรียกรองของซุฮัยลฺน้ี ขอตกลงก็ตองเปนอัน พับไปและสนั ตภิ าพจะไมม วี นั ไดเกิดขึ้น ความโปรดปรานอันย่ิงใหญที่จะเห็นผลในภายภาคหนา ก็ ตองสูญส้ินไป ดวยเหตุน้ีเองท่ีทานศาสดาตองยอมรับการกดดันและการบีบคั้นทุกอยางเพ่ือรักษา เปาหมายขางตน ทานศาสดาระมัดระวังเร่ืองความคิดสาธารณะและสิทธิของคนกลุมน้ี ซุฮัยลฺคือ ตัวการจุดกระแสไฟสงคราม เพราะความดันทุรังของเขา ซึ่งเหตุการณขางลางนี้จะเปนประจักษ พยานไดเ ปน อยางดี การพูดคุยในรายละเอียดของขอตกลงฯเสร็จส้ินลง ทานอะลีเร่ิมลงมือเขียนขอตกลงฯ น้ัน ทันใดน่ันเอง อบูญันดั้ล ลูกของซุฮัยลฺ ตัวแทนและผูรางขอตกลงฯของฝายกุเรชก็ไดเขามาท่ีชุมนุม โดยทีข่ อ เทาของเขามีตรวนใสอยู ทกุ คนตกตะลงึ ที่เห็นเขาเขา มา เพราะเขาเคยอยูในคุกของบิดา เทา ยังมโี ซต รวนอยูท ขี่ า เปน นกั โทษท่บี ริสุทธิ์ ความผิดของเขามีเพียงอยางเดียวคือ ยอมรับในศาสนาท่ี มีพระเจาองคเดียวและอยูในฐานะกลุมบุคคลที่เทอดทูนทานศาสดา เขาหลบหนีออกมาจากคุกใน ตอนทม่ี ุสลิมเดนิ ทางมาถึงฮุดยั บยี ะฮ(ฺ ๘๔) และการประชุมทําความตกลงคร้ังน้ีก็ทํากันในบริเวณท่ีเคย เปน คุกมากอ น ตอนที่ซุฮัยลฺเห็นลูกของตนเอง เขารูสึกโกรธจัด ลุกขึ้นยืนและตบไปที่หนาของเขาฉาด ใหญ จากนั้นก็หันไปมองทานศาสดา และกลาวข้ึนวา “น่ีคือบุคคลแรกท่ีตองถูกสงกลับไปมักกะฮฺ ตามขอตกลงฯในมาตราสอง (หมายความวาตองสงคนที่หลบหนีมาคืน) คงไมจําเปนตองมาพูดกัน วา ขออางของซุฮัยลฺน้ันไรเหตุผลส้ินดี เพราะขอตกลงดังกลาวน้ันยังไมมีการบันทึกเปน กิจจะลักษณะอีกท้ังยังไมไดมีการลงนามกันแตอยางใด มันเปนขอตกลงฯ ท่ียังไมไดดําเนินการให ลุลว งถึงขั้นตอนสุดทา ย แลวจะใหย ึดถือตามน้ันไดอ ยา งไร ทา น

ศาสดาจึงกลาวข้ึนวา “ขอตกลงยังไมไดลงนามเลย” ซุฮัยลฺตอบวา “ถาเชนนั้นฉันก็ไมรับรูใน ประเด็นเหลานั้น และขอยกเลิกทั้งหมด” เขาพูดจายืนกรานอยูอยางน้ันจนผูอาวุโสสองคนของกุเรช คือ มุกริซและฮุวัยฏิบ ทนไมได ตองเดินเขามากระชากอบูญันด้ัลออกจากซุฮัยลฺ เดินเขาไปใน กระโจมที่พกั แลวกลา วกับทา นศาสดาวา “อบญู ันดล้ั อยูใ นความคมุ ครองของทานแลว ” พวกเขาตองการใหเร่ืองมันจบ แตคํายืนกรานของซุฮัยลฺทําใหการตัดสินใจของเขาทั้งสอง ไมเกิดผล เขาลุกขึ้นยืนแลวกลาววา “ขอตกลงท่ีไดจากการพูดคุยน้ันถือวาสมบูรณแลว” ในที่สุด ทานศาสดาก็ไมมีทางเลือก ตองดําเนินการครั้งสุดทาย เพ่ือรักษารากฐานของสันติภาพ-ซึ่งก็คือการ เผยแพรอิสลาม- นั่นก็คือยอมใหอบูญันด้ัลกลับไปพรอมกับพอของเขา ทานไดกลาวกับอบูญันดั้ล เพื่อเปนการปลอบขวัญเขาวา “อบูญันดั้ลเอย ตองอดทนไวนะ เราตองการใหพอของเขาปลอยเธอ กลับมาหาเราดวยความอารีรัก ตอนนี้เขายังรับไมได เธอก็ตองอดทนเขาไว อัลลอฮฺ (ซ.บ.) จะทรง เปด ทางสะดวกใหก ับเธอและผูทก่ี าํ ลังรับเคราะหเหลานน้ั ” ที่ประชุมจบลง ขอตกลงฯไดรับการลงนาม ซุฮัยลฺและพวกของเขาเดินทางกลับมักกะฮฺ อบูญันดั้ลกตองกลับไปมักกะฮฺภายใตการคุมครองของมุกริซและฮุวัยฏิบ ทานศาสดาก็ตองถอดชุด เอียะฮฺรอม (ออกจากพิธีกรรมอุมเราะฮ) เชือดสัตวพลี และโกนศีรษะทั้งหมดก็ทําตามทานศาสดา (๘๕) คณุ คาของขอ ตกลงสนั ติภาพฮดุ ัยบยี ะฮฺ สัญญาสันติภาพระหวางทานศาสดากับหัวหนาพวกกุเรชส้ินสุดลงหลังจากใชเวลา ๑๙ วัน ในแผน ดินฮดุ ยั บียะฮฺ มุสลมิ ก็ไดกลับคนื สูม ะดนี ะฮสฺ วนพวกบูชาเจว็ดก็คนื กลับสมู กั กะฮฺ ขณะรางขอตกลงฯ และหลังจากน้ัน เกิดกระแสคัดคานและความขัดแยงในหมูสาวกและ สหายของทนศาสดา บางคนก็บอกวาเปนประโยชนกับอิสลามแตบางคนซึ่งมีจํานวนไมมากนัก กลบั เห็นตรงกันขา ม มาถึงตอนนี้เวลาผา นไปกวา ๑๔ ศตวรรษแลว เรานาจะไดมาตรวจสอบสัญญา ดงั กลาวตามขอเทจ็ จรงิ โดยปราศจากการเขาขา งใครทั้งสนิ้ ดงั ตอ ไปนี้

เราม่ันใจวา ขอตกลงฉบับนี้เปนผลประโยชนโดยตรงของอิสลามอยางไมตองสงสัยและ นบั เปนชัยชนะของอิสลาม เพราะเหตผุ ลดังตอ ไปนี้ ๑) การตอสูและการรุกรานคร้ังแลวคร้ังเลาของพวกกุเรช การพยายามเขามาสรางความ วุนวายทั้งในและนอกเมืองของพวกกุเรชนั้น ไมเปนการเปดโอกาสใหทานศาสดาไดเผยแพร อิสลามเขาไปยังกลุมชนอาหรับอ่ืนเลย เวลาอันมีคาสวนใหญของทานหมดไปกับการท่ีตองปองกัน ตนเองและแกไขสถานการณอนั ตรายทเ่ี กิดจากน้ํามือของศัตรู แตหลังจากท่ีมีขอตกลงฯ เกิดข้ึนแลว มุสลิมเริ่มคลายความกังวลและผูนําผูยิ่งใหญของอิสลามก็สบโอกาสที่จะไดวางแผนการเผยแพร สาสนอิสลามอยางเต็มที่ ผลแหงบรรยากาศท่ีสงบเพียงสองปน้ีเองที่เกิดการเปล่ียนแปลงอยางเห็น เดนชดั กลาวคือ ในตอนท่ไี ดท ําขอ ตกลงกนั นั้น ทานศาสดามีทหารอยูประมาณ ๑,๔๐๐ คน แตสอง ปใ หหลังเมอ่ื ทานศาสดาเดนิ ทางเพอ่ื พิชิตมกั กะฮนฺ ้ัน มีทหารหาญท่ีเดินทางภายใตรมธงแหงอิสลาม อยูประมาณ ๑๐,๐๐๐ คน ตัวเลขที่แตกตางกันลิบลับน่ีเองท่ีแสดงใหเห็นถึงผลของขอตกลงฯ ดังกลา ว เพราะกอนหนา นมี้ ีชนหลายกลุม ทเี่ กรงกลวั บารมขี องพวกกุเรช ไมอาจเขารวมกับมุสลิมได แตเ มือ่ พวกกุเรชยอมรับการมอี ยูของอสิ ลาม ก็เลยทําใหช นเหลาน้ีกลาประกาศตัวเขารวมกับอิสลาม ความหวาดกลวั เริม่ หมดไป จงึ ทําใหมสุ ลิมสามารถเผยแพรแนวคิดของตนเองได ๒) ผลสาํ เร็จประการที่สองซึ่งมสุ ลิมไดรับจากขอตกลงฯ น้ันก็คือมานเหล็กท่ีเคยดําเนินอยู กอนหนาน้ีถูกยกเลิกไป การไปมาหาสูกับเมือง มะดีนะฮฺไดรับความสะดวกสบายมากข้ึน พวกเขา สามารถติดตอโดยตรงกับชาวเมืองมะดีนะฮฺไดอยางเสรี ทําใหไดเรียนรูหลักการอันสูงสงของ อสิ ลาม ความเปนระบบระเบยี บของมุสลิม ความบรสิ ุทธ์ใิ จและปฏิบัตติ ามการชี้นําของทานศาสดา ดวยแรงศรัทธานั่นเองท่ีทําใหพวกกุเรชขวัญหนีดีฝอ การชําระลางและการทําความสะอาดของ มุสลิมในตอนที่จะทําการนมาซ ความเปนระเบียบเรียบรอยและต้ังใจฟงคําสั่งสอนของทานศาสดา และการไดฟงอรรถรสแหงโองการของอัลกุรอานที่เต็มไปดวยโวหาร สรางแรงบันดาลใจใหพวก เขาหลงไหลในอิสลาม อีกมุมหน่งึ ภายหลงั การทาํ ขอตกลงฯ แลวมุสลมิ

