Filipino Grade 10

22. Ang pagbibigay ng payo ng higante kay Thor ay nangangahulugan ng_________.a. pag-aalala c. pagmamahalb. pagmamalasakit d. pagtanaw ng utang na loob23. “Ang pagpapaunlad ng serbisyo publiko ay pagsasaayos din ng paggastos ng gobyerno.” Ang prinsipyong nakapaloob dito ay ___________. a. ang pera ng bayan, gamitin para sa bayan b. gamitin nang tama ang pondo para sa publiko c. ang mahusay na paggastos ng gobyerno kapalit ay maraming serbisyo d. paunlarin ang serbisyo sa bayan nang lumago ang pondo ng gobyernoPara sa mga bilang 24 at 25 Kailangang magkaisa ang sambayanang Pilipino para umunlad angDEPED COPYating bansa. Nais ng pamahalaan na tulungan ang mga mamamayan bagamanito’y nangangailangan ng masusing pag-aaral. Tayong mga mamamayan aydapat magsikap upang umunlad ang bayan. Libu-libong mamamayan angnangangailangan ng tulong at kalinga ng pamahalaan kaya’t hindi natin dapatbalisanhin ang namumuno nito. Buksan natin ang ating isipan sa mga bagay namakabuluhan sa atin.24. Ang tekstong iyong binasa ay may layuning ____.a. mangaral c. manghikayatb. manuligsa d. magbigay impormasyon25. Tayong mga mamamayan ay dapat magsikap upang umunlad ang bayan. Ibig ipahiwatig ng pahayag na ___________. a. nakadepende ang kinabukasan ng bayan sa kaniyang pamahalaan b. kailangang mag-isip, kumilos, at makisangkot ang mga mamamayan sa pagpapaunlad ng bayan c. dapat magkaisa ang namumuno at ang pinamumunuan upang umunlad ang bayan d. kailangang tumulong ang mga mamamayan sa pagtataguyod ng kaunlaranPara sa mga bilang 26-28 “Bahala na!” Ito ang karaniwang naibubulalas ng Pilipinong gipit o taong wala nang magawa o mapagpipilian sa isang pangyayari. May maganda at di magandang naidudulot ang ugaling ito. Isa sa hindi magandang idinudulot nito ay ang pagiging palaasa ng isang tao kaya’t madalas ay ipinagpapasa-Diyos na lamang niya ang pangyayari sa kaniyang buhay. Samantala, ang magandang idinudulot nito ay hindi nagiging aburido ang isang tao na may matinding problema sa buhay. Isa itong matapang na pagharap sa katotohanan. Sa isang banda ang hindi mahusay na pagpapasya ay nangingibabaw dahil sa masamang ugaling ito. Hango mula sa Manwal ng Guro (Wika at Panitikan IV)26. Ano ang kaisipang nakapabaloob sa pahayag na “Bahala na?”a. alaswerte c. kawalan ng pag-asab. lakas ng loob d. walang tiyak na patutunguhan 94 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

27. - 28. Ang dalawang kaisipang itinuturo ng teksto ay___________. a. pananalig sa Diyos b. matapang na pagharap sa katotohanan c. pagkilos kaagad sa harap ng pagsubok d. pagkapit sa patalim kapag nagigipit29. Ang salawikaing angkop iugnay sa ugaling ipinapasa-Diyos ng tao ang kaniyang mga problema ay ___________. a. mahal ng Panginoon b. Diyos ang nakakaalam ng lahat c. mindi tayo pababayaan ng Diyos d. nasa Diyos ang awa, nasa tao ang gawa30. Sa panahon ng matinding pakikipaglaban sa paghuli sa marlin, ano ang paulit-ulit na ninanais ni Santiago? a. Sana siya ay bata pa. b. Sana siya ay may maayos na kagamitan sa pangingisda. c. Sana ang lahat ng mangingisda na nagaalipusta sa kaniya ay naroon para maging saksi sa kanyang tagumpay. d. Sana sa mga oras na iyon, nasa tabi niya ang batang si Manolin.DEPED COPY31. Sa pahayag na “Huwag kang mag-isip, tanda. Magpatuloy ka sa paglalayag at harapin ang anumang dumating.” tinutukoy dito na angmatanda ay may isipang.a. negatibo c. positibob. kolonyal d. alipinPara sa mga bilang 32-34 Tunay na isang mabisa, walang kupas at makatotohanang salamin ng lipunan ang nobela. Mabisa sapagkat hindi nito itinatago ang katotohanan, bagkus ipinapakita nito sa mambabasa sa paraang hindi ito maaaring isantabi. Sa makatotohanan nitong pagkakasulat, wala kang magagawa kundi harapin at tanggapin ito. Totoo na malungkot mang isipin, kuwento ito ng libo-libong Julio at Ligayang ipinapadpad ng kapalaran mula sa kanilang tahimik ngunit napakahirap na buhay sa probinsiya patungo sa buhay na hindi nila akalain na mas magiging mas mahirap pa. - Mula sa suring-basa ng Sa Mga Kuko ng Liwanag 32. Ano ang layunin ng panunuring pampanitikan batay sa bahaging nabasa? a. Mabigyan ng puna ang kabuuan ng akda. b. Mailahad ang mga kainaman o kahinaan ng akda. c. Mabigyan ng pokus ang mga elementong ginamit sa akda. d. Makita ang kaanyuang nilikha ng may akda sa kanyang obra. 95 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

34. Alin sa sumusunod na salita ang hindi ginamit sa pagpapakilala ng pahayagna nagbibigay ng opinyon o reaksiyon mula sa suring-basa?a. tunay na c. sa makatotohananb. bagkus d. totooPara sa mga bilang 36-50 Ikaw ay inanyayahang magsalita sa harap ng mga kabataan tungkol sa umiiralna isyung panlipunan ng mga bansang kanluranin. (Halimbawa: kahirapan, bullying,child labor, at iba pa) Sumulat ng talumpati batay sa sumusunod na pamantayan: Kahusayan ng nilalaman.................... 5 puntos 5 puntos Wastong Gamit ng gramatika............. 5 puntos 15 puntos May 100 salita.................................... DEPED COPY Kabuuan 96 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

VISIT DEPED TAMBAYANhttp://richardrrr.blogspot.com/1. Center of top breaking headlines and current events related to Department of Education. 102. Offers free K-12 Materials you can use and shareDEPED COPY Filipino Patnubay ng Guro Ang aklat na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan at pamantasan. Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa larangan ng edukasyon na mag-email ng kanilang puna at mungkahi sa Kagawaran ng Edukasyon sa [email protected]. Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi. ng kagamitan sKaapgaagwtuaturaronngngitoEadyukmaasgykoatnuwang na inihanda at sinuri ng mga edukadoRrempuulbaliskaa mnggaPpiluipbilinkaosat pribadong paaralan, kolehiyo, at / o unibersidad. Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa larangan ng edukasyon na mag-email ng kanilang puna at mungkahi sa Kagawaran ng Edukasyon sa [email protected]. Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi. i All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Filipino – Ikasampung BaitangPatnubay ng GuroUnang Edisyon 2015 Isinasaad ng Batas Republika 8293, seksiyon 176 na “Hindi maaaringmagkaroon ng karapatang-ari (sipi) sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas.Gayunman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ngpamahalaan na naghanda ng akda kung ito’y pagkakakitaan. Kabilang sa mgamaaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulangbayad.” Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produktoo brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula, atbp.) naginamit sa aklat na ito ay sa nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibayng isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright LicensingSociety (FILCOLS), Inc. na ang FILCOLS ang kakatawan sa paghiling ng kaukulangpahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito.Pinagsumikapang matunton upang makuha ang pahintulot sa paggamit ngmateryales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda angkarapatang-aring iyon. Tanging mga institusyon at kompanyang nakipagkontrata sa FILCOLS atyaong nakasaad lamang sa kasunduan, ang maaaring kumopya mula dito saPatnubay ng Guro. Ang hindi nakipagkontrata sa FILCOLS ay dapat, kung ninanaismakakopya, makipag-ugnay nang tuwiran sa mga tagapaglathala at sa mga may-akda. Maaaring tumawag sa FILCOLS sa telephone blg. (02) 439-2204 o mag-email sa [email protected] ang mga may-akda at tagapaglathala.Inilathala ng Kagawaran ng EdukasyonKalihim: Br. Armin A. Luistro FSCPangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD Mga Bumuo ng Modyul para sa Patnubay ng Guro Mga Konsultant: Magdalena O. Jocson at Aura Berta A. Abiera Language Editor: Florentina S. Gorrospe, PhD Mga Manunulat: Vilma C. Ambat, Ma. Teresa B. Barcelo, Eric O. Cariño, Mary Jane R. Dasig, Willita A. Enrijo, Shiela C. Molina, Julieta U. Rivera, Roselyn C. Sayson, Mary Grace A. Tabora, at Roderic P. Urgelles Mga Taga-rebyu: Joselito C. Gutierrez, Angelita Kuizon, Girlie S. Macapagal, Marina G. Merida, Ma. Jesusa R. Unciano, at Evelyn Ramos Mga Tagapangasiwa: Jocelyn DR. Andaya, Jose D. Tuguinayo Jr., Cristina S. Chioco, at Evangeline C. Calinisan Mga Tagaguhit: Jason O. Villena Naglayout: Camelka A. SandovalDEPED COPYInilimbag sa Pilipinas ng _________________________Department of Education-Instructional Materials Council Secretariat (DepEd-IMCS)Office Address: 5th Floor Mabini Bldg., DepEd Complex, Meralco Avenue Pasig City Philippines 1600Telefax: (02) 634-1054 o 634-1072E-mail Address: [email protected] ii All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

TALAAN NG NILALAMANMODYUL 1 Mga Akdang Pampanitikan ng MediterraneanDeskripsyon ng Modyul/Panimula...................................DEPED COPY 1Yugto ng Pagkatuto........................................................ 3Aralin 1.1: Mitolohiya mula sa Rome - Italy 5 Talaan ng mga Gawain.......................................... 11Aralin 1.2: Sanaysay mula sa Greece 12 Pamantayang Pangnilalaman................................ Talaan ng mga Gawain.......................................... 15 16Aralin 1.3: Parabula mula sa Syria Pamantayang Pangnilalaman................................ 19 Talaan ng mga Gawain.......................................... 20Aralin 1.4: Maikling Kuwento mula sa France 25 Pamantayang Pangnilalaman................................ 26 Talaan ng mga Gawain.......................................... 30Aralin 1.5: Nobela mula sa France 31 Pamantayang Pangnilalaman................................ Talaan ng mga Gawain.......................................... 35 36Aralin 1.6: Tula mula sa Egypt 42 Pamantayang Pangnilalaman................................ 48 Talaan ng mga Gawain..........................................Aralin 1.7: Epiko mula sa Egypt Pamantayang Pangnilalaman................................ Talaan ng mga Gawain..........................................Pangwakas na Pagtataya........................................................Susi sa Pagwawasto............................................................... iii All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

MODYUL 2 Mga Akdang Pampanitikan ng mga 49 Bansa sa Kanluran 51Deskripsyon ng Modyul/Panimula...................................Yugto ng Pagkatuto........................................................Aralin 2.1: Talumpati mula sa Brazil 52 Pamantayang Pangnilalaman................................ 53 Talaan ng mga Gawain..........................................Aralin 2.2: Dagli mula sa Rehiyon ng Isa sa mga Isla ng CaribbeanDEPED COPYPamantayang Pangnilalaman................................ 58Talaan ng mga Gawain.......................................... 59Aralin 2.3: Nobela mula sa Estados Unidos 64 Pamantayang Pangnilalaman................................ 65 Talaan ng mga Gawain..........................................Aralin 2.4: Mitolohiya mula sa Iceland 67 Pamantayang Pangnilalaman................................ 68 Talaan ng mga Gawain.......................................... 72Aralin 2.5: Tula mula sa Inglatera 73 Pamantayang Pangnilalaman................................ Talaan ng mga Gawain.......................................... 76 77Aralin 2.6: Dula mula sa England Pamantayang Pangnilalaman................................ Talaan ng mga Gawain..........................................Aralin 2.7: Maikling Kuwento mula sa Amerika 83 Pamantayang Pangnilalaman................................ 84 Talaan ng mga Gawain..........................................Pangwakas na Pagtataya........................................................ 91 iv All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

MODYUL 3 Mga Akdang Pampanitikan ng Africa at PersiaDeskripsyon ng Modyul/Panimula................................... 97Yugto ng Pagkatuto........................................................ 99Aralin 3.1: Mitolohiya mula sa Kenya 100 Pamantayang Pangnilalaman................................ 101 Talaan ng mga Gawain..........................................Aralin 3.2: Anekdota mula sa Persia Pamantayang Pangnilalaman................................ Talaan ng mga Gawain..........................................DEPED COPY 103 104Aralin 3.3: Sanaysay mula sa South Africa 107 Pamantayang Pangnilalaman................................ 108 Talaan ng mga Gawain..........................................Aralin 3.4: Tula mula sa Uganda 110 Pamantayang Pangnilalaman................................ 111 Talaan ng mga Gawain..........................................Aralin 3.5: Maikling Kuwento mula sa East Africa 114 Pamantayang Pangnilalaman................................ 115 Talaan ng mga Gawain..........................................Aralin 3.6: Epiko mula sa Mali 118 Pamantayang Pangnilalaman................................ 119 Talaan ng mga Gawain..........................................Aralin 3.7: Nobela mula sa Nigeria 123 Pamantayang Pangnilalaman................................ 124 Talaan ng mga Gawain..........................................Pangwakas na Pagtataya........................................................ 128 v All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