ไดเดินทางออกไปตามดินแดนตางๆ มีการเชื่อมสัมพันธกับกลุมเครือญาติและญาติสนิทมิตรสหาย พวกเขาเผยแพรอิสลามไปในตัว มีการพูดคุยกฎเกณฑศาสนา และมารยาททางสังคมใหพวกเขา เหลาน้ันรับฟง สิ่งนี้เองที่เปนเหตุทําใหหัวหนาของพวกตั้งภาคีบางคน เชน คอลิด บินวะลีด และ อัมรวอาศ รวมมือกับมุสลิมกอนที่จะมีการพิชิตมักกะฮฺ การเรียนรูสัจธรรมของอิสลามนี่เองท่ีเปน เสมือนปฐมบทสําหรับการพิชิตมักกะฮฺ ทําใหองคกรอันยิ่งใหญของพวกบูชาเจว็ดตองลมครืนลง และเขามาอยูในมือของมุสลิมโดยไมไดมีการตอตานเลย ประชาชนเริ่มเขารับอิสลามเปนกลุมๆ ดงั ทีท่ า นจะไดอ า นใน สว นของเหตุการณของปท่ี ๘ ตอไปชัยชนะอันยิ่งใหญน้ีคือผลสําเร็จของการ ติดตอกันอยางใกลชิด การปราศจากซึงความกลัวและความหวาดวิตก และความมีอิสระในการเชิญ ชวนผูค นสอู ิสลามนน่ั เอง ๓) การเขาพบทานศาสดาอยางใกลชิดของพวกหัวหนาชาวกุเรชในตอนทําขอตกลงฯ นั้น ไดคลายปมทางจิตใจของพวกเขา เพราะจรรยามารยาทของทานศาสดา ความเยือกเย็น และความ อดทนของทานเมื่อตองเผชิญกับปญหาอันยุงยากทั้งมวล ความพยายามอยางบริสุทธ์ิใจท่ีจะรักษา สนั ติภาพไวใหไ ดน้นั เปนตัวยนื ยนั วา ทา นคือตน ตอของบคุ ลกิ ภาพอนั ยิ่งใหญข องมนุษยชาติ คุณคาของขอ ตกลงฯนี้เปนทร่ี บั รกู ันก็เพราะวา ทา นศาสดายงั ไมทันเดินทางกลับถึงเมืองมะ ดีนะฮฺ ก็มีซูเราะฮฺฟตฮฺที่แจงขาวชัยชนะของมุสลิมถูกประทานลงมา และน่ีก็เปนบทเร่ิมตนของชัย ชนะขนั้ เด็ดขาดคอื พิชิตมักกะฮฺนัน่ เอง ดังท่ีพระองคตรัสวา “เราจะประทานชยั ชนะใหแ กเจาอันเปน ชยั ชนะท่ชี ดั แจงยิง่ ” กเุ รชยนื กรานท่ีจะลมเลิกขอ ความบางมาตรา เวลาผานไปไมเทาใด ก็มีเหตุการณอันขมข่ืนที่บีบใหพวกกุเรชตองรองขอตอทานศาสดา ใหยกเลิกขอความในมาตราท่ีสองของขอตกลงฯน้ัน มาตราที่สรางความเคืองแคนใหกับสหายบาง คนของทา นศาสดาและ ศาสดา

ตองตกอยูภายใตการบีบค้ันของซุฮัยลฺ มาตราที่วาน้ันก็คือ (รัฐบาล อิสลามมีหนาที่ตองสงผูลี้ภัยท่ี เปน มุสลมิ ชาวกเุ รชกลบั คนื แตชาวกุเรช ไมม ีหนา ทต่ี องสงผูท่ีหลบหนไี ปจากทานศาสดาคืนกับมา) มาตราน้ีเอง ท่ีในวันน้ันสรางความเคืองแคนใหเกิดไปทั่ว แตทานศาสดากลับยอมรับอยางเต็มใจ ทา นกลาววา “อลั ลอฮฺ (ซ.บ.) จะทรงประทานความปลอดภัย ใหกับผูดอยโอกาสของอิสลามที่อยูใน ฐานะเชลยของกุเรช” ตอ ไปนี้คอื สาเหตทุ ขี่ อใหมกี ารยกเลกิ มาตราดงั กลา ว มุสลิมคนหน่ึงมีนามวาอบูบะศี้รซ่ึงถูกจองจําอยูในคุกของพวกมุชริกมาระเวลาหนึ่ง เกิด หลบหนกี ลับสมู ะดนี ะฮฺ ผูอาวุโสสองคนคืออัซฮั้รและอัคนัซไดเขียนจดหมายมาหาทานศาสดาและ อา งถงึ ขอความในมาตราทีส่ องของขอ ตกลงฯวาตองสงตัวอบูบะศ้ีรกลับมา เขาไดสงจดหมายมากับ ชายคนหน่ึงในตระกูลบนอี ามร้ิ และคนรับใชของเขา ทานศาสดาไดกลาวกับอบูบะศี้รซ่ึงเปนไปตามสัญญาท่ีปรากฏวา “ทานตองกลับไป เปน การไมถ กู ตองทเี่ ราจะเอาเปรยี บพวกเขา ฉันมน่ั ใจวาอลั ลอฮฺ (ซ.บ.) จะทรงประทานเง่ือนไขใหม ีการ ปลอยตวั ทา นและคนอ่ืนใหเปน อสิ ระ” อบูบะศ้ีรตอบทานศาสดาวา “ทานจะสงฉนั ใหกลับไปอยูใน อุงมือของพวกมุชริกและกลับคืนสูศาสนาเดิม กระนั้นหรือ ?” ทานศาสดาก็ยังคงยืนกรานเชนน้ัน และมอบตัวเขาใหกับตัวแทนของพวกกุเรชกลับไปมักกะฮฺเม่ือพวกเขาเดินทางมาถึงบริเวณที่มีชื่อ วา ช้ิลฮุลัยฟะฮฺ(๘๖) อบูบะศ้ีร รูสึกเหนื่อยจึงยืนพิงกําแพงเมือง ในชวงเวลาน้ันเองเขาไดก ลาวกับชาย ชาวอามิรีคนหนึ่งดวยสีหนาเปนมิตรวา “ขอดูดาบของเจาหนอยไดไหม ?” เมื่อเขารับดาบมาไวใน มือ เขารีบชักมันออกจากฝกแลวฟนไปทชี่ ายชาวอามริ คี นน้ันทนั ที คนใชคนน้ันรีบว่ิงหนเี อาตวั รอด กลับมาท่ีมะดีนะฮฺ เลาเร่ืองราวที่เกิดข้ึนใหทานศาสดาทราบ โดยกลาววา “อบูบะศ้ีร ฆาเพ่ือนของ ขา” สักพักอบูบะศ้ีรก็มาถึงและเลาเร่ืองราวของตนเอง โดยกลาววา “โอทานศาสดา ทานไดปฏิบัติ ตามสัญญาท่ีทานไดทําไวแลว แตขาพเจาไมพรอมกลับไปหากลุมชนที่ลอเลนกับศาสนาของ ขา พเจา ”

เขาพูดประโยคนี้พรอมกับมุงหนาสูบริเวณชายทะเลที่คาราวานชาวกุเรชมักจะผานบริเวณ นั้น และอาศัยอยูในบริเวณท่ีมีช่ือวาอัยศฺ มุสลิมท่ีอยูในมักกะฮฺท่ีมีอยูประมาณ ๗๐ คนพอรูเรื่องราว ของอบูบะศ้ีร ก็ไดหลบหนีออกมาแลวไปรวมตัวกันในบริเวณท่ีอบูบะศี้รอยู มุสลิม ๗๐ คนท่ี สามารถหลบหนีออกมาจากการทารุณกรรมของมุชริกซึ่งมีชีวิตอยูอยางคนไรวิญญาณ ไดตัดสินใจ ท่ีจะปลน กองคาราวานสินคาของพวกกุเรชหรือไมก ็สงั หารทกุ คนท่ีพบ พวกเขาทําตามแผนการของ ตนเองอยางช่ําชอง รบกวนพวกกุเรชจนพวกเขาตองเขียนจดหมายไปหาทานศาสดา เพื่อหาทาง ยกเลกิ ขอความในมาตราทีส่ องโดยความเห็นชอบของทั้งสอง และใหพวกเขากลับมะดีนะฮฺได ทาน ศาสดายอมยกเลกิ ขอ ความในมาตราท่สี องและเรียกตัวผูท่ีหลบหนีไปอยูท่ีฆ็อยศกฺ ลับคืนสูเมืองมะดี นะฮ(ฺ ๘๗) จากวิธีการดังกลาวนเี้ องท่ีเปนสือ่ แจง ใหค นท่วั ไปรับรแู ละใหพวกกุเรชไดเขาใจวา บุคคลท่ี มีศรัทธานั้นไมอาจตกอยูภายใตการจองจําไปโดยตลอด การจองจําพวกเขาไวนั้นเปนอันตรายยิ่ง กวาการปลอยใหพ วกเขาเปนอิสระ เพราะเมื่อวันหน่งึ พวกเขาเกิดหลบหนีข้ึนมาได พวกเขาก็จะลาง แคนศัตรดู ว ยหวั ใจท่ีเต็มไปดวยความแคน สตรีมุสลิมไมเ คยถกู สงตัวกลับไปใหพ วกกุเรช ขอตกลงสัญญาสันติภาพฮุดัยบียะฮฺไดรับการลงนาม อุมมุกุลษูม ลูกสาวของอะกอบะฮฺ บินอะบีมุอีฏไดหนีจากเมืองมักกะฮฺเขามายังเมืองมะดีนะฮฺ พี่ชายของเขาคืออิมาเราะฮฺและวะลีดได รอ งเรียนทา นศาสดาใหสงนอ งสาวกลับตามขอ ตกลงฯมาตราทส่ี อง ทานศาสดากลาววา “สตรีไมได อยูภายใตขอตกลงฯดังกลาว มาตราน้ีครอบคลุมเฉพาะผูชายเทานั้น”(๘๘)ดังท่ีปรากฏในซูเราะฮฺอัล มมุ ตะฮะนะฮฺ อายะฮทฺ ่ี ๑๐ ความวา “โอบรรดาผูมีศรัทธา เมื่อบรรดาผูศรัทธาหญิงที่เปนผูอพยพ ไดมาหาพวกเจา ก็จงทดสอบ พวกนางดู อัลลอฮฺทรงรับรูความศรัทธาของพวกนาง ดังน้ัน เม่ือพวกเจารูวาพวกนางเปนผูศรัทธา ละก็ พวกเจา อยาไดคืนพวก