MODYUL 4 EL FILIBUSTERISMOPaunang Pagtataya......................................................... 135Deskripsyon ng Modyul/Panimula................................. 140Aralin 4.1: Kaligirang Pangkasanayan ng El Filibusterismo 140 Pamantayang Pangnilalaman................................ 142 Talaan ng mga Gawain..........................................Aralin 4.2: Basilio: Buhay, Pangarap at Mithiin, Paniniwala at SaloobinDEPED COPYPamantayang Pangnilalaman................................ 145Talaan ng mga Gawain.......................................... 146Aralin 4.3: Si Kabesang Tales 151 Pamantayang Pangnilalaman................................ 152 Talaan ng mga Gawain..........................................Aralin 4.4: Si Huli: Ang Simbolo ng Babaeng Filipina 156 Noon, Ngayon, at sa Kasalukuyan 157 Pamantayang Pangnilalaman................................ Talaan ng mga Gawain..........................................Aralin 4.5: Si Isagani 162 Pamantayang Pangnilalaman................................ 163 Talaan ng mga Gawain..........................................Aralin 4.6: Si Padre Florentino 166 Pamantayang Pangnilalaman................................ 167 Talaan ng mga Gawain..........................................Aralin 4.7: Si Simoun 171 Pamantayang Pangnilalaman................................ 172 Talaan ng mga Gawain..........................................Aralin 4.8: Pangwakas na Gawain 176 Pamantayang Pangnilalaman................................ 177 Talaan ng mga Gawain..........................................Pangwakas na Pagtataya....................................................... 178Susi sa Pagwawasto.............................................................. 182 vi All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY vii All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY viii All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY ix All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY x All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY xi All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY xii All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY xiii All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY xiv All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY xv All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY xvi All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY xvii All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY xviii All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY xix All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY xx All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY xxi All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY xxii All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY xxiii All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY xxiv All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY xxv All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY xxvi All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY xxvii All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY xxviii All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY MODYUL 3 DESKRIPSYON NG MODYUL/PANIMULA Ang panitikan ay nagsisiwalat ng pagbabago: pagbabagong mistikal, pagbabagong bunsod ng magiting na pagkilos, pagbabago ng paniniwala, ng nakagawian, ng pagkatao, at ng takbo ng pamumuhay. Ang mga pagbabagong ito ay maningning na masisilayan ng mga mag-aaral sa mga panitikan ng Africa at Persia (Iran) na malilinang sa paggamit ng kawikaan at pambihirang katawagan, matatalinghaga at makatawag- pansing pananalita, at ang pagpapaangat ng kamalayang kultural sa pamamagitan paglalahad, pagsasalaysay, paglalarawan at pangangatuwiran. Dito sa Modyul 3, ganap na mauunawaan at mapapahalagahan ng mga mag- aaral ang mga akdang pampanitikang buhat sa iba’t ibang panig ng Africa at Persia (Iran). Kabilang dito ang mitolohiya ng Kenya, anekdota ng Persia (Iran), sanaysay ng South Africa, tula ng Uganda, maikling kuwento ng East Africa, epiko ng Mali, at nobela ng Nigeria. Matututuhan din nila ang mga kasanayang pangkomunikatibong hango sa pag-aaral ng mga pamantayan sa pagsasaling-wika, diskursong pagsasalaysay, paggamit ng tuwiran at di-tuwirang pahayag sa paghahatid ng mensahe, wastong gamit ng simbolismo, at matatalinghagang pananalita, mga pangungusap na nagpapahayag ng implikasiyon, mga ekspresiyon sa pagpapahayag ng layon o damdamin, at pang- ugnay na gamit sa pagpapaliwanag na magsisilbing sandata sa pagsasakatuparan ng mga gawain sa modyul. Sa pagtatapos ng aralin, masasagot nila ang mga pokus na tanong: paano naiiba ang mga akdang pampanitikan buhat sa Africa at Persia (Iran) sa iba pang akda mula sa ibang panig ng mundo, at paano nakatutulong ang mga kaalaman sa gramatika at retorika sa pagpapalawak ng kaalaman sa kultura ng iba’t ibang bansa. Gayundin, inaasahang makalilikha sila ng komposisyong popular sa anyo ng patalastas pantelebisiyon. Mamarkahan ito batay ang sa sumusunod na pamantayan a.) kasiningan, b.) kaangkupan, c.) kawastuhan, at d.) kawilihan. 97 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Naipapamalas ng mag-aaral ang pag-unawa at Pamantayang pagpapahalaga sa mga akdang pampanitikan ng Pangnilalaman Africa at Persia (Iran)Pamantayan sa Pagganap Nakapanghihikayat ang mga mag-aaral tungkol sa kagandahan ng alinmang bansa batay sa binasang akdang pampanitikanPokus na Tanong Paano naiiba ang mga akdang pampanitikan buhat sa Africa at Persia (Iran) sa iba pang akda mula sa ibang panig ng mundo? Paano nakatutulong ang mga kaalaman sa gramatika at retorika sa pagpapalawak ng kaalaman sa kultura ng iba’t ibang bayan?DEPED COPYPanitikan Mitolohiya, Anekdota, Sanaysay, Tula, Maikling Kuwento, Epiko, at NobelaGramatika at Retorika Pamantayan sa Pagsasaling-Wika Diskursong Pagsasalaysay Pahayag na Nanghihikayat Wastong Gamit ng Simbolismo at Matatalinghalagang Pananalita Mga Salitang Nagbibigay Hinuha Mga Ekspresiyon sa Pagpapahayg ng Layon o Damdamin Pang-ugnay na Gamit sa PagpapaliwanagBilang ng sesyon 40 sesyon/ 4 na Araw sa loob ng isang Linggo 98 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Panimulang Pagtataya Ipasagot ang panimulang pagtataya sa mga(Para sa Modyul 3) mag-aaral upang mabatid ang kanilang iskema sa mga araling tatalakayin. Narito ang mga sagot: 1. d 11. d 21. d 31. d 2. d 12. d 22. d 32. a 3. c 13. d 23. d 33. b 4. d 14. d 24. b 34. b 5. b 15. d 25. b 35. d 6. b 16. a 26. c 36-50. Nasa 7. a 17. c 27. d pamamatnubay 8. b 18. d 28. d ng guro ang 9. d 19. c 29. d pagwawasto. 10. d 20. d 30. dDEPED COPY YUGTO NG PAGKATUTO (PARA SA BUONG MODYUL 3)TUKLASIN Ipagawa ang Gawain sa bahaging Tuklasin para sa buong Modyul 3. Maglahad ng pahapyaw na pagtalakay sa panitikan, at kultura ng Africa at Persia (Iran), ang dalawang lupalop na liligiran ng buong modyul.LINANGIN Talakayin ang mga kasunod na aralin upang matamo ang pamantayang pangnilalaman at pagganap para sa modyul. 99 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

PAMANTAYANG PANITIKAN: Liongo (Mitolohiya mula sa Africa)PANGNILALAMAN (Isinalin sa Filipino ni Roderic P. Urgelles) GRAMATIKA at RETORIKA: Mga Pamantayan Aralin Blg. 3.1 sa Pagsasaling-Wika PAGGANAP URI NG TEKSTO: Naglalahad Nakapagsasalin ng alinmang akdang pampanitikan mula MGA POKUS NA sa Africa, o Persia TANONG PANITIKAN: Paano susuriin ang mga kaisipang DOMAIN nakapaloob sa mitolohiya na may iba’t ibang batayan?Panonood(Tuklasin) GRAMATIKA at RETORIKA: Paano magagamit nangPaglinang ng angkop ang mga pamantayan sa pagsasaling – wika?Talasalitaan (Linangin)Pag-unawa sa Binasa KASANAYANG PAMPAGKATUTO (LC)(Linangin) Naibibigay ang sariling opinyon tungkol sa mitolohiyang napapanood (maaring saYouTube at iba pa) Naibibigay ang etimolohiya o pinagmulan ng salitang ginamit sa mitolohiya Naipaliliwanag ang mga suliranin ng tauhan, makatuwirang desisyon, kilos, at gawi ng tauhan DEPED COPY Naiuugnay ang mga pangyayari sa akda sa mga nangyayari sa lipunan(Pagnilayan at Natutukoy ang mga pagkakasunod-sunod ng pangyayariunawain) Naihahanay ang mga kaisipang nakapaloob saGramatika at Retorika mitolohiya batay sa suliranin ng akda, at kilos, gawi,(Linangin) at desisyon ng tauhan Nagagamit nang angkop ang mga pamantayan sa pagsasaling-wika(Pagnilayan at Nasusuri ang mga bahagi ng isang anekdotaunawain) at naisasalin ito sa Filipino Nasusuri ang mga bahagi ng akdang naisalin sa Filipino gamit ang mga tamang pamantayan sa pagsasalinPag-unawa sa Naipaliliwanag ang katangian ng mitolohiya na ikinaiibaNapakinggan (Linangin) nito sa ibang uri ng panitikan batay sa napakinggang halimbawa ritoPagpapahalaga Napahahalagahan ang mga akdang pampanitikan ng(Linangin) ibang bansa at impluwensiya nito sa sariliPagsulat (Linangin) Naisusulat ang sariling mitolohiya kung saan ang kahinaan ng tauhan ay ginawang kalakasanPagsasalita (Ilipat) Napangangatuwiranan ang sariling reaksiyon tungkol sa binasang akda sa pamamagitan ng debate o pagtatalo 100 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

TALAAN NG MGA GAWAIN SA ARALIN 3.1 (MITOLOHIYA)Mga Gawain sa Paglinang Mga Gawain sa Mga Gawain sa ng Kaalaman Pagproseso ng Paglilipat ng (Knowledge) Kaalaman at Kakayahan Pagkaunawa sa Pagkaunawa (Transfer)• Pagbibigay ng Panimulang Pagtataya (Process and Understanding)T.A.1) Ipagawa ang Gawain1 at Gawain 2 sa sagutang TUKLASINpapel. (I) T.A.2) Magsagawa ng T.A.4) Gumawa ng talakayan upang maiwasto paglalahad sa mga ang sagot sa Gawain 1 at salitang ginamit sa Gawain 2. (I o K) Gawain 2. Talakayin itoDEPED COPY sa klase. (I o K) T.A.3) Pagpapasagot sa pokus na tanong: a. Paano susuriin ang mga kaisipang nakapaloob sa mitolohiya na may iba’t ibang batayan? b. Paano magagamit nang angkop ang mga pamantayan sa pagsasaling-wika? LINANGINL.A.1) Ipabasa ang L.A.2) Ipasagot ang L.A.4) Ipasulat samitolohiya sa mga mag- Gawain 3: Paglinang mga mag-aaral angaaral sa masining na ng Talasalitaan tungkol mga pangyayaringpagbasa. Ipaalaala sa sa pinagmulan ng salita kaugnay ng mgamga mag-aaral ang mga o etimolohiya. Matapos kaisipang nakapaloobpamantayan sa pagbasa. ang gawain ay tiyaking sa mitolohiya batay sa(I o K) naitama at natalakay ang akda, kilos, at gawi ng mga sagot ng mag-aaral. tauhan gamit ang story (K) board. (I o K) L.A.3) Sagutin ang mga gabay na tanong tungkol sa suliranin ng tauhan, desisyon, kilos, gawi, at ang mahalagang mensahe na nais ipahatid ng teksto. (I o K) 101 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

L.B.1) Ipabasa/Ipatanghal L.B.2) Ipasuri sa mga L.B.3) Pasagutan angang “Maaaring Lumipad ang mag-aaral ang ginawang Gawain 6 upang matiyakTao” at ipagawa ang Gawain pagtatanghal. Magkaroon ang kaisipang nais5. (K) ng pagtalakay hinggil sa iparating ng binasang nasabing gawain. mitolohiya.Pagsasanib ng Gramatika Balikan ang nagingat Retorika Talakayin ang mga naging sagot sa pokus na sagot ng mag-aaral sa tanong: Paano susuriin Gawain 5. (I at K) ang mga kaisipang nakapaloob sa mitolohiya na may iba’t ibang batayan?DEPED COPYL.C.1) Talakayin o ipabasaL.C.2) Sagutin ang L.C.3) Suriin angang ang Pagsasanib ng Pagsasanay 1. Bago ginawang salin at tiyakin kung ginamit ngGramatika at Retorika LM. (I) dumako sa Pagsasalin sa tagapagsalin ang mga katangian ng isang Pagsasanay 2 at pagsagot mahusay sa pagsasaling- wika. (I o K) sa mga tanong. (I o K) PU.A.3) Sa tulong PAGNILAYAN AT UNAWAIN ng mga gawain at pagsasanay, ipasagotPU.A.1) Ipasagot sa mga PU.A.2) Tiyaking nasagot na muli sa mga mag-aralmag-aaral ang mga tanong ng mag-aaral ang pokus ang pokus na tanong. na tanong kung hindi pa Tiyaking nakintal sana nasa loob ng kahon.(I) lubusang nasagot ang mga mag-aaral ang tanong. Muli itong bigyan mahahalagang konsepto ng pansin. (I) ng aralin. (I at K) Pagbibigay ng Pangwakas na Pagtataya sa Aralin ILIPATI.A.1) Balikan ang mga I.A.2) Ipalahad sa klase ang I.A.3) Pipili ang guroimpormasyon o natutuhan ginawang pagsasalin gamit ng magbibigay ng punatungkol sa katangian ng ang binuong pamantayan gamit ang pamantayanisang tagapagsalin at gabay upang ipakilala ang kultura at ipasasalaysay ito sasa pagsasaling-wika. ng Africa. buong klase. (I at K)Ilahad ang pamantayan sapagganap – ang magsalinng isang mitolohiya mula sabansang Africa at Persia,(Iran) at pamantayan ngpagmamarka sa gagawingpagsasalin. 102 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

PAMANTAYANG PANITIKAN: Mullah Nassreddin (Anekdota mula saPANGNILALAMAN Persia) Isinalin sa Filipino ni Roderic P. Urgelles GRAMATIKA at RETORIKA: Diskursong Aralin Blg. 3.2 Pagsasalaysay URI NG TEKSTO: NagsasalaysayPAGGANAP Makapagmumungkahi at makapaglalapat ng isang matalinong desisyon batay sa pangyayari na makapag- iiwan ng kakintalan o mensahe sa bumabasa PANITIKAN: Paano naiba ang anekdota sa iba pang mga kauri nito? GRAMATIKA at RETORIKA: Paano nakatutulong ang diskursong pasalaysay sa pagsulat at pagbasa ng mga orihinal na akda?DEPED COPYMGA POKUS NA TANONG DOMAIN KASANAYANG PAMPAGKATUTO (LC)Pag-unawa sa Binasa Nasusuri ang binasang anekdota batay sa paksa,(Linangin) tauhan, tagpuan at motibo, at paraan ng pagkasulat, at iba paPanonood (Linangin) Naibibigay ang sariling opinyon tungkol sa napanood na anekdotaPaglinang ng Nabibigyang kahulugan ang salita batay sa etimolohiyaTalasalitaan (Linangin) o pinagmulan nitoPag-unawa sa Nahihinuha ang damdamin ng sumulat ng batay saNapakinggan (Linangin) napakinggang anekdotaPagsasalita (Linangin) Naisasalaysay ang nabuong anekdota gamit ang mga paraan ng diskursong pagsasalaysayPagsulat (Ilipat) Nakasusulat ng sariling nakakatuwang karanasanGramatika at Retorika Nagagamit ang dikursong nagsasalaysay sa pagsulat(Linangin) ng anekdotaPagpapahalaga Napahahalagahan ang ibang akdang pampanitikan ng(Linangin) ibang bansa 103 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