นางกลับไปหาผูปฏิเสธอีก พวกนางไมเปนที่อนุมัติสําหรับพวกเขา และ พวกเขาก็ไมเปนท่ีอนุมัติ สําหรับพวกนาง และจงมอบสิ่งทพี่ วกเขาไดใชจายไปใหแกพวกเขา…”(๘๙) น่ีคือเร่ืองราวของฮุดัยบียะฮฺ ภายใตบรรยากาศท่ีสงบเรียบรอย ทานศาสดาแหงอิสลาม สามารถท่ีจะเขียนสารสงไปถึงบรรดาผูปกครองในยุคน้ันใหพวกเขาไดรับรูเร่ืองการเชิญชวนและ สถานภาพการเปนศาสดาของทาน เราจะอธิบายเร่ืองน้ีในสวนตอ ไป

เหตกุ ารณป ท ี่ ๗ แหงฮจิ ญเราะฮศฺ ักราช ๓๐ ทา นศาสดาประกาศสาสน สากล สัญญาสันติภาพทําใหทานศาสดาคลายความกังวลเร่ืองดินแดนทางใต (มักกะฮฺ) ลงไป และดวยกับ บรรยากาศที่สงบเรียบรอยเชนน้ี ทําใหชนชั้นผูนําของอาหรับตางก็หันมายอมรับศาสนาอิสลาม ในชวงเวลานี้เองที่ผูนําอิสลามถือโอกาสสงสารไปหาผูปกครอง หัวหนาเผา และผูนําศาสนาคริสต ในยุคนั้นและนําเสนอศาสนาของตน (เปนแนวความเชื่อที่บริสุทธิ์ สามารถนําพามนุษยเขามาอยู ภายใตรมธงแหงเอกานุภาพ ของพระเจา และคําสอนอันสูงสงทางจิตวิญญาณและสังคม) แก ประชาชาติตา งๆ ในโลกสมยั น้ัน น่ีคือกาวแรกท่ีทานศาสดาไดดําเนินการหลังจากที่ตองผจญกับการตอตานของพวกกุเรช เปนเวลาถึง ๑๙ ป หากศัตรูภายในไมกอความวุนวายถึงขั้นนองเลือดละก็ ทานศาสดาคงสามารถ เชิญชวนประชาชาติตางๆ ใหเขามายอมรับอิสลามไดมากกวาน้ี แตการโจมตีอยางขี้ขลาดหลายตอ หลายคร้ังของพวกอาหรับก็ทําใหทานศาสดาตอ งแบง เวลามาเพื่อกรปกปอ งอสิ ลาม สารตางๆ ซ่ึงทานศาสดาเขียนถึงกษัตริย ผูปกครอง หัวหนาเผา ผูนําทางจิตวิญญาณ และ ผูนําทางการเมืองเพื่อเชิญชวนสูอิสลามนั้นบงบอกถึงวิธีการเผยแพรศาสนาของทานไดเปนอยางดี ในมือของเรามีสารหรือจดหมายถึง ๑๘๕(๙๐) ฉบับท่ีทานศาสดาเขียนขึ้นมาเพ่ือเชิญชวนใหเขารับ อสิ ลามหรือ

ไมก็เปนการทําสัญญาในลักษณะตางๆ ซ่ึงนักรายงานฮะดีษ (คําพูดและเรื่องราวที่เก่ียวของกับทาน ศาสดา) และนักบันทึกประวัติศาสตรไดบันทึกเอาไวท้ังหมดนั้นแสดงใหเห็นถึงวิธีการเผยแพร ศาสนาของทานวา เต็มไปดวยการพูดจาอยางมีเหตุมีผล ไมใชดาบและสงคราม วันซ่ึงทานศาสดา มั่นใจไดถึงการไมเขามารุกรานของพวกกุเรชจึงทําใหเสียงเรียกรองของทานดังไปทั่วโลกดวยการ สง สารและจดหมายเหลานน้ั ขอความในสารและจุดมุงหมายท่ีปรากฏอยูในสารเหลาน้ัน คือการช้ีแนะ การตักเตือน ความเรียบงาย และความสงบเรียบรอยซ่ึงทานใชสื่อน้ันคือหลักฐานอันยืนยงที่บงบอกไดถึงส่ิงอัน ตรงกันขามกับทัศนะของพวกนักบูรพาคดีท่ีตองการฉายภาพอิสลามในลักษณะปดบังขอเท็จจริง และสรางความคิดลวงวาอิสลามเผยแพรดวยคมหอกคมดาบ เรามีความหวังวา สักวันหนึ่งคงไดมี การถา ยทอดขอความท่ปี รากฏในจดหมายและสารเหลานัน้ เพ่ือเปนการสรางความกระจา งใหเหน็ ถึง วธิ ีการเผยแพรอ สิ ลามที่ถกู ตอ ง ทูตของทานศาสดาพบจักรพรรดอ์ิ หิ รา น วันหนึ่งทานศาสดาไดสงทูตไปพบผูปกครองอิหรานในสมัยนั้น คือคุสโรพ้ัรวีซ เขาคือ ผูปกครองอิหรานคนท่ีสองท่ีข้ึนสูอํานาจภายหลัง อะนูซีรอวอนรัชสมัยของพระองคเต็มไปดวย เหตุการณท่ีนาขมขื่นและนาชื่นชม อํานาจของอิหรานในรัชสมัยของพระองคแกวงไปมา วันหน่ึง อิทธิพลของอิหรานแผไปครอบครองถึงเอเชียกลางเกือบจะถึงกรุงคอนแสตนติโนเปล และไม กางเขนซึ่งถือวาศักดิ์สิทธิ์ท่ีสุดถูกนํามายังเมืองมะดาอิน และกษัตริยโรมตองทรงยอมทําสัญญา สันติภาพและสงทูตมาเจริญสันถวไมตรีกับ อาณาจักรเปอรเซีย แตอีกวันหนึ่งเกือบที่จะลมสลาย เพราะการไมรูจักบริหารกิจการบานเมอื ง มัวเมาในอาํ นาจราชศักดิ์ และความสุขสบาย กองทัพของ ศัตรูบุกเขามาใกลถึงใจกลางดินแดนอิหรานคือดัซตฺเก็รดฺใกลเมืองเด็ซฟูล จนคุซโรพ้ัรวีซตองลี้ภัย ลักษณะดังกลาวน้ีสรางความอับอายใหกับประชาชาติอิหรานมาก จนในท่ีสุดพระองคถูกสังหาร โดยบตุ รของพระองคเ อง

นักบันทึกประวัติศาสตรรับรูดีวา ตนเหตุแหงความตกต่ําของอิหรานก็คือความอหังการ และหลงตัวเองของผูปกครองอิหรานยุคน้ัน อีกท้ังการปรนเปรออยูกับความสุขอันไมจีรัง หาก พระองคทรงยอมเจรญิ สัมพนั ธไมต รี โฉมหนา ของอิหรา นก็คงไดรบั การรักษาอยูเ ชน นั้น หากสารของทานศาสดาไมอาจสรางอิทธิพลใหบังเกิดในจิตใจของกษัตริยคุสโรพ้ัรวิซได น้นั ไมไ ดเปน เพราะสารหรือผูสงสาร แตเปนเพราะจองหองอวดดีท่ีไมปลอยใหพระองคไดค รุนคิด สักเพียงนาทีเดียว ผูแปลสารยังไมทันไดแปลใจความในสารเสร็จ พระองคถึงขนาดแสดงอารมณ กร้วิ ออกมาและฉกี สารท้งิ นีค่ อื เรอ่ื งราวในตอนน้ัน ในตอนเร่มิ ตนปที่ ๗ แหง ฮจิ ญเราะฮฺศักราช ทานศาสดา(๙๑) ไดสงผบู ัญชาการทหารคนหน่ึง นามวา อับดุลลอฮฺ ฮิซาฟะฮฺ ซะฮฺมี กุรชี เปนทูตเจริญสันถวไมตรีและนําสารไปมอบใหผูปกครอง อิหราน คุสโรพั้รวีซ เพ่ือเชิญชวนพระองคเขาสูศาสนาอิสลาม เราขอนําสารดังกลาวมานําเสนอกับ ทา นผูอานดงั นี้ ดว ยพระนามของพระเจา ผูทรงเมตตา ผทู รงกรุณา จาก มฮุ มั มัด ศาสนทตู ของอัลลอฮฺ ถึง กษัตริยแ หงอิหราน ขอสง ศานติมายงั บุคคลท่ีปฏบิ ัติตามทางนาํ และมีศรทั ธาตอ อัลลอฮฺและศาสดาของพระองค และใหก ารปฏญิ าณยืนยนั วา ไมมีพระเจาอ่ืนใดนอกจากพระองค ไมมีภาคีใดสําหรับพระองค อีกทั้ง ยังศรัทธาวา มุฮัมมัดเปนบาวและศาสดาของพระองค ฉันขอเชิญชวนพระองคตามการประกาศเชิญ ชวนของอัลลอฮฺท่ีวา ฉันนั้นเปนศาสดาสําหรับมนุษยชาติทุกคน ฉันจะตองทําการตักเตือนผูที่ยังมี ชีวิตอยู และทําใหคําพูดดังกลาวเปนสัจธรรม สําหรับบรรดาผูปฏิเสธ จงยอมรับอิสลาม แลว พระองคจะพบกับศานติ แตหากพระองคปฏิเสธ พระองคก็ตองแบกรับภาระแหงความผิดทั้งมวล ของพวกบชู าไฟ ทูตของทานศาสดาเดินเขาวัง คุสโรพั้รวีซมีพระบัญชาใหนําสารจากเขามา แตทูตตอบวา “ขา พระองคต องสงสารน้ีใหถึงมือพระองคเ อง” สาร