TALAAN NG MGA GAWAIN SA ARALIN 3.2 (ANEKDOTA) Mga Gawain sa Mga Gawain sa Mga Gawain sa Paglilipat Paglinang ng Pagproseso ng ng Pagkaunawa Kaalaman at Kakayahan (Transfer) Kaalaman sa Pagkaunawa (Knowledge) (Process and• Pagbibigay ng Understanding) Panimulang Pagtataya TUKLASINT.A.1) Magbigay ng DEPED COPYT.A.2) Suriin ang T.A.3) Pasulatin angpanimulang pananalita mga pangyayari sa mga mag-aaral ng isango pagtalakay sa binasang anekdota sa karanasan na maaaring sariliisasagawang gawain. pamamagitan ng pagpuno o sa ibang tao. Talakayin/ sa talahanayan na nasa Ipabasa ito sa buong klase.Tandaan: Dapat ay LM, at pagpapasagot sa (I at K)maging malinaw ang Gawain 2 Ating Suriin. (K)mga gawain sa mga L.A.5) Suriin angmag-aaral bago lumipat Magsagawa ng talakayan mahalagang bahaging ibang gawain. sa naging sagot ng mga ng anekdota gamit ang mag-aaral sa talahanayan grapikong presentasiyon saIpabasa ang isang at tanong, at Gawain 2. LM.anekdota napinamagatang “Akasya LINANGINo Kalabasa.” L.A.4) Upang lubusang maunawaan ng mgaL.A.1) Magbigay ng mag-aaral ang binasangmga impormasyon anekdota, iprosesotungkol sa Persia o sa pamamagitan ngIran, at sa kanilang mga pagtalakay. Hikayatin angakdang pampanitikan mag-aaral. (I at K)bilang paghahanda sapagbasa ng teksto.(I o K)L.A.2) Ipabasa samga mag-aaral nangpangkatan ang Alam moba… Pasagutan angGawain 4: Paglinang ngTalasalitaan at Gawain5: Ating Suriin -A. (K) 104 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

L.B.1) Ipabasa ang L.B.2) Pag-usapan ang L.B.4) Ipagawa anganekdota ni Saadi. naging sagot ng mga Gawain 8 upang masukatTalakayin ang panimula mag-aaral. ang kasanayan sabago ipabasa sa mga pagdedesisyon bataymag-aaral. Pasagutan L.B.3) Ipagawa ang sa isang pangyayaringsa mga mag-aaral Gawain 7: Paghahambing makapag-iiwan ngang Gawain 6: Ating ng anekdota sa iba pang kakintalan o aral.Kilalanin upang higit na akdang pampanitikan Gayundin ang karanasangmakilala si Saadi. (I o K) batay sa paksa, tagpuan, nangingibabaw sa paraan ng pagkakasulat, napakinggang anekdota. mensahe, at nilalaman. (I at K) L.B.5) Ipasagot ang pokus na tanong: Paano naiiba ang anekdota sa iba pang kauri nito?DEPED COPYPagsasanib ngGramatika at RetorikaL.C.1) Talakayin L.C.3) Magbigay ng L.C.4) Pasulatin ang mag-ang Pagsasanib ng reaksiyon tungkol sa aaral ng anekdota ayon saGramatika at Retorika. mga dapat isaalang- Pagsasanay 4. (I)Hayaang magbigay ng alang sa pagsusuri Pumili ng mahusay namga halimbawa ang ng isang anekdota awtput ng mag-aaral atmag-aaral. (K) sa pamamagitan ng basahin ito sa klase. pagpapagawa ng Pagsasanay 2. Maaari itong gawing pangkatan, at iproseso ang sagot.L.C.2) Ipasagot ang L.C.4) Ipasagot ang L.C.5) Ipasagot angPagsasanay, 1 at pag- Pagsasanay 3. Pag- pokus na tanong: Paanousapan ang naging usapan ang naging sagot nakatulong ang diskursongsagot ng mga mag- ng mga mag-aaral. pasalaysay sa pagsulat ataaral. pagbasa ng mga orihinal na akda? PAGNILAYAN AT UNAWAINPU.A.1) Ipasagot ang PU.A.2) Pag-usapan PU.A.3) Sa tulong ng mgadalawang pokus na ang sagot ng mag- gawain at pagsasanay,tanong. (I o K) aaral sa mga tanong sa ipasagot na muli sa bahaging ito. Kung hindi mga bata ang pokus na pa lubusang nasagot ang tanong. Tiyaking nakintal tanong. Muli itong bigyan sa mga mag-aaral ang ng pansin. (I) mahahalagang konsepto ng aralin. (I at K) Pagbibigay ng Pangwakas na Pagsusulit ng Aralin 105 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

ILIPATI.A.1) Magbalik- I.A.2) Pagtatanghal I.A.3) Bibigyang-puna angaral sa talumpati sa klase ng ginawang pagtatanghal na ginawa ng mag-aaral gamit ang mgaat mahahalagang pangwakas na gawain. pamantayan. (I at K)impormasyon tungkol sa (K)pagbibigay ng desisyonupang magtagumpay.(I o K)Ilahad ang pamantayansa pagganap atpamantayangmagagamit upangmaisakatuparan ito. DEPED COPY PAMANTAYANG PANITIKAN: Nelson Mandela: Bayani ng AfricaPANGNILALAMAN (Sanaysay mula sa South Africa) Isinalin sa Filipino ni Roselyn T. Salum Aralin 3.3 GRAMATIKA at RETORIKA: Paggamit ng Tuwiran at Di-tuwirang Pahayag sa Paghahatid ng Mensahe PRODUKTO URI NG TEKSTO: Nangangatuwiran Paggawa ng isang balangkas MGA POKUS NA TANONG PANITIKAN: Mabisa bang paraan ang sanaysay sa paglalahad ng mahahalagang impormasyon sa kultura DOMAIN ng Africa?Paglinang ngTalasalitaan (Linangin) GRAMATIKA at RETORIKA: Paano nakatutulong ang angkop na mga tuwiran at di-tuwirang pahayag sa paglalahad ng impormasyon? KASANAYANG PAMPAGKATUTO (LC) Naibibigay ang katumbas ng ilang salita sa akda (analohiya)Pag-unawa sa Naipaliliwanag ang mga likhang sanaysay batay saNapakinggan (Linangin) napakinggan Nailalahad ang damdaming namayani sa awiting napakingganPanonood (Linangin) Naibibigay ang sariling reaksiyon sa pinanood na video na hinango sa YouTubePagsasalita (Linangin) Nakapagsasagawa ng monologo kung paano maipakikita ang pagpapahalaga sa sariling wika bilangPag-unawa sa Binasa kabataan(Linangin) Naihahambing ang pagkakatulad at pagkakaiba ng dalawang uri ng sanaysay 106 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Gramatika at Retorika Nagagamit ang angkop na mga tuwiran at di-tuwirang(Linangin) pahayag sa pagsulat ng sanaysayEstratehiya sa Pag- Nakapagsasagawa ng pananaliksik tungkol saaaral (Ilipat) balangkasPagsulat (Ilipat) Nakasusulat ng balangkas tungkol sa napakinggang talumpatiTALAAN NG MGA GAWAIN PARA SA ARALIN 3.3 (SANAYSAY)Mga Gawain sa Mga Gawain sa Mga Gawain sa Paglilipat Paglinang ng Pagproseso ng ng Pagkaunawa Kaalaman at Kakayahan (Transfer) Kaalaman sa Pagkaunawa (Knowledge) (Process and Understanding)DEPED COPY• Pagbibigay ng TUKLASIN T.A.5) Tapusin ang gawain Panimulang T.A.2) Pumili ng mag- sa pagsasabing “Ngayong Pagsusulit ng Aralin aaral na maglalahad ng alam na ninyo na ang kaniyang nabuong talata talumpati, opinyon, balita,T.A.1) Ipagawa ang sa Gawain 1. isyu, ideya, kuro-kuro,Gawain 1. (I) saloobin, at pananaw T.A.3) Suriin kung ang ay may kaugnayan sa mga salitang lumabas sanaysay. Alamin natin sa na pare-pareho ay may araling ito kung mabisa kaugnayan sa sanaysay. bang paraan ang sanaysay sa panghihikayat.” T.A.4) Itanong: “Bakit ang mga salitang ito ang iniugnay ninyo sa salitang sanaysay?”T.B.1) Ipagawa ang T.B.2) Pumili ng T.B.3) Sabihin: MagkatulongGawain 2. Maaari itong lider na mag-uulat o nating tutuklasin ang mgagawing paligsahan nang magbabasa sa ginawa sagot sa mga nais ninyongpangkatan. Pabilisan ng pangkat. Pumili ng malaman sa pagpapatuloyang magkakalabang ilang magkapareha na nMgagabtiniggaytanlagkainypaunt.sa mag-pangkat sa pagbuo ng magbabahagi sa klase ng aaral tungkol sa sanaysayimpormasyong nais kanilang napag-usapan. bago dumako sa paglinangnitong ipahayag na sa aralin.iosumsaunlailtanpilaapsear.k(aKr)tolina 107 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

To.Cm.a1n) iIlasuplaatpsear kartolina T.C.2) Maaaring hikayatin T.C.3) Pagbasa ng pahayag ang ang mga mag-aaral na higit na pinaniwalaan ngGawain 3. Ibigay ang na magbahaginan ng nakararaming mga mag-panuto na dapat gawin kanilang mga naging aaral. Bigyang reaksiyon sang mag-aaral. spshaaagmroeat.msBaaiggGiytaaawnnanaignng3pasiar pamamagitan ng pagsagot sa pokus na tanong: bawat magkapareha • Mabisa bang paraan ang ng limang (5) minuto upang magtalakayan at sanaysay sa paglalahad magpalitan ng kaalaman. ng mahahalagang impormasyon sa kultura ng Africa? LINANGINL.A.1) Magbigay ng L.A.4) Ipagawa ang L.A.6) Ipaulat ang mgailang impormasyon DEPED COPY Gawain 4. Ito ay maaaring gawain. Hingan ngtungkol kay Nelson nakasulat sa pisara, sa feedback ang mag-aaralMandela. kartolina o manila paper. sa ginawa ng bawatL.A.2) Magbigay ng (I) pangkat. Magbibigay rininput sa mag-aaraltungkol sa talumpati ang guro ng karagdagangbilang uri ng sanaysay.Pag-usapan din ang L.A.5) Ipagawa ang puna at mungkahi kunghindi nauunawaan ngmga mag-aaral. Gawain 5. Ang mga gabay kinakailangan. (I at K) na tanong bilang 1-6 ay maaaring talakayin sa pamamagitan ng masining na mga paraan. (K)L.A.3) Ipabasa ang Bigyan ng pagkakataon“Nelson Mandela: ang mga mag-aaralBayani ng Africa.” na pag-usapan kungPumili ng mag-aaral na paano nila itatanghalmahusay bumasa sa sa klase. Bigyang-layaparaang patalumpati pa rin ang mag-aaralrin. (I) Maaari rin sa estratehiyang naisnamang itong ipanood nila. Hikayatin lamangsa http://www.youtube. na maging masining sacom/watch?v=grh03- kanilang isasagawa.NjHzc&spfreload=10(I at K) 108 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

L.B.1) Ipabasa ang L.B.3) Ipagawa ang L.B.5) Ipagawa ang Gawainisa pang halimbawa Gawain 6, ang pagsulat 8. (I) Pumili ng ilang mag-ng sanaysay, ang “Ako balangkas. (I) aaral na maglalahaday Ikaw.” Maaari itong ng kanilang ginawanggawing dugtungang Magkaroon ng paghahambing. Bigyang-pagbasa. talakayan tungkol sa puna at mungkahi nakitang ipinabasang sanaysay pagkakamali.L.B.2) Magbigay ng gamit ang mga gabay nainput tungkol sa layunin tanong. Maaaring isulat sa L.B.6) Pagpapasagot muling balangkas. pisara, kartolina o manila ng pokus ng tanong: paper ang mga gabay naPagsasanib ng tanong at talakayin ito sa • Mabisang paraan ba angGramatika at Retorika paraang UTS o Ugnayang sanaysay sa paglalahadL.C.1) Ibigay bilang Tanong-Sagot. ng mahahalaganginput tungkol sa impormasyon sa kulturagramatika. Maaaring L.B.4) Ipagawa ang ng Africa?isulat sa pisara, Gawain 7.kartolina o manila paper L.C.4) Ipasagot angang mahahalagang L.C.2) Ipasagot ang Pagsasanay 3. Ibigay angimpormasyon. Pagsasanay 1 at sumusunod na Pagsasanay 2. (I) pamantayan sa pagsulat ng sanaysay. (I) L.C.3) Pumili ng ilang mag-aaral na maglalahad a. Kalinawan ng kanilang ginawa. b. GramatikaDEPED COPY c. Bantas d. Panghihikayat e. Mga tuwiran at di-tuwirang pahayag f. Kaangkupan sa paksa L.C.5) Pagpapapasagot muli ng pokus na tanong: • Paano nakatutulong ang angkop na mga tuwiran at di-tuwirang pahayag sa paglalahad ng impormasyon? PAGNILAYAN AT UNAWAINPU.A.1) Magbalik-aral PU.A.2) Alamin PU.A.3) Ipaulat sa bawatsa mga tinalakay na ang mahahalagang pangkat ang pinagkaisa-aralin. konseptong natutuhan hang sagot nila. Hikayatin ng mag-aaral sa aralin ang bawat pangkat na gawin sa pamamagitan ng ito sa masining na paraan. pagpapasagot sa mga Hingan ng feedback ang tanong sa Pagnilayan at bawat pangkat sa naging Unawain. Gamitin ang sagot ng iba pang pangkat. grapikong presentasiyon. Magbigay rin ng feedback (K) ang guro. Pagbibigay ng Pangwakas na Pagtataya ng Aralin 109 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