ของทานศาสดาถึงมือของกษัตริย พระองคเรียกลามเขามา ลามเปดสารออกและแปลไปตามน้ัน แต ยังไมท ันที่ลา มจะแปลใจความจบ พระองคก ็เกดิ อารมณฉุนเฉียว ดงึ สารออกจากมือของลามและฉีก มันทิ้ง และตะโกนขึ้นวา “พวกเจาดูชายคนนี้ซิ เขียนช่ือของตนเองนําหนาช่ือขา” อับดุลลอฮฺเดิน ออกมาจากวงั ขนึ้ ขีม่ า และเดินทางสเู มืองมะดนี ะฮฺทนั ที เขาเลา เร่อื งราวใหทา นศาสดารบั ทราบ ทาน ศาสดาไมพอใจการไมใหเกียรติของกษัตริยเปอรเซีย ความโกรธของทานมีปรากฏใหเห็นบน ใบหนา ของทาน ทา นกลาวสาปแชง เขาวา “ขออัลลอฮทฺ รงฉีกอาณาจกั รของเขาออก” ทัศนะของยะอฺกูบี อิบนวุ าฎฮิ นฺ กั รายงานเร่อื งราวซึ่งเปนท่ีรูจักกันในนาม ยะอฺกูบี ไดบันทึกเร่ืองราวซ่ึงขัดแยง กับความเช่ือของนักประวัติศาสตรทั่วไปวา คุซโรพ้ัรวีซไดเรียกสารของทานศาสดามาดู และไดสง มอบเครื่องหอมและผาไหมเพื่อเปนการใหเกียรติตอทาน ทานศาสดาไดจัดแบงเครื่องหอมน้ัน และ กลาววา “ผาไหมไมเหมาะกับผูชาย” และยังกลาวอีกวา “อํานาจแหงอิสลามจะเขาสูผืนแผนดินของ เขา”(๙๔) แตไมมีนักประวัติศาสตรคนใดเห็นดวยกับทัศนะของเขา นอกจากอะฮฺมัด บินฮันบ้ัลอ(๙๕) ทกี่ ลาววา “คุสโรพร้ั วซี ไดสงของกาํ นัลมามอบใหทา นศาสดา” พระบัญชาของคุสโรพั้รวซี แกผ ปู กครองเมอื งเยเมน เยเมนต้ังอยูทางตอนใตของมักกะฮฺ การปกครองเมืองน้ีอยูภายใตอิทธิพลของกษัตริย อิหรานแหงราชวงศซาซะเนียน ผูปกครองเยเมนตอนนั้นช่ือบอซอน กษัตริยคุสโรพั้รวีซเขียนสาร ไปถึงผูปกครองเมอื งเยเมนดวยขอความทแ่ี สดงความอหงั การเปนทีส่ ดุ วา “มีขาวมาถึงขา วา มีชายชาวกุเรชคนหนึ่งในเมืองมักกะฮฺอางตัวเองวาเปนศาสดา ขอใหเจา สงนายทหารสองคนไปทน่ี ่ันและจบั ตัวเขามาและนํามาหาขา ”(๙๖)

ตามการรายงานของอิบนุฮะญั้รในหนังสือ อัลอิศอบะฮฺ กลาววา บอซอน ไดออกคําสั่งใหนายทหาร สองคนบีบบังคับเขา (ทานศาสดา) ใหกลับคืนสูศาสนาของบรรพบุรุษ และถาเขาปฏิเสธ ก็ใหตัด ศรี ษะเขาและสง มา สารฉบับน้ีบอกเปนนัยยะไดถึงความไมรูเร่ืองของผูปกครองในสมัยน้ัน เขาไมรูเลยวา บุคคลที่อางตนวาเปนศาสดานั้นไดอพยพไปมะดีนะฮฺเมื่อ ๖ ปที่แลว อิทธิพลของชายคนน้ีเดินทาง ไปไกลถึงประตวู ังของกษัตรยิ อ หิ รานแลว เปนไปไดหรอื ทีจ่ ะใชน ายทหารสองคนมาจบั ตัวเขา ผูปกครองเมืองเยเมนทําตามพระบัญชาดวยการสงนายทหารสองคนฝมือดีช่ือฟรูซและคัรคฺซะเระฮฺ เดินทางไปฮิญาซทันที ในตอนแรก เจาหนาที่สองคนนี้ไปฏออิฟและไดติดตอกับชาวกุเรชคนหน่ึง เขาไดช้ีทางให คนท้ังสองวาบุคคลท่ีเปนท่ีตองการของพวกทานนั้น ขณะนี้อยูท่ีมะดีนะฮฺ เขาท้ัง สองรีบเดินทางสูเมืองมะดีนะฮฺทันทีและไดเขาไปพบกับทานศาสดา เขาไดยื่นจดหมายใหทาน ศาสดาดูและกลาววา “เรามีหนาท่ีตามคําบัญชาของผูปกครองเมืองเยเมนใหนําตัวทานไปเยเมน เรา คิดวา บอซอนคงไดเขียนจดหมายไปทูลกษัตริยคุซโรพ้ัรวีซแลว และคงสรางความพอพระทัยใหกับ พระองคไดมิเชนน้ันแลวไฟแหงสงครามระหวางเราและทานคงถูกจุดข้ึน อํานาจของราชวงศซาซะ เนียนคงทาํ ลายบา นเรือนของพวกทา นราบเปน หนา กลอง ผคู นของพวกทานตอ งถูกสังหาร…” ทานศาสดาฟงคาํ พดู ของพวกเขาดวยใบหนาเย็นชา กอนท่ีทานจะตอบพวกน้ัน ทานไดเชิญ ชวนพวกคนใหเขารับอิสลาม และทานรูสึกไมคอยดี(๙๗) ท่ีเห็นพวกเขาไวหนวดเครารกรุงรัง ความ ยิ่งใหญ ความนาเกรงขาม และความไมรูสึกอนาทรใดๆ ของทานน้ัน สรางความหวาดหว่ันใหกับ คนท้งั สองถึงขนาดตอนทีท่ า นศาสดาเชญิ ชวนพวกเขารบั อสิ ลามนน้ั รา งกายของพวกเขาสัน่ เทา จากน้ันทานไดกลาวกับเขาวา “วันนี้กลับไปกอน พรุงน้ีฉันจะแจงใหพวกทานทราบ” ทันใดนั้นเองก็มีวะฮฺยูลงมา โดยมะลาอิกะฮฺแจงใหทานศาสดารับทราบขาวที่คุสโรพ้ัรวีซถูก ฆาตกรรม

วันรุงข้ึน นายทหารเยเมนสองคนไดเขาพบทานศาสดาเพ่ือขอคําตอบ ทานศาสดาตอบวา “พระผู อภิบาลแหงสากลทรงบอกฉันวา เม่ือคืนน้ีคุซโรพั้รวีซถูกสังหารดวยนํ้ามือของลูกชายของเขา ชี้รวี เยะฮฺ และเขาก็ไดข้ึนครองราชย” คํ่าซ่ึงทานศาสดาระบุนั้นคือคํ่าวันอังคารท่ี ๑๐ เดือนญะมาดิ้ล เอาว้ัล ปที่ ๗ แหงฮิจญเราะฮฺศักราช(๙๘) เม่ือสองคนน้ันไดยินขาวนี้ถึงกับหนาถอดสีและกลาววา “คําพูดของทานน้ันถือวาเหนือกวาการแอบอางวาเปนศาสนทูตของทานซึ่งทําใหกษัตริยวงศซาซะ เนียนรูสึกโกรธเสียอีก เราไมมีทางเลือกนอกจากตองเลาเรื่องนี้ใหบอซอนรับทราบ และใหเขา รายงานใหคุซโรพัร้ วีซรบั ทราบ” ทานศาสดากลาววา “ฉันคิดวาเปนโอกาสดีท่ีจะแจงใหเขารับทราบและบอกกับเขาวา ศาสนาของฉันและอํานาจการปกครองของฉันจะไกลไปสุดรอยเทาของมาศึก หากทานรับอิสลาม ทานกย็ ังอยูในตาํ แหนงได” จากนั้นทานศาสดาไดมอบของมีคาชิ้นหน่ึงเปนเข็มขัดท่ีมีทองและเงินประดับอยูซึ่งทาน ไดรับมาจากหัวหนาเผาคนหน่ึงใหกับเจาหนาที่สองคนนั้นเพื่อเปนสินน้ําใจ แลวคนทั้งสองก็จาก ทานศาสดาไปพรอมกับความพึงพอใจ มุงหนาสูเยเมน เพ่ือแจงใหบอซอนทราบขาวที่ทานศาสดา แจง ใหเ ขาทัง้ สองรู บอซอนกลา ววา “หากขาวน้ีเปนจริง ก็แสดงวาเขาตองเปนศาสดาที่ไดรับการแตงตั้งมาจริง และตองปฏิบัติตามเขา” จากนั้นไมนานก็มีจดหมายจากช้ีรวีเยะฮฺมาถึงผูปกครองเมืองเยเมน ความ วา “ขาไดสังหารคุสโรพั้รวีซแลว แรงแคนของประชาชาติอิหรานนั่นเองท่ีทําใหขาตองทําเชนนี้ เพราะเขาไดทําลายเกียรติยศของเปอรเ ซยี สรางความแตกแยกใหเกิดขนึ้ ในหมผู อู าวโุ ส เมื่อจดหมาย ของขาถึงมือเจา ก็ใหเจารีบใหประชาชนแสดงความจงรักภักดี ตอขาและตองไมทําหยาบคายกับ บคุ คลทอ่ี า งวาเปนศาสดาซงึ่ บดิ าของขาออกคําสง่ั ใหจ ัดการกอ นหนา นี้ และใหร อคําสงั่ ใหม” จดหมายของชี้รวีเยะฮฺเปนเหตุทําใหบอซอนและเจาหนาที่ของรัฐเขารับอิสลาม ซ่ึงท้ังหมด เปนชาวอิหราน เขาไดเขียนจดหมายไปหาทานศาสดาแจงขาวการรับอิสลามของเขาและเจาหนาที่ ของรฐั ใหทานศาสดารบั ทราบ

๓๑ ศูนยกลางแหง อันตราย หรอื ปอ มปราการเหลก็ แหงคอ็ ยบ้รั วนั ทซี่ ง่ึ ดาวจรัสแสงแหงอิสลามสองประกายเหนือเมืองมะดีนะฮฺนั้น ประชาชาติยิวมีความ เคียดแคนและชิงชังตอมุสลิมยิ่งกวาพวกกุเรชเสียอีก พวกเขาพยายามรวบรวมสรรพกําลังท้ังมวล เพือ่ การทาํ ลายลางอสิ ลามใหไ ด พวกยิวซึ่งอาศัยอยูในเมืองมะดีนะฮฺและรองเมืองน้ันตกอยูในสภาพท่ียากลําบากเปนท่ีสุด อันเปนผลจากพฤติกรรมและการพยายามกอหวอดของพวกเขาเอง บางกลุมถูกประหารชีวิต บาง กลุมเชนชนเผา บนีกอ็ ยนฺกออแฺ ละบนอี ันนะฎี้รถูกขับไลออกจากเมืองมะดีนะฮฺ พวกเขาตองแยกยาย กันไปอยูในเมืองคอ็ ยบั้ร วาดีอลั กรุ อ หรอื ไมก ็ อซิ รอิ าตชุ าม ท่ีราบกวางใหญซ่ึงอยูทางตอนเหนือของเมืองมะดีนะฮฺดวยระยะทางประมาณ ๒ ฟรซัคมี ช่ือเรยี กวา วาดคี อ็ ยบ้ัร โดยกอนหนาท่ีจะมีการประกาศการแตงตั้งศาสนทูตนั้น บริเวณแถบนี้เปนท่ี อยูอาศยั ของประชาชาติยวิ ซงึ่ พวกเขาไดสรา งปอมปราการอนั แข็งแกรง ไวเจ็ดแหง ณ ท่ีน่ันมีนํ้าและ ดินดเี หมาะสมสําหรบั การเพาะปลกู ผทู ี่อาศัยอยแู ถบนัน้ กจ็ ะทําอาชพี เกษตรกรรมมีความรํา่ รวยและ มีความชํานาญในการทําอาวุธ ประชาชนท่ีอาศัยอยูในบริเวณน้ันมีมากถึง ๒๐,๐๐๐ คน โดยมีพวก นกั รบปะปนอยูมิใชน อ ย(๙๙)

อาชญากรรมอันย่ิงใหญของพวกยิวที่อยูในค็อยบั้รก็คือ พวกเขาไดพยายามโนมนาวใหชน เผาอาหรับท้ังหมดหันมาทําลายลางรัฐบาลอิสลาม กองกําลังของพวกมุชริกโดยการสนับสนุน ทางดานทรัพยสินเงินทองจากพวกยิว ค็อยบั้รไดยกกําลังมาประชิดเมืองมะดีนะฮฺ ในท่ีสุดสงคราม อะฮซาบก็ไดเกิดข้ึนตามท่ีทานไดรับรูมากอนหนาน้ีแลว กองกําลังของพวกอพยพโดยการนําของ ทานศาสดาและการเสียสละชีวติ เปนพลีของสหายของทานทําใหคนพวกนนั้ ตอ งแยกยายกันกลบั ไป หลังจากยกกองกําลังมาเผชิญหนา เปนเวลาเกือบหน่ึงเดือน พวกเขาไดกลับบานเกิดเมืองนอนของ ตนเอง-รวมท้ังพวกยิวท่เี ดินทางกลับคอ็ ยบัร้ ดว ย การลอบทํารายของพวกยิวค็อยบ้ัรหลายตอหลายครั้งทําใหทานศาสดาตองคิดกําจัด ศูนยกลางแหงอันตรายน้ีใหไดและตองปลดอาวุธ พวกเขาใหหมด เพราะเปนไปไดวาคนพวกน้ีท่ีมี แตความดันทุรังและรอคอยโอกาสลางแคนน้ัน เมื่อพวกเขาสบโอกาสพวกเขาก็คงสนับสนุน คาใชจายใหพวกอาหรับมุชริกกลับมาทําลายลางอิสลามใหได แลวสงครามเชนอะฮซาบน้ันก็คง เกิดข้ึนอีกครั้ง เฉพาะอยางยิ่งการยึดติดกับศาสนาของตนเองของพวกยิวนั้นรุนแรงย่ิงกวาความ ผูกพันตอศาสนาของตนเองของพวกมุชริกเสียอีก มันเปนการยึดติดอยางไมลืมหูลืมตาถึงขนาดที่มี พวกมุชรกิ นบั พันคนหนั มารับนับถือศาสนาอิสลาม แตไ มมีชาวยวิ สักคนเดยี วทจ่ี ะยอมทาํ เชน น้ัน ชวงเวลาที่ดีท่ีสุดสําหรับการดําเนินการในเรื่องน้ีก็คือชวงเวลานี้ เพราะทานศาสดาไมตอง กังวลกับพวกกุเรชเพราะมีขอตกลงฯกับพวกเขาแลว ทานทราบดีวาหากทานเขาไปทําลาย โครงสรางของพวกยิว พวกกุเรชคงไมยื่นมือเขามาชวยและคงมีอิทธิพลมากพอท่ีจะสกัดกั้นการเขา มาชวยเหลือของชนอาหรับท่ีอยูทางเหนือ เชน ชนเผาฆ็อฏฟานซ่ึงเปนคูทุกขคูยากกับ พวกยวิ คอ็ ยบ้รั มากอ น จากสาเหตุเหลาน้ัน ทานศาสดาผูทรงเกียรติจึงไดมีบัญชาใหมุสลิมทั้งหมดเตรียมตัวเพ่ือ จัดการกับศูนยกลางสุดทายของพวกยิวในแผนดินอาหรับ ทานศาสดากลาววา “บุคคลที่จะไดรับ เกียรติใหเขารว มในการตอสคู รงั้ นต้ี อ ง

เปนบุคคลที่เคยเขารวมในตอนทําสัญญาฮุดัยบียะฮฺ สวนคนที่ไมไดเขารวมก็อาจเสนอตัวขึ้นมาได แตจะไมไดรับสวนแบงจากสินสงคราม ทานศาสดาไดแตงตั้งให ฆีละฮฺลัยษี เปนตัวแทนของทาน ในเมืองมะดีนะฮฺ และมอบธงสีขาวใหทานอะลีเปนผูถือ แลวส่ังใหเคล่ือนขบวนทันที เพื่อใหกอง คาราวานน้ีเคล่ือนที่ถึงเปาหมายเร็วขึ้น ทานจึงอนุญาตใหอ ามิ้ร บินอะกูอฺ คนจูงอูฐของทานศาสดา รอ งลาํ นาํ ไปในระหวางทางดวย ซง่ึ มีใจความโดยสรุปวา “ขอสาบานตอ พระเจา หากไมเปนเพราะความเกอ้ื การุณยข องพระองค พวกเราก็คงตกอยูในสภาพหลงผดิ ไมยอมจา ยทาน และไมยอมภักดี เราคือประชาชาตทิ ี่หากมีกลุมคนใดกดข่เี รา หรือสรา งความวนุ วายใหเ กิดขน้ึ เราก็จะไมย อมรวมวงกับพวกเขาเปนอันขาด อัลลอฮฺทรงทาํ ใหเรามน่ั คงและกา วยา งมน่ั คงตอไป”(๑๐๐) ขอ ความของลํานํานี้บงบอกใหรูถึงเปาหมายของการทําสงครามในครั้งนี้วา ประชาชาติยิว เปนผูกดขี่พวกเราและโหมกระพือไฟแหงความวุนวายใหเกิดขึ้นในบานเมืองของเรา เรายอมเหน็ด เหนอ่ื ยเพอ่ื การเดินทางครั้งนกี้ เ็ พื่อดับไฟแหงความยุงยากทงั้ ปวง ขอความของลํานําน้ีสรางความยินดีและปลาบปล้ืมใหกับทานศาสดาเปนอันมาก ทานได ขอดุอาอใ หอามิ้รและเขากเ็ ปน ซะฮดี จากการสูร บในคร้ังน้ี ทานผูนําอิสลามผูยิ่งใหญไดนํากองกําลัง ทหาร ๑,๖๐๐ นาย ในจํานวนน้ีมที หารมา ๒๐๐ นายมุง สคู อ็ ยบัร(๑๐๑) เม่ือทานศาสดาเดินทางใกลถึงเมืองค็อยบ้ัร ทานไดยกมือข้ึนขอดุอาอ ซึ่งบงบอกใหรูถึง เจตนารมณของทานดังน้ี “โออัลลอฮฺ พระผูอภิบาลแหงช้ันฟาและสิ่งท่ีอยูภายใตรมเงาของแผนฟา และพระผูอภิบาลแหงผืนดินและส่งิ ที่ตรึงอยูในน้ัน…เหลาขาพระองควอนขอสิ่งที่ดีของเมืองนี้ สิ่ง ท่ีดีของชาวเมืองนี้และสิ่งที่ปรากฏอยูในเมืองนี้ และเหลาขาพระองคขอความคุมครองตอพระองค ใหพ นจากความช่ัวรายของเมอื งน้ี ความเลวรา ยของคนในเมืองน้ีและความช่ัวของสิ่งท่ีปรากฏอยูใน เมอื งน”ี้ (๑๐๒)