ILIPATI.A.1) Magbalik-aral I.A.3) Hatiin sa 6-8 I.A.4) Pipili ang guro nasa mahahalagang pangkat ang klase. Bigyan magbabahagi sa klasekonsepto mula sa aralin. ng 20 minuto ang bawat ng kanilang ginawang(K) pangkat na gawin ang balangkas. Bibigyang- balangkas. reaksiyon o puna gamit angI.A.2) Magbigay ng mga pamantayan.input tungkol sa anyong balangkas. Ilahadang produkto at ibigayang pamantayan sapaggawa ng balangkas.(K) PAMANTAYANG DEPED COPYPANITIKAN: Hele ng Ina sa Kaniyang PanganayPANGNILALAMAN (Tula mula sa Uganda) Mula sa “A Song of a Mother to Her Firstborn” salin sa Ingles ni Jack H. Driberg Aralin Blg. 3.4 Isinalin sa Filipino ni Mary Grace A. Tabora PAGGANAP MGA POKUS NA GRAMATIKA at RETORIKA: Wastong Gamit ng Simbolismo at Matatalinghagang Pananalita TANONG DOMAIN URI NG TEKSTO: Nagsasalaysay Paglalapat ng himig sa nilikhang tula PANITIKAN: Paano naiiba ang tulang malaya sa tulang tradisyonal? Paano nasasalamin sa tulang malaya o tradisyonal ang kultura ng bansang pinagmulan nito? GRAMATIKA at RETORIKA: Paano nakatutulong ang paggamit ng simbolismo at matatalinghagang pananalita sa pagiging masining ng pagbuo ng isang tula? KASANAYANG PAMPAGKATUTO (LC)Estratehiya sa Pag- Nakapagsasagawa ng pananaliksik tungkol sa lugar ataaral (Tuklasin) kultura ng lugar ng lugar na pinanggalingan ng tulaPaglinang ng Naiaantas ang mga salita ayon sa sidhi ng damdamingTalasalitaan (Linangin) ipinahahayag ng bawat isaPagsasalita (Linangin) Naaawit nang may angkop na himig ang isinulat na tulaPag-unawa sa Nasusuri ang kasiningan at bisa ng dalawang uri ng tulaNapakinggan (Linangin) batay sa napakinggang halimbawa ng mga itoPag-unawa sa Binasa Naibabahagi ang sariling karanasan at saloobin tungkol(Linangin) sa kadalikilaan ng isang inaGramatika at Retorika Nasusuri ang wastong gamit ng simbolismo at(Linangin) matatalinghagang pananalita sa isang tula 110 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Panonood (Linangin) Nasusuri ang napanood na sabayang pagbigkas o kauri nito batay sa:(Pagnilayan atUnawain) - kasiningan ng akdang binasa - kahusayan sa pagbigkas - iba pa Nakabubuo ng kaisipan tungkol sa tulang malaya at tulang tradisyonal maging sa kulturang nakapaloob rito at ang kahalagahan ng simbolismo at matatalinghagang pananalita sa pagiging masining ng tulaPagsulat (Ilipat) Nalalapatan ng himig ang isinulat na sariling tulaDEPED COPYTALAAN NG MGA GAWAIN SA ARALIN 3.4 (TULA) Mga Gawain sa Mga Gawain sa Mga Gawain sa Paglinang ng Pagproseso ng Kaalaman Paglilipat ng Pagkaunawa Kaalaman at Kakayahan sa (Transfer) (Knowledge) Pagkaunawa (Process and T.A.4) Tumawag ng ilan• Pagbibigay ng Understanding) na handang magbahagi ng Panimulang TUKLASIN saloobin at karanasan sa Pagtatata piling ng ina. T.A.3) Papiliin ang mag-T.A.1) Tanungin ang aaral ng kapareha atmga mag-aaral kung hikayating magbahaginanbatid nila ang awitin sila ng saloobin atni Gary Granada na karanasan sa kadakilaan ng“Magagandang Anak.” ina. (K)Iparinig at ipaawit ito sakanila. (K)T.A.2) Alamin angnauunawan ng mgamag-aaral tungkol saipinahihiwatig ng korong awitin. Pagkataposay mkaaugnbtiignagyinapnugt.g(uKr)ong 111 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

T.B.1) Ipasagot ang T.B.1) Ipasagot ang Gawain T.B.3) Pagpapasagot saGawain 2. Tanggapin 2. Tanggapin lahat ng sagot pokus na tanong:lahat ng sagot at at hikayatin ang ilan na a. Paano naiiba anghikayatin ang ilan na ipaliwanag ang kanilangipaliwanag ang kanilang naging sagot. (I at K) tulang malaya sa tulangnaging sagot. (I at K) tradisyonal? Paano nasasalamin sa tulang malaya o tradisyonal ang kultura ng bansang pinagmulan nito?T.C.1) Basahin DEPED COPYT.C.2) Ipasuri at b. Paano nakatutulongang dalawang tula. paghambingin ang ang paggamit ngPagkatapos ay dalawang tula na nakalahad simbolismo atpangkatin ang mga sa Gawain 3. Bigyan ng matatalinghagangmag-aaral upang sapat na oras ang mga pananalita sa pagigingmabisang maisagawa mag-aaral sa pagsasagawa masining ng pagbuo ngang Gawain 3. (K) nito. (K) isang tula? LINANGIN T.C.3) Pumili ng ilang mag-aaral naL.A.1) Magbigay L.A.3) Ilahad ang wastong magbabahagi ng kanilangang guro ng maikling sagot at katuwiran sa sagot.input tungkol sa tula pagpapangkat ng mgaat sa nilalaman nito. salita. (K) L.A.5) Matapos angIpabasa ang tulang sapat na oras na inilaanpag-aaralan. Mainam L.A.4) Alamin kung sa pagsusuri, ipabahagina maging aktibo ang nauunawaan ng mga mag- sa klase sa napilingpagpapabasa ng tula. aaral ang binasang tula sa tagapag-ulat ang naging(I at K) pamamagitan ng pagsagot sagot ng pangkat sa sa Gawain 5. Isa-isahing Gawain 6. PatunayanL.A.2) Unahin ang pag- itanong ang 7 tanong at Mo! Makabubutingaaral sa talasalitaan timbangin ang sagot ng purihin ang nagbahagi ngbago ang pagtalakay mga mag-aaral. Susugan mahusay na kongklusyonsa tula. Ipasagot ang ng guro ang wastong sagot gamit ang grapikongGawain 4. (I) ng mga mag-aaral at iwasto representasiyon. ang mga maling sagot. L.B.3) Pangkatin angL.B.1) Iugnay ang L.B.2) Upang mapatunayan klase. Ipasagot ang mgatinalakay na tula na nauunawaan ng mga tanong na nasa loob ng speech balloon sa Gawainna Hele ng Ina sa mag-aaral ang kanilang 7. Bigyan sila ng sapat na oras sa pagsagot atKaniyang Panganay binasa, ipasagot ang pagkatapos ay ipaulat sa klase ang naging sagot ngsa ikalawang tulang grapikong representasiyon bawat pangkat. Mainam na gantimpalaan angsusuriin- Ang Matanda sa Gawain 7. Linawin sa pangkat na nagbahagi ng mahusay na sagot.at Batang Paruparo. mga mag-aaral ang panutoMatapos nito ay ipabasa sa isasagawang gawain.ito nang tahimik sa mga Ipawasto ang sagot ngmag-aaral. (I) mga mag-aaral. Iugnay ang gawaing ito sa susunod na gawain. (I at K) 112 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Pagsasanib ng L.C.4) Matapos ang L.C.6) Iugnay ang mgaGramatika at Retorika pagpapaliwanag, naunang gawain sa ipasagot at ipawasto susunod na ipagagawa saL.C.1) Ipahanap ang Pagsasanay 1. mga mag-aaral. Ipagawasa mga mag-aaral (I) Ipapaliwanag ang ang Pagsasanay 4. (Itoang simbolismo at kahulugan ng mga ay nangangailangan ngmatatalinghagang naitalang simbolismo mahaba-habang oras.)pahayag sa dalawang at matatalinghagang Linawin sa mga mag-aaraltulang tinalakay pananalita. (I at K) ang wastong pagsulat ngbilang gawain sa tula. Sa pagtatapos ng pagsasanay, bigyan ngPagsasanib ng Retorika L.C.5) Tumungo sa pagkilala ang mahuhusayat Gramatika na nasa susunod na gawain. na tulang naisulat naGawain 8. Itala ang mga Ipaliwanag sa mga mag- mayaman sa simbolismoito sa pisara. (I at K) aaral ang kahalagahan at matatalinghagang pananalita. (I)L.C.2) Ipaliwanag saDEPED COPYng pagsasagawamga mag-aaral ang ng Pagsasanay 2 atkatuturan at pagkakaiba Pagsasanay 3. Pagkataposng simbolismo at ay ilahad ang wastongmatatalinghagang sagot sa pagsasanay.pananalita.Makatutulong angimpormasyong nasaloob ng kahon na Alammo ba na.L.C.3) Upang higitna malinang angkanilang kaalamansa simbolismo atmatatalinghagangpananalita, ipapanoodsa mga mag-aaralang tulang liriko/sabayang pagbigkas:naririto ang link https://www.youtube.com/watch?v=H8WhM0GFMic PAGNILAYAN AT UNAWAINPU.A.1) Balikan ang PU.A.3) Tumawag ng ilang PU.A.4) Ihambing angmga sagot ng mag- mag-aaral at ipabahagi sa sagot sa mga pokus naaaral sa mga pokus klase ang kanilang sagot. (I) tanong na isinagawa sana tanong sa yugto ngtuklasin. yugtong Tuklasin sa mga naging sagot sa yugtongPU.A.2) Ipasagot ang Pagnilayin at Unawain.gawaing nasa yugtong Ipabahagi sa mga mag-Pagnilayan at Unawain. aaral ang kanilang(I) saloobin. (K) 113 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