สภาพการขอดุอาอที่เต็มไปดวยความออนนอมถอมตน ทามกลางสายตาของนักรบผูกลา ๑,๖๐๐ คนซง่ึ ทุกคนมีจิตใจตอสูเต็มรอ ยนัน้ บงบอกใหรูว า ทานศาสดาไมไดเดินทางมายังแผนดินน้ี เพ่ือขยายดินแดน แสวงหาอํานาจและการลางแคน ทานมาเพ่ือทําลายศูนยกลางแหงภยันตราย ที่ พรอมจะเปนกองบัญชาการรบใหพวกมุชริกเขามาทํารายอิสลามไดทุกเม่ือ เพ่ือทําใหขบวนการ อิสลามไมถ ูกสน่ั คลอนดวยการกระทําเหลาน้ี ทานผูอานจะเห็นวา หลังจากท่ีทา นพิชิตปอมปราการ ค็อยบั้รและปลดอาวุธคนพวกน้ันไดแลว ทานไดคืนท่ีดินทํากินใหพวกเขา และใหพวกเขาจายญิซ ยะฮฺ (คา สนิ ไหมเพ่ือการคมุ ครองชวี ติ และทรัพยส ิน) หาชองทางบกุ ท้ังคนื ปอมปราการทั้งเจ็ดของค็อยบ้ัรมีช่ือเรียกเปนการเฉพาะดังนี้ นาอมิ กอมูศ กุตัยบะฮฺ นัซฏอ ฮฺ ชัก วะฏีฮฺ และซุลาลัม และบางทีก็เรียกปอมเหลาน้ันตามชื่อของนายทหารท่ีดูแลอยูเชน ปอม ของมัร้ ฮบั เปนตน เพือ่ เปน การปองกนั และหาขา วภายนอกปอ ม หอคอยไดถกู สรางข้นึ ตามมุมของปอมเพื่อให ทหารประจําหอคอยแจงขาวความเคลื่อนไหวภายนอกใหคนในไดรับรูโครงสรางของหอคอยสูง เหลาน้ีถูกสรางข้ึนมาเพื่อใหคนที่อยูในหอคอยน้ีสามารถมองเห็นความเคล่ือนไหวของส่ิงท่ีอยูนอก ปอมไดอยางเต็มท่ีและสามารถท่ีจะยิงหินและลูกไฟเขาใสศัตรูนอกปอมได ประชากรจํานวนกวา 20,000 คนท่ีอยูในปอมเหลาน้ีจะมีนักรบอยูประมาณ 2,000 คน(๑๐๓) ที่มีอาหารการกินอดุ มสมบูรณ ไมตองกังวลเรื่องความเปนอยูแตอยางใด ปอมปราการเหลาน้ีแข็งแกรงชนิดท่ีไมอาจทะลุทลวงได เลย บุคคลใดที่ตองการเขาใกลปอมพวกเขาก็ตองเจอกับลูกหินท่ีไมเปนอันตรายถึงแกชีวิต ปอม ปราการเหลา น้คี ือท่มี ่นั อนั แขง็ แกรงของพวกนักรบยิว มุสลิมตองเผชิญหนากับศัตรูที่มีความพรอมและพละกําลังเชนน้ี พวกเขาตองพยายามหา ยุทธศาสตรและยุทธวิธีทางทหารเพื่อการเขายึดครองปอมเหลาน้ีใหได งานแรกที่ตองทําก็คือให นักรบอสิ ลามลอบเขา ไปหาชองทาง

เขาไปใหไดในชวงกลางคืน งานน้ีตองทําอยางเงียบและรวดเร็วท่ีสุดไมใหามที่อยูในหอคอยรูตัว พอตกเชาพวกชาวนาออกมาทํานานอกคาย พวกเขาก็ตองเผชิญหนากับทหารหาญอิสลาม พวกเขา รีบปดทางเขาออกทันที เพราะมิเชนนั้นคงถูกจับตัวไป ปรากฏการณเชนน้ีสรางความหวาดกลัวให เกิดทั่วไป พวกเขารีบว่ิงหนีกันจาละหว่ัน พวกเขาตางพูดกันวา “มุฮัมมัดพรอมทหารของเขามาถึง ที่นี่แลว” พวกเขาว่ิงหนีเขาไปในปอมปราการและรีบจัดต้ังสภาท่ีปรึกษาทางทหารข้ึนมาทันที เมื่อ สายตาของทานศาสดาไปเจอเครื่องมือทําลายกําแพง เชน พล่ัวและเสียม ทานถือวาเปนฤกษที่ดีและ เพ่ือเปนการสรางขวัญและกําลังใจใหทหารหาญอิสลาม ทานจึงกลาวข้ึนวา “อัลลอฮฺอักบั้ร ค็อยบั้ร ตองถูกทําลาย เมื่อเรามายังชนกลุมน้ี มันชางเปนชวงเวลาแหงความเลวรายของพวกท่ีถูกเตือน เหลอื เกิน” บทสรุปของการปรึกษาหารือกันทางทหารก็คือ ใหแยกผูหญิงและเด็กเขาไปอยูในปอม แหงหนึ่ง และเอาอาหารการกินมาไวท่ีปอมอีกแหงหนึ่ง ใหทหารและนักรบทุกคนเตรียมกอนหิน และธนูตั้งม่ันอยูบนกําแพงปอม และใหนักรบประจําปอมหาทางออกไปสูรับกับพวกเขานอกปอม เมอ่ื จาํ เปน นักรบผกู ลา ของพวกยิวตอสอู ยา งหา วหาญจนสามารถตอกรกับทหารหาญของอิสลามได นานถึงหนึ่งเดือน ซ่ึงการตอสูเพ่ือยึดปอ มบางแหงน้ันตองใชเวลากวา ๑ วันก็ยังไมสามารถทําอะไร ได ความยาํ เกรงทา มกลางความยุงยากทัง้ มวล ความหิวกระหายแผซานเขาไปในกองทหารหาญของอิสลาม บางคร้ังพวกเขาตองยอม รับประทานเน้ือสัตวที่เปนมักรูฮฺ (เปนท่ีรังเกียจแตไมถึงกับถูกหามรับประทาน) เพื่อประทังความ หิว คนเล้ียงแกะผิวดําคนหนึ่งซ่ึงรับจางเล้ียงแพะแกะใหกับพวกยิวที่อยูในปอมไดเขามาพบทาน ศาสดา และรอ งขอใหทา นศาสดาอธบิ ายสัจธรรมอิสลามใหเขาฟง แลว เขากม็ ศี รทั ธาตอ สิ่งที่ทานได อธิบายใหเขาฟง เขาเอยข้ึนวา “แพะแกะที่อยูในมือขาพเจาเหลานี้เปนความรับผิดชอบ แตตอนน้ี ความสัมพันธร ะหวางขาพเจา กับเจา ของแพะแกะ

เหลาน้ีถูกตดั ขาดลงแลว ขาพเจา ตอ งทาํ อยา งไรตอ ไป ?” ทานศาสดากลาวอยางชัดเจนทามกลางทหารหาญ ที่มีแตความหิววา “ศาสนาของเราถือวา การบิดพร้ิวตอ ภาระรับผิดชอบนั้นถือเปนบาปที่ยิ่งใหญหนึ่ง ดังนั้น ขอใหเจานําแพะแกะเหลาน้ีไป คืนเจาของท่ีปอม” เขาปฏิบัติตามบัญชาของทานศาสดา ไดเขารวมในการสูรบคร้ังนี้ และไดรับ ตําแหนงซะฮดี (๑๐๔) ใชแลว ทานศาสดาไมเพียงไดรับฉายานาม อะมีน (ผูซื่อสัตยไววางใจได) ในตอนวัยหนุม เทา นั้น แตท า นยงั คงดํารงสภาพของผูซอื่ สตั ยแ ละไวว างใจไดโ ดยตลอดเสมอมา ในชวงเวลาที่มีการ ลอมปอมอยูน้ัน คนเล้ียงแกะ ยังทําหนาที่ของเขาไดอยางเต็มที่ทั้งเชาสายบายเย็น โดยที่ไมมีมุสลิม สักคนเดียวที่คิดจะขโมยแกะเหลานั้น เพราะพวกเขานั้นอยูภายใตคําสอนอันสูงสงของผูนําท่ีมี คุณสมบตั ทิ ่ไี ววางใจไดน น่ั เอง มีเพียงวนั เดียวเทานั้นที่ทหารไดรับความหิวอยางมากจนทานศาสดา ตองมีคําสั่งใหไปริบเอาแกะมาสองตัวและปลอยที่เหลือไป หากไมมีความหิวอยางรุนแรงเชนนั้น ทานศาสดาคงไมกระทําการเยี่ยงน้ัน ฉะนั้น เม่ือทานไดรับการรองเรียนวาทหารหาญหิวเปนท่ีสุด ทานก็จะยกมือขึ้นขอดุอาอวา “โออัลลอฮฺ ไดโปรดเปดปอมที่เต็มไปดวยอาหารใหแกเหลาทหาร ดว ย” ทานไมเ คยมบี ญั ชาใหแ ตะตอ งทรัพยส ินของประชาชนกอนท่ีจะไดร ับชัยชนะ(๑๐๕) ปอ มปราการถกู ตีแตก เม่อื กองทหารอิสลามสามารถตีปอ มนาอมิ กอ มูศไดแ ลว พวกเขาก็โหมกาํ ลังเขา ตีปอ มวะฏฮี ฺ และซะลาลิม แตอันเนื่องจากไดรับการตอตานอยางแข็งขันจากทหารยิว ทหารมุสลิมก็ตองยืนคุม เชิงอยูนอกปอม ทหารหาญของอิสลามไดเขารวมตอสูอยางหาญกลาและเด็ดเด่ียวเปนเวลากวา ๑ วนั แตยงั ไมอาจตีปอมนน้ั แตกพายได มีอยูวันหน่ึง ทานอบูบักรฺไดรับหนาท่ีถือธงสีขาวนําทัพเขาโจมตีปอมปราการพรอมกอง ทหารจํานวนหนึ่ง แตก็ตองกลับมาอยางมือเปลา ท้ังผูนําและทหารที่ไปตางก็โยนความผิดซึ่งกัน และกันวาเปนตนเหตุที่ตอ งพายกลับมา

วันตอมา ทานอุมัรก็ไดรับบัญชาใหทําทัพออกตีปอมปราการ แตก็เปนเชนเดียวกับสหาย ของทานคือทานอบูบักรฺ ซึ่งตามการรายงานของทานฏอบะรี(๑๐๖) เมื่อเขากลับมาจากสมรภูมิ เขาได สรางความหวาดหว่ันใหเกิดข้ึนกับกองทหารอิสลามดวยการพูดถึงความกลาหาญของหัวหนา นายทหารท่ีคุมปอมม้ัรฮับ สภาพการณเชนน้ีทําใหทานศาสดาและสาวกของทานเกิดความวิตก กังวล ทานไดเรียกผูบัญชาการหนวยรบตางๆ เขาประชุมปรึกษาหารือ และไดกลาวประโยค ประวตั ิศาสตรท ีไ่ ดรับการบนั ทึกเอาไววา “พรุงนี้ฉันจะมอบธงรบใหกับบุคคลคนหนึ่งซ่ึงรักอัลลอฮฺและศาสดาของพระองค อีกทั้ง อัลลอฮฺและศาสดาของพระองคก็ทรงรักเขาเชนกัน อัลลอฮฺจะทรงประทานชัยชนะดวย นํ้ามือของ เขา โดยที่เขาจะไมวงิ่ หนกี ลับ”(๑๐๘) ประโยคนี้เปน เรือ่ งยืนยนั ไดถ ึงความประเสรฐิ และความเหนือกวาทางดานจิตวิญญาณและ ความกลาหาญของผูบญั ชาการทหารทานนซ้ี ่ึงการพชิ ิตและชัยชนะจะเกิดขึ้นโดยนํ้ามือของเขา เสียง โหรองที่เต็มไปดวยความยินดีระคนกับความวิตกกังวลดังท่ัวกลุมผูนําทางทหาร ทุกคนมีความหวัง วา (๑๐๙) เหรยี ญตราแหง เกียรตยิ ศนคี้ งเปน ของเขา ความมืดปกคลุมไปทั่ว ทหารหาญของอิสลามตางหลับไหล ทหารที่ยืนอยูบนท่ีสูงคอย สังเกตการเคลื่อนไหวอยูตลอดเวลา เมื่อแสงสีทองสาดสองฟากฟาอีกครั้งในตอนเชา บรรดา หัวหนานายทหารตางกม็ าหาทา นศาสดา ทุกคนตางรอคอยวาทานศาสดาจะมอบธงชยั นใี้ หใ คร(๑๑๐) เสียงเงียบท่ีเต็มไปดวยการรอคอยถูกทําลายลงดวยประโยคของทานศาสดาท่ีวา “อะลีอยู ไหน ?” มีเสียงตอบทานวา เขาบาดเจ็บท่ีตา และ นอนพักอยู ทานศาสดาส่ังใหเชิญตัวเขามาพบ ทานฏอบะรีกลาววา “เขานําทานอะลีน่ังบนหลังอูฐ และพามาหนาคายของทานศาสดา” คํากลาว ของ ฏอบะรีน้ียืนยันไดวา ผูบัญชาการทหารผูน้ีปวยจริง ทานศาสดาลูบมือไปที่ดวงตาของเขาและ ขอดุอาอใ หเขา ซ่ึงเปนผลใหนายทหารผูนไี้ มเคยเจ็บตาอกี เลย ทานศาสดาส่ังใหทานอะลีเคล่ือนพล และย้ําวากอนที่จะมีการสูรบกันน้ัน ใหสงตัวแทนไป พบกับหัวหนานายทหารที่ประจําอยูในปอม และเชิญชวนพวกเขาใหเขารับอิสลามกอน หากพวก เขาไมย อมรบั กใ็ หแจงหนา ท่ที ีพ่ วกเขา

ตองปฏบิ ัตภิ ายใตร ัฐบาลอสิ ลามคือปลดอาวุธและจายภาษีคุมครอง เพื่อจะไดมีชีวิตอยางเสรี(๑๑๑) แต หากพวกเขาไมย อมรบั ประการใดเลย กใ็ หท ําสงครามกับพวกเขาได ประโยคตอไปน้ีเปนประโยคที่ แสดงถึงการยกยองใหเกียรติของจอมทัพที่มีตอนายทหารของตน ทานศาสดากลาววา “หากอลั ลอฮฺ ทรงชน้ี าํ บุคคลหน่งึ โดยผา นเจา ยอมมคี ณุ คาดียิง่ กวาการท่ีเจา ไดอ ูฐสแี ดงเสียอีก”(๑๑๒) ใชแลว ทามกลางการศึกและการตอสูนั้น ทานศาสดาก็ยังคงคิดถึงเร่ือง การช้ีนําประชาชน อยู ซ่งึ บง บอกใหร ูว า การตอ สเู หลา นี้กเ็ พื่อชท้ี างสวา งใหก ับประชาชนน่นั เอง ชยั ชนะอันยิง่ ใหญทีค่ อ็ ยบั้ร เมอ่ื ทานอะมีรลุ มอุ มนิ ีนไดร บั บญั ชาจากทานศาสดา ใหพ ิชิตปอมปราการวะฏีฮฺและซุลาลัม (ปอ มปราการท้ังสองซ่ึงผูบัญชาการท้ังสองกอนหนานี้ไมอาจพิชิตได อกี ทั้งยังว่ิงหนีใหเปนท่ีครหา ในหมูทหารอีกดวย) ใหไดนั้น เขาไดสวมเสื้อเกราะและสะพายดาบซุลฟก็อร และออกเดินทางสู ปอมอยางทะนงองอาจสมชายชาติทหาร ทานไดนําธงอิสลามซึ่งทานศาสดามอบดวยตัวของทาน เองน้ันไปปกลงบนพ้ืนดินใกลกับประตูปอม ในตอนนี้เองท่ีประตูปอมถูกเปดออก ทหารยิวกรูกัน ออกมา ตอนแรกนองชายมั้รฮับนามวาฮาริษเปนผูกาวออกมาเปนคนแรก ความนาเกรงขามของเขา นั้นทําใหทหารที่อยูหลังทานอะลีถอยกรูดออกมา แตทานอะลีน้ันยังคงยืนตระหงานดังขุนเขา เชนนนั้ ไมทนั ใดรางอันโชกเลอื ดอาริษกล็ มลงขาดใจตาย ความตายของนอ งชายทําใหมัร้ ฮับเศรามาก เขาเดนิ ออกมาในสภาพที่พกความแคนมาเต็มที่ มีเส้ือเกราะคลุมกาย และสวมหมวกท่ีกลึงมาจากหินชนิดหนึ่ง เขาวางหมวกลงบนพื้นแลวกลาวลํา นําใจความวา “ประตแู ละกาํ แพงคอ็ ยบรั้ เปนพยานวาขาคือมั้รฮับ วีรชนผูกลาผูมากดวยประสบการณและ มอี าวธุ ครบมือ วันไหนที่ไดรับชัยชนะวันนั้นขอตองชนะดวย วีรชนผูกลาคนใดท่ีมาตอกรกับขาตองโชก เลือดกลบั ไปอยา งแนนอน”(๑๑๓) ทา นอะลกี ็กลา วลาํ นําเปน การตอบโตเขาวา