I.A.1) Pumili at ipabasa ILIPAT I.A.4) Pangkatin angsa klase ang tulang klase na may 6-8 kasapisinulat ng mga mag- I.A.2) Ipasuri sa mga mag- bawat pangkat. Papiliinaaral sa Pagsasanay aaral ang kasiningan ng ang bawat pangkat ng4. (I) mga tulang binasa. pinakamahusay na tula batay sa pamantayan. I.A.3) Magbigay Palapatan ang tula ng ng pahapyaw na himig at ipatanghal. Gawin pagtalakay tungkol sa itong isang paligsahan. (K) mabisang pag-awit at pagtatanghal. Ipaliwanag din ang pamantayan sa isasagawang pagganap. (K) PAMANTAYANG DEPED COPYPANITIKAN: Ang Alaga (Maikling Kuwento mula sa East PANGNILALAMAN Africa) Isinalin sa Filipino ni Magdalena M. Jocson Aralin Bilang 3.5 GRAMATIKA at RETORIKA: Mga Salitang Nagsasaad PAGGANAP ng Opinyon MGA POKUS NA URI NG TEKSTO: Naglalahad TANONG Paggawa ng Patalastas na Pasulat DOMAINPaglinang ng PANITIKAN: Paano nakatutulong ang maikling kuwentoTalasalitaan (Linangin) sa pagkakaroon ng kamalayan sa pandaigdigangPag-unawa sa pangyayari sa lipunan?Napakinggan (Linangin)Pagsasalita (Linangin) GRAMATIKA at RETORIKA: Bakit mahalagang maunawaan ang salita o pahayag na naglalahad ngPag-unawa sa Binasa opinyon?(Linangin) KASANAYANG PAMPAGKATUTO (LC)Panonood (Linangin) Nagagamit sa sariling pangungusap ang mga salitangPagsulat (Ilipat) binigyang-kahuluganWika at Gramatika Naibabahagi ang sariling opinyon tungkol sa katangian(Linangin) ng maikling kuwento batay sa napakinggang bahagi nitoEstratehiya saPag-aaral Naisasahimpapawid ang nabuong patalastas tungkol sa isang produkto Naipapaliwanag kung paano nakatutulong ang maikling kuwento sa pagkakaroon ng kamalayan ng mambabasa sa mga nangyayari sa alinmang bansa sa daigdig Nailalarawan ang kasiningan at pagka-malikhain ng isang napanood na patalastas Pasulat na nasusuri ang damdaming nakapaloob sa nakasulat na akdang binasa at sa akdang mula sa alinmang social media Nagagamit ang wastong mga pahayag sa pagsulat ng talata o tekstong naglalarawan Nakapagsasagawa ng pananaliksik tungkol sa lugar at kondisyon ng panahong naisulat ang binasang maikling kuwento 114 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Pagpapahalaga Ang pagmamahal sa isang alaga ay hindi basta nawawalaTALAAN NG MGA GAWAIN PARA SA ARALIN 3.5 (MAIKLING KUWENTO)Mga Gawain sa Mga Gawain sa Pagproseso Mga Gawain sa Paglinang ng ng Kaalaman at Kakayahan Paglilipat ng Pagkaunawa Kaalaman sa Pagkaunawa (Transfer) (Knowledge) (Process and Understanding)• Pagbibigay ng TUKLASIN Panimulang Pagtataya ng T.A.2) Pag-usapan ang naging Aralin mga sagot ng mag-aaral hanggang sa makuha ang wastong sagot.DEPED COPYT.A.1) Ipagawa ang T.B.2) Maaaring hikayatin T.B.3) Pumili ng ilangGawain 1. Ipasulat ang mga mag-aaral na magkapareha nasa kuwaderno ang magbahaginan sa kanilang magbabahagi sa klase ngkanilang sagot. 2smhgsaaarepn.aaBmgiignaygmaasnagagitnaognt sbnaagwGpaaatwirain kanilang napag-usapan.Bigyan sila ng tatlong magkapareha ng limang (5)minuto upang sagutin minuto upang magtalakayan at T.C.3) Sabihin:ang gawain. (I) magpalitan ng kaalaman. Magkatulong natingT.B.1) Ipagawa tutuklasin ang mga sagot(aAnngtiGciapwataioinn 2Guide). T.C.2) Maaaring hikayatin ang sa mga nais ninyongTanggapin ang lahat mag-aaral na magbahaginan malaman sa pagpapatuloyng sagot ng mag- sa kanilang mga naging sagot ng ating talakayan.aaral. (I) sa Gawain 3 sa pamamagitan Ipapasagot ang pokus na ng malayang talakayan. tanong:T.C.1) Ipagawa ang a. Paano nakatutulongGawain 3 (Bilang 1at 2). ang maikling kuwento sa pagkakaroon ng kamalayan sa pandaigdigang pangyayari sa lipunan? b. Bakit mahalagang maunawaan ang salita o naglalahad ng opinyon? 115 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.