“ขา คือบคุ คลทแ่ี มของขาตัง้ ช่อื ใหข า วา ฮัยด้ัร (ราชสีห) ขา คือชายผกู ลาและไดรบั การเล้ียงดู เชนราชสหี  ขามแี ขนทีท่ รงพลงั และลําคอท่ตี ้งั ตรง ขาอยูใ นสมรภมู ิเชนราชสีหทน่ี าเกรงขาม” ลํานําของผูกลาท้ังสองจบลง เสียงดาบที่กระทบกันและดอกธนูท่ีพุงออกมาดั่งหาฝนเปน ภาพที่นาหวาดกลัวอยางย่ิง ทันใดน้ัน ดาบอันทรงพลังของวีรชนแหงอิสลามก็ผาลงไปกลาง กระหมอมของมั้รฮบั หมวกหนิ และศรี ษะของเขาแยกออกเปนสองเส่ียง ความรุนแรงของการฟนลง ไปที่ศีรษะของม้ัรฮับนั้น สรางความตกตะลึงใหทหารที่อยูขางหลังมั้รฮับซ่ึงตางแยกยายหนีกัน จาละหว่ัน สวนคนท่ีไมไดหนีก็หันมาประดาบตัวตอตัวกับทานอะลีแลวก็ถูกสังหารไปในที่สุด ทานอะลีตามทหารยิวท่ีหนีทัพไปจนถึงกําแพงปอม ทามกลางการตะลุมบอนกันอยูนั้นมีทหารยิว คนหนึ่งฟนไปท่ีโลของเขา โลของทานอะลีหลุดจากมือ ทานอะลีเหลือบไปท่ีประตูปอม แลวดึง ถอนมันออกมาแทนโลหลงั จากทม่ี ันถกู โยนกองกับพน้ื ทหารมสุ ลมิ ทแ่ี ขง็ แรงที่สุดแปดคนรวมถึงอ บูรอเฟยะอฺ ไดพยายามชวยกันยกมันข้ึนแตก็ทําไมได(๑๑๔) ในที่สุดคายทหารท่ีทัพมุสลิมพยายามถึง ๑๐ วนั เพ่อื พิชิตใหไดน้ัน กลบั ถกู พชิ ติ ในเวลาอนั ส้นั ยะอฺกูบีบันทึกในประวัติศาสตรของเขา(๑๑๕) ไววา ประตูปอมถูกสรางมาจากหิน มีความสูง ๔๑๖ ซ.ม. และกวาง ๒๐๘ ซ.ม. ทานเชค มุฟด(๑๑๖) ไดรายงานเรื่องราวน้ีจากทานอะมีรุลมุอมินีน โดยตรงและบนั ทึกไวในหนังสอื อิ้รชาดของทาน โดยทานอะมีรลุ มอุ ม นิ นี ไดก ลาววา “ฉันถอนประตูค็อยบ้ัรออกแลวนํามันมาเปนโลแทน ภายหลังจากสิ้นสุดการตอสูแลว ประตูบานน้ันไดกลายเปนสะพานใชขามคูท่ีพวก ยะฮูดีขุดข้ึน มีคนถามฉันวา “ทานรูสึกหนักบาง ไหม” ฉันตอบวา “กห็ นักพอๆ กบั โลอนั หนึ่ง” นักบันทึกอัตชีวประวัติไดเขียนเรื่องราวอันนาทึ่งท่ีทานอะลี ถอนประตูค็อยบ้ัรออกและ วีรกรรมเฉพาะที่ทานพิชิตค็อยบั้ร เหตุการณเหลานี้ไมอาจบรรลุผลไดดวยพลังอํานาจปรกติของ มนุษย ทานอะมีรุลมุอมินีนไดตอบขอสงสัยเหลานี้ดวยคําพูดของทานที่วา “ฉันมิไดถอนประตูนั้น ดว ยพลงั ของมนษุ ย

แตฉันถอนมันออกดวยพลังแหงพระเจา (ที่พระองคประทานมาใหเปนการเฉพาะ) และจิตวิญญาณ ท่ีพรอ มจะพบกับพระผอู ภิบาลดวยความม่นั ใจ เต็มไปดวยความพงึ พอพระทยั ของพระองค”(๑๑๗) ใหอ ภยั เมอื่ ไดรบั ชยั ชนะแลว เมือ่ การตอสสู ิ้นสุดลง คนของพระเจาและวีรชนผูย่ิงใหญในโลกนี้ ตางก็ปฏิบัตติ อศัตรูที่ไร ทางสูดวยความโอบออมอารีและเมตตาธรรม การใหอภัยของพวกเขาแผซานไปถึงศัตรูทุกคน เมื่อ ศัตรูยอมแพ นั่นหมายถึง มันจะมาพรอมกับความการุณย การลางแคนและจองประหัติประหารจะ ไมอ ยใู นสารบบความคดิ ของพวกเขา ภายหลังการพิชิตค็อยบ้ัรจบลง ผูนําผูยิ่งใหญของมุสลิมก็ไดแผปกแหงความเอ้ืออารีโอบ พวกยวิ คอ็ ยบ้รั (กลุมชนท่ีมอบทรัพยสนิ มากมายใหก บั พวกมุชริกมกั กะฮเฺ พ่อื ใหใชมันในการทําลาย ลางมุสลมิ ) ทานยอมรับการรองขอของพวกยิวค็อยบ้ัร ที่ตองการอยูในแผนดินเดิมและพรอมจะจาย ภาษีรายไดครึ่งหน่ึงใหกับมุสลิม(๑๑๘) ยิ่งไปกวานั้นตามการรายงานของอิบนุฮิชาม(๑๑๙) ทานศาสดา เปนผูเสนอดวยตัวทานเองใหพวกยิวไดครอบครองสิทธ์ิในเร่ืองการเพาะปลูก การผันน้ํา และการ ดแู ลตน ไมอ นั เปน สิทธ์เิ ดิมของเขา ทานศาสดาสามารถที่จะหล่ังเลือดของพวกเขาดวยความชอบธรรมไดและมีสิทธิ์จะขับไล พวกเขาออกจากดินแดนน้ัน หรือไมก็บังคับพวกเขาใหเขารับอิสลาม แตทานก็ไดกระทําในส่ิงที่ ตรงขามกับความอคติที่พวกบูรพาคดีมักจะปาวประกาศวา “อิสลามคือศาสนาแหงคมดาบและการ ใชก ําลงั มุสลิมรุกรานแผนดินของเพ่ือนบานเพ่ือใหพวกเขายอมรับอิสลาม” กลาวคือ ทานไดปลอ ย ใหพวกเขานบั ถือศาสนาตามความเชื่อของตนเอง เหตุท่ีทานศาสดาตองทําสงครามส่ังสอนพวกยิวค็อยบั้รนนั้ ก็เพราะชาวเมืองค็อยบั้รน้นั ทํา ตัวเปนศูนยกลางแหงภยันตรายท่ีพรอมจะบดขยี้ อิสลามไดทุกเม่ือ พวกเขายังคงรวมมือกับพวกมุช ริกอยางแข็งขัน เพ่ือถอนรากถอนโคนรัฐอิสลามลงใหได ทานศาสดาจึงไมมีทางเลือกใด นอกจาก ตองทาํ สง

ครามส่ังสอนและปลดอาวุธพวกเขา เพื่อใหรัฐอิสลามคงความอิสระในการทํามาหากินและปฏิบัติ ตามแนวทางศาสนาของตนเองไดอยางเต็มที่ มิเชนนั้นแลวมุสลิมก็จะพบกับความยุงยากและ แนวคิดอสิ ลาม ก็ตองเปน หมัน เหตุที่ตองเก็บภาษีประกันความสงบสุข (ญิซยะฮฺ) จากพวกยิวนั้นก็เพราะพวกเขาได ประโยชนจากความสงบสุขที่ไดอยูในแผนดินอิสลาม และมุสลิมก็มีหนาที่พิทักษปกปองพวกเขา และถา พจิ ารณาใหดกี จ็ ะพบวา ภาษที ่มี ุสลิมตอ งจายใหกับรัฐอิสลามน้ันมีจํานวนมากกวาภาษีที่ตอง เรยี กเก็บจากพวกยวิ เปนการเฉพาะเสยี อกี มสุ ลมิ ตอ งจายซะกาต (ภาษที รัพยส ิน) และคุมซฺ (ภาษีเพื่อ การทํานุบํารุงศาสนา) อีกทั้งยังมีรายจายสวนอ่ืนซึ่งจะเรียกเก็บเปนคร้ังคราว หรือภาษีสังคมอ่ืนๆ สว นพวกยิวและคริสตท่อี ยภู ายในรัฐอิสลามกม็ หี นาทต่ี อ งจา ยภาษีที่เรียกวา ญิซยะฮฺ เทาน้ัน ตั ว แ ท น ท า น ศ า ส ด า ท่ี ต อ ง ทํ า ห น า ท่ี ต ร ว จ ส อ บ ร า ย ไ ด แ ล ะ เ ก็ บ ภ า ษี ญิ ซ ย ะ ฮฺ ข อ ง พวกยิวค็อยบั้ร เปนบุคคลท่ีเท่ียงธรรมและตงฉินมาก ความซื่อตรงของเขาสรางความประหลาดใจ ใหกับพวกยิวค็อยบั้รเปนอยางมาก ชายผูน้ีคือ อับดุลลอฮฺ รอวาฮะฮฺ ซึ่งภายหลังถูกสังหารใน สงครามเมาตะฮฺ เขาไดประมาณการสว นแบงของมสุ ลมิ จากผลผลติ ของค็อยบัร้ และบางคร้ังพวกยิว คิดวา เขาไดประมาณการผิดพลาดมากเกินความเปนจริง เขาตอบคนพวกน้ันวา “ฉันมอบท่ีจะจาย สว นที่ไดร ะบไุ วแลว ใหพวกทาน สวนทีเ่ หลือน้นั ก็เปน ของมสุ ลิม” พวกเขาไดพูดถึงความเท่ียงตรงของอับดุลลอฮฺ รอวาฮะฮฺวา “นี่แหละคือส่ิงที่ชนั้ ฟาและผืน แผน ดนิ ดํารงอยูได (ดวยความเท่ยี งธรรมเยี่ยงน)้ี ”(๑๒๐) ในชวงที่มีการแบงสินทรัพยจากสงคราม (ฆอนาอิม) มีสวนหนึ่งของคัมภีรเตารอตรวมอยู ดวย พวกยิวไดรองขอตอทานศาสดาใหมุสลิมคืนคัมภีรนั้นแกพวกเขา ทานศาสดาใชอํานาจใน ฐานะผแู บงสินทรัพยจากสงครามคนื คมั ภีรน ้ันใหพวกเขาไป